Aile Planlaması ve Kadının Toplumdaki Yeri
Transkript
Aile Planlaması ve Kadının Toplumdaki Yeri
1 AİLE PLANLAMASI • Ailelerin istedikleri zaman istedikleri sayıda çocuk sahibi olmaları demektir. Ancak bu isteme doğumların ve çok doğumların anne ve çocuk sağlığına etkilerini bilerek, öz sorumluluk alarak yapılan bir tercih olmalıdır. – Ailede istenen çocuklara sahip olmak – Planlanmamış doğumların önlenmesi – İstediği halde çocuk sahibi olamayanlara yardımcı olmak aile planlaması hizmetleridir. 2 • Aile planlaması ailede doğurganlığın düzenlenmesi ile eş anlamlıdır. • Doğum Kontrolü: Ailelerin çocuk sayılarını kontrol edebilmek için aldıkları önlemlerdir. Bunun için çeşitli yöntemler vardır. 3 DOĞUM KONTROL YÖNTEMLERİ • • • • • • • • • • • • Periyodik Korunma Geri Çekme Laktasyon Amenoresi (Emzirme) Hormon içeren Haplar Enjeksiyonlar (İğne ile hormon yapılması) Deri altı çubuk (implant-hormon içerir) Rahim İçi Araç Vazektomi (Vas deferenslerin bağlanması) Tüp Ligasyonu (Tüba uterinaların bağlanması) Kondom Diyafram Spermisidler 4 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmalarına Göre Gebelikten Korunma Yöntemi Kullanımı (2013) • • • • • • • • • • Rahim içi araç--------------------17 Hap-----------------------------------5 Kondom----------------------------16 Tüp ligasyonu----------------------9 Diğer modern yöntemler--------0 Geri Çekme------------------------26 Diğer geleneksel--------------------1 Toplam-------------------------------74 Yöntem kullanmıyor--------------26 Modern yöntem kullanan-------47 5 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırmalarına Göre Gebelikten Korunma Yöntemi Kullanımı 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Doğum kontrolunda hormonal yöntemler 17 Derialtı (Subdermal) implantlar düşük doz progesteron salgılar 18 Depo enjeksiyonlar (İğneler) • Progesteron ya da östrojen progesteron içerir. 19 Rahim içi araçlar (RİA) 20 Rahim İçi Araç • Ülkemizde en sık kullanılan modern doğum kontrol yöntemidir. 21 BARİYER YÖNTEMLER Kondom, Diyafram, Servikal Başlık, Spermisid 22 Kadın kondomu kullanımı 23 Erkek kondomu kullanımı 24 Spermisitler • Köpük tablet, ovül • Krem, jel • Film tablet • Kimyasal olarak spermleri öldürür 25 Diyafram 26 Diyafram ve spermisid 27 Servikal başlık 28 Tüp Ligasyonu 29 Vazektomi 30 DOĞAL AİLE PLANLAMASI YÖNTEMLERİ • Laktasyon amenoresi metodu (Emzirme) • Fertil dönem süresince cinsel ilişkiden kaçınmak (periyodik korunma)(Takvim Yöntemi) • Koitus interruptus (Geri Çekme) • Billings Ovülasyon Metodu (Servikal mukus yöntemi+Bazal vücut ısısı yöntemi+Servikal palpasyon yöntemi) • Abstinens (Cinsel ilişkiye girmeme) • Doğal yöntemlerde başarısızlık hızı yüksektir (%230) 31 Koitus İnterruptus (Geri Çekme Yöntemi) Cinsel birleşmede erkeğin vagina içine değil de dışına boşalmasıdır. Ülkemizde en sık kullanılan korunma yöntemidir. Avantajı doğal bir yol olması, fakat cinsel ilişki kalitesi ile ilgili sorunlar yaşanabilir, istenmeyen gebelik sıklığı bu yöntemle korunanlarda yüksektir. 32 Emzirme • Doğumdan sonra loğusa adet görmemişse, en fazla 6 aya kadar ve bebeğine de su bile vermeden gece ve gündüz acıktıkça sadece anne sütü veriyorsa emzirme anneyi gebe kalmaktan korur. 33 Billings Ovülasyon Metodu • Adet döngüsü boyunca doğurganlık dönemlerinde serviksden gelen akıntının tipi ve miktarı, serviksin biçimi ve kıvamı ile vücut sıcaklığında değişiklikler olur. • Bu yöntem bu değişiklerin izlenmesi ve kaydedilmesi temeline dayanır. 34 Takvim Yöntemi • Fertil günler aritmetik olarak ovulasyonun bir sonraki siklustan önceki 14. günde olacağı, • Yumurtanın ovulasyondan sonraki 12-24 saat arasında döllenebileceği, • Spermin kadın iç genital organlarında 2-6 gün canlı kalabileceği varsayımı ile hesaplanır ve bu dönemde cinsel perhiz uygulanır. • Güvenli değildir. 35 Acil Kontrasepsiyon • Gebelik için önlem alınmadan gerçekleşen cinsel ilişkiden sonra, istenmeyen gebelikleri önlemek için kullanılan yöntemlerdir. • Postkoital RİA uygulaması • Hormonal acil kontrasepsiyon 36 KAYNAKLAR • Hatcher RA, Kowal D, Guest F at all. Contraceptive Technology: International Edition, Çeviri Editörü: Ayşe Akın Dervişoğlu, Ankara, 1990. • Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etüdleri Enstitüsü, TNSA 2013, Ankara, Kasım 2014. 37