SIYASAL BiLGiLER DERGISi
Transkript
SIYASAL BiLGiLER DERGISi
ANKARA U N S I Y A S A LB i L G i L E R FAKULTESI DERGISi c,LT: jcxrv Eytutle6e -:I9INDEKILER- o{ Di 1i ,. !J\r D.gu Anadoru$rulu r GERAUD,c S.rrzER (t!yi!o: Dr. Oa ozAN rA) - Fmn ,.D.". \',kr'",, ",,.."..,.,,";. ru'*iycde siysar lryd rc sal.sor ^hmh' cdik lRroBA lrislr{i TiirNircderan ... ... ... Dr. al6cddinSENE! . ... r Esi,str* 0 ne 1fdd i t-!_I Dr.ud cAKrcr hor Dr.r{$b Dr Lrit eaK'cr Dor.Dr.\$( 1! lc vc D,r ?olitikallirhsi AqEDdan IKINCI DONYASAVA9INDA TiJRKiYE'DESIYASA!HAYATVE SAG- SOL AKIMLAR KONUNUN?I-ANI IT - T939. 19{5DONEMINiN SiYASAL,EKONOMiK.VE TOP. LUMSqL H,{YATINI ITARTI-ANDIMNETKENI.ER A - Iq Dinanik Unsnrldr t 2- Tiirkirlnin Toplunsal Yap$r Yijnetici Tabaka (Bnrohasi)n. yijrcrim ret a) GenelNiteliEi b) Eko@mik&ncr: Ddletqitk c) SiyasalApo: Tck Pd.i - B - Dl9 EtkEn:Savat III _ 1939.1945DONBMiNDE EKONOMiK VB TOPLUMSAL A- Toprat Al6'nb Bdjuvalarnasr !c Burjuvuinin 1) 1e39?ati orsnti Degi$iklili 2) SivagEkonomisi:Milli K B- Biirolr6jnin GiiclcnenBurjuvaryb qautnar: Var- C Bn.ok.asinin CiiqlenenTopmt AEalanyl. Catrnasr: l) Kdy Enstitnkri Kanunu 2) gjlrciyi Tolr.Uandrma Kannu A'BaskmoRAI 223 1939. 1945D.'NEMiIIDE SiYASI IIAYAT A Siyasalltuyat, Altmltr, ve Biirokasi 1) "En Bnyi& Tehlike' Broinni le Ncdmi 2) S. AIi.N, Atsz ve 1944Irke rk re Tmnc * Da- c V Bdjurazinjn siyasal ikridah Adaylqmt Ko}ms T939. I9I5 DONEMiNDE SIYAS,{L AIOMTAR 1) lsranbd eEvresi:Tan 2) Ankaraqdresi: Ylrt vc DiinYa 1l N. AlsE Koltr 2) Rcha olu Tnrk(an Koh r-GtRr9 Bir iiltenin sn,f vaps rc likir di?tvi ile d'9 politiklr a':slF bi,inlirin k'n tl .c(:n D' rk'lde d,Lr i;kr t...ls(ci;1.-. g " ' [ ; d i i . \ d ? b " l ' . e d s . t u l d r D ' g c rb " d e v j r J eb i r i l r e i n Js Do,iiiLsr ,e u'unrrdb' a.andi"ievhTler: o dledek'ePdcn i ^ l , . s , . . n ' r r n l a e o . j ^ , o m f ' n o m' a i r a n r ' D t p o f r ' 1 "$ l r m l e ' i , r g e m " ni n , h D \ ' \ J h ' , n t hd c v\ar J ?.tr'l u l a r l t n n a v d ' y a c a la n A m a \ r i ' l a r L J ' 3 b u n j ea $mrr omeF b r j l T a s . lir.li,r('venin r.o'esavdnn, R- -;d*d,. t ak*-&t i;. .;;;; (,b" -;,, r.a*, *""i- ".t. Eu,u*, c re?. BiaL, oo, dEFJn Sovleu druk h $1uq -r' ore& brrdi *i""'.. ; .amr d4 pon'rada qn' bn-rougu -oh decr' r'b hu .d!F 'i rorutuk ,om si'nd i ,-'x eb ."r.' di'.-." " b ' Is(or.6!d. *kE!k ,'db'dFrts".yelu1r' bk tr.r !!. d"*.,b.;""d.' iFdv dk;& d *hbsn 3*a$df. a b.li-!i! 6Eer. vill.n hr dir hi6"i5@ cnlD lq ditcn.Drg lolnita ilirkisindc durun bdyle olnakla lirlikle, kNa sincli olalann{ii dovrclerdebu siiftq: bi! nnddEr iqjn 1e6ine diincbilr.ekre, uluslanran durum J,ani d$ etken ijlkcnin iq dimni Einc iistiin dutuna €clerck iilLe.in enf ydpBna, iq politikasrna ve fikir *,ml.nn. kuwelle etki yapabilmckrcdir. bu ilirLiyi sava5Tijrkjycsindei.ele nek re stizii edilen tcrsiE irleyisi kanniamskrr. II _ T939. 1945 DONEMiNiN SiYASAL, NKONOMiK, !E TOP. LUMSAL HAYATINI $ARTLAND a - Ie Dln.nnt umurlsn I Tntkitenin T.pLLntul Yap6l air mkeni. toplumsalyapDDr,yani smrlial dutumunu, btr s. rfl.nn bi.birleiine !e d$anya lar$ tuiunlarnr hilmcl, o nlke. nin siJas.l ve dnrain$l i!ya!n' incclemcdeen itnde selen unsd d r l e l c . l o $ d d - e ni a i r . i J a . r h a l " ' , " ' . ) . ' . J b i L h . n u . \ i r , Kunnl$ srvagr vern biinyenin ioplumsal yap6rnr, bu ,aprnD o id-ihe tada. geqirdiEi ev.inleri bilmet serekir. Cagmpda sitlilqc y!)€mlagmakb bulunan anrkmperFlisi niimdelelerin ilki olsn T0rk Kn.tulur Snvar bir halk srvai, mrdr? Yani halk larafmdan batlarlbr$, yiinetilnis, sonuglandnlnr\ bii salar ndf2 B! sorunnn celabr haynltr. Kendisinin hiebi. q,kan bulunmadan, s.f esener sn lann g*arlan iqin Ycncn ciillerin. den Kalkis karlatua ladar her sava$h ileri snriilen Tn.L halkr, bu kez Anavai.n rehli*crc girincc iaydi haydi savasac*br, rc s.!a9 m$rr., falat Kurlulut Salallnu mororu Tiirk Kiiylnsij degildir. Son yrlnD olan kiiyln il cell on tll iqinde cephden ccphcyc totnaktr hcye yijnelre. iki toplumsd eiie lrrdr: Topmk Alan Ticart v. Biirok.lsi. Birincisi topBEr, dnkktu elden si.lecAi Blrjlvas igin, ihi.cisi ise Ulusal BaFnszl,k'sibi bitukm deEerleresship olduEu igin rc olaylardd iincn olmayr, rasam snrdaimel icin se. rekli say&lbdan ihrilale ii.ayak olmudardrr. Daha sa!a.! yrllannda kutulan Bi.inci Biiyij* Millel Meclisi nyeloinin loplunsrl ka; lenlerinc bir sijz atna!, Kurlulu9 Sav.trnrn Toprak AgasnTic.rei yaplld,gn sla,mk iein Bujuv.n biletidi ve Biilokmsi trlflndm yeldlidir Nirekin bu neclh % 60 Biirokrai re % 40 E rattan ney (, F*d*r.k tl hd@, Mass.,MIr TU(IYtr'DE SIYASALIIAYAT VII SA't SOJ-A(I[NAR zll Dcvrimi yapan biinye bijJle olunca,dcvrim sonray kr.ula.rk olsn dnzcnktr!inilnazolarak d.\rimiyapan LopLun*LgiisrcF Ciig. lcr i sikarna irhl.cckrir Bi,mknsiyl r. yitnrlim f. \.1.s DLu,.a cr[rn !6rcf+in,]/ glbi, bn Loplumsalgijg gerqekanlanda bi. s n,l say,bmrz. zar.n, ol,uyup Biircknt olnak iqin bdirli In rk.. nonik siiq g..ekli oldnFndan, Biirokmsi de ra.hkl, sn,flarn 90 cukli,lnd.n gelmekr.di..Bu durund. rilrkile Cunrnuijeh.i. si yxsal fe diirii.sel har-.!na, dohyr,vlu burada clc aLnan dijnemin lcnel hi\Nn., ad, gecenroplumsalgnql( egenen oli.rk... Baylecejliizrnr dn2.diyle kulvdllenmeyebaslryamk l3s6 iop Ek !asan)la giic! iescil .dil.n \c yrlrs ticrfer b!fju$en! di,dns. ney. barlayr! Tormk AEarnnr bu bu.jL'vrlasmi \ii'ecini, Ku,ru lur Sa\as, bnyiik iil!inl. lizLand'.m'nr. Burad. d,5 clkcnin, ulus lRmmn durlrnli iq politikryr yrpig' hplandff' dkl sij/ ronusu- : ron.L' rtLtd (Bn'ok)Et)tt' \iinltit Ftt,rl^i a) cenel Niteligi ondokuzun.nynzr- r v.nociyr dck topmk niilkiyeiinin oln,rdr-il bjf osm.ill hpxrrnrlugundr i*din ar.cl.rr Fnermerlili d.hrErll! biirijk ijftn kxzrn3trBiirckrli, Tijfkjv.iin rotlL'tusrl jarrrdin sonrr, incelediaimizdcrenin korulhrnr oluril,3n Dn Tii.k Dcvrimini Japan roph,msalgiiqlcd Topmk A!1n-Tcirel Rurjums r. Bijrokrrsi oh.ak saym\trk. Bu iki nnsurun Llfltrli. si',d., .!n'1" liar.rn,nr olur!trxD .ek!nodrik okar brrliEi, \e !tr. n,l li lln.i" kaunnlann,n ikhi dc niikcnrnrelenmL,rcurolm:kll hirlikl. Bijrok.asjdc .ekononik q'kr,' k:vmm, m.rcul deEildjr.r' Bu .ophrmsrl!n(rc .inf bilinci, bulunmy, hdn dr !Lon!mlk srklr yokllaun! tcbli edsb lmrsi (in epey tnwrili bif sL. kilde bulunma$ BiirokmsnrnrLir rnrf ollrlk.ilaya crkma'na v.r h I ckononik Lrk,r si!Ldr!, in(nlbri sonE ordunul !D 17 n?rlko iqilde hacorru hikiiddirh meo rinirldc BUrcLE G) cq$kh 5u! orusutru 6otulniu dddu@al orr .212 Dnrum biirlc olun.tr, Lir rll.lnlran re iirerm araqhr.rn mi,lkiJcrnre!'hip bnh'nmrran Biirokrsi bu .qllr. srhir bnh' .an rc 3in, g!.q1ike.sijrrcnrn f!.nen snntrrr k ir krndi crki.ir nxrl koruyr.xk, nri iIliJardi LJ]dr,r,rbrra.x.rktr: Biir!kn:i llndGi (in yrsimsal ijncmi otr. b! $ u, iD,a.'. ansndaki .lcng!!i Lef ne llh:sna olu.sr okun siirdiim.).r crl's.L[ $kljtr. d c c d z a n i l l n r i J rH i r. b r n n l r n l l r x s i i . l e n . i k r k r r . b z r t r l c rlmasnr izir tunrv.c.k, br i,idx rkri.l!.ni sridinT-"ninen onem li korulu ohrrk iilkedeki $,1 kavernn' dlimr !\exr de rurnrk jiin Trk Pr,li rr l)$ldqillu n.cfurkor d. giirecclimt eibi li.r s n r o k r r \ n , i n ' r J r k j r r ' D i it r , p l u r \ r l b i j n y c s i ! i n r L k i v r i r . tulnrn bny (! \anoil khn !niJ riji,c' di f! \cle\li'l.i lt\aca n/ .r'n.:li !..!ki, Bu ul,kin,tr tinr.liin IJk.f.\inj i,k.lrlj, Fltx.. dx sijTiicdrlmit Lulunrn snrllx.xmn d.ng.yi kormx \xy.\iiJ. ik. rida!., ko,urdx o|{'!!ru h!nfdrn {krrfrxrrrk serck,r Bijyl. bif :maf siiilln 6i' frls.lr dolrs pcr.!, llafak rrdikrllikrdr ,. ger qck dc\ri'nrili*r.n uak, r!plunuD ,r dir'rlekri!ini yr!rnarnala i".!, \ tr.\ , ,, L, r", d, .rurqr ,,].i'!rn snr Lrn lrrx rrL lrrLr kuLr.rlu DA r. dreslnc ,lo v.r...k s.kild. kdlhnmrJx qrl'rr.rk.r niirokrJsi bu rcurJr siyrsal :landr Tek Prniji, ekonomik ahnd: D.fl.tr;iLisl liilt!,.l alxndr d: De\rinn.n i.rL cdrr!1, biri,r bu xrlqltrrla t.p. l L m r h i L r n l . o d j n n c l se ! l ' i a c r k ! , T l b i i b u b ( , n l ! ' d r n d L . r irlcnu .bplrnrl rlmen, LC e.'!rk ,]effiDlcr J!!il ,[ :n!xk F. lrrn' ratni', rder !r ril d.Sirtialn'si ecr.k.n ;:c! olan n,dinr ilir kilgine dokunam'J-an nnrsnr {lf!isi(llkL!r i!u nd! o]]f]k!f. Pcki dufl,nr Lijr'l.dir d. nrd.n bilh:$x d.\lctEilili in.clcfkc. B ' o \ . ' j ' - . ' r ' . 1 ' . \ ' . ' sn'Ll.nr raran.a olnx(rrdi.r Eicf Bn.okrxsi ropluJndrkiditcni dcvarL.rr rnrk isrj\!'sr, rkon!nrik.iruh ug.m.D n l oL'nai d! laytr'11tr[d']isiyl. bjltgiiirilrjdar kxvsrsn: !irir.b hc.k .n yrk,n JI\r ' ,. . J'r,.,. L .lt.ccklir Burldi liirokmsnrin Kiiriik BurjL,m diye rdhr.lnabi 3i) dEt:tri, rufi BftorQ5\i'n' t !F SA' sOL AKtrITR h.cijfriz rrhxi bi. sn,lirD -rcln.krr .ldo!u :Jr,tcli hiiriik anon *annniakhd,.. !u.o,f kakeni ce,ceEiiBii.okmr ?iir.rD i Qhar .,!a kx,!r iqe.dekizcngiJiirnJna!, hJ!x cumm.iydren so'n k.D. 'li\ltrjn ne bjr mikraf burirtrrlarntrs oleu$' jl! hnkiin.er aiirok nsirljn uDrnur nr,l'n'n iltxrlxnnr dolrdrn dos'!!a ki'n ak nrx!d, iinc!..!k1r. Biirotins, .nrak k.ndr ziimtsiirii $lidlr nn lehdil cdildilj,i lijfdiiiii \! c Bo.jL'rariyle !xh$xc:k!r. tu dnrum,Fni Bntuk.rsinrn rn.td! bufiltrar,r Lika.t.'nnr kx'i 9'k nlvN olgnsu,gen. tsii.okmsnriDri'Ihr {lu,acJ! ruinra lokrrh ikridard. krlJ.a fuL.Ic!i\lc (clirtuelnedir tsr ijnenni ccl!.k \ij. ^!dco, roph'n n d lnlokli!i i.2b' eeli$n B!fju1J,nril .'L!rhnnl ursrn hif r'ar.rirn hl(imL !ir:)a qltulk!r Bn !elirkili d!,bin' D.\.l.tqili*i irr..l..ki Je ginc..!i/ ) 3 0 r , . , . . , d . . t ! t . i , \ D , , a , \a , , i D t r . Binrkmsi yJncrim Lclsrleri,ii.ko(inik xlxndr Devteiqitik ur€nlanun.d: canerdi. Bnnnn ixnrsmxe.r cirirnrcdri .n( h i \o.un iiTcrlide diisijrr'!ht g!rck.. Ay., Bnrokrrsi, bu ck.irini fo irjkrrn, n.!.n KodulL'r sarlnn,n L!m.n cirrindc ursrlxin: .r'\, D.J.n 1923Izmif Ikth:t I(oD-qrcs] t,rlrnldl lihual r..ko nom izl.n.yc gidilnriJlir: Bu sorununcevrbnn trncrk Tii.lirenin rotlu'nsal)rptrr gitijniitu xlamk rcr!bilii't. Kunuh,s sarar ef , . / J l - r i n ee d n m c y . b r ! L r u L r , . l l h r D l ! k ! . o n r l l e ! i d i l m o s i ( i n b x s k , ):pnniin.. Bu.n'u/i,ri,r Eiillennrcsh,in*.nd si cii D. JrnLi b; khlilc dolurdugun!, bu polnikxdr. l,iitiik zxrar gijren hxlk kia. leidnr bir blijuva p:dci ola.rk oirya q,ktri ScrbcsrFrlala !n!ln,rd,k d.rc.dc dcicklcmcl.irc kadrr rnlrFm:\rn Biinik. ,r!i, ancrk bu ola!d.n 5onrr uytrnm\r,r.tA} .cr bn poliiikr 'ld!i+ me\ii.[ Tiifk Deuimin n !n a!! bas:n n.,1, oLri roprxk xitrlxn nnr dkisi dc biiynlriif l q30hrdrk i buml,m ronucu .l0nr. plyxsx sndr Iiv!rlar dnriin.c, Biirckrasi fclsele Ioknnnu-!und:n .l,Jll" sa\d,F, roFak ae:l'rrn, dlnlkhmck ilir rlnlann F.a crmi!.n n.nnle.ini si.n rlmlF brshD,lnr. Ayn, zanrndr bu ycni politiki ile iilkld.ki grlt dr-i ,nnn eLkillmdt \e Lunxlm \onu.n bozuhi ekoro'ri)i clin.:l,r kllkrd,rm:k da xn:glanmrktadr !u sxFd. ohcaltf. hrlk,n hornu6urnllntr dtr qrr.lulurn\ iderii (sarqo), a'kr., sBr rh I.1 Dnr\i.,n o !nnkii glUl!in: d. fr.xlel Ln dun,m sa$e,en D.r l.rqili[, qiiniji rijn.rirjlD I ri,:f,id]r qu! r I rrkill.,d! v.n'fr[nols 1f uretrhin,$r.3unr & hjnrL, Biif!krr -lanerin Iel:.f.siiri,l saaiisLiolx[k ]r.\ld.ill! Lilk.n n.k!nom,k DoblJmLni!t4innert c . k i r b c a r b i r \ o l r r \ r r b r r l Lb r r n x 1 , i rr o r r c L a . x rg i , ,m i l \ . . di, adrfnr l9a2 T(n,.nrurdx hr\r lr.:ld.r \r'r!n ur iL'nrl do i . d , l ! , t . i , i & | l , l L l t r F r F d L , i j s t r , . n o : . 1 , r , t !,lc r s o i ( o frrflaLrn d., drLrlgLli!ir1lh i rirt. l)ir ( taltn, .ldrluu' !,rL! nrirrn. Bu i,rdeh r bi. ncd.tri d! rd.fricilcfi,r i!ind. brhrdr3u r \ l k o ! i l l u i u i L d n i D i , r u l u s l 1 ,\,i n , l i i l k k . r o I i x k e m l r d r y . lnn. [],i lj, si\rs \lrlNi5 f.lt.An'lirnr !n rrtrlj dlitrindsr rardir 1., rrk, olr r( !rrr (hF,rl,rx \r br nr bin ln. d,rrr d1n ll!l(.ck lllijLlr. [i$L l]tr n, rill.r'Crn l c Lrn\' dl!nlc. s k i k d n u l , r D , , d r . q , , kd l r - x r l k l 'L r L r D n r k t u d t r h ,G r i I L i k i bi jifiD! zI ..kirnr rcniin.h kxh,rl sii\1.trN snr.firi ri r ,n. re.rcrtud.r rlriji !.nc sfr .o!ru run rr rdr. iftle hLLr\onzr "8iz i..ldrn smil il r.lrbr\.,L: lJ (rfl \{.rk! !,r!p l]iz rxdc.e, m.^.bi JrvLdqilik ibn, rirali igin , dinj ! kqLlL[f. ilrnrli b i r l i r k r n r n( 0 . t r k h , \ r ' ' e ( l \ l i i L . ! ' l . h ' b u r i i , J . \ l d q L l i k3 n l r ! i n , i q ' i s r c a i n k . l d i n l i { b n r . , , I B v v r c L . ' J L ! i b ! l a r l c r . L r^ m n n J d r d b l lon, crnlil sriLtsr::r xlnfnrnJilirou: cyh'iirilitrhudu'randmL !r kiFn.inr d!!ir, !:ldLr h irirlrLli brE{r. F} on\r rui.r tijrlc d\cn L,r BLirclrsL sr\r) j( odt ki. hrlrri,,i \dh!{ DdltrqiliEitr lr,r:k,fkcn iirr.rl.i {londu'nu{u, cqi! Bii'o[ir!i, o(trrD nsr., i!r.m.LnLd{ TI]RKIYED' S]YASATFAYAT VI SAC SOL AKIMT4R en screkli bi. zrmand:, t9l6 l,l,ndan sorh d r dl r, . - Dat.\: .e o/. gersemcsnEsr5 q,, - . e br - , . o . . . . c i, \e hoj , J,., t.r | 1dF ..o^, l - J . \ J J ' B - , I t ^ , " , .' \ s ,r u ,L ". , J L l , , ; t . 8 , . r " . ' . n b ' ! . r . ( - , . ! B . r J\ , r n , , , , . , , , . . . : . , r . ) i L , , d - 1. D 1 t 1 < r ! r t ' . 1 , "i l \J ..r. BJ'\J "f .r to\n-.r ., o, it,-i,\i. kurulmanndan so.ra itrl gir\inin brtrca r,msitcisj durundna lelnir, Is Bankas, dcrl.li kcndi ekononik qLkrrlarDa uer coen aAifniristeneri. merke,i .lnurru.. Aslnd. durumun huhaseb.sinj )aph!rm, zanan, devtelqilj 6 i nb " ' \ ' . , i " r u b t r ' . r e d ' . i \ ! ' d t ' t . , , t . , t . d ,. . , . , . . ! . , . t d . , / t s J , , i sundan anpirik olan rc (c!er dotrinc bxllanjrsak jnkitibr don J , ' a l " , l . f ! . . ^ , . ' J r s d e rb ' . , p _ , , , . l i , r n J n , / n " r J i b i ! \ r . n n h . r - F s d i n . - - ^ g r, . n o t a " \ ,n . , i r,, kolujisinede ulan bu ekononi Fotjlitas hler isr.nez iitkenin r.rf yapxDda eeemcnojan iigelein clk.nna qat\acakft. Njtchn ijyle o l T u ro / ' ) r \ i d . b c l . ' n e t s r . k ' , D , \ t , , , ( . o - t , L D , Ilr salhnD, avn.a \gilerin haklarnr krrt kaldftratr bunl.o. ir. s.tsr.a s6miiriilebilm.leri jEin uysrn bi. onrn hazrlJxb!... ce.e Karprfa gijrc, .Bu{ulazi dfl,ldc:likicn ancaktir chirrif rl Iynm Dslctqilik, kLululu fabrikala a !.prak 43Ln.dan ald,lr 'a Fi )rqi. ao\h,it"r' do.lesri, h n r . ep J L r J J , \ " " ' - c - l ' I ' . . , . ' . u . i r r i . Jo_r,ic. .i siire.i.i barli.n\r.. Ksuca sirylem.t seFki6e ,tiirkij,c,deDc* lerqilik,eEenre.srn la.a _\,auvan bif devtcriapitaltni oln,urur c) Biirokmt Yijneljn Felsefesininsir,asata.&r: t Tek pa.ri cenel Niterili Yukartda sitzn cdilen J'iinc.;ielsciesinin en ijn.mlj b.li.risi bcki de Tek hrii'dn Sa\afln sortanna det nurlak, 195OJedek nisbi olaraf, iilkenh tck eEencnsiyasalericii olarak orhya q*a. re) DoganaKrcgru,ro'Byldn tu cHP'.i'i bu nireli!itarmr!, Limz diiriiniihrse olaEangariikr[klc. dn Bu.iL'rrznrnr:\r bu lrrsrl giir olxrxk onrvr c'k3.trk krd:r g i ! l ( r n d m i r o l d u l r T i , k ) , d e h i , L i , n! o l L ! ' , i r l N a l ' , E r a. o c i v.,rn b r CHPdoar olxrll lu$rll or.xLL, Pr,ritriD |! nir.ligi diiD)!,n siin,L k.rjoDkriiid. d! (Ixri!t, N'i \. Komiifnt Prr Frdirnr brnei rmf! rin korul t5 !l&]r:! k.i!q'ida y,i,lt1i!i l.rir sarlrdlklcri jL!iIq1l'. Pxnj lrJIk D'h s..rL bt^r Prdi qc!]a l.',n!i., -s.,rk! br!rJr \iirL.,cr s.r, cllririD Tiirkirnnr k!ndin! tj4il \c 1n Tijmr.hri krpsrvrn bir knn'lns oldulrudur .Bu bn. bcnzenz' brlr:n:s bufrdr d. keidlo lancd.5, CIIF!'in ri,l't' rii.hi gei.kcelerleli.kL, sinrc,ilmr yolun: !nLilnin,r ! ..Br fa,Li cHflir Ii, h]kik c Afrupri nrxnrirlx bir rrni olJ!xltan 1:rad! T i i r km , l L r i n i r . n g . n i , i l ( i , l r l n l i r r \ k i l a L i , d , " "P a i r l i D r i i m i i k . r i h p s r d , ! , h e ' h r s r L r rb e r r rj rkr!, htLJa dilcf nlt.lerir rek ]r.r.llu'i, di avr'k\L Lir drftrr -qijnemekr.dif : "cHr, l,i.Ljr jr,f,D .rcnlmli irin l rlnni bi. miic\serc d.i !dn. onun ilin r qillll, kii{ik srrrl r.bx6' rtircrr \ ( r e n M ! i h i T i i r k c r n r i r ! n , r r i k l . d , n l i i i r i j d/ j D , ' . . r i k ( , d i l.'ift nmlinE r.hri n '. Prrl ilf lttc\i nn,fhf rmnndx xh.r* li i5Li,lili l.i s .ti.i.k. . 'citiildii-iii .eibi,iilked.Li rn,llann 9I ka.lrnnn btrijJr5rirl,rxn s.rekriEind.. ral.n! en,rxnj'ir !Jho L hikNri rq!!i rurlnn\ oln l a( iL. tink BiiDkiasi\i'rii t'ner d' ,r!i o:r cllP !c Fr l.n hu riir.rnr.D ilsiiq ^nh!nn.,, gcnc b:r b:kan $rrrolhiddrtr Ji'nly.Lnn : dqiik, r{(rik Y! k!!o!nirdi!! [ !k,in xriro!z E,rd!io; ai!( sri! GrrDLa ri,r i Sarasi bxilins'! r,lLi,,odr cHI r:m .nl.m,rLr lrLndrr r.L '.' \'Jd' d.P. I ' | , ., '.- ' , I. nudr $iitle 5itl.r nk ik gii.iiln!(r.djr-: .cHP d.dcI rii]k Mlllc' o (13) Arh Tod, id roj (.tu$os 19j:) s t, l KTMLAR r l r x r l r n o L\ [ a s A r r { \ a r r E s ^ C . s oA (i dcm.klir rc CHP duNk 'rilrk hiikiim.ti d.n.kiir, ' Dolnyn Itr CHPnjn btrt*x bir lij,iiniinii oho Meclisin de ulusun tij'niinLi r.msil .dl!i\aN!'ld,!nda., bu dlrun Jna.nkral bif sonnrx uh! uldigmda cHPJe nub.llfct ermlk, Villek re D.vltrt kas tk,nxk !c .nenlekrtin lnksek mcifaatlerire, doknnf,,ak ]c(!ii,i rhbil nl Tck P.ninif Euini $v:nn sonuni vanld{nrdi duruq,da I)j, dc-i5iklik lailane. dilini g6.iij-o[r Ad,k, L]r iiuhrlcl.t ]iiziine okn4, T.k Prr (ck lx{,silmrrr bxrann,s re bu k.z bu rekl,-iinbir mc riirnr liEi riyd Jrlil, b; kusu. olduEuo lJx lrlin,*tr. 19.15yrh ,!.lli!indD gazetele.dccumhu.brskrnfrin va.i kudreLliI jlli Sol'i,i prni bas Bt,i krnlgmdan qokilm.si Lilc r9!k1.n an,ia ntdrbiln.ktedf inijnii aF, !l iqindcre igi sa)lcrl.rde: lBizinr iek ek\ilnniz, hn knnE prtrknrin karinnd. hn ratri bulunnrxn.nditu I dlmekte, bu demc.i b.snda d.'hr d.*etlenmekledir z^manlann,oilitilril, tedbi !re liiT!m .qijnercnd:drklan kalkhh' ndx donokrxsl Dr.Dsiplc'i.la c., menl.k.ti,1 siyaset1e llk r lr! . Biiii't Mill.t Nl.dGini bd ha g!i4 ijkiidc hiiknm riirt!krn Ii.lind..lan nrill{ idrfesi, denrokxsl r!lurdr olan g.li!nEsinJ. J.frm eddcekrir, I diycr.k muhal!lli iqin ce,ekli 7.d,i'Lihn,' hmat!.'1,.. Ge|!ek niy.ti nc o dNr olsun,nillj t!litr bile Iu tim' dilc dct !l$lnid,k ol.i LrrxF k.sinliklc c.grl olamrvaQ'i! :u sdliirmcz brr gcreekiir z,F snvnsilniJ. iric. gii(l.nto v. biirok .at bir pa.iinin iqiidc harek!1s.rbe*il..i nc d. !ha kNtlanin, bn de 191i rorfuk rcfoimu sib, rl.rri'n.i \asalada nrkiiriihn Burjura zi, y6nclini b zTai ele alnlla hrzrl^nmaki.dr' Bn snreqteBur'Ju' rri azellikl!, s3!a!m sk,nrlrrnrdan na5ihln bol bol nlnis vc kendisini bu kadrr ikmai.tr ka.srhk l.rli biDcr kEnenis ohn bn partiti-1dla.dr ])]s,n& gdrme*r.n l,rkns olaDroksd nrLkixn ra mrlau.nku.. Kracas s,n,l lltEnrdaki .ici tnn olgulasm$ iir' yatnlr yrntr.ra-\r hazf laDmrkradrr' lncclcdiEimizdeuulc !iirokri yiiDftim n scmbolii ol!n Milli , I ' L l l ' . r . d , :o . . dolxl sonucnoL.i h! osnr.nL 311..!!i,rii rc rek P.rri\.i..jminil . . , .i . o . , . . . o o s l ,r.,t . o .: ,l ,' ' ., ,.f, , t., ' ,l\r.d ,r , .' , n ,.-1..^ rif, 'Biz nra', nil! ornnL!kiifriidcd konuluyof;,! irLtodc !,rrc, siirlenn,ekLedlf.Ill(.{lr dunokrxri ot.lulnndaD nn sij7r!lilccc(Lir, iTil,lir. cun,Iu.reri di3u rilkrh cn d]ha d..lokratikiir, Jal,l hrlk(d,f... \r nrrh ki lnijdij irrtigirdc scfLjiij \olLDda tiifii. r ' . r u 1 , r { l , r c r x r L l n , x I r r d rl rD, i j n i/j ! u l f j L L n i : n ] . r k r t r , . D n n b a iir,.{itu\ br-gLnrdoqrr {i.6. q.krili r!ld. ,, grbi Frtclj[ ]n Lhnnr. k!lL!ormxkladr B! parrsrrrnrar.:l,rv l\rilli s.t,in kiJisinc innlr krlmrn[ki' !il(si Lir.Lri j9t] dg urg!l|mLLhn.ktcdtr o.nc gin curhutaskxn,n o olh(un dx akmnll.[]. bj rktc Tiirkklsu riL!t brii\.5i I mri dotrr6'rt:L tur,tan rdretrd. bizzJ \tsdjs B$ l!n, Abdilll[!iI Rc,da .Om- lDiinii, Hsa Ku.umr'nuD ktr,a!txn ss, daimx irrrllr har,lalacllrrr dem.krdir enc ilmer rnd. nijri,r Ali hjr !n,I arkrd:*nLlai dinlfdilnne gdfc !otr dc6 riti ljsr nitJijfu nklnrnl ktrarm$ hir Or* nr prlrosunuiunrlx horrrtradtr.l J,, .:/ i .. ', Br $hL kLilrnd., !pk, nrcLdi!tnl/ {lrvi.ritr dr-icf tni!l !iJ : L ' o l x DD c \ l e ( i l i k r d T e k P : r t i ! 1 , , \ r 1 r r r 5 o n o n d a zr r.u!t B - DD Erken: Savat Bu.r)ld.k inhrlan iq dinrnrik otrunrtr otan Tiirkir.hin sr. nrlsrl rrFLr rt BLa.okrrsin Yanrtjni !dls.l.si, l9l9a dck.tri Jiji.ni 'ncrd:nx gchren \r 19:1915 JOocmri ertileycn i! .Lkcn lelr]ir C;ii krsnnnd.kiiczd., bu dJnemii olairfneii br dincni ot. du!u k sir!s!l hrrr!n rlmon.rlo,n dahr 90k d'r 4kcnler tarafrn. 1]]n olL,nnnldusL s.\i ij Lcsririilnn\rir. crrgckt.n, 1939drpirhJan ikjnci Din,Jx s.Msr, Tirki\enin kxnlDr.niinr rx!m.tr bu ijLkc! !* bij!!k iir(urr! !rL rcrii5rif. tdllc ki, riinr iq oolnika crr.nlcr gin..].l irrrr rnm.lD sij,c r,-nrlannukir, sir,rsal hlyal $ Hrkr iirsn{o!Lu. Pdriid s(r : iriL*' n ! [al,.rLh !ir.traarlr 1r. i {5 y4 ^Dbi 3!!ilrDq Di!,,[o. T1jRRL\EDI SI\AS\L HI\AT \E SlC SOL AKIILAR xtular Bilrkrsi lr,rf,ndrn btr amrca ulaFcxt tekilde dL?cnlcr \ . r ' . " 1t " \ " L r . ' " \ " .i nra rormrl An[nlxrr t.,sinc \leycn bu eikn]in c.k d]h. ijncmlj bi Ian, dahr mxl,r. (uft,lnr sr'.n il! birlikrc gclisniosi hrlanan Tj.rd Burjurxzisi tsn,okf!siij, 7rt.n rdikxlliklen yolt su polirikrs,nu bir sJ\+.k.1 bi.hannc Fpm,s, trofnD !l.,rk lok u^n zrman rlrrak.la. !.1\. nesini rxnranLrla'ak dxhr s!\ rdev dF ntrni)i btrshn,5!. Birin.i rrk nlD rr\ d! Bii'.krrsinin qIlQcrlt, !ih!x bn iarihre sJ lrda olin bu erktunrsonu.n 1950d! rrii)'iik ijlgild. gclismesneoLnsl \.rrann do-iu,m:d!!,, takal (oli dili Buriuf:zi ikrnix. .h ala.rkrr nc drnli iincmliol(k,r-!u\. dii.'lBu snEgid S{ri!.l,sunnn rnri gal3d. bmk!!, Lud:tr sonr:ti bijliii,lud! dahr !ik'rd l Do\ rr\Dr l.tr.9-t I\III1YAT TOPLUiIIS .1 | .KL l {o\n|if \ roprak alasnn RurjuvalarDm,v. udJuvazi'nr cirie 1) t$9 Paar a)sirit Dtij:illiii BijfokEsirin, de.crn i .lind. b!k,ndurm!k iq tr Px,ti r. D.r l.t ntr!l iirdcs trrtu$,nu ei,rm,istnl !! ijld.slik Biirok'a'nu,kri drunD siam.si idn JrsliNll bif on.m Irrnr:ktadr. Fnkxl 193!) rcmnnzundi bu durum! bozr.:li b,r olrrh knh,hiniktJviz B! rarihr'Fa.t ijrsiiiilidr bif de!,!klik rit,l'.,\ ru prni il baikrihlt hr']lx {alilikler a).,lnnrr,r.r' B !'lan bif degisiNlle Lnl.5li,ihit, ralil.' itn, ,mirdr tirti il it. snrlerirnr 6nrM Prni G.r.l sekrd..i de l!iJl.'i Bxkrnhg'na -qe rnil[\d.19r9 dc!i5jkli-tinieaziml.ltb lm.k igin tj.cd l916 nn,n.e. 'Devrimci FafljLrr, nn,flM deng{1. tuliu zoridr olL$'ndrD dolar azellii !urucuh't olan Bn.okasiri d.netinne.ine fl6!)r dikktrt.d!rlrf.Halbrki Tck Pa.iinn tsklannm kJ$ de\ri.d unsur olan Ejrafx dr]'anmai ,liiziind.n dNflm.ilik, psrti iizcrt! dc biib*rasinir k.ntoliinii adtrmasf, seckri.tuirln' Bu d.!i ziraEr edi! da.nrn5 bui!DaD 5iklik o n,rh,dr Farjsr lralF! Px.ii c.oel sek,n.ri Rr.dp rek.rin !s.ri ,!ibi laz,rLmc[tdn. Tiirk Biirokrrt vdnehnr felsefenninen sni sinrii lhn Prkclir diint?.,. sen.l ko.jDnktii nddn dc .snl..er.l bdJle bir dnzcn. lemel! gltnri5.hnrsL mijnrkiindiir Yrni ij7* olirak, l916 daian! nrsi Bii'.kmsiri,, E5raf rani T,eret Bnrjuraza, iize.inde den!. l9r9 d.!,!,kligD. g.linc. Acrbx bu aJfll\n n.nrni Y:[ur K i d r i n n d . d i ! r e i h j P . t n i n l nh r l l l a i l i , : k i s i n i b n l r 5 n , c d s ,h , i [r ]n i olh.,!idro r. bu dun,dn, dilz.llnnk islcllnd.D alilij tus]'ootl sinddrbil.cck bnliid s.r.k!.lc,inin r l . , J a ! , F n ' r ' n 1 ! c l o n u r j [ / o n , n h ] l l L l a r o J i k t x n n L' r i m k gr'.klf Bu fDlscLJu hrr.kel crriii,n i., l919 rrDnrnnn, ycrel liderlJin rrni rrann rrni Ti.n.t Burinvazisir,1' Toprk Aldr p i d.nerinini lcn den kazannahn ,nnn l9r6'd. rlirdikldi rekli.de roLul.nnran eer.krignri srj |ii, srnki bu aynlna! bir bikmtr tdlali drnrk isrem\cesin:, Bii.oknsi bnndln biryle Prii G!n.l sekrdc.inin Dcllei Bakrn, .lrnk !:kxnlar Knnlu nr kanlmnn, dr *xrxrlair,m,rn. o giitrldin !x41.1.in. \ brf edr arnC'm,zdrIn !ok drkkstifri' , ] ' J J o , !:illaidr. Ddnrk ki riyg'n bir s.kild. sp.kiiliston yxpllmarradrr cc,!:krri, erat Tiirk,Ir'nin rkonomN n*{lndr tok dU n .tki lcf !:prrlr brihmDtr. Bjr nrilrondan la7li e.nr adan sihn al rndtrdu Bu rL, d.mckti. ki bif nil}bo. klrL nfttimd!n ahn,p tiik. 1i.l dD'urnr sukLlmnsror.Do,irl b,r son!9.1!.ik ii,.(io rzrlm\, liikdi'n ^nm{ brlurmakrad,r. Ii br *rd^rla da kalnamtrti., hall k,tl,t korku rh $rj\a.rnd.. Lzh ahp init crm(kt, bu ardr ka.abora dr i!,n (jn pirasarr cle !e m.re cal$nakiadr. UllJtrraur durun!! lq diizrn. rp!!, Lu clkilcr :onu.u, di ii ij kclein uprB g l,i Lj, sa\3r .konomninr lnmck T.runlu lu-lu b.lirdi Nih3r-cLl3 o.ak l9.l0dr iMilli Korunnra Kan!.u, rktr,Lld,. Bu kanur, bb d.uc.in rcnrl .kDnonik mcvzuatdn ilk 5rk\rr \driLn 5r,abil.r.k, bif srvr5 ckononisi ursnlayrlilc.ck drlei.i birkildl!r ediNckl.d,r. Lrretile.eknal Diktar hijkii r:o (afaosmllodn"s tr5. TURXIIE'DESIYASAT HAYATVE SAd-SOLAKIMI-AR 24I n.l!e sapranacal,derlct resebbnsler.el koyxbilec.k, yxhnnnan dnzcnliJccck,talltlal qalHnrbihcck, nierift re dalrmr si,ilrya csk, irssncdkrtnln -lide(cektir. A!rc. hnknneE rkr yaineiim ilin crmc ve nijlk zapiehc cibi ol.ginnsn yerkile. de rcrilnek Bu hiikiinle.c bakrlnca, klnondn roadrlse so5Jatii bif eko noniye uFcxk bir diiTcn grlifdlli c'karnabilir. Aslndx, bu hii lnntein u]€xtaDarDdr eok yumurak davrln'tnrr otduEununva n1sfa, hanun ijzel teFbbiisii kaltrd hii[iihLcrlc dc doi']dur. Dcv Iet kfedi v.rccck, nrllanm sahf ata.xk nh!lir J.pri.acaK, {a.r eam.iiljylrckrir. unelik isqi haklar son dcr.cc kEnlanmrkta, iic retli lal$ma Torunlulllu serirnnekrednd Usrelik kanun ta.'n alaD'n!a \cslal adatuilehiq b:lda$nata cak re az iopnkl, k.\liiyii ioprak alasna czdlrc.lk b r hiikiim ta$,nrkradr.r Bu 4l naddeyc cij'r, .lilcn hlr 10 d6nrm arar i!in bn qifr dkau miUi miidalai nriikcllcfir.cLindcn i5!jsnacditmrk. tedir tu?,isi 40 ddniinden az olanhr biiiiin ikiirrrini dcrlcr remek zorundadrl.r. o zlmanla. bnnu. ki,qiik qihlinin yk'mr dcmck olacall Meclistesaiylenm$ti..F:kaL mrdd.nln klbul cdil mii olmai, ParLiijd.inde ioprak aErlarn'r ne dcnlj dklli olduk. lann' giin.rncktcdn Bunda, Biiro*usinin rarih iire.imini anrF mak iqin .sl 6rnn! v€iitriren bilyiik 5lctoelcrc dolunadah'r ol. Bu smda, l9l3 I' mda !*anlDD olan Topfrk Mahsullefj ofisi (Tnrol kanunu !iirijrliikkdi.. TMo, irunr iiijnii ti!rllann! ,1J\L\ilit:r\',-"t \. \J r i\irnii,,J I rrt.t birikiirmeli rnrac,lla kuulmu$tuf lakat bun!tr Liikilm!eri, MKK ilc birle5incerabrl yctirine.bin qok al.lhiide .lai bir duru'n odaya 9,km9!.. qiinkn bijrijn cDdjseiirnnni a,lrmxk vc kcn! lc.lc o.duyu beslemekoldDlu iqin TMo buldar1 iirriciden piyasx nJicindcn qok diiliik bif fiyarai, 5 kdrdsranzdrunlu niibryaa yaparak almaklad,f. Kenrli ucuz ekinek yiy...k diyc kijvliilc yiik. l.nilmisti.. Bn a.ada rahn d$,ndaki ijrijnled.n Topmk AEas $ne kA. eimekte, s:ui dolarFyla p.hal,laFn prnulrnu vb d.v. lerr sainaktadr Olan s.ne takn kdrliir. olmu$iur. saraim Bcrir dili bn n.elimi a.hrma cndilesi z.nsini dahr zensin,lakni daha lak r kllnakradr. Ad,k sn,fs!l farklar iyicc bctirt.nmeyc,ou da trrlin,ttn. Bu lotr:k dr .ssnrn !Drt iyiden iyit. cr,ilir.y. Apainr L,uril,Bht.rard' f. ssrtn doludu r knlrk, cn r5t.n rs genis d$!.t m0bxvnrlar b! snrfrn gelinnesjninutrzzarr hL7. hnd,.nnnLr Qmrl \rdi, D ctglleiJlc riyxstrl edcbivxrasircn .Fh.,il." 'ipi ckonomire clrnu, .lrurrnr. Kendrrde ise i'h^ i iij.c ,nm ihtik:L'Lnnrnifri.. Br duruDu bir nrikl.r dr kco.lisi qlk ccq r:.tiin BijrokFri ilin alion 'ial'nayx bllhmNLr :nr Nlt.lisin k:lnrnnrid Barekil srrdao,, hm rc ihri[:na sidderl! h]i!ii.i rme*t.dtr. n.d!]bub.b!r.pnDla!!D' rlomliu ua 4i$ m \*.!4qh vstrtririr doiq{elin oDuo luride umu hri!h (jn]r!ci]i.J.ilo]n!d{' 1912r , grkli io'1. .tonodik du.dn drhx dx zo rsii lt{KK hilL.nlc,i rmri ko'olu5linna el lon:biLrt.k hxlc gehrildi, ck Ni n![ Li,ne]! bilLrnd'. I^kai tldb,rlrr bn son!( \.miFrdu (indc ol:naLsr,klar bozulxn bir dijz.ni hr\r1 JLnnn, bnrl$ii,c !lirdcn a.l.iiEi kadrr JijTe!tmeveu!rtrsrn bat\lrkil Rcfik saJdxm' \ || iJ ,.,e ' ..' ,,-. .!r bakrnhe,nr !aririhn izdir'ii br5^Il' B.lcdirt Brrk3d Brh ..! U, un Eg. Bnl3tsi,l. ciderek Saydrm lrral'ndtrn binbir !nslijk lc diTeinl..or lnarlan serben b,FkacaErnrhr kr bissentni.s Bu.u sonu!u iiz! ii,r, .ldcti .'lu toklar birdcnbir! .irntrdi olr.!k li!:rlrr :laboi! oh.N :lhn rhbiidi!i.. yils.lmi5tir' 0r zcrrinyalr 35 kuru)lrr nlFi'L buldrv lr5 ltu.drtxn 100 lu,!!r. f'rlan\hrrr Bu *urF 330 100 ku,trra,r Lrlmnilr 70 krn\t. duruDdr biirqc don!r.i kalDnn\. dd!.t bilb!ssa iskef lrlrr^mr' llnn ijd.nn.snd! biilik giidnllcr uE'rm\fr. Biivle.e bir ra. Jrn hrlkr p.rtrr! gijfeni rz!1, k.n, di!c. Iand.n i{ifqilik baslx' rr{'r. Ar.k ficar.L aurjLlrs olnara trrhyan Tnprak AEalarnn \xn,ndr b.. r/nliklar nnazzxn tulPiilc5d\tn DolatrnrdakiPr' ;nr or h$ n'nndr s-i L.kjLmrsi sc.rkmckt.dif. riir(i\c!! A\deoi! rkhd ^dam, c Jr,lsbobd ReDi nrbuL, lIr 5erka str!$r 1!) Husrin Ari fiarln Yq{ lc 'IORKTYEI)E SI1ASALHAYATIl1 SAC SO'-A'<IMJ.AR 241 selir vcrEisi de yokh'r Cumhu.bnskan!tnijoii bile I Ekinr 19.12 tarihli s6ylc'indenurunu ljyl. lcl'in crmchrrdi.: brrks ilrlik ,!.!' v! diDlcn !c* lcnrfii d'igint hary' A.tk Bijrokrasi durundan iyicc endirclcnminir. B - Biirekr.slnh Gneknen B!4uv,ziyb qabr@r I va.l* Biirokrasi duruna olaEaniinn bir versi loynak surcriyle +ij. ziim yolu bulmuiiur: vafl* ve.sisi. tlerseJdenance sijvl.dek serdki. ki, varl* Vcrgisi gibi olr' laniinn bir r€iginin kaEnnnaz oldulundr heme. herk!$, h.M $ anai!2 clcstiricilcri bilc birlcJmek.cdi,ler.B!ra!. kadar blr sorun toktur. Fak.r verlinin .!nrJ janteni, d.ha do rusu !nn. lsgsizljli ve som erdirilisicklindekiar& nak,nkhr nalL olank qok sesleinynlselDesi.e sEbep oltrunn. E. ..enti ulsx buc,la.ndan biri ola. Ista.bnl Defterdanmndx behiili Tnr(iJle'yi\iarl* v*sisine eitrij.en nedenler$mlardr:rr sibi l) Slvar Jiiznnd.n liFrhin tiiksclmcsi memur adedi v. yari mauslarmrnad'nlna!, d4lcle pa.a ecrcEi 2) Bn4c a,!n kap4nrk iqi. bashrulnn .sisvonun ya .ar,F ennesl'on.Bu paranrn piy.s.dan gekilmesigeEEi. J i \ ' " b a r . d .l ' n r ' i n r . , t o r o d . o l ' o J n l d a r / e n . d . Icvip savar iqi c yiizlci.. nilvonein .ldnri. B!nl..r iiiiker r..{b.,dl'cic ' l dr.' l " ' . r . n! A ' r \ f l s i l , \ . / " " r ' rekmektedir Bun!ar dz.llikle a,nl'klardn. Cariiliilor ki bunllr ic! icj, icin lcljrmckic olan burjNazi nin savartln yararllnarak siiciinn r.hrray, hrlandrm,snD so nuglandr. Saur, yani ulusla.ans dnrun olrrlk kr.amra q,kmiktadr. Uluslararai dnndur V.rl* Vcr sisiDin o.taya E,kmasnda iizeri'dc durulup rirbnlnan s$okcn bi' ctkhi daha \ard,r kj oktE bunu i6yle behriyor: rG,, rvrnbul,NeriiotluYariq.-.i,(19n1, .!4 rr vc4!i,i i.*r !!nD i"-' rrt.q duluan isnr 'drd.k.1 ^rmn lr Di L!€ rorfrutu giiiode u-!r aiuilr r dir{ t.*ndi ki,bn'ghin r*i" ".r{r,r., J"' i Ii \rr'' o ' J ' ' l " l . riLrk inlnD ,!i;Je bulunduA! alra'l'k dnrtusrndan knih'mak t," 'rb,la. rii;kcir telkinlc'le v.ljJ!n ! zxnrink! birr!krt tadrc Nazi run, rmkijntLin AlLnanlm ltrrn'tuk qin hxrbor lirkt$ nronasandain,n br5 iem,n olan r(qrlEr. erkisi al dx di kxla ii[ \; bu ai,,li ^nnt,klann hakir k triria ka.]l 'rpki dularak bu kirilctu drhr frzla !i,klennris oldr!n da krsku ciirnDez reigj hman'n sijz*m.k glrknsc ,ki k.lhnllr vcrjdu d' r_"n ' " r t J ' ' J ' | ' \r' l.r' ) , J rnxh b'rqlaLrna zonx Fl,stnl,. re ii..4lcfinin r-1nn ijdr.vst arannda giinddrilcnl'f n'D r'liLif.i Ba{lmc A)k:l.ve tas kLNrIr o.rqi brnun tir n!d.ni sr\iri ztreltlci ",-l,Ll.tr miL;l!lr[dr niD $ q,[ a;dlLkhf M^rdar +kmtr'dr; |]k't Br\olhnda nu ir^l.f1r keDcikl.,nr !tr!Larrn b;f lrhudi'rir vaao d'F nrr ran lzmiird' rtadk ikiar dnkka ,i,,'le"k -'; eij," .*gih"dnilb!si nnrl:ki bir s il 'fi. zBr rrasrndabnlunrn iki r.rrnoz arLd' re b'' kri\iiziind.. t.kcr.i dlvc o /amamn tarx'Ila kdldrsindol gijnlei o I-453n\' hTe lm ralcbldil.n bif dii.rini! mr..ralaln L d l]e. ^m]n dlnl.mek n0nkiindir 'A'ka rukl rr tnrrdlnuirrr' sefaErlcfin brsk$ sMxcullonun sijziinn tlN li.r osn{dl, SadraTrm,dclihn' 100'000lira borq rairmakrRdrr. v..ri irri hnmr.ist bir renk dc il" ;,,lit;" r-i"" }o.ll.n-I.., b! bcrc! rnctrI 250 !'ldx ildcfebi Bir delya mit$s olan rcrgini. narl so'a erdidi isc biitiin h,inlrrn Li^;in. h,z biber lkcn nirllikledn rll 363 iniikellrlrcD lahsilit rl5 nilvon ol' ;6s djlv-, ".'!i "1,-",. k-.rhitinlnnr' ijd.nm ]'en botlar vercinin lodnMsndan 16 av son' mus, n;ird F hir krfun akrtrrlrrrk silinninr'" : TIJRIdYE'DE SIYASAL HAYATVE SAd.SOTAKIMLAR 245 Bu antua Ldd borcunu iidey€hlertidemig,anak bir *sbl nr itdeycbilenk All<ale'yeg6ndcrilmig,o ianhe tadar tiirlii yollar la i'dereder }aennar bararabilenler ise ku ulouslur. Ozelti*. lc bunun, velsisini k nnna uyau, olarak ijdeyen iiz$indeki ettisi Sonuqolarak, Blircknsi, gjrilg€ gnEknenBurjuvriyle yaFL bu Ea niicadeledenyenik qrkmrt, niclit Bu snfi itice ka4Nna al C - Bnmk$rdr I - Cnrlen n Tophlatdmyla Xb, Elstitiilei qai$rfrg Kon'nu sakr iqinde bnyiik 61cndesnebnen w dcarct burju*s otan topmk alalan ile Biirokrasinin gabrm.sr iki ijnenli ka4un dol.yr sryla oldr BD.lardm hirincisi olan Kiiy Enslhnbri Kalurulu{ saldr,, lnnnn'ntn 19 naJx 1945L.rihli stjyl*indeki liberal ifade den dc cesaredenentoprak alalanndan selmirtir. Diier lduyu4 l o 1 u . u o L n ( n r c ' v i l o p s l l s d r m o r r t ru o l , ) . o d aF e s ' a ) ' T @n kaygusunadiiFn Bn.otrasido selnirrir, fakat EiirnbceEiCibi qot cec kalDnrtr. savar iginde giqlennesini tanamlan$ re terikte beklenetre olan roprak agolticart blrjular, 1? nkan le4oda kurulanve nnn ladede lakat saglan bir setilde kendi dijrenlerinc lar$ c*a et aydn kdylii yerirtimektc olan Kijy Ennidile.ine Eskilehi.li ala Enin $al!r agandansaldnya baslam$nr.cenir topnklarr iqinde 4 tane iiren istasyonDbulunf, dahl 1923yrLnda .cDnhuri. yet ingrar Alonin $i.ketini, }aua sonrala EsLirchi.Banka$u hraral rii*iye'de toFat agallndan ticaret kapiralisrliEinegcci. 9i m somut ola.at iensil cderlerden bin hal.e selen(,!a) sazak, Meclisi€ iimcFn Kijy Ensriiiileijnde olutulan bir liirkiinun nF ra okunialta !e [i'y sencreririn .hlAtsul*a ilildiklerini s.iyle. ,crct Milli Eli.in Balan H,\. Yiicel e hiicum etmckredir. saak eeJitli vesilelerle enstitrilenn prarik qaLwalann da bahatanak girk snmit n 6Edh.! arkby4 veklibgdodiFside|ri€cderjm' bu ierde k6yN$ mnbncr *i'!$ diye dnrtudh zdturiid s bn afctu da€cE veur beydo.. rghryo, hnasftD rirlr (3r') Do9 Dr, Gnldiiz orctd. a!! ^5 Bs[n oM\ Bn sirl.ri', ra.,nn lrEizliIi rskr,' Tira srak hemdnl'' \iil 1 i,krsrdm Jrhirle . re Lrsrb!L!dr .kr l rn b.drvr Ir rdr ' ' . 1 " u r r r l ' . h l L i l J ! ' ^ 1 r, n \ d r l l n r r i \Jn'i DoniliiL' lif,uldnit ztrman,hrr \xIcdr l) I'Ligindu iLkokul\o ju;Lij bu ltonrda 'srm{i nnr l ,uj;nnui cijriinrlu,..e!,ni sa\lLrrt knnrl bi; LrL^r,..Lxn..kn igi fe hr5rrr.x LiJl..Drnr I'Lrrdr!r k r n n d t r nr ' r i ! t q o d i i j ! r L i m , $ l n i j ! ' c r i n . n r ! n ! x r u n n \ ' r e l ? vL'nJr liutrrh i!!r.rJn!nin Lr,xl rdin c\i liit!Lir ' h'it r'riLrn ili!ikfu !! i rl,n,p ii!rn.il(rl l r j , i j i i r l u N i r 1 9 1 7l L i k { r x d r E n r i l i i l c . i k t r P ! . n s , r r L \ ' l ,r...^i.iird ! i[1. injtij o nDm]l Lirr ehi [xlnx s( i]ilmq r Diier D.P ?rirnndr da xdl:I'!lx bi.litr. LAIj)r .{hlni';l'r'li ' J \ ' ' B ' 2 cjl\^t Tq)rLtunn"na titntt! Il.m !k.tnr dii7.tri r. []vxn br !Lurtrnnlr)l'n 'hrlr'!srij bn ! s b a r l ai ( D . , b i f d . \ i ' m f j ! i \ r n r b r J l x l L l m r n rI ' .d i s ' b i L i u P E k gdf loit:],. M!.lnjn. liinr,i n\i! \. iilk'nin f.fo;m! h(n! !)luf:r bu \rfas soirndrki nnrl \r n -qijzijriind. Lrh''Jrrrhrxl bi 5tinii Asltr]d11a51ririnnrir t mdikat 'i'i'i.k'l d-x-"i lir n .rlk !iis!!.m.mrh.dn. 'Di,?.ni isl.rmc x'Lrrlr krrrtrhd r. ,lah: qolt srlriLiritr brnndx Llu'nrxdrs bn' qjliliklerl k;mi i i i t D , r r k o c i L L L j k l .hi . J . r r h n ' l , m I b t ! 1 n i i 5g e t n ' r l r ' d n ' { itrsarn'n xdl 'ci!'tl!L l.qnx(lin(l Iitr Krtrnn- koinlrrI biifil ruo.alLsrlnDleriiii bot r.'t brr loPDt rrlrmu I'bi:i iri'ic dtt 'neler bi, ;?r...!. kaLl ijDl.nnr![ i{cnnriiLi" T]bri Lrn!' but' r''rrxk AlA rlone la. bii.!k,:ri! d bot brr \rnHtdf ' lbrrnir nik c'[:L! \d/ lt!nn$' olun.x Ld\lc i\nnl!r]! rb ikliL' !nr!a'rk_ ,rr Kr nnn hlli.r l.n amr roPialr ihrlrl(r lhn ln\Liiltr' roP d . '.rn l ri saEhnJ (3lrrnn' rlttFruz ' i I \ 1 i \ | d 'e' TORdAEDE SIYASALIIAYAT VE SAC'SOLA(iNILAR 2,17 DaEtma i.bi arazi ntuirc, !at't rc lrlcdirelc.c ait top.rthr d:n ve 50i10dannndcn biilijk ciftliklcrdcn istimhk yolu ile eldo edilecekrn.Bu roprakll ihLiyac,kr.i,lan zsa ?000dandnltk, yani oria biilnklnkrcki qihliklcr dc krnularirnlac.ktr (Md. 14, 15, 16). o }alde rasany, nail d.! mci olxrat nilelirebilirizr sn tk naddesindenaitiirii 17. Madde.B! iinln middc.in neini $dur : 'rdde 8{eghe dlehrnxvs *r r klndr s{Liii t{dc sdrbLnc bfr[' d.ltimak \ur{ir EI'!i r. (irflc akirlxk &izi s ddltsdcn 4itl v!16,FnddchNns'{ii9l.nig.,cglicL Ylni rilrulun yoeun olanlu b.lscdc dc dcllc. vak,r f. b!1. iiyclr.c ai. iopraklaf ihiilacl karsrlanaT isc 2000dijnnnJ€n xlx !,i d. 'J'mbil..c*in. As daj snlibi ropFllrDn lqindc, irtdjli 50 .liiniimii kendi.e arrrbili.di Bed.l, lzun vr.leli)di. "2000 dij.iimden bnriik Cil!likl.f ftirkiyetle bpnk miilkiygrinln r!mrliii lclkil cder !c 20G?000dijnliimlijk kijqijk miilkl.rin bnink p!u.. lulu roFraED kn.ldugu nnLLuDnkelil bijlgclcdrd. buh'ntr. l? n!.ld.nnr gerg.licn uyEularmrs kijy ve kasabrh,da ona biiyilliikrc niilkle.in, )ani topn* sahipled !n,f,n,n oiadrn k:lkma! illkenrdgli ilk .iddi brmk rnkcrlcrinin yrrrldrgr 1952ylhn. da kd} zensini vc ala slblcrinnr iarnr niilusuna o.an, s.decE % I,l6 olnakl. b rljtE ellc.nrdc bulL,ndu.dnklanrop.akla.'n bii. liin irldncn ropra,laoran, t'! 60 eibi Eoli riik!.k bii rrkk:md,r.r' Torrak refornun. rc$.bbiir .dil.ii-!i 1915J,lnrda 5u adalchtlilin bn niktar dala xz oldu!! klbul cdik. 6il!, scne dc l:zla dcPisln birJcy olmryacak,Elne Toprk Alahn rn,lnnn n azzrm siiqlij ol dugu gcrqegioldnEuribj klla.rkhf. 4ic bu 8ii';lii !n,rm iemsil cildi olan Bat Anadoludan A.lnan Mcndcr.s, orr Anxdoludan Emin sa,rk, quku.ovadan cavir ofal re DoEudan9e.er ulug rx' saflnrn trnansz dnlms.r kesildiler. B!8trs rrhr4r Dqsbl, c. xxl, !o 1 (dnd rrsrn McndcEi'r riizdiisii lldu,itr rx.m konisllulid3 Lr- ',ne l7 mtrddr Me.lise serkrd,l . \lrn,l.rc!f !!nf TiirkjrJJ. bil. yiilt torr(.rirlki!.ti rolru. Torrak j.r.rsirlili ra'rnk cl\cr \lj r,r. zilc.in rt.rn!v. iq'lmrmrinJxn J!!nrci.Lu T!p,rr Iau]rr Nr! roml sosFli{ ,rlNrnF'n,n rrhkol ioFfuk rr h e n r . . h e m . oo l J L ! u g i b i r k i , n l r n ' 5 l k i r r . h i i l i n r l q l [ ] p ! r o r du,,N.nder!s,17 nrdd. hxrir,tDn'rl kxnrntrf' d\v!klrd!!jni siJledi cr\iir o'r! di n,rddrnin xl!rh r !r{ll : r ruus/ ui., \inrfiri.k-ri'ii I i n i n S a z r k , ns a r l \ d l r l s l i \ . q , ) kd . h r i l c i i r g r i :f \l. rl ' l,l' b-.' .i rrril.rek l7 mrddu,ii -i3qrc\i i!LxDd' Fiirin br !xhtrhrn ar krnndr d$,im.i rand lJakrn' llrliLDr,:lu!l, dtnrkhlcD iriinii'lii pdriir.nr Yf lit, [.ddnnri :!,k.r ori]! ltD\o[[1ri qckin'.ckrc trk,nlx.nirn hj,j,Lj lvl..Li\! -!indc,truk kcnUl r!,fdan,.RcfDn dx trr:r cdin. rop'xk '.ldrnr isL.mir.n ffii b.nini prrjn .1e!'r t$rr 11hr d n " d i t € y x l m r , 1 r d t r " l J t L u x ! , f b r s k , l x rn , i u zir'rn 19.15iI?krnutrlin . 17. mxJdr 22 mri 19i0 rrnlind. h !bir iin.nni d:Enma \arl l3'nrdar 5613 srIl, kriunh drE\LiriL.!.krn Karnn DPnrn doe' Nae i(in glrckrn krr,l.mi qlk:rmri, h!ksoL kiEnl -srbilifr i oc Sad!.! burdrn drrrimci n lllili .ldulnnu h.ni.n bclli c.n\iir h i r f i l r i , c d i i i c b i l i r h:kltlndr Kxno.dn labul tdilnr!\i'xLcn birkrq xv sonra biiriin bn mutr' rn :vrlmrs )rdel-4crfl brbrn olrD nxr rollL' r n Lrhnhi! TOR(IYE'DE S]YNAT IAIAT lF SAC SOL ^KIMLAR 249 ri.c topmk aEanCalit ofrl celmirl;. Yrii miicadckti toprak a!! irin blrasnda insan,n akl'na i Jif: Topnl Refornu yarN, Tiirkilc0l. $n,1 yapN'nm cn ujgun ru bir zlmanDda MecliscEgti.ilmi-{n. UyguLmnm.lrnxErnrnst'r ohcxE, c.hdadn. a! nanrk balnn'ndrD r) inann bu dcnli muh.lclcllc (lrsLl'F.aFnl tahnrin etne Di5 rc h.lc bu olry,n DP'nin kurulntrn igir gere*lj b.sanaklann sonuncusuolduEunutrrkeh.m stir. snf )aP,rnm xld{t yeni du rundan Biirokrasinin lam !h,rk hrb.rdar ol ad,!, anlas,ln:k11qok dr. Sonr:dan durlmu larkeder cimez iepki siinerniJ, Irk g!q k3ln\!r. Biirokra\1,gLkarisdr€krirm!di!i isin lq15'e d!k i} rukocu, l94sdc q,lan Scr.kiirdigi (in de*i,t.{lir 2) Tasan, lopmk rlilairnrn drhr rz gijllij lldtrlu sa\ar ijn cesindceeririlmcn$ti, qrinkii bir kcfe isl.r D. Srydann ailiinn d'Is'F'.. d i.\JororJll, g''.. ';r',ib l) 1920v! 30larda tonr.k iribarda degildi. AEl !:o.uklar okumrya, dok!or, niinendis rb. olmru iizcnmektdirL.r Bu de{n' olup milli sdird.ki laJ' de rskersnil aldn br$a d^ha ynkseklir. Fakat sa..coElu\un s.qriEi 1912U, d6niim Bordrn soDI: n.kh! olmur, LuEd:! iiyrh l0 mklinc !*m\!r' ' s . n ' l k d . l - Jo J l L l . o . ' ' . 1. o I ' e_r'r')otl"' TopDk Mlh!,lltri Olhi ijr.iin dnrer diy. birrey Fp,lam:n,t!. nin zorn|u dnbayaar S.dcollu zamanrda 9! 50'Je indtrn.r kald,.na', alan1n burjurnlalna srifccini da a) Bueiin 13 njl)cnun jaird'li '.praH.rdr o eijD srnc'c Il nilton raFmrkhdr. taflm sorurt dtrhatlok lilrcivi ciha,andr ma \o.unu ollFk sii.ll'nekrcd;" 1945qilrqiyi T.praklandrra Kanunu Tnrlt Sillsal Tirihinde barbas*a bir y.re \ahiptir' liikivenin $J vrPEm' \e smflarin kaB,l,kh giic ve dnr!'nhrnt rntrErkbi| Jckild. on!v! tjrka.n\br' 250 Iv - r9rc l9l5 DO^_EMi\DE SIYASIL H^YAT A - ! SiyasalHayar, Akn.lar, rc Biirokmsi .lDnrda rr! Tiifldlc sr,trs brshmxdri dnn, l{trli,,i rfur ,d1k iqii eer.lli t biil:r rlrxrr !rhjtr. Srra!.!lu nrisJo.u.nn !:xhrl: ' 1919?kinl.d. Br! re so\\t donh,lLatni br!d:rrrmx )r r.rnr.r ncc l9 .t or 1939dr hsilt FrxnlrTnik KrrJrhkl Ya. n,o tilrrmrs lrP dL Eunrn rrLixin.in rm/.tl',rn s o.rk 1940 T'n,jrr Iisih.r.r $i\i niali lnh5Drn r'i,rki).r! )i DliL\.. {:r l i i , s x s k e , ,k , r d ! l . r i f ! r b u n r l r t h k T i n k i \ t r . d . . . $ i i r e t l k .)! .hnnl LtrL! 2I'l irin krlm:rr,r,)r rxxhhiir.dilo n !o, Tiirt,r? cudh!,ildnrin d,rr ik hU xd a b.l-1esd'r ax!\r bu ilL hrll1intrIr rrenc., Aldmn onhlxr j:ihdikgc drdi\. IL,r'o,dr 1{.Lik {hn:n}: str!.rl.r Di,lili iL! Li. (xld,r bdri!)!iniLl'!' iqnr Tii. ntrn,k )x:,1'nn ran,r1, Kinnr t?Nlfr!, 1. i ,nDrik zonunixdLr srtr\1 kl!r !ok d,klrr ! r.!k ('ondi!i (;n.le 1. tx'rh i.Liin \crnrt l,trr.xdL!' lljL Liiliin $brli,in bu rl!'!nn,nr si, lrrir sonfr olx,xL!r' !ii'rJ.r \r n'r J.! t.llilJdif. D\ POLlllDri l)o nil.hli r! loliti lli'lijr.djtr dr Lrrrl: .Lijnc k1\' Llr biiriiii .l!iiJ. .tl,l.mrlt li' c . ! i n ' b r l m r r i r i i r i t i i | d r n L . b t r L r L i , - i i n r n d i r n r c m Ji kg i i b r n t r J r * i h ' i l f h n d , ' f o l i r i [ ] i n i L r , d j ! t ! x l L L i i l l i ! l J r i n i nr l t !iir., s.,nni't r-qirDtmrlf,x, r^ !!nrLrnrktrlir' villi Korunrll M:rln,]r Krntrnr liLiliim l.rnunr rrr {',DLsrh bini[1. f-i],lr! poLjri\x inrnrkriif Bir lir.rt kl itrl3 ' it!ift ld s rfr 4 r,rtr,sr ki !./.trl., rli nl Lri rr! lirLii!ii.r ljpxrLDrklkh.. d. n r l i r b i . b J L r n n n L i i i n r x l n d r oh ! [ ! c r L i l i ] . i , r k r N ' m r l a r d r r : l Si\r!. liL ilk rlh,, (\ p,liLi[rdj bii krm,nrl,!,n l]iilnn \il'diiEii !llrrJ f. s ..1k 19l0dr l' ! li7 1.: rmnnrirlJ nnTalin:n ! r , n r n h \ t x s n d r t r r l m x l d h x l n j L l x A L i n x n \ di L ek r o n rs r h J, hx'ia hiulo,rk iiu.r3 ri.1,.L r lx!.xn lrprlnrkk 2i nmtr l91l ! JLla xr hi' biLLllfifr\drnmak d! so$.rlri. Liflikr! rnr.ll.' h r kun{lr. ls l zinnr llrJlin: Aidix'nrfL D!!thk \c sxldn' nDt'k Prl ' frf,lmrlnx{1,, nDnriri Lalii dnrnndr !l,m iilli!ri r![i.x!N, rksin. sr\xj] sirm! bil'li-i iqnr qok drk n.kl. tenJisinnr tiliil I c\Lii \rilIi.r!r l,rlli darrinrkrxd'r D , - t ,r t d o l x r t r r r hi q p o l i L i k f L l r r[i! t ] r r r s r ' L r 1 l ! n l x n m so\\qlqi ild' !, h:zinn l9'll r,' hiD. kxdrr siirmn\riif. Bu.( i : r I r & s E i m A r , s, r s TURKIYEDE SIY^S^I. HAYrT V! S^C SOL AKII1UR o i \ , 1 D i . i \ J '\ ' / i 4 r , , _ n J . , . i d, , , . , . , . 1 , . " . , J e -, n., 151 I , n m ^ . \ -\ , o rrum ;tu, b.itrmqn Drs polililad:ki b! dcljr]ktik hlhen jq lrotilikrJ! dr .\,anr 4 / _ rI P . ' . t ' \ F br.,..d,.o,1,., 1 ',\ . ,, _lrr"! J1.' 4 t ' . ' D r " ' . . iB . t . i r , r , . , , , 1 "" m + r dr r , . J , I . ' ' - ^ i i /t..n or . . i J o ! . ' 4 ,,tb.r, -:,11"'tr.r-, ur,1r\..,! ..rJ ". r,.,.,,., d m m . k r r , .( r l ., ^1 ,. o ."rJ ,... o ..,...,, r.., .., r o r . . , b' n J \ d , b J.\ bi ro., tr., oi. , . .-.f,, .,1.. \ i F : , , A . ," :jze' nd. b' -J. b, JJ' ri.r r:' , . , , ,( f_t ., ,, n, .., (r .J n. , Br o, 1.' br, 'n , q h r n.B. ,,r., rr ,r.i ted in tr [ _ t t c . . .i B . , . - . : 8 , . ( 1 , u t .! !( b ' \i- Tcn lJ Urn. ( kiiliiif mcsllesidir,,! gibi siDl{i zanrnjn cn n,l Tnmrc,hl'],ti r: .r1r niteljLiEdn..Nitektn buntxrd:n btrtnjn sOzlerinia!,{!cr durum! rydrnhrmat lqin yrr2rll .trcatlr : nk'idrdiki <rmci rkflLa Ertbrr d'u r Srkii logrLDun nriF({Lk d$k 4lLli |JIldmNF'l.,qb4b ozb) oD rr 1-r !.kr irn F'or'r ^rnns D4d! alnribia i\ri- (n) Ayn radbr,no. 15 kEunos rrz) s n. (a) brd., Do 115(h,rh re{r s.45 I A\. B$kn OR\\ 252 rLr riLlr \c Lkn rli l./,li&!, i,rJnr, rt N&r."i B) Diinijn Noktas, rl .r" tiiriil rkn.. AlmJn ordllrtr hr:an ka7rnd,k.. Hiiknm.r rol llNn .p.t I olun olrrrk lralr.r cdstreo f. Tiirk dti-!iocc hfihnrdd rl r ; r d l x D i \ r $ m . [ u , , L m s 4 r [ n x m i k ] x l i l l d c b t ru n m i m s ! k ' hakkurdrki dt riLr In ydkili rnn.rl.il.', Iiirlli,k f. mill!.r!lll n e q l ! ' i r l c , b i ln ! l i v . r _ rb i l i n q s i TT,i j r k h ! i l q n ' 1 . . : x k r l e n d i ' r n i r B0 dun,n, .ii,iir' gi{l\rlinl r l i j ] i j k T ( h l l | r t r d L] 6 i L r l ! | k u f x k b i r b a , 5 n ,q ' k h lint[.!n h l , i , n d r nd 7 ! l L ] k l 1. 9 1 1r , l r n d r i h o i r i n B u n u nU k i i , \ l r i L n f kn.'.,n llJlz,n L.kxn hxrrn bi.d..bj.c drli{i tiknrrn! ldrc Al iilr, fikifl! Ktmrltiie ceplrc ltokus,du kirm mn n||n,!.u birrtu ra r inkrr, nntrinlira krL\L fkxrlt muhr if !.\l.a.d.n 'YrTara srnpxri ben.mrtrrdiid Utlr. ra'x.:k eat hu rLnmF \ t b M h ' | \ rt t.ri f . \ r . d r ..cj:nhnn ikrlnda rrta. xze.ikr qcrdtkr .I Brnarr rcblikel, bi .$nr soln)trk hkmellldi,ld t r k l x n r , r n n L h c J n . r r LI E m i r ] E r l i l r L , P t u m i s r f a , N i h r L A E ' , Yusur zivx Ionarl, o hxi serri lorhonl brlunmikl] brnrlr q' n x r x l t r B ! 7 1 d , 1C , i k B i n i i e i L i d e r g i L ut ' [ r : ' a k T a . l i l c \ i s 2 vomtkL. \. sxi sn.iikL.mrl inrm.ktcdl'1.r. !rotiir atnrkl:f bunhnn itil,il., n..mrr llxrdlne, !.vbxnf o f3rtasrli rroP} oldulrntr rs'kh xklrdr' J17xrtr-girc.n bnr-iik ertrdr Ji'nhrkt. r \nbi Baka B r o ! h . m r n 1 B M N 1 d :s a r k o n u s u . n L l m i f t iD snrn:. iqiic snmi': olxn r, .Bnrnr Tilfkgnlirsdmiizbu rtrrrn'n Tilrtl.r .lL Y. miinhlnrdr;,rr di\crk lliikiimctil vdri triu''!nu .nru lor akli rr!1. rhelllodi.. Br'ir bir h.!tiiin hen{ Prn. n.nion. \ij?il .diliD Lru dcnli tLriJr 5rh'nmun ilsi.Eijr' A'ahrndr nLhmur Es:i lo7luft crbr: . Nedol bn Jz Tiirkl.r ncnrrk't l..indc, rilrkli,an mi,d:Iar edcdldr, l.b.n.jlarx sxrlm't d'i'b' tlik : :1 ,. r1Bii. oblr (rN 'r!n rjuhir i NiL TURRI1EDE SI\^S[ XITAT \ i liyor,r5! diJe cski rurumu si,rdiirnrcl inrtu.esattini kn de bulunsbllmekle}irliktr, an,k dtril dcEirniJtr' 2l S. Alr-N. I5,r le tqg l)l<c1lt| le tLrtn.lltk earctbL Dtnlan 19,13lcmmuzund.ki bu rni vr {lt,ii d.!\rkli in nedcni n''li'? Ydndi!i Biirokrasininbirddnbireakrn !rn iilkcve rc insrnl'!r zx' ra oloruna krra. tri\'.rneleri nillr? Nedeni lradLFnnzdJ,3'' ne strMrla ilgili olduEu! eij irons Zi,r 2 $brt 19ll Fritsindc Almarlar Sulirsrad .iniinde lt'sin h ' lcniLsi,\euarm\, sa\lIn kxdc.i !cxin. diinnnrriir' Bunun ii/.ine, sarlr'n br!ndan b'ri TiirLirD'vi saras dtr, urnr kon's,iJr pFnstl!fdun razec(ne d'rcesj;c rJmn bn r.ali{lik g.ncrctr rc rrsaLlx! eok i}i J'!'r lcidi.rn biirohrsi dLrLnrun l.rk,nx rarr \rmaz iq k d,5 Politi Itas,n,yeniden.)'arlam,5tr' 1941,.alNnda il'nanla'rx k'dn s' j! !! dr durdurulmunur. Arka'nJan (13 n{rtr) rernn reh bon ba sili parlrm,{r.a Tchli! LJhrkrilerin n.ldxn! !ira.Ld'Emdrn qizli Icstilii ku.ar:k .cinn alelbnrd. anhsrnl^r h!kkndalri k'Pfogranlnt nurdayr brsland'C'ndrn\ijTermek.dif larlit.t \ ' Rn 'ir\J p'o ' 7 -/l ,l!, i.o u,..r , '. -L . ".1 bir. r"b' h L n m n 5 , 2[r] r i r u t r ' k h o m r r ! . ?. a r r i o r g m l U l u sr a I R A t a | I * ';'laf re Tunn.'lxf lvlllli Biili!nr v! Tt kilJnin Tchlili.sidin'r' ^dlr bnJr:renda.Ir*!r rc TrfRnc, cHPdli .hnaz' ditc r1c5pin' clnn bashln, Indtii de 19 .r!x kiin.lr.dif. b:JNrorulhrdr' qlar rd TumDc,lar gizli r.niplere re rlsklllet miidaf& ldcc.Eiz' ka6, dx Lu.lrrG varh,mn bd veni feseilara .Lsrtlar, delildn S.ra n denrkrldn.@ Halbuki bu Fk dc lcni balnrlan t.ri siirnr.ktc la[41 Dlndxhxl. *j!1. duri,n Jnnetici tlevrelerdc.reirik bilc garm.ktcdir' Bu du.u,n brzal 5a!c1raria mf,ndan dr belirtilm,r(ir: " ,{Lmanla,n Slrli'rgnd 6niine g.ldik derlinin An lcri rc dudukla., bir srldr kuwdrli lJ r rllliJ.(i kaDJa hoJ Cij|iilm.dilini Tinkgiil.r i.a!nd^ kims. dijtiinenez ($r !€ni sahah i0 '!qi!? l&re Kof,ludtn' lldrllitrrni nk DurusE! (6r) rurk Yoh,c. r, no.r, 6 rubr D69 likkmda Lrrdsd 0'ri (Buidn' sotru soo 254 Asl,ndx dn,nnr bnrh bid.Dbna a .rl.nrn.mirii.. irin bir dc hrurl'k .\resi firdr srLal,rtir Ali orlndr dr.sisind. kcrdnin. nfai!n hrn,i, diJerek hxkrrd enii, iqin Nilut Aa,zl rLrl,kemcr_e rdrnrinn 1n,k?ii. s6rLediiirr g.i,!, Ian tslrbikin Ssraco!Luna xq'k nrrlnuF \iz,..x s Alir. dxm xcf',p ruler olarrk dr Ultrs Gaz.rcsinil 62.l huknk miira\iriri tumu5Lrdurr ki doFx Dlnisn lntradl. .l:ndn. Bil,.ln.arl sri vc so[, bidririn. karrr kullanD:vx ciidiLii.k.n, Iel.l nig.Lndr Ankrm An ir-r Bina! roluD h'lrnn sBo ijlrrnrilr nLn o unu uiu br saio ,!rup lrrarDdxo brsld, Hnknn in rlrkiri scrLrir.r,h*ra Ar.r-: .Ntama diiinan I'k vi.'mrrrz' rdh b:rmrkr,(sivl. mihkcm!d. ednc.i r4rD iini \.sit.llcfr (ilmak(rdr Bu rii, nrhtrdn.!l.rl Nihri A6r', : .3u dtrlx iki iman,n rrlrhuin irvxlJr. Bu dala niLlirctqilik l r k o n i i r l , n a n , nq r r p r \ , . x ! d ^ L N J , ' . B u J r \ ! r , i k i j k h r i \ i c d a n lu'l! vt kJhla.JaJo'... Dxuqrn laf^rla koniniiTma atri lar Jtr M'nrkkilinr 6r rl.ii {in,diirnick cjrl hrr.l. !.pm.ktad'.,' Jir. .rD I blih sarDotrr trvuktrl H1i1lt irvrrr tnr.rl tifdcnbiE MrIArn scltindf Ar'r', srrundalui razgrqti-ii,,i r! klan,rhr. Gasr.dili er.k!r lzin \lrsi!h K.m,l'c haka.( !d{i .Drllx \ u k l r r C . . . s i ' r d i b r o \ n r n n no k L d ! l t r n s o n r ag n z n n n rx t j ' l m ' r olnrNd,f AnNlx bn kIx,,n rrp'lrn bxsk'lar sonu.x aL'nfl) ol d , ! n : l l a 9 o kr r k r n s d c n b r h L n s t u r .S o n u (o l l r a k A G r 9 m a y r 1 9 1 1 1 d. 6 i a v l , x n i s\ r 6 6 l i n p r m c . / x i n r ! r ' t r r n l n r u r Irr. bu $r.J.r so.rad,. ki 13 nrxyru R.$.i T.bliE, 19 nrx rFll dr tnin,ii,ii. \ijlhfi parhm,nr. !. Hirltiid.ri dovi'intk i.in runrr.r krrmxk, Ii,kiimcii. Bijrnk Mill.t Nlccll\ dii 'nrneri l:h sirnl.ini r!hki, nilli Nc.fmrlerc mnnrlil lurckd !Lmck, g3vesi 'l!vl{ir TrikrliirL E\rr J. KanL zayflatnarx mal!r PbPrgxnda muhalil nr lli hissiro! \rsnrlr, clu \e ni.\kuf olarrk rr kiii mrhklnlrc vlrilmir' Fpmrkran r ri( nrhiDi T[kho]n(ii!|dnldihJlilik lonrFic ilrcic si RdN oluz \tjdiTolo\i!iisl!Dlo l5Fd fdnritri. rqiqr o,!.in!, z!ki azgdf. 0nneFnc 6aucki ci lblnasldjo^!k'dni!!!td]Io.tirchi nii lr!n. dlbi\d i!aFrcn nudoriiEihdtd b.tid,k qntudc o hio Saik cikrlv, mrnur Hits Fdhi rrad, icbEns! ^b{nio rdlts, rd rlDru, Dr. i{llmn TORXIYEDE SIYASA! ]IAYAT !E S^C SOLAK ILAR 255 drli ida.e Mahlcm.sinin basnda dtr tam m.!i. hili.de yarn lanan son iahlikai ka.a! "!Ettr,tan An:)rsayr ihlnt ernck vc -giz li dcnrck lurarat hiikiimcri dclnmcve rciebbns ctneltc ruE,a. makra, ruruklu bnlunan \aDrktr. ise polis bnfmd:n sijrcLli baskl altlnda bulundurulank llbhca nzr.ine )emin .'ljp gizli ceniyere girdiklerini iirrar chclei ie.nmekiedird sonEdan haialnaraK hJn'e. 'J.l dirr.o'..^. I'rF ' -ia.'gnJg,,r ;rattJ r. inrli irlcn..l.r vafrtmxkradn. Bu iskcncelerijz.i olarak iijr_ ledir: r) Aq rc \usuz brraknar 2) yikanntrya jzin lernenck, 3) Dayak :rmak, a) Arkadrilaunr davak venesjni seFeiiriek 5) OldnrDeklc rcldjL crnck 6) Bos kd'd! inTr .rnrrak tehdit clmet 7) Tutuklulan aqk la_irm! hijcElerdc bulunduriak.d Ay.L ca d.ha aincel<i dcvide solcularaulsxlanan vc 1n.[ siyis eoeDrvtr. I'na "T,burl*, nrn,yla sEcmii olan bn usul d.hi kutlamnaxra d'r. Tut klular letondrn rarjlm's \e.10 x 50 X 250 cd. lo$tun daki haicreleresohulmak!. E vaz scaFndx fupel.ri.de 3 rane soo er numluk hpul rak,Trruk p.xngxyaurulmaltad'r. Beton orlk ancak lann tret.e kare genisli_ilnde oldugu iqin lrhrk niinjtnn tB May,s 191,11.lutukbnmr bulunan san,klann duru$mdan 29 Ma,t I945'd. sonuqlandrNihal A1s74 yn I ay hapis ve I !rl siir snne,zcki v.lidi 10r'la, AlFRrslanlTiirkc!l9 rv r0 -qijne,Dr rethi ITcverollul rr ar' 20 gijne, cebbar vc ccmxl de tr av hrps. m.li lm oldulard Hijkiin gitrcnlcr reariz siiil... Tii.k.iin iladcsinc sijre YarFiay Ial:lqhnndln biri Ariavur (C.n. Kemal Altan), iireli qerkcz (ccn. lsmail Ber*ok), bi.i dc Arap (ccn AIi Fult Er de.) idi. Fak.t bu "Salkan, olmxyh y.Fqla. I no.lu s,l, YiinF tin Mahkemesininlararinr,2l E*im 1915bfilirde hem csanan, lem de unnden bozmurladr Bnnu. itu 'rc srn,klar so.bes br nkd.rak d!r, 2 noJu s'b Ytjnciin Malklme\irc g rnisti..€ Bu mahlemenin3l mnd 1947ir.ihli harm ilc tiim sanrklam Deraa* ne kaiar ve.ilmirtir Kanr rste.i vargrav laraf1n,l.n da o.iylan ccbbf so'd 'f!! ,rr,'r s,rL Blgiq. nfi!.Erc dgren krsr.&v qii ccnr old o€i, Fder arcro rei Hk,qir, ihilqsiie 6E hrih irldmlri iriisllitr suf kd,eir (son rihhk* knn. s ,&r) b,nrr. 0riu Tiifke5, 2 nolu mxlrlu.u,in !rreLch,mIn druirl on:klirr rrnl kL,rr ilJJc s.nckkdir.' la!.dd L!,lrn'a:nJt, sir^tr/ l/.ri.lttt r! A'/a)"tliiuntrDrnlat cs!. jd \!rJ lu konrdr hnki,mlrjn rl.yhiDd. bulunan saze d.rrnr .d,lmekL bnlikt., iq Polilik!d; n r iel{nr karrlrlnl!ra hi bi. ddnokrrrlrJtu!, bir dharlamr soilmty. b.rlrDrirr G!7ere re dilef txnnllnn lq pDlhikr\a rrxi,kltrr siiLurlrrda biit!l 6ir !d'i vxd,. brtrr!ii, Bxnn fe Y.\,n um!n \liidiirliiEii limrDldan I . r r r n s l r r \ i 1 . i k r i ! a d io l a r l a n n , . \ . , d t " \ . . D l l a r ' r t ' o h r k lerca .a!n Tiihi" r'll, derginin .lq.r iizctu i(i ka,o |rlDdr d f , k ' r m ' s x r r r d l L r r l l x , , n d as ? d l c e2 0 2 5 s d r l a i k . n s r f a r ' r rcn 3 I-,1,.d: Ai,tikge lobarm,i, arnclln ,nrIs l915de 2fl \ry ,' t ./ .l' .. . 19 Jc, i$ i.d.n i! olathnn harrk.rl!nnc\jdif. ' .\. J'i Bu htr,ck{ldm., ixyrrran }a,a.hir rk lkx'ft burjurtrrlllna iri.. trJ!. :rn\ ohn ror,rk ilah,, \f eiiql.rD btrrittrr rDfn,n vr\rt l]vrt sila\al iktidarr srhir dkdiu lanrh.Davd,r. san5r nD !l,ndr dz.llikle 9iftiv, TorEklrod,rma Krnunu..lr [us ktrhlan \. zar!n r.r.rin.. p:Lazlan!.!k '!LiIrr bcklc]tn burjuvr' ri, lfanii niin l9 marr l91s sa'lc.inin lil,"rr1 hrrx{nd:n ccsarcl \1iLl.tl{r'. simrck l.ndid *rdir o srada BLirol$si',tL !irl.rn\ Nitski'n Tiirt delegcsi iqii u!,!r'n:indrn da inLfad. .de.clft F a x n . o d a B r t h l a , r H a s r nS r k : S a i tavl. sj .crmhu,ird rlii,.i rir-rsi bir mn.ssen olnDk errir l,$rkt,d,r h niod!fn d.mok,asinin I-ol,' ijztrifdt aziDl. g!lirmckLcd,r.ADtr' !xsrflz c. ilcri demol,nr :ia)r\nlrrL, mLkarcsc cdilebilir Vc 6rskrlJ,trd. Ikinil d. qok s..idr brEk,r.r !ircL{in Mende.!s ,lif l!snris lvlillnl.r rn:larxinn (fbuln il! Tijrk Hiikilnchnin sirni9 !klu!u LtrrhlLijrl.,,nr.rir! ediilm.si i!io hiiniydi hrrhyan k!L- ].ls|Dc!\drr1.P'L!c(ir'igdneF|Lik| e rxloDadL r r 1 r F , 6 l e 4 t .s d } , k,,bur lJiLdiEhde, 'URKIYED! SIYASI SAYAT VE SAC SOL EIMLAR birl.rin orladan kaldnlnEsr gdektili,ni da bu bavanln dcsrekleyicisidiri 2' ileri snrnnttiir.,, Bar! ddsno&kldD'euyoaymljkrcs dn.sdyunni*' nekti. Hnkihd gibj dueurnedigi k|kfr*Lodtiligdgdt3dctditdycdia",' Bu srad: 7 Huim. 1945'delialk Partisi Meclis crubuna Ba. yar, Koralta!, Kdpriiln vc McndeFs inzalan.r tatyan dijnu bi! takri venldi. Paili liiziilnnnn ve baz, kann.lann delirnesiylc de, norrsi, itzsnrliik ve birden fazla parti isieten bu iakrir qiflEiyi Topra*ldd,ma Kanununun kabllnniin errsi grjnn gij.iilnldn. Belli de bu kmununylrartrlr havarr da erkisiylerakri .eddedil. di. Bijylcce1945brhmnda verilenvaaderinler edilnir ohakta, dr. Fakathalkoyu.la rak.i.cilerinyanndadr. ozelliklelan !€ Va tan,bu idcolojihahnmdanbirbjrinezn iti saz€teikisi de renelde gabran nedehlerlemun.lefeti kuwetlc de*e*lcnekicdir. thquqes ve Kiipriiln bu ilincisindcaqrkcaya,nca parridcnrbldnar. Komlian bu karal cle;tirdigindco dr ahldl Bayarise,Basn Kdunurun 17.ve hnkiimeteszcle karatna yerkhinirere.50. naddeleri. nin d€!\nesini istedi, iasa.6r rcddeailncc ijnce 27 eylijt'de nitler lelilliginden,sonrada 2 ara|kra pardacnarnln$!.. Nih.yet lnii.ii I lasn 1945ladhli sijylelinde lek eksiklitin, Itulk Pa.tisinin LariNnda bi| nunabfd parisi bllumanas ol duEnnusdyledi.rsA.kasndm ,ra scainl€rinde psrli ada)1sai$eril niyecEi, iLinci se{mol.ljn istedjklerini scanctte serben bmLi. dlllan tig.enildi.Artrk her an jkinci hir tarri bekle.nel<redir. Mu hrlefelo denligiiclennisiirki, bir zamanlarrabuolan cubnur6as Lannn padi b!$kanlllmdanqekilncsibiG ntcnnektedir.Iratik. te durun bu hale eElincctck p{tinin larl,b teorik oldak bile ta. b$m konusuolDakhdrr: sTnrt dmokr.sisinderel<paii bif sis ien olank kabut€dilnit delitdir,.r GergiBnrct.asi bu gidigenolgiiinr bir taw takrnmslr, faka! arl9nad+ bu nunable! !e hulr gidje onu korkurnakta !e tepki(72) z*lnya s(fld,Im, 6 Ksm 1945 (7r) rF TreL no. 1{4(kNm 1945), 6. 22?5. (1) lsat Tekeli,!1u,4 kaim 1945. $rd. s. r9,ran. As Dsh' oRiN 253 sin! s.brr olo[Llrd,r Hr.Iir !aT.tsinin q,l]trl'Er vt ',u\alete ! c in!l!r, xdl,d.r!irnnJlklcriili J , r \ L j b i ' s x \ u o t r o ! rekildc lhs.t o Ci; ij,\l.fin .,ts,ndro srz.r.r.d! l r \ a l k r L i z! tT.!n CrhirYnfd,r "Kil*,. riy irhli vr1an,bxt'!, l jr k,rk,rran bir j_trr r:rJr' Ttrr !rTdlesini \u Txnr. vlf;!) ' ''hr'' .. t l Drlck [j lu sJbr]r y:r,|1!ak sijned dn!lJcn liiknnd rx 1. cxl e ball! bil YM \a7ma! lqn, dnii f.f hn$ti,.': c.,q.hteD I].c Yrlq n bn Jr.nnm crk| nrJln !,nr qolmlulndu lrlebelerin oh,nurdusu bir kllabrhk I r)l,k li,rii Ta. Dlibarnna {!drd,. Brlnrcfi yakrhPllkrldrkra' s A l i n n r . L r T ! . q u i c "r i , . Y t n i D n | r l x 'r . . l B C " k i r : b c v i lrn d. xu, :kibdd n!E!,la' \:a1rn,hn.u'iun nuhalcl.tc ic-!il de id k.miinnme Fpnd,!L -iijnenlnrtk i\L..diii tr. kurrLhbilmisrirr' Niir.rri,sil.r d!!,Ln,adri iint CHP nDkezi ijotii'1. roPhnrnk .rrr!, rezahnra!fda' bulunmnrla.J. i n\o'rlr Srldu' N Sxdrk r. H C vxlsn gibi hnkinn.it FknnrklnnvLs rr.,'r. !rzd.ciL,r Lrmhndan ii\iilmcktdir' Sldrk: "Tiirk s'nr' l !u hrv..anh,lijncrcnl. di.\i litfln ralnqtb dcm'ktcdirrt \ukubulnannda eilin olan, dah: {lofrusu iti ko r '/ J\'" o' O ' | d.r soLr'rtlcn. Tii'ltir.nli lrrn boz!k!uf T.n dr So\er l.nlN olrfuk hnrd,iridan halkr iclnt trmck pot d. zor lhnnnnrrr o irrl!rJx biitihctii lubui r. jzni olmxdin sdnri Ylpmann tlk nriim!iiin ohnrdr-itrr di,,saind^.k hxrrkcrl! lrirp olur olnridl!i koonin,dx bir lil,. rrrmrfr,z miimkiindiir. 1ri ol:r'n ' strrtrrLnroildrid. lr.hnn glris l.n bn d!i1ok'x5i ddrdftltrnrn iki iincmli icdeni r..dtr : Trirkilc ilzeirt !10'inlrrr 1l Dis diinra rx'trfLtrdan L,lff. tsrtuJa iir"liL c Amcrikr rtrEfrn.lnn k.odi 5.Drr tuia ldchdr ir' $ EltiDrr $zd!i re' 15 (rll,k reli) !.3 n'' o rn bas rsrdab Pt TORKIYE'DE SIYAS&F]TYAT VE 5A6-50! AKIMLAR 259 bir diizm uygllatmak iqin yapnan qabalai sayntryr. Bmdan sodadr ki sava$tan sonraAxD ya.d'mrbaSl.mrrur,Ayrca SscB nin nblbd arasnda .dah. ddolralik bi. in[nme6 kurna ra. i c b d , , a ' J r . .N ' r . " i m l o a ! . - \ i m l c r . n J e.no d ? \ o ? . o g l u r u ni > tifa etncsi sadcccnaial* nedeniyleolnasa seE(ijr, Sovy4lerin .dahadcmolratjk, siizaile solcuusurlain da sesinindululmas! n isiedigi acrklr. Yaln' sovTetlerlntnneli diigmcyc ! r''atr iein yanl,r za6ar seenieledir,saracoElDDnbiirotmt hiiknmeti dn;iincc]erine cn sonundanas,lbir hnLiimBtinscleccli,o zam! m rnf yapcDn alnrt oldulu durum incelendiEi rakri.dc*olay. 2) Yukandasiizii cdilen d$ bastr, aslnd. Tnrkirnin sn dii,cyindendoganbu eol lartililik egilininc odaya s'tne! re!, ancak vcsile olnurru. Bir kMl.rd g*urnDrr. Yoksa denotrrasi denmelerinin si.iiilnresinde esls nedcn, kaynayan rtuI yap$iD z.rlanasdE CunluriJetin kLruluJundanbcri jgin iqin CnEbrnette olan roprak A!.lar adlt TicarerBurjlvazisi.eddnnsmiislcr, krsnen bu ilisti i$bnliEine doniirmiis rc bunlaf salat yruadtun ya .at,gr ve kendile.inin dc ihlitar ib kiiriiktediEi zorlultard.n da ynrarla.$at lalkt kendi tanflarma alnay basarn$la.rh. Alrk ckononil it!ida., siyasal ikrldara cl koyna sanch ieindcdir. yaln,z 7 O.:k 1x6da doEan bcb.lin iboynuztannr gii$Eftbilnesi, iqin,Biimknr diisiince.incn tau (anadr iensit cdcnRe.epp+ ke. !e a.kldaslamD dirennesi yiiznnaen 19s0,yetadu bel]ene( rv iKlNcI DUNYA SAVASTNDATijRKiyE DE SAc VE SOL Bu ddftde Tintiyedeti sol ak'nr incclerken eitiiniirde uut. m a . 's e r e L $b ' L r r u . u ., " ' d ' B ' r l r d a n6 . ' n L i 5 '6, u r L on r J . sal faatiredn, btr a.ada sol akm,. da 1925tdihinrle q anlan Tak, rir-i Snkun ldunuyla durdm dugu, daha dogrGu yeranDa nil. dilidir. Ikinci olarak,bu yedi yllrk delredcinccle.cceko,an sor ahn' kcndi az koSllan iginrle diigjnnck gcrcleckrir, Birreyin deEede.di.ilmcsi srasnda slt sk dninlenbir haraya,ele a]Dan fiki. vet? olayr su anda iSindelulundqunuz korul re dijzcyc giirc d€Ee.lendimc egiliminekndinizi kaphrmanaklazmdr. Ucnncij. sn, bur.da dolal olarat zatenraaliyerini1936'do durd!m!9 olan )! ! !Da ililDrir sol rkmdrn sijz .dilnirecek, rxsrl ltosrilaf ( c rlr !dlirnrkr .lin rknnr dr ij.n.liler rerilal( suicl !iicl,,!L hrr. k ndr lrt fiki, .d,nihncsi rnrad ciidiil.c.klif. Giiqliri nrk(nnia bir lLkir dinmcl \n, \ol \f \:! rk,mi kiba.: LInh*rd,!mvda, bn dc\rdr birin.is;in ikid.n lrdaf edc qok lil .n rd,!,, dxbr hxLi krld,F gaznmdzr(:,r1' Bunnn ned. .lrn sol ri, zlrn Tij,kir.nin k.r lanm kJ.dn'i r}{lu'riln.L5 ak,mn l9l5 den sonr krrrulmui .tman, sai ar,mri isc, diinytr nm o ciinIL LorLLllx.nr r]€un olxrrk al:hjLdicnk !.Lj;r.k orirm' lhrLx.i.xn dun,m dohv ljh bu orrD,ir oLinrsd,r. Alncr sol -rnrltlij-iij rlnnr, kar!'1, o:n s1! rkLn e b, sijk!er. q'karin slogi.. j9iDd. y.nid korulla, la. irl.mrdi!i !: lnrr oigunhsrDxnir ordui{n Ru\\i i. itd.t sry,lm,r rc ijzell,klebu nlkr h.ncn Src\d !u rar. ijmeli. 15 nart rers nohlf d.! s ri.r !!dd!u libi 5iin5.kl..i iiz.ri.e geknri5ri.,Li drhr eok 1 9 1 6r . n , n r n n ^ r n l a f . lk,nd Di,nra strfrn drvrrsind. solxlLn lkiEcvr.dor g.l\mek re'li, , Gtx.btrl k Ankxrn gcvr!lcri I t:nurhlt c41(i : r'4\ lstanbrl qrvrsi Irrl,ca, Scdrll.fiD qkrrdrO LTan" gxzctesi !rxl,oli brhnrn solculard.n olrr.,!khd,r. Gaz hnnda dj!u'sii'niik crzetl.rd.. ltk fsfkh dclikiif laietti krd foII .rmhur[]skxn,n, dme rrxdrijLiin.aykrn hrEkd ermenckre, r.rhtrl.fcl Fp.itrkh ilcisi bulunmxh!khdtr. D,t !olirika kondsun 'h isr T:n s!yrrrn ba5,.ddn b.n Sov\.1hJ Birli!in. scmFaribti ldn.hc, brnu r.lIl!i haberl!rl. 1e bdidLlan!!n bcl,rtmekr!dn Bqr?rl r. sahibirln d. sonmdu r:rdLlL sibi, . iranl savrt h.\!tr.r Soqrrls. Birli!ine la r,,iLinrrc, bnri,k l"ntrnuz soyeLlua k.ri sNsi Iarrinrya !a lL{r.fdu'-'sxns iLJhrip de s.!cr rNm gelilmclc banarnrcar ijl.ll,lil. 1941eh.dan sonra Trn{ln rnLi.lashr, ntqLl'!' rtFn ma krlchrin !,k.i,n, Fij,iiyorz , nn b; rL d!u!! (ir Lritn i. TORKITE'DESIYASALIIAYA' VE S^C'SOL AKIiILAR ,261 diler trklar 6t kra bnrli (hdr b re.i oimadt, hddc bL d{rk drY, yaz,lmakra, Anl.ra ccvrcsi.den de yrnlr bunlirda da 'soiralid,le ilgili p.k bjrsev bllunmamaknd,f. He lc l'kq' re Tumnc arn 19.r4'dekid.vrlan sra$ndr T:n trmi lxsr! pf.preandasn, yoEunlattrmD, ijmelh 21.29 may's 19.141r r hhri rrrLnd! "Kcndi AE,zla..dan iqyiizlcr; diyc s*. atrn ken di amhflndrki qekirDelei ]aymlam,str. 1925Pak!nrn ycnil.nmirccelinin bildirilmesi nzerinEl5 Man l945den itibarcn T0fkitcnnr sor'-letlerBirliFi ile a.as soEunaltr bailad,ktxn son.! hcr !c kada..esni :EDlaf ve bain br du$nun iIj do!! ii]kc !usndrki iyi ilirkileri boznavica!,n, ,ddi. .uekte hiAtlc,illc yar$ b.linde iseler de, uzun siir.n r:nlrl,! r v.rdiii kurkuyh, Tan cazeresininnerfiyaha si!ikq! dahr k'jtu bir gilizlc bakimaya ba$lrnn,s bulunmkradtr. lakar bunda ael crken, Tan eazet.!inin,sagc,bir stidelik 8azc.colan varan ile bidikte, lrni doErn nftrletetin en sivii savunrcusuolmaldr. Bu iizdcn r€s ni lclrelcrdc rc barnda kryln*lcr kotnalradn. Orne-ljnN sa. dxl: "Ta. c. Birari nasl tuia.l, di}c s.rmrkr!,iL Basbakrtrsa racollu, fiki.lerinin ayn olduEum sandr(hn Tln !c V aDin narr olup da ryn' iiEr.lan savunduklan.. ak'l erdircn.rcktdif. 19,15sonlanna d!!ru Trn'a ydnelrilenloniinjsrlik suqlanralar o d.nli yotunlarm\t. ki, z. s.tcl .oluyu.ulxnnla A!,k bir Konusda" diyerckr€nbi. lcrklama llpmit Tormda \.lmsnr. Bu aqlklamalardascrtcl, Tanin Mosk.unr. snT.iisii.lmrd'Enn, Tan nr isredi inin bif insilizSSCB.Tii.hiy. irrilaki dldn!uru L.li,im.k iedir. .T.n!n n.$i!an meldandad,r.Basmultnifi dc 35 scned.n bed bu hcnleketc fi*irlerloi h!D aq,k Jrz,lr,la ncn!Lni5ri'. Bn nqriy.r isinde bizjm komnnin lldulumuru nb$ edcn t.k srnr frTilcrc dalct .dirc,!,, sijsiercbjLcclttinxc va6a, iste .nhr Sctul ag,hlanalanndaTirkilcde loniliiTni icin lerrk nesndl,!e. r.lisc a,nrl ko llarn bulL'nnrd,!, s6lledikien xnacLn, rijllc bcliddektcdi.: "Biz drvamn a!,k koyn$nzdur: Birin hu m.mlekele blaklukunu -gijrmekistediEinizve azledi ni ';.ktiEimiz rey sad.cc vc sad.c. demlk$si, k gdrpl, minrlrda drmokrasidn. Ya.i Roosd\rltin d6.t niirrydlc ihde elrjli dc- o , o l . r s l J l ' , I B u s i r l . f n i q r . . ! n r r ! r k h l a k L n d n z, i u . e s m e n \ d ^ i , ! h o r J L ! Lh x l ' 1 . J. o , D u d r r . l r i r , x r ! n r h n b i L r k , r a n . ' DL, i i'li llLr [D r. s]7.r. ltr|[l.rafn l,iiltiinrfrin no,nrxl rd ti rqj trr\ id3 tuLurdu-n bi. Tijfkir.?., h.r n. riirde olu.* ol ! L ! , h j r | 1 , , y x r . i L i \ ( r \ r n b I k \ t r n l k i i r . . k c n d k t u cb n o L : .1]or yrxr !ri' rnllLu[l h ] o. rnr, [ ' iu,r$!Jrn.krssi Trtrl' l,! q:brlx,nn. bi, rxf , onnrmLroh.:k ki,.c.ii,rlef' Jtfl:iliin, dl,rldro allPiLd irr r!tr,n r tsi I t,rhl! 19lr dJ matlLx lNti,n1 Lx i ,n,]rn k \lrn'l!r, r] !ilnij, u r J r n b o r ! i i . i LI n b i f l x h b r l ' k r i ' x r r ( l ! n r x h , i pj J l { l l . \ 1 a r ' x L r l n n d , . B t ro i l n x n r J , ' r r i n h i d r h i l k i r i n ) | 2 ]lnLtrr c.rt\i: Y.n r Dii)tt s,,l iJd,loi \. bilin ionndxn lel9-1j x,trsrdr TLnkiy.'d. sol aL,iu, Ani r dr -selii.tr LolL, qoLidrhr ao.DLid,r. eolL.l!g!.! '|]rih c.!,rl An.Ljkr'dr sos\olo i ,knntr \ \? nariiil.f nd,j Dil f. r! Irkiilr's : dDr:.r ,lrrrl ]rtrrri,\ !ur( bilh x(r,nli'xnn .ldi u L d r g ul , l ' c u , n ! . Y n n \ : D i , n v r ' r d l r t n c . x J , k , s o n r l r n l t girnlnk !fxk li, dergi 9,L:rnf\: b!jlrnnilul,r O\rl, l9.l1d! !,k , rar'r Lr\h\ ddrlinir srhiL, \. n!sa\xr Dndii,t aar:ldi D. B! 1 , i . .n . , : r . h ' p , K r s n r l L 4 2d \ n s o r , \ d n i ' C u . 8 l l N c n n r t M i L J i j d i i ! i i , I N . B ! ( . L r d ! n n r i \ r r s x h i p il i ' , i x l D n r l J d , l , J . " ' i ' . ' . b tr r{iriDxklx birlLkre,bu ba Lltrha ku\\.rli Ir/ rrrnni,rnlxi h l)ilnli .nlid'!nn,z !l9i,de \e .i Jtr lirlonlLii linriin bx\ rJu s rin ii IIxdtr dc,gid.9'hn rlihE bir so\r!llD brlamrD lltrtP, l nnr{,n n t r a L r d r , I l 1 , \ , ! E n ! . l s ? i L rb j i i i n l n t r r x l i T n r i n ..1, bile bir [!/ L]lr!n gr!nr.nr!l;,tdi,' YtrfLltri Fy Ir(E {n, (xti ,r!iznr, ltrri,rll{luin .hni, \rdn or'rgii Dr Mddibr Bcr'"!sn, "Irk rc ndL:nild, ir:l* t9ll si\ijnda q,k:n r. ,,lq' '-1,I., c.meilin I i4r,t 19.11srlx,trdaki "KoN Nilli. xdl _1rztrr,lddi Hffurrriv. Ietqilit tidi':,. rJl, mrkah\i, Nlu73f.r $erifj..riltir dr Gerj TruhijL.r .dh mllrlc\], NitrTi sertes'm .l odt n Er. N. F.kqlln mflnin l,,rLaL,' xdh k:ritrLt !.,dr lir I!,i, .Bif lIi rJduii aliirnii" Lrt'klL ,. 1919bmrlmudr bii)ik !nii! riivle ill,i\ cJ.r iinlii Ame.ikxl, brnkro Norgan ' dl. rlruI k3pjr] nzmi cl!r'i'!r yuLl.,r bu riirddrdir. Deltllde \tr!!Llx' rie r:ekit. mcle., r!ltrik $sJ-Dloir,di,7jk, santrt,b,1'oloji-!ibi (ol qcrILi kG SI'ASIL HAYATVE SAC SOLA(IIIL{R TIJR(]YE'DE 263 nuh.da !!,1a. q1lmaltad,r. Maki.elesnele ijncn !.Iilinekr€d,r' Xijy ve !.lijr balrk,trdayrT,lar qrknaka, kdy davarn,n bn senirl.! mc Jalan oldulu sijylcnmekiere Yrkup Kadrinin lYabanr ele al,nfrak!ad,r .Kiiy, o zrnanlar lok ilsinq 1e krralhk bi' kauanr dr. Ccnelliklsbir id.rl, bir.ennet olarat di$n.iilnr. rakat YakLp Kadrjr .Yabin' iic h!.a irtan tabrn. zt bir inrj JaratmD bu lunnakradr Yada bunlarn aE' bulnnnaya, gercek bir kly inajr vc.ilncyc aalNln:t!ad'r. Knrliiniin zarFi iginde .ld!!n nu sijylcmcninkomnnn!ik tayrld,-!,k kiiyiin panor.l br ronrn lizm icind. dijsiiniildilgii o giinkii toplunda bai.il. bunlafln .prr jlc bn $l diiiiinc. say,lnar se.ekir. Niyazi S.rk.lin Slhat 19.11 larihli 2 \JJ']_! rizd,Er {Beryson'un sosyal Fiknl.Ii, sibi s:-ic, diiliinccti tiir fckcfc rErmd.. eles(ircn!aalardr!, H. Arni srn dr' n iH$Ai Kiiylii zensinlesiror, diye di,,cnc !c ropmk a&ll .rr rakrmla. rc.erek qartu yr2,ianndxnBrdhof.n re Yunus Em rc ijTcl lxy,iarn! ladir ';.k delisjk .ijrde yanlar kafsrvrn tln !c DiinyanD pla,tusudur: ll Olaylar v. yorunhtr: A.ii fa:ct re :Dti strilnalist bir x9,drn kcnr, rurt ve diiny! olrylaI cle al,nma*tad,r. 2) sosjolliinin qok alD bri,p d..cinin nkelerini .lutrurur r) bilinscl Jzlir. Bu ks,nl Sanar balnmij. BuBda iiykiiler, dersi iizdleri, sinllr \b Deryideen sk gijrijlen inzalar Behic. Bomn, Nilazi re Medi. ha Berkes,Adnan Ccnrlil, Pe,revNsili Bonrar, Hiiserin Ami 5!nda re Mur.I1ak Scrollir. lusiirnr a.nosfe ve inllylll iqi.dc lok silik bn sol lalrn ohD Ynrt rd Diinl:, derrinin cn tjncnli solcn dersisidir' Z!m3nD baskr l'rsallr, fxrnr ttnoslcri v. Tnfkifede rolculan. dana ijnce bu krdar bile ilerr hi' ulmd*lan hasl(&larsitijnii.e ahd{ril,, $]'alizn \.r'labilif. Ni.ckin l916drki nslii Dil !c Tsrih co!rxlaa Frkijttesi ohylarndrn sonra dcrsinin lltnk Eogtnlulu dEEiin iiycsi olan !azxrla., Fakiiliedenanl.caklrr, diintanln dadbi. .am 11ntrdalrl&aklxr, ki}snleindcn ar'UnLlanlar iqi. de pFrik hi' cijTiim tolu bulunac.k, kiirsijleri lit-lrddileiekrir' Yu*ard3 incelediliniz Sol Akmn atsi.e, 19391945dc{r.si,r ,le saE Akm qok gijgliidiir. o giinler gozonijne cetirildilinde bu du. nr hiq d. 5rnd,. ulnxd,!, onru .l,rr Brmda g.r. d\ du. i( roliLiki f. akrnnJr rrrr,lL ro[ !!!un bj. c r [ i r a r k l n r n n ] u . O r ] l r n , i s r i jb L r d n n , m 1 i 1 ] u , n i n , ) r S x u r oitrLgr sr mrnf sryrvn bn ilk rrlllnndr lrtLn sic.. Nrri AlnLrIrro,n sa^i !rrnick1udi..AhorrJ-1,kaklui q!k 'skirr n'i b,, d,inin!. llin sa! dL\Linnfnn r! nDkrxrnr oh\!, In ,rk!Ll,!' krnd,nr r.nn, doklrnr s.9nir b,r Lilk: DhLprlLinrxnnr ancmli bn trnnD, bu rol.il ctkjl.m.ktrd,r TLirkir-!rl! Lr Jrlerdrn kondini k U L f i b i l n r ! ! l . i rk l i f . L r \ L . l k b u d k i r r i m . l r l n v d o h l h I D l d a ! ,illL\i rli ir!!nr .!ilinli I r Juntn] !.,j,rrri,n'.rli!ir.o A d:r ri;,djciql rLi,[]]! iei'r J c l i l \ ! i ( , o L , o ' , s t l A L ' r a nl ! 1 3 ! 1 . !d o d ! k 1 l . d , ! , s l , i b . l r , r d , j l q ! l h . \ . u c L c J i d , , r ! i , i A , r l ' L 1 9 . 1 2r i h i r J . R i b b.nrf.r Pxprlc, l,r s.nr.trnfr {.! ij7oitr! \! "ml dununh. bczuk olxD Tii'kirr'CrLi d.nh,m,z, d.n.\l..r.k irnr' b.s m,lrDn rhr mirl rolhd,!,n, bildimctrc \: hu pifir i.r cctrir bir rekild., hrr.lmrin, re bu harrxmr! s.tr[ lcndisin. rrror !lmcinr ru !ueLii rnxd,a'nn2 rn rm f (l(f'!k,xs nin bulLrr d'g,, iilkt dekLrn ulrk Ir,3krtu hntnnrd d.nrimjnd. !lduln slra! Ti.Li\eyr ! tr{r' Ljf rk'nr frnL erl!bihnij rr g'iil$!l,llni\ti,? D.1r i r c D \ d L l l i y i ' n r L r i l o ; n i ns r r l \ l r i L l s l b r n r a l l t r h 1 l n r D . r k ino \ oh,. U/lllitl. 5! r.ogltDni bn o L u A a! ! ! ! , r n d r I d Lrnf (!srrar u,'1j.,'l5ti . Bo ijzlcr D i',a r!kri !L.nr!l.rl i,!olJ Tiirka : n h n r ! L r r l r nq ' k ' r n k n r d , i , n i r \ i , x , [ ] S t r i a t . . r h r r u D g n l i i kJ r n ' n n ! l L U r t ' 4 i i L L r t l r , i l . r ! ) l r L ! ! ! , r l x 5 r l n i x k r r d r r . Bijrln.xri ifus: ! rnun![ j! i Al'nrn]. k'skrhnd,rnadan il rfsu ltalLn:nn rohm, hulnurtu, Alnxi DLrisleriBxkrnh!,B avlc i d r ' r c . n i . r i f k i \ : r l o , L r c l r . L r i id r E i t r d i ! i s b i , s o \ I c i l . r n r "TiirkoMoilol, d.r v.rilm.lindrn .onrr rii.llr,tr Tii,tnhndr lrlb krmrl istdil., n. i,i!n nxr, bijrlece Tnrllerc bir ncr dirr.r f.rnrii olmrn,n 'rhx1L,g, !itrde, btr .cphedenemnr ol!r:I sr,rjr d.\xm rlmLilu'Jlr. Biillc.., Nintliltld.! silih r!kluiunu b r h r a ec d . n ' l i , r l i \ . , \ , i ! . f i d c b i j h o l r h m J r r A n r n D , r i j L . r i Brkril,a, Lu ln,lN1{,!!'l dcfl!rjIijznnd.n, burxdr kunlL nLr..stri' krmak isrc\!n ,\lm:,1 isgrl trdil.n Bijls?l.f Bx|rnh!r)lr rr'lii'n'. hea bjl! dt\n,nniil lrn bir brls!dc, rilxrld,g, 9ib,, Ribbrrlror n(oddr bD .rundan b,tm'j ri Pr0r l. l: .!lijl 19.12iirihl, tel-r,trlLndiTiirk Hijkijm.ti ir5 irltri DuDr \ais r,r cpri 8rsrtri, 5 SAYATIE SAC SOL^KINUR TTRKIYD'D!SIYASAL 265 -rijrh]!ioEol nalklanmn sdziinneinclc.i ha' yctkililcinin bi. daha (!ia) Fakat krzannan 7a' lind. qok soluk dlvranmann, r:zfisti man rererlidlr !c Na/l$ sirlins.ld anijn. gelip durnorla r. Tiirliy.'dc sag akun, rke' k Turnci bir sekilde eelisnistif. Daha yakrdan jncele.irken dc eii.ijlcc!'li i,7ot, ,rh rani *r. cs! e nsiin iululnakra vc d$ iilkclcrdoLi itcllikl. Ruslxdaki Tnrk' h.le birletnek hayal endnlmcklsdir.Tiirkiycd. saE drmr ls11 y1l,nr det pek onada stjziikmezkcn1942yr l94l yrllxnnda bnden bire yolxnlrsmrs, eene uludamrrs durum sijzijniinc setirildilin' de koliyca anh$ rbilir TnrLlJc, bii)ijk kon su sovyei Rus!r!' tedngin oneklen gckindiii iqin itr..lcri bu tonuda riliz darran m1s,sa! :kmlarx ancak Sovycr t|likesi kalkhkian sonra, lani l9l4deki R$ya scferindcn\onrs i7i'i vermitrir. AInIn rchlikesi lalkrp dr Tnrkiy. raharlqrn.r, Hiikiin.rin bn konuda iaer b'f ra vtr'ak,nd*Dl gij.eccliu Daha yakrndani.cclcdiginizdr, Tiirk saE altM'n,n, t:rnt uv sulamaya urBun olanl kirilcdn arkadndin scl]t'igini rt okunlaihF r bida barl,ca iri kolda ildlcdigini sij.nr-or!7, N. Ars? v. R.O. liirkLan bu ikilen.nin ba,innqekenlerdi. Asl,nda o dernlorde Tiirtiycde trkqr ve Turano skrnr sadece ' bu khjkrin arkannda giinil deEildir' .jmelin tu7a NLr Tii* Idrin babar say,lmrk!avc bir Batk'rt olan zeki V.lidi dr 9ok hiir_ ner !trenldrin bas,ndasclmckiedir.rakat bu incel!menin kaF5& d,Fl ;ijnemdc RrzaNur ijlnrn$rii. Zcki velidi've gllinte 1390v r_ d; Bask'rdhtrn'da do&n zcki v.li.l', sor'l'e1lcrrnbrtars iize.int 1927y,l,nd! Tnrkiygyc gelnit re Tiifk Tr.ibi pr.tcsijrlijg'ine tan' r\''\1 8. ri. ' { , . ' V , . " d - l e f .b , , " J x d ' o . " t r n ' \ ' Iak,t haretdloj siirholi eiiriildii!iindcn l9l2 vlliid. iilkeden !r karlm,!rr. Kcndisi 1933y,l,nda tekDr diinniis, tii^iisiiniin ball m t.krar sc.nilbiJlir.d savrt rrall.y1p dx Aln.nia'n'n Rusvrri srldlrmai iizcri.e, Almanya ilc bnLlsip derb.l RusvaJalaarmza fi' segmcdili vc Tiirt bnljlirin kurulmatna nizner edc.c[ rr]hi sa! kactrdrp, icin, l94l r.mmuzund! hiikiincr alqhinc gidi bn d.m.k turdu. rnrkiean bayrxEr,T.rk bxvragt,Kuran r. trban.a ii'crine vcmjn edillr.k gidl.n g;li dcrneEinan!9l.nnr' 1914'deki iinlii trkirl'k ve T!ran.,l,k davainln san,k !e taml itadelefirc da yanannnln ve qok anemli bi. belgeolan 'son T$kikar karir'nda (3O so! rebr KmD,5. 29 l ) T d r l j \ . R r r ! a L l ] i c c k l r L j 3 i i .r h i l i L . L ! t h r . r n r c c . t ti.. Ondd (in r:i7: .i 't'Lx.iklr 2) H i i r l n f u r , i l , j , b L i r i j Lf ' \ i L l r u , ]n1 |r\ fJo. r\drn/xfr t.lt .ji.jljL:uk 3) llf.tkn. l) Uri x drih r,rlrn.trxl. 7 , k i \ : ! l i l r iT o s . n i(,\ , . , a . ! n L l , r k ! i n , \ h n x n l i v xB i . c , , , . . , . r ., t o : z r L , i| r n L i ,s . n si r r r i ( . r e . ! t i r r \ 0 d . d . n ! n r ! [ r ( j . . r r n d i . .i r:xlifdinr rio Trrk(m \r N. ]\tr,r ! trrtxir.L iiit(]. olr !k, { ! . r r k n n l : r , n d L r d t r r , l ! l ! ! t r 9 . r 1 r i L , r ri J r ' n n ( [ i , r t r i r 1 i j rr.x k t r rT i r r l n c l r l { - ! l k r L J d r r o p l u r r l rt ( r l d ( L r t rb _ \ h i \ u k r ' r dtr xJr sr!.n iki lrddin rrkrindxn ! hi{n. Son r'll,li, r Krfrftr.h r.rdnnrdcn "\knli ruhh' dir. ri,z l . f d n N i l ' ! L^Lr r z r o o i r L li d r ( r x i b u l d r d o l J r . K r m , d , b t L i d i l l,i,7ir di:si un d ! i | j 7 f. A r n l o r h r b r ! \ l r l i n . r N r l \ n n !.riI !tun.1 ,.nl.rinn' h.'1,! da b , l,;,D,. oh. q frqi.glu abnri r i r . t s x s . n k ( o n i r r r l d ! ! i r . T n r L t d i r . , i i qL i . n T i i , l . L d n l r n n i s f r l . d u r l ! , 1 , , ( l r d c \ . i \ . b . p , c h l i n . r l i i q i i r . i j b x n D ,o h n ( ' i l t i n , a t ul r r n r ( , 1 h i , ' r l 1 D 1 3 , 'q ' k f r x , L k u o r L : n s r c x l n n h n "g:rri t,kl(an' h,l.t k hr.kfrlrirl.., fip okL'trxo sonrr Drii lLi'nnb m r k t L pD i i d i i i i i i h A F Tiifkiut ' ' d . B \ J .trnjiiiriinde :siiin r x n A l n T 6 f c . M , , L L ] r i ! , v r l r r d r t r d i r n r y . x t x D d 'r c l E c i k r Irrld,. Hiiknm.rrn lrzrl, ' ltr i,,r c.kmini t! tr7 dr orhunu q,kx,d'rsr dr hcn sa'glirlJ.i l,un dr ilt !l\ idrr .lJr soim De Di7 c.dil,li Okrhrt !r $, rltr,rk dr !ogx?si lhc! cd.IiJI iE Nihrl ,\liz lio d.1?d. d,,U,'nr !La\rd s!-! rk,nn.n ijncmli qol.'Lr!i!c.n,it bi' r Etr D: klJhi oh'r, rl,n'r F|lmrirdl \x nr:rndi ch s.!u re lansn'r hiLrh.D r.zdr!r .l -1arn rasii_cl ruRKi\EDEstrrs{ rA\ar \E 5^a sol aKrMr.A( nanesinin 2. layf:sndaki !Pek iyi bilir.rsun ki .umhr.\rt..jini tin en ufak Elranm, bil. feda einen. okullarda .il$nu7r yap'la cak cumnrfiret prop.ga.d:r(fl) biitnn varl,gD ilc ijnl.melisj.. ollunnz neFde !c ne Fkilde olu.sa olsun cunnru.i]etin pcspaye Iik denek oldu-EunutjEre.m.lidir.,, rc scnc krrdcsi Nccdd srn. cria biiaben razd,E' 19.11ta.ihli ncktuptaki lHiikiimrtrLi g!!. Fkljt veta mhhinliEin derc.csini aDlanrk krl,il Jclil Hlki[ar dnr. BiziD ncnlckctc iam bir lxrruk ur. Karalcni?dr 9.. milcami?i barrm4.r barhdrlar Bi/r,n Jat$rliar haLarurlrr sr rr, cihanda n'lh deyip mi!knr nrn\in ohallo a','sibi iraJd!ri !ij. ziindenson Trhki*.l K.rannd: kendisjncbiiyiik lef ar lan r. hii cnnr edilenA6ri aym belseye-gnF bu brkmdan sxdcc. ij!rcn.ci llrrslrn Tnrkes eeqebilnir ca.rilmektcdir: . Tiirl$ 917913{' nesnldcNihrl Adst,n penllsin. diiimi\ r. slyasi Jarliy.icn tr nan'en uzak lskcri c.nlldin rrnt nav.rn bulmdmaya jelten ninir. Ac'71 tijleedc b!.rkacak djclldc nt!r, rura.d r. ncnfi h.kq, !. Turrn.,larn l94.ldc\l iinlij darahn nm$nia balndr rarrmlaMn So0 Ttrlt kxt K,rrr !dl' q.k iincmli bolc.dc o d.rrl nnr sa! akmlaij Iorusundn hil!i v!ri]hekrc f. .surltb diyd bxh '.' .,ilrr' , . . f , 1 .i ' J . l . . J , k J ' . a , 8 , , A6,liktlrri'ii kordi itu.l.siyl! sij!le az.rlemekledir: batrdrink soyunddgJdlhi [p! trrh kr\nE yo c4kvGfitr !Lldj Jr!'umk nrnlkc Atu, oElu& yazdt, lasiyebanennr I bu bPdrh doaDus, ,irkledlD b! dadi' rr'k r!!irii' ir hs karnd! sayfrlnda fiklicrini I \. Ali1, e.nc krr{lrtilr Tiirkj]. dt gnrdcdili bir.l.[rupta r . , 1 , i"i'- lkh"i r...*r" '..itur i Cit ijldiian giLi AGV, h.Dr LurrDnxl \e hen d. rf:rik bak'nr dan lxrtrt r10liidi,. onun r,:x! dtrki sitlei sen?l l.\nr kurnnn srrxr htrkk,ndrki'liisiifftlq j il. r!DL prml?ldd olrrt, 5xlcLdiisijnii 5tn cn bdlifgin \lmtrn .hn Ni.,\dr.nin 'l.srn, aln r. [i{ti ,rn.lor.c.!, $1\a hrz,rl!nmrh,, "lrtu ij!iidiinr qxhsnnk deEil odritL: r[ ncEi oku].D, o(zx di i d o q . d r i r B l n i t r h , . o u , i , . F L r io ! ' 4 D q n u D r ! l i r n i dtrnud((1eIJ!!!rd] i id'!trr d q ii,rr grdiEDih.iifnirh,di Etr iJ riniv:d(ri iienLiu\lruNl|klj$ddtrtr (eri soo rahEh Kr'.n, , 1516. ' lrr bLf:otrN !$f !r! rr nn e! TIJR(IEDE S1YASATHAYATVE SId-SOl- AKIMLAR 269 .Ha]at bir saragnak, ba.$ deEil, savat olacaktr'.' ve Ililleiin larldn beslcnirken,ald larl$n yok oldulu kuwctlinin navat! dr. Haya! bitneycn bi. mn.adelcdir"!r eibi sdzlerini hatrl'n'kta' L,n. Ciokii bn mirkri n6tr kdD 3c, t0 y'l !otE, tei31c Isktrbulu a yaln, Falihe hdLr sawDlm, ct bdlii Diklcl likiiEr edilecek uEludi olffsa rd. edem bu sdzler sava$n arnk almrya nr lhliine diinnnr olauEubir zanandae,kmD!r. Tiirk salcrlai udrayarak uLldanras duruba ragnen, bjr .ideoloji kl,rhlii'ne halt Tiirkiyc nin Almnnya rln,nda sai\a tanhasnt istenctrte, biiylece nesnel olarat iilkcni. ulusal 9*rrlannm gerctti.dilinin aksi yiinn.ae hareker etnchtedi.le.. Atss; orhun, qramlh ve Ar iz gibi dersilere yazdtgtyurlarrb saragrher ybnden iivnettedir: .Biyoloji bal]nndan hayat bir savarttr. Tarih de hayah rilledc. araendali qtD{tulardan ibt.et oldulsu vc nedeniyelin ilerledcsine de savarlann sebcp oldusD lati olarak htat cdiyor,.q ltsrln btr tonuda nas'l diirilndiilii ve lareket eriEine en ilsinE iirneL, belki de kard€si Sdqar'a y.zdrb t3 nisan 1941tarihli nekslnan iu sabrlardr: lBu sene bcnim Narnla meklepte lupt kihs. snfta kalnad,. BiFz ilnalli rar. Harp ,ijziinden seglitle' rini a.layarak na.be karsr senpatj uyddmak iqi. btiyle dn9iin' At;z1n kendi adn tasnsn ilk derEninde yaymlddtgt progran ilsinctir. aFlrrla iizet olarak lerilcn bu belgedehen Llasit ra$st !ffam'n, hem de Tnrkirede siiniinnzdeki lrkqr sago akr nr lelli bash biiiin lerilerinc ranlanak mnmknndnr : l) Biitnn Tiirkler lir dcvlethalindc,bir bay.sk altrda top' (q) ad,n lAridrinl $od, s.!u ldrffirh CanYaynfli, 1e63,s rlt (nu* Tadd, Nd. Dc (r5) .rtrk coqriCi NNI YdithdL, CDrnh, no. 3s F Erkba', s. 32'dd (96) s.n Tahurd hran, i r5 T, 'l.l . . I .,i' L n I o . , . r) Tc$ yr ilmDi'r nirsaldr q jlj en kolijk yaskn ilib,f.n Tiirk go.ultl Trirk.lini. Fn ncttLcrlrrinu !1.fth nri i.rsk i .! ,l . ,, ribi [lnrut .,,. . 1. r.,.(...r ",...r. rJb' L J!.L adu s) Tii.krijlnn Dilli\!1, hrN, rc rhlikrnr nfudr.e!.i\d, edilt.ckrn 6) - mcn Biiriik idlr rc biiviil scinar-! devlerinclitrJ. olxcaklr. l. ' Lr , ,.. t \. irmr! r urkrtn ,l.rrrr , k d) Srbcy dokro.h'k ve i kanrk trt . d.lr{ n.rorr(i hrlini rh.!klr e) Nli! ..nrivrj dc \krrk .ik, bonlar anGk ed...krjr q cd'iii,liisLi libj F,ogrrm {D Jcr.! .rorirlr bn. dijz.ni 6zl. n.li. r. 6 3. r,. 9 middct!.t! oa!y!n:l sojr:t;njn .so5rarzm, vjniiniln e.tu!i rdir! getifittu,krrdn ruriq i. rr.ronh epr\ 6 r xlrrlEa sahtp otan !. R,r Nur, l d du !frr geFn A$rz 6sor(k0tr, Buz kur, vc cijk aii.ii drrgrlerini c'u.rrak kcrdi brrrna bir tr\,nr ru ' q o t ' 1 " 1 , , , , ' / , . . . , \ . \ . " !t . , s r*nris, xsalrda Irl rl.ri \e cJ .nteri dtrh! jtrkrndrn tDcqlnecer olan riirkkrn x coxp \.n.!l re Dnu lenn.k (in Ia?dE vnz ar d r D b : r l 1 . H r 5 r r B i j l l d v $ t i r , a d hb n . d c k r r i l q r ks r k a r m \ u . Bufdx A1!2, fiirkkanr. cLrcirlei TurrD rtindln gij{!r.n bNe z^r it.r D!: .lrn r'.kq'l'k r.rnriva k:tkrr, heh r.kr K!tunr Ka, nunn drc hir krnrn rroi.!i hi,rlayaml frlteu Tiirk c.cuklannD rig raiirdri xjai otrntarrr drnr rim.ye trtkln RehjnD unrcr ldr h3tk',dtrki bu rartr kuLJisi hxkknrdtrkjbn rnhm lnnj,*krc hrk \.dir.!l m a h i y c r ! t d t , , ' d i k g e l s k j r ! d n r m c * l e\ ! q ! u d ! . rnire benTedi!inisiirl.j,urL o dev iin Torrn.'ltrir i.rsnd.i !k eI ednilsn bif mod]nrn, ukqrh!r tanr sc*p B6yk \rdtr!, 1sbdrur, Ark.d.\ rLifxlYtrD! slY snl H^Yrr vE s,rc.sol ^KvLe 271 sdlc.cbrakmamx nodtrin,n ilcnrqbir ijrneEnri\tnekredir:.Rcha T0.leiiliiac ciddcn hiznrctehrck i$iyor3 ilk ijn.e sslt.rliL r{!d li, sn,'aTinklcyc daha 9ok hrkinr olmJ, ve nnu.r nubryy.l J! c.rcl..i r. b"rka h{rlleri tefkeineli fe bilhassarkqhF brrkalan(a brrknal,dr. Yokla bu fi,ronomi ll. su krnlnran\ Tiirtliit iddia clmek, TiirkqijlLiliir dijsnanlar cljnc sil h rcrnektir .,Lu Kiraba ayr.r R o. Tiirkkan rn trrmcnir! oldlkea be.zeye. bi. io Atr 19+ yrl,ndr Brr\.kil slrcolluax Ljrabcn orlnddr jki Iane a91kmekiup }rImlad, BunlarJanl, r nc sind. .salm Ba c ki1,henrTii*9ii, nem d. Basrckil .ldu-innu7igin sizc bu a9,k mek iubu raayoLlm, dir. brsladrktrn sonra ijrlc delam ediyoiru: rlliller nreclisinde5 alrnos 19.12ciinii rcrdlinn nurukia .Bt L' rr l..J,. o.n ,,1, \.iJ . 8 , ., , r.,\.r liik bn k.tr mdseilsiolduln kfular \e Lrakalo hdir bjf \i.dan vc kiilriif res.lesidir", dcni{iniz,. ar[trsnd]n !ol.! gosr.riloE di]. lrti getirordtr.Li'IrlttrL derifl.f x{nt o dc\r dflildi rr Turaic' nesfiyaln sustlrulnras ciin m.rtlesitdi Nit.kinr AsLzr! 2 nlma mh aq'k mekrubu.da s:bahatnr ALivr hakarci rlncsi, iinLii 1914 Irk.Ll,k r'. T!'an.Ll,k da!:rn,n prt,vxs olan srbahrdin A i-N htrl nNz Jrrrerr rlrlman.r rebrD .ldtr A^r bu lanrnda .o,bonr utr rcsnrrDilartnr onnndd Ldman.nMmd k&srhnna$da l'ir.ki\.de $n hiiri_\rti oldtluDu ern.nck, hiikiimcr n s3m'mL Tijrkqtlrgdni, lreljrr,,et baknnindanq.k jri oUtr., JirJ b$Jirrnr k.n,iinlzn,dcnsikiv:l elnelre \. srbal$di' Alfr vrrrn hanri di tdrck Pr.l. SadcLri.Celili, lsh milleiretili lhmet c.ral' Pertev N. !om!3\'i r Maant vekil, H A. Yii.cli jnnrl crmekredi..i!l A^tr, bu davada.lay hx0se\e 66lim l,ara .rzasn, lxryhnldr zar.. burln arkannd:n xsl biiriik drm brtrra.rlnf. 2 - Rehd afu. T il:kan Gtanbul l9?0 dogunh old TiirlLxn Son Tin[ilxr (a..nndr rcrile. bilsile siire lise onuncL'in,lrdbc.i Turan.ilikla u riJmsIa birl!d). Tumnrllki Ttirkl.rlc Tnfkiy{i bj.lctnnck \e Jilnlz Tiirk rkrn{lnn llL'Srn bijltk hir (1.\lrL kunnrk, b( anicr kx^r 9 Gr v. Tnrk L |tfnd:n o nnr'a.L,'n I iiJcki hirktmc.i dcr rD.ck e l e : l n . k m a k 5 l J i y l c! r , l I k r ' ] r s l a J , i l ! b j , l i k r u { 6 i i E m , a d l ' gizli bir do.nd( krrJu v. drincli 193$del,rrnlamrya barhdrll rE.ken.kotr, drisi\i !!ar Dtrr,rlJdr Br dersi hi'kiim( rxrx!.d3n kaprth.ca Bozkui! eLldrl,. Ariz balLimiindcsijzii tdjldiEi gibi, Iriz'h |nr(l.n d rrdi inla-!ltL,gnrnsarc lidd.lik klvg:sndrn bozulnunur. O kadlf ki, bnbincrnre .lcfgiLrde \c Lrrpllfdr hdcuf ehniLedi. tsu qck4 ,rc bdriimiir, n iaret zeki vrlidi, Hirsclin \1nrk orkun re Has.d F{ir cx.ser.. 194:l},h brilano.lR rki s.ubun xrxsnr bnlnlk rc bi lcnnrndk zorulLrtu.! Ju)mlilarJrr. zcli leLjdi rogan R.o. Tij.kkan'a l0l r9.r] hrilili DrekruLund!iijllc \azlvor : .^?,i! oiuz Yur of luArr Bqyrur{ir;t fti BqrL,n i!ftr I! Diirmio rok on!n! ue Adour r( 5.D1 C@8.rlohr.r di Borkul dr kaptrhl,nu Tnrkkan Kiltrpsrfc'l.r Klrumo nu kur du B! ko.unu hiknmcr niid:hrl. .do.k Halk.rl.r nc ballrJrn.i Ti, llin bundanso.r: cizli faillyrrc krrar rc(rck Caircm' rctr , [n u. LJreiircgnnrek (in suiltrr s.tukiifd! : r ) 1 i i . k ' r k , o d a no l m a k ,, r k ! , \ t T u r r i l k r l . . e i n r n m r k \c icrk liL'n r.klil .drc.Ei \izif!!i k:bul n'n.k 2) YlrLin crmlk leDin iki daktilo saylls olut Ku.xn, htrrih 1r ribnn.l dzerinediliyordu.ro RO. Tiirtkan snti 6r-siit arn bir pro!,a,n rat!,3k n'n Bo, kudda h€m de.Tn,k!iilii!. Dolr!" rdl' ki!abrnd, yaymladr 'fitkcriliik l) Ycii 2) K:n lemLzlieikon'nmal,d'f. ,rk9, nrillildqiJir, \.nLi mill!r i!inde *a. 3) Irk,mrdrn olmrjanlrr sn,r dD'na xthn,5rn l:rl'nxlidrl 4) Bu oluncayalradrr !1brn., unsrlx,a idard. katitr.n !c, Bi 5) Tck barrk, ,rk millcr, rck ,lc\ Ld ilkc\i : .BnJnk Tiirk !ii,l., knrlmrrn' sxglal:.aklr. I{ATATVE SAOSOLAKIMR TIJR&IYED!S1YASA1 w i;-J; ii;i' '3 br ,ru'" r'r 1u kha: .v*d hartron6k ''n' rp14' b' mirr'!\' 7) Dilds Tnrtqdiil edilnit bir s) Dinderiirksiilnl (Reiorne' 'e (Rasvonalire' din. Tiirkkan dvn, zamandaTinkivc ve hariEteti Tumcrlan daEl tarir icab'ndaha n* dul]ndmiudanp birlenirnek vc Rosvava .cketcseqnekitin bir kurulEy anavaslsdn4nbdi: 1) lnrtivedc Turanctlk ve d{q t€m zatc'ine hadar Tnrklil' v a ' l e . " ( u r u h a vd / e ' ( a n ' i ' B L " I { u '. , ' p ; r * l r - . k itrr..v. rl,al. a"r +* "" ,ruo Lun'l budui 2) KurultaF iiyc olnak iEin 67 Tnrk olnlk ve liirklnk isin yaDabilecegifedakarhE! hudul bulunnranak larmdn 3) Gayeiein yrp n:Yacak is roklur' cizli ii4nt prcsran,nda ad seeen .Bqtuk rnrk Biiilnnin amyassr ise tdylc fomn1cedilmi$ti.: 1) Hcricy kabiliycle b,.ak acakn., her Tiirkc etit nak veri le.elri.. 2) MillEdnklwcdi bir ijnderivard'r. Kuruhayasunnak zoru adr 3) dnd€., iinemli meseleleri a) Onder,ta.t{n.lan siiknnetl.dinlenekzornndadr. 5) Ve.ilen karar ijnder ne.Kuruitay ianiDdan orra}laSa va 6) Bundan iribren devlerinnudakiretcilili ba$hr.ltrar -. 7) Irkcn[ Ukisn olcstirilcmcz. Yeni Tiirt Bnliginin a.nal bif altn 'ay !e 3 snnijr okrd ib.ret olup iize.inde Jaal yer alnaktadr: .Yasamrzdaya, b narplcn lagd alsakur.id Atsu vc riirkkan kollannrnilteleri.i Lars arhrdrhmzdr Nnlan sdyloyebiliriz:Hei ikisinde de Nrzizn ve Farizn den "tercdne r d i l L n . 'i l k d e r r x r , E i n l o l [ , E i i R c c l ] , s r b i . l k i l i d . r k a ijn.n \c'mckre.Lif TinL*rnda Lrn un\urnr drh, qoI i]n(n r!ril nri!rir.,\rizdr dlhr q.k d.\1.r,:|lnLktrr'd! drhl !oli a.ds riiccL tilnri:rn so !rtmdrn birori\ rdr lhlrrn, ikil.cioe irr Al'mn ur'!rhnarnD thrini 5cznrrkni,iikindijr' Sa\.s.'lLk iri\ n{r! d! hrndan hir siizeft.nn:kt. rtr du Dnr lonlrunr gelnc., A[' Tii \ll:n rok(r "r. omrc re risyomlz." .dilnis hjf dindtn bah \.torrkrda. iliilkir.l nrrnn Tdrllai d: lliq Lr!n'rl'nrm"{", Ac,7'dr is. .cl iLtifg \t in.mli,l' Ac'7, biiiilt sr da\--v' do\tl r.k.hnc rln[k1x. dokr.nrk, r!ukxrl'k gibi mesL.kLrrid.!nl nc d! inrmk .d$.kri.' iNfhin h3lt,. rDlmakli, di!. bn[iim -q.rifcr.t nnltir.ri kunnsll olxrk dr olsa kEtr] in.cl.n !l t dfl,.Jrki sol \c s,i skmlin bn3tnkiilerl. hr JL!rdra.rk !r Iir raz sijllemck e!rcklE., binnciti ta.Dmrvtr.rk kidrf jdlln 5 \c \o!dnlitm\, ,lj,rni ke bie ol'm^r sir nnric .Ji FsuihBun! \iLi,nris buh,nnRttrdrr' H.r iIisnrin dc !nrik ... ri,r dokrnrden uakhrn:mry. lxh5irk ilkdrii onam !e r' q"6,,1.,d'kh" sdrlcntbilir l95s rijfki!.siDdc sol ; l";i'," *.-" g.l,rni\ ijllc modrlirr.nrn, s:! !htriu da kan rrk ,Ln,n hir'tr7 biq o10!^r tinrdjljI iittriilemeri rr]x ilnnal rnr' -s'bi s,eirhr :i bunn 3a5irrmekrcd! l) Bn x.ArlLnad! cl. rlD:n J.u.. nhrslrrtrus dttun rc k ! f L ' l h r D i ! i e ( l n . r l r i 0 r n x , d o 1 ! r r r r l ar 9 P o l r l k r l i e l k i ! 3 p r,, , ' ,.1 1 , . . b ' J l. ' \ ' ' l " n , ' ' ! ' . frn{&! b u s u of r F \ n trtrnh r.rrct'rdLlNh [1.md.rla](kU]odu.]!]bDn' .1, tsonu lDnb .idLlnL id(! ' " ' ' \rhi,r !:,rdinr,. 'ri!k(k 'uu sblrLld 6 !!ril relel {Ysi cade, \! t!uN, Liin TORXIYE'DESTYASALHAYIT VE 5AC.SOL KIiIN 2?5 w liftnn ararnma boyunca giidildiiEii Cibi sava$,iopmk aEaltlndan iicaret bujuvazisine scqi! !c ticarcr bu{Nazisinin kuwc! lcnb sn.ecini 6iiynk ijlgndc hrlandm\1,.. Bunnn doEalso cu da, dahasoraki dtjnendeiktidardali biifoknsi diilnn!, ricatl bu.juv.zisi bara eecdiriir. 2) Bu dijnende giidnlcn d$ poliiikann bijriin anad savaia gimemekiir. Her eylen buna gijre aya.lomaklndr. Bu ands nl tedeti siyasal atlnbr da d$ e'kilero giiF celirn\ti.. .rani ncn bu dcvndckiegcnenideoloji ol,n sa! akrn dDarrdm ithal edi len bir ideolojidir,hem de }ijrolrasi bu akma gened$ ncdsnrer yiiznndcn ye$il r9* yakn$nr. aiirokrasinir savaraeirmenek an& cmr eiider bu tutunu Nzilerin $ubat 1943 Sralingndycnil. sisnrde. yad Alnan lehlikcsinin Tnfkiyc iizcrinden *alknasndzn hcnen sonra dcEirtirnesivc salcllan Iutuklanai, TnF *iredc bu akm,n ulusaldetil, uluslaFran diizeninbi. sonuc! olduEunu sane.ir en sonut karnlr. o dolndekignqliisalo ltm yilannd! bu! iq rnf tapsrnrnbir belntisidclildir, giinkii1942.43 juvazininbijylesinebi. ak'm doluracaksncn yokrur.Bn sonraki diine;de, I91G50diineni.de ise bu.un tdsi alacat re saur iqindc snqLnBnbu.juvui .Dcmokhsi, akmh, do-luraratbara scl.cslti. 194650ditnenindcarh( d$ korullardelil, i9 lnf yaps ijnenlidir ve d$ ilirkildi bu nnf yapx, belnler. 3) sava, yaln, burjuva?ininlcli$mesjni hrlandrrnax b! k,mrndandcgjlidigcr snf rc zijmrcleribilrokrasiyelar c*acak tclildc ctkilcycrctde siircciixzlmdrn$lr, zarenjandarha dayalr !c lcrgilcr saycsidde kiirliiyn, anli.klerikal politika ilc din adamlanfl iincedenyitirnis olan Bnrolrasi, savar' $rarnda da Topnk Relomu !e Kdy En$idibn iG Top.ak aEalanm,Varl,k verlisi ile Burjuvazii n.knlnp enilasyonla nmlru, nc.erlcrin dondurulnasre karldn serbesrbnhlmas yoksul sayesinde halb kaybcdince uLlk tut!,a.ak daL kolnan,r, snclmenreni sl n,l,n Dcmotrat ParLitinin eiralmda biitiin Tnrkilc tirlernitti.. 4) ltinci bijliinde sdzij c€qendcvletejlilin eeemcnsnflar yagijrniirtiit. O?cllik. ramr cal,ganbir ekononipoliijki$ olduEunu ie sava$strGrndayoksulsnlflar2 bi$ey lcicmedenonLnn ya$. mma qcritliriinlqdcn kN,tlamalr geti.cn!. rLn1,lar sokandev lcrgilik,bizat bu sdzciiFjnburjuvazitanhndankaslenyanlNye runlannasr vc Sosyalizmilc iizder olank tant nasylo Sol okr nrn bugiiDnvc gelcccgibakrn,ndan biirljk bir orecl dolumurrur.