Fideltus Dergisi Nisan Mayıs Haziran 2009 PDF İndir
Transkript
Fideltus Dergisi Nisan Mayıs Haziran 2009 PDF İndir
R ‹ OJ‹ E ‹ L NOL K TE TEKNOLOJ‹ DERG‹ N‹SAN-MAYIS-HAZ‹RAN 2009 SAYI: 03 >S A V U N M A >B ‹ L ‹ fi ‹ M >T E L E K O M Ü N ‹ K A S Y O N >M E D ‹ K A L F I D E L T U S fi ‹ R K E T L E R G R U B U ü y e s i d i r >ULUSLARARASI B‹R MARKA: MKEK >TATTILE’DEN ANAHTAR TESL‹M‹ B‹R S‹STEM >YÜKSEK GÜVENL‹K MODASI >IDEX’09 BAfiLIYOR >RADARIN UZMAN ‹SM‹ RRS TÜRK‹YE’DE >MAYINLARA KARfiI MECHEM ‹LE TEKNOLOJ‹K ‹fiB‹RL‹⁄‹ >fiANZIMAN VE D‹fiL‹DE L‹DER F‹RMA: HEMA KAD‹R HATTAT >KABLOSUZ DUYARGA A⁄LAR GENETLAB’DAN SORULUR BURAK MENG‹ SSM MÜSTEfiARI MURAD BAYAR ‹HRACAT HEDEF‹N‹ AÇIKLADI: 1 M‹LYAR DOLAR E d I T o Ahmet fiükrü Susuz 21. yüzy›l›n Türk Silahl› Kuvvetleri Türk Silahl› Kuvvetleri’nin belirlemifl oldu¤u vizyon, “21'inci yüzy›l›n ça¤dafl silahl› kuvvetlerini yaratmak” fleklindedir. Türk Savunma Sanayi olarak bu vizyonda bize düflen görev ise, yüzy›l›n koflullar›yla uyumlu ve etkinlikle muharebe edebilmesi için Türk Silahl› Kuvvetleri’ne tüm gayretimizle destek olmakt›r. Teknoloji ile bar›fl›k olan, Ar-Ge yap›lanmas›n› kurumsal dinamizminin merkezine yerlefltirebilen, biliflimi etkin olarak kullanabilen, düflünsel yetenek çap›n› çok disiplinli olarak geniflletebilen ve bu yetene¤ini "sert güç" yan›nda "yumuflak güç" halinde de tatbik edebilen, dikey iflbirli¤inin yan›nda yatay iflbirli¤ini ve eflzamanl›l›¤› da askeri süreçlere dahil edebilen Silahl› Kuvvetler, 21'inci yüzy›l›n koflullar›na ve "Yeni Dünya Düzeni"nin tehdit alg›lamalar›na göre tepeden t›rna¤a yenilenmelidir. Bilginin silah kadar önem kazand›¤› (di¤er bir ifadeyle geçmiflin “bilgi kuvvettir” kavram› bugün “bilgi hiç olmad›¤› kadar güç demektir” flekline dönüfltü) gerçe¤inden hareketle, "kitle ordusu"ndan "teknolojik ordu"ya geçebilmelidir. Daha küçük, daha esnek, daha mobil, teknolojinin tüm imkânlar›yla donat›lm›fl atefl gücü yüksek birliklerden kurulu bir ordu ve böyle bir ordunun gere¤i olarak bilgiyi h›zla de¤erlendirecek, h›zla karar verecek ve bu karar› h›zla uygulatacak bir komuta yap›s›na sahip olmal›d›r. Tabii yeniden yap›lanmayla birlikte, stratejinin de¤iflmesiyle eflzamanl› olarak birkaç merkez ve düflmanla savaflabilme yete¤ine sahip olma anlay›fl› yerini global tehditleri gö¤üsleyebilmeye ve asimetrik tehditlere cevap verebilmeye dayal› bir yaklafl›ma b›rakmaktad›r. Tüm modern ordularda oldu¤u gibi. Türk Silahl› Kuvvetleri’nin, çevremizdeki silahlanma yar›fl›nda ve güç dengesindeki de¤iflikliklere göre nükleer teknolojiyle donat›lma ihtiyac›n›n da göz ard› edilmemesi gerekmektedir. Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” ilkesini her zaman muhafaza eden bir yap›ya sahip Türk Silahl› Kuvvetleri ve Türk Savunma Sanayi; Türkiye Cumhuriyeti’nin, bölgesinde ve dünya bar›fl›nda kal›c› bir güç olarak kalmas› için tüm varl›¤› ile çal›flmakta ve projeler üretip bunlar› hayata geçirmektedir. Bugüne kadar sektöre inanc›n› ve deste¤ini her zaman gösteren, bilgiyi ve tecrübeyi sektörle paylaflan Türk Silahl› Kuvvetleri ve Türk Savunma Sanayi, dünya üzerinde hak etti¤i yere ve güce kavuflacakt›r. Ahmet fiükrü Susuz Yönetim Kurulu Üyesi, Fideltus ‹leri Teknoloji 3 I N D E x 10 16 22 6 HABERLER Fideltus, Ankara’da “savunma” ofisi aç›yor. IDEX 09’a Türk üreticiler damga vurdu. IDEF’09 ‹stanbul’da gerçeklefltiriliyor. 8 TÜRK‹YE’N‹N SAVUNMA PERFORMANSINI YÜKSELT‹YORUZ Fideltus ‹leri Teknoloji, ulusal güvenli¤imizin sa¤lanmas› hususunda kamu kurum ve kurulufllar›m›za da önemli hizmetlerde bulunmay› hedefliyor; ve uluslararas› bir flirket olarak bölgesel etkinlik yaratmay› ve Türkiye’yi önemli bir merkeze dönüfltürmeyi amaçl›yor. 10 ‹HRACAT HEDEF‹ 1 M‹LYAR DOLAR Savunma Sanayi Müsteflar› Murad Bayar, Türk Savunma Sanayi sektörü ve SSM’nin çal›flmalar›yla ilgili bilgi verdi. 20 14 ULUSLARARASI B‹R MARKA MKEK, 40’› aflk›n ülkeye yapt›¤› ihracat ile dünya pazar›nda da bir marka konumuna geldi. 16 MAYINLARA KARfiI TEKNOLOJ‹K ‹fiB‹RL‹⁄‹ Fideltus ‹leri Teknoloji, may›ndan ar›nd›rma çal›flmalar›n›n önde gelen firmalar›ndan Mechem’le iflbirli¤i yapt›. RADARIN UZMAN ‹SM‹ TÜRK‹YE’DE 4 22 fiANZIMAN VE D‹fiL‹DE L‹DER F‹RMA fianz›man ve diflli üretiminde Türkiye’nin lider firmas› olan Hema, kaliteli ve ileri derecede teknolojik ürünler sunuyor. 50 milyon dolar cirolu flirketin Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Hattat, Fideltus Teknoloji’ye konuk oldu. E 26 34 24 ‘’CESARET‹M‹Z‹N MEYVELER‹N‹ ALIYORUZ’’ Özellikle kablosuz duyarga a¤lar› konusunda yo¤unlaflan ve bu konuda dünyada ismi bilinen on firmadan biri olan Genetlab’› Genel Müdür Burak Mengi anlat›yor. 26 YÜKSEK GÜVENL‹K MODASI Tiflörtler, ceketler, tak›m elbiseler, kabanlar, mendiller… Hepsi çok fl›k, çok pahal›. Ve hepsi kurflun geçirmez. Özellikle ünlü siyasetçiler, devlet adamlar›, krallar ve film y›ld›zlar› taraf›ndan tercih edilen bu kurflun geçirmez giysilerin son dönemdeki en tan›nm›fl müflterisi ise ABD Baflkan› Barack Obama. 28 GELECE⁄‹N ASKER‹ Teknolojik geliflmelerin dünyadaki ç›k›fl noktalar›ndan biri de savunma alan›ndaki ihtiyaçlar. Son model teknolojik k›yafetlerde de ayn› durum geçerlili¤ini koruyor. Çeflitli ülkeler “gelece¤in askeri” projesini yeniliklerle gelifltiriyor. 30 ANAHTAR TESL‹M‹ B‹R S‹STEM Tattile’in ak›ll› kamera sistemleri, savunmada ve trafik yönetiminde modern ve geliflmifl yöntemler sunuyor. Tattile’den Alessandro Marras, dijital teknoloji ile bütünleflen çözümleriyle Fideltus Teknoloji’de. 32 ‘’GELECE⁄‹N S‹LAHLARI ÖLDÜRMEYECEK’’ Kara, hava, deniz ve güvenlik güçlerinin savunma ihtiyaçlar› için de¤iflik tabancalar, tüfekler ve öldürücü olmayan silahlar üreten FN Herstal’in Türkiye temsilcisi Ali Dermanc›, gelece¤in silahlar›n›n sadece bertaraf etmek için kullan›laca¤›n› söylüyor. 34 AFR‹KA’NIN EN GÜNEY‹, EN ÖZEL‹ 36 ÇOK KÜLTÜRLÜ BARIfi fiEHR‹ 38 ENGLISH ‹mtiyaz Sahibi ve Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü: Fideltus ‹leri Teknoloji A.fi. ad›na Hakan Ayd›n Akmerkez Ticaret Merkezi Nispetiye Cad. E3 Blok Kat: 16 Etiler-‹stanbul Tel: 0212 317 60 00 Fax: 0212 317 60 49 www.fideltusteknoloji.com Yap›m: Lea Yay›nc›l›k Yay›n Yönetmeni Dilek Girgin Art Direktör ‹lker Ayd›n Eski Büyükdere Cad. Dilaver Sok. Orkun ‹fl Merkezi No:4 Kat:5 4.Levent / ‹stanbul Tel: 0212 270 01 51 www.leayayincilik.com Bask›: Mavi Ofset Organize Sanayi Bölgesi Eskoop Sanayi Sitesi C-1 Blok No:25 ‹kitelli / ‹stanbul Tel: 0212 549 25 30 www.maviofset.com Bask› yeri ve tarihi: ‹stanbul, Nisan 2009. Yerel süreli yay›nd›r. 5 I N T R o IDEX 09’A TÜRK ÜRET‹C‹LER DAMGA VURDU Birleflik Arap Emirlikleri’nin (BAE) baflkenti Abu Dabi 22-26 fiubat 2009 tarihleri aras›nda düzenlenen 9. IDEX Uluslararas› Savunma Sanayi Fuar›’nda, Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› koordinasyonunda kat›lan Türk firmalar›n rüzgar› esti. Fideltus ‹leri Teknoloji de iflbirlikçisi oldu¤u firmalar›n ürünlerini tan›tmak amac›yla bu fuarda haz›r bulundu. Fuara, Milli Savunma Bakan› Vecdi Gönül, SSM Müsteflar› Murad Bayar, SSM Müflteflar Yard›mc›s› Lütfü Varo¤lu da kat›ld›. Fuar›n Türkiye için baflar›l› geçti¤ine de¤inen Murat Bayar, Türk Savunma Sanayi’nde önemli geliflmeler oldu¤unu, ilk defa ‹stanbul’da gerçekleflecek olan IDEF’in bunu gösterece¤ini belirtti. Milli savunma sanayinin ihtiyaçlar›na göre yeni teflebbüsleri teflvik etmek ve yönlendirmek üzere çal›flmalar›n› sürdüren Savunma Sanayi Müflteflarl›¤›, yabanc› sermaye ve teknoloji katk›s› imkanlar›n› da araflt›r›yor ve savunma sanayi kurulufllar›n›n yurtd›fl› teflebbüslerine destek veriyor. Fuara kat›lan firmalar aras›nda yer alan Roketsan, Al Jaber firmas›yla birlikte bir Ortado¤u ülkesi için çok namlulu roketatar sisteminin müflterek tasar›m ve üretimi için anlaflma imzalad›. Anlaflman›n Türkiye’ye getirece¤i döviz 90 milyon dolar. Birleflik Arap Emirlikleri’nin yeni nesil donanmas›n›n bel kemi¤ini oluflturaca¤› beklenen filo için ise Yonca-Onuk’un MRTP 16 Ani Müdahale Botu seçildi. Türk mühendislerinin ürünü olan dünyan›n en iyi ani müdahale botu Onuk MRTP 16’dan 34 adet üç y›l içinde teslim edilecek. Söz konusu sat›fl›n toplam bedeli ise 100 milyon Euro. FIDELTUS, ANKARA’DA ‘‘SAVUNMA’’ OF‹S‹ AÇIYOR Fideltus ‹leri Teknoloji, Ankara’da, Fideltus Savunma Departman› için ayr› bir ofis aç›yor. Yüzde yüz Türk sermayeli olarak kurulan ve savunma, medikal, telekomünikasyon, biliflim alanlar›nda faaliyet gösteren Fideltus ‹leri Teknoloji, 2009 y›l›nda özellikle savunma konusuna a¤›rl›k veriyor; sektörde önemli bir figür olma hedefiyle çal›flmalar›n› sürdürüyor. Fideltus ‹leri Teknoloji, savunmayla ilgili pek çok ürüne sahip. “Anayurt Güvenli¤i” bafll›¤› alt›nda bölge görüntüleme sistemi, mobil karakol uygulamas›, araç takip sistemi, komuta kontrol merkezi, plaka alg›lama sistemi, mobil operasyon yönetim merkezi gibi sistemleri var. “Sanal S›n›r Uygulamas›”nda boru biçimli, aç›l› ya da 3 veya 4 ayakl› sanal s›n›r kuleleri söz konusu. “May›na Dayan›kl› Z›rhl› Araç” olarak hafif z›rhl›, tam z›rhl› ve delici z›rhl› olmak üzere üç farkl› tip araç seçene¤i sunuyor. Frekans bozucular, may›n temizleme ve radar sistemleri de di¤er ürünleri aras›nda yer al›yor. Mobil hastane MED 1 da, savunmada kullan›labilecek bir baflka ürünü. 6 IDEF’09 ‹STANBUL’DA GERÇEKLEfiT‹R‹L‹YOR Milli Savunma Bakanl›¤› himayesinde, Türk Silahl› Kuvvetlerini Güçlendirme Vakf› yönetiminde, TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi. taraf›ndan düzenlenen IDEF’09 Uluslararas› Sanayi Fuar›, TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde 27-30 Nisan tarihleri aras›nda gerçeklefltirilecek. Fuara; kara, deniz ve hava savunma gereçleri, güvenlik sistemleri, tafl›ma araçlar› ve askeri teçhizat alanlar›nda 50’yi aflk›n ülkeden yüzlerce firma kat›lacak. Fideltus ‹leri Teknoloji de fuarda yer alan firmalardan biri. Fuar sürecinde savunma sanayi konulu seminerler, konferanslar ve toplant›lar düzenlenecek. Fuar›n 2010 y›l›nda Avrupa Kültür Baflkenti olmaya haz›rlanan ‹stanbul’da yap›lacak olmas› da “Avrasya Buluflmas›” olarak isimlendirilen IDEF Fuar›’na ayr› bir heyecan katacak. Bölgesinde en büyük, dünyada ise ilk 5 fuar aras›nda yer alan IDEF savunma sanayi fuarlar›, Türkiye için önemli bir tan›t›m ve pazar merkezi niteli¤i tafl›yor. ‹ki y›lda bir gerçeklefltirilen IDEF fuarlar›, tüm kat›l›mc›lara harp, silah ve sistemlerdeki son teknolojik geliflmeler hakk›nda bilgi verilmesini sa¤lamak; uluslararas› yerli ve yabanc› savunma sanayicilerini bir araya getirerek ayn› platforma buluflturmak; savunma sanayicilerinin yeni ürünlerini sergilemelerine imkan sa¤lamak; ülkeleraras› ortak giriflim imkanlar›n› araflt›rarak teknoloji transferi gerçeklefltirilmesine ortam sa¤lamak amaçlar›n› tafl›yor. 7 m A k A l e Hakan Ayd›n Fideltus ‹leri Teknoloji Yönetim Kurulu Üyesi TÜRK‹YE’N‹N SAVUNMA PERFORMANSINI YÜKSELT‹YORUZ “Güvenlik” kavram›, insano¤lunun dünyadaki ilk gününden itibaren varl›¤›na ve sahip olduklar›na iliflkin genel endifleyi yans›tm›fl, bu yönüyle en önemli ihtiyaç olmufl, di¤er gereksinimlerin de temelini oluflturmufltur. Konunun özüne inildi¤inde refah, demokrasi, kamu huzur ve mutlulu¤u gibi tüm toplumsal de¤erlerin ancak hayatta kalabilme, yani “var olabilme” durumunda anlam kazand›¤› görülebilir. Dolay›s›yla güvenlik ihtiyac› salt belirli s›n›rlar› olan bir etkinlik alan›n› tan›mlamaz, di¤er kolektif ve bireysel gereksinimler için de do¤al bir ön koflul oluflturur. Kiflisel güvenlikten uluslararas› sistemin güvenli¤ine kadar çok genifl bir düzlemde ele al›nabilecek olan söz konusu saha, bireysel silahlanmadan nükleer tehditlere kadar çok “derin” bir boyuta haiz. Geliflen teknoloji ve artan bilgi birikimi sayesinde güvenlik olgusu günümüzde gerek akademik, gerekse ifllevsel alanda önemli bir yere sahip. AS‹METR‹K TEHD‹TLER Stratejik araflt›rmalar ve deneyimler sonucu de¤iflen konseptlerle teknolojik geliflmelerin etkileri, taktik ve stratejik düzeyde önemli farkl›laflmalara neden oluyor. Klasik ancak bizce geçerli bir söylemle asimetrik tehditler; bu kapsamda ele al›nan terörizm, niteliksel olarak farkl›laflarak süren konvansiyonel tehditler, s›n›r an- 8 laflmazl›klar›, s›n›r güvenli¤i ve bölgesel istikrar ça¤›n önemli güvenlik ve problem sahalar›n› meydana getiriyor. Asimetrik tehditler, ço¤u zaman yanl›fl anlafl›ld›¤› flekliyle salt imkan ve kabiliyet aç›s›ndan bir farkl›l›¤a dayanm›yor; “asimetri” özellikle taraflar›n stratejik anlay›fllar›nda bulunuyor. Ba¤lay›c› hukuki protokollerin, bilinen askeri yöntemlerin ve hatta insani de¤erlerin “arkas›ndan dolaflan” bölücü terörizm, ulusal güvenli¤imiz aç›s›ndan en önemli asimetrik tehdidi teflkil ediyor. Ayr›ca çevremizdeki konvansiyonel tehdit sahalar›nda yaflanan göreli yumuflaman›n da, kimi komflular›m›z›n revizyonist politikalar›ndaki kökten de¤iflimlerden mi, yoksa konjonktürel koflullardan ya da yöntemsel farkl›l›klardan m› kaynakland›¤› hususunda önemli kuflkular›n varl›¤› inkar edilemez. Türkiye’nin farkl› eksenlerin kesifliminde bulunmas›ndan kaynaklanan jeopolitik ve jeostratejik konumu genel olarak bir f›rsat olarak de¤erlendiriliyor. Öte yandan an›lan konum, ayn› zamanda önemli güvenlik sorunlar›n› da beraberinde getiriyor. Ortado¤u, Balkanlar ve Kafkaslar üçgeninde Türkiye, demokrasisini ve ulusal ç›karlar›n› korumak için üstün cayd›r›c›l›¤a sahip bir orduya sahip ve sahip olmak zorunda. An›lan çerçevede günümüz devletleri, ulusal ve bölgesel güvenli- ¤in sa¤lanmas› hususunda teknoloji, konsept, taktik ve stratejik de¤erler ile ordu ve ulusun psiko-politik motivasyonuna büyük önem vermek durumundalar. Yeni teknolojiyi ve konseptleri yakalamak zorunlu bir hususken; konseptleri ve teknolojiyi üretmek, uluslararas› güvenlik ortam›nda büyük avantajlar sa¤l›yor. Belirtilen ¤›ms›zl›k idealinin yaflama geçirilmesi bak›m›ndan da önemli bir kilometre tafl›n› teflkil edecektir. Bizce teknoloji üretmek, güvenlik üretmek; güvenlik üretmek ise genifl bir ba¤›ms›zl›k alan› yaratmak anlam›na geliyor. Bu anlay›flla çal›flmalar›na bafllayan Fideltus ‹leri Teknoloji, Türk ulusuna hizmet vermeye devam edecek. etkinliklerin baflar›yla gerçeklefltirilmesi için bir devletin, konsept ve strateji üretmek için ciddi, akademik olarak yeterli ve modern stratejik araflt›rmalar merkezlerine; benimsenen konsept ve stratejilere uygun araçlar›n sa¤lanmas› için teknoloji üretebilen ulusal savunma sanayi kurulufllar›na sahip olmas› gerekiyor. ULUSAL GÜVENL‹⁄‹N SA⁄LANMASI ‹flte bu noktada Fideltus ‹leri Teknoloji, yüzde yüz Türk sermayesi ve ileri teknoloji üretebilme kapasitesiyle Türkiye’ye önemli bir avantaj sa¤layabilecek konumda. Türk mühendis ve uzmanlardan oluflan Ar-Ge bölümü, ulusal güvenli¤imizin sa¤lanmas› hususunda baflta Türk Silahl› Kuvvetleri olmak üzere di¤er kamu kurum ve kurulufllar›m›za da önemli hizmetlerde bulunmay› hedefliyor ve uluslararas› bir flirket olarak bölgesel etkinlik yaratmay› ve Türkiye’yi önemli bir merkeze dönüfltürmeyi amaçl›yor. Fideltus ‹leri Teknoloji, s›n›r güvenli¤i ve radar sistemleri konular›nda önemli çal›flmalarda bulunuyor. S›n›r kap›s› güvenli¤i projeleri, z›rhl› araç tasar›mlar›, may›n temizleme teknolojileri gibi öneriler sunarak ülke güvenli¤ini esas alan politikalar›yla yeni projeler için de çal›flmalar›na devam ediyor. Türkiye’nin teknoloji üreten ve ihraç eden bir ülke olmas›, salt ulusal güvenlik endifleleri aç›s›ndan de¤il, Ulu Önder Atatürk’ün ba- 9 R Ö P O R T A J ‹HRACAT HEDEF‹ 1 M‹LYAR DOLAR Özgün ürünler gelifltirme hedefiyle hareket eden, bununla birlikte ihracat hacmini de yükselten Türk Savunma Sanayi’nin 2011 hedefi 1 milyar dolar. Sektörün özellikle son dönemde sergilemifl oldu¤u performanstan memnuniyet duydu¤unu aç›klayan Savunma Sanayi Müsteflar› Murad Bayar, SSM’n›n yürütmekte oldu¤u çal›flmalarla ilgili Fideltus Teknoloji’ye bilgi verdi. SSM olarak savunmaya ayr›lan kaynaklar›n ülke içinde kalmas›na, özgün gelifltirmeye dayal› proje modellerine ve ArGe faaliyetlerine öncelik veriyorsunuz. Yurt içinde gelifltirme anlam›nda belirlenen öncelikli alanlar nelerdir? Mevcut tedarik uygulamalar›nda izlenen politika do¤rultusunda, Türk Silahl› Kuvvetleri’nin (TSK) ihtiyac› olan sistemlerde yurtiçi gelifltirme modeline öncelik verilecektir. Teknolojinin sat›n al›nmas› yerine üretilmesi yolu ile tedarik edilen sistemler üzerinde gelifltirmeler yap›labilmesi mümkün olacakt›r. Yurtiçinde gelifltirme anlam›nda belirlenen öncelikli alanlarda TSK ihtiyaçlar› do¤rultusundaki gelifltirme projeleri ile savunma sanayinin üretim faaliyetlerinden ziyade, ürünlerin tasar›m›n›n yap›lmas› esas hedeftir. Bu ürünlerin fikri mülkiyet haklar›na sahip olmak ve kullan›m serbestli¤i yaratmak amaçlanmaktad›r. Ömür devri maliyetinin önemli bir kalemi olan bak›m idame yeteneklerinin bu yöntemle kazan›lmas› önemli mali tasarruflar sa¤layacakt›r. 1 0 B n y 4 d b T d s M h r r g s m l o o t t i ‹ v S P s SSM projeleri Birkaç y›l öncesine kadar savunma sanayine, yerli savunma sanayinin katk›s› yüzde 27 dolay›nda idi. 2008’de yüzde 42’lere geldi. 2010 için hedefiniz ise yüzde 50. Bu yükselifle SSM’nin hangi çabalar›yla ulafl›ld›? Türk Silahl› Kuvvetleri’nin modernizasyonundan ve savunma sanayinin gelifltirilmesinden sorumlu kurum olarak Savunma Sanayi Müsteflarl›¤›, TSK’n›n sistem ihtiyaçlar›n›n hemen tamam›n›n tedarikinden sorumlu olarak görev yapmaktad›r. SSM taraf›ndan yürütülen projelerde; öncelikli alanlarda yurtiçi gelifltirme modelleri tercih edilerek savunma sanayimizin ürün portföyünün zenginlefltirilmesi amaçlanmaktad›r. Türk pazar› için gelifltirmenin maliyet etkin olmad›¤› durumlarda ortak gelifltirme veya konsorsiyumlara ortak olma yolu tercih edilmektedir. Yurtd›fl›ndan tedarikin zorunlu oldu¤u durumlarda dahi ortak üretim ve ofset yoluyla Türk sanayine ifl imkanlar› sa¤lanmaktad›r. ‹lgili taraflar›n kat›l›m›yla halen haz›rl›klar› devam eden Sektör Stratejisi Doküman›, Alt Sektör Stratejileri, Yan Sanayi Bütünleflme Prosedürü ve Ar-Ge Yol Haritas› belgeleriyle sektörde yeni at›l›mlar sa¤lanacakt›r. Bu ça- l›flmalar sonucunda sektörde tasar›m kültürünün ve altyap›s›n›n gelifltirilmesi amac›yla tüm sanayinin faydalanabilece¤i test merkezlerinin oluflturulmas›; sektörün iliflkili yan sanayi ile bütünlefltirilmesi (örne¤in kara araçlar› sektörünün otomotiv sektörü ile bütünleflmesi), yeni Ar-Ge politikalar›n›n ve bu kapsamda “Mükemmeliyet A¤lar›n›n” oluflturulmas›; KOB‹’lere verilecek ifl pay›n›n güvence alt›na al›nmas›; ihracat›n teflviki için yeni mekanizmalar›n oluflturulmas› hedeflenmifltir. Savunma sanayimizin geliflimine paralel olarak, son y›llarda a¤›rl›kla uygulamaya konulan yurtiçi gelifltirme yaklafl›m› sayesinde önemli baflar›lar elde edilmifltir. Önümüzdeki dönemde Türk Savunma Sanayi’nin özgün tasar›m› olan insans›z hava arac›, e¤itim uça¤›, askeri gemi ve z›rhl› araç prototipleri ortaya ç›kmaya bafllayacakt›r. Özetle; “Ülkemizin savunma ve güvenlik ihtiyaçlar›na özgün yurtiçi çözümler sunan, uluslararas› pazara entegre olmas› ve rekabetçi bir yap›ya kavuflmas› öngörülen savunma sanayimize yön verebilecek uzmanl›¤a ulaflmak” vizyonu ile hareket eden SSM, sektörün özellikle son dönemde sergilemifl oldu¤u performanstan memnuniyet duymaktad›r. SSM, önümüzdeki dönemde gerçeklefltirilecek olan önemli savunma projeleri hakk›nda flu bilgileri veriyor: Atak projesi: TSK'nin Taarruz Taktik Keflif Helikopteri ihtiyac›n›n karfl›lanmas› amac›yla bafllat›lan Atak projesi sözleflmesi imzalanm›fl, 24 Haziran 2008 tarihinde yürürlü¤e girmifltir. Helikopterler TAI firmas› ana yüklenicili¤inde, ASELSAN ve AgustaWestland firmalar› ile birlikte ortak üretim modeli ile Türkiye’de üretilecektir. Türk flirketlerin ifl pay›n›n 1,2 milyar dolar oldu¤u proje kapsam›nda, helikopterin görev bilgisayar›, yaz›l›mlar› ve aviyonik mimarisinin tamamen Türk tasar›m› olmas› öngörülmekte olup yap›lan testlerde helikopter üzerine entegre edilen milli görev bilgisayar› kontrolündeki silah sisteminden at›lan tanksavar füze hedefi baflar›yla vurmufltur. Helikopterin ilk uçuflunu 2010 y›l›nda gerçeklefltirmesi ve 2012 y›l›nda seri üretime geçilmesi planlanmaktad›r. Altay projesi: Türkiye’nin tüm fikri, mülkiyet ve ihracat haklar›na sahip olaca¤› ilk milli tasar›m tank prototipinin gelifltirilmesi amac›yla bafllat›lan Altay (Milli ‹mkanlarla Modern Tank Üretimi) projesi sözleflmesi Otokar firmas› ile 29 Temmuz 2008 tarihinde imzalanm›flt›r. Projede ana muharebe tank›n›n Otokar A.fi. ana yüklenicili¤inde gelifltirilmesi, at›fl kontrol sisteminin ASELSAN, 120 mm topun MKEK, z›rh›n ise Roketsan taraf›ndan üretilmesi öngörül- 1 1 R Ö P O R T A J mekte olup prototip tank›n Aral›k 2015 itibar› ile tamamlanmas› planlanm›flt›r. M‹LGEM projesi: Türkiye’nin ilk milli tasar›m korvet tipi savafl gemisi M‹LGEM projesi kapsam›nda, ilk gemi olan Heybeliada Gemisi, Preveze Deniz Zaferi’nin y›ldönümü olan 27 Eylül 2008 tarihinde denize indirilmifltir. Geminin tasar›m› ‹stanbul Tersanesi Komutanl›¤› taraf›ndan yap›lm›fl olup savafl sistemleri ASELSAN ve HAVELSAN taraf›ndan gelifltirilecektir. ‹lk muharip gemi: Özel sektör tersanelerimizde infla edilecek ilk muharip gemi olan Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi ile Yeni Tip Karakol Botunun ilk kaynaklar› 2008 May›s ay›nda RMK Marine A.fi. ve DEARSAN A.fi. tersanelerinde yap›lm›flt›r. Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi: M‹LSOFT firmas› taraf›ndan gelifltirilecek Komuta Kontrol Sistemi Yaz›l›m›na haiz olmas› öngörülen dört adet Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisinin 2012 y›l›na kadar envantere girmesi planlanm›flt›r. Yeni Tip Karakol Botlar›: Toplam 16 adet tedarik edilecek olan yurtiçi tasar›m Yeni Tip Karakol Botlar›n›n teslimatlar›na ise 2010 y›l›nda bafllanacakt›r. 1 2 YURTDIfiI PAZAR Yerli savunma sanayimiz, düzenlenen fuarlar›n da yo¤un katk›s›yla yurtd›fl›na ürün satmaya bafllad›. ‹hracat toplam› nerelere ulaflt›? Türk savunma sanayi firma ve ürünlerini daha iyi tan›tmak maksad›yla, savunma sanayimizin uluslararas› alanda desteklenmesi ve yönlendirilmesine yönelik olarak, önde gelen uluslararas› savunma ve güvenlik fuarlar› ile hedef bölgelerimizde düzenlenmekte olan fuarlara Müsteflarl›¤›m›z himayesinde savunma sanayi firmalar›m›z›n “milli kat›l›m›” gerçeklefltirilmektedir. Buna ilaveten, gerek Sn. Bakan gerek Müsteflarl›¤›m›z veya SSM Uluslararas› ‹flbirli¤i Daire Baflkan› baflkanl›¤›nda, ilgili firmalar üst düzey temsilcilerinin kat›l›m›yla çeflitli ülkelere iflbirli¤i ziyaretleri gerçeklefltirilmektedir. Savunma sanayimizin ihracat toplam› 2007 y›l› itibariyle y›ll›k 420 milyon ABD dolar›d›r. Bu rakam›n 2008 y›l›nda 460 milyon dolar civar›nda oldu¤u tahmin edilmektedir, gerçek rakamlar 1 ay içinde aç›klanacakt›r. 2011 y›l›na kadar y›ll›k ihracat rakam›n› 1 milyar ABD dolar› seviyesine ç›kmas› hedeflenmektedir. ‹thalat ve teknoloji transferi anlam›nda yurtd›fl› pazar olarak daha ziyade Avrupa ve ABD ile iliflkilerin yo¤un oldu¤u, ihracata yönelik olarak ise, Orta Do¤u, özellikle Körfez Bölgesi, Asya Pasifik, Afrika, Latin Amerika ülkeleri ve Türk Cumhuriyetlerine yönelik faaliyetlerin yo¤un oldu¤u söylenebilir. Türk Savunma Sanayi’ni, dünya devleri aras›na sokma hedefiniz var. Bu hedefe ulaflmada hangi noktaday›z? Savunma sanayi firmalar›m›z›n cirosu 2007 y›l›nda ilk kez olarak 2 milyar dolar› aflm›fl; sektör ihracat› ise 420 milyon dolar seviyelerinde gerçekleflmifltir. Firmalar›m›zdan al›nan geri beslemeler 2011 itibariyle y›ll›k 1 milyar dolara ç›kar›lmas› hedeflenen savunma ürün ve hizmet ihracat›nda 550 milyon ABD dolar› olan 2008 y›l› hedefinin yakalanaca¤›n› göstermektedir. Dört çok uluslu projeye bafllang›ç aflamas›ndan itibaren kat›l›m sa¤lanmas› ve en az bir uluslararas› projenin ülkemiz liderli¤inde gerçeklefltirilmesi hedefi de sanayimizin uluslararas› pazara entegre olmas› bak›m›ndan önem tafl›maktad›r. NATO sa- vunma projelerinde Türk Savunma Sanayi’nin pay›n›n dört kat›na ç›kar›lmas› hedefi kapsam›nda; NATO tedarik ajanslar› ile düzenli toplant›lar icra edilmekte olup NATO Ajanslar› ihale faaliyetlerinin takibi yap›larak sanayimiz bilgilendirilmektedir. Öte yandan, ASELSAN A.fi. dünyadaki ilk 100 savunma flirketi aras›na girerek bir ilki gerçeklefltirmifltir. Önümüzdeki dönemde ilk 100 listesindeki temsilci say›m›z›n artaca¤›n› öngörmekteyiz. Tüm bu baflar›l› geliflmelere ra¤men, Türk Savunma Sanayinin daha da ileri noktalara ulaflmas› konusunda önündeki engeller ve çözüm yollar› nelerdir? Türk Savunma Sanayi 2000’li y›llarla birlikte önemli bir dönüflüm yaflamaktad›r. Bu yeni süreçte firmalar›m›z tasar›m kültürünü oturtmaya ve özgün ürünler gelifltirmeye yönlendirilmektedir. Halihaz›rda; savunma sanayi kurulufllar›m›z›n verimlili¤inin ve rekabet gücünün istenen düzeye eriflemedi¤i söylenebilir; ancak, oldukça genç bir sektör olan savunma sanayimizin baflar›s›z oldu¤unu söylemek haks›zl›k olur. Ayr›ca büyük çabalarla oluflturulan yeteneklerin sürdürülebilirli¤i hala endifle yaratmaktad›r. Bu kapsamda üç alan kritik önem tafl›maktad›r. ‹lk olarak; ihracat, sektörün sürdürülebilirli¤i aç›s›ndan hayati öneme haizdir. Ülkemizin y›ll›k modernizasyon harcamas› 3,5 milyar dolar seviyesindedir. Bu rakam›n çok daha ilerilere tafl›nmas› mümkün görülmemektedir. Bu rakam sektörün yurt içi finansman›n›n s›n›rlar›n› belirlemektedir. ‹htiyaçlar›n sürekli olmad›¤› da dikkate al›nd›¤›nda uluslararas› pazara aç›lmak firmalar›m›z›n geliflimini sürdürmesi aç›s›ndan bir zorunluluktur. ‹kinci önemli husus firmalar›m›z›n üretmifl olduklar› sistemlerin bak›m ve onar›mlar›n› yapmalar› sürekli gelir kayna¤› olmas› aç›s›ndan kritiktir. Buradan hareketle askeri bak›m onar›m tesislerinin zamanla fabrika seviyesi bak›m faaliyetlerini sistemin üreticisi olan yurtiçi firmalara devretmesi halen kabul görmüfl stratejilerdendir. Baflarmam›z gereken üçüncü nokta ise KOB‹’lerin sektöre entegrasyonunun sa¤lanmas› ile verimlili¤in ve derinli¤in art›r›lmas›d›r. ‹LK TÜRK TANKI: ALTAY Türk Silahl› Kuvvetleri’nin envanterindeki eski tanklar yerine geçecek olan ilk milli tank Altay’›n uygulama takvimi 2009 bafl›nda yürürlü¤e girdi. 78,5 ayl›k süreçte ortaya ç›kacak olan Altay, dört tank›n görevini tek bafl›na yerine getirecek. Türkiye’nin milli savunma stratejinde çok önemli bir yeri olan Altay (Milli ‹mkanlarla Modern Tank Üretimi – M‹MTÜ) projesinin uygulama takvimi 15 Ocak 2009’da yürürlü¤e girdi. Proje; Türk Silahl› Kuvvetleri envanterinde bulunan ve teknolojik, fiziki ve ekonomik ömürleri azalan tanklar›n yerine kullan›lmak üzere 3'üncü nesil tanklar›n yurtiçi imkan ve kabiliyetlerle tasarlanmas›, gelifltirilmesi ve üretilmesi amac›n› tafl›yor. Otokar firmas›n›n ana yüklenici oldu¤u proje kapsam›nda, Türk savunma sanayinin bütün yetenekleri kullan›lacak ve baflta at›fl kontrol sistemleri, silah ve z›rh donan›m› olmak üzere birçok yüksek teknoloji içeren alt-sistem Türk mühendisler taraf›ndan tasarlanacak. Altay projesi; Türk Silahl› Kuvvetleri’ne modern harekat yetene¤i kazand›racak ve askeri kara platformlar› alan›nda elde edilen endüstriyel yetkinli¤i daha ileri seviyelere tafl›yacak. Ayr›ca önemli bir ihracat potansiyeli içerecek. Türkiye, bu proje ile dünyan›n say›l› tank üreticileri aras›nda yerini alacak. 78,5 ay sürecek 2015’de tamamlanacak ve 500 milyon dolarl›k bir Ar-Ge çal›flmas› sonunda gerçeklefltirilecek olan Altay’›n yap›m›nda 600 mühendis çal›flacak. Altay, halen envanterdeki dört tank›n görevini tek bafl›na yerine getirecek. Mevcut tanklar azami 40 kilometre h›z yapabilirken, Altay’›n en az 90 kilometre h›z yapmas›, aral›ks›z 500 kilometre gidebilmesi ve hareket halindeyken at›fl yapabilmesi hedefleniyor. Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› (SSM) taraf›ndan yürütülen ve Türk Silahl› Kuvvetleri’ni bölgenin en güçlü ordusu haline getirip d›fla ba¤›ml›¤›n› azaltacak Altay projesinde imzalar Temmuz 2008’de at›lm›flt›. Projenin ana yüklenicisi olan Koç Toplulu¤u flirketlerinden Otokar’da (Sakarya) gerçeklefltirilen imza törenine Baflbakan Recep Tayyip Erdo¤an’›n yan› s›ra Milli Savunma Bakan› Vecdi Gönül, Koç Holding Yönetim Kurulu Baflkan› Mustafa Koç, Otokar Yönetim Kurulu Baflkan› Kudret Önen, Otokar Genel Müdürü Serdar Görgüç, Kara Kuvvetleri Komutanl›¤› Kurmay Baflkan› Orgeneral Atilla Ifl›k, 1'inci Ordu Komutan› Orgeneral ‹smail Koçman, projeye teknik destek sa¤lamak üzere seçilen Kore Cumhuriyeti'ni temsilen Milli Savunma Bakan› Sanghee Lee, projede alt yüklenici olarak görev alacak Aselsan, Hyundai-Rotem, Makine ve Kimya Endüstrisi Kurumu, Roketsan üst düzey yöneticileri kat›lm›flt›. 1 3 K U R U M ULUSLARARASI B‹R MARKA TSK ile güvenlik güçlerinin ülke güvenli¤i ve bar›fl› için ihtiyaç duydu¤u her türlü silah ve mühimmat› karfl›lama misyonunu üstlenen Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, 40’› aflk›n ülkeye gerçeklefltirdi¤i ihracat ile dünya pazar›nda da bir marka konumuna gelmifl bulunuyor. Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu (MKEK) Genel Müdürlü¤ü, Fideltus Teknoloji dergisinin üzerinde durdu¤u savunma odakl› konular› de¤erlendirdi. Bu konular ve de¤erlendirmeler flöyle: TÜRK SAVUNMA SANAY‹ VE MKEK: “Ulu Önder Atatürk’ün “Yurtta Sulh, Cihanda Sulh” ilkesinden flaflmadan yürüyen ve bulundu¤u bölgede hassas bir jeopolitik konuma sahip olan Türkiye, ulusal bütünlü¤ünü tüm tehdit unsurlar›na karfl›, limitli kaynaklar› ile korumak durumundad›r. Böyle bir çerçeve içerisinde hem ba¤›ms›z hareket edebilmek hem de ulusal ekonomiye pozitif katk› sa¤lamak bak›m›ndan, ülke savunmas›n›n azami ölçüde yerli kaynaklara dayand›r›lmas›, günümüzde tart›flma götürmeyen bir devlet politikas› niteli¤indedir. Yurt çap›nda etkin ve istikrarl› Ar-Ge programlar› ile yerli teknoloji taban›n›n gelifltirilmesi, bu hedeflere ulafl›lmas›nda büyük önem tafl›maktad›r… Y›ll›k Ar-Ge yat›r›m› 4,8 milyar dolar seviyesinde olan ülkemizin, dünyada 15. s›rada olan Hollanda’y› yakalamak için 13 milyar dolar seviyesine ulaflmas›, bir baflka deyiflle ArGe yat›r›mlar›n› 4 kat art›rmas› gerekmektedir. Bu durum, önemli bir kaynak ihtiyac› do¤urmaktad›r. Ar-Ge konusunun, bütünsel bir yaklafl›mla ele al›nmas›, sanayi kurulufllar›n›n bu alana bütçe ay›rmas›yla birlikte yeni ve katma de¤erli ürün ve prosesleri ç›kartmak için Ar-Ge yönetimi ve metodolojilerini ö¤renmesi, içsellefltirmesi ve bu alanda iyi uygulamalara imza atabilmeleri gerekmektedir. Bu flekilde ino- 1 4 vatif-yenilikçi ürünlerle Ar-Ge yat›r›mlar›n›n geri dönüflünün h›zlanaca¤›, kaynak ve gelir üretiminin el ele gerçekleflebilece¤i de¤erlendirilmektedir. Bu kapsamda yerli savunma sanayi kurulufllar›n›n TSK’leri ve MSB’l›¤› ile müflterek çal›flmalar›n›n ve Ar-Ge yoluyla kritik teknolojilerin kazan›m›n›n gereklili¤i aç›kt›r. Bu sebeple Türk savunma sanayinin en büyük ve köklü kuruluflu olan kurumumuz da Ar-Ge projeleri yoluyla bilgi ve teknolojisini art›rmay› ve her türlü silah ve mühimmat sistemini tasarlay›p üretebilecek altyap›y› kazanmay› hedeflemektedir. Nihai amac›m›z, hem bar›flta hem de seferberlik/harp durumunda Türk Silahl› Kuvvetleri’nin ihtiyac›n›n ço¤unlu¤unu karfl›layabilecek hale gelebilmektir.” YURTDIfiI AÇILIMLARI, TÜRK SAVUNMA SANAY‹ VE MKEK: “Bir ülkenin d›fl politikas›n›n güçlü ve istikrarl› olabilmesinin temel unsurlar›ndan biri, o ülkenin silahl› kuvvetlerinin gücüdür. Ülkenin silahl› kuvvetleri de ancak güçlü bir savunma sanayi ile desteklendi¤inde kuvvetli olabilir. Güçlü bir savunma sanayi ise yaln›z yurtiçinde de¤il yurtd›fl›nda da etkin, uluslararas› platformda teknolojiye yön verebilen bir yap›ya sahip olmakla mümkündür. O halde, gerçekten güçlü bir savunma sanayine sahip olman›n tek yolu, uzun vadede etkili ve do¤ru bir savunma sanayi stratejisi belirlemek ve bu stratejiyi hassasiyetle uygulamakt›r. Türkiye, son dönemde baflar›l› bir savunma sanayi stratejisi uygulamaktad›r. Türk Savunma Sanayi’nin uluslararas› arenada söz sahi- bi olmaya bafllad›¤›, baflar›lar elde etti¤i, ihracat›n yan› s›ra teknoloji transferi yapar konuma geldi¤i aflikard›r. ‹leri teknoloji gerektiren bir sektör olmas› sebebiyle savunma sanayinin ilerlemesi, di¤er sanayi alanlar› için de lokomotif görevi görmektedir. Dolay›s›yla Türk sanayicisinin de ilerlemesi sa¤lanmaktad›r. Türk Savunma Sanayi’nin son dönemde gerçeklefltirdi¤i büyük at›l›m›n arkas›nda büyük yat›r›mlar yatmaktad›r. Bu yat›r›mlar›n yaln›z yerli sat›flla de¤il, yurtd›fl›na gerçeklefltirilecek ihracat ve teknoloji transferleriyle geri dönüflünün sa¤lanmas› son derece önemlidir. Bu aç›dan, Türk Savunma Sanayi çok iyi bir noktadad›r. MKEK aç›s›ndan bak›ld›¤›nda, son üç y›l içinde yap›lan ataklarla ihracat rakamlar› öngörülenin çok üstünde seviyelere ulaflt›¤› gibi, MKEK art›k uluslararas› konvansiyonel silah ve mühimmat alan›nda dünya pazar›nda bir marka olmufltur. Amerika’dan Belçika’ya, Kolombiya’dan Malezya’ya, BAE’lerinden Ürdün’e, Suudi Arabistan’dan Singapur’a kadar uzanan 40’› aflk›n ülkeye gerçeklefltirdi¤i ihracat› ile yaln›zca belli bir pazara de¤il, tüm dünya ülkelerinde etkin olabilecek bir kurulufl oldu¤unu göstermifltir. Kurumun 2008 y›l› ihracat› fiili olarak 33,95 milyon dolar olup, mukavele imzalanan miktar ise 125 milyon dolard›r. Türkiye’de baz› pazarlara ilk kez girecek di¤er savunma sanayi kurulufllar›na da öncülük eden kurum, bu alanda da liderli¤ini sürdürmektedir.” AR-GE ÇALIfiMALARI VE MKEK: “Kurumumuz bugüne kadarki Ar-Ge faaliyetlerinde, a¤›rl›kl› olarak tersine mühendislik yöntemini veya ürün iyilefltirme çal›flmalar›n› gerçeklefltirmifltir. Yurtiçi ve yurtd›fl› pazarda markas› bilinen ve konfigürasyonu tan›mlanan ürünlerin yurtiçi ihtiyaçlar için gelifltirilmesi her ne kadar ithal ikamesi sa¤l›yorsa da, temelde ArGe çal›flmalar›yla kazan›lan yeni ürünlerin sa¤layaca¤› avantajlar› karfl›lamamaktad›r. Yeni ürün gelifltirme, pazar pay›nda etkinlik sa¤layaca¤› gibi markalaflmada da önemli rol oynamaktad›r. Bu amaçla, kurumumuz, alt yap›s›n› güçlendirerek tasar›mdan ürün ve üretim hatt› kalifikasyonuna kadar olan süreçte etkin rol almay› hedeflemektedir. Projelerin nitelikli insan kayna¤› ve test/labaratuar ihtiyaçlar›n›n mevcuttan karfl›lamas›n›n uzun soluklu bir süreç olmas›ndan dolay›, üniversite, Ar-Ge kurulufllar› ve özel sektör ile Ar-Ge aflamas›nda yo¤un iflbirli¤i yap›lmas› k›sa vadeli bir çözüm olarak görülmektedir. MKEK Ar-Ge ve Teknoloji Daire Baflkanl›¤›’n›n ODTÜ Teknokent bürosu, 21 Mart 2008 tarihinde aç›lm›flt›r. ODTÜ ile bafllat›lan çal›flmalara paralel olarak Sanayi Bakanl›¤›’n›n deste¤inde gerçeklefltirilen SANTEZ (Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› taraf›ndan bafllat›lan bir destek mekanizmas› olup, sanayinin istekleri/ihtiyaçlar› do¤rultusunda belirlenen tez konular›n›n desteklenmesi amaçl› uygulama) projeleriyle ilgili olas› konular belirlenmifl olup destek karar› al›nan projelerin takibi Teknopark bürosundan gerçeklefltirilecektir. Teknokent bürosunda ayr›ca özel sektör kurulufllar›yla da görüflmeler sürdürülmektedir. Bu kapsamda Ar-Ge aflamas›nda destek ve hizmet al›m› olas›l›klar› araflt›r›lmaktad›r. fiu an için MSB ‹ç Tekarik, MSB Ar-Ge, SSM, Sanayi Bakanl›¤› SANTEZ testlerinden faydalan›lmaktad›r. TÜB‹TAK 2007 projelerinde müflteri konumunda olan ve MSB Ar-Ge taraf›ndan ihaleye ç›k›lmak suretiyle yüklenici belirlenmektedir. Yeni gündeme gelen ve planlanan projelerle ilgili destek konusunda faaliyetlerimiz devam etmektedir. Kurum cirosunun yüzde 10’u seviyesine yükseltilmesi planlanmaktad›r. Bütün bu giriflimlere paralel eski hatlar›n modernizasyonu, modern teknolojik altyap›n›n tesisi, bilgiye sahip olarak ve kalite denetimi elde tutulmak kofluluyla alt yüklenici kullan›m›n›n yayg›nlaflt›r›lmas› di¤er stratejik giriflimlerdir. Sonuç olarak teknolojiye sahip olmak (bilgi ve üretim) ve küçülerek büyümek hedeflenmektedir.” M‹LL‹ MODERN P‹YADE TÜFE⁄‹ VE MKEK: “Savunma sanayine büyük önem veren ülkemizde, ilk ve lider kurulufl olan MKEK, Türk Silahl› Kuvvetleri ile güvenlik güçlerinin ülke güvenli¤i ve bar›fl› için ihtiyaç duydu¤u her türlü, silah, mühimmat, araç ve gereçleri karfl›lamak gibi bir misyon üstlenmifltir. Bu kapsamda MKEK, TSK’nin hafif silah ihtiyac› için belirledi¤i teknik ve taktik isteklerini karfl›layan Modern Piyade Tüfe¤ini d›fla ba¤›ml› olmayacak, mülkiyet haklar› tamamen ülkemize ait özgün bir ürün olarak üretmeyi hedeflemifltir. Günümüzde muharebe sahas›nda önemli geliflme beklenen silah sistemlerinin bafl›nda piyade tüfekleri gelmektedir. Bu konuda çal›flmalar dünya ülkeleri taraf›ndan sürdürülmektedir. MKEK, y›llara dayal› tecrübesi ve alt yap›s›n› kullanarak uygulamas›n› bafllatt›¤› bu proje ile dünya envanterinde bulunan tüfeklerin üstün özelliklerini tafl›yan tasar›m ve üretimi tamamen yerli olan modüler, vurufl ve kullanma etkinli¤i yüksek, özgün bir modern piyade tüfe¤ini tasarlayarak üretecektir. Gerçeklefltirilecek proje ile TSK’n›n Milli Modern Piyade Tüfe¤i ihtiyac›n›n karfl›lanmas›n›n yan› s›ra ülkemizin dünya pazarlar›nda söz sahibi olmas› ve ülke ekonomisine katk› vermesi sa¤lanacakt›r.” 1 5 F I R M A MAYINLARA KARfiI TEKNOLOJ‹K ‹fiB‹RL‹⁄‹ Fideltus ‹leri Teknoloji, may›ndan ar›nd›rma çal›flmalar›n›n önde gelen firmalar›ndan Mechem’le iflbirli¤i yapt›. Güney Afrikal› Mechem, savunma merkezli sorunlara mekanik ve kimyasal teknolojik çözümler gelifltiriyor. 1960’larda Güney Afrika’daki Bilimsel ve Endüstriyel Araflt›rmalar Konseyi’nin Ar-Ge departman› olarak kurulan Mechem, 1988 y›l›nda savunma sanayi flirketlerinden Armscor bünyesine tafl›nd›. 1992 y›l›nda Güney Afrika hükümetinin savunma sanayisinin ticarilefltirilmesi sürecinde Denel flirketi içinde yeniden yap›land›. 2007 y›l›nda ise Denel’den ayr›larak ba¤›ms›z ticari bir kimlik kazand›. Mechem, uzun y›llardan bu yana kendisini May›n Aksiyon Sistemleri konusunda uzman bir flirket olarak konumlad›. Anti may›n çözümlerinin bir parças› olarak may›n 1 6 korumal› personel araçlar› da gelifltirdi. Bu araçlar dünya çap›nda kullan›lmaya devam ediyor. Mechem, daha güvenli bir çevre oluflturulmas› konusunda flu hizmetleri sunuyor: May›n Aksiyon Sistemleri, Muharebe Alan› Temizleme Çözümleri, May›n Koruma Ekipmanlar›. MAYIN TEM‹ZLEME ÇÖZÜMLER‹NDE L‹DER Birleflmifl Milletler ve sivil toplum örgütleri Mechem gibi flirketlerle yapt›klar› iflbirli¤i ile halen çat›flmalar›n sürdü¤ü bölgeler dahil olmak üzere may›n temizleme faaliyetlerini sürdürüyor. Afganistan, Sudan, Eritre, 1 7 F I R M A Mechem, uzun y›llardan bu yana kendisini May›n Aksiyon Sistemleri konusunda uzman bir flirket olarak konumlad›. Anti may›n çözümlerinin bir parças› olarak may›n korumal› personel araçlar› da gelifltirdi. Bu araçlar dünya çap›nda kullan›lmaya devam ediyor. Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Bosna, H›rvatistan, Tayvan, Irak, Angola ve Mozambik’te yol ve alan temizleme çal›flmalar›na devam eden Mechem; her projeye kendine özgü problemlerini göz önünde bulundurarak yaklafl›yor. Bu yaklafl›m biçimi Mechem’in farkl› alanlardaki may›n temizleme çözümlerinde liderlik etmesine f›rsat sunuyor. Mechem’in gelifltirmifl oldu¤u patlay›c› denetleme sistemi Medds; konteyner gibi bü- 1 8 yük hacimli yük araçlar›n›n, içleri aç›lmaks›z›n denetlenmesine imkan tan›yor. Manuel may›n temizleme teknolojisi ve araçl› may›n temizleme teknolojisi sayesinde her türlü co¤rafi flartta may›n temizleme hizmeti sunulmas›na zemin haz›rl›yor. Koruyucu giysi ve ekipmanlar da, Mechem’in may›n temizleme iflinde komple bir çözüm sunmas›n› sa¤layan di¤er bir alan. SAVAfiLARIN ACI M‹RASI MAYINLAR Birleflmifl Milletler verilerine göre dünya çap›nda yaklafl›k 70’ten fazla ülkede 110 milyon civar›nda kara may›n› bulunuyor. Bunlar›n 100 milyondan fazlas› küçük, anti personel may›nlar›ndan olufluyor. Bu may›nlar asker veya küçük bir çocuk ay›rt etmeden bacaklara kal›c› zararlar veriyor. May›nlar›n temizlenmesi insan hayat›na yönelik tehditlerin ortadan kald›r›lmas›n›n yan› s›ra, may›nlanm›fl bölgelerde yeniden tar›m yap›labilmesine olanak sa¤layarak açl›k ve fakirli¤in ortadan kald›r›lmas›na destek veriyor. May›nlar y›lda 15 bin kiflinin ölümüne veya sakat kalmas›na neden oluyor, birço¤u ise döflendikleri savafltan y›llar sonra tehlikeden habersiz sivillerin yanl›fll›kla atefllemeleri sonucu patl›yor. Bundan da birçok ülkede en çok çocuklar etkileniyor. 4 N‹SAN DÜNYA MAYIN B‹L‹NC‹ GÜNÜ Birleflmifl Milletler her y›l binlerce masum insan›n ölümüne ya da sakat kalmas›na yol açan may›nlar›n kullan›m›n›n yasaklanmas› ve imhas› için bafllatt›¤› çabalar çerçevesinde ve yan› s›ra 4 Nisan Dünya May›n Bilinci Günü vesilesiyle birçok etkinlik gerçeklefltiriyor; kamuoyunun ve medyan›n dikkatini may›nlar ile mücadeleye çekmeyi hedefliyor. Dünyay› may›nlardan ve eski savafllardan kalma patlamam›fl mühimmattan kurtarmak için, çal›flmalar›n›n siyasi gündemin üst s›ralar›nda tutulmas› BM’nin hedeflerinden birini oluflturuyor. 10 y›l önce may›nlar nedeni ile y›lda yaklafl›k 26 bin kifli ölüyor veya yaralan›yorken, Ottawa Sözleflmesi ile bafllayan süreç so- Mechem’in 1991’den bugüne kadar gerçeklefltirdi¤i projelerden baz›lar› flunlar: Mozambik; yol ve arazilerin may›ndan temizlenmesi / 1991-1995 Angola; yollar› may›ndan ar›nd›rma 1996-1997 Uganda; may›n temizli¤i ve e¤itim / 1996 H›rvatistan; arazi taramas› / 1997-2000 Bosna; arazi taramas› ve may›n temizleme / 1998 - 2001 Kuzey Irak; arazi taramas› / 1998 Afganistan; yol temizli¤i / 2003-2006 Eritre; yol temizli¤i / 2003-2004 Sudan; yol temizli¤i / 2004-2005 Azerbaycan; e¤itim ve dan›flmanl›k servisleri / 2004-2005 Somali; e¤itim hizmetleri / 2004 Tayvan, Milli Savunma Bakanl›¤›, e¤itim ve dan›flmanl›k hizmetleri / 2006 nucu bugün bu say› 15 bin seviyesine indi. Bu say›n›n daha da afla¤› çekilmesi için çabalar›n yo¤unlaflmas› gerekiyor. PROTEZ BACAKLAR Mechem, kara may›nlar› kurbanlar›n›n hayatlar›n› kolaylaflt›rmak için protez bacaklar da gelifltiriyor. Afrifoot ad› verilen protez ayak, ilk kez Angola’da uyguland›. Birçok kifliye baflar›yla tak›lan Afrifoot, kara may›nlar› nedeniyle sakat kalan kiflilerin sosyal hayata kazand›r›lmas›n› amaçlayan baflar›l› bir pilot uygulama olarak gösteriliyor. 1 9 F I R M A RADARIN UZMAN ‹SM‹ TÜRK‹YE’DE Fideltus ‹leri Teknoloji, Güney Afrikal› teknoloji devi Reutech Radar Systems’in (RRC) 22 y›ll›k radar tecrübesini Türkiye’ye tafl›yor. RRS, radar sistemlerinin yan› s›ra ileri teknoloji içeren di¤er iletiflim çözümlerini de sunuyor. 2 0 Radar sistemlerindeki lazer destekli üç boyutlu çözümleri ile daha baflar›l› modellemeler sa¤layan flirket, askeri ve sivil amaçl› ihtiyaçlar›n her ikisine birden kapsaml› olarak yan›t verebiliyor. Fideltus ‹leri Teknoloji, dünya çap›ndaki teknolojik iflbirliklerine bir yenisini ekleyerek, Güney Afrika Cumhuriyeti merkezli Reutech Radar Systems (RRS) ile iflbirli¤ine gitti. ‹flbirli¤i radar sistemleri baflta olmak üzere ileri teknoloji içeren iletiflim çözümlerini kaps›yor. Radar sistemlerindeki lazer destekli üç boyutlu çözümleri ile daha baflar›l› modellemeler sa¤layan flirket, askeri ve sivil amaçl› ihtiyaçlar›n her ikisine birden kapsaml› olarak yan›t verebiliyor. Tecrübe ve baflar›lar›yla sadece ülkesinde de¤il uluslararas› alanda da isminden s›kça söz ettiren RRS, 1987 y›l›nda ESD’nin birimi olarak kuruldu. Firman›n ana çal›flma alan› Selenia (flimdiki ismi Alenia) lisans› alt›nda radar sistemleri üretmekti. Geçti¤imiz 22 y›ll›k süreçte flirket radar konusunda önemli tecrübeler kazand›. 6500 kiflinin çal›flt›¤› flirketin hisseleri Johannesburg Borsa’s›nda ifllem görüyor. RRS’in üretti¤i ATRC33 sistemleri, Güney Afrika Hava Kuvvetleri taraf›ndan halen kullan›l›yor. RRS, 2008 y›l› içinde de Norveç’e, Fridtjof Nansen s›n›f› firkateynlerde kullan›lmak üzere gözetleme radar› satt›. Bu sat›fl, RSR 210N radar›n›n ilk ihracat›. RSR 210N’ler; X-band›nda çal›flan, hafif, 2 boyutlu hava-deniz gözlem radar› olarak tan›mlan›yor. Norveç Kraliyet Donanmas›’n›n verdi¤i al›m karar›n›n RSR 210N’lerin uluslararas› pazarda gerçeklefltirece¤i di¤er sat›fllar› da tetiklemesini uman RRS, Güney Afrika Donanmas›’yla yapt›¤› anlaflmalar›n da deste¤iyle, radar sistemlerinde dünyan›n önemli kurulufllar› aras›na girme yolunda h›zla ilerliyor. AR-GE ‹LE BÜYÜYEN BAfiARI Günümüzde yo¤un rekabetin yafland›¤› elektronik dünyas›nda, inovasyon baflar›n›n anahtar› niteli¤inde. Rekabette liderli¤i korumak için, ürün nihai halini almadan kullan›c›lar›n beklentilerini tam olarak karfl›lamak gerekiyor. RRS, bu noktadan hareketle sanayi-üniversite iflbirli¤inde sürekli yenilikler üreten bir yap›da çal›fl›yor. Modern radar sistemlerinin görevleri, yer ald›klar› co¤rafyalara göre farkl›lafl›yor. Sistem- lerin her geçen gün daha fazla özelli¤e sahip olmas›, gözlemlerde hata pay›n› azalt›rken daha kesin ve nitelikli sonuçlar al›nmas›na imkan tan›yor. Muharebe elektronik sistemlerinin önemli ve belirleyici bir parças› olan radar sistemlerinin di¤er bileflenlerle uyum içinde çal›flmas› son derece önemli. Bunun yan› s›ra sistemlerin ola¤anüstü koflullarda da yüksek performans göstermesi bu alandaki baflar› ölçütleri aras›nda bulunuyor. RRS, uluslararas› alanda ispatlanm›fl baflar›lar›yla farkl› ihtiyaçlara sahip kullan›c›lar için en uygun çözümleri gelifltiriyor. RRS’in dünya kalitesindeki ürün ailesinde flu sistemler yer al›yor: Üç Boyutlu Gözleme Sistemleri ‹ki Boyutlu Arama ve Gözlem Sistemleri ‹zleme Sistemleri Ülke Güvenli¤i Alt Sistemler ve Teknoloji Sistem Entegrasyonu Madencilik Sensör Sistemleri Sivil Amaçl› Sistemler 2 1 R Ö P O R T A J fiANZIMAN VE D‹fiL‹DE L‹DER F‹RMA 1974 y›l›nda kurulan,1989 y›l›ndan bu yana savunma sanayine de hizmet veren ve Ankara Polatl›’daki üretim tesislerinde savunma araçlar› (z›rhl› muharebe araçlar›, modern tank ve kunda¤› motorlu obüsler vs), kamyon-minibüs-otobüs, tar›m ve ifl makineleri için flanz›man, diflli sistemler üreten Hema Diflli Sanayi ve Ticaret, 50 milyon dolarl›k cirosu ile diflli üretiminde Türkiye’nin en köklü ve lider üreticilerinden biri. Bugüne kadar yurtiçi ve yurtd›fl› müflterileri için 400 bin adedin üzerinde komple kamyon flanz›man› ve diferansiyeli, milyonlarca diflli, mil, takviye ve güç alma üniteleriyle diflli sistemler üreten firma; ABD, ‹ngiltere, ‹spanya, ‹rlanda, Fransa, ‹talya, Belçika, Brezilya, ‹ran, Pakistan, Hindistan, Suudi Arabistan gibi ülkelere de ihraçta bulunuyor. Hema Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Hattat, üretimleriyle ilgili bilgi vermek üzere Fideltus Teknolojiye konuk oldu. Üretiminizde neye a¤›rl›k veriyorsunuz? Herkesin bir yüzük tafl› ifli vard›r, bizim de gündemde olan ve en baflar›yla yapt›¤›m›z ifl, flanz›man ve diflli imalat›. Amerika’n›n Indianapolis flehrinde yerleflik Allison Transmission diye bir firma var; savunma araç ve gereçleri, kamyon, paletli savafl araçlar›na flanz›man ve diflli üreten çok de¤erli bir flirket. Amerikal›lar her fleyi çok miktarda ve ucuz yaparlar. Ama Allison çok yüksek miktarlarda de¤il, ileri derecede teknolojik parçalar yapmas›yla meflhur. Biz 90’lar›n bafl›nda bu flirketle bir üretim anlaflmas› imzalad›k. Buna göre Allison’un X200-4, X1100-5 ve X1100-5A3 modellerini imal ediyoruz. Ve bunu o kadar baflar›l› yap›yoruz ki, d›fl pazarlarda Allison ile de rekabet edebiliyoruz. Üstelik Allison, bafllarda “Bu flanz›man o kadar komplike ki, siz kapa¤›n› bile açamazs›n›z” diyordu. Türkiye’de üretimimiz hem daha kaliteli hem de ucuz. Allison flanz›manlar, Polatl›’da tamamen yerli olarak yap›l›yor. Ayr›ca Amerika’daki hatt› kapatt›lar, Amerika’ya da biz buradan sa¤l›yoruz. fiu anda Amerika’ya y›ll›k 12 milyon dolarl›k mal veriyoruz, ihracat›m›z da her y›l yüzde 50 art›yor, biz verebildikçe onlar al›yorlar. fianz›man ve diflli üretiminde Türkiye’nin lider firmas› olan Hema, kaliteli ve ileri derecede teknolojik ürünler sunuyor. 50 milyon dolar cirolu flirketin Yönetim Kurulu Üyesi Kadir Hattat, Amerikal› Allison firmas›yla gerçeklefltirdikleri anlaflma kapsam›nda yapt›klar› üretimin, savunma sanayindeki gururlar› oldu¤unu söylüyor. Dilek Girgin - Foto¤raf: Vedat Öztürk 2 2 Üretim kapasitenizle ilgili bilgi verebilir misiniz? ‹ki türlü üretim söz konusu. ‹lk olarak komple bitmifl, arac›n üstüne tak›lmaya haz›r flanz›man yap›yoruz; y›lda 300-500 adet askeriyeye, 10-15 bin civar›nda da ticari flanz›man olarak. Yurtiçi veya yurt d›fl›ndan kombine bir siparifl gelse y›lda askeriyede 1000, ticaride 25 bin adede ç›kabiliriz. ‹kinci olarak da diflli üretiyoruz. Firmalar kendi bilyalar›n› kullan›yor, kendileri flanz›man haline getiriyorlar, bu arada da diflliyi bizden sat›n al›yorlar. Bunda ise bir say› vermek çok güç. Ancak y›ll›k ciromuzun üçte ikisinin diflli, kalan üçte birinin ise komple flanz›man olarak gerçekleflti¤ini söyleyebilirim. Askeri flanz›man çok pahal›. Al›nan siparifle göre ciromuz 50 milyon dolarla 50 milyon lira aras›nda de¤ifliyor. 2001 krizi öncesinde 125 milyon dolar ciromuz vard›. Ama art›k öyle cirolar yapmak için ya askeri iflin artmas› ya da yerli piyasan›n genifllemesi laz›m. Türkiye’nin bu kalitesiyle, bu baflar›s›yla daha fazla üretim ve ihracat yapabilmesi için de mutlaka Türk liras›n›n kurlar›n›n iyi ayarlamas› gerekiyor. Son 10 y›ld›r Türk liras› çok de¤erli. Bizim sanayimiz yurt d›fl›nda daha baflar›l› olacaksa, gereksiz de¤erli Türk liras›ndan vazgeçilmeli. De¤erli oldukça yurt d›fl›na satam›yorsunuz, bu kadar basit. Bu flanz›manlar›n fiyat› nedir? Beher flanz›man›n bir Rolls Royce fiyat› civar›nda oldu¤unu söyleyebilirim. Biz, FNSS Savunma Sistemleri A.fi., Türkiye’deki z›rhl› muharebe arac› projesini kazand›¤›ndan beri Ürdün, Endonezya, Suudi Arabistan derken 3 bine yak›n imal edip satt›k. Ümidimiz Amerika’n›n bu flanz›manlardan 5 y›l içinde 3 bin tane almas›. ‹leri teknoloji ürününü baflar›yla Türkiye’de imal edip, hem iç hem d›fl piyasaya satabilen ender flirketlerden birisi olduk. Onun için Allison projesi savunma sanayinde bizim gururumuz. Türkiye’nin savunma sanayinde geldi¤i noktay› nas›l de¤erlendiriyorsunuz? Bugün Avrupal› flirketlerin bile yapamad›klar›n› yap›yoruz, çok iyi flirketlerimiz var. Ankara’da TA‹’yi (TUSAfi – Türk Havac›l›k ve Uzay Sanayi A.fi.) gezmifltim, çat›r çat›r F16 uçaklar› imal ediyorlar, teknoloji gelifltiriyorlar. Parsan dünyan›n her yerine dövme sat›yor, Asilçelik yüksek vas›fl› çelik üretiyor. Onlar›n ürettikleri olmasa biz de bu yüksek vas›fl› flanz›man› üretemeyiz. Yerli savunma sanayinin daha da geliflmesi için neler yap›lmal› size göre? Dünyada sadece savunma sanayinde de¤il, bütün ifllerde çok önemli bir faktör var; önce yerel pazar›n›z›n sizin iflinizi tafl›yabilir büyüklükte olmas› laz›m. Ancak bu durumda ifl büyür ve sonra ‘‘Dünyada sadece savunma sanayinde de¤il, bütün ifllerde çok önemli bir faktör var; önce yerel pazar›n›z›n sizin iflinizi tafl›yabilir büyüklükte olmas› laz›m. Ancak bu durumda ifl büyür ve sonra pastan›n kremas› olarak ihracat da yapars›n›z.’’ pastan›n kremas› olarak ihracat da yapars›n›z. Ama sadece ihracata yönelik imalat yapmak çok zor. Biz bu askeri flanz›manlar› yap›yoruz ama Allison flanz›man›n bir üst modelini devletimiz yurtd›fl›ndan getiriyor. Oysa benim bir üst modeli de burada yapma kapasitem var. Yurt d›fl›ndaki savunma sanayi üreticisi yerine buradakini desteklemeye çal›flmak laz›m. Savunma Sanayi Müsteflarl›¤› ve Milli Savunma Bakanl›¤› yürütüyor çal›flmalar›, oysa bana göre tek elden yürütülmeli. Biz yat›r›m›m›z› yaparken Türkiye’de tank ve z›rhl› muharebe arac› projesinin yan› s›ra helikopter projesi de vard›. Bu nedenle helikopterin flanz›man›n› da yapabilecek kapasitede bir tesis kurduk. Helikopter projesi arka planda kal›nca bizim tesisimiz de at›l kald›. Oysa helikopter imalat› TA‹’de çok kolay yap›labilir. Bir savafl arac› olarak helikopter o kadar efektif ki. Zaman›nda dört Kobra helikopter bölgedeki güç dengelerini de¤ifltirmiflti. fianz›man›n› yapamayaca¤›n›z araç yok bu durumda? Yok. Kamyondan z›rhl› araca kadar. Aktarma organ›, diflli gereken ne tür araç varsa yapabiliriz. Bu arada yeni bir projeye bafllad›k. Bir Hollanda firmas›na y›lda 6 bin adet rüzgar jeneratörü flanz›man› veriyoruz. Fakat bizim çok büyük bir sorunumuz var. Bafl›ndan beri kendimizi hep kaliteye do¤ru ittik. Biz flimdi kendimizi ucuz diflli pazar›ndan ç›karm›fl durumday›z ister istemez. Kaliteli de pahal› oluyor. Bizim üretimimiz kaliteli ve pahal›. Fakat kaliteli üreticiler de yo¤un olarak bizden al›flverifl yap›yor. 2 3 r ö p o R T A J ‘’CESARET‹M‹Z‹N MEYVELER‹N‹ ALIYORUZ‘’ Dilek Girgin Foto¤raf: Vedat Öztürk Savunma sanayi ve tüketici ürünleri alanlar›nda faaliyet göstermek üzere 2005’te kurulan Genetlab, verimli ve maliyet etkin çözümler üreten bir Ar-Ge flirketi. Özellikle kablosuz duyarga a¤lar› konusunda yo¤unlaflan ve bu konuda dünyada ismi bilinen on firmadan biri olan Genetlab’› Genel Müdür Burak Mengi anlat›yor. Genetlab’un yola ç›k›fl serüveninden ve kurulufl amac›ndan söz eder misiniz? Asl›nda maceran›n bafllad›¤› tarih 1999. Dr. Erdal Çay›rc› (daha sonra profesör oldu), dünyada yeni yeni isminden bahsedilen kablosuz duyarga a¤lar› konusunda akademik çal›flmalar yapmaya bafll›yor. Amerika’ya gidiyor, akademik yaz›lar yaz›yor; bu süreç 2004’e kadar devam ediyor. Bu arada bir akademisyenler grubu da konuyla ilgili gelifltirme çal›flmalar› yap›yor. Dr. Erdal Çay›rc›’n›n bize bu projeyi anlat›rken duydu¤u heyecan, bizim bu alanda gördü¤ümüz ticari potansiyel sonucunda da 2005’te flirketleflme ve ticarileflme karar› al›yoruz. Genetlab, yani Gelecek Nesil Teknoloji Laboratuarlar› bu flekilde olufltu. Buradaki laboratuar kelimesi çok önemli, çünkü Genetlab hep Ar-Ge yapan bir firma olacak, yeni bulufllarla yoluna devam edecek. 2 4 Gelecek Nesil Teknoloji Laboratuvarlar› ismi, çok iddial›. Bu ismi koyma karar› al›rken çekinceleriniz var m›yd›? Hay›r. fiu anda da bu cesaretimizin meyvelerini al›yoruz. Bizim amac›m›z, dünyan›n al›flt›¤› konvansiyonel sistemlerle yap›lan ifli daha farkl›, basit, altyap›s›z, ucuz ve etkin yapabilmek. Sonuçta 2000 y›l önce de keflif harekat› vard›, flimdi de var. Ama o zaman askerler gidip keflfediyordu, flimdi ise insans›z hava araçlar›, radarlar, uza¤› gören birtak›m cihazlar. Biz diyoruz ki, gelecek nesilde kendi kendilerine yaflayabilen, yard›mlaflabilen, organize olabilen ürünler olsun; keflifleri de bunlar yaps›n, insan gücüne en az ihtiyaç duyulsun. ‹nsanlar da oraya bu ürünleri koysun, sonra da bilgileri toplas›n. Sizin backraund’unuzda neler vard›? Hiç bu alanla alakal› de¤il. Uzun y›llar Benckiser’de çal›flt›m, oradan ay S en la G di K g El m an tir ta ya D te si de B D kü y› la bi va ed nu ra B TE üz ed TA si si l›k (A de ür s› A B nü Ü as , - . n; ayr›lma karar› ald›¤›mda Calgon ürününün pazarlama yöneticisiydim. Savunma sanayi pazarlamay›, sat›fl› yaflayan bir sektör de¤il ama o enerjiyi verdi¤in zaman enteresan aç›l›mlar olabiliyor. Asl›nda Genetlab tek bafl›na bir firma de¤il, Al›flan Grup çat›s› alt›nda yer al›yor. Grupta bir firmam›z daha teknoloji firmas› o da Exepto, burada da direktörlük yap›yorum. Kuruluflunuzdan bugüne geçen üç buçuk y›lda nereye geldiniz? Elimizdeki ürünü, ticari bir ürüne dönüfltürmek için 36 ayl›k bir zaman öngörmüfltük. Ancak 27 ayda prototipimizi ürünlefltirdik. fiu anda bir ana ürünü bitirmifl, fakat sürekli ilerleyen teknolojilerle gelifltirmeye devam etme durumunday›z. Bu üründen oluflturulmufl dört tane ticari sistemimiz var. Bunlar TEDAS (Tesis Çevre Güvenlik Duyarga A¤› Sistemi), TADAS (Taktik Alan Duyarga A¤› Sistemi), DEDAS (Depo Duyarga A¤› Sistemi) ve SADAS (Sualt› Duyarga A¤› Sistemi). Biz sistemlerimizi dörde bölüyoruz matrixte. Dikeyde askeri ve sivil, yatayda ise kara ve deniz olarak ay›r›yoruz. Ürünler karada da, denizde de çal›flabiliyor; tabii ambalaj farkl›l›klar› var. Bu sistemleri, benzerlerinden ay›ran özellikleri neler? Dört ana bafll›¤›m›z var; yanl›fl alarm yüzdesinin en düflük olmas›, küçük ve maliyet etkin olmas›, enerji tüketiminin düflüklü¤ü ve dolay›s›yla alt yap› ihtiyac› duymamas› ile esnek olmas›. Farkl› uygulamalara aç›k bu sistemler. Çünkü ürünün çekirde¤i, tasar›m, donan›m bizim. Bu arada haberleflmesinin kablosuz olmas›n›n da bir avantaj› var. Hiç yorulmadan veriyi bir yerden bir yere tafl›ma flans›n› elde ediyorsunuz. Bununla beraber ürünlerin çal›flma prensibi, kalibrasyonuyla ilgili bir fleye ihtiyac›n›z oldu¤unda kontrol merkezinden programlama flans›n›z var. Bu sistemlerin kullan›m alanlar›ndan söz eder misiniz? TEDAS, hem askeri hem sivilde ama karada kullan›l›yor. Tel örgü üzerine konan ve kritik bir tesisin çevresinde izinsiz geçiflleri tespit eden bir sistem. TADAS ise aç›k alanlara kuruluyor. Sismik hareketlerin sinyal ifllemesini yaparak yaklaflan cisimleri ve ne tür cisimler oldu¤unu söylüyor size. DEDAS’› ayn› mant›kta depolara koyuyoruz. Depolardaki s›cakl›k, nem, ›fl›k gibi unsurlar›n ölçümünü yap›p, gerekti¤inde Tetikleyici (Aktüatör) olarak kullan›labiliyor. SADAS ise TÜB‹TAK taraf›ndan desteklenen ama henüz bitmemifl bir proje. Yüzde 80’deyiz. Bu ürün de denizlerde ayn› ifllemi yapacak. Sualt›nda bas›nç, akustik, s›cakl›k gibi bilgileri toplayacak. Askeriyeye ve sivile ne oranda ürün sunuyorsunuz? Bafllarken savunma sanayine yönelik diye gelifltirdi¤imiz TEDAS ürününü pek çok sivil kuruma da satt›k. Örne¤in Koç Lisesi ve Sabanc› Üniversitesi kampus güvenli¤i için bizim ürünümüzü ald›. Bu yüzden askeriye ve sivilin oran›n›n yar› yar›ya oldu¤unu söyleyebilirim. Gelece¤in Askeri diye bir projeniz var. Nedir bu projenin aç›l›m›? Gelece¤in Askeri projesinde bir tak›m sensörlerle, askerin durumunun merkeze bildirilmesi söz konusu. Asker heyecanl› m›, yorgun mu, sakin mi; örne¤in bu, tim liderinin askeri nerede konuflland›raca¤›na karar vermesi aç›s›ndan çok önemli. Ya da diyelim ki askerin mühimmat› ›sland›, biz diyoruz ki bir sensör olsun ve bu mühimmat›n çal›flmama ihtimalini bildirsin. Asker, taaruz etmeden önce bizim sensör ürünümüzü silaha benzer bir aparat ile izlemek istedi¤i bölgeye f›rlats›n, sensör bilgi toplas›n (ses, görüntü, manyetik gibi), asker gerekiyorsa sonra taarruz etsin. Gelece¤in Askeri, dünyada her ülkenin yürüttü¤ü bir proje. Türkiye de son y›llarda üzerine düflüyor ama uzun soluklu bir proje. ‘’Yanl›fl alarm yüzdesinin en düflük olmas›, küçük ve maliyet etkin olmas›, enerji tüketiminin düflüklü¤ü ve dolay›s›yla alt yap› ihtiyac› duymamas› ile esnekli¤i sistemlerimizi benzerlerinden ay›r›yor.’’ Türkiye’nin savunma sanayi hangi noktada? Son befl y›ld›r t›rman›flta. Savunma Sanayi Müsteflar›m›z Sn.Murad Bayar’›n enteresan vizyonu ve misyonu var. Benim içinde bulundu¤um üç buçuk y›lda savunma sanayine, yerli savunma sanayinin katk›s› yüzde 27’den 42’lere ç›kt›. Neredeyse ikiye katland› yani. Türk Savunma Sanayi’nde personel giderleri hariç 7 milyar dolarl›k bir pazar var. Ama bence yerli savunma sanayinin bakmas› gereken yer, yurt d›fl›; buradaki 7, oradaki 777. Elbette devletimize kendi savunmam›z için ürün satal›m, destek olal›m ama ben Türkiye’nin know how’›n›n yurt d›fl›nda de¤erlenmesi gerekti¤ine inan›yorum. Firman›z› mesela 10’ncu y›l›nda nerede görmeyi hedefliyorsunuz? Zaten flu anda da dünyada ismi bilinen 10 sensör network üreticisinden biriyiz. Ama 10’ncu y›l›m›zda ilk üçte olaca¤›m›zdan eminim. Ayr›ca Türkiye s›n›rlar›n› aflm›fl, s›n›r ötesinde de yüksek cirolara sahip bir firma olmay› hedefliyorum. 2 5 T E K N o YÜKSEK GÜVENL‹K MODASI Ufuk Aykut Tiflörtler, ceketler, tak›m elbiseler, kabanlar, mendiller… Hepsi çok fl›k, çok pahal›. Ve hepsi kurflun geçirmez. Özellikle ünlü siyasetçiler, devlet adamlar›, krallar ve film y›ld›zlar› taraf›ndan tercih edilen bu kurflun geçirmez giysilerin son dönemdeki en tan›nm›fl müflterisi ise ABD Baflkan› Barack Obama. 2 6 zi Kolombiya’n›n Bogota kentinde. Ürünler özellikle de Meksiko City, Guatemala, Johannesburg, Londra ve Sao Paolo’da çok sat›yor. Caballero’nun müflterileri aras›nda ‹spanya Prensi Felipe, aktör Steven Seagal, Kolombiya Baflkan› Alvaro Uribe ve Venezuela Baflkan› Hugo Chavez de var. Üstelik bas›na yapt›¤› aç›klamalara göre müflterileri aras›nda pek çok Türk ifladam› ve siyasetçi de yer al›yor. Yapt›¤› ifli “güvenli¤i haute couture”u olarak tan›mlayan Caballero’nun giysileri kifliyi kurfluna, b›çak sald›r›s›na ve di¤er silahlara karfl› koruyor. Bir tiflört bile 9 milimetre çap›nda kurflunu durdurabiliyor. Caballero, son olarak Meksika polisi için giysi üretti. "Bizim üretti¤imiz yelekler 1.2 ABD Baflkan› Barack Obama, 20 Ocak 2009’daki yemin töreninde efli Michelle ile dans ederken fl›kl›¤›yla göz dolduruyordu. Resmi olarak do¤rulanmasa da üzerindeki giysinin “kurflun geçirmez” ve bir Miguel Caballero tasar›m› oldu¤u konusunda herkes hemfikirdi. Kurflun geçirmez giysi tercihinde Obama yaln›z de¤il flüphesiz. Savunma güdüsü devlet baflkanlar›n›n yan› s›ra petrol fleyhlerini, Rus oligarklar›, siyaset adamlar›n›, krallar› ve ünlü y›ld›zlar› kurflun geçirmez kumafltan imal edilmifl giysilere yöneltiyor. Çeflitli ülkelerin polis kuvvetleri de, personelleri için çelik yelekten vazgeçip kurflun geçirmez kumafllara, jellere yönelmifl durumda. Kurflun geçirmez giysi denilince akla gelen ilk isim, yukar›da da ad› an›lan Kolombiyal› tasar›mc› Miguel Caballero. Ona “Z›rh›n Armani”si takma ad› çoktan verildi bile. Tiflörtler, kabanlar, tak›m elbiseler, ceketler, ya¤murluklar tasarlayan Caballero’nun ürünleri kap›fl kap›fl sat›l›yor. Caballero, k›sa bir süre önce Londra’da Harrods ma¤azas›nda da ürünlerini satmaya bafllad›. Tek bir tiflörtü bile 10 bin dolar civar›na satan Caballero, 1992’de henüz ö¤renciyken kurmufl flirketini. 16 ülkede sat›fl yapan firman›n genel merke- kg a¤›rl›¤›nda, oysa polislerin kulland›¤› yelekler yaklafl›k 4.8 kg. Ayr›ca bizim yelekleri rahatça katlay›p bavulunuzda istedi¤iniz yere götürebiliyorsunuz, kimse fark etmiyor," diyor. Meksika da, artan fliddet olaylar› nedeniyle kurflun geçirmez ürünlerin çok sat›ld›¤› bir ülke. Baflkent Meksiko City’de aç›lan butikte z›rhl› tiflörtler, kurflun geçirmez deri ceketler, mantolar, trençkotlar, smokinler 100 dolardan 7000 dolara kadar ç›kabilen fiyatlarla al›c›lar›n› bekliyor. Meksika’da ifl dünyas› ve sivil halk taraf›ndan özel güvenlik için toplam 18 milyar dolar harcand›¤› belirtiliyor. ‹ngiliz Savurma Bakanl›¤› ise mi¤fer ve kurflun geçirmez yelekleri çöpe atmaya haz›rlan›yor. Askerin hayat› Richard Palmar taraf›ndan gelifltirilen d3O adl› flok emici jele emanet. Jelin içindeki ak›ll› moleküller yüksek bas›nca maruz kald›¤›nda sertlefliyor ve kurfluna karfl› z›rh görevi yap›yor. Bir baflka haber ise Almanya’dan. Alman kad›n polisler için kurflun geçirmez sutyen üretildi. Alman Federal Polisi’ne f›rsat eflitli¤i konusunda dan›flmanl›k yapan Carmen Kibat`a göre s›radan sutyenlerde kullan›lan metal ve plastik parçalar kurflunun etkisiyle vücuda saplanabilir ve bu da ciddi yaralanmalara sebep olabilir. Yeni sutyenleri onlarca kad›n polisin denedi¤i ve iki ayl›k deneme sürecinin sonunda sutyenlerin kad›n polislere üniformalar›n›n bir parças› olarak da¤›t›lmaya baflland›¤› belirtiliyor. Spor yaparken kullan›lanlara benzeyen bu sutyenler beyaz, pamuk ya da polyesterden yap›lma ve alt k›s›mdaki lastiklerinde de “polis” yaz›s› bulunuyor. Bu kadar da de¤il. Tasar›mc›lar bir de kurflun geçirmez mendil ürettiler. Çelikten befl kat daha güçlü, çok hafif karbon kökenli sa¤lam liflerden oluflan kevlar malzemesinden haz›rlanan mendil, tehlikeyi seven ve ayn› zamanda kalbini korumak isteyenlere göre. ‹zlandal› modac› Sluli Recht’in tasarlad›¤› ve flimdilik sadece 10 adet üretilen ve 120 Euro’dan sat›fla sunulan bu özel mendil, alt›n ipekten veya Frans›z pamu¤undan dokunmufl ve sar› renkte. 2 7 T E K N O GELECE⁄‹N ASKER‹ Teknolojik geliflmelerin dünyadaki ç›k›fl noktalar›ndan biri de savunma alan›ndaki ihtiyaçlar. Uçaklar›n bu denli geliflmesinde, internetle tan›flmam›zda savunma projelerinin pay› bulunuyor. Son model teknolojik k›yafetlerde de ayn› durum geçerlili¤ini koruyor. Çeflitli ülkeler “gelece¤in askeri” projesini yeniliklerle gelifltiriyor. Halil ‹brahim ‹zgi Amerikan ordusu “gelece¤in askeri” olarak niteledi¤i yenilikleri belirli aral›klarla dünyaya duyuruyor. Tepeden t›rna¤a geliflmifl sistemlerle donat›lm›fl modellerin kimi hayata geçiyor, kimi ise görev verilece¤i günü bekliyor. ABD, k›yafet konusunda art›k yaln›z de¤il. Türkiye'nin de aralar›nda bulundu¤u Almanya, Avustralya, Rusya, Portekiz, ‹spanya, ‹ngiltere, Güney Afrika ve Yunanistan gibi birçok ülke ordular›n› modernize ederken piyadelerini de son teknoloji k›yafetlerle buluflturuyor. HI-TECH MEHMETÇ‹K Türk Silahl› Kuvvetleri, Mehmetçik’i silah›ndan elbisesine, mi¤ferinden haberleflme sistemine kadar modernize etmeyi hedefliyor. Dünyada "Tek Er Uygulamas›" olarak bilinen modernizasyon çal›flmalar› "Elektronik, haberleflme, silah sistemleri, korunma, sa¤l›k, giysi, bot ve e¤itim" gibi genifl bir yelpazeyi kaps›yor. Mehmetçik, yaras›na tampon yapacak özel yap›m elbiseler giyecek. S›rt çantas› a¤›rl›¤› ise 60 kilodan 22 kiloya 2 8 inmifl olacak. Mi¤ferinde termal dürbün ve haberleflme sistemi olacak. Kendini göstermeden köfle arkalar›ndan, hedefi vuran silahlarla donat›lacak. Mi¤fer genifl aç›l›, gece ve gündüz termal görüfle imkan veren kameraya, kafatas›n› çevreleyen haberleflme band›na, görüntüyü siper önü ekrana aktaran donan›ma sahip olacak. Elektronik ceket ise bilgisayar ünitesini, kontrol ünitesini, telsizi, GPS ba¤lant› kablolar›n› içerecek. Silah sistemlerinde, gece-gündüz termal niflangâh, yüksek çözünürlü dürbün, lazer mesafe ölçerli sistemler kullan›lacak. KOREL‹ ROBOCOPLAR Güney Kore Savunma Bakanl›¤› bu y›l içinde hayata geçirmeyi planlad›¤› bir programla, üstün asker k›yafeti oluflturmay› amaçl›yor. Güney Koreli askerlerin k›yafetleri Kuzey Kore'nin say›ca çok fazla olan askeri gücüne karfl› teknolojiyi yard›ma ça¤›r›yor. Güney Kore Savunma Bakanl›¤›’n›n üzerinde çal›flt›¤› yeni proje ile gelece¤in savafllar› için yeni standartlar getiriliyor. K›yafetlerde ilk olarak, özel havaland›rma ve ›s›tma sistemi bulunacak. Lazer güdümlü mini füzeler de il etaptaki yenilikler aras›nda yer al›yor. Kameralarla donat›lm›fl bafll›k k›sm› kurflun geçirmiyor. Yine proje kapsam›nda yeni nesil bir tüfek, k›yafete efllik edecek. GPS destekli sistemde k›yafet ve tüfek birbirleriyle etkileflim için olacaklar. K›yafetin di¤er bir özelli¤i ise dost ve düflman› birbirinden ay›rt edebilmesi. Radyasyon, kimyasal, lazer ve may›n gibi farkl› sald›r› türlerine karfl› özel tasarlanabilecek k›yafet, askerler için güvenli bir korunak olma iddias›n› tafl›yor. MODERN M‹⁄FERLER HEDEF‹ GÖSTER‹YOR Eski zamanlardan bu yana mi¤ferler, askerleri düflman sald›r›s›ndan koruma amac› tafl›r. Askerlerin muharebe alan›ndaki simgelerinden biri olan mi¤ferler, modern haliyle savunman›n yan› s›ra sald›r› destek ifllevi de üstleniyor. Vanderbilt Üniversitesi'nin Yaz›l›m Entegre Sistemler Enstitüsü'ndeki (ISIS) mühendisler, geçti¤imiz aylarda mi¤ferleri ak›ll› araçlar haline getiren biri sistem gelifltirdiler. Tabii ki içindeki kablosuz sensör a¤› yard›m›yla. Bir birlik düflünün ki, zorlu bir arazide çat›flmaya girmek zorunda. Müfreze üyeleri kendilerini asiste edecek bilgileri, yani karfl› karfl›ya olduklar› düflman› üç boyutlu olarak görebiliyorlar. Bununla da kalm›yor, karfl›s›ndaki düflman›n elindeki silah› ve atefl yeteneklerini kolayca belirleyebiliyorlar. Yerini belirledikten sonra yap›lacaklar ise, teknolojiyi üretenlerden çok muharebeyi yönetenlerin verece¤i kararlardan olufluyor. ISIS'in bu projesi, internetin ç›k›fl yerlerinden say›lan Amerikan Savunma Araflt›rma Ajans› (DARPA) ile ortak olarak gelifltirilmifl. Üniversite bu geliflmifl teknolojinin anahtar elementlerinden ikisini ise kendi üzerine tescillemifl durumda. Avc› lokasyon sistemi, birkaç y›l içinde gelifltirilen benzerleri gibi atefllenen silahlar›n ç›kard›¤› ses dalgalar›n›n alg›lanmas› üzerine kurgulanm›fl bir sistem. Mermilerin ç›kard›¤› ses, akustik ortamdaki di¤er gürültülerden farkl› olarak ayr›flt›r›l›p alg›lan›yor. Bugün kullan›lan sistemler de ses dalgalar›n›n geldi¤i noktay› tespit etmek için yeterli yeteneklere sahipler. Ancak yeni gelifltirilen sistemle bunun yan›nda silaha iliflkin di¤er veriler ve atefl eden kiflinin konumu da bir araya getiriliyor. Proje ekibinden Akos Ledeczi, DARPA taraf›ndan kendilerine s›n›rl› imkanlara sahip titreflimlerle geliflmifl yer belirleme verildi¤ini söylerken bafllang›çta DARPA'n›n böylesi bir baflar›y› tahmin etmedi¤ini belirtiyor. Sistem, atefl edilen yerlerin bilgilerini avuç içi bilgisayarlara yerlefltirilen arazi haritalar›na yüklüyor. Mevcut sistemlerde böylesi bir donan›m›n yüksek olan bedeli, yeni gelifltirilen mi¤ferde 1000 dolara kadar düflüyor. Gerek k›yafet, gerek mi¤fer çeflitlerinin muharebe alanlar›nda ne zaman ve ne flekilde görünece¤ini tam olarak bilmesek de, gelifltirilen bu sistemlerin sivil amaçl› kullan›mlarda da, mesela bir e¤lence mekan›nda, karfl›m›za ç›kabilme ihtimalini de not etmekte fayda var. 2 9 Ü R Ü N ANAHTAR TESL‹M‹ B‹R S‹STEM Halil ‹brahim ‹zgi - Foto¤raf: Vedat Öztürk Türkiye temsilcili¤ini Fideltus ‹leri Teknoloji’nin üstlendi¤i Tattile’in ak›ll› kamera sistemleri, savunmada ve trafik yönetiminde modern ve geliflmifl yöntemler sunuyor. Tattile ‹thalat Bölge Müdürü Alessandro Marras, dijital teknoloji ile bütünleflen çözümlerini Fideltus Teknoloji’ye anlatt›. Tattile; ekledi¤i elektronik beyinlerle kameralar›na analiz yetene¤i kazand›rm›fl, kameralar›n içine bir ifllemci, yaz›l›m ve haf›za eklemifl bir firma. Yani Tattile kameralar› ifllemci bir beyin gibi görüntüyü analiz ediyor, yaz›l›m düflünüyor ve haf›zaya yaz›yor. Tattile Güvenlik Kameralar› plaka ve yüz tan›ma gibi sistemlere sahip. 6 GB’a kadar kay›t yapan Tattile Trafik Kameralar› ise dijital kay›t yapabilme özelli¤iyle öne ç›k›yor. Analog kameralar›n aksine Tattile dijital kameralar›; her türlü kayd› izliyor, takibini ve tespitini yap›yor. Duman, hareket, ›s›, otoyolda durma, h›z limitini aflma, otoyolda geriye gitme, yang›n, ortamdan eskiyen veya ortama eklenen eflya, ani hareket gibi her tür de¤iflikli¤i takip edebiliyor. ‹stenen her olas›l›k da bu kameralara yüklenebiliyor. Hareketli araç üzerinde aktif olarak hareketli görüntü tespiti yapabilme özellikleriyle farkl›laflan kameralar, 3 0 p S k M B T r ç t y m m ü Y D B D z b n D r il ü la k s r ifl k n S A A d T in O o E t fl na- n, ebu e- plaka ve yüz tan›ma sistemlerini de içeriyor. Son olarak Afganistan’da bir NATO projesini üstlenen ‹talyan merkezli Tattile ile ilgili daha ayr›nt›l› bilgi almak üzere ‹thalat Bölge Müdürü Alessandro Marras ile görüfltük. Bize öncelikli olarak Tattile hakk›nda bilgi verir misiniz? Tattile, ‹talya merkezli bir mühendislik ve teknoloji flirketi. Çal›flmalar›na 1988 y›l›nda bafllad›. Kalite kontrol ve mühendislik sorunlar›na çözümler üreten bir ekip taraf›ndan kuruldu. ‹lerleyen y›llarda dijital teknoloji ile bütünleflen ürün ve çözümler gelifltirmeye bafllad›.1994 y›l›ndan itibaren de ‹talya’da ve daha birçok ülkede çok önemli müflterilere hizmet veriyor. Tattile’nin sahip oldu¤u vizyon, denetleme ve kalite kontrolünü daha kolay ve h›zl› hale getirecek yeni ürünler gelifltirmek. Yapt›¤›n›z iflin merkezinde hangi bileflenler yer al›yor? Donan›m m›, yoksa yaz›l›m m› ön planda? Biz bafltan uca hizmet veren anahtar teslimi bir sistem sunuyoruz. Dolay›s›yla bunun içinde kamera, yaz›l›m ve donan›m bulunuyor. Bizim ön planda tuttu¤umuz, sistemin uyum içinde çal›flmas›. PC tabanl› bir çözüm sunmakla birlikte embedded sistemler olarak tan›ml›yoruz. Di¤er yandan üretti¤imiz çözümlerin, flehir veya ülke idareleri üzerinden sunulmakla birlikte üç ayr› seviyede muhatab› var. Bunlardan ilki yöneticiler. Kendileri burada oluflan bilgilerle daha rahat hizmet üretebilme flans›na sahip oluyorlar. ‹kincisi sistemin ifllemesini sa¤layan operatörler. Üçüncüsü ise bu çözümlerin as›l muhatab› olan kullan›c›lar. Bir kameradan gelen görüntü üzerinden anlatacak olursak, yöneticiler örne¤in trafik hakk›ndaki yönetim seviyesindeki kararlar›n› gelifltirebilirler. Operatörler trafik yönetim sisteminin sa¤l›kl› ifllemesi için kural ihlalleriyle mücadele edebilirler veya operasyonel kararlar alabilirler. Kullan›c›lar ise internet ara yüzü ile yolculuk seçeneklerini gözden geçirebilirler. Sistemleriniz hangi ülkelerde kullan›l›yor? Avrupa’da Almanya, Hollanda, ‹ngiltere, ayr›ca Avustralya ve ABD’de de kullan›l›yor. Bunun yan› s›ra çözümlerimiz, Türkiye’nin da aralar›nda bulundu¤u birçok ülkede ilgi görüyor. Fideltus ‹leri Teknoloji ile de Türkiye’de baflar›l› bir çal›flmaya imza ataca¤›m›za inan›yoruz. Otomatik plaka tan›ma sisteminin kullan›ld›¤› yerler a¤›rl›kl› olarak nereler? En yayg›n olarak k›rm›z› ›fl›k ihlallerinde ve köprü para toplama sistemlerinde kullan›ld›¤›n› söyleyebiliriz. Bunun yan› s›ra trafi¤i takip etmekte, gümrüklerde ve trafik k›s›tlamas› olan flehir içi alanlarda kullan›l›yor. Trafik yönetiminin yan› s›ra güvenlik konusunda da idarelere önemli katk›lar sa¤l›yor. Trafik çözümlerimiz aras›nda ayr›ca, otomatik kaza alg›lama, trafik s›k›fl›kl›¤› kontrol, tünellerde yang›n ve duman alg›lama, asfalt incelemeleri gibi bafll›klar da yer al›yor. Dijital görüntüleme sistemlerinin sa¤lad›¤› faydalar nelerdir? Trafik görüntüleme sistemleri ana olarak üç k›s›mdan oluflur: Verinin toplanmas›, tan›mlanmas› ve analiz edilmesi. Bunu yaparken bilginin nitelikli bir flekilde ifllenmesi gerekiyor. Tattile bu süreçleri, tamam›yla dijital bir platformda gelifltiriyor. Bu sayede süreçler k›salmakla kalm›yor, veriden elde edilecek bilginin niteli¤i de artm›fl oluyor. fiehir yönetimlerinin elde edilen bilgilerle trafik ak›fl›n› yönetmesi ve flehir hayat›na yönelik esnek ve h›zl› çözümler almalar› mümkün olabiliyor. Tattile kameralar› aras›nda flunlar yer al›yor: SIRIO: Aktif video izleme sistemi. Temelde, güvenlik için gerekli tüm ihlalleri dijital olarak alg›layan, gerekli alarmlar› bünyesindeki ifllemci arac›l›¤›yla üreten ve ilgili kiflileri gerek kablosuz olarak GSM hatt› üzerinden (SMS – MMS göndererek), gerekse Ethernet hatt› üzerinden uyarabilen üstün özellikli ve güvenlik amaçl› üretilmifl komple bir çözüm. RIGEL: Trafik analisti ak›ll› kamera. Rigeltrafik güvenli¤i ve analizinde kullan›lan bir kamera. Trafi¤i görüntülemek, duran araçlar› kontrol etmek, yanl›fl yönde ilerleyen araçlar› takip edip alarm vermek, kuyruk takibi yapmak, yang›n ve duman tespitinde bulunmak, araçlar›n say›m›n› ve s›n›fland›r›lmas›n› yapmak, ortalama trafik ak›fl h›z›n› ve istatistikleri raporlamak gibi özelliklere sahip. VEGA: Bulundu¤u noktadan geçen araçlar›n plakalar›n›n alg›lanmas›n›, bu verilerin tan›mlanm›fl listelerle karfl›laflt›r›lmas›n› ve uyuflma halinde alarm verme ya da devreleri harekete geçirme ifllemlerinin gerçekleflmesini sa¤layan üstün özellikli bir çözüm. DENEB ve ALGOR: Otomatik plaka okuyucu sistemler. Deneb’de farkl› olarak context kamera bulunuyor. EPOS: Ak›ll› DVR çözümleri sunan bir ürün. Bu çözüm, analog kameralara dijital özelli¤i ve analiz yetene¤i kazand›r›yor. Dijital kameralarla yap›labilen algoritmalar, bu ak›ll› DVR sayesinde analog kameralar ile de yap›labiliyor. Üretti¤i alarmlar› SMS/MMS olarak PC’lere gönderebiliyor. 3 1 F I R M A ‘’GELECE⁄‹N S‹LAHLARI ÖLDÜRMEYECEK‘’ Kara, hava, deniz ve güvenlik güçlerinin savunma ihtiyaçlar› için de¤iflik tabancalar, tüfekler, silah sistemleri ile öldürücü olmayan silahlar üreten Belçikal› FN Herstal’in Türkiye temsilcisi Ali Dermanc›, gelece¤in silahlar›n›n bir di¤erini yok etmek için de¤il, etkisiz hale getirmek için kullan›laca¤›n› söylüyor. Temsilcisi oldu¤unuz FN Herstal’›n tarihi ve faaliyetleri hakk›nda bilgi verir misiniz? FN Herstal firmas› 120 y›ll›k bir geçmifle sahip.1889 y›l›nda Belçika hükümetinin ihtiyac› olan 150 bin adet piyade tüfe¤ini sa¤lamak amac›yla kuruldu ve günümüzde küçük silah ad› verilen 9 mm, 5.56 mm, 7.62 mm ve 12.7 mm çaplardaki silahlar›yla mühimmatlar›n› genifl bir yelpazede tasarlay›p üreten bir flirket. FN Herstal’in faaliyet alanlar› kara, hava, deniz ve güvenlik güçlerinin savunma ihtiyaçlar› için de¤iflik tabancalar, makineli tabancalar, piyade tüfekleri, makineli tüfekler, silah sistemleri ve platformlar› ile öldürücü olmayan ve ak›ll› silahlar. Silahlar›n›z›n kullan›mda oldu¤u ordular hakk›nda bilgi verebilir misiniz? Söyledi¤im gibi, FN Herstal genifl bir yelpazeye sahip, bu özelli¤iyle dünyada 90’dan fazla ülkede kullan›l›yor. Bu ülkelerin bafl›nda A.B.D., ‹ngiltere, Fransa, ‹talya, Kanada, Hindistan, Japonya, Avustralya gibi büyük ordulara sahip ülkeler ve hemen hemen tüm 3 2 NATO üyesi ülkeler geliyor. Yeni nesil silah sistemlerinde ne gibi özellikler bulunuyor? FN Herstal’in üretmekte oldu¤u ve gelecek için planlanan yeni nesil silahlar savunmaya yönelik. Buna ba¤l› olarak öldürücü olmayan silah sistemleri giderek gelifliyor ve önemli bir yer tutuyor. Ayr›ca, birbirleri ile de¤iflebilen modüllerden oluflan yeni nesil silahlar, çeflitli aksesuarlar› bar›nd›rma kabiliyeti olan tasar›mlar›yla çeflitli birliklerin, giderek geniflleyen görevlerinin gereklerini tam olarak karfl›layabiliyor. K›saca yeni nesil silahlar için daha az öldürücü ve çok yönlü kullan›m özelliklerine sahip diyebiliriz. TEKNOLOJ‹N‹N S‹LAH SANAY‹NE GET‹R‹LER‹ Teknolojinin geliflmesi silah sanayisine nas›l yans›yor? Demin de ifade etmeye çal›flt›¤›m gibi bar›fl gücü, flehir devriyesi, özel görevler gibi birçok görevi üstlenen günümüz güvenlik güçlerinin ihtiyaçlar›n› tek yap›da ve kolay kullan›ml› olarak tasarlamak ancak teknolojiyle sa¤lanabiliyor. Burada teknolojinin getirisi olan kompozit malzemeleri, elektronik ve elektro optik geliflmeleri en önemli unsurlar olarak sayabiliriz. Geliflmifl teknolojiler silah sistemlerinin küçülmesine, kolay tafl›nabilir olmas›na, özellikle s›n›r güvenli¤i, kara ve hava araçlar› gibi a¤›rl›¤›n önem tafl›d›¤› yerlerdeki bofllu¤un doldurulmas›nda çok faydal› oluyor. Gelece¤in savafl sistemlerinin a¤›rl›k merkezinde yer alacak temel özelikler nelerdir? Bence gelecekte en önemli unsur silahlar›n öldürücü olmayaca¤›. Temel özel- lik olarak bertaraf edici olacaklar diyebilirim; bir baflka flekilde gelece¤in silahlar› bir di¤erini yok etmek için de¤il, etkisiz hale getirmek için kullan›lacak. Ar-Ge merkezinizde kaç çal›flan var? FN Herstal firmas›nda yaklafl›k 2500 çal›flan bulunuyor ve bu say›n›n 700 kadar›n› mühendisler oluflturuyor. Mühendislerin de 200 kifliye yak›n› araflt›rma ve gelifltirme bölümünde çal›fl›yor. Üretmifl oldu¤unuz silahlar Türkiye’de kullan›l›yor mu? Türkiye de bir NATO üyesi ülke olarak FN Herstal silahlar›n›n birço¤unu kullan›yor. Özellikle de emniyet güçlerince öldürücü olmayan silah kullan›m› teknolojinin ülkemizdeki kullan›m› aç›s›ndan çok dikkat çekici. Türkiye’de üretim yapmay› planl›yor musunuz? FN Herstal, Türkiye’de üretim yapmay› son derece ciddi olarak planl›yor. fiu an için parça baz›nda üretim denemeleri yap›l›yor. Gerek ülkemizin ihtiyaçlar› gerekse FN Herstal’in ihtiyaçlar› san›r›m ortaya tatminkar bir ifl modeli ç›kartacak, bunun için yo¤un çabalar›m›z devam ediyor. Fideltus ‹leri Teknoloji ile hangi alanlarda iflbirli¤i yap›yorsunuz? Günümüzdeki güvenlik aç›k ve zafiyetleri, yeniliklerin ve ileri teknolojinin ürünlerimizle birlikte kullan›m›yla kapat›labiliyor. Bu da Fideltus ‹leri Teknoloji ile iflbirli¤imizin ana prensibini oluflturuyor. Özellikle s›n›r güvenli¤i ve genel güvenlik alanlar›nda stratejik iflbirli¤imiz bulunuyor. 3 3 G E Z I AFR‹KA’NIN EN GÜNEY‹, EN ÖZEL‹ fiafl›rt›c› bir ülke Güney Afrika Cumhuriyeti. “Afrika” kelimesinin karfl›lad›¤› birçok özelli¤i sahip, ama öte yandan tam bir Avrupa ülkesi görünümünde. K›tan›n güney noktas›n›n en ucunda yer alan Cape Town flehri, Atlas ve Hint okyanuslar›n›n birleflme noktas›ndaki Ümit Burnu, maden merkezi Johannesburg, Las Vegas’› and›ran Sun City, elbette çekici safari turlar›… Bu ülkeyi ziyaret için o kadar çok neden var ki! Ümit Burnu, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin Bat›l›larca keflfedilen ilk noktas›. 1488’de Portekizli Bartholomeu Dias Ümit Burnu önlerine gelmifl, 1497’de de Vasco da Gama, Arap k›lavuzlar›n yard›m›yla burundan geçerek Hindistan’a varm›flt›. 17. yüzy›lda da Hollandal›, ‹ngiliz maceraperestleri karfl›layan ülkenin üç baflkentinden biri olan Cape Town, 1652’de Güney Afrika’da kurulan ilk Avrupa yerleflimiydi… Güney Afrika Cumhuriyeti, k›tan›n güney bölümünün hemen hemen yar›s›n› kaps›yor; güneybat›s›nda Atlas, güneydo¤usunda ise Hint okyanuslar› yer al›yor. Geliflmifl kentleri, dev gök- 3 4 , t›li fl, n a- a delenleri, modern otobanlar›, endüstrisi, turizm potansiyeli ile k›tada ve bölgede özel bir yeri olan Güney Afrika Cumhuriyeti, Afrika ülkelerinden çok bir Avrupa ülkesine benziyor. Bunda ülkenin uzun y›llar bir koloni olmas›n›n ve Avrupa devletlerinin ülkedeki yat›r›mlar›n›n pay› var flüphesiz. Ama böyle olsa da, okyanus sahilleri, bembeyaz kumlar›, yaflam izi görmeden araç sürülen vahfli do¤as›yla Afrikal› olman›n çekicili¤ini de üstleniyor. Ülkenin en güneydeki flehri olan Cape Town, Masa Da¤› (Table Mountain) ile Atlas Okyanusu aras›nda yer al›yor. Bu modern flehir pek çok do¤al güzelli¤e de sahip. Masa Da¤›, ad› gibi bir da¤; zirvesi dümdüz. fiehrin kuflbak›fl› görüntüleri en iyi buradan al›n›yor. Da¤›n zirvesine yaya da ç›k›labiliyor, teleferikle de. Köpüklü dev dalgalar›n, hiç dinmeyen fliddetli rüzgarlar›n, birbirine kar›flan ak›nt›lar›n ve iki okyanusun birleflti¤i Ümit Burnu ise, kentin en uç noktas›nda bulunuyor. Ve mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri. Cape Town’da bulunan ve daha önceleri büyük bir çiftlik olarak kullan›lan Kirstenbosch Park›’nda yüzlerce a¤aç türüne rastlamak mümkün. Hollanda ve ‹ngiliz mimarisinin hakim oldu¤u Cape Town’un kalbi ise Waterfront. Al›flverifl merkezlerinden müthifl deniz ürünlerinin bulunabilece¤i restoranlara uzun bir zincir söz konusu bu liman bölgesinde. Nelson Mandela’n›n kald›¤› hapishane olan Robean Island, Deniz Bilimleri Müzesi, Hout Bay sahili, Camps Bay plaj›, Siomens Town görülmesi gereken di¤er yerler. Güney Afrika’n›n en büyük flehri ise müzeleri, binalar›, kozmopolit kültürü ve h›zl› yaflam› ile etkileyici Johannesburg. Elmas, platin, alt›n ve kömür yataklar› sayesinde Güney Afrika’n›n en büyük endüstri merkezi haline gelmifl flehir, turistik aç›dan da son derece iddial›. Güney Afrika’n›n neredeyse tüm fillerini bar›nd›ran Madikwe Safari Park›, Johannesburg’a birkaç saat uzakl›kta. Bir baflka safari park olan Kruger, en eski ve vahfli yaflam›n korundu¤u park. 20 bin kilometrekarelik bu alanda arabayla gezerken, belgesellerde gördü¤ünüz tüm Afrika hayvanlar›yla karfl›laflabilirsiniz. Hayvanlar gece avland›¤› için safariye ne kadar erken ç›k›l›rsa o kadar çok hayvan görme flans› var. Güney Afrika’n›n Las Vegas’› olan Sun City, Johannesburg’a iki saat uzakl›kta bir flehir. Deniz yok ama her yer yapay flelaleler, yapay dev fil heykelleri, yapay insan yüzleriyle ifllenmifl kayal›klar, yapay sahillerle dolu. fiehir 24 saat boyunca ayakta. Kumarhaneler günün her saati aç›k. Oteller son derece lüks. Paarl, Güney Afrika’n›n ünlü flaraplar›n›n ç›kt›¤› ba¤lar›n oldu¤u bölge. Da¤lar› afl›p Franschhoek Geçidi’ni geçerek bu yemyeflil flarap bölgesine ulafl›l›yor. Okyanusun k›y›s›nda yaflayan bir halk olarak Güney Afrikal›lar›n deniz ürünleri seçenekleri oldukça genifl. Kahvalt›da bile bal›k bulunuyor. Okyanus bal›klar›, köpekbal›¤›, ›stakoz ve karidesler hem lezzetli hem de çok bol. Zengin bir k›rm›z› et mönüsü de sunuyorlar. Güney Afrika’ya özgü bir cins antilop olan Kubu ›zgaras›, timsah flifl gibi farkl› yemekler de mevcut. De¤iflik soslarla zenginlefltirilmifl hamur ifli, pirinç ve sebze yemekleri de mönülerinde yer al›yor. Güney Afrika’n›n müzikleri ve danslar› da çok çekici. Büyücüleri, savafl dans› yapan yerlileri, kabile müzikleri renkli ve hareketli geceler için. y- 3 5 G E Z I ÇOK KÜLTÜRLÜ BARIfi fiEHR‹ Kuruluflu M.Ö. 100 bin ila 40 bin y›llar› aras›na tarihlenen Hatay, etnik kökenleri ve dinleri farkl› birçok toplulu¤a ev sahipli¤i yapt›. Türkiye’nin en güneydeki ili olan Hatay, ayn› zamanda Avrupa’y› Ortado¤u’ya ba¤layan bir s›n›r kap›s› konumunda. Türkiye’nin en güneydeki ili Hatay, ayn› zamanda en önemli ve eski yerleflim yerlerinden biri. M.Ö. 100 bin ila 40 bin y›llar› aras›na tarihleniyor. M.Ö. 17. yüzy›lda Hititlerin, M.Ö.1490’da ise M›s›r’›n egemenli¤ine giren flehir, ard›ndan Urartular, Asurlar ve Perslerin eline geçti. M.Ö. 300 y›l›nda ise Antakya kuruldu. Antakya, M.Ö. 64 y›l›nda Roma ‹mparatorlu¤u’na kat›ld› ve imparatorlu¤un Suriye eyaletinin baflkenti oldu. Buras› ayn› zamanda H›ristiyanl›¤›n Kudüs d›fl›nda yay›ld›¤›, Hz. 3 6 ‹sa’n›n takipçilerinin H›ristiyan ad›n› ald›klar› ilk yer. Zaten flehirde bulunan St. Pierre Kilisesi de H›ristiyanl›¤›n en önemli tarihi kiliselerinden biri ve bir hac yeri. Emevi, Abbasi hakimiyetinden sonra 969’da Bizans ‹mparatorlu¤u’nun topraklar›na kat›lan flehir, Haçl› Seferleri s›ras›nda yine el de¤ifltirdi, sonras›nda ise Memluk Devleti’nce al›nd›. Ard›ndan 1516’da Yavuz Sultan Selim taraf›ndan Osmanl› topraklar›na kat›ld›. Bu durum 1918 y›l›na kadar devam etti. Mondros Mütarekesi’nden sonra Frans›z iflgaline u¤rayan, 1921’de Türkiye Cumhuriyeti s›n›rlar› d›fl›nda kalan bölgede, ‹skenderun Sanca¤› ad›yla bir yönetim hayata geçti. 2 Eylül 1938’de kurulan Hatay Cumhuriyeti ise 23 Haziran 1939’da Türkiye Cumhuriyeti’ne ilhak karar› ald›. ZENG‹N KÜLTÜREL M‹RAS Bu yo¤un geçmifl, Hatay’›n bugün tafl›d›¤› zengin kültürel miras› da aç›kl›yor. Anadolu ile Ortado¤u, dolay›s›yla Mezopotamya aras›nda bir köprü konumunda olan Hatay, tarihte ‹pek Yolu diye adland›r›lan ticaret yolunun da önemli bir kavfla¤› ve ticaret merkezi oldu. Hatay’da geçmiflte birçok dinden, inançtan insan bir arada yaflad›, flehir ayn› ko- numu bugün de büyük ölçüde koruyor. UNESCO taraf›ndan bar›fl flehri seçilen flehirde, ayn› ulusa mensup birden fazla dini cemaat bulunuyor. En büyük nüfusa sahip Alevi Araplar ve Sünni Türklerin yan›nda, Alevi Türkler, Sünni Araplar, H›ristiyan Ortodoks ve H›ristiyan Protestan Araplar, Maruni Araplar, Museviler, Ermeniler söz konusu çok kültürlü yap›n›n dinamiklerini oluflturuyor. Hatay, Suriye ile s›n›r komflusu. Bu nedenle flehir, çok say›da yabanc›n›n girifl ç›k›fl yapt›¤› önemli bir s›n›r kap›s› konumunda. Hatay’dan, Suriye taksilerine binerek Suriye’ye gitmek mümkün. Yaylada¤ s›n›r kap›s› ile Suriye s›n›r kap›s› Kesap aras›nda 10 metre bile mesafe yok. S›n›r kap›lar›ndan girifl yapanlar›n büyük k›sm› Hatay’da konakl›yor ve flehrin de¤erli eserlerini görme f›rsat› da buluyor. Tarihi ve turistik mekanlar aç›s›ndan çok zengin olan Hatay’daki Arkeoloji Müzesi dünyan›n ikinci büyük mozaik koleksiyo- nunu bar›nd›r›yor. Mozaikler Grek, Roma ve Bizans dönemlerine ait. ANTAKYA KALES‹’NDEN KIZLAR SARAYI’NA ‹mparator ‹skender’in generallerinden Seleykos’un yapt›rd›¤›, ‹stanbul surlar›ndan sonra Türkiye’nin en uzun surlar› olan (30 km) ve 360 burca sahip Antakya Kalesi; 5.yy’da yap›ld›¤› tahmin edilen kilise ve manast›r gibi dini yap›lardan oluflan K›zlar Saray›; Roma ‹mparatoru Titus zaman›nda su kanal› olarak yapt›r›lan Titus Tüneli; üçüncü yüzy›ldan kalma Roma Köprüsü; Hititlerden kalma Cebel Akra, Hatay’da görülmesi gereken eserler aras›nda bulu- Türkiye-Suriye s›n›r›nda yer alan Hatay’›n güvenli¤i art›k Fideltus ‹leri Teknoloji’ye emanet. Fideltus, k›sa bir süre önce Hatay’›n Kent Güvenlik Yönetim Sistemi projesini üstlendi. UNESCO taraf›ndan bar›fl flehri seçilen Hatay'da, H›ristiyanl›¤›n önemli tarihi kiliselerinden biri olan St. Pierre Kilisesi, Roma döneminden kalma Titus Tüneli, Roma Köprüsü gibi birçok tarihi de¤er bulunuyor. nuyor. Saint Pierre (Petrus) Kilisesi ise Antakya’ya iki km uzakl›ktaki tabii bir ma¤ara ve Habib Neccar Da¤› üzerinde yer al›yor. Hz. ‹sa’n›n havarilerinden Petrus’un burada konaklad›¤› rivayet ediliyor. M.S. 29’da Petrus, vaazlar› ile H›ristiyanl›- ¤› yaym›fl. Ma¤ara içinde günahkarlar hamam› ve gizli tüneller var. 16. yüzy›lda yap›ld›¤› tahmin edilen Antakya Ulu Camii; kilise iken camiye çevrilmifl olan Habib Neccar Cami; külliye, cami, bedesten, hamam ve kervansaraydan oluflan Sokullu Mehmed Pafla Külliyesi; Kanuni devrinde yapt›r›lan Belen Kervansaray› da di¤er önemli eserler. Hatay’› daha iyi duyumsayabilmek için flehrin içinden geçen ve iki yakay› ba¤layan köprülerle süslü Asi Nehri’nin üst yan›n› dolaflmak gerekiyor. Buras›, kent dokusunun tad›n›n en iyi ç›kar›laca¤› yerlerden biri. Antakya evleri özellikle dikkat çekici. Evlerin hemen hepsine bir avluyla giriliyor. Birinci katlar tafl, ikinci katlar ba¤dadi. Evlerin d›fl görünüflü sade ama içerideki tafl ve ahflap iflçili¤iyle ya¤l› boya süslemeler göz al›c›. Yöre, mutfa¤›yla da takdir topluyor. Künefe, biberli ya da kat›kl› ekmek, oruk (baharatl› köfte), humus, bakla ezmesi, surke (güneflte kurutulmufl baharatl› peynir), çi¤ köfte, lahmacun, kaytaz böre¤i, maklube, kesbe, baba¤annus (yo¤urtlu patl›can ezmesi), fleyhülmahfli (salçada kavrulan kabak yeme¤i), hirise (Alevilerin etnik yeme¤i; bol et ve bu¤daydan olufluyor), za’atar (kekik ve maydanoz ezmesi), h›ta (salatal›k/kabak aras› bir sebze) ve elbette nar ekflisi, Antakya mutfa¤›n›n belli bafll› seçeneklerini oluflturuyor. 3 7 E N G L I S H Export target is 1 billion dollars “We improve the defense performance of Turkey” Regarding the assurance of national and regional security, today’s states should spend great importance on the psycho-political motivation of the army and nation through technology, concept, tactic and strategic values. While catching with the new technology and concepts is compulsory; generating the concepts and technology provides great advantages in the international security platform. Here at this point, Fideltus ‹leri Teknoloji is ready to provide an important advantage for Turkey with the capacity to generate advanced technology via hundred percent Turkish capital. R&D department formed of Turkish engineer and specialists targets to offer important services particularly to Turkish Armed Forces as well as other public corporation and companies in terms of ensuring national security and also aims to create regional activity as an international company and to transform Turkey into an important center. Fideltus ‹leri Teknoloji performs considerable activities in terms of border security and radar systems. By offering border gate security projects, armored vehicle designs, mine cleaning technologies, etc. solutions, Fideltus Teknoloji continues its activities for new projects with its policies based on country’s security. 3 8 Acting with the target of developing identical products, increasing the export volume together with this, Turkish Defense Industry’s year 2011 target is 1 billion dollars. Explaining that Turkish Defense Industry has lived an important transformation by the beginning of 2000s and that he is very glad due to the performance particularly been exhibited in the recent period, the Defense Industry Undersecretariat Mr. Murad Bayar gave a statement to Fideltus Fideltus Teknoloji about the activities conducted by the Defense Industry Undersecretary. Saying that national improvement models are preferred in the projects been carried out by the Defense Industry Undersecretary and therefore targeted to enlarge the product portfolio of the defense industry, Mr. Bayar also states the following: “The export total of our defense industry is annually 420 million USD as of year 2007. It is assumed that this number is approximately 460 million dollars in 2008, the real numbers will be announced within 1 month. It is targeted to increase the annual export number to 1 billion USD level by 2011. In terms of import and technology transfer, we can say that the relations are more with Europe and USA as foreign markets, and in terms of export, the activities oriented to Middle East, particularly to Gulf Region, Asia Pacific, Latin America countries and Turkish Republics are more intensive. Technologic cooperation against mines An international brand It is obvious that Turkish Defense Industry started to have the word in the international arena, have successes and in addition to export, to make technology transfer. There are great investments behind the great attempt realized recently by Turkish Defense Industry. It is moderately important to provide return of these investments not only through local sales, but also through the export and technology transfer to be realized to abroad. In this respect, Turkish Defense Industry is at a very good point. Undertaking the mission of meeting any kind of weapon and munitions required by Turkish Armed Forces and security forces for the security and peace of the country, Machine and Chemistry Industry Institute (MKEK) has achieved export figures over the foreseen through the attempts taken within last three years. MKEK is now a brand in the world market in terms of international conventional weapon and munitions field. Through the export realized to more than 40 countries from America to Belgium, from Columbia to Malaysia, from UAE to Jordan, from Saudi Arabia to Singapore, it has shown that it is an institute active throughout the world, not only in certain markets. The year 2008 export of the institute is actually 33,95 million dollars and the contract amount is 125 billion dollars. Leading the other defense industry companies that will enter certain markets in Turkey for the first time, the institute continues its leadership in this field too. Fideltus ‹leri Teknoloji cooperates with Mechem, a leading company in mine cleaning activities. South African-based Mechem has located itself as a company experienced in Mine Action Systems since long years. As a part of anti-mine solutions, it has developed mine protected personnel vehicles. These vehicles are continued to be used throughout the world. Mechem offers the following services for a more secure environment: Mine Action Systems, War Area Cleaning Solutions, and Mine Protection Equipments. United Nations and non-governmental organizations continue to cooperate with the companies such as Mechem and they maintain their mine cleaning activities in the regions where there are still fights. Continuing road and area cleaning activities in Afghanistan, Sudan, Eritrea, Congo Democratic Republic, Bosnia, Croatia, Taiwan, Iraq, Angola and Mozambique, Mechem; approaches each project through considering its own problems. This approach enables Mechem to be leader in mine cleaning solutions in different areas. 3 9 E N G L I S H Leader company of transmission and gear Experienced name of radar is in Turkey Fideltus ‹leri Teknoloji added a new one to its worldwide technologic cooperation and concluded cooperation with South African-based Reutech Radar Systems (RRS). The cooperation particularly covers the radar systems as well as the communication solutions involving advanced technology. Providing more successful models through three dimensioned solutions supported by laser in radar systems, the company can reply to military and civil oriented requirements in detail. Not only being mentioned in its own country with its experience and success, but also being frequently mentioned in the international platform, RRS’s ATRC33 systems are still being used by South African Air Forces. RRS also sold observation radar to Norway in 2008 for being used in Fridtjof Nansen class frigates. This sales is the first export of RSR 210N radar. Hoping that the purchase decision taken by Norway Royalty Navy will trigger the other sales of RSR 210N to be realized in the international market, RRS rapidly progresses on the way to become one of the leading companies of the world in radar systems with the support of the agreement concluded with the South African Navy. 4 0 Hema, the leader company of Turkey in transmission and gear, offers qualified and advanced technologic products. Mr. Kadir Hattat, the Board Chairman of the company having 50 million dollars turnover, says that the production realized under the content of the agreement concluded with American Allison company is their proud in the defense industry. Stating that they have concluded an agreement with Allison company in the beginning of 90s, Mr. Kadir Hattat says, “According to this, we are manufacturing Allison’s X200-4, X11005 and X1100-5A3 5 models. And we do it as much successful as we can to compete with Allison in the foreign markets. Our production in Turkey is both more qualified and cheaper. Currently we are exporting 12 million dollars amounted product to America per year, our export annually increases by 50 percent… We are performing two types of productions. Initially, we are manufacturing transmission completely finished and ready to be installed on the vehicle; annually 300-500 pieces for the army and approximately 10-15 thousand as commercial transmission. Secondly, we are manufacturing gear. It is hard to give a number for this. However, 2/3 of our annual turnover comes from gear, and the remaining 1/3 completely realizes as transmission”. High security fashion USA President Mr. Barack Obama was impressive with his dress while he was dancing with his wife Michelle during the oath taking ceremony on the 20th of January 2009. Even though it is not officially confirmed, everybody agreed that his clothes were bullet-proof and designed by Miguel Caballero. In preferring bullet-proof clothes, sure Obama is not alone. In addition to the state presidents, the defense impetus orients oil kings, Russian oligarchs, politicians, kings and famous stars to clothes made of bullet-proof fabric. Police forces of many countries leave steel vest and orient to bullet-proof fabric and gels for their personnel. The first name comes to mind when said bullet-proof clothe is the abovementioned Columbian designer Miguel Caballero. “Armani of Armor” name already been given to him. Defining the work he does as “haute couture of security”, Caballero’s clothes protects the person against bullet, knife attacks and other guns. Even a t-shirt can stop 9 millimeters bullet … “We collect the fruit of our braveness” Being established in 2005 as to activate in defense industry and consumer products field, Genetlab is a R&D company that generates efficient and cost effective solutions. Mr. Burak Mengi, the General Manager of Genetlab, one of ten companies well known in the world particularly with focusing on wireless antenna networks, says that their purpose is to perform the work currently being carried out via conventional systems accepted by the world in a more different, simple, substructure free, cheap and effective manner. Genetlab is currently on the way to finish this basic product. They have four commercial systems made of this product. These are TEDAS (Plant Environment Security Antenna System), TADAS (Taktic Area Antenna Network System), DEDAS (Warehouse Antenna Network System) and SADAS (Underwater Antenna Network System). Mr. Burak Mengi explains the terms bringing the Genetlab difference: “The low percentage of wrong alarm, its small and cost effective structure, low energy consumption and therefore its flexibility since does not require substructure.” 4 1 E N G L I S H Turnkey system Soldier of the future One of the technologic developments’ points of origin in the world is the requirements in the defense field. Same case is also applied for the latest model technologic clothes. Various countries improves the “soldier of future” project with innovations. American army periodically announces the innovations being defined as “the soldier of future”. Some of the models that are equipped with improved systems from top to the bottom are activates, and some waits for the day of commission. USA is not alone in clothes anymore. While many countries such as Turkey, Germany, Australia, Russia, Portugal, Spain, United Kingdom, Southern Africa and Greece modernize their armies, their soldiers are met with advanced technology clothes. Turkish Armed Forces aims to modernize its soldier from his cloth to his helmet and communication system. The modernization activities known as “Single Soldier Application” in the world cover a wide portfolio such as "Electronic, communication, gun systems, protection, health, clothes, boat and training". 4 2 “The weapons of future will not kill” Producing various guns, rifles, weapon systems and non-lethal weapons for the defense requirements of land, air, naval and security forces, Belgium based FN Herstal’s Turkey representative Ali Dermanc› says that the weapons of future will be used for neutralizing, not for destroying each other. Emphasizing that the new generation weapons produced by FN Herstal and planned for future are for defensive purposes, Dermanc› said, “The non-lethal weapon systems are increasingly developing and having an important place. Furthermore, the new generation weapons comprised of interchangeable modules can meet the increasing mission requirements of various units with their design able to feature various accessories. In short, the new generation weapons are less lethal and have multipurpose usage features.” Ali Dermanc› also explains that FN Herstal seriously plans to make production in Turkey and now production tests based on parts are carried out. The intelligent camera systems of Tattile, of which Fideltus ‹leri Teknoloji is the representative in Turkey, offers modern and improved methods in defense and traffic management. Alessandro Marras from Tattile gives information about the solutions integrated with the digital technology. Tattile is a company that added analysis making skill to its cameras through electronic brains as well as a processor, software and memory in the cameras. In other words, Tattile cameras’ processor analyzes the images like a brain, the software thinks and the memory writes. Tattile Security Cameras has systems such as plate and face recognizing. Tattile Traffic Cameras can make recording until 6 GB and also has the feature of making digital recording. Opposite to the analog cameras, Tattile digital cameras tracks, monitors and detects every record. Smoke, action, heat, stopping on the highway, exceeding the speed limit, reverse moving on the highway, fire, commodity taken out or added to the environment, sudden movement, etc. changes can be monitored. Any kind of option can be added to these cameras. The cameras are different from the others with their feature to make mobile image recognition actively and the cameras contain plate and face recognition systems. Recently, Tattile has undertaken a NATO project in Afghanistan. f ned nt. a- d ates e- g. , e- ge in