Çıralı Gezi Rehberi - SS Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve
Transkript
Çıralı Gezi Rehberi - SS Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve
T.C. GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI ANTALYA İL MÜDÜRLÜĞÜ Çıralı Gezi Rehberi ‘‘ÇIRALI’DA EKO TATIL’’ Projesi ‘‘ÇIRALI’DA EKO TATIL’’ Projesi Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı tarafından proje no TR61/14/TRZMK/0013 ile desteklenmiştir. Proje Antalya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü liderliğinde S.S.Ulupınar Çevre Koruma Geliştirme ve İsletme Kooperatifi ortaklığı ile 05.08.2014-05.05.2015 tarihleri arasında Antalya İli Kemer İlçesi Çıralı Mahallesinde yürütülmüştür. Proje çerçevesinde; Agro-Eko Turizm potansiyelinin ortaya çıkarılması, Çıralı’da ekolojik tarımın yaygınlaştırılması, ve ekolojik ürünler ile Agro-Eko Turizmde marka olması hedeflenmiştir. Ayrıca bu proje ile Kemer İlçesi Çıralı mahallesinde Agro-Eko turizm faaliyetleri ile yörede hem turizm hem de tarım hizmetleri sunularak bölgede mevcut olan turizm ve tarım potansiyelinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Proje kapsamında üretici ve işletmecilere, eko turizm ve ekolojik tarım konularında eğitimler verilerek ekolojik tarım yönetimiyle üretilen ürünler ve sürdürülebilir eko turizm faaliyetleri ile Çıralı’nın turizmde marka olmasının sağlanması amaçlanmıştır. Bunun yanında ekolojik ürünlerin pazarlanması için proje ortağı kooperatifin internet sitesinin düzenlenmesi, ekolojik ürünlerin tanıtımı ve pazarlanması için teşhir evinin ve pazar yerinin oluşturulması planlanmıştır. Projede; ekoloijk tarım ve eko turizm konusunda panel, Çıralıdaki üretici, işletmeci ve kadınlara yönelik eko turizm ile ilgili eğitimler ile turizm firmaları ve tur operatörlerine yönelik Çıralı’nın turizm ve ekolojik ürünlerinin tanıtım faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında eko turizm ve ekolojik tarım tanıtım broşürleri ile proje bilgilendirme notları hazırlanarak üretici, işletmeci, tur rehberi, tükeci ve basına dağıtılmıştır. Hazırlanan bu Çıralı Gezi Rehberi ile ‘‘ÇIRALI’DA EKO TATIL’’ projesi ve Çıralı’da eko turizm konularında gerçekleştirilen faaliyetler sunulmuştur. 1 “Eco Holiday in ÇIRALI” Project “Eco Holiday in ÇIRALI” Project was supported by West Mediterrenean Development Agency, Turkey, in 2014 with project number of TR61 / 14 / TRZMK / 0013. The Project was carried out between 05.08.2014 and 05.05.2015 by Antalya Provincial Directorate of Ministry of Agriculture, Food and Livestock as a Project leadership and SS. Ulupinar Environmental Protection, Development and Operation of Cooperative as partnership in Çıralı, District of Kemer, Province of Antalya. In the framework of the project; it was aimed to reveal of Agro-Eco Tourism potential of Cirali, to disseminate of ecological agriculture in Çıralı and to be a brand in Agro-Eco tourism with their ecological products. Within the Project activities, ecological products produced by ecological farming and sustainable ecologic tourism are introduced to growers and operators by providing trainings subjects on eco tourism and ecological products. In addition to this activities, it was planned to prepare of Project partner’s web site for marketing of ecological products, to be created exhibition area and market place for promoting and marketing of ecological products. In the Project, panel on ecological agriculture and ecotourism, training activities related of eco tourism for producers, womans and operators and promotional and informational activities related to tourism firms and tour operators were carried out. Also, project brochures and information notes related to eco-tourism and ecological agriculture were prepared and delivered to producers, operators and tour guides. In this prepared Cirali Travel Guide, “Eco Holiday in Cirali” Project and activities carried out in eco tourism issues were presented. 2 Çıralı’ya Hoşgeldiniz Çok şanslısınız! Şu an,yüzyıllardır pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış,eşsiz doğal güzelliklere sahip Çıralı’dasınız.Bu tatilde gezecek,görecek çok şeyiniz var.Bu rehber size etrafı gezerken eşlik temek üzere Ulupınar Kooperatifi tarafından hazırlandı.Kılavuzda yer alan güzergahların çoğu yüzyıllardır kullanılan,antik güzergahlardır.Bu güzergahlarda yürürken hem doğayı ham tarihi tüm zenginliğiyle keşfedeceksiniz.Ancak;siz gene de elimde kılavuzum var kimseye ihtiyacım yok demeyin,bu yolları birde Çıralı halkına sormadan,onların anlatacağı hikayeleri dinlemeden gezmeyin. Genel Bilgi Antalya’nın Kemer ilçesine bağlı Ulupınar Köyü’nün kıyıya açılmış bir uzantısıdır Çıralı.Kuzey,güney ve batıda Tahtalı Dağı,Yanar Dağı,Omurga Dağı ve Masa Dağı ile kuşatılmıştır.Doğusunda ise Akdeniz uzanır.Şimdi bir ova olan Çıralı,bir zamanlar Çıralı Körfezi’nin önünün bir kıyı dili ile kapanması sonucunda önce lagün şeklini almış,daha sonra alüvyonlarla dolarak bugünkü hale gelmiştir.Ova ve deniz arasında kalan kumsal ise güneyde Olimpos Burnu ile kuzeyde Karaburun arasında 3250m boyunca kesintisiz uzanır.Bu kumsal dünyada nesli tükenmekte olan iribaş deniz kaplumbağalarının (Caretta caretta)üreme kumsalıdır.Aynı zamanda kum zambağı gibi nadir bitkiler de bu kumsallarda yetişir. Ulupınar Köyü’nün 900 m. yukarısında doğan 13 km’lik Ulupınar Çayı Çıralı Ovası ve sahilinin asıl mimarisidir.İçinden aktığı vadi yer yer 1000 metre derinliği bulur ve hakim bitki örtüsü çınar ağaçlarıdır. Çıralı’nın genel bitki örtüsüne bakıldığında birçok nadir ve endemik türe rastlanır. Bunlar arasında peygamber çiçeği, kimera ayı kulağı,gri tüylü sığır kuyruğu,topuz dikeni,sert tüylü emzik otu,testere dişli kayışkıran sayılabilir.Ayrıca iris,çiğdem,yabani orkide,anemon,düğün çiçeği, sıklamen de Çıralı’da yetişir.Çıralı sahili fıstık çamlarına da ev sahipliği yapar. Çıralı denince birçok insanın akılına önce Yanartaş gelir.Yanartaş,Yanartaş,Yanar Dere Vadisi’nin güney yamacında,üç ayrı yerde çıkarak yana doğal gaza yöre halkının verdiği isimdir.Burada dağdan fışkıran doğal gaz ilkçağlarda olduğu gibi kendiliğinden ya da bir kibritle tutuşturulduğunda hiç durmadan yanar. Olimpos,Olimpos(Göksu)Deresi’nin mansabına yakın kesiminde vadinin iki yakasında kurulmuş olan Likya Bölgesi’nin en büyük kentlerinin biridir.Kuruluşu Helenistik Döneme kadar giden Olimpos,M.Ö.100 yıllarında Likya Birliği’nin önemli kentlerinden biri haline gelmiştir.Kent doğu-batı yönünde yaklaşık 600 m.,kuzey-güney yönünde 250 m. genişliğinde bir alana yayılmıştır.Olimpos aynı zamanda Hıristiyanlığın da erken yayıldığı kentlerden birisidir.Kent 7. ve 8.yüzyıllardaki Arap istilalarından sonra,9.yüzyıldan 16.yüzyıla kadar Cenevizli tüccarların üssü haline gelmiştir.Barbaros Hayrettin Paşa’nın Akdeniz’de Türk egemenliğini sağladığı 16.yüzyıldan sonra,kent tamamen terk edilerek harabe haline gelmiştir. 3 Tüm bu doğal ve arkeolojik değerlere sahip Çıralı 1. 2. ve 3. Derecede Doğal ve Arkeolojik Sit statüleri ile koruma altındadır. Ayrıca; Çıralı Olimpos-Beydağları Milli Parkı sınırları içerisindedir. Ancak bu koruma statülerine karşın Çıralı birçok Akdeniz beldesi gibi aşırı bir insan kullanımı baskısı altındadır. Çıralı’nın plansız yapılaşma ve turizm baskısına yenik düşmesini engellemek, doğal, kültürel ve tarımsal değerlerini korumak ancak hepimizin göstereceği bir parça özen ve koyacağı katkı ile olacaktır.Çıralı’da amaç ekoturizm anlayışı çerçevesinde bir turizmin gelişmesidir.Ekoturizm ‘‘doğal bölgelere yapılan, doğal çevre korumayı ve yöre insanının ekonomik durumunu iyileştirmeyi amaçlayan sorumlu seyahat’’ olarak tarif edilmektedir. (Ceballos-Lascurain, H 1996) Burada turist,bulunduğu bölgenin korunması,doğal kaynaklarının sürdürülebilir kalkınma prensibi çerçevesinde kullanımı ve yerel kültürlerin yok olmamasına özen gösterir. Bu noktada ekoturizm; doğa yürüyüşleri, hobi amaçlı bitki ve yaban yaşamı araştırmaları,avcılık,su sporları,kış sporları gibi doğal ortamlar üzerinde yapılan etkinlikleri kapsayan ‘‘doğa turizmi’’nden ayrılır. Doğa turizminde doğal çevrenin ve doğal kaynakların korunmasına yönelik bir endişe olmak zorunda değildir. Elinizdeki rehberde size 11 gezi yolu tanıtılıyor.Bu yolların bir kısmı Likya Yolu’nun parçalarını oluşturuyor. Doğayla barışık,keyifli geziler dileriz. Bu rehberi okuyan ben gezilerim sırasında; • Doğaya karşı sorumlu olduğumu unutmamaya • Canlıların yuvalarına dokunmamaya ve onları vurmamaya • Bitki toplamamaya • Yöre insanına saygı ile yaklaşmaya • Hiçbir şekilde çöplerimi oraya buraya atmamaya • Evime dönerken yanımda yalnızca çektiğim fotoğrafları götürmeye Söz veriyorum! 4 Welcome to Çıralı You are very lucky!You are in Çıralı,which has been the home of various civilizations in history and also the home of magnificient natural beauty.You can enjoy many places,different activities during your stay here.This guidebook has been prepared by Ulupınar Cooperative to accompany and guide you during your visit.The trails and the paths specified in this guide have been used since ancient times.When you are trekking on such a taril,you will not only enjoy natural beauties but also breathe a part of history.This guide will help you with providing ideas and planning your trips.Still,Çıralı people have been a part of this nature and history,so please ask one of them and listen to the stories of these trails while enjoying one of the trails. You may also need their help in some of the trails,where history is trying to take its part over nature. Background Çıralı is an extension of Ulupınar village towards the sea.It lies within the borders of Kemer town in the city of Antalya.It has been surrounded by the Tahtalı Mountain ,Yanar Mountain,Omurga Mountain and Musa Mountain inthe North,South and west.On the east lies the Mediterranean.Çıralı was formed by the closing of the Çıralı bay with a spillway channel.It first became a lagoon,then was filled with alluvials and became a plain.The beach that lies beween the plain and the sea extends for 3250 meters(2.01 miles) uninterrupted between the Olimpos headland in the south and Karaburun in the north.This beach is the nesting and breeding site of endangered loggerhead sea turtles(Caretta caretta).It is also possible to see rare flora such as Pancratium maritium that grows on this beach.Ulupınar Stream that is born 900 meters away from Ulupınar village is the real architect of the Çıralı plain and beach.The valley that the Ulupınar Stream flows through reaches a depth of 1000 meters at certain points and the valley is covered with plane trees.You canfind many rare and endemic flora species such as Centaurea dichroa,Phlomis chimera,Echinops onopordum ve Onosma strigosissimum.Moreover,iris,wild orchid,anemone,buttercup and cyclamen are other flora that grow in Çıralı.Çıralı beach is also the home of Stone pine(Pinus pinea) Yanartaş is almost synonymous with Çıralı.Yanartaş is the local name fort he natural gas that comes to surface from three close but different points on the southern slope of Yanar Stream valley.The natural gas burns naturally uninterrupted since the ancient times. Olimpos city was set up on both sides of the valley towards the source of the Olimpos (Göksu) Stream and it was the biggest ancient city in Lycia region.It dates back to Hellenistic Age,and it became an important city of the Lycia Union in 100 B.C The city extends almost 600 meters in east-west direction and 250 meters in North-south direction.Olimpos is also one of the important cities during early Christendom,as Christianity diffused very early in the area.After the Arab invasions during the seventh and eighth centuries,the city became a headquarters fort he Cenovan traders between the 9th and 16th centuries.After sixteenth century,when Barbaros Hayrettin Pasha,the head of the Ottoman navy, established Turkish hegemony in the Mediterranean,the city was left to its own and to ruin. 5 Çıralı is under conservation due to these natural and archaeological beauties and values:It has 1 st and 3rd Degree Natural Site area and Archaeological Site status.Moreover,Çıralı lies within the borders of Olimpos –Beydağları National Park.Despite such conservation status. Çıralı is under threat due to extensive human use like other Mediterranean beauties.We can all contribute to the conservation and long term sustainability in Çıralı in the protection of natural,cultural and agricultural values,so tahat it will not be destroyed under the pressures of unplanned construction and mass tourism. Our mission is to develop ecotourism concept in Çıralı so as to protect it.Ecotourism can be defined as responsible tourism to natural areas,with the goal of improving the local livelihoods and protecting the natural environment(Ceballos-Lascurain,1996) Ecotourists feel responsible for long term natural sustainability of the region they visit and they follow sustainable development principles during their tarvels and respect local cultures.In this sense,ecotourism is different from nature tourism,which covers activities such as trekking,wild life research as a hobby,hunting,water sports and winter sports,where tourists are not expected to have a responsbility towards conservation of nature and natural resources. The quide that you handle introduces 11 touring paths.Some of them are involved in Lycian Way.We whish you a nature friendly, joyous tours. As a responsible tourist,who follws ecotourism principles,I promise; • Not to forget my duties towards nature • Not to touch org et close to the nests of animals • Not to collect plant species • To respect local people • Not to dispose my waste in nature,on the beach • To take only the photos of nature back to my home at the end of my visit. 6 Değirmenönü- Çatak Mevkisi (Ali Deresi Köprüsü) Bu yol Eski Antalya karayolunun hemen altındaki ‘‘Değirmenbaşı’’ mevkisinde başlar, Ulupınar Vadisini izleyen Çıralı yolundaki Çatak mevkisindeki restoran’da sona erer.Yaklaşık 3 km’dir.Bu yolun 2 km’sinde doğuya ayrılan diğer patika Karadere Boğazından geçerek Yanartaşlara uğrar ve Yanar Boğazına iner.(Bkz. Yanartaş Patikası)Patikanın başladığı üç ayrı kaynaktan çıkan suların birleştiği noktada antik bir değirmen ve bitişiğinde restoran bulunur.Burada çok sayıdaki su kaynağının nemli bir ortam yaratması nedeniyle vadi tabanındaki kayaların tamamı yosunla kaplıdır.Özellikle sonbaharda asırlık çınarların yeşil bir halıya benzeyen yosunlar üzerine bıraktıkları sarı ve turuncu yaprakları ve köpürerek akan pınarın suları doyumsuz bir manzara oluşturur.Yol üstünde birçok noktada pınar sularının terkibinde bulunan kireç çözülüp bitki dallarının etrafında birikerek traverten oluşturur. Değirmenönü- Çatak Locality (Ali River Bridge) This path starts at ‘‘Değirmenbaşı’’location just next to the Old Antalya highway.It ends at the Restaurant at the Çatak Locality on the Çıralı way, which follows Ulupınar Valley.The path runs for almost 3 kilometers.The path diverges at the second kilometer and this second path towards the east passes through Kara Stream Strait and Yanartaş.It ends in Yanar Strait(See Yanartaş Trail).There is an old mill,a restaurant and a spring fed from three different sources where the path starts.As various water create a humid environment at this location,almost all of the rocks at the bottom of the valley are covered with moss.You should take the path especially in the fall,when it is the most beautiful,as you can view the yelloworange colorful leaves of the hundred year old plane trees creating a contrasting scene on the green moss covering the ground and the white sparkling waters of the stream, flowing nearby.The springs here contain lime,which then dissolves,accumulates around the plant branches and creates travertine at many locations along the path. 7 Yanartaş Patikası (Ulupınar Vadi Yolu Bağlantılı) Değirmenönü’nden başlayan bu patika, yaklaşık 2 km. kadar Ulupınar Vadi Yolu’nu izledikten sonra ayrılır.Yol önce kuzey yönünde 650 m. kadar Ulupınar Vadisi’ni izler,daha sonra doğuya döner ve vadi tabanından geçerek Karadere Boğazına girer.Bir süre sonra Karadere vadisinin güney yamacında,dere tabanından yaklaşık 20 m. yükseklikteki bir güzergahı izleyen patika daha sonra güneydoğu yönüne dönerek yamaca verev olarak tırmanır. Kızılçam ve sandal ağaçlarının çok sık olarak yer aldığı bir yamaç üzerinde yükseldikçe Karadere Vadisi ve Tahtalı Dağının etkileyici görüntüleri ortaya çıkar.Patika,2.Yanartaş’ta son bulur. Yanartaş Trail (Connects to Ulupınar Valley Trail) The trail starts at Değirmenönü follows the Ulupınar Valley Path for almost 2 kilometers then diverges as a separate trail.The trail continues along the Ulupınar Valley direction in the north for 650 meters,thenturns towards the east and enters the Karadere Strait through the valley ground.The trail climbs for a short period,where it reaches a height of 20 meters on the southern slope of Karadere valley. Later,it curves towards the southeast and climbs diagonally to the slope.As you rise over the slope,you have a breathtaking view of Tahtali Mountain and Karadere Valley covered with Turkish pine and sandalwood.The trail ends at 2.Yanartaş. 8 Çatak Mevkisi (Ali Deresi Köprüsü) Sarmaşık-Olimpos Patikası Bu patika Çıralı yolunun 3.5 km’sindeki Çatak Mevkisinde başlar,Sarmaşık Köyü üzerinden Olimpos Vadisine inerek Çıralı’ya ulaşır.Uzunluğu yaklaşık 7.5 km’dir. Patika çok sık ve gür bir kızılçam ormanının içerisinden geçer.Bu yolda yabani ve aşılı zeytinlere,hayıt,mersin,kızıl pelit(pirnal çalısı)boz pelit,melengiç(yörede çitlenbik ve menekşede denir)çaltı,kesme(dikensiz pirnal çalısı),defne,yabani asma,yabani keçiboynuzu,tespih,sütleğen,kör dikeni,kiriş gibi birçok bitkiye rastlanabilir.Antik patikanın bu zengin orman içerisinden geçen bölümü fazla kullanılmadığı için yer yer çalı türünden bitkilerle istila edilerek belirsizleşmiştir.Bu nedenle rehbersiz gidildiği takdirde bu kesimde yolun kaybedilmesi riski vardır. Çatak Locality (Ali River Bridge) Sarmaşık - Olimpos Trail The trail starts at the Çatak Locality,which is at the 3.5 kilometers on the Çıralı road.It passes through Sarmaşık village and ends at Olimpos Valley at Çıralı.It is 7.5 kilometers in length.The trail runs through a very dense Turkish pine forest and is home to a diversity of plants.It is possible to see wild olives and olive orchards,chaste tree,myrtle,hol oak,boz-pirnal oak,terenebith berries,bay laurel,wild European grapevine,honey locust,Chinaberry/bead tree ,sea spurge.As this part of the ancient trail flowing through the forest has not been used much,shrubs have invaded teh trail partially and made it almost invisible at some locations. Hence,you should take a guide along this trail so as not to get lost. 9 Ulupınar Çayı Ağzı-Olimpos (Göksu) Dere Ağzı-Olimpos Gezi Yolu Bu patikada gezinize Çıralı kumsalının kuzey ucu olan Karaburundan başlayacağınız gibi,Ulupınar Çayının ağzının güney yakasında bulunan restoranlardan da başlayabilirsiniz. Bu restoranların arkasında Bizans dönemine ait bir kilise kalıntısı ve bir mağara bulunur. Bütünüyle kumullar üzerinde giden,yaklaşık 500 m. uzunluğundaki bu patikada bir kilise yıkıntısı,üç mağara ve Olimpos kentini denizden gelecek saldırılara karlı korumak amacıyla yapılmış sur kalıntıları görülebilir. Olimpos dere ağzından bir yol Olimpos Antik Kentine girer.Girişte en çok dikkat çeken yapılar yan yana buluna iki lahit mezarıdır.Bunlardan batıdaki Olimpos’lu korsanlardan Kaptan Eudemas’a ait olup,üzerindeki direksiz ve küreksiz gemi kabartması ve dört satırlık bir şiirle dikkat çekicidir.Mezarları geçtikten sonra patikadan sağa ayrılan bir kol sulu bir derenin sağ kıyısını izleyerek kentin ana yerleşim alanına girer.Yürüyüşe devam edildiğinde Olimpos Antik Kentinin batı girişinde bulunan bilet gişesine varılır. Dere yatağının oldukça geniş ve sığ olduğu bu kesimden karşıya geçildiğinde Nekropol (mezarlık) alanına ulaşılır.Nekropol’den sonra patikada doğu yönünde yüründüğünde Olimpos’un tiyatrosu görülebilir. Ulupınar Çayı Ağzı-Olimpos (Göksu) Stream Head-Olimpos Tarvel Trail Start this path either Karaburun that is the North end of Çıralı Beach or in the South of the Ulupınar Stream Head,where the restaurant are but also there are the remains of a church dating back to Byzantium empire and a cave behind these restaurants.The path continues along sand dunes and runs for 500 meters.You can view the remains of the church,three caves and the remains of the city wall,built to protect the city of Olimpos against the attacks from the sea side,along this path.A path through the Olimpos stream head goes into Olimpos Ancient City.At the entry of the ancient city,there are two remarkable ancient graves(sarcophagus).A path on the right follows the right hand side of the stream and enters the main settlement area of the city.If you keep following the path,you end up at the Ticket Toll in the western entrance of Olimpos Ancient City.After you pass across the very wide but shallow stream,you reach the necropolis(the cemetery).You can see the Olimpos theatre on the eastern side of the path after passing the necropolis. 10 Çıralı KöprüsüAkropol Çıralı civarındaki yürüyüş yolları arasında Çıralı’ya en yakın ve en kısa olan bu patika Çıralı ve Olimpos sahillerinin en iyi seyredilebildiği güzergahtır. Toplam uzunluğu 900 m. civarında olan patikadan Ulupınar ve Olimpos (Göksu) deresi vadilerinin aşağı kesimleri de çok iyi görülür.Patika,Ulupınar Vadisi’nin üzerindeki köprünün girişinden sahile doğru 100-150 m. ilerideki kalker yamacın eteğinden başlar.Yükseldikçe Ulupınar Vadisi ve Çıralı Sahili’nin çok etkileyici bir görünümü ortaya çıkar. Yol Akropol’un eteğindeki kayalık yamaçtan kumsala iner. Çıralı BridgeAkropol Trail This trail is the closest to Çıralı and also the shortest. You can have the best view of both Çıralı and Olimpos beaches and also lower sides of both Ulupınar and Olimpos (Göksu)Stream valleys along this trail.The trail starts at the bottom of a limestone valley 100-150 meters away (towards to beach)from the bridge entry on Ulupınar Valley.It is about 900 meters long.As you rise along the trail,you have a magnificent view of the Ulupınar Valley and Çıralı beach.The trail ends on the beach after passing through the rocks on the skirts of Akropol. 11 Olimpos (Göksu) Deresi Ağzı - Yöremeci Burnu (Çamlı Burun) Bu patika Olimpos Deresi’nin denize karıştığı noktanın güney yakasındaki yamaçtan başlar,Musa Dağının kuzeydoğu çıkıntısını oluşturan Yöremeci Burnunda son bulur.Sahilde denize çıkıntı yapan kayalık burnundan başlayan patika başlangıçta 10 metre kadar dik çıkar.Daha sonra güneydoğuya dönerek oldukça sarp ve sık bitki örtülü bir yamaç üzerinde verevine yaklaşık 150 metreye kadar tırmanır.Bu noktada ulaşılan Büyük kapı denilen kayalık bel ideal bir seyir yeri oluşturur.Buradan kuzeye bakıldığında Çıralı Ovası,Karaburun,Üçadalar ve Olimpos Deresi’nin mansabı;güneye bakıldığındaysa Aşıklar Kayası denilen,yaklaşık 300 m. uzunluğunda ve 30 m.yüksekliğinde çok sarp ve görkemli bir kaya yüzeyi görülür.Yöremeci Burnu’na gelindiğinde güneyde Ceneviz Koyu ve Musa Dağı’nın 500 m. yüksekliğindeki ‘ ‘Kızılyar’’ adı verilen sarp yamacı çok etkileyici bir manzara olarak karşınıza çıkar. Olimpos (Göksu) Stream Head - Yöremeci Promontory (Çamlı Promontory) Trail. This trail starts in the South,at a slope,where Olimpos Stream meets the sea.It ends at Yöremeci Promontory (headland) the northeast ledge of Musa Mountain towards the sea. The trailfirst climbs for 10 meters.Then it turns southeast and climbs further diagonally for another 150 meters through a step slope cevered with dense vegetation.You reach the rock cliff,called Büyükkapı, a scenic location where you can have spectacular views of Çıralı Plain in the North,Karburun,Üçadalar and the head of Olimpos Stream.If you look towards the south, you have the view of a grandiose and steep rock surface,called Aşıklar Rock,which is about 300 meters in width and 30 meters in height.You end in the Yöremeci Promontory with a breathtaking view of the Ceneviz Bay and the 500 meter high cliff of Musa Mountain called ‘‘Kızlıyar’’in the south. 12 Olimpos (Göksu) Vadisi - Musa Dağı Çıralı çevresindeki patikaların en uzun ve zahmetli aynı zamanda en manzaralı olanıdır. Bu nedenle yöreden bir kılavuzla gidilmesi önerilmektedir.Genel olarak Çiğli Dere Vadisi’ni izleyen,toplam uzunluğu 7km’ye yaklaşan,inişli çıkışlı bir patikadır.Başlangıç noktası Olimpos Antik Kenti’nin Olimpos Deresi’nin güney yakasında yer alan Nekropol alanıdır.Burada bir süre Nekropol’un altında ona paralel giden yol,Nekropol alanının orta kesiminde sağa dönerek yamaca tırmanır.Bu yol üzerinde defne,kızılçam,sandal(çilek),çaltı,sarı yaylak gibi ağaç ve çalılar görülebilir.Özellikle yöre halkının sarı yaylak adını verdiği maki çalısının yaprakları geç sonbaharda,sarı,turuncu ve gülkurusu renklerine dönüşerek enfes bir görüntü oluşturur.Sonbaharda sandal ağacının yer yer kırmızıya dönüşen gövdesi etkileyici bir görüntü sunar. Sandal ağacının yöre halkının çilek dediği ve severek yediği kırmızı meyveleri de bu mevsimde olgunlaşır.Patika,zirvenin biraz altında,Hayıtlı Göl denilen,bir bataklıkta son bulur.Çok zaman alan bir güzergah olduğu için günübirlik gidilmesi çok yorucu olabilir.İsterseniz uyku tulumu götürerek bir gece zirvede kalabilir,ertesi gün sabah ışığında koyları fotoğrafladıktan sonra geri dönebilirsiniz. Olimpos (Göksu) Valley-Musa Mountain Trail. It is the longest and the most difficult trail around Çıralı.Yet,it has the most spectacular views.It is suggested to take a local guide with you on this trailIt is a rough and hilly trail about 7 kilometer long which follws Çiğli Stream Valley.It starts in the Necropolis area,in Olimpos ancient city towards the south of Olimpos Stream.The trail continues paralel to the Necropol area till mid-way of the Necropol,then it turns right and starts climbing to slope.You can see various trees and bushes along the trail,such as bay laurel,Turkish pine,sandalwood.The trail is especially spectacular during fall;The leaves of the maki bush creates a magnifient view in late fall as they turn into different tones of yellow,orange and red;and the trunks of the trunks of the sandalwood trees turn partially red.Fall is also the season when the red fruits of the sandalwood,called ‘‘strawberries’’,getr ipe anda re consumed by the olcal people. The trail ends in the swamp called Hayıt Lake,slightly under the summit.Doing a trip for the day can be very exhausted since the trail takes too much time.If you wish,you can spend a night on the summit with a sleeping bag and take the photos of the bays using the morning light on the following day. 13 Karaburun-Atbükü (Maden) Koyu Çıralı’nın Karaburun Mevki’sinden asfalt yolu takip ederek Yanartaş’a doğru ilerlediğinizde, asfalt yol üzerinde Likya Yolu’nu gösteren bir tabela görürsünüz.Patika tabelanın bulunduğu yerden baslar ve kuzey doğuya doğru ilerler. Yol yamaca doğru hafifçe tırmanır.Kırmızı ve beyaz renklerle işaretlenmiş taşlar sizi buradan Karaburun’un tepesine ulaştırır.Buradan tüm Çıralı sahilini Olimposa doğru görmek mümkündür. Kısa bir moladan sonra,tepeden kuzeye doğru,yer yer denizi yukarıdan görerek Maden Koyu’na ulaşırsınız.Patika kumsalda son bulur.İçinde bol miktarda koyu renkli çakıl, kum ve kromit minerali bulunan kumsal,koyu renkli görülür. Karaburun-Atbükü (Maden) Cove If you follow the asphalt-paved road to Yanartas from Karaburun Locality,you can see a signboard on the road,showing Lycia Road.The trail starts from the signboard and goes to North.It slightly climbs to the slope.Following the rocks painted white and red,you can reach to the hill of the Karaburun.Here it is possible to see Çıralı Beach straight to Olympos.By walking to the North from the hill it can be reached to Maden Cove.The path ends at the beach.The beach, containing muddy pebbles,sands and chromite seems muddy. 14 Hayıt Gözü Patikası Bu yürüyüş patikası, Kumluca-Antalya asfaltından başlar,Ulupınar Çayı’nın doğduğu yerdeki pınarlara uğradıktan sonra bir U dönüşü yaparak yeniden asfaltla birleşir. Ulupınar Çayı’nın asfaltın üst bölümünde kalan kesimine Hayıt Çayı denilmesi nedeniyle bu çayı besleyen pınarlara da ‘‘Hayıt Gözü’’adı verilir.Antik dönemlerden beri kullanılan bu patika,Kumluca-Antalya yolu üzerinde Beycik yol ayrımına yaklaşık 1400 m. kala Gökbel denilen mevkiiye varmadan hemen önce, Çam Tepe’nin güneyinden Batı’ya ayrılarak başlamaktadır.Çoğunlukla ahlat,ardıç (andız), boz pirnal ,tespih, hayıt, melengiç,yabani asma ve nar ağaçlarından oluşan bitki örtüsü,özellikle sonbaharda yeşilin bütün tonlarıyla diğer renklerin harman olduğu bir görüntü sergiler. Hayıt Gözü Patikasının dönüş yolunda, Güzle adı verilen antik tarlanın aşağısında,yolun sağında kireç taşından yapılmış yaklaşık 2 m. çapında antik el değirmeni bulunur. Hayıt Spring Trail This trail starts along the asphalt road of Kumluca-Antalya,continues through the springs where the Ulupınar/Hayıt Stream is born,then makes a U-turn and connects with the asphalt road again.The part of the Ulupınar Stream over the asphalt road side is called Hayıt Stream. Thus,the location where the springs come to the surface of the earth and become tributaries of this stream are called ‘‘Hayıt Spring’’.The trail has been used since ancient times.It starts where the road diverges. You follow the trail that goes west from the southern point of Çam Hill. You come across of mix of trees and shrubs such as wild pear(Pyrus amygdaliformis),juniper, boz-pirnal oak, chinaberry tree,chaste tree,wild Europeanvine, pomegranate and terebith berries,which provide a spectacular view as the tones of green mix with shades of other colors. On Return Path of Hayıt Spring Trail,there is an ancient mill of 2 m diameter and made of lime on the right side of the path and the below of the ancient field named Güzle. 15 Üçoluk Yaylası Gezi Yolu Ulupınar Köyü’ne ait Üçoluk Yaylası’na eskiden yayan ya da hayvanlarla gidilirken,günümüzde otomobillerin dahi gidebileceği bir yol haline dönüştüğü için bu güzergaha patika yerine ‘‘Gezi Yolu’’demek daha doğru olur. Denizden 1450 m.yükseklikteki Üçoluk Yaylası’na Beycik Köyü üzerinden gidilir. Antalya yolu üzerindeki Taşlıçukur Sırtı mevkiinden ayrılan Beycik yolu oldukça virajlı ,stabilize bir yoldur. Yol Beycik’ten sonra yukarı yaklaşık 1 km. daha devam eder ve sonra batıya dönerek orman yolu olarak yayla merkezine ulaşır.Özellikle Beycik’in üst kesiminde peyzaj olağanüstü güzelliktedir.Sonbaharda yaprakları sarıya dönen tespih ağaçları,çitlenbik ve pirnal çalısı ile birlikte bir renk cümbüşü oluşturur.Yayla yolundan Çıralı ve Kumluca ovaları da çok iyi görülebilir.Tahtalı Zirvesi’ne en rahat çıkış yolu da Üçoluk Yaylası’ndan geçer. Üçoluk Plateau Travel Trail The road was commonly used by Ulupınar village for seasonal mişgration to Üçoluk Plateau where people would either walk or use animals as the means of transportation. However,today ,the road is wide enough that even a car can pass.So,it would be beter to define the road as a ‘‘travel path’’ rather than a trail. The path to the 1450 meters high Üçoluk Plateau passes through Beycil village.The Beycik road,which diverges from Taşlıçukur Sırtı locality on Antalya road,is a gravel road full of turns.The path continues for another kilometer after Beycik village,then turns west and continues as a forest road.The scenes especially after passing Beycik are breathtaking.The leaves of chinaberry trees turn yellow in the fall and create a blazonry with the boz-pirnal oak and chaste tree. You can have a great view of Çıralı and Kumluca plains from the path to the Plateau.The best climbing route to Tahtalı Summit also goes through Üçoluk Plateau. 16 Çıralı Çevresinde Tekne Gezileri Çıralı’nın kuzeyinde ve güneyinde yer alan koylara günübirlik tekne gezileri yapmak da mümkün.Bu geziler genelde Çıralı sakinlerine ait,her biri 35 kişilik,14 m. büyüklüğündeki gezi tekneleriyle gerçekleştirilir.Yapılan tekne turu Çıralı sahilinden başlayarak sırasıyla Karaburun, Küçük Boncuk, Büyük Boncuk, Atbükü, Beycikbükü ve Tekirova büküne uğradıktan sonra Phaselis sahilinde son bulur.Bu rota üzerinde farklı kayaç yapılarına sahip Musa Dağı ve Karaburun’un oluşturduğu siluet çok etkileyicidir.Tekne dönüş yolunda bu koylara uğramadan,doğrudan Çıralı’ya gelir. Güneye yapılan tekne turu Çıralı sahilinden başlayarak,Ceneviz ve Sazak Koylarına uğradıktan sonra Adrasan kıyısında sona erer.Özellikle Ceneviz Koyu antik dönemin çok önemli bir doğal limanıdır.Pırasalı Ada,Sulu Ada ve Beş Adalara da gidilebilir. Boat Tours Around Çıralı It is possible to take daily boat tours to the bays to both the North and South of Çıralı.You take such a tour usually with the boats of Çıralıu locals,each of which is 14 meter long and have a capacity of 35 people. The tour to the North starts at Çıralı beach.It crosses through and stops Karaburun,Küçük Boncuk, Büyük Boncuk, Atbükü, Beycikbükü and Tekirova coves,it ends at Phaselis beach. The scenes of Musa Mountain and Karaburun are really magnificient.On its return,it does not enter any of the coves and comes directly back to Çıralı. The tour to the South starts at Çıralı beach.The boat stops at Ceneviz bay and Sazak bay. The tour ends at Adrasan coast.Ceneviz bay has been historically a very important bay.It is also possible to visit Pırasalı Island,Sulu Island and Beş Islands on this tour. 17 Lütfen Yapmayın! Please do Not ! Çıralı Kumsalı, dünyada nesli tükenmekte olan iribaş deniz kaplumbağasının (Caretta caretta) yuvalama kumsalıdır. Yuvalama dönemi olan Mayıs ve Ekim ayları arasında, lütfen aşağıdakileri yapmayın: Çıralı Beach is a nesting site fort he endangered loggerhead sea turtles (Caretta caretta). During the sea turtles nesting period, from May to October please do not the followings: • • • • • • • • • • • Yavru deniz kaplumbağalarını elinize almayın. Do not touch or handle marin turtle hatchlings. Kumsalda ateş yakmayın. Do not light fires on the beach. Denizden itibaren 35 metrelik alan içinde şemsiye dikmeyin. Do not stick umbrellas in the sand within the 35m zone from the shoreline. Kumsaldan görünen ışıklarınızı perdeleyin. Do not permit any uncovered lights to be visible from the beach. Denizden itibaren 35 metrelik alan içinde kumsalı kazmayın. Do not dig in within a 35m zone from the shoreline. Kumsala ve denize çöp atmayın. Do not litter the beach or dirty the water. Kumsala gece eşya bırakmayın. Do not leave your belongings on the beach at night . Evcil hayvanlarınızı kumsalda başıboş bırakmayın. Do not leave your pets unattended on the beach. 1 millik sahil şeriti içinde teknelerle 5mil/saat üzerinde hız yapmayın. Do not exceed the 5mil/hour speed limit within a 1-mile zone from the shoreline. Kumsala motorlu taşıtla girmeyin. Do not bring motorised vehicles onto the beach. Kumsalda gece ışıkla dolaşmayın. Do not walk the beach with a light g source at night. g 18 S.S. ULUPINAR ÇEVRE KORUMA GELİŞTİRME VE İŞLETME KOOPERATİFİ S.S Ulupınar Çevre Koruma, Geliştirme ve İşletme Kooperatifi 2000 yılında Ulupınar Köyü üreticileri,Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD),Güney Antalya Turizmi Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği(GATAB)ve Kemer Kaymakamlığı tarafından kurulmuştur.Şu an 53üyesi olan Kooperatifin amacı bir yandan ortaklarını ekolojik üretimde bulunmaya teşvik edip, sürdürülebilir yeni iş alanları açarak köyün ekonomik,toplumsal ve kültürel gelişimini sağlamak; diğer yandan da Çıralı’nın yapılaşmaya yenik düşmesini engelleyerek tüm canlıların doğal bir ortamda uyum içerisinde yaşamasını sağlamaktır. Ulupınar kooperatifi 2000 yılından beri bu amaca uygun olarak köyde ekolojik tarımı ve ekoturizm anlayışını yaygınlaştıracak,sahile yumurtalarını bırakan iribaş deniz kaplumbağalarını koruyacak projeler yürütmektedir. THE ULUPINAR NATURE CONSERVATION, DEVELOPMENT AND MANAGEMENT COOPERATIVE The Ulupınar Nature Conservation, Development and Management Cooperative was founded in 2000 with the initiative of local people,Turkish Society for Natura Conservation,South Antalya Tourism Development and Kemer Governorship.Currently,the Coorperative has 53member.The aim of the Cooperative isto ensure maintenance of a healthy and sustainable nature where all the creatures live in harmony based on the principles of preventing excess and illegal cans truction in the area and encouraging organic agriculture among member farmers.Ulupınar Cooperative has carried out various projects to fulfill these goals which has resulted in development of organic agriculture and ecoturism in Çıralı and establishment of protection measures for Caretta caretta that are nesting on the beach. 19 Bu Gezi Rehberi T.C. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı’nın desteklediği < ÇIRALI’DA EKO TATİL > Projesi kapsamında hazırlanmıştır. İçerik ile ilgili tek sorumluluk (S.S. Ulupınar Çevre Koruma ve İşletme Kooperatifi)’ne aittir ve Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı ve Kalkınma Bakanlığı’nın görüşlerini içermez. T.C. GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI ANTALYA İL MÜDÜRLÜĞÜ GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI ANTALYA İL MÜDÜRLÜĞÜ BİTKİSEL ÜRETİM VE BİTKİ SAĞLIĞI ŞUBESİ Tel: (0242) 345 28 20-21 bus@antalya.tarim.gov.tr antalya@antalya.tarim.gov.tr www.antalya.tarim.gov.tr