2015 Yıllık Faaliyet Raporu
Transkript
2015 Yıllık Faaliyet Raporu
yıldır hayata değer katıyoruz ŞİŞECAM TOPLULUĞU KÜRESEL VİZYON, DİNAMİK YAPI, SÜRDÜRÜLEBİLİR BÜYÜME Şişecam Topluluğu, düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve kimyasallar ana işkollarında uluslararası çapta faaliyet gösteren bir sanayi topluluğudur. 13 ülkedeki üretimini 21.000’i aşan çalışanıyla sürdüren Şişecam Topluluğu, satışlarının yarısını yurt dışına yapmakta ve ürünlerini dünyada 150’ye yakın ülkeye ihraç etmektedir. Topluluk, düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm alanları ile soda ve krom bileşiklerini kapsayan işkollarında lider konumdadır. Atatürk’ün direktifleriyle 1935 yılında Türkiye İş Bankası tarafından kurulan Şişecam, 80 yıllık geçmişiyle Türkiye’nin en köklü sanayi kuruluşlarından biri olmanın yanı sıra ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle dünyanın en seçkin üreticileri arasında yer almaktadır. ŞİŞECAM KREDİ DERECELENDİRME NOTU MOODY’S Ba1/Durağan S&PBB+/Negatif KÜRESEL KONUM* Avrupa Düzcam 2 Cam Ev Eşyası 2 Cam Ambalaj 4 Soda Külü 4 Dünya 5 3 4 10 ŞİŞECAM KURUMSAL YÖNETİM NOTU 18 Aralık 2015 9,35 (*) Üretim kapasitesi bazında. İçindekiler 22 04 FİNANSAL GÖSTERGELER 06 ÖZETLE ŞİŞECAM 08 PAY SAHİPLERİ VE YATIRIMCI İLİŞKİLERİ 10 ŞİŞECAM’IN GLOBAL PAZARLARDAKİ VARLIĞI 12 ŞİŞECAM’IN ÜRETİM GÜCÜ 14 ORTAKLARIMIZA 18 YÖNETİM KURULU 20 İCRA KURULU 22 ŞİŞECAM DÜZCAM 30 ŞİŞECAM CAM EV EŞYASI 30 38 ŞİŞECAM CAM AMBALAJ 46 ŞİŞECAM KİMYASALLAR 54 ARAŞTIRMA VE TEKNOLOJİK GELİŞTİRME 58 ÇEVRE VE ENERJİ 62 İNSAN KAYNAKLARI 64 ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ 66 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 68 BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ 70 KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK 74 RİSK YÖNETİMİ VE İÇ DENETİM FAALİYETLERİ 38 75 KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 201 2015 YILI KARININ DAĞITIMI 202 KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU 218 80. ORTAKLAR OLAĞAN GENEL KURUL GÜNDEMİ 219 DÖNEM İÇİNDE YAPILAN SERMAYE ARTIŞI, ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ, KAR DAĞITIMLARI VE DİĞER HUSUSLAR 220 YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET 46 RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU 222 İLETİŞİM BİLGİLERİ FİNANSAL GÖSTERGELER 2014 Dönen Varlıklar Duran Varlıklar Toplam Varlıklar Kısa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Özkaynaklar Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar Kontrol Gücü Olmayan Paylar Toplam Kaynaklar M TL 5.657 6.693 12.350 1.902 3.209 7.239 5.692 1.547 12.350 2015 M USD 2.440 2.886 5.326 820 1.384 3.122 2.455 667 5.326 2014 Özet Kar Zarar Tablosu Hasılat Satışların Maliyeti Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar Faaliyet Giderleri Esas Faaliyet Karı Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler Finansman Gideri Öncesi Faaliyet Karı Finansman Giderleri (Net) Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Karı Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri Dönem Vergi Gideri Ertelenmiş Vergi Geliri Dönem Karı Dönem Karının Dağılımı Kontrol Gücü Olmayan Paylar Ana Ortaklık Payları Faiz, Vergi Öncesi Kar (FVÖK)(*) Amortismanlar Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kar (FAVÖK)(*) İşletme Faaliyetlerinden Elde Edilen Nakit Net Finansal Borçlar M TL 6.570 9.093 15.663 2.311 3.849 9.503 7.467 2.036 15.663 M USD 2.260 3.127 5.387 795 1.324 3.268 2.568 700 5.387 2015 M TL M USD M TL M USD 6.876 3.145 7.415 2.727 (5.003) (2.288)(5.236) (1.926) 1.873 857 2.179 801 (1.220) (558)(1.299) (478) 653 299 880 323 24 11 146 54 677 310 1.026 377 (182) (84)(127) (47) 495 226 899 330 (75) (34)(94) (34) (171) (78) (180) (66) 96 44 86 32 420 192 805 296 7 413 677 688 1.365 768 1.068 3 189 310 315 625 351 461 82 723 1.026 738 1.764 823 1.470 Finansal Oranlar 2014 2015 Dönen Varlıklar / Kısa Vadeli Yükümlülükler Özkaynaklar / Toplam Kaynaklar Toplam Yükümlülükler / Özkaynaklar Net Finansal Borç / Toplam Kaynaklar Net Finansal Borç / Özkaynaklar Brüt Kar / Satış Gelirleri FAVÖK / Satış Gelirleri FVÖK(*) / Satış Gelirleri Net Finansal Borçlar / FAVÖK(*) 3,0 58,6 70,6 8,6 14,8 27,2 19,9 9,8 0,8 2,8 60,7 64,8 9,4 15,5 29,4 23,8 13,8 0,8 (*) FVÖK ve FAVÖK hesaplanmasında finansman geliri gideri öncesi faaliyet karı dikkate alınmıştır. / 4 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 30 266 377 271 648 303 506 8,6 11,1 / 5 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 23,8 19,9 2014 FİNANSAL ORANLAR (%) FAVÖK/SATIŞ GELİRLERİ 2.174 2.110 1.968 1.827 SODA ÜRETİMİ (000 Ton) 2015 2014 2013 2012 4.235 4.154 1.894 3.612 3.683 3.757 2015 2014 2013 2012 2011 2015 965 413 2014 1.106 1.156 1.009 1.365 1.223 1.267 632 1.764 723 1.674 3.750 3.420 7.415 6.876 5.954 2.801 432 305 830 2.319 2.430 2013 2012 2011 2015 2014 2013 2012 2011 2015 2014 2013 2012 2011 2015 2014 2013 5.320 4.979 ANA ORTAKLIK KARI (m TL) 2011 2015 2014 2013 2012 2011 21.049 2015 CAM ÜRETİMİ (000 Ton) 2015 20,5 NET FİNANSAL BORÇLAR/ TOPLAM KAYNAKLAR 2013 18,1 25,4 21.034 20.241 2014 2013 17.838 2012 9.503 ÇALIŞAN SAYISI 2012 9,4 14,2 18.065 7.239 6.615 1.631 2012 2011 YATIRIMLAR (m TL) 2011 2015 2014 2013 ÖZKAYNAKLAR/ TOPLAM KAYNAKLAR 2012 1.470 5.606 5.156 1.068 968 ÖZKAYNAKLAR (m TL) 2011 2015 2014 2013 2012 2011 596 ULUSLARARASI SATIŞLAR (m TL) 2011 60,7 58,6 2014 2015 57,6 64,3 2013 2012 DÖNEN VARLIKLAR/ KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 62,5 2015 2014 2013 2012 2011 NET FİNANSAL BORÇLAR (m TL) 2011 2,8 2015 2,5 3,0 7,2 1,8 2,8 2014 2013 2012 2011 SATIŞ GELİRLERİ (m TL) FAVÖK (m TL) ÖZETLE ŞİŞECAM ŞİŞECAM DÜZCAM ŞİŞECAM CAM EV EŞYASI Şişecam Topluluğu’nda düzcam alanında faaliyet gösteren Şişecam Düzcam, üretim kapasitesi itibarıyla kendi sektöründe dünyada 5. ve Avrupa’da 2. sırada yer almaktadır. Grup, faaliyetlerini mimari camlar (düzcam, buzlu cam, ayna, lamine cam ve kaplamalı cam); otomotiv camları, enkapsüle camlar ve diğer ulaşım araçları camları, güneş enerjisi camları, beyaz eşya camları olmak üzere 4 ana işkolunda sürdürmektedir. Şişecam Topluluğu’nun kurduğu ilk şirket olan Paşabahçe, güçlü dağıtım kanalı yapısı, geniş ürün yelpazesi, alanında örnek teşkil eden üretim becerisi ve müşteri odaklı stratejik yaklaşımları ile bugün cam ev eşyası sektöründe dünyada 3., Avrupa’da ise 2. büyük kuruluştur. 1935 yılında Beykoz Paşabahçe’de kurulan üretim tesisinde el üretimi yöntemiyle soda camı ev eşyası üretimine başlamış olan şirket; 1955 yılında bugünkü otomatik üretim teknolojisinin ilk aşaması olarak kabul edilen makine üretimi ve 1974 yılında ısıya dayanıklı cam ev eşyası üretimi ile hızlı bir büyüme sergilemiştir. İlk ihracatını 1961 yılında gerçekleştiren Paşabahçe, 1980 - 2000 yılları arasında artan yurt içi talebi karşılamanın yanı sıra ihracata yönelik büyüme stratejisini benimsemiş; portföyüne bir yandan yeni ürün çeşitleri eklerken, bir yandan da yeni kapasite ve fabrikaları devreye alarak üretim hacmini genişletmiştir. Gelişmiş ve rekabetin yoğun olduğu pazarlara yönelmenin gereği olarak kalite ve verimlilik artışı sağlayacak teknolojik gelişmelere büyük önem veren Paşabahçe, 2000’li yıllarda yurt dışındaki yatırım hamlelerini başlatmıştır. 1981 yılında devreye aldığı tesisle Doğu Avrupa, Balkanlar, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ekseninde, modern float teknolojisi ile üretim yapan ilk üretici olan Şişecam Düzcam, o tarihten bugüne sektöründe birçok ilke imza atmış ve hem Türkiye’de, hem de bölgede düzcam sanayisinin gelişmesine öncülük etmiştir. 1980’li yıllarda düzcamda önemli kalite ve kapasite artışları gerçekleştiren ve ihracat yoluyla dünya pazarlarına giren Şişecam Düzcam, 2000’li yılların ikinci yarısında, bölgesel liderlik vizyonu ve çok odaklı üretim anlayışı çerçevesinde faaliyetlerini ilk kez Türkiye sınırları dışına taşıyarak, 2006 yılında Bulgaristan’daki Trakya Glass Bulgaria EAD tesisini hizmete sokmuştur. 2009 yılında stratejik bir adımla Mısır ve Rusya’daki düzcam faaliyetlerini sektörün dünyadaki en büyük oyuncularından biri olan Saint-Gobain ile ortaklaşa geliştirme kararı alan Şişecam Düzcam, 2010 yılında Bulgaristan Otocam Fabrikası’nı, 2013 yılında ise lamine ve kaplamalı cam tesislerini devreye sokmuştur. Şişecam Cam Ev Eşyası’nın ana şirketi olan Paşabahçe’nin, cam üretim faaliyetlerini Türkiye’de Kırklareli, Mersin, Eskişehir ve Denizli fabrikalarında, yurt dışında ise Bulgaristan ve Rusya Federasyonu’ndaki tesislerinde sürdürmektedir. Geniş ürün yelpazesiyle, sofra ve mutfak eşyaları zincir mağazacılığı alanında ülkemizin lider kuruluşu olan Paşabahçe Mağazaları A.Ş. ve kağıt-karton ambalaj alanında Türkiye’nin önde gelen kuruluşlarından olan Camiş Ambalaj Sanayi A.Ş., Şişecam Cam Ev Eşyası bünyesinde yer alan diğer önemli kuruluşlardır. 2013 yılında Hindistan’da HNG Float Glass Limited (HNG) firmasına ortak olan ve büyümesini Avrupa’da Richard Fritz Holding firmasını satın alarak sürdüren Şişecam Düzcam, otomotiv camında Rusya’da ve Romanya’da da iki yeni tesis yatırımı yapmıştır. Ev, ikram ve endüstri olmak üzere üç farklı kesime yönelik üretim, tasarım ve pazarlama faaliyetleri gerçekleştiren Paşabahçe, sahip olduğu geniş ürün yelpazesi ve üretim becerisi ile yüksek pazar potansiyeline sahip yeni coğrafyalarda etkinliğini ve Paşabahçe marka gücünü artırarak, yaşama değer katan ürünleri ile global olarak tanınan ve tercih edilen lider cam ev eşyası şirketi olmayı hedeflemektedir. Aynı sırada yurt içi yatırımlarına da devam eden Grup, günümüzde toplam 11 float hattı ile üretim yapmakta ve 9 farklı ülkedeki tesisleri, ortaklıkları ve genişleyen ürün yelpazesiyle inşaat, otomotiv, enerji ve beyaz eşya sektörlerine girdi vermektedir. Şişecam Düzcam, “güçlü markaları ile hızlı büyüyen ve yenilikçi çözümler sunan global bir düzcam şirketi olma” vizyonu çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedir. SATIŞ GELİRLERİ Şişecam Cam Ev Eşyası %23 Uluslararası Satışlar Şişecam Düzcam Şişecam Kimyasallar Şişecam Düzcam %28 %34 %24 Şişecam Cam Ambalaj %21 Şişecam Kimyasallar %28 / 6 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Şişecam Cam Ev Eşyası %24 Şişecam Cam Ambalaj %18 ŞİŞECAM CAM AMBALAJ ŞİŞECAM KİMYASALLAR Gıda, içecek, ecza ve kozmetik sektörlerine çeşitli hacim ve renklerde tasarımlı cam ambalaj üreten Şişecam Cam Ambalaj’ın geçmişi, Beykoz Paşabahçe’de ilk üretim tesisinin kurulduğu 1935 yılına kadar uzanmaktadır. Yaklaşık 35 yıl bu tesiste devam eden cam ambalaj üretimi, meşrubat sanayisinin çok hızlı gelişmesi, ilaç sanayisinin artan şişe ihtiyacı ve Paşabahçe Fabrikası’nda cam ev eşyası üretimine ağırlık verilmesi nedeniyle 1969 yılında Topkapı Şişe Fabrikası’na taşınmış ve bu tarihten sonra hızlı ve istikrarlı bir büyüme sürecine girmiştir. Şişecam Topluluğu’nun dört ana işkolundan birini temsil eden Kimyasallar Grubu’nun temelini, cam sanayisinin ana hammaddelerinden biri olan soda üretmek üzere 1969 yılında kurulan Soda Sanayii A.Ş. (Soda Sanayii) oluşturmaktadır. Mersin’de faaliyet gösteren Soda Fabrikası’nda ve 1982 yılında gruba katılan Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası’nda üretilen kimyasallar, cam dışında deterjandan kimya sanayisine, dericilikten ilaç üretimine kadar birçok üründe ana girdi olarak kullanılmaktadır. 1997 yılında özelleştirilen Bulgar soda üreticisi Sodi’ye Solvay ile birlikte ortak olunmuş, sonraki yıllarda ortaklık payı %25’e çıkarılmıştır. 1998 yılında Camiş Egypt Mining Ltd. Co. Mısır’da endüstriyel hammaddeler üretimi yapmak üzere kurulmuştur. 2003’te Soda Sanayii’nin Çin’deki temsilcilik ofisi, Sisecam Shanghai Trading Co. Ltd. olarak şirketleşmiştir. 2005’te krom kimyasalları alanında faaliyet gösteren İtalyan Cromital firmasına ortak olunmuş, 2011’de ise şirketin tamamı Soda Sanayii bünyesine katılmıştır. 2006 yılında Bosna Hersek’te soda üretim tesisi Lukavac Soda Fabrikası satın alınmıştır. Gelişme zincirinin önemli bir halkası olarak 1976 yılında Mersin’de Anadolu Cam Sanayii A.Ş. şirketi satın alınmış ve 1988 yılında cam ambalaj üretim teknolojisinin önemli bir kilometre taşı olan NNPB (hafif şişe) üretim teknolojisi ilk defa bu fabrikada uygulanmaya başlanmıştır. 2000 yılında, Şişecam Cam Ambalaj’a bağlı olarak faaliyetlerini sürdürmekte olan tüm şirket ve tesisler Anadolu Cam Sanayii A.Ş. çatısı altında toplanmıştır. Türkiye’deki üretim tesislerine 2006 yılında Bursa Yenişehir ve 2013 yılında Eskişehir Fabrikaları’nın da eklenmesiyle Grup, sektördeki liderliğini daha da pekiştirmiştir. 2015 yılında Eskişehir Fabrikası’na 90 bin ton/yıl kapasiteli yeni bir fırın eklenmiştir. Mersin ve Bosna tesisleri ile Bulgaristan’da üretim ortaklığı olan Solvay Sodi tesisinde, yaklaşık 2,2 milyon ton soda üretimi gerçekleştiren kuruluş, Avrupa’da en büyük 4. ve dünyada 10. soda üreticisi konumundadır. Krom kimyasalları alanında ise üretimini Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası ve İtalya’da bulunan Cromital S.p.A. tesislerinde gerçekleştiren Soda Sanayii, bu alandaki lider üretici konumunu devam ettirmektedir. Şişecam Cam Ambalaj, çevre ülkelerde gerçekleştirilen yatırım ve işbirliği girişimleriyle bölgesel bir lider ve cirosunun en az yarısını yurt dışı faaliyetlerden sağlayan uluslararası bir cam ambalaj tedarikçisi olma hedefi doğrultusunda, Türkiye dışındaki ilk yatırımını 1997 yılında Gürcistan’daki Mina Fabrikası’nı satın alarak yapmıştır. Bu yurt dışı yatırımını, Rusya pazarının dinamik yapısının sağladığı olanakları değerlendirmek amacıyla 2002’de Gorokhovets, 2004’te Pokrovsky, 2005’te Ufa, 2008’de Kirishi ve 2009’da Kuban Fabrikaları izlemiştir. Son olarak 2011 yılında Ukrayna Merefa’da bulunan mevcut bir cam ambalaj tesisi satın alınmış ve yurt dışı üretim kapasitesi yılda 1,3 milyon tona yükseltilmiştir. Günümüzde üretimini soda ve krom kimyasalları dışında cam elyafı, endüstriyel hammaddeler, elektrik, Vitamin K3 türevleri ve sodyum metabisülfit alanında da sürdüren Grup, 6 ülkede faaliyet göstermektedir. Soda Sanayii, faaliyetlerini, kimya sanayisine özgü gönüllü bir uygulama olan “Üçlü Sorumluluk Taahhüdü” altında çevre, sağlık ve iş güvenliği yönetim sistemlerine uygun olarak yürütmektedir. Çevre konusuna sürekli yatırım yapan ve bu yönüyle sorumlu bir tavır sergileyen kuruluş, bünyesindeki enerji üretim merkeziyle kendi enerji ihtiyacını karşılamanın yanında 2015 yılında yaklaşık 1,7 milyar kWh elektrik üretimi ve satışı gerçekleştirmiştir. Bugün itibarıyla toplam 2,3 milyon ton/yıl üretim kapasitesine sahip olan Şişecam Cam Ambalaj, Türkiye’nin en büyük, dünyanın ve Avrupa’nın ise 4. büyük cam ambalaj üreticisidir. Şirket, üretim faaliyetlerini Türkiye’de 3, Rusya’da 5, Ukrayna’da 1 ve Gürcistan’da 1 olmak üzere toplam 10 tesiste sürdürmektedir. FAVÖK yatırımlar Şişecam Kimyasallar %25 Şişecam Cam Ambalaj %30 Şişecam Düzcam Şişecam Cam Ev Eşyası Şişecam Kimyasallar %27 %18 %33 Şişecam Cam Ev Eşyası %18 / 7 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Şişecam Cam Ambalaj %24 Şişecam Düzcam %25 PAY SAHİPLERİ VE YATIRIMCI İLİŞKİLERİ Şişecam Topluluğu, küresel bir şirket olma vizyon ve sorumluluğuyla, yatırımcı ilişkileri ve kurumsal yönetim uygulamalarını uluslararası standartlarda yürütmeye devam etmeyi ve bu suretle hissedar değerini sürekli artırmayı hedeflemektedir. Şişecam Yatırımcı İlişkileri’nin temel görevleri, halka açık şirketlerimizin değerlerini artırmak ve Topluluğumuz tarafından çıkarılmış sermaye piyasası araçlarının adil değerleri üzerinden işlem görmelerini sağlamaktır. Bu hedefler doğrultusunda, Yatırımcı İlişkileri, halka açık şirketlerimizin faaliyetlerinin seyri ve finansal sonuçlarına yönelik, ilgili tüm sermaye piyasaları taraflarıyla detaylı ve tam doğru bilgi paylaşmak üzere Topluluk şirketlerinin internet siteleri, yatırımcı ilişkileri sunumları, webcast tele-konferansları, roadshow ve konferanslara katılım gibi birçok yatırımcı ilişkileri araçlarını kullanmaktadır. Yatırımcı İlişkileri faaliyetleri şeffaf, proaktif, hızlı ve tüm yatırımcılarla eşit düzeyde paylaşım anlayışı ile yürütülürken, gerek yatırımcıların, gerekse analistlerin Topluluğumuzu daha yakından tanımaları amacıyla tüm faaliyetlerin iyileştirilerek yoğunlaştırılmasına da odaklanılmaktadır. Bu kapsamda, 2015 yılında yurt içi ve yurt dışında hisse senedi ve bono yatırımcılarına yönelik toplam 5 konferansa katılım sağlanmış, mevcut ve potansiyel 250 civarında yatırımcı ile faaliyetler ve finansallara ilişkin birebir toplantılar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, 2015 yılı içerisinde, 2014 yılsonu ve 2015 ilk yarı finansal sonuçlarının paylaşıldığı iki webcast düzenlenmiş olup, bu paylaşımların yılda en az 2 kez düzenli olarak yapılmasına devam edilmektedir. Yatırımcılar için ise; • Türkiye’de ve yer aldığı diğer bölgelerde faaliyet alanlarında liderliğin pekiştirilmesi, • Hisse değerini artırmaya yönelik tutarlı stratejileriyle, sürdürülebilir büyüme ve karlılığın sağlanması, • Dengeli ürün portföyü ve farklı coğrafyalardaki faaliyetleri ile ekonomik dalgalanmalara ve olası risklere karşı dayanıklılığının artırılması, • Organik ve inorganik büyüme, yeniden yapılanma ve uluslararası şirketlerle işbirlikleriyle 80 yıllık başarılarla dolu tarihine ve tecrübesine yakışır sonuçlarını sürdürmesi hedeflenmektedir. 2015 sermaye piyasaları açısından zorlu bir yıl olmuş ve “Borsa İstanbul 100” endeksi yılı %15 kayıpla kapatmıştır. 2015 yılı içinde en düşük 2,65 TL, en yüksek 3,62 TL seviyesini gören Şişecam hisseleri, 2015 yılında endeksin üzerinde performans sergileyerek nominal olarak %2 oranında değer kaybetmiştir. Aynı dönemde ise BIST-30 endeksi %18, BIST Holding endeksi ise %11 oranında değer kaybetmiştir. Yine bu dönemde, Borsa İstanbul’daki yabancı yatırımcı payında 3,3 puanlık azalma olurken, Şişecam’a uzun vadeli yatırım yapan kurumsal yabancı yatırımcıların halka açık olan kısımdaki payı %43,6’dan %47,1’e yükselmiştir. YABANCI YATIRIMCI PAYLARI (%) Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., bulunduğu tüm coğrafyalarda ve sektörlerde önemli katma değerler yaratırken, yatırımcıları için de değer üretmeye devam etmektedir. Topluluk şirketleri için; • 80 yılın getirdiği yüksek itibarın ve sahip olduğu markalarının gücünün artırılarak sürdürülmesi, • Güçlü sermaye yapısı ve uzun vadeli stratejileri ile büyümenin desteklenmesi, • Güçlü mali bünyesi ile uygun ve çeşitli finansman kaynaklarının teminine imkan sağlanması, • Kurumsal kültürünün gücü ve şeffaf yönetim anlayışı ile en iyi uygulamaların yaygınlaştırılması, • Etkin risk yönetimi uygulamalarının sürdürülmesi, • Yetkin insan kaynaklarının nitelik ve verimliliğinin sürekli iyileştirilmesi, 65,7 62,4 47,1 43,6 31.12.2014 ŞİŞECAM / 8 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 31.12.2015 BIST 100 2015 YIL SONU İTİBARIYLA, BIST HOLDİNG ENDEKSİ %11, BIST 100 ENDEKSİ %15, BIST 30 ENDEKSİ %18 DEĞER KAYBETMİŞTİR. AYNI DÖNEMDE ŞİŞECAM HİSSE SENETLERİNDEKİ DEĞER KAYBI SADECE %2 İLE SINIRLI KALMIŞTIR. ŞİŞECAM HİSSE DEĞERLERİNİN BIST 100 ENDEKS BAZINA GÖRE DEĞİŞİMİ* 200 ŞİŞECAM BIST 100 150 100 50 50 2 1/1 3 14 0 /2 1 1/0 3 15 0 /2 2 /0 28 5 5 5 5 5 5 15 15 5 15 01 01 01 01 01 01 01 20 20 20 /2 /2 /2 /2 /2 8/ 7/2 1/2 5/ 6/ 9 2 1 04 0 0 1 0 0 0 0 / / 1 / / / / / / / 31 31 31 31 31 30 31 30 30 15 0 /2 3 1/0 3 *Yılın ilk işlem günündeki değerler 100 baz alınarak hesaplanmıştır. Yatırımcı İlişkileri aynı zamanda şirketin, sermaye piyasalarıyla ilgili yasal düzenlemelerden kaynaklanan yükümlülüklerine tam olarak uymasını sağlamakta olup, bu görevinin yanı sıra Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu ve Kredi Derecelendirme Notu çalışmalarında Topluluk içi ve dışındaki ilgili tüm taraflarla koordinasyon ve iletişimi sağlamaktadır. Türkiye’de Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan, SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” 18 Aralık 2015’te tamamlanmış ve 29 Aralık 2014 tarihinde açıklamış olduğumuz 92,78 (10 üzerinden 9,28) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notu, 2015 yılı içerisinde Şirketimizin kurumsal yönetim ilkelerine uyum yönünde yaptığı sürekli iyileştirmeler sonucunda, 93,53’e (10 üzerinden 9,35) yükselmiştir. Bu derecelendirme notu, Topluluğun geleneksel olarak son derece yüksek kurumsal yönetim standartlarının, bağımsız kurumlarca da belgelendirilmesi açısından oldukça önem arz etmektedir. Kurumsal Yönetim Derecelendirme Notunun alt başlıklar itibarıyla dağılımı ise şöyledir: Alt Kategoriler Pay Sahipleri Ağırlık Alınan Not 0,25 95,36 Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık 0,25 95,81 Menfaat Sahipleri 0,15 95,51 Yönetim Kurulu 0,35 89,75 Toplam 1,00 93,53 Yatırımcı İlişkileri iletişim bilgileri: e-mail: SC_IR@sisecam.com Tel: (90) 212 350 3262 Fax:(90) 212 350 4262 / 9 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ŞİŞECAM’IN GLOBAL PAZARLARDAKİ VARLIĞI Avrupa %60 Amerika %7 Afrika + Ortadoğu %20 Asya + Okyanusya %13 Uluslararası %51 Türkiye %49 2015 yıl sonu itibarıyla Şişecam Topluluğu’nun ihracat gerçekleştirdiği ülkeler. / 10 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 150 ülkeye satış 1.3 MİLYAR $ ULUSLARARASI SATIŞ / 11 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ŞİŞECAM’IN ÜRETİM GÜCÜ 4,2 2,2 3,6 milyon ton cam üretimi milyon ton soda külü üretimi milyon ton endüstriyel hammadde üretimi ŞİŞECAM DÜZCAM ŞİŞECAM CAM EV EŞYASI ŞİŞECAM CAM AMBALAJ ŞİŞECAM KİMYASALLAR Camiş Madencilik A.Ş. Faaliyet gösterilen iller: Aydın, Balıkesir, Bilecik, İstanbul, Karabük, Kırklareli, Mersin Gebze Fabrikası - Kocaeli * 2015 yıl sonu itibarıyla Şişecam Topluluğu’nun üretim tesislerinin yer aldığı ülkeler şunlardır: Türkiye, Rusya, Gürcistan, Ukrayna, Bulgaristan, Bosna Hersek, İtalya, Romanya, Mısır, Almanya, Macaristan, Slovakya, Hindistan. **2015 yıl sonu itibarıyla Şişecam Topluluğu’nun istihdamının %40’ı yurt dışında gerçekleşmiştir. / 12 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 13 ülkede 44 üretİm tesİsİ* Automotive Glass Alliance Rus AO TR GLASS RUS AO KırıShı Gorokhovets Posuda Ufa Pokrovsky FRITZ FRITZ FRITZ GLASSCORP S.A. Merefa FRITZ Kuban CROMITAL PASABAHCE Bulgaria EAD SOLVAY SODI SODA LUKAVAC SISECAM AUTOMOTIVE Bulgaria EAD Mina TRAKYA GLASS BULGARIA EAD SGGE 21.049 kişiye istihdam** CAMIS EGYPT HNGIL Ortaklarımıza konumundadır. Topluluk, sahip olduğu teknolojik olanaklar, insan kaynakları ve iş modelleri itibarıyla, uluslararası rekabette varlığını geliştirerek sürdürecek donanıma ve yetkinliğe haizdir. Değerli Ortaklarımız, Halihazırda dünyamız, örneğini daha önce hiç görmediğimiz özel koşulların hüküm sürdüğü, yapısı itibarıyla hem risk hem de fırsatları barındıran özel bir dönemden geçmektedir. 2008 yılında baş gösteren ekonomik kriz, aradan 7 yıllık bir süre geçmiş olmasına rağmen halen tam anlamıyla aşılabilmiş değildir. 2015 yılı, küresel krizden çıkış hamlesinin yeniden yavaşladığı, büyüme tahminlerinin kesintiye uğradığı ve jeopolitik risklerin arttığı bir dönem olarak kayıtlara geçmiştir. Amerikan Merkez Bankası’nın (FED) Aralık 2015 itibarıyla kademeli olarak faiz artırımına başlaması, uzun süredir küresel piyasalarda kaygı ve dalgalanmalar yaratan belirsizlik ortamının giderilmesi anlamında olumlu bir etki yaratmış, diğer yandan küresel finansal koşulların zorlaşması nedeniyle sermaye akımlarının yön değiştirmesi, 2005’ten bu yana ciddi yatırım çeken yükselen pazar ülkelerinden para çıkışının hızlanmasına neden olmuştur. Değerli Ortaklarımız, C amın tüm temel alanlarında faaliyet gösteren tek küresel oyuncu olan Şişecam, bundan 80 yıl önce küçük bir girişim olarak başladığı yolculuğunu günümüzde dünyanın en önemli cam üreticilerinden biri olarak sürdürmektedir. 1935 yılında, Türkiye’de yerli cam sanayinin kurulması için İş Bankası’nın öncülüğünde faaliyete geçen Şişecam, ağırlıkla el emeğine dayalı şişe ve bardak gibi ürünlerle yılda sadece 3 bin tonla başladığı üretimini, günümüzde düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve kimyasallar ana işkollarında yurt içinde 19, yurt dışında 25 olmak üzere toplam 44 üretim tesisinde ve 21 bini aşkın çalışanıyla sürdürmektedir. Şişecam, yılda toplam 5 milyon ton üretim kapasitesiyle, dünyanın sayılı cam üreticileri arasında yer almaktadır. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan ve geçtiğimiz yıllarda dünya ekonomisinin lokomotifi konumunda olan Çin’de 2015 ortalarından itibaren kendini göstermeye başlayan yavaşlama, küresel piyasalarda dengeleri sarsan önemli bir gelişmedir. IMF verilerine göre son beş yılda dünya ekonomisindeki toplam büyümenin %35’ini tek başına gerçekleştiren Çin’den gelen duraklama sinyalleri, düşen emtia fiyatları ve güçlenen ABD Dolarının yarattığı baskıyla birlikte, gelişen ekonomilere yönelik kaygıların artmasına neden olmuştur. Uzun süredir resesyonla boğuşan Euro Bölgesi’nde ise ekonomik büyümenin yılın üçüncü çeyreğinden itibaren yeniden yavaşlamaya başlaması, 2014 yılından bu yana parasal genişleme programı uygulamakta olan Avrupa Merkez Bankası’nı (ECB) yeni önlemler almaya yöneltmiş ve varlık alımı programının Mart 2017’ye kadar uzatılmasında etkili olmuştur. Alınan önlemlerin yıl sonu itibarıyla pozitif etkilerinin görülmüş olması, bölge ekonomisine yönelik toparlanma beklentilerinin yeniden güçlenmesine yol açmıştır. Küresel ölçekte düzcamda ilk 5, cam ev eşyasında ilk 3, cam ambalajda ilk 4, soda üretiminde ilk 10 ve krom kimyasallarında ilk sırada yer alan Şişecam Topluluğu, stratejik olarak benimsediği dünyanın ilk 3 üreticisinden biri olma hedefi doğrultusunda yurt içinde ve yurt dışında yeni yatırımlarını sürdürmekte ve dünyada ülkemizi gururla temsil etmektedir. 2015 yılında ekonomik gündem kadar dünyayı meşgul eden bir başka husus da artan jeopolitik riskler ve uluslararası ilişkileri yeniden şekillendiren siyasi gelişmeler olmuştur. Bir süredir istikrarsızlığın hakim olduğu Ortadoğu’daki siyasi durum, ABD ile Rusya arasında bölgede süregiden güç mücadelesi ve İran ile Suudi Arabistan arasında son dönemlerde iyice tırmanan gerginlik nedeniyle daha da bozulmuş, Suriye ve Irak’ta yaşanan iç savaşlar büyük göç dalgalarına yol açarak bir insanlık trajedisine dönüşmüştür. Türkiye de, sınır komşusu olduğu bu ülkelerde yaşanan olumsuzluklardan hem siyasi, hem ekonomik, hem de sosyal anlamda payını almıştır. Şunu memnuniyetle belirtmek isterim ki Şişecam, 80 yıllık geçmişinin kendisine kazandırdığı bilgi birikimi ve deneyimleri, çağdaş üretim teknolojileri ve yönetim modelleriyle birleştirerek sürekli kendini geliştiren, öğrenen ve öğrendiklerini başarılı bir şekilde değere dönüştüren, Türkiye’nin örnek özel sektör kuruluşlarından biri Diğer taraftan bölgenin önemli güçlerinden biri olan İran’a 10 yılı aşkın bir süredir uygulanmakta olan uluslararası ambargonun kaldırılması, bu büyük pazarın yeniden dünyaya açılması anlamında pozitif bir gelişmedir. Bu gelişmenin, Türkiye ile ticari ilişkilere de olumlu yansıması beklenmektedir. / 14 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye, 2015’te küresel piyasalardaki belirsizlik ve dalgalanmaların olumsuz etkisini TL’de değer kaybı, işsizlik oranında artış, düşürülemeyen enflasyon ve ihracat rakamlarının beklentilerin gerisinde kalması gibi göstergelerde açıkça hissetmiştir. Buna karşın Türkiye ekonomisi yılın ilk 9 ayında %3,4 GSMH artışı ile beklenenin üzerinde bir büyüme sergilemiş ve yatırım yapılabilir düzeydeki kredi notunu muhafaza etmiştir. Genel seçim atmosferinin yol açtığı siyasi belirsizliklerin ekonomi üzerinde oluşturduğu baskı, Kasım ayında seçimlerin gerçekleşmesiyle sona ermiştir. 2015’te küresel finans akımlarındaki değişime bağlı olarak Türkiye’den de net portföy çıkışları yaşanmış ve TL yıl içerisinde ABD Dolarına karşı %25, Euro’ya karşı %12 değer kaybına uğramıştır. Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkelerin birçoğunun büyüme oranlarındaki yavaşlamaya veya gelirlerindeki azalmaya bağlı olarak ihracat gelirlerinde yıllık bazda %10,2 gerileme meydana gelmiş, diğer taraftan cam endüstrisi için hayati önem taşıyan enerji fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle dış ticaret açığında yıllık bazda %50 oranında bir iyileşme gerçekleşmiştir. Değerli Ortaklarımız, Dünyada cam endüstrisinin 150 milyar ABD Doları’na yaklaşan büyüklüğüyle, orta vadede yılda ortalama %5-6 düzeyinde büyümeye devam etmesi beklenmektedir. Genelde gelişmekte olan ülkelere kayan cam sektör büyümesi, küresel ekonomiden daha yüksek bir performans göstermektedir. Bu durum, pek çok kırılımda doyum noktasının altında bulunan bölgemiz ülkeleri için de geçerlidir. amacı, pazarı kontrol etmenin hayati önem taşıdığı bu sektördeki varlığını güçlendirerek etki alanını genişletmek, mevcut ve yeni pazarlarda büyümektir. Bu yaklaşım doğrultusunda, karlılığını ve varlığını güvence altına almak, rekabet gücünü korumak ve faaliyetlerini daha da ileri taşımak için Şişecam, verimlilik artışı, maliyet düşürme ve katma değeri yüksek ürünler üretme yönündeki çok yönlü çabalarını 2015 yılında da sürdürmüştür. Operasyonel mükemmellik doğrultusunda gerekli organizasyonel iyileştirmeler ve süreç yönetiminde geliştirmeler yapılırken, en önemli konu başlıklarımızdan biri olan enerji verimliliği konusunda somut adımlar atılmaya yeni yatırımlarla devam edilmiştir. Topluluğumuzun, rekabet açısından avantajlı olan katma değerli ürünlere yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri de yıl boyunca kesintisiz bir şekile sürdürülmüştür. 80 yıllık bir maziye sahip olan Şişecam Topluluğu, geçmişten gelen gücünü günümüzün gereklilikleri doğrultusunda verimli bir iş modeline dönüştürerek, parlak bir geleceği inşa etmeye 2016 yılında da devam edecektir. Bu yolda her zaman varlıklarını yanımızda hissettiğimiz değerli hissedarlarımıza, büyük Şişecam ailesinin birer ferdi olan iş ortaklarımıza ve Topluluğumuzun başarısında esas büyük payın sahibi olan tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunmayı borç bilirim. Saygılarımla, Cam endüstrisinin girdi verdiği sektörler arasında otomotiv, inşaat ve beyaz eşya gibi, ekonomiye yön veren ana sektörler başı çekmektedir. Bu sektörler arasında otomotiv, 2015 yılında Türkiye’de ve Avrupa’da önemli bir büyüme göstermiştir. Avrupa otomobil pazarı 2015 yılı Ocak-Ekim döneminde %8,2 büyürken, Türkiye’de otomotiv sektörü genel ekonominin çok üzerinde bir büyüme yakalayarak hem satış, hem üretim, hem de ihracatta rekor rakamlara ulaşmıştır. 2015 yılında Türkiye’de, bir önceki yıla göre %16 büyüme ile 1,36 milyon adet araç üretilmiş, binek ve hafif ticari araç satışları ise %26,1 artış göstermiştir. İnşaat sektörü, GSMH içindeki payı itibarıyla ekonominin lokomotifi olmayı sürdürmüştür. TÜİK verilerine göre konut satışları 2015 yılında bir önceki yıla göre %10,6 artmıştır. Beyaz eşya sektöründe ise Çin’den sonra dünyanın en büyük üreticisi olan Türkiye, 2015 yılında iç ve dış pazarda %6 büyüyerek 23 milyon adetlik beyaz eşya üretimi gerçekleştirmiştir. Cam sektörünün birden fazla sektörle ilişkili olması, camın tüm temel alanlarında faaliyet gösteren Topluluğumuz için bir avantaj oluştururken, Şişecam’ın üretim faaliyetlerini birden fazla ülkede gerçekleştirmesi, para birimi çeşitliliği açısından da bir avantaj yaratmaktadır. Şişecam, bir yandan Türkiye’deki mevcut konumunu sürdürürken, yurt dışı pazarlardaki konumlandırmasını pekiştirmeyi ve dünyada ilk üç üretici arasında olmayı ana hedef olarak benimsemektedir. Olgun bir sanayi olan cam endüstrisinde küresel cam üreticileri arasındaki yoğun rekabet, kar marjlarını düşürmekte ve sektörde hızlı bir yoğunlaşma süreci yaşanmaktadır. Şişecam’ın / 15 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı Ortaklarımıza doğrultusunda belirlemektedir. Üretim noktalarının, satış yapılacak pazarlardaki etkinliğini artıracak şekilde optimize edilmesi yönündeki çalışmalar, 2015 yılında da etkin bir şekilde sürdürülmüştür. Bu uygulama Topluluğumuza uluslararası rekabette güç kazandırdığı gibi, kriz etkilerinin en aza indirilmesini de sağlamış ve üretim yapılan her yerde karlılık esasını benimseyen bir yapıya doğru yol almasında etkili olmuştur. Enerji yoğun bir sektör olan cam sanayisinde verimlilik hayati öneme sahiptir. Maliyetlerin etkin bir şekilde yönetilmesi çabamızda, enerji tasarruf projeleri önemli bir yere sahip bulunmaktadır. Cam sanayisinin en önemli girdilerinden biri olan enerjinin daha ekonomik kullanılması Topluluğumuz açısından birincil öneme sahip olup, hem enerji tedariki, hem kullanım verimliliği, hem de üretimin katma değerli bileşenleri konularındaki çalışmalarımız aynı anda ve çok katmanlı bir şekilde sürdürülmektedir. Atık ısının enerjiye dönüştürülmesi konusunda gerçekleştirdiğimiz yatırımlar, Topluluğumuzu bu alanda ayrıştırarak, kendi enerjisini kendi imkanlarıyla sağlayan bir noktaya yöneltmektedir. Bu yatırımlar, yeni projeler ve uluslararası işbirlikleriyle gelecek yıllarda da sürdürülecektir. Değerli Ortaklarımız, T ürkiye Cumhuriyeti’nin yarattığı en köklü ve büyük kurumlardan biri olan Şişecam Topluluğu, 80. yılını geride bıraktığı 2015 faaliyet döneminde Cumhuriyetimizin kurucusunun çizdiği yolda bu girişimi daha da yükseltmek için çabalarını sürdürmüş ve bir “dünya şirketi” olarak küresel cam endüstrisinin ilk üçü arasında yer alma hedefi doğrultusunda kararlılıkla ilerlemeye devam etmiştir. 2015 yılında belirsizliklerin ve istikrarsızlığın egemen olduğu bir ortamda Şişecam olarak önceliğimiz, küresel gelişmeler ve bunların Türkiye üzerindeki muhtemel olumsuz etkileri konusundaki öngörülerimiz doğrultusunda yeni şartlara hızla uyum sağlamak ve denge sağlayıcı önlemlerle sorunların etkisini en aza indirmek olmuş; koşulların getirdiği zorlukları bertaraf etmeye yönelik olarak sergilediğimiz esnek yönetim tarzının Şişecam Topluluğu’nun rekabetçi yapısının gelişmesine sağladığı katkı, 2015 yılında önemli bir kazanç olarak kayıtlara geçmiştir. Değişen şartlarla birlikte, maliyet ve kar üzerindeki baskının ve konsolidasyonun giderek arttığı küresel cam pazarında, rekabet de gün geçtikçe zorlaşmakta ve şartların hızla değişmesi nedeniyle cam şirketlerinin mevcut yapı ve iş yapış modellerini yeniden gözden geçirmeleri kaçınılmaz hale gelmektedir. Bu şartlar altında Şişecam, 2015 yılında üretim noktalarının coğrafi dağılımını optimize etmeye, maliyetleri etkin bir şekilde yönetmeye ve sürdürülebilir operasyonel mükemmellik konularına odaklanarak sektördeki konumunu güçlendirmeye yönelik adımlar atmayı sürdürmüştür. Topluluk olarak stratejik planımızın en önemli parçalarından birisi portföy optimizasyonudur. Şişecam, bugün 13 farklı ülkede üretim yapan ve ürünlerini 150 ülkeye pazarlayan küresel ölçekte bir topluluk olarak, faaliyet gösterdiği ülkelerin iç dinamiklerinin ve ekonomik gerçeklerinin birbirinden çok farklı olması nedeniyle stratejilerini çok yönlü oluşturmakta; üretim uygulamalarını ve fiyat politikalarını bulunduğu ülkelerin şartları Hem dünyanın, hem de üretim coğrafyamızın özel koşulları nedeniyle, operasyonel mükemmellik gündemimizdeki öncelikli konulardan biridir. Bütünsel bir kavram olarak ele aldığımız sürdürülebilir operasyonel mükemmelik, bütün faaliyet alanlarımızı ve bütün iş süreçlerimizi kapsamakta, tüm paydaşlarımızla ilişkilerimize yansımaktadır. Üretimde, tedarik zinciri uygulamalarında ve satış aşamalarında yetkinliğimizi artırıp operasyonlarımızı mükemmelleştirerek hissedarlarımıza daha yüksek kar payı sağlamak; iş ortaklarımızla daha düzgün, hızlı, sağlıklı çalışan sistemler kurmak; müşterilerimize daha memnuniyet verici hizmetler sunmak gibi hedefler doğrultusunda geliştirdiğimiz operasyonel mükemmellik projelerimiz 2015 yılı çalışmalarımız arasında ağırlıklı bir yer tutmuş olup, Topluluğun organizasyonel yapısı da aynı hedef doğrultusunda güncellenmiştir. Güncel yapıyla üretim ve satış arasındaki ilişkilerde ve tedarik zincirinde daha esnek ve çözüm odaklı bir yapının tesis edilmesi, Topluluğumuzun daha hızlı ve etkin karar alma becerilerini geliştirirken, organizasyonumuzun rekabetçi yapıya daha uygun ve daha etkin bir şekilde yönetilebilir hale getirilmesini de sağlamıştır. Organizasyonumuzun günün şartlarına uygun ve ihtiyaçlara cevap verecek şekilde yenilenip geliştirilmesi konusundaki hamlelerimiz bundan sonra da devam edecek olup, bu yöndeki çalışmalarımız yeni projelerin hayata geçirilmesiyle daha da derinlik kazanacaktır. Cam ambalaj, düzcam, cam ev eşyası ve cam elyaf sektörlerinde yurt içi ve yurt dışı üretim kapasitemiz 5 milyon tonu aşmıştır. Şişecam, dünyada cam sektörünün ana faaliyet alanları olan düzcam, cam ev eşyası ve cam ambalajın üçünde birden faaliyet gösteren tek global kuruluştur. Topluluğumuz, 2015 yılında, bu üç alanın yanı sıra soda ve krom kimyasalları alanında da beklentilerimizi karşılayan bir performans sergilemiş, değişen şartların ve döviz fiyatlarındaki dalgalanmaların olumsuz etkilerini gidermeye yönelik yoğun çabalar ve telafi edici hamlelerle hedeflerin yerine getirilmesine çalışmıştır. Topluluğumuz, 2015 yılında 4.2 milyon tonluk cam üretimi gerçekleştirmiş, böylece üretim hacmi itibarıyla bir önceki yıla göre yatay bir seyir izlemiştir. Konsolide net satışlarımız 7.4 milyar TL olarak gerçekleşirken, ciromuzun %51’i uluslararası satışlardan gelmiştir. 2015 yılı faaliyet döneminde 2.2 milyon tonluk soda ve 3.6 milyon tonluk endüstriyel hammadde üretimi gerçekleştirilmiş ve soda satış gelirlerinde TL bazında bir önceki yıla göre %16 oranında artış sağlanmıştır. Üretim hacmimizi yeni yatırımlarla geliştirmek ve mevcut tesislerimizi yeni yatırımlarla daha verimli hale getirmek / 16 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Topluluğumuz için hayati öneme sahip konulardan biridir. Şişecam, 2015 yılında bu amaçla 1.1 milyar TL yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Yeni yatırımlarla artan kapasite kullanım oranları ile birlikte karlılık seviyelerimizde yükseliş 2015’te de devam etmiş ve konsolide FAVÖK marjımız geçen yıla göre 4 puan artış göstererek %24 seviyesinde gerçekleşmiştir. FAVÖK hacmimiz ise 1,8 milyar TL seviyesinde gerçekleşmiştir. Küresel ekonomideki belirsizlik ortamı ve jeopolitik riskler nedeniyle cam sanayisindeki agresif büyüme senaryolarının yerini daha temkinli yaklaşımlara bıraktığı ve şirketlerin yeni yatırımlara yönelik iştahlarının sınırlandığı şu dönemde Topluluğumuz, sürdürülebilir değer yaratan büyüme hamlelerini dengeli bir şekilde gerçekleştirmeyi sürdürecektir. Üretim coğrafyamızı etkileyen uluslararası sorunların, ekonomik realite ve ortak çıkarlar gereği normalleşeceğine dair inancımızı koruyoruz. Dünyada meydana gelen beklenmedik gelişmelerin faaliyet gösterdiğimiz ülkeler ve ülkeler arasındaki ilişkiler üzerinde yarattığı etkiler, 2015 yılında önceden öngörülmesi mümkün olmayan bazı gelişmelere yol açsa da, uluslararası ilişkilerin uzun vadede ortak çıkarlar çerçevesinde normalleşeceğine yönelik umut ve beklentimiz devam etmektedir. Üretmek, istihdam sağlamak, pazarın ihtiyaçlarına cevap vermek ve ekonomik bir değer yaratmak noktasında yurt dışında bulunan tüm işletmelerimiz, kendi alanlarında faaliyetlerini düzenli bir şekilde devam ettirmektedir. Uzun vadeli hedefler gözetilerek oluşturulmuş bu yatırımlarımızın, kısa vadeli istikrarsızlıklardan etkilenmeden yoluna devam etmesi en büyük temennimizdir. Yeni dünya düzeninde her şirket, varlığını koruyabilmek için teknolojiye yatırım yapmak zorundadır. Faaliyet gösterdiğimiz sektör, küresel çapta rekabet edebilmek için operasyonel mükemmelliğin yanı sıra, ürün portföyünün katma değerli ürün ve hizmetlerle zenginleştirilmesini de gerekli kılmaktadır. Bu çeşitlendirmenin yapılabilmesi ve ürün portföyü içerisinde katma değerli ürünlerin payının artırılması bakımından, 2014 yılında 40 milyon TL yatırımla Gebze-Çayırova’da hayata geçirdiğimiz Türkiye’nin tek Avrupa’nın sayılı araştırma merkezlerinden birisi olan Şişecam Bilim ve Teknoloji Merkezi’mizin çalışmalarına büyük önem veriyor, bu konudaki çabalarımızın yoğunluğunu her geçen gün artırıyoruz. Merkezimizde, hammaddeden nihai ürüne kadar cam üretim süreçlerinin her aşaması ile ilgili ArTeGe faaliyetleri yürütülmekte, portföyümüzü zenginleştiren ileri teknolojiyle üretilmiş yeni ürünlerin yanı sıra maliyet düşürücü ve verimlilik artırıcı ürünlere yapılan yatırımlar yoluyla rekabet gücünün artırılması hedeflenmektedir. Yapılan çalışmalar, binalarda ve otomobillerde termal, optik ve akustik konforu daha yüksek ve daha ekonomik cam ve kaplamaların geliştirilmesinden, cam ambalajların hafifletilerek mekanik mukavemetinin artırılmasına; cam ev eşyasında inovatif ve estetik ürünler geliştirilmesinden, yeni soda ve krom bileşiklerine kadar geniş bir çerçevede yürütülmektedir. Amacımız, ArTeGe konusunda sağladığımız ilerlemelerin sürekliliğini sağlamak ve yüksek katma değer üretimini kalıcı hale getirmektir. 2015 yılında yeni ürün geliştirmeye yönelik çalışmalarımız, tüm gruplarda inovatif ve fonksiyonel ürün projeleri ile devam etmiştir. Düzcam alanında otomotiv ve konut sektörlerine yönelik olarak, daha düşük enerji maliyetleri ile daha konforlu ortamlar yaratmayı amaçlayan cam ve cam kaplamaları geliştirmek, temel hedeflerimizden biri olmayı sürdürmüştür. Dağılmayan/parçalanmayan cam şişe, günlük sütün raf ömrünü 3 günden 6 güne çıkaracak antibakteriyel cam süt şişesi ve ısıya göre renk değiştiren cam biberonlar, Cam Ambalaj Grubu altında sürdürülen başlıca projelerdir. Cam ev eşyası alanında 2015’te sürdürdüğümüz projelerde, güneş ışığını karanlıkta fosforlu ışığa dönüştüren ve ortamdaki ışığa göre renk değiştiren bardak, kadeh ve vazolar gibi yenilikçi ve dekoratif albeniyi artırmaya yönelik projelerimiz öne çıkmıştır. Çevreye duyarlılık ve enerji maliyetlerini azaltmaya yönelik projelerimizden biri olan CRAFTEM (Carbon Reduction by Auxiliary Firing Techniques for Glass Melter) ise cam fırınlarında yeni yakma ve kontrol yöntemlerinin kullanımı ile çok daha düşük karbondioksit salınımını ve daha düşük ergitme maliyetlerini hedeflemektedir. Uluslararası kuruluşlarla tesislerimizde enerji tasarrufuna imkan sağlayacak çevre dostu projeleri hayata geçirmek, sonraki yıllarda da ana hedeflerimizden biri olmayı sürdürecektir. Yaşanabilir ve daha temiz bir çevre, Şişecam Topluluğu’nun en önemli önceliklerinden biridir. Camın en sürdürülebilir ambalaj malzemesi olmasından hareketle, 2011 yılında başlattığımız, Türkiye’nin en kapsamlı sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk projelerinden biri olan “Cam Yeniden Cam” projesine 2015 yılında da başarıyla devam edilmiştir. Cam atıkların toplanmasını bir yaşam kültürü haline getirmenin temelinde eğitim yer aldığından, proje kapsamında bugüne kadar 203 bin ilköğretim öğrencisine cam geri dönüşümü konusunda eğitim verilmiştir. Ayrıca, bugüne kadar 21 ildeki 134 ilçe belediyesi ile yapılan işbirlikleri kapsamında yaklaşık 13 bin cam kumbarası hibe edilmiş, böylece 570 bin tondan fazla camın, diğer bir ifadeyle 2 milyar adedi aşan cam şişenin çöpe atılması önlenmiştir. Enerji tüketiminde büyük tasarruf sağlayan cam kırığını hammadde olarak kullanma hedefinde büyük ilerleme sağlanarak, 2011 yılındaki %8’lik oran 2015’te %19’a yükseltilmiştir. 2016 sonunda bu oranın %23’e ulaşması hedeflenmektedir. 2016 hedef ve beklentilerimiz... Yeni ekonomik şartlar, tüm sektörlerde olduğu gibi cam sanayisine de daha zorlayıcı koşullar dikte etmekte ve büyüme fırsatlarını sınırlarken, şirketleri üretim yapısı ve değer üretim süreci açısından daha sorgulayıcı olmaya yöneltmektedir. Mevcut şartlarda, dünyadaki yerini sağlamlaştırma ve riskleri fırsata dönüştürme hedefi, Şişecam Topluluğu’nun gelecek planlarının ana hattını oluşturmaktadır. Sahip olduğu bilgi birikimini ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanan, daha rekabetçi ve operasyonel mükemmelliği ön plana çıkaran bir Şişecam için çalışmalarımız devam ederken, organik büyüme başta olmak üzere, bütün fırsatları değerlendirme çabamız ve dünyanın ilk üç cam şirketinden biri olma yönündeki kararlı yürüyüşümüz ödünsüz bir şekilde sürdürülecektir. Ekonomik anlamdaki gelişmenin temel taşları olan barış, adalet, insan hakları ve demokrasi, bulunduğumuz coğrafyada istikrarın sağlanması ve ekonominin daha iyi gelişebileceği bir ortamın yeşertilmesi bakımından hayati öneme sahiptir. Bu yönde çok daha olumlu gelişmelere sahne olacağını umduğumuz 2016 yılında Şişecam Topluluğu, geleceğe yönelik hedeflerini yerine getirmek üzere gelişmeleri yakından takip edecek ve fırsatları en iyi şekilde değerlendirecektir. İçinden geçtiğimiz bu kritik dönemde desteğini esirgemeyerek her ortamda güvenini gösteren hissedarlarımız ve yatırımcılarımız başta olmak üzere, tüm paydaş ve çalışanlarımıza 2015 yılındaki değerli katkıları için teşekkür eder, saygılarımı sunarım. Prof. Dr. Ahmet Kırman Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür / 17 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / YÖNETİM KURULU H. Ersin Özince / Başkan (62) Orta Doğu Teknik Üniversitesi İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nden mezun olmuş, çalışma hayatına 1976 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda başlamıştır. İş Bankası’nın çeşitli birimlerinde yöneticilik yapan Özince, 1994 yılında bankanın Hazine, Finansal Yönetim, Sermaye Piyasaları, Krediler ve İstihbarat-Mali Analiz Bölümlerinden Sorumlu Genel Müdür Yardımcılığı’na atanmıştır. 1998 yılında ise Türkiye İş Bankası’nın 15. Genel Müdürü olarak göreve başlamıştır. Ersin Özince, 1998-2005 yılları arasında Şişecam Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini sürdürmüş, 01 Nisan 2012 tarihinden itibaren Türkiye İş Bankası’nın, 15 Nisan 2011 tarihinden itibaren de Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanlığı’na atanmıştır. Ersin Özince, Tema Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi, The Institute of International Finance (IIF) ve Institute International d’Etudes Bancaires (IIEB) Üyesi, Bilkent Üniversitesi Mütevelli Heyeti Üyesi ve Doğal Hayatı Koruma Vakfı Danışma Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktadır. Prof. Dr. Ahmet Kırman / Başkan Vekili - Genel Müdür (57) Prof. Dr. Ahmet Kırman, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş, AB Rekabet Hukuku dalında yüksek lisans, Ticaret Hukuku dalında doktora yapmış, Mali Hukuk alanında Doçent ve Profesör unvanlarını kazanmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde Öğretim Üyeliği, Enstitü Müdürlüğü, Ana Bilim Dalı ve Maliye Bölüm Başkanlığı, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Öğretim Üyeliği yapmıştır. Çalışma hayatına 1982 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş.’de başlayan Prof. Dr. Kırman, bankacılık ve sigortacılık alanında uzun süre görev yapmış, Türkiye İş Bankası A.Ş., Milli Reasürans T.A.Ş., Petrol Ofisi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlıklarının yanı sıra, birçok şirketin yönetim kurulu üyeliği görevinde bulunmuştur. 2006’dan bu yana Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’de Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye, 2011 yılından bu yana da Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür görevlerini sürdürmektedir. ICC Türkiye Milli Komitesi Yönetim Kurulu’nda, TEPAV Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kurulu’nda, BTHE’de, IAV Yönetim Kurulu’nda Avcılık ve Atıcılık Federasyonu Hukuk Kurulu ve Yönetim Kurullarında başkanlık ve üyelik yapan Prof. Dr. Kırman’ın yayınlanmış 12 kitabı, çok sayıda makale ve benzeri çalışması bulunmaktadır. İlhami Koç / Üye (1) (53) 1986 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olan İlhami Koç, aynı yıl Türkiye İş Bankası A.Ş. Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda göreve başlamıştır. Nisan 1994 tarihinde, Merkez Bankası’na devredilen bir özel bankanın geçici yönetimiyle görevlendirilen Koç, Ekim 1994 tarihinde İş Bankası Menkul Kıymetler Müdürlüğü’ne Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 1997 yılında İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Sermaye Piyasaları ve Portföy Yönetiminden sorumlu Birim Müdürü olarak görevlendirilmiş, 1999 yılında aynı kurumda Genel Müdür Yardımcılığı’na yükselmiştir. 2001 yılında İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. Genel Müdürü, 2002’de İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Genel Müdürü olarak görev yapmaya başlamıştır. 30 Ocak 2013 tarihinden bu yana Türkiye İş Bankası A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Başkanı olan Koç, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’de Yönetim Kurulu Başkanı, İşbank AG, JSC İşbank ve JSC Isbank Georgia ve Borsa İstanbul A.Ş.’de Yönetim Kurulu üyesidir. Prof. Dr. Atilla Murat Demircioğlu / Bağımsız Üye (2) (68) İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nin ardından, ikinci lisans ve doktorasını Bern Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlamış, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku dalında doçentlik ve profesörlük almıştır. Çeşitli üniversitelerde öğretim üyeliği ve idari görevler yürütmüştür. Yayımlanmış kitap, makale, araştırma ve tebliğleri bulunmaktadır. Kültür Bakanlığı Sendikacılık Ansiklopedisi Yayın Kurulu Üyeliği, Hamburg Türk-Avrupa Araştırma Enstitüsü Yönetim Kurulu Üyeliği, Japonya Araştırmaları Derneği Genel Başkan Vekilliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Danışmanlığı, K.K.T.C. Hükümeti Fahri Danışmanlığı, T.H.Y. Denetim Kurulu ve Yönetim Kurulu Üyeliği, İ.T.O. Hukuk Müşavirliği, İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı Müşavirliğini yapmış, 2014’te Türkiye Alexander Von Humboldt Bursiyerleri Derneği Başkanlığına seçilmiştir. 25 Mayıs 2012 tarihi itibarıyla Ortaklar Olağan Genel Kurul toplantısında, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca bağımsız üye olarak atanmıştır. Halit Bozkurt Aran / Bağımsız Üye (3) (68) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden 1971 yılında mezun olan Halit Bozkurt Aran, 1973 yılında Dışişleri Bakanlığı’nda çalışmaya başladı. Aran, Salzburg Başkonsolosluğu’nda Muavin Konsolos, Kuala Lumpur ve Washington Büyükelçiliklerinde Başkatip ve Müsteşar olarak görev yaptı. Ardından Düseldorf Başkonsolosu olan ve Pakistan ve İran’da Büyükelçilik yapan Aran, UNESCO, Paris ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), Cenevre nezdinde Türkiye Daimi Temsilcisi olarak çalıştı. Büyükelçi Aran, DTÖ’de Ticaret Politikaları Gözden Geçirme Kurulu Başkanlığı, Ticaret ve Çevre Komitesi Başkanlığı ile Belarus Katılım Çalışma Grubu Başkanlığı görevlerini üstlendi. Aran, merkezde Avrupa Siyasi İşler Genel Müdür Yardımcısı olarak görev almasının ardından İkili Ekonomik İşler Genel Müdürü ve Ortadoğu Siyasi İlişkiler Genel Müdürü olarak da çalıştı. Ağustos 2012 tarihinde TEPAV’da kurulan Ticaret Çalışmaları Merkezi’nin Direktörlüğü’nü yürüten Bozkurt Aran, aynı zamanda The Bretton Woods Komitesi üyesidir. 14 Nisan 2014 tarihli Ortaklar Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca bağımsız üye olarak atanmıştır. / 18 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Zeynep Hansu Uçar / Üye (4) (44) Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü’nde eğitimini tamamlayan Uçar, çalışma hayatına 1994 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. İştirakler Bölümü’nde Yatırım Uzman Yardımcısı olarak başlamıştır. Aynı bölümde çeşitli grup şirketlerinden sorumlu olarak yönetim kademelerinde görev alan Uçar, 2015 yılından bu yana İştirakler Bölüm Müdürlüğü görevini sürdürmektedir. 2010 yılından bu yana Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin çeşitli grup şirketlerinde Yönetim Kurulu Üyeliği ve denetçilik görevlerini yürütmekte olan Uçar, ayrıca Türkiye İş Bankası A.Ş. iştiraklerinden Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş.’de 27 Kasım 2015, İş Faktoring A.Ş.’de 29 Temmuz 2013 ve İş Finansal Kiralama A.Ş.’de 30 Temmuz 2013 ve Camiş Yatırım Holding A.Ş. ’de 27 Mart 2012 tarihinden bu yana Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Sabahattin GÜNCELER / Üye (5) (64) Orta Doğu Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Sabahattin Günceler, iş hayatına Azot Sanayii T.A.Ş.’de başlamıştır. 1982 yılında Şişecam Topluluğu’na katılan Günceler, araştırma ve üretimde çeşitli yönetim kademelerinde görev almış, 1997 yılında Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü görevini üstlenmiş ve 2011-2014 yılları arasında Şişecam Kimyasallar Grubu Başkanlığı görevini sürdürmüştür. Günceler, şirketimizin 25 Mart 2015 tarihli Ortaklar Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanmıştır. Mehmet ÖĞÜTCÜ / BAĞIMSIZ Üye (6) (53) Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi, London School of Economics ve College d’Europe’da öğrenimini tamamlamıştır. Halen Londra merkezli Global Resources Partnership ve East Med Advisors Group’un Başkanı olan Öğütcü aynı zamanda Brüksel’deki hükümetler arası enerji teşkilatı Energy Charter’in Ortadoğu ve Asya bölgelerinden sorumlu “Özel Elçisi” görevini yürütmektedir. Londra Borsası’na kayıtlı petrol ve doğal gaz arama şirketi Genel Energy plc’nin Yönetim Kurulu’nda bağımsız üyedir. The Bosphorus Energy Club’un kurucu başkanlığı görevi uhdesinde olan Öğütcü, Harvard Universitesi, London School of Economics ve Dundee University’de enerji jeopolitiği, rekabet gücü ve kalkınma için yatırım dersleri vermektedir. Daha önceki mesleki yaşamında İş Bankası Müfettiş Yardımcısı, Başbakanlık danışmanlığı, Ankara, Pekin, Brüksel ve Paris’te kariyer diplomat olarak çalışmıştır. Merkezi Paris’teki Uluslararası Enerji Ajansı ve OECD’nin üst düzey yönetiminde görevler üstlenmiştir. Londra’da dünyanın en büyük doğal gaz şirketlerinden British Gas Group’un hükümetler ile ilişkiler ve iş geliştirme stratejilerinden sorumlu Direktörlüğü görevini de ifa etmiştir. Invensys, Dimetronics, Windsor Energy Group, NUMIS, KCS gibi çokuluslu enerji, yüksek teknoloji, tren, güvenlik, iletişim, finansal hizmetler şirketlerinin danışma kurullarında görev yapmaktadır. Öğütcü, 25 Mart 2015 tarihli Ortaklar Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca Bağımsız Üye olarak atanmıştır. İzlem Erdem / Üye (7) (47) 1986 yılında İstanbul Kadıköy Anadolu Lisesi’nden, 1990 yılında da Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat (İngilizce) Bölümü’nden mezun olmuştur. Aynı yıl Türkiye İş Bankası A.Ş.’nin İktisadi Araştırmalar Müdürlüğü’nde İktisat Uzman Yardımcısı olarak göreve başlayan Erdem, 1998 yılında aynı müdürlükte Müdür Yardımcısı görevine getirilmiştir. 2000 yılında Menkul Kıymetler Müdürlüğü’ne atanan Erdem, 2004 yılında aynı Müdürlük’te Grup Müdürü görevini üstlenmiştir. Nisan 2008 tarihinden bu yana Banka’nın İktisadi Araştırmalar Bölümünde Bölüm Müdürlüğü görevini sürdüren Erdem, Bankadaki görevlerine paralel olarak, İş Bankası iştiraklerinden Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş’.de Denetim ve Yönetim Kurulu üyelikleri yapmış olup halen İş Portföy Yönetimi A.Ş.’de Yönetim Kurulu Başkan Vekili olarak görev almaktadır. İzlem Erdem, şirketimizin 25 Mart 2015 tarihli Ortaklar Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda Yönetim Kurulu Üyesi olarak atanmıştır. Riskin Erken Saptanması Komitesi Üyesi Denetimden Sorumlu Komite Başkanı, Kurumsal Yönetim Komitesi Başkanı, Riskin Erken Saptanması Komitesi Başkanı 3 Denetimden Sorumlu Komite Üyesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi Üyesi 4 Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi Üyesi 5 Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi 6 Denetimden Sorumlu Komite Üyesi, Riskin Erken Saptanması Komitesi Üyesi 7 Kurumsal Yönetim Komitesi Üyesi 1 2 / 19 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / İCRA KURULU Prof. Dr. Ahmet Kırman / Y.K. Başkan Vekili - Genel Müdür (57) Prof. Dr. Ahmet Kırman, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olmuş, AB Rekabet Hukuku dalında yüksek lisans, Ticaret Hukuku dalında doktora yapmış, Mali Hukuk alanında Doçent ve Profesör unvanlarını kazanmıştır. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde Öğretim Üyeliği, Enstitü Müdürlüğü, Ana Bilim Dalı ve Maliye Bölüm Başkanlığı, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde Öğretim Üyeliği yapmıştır. Çalışma hayatına 1982 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş.’de başlayan Prof. Dr. Kırman, bankacılık ve sigortacılık alanında uzun süre görev yapmış, Türkiye İş Bankası A.Ş., Milli Reasürans T.A.Ş., Petrol Ofisi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlıklarının yanı sıra, birçok şirketin yönetim kurulu üyeliği görevinde bulunmuştur. 2006’dan bu yana Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’de Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Üye, 2011 yılından bu yana da Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdür görevlerini sürdürmektedir. ICC Türkiye Milli Komitesi Yönetim Kurulu’nda, TEPAV Mütevelli Heyeti ve Yönetim Kurulu’nda, BTHE’de, IAV Yönetim Kurulu’nda Avcılık ve Atıcılık Federasyonu Hukuk Kurulu ve Yönetim Kurullarında başkanlık ve üyelik yapan Prof. Dr. Kırman’ın yayınlanmış 12 kitabı, çok sayıda makale ve benzeri çalışması bulunmaktadır. Dr. Reha Akçakaya / DÜZCAM GRUP BAŞKANI (53) Boğaziçi Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü’nde Lisans ve Yüksek Lisans eğitimini tamamlayan Akçakaya, ABD Alfred Üniversitesi’nden Cam Bilimi Yüksek Lisans derecesi, Marmara Üniversitesi’nden ise Mühendislik Yönetimi konusunda Doktora derecesi almış ve 2013 yılında Harvard Business School Advanced Management Programını tamamlamıştır. 1985-1988 yıllarında Boğaziçi Üniversitesi’nde Araştırma Görevlisi olarak görev yapan Akçakaya, 1988 yılında Şişecam Cam Araştırma Merkezi’nde göreve başlamıştır. Çeşitli yönetim kademelerinde görev alan Akçakaya, Ocak 2014 tarihi itibarıyla Düzcam Grup Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Cemil Tokel / Cam Ev Eşyası Grup Başkanı (44) 1991 yılında Humberside Üniversitesi İşletme Bölümü’nden mezun olan Tokel, 2012 yılında Harvard Business School Advanced Management programını tamamlamıştır.1992 yılında Paşabahçe Tic. Ltd. Şti’de Yurt Dışı Satış Temsilcisi olarak göreve başlayan Tokel, sırasıyla Paşabahçe Yurt Dışı Satış Şefi, Paşabahçe Satış Geliştirme Yöneticisi ve Yurt Dışı Satış Müdürlüğü görevlerinde bulunmuştur. 2012 yılında Pazarlama ve Satış Başkan Yardımcılığı görevine atanan Tokel, Ocak 2014 tarihi itibarıyla Cam Ev Eşyası Grup Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Abdullah Kılınç / Cam Ambalaj Grup Başkanı - Türkiye (49) 1990 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği’nden mezun olan Abdullah Kılınç, 2012 yılında Harvard Business School Advanced Management programını tamamlamıştır. 1992 yılında Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Mersin Fabrikası’nda Üretim Mühendisi olarak göreve başlayan Kılınç, 1995 yılında yine aynı fabrikada Üretim Şefi olarak görev yapmış, 1999 yılında Gürcistan Mina Ksani Cam Ambalaj Fabrikası’na Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıştır. 2003 yılında Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Yönetim ve Satış Merkezi İş Geliştirme Müdürü görevine getirilen Kılınç sırasıyla Cam Ambalaj Grubu Ruscam Ufa Fabrikası Genel Müdürlüğü, Cam Ambalaj Grubu Rusya Operasyonları Üretim Başkan Yardımcılığı ve Cam Ambalaj Grubu Üretim Başkan Yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. Kılınç, Ocak 2014 tarihi itibarıyla Cam Ambalaj Grubu Türkiye Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Aydın Süha Önder / Cam Ambalaj Grup Başkanı-Rusya (53) 1985 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü’nden mezun olmuştur. 1986 yılında İş Bankası İktisadi Araştırmalar Müdürlüğü’nde işe başlayan Önder, aynı yıl Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olmuştur. Önder sırasıyla, 1998 yılında Avcılar Şubesi, 2001 yılında Karaköy Şubesi, 2003 yılında Kurumsal Pazarlama Müdürü, 2006 yılında Levent Şubesi Müdürü ve 2007 yılında Gebze Kurumsal Şubesi Müdürü olarak görev yapmıştır. 2011 yılından itibaren Türkiye İş Bankası Genel Müdür Yardımcılığı görevini yürütmüş olan Önder, Şişecam Topluluğu’na Ocak 2014 tarihinde katılmış olup, Şubat 2014 tarihi itibarıyla Cam Ambalaj Grubu - Rusya Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Tahsin Burhan Ergene / KİMYASALLAR GRUP BAŞKANI (50) 1989 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Ergene, 1990 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü’nde Uluslararası İşletmecilik sertifika programını ve 2012 yılında da Harvard Business School Advanced Management programını tamamlamıştır. 1990 yılında Şişecam Topluluğu’nda göreve başlayan Ergene, satış pazarlama bölümlerinde çeşitli yönetim kademelerinde görev almış ve 2011 yılında Kimyasallar Grubu Pazarlama ve Satış Başkan Yardımcılığı’na atanmıştır. Ocak 2014 tarihi itibarıyla ise Kimyasallar Grup Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. / 20 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Görkem Elverici / Mali İşler Başkanı (40) 1996 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Elverici, Bilkent Üniversitesi MBA programında yüksek lisans derecesini almıştır. 2015 yılında Harvard Business School Advanced Management programını tamamlayan Elverici, halen Kadir Has Üniversitesi’nde Bankacılık-Finans doktora tezi çalışmalarına devam etmektedir. 1998 yılında Türkiye İş Bankası’nda çalışmaya başlamış ve sırasıyla, HSBC Türkiye, Deloitte Danışmanlık ve Accenture Danışmanlık şirketlerinde orta ve üst kademe yönetici olarak görev almıştır. Şişecam Topluluğu’na 01 Mart 2013 tarihinde Düzcam Grubu Mali İşler Direktörü olarak katılan Elverici, Mayıs 2014 tarihi itibarıyla Şişecam Topluluğu Mali İşler Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Prof. Dr. ŞENER OKTİK / ARTEGE Başkanı (61) Ankara Üniversitesi’nden 1976 yılında “Fizikçi” ve 1977 yılında uygulamalı fizik alanında “Fizik Yüksek Mühendisi” olarak mezun olan Prof. Dr. Şener Oktik, 1982 yılında Durham Üniversitesi (İngiltere), Uygulamalı Fizik ve Elektronik Bölümünden “Doktora” derecesini ve ardından 1986 yılında “Doçentlik” (Üniversitelerarası Kurul) ve 1995 yılında “Profesörlük” unvanlarını (Muğla Üniversitesi) aldı. Durham Universitesi (İngiltere), Lecce Universitesi (İtalya), Stuttgart Universitesi (Almanya), Selçuk ve Muğla Üniversitelerinde (Türkiye) öğretim üyesi ve araştırmacı/kıdemli uzman araştırmacı/yönetici/üst yönetici olarak görev yapan Prof. Oktik, 2002-2010 yılları arasında Muğla Üniversitesi” Üçüncü ve Dördüncü Dönem Rektörlük” görevini yürüttü. Endüstriyel araştırmalarda; BP Solar, Sunbury, Imperial Chemical Industries PLC (“ICI”), Paints Division Slough Araştırma Laboratuvarlarında, Durham University Endüstriyel Araştırma Laboratuvarları (İngiltere), Anel Group, Arıkanlı Holding (Türkiye) gibi kuruluşlarda kıdemli uzman bilim adamı/teknolojist/üst düzey yönetici olarak görev yaptı. Prof. Dr. Oktik alanında sayıları yüzü aşan ulusal ve uluslararası makalenin yazarı/ortak yazarıdır. Prof.Dr. Şener Oktik 01 Ocak 2012 tarihi itibarıyla Şişecam Topluluğu Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanlığı görevini sürdürmektedir. Özlem Vergon / STRATEJİ Başkanı (42) 1995 yılında İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü’nden mezun olan Vergon, San Diego State Üniversity ‘den İşletme yüksek lisans derecesi almış ve 2013 yılında Harvard Business School Advanced Management programını tamamlamıştır. 1996 yılında Şişecam Düzcam Grubunda Planlama Uzman Yardımcısı olarak göreve başlayan Vergon, stratejik planlama bölümünde çeşitli kademelerde görev almış ve Düzcam Grubu Stratejik Planlama Direktörlüğü görevini üstlenmiştir. Ocak 2015 tarihi itibarıyla Şişecam Topluluğu’nda Strateji Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Serdar GENÇER / KURUMSAL GELİŞİM VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK BAŞKANI (48) 1990 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olmuştur. Yüksek Lisansını University of Nottingham – İngiltere’de Finans konusunda tamamlamıştır. 1990 yılında, İş Bankası Teftiş Kurulu Başkanlığı’nda Müfettiş Yardımcısı olarak göreve başlayan Gençer, Bankada çeşitli görevlerde yöneticilik yapmış, 2008-2013 yılları arasında Genel Müdür Yardımcısı olarak görev almıştır. Şişecam Topluluğu’na Ağustos 2013 tarihi itibarıyla Sürdürülebilirlik Koordinatörü olarak katılmış olan Gençer, Kurumsal Gelişim ve Sürdürebilirlik Başkanı olarak görevine devam etmekte, aynı zamanda Şişecam Enerji A.Ş.’nin Yönetim Kurulu Başkanlığını sürdürmektedir. Dr. Atilla Gültekin / Bilgi Teknolojileri Başkanı (50) İstanbul Teknik Üniversitesi Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü’nde lisans ve yüksek lisans, Kontrol ve Bilgisayar Mühendisliği Bölümü’nde doktora eğitimini tamamlayarak aynı üniversitede öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Daha sonra sırasıyla Siemens-Nixdorf’ta Sistem Yazılım Mühendisi, Yapı ve Kredi Bankası’nda Sistem ve Network Grup Müdürü, TradeSoft’ta Teknolojiden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak çalışan Gültekin, Şubat 2009-Temmuz 2010 tarihleri arasında Türkiye İş Bankası A.Ş.’de Proje Koordinatörü ve Başdanışman olarak görev yaptıktan sonra Ağustos 2010 tarihi itibarıyla Şişecam Topluluğu Bilgi Teknolojileri Başkanı olarak görevini sürdürmektedir. Gizep Sayın / Genel MüdürLÜK KOORDİNATÖRÜ (53) Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Sayın, İstanbul Teknik Üniversitesi İşletme Mühendisliği Bölümü’nden yüksek lisans derecesini almıştır. Şişecam Topluluğu’na, 1989 yılında Planlama ve Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü’nde Planlama Uzman Yardımcısı olarak katılan Sayın, çeşitli yönetim kademelerinde görev yapmıştır. 2009 yılında Kimyasallar Grubu İş Geliştirme ve Stratejik Planlama Başkan Yardımcılığı’na, 2011’de Şişecam Topluluğu Stratejik Planlama Genel Müdür Yardımcılığı’na getirilen Gizep Sayın, Şubat 2015 tarihi itibarıyla Genel Müdürlük Koordinatörü olarak görevini sürdürmektedir. / 21 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ŞİŞECAM DÜZCAM Bölgede ve dünyada zorlaşan ekonomik şartlara rağmen Şişecam Düzcam, pazar ve müşteri odaklı satış faaliyetleri, maliyet düşürme çalışmaları, etkin işletme sermaye kullanımı ve katma değerli ürün yelpazesinin geliştirilmesiyle 2015 yılında da pazardaki güçlü konumunu korumuştur. 2015 yılına genel bakış A vrupa’da 2015 yılında makroekonomik veriler genel olarak olumlu bir tablo çizmiştir. Genişletici para politikaları ile düzelen mali görünüm, güçlenen iç talep ve düşük petrol fiyatlarının olumlu etkisi her ne kadar; jeopolitik gerilimler ve global ticaretteki yavaşlama gibi dış etkenlerle bir miktar zayıflasa da, 2015 yılında ekonominin bir önceki yılın üzerinde, %1,6 seviyelerinde büyümesi beklenmektedir. Yıl içerisinde %2 seviyelerinde büyüyerek istikrarlı seyrini koruyan inşaat sektörünün, yakın gelecekte de olumlu seyrini devam ettirmesi beklenmektedir. Ekonomik ve sektörel büyüme trendi düzcam talebine ve fiyatlara olumlu yansımıştır. Ancak, çevre coğrafyalardaki olumsuz ekonomik koşullar nedeniyle Balkan bölgesinde etkili olan düşük fiyatlı ithalat, sektör üzerinde pazar baskısı yaratmıştır. Avrupa’nın uyguladığı ambargo ile ekonomisi zora giren Rusya, petrol fiyatlarındaki düşüşten de olumsuz etkilenmiştir. Son 10 yılın en kötü dönemini yaşayan ekonomi %3,8 daralmıştır. Yüksek oranlı devalüasyon ve ekonomik zorluklar, inşaat sektöründe ve düzcam tüketiminde daralmaya neden olmuş ve pazarda fiyat baskısı oluşturmuştur. Yılın ikinci yarısından itibaren üreticilerin ihracata yönelmesi ile fiyatlarda toparlanma yaşanmıştır. Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerinde mevcut siyasi olumsuzluklara ek olarak, düşen petrol fiyatları ülke ekonomilerini zora sokmuştur. Bölge ülkelerinde inşaat sektöründe proje ertelemeleri ve ödeme güçlükleri nedeniyle düzcam pazarında arz fazlalığı ve fiyat düşüşleri yaşanmıştır. Hindistan’da yeni hükümetin yapıcı yaklaşımları ile ülke ekonomisi yüksek oranlı büyüme trendini sürdürmüştür. Ülke ekonomisine paralel gelişen inşaat sektörü de, hızla artan nüfus ve büyük miktardaki konut açığı gibi etmenlerin yanı sıra yatırımı destekleyen yeni reformların etkisi ile dünya dördüncüsü konumunu korumuştur. Buna bağlı olarak ülkede düzcam pazarında hızlı büyüme devam etmiştir. Beklentilerin üzerinde büyüme Türkiye’de düzcamın tüketildiği ana sektör olan inşaat sektöründe yıl içinde hakim olan erteleme eğilimi büyümeyi baskılamış, ancak başta otomotiv olmak üzere düzcamın tüketildiği diğer sektörlerde büyüme yaşanmıştır. Türkiye ekonomisinin, yakın çevremizde süren jeopolitik riskler ve seçim süreci nedeniyle ilk yarıdaki temkinli seyri, iç talepteki hareketlenme ve seçim sonrası oluşan istikrar ortamının katkısı ile ivme kazanmış ve ekonomi beklentilerin üzerinde büyümüştür. İnşaat sektöründe yılın ilk çeyreğinde yaşanan %2,8’lik daralmadan sonra 2. ve 3. çeyrekteki artışlarla büyüme Ocak-Eylül döneminde %0,4 düzeyine ulaşmıştır. Sektör, yıl genelinde, son çeyreğin de olumlu etkisiyle ortalama %1 büyümüştür. Büyüme, kentsel dönüşüm projelerinin de katkısı ile özel sektör bina inşaatı kaynaklıdır. 2. 5. Avrupa’nın Dünyanın büyük düzcam üreticisi İhracat otomotiv sektörünün itici gücü Otomotiv sektöründe AB ve EFTA ülkeleri toplam pazar büyüklüğünün 2015 yılında %9,6 civarında büyümeyle 16,4 milyon adede ulaştığı görülmektedir. Türkiye’deki toplam otomotiv pazarı ise bir önceki yıla göre %25 artış göstererek 1.011 bin adet seviyesine yükselmiştir. Türkiye’nin otomotiv ihracatı 2015’te %12 artarak 992 bin adete ulaşmış; üretim ise bir önceki yılın aynı dönemine göre %16 artarak 1,4 milyon adet olarak gerçekleşmiştir. Beyaz eşya sektöründe üretim artışı devam etti 2015 yılında, Avrupa beyaz eşya sektöründe özellikle ankastre ürünlerdeki artış ile geçen yıla göre yaklaşık %3 seviyesinde bir büyüme görülmüştür. Büyümenin itici unsuru, özellikle enerji verimliliği yüksek ve akıllı cihazlara yönelik talebin artmasıdır. Türkiye beyaz eşya sektöründe de üretim önceki yıla göre %9 artmıştır. Beyaz Eşya Sanayiciler Derneği tarafından yayınlanan verilere göre, Şişecam Düzcam’ın girdi verdiği segmentlerden buzdolabı ve fırın üretimi %3 büyüme göstermiştir. / 24 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 2015 YILI KAZANIMLARI Tüm ürün gruplarında yükselen performans Şişecam Düzcam, 2015 yılında tüm ürün gruplarında rekabet avantajını ve pazardaki konumunu güçlendirmeyi ve bunu karlılığına yansıtmayı başarmıştır. Dünya ekonomisindeki çalkantılardan dolayı zor bir dönem olmasına rağmen, beklentilerin üzerinde bir ekonomik büyüme performansının gözlemlendiği 2015 yılında, Şişecam Düzcam karlılık optimizasyonu ve paydaşlarına temettü dağıtımı hedefine bağlı kalarak tüm ürün gruplarında iddiasını sürdürmeyi başarmış, pazarlama iletişimi faaliyetlerini, maksimum fayda sağlama odağında yapılandırmıştır. Pazar ve müşteri odaklı satış ve pazarlama faaliyetleri, grubun tamamında uygulanan maliyet düşürme çalışmaları, işletme sermayesinin etkin kullanımı ve katma değerli ürünlere doğru hızla gelişen ürün yelpazesi nedeniyle güçlenerek büyüyen üretim altyapısı ve genişleyen ürün gamı, bu başarıyı sağlayan ana faktörler olmuştur. Şişecam Düzcam, büyümesini katma değerli ürün gamı, müşterisini odağına alan güçlü organizasyonel yapısı, tüm süreçlerindeki verimlilik artışı, entegre bilişim teknolojileriyle yalınlaşan iş süreçleri ve etkin karar alma mekanizmalarıyla sürekli olarak desteklemektedir. Sektörler bazında kaydedilen gelişmelerden satırbaşları Şişecam Düzcam, mimari camlarda yerel ve hedef pazarlarındaki müşteri odaklı yaklaşımı ve katma değerli ürünlerinin katkısı ile 2015 yılında toplam satışlarını TL bazında %8 artırmıştır. Grubun uluslararası pazarlardaki mimari cam satışları ise, Rusya’da 2014 yılında başlanan düzcam üretimine ilave olarak 2015 yılında devreye alınan ayna tesisi ve Bulgaristan’da yılın ilk çeyreğinde devreye giren ikinci düzcam hattının sağladığı kapasite imkanları da değerlendirilerek, geniş ürün yelpazesi ve müşteri odaklı yaklaşımlarla 2014 yılına göre ciro (TL) bazında %26 artış göstermiştir. Şişecam Düzcam, Avrupa’da yerel ofislerin de katkısı ile genişleyen müşteri portföyünü, artan kapasitesi ve katma değerli ürünlerle desteklenen satışlarını, müşteri ihtiyaçlarına çözüm odaklı yaklaşım ve farkındalık yaratmaya yönelik yoğun iletişim faaliyetlerini artırarak sürdürmüştür. Bulgaristan ve Romanya gibi ana pazarlarda düzenli ve sürekli çalışmayı sağlayacak yaklaşımla alternatif lojistik imkanları değerlendirilerek, hedeflenen satış miktarlarına ulaşılmıştır. Rusya’da tüketimdeki daralmanın olumsuz etkisi, müşteri portföyü genişletilerek ve alternatif sevkiyat imkanları değerlendirilerek aşılmış, daralan pazarda / 25 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Dört ana iş kolunda üretim Mİmarİ camlar otomotİv camları GÜNEŞ enerjİSİ camları beyaz eşya camları 9 Ülkede üretim Türkİye Bulgarİstan Rusya Romanya Almanya Macarİstan Slovakya Hİndİstan Mısır satış ve pazar payı artışı sağlanmıştır. Diğer yandan karlılık gözetilerek ihracat imkanları da değerlendirilmiştir. Ortadoğu ve Kuzey Afrika pazarında karlılık ilkesinden ödün verilmeden, yüksek rekabet ortamında geniş ürün yelpazesinin sağladığı avantaj ile katma değerli ürünlerin reflektif ve kaplamalı ürünlerin satışları artırılarak faaliyetler sürdürülmüştür. Denizaşırı pazarlarda, ABD ve Kanada başta olmak üzere pek çok yeni pazara girilmiş, Brezilya ve Güney Kore gibi mevcut pazarlarda, pazar şartlarına bağlı olarak satışlara devam edilmiştir. Hindistan’da yüksek ekonomik ve inşaat sektörü büyümesinin katkısı ile artan düzcam tüketiminde hedeflenen satış miktarlarına ulaşılarak pay alınmıştır. Katma değerli reflektif ve Low-E kaplamalı ürünlerin satışlarının artırılmasına yönelik satış ve pazarlama faaliyetleri sürdürülmüştür. Türkiye pazarında, çevre ülkelerdeki olumsuz ekonomik koşullar ve tüketim daralmaları sonucu üreticilerin pazarımıza yönelmesi ile artan rekabet ortamında, karar verici odaklı iletişim ve iş geliştirme faaliyetleri sayesinde pazar payı korunmuş, mimari cam satışları ciro (TL) bazında %4 artırılmıştır. Mimari camlarda pazarda kalite ve/veya fiyat düzeyleri ile bozucu etki yaratan bir kısım ithalata karşı kamu nezdinde yürütülen çalışmalarla, pazarı korumaya yönelik haksız rekabeti önleyici kararlar alınması sağlanmıştır. Şişecam Düzcam, otomotiv camlarında 2016 yılında başlayacağı yeni projelere yönelik altyapı hazırlıklarını da tamamlamıştır. Almanya’daki Richard Fritz şirketimiz ile devam eden entegrasyon çalışmalarının sağladığı sinerji kapsamında, 2016-2020 yılları arasında seri üretimine başlanacak üst sınıf araçlara ait yeni enkapsülasyon projeleri kazanılmış olup, camlarının büyük oranda Grup tarafından üretilmesi planlanmaktadır. Romanya ve Rusya’daki otocam tesislerinin yatırımlarının tamamlanmasıyla, ciro (TL) bazlı toplam otocam satışlarında bir önceki yıla göre %25 oranında artış sağlanmıştır. 2015 yılında güneş enerjisi camlarında Türkiye-Uluslararası toplamında ciro (TL) bazında %34 gibi yüksek oranlı büyüme sağlanmıştır. Faaliyete geçen yeni AR (Anti-Reflektif) kaplamalı güneş enerjisi camları hattı ile özellikle yurt dışı güneş paneli üreticilerine satışlar başlamış olup, alınan siparişler artarak devam edecektir. Güneş enerjisi camları yatırımlarıyla ilgili verilen yerli ürün teşviklerinin güneş enerjisi camı satışlarını olumlu etkilemesi beklenmektedir. Yeni yatırımlar, yeni kapasiteler Türkiye pazarında varlığını sürdürerek mevcut konumunu güçlendirirken, yurt dışı pazarlardaki yatırımlarına ve girişimlerine artan ivmeyle devam eden Şişecam Düzcam, 2015 yılında 286 milyon TL’lik yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Yıl içerisinde Bulgaristan’da Trakya Glass Bulgaria EAD bünyesindeki ikinci float hattının (TB 2) yanı sıra Rusya’da Saint Gobain ile müşterek ortaklığımız bulunan Trakya Glass Rus AO şirketi bünyesinde bir ayna hattı devreye alınmıştır. Yeni kapasiteler yaratarak güçlü bir otomotiv camları tedarikçisi olma ve hedef pazarlardaki otocam talebine cevap verme hedefi doğrultusunda 2014 yılı sonunda devreye alınan Romanya ve Rusya’daki iki yeni otocam tesisisinde faaliyetleri geliştirme çalışmaları 2015 yılında da sürdürülmüştür. Üretim yetkinliklerini geliştirmeye yönelik atılımlar Şişecam Düzcam, Topluluğun benimsediği sürdürülebilirlik yaklaşımı kapsamında, insan hayatına, çevrenin / 26 / 2015 FAaLİYET RAPORU / TRAKYA CAM SAN. A.Ş. KONSOLİDE GÖSTERGELERİ* (m TL) 2014 2015 Hasılat 2.0192.118 Uluslararası Satışlar 827865 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar 566565 Finansman Öncesi Faaliyet Karı 366216 Ana Ortaklık Payı 283159 FAVÖK 517 392 Net Finansal Borçlar 269722 Özkaynaklar 2.5373.139 Varlıklar Toplamı 4.3845.627 Yatırımlar418286 Çalışan Sayısı 5.9086.229 *KAP’a açıklanan finansal göstergeleri ifade etmektedir. Trakya Cam, Trakya Investment B.V, Trakya Glass Bulgaria EAD, Sisecam Automotive Bulgaria EAD, Trakya Yenişehir Cam, Trakya Polatlı Cam, HNG Float Glass Ltd., Glass Corp.S.A, Automotive Glass Alliance Rus AO, TRSG Autoglass Holding B.V, TRSG Glass Holding B.V, Trakya Glass Rus AO, Trakya Glass Rus Trading OOO, Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO, Fritz Holding GmbH, RF spol. s.r.o. Richard Fritz Prototype+Spare Parts GmbH, Richard Fritz Kft, Saint Gobain EGYPT’i kapsamaktadır. DÜZCAM MARKALARI ● Şişecam Renksiz Düzcam ● Şişecam Ultra Clear Düzcam ● Şişecam Renkli Düzcam ● Isıcam Sistemleri C, S ve K Serileri ● Şişecam Low-E Cam ● Şişecam Solar Low-E Cam ● Şişecam Tentesol ● Şişecam Tentesol Titanyum ● Şişecam Yüksek Reflektif Cam ● Şişecam Temperlenebilir Low-E Cam ● Şişecam Temperlenebilir Solar Low-E Cam ● Şişecam Lamine Low-E Cam ● Şişecam Akustik Lamine Low-E Cam ● Şişecam Lamine Cam ● Şişecam Ultra Clear Lamine Cam ● Şişecam Akustik Lamine Cam ● Flotal ● Flotal Ultra Clear ● Flotal E ● Şişecam Boyalı Cam Ultra Clear Boyalı Cam ● Şişecam Buzlu Cam ● Şişecam Telli Cam ● Şişecam Çerçeve Camı ● Şişecam Otomotiv Camları ● Şişecam Lamine Camlar ● Şişecam Temperli Camlar ● Şişecam Enkapsüle Camlar ● Şişecam Sürgülü Camlar ● Şişecam Çiftcam Güneş Enerjisi Camları ● Şişecam Güneş Paneli Camları ● Şişecam Güneş Kolektör Camları Beyaz Eşya Camları ● Şişecam Fırın Camları ● Şişecam Buzdolabı Camları korunmasına, kaynak ve enerji tasarrufuna duyarlılığı gözeten çalışmalara imza atmaya devam etmekte ve bu çalışmaların çevre üzerindeki olumlu sonuçlarını sürdürülebilirlik raporları ile ayrıntılı bir şekilde kamunun bilgisine sunmaktadır. Çevre, iş güvenliği ve risk yönetimi konularında kaynak kullanımı 2015 yılında da artış göstermeye devam etmiştir. 6-sigma yaklaşımı kullanılarak, kalitenin ve verimliliğin artırılmasına yönelik projeler hayata geçirilirken, yürütülen projelerle üretim maliyetlerinin düşürülmesi yönünde güçlü adımlar atılmıştır. Yenişehir Fabrikası’ndan sonra 2015 yılında Bulgaristan Fabrikası’nda da atık ısıdan elektrik üretim tesisi devreye alınmış, Mersin Fabrikası’nda kurulan tesisin montajı tamamlanmıştır. Ayrıca yenilenebilir enerji kaynağı kullanımına yönelik olarak Mersin Fabrikası’nda planlanan güneş enerjisinden elektrik üretimi yatırımının projelendirmesi tamamlanarak, 2016 yılında projenin devreye alınması hedeflenmiştir. Şişecam Düzcam, üretimin yanı sıra, süreç ve iş yapış şekillerine dayalı maliyet tasarruflarının sağlanması yönünde de çalışmalar gerçekleştirmektedir. İşletme sermayesi yönetimine önem veren Grup, tüm tedarik zincirinin etkin yönetimini kapsayacak projeler yürütmektedir. Toplam otocam satışlarında ciro bazında %25 artış Bu kapsamda, 2015 yılında mimari camlar üretim planlama fonksiyonlarının dönüşümü için projeler yürütülmüş, grubun üretim, lojistik ve satış gibi tüm operasyonlarının tek plan üzerinden ve koordineli olarak yürütülmesi amacıyla S&OP süreci devreye alınmıştır. Bu proje ile maliyet optimizasyonu, lojistik ve depo yönetimi alanlarında da geliştirme ve verimlilik projeleri hayata geçirilmiştir. Bununla birlikte, mimari cam ve otocam iş kolları arasında entegre bir kapasite planlama sürecini hayata geçirmeye yönelik olarak, otomotiv camları kapasite planlama uygulaması devreye alınmıştır. / 27 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ısı yalıtımı ve güneş kontrolü sağlayan iki yeni yüksek performanslı ürün Grubun yeni üyesi, otomotiv ana sanayinde enkapsüle cam üretiminde teknoloji lideri olan Richard Fritz Holding’in cam alanındaki ihtiyaçlarının Şişecam Düzcam’ın yetkinlikleri ve üretim kapasitesi ile hangi alanlarda örtüştüğünü belirlemek ve buna uygun bir tedarik planı oluşturmak amacı ile 2015 yılı içerisinde bir dizi teknik çalışma yürütülmüş olup, ortak projelerin artırılması hedeflenmektedir. Bu açıdan değerlendirildiğinde, 2016 yılının, Richard Fritz ve Şişecam Düzcam arasındaki sinerji ve entegrasyonun daha etkin olacağı bir yıl olması hedeflenmektedir. Yeni ürün çalışmaları Şişecam Düzcam, 2015 yılında mimari cam pazarına yönelik olarak, hem konut hem ticari binalarda ısı yalıtımı ve güneş kontrolü sağlayan “Şişecam Temperlenebilir Solar Low-E Cam Nötral 41/27” ve “Şişecam Temperlenebilir Solar Low-E Cam Nötral 71/43 ”isimli iki yeni yüksek performanslı temperlenebilir kaplamalı cam ürünü geliştirerek satışa sunmuş, Yenişehir Fabrikası’nda ise buzlu lamine cam üretimi gerçekleştirmiştir. Yoğun ArGe çalışmaları ve yapılan yeni yatırımlar sonucunda güneş enerjisi camları kategorisinde geliştirilen yeni ürün AR Kaplamalı Güneş Enerjisi Camı’nın üretimine Mersin Fabrikası’nda başlanmıştır. Güneş panellerinde, ışık geçirgenliğini artırarak yüksek performans ve verimlilik sağlayan AR kaplamalı cam satışlarının 2016 yılında artması beklenmektedir. Otomotiv pazarına yönelik olarak, güneş enerjisi geçirgenliğini düşürerek araçlarda soğutma ihtiyacını azaltan atermik kaplamalı otomobil ön camı geliştirme ve üretim hattı kurulum çalışmaları 2015 yılında da devam etmiştir. Ayrıca araçlarda ışık ve güneş kontrolü sağlayarak düşük ışık geçirgenliği ile araç içi konforunu artıran ve düşük solar geçirgenliği ile soğutma yükünü azaltarak enerji tasarrufu sağlayan, aynı zamanda mimari uygulamalarda da kullanılan “privacy cam” alanında Şişecam Düzcam, mevcut füme privacy ürününe farklı performansta yeni bir ürün eklemek üzere çalışmalarını sürdürmüştür. Bununla birlikte su tutmayan (hidrofobik) ve kir tutmayan (oleofobik) otomobil camlarına ait ilk numuneler üretilerek müşterilere sevk edilmiştir. Elektrokromik (akım ile renk değiştiren) camlara yönelik geliştirme çalışmaları ise devam etmektedir. Arka ısıtmalı otomotiv camlarında kullanılmak üzere kurşunsuz lehim alaşımı geliştirme çalışmaları başarıyla devam etmiştir. Elektronik ve otomotiv sektörüne yönelik olarak ise 1 mm kalınlığında ilk float cam deneme üretimi Trakya Fabrikası’nda gerçekleştirilmiştir. Çok yönlü tanıtım ve iletişim faaliyetleri Şişecam Düzcam, 2015 yılında pazarlama iletişimi faaliyetlerini maksimum fayda sağlama odağında yapılandırmış, pazarın değişen ve gelişen ihtiyaçlarına yönelik aksiyonlar alarak, farklı hedef kitlelere uygun / 28 / 2015 FAaLİYET RAPORU / iletişim kanalları ve en uygun mecra kombinasyonu ile etkin tanıtım faaliyetleri sürdürmüştür. Bu kapsamda 2016 yılında, 2014’ten beri faaliyet gösteren ve bölgenin en büyük float hattı niteliğini taşıyan Polatlı Fabrikası’nda katma değerli ürün çeşitliğini artırmak amacıyla bir lamine hattının devreye alınması planlanmaktadır. Mersin Fabrikası’nda ise, 2015 yılında ilk kez üretilen Anti-Reflektif Kaplamalı Güneş Enerjisi Camları talebini karşılamak amacıyla bir kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. Cam danışmanlığı hizmeti ile çok sayıda projeye teknik destek verilmiş, enerji tasarrufu sağlayan çevre dostu katma değerli ürünlerin karar vericiler nezdinde bilinirliğinin artırılması amacıyla çözüm odaklı yaklaşımlarla proje bazlı destek çalışmaları yürütülmüştür. Bu şekilde, ürünlerin Türkiye ve uluslararası pek çok projede yer alması sağlanmıştır. Karar vericiler ve nihai kullanıcılar arasında ürün bilinirliğini ve bağlılığını artırmaya yönelik olarak, birçok farklı mecrada yakın iletişime dayalı aktiviteler gerçekleştirilmiştir. Kamu kurumlarına yönelik çalışmalar kapsamında bilgilendirme toplantıları düzenlenmiş, çalıştaylara katılım sağlanmış ve kentsel dönüşüm projelerinde enerji tasarrufu, emniyet ve güvenlik sağlayan nitelikli ürünlerin kullanımını sağlamak amacıyla belediyeler nezdinde çalışmalar yürütülmüştür. 2016 YILI BEKLENTİ VE HEDEFLERİ Son yıllarda yapılan büyük atılımlarla organik ve inorganik yatırım çalışmalarına devam eden Şişecam Düzcam, 2016 yılında da pazardaki fırsatları yakından takip ederek güçlü yatırım pozisyonunu devam ettirmeyi ve kapasitesini etkin şekilde kullanarak üretim faaliyetlerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Tüm fabrikalarda enerji verimliliğini artırmaya yönelik yeni projeler Küresel bir oyuncu olan ve müşteri odağıyla hareket eden Şişecam Düzcam, nitelikli ürün çeşitliliği, zamanında ve kaliteli hizmet seviyesi, sürdürülebilirlik ve çevre konularına yönelik çalışmalarına 2016 yılında da devam edecek, ayrıca tüm fabrikalarında enerji verimliliğini artırmak için yeni projeler geliştirecektir. Grup, son yıllarda attığı satın alma ve ortaklık adımlarının ardından, 2016 yılında da gerek yeni yatırımlar gerekse ArGe çalışmaları yoluyla mimari ve otomotiv pazarına yönelik farklı performansta ürünler geliştirerek, nitelikli ürün çeşitliliğini artırmayı hedeflemektedir. Mimari cam pazarı için farklı performanslarda kaplamalı cam ürünleri ve yüksek yansıtmalı temperlenebilir güneş kontrol ürünlerinin; otomotiv pazarı için ise araçlarda ön camın ısı alışverişini azaltarak aracın klima yükünü düşüren atermik kaplamalı ürünlerin ticari üretimine başlanması hedeflenmektedir. Ayrıca akıllı cam olarak tanımlanan elektrokromik ve termokromik gibi ileri teknoloji ürünü camların geliştirme çalışmalarına devam edilecektir. / 29 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ŞİŞECAM CAM EV EŞYASI Ekonomide global bazda yaşanan daralmalar ve yoğun rekabete rağmen, cam ev eşyası pazarındaki maliyet düşürücü yeni yatırımları ve üretim teknolojileriyle Paşabahçe, başarılı bir yılı geride bırakmıştır. 2015 yılına genel bakış 2 015 yılında ekonomik yavaşlama ve bazı para birimlerindeki devalüasyonlar, küresel ticareti ve dolayısıyla büyüme rakamlarını etkilemiştir. Büyümenin sınırlı olduğu ve bölgesel sorunların tüketici talebini zayıflattığı bu küresel ortamda, cam ev eşyası talebinde son birkaç yıldır gözlemlenen gerileme devam etmiştir. Avrupa Birliği’nde genişleyici para politikasının uygulanması ve Yunanistan’da borç krizinin çözümü için adımlar atılması Avrupa pazarı için ılımlı büyümeyi sağlasa da, rekabetin yoğun olduğu cam ev eşyası pazarında terör eylemlerinin de etkisiyle tüketici talebinde gerileme olmuştur. ABD’de yapılan reformlar çerçevesinde ekonomide kaydedilen olumlu gelişme; Çin’den artan ithalat, Brezilya’daki ekonomik durgunluk ve daralan tüketim nedeniyle cam ev eşyası pazarına yansıyamamıştır. Suriye’deki iç savaş ve bölgedeki siyasi gelişmeler belirsizliği artırmış, dolayısıyla bu durum pazara olumsuz yansımıştır. BDT bölgesinde yaşanan ekonomik sıkıntılar pazarda tüketici talebini olumsuz etkilemiştir. 2015 yılında ABD’nin uyguladığı sıkı para politikası ve Çin’de büyümenin kademeli olarak yavaşlaması, Doğu ve Güney Asya’yı olumsuz etkilemiştir. Hindistan ve Kore’nin 2015 performansları bu olumsuz etkiyi azaltsa da, Asya pazarında talep ve fiyatlarda düşüş gözlemlenmiştir. Türkiye ile Rusya arasında yaşanan siyasi sorunlar, iki ülke arasındaki ticareti sekteye uğratmıştır. Petrol ve emtia fiyatlarındaki düşüş ve Batılı ülkelerin yaptırımlarının etkisiyle Rusya’da ekonomik daralma devam etmiştir. Bu durumdan olumsuz etkilenen cam ev eşyası pazarında ancak lokal oyuncular rekabette üstünlük sağlayabilmiştir. Türkiye’de ise 2015 yılında siyasi belirsizliklerin etkisi pazarda görülürken, tüketicilerin daha temkinli davrandığı gözlemlenmiştir. Yoğun rekabet ortamının devam ettiği ve pazarın küçülme eğiliminde olduğu 2015 yılında cam ev eşyası üreticilerinin öncelikli hedefi ana pazarlarındaki pazar paylarını korumak olmuştur. Büyük oyuncular bir yandan iş süreçlerini optimize etmeyi sürdürürken, bir yandan da gelişmekte olan pazarlarda büyümeye yönelik stratejiler geliştirmeye devam etmişlerdir. 2. 3. Avrupa’nın 2015 yılı KAZANIMLARI Dünyanın Yatırımlar Şişecam Cam Ev Eşyası Grubu’nun ana şirketi Paşabahçe, dünyada cam ev eşyası sektöründe 2013 yılından beri yükselen ve 2015 yılında da devam eden öncü olma niteliğini, global pazarlardaki zorlu ve rekabetçi koşulları maliyet düşürme ve verimlilik artışı sağlayan ileri teknolojik yatırımlarla dengeleyerek, hedeflerine dönük sürdürülebilir yapıyla pekiştirmiştir. 2015 yılında planlanan 83,4 milyon ABD Doları tutarındaki yatırım bütçesi, 42,1 milyon ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Üretim hatlarında teknolojik gelişme sağlayacak yatırımlar 2015 yılında da etkin şekilde devam ettiril- miştir. Yüksek kapasiteli pres hatları ve pres üfleme kapasitesinde teknolojik yenileme ve verimlilik artışı sağlayacak yeni nesil makineler sipariş edilmiş olup, 2016 yılında devreye alınması planlanmaktadır. büyük cam ev eşyası üreticisi 2015, katma değeri yüksek dekorlu ürünlerin payını artırmaya yönelik yatırımların devam ettiği bir yıl olmuştur. Rusya pazarındaki organik boyalı ürün taleplerini karşılamaya yönelik kompakt bir organik hattı Ağustos ayında devreye alınmıştır. Silindirik olmayan farklı geometrideki ürünlere de baskı yapabilen elektronik UV baskı makinesi kapasitesini artırmaya yönelik yatırımlar doğrultusunda Kırklareli Fabrikası’nda bir hat devreye alınmış, ayrıca 2016’da devreye alınmak üzere 7 yeni makine siparişi verilmiştir. Yenilikçi bir yaklaşımla, cam ürün diplerine farklı uygulamalara imkan verecek bir “Insert Glass” hattı Eskişehir Fabrikası’nda oluşturularak devreye alınmıştır. Ölçü işaretlerinin markalanması ile başlayan lazer uygulamaları, artık istenilen her logonun ürünler üzerine online olarak markalanması ile devam etmektedir. Paşabahçe’nin marka logosu olan çift damla, marka izlenebilirliğinin her ürüne aktarılmasını sağlamıştır. Bununla beraber Paşabahçe’nin küresel tasarım markası olan “NUDE”un logosu da, artık kristal ürünlere lazer ile uygulanmaktadır. Kristal ürünlerde logoların daha farklı bir anlayış ve teknik ile markalanmasına yönelik yapılan geliştirme çalışmaları neticesinde, çok özel lazerler ile markalama kalitesinin artırılması sağlanmıştır. 2015 yılında lazerle logo uygulanan hat / 32 / 2015 FAaLİYET RAPORU / sayısı 47’ye ulaşırken, 2016 yılında tüm üretim hatlarının donatılması sağlanacaktır. Fabrikalarda otomatik paketlemenin artırılmasına yönelik proje çalışmalarında, “universal” olarak tabir edilen ayaklı ve ayaksız ürünlerde kullanılabilecek paketleme sistemlerinin geliştirilmesi sağlanmıştır. 2015-2016 yatırımlarıyla birlikte yaklaşık %60 otomatik paketleme oranı hedeflenmiştir. Temperleme teknolojisine yatırım 2015 yılında da devam etmiştir. Eskişehir Fabrikası’nda, temperli ayaklı bardak üretim hattı, kapasite artışı ve verimlilik artışı sağlayan yeni nesil temperleme teknolojisi ile yenilenmiştir. ArGe - Maliyet düşürme - Üretim teknolojileri Enerji yoğunluğu yüksek bir üretim ve perakende şirketi olarak, enerji tüketimleri ve enerji verimliliği sürekli olarak takip edilmekte ve verimlik artışı sağlayacak projelerin yanı sıra, atık ısıdan faydalanmaya yönelik yeni teknoloji yatırımlarına öncelik verilmektedir. 2014 yılında yatırımına başlanan ve AB Çevre Fonu’ndan desteklenen Bulgaristan B Fırını Life+EcoHeat Ox projesi, 2015 Ekim ayında devreye girmiştir. Proje ile atık ısıdan elde edilen ısı ile B fırını ergitme prosesinde %9 doğalgaz tasarrufu sağlanmaktadır. Elektrik tüketiminde en önemli paya sahip basınçlı hava, pompa ve fan sistemlerinde enerji verimliliği artışı sağlayacak yeni teknikler konusunda sürekli proje geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. 2015 yılında pompalar konusunda önemli oranda tasarruf sağlayacak yeni bir proje geliştirilmiş olup, 2016 yılında ilk uygulama Kırklareli Fabrikası’nda hayata geçirilecektir. Yeni ürün geliştirme - Teknolojik altyapı Cam Ev Eşyası Grubu, kendi ArGe grupları ve Şişecam Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanlığı’nın (ATGB) katkılarıyla teknolojisini sürekli desteklemekte ve geliştirmektedir. ArGe gruplarımız, yeni ve özgün ürünlerin pazara en yüksek kalitede sunulması için yurt içi ve yurt dışındaki teknoloji firmaları ve üniversitelerle ortak projeler geliştirmektedir. Borosilikat camda ilk kez kırçıllı ve renkli üretim Kırklareli Fabrikası’nda gerçekleştirilmiştir. Borosilikat camlara “metalik kaplama” yapılması ve “kırmızı renkli üretime” yönelik teknolojik ArGe çalışmaları devam ettirilmektedir. Kırklareli Fabrikası’nda ayaklı bardakların el üretim kalitesinde otomatik olarak üretilmesi için yürütülen proje tamamlanmıştır. Yenilikçi bir yaklaşımla, cam ürün diplerine farklı uygulamalara imkan verecek “Insert Glass” tekniği ile bireysel ve kurumsal müşteriler için özgün ürünlerin pazara sunulması hedeflenmektedir. Katma değeri yüksek yeni dekorlu ürünlerle ürün portföyünü geliştirme yönündeki faaliyetler de 2015 boyunca devam etmiştir. ATGB ile ortak yapılan projelerle “afterglow” (ışıkla şarj olup karanlıkta görünür olan) ve ısı ile renk değiştiren boyalar; altın, bakır, gümüş efektli boyalar ve bakış açısına göre renk değiştiren (COSMO) boyalar 2015 yılında dekor teknolojisine kazandırılmıştır. / 33 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Borosilikat camda ilk kez renkli üretim İNOVATİF ÜRÜNLERLE farklılaşan ürün portföyü Tasarım faaliyetleri Cam Ev Eşyası Grubu olarak tasarım faaliyetleri 2015 yılında cam ürün, sezonsal temalı ürünler, aksesuar ve ambalaj tasarımı alanlarında sürdürülmüştür. Bu dönemde Paşabahçe, Borcam ve Nude markalarına yönelik olarak 163 tasarım projesi, 102 sezonsal temalı desen çalışması ve 35 aksesuar projesi gerçekleştirilmiştir. Aynı dönemde yapılan ambalaj tasarımı projeleri ise 3.165 adede ulaşmıştır. Ürün tasarımı çalışmalarının en dikkat çekeni, aynı zamanda bir geliştirme projesi olan “Vidalı Ürünler” olmuştur. Daha önce sadece yapıştırma yöntemi ile camla bir araya getirilebilen birçok farklı malzeme ve aksesuar, bu teknik sayesinde cama vidalanabilmektedir. Böylelikle, aynı cam ürünlerden farklı ürün alternatifleri türetilebilmektedir. Nude markası özelinde dış tasarımcılar ile çalışılmaya devam edilmiş ve ürün portföyüne yeni seçkin tasarımcıların eserleri eklenmiştir. Bu kapsamda Ambiente Design Plus yarışmasında tasarımcı Tamer Nakışçı’nın “Mist” serisi ödüle layık bulunmuştur. 2015 yılında tasarım alanındaki öğrencilere açık “Cam Küre Tasarım Yarışması” düzenlenmiş ve sonuçları kamuoyu ile paylaşılmıştır. Paşabahçe, düzenlediği “İhtiyacını Camdan Tasarla” temalı bu yarışma ile çevreci ve sağlıklı çözümler sunan camın, değişen yaşam mekanlarında kullanılabilecek, yaratıcı tasarımlarla geleceğe taşınmasını amaçlamıştır. Derece alan 6 tasarımcının cam ürünleri ise çeşitli etkinliklerde sergilenmek üzere yaptırılmıştır. 2014 yılında 11 farklı tasarımcının katılımı ile yapılan “Glass is Tomorrow meets Nude” başlıklı tasarım atölye çalışması ürünleri 2015 yılı içerisinde, FransaSt. Etienne, İtalya-Milano ve İsveç-Stockholm’de sergilenmiştir. Söz konusu ürünler ayrıca bir kitap içerisinde toplanmıştır. ihtiyacı doğrultusunda, 2015 yılında “Ürün Yönetim Sistemi”nden “Kategori Yönetim Sistemi”ne geçiş sağlanmış ve bunun gereği olan organizasyonel yapı değişikliği tamamlanmıştır. Bu yapısal değişikliği takiben, ihtiyaçlara yönelik yeni bir çalışma sistemi oluşturulmuş, söz konusu sistemin hayata geçirilmesi en öncelikli hedeflerden biri kabul edilmiştir. Bu sistemde, kategori bazında kapasite ve üretim becerilerinin verimli kullanımını sağlayan ürün gamının oluşturulması, korunması, kategorinin karlı büyümesinin sağlanması ve marka değerini yükseltici katma değerli çalışmalar yapılması, ilgili Kategori Yöneticiliği’nin ana hedef ve sorumluluğu kabul edilmektedir. • İçecek Ürünleri Kategorisi: Çekme ayaklı ürün gruplarında temperleme çalışmaları başarıyla sonuçlandırılmıştır. Sıcak içecek kategorisinde, 2015 yılı içinde 25 yeni çay seti piyasaya sunulmuştur. Bunlardan biri olan Kozan çay bardakları, sıcak içecekler kategorisinde sıra dışı tasarımı ile yurt içi pazarda ses getirerek büyük beğeni toplamıştır. • Mutfak-Saklama-Pişirme Ürünleri Kategorisi: 2015 yılında fırın kapları kategorisinde iki farklı uygulamada inovasyon yaratan ürünler pazara sunulmuştur. Borcam Grill konsepti ile, mevcut kalıplar kullanılarak, düşük bir kalıp bedeli ilavesiyle ürüne derin oluklu bir taban eklenmiştir. Böylece ürün, ızgara yöntemi ile daha az yağlı ve sağlıklı bir şekilde, daha lezzetli et ve sebze yemekleri pişirmeye uygun hale getirilmiştir. Ayrıca farklı borcam ürünlerine, mutfaklarda bir süredir trend olan granit deseni uygulaması yapılmıştır. 5 farklı renk seçeneği ile sunulan “Borcam Granit” serisinde yiyecek ile temas etmeyen dış yüzey, bulaşık makinesine ve ısıya dayanıklı özel bir boya ile kaplanmaktadır. Kategori yönetimi faaliyetleri Değer yaratma modelinin pazarlama fonksiyonundan başlaması ve geniş ürün gamının etkin yönetilme / 34 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Premium kavanoz kategorisi için geliştirilen vakumlamaya uygun kapaklı Homemade Kavanoz Serisi, daha önceleri ithal edilen bu tarz kavanozların açığını kapatmıştır. Tüketiciler tarafından beğenilen bu konsept, 2015 yılı içerisinde 4 boy kavanoz ile yüksek satış rakamlarına ulaşmıştır. CAM EV EŞYASI KOMBİNE GÖSTERGELERİ* (m TL) 2014 2015 Hasılat 1.6161.728 Uluslararası Satışlar 872847 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar 505581 Finansman Öncesi Faaliyet Karı 78110 Dönem Karı 4855 FAVÖK 209293 Net Finansal Borçlar 263619 Özkaynaklar 1.2901.685 Varlıklar Toplamı 2.1332.719 Yatırımlar 247186 Çalışan Sayısı 6.9807.144 *Paşabahçe Cam dışında Camiş Ambalaj’ı kapsamaktadır. PAŞABAHÇE SAN. A.Ş. KONSOLİDE GÖSTERGELERİ* (m TL) 2014 2015 Hasılat 1.3211.349 Uluslararası Satışlar 864838 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar 412455 Finansman Öncesi Faaliyet Karı 5165 Ana Ortaklık Payı 2618 FAVÖK 155175 Net Finansal Borçlar 270625 Özkaynaklar 1.0521.380 Varlıklar Toplamı 1.6812.380 Yatırımlar204132 Çalışan Sayısı 6.4046.572 *Paşabahçe Cam, Paşabahçe Cam Investment B.V, Paşabahçe Bulgaristan, Posuda Limited, Paşabahçe Mağazaları, Denizli Cam, Paşabahçe SRL, Paşabahçe (Shanghai) Trading Co. Ltd., Trakya Cam Investment B.V’yi kapsamaktadır. Ayrıca Şişecam Cam Ambalaj ile sinerji yaratarak 2 boy mevcut konserve kavanozuna farklı desende kapak ve uygun display kutular tasarlanmış, Paşabahçe markası ile doğrudan ulusal marketlere satış gerçekleştirilmiştir. Başarılı geçen satışlardan dolayı bu projenin devam ettirilmesine karar verilmiştir. • Masaüstü Ürünleri Kategorisi: Ev ve ikram kesimlerinde tadımlık, tek kişilik sunumlarda kullanılmak üzere 9 kalıptan oluşan “Gastroboutique” koleksiyonu 2015 yılında hazırlanmış ve lansmanı yapılmıştır. Mavi ve siyah renklendirilmiş tabak ve kaseler ile masaüstü ürün grubu zenginleştirilirken, cam tabak ve kase ürün grubunda ürün ayrıştırması yapılarak “Lacy” serisi perakende kanalda tekli, toptan kanalda ise çok parçalı çeyiz ve çay takımları olarak sunulmuştur. Türkiye Meme Vakfı (MEVA) işbirliği ile yürütülen, meme sağlığı ve erken teşhisin önemine dikkat çeken pembe kapaklı Vita şişelerin satışından elde edilen gelirin bir kısmı MEVA’ya bağışlanmıştır. Proje, 2016 yılında da devam ettirilecektir. • Nude-Premium Ürünler Kategorisi: 2015 yılında Nude perakende ve ikram ürün gam- ları genişletilmeye devam edilmiş ve bu kapsamda perakende ve ikram sektörüne yönelik 90 adet yeni kalıp geliştirilmiştir. • Katma Değerli Ürünler Kategorisi: 2015 yılında lisanslı projeleri de kapsayan katma değerli ürünler kategorisi ile rekabetçi yaklaşım sürdürülmüştür. Dönemsel faaliyetler kapsamında yurt dışı ve yurt içi pazarlara yönelik hazırlanan koleksiyonlarda, Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanlığı tarafından geliştirilen yeni dekor uygulamaları da değerlendirilmiştir. Marka iletişim faaliyetleri 2015 yılında dergi ve dijital mecralarda Türkiye’de Borcam in Color, Paşabahçe Çay Bardakları ve Nude; İtalya’da ise Paşabahçe iletişim kampanyaları gerçekleştirilmiştir. Türkiye ve Türkiye dışında ikram ve perakende kanallarına yönelik sektör dergilerine Nude ve Paşabahçe ilanları verilmiştir. Ayrıca yurt içi ve yurt dışı basın ile paylaşılan bülten yansımalarının reklam eşdeğerleri toplamda 10 milyon TL’yi aşmıştır. Günümüzde giderek daha fazla önem kazanan dijital pazarlama faaliyetleri de 2015 yılında artarak devam etmiştir. Nude e-ticaret sitesinin yapımına 2015 yılının / 35 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Pazarlama Zirvesi’ne ana sponsor olmuştur. Ayrıca Paşabahçe, Nude markası ile 16-17 Aralık’ta gerçekleşen Marka Konferansı’na Platinum Lounge sponsoru olmuştur. Nude marka bilinirliliğini ve görünürlüğünü ikram profesyonelleri ve tüketici nezdinde artırmak amacı ile 2015 yılında Türkiye ve İtalya’da premium segment otel ve restoranlarda markalama ve display çalışmaları gerçekleştirilmiştir. 2015 Eylül ayında Paris’te düzenlenen Maison&Objet Fuarı’nda Nude, takdire değer, önü açık yeniliklere verilen “Les Découvertes” ödülünü kazanmıştır. Bunun yanı sıra Nude’un seçkin koleksiyonları, dünyanın en önemli tasarım, stil, sanat ve moda dergisi Wallpaper’ın online satış sitesi WallpaperSTORE‘da satışa sunulmuştur. son çeyreği içinde başlanmış ve tüm lojistik, teknolojik, stratejik konularda ilerleme sağlanmıştır. Sitenin 2016 yılı ilk yarısında yayına geçmesi hedeflenmektedir. Sosyal medya hesapları Paşabahçe markası altında toplanarak marka kimliğine uygun hale getirilmiş ve her platform için marka iletişim stratejisine uygun ayrı birer iletişim takvimi oluşturulmuştur. Ayrıca Nude markası için tasarım blogları ile işbirlikleri ve e-bülten gönderim çalışmaları yapılmıştır. Yıl içerisinde standart sosyal medya takviminin uygulanmasının yanı sıra, diğer iletişim faaliyetleri kapsamında yürütülen projeleri destekleyici kampanyalar da düzenlenmiştir. Paşabahçe sponsorluğunda gerçekleştirilen İstanbul Coffee Fest sırasında “#iyikahveiyibardak” etiketiyle, sponsorluk faaliyetini daha görünür hale getiren bir sosyal medya kampanyası düzenlenmiştir. Borcam’ın en çok gelen hediyeler arasında olduğu yönündeki sosyal medya paylaşımlarından yola çıkılarak, “Milli Hediyemiz” adlı bir etiket yarışması düzenlenmiş ve büyük ilgi görmüştür. Nude’a Paris Maison&Objet Fuarı’ndan ödül Görsel malzeme açısından da oldukça yaratıcı çalışmaların yapıldığı 2015 yılında birçok video, katolog ve tanıtım materyalleri hazırlanmıştır. Ayrıca görsel malzemelerin basılı ortamdan dijital ortama geçişini hızlandırmak amacıyla e-katalog uygulaması devreye alınmıştır. Gerek ikram gerek perakende sektörüne yönelik uluslararası fuarlara 2015 yılında da ağırlık verilmiştir. Paşabahçe ve Nude markaları ile toplam 12 uluslararası fuara katılım gerçekleştirilmiştir. Fuarların yanı sıra yıl içinde gerçekleştirilen 13 farklı organizasyon yoluyla markaların tanıtımı yapılmış ve basında yer alınmıştır. İkram sektörü satışlarının artırılması hedefine paralel olarak, Paşabahçe ve Nude markaları ile Türkiye’nin önde gelen mutfak ve şarap akademileri ile işbirlikleri yapılmış, nihai tüketiciye yönelik konferans ve etkinlik sponsorlukları olmak üzere toplam 26 farklı sponsorluk çalışması yürütülmüş ve bu çerçevede marka görünürlülüğü artırılmıştır. Paşabahçe, 22-25 Ekim’de Haydarpaşa Garı’nda gerçekleştirilen İstanbul Coffee Fest etkinliğine ve 9-10 Aralık’ta gerçekleştirilen Ticari pazarlama faaliyetleri 2015 yılında, yurt içi ve yurt dışı satış kanallarında gerçekleştirilen ticari pazarlama faaliyetlerinde, büyüyen perakendeden pay almak ve pazarlama stratejileri paralelinde baz satışları artırmak amacıyla, mağaza içi marka iletişimine ve ticari pazarlama aktivitelerine odaklanılmıştır. Bu kapsamda raf ve teşhirde kategori liderliği yapmak, karlı satış artışını yönlendirmek ve satın alma kararı anında tüketici ilgisini artırmak hedefiyle çalışmalar devam ettirilmiştir. PERAKENDE MAĞAZACILIK FAALİYETLERİ Cam Ev Eşyası Grubu’nun zincir ihtisas mağazacılığı iş alanını oluşturan Paşabahçe Mağazaları, konusunda ülkenin lider perakendecileri arasında yer almaktadır. Paşabahçe Mağazaları, 2015 yılında İstanbul’da Göktürk, Caddebostan ve Akbatı mağazalarının yanı sıra Kocaeli’de Symbol, Bursa’da Korupark, İzmir’de Mavi Bahçe ve Point Bornova mağazalarını hayata geçirerek, yurt içi mağaza sayısını 12 ilde 49’a yükseltmiştir. Paşabahçe markasının uluslararası pazarlardaki bilinirliğini artırmak ve mağazacılık faaliyetlerini yaygınlaştırmak amacıyla yurt dışında da mağazalar açılması stratejisi doğrultusunda İtalya’nın Milano kentinde bir mağaza açılmıştır. Paşabahçe Milano mağazası, perakende alanında 2015 yılı Lombardia Yatırım Ödülü’ne layık görülmüştür. Müşteri ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda yıl içinde çok sayıda yeni ürün geliştirilmiş ve satışa sunulmuştur. Geleneksel üretim yöntemleri ve formlarının çağdaş bir anlayışla yeniden yorumlandığı Omnia adlı yeni koleksiyonun lansmanı Aralık başında gerçekleştirilmiş, ayrıca 10 gün süren bir sergi ile tanıtımı yapılmıştır. Sosyal medya kanallarından Instagram’da oluşturulan Paşabahçe Mağazaları hesabı 100 binin üzerinde takipçi sayısına ulaşmıştır. Paşabahçe Mağazaları’nın müşteri odaklı yapısını daha da güçlendirmek amacıyla önceki yıl başlatılan CRM projesi çalışmalarına 2015 yılında da devam edilmiştir. Proje kapsamında, müşteri şikayet ve önerilerine daha etkili ve hızlı çözüm üretmek amacıyla, Paşabahçe-Paşabahçe Mağazaları ortak çağrı merkezi devreye alınmıştır. / 36 / 2015 FAaLİYET RAPORU / CAMİŞ AMBALAJ SAN. A.Ş. Camiş Ambalaj, İstanbul ve Eskişehir’deki tesislerinde ofset baskılı karton ve lamine tüketici ambalajları, yüksek kaliteli flekso baskılı oluklu tüketici ve taşıma ambalajları, otomatik dolum hatları için tava ve çoklu ambalajlar, teşhir üniteleri üreterek Şişecam Topluluğu kuruluşlarına ve Topluluk dışı şirketlere yüksek kalitedeki ürünleri üstün hizmet anlayışıyla sunmaktadır. Ülkenin önde gelen kağıt-karton ambalaj şirketlerinden biri olan Camiş Ambalaj, 2015 yılının ikinci yarısından itibaren siyasi ve ekonomik gelişmelere paralel olarak yavaşlayan ambalaj pazarındaki rekabet gücünü korumayı başarmıştır. Camiş Ambalaj, 2015 yılında Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) tarafından düzenlenen Ambalaj Ay Yıldızları Yarışması’nda Efes Xtra Taşıma Saplı Şişe Ambalajı ile hem Altın Ödül hem de seçici kurulun özel ödülü olan Altın Ambalaj Ödülü’nü kazanmıştır. Aynı yarışmada Efes Light 6’lı Taşıma Saplı Şişe Ambalajı ile Yetkinlik Ödülü’nün de sahibi olan Camiş Ambalaj, aynı tasarımla World Packaging Organization’ın (WPO) düzenlediği ambalaj yarışmasında Worldstar 2016 Ödülü’ne layık görülmüştür. Camiş Ambalaj, önümüzdeki dönemde teknoloji geliştirme becerisini daha da üst seviyelere taşıyarak, kutu tasarımında müşterilerine etkin çözümler sunma gayretini sürdürecektir. 2016 yılı beklenti ve hedefleri 2016 yılında, özellikle Çin’deki yavaşlamanın emtia fiyatlarına ve gelişmekte olan ülkelerdeki sermaye piyasasına olumsuz yansıması ve petrol fiyatlarındaki düşüşün etkisi ile küresel ekonomide risklerin ve belirsizliklerin devam edeceği öngörülmektedir. Ancak FED’in faiz artırımına kademeli olarak devam etmesi ve Avrupa Merkez Bankası’nın genişlemeci para politikasını sürdürmesi doğrultusunda 2016 yılında küresel ekonominin bir önceki yıla göre biraz daha toparlanması beklenmektedir. Ekonomideki iyileşmenin cam ev eşyası pazarına olumlu yansıyacağı ve 2016 yılında pazarda toparlanma görüleceği, ancak ekonomideki risklerin ve belirsizliklerin etkisi ile tüketici talebinin temkinli seyredeceği düşünülmektedir. Önümüzdeki dönemde ABD ekonomisinde iç tüketimin güçlenmesi ve bu durumun cam ev eşyası pazarına olumlu etkisinin gözlenmesi, Avrupa ülkelerinde ise ekonomide yaşanan ılımlı toparlanmanın ve cam ev eşyası pazarındaki yoğun rekabet ortamının devam etmesi öngörülmektedir. Suriye’de devam eden iç savaşın cam ev eşyası pazarına olumsuz etkilerinin devam etmesi, İran’ın küresel ekonomiye yeniden entegre olmasının ise pazarı olumlu etkilemesi beklenmektedir. İran’ın küresel ticarette yeni bir oyuncu olarak yer almasının ve olası ticaret anlaşmalarının, Türkiye ekonomisine fırsat yaratabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, Rusya ile yaşanan ekonomik ve siyasi sorunlar ile Türkiye’deki jeopolitik gelişmelerin turizm sektörünü tehdit etmesi ve bu durumun cam ev eşyası pazarına olumsuz etkilerinin görülmesi olasılık dahilindedir. Rusya’daki durumun pazara olan olumsuz etkilerinin devam edeceği düşünülmektedir. Pazarlarda yaşanan gelişmeler ve beklentiler doğrultusunda Paşabahçe, ana pazarı olan Türkiye’de pazar payını korumayı, ikinci ana pazarı olan Rusya’da lokal oyuncu olma avantajını kullanarak rekabette üstünlük sağlamayı, stratejik öneme sahip olan Avrupa pazarında hakimiyetini güçlendirmeyi ve diğer pazarlarda ise güçlü rekabet stratejileri ile penetrasyonunu artırmayı hedeflemektedir. Paşabahçe, 2016 yılında maliyette rekabetçi bir yapı sağlamayı, yenilikçi ve özgün tasarımlı ürünlerle rakiplerinden farklılaşmayı, karlı ürün portföyü oluşturmayı ve müşteri hizmet seviyesini artırmayı öncelikli hedefleri arasında sıralamaktadır. Paşabahçe, kısa vadede iş süreçlerini optimize etmeyi, orta ve uzun vadede ise sektör ortalamasının üzerinde değer yaratan bir iş modeli haline gelmeyi hedeflemektedir. Operasyonel mükemmellik, değer yaratma, rekabetçi yapı, pazar liderliği ve kontrollü büyüme yönündeki stratejileri ile dünyanın lider cam ev eşyası şirketi olma hedefi doğrultusunda ilerlemektedir. / 37 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 49 perakende satış mağazası ŞİŞECAM CAM AMBALAJ Yenilikçi ürün geliştirme faaliyetlerine ek olarak verimliliğe yönelik süreç iyileştirme çalışmaları sayesinde artırdığı rekabet gücüyle Şişecam Cam Ambalaj karlı büyüme odağını kaybetmeden pazardaki güçlü liderliğini 2015 yılında da sürdürmüştür. 2015 yılına genel bakış 2 015 yılına belirsizliklerle başlayan küresel ekonomi yıl boyunca toparlanmaya çalışsa da büyümedeki azalış trendi devam etmiştir. Uluslararası ticaret hacmi küçülmüş ve bu durum emtia talebinin azalmasına ve fiyat düşüşlerine yol açmıştır. Küresel ekonomi için olumsuz bir resim çizilen 2015 yılında dünyanın en büyük ekonomisi olan ABD’de toparlanma eğilimi artış göstermiştir. Bunun sonucu olarak Amerika Merkez Bankası’nın (FED) faiz artırma ihtimali yıl boyunca küresel ekonomiyi etkileyen olaylardan biri olmuş ve FED uygun koşulların sağlandığı 2015 yılı Aralık ayında faiz artırımına gitmiştir. FED’in parasal genişleme politikasını bırakmaya başlaması ile ABD Doları diğer para birimleri karşısında değer kazanmıştır. ABD ekonomisi kuvvetlenirken, Avrupa Bölgesi düşük enflasyon sorunundan kurtulmak için parasal genişleme politikası izlemeye başlamış, fakat henüz olumlu sonuçlar alamamıştır. Deflasyonist etkinin yanı sıra Yunanistan’ın yarattığı ekonomik risk ve mülteci krizi, Avrupa ekonomisini olumsuz etkileyen faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ortadoğu’daki siyasi karmaşanın devam etmesiyle artan jeopolitik risklerin yanı sıra OPEC ülkesi olan İran ve Suudi Arabistan arasındaki mezhep gerginliği artmıştır. Normalde bu iki ülke arasındaki gerginliğin petrol fiyatlarını artırması beklenirken, küresel arz fazlası ve Çin ekonomisinin yavaş büyümesi petrol fiyatlarını baskılayarak fiyatların yatay seyretmesine neden olmuştur. 2015 yılında petrol fiyatlarındaki düşüş iyileşir gibi olsa da devam ederek yılsonuna doğru son 12 yılın en düşük seviyesini görmüştür. Bu gelişme, petrol ihraç eden ülkelerin ekonomilerini, dolayısıyla da küresel ekonomiyi olumsuz etkilemiştir. Japonya’nın, Avrupa Bölgesi’nde de görülen düşük enflasyon sorunu nedeniyle uyguladığı düşük faiz ve parasal genişleme politikası henüz amacına ulaşamamış ve 2015 yılında enflasyon hedeflenen seviye olan %2’nin altında kalmıştır. Küresel büyümeyi en fazla etkileyen olay ise Çin ekonomisinin yavaş büyümesi olmuştur. Japon Yeni’nin değerinin düşürülmesi ve bölge ekonomilerinin rekabeti artırması üzerine Çin Merkez Bankası Yuan’ı yıl boyunca devalüe etmiştir. Küresel piyasadaki tüm bu gelişmelerin yanı sıra jeopolitik açıdan ve son çeyreğe kadar devam eden siyasi belirsizliğin etkisiyle kırılgan bir süreç geçiren Türkiye ekonomisi, beklentilerin üzerinde büyüme oranı yakalayarak 2014 yılına oranla toparlanma eğilimi göstermiştir. Dünyadaki gelişmeler ve cam ambalaj pazarına etkileri Dünya cam ambalaj pazarında ve girdi verilen dolumcu pazarlarında kapasite artırımları ve konsolidasyon faaliyetleri 2015 yılında devam ederek, küresel rekabetin önümüzdeki yıllarda daha da yoğunlaşacağının sinyallerini vermiştir. ArGe faaliyetlerinin etkisi ile cam ambalaj üretim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, gelişmekte olan ülkelerde artan sağlık algısı ve bilinçli tüketim ile dünya cam ambalaj pazarının büyümesi 2015’te de devam etmiş ve pazar hacmi 40 milyar ABD Dolar’ı seviyesine ulaşmıştır. Nüfus-yoğun ülkeler olan Brezilya ve Hindistan, 2015 yılında dünya ortalama cam ambalaj büyümesinin üzerinde performans sergilemişlerdir. Çin’de ise, ekonomisinde yaşanan olumsuz gelişmelere rağmen cam ambalaj pazarı az etkilenmiştir. Komoditi ürünler, özellikle cam ambalaj tüketiminin daha hızlı büyüdüğü Asya Pasifik bölgesinde daha hızlı gelişme gösterirken, Avrupa Bölgesi’ndeki tüketim inovatif ürünlere yoğunlaşmaktadır. Ecza ve kozmetik sektörü düşük hacimli olmalarına rağmen daha dinamik büyümüş, bira ve alkollü içecek sektörleri ise cam ambalaj pazarının lokomotifleri olmaya devam etmişlerdir. Avrupa’nın ve Dünyanın 4. büyük cam ambalaj üreticisi Rusya’ya ABD ve AB ülkeleri tarafından uygulanan baskılar ve ekonomideki yavaşlama, ülkedeki cam ambalaj üretim kapasitelerinin de daralmasına yol açarak, cam ambalaj büyümesinin dünya ortalamasının altında seyretmesine neden olmuştur. Bununla birlikte, Gürcistan ekonomisinin Rusya’ya bağımlı olması ve Rusya ekonomisindeki olumsuz gidişatın Gürcistan’a da yansıması, özellikle cam ambalaj pazarının ana dinamiklerinden olan içecek sektörünü Gürcistan’da olumsuz etkilemiştir. 2015’te Ukrayna ekonomisinde toparlanma belirtileri görülmesi ve Ukrayna ile Rusya arasındaki gerilimin bir önceki yıla göre şiddetini azaltması, diğer sektörlerde olduğu gibi cam ambalaj pazarında da önümüzdeki yıllar için beklentilerin olumlu yönde gelişmesini sağlamıştır. Türkiye ekonomisinde işsizlik oranlarının yükselmesi, enflasyonda yaşanan artış, sınır komşularında yaşa- / 40 / 2015 FAaLİYET RAPORU / nan sıkıntılar, seçimler nedeniyle yaşanan belirsizlik ortamı ve döviz kurlarında meydana gelen dalgalanmalar, 2015 büyüme hızının potansiyel büyüme olarak kabul edilen %5’lik oranın altında kalmasına yol açmıştır. Bu durum hemen tüm sektörlerde olduğu gibi cam ambalaj tüketimine de yansımış ve 2015 yılında cam ambalaj pazarı, durağan bir seyir ile önceki yıllara oranla daha düşük gelişme göstermiştir. 2015 YILI KAZANIMLARI Şişecam Cam Ambalaj’ın 2015 satışları, miktar bazında %3 artmış olmasına rağmen net cirosu 1.552 milyon TL ile 2014 seviyesinde gerçekleşmiş, özellikle Rusya’da yaşanan Ruble devaülasyonu ciroyu olumsuz etkilemiştir. Net satış gelirlerinin yaklaşık %34’ü yurt dışı operasyonlardan sağlanmıştır. Tesisler ve kapasiteler Grup, faaliyetlerini Türkiye, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Gürcistan olmak üzere 4 ülkede toplam 2,3 milyon ton/yıl üretim kapasitesi ile sürdürmektedir. Şişecam Cam Ambalaj , küresel gelişmelerin ve iç pazar dinamiklerinin hareketlilik arz ettiği ve iç pazarda artan üretim kapasiteleriyle rekabetin yoğunlaştığı 2015 yılında da büyümesine devam etmiştir. Grup, sürdürülebilir karlı büyüme yaklaşımının yanı sıra gayri maddi değerlere verilen önemin daha da arttığı, küreselleşmeyi hedefleyen yenilikçi stratejilerin yön verdiği bir yılı geride bırakmıştır. Türkiye faaliyetleri Grup, Türkiye’deki üretim faaliyetlerini Mersin, Bursa ve Eskişehir’de bulunan üç tesisteki 10 fırınla sürdürmektedir. Kurulduğu günden bugüne pazarda lider üretici olma özelliğini elinde bulunduran Şirket, 2015 yılında da rekabet gücünü pekiştirmeye yönelik çalışmalara devam etmiştir. Müşteriye sunulan değeri her zaman ön planda tutan Cam Ambalaj Grubu, ürün çeşitliliği konusunda lider cam ambalaj üreticisi olmaya devam etmektedir. Grup, müşterileriyle işbirliği içinde yenilikçi ve özgün tasarımlara imza atarken, beklentilerin ötesinde bir hizmet sunmayı başarabilmiştir. Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi’nde 2013 yılında faaliyete geçen Eskişehir Fabrikası’nın üretim verimliliği 2015 yılı içerisinde istenen seviyeleri yakalamış, yeni bir tesis olmasına rağmen çok çeşitli ürün gamıyla rekabet edebilme yetkinliğine erişmiştir. En küçük hacimden en büyük hacimli galon üretimine / 41 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 6 CC’den 15 LT’ye çeşitli hacimlerde üretim Rusya operasyonlarında bugüne kadarki en yüksek satış tonajı kadar her alanda hizmet verebilecek altyapıya sahip olan Eskişehir Fabrikası’nda büyüme 2015’te de devam etmiş ve yılın ikinci yarısında yıllık 90 bin ton kapasiteli 3. fırın faaliyete alınmıştır. Cam ambalaj pazarının lokomotifi olarak kabul edilen madensuyu sektörü Şişecam Cam Ambalaj satışları içerisinde liderliğini korumakta, gıda ve alkollü içki sektörleri ile birlikte toplam satışların yaklaşık %80’ini oluşturmaktadır. Şişecam Cam Ambalaj, madensuyu üretimine yönelik konsantre pazar odağını diğer sektörlere de çevirerek riski dağıtma yoluna gitmiş, rekabet ortamındaki gelişmelerden en yüksek potansiyeli sağlamak adına sektörel satış dağılımını daha dengeli bir satış programı ile güçlendirmiştir. Şişecam Cam Ambalaj Eskişehir Fabrikası, Türkiye’de sağlık sektörüne yönelik üretim yapabilecek standartlarda temiz odaya sahip tek üretici konumundadır. Ayrıca Eskişehir’de kurulu yıllık 300 milyon adet üretim kapasiteli baskı tesisi sayesinde fabrika, müşterilerine dekorlu ürünler sunarak pazarda farklılaşma ve rekabet avantajı sağlamaktadır. Cam ambalajların dayanıklılığının artırılması, ürünlerin hafifletilmesi, üretimdeki süreç girdilerinin ve atıkların azaltılması, yenilenebilir enerji kullanımı ve cam geri dönüşümünün artırılması gibi konular 2015 yılında da önemini korumuş ve yıl içerisinde bu kapsamda yeni çalışmalar başlatılmıştır. Bütün fabrikalarda, enerji tasarrufu başta olmak üzere çeşitli geliştirme ve maliyet düşürme çalışmalarına hız verilmiştir. Türkiye dışı faaliyetler Grubun Rusya Federasyonu’nda faaliyet gösteren kolu olan Cam Ambalaj Rusya, pazarının lider cam ambalaj tedarikçisi konumundadır. 2014 yılında Rusya’nın en büyük votka üreticisi Russkiy Standart ile sağlanan işbirliği 2015 yılında da devam etmiştir. Bununla birlikte, Rusya’da 187 ml şarap şişesi ve 200 ml şampanya şişesi üreten ilk cam ambalaj üreticisi yine Cam Ambalaj Rusya olmuştur. Müşteri talepleri doğrultusunda “dekorlu üretim” ile rekabet avantajı daha da güçlendirilmiş, böylece müşteri memnuniyeti artırılarak müşterinin çözüm ortağı olma hedefi devam ettirilmiştir. Ülkede alkollü içki tüketimine getirilen kısıtlayıcı uygulamalar sonrasında satış ve pazarlama odağı, gıda gibi yüksek potansiyele sahip sektörlere yöneltilmiştir. Yine aynı yaptırımlar nedeniyle 2013 yılı ortasında faaliyetlerine ara verilen 200 bin ton kapasiteli Pokrovsky Tesisi’nin, “doğru üretim, satış ve stok dengesini sürdürmek” hedefi kapsamında mevcut pozisyonu 2015 yılında da devam etmiştir. Şirketin, Ukrayna’da faaliyet gösteren tesisi, Ukrayna’daki ekonomik ve siyasi belirsizliklerin yanı sıra mevcut fırının ömrünün sonuna gelinmesi nedeniyle 2014 yılının Aralık ayında üretime ara vermiştir. Fırının teknoloji ve modernizasyon yatırımı ile birlikte yakın gelecekte tekrar faaliyete alınması planlanmaktadır. Şişecam Cam Ambalaj, istikrar sağlanana kadar Ukrayna pazarına Rusya, Gürcistan ve Türkiye operasyonlarından destek vermeyi sürdürecektir. Şişecam Cam Ambalaj’ın ilk yurt dışı yatırımı olan Gürcistan Mina tesisinde 2014 yılında Cam Ambalaj Grubu’nun faaliyetlerini güçlendirecek olan 30 bin ton/yıl kapasiteli 2. fırın devreye alınmıştır. Bu yatırım ile müşteri taleplerine daha hızlı cevap verilerek pazar payında artış sağlanmıştır. OMCO-İstanbul Grubun cam ambalaj kalıplarında uzmanlaşmayı sağlamak ve verimliliği artırmak amacıyla OMCO International NV. (Belçika) ile iş ortaklığı sonucu kurduğu OMCO İstanbul Kalıp San. ve Tic. A.Ş., 2015 yılında da kalıp üretim faaliyetlerine devam etmiştir. Ürün ve hizmet kalitesiyle büyüyen ve uluslararası pazarda talep gören OMCO İstanbul, ihracatını artırmaya yönelik çalışmalarını yıl boyunca sürdürmüştür. / 42 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 323 milyon TL’lik yatırım harcaması Şişecam Cam Ambalaj, 2015 yılında Türkiye, Rusya, Ukrayna ve Gürcistan’da toplam 323 milyon TL’lik modernizasyon ve iyileştirme yatırımını başarıyla tamamlamıştır. Rekabet ortamının farkındalığı ile hızlı ve güvenilir adımların yerini bulduğu 2015 yılı yatırımlarında, toplam maliyet yönetimi, üretim verimliliğini yükseltme, hafif şişe üretimi ve ürün kalitesinin iyileştirilmesi gibi konulara odaklanılmıştır. Diğer taraftan, Grubun tüm fabrikalarında, enerji tasarrufu başta olmak üzere çeşitli geliştirme ve maliyet düşürme çalışmalarına hız verilmiştir. Bu projelerin sonucunda, Türkiye’de yaklaşık 13 milyon TL ve yurt dışı operasyonlarda 19 milyon TL tasarruf sağlanmıştır. Türkiye Şişecam Cam Ambalaj, 2015 yılında Türkiye’deki fabrikalarında modernizasyon, soğutma sonu ve kalite kontrol revizyon yatırımları gerçekleştirmiştir. Topluluk genelinde merkezi birimler tarafından yürütülen enerji projelerine 2015 yılında da devam edilmiştir. Enerji, faaliyetler için önemli bir maliyet teşkil ettiğinden, bir enerji kaynağı olarak atık ısı geri kazanımına odaklanılmıştır. Bu şekilde bacalardan kaybedilecek ısı, atık ısı kazanları vasıtasıyla hijyen ve ısıtma amaçlarıyla kullanılmaktadır. ANADOLU CAM SAN. A.Ş. KONSOLİDE GÖSTERGELERİ* (m TL) 20142015 Hasılat 1.5551.552 Uluslararası Satışlar 702619 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar 269328 Finansman Öncesi Faaliyet Karı 164178 Ana Ortaklık Payı 10251 FAVÖK 387393 Net Finansal Borçlar 5991.002 Özkaynaklar 1.5231.747 Varlıklar Toplamı 3.0403.750 Yatırımlar 221323 Çalışan Sayısı 4.811 4.338 *Anadolu Cam San. A.Ş., JSC Mina, OOO Ruscam, OOO Ruscam Glass Packaging Holding, Anadolu Cam Investment B.V, OOO Ruscam Management Company, OOO Ruscam Glass, Merefa Glass Company Ltd., OOO Energosystems, CJSC Brewery Pivdenna, Balsand B.V, PAO Ruscam Pokrovsky, Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş., Anadolu Cam Eskişehir San A.Ş., Omco İstanbul, AC Glass Holding B.V.’yı kapsamaktadır. Rusya Federasyonu 2015 yılında Cam Ambalaj Rusya’nın satış performansı beklentileri karşılamış olup, Rusya operasyonlarına başlandığından beri en yüksek satış tonajına ulaşılmıştır. Ruble’deki değer kaybı nedeniyle Rus üreticiler çevre ülkeler yerine yurt içinde dolum yapmaya yönelmişlerdir. Alkollü içecek ithalatının azalması satışlara olumlu olarak yansımıştır. Ruscam Gorokhovets tesisindeki fırının soğuk tamiri gerçekleştirilerek, üretim verimliliğinin artırılması ve randımanların hedeflenen düzeylere çıkarılması sağlanmıştır. Gürcistan Mina tesisinde 2014 yılında 30 bin ton/yıl kapasiteli yeni fırının devreye alınmasıyla üretim kapasitesi toplam 60 bin ton/yıla ulaşan fabrika, 2015 yılında da aynı tonaj ve kalite seviyesiyle hizmet vermeye devam etmiştir. Ödüllü Tasarım Merkezi’nden yeni ürünler Dünyada ve Türkiye’de cam ambalaj üretiminde yenilikçi ve yaratıcı duruşuyla önemli bir yere sahip olan Şişecam Cam Ambalaj, 2006 yılından bu yana Ürün Tasarım Merkezi ile müşterilerine destek vermeye devam etmektedir. Merkez, özgün tasarımlarıyla 9 yıl içinde 56 adet ödül kazanmıştır. Tüketici ve markaların farklı cam ambalaj taleplerini yenilikçi ve yaratıcı tasarımlarla karşılayan Şişecam Cam Ambalaj, bunu endüstri tasarımı ve ileri mühendislik bilgilerinin yanı sıra sahip olduğu köklü deneyimle gerçekleştirmektedir. 2015 yılında cam ambalajın fonksiyonlarını geliştirici 31 adet proje konusunda toplam 595 tasarım çalışması yapılmıştır. Ürün Tasarım Merkezi, şarap ve gıda sektörleri başta olmak üzere, sunduğu ürünlerin katma değerini artır- / 43 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / mak, müşteri ve son tüketiciye faydasını geliştirmek amacıyla Baskı Tesisi ve ArTeGe sektörünün öncü firmalarıyla işbirlikleri gerçekleştirmektedir. Merkez, ayrıca yeni ürün geliştirme projeleriyle yeni patent başvuruları yapmakta ve farklı sistem tasarımları ile mevcut pazarları büyütürken yeni pazarlar geliştirmektedir. Ürün Tasarım Merkezi, son tüketiciyi hedefleyerek endüstriyel tasarım, grafik tasarımı, kapak ve kapatma teknolojileri ve müşterilerin tanıtım birimleriyle işbirliği içinde çalışmayı sürdürerek müşterilerin çözüm ortağı olmaya 2015 yılında da devam etmiştir. Kampanya ve etkinliklerle daha etkili iletişim Cam ambalajın en sağlıklı ve en çevreci ambalaj malzemesi olduğuna dikkat çekmek ve farkındalık yaratmak amacıyla 2012 yılında lansmanı gerçekleştirilen www.hayatacamkat.com web sitesi 2015 yılında da paylaşımlarına devam etmiştir. “Hayata Cam Kat”, 2015 yılında sosyal medya kanallarıyla da takipçi sayısını artırmış ve başarılı uygulamalara imza atmıştır. Şişecam Cam Ambalaj, bu yıl 21.’si düzenlenen Uluslararası Ambalaj Endüstri Fuarı’nda camın üstün özelliklerinin yansıtıldığı ve ürünlerinin sergilendiği standında ziyaretçileriyle bir araya gelmiştir. Aynı zamanda Şişecam Cam Ambalaj, bu yıl ilk kez ilaç sektörünün Türkiye’deki tek üreticisi olarak cam ambalaj konusundaki uzmanlığını, 3-5 Haziran tarihlerinde düzenlenen, CPhI Istanbul İlaç Fuarı 2015’te ziyaretçilerle paylaşmıştır. 3. Afiş Tasarım Yarışması’na yoğun ilgi Bir ambalaj malzemesi olarak camın, içindekinin doğallığını koruduğunu ve çevre dostu olduğunu vurgulayan, sürdürülebilirliğine ve şeffaflığına dikkat çeken, bilinçli tüketim zevkine hitap eden Afiş Tasa- ÖDÜLLER Şişecam Cam Ambalaj, her yıl ödül alma geleneğini 2015 yılında da devam ettirerek Ambalaj Ay Yıldızları, AsiaStar, Pentaward ve Worldstar Yarışmalarında toplam 10 ödüle layık görülmüştür. Gagoz Meşrubat Şişesi Ambalaj Ay Yıldızları 2015 Yarışması’nda “Yetkinlik Ödülü” ve “Gümüş Ödül”; Pentaward Yarışması’nda “Bronz Ödül” Kavaklıdere Sirke Şişesi Ambalaj Ay Yıldızları 2015 Yarışması’nda “Yetkinlik rım Yarışması, 2015 yılında üçüncü kez katılımcılarla buluşmuştur. 2013’te “Cam Şişe ve Sürdürülebilir Gelecek” ve 2014’te “Cam Ambalaj, Sağlıklı Ambalaj” temasıyla düzenlenen yarışmanın 2015 yılındaki teması “Cam Ambalaj: İçinde Hayat Var” olarak belirlenmiştir. İlk günden bugüne 30 üniversiteden 700 başvurunun olduğu yarışmaya 2015 yılında toplam 257 başvuru yapılmıştır. Yarışmada birinciye 7.500 TL, ikinciye 5.000 TL, üçüncüye ise 2.500 TL ödül verilmiştir. Çevre uygulamaları Şişecam Cam Ambalaj, çevre koruma sorumluluğunun farkında olarak, gelecek nesillere yaşanılacak bir dünya bırakılması gerektiğine inanmaktadır. Bu yaklaşım Grubun stratejik yönetiminin temel prensiplerinden biridir ve süreçlerin her safhasına entegre edilmiştir. Grubun hedefi, bütün çevre koruma faaliyetlerini Çevre Yönetim Sistemi yaklaşımıyla, mevzuata uygun ve sürdürülebilirlik prensipleri doğrultusunda gerçekleştirmektir. Şişecam Cam Ambalaj, enerji yoğunluğu yüksek bir sektörde faaliyet gösterdiği için, enerji kullanımını azaltmayı ve enerji verimliliğini artırmayı en öncelikli konular arasında görmektedir. Öncelik verilen diğer konular, toplam sera gazı emisyonlarının ve atıkların azaltılması ve doğal kaynakların korunmasıdır. “Cam Yeniden Cam” Projesi Şişecam Cam Ambalaj tarafından ÇEVKO Vakfı ve yerel yönetimlerle yapılan işbirliğiyle 2011 yılında hayata geçirilen “Cam Yeniden Cam” Projesi, Türkiye’nin en kapsamlı sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk projelerinden biridir. Toplumsal bir davranış değişikliği yaratarak geri dönüşüm toplumuna geçişe destek olmayı amaçlayan proje kapsamında, 2011 yılından günümüze: Ödülü”, “Altın Ambalaj Ödülü” ve “Altın Ödül”; “AsiaStar 2015 Ödülü” Kemal Kükrer Şalgam Şişesi Ambalaj Ay Yıldızları 2015 Yarışması’nda “Yetkinlik Ödülü” ve “Altın Ödül”; “AsiaStar 2015 Ödülü” Sırma Ice Tea Şişesi Ambalaj Ay Yıldızları 2015 Yarışması’nda “Yetkinlik Ödülü”; WPO’nun “Worldstar 2016 Ödülü” İBB Hamidiye Su Şişesi “AsiaStar 2015 Ödülü” / 44 / 2015 FAaLİYET RAPORU / • Toplam 200 bini aşkın ilköğretim öğrencisine geri dönüşüm konusunda eğitim verilmiş, • Belediyelere yaklaşık 12.900 adet kumbara hibe edilmiş, • 570 bin tondan fazla cam ambalaj atığının geri dönüşümü sağlanmıştır. 2011 yılından bu yana, proje ile verilen desteğin tutarı 14 milyon TL’yi aşmıştır. Cam kırığı geliştirme çalışmalarının bir uzantısı olarak, 2014 yılında, Eskişehir Fabrikası’nda otomatik kontrol hattı devreye alınmıştır. Şişecam Cam Ambalaj, 2015 yılında üretimde 141 bin ton geri dönüştürülmüş cam kullanmıştır. Bu sayede 208 bin otomobilin trafikten çekilmesine eşdeğer karbon emisyonu önlenmiş, geri dönüşüm sayesinde elde edilen enerji tasarrufu 24 bin konutun ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaşmıştır. Türkiye genelinde 21 ilde toplam 134 ilçe belediyesiyle işbirliği yapılarak, toplumda bilinç oluşturulması, toplama altyapısının geliştirilmesi ve cam geri dönüşüm tesislerinin modernize edilmesi konularında destek sağlanmıştır. 2016 yılı beklenti ve hedefleri Cam kırığı kullanımına yönelik çalışmalar Şişecam Cam Ambalaj, Avrupa Birliği 2020 Stratejisi’nde sürdürülebilir büyüme için belirlenmiş olan “kaynakların verimli kullanımı” girişimini desteklemektedir. Şirket, bu doğrultuda geri dönüştürülmüş cam atık (cam kırığı) miktarını ve kalitesini artırarak kaynak tüketimini en aza indirgemeyi hedeflemektedir. Proje kapsamındaki ana çalışma konuları arasında, toplumda geri dönüşüm konusunda farkındalık yaratılması, kaynağında ayrı toplama altyapısının güçlendirilmesi ve cam geri dönüşümü tesislerinin modernize edilmesi yer almaktadır. Şişecam Cam Ambalaj, geri dönüşüm tesislerinin otomatik ayırma cihazlarının modernize edilmesi konusunda danışmanlık vermenin yanı sıra, kalite ve miktar primleri uygulayarak kırık cam tedarikçilerinin otomatik makinelere yatırım yapmalarını teşvik etmektedir. Hedef: Geri dönüştürülmüş cam kırığı miktarı ve kalitesini artırarak kaynak tüketimini en aza indirmek Şişecam Cam Ambalaj vizyonunda ifade edilen küresel oyuncu olma hedefi doğrultusunda belirlediği çalışmalarına hız kesmeden devam etmektedir. Bu bağlamda dünyanın en büyük ilk 3 cam ambalaj firmasından biri olmak için emin adımlarla ilerleyen Grup, kısa ve orta vadede operasyonel mükemmellik, maliyet iyileştirme çalışmaları ve müşteri odaklı çözüm ortağı yaklaşımına yoğunlaşarak tüm süreçlerde verimliliğini artırmaktadır. Grup, insana, doğaya ve çevreye duyulan saygı çerçevesinde cam ambalaj tüketimini artırmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirirken, artan rekabet ortamının lider firması olarak gerek yurt içi gerek önemi gittikçe artan yurt dışı pazarlarda gücünü artırmaktadır. Müşterilerle yürütülen ortak çalışmaların yanı sıra cam ambalaj geri dönüşümüne yönelik faaliyetlerini ve ArTeGe çalışmalarını artıran Şişecam Cam Ambalaj, çevreye ve doğaya saygılı, fark yaratan bir Grup olma özelliğini koruyacaktır. Teknolojik üstünlüğünü, yenilikçi ve özgün bakış açısıyla harmanlayan Şişecam Cam Ambalaj, pazarlara ve sektörlere yön verirken başta çalışanları ve müşterileri olmak üzere tüm paydaşlarının geleceğinde, geçmişte olduğu gibi önemli rol oynamaya devam edecektir. / 45 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ŞİŞECAM KİMYASALLAR 2015 yılında ürün ve hizmet kalitesi, pazar çeşitlemesi ve hedef pazarlardaki penetrasyon ile satış gelirlerini artırırken, sürdürülebilir büyüme hedefleri doğrultusunda Şişecam Kimyasallar planladığı kapasite artışı ve yenileme yatırımlarına devam etmiştir. 2015 yılına genel bakış D ünya ekonomisi 2015 yılında öngörülerin altında bir büyüme performansı sergilemiştir. ABD ekonomisindeki güçlü seyir ve Euro Bölgesi’ndeki “durgun toparlanma” eğilimine karşılık Çin ekonomisindeki yavaşlama ile Rusya ve Brezilya’nın resesyona girmesi, söz konusu düşük büyüme performansında etkili olmuştur. Bölgesel farklılıklar göstermekle birlikte, genel olarak nüfusa ve ekonomik gelişmeye paralel bir seyir izleyen soda sektöründe 2015 yılında yaklaşık %3 oranında büyüme gerçekleşirken, farklı coğrafyalardaki dalgalanmalara rağmen sektörün arz talep dengesinin korunduğu gözlenmiştir. Soda ürünlerinin bölgesel talep gelişimine bakıldığında, en büyük talep artışının %5 ile Afrika ve Ortadoğu bölgesinde gerçekleştiği, bunu %4 büyüme oranı ile Hindistan ve %3 ile Asya ve Güney Amerika’nın izlediği görülmektedir. Soda Sanayii A.Ş.’nin en büyük ihracat pazarı konumundaki Avrupa’nın 2015 yılı soda talebinde yaklaşık %1,5 oranında büyüme kaydedilmiştir. Global soda talebinin %51’ini oluşturan cam sektöründe talep artışı %3-4 oranında gerçekleşirken, sodanın en büyük ikinci nihai tüketim alanı olan deterjan sektöründe küresel bazda %3 seviyesinde talep artışı görülmüştür. Dünya soda tüketiminin yaklaşık %40’ını gerçekleştiren Çin’de 2015 yılı soda talebi beklenenin altında büyüme göstermiştir. Önemli soda üreticilerinden biri konumundaki Rusya’da ise rublenin değer kaybı, yerel üreticilere maliyet avantajı sağlayarak kapasite kullanım oranlarını artırmalarına ve pazardaki ithal ürünlerle rekabet edebilmelerine imkan yaratmıştır. müştür. Buna rağmen Şişecam Kimyasallar’ın bazik krom sülfat alanında pazar payı artışı sürmüştür. Avrupa otomotiv sanayinin 2015 yılında gösterdiği güçlü performans, Grubun satış rakamlarına da olumlu yansımıştır. 2015 yılında Türkiye’de soda kullanan sektörlerin başında gelen cam sektörünün talebi geçmiş yıl seviyelerinde, stabil bir seyir izlemiştir. Deterjan sektöründe talep, yerel deterjan üreticilerinin politikekonomik belirsizliklere rağmen güneydoğu sınır komşularımıza yaptıkları ihracatın olumlu etkisi ile canlılığını korurken, tekstil sektörünün talebi döviz kurlarındaki dalgalanmalar, rublenin değer kaybı ve Rusya ile yaşanan politik sıkıntılar nedeniyle yıl boyunca durağan-daralan bir seyir izlemiştir. Diğer taraftan, katma değerli sodyum bikarbonat ürününü girdi olarak kullanan yem sektörünün 2015 yılında büyümesiyle bu ürüne olan talep artmıştır. Krom bileşikleri sektöründeki gelişmeler Krom bileşiklerinde hizmet verilen deri, metal kaplama, emprenye ve pigment gibi sektörlerde 2015 yılında durgunluk önceki yıla göre biraz daha artarak devam etmiştir. Bununla birlikte, gelişmekte olan ekonomilerde yaşanan zorluklar, ABD ve Avrupa’da değişen tüketim alışkanlıkları ve talep daralmaları, bu sektörlerde bölgesel daralmalar görülmesine neden olmuştur. Türkiye’de deri sektörü önce Rusya - Ukrayna gerginliği, sonrasında Rusya’da yaşanan ekonomik çöküntü ve komşu ülkelerdeki jeopolitik sorunların etkisiyle önceki yıla göre bir miktar küçül- 2015 YILI KAZANIMLARI 4. Avrupa’nın Dünyanın 10. büyük soda üreticisi İstikrarlı performans Faaliyetlerini 6 ülkede sürdüren Şişecam Kimyasallar Grubu, global ölçekteki ekonomik ve siyasal belirsizliklere rağmen 2015 yılında mevcut tesislerdeki yatırımlarıyla istikrarlı performansını sürdürmüştür. Sağlanan pazar çeşitlemesi ile hedef pazarlardaki yayılma stratejileri satış gelirlerine olumlu yansımıştır. Önceki yıla göre Grubun yıllık konsolide satış gelirleri %9 yükselmiş, uluslararası satışları %18 artış göstermiştir. Soda satış gelirlerinde %16 artış 2015 yılı, Rusya ve Çin’de yaşanan olumsuz ekonomik gelişmelere rağmen dünyada soda arz-talep dengesinin stabil seyrettiği bir yıl olmuş, soda ürün grubu açısından başarılı bir yıl olarak tamamlanarak soda satış gelirlerinde TL bazında bir önceki yıla göre %16 artış sağlanmıştır. Mersin, Bosna Hersek ve Bulgaristan’daki üretim ortaklığı olan Solvay Sodi tesislerinde toplam 2,2 milyon ton soda üretimi gerçekleştirilmiştir. Avrupa’da en büyük 4. ve dünyada ilk 10 büyük üretici arasında yer alan Soda Sanayii A.Ş., bu üç tesisten yapılan toplam satış miktarının / 48 / 2015 FAaLİYET RAPORU / %66’sını uluslararası pazarlara yönelik olarak gerçekleştirmiştir. Soda Sanayii A.Ş., uluslararası rakipleriyle karşılaştırıldığında, sahip olduğu zengin hammadde kaynakları, üst seviyedeki operasyonel verimliliği ve limana yakın konumunun sağladığı lojistik avantajı ile ön plana çıkmaktadır. Mersin Soda Fabrikası’nda devam etmekte olan yatırımlar doğrultusunda kapasite artışları sürdürülmüş, tam kapasite ile üretim yapılarak stratejik pazarlardaki pazar payları korunmuştur. Benzer şekilde, Bosna fabrikasında devreye alınan kapasite artışı yatırımı ve artan üretime paralel olarak pazar penetrasyonu genişletilmiştir. Bölgenin en hızlı büyüyen sentetik soda üreticisi konumunda olan Bosna Fabrikası, Güneydoğu Avrupa pazarındaki güçlü etkinliğini sürdürmüştür. Soda Sanayii A.Ş., bünyesinde bulunan Kojenerasyon Santrali ile kendi proses buhar ihtiyacını karşılamaktadır. 252 MW’lık elektrik üretim kapasitesine sahip olan Kojenerasyon Santrali, 2015 yılında yaklaşık 4,2 milyon ton buhar üretiminin yanı sıra 1,7 milyar kWh elektrik üretimi ve satışı gerçekleştirmiştir. Krom ürün grubunda sürdürülebilir satış performansı Krom ürünlerini girdi olarak kullanan deri, emprenye, pigment ve metal kaplama gibi sektörlerde önceki yıla benzer şekilde durgunluk, kimi bölgelerde ise gerileme yaşanmıştır. Komşu ülkelerde 2015 yılı boyunca yaşanan siyasi ve jeopolitik karışıklıklar Türkiye’de tüm sektörlerle birlikte deri, emprenye ve metal kaplama sektörlerini de olumsuz etkilemiştir. Ayrıca, hizmet verdiğimiz sektörlerde görülen birleşme ve satın almaların ardından 2015’te azalan talep ve hammadde fiyatlarında yaşanan düşüşler nedeniyle, büyük ölçekli firmalar stoklarını azaltarak ortalama maliyetlerini düşürmek amacıyla kapasitelerinin altında üretim gerçekleştirmişlerdir. Bu gelişmelere rağmen, 2015 yılında başarılı bir performans sergilenerek özellikle bazik krom sülfatta yurt içi satış ve dağıtım altyapısının olumlu performansı ile pazar payı geçmiş iki yıla göre artırılmıştır. Kromik asitte hedef pazarlarda satış dağıtım kanalları yeniden yapılandırılmıştır. Bu kapsamda, öncelikle Avrupa ve Güney Amerika’da uygulanan satış ve pazarlama stratejileri ile hem bu bölgelerdeki pazar payları artırılmış hem de kromik asit satış miktarı ve gelirlerinin geçmiş yıla göre artışı sağlanmıştır. Krom iş alanında Mersin, İtalya ve Çin’de faaliyet gösteren Şişecam Kimyasallar şirketleri, satış yaptıkları ülke ve müşteri sayısını artırarak satış gelirlerinin %85’ini uluslararası pazarlardan elde etmişlerdir. Ürün kalitesi, üretim teknolojisi, geliştirme faaliyetleri, yaygın satış ağı altyapısı ve çevre standartlarıyla dünyanın önde gelen tesislerinden olan Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası, 2015 yılında da dünyadaki lider krom kimyasalları üreticisi konumunu korumuştur. / 49 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Dünyanın Lider sodyum bikromat ve bazik krom sülfat üreticisi Enerji maliyetlerini düşürmeye ve verimlilik artışı sağlamaya yönelik modernizasyon yatırımları Avrupa pazarının likit bazda kromik asit, bazik krom sülfat ve bikromat talebini karşılayan bir merkez olma yolunda ilerleyen İtalya’daki Şişecam Kimyasallar şirketi Cromital S.p.A., katma değeri yüksek özellikli krom III kimyasallarında önemli bir konuma sahiptir. İtalya’da kaplama sanayisinden kaynaklanan kromlu atık suları arıtma ve geri kazanma izni verilen tek tesis olan Cromital S.p.A, geri kazandığı kromu üretiminde tekrar kullanma imkanına sahiptir. Cromital S.p.A. 2013 yılında başladığı deri ve baca gazı arıtma sektörüne yönelik sodyum bikarbonat satışlarını 2015’te de artırarak sürdürmüştür. Şişecam Kimyasallar, hem soda hem de krom ürünlerinde AB’ye önemli miktarda ihracat yapan bir şirket olarak, Avrupa Birliği için büyük önem taşıyan REACH (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması) Tüzüğü kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek üzere 2010 yılından itibaren ürün kayıtlarını büyük oranda tamamlamıştır. 2012 yılı içerisinde başlatılan kromik asit ürününün REACH kapsamındaki izin çalışmalarında, 2015 yılı Mayıs ayında Avrupa Kimyasallar Ajansı’na yapılan resmi izin başvurusu ile son aşamaya gelinmiştir. Şişecam Kimyasallar Grubu, 2015 yılında krom kimyasalları alanında All China Leather Fair (ShanghaiÇin) ve EBRATS (Sao Paulo-Brezilya) Fuarlarında yer almış, yurt içinde çevre ile dost deri tabaklama imkanı sağlayan bazik krom sülfat ürününün tanıtımına yönelik çeşitli sempozyum ve toplantılara danışman düzeyinde katılım sağlamıştır. 2015 yılından satırbaşları Şişecam Kimyasallar bünyesindeki şirketlerde, başta soda ve krom ürün grupları olmak üzere, 2015 yılında rekabet gücünü artırmak amacıyla işletme performansını güçlendirmeye, enerji maliyetlerini düşürmeye ve verimlilik artışı sağlamaya yönelik modernizasyon yatırımlarına devam edilmiştir. Şişecam Kimyasallar, 2015 yılında yaklaşık 90 milyon ABD Doları yatırım harcaması gerçekleştirmiştir. Mersin Soda Fabrikası’nda soda üretim kapasitesinin artırılması ve enerji optimizasyonu sağlanması amacıyla başlanan kalsiner ve ilave ekipmanlarla 80 bin ton tevsiat yatırımlarının yanı sıra, artan üretim kapasitesini karşılamaya yönelik tuz işletmesi yatırımları ve alternatif tuz alanları araştırma çalışmaları sürdürülmüştür. Ayrıca, enerji maliyetlerini düşürerek rekabet avantajını artırmak amacıyla 2014 yılının son çeyreğinde başlanan yeni buhar üretim tesisi yatırımına 2015 yılında da hız kesmeden devam edilmiştir. Kromsan Fabrikası’nda yerli hammadde kullanımına yönelik projeler değerlendirilmiş, eski teknoloji atıklarının nötralizasyonu projesi kapsamında çalışmalar sürdürülmüştür. Şişecam Soda Lukavac Fabrikası’nda ise 2014 yılında başlayan kapasite artırma çalışmaları 2015 yılında da sürdürülmüş, yıl sonu itibarıyla hedeflenen 500 bin ton kapasiteye ulaşılmıştır. Enerji verimliliğini artırma, maliyeti düşürme ve çevre mevzuatına uygun üretimin güvence altına alınmasını hedefleyen yeni buhar kazanı yatırımında son aşamaya gelinmiştir. Bunlara ek olarak, yıl boyunca altyapı güçlendirme ve modernizasyon çalışmaları yürütülmüştür. Amaç yüksek kaliteli ve düşük maliyetli üretim Şişecam Kimyasallar’ın ArGe faaliyetleri, soda ve krom bileşikleri üretiminde mevcut proseslerin çevreye uyumlu bir şekilde düşük maliyetli teknolojilerle geliştirilmesi, ürün portföyünün katma değeri yüksek yeni ürünlerle zenginleştirilmesi, maliyet düşürücü ve / 50 / 2015 FAaLİYET RAPORU / KİMYASALLAR KOMBİNE GÖSTERGELERİ* (m TL) Hasılat Uluslararası Satışlar Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar Finansman Öncesi Faaliyet Karı Dönem Karı FAVÖK Net Finansal Borçlar Özkaynaklar Varlıklar Toplamı Yatırımlar Çalışan Sayısı 2014 2015 1.9522.118 1.0181.202 455547 421413 390 442 542 531 (401)(565) 1.9322.562 2.5623.266 119268 2.7462.710 *SS A.Ş., Cam Elyaf, Camiş Madencilik, Madencilik Sanayii ve Tic. A.Ş., Camiş Egypt Mining, Vijenac’ı kapsamaktadır. SODA SANAYİİ A. Ş. KONSOLİDE GÖSTERGELERİ* (m TL) 2014 2015 Hasılat 1.6071.772 Uluslararası Satışlar 9141.091 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar 397475 Finansman Öncesi Faaliyet Karı 423408 Ana Ortaklık Payı 384434 FAVÖK 516 500 Net Finansal Borçlar (341)(547) Özkaynaklar 1.5672.185 Varlıklar Toplamı 2.1212.812 Yatırımlar104227 Çalışan Sayısı 1.5501.556 *Soda Sanayii, Şişecam Bulgaria Ltd., Oxyvit Kimya, Şişecam Soda Lukavac, Cromital, Şişecam Chem Investment BV, Solvay Şişecam Holding AG’yi kapsamaktadır. verimlilik artırıcı çalışmalar ile rekabet gücünün artırılması hedefleri doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Türkiye’nin çeşitli bölgeleri ile Mısır ve Bosna Hersek’te bulunan maden sahaları ve hammadde hazırlama tesislerinde, 2015 yılında 3,6 milyon ton üretim ve satış gerçekleştirilmiştir. Soda ürün grubunda, 2015 yılında verimlilik artırıcı araştırma ve modelleme faaliyetleri sürdürülmüştür. Krom ürün grubunda ise, yeni deri kimyasalları geliştirme konusunda araştırmalar yürütülmüş, bu doğrultuda laboratuvar ve pilot ölçekli çalışmalar gerçekleştirilmiş, proses ve ürün kalitesi geliştirme konularında faaliyetler aralıksız devam ettirilmiştir. CAMİŞ MADENCİLİK 3,6 milyon ton endüstriyel hammadde üretimi ve satışı Şişecam Kimyasallar bünyesinde yer alan madencilik şirketleri, 600’ün üzerinde çalışanı ile Topluluğun Türkiye ve Türkiye dışında bulunan cam, cam elyaf ve soda fabrikalarının hammadde ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Oluşturulan yeni prosesler sonucunda ürün gamı genişleyen madencilik şirketleri cam, seramik, çimento, silikat ve solar cam endüstrisi için gerekli hammaddelerin üretimine devam etmektedir. Tüm pazarlama ve satış faaliyetlerinde müşteri odaklı yaklaşım 2013 yılı sonunda devreye alınan Karabük Kuvars Kumu Hazırlama Tesisi, 2015 yılında gerçekleştirilen ilave yatırımlarla kapasitesini ikiye katlamış ve Topluluk cam fabrikalarının yanı sıra cam dışı sektörlere de silis kumu üretmeye başlamıştır. Camiş Madencilik, Topluluğun büyüme stratejileri çerçevesinde yurt içi ve yurt dışında endüstriyel hammaddeler ve baz metal alanlarında yeni projelerle büyümeyi hedeflemektedir. CAM ELYAF Satış gelirlerinin %41’i ihracattan Şişecam Kimyasallar bünyesinde yer alan Cam Elyaf, kompozit endüstrisinin temel girdilerini oluşturan keçe, çok uçlu fitil, tek uçlu fitil, kırpma ürünleri ile rüzgar türbin kanatları, otomotiv iç-dış parçaları, mühendislik plastikleri, denizcilik, endüstriyel uygulamalar ve inşaat sektörlerine hizmet etmektedir. / 51 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / derken, üretimin yaklaşık %60’ı yurt dışına satılmıştır. 2015 yılında mevcut müşterilere satışlar sürdürülürken Avrupa, Güney Amerika ve Uzakdoğu’da yeni pazarlara ihracat başlatılmıştır. Cam Elyaf, 2015 yılı satış gelirlerinin %41’ini ihracat pazarlarından elde etmiştir. Şirket, yıl içinde Fransa’da düzenlenen JEC Europe Kompozit Fuarı’na katılmıştır. Rüzgar enerjisi sektöründe, devletin yerli üretimi destekleyen çabaları ve yerli üretime getirilen ek teşviklere paralel olarak, onaylanan ve onaylanacak projeler kapsamında tek uçlu fitil ürünü satışlarının artırılması hedeflemektedir. 2015 yılında şirketin toplam satış gelirlerinde TL bazında %26 oranında artış kaydedilmiştir. 2016 yılı beklenti ve hedefleri 2016 yılında gelişen yurt içi pazarında üretim verimliliği odağıyla, stratejik önem taşıyan ve karlılığı yüksek tek uçlu fitil ve çok uçlu fitil ürünlerinde satış gelirlerinin artırılması hedeflenmektedir. OXYVİT Satış gelirlerinde %26 artış Dünya Vitamin K3 pazarındaki payını artırmaya devam eden Oxyvit Kimya, 2015 yılında Vitamin K3 satış gelirlerini TL bazında %37 artırmıştır. Vitamin K3 satışları içinde ihracatın payı %93 düzeyinde olup, satışlar ağırlıklı olarak Avrupa’ya yapılmıştır. 2016 yılında pazar çeşitliliğini artırmaya yönelik çalışmalara devam edilerek, özellikle Güney Amerika bölgesinde satışların artırılması hedeflenmektedir. Şirketin diğer ürünü sodyum metabisülfit satışları da önceki yıla göre gelir ve miktar olarak artış kayde- Odak kapasite artışı ve verimlilik Soda sektöründe, Avrupa bölgesi başta olmak üzere 2015 yılında ulaşılan küresel arz-talep dengesinin 2016 genelinde de devam etmesi beklenmektedir. 2016 yılında soda talebinde, düzcam başta olmak üzere cam ve diğer hizmet verilen sektörlerin büyüme öngörülerine bağlı olarak küresel bazda %4 büyüme tahmin edilmektedir. Hindistan kıta sahanlığı ve Afrika bölgelerindeki talep artışının, cam ve deterjan sektörlerindeki büyüme hızının etkisi ile 2016 yılında da %6 seviyelerini koruyacağı öngörülmektedir. Bu pazarları, soda talebindeki %5 büyüme öngörüleri ile özellikle cam sektöründe gelişen Latin Amerika ve Kuzey Asya bölgeleri takip etmektedir. Avrupa’da yaşanan dengeli seyre paralel olarak Batı Avrupa pazar büyüklüğünde yatay bir eğilim öngörülürken, / 52 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Orta ve Doğu Avrupa’da özellikle deterjan sektörü gelişiminin olumlu etkisiyle soda talebine yönelik daha iyimser bir beklenti söz konusudur. Çevre dostu teknolojileri kullanarak yeni ve çevreci ürünlerin üretimi, Grubun öncelikleri arasında yer almaktadır. Soda sektöründe öngörülen bu gelişmeler doğrultusunda 2016 yılında kapasite artışı çalışmaları sürdürülecek, yoğun rekabet ortamında etkin maliyet yönetimi ve enerji verimliliğini artırmaya yönelik projeler odak noktası olmaya devam edecektir. 2015 yılında, Şişecam Topluluğu dışına 550 bin tonun üzerinde hammadde satışı gerçekleştiren madencilik iştiraklerinin 2016 yılında bu miktarı daha da artıracağı öngörülmektedir. Bununla birlikte, 2016 yılında baz metal alanında yeni projelerle büyüme ve madencilik yatırımlarına devam edilerek, yurt içi ve yurt dışı piyasalarda güvenilir hammadde tedarikçisi konumunun güçlendirilmesi öncelikli hedefler arasındadır. 2016 yılında krom kimyasalları sektöründe 2015’te yaşanan benzer zorlukların devam edeceği öngörülmekle birlikte, hizmet verilen endüstrilerde daha fazla küçülme beklenmemektedir. Şirketin krom sektöründeki büyüme vizyonu doğrultusunda, pazarın genişletilmesi ve stratejik işbirliklerine yer verilmesi planlanmakta; optimum kapasite kullanımı, operasyonel etkinlik ve maliyet iyileştirmeleri ile rekabet gücünün kuvvetlendirilerek satış miktar ve gelirlerinin artırılması hedeflenmektedir. Son yıllarda çeşitlendirilmiş ihracat pazarlarında, özellikle gelişmekte olan ülkelere öncelik verilerek Şişecam Kimyasallar’ın bu pazarlardaki varlığı güçlendirilecektir. Krom ürün grubu, global bir oyuncu olmanın getirdiği rol ve sorumluluklar çerçevesinde, tüm pazarlama ve satış faaliyetlerinde müşteri odaklılık yaklaşımını sürdürmeye devam edecektir. / 53 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Pazarlara 550 bin tonun üzerinde hammadde satışı ARAŞTIRMA VE TEKNOLOJİK GELİŞTİRME Cam ve cam ürünleri sektöründe üretim teknolojileri ve ürün çeşitliliği baş döndürücü bir hızla gelişirken, Şişecam bünyesinde sürdürülen Araştırma ve Teknolojik Geliştirme faaliyetleri, çevre dostu inovatif ürünler ve üretim teknolojileri ile Topluluğu küresel rekabette öne geçirmeyi hedeflemektedir. F ütüristik olarak algılanan cama dayalı yeni ürün ve uygulamalar, mimari ve inşaat sektörü, otomotiv ve ulaşım, bilişim, veri depolama, elektronik, görüntü teknolojileri, optik sektörü, enerji üretim, dağıtım, depolama sektörü, pasif ve aktif kaplamalar sektörü, smart/hijyenik cam ambalaj sektörü, interaktif cam ev eşyası sektörü, tıp biyoloji ve ilaç sanayi, tarım, radyasyondan korunma gibi sektörlerin yanında hayal gücünün erişebildiği tüm alanlara artan bir hızla girmekte; inovatif yaklaşımlarla yaşamın konforuna ve estetiğine değer katma yarışındaki küresel rekabet, “cam bilimi ve teknolojisindeki” araştırma ve teknolojik geliştirme çalışmalarına yön vermektedir. Cam ve cam ürünleri sektöründe üretim teknolojileri ve ürün çeşitliliği baş döndürücü bir hızla gelişirken, harmandan son kullanıcıya kadar uzanan değer zincirinin her halkasında “sürdürülebilir gelecek” bütün kavramların önüne geçmektedir. Şişecam Kurumsal Araştırma ve Teknolojik Geliştirme (ArTeGe) faaliyetleri, sürdürülebilir geleceği tehdit eden zararlı bileşenlerden arınmış, çevre dostu inovatif ürünler ve üretim teknolojileri ile küresel ölçekte rekabet edebilme hedefiyle yol almaktadır. Öne çıkan ArTeGe çalışmalarının ana başlıklarını; üretimin en büyük girdilerden olan enerjinin verimli kullanılmasına yönelik entegre fırın modelleri, ısı transfer verimliliğinin geliştirilmesi, yeni refrakter malzemeler ve yeni cam ergitme teknolojileri, yeni cam üretim teknolojileri, ezber bozacak yeni hammaddeler, yeni ürün ve yeni uygulamalar, ileri işlem kontrol sistemleri, ileri teknolojilere dayalı ölçüm teknikleri, yeni yüksek sıcaklık malzemeleri ve bütün bu aşamalardaki modelleme ve simülasyon çalışmaları oluşturmaktadır. Hammaddeden Son Ürüne Enerjide Verimlilik Tüm üretim gruplarında fırınların kalite performanslarının artırılması ve hammadde ve enerji maliyetlerinin düşürülmesi, 2015 yılındaki ArTeGe çalışmalarının operasyonel mükemmellik hedefi olmuştur. Bu alanda 19 adet alternatif hammadde çalışması ve 21 adet kompozisyon optimizasyon çalışması yürütülmüştür. 2015 yılı içinde Şişecam Düzcam ve Şişecam Cam Ambalaj için yürütülen 19 renk kampanyası için geçişleri önceki yıla göre daha kısa sürelerde ve daha az ürün kaybı ile gerçekleştirilmiştir. Yeni ergitme teknolojileri kapsamında, cam fırınlarına hammaddenin farklı bir yöntemle beslenmesi ile yaklaşık %20 enerji tasarrufu sağlanmasını hedefleyen proje çalışması ve borosilikat camının forehearth’dan renklendirilmesi konusunda deneme üretimleri / 54 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 2015 yılı ArTeGe çalışmalarında hedef: hammaddeden son ürüne verİmlİlİk İlave ve modifikasyon üretim hatları olarak, Paşabahçe Eskişehir B3,5, B5, C2 hatları ile Posuda C9 ve C10 ve Trakya Glass Bulgaria EAD B1 hattı çalışmaları tamamlanmıştır. Ruscam Kirishi Fabrikası A4 hattı ilave edilerek devreye alınmıştır. Fırınların izlenmesi, karşılaşılan problemlerin giderilmesi ve ömürlerinin uzatılmasına yönelik endoskopi, termografi ve benzeri ölçüm hizmetlerinde 28 fırında endoskop, 5 fırında kontrollü ısıtma ve soğutma çalışmaları yapılmıştır. Öncü teknoloji niteliği taşıyan Avrupa LIFE+ Programı destekli, oxyfuel Bulgaristan B Fırını’nda, atık gazların enerjisinden faydalanarak fırına verilen oksijen ve doğalgazın ön ısıtılması projesi sonucunda %6 enerji tasarrufu sağlanmıştır. Süreçlerde Verimlilik ve Simülasyon Yeni ürün ve üretim süreçlerinin geliştirilmesinde nicelik temelli analizlerin daha da ön plana çıkmasıyla, modelleme ve simülasyon faaliyetlerine ayrılan kaynaklar artırılarak yönetsel olarak yeniden yapılandırılmıştır. Bu sayede, otocam ısıtma sistemleri, cam ev eşyası ve cam ambalaj ürünlerinin şekillendirilmesi, cam ev eşyası temperlenmesi, düz cam yüzdürme yöntemiyle şekillendirilmesi, borosilikat camının foreheart’tan renklendirilmesi gibi cam üretimindeki temel işlemlerin simülasyon yoluyla geliştirilmesi çalışmalarına başlanmıştır. Ayrıca Şişecam Cam Ev Eşyası Grubu için enerji verimi ve süreç performansı yüksek offline temperleme fırınının tasarım çalışmalarına destek verilmiş, uygulanan özel yapısal geliştirmelere yönelik patentleme süreci başlatılmıştır. tamamlanarak, geliştirilen yeni hibrit foreheart tasarımının Topluluk adına patentlenmesi süreci başlatılmıştır. Cam fırını modelleme yetkinliğimizde uzun yıllar içerisinde elde edilen gelişme ve uluslararası çalışmalara sağlanan katkılar doğrultusunda, bu alanda önemli ödüllerden biri olan “Modeling Award” 2015 yılında Şirketimize verilmiştir. Bağımsız bir araştırma ve geliştirme firması tarafından yapılan “enerji verimliliği karşılaştırma” çalışmasında AE Eskişehir B fırını, 140 adet uluslararası cam ambalaj üreticisi fırınlarının yer aldığı değerlendirmede en iyi 5. fırın olarak yer almıştır. Yapılan çalışmalarla 2015 yılında, fırın projelerinde “capex” ve “opex” maliyetleri önceki yıllara göre düşürülmüştür. 2015 yılında gerçekleşen projeler özetlenirse, Düzcam Trakya Glass Bulgaria EAD tesisinde 2. fırının montajı tamamlanmış ve ateşlenerek devreye alınmış; Trakya Cam Mersin Fabrikası TR4 hattının ise montajı tamamlanarak ateşlemeye hazır hale getirilmiştir. Cam Ambalaj Grubu’nda Ruscam-Gorokhovets-C ve Anadolu Cam Eskişehir-C fırınlarının montajları tamamlanmış ve ateşlenerek üretim başlamıştır. Ruscam UFA-B ve Gorokhovets-A fırınları soğuk tamir malzeme siparişleri verilmiş, Ruscam UFA-A fırınının proje çalışmaları tamamlanmıştır. Cam Ev Eşyası fırınlarından Paşabahçe Eskişehir A ve C fırını soğuk tamiri için tüm proje çalışmaları tamamlanmıştır. Geçmiş yıllarda farklı içerik ile bazı üretim gruplarına yapılan teknik denetleme çalışmaları, 2014 yılından itibaren 3 yıllık periyotlarla üretim grupları bazında tüm cam üretim fırınları için yapılacak şekilde yeniden düzenlenmiş ve gereken prosedür hazırlanmıştır. 2015 yılında bu çalışma, Şişecam Cam Ev Eşyası Grubu fırınlarında yürütülmüş ve karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir. Yeni Ürünler, Üretim Teknolojileri, Analiz Teknikleri 2015 yılında harmandan renklendirme ile yeni ürünler elde edilmesi konusunda Şişecam Düzcam için açık füme, koyu füme ve yeşil privacy olmak üzere 3 farklı renkte ve optik performansta ürün tasarlanmış, tüm laboratuvar çalışmaları tamamlanmış ve üretime hazır hale getirilmiştir. 2014 yılında ArTeGe çalışmaları tamamlanarak Şişecam Düzcam tarafından ilk kez üretilen, otomotiv sektörü için privacy ve mimari uygulamalar için turkuvaz renkli camların patent başvuruları ile ilgili süreçler 2015 yılında takip edilmiştir. Önceki yıllarda mimari uygulamalar için geliştirilerek üretilmiş olan “extra clear” camın da Türk Patent Tescili alınmıştır. İleriye dönük kullanılabilmek üzere, dünyada benzeri olmayan ultra hızlı lazer ile ince camların mukavemetlendirilmesi projesinde oldukça iyi sonuçlar elde edilerek proje tamamlanmıştır. TÜBİTAK 1511 destekli olan bu projenin çıktısı için patentleme çalışması başlatılmıştır. / 55 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Yeni renk çalışmaları kapsamında 2015 yılında Şişecam Cam Ambalaj için harmandan renklendirme ile koyu mavi renk (derby blue) ve düşük demirli “super flint” cam çalışmaları yapılmış, böylece Grubun ürün yelpazesine yeni iki renk eklenmiştir. Ayrıca yine cam ambalajda 2016 yılında üretilmesi planlanan “dead leaf” renk için deneysel çalışmalar yürütülmüştür. Cam ev eşyası uygulamaları için forehearth’tan renklendirme metodu ile renkli borosilikat cam çalışmaları yapılmış, çok çeşitli renk seçenekleri oluşturularak 6 renk için deneme üretimleri yapılmıştır. Daha sonra önceliklendirilerek bunlardan kırçıllı opal, kahverengi ve turkuvaz olmak üzere 3 tanesinin üretimine başlanmış, kırçıllı opal cam için patentleme ön araştırmaları sürdürülmüştür. El imalat cam ev eşyasına yönelik olarak fosforesans özellikte ürünler için laboratuvar çalışmaları ve üretim denemeleri yapılmış, ileriye dönük bir başka cam ev eşyası ürün olarak doğrudan aleve konulabilen çok düşük genleşme katsayılı, şeffaf cam seramik ürün geliştirme çalışmaları yürütülmüştür. Ayrıca, grupların geliştirme, üretim, tasarım, pazarlama ve satış birimleri ile koordineli olarak pazar taleplerini de karşılayacak yenilikçi ve katma değerli ürünlerin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Dekor hatlarının verimliliklerini etkileyecek maliyeti düşürme potansiyeli olan altın, gümüş, bakır yaldız etkili boyalar, altın ve roze yansımalı boyalar, fosforesan etkili boyalar, termokromik etkili boyalar, bakış açısına göre renk değiştiren boyalar, maliyet avantajlı mat boya sistemleri gibi alternatif boya sistemlerinin üzerine yoğun ArTeGe çalışmaları yürütülmüştür. 2015 yılı sonunda bu tür boyaların kullanıldığı deneme üretimleri Şişecam Cam Ev Eşyası, Cam Ambalaj ve Düzcam Grupları ile yapılmıştır. Bu çalışmalara ilave olarak fonksiyonel kaplamalara yönelik çözelti geliştirme faaliyetleri de aralıksız devam etmiştir. Bu kapsamda Cam Ambalaj için süt şişelerinin iç yüzeyine antibakteriyel kaplama geliştirme çalışmaları tamamlanmıştır. 2015 yılı son çeyreğinde vakum içerisinde kaplamalı ürün geliştirme yetenekleri yeni laboratuvar kaplama cihazı ile güçlendirilmiş ve pazarın talebi olan temperlenebilir 51/28 ve 62/34 performanslı ürünlerin laboratuvar çalışmaları sürdürülmüştür. Mimari cam pazarı için, özellikle ticari binalara yönelik olarak, ısı yalıtımı ve güneş kontrolü sağlayan 41/27 ve 71/43 performanslı temperlenebilir solar low-E ürünleri geliştirilerek pazara sunulmuştur. 71/43 ürünü için patent başvurusu yapılmıştır. İnce filmlerin optik ve nanomekanik özelliklerinin belirlenmesine yönelik bilgi, beceri ve altyapı yetkinliklerimiz artırılmış, buna bağlı olarak özellikle kaplamalı ürünlerle değer yaratma hedeflerinde hız kazanılmıştır. 2015 yılında başlatılan cam yüzey özelliklerinin, camın korozyon davranışına olan etkisinin incelendiği çalışmalar kapsamında yeni nesil yüzey karakterizasyon tekniklerinin sağladığı olanaklar, ürün kalitesi ve kalite güvencesi konusundaki yorumlarda bizleri güçlendirmiştir. Ulusal ve Uluslararası İşbirlikleri ve Ortak ArTeGe Projeleri 2015 yılı içerisinde yurt içinde 21 üniversite ve araştırma kurumu, yurt dışında ise 9 üniversite ve 6 araştırma merkezi ile yakın temas ve işbirliği içinde çalışılmıştır. Bunun yanı sıra ilişkide olduğumuz sektörlerin önde gelen ArTeGe liderleri ile arama toplantıları gerçekleştirilmiştir. 2015 yılında, 11 üniversite ve araştırma kuruluşu işbirliğinde, bütçesi 8,3 milyon TL olan ulusal kaynaklardan destekli ortak projeler yürütmüş ve biri ulusal ikisi uluslararası olmak üzere üç yeni proje başvurusunda bulunulmuştur. Uluslararası işbirlikleriyle toplamda 5,7 milyon Euro bütçeli projeler yürütülmüştür. Projelerle dışarıdan destekli olarak kazanılan yeni sistem ve analiz cihazları ile Bilim ve Teknoloji Merkezi altyapısı güçlendirilmiştir. TÜBİTAK-NSF işbirliğinde, Washington Üniversitesi (ABD) ile birlikte sürdürülen inorganik termokromik-organik elektrokromik uluslararası projesi kapsamında, farklı malzemeleri harmanlayarak termokromik özellik katacak üçlü “co-sputter” kaplama çalışmaları devam etmiştir. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı destekli ve Harran Üniversitesi ile ortaklaşa yürütülen optoelektronik uygulamaların talebi olan elektriksel iletkenliği ve optik geçirgenliği yüksek kaplamaların, konvansiyonel yöntemlere alternatif düşük maliyetli sol-gel yönetimiyle geliştirilmesi projesi başarı ile tamamlanmıştır. Yine aynı destek programında Akdeniz Üniversitesi ile gerçekleştirilen projeyle cam ambalaj ürünlerine, saydam ve UV geçirgenliği %70’ten %30’a düşüren kaplamalar geliştirilmiştir. TÜBİTAK 1501 destekli bir proje çalışması ile “şişelerin, nanokompozit SiO2-TiO2 kaplanarak mekanik dayanımlarının %20 artırılması” hedeflenirken, şişe iç basınç değerlerinde %30-%50 artış sağlayan kaplama işlemi geliştirilmiştir. Proje bütçesinden büyük ölçekli “Dip Coater” ve “Nano-Mikro Mekanik” test cihazı BTM laboratuvarlarına kazandırılmıştır. Proje 2015 yılı içerisinde başarıyla tamamlanmıştır. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen ve ODTÜ-GÜNAM ortaklığında yürütülen projeyle, yeni nesil nano ölçekte desenlenen camların fotovoltaik güneş gözelerine uygulanması ve elde edilen teknolojinin cam sanayisine kazandırılması yönündeki çalışmalar 2015 yılında da devam etmiş, bu projenin çıktısı için patentleme çalışması başlatılmıştır. Kaplama öncesi cam yüzey temizliği ile ilgili Fraunhofer IFAM Enstitüsü ile başlatılan çalışmalar kapsamında atmosferik plazma, düşük basınçlı plazma, CO2 kar temizleme gibi farklı temizleme süreçlerinin cam yüzey özelliklerine ve kaplamanın yapışmasına olan etkileri incelenmiştir. Ulusal ve uluslararası destek programları kapsamında toplam 15 proje yürütülmüş ve 3 proje başvurusu gerçekleştirilmiştir. Yürütülen 15 projeden 10’u ulusal (4 adet TEYDEB 1511, 2 TEYDEB 1501, 2 ARDEB 1003, 2 SAN-TEZ), 4’ü uluslararası (1 SOLAR-ERA.NET, 1 AB 7. Çerçeve Programı, 1 adet NSF, 1 adet EU LIFE+) fon programları kapsamındadır. Entelektüel Sermaye Laboratuvarda geliştirilerek üretime aktarılan yeni ürünler için patent hazırlama faaliyetleri yürütülmüş, böylece ileriye dönük patent portföyüne katkı sağlanmıştır. 2015 yılı içerisinde bir adet Türkiye Faydalı Model ve iki adet Türk Patent başvurusu tescillenmiştir. Tescillenen patentlerin yanı sıra üç adet Türk Patent başvurusu gerçekleştirilmiştir. Üç adet Türk Patent başvurusu için, TÜBİTAK 1602 Patent Destek Programı’na başvurularak teşvik alınmıştır. Patent yazım ve başvuru çalışmaları dışında, dünya çapında patent izleme çalışmaları ile de teknoloji takibi yapılarak üretim grupları ile paylaşılmaktadır. Bilgi, Beceri, Donanım ve Yetkinliklerin Geliştirilmesi 2015 yılında “Cam Teknolojisi Eğitimi” yeniden tasarlanarak ve teknik gezilerle zenginleştirilerek, 10 günlük programlar halinde 3 kez gerçekleştirilmiş ve eğitimlere toplamda 53 kişi katılmıştır. Ayrıca, / 56 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Camda Kırık Analizi Eğitimi (80 katılımcı), Cam Hataları Eğitimi (11 katılımcı), İnce Filmlerin Optik Özellikleri Eğitimi (30 katılımcı), Cam Yüzey Temizliği Eğitimi (20 katılımcı), Nano Mekanik Özellikler Eğitimi (15 katılımcı) ve Cam Yüzey Özellikleri, Cam Korozyonu, Yüzey Karakterizasyon Teknikleri Eğitimi (15 Katılımcı) gerçekleştirilmiştir. Sürekli gelişim anlayışı çerçevesinde Cam Teknolojisi Eğitimi, ergitme teknolojisine odaklı olarak, çalıştay formatında ve uygulama pratikleri ile desteklenen interaktif bir eğitim şeklinde 2. Ergitme Çalıştayı adıyla düzenlenmiştir. Çalıştaya 53 çalışan katılmıştır. Yardımcı araştırmacı ve üzerinde görev yapan her ArTeGe personelinin, yetkinlik ve becerilerini artırmak ve işbirliği potansiyeli yaratmak amacıyla ortalamada 3’ten fazla ulusal ve uluslararası etkinliğe katılması sağlanmıştır. Bu etkinliklerde, biri poster olmak üzere toplam 35 adet bildiri sunulmuş ve ayrıca uluslararası hakemli Physica Status Solidi ve Vacuum dergilerinde de iki adet makale yayımlanmıştır. Ayrıca, 30 yıldır aralıksız olarak düzenlenen Cam Sempozyumu, “Sürdürülebilir Gelecekte Cam” temasıyla 20 Kasım 2015 tarihinde İstanbul Teknik Üniversitesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde yapılmış, Şişecam çalışanlarının yanı sıra yurt içi ve yurt dışı olmak üzere 21 üniversiteden 70 akademisyen, araştırma kuruluşlarından ve 6 şirketten toplam 308 kişi oturumları izlemiştir. Sempozyumda Şişecam tarafından toplam 7 adet sözlü 2 adet poster olmak üzere toplam 9 bildiri sunumu gerçekleşmiştir. Topluluğun faaliyet alanları ve stratejileri içinde kalan ulusal 4 adet kongre ve konferansta “Şişecam Oturumları” düzenlenmiştir. • 27-29 Nisan’da Ankara, Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “SolarTR-3 “Third Turkish Solar Electricity Conference and Exhibition”a 6 sunumla, • 28-30 Mayıs’ta İstanbul Türkan Saylan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilen “IRENEC 2015 5. Uluslararası %100 Yenilenebilir Enerji Konferansı”na 5 sunumla, • 24-27 Ağustos’ta İstanbul Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “9. International Physics Conference of the Balkan Physical Union Kongresi”ne 7 sunumla, • 2-4 Eylül’de İstanbul Sabancı Üniversitesi’nde gerçekleştirilen “22. National (Electron) Microscopy Congress EMK’2015”e 4 sunumla katılım sağlanmış ve stantlar açılmıştır. Şişecam Bilim ve Teknoloji Merkezi ve Kurumsal ArTeGe Nitel ve nicel anlamda büyüyen ve güçlenen ArTeGe insan kaynaklarımız ve altyapımız, geniş bir coğrafyadaki faaliyetlerimizde Ortak Anlayış, Ortak Metodoloji, Ortak Hafıza (Bütünleşik Veri Tabanı) bilgi beceri ve yetkinliklerden sağlanan ortak yararla mevcut teknolojilerin ve ürünlerin optimizasyonu ve geliştirilmesi, yeni ürünlere ve teknolojilere sahip olma yanında üretim ve ürün kalite güvencesi için Topluluğumuza kurumsal ölçekte öncülük etmekte ve yol göstermektedir. Şişecam kurumsal ArTeGe faaliyetleri, Şişecam Bilim ve Teknoloji Merkezi çevresinde bölge laboratuvarları ve üretim gruplarıyla birlikte yürütülmektedir. 5746 sayılı yasa kapsamında “Ar-Ge Merkezi” teşviklerinden etkin olarak yararlanan Şişecam Bilim ve Teknoloji Merkezi, Türkiye’nin en büyük ve yetkin cam bilimi ve teknolojisi laboratuvarı ve Avrupa’nın bu alandaki sayılı laboratuvarlarından biridir. Merkezde %35 lisansüstü eğitimli 152 yetkin araştırmacı, donanımları sürekli güncellenen ve güçlenen 27 uzmanlık laboratuvarı ve ofisinde görev yapmaktadır. T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2015 yılında Bilim ve Teknoloji Merkezimizi “Cam ve Cam Ürünleri” ve “İşbirliği ve Etkileşim” alanlarında 201 merkez arasından “En İyi ArGe Merkezi” olarak ödüllendirmiştir. T.C Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan En İyi İşbirliği & Etkileşim ve En İyi Cam & Cam Ürünleri Ödülleri / 57 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ÇEVRE VE ENERJİ Ç evreyi korumak amacıyla atılan adımların, sağlam politikalara dayandırılması ve sürekli aksiyonlarla desteklenmesi gerektiğinin bilincinde olan Şişecam, bu yaklaşımı stratejik yönetim esaslarının temel unsurlarından biri olarak görmektedir. Topluluğun faaliyet gösterdiği her alanda Çevre Yönetim Sistemi yaklaşımı ve sürdürülebilirlik prensibi dikkate alınmaktadır. Bu çerçevede yürütülen çalışmalar aşağıdaki alanlara odaklanmaktadır: Çevre ve Enerji Politikası Enerji kullanımı yüksek bir üretim topluluğu olan Şişecam, enerji ve çevre ile ilişkili konuları sürdürülebilir başarısının temel unsurlarından biri olarak görmektedir. Topluluğun bütün faaliyetlerine entegre edilmiş olan Çevre ve Enerji Politikası, enerji ve karbon tasarrufu hedeflerinin yanı sıra enerji tasarrufu sağlayan ürünlere ilişkin hedeflerin de önemini vurgulamaktadır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışmalar, aşağıdaki esasları temel almaktadır: • Çevresel etkileri azaltmaya yönelik üretim tekniklerini uygulamak, • İklim değişikliği etkilerini azaltmayı sağlayacak enerji verimliliği projelerini geliştirmek, • Atık geri kazanımı ve geri dönüşümü faaliyetlerini yaygınlaştırmak, • Yakıt ve hammadde alternatiflerini değerlendirmek, • Sorumlu enerji ve kaynak yönetimi ilkelerini uygulamak, • Çevresel etkileri azaltmaya yönelik cam fırını tasarımları geliştirmek. • Üretimde enerji verimliliğini artırmak, • Cam üretiminde hammadde olarak kullanılan geri dönüşümlü cam oranının artmasını, dolayısıyla enerji tüketiminin ve proses emisyonlarının azalmasını sağlayacak projeleri hayata geçirmek, • Enerji tasarrufuna katkı sağlayan, katma değeri yüksek ürünlerin kullanımını yaygınlaştırarak küresel enerji tüketiminin azalmasına katkıda bulunmak, • Güneş ve rüzgar enerjisinden elektrik üreten sistemlerde kullanılan ürünler aracılığıyla temiz enerji üretimine katkı sağlamak. / 58 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Enerji Verimliliği Çalışmaları Enerji yoğun sektörlerde faaliyet gösteren Şişecam Topluluğu’nun bütün üretim tesislerinde, enerji kullanımı açısından iyileştirilebilecek noktalar sürekli olarak gözden geçirilmektedir. Bu kapsamda, 2014 yılında başlatılan enerji verimliliği yüksek ekipman değişimi projesine (elektrik motorları, kompresörler, aydınlatma ekipmanları, pompa, fan, vb.) 2015 yılında da devam edilmiştir. Projelerin tüm aşamaları, Şişecam fabrikalarındaki uzman mühendisler tarafından teknik ve ekonomik açılardan optimize edilerek değerlendirilmektedir. Sadece verimli elektrik motorlarının değişimi ile ortalama %5 enerji tasarrufu sağlandığı tespit edilmiştir. Kurulumu devam etmekte olan Sürdürülebilir Enerji Ölçme ve İzleme Sistemi’nin devreye girmesiyle, projelerden elde edilecek verimlilik artışı daha sağlıklı ve karşılaştırmalı yapılabilecektir. Topluluk bünyesindeki toplam 16 fabrikanın enerji sistemlerinin belli oranlarda izlenmesine ve ihtiyaçlar doğrultusunda genişletilmesine imkan sağlayacak ülkemizde ve dünyadaki bu boyuttaki en büyük projelerden biri olan bu projeyle fabrika altyapılarının da standart bir modele kavuşturulması ve online ölçüm sistemine geçirilmesi hedeflenmektedir. Bu doğrultuda stratejik planların uygulanması ve enerji maliyetlerinin en aza indirilmesi bakımından çok önemli olan karşılaştırma ve iyileştirme imkanları oluşturulmuş olacaktır. Sistemin elektriksel ölçüm ve izleme kısmı tamamlanmak üzere olup, sistemin ilk çıktıları olarak proje kapsamındaki fabrikaların elektrik enerjisi kalitesi ve tüketim miktarları izlenmekte ve kıyaslanmaktadır. Topluluk bünyesindeki üretim tesislerinin enerji verimlilik seviyelerinin belirlenmesine ve potansiyellerin tespitine ilişkin yapılan plan kapsamında 2012 yılında başlatılan etütler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın yetkilendirdiği bağımsız bir denetim firması tarafından devam etmektedir. Bugüne kadar yurt içinde 28, yurt dışında ise 6 tesisin etütleri tamamlanmıştır. Topluluğun atık ısı potansiyeli yüksek olan üç işletmesinde (Şişecam Düzcam Mersin ve Bulgaristan fabrikaları ile Şişecam Cam Ambalaj Yenişehir Fabrikası) ORC (Organic Rankine Cycle) tesisi kurulumu ile toplamda 10 MW elektrik enerjisi üretimi kapasitesi oluşmuştur. Üretilen elektrik enerjisinin yanında sıcak su üretimi nedeniyle de ısıtma kaynaklı doğalgaz tüketimlerinde tasarruf sağlanmaktadır. Şişecam Düzcam Yenişehir Fabrikası’ndaki mevcut 5 MW kapasiteli atık ısıdan elektrik üretimi santrali faaliyetine devam etmektedir. Söz konusu projeler, enerji kazançları yanında, karbon ayak izi azaltımı gibi çevresel değerlere de önemli oranda katkı sağlamaktadır. Mevcut tesislerin enerji üretme potansiyellerinin değerlendirilmesi kapsamında, Trakya Cam Mersin Fabrikası’nın çatı alanlarında güneş enerji santrali kurulması için son aşamaya gelinmiş olup, yasal mevzuatlar ve projenin geri ödeme süresini düşürebilecek çözümler üzerinde çalışılmaktadır. Topluluk işletmelerinde yoğun olarak kullanılan robot sistemlerinde enerji verimliliği sağlanması ve standart oluşturulması amacıyla başlatılan Robot Sistemleri Toplu Alım Projesi’nde, düzcam ve otocam robot sistemleri öncelikli olarak ele alınmaktadır. Bu yöndeki çalışmalara 2016 yılında da devam edilecektir. CDP Türkiye İklim Değişikliği Raporlaması Şişecam Topluluğu, 2011 yılından beri katıldığı, dünyanın en saygın iklim değişikliği ile mücadele girişimlerinden olan CDP projesi kapsamında enerji, karbon salımı ve iklim değişikliği konularındaki stratejilerini, risk ve fayda analizlerini ve karbon salım miktarlarını şeffaflık esasıyla açıklamaya devam etmektedir. Projeye katılan 46 Odağımız Çevre duyarlılığı ve sürdürülebilirlik anlayışı ile üretim Türk şirketinden biri olan Şişecam, yurt içindeki cam ve cam dışı üretim tesisleri ile Bulgaristan’daki cam üretim tesislerini içerecek şekilde yaptığı 2015 raporlamasında verdiği bilgilerle, en üst seviyede derecelendirilmiştir. Saydamlık notu 91 olan Şişecam, iklim değişikliği ile ilgili konuların anlaşılması ve yönetilmesi konusundaki başarısını bir kez daha kanıtlamıştır. Çevre Yönetim Sistemi Şişecam Topluluğu, bütün faaliyetlerini, üretim çalışmalarının çevreye verdiği etkiyi izlemek ve performansını paydaşlarının desteğiyle geliştirmek üzere Çevre Yönetim Sistemi anlayışıyla yürütmektedir. Topluluğun yurt içindeki tesislerinin tamamı, yurt dışındaki tesislerinin ise yüzde 90’ı, ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi sertifikasına sahiptir. Kurumsal çevre performansının izlenmesi, gözden geçirilmesi ve gerekli projelerin uygulanmasına yönelik koordinasyon çalışmaları merkezi olarak sürdürülürken, her üretim tesisi kendi faaliyet alanına yönelik çevresel performansını artırmak üzere sistematik bir yaklaşımla çalışmaya devam etmektedir. Topluluğun operasyonel seviyedeki her fabrikasında, doğrudan fabrika müdürüne bağlı çalışan ve genellikle çevre mühendisi olan en az bir çevre görevlisi bulunmaktadır. Çevre görevlileri, fabrikanın bütün üretim birimlerinden sorumluların yer aldığı Çevre Komiteleri ile işbirliği içerisinde görev yapmaktadır. Tüm fabrikalarda, çevre konuları izlenmekte ve Çevre Yönetim Sistemleri kapsamında oluşturulan prosedürlere uygun eylem planları hayata geçirilmektedir. Periyodik olarak yapılan kurum içi denetimler ve alt yüklenici denetimleri sonrasında, düzeltici ve önleyici aksiyon planları oluşturulmakta ve yıl sonunda ilgili konular analiz edilerek geliştirme fırsatları değerlendirilmektedir. Çevresel Uyum Çevre performansını yönetirken faaliyette bulunduğu ülkelerin çevre kanunlarına ve yönetmeliklerine tam olarak uyum göstermek, Şişecam Topluluğu’nun çevresel yaklaşımının önemli bir parçasıdır. Bu bağlamda, faaliyetlerin planlanma aşamasından başlayarak mevzuat uyarınca gerekli bütün unsurlar dikkate alınmakta ve gerekli yatırımlar gerçekleştirilmektedir. AB çevre mevzuatındaki gelişmeler yakından takip edilerek, Topluluğun üretim tesislerini ilgilendiren konular hakkındaki görüşleri ilgili kurum ve sivil toplum kuruluşlarındaki üyelikleri vasıtasıyla paylaşılmaktadır. Ayrıca Şişecam, ulusal (İstanbul Sanayi Odası, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği, vb.) ve uluslararası (Glass Alliance Europe, European Container Glass Federation, European Domestic Glass Committee, vb.) seviyede sektörlerle bağlantılı sivil toplum kuruluşlarının çevre komisyonlarında aktif rol üstlenmektedir. Atık Yönetimi Proseslerden kaynaklanan tüm geri dönüştürülebilir atıklar, Topluluğun sürdürülebilirlikle ilgili sorumluluk ve şeffaflık anlayışı çerçevesinde, geri dönüşüm tesisleri aracılığıyla üretime geri kazan- / 59 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / dırılmakta, diğer atıklar ise lisanslı tesislerde bertaraf edilmektedir. Şişecam, faaliyet gösterdiği tüm pazarlarda, ambalaj malzemelerinin geri kazanımına ilişkin yürürlükteki mevzuatlara uygun hareket etmektedir. Cam”a 2011 yılından bu yana toplam 14 milyon TL destek verilmiştir. 2015 yılsonu itibarıyla, proje kapsamındaki çalışmalarla toplam 578.100 ton cam kırığı geri kazanılmış ve 200 bini aşkın öğrenciye eğitim verilmiştir. 2015 yılında, Şişecam Topluluğu şirketlerinin bir önceki yıl piyasaya sürdüğü ambalajların %48’i piyasadan toplanarak geri kazanımı sağlanmış ve toplam 12 bin tonun üzerinde kağıt, karton, plastik, ahşap ve kompozit ambalajın geri dönüşümü gerçekleştirilmiştir. Sürdürülebilirlik Raporları Şişecam Topluluğu, 2015 yılında Türkiye’de yürüttüğü operasyonel faaliyetleri içerecek şekilde Küresel Raporlama Girişimi (GRI) G4 Temel Yönergesini esas alarak hazırladığı ve onaylattığı ikinci Sürdürülebilirlik Raporu ile çevre performansına ilişkin önceliklendirdiği konularda hissedarlarına, tedarikçilerine, çalışanlarına, müşterilerine ve topluma verdiği taahhütleri ve katkılarını paylaşmıştır. Bu yıl ilk kez Topluluk şirketleri Trakya Cam San. A.Ş., Anadolu Cam San. A.Ş., Paşabahçe Cam San. A.Ş. ve Soda San. A.Ş. için de Sürdürülebilirlik Raporları hazırlanmış olup, bütün raporlara şirketlerin web sitelerinden ulaşılabilmektedir. Sürekli geri dönüşebilen bir malzeme olan camın geri dönüştürülmesine yönelik etkin çözümler üretmek amacıyla Şişecam, 2015 yılında da paydaşlarıyla birlikte çalışmalar yürütmüş ve birçok projeye katkı sağlamaya devam etmiştir. Türkiyedeki en kapsamlı sürdürülebilirlik ve geri dönüşüm projesi olan “Cam Yeniden / 60 / 2015 FAaLİYET RAPORU / / 61 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / İNSAN KAYNAKLARI 2015 yılsonu itibarıyla, 13 ülkede 21.049 çalışanıyla dünyanın önde gelen sanayi kuruluşları arasında yer alan Şişecam Topluluğu, yenilikçi kurum kültürünü yaygınlaştırarak küresel ölçekte değer yaratacak, yüksek nitelikli insan gücünü sürdürülebilir başarının temel taşı olarak görmektedir. Ş işecam Topluluğu, çalışmalarını sürdürülebilir başarı için yenilikçi, birlikte öğrenen ve global ölçekte değer yaratan insan gücünü kuruma kazandırma ve elde tutma hedefiyle devam ettirmektedir. Şişecam Topluluğu işe alım, ücretlendirme, performans yönetimi, kariyer yönetimi, eğitim ve gelişim gibi tüm insan kaynakları uygulamalarında fırsat eşitliğini temel almaktadır. Topluma ve tüm çalışanlara yönelik sorumluluklar, Kurumsal Sürdürülebilirlik ve Etik Uygulamalar kapsamında, İnsan Kaynakları Sistemleri gözden geçirilerek belirlenmektedir. İşe Alım Sistemleri Şişecam Topluluğu’nda işe alım sisteminin temel amacı, doğru yeteneği Topluluğa kazandırmaktır. Bu kapsamda, Şişecam Topluluğu ve işveren marka yönetimlerinin geniş faaliyet alanları ile sundukları iş ve gelişim fırsatları öğrenci ve yeni mezun adaylarla paylaşılmakta; uzun dönem proje stajı uygulaması ile stajyerlerin projelerde aktif olarak yer almaları ve Topluluğun bir parçası olmaları sağlanmaktadır. “Yeni Mezun Mühendis Yetiştirme Programı” ile mühendislik bölümlerinden mezun adaylara yönelik bir kariyer ve gelişim programı taslağı hazırlanmış olup, hayata geçirilmesi yönünde çalışmalara devam edilmektedir. Genç yeteneklerle ilk teması sağlamak için üniversitelerde yerleşke mülakatları gerçekleştirilmektedir. Tüm işe alım süreçleri, işin gerektirdiği yetkinlikler ve aday potansiyeli dikkate alınarak yönetilmekte; iş başvuruları, geçerliliği ve güvenirliği kanıtlanmış, bilimsel temelleri olan araçlar kullanılarak değerlendirilmektedir. Performans Yönetimi Başarı odaklı performans kültürünü yaygınlaştırmak, kişisel başarının kurumsal başarıya dönüştürülmesini desteklemek ve organizasyonel bütünlüğü sağlamak amacı ile kullanılan Performans Yönetim Sistemi, Şişecam Topluluğu’nun vizyon, misyon ve stratejileri ile entegre bir yapıda çalışmaktadır. Şişecam Topluluğu’nun uzun süredir kullanmakta olduğu Kurumsal Karne uygulaması ile stratejik hedefler kişisel hedeflere indirgenmekte ve başarı odaklı performans kültürü kritik bir adım olarak sürekli desteklenmektedir. Performans Yönetim Sistemi’nin temeli, çalışana katkıda bulunarak, çalışanın yarattığı değerin kurumun sürdürülebilir başarısına hizmet etmesine imkan sunmaktır. Şişecam Topluluğu’nda Performans Yönetim Sistemi, gerek çalışanlar gerekse yöneticiler için insan odaklı, hızlı ve güvenilir sonuçlar elde etmek amacıyla sürekli olarak geliştirilmektedir. Performans Yönetim Sistemi, kariyer yönetimi, eğitim ve gelişim yönetimi, ücret ve ödüllendirme, yetenek yönetimi gibi diğer insan kaynakları fonksiyonlarıyla entegre şekilde çalışmakta ve tüm bu sistemler, çalışan ile kurum için değer üretmeyi hedeflemektedir. Şişecam Topluluğu’nda Performans Yönetimi, çalışanın kendisi ve yöneticisinin objektif değerlendirmelerine imkan sağlayan bir teknolojik altyapı ile sürdürülmektedir. / 62 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Kariyer Gelişimi Tüm çalışanlarını ve çalışan adaylarını bir değer olarak gören Şişecam Topluluğu, kariyer yönetimi uygulamalarını bu yaklaşımla yapılandırmaktadır. Şişecam Topluluğu, tüm çalışanlarına kariyerlerini geliştirme, organizasyonel ve kişisel ihtiyaçlarını önceden planlayarak yükselme ve terfi imkanı sunmaktadır. Yüksek kurumsal performansı sürdürmek için çalışanlarımızdan beklenen davranışları tarifleyen yetkinlik modelimiz, geleceğin liderlerini yetiştirmek ve geliştirmek amacıyla yeniden tasarlanmış ve liderlik stratejimiz tanımlanmıştır. 2015 yılında uygulamaya alınan Global Liderlik Modeli “ATLAS”, Topluluğumuzun başarısına katkı sağlayacak şekilde çalışanlarımız, müşterilerimiz ve diğer tüm paydaşlarımızla olan ilişkilerimizde nasıl davranmamız gerektiğini ortaya koymaktadır. Şişecam Topluluğu’nda, çalışanın beklentileri ve organizasyonun gereksinimleri her yıl düzenli olarak yapılan kariyer komitelerinde tartışılmakta, kariyer haritaları ile kariyer ve yedekleme planları Performans Yönetim Sistemi’nden gelen veriler ışığında hazırlanmaktadır. Şişecam Topluluğu’nda kariyer yönetimi, Performans Yönetim Sistemi ile benzer bir teknolojik altyapı üzerinde hayat bulmaktadır. Çalışan ve yöneticisi için gelişim planlama faaliyetleri kolayca erişilebilir ve takip edilebilir bir formata sahiptir. Mevcut sisteme ek olarak, mavi yakalı ve beyaz yakalı çalışanların katılabileceği Değerlendirme ve Gelişim Merkezi uygulamalarında yetkinlik analizleri yapılarak, çalışanlara gelişim planları sunulmaktadır. Değerlerimiz Şişecam Topluluğu’nun değerleri, dünyanın üç büyük cam üreticisinden biri olma hedefi kapsamında aşağıdaki şekilde belirlenmiştir: • Geleneklerimizden güç alır, birbirimizi destekleriz. • Birlikte gelişir ve geliştiririz. • Çevremize duyarlıyız. • Adil ve şeffaf bir yönetim anlayışı sergileriz. • Farklılıklara saygı gösteririz. Yetkinliklerimiz Global ölçekte köklü geçmişe sahip şirketler incelendiğinde, bu şirketlerin ciro büyüklükleri kadar yetiştirdikleri liderlerle de bir marka oldukları görülmektedir. Şişecam Topluluğu da 13 ülkede faaliyet gösterirken, yetiştirdiği ve yetiştireceği liderlerle de iz bırakmayı hedeflemektedir. 2010 yılında belirlenen yetkinlikler tekrar değerlendirilmiş ve gelecek stratejiler çerçevesinde yeniden ele alınması ihtiyacından hareketle yeni yetkinlik modeli çalışmaları başlamıştır. Tüm çalışanları kapsayan Global Liderlik Modeli “ATLAS” Projesi ile ihtiyaç duyulan çalışan ve liderlik yetkinlikleri yeniden tanımlanmış, yeni vizyon doğrultusunda uygulanabilirliğinin artırılması ve kullanım alanlarının yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Söz konusu model çalışanların seçiminden değerlendirilmesine, gelişiminden Topluluğun liderlerinin yetişmesine kadar her aşamada önemli bir rol oynayacaktır. Çalışan Bağlılığı ve Memnuniyeti Topluluk çalışanlarının bağlılık, aidiyet ve memnuniyetini artıracak faaliyetleri belirlemek ve buna yönelik gerekli aksiyonları almak üzere 2 yılda bir gerçekleştirilen ve ilki 2013 yılında düzenlenen Çalışan Bağlılığı Anketi’nin ikincisi 2015 yılında yapılmıştır. Topluluk genelinde tüm aylık ücretli çalışanları kapsayan bağlılık araştırmaları, Şişecam’ın global bir oyuncu olma yolculuğunda odaklanması gereken alanları belirlemeye büyük katkı sağlamaktadır. Tanıma, Takdir, Ödüllendirme ve Öneri Sistemleri Şişecam Topluluğu’nda, çalışanların iş süreçlerine ve sonuçlarına olumlu etki eden ve fark yaratan projeleri ödüllendirilir. Çalışanların Topluluk strateji ve hedefleriyle uyumlu, katma değer yaratan fikirleri Öneri Geliştirme Sistemi ile değerlendirilmektedir. Tanıma ve Takdir uygulamaları kapsamında, çalışanlar özel günlerinde hatırlanmakta ve şirket içinde göstermiş oldukları örnek davranış ve başarıları nedeniyle takdir edilmektedir. Ücret Yönetim Sistemi Şişecam Topluluğu, rekabetçi bir ücretlendirme politikası benimsemiş olup, bir yandan ihtiyaç duyulan insan kaynağını bünyesine katmayı hedeflerken, diğer yandan mevcut çalışanlarının bağlılığını yüksek tutarak olumlu ve rekabetçi çalışma ortamı yaratmayı amaçlamaktadır. Topluluğun ücret yönetim sistemi; ücret piyasası, mevcut ücret yapısı ve ödeme gücü, bireysel performans ve iş kademesi gibi unsurlardan oluşmaktadır. Şişecam Topluluğu, çalışanlarına: • Güncel, başarıyı ödüllendiren ve rekabetçi bir ücret paketi, • İhtiyaç ve beklentilere göre esnek ve sürdürülebilir yan haklar paketi, • İş ve özel yaşam dengesini gözeten bir sosyal yapı, • Birlikte geliştirilen, iletişime açık ve verimli bir çalışma ortamı, • Küresel liderliği hedefleyen köklü ve yenilikçi bir gelişim ve kariyer imkanı sunmaktadır. Eğitim ve Gelişim Programları Şişecam Topluluğu’nda çalışanların pozisyon bazlı yetkinliklerini, mesleki yeterliliklerini, bireysel öğrenme ve gelişim ihtiyaçlarını desteklemek ve yeni pozisyonlara hazırlanmalarını sağlamak üzere eğitim ve gelişim faaliyetleri uygulanmaktadır. 2015 yılında, eğitim ve gelişim faaliyetleri, yenilikçi yöntemler ve yatırımlarla farklı bir boyut kazandırılarak Şişecam Akademi adı altında yeniden yapılandırılmıştır. Şişecam Akademi ile, Topluluğun kurumsal hedeflerine katkı sağlanması, insan kaynağı yetkinliklerinin geliştirilmesi, kurum imajına ve çalışan bağlılığına önemli katkılar sağlanması amaçlanmaktadır. 2015 yılında duyurulan Global Liderlik Modeli yetkinlikleri baz alınarak hazırlanan ve Şişecam’ı hedeflerine taşıyacak yönetim kadrosunun liderlik ve yöneticilik yetkinliklerini geliştirmeyi amaçlayan Liderlik Okulu ile Topluluk genelinde satış kültürünü oluşturmak amacıyla satış temsilcilerine yönelik hazırlanan Satış Okulu hayata geçirilmiştir. Topluluğun ana faaliyet alanı olan cam konusunda hayata geçirilen Cam Okulu’nda Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanlığı (ATGB) işbirliği içinde mühendisler için Cam Bilimi ve Teknolojisi, Cam’da Kırılma Analizi eğitimleri ve Cam Çalıştayları gerçekleştirilmiştir. Entelektüel bilgi birikiminden yararlanmak amacıyla Topluluk bünyesinde İç Eğitmenlik Sertifika Programı sürdürülmüş, sertifikalı iç eğitmenlerin verdikleri eğitimler artırılmıştır. Eğitim ve gelişim etkinliklerini sınıf içi uygulamaların dışına taşıyan, katılımı kolaylaştırıcı e-öğrenme uygulamalarına geçilmesi ile eğitim araçları zenginleştirilmiş ve bilgiye daha kolay ulaşılması sağlanmıştır. 2015 yılında beyaz yaka çalışanlara 101 e-öğrenme modülü açılmış, toplam 13.887 katılım sağlanmıştır. 2015 yılında beyaz yaka çalışanlar için kişi başı eğitim 23 saat; mavi yaka çalışanlar için kişi başı eğitim 15 saat olarak gerçekleşmiştir. / 63 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / ENDÜSTRİ İLİŞKİLERİ Şişecam Topluluğu bünyesinde, günümüz çalışma koşullarına uygun rekabet ve verimlilik odaklı endüstri ilişkilerinin kurulması ve çalışma barışının sürekliliğinin sağlanması hedefleri doğrultusundaki çalışmalar 2015 yılında da devam etmiştir. Ş işecam Topluluğu’nda, üç işkolunda ilgili 10 işçi sendikasıyla endüstri ilişkileri yürütülmektedir. Topluluğun Endüstri İlişkileri Vizyonu • Topluluk politikaları çerçevesinde endüstri ilişkilerini dengeli ve sağlıklı geliştirerek rekabet edebilirliği ve verimliliği artırmak, • İşçi sendikaları ile birlikte güven ve diyaloğa dayalı işyerlerinde çalışma barışının sürekliliğini sağlamak, • “Önce insan” felsefesi çerçevesinde, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin daha etkin hale gelmesi için çalışmalar yapmaktır. Toplu İş Sözleşmeleri Topluluk genelinde 10 fabrikanın dahil olduğu 1 grup toplu iş sözleşmesi ile 2 işletme ve 3 işyeri olmak üzere yurt içinde toplam 6 toplu iş sözleşmesi; yurt dışında ise Bulgaristan’da 4 işyerini kapsayan işletme, Rusya’da Posuda Fabrikası işyeri, Romanya’da Glascorp Fabrikası işyeri, Bosna Hersek’te Soda Lukavac Fabrikası işyeri ve Macaristan’da Fritz Aszod işyeri toplu iş sözleşmeleri olmak üzere toplam 5 toplu iş sözleşmesi akdedilmektedir. Süresi 1 ile 3 yıl arasında değişen toplu iş sözleşmelerinden, süresi sona erenlerin görüşmelerine 2014 yılı sonu ve 2015 yılı başında başlanmış, toplu iş sözleşmesi görüşmeleri Topluluk çıkarları doğrultusunda sonuçlandırılmıştır. Bu çerçevede 2015 yılında Camiş Ambalaj San. A.Ş. için Selüloz-İş Sendikası ile sürdürülen 14. Dönem İşletme Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri 08.06.2015 tarihinde anlaşma ile sonuçlanmış ve toplu iş sözleşmesi imzalanmıştır. Toplu iş sözleşmesi 01.01.2015-31.12.2017 tarihleri arasında 3 yıl süre ile yürürlükte kalacaktır. Yurt dışında bulunan topluluk işyerlerinde uygulanmakta olan toplu iş sözleşmelerinden süresi sona erenler, işyerlerinin bulunduğu ülkelerin özellikleri ve Topluluk çıkarları göz önünde tutularak sürdürülen görüşmeler sonucunda yenilenmiştir. Bu kapsamda: • Posuda Ltd. Fabrikası’nda Proofkom Sendikası ile 01.01.201531.12.2015 tarihlerini kapsayan toplu iş sözleşmesi 14.07.2015 tarihinde 1 yıllık, / 64 / 2015 FAaLİYET RAPORU / • Trakya Glass Bulgaria EAD’de Podkrepa Sendikası ile 01.07.2015-30.06.2017 tarihlerini kapsayan toplu iş sözleşmesi 01.06.2015 tarihinde 2 yıllık, • Fritz Holding Macaristan Aszod Fabrikası için AMASZ Sendikası ile toplu iş sözleşmesi 21.10.2015 tarihinde 1 yıllık imzalanmıştır. Soda Sanayii A.Ş.’de yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinin süresi 31.12.2015 tarihinde sona ermiş olup, 17. Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri 11.12.2015 tarihinde yapılan toplantı ile başlamıştır. Anadolu Cam Eskişehir Sanayii A.Ş.’de yürürlükte olan toplu iş sözleşmesinin süresi 31.12.2015 tarihinde sona ermiş olup, 2. Dönem Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri 09.02.2016 tarihinde yapılan toplantı ile başlamıştır. Mevzuat ve Koordinasyon Çalışmaları Önceki yıllarda olduğu gibi, 2015 yılında da Endüstri İlişkileri kapsamında düzenlenen toplantılarla, ilgili birimlerin gerek iş hukuku gerekse İş Sağlığı ve Güvenliği alanında mevzuatta meydana gelen değişiklikler hakkında bilgilendirilmiştir. Gerçekleştirilen koordinasyon ve eğitim toplantılarında, endüstri ilişkileri alanındaki gelişmeler ve uygulamadaki sorunlar değerlendirilerek, bilgi alışverişi ve topluluk genelinde uygulama birliği sağlanmıştır. 2015 yılında beyaz ve mavi yakalı çalışanlar arasındaki iletişimi daha da güçlendirmek ve temel kavramlar konusunda bilgilendirmek amacıyla gerçekleştirilen proje kapsamında toplam 14 eğitim düzenlenmiş, bu kapsamda 322 beyaz yakalı çalışana “Endüstri İlişkileri Temel Kavramlar” eğitimi verilmiştir. Yasa, yönetmelik ve toplu iş sözleşmesi hükümlerinin işyerlerinde uygulanmasına yönelik olarak açıklama yapma ve görüş bildirme faaliyetlerine 2015 yılında da devam edilmiştir. Türkiye’deki kuruluşların fabrika müdürleri ile İnsan Kaynakları yöneticilerine toplu iş sözleşmelerinin uygulanmasına yönelik olarak eğitimler verilmiş, işyerlerinin durumunu ve işleyişini etkileyen hususlarda değerlendirmelerde bulunulmuştur. Şişecam Topluluğu işyerlerinde çalışma barışının sürekliliğini sağlamak amacıyla işçi sendikalarıyla başlatılan diyalog toplantıları 2015 yılında da sürdürülmüştür. / 65 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Şişecam bünyesindeki tüm faaliyetlerin sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarında gerçekleştirilmesi ve kurum değerleriyle uyumlu bir İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün oluşturulması, Topluluk sürdürülebilirlik anlayışının temel unsurlarındandır. İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları Şişecam İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün geliştirilmesi için 2015 yılı içinde hem mevzuat hem de uluslararası araştırmalar ışığında çeşitli proje ve çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Topluluk Endüstri İlişkileri Direktörlüğü ve İç Denetim Başkanlığı denetimleri birleştirilerek, işyeri denetimlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği konuları tek bir rapor haline getirilmiştir. İç Denetim Başkanlığı tarafından yapılan denetimlerin İş Sağlığı ve Güvenliği konularını da kapsaması için, Topluluk Endüstri İlişkileri Direktörlüğü’nde görevli İş Sağlığı ve Güvenliği uzmanları tarafından İç Denetim Başkanlığı çalışanlarına yönelik bir eğitim toplantısı gerçekleştirilmiş ve aşağıdaki konularda bilgilendirme yapılmıştır: • İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler • İşyerlerinde tespit edilen ve sürekli tekrarlayan uygunsuzluklar • 2014 yılı iş kazaları istatistikleri ve mevcut takip sistemi Yapılan eğitim toplantısından sonra yurt içinde Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası; Soda Sanayii A.Ş. Kromsan Fabrikası; Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Mersin Fabrikası; Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. Fab- rikası; Paşabahçe Cam Sanayii A.Ş. Eskişehir Fabrikası; Cam Elyaf Sanayii A.Ş.; OMCO Kalıp Sanayii A.Ş.; Camiş Madencilik Bilecik Tesisleri; Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. Tuzla ve Eskişehir Fabrikaları; Bilim ve Teknoloji Merkezi ve Çayırova Fabrikası’nda denetimler yapılmıştır. Ayrıca yurt dışında Ooo Posuda; Trakya Glass Bulgaria EAD Düzcam, Otomotiv Camları, İşlenmiş Camlar ve Cam Ev Eşyası Fabrikalarında denetimler yapılarak İş Sağlığı ve Güvenliği Gözlem Denetim Raporları oluşturulmuş, İç Denetim Başkanlığı ve ilgili grup başkanlıklarına gönderilmiştir. Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik Büyük Endüstriyel Kazaların Önlenmesi ve Etkilerinin Azaltılması Hakkında Yönetmelik ile bağlı tebliğleri gereği Topluluk işyerlerinde mevcut durum tespiti yapılarak, aksiyon planı için koordinasyon sağlanmıştır. Çevre Bakanlığı ve Çalışma Bakanlığı’nın ortak yürüttüğü yönetmelik kapsamında, fabrikalardaki kimyasal maddelerin bildirimleri yapılmaktadır. Bu kapsamda işletmeler “Kapsam Dışı”, “Alt Seviye Kuruluş”, “Üst Seviye Kuruluş” olarak sınıflandırılmaktadır. / 66 / 2015 FAaLİYET RAPORU / İş Sağlığı ve Güvenliği Resim Yarışması’nda ödül alan çocuklarımız Yönetmelik gereği yapılacak bildirimler ve kapsam dahilindeki kuruluşların yapması gereken çalışmalarla ilgili olarak, fabrika çevre mühendisleri, İSG uzmanları ve teknik yöneticilerin katıldığı bir toplantı düzenlenmiştir. İş Sağlığı ve Güvenliği Ödül Sistemi Şişecam Topluluğu’nun iş kazaları takibi 2014 yılına kadar yurt içinde 21, yurt dışında 14 işyeri için sağlanırken, yeni uygulamaya konulan iş kazalarının takibi sistemi ile 2014 yılında yurt içinde 24, yurt dışında 21 şirket olmak üzere toplamda 45 işyerinin takibine başlanmıştır. Bununla birlikte müteahhit çalışanları da takip sistemine alınarak, ödüllendirme sistemine dahil edilmiştir. İş Sağlığı ve Güvenliği Ödül Sistemi değiştirilerek daha kapsamlı ve etkin hale getirilmiş, İSG alanında başarılı olan işyerleri Şişecam Yıldızları Ödül Töreni’nde ödüllerini almışlardır. Ayrıca 2015 yılında ilk defa uygulamaya konulan “İş Sağlığı ve Güvenliği Alanında En İyi Uygulama” ödülü de yapılan başvurular arasından seçilerek kazanan işyerine verilmiştir. Davranış Odaklı İş Sağlığı ve Güvenliği Projesi 2015 yılında Endüstri İlişkileri Direktörlüğü koordinasyonunda Davranış Odaklı İş Sağlığı ve Güvenliği projesi gerçekleştirilmiş ve proje çıktıları esas alınarak davranış değişikliği için aksiyon planı çıkartılmıştır. Bu projede tüm çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği kurallarına uygun davranma konusundaki eksiklerinin belirlenmesi; olumlu yönde davranış değişimi için gereken adımların tespit edilmesi ve bu amaca uygun çalışmalar yapılması hedeflenmiş, ayrıca İSG davranışlarında bölgeler ve fabrikalar arasındaki benzerlik ve farklılıklar ile çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili algıları araştırılmıştır. Çıkan sonuçlar değerlendirilerek, 2016 yılı İş Sağlığı ve Güvenliği aksiyon planları oluşturulmuştur. İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası kutlamaları 2013 yılından beri bölgesel olarak yapılan İş Sağlığı ve Güvenliği Haftası’ndaki etkinlikler 2015 yılında Türkiye’deki tüm işletmeleri kapsayacak şekilde genişletilmiştir. Mavi yakalı çalışan çocuklarının gönderdiği “İş Sağlığı ve Güvenliğinin Önemi” konulu resimler değerlendirilerek, 5 katılımcı ödüle layık görülmüştür. Üst yönetimin katılımı ile Şişecam merkezinde yapılan ödül töreninin ardından, ödül kazanan çocuklarımız aileleri ile birlikte İstanbul’da ağırlanmış ve güzel bir gün geçirmeleri sağlanmıştır. Ayrıca yarışmaya katılan tüm çocuklarımıza İş Sanat Yayınları’ndan eğitici kitaplar hediye edilmiştir. / 67 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / BİLGİ ve İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ F iziksel ve dijital dünyanın yazılım ve donanım teknolojileri ile kesintisiz entegrasyonu, endüstriyel ve ekonomik iş modellerini de değiştirmeye devam etmektedir. Artan dijitalleşme, endüstrileri ürün çözümleri ile birlikte hizmet çözümlerine doğru yönlendirmektedir. Bu doğrultuda, Topluluk bünyesinde dijitalleşmenin gerektirdiği değişimler Bilgi Teknolojileri çalışmalarıyla kaynak, politika ve süreçler açısından desteklenmektedir. 2015 yılında; • Yeni yatırımların, BT altyapı ve standardizasyon projeleri ile Topluluğa entegrasyon süreçlerine katkı sağlamak, • Globalleşmeyi destekleyen uluslararası mevzuatlara uyum ihtiyaçlarını karşılamak, • Süreç geliştirme projeleri ile operasyon verimliliğine katkı sağlamak, • Üretim planlama ve çizelgeleme, kapasite ve iş planlama projeleri ile pazar, müşteri ve ürün yönetiminin etkinliğini artırmak, • İş analitiği projeleri ile hızlı ve etkin operasyonel kararların verilmesi ve strateji geliştirilmesine destek sağlamak, • Bilgi güvenliği ve risk yönetimi standartlarını kuruma kazandırmak, • Bilgi Teknolojileri hizmetlerini ve çözümlerini kurumsal ve uluslararası standartlara uygun hale getirmek, bu ortamların sürekliliğini ve sürdürülebilirliğini sağlamak, • Müşteri ve süreç odaklı yaklaşımlarla müşteri beklentileri, faaliyet alanları ve teknolojik gelişmeleri temel alan, esnek iş süreçleri beklentilerini karşılayan, servis seviyeleri ölçülebilen ve sürekli iyileştirilen hizmetler sunmak, • Teknolojik gelişmelerin takibi ile iş birimlerinin ihtiyaçlarına kaliteli, hızlı, maliyet avantajı sağlayacak çözümler oluşturmak, • Bilgi Teknolojileri alanındaki insan kaynağına yatırım yapmak, bu kaynakları geliştirmek ve yedekleme prensipleri doğrultusunda hareket ederek sürdürülebilir gelişmeye katkı sağlamak, temel önceliklerimiz olmuştur. Büyüme Projelerinde Bilgi Teknolojileri Topluluk şirketlerinin coğrafi büyümesine paralel olarak, Bilgi Teknolojileri altyapı ve uygulama standartlarının yurt dışı yatırımlara yaygınlaştırılması ve entegrasyon süreci devam etmektedir. Bu kapsamda 2015 yılında öne çıkan yaygınlaştırma projeleri; Rusya yatırımlarında İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulaması; Bosna-Hersek ve Bulgaristan yatırımlarında Performans ve Kariyer Yönetimi Uygulaması; Richard Fritz bünyesindeki Slovakya (Malacky), Almanya (Besigheim ve Aurach) ve Macaristan (Aszod) fabrikalarının BT altyapısının düzenlenerek Şişecam ile entegrasyonu; Slovakya şirketinin Kurumsal Kaynak Planlama (ERP) süreçlerinin standardizasyonu; Bulgaristan’daki şirketlerin ayrıştırılması ve Şişecam Kimyasallar Grubu müşteri şikayetleri sürecinin Bosna-Hersek şirketine yaygınlaştırılması; Paşabahçe Milano Mağazası BT altyapı ve ERP kurulumu ile Cam Ev Eşyası Grubu’nun İtalya şirketinin yerel ERP kurulumu gerçekleştirilmiştir. Mevzuat ve Yasalara Uyum Topluluk şirketlerinin faaliyet gösterdiği ülkelerdeki kanun, tüzük, yönetmelik, tebliğ ve denetim gereklilikleri ile uyumlu BT altyapı ve hizmetleri sağlanmaktadır. BT Yönetişiminin bir parçası olarak süreçlerin, kullanılan uygulamaların ve sunulan hizmetlerin uyumluluğu sürekli olarak izlenmektedir. Şişecam’ın, yasal yükümlülükleri karşılayan, yönetilebilir riskler ve sürdürülebilir bir altyapı ile büyümesi kapsamında planlanan çalışmalar 2015 yılında da birinci öncelikle yürütülmüştür. Bu doğrultuda Türkiye’de E-fatura, E-defter, E-arşiv, Paşabahçe Mağazaları’nda ÖKC uygulamalarına geçiş, Sürekli Emisyon Ölçüm verilerinin Bakanlığın erişimine açılması, 5651 Sayılı Kanun’a uyum ve Rusya’da sözleşme yönetimi projeleri tamamlanarak hayata geçirilmiştir. Şişecam’da Dijital Dönüşüm Hızla Devam Ediyor Topluluk Şirketlerinin operasyonel mükemmellik, maliyet etkinliği ve kaynak verimliliği hedeflediği pazarlama, satış, tedarik zinciri, finans, kalite, üretim fonksiyonlarına katkı sağlayacak iyileştirme ve dijitalleştirme projeleri ile BT hizmetlerinin kapsamı, 2015 yılında daha da artırılarak geliştirilmiştir. • Satışta; Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) ve Müşteri Şikayetleri Yönetimi, • Tedarik zincirinde; Şişecam Cam Ambalaj Grubu Sevkıyat ve Talep Planlama, Şişecam Düzcam Grubu Talep ve Kapasite Planlama, Tedarikçi Değerlendirme, Şişecam Düzcam, Şişecam Cam Ambalaj ve Şişecam Kimyasallar Rampa Yönetimi, / 68 / 2015 FAaLİYET RAPORU / • Üretimde; Şişecam Cam Ev Eşyası üretim verilerinin videowall sistemler üzerinden izlenmesi, Ruscam baskı hatlarının barkod okuyuculu sistemler ile yönetilmesi ve Vertech üretim sistemlerinin BT altyapı ihtiyaçlarının karşılanması, • Finansta; Yasal ve yönetsel konsolidasyon, • Kalitede; Şişecam Cam Ambalaj Kalite Süreçleri, Şişecam Entegre Risk ve Uyumluluk, Şişecam Dış Ticaret A.Ş. ve ihracat yapan tüm şirketlerimiz için ISO-9001 sertifikalarını güncelleme ve ISO/IEC 27001:2013 belgelendirme hazırlığı, • Destek süreçlerinde; Şişecam Cam Ambalaj ve Türkiye Otocam Fabrikası işletme bakım yönetimi, Şişecam Cam Ev Eşyası ve Şişecam Cam Ambalaj yeni ürün geliştirme, ERP dışında yürüyen süreçler (gider onay, zimmet yönetimi, personel işe alım, BT sözleşme yönetimi, Cam Ev Eşyası Posuda prim uygulaması) ve Ruscam doküman yönetim süreçleri dijital dönüşümü, yıl içinde gerçekleştirilen ve Topluluğa yaygınlaştırılması hedeflenen önemli çalışmalardır. Dijital Stratejinin Dijital Varlıklara Yansıtılması 2015 yılı Şişecam’da dijitalleşme sürecinin daha etkin yürütüldüğü ve ivme kazandığı bir yıl olmuştur. Topluluk dijital varlıklarının Şişecam’ın kurumsal kimliği ile uyumlu, marka bilinirliğini artıran, müşteriye ve çalışana daha çok bilgi, deneyim ve self servis imkanı veren, yeni bilgi mimarisi ve içeriklerle zenginleştiren, profesyonel bir şekilde yönetişiminin yapılması temel hedefler olarak benimsenmiştir. Bu kapsamda öncelikle şirket içinde kullanılan Kurumsal Portal (Camport) yeni yüzü ve içerikleri ile kullanımına sunulmuştur. Daha renkli, daha dolu, daha interaktif içeriklerle çift yönlü bilgi akışını destekleyen, güncel trendler doğrultusunda geliştirilmiş, paylaşım ve etkileşimin ön planda tutulduğu kurumsal portal sitesi başarı ile hayata geçirilmiştir. Şişecam Dijital Stratejisi prensipleri çerçevesinde kurumsal web siteleri ve marka web sitelerinin de yenileme çalışmaları başlatılmıştır. Tüm fonksiyonları ile yenilenen web siteleri 2016 yılı içinde yayına alınacaktır. Kurumsal Kaynak Planlamadan Entegre İş Planlamaya Geçiş İş öncelikleri, strateji değişiklikleri, yeni fırsatlar, sinerji imkanları ve değişen riskler; ülkemizde ve ilişkili olduğumuz coğrafyalardaki ekonomik/politik değişiklikler nedeniyle hızla yükselen iş potansiyellerine ulaşmak için müşterilerin taleplerine hızla cevap verebilmeyi ve yeni ürün satış modelleri oluşturmayı gerektirmektedir. Kar oranlarını artırırken daha az riskle ilerleme stratejisi, Entegre İş Planlama Modeli’ne dönüşümü de zorunlu kılmaktadır. Topluluk Grup Şirketleri, yakın vadeli planlarında bu dönüşümü hedefleyen projelerini başlatmışlardır. 2015 yılında Şişecam Düzcam Grubu ve Cam Ev Eşyası Grubu’nun Entegre İş Planlama dönüşüm projeleri Bilgi Teknolojileri uzman kaynaklarının katılımı ile modellenmiş ve gerçekleştirilmek üzere yol haritalarında birincil öncelikle yerini almıştır. Şişecam Düzcam Grubu Entegre İş Planlama Modeli Temel Camlar S&OP Projesi 1. Faz’ı hayata geçirilerek 2016 planlamaları çalıştırılmaya başlanmıştır. Modele bağlı Kurumsal Kaynak Planlama uygulamasının revizyon ihtiyaçları da paralelde belirlenmiş ve 2016 yılı BT iş programına alınmıştır. Şişecam Cam Ev Eşyası Entegre İş Planlama Modeli’ne bağlı Kurumsal Kaynak Planlama uygulamasının revizyon ihtiyaçları belirlenmeye devam edilmektedir. Proje, 2016 yılı BT iş programı kapsamında gerçekleştirilecektir. Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) Kurumsallaşıyor Grupların müşterileri ile etkileşimini e-posta, mobil ortamlar, sosyal medya ve internet platformları üzerinden yapmasını sağlayarak, müşteri hayat döngüsünü tüm kanallarda tutarlı şekilde yönetmek, sürecin yarattığı faydayı yönetmek, kayıt altına almak, katkısını ölçmek ve iyileştirmek için Müşteri İlişkileri Yönetimini (CRM) modellemek ve hayata geçirmek amacıyla BT altyapı ve uygulama desteği sağlanmaktadır. 2015 yılında Paşabahçe Mağazaları CRM projesi tamamlanarak, mağazalardan ve çoklu iletişim kanallarından gelen verilerin toplanmasına ve analiz edilmesine başlanmıştır. Şişecam Düzcam Grubu’nun 2015 yılında tasarım modelini tamamladığı CRM projesi için BT proje yönetiminin desteği ile yazılım hazırlıkları tamamlanmış ve projenin 2016 yılında hayata geçirilmesi planlanmıştır. Hızlı ve Etkin Raporlama Geleneksel raporlama araçlarının yerine, karar vericilere ve diğer kullanıcılara çok boyutlu analiz imkanı sunan, self-servis iş zekası platformuna her yerden ve her cihazdan ulaşabileceği, daha görsel, interaktif, hızlı analiz ve hızlı sonuç imkanı sağlayan yeni bir raporlama platformu Topluluğun kullanımına sunulmuştur. Bu ortam sayesinde, minimum BT desteği ve kısa bir kullanıcı eğitimi ile veriye daha kolay ulaşma, derinlemesine analiz yapma, veriler arası ilişkiyi kurabilme ve analiz sonuçlarını daha görsel olarak ifade etme imkanları sunulmuştur. Topluluk şirketlerinin analiz ve raporlama ortamları kısa vadeli bir programla yeni ortama taşınacaktır. 2015 yılında öncelikle Entegre İş Planlama ve Pazarlama Dönüşüm Proje çıktıları, Otocam Üretim/ Randıman Takip Sistemi Raporları, CAG Üretim / Randıman / Duruş Raporları, Şişecam Cam Ambalaj Satış, Sevkıyat ve Stok Analizleri, Şişecam Kimyasallar Faaliyet Raporları, BT Yatırım Harcamaları ve Personel Giderlerinin Raporlanması gibi projeler bu ortama aktarılmıştır. 2016 yılında Grupların MIS projelerinin ve faaliyet raporlarının yeni ortamda tasarlanması ve geliştirilmesi hedeflenmiştir. Mobil Uygulamalar İşgücü verimliğini ve işe sağlanan katkısını artırmak, kurumsal verilere yerden ve zamandan bağımsız olarak erişmek ve süreçlere hız kazandırmak amacıyla Topluluğa sunulan yeni BT hizmetlerinin mobil ortamlarla desteklenmesi temel fonksiyon olarak benimsenmiştir. 2015 yılında bu amaçla mevcut İnsan Kaynakları uygulamalarından İzin Onay, Seyahat Onay, FM Onay uygulamalarının mobil ortama geçirilmesi; Personel İstek Formu ve Aday Onay, İzin Talep, Vekalet, Fazla Mesai Ön Onay uygulamalarının devreye alınması çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Mavi ve beyaz yakalı çalışanlar için Çalışan Profili, Bordro ve İzin bilgileri mobil cihazlardan izlenebilir hale getirilmiştir. Ayrıca, Satın Alma Talepleri ve İhale Onayları ile ilgili olarak kurumsal sistemlerinde yürütülmekte olan süreçlerin mobil ortama taşınması için geliştirmeler devam etmektedir. Mavi yakalı personel ile iletişim kanallarını çift yönlü olarak güçlendirmek, kurum içi paylaşımı artırmak ve iletişimin etkinliğini sağlamak amacıyla mavi yakalı çalışanlar için de @sisecam.com uzantılı e-posta hesapları tanımlanmıştır. Yeni Teknolojilerin Adaptasyonu Mavi yakalı çalışanların e-posta hesapları buluttan sunulan iletişim hizmet modeli kullanılarak hayata geçirilmiştir. Kurum bünyesinde kullanılmakta olan mobil cihazların kurumsal politikalara uygun olarak yönetilmesi ve kurum verilerine güvenli erişimin sağlanması amacıyla Mobil Cihaz Yönetim Ortamı kurulmuştur. Topluluk Kuruluşlarımızın İK, Mali İşler, Sipariş, Stok, Satış ve Dağıtım, Üretim, Bütçe gibi temel iş süreçlerinde kullanılan ERP verilerinin bulunduğu teknolojik ömrünü tamamlamış kritik veri depolama sistemi yerine, ERP ortamları için performans ve süreklilik açısından katma değerli teknolojik çözümlerin kullanılmasına karar verilmiştir. Birlikte çalışma ve işbirliği aracı olarak halen kullanılmakta olan sesli ve görüntülü iletişim ortamı, bilgisayar kullanıcısı tüm çalışanlarımıza yaygınlaştırılmıştır. / 69 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / KURUMSAL SOSYAL SORUMLULUK Faaliyet gösterdiği ülkelerde kurumsal vatandaşlık anlayışının gereği olarak topluma değer katma ve katkı sağlamaya yönelik çalışmalarını sürdüren Şişecam Topluluğu, sosyal sorumluluk projelerini çevre, spor, kültür – sanat ve eğitim alanlarında önceliklendirmektedir. KÜLTÜREL DEĞERLERE KATKI Eski Cam Eserler Koleksiyonu Şişecam’ın kültürel değerleri korumak amacıyla uzun ve titiz bir çalışma sonucu topladığı 520 eski cam eserden oluşan koleksiyonu, İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne kayıtlıdır. Koleksiyon, halen Şişecam’ın merkez binasının özel bir salonunda korunmakta ve sergilenmektedir. Ayrıca Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Cam Salonu, 1985 yılında Şişecam’ın desteğiyle ziyarete açılarak tarih severlerin hizmetine girmiştir. Tarih-Kültür-Cam Koleksiyonları Şişecam Topluluğu’nun kültürel mirası koruma ve gelecek kuşaklara aktarma misyonu kapsamında, Anadolu’daki tarih ve kültür birikiminin cama yansıtıldığı Tarih-Kültür-Cam Koleksiyonları’nın ilki 1999 yılında Paşabahçe Mağazaları’nda yerini almıştır. Her biri sınırlı sayıda üretilen koleksiyon ürünlerinden bugüne kadar 500’e yakın farklı ürün geliştirilmiştir. Osmanlı, Camda Mavi Beyaz, Camda Sanatlı Yazı, Mineli Camlar, Mozaik, Anadolu Medeniyetleri, 7, Aşure, İstanbul, Kristalin Çiniler, Konuşan Paralar/Sikkeler ve Zevk-i Selim olmak üzere bugüne kadar toplam 12 koleksiyon hayata geçirilmiştir. Serçe Limanı Cam Batığı Belgeseli Şişecam Topluluğu’nun sürdürülebilir büyüme vizyonu ve çevresel değerlere verdiği önem çerçevesinde, su altı arkeolojisi ile cam / 70 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanunu çerçevesinde, Denizli Cam Fabrikası’nda 1990 yılından bu yana üç yıllık çıraklık eğitimi verilmektedir. Halen 123 öğrencinin eğitim gördüğü Fabrikada, ustaçırak geleneğine göre yetiştirilen 16-21 yaş arasındaki gençler kalfa ve ustalardan teorik ve pratik bilgiler almaktadır. Mersin Valiliği tarafından yürütülen “Mesleki Eğitimi Geliştirme Projesi”ne destek veren Şişecam, daha fazla gencin meslek sahibi olmasına katkıda bulunmak amacıyla Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nde (MTOSB) 24 dersliği ve 1 atölyesi bulunan Endüstri Meslek Lisesi binasını yaptırmış ve Milli Eğitim Bakanlığı’na bağışlamıştır. Okulda 2014 - 2015 Eğitim Yılı itibarıyla 418 öğrenci eğitim ve öğrenim görmektedir. ÇEVRESEL DEĞERLERE KATKI Ağaçlandırma Şişecam Topluluğu’na ait tüm tesislerin sınırları içerisinde ortalama 5 ila 10 dönümlük alan ağaçlandırmaya ayrılarak, faaliyet gösterilen bölgelerde Şişecam Hatıra Ormanları oluşturulmaktadır. Bu kapsamda Camiş Madencilik A.Ş., ocak ve tesislerinin bulunduğu Yalıköy bölgesinde 2000 yılında başlattığı ağaçlandırma çalışmalarıyla bugün 368 dönüme ulaşan Şişecam Hatıra Ormanı’na sahiptir. Soda Sanayii A.Ş.’nin 2006 yılında Mersin bölgesinde başlattığı ağaç dikme etkinlikleri, orman alanlarının saptanması ve ağaçlandırılması amacıyla her yıl geleneksel olarak gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda yürütülen çalışmalar sonucunda, çalışan ve emeklilerden oluşan ailelerce 2015 yılında yaklaşık 3.000 adet fidan dikilmiştir. üretimi ve geri dönüşümü açısından kritik bulgular içeren “Cam Yeniden Cam” belgeseli, Serçe Limanı Cam Batığı’nın keşfediliş öyküsünü anlatmaktadır. 35 yıl önce Marmaris Serçe Limanı’nda, su altı arkeolojisinin babası olarak anılan Prof. Dr. George Bass önderliğindeki Türk ve Amerikalı ekip tarafından çıkarılan Serçe Limanı Batığı’nda cam eşyaların yanı sıra 2 ton cam külçe ve 1 ton civarında kırık cam bulunmuştur. Dünyada Cam Batığı olarak bilinen gemi, gerek kargosu gerekse de gövdesinin önemli bir kısmının bozulmadan günümüze ulaşması nedeniyle, dünyanın en önemli batıklarından biri olarak kabul görmektedir. Batık gemi ve kargosu 1985 yılından beri Şişecam’ın himayesinde Bodrum Su altı Arkeoloji müzesinde sergilenmektedir. “Cam Yeniden Cam” belgeseli ile Cam Batığı’nın hikayesi ve camın sonsuz geri dönüşebilme özelliği daha geniş kitlelere ulaşmaktadır. Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş., Cankurtaran bölgesinde başlattığı fidan dikme çalışmalarıyla bugün 3 dönümlük bir alanda, gelişmiş ağaçlarıyla mini bir orman oluşturmuştur. Ayrıca, yaklaşık %50’si yeşil alan olan fabrika alanında dikili 6.500 civarında ağaç ve fidan bulunmaktadır. Kazanlı Deniz Kaplumbağalarının Popülasyonunun Korunması Projesi Mersin ili yakınlarındaki Kazanlı sahili, nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağalarının Türkiye’de bulunan az sayıdaki yumurtlama alanlarından biridir. Soda Sanayi A.Ş. tarafından 2007 yılından bu yana sürdürülen “Kazanlı Deniz Kaplumbağaları Projesi” kapsamında, nesli tehlikede olan “Caretta Caretta” ve “Chelonia Mydas” kaplumbağalarının yuva alanlarının korunması sağlanmaktadır. Bunun yanı sıra yürütülen bilinçlendirme çalışmaları yoluyla bölge halkının konuyla ilgili bilgilendirilmesi ve nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağalarının ekoturizm yoluyla bölgedeki sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik yaşama yarar sağlaması amaçlanmaktadır. Şişecam, çalışanlarına ve çalışanlarının öğrenim gören çocuklarına Eğitim Teşvik Bursu vermektedir. Bu kapsamda, 2015 yılında 3.709.297 TL burs verilmiştir. Kazanlı Deniz Kaplumbağaları Projesi’ne en önemli katkı genç gönüllüler ve Mersin Üniversitesi Biyoloji bölümü öğrencileri tarafından sağlanmaktadır. Projenin hazırlanmasında görev alan genç gönüllülerin yanı sıra, toplantılar organize edilerek yeni gönüllülerin çalışmaya aktif katılımı teşvik edilmektedir. Projede 2015 yılında, deniz kaplumbağası toplam yuva sayısındaki istikrarlı artış devam etmiştir. Şişecam Kuruluşları Trakya Bölgesi Cam Sanayii Lojmanları içerisinde yer alan 5 derslikli 60. Yıl İlkokulu’nda, 2014-2015 öğretim yılında 75 öğrencinin servis ve öğlen yemeği ihtiyaçları Trakya Fabrikası tarafından karşılanmıştır. Soda Sanayii A.Ş. çalışanlarının katılımı ve Mersin Üniversitesi işbirliğiyle 9 Mayıs 2015 tarihinde düzenlenen Kazanlı Sahili Bahar Temizliği etkinliğinde, kaplumbağaların yaşam alanları 350 gönüllü tarafından temizlenmiştir. EĞİTİM VE ÖĞRETİME KATKI / 71 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Cam Yeniden Cam Projesi Şişecam Cam Ambalaj tarafından ÇEVKO Vakfı ve yerel yönetimlerle yapılan işbirliğiyle 2011 yılından bu yana sürdürülen “Cam Yeniden Cam” Projesi, Türkiye’nin en kapsamlı sürdürülebilirlik ve sosyal sorumluluk projelerinden biridir. Toplumsal bir davranış değişikliği yaratarak geri dönüşüm toplumuna geçişe destek olmayı amaçlayan proje üç temel hedef doğrultusunda yürütülmektedir: • Cam ambalaj geri dönüşümü konusunda farkındalık yaratılması ve toplumun bilinçlendirilmesi, • Cam ambalaj atıklarının toplama altyapısının geliştirilmesi, • Cam ambalaj atıklarının toplanarak işlendiği tesislerin modernize edilmesi ve evsel atıklara karışan cam ambalaj atıklarının düzenli depolama öncesinde ayrıştırılması. Proje kapsamında, 2011-2015 döneminde 203 bin ilköğretim öğrencisine geri dönüşüm konusunda eğitimler verilmiş, 12.900 kumbara hibe edilmiş, 578.400 ton cam ambalaj atığının geri dönüşümü sağlanmıştır. Böylece 208 bin otomobilin trafikten çekilmesine eşdeğer karbon emisyonu önlenmiş, geri dönüşüm sayesinde elde edilen enerji tasarrufu, 24 bin konutun ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılayacak seviyeye ulaşmıştır. Ayrıca 21 ilde toplam 134 ilçe belediyesiyle işbirliği yapılarak, toplumda bilinç oluşturulması, toplama altyapısının geliştirilmesi ve cam geri dönüşüm tesislerinin modernize edilmesi konularında destek sağlanmıştır. Çalışılan belediyelerin sınırları içerisinde yer alan ve cam tüketiminin yoğun olduğu restoran ve otellerde kullanılmak üzere cam kırma makineleri yaptırılmış olup, makineler talep edilen tüketim noktalarına verilmiştir. Yıl içerisinde, çeşitli illerdeki AVM, cadde ve meydanlarda hediyelerin dağıtıldığı etkinlikler gerçekleştirilerek geri dönüşüm bilincinin artırılması hedeflenmiştir. “Cam Yeniden Cam” projesinin bir diğer ayağını da Otel, Restoran ve Cafe’leri hedefleyen HORECA çalışması oluşturmaktadır. Karşıyaka, Ataşehir, Kadıköy, Bağcılar ve Pendik Belediyeleri ile yapılan işbirliği neticesinde, söz konusu belediyelerin tebligat yoluyla kendi sınırları içerisindeki işletme ve alışveriş merkezlerine camın ayrı olarak kaynağında toplanması zorunluluğu getirmesi sağlanmıştır. HORECA çalışmasına ek olarak büyük sitelere yönelik özel bir çalışma da başlatılmış ve camın evsel atıklardan ayrı toplanması için bir sistem oluşturulmuştur. Yoğun cam ambalaj atığı üretim potansiyeline sahip olan yerlerdeki işletmeleri geri dönüşüm konusunda teşvik etmek üzere Şişecam, yine belediye ve toplama firmasının işbirliği ile “Cam Dostu İşletme” uygulamasına başlamıştır. Bu uygulama ile cam ambalajların ayrı toplanmasını başarıyla yaptığı tespit edilen işletmelere, Şişecam tarafından “Cam Dostu İşletme” unvanı verilmektedir. / 72 / 2015 FAaLİYET RAPORU / SPORA KATKI Şişecam Çayırova Spor Kulübü Şişecam tarafından Çayırova Yelken İhtisas Spor Kulübü Derneği adı altında kurulan Çayırova Spor Kulübü, gençleri spora yönlendirmek, spor terbiyesi ile beden ve ahlaki kabiliyetlerinin gelişimine katkıda bulunmak amacıyla 1982 yılında Çayırova Sosyal Tesisleri’nde faaliyetlerine başlamış ve 1984 yılında Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü nezdinde federe kulüp statüsünü elde etmiştir. Bugün yaklaşık 100 kişilik sporcu ve yönetici kadrosuyla yelken, kürek ve kano dalında genç sporcular yetiştirerek ülke sporuna katkı sağlayan Kulüp, 2015 yılında Kürek Şubesi ile Milli Takıma 5 sporcu ve 1 antrenör vermiştir. 2015 yılında katıldıkları uluslararası yarışmalarda başarılı sonuçlar elde eden kulüp sporcuları, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Dünya Gençler Kürek Şampiyonası’nda Türkiye tarihinde bir ilki gerçekleştirerek bronz madalyayı ülkemize getirmişlerdir. Kürek takımı aynı zamanda Romanya’da düzenlenen Gençler Balkan Şampiyonası’nda 4 altın, 1 gümüş ve 3 bronz madalyanın sahibi olmuş, Türkiye Şampiyonası’nda ise 3 altın, 3 gümüş ve 2 bronz madalya kazanmıştır. Yelken Şubesi de 2015’te başarılı sonuçlar elde etmiştir. 2015 sezonunda Türkiye Yelken Federasyonu programında yer alan 11 bölgesel ve 11 ulusal olmak üzere toplam 22 yarışa katılan kulüp sporcuları, bölgesel yarışların çoğunda madalya kazanmış ve Türkiye Pirat Ligi’nde elde ettikleri sonuçlarla 2016 yılında Macaristan’da yapılacak olan Gençler Avrupa Şampiyonası’na katılmaya hak kazanmışlardır. Şişecam Çayırova Spor Kulübü Kano Şubesi de, 2015 yılında katıldığı ulusal ve uluslararası yarışmalarda elde ettiği derecelerle başarılı bir sezonu geride bırakmıştır. Uluslararası Uzun Mesafe Açık Durgunsu Kano Yarışları’nda takım olarak genç erkek ve bayanlarda ikincilik kupasını almış, Ağustos ayındaki Durgunsu Kano Türkiye Şampiyonası’nda 200, 500 ve 1000 metrelerde 3 birincilik, 8 ikincilik, 4 üçüncülük alarak genel klasmanda gençler ve bayanlarda üçüncü olmuştur. Ekim ayındaki Deniz Kanosu Türkiye Şampiyonası’nda ise tüm kategorilerde birincilik madalyası alan kulüp sporcuları, genel sıralamada tüm kulüpleri geride bırakarak birincilik kupasını kazanmıştır. / 73 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / RİSK YÖNETİMİ VE İÇ DENETİM FAALİYETLERİ Yoğun bir iç ve dış rekabet ortamında faaliyet gösteren Şişecam Topluluğu, paydaşlarına yeterli düzeyde risk güvencesi sağlayabilmek için etkin risk yönetimi ve iç denetim süreçleri uygulamaktadır. 2 008 yılında başlayan ve etkisini günümüzde de sürdürmekte olan finansal kriz, yoğunlaşan devletlerarası çıkar çatışmaları, jeopolitik faktörlerin tetiklediği güvenlik sorunları, Dördüncü Endüstri Devrimi olarak da adlandırılmakta olan teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin iş yapış şekillerinde meydana getirdiği değişim ve iklim değişikliğinin dramatik sonuçları dünyayı, geçmişten farklı siyasi, ekonomik ve çevresel riskler barındıran bir yer haline getirmiştir. Küresel risklerin kişilerin, şirketlerin ve devletlerin hayatını yeni ve alışılmadık şekillerde etkilemeye başlıyor olması, tüm dünyada risklere bakış açısını farklılaştırmış ve bir disiplin olarak risk yönetiminin önemini büyük ölçüde artırmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, 2015 yılı boyunca risk yönetimi ve iç denetim süreçlerinin etkinliği sürekli olarak gözden geçirilmiş, kurumsal yönetimin önemli unsurlarını oluşturan söz konusu iki fonksiyon yüksek bir konsantrasyon ile yönetilmiştir. Bu yapı kapsamında, Topluluğumuz mevcut ve potansiyel riskleri proaktif bir yaklaşımla ele almakta ve denetim faaliyetlerini risk odaklı bakış açısı ile sürdürmektedir. Şişecam Topluluğu’nda risk yönetimi ve iç denetim faaliyetleri, Ana Şirket bünyesinde yapılandırılmıştır. Faaliyetler, Topluluğun temel iş alanlarını yöneten Grup Başkanlıkları ile koordinasyon içerisinde, Ana Şirket Yönetim Kurulu’na bağlı olarak yürütülmekte, halka açık şirketlerimiz bünyesinde yapılandırılan “Riskin Erken Saptanması Komitesi”, “Denetimden Sorumlu Komite” ve “Kurumsal Yönetim Komitesi” ile yapılan düzenli ve planlı toplantıların sonuçları Yönetim Kurullarına mevzuata uygun şekilde raporlanmaktadır. Kurumsal bir yapının tesis edilmesi, paydaşlara gereken güvencenin sağlanması, Topluluğun maddi ve maddi olmayan varlıklarının, kaynaklarının ve çevrenin korunması, belirsizliklerden kaynaklanan kayıpların en aza indirilmesi ve olası fırsatlardan en fazla faydanın sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar esnasında, iç denetim ve risk yönetimi fonksiyonlarının birbirleri ile olan iletişimi en üst seviyede tutulmakta ve karar verme sürecinin desteklenmesi ve yönetim etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir. Şişecam Topluluğu’nda Risk Yönetimi Şişecam Topluluğu’nda risk yönetimi faaliyetleri kurumsal risk yönetimi prensipleri esas alınarak sürdürülmekte, bütünsel ve proaktif bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Topluluk, gerek küresel gelişmelerin yarattığı belirsizlikleri daha etkin yönetebilmek, gerekse söz konusu koşulların sonuçlarından birisi olarak ortaya çıkan keskin iç ve dış rekabet ortamında paydaşlarına sağladığı risk güvencesini artırabilmek amacıyla, 2015 yılında yoğun bir şekilde risk yönetimi süreçlerinin etkinliğini artırmaya odaklanmış, insan kaynağı ve teknoloji yatırımları gerçekleştirmiştir. Bu doğrultuda, uzun yıllardır merkezi olarak sürdürülen risk yönetimi fonksiyonu, mikro ve lokal risklere de odaklanmayı sağlayacak şekilde revize edilmiş, “MicroSCope” olarak adlandırılan entegre risk yönetimi platformu çerçevesinde bu odaklanmayı hayata geçirecek teknolojik destek temin edilmiştir. Böylelikle 13 ayrı ülkede yer alan 44 üretim tesisinin Genel Müdürlük ile bağlantısını sağlayacak olan altyapı kurgulanmıştır. Organizasyonel olarak Ana Şirket bünyesinde yapılandırılmış olan risk yönetimi fonksiyonunun faaliyetleri yasal gerekliliklere mutlak uyum dahilinde gerçekleştirilmektedir. Belirlenen, önceliklendirilen ve risk iştahı doğrultusunda eylem planlarına bağlanan risklerin yönetimi için önceki yıllarda olduğu gibi Topluluğun temel iş alanlarını yöneten Grup Başkanlıkları ile koordinasyon içerisinde çalışılmakta, sürecin sağlıklı izlemesini sağlayacak olan raporlamalar da yine mevzuata uygun şekilde sürdürülmektedir. Şişecam Topluluğu’nda İç Denetim Topluluğumuzda uzun yıllardır sürdürülen iç denetim faaliyetlerinin amacı, Topluluk şirketlerinin sağlıklı bir şekilde gelişmesine ve uygulamada birlik ve beraberliğin sağlanmasına yardımcı olmak, faaliyetlerin iç ve dış mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesini ve düzeltici tedbirlerin zamanında alınmasını sağlamaktır. Anılan amaç doğrultusunda, Topluluğun yurt içi ve yurt dışı kuruluşları bünyesinde süreklilik arz edecek şekilde denetim çalışmaları yapılmaktadır. İç denetim çalışmaları Yönetim Kurulu tarafından onaylanan dönemsel denetim programları kapsamında yürütülmektedir. Denetim programları oluşturulurken risk yönetimi çalışmalarından elde edilen sonuçlardan da faydalanılmakta, diğer bir deyişle “risk odaklı denetim” uygulamaları hayata geçirilmektedir. / 74 / 2015 FAaLİYET RAPORU / TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş. 1 OCAK - 31 ARALIK 2015 HESAP DÖNEMİNE AİT KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR VE BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU KONSOLİDE FİNANSAL TABLOLAR HAKKINDA BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu’na Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Rapor 1. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Topluluk” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihli konsolide finansal durum tablosu ile aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait; konsolide kar veya zarar tablosu, konsolide diğer kapsamlı gelir tablosu, konsolide özkaynak değişim tablosu ve konsolide nakit akış tablosu ile önemli muhasebe politikalarını özetleyen dipnotlar ve diğer açıklayıcı notlardan oluşan ilişikteki konsolide finansal tablolarını denetlemiş bulunuyoruz. Yönetiminin Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Sorumluluğu 2. Topluluk yönetimi; konsolide finansal tabloların Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak hazırlanmasından, gerçeğe uygun bir biçimde sunumundan ve hata veya hile kaynaklı önemli yanlışlık içermeyen konsolide finansal tabloların hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu 3. Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu konsolide finansal tablolar hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına ve Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartlarının bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartlarına uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, konsolide finansal tabloların önemli yanlışlık içerip içermediğine dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, konsolide finansal tablolardaki tutar ve açıklamalar hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, konsolide finansal tablolardaki hata veya hile kaynaklı “önemli yanlışlık” risklerinin değerlendirilmesi de dahil, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetçi risk değerlendirmelerini yaparken, şartlara uygun denetim prosedürlerini tasarlamak amacıyla, işletmenin konsolide finansal tablolarının hazırlanması ve gerçeğe uygun sunumuyla ilgili iç kontrolü değerlendirir, ancak bu değerlendirme, işletmenin iç kontrolünün etkinliğine ilişkin bir görüş verme amacı taşımaz. Bağımsız denetim, bir bütün olarak konsolide finansal tabloların sunumunun değerlendirilmesinin yanı sıra, Topluluk yönetimi tarafından kullanılan muhasebe politikalarının uygunluğunun ve yapılan muhasebe tahminlerinin makul olup olmadığının değerlendirilmesini de içerir. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. / 76 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Görüş 4. Görüşümüze göre, konsolide finansal tablolar, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin ve bağlı ortaklıklarının 31 Aralık 2015 tarihi itibariyle finansal durumunu ve aynı tarihte sona eren hesap dönemine ait finansal performansını ve nakit akışlarını, Türkiye Muhasebe Standartları’na uygun olarak tüm önemli yönleriyle gerçeğe uygun bir biçimde sunmaktadır. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler 5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 398’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca düzenlenen Riskin Erken Saptanması Sistemi ve Komitesi Hakkında Denetçi Raporu 3 Mart 2016 tarihinde Şirket’in Yönetim Kurulu’na sunulmuştur. 6. TTK’nın 402. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, Şirket’in 1 Ocak - 31 Aralık 2015 hesap döneminde defter tutma düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır. 7. TTK’nın 402. Maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve istenen belgeleri vermiştir. Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers Cihan Harman, SMMM Sorumlu Denetçi İstanbul, 3 Mart 2016 / 77 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 Tarihleri İtibarıyla Konsolide Finansal Durum Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları VARLIKLAR Dönen Varlıklar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 6.569.648.490 5.656.766.119 Nakit ve Nakit Benzerleri 6 3.144.342.101 2.775.445.357 Finansal Yatırımlar 7 2.634.402 721.100 10,37 1.404.874.592 1.149.167.138 − İlişkili Taraflardan Ticari Alacaklar 37 15.460.616 13.169.905 − İlişkili Olmayan Taraflardan Ticari Alacaklar 10 1.389.413.976 1.135.997.233 11,37 30.671.614 25.324.436 37 3.545.561 7.626.686 − İlişkili Olmayan Taraflardan Diğer Alacaklar 11 27.126.053 17.697.750 Türev Araçlar 12 89.509.896 84.341.541 Stoklar 13 1.669.185.184 1.421.943.738 Peşin Ödenmiş Giderler 14 85.265.922 64.776.890 Cari Dönem Vergisiyle İlgili Varlıklar 35 11.664.753 7.773.601 Diğer Dönen Varlıklar 26 131.296.178 120.618.783 6.569.444.642 5.650.112.584 203.848 6.653.535 9.093.214.448 6.693.020.770 Ticari Alacaklar Diğer Alacaklar − İlişkili Taraflardan Diğer Alacaklar Ara Toplam Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar 34 Duran Varlıklar Finansal Yatırımlar 7 79.408.878 82.490.121 Diğer Alacaklar 11 40.027.518 17.261.178 Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımlar 16 562.724.279 490.269.920 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 17 534.318.624 426.298.791 Maddi Duran Varlıklar 18 7.347.837.880 5.207.158.718 19,20 130.499.614 105.608.660 − Şerefiye 20 32.197.437 29.057.791 − Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 19 98.302.177 76.550.869 Peşin Ödenmiş Giderler 14 136.720.703 102.421.821 Ertelenmiş Vergi Varlığı 35 233.497.108 235.476.857 Diğer Duran Varlıklar 26 28.179.844 26.034.704 15.662.862.938 12.349.786.889 Maddi Olmayan Duran Varlıklar TOPLAM VARLIKLAR Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 78 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 Tarihleri İtibarıyla Konsolide Finansal Durum Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları YÜKÜMLÜLÜKLER 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.311.113.064 1.901.844.461 658.119.434 576.464.776 8 582.730.322 377.546.646 10,37 755.880.423 657.733.829 Kısa Vadeli Yükümlülükler Kısa Vadeli Borçlanmalar 8 Uzun Vadeli Borçlanmaların Kısa Vadeli Kısımları Ticari Borçlar − İlişkili Taraflara Ticari Borçlar 37 57.994.292 50.555.903 − İlişkili Olmayan Taraflara Ticari Borçlar 10 697.886.131 607.177.926 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kapsamında Borçlar 24 22.114.028 21.637.908 11,37 44.687.752 19.653.050 37 3.642.577 4.525.328 − İlişkili Olmayan Taraflara Diğer Borçlar 11 41.045.175 15.127.722 Türev Araçlar 12 1.557.339 - Diğer Borçlar − İlişkili Taraflara Diğer Borçlar Ertelenmiş Gelirler 14 89.758.933 64.152.597 Dönem Karı Vergi Yükümlülüğü 35 25.839.649 49.754.910 22,24 52.736.477 61.243.536 24 9.992.796 10.035.921 Kısa Vadeli Karşılıklar − Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Karşılıklar − Diğer Kısa Vadeli Karşılıklar 22 42.743.681 51.207.615 Diğer Kısa Vadeli Yükümlülükler 26 77.688.707 73.657.209 3.849.213.549 3.208.682.863 8 3.373.302.917 2.889.394.544 Uzun Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Borçlanmalar Diğer Borçlar 11 58.349.795 1.008.467 Ertelenmiş Gelirler 14 51.834.910 43.045.742 Çalışanlara Sağlanan Faydalara İlişkin Uzun Vadeli Karşılıklar 24 261.989.161 244.269.164 Ertelenmiş Vergi Yükümlülüğü 35 103.736.766 30.964.946 ÖZKAYNAKLAR 27 9.502.536.325 7.239.259.565 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 27 7.466.335.836 5.692.444.484 1.900.000.000 1.700.000.000 241.425.784 241.425.784 527.051 527.051 1.640.971.007 358.303.237 1.641.917.323 365.747.752 (946.316) (7.444.515) 106.972.504 (21.156.777) − Yabancı Para Çevirim Farkları 115.048.155 (27.553.722) − Riskten Korunma Kazanç/(Kayıpları) (8.148.982) 6.312.839 Sermaye Sermaye Düzeltmesi Farkları Paylara İlişkin Primler Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler − Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları − Kıdem Tazminatı Karşılığı Aktüeryal Kayıp/(Kazanç) Fonu Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler veya Giderler − Finansal Varlık Değer Artış Fonu Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Geçmiş Yıllar Karları Net Dönem Karı Kontrol Gücü Olmayan Paylar 27 TOPLAM KAYNAKLAR Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 79 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 73.331 84.106 80.717.155 70.442.411 2.772.959.150 2.929.708.408 722.763.185 413.194.370 2.036.200.489 1.546.815.081 15.662.862.938 12.349.786.889 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Kar veya Zarar Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Hasılat 28 7.415.128.590 6.875.894.376 Satışların Maliyeti (-) 28 (5.236.172.104) (5.003.480.957) 2.178.956.486 1.872.413.419 Ticari Faaliyetlerden Brüt Kar Genel Yönetim Giderleri (-) 29,30 (691.048.377) (643.555.890) Pazarlama Giderleri (-) 29,30 (757.874.683) (631.317.836) Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) 29,30 (63.243.943) (42.957.453) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 31 471.871.795 279.668.961 Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler (-) 31 (322.895.795) (245.727.879) Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 16 64.634.209 64.944.604 880.399.692 653.467.926 Esas Faaliyet Karı Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler 32 193.949.918 32.840.831 Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-) 32 (48.125.101) (9.651.200) 1.026.224.509 676.657.557 Finansman Gideri Öncesi Faaliyet Karı Finansman Gelirleri 33 1.588.443.745 1.362.117.978 Finansman Giderleri (-) 33 (1.715.085.365) (1.544.314.741) Sürdürülen Faaliyetler Vergi Öncesi Kar 899.582.889 494.460.794 Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gideri/Geliri (94.716.442) (74.684.199) − Dönem Vergi Gideri (-) 35 (180.429.041) (170.656.926) − Ertelenmiş Vergi Geliri 35 85.712.599 95.972.727 804.866.447 419.776.595 Dönem Karı Dönem Karının Dağılımı − Kontrol Gücü Olmayan Paylar 27 82.103.262 6.582.225 − Ana Ortaklık Payları 27 722.763.185 413.194.370 Pay Başına Kazanç 36 0,3804 0,2175 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 80 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Diğer Kapsamlı Gelir Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) Dipnot Referansları 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 27 804.866.447 419.776.595 27 1.601.083.387 16.908.720 1.746.700.056 - 10.030.583 21.001.730 2.757.397 107.336 (158.404.649) (4.200.346) 89.736.147 (153.390.845) 115.690.261 (170.200.762) (11.345) 23.387 (32.429.170) 20.984.623 6.486.401 (4.198.093) Diğer Kapsamlı Gelir/(Gider) 1.690.819.534 (136.482.125) Toplam Kapsamlı Gelir 2.495.685.981 283.294.470 362.163.266 179.603.987 2.133.522.715 103.690.483 1,1229 0,0546 Dönem Karı Diğer Kapsamlı Gelirler: Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacaklar Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları Tanımlanmış Fayda Planları Yeniden Ölçüm Kazançları/Kayıpları Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Diğer Kapsamlı Gelirlerinden Kar/Zararda Sınıflandırılmayacak Paylar Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacaklar 27 Yabancı Para Çevirim Farkları Satılmaya Hazır Finansal Varlıkların Yeniden Değerleme Kazanç/(Kayıpları) Nakit Akış Riskinden Korunma Kazanç/(Kayıpları) Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri) Toplam Kapsamlı Gelirin Dağılımı − Kontrol Gücü Olmayan Paylar − Ana Ortaklık Payları Pay Başına Kazanç 36 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 81 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / / 82 / 2015 FAaLİYET RAPORU / - - 241.425.784 - - - 1.700.000.000 Bağlı ortaklık satım etkisi Bağlı ortaklıklarda kontrol kaybı ile sonuçlanmayan pay oranı değişikliklerine bağlı artış/(azalış) Kontrol gücü olmayan pay sahipleri İle yapılan işlemler Özkaynak değişim tablosuyla ilgili açıklamalar Dipnot 27’de sunulmuştur. 31 Aralık 2014 itibarıyla bakiye - - - Temettüler Sermaye artırımları - - 129.000.000 - 1.571.000.000 - 241.425.784 Sermaye - Toplam kapsamlı gelir Transfer 1 Ocak 2014 itibarıyla bakiye Sermaye Düzeltme Farkları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 527.051 - - - - - - - 527.051 Pay İhraç Primleri 365.747.752 - - - - - (3.378) - 365.751.130 Yeniden Değerlenme Kazançları (7.444.515) - - 143.043 - - 14.505.243 - (22.092.801) Diğer Kazanç/ Kayıplar (27.553.722) - - - - - (330.802.828) - 303.249.106 Yabancı Para Çevirim Farkları 6.396.945 - - - - - 6.796.497 - (399.552) 70.442.411 - - - - - - 9.544.903 60.897.508 Kardan Diğer Ayrılan Kazanç Kısıtlanmış Kayıplar Yedekler Kar veya Zararda Yeniden Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler Diğer Kapsamlı Gelirler Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. - - - - - - - - - Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Özkaynaklar Değişim Tabloları Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 2.929.708.408 325.394.824 (160.111.836) (143.043) (71.000.000) (129.000.000) 579 422.317.602 2.542.250.282 Geçmiş Yıllar Karları 413.194.370 - - - - - 413.194.370 (431.862.505) 431.862.505 Net Dönem Karı Birikmiş Karlar 5.692.444.484 325.394.824 (160.111.836) - (71.000.000) - 103.690.483 - 5.494.471.013 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 1.546.815.081 82.102.676 160.111.836 9.398.978 (20.469.494) 15.236.844 179.603.987 - 1.120.830.254 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 7.239.259.565 407.497.500 - 9.398.978 (91.469.494) 15.236.844 283.294.470 - 6.615.301.267 Toplam Özkaynaklar / 83 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / - - - 241.425.784 200.000.000 - - - 1.900.000.000 Temettüler Bağlı ortaklıklarda kontrol kaybı ile sonuçlanmayan pay oranı değişikliklerine bağlı artış/(azalış) Kontrol gücü olmayan pay sahipleri İle yapılan işlemler Özkaynak değişim tablosuyla ilgili açıklamalar Dipnot 27’de sunulmuştur. 31 Aralık 2015 itibarıyla bakiye - - - Toplam kapsamlı gelir Sermaye artırımları - 1.700.000.000 - 241.425.784 Sermaye Transfer 1 Ocak 2015 itibarıyla bakiye Sermaye Düzeltme Farkları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) - (4.208) - - 1.276.173.779 - 365.747.752 527.051 1.641.917.323 - - - - - - 527.051 Pay İhraç Primleri Yeniden Değerlenme Kazançları (946.316) - 41.729 - - 6.456.470 - (7.444.515) Diğer Kazanç/ Kayıplar Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler - 6.396.945 115.048.155 - - - - (8.075.651) - - - - 142.601.877 (14.472.596) - (27.553.722) Yabancı Para Çevirim Farkları 80.717.155 - - - - - 10.274.744 70.442.411 Kardan Diğer Ayrılan Kazanç Kısıtlanmış Kayıplar Yedekler Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelirler Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. - - - - - - - - Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi (-) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Özkaynaklar Değişim Tabloları Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 2.772.959.150 58.889.777 (328.558.661) (90.000.000) (200.000.000) - 402.919.626 2.929.708.408 Geçmiş Yıllar Karları 722.763.185 - - - - 722.763.185 (413.194.370) 413.194.370 Net Dönem Karı Birikmiş Karlar 7.466.335.836 58.889.777 (328.521.140) (90.000.000) - 2.133.522.715 - 5.692.444.484 Ana Ortaklığa Ait Özkaynaklar 2.036.200.489 (189.642.532) 328.521.140 (20.617.298) 8.960.832 362.163.266 - 1.546.815.081 Kontrol Gücü Olmayan Paylar 9.502.536.325 (130.752.755) - (110.617.298) 8.960.832 2.495.685.981 - 7.239.259.565 Toplam Özkaynaklar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Nakit Akış Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 822.642.862 767.920.660 804.866.447 419.776.595 814.292.992 946.361.392 18,19 738.188.919 687.882.606 10,11,13,18,26 62.653.310 18.834.887 22,24 61.528.773 48.554.264 8,31,33,37 156.015.889 94.447.833 31,33 (120.989.622) 111.340.736 − İştiraklerin dağıtılmamış karları ile ilgili düzeltmeler 16 (64.634.209) (64.944.604) − Vergi gideri/geliri ile ilgili düzeltmeler Dipnot Referansları A. İŞLETME FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI Dönem karı 27 Dönem net karı mutabakatı ile ilgili düzeltmeler − Amortisman ve itfa giderleriyle ilgili düzeltmeler − Değer düşüklüğü/iptali ile ilgili düzeltmeler − Karşılıklar ile ilgili düzeltmeler − Faiz gelirleri ve giderleri ile ilgili düzeltmeler − Gerçekleşmemiş yabancı para çevirim farkları ile ilgili düzeltmeler 35 94.716.442 74.684.199 − Duran varlıkların elden çıkarılmasından kaynaklanan kayıp/ kazançlar ile ilgili düzeltmeler 31,32 (72.070.572) (11.054.211) − Bağlı ortaklık satış karı 27,32 - (5.409.519) − Temettü gelirleri 32 (1.611.440) (11.440) − Diğer çeşitli gelir tahakkuklarındaki değişim 26 (39.504.498) (7.963.359) (312.153.822) (218.201.636) 13,27 (253.950.108) (188.356.842) 10,27,37,31 (182.079.137) (5.375.283) 11,16,37,31 (11.647.312) 47.197.498 10,27,31 82.869.735 (18.978.564) 11,14,26,27,37 25.716.680 (2.188.000) 14,26,27 17.754.548 (53.860.404) − Alım satım amaçlı elde bulundurulan sözleşmelerle ilgili nakit girişi 12,33 8.229.407 - − Satış amaçlı duran varlık satışından kaynaklanan nakit girişleri 31,34 952.365 3.359.959 1.307.005.617 1.147.936.351 8,31,33,37 (261.537.113) (206.411.059) 31,33,37 36.360.842 53.744.802 − Vergi ödemeleri/iadeleri 35 (216.314.835) (187.093.023) − Ödenen kıdem tazminatı 24 (42.871.649) (40.256.411) İşletme sermayesinde gerçekleşen değişimler − Stoklardaki artış/azalışla ilgili düzeltmeler − Ticari alacaklardaki artış/azalışla ilgili düzeltmeler − Faaliyetle ilgili diğer alacaklardaki artış/azalışla ilgili düzeltmeler − Ticari borçlardaki artış/azalışla ilgili düzeltmeler − Faaliyetlerle ilgili diğer borçlardaki artış/azalışla ilgili düzeltmeler − İşletme sermayesinde gerçekleşen diğer artış/azalışla ilgili düzeltmeler Faaliyetlerden elde edilen nakit akışları − Ödenen faiz − Alınan faiz Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 84 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 2014 Hesap Dönemlerine Ait Konsolide Nakit Akış Tabloları (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (864.193.563) (970.139.630) 27 - 26.984.031 − Başka işletmelerin veya fonların paylarının veya borçlanma araçlarının satılması sonucu elde edilen nakit girişleri 7,32 - 635.866 − Başka işletmelerin veya fonların paylarının veya borçlanma araçlarının edinimi için yapılan nakit çıkışları 7,16 - (335.508) − Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların satışından kaynaklanan nakit girişleri 18,19,32 136.768.185 63.386.916 − Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların alımından kaynaklanan nakit çıkışları 8,18,19 (1.105.876.065) (1.135.644.841) − Verilen nakit avans ve borçlar 14 (354.270.759) (250.424.008) − Verilen nakit avans ve borçlardan geri ödemeler 14 326.955.795 244.575.420 16,26,32 60.804.083 35.695.159 6,33 74.232.265 56.543.255 10,11,26 (2.807.067) (11.555.920) Dipnot Referansları B. YATIRIM FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN NAKİT AKIŞLARI − Bağlı ortaklıkların kontrolünün kaybı sonucunu doğuracak satışlara ilişkin nakit girişleri − Alınan temettüler − Alınan faiz − Diğer nakit girişleri/çıkışları C. FİNANSMAN FAALİYETLERİNDEN NAKİT AKIŞLARI 16.357.101 970.799.760 − Kontrol gücü olmayan payların sermaye katkıları 27 8.960.832 15.236.844 − Kontrol gücü olmayan pay sahipleri ile yapılan hisse alım satım işlemleri 27 (38.145.257) 407.497.500 − Borçlanmadan kaynaklanan nakit girişleri 8 1.692.352.214 1.588.760.432 − Borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 8 (1.534.771.653) (947.435.490) − Finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borç ödemelerine ilişkin nakit çıkışları 8 (1.421.737) (1.790.032) 27 (110.617.298) (91.469.494) YABANCI PARA ÇEVİRİM FARKLARININ ETKİSİNDEN ÖNCE NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ/AZALIŞ (A+B+C) (25.193.600) 768.580.790 D. YABANCI PARA ÇEVİRİM FARKLARININ NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 392.368.999 53.862.255 − Ödenen temettüler − Kur değişiminin nakit ve nakit benzerleri üzerindeki etkisi 33 530.438.569 130.798.788 − Yabancı para çevirim farklarının etkisi 27 (138.069.570) (76.936.533) 367.175.399 822.443.045 NAKİT VE NAKİT BENZERLERİNDEKİ NET ARTIŞ/AZALIŞ (A+B+C+D) E. DÖNEM BAŞI NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ 6 2.773.390.661 1.950.947.616 DÖNEM SONU NAKİT VE NAKİT BENZERLERİ (A+B+C+D+E) 6 3.140.566.060 2.773.390.661 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların ayrılmaz bir parçasıdır. / 85 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Topluluğu (“Topluluk”), holding şirketi Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. (“Şirket”) ile 57 bağlı ortaklık, 4 iş ortaklığı ve 2 iştirakten oluşmaktadır. Topluluk, yönetim muhasebesi açısından düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve ithalat, ihracat enerji ve sigorta aracılık hizmetleri yapan şirketleri kapsayan diğer grubu olmak üzere beş faaliyet grubuna ayrılmış olup, fiili faaliyet konusu cam üretimi ve buna yardımcı, tamamlayıcı sınai ve ticari faaliyette bulunmak, her türlü sınai ve ticari kuruluşun sermaye ve yönetimine iştirak etmektir. Şirket, Türkiye’nin en büyük özel ticari bankalarından biri olan Türkiye İş Bankası A.Ş. (“İş Bankası”) tarafından 80 yıl önce Türkiye’de kurulmuştur. Şirket’in hisseleri Borsa İstanbul AŞ’de (“BİAŞ”) eski unvanıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) 1986 yılından beri işlem görmektedir. İş Bankası 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Şirket’te %65,76’lık paya sahiptir ve yönetimde kontrolü elinde tutmaktadır. Şirket’in Merkez Adresi ve Ortaklık Yapısı Şirket’in ortaklık yapısı Dipnot 27’de sunulmuştur. Şirket Türkiye’de kayıtlıdır ve haberleşme bilgileri aşağıda sunulmuştur: İş Kuleleri Kule 3, 4. Levent 34330, Beşiktaş / İstanbul / Türkiye Telefon Faks İnternet adresi Şirket’in Ticaret Sicil Bilgileri Kayıtlı olduğu sicil : İstanbul Ticaret Sicil Memurluğu Sicil No : 21599 Mersis No : 0–8150–0344–7300016 : + 90 (212) 350 50 50 : + 90 (212) 350 57 87 : http://www.sisecam.com Topluluk’un Personel Yapısı Aylık ücretli Saat ücretli Toplam 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 6.791 6.684 14.258 14.350 21.049 21.034 Topluluk’un toplam personel sayısı içinde yer alan 955 kişi, özkaynak yöntemiyle değerlenen iş ortaklığı ve iştiraklerdeki çalışanlardan oluşmaktadır (31 Aralık 2014: 1.119 kişi). / 86 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Konsolidasyona dahil edilen şirketlerin faaliyet konuları ve faaliyet grupları aşağıda verilmiştir: Düzcam Grubu Bağlı ortaklıklar Trakya Cam Sanayii A.Ş. (1) Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Düzcam, oto camı ve işlenmiş cam üretimi ve satışı Türkiye Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. Düzcam, kaplamalı, lamine ve projeli camlar üretimi ve satışı Türkiye Çayırova Cam Sanayii A.Ş. Ticari faaliyet Türkiye Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. Düzcam üretimi ve satışı Türkiye Trakya Glass Bulgaria EAD (2) Düzcam, ayna, lamine, kaplamalı cam üretimi ve satışı Bulgaristan Otomotiv ve beyaz eşya camları üretimi ve satışı Bulgaristan Otomotiv ve beyaz eşya camları üretimi ve satışı Romanya Şişecam Automotive Bulgaria EAD (2) Glasscorp S.A. Trakya Autoglass Holding B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Trakya Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda TRSG Glass Holding B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Trakya Glass Rus AO Düzcam ve ayna üretimi ve satışı Rusya Automotive Glass Alliance Rus AO Otomotiv camları üretimi ve satışı Rusya (3) Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO İthalat ve satış hizmetleri Rusya Trakya Glass Rus Trading OOO İthalat ve satış hizmetleri Rusya Richard Fritz Holding GmbH (3) Holding hizmeti Almanya Richard Fritz Spol S.R.O. Cam enkapsülasyonu üretimi ve satışı Slovakya Richard Fritz Prototype+Spare Parts GmbH Cam enkapsülasyonu üretimi ve satışı Almanya Richard Fritz Kft Cam enkapsülasyonu üretimi ve satışı Macaristan İş ortaklığı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke HNG Float Glass Limited Düzcam ve ayna üretimi ve satışı Hindistan İştirak Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. Düzcam üretimi ve satışı Mısır Bağlı ortaklıklar Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Türkiye Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Cam ev eşyası perakende satışı Türkiye Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. Kağıt – karton ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. (1) Soda ve kristal cam ev eşyası el üretimi ve satışı Türkiye Paşabahçe Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Paşabahçe Bulgaria EAD Cam Ev Eşyası Grubu Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Bulgaristan OOO Posuda Cam ev eşyası otomatik üretimi ve satışı Rusya Paşabahçe Srl Satış ve pazarlama hizmetleri İtalya Paşabahçe (Shangai) Trading Co. Ltd. (4) Satış ve pazarlama hizmetleri Çin (2) / 87 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Cam Ambalaj Grubu Bağlı ortaklıklar Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. Cam ambalaj üretimi ve satışı Türkiye AC Glass Holding B.V. (4) Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Anadolu Cam Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda Balsand B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda OOO Ruscam Management Company Finansman ve yatırım şirketi Rusya OOO Ruscam Glass Packaging Holding Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya OOO Ruscam Glass Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya Cam ambalaj üretimi ve satışı Rusya PAO Ruscam Pokrovsky OOO Energosystems (1) (3) Endüstriyel malzeme kiralaması Rusya CJSC Brewery Pivdenna Cam ambalaj üretimi ve satışı Ukrayna Merefa Glass Company Ltd. Cam ambalaj üretimi ve satışı Ukrayna JSC Mina Cam ambalaj üretimi ve satışı Gürcistan İş ortaklığı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. Kalıp üretimi ve satışı Türkiye Bağlı ortaklıklar Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Soda Sanayii A.Ş. (1) Soda ve krom kimyasalları üretimi ve satışı Türkiye Cam Elyaf Sanayii A.Ş. Cam elyafı üretimi ve satışı Türkiye Camiş Madencilik A.Ş. Cam hammaddeleri üretimi ve satışı Türkiye Madencilik Sanayii ve Tic. A.Ş. Cam hammaddeleri üretimi ve satışı Türkiye Şişecam Bulgaria EOOD Soda satışı Bulgaristan Cromital S.p.A Krom türevleri üretimi ve ticareti İtalya Camiş Egypt Mining Ltd. Co. Kum işleme ve satışı Mısır Şişecam Soda Lukavac D.O.O. Soda üretimi ve satışı Bosna Hersek Şişecam Chem Investment B.V. Finansman ve yatırım şirketi Hollanda İş ortaklığı Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. Vitamin-K üreticisi ve satışı Türkiye Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. Kireç taşı üretimi ve satışı Bosna Hersek İştirak Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Solvay Şişecam Holding AG Finansman ve yatırım şirketi Avusturya (3) Kimyasallar Grubu / 88 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Diğer Bağlı ortaklıklar Faaliyet konusu Kayıtlı olduğu ülke Camiş Limited Yurtdışı alım hizmetleri İngiltere SC Glass Trading B.V. İthalat ve satış hizmetleri Hollanda Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. Sigorta acenteliği Türkiye Şişecam Dış Ticaret A.Ş. Topluluk ürünlerinin ihracatı Türkiye Şişecam Enerji A.Ş. Doğalgaz depolama ve satışı ile elektrik ticareti Türkiye Camiş Elektrik Üretim A.Ş. (5) Elektrik üretimi ve satışı Türkiye (1) Bu bağlı ortaklıklara ait hisse senetleri Borsa İstanbul A.Ş.’de (“BİAŞ”) eski unvanıyla İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (“İMKB”) ulusal pazarda işlem görmektedir. İlk işlem günleri tarih sırasıyla aşağıdaki gibidir: Şirket unvanı İlk işlem günü Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 3 Ocak 1986 Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 3 Ocak 1986 Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. 3 Temmuz 1987 Trakya Cam Sanayii A.Ş. 5 Kasım 1990 Soda Sanayii A.Ş. 20 Nisan 2000 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. BİST–30, Trakya Cam Sanayii A.Ş. BİST–50, Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Soda Sanayii A.Ş. BİST–100, Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. ise BİST-TUM ulusal endeksinde yer almaktadır. Türkiye’de SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. (“SAHA”) tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlanmıştır. 29 Aralık 2014 tarihinde açıklamış olduğumuz 92,78 (10 üzerinden 9,28) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirketimizin kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 18 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 93,53 (10 üzerinden 9,35) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir. SAHA bu derecelendirme çalışmasında SPK’nın Ocak 2014 tarihinde yayınladığı “Kurumsal Yönetim İlkeleri”’ni baz alan yeni metodolojisini kullanmıştır. Ağırlık 18 Aralık 2015 Tarihinde alınan not Pay sahipleri %25 95,36 94,57 Kamuyu aydınlatma ve şeffaflık %25 95,81 94,70 Ana bölümler 29 Aralık 2014 Tarihinde alınan not Menfaat sahipleri %15 95,51 95,51 Yönetim kurulu %35 89,75 88,96 %100 93,53 92,78 Ortalama derecelendirme notu Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. BİST “Kurumsal Yönetim Endeksi” kapsamındadır. Ayrıca Şirket, SAHA’nın 7 Ağustos 2015 tarihinde yayınlamış olduğu Dünya Kurumsal Yönetim Endeksi’ne (DKYE) göre 1. Grup içinde yer almaktadır. / 89 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler (2)Şirket Yönetim Kurulu’nun 30 Ekim 2015 tarihli toplantısında; 2004 yılından itibaren, Bulgaristan’da Trakya Glass Bulgaria EAD tüzel kişiliği altında faaliyet gösteren Düzcam, Otomotiv Camı ve Cam Ev Eşyası işkollarının ayrılarak ayrı tüzel kişilikler olarak yeniden yapılandırılma çalışmaları ve aynı doğrultuda Hollanda’da Trakya Cam Investment B.V. şirketine yönelik yapılandırma çalışmaları kapsamında gerekli yasal tüm işlemlerin yapılması hususlarında ilgili şirketlere tavsiyede bulunulmuş ve bu amaçla gerçekleştirilecek tüm işlemler için çalışmalara başlanmasına karar verilmiştir. Bu kapsamda Bulgaristan’da mukim Trakya Glass Bulgaria EAD şirketi 30 Aralık 2015 tarihinde bölünmüş olup, düzcam faaliyetleri aynı şirket üzerinde kalmış, otomotiv camı üretimi yeni kurulan Şişecam Automotive Bulgaria EAD şirketine, cam ev eşyası üretim iş kolu ise, yeni kurulan Paşabahçe Bulgaria EAD şirketine devrolunmuştur. Trakya Glass Bulgaria EAD şirketinin %100 ortağı olan Hollanda’da mukim Trakya Cam Investment B.V. şirketi ise; bölünerek tasfiye edilmiştir. Şirketin net varlıklarının %70’i düzcam ve otomobil camı faaliyetleri, %30’u ise cam ev eşyası faaliyetleri baz alınarak bölünmüştür. Düzcam faaliyetlerine isabet eden kısmı Trakya Investment B.V. şirketine, otomobil camı faaliyetlerine isabet eden kısmı Trakya Autoglass Holding B.V. şirketine, cam ev eşyası faaliyetlerine isabet eden kısım ise; Paşabahçe Investment B.V. şirketine devrolunmuştur. Topluluk, ilgili işlemleri hali hazırdaki operasyonel durumu , hukuki durum ile bağdaştırmak amacı ile gerçekleştirmiştir. Bölünme ve devir işlemleriyle birlikte Türkiye’de Trakya Cam Sanayii A.Ş. kendi faaliyet iş kolunu, Hollanda seviyesinde düzcam faaliyetlerini Trakya Investment B.V. otomotiv camları faaliyetlerini ise Trakya Autoglass Holding B.V. şirketleri üzerinden %100 ortaklık payı ile yönetecektir. Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. ise yurtdışı faaliyetlerini Paşabahçe Investment B.V. şirketi üzerinden %100 ortaklık payı ile yönetecek yapıya kavuşmuştur. (3) Düzcam Grubu bağlı ortaklıklarımızdan TRSG Autoglass Holding BV’nin şirket unvanı 29 Haziran 2015 tarihinde Trakya Autoglass Holding B.V. olarak, Fritz Holding GmbH’nin şirket unvanı 25 Şubat 2015 tarihinde Richard Fritz Holding GmbH olarak değişmiştir. Cam Ambalaj Grubu bağlı ortaklıklarımızdan OAO Ruscam Pokrovsky’nin şirket unvanı 6 Mart 2015 tarihinde PAO Ruscam Pokrovsky olarak, OOO Ruscam Sibir’in şirket unvanı 10 Ağustos 2015 tarihinde OOO Energosystems olarak değişmiştir. (4)Cam Ev Eşyası Grubu bağlı ortaklıklarımızdan Paşabahçe (Shangai) Trading Co. Ltd. 28 Temmuz 2015 tarihinde, Cam Ambalaj Grubu bağlı ortaklıklarımızdan AC Glass Holding B.V. 17 Nisan 2015 tarihinde kurulmuşlardır. (5)Kimya sallar Grubu Başkanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Camiş Elektrik Üretim A.Ş. Topluluk’un enerji alanındaki operasyonlarının bir bütün halinde yönetilmesini sağlamak amacıyla Holding bünyesinde yer alan “Kurumsal Gelişim ve Sürdürülebilirlik Başkanlığı”’na bağlı olarak faaliyetlerine devam edecektir. Bu nedenle faaliyet gruplarına göre raporlamada “Kimyasallar” grubundan çıkarılarak, “Diğer” grubunda raporlanmıştır. Ayrıca, Rusya’da mukim Cam Ambalaj Grubu’na bağlı OOO Balkum iş ortaklığı ile OAO FormMat iştirakinin Topluluk payları 10 Aralık 2015 tarihinde Topluluk dışına satılarak konsolidasyon kapsamından çıkarılmıştır. / 90 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Topluluk’un konsolidasyona dahil edilen şirketlerin sermayeleri içindeki doğrudan ve etkin ortaklık pay oranları aşağıda verilmiştir: Düzcam Grubu Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Trakya Cam Sanayii A.Ş. 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 69,79 69,79 69,79 69,79 Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. 100,00 74,32 100,00 74,33 Çayırova Cam Sanayii A.Ş. 100,00 91,50 100,00 91,50 Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. 100,00 74,32 100,00 74,33 Trakya Glass Bulgaria EAD 100,00 69,79 100,00 74,05 Şişecam Automotive Bulgaria EAD 100,00 69,79 - - 90,00 62,81 90,00 62,81 Glasscorp S.A. Trakya Cam Investment B.V - - 100,00 74,05 Trakya Autoglass Holding B.V. 100,00 69,79 100,00 69,79 Trakya Investment B.V. 100,00 69,79 100,00 69,79 70,00 48,85 70,00 48,85 Trakya Glass Rus AO 100,00 48,85 100,00 48,85 Automotive Glass Alliance Rus AO 100,00 69,79 100,00 69,79 Automotive Glass Alliance Rus Trading OOO 100,00 69,79 100,00 69,79 Trakya Glass Rus Trading OOO 100,00 48,85 100,00 48,85 Richard Fritz Holding GmbH 100,00 69,79 100,00 69,79 Richard Fritz Spol S.R.O. 100,00 69,79 100,00 69,79 Richard Fritz Prototype+Spare Parts GmbH 100,00 69,79 100,00 69,79 Richard Fritz Kft 100,00 69,79 100,00 69,79 TRSG Glass Holding B.V. Düzcam Grubu İş Ortaklığı 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı HNG Float Glass Limited 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 50,00 34,89 50,00 34,89 Düzcam Grubu İştiraki 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 30,01 20,95 30,00 20,94 / 91 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Cam Ev Eşyası Grubu Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. Paşabahçe Investment B.V. Paşabahçe Bulgaria EAD OOO Posuda Paşabahçe Srl Paşabahçe (Shangai) Trading Co. Ltd. 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 84,01 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 84,01 75,77 99,98 42,84 84,01 84,01 84,01 84,01 84,01 84,01 100,00 100,00 51,00 100,00 100,00 100,00 - 84,01 76,50 99,98 46,47 84,01 84,01 84,01 - Cam Ambalaj Grubu Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. AC Glass Holding B.V. Anadolu Cam Investment B.V. Balsand B.V. OOO Ruscam Management Company OOO Ruscam Glass Packaging Holding OOO Ruscam OOO Ruscam Glass PAO Ruscam Pokrovsky OOO Energosystems CJSC Brewery Pivdenna Merefa Glass Company Ltd. JSC Mina 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 79,12 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 99,86 79,12 82,25 82,25 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,12 79,01 79,12 100,00 100,00 75,92 51,00 100,00 100,00 99,72 100,00 100,00 100,00 100,00 100,00 99,86 79,12 82,27 82,26 60,07 40,35 40,35 40,35 59,91 40,35 40,35 40,35 40,35 40,35 79,01 Cam Ambalaj Grubu İş Ortaklığı 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. OOO Balkum 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 50,00 39,56 50,00 39,57 - - 50,00 20,18 Cam Ambalaj Grubu İştiraki 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Şirket Unvanı Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) OAO FormMat - - 48,46 19,55 / 92 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1. Topluluk’un Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Konsolidasyona Dahil Edilen Şirketler Kimyasallar Grubu Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Soda Sanayii A.Ş. 83,58 77,87 87,05 80,65 Cam Elyaf Sanayii A.Ş. 99,01 95,62 99,01 95,62 Camiş Madencilik A.Ş. 100,00 100,00 100,00 100,00 Madencilik Sanayii ve Tic. A.Ş. 100,00 99,56 100,00 99,52 Şişecam Bulgaria EOOD 100,00 77,99 100,00 80,76 Cromital S.p.A 100,00 78,10 100,00 80,85 Şirket Unvanı Camiş Egypt Mining Ltd. Co. 99,70 99,70 99,70 99,70 Şişecam Soda Lukavac D.O.O. 89,30 69,64 89,30 72,12 Şişecam Chem Investment B.V. 100,00 77,99 100,00 80,76 Kimyasallar Grubu İş Ortaklıkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 50,00 40,04 50,00 41,44 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 50,00 50,00 50,00 50,00 Şirket Unvanı Etkin ortaklık oranı (%) Kimyasallar Grubu İştiraki 31 Aralık 2015 Şirket Unvanı Solvay Şişecam Holding AG 31 Aralık 2014 Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) 25,00 19,50 25,00 20,19 Diğer Grubu Bağlı Ortaklıkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Şirket Unvanı Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) Etkin ortaklık oranı (%) Camiş Limited 100,00 95,20 100,00 95,20 SC Glass Trading B.V. 100,00 100,00 100,00 100,00 Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. 100,00 100,00 100,00 99,95 Şişecam Dış Ticaret A.Ş. 100,00 100,00 100,00 99,99 Şişecam Enerji A.Ş. 100,00 100,00 100,00 100,00 Camiş Elektrik Üretim A.Ş. 100,00 84,09 100,,00 84,09 / 93 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar İlişikteki konsolide finansal tablolar Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) 13 Haziran 2013 tarih ve 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Seri II–14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” hükümlerine uygun olarak hazırlanmış olup Tebliğin 5. Maddesine istinaden Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından yürürlüğe konulmuş olan Türkiye Muhasebe Standartları / Türkiye Finansal Raporlama Standartları (“TMS/TFRS”) ile bunlara ilişkin ek ve yorumları (“TMS/TFRS”) esas alınmıştır. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde almış olduğu bir kararla, Türkiye’de faaliyette bulunan halka açık şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasının gerekli olmadığını ilan etmiştir. Topluluk finansal tabloları bu karar çerçevesinde hazırlanmıştır. Şirket (ve Türkiye’de kayıtlı olan bağlı ortaklıklar ile iş ortaklıkları), muhasebe kayıtlarının tutulmasında ve kanuni finansal tablolarının hazırlanmasında, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuatı ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan Tek Düzen Hesap Planını esas almaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren bağlı ortaklıklar, iş ortaklıkları ve iştirakler kanuni finansal tablolarını faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak hazırlamıştır. Konsolide finansal tablolar, gerçeğe uygun değerleri ile gösterilen finansal varlık ve yükümlülüklerin dışında, tarihi maliyet esası baz alınarak Türk Lirası olarak hazırlanmıştır. Konsolide finansal tablolar, tarihi maliyet esasına göre hazırlanmış kanuni kayıtlara TMS/TFRS uyarınca doğru sunumun yapılması amacıyla gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yansıtılarak düzenlenmiştir. Kullanılan Para Birimi Topluluk’un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in fonksiyonel para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası (“TL”) cinsinden ifade edilmiştir. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi SPK’nun 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye’de faaliyette bulunan ve SPK Muhasebe Standartları’na (TFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan şirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmiştir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmış 29 No.lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” Standardı (“UMS / TMS 29”) uygulanmamıştır. İşletmenin Sürekliliği Varsayımı Konsolide finansal tablolar, Şirket’in ve konsolidasyona dahil edilen iştirak, iş ortaklığı ve bağlı ortaklıkları önümüzdeki bir yılda ve faaliyetlerinin doğal akışı içerisinde varlıklarından fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği varsayımı altında işletmenin sürekliliği esasına göre hazırlanmıştır. / 94 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Karşılaştırmalı Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tabloların Düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Topluluk’un cari dönem konsolide finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem konsolide finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. Yabancı Ülkelerde Faaliyet Gösteren Bağlı Ortaklıkların Finansal Tabloları Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren iştirak, iş ortaklığı ve bağlı ortaklıkların finansal tabloları, faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanun ve yönetmeliklere uygun olarak hazırlanmış olup, Topluluk muhasebe politikalarına göre düzenlenmiş finansal tablolarında yer alan; varlık ve yükümlülükleri konsolide rapor tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderler ortalama döviz kuru kullanılarak Türk Lirası’na çevrilmiştir. Kapanış ve ortalama kur kullanımı sonucu ortaya çıkan kur farkları özkaynak içerisindeki yabancı para çevirim farkları kalemi altında takip edilmektedir. Konsolidasyon kapsamındaki yurtdışı faaliyetlerinin çeviriminde kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Döviz Cinsi Dönem Sonu Dönem Ortalaması Dönem Sonu Dönem Ortalaması ABD Doları 2,90760 2,71907 2,31890 2,18652 Euro 3,17760 3,01871 2,82070 2,90423 Bulgar Levası 1,62468 1,54344 1,44220 1,48491 Mısır Poundu 0,37273 0,35348 0,32661 0,30884 Rus Rublesi 0,03961 0,04456 0,04024 0,05756 Gürcistan Larisi 1,21408 1,19773 1,24431 1,23822 Ukrayna Grivnası 0,11088 0,12152 0,14706 0,18364 Bosna Markı 1,62468 1,54344 1,44220 1,48491 Yeni Rumen Leyi 0,69730 0,67544 0,62601 0,64973 0,01015 0,00974 0,00896 0,00941 Çin Yuanı 0,44545 0,43011 0,37179 0,35298 Hindistan Rupisi 0,04384 0,04239 0,03662 0,03582 Macaristan Foronti Konsolidasyona İlişkin Esaslar Konsolide finansal tablolar aşağıdaki maddelerde belirtilen esaslara göre hazırlanan Topluluk hesaplarını içerir. Konsolidasyon kapsamına dahil edilen şirketlerin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, SPK Finansal Raporlama Standartları’na uygunluk ve Topluluk tarafından uygulanan muhasebe politikalarına ve sunum biçimlerine uyumluluk açısından, gerekli düzeltme ve sınıflandırmalar yapılmıştır. Bağlı ortaklıkların faaliyet sonuçları satın alma veya elden çıkarma işlemlerine uygun olarak söz konusu işlemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmiş veya hariç bırakılmışlardır. / 95 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar Bağlı Ortaklıklar Kontrol, bir işletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile sağlanır. Bağlı ortaklıklar, Şirket’in ya (a) doğrudan ve/veya dolaylı olarak kendisine ait olan ve Şirket’in üzerinde oy haklarına sahip olduğu hisseler neticesinde şirketlerdeki hisselerle ilgili oy hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisine sahip olduğu ya da (b) oy hakkının %50’den fazlasını kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve işletme politikaları üzerinde fiili hakimiyet etkisini kullanmak suretiyle, mali ve işletme politikalarını Şirket’in menfaatleri doğrultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip olduğu şirketleri ifade eder. Topluluk’un başka bir şirketi kontrol edip etmediğinin değerlendirilmesinde dönüştürülebilir veya kullanılabilir potansiyel oy haklarının varlığı da göz önünde bulundurulur. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla konsolidasyona tabi tutulan bağlı ortaklıklar, oy hakları ve etkin ortaklık oranları Dipnot 1’de gösterilmiştir. Bağlı ortaklıklar, faaliyetleri üzerindeki kontrolün Topluluk’a transfer olduğu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamına alınır ve kontrolün ortadan kalktığı tarihte de konsolidasyon kapsamından çıkartılır. Bağlı ortaklıklar için uygulanan muhasebe politikaları Topluluk tarafından uygulanan muhasebe politikaları ile tutarlılığın sağlanması amacıyla değiştirilir. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan bağlı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden çıkarma tarihine kadar konsolide kapsamlı gelir tablosuna dahil edilir. Satın almaya ilişkin maliyetler oluştuğu dönemde kar/zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir. Bağlı ortaklıklara ait finansal durum tabloları ve kar veya zarar tabloları tam konsolidasyon yöntemi kullanılarak konsolide edilmiş olup Şirket ve bağlı ortaklıkların sahip olduğu payların kayıtlı iştirak değerleri, ilgili özkaynaklar ile karşılıklı olarak netleştirilmiştir. Şirket ile bağlı ortaklıklar arasındaki grup içi işlemler ve bakiyeler konsolidasyon işlemi sırasında netleştirilmiştir. Şirket’in sahip olduğu hisselerin kayıtlı değerleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili özkaynaklar ve kapsamlı gelir tablosu hesaplarından netleştirilmiştir. Konsolide bağlı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dışı paylar Topluluk’un özkaynağının içinde ayrı olarak belirtilir. Ana ortaklık dışı paylar, ilk işletme birleşmelerinde oluşan bu paylar ile birleşme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen değişikliklerdeki ana ortaklık dışı payların toplamından oluşur. Konsolide edilen bir bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı paya düşen birikmiş zararları, söz konusu bağlı ortaklığın ana ortaklık dışı özsermaye tutarını aşabilir. Bu durumda, birikmiş zarar ve ana ortaklık dışı paya düşecek daha sonraki cari yıl zararları, ana ortaklık dışı pay ile ilişkilendirilir. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla finansal pozisyonu ve aynı tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek başına gerekse topluca, konsolide finansal tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen bağlı ortaklıkların finansal tabloları konsolide edilmemiştir. Bu bağlı ortaklıklar, konsolide finansal tablolarda, satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılmışlardır (Dipnot 7). / 96 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.1 Sunuma İlişkin Temel Esaslar İş Ortaklıklarındaki Paylar İş ortaklıkları, Şirket ve bağlı ortaklıkları ile bir veya daha fazla müteşebbis ortak tarafından müştereken yönetilmek üzere, bir ekonomik faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleşme dahilinde oluşturulan şirketleri ifade etmektedir. Topluluk, bu müşterek kontrolü, kendisinin doğrudan ya da dolaylı olarak sahip olduğu hisselerden yararlanarak sağlamaktadır. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla Topluluk’un müşterek yönetime tabi işletmelerinin detayı Dipnot 1’de açıklanmıştır. Müşterek yönetime tabi ortaklıklar özkaynak yöntemi kullanılmak suretiyle konsolidasyon kapsamına alınırlar. İştirakler İştiraklerdeki yatırımlar özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirilmektedir. Bunlar, Topluluk’un genel olarak oy hakkının %20 ile %50’sine sahip olduğu veya Topluluk’un, şirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip olduğu kuruluşlardır. Topluluk ile iştirak arasındaki işlemlerden doğan gerçekleşmemiş karlar Topluluk’un iştirakteki payı ölçüsünde düzeltilmiş olup, gerçekleşmemiş zararlar da; işlem, transfer edilen varlığın değer düşüklüğüne uğradığını göstermiyor ise düzeltilmiştir. Topluluk, iştirak ile ilgili olarak söz konusu doğrultuda bir yükümlülük altına girmemiş veya bir taahhütte bulunmamış olduğu sürece iştirakteki yatırımın kayıtlı değerinin sıfır olması veya Topluluk’un önemli etkisinin sona ermesi durumunda özkaynak yöntemine devam edilmez. Önemli etkinin sona erdiği tarihteki yatırımın kayıtlı değeri, o tarihten sonra gerçeğe uygun değeri güvenilir olarak ölçülebildiğinde gerçeğe uygun değerinden aksi takdirde maliyet bedeli üzerinden gösterilir. İş ortaklıkları ve iştiraklerden gelir ve giderler, Topluluk’un esas faaliyetlerinin bir parçası olması nedeniyle “Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar” hesabı konsolide kar veya zarar tablosunda “Esas Faaliyet Karı” içerisinde sunulmuştur. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Topluluk’un toplam oy haklarının %20’ye kadar veya %20’nin üzerinde olmakla birlikte Topluluk’un önemli bir etkiye sahip olmadığı veya konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmeyen; teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Topluluk’un toplam oy haklarının %20’nin altında olduğu veya Topluluk’un önemli bir etkiye sahip olmadığı ve aktif piyasalarda kote pazar fiyatları olan ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde hesaplanabilen satılmaya hazır finansal varlık, gerçeğe uygun değeriyle konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. / 97 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.2 TMS’ye Uygunluk Beyanı Topluluk, 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren döneme ilişkin konsolide finansal tablolarını SPK’nın Seri: II–14.1 No’lu tebliği ve bu tebliğe açıklama getiren duyuruları çerçevesinde, hazırlamıştır. Konsolide finansal tablolar ve notlar, SPK tarafından uygulanması tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu kılınan bilgiler dahil edilerek sunulmuştur. 2.3 Muhasebe Politikalarında Değişiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli değişiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan muhasebe politikaları aşağıda belirtilen husus dışında, 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan muhasebe politikaları ile tutarlıdır. Topluluk, arsa, arazi ve binalarını TMS-16 “Maddi Duran Varlıklar” muhasebe standardına göre yeniden değerleme modeli ile net yöntemle muhasebeleştirmiştir. Bu muhasebe politikasını 31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolardan başlamak üzere uygulamaya karar vermiştir. 2.4 Muhasebe Tahminlerindeki Değişiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki değişiklikler, yalnızca bir döneme ilişkin ise, değişikliğin yapıldığı cari dönemde, gelecek dönemlere ilişkin ise, hem değişikliğin yapıldığı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan önemli tahminler, 31 Aralık 2014 tarihinde sona eren döneme ait konsolide finansal tabloların hazırlanması sırasında kullanılan tahminlerle tutarlıdır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. 2.5 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (TFRS) Değişiklikler Topluluk cari yılda Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu (UMSK) ve UMSK’nun Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi (UFRYK) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2015 tarihinde başlayan yıla ait dönemler için geçerli olan yeni ve revize edilmiş TMS/TFRS’lerdeki değişiklik ve yorumlardan Topluluk’un finansal tabloları üzerinde etkisi olan değişiklik ve yorumları uygulamıştır. 1 Ocak 2015 tarihinde başlayan yıllık dönemler ve yine 1 Ocak 2015 tarihinde, 31 Aralık 2015 dönemine ait geçerli olan ve Topluluk’un finansal tabloları üzerinde önemli etkisi olan değişiklik ve yorum yoktur. / 98 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.5 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (TFRS) Değişiklikler a. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla yürürlükte olan yeni standartlar ile mevcut önceki standartlara getirilen değişiklikler ve yorumlar: − TMS 19’daki değişiklik, “Tanımlanmış fayda planları”; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu sınırlı değişiklik üçüncü kişiler veya çalışanlar tarafından tanımlanmış fayda planına yapılan katkılara uygulanır. Plana yapılan katkıların hizmet süresinden bağımsız hesaplandığı; örneğin maaşının sabit bir kısmının katkı olarak alınması gibi; durumlarda nasıl muhasebeleştirme yapılacağına açıklık getirmektedir. − Yıllık İyileştirmeler 2010–2012 Dönemi; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi 2010–2012 dönemi için aşağıda yer alan 7 standarda değişiklik getirmiştir: • TFRS 2, Hisse Bazlı Ödemeler • TFRS 3, İşletme Birleşmeleri • TFRS 8, Faaliyet Bölümleri • TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü • TMS 16, Maddi Duran Varlıklar ve TMS 38, Maddi Olmayan Duran Varlıklar • TFRS 9, Finansal Araçlar; TMS 37, Karşılıklar, Şarta Bağlı Varlık ve Yükümlülükler • TMS 39, Finansal Araçlar - Muhasebeleştirme ve Ölçüm − Yıllık İyileştirmeler 2011–2013 Dönemi; 1 Temmuz 2014 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirme projesi 2011–2012 ve 2013 dönemleri için aşağıda yer alan 4 standarda değişiklik getirmiştir: • TFRS 1, TFRS’nin İlk Uygulaması • TFRS 3, İşletme Birleşmeleri • TFRS 13, Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü • TMS 40, Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller b. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar: − TFRS 11, “Müşterek Antlaşmalar”daki değişiklik; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Müşterek faaliyetlerde pay edinimi ile ilgilidir. Standarttaki değişiklik ile işletme tanımına giren bir müşterek faaliyette pay satın ediniminde bu payın nasıl muhasebeleşeceği konusunda açıklık getirilmiştir. − TMS 16 “Maddi duran varlıklar”, ve TMS 41 “Tarımsal faaliyetler”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinden itibaren geçerlidir. Bu değişiklik üzüm asması, kauçuk ağacı, palmiye ağacı gibi bitkilerin finansal raporlamasını değiştirmektedir. Taşıyıcı bitkilerin, maddi duran varlıkların üretim sürecinde kullanılmasına benzemesi sebebiyle, maddi duran varlıklarla aynı şekilde muhasebeleştirilmesine karar verilmiştir. Buna bağlı olarak yapılan değişiklik ile bu bitkileri TMS 41’in kapsamından çıkararak TMS 16’nın kapsamına almıştır. Taşıyıcı bitkiler üzerinde büyüyen ürünler ise TMS 41 kapsamındadır. / 99 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.5 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (TFRS) Değişiklikler b. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar : − TMS 16 ve TMS 38’deki değişiklik: “Maddi duran varlıklar” ve “Maddi olmayan duran varlıklar”, 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikle bir varlığın kullanımını içeren bir faaliyetten elde edilen hasılatın, genellikle varlığın ekonomik yararlarının tüketimi dışındaki etkenleri yansıttığından, hasılat esaslı amortisman ve itfa yöntemi kullanımının uygun olmadığına açıklık getirmiştir. − TFRS 14, “Düzenleyici erteleme hesapları”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, ilk defa TFRS uygulayacak şirketlerin, düzenleyici erteleme hesap bakiyelerini önceki genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre finansal tablolarına yansıtmaya devam etmesine izin vermektedir. Ancak daha önce TFRS uygulamış ve ilgili tutarı muhasebeleştirmeyecek diğer şirketlerle karşılaştırılabilirliği sağlamak adına, tarife düzenlemesinin etkisinin diğer kalemlerden ayrı olarak sunulması istenmektedir. − TMS 27 “Bireysel finansal tablolar”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik, işletmelere, bağlı ortaklık, iştirakler ve iş ortaklıklarındaki yatırımlarını muhasebeleştirirken özkaynak yöntemini kullanmalarına izin vermektedir. − TFRS 10 “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklik TFRS 10’un gereklilikleri ve TMS 28 arasındaki, yatırımcı ve iştiraki ya da iş ortaklığı arasında bir varlığın satışı ya da iştiraki konusundaki uyumsuzluğa değinmektedir. Bu değişikliğin nihai sonucu, işletme tanımına giren bir işlem gerçekleştiğinde (bağlı ortaklığa ilişkin ya da değil) işlem sonucu oluşan kayıp veya kazancın tamamı muhasebeleştirilirken; bu işlem eğer bir varlık alış veya satışı ise söz konusu işlemden doğan kayıp veya kazancın bir bağlı ortaklığa ilişkin olmasa bile bir kısmı muhasebeleştirilir. − Yıllık İyileştirmeler 2014 Dönemi; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. İyileştirmeler 4 standarda değişiklik getirmiştir: • TFRS 5, “Satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar ve durdurulan faaliyetler”, satış yöntemlerine ilişkin değişiklik • TFRS 7, “Finansal araçlar: Açıklamalar”, TFRS 1’e bağlı olarak yapılan, hizmet sözleşmelerine ilişkin değişiklik • TMS 19, “Çalışanlara sağlanan faydalar” iskonto oranlarına ilişkin değişiklik • TMS 34, “Ara dönem finansal raporlama” bilgilerin açıklanmasına ilişkin değişiklik. − TMS 1“Finansal Tabloların Sunuluşu”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler ile finansal raporların sunum ve açıklamalarını iyileştirmek amaçlanmıştır. − TFRS 10 “Konsolide finansal tablolar” ve TMS 28 “İştiraklerdeki ve iş ortaklıklarındaki yatırımlar”; 1 Ocak 2016 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu değişiklikler yatırım işletmeleri ve onların bağlı ortaklıkları için konsolidasyon muafiyeti uygulamasına açıklık getirir. / 100 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.5 Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’ndaki (TFRS) Değişiklikler b. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla yayınlanmış ancak henüz yürürlüğe girmemiş olan standartlar, değişiklikler ve yorumlar : − TFRS 15, “Müşterilerle yapılan sözleşmelerden doğan hasılat”; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Amerika’da Kabul Görmüş Muhasebe Standartları ile yapılan uyum çalışması sonucu ortaya çıkan yeni standart, hasılatın finansal raporlamasını ve finansal tabloların toplam gelirlerinin dünya çapında karşılaştırılabilirliğini sağlamayı amaçlamıştır. − TFRS 9, “Finansal araçlar”; 1 Ocak 2018 tarihinde veya bu tarihten sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerlidir. Bu standart TMS 39’un yerini almaktadır. Finansal varlıklar ve yükümlülüklerin sınıflandırması ve ölçülmesi ile ilgili zorunlulukları ve aynı zamanda şuanda kullanılmakta olan, gerçekleşen değer düşüklüğü zararı modelinin yerini alacak olan beklenen kredi riski modelini de içermektedir. Topluluk yukarıda yer alan değişikliklerin operasyonlarına olan etkilerini değerlendirip geçerlilik tarihinden itibaren uygulayacaktır. Yukarıdaki standart ve yorumların, uygulanmasının gelecek dönemlerde Topluluk ’un konsolide finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacağı beklenmektedir. 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Gelirlerin Kaydedilmesi Gelirler, mal ve hizmet satışlarından alınan veya alınacak olan bedelin gerçeğe uygun değeri üzerinden tahakkuk esasına göre kayıtlara alınır. Net satışlar, teslim edilmiş malların ve gerçekleşmiş hizmetlerin fatura bedelinin, satış indirimleri ve iadelerinden arındırılmış halidir. Satışların içerisinde önemli bir finansman unsuru bulunması durumunda, gerçeğe uygun bedel gelecekte oluşacak tahsilatların, finansman unsuru içerisinde yer alan faiz oranı ile indirgenmesi ile tespit edilir. Fark, tahakkuk esasına göre esas faaliyetlerden diğer gelirler olarak ilgili dönemlere kaydedilir (Dipnot 28 ve Dipnot 31). Malların Satışı Topluluğun mal satışları düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm temel alanları ile soda ve krom bileşenlerini kapsamaktadır. Bu malların satışından elde edilen gelir, aşağıdaki şartlar karşılandığında muhasebeleştirilir: • • Topluluk’un mülkiyetle ilgili tüm önemli riskleri ve kazanımları alıcıya devretmesi, • • • Gelir tutarının güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi, Topluluk’un mülkiyetle ilişkilendirilen ve süregelen bir idari katılımının ve satılan mallar üzerinde etkin bir kontrolünün olmaması, İşlemle ilişkili olan ekonomik faydaların Topluluk’a akışının olası olması ve İşlemden kaynaklanacak maliyetlerin güvenilebilir bir şekilde ölçülmesi. / 101 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Hizmet Sunumu Yıllara yaygın projelere ilişkin sözleşme geliri ve maliyetler, gelir tutarının güvenilir biçimde ölçülebildiği ve sözleşme kapsamındaki proje ile ilgili bir değişiklik varsa değişiklikten kaynaklanan gelir artışının muhtemel olduğu zaman muhasebeleştirilir. Sözleşme geliri, alınan veya alınacak hakedişlerin gerçeğe uygun değeri ile ölçülmektedir. Projeler, sabit fiyatlı sözleşmeler olup sözleşme gelirleri, sözleşmenin tamamlanma oranı metoduna göre hesaplanmaktadır. Toplam sözleşme gelirinin, tamamlanma oranına isabet eden tutarı, ilgili döneme sözleşme geliri olarak kaydedilir. Topluluğun, lojistik, ithalat, ihracat ve sigorta aracılık hizmetleri yapan hizmet şirketleri bulunmaktadır. Faiz Geliri Faiz geliri, kalan anapara bakiyesi ve ilgili finansal varlıktan beklenen ömrü boyunca elde edilecek tahmini nakit girişlerini söz konusu varlığın net defter değerine getiren etkin faiz yöntemi esas alınarak ilgili dönemde tahakkuk ettirilir. Temettü Geliri Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doğduğu zaman konsolide finansal tablolara yansıtılır. Stoklar Stoklar, net gerçekleşebilir değer ya da maliyet bedelinden düşük olanı ile değerlenir. Maliyet, ağırlıklı ortalama maliyet metodu ile hesaplanmaktadır. Stoklara dahil edilen maliyeti oluşturan unsurlar malzeme, direkt işçilik ve genel üretim giderleridir. Kredi maliyetleri stok maliyetlerine dahil edilmemektedir. Net gerçekleşebilir değer, olağan ticari faaliyet içerisinde oluşan tahmini satış fiyatından, tamamlanma maliyeti ve satışı gerçekleştirmek için gerekli satış maliyetlerinin indirilmesiyle elde edilen tutardır. Stoklar, ilk madde ve malzeme, yarı mamuller, mamuller, işletme malzemesi, ticari mallar, yoldaki mallar ve diğer stokları kapsamaktadır (Dipnot 13). Maddi Duran Varlıklar Arsa, arazi ve binalar dışındaki maddi duran varlıklar, elde etme maliyetinden birikmiş amortismanın ve kalıcı değer kayıplarının düşülmesi ile bulunan net değerleri ile gösterilmektedir. Arsa, arazi ve binalar ise; yeniden değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değerinden, müteakip birikmiş amortisman ve müteakip birikmiş değer düşüklüğü zararlarının indirilmesiyle bulunan değerle gösterilmektedir. Arsa, arazi ve binalar yeniden değerleme modeli ile net yönteme göre muhasebeleştirilmiştir. Bu muhasebe politikası değişikliği 31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolardan başlamak üzere uygulanmıştır. Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan veya idari amaçlı kullanılacak ve inşa edilme aşamasındaki varlıklar, maliyet değerlerinden varsa değer düşüklüğü kaybı düşülerek gösterilirler. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma veya satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduğunda, borçlanma maliyetleri Topluluk’un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifleştirilir. Bu tür varlıklar, diğer sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduğu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulur. / 102 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Maddi Duran Varlıklar Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dışında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Arazi ve arsalar için sınırsız ömürleri olması sebebi ile amortisman ayrılmamaktadır. Beklenen faydalı ömür, artık değer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir değişiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir (Dipnot 18). Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen ekonomik ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile diğer maddi duran varlıklarla aynı şekilde amortismana tabi tutulur. Maddi duran varlıkların, tahmin edilen ekonomik ömürleri aşağıdaki gibidir: Ekonomik ömür Binalar 10–50 yıl Yer altı ve yer üstü düzenleri 5–50 yıl Tesis, makine ve cihazlar 2–25 yıl Taşıtlar 3–15 yıl Demirbaşlar 2–20 yıl Diğer maddi varlıklar 3–20 yıl Maddi duran varlıklar olası bir değer düşüklüğünün tespiti amacıyla incelenir ve maddi duran varlığın kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir. Geri kazanılabilir değer, ilgili maddi duran varlığın mevcut kullanımından gelecek net nakit akımları ile satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değerinden yüksek olanı olarak kabul edilir. Maddi bir duran varlığa yapılan normal bakım ve onarım harcamaları, gider olarak muhasebeleştirilmektedir. Maddi duran varlığın kapasitesini genişleterek kendisinden gelecekte elde edilecek faydayı arttıran nitelikteki yatırım harcamaları, maddi duran varlığın maliyetine eklenmekte ve ilgili maddi duran varlığın kalan tahmini faydalı ömrü üzerinden amortismana tabi tutulmaktadır. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlığın hizmetten alınması sonucu oluşan kazanç veya kayıp satış hasılatı ile varlığın net defter değeri arasındaki fark olarak belirlenir ve cari dönemde “Yatırım faaliyetlerinden gelirler/giderler” hesaplarına yansıtılır. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet değerlerinden birikmiş itfa payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutarlarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen ekonomik ömürlerine göre doğrusal itfa yöntemi kullanılarak itfaya tabi tutulur. Beklenen ekonomik ömür ve itfa yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan değişikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki değişiklikler ileriye dönük olarak muhasebeleştirilir. Söz konusu maliyetler, alım maliyetlerini kapsamaktadır ve ekonomik ömürlerine göre (3–5 yıl) itfaya tabi tutulur (Dipnot 19). / 103 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Maddi Olmayan Duran Varlıklar Bilgisayar Yazılımları Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluşan maliyetler üzerinden aktifleştirilir. Söz konusu maliyetler, ekonomik ömürlerine göre (3–5 yıl) itfaya tabi tutulur. Bilgisayar yazılımlarını geliştirmek ve sürdürmekle ilişkili maliyetler, oluştukları dönemde konsolide kapsamlı gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Topluluk’un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile direk ilişkilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda sağlayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilir. Maliyetler, yazılımı geliştiren çalışanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilen bilgisayar yazılım geliştirme maliyetleri, ekonomik ömürleri üzerinden (5 yılı geçmemek kaydıyla) itfaya tabi tutulurlar (Dipnot 19). Müşteri İlişkileri İşletme birleşmesi sonucu sahip olunan müşteri ilişkileri ve sözleşmeleri iktisap tarihindeki makul değerleri üzerinden muhasebeleştirilir. Sözleşmeye bağlı müşteri ilişkileri tahmini sınırlı faydalı ömürleri (3 yıl) üzerinden doğrusal amortisman yöntemi ile amortismana tabi tutulur ve elde etme maliyetinden birikmiş itfa payının düşülmesi ile bulunan değer üzerinden taşınırlar. Müşteri ilişkileri, değer düşüklüğünün varlığını işaret eden şartların olduğu durumlarda değer düşüklüğü testine tabi tutulur. Değer düşüklüğünün olması durumunda müşteri ilişkilerinin kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerine getirilir ve ilgili tutar dönem sonuçlarına gider olarak yansıtılır. İşletme Birleşmesi Yoluyla Elde Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar, maddi olmayan duran varlık tanımını karşılaması ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda şerefiye tutarından ayrı olarak tanımlanır ve muhasebeleştirilir. Bu tür maddi olmayan duran varlıkların maliyeti, satın alma tarihindeki gerçeğe uygun değeridir. İşletme birleşmesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar başlangıç muhasebeleştirmesi sonrasında ayrı olarak satın alınan maddi olmayan duran varlıklar gibi maliyet değerlerinden birikmiş itfa ve tükenme payları ve birikmiş değer düşüklükleri düşüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilirler (Dipnot 19). Maden Varlıkları Maden sahası geliştirme maliyetleri, yeni cevher damarlarının değerlendirilmesi ile geliştirilmesinin yanı sıra var olan cevher damarlarının üretiminin devam ve geliştirilmesi amaçlı yer altı galerilerinin açılması, kazı yapılması, yolların yapılması gibi maliyetleri de içermektedir. Maden geliştirme maliyetleri, söz konusu madenden gelecekte bir ekonomik faydanın elde edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu, belirli maden alanlar için tanımlanabildiği ve maliyetinin güvenilir bir şekilde ölçülebildiği durumlarda aktifleştirilir. Üretim sırasında katlanılan maliyetler, maden sahasının geliştirilmesiyle birebir ilişkili olduğu sürece aktifleştirilir. Üretimle ilgili maliyetler ise gider olarak konsolide kapsamlı gelir tablosuna yansıtılır. / 104 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Maddi Olmayan Duran Varlıklar Maden Varlıkları Geliştirme giderlerinin araştırma ve değerlendirme giderlerinden ayrımının yapılamadığı durumlarda, söz konusu geliştirme giderleri oluştukları dönemde konsolide kapsamlı gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Maden varlıkları, kapasitelerinin tam olarak kullanılmaya hazır olduğu ve fiziksel durumlarının Topluluk yönetimi tarafından belirlenen üretim kapasitesini karşılayacağı durumlarda amortismana tabi tutulmaya başlanırlar. Maden geliştirme maliyetleri gelecekte ekonomik faydanın elde edilmesinin kuvvetle muhtemel olduğu durumlarda aktifleştirilir ve ekonomik fayda dikkate alınarak amortismana tabi tutulur. Maden geliştirme maliyetleri, ilk kayda alındıkları anda ilgili maden alanları bazında tanımlanabildiği ölçüde bölümlere dağıtılır ve her bir maden sahasındaki bölümler ayrı ayrı ekonomik faydalar göz önünde bulundurularak üretim birimleri yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. İlgili madenin ömrü süresince elde edilecek ekonomik faydaların artmasını sağlayacak söz konusu madende yapılan büyük çapta ve önemli revizyon çalışmaları, aktifleştirilir. Bu kapsamda değerlendirilebilecek, büyük çapta ve önemli revizyonlar haricindeki bakım ve onarım giderleri oluştukları dönemin konsolide kapsamlı gelir tablosuna gider olarak kaydedilir. Her bir maden sahasındaki maden geliştirme maliyetleri; dönem içerisinde ilgili madenden çıkarılan toplam ton bazındaki maden miktarının, söz konusu madendeki toplam ton bazındaki görünür ve işlenebilir geri kalan maden rezerv miktarına bölünmesi suretiyle bulunan itfa oranı üzerinden amortismana tabi tutulur. Her bir maden sahasındaki görünür ve mümkün rezerv miktarları, öngörülebilir gelecekte ekonomik olarak çıkarılıp işlenebileceği bilinen ve ölçülebilen kaynağı göstermektedir. Maden işletme hakları ise elde etme maliyetinden finansal tablolara yansıtılmakta olup dönem içerisinde yer altı ve açık ocaktan çıkarılan ton bazındaki maden miktarının, görünür ve mümkün işlenebilir geri kalan ton bazındaki maden rezerv miktarına bölünmesi suretiyle bulunan amortisman oranı kullanılarak itfa edilmektedir (Dipnot 19). Geliştirme Giderleri Yeni ürünlerin geliştirilmesi veya geliştirilen ürünlerin testi ve dizaynı ile ilgili proje maliyetleri, projenin ticari ve teknolojik bakımdan başarılı bir şekilde uygulanabilir olması ve maliyetlerin güvenilir olarak tespit edilebilmesi halinde maddi olmayan duran varlık olarak değerlendirilirler. Diğer geliştirme giderleri ve araştırma giderleri gerçekleştiğinde gider olarak kaydedilmektedir. Önceki dönemde gider kaydedilen geliştirme gideri sonraki dönemde aktifleştirilemez. Aktifleştirilen geliştirme giderleri, ürünün ticari üretiminin başlaması ile 5 yıl içerisinde doğrusal amortisman yöntemi uygulanarak itfa edilmektedir. Dönem itfa ve tükenme payları giderleri gerçekleştiğinde satışların maliyeti ile faaliyet giderlerinde muhasebeleştirilmektedir (Dipnot 28 ve Dipnot 30). / 105 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılmak veya idari maksatlarla veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek veya değer kazanması amacıyla veya her ikisi için elde tutulan gayrimenkuller “yatırım amaçlı gayrimenkuller” olarak sınıflandırılır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller gerçeğe uygun değer yöntemi kullanılarak finansal tablolara yansıtılmaktadır. Sahibi tarafından kullanılan bir gayrimenkulün, gerçeğe uygun değer esasına göre gösterilecek yatırım amaçlı bir gayrimenkule dönüşmesi durumunda kullanımdaki değişikliğin gerçekleştiği tarihe kadar TMS 16 “Maddi Duran Varlıklar” standardı uygulanır. TMS 16’ya göre hesaplanmış olan gayrimenkulün defter değeri ile gerçeğe uygun değeri arasında transfer tarihinde meydana gelen farklılık TMS 16’ya göre yapılmış bir yeniden değerleme gibi işleme tabi tutulur ve değerleme farkları özkaynaklar ile ilişkilendirilir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değerinin belirlenmesi, her yıl için konuyla ilgili SPK lisansına ve gerekli mesleki birikime sahip bağımsız değerleme firmaları tarafından yapılmaktadır (Dipnot 17). Sonraki dönemlerde, yatırım amaçlı gayrimenkulün gerçeğe uygun değerindeki değişimden kaynaklanan kazanç veya kayıp, oluştuğu dönemde kar veya zarar ile ilişkilendirilmektedir. Satış Amaçlı Sınıflandırılan Duran Varlıklar Varlıklar, kayıtlı değerlerinin kullanılmak suretiyle değil satış işlemi sonucu geri kazanılmasının amaçlandığı durumlarda satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu varlıklar; bir işletme birimi, satış grupları veya ayrı bir maddi varlık olabilir. Satılmak üzere elde tutulan duran varlıkların satışının bilanço tarihini takip eden oniki ay içerisinde gerçekleşmesi beklenir. Çeşitli olay veya koşullar satış işleminin tamamlanma süresini bir yıldan fazlaya uzatabilir. Söz konusu gecikmenin, işletmenin kontrolü dışındaki olaylar veya koşullar nedeniyle gerçekleşmiş ve işletmenin ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunu) satışına yönelik satış planının devam etmekte olduğuna dair yeterli kanıt bulunması durumunda; satış işlemini tamamlamak için gerekli olan sürenin uzaması, ilgili varlığın (veya elden çıkarılacak varlık grubunun) satış amaçlı elde tutulan varlık olarak sınıflandırılmasını engellemez. Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklar kayıtlı değerin veya makul değerin düşük olanı ile değerlenir. Makul değerin kayıtlı değerin altına düştüğü durumlarda oluşan değer düşüklüğü ilgili dönemin konsolide gelir tablosuna gider kaydedilir. Bu varlıklar üzerinden amortisman ayrılmaz. Türev Araçlar ve Riskten Korunma Amaçlı Araçlar Türev araçlar ilk olarak sözleşme tarihindeki gerçeğe uygun değerini yansıtan elde etme maliyeti üzerinden kayda alınmakta ve kayda alınmalarını izleyen dönemlerde gerçeğe uygun değer ile değerlenmektedir. Topluluk’un türev araçlarını ağırlıklı olarak vadeli döviz alım-satım sözleşmeleri ile yabancı para ve faiz oranı swap işlemleri oluşturmaktadır. Söz konusu türev araçlar ekonomik olarak Topluluk için risklere karşı etkin bir koruma sağlamakla birlikte, risk muhasebesi yönünden gerekli koşulları taşımadıkları durumlarda konsolide finansal tablolarda alım-satım amaçlı türev araçlar olarak muhasebeleştirilmekte ve bunlara ilişkin gerçeğe uygun değer değişiklikleri gelir tablosunda yansıtılmaktadır. Topluluk’un finansal riskten korunma muhasebesi koşullarını yerine getiren finansal riskten korunma işlemleri ise aşağıda açıklandığı şekilde muhasebeleştirilmektedir: / 106 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Türev Araçlar ve Riskten Korunma Amaçlı Araçlar Nakit Akış Riskinden Korunma İşlemleri Topluluk, türev sözleşmesi yapıldığı tarihte, kayıtlı bir varlığın veya yükümlülüğün veya belirli bir riskle ilişkisi kurulabilen ve gerçekleşmesi muhtemel olan işlemlerin nakit akışlarında belirli bir riskten kaynaklanan ve kar/zararı etkileyebilecek değişmelere karşı korunmayı sağlayan işlemleri nakit akış riskinden korunma olarak belirlemektedir. Topluluk, etkin olarak nitelendirilen nakit akış finansal riskten korunma işlemlerine ilişkin kazanç ve kayıplarını özkaynaklarda “Riskten Korunma Kazanç/(Kayıpları)” olarak göstermektedir. Finansal riskten korunan taahhüdün veya gelecekteki muhtemel işlemin bir varlık veya yükümlülük haline gelmesi durumunda özkaynak kalemleri arasında izlenen bu işlemlerle ilgili kazanç ya da kayıplar bu kalemlerden alınarak söz konusu varlık veya yükümlülüğün elde etme maliyetine veya defter değerine dahil edilmektedir. Aksi durumda, özkaynak kalemleri altında muhasebeleştirilmiş tutarlar, finansal riskten korunan gelecekteki muhtemel işlemin konsolide gelir tablosunu etkilediği dönemde konsolide gelir tablosuna transfer edilerek kar veya zarar olarak yansıtılır. Gelecekte gerçekleşmesi muhtemel işlemin, gerçekleşmesi artık beklenmiyorsa, önceden özkaynaklar altında muhasebeleştirilen birikmiş kazanç ve kayıplar gelir tablosuna transfer edilir. Finansal riskten korunma aracının, yerine belgelenmiş finansal riskten korunma stratejisine uygun olarak başka bir araç tanımlanmadan veya uzatılmadan, vadesinin dolması, satılması, sona erdirilmesi veya kullanılması veya finansal riskten korunma tanımının iptal edilmesi durumunda, önceden diğer kapsamlı gelir altında muhasebeleştirilmiş kazanç ve kayıplar, kesin taahhüt veya tahmini işlem gelir tablosunu etkileyene kadar özkaynaklar altında sınıflandırılmaya devam eder. Varlıklarda Değer Düşüklüğü Topluluk, şerefiye dışındaki tüm maddi ve maddi olmayan duran varlıkları için, her rapor tarihinde söz konusu varlığa ilişkin değer düşüklüğü olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, o varlığın taşınmakta olan değeri, kullanım veya satış yoluyla elde edilecek olan tutarlardan yüksek olanı ifade eden net gerçekleşebilir değer ile karşılaştırılır. Eğer söz konusu varlığın veya o varlığın ait olduğu nakit üreten herhangi bir birimin kayıtlı değeri, kullanım veya satış yoluyla geri kazanılacak tutardan yüksekse, değer düşüklüğü meydana gelmiştir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü zararları konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün konsolide finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir. / 107 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Finansal Kiralamalar a) Topluluk - kiracı olarak Finansal kiralama Topluluk’un esas olarak mülkiyetin tüm risk ve getirilerini üstüne aldığı maddi duran varlık kiralaması, finansal kiralama şeklinde sınıflandırılır. Finansal kiralamalar, kiralama döneminin başlangıcında finansal kiralama konusu sabit kıymetin rayiç değeri ile kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanını esas almak suretiyle maddi duran varlıklara dahil edilmektedir. Kiralamadan doğan finansman maliyetleri kiralama süresi boyunca sabit bir faiz oranı oluşturacak şekilde kira dönemine yayılmaktadır. Ayrıca, finansal kiralama konusu sabit kıymetler faydalı ömürleri esas alınmak suretiyle amortismana tabi tutulmaktadır. Finansal kiralama konusu sabit kıymetlerin değerinde bir azalma tespit edilirse değer düşüklüğü karşılığı ayrılır. Finansal kiralama borçları ile ilgili faiz ve kur farkı giderleri kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Kira ödemeleri finansal kiralama borçlarından düşülür. Faaliyet kiralaması Mülkiyete ait risk ve getirilerin önemli bir kısmının kiralayana ait olduğu kiralama işlemi, faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Faaliyet kiraları olarak (kiralayandan alınan teşvikler düşüldükten sonra) yapılan ödemeler, kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide kar veya zarar tablosuna gider olarak kaydedilir. b) Topluluk - kiralayan olarak Faaliyet kiralaması Faaliyet kiralamasında, kiralanan varlıklar, gayrimenkuller, arsa ve yatırım amaçlı elde tutulan gayrimenkuller hariç, konsolide finansal durum tablosunda maddi duran varlıklar altında sınıflandırılır ve elde edilen kira gelirleri kiralama dönemi süresince, eşit tutarlarda konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılır. Kira geliri kira dönemi boyunca doğrusal yöntem ile konsolide kar veya zarar tablosuna yansıtılmaktadır. Borçlanma Maliyetleri Banka kredileri, alındıkları tarihlerde, işlem maliyetleri düşürülmüş gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar. Müteakip dönemlerde etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedelleriyle değerlenir ve işlem masrafları düşüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmiş maliyet değeri arasındaki fark, konsolide kapsamlı gelir tablosuna kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yansıtılır (Dipnot 8 ve Dipnot 33). Finansman faaliyetlerinin içerisinde kur farkı gelirleri yer alması durumunda, söz konusu gelirler aktifleştirilmiş bulunan toplam finansman giderlerinden indirilir. Kullanıma ve satışa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen özellikli varlıklar söz konusu olduğunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile ilişki kurulabilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satışa hazır hale getirilene kadar varlığın maliyetine dahil edilmektedir. Diğer tüm borçlanma maliyetleri, oluştukları dönemlerde konsolide kapsamlı gelir tablosuna kaydedilmektedir. Banka kredilerine ilişkin kur farkları, faiz giderleri ile ilişkilendirildikleri sürece aktifleştirilirler. Faiz giderleriyle birlikte aktifleştirilecek kur farkı gelir ve giderleri şirketin kendi fonksiyonel para biriminde borçlanması halinde katlanacağı borçlanma giderleri ile halihazırda yabancı para cinsinden borçlanma yoluyla katlandığı borçlanma giderleri arasındaki değer farkı göz önünde bulundurularak belirlenir. / 108 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti İlişkili Taraflar Bu konsolide finansal tabloların amacı doğrultusunda, ortaklar, üst düzey yönetim (genel müdürler, grup başkanları, genel müdür yardımcıları, başkan yardımcıları ve fabrika müdürleri) ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar tarafından kontrol edilen ve önemli etkinliğe sahip bulunulan şirketler ile konsolidasyona dahil edilmeyen bağlı ortaklıklar ve iştirakler “ilişkili taraflar” olarak kabul edilmişlerdir (Dipnot 37). Netleştirme/Mahsup İçerik ve tutar itibarıyla önemlilik arz eden her türlü kalem, benzer nitelikte dahi olsa, finansal tablolarda ayrı gösterilir. Önemli olmayan tutarlar, esasları ve fonksiyonları açısından birbirine benzeyen kalemler itibarıyla toplanarak gösterilir. Varlık ve yükümlülükler, gerekli kanuni hak olması, söz konusu varlık ve yükümlülükleri net olarak değerlendirmeye niyet olması veya varlıkların elde edilmesi ile yükümlülüklerin yerine getirilmesinin eş zamanlı olduğu durumlarda net olarak gösterilirler. Finansal Yatırımlar Sınıflandırma Topluluk, finansal varlıklarını şu şekilde sınıflandırmıştır: krediler ve alacaklar, satılmaya hazır finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar. Sınıflandırma, finansal varlıkların alınma amaçlarına göre yapılmıştır. Yönetim, finansal varlıklarının sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte yapar. Alacaklar Alacaklar, sabit veya belirli ödemeleri olan, aktif bir piyasada işlem görmeyen ve türev araç olmayan finansal varlıklardır. Vadeleri rapor tarihinden itibaren 12 aydan kısa ise dönen varlıklar, 12 aydan uzun ise duran varlıklar olarak sınıflandırılırlar. Alacaklar finansal durum tablosunda “ticari ve diğer alacaklar” olarak sınıflandırılırlar (Dipnot 10 ve Dipnot 11). Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar, bu kategoride sınıflandırılan ve diğer kategorilerin içinde sınıflandırılmayan türev araç olmayan varlıklardır. Yönetim, ilgili varlıkları rapor tarihinden itibaren 12 ay içinde elden çıkarmaya niyetli değilse söz konusu varlıklar duran varlıklar içerisinde sınıflandırılırlar (Dipnot 7). Vadeye Kadar Elde Tutulacak Finansal Varlıklar Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar, vadesine kadar saklama niyetiyle elde tutulan ve fonlama kabiliyeti dahil olmak üzere vade sonuna kadar elde tutulabilmesi için gerekli koşulların sağlanmış olduğu, sabit veya belirlenebilir ödemeleri ile sabit vadesi bulunan ve işletme kaynaklı krediler ve alacaklar dışında kalan finansal varlıklardır. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar etkin faiz oranı yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş bedel üzerinden değerlenmektedir (Dipnot 7). / 109 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Finansal Yatırımlar Muhasebeleştirme ve Ölçümleme Düzenli olarak alınıp-satılan finansal varlıklar, alım-satımın yapıldığı tarihte kayıtlara alınır. Alım-satım yapılan tarih, yönetimin varlığı alım satım yapmayı vaat ettiği tarihtir. Finansal varlıklar deftere ilk olarak gerçeğe uygun değerine işlem maliyeti eklenmek suretiyle kaydedilir. Finansal varlıklardan doğan nakit akım alım hakları sona erdiğinde veya transfer edildiğinde ve Topluluk tüm risk ve getirilerini transfer ettiğinde, finansal varlıklar defterlerden çıkartılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar müteakip dönemlerde gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilmektedirler. Krediler ve alacaklar etkin faiz oranı kullanılarak iskonto edilmiş değerleriyle muhasebeleştirilmektedir. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılmış yabancı para cinsinden parasal finansal varlıkların gerçeğe uygun değerlerindeki değişikliklerde, finansal varlığın iskonto edilmiş değerindeki değişiklikler ile finansal varlığın kayıtlı değerindeki diğer değişikliklerden oluşan kur farkları analiz edilirler. Parasal finansal varlıklardan oluşan kur farkları kar veya zarar tablosuna, parasal olmayan finansal varlıklardan oluşan kur farkları özkaynaklara yansıtılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar olarak kaydedilen parasal ve parasal olmayan finansal varlıkların gerçeğe uygun değerindeki değişimler özkaynaklara yansıtılır. Satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılan finansal varlıklar, satıldığında veya değer düşüklüğü oluştuğunda özkaynaklarda gösterilen birikmiş gerçeğe uygun değer düzeltmeleri kar veya zarar tablosuna finansal varlıklardan doğan kar ve zararlar olarak aktarılır. Topluluk satılmaya hazır finansal varlıklara ilişkin temettü ödemelerini almaya hak kazandığında, satılmaya hazır finansal varlıklardan elde edilen temettü geliri, kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerinden gelirler içinde gösterilir. Borsada işlem gören satılmaya hazır finansal varlıkların gerçeğe uygun değerleri piyasa alış fiyatlarına göre belirlenmektedir. Finansal varlıklar için aktif bir piyasanın (borsada işlem görmeyen menkul kıymetler) bulunmaması durumlarında, Topluluk ilgili finansal varlığın gerçeğe uygun değerini değerleme yöntemleri kullanarak hesaplamaktadır. Bu yöntemler piyasa verilerinden yararlanılarak muvazaasız benzer işlemlerin kullanılmasını, benzer enstrümanların gerçeğe uygun değerlerinin referans alınmasını indirgenmiş nakit akımları analizini ve opsiyon fiyatlandırma modelleri yöntemlerini içerir. Teşkilatlanmış piyasalarda işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değerleri güvenilir bir şekilde belirlenemeyen satılmaya hazır finansal varlıklar, maliyet bedelleri üzerinden, varsa, değer kaybı ile ilgili karşılık düşüldükten sonra konsolide finansal tablolara yansıtılmıştır. Topluluk, rapor tarihinde, finansal varlıklarının değer düşüklüğü ile ilgili nesnel kanıt olup olmadığını değerlendirir. Satılmaya hazır olarak sınıflandırılan hisse senetlerinin gerçeğe uygun değerinin maliyetinin altına önemli ölçüde ve uzun süreli olarak düşmesi değer düşüklüğü göstergesi olarak değerlendirilir. Satılmaya hazır finansal varlıkların değer düşüklüğü ile ilgili nesnel kanıtların varlığı durumunda ilgili finansal varlığın elde etme maliyeti ile gerçeğe uygun değeri arasındaki farktan oluşan toplam zarardan daha önce kar veya zarar tablosuna yansıtılan değer düşüklüğü tutarı çıkarıldıktan sonra kalan zarar özkaynaklardan çıkarılarak kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Sermaye araçları ile ilgili kar veya zarar tablosuna kaydedilen değer düşüklüğü giderleri, takip eden dönemlerde söz konusu değer düşüklüğünün ortadan kalkması durumunda dahi kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilmez. / 110 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Ticari Alacaklar Alıcıya ürün veya hizmet sağlanması sonucunda oluşan ticari alacaklar tahakkuk etmemiş finansman gelirlerinden netleştirilmiş olarak gösterilirler. Tahakkuk etmemiş finansman gelirleri sonrası ticari alacaklar, orijinal fatura değerinden kayda alınan alacakların izleyen dönemlerde elde edilecek tutarlarının etkin faiz yöntemi ile iskonto edilmesi ile hesaplanır. Belirlenmiş faiz oranı olmayan kısa vadeli alacaklar, orijinal etkin faiz oranının etkisinin çok büyük olmaması durumunda, maliyet değerleri üzerinden gösterilmiştir. Tahsil imkanının kalmadığına dair objektif bir bulgu olduğu takdirde ilgili ticari alacaklar için değer düşüklüğü karşılığı ayrılmaktadır. Söz konusu karşılığın tutarı, alacağın kayıtlı değeri ile tahsili mümkün tutar arasındaki farktır. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek meblağlar da dahil olmak üzere tüm nakit akışlarının, oluşan ticari alacağın orijinal etkin faiz oranı esas alınarak iskonto edilen değeridir. Değer düşüklüğü karşılığı ayrılmasını takiben, değer düşüklüğüne uğrayan alacak tutarının tamamının veya bir kısmının tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilen tutar ayrılan değer düşüklüğü karşılığından düşülerek esas faaliyetlerden diğer gelirlere kaydedilir (Dipnot 10 ve Dipnot 31). Ticari işlemlere ilişkin vade farkı gelirleri/giderleri ile kur farkı kar/zararları, konsolide kar vaya zarar tablosunda “Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler/Giderler” hesabı içerisinde muhasebeleştirilirler. (Dipnot 10 ve Dipnot 31). Nakit ve Nakit Benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemler, eldeki nakit, vadesiz mevduat ve vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, nakde kolayca çevrilebilen ve önemli tutarda değer değişikliği riskini taşımayan yüksek likiditeye sahip diğer kısa vadeli yatırımlardır (Dipnot 6). Vadesi 3 aydan daha uzun 1 yıldan kısa olan banka mevduatları kısa vadeli finansal yatırımlar altında sınıflandırılır (Dipnot 7). Finansal Yükümlülükler Finansal yükümlülükler, ilk muhasebeleştirilmesi sırasında gerçeğe uygun değerinden ölçülür. İlgili finansal yükümlülüğün yüklenimi ile doğrudan ilişkilendirilebilen işlem maliyetleri de söz konusu gerçeğe uygun değere ilave edilir. Finansal yükümlülükler özkaynağa dayalı finansal araçlar ve diğer finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Özkaynağa dayalı finansal araçlar Ana ortaklık dışı paylara verilen satın alma opsiyonları ile ilgili finansal yükümlülükler söz konusu opsiyonun itfa planına uygun olarak indirgenmiş değeri üzerinden finansal tablolara yansıtılmıştır. Finansal yükümlülüğün indirgenmiş tutarının opsiyona konu olan finansal varlığın gerçeğe uygun değerine yaklaştığı kabul edilmektedir. / 111 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Finansal Yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler Diğer finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden muhasebeleştirilir (Dipnot 8). Etkin faiz yöntemi; finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Ticari Borçlar Ticari borçlar, olağan faaliyetler içerisinde tedarikçilerden sağlanan mal ve hizmetlere ilişkin yapılması gereken ödemeleri ifade etmektedir. Ticari borçlar, ilk olarak gerçeğe uygun değerinden ve müteakip dönemlerde etkin faiz yöntemiyle hesaplanan itfa edilmiş maliyetinden ölçülürler (Dipnot 10). İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye İşletme birleşmeleri, ayrı tüzel kişiliklerin veya işletmelerin raporlama yapan tek bir işletme şeklinde birleşmesi olarak değerlendirilmektedir. İşletme birleşmeleri, TFRS 3 kapsamında, satın alma yöntemine göre muhasebeleştirilir (Dipnot 3). İktisap maliyeti, alım tarihinde verilen varlıkların gerçeğe uygun değeri, çıkarılan sermaye araçları, değişimin yapıldığı tarihte varsayılan veya katlanılan yükümlülükler ve buna ilave iktisapla ilişkilendirilebilecek maliyetleri içerir. İşletme birleşmesi sözleşmesi gelecekte ortaya çıkacak olaylara bağlı olarak maliyetin düzeltilebileceğini öngören hükümler içerirse; bu düzeltmenin muhtemel olması ve değerinin tespit edilebilmesi durumunda, edinen işletme birleşme tarihinde birleşme maliyetine bu düzeltmeleri dahil eder. Alıma ilişkin maliyetler oluştukları dönemde giderleştirilir. Bağlı ortaklık alımı, iştirak edinimi ve iş ortaklıklarının kurulmasından ortaya çıkan şerefiye ödenen bedelin Topluluk’un edinilen işletmedeki net tanımlanabilir varlık, yükümlülük ve koşullu yükümlülüklerin gerçeğe uygun değerinin oranı ve edinilen işletmedeki kontrol gücü olmayan pay tutarını aşan kısmıdır. Değer düşüklüğü testi için şerefiye, nakit üreten birimlere dağıtılır. Dağıtım, şerefiyenin oluştuğu işletme birleşmesinden fayda sağlaması beklenen nakit üreten birimlere veya nakit üreten birim gruplarına yapılır. Şerefiyenin dağıtıldığı her bir birim veya birim grubu işletme içi yönetsel amaçlarla, şerefiyenin izlendiği işletmenin en küçük varlık grubudur. Şerefiye faaliyet bölümleri bazında takip edilir. Şerefiyedeki değer düşüklüğü gözden geçirmeleri yılda bir kez veya olay veya şartlardaki değişikliklerin değer düşüklüğü ihtimalini işaret ettiği durumlarda daha sık yapılmaktadır. Şerefiyenin defter değeri kullanım değeri ve satış maliyetleri düşülmüş gerçeğe uygun değerinin büyük olanı olan geri kazanılabilir değer ile karşılaştırılır. Herhangi bir değer düşüklüğü durumunda zarar derhal muhasebeleştirilir ve takip eden dönemde geri çevrilmez. Topluluk tarafından kontrol edilen işletmeler arasında gerçekleşen yasal birleşmeler TFRS 3 kapsamında değerlendirilmemektedir. Dolayısıyla, bu tür birleşmelerde şerefiye hesaplanmamaktadır. Ayrıca, yasal birleşmelerde taraflar arasında ortaya çıkan işlemler konsolide finansal tabloların hazırlanması esnasında düzeltme işlemlerine tabi tutulur. / 112 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye Kontrol Gücü Olmayan Paylar İle Yapılan Kısmi Hisse Alış - Satış İşlemleri Topluluk, kontrol gücü olmayan paylar ile gerçekleştirdiği hali hazırda kontrol etmekte olduğu ortaklıklara ait hisselerin alış ve satış işlemlerini Topluluk’un özkaynak sahipleri arasındaki işlemler olarak değerlendirmektedir. Buna bağlı olarak, kontrol gücü olmayan paylardan ilave hisse alış işlemlerinde, elde etme maliyeti ile ortaklığın satın alınan payı nispetindeki net varlıklarının kayıtlı değeri arasındaki fark özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilir. Kontrol gücü olmayan paylara hisse satış işlemlerinde, satış bedeli ile ortaklığın satılan payı nispetindeki net varlıklarının kayıtlı değeri arasındaki fark sonucu oluşan kayıp veya kazançlar da özkaynaklar içerisinde muhasebeleştirilir. Kur Değişiminin Etkileri Topluluk’un her işletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmuştur. Her işletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, Şirket’in fonksiyonel para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan Türk Lirası (“TL”) cinsinden ifade edilmiştir. Her bir işletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dışındaki para birimleri ya da ilgili işletmenin fonksiyonel para birimi dışındaki para birimleri) gerçekleşen işlemler, işlem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Finansal durum tablosunda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler rapor tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL’ye çevrilmektedir. Gerçeğe uygun değeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmiş olanlar, gerçeğe uygun değerin belirlendiği tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL’ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmazlar. Topluluk’un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda rapor tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, işlemlerin gerçekleştiği tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadığı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, işlem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluşan kur farkı özkaynak olarak sınıflandırılır ve Topluluk’un yabancı para çevirim farkları fonuna transfer edilir. Söz konusu çevirim farklılıkları yabancı faaliyetin elden çıkarıldığı dönemde kar veya zarar tablosuna kaydedilir. Yurtdışında faaliyet satın alımından kaynaklanan şerefiye ve gerçeğe uygun değer düzeltmeleri, yurtdışındaki faaliyetin varlık ve yükümlüğü olarak ele alınır ve dönem sonu kuru kullanılarak çevrilir. / 113 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Pay Başına Kazanç Konsolide kar veya zarar tablosunda belirtilen pay başına kazanç, ana ortaklık payına düşen konsolide net karın ilgili yıl içinde mevcut hisselerin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. Türkiye’deki şirketler mevcut hissedarlara birikmiş karlardan ve özkaynak enflasyon düzeltmesi farkları hesabından hisseleri oranında hisse dağıtarak (“bedelsiz hisseler”) sermayelerini arttırabilir. Hisse başına kazanç hesaplanırken, bu bedelsiz hisse ihracı çıkarılmış hisseler olarak sayılır. Dolayısıyla pay başına kazanç hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, çıkarılan bedelsiz hisselerin geriye dönük olarak dikkate alınması suretiyle elde edilir (Dipnot 36). Raporlama Tarihinden Sonraki Olaylar Topluluk, raporlama tarihinden sonra düzeltme gerektiren olayların ortaya çıkması durumunda, konsolide finansal tablolara alınan tutarları bu yeni duruma uygun şekilde düzeltir. Raporlama tarihinden sonra ortaya çıkan düzeltme gerektirmeyen hususlar, finansal tablo kullanıcılarının ekonomik kararlarını etkileyen hususlar olmaları halinde konsolide finansal tablo dipnotlarında açıklanır. Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Borçlar Geçmiş olaylardan kaynaklanan mevcut bir yükümlülüğün bulunması, yükümlülüğün yerine getirilmesinin muhtemel olması ve söz konusu yükümlülük tutarının güvenilir bir şekilde tahmin edilebilir olması durumunda finansal tablolarda karşılık ayrılır. Karşılık olarak ayrılan tutar, yükümlülüğe ilişkin risk ve belirsizlikler göz önünde bulundurularak, rapor tarihi itibarıyla yükümlülüğün yerine getirilmesi için yapılacak harcamanın tahmin edilmesi yoluyla hesaplanır. Paranın zaman değeri etkisinin önemli olduğu durumlarda, karşılık tutarı, yükümlülüğün yerine getirilmesi için gerekli olması beklenen giderlerin bugünkü değeri olarak belirlenir. Karşılıkların bugünkü değerlerine indirgenmesinde kullanılacak iskonto oranının belirlenmesinde, ilgili piyasalarda oluşan faiz oranı ile söz konusu yükümlülükle ilgili risk dikkate alınır. Söz konusu iskonto oranı vergi öncesi olarak belirlenir ve gelecekteki nakit akımlarının tahmini ile ilgili riski içermez. Karşılığın ödenmesi için gerekli olan ekonomik faydanın bir kısmı ya da tamamının üçüncü taraflarca karşılanmasının beklendiği durumlarda, tahsil edilecek tutar, ilgili tutarın tahsil edilmesinin hemen hemen kesin olması ve güvenilir bir şekilde ölçülmesi halinde varlık olarak muhasebeleştirilir (Dipnot 22). / 114 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Zarara Sebebiyet Verecek Sözleşmeler Topluluk’un, sözleşmeye bağlı yükümlülüklerini yerine getirmek için katlanılacak kaçınılmaz maliyetlerin bahse konu sözleşmeye ilişkin olarak elde edilmesi beklenen ekonomik faydaları aşan sözleşmesinin bulunması halinde, zarara sebebiyet verecek sözleşmenin var olduğu kabul edilir. Zarara sebebiyet verecek sözleşmelerden kaynaklanan mevcut yükümlülükler, karşılık olarak hesaplanır ve muhasebeleştirilir. Geçmiş olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti işletmenin tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin olmayan olayın gerçekleşip gerçekleşmemesi ile teyit edilebilmesi mümkün yükümlülükler ve varlıklar konsolide finansal tablolara dahil edilmemekte ve şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar olarak değerlendirilmektedir (Dipnot 15). Finansal Bilgilerin Bölümlere Göre Raporlanması Topluluk’un, Yönetim tarafından performanslarını değerlendirme ve kaynak dağılımına karar vermek için kullandığı bilgileri içeren beş faaliyet bölümü bulunmaktadır. Topluluk’un bu faaliyet grupları düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj, kimyasallar ve ithalat, ihracat, sigorta ve yatırım şirketlerini de kapsayan diğer grubudur. Bu bölümler risk ve getiri açısından farklı ekonomik durumlardan ve farklı coğrafi konumlardan etkilendikleri için ayrı ayrı yönetilmektedir. Yönetim, coğrafi olarak performansı Türkiye, Rusya, Ukrayna, Gürcistan ve Avrupa bölgelerine göre değerlendirmektedir. Topluluk Yönetimi, bölümlerin performansını değerlendirirken TFRS’ye göre hazırlanan finansal tablo faaliyet sonuçlarının incelenmesini yöntem olarak belirlemiştir (Dipnot 5). Bölümlere göre raporlama, Topluluk’un faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili merciine yapılan raporlamayla yeknesaklığı sağlayacak biçimde düzenlenmiştir. Topluluk’un faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili merci, bölümlere tahsis edilecek kaynaklara ilişkin kararların alınmasından ve bölümlerin performansının değerlendirilmesinden sorumludur. “Diğer” altında birleştirilen sektörler raporlanabilir bölüm olmak için yeterli sayısal alt sınırları karşılayamamaları nedeniyle bölümlere göre raporlamanın sunumu için birleştirilmiştir. Bir faaliyet bölümünün, raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için, işletme dışı müşterilere yapılan satışlar ve bölümler arası satışlar veya transferler de dahil olmak üzere, hasılatının, işletme içi ve dışı tüm faaliyet bölümlerinin toplam hasılatının %10’unu veya daha fazlasını oluşturması, raporlanan kar veya zararının %10’u veya daha fazlası olması veya varlıklarının, tüm faaliyet bölümlerinin toplam varlıklarının %10’u veya daha fazlası olması gerekmektedir. Yönetimin bölüme ilişkin bilgilerin finansal tablo kullanıcıları için faydalı olacağına inanması durumunda, yukarıdaki sayısal alt sınırlardan herhangi birini karşılamayan faaliyet bölümleri de raporlanabilir bölümler olarak değerlendirilebilir ve bunlara ilişkin bilgiler ayrı olarak açıklanabilir. / 115 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Devlet Teşvik ve Yardımları Devlet bağışları, bağışların alınacağına ve Topluluk’un uymakla yükümlü olduğu şartları karşıladığına dair makul bir güvence olduğunda gerçeğe uygun değerleri üzerinden kayda alınırlar (Dipnot 21). Maliyetlere ilişkin devlet bağışları, karşılayacakları maliyetlerle eşleştikleri ilgili dönemler boyunca tutarlı bir şekilde gelir olarak muhasebeleştirilir. Maddi duran varlıklara ilişkin devlet bağışları, ertelenmiş devlet bağışları olarak cari olmayan borçlar altında sınıflandırılır ve faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman uygulanarak kar veya zarar tablosuna gelir kaydedilir. Dönem Vergi Gideri ve Ertelenen Vergi Vergi gideri, cari dönem vergi giderini ve ertelenmiş vergi giderini kapsar. Vergi, doğrudan özkaynaklar altında muhasebeleştirilen bir işlemle ilgili olmaması koşuluyla, kar veya zarar tablosuna dahil edilir (Dipnot 35). Aksi takdirde vergi de ilgili işlemle birlikte özkaynaklar altında muhasebeleştirilir. Dönem vergi gideri, rapor tarihi itibarıyla Topluluk’un bağlı ortaklıklarının ve özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlarının faaliyet gösterdiği ülkelerde yürürlükte olan vergi kanunları dikkate alınarak hesaplanır. Ertelenmiş vergi, yükümlülük yöntemi kullanılarak, varlık ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda yer alan değerleri ile vergi değerleri arasındaki geçici farklar üzerinden hesaplanır. Bununla birlikte, işletme birleşmeleri dışında, hem ticari hem de mali karı veya zararı etkilemeyen varlık ve yükümlülüklerin ilk defa finansal tablolara alınması durumunda ertelenmiş vergi varlığı veya yükümlülüğü finansal tablolara alınmaz. Ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri, yürürlükte olan veya rapor tarihi itibarıyla yürürlüğe giren vergi oranları ve vergi mevzuatı dikkate alınarak, vergi varlığının gerçekleşeceği veya yükümlülüğünün ifa edileceği dönemde uygulanması beklenen vergi oranları üzerinden hesaplanır. Başlıca geçici farklar, maddi duran varlıkların kayıtlı değerleri ile vergi değerleri arasındaki farktan, halihazırda vergiden indirilemeyen/vergiye tabi gider karşılıklarından ve kullanılmayan vergi indirim ve istisnalarından doğmaktadır. Ertelenen vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir geçici farkların tümü için hesaplanırken, indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenen vergi varlıkları, gelecekte vergiye tabi kar elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanmanın kuvvetle muhtemel olması şartıyla hesaplanmaktadır. Aynı ülkenin vergi mevzuatına tabi olmak şartıyla ve cari vergi varlıklarının cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakkın bulunması durumunda ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri karşılıklı olarak birbirinden mahsup edilir. / 116 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Çalışanlara Sağlanan Faydalar Kıdem tazminatı karşılığı, Topluluk’un Türk İş Kanunu ve bağlı ortaklıkların faaliyet gösterdikleri ülkelerde geçerli olan kanunlar uyarınca personelin emekliye ayrılmasından doğacak gelecekteki olası yükümlülüklerinin tahmini toplam karşılığının bugünkü değerini ifade eder. Türkiye’de geçerli olan çalışma hayatını düzenleyen yasalar ve Türk İş Kanunu uyarınca, Topluluk, en az bir yıllık hizmetini tamamlayan kendi isteği ile işten ayrılması veya uygunsuz davranışlar sonucu iş akdinin feshedilmesi dışında kalan sebepler yüzünden işten çıkarılan, vefat eden veya emekliye ayrılan her personeline toplu olarak kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Tanımlanmış sosyal yardım yükümlülüğünün bugünkü değeri ile ilgili ayrılan karşılık öngörülen yükümlülük yöntemi kullanılarak hesaplanır. Tüm aktüeryal karlar ve zararlar konsolide kapsamlı gelir tablosunda muhasebeleştirilir (Dipnot 24). Kullanılmamış izin haklarından doğan yükümlülükler, hak kazanıldıkları dönemlerde tahakkuk edilir. Nakit Akış Tablosu Topluluk, net varlıklarındaki değişimleri, finansal yapısını ve nakit akışlarının tutar ve zamanlamasında değişen şartlara göre yönlendirme yeteneği hakkında finansal tablo kullanıcılarına bilgi vermek üzere, diğer finansal tabloların ayrılmaz bir parçası olarak nakit akış tablosu düzenlemektedir. Döneme ilişkin nakit akışları işletme, yatırım ve finansman faaliyetleri olarak sınıflandırılmaktadır. İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışları Topluluk’un faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akışlarını gösterir. Yatırım faaliyetleri ile ilgili nakit akışları, Topluluk’un yatırım faaliyetlerinde (sabit yatırımlar ve finansal yatırımlar) kullandığı ve elde ettiği nakit akışlarını gösterir. Finansman faaliyetlerine ilişkin nakit akışları, Topluluk’un finansman faaliyetlerinde kullandığı kaynakları ve bu kaynakların geri ödemelerini gösterir. Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Herhangi bir Topluluk şirketi, ana ortaklığın hisselerini bedelini ödeyerek satın aldığında, el değiştiren hisselerin nominal tutarına denk gelen ödeme tutarı, hisse senedinin iptaline veya yeniden ihraç edilmesine kadar özsermayeden düşülmekte ve karşılıklı iştirak sermaye düzeltmesi kalemi altında gösterilmektedir. Bu hisse müteakip dönemlerde yeniden ihraç edilmesi veya satılması durumunda tahsil edilen tutar yine özsermayede gösterilir. Temettüler Topluluk, temettü gelirlerini ilgili temettü alma hakkı oluştuğu tarihte, konsolide finansal tablolara yansıtmaktadır. Temettü borçları kar dağıtımının bir unsuru olarak beyan edildiği dönemde yükümlülük olarak konsolide finansal tablolara yansıtılır. / 117 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.6 Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti İnşaat Sözleşmeleri İnşaat maliyetleri, Topluluk tarafından oluştukça muhasebeleştirilir. İnşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir olarak tahmin edilemediği durumlarda, sözleşme hasılatı sözleşme maliyetinin geri kazanılabilen kısmı kadar muhasebeleştirilmektedir. İnşaat sözleşmesinin sonucunun güvenilir olarak tahmin edilebildiği durumlarda ve sözleşmenin karlı olması muhtemel ise, sözleşme hasılatı sözleşme süresi boyunca muhasebeleştirilir. Sözleşme maliyetinin toplam sözleşme hasılatını geçmesi muhtemel ise, beklenen zarar oluştuğu tarihte gider olarak muhasebeleştirilir. Sözleşmeyle belirlenen iş, talepler ve hakediş ödemeleri, müşteri ile anlaşmaya varıldığı ve güvenilir bir biçimde ölçülebildiği durumlarda kontrat gelirlerine eklenir. Topluluk, belirli bir dönemde muhasebeleştirilmesi gereken miktarın belirlenmesinde “tamamlanma yüzdesi yöntemi”’ni kullanmaktadır. Tamamlanma yüzdesi; rapor tarihi itibarıyla oluşan sözleşme maliyetinin her bir sözleşme için tahmin edilen toplam maliyete oranlanması ile hesaplanır. Sözleşme üzerinde gelecekteki faaliyetlerle ilişkili cari yılda yapılan maliyetler, tamamlanma safhasının belirlenmesinde kullanılan sözleşme maliyetlerine dahil edilmez. Bunlar içeriklerine göre; stoklar, peşin ödenmiş giderler veya diğer varlıklar olarak gösterilir. Topluluk, devam eden inşaat sözleşmeleri ile ilgili; henüz hakedişi gerçekleşmemiş maliyetlerini ve kaydedilen gelir/ giderlerini “devam eden inşaat sözleşmelerinden alacaklar” olarak varlıklar içerisinde gösterir. Müşteriler tarafından henüz ödenmemiş hakediş bedelleri “ticari ve diğer alacaklar” içerisine dahil edilir. Topluluk, devam eden inşaat sözleşmeleri ile ilgili hakedişlerin maliyetleri ve kaydedilen gelir/giderleri aşan kısımlarını “Devam eden inşaat sözleşmelerine ait yükümlülükler” olarak yükümlülükler içerisinde gösterir. 2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları Konsolide finansal tabloların hazırlanması, rapor tarihi itibarıyla raporlanan varlık ve yükümlülüklerin tutarlarını, şarta bağlı varlık ve yükümlülüklerin açıklanmasını ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlarını etkileyebilecek tahmin ve varsayımların kullanılmasını gerektirmektedir. Muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları, geçmiş tecrübe, diğer faktörler ile o günün koşullarıyla gelecekteki olaylar hakkında makul beklentiler dikkate alınarak sürekli olarak değerlendirilir. Bu tahmin ve varsayımlar, yönetimlerin mevcut olaylar ve işlemlere ilişkin en iyi bilgilerine dayanmasına rağmen, fiili sonuçlar, varsayımlardan farklılık gösterebilir. Gelecek finansal raporlama döneminde, varlık ve yükümlülüklerin kayıtlı değerinde önemli düzeltmelere neden olabilecek tahmin ve varsayımlar aşağıda belirtilmiştir: Topluluk vergiye esas finansal tabloları ile SPK raporlama standartlarına göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlığı ve yükümlülüğü muhasebeleştirmektedir. Topluluk şirketlerinin gelecekte oluşacak karlardan indirilebilecek kullanılmamış mali zararlar ve diğer indirilebilir geçici farklardan oluşan ertelenmiş vergi varlıkları bulunmaktadır. Ertelenmiş vergi varlıklarının kısmen ya da tamamen geri kazanılabilir tutarı mevcut koşullar altında tahmin edilmiştir. Değerlendirme sırasında, gelecekteki kar projeksiyonları, cari dönemlerde oluşan zararlar, kullanılmamış zararların ve diğer vergi varlıklarının son kullanılabileceği tarihler ve gerektiğinde kullanılabilecek vergi planlama stratejileri göz önünde bulundurulmuştur. / 118 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları Yapılan değerlendirme neticesinde, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla vergi indirimlerinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde vergi indirim hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 151.054.662 TL (31 Aralık 2014: 106.193.310 TL) tutarındaki vergiden mahsup edilecek geçmiş yıl mali zararları ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisinden kaynaklanan geçici farklar üzerinden öngörülebilir ve vergi kanunları çerçevesinde indirimli kurumlar vergisi hakkının devam edebileceği süre içerisinde yararlanılabileceği sonucuna varılan 234.562.840 TL (31 Aralık 2014: 195.438.967 TL) indirimli kurumlar vergisi için ertelenmiş vergi varlığı muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 35). Şirket, Yönetim Kurulu’nun 30 Aralık 2015 tarihli toplantısında; Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) 16 kapsamında “maliyet modeli” ile değerlendirilmekte olan gayrimenkullerin (arsa, arazi ve binaların), 31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolarından geçerli olmak üzere, 30 Eylül 2015 tarihindeki bahse konu gayrimenkuller baz alınarak “yeniden değerleme modeli” ile değerlendirilmesi ve bu politika değişikliğinin Topluluk’un tüm şirketlerine uygulanmasına, karar vermiştir. Topluluk’un arsa, arazi ve binaları TMS 16 yeniden değerleme modeli kapsamında finansal tablolarında rayiç değeri üzerinden değerlenmektedir. 31 Aralık 2015 tarihli finansal tablolardaki rayiç değerler söz konusu gayrimenkuller hakkında yeterli bilgi ve mesleki birikime sahip bağımsız değerleme şirketleri tarafından hazırlanan ekspertiz raporlarına dayanmaktadır. Makul değer hesaplamalarında en etkin ve verimli kullanım değerlendirmesi yapılarak halihazırdaki kullanım amaçları en etkin ve verimli kullanım olarak saptanmış olup, arsa ve araziler için emsal karşılaştırma yöntemi aksi durumsa ise maliyet yaklaşımı yöntemi kullanılmıştır. Emsal karşılaştırma yönteminde mevcut pazar bilgilerinden faydalanılmış, bölgede yakın dönemde pazara çıkarılmış benzer gayrimenkuller dikkate alınarak, pazar değerini etkileyebilecek kriterler çerçevesinde fiyat ayarlaması yapılmış ve rapora konu arsalar için ortalama m2 satış değeri belirlenmiştir. Bulunan emsaller, konum, büyüklük, imar durumu, fiziksel özellikleri gibi kriterler dahilinde karşılaştırılmış, emlak pazarının güncel değerlendirilmesi için emlak pazarlama firmaları ile görüşülmüş, ayrıca bağımsız profesyonel değerleme şirketinin mevcut bilgilerinden faydalanılmıştır. Maliyet yaklaşımı yönteminde ise arsa üzerindeki yatırım maliyetlerinin amortize edildikten (herhangi bir çıkar veya kazanç varsa eklendikten sonra, yıpranma payının çıkartılması) sonra arsa değerine eklenmesi ile gayrimenkulün değeri belirlenmiştir. Maliyet yaklaşımı yönteminde ele alınan bileşenlerden arsa değerinin hesaplanmasında da yukarıda açıklanan emsal karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır. Alım/ satım işlemlerinin gerçekleşmesi esnasında oluşabilecek değerler, bu değerlerden farklılık gösterebilir. Emsal karşılaştırma ve maliyet yaklaşımı yöntemi ile tespit edilen değerler, finansal tablolara ilk yansıtıldığı tarih ve ilgili dönem sonları itibarıyla, TMS 36 “Varlıklarda Değer Düşüklüğü” standardındaki hükümlere göre, değer düşüklüğü göstergelerinin olup olmadığı değerlendirilmiş ve değer düşüklükleri dönem kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilmiştir. / 119 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 2. Finansal Tabloların Sunumuna İlişkin Esaslar 2.7 Önemli Muhasebe Değerlendirme, Tahmin ve Varsayımları İlgili varlıkların başlangıçta defter değerleri yeniden değerlenmiş tutarlarına getirilmiş ve oluşan ilave değer özkaynaklardaki yeniden değerleme fonuna ertelenmiş vergi etkisi netlenerek kaydedilmiştir. 1 Ocak - 31 Aralık 2015 dönemi için, bağımsız değerleme kuruluşu tarafından tespit edilen gerçeğe uygun değerler 1% daha düşük/yüksek olsaydı, dönem toplam kapsamlı geliri 16.419.173 TL daha düşük/yüksek olacaktı. Kullanım amaçlı gayrimenkuller üzerinden hesaplanan değer artışları özkaynaklarda “Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları” hesabında, değer düşüklükleri ise; kar veya zarar tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Giderler (-)” hesabında muhasebeleştirilmiştir. Şirket, TMS 40 “Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller” muhasebe standardı kapsamında muhasebeleştirdiği gayrimenkulleri de yeniden değerlemiş ve oluşan değer artışlarını kar veya zarar tablosunda yatırım faaliyetlerinden gelirler hesabında muhasebeleştirmiştir (Dipnot 32). Yatırım amaçlı gayrimenkullerin ileriki dönemlerde satılarak likit hale getirilmesinin muhtemel olması ve yürürlükte bulunan Kurumlar Vergisi Kanunu (“KVK”) 5/1-e maddesi gereğince satış karının %75’lik kısmının vergiden istisna edilmesi durumu göz önünde bulundurularak kar zarara yansıtılan tutar üzerinden %5 (%25 vergiye tabi tutar x %20 vergi oranı) ertelenmiş vergi pasifi hesaplanmış ve dönem ertelenmiş vergi giderlerinde muhasebeleştirilmiştir (Dipnot 35). 3. İşletme Birleşmeleri 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde TFRS–3 “İşletme Birleşmeleri” standardı kapsamında işletme birleşmesi olmamıştır (2014 Yılında işletme birleşmesi olmamıştır). 4. Diğer İşletmelerdeki Paylar Topluluk, bağlı ortaklıklarındaki sahiplik payında, bağlı ortaklık üzerindeki kontrolün kaybıyla sonuçlanmayacak şekilde meydana gelen değişikliklere ilişkin açıklamaları Dipnot 27’de vermiştir. Topluluk’un, bağlı ortaklıkları, iş ortaklıkları ve iştiraklerinin unvanı, faaliyet konusu, kayıtlı olduğu ülke ve sahiplik oranına ilişkin bilgiler Dipnot 1’de açıklanmıştır. / 120 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 4. Diğer İşletmelerdeki Paylar Topluluk’un halka açık şirketlerinin Borsa İstanbul AŞ’deki fiyat ve piyasa değerleri aşağıdaki gibidir: BİST En İyi Alış Fiyatı BİST Kapanış Fiyatı Kapanış Fiyatıyla Piyasa Değeri Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 3,18 3,19 6.061.000.000 Trakya Cam Sanayii A.Ş. 1,80 1,81 1.619.950.000 Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 1,65 1,66 737.040.000 Soda Sanayii A.Ş. 4,20 4,23 2.791.800.000 Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. 11,09 11,10 66.600.000 BİST En İyi Alış Fiyatı BİST Kapanış Fiyatı Kapanış Fiyatıyla Piyasa Değeri Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 3,61 3,64 6.188.000.000 Trakya Cam Sanayii A.Ş. 3,44 3,44 2.542.160.000 Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 1,99 2,00 888.000.000 Soda Sanayii A.Ş. 4,28 4,28 2.152.840.000 Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. 8,41 8,41 50.460.000 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 34,46 34,52 Trakya Cam Sanayii A.Ş. 30,57 30,59 Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 20,74 20,62 Soda Sanayii A.Ş. 16,63 12,97 48,96 34,84 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 BİST Fiili Dolaşımdaki Pay Oranları (%) Denizli Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. Şirket, Borsa İstanbul’un 466 numaralı genelgesinde düzenlenen “Likidite Sağlayıcılığı” faaliyeti kapsamında Borsa İstanbul Ulusal Pazar’da işlem gören bağlı ortaklıklarımızdan Trakya Cam Sanayii A.Ş., Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Soda Sanayii A.Ş. paylarında likidite sağlanması amacıyla İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile hizmet sözleşmesi imzalamıştır. Likidite Sağlayıcılığı, dünya borsalarında örnekleri bulunan ve halihazırda Borsa İstanbul’da da uygulanan bir piyasa faaliyetidir. Bahsi geçen faaliyetin Borsa İstanbul’da işlem gören Trakya Cam Sanayii A.Ş., Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Soda Sanayii AŞ’nin günlük işlem hacmine ve derinliğine olumlu katkıda bulunması beklenmektedir. “Likidite Sağlayıcılığı” faaliyetleri kapsamında Şirket ile İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. arasında yapılan ve 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla devam eden sözleşmeler aşağıdaki gibidir: Sözleşmeye Konu Hisse Unvanı Sözleşme Tarihi Kullanım Adedi Kullanım Fiyatı Sermayesindeki Pay Oranı 22 Nisan 2014 3.000.000 1,89 %0,676 Trakya Cam Sanayii A.Ş. 22 Eylül 2015 3.000.000 1,79 %0,335 Soda Sanayii A.Ş. 14 Ekim 2015 1.000.000 4,73 %0,152 Anadolu Cam Sanayii A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Borsa İstanbul A.Ş. pay piyasasında yaptığı işlemleri, ilgili mevzuatın gerektirdiği şekilde gerçekleştirecek ve bu işlemlerle ilgili olarak iki haftada bir Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) bildirimde bulunacaktır. / 121 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 4. Diğer İşletmelerdeki Paylar Bağlı ortaklıklardaki özet finansal bilgiler gruplandırılarak konsolide edilmiş olup, gruplar arası eliminasyon işlemleri öncesi özet finansal bilgiler aşağıda açıklanmıştır. 31 Aralık 2015 Tarihi İtibarıyla Özet Finansal Durum Tabloları Trakya Cam Konsolide Anadolu Cam Konsolide Soda Sanayii Konsolide Denizli Cam Solo Dönen varlıklar 2.100.402.091 1.418.216.304 1.432.692.660 28.725.872 Duran varlıklar 3.526.103.232 2.332.268.647 1.378.995.323 59.766.461 5.626.505.323 3.750.484.951 2.811.687.983 88.492.333 Kısa vadeli yükümlülükler 767.016.880 958.557.543 367.547.367 17.336.425 Uzun vadeli yükümlülükler 1.720.612.403 1.045.231.365 259.378.909 6.886.030 2.487.629.283 2.003.788.908 626.926.276 24.222.455 249.477.738 105.882.198 28.465.501 - 2.889.398.302 1.640.813.845 2.156.296.206 64.269.878 9.750.000 7.561.125 353.011 - 2.118.194.118 1.551.957.888 1.771.758.211 76.495.859 169.043.282 31.318.908 441.073.019 2.185.306 547.739.423 406.639.467 237.076.777 32.913.575 Toplam kapsamlı kar/(zarar) 716.782.705 437.958.375 678.149.796 35.098.881 Kontrol gücü olmayan paylar 46.143.435 (29.391.918) 9.548.466 - 215.918.928 233.245.225 309.983.520 2.099.029 (168.170.824) (206.061.255) (142.622.886) (1.677.196) (224.899.233) (97.898.910) (89.873.907) (379.478) Yabancı para çevirim öncesi (177.151.129) (70.714.940) 77.486.727 42.355 Yabancı para çevirim farkları 218.869.056 189.382.061 132.022.200 (148.355) 41.717.927 118.667.121 209.508.927 (106.000) Dönem başı nakit ve nakit benzerleri 1.126.423.480 557.079.029 647.808.885 334.745 Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 1.168.141.407 675.746.150 857.317.812 228.745 Toplam varlıklar Toplam borçlar Kontrol gücü olmayan paylar Şirkete ait net varlıklar Kontrol gücü olmayanlara ödenen temettü 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Dönemi Kar/Zarar Bilgileri Hasılat Net dönem karı/(zararı) Diğer kapsamlı gelir 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Dönemi Özet Nakit Akış Bilgileri İşletme faaliyetlerinden nakit akışları Yatırım faaliyetleri nakit akışları Finansman faaliyetlerinden nakit akışları Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim / 122 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 4. Diğer İşletmelerdeki Paylar 31 Aralık 2014 Tarihi İtibarıyla Özet Finansal Durum Tabloları Trakya Cam Konsolide Anadolu Cam Konsolide Soda Sanayii Konsolide Denizli Cam Solo Dönen varlıklar 1.859.827.014 1.295.141.252 1.111.338.089 38.209.710 Duran varlıklar 2.523.918.995 1.744.610.323 1.009.988.081 26.691.491 4.383.746.009 3.039.751.575 2.121.326.170 64.901.201 Kısa vadeli yükümlülükler 713.708.813 461.819.040 305.502.188 28.092.231 Uzun vadeli yükümlülükler 1.132.936.011 1.054.785.720 248.859.060 7.637.973 1.846.644.824 1.516.604.760 554.361.248 35.730.204 204.795.699 88.007.083 19.270.046 - 2.332.305.486 1.435.139.732 1.547.694.876 29.170.997 8.421.000 11.635.555 36.107 - Toplam varlıklar Toplam borçlar Kontrol gücü olmayan paylar Şirkete ait net varlıklar Kontrol gücü olmayanlara ödenen temettü 1 Ocak – 31 Aralık 2014 Dönemi Kar/Zarar Bilgileri Hasılat 2.018.617.608 1.555.025.633 1.606.682.874 68.284.262 Net dönem karı/(zararı) 296.112.066 14.111.439 387.599.478 1.268.911 Diğer kapsamlı gelir (69.071.346) 225.821.045 (12.579.352) 1.131.827 Toplam kapsamlı kar/(zarar) 227.040.720 239.932.484 375.020.126 2.400.738 Kontrol gücü olmayan paylar 13.380.067 19.298.319 2.338.024 - 1 Ocak – 31 Aralık 2014 Dönemi Özet Nakit Akış Bilgileri İşletme faaliyetlerinden nakit akışları 269.048.776 (130.651.654) 449.667.267 5.009.429 Yatırım faaliyetleri nakit akışları Finansman faaliyetlerinden nakit akışları (158.097.134) (33.948.869) 30.682.760 (5.053.492) 157.157.986 144.793.207 (78.105.850) 63.681 Yabancı para çevirim öncesi 268.109.628 (19.807.316) 402.244.177 19.618 53.742.531 (25.549.973) 21.829.787 (15.341) 321.852.159 (45.357.289) 424.073.964 4.277 804.571.321 602.436.318 223.734.921 330.468 1.126.423.480 557.079.029 647.808.885 334.745 Yabancı para çevirim farkları Nakit ve nakit benzerlerindeki değişim Dönem başı nakit ve nakit benzerleri Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri / 123 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / / 124 / 2015 FAaLİYET RAPORU / (494.084.912) 159.887.648 (1.734.184.671) 685.308.648 (550.325.695) 146.955.698 (73.544.268) Ticari faaliyetlerden brüt kar/(zarar) Faaliyet giderleri (-) Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 55.229.057 473.657.298 (204.778.433) 293.368.225 (183.120.600) 185.959.707 391.510.870 (214.549.309) 324.773.293 30.554.174 24.447.183 6.106.991 (583.605.136) 412.750.566 176.961.561 (16.991.167) 95.507.293 98.445.435 6.408.871 (55.038.171) 71.354.684 (255.540.760) 331.260.811 (1.220.697.077) 1.551.957.888 1.548.696 1.550.409.192 Cam Ambalaj 530.868.997 (117.446.689) 268.098.487 442.236.784 (70.516.416) 512.753.200 (111.850.431) 211.181.323 413.422.308 (9.254.614) 2.820.523 419.856.399 54.298.364 (51.977.870) 92.431.303 (222.385.069) 547.489.671 (1.570.312.685) 2.117.802.356 660.506.802 1.457.295.554 Kimyasallar 189.563.263 (18.293.888) 43.054.588 186.315.102 (15.948.200) 202.263.302 (364.805.560) 395.799.487 171.269.375 (296.480) 124.634.088 46.931.767 - (18.666.962) 17.714.280 (14.489.254) 62.373.703 (655.437.896) 717.811.599 393.577.139 324.234.460 Diğer (114.555.225) - - (115.034.073) (478.848) (114.555.225) 36.020.242 (36.020.242) (114.555.225) 192 (96.535.146) (18.020.271) 250.723 2.329.326 (16.471.818) 24.658.687 (28.787.189) 1.090.712.324 (1.119.499.513) (1.119.499.513) - Konsolidasyon düzeltmeleri 1.764.413.428 (738.188.919) 1.107.999.910 804.866.447 (94.716.442) 899.582.889 (1.715.085.365) 1.588.443.745 1.026.224.509 (48.125.101) 193.949.918 880.399.692 64.634.209 (322.895.795) 471.871.795 (1.512.167.003) 2.178.956.486 (5.236.172.104) 7.415.128.590 Toplam yükümlülükler - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Toplam varlıklar Finansal durum tablosu bilgileri (31 Aralık 2015) 2.434.853.134 279.626.953 5.549.464.302 1.033.716.119 - 2.719.215.436 1.992.843.627 30.005.056 3.422.912.300 704.005.397 264.925.651 3.265.544.211 904.144.436 1.000.151 3.712.012.091 (909.236.100) (12.833.532) (3.006.285.402) - 7.415.128.590 Konsolide 6.160.326.613 562.724.279 15.662.862.938 (*) Favök; TMS tarafından tanımlanmamaktadır. Topluluk, Favök'ü faiz, amortisman ve vergi öncesi kar olarak tanımlamıştır. Açıklanan Favök tutarları Topluluk yönetimi tarafından Topluluk'un faaliyet performansının daha iyi anlaşılması ve ölçülmesi için ayrı olarak gösterilmiştir. Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) (*) Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) 286.113.835 205.565.403 Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları Dönem karı/(zararı) 3.241.985 (35.462.146) 51.987.072 241.027.549 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı/(zararı) Dönem vergi geliri/(gideri) 222.127.495 (280.388.048) (410.456.432) 382.605.116 (12.786.781) 110.247.625 (8.796.251) 268.878.865 1.918.678 121.115.728 212.070.634 65.604.482 - 3.676.251 (125.997.850) 581.310.842 Finansman giderleri (-) Finansman gelirleri Finansman gelir gideri öncesi faaliyet karı/(zararı) Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) Yatırım faaliyetlerinden gelirler Esas faaliyet karı/(zararı) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/ zararlarındaki paylar 1.727.562.941 2.419.493.319 Net satış hasılatı Satışların maliyeti (-) (1.146.252.099) 61.574.962 1.665.987.979 Cam Ev Eşyası 2.291.914 2.417.201.405 Net Topluluk dışı hasılat Gruplar arası satışlar Düzcam 1 Ocak – 31 Aralık 2015 a )Faaliyet gruplarına göre raporlama 5. Bölümlere Göre Raporlama (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. / 125 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) (4.752.877) Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) Toplam yükümlülükler - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Toplam varlıklar Finansal durum tablosu bilgileri (31 Aralık 2014) 2.222.632.476 227.301.236 4.691.500.023 552.640.446 Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) 530.607.456 (199.966.953) Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) (20.560.718) 296.363.845 Dönem vergi geliri/(gideri) Dönem karı / (zararı) 843.415.845 - 2.133.544.322 209.322.199 (131.255.420) 247.134.606 47.550.883 2.757.995 44.792.888 (622.394.864) (446.902.091) 316.924.563 589.120.973 78.066.779 (687.223) 411.153.161 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi karı / (zararı) Finansman giderleri (-) Finansman gelirleri 352.673.493 142.036.450 Finansman gelir gideri öncesi faaliyet karı 64.493.717 215.389.920 Esas faaliyet karı /(zararı) Yatırım faaliyetlerinden gelirler 14.260.285 - (72.288.457) (1.153.146) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/ zararlarındaki paylar (76.744.753) (423.418.518) (481.261.546) Esas faaliyetlerden diğer gelirler 55.095.237 505.105.455 648.439.655 126.109.710 (1.110.641.546) (1.671.362.144) Satışların maliyeti (-) Ticari faaliyetlerden brüt kar/(zarar) Faaliyet giderleri (-) 1.615.747.001 60.061.287 1.555.685.714 Cam Ev Eşyası 2.319.801.799 Net satış hasılatı 13.276.191 2.306.525.608 Net Topluluk dışı hasılat Gruplar arası satışlar Düzcam 1 Ocak – 31 Aralık 2014 a)Faaliyet gruplarına göre raporlama 5. Bölümlere Göre Raporlama (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1.522.057.885 27.866.321 2.742.408.957 385.670.034 (222.780.297) 222.380.490 13.050.867 1.955.457 11.095.410 (347.002.384) 195.208.057 162.889.737 (4.181.945) 135.665.130 31.406.552 6.546.910 (51.149.896) 49.689.032 (245.434.593) 271.755.099 (1.282.159.113) 1.553.914.212 25.167 1.553.889.045 Cam Ambalaj 629.692.033 234.400.282 2.562.045.501 541.653.426 (120.574.333) 118.782.828 389.659.966 (57.701.111) 447.361.077 (91.164.205) 117.446.189 421.079.093 (29.155) 88.482.541 332.625.707 59.377.054 (47.604.068) 58.605.801 (192.652.656) 454.899.576 (1.496.767.852) 1.951.667.428 502.906.786 1.448.760.642 Kimyasallar 861.548.176 702.081 3.369.952.831 37.554.187 (13.305.603) 37.142.235 32.033.946 (4.081.898) 36.115.844 (87.875.987) 99.743.247 24.248.584 - 268.044 23.980.540 - (1.099.530) 6.030.849 (2.840.138) 21.889.359 (4.644.247) 26.533.606 15.500.239 11.033.367 Diğer (968.819.091) - (3.149.664.745) (362.300.129) - - (358.882.912) 2.946.076 (361.828.988) 51.024.790 (50.553.649) (362.300.129) - (347.871.619) (14.428.510) 173.786 3.158.825 (15.861.668) 27.776.272 (29.675.725) 562.093.945 (591.769.670) (591.769.670) - Konsolidasyon düzeltmeleri 5.110.527.324 490.269.920 12.349.786.889 1.364.540.163 (687.882.606) 1.156.047.615 419.776.595 (74.684.199) 494.460.794 (1.544.314.741) 1.362.117.978 676.657.557 (9.651.200) 32.840.831 653.467.926 64.944.604 (245.727.879) 279.668.961 (1.317.831.179) 1.872.413.419 (5.003.480.957) 6.875.894.376 - 6.875.894.376 Konsolide / 126 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 12.231.407 207.319.059 1.748.158.365 (1.119.787.059) Faaliyet giderleri (-) 46.454.734 (291.748.245) (142.294.703) 1.042.536.097 Dönem vergi geliri/(gideri) 3.408.383.530 206.590.091 13.339.725.511 1.332.677.231 - 1.894.292.491 64.687.086 (148.147.548) (438.767.215) 1.469.789.437 134.117.787 765.778.227 Avrupa 1.645.059.748 368.967.721 4.469.101.494 295.379.174 (151.213.082) 207.958.072 120.839.201 1.204.347 119.634.854 (35.635.334) 11.104.096 144.166.092 (24.657.825) 2.341.415 166.482.502 65.859.375 (22.750.379) 53.003.015 (288.217.205) 358.587.696 (1.118.964.505) 1.477.552.201 122.082.509 1.355.469.692 (*) Net satışların coğrafi bölgelere göre dağılımı, satışları gerçekleştiren şirketlerin bulunduğu ülkelere göre verilmiştir. Toplam yükümlülükler - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Toplam varlıklar Finansal durum tablosu bilgileri (31 Aralık 2015) Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları Dönem karı/(zararı) (518.411.615) 1.184.830.800 (338.202.979) (1.164.994.594) Finansman giderleri (-) Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem karı/(zararı) (83.460.462) 263.669.098 1.031.022.222 1.318.803.172 Finansman gelirleri Finansman geliri gideri öncesi faaliyet karı/(zararı) 11.909.756 247.951.532 (11.480.906) Yatırım faaliyetlerinden gelirler Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) (11.986.370) (83.383.848) (16.556.441) (64.098.029) (237.471.759) 15.331.275 48.325.456 (125.848.038) 388.320.774 794.551.596 Faaliyet karı/(zararı) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/zararlarındaki paylar Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) Esas faaliyetlerden diğer gelirler (708.578.724) (3.745.817.486) Satışların maliyeti (-) Ticari faaliyetlerden brüt kar/(zarar) 74.793.204 783.371.928 5.493.975.851 Net hasılat toplamı (*) Gruplar arası hasılat 771.140.521 5.286.656.792 Net Topluluk dışı hasılat Rusya, Ukrayna ve Gürcistan Türkiye 1 Ocak – 31 Aralık 2015 b) Coğrafi bölgelere göre raporlama 5. Bölümlere Göre Raporlama (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 6.301.702 - 10.265.138 108.339 (61.074) 145.824 277.512 (80.820) 358.332 - 311.067 47.265 - 12.018 35.247 - (88.587) 26.423 (8.684.462) 8.781.873 (8.404.995) 17.186.868 15.325.283 1.861.585 Diğer 6.392.422.211 575.557.812 19.713.384.634 1.829.964.036 (738.188.919) 1.107.999.910 871.904.565 (94.716.442) 966.621.007 (1.719.041.543) 1.593.887.433 1.091.775.117 (48.125.101) 262.214.721 877.685.497 64.634.209 (324.408.754) 489.675.668 (1.542.536.764) 2.190.321.138 (5.581.765.710) 7.772.086.848 356.958.258 7.415.128.590 Toplam (232.095.598) (12.833.533) (4.050.521.696) (65.550.608) - - (67.038.118) - (67.038.118) 3.956.178 (5.443.688) (65.550.608) - (68.264.803) 2.714.195 - 1.512.959 (17.803.873) 30.369.761 (11.364.652) 345.593.606 (356.958.258) (356.958.258) - Konsolidasyon düzeltmeleri 6.160.326.613 562.724.279 15.662.862.938 1.764.413.428 (738.188.919) 1.107.999.910 804.866.447 (94.716.442) 899.582.889 (1.715.085.365) 1.588.443.745 1.026.224.509 (48.125.101) 193.949.918 880.399.692 64.634.209 (322.895.795) 471.871.795 (1.512.167.003) 2.178.956.486 (5.236.172.104) 7.415.128.590 - 7.415.128.590 Konsolide / 127 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / (133.162.452) 167.036.667 2.674.939.621 1.385.260.606 - 1.617.311.385 25.364.949 (148.329.502) 398.083.919 (278.304.086) 26.726.448 (305.030.534) Avrupa 1.365.861.238 323.233.253 3.434.563.016 231.183.584 (115.006.249) 352.476.179 79.865.341 (17.264.468) 97.129.809 (29.313.491) 10.265.965 116.177.335 - 667.164 115.510.171 56.662.109 (20.125.315) 33.210.329 (211.653.298) 257.416.346 (1.056.165.895) 1.313.582.241 85.896.892 1.227.685.349 (*) Net satışların coğrafi bölgelere göre dağılımı, satışları gerçekleştiren şirketlerin bulunduğu ülkelere göre verilmiştir. Toplam yükümlülükler - Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımlar Toplam varlıklar 10.228.783.804 1.112.172.596 Faiz, amortisman ve vergi öncesi kar (Favök) Finansal durum tablosu bilgileri (31 Aralık 2014) (424.483.053) Amortisman, itfa ve tükenme payları (-) 405.478.913 (83.935.484) 623.901.448 Dönem vergi geliri/(gideri) Dönem karı/(zararı) Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları 707.836.932 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi dönem karı/(zararı) 152.721.179 (334.787.160) 1.203.067.984 (1.182.920.595) Finansman gelirleri Finansman giderleri (-) (4.048.974) (5.602.226) (122.964.553) 4.898.405 (123.813.984) 658.834.554 34.457.215 - 8.282.495 687.689.543 Finansman geliri gideri öncesi faaliyet karı/(zararı) Yatırım faaliyetlerinden giderler (-) Yatırım faaliyetlerinden gelirler Faaliyet karı/(zararı) Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar/ zararlarındaki paylar 25.631.131 238.094.048 Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) (95.126.801) (984.558.144) 85.372.834 (139.691.148) 1.530.178.607 Ticari faaliyetlerden brüt kar/(zarar) (711.859.490) 797.232.324 70.860.382 726.371.942 Rusya, Ukrayna ve Gürcistan Faaliyet giderleri (-) 5.082.448.014 (3.552.269.407) Net hasılat toplamı (*) Satışların maliyeti (-) 160.610.929 4.921.837.085 Net Topluluk dışı hasılat Gruplar arası hasılat Türkiye 1 Ocak – 31 Aralık 2014 b) Coğrafi bölgelere göre raporlama 5. Bölümlere Göre Raporlama (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 694.296 - 2.294.952 541.168 (63.802) 8.604 300.194 (210.695) 510.889 (34.059) 67.582 477.366 - - 477.366 - (100.631) - (8.135.241) 8.713.238 (7.129.361) 15.842.599 15.842.599 - Diğer 5.426.755.761 490.269.920 15.282.953.157 1.369.262.297 (687.882.606) 1.156.047.615 425.762.897 (74.684.199) 500.447.096 (1.547.055.305) 1.366.122.710 681.379.691 (9.651.200) 40.022.784 651.008.107 64.944.604 (248.515.199) 296.935.508 (1.344.037.831) 1.881.681.025 (5.327.424.153) 7.209.105.178 333.210.802 6.875.894.376 Toplam (316.228.437) - (2.933.166.268) (4.722.134) - - (5.986.302) - (5.986.302) 2.740.564 (4.004.732) (4.722.134) - (7.181.953) 2.459.819 - 2.787.320 (17.266.547) 26.206.652 (9.267.606) 323.943.196 (333.210.802) (333.210.802) - Konsolidasyon düzeltmeleri 5.110.527.324 490.269.920 12.349.786.889 1.364.540.163 (687.882.606) 1.156.047.615 419.776.595 (74.684.199) 494.460.794 (1.544.314.741) 1.362.117.978 676.657.557 (9.651.200) 32.840.831 653.467.926 64.944.604 (245.727.879) 279.668.961 (1.317.831.179) 1.872.413.419 (5.003.480.957) 6.875.894.376 - 6.875.894.376 Konsolide Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 6. Nakit ve Nakit Benzerleri Kasa Bankadaki nakit −Vadesiz mevduatlar −Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar Diğer hazır değerler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 489.688 577.062 3.143.797.775 2.774.661.262 167.585.733 181.630.451 2.976.212.042 2.593.030.811 54.638 207.033 3.144.342.101 2.775.445.357 Vadeli mevduatlar Para birimi Faiz oranı (%) Vade 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 ABD Doları %1,75-%1,95 Ocak-Mart 2016 2.620.572.827 1.660.980.525 Euro %1,30-%1,65 Ocak-Şubat 2016 190.340.867 828.083.449 %7,82-%10,80 Ocak 2016 94.344.417 92.221.715 70.953.931 11.745.122 2.976.212.042 2.593.030.811 Türk Lirası Diğer dövizlerin TL karşılığı 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla konsolide nakit akış tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 3.144.342.101 2.775.445.357 (3.776.041) (2.054.696) 3.140.566.060 2.773.390.661 Kısa vadeli finansal yatırımlar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar 1.822.062 - 812.340 721.100 2.634.402 721.100 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 51.659.530 81.495.795 Konsolide edilmeyen bağlı ortaklıklar 663.451 663.451 Borsa fiyatı ile değerlenen finansal yatırımlar 319.530 330.875 52.642.511 82.490.121 Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar 26.766.367 - Toplam uzun vadeli finansal yatırımlar 79.408.878 82.490.121 Hazır değerler Eksi: Faiz tahakkukları 7. Finansal Yatırımlar a) Kısa vadeli finansal yatırımlar Vadesi üç aydan uzun bir yıldan kısa mevduatlar b) Uzun vadeli finansal yatırımlar Satılmaya hazır finansal varlıklar Aktif bir piyasası olmayan finansal yatırımlar / 128 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 7. Finansal Yatırımlar b) Uzun vadeli finansal yatırımlar Satılmaya hazır finansal varlıkların dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 82.490.121 82.665.765 (29.836.265) - (1.787.091) - Değer düşüklüğü karşılığı iptali 1.787.091 - Gerçeğe uygun değer değişimi (11.345) 23.387 Sermaye artışı - 335.508 Satılmaya hazır finansal varlık satışı - (188.233) Bağlı ortaklık satım etkisi - (10.798) Değer düşüklüğü karşılığı - (335.508) 52.642.511 82.490.121 Dönem başı – 1 Ocak Satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklara transferler Satılmaya hazır finansal varlık tasfiyesi Borsa fiyatı ile değerlenen finansal yatırımlar İş Finansal Kiralama A.Ş. (*) Hisse oranı (%) 31 Aralık 2015 Hisse oranı (%) 31 Aralık 2014 <1 319.530 <1 330.875 (*) İş Finansal Kiralama A.Ş. BİST’te işlem görmekte olup, BİST bekleyen en iyi alış fiyatı olan 0,79 TL ile değerlenmiştir (31 Aralık 2014: 0,94 TL). İş Finansal Kiralama A.Ş. dönem içinde iç kaynaklardan yapmış olduğu sermaye artışından Topluluk, 52.474,27 TL nominal değerli ilave pay sahibi olmuştur. Aktif bir piyasası olmayan finansal yatırımlar Hisse oranı (%) 31 Aralık 2015 Hisse oranı (%) 31 Aralık 2014 34,65 51.656.972 34,65 51.656.972 <1 - <1 29.836.265 Bosen Enerji Elek.Üret.Oto.Pro.Grb. A.Ş. <1 2.381 <1 2.381 Çukurova İnşaat Mak. Sanayii ve Tic. A.Ş. <1 177 <1 177 Trakya Yatırım Holding A.Ş. (1) Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. (2) 51.659.530 81.495.795 (1) Trakya Yatırım Holding A.Ş., T. İş Bankası AŞ’nin kontrolü altındadır. Topluluk’un iştirak üzerinde, aşağıdaki hususların varlığı söz konusu olmadığından önemli etkinliği bulunmamaktadır: • Yatırım yapılan işletmenin yönetim kurulu ya da eşdeğer idari organında temsil edilme, • Temettüler ya da diğer dağıtım kararları dahil olmak üzere, işletmenin politika belirleme süreçlerine katılma, • Yatırımcı işletme ile yatırım yapılan işletme arasında önemli işlemlerin gerçekleştirilmesi, • İşletmeler arasında yönetici personel değişimi veya işletme için gerekli teknik bilginin sağlanması. (2) Şirket’in ana ortağı T. İş Bankası AŞ’nin finansal varlığın satışına yönelik olarak aktif bir program başlatmış olması nedeniyle söz konusu finansal varlık 29 Nisan 2015 tarihi itibarıyla TFRS–5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan varlıklara sınıflanmıştır. 30 Temmuz 2015 tarihinde pay devri için gerekli izinler alınarak Türk Telekomünikasyon AŞ’ye satılmıştır. / 129 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 7. Finansal Yatırımlar b) Uzun vadeli finansal yatırımlar Hisse oranı (%) 31 Aralık 2015 Hisse oranı (%) 31 Aralık 2014 Şişecam Shanghai Trade Co. Ltd. 100,00 655.449 100,00 655.449 Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. 100,00 500.000 100,00 500.000 99,71 212.083 99,71 212.083 100,00 68.699 100,00 68.699 80,00 51.796 80,00 51.796 Paşabahçe Spain SL 100,00 42.792 100,00 42.792 Paşabahçe USA Inc. 100,00 164 100,00 164 - 100,00 Konsolide edilmeyen bağlı ortaklıklar Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. Paşabahçe Glass GmbH Topkapı Yatırım Holding A.Ş. Paşabahçe Mağazaları B.V. (*) - Değer düşüklüğü karşılığı (-) 1.787.091 (867.532) (2.654.623) 663.451 663.451 Paşabahçe Glass GmbH, Paşabahçe Spain SL, Paşabahçe USA Inc. Türkiye dışında üretim, pazarlama ve satış faaliyetleri gerçekleştirmek amacıyla kurulmuş bağlı ortaklıklardır. Bu şirketler ile Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. ve Topkapı Yatırım Holding AŞ’nin finansal tabloları konsolide finansal tablolar açısından önemlilik teşkil etmemesi nedeniyle konsolidasyona dahil edilmemiştir. Paşabahçe Mağazaları BV, Şişecam Shanghai Trade Co Ltd. ve Mepa Merkezi Pazarlama AŞ’nin iştirak tutarlarının tamamına ekli konsolide finansal tablolarda değer düşüklüğü karşılığı ayrılmıştır. (*) Gayri faal durumda olan Paşabahçe Mağazaları B.V. 12 Mart 2015 tarihinde tasfiye edilerek kapanmıştır. Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 VAKBN %6 011122, ISIN XS0849728190 14.550.208 - ISCTR %7,85 101223, ISIN XS1003016018 14.038.221 - 28.588.429 - Menkul kıymet tanımı Topluluk, vadeye kadar elde tutmayı amaçladığı sabit getirili menkul kıymetleri etkin faiz oranı kullanılarak itfa edilmiş maliyetleri üzerinden muhasebeleştirmiştir. Söz konusu bono niteliğindeki menkul kıymetler ABD Doları cinsinden olup, altı ayda bir sabit faiz ödemelidir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımların aktif bir piyasası olup, piyasa değeri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 28.280.295 TL’dir. Bu tutarın 14.394.976 TL (=4.950.810 ABD Doları) VAKBN menkul kıymetlerine, kalan 13.885.319 TL (=4.775.526 ABD Doları) ISCTR menkul kıymetlerine ilişkindir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımların vadesi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 3 Ay – 12 ay arası 1.822.062 - 1 – 5 yıl arası 6.232.965 - Tahsilat dönemleri 5 yıl ve üzeri / 130 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 20.533.402 - 28.588.429 - Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 8.Borçlanmalar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 658.119.434 576.464.776 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 578.818.790 374.567.222 Çıkarılmış tahvillerin anapara borç ve taksitleri 5.324.698 3.772.864 Çıkarılmış tahvillerin ihraç farkı ve komisyonları (1.413.166) (900.102) 260 110.996 (260) (4.334) 582.730.322 377.546.646 1.240.849.756 954.011.422 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.921.474.273 1.732.813.880 1.453.800.000 1.159.450.000 (4.775.784) (6.587.592) 2.804.428 3.718.386 - (130) Toplam uzun vadeli borçlar 3.373.302.917 2.889.394.544 Toplam borçlanmalar 4.614.152.673 3.843.405.966 Kısa vadeli borçlanmalar Kısa vadeli krediler Uzun vadeli borçlanmaların kısa vadeli kısımları Uzun vadeli kredilerin kısa vadeli anapara taksitleri ve faizleri Finansal kiralama işlerinden borçlar Ertelenmiş finansal kiralama borçlanma maliyetleri (-) Toplam uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısımları Toplam kısa vadeli borçlanmalar Uzun vadeli borçlanmalar Uzun vadeli kredilerin uzun vadeli kısmı Çıkarılmış tahviller Çıkarılmış tahvillerin ihraç farkları ve komisyonları Finansal kiralama işlerinden borçlar Ertelenmiş finansal kiralama borçlanma maliyetleri (-) Şirket’in kredi derecelendirmesi ile ilgili olarak uluslararası derecelendirme kuruluşlarından; • • • • Standard&Poors, 26 Mayıs 2014 tarihinde TL ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu “BB+”, kısa vadeli kredi notunu “b”, görünümünü “durağan”, Moody’s 6 Mayıs 2014 tarihinde uzun vadeli kredi notunu “Ba1” görünümünü ise “durağan” olarak açıklamışlardır. Standard&Poors, 29 Haziran 2015 tarihinde TL ve yabancı para cinsinden uzun vadeli kredi notunu “BB+” olarak teyit etmiş, görünümünü ise derecelendirme metodolojilerinde yer alan ülke ve ana ortaklığa ilişkin sınırlamalar uyarınca ”durağan”dan “negatif”e değiştirmiştir. Moody’s 11 Mayıs 2015 tarihinde uzun vadeli kredi notunu “Ba1” görünümünü ise “durağan” olarak tekrar teyit etmiştir. Şirket, SPK tarafından 30 Nisan 2013 tarihinde 15/487 sayılı kararıyla onaylanan ve 3 Mayıs 2013 tarihinde ihraç belgesi verilen 407.210.000 ABD Doları için Regulation S ISIN: XS0927634807, 92.790.000 ABD Doları için Rule 144A ISIN: US90016AAA88 ISIN kodlu tahvili İrlanda Borsası’nda kote ettirmiştir. Tahvil ihracına Citigroup, BNP Paribas, J.P. Morgan ve HSBC aracılık etmişlerdir. Yurtdışındaki yerleşik nitelikli yatırımcılara satış işlemleri 9 Mayıs 2013 tarihinde tamamlanmıştır. İhraç edilen tahvillerin merkezi saklamacı kuruluşu Euroclear ve Clearstream’dir. / 131 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 8.Borçlanmalar Topluluğun, rapor tarihi itibarıyla, kredilerinin faiz oranlarındaki değişim riski ve sözleşmedeki yeniden fiyatlama tarihleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 3 aydan kısa 1.151.735.853 812.210.235 3 ay – 12 ay arası 1.797.933.861 1.379.397.168 1 – 5 yıl arası 192.282.137 480.010.478 5 yıl ve üzeri 16.460.646 12.227.997 3.158.412.497 2.683.845.878 Kredilerin yeniden fiyatlandırma dönemleri 1.452.935.748 TL tutarındaki çıkarılmış tahvillerin kupon faiz oranı %4,25 (Etkin faiz oranı %4,415) olup, kupon faiz ödemeleri altı ayda bir eşit taksitler halinde yapılmaktadır (31 Aralık 2014: 1.155.735.170 TL). 2.804.428 TL tutarındaki finansal kiralama işlerinden borçlar aylık eşit taksitler halinde ödenmektedir (31 Aralık 2014: 3.824.918 TL). İskontolama işleminin etkisinin önemli olmamasından dolayı kısa vadeli kredilerin kayıtlı değerinin gerçeğe uygun değerine yakınsadığı öngörülmektedir. Gerçeğe uygun değerler, ortalama etkin yıllık faiz oranları kullanılarak belirlenmiştir. Uzun vadeli kredilerin genellikle üç ile altı ay arasında yeniden fiyatlandırmaya tabi olmaları ve uzun vadeli kredilerin önemli bir kısmının yabancı para cinsinden kullanılmış olması nedeniyle, etkin faiz oranı yöntemi benimsenerek, kayıtlı değerlerinin gerçeğe uygun değerlerine yakınsadığı öngörülmüştür. Finansal borçlanmaların 1 Ocak – 31 Aralık 2015 dönemi içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: Banka kredileri Dönem başı – 1 Ocak Yabancı para çevirim farkları Kur farkı (kar)/zararı Anapara Faiz Komisyon Toplam 2.660.461.761 27.264.003 (3.879.886) 2.683.845.878 72.833.979 798.724 (11.400) 73.621.303 247.584.929 - - 247.584.929 1.696.878.349 185.772.113 (4.526.135) 1.878.124.327 Dönem içinde ödenen-iptal edilen karşılık (1.534.771.653) (192.584.700) 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 3.142.987.365 21.250.140 (5.825.008) 3.158.412.497 Anapara Faiz İhraç Farkı Komisyon Toplam Dönem başı – 1 Ocak 1.159.450.000 3.772.864 (5.275.701) (2.211.993) 1.155.735.170 Kur farkı (kar)/zararı 294.350.000 - - - 294.350.000 Dönem içinde alınan-ayrılan karşılık - 60.710.771 - - 60.710.771 Dönem içinde ödenen-iptal edilen - (59.158.938) 890.376 408.369 (57.860.193) 1.453.800.000 5.324.697 (4.385.325) (1.803.624) 1.452.935.748 Anapara+Faiz Faiz (-) Toplam 3.829.382 (4.464) 3.824.918 401.247 - 401.247 Dönem içinde alınan-ayrılan karşılık Banka kredileri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla Finansal kiralama Dönem başı – 1 Ocak Yabancı para çevirim farkları 2.592.413 (1.724.763.940) Dönem içinde ödenen (1.425.941) 4.204 (1.421.737) 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 2.804.688 (260) 2.804.428 / 132 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 8.Borçlanmalar Finansal borçlanmaların 1 Ocak – 31 Aralık 2014 dönemi içerisindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: Banka kredileri Anapara Faiz Komisyon Toplam 2.500.199.671 16.589.706 (3.404.874) 2.513.384.503 (624.358.687) (8.281.223) 573.504 (632.066.406) 140.797.022 - - 140.797.022 1.591.259.245 172.566.691 (2.498.813) 1.761.327.123 Dönem içinde ödenen-iptal edilen karşılık (947.435.490) (153.611.171) 1.450.297 (1.099.596.364) 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla 2.660.461.761 27.264.003 (3.879.886) 2.683.845.878 Anapara Faiz İhraç Farkı Komisyon Toplam Dönem başı – 1 Ocak 1.067.150.000 6.563.465 (6.065.238) (2.620.360) 1.065.027.867 Kur farkı (kar)/zararı 92.300.000 - - - 92.300.000 Dönem içinde alınan-ayrılan karşılık - 43.298.350 - - 43.298.350 Dönem içinde ödenen-iptal edilen - (46.088.951) 789.537 408.367 (44.891.047) 1.159.450.000 3.772.864 (5.275.701) (2.211.993) 1.155.735.170 Dönem başı – 1 Ocak Yabancı para çevirim farkları Kur farkı (kar)/zararı Dönem içinde alınan-ayrılan karşılık Çıkarılmış tahviller 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla Topluluk 9 Mayıs 2013 tarihinde nominal tutarı 500 Milyon ABD Doları ve itfa tarihi Mayıs 2020 olan 7 yıl vadeli, sabit faizli tahvil ihraç etmiştir. Söz konusu tahviller için faiz oranı %4,25 olarak belirlenmiştir. Anapara ödemesi son vade tarihinde yapılacaktır. İhraç edilen tahvillerin anapara, faiz ve benzeri ödemelerine garanti veren bağlı ortaklıklarımız (Trakya Cam Sanayii A.Ş. 250 milyon ABD Doları, Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 100 milyon ABD Doları, Soda Sanayii A.Ş. 50 milyon Amerikan Doları) hesaplarına 9 Mayıs 2013 tarihinde garanti verdikleri tutarlar aynı koşul ve şartlarda aktarılmıştır. Finansal kiralama Anapara+Faiz Faiz (-) Toplam 5.838.306 (53.964) 5.784.342 (169.392) - (169.392) 178.138 (178.138) - Dönem içinde ödenen (2.017.670) 227.638 (1.790.032) 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla 3.829.382 (4.464) 3.824.918 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 1.835.780 - 288.065 20.402.774 2.123.845 20.402.774 Dönem başı – 1 Ocak Yabancı para çevirim farkı Dönem içinde alınan-ayrılan karşılık Aktifleştirilen finansman giderleri aşağıdaki gibidir: Kur farkı zararı Faiz gideri / 133 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 8.Borçlanmalar Kısa ve uzun vadeli borçlanmalara ilişkin özet bilgiler aşağıdaki gibidir: Döviz cinsi Faiz aralığı (%) (*) Vade Kısa vadeli Uzun vadeli Toplam ABD Doları 2016–2023 Libor+2,15-4,50 181.865.748 1.706.920.098 1.888.785.846 Euro 2016–2026 Euribor+1,10-6,00 689.952.631 1.468.470.723 2.158.423.354 Rus Rublesi 2016–2021 9,90-16,00 346.761.670 175.836.237 522.597.907 Ukrayna Grivnası 2016–2021 22,05-29,50 18.713.587 22.075.859 40.789.446 2016 10,04 3.556.120 - 3.556.120 1.240.849.756 3.373.302.917 4.614.152.673 Türk Lirası (*) Alt ve üst oranları ifade etmekte olup, ağırlıklı ortalama maliyeti Euro için Euribor + %2,56, ABD Doları için Libor + %2,45, RUR için Mosprime + %2,96, UAH için %22,96, TL için %10,04’tür (Ortalama etkin yıllık faiz oranı Euro için %2,56, ABD Doları için %4,01, RUR için %13,40, UAH için %22,96 ve TL için %10,04’tür). 31 Aralık 2014 Faiz aralığı (%) (*) Kısa vadeli Uzun vadeli Döviz cinsi Vade Toplam ABD Doları 2015–2022 Libor+1,50–4,50 158.168.210 1.325.204.621 1.483.372.831 Euro 2015–2022 Euribor+0,819–6,00 515.665.272 1.041.504.424 1.557.169.696 Rus Rublesi 2015–2021 9,00–23,00 251.335.167 483.142.161 734.477.328 Ukrayna Grivnası 2015–2021 12,50–19,50 12.757.289 36.168.402 48.925.691 Türk Lirası 2015–2016 10,04 16.085.484 3.374.936 19.460.420 954.011.422 2.889.394.544 3.843.405.966 (*) Alt ve üst oranları ifade etmekte olup, ağırlıklı ortalama maliyeti Euro için Euribor + %2,69, ABD Doları için Libor + %2,56, RUR için Mosprime + %2,65, UAH için %15,01, TL için %10,04’tür (Ortalama etkin yıllık faiz oranı Euro için %3,10, ABD Doları için %4,07, RUR için %11,86, UAH için %15,01 ve TL için %10,04’tür). Finansal borçların geri ödeme vadeleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.240.849.756 954.011.422 1–2 yıl içinde ödenecekler 677.630.726 597.808.376 2–3 yıl içinde ödenecekler 660.573.262 581.205.893 3–4 yıl içinde ödenecekler 288.900.485 240.242.153 4–5 yıl içinde ödenecekler 1.612.979.665 208.823.038 133.218.779 1.261.315.084 4.614.152.673 3.843.405.966 1 yıl içinde ödenecekler 5 yıl ve sonrası Finansal borçların ağırlıklı ortalama vadesi 978 gündür (31 Aralık 2014: 1.097 gün). / 134 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 9. Diğer Finansal Yükümlülükler Bulunmamaktadır (31 Aralık 2014: Bulunmamaktadır). 10. Ticari Alacak ve Borçlar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.406.463.041 1.146.286.836 Alacak senetleri 35.727.394 32.670.506 Alacak senetleri reeskontu (-) (8.574.853) (6.162.048) 15.460.616 13.169.905 235.500 356.248 (44.437.106) (37.154.309) 1.404.874.592 1.149.167.138 Kısa vadeli ticari alacaklar Alıcılar İlişkili taraflardan ticari alacaklar (Dipnot 37) Diğer ticari alacaklar Şüpheli ticari alacaklar karşılığı Topluluk’un yurtiçi satışlarında ana ürün grupları itibarıyla uyguladığı satış vadeleri aşağıda sunulmuştur: Yurtiçi temel cam satışlarının bir bölümü peşin bir bölümünün ise satış vadesi ortalama olarak 90 gün (31 Aralık 2014: 90 gün) olup vadesinden sonraki ödemelerde %2 oranında gecikme faizi uygulanmaktadır (31 Aralık 2014: %2). Oto cam ve işlenmiş cam ürünleri ile ilgili satış vadesi ortalama olarak 45 gündür (31 Aralık 2014: 45 gün). Yurtdışı satışların bir bölümü peşin, bir bölümü ise ortalama 45 gün vadelidir (31 Aralık 2014: 45 gün). Otomatik züccaciye ürünleri ile ilgili satış vadesi ortalama olarak 75 gün (31 Aralık 2014: 75 gün) olup, vadesinden sonraki ödemelerde aylık %2 (31 Aralık 2014: %2) gecikme faizi uygulanmaktadır. Cam ambalaj ürünleri 1 Kasım 2009 tarihinden itibaren peşin fiyatlı satılmaktadır. Müşterilerin talep etmesi durumunda, aylık %1,25 vade farkı ödeyerek 121 günü aşmamak kaydı ile vadeli alım yapması da mümkündür. 121 günü aşan vadeler için aylık % 2 vade farkı uygulanmaktadır. Yurtiçi satışların ortalama vadesi 49 gündür. (2014: 36 gün). Cam ambalaj ürünlerinin yurtdışı satışlarının ortalama vadesi 60 gündür. (2014: 70 gün). Soda ürünleri ile ilgili topluluk içi satış vadesi 30 gün, yurt içi topluluk dışı satış vadesi ortalama 49 gündür (31 Aralık 2014: 43 gün). Vadesinden sonraki ödemelerde %2 gecikme faizi uygulanmaktadır (31 Aralık 2014: %2). Krom ürünleri ile ilgili yurtiçi satış vadesi döviz bazında ortalama 24 gündür (31 Aralık 2014: 29 gün). Vadesinden sonra ödemelerde aylık %1 (31 Aralık 2014: %1) gecikme faizi uygulanmaktadır. Yurtdışı satışlarda ortalama satış vadesi 65 gündür (31 Aralık 2014: 63 gün). Topluluk tahsil imkanı kalmayan alacakları için şüpheli alacak karşılığı ayırmıştır. Şüpheli alacak karşılığı geçmiş tahsil edilememe tecrübesine dayanılarak belirlenmiştir. Topluluk, alacaklarının tahsil edilip edilemeyeceğine karar verirken, söz konusu alacakların kredi kalitesinde, ilk oluştuğu tarihten rapor tarihine kadar bir değişiklik olup olmadığını değerlendirir. / 135 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 10. Ticari Alacak ve Borçlar Topluluk çok sayıda müşteriyle çalıştığından kredi riski dağılmış durumdadır ve önemli bir kredi riski yoğunlaşması yoktur. Dolayısıyla, Topluluk Yönetimi ekli konsolide finansal tablolarda yer alan şüpheli alacak karşılığından daha fazla bir karşılığa gerek olmadığı kanaatindedir. Şüpheli ticari alacaklar karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönem başı – 1 Ocak (37.154.309) (34.125.193) Dönem gideri (19.438.217) (10.969.530) Tahsilatlar 13.055.073 6.168.220 Yabancı para çevirim farkları (899.653) 1.772.194 (44.437.106) (37.154.309) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 233.596.373 194.159.842 112.327.913 75.899.478 110.444.205 94.902.330 14.916.183 15.293.819 Topluluk’un ticari alacakları için almış olduğu teminatlar aşağıdaki gibidir: Teminat mektupları Teminat çek ve senetleri Doğrudan borçlandırma sistemi İpotekler Nakit 11.734.244 483.018.918 8.074.385 388.329.854 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla ticari alacakların 219.807.405 TL tutarındaki (31 Aralık 2014: 184.787.513 TL) kısmının vadesi geçmiş olduğu halde, bu alacaklara ilişkin karşılık ayrılmamıştır. Söz konusu alacaklar yakın zamanda tahsil edilememe riski yaşanmamış çok sayıda farklı müşteriye aittir. Bahse konu ticari alacakların yaşlandırması aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Vadesi üzerinden 1–30 gün geçmiş 117.503.505 123.033.146 Vadesi üzerinden 1–3 ay geçmiş 62.985.239 34.829.731 Vadesi üzerinden 3–12 ay geçmiş 23.734.904 15.559.453 Vadesi üzerinden 1–5 yıl geçmiş 15.583.757 11.365.183 Toplam vadesi geçen alacaklar 219.807.405 184.787.513 31.653.257 28.137.979 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 700.214.682 608.993.322 57.994.292 50.555.903 202.169 580.760 Teminat ve benzeri garantiler ile güvence altına alınmış kısım Ticari Borçlar Kısa vadeli ticari borçlar Satıcılar İlişkili taraflara ticari borçlar (Dipnot 37) Diğer ticari borçlar Borç senetleri reeskontu (-) / 136 / 2015 FAaLİYET RAPORU / (2.530.720) (2.396.156) 755.880.423 657.733.829 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 11. Diğer Alacaklar ve Borçlar Kısa vadeli diğer alacaklar Diğer çeşitli alacaklar İlişkili taraflardan alacaklar (Dipnot 37) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 21.382.397 15.592.673 3.545.561 7.626.686 Verilen depozito ve teminatlar 2.830.059 3.298.241 Personelden alacaklar 2.220.448 1.658.190 952.365 - (258.387) (2.851.354) (829) - 30.671.614 25.324.436 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 (2.851.354) (7.284.963) Finansal duran varlık satış alacağı (Dipnot 34) Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) Diğer alacak senetleri reeskontu (-) Şüpheli diğer alacaklar karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: Dönem başı – 1 Ocak Tahsilatlar 3.021.287 2.113.208 Yabancı para çevirim farkları (276.898) 2.416.937 (151.422) (96.536) Dönem gideri Uzun vadeli diğer alacaklar (258.387) (2.851.354) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Finansal duran varlık satış alacağı (Dipnot 34) 28.397.788 - Vergi dairesinden alacaklar 14.490.314 14.455.210 3.661.198 2.805.968 (6.486.678) - Verilen depozito ve teminatlar Diğer alacak senetleri reeskontu (-) Şüpheli diğer alacaklar karşılığı (-) (35.104) - 40.027.518 17.261.178 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 25.420.800 - 11.534.272 7.970.466 4.151.069 7.197.900 İlişkili taraflara diğer borçlar (Dipnot 37) 3.642.577 4.525.328 Diğer borç senetleri reeskontu (-) (60.966) (40.644) 44.687.752 19.653.050 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Kısa vadeli diğer borçlar Bağlı ortaklık ilave pay alım borcu (Dipnot 27) Alınan depozito ve teminatlar Diğer çeşitli borçlar Uzun vadeli diğer borçlar Bağlı ortaklık ilave pay alım borcu (Dipnot 27) Diğer çeşitli borçlar Alınan depozito ve teminatlar Diğer borç senetleri reeskontu (-) / 137 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 57.196.800 - 1.036.902 904.548 199.972 103.919 (83.879) - 58.349.795 1.008.467 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 12. Türev Araçlar Topluluk, 27 Kasım 2013 tarihinde Rusya’da yerleşik cam ambalaj grubu şirketlerinin pasif yapısının para birimi cinsinden aktif yapısıyla uyumlu hale getirilmesi ve şirketlerin faiz oranlarında olası yükselişe karşı korunması amacıyla HSBC Londra’dan temin ettiği ABD Doları para cinsi ve değişken faizli kredileri cross-currency ve faiz takası işlemleri ile Ruble’ye dönmüş, faiz oranını da kredilerin vadesi boyunca sabitlemiştir. Riskten korunma araçları; 3 yıl vadeli 70 Milyon ABD Doları olan krediler üzerinden, 3 ayda bir Libor+ %2,55 değişken faiz oranını %9,30 sabit faiz ödemeli faiz swapları ve de anapara ve faizler için ABD Doları alıp, Ruble ödenen çapraz kur sabit faiz swaplarıdır. Rapor tarihi itibarıyla 16,5 Milyon ABD Doları realize olmuştur. Topluluk, 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde vadeli döviz alım satım işlemleri kapsamında; • • • • • AO Citibank ile 21 Eylül 2015 tarihinden 31 Ağustos 2016 tarihine kadar farklı tarihlerde olmak üzere toplamda 15 Z Milyon Euro satıp, Rus Rublesi alım ve 6 Milyon ABD Doları satıp, Rus Rublesi alım, T. İş Bankası A.Ş. ile 19 Haziran 2015 tarihinden 7 Eylül 2015 tarihine kadar farklı tarihlerde olmak üzere toplamda 57 Milyon Euro’yu satıp, Rus Rublesi alım, T. İş Bankası A.Ş. ile 16 Mart 2015 tarihinden 14 Ekim 2016 tarihine kadar farklı tarihlerde olmak üzere toplamda 29 Milyon Euro’yu satıp, Türk Lirası alım, T. İş Bankası A.Ş. ile 12 Haziran 2015 tarihinden 14 Aralık 2015 tarihine kadar farklı tarihlerde olmak üzere toplamda 24 Milyon Euro’yu satıp, ABD Doları alım, T. İş Bankası A.Ş. ile 30 Eylül 2015 tarihinde farklı paritelerden 10 Milyon ABD Doları satıp, Rus Rublesi alım, sözleşmelerini imzalamıştır. Söz konusu 125 Milyon Euro’luk satım sözleşmelerinden 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 116 Milyon Euro’luk kısmı realize olmuştur. Ayrıca 16 Milyon ABD Doları satım sözleşmelerinin de 10 Milyon ABD Doları kısmı realize olmuştur. Türev araçların dağılımı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Varlık Yükümlülük Swap işlemleri 31 Aralık 2014 Varlık Yükümlülük 89.385.880 - 84.341.541 - 124.016 1.557.339 - - 89.509.896 1.557.339 84.341.541 - Forward işlemleri Türev araçların dönem içindeki işlemleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 84.341.541 (4.154.651) 49.682.633 94.803.853 Özkaynaklarda muhasebeleştirilen değer farkı (32.429.170) 20.984.623 Realize olan kur farkı nakit çıkış/(girişleri) (8.229.407) - Yabancı para çevirim farkları (5.629.443) (27.557.029) 216.403 264.745 87.952.557 84.341.541 Dönem başı - 1 Ocak Kar veya zararda muhasebeleştirilen kur farkı geliri/(gideri) (*) Kar zararda muhasebeleştirilen faiz giderleri Net varlık/(yükümlülük) (*) Kar veya zararda muhasebeleştirilen 49.682.633 TL’lik kur farkı gelirinin 1.930.030 TL’si esas faaliyetlerden diğer gelirler içerisinde, 47.752.603 TL’si ise finansman gelirleri içerisinde muhasebeleştirilmiştir. / 138 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 13.Stoklar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Mamuller 1.015.179.217 875.236.552 İlk madde ve malzeme 424.673.323 355.658.813 Ticari mallar 107.876.141 85.273.665 Diğer stoklar 49.780.643 34.386.311 Yarı mamuller 46.471.371 27.434.344 İşletme malzemesi 26.170.194 23.811.003 16.266.689 40.032.530 (17.232.394) (19.889.480) 1.669.185.184 1.421.943.738 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 (19.889.480) (17.014.791) 9.365.748 2.692.676 Dönem içinde ayrılan karşılık (6.328.172) (7.433.313) Yabancı para çevirim farkları (380.490) 1.865.948 (17.232.394) (19.889.480) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 73.812.746 51.125.200 11.453.176 13.651.690 85.265.922 64.776.890 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar için verilen avanslar 102.680.351 78.341.031 Gelecek yıllara ait giderler 34.040.352 24.080.790 136.720.703 102.421.821 Yoldaki mallar Stok değer düşüklüğü karşılığı (-) Stok değer düşüklüğü karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: Dönem başı - 1 Ocak Dönem içinde kullanılan karşılık 14. Peşin Ödenmiş Giderler ve Ertelenmiş Gelirler Peşin Ödenmiş Giderler Dönen varlıklar içerisindeki peşin ödenmiş giderler Stoklar için verilen sipariş avansları Gelecek aylara ait giderler Duran varlıklar içerisindeki peşin ödenmiş giderler / 139 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 14. Peşin Ödenmiş Giderler ve Ertelenmiş Gelirler Ertelenmiş Gelirler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Gelecek aylara ait gelirler (*) 54.643.730 39.848.238 Alınan sipariş avansları 34.833.505 22.368.442 281.698 1.935.917 89.758.933 64.152.597 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 51.834.910 43.045.742 Kısa vadeli ertelenmiş gelirler Alınan diğer avanslar Uzun vadeli ertelenmiş gelirler Gelecek yıllara ait gelirler (*) (*) Kısa vadeli ertelenmiş gelirlerin 4.233.157 TL’lik kısmı ile uzun vadeli ertelenmiş gelirlerin tamamı Glasscorp SA’nın Romanya, Trakya Glass Bulgaria EAD ve Paşabahçe Bulgaria EAD’nin Bulgaristan devletinden aldığı devlet yardımlarından oluşmaktadır (31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla sırasıyla 144.962 TL, 43.045.742 TL). 15. İnşaat Sözleşmeleri Bulunmamaktadır (31 Aralık 2014: Bulunmamaktadır). 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların finansal durum tablosunda yer alan net varlık tutarları aşağıdaki gibidir: İş Ortaklıkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 HNG Float Glass Limited 159.797.741 127.799.491 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 19.618.720 16.725.321 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. OOO Balkum 17.171.523 15.571.109 10.002.107 6.940.746 - 4.138.866 206.590.091 171.175.533 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 236.304.976 211.424.223 119.829.212 99.501.745 - 8.168.419 356.134.188 319.094.387 562.724.279 490.269.920 İştirakler Solvay Şişecam Holding AG Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. OAO FormMat / 140 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların kar zararlarındaki Topluluk’un payları aşağıdaki gibidir: İş Ortaklıkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 5.676.741 (54.953) 738.285 1.111.020 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. 6.408.871 5.531.347 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 2.507.378 1.695.081 - 664.962 15.331.275 8.947.457 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 51.303.408 56.740.450 (2.000.474) (1.098.193) - 354.890 49.302.934 55.997.147 64.634.209 64.944.604 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 53.080.393 27.953.794 4.862.250 5.914.443 HNG Float Glass Limited Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. OOO Balkum İştirakler Solvay Şişecam Holding AG Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. OAO FormMat İş ortaklıklarından elde edilen temettü gelirleri aşağıdaki gibidir: Solvay Şişecam Holding AG Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 1.250.000 1.815.482 59.192.643 35.683.719 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 490.269.920 449.299.322 Yabancı para çevirim farkları 69.456.803 (3.333.178) İş ortaklığı ve iştiraklerden gelir ve giderler (net) 64.634.209 64.944.604 Sermaye artırımı pay ödemesi 6.823.350 14.935.555 Maddi duran varlık yeniden değerleme değer artışları 2.695.916 - 61.480 107.336 İş ortaklıklarından temettü gelirleri (59.192.643) (35.683.719) İş ortaklığı ve iştirak satış etkisi (12.024.756) - 562.724.279 490.269.920 Özkaynak yöntemiyle değerlenen yatırımların dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir: Dönem başı - 1 Ocak Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazanç/kayıpları / 141 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İş ortaklıklarının özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur: HNG Float Glass Limited 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 54.344.999 70.697.710 Duran varlıklar 405.148.306 364.532.695 459.493.305 435.230.405 Kısa vadeli yükümlülükler 73.618.794 126.853.673 Uzun vadeli yükümlülükler 66.279.029 52.777.750 Toplam borçlar 139.897.823 179.631.423 Şirkete ait net varlıklar (şerefiye dahil) 319.595.482 255.598.982 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 34,89 34,89 159.797.741 127.799.491 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 214.665.207 181.136.016 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem kar/(zararı) 11.353.482 (109.906) Diğer kapsamlı gelir 52.643.018 14.940.808 63.996.500 14.830.902 5.676.741 (54.953) Toplam varlıklar Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı Hasılat Toplam kapsamlı kar/(zarar) Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı İş ortaklığının Topluluk dışındaki payları Hindusthan National Glass and Industries Limited şirketine aittir. Topluluk, iş ortaklığını 11 Haziran 2013 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 142 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İş ortaklıklarının özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 3.806.411 3.713.816 Duran varlıklar 43.523.192 38.253.204 47.329.603 41.967.020 Kısa vadeli yükümlülükler 7.604.178 8.023.548 Uzun vadeli yükümlülükler 487.985 492.830 8.092.163 8.516.378 39.237.440 33.450.642 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 19.618.720 16.725.321 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Hasılat 15.587.954 16.216.574 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem kar/(zararı) 1.476.570 2.222.040 4.310.228 (1.348.636) 5.786.798 873.404 738.285 1.111.020 Toplam varlıklar Toplam borçlar Net varlıklar (şerefiye dahil) Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı (şerefiye dahil) Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı kar/(zarar) Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı İş ortaklığının Topluluk dışındaki payları Fabrika Cementa Lukavac D.D. (FCL) şirketine aittir. Topluluk, iş ortaklığını 10 Aralık 2010 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 143 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İş ortaklıklarının özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 36.104.944 30.189.809 Duran varlıklar 8.521.422 8.911.816 44.626.366 39.101.625 Toplam varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler 6.718.390 5.033.657 Uzun vadeli yükümlülükler 3.564.930 2.925.750 Toplam borçlar 10.283.320 7.959.407 Net varlıklar 34.343.046 31.142.218 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 39,56 39,57 17.171.523 15.571.109 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Hasılat 63.322.024 62.173.618 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem kar/(zararı) 12.817.742 11.062.693 107.587 189.845 12.925.329 11.252.538 Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı 6.408.871 5.531.347 Geçmiş yıllar karlarından temettü dağıtımları 9.724.501 11.828.885 Dağıtılan temettüden Topluluk’un payı 4.862.250 5.914.443 Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı kar/(zarar) İş ortaklığının Topluluk dışındaki payları Omco International N.V. şirketine aittir. Topluluk, iş ortaklığını 30 Haziran 2001 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 144 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İş ortaklıklarının özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 19.045.486 12.700.925 Duran varlıklar 14.412.178 10.693.112 33.457.664 23.394.037 8.995.728 5.685.833 Toplam varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler 4.457.722 3.826.712 Toplam borçlar 13.453.450 9.512.545 Net varlıklar 20.004.214 13.881.492 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 40,04 41,44 10.002.107 6.940.746 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Hasılat 40.959.851 31.446.253 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem kar/(zararı) 5.014.756 3.390.162 Diğer kapsamlı gelir 3.607.966 24.827 Toplam kapsamlı kar/(zarar) 8.622.722 3.414.989 Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı 2.507.378 1.695.081 Geçmiş yıllar karlarından temettü dağıtımları 2.500.000 3.630.963 Dağıtılan temettüden Topluluk’un payı 1.250.000 1.815.482 Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı İş ortaklığının Topluluk dışındaki payları Cheminvest Türkiye Deri Kimyasalları Sanayii ve Tic. A.Ş. şirketine aittir. Topluluk, iş ortaklığını 30 Ağustos 1996 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 145 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İş ortaklıklarının özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : OOO Balkum 10 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 6.541.552 4.151.521 Duran varlıklar 5.784.842 6.281.303 12.326.394 10.432.824 2.864.516 2.096.222 110.710 58.871 2.975.226 2.155.093 9.351.168 8.277.731 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 50,00 50,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 39,56 20,18 4.675.584 4.138.866 1 Ocak10 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 12.400.023 14.373.595 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem kar/(zararı) 1.353.376 1.329.924 Diğer kapsamlı gelir (279.939) (4.881.280) Toplam kapsamlı kar/(zarar) 1.073.437 (3.551.356) 676.688 664.962 Toplam varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Toplam borçlar Net varlıklar Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı Hasılat Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı Topluluk, iş ortaklığını 31 Aralık 2005 tarihinden 10 Aralık 2015 tarihine kadar konsolide etmiştir. İş ortaklığındaki Topluluk hisselerinin tamamı 10 Aralık 2015 tarihinde Sudel Invest S.a.r.l şirketine satılmış ve bu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamından çıkarılmıştır. / 146 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İştiraklerin özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur: Solvay Şişecam Holding AG 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 325.550.925 353.819.441 Duran varlıklar 767.800.260 656.133.987 1.093.351.185 1.009.953.428 Kısa vadeli yükümlülükler 86.801.601 97.730.559 Uzun vadeli yükümlülükler 41.824.165 49.000.221 128.625.766 146.730.780 19.505.515 17.525.758 945.219.904 845.696.890 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 25,00 25,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 19,50 20,19 236.304.976 211.424.223 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 672.885.111 621.645.366 Sürdürülen faaliyetlerden net dönem karı 142.204.703 190.717.011 Dönem karından ödenen avans temettü 63.008.930 36.244.790 Sürdürülen faaliyetlerden kar 205.213.633 226.961.801 Diğer kapsamlı gelir 106.630.953 (33.439.496) Toplam kapsamlı kar/(zarar) 311.844.586 193.522.305 Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zarar) içindeki Topluluk’un payı 51.303.408 56.740.450 Geçmiş yıllar karlarından temettü dağıtımları 149.312.642 75.570.388 Dağıtılan temettüden Topluluk’un payı 53.080.393 27.953.794 Toplam varlıklar Toplam borçlar Kontrol gücü olmayan paylar Net varlıklar Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı Hasılat Solvay Şişecam Holding AG; Bulgaristan Cumhuriyeti yasalarına göre kurulmuş, Bulgaristan – Devnya bölgesinde yerleşik bir anonim şirket olan Solvay Sodi AD ve bağlı ortaklıklarının hisselerine doğrudan ve dolaylı olarak %97,95 oranında sahip olmak ve bu bağlı ortaklığı yönetmek amacı ile Avusturya – Viyana’da kurulmuş bir sermaye şirketidir. Topluluk, iştiraki 23 Temmuz 1997 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 147 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İştiraklerin özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : Saint Gobain Glass Egypt S.A.E 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 115.969.544 98.157.090 Duran varlıklar 454.516.657 417.826.206 570.486.201 515.983.296 Kısa vadeli yükümlülükler 139.398.223 138.169.900 Uzun vadeli yükümlülükler 31.838.500 46.140.912 171.236.723 184.310.812 399.249.478 331.672.484 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 30,01 30,00 −Etkin ortaklık oranı (%) 20,95 20,94 119.829.212 99.501.745 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 158.342.107 154.178.269 (6.665.222) (3.660.642) 47.907.956 17.787.815 41.242.734 14.127.173 (2.000.474) (1.098.193) Dönem içinde yapılan sermaye artırımları (*) 26.334.260 57.753.080 Artırılan nakdi sermayeden Topluluk’un payı 6.823.350 14.935.555 Toplam varlıklar Toplam borçlar Net varlıklar (şerefiye dahil) Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı (şerefiye dahil) Hasılat Sürdürülen faaliyetlerden net dönem zararı Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı kar/(zarar) Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zarar) içindeki Topluluk’un payı (*) Saint Gobain Glass Egypt S.A.E’nin 30 Eylül 2015 tarihinde yapmış olduğu 74.500.000 EGP’lik sermaye artırımına Topluluk 22.500.000 EGP’lik kısmına katılarak iştirakteki payını %30,00’dan %30,01’e yükseltmiştir. Sermaye pay ödemesi 1 Ocak 2015 tarihinden önce verilen sermaye avanslarından karşılanmıştır. Ayrıca; 14 Nisan 2014 tarihinde yapmış olduğu 187.000.000 EGP’lik sermaye artırımına Topluluk 49.250.000 EGP’lik kısmına katılarak iştirakteki payını %30,82’den %30’a düşürmüştür. Sermaye pay ödemesi 1 Ocak 2014 tarihinden önce verilen sermaye avanslarından karşılanmıştır. Topluluk, iştiraki 4 Ekim 2012 tarihinden beri konsolide etmektedir. / 148 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 16. İş Ortaklıkları ve İştirakler İştiraklerin özet finansal bilgileri aşağıda sunulmuştur : OAO FormMat 10 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönen varlıklar 2.191.265 1.719.294 Duran varlıklar 16.282.154 16.691.701 18.473.419 18.410.995 1.590.658 1.503.648 48.364 51.346 1.639.022 1.554.994 16.834.397 16.856.001 −Doğrudan ve dolaylı ortaklık oranı (%) 48,46 48,46 −Etkin ortaklık oranı (%) 38,34 19,55 8.157.949 8.168.419 1 Ocak10 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 4.162.528 5.089.858 272.574 732.336 Diğer kapsamlı gelir (294.178) (10.187.620) Toplam kapsamlı kar/(zarar) (21.604) (9.455.284) 132.089 354.890 Toplam varlıklar Kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Toplam borçlar Net varlıklar (şerefiye dahil) Topluluk pay oranı (%) Net varlıklarda Topluluk’un payı (şerefiye dahil) Hasılat Sürdürülen faaliyetlerden net dönem karı Sürdürülen faaliyetlerden kar/(zararın) içindeki Topluluk’un payı Topluluk, iştiraki 30 Haziran 2005 tarihinden 10 Aralık 2015 tarihine kadar konsolide etmiştir. İştirakteki Topluluk hisselerinin tamamı 10 Aralık 2015 tarihinde Sudel Invest S.a.r.l şirketine satılmış ve bu tarihten itibaren konsolidasyon kapsamından çıkarılmıştır. / 149 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 17. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Maliyet 56.442.450 56.442.450 Birikmiş amortisman (-) (32.319.769) (32.319.769) Net kayıtlı değer 24.122.681 24.122.681 Dönem başı yeniden değerleme ve ölçüm kazançları 402.176.110 402.176.110 108.019.833 - Toplam değer artış etkisi 510.195.943 402.176.110 Gerçeğe uygun değeri 534.318.624 426.298.791 Gerçeğe uygun değer değişimlerinden kaynaklanan kar Şirket, 31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla idari maksatlarla kullanımının sona ermesi sebebiyle Kocaeli İli Gebze İlçesi Çayırova Mahallesinde bulunan Çayırova gayrimenkullerini yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırmıştır. Söz konusu gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 269.318.624 TL (31 Aralık 2012 tarihi itibarıyla 217.707.575 TL) olarak belirlenmiştir. Değerlemeler sonucu oluşan 51.611.049 TL tutarındaki değer artışı dönem kar veya zarar tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler” hesabında muhasebeleştirilmiştir. 2.580.552 TL tutarındaki ertelenen vergi etkisi de dönem kar veya zarar tablosunda “Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri)” hesabında muhasebeleştirilmiştir. Çayırova gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri, konuyla ilgili SPK lisansına ve gerekli mesleki birikime sahip ve Çayırova gayrimenkullerinin sınıf ve yeri hakkında güncel bilgisi bulunan bağımsız değerleme şirketi tarafından yapılan değerlendirmelere dayanmaktadır. Gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri, değerlemede geçerli imar planı bulunan ve/veya yapı kullanma izin belgesi düzenlenmiş mevcut yapıların yer aldığı parseller için “Maliyet Analizi”, “Direkt Kapitalizasyon”, “Nakit Akımları Analizi” ve “Emsal Karşılaştırma Analizi” yöntemleri kullanılmıştır. Değerleme konusu gayrimenkullerin bulunduğu bölge ve bölge içindeki emsal parsel sayısının kıtlığı, ulaşım ilişkileri ve çevre yapılanmaları, bölgede devam eden imar planı süreçleri dikkate alınarak sonuç değere ulaşılmıştır. Şirket, 30 Haziran 2011 tarihi itibarıyla idari maksatlarla kullanımının sona ermesi sebebiyle İstanbul İli Beykoz İlçesi İncirköy Mahallesinde bulunan Beykoz gayrimenkullerini yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırmıştır. Söz konusu gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 265.000.000 TL (30 Haziran 2011 tarihi itibarıyla 208.591.216 TL) olarak belirlenmiştir. Değerlemeler sonucu oluşan 56.408.784 TL tutarındaki değer artışı dönem kar veya zarar tablosunda “Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler” hesabında muhasebeleştirilmiştir. 2.820.439 TL tutarındaki ertelenen vergi etkisi de dönem kar veya zarar tablosunda “Ertelenmiş Vergi Geliri/(Gideri)” hesabında muhasebeleştirilmiştir. Beykoz gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değeri, konuyla ilgili SPK lisansına ve gerekli mesleki birikime sahip ve Beykoz gayrimenkullerinin sınıf ve yeri hakkında güncel bilgisi bulunan bağımsız değerleme şirketi tarafından yapılan değerlendirmelere dayanmaktadır. Gayrimenkullerin gerçeğe uygun değeri, “Nakit Akımlarının Analizi”, “Direkt Kapitalizasyon” ve “Emsal Karşılaştırma” yöntemlerinin uyumlaştırılmasıyla belirlenmiştir. / 150 / 2015 FAaLİYET RAPORU / / 151 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / - - Yeniden değerleme (***) 109.426.850 31 Aralık 2014 itibarıyla net defter değeri 151.113.012 185.785.068 (208.608.607) - - 5.655 - (20.067.496) (161.446) (18.796.876) (169.588.444) 394.393.675 1.428.258.521 1.954.002.633 (43.138.834) 557.025.734 - 9.355.693 (22.827.981) (62.956.787) (10.124.920) (27.540.130) (486.070.443) 1.997.141.467 257.982.320 - 3.460.503 (8.687.232) (29.039.577) 19.363.120 14.675.314 (174.941.945) 1.914.328.964 Binalar 2.583.616.397 2.941.761.635 (5.195.742.585) - 38.009.853 109.746.980 (3.301.725) (501.762.260) (49.062.934) 72.255.195 (4.861.627.694) 8.137.504.220 679.467.589 (38.213.701) - - (133.978.354) 52.508.842 112.870.935 19.604.818 7.445.244.091 Tesis, makine ve cihazlar 18.115.873 24.968.440 (39.728.948) - - 2.354.470 - (6.308.691) (2.025.430) (167.337) (33.581.960) 64.697.388 9.546.522 - - - (2.956.511) 2.119.946 3.379.735 909.863 51.697.833 Taşıtlar 95.854.604 129.326.470 (292.009.060) - - 14.747.484 (22.285) (33.933.618) (6.206.816) (15.461.631) (251.132.194) 421.335.530 26.079.706 - - - (18.984.850) 28.260.606 9.258.173 29.735.097 346.986.798 Demirbaşlar 155.513.940 178.716.983 (383.845.200) - - 26.436.600 - (87.846.189) 2.631.460 31.083.044 (356.150.115) 562.562.183 105.378.884 - - - (42.329.916) 19.319.498 (3.600.718) (27.869.620) 511.664.055 Diğer maddi varlıklar 665.259.521 436.026.073 - - - - - - - - - 436.026.073 (1.107.070.556) - - - - 940.612.635 37.171.993 (99.947.520) 665.259.521 Yapılmakta olan yatırımlar Banka kredileri nedeniyle arazi ve binalar üzerinde ipotek bulunmamaktadır (1 Ocak – 31 Aralık 2014: Bulunmamaktadır). Toplam 5.207.158.718 7.347.837.880 (6.173.470.307) 557.025.734 38.009.853 162.646.882 (36.161.288) (712.875.041) (65.337.862) 41.372.265 (6.158.150.850) 13.521.308.187 - (38.213.701) 6.653.535 1.212.887.440 (227.321.519) 1.062.625.587 180.739.542 (41.372.265) 11.365.309.568 (*) Topluluk, maddi duran varlıklarını yeniden gözden geçirmiş ekonomik ömrü dolanlar dahil olmak üzere ilgili hesap sınıflama ve netleştirmelerini yapmıştır. Söz konusu varlıkların kar/(zarar) üzerinde etkisi bulunmamaktadır. (**) Alımların içerisinde 2.123.845 TL finansman gideri aktifleştirilmiştir (Dipnot 8). (***) 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 30 Eylül 2015 tarihli expertiz sonuçlarına göre arsa, arazi ve binalar yeniden değerleme modeline göre net yöntemle muhasebeleştirilmiştir. Maliyet modeli kullanılmış olsaydı 4.821.968 TL tutarında amortisman gideri daha az olacaktı ve 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla maddi duran varlıkların net defter değeri 5.638.797.071 TL olacaktı. (****) Dönem amortisman giderinin dağılımı Dipnot 28 ve Dipnot 30’da verilmiştir. 1.497.250.578 31 Aralık 2015 itibarıyla net defter değeri (10.397.073) - 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi - Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklara transferler (10.009.297) Çıkışlar Değer düşüklüğü Dönem gideri (****) (387.776) Sınıflamalar (*) Yabancı para çevirim farkları - 1.507.647.651 28.615.535 - - - - (32.311) 304.388 3.332.463 41.472.144 320.701.456 Yer altı ve yer üstü düzenleri 3.193.032 1.221.574.672 - 136.552 Dönem başı – 1 Ocak Birikmiş amortismanlar ve değer düşüklüğü 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi Yapılmakta olan yatırımlardan transferler Satış amacıyla sınıflandırılan duran varlıklardan transferler Satış amacıyla elde tutulan duran varlıklara transferler Yeniden değerleme (***) Çıkışlar Alımlar (**) 3.651.647 169.664.898 Sınıflamalar (*) Yabancı para çevirim farkları 109.426.850 Arazi ve arsalar Dönem başı - 1 Ocak Maliyet değeri 18. Maddi Duran Varlıklar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. / 152 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 143.858.569 151.113.012 (169.588.444) 43.199 (23.133.147) 13.607.620 507.326 (3.218.097) (157.395.345) 320.701.456 31.936.376 (127.473) 348.728 (21.230.240) (545.407) 9.065.558 301.253.914 Yer altı ve yer üstü düzenleri 1.308.742.366 1.428.258.521 (486.070.443) 2.432.830 (59.528.413) 72.496.405 5.170.104 3.941.266 (510.582.635) 1.914.328.964 431.750.580 (15.857.341) 13.395.424 (318.484.043) (6.028.520) (9.772.137) 1.819.325.001 Binalar 2.415.955.219 2.583.616.397 (4.861.627.694) 69.938.348 (463.624.334) 240.541.435 17.512.452 (10.094.096) (4.715.901.499) 7.445.244.091 755.284.798 (82.141.119) 120.021.509 (469.557.153) (20.502.636) 10.281.974 7.131.856.718 Tesis, makine ve cihazlar 12.715.668 18.115.873 (33.581.960) 2.303.205 (4.674.361) 2.732.336 1.169.139 (755.554) (34.356.725) 51.697.833 8.108.064 (2.513.075) 3.287.402 (3.840.866) (1.173.970) 757.885 47.072.393 Taşıtlar 75.945.786 95.854.604 (251.132.194) 13.428.176 (28.679.268) 9.957.901 1.871.235 2.360.964 (250.071.202) 346.986.798 20.508.219 (19.235.592) 39.880.453 (15.662.547) (2.058.850) (2.461.873) 326.016.988 Demirbaşlar 165.598.257 155.513.940 (356.150.115) 51.016.359 (86.202.760) 34.831.813 - (2.786.791) (353.008.736) 511.664.055 86.055.251 (62.356.091) 17.832.138 (51.155.137) - 2.680.901 518.606.993 Diğer maddi varlıklar 1.224.635.706 665.259.521 - - - - - - - 665.259.521 (1.350.173.623) (1.853.632) 940.776.336 (148.125.266) - - 1.224.635.706 Yapılmakta olan yatırımlar 5.446.561.260 5.207.158.718 (6.158.150.850) 139.162.117 (665.842.283) 374.167.510 26.230.256 (10.552.308) (6.021.316.142) 11.365.309.568 Banka kredileri nedeniyle arazi ve binalar üzerinde ipotek bulunmamaktadır (1 Ocak – 31 Aralık 2013: Bulunmamaktadır). - (185.067.908) 1.135.543.240 (1.030.635.866) (32.959.608) 10.552.308 11.467.877.402 Toplam (*) Topluluk, maddi duran varlıklarını yeniden gözden geçirmiş, ekonomik ömrü dolanlar dahil olmak üzere ilgili hesap sınıflama ve netleştirmelerini yapmıştır. Söz konusu varlıkların kar/(zarar) üzerinde etkisi bulunmamaktadır. (**) Alımların içerisinde 20.402.774 TL finansman gideri aktifleştirilmiştir (Dipnot 8). (***) Dönem amortisman giderinin dağılımı Dipnot 28 ve Dipnot 30’da verilmiştir. 99.109.689 31 Aralık 2013 itibarıyla net defter değeri - 109.426.850 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi 31 Aralık 2014 itibarıyla net defter değeri - - Yabancı para çevirim farkları - - Bağlı ortaklık satım etkisi Dönem gideri (***) - Çıkışlar - Sınıflamalar (*) 109.426.850 Dönem başı - 1 Ocak Birikmiş amortismanlar ve değer düşüklüğü 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi (983.585) 16.530.335 Çıkışlar Yapılmakta olan yatırımlardan transferler 1.250 (2.580.614) Alımlar (**) (2.650.225) Yabancı para çevirim farkları - 99.109.689 Arazi ve arsalar Bağlı ortaklık satım etkisi Sınıflamalar (*) Dönem başı – 1 Ocak Maliyet değeri 18. Maddi Duran Varlıklar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 19. Maddi Olmayan Duran Varlıklar Haklar Maden sahaları Geliştirme giderleri Diğer Toplam 116.774.117 13.135.203 39.861.254 13.020.771 182.791.345 1.106.383 - - (1.106.383) - 5.708.003 - - 664.255 6.372.258 Alımlar 10.374.463 - 26.292.536 8.707.324 45.374.323 Çıkışlar (1.575.549) - - (502.755) (2.078.304) 132.387.417 13.135.203 66.153.790 20.783.212 232.459.622 (75.289.111) (6.690.605) (17.225.439) (7.035.321) (106.240.476) (958.650) - - 958.650 - Yabancı para çevirim farkı (3.797.506) - - (394.660) (4.192.166) Dönem gideri (**) (13.357.014) (768.552) (9.687.756) (1.500.556) (25.313.878) 1.566.299 - - 22.776 1.589.075 (91.835.982) (7.459.157) (26.913.195) (7.949.111) (134.157.445) Maliyet değeri Dönem başı - 1 Ocak Sınıflamalar (*) Yabancı para çevirim farkı 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi Birikmiş itfa ve tükenme payları Dönem başı – 1 Ocak Sınıflamalar (*) Çıkışlar 31 Aralık 2015 kapanış bakiyesi 31 Aralık 2015 itibarıyla net defter değeri 40.551.435 5.676.046 39.240.595 12.834.101 98.302.177 31 Aralık 2014 itibarıyla net defter değeri 41.485.006 6.444.598 22.635.815 5.985.450 76.550.869 Haklar Maden sahaları Geliştirme giderleri Diğer Toplam 109.878.816 13.135.203 29.638.632 14.382.850 167.035.501 180.824 - - (1.256.464) (1.075.640) (241.852) - - - (241.852) (2.230.460) - - (898.200) (3.128.660) Alımlar 9.311.984 - 10.222.622 969.769 20.504.375 Çıkışlar (125.195) - - (177.184) (302.379) 116.774.117 13.135.203 39.861.254 13.020.771 182.791.345 (64.376.581) (5.871.533) (10.541.976) (7.380.694) (88.170.784) Maliyet değeri Dönem başı - 1 Ocak Sınıflamalar (*) Bağlı ortaklık satım etkisi Yabancı para çevirim farkı 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi Birikmiş itfa ve tükenme payları Dönem başı – 1 Ocak (180.824) - - 1.256.464 1.075.640 Bağlı ortaklık satım etkisi Sınıflamalar (*) 233.084 - - - 233.084 Yabancı para çevirim farkı 1.174.653 - - 1.345.259 2.519.912 (12.259.258) (819.072) (6.683.463) (2.278.530) (22.040.323) 119.815 - - 22.180 141.995 31 Aralık 2014 kapanış bakiyesi (75.289.111) (6.690.605) (17.225.439) 31 Aralık 2014 itibarıyla net defter değeri 41.485.006 6.444.598 22.635.815 5.985.450 76.550.869 31 Aralık 2013 itibarıyla net defter değeri 45.502.235 7.263.670 19.096.656 7.002.156 78.864.717 Dönem gideri (**) Çıkışlar (7.035.321) (106.240.476) (*) Topluluk, maddi olmayan duran varlıklarını yeniden gözden geçirmiş, ekonomik ömrü dolanlar dahil olmak üzere ilgili hesap sınıflama ve netleştirmelerini yapmıştır. Söz konusu varlıkların kar/(zarar) üzerinde etkisi bulunmamaktadır. (**) Dönem itfa ve tükenme payları giderlerinin dağılımı Dipnot 28 ve Dipnot 30’da verilmiştir. / 153 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 20.Şerefiye Şerefiye tutarının dönem içindeki değişimleri aşağıdaki gibidir: Dönem başı – 1 Ocak Yabancı para çevirim farkları 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 29.057.791 31.534.049 3.139.646 (2.476.258) 32.197.437 29.057.791 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Glasscorp S.A. 17.967.616 16.154.395 Cromital S.p.A 7.486.410 6.645.555 Richard Fritz Holding GmbH 4.623.408 4.104.119 OOO Ruscam Glass Packaging Holding 2.120.003 2.153.722 32.197.437 29.057.791 Şerefiye tutarının bağlı ortaklıklar itibarıyla detayı aşağıdaki gibidir: 21. Devlet Teşvik ve Yardımları 94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımları kararı çerçevesinde Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 9 Eylül 1998 tarih ve 98/16 sayılı Kararı’na istinaden yayımlanan 98/10 sayılı Araştırma-Geliştirme Yardımına İlişkin Tebliğ çerçevesinde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından sanayi kuruluşlarının uzman kurumlar tarafından Ar-Ge niteliğine sahip olduğu tespit edilen projeleri kapsamında izlenip değerlendirilebilen giderlerinin belli bir oranı hibe şeklinde karşılanmakta veya bu projelere geri ödeme koşuluyla sermaye desteği sağlanmaktadır. Maliye Bakanlığı ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından tespit edilen usul ve esaslar doğrultusunda yapılan ihracat işlemleri ile diğer döviz kazandırıcı faaliyetler damga vergisi ve harçlardan istisna edilmiştir. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı’na dayanılarak hazırlanan Para Kredi ve Koordinasyon Kurulu’nun 16 Aralık 2004 tarihli ve 2004/11 sayılı Kararı’na istinaden yurtdışı fuar katılımlarının desteklenmesi amacıyla devlet yardımı ödenmektedir. Bulgaristan’da “Yatırımların Teşviki Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği” ile Avrupa Birliği’nin “Devlet Yardımları Mevzuatı” çerçevesinde Trakya Glass Bulgaria EAD ve Paşabahçe Bulgaria EAD, Bulgaristan Cumhuriyeti adına Bulgaristan Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile Bulgaristan Maliye Bakanlığınca devlet yardımları için bir memorandum imzalamıştır. Romanya’da Glass Corp S.A., bu kapsamda devlet yardımlarından yararlanmaktadır. / 154 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 22. Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler Topluluk aleyhine açılmış ve 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla devam eden davaların toplam tutarı yaklaşık 37.840.356 TL’dir (31 Aralık 2014: 39.170.911 TL). Topluluk, dönem içerisinde olağan faaliyetleri dahilinde birden çok davaya davalı ve davacı olarak taraf olmuştur. Bu kapsamda Topluluk Yönetimi, 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla, bağımsız hukuk ve vergi danışmanlarından alınan görüşler doğrultusunda 37.840.356 TL tutarındaki davalara ilişkin bir zarara uğrama olasılığını düşük olarak değerlendirmektedir. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla Şirket’in teminat/rehin/ipotek (“TRİ”) pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 TL karşılıkları ABD Doları Euro Rus Rublesi TL ve diğer dövizlerin TL karşılığı A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı 1.746.702 - - - 1.746.702 B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı 2.647.028.977 95.595.818 575.633.942 12.845.116.180 31.145.111 C. Olağan Ticari Faaliyetlerin Yürütülmesi Amacıyla Diğer 3.Kişilerin Borcunu Temin Amacıyla Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur D. Diğer Verilen TRİ’lerin Toplam Tutarı 1.163.040.000 400.000.000 - - - i. Ana Ortak Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı (*) 1.163.040.000 400.000.000 - - - Şirket Tarafından Verilen TRİ’ler ii. B ve C Maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer Grup Şirketleri Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı iii. C Maddesi Kapsamına Girmeyen 3. Kişiler Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı Toplam Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur 3.811.815.679 495.595.818 575.633.942 12.845.116.180 32.891.813 Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Şirket’in özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla %12,24’tür. (*) Şirketimiz, 9 Mayıs 2013 tarihinde yurtdışına 7 yıl vadeli ve toplam 500.000.000 ABD Doları nominal değerde borçlanma aracı (tahvil) ihraç etmiş olup, ihraç edilen 500.000.000 ABD Doları değerindeki fonun 250.000.000 ABD Dolar kısmı bağlı ortaklılarımızdan Trakya Cam Sanayii AŞ’ye, 100.000.000 ABD Doları kısmı Anadolu Cam Sanayii AŞ’ye 50.000.000 ABD Dolar’lık kısmı Soda Sanayii A.Ş. aktarılmıştır. Bağlı ortaklıklar kendisine aktarılan ve faydalanmış olduğu bu miktarın anapara, faiz ve benzeri ödemelerinin kendisi tarafından yapılacağını garanti etmiştir. Bu kapsamda söz konusu bağlı ortaklıklar kendi tüzel kişiliğine aktarılan tutarın ödemesini garanti etmiş olup, üçüncü kişi lehine garanti vermemiştir. / 155 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 22. Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler 31 Aralık 2014 TL karşılıkları ABD Doları Euro Rus Rublesi TL ve diğer dövizlerin TL karşılığı A. Kendi Tüzel Kişiliği Adına Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı 1.714.654 - - - 1.714.654 B. Tam Konsolidasyon Kapsamına Dahil Edilen Ortaklıklar Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı 1.926.964.186 70.598.250 410.321.567 14.873.700.164 7.342.165 C. Olağan Ticari Faaliyetlerin Yürütülmesi Amacıyla Diğer 3.Kişilerin Borcunu Temin Amacıyla Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur D. Diğer Verilen TRİ’lerin Toplam Tutarı 948.715.250 400.000.000 7.500.000 - - i. Ana Ortak Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı (*) 948.715.250 400.000.000 7.500.000 - - Şirket Tarafından Verilen TRİ’ler ii. B ve C Maddeleri Kapsamına Girmeyen Diğer Grup Şirketleri Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı iii. C Maddesi Kapsamına Girmeyen 3. Kişiler Lehine Vermiş Olduğu TRİ’lerin Toplam Tutarı Toplam Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur Yoktur 2.877.394.090 470.598.250 417.821.567 14.873.700.164 9.056.819 Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Şirket’in özkaynaklarına oranı 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla %13,11’dir. (*) Konsolidasyona tabi bağlı ortaklıkların Şirket’e vermiş olduğu TRİ’leri ifade etmektedir. Alım/satım opsiyon sözleşmeleri Şirket ve European Bank for Reconstruction and Development (“EBRD”) arasında 10 Kasım 2014 ve 24 Ekim 2014 tarihli alım/satım opsiyon sözleşmeleri imzalanmıştır. Buna göre Şirket, Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. (“Paşabahçe”) payları için bir alım opsiyonuna sahipken aynı zamanda EBRD’ye bir satış opsiyonu tanımaktadır. Paşabahçe’nin halka arzının 24 Ekim 2019’a kadar gerçekleşmesi durumunda, söz konusu alım/satım opsiyonları geçersiz hale gelecektir (Dipnot 27). / 156 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 22. Karşılıklar, Koşullu Varlık ve Yükümlülükler Kısa vadeli karşılıklar 31 Aralık 2015 Dava karşılıkları 31 Aralık 2014 22.946.941 17.167.533 17.180.373 31.823.403 Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar 9.992.797 10.035.921 Ciro primi karşılığı 2.349.855 841.090 Maliyet giderleri karşılığı Diğer kısa vadeli karşılıklar 266.511 1.375.589 52.736.477 61.243.536 23.Taahhütler Topluluk ’un, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı A.Ş. , Shell Enerji A.Ş. , Mersin Organize Sanayi Bölgesi, Aygaz Doğal Gaz Toptan Satış A.Ş., Boru Hatları ve Petrol Taşıma A.Ş. (BOTAŞ), Eskişehir Organize Sanayii Bölge Müdürlüğü, Palgaz Doğalgaz A.Ş. , Enerya Denizli Gaz Dağıtım A.Ş. , Akfel Petrol ve Doğalgaz Mühendislik A.Ş. arasında yapılan sözleşmeler gereği 1 Ocak 2016–31 Aralık 2016 tarihleri arasında 1.433.985.760 sm3 doğalgaz alım taahhüdü bulunmaktadır (31 Aralık 2014: 1.319.389.646 sm3). 24. Çalışanlara Sağlanan Faydalar Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar kapsamında borçlar Personele borçlar Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar Yıllık izin karşılığı 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 22.114.028 21.637.908 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 9.992.796 10.035.921 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 256.749.702 239.647.894 Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar Kıdem tazminatı karşılıkları Yurtiçi Yurtdışı 5.239.459 4.621.270 261.989.161 244.269.164 Türkiye’de yürürlükteki İş Yasası hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 6 Mart 1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos 1999 tarih, 4447 sayılı Yasalar ile Değişik 60’ıncı Maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Emeklilik öncesi hizmet şartlarıyla ilgili bazı geçiş karşılıkları, ilgili kanunun 23 Mayıs 2002 tarihinde değiştirilmesi ile Kanun’dan çıkarılmıştır. / 157 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 24. Çalışanlara Sağlanan Faydalar Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar Kıdem tazminatı karşılıkları 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla ödenecek kıdem tazminatı tutarı her hizmet yılı için bir aylık maaş üzerinden 3.828,37 TL (31 Aralık 2014: 3.438,22 TL) tavanına tabidir. Topluluk’un kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2016 tarihinden itibaren geçerli olan 4.092,53 TL tavan tutarı dikkate alınmıştır (31 Aralık 2014: 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren geçerli olan 3.541,37 TL). Kıdem tazminatı yükümlülüğü zorunluluk olmadığından dolayı herhangi bir fonlamaya tabi değildir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü şirketin çalışanlarının emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar”, işletmenin yükümlülüklerini tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak hesaplanmasını öngörür. Toplam yükümlülüklerin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir. Aktüeryal kayıp / (kazanç) kapsamlı gelir tablosunda “Değer Artış Fonları” içerisinde muhasebeleştirilmiştir. Esas varsayım her hizmet yılı için azami yükümlülüğün enflasyona paralel olarak artmasıdır. Dolayısıyla uygulanan iskonto oranı gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel faiz oranını ifade eder. Sonuçta 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla ekli konsolide finansal tablolarda yükümlülükler çalışanların emekliliğinden kaynaklanan geleceğe ait olası yükümlülüğün bugünkü değeri tahmin edilerek hesaplanır. Rapor tarihindeki karşılıklar yıllık %5,00 enflasyon (31 Aralık 2014: %5,00) ve %10,13 iskonto oranı (31 Aralık 2014: %9,49) varsayımlarına göre yaklaşık %4,89 olarak elde edilen reel iskonto oranı (31 Aralık 2014: %4,28) kullanılmak suretiyle hesaplanmıştır. İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyip Topluluk’a kalacak olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da dikkate alınmıştır. Çalışanların emekliliğe kadar işten ayrılmama olasılığı 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla %98,77 (31 Aralık 2014 : %98,91)’dir. Kıdem tazminatı karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 244.269.164 255.604.541 60.192.269 42.683.356 9.843.563 7.417.907 586.397 (178.499) Aktüeryal kayıp/(kazanç) (10.030.583) (21.001.730) Dönem içinde yapılan ödemeler (42.871.649) (40.256.411) 261.989.161 244.269.164 Dönem başı – 1 Ocak Hizmet maliyeti Faiz maliyeti Yabancı para çevirim farkları / 158 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 25. Varlıklarda Değer Düşüklüğü Varlıklarda değer düşüklükleri Finansal varlıklar değer düşüklüğü karşılığı 31 Aralık 2014 100.484.668 159.266.448 Şüpheli ticari alacaklar karşılığı 44.437.106 37.154.309 Stok değer düşüklüğü karşılığı 17.232.394 19.889.480 Diğer dönen varlıklar karşılığı 475.320 - Şüpheli diğer alacaklar karşılığı 258.387 2.851.354 Uzun vadeli şüpheli diğer alacaklar karşılığı 35.104 - 162.922.979 219.161.591 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 99.617.136 99.617.136 Şişecam Shanghai Trade Co. Ltd. 655.449 655.449 Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. 212.083 212.083 Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. - 56.994.689 Paşabahçe Mağazaları B.V. - 1.787.091 100.484.668 159.266.448 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Finansal varlıklardaki değer düşüklüklerinin detayı Trakya Yatırım Holding A.Ş. 26. 31 Aralık 2015 Diğer Varlık ve Yükümlülükler Diğer dönen varlıklar Devreden KDV 39.946.112 68.854.225 Yurtdışı satışlardan kaynaklanan terkin edilecek KDV 44.140.937 40.529.490 Diğer gelir tahakkukları (*) 39.504.498 7.963.359 739.216 1.750.327 İş avansları Diğer dönen varlıklar karşılığı (-) (475.320) - Diğer 7.440.735 1.521.382 131.296.178 120.618.783 (*) 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 36.459.303 TL’si Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. Eskişehir Fabrikası’nda çıkan yangın nedeniyle sigorta şirketinden alınacak hasar tazminatı karşılığıdır. 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla 7.444.293 TL’si aynı fabrikada sel nedeniyle oluşan hasarın sigorta hasar tazminatı karşılığıdır, söz konusu tutar cari dönemde tahsil edilmiştir. Diğer dönen varlıklar karşılığında gerçekleşen hareketler aşağıdaki gibidir: Dönem gideri Yabancı para çevirim farkları Diğer duran varlıklar Gelecek yıllarda indirilecek KDV Gelecek yıllar ihtiyacı stok Diğer çeşitli duran varlıklar / 159 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 (534.720) - 59.400 - (475.320) - 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 25.472.021 22.203.181 2.676.041 3.803.309 31.782 28.214 28.179.844 26.034.704 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 26. Diğer Varlık ve Yükümlülükler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Ödenecek vergi ve harçlar 28.254.736 32.122.508 Gider tahakkukları 24.289.177 17.777.202 Ödenecek sosyal güvenlik primleri 21.352.935 20.653.069 Hesaplanan KDV ve diğer yükümlülükler 2.551.855 915.191 Diğer 1.240.004 2.189.239 77.688.707 73.657.209 Kısa vadeli diğer yükümlülükler 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri Özkaynak kalemlerinden “Çıkarılmış Sermaye”, “Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” ve Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi gereğince yasal yedek statüsünde olan “Hisse Senedi İhraç Primleri” yasal kayıtlardaki tutarları ile gösterilmiştir. Bu kapsamda SPK Raporlama Standartları çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan ve rapor tarihi itibarıyla kar dağıtımına veya sermaye artırımına konu edilemeyen farkların (enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farklılıklar gibi) çıkarılmış sermaye ile ilgili kısmı çıkarılmış sermaye kaleminden sonra gelen “Sermaye Düzeltmesi Farkları” kalemiyle, “Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler” ve “Hisse Senedi İhraç Primleri” nden kaynaklanan farklar ise “Geçmiş Yıllar Karları / Zararları”’yla ilişkilendirilmiştir. a) Sermaye / Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Şirket’in çıkarılmış sermayesi her biri 1 Kr (Bir Kuruş) itibari değerde 190.000.000.000 adet hamiline yazılı paya bölünmüştür. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Kayıtlı sermaye tavanı 2.500.000.000 2.500.000.000 Onaylı çıkarılmış sermaye 1.900.000.000 1.700.000.000 Ortaklar T. İş Bankası A.Ş. 31 Aralık 2015 Pay tutarı Hisse oranı TL (%) 31 Aralık 2014 Pay tutarı Hisse oranı TL (%) 1.249.376.486 65,76 1.113.022.171 65,47 T.İş Bankası Mensupları Sos. Güv.Vakfı 84.680.512 4,46 75.766.774 4,46 Efes Holding A.Ş. 71.603.051 3,77 63.188.280 3,72 913.108 0,05 816.991 0,05 493.426.843 25,96 447.205.784 26,30 1.900.000.000 100,00 1.700.000.000 100,00 Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. Diğer (*) Nominal sermaye (**) Sermaye düzeltmesi farkları Düzeltilmiş sermaye 241.425.784 241.425.784 2.141.425.784 1.941.425.784 (*) Şirket’in diğer halka açık kısmını oluşturmaktadır. (**) Şirket, çıkarılmış sermayesinin; 105.000.000 TL tutarındaki kısmı 2014 yılı karından, 95.000.000 TL tutarındaki kısmı ise olağanüstü yedek akçelerden karşılanmak üzere 1.700.000.000 TL’den 1.900.000.000 TL’ye artırılması nedeniyle ihraç edilen 200.000.000 TL tutarındaki paylara ilişkin tescil işlemi 30 Haziran 2015 tarihinde tamamlanmıştır. Pay dağıtımına 3 Temmuz 2015 tarihinde başlanmış olup, 7 Temmuz 2015 tarihinde ortakların hesaplarına geçmiştir. / 160 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri a) Sermaye / Karşılıklı İştirak Sermaye Düzeltmesi Şirket’in dolaylı yoldan nihai ortakları aşağıdaki gibidir: Ortaklar T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güvenlik ve Yardımlaşma Sandığı Vakfı 31 Aralık 2015 Pay tutarı Hisse oranı TL (%) 658.045.803 Atatürk Hisseleri (Cumhuriyet Halk Partisi) Diğer (*) Nominal sermaye 31 Aralık 2014 Pay tutarı Hisse oranı TL (%) 34,63 585.956.521 34,47 351.157.602 18,48 312.832.930 18,40 890.796.595 46,89 801.210.549 47,13 1.900.000.000 100,00 1.700.000.000 100,00 (*) T. İş Bankası AŞ’nin diğer ortaklarının ve halka açık kısmını temsil etmektedir. b) Paylara İlişkin Primler Halka arz edilen payların nominal tutarı ile satış tutarı arasındaki farkı ifade etmektedir. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 527.051 TL (31 Aralık 2014: 527.051 TL)’dir. c) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelirler veya Karlar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Yeniden değerleme ve ölçüm kazanç fonu 1.641.917.323 365.747.752 - Arsa, arazi ve binaların yeniden değerleme değer artış fonu 1.276.173.779 - - Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer farkı fonu 365.743.544 365.747.752 (946.316) (7.444.515) 1.640.971.007 358.303.237 Kıdem tazminatı karşılığı aktüeryal kayıp/kazanç fonu Arsa, arazi ve binaların yeniden değerleme değer artış fonu Topluluk, “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standardı gereği 2014 yılsonunda arsa, arazi ve binalarını yeniden değerlemiş ve bu tarihten sonra yapılan alımları ise maliyet yöntemiyle değerlemiştir. Topluluk, finansal durumunu gerçeğe uygun değeriyle sunmak amacıyla 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla arsa, arazi ve binalarını yeniden değerleme modeliyle değerlemeye karar vermiş, oluşan değer artışını özkaynaklarda, ertelenmiş vergi ve kontrol gücü olmayan payların etkilerini de dikkate alarak muhabeleştirmiştir. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 - - Dönem içinde oluşan 1.749.395.972 - Ertelenmiş vergi etkisi (156.398.532) - Kontrol gücü olmayan payların etkisi (316.823.661) - 1.276.173.779 - Dönem başı / 161 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri c) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılmayacak Diğer Kapsamlı Gelirler veya Karlar Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer farkı fonu Topluluk, İstanbul ili Beykoz ilçesi İncirköy Mahallesinde bulunan Beykoz gayrimenkulleri ile Kocaeli ili Gebze ilçesi Çayırova Mahallesinde bulunan Çayırova gayrimenkullerini önceki dönemlerde maddi duran varlık olarak muhasebeleştirmiş daha sonra kullanım şekillerindeki değişiklik nedeniyle yatırım amaçlı gayrimenkullere transfer etmiştir. İlk transfer esnasında oluşan gerçeğe uygun değer artışını ana ortaklığa ait özkaynaklarda “Yeniden Değerleme ve Ölçüm Kazanç/Kayıpları” olarak muhasebeleştirmiştir. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin gerçeğe uygun değer farkı fonundaki dönem içi değişim aşağıdaki gibidir: Dönem başı – 1 Ocak Kontrol gücü olmayan paylardaki değişimin etkisi 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 365.747.752 365.751.130 (4.208) (3.378) 365.743.544 365.747.752 Kıdem tazminatı karşılığı aktüeryal kayıp/kazanç fonu TMS–19 “Çalışanlara Sağlanan Faydalar” standardındaki değişiklikle birlikte kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında dikkate alınan aktüeryal kayıp kazançların kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmesine izin vermemektedir. Aktüeryal varsayımların değişmesi sonucu oluşan kayıp ve kazançlar özkaynaklar içerisinde “Değer Artış Fonu” hesabında muhasebeleştirilmiştir. Kıdem tazminatı karşılığı aktüeryal kayıp/kazanç fonu kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak niteliktedir. Kıdem tazminatı karşılığı aktüeryal kayıp/kazanç fonundaki dönem içi değişim aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönem başı – 1 Ocak (7.444.515) (22.092.801) Dönem içinde oluşan 10.092.063 21.109.066 Ertelenmiş vergi etkisi (2.006.117) (4.200.346) Kontrol gücü olmayan paylardaki değişimin etkisi (1.587.747) (2.402.898) - 143.043 Bağlı ortaklık satım etkisi Çıkışlar / 162 / 2015 FAaLİYET RAPORU / - (579) (946.316) (7.444.515) Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri d) Kar veya Zararda Yeniden Sınıflandırılacak Birikmiş Diğer Kapsamlı Gelir veya Giderler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Yabancı para çevirim farkları 115.048.155 (27.553.722) Finansal riskten korunma fonu (8.148.982) 6.312.839 Finansal varlık değer artış fonu 73.331 84.106 106.972.504 (21.156.777) Yabancı para çevirim farkları Topluluk’un Türkiye dışındaki bağlı ortaklık, iş ortaklığı ve iştiraklerin finansal tablolarının TL raporlama para birimine dönüştürülmesi ile oluşan ve özkaynaklara yansıtılan yabancı para çevirim farklarından oluşmaktadır. Yabancı para çevirim farkı fonundaki değişimin 26.911.615 TL’si kontrol gücü olmayan paylara aittir (1 Ocak – 31 Aralık 2014 dönemi 160.602.066 TL’dir). Finansal riskten korunma fonu Riskten korunulan işlem ile ilgili nakit akım riskinden korunma araçlarının net gerçeğe uygun değerindeki kümülatif değişiminin etkin kısmından oluşmaktadır. Finansal riskten korunma fonundaki dönem içi değişim aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Dönem başı – 1 Ocak 31 Aralık 2014 6.312.839 (461.440) (32.429.170) 20.984.623 Kontrol gücü olmayan paylardaki değişimin etkisi 11.481.518 (10.013.420) Ertelenmiş vergi etkisi 6.485.831 (4.196.924) (8.148.982) 6.312.839 Türev aracın özkaynaklarda muhasebeleştirilen etkin kısmı Finansal varlık değer artış fonu Finansal varlık değer artış fonu satılmaya hazır finansal varlığın gerçeğe uygun değerinden değerlemesi sonucu ortaya çıkar. Gerçeğe uygun değeriyle değerlenen bir finansal aracın elden çıkarılması durumunda değer artış fonunun satılan finansal varlıkla ilişkili parçası doğrudan kar/zararda muhasebeleştirilir. Yeniden değerlenen bir finansal aracın kalıcı değer düşüklüğüne uğraması durumunda ise değer artış fonunun değer düşüklüğüne uğrayan finansal varlıkla ilişkili kısmı kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Finansal varlık değer artış fonundaki dönem içi değişim aşağıdaki gibidir: Dönem başı – 1 Ocak Gerçeğe uygun değer değişimi Ertelenmiş vergi etkisi / 163 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 84.106 61.888 (11.345) 23.387 570 (1.169) 73.331 84.106 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri e) Kardan Ayrılan Kısıtlanmış Yedekler Kanuni defterlerdeki birikmiş karlar, aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler. Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar kanuni net karın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise dağıtılan karın ödenmiş sermayenin %5’ini aşan kısmının %10’u oranında ayrılır. Holding şirketleri bu uygulamaya tabi değildir. Halka açık şirketler temettü dağıtımlarını SPK tarafından yayımlanan standartlar ve tebliğlerin öngördüğü esaslar çerçevesinde yaparlar. Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi gereğince ayrılan “Yasal Yedekler” yasal yedek statüsünde olan “Hisse Senedi İhraç Primleri” ve kar dağıtımı dışındaki belli amaçlar (vergi avantajı elde edebilmek için ayrılan iştirak satış kazançları) için ayrılmış yasal yedekler kayıtlardaki tutarları ile gösterilmiştir. Bu kapsamda TFRS esasları çerçevesinde yapılan değerlemelerde ortaya çıkan ve rapor tarihi itibarıyla kar dağıtımına veya sermaye artırımına konu edilmeyen enflasyon düzeltmelerinden kaynaklanan farklılıkları geçmiş yıllar karları / zararlarıyla ilişkilendirilmiştir. Ana ortaklığa ait kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Yasal yedekler 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 80.717.155 70.442.411 f) Geçmiş Yıllar Karları Rapor tarihi itibarıyla 2.772.959.150 TL (31 Aralık 2014: 2.929.708.408 TL) tutarındaki konsolide geçmiş yıllar karları içerisinde yer alan ana ortaklığın olağanüstü yedek akçe tutarı 86.590.893 TL’dir (31 Aralık 2014: 181.370.757 TL). Kar Dağıtımı Kar dağıtımının SPK’nın Seri: II–19.1 sayılı “Kar Payı Tebliği’nde yer alan esaslar, ortaklıkların esas sözleşmelerinde bulunan hükümler ve şirketler tarafından kamuya açıklanmış olan kar dağıtım politikaları çerçevesinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. Ayrıca anılan Tebliğ’de, konsolide finansal tablo düzenleme yükümlülüğü bulunan şirketlerin, yasal kayıtlarında bulunan kaynaklarından karşılanabildiği sürece, net dağıtılabilir kar tutarını, Seri: II–14.1 sayılı Tebliğ çerçevesinde hazırlayıp kamuya ilan edecekleri konsolide finansal tablolarında yer alan net dönem karlarını dikkate alarak hesaplamaları gerektiği düzenlenmiştir. Halka açık ortaklıklarda kar payı, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın payları oranında eşit olarak dağıtılır. / 164 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri f) Geçmiş Yıllar Karları Kar dağıtımına konu edilebilecek kaynaklar Şirket’in rapor tarihi itibarıyla yasal kayıtlarında yer alan net dağıtılabilir dönem karı ile kar dağıtımına konu edilebilecek diğer kaynakların tutarı aşağıda belirtilmiştir. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 417.462.189 205.494.880 Ana ortaklığa ait kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Net dönem karı I. tertip yasal yedek karşılığı (20.873.109) (10.274.744) Dağıtılabilir net dönem karı 396.589.080 195.220.136 Olağanüstü yedek 86.590.893 181.370.757 483.179.973 376.590.893 Şirket’in 25 Mart 2015 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda mevcut çıkarılmış sermayenin %5,29411 oranına tekabül eden 90.000.000 TL tutarındaki brüt temettünün nakden, 105.000.000 TL tutarındaki brüt temettünün ise bedelsiz pay olarak dağıtılmasına ve nakit temettü ödeme tarihinin 29 Mayıs 2015 olarak belirlenmesine, bedelsiz payların ise yasal sürecin tamamlanmasına takiben dağıtılmasına karar verilmiştir. g) Kontrol Gücü Olmayan Paylar Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların ödenmiş/çıkarılmış sermaye dahil bütün özkaynak hesap grubu kalemlerinden ana ortaklık dışı paylara isabet eden tutarlar indirilir ve konsolide finansal durum tablosunda özkaynak hesap grubunda “Kontrol Gücü Olmayan Paylar” kaleminde gösterilir. Konsolidasyon kapsamındaki bağlı ortaklıkların net dönem kar veya zararlarından ana ortaklık dışındaki paylara isabet eden kısım dönem karı / (zararı) kaleminden sonra dönem karı / (zararının) dağılımı altında kontrol gücü olmayan paylar adıyla gösterilir. Kontrol gücü olmayan payların 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde yaptığı sermaye katkıları: • Bağlı ortaklıklardan TRSG Glass Holding BV’nin 9.400.000 EUR sermaye artışına, kontrol gücü olmayan ortak payı oranında (%30’u) katılmıştır. Kontrol gücü olmayan payların 1 Ocak – 31 Aralık 2014 döneminde yaptığı sermaye katkıları: • Bağlı ortaklıklardan TRSG Glass Holding BV’nin 18.000.000 EUR sermaye artışına, kontrol gücü olmayan ortak payı oranında (%30’u) katılmıştır. • Asmaş Ağır Sanayi Makinaları AŞ’nin 11 Temmuz 2014 tarihinde yaptığı 22.962.598,78 TL’lik nakdi sermaye artışına 5.064 TL’lik kontrol gücü olmayan ortaklar payları oranında katılmışlardır. / 165 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri g) Kontrol Gücü Olmayan Paylar Topluluk şirketlerimizin yeniden yapılandırılması kapsamında 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde yapılan işlemler: • Bağlı ortaklıklarımızdan Anadolu Cam Sanayii A.Ş., portföyünde bulunan 16.443.500 TL nominal değerli (%3,269 oranındaki) Soda Sanayii A.Ş. paylarını 5 Mart 2015 tarihinde yurtiçi ve yurtdışı nitelikli yatırımcılara 4,90 TL fiyat üzerinden borsada özel emir ile satmıştır. Satış işlemi sonucu oluşan kazancın Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesi kapsamında değerlendirilmesine karar verilmiştir. Satış işlemi nedeniyle 634.514 TL masraf oluşmuştur. Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Trakya Cam Sanayii A.Ş. portföyünde kalan Soda Sanayii A.Ş. paylarını bu tarihten itibaren 180 gün boyunca satmayacaktır. • Bağlı ortaklıklarımızdan Anadolu Cam Sanayii A.Ş. 2 Nisan 2015 tarihinde aşağıda detayı açıklanan şirketlerin portföylerinde pay oranı %1’in altında olan kendi grup şirketlerini peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 29.259,00 TL, Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. p o r t f ö y ü n d e bulunan 29.259,00 TL ve Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 29.259,00 TL olmak üzere toplam 87.777,00 TL nominal değerli Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. paylarını 391.485 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. portföyünde bulunan 22.727,50 TL, Şişecam Dış Ticaret A.Ş. portföyünde bulunan 22.727,50 TL ve Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 22.727,50 TL olmak üzere toplam 68.182,50 TL nominal değerli Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş. paylarını 68.811 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. portföyünde bulunan 500,00 TL, Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 500,00 TL ve Şirket portföyünde bulunan 1.000,00 TL olmak üzere toplam 2.000,00 TL nominal değerli Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. paylarını 16.100 TL peşin bedelle satın almıştır. • Bağlı ortaklıklarımızdan Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. 2 Nisan 2015 tarihinde aşağıda detayı açıklanan şirketlerin portföylerinde pay oranı %1’in altında olan kendi grup şirketlerini peşin bedelle satın almıştır. »» Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 10,00 TL, Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 1,00 TL ve Paşabahçe Mağazaları A.Ş. portföyünde bulunan 1,00 TL olmak üzere toplam 12,00 TL nominal değerli Camiş Ambalaj Sanayii A.Ş. paylarını 32 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Şirket portföyünde bulunan 5.000,00 TL nominal değerli Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. paylarını 24.350 TL peşin bedelle satın almıştır. • Bağlı ortaklıklarımızdan Soda Sanayii A.Ş. 2 Nisan 2015 tarihinde aşağıda detayı açıklanan şirketlerin portföylerinde pay oranı %1’in altında olan kendi grup şirketlerini peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 3.350,00 TL ve Camiş Elektrik Üretim A.Ş. portföyünde bulunan 1,00 TL olmak üzere toplam 3.351,00 TL nominal değerli Oxyvit Kimya Sanayii Ve Tic. A.Ş. paylarını 138.865 TL peşin bedelle satın almıştır. / 166 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri g) Kontrol Gücü Olmayan Paylar Topluluk şirketlerimizin yeniden yapılandırılması kapsamında 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde yapılan işlemler : • Bağlı ortaklıklarımızdan Trakya Cam Sanayii A.Ş. 2 Nisan 2015 tarihinde aşağıda detayı açıklanan şirketlerin portföylerinde pay oranı %1’in altında olan kendi grup şirketlerini peşin bedelle satın almıştır. »» Şişecam Dış Ticaret A.Ş. portföyünde bulunan 30.000,00 TL, Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 30.000,00 TL ve Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 30.000,00 TL olmak üzere toplam 90.000,00 TL nominal değerli Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. paylarını 131.400 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 25.000,00 TL, Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 25.000,00 TL ve Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 25.000,00 TL olmak üzere toplam 75.000,00 TL nominal değerli Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. paylarını 150.000 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Şişecam Dış Ticaret A.Ş. portföyünde bulunan 10,00 TL, Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 10,00 TL ve Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. portföyünde bulunan 1.406,00 TL olmak üzere toplam 1.426,00 TL nominal değerli Çayırova Cam Sanayii A.Ş. paylarını 40.028 TL peşin bedelle satın almıştır. • Şirket Yönetim Kurulu’nun 2 Nisan 2015 tarihinde aldığı kararla, aşağıda detayı açıklanan bağlı ortaklıların portföylerinde pay oranı %1’in altındaki Topluluk şirketlerini peşin bedelle satın almıştır. »» Camiş Elektrik Üretim A.Ş. portföyünde bulunan 2,00 TL nominal değerli Cam Elyaf Sanayii A.Ş. paylarını 5 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 2.500,00 TL, Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 2.500,00 TL ve Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. portföyünde bulunan 2.500,00 TL olmak üzere toplam 7.500,00 TL nominal değerli Şişecam Dış Ticaret A.Ş. paylarını 42.825 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 206,06 TL, Şişecam Dış Ticaret A.Ş. portföyünde bulunan 10,00 TL, Camiş Elektrik Üretim A.Ş. portföyünde bulunan 196,06 TL ve Trakya Cam Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 10,00 TL olmak üzere toplam 422,12 TL nominal değerli Camiş Madencilik A.Ş. paylarını 31.810 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Çayırova Cam Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 250,00 TL, Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan 250,00 TL ve Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. portföyünde bulunan 1,00 TL olmak üzere toplam 501,00 TL nominal değerli Madencilik Sanayii ve Tic. A.Ş. paylarını 6.102 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Cam Elyaf Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 634,00 TL, Şişecam Dış Ticaret A.Ş. portföyünde bulunan 338,00 TL, Camiş Elektrik Üretim A.Ş. portföyünde bulunan 293,00 TL, Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 3.775,20 TL ve Paşabahçe Mağazaları A.Ş. portföyünde bulunan 4,00 TL olmak üzere toplam 5.044,20 TL nominal değerli Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. paylarını 23.656 TL peşin bedelle satın almıştır. »» Camiş Elektrik Üretim A.Ş. portföyünde bulunan 2.520,00 TL, Camiş Madencilik A.Ş. portföyünde bulunan 2.520,00 TL ve Paşabahçe Mağazaları A.Ş. portföyünde bulunan 2.480,00 TL olmak üzere toplam 7.520,00 TL nominal değerli Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. paylarını 61.890 TL peşin bedelle satın almıştır. / 167 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri g) Kontrol Gücü Olmayan Paylar Topluluk şirketlerimizin yeniden yapılandırılması kapsamında 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde yapılan işlemler : • Rusya’da faaliyet gösteren şirketlerimizin yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında; Rusya’da faaliyet gösteren OOO Ruscam bağlı ortaklığımızın %0,28 oranında ve 4.076.000 Ruble nominal değerdeki azınlık payları El & El Limited Şirketinden 9 Temmuz 2015 tarihinde Anadolu Cam Investment BV tarafından 4.076.000 Ruble karşılığı (9 Temmuz 2015 tarihi itibarıyla 190.920 TL) satın alınmıştır. • Rusya’da faaliyet gösteren şirketlerimizin yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında; Rusya’da faaliyet gösteren PAO Ruscam Pokrovsky bağlı ortaklığımızın Topluluk dışındaki 9.785 Ruble nominal değerdeki binde birden küçük payı 23 Kasım 2015 tarihinde Balsand BV tarafından 89.400 Euro karşılığı (23 Kasım 2015 tarihi itibarıyla 270.436 TL) satın alınmıştır. • Rusya’da faaliyet gösteren şirketlerimizin yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında; Hollanda’da faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarımızdan Anadolu Cam Investment B.V.’nin %24,075, Balsand B.V.’nin %49 oranındaki Sudel Invest S.a.r.l. paylarının Hollanda’da kurulan AC Glass Holding B.V. tarafından satın alınması kararı alınmış ve bu karar doğrultusunda 10 Temmuz 2015 tarihinde Sudel Invest S.a.r.l. ile pay devir işlemi gerçekleştirilmiştir. Pay devir sözleşmesi uyarınca, Anadolu Cam Investment BV’ye ait %24,075 oranında ve 8.705.280 Euro nominal değerdeki ve Balsand BV’ye ait %49 oranında ve 62.372.315 Euro nominal değerdeki Sudel Invest S.a.r.l. payları, Hollanda’da faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarımızdan AC Glass Holding B.V. tarafından 66 Milyon Euro bedel karşılığında (10 Temmuz 2015 tarihi itibarıyla 195.102.600 TL) satın alınmıştır. 1 Aralık 2015 tarihinde 40.000.000 Euro’luk kısmı ödenmiş olup, kalan bakiye 3 yıla yayılan bir ödeme planıyla ödenecektir. Ayrıca, bu kapsamda Balsand B.V. portföyünde bulunan ve özkaynaktan pay alma metodu ile muhasebeleştirilen OAO FormMat iştiraki ve OOO Balkum iş ortaklığı Sudel Invest S.a.r.l’ye 10 Aralık 2015 tarihinde satılmıştır. • Şirket’e ait %0,3464 oranında ve 28.407.980,44 TL nominal değerdeki Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. payları 30.302.518 TL’ye Türk Telekomünikasyon AŞ’ye satılmış olup, pay devri 3 Ağustos 2015 tarihi itibarıyla tamamlanmıştır. Satış bedelinin 952.365 TL’lik kısmı 3 Ağustos 2015 tarihinde tahsil edilmiş olup, bakiye 29.350.153 TL’nin 952.365 TL’si 3 Ocak 2016, 7.099.447 TL’si 3 Ocak 2017, 7.099.447 TL’si 3 Ocak 2018, 7.099.447 TL’si 3 Ocak 2019, 7.099.447 TL’si ise 3 Ocak 2020 tarihlerinde tahsil edilecektir. • Şirket Yönetim Kurulu’nun 11 Ağustos 2015 tarihli toplantısında; Şirket portföyünde bulunan 1.565.217,36 TL, bağlı ortaklıklarımızdan Soda Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan 973.043,47 TL olmak üzere toplam (1.565.217,36 + 973.043,47=) 2.538.260,83 TL nominal değerdeki Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. hisselerinin Borsa İstanbul A.Ş. Toptan Satışlar Pazarı’nda +/- %20 oranında marj uygulanmaksızın, Borsa İstanbul A.Ş. Toptan Satışlar Pazarı’nın Kuruluş ve İşleyiş Esasları Genelgesi kurallarına göre, başvuru tarihi itibarıyla bir önceki haftanın son iş gününden geriye doğru 10 iş günü boyunca oluşacak ağırlıklı ortalama fiyatların ortalamasının alınması ve en yakın fiyat adımına yuvarlanması suretiyle belirlenecek fiyat üzerinden, Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret AŞ’ne satılmasının ilgili şirket yönetim kuruluna tavsiye edilmesine ve satış işlemi sonucunda oluşacak iştirak hissesi satış karlarının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi gereğince değerlendirilmesine, karar verilmiş olup, satış işlemleri 24 Ağustos 2015 tarihinde 17.564.765 TL’lik hisse bedelleri ödenerek tamamlanmıştır. / 168 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri g) Kontrol Gücü Olmayan Paylar • Şirketimiz ile İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. arasında 30 Mart 2015 tarihinde imzalanan Borsa İstanbul’un 466 numaralı genelgesi kapsamında Borsa İstanbul Ulusal Pazarda işlem gören bağlı ortaklıklarımızdan Soda Sanayii A.Ş. payları üzerine Likidite Sağlayıcılık sözleşmesi ile ilgili olarak İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 1.312.100 adet alım opsiyonunu pay başına 4,24 TL olarak kullanmıştır. 5.563.304 TL’lik hisse bedeli 10 Eylül 2015 tarihinde tahsil edilmiştir. Satış işlemi nedeniyle 5.838 TL masraf oluşmuştur. Topluluk şirketlerimizin yeniden yapılandırılması kapsamında 1 Ocak – 31 Aralık 2014 döneminde yapılan işlemler: • Şirket, bağlı ortaklıklardan Soda Sanayii A.Ş. , Camiş Madencilik A.Ş., Şişecam Dış Ticaret A.Ş. ve Şişecam Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş. portföyünde bulunan toplam 42.500 TL (sırasıyla 42.470+10+10+10) nominal değerli Dost Gaz Depolama A.Ş. hisselerini 14 Nisan 2014 tarihinde satın almıştır. 26 Mayıs 2014 tarihinde ise şirketin unvanı Şişecam Enerji A.Ş. olarak değişmiştir. • Şirket, bağlı ortaklıklarından Trakya Cam Sanayii A.Ş., Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Soda Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan toplam 33.292.044 TL (sırasıyla 14.267.874+9.512.254+9.511.916) nominal değerli Paşabahçe Cam Sanayii ve Tic. A.Ş. hisseleri 10 Kasım 2014 tarihinde 125.000.000 Euro (sırasıyla 53.570.884,68+35.715.192,20+35.713.923,12) peşin bedelle European Bank for Reconstruction and Development’a (“EBRD”) satılmış ve hisse devirleri yapılarak işlem sonuçlandırılmıştır. Satış fiyatı Ebitda çarpanına göre belirlenmiş olup, satış bedelinin işlem günkü değeri 351.975.000 TL’dir. • Şirket, bağlı ortaklıklarından Anadolu Cam Sanayii A.Ş. ve Trakya Cam Sanayii A.Ş. portföyünde bulunan toplam 13.331.852,61 TL (sırasıyla 10.665.482,09+2.666.370,52) nominal değerli Soda Sanayii A.Ş. hisseleri 21 Kasım 2014 tarihinde 25.000.000 ABD Doları’na (sırasıyla 20.000.000+5.000.000) peşin bedelle International Finance Corporation’a (“IFC”) satılmış ve hisse devirleri yapılarak işlem sonuçlandırılmıştır. Satış fiyatı 10 günlük BİST ağırlıklı ortalamasına göre belirlenmiş olup, satış bedelinin işlem günkü değeri 55.522.500 TL’dir. Yukarıda bahse konu önemli nitelikteki işlemler ilgili şirketlerin iştirak, iş ortaklığı ve bağlı ortaklıklarının efektif sermaye yapılarını da etkilemekte olup, özkaynaklardaki etkisi aşağıdaki gibidir: Ana ortaklığa ait özkaynak Kontrol gücü olmayan paylar Tahsil edilen / (ödenen) tutar / 169 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 (269.631.363) 165.282.988 138.878.608 242.214.512 (130.752.755) 407.497.500 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 27. Sermaye, Yedekler ve Diğer Özkaynak Kalemleri h) Bağlı ortaklık satışı 1 Ocak – 31 Aralık 2015 döneminde bağlı ortaklık satışı olmamıştır. 1 Ocak – 31 Aralık 2014 döneminde yapılan bağlı ortaklık satışı: Topluluk’un ve ilişkili şirketlerinden Topkapı Yatırım Holding AŞ’nin portföyünde bulunan Asmaş Ağır Sanayi Makinaları A.Ş. bağlı ortaklık hisselerinin tamamı teklif alma yöntemiyle 15 Temmuz 2014 tarihinde 27.150.000 TL peşin bedelle CTS Demir ve Çelik İç Dış Ticaret Mühendislik Makine Sanayii Ltd. Şti’ne satılmıştır. Satılan bağlı ortaklığın Topluluk’un faaliyet grupları ve coğrafi bölümlere göre raporlanmasında önemli bir etkisi bulunmamaktadır. Satılan bağlı ortaklığın satış tarihindeki finansal durumu aşağıdaki gibidir: 15 Temmuz 2014 Tarihi İtibarıyla Dönen varlıklar 5.903.514 Nakit ve nakit benzerleri 164.766 Ticari alacaklar 1.046.772 Stoklar 4.620.088 Peşin ödenmiş giderler 71.883 Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 5 Duran varlıklar 6.748.918 Finansal yatırımlar 10.798 Maddi duran varlıklar 6.729.352 Maddi olmayan varlıklar 8.768 Toplam varlıklar 12.652.432 Kısa vadeli yükümlülükler 312.132 Ticari borçlar 139.395 Diğer borçlar 51.372 Diğer kısa vadeli yükümlülükler 121.365 Net varlıklar 12.340.300 Topluluk’un tahsil ettiği nakit 27.148.797 Verilen nakit ve nakit benzerleri (164.766) Net nakit girişi 26.984.031 İlişkili şirketlerimizden Topkapı Yatırım Holding A.Ş. hisse satışından dolayı 1.203 TL tahsil etmiştir. Alınan nakit 27.148.797 Satılan net varlıklar (12.340.300) Kontrol gücü olmayan paylardaki değişimin etkisi Bağlı ortaklık satış karı (9.398.978) 5.409.519 Bağlı ortaklığın satış tarihine kadar olan kar zararları konsolide kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilmiştir. Satılan bağlı ortaklığın 1 Ocak – 15 Temmuz 2014 dönemine kadar 1.696.405 TL satış geliri oluşmuştur. / 170 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 28. Hasılat ve Satışların Maliyeti 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 7.944.622.668 7.282.350.125 5.254.391 6.547.526 (335.505.302) (267.167.097) (51.130.378) (35.161.692) Satışlar Hasılat Diğer gelirler Satış iskontoları Satış iadeleri Satışlardan diğer indirimler (148.112.789) (110.674.486) 7.415.128.590 6.875.894.376 (2.259.357.461) (2.335.598.590) Satışların maliyeti İlk madde ve malzeme giderleri Doğrudan işçilik giderleri (427.930.173) (412.514.144) Genel üretim giderleri (1.348.278.963) (1.324.390.259) Amortisman giderleri (654.078.375) (613.839.477) 19.037.027 (11.746.082) Mamul stoklarındaki değişim Yarı mamul stoklarındaki değişim 139.942.665 144.475.038 Satılan mamullerin maliyeti (4.530.665.280) (4.553.613.514) (644.512.895) (375.090.712) Satılan ticari malların maliyeti Verilen hizmetlerin maliyeti (*) (11.062.624) (7.611.790) Diğer maliyetler (49.931.305) (67.164.941) (5.236.172.104) (5.003.480.957) (*) 1 Ocak–31 Aralık 2015 döneminde verilen hizmet maliyeti ve diğer maliyetlerin içerisinde amortisman ve itfa payları giderleri 10.908.777 TL’dir (1 Ocak–31 Aralık 2014: 5.483.280 TL’dir). 29. 30. Genel Yönetim Giderleri, Pazarlama Giderleri, Araştırma ve Geliştirme Giderleri 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Genel yönetim giderleri (691.048.377) (643.555.890) Pazarlama giderleri (757.874.683) (631.317.836) Araştırma ve geliştirme giderleri (63.243.943) (42.957.453) (1.512.167.003) (1.317.831.179) 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (24.451.668) (18.458.853) Çeşit Esasına Göre Sınıflandırılmış Giderler Endirekt malzeme giderleri İşçi ve personel ücret giderleri (422.011.184) (349.949.084) Dışarıdan sağlanan hizmet (532.982.293) (422.391.193) Çeşitli giderler (459.520.091) (458.472.200) (73.201.767) (68.559.849) (1.512.167.003) (1.317.831.179) Amortisman ve itfa payları giderleri / 171 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 31. Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler ve Giderler 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 223.558.783 92.047.778 Sigorta hasar tazminatları (*) 85.251.096 20.757.631 Esas faaliyetlerle ilgili vade farkı geliri Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerle ilgili kur farkı geliri 35.898.414 53.243.841 Konusu kalmayan karşılıklar 17.863.451 8.281.428 Hurda satış karları 10.193.136 17.246.954 Hammadde ve malzeme satış karları 12.049.124 13.436.031 Yatırım teşvik gelirleri 2.985.173 89.368 Marka teşvik (Turquality) geliri 2.471.574 4.804.474 Türev ürünlerle yapılan koruma işleminin olumlu kur farkı etkisi 1.930.030 - Ticari faaliyetlere ilişkin reeskont faiz gelirleri 1.333.764 1.782.527 291.801 990.891 78.045.449 66.988.038 471.871.795 279.668.961 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Esas faaliyetlerle ilgili kur farkı gideri (151.480.580) (162.523.574) Fabrika yangını nedeniyle oluşan hasar (*) (66.573.248) - Karşılık giderleri (20.163.850) (11.401.574) Ticari faaliyetlere ilişkin reeskont giderleri (10.001.056) (1.825.679) (5.732.844) (3.668.498) (1.283.100) (461.519) (8.268.489) (9.369.914) (1.116.285) (278.706) Komisyon gelirleri Diğer esas faaliyetlerden gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler Esas faaliyetlerle ilgili vade farkı gideri Komisyon giderleri Hammadde ve malzeme satış zararı Hurda satış zararları Satış amacıyla elde tutulan duran varlık zararı Diğer esas faaliyetlerden giderler - (6.714.163) (58.276.343) (49.484.252) (322.895.795) (245.727.879) (*) Şirket’in bağlı ortaklıklarından Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret AŞ’nin Eskişehir Fabrikasında 26 Mayıs 2015 tarihinde mamul ambarında yangın çıkmış olup, hasar tespit çalışmaları sonucunda maddi duran varlıklarda ve stoklarlarda sırası ile 21.513.031 TL ve 43.273.927 TL, toplam 64.786.958 TL tutarında hasar tespit edilmiş ve bu tutarlar giderleştirilmiştir. 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla, ilgili hasarın 30.113.945 TL’si sigorta şirketinden tahsil edilmiş, kalan kısım için gelir tahakkuku yapılmıştır. İlgili kar kaybına istinaden tazmin edilecek tutar üzerinde çalışmalar devam etmekte olup, ilgili tutarın kesinleşmesini müteakip finansal tablolara yansıtılacaktır. / 172 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 32. Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler ve Giderler Yatırım Faaliyetlerinden Gelirler Yatırım amaçlı gayrimenkullerin yeniden değerleme değer artışı (*) Maddi duran varlık satış karları (**) 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 108.019.833 - 83.568.132 26.971.941 Temettü gelirleri (Dipnot 37) 1.611.440 11.440 Satılmaya hazır finansal varlık satış karı (***) 466.253 447.633 Menkul kıymet satış karları 284.260 Bağlı ortaklık satış karı (Dipnot 27) 298 - 5.409.519 193.949.918 32.840.831 (*) Topluluk’un Kocaeli İli Gebze İlçesi Çayırova Mahallesinde bulunan Çayırova gayrimenkulleri ile İstanbul İli Beykoz İlçesi İncirköy Mahallesinde bulunan Beykoz gayrimenkullerinin gerçeğe uygun değerindeki değişimden oluşmaktadır. (**) Sözkonusu karın; 62.234.129 TL’si Şirket’in 4 Haziran 2015 tarihinde 25.000.000 Amerikan Doları karşılığı satılan İstanbul Beyoğlu ilçesindeki binasının satış karıdır. Satış işlemi sonucu oluşan kazancın Kurumlar Vergisi Kanununun 5/1-e maddesi kapsamında değerlendirilmesine karar verilmiştir. (***)Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. paylarının 3 Ağustos 2015 tarihinde Türk Telekomünikasyon AŞ’ye satışından oluşmuştur. 30.302.518 TL’lik satış bedelinin 952.365 TL’lik kısmı 3 Ağustos 2015 tarihinde tahsil edilmiş olup, kalan 29.350.153 TL’lik kısmın 952.365 TL’lik kısmı 3 Ocak 2016 tarihinde, 28.397.788 TL’lik kısmı ise 3 Ocak 2017 tarihinden 3 Ocak 2020 tarihine kadar yılık 7.099.447 TL’lik taksitler halinde tahsil edilecektir. Sözkonusu vadeli satış bedelleri rapor tarihi itibarıyla iskonto edilmiş olup, 6.487.507 TL’lik reeskont tutarı esas faaliyetlerden diğer giderler içerisinde muhasebeleştirilmiştir. Yatırım Faaliyetlerinden Giderler Maddi duran varlık değer düşüklüğü (*) Maddi duran varlık satış zararları 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (36.161.288) - (11.963.813) (9.651.200) (48.125.101) (9.651.200) (*) Topluluk’un arsa, arazi ve binalarının yeniden değerleme modeliyle değerlenmesi sonucunda arsa ve araziler için 10.009.297 TL, binalar için 22.827.981 TL olmak üzere toplam 32.837.278 TL değer düşüklüğü hesaplanmıştır. Ayrıca, teknik ömrünü tamamlayan ve tamir imkanı bulunmayan makine ve cihazlar ile demirbaşlar maliyet bedeli ile gerçeğe uygun değerinden düşük olanı ile değerlenmiş, tesis makine ve cihazlar için 3.301.725 TL, demirbaşlar için 22.285 TL olmak üzere toplam 3.324.010 TL değer düşüklüğü dikkate alınarak gerçeğe uygun değerine getirilmiş sabit kıymetler “satış amaçlı sınıflandırılan duran varlıklar” hesap grubuna sınıflandırılmıştır (Dipnot 34). / 173 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 33. Finansman Gelirleri ve Giderleri 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Kambiyo karları 1.511.811.304 1.304.945.095 - Nakit ve nakit benzerleri 870.687.248 1.081.130.709 - Banka kredileri 225.657.532 64.717.418 - Çıkarılmış tahviller 271.428.780 43.676.497 87.211.126 94.803.853 Finansman Gelirleri - Türev ürünleri - Diğer 56.826.618 20.616.618 Faiz gelirleri 76.632.441 57.172.883 - Vadeli mevduatlar 75.953.610 56.407.177 - Türev ürünler 216.403 264.745 - Diğer 462.428 500.961 1.588.443.745 1.362.117.978 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (1.464.829.915) (1.345.810.035) Finansman Giderleri Kambiyo zararları - Nakit ve nakit benzerleri - Banka kredileri - Çıkarılmış tahviller - Türev ürünleri - Diğer Faiz giderleri - Banka kredileri - Çıkarılmış tahviller - Türev ürünleri - Finansal kiralama - Diğer Finansman Gelirleri / Giderleri (Net) Kambiyo kar/(zararları) (340.248.679) (950.331.921) (471.406.681) (205.514.440) (565.778.780) (135.976.497) (39.458.523) - (47.937.252) (53.987.177) (250.255.450) (198.504.706) (185.484.048) (152.163.917) (60.710.771) (43.298.350) - - (4.204) (227.638) (4.056.427) (2.814.801) (1.715.085.365) (1.544.314.741) 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 46.981.389 (40.864.940) - Nakit ve nakit benzerleri 530.438.569 130.798.788 - Banka kredileri (245.749.149) (140.797.022) (294.350.000) (92.300.000) 47.752.603 94.803.853 - Çıkarılmış tahviller - Türev ürünleri - Diğer 8.889.366 (33.370.559) Faiz gelir/(giderleri) (173.623.009) (141.331.823) - Banka mevduat ve kredileri (109.530.438) (95.756.740) (60.710.771) (43.298.350) (4.204) (227.638) - Çıkarılmış tahviller - Finansal kiralama - Türev ürünler - Diğer / 174 / 2015 FAaLİYET RAPORU / 216.403 264.745 (3.593.999) (2.313.840) (126.641.620) (182.196.763) Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 34. Satış Amacıyla Elde Tutulan Duran Varlıklar Maliyet bedeli Tesis makine ve cihazlar Arazi ve arsalar Binalar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 38.213.701 - - 5.167.522 - 10.512.749 38.213.701 15.680.271 38.009.853 - Birikmiş amortismanlar ve değer düşüklükleri Tesis makine ve cihazlar Arazi ve arsalar - 1.974.490 Binalar - 7.052.246 38.009.853 9.026.736 203.848 6.653.535 Maddi duran varlığın net defter değeri Bağlı ortaklıklardan Cam Elyaf Sanayii AŞ’nin 2. fırınının teknik ömrünü tamamlaması ve tamir imkanının da bulunmaması nedeniyle Aralık ayında faaliyeti durdurulmuş. fırın makine techizat ve demirbaşı satılabilir kısım için değer tespiti yapılarak bilanço tarihi itibarıyla TFRS-5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan varlıklara sınıflanmıştır. Kullanılamayacak kısım ise değer düşüklüğü hesaplanarak gider yazılmıştır. Bağlı ortaklıklardan Richard Fritz Holding GmbH’ın satış amaçlı elde tutulan duran varlıklar olarak muhasebeleştirdiği net defter değeri 6.653.535 TL olan sabit kıymetlerin satışından vazgeçilmesi ve tekrar işletme tarafından kullanımına geçilmesi nedeniyle maddi duran varlıklara sınıflanmıştır. Topluluk, satılmaya hazır finansal varlık olarak muhasebeleştirdiği Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. finansal varlığının satışına ilişkin olarak aktif bir programın başlatılması nedeniyle, bilanço tarihi itibarıyla finansal varlığını TFRS–5 “Satış Amaçlı Elde Tutulan Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler” standardı uyarınca satış amaçlı elde tutulan varlıklara sınıflamıştır. Şirket, Yönetim Kurulu’nun 29 Nisan 2015 tarih ve 48 sayılı kararı ile Şirkete ait %0,3464 oranında 28.407.980,44 TL nominal değerdeki Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. payının, pay devir tarihinden itibaren yaklaşık 4,5 yılda ve 6 taksitle ödenmek üzere toplam 30.302.518 TL’lik bir bedel karşılığında Türk Telekomünikasyon AŞ’ye satılmasına karar vermiştir. Söz konusu satış bedelinin 952.365 TL’si 3 Ağustos 2015 tarihinde tahsil edilerek hisse devirleri yapılmıştır. Kalan 29.350.153 TL’lik vadeli alacak rapor tarihi itibarıyla indirgenerek finansal durum tablosunda alacak olarak muhasebeleştirilmiş, reeskont tutarı ise; kar veya zarar tablosunda esas faaliyetlerden diğer giderler içerisinde muhasebeleştirilmiştir. Satış amacıyla elde tutulan duran varlıkların dönem içi hareketleri aşağıdaki gibidir: Dönem başı - 1 Ocak Satılmaya hazır finansal varlıklardan transferler Çıkışlar Maddi duran varlıklara transferler Girişler Yabancı para çevirim farkları / 175 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 6.653.535 17.000.809 29.836.265 - (29.836.265) (10.074.122) (6.653.535) - 203.848 - - (273.152) 203.848 6.653.535 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 35. Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Dahil) Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri Topluluk, vergiye esas yasal finansal tabloları ile SPK Finansal Raporlama Standartları’na göre hazırlanmış finansal tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile SPK Finansal Raporlama Standartları’na göre hazırlanan finansal tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmaktadır. Türk Vergi Mevzuatı, ana şirket ve bağlı ortaklıklarına konsolide vergi beyannamesi hazırlamasına izin vermediğinden ekli konsolide finansal tablolarda da yansıtıldığı üzere, vergi karşılıkları her bir işletme bazında ayrı olarak hesaplanmıştır. Bu kapsamda ekli konsolide finansal tablolarda konsolide edilen işletmelere ait ertelenmiş vergi varlıkları ve yükümlülükleri de netleştirilmeden ayrı olarak gösterilmiştir. 31 Aralık 2015 Ertelenmiş vergi varlıkları 31 Aralık 2014 233.497.108 235.476.857 Ertelenmiş vergi yükümlülükleri (-) (103.736.766) (30.964.946) Ertelenmiş vergi varlıkları (net) 129.760.342 204.511.911 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.515.204.174 690.963.485 510.195.943 402.176.110 87.952.557 84.341.541 Ertelenmiş vergiye baz teşkil eden zamanlama farklılıkları Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve ekonomik ömür farklılıkları Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi Türev araç değerlemesi İndirimli kurumlar vergisi (1.172.814.199) (977.194.835) Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları (873.709.242) (599.902.952) Kıdem tazminatı karşılığı (261.989.161) (244.269.164) Stokların yeniden değerlemesi (43.815.487) (50.018.675) Yararlanılacak yatırım indirimi Diğer Ertelenmiş vergi varlıkları / (yükümlülükleri) Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerleme ve ekonomik ömür farklılıkları Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değerlemesi Türev araç değerlemesi İndirimli kurumlar vergisi - (8.141.798) (52.793.284) (86.188.952) (291.768.699) (788.235.240) 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 (283.767.689) (134.547.270) (25.509.797) (20.108.806) (17.590.511) (16.868.308) 234.562.840 195.438.967 Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararları 151.054.662 106.193.310 Kıdem tazminatı karşılığı 52.325.047 48.806.876 7.933.154 8.582.947 Stokların yeniden değerlemesi Yararlanılacak yatırım indirimi Diğer / 176 / 2015 FAaLİYET RAPORU / - 929.672 10.752.636 16.084.523 129.760.342 204.511.911 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 35. Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Dahil) Ertelenmiş Vergi Varlıkları ve Yükümlülükleri Vergiden mahsup edilecek geçmiş yıllar zararlarının vadesi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 1.601.082 1.597.188 İkinci yılda sona erecek 16.254.060 10.202.342 Üçüncü yılda sona erecek 75.727.243 19.851.505 Dördüncü yılda sona erecek 73.500.291 81.063.246 Beşinci yılda sona erecek 74.670.831 87.027.589 Birinci yılda sona erecek Altıncı yılda sona erecek 25.938.983 18.732.773 Yedinci yılda sona erecek 84.395.388 26.093.422 83.614.378 67.202.988 198.834.397 85.581.554 Sekizinci yılda sona erecek Dokuzuncu yılda sona erecek Onuncu yılda sona erecek 239.172.589 202.550.345 873.709.242 599.902.952 Mali zararlar, gelecek yıllarda oluşacak vergilendirilebilir kardan düşülmek üzere Türkiye’de maksimum 5 yıl, Romanya’da 7 yıl, Rusya’da 10 yıl, Ukrayna’da ise süresiz taşınabilir. Ancak oluşan zararlar geriye dönük olarak önceki yıllarda oluşan karlardan düşülemez. Ertelenmiş vergi varlığı hesaplanmamış mali zararların tutarı 116.877.698 TL (31 Aralık 2014: 115.622.863 TL)’dir. Ertelenen vergi varlık / (yükümlülüklerinin) hareketleri aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Dönem başı - 1 Ocak 204.511.911 156.252.273 Kar veya zarar tablosu ile ilişkilendirilen 85.712.599 95.972.727 Yabancı para çevirim farkları (8.545.920) (39.314.650) Özkaynaklar ile ilişkilendirilen (151.918.248) (8.398.439) 129.760.342 204.511.911 Kurumlar Vergisi Topluluk Türkiye’de geçerli olan kurumlar vergisine tabidir. Türk Vergi Kanunu ana şirket ve bağlı ortaklıklarının konsolide bir vergi beyannamesi doldurmasına izin vermemektedir. Dolayısıyla ekteki konsolide finansal tablolarda yansıtılan vergi karşılıkları konsolide edilen şirketleri ayrı tüzel kişilik bazında dikkate alarak hesaplanmıştır. Vergiye tabi kurum kazancı üzerinden tahakkuk ettirilecek kurumlar vergisi oranı ticari kazancın tespitinde gider yazılan vergi matrahından indirilemeyen giderlerin eklenmesi ve vergiden istisna kazançlar, vergiye tabi olmayan gelirler ve diğer indirimler (varsa geçmiş yıllar zararları kullanılan yatırım indirimleri ve Ar-Ge merkezi indirimi) düşüldükten sonra kalan matrah üzerinden hesaplanmaktadır. / 177 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 35. Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Dahil) Kurumlar Vergisi Türkiye’deki kurumlar vergisi vergi oranı %20’dir (31 Aralık 2014 : %20). Ülkeler itibarıyla ertelenmiş vergi hesaplamasında kullanılan vergi oranları (%) aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Bosna Hersek 10,0 10,0 Bulgaristan 10,0 10,0 Gürcistan 15,0 15,0 Ülke İtalya 31,4 31,4 Mısır 22,5 25,0 Romanya 16,0 16,0 Rusya (*) 2,0–20,0 2,0–20,0 Ukrayna 18,0 18,0 Almanya 15,0 15,0 Çin 25,0 25,0 Hindistan 30,0 30,0 (*) Rusya’nın-Tataristan bölgesinde vergi oranı %2,0, diğer bölgelerde ise vergi oranı %20,0 olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de geçici vergi üçer aylık dönemler itibarıyla hesaplanmakta ve tahakkuk ettirilmektedir. 2015 yılı kurum kazançlarının geçici vergi dönemleri itibarıyla vergilendirilmesi aşamasında kurum kazançları üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanmıştır (31 Aralık 2014: %20). Türkiye’de vergi değerlendirmesiyle ilgili kesin ve kati bir mutabakatlaşma prosedürü bulunmamaktadır. Şirketler ilgili yılın hesap kapama dönemini takip eden yılın 1–25 Nisan tarihleri arasında (özel hesap dönemine sahip olanlarda dönem kapanışını izleyen dördüncü ayın 1–25 tarihleri arasında) vergi beyannamelerini hazırlamaktadır. Vergi Dairesi tarafından bu beyannameler ve buna baz olan muhasebe kayıtları 5 yıl içerisinde incelenerek şirketin ödemesi gereken kurumlar vergisi değiştirilebilir. Gelir Vergisi Stopajı Kurumlar vergisine ek olarak, dağıtılması durumunda kar payı elde eden ve bu kar paylarını kurum kazancına dahil ederek beyan eden tam mükellef kurumlara ve yabancı şirketlerin Türkiye’deki şubelerine dağıtılanlar hariç olmak üzere kar payları üzerinden ayrıca gelir vergisi stopajı yapılması gerekmektedir. Gelir vergisi stopajı 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren tüm şirketlerde %15 olarak uygulanmaktadır. Dağıtılmayıp sermayeye ilave edilen kar payları gelir vergisi stopajına tabi değildir. 24 Nisan 2003 tarihinden önce alınmış yatırım teşvik belgelerine istinaden yararlanılan yatırım indirimi tutarı üzerinden %19,8 vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir. Bu tarihten sonra yapılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından şirketlerin üretim faaliyetiyle doğrudan ilgili olanların %40’ı vergilendirilebilir kazançtan düşülebilir. Yararlanılan teşvik belgesiz yatırım harcamalarından vergi tevkifatı yapılmamaktadır. Yatırım İndirimi Uygulaması Yatırım indirimi uygulaması 1 Ocak 2006 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Ancak, şirketlerin vergilendirilebilir kazançlarının yetersiz olması sebebiyle, 31 Aralık 2005 tarihi itibarıyla yararlanamadığı yatırım indirimi tutarları ile 1 Ocak 2006 öncesi başlayan ve iktisadi ve teknik bütünlük arz eden yatırımlara ait yatırım indirimi tutarları sonraki yıllarda elde edilecek vergilendirilebilir kazançlardan düşülmek üzere sonraki yıllara taşınabilir. / 178 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 35. Gelir Vergileri (Ertelenmiş Vergi Varlık ve Yükümlülükleri Dahil) Yatırım İndirimi Uygulaması 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 6009 sayılı Kanun ile yapılan düzenleme gereğince hak kazanılan yatırım indirimi tutarları yıl sınırlaması olmaksızın kullanılabilecektir. Ayrıca indirim sonrası kazanç üzerinden yürürlükteki vergi oranına göre %20 kurumlar vergisi hesaplanacaktır. 6009 sayılı Kanunla yapılan düzenleme 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 1 Ağustos 2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması 2009/15199 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel uygulama kapsamında gerçekleştirilen yatırımlarda, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 32/A maddesi çerçevesinde, indirimli kurumlar vergisi desteği alınmaktadır. Teşvik belgesinde belirtilen yatırıma katkı oranına göre hesaplanan yatırıma katkı tutarına ulaşılana kadar her yıl ödenecek kurumlar vergisi tutarı eksik ödenmek suretiyle bu teşvikten yararlanılmaktadır. Aynı Karar kapsamında alınan yatırım teşvik belgeleri gereğince KDV ve gümrük vergisi teşvikinden de yararlanılmaktadır. Cari dönem vergisiyle ilgili varlıklar 11.664.753 TL (31 Aralık 2014: 7.773.601 TL)’dir. Kurumlar vergisi karşılığı Peşin ödenen vergi ve fonlar (-) Finansal durum tablosundaki vergi karşılığı Cari dönem kurumlar vergisi karşılığı Yabancı para çevirim farkları Ertelenmiş vergi geliri 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 180.734.821 170.086.489 (154.895.172) (120.331.579) 25.839.649 49.754.910 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (180.734.821) (170.086.489) 305.780 (570.437) 85.712.599 95.972.727 (94.716.442) (74.684.199) 899.582.889 494.460.794 Geçerli vergi oranı %20 %20 Hesaplanan vergi (179.916.578) (98.892.159) (40.686.783) (41.693.509) 5.702.695 37.663.134 Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı Vergi karşılığının mutabakatı Vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar Ayrılan ile hesaplanan vergi karşılığının mutabakatı - Kanunen kabul edilmeyen giderler - Yabancı para çevirim farkları (4.099.864) (11.845.303) - Farklı vergi oranlarına tabi yurtdışı şirketlerin etkisi - Türev araç işlemleri (6.341.456) (9.372.318) - Temettü ve vergiden muaf diğer gelirler 163.776.416 41.819.145 53.911.356 64.399.387 (13.918.290) (54.828.778) - İndirimli kurumlar vergisi - Vergiden mahsup edilebilecek geçmiş yıllar zararları - Yararlanılacak yatırım indirimleri - Diğer Kar veya zarar tablosundaki vergi karşılığı / 179 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / (175) 65.987 (73.143.763) (1.999.785) (94.716.442) (74.684.199) Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 36. Pay Başına Kazanç Pay başına kazanç Dönem boyunca mevcut olan hisselerin ortalama sayısı (tam değeri) Ana şirket hissedarlarına ait net dönem karı Pay başına kazanç Ana şirket hissedarlarına ait toplam kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelirden elde edilen pay başına kazanç 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 1.900.000.000 1.900.000.000 722.763.185 413.194.370 0,3804 0,2175 2.133.522.715 103.690.483 1,1229 0,0546 Şirket, 30 Haziran 2015 tarihinde mevcut hissedarlara birikmiş karlardan 200.000.000 TL’lik pay vererek (“Bedelsiz Hisseler”) 1.700.000.000 TL’lik çıkarılmış sermayeyi 1.900.000.000 TL’ye yükseltmiştir. Bedelsiz hisse verilmesi sonucu artırılan hisse adedi TMS 33 “Hisse Başına Kazanç” muhasebe standardı gereğince cari dönem ve sunulan diğer tüm dönemlerdeki adi hisse senedi sayısının ağırlıklı ortalaması pay başına kazanç hesaplamasında düzeltilir. Bu nedenle 1 Ocak – 31 Aralık 2014 dönemi pay başına kazanç hesaplamasında kullanılan ağırlıklı hisse adedi ortalaması, çıkarılan bedelsiz hisseler dikkate alınarak hesaplanmıştır. 37. İlişkili Taraf Açıklamaları Topluluk’un ana ortağı T. İş Bankası AŞ’dir. Şirket ile konsolide edilen bağlı ortaklıkları arasında gerçekleşen işlemler konsolidasyon sırasında elimine edildiklerinden bu notta açıklanmamıştır. Topluluk ile diğer ilişkili taraflar arasındaki işlemlerin detayları aşağıda açıklanmıştır. İlişkili taraflarla ilgili mevduat ve krediler: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 2.853.184.620 2.499.482.460 77.967.346 21.600.717 2.931.151.966 2.521.083.177 5.020.689 9.176.951 5.020.689 9.176.951 2.936.172.655 2.530.260.128 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 IFC 334.750.140 221.439.714 T. İş Bankası A.Ş. 129.070.585 213.004.697 - 33.848.400 463.820.725 468.292.811 İlişkili taraflarda tutulan mevduatlar T. İş Bankası A.Ş. - Vadeli - Vadesiz İşbank AG − Vadesiz İlişkili taraflardan kullanılan krediler İşbank AG / 180 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 37. İlişkili Taraf Açıklamaları Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar: Vadeye kadar elde tutulacak finansal yatırımlar T. İş Bankası A.Ş. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 14.038.221 - T. İş Bankası A.Ş. tarafından ihraç edilen 4.404.000 ABD Doları nominal değerli, %7,85 kupon faiz oranlı ve 11 Aralık 2023 vadeli bononun etkin faiz yöntemiyle hesaplanmış değerini ifade etmektedir. Söz konusu bononun 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla piyasa değeri 4.775.526 ABD Doları’dır. Forward işlemleri: Forward işlemleri T. İş Bankası A.Ş. 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 124.016 - T. İş Bankası A.Ş. ile farklı vadelerde olmak üzere toplamda 4.000.000 Euro satıp, karşılığında 13.431.100 TL almak için vadeli döviz alım satım sözleşmesi imzalanmıştır. Söz konusu vadeli döviz alım satım sözleşmesinin 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla değeri 124.016 TL’dir. İlişkili taraflarla ilgili alacaklar: İlişkili taraflardan ticari alacaklar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 4.766.136 3.489.445 Şişecam Shanghai Trade Co. Ltd. 3.318.735 2.035.060 Paşabahçe USA Inc. 2.358.283 - Solvay Şişecam Holding AG 1.671.941 1.244.795 Saint Gobain Glass Egypt S.A.E 1.371.735 2.219.665 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 667.325 917.933 T. İş Bankası A.Ş. ve İşbank AG 444.581 435.033 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. 403.829 551.294 Paşabahçe Glass GmbH 139.833 152.335 İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 98.493 98.731 HNG Float Glass Limited 84.472 116 Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama Ltd. Şti. 59.591 55.378 İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağ. Tic. ve İlet. Hiz. A.Ş. 36.441 36.111 Fabrika Cementa Lukavac D.D. (FCL) 20.241 23.286 İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. 15.864 1.369.916 Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. 3.116 - Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. - 365.696 OOO Balkum - 175.111 15.460.616 13.169.905 / 181 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 37. İlişkili Taraf Açıklamaları İlişkili taraflarla ilgili alacaklar : İlişkili taraflardan diğer alacaklar 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Saint Gobain Glass Egypt S.A.E (*) 3.514.300 7.606.300 23.365 5.041 Sudel Invest S.A.R.L. Yatırım Finansman Menkul Değerler A.Ş. 7.896 15.345 3.545.561 7.626.686 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Solvay Şişecam Holding AG 33.199.432 24.170.892 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 9.965.254 6.067.347 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. 7.235.356 13.407.001 Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi 5.318.464 4.454.680 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 1.015.329 926.396 İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. 838.496 - İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. 224.048 - Paşabahçe USA Inc. 112.441 76.844 İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 59.553 - İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağ. Tic. ve İlet. Hiz. A.Ş. 13.039 18.093 (*) Sermaye avansından oluşmaktadır İlişkili taraflarla ilgili borçlar: İlişkili taraflara ticari borçlar Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama Ltd. Şti. Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. 12.515 5.601 363 18.534 Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. 2 2 İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. - 689.729 OOO Balkum - 669.732 Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. - 51.018 Anadolu Hayat Emeklilik Sigorta A.Ş. İlişkili taraflara diğer borçlar Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. Saint Gobain Glass France S.A. - 34 57.994.292 50.555.903 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 981.043 2.162.587 635.158 506.558 394.834 198.149 Paşabahçe Spain SL 123.332 132.009 Denizli Cam Sanayii Vakfı 38.846 31.126 Paşabahçe Glass GmbH Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. Diğer / 182 / 2015 FAALİYET RAPORU / - 4.267 1.469.364 1.490.632 3.642.577 4.525.328 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 37. İlişkili Taraf Açıklamaları İlişkili taraflarla ilgili faiz gelirleri 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 T. İş Bankası A.Ş. ve İşbank AG 60.118.115 47.583.821 Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. 259.433 252.422 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 152.643 145.504 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 50.327 40.305 24 - Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. - 61.500 Paşabahçe Mağazaları B.V. - 1.163 Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi - 59 60.580.542 48.084.774 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 T. İş Bankası A.Ş. ve İşbank AG 16.426.242 13.052.833 IFC (*) 2.864.869 - T. Sınai ve Kalkınma Bankası A.Ş. 822.143 880.713 Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. 89.267 87.806 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. 43.159 56.163 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 32.843 21.669 4.204 49.500 İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. İlişkili taraflarla ilgili faiz giderleri İş Finansal Kiralama A.Ş. Mepa Merkezi Pazarlama A.Ş. - 961 20.282.727 14.149.645 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 (*) 1 Ocak – 31 Aralık 2014 döneminde IFC ilişkili taraf olmadığı için belirtilmemiştir. İlişkili taraftan alınan temettü gelirleri Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. İş Finansal Kiralama A.Ş. / 183 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 1.600.000 - 11.440 11.440 1.611.440 11.440 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 37. İlişkili Taraf Açıklamaları İlişkili taraflarla ilgili gelir ve giderler : İlişkili taraflarla ilgili diğer gelirler 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Saint Gobain Glass Egypt S.A.E. (1) 5.210.918 5.888.525 Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. 4.890.356 3.885.625 3.726.767 9.861.759 (2) Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi (3) Solvay Şişecam Holding AG 2.913.891 2.412.387 Omco İstanbul Kalıp Sanayii Ve Tic. A.Ş. 2.003.473 3.876.768 İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. (5) (4) 1.068.293 11.856.039 Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama Ltd. Şti. 576.328 314.164 Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. 346.067 363.202 İş Net Elektronik Bilgi Üretim Dağ. Tic. Ve İlet. Hiz. A.Ş. 343.397 329.607 Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş. (5) 334.299 3.171.518 287.187 245.211 Paşabahçe USA Inc. 190.384 131.191 Paşabahçe Glass GmbH 120.000 348.508 83.969 47.586 HNG Float Glass Limited 83.842 388.554 Fabrika Cementa Lukavac D.D. (FCL) 25.930 64.980 İş Yatırım Ortaklığı A.Ş. 8.592 11.754 Milli Reasürans T.A.Ş. 5.683 13.187 T. İş Bankası A.Ş. ve İşbank AG İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. Anadolu Hayat Emeklilik Sigorta A.Ş. 3.332 9.979 İş Portföy Yönetimi A.Ş. 3.184 720 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 2.053 3.925 TSKB Gayrimenkul Değerleme A.Ş. 1.625 33 Yatırım Finansman Yatırım Ortaklığı A.Ş. 1.400 1.115 Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. 989 1.036 İş Finansal Kiralama A.Ş. 880 797 İş Factoring Finansman Hizmetleri A.Ş. 320 1.512 T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güv. Ve Yard. Vakfı 194 64 İş Girişim Sermayesi Yatırım Ortaklığı A.Ş. 60 59 - 83.994 Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. Paşabahçe Mağazaları B.V. - 28.694 22.233.413 43.342.493 (1) Soda satış gelirinden oluşmaktadır. (2) Bikromat satış gelirinden oluşmaktadır. (3) 1 Ocak–31 Aralık 2015 dönemi içinde 3.680.630 TL’lik kısmı Şişecam Sigorta Aracılık Hizm. AŞ’nin elde ettiği sigorta acentelik gelirin den oluşmaktadır (1 Ocak–31 Aralık 2014: 8.674.189 TL). (4) Yönetim ve teknik hizmet bedeli. (5) 1.389.871 TL’si elektrik satışına ilişkin gelirlerden oluşmaktadır (1 Ocak–31 Aralık 2014: 15.027.557 TL). / 184 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 37. İlişkili Taraf Açıklamaları İlişkili taraflarla ilgili gelir ve giderler: İlişkili taraflarla ilgili diğer giderler Solvay Şişecam Holding AG (1) Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Tic. A.Ş. (2) İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (3) Rudnik Krecnjaka Vijenac D.O.O. (4) İş Merkezleri Yönetim ve İşletim A.Ş. (5) OOO Balkum 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 159.090.154 143.389.078 26.592.520 29.077.065 22.081.443 19.184.459 9.114.769 8.505.056 7.918.599 7.983.538 4.193.518 5.963.380 2.917.265 2.611.316 T. İş Bankası A.Ş. ve İşbank AG 2.456.424 1.445.826 Şişecam Shanghai Trade Co. Ltd. 2.035.038 1.672.238 (4) Anadolu Anonim Türk Sigorta Şirketi (6) Paşabahçe Glass Gmbh 1.887.326 - 942.638 871.696 793.413 882.833 Paşabahçe USA Inc. 673.409 76.694 Paşabahçe Spain SL 610.014 - T. İş Bankası A.Ş. Mensupları Munzam Sosyal Güv. Ve Yard. Vakfı Oxyvit Kimya Sanayii ve Tic. A.Ş. İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. 448.121 259.196 Kanyon Yönetim İşletim ve Pazarlama Ltd. Şti. 325.474 277.113 Anadolu Hayat Emeklilik Sigorta A.Ş. (7) 318.964 140.123 Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. 47.250 - Kültür Yayınları İş-Türk Ltd. Şti. 45.436 54.000 - 9.878 242.491.775 222.403.489 Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. (1) Solvay Sodi AD’den alınan soda alımlarından oluşmaktadır. (2) Kalıp giderlerinden oluşmaktadır. (3) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 dönemi içinde 21.689.869 TL’lik kısmı iş merkezinin bulunduğu İş Kuleleri Kule-3’ün kira giderlerinden oluşmaktadır (1 Ocak – 31 Aralık 2014: 18.821.054 TL). (4) Camın ana hammaddesi olan kum alım giderlerinden oluşmaktadır. (5) Şirket merkezinin bulunduğu İş Kuleleri Kule-3’ün yönetim ve işletim giderlerinden oluşmaktadır. (6) Sigorta giderlerinden oluşmaktadır. (7) Camiş Menkul Değerler A.Ş. 30 Haziran 2014 tarihi itibarıyla İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. ile birleşmiştir. Bu nedenle Camiş Menkul Değerler A.Ş. tutarları İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tutarları ile konsolide edilmiştir. 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 Ana ortaklık (Holding) 15.108.555 11.523.759 Konsolidasyona tabi diğer şirketler 47.122.909 39.602.119 62.231.464 51.125.878 Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar Şirket’in üst düzey yöneticileri, Yönetim Kurulu Başkanı ve Üyeleri ile genel müdür, grup başkanları, genel müdür yardımcıları, başkan yardımcıları ve fabrika müdürlerinden oluşmaktadır. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 ve 1 Ocak – 31 Aralık 2014 dönemlerinde üst yönetime emeklilik sosyal yardımları, işten çıkartma, ayrılma nedeniyle sağlanan faydalar, hisse bazlı ödemeler ve diğer uzun vadeli faydalar sağlanmamıştır. / 185 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi a) Sermaye Riski Yönetimi Topluluk sermaye yönetiminde bir yandan faaliyetlerinin sürekliliğini sağlamaya çalışırken diğer yandan da borç ve özkaynak dengesini en verimli şekilde kullanarak karlılığını artırmayı hedeflemektedir. Topluluk’un sermaye yapısı Dipnot 8 ve 10’da açıklanan kredileri de içeren borçlar, Dipnot 6’da açıklanan nakit ve nakit benzerleri ve Dipnot 27’de açıklanan sırasıyla çıkarılmış sermaye, sermaye yedekleri, kar yedekleri ve geçmiş yıl karlarını da içeren özkaynak kalemlerinden oluşmaktadır. Topluluk’un sermaye maliyeti ile birlikte her bir sermaye sınıfıyla ilişkilendirilen riskler Şirket Yönetimi tarafından değerlendirilir. Şirket Yönetimi değerlendirmelerine dayanarak sermaye yapısını yeni borç edinilmesi veya mevcut olan borcun geri ödenmesiyle olduğu kadar temettü ödemeleri ve yeni hisse ihracı yoluyla dengede tutulması amaçlanmaktadır. Topluluk sermayeyi borç/toplam özkaynak oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam özkaynağa bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (finansal durum tablosunda gösterildiği gibi finansal borçlar ve yükümlülükleri, finansal kiralama ve ticari borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır. 31 Aralık 2015 ve 31 Aralık 2014 tarihleri itibarıyla net borç / toplam özkaynak oranı aşağıdaki gibidir: Finansal ve ticari borçlar Eksi: Nakit ve nakit benzerleri 1 Ocak31 Aralık 2015 1 Ocak31 Aralık 2014 5.370.033.096 4.501.139.795 (3.144.342.101) (2.775.445.357) Net borç 2.225.690.995 1.725.694.438 Toplam özkaynak 9.502.536.325 7.239.259.565 %23 %24 Net borç / özkaynak oranı Topluluk’un genel stratejisinde önceki dönemden bir farklılık göstermemektedir. b) Finansal Risk Faktörleri Topluluk faaliyetleri nedeniyle piyasa riski (kur riski, gerçeğe uygun değer faiz oranı riski, nakit akımı faiz oranı riski ve fiyat riski), kredi riski ve likidite riskine maruz kalmaktadır. Topluluk risk yönetimi programı genel olarak finansal piyasalardaki belirsizliğin, Topluluk finansal performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerinin minimize edilmesi üzerine odaklanmaktadır. Topluluk finansal araçlarını Mali İşler Başkanlığı vasıtasıyla merkezi olarak Topluluk’un risk politikaları çerçevesinde yönetmektedir. Topluluk’un nakit giriş ve çıkışları günlük olarak, aylık nakit akım bütçeleri haftalık raporlarla, yıllık nakit akım bütçeleri ise aylık nakit raporlarla izlenmektedir. Risk yönetimi Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar doğrultusunda merkezi bir Risk Yönetimi Birimi tarafından yürütülmektedir. Risk politikalarına ilişkin olarak ise Topluluk’un Risk Yönetimi Birimi tarafından finansal risk tanımlanır, değerlendirilir ve Topluluk’un operasyon üniteleri ile birlikte çalışmak suretiyle riskin azaltılmasına yönelik araçlar kullanılır. Yönetim Kurulu tarafından risk yönetimine ilişkin olarak gerek yazılı genel bir mevzuat gerekse de döviz kuru riski, faiz riski, kredi riski, türev ürünlerinin ve diğer türevsel olmayan finansal araçların kullanımı ve likidite fazlalığının nasıl değerlendirileceği gibi çeşitli risk türlerini kapsayan yazılı prosedürler oluşturulur. / 186 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.1) Kredi Riski Yönetimi Finansal araçları elinde bulundurmak karşı tarafın anlaşmanın gereklerini yerine getirememe riskini de taşımaktadır. Topluluk Yönetimi bu riskleri, her anlaşmada bulunan karşı taraf için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. Topluluk’un tahsilat riski, esas olarak ticari alacaklarından doğmaktadır. Topluluk, bayilerinden doğabilecek bu riski, bayiler için belirlenen kredi limitlerini alınan teminatlar ile sınırlayarak yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullanımı Topluluk tarafından sürekli olarak izlenmekte ve müşterinin finansal pozisyonu, geçmiş tecrübeler ve diğer faktörler göz önüne alınarak müşterinin kredi kalitesi sürekli değerlendirilmektedir. Ticari alacaklar Topluluk politikaları ve prosedürleri dikkate alınarak değerlendirilmekte ve bu doğrultuda şüpheli alacak karşılığı ayrıldıktan sonra finansal durum tablosunda net olarak gösterilmektedir (Dipnot 10). Ticari alacaklar çeşitli sektör ve coğrafi alanlara dağılmış çok sayıdaki müşteriyi kapsamaktadır. Müşterilerin ticari alacak bakiyeleri üzerinden sürekli olarak kredi değerlendirmeleri yapılmaktadır. / 187 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / / 188 / 2015 FAaLİYET RAPORU / - − Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) − Değer düşüklüğü (-) − Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - (44.437.106) 44.437.106 (*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır. - - − Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı E. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - − Değer düşüklüğü (-) - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - (31.653.257) - − Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) 219.807.405 - - - - (451.365.661) 1.169.606.571 (483.018.918) 1.389.413.976 Diğer taraf - - - 15.460.616 - 15.460.616 İlişkili taraf Ticari alacaklar Alacaklar − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış fin. varlıkların net defter değeri − Azami riskin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (*) (A+B+C+D+E) b) Finansal Risk Faktörleri b.1) Kredi Riski Yönetimi 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. - - - - - - - - - 3.545.561 - - - - - 3.545.561 İlişkili taraf - - - - - (293.491) 293.491 - - - - - - 67.153.571 - 67.153.571 Diğer taraf Ticari alacaklar - - - - - - - - - - - - - 3.143.797.775 - 3.143.797.775 Nakit ve nakit benzeri kalemler - - - - - - - - - - - - 89.509.896 - 89.509.896 Türev araçlar / 189 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 1.135.997.233 13.169.905 - − Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) − Değer düşüklüğü (-) − Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı - - - - - (37.154.309) 37.154.309 (*) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar gibi, kredi güvenilirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır. - - − Net değerin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı E. Finansal durum tablosu dışı kredi riski içeren unsurlar - − Değer düşüklüğü (-) - D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter değerleri - (28.137.979) - − Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) 184.787.513 - - - - (360.191.875) 951.209.720 - - - 13.169.905 - (388.329.854) Diğer taraf İlişkili taraf 7.626.686 İlişkili taraf - - - - - - - - (4.257.919) 6.009.001 - - - 1.617.685 - - (2.976) 2.976 - (2.848.378) 2.848.378 - - 33.510 - - - 34.925.418 - 34.958.928 Diğer taraf Ticari alacaklar (4.257.919) Alacaklar Ticari alacaklar − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri − Teminat, vs. ile güvence altına alınmış kısmı A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış fin. varlıkların net defter değeri − Azami riskin teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı Finansal araç türleri itibarıyla maruz kalınan kredi riskleri 31 Aralık 2014 tarihi itibarıyla maruz kalınan azami kredi riski (*) (A+B+C+D+E) b) Finansal Risk Faktörleri b.1) Kredi Riski Yönetimi 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. - - - - - - - - - - - - - 2.774.661.262 - 2.774.661.262 Nakit ve nakit benzeri kalemler - - - - - - - - - - - - - 84.341.541 - 84.341.541 Türev araçlar Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.1) Kredi Riski Yönetimi Topluluk’un müşterilerinden aldığı teminatların toplamı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Teminat mektupları 233.596.373 194.159.842 Doğrudan borçlandırma sistemi 110.444.205 94.902.330 112.327.913 75.899.478 İpotekler 14.916.183 15.293.819 Nakit 11.734.244 8.074.385 483.018.918 388.329.854 31 Aralık 2015 31 Aralık 2014 Vadesi üzerinden 1–30 gün geçmiş 117.503.505 123.033.146 Vadesi üzerinden 1–3 ay geçmiş 62.985.239 34.829.731 Vadesi üzerinden 3–12 ay geçmiş 23.734.904 15.559.453 Vadesi üzerinden 1–5 yıl geçmiş 15.583.757 11.365.183 Teminat çek ve senetleri Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış ticari alacaklar aşağıdaki gibidir: Toplam vadesi geçen alacaklar 219.807.405 184.787.513 Teminat vs. ile güvence altına alınmış kısmı (-) (31.653.257) (28.137.979) b.2) Likidite Risk Yönetimi Topluluk, nakit akımlarını düzenli olarak takip ederek finansal varlıkların ve yükümlülüklerin vadelerinin eşleştirilmesi yoluyla yeterli fonların ve borçlanma rezervinin devamını sağlayarak likidite riskini yönetir. Likidite riski tabloları İhtiyatlı likidite riski yönetimi yeterli ölçüde nakit tutmayı yeterli miktarda kredi işlemleri ile fon kaynaklarının kullanılabilirliğini ve piyasa pozisyonlarını kapatabilme gücünü ifade eder. Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir. / 190 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.2) Likidite Riski Yönetimi Likidite riski tabloları Aşağıdaki tablo, Topluluk’un finansal yükümlülüklerinin vade dağılımını göstermektedir. Aşağıdaki tablolar, Topluluk’un yükümlülükleri iskonto edilmeden ve ödemesi gereken en erken tarihler esas alınarak hazırlanmıştır. Söz konusu yükümlülükler üzerinden ödenecek faizler aşağıdaki tabloya dahil edilmiştir. 31 Aralık 2015 Sözleşme uyarınca nakit çıkışları toplamı (I+II+III+IV) Üç aydan kısa (I) 3–12 ay arası (II) 1–5 yıl arası (III) 5 yıldan uzun (IV) Banka kredileri 3.158.412.497 3.338.909.684 214.711.120 1.064.483.087 1.937.879.527 121.835.950 Borçlanma senedi ihraçları 1.452.935.748 1.731.839.250 - 61.786.500 1.670.052.750 - 2.804.428 2.804.688 - 260 2.804.428 - Ticari borçlar 697.886.131 700.416.851 682.813.205 17.603.646 - - İlişkili taraflara borçlar 61.636.869 61.636.869 61.636.869 - - - 99.539.815 41.045.175 - 58.494.640 - 5.935.147.157 1.000.206.369 1.143.873.493 3.669.231.345 121.835.950 1–5 yıl arası (III) 5 yıldan uzun (IV) Türev olmayan finansal yükümlülükler Finansal kiralama yükümlülükleri Diğer borçlar Toplam yükümlülük Defter değeri 99.394.970 5.473.070.643 Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışları toplamı (I+II+III+IV) Üç aydan kısa (I) 3–12 ay arası (II) Nakit girişleri 89.509.896 89.509.896 2.261.815 - 87.248.081 - Nakit çıkışları (1.557.339) (1.557.339) - - (1.557.339) - 87.952.557 87.952.557 2.261.815 - 85.690.742 - Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışları toplamı (I+II+III+IV) Üç aydan kısa (I) 3–12 ay arası (II) 1–5 yıl arası (III) 5 yıldan uzun (IV) 2.683.845.878 2.971.882.453 247.414.364 810.183.566 1.791.551.221 122.733.302 1.155.735.170 1.430.471.438 - 49.276.625 197.106.500 1.184.088.313 3.824.918 3.829.382 83.142 27.854 3.718.386 - Türev finansal yükümlülükler 31 Aralık 2014 Türev olmayan finansal yükümlülükler Banka kredileri Borçlanma senedi ihraçları Finansal kiralama yükümlülükleri Ticari borçlar 607.177.926 609.574.082 598.099.783 11.474.299 - - İlişkili taraflara borçlar 55.081.231 55.081.231 55.081.231 - - - Diğer borçlar 16.136.189 16.176.833 15.127.722 - 1.049.111 - 4.521.801.312 5.087.015.419 915.806.242 870.962.344 Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışları toplamı (I+II+III+IV) Üç aydan kısa (I) 3–12 ay arası (II) 1–5 yıl arası (III) 5 yıldan uzun (IV) Nakit girişleri 84.341.541 84.341.541 - - 84.341.541 - Nakit çıkışları - - - - - - 84.341.541 84.341.541 - - 84.341.541 - Toplam yükümlülük Türev finansal yükümlülükler / 191 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / 1.993.425.218 1.306.821.615 Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi Faaliyetleri nedeniyle Topluluk, döviz kurundaki ve faiz oranındaki değişiklikler ile ilgili finansal risklere maruz kalmaktadır. Topluluk düzeyinde karşılaşılan piyasa riskleri, duyarlılık analizleri esasına göre ölçülmektedir. Cari yılda Topluluk’un maruz kaldığı piyasa riskinde ya da karşılaşılan riskleri ele alış yönteminde veya bu riskleri nasıl ölçtüğüne dair kullandığı yöntemde, önceki seneye göre bir değişiklik olmamıştır. b.3.1) Kur riski yönetimi Yabancı para cinsinden işlemler, kur riskinin oluşmasına sebebiyet vermektedir. Topluluk, bağlı ortaklıkları ve iştiraklerinin faaliyet gösterdiği ülkelerin ekonomilerine göre geçerli fonksiyonel para birimleri dışında kalan para birimlerini yabancı para olarak kabul etmiştir. Topluluk’un yabancı para cinsinden parasal ve parasal olmayan varlıkları ile parasal ve parasal olmayan yükümlülüklerinin rapor tarihi itibarıyla dağılımı aşağıdaki gibidir: / 192 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.1) Kur riski yönetimi 31 Aralık 2015 Tarihi İtibarıyla Döviz Pozisyonu Tablosu 1. Ticari alacaklar 2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar 3. Diğer 4. Dönen varlıklar (1+2+3) 5. Ticari alacaklar 6a. Parasal finansal varlıklar 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar 7. Diğer 8. Duran varlıklar (5+6+7) 9. Toplam varlıklar (4+8) 10. Ticari borçlar 11. Finansal yükümlülükler 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler 12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler 13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) 14. Ticari borçlar 15. Finansal yükümlülükler 16a. Parasal olan diğer yükümlülükler 16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler TL karşılığı ABD Doları Euro Diğer dövizlerin TL karşılığı 409.771.778 80.651.821 48.366.796 21.578.212 2.927.688.325 911.049.064 62.132.756 81.289.022 1.822.062 626.655 - - 21.979.637 3.155.702 3.839.398 604.047 3.361.261.802 995.483.242 114.338.950 103.471.281 - - - - - - - - 26.766.368 9.205.657 - - 77.761.813 517.949 22.502.573 4.751.648 104.528.181 9.723.606 22.502.573 4.751.648 3.465.789.983 1.005.206.848 136.841.523 108.222.929 172.513.917 23.819.978 31.771.093 2.299.124 462.854.197 63.034.432 87.983.158 - 28.890.800 3.242.001 5.539.024 1.863.555 - - - - 664.258.914 90.096.411 125.293.275 4.162.679 - - - - 2.593.479.565 588.697.167 277.499.900 - 31.056 725 9.110 - - - - - 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) 2.593.510.621 588.697.892 277.509.010 - 18. Toplam yükümlülükler (13+17) 3.257.769.535 678.794.303 402.802.285 4.162.679 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) 109.512.600 47.500.000 (9.000.000) - 155.556.600 53.500.000 - - 46.044.000 6.000.000 9.000.000 - 317.533.048 373.912.545 (274.960.762) 104.060.250 79.690.568 312.906.582 (292.302.733) 98.704.555 87.952.557 30.223.429 23.576 - 19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) Pozisyonu (9–18+19) 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / /(yükümlülük) pozisyonu (=1+2a+5+6a– 10–11-12a–14–15-16a) 22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri 23. İhracat 2.030.097.830 401.558.010 275.355.952 107.013.726 24. İthalat 756.390.407 113.135.139 140.450.113 24.789.884 / 193 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.1) Kur riski yönetimi 31 Aralık 2014 Tarihi İtibarıyla Döviz Pozisyonu Tablosu 1. Ticari alacaklar 2a. Parasal finansal varlıklar (kasa, banka hesapları dahil) 2b. Parasal olmayan finansal varlıklar 3. Diğer 4. Dönen varlıklar (1+2+3) 5. Ticari alacaklar 6a. Parasal finansal varlıklar 6b. Parasal olmayan finansal varlıklar TL karşılığı ABD Doları Euro Diğer dövizlerin TL karşılığı 362.793.499 89.127.871 48.349.245 19.736.164 2.542.860.001 732.056.552 297.363.408 6.521.098 - - - - 27.496.185 4.886.573 5.424.481 863.877 2.933.149.685 826.070.996 351.137.134 27.121.139 - - - - 47.633 20.541 - - - - - - 7. Diğer 53.790.405 875.575 17.336.737 2.858.300 8. Duran varlıklar (5+6+7) 53.838.038 896.116 17.336.737 2.858.300 9. Toplam varlıklar (4+8) 2.986.987.723 826.967.112 368.473.871 29.979.439 10. Ticari borçlar 73.541.743 12.985.895 14.495.886 2.540.205 11. Finansal yükümlülükler 382.145.124 68.596.452 79.085.621 - 13.586.643 3.307.197 2.019.325 221.674 12a. Parasal olan diğer yükümlülükler 12b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler 13. Kısa vadeli yükümlülükler (10+11+12) 14. Ticari borçlar 15. Finansal yükümlülükler 16a. Parasal olan diğer yükümlülükler 16b. Parasal olmayan diğer yükümlülükler - - - - 469.273.510 84.889.544 95.600.832 2.761.879 - - - - 1.778.380.883 574.320.675 158.325.476 - - - - - - - - - 17. Uzun vadeli yükümlülükler (14+15+16) 1.778.380.883 574.320.675 158.325.476 - 18. Toplam yükümlülükler (13+17) 2.247.654.393 659.210.219 253.926.308 2.761.879 19. Bilanço dışı türev araçların net varlık / (yükümlülük) pozisyonu (19a-19b) 162.323.000 70.000.000 - - 162.323.000 70.000.000 - - - - - - 901.656.330 237.756.893 114.547.563 27.217.560 658.046.740 161.994.745 91.786.345 23.495.383 84.341.541 36.371.358 - - 19a. Aktif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı 19b. Pasif karakterli bilanço dışı döviz cinsinden türev ürünlerin tutarı 20. Net yabancı para varlık / (yükümlülük) Pozisyonu (9–18+19) 21. Parasal kalemler net yabancı para varlık / /(yükümlülük) pozisyonu (=1+2a+5+6a– 10–11-12a–14–15-16a) 22. Döviz hedge’i için kullanılan finansal araçların toplam gerçeğe uygun değeri 23. İhracat 1.758.815.669 431.789.263 244.786.182 103.784.437 24. İthalat 724.051.785 125.215.125 148.801.429 18.112.836 / 194 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.1) Kur riski yönetimi Topluluk, başlıca ABD Doları ve Euro cinsinden kur riskine maruz kalmaktadır. Diğer kurların etkisi önemsizdir. Aşağıdaki tablo Topluluk’un ABD Doları ve Euro kurlarındaki %10’luk artışa ve azalışa olan duyarlılığını göstermektedir. %10’luk oran, üst düzey yöneticilere Topluluk içinde kur riskinin raporlanması sırasında kullanılan oran olup, söz konusu oran Topluluk Yönetimi’nin döviz kurlarında beklediği olası değişikliği ifade etmektedir. Duyarlılık analizi sadece dönem sonundaki açık yabancı para cinsinden parasal kalemleri kapsar ve söz konusu kalemlerin yılsonundaki %10’luk kur değişiminin etkilerini gösterir. Bu analiz, dış kaynaklı krediler ile birlikte Topluluk içindeki yurt dışı faaliyetler için kullanılan, krediyi alan ve de kullanan tarafların fonksiyonel para birimi dışındaki kredilerini kapsamaktadır. Pozitif değer, vergi öncesi kar / zararda ve diğer özkaynak kalemlerindeki artışı ifade eder. Kur riskine duyarlılık 31 Aralık 2015 Kar/(Zarar) Özkaynaklar Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 1- ABD Doları net varlık / yükümlülük 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 3- ABD Doları net etki (1+2) 90.980.718 (90.980.718) - - 13.811.100 (13.811.100) - - 104.791.818 (104.791.818) - - Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 4- Euro net varlık / yükümlülük (92.882.116) 92.882.116 397.693.030 (397.693.030) 5- Euro riskinden korunan kısım (-) (2.859.840) 2.859.840 - - (95.741.956) 95.741.956 397.693.030 (397.693.030) 9.870.456 (9.870.456) 83.295.709 (83.295.709) - - - - 9- Diğer dövizlerin net etkisi (7+8) 9.870.456 (9.870.456) 83.295.709 (83.295.709) Toplam (3+6+9) 18.920.318 (18.920.318) 480.988.739 (480.988.739) 6- Euro net etki (4+5) Diğer dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 7- Diğer dövizler cinsinden net varlık / yükümlülük 8- Diğer dövizlerin riskinden korunan kısım (-) / 195 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.1) Kur riski yönetimi Kur riskine duyarlılık 31 Aralık 2014 Kar/(Zarar) Özkaynaklar Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın Yabancı paranın değer kazanması değer kaybetmesi değer kazanması değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 1- ABD Doları net varlık / yükümlülük 37.564.961 (37.564.961) - - 2- ABD Doları riskinden korunan kısım (-) 16.232.300 (16.232.300) - - 3- ABD Doları net etki (1+2) 53.797.261 (53.797.261) - - 25.890.174 (25.890.174) 297.231.040 (297.231.040) - - - - 25.890.174 (25.890.174) 297.231.040 (297.231.040) 2.349.538 (2.349.538) 35.074.464 (35.074.464) - - - - 2.349.538 (2.349.538) 35.074.464 (35.074.464) 82.036.973 (82.036.973) 332.305.504 (332.305.504) Euro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 4- Euro net varlık / yükümlülük 5- Euro riskinden korunan kısım (-) 6- Euro net etki (4+5) Diğer dövizlerin TL karşısında %10 değerlenmesi halinde 7- Diğer dövizler cinsinden net varlık / yükümlülük 8- Diğer dövizlerin riskinden korunan kısım (-) 9- Diğer dövizlerin net etkisi (7+8) Toplam (3+6+9) b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi Topluluk’un finansal yükümlülükleri, Topluluk’u faiz oranı riskine maruz bırakmaktadır. Topluluk’un finansal yükümlülükleri ağırlıklı olarak değişken faizli borçlanmalardır. Değişken faizli finansal yükümlülüklerin 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla mevcut finansal durum pozisyonuna göre TL faiz oranlarında %1’lik ve yabancı para faiz oranlarında %0,25’lik bir düşüş / yükseliş olması ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda; vergi ve ana ortaklık dışı paylar öncesi kar 5.469.804 TL değerinde artacak/azalacaktır (31 Aralık 2014: 4.490.193 TL). / 196 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.2) Faiz oranı riski yönetimi Faiz oranı duyarlılığı Topluluk’un faiz oranına duyarlı finansal araçlarının dağılımı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2015 Faiz Riskine Maruz Değişken Faizli Sabit Faizli Kalmayan Toplam Finansal varlıklar - 4.481.186.535 220.772.570 4.701.959.105 Nakit ve nakit benzerleri - 2.976.212.042 168.130.059 3.144.342.101 Finansal yatırımlar - 29.400.769 - 29.400.769 Satılmaya hazır finansal varlıklar - - 52.642.511 52.642.511 Ticari alacaklar - 1.389.413.976 - 1.389.413.976 İlişkili taraflardan alacaklar - 19.006.177 - 19.006.177 Diğer alacaklar - 67.153.571 - 67.153.571 2.283.529.948 3.189.418.180 122.515 5.473.070.643 2.283.529.948 874.760.034 122.515 3.158.412.497 Borçlanma senedi ihraçları - 1.452.935.748 - 1.452.935.748 Finansal kiralama yükümlülüğü - 2.804.428 - 2.804.428 Ticari borçlar - 697.886.131 - 697.886.131 İlişkili taraflara borçlar - 61.636.869 - 61.636.869 Diğer borçlar - 99.394.970 - 99.394.970 Finansal yükümlülükler Banka kredileri 31 Aralık 2014 Değişken Faizli Sabit Faizli Finansal varlıklar - Nakit ve nakit benzerleri - Faiz Riskine Maruz Kalmayan Toplam 3.785.504.663 264.904.667 4.050.409.330 2.593.030.811 182.414.546 2.775.445.357 Finansal yatırımlar - 721.100 - 721.100 Satılmaya hazır finansal varlıklar - - 82.490.121 82.490.121 Ticari alacaklar - 1.135.997.233 - 1.135.997.233 İlişkili taraflardan alacaklar - 20.796.591 - 20.796.591 Diğer alacaklar - 34.958.928 - 34.958.928 1.866.641.189 2.642.727.181 12.432.942 4.521.801.312 Finansal yükümlülükler Banka kredileri 1.866.641.189 804.771.747 12.432.942 2.683.845.878 Borçlanma senedi ihraçları - 1.155.735.170 - 1.155.735.170 Finansal kiralama yükümlülüğü - 3.824.918 - 3.824.918 Ticari borçlar - 607.177.926 - 607.177.926 İlişkili taraflara borçlar - 55.081.231 - 55.081.231 Diğer borçlar - 16.136.189 - 16.136.189 / 197 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 38. Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteliği ve Düzeyi b) Finansal Risk Faktörleri b.3) Piyasa Riski Yönetimi b.3.3) Diğer fiyat riskleri Özkaynak fiyat duyarlılığı Topluluk’un konsolide etmediği satılmaya hazır finansal varlığı BİST 100 endeksinde yer almaktadır. Aşağıdaki duyarlılık analizleri raporlama tarihinde maruz kalınan hisse senedi fiyat risklerine göre belirlenmiştir. Raporlama tarihinde, diğer tüm değişkenlerin sabit ve değerleme yöntemindeki verilerin %10 oranında fazla / az olması durumunda: • 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla, hisse senedi yatırımları, satılmaya hazır varlıklar olarak sınıflandırıldığı ve elden çıkarılmadığı ya da değer düşüklüğüne uğramadığı sürece, net kar / zarar etkilenmeyecektir. • Diğer özkaynaktaki fonlarda 30.740 TL tutarında artış / azalış (31 Aralık 2014: 30.095 TL) olacaktır. Bu durum esasen, satılmaya hazır hisselerin gerçeğe uygun değerindeki değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Topluluk’un hisse senedi fiyatları ile ilgili duyarlılığı daha önceki yıla kıyasla önemli bir değişiklik göstermemiştir. 39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer Açıklamaları ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki Açıklamalar) Finansal Araçlar Kategorileri Etkin faiz yöntemi ile değerlenen finansal varlık ve yükümlülükler Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan Krediler ve alacaklar Satılmaya hazır finansal varlıklar finansal varlık ve yükümlülükler Defter Değeri 3.263.252.766 1.408.420.153 52.642.511 - 4.724.315.430 3.144.342.101 - - - 3.144.342.101 6 Ticari alacaklar - 1.389.413.976 - - 1.389.413.976 10 İlişkili taraflardan alacaklar - 19.006.177 - - 19.006.177 37 Türev finansal varlıklar 89.509.896 - - - 89.509.896 12 Finansal yatırımlar 29.400.769 - 52.642.511 - 82.043.280 7 5.375.233.012 - - - 5.375.233.012 4.614.152.673 - - - 4.614.152.673 8 Ticari borçlar 697.886.131 - - - 697.886.131 10 İlişkili taraflara borçlar 61.636.869 - - - 61.636.869 37 1.557.339 - - - 1.557.339 12 31 Aralık 2015 Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Finansal yükümlülükler Finansal borçlar Türev finansal yükümlülükler / 198 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Not Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 39. Finansal Araçlar (Gerçeğe Uygun Değer Açıklamaları ve Finansal Riskten Korunma Muhasebesi Çerçevesindeki Açıklamalar) Finansal Araçlar Kategorileri Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan Etkin faiz yöntemi ile değerlenen finansal varlık ve yükümlülükler Krediler ve alacaklar Satılmaya hazır finansal varlıklar 2.860.507.998 1.156.793.824 82.490.121 2.775.445.357 - - - 2.775.445.357 Ticari alacaklar - 1.135.997.233 - - 1.135.997.233 10 İlişkili taraflardan alacaklar - 20.796.591 - - 20.796.591 37 84.341.541 - - - 84.341.541 12 721.100 - 82.490.121 - 83.211.221 7 Finansal yükümlülükler 4.505.665.123 - - - 4.505.665.123 Finansal borçlar 3.843.405.966 - - - 3.843.405.966 607.177.926 - - - 607.177.926 10 55.081.231 - - - 55.081.231 37 - - - - - 12 31 Aralık 2014 Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Türev finansal varlıklar Finansal yatırımlar Ticari borçlar İlişkili taraflara borçlar Türev finansal yükümlülükler finansal varlık ve yükümlülükler Defter Değeri Not - 4.099.791.943 6 8 Finansal Araçların Gerçeğe Uygun Değeri 31 Aralık 2015 Finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar Türev finansal araçlar Toplam Kategori 1 Kategori 2 Kategori 3 52.642.511 89.509.896 319.530 - 52.322.981 - 89.509.896 - Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar 29.400.769 - 29.400.769 - Toplam 171.553.176 319.530 118.910.665 52.322.981 31 Aralık 2014 Toplam Kategori 1 Satılmaya hazır finansal varlıklar 82.490.121 Türev finansal araçlar 84.341.541 Finansal varlıklar Vadeye kadar elde tutulacak finansal varlıklar Toplam Kategori 2 Kategori 3 330.875 - 82.159.246 - 84.341.541 - 721.100 - 721.100 - 167.552.762 330.875 85.062.641 82.159.246 Finansal varlıkların ve yükümlülüklerin gerçeğe uygun değeri aşağıdaki gibi belirlenir: • Kategori 1: Finansal varlık ve yükümlülükler, birbirinin aynı varlık ve yükümlülükler için aktif piyasada işlem gören borsa fiyatlarından değerlenmiştir. • Kategori 2: Finansal varlık ve yükümlülükler, ilgili varlık ya da yükümlülüğün birinci kategoride belirtilen borsa fiyatından başka direkt ya da endirekt olarak piyasada gözlenebilen fiyatının bulunmasında kullanılan girdilerden değerlenmiştir. • Kategori 3: Finansal varlık ve yükümlülükler, varlık ya da yükümlülüğün gerçeğe uygun değerinin bulunmasında kullanılan piyasada gözlenebilir bir veriye dayanmayan girdilerden değerlenmiştir. / 199 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2015 Hesap Dönemine Ait Konsolide Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar (Tüm tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Lirası (“TL”) olarak ifade edilmiştir.) 40. Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar • Şirket’in ana ortağı T. İş Bankası A.Ş. 1 Ocak 2016 – 3 Mart 2016 dönemi içerisinde Borsa İstanbul AŞ’de yaptığı pay alım işlemleriyle Şirket’teki pay oranını %65,76’dan %65,80’e yükseltmiştir. • Şirket, İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ’nin İstanbul İli, Tuzla İlçesi’nde bulunan projesini 1 Eylül 2016 tarihinden itibaren yıllık 14.450.000 TL + KDV bedel karşılığında 5 yıllığına kiralanmasına karar vermiştir. 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren her yıl Türkiye İstatistik Kurumu (“TÜİK”) tarafından açıklanan yıllık Üretici Fiyat Endeksi (”ÜFE”) değişim oranında artırılarak ödemeye devam edilecektir. • Şirket, bağlı ortaklıklarından Denizli Cam Sanayii ve Tic. AŞ’nin Borsa İstanbul AŞ’de işlem gören hisseleri 7 Ocak 2016 tarihinden itibaren belirli tarihlerde işlem sırasında sürekli işleme ara verilmiş, “tek fiyat emir toplama” yöntemi uygulanmıştır. • Şirket bağlı ortaklıklarından Anadolu Cam Sanayii AŞ’nin 2 Mart 2016 tarihindeki Yönetim Kurulu toplantısında; Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) Seri II-14.1 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan 2015 yılı konsolide bilançosunda yer alan 51.601.512 Türk Lirası tutarındaki 2015 yılı net konsolide bilanço karının, yasal yükümlülükler gereğince yasal yedek akçe ayrıldıktan ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi kapsamındaki iştirak hissesi satış karının sermayeye eklenmek üzere fona alınmasından sonra dağıtılabilir kar kalmayacağından kar dağıtımı yapılmaması hususunun 24 Mart 2016 tarihinde yapılacak Ortaklar Olağan Genel Kurulu’nun görüş ve onayına sunulmasına karar vermiştir. • Şirket bağlı ortaklıklarından Trakya Cam Sanayii AŞ’nin 1 Mart 2016 tarihindeki Yönetim Kurulu toplantısında; Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) Seri II-14.1 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan 2015 yılı konsolide bilançosunda yer alan 159.260.953 Türk Lirası tutarındaki net konsolide karının, SPK’nın kar dağıtımına ilişkin düzenlemeleri ve esas sözleşmemizin 25. maddesi ve kamuya açıklanan şirketimizin “Kar Dağıtım Politikası”nda belirtilen esaslara göre aşağıdaki gibi tefrik edilmesine karar verilmiştir. − Mevcut çıkarılmış sermayenin; %10,39106 oranına tekabül eden 93.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün nakden, % 3,91061 oranına tekabül eden 35.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün ise bedelsiz pay olarak dağıtılması, − Nakit temettü ödeme tarihinin 29 Nisan 2016 olarak belirlenmesi, bedelsiz payların ise yasal sürecin tamamlanmasını takiben dağıtılması, hususlarının 23 Mart 2016 tarihinde yapılacak Ortaklar Olağan Genel Kurulu’nun görüş ve onayına sunulmasına karar verilmiştir. • Şirket bağlı ortaklıklarından Soda Sanayii AŞ’nin 1 Mart 2016 tarihindeki Yönetim Kurulu toplantısında; Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Seri II-14.1 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan 2015 yılı konsolide bilançosunda yer alan 434.414.674 Türk Lirası tutarındaki 2015 yılı net konsolide bilanço karımızın, SPK’nın kar dağıtımına ilişkin düzenlemeleri ve Esas Sözleşmemizin 28. maddesi ve kamuya açıklanan şirketimizin “Kar Dağıtım Politikası”’nda belirtilen esaslara göre aşağıdaki gibi tefrik edilmesine karar verilmiştir. − Mevcut çıkarılmış sermayenin; % 36,36363 oranına tekabül eden 240.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün nakden, % 13,63636 oranına tekabül eden 90.000.000 Türk Lirası tutarındaki temettünün ise bedelsiz pay olarak dağıtılması, − Nakit temettü ödeme tarihinin 29 Nisan 2016 olarak belirlenmesi, bedelsiz payların ise yasal sürecin tamamlanmasını takiben dağıtılması, hususlarının 23 Mart 2016 tarihinde yapılacak Ortaklar Olağan Genel Kurulu’nun görüş ve onayına sunulmasına karar verilmiştir. 41. Finansal Tabloları Önemli Ölçüde Etkileyen ya da Finansal Tabloların Açık, Yorumlanabilir ve Anlaşılabilir Olması Açısından Açıklanması Gerekli Olan Diğer Hususlar Finansal Tabloların Onaylanması Şirket’in 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren döneme ait Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: II–14.1 sayılı Tebliğ hükümlerine göre hazırlanan bağımsız denetimden geçmiş konsolide finansal tabloları, Denetimden Sorumlu Komite’nin görüşü de dikkate alınarak incelenmiş olup; söz konusu konsolide finansal tabloların faaliyet sonuçlarının gerçek durumunu yansıttığına ve Şirket’in izlediği muhasebe ilkeleri ile Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine uygun ve doğru olduğuna, konsolide finansal tabloları Mali İşler Başkanı Mustafa Görkem Elverici ile Merkez Muhasebe Müdürü Murat Yalçın tarafından elektronik ortamda imzalanmasına ve Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri kapsamında gerekli bildirimlerin yapılmasına Şirket Yönetim Kurulu’nun 3 Mart 2016 tarihli toplantısında karar verilmiştir. / 200 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 2015 YILI KARININ DAĞITIMI Sayın Ortaklarımız, Şirketimiz 2015 yılı hesap dönemini 722.763.185 Türk Lirası karla kapatmış bulunmaktadır. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) Seri II-14.1 “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”ne göre hazırlanan 2015 yılı konsolide bilançomuzda yer alan 722.763.185 Türk Lirası tutarındaki 2015 yılı net konsolide bilanço karımızın, SPK’nun kar dağıtımına ilişkin düzenlemeleri ve Esas Sözleşmemizin 25. maddesi ve kamuya açıklanan şirketimizin “Kar Dağıtım Politikası”’nda belirtilen esaslara göre aşağıdaki şekilde tefrik edilmesini; 1. Net Dönem Karı 722.763.185 2. Birinci Tertip Yasal Yedek (18.340.363) 3. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e Maddesi Gereği Özel Fona Alınan Tutar (50.654.932) 4. Net Dağıtılabilir Dönem Karı 653.767.890 5. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar 249.922 6. Birinci Temettünün Hesaplanacağı Bağışlar Eklenmiş Net Dağıtılabilir Dönem Karı 654.017.812 7. Ortaklara Birinci Temettü - Nakit - Bedelsiz Toplam Temettü 250.000.000 98.000.000 348.000.000 8. Olağanüstü Yedek 305.767.890 Mevcut çıkarılmış sermayenin; %13,15789 oranına tekabül eden 250.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün nakden, %5,15789 oranına tekabül eden 98.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün ise bedelsiz pay olarak dağıtılması, stopaja tabi olan pay sahiplerimize ise nakit kar payı üzerinden gelir vergisi stopajı yapıldıktan sonra net ödenmesini, nakit temettü ödeme tarihinin 31 Mayıs 2016 olarak belirlenmesini ve bedelsiz payların ise yasal sürecin tamamlanmasını takiben dağıtılması hususlarını, Görüş ve onaylarınıza sunarız. Saygılarımla, H. Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı / 201 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU BÖLÜM I - KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI Bu beyan, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) 3 Ocak 2014 tarih ve 28871 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, Seri: II-17.1 sayılı “Kurumsal Yönetim Tebliği” ile belirlenen “Kurumsal Yönetim İlkeleri” çerçevesinde; pay sahipleri, kamuyu aydınlatma ve şeffaflık, menfaat sahipleri ile ilişkilerin düzenlenmesi ve Yönetim Kurulu ile ona bağlı olarak çalışan komite ve yöneticilerin görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi konularında, Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları Anonim Şirketi’nin (Şirket) aşağıda belirtilen sorumluluklarını ifade etmektedir. Şişecam Topluluğu, düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve kimyasallar ana işkollarında uluslararası seviyede faaliyet gösteren bir sanayi topluluğudur. Halen üretimini 13 ülkede sürdüren Şişecam, satışlarının yaklaşık yarısını yurtdışına yapmakta ve ürünlerini dünyada 150 ülkeye ihraç etmektedir. Topluluk düzcam, cam ev eşyası, cam ambalaj ve cam elyafı gibi camın tüm alanları ile soda ve krom bileşiklerini kapsayan işkollarında Türkiye pazarında lider konumdadır. Atatürk’ün direktifleriyle 1935 yılında Türkiye İş Bankası A.Ş. tarafından kurulan Şişecam, 81 yıllık geçmişiyle Türkiye’nin en köklü sanayi kuruluşlarından biridir. Topluluk, ulaştığı ölçek, ihtisaslaşma derecesi ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle işkolunda dünyanın en seçkin üreticileri arasında değerlendirilmektedir. Bulunduğu sektörde değer yaratma stratejisiyle en ileri teknoloji ve yenilikleri kullanan, Ar-Ge yatırımlarıyla ürün ve üretim süreçlerini sürekli geliştiren Şişecam Topluluğu, yeni yatırımlarla yurtdışında üretim alanını, katma değerli ürünlerini ve pazar payını her geçen gün genişletmekte ve 2020 yılında sektöründe dünyanın ilk üçü içinde yer almayı hedeflemektedir. Köklü deneyimini iddialı vizyonuyla birleştiren Şişecam, paydaşlarına değer katan, yaşamı kolaylaştıran ürün ve hizmetlerle geleceğe yön veren, paylaşan, zenginlik yaratan, bireye ve çevreye duyarlı küresel bir marka olma yolunda ilerlemektedir. Şişecam, faaliyet gösterdiği sektörlerdeki dünya şirketi olma konumunun gereği olarak, yönetim anlayışını eşitlik, şeffaflık, hesap verebilirlik ve sorumluluk ilkeleri üzerine kurmuştur. Şişecam Topluluğu’nun, bugün ulaştığı boyutlarla, ihtisaslaşması ve rekabet gücü yüksek faaliyetleriyle sahasında Avrupa’nın ve dünyanın seçkin üreticileri arasında bulunma konumu, üstlenmiş olduğu bu yönetim anlayışının en açık kanıtıdır. Şişecam’ı bugünlere taşıyan çağdaş yönetim ve sanayicilik ilkeleri, yüksek kurumsallaşma düzeyi, pazara ve Ar-Ge’ye odaklılık gibi hususlar, geleceğin daha güçlü Şişecam’ının da temel dayanaklarını oluşturmaktadır. Şişecam Topluluğu, camda ve faaliyet alanlarında öncü bir geleceğe oynarken iş ortaklarıyla yaratıcı çözümler üreten, teknoloji ve markalarıyla fark yaratan, bireye ve çevreye saygılı bir dünya şirketi olmak vizyonunu bu temeller üzerinde, Kurumsal Yönetim İlkeleri’ni benimseyerek daha da güçlendirmeyi hedeflemektedir. Şirketimiz, kurumsal yönetim uygulamalarında, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) düzenlemelerine uyuma azami özen göstermektedir. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren faaliyet döneminde Kurumsal Yönetim Tebliği ekinde yer alan ve henüz tam olarak uyum sağlanamayan prensipler, mevcut durum itibarıyla bugüne kadar menfaat sahipleri arasında herhangi bir çıkar çatışmasına yol açmamıştır. 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren faaliyet döneminde Kurumsal Yönetim Tebliği ekinde yer alan Kurumsal Yönetim İlkelerinden Şirket açısından uygulanması zorunlu olmayan ilkelere ilişkin açıklamalara raporun ilgili bölümlerinde yer verilmiş olup, dönem içinde Kurumsal Yönetim İlkelerine uyum konusunda yapılan ve özellik arz eden çalışmalar aşağıda özetlenmiştir. 1) Şirket, son 5 yıla ait temettü ödeme tarihleri ve sermaye artırım tarihçesini Türkçe ve İngilizce internet sitesi aracılığıyla kamuya açıklamıştır. 2) Yönetim Kurulu üyelerinin görevleri esnasında kusurları ile şirkette sebep olabilecekleri zararlar sigorta ettirilmiştir. 3) Türkiye’de SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uygun olarak derecelendirme yapmak üzere faaliyet izni bulunan SAHA Kurumsal Yönetim ve Kredi Derecelendirme Hizmetleri A.Ş. (“SAHA”) tarafından “Kurumsal Yönetim Derecelendirme Dönemsel Revizyon Raporu” tamamlanmıştır. 29 Aralık 2014 tarihinde açıklamış olduğumuz 92,78 (10 üzerinden 9,28) olan Kurumsal Yönetim Derecelendirme notu, Şirketimizin kurumsal yönetim ilkelerini uygulama alanında yaptığı sürekli iyileştirme çabaları sonrasında, 18 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 93,53 (10 üzerinden 9,35) olarak yukarı yönlü revize edilmiştir. SAHA bu derecelendirme çalışmasında SPK’nın Ocak 2014 tarihinde yayınladığı “Kurumsal Yönetim İlkeleri”’ni baz alan yeni metodolojisini kullanmıştır. / 202 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Revize edilen ana bölüm notları aşağıdaki gibidir: Ana başlıklar Pay Sahipleri Kamuyu Aydınlatma ve Şeffaflık Menfaat Sahipleri Yönetim Kurulu Ağırlık Not % 25 % 25 % 15 % 35 95,36 95,81 95,51 89,75 Ağırlıklı Ortalama 93,53 Ayrıca Şirket, SAHA’nın 7 Ağustos 2015 tarihinde yayınlamış olduğu Dünya Kurumsal Yönetim Endeksi’ne (DKYE) göre 1. Grup içinde yer almaktadır. 4) Pay ve menfaat sahiplerinin daha etkin bir şekilde bilgi almalarını sağlamaya yönelik olarak Şirket kurumsal internet sitesinin kapsam ve içeriğinin genişletilmesine yönelik çalışmalar yapılmış ve bu kapsamda da, pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyebilecek yatırımcı sunumları, yatırımcı takvimi, sıkça sorulan sorular ve benzeri nitelikteki bilgi ve açıklamalar güncel olarak dönem içerisinde şirketin kurumsal internet sitesinde pay sahiplerinin kullanımına sunulmuştur. 5) 2015 yılı içinde tüm ilişkili taraf işlemleri ve işlem esasları toplu olarak Yönetim Kurulu’na sunulmuştur. 2015 yılı içinde bağımsız üyeler onaylamadığı için Genel Kurul onayına sunulması gereken herhangi bir ilişkili taraf işlemi veya önemli nitelikte işlem olmamıştır. Bu bağlamda, Şirket’in 2015 yılı Kurumsal Yönetim İlkeleri Uyum Raporu; SPK’nın 27 Ocak 2014 tarih ve 2014/2 sayılı haftalık Bülteninde yayımlanan 2/35 sayılı kararı ile belirlenen formata uygun olarak hazırlanmış ve aşağıda bölümler halinde sunulmuştur. BÖLÜM II - PAY SAHİPLERİ 2.1. Yatırımcı İlişkileri Bölümü Sermaye Piyasası Mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerin mevzuatla belirlenen kurallar çerçevesinde yerine getirilebilmesi ve faaliyetlerin daha etkin bir şekilde sürdürülebilmesi amacıyla, merkezi bir anlayış benimsenmiş ve Topluluğumuzda buna uygun bir yapılanmaya gidilmiştir. Şişecam ve halka açık diğer şirketlerimizin Türk Ticaret Mevzuatı ve Sermaye Piyasası Mevzuatından kaynaklanan tüm yükümlülükleri, öteden beri SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda, Şirketimiz Mali İşler Başkanı Mustafa Görkem Elverici’ye bağlı “Yatırımcı İlişkileri Bölümü”nün gözetim, yönlendirme ve koordinasyonu altında yerine getirilmekte olup, bu kapsamda, SPK’nın II- 17.1 sayılı Kurumsal Yönetim Tebliği’nin 11. maddesi gereğince, Sermaye Piyasası Faaliyetleri Düzey 3 Lisansı ve Kurumsal Yönetim Derecelendirme Lisansına sahip olan Emre İğdirsel Bölüm Yöneticisi, Kurumsal Finansman Yatırımcı İlişkiler Müdürü Başak Öğe bölüm sorumlusu olarak görevlendirilmiş ve bu görevlendirme 30 Haziran 2014 tarihinde KAP aracılığıyla kamuya açıklanmıştır. Yatırımcı İlişkileri Bölümü, başta bilgi alma ve inceleme hakkı olmak üzere pay sahipliği haklarının korunması ve kullanılmasının kolaylaştırılmasında etkin rol oynamakta ve aşağıdaki görevleri yerine getirmektedir: a. Yatırımcılar ile Şirket arasında yapılan yazışmalar ile diğer bilgi belgelere ilişkin kayıtlar sağlıklı, güvenli ve güncel olarak tutulmaktadır. b. Şirket pay sahiplerinin Şirket ile ilgili yazılı bilgi talepleri yanıtlanmaktadır. c. Genel kurul toplantısının yürürlükteki mevzuata, esas sözleşmeye ve diğer Şirket düzenlemelerine uygun olarak yapılması sağlanmaktadır. d. Genel kurul toplantısında, pay sahiplerinin yararlanabileceği dokümanlar hazırlanmaktadır. e. Kurumsal yönetim ve kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü husus dahil olmak üzere Sermaye Piyasası Mevzuatından kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini gözetmektedir. Birim, dönem içerisinde yürüttüğü faaliyetler ile yatırımcıların önemli sayılabilecek görüş ve önerileri ile aracı kurumların şirket hakkında yaptığı yorum ve değerlendirmeler hakkındaki raporunu dönemsel olarak Yönetim Kurulu’na sunmaktadır. Yerli ve yabancı aracı kurumlar ve portföy yönetim şirketlerinin analist ve fon yöneticileriyle Şirket merkezinde birebir toplantı ve telekonferans görüşmeleri yapılmakta, Bölüm’e ulaşan bilgi talepleri karşılanmaktadır. Pay sahipleri, doğrudan Yatırımcı İlişkileri Bölümü çalışanlarıyla iletişime geçerek ya da gerek Bölüm’ün e-posta adresi gerekse internet sitesinde yer alan iletişim formu vasıtasıyla bilgi talebinde bulunabilmektedir. Yazılı ve sözlü olarak gelen bilgi talepleri ve verilen cevaplara ilişkin gerekli kayıtlar, Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından düzenli olarak tutulmaktadır. / 203 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Pay sahipliği haklarının kullanımını etkileyebilecek nitelikteki bilgi ve açıklamalar güncel olarak Şirketin kurumsal internet sitesinde pay sahiplerinin kullanımına sunulmaktadır. 2015 yılı içerisinde yatırımcılara Şirket faaliyetleri hakkında detaylı bilgi aktarmak amacıyla yapılan çalışmalar aşağıda özetlenmiştir. • • • 2015 yılında hisse senetlerine yönelik Bank of America Merrill Lynch (Londra), Erste Securities (İstanbul), İş Yatırım (Londra), Citi (Frankfurt); bono yatırımcılarına yönelik ise yine Bank of America Merrill Lynch (Miami) ve JP Morgan (Londra)’ın düzenledikleri konferanslara katılınmış, Şirketimiz Merkezinde de yapılan yatırımcı toplantıları da dahil olmak üzere toplamda 215 kadar yatırımcı ile görüşülmüştür. Yerli ve yabancı yatırımcılara yönelik 2 fabrika ziyareti gerçekleştirilmiştir. 2015 yılı içerisinde Mart ve Ağustos aylarında yatırımcılar ve analistlerle 2014 yıl sonu ve 2015 ilk yarı sonuçlarının değerlendirildiği webcast aracılığıyla toplu telekonferanslar gerçekleştirilmiş, Ağustos ayından itibaren de bu telekonferansların transkripti Türkçe ve İngilizce internet sitemizde yayınlanmaktadır. Yatırımcı İlişkileri Bölüm sorumlularının yanı sıra, Mali İşler Başkanlığı’na bağlı olarak görev yapan Hazine ve Finansman Direktörü Barış Gökalp, Mali Kontrol ve Raporlama Direktörü Gökhan Güralp ve Merkez Muhasebe Müdürü Murat Yalçın gerek görülen ve ihtiyaç duyulan konularda Yatırımcı İlişkileri Bölümü’nde görevlendirilebilmektedir. 2.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı Pay sahiplerinin bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımında, pay sahipleri arasında ayrım yapılmamaktadır. Her pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkı vardır. Esas Sözleşmede bilgi alma haklarını kısıtlayan bir düzenleme bulunmamaktadır. 2015 yılı içinde yatırımcılar ve pay sahiplerinin yazılı ve sözlü bilgi talepleri Sermaye Piyasası Mevzuatı, SPK düzenleme ve kararlarına uygun olarak yanıtlanmış, ilgili bilgi ve dokümanlar gizli veya ticari sır niteliğinde olanlar hariç olmak üzere, eşitlik prensibi gözetilerek, yatırımcı ve pay sahipleri ile paylaşılmıştır. Yürürlükteki mevzuat çerçevesinde, pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının genişletilmesi ve haklarının sağlıklı olarak kullandırılabilmesi amacıyla, Şirket kurumsal internet sitesi etkin olarak kullanılmaktadır. Bu kapsamda, Şirket’in www.sisecam.com kurumsal internet sitesinde Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin ve düzenleyici otoritelerin öngördüğü bilgi ve belgeler pay sahiplerinin kullanımına Türkçe ve İngilizce olarak sunulmaktadır. Ayrıca, pay sahiplerinin bilgi edinme haklarının genişletilmesi amacına yönelik olarak, Şirket tarafından basın yayın kuruluşlarına servis edilen basın bültenleri ile birlikte Şirket yetkilileri tarafından üçer aylık dönem sonlarında faaliyet sonuçlarına ilişkin olarak yapılan basın açıklamaları, Şirket kurumsal internet sitesi içerisindeki “Şişecam Dünyası” bölümünde pay sahiplerinin bilgisine sunulmaktadır. Şirket esas sözleşmesinde özel denetçi atanması talebi henüz bireysel bir hak olarak düzenlenmemiştir. Özel denetçi tayinine ilişkin dönem içerisinde herhangi bir talep olmamıştır. 2.3. Genel Kurul Toplantıları Genel Kurul toplantı ilanı, mümkün olan en fazla sayıda pay sahibine ulaşmayı sağlayacak şekilde, Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP), Elektronik Genel Kurul Sistemi (EGKS), Şirket kurumsal internet sitesi ile Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde Genel Kurul toplantı tarihinden asgari üç hafta önceden yapılmaktadır. Ayrıca, genel kurul toplantısı öncesinde, gündem maddeleri ile ilgili olarak “bilgilendirme dokümanı” hazırlanmakta ve kamuya duyurulmaktadır. Tüm ilan ve bildirimlerde Türk Ticaret Kanunu (TTK), Sermaye Piyasası Mevzuatı, SPK düzenleme ve kararları ile Esas Sözleşme’ye uyulmaktadır. Yapılan bildirimlerde; toplantı günü ve saati, tereddüt yaratmayacak şekilde toplantı yeri, gündem, davetin hangi organ tarafından yapıldığı, faaliyet raporu ile mali tabloların, diğer genel kurul evrakının ve dokümanının hangi adreste incelenebileceği açıkça belirtilmiştir. Bu kapsamda, faaliyet raporu, finansal raporlar, gündem maddelerine dayanak teşkil eden diğer belgeler ve kar dağıtım önerisi genel kurul toplantısına davet için yapılan ilan tarihinden itibaren, şirketin merkezi ile elektronik ortam dahil, pay sahiplerinin en rahat şekilde ulaşabileceği yerlerde incelemeye açık tutulmuştur. Bunların yanı sıra, aşağıdaki hususlar dikkat çekecek şekilde Şirket’in www.sisecam.com adresindeki kurumsal internet sitesinde, “Yatırımcı İlişkileri Bölümü” altında yer alan “Genel Kurul Duyuru ve Dokümanları” başlığı altındaki “Bilgilendirme Dokümanları” bölümünde pay sahiplerinin bilgisine sunulmuştur. a. Açıklamanın yapıldığı tarih itibarıyla şirketin ortaklık yapısını yansıtan toplam pay sayısı ve oy hakkı, şirket sermayesindeki imtiyazlı pay grubunu temsil eden pay sayısı ve oy hakkı ile imtiyazların niteliği hakkında bilgi, / 204 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU b. Şirketin ve bağlı ortaklıklarının geçmiş hesap döneminde gerçekleşen veya gelecek hesap döneminde planladığı, şirket faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyecek yönetim ve faaliyetlerinde bir değişiklik olmadığına dair bilgi, c. Yönetim kurulu üyelerinin azil ve değiştirme gerekçeleri ile birlikte adayların; özgeçmişleri, son on yıl içerisinde yürüttükleri görevler, şirket ve şirketin ilişkili tarafları ile ilişkisinin niteliği ve önemlilik düzeyi, bağımsızlık niteliğine sahip olup olmadığı ve benzeri hususlar hakkında bilgi. Genel Kurul gündemi hazırlanırken, her teklifin ayrı bir başlık altında verilmiş olmasına dikkat edilir ve gündem başlıkları açık ve farklı yorumlara yol açmayacak şekilde ifade edilir. Gündemde “diğer“, “çeşitli” gibi ibarelerin yer almamasına özen gösterilmektedir. Gündem hazırlanırken, pay sahiplerinin Şirketin Yatırımcı İlişkileri Bölümü’ne yazılı olarak iletmiş olduğu ve gündemde yer almasını istedikleri konular, Yönetim Kurulu tarafından dikkate alınmaktadır. Bununla birlikte, dönem içinde bu konuda herhangi bir talep olmamıştır. Genel Kurul toplantılarının, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol açmayacak ve pay sahiplerinin mümkün olan en az maliyetle katılımını sağlayacak şekilde gerçekleştirilmesine azami özen gösterilmektedir. Bu kapsamda, Genel Kurul saatleri, trafik, ulaşım ve benzeri çevresel etkenler de dikkate alınarak belirlenmektedir. Elektronik genel kurul uygulaması da, pay sahiplerinin toplantılara katılım imkanını artırıcı bir uygulama olarak değerlendirilmektedir. Genel kurul toplantısında, gündemde yer alan konuların tarafsız ve ayrıntılı bir şekilde, açık ve anlaşılabilir bir yöntemle aktarılması konusuna toplantı başkanı özen göstermiş, pay sahiplerine eşit şartlar altında düşüncelerini açıklama ve soru sorma imkanı verilmiştir. Genel kurul toplantısında ortaklarca sorulan ve ticari sır kapsamına girmeyen her soru doğrudan cevaplandırılmaktadır. Sorulan sorunun gündemle ilgili olmaması veya hemen cevap verilemeyecek kadar kapsamlı olması halinde, sorulan soru Yatırımcı İlişkileri Bölümü tarafından en kısa sürede yazılı olarak cevaplandırılmaktadır. Ancak, 2015 yılında yapılan olağan genel kurul toplantısında cevaplandırılmak üzere herhangi bir soru sorulmamıştır. Yönetim kontrolünü elinde bulunduran pay sahiplerinin, yönetim kurulu üyelerinin, idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ve bunların eş ve ikinci dereceye kadar kan ve sıhrî hısımlarının, ortaklık veya bağlı ortaklıkları ile çıkar çatışmasına neden olabilecek önemli bir işlem yapması ve/veya ortaklığın veya bağlı ortaklıklarının işletme konusuna giren ticari iş türünden bir işlemi kendi veya başkası hesabına yapması ya da aynı tür ticari işlerle uğraşan bir başka ortaklığa sorumluluğu sınırsız ortak sıfatıyla girmesi durumunda; söz konusu işlemler, genel kurulda konuya ilişkin ayrıntılı bilgi verilmek üzere ayrı bir gündem maddesi olarak konulmakta ve genel kurul tutanağına işlenmektedir. Yönetim Kurulu üyelerinin Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. Maddeleri kapsamında yaptıkları muameleler genel kurulun bilgisine sunulmaktadır. Gündemde özellik arz eden konularla ilgili gerekli bilgilendirmeleri yapabilmek ve soruları cevaplandırmak üzere Yönetim Kurulu üyeleri, ilgili diğer kişiler, finansal tabloların hazırlanmasında sorumluluğu bulunan yetkililer ve denetçiler Genel Kurul toplantısında hazır bulunmaktadır. Şirket’in, yönetim ve faaliyet organizasyonunda önemli bir değişikliğin söz konusu olması halinde, mevzuat dahilinde kamuya açıklama yapılmaktadır. Bu kapsamda, Yönetim Kurulumuzun 13 Ocak 2015 tarihli toplantısında; Topluluğumuzun yeniden yapılanma süreci içinde operasyon modeli kapsamında oluşturulan organizasyon yapısı ile ilgili olarak; Stratejik Planlama Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapmakta olan Gizep Sayın Genel Müdürlük Koordinatörü olarak, Düzcam Grubu Stratejik Planlama Direktörü olarak görev yapmakta olan Özlem Vergon Başkan (stratejiden sorumlu) olarak atanmış ve bu durum 13 Ocak 2015 tarihinde KAP aracılığı ile kamuya duyurulmuştur. SPK düzenlemelerinde tanımlanan önemli nitelikteki işlemler ile ilişkili taraf işlemleri kapsamında, üçüncü kişiler lehine teminat, rehin ve ipotek verilmesine ilişkin işlemlerde Kurumsal Yönetim İlkeleri’ne uyulacağı hususuna ilişkin olarak Şirket Esas Sözleşmesi’nde düzenleme yapılmıştır. Bu kapsamda dönem içinde; Yönetim Kurulumuzun 12 Mart 2015 tarihli toplantısında; Rusya Federasyonu’nda faaliyet gösteren bağlı ortaklıklarımızdan OOO Ruscam Glass Packaging Holding, OOO Ruscam Glass ile OOO Ruscam şirketlerimizin RI-GD Investments’dan 75 Milyon Euro tutarında 3 yıl vadeli kredi alınmasını temin etmek amacıyla Şirketimiz ile bağlı ortaklıklarımızdan Anadolu Cam Sanayii AŞ’nin müşterek ve müteselsilen garantör olunmasına karar verilmiştir. Yönetim Kurulumuzun 2 Temmuz 2015 tarihli toplantısında; bağlı ortaklıklarımızdan Bulgaristan’da faaliyet gösteren Trakya Glass Bulgaria EAD ve Türkiye’de faaliyet gösteren Trakya Cam Sanayii AŞ’nin International Finance Corporation (“IFC”)’den Trakya / 205 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Glass Bulgaria EAD ile ilgili olarak 15 Milyon USD karşılığı Euro ve Trakya Cam Sanayii A.Ş. ile ilgili olarak 30 Milyon USD ve 30 Milyon USD karşılığı Euro cinsinden 60 Milyon USD olmak üzere karşılığı toplam 75 Milyon USD, Euro ve USD para birimlerinde dilimli 8 yıl vadeli kredi alınmasını temin etmek amacıyla Şirketimizin garantör olmasına karar verilmiştir. Yönetim Kurulu bahse konu işlemler için oybirliği ile karar vermiştir. Şirket’in son Olağan Genel Kurul’unda paydaşlar, dönem içinde yapılan bağışlar hakkında bilgilendirilmiş, yeni dönemde uygulanacak olan bağış sınırı için onay alınmıştır. Genel Kurul toplantıları medya dahil kamuya açık olarak yapılmaktadır. Genel Kurul toplantımız Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından görevlendirilen Bakanlık Temsilcisi gözetiminde yapılmaktadır. Şirket’in kurumsal internet sitesinde yer alan Genel Kurul tutanakları ayrıca Şirket merkezinde de pay sahiplerinin incelemesine açık tutulmaktadır. Dönem içinde, ilişkili taraf işlemleri ve üçüncü kişiler lehine verilen teminat, rehin ve ipotekler hakkında ayrı bir gündem maddesi ile Genel Kurul’a bilgi verilmektedir. Dönem içinde; 25 Mart 2015 tarihinde yapılan 2014 yılına ilişkin Olağan Genel Kurul toplantısı %81,9 nisapla toplanmıştır. Genel Kurul toplantılarına ilişkin olarak yapılan ilan ve duyurularda; a. Genel Kurul gündemi, toplantı yeri, tarihi, saati ve Genel Kurul toplantısında kendisini fiziki ortamda vekil vasıtasıyla temsil ettirecekler için vekaletname formu ve vekaletnamelerin düzenlenme esasları, b. Genel kurul toplantılarının fiziki ve elektronik ortamda yapılacağı ve elektronik ortamda yapılacak genel kurul toplantılarında temsilci tayin etme, öneride bulunma, görüş açıklama ve oy verme işlemleri Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından sağlanan Elektronik Genel Kurul Sistemi (EGKS) üzerinden yapılacağı ve genel kurula elektronik ortamda şahsen veya temsilcileri aracılığıyla katılmak isteyen hak sahiplerinin bu tercihlerini EGKS esaslarına uygun olarak yapılacağı, c. Fiziki ortamda Genel Kurula katılmak isteyen pay sahiplerinin, Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) sisteminde yer alan “Pay Sahipleri Listesi”nde kayıtlı olan paylarına ilişkin haklarını şahsen veya temsilcileri aracılığıyla kullanmak istemeleri durumunda kimlik veya vekaletnamelerini ibraz etmeleri gerektiği, d. Yıllık faaliyet raporu dahil finansal tablolar, Bağımsız Dış Denetleme Kuruluşu Raporları, Yönetim Kurulu’nun kar dağıtım önerisi, Esas Sözleşme değişikliği yapılacaksa tadil metninin eski ve yeni şeklinin Genel Kurul toplantı tarihinden asgari üç hafta önce Şirket Merkezi’nde ve Şirket’in kurumsal internet sitesinde ortakların tetkikine hazır bulundurulacağı belirtilmektedir. 2.4. Oy Hakları ve Azlık Hakları Şirket Esas Sözleşmesinde oy haklarının kullanımına yönelik bir imtiyaz bulunmamaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi uyarınca her pay bir oy hakkı vermektedir. Karşılıklı iştirak ilişkisi, beraberinde bir hakimiyet ilişkisini de getiriyorsa, karşılıklı iştirak içerisinde bulunan şirketler, nisap oluşturmak gibi, çok zaruri durumlar ortaya çıkmadıkça, karşılıklı iştirak ilişkisi içerisinde bulundukları Şirket’in Genel Kurul’larında oy haklarını kullanmazlar. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin karşılıklı iştirak ilişkisi bulunmamaktadır. Şirket oy hakkının kullanılmasını zorlaştırıcı uygulamalardan kaçınmakta ve yurtdışında yerleşik olanlar da dahil olmak üzere her pay sahibine oy hakkını en kolay ve uygun şekilde kullanma fırsatı sağlamaktadır. Azlık haklarının kullandırılmasına azami özen gösterilmektedir. Ancak, azlık hakları, esas sözleşme ile sermayenin yirmide birinden daha düşük bir miktara sahip olanlara tanınmamış, Şirket mevzuatta halka açık şirketler için öngörülmüş olan oranları aynen benimsemiştir. Blok hissedarın çıkarlarının Şirket çıkarları ile çeliştiğine dair herhangi bir bulgu bulunmamaktadır. 2.5. Kar Payı Hakkı Şirketin Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Vergi Kanunları ve şirketin tabi olduğu sair mevzuat ile Esas Sözleşme hükümleri dikkate alınarak belirlenen belirli ve tutarlı bir kar dağıtım politikası vardır. Bu politika, genel kurul toplantısında pay sahiplerinin onayına sunulmuş, faaliyet raporunda yer almış ve şirketin internet sitesinde kamuya açıklanmıştır. Şirketin kar dağıtım politikası yatırımcıların şirketin gelecek dönemlerde elde edeceği karın dağıtım usul ve esaslarını öngörebilmesine imkan verecek açıklıkta asgari bilgileri içermektedir. Aşağıda tam metni sunulan kar dağıtım politikasında pay sahiplerinin menfaatleri ile şirket menfaati arasında dengeli bir politika izlenmektedir. / 206 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Kar Dağıtım Politikası; Şirketimizin kar dağıtım politikası; Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Vergi Kanunları ve şirketin tabi olduğu sair mevzuat ile Esas Sözleşme hükümleri dikkate alınarak belirlenmiştir. Buna göre; a. Şirketimiz, Sermaye Piyasası Mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat çerçevesinde yılsonlarında hesaplanan dağıtılabilir net dönem karının asgari %50’sini nakit ve/veya bedelsiz pay şeklinde kar payı olarak dağıtmayı benimsemektedir. Ekonomik koşullar, yatırım planları ve nakit pozisyonu gibi hususlar dikkate alınarak, Ortaklar Olağan Genel Kurulu hedeflenen orandan farklı bir dağıtım yapılmasına karar verebilir. b. Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemeleri ile Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen detayları da içeren Yönetim Kurulumuzun kar dağıtım teklifleri; yasal sürelerinde Kamuyu Aydınlatma Platformu, şirketimiz internet sitesi ve faaliyet raporu aracılığıyla kamuya duyurulur. c. Genel Kurul’da alınacak karara bağlı olarak dağıtılacak nakit kar payları Genel Kurulda kararlaştırılan tarihte ödenir. Bedelsiz pay şeklinde dağıtılacak kar paylarına ilişkin işlemler ise, Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerinde öngörülen yasal süre içerisinde tamamlanır. d. Kar dağıtım politikası çerçevesinde kar payları, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın eşit olarak dağıtılır. e. Yönetim Kurulu’nun, Genel Kurul’a karın dağıtılmamasını teklif etmesi halinde, bunun nedenleri ile dağıtılmayan karın kullanım şekline ilişkin bilgi Genel Kurul toplantısında pay sahiplerine sunulur. f. Kar dağıtım politikasında pay sahiplerinin menfaatleri ile şirket menfaatleri arasında dengeli bir politika izlenir. g. Kardan pay alma konusunda imtiyazlı hisse bulunmamaktadır. h. Esas sözleşmemizde kurucu intifa senedi ile Yönetim Kurulu üyelerimize ve çalışanlarımıza kar payı verilmesi uygulaması bulunmamaktadır. i. Şirket Esas Sözleşmesi’ne göre; Yönetim Kurulu, Genel Kurul tarafından yetkilendirilmiş olmak ve Sermaye Piyasası Kanunu’na ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun konu ile ilgili düzenlemelerine uymak kaydı ile kar payı avansı dağıtabilir. Genel Kurul tarafından Yönetim Kurulu’na verilen kar payı avansı dağıtma yetkisi, yetkinin verildiği yılla sınırlıdır. 2015 yılında, 2014 yılı karından 90 Milyon Türk Lirası tutarında nakit, 105 Milyon Türk Lirası tutarında da bedelsiz pay olmak üzere toplam (90 + 105 =) 195 Milyon Türk Lirası tutarında kar payı dağıtılmıştır. 2.6. Payların Devri Payların devri hususunda gerek esas sözleşmede gerekse genel kurul kararlarında herhangi bir zorlaştırıcı hüküm veya uygulama bulunmamaktadır. BÖLÜM III. KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 3.1. Kurumsal İnternet Sitesi ve İçeriği Şirket’in, pay sahipleri ile olan ilişkilerini daha etkin ve hızlı şekilde sürdürebilmek, hissedarlarla sürekli iletişim içinde olmak amacıyla, SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin öngördüğü şekilde www.sisecam.com adresindeki kurumsal internet sitesi aktif olarak kullanılmakta ve burada yer alan bilgiler sürekli güncellenmektedir. Şirket kurumsal internet sitesinde yer alan bilgiler, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yapılmış olan açıklamalar ile aynı içerikte olmakta, çelişkili veya eksik bilgi içermemektedir. Şirket’in www.sisecam.com kurumsal internet sitesinde Türkçe ve İngilizce olarak hazırlanan; mevzuat uyarınca açıklanması zorunlu bilgilerin yanı sıra; faaliyet grupları, ürünler, yıllık ve ara dönem faaliyet raporları, finansal raporlar, kurumsal yönetim uyum raporu, Şirket Esas Sözleşmesi, ticaret sicil bilgileri, ortaklık yapısı, genel kurul toplantı gündemleri, genel kurul toplantı tutanakları, genel kurul toplantısında hazır bulunanlar listesi, vekaleten oy kullanma formu, izahname ve halka arz sirküleri, etik kurallar, bilgilendirme politikası, birleşme ve bölünmelere ilişkin duyurular, özel durum açıklamaları, yönetim kurulu üyeleri, yönetim kurulu komitelerinin kuruluş ve çalışma esasları, ara dönem denetim raporları, bağış politikası, rüşvet ve yolsuzluk ile mücadele politikası, üst düzey yönetici ücret politikası, güncel duyurular, yatırımcı sunumları, kar dağıtım politikası, yatırımcı takvimi, tazminat politikası ve sıkça sorulan sorulara ilişkin cevaplara yer verilir. Bu kapsamda, en az son 5 yıllık bilgilere Şirket kurumsal internet sitesinde yer verilmektedir. Şirketin ortaklık yapısı; dolaylı ve karşılıklı iştirak ilişkilerinden arındırılmak sureti ile %5’ten yüksek paya sahip olan gerçek kişi pay sahiplerinin isimleri, pay miktarı ve oranlarını gösterecek şekilde üçer aylık dönem sonlarında güncellenerek kurumsal internet sitesinde açıklanmaktadır. / 207 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Şirketin 31 Aralık 2015 tarihi itibarıyla 1.900.000.000 TL tutarındaki çıkarılmış sermayesinin %65,76’si Türkiye İş Bankası AŞ’ye aittir. Şirketin yönetim kontrolüne sahip ortağı Türkiye İş Bankası A.Ş. olup, bu rapor tarihi itibariyle, yönetim kontrolüne sahip ortağın sermaye yapısında %5’ten yüksek paya sahip gerçek kişi pay sahibi bulunmamaktadır. 3.2. Faaliyet Raporu Faaliyet Raporu, Şirket’in faaliyetleri hakkında kamuoyunun tam ve doğru bilgiye ulaşmasını sağlayacak ayrıntıda hazırlanmaktadır. 2015 yılı hesap dönemine ait yıllık faaliyet raporu, Türk Ticaret Kanunu’nun 516’ncı maddesinin üçüncü fıkrasına, 518’inci maddesine dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı “Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik” hükümleri ile SPK’nın “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği”nin 8.maddesinde belirtilen asgari içerikte hazırlanmış ve bağımsız denetimden geçirilmiştir. Bu kapsamda yıllık faaliyet raporunda; a. b. c. d. e. f. g. h. i. j. k. l. Raporun dönemi, ortaklığın unvanı, ticaret sicil numarası, iletişim bilgilerine, Dönem içinde yönetim kurulunda ve komitelerde görev alan başkan ve üyelerin isimlerine, Şirketin bağlı ortaklıklarının faaliyet gösterdiği sektörler ve bu sektörler içerisindeki yerleri hakkında bilgiye, Şirket birimlerinin nitelikleri, faaliyet ve performanslarına ilişkin genel açıklamalara ve yıl içinde görülen gelişmelere, Yatırımlardaki gelişmeler ve teşviklerden yararlanma durumuna, Dönem içinde esas sözleşmede yapılan değişiklikler ve nedenlerine, Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu’na, İlişkili taraf işlemlerine ilişkin bilgilere, Finansal tablolarda yer almayan ancak kullanıcılar için faydalı olacak diğer hususlara, Şirketin organizasyon, sermaye ve ortaklık yapısına, Personel ve işçilere sağlanan menfaatler ve personel sayısı bilgilerine, Şirket genel kurulunca verilen izin çerçevesinde yönetim kurulu üyelerinin, Topluluk içi/dışı ayrımı yapılmak suretiyle, dışarıda aldığı görevler hakkında bilgiye, m. Kar dağıtım politikasına, n. Finansal durum, karlılık ve borç ödeme durumlarına ilişkin temel rasyolara, o. Şirketin finansman kaynakları ve risk yönetim politikalarına, Mevzuatta belirtilen hususlara ek olarak yıllık faaliyet raporunun ilgili bölümlerinde; a) Yönetim Kurulu üyeleri ve yöneticilerin şirket dışında yürüttükleri görevler hakkında bilgi ve yönetim kurulu üyelerinin bağımsızlığına ilişkin beyanlarına, b) Yönetim Kurulu bünyesinde oluşturulan komitelerin üyeleri, toplanma sıklığı, yürütülen faaliyetleri de içerecek şekilde çalışma esaslarına, c) Yönetim kurulunun yıl içerisindeki toplantı sayısına ve yönetim kurulu üyelerinin söz konusu toplantılara katılım durumuna, d) Şirket faaliyetlerini önemli derecede etkileyebilecek mevzuat değişiklikleri hakkında bilgiye, e) Şirket aleyhine açılan önemli davalar ve olası sonuçları hakkında bilgiye, f) Çalışanların sosyal hakları, mesleki eğitimi ile diğer toplumsal ve çevresel sonuç doğuran şirket faaliyetlerine ilişkin kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetleri hakkında bilgiye yer verilmiştir. BÖLÜM IV - MENFAAT SAHİPLERİ 4.1. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi Şirket menfaat sahiplerinin mevzuat ve karşılıklı sözleşmelerle düzenlenen haklarını garanti altına almıştır. Bunun dışındaki durumlarda, menfaat sahiplerinin çıkarları iyi niyet kuralları çerçevesinde ve Şirket imkanları ölçüsünde korunmaktadır. Hakların ihlali halinde etkili ve süratli bir tazmin imkanı sağlanmıştır. Menfaat sahipleri, haklarının korunması ile ilgili Şirket politikaları ve prosedürleri hakkında kurumsal internet sitesi de kullanılmak suretiyle yeterli bir şekilde bilgilendirilmektedir. Şirketin kurumsal yönetim uygulamaları, başta çalışanlar olmak üzere tüm menfaat sahiplerinin yasal ve etik açıdan uygun olmayan işlemlere ilişkin kaygılarını yönetime iletmesine imkan verecek yapıdadır. Çalışanlar mevzuata aykırı ve etik açıdan uygun olmayan işlemleri Denetimden Sorumlu Komite ve İç Denetim Birimine iletebilmektedir. Menfaat sahiplerinin, yasalara ya da şirketin etik değerlerine uygun olmadığı düşünülen işlemleri bağımsız yönetim / 208 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU kurulu üyelerinden oluşan Denetimden Sorumlu Komite’ye iletebilmeleri amacıyla etik telefon ihbar hattı oluşturulmuştur. Ayrıca, “etik@sisecam.com” e-mail adresi aracılığıyla da şikayetler iletilebilmektedir. Şişecam, detaylı olmamakla birlikte, çalışanlara yönelik yazılı bir tazminat politikasının çerçevesini oluşturmuş ve şirketin internet sitesinden kamuya açıklamıştır. Şirket; çalışanlarla iletişimin artırılması amacıyla kamuoyu tarafından takip edilen hususları da içeren “Kurumsal TV” yayınının yanı sıra, “Şişecam Topluluğu Dergisi” ile “Teknik Bülten” adı altında kurum içi iki periyodik dergi yayınlamaktadır. Ayrıca, kurum içi çalışanların kullanımına sunulan portal aracılığı ile uygulanmakta olan politika, prosedür, talimatlar, sistemlere ilişkin kullanma kılavuzları ve duyurular çalışanların bilgisine sunulmaktadır. 4.2. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı Şirket çalışanlarının yönetime katılmaları konusunda her türlü iletişim kanalının açık tutulması ve oluşabilecek bütün engellerin ortadan kaldırması esas alınmıştır. Bu amaçla; “Gelişim Elçileri”, “Biz Şişecamlıyız”, “Genel Müdüre Mesaj” ve “Fikir Fabrikası” uygulamaları kullanılmaktadır. Şirket, çalışanlarla sürekli iletişim içerisinde olmak suretiyle, çalışanların ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmakta, çalışanların görüş ve önerilerini iletecekleri platformları ve mekanizmaları oluşturmaktadır. Şirket içerisinde, gerekli durumlarda çalışanlarının katıldığı toplantılar yapılmakta, bu toplantılar şirket üst yönetiminin karar alma sürecinde önemli rol oynamaktadır. Şirketin ilişkide olduğu tüm menfaat sahiplerinin beklenti ve istekleri kurallar çerçevesinde değerlendirilmekte ve sorunlar karşılıklı iletişimle çözümlenmektedir. Öte yandan, söz konusu model ve mekanizmalar esas sözleşmede yer almamakla beraber Şirket yönetimince oluşturulan “Şişecamlıların Anayasası”nda yer almaktadır. 4.3. İnsan Kaynakları Politikası Şirketin yazılı insan kaynakları politikası mevcuttur ve bu kapsamda hazırlanan yönetmelikler çalışanların erişimine açık olan portal üzerinden çalışanların bilgisine sunulmuştur. İşe alım ve kariyer planlamaları yapılırken eşitlik esas alınmış ve saydamlık sağlanmıştır. Konu ile ilgili olarak kurum içinde oluşturulan “İnsan Kaynakları Sistemleri Yönetmeliği” ve “Tanıma Takdir ve Ödüllendirme Sistemi”nin ilgili maddeleri esas alınarak faaliyetler gerçekleştirilmektedir. Mevcut tüm işe alım yöntem ve mecralarını etkin kullanarak yeni mezun ve diğer profesyonelleri kazanmak için faaliyet gösteren İşe Alım Bölümü, üniversite ve benzeri kuruluşlarda çeşitli iletişim faaliyetleri ile bu amacı desteklemektedir. Şirketin “Performans Yönetim Sistemi” Topluluğun Vizyon, Misyon ve Stratejileri ile bağlantılı olarak çalışmaktadır. Topluluğun 2010 yılında başlattığı Kurumsal Karne uygulaması kişisel hedeflere indirgenmiş olup Başarı Odaklı Performans Kültürü, Başarı Odaklı Kurum Kültürüne dönüştürülmektedir. Performans Yönetim Sistemi’nin temeli; çalışana değer yaratarak, çalışanın yarattığı değeri kurumun gelişim ve sürdürülebilirlik hedeflerine hizmet etmesini sağlamak şeklinde belirlenmiştir. Performans Yönetim Sistemi’nin bir parçası olan Kariyer Gelişim Modülü ile çalışanların beklentileri ve organizasyonun gereksinimleri her yıl düzenli olarak tartışılmakta ve stratejik kariyer haritaları ile grup bazlı kariyer ve yedekleme planları Performans Yönetim Sistemi’nden gelen veriler ışığında hazırlanmaktadır. İlave olarak saat ve aylık ücretli çalışanların katılabileceği Değerlendirme ve Gelişim Merkezi uygulamaları ile yetkinlik haritaları çıkarılmakta, çalışanlara gelişim planları sunulmaktadır. Şişecam bir yandan ihtiyaç duyulan insan kaynağını bünyesine katmayı hedeflerken, diğer yandan mevcut çalışanlarının bağlılığını yüksek tutup olumlu, eşit ve rekabetçi çalışma ortamı tesis etmeyi amaçlamaktadır. 2015 yılı içerisinde çalışanlardan özellikle ayrımcılık konusu da dahil olmak üzere herhangi bir şikayet olmamıştır. Çalışanlar ile ilişkiler İnsan Kaynakları Başkanlığı koordinasyonunda yürütülmektedir. Topluluğun ücret yönetim sistemi, ücret piyasası, mevcut ücret yapısı ve ödeme gücü, bireysel performans ve iş kademesi gibi değişkenlerden oluşmaktadır. Şirket çalışanlarına; • Güncel, başarıyı ödüllendiren ve rekabetçi bir ücret paketi, • İhtiyaç ve beklentilere göre esnek ve sürdürülebilir yan haklar paketi, • İş ve özel yaşam dengesini gözeten sosyal imkanlar, / 209 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU • Birlikte geliştirilen, iletişime açık ve verimli bir çalışma ortamı, • Küresel liderliği hedefleyen köklü ve yenilikçi, gelişim ve kariyer imkanı sunmaktadır. Şişecam Topluluğunda çalışanların pozisyon bazlı yetkinliklerini, mesleki yeterliliklerini, bireysel öğrenme ve gelişim ihtiyaçlarını desteklemek, yeni pozisyonlara hazırlanmalarını sağlamak üzere eğitim ve gelişim faaliyetleri uygulanmaktadır. 2015 yılı sonunda, eğitim ve gelişim faaliyetleri yenilikçi yöntemler ve yatırımlarla farklı bir boyut kazandırılarak Şişecam Akademi adı altında yeniden yapılandırılmıştır. Şişecam Akademi ile Şişecam olarak belirlenen kurumsal hedefe katkı sağlanması, insan kaynağı yetkinliklerinin geliştirilmesi, kurum imajına ve çalışan bağlılığına önemli katkılar sağlanması amaçlanmaktadır. 2015 yılında duyurulan Global Liderlik Modeli yetkinlikleri baz alınarak hazırlanan ve Şişecam’ı hedeflerine taşıyacak yönetim kadrosunun liderlik ve yöneticilik yetkinliklerini geliştirmeyi amaçlayan Liderlik Okulu ve Topluluk genelinde satış kültürünü oluşturmak amacıyla Satış Temsilcilerine yönelik hazırlanan Satış Okulu hayata geçirilmiştir. Topluluğun ana faaliyet alanı olan cam konusunda hayata geçirilen Cam Okulu’nda Araştırma ve Teknolojik Geliştirme Başkanlığı (ATGB) işbirliği içinde Mühendisler için Cam Bilimi ve Teknolojisi, Cam’da Kırılma Analizi eğitimleri ve Cam Çalıştayları gerçekleştirilmiştir. Entelektüel bilgi birikiminden yararlanmak amacıyla Topluluk bünyesinde İç Eğitmenlik Sertifika Programı sürdürülmüş, sertifikalı iç eğitmenlerin verdikleri eğitimler artırılmıştır. Eğitim ve gelişim etkinliklerini sınıf içi uygulamaların dışına taşıyan, katılımı kolaylaştırıcı e-öğrenme uygulamalarına geçilmesi ile eğitim araçları zenginleştirilmiş ve bilgiye kolay ulaşılması sağlanmıştır. Ocak-Aralık 2015 döneminde aylık ücretli çalışanlara 101 e-öğrenme modülü açılmış, toplam 13.887 katılım sağlanmıştır. Ocak-Aralık 2015 döneminde, aylık ücretli çalışanlar için kişi başı eğitim saati 23, saat ücretli çalışanlar için kişi başı eğitim saati 15 saat olarak gerçekleşmiştir. Topluluk genelinde 10 fabrikanın dahil olduğu 1 grup toplu iş sözleşmesi ile 2 işletme ve 3 işyeri olmak üzere yurt içinde toplam 6 toplu iş sözleşmesi, yurt dışında ise Bulgaristan’da 4 işyerini kapsayan işletme, Rusya’da Posuda Fabrikası, Romanya’da Glass Corp. Fabrikası ve Bosna-Hersek’te Soda Lukavac d.o.o ile Rudnik Krecnjaka Vijenac Fabrikaları ve Fritz Aszod (Macaristan) işyeri toplu iş sözleşmeleri akdedilmektedir. Bu toplu iş sözleşmelerinin yürürlük süreleri 1 ile 3 yıl arasında değişmektedir. Topluluğa ait işyerlerinde örgütlü olan Kristal-İş, T. Çimse-İş, Selüloz-İş ve Petrol-İş Sendikaları ile toplu iş sözleşmelerinin tatbikatı, endüstri ilişkileri ve verimliliğin artırılması konularında koordinasyon toplantıları gerçekleştirilmektedir. Benzer şekilde yurtdışındaki işyerlerinde örgütlü olan sendikalar ile de koordinasyon çalışmaları yürütülmektedir. Yönetim ve satış merkezleri de dahil tüm işyerlerini ve birimlerini kapsayan İş Kazaları takip sistemi, SAP sistemi ile entegre biçimde çalışmaktadır. Projenin diğer bir ayağı olan DÖF sistemi ise (düzeltici/önleyici faaliyet sistemi) OHSAS 18001, iç ve dış tetkik, yönetimsel vb. sebeplerle ortaya çıkan, iş kazası tehlikesi yaratan tüm uygunsuzlukların sistemli ve doğru bir şekilde, mali boyutlarını da kapsayacak bir biçimde giderilmesini amaçlamaktadır. Fabrika İSG denetimleri, İç Denetim Başkanlığı ile birlikte yapılmaya başlanmıştır. Şişecam İş Sağlığı ve Güvenliği kültürünün geliştirilmesi için davranış değişimine yönelik projeler hem yurtiçi hem yurtdışı fabrikalarda yapılmaktadır. 4.4. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk Şirket Yönetim Kurulu’nun 20 Temmuz 2010 tarih ve 49 sayılı kararı ile dürüstlük, şeffaflık, gizlilik, tarafsızlık ve yasalara uyum genel ilkeleri çerçevesinde düzenlenen Şişecam Topluluğu Etik Kuralları yürürlüğe alınmış ve tüm Topluluk çalışanlarının, müşteriler, tedarikçiler, hissedarlar ve diğer paydaşlar ile olan ilişkilerine yön verecek, rehber mahiyetinde düzenlemeler hayata geçirilmiş, anılan kurallar 28 Mart 2013 tarih ve 33 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile dönemin ihtiyaçlarına göre güncellenmiştir. Şişecam’ın etik kuralları kurumsal internet sitesinden de kamuya duyurulmuştur. Şişecam’ın kültürel değerleri korumak amacıyla topladığı 527 adet eski cam eserden oluşan koleksiyonu, İstanbul Arkeoloji Müzesi’ne kayıtlı olup, Şişecam bünyesinde korunmaktadır. Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi’nin Cam Salonu, 1985 yılında Şişecam sponsorluğunda tüm dünya vatandaşlarının ziyaretine açılmış olup, Şişecam’ın koruması altındadır. Şişecam Topluluğu’nun kültürel mirası koruma ve gelecek kuşaklara aktarma misyonu doğrultusunda Anadolu’daki tarih ve kültür birikiminin cama yansıtıldığı Tarih-Kültür-Cam koleksiyonlarının ilki 1999 yılında tarih ve sanatseverlere sunulmuştur. Her biri sınırlı sayıda üretilen ve sanatsal değeri olan cam koleksiyonları kapsamında bugüne kadar 414 eser üretilmiştir. Bu kapsamda Osmanlı, İslam Camları, Çeşm-i Bülbül, Mozaik, Beykoz, Anadolu Medeniyetleri, Camda Mavi – Beyaz, Camda Sanatlı Yazı, Sabır ve Uzlaşma, Medeniyetler İttifakı, 7’nin Gizemi, Aşure, İstanbul, Konuşan Paralar-Sikkeler ve Zevk-i Selim koleksiyonları hazırlanmıştır. / 210 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Şişecam, çalışanlarına ve çalışanlarının öğrenim gören çocuklarına Eğitim Teşvik Bursu vermektedir. Bu kapsamda, 2015 yılında 3.709.297 TL burs verilmiştir. Nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağalarının yüzyıllardır Mersin iline bağlı belde sahilini yumurtlama alanı olarak kullandıkları bilinmektedir. Soda Sanayii A.Ş. tarafından, Mersin Üniversitesi işbirliğiyle; 9 Mayıs 2015 tarihinde nesli tehlike altında olan “Caretta Caretta” ve “Chelonia Mydas” kaplumbağalarının ve yuva alanlarının korunması kapsamında Kazanlı Sahili Bahar Temizliği etkinliği düzenlenmiştir. 350 kişiden oluşan ve çalışanlarımız ile ailelerinin katılımıyla gerçekleştirilen etkinlikte kaplumbağaların yaşam alanları temizlenmiştir. Soda Sanayii A.Ş. tarafından 2007 yılından bu yana “Kazanlı Projesi” kapsamında nesli tehlikede olan “Caretta Caretta” ve “Chelonia Mydas” kaplumbağalarının ve yuva alanlarının korunması sağlanırken, bölge halkının bu konuda bilinçlendirilmesi, nesli tehlike altında olan deniz kaplumbağalarının bölgedeki varlıklarının, ekoturizm ile sosyo-kültürel, sosyo-ekonomik yaşama toplumsal katkı ve fayda sağlaması amaçlanmaktadır. Kazanlı Deniz Kaplumbağaları Projesi’ne en önemli katkı genç gönüllüler ve Mersin Üniversitesi Biyoloji bölümü öğrencileri tarafından sağlanmaktadır. Projenin hazırlanmasında görev alan genç gönüllülerin yanı sıra, toplantılar organize edilerek yeni gönüllülerin çalışmaya aktif katılımı teşvik edilmektedir. Projede 2015 yılında; deniz kaplumbağası toplam yuva sayısında görülmesi gereken salınım devam etmiş ve ilgili yuva sayısı istikrarlı şekilde artmıştır. Topluluk şirketlerinden Anadolu Cam tarafından ÇEVKO Vakfı ve yerel yönetimlerle yapılan işbirliğiyle 2011 yılında hayata geçirilen “Cam Yeniden Cam” Projesi çerçevesinde; 2011 yılından günümüze ilköğretim öğrencilerine geri dönüşüm konusunda eğitim verilmiştir. Çalışılan belediyelerin sınırları içerisinde yer alan ve cam tüketiminin yoğun olduğu restoranlarda ve otellerde kullanılmak üzere cam kırma makineleri yaptırılarak, makineler talep edilen tüketim noktalarına verilmektedir. Yıl içerisinde, çeşitli illerdeki AVM, cadde, meydan gibi yoğun ziyaret alan yerlerde maskotların katıldığı ve hediyelerin dağıtıldığı aktiviteler gerçekleştirilerek geri dönüşüm bilincinin artırılması hedeflenmiştir. BÖLÜM V. YÖNETİM KURULU 5.1. Yönetim Kurulunun Yapısı ve Oluşumu Yönetim kurulu; aldığı stratejik kararlarla, Şirketin risk, büyüme ve getiri dengesini en uygun düzeyde tutarak akılcı ve tedbirli risk yönetimi anlayışıyla Şirketin öncelikle uzun vadeli çıkarlarını gözetmekte, Şirketi bu prensiplerle idare ve temsil etmektedir. Yönetim kurulu Şirketin stratejik hedeflerini tanımlamış, ihtiyaç duyacağı insan ve finansal kaynaklarını belirlemiş ve Şirket yönetiminin performansını denetlemektedir. Şirket faaliyetlerinin mevzuata, esas sözleşmeye, iç düzenlemelere ve oluşturulan politikalara uygunluğunu da gözetmektedir. Yönetim Kurulu; üyelerinin verimli ve yapıcı çalışmalarına, hızlı ve rasyonel kararlar almalarına ve komitelerin oluşumuna ve çalışmalarını etkin bir şekilde organize etmelerine imkan sağlayacak şekilde belirlenmektedir. Yönetim Kurulu’nda icrada görevli olan ve olmayan üyeler bulunmaktadır. İcrada görevli olmayan Yönetim Kurulu üyesi, Yönetim Kurulu üyeliği haricinde Şirket’te başkaca herhangi bir idari görevi bulunmayan ve Şirket’in günlük iş akışına ve olağan faaliyetlerine müdahil olmayan kişidir. Yönetim Kurulu üyelerinin çoğunluğu icrada görevli olmayan üyelerden oluşmaktadır. Genel Müdür Prof. Dr. Ahmet Kırman İcracı üye olarak Yönetim Kurulu’nda bulunmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür aynı kişi değildir. Yönetim Kurulu’nda Sermaye Piyasası Kurulu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde öngörülen bağımsızlık kriterlerine uygun üç bağımsız üye bulunmaktadır. Bağımsız üyeler, Kurumsal yönetim ilkelerinde öngörülen süreçlere uygun olarak 16 Ocak 2015 tarihinde belirlenmiş ve aynı tarihte Yönetim Kuruluna sunulmuştur. Yönetim Kurulumuzun 20 Ocak 2015 tarihli toplantısında da uygun bulunan bağımsız üyelerin seçimine ilişkin olarak, SPK’nın 5 Şubat 2015 tarih 29833736-199-276 sayılı yazıları ile olumsuz görüş bildirilmemiştir. Bu kapsamda belirlenen bağımsız üyeler ile bağımsız olmayan yönetim kurulu üyeleri, 2014 yılına ilişkin olarak 25 Mart 2015 tarihinde yapılan Olağan Genel Kurul Toplantısı’nda 1 yıl için seçilmiştir. Yönetim Kurulu üyelerinin 1 yıllık görev sürelerinin, 25 Mart 2016 tarihinde yapılacak olağan genel kurul toplantı tarihinde sona erecek olması nedeniyle, anılan olağan genel kurul toplantısında yönetim kurulu üyeleri için seçim yapılacaktır. Yönetim Kurulu üyelerinin özgeçmişleri faaliyet raporumuzun ilgili bölümünde ve Şirket’in kurumsal internet sitesinde kamuya açıklanmış olup, bu dönemde, bağımsız üyelerin bağımsızlıklarını ortadan kaldıran bir durum ortaya çıkmamıştır. Bu hususa ilişkin bağımsız üyelerin beyanları aşağıda sunulmuştur. / 211 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU BAĞIMSIZLIK BEYANI Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi olarak Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğ, İlke Kararı ve sair düzenlemeler ile Şirketiniz Esas Sözleşmesi ile belirlenen “Bağımsız Yönetim Kurulu üyeliği” koşullarını halen taşıdığımı; söz konusu bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıktığı takdirde bu durumu gerekçesi ile birlikte Kamuyu Aydınlatma Platformunda açıklanmak üzere derhal Yönetim Kurulu Başkanlığınıza ve eş anlı olarak, Sermaye Piyasası Kurulu’na yazılı olarak bildireceğimi ve Yönetim Kurulunuzun kararı doğrultusunda hareket ederek Kurumsal Yönetim İlkelerinin 4.3.8 maddesinde öngörülen hususlara uyacağımı beyan ederim. Saygılarımla, Prof. Dr. Atilla Murat Demircioğlu 29.02.2016 BAĞIMSIZLIK BEYANI Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi olarak Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğ, İlke Kararı ve sair düzenlemeler ile Şirketiniz Esas Sözleşmesi ile belirlenen “Bağımsız Yönetim Kurulu üyeliği” koşullarını halen taşıdığımı; söz konusu bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıktığı takdirde bu durumu gerekçesi ile birlikte Kamuyu Aydınlatma Platformunda açıklanmak üzere derhal Yönetim Kurulu Başkanlığınıza ve eş anlı olarak, Sermaye Piyasası Kurulu’na yazılı olarak bildireceğimi ve Yönetim Kurulunuzun kararı doğrultusunda hareket ederek Kurumsal Yönetim İlkelerinin 4.3.8 maddesinde öngörülen hususlara uyacağımı beyan ederim. Saygılarımla, Halit Bozkurt Aran 29.02.2016 BAĞIMSIZLIK BEYANI Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanlığı’na Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu üyesi olarak Sermaye Piyasası Kanunu, Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğ, İlke Kararı ve sair düzenlemeler ile Şirketiniz Esas Sözleşmesi ile belirlenen “Bağımsız Yönetim Kurulu üyeliği” koşullarını halen taşıdığımı; söz konusu bağımsızlığı ortadan kaldıran bir durum ortaya çıktığı takdirde bu durumu gerekçesi ile birlikte Kamuyu Aydınlatma Platformunda açıklanmak üzere derhal Yönetim Kurulu Başkanlığınıza ve eş anlı olarak, Sermaye Piyasası Kurulu’na yazılı olarak bildireceğimi ve Yönetim Kurulunuzun kararı doğrultusunda hareket ederek Kurumsal Yönetim İlkelerinin 4.3.8 maddesinde öngörülen hususlara uyacağımı beyan ederim. Saygılarımla, Mehmet Öğütcü 29.02.2016 / 212 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Yönetim Kurulu üyelerinin seçildiği Genel Kurul toplantılarını müteakip, görev bölümüne ilişkin karar alınmak suretiyle Yönetim Kurulu Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkan Vekili belirlenmektedir. Şirket’in mevcut Yönetim Kurulu’nda aşağıda yer alan tabloda isimleri belirtilen 1 icracı 8 icracı olmayan üye bulunmaktadır. Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin Şirket’in faaliyet konusuna giren işleri bizzat veya başkaları adına yapmaları ve bu tür işleri yapan şirketlere ortak olabilmeleri hususunda Türk Ticaret Kanunu 395. ve 396. maddeleri kapsamında Genel Kurul’dan onay alınmaktadır. Yönetim Kurulu üyeleri her türlü etkiden uzak olarak görüşlerini özgürce aktarabilmekte ve ifade edebilmektedir. Kurumsal Yönetim İlkeleri uyarınca Şirket Yönetim Kurulu’nda kadın üye olarak Zeynep Hansu Uçar ile İzlem Erdem bulunmakta olup, yönetim kurulunda kadın üye oranı için % 25’ten az olmamak kaydıyla bir hedef oran ve hedef zaman belirlenmemiş, bu hedeflere ulaşmak için henüz bir politika oluşturulmamıştır. Şirket’in bağlı ortaklıkları ve iştirakleri mevcuttur. Şirket Yönetim Kurulu üyelerinin bu şirketlerin yönetiminde de yer almalarının, Topluluk menfaatine olacağı düşünülerek, Şirket dışındaki bu görevleri alması sınırlandırılmamış olup, yönetim kurulu üyelerinin şirket dışındaki görevleri aşağıda belirtilmiştir. Adı Soyadı Görevi Son Durum İtibarıyla Ortaklık Dışında Aldığı Görevler Hakkı Ersin Özince Yönetim Kurulu Başkanı Türkiye İş Bankası A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ahmet Kırman Yönetim Kurulu Başkan Vekili – Genel Müdür Anadolu Cam San. A.Ş., Paşabahçe Cam San. ve Tic. A.Ş., Trakya Cam San. A.Ş., Soda Sanayi A.Ş., Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Trakya Glass Bulgaria EAD, Trakya Cam Investment B.V., Trakya Investment B.V., Fritz Holding GmbH, Anadolu Cam Investment B.V., OOO Ruscam Glass, OOO Ruscam Glass Packaging Holding, OOO Ruscam Management Company, Balsand B.V., TRSG Autoglass Holding B.V., Şişecam Chem Investment B.V., SC Glass Trading B.V., Paşabahçe Investment B.V. Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Koç Üye Türkiye İş Bankası A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı, Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği Başkanı, İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı, İşbank AG. Yönetim Kurulu üyesi, JSC İşbank Yönetim Kurulu Üyesi, JSC İşbank Georgia Yönetim Kurulu Üyesi, Borsa İstanbul A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Atilla Murat Demircioğlu Üye Trakya Cam San. A.Ş. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi, Alexander von Humbold Derneği Bursiyerleri Başkanı, Yıldız Teknik Üniversitesi Üniversite Yönetim Kurulu Üyesi Halil Bozkurt Aran Üye Trakya Cam San. A.Ş. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi, TEPAV Ticaret Çalışmaları Merkezi’nin Direktörlüğü, The Bretton Woods Komitesi Üyesi Zeynep Hansu Uçar Üye Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş. , Anadolu Cam San. A.Ş., Anadolu Cam Yenişehir San. A.Ş., Camiş Madencilik A.Ş., Çayırova Cam San. A.Ş., Paşabahçe Cam San.ve Tic. A.Ş., Paşabahçe Mağazaları A.Ş., Soda San. A.Ş., Trakya Cam San. A.Ş., Trakya Polatlı Cam San. A.Ş., Trakya Yenişehir Cam San. A.Ş., Cam Elyaf San. A.Ş., Anadolu Cam Eskişehir San. A.Ş., Camiş Yatırım Holding A.Ş., İş Finansal Kiralama A.Ş., İş Faktoring A.Ş Yönetim Kurulu Üyeliği Sabahattin Günceler Üye Yok Mehmet Öğütcü Üye Global Resources Partnership Başkanı, Energy Charter Ortadoğu ve Asya bölgelerinden sorumlu “Özel Elçi”, Energy Plc Yönetim Kurulu’nda Bağımsız Üye İzlem Erdem Üye T. İş Bankası A.Ş. İktisadi Araştırmalar Bölümü Müdürü, Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş. ve İş Yatırım Menkul Değerler A.Ş’.de Denetim ve Yönetim Kurulu üyelikleri İş Portföy Yönetimi A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Vekili / 213 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU 5.2. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları Yönetim Kurulu, her genel kurul toplantısını takiben bir başkan ve bir başkan vekili seçer. Ancak, başkan ve/veya başkan vekilinin herhangi bir nedenle işbu görevden ayrılmaları halinde, Yönetim Kurulu boşalan yerler için yeniden seçim yapar. Başkan’ın bulunmadığı zamanlarda, Yönetim Kurulu’na Başkan Vekili başkanlık eder. Başkan Vekili de yoksa Yönetim Kurulu’na o toplantı için kendi arasından seçeceği bir geçici başkan başkanlık eder. Yönetim Kurulu’nun toplantı gün ve gündemi, Başkan tarafından belirlenir. Başkan’ın bulunmadığı durumlarda bu sorumlulukları Başkan Vekili yerine getirir. Ancak, toplantı günü Yönetim Kurulu kararı ile de belirlenebilir. Yönetim Kurulu, Şirket işi ve işlemleri lüzum gösterdikçe toplanır. Ancak, en az ayda bir defa toplanması mecburidir. Dönem içinde Yönetim Kurulu’nca alınan karar sayısı 146 olup, kararlar mevcudun oybirliği ile alınmıştır. Alınan kararlara muhalif kalan yönetim Kurulu üyesi olmamıştır. Yönetim Kurulu kararlarını alırken Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuattaki düzenlenen toplantı ve karar nisapları dikkate alınmaktadır. Yönetim Kurulu toplantısı gündeminde yer alan konular ile ilgili bilgi ve belgeler, eşit bilgi akışı sağlanmak suretiyle, toplantıdan yeterli zaman önce Yönetim Kurulu üyelerinin incelemesine sunulmaktadır. Yönetim Kurulu üyeleri toplantıdan önce, Yönetim Kurulu Başkanı’na gündemde değişiklik önerisinde bulunabilirler. Toplantıya katılamayan ancak görüşlerini yazılı olarak Yönetim Kurulu’na bildiren üyenin görüşleri diğer üyelerin bilgisine sunulmaktadır. Yönetim Kurulu’nda her üyenin bir oy hakkı vardır. Yönetim Kurulu toplantılarında gündemde yer alan konular açıkça ve her yönü ile tartışılmaktadır. Yönetim Kurulu üyelerinin, 2015 yılında gerçekleştirilen Yönetim Kurulu toplantılarına katılma oranı %95.4 ’tür. Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim Kurulu toplantılarına icracı olmayan üyelerin etkin katılımını sağlama yönünde en iyi gayreti göstermektedir. Yönetim Kurulu üyelerinin toplantılarda muhalif kaldığı konulara ilişkin makul ve ayrıntılı karşı oy gerekçeleri karar zaptına geçirilmektedir. Karşı oy kullanan üyelerin ayrıntılı gerekçeleri kamuya açıklanır. Ancak, 2015 yılında gerçekleştirilen Yönetim Kurulu toplantılarında bu türde bir muhalefet veya görüş beyan edilmediğinden kamuya açıklama yapılmamıştır. Yönetim Kurulu toplantıları genellikle Şirket merkezinde yapılmakta olup, önemli nitelikteki Yönetim Kurulu Kararları KAP aracılığıyla kamuya duyurulmakta ve kamuya duyurulan metin, Şirket kurumsal internet sitesinde de yayınlanmaktadır. Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumlulukları Esas Sözleşme ’de açıkça belirtilmiştir. Yetkiler, Türk Ticaret Kanunu’nun 367 ve 371. maddeleri gereğince Yönetim Kurulumuzun 20 Kasım 2014 tarih ve 122 sayılı kararı ile hazırlanan ve 27 Kasım 2014 tarihinde tescil 3 Aralık 2014 tarihinde de ilan edilen iç yönergede belirtilen esaslara uygun olarak kullanılmaktadır. Yönetim Kurulu; Şirket ile pay sahipleri arasında etkin iletişimin korunmasında, yaşanabilecek anlaşmazlıkların giderilmesine yönelik olarak Yatırımcı İlişkileri Bölümü ile yakın işbirliği içerisinde olur ve bu uyuşmazlıkların giderilmesinde öncü rol oynar. 5.3. Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı Yönetim Kurulu’nun görev ve sorumluluklarının sağlıklı olarak yerine getirilmesi amacıyla Kurul bünyesinde Kurumsal Yönetim Komitesi, Denetimden Sorumlu Komite ve Riskin Erken Saptanması Komitesi kurulmuştur. Komitelerin görev alanları, çalışma esasları ve hangi üyelerden oluşacağı Yönetim Kurulu tarafından belirlenmiş ve Şirketin internet sitesinde kamuya açıklanmıştır. Denetimden Sorumlu Komite’nin tamamı bağımsız Yönetim Kurulu üyeleri arasından seçilmiştir. Kurumsal Yönetim ve Riskin Erken Saptanması Komitelerinin başkanları da bağımsız Yönetim Kurulu üyeleridir. Kurumsal Yönetim Komitesi beş, Riskin Erken Saptanması Komitesi beş, Denetimden Sorumlu Komite ise üç üyeden oluşmaktadır. Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdür komitelerde yer almamaktadır. Kurumsal yönetim ilkeleri gereği Kurumsal Yönetim Komitesi’nde bulunan “Yatırımcı İlişkileri Bölümü” yöneticisi hariç, komitelerde icracı üye görev yapmamaktadır. Yönetim Kurulu’ndan, bağımsızlık özelliklerini taşımayan bir üye iki komitede birden görev almaktadır. Komitelerin görevlerini yerine getirmeleri için gereken kaynak ve destek Yönetim Kurulu tarafından sağlanmaktadır. Komiteler, gerekli gördükleri yöneticiyi toplantılarına davet edebilmekte ve görüşlerini alabilmektedirler. Komitelerin toplanma sıklıkları yeterlidir ve yaptıkları tüm çalışmalar yazılı hale getirilmiş ve kayıtları tutulmuştur. Çalışmaları hakkındaki bilgiler ve toplantı sonuçlarını içeren raporlar Yönetim Kurulu’na sunulmaktadır. Denetimden Sorumlu Komite; şirketin muhasebe sistemi, finansal bilgilerinin kamuya açıklanması, bağımsız denetimi ve iç kontrol ve iç denetim sisteminin işleyişinin ve etkinliğinin gözetimini yapmakta, şirketin muhasebe ve iç kontrol sistemi ile bağımsız denetimiyle ilgili olarak şirkete ulaşan şikayetlerin incelenmesi, sonuca bağlanması, şirket çalışanlarının, şirketin muhasebe ve bağımsız denetim konularındaki bildirimlerinin gizlilik ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi konularında uygulanacak yöntem ve kriterleri belirlemekte, kendi görev ve sorumluluk alanıyla ilgili tespitlerini ve konuya ilişkin değerlendirme ve önerilerini Yönetim / 214 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU Kurulu’na yazılı olarak bildirmekte ve kamuya açıklanacak yıllık ve ara dönem finansal tabloların şirketin izlediği muhasebe ilkeleri ile gerçeğe uygunluğuna ve doğruluğuna ilişkin değerlendirmelerini, Şirketin sorumlu yöneticileri ve bağımsız denetçilerinin görüşlerini alarak, kendi değerlendirmeleriyle birlikte Yönetim Kurulu’na yazılı olarak bildirmektedir. Denetimden Sorumlu Komite üyeleri Kurumsal Yönetim İlkeleri tebliğinde belirtilen niteliklere sahiptir. Denetimden Sorumlu Komite’nin faaliyetleri ve toplantı sonuçları hakkında yıllık faaliyet raporunda açıklama yapılmıştır. Denetimden Sorumlu Komite, 2015 yılı içerisinde 13 adet toplantı gerçekleştirmiştir. Bağımsız denetim kuruluşunun seçim süreci, Denetimden Sorumlu Komite’nin bağımsız denetim kuruluşlarının yetkinlik ve bağımsızlık koşullarını da dikkate alarak uygun gördüğü denetim firmasını Yönetim Kurulu’na önermesi biçiminde gerçekleşmektedir. Kurumsal Yönetim Komitesi, Şirkette kurumsal yönetim ilkelerinin uygulanıp uygulanmadığını, uygulanmıyor ise gerekçesini ve bu prensiplere tam olarak uymama dolayısıyla meydana gelen çıkar çatışmalarını tespit etmekte ve Yönetim Kurulu’na kurumsal yönetim uygulamalarını iyileştirici tavsiyelerde bulunmaktadır. Ayrıca, “Yatırımcı İlişkileri Bölümü” nün çalışmalarını gözetmektedir. Kurumsal Yönetim Komitesi, 2015 yılı içerisinde 7 adet toplantı gerçekleştirmiştir. Aday Gösterme Komitesi ve Ücretlendirme Komitesi kurulmamış olup bu komitelerin görevleri Kurumsal Yönetim Komitesi’nin çalışma esaslarına dahil edilmiştir. Yönetim Kurulu bağımsız üyelikleri için gelen adaylık teklifleri, adayların ilgili mevzuat kapsamında bağımsızlık ölçütlerini taşıyıp taşımaması dikkate alınarak değerlendirilmiş, bu değerlendirmeler rapora bağlanmıştır. Tüm Yönetim Kurulu üyelikleri için uygun adayların saptanması, değerlendirilmesi ve eğitilmesi konularında şeffaf bir sistemin oluşturulması ve bu hususta politika ve stratejiler belirlenmesi konularında çalışmaların yapılması ile Yönetim Kurulu’nun yapısı ve verimliliği hakkında düzenli değerlendirmelerin yapılması ve bu konularda yapılabilecek değişikliklere ilişkin Yönetim Kurulu’na tavsiyelerde bulunma işlevleri çalışma esaslarında komitenin görevleri olarak belirlenmiştir. Yönetim Kurulu üyelerinin ve idari sorumluluğu bulunan yöneticilerin ücretlendirme esaslarının belirlendiği şirket ücret politikası oluşturulmuş ve kurumsal internet sitesinde kamuya açıklamıştır. Riskin Erken Saptanması Komitesi, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin erken teşhisi, tespit edilen risklerle ilgili gerekli önlemlerin alınması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapmakta, Topluluk şirketlerinin risk yönetim sistemlerini gözden geçirerek rapora bağlamaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi, 2015 yılı içerisinde 14 adet toplantı gerçekleştirmiştir. Kurumsal Yönetim İlkelerinde Denetimden Sorumlu Komite üyelerinin tamamının, diğer komitelerin ise başkanlarının bağımsız üyelerden oluşmasının öngörülmesi, Yönetim Kurulu bünyesinde de üç bağımsız üye bulunması nedeniyle, bir Yönetim Kurulu üyesinin birden fazla komitede görev almasını zorunlu hale getirmiştir. Denetimden Sorumlu Komite; Başkan Prof. Dr. Atilla Murat Demircioğlu (bağımsız), Halit Bozkurt Aran (bağımsız) ve Mehmet Öğütcü (bağımsız) Kurumsal Yönetim Komitesi; Başkan Prof. Dr. Atilla Murat Demircioğlu (bağımsız), Zeynep Hansu Uçar, Sabahattin Günceler, İzlem Erdem ve Emre İğdirsel. Riskin Erken Saptanması Komitesi; Başkan Prof. Atilla Murat Demircioğlu (bağımsız), İlhami Koç, Halit Bozkurt Aran (bağımsız), Zeynep Hansu Uçar ve Mehmet Öğütcü (bağımsız) 5.4. Risk Yönetimi ve İç Kontrol Mekanizması Yönetim Kurulu, risk yönetimi ve bilgi sistemleri ve süreçlerini de içerecek şekilde iç denetim sistemlerini, ilgili Yönetim Kurulu komitelerinin görüşünü de dikkate alarak oluşturmuştur. Bu çerçevede, Yönetim Kurulu, yılda en az bir kez risk yönetimi ve iç denetim sistemlerinin etkinliğini gözden geçirmektedir. 2008 yılında başlayan ve etkisini günümüzde de sürdürmekte olan finansal kriz, yoğunlaşan devletlerarası çıkar çatışmaları, jeopolitik faktörlerin tetiklediği güvenlik sorunları, dördüncü endüstri devrimi olarak da adlandırılmakta olan teknolojik gelişmeler ve dijitalleşmenin iş yapış şekillerinde meydana getirdiği değişim ve iklim değişikliğinin dramatik sonuçları dünyayı, geçmişten farklı siyasi, ekonomik ve çevresel riskler barındıran bir yer haline getirmiştir. Küresel risklerin; kişilerin, şirketlerin ve devletlerin hayatını yeni ve alışılmadık şekillerde etkilemeye başlıyor olması tüm dünyada risklere bakış açısını farklılaştırmış, bir disiplin olarak risk yönetiminin önemini büyük ölçüde artırmıştır. Bu gelişmeler paralelinde, / 215 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU 2015 yılı boyunca risk yönetimi ve iç denetim süreçlerinin etkinliği sürekli olarak gözden geçirilmiş, Kurumsal Yönetimin önemli unsurlarını oluşturan söz konusu iki fonksiyon yüksek bir konsantrasyon ile yönetilmiştir. Bu yapı kapsamında, Şirket mevcut ve potansiyel riskleri proaktif bir yaklaşımla ele almakta ve denetim faaliyetlerini risk odaklı bakış açısı ile sürdürmektedir. Kurumsal bir yapının tesis edilmesi, paydaşlara gereken güvencenin sağlanması, Topluluğun maddi ve maddi olmayan varlıklarının, kaynaklarının ve çevrenin korunması, belirsizliklerden kaynaklanan kayıpların en aza indirilmesi ve olası fırsatlardan en fazla faydanın sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar esnasında, iç denetim ve risk yönetimi fonksiyonlarının birbirleri ile olan iletişimi en üst seviyede tutulmakta, karar verme sürecinin desteklenmesi ve yönetim etkinliğinin artırılması hedeflenmektedir. Şişecam Topluluğunda Risk Yönetimi: Şişecam Topluluğu’nda risk yönetimi faaliyetleri kurumsal risk yönetimi prensipleri esas alınarak sürdürülmekte, bütünsel ve proaktif bir yaklaşımla ele alınmaktadır. Topluluk, gerek küresel gelişmelerin yarattığı belirsizlikleri daha etkin yönetebilmek gerekse söz konusu koşulların sonuçlarından birisi olarak ortaya çıkan keskin iç ve dış rekabet ortamında paydaşlarına sağladığı risk güvencesini artırabilmek amacıyla, 2015 yılında yoğun bir şekilde risk yönetimi süreçlerinin etkinliğini artırmaya odaklanmış, insan kaynağı ve teknoloji yatırımları gerçekleştirmiştir. Bu doğrultuda, uzun yıllardır merkezi olarak sürdürülen risk yönetimi fonksiyonu, mikro ve lokal risklere de odaklanmayı sağlayacak şekilde revize edilmiş, “MicroSCope” olarak adlandırılan entegre risk yönetimi platformu çerçevesinde bu odaklanmayı hayata geçirecek teknolojik destek temin edilmiş, böylelikle 13 ayrı ülkede yer alan 44 üretim tesisinin Genel Müdürlük ile bağlantısını sağlayacak olan alt yapı kurgulanmıştır. Organizasyonel olarak Ana Şirket bünyesinde yapılandırılmış olan risk yönetimi fonksiyonunun faaliyetleri yasal gerekliliklere mutlak uyum dahilinde gerçekleştirilmektedir. Belirlenen, önceliklendirilen ve risk iştahı doğrultusunda eylem planlarına bağlanan risklerin yönetimi için önceki yıllarda olduğu gibi Topluluğun temel iş alanlarını yöneten Grup Başkanlıkları ile koordinasyon içerisinde çalışılmakta, sürecin sağlıklı izlemesini sağlayacak olan raporlamalar da yine mevzuata uygun şekilde sürdürülmektedir. Şişecam Topluluğu’nda İç Kontrol: Topluluğumuzda uzun yıllardır sürdürülen iç denetim faaliyetlerinin amacı; Topluluk şirketlerinin sağlıklı bir şekilde gelişmesine ve uygulamada birlik ve beraberliğin sağlanmasına yardımcı olmak, faaliyetlerin iç ve dış mevzuata uygun bir şekilde yürütülmesini ve düzeltici tedbirlerin zamanında alınmasını sağlamaktır. Anılan amaç doğrultusunda, Topluluğun yurt içi ve yurt dışı kuruluşları bünyesinde süreklilik arz edecek şekilde denetim çalışmaları yapılmaktadır. İç denetim çalışmaları Yönetim Kurulu tarafından onaylanan dönemsel denetim programları kapsamında yürütülmektedir. Denetim programları oluşturulurken risk yönetimi çalışmalarından elde edilen sonuçlardan da faydalanılmakta, diğer bir deyişle “risk odaklı denetim” uygulamaları hayata geçirilmektedir. 5.5. Şirketin Stratejik Hedefleri Şirketin stratejik hedef oluşturması ve oluşan stratejik hedefleri gözden geçirerek güncellemesi süreci, Yönetim Kurulu’nun Vizyon/Misyon ve Değerler setini netleştirmesi ile başlamaktadır. Şirket Misyon ifadesini; hangi ürün ya da hizmetleri, kimin için, nasıl ve hangi coğrafyalarda üreteceğini ve sunacağını ortaya koymak için kullanmaktadır. Vizyon ifadesi ise; şirketin gelecekte ulaşmak istediği yerin, arzuladığı durumun en genel ifadesidir. Bu kapsamda Yönetim Kurulu, Topluluğun vizyonunu “Camda ve faaliyet alanlarında öncü bir geleceğe oynarken iş ortaklarıyla yaratıcı çözümler üreten, teknoloji ve markalarıyla fark yaratan, bireye ve çevreye saygılı bir dünya şirketi olmak” misyonunu ise “Kaliteli ve konfor yaratan ürünleriyle yaşama değer katan; insana, doğaya, yasaya saygılı bir şirket olmak” şeklinde ortaya koymuştur. Misyon ve vizyonunun gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulan şirket kültürü ise değerler seti ile belirlenmiştir. Belirlenen değerler Şişecam genelinde tanımlanmakta ve Topluluğun tüm kuruluşlarını kapsamaktadır. Topluluk, vizyon, misyon ve değerleri doğrultusunda uzun vadeli hedeflerini oluşturmakta, bu hedeflere paralel olarak 5 yıllık stratejik planlarını ve yıllık bütçelerini hazırlamakta, tüm çalışanlarına da bütçe doğrultusunda hedefler belirlemektedir. Her faaliyet döneminin sonunda belirlenen hedefler doğrultusunda da performans değerlendirmeleri gerçekleştirilmektedir. / 216 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. KURUMSAL YÖNETİM UYUM RAPORU 5.6. Mali Haklar Yönetim Kurulu üyelerine sağlanan her türlü hak, menfaat ve ücretler Esas Sözleşmede belirtildiği üzere her yıl Genel Kurul tarafından saptanmaktadır. Şirket’in 25 Mart 2015 tarihinde yapılan 2014 Yılı Olağan Genel Kurul toplantısında, Yönetim Kurulu üyelerine ödenecek aylık ücretler belirlenerek kamuya açıklanmıştır. Şirket üst düzey yöneticilerinin ücretlendirme esasları yazılı hale getirilmiş ve 3 Nisan 2013 tarihinde yapılan Ortaklar Olağan Genel Kurul toplantısında ayrı bir gündem maddesi olarak pay sahiplerinin bilgisine sunulmuş ve Şirket’in kurumsal internet sitesinde de yayınlanmıştır. Şirket Genel Müdürü ve diğer Üst Düzey Yöneticilerine ciro, karlılık ya da diğer temel göstergelere doğrudan endeksli, teknik anlamda prim olarak mütalaa edilebilecek herhangi bir ödeme yapılmamaktadır. Şirket Genel Müdürü ve diğer Üst Düzey Yöneticilerine maaş, ikramiye, sosyal yardım gibi nakdi ödemelerin yanı sıra, Yönetim Kurulumuzca Şirket’in faaliyet hacmi, Şirket faaliyetinin niteliği ve risklilik düzeyi, sevk ve idare edilen yapının büyüklüğü ve faaliyet gösterilen sektör gibi kriterler dikkate alınarak belirlenen ve enflasyon, genel ücret ve Şirket karlılık artışları gibi göstergeler göz önünde bulundurulmak suretiyle, duruma göre artırılarak veya artırılmaksızın yılda bir defaya mahsus olmak üzere, jestiyon ikramiyesi adı altında bir ödeme de yapılmaktadır. Ayrıca, Şirket Üst Düzey Yöneticilerine gayri nakdi olarak da makam aracı tahsis edilmektedir. Bu kapsamda, Yönetim Kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticilerine ücret politikası çerçevesinde yapılan ödemeler toplamı, finansal tablo dipnotlarımızda kamuya açıklanmakta olup, sağlanan menfaatlerin kişi bazında sunulmaması bir çıkar çatışmasına yol açmamıştır. Yönetim Kurulu üyelerine ve yöneticilere borç ve kredi verilmemekte, üçüncü bir kişi aracılığıyla şahsi kredi adı altında kredi kullandırılmamakta veya lehine kefalet gibi teminatlar verilmemektedir. / 217 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. 80. ORTAKLAR OLAĞAN GENEL KURUL GÜNDEMİ 1. Başkanlık Divanı Seçimi ve Başkanlık Divanı’na Genel Kurul Tutanağını İmza Yetkisi Verilmesi, 2. Şirketimizin 2015 Yılı Çalışmaları Hakkında Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile Bağımsız Denetçi Raporunun Özetinin Okunması, 3. 2015 Yılı Bilançosu ile Gelir Tablosu Hesaplarının İncelenmesi, Müzakere Edilmesi ve Onayı, 4. Yönetim Kurulu Üyelerinin İbrası, 5. Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçimi, 6. Yönetim Kurulu Üyelerinin Ücretlerinin Saptanması, 7. Yönetim Kurulu Üyelerine T.T.K.’nun 395 ve 396’ıncı Maddeleri Uyarınca İzin Verilmesi, 8. 2015 Yılı Karının Dağıtım Şekli ve Tarihi Hakkında Karar Alınması, 9. Türk Ticaret Kanunu ve Sermaye Piyasası Kurulu Düzenlemeleri Gereğince Bağımsız Denetim Kuruluşunun Seçimi Hakkında Karar Alınması, 10. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar Hakkında Ortaklara Bilgi Verilmesi ve 2016 Yılında Yapılacak Bağışların Sınırının Belirlenmesi, 11. Üçüncü Kişiler Lehine Verilen Teminat, Rehin ve İpotekler Hakkında Ortaklara Bilgi Verilmesi. Tarih: 25 Mart 2016 Yer: İş Kuleleri Kule 3, 4. Levent/İstanbul / 218 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. DÖNEM İÇİNDE YAPILAN SERMAYE ARTIŞI, ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİKLERİ, Kar DAĞITIMLARI VE DİĞER HUSUSLAR Dönem içinde, 25 Mart 2015 tarihinde yapılan Ortaklar Olağan Genel Kurul toplantısında; mevcut çıkarılmış sermayenin; % 5,29411 oranına tekabül eden 90.000.000 Türk Lirası tutarındaki brüt temettünün nakden, % 6,17647 oranına tekabül eden 105.000.000 Türk Lirası tutarındaki temettünün ise bedelsiz pay olarak dağıtılmasına karar verilmiş ve bu karar doğrultusunda da; 2014 yılı karından karşılanan 90.000.000 Türk Lirası tutarındaki temettü ortaklara 29 Mayıs 2015 tarihinde nakden dağıtılmıştır. Dönem içinde ayrıca, mevcut 2.500.000.000 Türk Liralık kayıtlı sermaye tavanı içerisinde 1.700.000.000 Türk Lirası olan Şirketimiz çıkarılmış sermayesi 1.900.000.000 Türk Lirasına yükseltilmiş olup, arttırılan 200.000.000 Türk Lirasının 105.000.000 Türk Liralık kısmı 2014 yılı karından, 95.000.000 Türk Liralık kısmı ise olağanüstü yedek akçelerden karşılanmıştır. Arttırılan 200.000.000 Türk Lirası tutarındaki paylara ilişkin ihraç belgesi, Sermaye Piyasası Kurulu’nun 23 Haziran 2015 tarih ve 16/775 sayılı kararı ile onaylanmış ve pay dağıtımına 3 Temmuz 2015 tarihinde başlanmış olup, 7 Temmuz 2015 tarihinde ortakların hesabına geçmiştir. Bahse konu edilen sermaye artış işlemleri kapsamında, Şirket Esas Sözleşmesinin Sermayeye ilişkin 7.maddesi aşağıdaki şekilde tadil edilmiş ve tadil metni 30 Haziran 2015 tarihinde tescil edilmiştir. Sermaye Madde 7: Yeni şekil Şirket Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre Kayıtlı Sermaye Sistemini kabul etmiş ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun 04.03.1985 tarih ve 93 sayılı izni ile bu sisteme geçmiştir. Şirket’in kayıtlı sermaye tavanı 2.500.000.000 Türk Lirası olup her biri 1 (Bir) Kuruş itibari kıymette 250.000.000.000 paya bölünmüştür. Sermaye Piyasası Kurulunca verilen kayıtlı sermaye tavanı izni, 2012-2016 yılları (5 yıl) için geçerlidir. 2016 yılı sonunda izin verilen kayıtlı sermaye tavanına ulaşılamamış olsa dahi, 2016 yılından sonra yönetim kurulunun sermaye artırım kararı alabilmesi için; daha önce izin verilen tavan ya da yeni bir tavan tutarı için Sermaye Piyasası Kurulu’ndan izin almak suretiyle genel kuruldan 5 yılı geçmemek üzere yeni bir süre için 6 yetki alması zorunludur. Söz konusu yetkinin alınmaması durumunda Şirket kayıtlı sermaye sisteminden çıkmış sayılır. Şirket’in çıkarılmış sermayesi 1.900.000.000 Türk Lirası olup, bu sermayenin her biri 1 Kuruş itibari kıymette 190.000.000.000 adet hamiline yazılı paya bölünmüştür. Çıkarılmış sermayeyi teşkil eden 1.900.000.000 Türk Lirası tamamen ödenmiş ve karşılanmıştır. Sermayeyi temsil eden paylar kaydileştirme esasları çerçevesinde kayden izlenir. Diğer Hususlar Türk Ticaret Kanunu’nun 199.maddesi hükmü gereğince hazırlanan “Bağlılık Raporu ” sonuç bölümü: Şirketimizin 2015 yılında hakim şirketimiz ve hakim şirketimizin bağlı şirketleriyle gerçekleştirdiği tüm işlemlerde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun işlem yapılmış ve yukarıda açıklanan işlemler nedeniyle, 2015 yılında zarar denkleştirmesini gerektirecek bir durum ortaya çıkmamıştır. Faaliyet Raporunun Hukuki Dayanağı Topluluğun 2015 Yılı Hesap Dönemine Ait Yıllık Faaliyet Raporu, Türk Ticaret Kanunu’nun 516 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına, 518 inci maddesine dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın hazırladığı “Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik” hükümleri ile Sermaye Piyasası Kurulu’nun “ Sermaye Piyasasında Finansal Raporlar Tebliği” hükümlerine uygun olarak hazırlanmıştır. Yıllık Faaliyet Raporunun Hazırlanma İlkeleri Yıllık faaliyet raporu, şirketin ilgili hesap dönemine ait iş ve işlemlerin akışını, her yönüyle finansal durumunu, şirketin hak ve yararını da gözetecek şekilde, doğru, eksiksiz, gerçeğe uygun ve dürüst bir şekilde yansıtmaktadır. Yıllık faaliyet raporunda, yanıltıcı, abartılı ve yanlış kanaat uyandırıcı, gerçeğe aykırı ifadelere yer verilmemiştir. Yıllık faaliyet raporu, ortakların şirketin faaliyetleri hakkında her türlü bilgiye tam ve doğru bir şekilde ulaşmasını sağlayacak ayrıntıda ayrılmasına özen gösterilmiştir. Yıllık Faaliyet Raporu’nun Onayı Şirketimizin 2015 yılı hesap dönemine ait yıllık faaliyet raporu, Şirket Yönetim Kurulu üyeleri tarafından 3 Mart 2016 tarihinde imzalanarak onaylanmıştır. / 219 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / YÖNETİM KURULUNUN YILLIK FAALİYET RAPORUNA İLİŞKİN BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş. Yönetim Kurulu’na Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporunun Bağımsız Denetim Standartları Çerçevesinde Denetimine İlişkin Rapor 1. Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş.’nin (“Şirket”) ve bağlı ortaklıklarının (hep birlikte “Topluluk” olarak anılacaktır) 31 Aralık 2015 tarihinde sona eren hesap dönemine ilişkin yıllık faaliyet raporunu denetlemiş bulunuyoruz. Yönetim Kurulunun Yıllık Faaliyet Raporuna İlişkin Sorumluluğu 2. Topluluk yönetimi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 514’üncü maddesi ve Sermaye Piyasası Kurulu’nun (“SPK”) II-14.1 No’lu “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” (“Tebliğ”) hükümleri uyarınca yıllık faaliyet raporunun konsolide finansal tablolarla tutarlı olacak ve gerçeği yansıtacak şekilde hazırlanmasından ve bu nitelikteki bir faaliyet raporunun hazırlanmasını sağlamak için gerekli gördüğü iç kontrolden sorumludur. Bağımsız Denetçinin Sorumluluğu 3. Sorumluluğumuz, Topluluk’un faaliyet raporuna yönelik olarak TTK’nın 397’nci maddesi ve Tebliğ çerçevesinde yaptığımız bağımsız denetime dayanarak, bu faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin Topluluk’un 3 Mart 2016 tarihli bağımsız denetçi raporuna konu olan konsolide finansal tablolarıyla tutarlı olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hakkında görüş vermektir. Yaptığımız bağımsız denetim, Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye Denetim Standartları’nın bir parçası olan Bağımsız Denetim Standartları’na uygun olarak yürütülmüştür. Bu standartlar, etik hükümlere uygunluk sağlanmasını ve bağımsız denetimin, faaliyet raporunda yer alan finansal bilgilerin konsolide finansal tablolarla tutarlı olup olmadığına ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığına dair makul güvence elde etmek üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetim, tarihi finansal bilgiler hakkında denetim kanıtı elde etmek amacıyla denetim prosedürlerinin uygulanmasını içerir. Bu prosedürlerin seçimi, bağımsız denetçinin mesleki muhakemesine dayanır. Bağımsız denetim sırasında elde ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulması için yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. / 220 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Görüş 4. Görüşümüze göre yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu içinde yer alan finansal bilgiler, tüm önemli yönleriyle, denetlenen konsolide finansal tablolarla tutarlıdır ve gerçeği yansıtmaktadır. Mevzuattan Kaynaklanan Diğer Yükümlülükler 5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 402’nci maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca; BDS 570 “İşletmenin Sürekliliği” çerçevesinde, Topluluk’un öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüremeyeceğine ilişkin herhangi bir hususa rastlanılmamıştır. Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş. a member of PricewaterhouseCoopers Cihan Harman, SMMM Sorumlu Denetçi İstanbul, 3 Mart 2016 / 221 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / İLETİŞİM BİLGİLERİ TÜRKİYE ŞİŞE VE CAM FABRİKALARI A.Ş. İş Kuleleri, Kule 3, 34330, 4.Levent-İstanbul Tel: (212) 350 50 50 Faks: (212) 350 40 40 www.sisecam.com.tr ŞİŞECAM CAM EV EŞYASI ŞİŞECAM DÜZCAM Trakya Cam Sanayii A.Ş. Yönetim ve Satış Merkezi İş Kuleleri Kule 3 34330 4. Levent, İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 50 80 Trakya Cam Sanayii A.Ş. Trakya Lüleburgaz Fabrikası Büyükkarıştıran Mevkii, P.K. 98 39780 Lüleburgaz, Kırklareli Tel: (0288) 400 80 00 Faks: (0288) 400 77 99 Trakya Cam Sanayii A.Ş. Otocam Fabrikası Büyükkarıştıran Mevkii, P.K. 98 39780 Lüleburgaz, Kırklareli Tel: (0288) 400 85 31 Faks: (0288) 400 83 58 Trakya Cam Sanayii A.Ş. Mersin Fabrikası Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi, Atatürk Caddesi No: 1 33400 Akdeniz, Mersin Tel: (0324) 676 40 70 Faks: (0288) 400 77 99 Trakya Yenişehir Cam Sanayii A.Ş. Atatürk Organize Sanayii Bölgesi 16900 Yenişehir, Bursa Tel: (0224) 280 12 05 Faks: (0224) 773 27 55 Trakya Polatlı Cam Sanayii A.Ş. Polatlı Organize Sanayii Bölgesi 06900 Polatlı, Ankara Tel: (0850) 206 23 22 Faks: (0850) 206 23 02 Trakya Glass Bulgaria EAD Düzcam Fabrikası District “Vabel” Industrial Area 7700 Targovishte, Bulgaristan Tel: (00359) 601 4 78 01 Faks: (00359) 601 4 77 97 Sisecam Automotive Bulgaria EAD (*) District “Vabel” Industrial Area, 7700 Targovishte, Bulgaristan Tel: (00359) 601 4 79 25 Faks: (00359) 601 4 79 26 Glass Corp S.A. 1BIS, Industriilor Alley 120068 Buzau, Romanya Tel: (00407) 480 6 87 66 Faks: (00402) 387 1 05 52 Richard Fritz Holding GmbH Gottlieb-Daimler-Str. 4 74354 Besigheim, Almanya Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 Richard Fritz Holding GmbH - RF SPOL, S.R.O. Tovarenska 15 Malacky 901 14, Slovakya Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 Richard Fritz Holding GmbH Richard Fritz Prototype + Spare Parts GmbH Gottlieb-Daimler-Str. 4 74354 Besigheim, Almanya Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 Paşabahçe Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Yönetim ve Satış Merkezi İş Kuleleri Kule 3, 4. Levent 34330 Beşiktaş, İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 57 87 http://www.pasabahce.com.tr Kırklareli Fabrikası Büyükkarıştıran Mevkii, Muratlı Yolu 39750 Lüleburgaz, Kırklareli Mersin Fabrikası Tekke Köyü Civarı 33004 Mersin Eskişehir Fabrikası Organize Sanayi Bölgesi 15. Cadde 26110 Eskişehir Richard Fritz Holding GmbH Richard Fritz KFT 2170 Aszod, Pesti Ut 19/A, Macaristan Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 Ankara Şube Ankara Ticaret Merkezi, B-Blok, Kızılırmak Mah. 1450. Sokak 13. Kat, No. 1/64 Çukurambar Çankaya, Ankara Trakya Glass Rus AO 423600, Republic of Tatarstan, Elabuga Municipal District, Special Economic Zone (SEZ), “Alabuga” Sh-2 Street Building 4/1, Office 4002 Rusya Federasyonu Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 İzmir Şube Ankara asfaltı 29. km Kemalpaşa, İzmir Automotive Glass Alliance Rus AO 423600, Republic of Tatarstan, Elabuga Municipal District, Special Economic Zone (SEZ), “Alabuga” Sh-2 Street Building 4/1, Office 4002 Rusya Federasyonu Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 HNG Float Glass Limited 2, Red Cross Place, Post Box: 2722 Kolkata 700 001, Hindistan Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 Saint Gobain Glass Egypt 66 Cornish El Nile, Elzahraa Building, Floor No. 38 Maadi Kahire, Mısır Tel: (0212) 350 35 34 Faks: (0212) 350 50 80 (*) Trakya Glass Bulgaria EAD bünyesinden ayrılan otomotiv camları iş kolu, 31.12.2015 itibarıyla faaliyetlerine Sisecam Automotive Bulgaria EAD tüzel kişiliği olarak devam etmektedir. Adana Şube Mersin Yolu 10. km Küçükdikili Mevkii 01210 Adana Trabzon Şube Cumhuriyet Mah. Devlet Karayolu Cad. No: 53 Büro 201, 203, 205 Köleoğlu İş Merkezi Kaşüstü Yomra, Trabzon Antalya Şube Meydankavağı Mah. Perge Bulv. B-Blok No: 52/1-2 Antalya Rusya Satış Ofisi Business Center Dezhnev Plaza Proezd Dezhneva d. 1, 4th Floor, Office 421, 127642 Moskova, Rusya Federasyonu Tel: (007 495) 937 36 35 Denizli Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Bahçelievler Mah. 4013 Sok. No: 10 20040 Denizli Tel: (0258) 295 40 00 Faks: (0258) 377 24 79 Camiş Ambalaj Sanayi A.Ş. İstasyon Mahallesi, Şehitler Caddesi, No: 139 34940 Tuzla, İstanbul Tel: (0216) 581 27 27 Faks: (0216) 395 27 94 Tuzla Fabrikası İstasyon Mahallesi, Şehitler Caddesi, No: 139 34940 Tuzla, İstanbul Tel: (0216) 581 27 27 Faks: (0216) 395 27 94 / 222 / 2015 FAaLİYET RAPORU / Eskişehir Fabrikası Organize San. Bölgesi, Mümtaz Zeytinoğlu Bulvarı 26110 Eskişehir Tel: (0222) 211 46 46 Faks: (0222) 236 09 48 Paşabahçe Mağazaları A.Ş. Yayla Mahallesi D 100 Karayolu Caddesi No: 42/D, 34949 Tuzla, İstanbul Tel: (0216) 560 25 25 Faks: (0216) 395 54 30/395 65 52 Paşabahçe Yatırım ve Pazarlama A.Ş. İş Kuleleri, Kule 3 34330 4. Levent, İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 40 40/350 53 22 Trakya Glass Bulgaristan EAD-Cam Ev Eşyası Fabrikası Vabel District Industrial Area, 7700 Targovishte, Bulgaristan Tel: (00359 601) 4 76 11 Faks: (00359 601) 4 77 12 OOO Posuda Limited N. Novogorod Region Bor Steklozavodskoe Shosse 16 a 606443 Rusya Federasyonu Tel: (007 831) 597 64 08 Faks: (007 831) 831 597 65 81 Paşabahçe Glass GMBH Rheinstrasse 2A D-56068 Koblenz, Almanya Tel: (0049 261) 303 740 Faks: (0049 261) 303 74 74 Paşabahçe USA INC. 41 Madison Avenue, 7th Floor, New York, NY 10010, A.B.D. Tel: (001 212) 683 1600 Faks: (001 212) 725 1300 Paşabahçe Spain SL Torpedero Tucuman, 27 Bis Madrid 28016 Madrid, İspanya Paşabahçe Investment BV Strawinskylaan 1265, World Trade Center Amsterdam, D Tower Level 12, 1077XX, Amsterdam, Hollanda Tel: (0031 20) 820 11 20 Faks: (0031 20) 890 86 45 Paşabahçe Mağazaları B.V. Strawinskylaan 1265, World Trade Center Amsterdam, D Tower Level 12, 1077XX, Amsterdam, Hollanda Tel: (0031 20) 820 11 20 Faks: (0031 20) 890 86 45 Paşabahçe SRL Viale Beatrice D’Este, 45 20122 Milano, İtalya ŞİŞECAM CAM AMBALAJ ŞİŞECAM KİMYASALLAR Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Yönetim ve Satış Merkezi İş Kuleleri, Kule 3, 34330 4. Levent, İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 57 57 Soda Sanayii A.Ş. Yönetim ve Satış Merkezi İş Kuleleri, Kule 3, 34330 4. Levent - İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 58 88 www.sisecamkimyasallar.com Şişecam Shanghai Trading Co. Ltd. 93 Huaihai Zhong Road Shanghai Times Square Office Tower 1106 200021 Şanghay, Çin Tel: (0086) 216 391 03 52 Faks: (0086) 216 391 03 54 Soda Fabrikası Kazanlı Bucağı Yanı P.K. 654 33004 Mersin Tel: (0324) 241 66 00 Faks: (0324) 221 90 15 www.sisecamkimyasallar.com Şişecam Chem Investment B.V. Strawinskylaan 1265 1077XX Amsterdam, Hollanda Tel: (0031) 20 820 1120 Faks: (0031) 20 890 8645 www.sisecam.com.tr Anadolu Cam Sanayii A.Ş. Mersin Fabrikası Yeni Taşkent Kasabası Toroslar Mah. Tekke Cad. No: 1 33100 Yenitaşkent, Mersin Tel: (0324) 241 70 70 Faks: (0324) 454 28 29 Anadolu Cam Yenişehir Sanayi A.Ş. Organize Sanayi Bölgesi Yenişehir, Bursa Tel: (0224) 280 10 00 Faks: (0224) 280 10 22 Anadolu Cam Eskişehir Sanayi A.Ş Organize Sanayi Bölgesi 1203 Sokak, 15. Cadde No: 6 Odunpazarı, Eskişehir Tel: (0850) 206 52 00 Faks: (0850) 206 52 02 OOO Glass Packaging Holding - Kirishi Fabrikası Volkhov Highway 11, Kirishi Leningradskaya Region 1878110 Rusya Federasyonu Tel : (007 813) 689 69 03 Faks: (007 813) 685 35 34 OOO Ruscam Glass Krasnodar Kurgannaya Str. 1A Krymsk City Krasnodar Region Rusya Federasyonu Tel: (007 492) 382 40 03 JSC Mina Ksani Village Mtskheta Region 3312 Gürcistan Tel: (0099 532) 449 981 Merefa Glass Company Ltd. 84-A Leonivska Str. Merefa 62472, Kharkiv Region, Ukrayna Tel: (007 495) 662 70 00 OOO Energosystems Krasnodar, Kurgannaya Str. 1A Krymsk, Krasnodar Region Rusya Federasyonu Tel: (007 495) 662 70 00 Omco İstanbul Kalıp Sanayii ve Ticaret A.Ş. Mimar Sinan Mah. İstanbul Cad. No: 19 41401 Gebze, Kocaeli Tel: (0262) 744 44 25 Faks: (0262) 744 44 56 CJSC Brewery Pivdenna 65496, Odessa region, Ovidiopol Dist., Tairove, 5 Pyvovarna Str. Ukrayna Tel: (0080 48) 716 79 79 Faks: (0080 48) 716 79 79 OOO Ruscam Management Company Ulitsa Iskry, 17A 129344 Moskova, Rusya Federasyonu Tel: (007 495) 662 70 00 Faks: (007 495) 662 41 88 Anadolu Cam Investment B.V. Karspeldreef GB, 1101 CJ Amsterdam, Hollanda Tel: +31(0)20 820 11 20 OOO Ruscam 84, Gagarin Str. Gorokhovets, 601481 Vladimir Region Rusya Federasyonu Tel: (007 492) 382 40 52 Faks: (007 492) 382 39 81 PAO Ruscam Pokrovsky Sovetskaya Street, 96, 162430 Vologda Oblast Chagodashensky Region, Sazanova Rusya Federasyonu Tel: (007 817) 413 11 40/120 OOO Ruscam Glass Packaging Holding OOO Glass Packaging Holding - Ufa Fabrikası 450028, Bashkortostan Ufa, Proizvodstvennaya 10/1 Ufa Bashkortostan Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu Tel: (007 347) 292 40 53 Faks: (007 347) 292 40 52 Balsand B.V. Karspeldreef GB, 1101 CJ Amsterdam, Hollanda Tel: +31(0)20 820 11 20 AC Glass Holding B.V. Karspeldreef GB, 1101 CJ Amsterdam, Hollanda Tel: +31(0)20 820 11 20 Kromsan Krom Bileşikleri Fabrikası Kazanlı Bucağı Yanı P.K. 421 33003 Mersin Tel: (0324) 241 66 00 Faks: (0324) 451 36 52 www.sisecamkimyasallar.com Oxyvit Kimya Sanayii ve Ticaret A.Ş. Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi, 1. Cad No. 6 P.K. 13 33400 Mersin Tel: (0324) 676 43 25 Pbx Faks: (0324) 676 43 34 www.oxyvit.com Cromital S.p.A İdari Ofis Via Quarta Strada Palazzo A7 20090 Assago (Milano), İtalya Tel: (0039) 02 57606070 Faks: (0039) 02 57609175 Fabrika Via Giotto,4-Localita Sipro-44020 S. Giovanni Ostellato (FE), İtalya Tel: (0039) 0533 57548 Faks: (0039) 0533 57391 Solvay Şişecam Holding A.G. Stattermayergasse 28-30 A-1150 Viyana, Avusturya Tel: (0043) 1 7 1 6 8 8 0 Faks: (0043) 1 7102426 Şişecam Bulgaria Ltd. 27 Bratya Miladinovi Str. FL. 4 Apt.14 9002 Varna Bulgaristan Tel: (00359) 52 608 963 Faks: (00359) 52 608 964 Şişecam Soda Lukavac D.O.O Prva Ulica 1 75300 Lukavac, Bosna-Hersek Tel: (00387) 35 552 323 Faks: (00387) 35 552 696 www.sisecam.ba www.sisecamchemicals.com / 223 / ŞİŞECAM TOPLULUĞU / Cam Elyaf Sanayi A.Ş. E-5 Karayolu, Bayramoğlu Sapağı, Cumhuriyet Mah. Şişecam Yolu Sk. No: 7 41400 Gebze - Kocaeli Tel: (0262) 678 17 17 Faks: (0324) 678 18 18 www.sisecamkimyasallar.com Camiş Madencilik A.Ş. İş Kuleleri, Kule 3, Kat 14 4. Levent - İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 58 88 www.sisecamkimyasallar.com Madencilik Sanayii ve Ticaret A.Ş. İş Kuleleri, Kule 3, Kat 14 4. Levent - İstanbul Tel: (0212) 350 50 50 Faks: (0212) 350 58 88 Camiş Egypt Mining Co. Ltd. Corner Roads 254/206 Digla-Maadi Kahire - Mısır Tel: (00202) 2519 82 36 Faks: (00202) 2519 82 37 www.sisecamkimyasallar.com Rudnik Krecnjaka Vijenac d.o.o. Prva Ulica 1 75300 Lukavac, Bosna-Hersek Tel: (00387) 35 552 323 Faks: (00387) 35 552 696