Bilgisayarların Tarihçesi

Transkript

Bilgisayarların Tarihçesi
Bilişim Teknolojileri Dersi
BİL 101
2009-2010 Yaz Dönemi
Hatice Gökçe Bilgiç
hgbilgic@etu.edu.tr
hgokcebilgic@gmail.com
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
1
Hafta 1
Temel Bilgisayar
Bilgisi
BİL 101 – Bilişim Teknolojileri
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
2
• Bilgi okuryazarlığı
• Bilgisayar okuryazarlığı ve önemi
• Bilgisayarın Temel Özellikleri
• Bilgisayarı Oluşturan Öğeler
• Bilgisayarların Sınıflandırılması
• Bilgisayarın Tarihçesi
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
3
Bilgi okuryazarlığı
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
4
Bilgi okuryazarlığı
• Bilgiyi aramaya nereden
başlamalıyım?
• Öncelikli olarak hangi kaynaklar
işime yarar?
• Ne tür bilgi için hangi kaynaklardan
yararlanabilirim?
• Doğru bilgiye nereden ulaşabilirim?
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
5
Bilgi okuryazarı
olmak
• Bilgi okuryazarı;
bilgiyi bulma,
değerlendirme,
kullanma ve iletme
becerilerine sahip kişidir.
• Bilgi kaynak türleri:
Kitaplar, www, veri
tabanları, kütüphane
katalogları…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
6
Bilgi okuryazarı
olmak
“21. yüzyılın cahili okuyup
yazamayanlar değil, aynı zamanda
öğrenemeyen, unutamayan ve yeniden
öğrenemeyenler olacaktır."
Alvin Toffler
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
7
Bilgi okuryazarı
olmak
• Bilgi gereksinimini fark etme,
• Bilgiye ulaşma,
• Bilgiyi analiz etme,yorumlama,
değerlendirme, iletme,
• Problem çözme becerilerine sahip olmak.
• Yaşam boyu öğrenmeyi ilke edinmek.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
8
Bilgi okuryazarı
olmak
• Doğru bilgiye ulaşmak
için kaynak seçimi
önemlidir: Kaynak
seçerken bilgi ihtiyacınız
ile kaynakların
özelliklerini
karşılaştırmanız gerekir.
Bilgi kaynaklarını iyi
tanıyorsanız, isabetli
seçimler yapabilirsiniz.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
9
Bilgi okuryazarlığı için
yaşam boyu öğrenme
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
10
Bilgi okuryazarlığı için
yaşam boyu öğrenme
• Bireylerin yaşam sürelerince
içinde bulunacakları her türlü
rol, ortam ve çevre için
gereksinim duyacakları tüm
bilgi, değer ve becerileri
sağlamalarına olanak tanıyan
süreçtir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
11
Yaşam boyu öğrenme ile
bilgi okuryazarlığı ilişkisi
• Yaşam boyu öğrenmenin amaç olduğu
yerde bilgi okuryazarlığı araçtır.
• Bilgi okuryazarlığı yaşam boyu
öğrenmeye temel teşkil eder.
• Bilgi okuryazarlığı becerilerine sahip
olmayan birey yaşam boyu öğrenmeyi
gerçekleştiremez.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
12
Bilgisayar
okuryazarlığı
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
13
Bilgisayar
okuryazarlığı
• Bilgisayar okuryazarlığı,
bilgisayarı kullanma
yeteneğidir.
• Özellikle bilgisayarı bilgiye
erişimde etkili ve doğru olarak
kullanabilmek diye de ifade
edilebilir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
14
Bilgisayar
okuryazarlığı
Bununla birlikte, bilgisayar okuryazarlığı için şu türden
tanımlar da yapılmaktadır:
• Çeşitli amaçlara ulaşmada bilgisayarı ve programları
denetleme yeteneği.
• Çeşitli bilgisayar uygulamalarını kullanma yeteneği.
• Bilgisayarın birey ve toplum üzerindeki ekonomik,
psikolojik ve toplumsal etkilerini anlama yeteneği.
• Bilgisayarı bilgiyi elde etmede, iletişim kurmada ve
sorun çözmede kullanma yeteneği.
(Akkoyunlu)
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
15
Bilgisayar
okuryazarlığı
Bilgisayar okuryazarlığı, yaşam boyu süren bir süreçtir. Buna
göre, bilgisayar okuryazarı olan bir öğrencinin
yapacaklarını şöyle sıralayabiliriz:
• Bilgisayar sistemlerinin ne olduğunu anlama.
• Bilgisayar sözlüğündeki sözcükleri kullanma.
• İşlerinde bilgisayarı kullanma.
• Bir programın ne olduğunun ve nasıl çalıştığının bilincinde
olma.
• Bilgisayarın ticaret, sanayi ve öteki alanlardaki
uygulamalarının farkında olma.
• Bilgi teknolojilerinin ve sosyal doğurgularının farkında olma.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
16
Bilgisayarın Temel
Özellikleri
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
17
Bilgisayarın Temel
Özellikleri
• Bilgisayarlar verileri alıp
saklayabilen, mantıksal ya da
aritmetik olarak işleyen ve
bilgiye dönüştüren elektronik
cihazlardır.
• Veri: Bir anlam taşıyan ya da
taşımayan nesnelerdir.
• Bilgi: İşlenmiş veridir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
18
Bilgisayarın Temel
Özellikleri
• Bilgisayarın veri işlemede kullandıkları
temel işlemler:
– Veri Girişi
– Aritmetik ve Mantıksal İşlemler
– Veri Saklama
– Veri Çıkışı
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
19
Bilgi İşleme
Döngüsü
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
20
Bilgi İşleme
Döngüsü
• Bunların hepsini bir arada ele aldığımızda, bir
bilgisayar veriyi bazı işlemlerle bilgiye
dönüştüren cihazdır.
• Veriyi alır (girdi)
• Veriyi belli yönergelere göre işler (işlem)
• Elde edilen bilgiyi kullanıcıya sunar (çıktı)
• Sonuçları kaydeder (depolama)
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
21
Bilgi İşleme
Döngüsü
Girdi:
• Bilgi işleme döngüsü sırasında bilgisayar kullanıcı
ya da bir program tarafından gelen veriyi alır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
22
Bilgi İşleme
Döngüsü
İşleme:
• Bilgisayarın aldığı veriyi bilgiye dönüştürmesi
işlemidir.
İki çeşit işlem mevcuttur:
 Aritmetik işlemler: 3+7=10
 Mantıksal işlemler: 7>3
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
23
Bilgi İşleme
Döngüsü
Depolama:
• Bilgisayar yaptığı işlemlerin sonucunu disk, bellek
veya başka depolama aygıtlarına kaydeder.
• Depolama işlemi ile kaydedilen bilginin daha sonra
kullanılması sağlanır.
İki depolama türü vardır
 Geçici depolama (bellek)
 Kalıcı depolama (hard disk,cd vs.)
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
24
Bilgi İşleme
Döngüsü
Çıktı:
 Bilgisayarın ürettiği bilgiyi kullanıcılara göstermesi
için kullanılır.
 Girilen verinin kullanılabilir hale getirilerek
kullanıcıya sunulması.
Yazı, Rakam, Grafik, Ses…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
25
Bilgisayarların
Kullanım Alanları
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
03.05.2010
Evlerde
Eğitimde
Ekonomik araştırmalarda
Trafik kontrolünde
Askeri alanda
İmalatta
Kamusal Hizmetlerde
İletişimde (Internet aracılığıyla)
Bankacılık işlemlerimizde
Sunum için iş hayatında, okul hayatımızda…
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
26
Bilgisayarı
Oluşturan Öğeler
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
27
Bilgisayarları
Oluşturan Öğeler
• Bir bilgisayar sistemini oluşturan temel
öğeler:
1- Donanım
2- Yazılım
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
28
Bilgisayar Donanımları
• Bilgisayarı oluşturan her türlü fiziksel
parçaya verilen addır.
• Fiziksel olarak dokunabildiğimiz her
şey donanımdır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
29
Bilgisayar
Donanım
Temel Birimler
(Sistem Donanımları)
Yazılım
Çevre Birimleri
İşletim Sistemleri
Mikroişlemci
Monitör
Bellek
Kasa
Anakart
Hard disk
Uygulama Yazılımları
Klavye
Fare
03.05.2010
Ekran
kartı
BİL 101 - Bilişim
Teknolojileri
30
Bilgisayar Yazılımları
• Bilgisayarı oluşturan, çalışmasını sağlayan
diğer bir bileşendir.
• Soyuttur, bilgisayarın elle tutulamayan
öğesidir.
• Bilgisayardaki tüm etkinlikleri düzenleyen
programlardır.
• Programlardan oluşurlar.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
31
Bilgisayar
Donanım
Temel Birimler
Yazılım
Çevre Birimleri
Sistem Yazılımları
Uygulama Yazılımları
İşletim Sistemleri
Ofis Programları
(Kelime işlemciler,
Sunu Programları…)
Hizmet Programları
Oyunlar
Aygıt Sürücüler
Muhasebe
Programları
Sohbet Programları
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
32
Bilgisayar
Donanımları
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
33
Bilgisayar Donanımları
Girdi Donanımları
• Klavye
• İşaretleme aygıtları(Fare,
kumanda kolu, dokunmalı
tablet, vb)
• Tarayıcı
• Mikrofon
• Web Kamerası
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
34
Bilgisayar Donanımları
Çıktı Donanımları
• Ekran
• Yazıcı
• Hoparlör
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
35
Bilgisayar Donanımları
Sistem Donanımları
Bilgisayarın oluşturan temel elektronik
birimleri içerir.
1- Merkezi İşlemci Birimi (CPU)
2- Anakart
3- Ana Bellek
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
36
Bilgisayar Donanımları
Bilgisayar sisteminde verileri saklamak,
bulmak, işlemek ve bu işlemleri koordine
etmek için iki ana birim mevcuttur:
• Merkezi İşlemci
• Bellekler
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
37
Bilgisayar DonanımlarıMerkezi İşlem Birimi
1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB)
• Bilgisayar sisteminin temel yönetim
birimidir.
• Mikro işlemci diye de anılır.
• Komutları işler, hesaplamaları yapar,
bilgisayarın içindeki bilgi akışını kontrol
eder ve yönetir.
• Merkezi işlem biriminin iki temel bileşeni
vardır:Aritmetik-Mantık Birimi ve Denetim
Birimi
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
38
Bilgisayar DonanımlarıMerkezi İşlem Birimi
1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB)
• Merkezi işlem birinde hız kavramı
önemlidir.
• Hız ölçü birimi Hz dir. Hz bir sn‟ de
yapılan işlem sayısıdır.
• Örn: 3Hz bir saniyede 3 işlem
yapıldığı anlamına gelir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
39
Bilgisayar DonanımlarıMerkezi İşlem Birimi
1- Merkezi İşlem Birimi (CPU-MİB)
• Günümüzdeki bilgisayarlarda MHz, GHz
şeklinde bu birimin katları
kullanılmaktadır.
• Örn 450 MHz olan bir işlemci sn‟ de
450.000.000 işlem yapmaktadır
• Örn 3.0 GHz olan bir işlemci ise sn‟ de
3.000.000.000 işlem yapmaktadır.
• İşlemci örneği: Pentium 4 3.6 GHz
işlemcinin üreticisini, kuşağını ve hızını
görürüz.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
40
Bilgisayar DonanımlarıAnakart
2- Anakart
• Veri yolu, bilgisayarın içindeki değişik birimler
arasında bilgileri taşıyan bir sistemdir.
• Bir bilgisayarın temel devre kartıdır.
Bilgisayardaki tüm elektriksel bileşenler
anakarta bağlanmıştır.
• Genişletme yuvaları, genişletme kartları(ses,
görüntü-ekran, modem, network-ağ kartları)nın
takılabileceği anakart üzerindeki soketlerdir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
41
Bilgisayar DonanımlarıAna Bellek
2- Ana Bellek - RAM
• Bilgilerin geçici olarak saklandığı hafızadır.
Bu geçicilik elektriğin varlığı ile sınırlıdır. Yani
elektrik kesildiğinde bilgiler silinir, yok olur.
• Kapasite: Bellek için önemli kriterlerden biri
kapasite kavramıdır. “Ne kadar bilgi
saklayabilirim?” günümüzde bir bellek için en
fazla bilinmesi, hesaplanması gereken
unsurdur.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
42
Bilgisayar DonanımlarıRAM
• Bilgisayarda kullanılan programlar RAM‟ de tutulur.
• RAM‟ in bilgisayarın hızı ve gücü üzerinde büyük etkisi
vardır.
• RAM arttıkça bilgisayarın bir işi yapma hızı ve aynı anda
yapabileceği iş sayısı artar.
• RAM‟ deki bilgiler elektrik kesildiği zaman kaybolurlar.
• Bilgisayarınızda bir belge üzerinde çalışırken bilgisayar
aniden kapanırsa kaydedilmemiş değişiklikleriniz
kaybolur.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
43
Bilgisayar DonanımlarıRAM
• Bir bilgisayarın belleğini belirtmek için kullanılan
en yaygın ölçü birimi byte‟ dır.
• Bir bit 1 ya da 0 değerini alan bir elektrik sinyalidir.
Bir bilgisayarın kullandığı en küçük bilgi birimidir.
• Bir byte (8 bit) ise bilgisayar için bir anlam ifade
eden bilgi birimidir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
44
Bilgisayar DonanımlarıRAM
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
45
Bilgisayar DonanımlarıROM
• Salt Okunur Bellekler (ROM: Read Only
Memory)
• Bu belleklerdeki bilgiler elektrik kesilse dahi
kaybolmaz.
• ROM'lara genellikle kontrol programları
yüklenir ve bilgisayarlar ilk açıldığı anda
yürütülen işlemler bu programların
denetiminde yapılır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
46
Bilgisayar DonanımlarıDepolama Birimleri
• Bilgisayarın çalışması için bilgisayar kapatıldığında
program dosyalarını kalıcı olarak bir yerlerde
depolaması gereklidir.
• Üç çeşit temel depolama birimi vardır.
1- Manyetik: hdd, floppy…
2- Optik: cd ,dvd…
3- Flash: hafıza kartları, usb, flash bellekler…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
47
Bilgisayar DonanımlarıDepolama Birimleri
• Manyetik: Manyetik diskler üzerinde yapılır. (hdd,
floppy)
• Optik: Optik bir diskin yansıtan yüzeyi üzerine
lazer kullanılarak veri yazılması veya okunması.
(cd ,dvd)
• Flash: Elektiksel olarak silinip yeniden
programlanabilen kalıcı bellektir. Verinin bir
bilgisayardan diğerine kolay biçimde aktarımını
sağlar.(hafıza kartları, usb, flash bellekler)
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
48
PORT’ LAR
• Genellikle bilgisayarların arka kısımlarında
bulunan ve harici donanımları (fare, yazıcı,
tarayıcı) bilgisayara bağlamaya yarayan
soketlerdir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
49
PORT’ LAR
• PS/2: Bilgisayara fare ve klavye bağlanmak
için kullanılır.
• USB: Flash disk, yazıcı gibi USB cihazları
bilgisayara bağlamak için kullanılır.
• Ses: Ses girişi, ses çıkışı ve mikrofon
bağlantıları için kullanılır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
50
PORT’ LAR
• Seri Port: Modem gibi cihazları bilgisayara
bağlamak için standart bir protokol ve bağlantı
noktası sağlar.
• Paralel Port: Yazıcıları bilgisayara bağlamak
için standart bir bağlantı noktası sağlar.
CPU‟nun veriyi yazıcıya göndermesinde
kullanılır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
51
PORT’ LAR
• VGA: Monitörü bilgisayara bağlamaya yarayan
porttur.
• Modem: ADSL kullanılmaya başlamadan önce
çevirmeli bağlantı kullanılmaktaydı. Bu port 56k
modemlerin bağlantısı için kullanılırdı.
• Network : Bilgisayarın bir network‟ e bağlanmasını
sağlayan port‟ tur.
• Kablosuz: Kablosuz cihazları kullanırken kızılötesi
yada bluetooth ile cihazla bağlantı kurulmasını sağlar.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
52
Bilgisayar
Yazılımları
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
53
Bilgisayar Yazılımları
Uygulama yazılımları belli bir uygulama için
yazılmış programları kapsarken, sistem
yazılımına bilgisayarın temel işlevlerini
yerine getirmede yardımcı programlar
girmektedir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
54
Bilgisayar
Yazılımları
Uygulama Yazılımları:
• Özel bir amaca yönelik olarak geliştirilen, belli bir işi
yapan veya belli bir problemi çözen programlardır.
• Bilgisayar kullanıcıları tarafından doğrudan kullanılan
yazılımlardır.
• İki ana türden oluşur.
 Genel Amaçlı
 Özel Amaçlı
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
55
Bilgisayar
Yazılımları
Uygulama Yazılımları:
• Genel amaçlı uygulamalar: Herkes tarafından
kullanılabilen yazılımlardır.
• Internet Tarayıcılar: Internet Explorer, Mozilla
Firefox, Netscape Navigator, Opera…
• Ofis Yazılımları:Kelime işlemciler, tablolama,
veritabanı, e-Posta yazılımları…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
56
Bilgisayar
Yazılımları
Uygulama Yazılımları:
• Özel amaçlı uygulamalar: Bu tür yazılımlar genel
amaçlı yazılımlara göre daha özel uygulamalar için
yazılmış olup, genellikle kısıtlı sayıda kullanıcıya
hitap ederler.
• Bu kategoriye binlerce değişik yazılım girer.
Örneğin;
 Analiz ve karar verme yazılımları, eğitim
yazılımları, bütçe hazırlama, raporlama
yazılımları…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
57
Bilgisayar
Yazılımları
Sistem Yazılımları:
• Bilgisayar sisteminin genel işlerini yaparlar.
• Üç ana sınıfa ayrılırlar.
İşletim Sistemleri
Hizmet Programları
Aygıt Sürücüler
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
58
Bilgisayar YazılımlarıSistem Yazılımları
Aygıt Sürücüler:
• Giriş veya çıkış araçlarının bilgisayar
sistemi ile iletişimini sağlayan yazılımlardır.
• Örnek: Bilgisayara bir tarayıcı
bağlandığında bu aracın uygulama
yazılımları tarafından kullanımını sağlayan
yazılım.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
59
Bilgisayar YazılımlarıSistem Yazılımları
Hizmet Yazılımları:
• Bilgisayar kaynaklarının yönetimi ile ilgili özel
görevleri yerine getiren yazılımlardır.
• İşletim sistemlerinin yeteneklerini ve işlevlerini
genişleten, bir bakıma tamamlayan yazılımlardır.
• Yardımcı yazılımlar ne kadar çok aktiviteyi işletim
sistemi o kadar basit ve özlü olacaktır.
• Örnek: Bilgisayar sistemini kurmaya yarayan ama
işletim sisteminin içinde olmayan yazılımlar.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
60
Bilgisayar YazılımlarıSistem Yazılımları
• Hizmet Programları:
Diskleri biçimlendirmek, dosyaları
kopyalamak, disklerdeki programları
yedeklemek, dosya sıkıştırma, dosya
transfer(ftp), klavye düzenleme, disk
yüzeyini düzenleme(fdisk, partition magic),
virüs temizleme gibi işlemleri yaparlar.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
61
Bilgisayar YazılımlarıSistem Yazılımları
İşletim Sistemleri:
• Sistem yazılımlarının en önemlisi ve bilgisayar
işlemlerini kontrol edenidir.
• Bilgisayarın donanımını ve uygulama
yazılımlarını kontrol eden ve düzenleyen bir
grup program olarak tanımlanabilir.
• Mikroişlemci, bellek, giriş/çıkış birimleri gibi
kaynakların kullanımını denetler.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
62
Bilgisayarların
Sınıflandırılması
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
63
Bilgisayarların
Sınıflandırılması
1- Mikrobilgisayarlar
2- Minibilgisayarlar
3- Anabilgisayarlar
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
64
Bilgisayarların
Sınıflandırılması
1- Mikrobilgisayarlar
• En küçük ve en ucuz bilgisayarlardır.
• En yaygın biçimde kullanılmaktadırlar.
• Tek kullanıcılıdırlar.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
65
Bilgisayarların
Sınıflandırılması
1- Minibilgisayarlar
• Mikrobilgisayardan daha
pahalıdırlar.
• Orta sınıf bilgisayarları
oluştururlar.
• Özel amaçlarla kullanılırlar.
(server gibi.)
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
66
Bilgisayarların
Sınıflandırılması
1- Anabilgisayarlar
• Büyük, güçlü, pahalı, ve
hızlıdırlar.
• Çok kullanıcılıdırlar.
– Süper bilgisayarlar
– Paralel bilgisayarlar
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
67
Bilgisayarların
Tarihçesi
Hatice Gökçe Bilgiç
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
68
Bilgisayarların
Tarihçesi - Abaküs
• Bazı kaynaklarda abaküs basit bir
hesaplama aracı olarak ilk bilgisayar olarak
tanımlanmaktadır.
• Abaküsün ilk ne zaman kullanıldığı kesin
olmamakla birlikte bazı kaynaklar M.Ö. 3000
yıllarında Babil‟ de abaküse benzer
hesaplama araçlarının kullanıldığını
söylemektedir.
• Abaküs günümüzde de bir eğitim aracı
olarak kullanılmaya devam etmektedir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
69
Bilgisayarların Tarihçesi
– Mısır Hiyeroglifleri
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
70
Bilgisayarların Tarihçesi
– Sayı Sistemi
Bugün kullandığımız sayı istemi Hindistan‟dan
Arap yarımadasına geçmiştir. Avrupa‟da
sayıların ifadesi Roma rakamları ile yapılmakta
idi ve bu sayı sisteminde sıfır yoktu. Örneğin
Roma rakamları ile 129 sayısı CXXIX olarak
gösteriliyordu. Bu sistemle hesaplama yapmak
çok güçtü…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
71
Bilgisayarların Tarihçesi
_ El-Harizmi
İslam dünyasında kullanılan sayı sisteminde sıfırın
yer alması sayesinde astronomi ve matematik
çok ileriye gitmiştir. Birçok İslam matematikçisi
arasında İbn Musa Al‟Khowarizmi (El-Harizmi)
nin çok özel bir yeri vardır. El-Harizmi‟ nin M.S.
825 yılında yazdığı matematik kitabı latinceye
çevrildikten sonra Avrupa‟da matematik
gelişmeye başlamıştır. Bilgisayar
programlarında kullanılan algoritma kavramının
El-Harizmi ile başladığı kabul edilmektedir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
72
Bilgisayarların Tarihçesi
_ Bones
1600‟lü yıllarda İskoç matematikçi John
Napier tabi logaritma üzerinde çarpma
işlemini kolaylaştırmak için “BONES”
adı verilen bir alet yaptı.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
73
Bilgisayarların Tarihçesi
_ Sürgülü Cetvel
1622 Yılında William Oughtred, Napier‟ in aletini
geliştirerek gerçek sürgülü hesap cetvelini
yaptı. Bu aletin değişik şekil ve boyutlarında
olanlar uzun yıllar mühendisler tarafından
kullanılmıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
74
Bilgisayarların Tarihçesi
- Pascalline
1642 yılında Fransız matematikçi ve filozof Blaise Pascal
ağaç dişlilerle çalışan, toplama ve çıkarma yapabilen bir
hesap makinesini babasının hesap işlerini kolaylaştırmak
için yapmıştır.
Böylece ilk mekanik hesap makinesi Pascaline‘ i geliştirdi.
Bu hesap makinesi sadece toplama ve çıkarma işlemleri
yapabiliyordu.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
75
Bilgisayarların Tarihçesi
_ Leibniz
1672 yılında Alman matematikçi ve filozof Gottfried
Wilhelm Leibniz matematiksel anlamda bir mantık
sistemi geliştirdi, bu sistemde birler doğru
değerleri, sıfırlar ise yanlış değerleri ifade
etmektedir. Böylece iki tabanlı sayı sistemini
bulması ile de bilgisayarların gelişimine çok önemli
bir katkıda bulunmuştur.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
76
Bilgisayarların Tarihçesi
- Leibniz
Bu sisteme dayanarak Pascal„ ın icat ettiği hesap
makinesine çarpma ve bölme işlemleri yapma
yeteneğini kazandırarak Stepped Reckoner‘ i
icat etmiştir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
77
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
Dokuma Tezgahı
1801 yılında Joseph Marie
Jacguard‟ ın delikli kartlarla
desenlerin kontrol edildiği
otomatik dokuma tezgahını
geliştirmesi, daha sonraki
yıllarda bilişim dünyasındaki
gelişmelere yeni boyutlar
katmıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
78
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
1822 yılında İngiliz Charles
Babbage matematikte ve
gemi seferlerinde kullanılan
tablolardaki hataların buhar
makinesi kullanılarak doğru
hesaplanabileceğini
düşünmüş ve bu sebeple
tasarlamaya başladığı
makineye fark motoru
(Difference Engine) adını
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
vermiştir.
79
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
Analitik Motor
Babbage, fark motorundan
sonra daha genel amaçlı bir
hesaplama makinesi olan ve
delikli kartlarla komut alan
Analitik Motoru (Analytical
Engine) tasarlamıştır. Ancak
bu tasarısını hayata
geçirememiştir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
80
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
Analitik makine da mantıksal işlem
birimi, veri depolama birimi,
giriş çıkış üniteleri kullanmayı
planlıyordu. Bu mantık
günümüzdeki bilgisayar temel
prensibi olmuştur. Bu sebepten
dolayı Babbage ilk bilgisayar
tasarımcısı olarak anılmaktadır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
81
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
Babbage'nin tasarımlarını
çok iyi anlayarak Analitik
Motor için program yazan
Ada Byron tarihin ilk
bilgisayar programcısı
ünvanına sahip olmuştur.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
82
Bilgisayarların Tarihçesi
- Delikli Kartlar
1890‟da Herman Hollerith tarafından, delikli kartlarla bilgilerin
yüklenebildiği ve bu bilgiler üzerinde toplama işlemlerinin
yapılabildiği bir elektro mekanik araç geliştirdi.
A.B.D. Nüfus Sayımı İdaresi‟nde çalışan Herman Hollerith dokuma
tezgahlarının delikli kartlarla kontrolünden esinlenerek nüfus
sayımı bilgilerinin de benzer şekilde kartlara kodlanabileceğini
düşünmüştür. Geliştirdiği sistem sonucunda 1890 nüfus sayımı
sonuçlarının 10 yılda alınması tahmin edilirken sonuçlar 2,5 yılda
elde edilmiştir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
83
Bilgisayarların
Tarihçesi - IBM
Herman Hollerith daha sonra nüfus
idaresinden ayrılarak Tabulating
Machine Company adlı şirketi
kurmuş ve bu şirket 1924 yılında
başkaları ile birleşerek
International Bussines Machine
Corporation veya kısaca IBM
adını almıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
84
Bilgisayarların Tarihçesi
- Z3 MARK I
İkinci Dünya Savaşı‟nda A.B.D.‟de
Harvard ve Pennsylvania
üniversitelerinde bilgisayar
yapımı ile ilgili iki proje
başlatılmıştır. Harvard‟daki proje
1944 yılında tamamlanmış ve
adına MARK1 denmiştir. Çalışma
hızı saniyede 80 Hz olan bu
bilgisayar temel yapı elemanı
olarak röle kullanıp bilgileri
delikli kartlardan almakta idi…
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
85
Bilgisayarların Tarihçesi
- Z3 MARK I
• Bu bilgisayar küçük kapasiteli olmasına rağmen o günün
koşullarında büyük bir başarı olarak kabul edildi. MARK I‟e
bilgiler delikli kartlarla veriliyor ve sonuçlar yine delikli
kartlarla alınıyordu.
• Babbage‟ın analitik makinesine benzer şekilde çalışıyordu.
Mark – I saniyede 5 işlem yapabiliyordu. 18 m uzunluğunda
ve 2,5 m yüksekliğinde idi. Mark- I insan müdahalesi olmadan
sürekli olarak, hazırlanan programı yürüten ilk bilgisayar idi.
• Bununla birlikte Mark – I elektronik bir bilgisayar değildi.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
86
Bilgisayarların
Tarihçesi - ENIAC
1945 yılında ise Pennsylvania
üniversitesindeki proje tamamlanmış
ve adı ENIAC olan bilgisayar
üretilmiştir. En önemli fark bu
bilgisayarın yapımında röle yerine
vakumlu tüplerin kullanılmış olmasıdır.
Bu aşama mekanik teknolojiden
elektronik teknolojiye geçiş olarak
kabul edilmektedir. 30 ton ağırlığındaki
ENIAC 18000 vakumlu tüple saate
180kw elektrik harcayarak saniyede
5000 toplama, 3500 çarpma işlemi
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
yapabiliyordu.
Elektronik sayısal
Hesaplayıcı ve Doğrulayıcı –
Electronic Numerical
87
Integrator and Computer
Bilgisayarların Tarihçesi
– Bilgisayar Mimarisi
Bu yıllarda Macar asıllı Amerikan
matematikçi John Von Neumann
bilgisayarın çalışmasının
program komutları ile kontrol
edilmesi sistemi ile program ve
verilerin birbirine karışmaksızın
bellekte tutulmasını sağlayan
bilgisayar mimarisini geliştirdi..
Günümüzde halen bu mimari
kullanılmaktadır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
88
Bilgisayarların Tarihçesi
- Transistor
• 1947 yılında William Shockley, John Bardeen ve
Walter Brattain tarafından TRANSISTOR‟ ün
bulunması bilgisayarların geliştirilmesinde çok
önemli ve hızlı atılımlara neden olmuştur.
Transistor 1952 yılında ticari amaçla
kullanılmaya başlandıktan sonra 1955 yılında
bilgisayarlarda vakumlu tüplerin yerini almış ve
bu tarihten itibaren bilgisayarlar hızla
küçülmeye başlamıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
89
Bilgisayarların Tarihçesi
- Transistor
İlk Transistor
03.05.2010
Günümüzdeki Transistor
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
90
Bilgisayarların
Tarihçesi - Fortran
• Bu yıllarda bilgisayar
teknolojisinde gözlenen diğer iki
önemli olay ise çekirdek hafıza ve
yüksek seviyeli programlama
dillerinden FORTRAN‟ın
geliştirilmiş olmasıdır.
• 1954'de IBM tarafından üretilen IBM
704 için ilk sürümü John Backus ve
ekibi tarafından geliştirilmiştir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
91
Bilgisayarların
Tarihçesi - IBM 360
• 1959 yılında Tümleşik Devre (Integrated Circuit)
teknolojisini geliştirilmesi bilgisayar donanımının
küçülmesi, ucuzlaması ve hızının artmasında
önemli bir aşamadır.
• 1964 yılında IBM 6 değişik modeli ile 360 serisi
bilgisayarları piyasaya sunmuştur.
• 1969 yılında Apollo 13 ile aya yapılan ilk insanlı
yolculuğun kontrol ve hesaplamalarında IBM
360/85 bilgisayarı kullanılmıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
92
Bilgisayarların
Tarihçesi - IBM 360
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
93
Bilgisayarların Tarihçesi
Klavye-Ekran
• 1970‟li yılların ortalarında delikli kartlarla veri girişinin yerini
klavye-ekran ikilisi almaya başlamıştır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
94
Bilgisayarların Tarihçesi
Klavye-Ekran
• 1971 yılında IBM şirketi tarafından bilgisayarlarda disket
kullanılmaya başlanması veri girişi ve saklanması bakımından
önemli bir aşamadır. Kullanılan disketin çapı 8 inç (20.3 cm)
ve kapasitesi 1024 Byte (1Kb) idi.
• 1973 yılında aynı şirketin bilgisayarlarında Winchester disk
sürücüleri kullanmaya başlaması da önemli bir aşamadır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
95
Bilgisayarların Tarihçesi
- Altair 8800
• 1973-1974 yıllarında geliştirilmeye başlanan kişisel
bilgisayarlara istek 1975 yılında çok artmaya başlamıştır.
Bunlardan 256 Byte belleğe sahip olan Altair 8800 adeta bu
alanda bir başlangıçtır.
• Bill Gates ve Paul Allen bu yıllarda ekranı ve klavyesi olan bir
bilgisayar için BASIC yorumlayıcısı yazmışlardır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
96
Bilgisayarların
Tarihçesi - Apple II
• 1975 yılında Stephen Jobs ve Steve Wozniak bir otomobil
garajında MOS Technologies firmasının 6502 işlemcisini
kullanarak bir kişisel bilgisayar yaptı.
• 1977 yılında APPLE firmasını kuran ikilinin ürettikleri APPLE II
serisi bilgisayarlar bürolar ve okullar tarafından çok tutuldu.
• Bu bilgisayarlarda işletim sistemi disket üzerinden yükleniyor,
veriler ve sonuçlar yine disket üzerinde saklanabiliyordu. Ayrıca
BASIC ve FORTRAN gibi üst seviyeli dillerde programlar yazılıp
derlenebiliyordu.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
97
Bilgisayarların
Tarihçesi - Apple II
Şirket gelişmesini APPLE III, LISA ve MACHINTOSH serilerini
piyasaya sürerek devam etti ve günümüzde halen MAC
PC‟leri üretmeye devam etmektedir.
APPLE 2
03.05.2010
LISA
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
98
Bilgisayarların
Tarihçesi - IBM PC
APPLE II serisi bilgisayarların geniş bir
kitle tarafından kabul görmesi ve
yaygınlaşması üzerine IBM şirketi
de 1981 yılında kişisel bilgisayar
(PC) piyasasına girdi. İşlemci olarak
Intel 8088‟i ve işletim sistemi olarak
da MS DOS‟u kullanan IBM PC‟ler
kişisel bilgisayar alanında çok kısa
bir zamanda bir standart oluşturdu.
IBM firması PC alanında, Microsoft
firması da işletim sistemi alanında
çok hızlı bir gelişme içine girdiler.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
99
Bilgisayarların Tarihçesi
- IBM PC-XT
1982 yılında IBM firmasının PC-XT tipi
bilgisayarı piyasaya sürmesi önemli
bir gelişmenin başlangıcı olmuştur.
Bu bilgisayarda işletim sistemi ve
programlar çok yavaş olan disket
sürücülerden değil, kapasiteleri 5
veya 10 Mb olan sabit disklerden
belleğe yüklenmekte idi. 640 Kb
bellek kapasiteli ve işletim sistemi
olarak DOS 3.0‟ı kullanan bu
bilgisayarlardan sonra kişisel
bilgisayarlarda çok hızlı gelişmeler
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
ve fiyat indirimleri başladı.
100
Bilgisayarların Tarihçesi
- Intel İşlemciler
Rekabetin, Güneydoğu Asya kaynaklı
ucuzluğun ve satış politikalarının
etkisi ile INTEL tipi işlemciler
kullanan IBM ve uyumluları
dünyada daha fazla yayılma
göstermişlerdir. IBM ve uyumlular
lehine bu fark ülkemizde de daha
fazladır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
101
Bilgisayarların Tarihçesi
- Intel İşlemciler
4004
İlk işlemci 4 bitlik.
45 komuttan oluşuyor.
Hızı: 50 KIPs (Kilo-instruction per
second), oysa ENIAC‟ın hızı
10KIPs dı.
640 byte adresleme kapasitesi
vardı.Eski video oyunlarında,
mikroişlemci-tabanlı kontrol
sistemlerinde kullanıldı.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
102
Bilgisayarların Tarihçesi
- Intel İşlemciler
Intel‟in işlemcilerin devamı:
4040
8008
8085
8086
8088
8 bitlik veri yoluna sahiptir.1 MB
adresleme kapasitesi.1981‟de
IBM kişisel bilgisayarlarında
8088 kullanmaya karar verdi.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
103
Bilgisayarların Tarihçesi
- Intel İşlemciler
80286
80386
80486
INTEL firması 486 işlemcilerden
sonra numaraların telif
haklarında problem çıktığı
için yeni ürettiği işlemcilere
isim vermeye başlamış ve
yeni serileri PENTIUM adıyla
piyasaya sürmeye
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
başlamıştır.
104
Bilgisayarların Tarihçesi
- Intel İşlemciler
PENTIUM işlemciler Pentium, Pentium
Pro, Pentium 2, Pentium 3 ve
Pentium 4 serileri olarak üretildikten
sonra günümüzde yerlerini çift
çekirdeğe sahip olan DUAL CORE
işlemcilere bırakmışlardır.
Bugün kullanılmakta olan DUAL CORE
işlemcilerde ise transistor sayısı
157 milyon olmuştur.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
105
Günümüz Kişisel
Bilgisayarlar
Günümüzde kişisel bilgisayarlar;
•
cebimize girecek ölçülerde küçülmüş,
•
saniyede milyonlarca işlem yapabilen,
•
bellek kapasiteleri milyarlarca karakterle (byte)
ölçülen,
•
gerekirse birden fazla işlemciyi paralel olarak
kullanabilen
•
trilyonlarca karakterlik veriyi saklayabilen
kapasitelere ulaşmışlardır.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
106
Günümüz Kişisel
Bilgisayarlar
Donanım ve yazılım teknolojilerinin bu denli gelişmesi sadece
bilgisayarları değil onlara bağlı çalışan ve hayatımıza büyük
kolaylıklar getiren dijital fotoğraf makineleri, hafıza kartları,
bellek birimleri, kameralar ve dijital ses kaydedicileri gibi
çevre birimlerini de vazgeçilmez hale getirmiştir.
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
107
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
108
Bilgisayarların Tarihçesi
Jenerasyon
1. Jenerasyon
2. Jenerasyon
3. Jenerasyon
4. Jenerasyon
Mikroçipler
(Microchips)
(Milyonlarca
Transistor)
İnce - Küçük
Teknoloji
Vakumlu Tüpler
Transistorlar
Tümleşik
(Entegre) Devre
(Çoklu
Transistor)
Boyut
Tüm bina
boyutunda
olanlar
Bir oda
boyutunda ya da
yarısı boyutunda
olanlar
Daha küçük
03.05.2010
BİL 101 - Bilişim Teknolojileri
109

Benzer belgeler