Bu çalışmanın temel amacı, FATİH Projesi pilot uygulamasının
Transkript
Bu çalışmanın temel amacı, FATİH Projesi pilot uygulamasının
FATİH Projesi Pilot Uygulamasının Değerlendirilmesine Yönelik Kavramsal Çerçeve ve Öneriler İÇİNDEKİLER Giriş Literatür Eğitimde Programlarının/Projelerinin Değerlendirilmesi Değerlendirmede Yaklaşımları Değerlendirme Modellerinin Sınıflandırılması ve Sık Kullanılan Modeller 1. Yönetim Modelleri 2. Yargı Modelleri 3. Antropolojik Modeller 4. Tüketici Modelleri Eğitimde Teknoloji Kullanımına İlişkin Projeler Ülke Bazlı Projeler Kuzey Amerika – Amerika Birleşik Devletleri 1. Maine Her Öğrenciye Bir Bilgisayar Projesi 2. North Carolina Birebir Öğrenme Teknolojisi Girişimi Latin Amerika 1. Uruguay 2. Arjantin Avrupa 1. Portekiz 2. Kuzey Avrupa Asya-Pasifik 1. Avustralya 2. Güney Kore Uluslararası Projeler Apple’ın Soruna Dayalı Öğrenme Projesi Cisco Ağ Akademileri Projesi Intel Eğitim Girişimi Microsoft’un Yenilikçi Okul Projesi Projelerdeki ve Değerlendirilmelerindeki Ortak Noktalar – Öneriler Fatih Projesi ve Fatih Projesi Pilot Uygulaması Fatih Projesi Pilot Uygulamasının Değerlendirilmesi Amaçları Stratejisi Veri Toplama Araları Örneklem Seçimi ve Veri toplama Süreci Kaynaklar Ekler Ek 1: Öğrenci Form1 Ek 2: Öğrenci Form 2 Ek 3: Öğrenci Görüşme Protokolü 1 Ek 4: Öğrenci Görüşme Protokolü 2 Ek 5: Öğretmen Form1 Ek 6: Öğretmen Form 2 Sayfa 4 4 4 6 7 7 9 10 11 12 13 13 13 15 17 17 19 21 21 22 24 24 25 26 26 27 30 32 34 38 40 40 41 44 45 54 56 57 60 66 67 68 72 2 Ek 7: Öğretmen Görüşme Protokolü 1 Ek 8: Öğretmen Görüşme Protokolü 2 Ek 9: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Form1 Ek 10: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Form 2 Ek 11: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 1 Ek 12: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 2 Ek 13: Veli Form1 Ek 14: Veli Form 2 Ek 15: Veli Görüşme Protokolü 1 Ek 16: Veli Görüşme Protokolü 2 Ek 17: Sınıf Gözlem Formu 81 83 91 95 104 106 113 118 125 126 128 3 Giriş Bu çalışmanın temel amacı, FATİH Projesi pilot uygulamasının, belirlenmiş 48 ortaöğretim ve 3 ilköğretim okulunda değerlendirilmesi için bir değerlendirme planını hazırlamaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle, literatür hem kuramsal açıdan hem de geçmiş uygulamalara ilişkin değerlendirmelerin incelenmesi açısından analiz edilerek özetlenmiştir. Sonra literatürden elde edilen veriler, FATİH Projesinin kapsamı ve pilot uygulamanın bağlamı göz önüne alınarak bir değerlendirme planı hazırlanmıştır. Literatür Literatüre göre proje, başlama ve son bulma tarihleri belli etkinlikleri; program, ise daha uzun süreli başlangıcı belli olsa da ne zaman sonlandırılacağı belli olmayan etkinlikleri ifade eder. Projeler bir süre sonra program haline dönüşebilir ya da birden fazla proje bir program olarak nitelendirilebilir (Ward, 2008). Bu çalışmanın literatürü oluşturulurken hem proje yönetimi hem de eğitim programları değerlendirme yaklaşımları dikkate alınmıştır. Ancak erişilen literatür sunulurken, eğitim alanında sık kullanıldığı gibi genelde ‘program değerlendirme’ kavramına yer verilmiştir. Literatür iki temel bölümde sunulmuştur. İlk bölümde, eğitimde program değerlendirmenin yeri, önemi, yaklaşımları ve modellerine ilişkin kuramsal açıklamalar bulunmaktadır. İkinci bölümde ise, farklı ülkelerde gerçekleştirilen FATİH Projesi benzeri uygulamaların değerlendirilme süreci ve araçları tanıtılmıştır. Eğitimde Programlarının/Projelerinin Değerlendirilmesi Değerlendirme, en geniş tanımıyla bir programın (ya da projenin) değerini belirlemek amacıyla farklı araç ve yöntemler kullanılarak, veri toplama ve analiz yapma sürecidir. Değerlendirme, programın devam edip etmeyeceği veya hangi taraflarının aksadığı ve geliştirilmesi gerektiğine karar vermek için gerekli verileri toplamasını ve yorumlanmasını içerir. Değerlendirme etkinliklerinin birinci dereceden mali değer olarak organizasyona katkısı sınırlıdır ancak program hedef kitle üzerine uygulandıktan sonra, program hedeflerinin yerine gelip gelmediği, programın hedef kitleye olan faydası veya zararı, uygulama esnasında programın aksayan yanlarının bulunması ve iyileştirilmesi için bir çalışma yapmak gerekmektedir. Bu çalışmalar programın paydaşlarına program hakkında bilgi sağlayıp program hakkında kararların (devam ettirilmesi, durdurulması, kapsamının değiştirilmesi vs.) verilmesinde bilgi sağlamakta ve programın geleceği hakkında veriye dayalı kararların verilerek kaynakların etkin ve verimli kullanılmasına yardımcı olmaktadır. Dolayısıyla değerlendirme etkinlikleri programlara doğrudan katkı sağlamasa bile paydaşların doğru kararlar vermesine yardımcı olarak programların gelecekleri hakkında karar verilmesine yardımcı olmaktadır. Değerlendirmenin 5 amacı vardır, bunlar; Geribildirim Kontrol Araştırma Arabuluculuk Güç oyunu 4 Geribildirim eğitim programlarının tasarımı ve geliştirilmesinde kalite kontrol sağlar. Geribildirim değerlendirmenin doğal bir amacıdır. Bu amacı yerine getirmek için çeşitli sorular sorulur bu sorular; Hedefler karşılandı mı? Önemli konular ve öğrenme içeriği kapsandı mı? Eğitimden önce ve sonra öğrenmede bir gelişim var mı? Program kimin için en çok kimin için en az faydalı oldu? Eğitim programı hakkında hangi noktalar iyi hangileri kötü idi? Eğitim programlarının değerlendirilmesinin bir diğer amacı ise kontrol, bir başka deyişle eğitim politikalarını ve uygulamalarını kurumun hedefleri ile uyumlu yapmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için eğitim programı ile ilgili aşağıdaki sorular sorulur; Eğitimin kuruma olan değeri nedir? Fayda ölçütleri maliyet ölçütleri ile karşılaştırılıyor mu? Eğitim haricindeki çözümler değerlendiriliyor mu? Program değerlendirme aynı zamanda araştırma amaçlıda kullanılabilir. Bu amaç doğrultusunda yapılan değerlendirme çalışmaları program içindeki uygulamaları geliştirmek ve literatüre yeni bilgi katmak amacıyla yapılabilir. Bu amaç çerçevesinde aşağıdaki sorulara cevap aranır; Varılan sonuçlar veri tarafından ne kadar destekleniyor? Elde edilen sonuçlar başka bağlamlara ne derece uygulanabilir? Program değerlendirmenin bir diğer amacı arabuluculuk yapmaktır. Değerlendirme konusu program hakkında karar verirken paydaşlar arasında anlaşmaya varmak için bir arabuluculuk yapar. Arabuluculuk, bu eğitimi alanlar, eğiticiler ve yöneticiler arasında değerlendirmeye konu olan programın nasıl etkileneceğine karar verme süreci olarak tanımlanabilir. Bu çerçevede aşağıdaki sorular cevaplanır Yöneticiler eğitim öncesi ve sonrası etkinliklere katıldılar mı? Çalışma ortamında yeni öğrenilen bilgi/beceriyi kullanmaya yönelik değişiklikler yapıldı mı? Eğitim bölümü eğitim alan personeli eğitimin önemini gösterecek stratejik noktalara gönderiyor mu? Son olarak değerlendirmenin bir diğer amacı ise güç oyunudur. Değerlendirme etkinliği sonrasında elde edilen sonuçlar iki tarafı keskin bıçaktır ve uygun şekilde kullanılmalıdır. Değerlendirme sonuçları politik amaçları gerçekleştirmek için kullanılmaktadır. Bu amaç dahilinde aşağıdaki sorulara cevap aranır; 1. Toplanan veriler güvenilir yöntemler ile mi toplandı? 2. Sonuçlar adil ve etik olarak mı sunuldu? 3. Uygun paydaşlar ile paylaşıldı mı? Yukarıda sınıflandırılan değerlendirme amaçlarının tamamı ya da bazıları bir program değerlendirme etkinliğinde yer alabilir. Bu amaçların hepsi değerlendirmenin nihai amacı olan aşağıdaki soruları cevaplamaya çalışır; a. Kurumsal hedeflere ulaşmada veya süreçleri iyileştirmede eğitim yardımcı oluyor mu? (Kuruma olan faydası nedir?) b. Eğitim çalışan performansını iyileştiriyor mu? (Çalışana olan faydası nedir?) 5 c. Eğitim süreci etkin mi? (Harcanan paranın en iyi şekilde karşılığı alınıyor mu?) Değerlendirmede Yaklaşımları Değerlendirme yaklaşımları farklı şekillerde sınıflandırılmıştır. Buradaki amaç temel yaklaşımları açıklayıp terimlerde ve değerlendirme yaklaşımlarında ortak bir dile ulaşmaktır. Bu bölümde değerlendirme yaklaşımları aşağıdaki üç grupta sınıflandırılmıştır: a. Son (Bütünsel-Summative) / Ara (Biçimsel-Formative) değerlendirme b. Süreç / Ürün değerlendirme c. Kullanışlılık testleri Son (bütüncül-summative) değerlendirme hedef kitle üzerinde uygulandıktan sonra program değerini ortaya çıkarmak için yapılan etkinliklerdir. Toptan değerlendirmede programın hedef kitle ve kurum üzerine olan etkilerine bakılır. Ara (biçimsel-formative) değerlendirme bir programın/projenin geliştirme aşamasında yapılan değerlendirme etkinliğidir. Programın geliştirilmesi aşamasında alınan uzman görüşleri veya yapılan pilot çalışmaları ortaya konan programı geliştirme aşamasında eksik veya zayıf yanlarını keşfederek programın daha etkili olması için değişiklikler yapılmasına yardımcı olur. Ara değerlendirme program içinde kullanılan tüm materyallerin, teknolojilerin ve süreçlerin iyileştirilmesi için yapılan bir etkinliktir. Süreç değerlendirme eğitim sırasında eğiticinin performansını, materyallerin kullanım biçimlerini ve öğrencilerin programla olan tecrübelerini içeren değerlendirmedir. Bazı durumlarda bir önceki paragrafta açıklanan ara değerlendirme de bir tür süreç değerlendirme olarak nitelendirilebilmektedir. Ürün değerlendirme eğitim sonucu hedeflenen çıktılar ile elde edilen çıktıları karşılaştırma etkinliğidir. Süreç değerlendirmede olduğu gibi, yukarıda açıklanan son değerlendirme de bir tür ürün değerlendirme olarak ele alınabilmektedir. Kullanışlılık testi, kullanıcıların bir ürünü kolaylıkla kullanıp kullanamadığını anlamak için yapılan değerlendirme süreci. Bilgisayar ara yüzleri ve web temelli eğitim kullanışlılık testlerinin sık kullanılmasına neden olmuştur. Tablo 1 bu yaklaşımların hangi bağlamlarda ve hangi hedef kitle üzerinde kullanıldığını özetlemektedir. Tablo 1: Değerlendirme yaklaşımlarının kullanıldığı bağlamlar ve hedef kitleler ÜRÜN DEĞERLENDİRME ÖĞRETİM EĞİTİM Değerlendirme Metodu Biçimsel ve Toptan Süreç ve Ürün Kullanışlılık Testi Doğrultu Performans Öğrenme Kullanım Hedef Kitle Kurum & Kuruluşlar Öğrenciler & Toplum Müşteriler 6 Değerlendirme Modellerinin Sınıflandırılması ve Sık Kullanılan Modeller Eğitim alanındaki değerlendirme modelleri incelendiğinde yaklaşımlarda olduğu gibi farklı sınıflandırmanın yapılabildiği görülür. Her değerlendirme modeli farklı bir unsuru öne çıkartarak vurgular. Bazı modellerde hedefler ön plandadır ve önceden belirlenen bu amaçlara ne derecede ulaşıldığı ölçülerek bir değerlendirme yapılır (hedef-temelli yaklaşımı temel alan modeller). Bazı modellerdeyse değerlendirme nesnesinin içinde bulunduğu bağlam önemlidir (sistem değerlendirmeyi temel alan modeller). Literatür incelendiğinde genellikle yaklaşım ve model kavramlarının birbiriyle eş anlamlı olarak kullanıldığı da görülmektedir (Payne, 1994; Scriven, 1991). Scriven (1991) model kavramını değerlendirme anlayışı ya da yaklaşımı ve hatta bazen yöntemi (doğal, amaçsız vb.) olarak tanımlamaktadır. Payne (1994) değerlendirme modellerini dört başlık altında sınıflandırmaktadır: (1) Yönetim Modelleri, (2) Yargı Modelleri, (3) Antropolojik Modeller ve (4) Tüketici Modelleri. 1. Yönetim Modelleri Yönetim yaklaşımına göre, değerlendirme ekibinin asli görevi yöneticilere program, ürün ya da proje hakkında karar vermelerine yardımcı olacak bilgiler sunmaktır. Değerlendirenin görevi yöneticilere ya da karar verme sorumluluğuna sahip önemli paydaşlara yardımcı olmaktır. Bu başlıkta sınıflandırılan önemli modellerden biri Michael Patton’un Kullanım Odaklı Değerlendirme (Utilization Focused Evaluation) modelidir (1997; 2008). Temel olarak, Patton değerlendirenlerin birincil hedef kitleyi oluşturan kullanıcılara bilgi sağlaması gerektiğini savunmaktadır. Değerlendirenlerin, yakın ilişki içinde çalışarak kullanıcıların gereksinimlerini karşılamaları önerilmektedir. Bu model, önemli paydaşların sorularına, sorunlarına ve kullanım amaçlarına odaklanmayı gerektirir. Ayrıca bulguların yorumlanmasında ve sonuçların yaygınlaştırılmasında da hedef kullanıcıların görüşlerinin alınması gerekmektedir. Patton’a göre, bir değerlendirme etkinliğinin başarısı kullanıcıya sağladığı fayda ile ölçülmelidir. Kullanım Odaklı Değerlendirme, belirli bir içerik, model, yöntem ve kuram kullanımını önermez. Bunun yerine, birincil kullanıcıların en uygun içerik, model, yöntem ve kuramı seçebildiği bir sürecin işletilmesi gerektiğini savunur. Değerlendiren ve birincil kullanıcılar bir araya gelerek üzerinde çalışılan değerlendirme çalışması için en uygun amaç (biçimlendirme, karar verme, geliştirme), veri türü (nicel, nitel, karma), tasarım (doğal, deneysel vb.) ve odak (süreç, çıktı, etki, fayda-maliyet vb.) hakkında ortak karar verirler (Patton, 2008). Yönetim Modelleri altında sınıflandırılan ve sıklıkla kullanılan bir diğer model de Daniel Stufflebeam tarafından geliştirilen CIPP (Context[Bağlam], Input[Girdi], Process[Süreç], Poduct[Ürün]) Modelidir. Bu model ilk kez 1966 yılında geliştirilmiş ve son olarak da 2002 yılında beşinci sürümü ile güncellenmiştir. Eğitim programlarının değerlendirilmesinde en sık kullanılan modellerden biri olan CIPP, projelerin, programların, çalışanların, ürünlerin, kurumların ve sistemlerin ara (formative) ve son (summative) değerlendirmesinde kullanılan kapsamlı bir değerlendirme çerçevesi sunar (Alkin, 2004). 7 CIPP modeli program değerlendirmeye uyarlanmış basit bir sistem modelidir. Sistem yaklaşımına göre açık bir sistem girdi, süreç ve çıktı içerir. Stufflebeam girdi ve süreç unsurlarını korurken, bağlam boyutunu modele eklemiş ve çıktı boyutunu da ürün olarak isimlendirmiştir. Bu dört temel unsur kendi başlarına ayrı birer değerlendirme olarak görülebileceği gibi kapsamlı bir değerlendirme çalışmasının basamakları olarak da görülebilir. Bağlam değerlendirmesi, değerlendirilen programın içinde bulunduğu bağlamı incelemeyi tanımlamayı gerektirir. Bu boyutta gerçekleştirilmesi gereken görevler arasında ihtiyaç analizi, hedef analizi, program amaçlarının belirlenmesi ve amaçların gereksinimlere ne kadar duyarlı olduğunun belirlenesi sayılabilir. Bağlam değerlendirme özellikle program planlamaya ilişkin karar verme sürecini daha etkili kılmaya yardımcı olur. Girdi değerlendirme süreci, program girdilerinin ve kaynakların belirlenmesi, programın olası diğer programlarla karşılaştırılması, geleceğe dönük fayda/maliyet analizi, önerilen program tasarımının değerlendirilmesi ve programda kullanılabilecek alternatif strateji ve süreçlerin gözden geçirilmesi gibi etkinlikleri kapsar. Bu aşamada ulaşılan veriler program yapılandırma amacıyla kullanılır. Süreç değerlendirme, bir programın nasıl uygulanmakta olduğunun incelenmesini, yasal ve etik kurallara uyulup uyulmadığının denetlenmesini ve programın işleyişindeki hataların belirlenmesini kapsar. Programın nasıl ilerlediğine ilişkin veriler toplanarak incelenir. Değerlendirenler bu aşamada program yöneticilerine ara (biçimlendirici) değerlendirme yapma olanağı sağlayan veriler sunarlar. Bu verilere dayanarak yöneticiler programda değişiklik yapma kararlarını daha sağlıklı biçimde verebilirler. Ürün değerlendirme, program çıktılarının belirlenmesini ve incelenmesini gerektirir. Program sonucunda ulaşılan çıktılar ölçülerek programın yarattığı etkiler belirlenir. Beklenen etkiler kadar program sonucunda ulaşılan olası beklenmedik sonuçlar da ölçülmeye çalışılır. Ayrıca, programın genel olarak yarattığı değerin belirlenmesi ve olası seçeneklerle karşılaştırılarak fayda/maliyet analizi de bu aşamada gerçekleştirilen görevlerden bazılarıdır. Süreç değerlendirmenin aksine, bu boyutta ulaşılan veriler son değerlendirme (Programa devam edilmeli mi?) amaçlı kullanılır. Yönetim modelleri altında sınıflandırılan bir diğer değerlendirme modeli de Logic (Mantık) modeldir. CIPP modelinde olduğu gibi, Logic modeli de sistem yaklaşımı temel alınarak geliştirilmiş bir modeldir (Coffman, 1999). Logic modeli bir program ya da girişimin basitleştirilmiş bir görselidir ve sistemde yer alan kaynaklar, gerçekleşen etkinlikler ve sonuçta sağlanan faydalar arasındaki mantıksal ilişkileri sergiler. Bu model, bir programın nasıl işlemesi gerektiğini ortaya koyan akla yatkın ve duyarlı bir değerlendirme yaklaşımını yansıtırken (Bickman, 1987) programın ya da girişimin var oluş gerekçesini ve ardında yatan mantığı betimler (Cato, Chen ve Corbett-Perez, 1998; Renger ve Titcomb, 2002). Bir Mantık modeli, ulaşılmak istenen noktayla var olunan nokta arasındaki bağlantıyı kurmak için gerekli çerçeveyi sağlar ve planlama sürecini etkinleştirir. Alanyazında Mantık modelini kullanarak gerçekleştirilen çalışmalar incelendiğinde, modelin bir ders gibi küçük ölçekli etkinlikleri değerlendirmekte olduğu kadar ulusal projeler gibi büyük ölçekli programları değerlendirmekte de kullanılabileceği görülmektedir (Coffman, 1999) En basit formuyla bir Mantık modeli, sistemde yer alan kaynaklar, etkinlikler ve sonuçlar arasındaki mantıksal ilişkiyi sergiler. Büyük ölçekli programların 8 değerlendirilmesi için oluşturulan bir Mantık modeli Şekil 1’de görüldüğü gibi altı temel öge içerir. 1. 2. 3. 4. Durum: Sorunun içinde bulunduğu çevre programa ilişkin öncelikler. Girdiler: Hedeflenen program çıktılarına ulaşmayı sağlayacak kaynaklar. Çıktılar: Hedeflenen katılımcılara ulaşan etkinlik ve ürünler. Sonuçlar: Bireyler, aileler, gruplar, iş çevreleri, kurumlar ve topluluklar için sağlanan faydalardır. Sonuçlar kısa dönemden uzun döneme uzanan bir düzlemde yer alırlar. 5. Varsayımlar: Program ve paydaşlar hakkındaki inançlar. 6. Dış Etmenler: Programın başarısını etkileyebilecek politik iklim, değişen kanunlar, ulusal öncelikler ve ekonomik değişiklikler gibi unsurlar. Şekil 1: Mantık modeli CIPP modelindeki Bağlam ögesine benzer olarak Mantık modelinde de Durum ögesi yer almaktadır. Mantık modelinin temelinde bulunan Durum, programla hedeflenen sorunun içinde bulunduğu çevreyi ve bağlamı belirtir. Bu başlıkta sorunun yer aldığı karmaşık çevresel, sosyo-politik ve ekonomik durum incelenir. Bu aşamada eğer durum yanlış çözümlenir ve buna bağlı olarak da sorun yanlış belirlenirse, takip eden tüm aşamalar da yanlış gerçekleşecektir. Bu yüzden Mantık modelinin en önemli ögesi Durum olarak görülmektedir. Durum başlığı altında şu soruların yanıtları aranır: Sorun nedir? Neden bu durum bir sorun teşkil etmektedir? Sorunu yaratan etmenler nelerdir? Sorun kimden (birey, hane, grup, topluluk, ya da toplum) kaynaklanmaktadır? Paydaşlar kimlerdir? Sorun hakkında ne biliyoruz? Araştırma deneyimimiz var mı? Var olan araştırma sonuçları konuya ilişkin ne diyor? 2. Yargı Modelleri Yargı ya da rakip odaklı değerlendirme modelleri yargı metaforunun kullanımına dayanır (Payne, 1994). Değerlendirenlerin önyargılı olabileceği varsayılarak farklı tarafların kendi değerlendirmelerini yapmaları temeline dayanır. Her değerlendirme 9 tarafı değerlendirme nesnesine ilişkin bulgu ve yargılarını duruşmaya benzer bir ortamda savunur. Verilere yönelik farklı açıklamalar değerlendirmenin bir anlamda sağlamasının yapılmasını sağlar. Bir hakim ya da arabulucu farklı iddiaları ve kanıtları dinlendikten sonra son kararı verir. Farklı alanlardan uzmanların bir panelde bir araya gelerek bir programın değerine karar vermeleri bu modele bir örnektir. Bu yaklaşım ayrıca bir meta-değerlendirmeyi de içinde barındırır (Worthen ve Sanders, 1999). Yapılan değerlendirme çalışmasının da kendi içinde bir değerlendirmeye tabi tutulmasını gerektirir. Farklı bakış açılarını dikkate alması dolayısıyla önemli bir avantaja sahipse de, bu yaklaşıma sahip modeller oldukça zaman alıcı ve pahalı olabilmektedir. 3. Antropolojik Modeller Payne (1994) bu başlık altında nitel yaklaşıma dayalı modelleri sınıflandırmaktadır. Genel olarak nitel araştırma yöntemleri, dünyayı anlamak için keşfedici olmayı, tümevarımsal bir yaklaşımı ve betimleyici veri toplamayı gerektirir. Bu yaklaşım altında birbirine benzer ve antropolojik olarak sınıflandırılan modeller arasında Scriven’in Hedefsiz Değerlendirme Modeli (Goal-Free Evaluation Model), Stake’in Cevaplayıcı Değerlendirme Modeli (Responsive Evaluation Model) ve Guba ve Lincoln’un Doğacı Değerlendirme Modeli (Naturalistic Evaluation Model) yer almaktadır. Bu modellerin tümünde değerlendirmeci sahaya inerek programı gerçek ortamında inceler. Katılımcı ve katılımcı olmayan gözlemler nitel veri toplamakta kullanılan temel yöntemdir. Özellikle nirengileme (triangulation) amacıyla farklı kaynaklardan farklı türde veri toplarken kullanılabilecek diğer veri toplama yöntemleri arasında odak grup toplantıları, görüşmeler, sormacalar ve ikincil veriler bulunmaktadır. Bu yaklaşıma dayalı modeller özellikle bir programın uygulama sürecini betimleme, katılım düzeyini belirleme ve katılımcıların programın etkilerine ilişkin düşüncelerini inceleme gibi konularda oldukça faydalıdır. Bu yaklaşımın önemli bir avantajı da sadece önceden belirlenen hedeflere bakılacak olursa gözden kaçırılabilecek bazı hedeflenmeyen sonuçların/faydaların da belirlenebilecek olmasıdır (Patton, 2002). Scriven’in (1980) Hedefsiz değerlendirme modeli yine kendisine ait olan Hedef Yönelimli (Goal-oriented) değerlendirme modelini destekleyici bir öge olarak tasarlanmıştır. Bu modelde değerlendirmenin temel işlevi, bir başka değerlendirmeci tarafından hedef yönelimli modelle toplanan verileri nitel ve açıklayıcı verilerle desteklemektir. Değerlendirmeci programın hedeflerinden habersiz olarak alanda çalışır ve tümevarımsal veriler toplar. Stake’in Cevaplayıcı modelinde öne çıkan nokta paydaşların endişe ve sorunlarına karşı duyarlı ve esnek olabilmektir. Bir eğitsel değerlendirme etkili olabilmek için katılımcıların ve paydaşların gereksinimlerine yanıt verebilmeli ve farklı değer yargılarına açık olabilmelidir (Stake, 1975). Bu modelde, önceden belirlenen hedeflere ne düzeyde ulaşıldığının belirlenmesine odaklanılmadığı için, önceden kesin biçimde belirlenmiş ardışık değerlendirme adımlarının izlenmesine de gerek yoktur. Nitel araştırmalarda olduğu gibi (Patton, 2002), cevaplayıcı değerlendirmede de veriler ve yorumlar çalışmayı farklı noktalara yönlendirebilir. Cevaplayıcı değerlendirme modeli bu özellikleriyle katılımcı bir model olarak değerlendirilmektedir (Payne, 1994). 10 4. Tüketici Modelleri Bu yaklaşım altında sınıflandırılan modellerin öncüsü Scriven’dir (1980). Değerlendirme etkinliği, müşterilerin bir ürünü alırken ürüne ilişkin değerlendirmeleri okuyarak seçimini yapmasına benzetilmektedir. Bu yaklaşım temel olarak bir son değerlendirmedir (Payne, 1994) ve ürünün almaya değer olup olmadığına ilişkin var olan diğer ürünlerle karşılaştırılmasını gerektirir. Bu yaklaşım belirli bir ürünün değerlendirmesinde oldukça kullanışlı olsa da bir eğitim programı gibi karmaşık sistemlerin değerlendirmesinde yetersiz kalabilmektedir. Bir eğitim programın yararlı olup olmadığına ilişkin verilecek karar çok fazla sayıda değişkeni göz önünde bulundurmayı gerektirdiği için, bir teknolojik ürünü değerlendirmeye kıyasla çok daha kapsamlı bir değerlendirme planına ihtiyaç duyar. Literatürde sık kullanılan bir diğer sınıflandırma Hansen (2005) tarafından sunulmuştur. Hansen bu sınıflandırma yöntemini geliştirirken Cameron (1986), Hansen (1989, 2003) Scriven (2003) ve Vedung’un (1997) çalışmalarından yararlandığını belirtmiştir. Tablo 2: Hansen’in değerlendirme modelleri sınıflandırması Değerlendirme Modelleri Sonuç Modelleri a. Hedefe ulaşma modeli b. Etki modelleri Açıklayıcı süreç modeli Sistem modeli Sorular Değerlendirme Ölçütleri a. Hedeflere hangi düzeyde ulaşıldı? b. Hangi etkiler ortaya çıkartılabilir? Etkinlikler yeterli mi? Uygulamada sorunlar var mı? a. Hedeflerden üretilir Performans bir bütün olarak nasıldı? Ekonomik model a. Maliyet-verimlilik b. Maliyet-etkililik a. Verimlilik tatmin edici mi? b. Etkililik tatmin edici mi? c. Maliyet-fayda c. Aktör modeli a. Müşteri yönelimli model b. Paydaş modeli c. Akran değerlendirme modeli Program kuramı modeli (kuram temelli değerlendirme) Fayda tatmin edici mi? b. Açık, tüm sonuçlar ortaya çıkarılmalı Performans fikirlerin uygulanması ve kullanıcıların tepkileriyle ölçülür Gerçekleşen girdi, süreç, yapı ve çıktılar amaçlarla karşılaştırılarak ölçülür a. b. c. Çıktı harcamaya göre değerlendirilir Etki harcamaya göre değerlendirilir Fayda harcamaya göre değerlendirilir Müşteriler memnun mu? Paydaşlar memnun mu? Mesleki nitelik yeterli mi? Kim için hangi bağlamda en iyi başarı sağlanmıştır? Program kuramında hataları belirlemek mümkün müdür? Müşteriler tarafından belirlenir Paydaşlar tarafından belirlenir Akranlar tarafından belirlenir Program kuramı yeniden yapılandırılır ve deneysel analizlerle ölçülür 11 Eğitimde Teknoloji Kullanımına İlişkin Projeler Teknolojinin eğitim-öğretim süreçlerinde kullanılması yeni bir çaba değildir. Eğitim teknolojisi alanının tarihsel gelişimi izlendiğinde 19. Yüzyılın son döneminden başlayarak teknolojiden yoğun biçimde yararlanılmaya çalışıldığı gözlemlenebilir. Bu çabalar 1990’lı yılların başından itibaren yoğunlaşmıştır (Saettler, 1990). Bu yoğunlaşmanın çok çeşitli nedenleri olmakla birlikte, özellikle küreselleşme ve küresel işgücünün nitelikli olmasının önem kazanması eğitim-öğretim süreçlerinde teknolojiden yararlanma çalışmalarının yaygınlaşmasına neden olduğu ileri sürülebilir. Daha önceki dönemlerde gelişmiş ülkelerde gerçekleşen teknolojiden yararlanma çabaları, gerek Dünya Bankası ve UNESCO gibi uluslararası örgütlerin gerekse Intel ve Microsoft gibi küresel firmaların çabalarıyla gelişmekte ve az gelişmiş ülkelerde de gerçekleştirilmeye başlanmıştır. 21. Yüzyılın ilk dönemini yaşadığımız günümüzde büyük küçük, gelişmişgelişme olan tüm ülkeler, eğitim sistemlerine teknolojiden yararlanmaya yönelik projeler yürütmektedirler. Bu çalışmada, eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tüm projelerin tanıtımı yerine, çalışmanın temel amacına uygun olarak, değerlendirmesi yapılan projeler üzerinde durulmuştur. Ayrıca projelerin FATİH Projesine benzer unsurları (etkileşimli tahta, tablet, altyapı, vb.) içermesi, güncel olması ve FATİH Projesinde yararlanılabilecek sonuçları içermesi de, çalışma kapsamında incelenecek projelerin seçiminde etken olmuştur. Ek olarak bağlamı kaçırmamak adına, bu tür projelerin genel tanıtımları yerine değerlendirme strateji ve araçlarına odaklanılmıştır. Bu çerçevede, eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin literatürde ulaşılan projeler, ülke bazlı ve uluslararası projeler olmak üzere iki başlıkta özetlenmiştir (Şekil 2). Şekil 2: Çalışmada incelenen eğitimde teknoloji kullanımı projeleri Maine Kuzey Amerika Amerika Birleşik Devletleri North Carolina Uruguay Latin Amerika Arjantin Ülke Bazlı Projeler Portekiz Avrupa Kuzey Avrupa Avustralya Asya-Pasifik Güney Kore Apple Cisco Uluslararası Projeler Intel Microsoft 12 Ülke Bazlı Projeler Çalışma kapsamında incelenen teknoloji kullanımı projeleri aşağıda dünya bölgeleri (kıtaları) bağlamında sunulmuştur. Kuzey Amerika - Amerika Birleşik Devletleri Kuzey Amerika’da geniş çaplı teknoloji kullanımı projeleri Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar da ülke genelinde değil eyalet bazında gerçekleştirilmiştir. Ancak aşağıda ayrıntıları verilen iki çalışma FATİH Projesine benzer özellikler içermeleri bağlamında dikkat çekicidir. 1. Maine Her Öğrenciye Bir Bilgisayar Projesi Amerika’nın Maine eyaletinde Güz 2002 döneminde başlamak üzere orta öğretim kurumlarında birebir dizüstü bilgisayar programı başlatılmıştır. Girişim Maine Öğrenme Teknolojisi Girişimi (Maine Learning Technology Initiative (MLTI)) adlı kuruluş vasıtasıyla uygulanmıştır. Tüm 7. ve 8. sınıf öğrencileri ve bu sınıfların öğretmenlerine dizüstü bilgisayarlar verilmiştir. Ayrıca, dizüstü bilgisayarları sınıflara ve orta öğretim programına entegre edebilmeleri için okullara ve öğretmenlere teknik destek ve profesyonel gelişim imkanları sağlanmıştır. Programın etkinliğini tespit etmek üzere çeşitli değerlendirme çalışmaları düzenlenmiştir. Bu çalışmaların en kapsamlılarından biri programı aşağıdaki açılardan değerlendirmiştir (Silvernail ve Gritter, 2007): 1. 2. 3. 4. 5. Programın öğrencilerin yazarlık becerileri üzerindeki etkisi nedir? Programdan en çok kim faydalanmıştır? Öğrencilerin program hakkındaki algıları nedir? Öğretmenlerin program hakkındaki algıları nedir? Program daha iyi yazarlar mı yoksa dizüstü bilgisayarda daha iyi yazı yazan kişiler mi yetiştirmektedir? Sonuçlara ulaşabilmek için Maine Eğitim Değerlendirmesi (Maine Educational Assessment – MAE) testindeki yazarlık becerileri sınavı 2000 yılında (dizüstü programının başlangıcından önce) ve 2005 yılında (programın ilk uygulanışından 5 yıl sonraya tekabül eden zaman) incelenmiştir. Başlangıçta (2000 yılında) 16.557 öğrenci ve sonda (2005 yılında) 16.251 öğrenci bu testi almıştır. Yazarlık becerileri sınavındaki sonuçların 2005 yılındaki ortalama değerinin 2000 yılındaki ortalama değerinden 3,44 puan daha fazla olduğu bulunmuştur ve etki büyüklüğü 0,32 olarak tespit edilmiştir. Etki büyüklüğüne bağlı olarak, öğrencilerin yazarlık becerileri puanlarında bir standart sapmanın üçte biri kadar gelişme meydana geldiği söylenebilir. Bu da, 2005 yılındaki sıradan bir öğrencinin 2000 yılındaki öğrencilerin yaklaşık yüzde 66’sından daha iyi bir sonuç aldığı anlamına gelmektedir. 2005 yılı sonuçlarına göre, yazım sürecinin her safhasında dizüstü bilgisayarlarını kullandıklarını belirten öğrencilerin, dizüstü bilgisayarlarını kullanmadıklarını belirten öğrencilerden de daha iyi sonuçlar aldığı da görülmüştür. Öğrencilerin yüzde 70’i, dizüstü bilgisayar programının öğrenimlerini geliştirmeye yardımcı olduğunu düşünmüşlerdir. Öğretmenlerin görüşleri de benzer profiller sergilemektedir. Öğretmenlerin en az yüzde 70’i, dizüstü bilgisayar programının öğrencilerinin eğitimine olumlu yönde yardımcı olduğunu düşünmektedir. 13 Silvernail ve Gritter (2007) çalışma hakkındaki görüşlerini şu sözlerle neticelendirmişlerdir: “sonuçlar göstermektedir ki dizüstü bilgisayarlarını bu şekilde kullanmaları onların sadece dizüstü bilgisayarları kullanarak iyi yazı yazan kişiler değil genel anlamda iyi yazarlar olmalarını sağlamıştır” (s. i). Programın etkinliğini araştıran güncel bir çalışma (Pinkham, Wintle, Walker ve Barlett, 2011) Maine’nin dizüstü bilgisayar programı üzerine yapılmış ilgili çalışmalardan sonuçları bir araya getirmiştir (bu çalışmalara yukarıda bahsedilen ve yazarlık becerileri çalışması da dahildir). Çalışmada nitel ve nicel veri toplama tekniklerini kullanılarak, teknolojinin, öğretim programı ve öğretim biçimleri ile öğrenme üzerindeki etkileri incelemiştir. Eğitim programı ve öğretim ile ilgili veriler, programa katılan öğretmen ve öğrencilerle gerçekleştirilen görüşlerden elde edilmiştir. Öğrenme ile ilgili sonuçlar ise daha önceki araştırma sonuçlarından derlenmiştir. Pinkham ve diğerleri (2011) incelemeleri sonucunda, dizüstü bilgisayar programının Maine’deki ortaöğretim okullarındaki öğretim programını ve öğretim etkinliklerini anlamlı bir şekilde etkilediğini ortaya koymuşlardır. Öğretmenlerin büyük bölümünün, öğretim biçimlerine etki eden bu değişimi kabul ettiklerini ve dizüstü bilgisayarları sınıflarında yaygın bir şekilde kullandıklarını göstermiştir. Bununla beraber, öğretmenlerin kabul düzeyi bireysel özelliklerine göre ve içeriğe bağımlı olarak farklılık göstermiştir. Matematik öğretmenlerinin, dizüstü bilgisayarları diğer disiplinlerdeki öğretmenler kadar fazla kullanmadıkları görülmüştür. Genel itibariyle, dizüstü bilgisayarlar değerlendirme yaparken kullanılmamış ve yine 21. Yüzyıl Becerilerini öğretmek için de dizüstü bilgisayarlardan beklendiği kadar yararlanılmamıştır. Pinkham ve diğerleri (2011), programın öğrencilerin öğrenimine olan etkilerini incelerken daha önce yayınlanmış ve aşağıda listelenmiş olan beş raporu özetlemişlerdir (raporlara http://www.usm.maine.edu/cepare/maine-learning-technology-initiativemlti adresinden ulaşılabilir). Matematikteki Teknolojinin Maine’e Etkisi Çalışması (MISTM: Maine’s Impact Study of Technology in Mathematics). Maine’in Ortaöğretim Dizüstü Bilgisayar Programı: Daha İyi Yazarlar Yetiştirmek (Maine’s Middle School Laptop Program: Creating Better Writers). Ortaöğretim Fen Öğrenimine Yardımcı Olmak İçin Ortaöğretim Dizüstü Bilgisayarlarını Kullanmak: Zorlu Eğlencenin Sonuçları (Using Middle School Laptops to Facilitate Middle School Science Learning: The Results of Hard Fun). Teknolojiyi Kullanarak Öğrencilerin 21. Yüzyıl Becerilerini Kazanmalarına Yardımcı Olmak: Bir Pilot Çalışma (Using Technology in Helping Student Achieve 21st Century Skills: A Pilot Study). 21. Yüzyıl Öğretim ve Öğrenimi: Öğrencilerin Web Sayfası Kritik Etme Becerilerinin Bir Değerlendirmesi (21st Century Teaching and Learning: An Assessment of Student Website Evaluation Skills). Raporlar deneysel karşılaştırmalar yapılarak oluşturulmuştur. Özetle, öğrencilerin yazarlık becerileri önemli derecede gelişmiştir. Matematik dersleri iyi yapılandırılmış mesleki gelişim etkinlikleri ile desteklendiği takdirde, öğrencilerin matematik başarılarında da artış gözlemlenmiştir. Öğrenciler ister kısa zamanlı kullansınlar, isterse uzun zamanlı kullansınlar, dizüstü bilgisayar programındayken fen bilimlerinde de daha başarılı olmuşlardır. Tüm bunlara ek olarak, projenin, 21. yüzyılda başarılı olmak için öğrencilerin sahip olması gerektiği düşünülen becerilerden biri olan bilgiyi bulma ve değerlendirme becerilerinin gelişimine yardımcı olduğuna dair bulgulara da rastlanmıştır. 14 Son olarak, Pinkham ve diğerleri (2011) Maine’de uygulanan projenin maliyetini, benzer nitelikteki dört ayrı çalışma ile kıyaslamışlardır. Bu karşılaştırma sonucunda Maine’deki programın, Amerika’nın değişik bölgelerinde uygulanan benzer programlardan daha pahalı olmadığı sonucuna ulaşmışlardır. Projenin, öğrenci başına maliyeti yaklaşık 308ABD doları olarak saptanmıştır. Dolayısıyla, yukarıda özetlenen öğretimle ilgili başarılı sonuçlar ve programın maliyetini göz önünde bulundurarak Pinkham ve diğerleri (2011) programın başarılı olduğu sonucuna varmışlardır. 2. North Carolina Birebir Öğrenme Teknolojisi Girişimi North Carolina eyaleti 2008 yılından başlamak üzere birebir teknoloji projesinde harcanmak üzere 3 milyon dolarlık bir bütçe ayırmıştır. Proje, NC 1:1 Öğrenme Teknolojisi Girişimi (NC 1:1 Learning Technology Initiative – NCLTI) olarak adlandırılmış ve bütçesi, Golden LEAF Foundation (GLF) ve SAS tarafından aynı amaçla ayrılmış olan hibelerle birleştirilmiştir. Proje, 21. yüzyıl kaynaklarını sınıflara tanıtmak için bir pilot çalışma olarak planlanmıştır. Bu nedenle, öğrencileri geleceğe hazırlamayı ve okuldaki, işyerindeki ve sosyal yaşamdaki başarılarını artırmayı hedeflemiştir. GLF’ten sağlanan bütçe öğrenciler için dizüstü bilgisayarlar almak için kullanılmıştır. SAS’ın sağladığı bütçe ise daha çok öğretmenlere dizüstü bilgisayar dağıtabilmek için harcanmıştır. Eyalet tarafından projeye sağlanan bütçe teknoloji altyapısını, desteği ve değerlendirmeyi finanse etmek için kullanılmıştır. İlerleyen dönemlerde program için 1,5 milyon dolarlık ek bütçe programın genişletilmesi ve bir strateji geliştirilmesi amacıyla ayrılmıştır (Friday Institute for Educational Innovation, 2008). SAS’a (n.d.) göre 1:1 Öğrenme Teknolojisi Girişimi, North Carolina’daki Liselerin geleceğe hazırlanabilmesi için devlet ve özel sektör arasında inşa edilmiş bir ortaklıktır. Proje aşağıda listelenen özellikleri içermektedir: Her öğrenci için bir dizüstü bilgisayar. Her öğretmen için bir dizüstü bilgisayar (SAS ve GLF tarafından finanse edilmiştir). Her okula genişbant İnternet bağlantısı (North Carolina Okul Bağlantı Programı – North Carolina School Connectivity Program – tarafından finanse edilmiştir). Çevrimiçi kaynaklar (SAS Curriculum Pathways tarafından finanse edilmiştir). Her okulun sınırları içinde kablosuz İnternet erişimi (North Carolina Genel Kongresi – North Carolina General Assembly, NCGA – tarafından finanse edilmiştir). Öğretmenler için mesleki gelişim ve sürekli destek (NCGA tarafından finanse edilmiştir). Her okula öğretim ve teknoloji konusunda destek olacak çalışan (NCGA tarafından finanse edilmiştir). Friday Institute tarafından programın değerlendirilmesi (NCGA tarafından finanse edilmiştir). North Carolina Eyalet Eğitim Kurulu (North Carolina State Board of Education), Friday Institute for Evaluation Innovation adlı kuruluşla, NCLTI projesinin 3 yıllık bir zaman dilimi içinde değerlendirilmesi konusunda anlaşmıştır. Değerlendirme kapsamına, 18 orta öğretim okulu ve yaklaşık 9500 öğrenci ile 600 okul çalışanı alınmıştır. Değerlendirmenin amacı, projenin planlanan hedeflerine ulaşıp ulaşmadığını belirlemektir. Değerlendirme sürecinde, öğrencinin öğrenme düzeyinde meydana gelen değişimlerin belirlenmesi, yaşanan zorlukların ortaya çıkarılması, bu zorluklarını nasıl üstesinden gelinebileceğinin tespit edilmesi ve ihtiyaçların belirlenmesi hedeflenmiştir (Corn, Huff, Halstead ve Patel, 2011). 15 Girişim hakkında birçok rapor yayınlanmış olmakla beraber, öğrencilerin öğrenme düzeylerinde meydana gelen değişikliklerle ilgili sonuçlar 2009 yılında yayınlanmış olan bir raporda sunulmuştur. Bu çalışma, 12 okuldan 6000 öğrenci ve 400 okul çalışanı üzerinde odaklanmıştır. Çalışma aşağıdaki araştırma sorularını cevaplamak üzere gerçekleştirilmiştir (Corn, 2009, s.4). Çalışanların ve öğrencilerin 21. yüzyıl ihtiyaçlarını karşılamak üzere okul altyapısı ve destek sistemleri ne derece gelişmiştir? Çalışanların tutum ve becerileri zamanla nasıl değişmiştir? Öğretmenlerin öğretim yöntemleri zamanla nasıl değişmiştir? Öğrencilerin 21. yüzyıl becerileri zamanla nasıl değişmiştir? Temel akademik alanlarda öğrencilerin öğrenme ve başarıları zamanla nasıl değişmiştir? İlk araştırma sorusunu ilgilendiren sonuçlar, projeye katılan çoğu katılımcının teknoloji altyapısının gelişiminden memnun kaldıklarını göstermiştir. Sağlanan desteğin yeterli olduğu belirtilmiştir. Teknolojinin etkili bir şekilde kullanılabilmesi için okullarda yönetmelik ve prosedürlerin gereğine uygun olarak çıkarıldığı da saptanmıştır. Öğretmenler yeni teknolojilere geçişin etkili bir liderlik yardımıyla gerçekleştirildiğini düşünmüşlerdir. İkinci araştırma sorusu ile ilgili sonuçlara göre öğretmen ve öğrenci tutumları ve görüşleri genel itibariyle pozitiftir. Daha gelişmiş teknoloji becerilerine sahip olan öğretmenlerde daha pozitif tutum ve görüşlerin ortaya çıktığı görülmüştür ve sonuçların programın başından sonuna doğru zamanla daha olumlu yönde ilerlediği tespit edilmiştir. Öğrenciler, bilgisayarın daha organize olmalarına yardımcı olduğu, ödevlerini gözden geçirmede ve düzenlemede faydalı olduğu ve benzeri katkılarının bulunduğunu düşünmüşler ve bu nedenle öğrenmelerini kolaylaştırdığını belirtmişlerdir. Tüm bunlara ek olarak öğretmen ve öğrencilerin teknolojiye yönelik öz-yeterlik algılarında da zamanla gelişme gözlemlenmiştir. Üçüncü araştırma sorusu öğretim yöntemlerini ilgilendirmektedir. Dizüstü bilgisayar projesinin, incelenen tüm alanlarda öğretme ile ilgili pratikleri olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Örneğin, öğretmenler zamanla, dizüstü bilgisayarları öğretim amaçlı olarak gittikçe daha sık kullanmaya başlamışlardır. Son araştırma sorusu ile ilgili sonuçlar ise kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, projedeki öğrencilerin uzaktan eğitim derslerine katılımında ve yoklama kayıtlarında bir gelişme olmadığını ortaya koymuştur. Hem öğretmenler hem de öğrenciler, öğrencilerin derse olan katılımlarında bir artış olduğunu belirtmişlerdir. Tüm katılımcılar dizüstü bilgisayar projesinin 21. yüzyıl becerilerinin gelişmesine yardımcı olduğunu düşünmektedirler. Bilgisayar becerileri testleri 1:1 projesine katılan öğrencilerin puanlarında daha fazla kazanım olduğunu göstermektedir. Ek olarak, Corn (2009) projenin başarı üzerindeki sonuçlarını aşağıdaki biçimde raporlamıştır: Dizüstü bilgisayar projesini uygulayan okullarda (1:1 okulları), 2007-2008 ve 2008-2009 okul döneminde Cebir I, Cebir II, Geometri, İngilizce I, Vatandaşlık Bilgisi, Tarih ve Biyoloji derslerinin dönem sonu sınavlarını geçme ihtimalini belirlemek üzere Binary (İkili) Lojistik Regresyon uygulanmıştır. Analiz, çoğu dönem sonu sınavı için 1:1 projesine dahil bir okula gidiyor olmanın, eyalet genelinde uygulanan testleri geçme ihtimalini artırmadığını ortaya koymuştur. Ancak, 2008 sonuçları 2009 sonuçlarıyla kıyaslandığında, 1:1 Öğrenme projesi uygulanan okullarda sınavı geçen öğrencilerin yüzdesinde bir artış gözlemlenmiştir (s. 98). Bu araştırma sorularını cevaplayabilmek için, Friday Institute çalışanları çok çeşitli değerlendirme yöntem ve araçları kullanmışlardır. Bunlardan bazıları şunlardır: 16 Yönetmelik/yönerge/prosedürlerin analizi (belge analizi) Çevrimiçi anketler (öğrenci, öğretmen, teknoloji koordinatörü, vb.) Odak grup görüşmeleri (öğretmenler ve öğrencilerle) Çalışma ziyaret listeleri Dizüstü bilgisayar tamir listeleri Mesleki gelişim denetim listesi Sınıf gözlemleri Örnek ders planlarının analizi Dönem sonu ders sınav sonuçları Yoklama listeleri Disiplin raporları Öte yanda, Corn ve Mollete (2011) bu girişim süresince yürütülmüş olan araştırmalarda öne çıkan sonuçları bir tür meta-analiz ile derleyerek özetlemişlerdir. Bu çalışmalar, North Carolina çapındaki 57 okuldan 29,016 öğrenci ve 2,180 öğretmen ile gerçekleştirilmiştir. Aşağıda Corn ve Mollete’nin özetlediği sonuçlar yer almaktadır: Küçük yaş grubundaki öğrenciler diğer öğrencilere göre teknoloji becerilerini daha fazla geliştirmiş ve teknolojiyi daha rahat kullanma becerisi kazanmışlardır. Öğrencilerin genel sınavlardan aldıkları puanlarda zamanla artış görülmektedir. Öğrencilerin hem mezuniyet hem de ders sonu puanları da zamanla artış göstermiştir. Çevrimiçi derslere katılma oranı artmıştır. Mezuniyet oranları düşük düzeyde artmıştır. Öğrencilerin derse katılımı artmıştır. Öğrenciler 21. Yüzyıl Becerilerini geliştirmişlerdir. Latin Amerika Latin Amerika ülkeleri özellikle son beş yılda çok sayıda eğitimde teknoloji kullanımı projesi başlatmıştır. Özellikle her çocuğa bir bilgisayar projeleri hemen her Latin Amerika ülkesinde uygulanmaya başlanmıştır. Bu çalışmada, ilgili projelerden değerlendirme sonuçları alınan ülkelerdeki uygulamalara ve işe koşulan değerlendirme yaklaşımlarına yer verilmiştir. 1. Uruguay Severin ve Capota’nın 2011 yılında hazırladıkları rapora göre Caibal Planı (Plan Caibal), Latin Amerika ülkeleri arasında hem öğretmenlere hem de öğrencilere teknoloji verilmesini içeren ilk projelerden biridir. İlk olarak 2007 yılında ilköğretimde sayısal uçurumu kapatma gerekçesiyle başlatılmıştır. Hala ilköğretimde uygulanmakta olan projenin temel amaçları; Ulusal düzeyde sayısal uçurumu azaltmak, Hangi coğrafi konumda ya da sosyo-ekonomik durumda olursa olsun ailelerin küresel bilgi hizmetlerine okul aracılığıyla erişebilmesi sağlamak, Bilgi teknolojilerinin kullanımını yaygınlaştırarak ülkenin uluslararası bağlamda yenilik üretme potansiyelini güçlendirmek, Öğrenme-öğretme süreçlerindeki kaliteyi geliştirmek amacıyla öğretmen ve öğrencilerin bilgi okuryazarı olmalarını güvence altına almak 17 şeklinde belirlenmiştir. Ek olarak plan kapsamında aşağıdaki eğitim amaçları da saptanmıştır: Okul ve çekirdek aile odakta olmak üzere, sınıflarda teknolojinin yer alması yoluyla eğitim kalitesinin geliştirmesine katkı sağlamak Her öğretmene ve öğrenciye bir dizüstü bilgisayar vererek tüm ilköğretim öğrencilerinin nitelikli imkanlara sahip olmasını sağlamak Öğrenci-öğrenci, öğrenci-öğretmen ve öğrenci-aile-okul arasında işbirliği kültürünü geliştirmek Etik ilkelere bağlı kalmak koşuluyla öğrenme topluluğu içinde elektronik eleştiriyi ve okuryazarlığı teşvik etmek. Bu amaçlara ulaşmak için Caibal Planı kapsamında tüm ilköğretim öğrencilerine ve öğretmenlerine dizüstü bilgisayarlar dağıtılmıştır. Ayrıca yerel Telekom firması ile ortaklık kurularak öğrencilere kablosuz İnternette uygun fiyatla bağlanma imkanı sağlanmıştır. Öğretmenlerin eğitim için ulusal bir televizyon kanalı kurulmuştur. Ek olarak yerel firmalarla teknik bakım ve onarım anlaşmaları yapılmıştır. Caibal planının değerlendirmesine yönelik literatürdeki iki temel çalışma dikkat çekmektedir. Birinci çalışmada, Nugroho ve Lonsdale (2009) pilot uygulamanın değerlendirilmesine yönelik Kanada Uluslararası Gelişim Araştırma Merkezi’nin işbirliğiyle Uruguay Teknoloji Laboratuvarı tarafından iç değerlendirme raporunu özetlemişlerdir. Bu rapora göre değerlendirme sürecinde; literatür taraması yapılmış; pilot uygulamanın yapıldığı bir okuldaki ve aynı özelliklere sahip ancak uygulama kapsamında olmayan diğer bir okuldaki öğretmenlere, öğrencilere ve velilere anket uygulanmış; pilot uygulamadaki sınıflarda gözlemler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen veriler, genel olarak öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin projeye olumlu yaklaştıklarını ortaya koymuştur. Öğretmenlerin, öğrencilerin ve velilerin eğitimöğretim sürecine daha aktif katıldıkları da saptanmıştır. Ayrıca bilgisayar öğrenmeye daha fazla ilgi duyulduğu ve bu ilginin eyleme dönüşerek öğrencilerin, öğretmenlerin ve hatta ailelerin bilgisayar öğrenmek için dersler almaya başladıkları gözlemlenmiştir. Öte yanda, öğretmen eğitiminin eksikliği bazı öğretmenlerin direnç göstermesine yol açmış, değerlendirme raporunda öğretmenlere destek olunması önerilmiştir. Değerlendirme boyutunda ise anket sonuçlarının temel veri olarak ele alınması; öğrenciler, öğretmenler, aileler ve diğer paydaşlar arasındaki kabullenmeme ve öğretmen eğitimi çıktıları gibi farklı değişkenlerin değerlendirilmesi; her yıl yeni bir örneklemden veri toplanması ve ulusal halk oyu taraması gerektiği belirtilmiştir. Öte yanda Martinez, Diaz ve Alonso (2009) tarafından gerçekleştirilen izleme ve değerlendirme çalışmasında toplumsal eşitsizliğin azaltılmasında projenin etkisi üzerinde durulmuştur. Bu çalışma sonucunda, öğrencilerin İnternete erişiminde önemli bir gelişme gözlemlendiği, devlet okulların %73’ünde İnternet erişiminin sağlandığı; öğretmenlerin %55’inin bilgisayarları eğitim amacıyla kullandıkları ve özellikle ülkenin az gelişmiş orta kesimindeki öğretmenlerin büyük bölümünün (%61) öğretim stratejilerinde değişim yaşadıkları saptanmıştır. Severin ve Capota (2011) bu iç değerlendirme çalışmalarının yanı sıra bazı dış değerlendirme çalışmalarının da başladığını ve özellikle University of La Republica (Cumhuriyet Üniversitesi’nin) projenin değerlendirmesi için mali destek sağladığını belirmişlerdir. 18 2. Arjantin Arjantin’de bir den fazla proje başlatılmıştır. Ancak bu projeler arasında en geniş kapsamlı olanı 750,000 ABD doları bütçeli olan Conectar Igualdad projesidir. Proje aslında seçim yatırımı olarak Devlet Başkanı Fernandez de Kirchner tarafından 2009 yılında başlatılmış ancak kısa sürede yaygınlaştırılmış, yalnızca teknoloji odaklı bir proje olmaktan çıkarılarak pedagojik ve sosyal amaçları olan bir projeye dönüştürülmüştür. Conectar Igualdad projesi tanıtım belgelerinde projenin üç temel amacı olduğu belirtilmektedir: Devlet okullarındaki eğitimi iyileştirerek katılımı arttırmak Sayısal uçurumu kapatmak Ülke genelinde yararlanılabilecek sayısal katılım (sosyal inclusion) politikası oluşturmak Resmi rakamlara göre Kasım 2011 tarihine kadar 1371739 netbook öğrencilere ve öğretmenlere dağıtılmıştır (Conectar Igualdad, Presidencia de la Nacion, 2011). Proje, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yanı sıra Federal Planlama, Yatırım ve Hizmetleri Bakanlığı ve Bakanlar Kurulu gibi farklı devlet kurumları tarafından yürütülmektedir. Donanım ve yazılım seçimi bir kurum tarafından yapılırken, donanım güvenliğinden ve bakımından bir başka kurum, öğretmen eğitiminden bir başka kurum sorumludur (Zapata, 2010). Proje kapsamında öğrenci ve öğretmenlere netbooklar verilmesinin yanı sıra okullara ve her sınıfa İnternet bağlantısı da kurulmuştur. Proje, öğretmenlerin yetiştirilmesini kapsamaktadır. Bu bağlamda ulusal ve bölgesel eğitim etkinlikleri gerçekleştirilmiştir. Ulusal etkinlikler öncelikle iki günlük tanıtım sunumları gerçekleştirilmiştir. Bu sunumlar başta okul müdürlerine, yerel milli eğitim yöneticilerine ve müfettişlere gerçekleştirilmiştir. Daha sonra Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme Kurumu (National Institude of Teacher Training) tarafından büyük ölçüde çevrimiçi ve bazı yüz yüze eğitimlerle öğretmenlerin teknoloji kullanma konusundaki becerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Latin Amerika Ülkeleri Örgütü (the Oganization of Latin American States) Temel Kurs adı altında öğretmenlere temel bilgisayar beceri kazandırmaya yönelik bir başka çevrimiçi eğitim programı sunmuştur. Latin Amerika Ülkeleri Örgütü’nün bir diğer eğitim hizmeti, ortaöğretim öğretmenlerine yönelik her öğrencinin bir bilgisayar olduğu sınıflarda öğretim konusunda hazırladığı eğitimdir. Ek olarak, Educa.ar adlı girişim ile, öğretmenlere yönelik açık öğrenme, bireysel öğrenme ve rehberli öğrenme stratejilerinin izlendiği mesleki gelişim imkanları sunulmuştur. Açık öğrenme stratejisi, kayıt zorunluluğu olmadan öğretmenlerin öğrenme kaynaklarına erişerek kendilerini geliştirmelerine yönelik, bir tür yapılandırılmamış (informal) öğrenmeyi içermektedir. Bireysel öğrenme stratejisi ise öğretmenlerin sisteme kayıt olduktan sonra ihtiyaçları doğrultusunda hazır e-öğrenme malzemelerine erişmelerini ve bunları çalışarak kendilerini geliştirmelerini içermektedir. Bu strateji altında da genellikle Microsoft Office, Graphmatica, Modellus gibi yazılımların kullanımına yönelik konulara ağırlık verilmiştir. Bu stratejide, katılımcı öğretmenlerin, dilediklerinde çevrimiçi araçlarla sorular sorarak teknik destek alabilmelerine de imkan tanınmıştır. Rehber yönetimli strateji ise teknolojiyle işbirlikli öğrenme, sayısal okuryazarlık, bilgi yönetimi, sayısal içerik üretimi gibi farklı konularda 5 hafta süreli yapılandırılmış eğitimleri içermektedir. Katılımcı öğretmen gruplarından sorumlu rehberler, katılımcılara eğitimler boyunca yardımcı olmuş, onlara yol göstermiş, sorularını cevaplamış ve motive etmeye çalışmışlardır. Bölgesel bazlı yetiştirme etkinliklerinin başında her bölgeden belirli öğretmenlerin projenin eğitim unsurunu gerçekleştirmek için seçilmeleri gelmektedir. Her bölgede her disiplinden 2 öğretmenin yer aldığı ekipler kurulmuştur. Bu ekiplere ayrıca eğitim bilim 19 uzmanlarının katılımı da sağlanmıştır. Bu ekipler öğretmenlere olduğu gibi öğrencilere ve ailelere de sunumlar yaparak projenin tanıtımını yapmışlardır. Daha sonra hem konu alanı bazında (zümre) eğitimler verilmiştir. Ayrıca her öğrenciye bir bilgisayarın olduğu sınıflarda öğretim konusunda hem okul müdürlerine hem de öğretmenlere eğitimler verilmiştir. Bu eğitimler iki gün sürmekte ve yüz yüze gerçekleştirilmektedir. Projede izleme ve değerlendirme önemli bir unsur olarak yer almıştır. Değerlendirmeyi, Milli Eğitim Bakanlığı ve Latin Amerika Ülkeleri Örgütü üstlenmiştir. Bu bağlamda, Bakanlık bünyesinde ve her bölgede, farklı alanlardan uzmanların bir araya gelmesi ile merkezi ve yerel değerlendirme ekipleri oluşturulmuştur. Ayrıca, ülkede hizmet veren 13 üniversitenin değerlendirme çalışmalarına destek vermeleri istenmiştir (Conectar Igualdad, 2011). Bir tür iç değerlendirme yapılmış ve çeşitli raporlar hazırlanmıştır. Ancak bu raporlar Bakanlık bünyesinde kalmış bir bölümü yayınlanmıştır. Öte yanda, University of SanAndres tarafından gerçekleştirilen değerlendirme çalışmasında büyük ölçüde nitel yöntemler kullanılarak veri toplanmıştır. Değerlendirme sürecinde Proje tanıtımları, OECD raporları ve ulusal gazetelerde çıkan haberler başta olmak üzere çeşitli belgeler analiz edilmiş; ülkenin 5 bölgesinde, Proje yöneticileriyle, okul müdürleriyle, öğretmenlerle, öğrencilerle ve ailelerle yarıyapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Ayrıca okul ziyaretleri yapılarak uygulamalar gözlemleniştir. Değerlendirmede genel olarak teknolojinin okul, öğretmen, öğrenci ve aileler için uygunluğuna odaklanılmakla birlikte özellikle okul altyapısı ve İnternet erişimi, öğretmen eğitimi, öğrencilerin bilgisayarları sınıf içinde kullanımı, yerel yönetimlerin projeyi kabullenmesi gibi değişkenler incelenmiştir (Universidad de SanAndres, 2011). Bu dış değerlendirme çalışmasının ilk değerlendirmeleri sonucunda; teknolojik alt yapının kurulmasında sıkıntılar ve gecikmeler yaşandığı; bu durumun öğretmenler, öğrenciler ve aileler üzerinde olumsuz etki yaptığı; dağıtılan netbookların okul sunucusuna belirli bir süre için tanıtılması gerektiği, bu sürenin bitiminde yeniden tanıtımın yapılamaması sonucu netbookların kilitlendiği ve yeniden açılmaları için teknik servis hizmetinin yavaş işlediği; İnternet bağlantısı konusunda önemli sayıda okulun sıkıntı yaşadığı ve bu nedenle kendilerinin başka kaynakları kullanarak İnternet bağlantı hizmeti almaya başladıkları; Sınıflarında İnternete bağlanma sorunu yaşayan öğretmenlerin ve öğrencilerin çevrimdışı çalışmaya imkan veren yazılımlara ya da bağlantı olduklarında bilgisayarlarına indirdikleri vidyo, ses dosyası gibi kaynaklarına yöneldikleri; Öğretmenlerin büyük bir bölümünün, Projenin öngördüğü teknoloji kullanımını içeren yenilikçi öğretim stratejilerini uygulama konusunda yeterli eğitim almadıkları; 13 üniversite tarafından yapılan çalışmada öğrencilerin %11’inin sosyal etkileşim, %72’sinin ofis programları, %32’sinin araştırma ve %43’ünün ödevlerini yapmak için bilgisayarları kullandıklarını ancak kendi yaptıkları nitel çalışmada öğrencilerin çok büyük bir bölümünün oyun ve Facebook gibi sosyal etkileşim araçları için bilgisayarları kullandıkları; Öğretmenlerin yalnızca üçte birinin öğrencilerden derslerde bilgisayarlarını kullanmalarını istediklerini; Eğitim sisteminin merkezi olmasının bazı kararların alımı ve sayısal içerik üretimini kolaylaştırdığı; Genelde tüm bölgelerde Projenin olumlu karşılandığı ancak bazı bölgelerde daha fazla Projenin başarılı olması için çaba sarf edildiği; 20 Öğretmenler arasında karşı çıkmalar olmasına karşın zamanla öğretmenlerin teknoloji kullanımı konusunda yetkinleşmeye başlamaları gibi etkenleri bu karşı tavırları azalttığı; Projenin en fazla öğrenci ve aileler tarafında desteklendiği ancak özellikle ailelerin uzun dönemde bilgisayarların bakımı ve güncellenmesi konusunda tedirgin oldukları saptanmıştır. Avrupa Avrupa kıtası ülkeleri de, eğitimde teknoloji kullanımını konusunda çeşitli projeler başlatmalarına karşın diğer bölgelere göre bu konuda daha tutucu davrandıkları ileri sürülebilir. Bu tutumun başlıca nedeni olarak, Avrupa’daki eğitim sistemlerinin yüzyıllar öncesine dayanan köklü bir geleneğe sahip olmaları gösterilebilir. Bu çalışmada literatürde adı sıkça geçen Portekiz’in Macellan Projesi ve literatürde özellikle Danimarka, Norveç, İsveç gibi Kuzey Avrupa ülkelerinin PISA türü sınavlardaki başarıları dikkate alınarak bu ülkelerdeki projeler incelenmiştir. 1. Portekiz’in Macellan Projesi Portekiz Hükümeti, 2008 yılında 6-10 yaş arası okul çocukları için 500.000 ucuz dizüstü bilgisayar projesine başladı. 16. yüzyıl Portekizli gezgini Macellan’ın adının verildiği ve Intel işlemci bulunan bilgisayarlar, Portekizli yerel donanım ve yazılım firmaları tarafından üretilerek ülkedeki tüm ilköğretim ilk basamak çocuklara dağıtılmıştır. Bilgisayarların 285 Avrodan halka satışı da yapılmaktadır. Projenin ekonomik etkisini inceleyen bir rapora göre, projenin 1.470 yeni iş olanağı ve toplam 2,26 Milyar Avro katkı sağlayacağı beklenmektedir (Coppock, Smith ve Howell, 2009) Hükümet proje ile bu yaş grubundaki çocuklarının bilgisayar okur yazarlığı düzeyini artırmayı hedeflemiştir. Hükümetin eğitim teknolojisi planı ise, Portekiz’i teknolojik açıdan Avrupa'nın en iyi beş gelişmiş ülkesinden biri yapmaktır. Batı Avrupa içerisinde Portekiz’in düşük okul başarı düzeyinin Macellan projesiyle değişim göstereceği beklenmektedir. 2010 yılına kadar okullarda her iki öğrenci için en az bir bilgisayar erişimi yaratmak da diğer hedefler arasında sayılmaktadır. Portekiz Eğitim Bakanlığı projenin değerlendirilmesi amacıyla Koordinasyon, İzleme ve Değerlendirme grubu oluşturmuştur. Grup projenin gelişimini, bütçe harcamalarını ve sınıfta kullanımını izlemekle görevlendirilmiş ve bulgularıyla projenin yönlendirilmesine katkıda bulunmuştur. Bakanlığa bağlı değerlendirme grubuna ek olarak özellikle son değerlendirme amacıyla bağımsız araştırmacılardan oluşan bir değerlendirme grubu daha görevlendirilmiştir. Eğitim bakanlığının 1-4. sınıf öğretmenleriyle gerçekleştirdiği bir ankette aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: Öğretmenlerin %98’i Macellan bilgisayarlarını sınıfta kullanmaktadır. Öğretmenlerin %50’si haftada en az iki defa bilgisayarları sınıfta kullanmaktadır. Öğretmenlerin %30’dan fazlası proje kapsamında oluşturulan Okul Portalını sınıfta ya da derse hazırlıkta kullanmaktadır. Nitel değerlendirmelerde bulunan en önemli veriyse çocukların ve ailelerin bilgisayar sahipliğine verdikleri değer olumlu tutum olmuştur. Çocuklar özellikle İnternette ulaştıkları yeni bilgileri aileleriyle ve akranlarıyla paylaştıklarını ve bu sürecin öğrenme 21 düzeylerini artırdığını vurgulamıştır. Ayrıca, çocuklar ve öğretmenler çevrimiçi olarak sunulan kaynakları faydalı bulduklarını da belirtmiştir. 2011 proje değerlendirme raporuna göre, Portekiz 2008 proje sonrası PISA sonuçlarında öğrenci başarısı ortalamasında 20 puan artış göstererek matematik ve okuma alanlarında OECD ülkeleri içinde 4. sırada ve fen alanında ise 2. sırada yer almıştır. Değerlendirmeler sırasında projenin sürdürebilirliği ve başarısı üç temel etmenle ilişkilendirilmiştir: 1. Hükümetin liderlik rolü üstlenmesi 2. Devlet ve özel kurumların işbirliği 3. Teknolojiden öte farklı program ve desteklerin sunulması a. Mesleki eğitim verilmesi b. Destek hizmetleri sağlanması c. Aile ve eğitimcilerin teknoloji hakkında bilgilendirilmesi 2. Kuzey Avrupa Kuzey ülkeleri (Finlandiya, İsveç, Norveç, Danimarka ve İzlanda) standart uluslararası uygulanan testlerdeki öğrenci başarısı ile öne çıkan ülkeler olarak eğitim sistemleri birçok çalışmada incelenmiştir. Ancak bilgi teknolojilerinin eğitimde kullanımı Finlandiya için farklı bir yapıya sahiptir ve Finlandiya eğitim sistemi teknoloji kullanmaktan çok eğitim ve öğretimi geliştirecek teknikleri ve yöntemleri eğitim sisteminin merkezine almıştır. Bunda Finlandiya’nın ülke olarak şartlarının birçok gelişmiş ülkelere göre daha iyi durumda olması da sayılabilir. Bilindiği üzere Kuzey ülkeleri (Nordic country) olarak adlandırılan ülkeler (Norveç, İsveç, Finlandiya, Danimarka ve İzlanda) sosyal devlet yapısı, nüfus azlığı ve gelir dağılımının dengeli olduğu ülkelerin başında gelmektedir. Dolayısıyla ülkedeki bireylerin teknolojiye erişimi, ülkenin iletişim teknolojileri altyapısının, eğitimde teknoloji kullanmanın önemi araştırma konusu olmadan uzun zaman önce tamamlamış olması, bu ülkelerde teknolojinin eğitimde kullanılması söz konusu olduğunda ilk akla gelenin pedagojik sorular olması şaşırtıcı değildir. Finlandiya öğretmenlik ve öğretim ile ilgili meslekler yüksek derecede saygı duyulan ve öğretmen yetiştirme programlarının en iyi öğrencilerin tercih ettiği bir ülkedir. Dolayısıyla toplumun en başarılı bireylerinin öğretmenlik yaptığı bir eğitim sistemi vardır. Ülkede cep telefonu ve internet kullanım oranları gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında yüksektir. Yakın geçmişte Finlandiya her bireyin geniş bant internet bağlantısına sahip olmasını bir anayasal hak olarak kabul etmiştir. Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini sınıflarında kullanımı milli ve yerel bir vizyon olarak kabul edilmiş ve bu amaçla yerel birimlere araştırma ödülleri verilmiştir. Finlandiya da eğitimin organize edilmesi ve merkezi yönetimden gelen finansal kaynağın paylaştırılması yerel birimler olan belediyelere bırakılmıştır. Okullarda teknolojinin yenilikçi olarak sınıflarda kullanılması için 3 yıllık mini destekler okullara veya öğretmenlere verilmektedir. Bu 3 yıllık destekte birinci yılda yenilik fikrini geliştirmek için, ikinci yılda pilot testlerinin yapılması için ve üçüncü yılda yaygınlaştırılması için desteklerin ödenmesi yapılmaktadır. Finlandiya eğitim sisteminde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı Milli Eğitim Bakanlığının okullarda kullandığı öğrenme yönetim sisteminin önemi vardır. Bu sistem üzerinden öğretmenler ve öğrenciler veliler ile bilgi paylaşımında bulunur. Dijital öğrenme kaynaklarının paylaşıldığı Education Finland web sitesi öğretmenlere yüksek kaliteli öğrenme nesneleri sunar. Ancak bu web sitesindeki materyaller Eğitim Bakanlığı 22 tarafından istihdam edilen uzmanlar tarafından veya okullarda çalışan öğretmenler tarafından geliştirilir. Kuzey ülkelerindeki bilgi ve iletişim teknolojilerinin eğitime entegrasyon süreçleri ACM (Access, Competence, Motivation) modeli ile değerlendirilmiştir. Access (Erişim) alt yapı olarak teknolojik araçlara erişimi temsil eder, bunun için göstergeler bilgisayar başına düşen öğretmen ve öğrenci sayıları ve geniş bant internet erişimine sahip bireylerdir. Competence (yeterlilik) bu araçları kullanmada gösterilen yeterlilik olarak tanımlanır ve öğretmen ve öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmada ne derece yeterli olduklarını gösterir. Motivasyon ise öğretmen ve öğrencilerin bu teknolojileri kullanmak için içsel ve dışsal ne gibi motivasyona sahip olduklarını gösterir. Tablo 2 Kuzey ülkelerindeki öğretmenlerin bu model bağlamında bu bileşenlerde hangi derecede olduklarını gösterir. Sayısal öğrenme kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanılması sistematik bir yenilik olarak İskandinav ülkelerinde kullanılmasının değerlendirilmesi OECD tarafından yapılmıştır. İskandinav ülkelerinde dijital öğrenme materyalleri hükümet, özel sektör ve kullanıcı kaynaklı olarak geliştirilmekte ve çeşitli öğrenme portallarından ücretli veya ücretsiz olarak yayınlanmaktadır. Bu çalışmada Dijital öğrenme kaynaklarının geliştirilmesi, dağıtılması ve kullanılması ile ilgili olarak politikaların ve uygulamaların gözden geçirilip değerlendirilmesi hedef alınmıştır. Yöntem olarak okul ziyaretleri ve durum çalışmaları hedef alınmıştır. Her ülkeden dijital öğrenme kaynakları kullanımı ile ilgili olarak durumlar göndermeleri istenmiş ve ülkelerin gönderdikleri durumlar uzmanlar tarafından seçilerek rapor edilmiştir. Bu çalışma bir etki çalışması olmayıp, dijital öğrenme kaynaklarını açıklayan bir durum çalışmasıdır. OECD nin hazırladığı rapordaki bulgular diğer sistemik yeniliklerin uygulanmasından şu açılardan farklıdır; Dijital öğrenme materyallerini başlatanın kim olduğu konusunda kesin bilgi yoktur. Bunu devlet politikalarımı, üniversiteler mi yoksa öğretmenlerin mi başlattıkları tam olarak bilinmemektedir. Program içindeki yenilikçi materyaller eğer yapılırsa gelirler mantığıyla oluşturulmuştur. Öğrenme materyalleri değişik gruplar tarafından geliştirildiği için tam olarak bir geliştirme hakkında ne gibi problemler olduğu hakkında net bilgi yoktur. Öğrenme kaynakları için genellikle pilot uygulamalar olmadan yayınlandıkları için materyaller genellikle uygulama sırasında düzeltilmektedir. Yeniliğin yaygınlaştırılması veya genişletilmesi kullanıcı olarak değil, geliştirilmiş dijital öğrenme materyallerinin sayısını arttırmak demektir. Ancak bu materyallerin sayısının arttırılması veya daha geniş kitlelere erişilmesinin kararını son kullanıcının geliştirilmiş materyallere olan ilgisi belirlemektedir. Bu ilgide materyallerin tıklanma veya indirilme sayıları ile doğrudan bağlantılıdır. Dijital öğrenme materyalleri yeniliğinin neden başlatıldığı konusunda doyurucu bilgiye erişilememiştir. Bu ülkelerde hükümet kaynaklı yenilikler eğitim sisteminin geliştirilmesi için veya toplum tarafından yapılan eleştiriler veya baskılara cevap vermek için başlatılan yenilikler olarak kalmaktadır. Özel sektör tarafından başlatılan yenilikler ise kar yapmak amacıyla geliştirilmiştir. Dijital öğrenme materyallerinin kullanımını sağlayan veya engelleyen faktörlere bakıldığında ise öğretmenlerin DLR’leri kullanma motivasyonları hükümetlerin bunu destekleyen yönde teknoloji altyapısını, öğretmen eğitimini ve politikalarını değiştirmesi olarak görülebilir. DLR’lerin kullanımındaki bir diğer faktörde ülke hükümetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri hakkındaki bilgi ve becerileri geleceğin 23 anahtar becerileri olarak görmesi veya görmemesidir. Bazı Avrupa hükümetleri bu becerileri anahtar beceri olarak kabul etmemiş ve dolayısıyla öğretmenlerin DLR kullanım motivasyonları düşmüştür. DLR’lerin İskandinav ülkelerinde kullanılmalarında rol oynayan bir diğer faktörde okulların bu materyalleri isteyen ve bunlar için pazar oluşturan unsurlar olmasıdır. Bir başka deyişle bu materyallerin kullanılması için talep okullardan oluşmakta ve hükümet desteğiyle alınmaktadır. Gelişmekte olan başka ülkelerde sınıflarda bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı siyasi irade veya yukardan aşağıya doğru olan yaklaşımlarla olmaktadır. Her ne kadar İskandinav ülkelerinde dijital öğrenme materyalleri bir yenilik olarak yerini almış olsa da, sistematik olarak kullanıcıların ihtiyaçlarının belirlenmesi, nasıl kullanıldığı ve muhtemel iyileştirmeler hakkında bilgi birikimi zayıftır. Asya-Pasifik Asya-pasifik ülkelerinin eğitimde teknolojinin kullanımı konusunda öncülük yaptığı ileri sürülebilir. Özellikle Avustralya’nın eğitimde teknolojinin yaygın kullanımı için yıllar öncesinden başlattığı çalışmaları ve Güney Kore’nin teknolojiyi yaşamın her alanında olduğu gibi eğitimde de aktif kullanmaları örnek teşkil etmektedir. Bu bağlamda aşağıda Avustralya ve Güney Kore örnekleri incelenerek raporlanmıştır: 1. Avustralya Avustralya bilgi ve iletişim teknolojilerini ülke çapında kullanan bir diğer ülkedir. 2007 yılında dönemin başbakanı Kevin Rudd tarafından bir seçim kampanyasında bilgi ve iletişim teknolojilerini eğitimde kullanmak üzere Digital Education Revolution programından söz edilmiştir. Programın hedefleri arasında; Devlet okullarında okuyan lise öğrencilerine ücretsiz laptop dağıtılması, Tüm okulların geniş bant internet bağlantısı ile bağlanması ve müfredatı destekleyen kaynakların hazırlanması, Öğretmen ve öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojileri ile eğitim öğretim yapmalarının desteklenmesi, Öğrenmede bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasını konu alan projeler ve araştırmaların desteklenmesi Velileri çocuklarının eğitimine bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak katılmalarını sağlamak. Programın hedefleri lise öğrencilerine laptop bilgisayarlar dağıtarak uzun vadede sürdürülebilir şekilde okullardaki öğrenci ve bilgisayar oranını bire bir’e düşürmek ve öğretmen ve öğrencilerin bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanmalarını izin veren eğitim programındaki ve politikalarındaki değişikliklerle bunu desteklemek olarak özetlenebilir. Dünyanın birçok ülkesinde başlatılan bire bir bilgisayar oranı kampanyaları kapsamında, Avustralya Eğitim Bakanlığı okullardaki bilgi ve iletişim teknolojileri altyapısını geliştirerek, öğrencilerin her yerden internet bağlantısı sağlamasını hedeflemiş ve bu hedef doğrultusunda Digital Education Revolution projesinin kaynaklarının %95’ini altyapıyı geliştirmek üzere ayırmıştır. Bunun yanı sıra okullarında etkileşimli tahta, projektörler, dijital kameralar gibi destekleyici ekipmanları kendi bütçelerinden karşılamaları istenmiştir (Arthur and Stuparich 2010). Avustralya eğitim sisteminde yapılan tek büyük değişiklik Digital Education Revolution programı değildir. Eğitim programının standartlaştırılması, öğretmen eğitimi ve dijital öğrenme materyallerini içeren bir portal yapılması da temel önceliklerdir ve bu programı desteklemektedir. Daha öncesinde başlatılan eğitim programı değişikliği tüm 24 Avustralya’da standart temelli ve 21. yüzyıl öğrenen becerilerini kapsayan, tüm eyaletler için temel olacak bir eğitim programını geliştirmeyi hedeflemektedir. Öğretmen yetiştiren kurumlarda bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanan öğretmenler yetiştirilmesi için yükseköğretim kurumlarına araştırma destekleri vermektedir. Çalışan öğretmenlerin kapasitelerini arttırmaları için mesleki gelişim programları ve kurumsal liderlik kanalıyla öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojilerini eğitimde kullanmalarına yönelik eğitimler verilmektedir. Öğretmenlerin derslerinde kullanmaları için The National Digital Learning Resources Network adlı öğrenme nesnelerinin yayınlandığı bir websitesinde öğretmenlere hizmet etmektedir. Ancak Digital Education Revolution programı çerçevesinde konulan hedeflerle bu hedefe erişmek için ayrılmış bütçe arasında tutarsızlıklar göze çarpmaktadır. Sadece öğrencilere dağıtılacak laptopların maliyeti düşünüldüğünde bu miktar toplam proje bütçesinin %95 ine ulaşmaktadır. Mevcut durumda Digital Education Revolution programı kapsamında yaklaşık 300.000 laptop lise öğrencilerine dağıtılmıştır, toplam dağıtılması gereken laptop sayısının altıda biri kadar bir rakama denk gelmektedir. Bunun yanında şehir merkezleri ve şehir merkezleri dışındaki okullara geniş bant internet hizmeti verilmiş ve 15.000 öğretmen Intel Öğretmen Eğitim programında eğitim görmüştür. Son olarak öğretmen ve öğrencilerin yararlanacağı elektronik eğitim materyallerinin paylaşıldığı bir portal tasarlanmaktadır. Avustralya’nın Digital Education Revolution programı hakkında bir çok planlama, eleştiri ve görüş yazısı yayınlanmıştır ancak programın nasıl değerlendirileceği ve bu değerlendirmeden ortaya çıkan sonuçların neler olduğu hakkında çok kısıtlı bilgiye ulaşılmıştır. DER programının değerlendirilmesi ile ilgili olarak Howard ve Carcellar (2010) raporuna ulaşılmıştır. Bu raporda New South Wales eyaletinde Digital Education Revolution programına katılan okullarda öğrenciler ve öğretmenler üzerine yapılacak etki çalışmasının öntest sonuçları yayınlanmıştır. Rapora göre öğretmenler, sınıf içinde geniş yelpazeli öğretim yöntemleri kullanarak derslerini işlemede kendilerine güvenleri tamdır. Ancak sınıf içinde laptop kullanmak konusunda kendilerini rahat hissetmemektedirler. Öğrenciler ise temel bilgi ve iletişim kaynaklarını kullanırken laptop kullanma konusunda kendilerine güvenmektedir. Öğrenciler teknolojinin eğitime katkısı olduğuna inanırken bazı konularda, özellikle matematikte, çok fazla katkısının olacağına inanmamaktadır. Bu çalışma bir etki çalışması olarak planlanmıştır. Sınıflarda bilgi iletişim teknolojisi kullanmanın öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarını, öğrenciler, yöneticiler ve velilerle olan iletişim alışkanlıklarını nasıl değiştireceğinin yanı sıra öğrencilerin laptop kullanımı ile sınıf içinde yaptıkları işlerin değişimi ile bu görevlere olan katılımlarındaki değişimlerin analiz edileceği belirtilmiştir. 2. Güney Kore Eğitim teknolojilerinin geliştirilmesi ve kullanılması bakımından örnek olarak gösterilebilecek ülkelerden biridir. KERIS (Korea Education and Research Information Systems) ülkede eğitim teknolojileri ile ilgili yeniliklerin geliştirilmesi ve uygulanmasından sorumlu kuruluştur. Bu kuruluş bünyesinde okul kitaplarının elektronik hale çevrilmesi ve tüm öğrencilere tablet PC ler içinde dağıtılması planlanmıştır. Aslında bu plan, daha büyük bir eğitim uygulaması olan u-learn (ubiquotus learning) ortamlarının hazırlanmasının bir alt bileşenidir. Kore okullarındaki tüm öğrencilere tablet bilgisayarlar dağıtarak proje kapsamında 3 temel hedefi yerine getirmek istemektedir; 25 Öğrencilerin okulda, evde ve her yerde öğrenmelerini temin edecek teknolojilerin altyapısını hazırlamak, Mobil cihazların, gelişmiş display teknolojilerinin ve elektronik kitap teknolojilerinin hem geliştirilmesine hem de ulusal ve uluslararası pazarlarının artmasına yardımcı olmak Toplumun değişik kesimleri arasındaki dijital uçurumun kapanmasına yardımcı olmak Proje henüz pilot aşamasındadır. Pilot planlar çerçevesinde 2009 ve 2011 yılları arasında her yıl 112 okulda denenmesi planlanmıştır ancak bu çalışmalar ile ilgili resmi değerlendirme çalışmalarına ve bu çalışmaların planları ile sonuçlarının yayınlandığı raporlara ulaşılamamıştır. Ancak dijital ders kitapları ile ilgili olarak yapılan çalışmalar çeşitli konferanslarda bildiri olarak sunulmuştur. Bu bildirilerden Soe ve Lee (2010) 24 okulda yaklaşık 5200 öğrenci ile yapılan pilot çalışmalarını derleyerek dijital kitap kullanan öğrencilerin öğrenmeye karşı tutumlarının değişimini araştırmışlardır. Dijital ders kitapları kullanan gruptaki öğrencilerin derslere karşı tutumlarını arttırdığı görülmüştür. Lim (2011) yüksek öğretimde öğretim üyelerinin derslerinde tablet PC kullanmalarını konu alan araştırmasında, öğretim üyelerinin tablet PC kullanmayı faydalı bir etkinlik olarak görmekte ancak kullanmasını öğrenmek ve sınıf etkinliklerini tabletleri kullanmak için yeniden düzenlemenin onlar için fazladan bir yük olduğundan bahsetmektedir. Öğretmenler tablet PC ile sınıf içi etkinliklerini kökten düzenlemek yerine öğretmenlerin kendilerini daha güvende hissettikleri ve uzun zamandı kullandıkları öğretim uygulamalarını, özellikle tahtayı kullanmak ve görselleri sunmak, desteklemek amacıyla kullandıkları gözlemlenmiştir. Uluslararası Projeler Daha önce belirtildiği üzere küreselleşmenin yaygınlaşması, üretimin az gelişmiş ya da gelişmekte olan ülkelere kayması, nitelikli ve bugünün olduğu kadar yarının işleri için nitelikli insan gününe ihtiyaç, küresel rekabetin hızlanması gibi birçok nedenle uluslararası büyük ölçekli firmalar, eğitimde teknolojinin daha fazla yaygınlaşması için farklı ülkelerde uygulanabilecek projeler başlatmış; ülkelerdeki hükümetler ve eğitim bakanlıkları ile işbirliği yaparak bu projelerin uygulanmalarını sağlamışlardır. Bu raporun hazırlandığı tarihteki başlamış olan projelerin dörtte üçünün bu tür firmaların teşvikiyle başladığı ileri sürülebilir. Aşağıda bu firmalardan özellikle teknolojinin eğitimde yaygınlaşması konusunda proje başlatmış ve değerlendirme çalışmalarına yer vermiş firma projeleri ele alınmıştır. Bu bölümde de çalışmanın bağlamına sadık kalmak için projelerin tanıtımı yerine yapılan ilgili projelere yönelik değerlendirme çalışmalarına odaklanılmıştır. Bu bölümde yanlış anlaşılmalara yer vermemek için alfabetik bir sıra takip edilmiştir. Apple’ın Soruna Dayalı Öğrenme Projesi Apple firması tarafından gerçekleştirilen proje, var olan öğretim yaklaşımlarının öğrencileri derse katılım konusunda yeterince başarılı olamadığı öngörüsü üzerine geliştirilmiştir. Özellikle ABD’de okul terk etme (erken ayrılma) sorununun 2000’li yıllarda %30’lara kadar yükselmesi (NCES, 2010) bilim insanlarını yeni arayışlara itmiştir. Okulu terk eden öğrencilerle yapılan çalışmalarda ortaya çıkan önemli faktörlerden biri okullardaki eğitimin gerçek yaşamdan kopuk ve ilgisiz olmasıdır (USGAO, 2002). Challenge Based Learning (Soruna Dayalı Öğrenme) bu soruna çözüm 26 bulma amacıyla geliştirilen uluslararası bir teknoloji entegrasyonu girişimidir (Johnson ve Adams, 2011). Proje 2011 yılının Ocak ayında ABD, Kanada ve Avustralya’da 19 okulda başlamıştır. Projede yer alan 1239 öğrencinin %93’ü 3.-12. sınıflarda öğrenim görürken % 7’si de üniversite öğrencilerinden oluşmuştur. Öğrencilerden günlük yaşamda karşılaşılabilen enerji kaynaklarının israfı, hava kirliliği, su kirliliği, kuraklık ve açlık gibi anlamlı konular üzerinde teknolojiden yararlanarak çözümler üretmeleri istenmektedir. Öğrenciler çözüm önerilerini takım çalışmasıyla geliştirirken Podcast ve wiki gibi Web 2.0 araçlarından yararlanmıştır. 2008 yılında gerçekleştirilen bir pilot çalışmayla projenin değerlendirilmesi yapılmıştır. Çıktılara dayalı değerlendirme yaklaşımı kullanarak gerçekleştirilen çalışmada (Johnson, Smith, Smythe ve Varon, 2009) özellikle öğrencilerin yaratıcılık, liderlik, sorun çözme, esneklik, işbirliği, eleştirel düşünme, iletişim, sorumluluk ve medya okur yazarlığı gibi 21. Yüzyıl becerilerinde sergiledikleri gelişim değerlendirilmiştir. Pilot çalışmada ulaşılan sonuçlar öğrencilerin %97’sinin projede kapsanan etkinlikleri değerli ve önemli bulduklarını göstermiştir. Öğrencilerin %80’i 21. Yüzyıl becerilerini sıralayan bir liste gösterilmeden kendi ifadeleriyle bu becerilere ulaştıklarını rapor etmiştir. Öğrencilerin % 75’i de bu yaklaşımı diğer öğrencilere önereceklerini ifade etmiştir. Öğretmenler de proje ile öğrencilerin takım çalışması ve sorun çözme gibi becerilerinin geliştiğini belirtmiştir. Öğretmenler ayrıca, diğer öğretmenlerle iletişim ve işbirliği olanaklarını beğendiklerini belirtmiştir. Görüldüğü gibi Apple, değerlendirmeyi tamamen dış değerlendirme ekiplerine bırakarak, özellikle bağımsız akademisyenlerin projeyi değerlendirmelerini sağlamıştır. Bu değerlendirme çalışmalarında büyük ölçüde anket, gözlem ve görüşme teknikleri işe koşulmuştur. Cisco Ağ Akademileri Projesi Cisco Ağ Akademileri aracılığıyla sunulan eğitimin bilgisayarlara ve altyapıya bağımlılığı, geniş kapsamı, öğretmen ve öğrencilere bilgi ve iletişim teknolojilerini alışılagelmiş eğitim sisteminden farklı olarak sunması açılarından Fatih Projesine benzerlikler göstermektedir. Bu nedenle Cisco tarafından sunulan eğitimlerde elde edilen bulgular Fatih Projesi açısından önem arz etmektedir. Cisco Ağ Akademileri (Cisco Networking Academies), ağ kurulumu alanında, tasarımdan güvenliğe kadar çeşitli konularda kapsamlı eğitimler veren bir sertifika programıdır. Akademi 1997 yılında kurulmuş ve kurulumundan bu yana sürekli geliştirilip genişletilmiştir. Akademinin kendi hiyerarşik yapısı içinde eğitilmiş eğitmenler tarafından sınıf içi eğitimler (dersler) verilmekte ve bu eğitimler iki temel yapıdan oluşmaktadır: (1) laboratuvar uygulamaları ve (2) bunların sistematik ve yaygın bir biçimde uygulanmasını sağlayan, İnternet üzerinden dağıtılan, standartlaştırılmış ve çok dilli bir online öğrenme sistemi (eğitim programı). Akademi sayesinde halihazırda senede 165 ülkedeki yaklaşık 9000 akademide 900.000 öğrenci bilgi ve iletişim teknolojileri becerilerini geliştirmektedirler. Öğrencilerin program içerisindeki performansları online testler vasıtasıyla değerlendirilmektedir. Eğitmenler için eğitim, yardım ve sertifika alanlarında çeşitli destek mekanizmaları oluşturulmuştur. Akademi dünyanın çoğu ülkesinde çeşitli devlet kuruluşu ve sektörle işbirliği yaparak eğitim programını genel itibariyle lise ve üstü seviyedeki öğrencilerle bir araya getirmektedir. Hemen hemen her tür endüstri alanından öğrencinin ağ ve bilgi teknolojileri konusunda kendisini geliştirmesine ve iş sektöründe kabul gören bir sertifika edinmesine olanak tanımaktadır. 27 Cisco Ağ Akademilerinin yapısı hiyerarşik biçimde iç içe geçmiş dört birimden oluşmaktadır. Her düzey bir alt düzeydeki birimin eğitim/koordinasyon faaliyetlerinden mesuldür. Hiyerarşinin en üstünde Cisco Sistemleri (Cisco Systems) bulunmakta ve programa ait tüm küresel faaliyetler bu merkez tarafından yönetilmektedir. İkinci düzeyde Cisco Akademik Eğitim Merkezleri (Cisco Academic Education Centers) bulunmaktadır ki bu merkezler kendi bölgelerinde bulunan bölge akademilerinde (regional academies) görev yapan eğitmenleri eğitmektedirler. Bir alt düzeyde bölge akademileri bulunmaktadır. Bölge akademilerinin her biri kendi altında 10 yerel akademi (local academy) barındırmaktadır. Bu yerel akademilerin eğitmen eğitimi ve koordinasyon faaliyetlerinden, üstündeki bölge akademisi sorumludur. Hiyerarşinin en altında yer alan yerel akademiler ise öğrencilerin irtibat noktasıdırlar. Programa yazılan öğrencilere bu akademiler tarafından eğitim verilir. Cisco Ağ Akademileri Değerlendirme Projesi (Cisco Networking Academy Evaluation Project - CNAEP), dünya çapında yaygınlaşan Cisco Akademilerinin Amerika’daki ayağının program değerlendirilmesi için gerçekleştirilmiş geniş kapsamlı bir projedir. Proje yardımıyla Cisco Sertifikalı Ağ Ortağı (Cisco Certified Network Associate – CCNA) programında sunulan CCNA 1, CCNA2, CCNA 3 ve CCNA 4 kurslarının öğretmen ve öğrenciler açısından etkinliği incelenmiştir. Projenin dört amacı bulunmaktadır. Bu amaçların irdelenmesi için onbir bülten (white paper), dört teknik rapor, çeşitli makaleler, kitap bölümleri, konferans bildirileri ve doktora tezleri yayınlanmıştır. Aşağıda paylaşılan sonuçlar yine aşağıda listelenmiş olan teknik raporlardan (http://www.indiana.edu/~iuteam/) ve diğer proje çalışmalarından özetlenerek derlenmiştir: Technical Report 05-01 (TR 05-01) August 2005 – Student Success in the Cisco Networking Academy: Performance in the CCNA1 Course. Technical Report 06-02 (TR 06-02) January 2006 – Instructor Perceptions and Practices in the Cisco Networking Academy. Technical Report 06-03 (TR 06-03) March 2006 – CCNA2 Student Experiences Survey Report. Technical Report 06-04 (TR 06-04) May 2006 – CCNA3 Student Experiences Survey Report. Amaçlara ulaşmak için Amerika çapında yukarıda bahsedilen dört akademi kursundaki öğrenci ve öğretmenler ankete tabi tutulmuştur. Uygulanan anketler geliştirilme aşamasında kapsamlı bir geçerlik sürecinden geçmişlerdir. Anketlerin hazırlanması için birden fazla kez pilot çalışma, üniversite öğrencileri ile odak grup görüşmeleri (maddelerin öğrenciler tarafından net olarak anlaşılıp anlaşılmadığını doğrulamak açısından), uzman değerlendirmesi, danışman kurulu değerlendirmesi, güvenirlik testleri ve faktör analizi uygulanmıştır. Anketler kurs sistemi içine entegre edilmiş bir anket yönetim sistemi aracılığıyla online olarak sunulmuş ve yanıtları toplanmıştır. Anketler kurslara özgü olarak, kursların takvimlerini gözetecek şekilde çeşitli zaman dilimlerinde uygulanmış ve programa kaydolarak kursları alan yaklaşık 35.000 öğrenciden veri toplanmıştır. Anketler hangi kurs ve zaman diliminde toplandıklarına bağlı olarak %11 ile %23 arasında değişen geri dönüş oranlarına sahiptirler. Programa katılan öğrencilerin deneyimlerini ve başarılarını, programa katılmayan eşdeğer öğrencilerle karşılaştırabilmek için 125’i lise ve 156’sı yerel kolej olan toplam 256 okuldan öğrencilere program boyunca ve programın tamamlanışından 6 ay sonra anketler uygulanmıştır. Anketler hem programa katılan öğrencilere hem de aynı okulda okuyan fakat ankete katılmayan eşdeğer öğrencilere uygulanmıştır. Bu anketlerin geri dönüş oranları da %20 ila %53 arasında değişmiştir. Ayrıca, Amerika çapındaki program okullarından yaklaşık 850 öğretmenden anket sonuçları alınmıştır (%20 geri dönüş oranı ile). 28 Projenin amaçlardan ilki, CCNA programına katılan öğrencilerin iş bulma başarıları, eğitim başarıları ve kişisel gelişim anlamındaki başarılarını değerlendirmektir. Bu amaçla yukarıda açıklandığı gibi, hem CCNA programına katılan, hem de eşdeğer düzeyde olup da programa katılmayan öğrenciler karşılaştırılmıştır. Sonuçlar lise ve yerel kolej öğrencileri için ayrı ayrı değerlendirilmiştir. Alınan sonuçlar CCNA programının lise öğrencileri için eğitim kariyerine, yerel kolej öğrencileri için ise meslek kariyerine daha çok etki ettiğini göstermiştir. Programa katılan lise öğrencilerinin Amerika çapında uygulanan ve ÖSYM’nin uyguladığı sınavlara benzer standartlaştırılmış testlere daha fazla kayıt yaptırdıkları/katıldıkları görülmüştür. Bu öğrencilerden, ileride bilişim teknolojileri alanında çalışmaya eğilimli olanlar için lisans programlarına yazılma ihtimali daha yüksek çıkmıştır. Programa katılan yerel kolej öğrencilerinin ileride tam zamanlı bir iş bulma olasılığının programa katılmayanlara oranla daha yüksek olduğu da tespit edilmiştir. Ve hatta, programdan mezun olmuş tam zamanlı iş sahibi öğrencilerin, programa katılmayanlara oranla daha fazla para kazandıkları gözlenmiştir. Bu sonucun elde edilmesinde programın bitiminden itibaren 6 ay sonra toplanan verilerden faydalanılmıştır. Programın ikinci amacı, programa katılmış öğrencilerin başarılarını etkileyen, öğrenciye ait bireysel özellikler (karakteristikler) ve akademiye ait özellikler gibi faktörleri incelemektir. Bu amacı gerçekleştirmek için gerekli veri, Amerika çapında CCNA programına katılan tüm öğrencilerden toplanmıştır. Bunlara ilave olarak programı yarıda keserek ayrılan öğrencilerin programı neden bıraktıklarına dair karakteristikler de incelenmiştir. Bu çalışma sonucunda ortaya çıkan en önemli sonuç, genelde öğrenci performansına etki etmesi beklenen sosyoekonomik faktörlerin, CCNA programına katılan öğrenciler açısından başarıyı etkilememiş olmasıdır. Diğer bir deyişle, program, bu tür faktörleri etkisizleştirmektedir. Öğrencilerin programdaki başarısının, daha çok öğrencinin hazır olma seviyesine ve aldığı eğitimin kalitesine bağlı olduğu tespit edilmiştir. Programa katılan her seviyeden öğrenci, motivasyon ve yeteneğine göre, sahip olduğu bilgi ve becerinin üstüne yenisini eklemeyi başarmıştır. Öğrenci başarısını programa girişteki not ortalaması, bilgisayar becerileri, motivasyon ve yaş faktörlerinin etkilediği görülmüştür. Bu faktörler ne kadar yüksekse öğrenci de o kadar başarılı olmaktadır. Öğrenciler tarafından eğitim kalitesi konusundaki pozitif algı öğrencilerin performansını olumlu yönde etkilemiştir. Ayrıca derse daha fazla katılan öğrencilerin ve erkek öğrencilerin daha başarılı oldukları da gözlenmiştir. Üçüncü amaç, öğrencilerin öğrenmesini etkileyen en etkili öğretim yöntemlerinin belirlenmesini ilgilendirmektedir. Özellikle derslerin akademi çapında nasıl yürütüldüğü ve bu öğretim tarzının öğrencinin derse katılımı, öğrenme seviyesi ve tüm bunlara bağlı olarak başarısını nasıl etkilediği incelenmiştir. Programa katılan akademiler kendi aralarında oldukça farklı profillere sahip olabileceklerinden, bu amaç için coğrafi konum ve akademik seviyeye bağlı olarak belirli akademi türleri içindeki yöntemler değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Anketlerde, hem öğrencilere hem de öğretmenlere, öğrenimi etkileyen en önemli öğretim metotlarının neler olduğu sorulmuştur. Öğretmenlere göre en etkili yöntemler laboratuvar uygulamaları, sınıf içi tartışmalar ve öğretim materyallerinin uygun bir şekilde sıraya sokulmasıdır. Öğrenciler laboratuvar uygulamaları ve tartışmalar konusunda öğretmenleri ile aynı görüşte olmakla beraber, öğretmen tarafından yapılan ders anlatımı ile online materyal okunmayı da etkili faktörler olarak belirtmişlerdir. Öğrenciler CCNA kurslarında oldukça zorlandıklarını belirtmelerine rağmen bu kurslarda diğer derslere oranla daha fazla zaman ayırmayı tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Ayrıca, öğrencilerin %70’ten fazlası, diğer derslerinin de CCNA kurslarında olduğu gibi online kurs materyali desteğinde, standartlaştırılmış testlerle ve uygulamalarla öğretilmesi gerektiği kanaatindedirler. 29 Son amaç, program içinde eğitmenlere sağlanan desteğin olumlu ve olumsuz yönlerini ortaya çıkarmak ile ilgilidir. CCNA programındaki eğitmenlere programa özgü çeşitli destek mekanizmaları sunulmaktadır. Bu destek sayesinde, CCNA programı İnternetten dağıtılan standart müfredata sahip olmasına rağmen, eğitmenlere ders anlatımı esnasında oldukça kapsamlı bir serbestlik kazandırıldığı düşünülmektedir. CCNA programının uygulanmasında merkezi bir role sahip olan eğitmenlerin aldıkları desteği nasıl algıladıkları ve programla ilgili diğer tecrübeleri incelenmiştir. Eğitmenlerin çoğu, CCNA kurslarına hazırlanırken diğer derslere oranla daha fazla zaman ayırmak zorunda kaldıklarını belirtmişlerdir. Artan zaman gereksinimlerinden bir diğeri de öğrencilere danışmanlık yapma (yardımcı olma) konusundadır. Bununla beraber, öğrencilerin notlarını değerlendirirken daha az zaman harcadıklarını rapor etmişlerdir. Öğretmenlere göre programın en değerli kısımları, öğrencilere sağlanan laboratuvar uygulamaları, online testler ve okuma materyalleridir. Aynı zamanda eğitmen olabilmek için aldıkları eğitmen eğitimini önemsemişlerdir. Eğitmenlerin yarıdan fazlası, öğrencilerle aynı kanaattedir: okullarındaki diğer derslerin CCNA programındaki gibi öğretilmesi gerektiğini düşünmektedirler. Tüm deneyimler göz önünde bulundurulduğunda CCNA eğitmenlerinin çoğunun programdan memnun oldukları belirtilmiştir. Tüm bu araştırmalar sonucunda CCNA programının eğitmen ve öğrenciler tarafından memnuniyetle karşılandığı ve üzerlerinde istendik etkiyi oluşturduğu görülmektedir. CCNA programı, teknoloji ile eğitimin etkili bir şekilde kullanıldığı ortamlara örnek teşkil edebilecek bir eğitim uygulaması olarak değerlendirilebilir. Intel Eğitim Girişimi Intel’e göre bilginin merkezde olduğu küresel ekonomi dönemini yaşamaktayız; bu dönemde dünyanın gençlerin –dünyanın neresinde olursa olsunlar- nitelikli bir yaşam sürdürebilmeleri için karşılaştıkları sorunları analiz etme, teknoloji kullanımını içeren çözümler öngörme ve başkalarıyla işbirliği yapma becerilerine sahip olmaları gerekmektedir. Intel, bu becerilerin kazandırılmasında eğitimin temel unsur olduğuna inanmaktadır. Bu bağlamda gençleri geleceğin dünyasına hazırlamak için çeşitli eğitim programları hazırlamıştır. Öğrencilere, öğretmenlere, okul yöneticilerine ve ailelere yönelik bu eğitim programları Intel Eğitim Girişimi adı altında toplanmıştır (Intel, 2012). Örneğin, ilk Intel Gelecek İçin Eğitim adıyla başlayan Intel Öğretmen Programı, öğretmenlerin öğretim uygulamalarında bilgi-iletişim teknolojilerinden ve proje tabanlı öğrenmeden yararlanmalarına odaklanmaktadır. Böylece öğretmenlerin öğrencilerine daha iyi model olacakları ve ogrencilerin 21. Yuzyıl Becerilerini daha kolay kazanacakları düşünülmektedir (EDC/CCT, 2007). Intel Öğretmen Programı yapılan değerlendirme çalışmaları sonucu elde edilen sonuçlar doğrultusunda güncellenerek bugün Intel Öğretmen Programı Temel Bileşenleri adı altında esnek mesleki gelişim imkanı sunan bir yapıya dönüştürülmüştür. Intel Öğrenci Programı ise, özellikle teknolojiye erişimin sınırlı olduğu bölgelerdeki ilkogretim ve ortaogretim ogrencilerinin 21. Yuzyılda rekabet edebilmelerine yardımcı olacak becerileri kazanmalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir. Program kapsamında (a) teknoloji becerileri, (b) sorun çözme ve diğer eleştirel düşünme, (c) akranlarla işbirliği becerileri kazandırılmaya çalışılmaktadır. Intel Öğrenci Programı, normal öğretim programı dışında, öğrencilerin gonullu katılımını gerektiren okul sonrası bir etkinliktir. Program, öncelikle her öğrencinin bir başka öğrenciyle bir araya gelerek işbirliği içinde bir dizi etkinliği gerçekleştirmesini, sonra daha geniş bir grup (4-6 öğrenci) halinde, daha önceki etkinlikleri gerçekleştirirken edindikleri beceriler doğrultusunda projeler hazırlamalarını içermektedir. Tum bu etkinlik ve projeler, öğrencilere anlamlı gelecek, günlük hayatlarında sık karşılaştıkları türdedir. Intel 30 Öğrenci Programı aslında 3 eğitimden oluşmaktadır: (1) Teknoloji ve Toplum, (2) İşyerinde Teknoloji ve (3) Teknoloji ve Girişimcilik. Teknoloji ve Toplum (TvT), 2005 yılında uygulamaya konulan ilk Intel Öğrenci Programı eğitimidir. Özellikle genç yaştaki öğrenenlere, pul, kartvizit, el ilanı, gezi bütçesi, haber kupuru gibi etkinlikler yaptırdıktan sonra, felaketler, gelecek, park tasarımı gibi konularda eylem planları hazırlamaya yönlendirmektedir. TvT, kelime işlem, grafik, işlem tablosu, çokluortam, İnternette arama türü temel bilgisayar becerilerini kazandırmaya odaklıdır. İşyerinde Teknoloji (İT) ise öğrenenlerin mühendislik, sağlık elemanı, öğretmen gibi farklı mesleklerde teknolojiden nasıl yararlandırıldığını göstermektedir. Bu eğitim kapsamında öğrenciler anket çalışmasından yönetim süreç planlarına farklı türde etkinlikler gerçekleştirmektedirler. Ayrıca İT, uygulama yazılımlarının ve İnternet araçlarının daha üst düzeyde kullanım biçimlerine yönelik becerileri kazandırmayı amaçlamaktadır. Doğası gereği İT ilköğretim ikinci kademe ve ortaöğretim öğrencilerine yönelik bir eğitimdir. Teknoloji ve Girişimcilik (TvG) ise girişimciliğin temel kavramlarını tanıtmakta ve bir girişimcilik fikri işletmeye dönüştürülürken teknolojiden nasıl yararlanılabileceğini göstermektedir. Öğrenciler İnternet araçlarını ve ofis uygulamalarını kullanarak iş fikirlerini geliştirmekte ve iş planı hazırlayarak sunmaktadırlar. Intel Eğitim Girişimi, öğrenci ve öğretmen programları dışında Liderlik Forumu, TeknoKadın, 1’e 1 Dünüşümcü e-Öğrenme, İleri Düzey Öğretmen Programı gibi farklı hedef kitlelere yönelik programları da içermektedir. Bu programlar, Türkiye de dahil 60’dan fazla ülkede uygulanmaktadır. Intel Eğitim Girişimi kapsamındaki programların ortaklaştığı noktalardan biri tamamında, başlangıçtan itibaren değerlendirmeye yer vermesidir. Eğitimlerin tasarımında ve geliştirilmesinde dış değerlendirme uzmanlarıyla çalışılmaktadır. Ayrıca, programların uygulanması sırasında Standford Reasearch Institute (SRI) ve Education Development Center, Inc.’s Center for Children and Technology (EDC/CCT) gibi farklı araştırma kurumlarıyla çalışılmıştır. Bu kurumlar, genel değerlendirme stratejisini ve araçlarını geliştirdikten sonra, programların uygulandığı ülkelerdeki yerel değerlendirme ekipleriyle –genellikle üniversite öğretim elemanlarıyla- birlikte çalışarak veri toplamışlar ve analiz gerçekleştirmişlerdir. Başlarda büyük ölçüde nicel yöntemler işe koşulmuş; zamanla karma yöntem benimsenmiş ve son yıllarda ise daha çok nitel değerlendirmelere ağırlık verilmiştir. Tüm bu değerlendirme çalışmalarında küçük farklılıklar olmasına rağmen öncelikle yerel değerlendirme ekiplerine eğitim verilmiş, değerlendirme araçlarının yerel ekiplerce çevrilmesi ve yerelleştirilmesi sağlanmış, veri toplandıktan sonra hem ham verilerin hem de analiz sonuçlarının sunulması istenmiştir. Son olarak, raporlarda anlaşılmayan noktalara yönelik olarak yerel ekiplerle görüşmeler yapılmıştır. Veri toplama sürecinde, sıkça Intel değerlendirme uzmanlarının da yerel ekiplere katılması sağlanmıştır. Intel Eğitim Girişimi kapsamındaki programlarda hedeflere ne ölçüde varıldığının yanı sıra, öğretmen eğitimlerinin etkililiği, eğitimlere katılım durumu, sağlanan içerik, uygulanan strateji ve sağlanan öğrenme ortamlarının/malzemelerinin etkililiği, katılımcıların memnuniyeti, eğitimlerde önerilen öğretim/öğrenme stratejilerinin uygulanabilirliği ve uzun dönemli etkileri gibi farklı değişkenlere yönelik veriler toplanmıştır. Daha önce belirtildiği gibi daha önceleri geleneksel ya da çevrimiçi anketler yoluyla veri toplanırken daha sonraları görüşme ve gözlemlere daha fazla ağırlık verilmeye başlanmıştır. Özellikle her öğrenciye bir bilgisayar projelerinin değerlendirilmesinde daha çok nitel veriler toplanmaya çalışılmaktadır. Bu amaçla SRI tarafından geliştirilen değerlendirme stratejisi iki aşamalı bir değerlendirme sürecini öngörmektedir. İlk aşama, projenin 31 uygulanacağı çevreyi, koşulları, eğitim sistemini, gerekçeleri ve hedefleri tanımaya yönelik bağlamsal verilerin toplanmasına ve yorumlanmasına yöneliktir. Bu aşamada belge tarama ve görüşme teknikleri kullanılmaktadır. İkinci aşamasında ise projenin büyüklüğü (donanım, maliyet, vb rakamlar), sağlanan kaynaklar, uygulanan strateji gibi başlangıç değişkenlerinin yanı sıra sağlanan mesleki gelişim etkinliklerine, teknik ve diğer desteklere, teknolojilerin kullanım durumlarına, tutumlara, öğrenme ve öğretme davranışlarındaki değişikliklere, öğrenme çevresindeki ve politikalardaki değişimlere odaklanılmaktadır. Bu aşamada, programın birincil paydaşları olan öğretmenler, öğrenciler, okul yöneticileri ve ailelerle görüşmeler ile uygulamalara yönelik gözlemlere ağırlık verilmektedir. Ancak aynı zamanda programın yöneticileri ve diğer paydaşlarıyla da görüşülmesi beklenmektedir. Intel yayınladığı raporlarda değerlendirmenin programların uygulanmasındaki önemli vurgulamaktadır. Değerlendirmenin özellikle programların tasarım aşamasından başlayarak yer bulmasının kendilerini geliştirmelerinde ve daha nitelikli, sürdürülebilir eğitim hizmetleri sağlamalarında yardımcı olduğunu belirtmektedir. Microsoft’un Yenilikçi Okul Projesi Uluslararası uygulanan teknoloji entegrasyonu projelerinden biriside Microsoft’un desteklediği Innovative School Program dır. Bu programda öğretmenler teknoloji desteğiyle yenilikçi öğrenme ve öğretmen yöntemlerini okullarında kullanarak öğrencilerinin 21. yy becerilerini öğrenmelerini sağlamaktadır. 2007 ve 2009 yılları arasında 12 ülkede 12 yenilikçi okulda pilot olarak denenen program SRI ( Stanford Research Institute) tarafından koordine edilen üçüncü parti değerlendirme ekibi tarafından değerlendirilmiştir. Program kapsamında 10 okuldaki 64 öğretmen tarafından öğretilen yenilikçi dersler gözlemlenmiştir. Değerlendirme çalışması durum çalışması olarak planlanmış ve her okulda araştırma ekibi tarafından gözlemler, öğretmenlerle görüşmeler ve odak grup çalışması yapılmıştır. Yenilikçi öğrenme stratejileri değerlendirilen 10 okulda yenilikçi öğrenme ortamlarını oluşturabilmek için yöneticiler ve öğretmenler öğretim yapılan çevreyi yeniden düzenleme ihtiyacı duymuşlardır. Bu stratejilerde karşılaşılan ortak temalar proje temelli öğrenme, işbirlikli öğrenme, öğrenci kontrolü ve öz değerlendirme ile teknoloji araçlarının kullanımı olarak sınıflanmaktadır. Değerlendirme sonuçlarına göre öğretmenlerin sınıf içinde yaptıkları uygulamaları ve öğretim hızlarını var olan program belirlemektedir. Öğretmenler yenilikçi öğretim yöntemlerini var olan programın içine yerleştirmekte zorlandıklarını ve zaman zaman derslerin süresini uzattıklarını veya okulun esneklik tanıyan zamanlarında bu yöntemleri uyguladıklarını rapor etmişlerdir. Bazı okullar ise öğrencileri değerlendirmek için değerlendirme yöntemlerini değiştirmek durumunda kalmışlardır. Bu çalışmada varılan ilginç bir bulgu ise gözlemlenen 64 öğretmenden yarısından azı, 31 öğretmenin sınıfında öğrenciler teknoloji kullanmışlardır. Özellikle 9 sınıfta öğrenciler teknolojiyi basit soru cevap şeklinde alıştırmalar yapmak, internette bilgi aramak ve kelime işlemci programlarını kullanmak veya metin temelli sunular hazırlamak üzere kullanmışlardır. Geriye kalan 22 sınıfta ise yüksek dereceli öğrenme becerileri olarak sınıflandırılabilecek verinin analiz edilmesi, bilginin organize edilmesi, çevrimiçi işbirliği veya çoklu ortam tasarımı gibi görevler verilmiştir. Teknolojinin kullanıldığı sınıflarda öğretmenler genellikle daha fazla yenilikçi öğretim yapmışlardır. Microsoft Innovative Schools Program okulların yenilikçi öğretim teknikleri ile öğrenciler 21. yy’a hazırlayan öğretim ortamlarına dönüştürülmesi için model okullar oluşturulmasını hedeflemiş bir programdır. Programın parçası olarak okulların 32 teknolojik altyapılarının iyileştirilmesi ve derslerde teknoloji kullanılması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını da içerir. Ancak, teknoloji kullanılmasını özendiren diğer programlardan farklı olarak, Innovative Schools program öncelikle öğrenme/öğretme etkinliklerini öğrenci merkezli olarak düzenledikten sonra bu etkinlikleri desteklemek üzere teknoloji kullanılması üzerine kurulmuş bir programdır. Öğrenme/Öğretme sürecinde değişimin merkezinde öğrenci ve öğretmenin bu süreçteki görevleri yer alırken, teknoloji bu görevleri destekleyici bir unsur olarak yer almıştır. Programın değerlendirilmesinde, tüm ülkelerdeki 11 araştırmacıdan gelen veriler derlenerek 6 ana temada sunulmuştur. Bu temalar aşağıdaki şekilde gruplanmıştır; Uygulama süreci stratejileri: Yenilikçi öğrenme stratejilerinin uygulaması tüm okulda, sınıflar temelinde, dersler temelinde veya öğretmen temelinde olmuştur. Tüm okulda yapılan uygulamadan okulun hepsi yenilikçi öğretme stratejilerini kullanmıştır. Sınıflar temelinde ise öncelikle 7. Sınıflarda başlayıp sonraki yılda 8. Sınıfları eklemek üzerine kurulmuştur. Dersler temelinde ise öncelikle bir veya iki ders ile başlanmış sonraki yıllarda yeni dersler eklenmiştir. Öğretmen temelinde ise öncelikle yeniliği çabuk kabul edenler programa alınmış ve diğer öğretmenlerin sonuçları görüp onlarında modeli kabul etmeleri özendirilmiştir. Reform liderliği ve vizyonu: Yeniliklerle ilgili her türlü süreçte liderlik önemli bir yer tutmuştur. Yeniliğin özendirilmesi ve desteklenmesi, sürecin izlenmesi ve yönetilmesi, çalışanlar için eğitim ve altyapının hazırlanması, öğretmenlerin karar mekanizmalarında yer alması, öğretmenleri yenilik hakkında cesaretlendirmesi ve başarının kutlanmasında önemli işlevler üstlenmektedir. Lider takımın sahip çıkmadığı yenilikçi yaklaşımların başarıya ulaşma ihtimali düşüktür. Öğrenme toplulukları (learning communities): Yenilikçi öğrenme stratejilerinin okullarda kullanılması ve yayılması için öğretmenlerin birbirine destek olması, elde ettikleri tecrübeyi paylaşması önemlidir. Innovative Schools programına katılan okullarda da öğretmenler haftalık toplantılar yaparak ilerlemelerini gözden geçirmekte, güçlü veya zayıf yanlarını tartışmakta ve bilgi ve iletişim teknolojilerini derslerinde nasıl kullanmaları konusunda beyin fırtınası yapmaktadırlar. Öğrenme topluluklarının oluşmasında ve işlemesinde teknoloji önemli rol oynamaktadır. Öğretmenler teknolojiyi ders planlarını, öğretim sürecini ve değerlendirme stratejilerini paylaşmak, program için bir depo alanı olarak kullanmak, derslerini ortaklaşa planlamak ve birbirleriyle iletişim kurmak için kullanmaktadırlar. Mesleki gelişim (Professional development): Programdaki mesleki gelişimin odak noktası teknoloji araçlarının kullanımı ve bunların ders içine entegrasyonundan oluşmaktadır. Öğretmenlerin bilgi ve iletişim teknolojileri hakkındaki bilgi ve güven eksikliği bu teknolojileri derslerine nasıl entegre etmeleri gerektiği konusunda eğitime ihtiyaç duymalarına sebep olmuştur. Öz değerlendirme kültürü: Yeniliklerin yayılması ve güçlü bir şekilde yerleşmesi için öğrenme topluluklarının kendilerini değerlendirme becerileri kritik rol oynamaktadır. Innovative Schools programında okullar yaptıkları yenilikçi uygulamaları okul seviyesinde yaptıkları anketler ve görüşmeler ile değerlendirmektedirler. Altyapı desteği: Okulların teknoloji altyapısı, derslerde teknoloji kullanımı için gerekli donanım, yazılım ve bağlantıyı sağlamasıdır. Gerekli materyallerin sağlanması ve maliyetlerin karşılanması için okullar işlevsel en düşük maliyetli bilgisayarları seçer, velilere teknoloji altyapısını oluştururken ve işletirken meydana gelen maliyetleri 33 karşılamak için ailelerden destek ister, okul çevresinde bulunan kurum ve kuruluşlardan ayni veya nakdi destekler alırlar. Innovative School programında yapılan değerlendirme çalışmasında öğrenme sonuçları ve öğrenme etkinliklerinin beraber değerlendirilmesinde ise teknoloji kullanmanın oluşturduğu fark öğrenme etkinliklerinde daha fazla göze çarpmakta ancak bu fark öğrenme sonuçlarında aynı oranda görülmemektedir. Görüşme ve gözlem verilerinin analizinden elde edilen sonuçlar yüksek dereceli düşünme becerilerinin desteklenmesinde teknolojinin kullanılması 21.yy öğrenme becerilerinde daha belirgin şekilde ortaya çıkmaktadır. Bu bulguda eğitimde teknoloji kullanmanın mevcut okul programlarının 21.yy yaşam becerilerinin üzerine planlanması ile mümkün olduğunu gösteren hipotezi desteklemektedir. Projelerdeki ve Değerlendirilmelerindeki Ortak Noktalar Öneriler Gerek ülke bazlı projeler gerekse uluslararası projeler hem uygulama hem de değerlendirme strateji ve araçları bazında çeşitli ortak noktalara sahip olduğu gözlemlenmektedir. Bu raporda özetlenen çalışmalar ve yer verilmeyenler incelendiğinde eğitimde teknoloji kullanımına yönelik olarak yapılan çalışmaların başarıyla sonuçlanabilmesi için aşağıdaki faktörlere dikkat edilmesi gerektiği ileri sürülebilir: Eğitim ile ilgili politikalar Okul kültürü ve ortamı Öğretmen özellikleri Teknolojik yenilik Öğrenciler Teknolojik altyapı Eğitimde teknolojinin nasıl kullanılacağı hakkında geliştirilen politikalar büyük ölçüde yapılmış olan araştırmalara dayanmaktadır. Ancak konu hakkında araştırma sonuçlarının küçük gruplar ile yapılmış araştırmalardan ortaya çıkması, uzmanların fikir birliğinde olmayışı, teknolojinin okullarda kullanımı ile ilgili amaçları ve politikaları belirlemekte güçlükler ortaya çıkarmaktadır. Eğitim programları oluşturulurken teknoloji kullanımına program içinde yeterince yer verilmemesi veya öğretilen konuların teknoloji olmadan da öğretilebilir olması, eğitimde teknoloji kullanımının amaçları hakkında öğretmenlerde ve yöneticilerde karışıklıklar oluşturmaktadır. Bununla beraber geliştirilmiş olan ve hali hazırda kullanılan teknolojilerin öğretmenlerin ve öğrencilerin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmadan geliştirilmiş olması da bu teknolojilerin okul ortamında kullanılmasını zorlaştıran faktörler olarak önümüzde durmaktadır. Okul kültürü ve ortamı teknolojinin kullanılmasını veya kullanılamamasını etkileyen bir başka faktördür. Okuldaki lider kadronun ve öğretmenlerin teknolojiye karşı tutumları, yenilikleri tanıma ve kullanma konusundaki motivasyonları, kurum kültürünün öğretmenlerin teknolojiyi kullanmayı öğrenme ve eğitim etkinliklerinde kullanma konusunda verdiği destek okul kültürünün bir parçasıdır. Teknolojiyi kullanabilmek için yeterli altyapının ve eşlik eden teknik desteğin varlığı bir diğer önemli okul faktörüdür. Buna ek olarak teknolojinin kullanımı sırasında öğretmene verilen eğitim ve teknik destek, öğretmenlerin teknolojiyi kullanma konusundaki seçimlerinde önemli yere sahiptir. Sınıfta teknoloji kullanımı sırasında karşılaşılan teknik problemlerin çözülmesi veya öğretim materyali desteği öğretmenin teknolojiyi kullanma konusundaki 34 seçimlerini etkilemektedir. Son olarak, teknolojiyi kullanabilmek için okul içinde gerekli fiziksel mekânlar ve kaynaklara eşit erişimin var olması gerekmektedir. Fiziksel imkânların sınırlılığı ve teknoloji kaynaklarına okul toplumunun eşitsiz erişim ve kullanım hakları, öğretmenleri eğitimde teknoloji kullanmaktan uzaklaştıran faktörlerdir. Eğitimde teknoloji kullanımında önemli bir faktör de, teknolojiyi eğitimde kullanan öğretmenlerdir. Öğretmenlerin demografik özellikleri, teknolojik bilgi ve beceri düzeyleri, tutumları, değişim hakkındaki görüşleri ve okul teknoloji kaynaklarına erişim ve kullanım hakkındaki becerileri bunu etkilemektedir. Eğitim ve öğretimde kullanılan programlar ve yöntemler teknolojinin aksine çok hızlı bir şekilde değişmemekte ve belli yöntem ve teknikler yerleşik olarak kullanılmaktadır. Öğretmenler yetiştirilirken de bu yöntem ve teknikler ile öğretim yapmak üzere yetiştirilmektedir. Ancak teknolojinin sürekli gelişmesi öğretmenleri yeni teknolojilerin kullanımı konusunda yetersiz bırakmaktadır. Aynı zamanda yeni teknolojilerin öğrenciler tarafından öğretmenden daha iyi bilinmesi ve kullanılması, öğretmenin sınıf içindeki rolünü ve kontrolünü tehdit edebilmektedir. Dolayısıyla teknolojiyi eğitimde kullanmak öğretmenlerin teknoloji konusundaki bilgi ve becerileriyle doğrudan ilgilidir. Mesleğinde tecrübeli ve yaş olarak ileri olan öğretmenlerin eğitimde teknolojiyi kullanma konusunda daha isteksiz oldukları bilinen bir gerçektir. Bu durum öğretmenlerin kullandıkları öğretim yöntemlerinin teknoloji ile uyumlu olmadığına dair tutum ve inançlarla birleşmekte ve öğretmenler tecrübe ettikleri veya kendi öğretmenlerinden model aldıkları öğretim yöntemlerinin haricindeki yöntemleri kullanma konusunda isteksiz olmaktadır. Teknoloji kullanma konusundaki bilgi, beceri ve tutumlarına bağlı olarak öğretmenlerin okul teknoloji kaynaklarına erişimleri, teknolojiyi sınıflarında kullanımlarını doğrudan etkilemektedir. Bu faktörlerin bir çoğu öğretmeni doğrudan ilgilendiren ve değiştirilmesi öğretmenin elinde olan faktörlerdir. Eğitimde teknoloji kullanımda bir diğer faktör ise eğitimde kullanılması düşünülen yenilik veya bir diğer anlatımla yeni teknolojidir. Bu teknolojinin okul toplumu tarafından kullanılması istenmeden önce, yeniliğin okul kültürüne, mevcut kaynaklara ve mevcut uygulamalara olan mesafesi analiz edilmelidir. Okul kültürünün desteklemediği ve okul toplumu bireyleri tarafından hoş karşılanmayan teknolojik yeniliklerin, öğretmenler tarafından eğitimde kullanılması kolay olmayacaktır. Eğitime tanıtılan her yenilik, sınıf ortamında uygulandığında kendisine eşlik eden başka yenilikleri ve kaynakları gerektirir. Eğitim ortamında kullanılması gereken yeniliğin başka teknolojilere bağımlılığı ve bu teknolojilere okul toplumunun erişim imkânları göz önünde bulundurulmalıdır. Son olarak, okullardaki eğitim ve öğretim mevcut, denemiş ve çalıştığı ispatlanmış yöntem ve tekniklerle devam etmektedir. Eğitimde kullanılması istenen yeni teknolojilerin bu yöntem ve tekniklere olan uyumluluğu veya bu tekniklere olan mesafesi başarılı olarak teknoloji kullanımını etkilemektedir. Öğrenciler okullarda kullanılan teknolojinin son kullanıcıları olarak karşımıza gelmektedir. Öğrencilerin teknolojiye olan erişimleri, teknolojiyle olan önceki deneyimleri ve bu teknolojiye karşı olan tutum ve inançları, öğrencilerin derslerinde teknolojiyi başarılı olarak kullanmalarına etki etmektedir. Son olarak teknolojinin kendisi okullarda teknoloji kullanımında en önemli engellerden birisi olmaktadır. Bu engeller kısaca teknolojinin kendisinden kaynaklanan sınırlılıklar, arıza durumunda uzman yardımına ihtiyaç duyulması ve güvenilirlik problemleridir. Daha önce söz edildiği üzere, günlük hayatta kullanılan birçok teknoloji sınıf ortamında öğretmen ve öğrencilerin ihtiyaçlarını göz önünde tutarak geliştirilmediği için, bu teknolojiyi sınıf ortamında kullanmak, teknolojinin verimliliğini soru işareti yapmakta bazen de teknoloji öğretmen veya öğrencilerin ihtiyaçlarına cevap vermemektedir. Okul 35 ortamında kullanılan teknolojilerin sürekli çalışmalarında ortaya çıkan arızaların giderilmesi için uzman yardımına ihtiyaç olması ve bu yardımın istendiği zaman bulunamaması problem oluşturmaktadır. Mevcut durumda okullara verilen teknolojilerin ekonomik ömürleri hızlı değişen teknoloji sayesinde 2 yıla kadar düşmüştür. Bu teknolojilerin sürekli çalışır durumda tutulması ve bir arıza durumunda bu arızanın giderilmesinin zaman alması okullarda teknoloji kullanımının güvenirliği ve verimliliği konusunda soru işaretleri oluşturmuştur. Son olarak, teknolojinin güvenirliği ile bağlantılı olarak, güvenilir ve yeterince kapasiteli internet bağlantısının olmayışı, öğretmenlerin kullanabileceği hazır materyallere veya servislere erişiminde sorunların oluşması, teknolojiyi kullanım konusunda engeller oluşturmaktadır. Bu faktörleri okullarda teknoloji kullanımı engelleyen veya teşvik eden faktörler olarak değerlendirilebilir. Elbette ki bu faktörlerin dışında başka faktörlerde olabilir, Pelgrum (2001) yapılan bir uluslar arası çalışmada okullarda teknoloji kullanımını engelleyen 38 faktör listelemektedir. Bu faktörlerin olumsuz yönde olması teknoloji kullanımını engellerken, bu faktörlerin ortadan kaldırılması, öğretmenlerin ve öğrencilerin teknolojiyi kullanımlarına olumlu katkılar yapmaktadır. Bu faktörlerin dışında gelişmekte olan ülkelerin kendi bağlamına ait sorunlarda bu listeyi uzatabilir. Gelişmekte olan ülkelerde eğitimde teknoloji kullanımına yönelik olarak yapılan hatalar derlendiğinde aşağıdaki faktörlerde teknolojinin eğitimde kullanımına yönelik engeller olmaktadır. Teknoloji altyapısını okula kurup öğretmenlerin ve öğrencilerin bunları doğrudan kullanacağını düşünmek, Gelişmiş ülkelerde olan teknoloji kullanım modellerini ve araçlarını gelişmekte olan ülkelerin şartlarını düşünmeden transfer etmek, Öğretmenlerin eğitim yaparken ihtiyaç duydukları içerik materyallerini okullarda donanım dağıtıldıktan sonra düşünmek, Kullanılacak olan eğitsel içeriğin ve materyallerin başka bir yerlerden getirilebileceğini ve öğretmenlerin bunu mevcut program içinde kullanabileceğini düşünmek, Eğitimde teknoloji kullanmanın eğitim sistemine ve çıktılarına etkisinin değerlendirilmemesi. Yapılan değerlendirme çalışmalarının sadece yüzeysel olması, öğretmenlerin ve öğrencilerin tutumlarına yönelik olması, dağıtılan donanım, eğitim verilen öğretmen sayılarının değerlendirme olarak yayınlanması, teknolojinin eğitim çıktılarına etkisi konusunda herhangi bir katkı yapmamaktadır, Eğitimde teknoloji kullanımını bütüncül olarak planlamadan, bir tek teknolojiye veya bir dağıtıcıya güvenerek okullara teknoloji dağıtmak, Okullara teknolojiyi kurduktan sonra bu teknolojiyi işletmek ve çalışır durumda tutmak için meydana gelecek olan maliyetleri hesaplamamak, Teknolojiye erişim ve kullanım imkânları olarak tüm öğrencileri eşit seviyede düşünmek, Eğitim programlarında teknoloji kullanmak üzere okul liderlerini, öğretmenleri ve öğretmen adaylarını ortak bir vizyon üzerinde eğitmemek. Tüm bu açılardan bakıldığında eğitimde teknoloji kullanımını sağlamak çok boyutlu ve çok faktörlü bir çalışmadır. Severin ve Capato (2001) da, Inter-American Development Bank adına gerçekleştirdikleri çalışmada, başta Latin Amerika ülkeleri olmak üzere dünya çağında 1’e 1 öğrenme (ya da her öğrenciye bir bilgisayar) projesi yapan 25 ülkeyi incelemişlerdir. Bu uzmanlara göre teknoloji kullanımını içeren geniş çağlı 36 projelerin başarılı olabilmeleri için sistemik (bütüncül) bir yaklaşım izlenmeli ve bu bağlamda aşağıda sıralanan temel başlıklara ilişkin unsurları mutlaka içerilmelidir: Altyapı ve donanım Sayısal içerik Eğitim ve pedagojik destek Toplumun etkin katılımı Politika ve yönetim Altyapı ve donanım başlığı altında öncelikle fiziksel altyapının güvenli elektrik sistemine sahip olması ve sunucu ya da bilgisayarların (tabletlerin) çalınmasına karşı önem alınmış olması gerektiği vurgulanmaktadır. Donanımın seçiminde ise sürdürülebilirlik, farklı hedef kitlelere uygunluk, yerel destek servilerinin olması ve ulusal servis sağlayıcılarla işbirliği imkanlarının dikkate alınması gerektiği vurgulanmaktadır. Bu başlık altında İnternete erişimin de önemli olduğu ancak fayda-maliyet açısından uygun seçeneklerin sunulması gerektiği vurgulanmaktadır. Sürekli bir teknik destek hizmetinin varlığı da bu başlık atında sıralanan önemli bir etkendir. Son olarak bu başlık altında e-atık kavramı verilmiştir. Okulların e-atık çöplüğüne dönüşmemesi, ömrünü dolduran elektronik cihazların yeniden kullanıma dönüştürülmesi için önlemlerin alınması gerektiğine dikkat çekilmektedir. Sayısal içerik başlığı altında ise öğretim programlarına uygun malzemelerin sayısal hale getirilerek öğretmen ve öğrencilerin kullanımına sunulmasının zorunluluğundan bahsedilmektedir. İlk aşamada mevcut içeriklerin (ansiklopedi, vidyo, kitap vb.) sayısallaştırılarak sunulması, sonraki aşamalarda kullanıcıların üretimine yönelik araçlara ve sayısal okuryazarlıklara odaklanılması önerilmektedir. Öğretmenlerin eğitiminin ve eğitim sonrasında sınıflarındaki uygulamalarda desteklenmeleri de eğitim ve pedagojik destek başlığı altında ele alınmıştır. Öğretmenlere sağlanacak eğitimin, bilgi teknolojilerinin kullanımı ve teknolojiden eğitim amacıyla yararlanma üzerine odaklanması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin pedagojik anlamada desteklenmelerinin eğitim kadar önemli olduğu vurgulanmıştır. Toplumun etkin katılımı ile özellikle ailelerin ve öğrencilerin içinde yaşadıkları toplumun sürece etkin katılmalarının önemi üzerinde durulmuştur. Böylece bir çok projede yer alan sosyal katılım amacına daha kolay erişilebileceği gibi okulların toplumsal dönüşümün merkezleri konumuna getirilebileceği iddia edilmiştir. Son olarak bu tür projelerin başarılı olabilmeleri için yöneticilerin gerekli yasal düzenlemeleri yaparak öğretmenlerin, öğrencilerin, okul yöneticilerinin, destek hizmeti sağlayanların işlerini kolaylaştırmaları gerektiğine dikkat çekilmiştir. Projelerdeki ortak yanların yanı sıra değerlendirme çalışmalarında da benzer ortak noktalar gözlemlenmektedir. Bu ortak noktalar ışığında değerlendirme çalışmalarında dikkat edilmesi gereken noktalar aşağıda sıralanmıştır: Değerlendirme çalışmalarının mutlaka açık ve net başlangıç amaçları olmalıdır ve veriler bu amaçlar doğrultusunda toplanmalıdır. Ancak çalışma sürecinde ortaya çıkabilecek yeni durumlara ya da başta düşünülmeyen noktalara yönelik yeni amaçlar belirlenebilir. Bu amaçlarda ihtiyaç duyuldukları anda hemen değerlendirme araştırmasının amaçlarına eklenmelidir. Değerlendirme çalışmalarında olabildiğince nitel ve nicel verilerin toplanmasını içeren karma (mixed) yöntem benimsenmelidir. Anket, görüşme ve gözlem 37 yöntemleri işe koşulmalı; bir değişkene ilişkin farklı araçlarla, farklı zamanlarda, farklı türde veriler toplanarak geçerlik ve güvenirlik arttırılmalıdır. Değerlendirme çalışmaları kapsamında şu değişkenlere bakılabilir: o Hazır bulunurluk o Donanım - yazılım hataları o Kurulumda yaşanan sorunlar o Altyapının etkili işlemesi o Okula maliyeti o Erişim o Teknik Destek o Müfredatla Uyum o Politikalar o Liderlik o Katılım o Performans (Sınav başarısı) o Algılanan Öğrenme o Memnuniyet o Motivasyon o Kullanma Sıklıkları o Kullanma Yöntemleri o Kullanma Nedenleri o Süre o Pedagojik Destek o Bireysel Özellikler o İşbirliği ve Paylaşım o Beklentiler o Eğitime devam etmeye ilişkin tutum o 21. yüzyıl amaçları kazandırma o Bilgi ve iletişim teknolojisi alanında kariyer o İçerik o Sınıf yönetimi Değerlendirme hem iç hem de dış değerlendirme biçiminde olmalıdır. Proje yönetiminde değerlendirme için bir ekip yer almalıdır. Ayrıca bağımsız değerlendirme uzmanlarından oluşturulmuş ekipler de nesnel biçimde projenin başlangıcından itibaren değerlendirme çalışmasına başlamalı ve bulgularını sunmak için projenin sonuçlanması beklenmemelidir. Sorun ya da aksaklık gözlemlendiğinde hemen proje yöneticilerine iletmelidir. Ayrıca proje yürütücüleri ve değerlendirme ekipleri arasında kısa aralıklarla (ayda bir ya da üç ayda bir) değerlendirme toplantıları yapılmalıdır. İç değerlendirme ekibi yaşanan tüm deneyimleri kayıt altına alarak raporlamalıdır. Böylece benzeri projelere veri sağlamanın yanı sıra projenin şeffaflığı da sağlanabilir. Fatih Projesi ve Fatih Projesi Pilot Uygulaması Eğitim ve öğretimde niteliği artırmak ve fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla Bilişim Teknoloji Araçlarının eğitim-öğretim sürecinde daha fazla duyu organına hitap edecek şekilde etkin kullanımı için; ilköğretim ile ortaöğretim okullarındaki her dersliğe etkileşimli panel tahta, doküman kamerası, çok fonksiyonlu fotokopi makinası, her öğrenciye Tablet PC ve internet altyapısı sağlanacaktır. Bu süreçte öğretim programları bilişim teknoloji destekli öğretime uyumlu hale getirilerek eğitsel e-içerikler oluşturulacaktır. 38 FATİH projesinin beş ana bileşeni bulunmaktadır: 1. 2. 3. 4. 5. Donanım altyapısının iyileştirilmesi Eğitsel e-içeriğin sağlanması Öğretim programlarının BT’ni içerecek hale getirilmesi Öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi Bilinçli, güvenli ve izlenebilir BT kullanımının sağlanması Donanım altyapısının iyileştirilmesi bileşeni kapsamında, ilköğretim ve ortaöğretim kademesi okullarındaki bütün dersliklere BT cihazları kurulacak ve her dersliğe geniş bant internet erişimi sağlanacaktır. Her okula en az bir adet çok amaçlı fotokopi makinesi ve akıllı sınıf oluşturulacaktır. Eğitsel e-içeriğin sağlanması bileşeni kapsamında; öğretim programlarında yer alan ders içerikleri için öğrenme nesneleri hazırlanacak ve e-kitap formatında elektronik ortama aktarılacaktır. Bu e-içeriklere öğretmenler ve öğrenciler web tabanlı ortamlarda hem çevrimiçi hem de çevrimdışı biçimde ulaşabilecektir. Öğretim programlarının BT içerecek hale getirilmesi proje bileşeni kapsamında; öğretmen kılavuzlarının programları okullarımızın dersliklerine sağlanan donanım altyapısının ve eğitsel e-içeriğin etkin kullanımını içerecek şekilde yenilenmesini içermektedir. Öğretmen Hizmetiçi Eğitimi proje bileşeni kapsamında; okullarımızda görev yapan yaklaşık 600.000 öğretmenin sınıflara sağlanan donanım altyapısını, eğitsel e-içerik ve BT’ye uyumlu hale getirilen öğretmen kılavuzlarıyla birlikte etkin biçimde kullanma becerilerini geliştirmelerine dönük yüz yüze ve uzaktan eğitim aracılığıyla hizmetiçi eğitim faaliyetlerine katılmaları sağlanacaktır. Bilinçli ve güvenli BT kullanımının sağlanması adlı proje bileşeni kapsamında ise eğitimöğretim süreçlerinde BT araçlarıyla birlikte internetin de bilinçli ve güvenli kullanımını sağlamak için gerekli donanım ve yazılım altyapısının kurulmasının yanında mevzuat düzenlemesi de yapılacaktır. FATİH Projesi pilot uygulamasının, belirlenmiş 48 ortaöğretim ve 3 ilköğretim okulunda Şubat-Haziran 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Uygulama tüm paydaşları ile değerlendirme kapsamına alınacaktır. Pilot Uygulamanın temel amacı, esas uygulamaya katkı sağlayacak veriler elde etmektir. Elde edilen verilerle projenin geliştirilmesine ve eğitimimizin kalitesini artırmaya yönelik uygulamalara katkıda bulunulması hedeflenmektedir. Pilot uygulama sonucunda elde edilen bilgi ve bulgular ile öğretim programları ve materyal geliştirme çalışması yapanlara, öğretmen yetiştiren kurumlara, karar vericilere ve araştırmacılara katkı sağlanarak, sonuçların kamuoyu ile paylaşılmasıyla eğitimle yakından ilgili olan vatandaşlarımız bilgilendirilmektedir. FATİH projesinin pilot değerlendirmesi sonucunda; Eğitimde teknoloji kullanımında öğrencilerin bilgi ve becerileri ile ilgili bir profil elde edilmesi amaçlanmaktadır. Bu profil, Bilişim Teknolojilerini kullanımı alanında etkileşimli akıllı tahta, e-içerik ve z-kitap hakkında daha detaylı bilgi toplanarak iyileştirme çalışmalarına katkı sağlaması amaçlanmaktadır. Öğrenci ve okul özelliklerini ilişkilendiren bağlamsal göstergeler elde edilecektir. Öğrencilerin bilişim teknolojileri etkinliklerine katılımı, bilgileri ve farklı öğrenme stratejilerini kullanmaları değerlendirilecektir. 39 Politika araştırmaları ve analizleri için bilgi sağlanacaktır. Fatih Projesinin iyileştirilmesi amacı ile teknik ve teknolojik eksikliklerin tespit edilecektir. Fatih Projesi Pilot Uygulamasının Değerlendirilmesi Çalışmanın bu bölümünde Fatih Projesinin Pilot Uygulamasına yönelik olarak nasıl bir değerlendirme yapılabileceğine yönelik önerilere yer verilmiştir. Bu tür bir çalışmanın amaçlarının, stratejisinin, veri toplama araçlarının ve veri toplama sürecinin nasıl olmasına gerektiği vurgulanmıştır. Amaçları Bu değerlendirme çalışmasının amacı FATİH projesi kapsamında pilot okullara dağıtılan etkileşimli tahta ve tablet bilgisayar ile eğitim teknolojilerinin eğitim öğretim sürecine olan etkilerini ve bu teknolojilerin kullanımları sırasında oluşan durumları değerlendirmektir. Bu değerlendirme çalışmasının aşağıdaki soruları cevaplandırması beklenmelidir; 1. Ana paydaşlar (öğrenci, öğretmen, veli, idare) projenin getirdiği yenilikleri kullanma konusunda uygulama öncesinde ne ölçüde hazırdırlar? Bu soruda FATİH projesinin hedef kitlesindeki paydaşların pilot öncesinde eğitim teknolojisi kullanım durumları ve eğitim teknolojilerini eğitim öğretim süreçlerinde kullanımı konularında hazır bulunurluklarının belirlenmesi hedeflenmektedir. 2. Bu yenilikler, ana paydaşlar tarafından nasıl ve ne ölçüde kullanılmıştır? FATİH projesi kapsamında pilot okullarda öğrenciler ve öğretmenler tarafından kullanılan etkileşimli tahta ve tablet bilgisayar gibi yeniliklerin eğitim ve öğretim sürecinde kullanım dereceleri ve nasıl kullandıklarının belirlenmesi hedeflenmektedir. Bu amaç kapsamında eğitim teknolojilerinin sınıf içinde ve sınıf dışında kullanımları hakkında veri toplanacaktır. 3. Bu yenilikler, eğitim-öğretim sürecine ne tür değişikliklere neden olmuştur? Proje kapsamında kullanılan yeniliklerin eğitim ve öğretim sürecinde tüm paydaşlar için değişiklikler getirmesi kaçınılmazdır. Bu soru kapsamında kullanılan yeniliklerin öğretmenlerin, öğrencilerin, velilerin ve idarecilerin okul içinde ve dışında eğitim öğretim süreçlerine yaptığı etki ve bu etki sonucunda meydana gelen değişikliklerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Bu soru kapsamında paydaşların öğretime katılımı, motivasyonları, kullanım süreleri, işbirliği ve paylaşım ve teknoloji kullanımında liderlik gibi alanlarda yeniliği sistem içinde kullanabilmek için eğitim öğretim sürecinde yapılan değişikliler hakkında bilgi toplanacaktır. 4. Uygulama sırasında ne tür teknik ve pedagojik sorunlar ortaya çıkmıştır? Her proje dikkatli bir şekilde planlansa bile uygulama sırasında planlama sırasında düşünülmeyen bazı problemler çıkabilir. FATİH projesinin pilot uygulaması sırasında bilgi, kaynak ve insan gücü eksikliğinden dolayı ortaya çıkabilecek problemleri 40 belirlemek amaçlanmaktadır. Bu soru kapsamında projenin uygulamasında sorun oluşturma potansiyeline sahip donanım-yazılım altyapısı, altyapının 7/24 olarak işletilmesi, teknik desteğin sağlanması ve öğretmen ve öğrencilere pedagojik destek verilmesi açılarından paydaşların görüşleri alınacaktır. 5. Uygulama eğitsel çıktılara ve sosyal hayata etkileri neler olmuştur? Eğitim sistemine eklenen bir yeniliğin sistemin süreçlerinin yanı sıra çıktıları üzerinde de etki yapması kaçınılmazdır. Değerlendirmenin beşinci sorusunda FATİH projesi kapsamında kullanılan eğitim teknolojilerinin performans, algılanan öğrenme, memnuniyet, eğitim planları, bilgi teknolojileri kariyerleri, 21. Yüzyıl yetenekleri olarak tanımlanan eğitsel çıktılar ile daha önceden planlanmamış ve bu teknolojilerin kullanımı ile ortaya çıkmış okul içindeki ve okul dışındaki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca ek olarak Stratejisi Gerçekleştirilen literatür taraması ve özellikle büyük çaplı teknoloji kullanım projelerinde izlenen yaklaşımlar izlendiğinde değerlendirme modeli olarak Mantık Modelinin (Logic Model) yaygın kullanıldığı gözlemlenmiştir. Bu doğrultuda, FATİH projesinin pilot uygulanmasında da temel olarak Mantık Modeli olarak adlandırılan yaklaşım izlenebilir. Mantık Model değerlendirme çalışmasına konu olan projenin veya uygulamanın içinde bulunduğu bağlamı, girdilerini, çıktılarını ve etkilerinin incelendiği bir modeldir. Model oluşturulurken değerlendirme soruları bağlamında değerlendirilecek programın değişkenleri değerlendirme ekibi tarafından belirlenir. FATİH projesi kapsamında geliştirilen Mantık Modeli Şekil 3’de gösterilmektedir. Değerlendirme modelinin değişkenleri aşağıdaki gibidir. Bağlam: Projenin yer aldığı bağlam Türk eğitim sisteminde ilköğretim kademesinde beşinci sınıflar ve ortaöğretim kademesinde dokuzuncu sınıflar belirlenmiştir. Projenin içinde bulunduğu bağlamı daha iyi anlayabilmek için değerlendirme ekipleri yerel ve ulusal bazda aşağıdaki noktalarda veri toplamalıdır. Genel olarak Türk eğitim sistemi Okullarda mevcut kurulu teknolojik altyapı Okullarda teknoloji kullanımına yönelik politikalar Öğretmen ve öğrencilerin bilgisayar okuryazarlığı Eğitim programları ve okul türleri Öğretmen yetiştirme programları ve teknolojinin yeri Öğretmenler için mesleki gelişim programları ve öğretmenlerin yararlanabilme durumları Eğitim ve öğretim amaçlı olarak teknolojik kullanım durumları ve araçları Eğitim için kullanılmaya hazır elektronik öğrenme materyalleri ve bunları temin etme yöntemleri Doküman taraması ve yöneticiler ile görüşmeler yoluyla bağlama ilişkin veriler toplanabilir. FATİH projesi bağlamında Türk eğitim sisteminin gözden geçirilmesi büyük resimde projenin nerede durduğunun anlaşılması açısından önemlidir. Girdiler: Projenin girdileri, projenin gerçekleşmesi için gerekli mali, insani, fiziksel veya yazılıma ilişkin kaynaklardır. FATİH projesi bağlamında girdiler şunlardır: paydaşların teknolojiye erişim imkanları 41 teknoloji kullanımının eğitim programı ile olan uyumu yeni teknolojilerinin kullanımına uygun politikalar proje kapsamında dağıtılan teknolojileri kullanma becerileri bireysel özellikler ve projeden beklentiler öğretmenlere ve öğrencilere sağlana içerik öğretmenlere verilen eğitimler Çıktılar: Uygulanan program sırasında yapılan etkinlikler ve bu etkinliklere katılım projenin çıktıları olarak isimlendirilir. Değerlendirme çalışmasında etkinlikler donanım yazılım hataları, altyapının etkin işlemesi, işletim maliyetleri, teknik ve pedagojik destek etkinlikler olarak sınıflandırılır. Öğretim sürecindeki etkinlikler, dağıtılan tablet ve etkileşimli tahta sayısı, ortaya çıkan arıza oranı ve katılım olarak isimlendirilebilir. Etkiler: Proje içindeki çıktıların hedef kitledeki bazı tutum, bilgi, davranış veya ekonomik değişiklikler oluşturması etkiler olarak isimlendirilir. FATİH projesindeki etkiler kısa ve uzun vade olarak iki gruba ayrılmıştır. Kısa vadedeki etkiler öğrencilerin algılanan öğrenmedeki seviyesi, memnuniyetleri, motivasyon, kullanım yöntemleri ve sıklıkları, kullanım nedenleri, eğitim ve kariyer görüşleri ile 21. Yüzyıl becerilerindeki değişimler kısa vadede etkiler olarak isimlendirilebilir. Orta vadede etkiler ise öğrencilerin sınav performanslarındaki artış, öğretmenler arasında teknoloji kullanımı konusunda işbirliği ve paylaşımın kurumsallaşması ile dersleri teknolojinin yardımı ile işlemenin okul kültürünün bir parçası olması gibi etkilere bakılacaktır. 42 Şekil 3: Değerlendirme modeli 43 Veri Toplama Araçları Çalışma kapsamında pilot uygulamanın etkinliğini ve kullanım sırasında oluşan durumları anlamak için projenin hedef kitlesi ve paydaşlarından anket, görüşme ve gözlem formları ile veri toplanacaktır. Çalışma kapsamında kullanılacak olan veri toplama araçları; Öğretmen Görüşleri Form 1 ve Form 2: Değerlendirme çalışması başlangıcında ve bitişinde öğretmenlerin proje kapsamında verilen teknolojiyi ve bu teknolojiyi sınıflarında kullanımı ile ilgili görüşlerini toplayan anket formu, Öğrenci Görüşleri Form 1 ve Form 2: Değerlendirme çalışması başlangıcında ve bitişinde öğrencilerin proje kapsamında verilen teknolojiyi ve bu teknolojiyi okuldaki derslerinde kullanımı ile ilgili görüşlerini toplayan anket formu, Veli Görüşleri Form 1 ve Form 2: Değerlendirme çalışması başlangıcında ve bitişinde velilerin proje kapsamında verilen teknolojiyi ve bu teknolojiyi çocuklarının okuldaki derslerinde kullanımı ile ilgili görüşlerini toplayan anket formu, Öğretmen Görüşme Form 1 ve Form 2: Öğretmenlerin FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerinden beklentilerini, projenin eğitim öğretim sürecine olan etkilerini ve uygulamanın geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. Öğrenci Görüşme Form 1 ve Form 2: Öğrencilerin FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerinden beklentilerini, projenin eğitim öğretim sürecine olan etkilerini ve uygulamanın geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. Veli Görüşme Form 1 ve Form 2: Velilerin FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerinden beklentilerini, projenin eğitim öğretim sürecine olan etkilerini ve uygulamanın geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. İdareci Görüşme Form 1 ve Form 2: Okul müdürü ve yardımcılarının FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerinden beklentilerini, projenin eğitim öğretim ve okul yönetim sürecine olan etkilerini ve uygulamanın geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. Yönetici Görüşme Form 1 ve Form 2: İl ve ilçe Milli Eğitim müdürlerinin FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerinden beklentilerini, projenin eğitim öğretim sürecinin yönetimine olan etkilerini ve uygulama politikalarının geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. Tedarikçi Görüşme Form 1 ve Form 2: FATİH projesi kapsamında uygulanan eğitim teknolojilerini okullara dağıtan ve teknik servis hizmeti sağlayan tedarikçilerin karşılaştığı problemleri ve uygulamanın geliştirilmesine ilişkin görüşlerini toplayan görüşme formları. 44 Örneklem Seçimi ve Veri toplama Süreci Çalışmanın örneklemini veri toplamada kullanılacak insan kaynaklarının seçimi belirleyecektir. Veri toplamak için seçilecek birinci yöntemde Milli Eğitim bakanlığının alandan veri toplama ile ilgili bilgi ve tecrübesi bulunan personelinin kullanılması düşünülmektedir. Böyle bir durumda pilot uygulamanın yapıldığı tüm illerde (17 il) ve okullardan (52 okul) veri toplanacaktır. Okul bazında veriler öğretmen, öğrenci, idareci ve velilerden anket, görüşme ve gözlem yöntemleri ile kullanılacaktır. Bu yöntemlerden görüşme ve gözlem yöntemlerinde veri toplayan araştırmacıların tutarlı olmaları önemlidir. Dolayısıyla alanda veri toplayacak personelin en az doktora seviyesinde eğitime sahip olması ve gözlem/görüşmelere başlamadan önce veri toplamada tutarlık olması için eğitim verilmesi gerekmektedir. Anketler: Anketler tüm illerde ve okullarda tablet bilgisayar kullanan öğretmen, öğrenci, idareci ve velilere gönderilecektir. Dolayısıyla anket ile veri toplamada tüm evren hedefte olacaktır. Görüşmeler: Tüm veri toplama süreci içinde görüşmeler öğretmen, öğrenci, idareci ve veliler ile yapılacaktır. Her gruptan örneklem seçimi aşağıdaki ölçütler temel alınarak yapılacaktır. 1. Öğretmen: Tablet bilgisayar dağıtılan tüm okullarda Matematik, Fen bilimleri, Sosyal bilgiler, Türkçe ve Yabancı dil derslerini veren öğretmenlerden oluşan 8 kişilik bir odak grup görüşmesi yapılacaktır. Bu görüşmenin ardından öğretmenler ile bireysel olarak görüşülecektir. 2. Öğrenci: Tüm okullarda tablet bilgisayar dağıtılan sınıflarında öğrenciler ile odak grup görüşmesi yapılacak ve her sınıftan tablet bilgisayar ve teknolojiyi iyi kullandığı referans verilen iki öğrenci seçilerek bireysel görüşmeler yapılacaktır. 3. İdareci: Tablet bilgisayar dağıtılan tüm okullardaki müdür ve ilgili müdür yardımcıları ile bireysel görüşmeler yapılacaktır. 4. Veli: Tüm okullarda tablet bilgisayar dağıtılan sınıflarda okuyan öğrencilerin velilerinden oluşan 8 kişilik odak grup görüşmesi ile veliler ile görüşülecektir. Gözlem: Gözlemler için veri toplama sürecinde öğretmen ve öğrencilerden veri toplanacaktır. Gözlemler için tablet bilgisayar dağıtılan tüm okullarda ilk olarak Matematik, Fen bilimleri, Sosyal bilimler, Türkçe ve Yabancı dil derslerinde eğer zaman kalırsa diğer derslerde de tüm sınıfın gözlemlenmesi olarak sınıf içinde öğretmenlerin ve öğrencilerin etkileşimli tahta ve tablet bilgisayarları nasıl kullandıkları konusunda gözlem yapacaklardır. Örneklem seçiminde kullanılabilecek diğer yöntemde alandan veri toplama, bu konuda tecrübeli akademisyenler tarafından yapılmasıdır. Bu durumda veri toplayacak insan kaynakları kısıtlı olduğundan anket, görüşme ve gözlemlerde aşağıdaki yöntemler izlenerek örneklem seçilecektir. Anketler: Anketler tüm illerde ve okullarda tablet bilgisayar kullanan öğretmen, öğrenci, idareci ve velilere gönderilecektir. Dolayısıyla anket ile veri toplamada tüm evren hedefte olacaktır. Görüşmeler: Tüm veri toplama süreci içinde görüşmeler öğretmen, öğrenci, idareci ve veliler ile yapılacaktır. Her gruptan örneklem seçimi aşağıdaki ölçütler temel alınarak yapılacaktır. 45 Öğretmen: Öğretmen görüşmeleri için her ilden bir okulda, sınıflarında tablet bilgisayar dağıtılan ve teknolojiyi iyi kullanan ve kullanamayan 8 öğretmen ile odak grup görüşmesi yapılarak görüşleri alınacaktır. Öğretmenler referans örneklem yöntemi ile seçilecektir. Odak grup görüşmesi sonrasında daha ayrıntılı görüşmek üzere odak grup içinden iki öğretmenle bireysel olarak görüşülecektir. Öğrenci: Öğrenci görüşmelerinde her ilden bir okulda tablet dağıtılan sınıfların tümünde odak grup görüşmesi yapılacak ve her sınıftan tablet bilgisayarları etkin olarak kullanan 2 öğrenci ile bireysel görüşmeler yapılacaktır. İdareci: Her ilde tablet bilgisayar dağıtılan bir okulda okul müdürü veya vekil gösterdiği kişiler ile bireysel görüşmeler yapılacaktır. Veli: Her ilde tablet bilgisayar dağıtılan bir okulda 5-9 veli ile odak grup görüşmesi yapılacaktır. Veliler seçilirken okul aile birliğinden teknoloji ile ilgili veliler odak grup görüşmesine çağırılacak. Gözlem: Sınıf gözlemleri için her ilde tablet bilgisayar dağıtılan bir okulda temel derslerde (Matematik, Fen bilimleri, Sosyal bilgiler, Türkçe, Yabancı dil) birer sınıf seçilerek sınıf ortamında gözlemler yapılacaktır. Değerlendirme sürecine ilişkin açıklamalar Tablo 4’de özetlenmiştir. Ancak bu tablodaki plan değerlendirmenin her ilde ayrı bir değerlendirme ekibi tarafından yapılacağı düşünülerek hazırlanmıştır. Önerilen araştırma takvimi ise Şekil 4’de sunulmuştur. 46 Tablo 4: Amaçlara göre değerlendirme süreci ve araçları Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 1. Öğretmen Görüşleri Form 1 Formlar en geç 15 Mart 2012 tarihinde doldurulmuş olmalı Formları, tüm öğretmenlerin, öğrencilerin ve idarecilerin doldurması istenir Ana paydaşlar (öğrenci, öğretmen, veli, idare) projenin getirdiği yenilikleri kullanma konusunda uygulama öncesinde ne ölçüde hazırdırlar? Erişim Müfredata uyum Politikalar Hazır olma Bireysel özellikler Beklentiler Katılım 21. Yüzyıl yeterlikleri Öğrenci Görüşleri Form 1 Form sonuçları 31 Mart tarihinde paylaşılmalı Bilgisayar alan çocukların ailelerine anket (form) uygulanmalı Veli Görüşleri Form 1 ------Öğretmen Görüşme 1 Öğrenci Görüşme 1 Tedarikçilerle Telefon görüşmesi yapılmalı Görüşmeler 31 Mart tarihinde tamamlanmalı Görüşme sonuçları 15 Nisan tarihinde paylaşılmalı Öğretmenlerle önce 5-9 kişilik odak grup (toplu) görüşme yapılmalı Veli Görüşme 1 Sonra görüşmede belirlenen ve daha net görüş bildirebilecek en az 2 öğretmen ile bireysel görüşme yapılmalı İdare Görüşme 1 Öğrencilerle sınıf bazlı (grup) görüşmeler yapılmalı Yönetici Görüşme 1 Gerekirse fikir verebilecek öğrencilerle bireysel görüşme de yapılabilir Tedarikçiler Görüşme 1 Bilgisayar dağıtılan öğrencilerin velilerden en az 6 veli ile mümkünse bireysel değilse grup görüşmesi yapılmalı (velilerle görüşme için okul müdürlerinden yardım alınabilir ve okulda görüşme yapılabilir) 47 Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 2. Kullanım Sınıf Gözlem Formu Nisan ve Mayıs 2012 içinde gözlem yapılmalı Gözlem için farklı profillerdeki okullar seçilmelidir. Her ilde en az 2 okulda gözlem yapılmalıdır. Bu gözlemler her okulda temel alan derslerinde (matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, Türkçe ve Yabancı dil) yapılmalıdır. Bu yenilikler, ana paydaşlar tarafından nasıl ve ne ölçüde kullanılmıştır? ------Öğretmen Görüşleri Form 2 Öğrenci Görüşleri Form 2 Veli Görüşleri Form 2 Tüm gruplara uygulanacak Formlar en geç 31 Mayıs 2012 tarihinde doldurulmuş olmalıdır Form sonuçları en geç 15 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır ------Öğretmen Görüşme 2 Öğrenci Görüşme 2 Veli Görüşme 2 İdare Görüşme 2 Yönetici Görüşme 2 Tedarikçiler Görüşme 2 Formları, tüm öğretmenlerin, öğrencilerin ve idarecilerin doldurması istenir Bilgisayar alan çocukların ailelerine anket (form) uygulanmalı Tedarikçilerle Telefon görüşmesi yapılmalı Görüşmeler en geç 15 Haziran 2012 tarihine kadar tamamlanmalıdır Görüşme sonuçları en geç 30 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Öğretmenlerle önce 5-9 kişilik odak grup (toplu) görüşme yapılmalı Sonra görüşmede belirlenen ve daha net görüş bildirebilecek en az 2 öğretmen ile bireysel görüşme yapılmalı Öğrencilerle sınıf bazlı (grup) görüşmeler yapılmalı Gerekirse fikir verebilecek öğrencilerle bireysel görüşme de yapılabilir Bilgisayar dağıtılan öğrencilerin velilerden en az 6 veli ile mümkünse bireysel değilse grup görüşmesi yapılmalı (velilerle görüşme için okul müdürlerinden yardım alınabilir ve okulda görüşme yapılabilir) 48 Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 3. Sınıf Gözlem Formu Nisan ve Mayıs 2012 içinde gözlem yapılmalı Gözlem için farklı profillerdeki okullar seçilmelidir. Her ilde en az 2 okulda gözlem yapılmalıdır. Bu gözlemler her okulda temel alan derslerinde (matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, Türkçe ve Yabancı dil) yapılmalıdır. Bu yenilikler, eğitim-öğretim sürecine ne tür değişikliklere neden olmuştur? Katılım Motivasyon Süre İşbirliği ve paylaşım Liderlik ------Öğretmen Görüşleri Form 2 Öğrenci Görüşleri Form 2 Veli Görüşleri Form 2 Tüm gruplara uygulanacak Formlar en geç 31 Mayıs 2012 tarihinde doldurulmuş olmalıdır Form sonuçları en geç 15 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Formları, tüm öğretmenlerin, öğrencilerin ve idarecilerin doldurması istenir. Form sonuçları değerlendirilirken katılıma ilişkin sonuçlar Form 1’deki sonuçlarla karşılaştırılmalı Bilgisayar alan çocukların ailelerine anket (form) uygulanmalı ------Öğretmen Görüşme 2 Öğrenci Görüşme 2 Veli Görüşme 2 İdare Görüşme 2 Yönetici Görüşme 2 Tedarikçiler Görüşme 2 Görüşmeler en geç 15 Haziran 2012 tarihine kadar tamamlanmalıdır Görüşme sonuçları en geç 30 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Tedarikçilerle Telefon görüşmesi yapılmalı Öğretmenlerle önce 5-9 kişilik odak grup (toplu) görüşme yapılmalı Sonra görüşmede belirlenen ve daha net görüş bildirebilecek en az 2 öğretmen ile bireysel görüşme yapılmalı Öğrencilerle sınıf bazlı (grup) görüşmeler yapılmalı Gerekirse fikir verebilecek öğrencilerle bireysel görüşme de yapılabilir Bilgisayar dağıtılan öğrencilerin velilerden en az 6 veli ile mümkünse bireysel değilse grup görüşmesi yapılmalı (velilerle görüşme için okul müdürlerinden yardım alınabilir ve okulda görüşme yapılabilir) 49 Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 4. Sınıf Gözlem Formu Nisan ve Mayıs 2012 içinde gözlem yapılmalı Gözlem için farklı profillerdeki okullar seçilmelidir. Her ilde en az 2 okulda gözlem yapılmalıdır. Bu gözlemler her okulda temel alan derslerinde (matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, Türkçe ve Yabancı dil) yapılmalıdır. Tüm gruplara uygulanacak Formlar en geç 31 Mayıs 2012 tarihinde doldurulmuş olmalıdır Formları, tüm öğretmenlerin, öğrencilerin ve idarecilerin doldurması istenir Uygulama sırasında ne tür teknik ve pedagojik sorunlar ortaya çıkmıştır? Donanımyazılım Altyapı işlemesi Teknik destek Pedagojik destek ------Öğretmen Görüşleri Form 2 Öğrenci Görüşleri Form 2 Veli Görüşleri Form 2 ------- Form sonuçları en geç 15 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Tedarikçilerle Telefon görüşmesi yapılmalı ve varsa tamir/değişme sayıları, yerinde/uzaktan/serviste olma durumları net biçimde alınmalıdır (gerekirse belge istenebilir) Öğretmen Görüşme 2 Öğrenci Görüşme 2 Veli Görüşme 2 İdare Görüşme 2 Yönetici Görüşme 2 Tedarikçiler Görüşme 2 Bilgisayar alan çocukların ailelerine anket (form) uygulanmalı Görüşmeler en geç 15 Haziran 2012 tarihine kadar tamamlanmalıdır Görüşme sonuçları en geç 30 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Öğretmenlerle önce 5-9 kişilik odak grup (toplu) görüşme yapılmalı Sonra görüşmede belirlenen ve daha net görüş bildirebilecek en az 2 öğretmen ile bireysel görüşme yapılmalı Öğrencilerle sınıf bazlı (grup) görüşmeler yapılmalı Gerekirse fikir verebilecek öğrencilerle bireysel görüşme de yapılabilir Bilgisayar dağıtılan öğrencilerin velilerden en az 6 veli ile mümkünse bireysel değilse grup görüşmesi yapılmalı (velilerle görüşme için okul müdürlerinden yardım alınabilir ve okulda görüşme yapılabilir 50 Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 5. Belge Analizi Belgeler 15 Haziran 2012 tarihine kadar analiz edilerek sonuçları paylaşılmalı Okul müdürlerinden elektrik, su, ısınma faturalar vb. belgeler istenebilir. Bu belgeler bir önceki yılın aynı aylarına ait belgelerle karşılaştırılmalıdır a) Uygulamanın eğitsel çıktılara ve sosyal hayata etkileri neler olmuştur? Okula maliyet Performans Algılanan öğrenme Memnuniyet Eğitime devam etme ve BT kariyeri 21. Yüzyıl yeterlikleri Okul kültürü ve iklimi ------Sınıf Gözlem Formu ------Öğretmen Görüşleri Form 2 Öğrenci Görüşleri Form 2 Veli Görüşleri Form 2 ------- Nisan ve Mayıs 2012 içinde gözlem yapılmalı Tüm gruplara uygulanacak Formlar en geç 31 Mayıs 2012 tarihinde doldurulmuş olmalıdır Form sonuçları en geç 15 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Öğretmen Görüşme 2 Öğrenci Görüşme 2 Veli Görüşme 2 İdare Görüşme 2 Yönetici Görüşme 2 Görüşmeler en geç 15 Haziran 2012 tarihine kadar tamamlanmalıdır Görüşme sonuçları en geç 30 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır Gözlem için farklı profillerdeki okullar seçilmelidir. Her ilde en az 2 okulda gözlem yapılmalıdır. Bu gözlemler her okulda temel alan derslerinde (matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler, Türkçe ve Yabancı dil) yapılmalıdır. Formları, tüm öğretmenlerin, öğrencilerin ve idarecilerin doldurması istenir. Form sonuçları değerlendirilirken Eğitime devam etme ve BT kariyeri ile 21. Yüzyıl becerilerine ilişkin sonuçlar Form 1’deki sonuçlarla karşılaştırılmalı Bilgisayar alan çocukların ailelerine anket (form) uygulanmalı Tedarikçilerle Telefon görüşmesi yapılmalı ve varsa tamir/değişme sayıları, yerinde/uzaktan/serviste olma durumları net biçimde alınmalıdır (gerekirse belge istenebilir) Öğretmenlerle önce 5-9 kişilik odak grup (toplu) görüşme yapılmalı Sonra görüşmede belirlenen ve daha net görüş bildirebilecek en az 2 öğretmen ile bireysel görüşme yapılmalı Öğrencilerle sınıf bazlı (grup) görüşmeler yapılmalı Tedarikçiler Görüşme 2 Gerekirse fikir verebilecek öğrencilerle bireysel görüşme de yapılabilir Bilgisayar dağıtılan öğrencilerin velilerden en az 6 veli ile mümkünse bireysel değilse grup görüşmesi yapılmalı (velilerle görüşme için okul müdürlerinden yardım alınabilir ve okulda görüşme yapılabilir) 51 Araştırma Soruları Değişkenler Veri Toplama Araçları Takvimi Veri Toplama Sürecine İlişkin Açıklamalar 5. Öğrenci Form 1 b) Proje kapsamındaki öğrenciler ile proje kapsamında olmayan öğrenciler arasında eğitsel açıdan anlamlı farklar gözlemlenmiş midir? Form 1’ler en geç 15 Mart 2012 tarihinde doldurulmuş olmalı Pilot kapsamındaki okullara benzer özelliklere sahip her ilde en az bir okul kontrol okulu olarak seçilmelidir. Bu seçimde okulun sosyo-ekonomik düzey ve öğrencilerin bir önceki yılda SBS sonuçları bağlamında benzer özellikler göstermelerine dikkat edilmelidir. Hazır olma (Teknoloji becerisi) Performans Algılanan öğrenme Katılım Eğitime devam etme ve BT kariyeri 21. Yüzyıl Becerileri Motivasyon Öğrenci Form 2 Form 1’ler sonuçları 31 Mart tarihinde paylaşılmalı Form 2’ler en geç 31 Mayıs 2012 tarihinde doldurulmuş olmalıdır Formları, tüm öğrencilerin doldurması istenir. Bu okullardan elde edilen veriler ile pilot uygulama kapsamındaki sonuçlar karşılaştırılarak raporlanmalıdır. Form 2 sonuçları en geç 15 Haziran 2012 tarihinde paylaşılmalıdır 52 Şekil 4: Değerlendirme takvimi 53 Kaynaklar Alkin, M.C. (2004). Evaluation roots: Tracing theorists’ views and influences. Thousand Oaks, CA: Sage. Bickman, L. (1987). The functions of program theory. In L. Bickman (Ed.), Using Program Theory in Evaluation, New Directions for Program Evaluation, 33, 5-18. San Francisco, CA: Jossey-Bass. Cameron, K. S. (1986). Effectiveness as paradox: Consensus and conflict in conceptions of organizational effectiveness. Management Science 32(5), 539–53. Cato, B., Chen, W., & Corbett-Perez, S. (1998). Logic model: A tool for planning and evaluating health and recreation prevention projects. Journal of Physical Education, Recreation & Dance, 69 (8). Coffman, J. (1999). Learning from logic models: An example of a family/school partnership program. Cambridge, MA: Harvard Family Research Project. Hansen, H. F. (2005). Choosing evaluation models: a discussion on evaluation design. Evaluation 11(4), 447–62. Johnson, L. F. & Adams, S., (2011). Challenge based learning: The report from the implementation project.Austin, TX: The New Media Consortium. Johnson, L. F., Smith, R. S., Smythe, J. T., & Varon, R. K. (2009). Challenge-based learning: An approach for our time. Austin, Texas: The New Media Consortium. National Center for Education Statistics (NCES). (2010). Digest of education statistics. 19 Ocak, 2012 tarihinde http://nces.ed.gov/programs/digest/d07/tables/dt07_097.asp adresinden erişilmiştir. Patton, M.Q. (1997). Utilization-focused evaluation: The new century text. Thousand Oaks, CA: Sage. Patton, M.Q. (2008). Utilization-focused evaluation: The new century text(4th Ed.). Thousand Oaks, CA: Sage. Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications. Payne, D.A. (1994). Designing educational project and program evaluations: A practical overview based on research and experience. Boston: Kluwer Academic. Renger, R. & Titcomb, A. (2002). A three-step approach to teaching logic models. American Journal of Evaluation. 23(4), 493-503. Rossi, P. H., & Freeman, H. E. (1989). Evaluation: A systematic approach. Newbury Park, CA: Sage. Scriven, M. (1980). The Evaluation of College Teaching. Syracuse, NY: National Dissemination Center. 54 Scriven, M. (1991) Evaluation Thesaurus. Newbury Park, CA: Sage. Scriven, M. (2003). Evaluation theory and metatheory. In T. Kellaghan, D. L. Stufflebeam & L. A. Wingate (eds). International Handbook of Educational Evaluation. Dordrecht: Kluwer Academic. Stufflebeam, D. L., & Shinkfield, A. J. (1985). Systematic evaluation. Boston: KluwerNijhoff. United States General Accounting Office. (2002). School dropouts: Education could play a stronger role in identifying and disseminating promising prevention strategies. GAO02-240. Vedung, E. (1997). Public policy and program evaluation. New Brunswick, NJ: Transaction. 55 Ekler Ek 1: Öğrenci Form1 Ek 2: Öğrenci Form 2 Ek 3: Öğrenci Görüşme Protokolü 1 Ek 4: Öğrenci Görüşme Protokolü 2 Ek 5: Öğretmen Form1 Ek 6: Öğretmen Form 2 Ek 7: Öğretmen Görüşme Protokolü 1 Ek 8: Öğretmen Görüşme Protokolü 2 Ek 9: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Form1 Ek 10: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Form 2 Ek 11: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 1 Ek 12: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 2 Ek 13: Veli Form1 Ek 14: Veli Form 2 Ek 15: Veli Görüşme Protokolü 1 Ek 16: Veli Görüşme Protokolü 2 Ek 17: Sınıf Gözlem Formu 56 EK 1: Öğrenci Formu 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Sayın Öğrenci Bu form FATİH Projesinin Pilot uygulamasına yönelik olarak sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Adınız – Soyadınız : ________________________ Sınıf Düzeyi :[ ]5 [ ]9 Okulunuzun Adı : ________________________ İl : ________________________ 1. Genel olarak kendinizi nasıl bir öğrenci olarak görüyorsunuz? Lütfen notlarınızı düşünerek cevaplayınız. [ [ [ [ [ ] Başarısız ] Kötü ] Orta ] İyi ] Çok iyi 2. Geçen yıl/dönem aldığınız derslerinizin genelini göz önünde bulundurarak, dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını işaretleyiniz. Lütfen her etkinlik için cevabınızın karşısına gelen tek kutuyu işaretleyiniz. Etkinlikler Hiç Çok az Bazen Sıklıkla Çok Sık a. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katılmak b. Sınıfta sunum yapmak c. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak d. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak e. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek f. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak g. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarımla birlikte çalışmak h. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek i. Öğretmenimle haberleşmek için e-mail kullanmak j. Notlarım veya ödevlerim hakkında öğretmenimle konuşmak k. Geleceğimle ilgili olarak bir öğretmenimle veya bir rehberle konuşmak l. Okumalardan veya sınıftan edindiğim fikirleri öğretmenimle sınıf dışında tartışmak m. Okul performansım hakkında öğretmenimden yazılı veya sözlü dönüt almak n. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak o. Ders dışı aktivitelerde öğretmenimle birlikte çalışmak p. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek r. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiğim fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak s. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak t. Ders işlerken etkileşimli (akıllı) tahta kullanmak u. Ders işlerken tablet bilgisayar kullanmak v. Ders işlerken netbook kullanmak y. Ders işlerken notebook kullanmak z. Ders işlerken masaüstü bilgisayar kullanmak 57 3. Aşağıdaki becerilere ne ölçüde sahip olduğunuzu düşünüyorsunuz? Lütfen her yeterlik için en uygun bir kutuyu işaretleyiniz. Etkinlikler Hiç Çok Biraz Oldukça Çok az a. Problem çözme b. Dili etkili kullanma c. Yaratıcılık d. Eleştirel düşünme e. Hayat boyu öğrenme f. Teknoloji okuryazarlığı g. Bilgi okuryazarlığı h. Sosyal sorumluluk i. Takımla çalışma 4. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. Mekanlar Bilgisayar İnternet Evde Okulda İnternet Kafede Arkadaşımın evinde Akrabamın evinde Diğer (lütfen yazın) _____________________ 5. Eğer İnternete erişim için evinizden bağlanıyorsanız hangi İnternet servisini kullanıyorsunuz? Evinizden bağlanmıyorsanız bu soruyu cevapsız bırakabilirsiniz. [ ] Çevirmeli ağ (56K) bağlantısı [ ] ADSL (1Mb veya 2Mb) internet bağlantısı [ ] Kablo internet [ ] Uydu internet [ ] Telefon firmalarının sağladığı 3G 6. Bilgisayar ve İnterneti kullanma konusunda kendinizi nasıl konumlandırırsınız? Lütfen her teknoloji için cevabınızı yansıtan yalnız bir kutuyu işaretleyiniz. Hiç bilmiyorum Başlangıç düzeyinde biliyorum Orta düzeyde biliyorum İyi kullanırım Uzman sayılırım Bilgisayar İnternet 7. Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikleri kullanarak öğrenmeye ilişkin aşağıdaki ifadeler ne ölçüde katılıyorsunuz? Lütfen her ifade için yalnız bir seçeneği işaretleyerek katılma düzeyinizi belirtiniz. Kesinlikle Emin Kesinlikle İfadeler Katılmıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Değilim Katılıyorum Dersi etkileşimli (akıllı) tahtada işlemek öğrenmemi kolaylaştıracaktır Derste tablet kullanmak öğrenmemi kolaylaştıracaktır Dersi etkileşimli (akıllı) tahtada işlemek benden beklenenleri daha kolay gerçekleştirmemi sağlayacaktır Derste tablet kullanmak benden beklenenleri daha kolay gerçekleştirmemi sağlayacaktır Dersi etkileşimli (akıllı) tahtadan işlemekten hoşlanacağımı düşünüyorum Derste tabletleri kullanmaktan hoşlanacağımı düşünüyorum Etkileşimli (akıllı) tahta ile işlememiz gereken konuları daha hızlı tamamlayabileceğimizi düşünüyorum Tabletleri kullanarak işlememiz gereken konuları daha hızlı tamamlayabileceğimizi düşünüyorum 58 8. FATİH Projesi kapsamında size verilen tabletleri nasıl kullanacağınız? Ne tür haklara sahip olduğunuz? Kaybolması, çalınması gibi durumlarda neler yapacağız? Etkileşimli tahtayı nasıl kullanacağınız? Zarar verdiğinizde neler olacağı? Gibi sorulara yönelik size açıklayıcı bilgiler yazılı ve sözlü aktarıldı mı? Bu açıklamalar yeterli miydi? Lütfen aşağıdaki seçeneklerden en uygun olan yalnız birini işaretleyiniz. [ ] Verilmedi [ ] Sadece sözlü verildi ancak yeterli değildi [ ] Sadece sözlü verildi ve yeterliydi [ ] Sadece yazılı olarak verildi ancak yeterli değildi [ ] Sadece yazılı olarak verildi ve yeterliydi [ ] Hem sözel hem yazılıydı ancak yeterli değildi [ ] Hem sözel hem yazılıydı ve yeterliydi 9. Tamamlamak istediğiniz en yüksek eğitim düzeyi nedir? Hangi alanda eğitim almak istersiniz? Lütfen eğitim düzeyinizi belirledikten sonra eğitim almak istediğiniz alanı (mesleği) yazınız. [ ] Lise diploması [ ] Yüksek okul diploması [ ] Lisans diploması [ ] Yüksek lisans [ ] Doktora Eğitim alınmak istenen alan (meslek): _______________________________________________ 59 EK 2: Öğrenci Formu 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Sayın Öğrenci Geçtiğimiz dönemde sizlere ve öğretmeninize sağlanan teknolojileri kullanarak eğitiminizi tamamladınız/tamamlamak üzeresiniz. Bu form FATİH Projesi kapsamında yaşadığınız bu deneyime ilişkin sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları bu dönem boyunca edindiğiniz deneyimler doğrultusunda cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Adınız – Soyadınız : ________________________ Sınıf Düzeyi :[ ]5 Okulunuzun Adı : ________________________ İl : ________________________ 1. Genel olarak kendinizi nasıl bir öğrenci olarak görüyorsunuz? Lütfen notlarınızı düşünerek cevaplayınız. [ [ [ [ [ 2. ] Başarısız ] Kötü ] Orta ] İyi ] Çok iyi Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. Mekanlar Evde Okulda İnternet Kafede Arkadaşımın evinde Akrabamın evinde Diğer (lütfen yazın) _____________________ 3. 4. 5. [ ]9 Bilgisayar İnternet Eğer İnternete erişim için evinizden bağlanıyorsanız hangi İnternet servisini kullanıyorsunuz? Evinizden bağlanmıyorsanız bu soruyu cevapsız bırakabilirsiniz. [ ] Çevirmeli ağ (56K) bağlantısı [ ] ADSL (1Mb veya 2Mb) internet bağlantısı [ ] Kablo internet [ ] Uydu internet [ ] Telefon firmalarının sağladığı 3G Bilgisayar ve İnterneti kullanma konusunda kendinizi nasıl konumlandırırsınız? Lütfen her teknoloji için cevabınızı yansıtan yalnız bir kutuyu işaretleyiniz. Hiç bilmiyorum Başlangıç düzeyinde biliyorum Orta düzeyde biliyorum İyi kullanırım Uzman sayılırım Bilgisayar İnternet FATİH Projesi bağlamında tabletlerinizi hangi tarihte aldınız? Lütfen gün ve ay belirterek yazınız. ___________________________________________________________________________________ 6. FATİH Projesi bağlamında sınıflarınıza etkileşimli tahtalar hangi tarihte takıldı? Lütfen gün ve ay belirterek yazınız. 60 7. Aşağıdaki becerilere ne ölçüde sahip olduğunuzu düşünüyorsunuz? Lütfen her yeterlik için en uygun bir kutuyu işaretleyiniz. Beceriler Hiç Çok az Biraz Oldukça Çok a. Problem çözme b. Dili etkili kullanma c. Yaratıcılık d. Eleştirel düşünme e. Hayat boyu öğrenme f. Teknoloji okuryazarlığı g. Bilgi okuryazarlığı h. Sosyal sorumluluk i. Takımla çalışma 8. Fatih Projesi kapsamında size verilen tablet bilgisayarları OKULDA aşağıda sıralanan amaçlar için ne sıklıkla kullandınız? Kullanım amacı Hiç Çok Az Bazen Sık Çok Sık Araştırmak Ödev yapmak z-kitapları incelemek Sunum yapmak Sınıf arkadaşlarımla iletişim kurmak Öğretmenle iletişim kurmak Vidyo izlemek Test olmak Oyun oynamak Müzik dinlemek Alış veriş yapmak Banka işlemleri yapmak Roman ya da benzeri amaçla yazılmış e-kitap okumak E-gazete okumak Diğer kişilerle iletişim kurmak (facebook, twiter, skype, eposta, sohbet) Diğer (lütfen yazınız) __________________________ Diğer (lütfen yazınız) __________________________ Diğer (lütfen yazınız) __________________________ 9. Fatih Projesi kapsamında sınıfınıza verilen etkileşimli tahtayı aşağıda sıralanan amaçlar için ne sıklıkla kullandınız? Kullanım amacı Hiç Çok Az Bazen Sık Çok Sık Araştırmak Öğretmen sunumlarını izlemek z-kitaplardan ders işlemek Sunum yapmak Animasyon izlemek Vidyo izlemek Test olmak Oyun oynamak Müzik dinlemek Alıştırma soruları çözmek Yazı yazmak Diğer (lütfen yazınız) __________________________ Diğer (lütfen yazınız) __________________________ Diğer (lütfen yazınız) __________________________ 61 10. Bu dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını işaretleyiniz. Lütfen her etkinlik için cevabınızın karşısına gelen tek kutuyu işaretleyiniz. Etkinlikler Hiç Çok az Bazen Sıklıkla Çok Sık a. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katılmak b. Sınıfta sunum yapmak c. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak d. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak e. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek f. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak g. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarımla birlikte çalışmak h. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek i. Öğretmenimle haberleşmek için e-mail kullanmak j. Notlarım veya ödevlerim hakkında öğretmenimle konuşmak k. Geleceğimle ilgili olarak bir öğretmenimle veya bir rehberle konuşmak l. Okumalardan veya sınıftan edindiğim fikirleri öğretmenimle sınıf dışında tartışmak m. Okul performansım hakkında öğretmenimden yazılı veya sözlü dönüt almak n. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak o. Ders dışı aktivitelerde öğretmenimle birlikte çalışmak p. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek r. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiğim fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak s. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak t. Ders işlerken etkileşimli (akıllı) tahta kullanmak u. Ders işlerken tablet bilgisayar kullanmak v. Ders işlerken netbook kullanmak y. Ders işlerken notebook kullanmak z. Ders işlerken masaüstü bilgisayar kullanmak 10. FATİH Projesi kapsamında size verilen tabletleri nasıl kullanacağınız? Ne tür haklara sahip olduğunuz? Kaybolması, çalınması gibi durumlarda neler yapacağız? Etkileşimli tahtayı nasıl kullanacağınız? Zarar verdiğinizde neler olacağı? Gibi sorulara yönelik size açıklayıcı bilgiler yazılı ve sözlü aktarıldı mı? Bu açıklamalar yeterli miydi? Lütfen aşağıdaki seçeneklerden en uygun olan yalnız birini işaretleyiniz. [ ] Verilmedi [ ] Sadece sözlü verildi ancak yeterli değildi [ ] Sadece sözlü verildi ve yeterliydi [ ] Sadece yazılı olarak verildi ancak yeterli değildi [ ] Sadece yazılı olarak verildi ve yeterliydi [ ] Hem sözel hem yazılıydı ancak yeterli değildi [ ] Hem sözel hem yazılıydı ve yeterliydi 62 11. Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikleri kullanarak öğrenmeye ilişkin aşağıdaki ifadeler ne ölçüde katılıyorsunuz? Lütfen her ifade için yalnız bir seçeneği işaretleyerek katılma düzeyinizi belirtiniz. Kesinlikle Emin Kesinlikle İfadeler Katılmıyorum Katılıyorum Katılmıyorum Değilim Katılıyorum Dersi etkileşimli (akıllı) tahtada işlemek öğrenmemi kolaylaştırdı Derste tablet kullanmak öğrenmemi kolaylaştırdı Dersi etkileşimli (akıllı) tahtada işlemek benden beklenenleri daha kolay gerçekleştirmemi sağladı Derste tablet kullanmak benden beklenenleri daha kolay gerçekleştirmemi sağladı Dersi etkileşimli (akıllı) tahtadan işlemekten memnun kaldım Derste tabletleri kullanmaktan memnun kaldım Arkadaşlarıma derslerini etkileşimli tahta kullanarak işlemelerini tavsiye ederim Arkadaşlarıma derslerini tablet bilgisayar kullanarak işlemelerini tavsiye ederim Etkileşimli (akıllı) tahta ile işlememiz gereken konuları daha hızlı tamamlayabildik Tabletleri kullanarak işlememiz gereken konuları daha hızlı tamamlayabildik En çok derslerde izlediğimiz vidyolar ilgimi çekti En çok derslerde izlediğimiz vidyolardan öğrendim En çok derslerde izlediğimiz animasyonlar ilgimi çekti En çok derslerde izlediğimiz animasyonlardan öğrendim En çok derslerde yaptığımız testler ilgimi çekti En çok derslerde testlerden öğrendim En çok derslerde izlediğimiz etkileşimli oyunlar ilgimi çekti En çok derslerde izlediğimiz etkileşimli oyunlardan öğrendim En çok derslerde öğretmenizim sunumları ilgimi çekti En çok derslerde öğretmenizim sunumlarından öğrendim En çok derslerde z-kitaplar ilgimi çekti En çok derslerde z-kitaplardan öğrendim 11. Sizce derslerinizde teknolojiyi kullanmak aşağıda sıralanan sorunlara yol açtı mı? Lütfen her soru için bir seçeneği işaretleyiniz. Hiç Çok az Biraz Sıklıkla Çok sık a. Baş ağrısı b. Görme bozukluğu c. İlginin azaltması d. Dikkati derse verememe e. Hızlı işlenmesi nedeniyle konuları anlayamama f. Teknolojiye karşı olumsuz tavır g. Diğer (lütfen yazın) ________________________ 63 12. Size ve sınıfınıza verilen teknolojileri kullanırken karşılaşabileceğiniz teknik sorunlar aşağıda sıralanmıştır. Bu sorunlarla hangi sıklıkla karşılaştınız? Sorunlar Hiç Çok az Bazen Sık Çok Sık Tablet Bilgisayarlar a. Dokunmatik özelliği çalışmıyor/geç tepki veriyor b. İnternette bağlanmıyor c. Şarj süresi çok kısa d. Veri kaybı olabiliyor (dosyaların aktarımı ve saklanması) e. İşletim sistemi kitleniyor f. Sık ısınıyor g. Okul dışında çalışmıyor h. Aktivasyonu zaman alıyor i. Vidyolar oynatılamıyor/geç açılıyor j. Ses dosyaları geç açılıyor k. Animasyonlar oynatılamıyor/geç açılıyor l. Z-kitaplar geç açılıyor m. Z-kitaplarda sayfa geçişi çok yavaş n. İnternet tarayıcı kilitleniyor o. Sabit diskleri çabuk doluyor p. Diğer (lütfen yazın) ________________________ r. Diğer (lütfen yazın) ________________________ Etkileşimli Tahta a. Dokunmatik özelliği çalışmıyor b. Yazılım kitleniyor c. İşletim sistemi çalışmıyor d. Sınıf yönetim sistemi çalışmıyor e. İnternette bağlanmıyor f. Vidyolar oynatılamıyor/geç açılıyor g. Ses dosyaları geç açılıyor h. Animasyonlar oynatılamıyor/geç açılıyor i. Z-kitaplar geç açılıyor j. Z-kitaplarda sayfa geçişi çok yavaş k. İnternet tarayıcı kilitleniyor l. Sabit diskleri çabuk doluyor m. Sınıf yönetim sistemi çalışmıyor n. Diğer (lütfen yazın) ________________________ o. Diğer (lütfen yazın) ________________________ İnternet Bağlantısı a. Kablolu İnternet bağlantı kesilmesi b. Kablosuz İnternet bağlantı kesilmesi Çok fonksiyonlu yazıcı a. Bağlantı sorunları b. Kartuş sık bitmesi c. Sık bozulma d. Kağıt sıkıştırma e. Diğer (lütfen yazın) ________________________ Doküman Kamera a. 1. Tahtaya bağlanamama b. 2. Tabletlere görüntü aktaramama (bağlanamama) c. Diğer (lütfen yazın) ________________________ 64 13. Yukarıda listenen sorunlara ya da benzerlerine karşılaştığınızda aşağıdaki kaynaklardan yardım alıp almadığınızı ve aldıysanız ne ölçüde yeterli buldunuzu belirtiniz miydi? Destek Hiç Çok az Bazen Sıklıkla Çok Sık Almadım a. Okul BT/formatör öğretmeninden b. İl/ilçe BT formatörlerinden c. Bilgisayar öğretmeninden d. Üretici firmadan e. Öğrenci arkadaşımdan f. Bir yakınımdan g. Diğer (lütfen yazın) ________________________ 12. Tamamlamak istediğiniz en yüksek eğitim düzeyi nedir? Hangi alanda eğitim almak istersiniz? Lütfen eğitim düzeyinizi belirledikten sonra eğitim almak istediğiniz alanı (mesleği) yazınız. [ ] Lise diploması [ ] Yüksek okul diploması [ ] Lisans diploması [ ] Yüksek lisans [ ] Doktora Eğitim alınmak istenen alan (meslek): _______________________________________________ 13. Sizce bu projenin başarılı biçimde yürütülmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 65 EK 3: Öğrenci Görüşme Protokolü 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Velilerinden, müdür ve öğretmeninden izin almadan öğrencilerle görüşme yapmayınız Öğrencinin iznini de alınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Sorular Öğrencinin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri Erişim 1. 2. 3. 4. : : : : Bilgisayar ve internete nerede en çok nereden ve nasıl erişiyorsunuz? Ev, okul, tablet, diğer vb. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? Cep telefonunuz var mı? Kaç tane cep telefonu hattını aktif olarak kullanıyorsunuz? Erişim kalitesi nasıl? Geçmiş Deneyim 1. Daha önce bu tür tablet kullandınız mı? 2. Daha önce etkileşimli tahta kullandınız mı? Memnuniyet 1. Tabletlerin kullanımı kolay mı? 2. Dağıtılacak olan/dağıtılan tabletleri beğendiniz mi? 3. Sınıfınızda etkileşimli tahta olmasından memnun musunuz? Algılanan Öğrenme-Tutum 1. Etkileşimli tahta kullanarak ders işlemek için heyecan duyuyor musunuz? 2. Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının ders başarınızı arttıracağını düşünüyor musunuz? 3. Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının öğrenmenizi kolaylaştıracağını düşünüyor musunuz? Nasıl? 4. Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının derslere karşı olan ilginizde bir artma ya da azalma oluşturacağını düşünüyor musunuz? Nasıl? İçerik Bu tablet ve etkileşimli tahtalarla nasıl ders işlemek istersiniz? Derste neler olması hoşunuza gider? Etki Diğer Sizce bu teknolojiler nasıl bir değişime neden olacaktır? Hayatınızı nasıl değiştireceğini düşünüyorsunuz? Sizce bu projenin başarılı olabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? 66 EK 4: Öğrenci Görüşme Protokolü 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Velilerinden, müdür ve öğretmeninden izin almadan öğrencilerle görüşme yapmayınız Öğrencinin iznini de alınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Sorular Öğrencinin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri Erişim : : : : Tabletlerle İnternete nereden bağlanıyorsunuz? Eskiye göre daha çok ya da az mı bağlanıyorsunuz? Tabletleri aldıktan sonra bilgisayar ve İnternet kullanımında bir değişim oldu mu? Memnuniyet Tabletlerin kullanımı kolay mı? Tabletleri beğendiniz mi? Sınıfınızda etkileşimli tahta olmasından memnun kaldınız mı? Neden? Kurulum Tabletlerin dağıtımında ya da etkileşimli tahtaların kurulmasında sorun yaşandı mı? Algılanan Öğrenme-Tutum Etkileşimli tahta kullanarak ders işlemek için ilginizi arttırdı mı? Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının derslerdeki başarınızı arttırdı mı? Nasıl? Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının öğrenmenizi kolaylaştırdı mı? Nasıl? Etkileşimli tahta ve tablet kullanımının derslere karşı olan ilginizde bir artma ya da azalma oluşturdu mu? Nasıl? Etkileşimli tahta ve tabletlerle nasıl ders işlediniz? Neler yaptınız? Derste neler hoşunuza gitti? Neleri sevmediniz? Kullanım Derslerinizde hangi sıklıkla tablet, etkileşimli tahta ve doküman kamera kullandınız? Neler yaptınız? Hangi amaçla kullandınız? Öğretmenleriniz kullanmanızı teşvike etti mi? Sorunlar Tablet kullanırken ne tür sorunlarla karşılaştınız? Nasıl çözdünüz? Kim(ler)den yardım aldınız? Etkileşimli tahta kullanırken ne tür sorunlarla karşılaştınız? Nasıl çözüldü? Kim(ler) yardımcı oldu? Etki Diğer Sizce bu teknolojileri kullanılması diğer arkadaşlarınızla olan ilişkilerinizde? Ailenizle olan ilişkilerinizde? Öğretmenlerinizle olan ilişkilerinizde bir değişime neden oldu mu? Nasıl? Okulunuzda bir değişim oldu mu? Nasıl? Ailemiz bu teknolojileri kullanmanızı nasıl karşıladı? Dilediğiniz zaman evde kullanmanıza izin verdiler mi? Aile fertleriniz tabletleri kullandı mı? Hangi amaçla kullandılar? Sizce bu projenin başarılı olabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? 67 EK 5: Öğretmen Formu 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu form FATİH Projesinin Pilot uygulamasına yönelik olarak sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Erişim a. Evde b. Okulda c. Taşınabilir cihazda İnternet Bilgisayar 1. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. a. Masaüstü bilgisayar b. Dizüstü bilgisayar c. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı d. Tablet bilgisayar Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç 2. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? 3. İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? Çevirmeli ağ (56Kb/s) bağlantısı ADSL (1Mb/s, 2Mb/s, vb.) İnternet bağlantısı Kablo İnternet 3G Diğer (lütfen yazın) 4. Cep telefonunuz var mı? Yok Var tane hattı aktif olarak kullanıyorum (hat sayısını yazınız) En çok kullandığınız hattın genel erişim kalitesi nedir? Çok kötü Kötü Ne iyi, ne kötü İyi Çok iyi 68 Öğretim Programıyla Uyum Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Kısmen Katılmıyorum Kesinlikle Katılmıyorum 5. Fatih projesiyle getirilen yenilikler... a. Öğretim programının gerçekleştirilmesini destekler. b. Öğretmenlerin görevlerini kolaylaştırır. c. z-Kitaplar ve içerikler öğretim programını destekler. d. Öğretmenler kolaylıkla projenin önerdiği teknolojiler ile uyumlu materyal/içerik bulabilirler. e. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamı sınıflarda kullanıldığında öğretim programı zamanında tamamlanabilir. f. Fatih Projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir. g. Fatih Projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir. h. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere sağlanmalıdır. i. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) destekler. j. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını destekler. k. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerimin hazır olduğunu düşünmüyorum. 6. Sizce Fatih Projesinin beklenen etkiyi oluşturabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. Motivasyon 7. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. a. b. c. Ne iyi, ne kötü Çok kötü Kötü İyi Çok iyi Hiç rahat değil Rahat değil Kararsız Rahat Çok rahat Çok zor Zor Kararsız Kolay Çok kolay Bu dönem sınıfınızdaki yeni teknolojik cihazları kullanma konusunda ne kadar başarılı olmayı bekliyorsunuz? Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? Yeni teknolojik becerileri öğrenmek sizin için ne kadar kolay? 69 a. Teknolojiyle çalışmaktan ne kadar hoşlanıyorsunuz? b. Bu dönem boyunca öğreneceğiniz teknoloji becerilerini ileride kullanma olasılığınız nedir? c. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik cihazlarla çalışmayı iyi bilmek sizin için ne kadar önemli? d. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik yenilikleri kullanmak sizin için ne kadar değerli? e. Genelde teknolojik cihazlarla çalışmayı eğlenceli bulurum. f. Teknolojiyi iyi kullanmak benim için önemli. Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç 8. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. Kullanım 9. Fatih Projesi öncesinde derslerini işlerken kullandığınız teknolojileri işaretleyiniz. Etkileşimli Tahta Tablet Yazıcı İnternet Hazır Olma a. Bilgisayardaki bir programı çalıştırabilirim. b. Herhangi bir programı bilgisayarıma kurabilirim. c. Bilgisayarımda kurulu olan bir programı kaldırabilirim. d. Bilgisayarımda kayıtlı herhangi bir dosya ya da belgeyi kopyalayabilirim. e. Bilgisayarımdaki herhangi bir dosya ya da belgeyi başka bir konuma yapıştırabilirim. f. Bilgisayarımda sildiğim bir belgeyi geri yükleyebilirim. g. Bilgisayarıma işletim sistemi kurabilirim. h. Herhangi bir konuyla ilgili bilgi ve görselleri internetten bulabilirim. i. Kendime bir e-posta hesabı oluşturabilirim. j. E-posta hesabımdan başka bir kişiye e-posta yollayabilirim. k. E-posta hesabıma gelen bir e-postaya cevap verebilirim. l. Gerçek zamanlı internet sohbet araçlarını (MSN, Facebook vb.) kullanabilirim. Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç 10. Aşağıdaki temel bilgisayar işlemlerini yapma konusunda kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? m. E-okul sistemini yardıma ihtiyacım olmadan kullanabilirim. n. Çevresel birimlerle (yazıcı, tarayıcı, kamera, ekran) ilgili sorunları çözebilirim. o. Bilgisayara elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlayabilirim. p. Bilgisayar İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözebilirim. q. Bilgisayara bir donanım ekleyip çalıştırabilirim. r. Başkalarının bilgisayar ile ilgili sorunlarına yardımcı olabilirim. 70 a. Etkileşimli tahta. b. Tablet. c. Doküman kamera. d. Çok fonksiyonlu yazıcı. e. Tablet kullanılan sınıfın yönetimi. f. Etkileşimli tahta kullanılan sınıfın yönetimi. g. Etkileşimli tahtada kullanmak üzere içerik geliştirme. Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç 11. Fatih projesi kapsamında size sunulan aşağıdaki teknolojileri kullanma konusunda kendinizi ne ölçüde yeterli hissediyorsunuz? Bireysel Özellikler a. Cinsiyetiniz? Kadın Erkek b. Doğum yılınız? 1 9 c. Görev yaptığınız okul ve il? Okulunuzun adı? Görev yaptığınız il? d. Mezun olduğunuz program? Önlisans Lisans tamamlama Lisans Yüksek lisans Doktora Öğretmen lisesi, vb. e. Lisans mezunuysanız Mezun olduğunuz üniversite? Mezun olduğunuz bölüm? f. Öğretmenlik yaptığınız branş? g. Sınıflarınızdaki/sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? h. Çalışma tecrübeniz (lütfen yıl olarak yazınız)? i. Fatih Projesi öncesinde etkileşimli tahta ile ilgili eğitim aldınız mı? Evet, aldım Hayır, hiç almadım 71 EK 6: Öğretmen Formu 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu form FATİH Projesinin Pilot uygulamasına yönelik olarak sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Donanım ve Yazılım – Altyapı Günde birkaç kez Günde bir Haftada birkaç kez Haftada bir Ayda bir Hiç karşılaşmadım 1. Fatih Projesi kapsamında aşağıdaki teknolojiler size sağlanmıştır. Bu teknolojileri kullanırken hangi teknik sorunlarla, ne sıklıkla karşılaştınız? Etkileşimli Tahta a. Dokunmatik özelliği çalışmıyor. b. Yazılım kitleniyor. c. İşletim sistemi çalışmıyor. d. Sınıf yönetim sistemi çalışmıyor. Tablet a. Dokunmatik özelliği çalışmıyor/geç tepki veriyor. b. Veri kaybı yaşanıyor (dosyaların aktarımı ve/veya saklanması sırasında). c. İşletim sistemi kitleniyor. Kablolu İnternet a. Sınıftaki bağlantı kesiliyor. b. Okuldaki bağlantı kesiliyor. Kablosuz İnternet a. Tabletler sınıftaki kablosuz İnternet ağına bağlanamıyor. Çok Fonksiyonlu Yazıcılar a. Bağlantı sorunları yaşanıyor. b. Kartuş bitiyor. c. Kağıt sıkıştırıyor. d. Çalışma ile ilgili genel problem/bozulma yaşanıyor. Doküman Kameralar a. Etkileşimli tahtaya bağlanamıyor. b. Tabletlere görüntü aktaramıyor/bağlanamıyor. c. Kağıt sıkıştırıyor. 72 d. Çalışma ile ilgili genel problem/bozulma yaşanıyor. Tabletlerde Yüklü Yazılım a. Videolar görüntülenemiyor/geç açılıyor. b. Sesler dinlenemiyor/geç açılıyor. c. Flash animasyonlar görüntülenemiyor/geç açılıyor. d. Z-kitaplar görüntülenemiyor/geç açılıyor. e. Z-kitaplarda bir sayfadan/ekrandan diğerine geçiş geç oluyor. f. İnternet tarayıcı programı kilitleniyor. c. Bataryası bitmiş tabletleri şarj etmek uzun sürüyor. d. Tabletler çok ısınıyor. e. Tabletlerin teknik özellikleri etkili öğretim için yeterli değil. f. Okuldaki İnternet altyapısı yeterli değil. g. Okulda sık sık elektrik kesiliyor. Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Tabletlerin şarj süresi çok kısa. Bazen b. Kısmen Katılmıyorum Sınıflarda tabletleri şarj etmek için yeterli sayıda piriz yok. Nadiren a. Kesinlikle Katılmıyorum 2. Aşağıdaki teknolojilerin kullanımıyla ilgili görüşlerinizi belirtiniz. Hiç Diğer (lütfen yazın) Erişim d. Evde e. Okulda f. Taşınabilir cihazda İnternet Bilgisayar 3. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. e. Masaüstü bilgisayar f. Dizüstü bilgisayar g. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı h. Tablet bilgisayar Çok sık Sıklıkla 4. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? 73 5. İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? Çevirmeli ağ (56Kb/s) bağlantısı ADSL (1Mb/s, 2Mb/s, vb.) İnternet bağlantısı Kablo İnternet 3G Diğer (lütfen yazın) 6. Cep telefonunuz var mı? Yok tane hattı aktif olarak kullanıyorum (hat sayısını yazınız) Var En çok kullandığınız hattın genel erişim kalitesi nedir? Çok kötü Kötü Ne iyi, ne kötü İyi Çok iyi Teknik Destek Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç Destek bulamadım 7. Aşağıdaki destek alanlarına hangi sıklıkla ihtiyaç duydunuz? Genel/Donanım a. Etkileşimli tahta ile ilgili sorunlar. b. Tabletlerle ilgili sorunlar. c. İnternet bağlantısı ile ilgili sorunlar. d. Çevresel cihazlar (Yazıcı, doküman kamera, vb.) ile ilgili sorunlar. İşletim Sistemi a. Dosya taşıma, kopyalama, oluşturma, vb. ile ilgili sorunlar. b. Yazıcıya belge göndermekle ilgili sorunlar. c. Program kurup kaldırmakla ilgili sorunlar. d. Ekran çözünürlüğünü değiştirmekle ilgili sorunlar. İnternet a. İnternete kablolu / kablosuz nasıl bağlanabileceğimi bilmekle ilgili sorunlar. b. Bir web adresini, adres çubuğuna yazarak ilgili siteyi ziyaret edebilmekle ilgili sorunlar. c. E-posta hesabı oluşturmak ile ilgili sorunlar. d. E-posta ile iletişim kurabilmek ile ilgili sorunlar. e. Arama motorunu etkin şekilde kullanmak ile ilgili sorunlar. Problemlerle Başa Çıkma a. Yazıcı ile ilgili sorunları çözmek. b. Etkileşimli tahtaya ya da tablete elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlamak. c. Etkileşimli tahta ya da tablet İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözmek. d. Etkileşimli tahtaya taşınabilir bir cihaz bağlayabilmek. e. Başkalarının (öğrenci, öğretmen) etkileşimli tahta ya da tablet ile ilgili sorunlarına yardımcı olmak. 74 Pedagojik Destek a. Size sağlanan teknolojileri kullanarak ders işleme konusunda (pedagojik) yardıma ihtiyaç duymak. b. Dilediğiniz yardıma kolay erişebilmek. c. Öğrenciler derslerde etkileşimli tahtayı kullanmakta zorlanıyorlar. Diğer (lütfen yazın) 8. Aşağıdaki teknik/pedagojik yardım aldığınız kanallardan ne derecede memnun kaldınız? a. Okul BT/formatör öğretmeninden. b. İl/ilçe BT formatörlerinden. c. Bilgisayar öğretmeninden. d. Üretici firmadan. e. Öğretmen/öğrenci arkadaşımdan. f. Bir yakınımdan. g. Öğrencilerimden. h. Diğer (lütfen yazın) Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç İNTERNET BAĞLANTISI İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç ÇOK FONKSİYONLU YAZICI İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç TABLET İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç Destek almadım ETKİLEŞİMLİ TAHTA İÇİN Öğretim Programıyla Uyum l. Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Kısmen Katılmıyorum Kesinlikle Katılmıyorum 9. Fatih projesiyle getirilen yenilikler... Öğretim programının gerçekleştirilmesini desteklemektedir. m. Öğretmenlerin görevlerini kolaylaştırmaktadır. n. z-Kitaplar ve içerikler öğretim programını desteklemektedir. o. Öğretmenler kolaylıkla projenin önerdiği teknolojiler ile uyumlu materyal/içerik bulabilmektedirler. p. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamı sınıflarda kullanıldığında öğretim programı zamanında tamamlanabilir. q. Fatih Projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir. r. Fatih Projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir. s. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere sağlanmıştır. 75 t. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) desteklemektedir. u. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını desteklemektedir. v. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerimin hazır olduğunu düşünmüyorum. Politikalar 10. Programın nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı olarak size iletildi mi? Yeterli miydi? (Lütfen sadece tek seçenek işaretleyiniz) Verilmedi. Verildi ama sadece sözeldi ve yeterli değildi. Verildi ama sadece yazılıydı ve yeterli değildi. Verildi; hem sözel hem yazılıydı ancak yeterli değildi. Sözel olarak verildi ve yeterliydi. Yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Sözel ve yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Katılım a. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katılmak. b. Sınıfta sunum yapmak. c. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak. d. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak. e. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek. f. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak. g. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarıyla birlikte çalışmak.. h. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek. i. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek. j. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak. k. Öğretmeniyle haberleşmek için e-mail kullanmak. l. Notları veya ödevleri hakkında öğretmeniyle konuşmak. Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç 11. Öğrencilerinizin genelini göz önünde bulundurarak, tipik bir öğrencinin bu dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını işaretleyiniz? m. Gelecekleriyle ilgili olarak bir öğretmeniyle veya bir rehberle konuşmak. n. Okumalardan veya sınıftan edindikleri fikirleri öğretmeniyle sınıf dışında tartışmak. o. Okul performansları hakkında öğretmeninden yazılı veya sözlü dönüt almak. p. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak. q. Ders dışı aktivitelerde öğretmeniyle birlikte çalışmak. r. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiği fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak. 76 Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Kısmen Katılmıyorum 12. Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikler kullanılmaya başlandıktan sonra öğrencilerim... Kesinlikle Katılmıyorum Algılanan Öğrenme a. Öğrenme düzeylerini artırdılar. b. Dersin hedeflerine ulaşmakta daha başarılı oldular. c. Kendilerini sözel ifade edebilme ve beden dilini etkili kullanabilme becerisini artırdılar. d. Bilişim teknolojileri araçlarını ve uygulamalarını daha etkili kullanmaya başladılar. e. Arasındaki işbirliği ve sosyalleşme arttı. f. Üst düzey düşünebilme (analitik, eleştirel, yaratıcı düşünme) becerileri sınırlandı. g. Arasında yazı yazma becerileri azaldı, el tembelliği arttı. h. Arasında sürekli ekrana bakmaları ve ışık dolayısıyla dikkat azaldı. Memnuniyet 13. Fatih Projesinden memnuniyetinizle ilgili görüşlerinizi işaretleyiniz. a. Okulda teknoloji kullanarak ders işlemekten memnunum. b. Eğer dönem yeniden başlasa tüm derslerimi teknoloji ile işleyebilirim. c. Başka arkadaşlarımın da derslerinde teknoloji kullanmasını tavsiye ederim. d. Fatih Projesi iş yükümü artırdı. e. Teknoloji ile dersi işlediğimde öğrenme-öğretme süreci daha zevkli ve eğlenceli geçmektedir. f. Yaptığım sunumlar ve açıklamalar teknoloji ile yapıldığında daha etkili olmaktadır. g. Etkileşimli tahta kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. h. Tablet kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. i. İnternet kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. j. Çok fonksiyonlu yazıcı kullanımı konusunda verilen eğitimler yeterlidir. k. Öğrenciler etkileşimli tahta ile dersin işlenmesini tercih etmektedir. l. Sağlanan teknolojiler, öğrencilerin bireysel farklılıklarına hitap etmektedir. m. Sağlanan teknolojilerle ders işlerken öğrenci ile göz teması sağlayamıyorum. n. Etkileşimli tahtayı daha çok yazı tahtası olarak kullanıyorum. 14. Sizce bu projenin beklenen etkiyi oluşturabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. 77 Motivasyon 15. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. d. e. Ne iyi, ne kötü Çok kötü Kötü İyi Çok iyi Hiç rahat değil Rahat değil Kararsız Rahat Çok rahat Çok zor Zor Kararsız Kolay Çok kolay Bu dönem sınıfınızdaki yeni teknolojik cihazları kullanma konusunda ne kadar başarılı olmayı bekliyorsunuz? Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? Yeni teknolojik becerileri öğrenmek sizin için ne kadar kolay? f. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik cihazlarla çalışmayı iyi bilmek sizin için ne kadar önemli? j. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik yenilikleri kullanmak sizin için ne kadar değerli? k. Genelde teknolojik cihazlarla çalışmayı eğlenceli bulurum. l. Teknolojiyi iyi kullanmak benim için önemli. Çok Oldukça i. Sıklıkla Bu dönem boyunca öğreneceğiniz teknoloji becerilerini ileride kullanma olasılığınız nedir? Biraz h. Bazen Teknolojiyle çalışmaktan ne kadar hoşlanıyorsunuz? Çok az g. Nadiren Hiç 16. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. Kullanım 17. Fatih Projesi öncesinde derslerini işlerken kullandığınız teknolojileri işaretleyiniz. Etkileşimli Tahta Tablet Yazıcı İnternet a. Etkileşimli tahta. b. Tabletlerle ders işleme. c. Kendi tabletinizi öğretim için kullanma. d. Kendi tabletinizi okul dışında kullanma. Çok sık Hiç 18. Aşağıdaki teknolojileri ne sıklıkla kullanıyorsunuz? 19. Etkileşimli tahtayı aşağıda verilen amaçlar için ne sıklıkla kullanıyorsunuz? a. Hazırladığım materyalleri sunma. b. Yazı yazma. c. Video gösterme. d. İnternete bağlanma. e. Tahtadaki notları kaydetme. f. Öğrencilerin hazırladığı materyalleri sunmalarını sağlama. 78 g. Ölçme ve değerlendirme yapma. h. Çizim yapma, geometrik şekiller yapma. i. Ses dosyalarını kullanma. j. Firmaların hazırladıkları elektronik yayınları ve eğitim programlarını kullanma. k. Öğrencilere dersten sonra notların çıktısını alıp dağıtma. l. Diğer (lütfen yazın) z-kitapları incelemek. d. Meslektaşlarımla iletişim kurmak . e. Öğrencilerle iletişim kurmak. f. Velilerle iletişim kurmak. g. Diğer kişilerle iletişim kurmak (facebook, twiter, skype, eposta, sohbet). h. Testlere erişmek. i. Öğrencilerin performanslarını ölçmek-değerlendirmek. j. e-Okul uygulamalarını gerçekleştirmek. k. Oyun oynamak. l. Müzik dinlemek. Çok sık Sıklıkla c. Bazen Ders hazırlanmak. Kısmen Katılıyorum b. Kararsızım Araştırma yapmak. Nadiren a. Kısmen Katılmıyorum Hiç 20. Tableti sınıf dışında aşağıda verilen amaçlar için ne sıklıkla kullanıyorsunuz? m. Video izlemek. n. Alış veriş yapmak. o. Banka işlemleri yapmak. p. Roman ya da benzeri amaçla yazılmış e-kitap okumak. q. E-gazete okumak. r. Diğer (lütfen yazın) Süre Kesinlikle Katılıyorum Kesinlikle Katılmıyorum 21. Teknolojiyle öğrenme/öğretme için harcadığınız zamanla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. a. Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken eski yönteme kıyasla daha fazla zaman harcıyorum. b. Eski yönteme göre dersi işleyiş hızım arttı. 79 c. Teknolojiyi öğrenmek için günlük ne kadar zaman harcıyorsunuz? 0-15dk 16-30dk 31-60dk 61-120dk 121dk veya daha fazla 22. Öğretim sürecinde Fatih Projesi kapsamında getirilen teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? Lütfen yazınız. Bireysel Özellikler a. Görev yaptığınız okul ve il? Okulunuzun adı? Görev yaptığınız il? 21. Yüzyıl Becerileri a. Problem çözme. b. Dili etkili kullanma. c. Yaratıcılık. d. Eleştirel düşünme. e. Hayat boyu öğrenme. f. Teknoloji okuryazarlığı. g. Bilgi okuryazarlığı. h. Sosyal sorumluluk. i. Takımla çalışma. Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç 23. Sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin aşağıdaki becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? 80 EK 7: Öğretmen Görüşme Protokolü 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Müdür ve öğretmenden izin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Öğretmenin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 3: Erişim Başlangıç Sorusu: Bilgisayarı, tableti, cep telefonunu ve İnterneti evde ve okulda nasıl kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Evde ve okulda hangisini daha ağırlıklı olarak kullanıyorsunuz? 2. İnternete bağlanmak için tercih ettiğiniz cihaz hangisi? 3. Evde İnternet bağlantınız varsa hızı nedir? 4. Cep telefonu kullanımınızdan bahseder misiniz? Hattınızı her yerde problemsiz kullanabiliyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 5: Öğretim Programıyla Uyum Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte getirilen yenilikler sizce öğretim programıyla uyumlu mu? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi bileşenlerinin müfredatla uyumlu olduğunu düşünüyor musunuz? 2. Fatih projesinde sunulanların öğretim sürecinizi nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 3. Fatih projesi kapsamında sunulan içeriği müfredatı destekleme boyutunda yeterli buluyor musunuz? Proje programının gerçekleştirilmesini desteklemekte midir? 4. Öğretmenlerin görevlerinde ne tür değişiklikler meydana geldi? 5. z-Kitaplar ve içeriklerin programla uyumu hakkında ne düşünüyorsunuz? 6. Projenin önerdiği teknoloji ile uyumlu materyal/içerik bulabilir misiniz? 7. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamını sınıfınızda kullandığınızda müfredatı zamanında tamamlayabileceğinizi düşünüyor musunuz? 8. Fatih projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir mi? 9. Fatih projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir mi? 10. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere etkili bir şekilde sağlanabilir mi? 11. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) ne ölçüde destekler? 12. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını ne ölçüde destekler? 13. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerinizin ne ölçüde hazır olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 7: Liderlik Başlangıç Sorusu: Fatih Projesine geçiş okulunuzda nasıl yönetililiyor? Yönetiliş şekli yeterli ve etkili mi? 81 Konu Alanı 12: Motivasyon Başlangıç Sorusu: Okulda veya okul dışında teknoloji ile çalışma konusunda ne kadar heveslisiniz? Kendinizde ve öğrencilerinizde bu konuda bir değişim gözlemlediniz mi? Takip Eden Sorular: 1. Teknolojiyi öğrenmeye ve işlerinizi teknoloji yardımıyla yapmaya ne kadar isteklisiniz? 2. Okul işlerinizi teknoloji yardımıyla mı teknoloji olmadan mı yapmaya gayret ediyorsunuz? Teknoloji yardımıyla yaptığınız işlere ne kadar değer veriyorsunuz? 3. Teknoloji sizi zorlar mı? Zorlandığınızda ne yapıyorsunuz? 4. Teknoloji konusunda yeni şeyler öğrenmek sizi ne kadar ilgilendiriyor? Teknolojik gelişmeleri merak ediyor musunuz? 5. Teknoloji ile problem yaşadığınızda problemlerinizi kendiniz çözebiliyor musunuz? 6. Öğrencilerinizin motivasyonunda bir değişme gözlemlendiniz mi? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 16: Bireysel Özellikler Başlangıç Sorusu: Kendinizle ilgili bazı bilgileri bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 1. Öğretmenlik alanınız? 2. En yüksek eğitim dereceniz? 3. Sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? 4. Çalışma tecrübeniz (yıl olarak)? 5. Doğduğunuz yıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 18: Beklenti Kapsanan Kategoriler Teknoloji kullanılmadan önceki durum nasıldı? - Teknoloji tercihleri. - Öğretmenden teknoloji ile ilgili beklentiler. - Teknoloji ile öğrenme algıları. Teknoloji kullanılmadan sonraki durum nasıl? - Teknoloji tercihleri. - Öğretmenden teknoloji ile ilgili beklentiler. - Teknoloji ile öğrenme algıları. Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyor olmaktan beklentiniz nedir? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi sizce ne tür bir değişime yol açacaktır? 2. Bir işlemi hem alışılmış yollarla hem de teknoloji yardımıyla yapma imkanınınız olsa hangisini tercih edersiniz? Neden? 3. Dersi teknoloji yardımıyla yapmak ister misiniz? Neden? 4. İşinizde başarıya ulaşmanızda teknolojinin yeri ve önemi nedir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 20: 21. Yüzyıl Becerileri Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin hangi becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? Takip Eden Sorular: 1. Lütfen şu beceriler açısından da değerlendiriniz: a. Problem çözme. b. Dili etkili kullanma. c. Yaratıcılık. d. Eleştirel düşünme. e. Hayat boyu öğrenme. f. Teknoloji okuryazarlığı. g. Bilgi okuryazarlığı. h. Sosyal sorumluluk. i. Takımla çalışma. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 82 EK 8: Öğretmen Görüşme Protokolü 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Müdür ve öğretmenden izin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Öğretmenin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : Konu Alanı 1: Donanım ve Yazılım - Altyapı Kapsanan Kategoriler Teknoloji ile ilgili yaşanan sorunlar. Teknoloji kullanımıyla ilgili görüşler. Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında size yeni bazı teknolojiler sağlanmıştır. Bu teknolojileri kullanırken hangi teknik sorunlarla, ne sıklıkla karşılaştığınızı bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 1. 2. Aşağıdaki cihazlarla ilgili sorun yaşadıysanız ne tür sorunlar yaşadığınızı ve sıklıklarını bizimle paylaşır mısınız? a. Etkileşimli tahtalar. b. Tabletler. c. Kablolu ve kablosuz İnternet. d. Çok fonksiyonlu yazıcı. e. Doküman kamera. f. Tabletlerde yüklü yazılımlar. Tabletlerin şarj edilmesi ve okul altyapısı ile ilgili yaşadığınız sorunlar nelerdir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 3: Erişim Başlangıç Sorusu: Bilgisayarı, tableti, cep telefonunu ve İnterneti evde ve okulda nasıl kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 5. Evde ve okulda hangisini daha ağırlıklı olarak kullanıyorsunuz? 6. İnternete bağlanmak için tercih ettiğiniz cihaz hangisi? 7. Evde İnternet bağlantınız varsa hızı nedir? 8. Cep telefonu kullanımınızdan bahseder misiniz? Hattınızı her yerde problemsiz kullanabiliyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 83 Konu Alanı 4: Destek Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle ilgili hangi alanlarda teknik desteğe ihtiyaç duyuyorsunuz ve aldığınız destekten memnun musunuz? Takip Eden Sorular: 1. Teknolojiyi ilgilendiren yönüyle hangi alanlarda desteğe ihtiyaç duyuyorsunuz? a. Genel/donanım. b. İşletim sistemi. c. İnternet. d. Problemlerle başa çıkma. e. Pedagojik destek. 2. En sık destek duyduğunuz alan hangisi? 3. Kimlerden destek gördünüz? Hangi alanda hangisinden yardım aldınız? 4. Gördüğünüz desteğin miktarından ve kalitesinden memnun musunuz? a. Genel itibariyle sorunlarınız çözüldü mü? b. Çözüm bulamadığınız problemler nelerdir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 5: Öğretim Programıyla Uyum Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte getirilen yenilikler sizce öğretim programıyla uyumlu mu? Takip Eden Sorular: 14. Fatih projesi bileşenlerinin müfredatla uyumlu olduğunu düşünüyor musunuz? 15. Fatih projesinde sunulanların öğretim sürecinizi nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 16. Fatih projesi kapsamında sunulan içeriği müfredatı destekleme boyutunda yeterli buluyor musunuz? Proje programının gerçekleştirilmesini desteklemekte midir? 17. Öğretmenlerin görevlerinde ne tür değişiklikler meydana geldi? 18. z-Kitaplar ve içeriklerin programla uyumu hakkında ne düşünüyorsunuz? 19. Projenin önerdiği teknoloji ile uyumlu materyal/içerik bulabiliyor musunuz? 20. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamını sınıfınızda kullandığınızda müfredatı zamanında tamamlayabileceğinizi düşünüyor musunuz? 21. Fatih projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir mi? 22. Fatih projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir mi? 23. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere ne ölçüde sağlanmıştır? 24. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) ne ölçüde desteklemektedir? 25. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını ne ölçüde desteklemektedir? 26. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerinizin ne ölçüde hazır olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 84 Konu Alanı 6: Politikalar Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte programın nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı veya sözlü olarak size iletildi mi? İletildiyse yeterli miydi? Takip Eden Sorular: 1. Hangi alanlarda yönergelere ihtiyaç duydunuz? 2. Projenin uygulaması sırasında yönetsel sorunlar yaşadınız mı? Verilen bilgi ve yönergelerin yetersiz olduğunu düşünüyorsanız, bu eksikliğin sebep olduğu problemler var mı ve varsa neler? 3. Bilgi ve yönergelerin size en etkili bir şekilde ulaştırılabilmesinin yolları nelerdir? 4. Yeni yönergelere ihtiyaç var mıydı? Fatih projesinin daha etkili ve verimli olabilmesi için sizce yönetmeliklerde değişiklikler yapılmalı mı? Önerileriniz nelerdir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 7: Liderlik Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi okulunuzda nasıl yönetildi? Yönetiliş şekli yeterli ve etkili miydi? Takip Eden Sorular: 1. Programın okulunuzda uygulanmasından sorumlu bir yetkili var mı? 2. Okul yöneticileri programın etkili bir şekilde uygulanmasını desteklediler mi/yönlendirdiler mi? 3. Okul yöneticileriniz Fatih projesi kapsamındaki teknolojileri kullanıyorlar mı? 4. Öğrencilere yeterli desteği sağlayabildiğinizi düşünüyor musunuz? Bunun için nelere ihtiyaç duyuyorsunuz? 5. Ailelerin projede öğrenme düzeyini artırmak için yeterli desteği verdiğini düşünüyor musunuz? Ailelere bu konuda rehberlik sağladınız mı? Nasıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 8: Katılım Kapsanan Kategoriler Teknoloji kullanılmadan önceki durum nasıldı? - Aktif ve yardımlaşmalı öğrenme. - Öğrenci-öğrenci etkileşimi. - Öğrenci-öğretmen etkileşimi. Teknolojiden sonraki durum nasıl? - Aktif ve yardımlaşmalı öğrenme. - Öğrenci-öğrenci etkileşimi. - Öğrenci-öğretmen etkileşimi. Başlangıç Sorusu: Bu dönem okulunuzda yaygınlaştırılan teknolojik cihazlar (tablet PC, akıllı tahta, vb.), öğrencilerinizin okul ve dersle ilgili faaliyetlere katılımını nasıl etkiliyor? Eski durum ile yenisini kıyaslar mısınız? Genel deneyimleriniz hakkında konuşalım. Takip Eden Sorular: 1. Derste sorulan soru sayısında ve soruların niteliğinde bir değişiklik var mı? 2. Eskiye nazaran tamamlanan ödev sayısında veya ödevlerin niteliğinde bir değişiklik var mı? 85 3. Öğrencileriniz arkadaşlarıyla birlikte ders çalışıyor mu? 4. Öğrencileriniz arkadaşlarına derslerinde yardımcı oluyor mu? 5. Öğrencileriniz bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanıyor mu? 6. Öğrencileriniz size sınıf dışında bir şey danışır mı? 7. Öğrencileriniz sizinle elektronik yolla (e-mail vb.) yazışır mı? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 9: Performans (Sınav Başarısı) Başlangıç Sorusu: Fatih Projesinin uygulanmasından sonra öğrencilerinizin başarısında ne tür bir değişim gözlemlediniz? Lütfen başarılarını her açıdan değerlendiriniz. Takip Eden Sorular: 1. Öğrencilerin ders başarılarının arttığını düşünüyor musunuz? Geçmişle karşılaştırır mısınız? 2. Öğrencilerin geliştirdiği ürünlerde farklılıklar görüyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 10: Algılanan Öğrenme Başlangıç Sorusu: Fatih projesi kapsamındaki teknolojilerin öğrencilerinizin öğrenmesine ne kadar yardımcı olduğunu düşünüyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Görüşlerinizi aşağıdaki alanlar açısından değerlendiriniz. a. Öğrenme düzeylerini. b. Dersin hedeflerine ulaşma. c. Kendilerini sözel ifade edebilme ve beden dilini etkili kullanabilme. d. Bilişim teknolojileri araçlarını ve uygulamalarını daha etkili kullanma. e. İşbirliği ve sosyalleşme. f. Üst düzey düşünebilme (analitik, eleştirel, yaratıcı düşünme) becerileri. g. Yazı yazma becerileri azaldı, el tembelliği. h. Sürekli ekrana bakma ve ışık dolayısıyla dikkat. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 11: Memnuniyet Başlangıç Sorusu: Teknoloji ile ders işliyor olmaktan ne kadar memnunsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Başka arkadaşlarımın da derslerinde teknoloji kullanmasını tavsiye eder misiniz? 2. Fatih Projesiyle birlikte iş yükünüzde nasıl bir değişme oldu? Varsa bu değişiklikten memnun musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 86 Konu Alanı 12: Motivasyon (Teknoloji ile Öğrenme) Başlangıç Sorusu: Okulda veya okul dışında teknoloji ile çalışma konusunda ne kadar heveslisiniz? Kendinizde ve öğrencilerinizde bu konuda bir değişim gözlemlediniz mi? Takip Eden Sorular: 7. Teknolojiyi öğrenmeye ve işlerinizi teknoloji yardımıyla yapmaya ne kadar isteklisiniz? 8. Okul işlerinizi teknoloji yardımıyla mı teknoloji olmadan mı yapmaya gayret ediyorsunuz? Teknoloji yardımıyla yaptığınız işlere ne kadar değer veriyorsunuz? 9. Teknoloji sizi zorlar mı? Zorlandığınızda ne yapıyorsunuz? 10. Teknoloji konusunda yeni şeyler öğrenmek sizi ne kadar ilgilendiriyor? Teknolojik gelişmeleri merak ediyor musunuz? 11. Teknoloji ile problem yaşadığınızda problemlerinizi kendiniz çözebiliyor musunuz? 12. Öğrencilerinizin motivasyonunda bir değişme gözlemlendiniz mi? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 13: Kullanım Kapsanan Kategoriler ... Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle getirilen yenilikleri hangi sıklıkla ve ne amaçla kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. 2. Aşağıdakilerin her biri açısından değerlendiriniz. Her yöntem için kullanım detaylarınızdan bahsediniz: a. Etkileşimli tahta. b. Tabletlerle ders işleme. c. Kendi tabletinizi öğretim için kullanma. d. Kendi tabletinizi okul dışında kullanma. Tabletleri sınıf dışında ne amaçla kullanıyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 14: Süre Kapsanan Kategoriler Teknoloji kullanılmadan önceki durum nasıldı? - Müfredat konularının yetiştirilmesi. - Ödevlere hazırlanırken harcanan zaman. - Ders çalışırken harcanan zaman. - Teknolojiyi öğrenmek için harcanan zaman. Teknoloji kullanılmadan sonraki durum nasıl? - Müfredat konularının yetiştirilmesi. 87 - Ödevlere hazırlanırken harcanan zaman. - Ders çalışırken harcanan zaman. - Teknolojiyi öğrenmek için harcanan zaman. Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyorken ne kadar zaman harcıyorsunuz ve ne kadar zamana ihtiyaç duyuyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Derslerinizde müfredatta belirtilen tüm konuların üzerinden geçebiliyor musunuz? 2. Evde derse hazırlanırken günlük ortalama ne kadar zaman harcıyorsunuz? 3. Teknolojik yenilikleri öğrenmek için günlük ne kadar zaman ayırıyorsunuz? 4. Öğretim sürecinde bu teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 16: Bireysel Özellikler Başlangıç Sorusu: Kendinizle ilgili bazı bilgileri bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 6. Öğretmenlik alanınız? 7. En yüksek eğitim dereceniz? 8. Sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? 9. Çalışma tecrübeniz (yıl olarak)? 10. Doğduğunuz yıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 17: İşbirliği / Paylaşım Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında tanıştırılan yeniliklerin ve teknolojinin kullanımı konusunda başkalarıyla işbirliği yaptınız mı? Takip Eden Sorular: 1. Diğer öğretmenlerle derste teknoloji kullanımı konusunda işbirliği yaptınız mı? Yaptıysanız hangi yöntemleri izlediniz. 2. Dönem başı zümre toplantısında teknolojiyi derste kullanma konusunda planlar yapıldı mı? Bu planlar ne derecede yeterli? 3. En sık hangi kaynakları kullandınız? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 88 Konu Alanı 18: Beklenti Kapsanan Kategoriler Teknoloji kullanılmadan önceki durum nasıldı? - Teknoloji tercihleri. - Öğretmenden teknoloji ile ilgili beklentiler. - Teknoloji ile öğrenme algıları. Teknoloji kullanılmadan sonraki durum nasıl? - Teknoloji tercihleri. - Öğretmenden teknoloji ile ilgili beklentiler. - Teknoloji ile öğrenme algıları. Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyor olmaktan beklentiniz nedir? Takip Eden Sorular: 5. Fatih projesi sizce ne tür bir değişime yol açacaktır? 6. Bir işlemi hem alışılmış yollarla hem de teknoloji yardımıyla yapma imkanınınız olsa hangisini tercih edersiniz? Neden? 7. Dersi teknoloji yardımıyla yapmak ister misiniz? Neden? 8. İşinizde başarıya ulaşmanızda teknolojinin yeri ve önemi nedir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 20: 21. Yüzyıl Becerileri Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin hangi becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? Takip Eden Sorular: 2. Lütfen şu beceriler açısından da değerlendiriniz: a. Problem çözme. b. Dili etkili kullanma. c. Yaratıcılık. d. Eleştirel düşünme. e. Hayat boyu öğrenme. f. Teknoloji okuryazarlığı. g. Bilgi okuryazarlığı. h. Sosyal sorumluluk. i. Takımla çalışma. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 89 Konu Alanı 21: Okul Kültürü ve İklimi Başlangıç Sorusu: Fatih Projesinin okulunuzda ve sınıfınızda gerçekleştiriliyor olmasının en belirgin etkilerini ayrı ayrı değerlendirir misiniz? Takip Eden Sorular: 1. Lütfen şu etkiler açısından da değerlendiriniz: a. Öğretmenler arasında b. Diğer okullar c. Yöneticiler arasında d. Öğrenciler arasında e. Velilerle --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 90 EK 9: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Formu 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu form FATİH Projesinin Pilot uygulamasına yönelik olarak sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Erişim Bilgisaya r İnternet 1. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. g. Evde h. Okulda i. Taşınabilir cihazda i. Masaüstü bilgisayar j. Dizüstü bilgisayar k. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı l. Tablet bilgisayar Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç 2. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? 3. İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? Çevirmeli ağ (56Kb/s) bağlantısı ADSL (1Mb/s, 2Mb/s, vb.) İnternet bağlantısı Kablo İnternet 3G Diğer (lütfen yazın) 4. Cep telefonunuz var mı? Yok Var tane hattı aktif olarak kullanıyorum (hat sayısını yazınız) En çok kullandığınız hattın genel erişim kalitesi nedir? Çok kötü Kötü Ne iyi, ne kötü İyi Çok iyi 91 Öğretim Programıyla Uyum Kısmen Katılıyorum Kesinlikle Katılıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Kısmen Katılmıyorum Kararsızım 5. Fatih projesiyle getirilen yenilikler... w. Öğretim programının gerçekleştirilmesini destekler. x. Öğretmenlerin görevlerini kolaylaştırır. y. z-Kitaplar ve içerikler öğretim programını destekler. z. Öğretmenler kolaylıkla projenin önerdiği teknolojiler ile uyumlu materyal/içerik bulabilirler. aa. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamı sınıflarda kullanıldığında öğretim programı zamanında tamamlanabilir. bb. Fatih Projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir. cc. Fatih Projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir. dd. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere sağlanmalıdır. ee. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) destekler. ff. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını destekler. gg. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerimin hazır olduğunu düşünmüyorum. 6. Sizce Fatih Projesinin beklenen etkiyi oluşturabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. Motivasyon 7. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. g. h. Çok kötü Kötü Ne iyi, ne kötü Hiç rahat değil Rahat değil Çok Kararsız Rahat rahat Çok zor Zor Çok Kararsız Kolay kolay İyi Çok iyi Bu dönem sınıfınızdaki yeni teknolojik cihazları kullanma konusunda ne kadar başarılı olmayı bekliyorsunuz? Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? 92 i. Yeni teknolojik becerileri öğrenmek sizin için ne kadar kolay? Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç 8. Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. m. Teknolojiyle çalışmaktan ne kadar hoşlanıyorsunuz? n. Bu dönem boyunca öğreneceğiniz teknoloji becerilerini ileride kullanma olasılığınız nedir? o. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik cihazlarla çalışmayı iyi bilmek sizin için ne kadar önemli? p. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik yenilikleri kullanmak sizin için ne kadar değerli? q. Genelde teknolojik cihazlarla çalışmayı eğlenceli bulurum. r. Teknolojiyi iyi kullanmak benim için önemli. Kullanım 9. Fatih Projesi öncesinde derslerini işlerken kullandığınız teknolojileri işaretleyiniz. Etkileşimli Tahta Tablet Yazıcı İnternet Hazır Olma h. Etkileşimli tahta. i. Tablet. j. Doküman kamera. k. Çok fonksiyonlu yazıcı. l. Tablet kullanılan sınıfın yönetimi. Biraz Oldukç a Çok Çok az Hiç 10. Fatih projesi kapsamında size sunulan aşağıdaki teknolojileri kullanma konusunda kendinizi ne ölçüde yeterli hissediyorsunuz? m. Etkileşimli tahta kullanılan sınıfın yönetimi. n. Etkileşimli tahtada kullanmak üzere içerik geliştirme. Bireysel Özellikler a. Cinsiyetiniz? Kadın Erkek c. Görev yaptığınız okul ve il? Okulunuzun adı? b. Doğum yılınız? 1 9 Görev yaptığınız il? d. Mezun olduğunuz program? Önlisans Lisans tamamlama Lisans Yüksek lisans Doktora Öğretmen lisesi, vb. e. Lisans mezunuysanız Mezun olduğunuz üniversite? Mezun olduğunuz bölüm? 93 g. Sınıflarınızdaki/sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? h. Çalışma tecrübeniz (lütfen yıl olarak yazınız)? i. Fatih Projesi öncesinde etkileşimli tahta ile ilgili eğitim aldınız mı? Evet, aldım Hayır, hiç almadım 94 EK 10: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Formu 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu form FATİH Projesinin Pilot uygulamasına yönelik olarak sizlerin görüş ve önerilerinizi almak amacıyla hazırlanmıştır. Aşağıdaki soruları vereceğiniz samimi ve içten cevaplar, FATİH Projesinin geliştirilmesi ve başarılı biçimde uygulanması için son derece önemlidir. Lütfen tüm soruları cevaplayınız. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Donanım ve Yazılım – Altyapı Günde birkaç kez Günde bir Haftada birkaç kez Haftada bir Ayda bir Hiç karşılaşmadım Fatih Projesi kapsamında aşağıdaki teknolojiler size sağlanmıştır. Bu teknolojileri kullanırken hangi teknik sorunlarla, ne sıklıkla karşılaştınız? Etkileşimli Tahta e. Dokunmatik özelliği çalışmıyor. f. Yazılım kitleniyor. g. İşletim sistemi çalışmıyor. h. Sınıf yönetim sistemi çalışmıyor. Tablet d. Dokunmatik özelliği çalışmıyor/geç tepki veriyor. e. Veri kaybı yaşanıyor (dosyaların aktarımı ve/veya saklanması sırasında). f. İşletim sistemi kitleniyor. Kablolu İnternet c. Sınıftaki bağlantı kesiliyor. d. Okuldaki bağlantı kesiliyor. Kablosuz İnternet b. Tabletler sınıftaki kablosuz İnternet ağına bağlanamıyor. Çok Fonksiyonlu Yazıcılar e. Bağlantı sorunları yaşanıyor. f. Kartuş bitiyor. g. Kağıt sıkıştırıyor. h. Çalışma ile ilgili genel problem/bozulma yaşanıyor. Doküman Kameralar e. Etkileşimli tahtaya bağlanamıyor. f. Tabletlere görüntü aktaramıyor/bağlanamıyor. g. Kağıt sıkıştırıyor. h. Çalışma ile ilgili genel problem/bozulma yaşanıyor. 95 Tabletlerde Yüklü Yazılım g. Videolar görüntülenemiyor/geç açılıyor. h. Sesler dinlenemiyor/geç açılıyor. i. Flash animasyonlar görüntülenemiyor/geç açılıyor. j. Z-kitaplar görüntülenemiyor/geç açılıyor. k. Z-kitaplarda bir sayfadan/ekrandan diğerine geçiş geç oluyor. l. İnternet tarayıcı programı kilitleniyor. j. Bataryası bitmiş tabletleri şarj etmek uzun sürüyor. k. Tabletler çok ısınıyor. l. Tabletlerin teknik özellikleri etkili öğretim için yeterli değil. Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Tabletlerin şarj süresi çok kısa. Bazen i. Kısmen Katılmıyorum Sınıflarda tabletleri şarj etmek için yeterli sayıda piriz yok. Nadiren h. Kesinlikle Katılmıyorum Aşağıdaki teknolojilerin kullanımıyla ilgili görüşlerinizi belirtiniz. Hiç Diğer (lütfen yazın) m. Okuldaki İnternet altyapısı yeterli değil. n. Okulda sık sık elektrik kesiliyor. Erişim j. Evde k. Okulda l. Taşınabilir cihazda İnternet Bilgisayar Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. Çok sık Sıklıkla İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? m. Masaüstü bilgisayar n. Dizüstü bilgisayar o. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı p. Tablet bilgisayar İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? Çevirmeli ağ (56Kb/s) bağlantısı ADSL (1Mb/s, 2Mb/s, vb.) İnternet bağlantısı Kablo İnternet 3G 96 Diğer (lütfen yazın) Cep telefonunuz var mı? Yok tane hattı aktif olarak kullanıyorum (hat sayısını yazınız) Var En çok kullandığınız hattın genel erişim kalitesi nedir? Çok kötü Kötü Ne iyi, ne kötü İyi Çok iyi Teknik Destek Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç Destek olmadım Okulunuzdaki öğretmenlere aşağıdaki destek alanlarıyla ilgili olarak hangi sıklıkla yardımcı oldunuz? Genel/Donanım e. Etkileşimli tahta ile ilgili sorunlar. f. Tabletlerle ilgili sorunlar. g. İnternet bağlantısı ile ilgili sorunlar. h. Çevresel cihazlar (Yazıcı, doküman kamera, vb.) ile ilgili sorunlar. İşletim Sistemi e. Dosya taşıma, kopyalama, oluşturma, vb. ile ilgili sorunlar. f. Yazıcıya belge göndermekle ilgili sorunlar. g. Program kurup kaldırmakla ilgili sorunlar. h. Ekran çözünürlüğünü değiştirmekle ilgili sorunlar. İnternet f. İnternete kablolu / kablosuz nasıl bağlanılabileceği ile ilgili sorunlar. g. Bir web adresini, adres çubuğuna yazarak ilgili siteyi ziyaret edebilmekle ilgili sorunlar. h. E-posta hesabı oluşturmak ile ilgili sorunlar. i. E-posta ile iletişim kurabilmek ile ilgili sorunlar. j. Arama motorunu etkin şekilde kullanmak ile ilgili sorunlar. Problemlerle Başa Çıkma f. Yazıcı ile ilgili sorunları çözmek. g. Etkileşimli tahtaya ya da tablete elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlamak. h. Etkileşimli tahta ya da tablet İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözmek. i. Etkileşimli tahtaya taşınabilir bir cihaz bağlayabilmek. j. Başkalarının (öğrenci, öğretmen) etkileşimli tahta ya da tablet ile ilgili sorunlarına yardımcı olmak. Pedagojik Destek d. Size sağlanan teknolojileri kullanarak ders işleme konusunda (pedagojik) yardıma ihtiyaç duymak. 97 e. Dilediğiniz yardıma kolay erişebilmek. f. Öğrenciler derslerde etkileşimli tahtayı kullanmakta zorlanıyorlar. Diğer (lütfen yazın) Aşağıdaki teknik/pedagojik yardım aldığınız kanallardan ne derecede memnun kaldınız? i. Okuldaki başka BT/formatör öğretmeninden. j. İl/ilçe BT formatörlerinden. k. Okuldaki başka bilgisayar öğretmeninden. l. Üretici firmadan. Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç İNTERNET BAĞLANTISI İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç ÇOK FONKSİYONLU YAZICI İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç TABLET İÇİN Destek almadım Oldukça Çok Biraz Çok az Hiç Destek almadım ETKİLEŞİMLİ TAHTA İÇİN m. Öğretmen/öğrenci arkadaşımdan. n. Bir yakınımdan. o. Öğrencilerimden. p. Diğer (lütfen yazın) Öğretim Programıyla Uyum Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Kısmen Katılmıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Fatih projesiyle getirilen yenilikler... hh. Öğretim programının gerçekleştirilmesini desteklemektedir. ii. Öğretmenlerin görevlerini kolaylaştırmaktadır. jj. z-Kitaplar ve içerikler öğretim programını desteklemektedir. kk. Öğretmenler kolaylıkla projenin önerdiği teknolojiler ile uyumlu materyal/içerik bulabilmektedirler. ll. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamı sınıflarda kullanıldığında öğretim programı zamanında tamamlanabilir. mm. Fatih Projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir. nn. Fatih Projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir. oo. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere sağlanmıştır. pp. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) desteklemektedir. qq. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını desteklemektedir. 98 rr. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerimin hazır olduğunu düşünmüyorum. Politikalar Programın nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı olarak size iletildi mi? Yeterli miydi? (Lütfen sadece tek seçenek işaretleyiniz) Verilmedi. Verildi ama sadece sözeldi ve yeterli değildi. Verildi ama sadece yazılıydı ve yeterli değildi. Verildi; hem sözel hem yazılıydı ancak yeterli değildi. Sözel olarak verildi ve yeterliydi. Yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Sözel ve yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Diğer öğretmenlere vermeniz gereken desteğe ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı olarak size iletildi mi? Yeterli miydi? (Lütfen sadece tek seçenek işaretleyiniz) Verilmedi. Verildi ama sadece sözeldi ve yeterli değildi. Verildi ama sadece yazılıydı ve yeterli değildi. Verildi; hem sözel hem yazılıydı ancak yeterli değildi. Sözel olarak verildi ve yeterliydi. Yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Sözel ve yazılı olarak verildi ve yeterliydi. Katılım s. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katılmak. t. Sınıfta sunum yapmak. u. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak. v. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak. w. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek. x. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak. y. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarıyla birlikte çalışmak.. z. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek. Çok sık Sıklıkla Bazen Nadiren Hiç Öğrencilerinizin genelini göz önünde bulundurarak, tipik bir öğrencinin bu dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını işaretleyiniz? aa. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek. bb. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak. cc. Öğretmeniyle haberleşmek için e-mail kullanmak. dd. Notları veya ödevleri hakkında öğretmeniyle konuşmak. ee. Gelecekleriyle ilgili olarak bir öğretmeniyle veya bir rehberle konuşmak. ff. Okumalardan veya sınıftan edindikleri fikirleri öğretmeniyle sınıf dışında tartışmak. gg. Okul performansları hakkında öğretmeninden yazılı veya sözlü dönüt almak. hh. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak. ii. Ders dışı aktivitelerde öğretmeniyle birlikte çalışmak. jj. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiği fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak. 99 i. Öğrenme düzeylerini artırdılar. j. Dersin hedeflerine ulaşmakta daha başarılı oldular. k. Kendilerini sözel ifade edebilme ve beden dilini etkili kullanabilme becerisini artırdılar. l. Bilişim teknolojileri araçlarını ve uygulamalarını daha etkili kullanmaya başladılar. Kesinlikle Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Kararsızım Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikler kullanılmaya başlandıktan sonra öğrencilerim... Kısmen Katılmıyorum Kesinlikle Katılmıyorum Algılanan Öğrenme m. Arasındaki işbirliği ve sosyalleşme arttı. n. Üst düzey düşünebilme (analitik, eleştirel, yaratıcı düşünme) becerileri sınırlandı. o. Arasında yazı yazma becerileri azaldı, el tembelliği arttı. p. Arasında sürekli ekrana bakmaları ve ışık dolayısıyla dikkat azaldı. Memnuniyet Fatih Projesinden memnuniyetinizle ilgili görüşlerinizi işaretleyiniz. o. Okulda teknoloji kullanarak ders işlemekten memnunum. p. Eğer dönem yeniden başlasa tüm derslerimi teknoloji ile işleyebilirim. q. Başka arkadaşlarımın da derslerinde teknoloji kullanmasını tavsiye ederim. r. Fatih Projesi iş yükümü artırdı. s. Teknoloji ile dersi işlediğimde öğrenme-öğretme süreci daha zevkli ve eğlenceli geçmektedir. t. Yaptığım sunumlar ve açıklamalar teknoloji ile yapıldığında daha etkili olmaktadır. u. Etkileşimli tahta kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. v. Tablet kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. w. İnternet kullanımı konusunda verilen temel eğitimler yeterlidir. x. Çok fonksiyonlu yazıcı kullanımı konusunda verilen eğitimler yeterlidir. y. Öğrenciler etkileşimli tahta ile dersin işlenmesini tercih etmektedir. z. Sağlanan teknolojiler, öğrencilerin bireysel farklılıklarına hitap etmektedir. aa. Sağlanan teknolojilerle ders işlerken öğrenci ile göz teması sağlayamıyorum. bb. Etkileşimli tahtayı daha çok yazı tahtası olarak kullanıyorum. Sizce bu projenin beklenen etkiyi oluşturabilmesi için neler yapılması gerekir? Önerileriniz nelerdir? Lütfen yazınız. Motivasyon Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. Çok kötü Kötü Ne iyi, İyi Çok iyi 100 ne kötü Bu dönem sınıfınızdaki yeni teknolojik cihazları kullanma konusunda ne kadar başarılı olmayı bekliyorsunuz? j. k. Hiç rahat değil Rahat değil Kararsız Rahat Çok rahat Çok zor Zor Kararsız Kolay Çok kolay Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? Yeni teknolojik becerileri öğrenmek sizin için ne kadar kolay? l. Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik yenilikleri kullanmak sizin için ne kadar değerli? w. Genelde teknolojik cihazlarla çalışmayı eğlenceli bulurum. x. Teknolojiyi iyi kullanmak benim için önemli. Çok v. Çok sık Diğer birçok aktivite ile karşılaştırdığınızda, teknolojik cihazlarla çalışmayı iyi bilmek sizin için ne kadar önemli? Oldukça u. Sıklıkla Bu dönem boyunca öğreneceğiniz teknoloji becerilerini ileride kullanma olasılığınız nedir? Biraz t. Bazen Teknolojiyle çalışmaktan ne kadar hoşlanıyorsunuz? Çok az s. Nadiren Hiç Aşağıdaki soruları mümkün olduğunca doğru bir şekilde cevaplayınız. Kullanım Fatih Projesi öncesinde derslerini işlerken kullandığınız teknolojileri işaretleyiniz. Etkileşimli Tahta Tablet Yazıcı İnternet Hiç Aşağıdaki teknolojileri ne sıklıkla kullanıyorsunuz? e. Etkileşimli tahta. f. Tabletlerle ders işleme. g. Kendi tabletinizi öğretim için kullanma. h. Kendi tabletinizi okul dışında kullanma. Etkileşimli tahtayı aşağıda verilen amaçlar için ne sıklıkla kullanıyorsunuz? m. Hazırladığım materyalleri sunma. n. Yazı yazma. o. Video gösterme. p. İnternete bağlanma. q. Tahtadaki notları kaydetme. r. Öğrencilerin hazırladığı materyalleri sunmalarını sağlama. s. Ölçme ve değerlendirme yapma. t. Çizim yapma, geometrik şekiller yapma. u. Ses dosyalarını kullanma. 101 v. Firmaların hazırladıkları elektronik yayınları ve eğitim programlarını kullanma. w. Öğrencilere dersten sonra notların çıktısını alıp dağıtma. x. Diğer (lütfen yazın) Öğrencilerle iletişim kurmak. x. Velilerle iletişim kurmak. y. Diğer kişilerle iletişim kurmak (facebook, twiter, skype, eposta, sohbet). z. Testlere erişmek. Çok sık w. Kesinlikle Katılıyorum Meslektaşlarımla iletişim kurmak . Sıklıkla v. Bazen z-kitapları incelemek. Kısmen Katılıyorum u. Kararsızım Ders hazırlanmak. Nadiren t. Kısmen Katılmıyorum Araştırma yapmak. Hiç s. Kesinlikle Katılmıyorum Tableti sınıf dışında aşağıda verilen amaçlar için ne sıklıkla kullanıyorsunuz? aa. Öğrencilerin performanslarını ölçmek-değerlendirmek. bb. e-Okul uygulamalarını gerçekleştirmek. cc. Oyun oynamak. dd. Müzik dinlemek. ee. Video izlemek. ff. Alış veriş yapmak. gg. Banka işlemleri yapmak. hh. Roman ya da benzeri amaçla yazılmış e-kitap okumak. ii. E-gazete okumak. jj. Diğer (lütfen yazın) Süre Teknolojiyle öğrenme/öğretme için harcadığınız zamanla ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız. a. Yeni teknolojik cihazlarla çalışırken eski yönteme kıyasla daha fazla zaman harcıyorum. b. Eski yönteme göre dersi işleyiş hızım arttı. c. Teknolojiyi öğrenmek için günlük ne kadar zaman harcıyorsunuz? 0-15dk 16-30dk 31-60dk 61-120dk 121dk veya daha fazla 102 Öğretim sürecinde Fatih Projesi kapsamında getirilen teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? Lütfen yazınız. Bireysel Özellikler a. Görev yaptığınız okul ve il? Okulunuzun adı? Görev yaptığınız il? 21. Yüzyıl Becerileri j. Problem çözme. k. Dili etkili kullanma. l. Yaratıcılık. Çok Oldukça Biraz Çok az Hiç Sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin aşağıdaki becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? m. Eleştirel düşünme. n. Hayat boyu öğrenme. o. Teknoloji okuryazarlığı. p. Bilgi okuryazarlığı. q. Sosyal sorumluluk. r. Takımla çalışma. 103 EK 11: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Müdür ve öğretmenden izin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Öğretmenin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 3: Erişim Başlangıç Sorusu: Bilgisayarı, tableti, cep telefonunu ve İnterneti evde ve okulda nasıl kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Evde ve okulda hangisini daha ağırlıklı olarak kullanıyorsunuz? 2. İnternete bağlanmak için tercih ettiğiniz cihaz hangisi? 3. Evde İnternet bağlantınız varsa hızı nedir? 4. Cep telefonu kullanımınızdan bahseder misiniz? Hattınızı her yerde problemsiz kullanabiliyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 5: Öğretim Programıyla Uyum Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte getirilen yenilikler sizce öğretim programıyla uyumlu mu? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi bileşenlerinin müfredatla uyumlu olduğunu düşünüyor musunuz? 2. Fatih projesinde sunulanların öğretim sürecinizi nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 3. Fatih projesi kapsamında sunulan içeriği müfredatı destekleme boyutunda yeterli buluyor musunuz? Proje programının gerçekleştirilmesini desteklemekte midir? 4. Öğretmenlerin görevlerinde ne tür değişiklikler meydana geldi? 5. z-Kitaplar ve içeriklerin programla uyumu hakkında ne düşünüyorsunuz? 6. Projenin önerdiği teknoloji ile uyumlu materyal/içerik bulabilir misiniz? 7. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamını sınıfınızda kullandığınızda müfredatı zamanında tamamlayabileceğinizi düşünüyor musunuz? 8. Fatih projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir mi? 9. Fatih projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir mi? 10. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere etkili bir şekilde sağlanabilir mi? 11. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) ne ölçüde destekler? 12. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını ne ölçüde destekler? 13. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerinizin ne ölçüde hazır olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 7: Liderlik Başlangıç Sorusu: Fatih Projesine geçiş okulunuzda nasıl yönetiliyor? Yönetiliş şekli yeterli ve etkili mi? Takip Eden Sorular: 1. Programın okulunuzda uygulanmasından sorumlu bir yetkili var mı? 2. Okul yöneticileri programın etkili bir şekilde uygulanmasını desteklediler mi/yönlendirdiler mi? 3. Okul yöneticileriniz Fatih projesi kapsamındaki teknolojileri kullanıyorlar mı? 4. Öğrencilere yeterli desteği sağlayabildiğinizi düşünüyor musunuz? Bunun için nelere ihtiyaç duyuyorsunuz? 5. Ailelerin projede öğrenme düzeyini artırmak için yeterli desteği verdiğini düşünüyor musunuz? Ailelere bu konuda rehberlik sağladınız mı? Nasıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 104 Konu Alanı 12: Motivasyon (Teknoloji ile Öğrenme) Başlangıç Sorusu: Okulda veya okul dışında teknoloji ile çalışma konusunda ne kadar heveslisiniz? Kendinizde ve öğrencilerinizde bu konuda bir değişim gözlemlediniz mi? Takip Eden Sorular: 1. Teknolojiyi öğrenmeye ve işlerinizi teknoloji yardımıyla yapmaya ne kadar isteklisiniz? 2. Okul işlerinizi teknoloji yardımıyla mı teknoloji olmadan mı yapmaya gayret ediyorsunuz? Teknoloji yardımıyla yaptığınız işlere ne kadar değer veriyorsunuz? 3. Teknoloji sizi zorlar mı? Zorlandığınızda ne yapıyorsunuz? 4. Teknoloji konusunda yeni şeyler öğrenmek sizi ne kadar ilgilendiriyor? Teknolojik gelişmeleri merak ediyor musunuz? 5. Teknoloji ile problem yaşadığınızda problemlerinizi kendiniz çözebiliyor musunuz? 6. Öğrencilerinizin motivasyonunda bir değişme gözlemlendiniz mi? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 16: Bireysel Özellikler Başlangıç Sorusu: Kendinizle ilgili bazı bilgileri bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 1. Öğretmenlik alanınız? 2. En yüksek eğitim dereceniz? 3. Sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? 4. Çalışma tecrübeniz (yıl olarak)? 5. Doğduğunuz yıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 18: Beklenti Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyor olmaktan beklentiniz nedir? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi sizce ne tür bir değişime yol açacaktır? 2. Bir işlemi hem alışılmış yollarla hem de teknoloji yardımıyla yapma imkanınınız olsa hangisini tercih edersiniz? Neden? 3. Dersi teknoloji yardımıyla yapmak ister misiniz? Neden? 4. İşinizde başarıya ulaşmanızda teknolojinin yeri ve önemi nedir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 20: 21. Yüzyıl Becerileri Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin hangi becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? Takip Eden Sorular: 1. Lütfen şu beceriler açısından da değerlendiriniz: a. Problem çözme. b. Dili etkili kullanma. c. Yaratıcılık. d. Eleştirel düşünme. e. Hayat boyu öğrenme. f. Teknoloji okuryazarlığı. g. Bilgi okuryazarlığı. h. Sosyal sorumluluk. i. Takımla çalışma. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 105 EK 12: BT Öğretmeni/Formatör Öğretmen Görüşme Protokolü 2 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar Müdür ve öğretmenden izin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Öğretmenin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Konu Alanı 1: Donanım ve Yazılım - Altyapı Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında size yeni bazı teknolojiler sağlanmıştır. Bu teknolojileri kullanırken hangi teknik sorunlarla, ne sıklıkla karşılaştığınızı bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 1. 2. Aşağıdaki cihazlarla ilgili sorun yaşadıysanız ne tür sorunlar yaşadığınızı ve sıklıklarını bizimle paylaşır mısınız? a. Etkileşimli tahtalar. b. Tabletler. c. Kablolu ve kablosuz İnternet. d. Çok fonksiyonlu yazıcı. e. Doküman kamera. f. Tabletlerde yüklü yazılımlar. Tabletlerin şarj edilmesi ve okul altyapısı ile ilgili yaşadığınız sorunlar nelerdir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 3: Erişim Başlangıç Sorusu: Bilgisayarı, tableti, cep telefonunu ve İnterneti evde ve okulda nasıl kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Evde ve okulda hangisini daha ağırlıklı olarak kullanıyorsunuz? 2. İnternete bağlanmak için tercih ettiğiniz cihaz hangisi? 3. Evde İnternet bağlantınız varsa hızı nedir? 4. Cep telefonu kullanımınızdan bahseder misiniz? Hattınızı her yerde problemsiz kullanabiliyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 106 Konu Alanı 4: Destek Başlangıç Sorusu: Okulunuzdaki öğretmenler teknolojiyle ilgili hangi alanlarda teknik desteğe ihtiyaç duyuyorlar. Siz aldığınız destekten memnun musunuz? Takip Eden Sorular: 1. Teknolojiyi ilgilendiren yönüyle hangi alanlarda desteğe ihtiyaç duyuluyor? a. Genel/donanım. b. İşletim sistemi. c. İnternet. d. Problemlerle başa çıkma. 2. En sık destek duyduğunuz alan hangisi? 3. Kimlerden destek gördünüz? Hangi alanda hangisinden yardım aldınız? 4. Gördüğünüz desteğin miktarından ve kalitesinden memnun musunuz? a. Genel itibariyle sorunlarınız çözüldü mü? b. Çözüm bulamadığınız problemler nelerdir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 5: Öğretim Programıyla Uyum Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte getirilen yenilikler sizce öğretim programıyla uyumlu mu? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi bileşenlerinin müfredatla uyumlu olduğunu düşünüyor musunuz? 2. Fatih projesinde sunulanların öğretim sürecinizi nasıl etkileyeceğini düşünüyorsunuz? 3. Fatih projesi kapsamında sunulan içeriği müfredatı destekleme boyutunda yeterli buluyor musunuz? Proje programının gerçekleştirilmesini desteklemekte midir? 4. Öğretmenlerin görevlerinde ne tür değişiklikler meydana geldi? 5. z-Kitaplar ve içeriklerin programla uyumu hakkında ne düşünüyorsunuz? 6. Projenin önerdiği teknoloji ile uyumlu materyal/içerik bulabiliyor musunuz? 7. Projenin sunduğu teknolojilerin tamamını sınıfınızda kullandığınızda müfredatı zamanında tamamlayabileceğinizi düşünüyor musunuz? 8. Fatih projesinde sunulan teknolojilerden tam anlamıyla yararlanabilmek için müfredatta değişiklikler yapılması gerekir mi? 9. Fatih projesindeki teknolojiler ve içerikler doğrultusunda denetleme/teftiş sürecinin ya da kapsamının yeniden yapılandırılması gerekir mi? 10. Fatih Projesindeki teknolojileri etkili kullanabilmek için gerekli ders içeriği ve yazılımlar öğretmen ve öğrencilere ne ölçüde sağlanmıştır? 11. Fatih Projesindeki teknolojilerin kullanımı yeni öğretim programlarının eğitim anlayışını (yapılandırmacı yaklaşım, etkinlik merkezli) ne ölçüde desteklemektedir? 12. Teknoloji uygulamaları, karma öğrenme (yüz yüze eğitim + e-öğrenme uygulamalarının birlikte kullanılması) yaklaşımını ne ölçüde desteklemektedir? 13. Sunulan teknolojilerle dersin işlenmesi yöntemine öğrencilerinizin ne ölçüde hazır olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 107 Konu Alanı 6: Politikalar Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle birlikte programın nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı veya sözlü olarak size iletildi mi? İletildiyse yeterli miydi? Takip Eden Sorular: 1. Hangi alanlarda yönergelere ihtiyaç duydunuz? 2. Projenin uygulaması sırasında yönetsel sorunlar yaşadınız mı? Verilen bilgi ve yönergelerin yetersiz olduğunu düşünüyorsanız, bu eksikliğin sebep olduğu problemler var mı ve varsa neler? 3. Bilgi ve yönergelerin size en etkili bir şekilde ulaştırılabilmesinin yolları nelerdir? 4. Yeni yönergelere ihtiyaç var mıydı? Fatih projesinin daha etkili ve verimli olabilmesi için sizce yönetmeliklerde değişiklikler yapılmalı mı? Önerileriniz nelerdir? 5. Diğer öğretmenlere vereceğiniz desteğe ilişkin bilgi ve yönergeler size yazılı veya sözlü olarak iletildi mi? İletildiyse yeterli miydi? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 7: Liderlik Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi okulunuzda nasıl yönetildi? Yönetiliş şekli yeterli ve etkili miydi? Takip Eden Sorular: 1. Programın okulunuzda uygulanmasından sorumlu bir yetkili var mı? 2. Okul yöneticileri programın etkili bir şekilde uygulanmasını desteklediler mi/yönlendirdiler mi? 3. Okul yöneticileriniz Fatih projesi kapsamındaki teknolojileri kullanıyorlar mı? 4. Öğrencilere yeterli desteği sağlayabildiğinizi düşünüyor musunuz? Bunun için nelere ihtiyaç duyuyorsunuz? 5. Ailelerin projede öğrenme düzeyini artırmak için yeterli desteği verdiğini düşünüyor musunuz? Ailelere bu konuda rehberlik sağladınız mı? Nasıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 8: Katılım Başlangıç Sorusu: Bu dönem okulunuzda yaygınlaştırılan teknolojik cihazlar (tablet PC, akıllı tahta, vb.), öğrencilerinizin okul ve dersle ilgili faaliyetlere katılımını nasıl etkiliyor? Eski durum ile yenisini kıyaslar mısınız? Genel deneyimleriniz hakkında konuşalım. Takip Eden Sorular: 1. Derste sorulan soru sayısında ve soruların niteliğinde bir değişiklik var mı? 2. Eskiye nazaran tamamlanan ödev sayısında veya ödevlerin niteliğinde bir değişiklik var mı? 3. Öğrencileriniz arkadaşlarıyla birlikte ders çalışıyor mu? 4. Öğrencileriniz arkadaşlarına derslerinde yardımcı oluyor mu? 5. Öğrencileriniz bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanıyor mu? 6. Öğrencileriniz size sınıf dışında bir şey danışır mı? 7. Öğrencileriniz sizinle elektronik yolla (e-mail vb.) yazışır mı? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 108 Konu Alanı 9: Performans (Sınav Başarısı) Başlangıç Sorusu: Fatih Projesinin uygulanmasından sonra öğrencilerinizin başarısında ne tür bir değişim gözlemlediniz? Lütfen başarılarını her açıdan değerlendiriniz. Takip Eden Sorular: 1. Öğrencilerin ders başarılarının arttığını düşünüyor musunuz? Geçmişle karşılaştırır mısınız? 2. Öğrencilerin geliştirdiği ürünlerde farklılıklar görüyor musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 10: Algılanan Öğrenme Başlangıç Sorusu: Fatih projesi kapsamındaki teknolojilerin öğrencilerinizin öğrenmesine ne kadar yardımcı olduğunu düşünüyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Görüşlerinizi aşağıdaki alanlar açısından değerlendiriniz. a. Öğrenme düzeylerini. b. Dersin hedeflerine ulaşma. c. Kendilerini sözel ifade edebilme ve beden dilini etkili kullanabilme. d. Bilişim teknolojileri araçlarını ve uygulamalarını daha etkili kullanma. e. İşbirliği ve sosyalleşme. f. Üst düzey düşünebilme (analitik, eleştirel, yaratıcı düşünme) becerileri. g. Yazı yazma becerileri azaldı, el tembelliği. h. Sürekli ekrana bakma ve ışık dolayısıyla dikkat. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 11: Memnuniyet Başlangıç Sorusu: Teknoloji ile ders işliyor olmaktan ne kadar memnunsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Başka arkadaşlarımın da derslerinde teknoloji kullanmasını tavsiye eder misiniz? 2. Fatih Projesiyle birlikte iş yükünüzde nasıl bir değişme oldu? Varsa bu değişiklikten memnun musunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 109 Konu Alanı 12: Motivasyon (Teknoloji ile Öğrenme) Başlangıç Sorusu: Okulda veya okul dışında teknoloji ile çalışma konusunda ne kadar heveslisiniz? Kendinizde ve öğrencilerinizde bu konuda bir değişim gözlemlediniz mi? Takip Eden Sorular: 1. Teknolojiyi öğrenmeye ve işlerinizi teknoloji yardımıyla yapmaya ne kadar isteklisiniz? 2. Okul işlerinizi teknoloji yardımıyla mı teknoloji olmadan mı yapmaya gayret ediyorsunuz? Teknoloji yardımıyla yaptığınız işlere ne kadar değer veriyorsunuz? 3. Teknoloji sizi zorlar mı? Zorlandığınızda ne yapıyorsunuz? 4. Teknoloji konusunda yeni şeyler öğrenmek sizi ne kadar ilgilendiriyor? Teknolojik gelişmeleri merak ediyor musunuz? 5. Teknoloji ile problem yaşadığınızda problemlerinizi kendiniz çözebiliyor musunuz? 6. Öğrencilerinizin motivasyonunda bir değişme gözlemlendiniz mi? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 13: Kullanım Başlangıç Sorusu: Fatih Projesiyle getirilen yenilikleri hangi sıklıkla ve ne amaçla kullanıyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. 2. Aşağıdakilerin her biri açısından değerlendiriniz. Her yöntem için kullanım detaylarınızdan bahsediniz: a. Etkileşimli tahta. b. Tabletlerle ders işleme. c. Kendi tabletinizi öğretim için kullanma. d. Kendi tabletinizi okul dışında kullanma. Tabletleri sınıf dışında ne amaçla kullanıyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 14: Süre Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyorken ne kadar zaman harcıyorsunuz ve ne kadar zamana ihtiyaç duyuyorsunuz? Takip Eden Sorular: 1. Derslerinizde müfredatta belirtilen tüm konuların üzerinden geçebiliyor musunuz? 2. Evde derse hazırlanırken günlük ortalama ne kadar zaman harcıyorsunuz? 3. Teknolojik yenilikleri öğrenmek için günlük ne kadar zaman ayırıyorsunuz? 4. Öğretim sürecinde bu teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 110 Konu Alanı 16: Bireysel Özellikler Başlangıç Sorusu: Kendinizle ilgili bazı bilgileri bizimle paylaşır mısınız? Takip Eden Sorular: 1. Öğretmenlik alanınız? 2. En yüksek eğitim dereceniz? 3. Sınıflarınızdaki ortalama öğrenci sayısı? 4. Çalışma tecrübeniz (yıl olarak)? 5. Doğduğunuz yıl? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 17: İşbirliği / Paylaşım Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında tanıştırılan yeniliklerin ve teknolojinin kullanımı konusunda başkalarıyla işbirliği yaptınız mı? Takip Eden Sorular: 1. Diğer öğretmenlerle derste teknoloji kullanımı konusunda işbirliği yaptınız mı? Yaptıysanız hangi yöntemleri izlediniz. 2. Dönem başı zümre toplantısında teknolojiyi derste kullanma konusunda planlar yapıldı mı? Bu planlar ne derecede yeterli? 3. En sık hangi kaynakları kullandınız? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 18: Beklenti Başlangıç Sorusu: Teknolojiyle çalışıyor olmaktan beklentiniz nedir? Takip Eden Sorular: 1. Fatih projesi sizce ne tür bir değişime yol açacaktır? 2. Bir işlemi hem alışılmış yollarla hem de teknoloji yardımıyla yapma imkanınınız olsa hangisini tercih edersiniz? Neden? 3. Dersi teknoloji yardımıyla yapmak ister misiniz? Neden? 4. İşinizde başarıya ulaşmanızda teknolojinin yeri ve önemi nedir? --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 111 Konu Alanı 20: 21. Yüzyıl Becerileri Başlangıç Sorusu: Fatih Projesi kapsamında sunulan teknolojilerle dersleri gerçekleştirmeniz, öğrencilerinizin hangi becerileri ne ölçüde kazanmalarına yardımcı olacaktır? Takip Eden Sorular: 1. Lütfen şu beceriler açısından da değerlendiriniz: a. Problem çözme. b. Dili etkili kullanma. c. Yaratıcılık. d. Eleştirel düşünme. e. Hayat boyu öğrenme. f. Teknoloji okuryazarlığı. g. Bilgi okuryazarlığı. h. Sosyal sorumluluk. i. Takımla çalışma. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Konu Alanı 21: Okul Kültürü ve İklimi Başlangıç Sorusu: Fatih Projesinin okulunuzda ve sınıfınızda gerçekleştiriliyor olmasının en belirgin etkilerini ayrı ayrı değerlendirir misiniz? Takip Eden Sorular: 1. Lütfen şu etkiler açısından da değerlendiriniz: f. Öğretmenler arasında g. Diğer okullar h. Yöneticiler arasında i. Öğrenciler arasında j. Velilerle --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 112 EK 13: Veli Formu 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu çalışmanın amacı öğrencinizin okulunda FATİH projesi kapsamında dağıtılan tablet bilgisayar ve etkileşimli tahta uygulaması hakkında beklentilerinizi, konu ilgili görüş ve deneyimlerinizi anlamaktır. Ankete verdiğiniz yanıtlar FATİH projesinin geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Ankete vereceğiniz yanıtlar ortalama sonuçlar olarak kullanılacak ve kişisel bilgileriniz kesinlikle gizli tutulacaktır. Raporların hiçbirinde bireysel olarak bilgileriniz belirtilmeyecektir. Soruların doğru veya yanlış cevabı yoktur, lütfen yanıtlarınızı acele etmeden, size göre en doğru cevabı düşünerek ve samimiyetle veriniz. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Teknolojiye Erişiminiz 1. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. Bilgisayar İnternet □ □ □ □ □ □ a. Evde b. İş yerinde c. Taşınabilir cihazda (Dizüstü, telefon, tablet bilgisayar) 2. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? 1. Masaüstü bilgisayar 2. Dizüstü bilgisayar 3. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı 4. Tablet bilgisayar Hiç (1) Nadiren (2) Bazen (3) Sıklıkla (4) Her zaman (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 3. İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? 1. Çevirmeli ağ (56K) bağlantısı 2. ADSL (1Mb veya 2Mb) internet bağlantısı 3. Kablo internet bağlantısı 4. 3G bağlantısı (Cep telefonundan) 4. Cep telefonunuz var mı? ( ) Evet Hiç (1) Nadiren (2) Bazen (3) Sıklıkla (4) Her zaman (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o ( ) Hayır 5. Kaç tane cep telefonu hattını aktif olarak kullanıyorsunuz? ( ) Bir ( ) İki ( ) İkiden fazla 113 6. Evinizde ve iş yerinizde internete erişim kalitesi nasıl? a. b. c. d. e. İnternet bağlantım yok Çoğunlukla arıza yapan bir internet bağlantısı Çoğunlukla çalışan yavaş bağlantı Çoğunlukla çalışan hızlı internet bağlantısı Sorunsuz çalışan hızlı internet bağlantısı Evde İşyerinde o o o o o o o o o o m. n. o. p. q. r. Uzman sayılırım i. j. k. l. Oldukça f. g. h. Biraz e. Bilgisayardaki bir programı çalıştırabilirim. Herhangi bir programı bilgisayarıma kurabilirim. Bilgisayarımda kurulu olan bir programı kaldırabilirim. Bilgisayarımda kayıtlı herhangi bir dosya ya da belgeyi kopyalayabilirim. Bilgisayarımdaki herhangi bir dosya ya da belgeyi başka bir konuma yapıştırabilirim. Bilgisayarımda sildiğim bir belgeyi geri yükleyebilirim. Bilgisayarıma işletim sistemi kurabilirim Herhangi bir konuyla ilgili bilgi ve görselleri internetten bulabilirim. Kendime bir e-posta hesabı oluşturabilirim. E-posta hesabımdan başka bir kişiye e-posta yollayabilirim. E-posta hesabıma gelen bir e-postaya cevap verebilirim. Gerçek zamanlı internet sohbet araçlarını (MSN, Facebook vb.) kullanabilirim. E-okul sistemini yardıma ihtiyacım olmadan kullanabilirim Çevresel birimlerle (yazıcı, tarayıcı, kamera, ekran) ilgili sorunları çözmek Bilgisayara elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlamak Bilgisayar İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözmek Bilgisayara bir donanım ekleyip çalıştırmak Başkalarının bilgisayar ile ilgili sorunlarına yardımcı olmak Çok Az a. b. c. d. Hiç 7. Aşağıdaki temel bilgisayar işlemlerini yapma konusunda kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 114 Katılım ve Memnuniyet 11. Çocuğunuzu göz önünde bulundurarak, geçtiğimiz dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını Hiç Çok Az Bazen Sıklıkla Her Zaman a. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katımak. b. Sınıfta sunum yapmak. c. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak. d. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak. e. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek. f. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak. g. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarıyla birlikte çalışmak. h. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek. i. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek. j. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak. k. Öğretmeniyle haberleşmek için e-mail kullanmak. l. Notları veya ödevleri hakkında öğretmeniyle konuşmak. m. Gelecekleriyle ilgili olarak bir öğretmeniyle veya bir rehberle konuşmak. n. Okumalardan veya sınıftan edindikleri fikirleri öğretmeniyle sınıf dışında tartışmak. o. Okul performansları hakkında öğretmeninden yazılı veya sözlü dönüt almak. p. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak. r. Ders dışı aktivitelerde öğretmeniyle birlikte çalışmak. s. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiği fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak. Bilgim Yok işaretleyiniz? Cevabınızı kutulara işaretleyiniz. (0) (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Çok Az Bazen Sıklıkla Her Zaman Merak ettiğim bir konu hakkında araştırmak b. z-kitapları incelemek c. Çocuğunun/çocuklarının öğretmenleriyle iletişim kurmak d. Diğer kişilerle iletişim kurmak (facebook, twiter, skype, eposta, sohbet) e. Testlere erişmek a. Hiç 2. Teknolojiyi kullanarak aşağıdaki işlemleri hangi sıklıkta yapıyorsunuz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 115 f. g. h. i. j. k. l. m. Oyun oynamak Müzik dinlemek Video izlemek Alış veriş yapmak Banka işlemleri yapmak Roman ya da benzeri amaçla yazılmış e-kitap okumak İnternette gazete okumak Diğer (lütfen yazın) ________________ o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 3. Beklentiler 3a. Bir veli olarak sizce FATİH projesi eğitim ve öğretimde ne tür bir değişime yol açacaktır? 3b. Bir veli olarak sizce FATİH projesi sizin çocuğunuzu eğitiminde nasıl bir değişime yol açacak? Biraz Oldukça Çok Problem çözme Dili etkili kullanma Yaratıcılık Eleştirel düşünme Hayat boyu öğrenme Teknoloji okuryazarlığı Bilgi okuryazarlığı Sosyal sorumluluk Takımla çalışma Çok Az a. b. c. d. e. f. g. h. i. Hiç 4. FATİH projesinde sunulan teknolojilerle derslerin gerçekleştirmesi, çocuğunuzun aşağıdaki becerileri kazanmasında ne ölçüde yardımcı olacaktır? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 5. Çocuğunuz için eğitimini tamamladıktan sonra nasıl bir kariyere sahip olmasını isterdiniz? o Bilgisayar teknisyeni (bilgisayar sistemleri ve ağlarının kurumu ve onarımı) o Bilgisayar programcısı veya bilgisayarla ilgili başka bir pozisyon o Teknisyen, bilgisayar üzerine değil (elektrik, mekanik, vb.) o İşletme/Ticaret, bilgisayar üzerine değil (maliye, pazarlama, satış, vb.) o Kariyer Meslekleri (öğretmen, doktor, mühendis, avukat, vb.) o Zanaatkâr/Usta (marangoz, tesisatçı, vb.) o Diğer. (Lütfen belirtiniz) _______________________________ 116 Biraz Oldukça Çok Bilgisayar programcılığı Bilgisayar donanımı kurumu işletilmesi Bilgisayar ağları kurumu ve işletilmesi Kelime, İşlem ve Sunu programları Sınıf içinde teknoloji kullanımı Güvenli internet kullanımı Çok Az a. b. c. d. e. f. Hiç 6. Aşağıdaki teknoloji tabanlı eğitim programlarına ne derece katılmak istersiniz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 7. Bireysel Özellikleriniz a. Yaşınız: b. Cinsiyetiniz: ( ) Bay ( ) Bayan c. Eğitim seviyeniz nedir? Resmi eğitimim yok İlkokul Ortaokul Lise terk Lise Meslek Yüksek okulu Üniversite Yüksek lisans / doktora d. Çocuk sayısı: e. Yaşadığınız il ve ilçe: 117 EK 14: Veli Formu 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Sayın Öğretmenim, Bu çalışmanın amacı öğrencinizin okulunda FATİH projesi kapsamında dağıtılan tablet bilgisayar ve etkileşimli tahta uygulaması hakkında beklentilerinizi, konu ilgili görüş ve deneyimlerinizi anlamaktır. Ankete verdiğiniz yanıtlar FATİH projesinin geliştirilmesine yardımcı olacaktır. Ankete vereceğiniz yanıtlar ortalama sonuçlar olarak kullanılacak ve kişisel bilgileriniz kesinlikle gizli tutulacaktır. Raporların hiçbirinde bireysel olarak bilgileriniz belirtilmeyecektir. Soruların doğru veya yanlış cevabı yoktur, lütfen yanıtlarınızı acele etmeden, size göre en doğru cevabı düşünerek ve samimiyetle veriniz. Katkılarınız için teşekkür ederiz Değerlendirme ekibi adına [Değerlendirme ekibi başkanının unvanı, adı-soyadı] [Değerlendirme ekibi başkanının eposta adresi ve telefonu (geçici bir telefon no ve eposta adresi öneririz)] Teknolojiye Erişiminiz 1. Bilgisayar ve internete nerede eriştiğinizi gösteren size uygun olan kutuları işaretleyiniz. Bilgisayar İnternet □ □ □ □ □ □ a. Evde b. İş yerinde c. Taşınabilir cihazda (Dizüstü, telefon, tablet bilgisayar) 2. İnternete erişim için hangi tip cihazları daha çok kullanıyorsunuz? 5. Masaüstü bilgisayar 6. Dizüstü bilgisayar 7. Cep Telefonu/Cep bilgisayarı 8. Tablet bilgisayar Hiç (1) Nadiren (2) Bazen (3) Sıklıkla (4) Her zaman (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 3. İnternete erişim için evinizde hangi servisi kullanmaktasınız? 5. Çevirmeli ağ (56K) bağlantısı 6. ADSL (1Mb veya 2Mb) internet bağlantısı 7. Kablo internet bağlantısı 8. 3G bağlantısı (Cep telefonundan) 4. Cep telefonunuz var mı? ( ) Evet Hiç (1) Nadiren (2) Bazen (3) Sıklıkla (4) Her zaman (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o ( ) Hayır 5. Kaç tane cep telefonu hattını aktif olarak kullanıyorsunuz? ( ) Bir ( ) İki ( ) İkiden fazla 118 6. Evinizde ve iş yerinizde internete erişim kalitesi nasıl? f. g. h. i. j. İnternet bağlantım yok Çoğunlukla arıza yapan bir internet bağlantısı Çoğunlukla çalışan yavaş bağlantı Çoğunlukla çalışan hızlı internet bağlantısı Sorunsuz çalışan hızlı internet bağlantısı Evde İşyerinde o o o o o o o o o o Biraz Oldukça Uzman sayılırım Bilgisayardaki bir programı çalıştırabilirim. Herhangi bir programı bilgisayarıma kurabilirim. Bilgisayarımda kurulu olan bir programı kaldırabilirim. Bilgisayarımda kayıtlı herhangi bir dosya ya da belgeyi kopyalayabilirim. w. Bilgisayarımdaki herhangi bir dosya ya da belgeyi başka bir konuma yapıştırabilirim. x. Bilgisayarımda sildiğim bir belgeyi geri yükleyebilirim. y. Bilgisayarıma işletim sistemi kurabilirim z. Herhangi bir konuyla ilgili bilgi ve görselleri internetten bulabilirim. aa. Kendime bir e-posta hesabı oluşturabilirim. bb. E-posta hesabımdan başka bir kişiye e-posta yollayabilirim. cc. E-posta hesabıma gelen bir e-postaya cevap verebilirim. dd. Gerçek zamanlı internet sohbet araçlarını (MSN, Facebook vb.) kullanabilirim. ee. E-okul sistemini yardıma ihtiyacım olmadan kullanabilirim ff. Çevresel birimlerle (yazıcı, tarayıcı, kamera, ekran) ilgili sorunları çözmek gg. Bilgisayara elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlamak hh. Bilgisayar İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözmek ii. Bilgisayara bir donanım ekleyip çalıştırmak jj. Başkalarının bilgisayar ile ilgili sorunlarına yardımcı olmak Çok Az s. t. u. v. Hiç 7. Aşağıdaki temel bilgisayar işlemlerini yapma konusunda kendinizi ne kadar rahat hissediyorsunuz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 119 Bölüm 2 Teknik Destek Destek bulamadım Hiç Çok Az Bazen Sıklıkla Her zaman 1. Geçtiğimiz dönem teknolojiyi kullanırken, aşağıdaki destek alanlarına hangi sıklıkta ihtiyaç duydunuz? (0) (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o a. Tabletlerle ilgili sorunlar b. İnternet bağlantısı ile ilgili sorunlar c. Çevresel cihazlar (Yazıcı, doküman kamera) ile ilgili sorunlar d. Dosya taşıma, kopyalama, oluşturma e. Yazıcıya belge gönderebilmek f. Program kurup kaldırabilmek g. Ekran çözünürlüğünü değiştirebilmek h. İnternete kablolu / kablosuz nasıl bağlanabileceğimi bilmek i. Bir web adresini, adres çubuğuna yazarak ilgili siteyi ziyaret edebilmek j. E-posta hesabı oluşturmak k. E-posta ile iletişim kurabilmek l. Arama motorunu etkin şekilde kullanmak m. Tablete elektrik gelmediğinde sorunun nereden kaynaklandığını anlamak n. Tablet İnternet’e bağlanmadığında sorunu çözmek o. Tablete taşınabilir bir cihaz bağlayabilmek p. Başkalarının tablet ile ilgili sorunlarına yardımcı olmak q. Size sağlanan teknolojileri kullanarak öğrencinizin derslerine yardımcı olmak r. Dilediğiniz yardıma kolay erişebilmek 2. Aşağıdaki teknik yardım aldığınız kanallardan ne derecede memnun kaldınız? Okul Bilişim Teknolojileri /formatör öğretmeninden İl/ilçe Bilişim Teknolojileri formatörlerinden Bilgisayar öğretmeninden Üretici firmadan İş arkadaşımdan / Komşumdan Bir yakınımdan Çocuğumun arkadaşlarından Diğer :______________ Destek Almadım (0) Hiç (1) Çok Az (2) Biraz (3) Oldukça (4) Çok (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 120 Bölüm 3 Katılım ve Memnuniyet 12. Çocuğunuzu göz önünde bulundurarak, geçtiğimiz dönem boyunca aşağıdaki faaliyetleri ne sıklıkla yaptığını Hiç Çok Az Bazen Sıklıkla Her Zaman a. Sınıfta soru sormak veya tartışmalara katımak. b. Sınıfta sunum yapmak. c. Bir performans ödevini teslim etmeden önce birden fazla taslağı üzerinde çalışmak. d. Değişik kaynaklardan fikirleri bir araya getirmeyi gerektiren ödev veya projeler üzerinde çalışmak. e. Ev ödevlerini veya okuma ödevlerini tamamlamadan okula gelmek. f. Sınıfta projeler üzerinde diğer öğrenciler ile birlikte çalışmak. g. Ödevleri hazırlarken sınıf dışında sınıf arkadaşlarıyla birlikte çalışmak. h. Ödevlerini tamamlarken veya sınıfta tartışmalar sırasında değişik derslerden fikirleri veya kavramları bir araya getirmek. i. Diğer öğrencilere yol göstermek veya ders vermek. j. Bir ödevi sormak ve tamamlamak için elektronik bir ortam (anlık ileti [sohbet] grubu, İnternet, anlık ileti, vb.) kullanmak. k. Öğretmeniyle haberleşmek için e-mail kullanmak. l. Notları veya ödevleri hakkında öğretmeniyle konuşmak. m. Gelecekleriyle ilgili olarak bir öğretmeniyle veya bir rehberle konuşmak. n. Okumalardan veya sınıftan edindikleri fikirleri öğretmeniyle sınıf dışında tartışmak. o. Okul performansları hakkında öğretmeninden yazılı veya sözlü dönüt almak. p. Öğretmenimin standartlarını veya beklentilerini karşılamak için beklediğinden daha fazla çalışmak. r. Ders dışı aktivitelerde öğretmeniyle birlikte çalışmak. s. Okuma ödevlerinden veya sınıftan edindiği fikirleri başkalarıyla (öğrenciler, aile bireyleri, tanıdıklar, vb.) sınıf dışında tartışmak. Bilgim Yok işaretleyiniz? Cevabınızı kutulara işaretleyiniz. (0) (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Çok Az Bazen Sıklıkla Her Zaman Merak ettiğim bir konu hakkında araştırmak o. z-kitapları incelemek p. Çocuğunun/çocuklarının öğretmenleriyle iletişim kurmak q. Diğer kişilerle iletişim kurmak (facebook, twiter, skype, eposta, n. Hiç 2. Teknolojiyi kullanarak aşağıdaki işlemleri hangi sıklıkta yapıyorsunuz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 121 r. s. t. u. v. w. x. y. z. sohbet) Testlere erişmek Oyun oynamak Müzik dinlemek Video izlemek Alış veriş yapmak Banka işlemleri yapmak Roman ya da benzeri amaçla yazılmış e-kitap okumak İnternette gazete okumak Diğer (lütfen yazın) ________________ o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o Kesinlikle Katılıyorum e. Katılıyorum c. d. Kararsızım b. Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikler kullanılmaya başlandıktan sonra çocuğum öğrenme düzeyini artırdı. Fatih Projesinde sunulan teknoloji ve içerikler kullanılmaya başlandıktan sonra çocuğum dersin hedeflerine ulaşmakta daha başarılı oldu. Okulda teknoloji kullanarak ders işlenmesinden memnunum Eğer dönem yeniden başlasa tüm derslerin teknoloji ile işlenmesini isterim Başka arkadaşlarıma çocuklarının derslerinde teknoloji kullanmasını tavsiye ederim Katılmıyorum a. Kesinlikle Katılmıyorum 3. Aşağıdaki ifadelerle ilgili düşüncenizi işaretleyiniz (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 4. Aşağıdaki sorulara kullanılan tablet bilgisayarlı eğitimi düşünerek cevaplayınız Çok azaldı Azaldı Değişmedi Arttı Çok arttı 0-15dk 16-30dk 31-60dk 61-120dk 121dk veya daha fazla 1 saaten az 1-2 saat 2-3 saat 3-4 saat 4 saatten fazla a. Eski yönteme göre çocuğunuzla eğitim/öğretim için harcadığınız süre nasıl değişti? b. Teknolojiyi öğrenmek için günlük ne kadar zaman harcıyorsunuz? c. Çocuğunuz tablet bilgisayarı ders amaçlı olarak günlük kaç saat kullanıyor? 122 5. Beklentiler 5a. Bir veli olarak sizce FATİH projesi eğitim ve öğretimde ne tür bir değişime yol açacaktır? 5b. Bir veli olarak sizce FATİH projesi sizin çocuğunuzu eğitiminde nasıl bir değişime yol açacak? Biraz Oldukça Çok Problem çözme Dili etkili kullanma Yaratıcılık Eleştirel düşünme Hayat boyu öğrenme Teknoloji okuryazarlığı Bilgi okuryazarlığı Sosyal sorumluluk Takımla çalışma Çok Az j. k. l. m. n. o. p. q. r. Hiç 6. FATİH projesinde sunulan teknolojilerle derslerin gerçekleştirmesi, çocuğunuzun aşağıdaki becerileri kazanmasında ne ölçüde yardımcı olacaktır? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 7. Çocuğunuz için eğitimini tamamladıktan sonra nasıl bir kariyere sahip olmasını isterdiniz? o Bilgisayar teknisyeni (bilgisayar sistemleri ve ağlarının kurumu ve onarımı) o Bilgisayar programcısı veya bilgisayarla ilgili başka bir pozisyon o Teknisyen, bilgisayar üzerine değil (elektrik, mekanik, vb.) o İşletme/Ticaret, bilgisayar üzerine değil (maliye, pazarlama, satış, vb.) o Kariyer Meslekleri (öğretmen, doktor, mühendis, avukat, vb.) o Zanaatkâr/Usta (marangoz, tesisatçı, vb.) o Diğer. (Lütfen belirtiniz) _______________________________ 123 Biraz Oldukça Çok Bilgisayar programcılığı Bilgisayar donanımı kurumu işletilmesi Bilgisayar ağları kurumu ve işletilmesi Kelime, İşlem ve Sunu programları Sınıf içinde teknoloji kullanımı Güvenli internet kullanımı Çok Az g. h. i. j. k. l. Hiç 8. Aşağıdaki teknoloji tabanlı eğitim programlarına ne derece katılmak istersiniz? (1) (2) (3) (4) (5) o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o o 9. Bireysel Özellikleriniz a. Yaşınız: b. Cinsiyetiniz: ( ) Bay ( ) Bayan c. Eğitim seviyeniz nedir? Resmi eğitimim yok İlkokul Ortaokul Lise terk Lise Meslek Yüksek okulu Üniversite Yüksek lisans / doktora d. Çocuk sayısı: e. Yaşadığınız il ve ilçe: f. Mesleğiniz: 124 EK 15: Veli Görüşme Protokolü 1 (Pilot başlangıcında uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar İzin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Velinin Adı Soyadı Öğrencinin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : : ERİŞİM Bilgisayar ve internete hangi yöntemleri kullanarak erişiyorsunuz? TEKNİK DESTEK Teknolojiyi kullanırken hangi alanlarda teknik yardıma ihtiyaç duyuyorsunuz ve bu yardımı nasıl buluyorsunuz? POLİTİKALAR FATİH Programının nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı olarak size iletildi mi? Fatih projesinin daha etkili ve verimli olabilmesi için sizce yönetmeliklerde değişiklikler yapılmalı mı? Önerileriniz nelerdir? SÜRE Teknolojiyle çalışırken ne kadar zaman harcıyorsunuz? Teknolojik yenilikleri öğrenmek için günlük ne kadar zaman ayırıyorsunuz? Hangi kanallardan faydalanarak teknolojik yenilikleri öğreniyorsunuz? Çocuğunuzun ve kendinizin eğitim sürecinde bu teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? BEKLENTİLER Sizce bu eğitimde kullanılan bu teknolojiler (Tablet bilgisayarlar, etkileşimli tahta, elektronik kitaplar) nasıl bir değişime yol açabilir? 21. YÜZYIL BECERİLERİ Sunulan teknolojilerle çocuğunuzun eğitim alması aşağıdaki becerileri sizce ne ölçüde kazanmasına yardımcı olacaktır? Problem çözme Dili etkili kullanma Yaratıcılık Eleştirel düşünme Hayat boyu öğrenme Teknoloji okuryazarlığı Bilgi okuryazarlığı Sosyal sorumluluk Takımla çalışma EĞİTİME DEVAM ETME VE BT KARİYERİ Çocuğunuz için eğitimini tamamladıktan sonra nasıl bir kariyere sahip olmasını isterdiniz? Eğer imkanınız olsa ne tip teknolojileri öğrenmek için eğitim programlarına katılırdınız? 125 EK 16: Veli Görüşme Protokolü 2 (Pilot sonunda uygulanmalıdır) Görüşmeciye Notlar İzin almadan görüşme yapmayınız Kendinizi tanıtarak görüşmecinin amacını vurgulayınız Görüşme süresini belirtiniz Mümkünse ses ya da görüntü kaydı ALMAYINIZ Notlarınızı görüşme sonunda en kısa sürede temize çekmeyi unutmayınız Olabildiğince onların konuşma dilinde konuşmaya çalışınız Sohbet ortamı oluşturmaya özen gösteriniz Velinin Adı Soyadı Öğrencinin Adı Soyadı Okulu İli Görüşme Tarihi ve Yeri : : : : : ERİŞİM Bilgisayar ve internete hangi yöntemleri kullanarak erişiyorsunuz? TEKNİK DESTEK Teknolojiyi kullanırken hangi alanlarda teknik yardıma ihtiyaç duyuyorsunuz ve bu yardımı nasıl buluyorsunuz? POLİTİKALAR FATİH Programının nasıl uygulanacağına ilişkin bilgiler ve yönergeler yazılı olarak size iletildi mi? Projenin uygulaması sırasında yönetsel sorunlar yaşadınız mı? Fatih projesinin daha etkili ve verimli olabilmesi için sizce yönetmeliklerde değişiklikler yapılmalı mı? Önerileriniz nelerdir? ALGILANAN ÖĞRENME Fatih projesi kapsamındaki teknolojilerin çocuğunuzun öğrenmesine yardımcı olduğunu düşünüyor musunuz? Eğer cevabınız evet ise hangi açılardan yardımcı oldu? MEMNUNİYET Çocuğunuzun teknoloji ile ders işliyor olmasından ne kadar memnunsunuz? KULLANMA Tablet bilgisayarları çocuğunuz sınıf içinde ve dışında hangi amaçlarla kullanmakta? Diğer aile üyeleri de tablet bilgisayarları kullanmakta mı? Kullanıyorsa hangi amaçlarla kullanmakta? Eğitimde tablet bilgisayarların kullanılmasından dolayı yaşadığınız avantajlar veya sınırlılıklar nelerdir? Eğitimde tablet bilgisayar kullanımından dolayı kaygılarınız nelerdir? SÜRE Teknolojiyle çalışırken ne kadar zaman harcıyorsunuz? Teknolojik yenilikleri öğrenmek için günlük ne kadar zaman ayırıyorsunuz? Hangi kanallardan faydalanarak teknolojik yenilikleri öğreniyorsunuz? Çocuğunuzun ve kendinizin eğitim sürecinde bu teknolojileri etkili bir şekilde kullanabileceğiniz yeterliğe ulaşmak için ne kadar süreye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsunuz? BEKLENTİLER Sizce bu eğitimde kullanılan bu teknolojiler (Tablet bilgisayarlar, etkileşimli tahta, elektronik kitaplar) nasıl bir değişime yol açabilir? 21. YÜZYIL BECERİLERİ Sunulan teknolojilerle çocuğunuzun eğitim alması aşağıdaki becerileri sizce ne ölçüde kazanmasına yardımcı olacaktır? Problem çözme Dili etkili kullanma Yaratıcılık Eleştirel düşünme Hayat boyu öğrenme Teknoloji okuryazarlığı 126 - Bilgi okuryazarlığı Sosyal sorumluluk Takımla çalışma EĞİTİME DEVAM ETME VE BT KARİYERİ Çocuğunuz için eğitimini tamamladıktan sonra nasıl bir kariyere sahip olmasını isterdiniz? Eğer imkanınız olsa ne tip teknolojileri öğrenmek için eğitim programlarına katılırdınız? 127 EK 17: Sınıf Gözlem Formu Açıklama: Aşağıdaki alanları kullanarak sınıf içinde teknolojinin nasıl kullanıldığına ilişkin gözlem notları tutabilirsiniz. Sağ tarafa kendi yorum ve yargılarınızı ekleyebilirsiniz. Gözlemlenen Ders ve Konusu : Öğretmenin adı-soyadı : Okul : İl/İlçe : Gözlem tarihi ve saati : Gözlem süresi : Derse katılan öğrenci sayısı : Öğrencilerin cinsiyetleri : Sınıfın fiziksel yapısı (çizim yapabilirsiniz) : Teknoloji (derslikte hangi teknolojilerin olduğu ve sayıları, nasıl yerleştirildikleri): Tabletler, etkileşimli tahta ve varsa diğer teknolojilerin hangi etkinlikler için nasıl kullanıldığını ayrıntılı yazınız. Gördükleriniz Düşünceleriniz Ders sırasında ne tür sorun(lar) yaşandı ve nasıl çözüldüler. Gördükleriniz Düşünceleriniz Öğrenciler ve öğretmen arasında nasıl bir etkileşim olduğunu yazınız. Öğretmenin ne tür sorular sorduğuna ve öğrencilerin nasıl cevap verdiklerine odaklanın. Öğrenciler aktif olarak derse katılıyor mu? Gördükleriniz Düşünceleriniz 128 Öğrencilerin birbirleriyle olan etkileşimini gözlemleyerek yazınız. İşbirliği yapıyorlar mı? Birbirlerine yardımcı oluyorlar mı? Gördükleriniz Düşünceleriniz Sağlanan teknoloji dışında başka malzemeler (çalışma sayfaları, kitap, vb.) kullanılıyor mu? Bu malzemeler nasıl kullanılıyor? Gördükleriniz Düşünceleriniz 129