Görüntüle
Transkript
Görüntüle
FAALİYET RAPORU Faaliyet Raporu 2013 İçindekiler Yönetim Kurulu Başkanı’nın Mesajı 5 Gündem 6 Faaliyet Alanları 9 Denim 10-11 Dış Giyim 12-13 Gömleklik 14-15 Faaliyetler 16-17 İhracat Yapılan Ülkeler 18-19 Bossa’da Sürdürülebilirlik 20-21 RE-SET, REEMAIN 22-23 R-PET, E-DEN Uluslararası Faaliyetler 24 26-27 Yönetim Kurulu ve Kadrosu 28 Finansal Bilgiler 29 Kurumsal Yönetim İlkeleri 30-35 Bağımsız Denetim Raporu 39 4 Değerli Ortaklarımız, 2013 yılı faaliyet neticelerini görüşmek ve onayınıza sunmak için sizleri Olağan Genel Kurul Toplantımıza davet etmiş bulunuyoruz. 2013 yılında gerçekleştirdiğimiz 196 milyon USD olan ciromuzun içindeki 114 milyon USD’lik ihracat ile Ekonomi Bakanlığı tarafından şirketimize Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsü verilmiş bulunmaktadır. Yurtdışında İtalya, ABD, Almanya, İspanya, İsveç, Fas, Hollanda, Fransa, İngiltere, Danimarka, Avustralya, Mısır, İsviçre, Çin, Rusya, Portekiz başta olmak üzere 50’den fazla ülkeye ihracat yaparken tüm üretim ve satış faaliyetlerimizde global arenadaki etkinliğimizi artırmaktayız. Dünyada ve Türkiye’de kendini gösteren ekonomik ve siyasi belirsizlikler karşısında, 2013 yılında gerçekleşen 698 milyon TL aktif büyüklük ve 420 milyon TL öz kaynak ile güçlü yapımızı devam ettirken sahip olduğumuz birikimi, ekonomik, sosyal ve çevresel açıdan sorumluluklarımızın bilinciyle faaliyetlerimizi sürdürmeye devam etmekteyiz. GRI tarafından onaylı 2013 Sürdürülebilirlik raporumuz çevre, çalışma standartları, iş güvenliği, şeffaflık gibi konularda evrensel standartları yakaladığımızı kanıtlamaktadır. Ekiplerimizin atık su arıtma konusu ile ilgili yaptığı proje ise Türkiye İşverenler Tekstil Sanayi İşletmeleri Sendikası’nın düzenlediği 1. Yalın 6 Sigma Proje Yarışması’nda üçüncülük ödülü almıştır. Her yıl ISO tarafından açıklanan Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (ISO 500) arasında 4 basamak birden yükselerek 236. sırada yer aldığımız 2012 yılından sonra 2013 yılında da 650 bin metrekare alana yayılmış toplam 3 ayrı üretim tesisimiz, iyi yetişmiş insan kaynağımız, ürün geliştirme alanında yaptığımız yatırımlar, ulusal ve uluslararası işbirliklerimiz ve 63 yıllık bir tekstil firması olmanın getirdiği deneyim ve birikimimizle başarımızı artırarak devam ettireceğimize inanıyorum. Üç ayrı üretim tesisimizi Denim, Dış Giyim ve Gömleklik olarak ayrı kar merkezleri bakış açısıyla kendi sektörlerindeki dinamikleri dikkate alacak şekilde üç ayrı yönetim, üretim ve satış ağını yapılandırdık. Herbir kar merkezimiz, farklı güçlü yönlerini öne çıkartarak kendi alanındaki rakipleriyle piyasalarda öncü konumda yer almaktadırlar. Son 10 yılda yapmış olduğumuz yaklaşık 135 milyon USD’lik yatırım ile iplikten başlayarak dokuma, boya, terbiye ve kalite kontrol olarak adlandırılan ana üretim süreçlerinin tamamında teknolojisi güncellenen modern bir makine parkına sahip olmanın ve bu sayede üretimde sinerji, verimlilik, esneklik ve tasarımda çeşitlilik elde etmenin gururunu yaşıyoruz. 2007 yılında dahil olduğumuz Turquality Teşvik Sisteminin ikinci 5 yıllık sürecine girdiğimiz 2013 yılında marka değerimizi artırmak ve tekstil sektörünün küresel pazardaki en güçlü oyuncularından olmak için çalışmalarımızı artırdık. Türkiye’nin ilk 100 En Değerli Markası arasında 73. Sırada yer almaktayız. 63. Yılını kutladığımız Bossa’da mevcut performans seviyelerine ulaşılmasında emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma, Bossa ailesine ile siz sayın ortaklarımıza teşekkür ederim. Yoğun rekabetin artarak devam edeceği önümüzdeki dönemlerde çalışanlarımızın yine bizi lider yapan özelliklerimizi geliştirerek her aşamada daha iyisini yapma gayretini ortaya koyacaklarına inancım sonsuzdur. Hepinize sağlıklı, mutlu ve başarılı bir yıl diliyorum. CAN U. KANTÜL Bossa T.A.Ş. Yönetim eti tim Kuru tim Ku Kurulu uru ulu uB Başkanı aşk aş 5 BOSSA TİCARET VE SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. 2013 Faaliyet Yılı 10 Eylül 2014 Tarihli Olağan Genel Kurul Toplantısına Ait GÜNDEM 1. Açılış ve Toplantı Başkanlığının Oluşturulması. 2. 2013 Yılına Ait Yönetim Kurulu Faaliyet Raporunun Okunması ve Müzakeresi. 3. 2013 Yılına Ait Denetçi Raporlarının Okunması ve Müzakeresi 4. Yıl İçinde Yapılan Bağışların Ortakların Bilgisine Sunulması. 5. Kar Dağıtım Politikasının Onayı. 6. İlişkili Taraflarla Yapılan İşlemlerle İlgili Ortaklara Bilgi Verilmesi. 7. 3. Kişiler Lehine Verilmiş Olan Teminat, Rehin, İpotekler ve Elde Edilmiş Olan Gelir veya Menfaatler Hakkında Ortaklara Bilgi Verilmesi. 8. 2013 Yılına Ait Finansal Tabloların Okunması, Müzakeresi ve Tasdiki. 9. 2013 Yılı Faaliyetlerinden Dolayı Yönetim Kurulu Üyelerinin İbra Edilmeleri. 10. 2013 Yılı Karının Kullanım Şeklinin ve Dağıtılacak Kar Payı Oranlarının Belirlenmesi. 11. Şirketin 2014 Yılında Yapacağı Bağışların Sınırının Belirlenmesi. 12. Şirketin 2014 Yılı Mali Tablo ve Raporlarının 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu Uyarınca Denetimi İçin Denetçinin Seçimi. 13. Yönetim Kurulu Üyesi Olan Tüzel Kişi Temsilcisinin Atanmasının Onaylanması. 14. Yönetim Kurulu Üyelerinin Seçilmesinin ve Görev Sürelerinin Tespitinin Görüşülmesi. 15. Yönetim Kurulu Üyelerine Ödenecek Olan Huzur Haklarının Görüşülmesi ve Tutarın Tespit Edilmesi. 16. Yönetim Kurulu Başkan ve Üyelerine, Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddelerinde Yazılı Muameleleri Yapabilmeleri İçin İzin Verilmesi. 17. Dilek, Temenniler ve Kapanış. 6 7 8 Faaliyet Alanları 1) Denim 2) Dış Giyim 3) Gömleklik 9 10 Denim Toplam 200.000 metrekarelik alanda yıllık 23 milyon metre üretimi ile Bossa Denim, dünyanın önde gelen markalarının ve tasarımcılarının Avrupa’daki en güçlü ve güvenilir iş ortağı olmakla gurur duymaktadır. Kuruluşundan bu yana inovatif ürün yelpazesi, güvenilirliği, müşteri odaklı hızlı hizmet anlayışı, beş kıtayı kapsayan yaygın satış ve destek ağı ve etkin fiyat politikaları ile Türkiye’nin en büyük ve öncü denim üreticisi olan Bossa Denim, müşteri memnuniyetini, ürün kalitesini ve sürdürülebilirliğe katkılarını, aralarında OEKO-TEX, ISO 9001, BCI, Organik İçerik Standardı, Afrika Pamuğu bulunan daha birçok sertifika ile belgelendirmiştir. Kurulduğu 1990 yılından bu yana sektörde pek çok ilke imza atan Bossa Denim, ilk kez 2006 yılında başlattığı tamamen ekolojik RE-SET koleksiyonuyla da ülkemizde ve dünyada tekstil alanında çevresel sürdürülebilirliğe yönelik çalışmalara öncülük eden kuruluşlar arasında yerini almıştır. Çevresel sürdürülebilirliği ve enerji verimliliğini artırmayı kendisine ilke edinerek 2013 yılında Bossa Cares yaklaşımını başlatmıştır. Bossa Cares kapsamında geliştirdiği Reemain koleksiyonuyla, yenilenebilen enerji teknolojilerini kullanarak sıfır karbon salınımı hedefini gerçekleştirmiş, R-PET koleksiyonuyla ise dünyada %100 geri dönüşümlü kumaş üretmeyi başaran ilk ve tek tekstil şirketi olma ünvanına hak kazanmıştır. Bossa Denim, hem çevre ve enerji verimliliğindeki hem de müşteri memnuniyetindeki üstün başarılarının sürdürülebilirliği için süreç ve ürün geliştirme çalışmalarına devam etmektedir. 11 Dış Giyim Ağırlıklı polyester/viskon karşımlı takım elbiseye yönelik kumaşlarla başlayan Bossa Dış Giyim, değişen taleplere, gelişen teknolojilere, trendlere ve sektörün ihtiyaçlarına kısa sürede karşılık vermiş ve ürün gamını takım elbise, ceket, elbise, pantolon, şort gibi spor-şık giyime yönelik polyester/viskon, polyester/viskon/yün karışımlı kumaşlar; %100 pamuk, pamuk/yün, pamuk/polyester karışımlı kumaşlar, keten, tencel karışımlar ve non-denim kumaşlar ile genişletmiştir. Bossa Dış Giyim’in her sezon moda trendlerini belirleyen ve sürekli kendini yenileyen koleksiyonu, şeftali tüyü efektli, hafif/ağır flaneller, mikro armürler, 3 boyutlu, hacimli yüzeyler gibi çok çeşitli tuşe ve dokularla zenginleştirilen neredeyse sınırsız renk ve desenlerde inovatif bir ürün kompozisyonu sunar. Bossa Dış Giyim, geliştirdiği yenilikçi apre teknikleri, özel tuşeler, dokumalar ve boyalarla müşterilerinin spesifik taleplerini ve ihtiyaçlarını hızla karşılar. Sektördeki deneyimi, nitelikli ve yaratıcı insan gücü, 12 ülkedeki yaygın pazarlama ağı, yüksek teknolojili üretim tesisleri ve üstün hizmet ve kalite politikaları ile dünyanın önde gelen markalarının ve tasarımcılarının stratejik iş ortağıdır ve müşteri memnuniyetinde sürdürülebilirliği ilke edinir. 12 13 14 Gömleklik 15 ülkeyi kapsayan satış ağı ve üstün üretim teknolojileriyle lider gömleklik kumaş üreticisi olarak dünya çapında faaliyet gösteren Bossa Gömleklik, yüksek kalite ipliklerin kullanıldığı pamuklu-pamuk karışımlı kumaşları, yenilikçi tasarımları ve geliştirdiği özel apreleri ile sektöre ve modaya yön vermektedir. Bossa Gömleklik, geniş ürün yelpazesi ve üstün nitelikli hizmet anlayışı ile müşteri memnuniyetinde sürekliliği ilke olarak benimsemiş ve bu anlayışını ISO 9001 sertifikasıyla belgelendirmiştir. Neredeyse sınırsız seçeneklerde tasarlanan ve müşterileri ihtiyaçları ve en son trendler gözetilerek geliştirilen Bossa Gömleklik koleksiyonları her sezon klasik, spor, feminen, armürlü, jakarlı desenler, gerçek indigo iplik kullanılarak hazırlanan özel kaliteler ve özel apre teknikleri ile çeşitlendirilmiş renk ve dokular içerir. Ayrıca, daima stokta hazır bulundurulan 1000’den fazla farklı çeşitte kumaşı içeren Just In Time koleksiyonu ile Bossa Gömleklik, müşterilerinin ihtiyaçlarına en hızlı şekilde yanıt verir. 15 Faaliyetler 1951 yılında kurulan Bossa, 650 bin m2 alana yayılmış toplam üç üretim tesisi ve 2.700 personeli ile Türkiye’nin en büyük entegre tekstil kuruluşlarından biridir. Bossa, üç üretim merkezinde 3 ana ürün grubunda faaliyet gösterir; Denim, Dış Giyim ve Gömleklik alanlarındaki ürün yelpazesi ve yıllık 56 milyon metre üretim kapasitesi ile iplik, dokuma, boyama ve terbiye prosesleriyle pazara yüksek kalitede ürün ve hizmetler sunmaktadır. 63 yıldır müşterilerine sunduğu farklılık yaratan yüksek kaliteli inovatif ürün kompozisyonu, müşteri odaklı özel hizmet, hızlı servis, yüksek memnuniyet, etkin fiyat politikaları ile yapılandırılmış yaygın pazarlama ağı, doğru pazar konumlanması ve rekabetçi fiyatlarıyla sektördeki lider konumunu sürdürmektedir. Küreselleşme ile değişen tüketici davranışlarının getirdiği yüksek rekabet koşullarını yakalamak ve müşterinin ihtiyacını en iyi şekilde karşılamak amacıyla ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi kapsamında toplam kalite uygulama ve çalışmalarına önem verilmektedir. “Toplam kalite ve iş mükemmelliği” sadece bir üretim hedefi değil; tüm süreçlere uygulanan, herkes tarafından kabul edilen ve şirketin tümüne yayılmış bir yaşam felsefesidir. Sektördeki trend belirleyici rolü ile üretim yaptığı üç alanda dünyanın önemli ve modaya yön veren markaları ile gerçekleştirdiği işbirlikleri; ÜR-GE çalışmaları, pazar trendlerini yakalayan, yenilikçi ve öncü yapısının önemli bir göstergesidir. Bu başarının arkasında nitelikli insan kaynakları gücü, geniş satış ağı, ürün kalitesi, koleksiyon zenginliği, ileri üretim ve bilgi sistemleri teknolojisi ve güçlü finansal yapı bulunmaktadır. Son 10 yılda yapılan yatırımlar toplamı yaklaşık 135 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Bossa, 2006 yılı Aralık ayında TURQUALITY® sertifikasına hak kazanarak yurtdışında Türk tekstilini temsil eden marka değerini artırma yolunda ilerlemektedir. Bossa’nın hisseleri 1995 yılından beri BIST’te işlem görmektedir. 16 Net Satışlar 2011 2012 2013 (Milyon USD) Denim Satışlar 2011 2012 2013 Denim 17,7 21,6 22,7 (Milyon metre) 101,1 108,7 114,8 Dış giyim 62,1 57,3 44,6 Dış giyim 11,4 10,4 7,7 Gömleklik 41,8 36,4 35,9 Gömleklik 6,4 6,3 5,8 Toplam 205,0 202,4 195,3 Toplam 35,5 38,3 36,2 Üretim 2011 2012 2013 Yatırımlar 2011 2012 2013 Denim 8,2 6,6 4,2 (Milyon metre) (Milyon USD) Denim 17,4 22,2 23,3 Dış giyim 11,7 10,3 7,7 Dış giyim 0,5 3,4 4,7 Gömleklik 6,1 6,3 5,9 Gömleklik 0,3 3,6 0,3 35,2 38,8 36,9 Toplam 9,0 13,6 9,2 Toplam 17 18 2013’te İhracat Yapılan Ülkeler İtalya Almanya İspanya A.B.D. İsveç Hollanda Fransa Danimarka Fas İngiltere Avusturya İsviçre Avustralya Çin Kolombiya Rusya İsrail Portekiz Diğer Ülkeler %18 %18 %13 %12 %7 %6 %4 %4 %3 %3 %1 %1 %1 %1 %1 %1 %1 %1 %4 19 20 Bossa’da Sürdürülebilirlik Ürün geliştirme; küresel rekabetin hız kazandığı tekstil sektöründe şirketlerin pazarda öne çıkabilmesi, rakiplerine göre tercih edilebilir durumda olabilmesi için gerekli en önemli alt yapı faaliyetlerindendir. BOSSA, kurulduğu tarihten itibaren sektöründe öncü olma ve yenilikçi bir moda tedarikçisi olarak müşterilerine beklentilerinin ötesinde ürünler sunma ve bu özelliğini koruma adına Ür-Ge ve İnovasyon çalışmalarını stratejik öncelikleri arasında değerlendirmektedir. Şirketin Ür-Ge ve İnovasyon tanımı “müşteride değer yaratan yenilik”tir. Bu bakış açısı; inovatif ürünlerin yanında inovatif süreçlerin de geliştirilerek müşterinin hayatını kolaylaştırmayı kapsamaktadır. Proses maliyetlerinin düşürülmesi (enerji, su, işçilik, proses zamanı, hammadde/yardımcı madde kullanımı) ve fiyat konusunda rekabetçi bir seviyeye ulaşılması da Ür-Ge başlığı altında yürütülen sürekli-iyileştirme çalışmalarındandır. Konuya bakış açısından bir diğer eksen de sürdürülebilirliktir. Yürütülen tüm Ür-Ge ve inovasyon çalışmalarının sonucunda; çevre, insan sağlığı, doğal kaynaklara etki, sosyal unsurlar gibi başlıklar etraflıca sorgulanarak sahip olunan “sürdürülebilirlik bilinci” desteklenmektedir. Dolayısıyla benimsenen felsefeyi “Sürdürülebilir” Ür-Ge ve İnovasyon çalışmaları olarak nitelendirmek doğru olacaktır. Bossa’nın bu bakış açısıyla geliştirdigi projeleri, üretim sistemleri ve koleksiyonları şunlardır: 1) RE-SET koleksiyonu 2) REEMAIN projesi 3) R-PET projesi 4) E-DEN (Ecological Denim) üretim sistemi 21 22 RE-SET Bossa Denim, ilk RE-SET koleksiyonunu 2006’da hazırlamıştır. 2006’ya kadar sürdürdüğü organik pamuk ve doğal boya kullanımı, bu koleksiyon ile başka bir seviyeye ulaşmıştır. Her yıl, buna yeni bir adım eklenmektedir. Bugün, Bossa bu lifler ile geniş bir üretim seviyesi hedeflemektedir: t%PƇBMMJnFSLFUFOZÝOLFOFWJS t%PƇBMTFMÝMP[MVMJnFSUFOTFM t(FSJE×OÝƣÝNMÝQBNVLHFSJE×OÝƣÝNMÝ1&5 t#$*QBNVL t"GSJLBQBNVƇV t(%0TV[5ÝSLQBNVƇV Diğer özellikler t1PXFSTUSFUDIHFSJE×OÝƣÝNMÝLVNBƣMBS t0WFS%ZFEHFSJE×OÝƣÝNMÝLVNBƣMBS t4FMWFEHFHFSJE×OÝƣÝNMÝLVNBƣMBS Hepsi bu konseptteki gelişimin bir parçası olmaya devam etmektedir. Bu eşsiz önerilere ek olarak, Bossa, kompozisyonda kullanılan liflerin farklı boyutlardaki çevre dostu özelliklerini vurgulamak için belirli bir sınıflandırma kullanmaktadır. Bu sınıflandırma, moda endüstrisinde çevresel ve sosyal şartların geliştirilmesini hedefleyen Made by isminde bir Avrupa organizasyonu tarafından geliştirilmiştir. 20 lif aşağıdaki 5 kategori baz alınarak hesaplanmış ve sınıflandırılmıştır: t4FSBHB[FNJTZPOMBS tŶOTBOEBCVMVOBOUPLTJUMFSJOTFWJZFTJ t-JGÝSFUJNJJËJOEFLJFLP[FIJSMJMJLTFWJZFTJ t5PQMBNFOFSKJWFTVHJSJƣJJIUJZBD t-JGÝSFUJNJOEFLJBSB[JLVMMBONJIUJZBD Daha fazla bilgi için, lütfen http://www.made-by.org/’u ziyaret edin. REEMAIN REEMAIN kaynak ve enerji açısından verimli üretimin hedeflendiği, Avrupa Birliği destekli bir projedir. Partner olarak Bossa’nın önemli bir rol oynadığı projede üretim basamakları, enerji simülasyonu ve depolanması ile kaynak planlama ile ilgili literatürü geliştirmeye yönelik çalışmalarla aşağıda sıralanan hedeflere ulaşılmaya çalışılacaktır: t:FOJMFOFCJMJSFOFSKJWFFOFSKJEFQPMBNBLPOVMBSOEBJMFSJNFUPUMBSHFMJƣUJSFSFLGBCSJLBÝSFUJNTÝSFËMFSJOFLVTVSTV[FOUFHSBTZPOVOVTBƇMBNBL tÀSFUJNTÝSFËMFSJJËJOTJNÝMBTZPONPEFMMFSJUBTBSMBZBSBLNJOJNVNFOFSKJWFLBZOBƇOLVMMBOMEƇEBIBWFSJNMJ ÝSFUJNUFLOJLMFSJHFMJƣUJSNFL t &OFSKJ BLƣ LBSCPO BZBL J[J WF CVOMBSO ÝSFUJN TÝSFËMFSJ JMF JMHJMJ FULJMFƣJNMFSJ LPOVMBSOEB CÝUÝOMFƣJL CJMHJ TBƇMBZBOGBCSJLBFOFSKJWFLBZOBLMBSOZ×OFUJNBSBËMBSUBTBSMBNBL Tüm bu araçlar ve çözümler Bossa fabrikalarında uygulanmadan önce Fraunhofer IWU “araştırma fabrikasında’’ denenecektir. REEMAIN mevcut standartlara ve eko-fabrika etiket kavramlarına ilintilenecek ve yeni standartlar önerilecektir. Bu çerçeve programı dahilinde amaç, REEMAIN enerji alımı, üretimi, dönüştürülmesi, dağıtımı, kontrolü ve depolanması konularında bütünsel ve birleştirici bir yöntemle, yenilenebilir enerji kaynakları teknolojileri ve kaynak tasarrufu stratejileri yardımıyla, 0 karbon üretimine ve Enerji Verimliliği 2.0’a doğru ilerlemektir. 23 R-PET Bossa sürdürülebilir üretimde lider rol oynamaktadır. Bundan dolayı, bu proje R-PET ve geri dönüşümlü pamuk kullanarak, %100 geri dönüşümlü üretim platformu oluşturmayı hedeflemektedir. Fakat bu işlem, lif uzunluğunu kısaltmaya ve lif özelliklerini bozmaya neden olmaktadır. Bu sebeple, uzunluğu az olan iplikler geri dönüşümlü pamuktan elde edilmektedir. Bu günlerde, en uzun ömürlü ve en kaliteli olduğu düşünülen geri dönüşümlü lifler, tarak atığı olan pamuk liflerinden elde edilmektedir. Bir diğer kaliteli olduğu düşünülen geri dönüşümlü lif türü ise, pet şişe atıklarının kırma, yıkama ve kurutma işlemlerinden sonra elde edilen pet tanecikleridir. R-PET lifleri, eriyikten çekme yöntemi ile elde edilmektedir. Bu günlerde, geri dönüşümlü PET lifleri, ikincil tekstil materyalleri olan halı tabanı kumaşı, uyku tulumu, yastık, izolasyon malzemesi, koruyucu materyaller ve benzer ürünler için üretilmektedir. PET polimerlerin LCA’sı, moda endüstrisindeki giyime hazır nihai ürünlerde kullanılırsa yaşam döngüsü daha da uzayacaktır. Ünlü denim markaları kumaş üretiminde girdi olarak bu lifi kullanabilir. Fakat bu proje, bu konseptin bir adım sonrasıdır. Bossa, hazır giyim pazarında hammadde olarak kullanılan geri dönüşümlü plastik şişelerden elde edilen R-PET lifleriyle %100 geri dönüşümlü kumaş üretecek ve toplumdaki çevre bilincini arttıracaktır. Bossa, bu yeni sürdürülebilir ürünleri denim pazarına sokmaya gururla devam etmektedir. Dünyadaki tekstil şirketlerinin hiçbiri henüz bu başarıya ulaşamamıştır. E-DEN (Ecological Denim) E-Den, Bossa’nın geri dönüşümlü denim üretimi için kurduğu yeni bir sistemdir. E-Den, geri dönüşümlü iplik üretmek için özel olarak geliştirilmiştir. Üretim atıkları bir araya getirilir ve açma, temizleme ve tarak işlemlerinden geçen pamukla birleştirilerek geri dönüştürülmüş olur. Bu işlem, değerli liflerin atık olarak kaybolmaması için çevresel ve ekonomik açıdan koruma sağlamaktadır. Geri dönüşümlü elyaf, E-Den iplik işletmesinin en temel girdisidir. Burada yapılan tüm işlem geri dönüştürülmüş elyafın daha iyi eğirmesi ve yüksek kalite ve değerdeki ipliğin yeniden üretilmesidir. Buna ek olarak: t(FSJE×OÝƣÝNMÝQBNVLLVNBƣQBSËBTZBEBJOEJHPCPZBMJQMJLBUƇPMEVƇV JËJOJQMJƇJOSFOHJJOEJHPNBWJUPOVOEBES#VEPƇBMNBWJSFOLIBMBUCPZB TPOVOEBEBIBEFSJOCJSUPOPMBSBLLBSƣN[BËLNBLUBES t(FSJE×OÝƣÝNJƣMFNJOEFOFMEFFEJMFOJQMJƇJOEFOJNLVNBƣMBSBFƣTJ[CJS HÝ[FMMJLLB[BOESBOEPƇBMƣBOUVLMVFGFLU×[FMMJƇJCVMVONBLUBES Bossa daha iyi bir gelecek için sürdürülebilirlik çalışmalarına EFWBNFEFDFLUJS 24 25 Uluslararası Faaliyetler Bossa her yıl olduğu gibi 2013’te de katıldığı uluslararası fuarlarda müşterileriyle buluştu, ülkesini ve markasını en iyi şekilde temsil etti. Müşteri ihtiyaçlarına cevap veren yenilikçi ve dünya trendlerinin takipçisi ürün gruplarıyla, Bossa markasının gücünü bir kez daha gösterdi. 26 Premiere Vision 14 - 16 Ocak New York Premiere Vision Pluriel 12 -14 Şubat Paris -POEPO5FYUJMF'BJS 23 - 24 Ocak Londra Munich Fabric Start 5 - 7 Şubat Almanya Kingpins 15 - 16 Ocak New York ,JOHQJOT-" 22 - 23 Ocak Los Angeles Denim By Pv Asia (Shanghai) 20 - 21 Mart Çin *OUFS5FYUJMF 27 - 29 Mart Pekin Jitac 22 - 25 Nisan Japonya Denim By Pv 22 - 23 Mayıs Tokyo ,JOHQJOT-" 9 - 10 Temmuz Los Angeles Kingpins 16 - 17 Temmuz New York -POEPO5FYUJMF'BJS 17 - 18 Temmuz Londra Munich Fabric Start 3 - 5 Eylül Almanya Premiere Vision Pluriel 17 - 19 Eylül Paris Denim By Pv 27 - 28 Kasım Paris *OUFS5FYUJMF 21 - 24 Ekim Şangay Denim By Pv Asia 22 - 23 Ekim Şangay Jitac 4 - 9 Kasım Japonya 27 Yönetim Kurulu $"/6,"/5ÀYönetim Kurulu Başkanı 4&3"1,"/5ÀÜye .&).&5.6.$60ņ-6 #BƇNT[ÀZF KADİR ÖZGEN '"5.",*7*-$*.Ŷ-Ŷ,®Ŷ #BƇNT[ÀZF Üye TARIK EBUBEKİR "W&.3&4"," Üye Üye :º/&5Ŷ.,"%3046 $"/6,"/5À- '"5.",*7*-$*.Ŷ-Ŷ,®Ŷ 4&%&'6/$6",* )","/%&ņŶ3.&/$Ŷ 5".&3#":3",-* MUSTAFA METİN 04."/:*-%*; 40/&34",*/ ZEKAİ GÜR BESİM ÖZEK /Ŷ)"-&3%0ņ"/ $&//&5&3,"/ BİRİM ATAGAN )À4&:Ŷ/"7/Ŷ:*-."; 0/63%636 DİDEM SÜMER (À-%&/Ŷ/$& &3$À.&/5"3"4 .63"5%0ņ"/ "-Ŷ%À-(&3 '6"54":*-*,"/ º;(À3$"/:";,635 "-1&3º;%&.Ŷ3 .À(&56/$&3&/ .&3:&.À/"- BURAK PAK "-1&3%&/Ŷ; &4&/:"44*#"ņ#0; 4&:'Ŷº-.&; "-ŶŶ)4"/%ÀŢÀ/ AHMET ERHAN TATAR "-Ŷ50;,"1"/ (À-":,")3"."/ (º,®&&35À3, ,".&3Ţ")Ŷ/ 28 Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO Genel Müdür Yardımcısı (Mali İşler) Genel Müdür Yardımcısı (Denim) Genel Müdür Yardımcısı (Dış Giyim) Genel Müdür Yardımcısı (Gömleklik) Koordinatör Süreç İyileştirme ve İç Denetim Direktörü Finans Müdürü Muhasebe Müdürü Satınalma Müdürü İç Piyasa Satış Operasyonları Müdürü Bilgi Teknolojileri Müdürü Reklam ve Halkla İlişkiler Müdürü İnsan Kaynakları Müdürü Üretim Grup Müdürü (Denim) İç Piyasa Satış Müdürü (Denim) Dış Piyasa Satış Müdürü (Denim) İplik İşletme Müdürü (Denim) Pazar ve İş Geliştirme Müdürü (Denim) Planlama ve Stok Kontrol Müdürü (Denim) Boya Terbiye Müdürü (Denim) Ürün Yönetim Müdürü (Denim) Dokuma İşletme Müdürü (Denim) Ürün Geliştirme Müdürü (Denim) Pazarlama Müdürü (Denim) İşletme Müdürü (Dış Giyim) Planlama ve Stok Kontrol Müdürü (Dış Giyim) Ürün Geliştirme ve Ürün Yönetimi Müdürü (Dış Giyim) Satış Müdürü (Dış Giyim) Kalite Kontrol ve Güvence Müdürü (Dış Giyim) İşletme Müdürü (Gömleklik) Planlama ve Kalite Müdürü (Gömleklik) Ürün Geliştirme ve Ürün Yönetimi Müdürü (Gömleklik) Dış Piyasa Satış Müdürü (Gömleklik) İç Piyasa Satış Müdürü (Gömleklik) 0SUBLML:BQT ORTAKLARIN PAYI TEMETTÜ ORANLARI 035"ņ*/"%* 1":* :*- 5&.&55À03"/* Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. Diğer Ortaklar % 91,13 % 8,87 2012 2011 % 7,80 %26,80 501-". Sermaye Hareketleri 2013 yılı içerisinde sermaye artırımı yapılmamıştır. Ana Sözleşme Değişiklikleri 2013 yılı içerisinde ana sözleşme değişiklikleri yapılmıştır. Madde 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33 değiştirilmiş, Geçici Madde 1 kaldırılmıştır. Sektör İçindeki Pozisyon Şirketimiz Tekstil Sanayi Sektöründe faaliyet göstermekte olup bugünkü kapasitesi ile Türkiye’nin en büyük entegre tekstil kuruluşlarından biridir. Merkez Dışı Örgütler Adana ili sınırları içerisinde Denim İşletmeleri, Gömleklik İşletmeleri ve Merkez ile aynı adreste bulunan Dış Giyim İşletmeleri faaliyetlerine devam etmektedirler. Yıl İçinde Yapılan Bağışlar Dönem içerisinde kamuya yararlı kurum ve kuruluşlara toplam 23.738 TL bağış yapılmıştır. Kar Dağıtım Politikası Şirket ortaklara dağıtılabilir karın minumum %50’si oranında nakit kar payı dağıtmaktadır. Bu politika, ulusal ve global ekonomik şartlara, gündemdeki projelere ve fonların durumuna göre Şirket Yönetim Kurulu tarafından her yıl gözden geçirilebilir. 'JOBOTBM0SBOMBS -Ŷ,Ŷ%Ŷ5&03"/-"3* ,"3-*-*,03"/-"3* Cari Oran Likidite Oranı 1,7 1,3 Brüt Kar Marjı (Amortismansız) %29 %24 Kar Marjı (EBITDA) % 9 ."-Ŷ#À/:&03"/-"3* Alacak Devir Süresi (Gün) 100 85 Stok Devir Süresi (Gün) 115 93 Toplam Borç / Toplam Aktif %40 %30 Toplam Borç / Özsermaye %66 %42 2,1 1,6 %15 29 KURUMSAL YÖNETİM İLKELERİNE UYUM BEYANI 1. Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Beyanı Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri T.A.Ş. (Bundan böyle Şirket diye anılacaktır) SPK’nın 30 Aralık 2011 tarihinde 28158 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Kurumsal Yönetim Tebliği” kapsamındaki zorunlu ilkelere uymaktadır ve bu ilkeleri uygulamaktadır. Tebliğ kapsamında, Şirket açısından uygulanması zorunlu olmayan ilkelere uyum çalışmaları için ön hazırlıklara aynı tarih itibarıyla başlanmıştır. BÖLÜM I - PAY SAHİPLERİ 2. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi Şirket’in Mali İşler Genel Müdür Yardımcılığı bünyesinde, Yatırımcı İlişkileri Birimi oluşturulmuştur. Bu bölümün sorumluluğunu Finans Müdürü Soner Sakın (ssakin@bossa.com.tr) ve Yatırımcı İlişkileri Şefi Sencer Doğru (sdogru@bossa.com.tr) yürütmektedir. İlgililere (322) 355 21 10 numaralı telefon ve (322) 346 75 54 numaralı fakstan ulaşılabilir. Birimin başlıca görevleri arasında: • Pay sahiplerinin bilgi taleplerini yanıtlamak, • Genel Kurul toplantısının doğru yapılmasını sağlamak, • Genel Kurul toplantısı için, ortaklara yönelik doküman hazırlamak, • Oylama sonuçlarının kaydının tutulmasını ve sonuçlarla ilgili raporların pay sahiplerine yollanmasını sağlamak, • Kamuyu aydınlatma ile ilgili her türlü hususu gözetmek ve izlemek bulunmaktadır. Pay Sahipleri İle İlişkiler Birimi, Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde pay sahipleri ile ilişkilerin yürütülmesinden sorumludur. Bu görevler çerçevesinde 2013 yılı içerisinde; gelen sorular cevaplandırılmış; ayrıca pay sahiplerinden gelen e-mailler yanıtlanmıştır. 2013 yılı içinde SPK düzenlemeleri uyarınca Şirket tarafından KAP’ta 32 adet özel durum açıklamasında bulunulmuştur. Söz konusu açıklamalar zamanında yapılmış olup, SPK veya Borsa İstanbul tarafından yaptırım uygulanmamıştır. 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklarının Kullanımı 2013 yılında Pay Sahipleri Birimi tarafından pay sahiplerinden gelen telefon, e-mail ve bizzat yüz yüze yapılan görüşmelerde gelen talepler cevaplandırılmış, bu amaçla pay sahiplerini ilgilendirecek bilgiler web sayfasında zorunlu bildirim süreçleri içinde duyurulmuştur. Şirket Esas Sözleşmesi’nde, Özel Denetçi atanması bir hak olarak düzenlenmemiştir. 2013 yılında pay sahiplerinden bu konuda bir talep alınmamıştır. 4. Genel Kurul Toplantıları 23 Temmuz 2013 tarihinde bir adet Olağan Genel Kurul Toplantısı yapılmış ve %89,95 oranında hisseyi temsil eden pay sahibinin katılımı gerçekleşmiştir. Toplantı Adana’da gerçekleşmiş olup; aynı zamanda elektronik ortamda (E-Genel Kurul) katılım sağlanmıştır. Genel Kurul Toplantı ilanı, mevzuat ile öngörülen usullerin yanı sıra, mümkün olan en fazla sayıda pay sahibine ulaşmayı sağlayacak, elektronik haberleşme dâhil, her türlü iletişim vasıtası ile Genel Kurul toplantı tarihinden asgari üç hafta önceden yapılmıştır. Şirket’in imtiyazlı payı bulunmamaktadır. Her bir pay için tek oy hakkı bulunmakta olup, herhangi bir oyda imtiyaz bulunmamaktadır. Denetlenmiş 2012 yılı Finansal Tablolarını da içeren Faaliyet Raporu, Şirket Genel Merkezi’nde Genel Kurul tarihinden en az 15 gün önceden pay sahiplerinin incelemesine sunulmuştur. Genel Kurul esnasında pay sahipleri soru sorma hakkını kullanmamışlardır ve gündem maddeleri haricinde bir öneri verilmemiştir. 30 Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan önemli nitelikteki kararlar Genel Kurul’da pay sahiplerinin onayına sunulmaktadır. Kurumsal Yönetim İlkeleri’nin yasal uyumu sağlandığında değişen kanunlarda yer alacak olan tüm önemli nitelikteki kararlar da Genel Kurul’da pay sahiplerinin onayına sunulacaktır. 5. Oy Hakları ve Azlık Hakları Esas Sözleşme’de imtiyazlı oy hakkı bulunmamaktadır. Şirket Esas Sözleşmesi’nde, mevcut ortaklık yüzdelerinde ve ortaklık yapısında birikimli oy hakkı tanınmasının Şirket’in ahenkli yönetim yapısını bozacağı düşüncesiyle bir düzenleme yapılmamıştır. 6. Kâr Dağıtım Politikası Şirket’in kâr payı dağıtım politikası, ortaklara dağıtılabilir kârın %50’si oranında nakit kâr payı dağıtmaktır. Bu politika, ulusal ve global ekonomik şartlara, gündemdeki projelere ve fonların durumuna göre Yönetim Kurulu tarafından her yıl gözden geçirilir. Kâr dağıtımı mevzuatta öngörülen süreler içerisinde Genel Kurul Toplantısı’nı takiben en kısa sürede yapılmaktadır. 7. Payların Devri Şirket Esas Sözleşmesi’nde pay devrini kısıtlayan bir hüküm yer almamaktadır. BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE ŞEFFAFLIK 8. Bilgilendirme Politikası Şirket’e ait SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri prensiplerine uygun olarak hazırlanmış bilgilendirme politikası mevcut olup Şirket’in web sitesinde (www.bossa.com.tr) yayınlanmaktadır. Bilgilendirme Politikası, Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde Yönetim Kurulu’nca oluşturularak onaylanmıştır. Mevzuat ile belirlenen bilgi ve belgeler, özel durum açıklamaları ve Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) doğrultusunda hazırlanan dış denetimden geçmiş 6 ve 12. ay mali tabloları, dış denetimden geçmemiş 3 ve 9. ay mali tabloları SPK tarafından belirtilen süreler içinde kamuoyuna duyurulmak üzere Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) gönderilmektedir. Bu işlemler Yatırımcı İlişkileri Birimi tarafından yürütülmektedir. İçeriden bilgi öğrenebilecek kişiler listesi faaliyet raporunda Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst yönetimde görev alan personel başlığı altında yer almakta ve faaliyet raporu ile birlikte kamuya duyurulmaktadır. 9. Şirket İnternet Sitesi ve İçeriği Şirket’in kurumsal web sitesi mevcuttur. Adresi www.bossa.com.tr’dir. İnternet sitesinde yer alan bilgiler İngilizce olarak da hazırlanmakta ve Şirket’in web sitesinde SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri 2.1.1’de sayılan bilgilere yer verilmektedir. Web sitesinde izlenebilecek önemli başlıklar aşağıda özetlenmiştir. • Kurumsal kimliğe ilişkin detaylı bilgiler • Vizyon ve ana stratejiler • Yönetim Kurulu Üyeleri ve üst yönetim hakkında bilgi • Şirket’in organizasyonu ve ortaklık yapısı • Şirket ana sözleşmesi • Ticaret sicil bilgileri • Finansal bilgiler • Özel durum açıklamaları • Genel Kurul’un toplanma tarihi, gündem, gündem konuları hakkında açıklamalar • Genel Kurul toplantı tutanağı ve hazirun cetveli • Vekâletname örneği • Kurumsal Yönetim uygulamaları ve uyum raporu • Bilgilendirme politikası • Yönetim Kurulu Üyeleri ve Üst Düzey Yöneticiler için Ücret Politikası • Şirket Hakkında Basında Çıkan Haberler 31 10. Faaliyet Raporu Faaliyet raporu SPK’nın 13 Haziran 2013 tarihinde 28676 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği” kapsamındaki ilkeler ve SPK Kurumsal Yönetim İlkeleri çerçevesinde hazırlanır. Yönetim Kurulu’nun onayından geçirilir ve mali tablolarla birlikte kamuya açıklanır. İnternet Sitemiz (www.bossa.com.tr)’de yayımlanır. BÖLÜM III - MENFAAT SAHİPLERİ 11. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi Bilgilendirme politikası çerçevesinde ticari sır niteliği taşımayan bilgiler şeffaf olarak kamuya yapılan açıklamalar aracılığıyla menfaat sahipleri ile paylaşılmaktadır. Şirket çalışanları ayrıca uzmanlık alanlarında ve ilgili oldukları genel konularda yapılan toplantılar, düzenlenen seminerler, eğitimler ve e-posta kanalıyla gönderilen bilgiler vasıtasıyla bilgilendirilmektedir. Çalışanlar için bir portal mevcuttur ve kendilerini ilgilendirecek her türlü bilgi ve belgeye bu portal kanalı ile ulaşmaları sağlanmıştır. 12. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Katılımı Çalışanların yönetime katılımı, Şirket içinde yapılan periyodik toplantılar vasıtasıyla ve yıllık hedef belirleme ve performans değerlendirmesi toplantıları ile yapılmaktadır. Ayrıca çalışanlar, yönetime ve çalışma arkadaşlarına geri bildirim vermekte; sonuçlar çeşitli yönetim toplantılarında ele alınarak gerekli değişimler için aksiyon planları oluşturulmaktadır. Bu yaklaşımlar ile çalışanların Şirket’in etkin yönetimini temini için gerekli katılım ve katkıları sağlanmaktadır. 13. İnsan Kaynakları Politikası Şirket’te İnsan Kaynakları politikası mevcuttur. Politikanın ana esasları aşağıdaki gibidir. * Personelini, ilke olarak; eğitimini yeni bitirmiş işe uygun adaylar arasından çağdaş seçme teknik ve yöntemlerini uyguladıktan sonra belirler ve işe alır. *Deneyimsiz olarak işe alacağı yeni personelini; Şirket kültürü, politikaları ve ihtiyaçları doğrultusunda kendisi geliştirir ve yetiştirir. *Çalışanların performanslarını sistematik, objektif ve adil şekilde ölçer ve değerlendirir. *Personelin yaptığı işleri çağdaş iş değerlendirme yöntemleri ile tanımlar, gruplar ve göreceli olarak sıralar. Bu verilerden yola çıkarak ücret yönetim modelini oluşturur. *Deneyim gerektiren üst yönetici kadrolarına ilke olarak çalışan personeli arasından seçim ve atama yapar. *İşe alış, iş değişikliği, rotasyon ve terfi gibi konularda Şirket hedef ve politikalarını da dikkate alarak önceden belirlenmiş plan ve standartlara uygun hareket eder. *Yönetim kademeleri ile çalışanlar arasında iki yönlü bilgi akışını ve paylaşımını kolaylaştıran ve teşvik eden bir ortamı oluşturmayı ilke olarak kabul eder. *Çalışanların fikirlerine değer verir ve ifade edebilecekleri uygun ortamları yaratır. Elde ettiği verileri gelecek planlarında ve politikalarında dikkate alır. 2013 yılı içerisinde çalışanlarımızdan ayrımcılık ve benzeri konularda şikâyet olmamıştır. 14. Etik Kurallar ve Sosyal Sorumluluk Şirket, oluşturduğu iş etiği kurallarına uymaktadır. Çalışanların kurallar hakkında bilgilendirilmesi yazılı ve sözlü eğitimler ve basılı kitapçıklar yoluyla sağlanmış ve tüm çalışanlardan iş etiği uygunluk bildirimleri alınmıştır. Şirket sosyal sorumluluklarına karşı duyarlıdır; çevreye, tüketiciye, kamu sağlığına ilişkin düzenlemeler ile etik kurallara uyar ve bu konulardaki politikalarını ve yatırımlarını kamuya açıklar. Şirketimiz çevre bilinci içerisinde her türlü atıkları uygun şekilde bertaraf etmektedir. Tehlikeli atık kapsamına giren atıklar, Çevre Bakanlığı’ndan lisanslı firmalara, niteliğine göre geri kazanım veya bertaraf (yakma, düzenli depolama vb.) amaçlı gönderilmektedir. Şirkete ait her fabrikada atık su arıtma tesisi bulunmaktadır. Dış Giyim üretim tesisinde 6.000 m3/gün kapasiteli biyolojik arıtma tesisimiz, Gömleklik üretim tesisimizde 4.000 m3/gün kapasiteli fiziksel ve biyolojik birimimiz bulunmaktadır. Denim ve Spor Giyim İşletmemiz, Adana Organize Sanayi Bölgesi’nde yer almaktadır. Bu işletmemizde ise üretim ve insani kullanımından kaynaklanan atık sular ön arıtma işlemi yapıldıktan sonra Organize Sanayi Bölgesi atık su arıtma tesisine verilmektedir. 32 Şirket ISO 14.001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi’ne sahiptir. Şirket, çevreye olan duyarlılığını yaptığı her yeni yatırım projesinin ÇED Yönetmeliği içerisinde belirtilen ilkeler doğrultusunda gerekli başvurularını yaparak göstermektedir. Çevre konusu ile ilgili şirket aleyhine açılmış bir dava yoktur. BÖLÜM IV – YÖNETİM KURULU 15. Yönetim Kurulu’nun Yapısı ve Oluşumu Şirket Genel Kurul tarafından Türk Ticaret Kanunu, Sermaye Piyasası Mevzuatı hükümleri çerçevesinde seçilen en az beş üyeden oluşan bir Yönetim Kurulu tarafından idare ve temsil edilir. Yönetim Kurulu üyelerinin çoğunluğu Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde tanımlanan icrada görevli olmayan üyelerden oluşur. Yönetim Kurulu Üyeleri’nden ikisi bağımsız üye olup, Yönetim Kurulu Üyeleri Kurumsal Yönetim İlkeleri doğrultusunda Genel Kurul tarafından seçilir. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin görev süresi en çok üç yıldır. Süresi biten üye yeniden seçilebilir. Bir üyeliğin herhangi bir nedenle boşalması halinde Yönetim Kurulu açılan üyelik için yeni üye seçerek ilk toplantısında Genel Kurul’un onayına sunar. Bu üye selefinin kalan süresini tamamlar. Şirket’in Yönetim Kurulu Üyeleri, icracı, icracı olmayan ve bağımsız üye ayrımı ile şöyledir: Can U. Kantül Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO (İcracı) Serap Kantül Yönetim Kurulu Üyesi (İcracı Olmayan) Fatma Kıvılcım İlikçi Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Müdür Yrd. (Mali İşler) (İcracı) Akkardan San. Tic. A.Ş. Temsilcisi Mehmet Mumcuoğlu Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Kadir Özgen Yönetim Kurulu Üyesi (Bağımsız) Av. Emre Saka Yönetim Kurulu Üyesi (İcracı Olmayan) Tarık Ebubekir Yönetim Kurulu Üyesi (İcracı Olmayan) Yönetim Kurulu Üyeleri’ne Genel Kurul kararı ile Türk Ticaret Kanunu’nun 395. ve 396. maddeleri doğrultusunda işlem yapma hakkı tanınmıştır. 16. Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları Şirket Yönetim Kurulu 2013 yılı içerisinde Türk Ticaret Kanunu ve Esas Sözleşme hükümleri paralelinde yazılı onay alınmak sureti ile 32 adet toplantı yapmıştır. Şirket Esas Sözleşmesi’nde Yönetim Kurulu toplantılarına ilişkin hükümlere yer verilmekte olup bu doğrultuda Şirket Yönetim Kurulu toplantılarının günleri ve gündemi, başkan veya vekili tarafından belirlenmekte ve başkan veya vekilinin çağrısı üzerine toplanılmaktadır. Tespit edilen gündem ve gündemde yer alan konular, gerekli çalışmaları yapabilmeleri amacıyla Yönetim Kurulu Üyeleri’ne önceden iletilmektedir. 2013 yılında yapılan toplantılarda Yönetim Kurulu Üyeleri tarafından alınan kararlar aleyhinde farklı görüş açıklanmamıştır. Yönetim Kurulu toplantılarına mazereti olmayan üyelerin fiili katılımı sağlanmıştır. Bu konularda Yönetim Kurulu Üyeleri’nin soruları olmadığı için zapta geçirilmemiştir. Yönetim Kurulu Üyeleri’ne söz konusu kararlarla ilgili ağırlıklı oy hakkı ve/veya veto hakkı tanınmamıştır. Şirket Yönetim Kurulu’nun yönetim hakkı ve temsil yetkileri Esas Sözleşme’de tanımlanmıştır. Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri, 2013 yılı içinde Şirket ile işlem yapmamış ve aynı faaliyet konularında rekabet edecek girişimlerde bulunmamıştır. 33 17. Yönetim Kurulunda Oluşturulan Komitelerin Sayı, Yapı ve Bağımsızlığı Yönetim Kurulu’na bağlı olarak Kurumsal Yönetim Komitesi, Denetimden Sorumlu Komite ve Riskin Erken Saptanması Komitesi mevcuttur. Kurumsal Yönetim Komitesi Başkan: Kadir Özgen (Bağımsız Üye) Üye : Serap Kantül Üye : Sencer Doğru Kurumsal Yönetim Komitesi başkanı Kurumsal Yönetim ilkeleri gereği bağımsız üyeler arasından seçilir. Kurumsal Yönetim Komitesi toplantıları Başkan’ın uygun göreceği yerde yılda en az dört defa yapılır. Komite yılda en az bir kez Risk Yönetim Sistemleri’ni gözden geçirmek üzere toplanır. Her yıl başında Kurumsal Yönetim Komitesi’ne ait yıllık toplantı takvimi, Komite Başkanı tarafından belirlenip tüm üyelere duyurulur. Başkan’ın uygun göreceği diğer kimseler de, toplantılara katılabilirler. Yönetim Kurulu’nun mevcut yapılanmasında ayrı bir Aday Gösterme Komitesi ve Ücret Komitesi oluşturulmadığından söz konusu komitelere ilişkin görevleri de Kurumsal Yönetim Komitesi yerine getirmektedir. Denetimden Sorumlu Komite Başkan: Mehmet Mumcuoğlu (Bağımsız Üye) Üye : Kadir Özgen (Bağımsız Üye) Denetimden Sorumlu Komite Başkan ve Üyesi Kurumsal Yönetim ilkeleri gereği bağımsız üyeler arasından seçilir. Denetimden Sorumlu Komite yılda en az dört kez toplanmaktadır. Toplantılarında genel olarak İç Denetim tarafından yapılan çalışmaların ve Yönetim Kurulu sunumunun gözden geçirilmesi, Bağımsız Denetim firması çalışmalarının gözden geçirilmesi, Mali tabloların gözden geçirilmesi, İş Etiği ve davranış kuralları ihlal ve incelemeleri konularını gündem maddesi yapılmaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi Başkan: Kadir Özgen (Bağımsız Üye) Üye : Serap Kantül 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 378’inci maddesi ile Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) Kurumsal Yönetim İlkeleri Tebliği hükümleri uyarınca görevli ve yetkili olmak üzere Riskin Erken Saptanması Komitesi kurulmuştur. Riskin Erken Saptanması Komitesi Başkan ve Üyesi Kurumsal Yönetim ilkeleri gereği bağımsız üyeler arasından seçilir. Riskin Erken Saptanması Komitesi yılda en az altı kez toplanmaktadır. Riskin Erken Saptanması Komitesi Şirket’in varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşürebilecek risklerin tanımlanması, krizlerin önlenmesi modellerinin, yönetim sistemlerinin oluşturulması, erken teşhisi, tespit edilmesi, risklerle ilgili gerekli önlemlerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla çalışmalar yapar. Risk yönetim sistemlerini en az yılda bir kez gözden geçirir, risk yönetimi ile ilgili uygulamaların, Komite Kararları’na uygun gerçekleştirilmesinin gözetimini yapar. Komitelerde 2013 yılı içinde hiçbir çıkar çatışması meydana gelmemiştir. Şirketimizin 2 adet Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi bulunmaktadır. Bağımsız Yönetim Kurulu Üyelerimiz Mehmet Mumcuoğlu ve Kadir Özgen Yönetim Kurulu bünyesinde oluşturulan her üç komitede de yer almaktadır. 18. Risk Yönetim ve İç Kontrol Mekanizması Şirket Yönetim Kurulu, risk yönetimi ve iç kontrol sağlanması maksadıyla çeşitli mekanizmalar oluşturmuştur. Şirketin içinde olduğu kritik riskler, bu risklerin yönetimi, alınacak aksiyonlar periyodik olarak takip edilmektedir. Bunun yanında Şirket bünyesinde kurulan İç Denetim Birimi, Şirket içi kontrollerin yapılmasında yetkili ve sorumludur. 34 19. Şirketin misyon ve vizyonu ile stratejik hedefleri Şirket Yönetim Kurulu, vizyon ve misyonu belirlemiş ve bunu tüm çalışanları ile paylaşmıştır. Bu bilgiler, www.bossa.com.tr internet adresinde kamuya açıklanmıştır. Şirket “Beklentiniz işimizdir” vizyonu ile tüm paydaşlarına (müşteriler, çalışanlar ve hissedarlara) değer yaratmaya devam edecektir. Değer yaratma işini ise ”Doğru üretim ve satış kombinasyonu ile dinamik bir moda tedarikçisi olma” misyonu ile gerçekleştirecektir. Yönetim Kurulu yıl sonlarında yeni yılın bütçesinin hazırlanması aşamasında yöneticileri ile birlikte cari dönem ve 3 yıllık stratejik hedefleri belirlemekte ve tartışıp onaylayarak bütçelerinin bu temeller üzerine yaratılmasını sağlamaktadır. Yönetim Kurulu üç ayda bir kere düzenli olarak toplanarak şirket yetkililerinden aldığı karşılaştırmalı faaliyet raporları ile alınan kararların uygulama süreçleri hakkında birebir bilgi sahibi olmaktadır. Bu raporlarda cari dönemin bütçe ve fiili karşılaştırmalarının yanında geçmiş yılların aynı dönemlerini de karşılaştırmalı olarak inceleyerek hedeflere ulaşma derecesini gözden geçirmektedir. 20. Mali Haklar Şirket Yönetim Kurulu Üyeleri’ne tanınan her türlü hak, menfaat ve ücretin şekil ve şartları Genel Kurul ile belirlenir. Hak, menfaat ve ücretler toplam olarak da bilanço dipnotlarında yer almaktadır. 2013 yılı içinde Şirket; hiçbir Yönetim Kurulu Üyesi ve yöneticiye borç vermemiş, kredi kullandırmamış, verilmiş olan borçların ve kredilerin süresi uzatılmamış, şartları iyileştirilmemiş, üçüncü bir kişi aracılığıyla şahsi kredi adı altında kredi kullandırılmamış ve lehine herhangi bir teminat vermemiştir. 35 36 #044"5Ŷ$"3&57&4"/":ŶŶŢ-&5.&-&3Ŷ5"Ţ 37 38 BAĞIMSIZ DENETÇİ RAPORU Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri Türk Anonim Şirketi Yönetim Kurulu’na 1. Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri Türk Anonim Şirketi’nin (“Şirket”) 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle hazırlanan ve ekte yer alan finansal durum tablosunu, aynı tarihte sona eren yıla ait kar veya zarar tablosunu, diğer kapsamlı gelir tablosunu, özkaynaklar değişim tablosunu, nakit akış tablosunu ve önemli muhasebe politikalarının özeti ve diğer açıklayıcı dipnotlarını denetlemiş bulunuyoruz. Finansal Tablolarla İlgili Olarak Şirket Yönetiminin Sorumluluğu 2. Şirket yönetimi bu finansal tabloların Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim StandartlarıKurumu (“KGK”) tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe Standartları’na (“TMS”) uygun olarak hazırlanmasından ve gerçeğe uygun olarak sunumundan ve bunun için finansal tabloların usulsüzlük veya hatadan kaynaklanan önemli yanlışlıklar içermeyecek biçimde hazırlanmasını sağlamak amacıyla yönetim tarafından gerekli görülen iç kontrollerden sorumludur. Bağımsız Denetim Kuruluşunun Sorumluluğu 3. Sorumluluğumuz, yaptığımız bağımsız denetime dayanarak bu finansal tablolar hakkında görüş bildirmektir. Bağımsız denetimiz, Sermaye Piyasası Kurulu’nca yayımlanan bağımsız denetim standartlarına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmasını ve bağımsız denetimin, finansal tabloların gerçeği doğru ve dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığı konusunda makul bir güvenceyi sağlamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Bağımsız denetimiz, finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili bağımsız denetim kanıtı toplamak amacıyla, bağımsız denetim tekniklerinin kullanılmasını içermektedir. Bağımsız denetim tekniklerinin seçimi, finansal tabloların, hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklanıp kaynaklanmadığı hususu da dahil olmak üzere önemli yanlışlık içerip içermediğine dair risk değerlendirmesini de kapsayacak şekilde, mesleki kanaatimize göre yapılmıştır. Bu risk değerlendirmesinde, işletmenin iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmuştur. Ancak, amacımız iç kontrol sisteminin etkinliği hakkında görüş vermek değil, bağımsız denetim tekniklerini koşullara uygun olarak tasarlamak amacıyla, Şirket yönetimi tarafından hazırlanan finansal tablolar ile iç kontrol sistemi arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bağımsız denetimimiz, ayrıca Şirket yönetimi tarafından benimsenen muhasebe politikaları ile yapılan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tabloların bir bütün olarak sunumunun uygunluğunun değerlendirilmesini içermektedir. Bağımsız denetim sırasında temin ettiğimiz bağımsız denetim kanıtlarının, görüşümüzün oluşturulmasına yeterli ve uygun bir dayanak oluşturduğuna inanıyoruz. Görüş 4. Görüşümüze göre, ilişikteki finansal tablolar, Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri Türk Anonim Şirketi’nin 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle finansal durumunu, aynı tarihte sona eren yıla ait finansal performansını ve nakit akışlarını, TMS (bkz. Not 2) çerçevesinde doğru ve dürüst bir biçimde yansıtmaktadır. Diğer İlgili Mevzuattan Kaynaklanan Bağımsız Denetçi Yükümlülükleri Hakkında Raporlar 5. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (“TTK”) 402. Maddesi uyarınca; Yönetim Kurulu tarafımıza denetim kapsamında istenen açıklamaları yapmış ve istenen belgeleri vermiştir, ayrıca Şirket’in 1 Ocak – 31 Aralık 2013 hesap döneminde defter tutma düzeninin, kanun ile şirket esas sözleşmesinin finansal raporlamaya ilişkin hükümlerine uygun olmadığına dair önemli bir hususa rastlanmamıştır. 6. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 378. Maddesine göre, pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde, yönetim kurulu, şirketin varlığını, gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla, uzman bir komite kurmak, sistemi çalıştırmak ve geliştirmekle yükümlüdür. Aynı kanunun 398. Maddesinin 4. fıkrasına göre, denetçinin, yönetim kurulunun şirketi tehdit eden veya edebilecek nitelikteki riskleri zamanında teşhis edebilmek ve risk yönetimini gerçekleştirebilmek için 378 inci maddede öngörülen sistemi ve yetkili komiteyi kurup kurmadığını, böyle bir sistem varsa bunun yapısı ile komitenin uygulamalarını açıklayan, esasları KGK tarafından belirlenecek, ayrı bir rapor düzenleyerek, denetim raporuyla birlikte, yönetim kuruluna sunması gerekmektedir. Denetimimiz, bu riskleri yönetmek için Şirket Yönetimi’nin, gerçekleştirdiği faaliyetlerin operasyonel etkinliği ve yeterliliğini değerlendirmeyi kapsamamaktadır. Bilanço tarihi itibariyle KGK tarafından henüz bu raporun esasları hakkında bir açıklama yapılmamıştır. Dolayısıyla bu konuya ilişkin ayrı bir rapor hazırlanmamıştır. Bununla birlikte, Şirket, söz konusu komiteyi rapor tarihi itibariyle henüz kurmamıştır. Diğer Husus Görüşümüzü etkilememekle birlikte aşağıdaki hususa dikkatinizi çekmek istiyoruz. 7. İlişikteki finansal durum tablosunda ve ayrıca finansal tablo Dipnot 29’da belirtildiği üzere, Şirket’in hakim ortağı olan Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den toplam 195.005.964 TL alacağı bulunmaktadır. Rapor tarihimiz itibariyle, Şirket Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den olan alacaklarının tahsili konusunda sermaye piyasası araç ve yöntemleri de dahil olmak üzere çalışmalarını sürdürmektedir. 8. Şirketin Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yayımlanan finansal raporlama standartlarına uygun olarak 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle düzenlenmiş finansal tabloları bir başka denetim şirketi tarafından denetlenmiş ve söz konusu denetim şirketi 15 Mart 2013 tarihli raporunda bu finansal tablolar üzerinde olumlu görüş beyan etmiştir. Güney Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Anonim Şirketi A member firm of Ernst & Young Global Limited Metin Canoğulları, SMMM Sorumlu Denetçi 3 Mart 2014 İstanbul, Türkiye 39 BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Finansal Durum Tablosu (TL) Cari Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Yeniden düzenlenmiş 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 10.594.471 102.785.796 102.785.796 154.650.552 151.258.048 3.392.504 89.858.674 1.561.910 2.898.778 10.192.855 85.998.074 85.998.074 97.281.280 93.921.454 3.359.826 74.456.643 1.478.715 2.257.337 362.350.181 271.664.904 46.619.270 46.619.270 86.062 47.826.724 15.539.271 211.979.013 13.450.318 - 19.406.695 19.406.695 86.062 47.826.724 16.084.962 221.099.936 11.066.434 3.772 Toplam duran varlıklar 335.500.658 315.574.585 Toplam varlıklar 697.850.839 587.239.489 Dipnot referansı Varlıklar Dönen varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Ticari alacaklar - İlişkili olmayan taraflardan ticari alacaklar Diğer alacaklar - İlişkili taraflardan diğer alacaklar - İlişkili olmayan taraflardan diğer alacaklar Stoklar Peşin ödenmiş giderler Diğer dönen varlıklar 3 4 29a 5a 6 7 8a Toplam dönen varlıklar Duran varlıklar Diğer alacaklar - İlişkili taraflardan diğer alacaklar Finansal yatırımlar Yatırım amaçlı gayrimenkuller Operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar Peşin ödenmiş giderler 40 29a 9 10 11 12 13 BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Finansal Durum Tablosu (TL) Cari Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Yeniden düzenlenmiş 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 104.002.368 20.538.801 76.045.941 76.045.941 3.434.248 28.810 28.810 787.982 1.300.198 2.659.946 77.635.758 39.088.375 39.088.375 2.856.027 161.294 161.294 1.363.361 989.822 3.077.938 1.636.469 1.023.477 3.894.719 1.564.999 1.512.939 1.448.245 212.693.013 126.620.820 14 14 16 17.394.545 23.059.300 623.481 10.005.145 24.466.185 363.481 9.693.311 17 27 10.005.145 13.808.015 9.693.311 13.847.965 64.890.486 48.370.942 108.000.000 149.104.739 3.435 49.388.115 19.282.724 108.000.000 149.104.739 3.435 48.590.203 2.941.042 77.230. 971 80.039.953 81.415.137 83.410.376 (2.808.982) 17.257.356 (1.995.239) 22.193.171 Toplam özkaynaklar 420.267.340 412.247.727 Toplam kaynaklar 697.850.839 587.239.489 Dipnot referansı Kaynaklar Kısa vadeli yükümlülükler Kısa vadeli borçlanmalar Çıkarılmış tahviller ve tahvil ihraç farkları Ticari borçlar - İlişkili olmayan taraflara ticari borçlar Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar Diğer borçlar - İlişkili olmayan taraflara diğer borçlar Ertelenmiş gelirler Dönem kârı vergi yükümlülüğü Kısa vadeli karşılıklar - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin kısa vadeli karşılıklar - Diğer kısa vadeli karşılıklar Diğer kısa vadeli yükümlülükler 14 14 4 15 5b 16 27 17 18 8b Toplam kısa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler Finansal borçlar Çıkarılmış tahviller ve tahvil ihraç farkları Ertelenmiş gelirler Uzun vadeli karşılıklar - Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin uzun vadeli karşılıklar Ertelenmiş vergi yükümlülüğü Toplam uzun vadeli yükümlülükler Özkaynaklar Ödenmiş sermaye 20 Sermaye enflasyon düzeltme farkları 20 Paylara ilişkin primler Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Maddi duran varlık değerleme fonu - Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler Dönem net kârı 41 BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Kar veya Zarar Tablosu (TL) Cari Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş Dönem Bağımsız denetimden geçmiş Yeniden düzenlenmiş Dipnot referansı 1 Ocak 31 Aralık 2013 1 Ocak 31 Aralık 2012 21 21 371.763.210 (280.968.307) 362.771.351 (289.189.767) 90.794.903 73.581.584 (7.831.052) (37.951.444) (32.600.286) 58.883.019 (37.239.575) (6.768.972) (37.180.539) (29.010.005) 42.842.500 (25.333.903) 34.055.565 18.130.665 1.349.513 (1.769) 104.005 - 35.403.309 18.234.670 19.948.037 (33.745.224) 21.009.998 (14.507.668) 21.606.122 24.737.000 (4.348.766) (4.185.282) (163.484) (2.543.829) (1.509.066) (1.034.763) Sürdürülen faaliyetler dönem kârı 17.257.356 22.193.171 Durdurulan faaliyetler dönem kârı - - 17.257.356 22.193.171 27 0,002 - 0,002 - 27 0,002 - 0,002 - 17.257.356 22.193.171 Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacaklar (813.742) 82.270.988 - Maddi Duran Varlıklar Yeniden Değerleme Artışları - Tanımlanmış fayda planları yeniden ölçüm kazançları/kayıpları - Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak diğer kapsamlı gelire ilişkin vergiler - Ertelenmiş vergi geliri/(gideri) - 94.130.036 (1.017.178) (1.424.236) 203.436 203.436 (10.434.812) (10.434.812) 16.443.614 104.464.159 Kâr veya zarar kısmı Hasılat Satışların maliyeti (-) Brüt kâr Araştırma ve geliştirme giderleri (-) Pazarlama giderleri (-) Genel yönetim giderleri (-) Esas faaliyetlerden diğer gelirler Esas faaliyetlerden diğer giderler (-) 22 22 22 23 23 Esas faaliyet kârı Yatırım faaliyetlerinden gelirler Yatırım faaliyetlerinden giderleri (-) 24 Finansman gideri öncesi faaliyet kârı Finansman gelirleri Finansman giderleri (-) 25 26 Sürdürülen faaliyetler vergi öncesi kârı Sürdürülen faaliyetler vergi gideri -Dönem vergi gideri -Ertelenmiş vergi gideri 27 27 Dönem kârı Pay başına kazanç -Sürdürülen faaliyetlerden pay başına kazanç -Durdurulan faaliyetlerden pay başına kazanç Sulandırılmış pay başına kazanç - Sürdürülen faaliyetlerden sulandırılmış pay başına kazanç - Durdurulan faaliyetlerden sulandırılmış pay başına kazanç Diğer kapsamlı gelir Toplam kapsamlı gelir 42 17 - 3.435 - - 31 Aralık 2013 itibariyle bakiyeler (Dönem Sonu) 108.000.000 149.104.739 - - - 3.435 1 Ocak 2013 itibariyle bakiyeler 108.000.000 149.104.739 Transferler Kullanım amaçlı gayrimenkullerin amortisman transferi Aktüeryal kayıp/kazanç Temettüler Net dönem karı - 3.435 - Muhasebe politikalarındaki değişikliklere ilişkin düzeltmeler(bkz. Not 2.6) - 31 Aralık 2012 itibari ile bakiyeler Önceden Raporlanan 108.000.000 149.104.739 Cari Dönem Ödenmiş sermaye Sermaye enflasyon Paydüzeltlara mesi ilişkin farkları primler 80.039.953 (3.370.423) - - 83.410.376 - 83.410.376 - - 3.370.423 - (8.424.000) - 797.912 21.395.259 2.941.042 855.850 (2.808.982) 49.388.115 19.282.724 (813.743) - - (1.995.239) 48.590.203 (1.995.239) 2.085.192 Kardan ayrılan Geçmiş kısıtlanmış yıllar yedekler kar/zararları - 48.590.203 Tanımlanmış fayda planlarının Yeniden birikmiş yeniden değerleme ölçüm kazançları /kayıpları fonu Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler 17.257.356 17.257.356 (22.193.171) 22.193.171 1.139.389 21.053.782 420.267.340 (813.743) (8.424.000) 17.257.356 - 412.247.727 - 412.247.727 Net dönem Özkaynaklar karı/zararı toplamı BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Özkaynaklar Değişim Tablosu (TL) 43 44 31 Aralık 2012 itibariyle bakiyeler - 108.000.000 149.104.739 - 3.435 - 3.435 1 Ocak 2012 itibariyle bakiyeler 108.000.000 149.104.739 Transferler Kullanım amaçlı gayrimenkullerin değer artışı Aktüeryal kayıp/kazanç Temettüler Net dönem karı - 3.435 - Muhasebe politikalarındaki değişikliklere ilişkin düzeltmeler(bkz. Not 2.6) - 31 Aralık 2011 itibari ile bakiyeler Önceden Raporlanan 108.000.000 149.104.739 Önceki Dönem Ödenmiş sermaye Sermaye enflasyon Paydüzeltlara mesi ilişkin farkları primler 83.410.376 83.410.376 - - - - Kardan ayrılan Geçmiş kısıtlanmış yıllar yedekler kar/zararları - 855.850 (1.995.239) 48.590.203 2.941.042 - 13.861.730 37.342.670 (1.139.389) - (28.944.000) - (855.850) 34.728.473 (5.457.628) (855.850) - 34.728.473 (6.313.478) Tanımlanmış fayda planlarının Yeniden birikmiş yeniden değerleme ölçüm kazançları /kayıpları fonu Kar veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler ve giderler 22.193.171 (51.204.400) 22.193.171 51.204.400 - 51.204.400 412.247.727 83.410.376 (1.139.389) (28.944.000) 22.193.171 336.727.569 - 336.727.569 Net dönem Özkaynaklar karı/zararı toplamı BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Özkaynaklar Değişim Tablosu (TL) BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Nakit Akım Tablosu (TL) Cari dönem Bağımsız denetimden geçmiş Geçmiş dönem Bağımsız denetimden geçmiş 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 17.257.356 20.649.907 3.236.263 (16.050.942) 13.980.675 (1.349.513) 4.348.766 1.130.044 (14.062) 69.948 (25.979) 22.193.171 15.991.759 2.803.928 (12.710.000) (20.646.527) 10.811.892 (104.005) 2.543.829 1.472.539 864.477 534.009 Faaliyetlere yönelik varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler öncesi net nakit akımı 43.232.463 23.755.072 Faaliyetlere yönelik varlık ve yükümlülüklerdeki değişimler -net: Ticari alacaklardaki (azalış)/ artış Stoklardaki (artış)/azalış Diğer kısa vadeli alacak ve varlıklardaki artış Ticari borçlardaki artış Diğer kısa vadeli yükümlülüklerdeki artış/(azalış) Ödenen kıdem tazminatları Ödenen vergiler (16.803.972) (15.402.031) (753.540) 36.929.847 1.018.416 (3.941.607) (3.876.678) 13.400.782 24.352.032 (403.498) 1.941.850 (1.107.208) (2.448.392) (1.308.541) 40.402.898 58.182.097 (14.097.493) (24.397.332) 2.081.597 (241.790) 14.062 124.272 - (12.243.624) (24.273.060) 19.294.970 43.598.101 (84.549.169) 252.171 2.070.267 (8.424.000) 10.991.554 (39.596.117) 10.200.283 (28.944.000) (27.757.660) (47.348.280) 401.614 10.192.405 10.594.019 (13.439.243) 23.631.648 10.192.405 Dipnot referansları İşletme faaliyetleri: Dönem karı Amortisman ve itfa gideri Kıdem tazminatı karşılığı Yatırım amaçlı gayrimenkullerin değer artışı Faiz geliri Faiz gideri Maddi duran varlık satış karı Vergi gideri/geliri ile ilgili düzeltmeler Yıllık izin karşılığı Temettü geliri Şüpheli alacak karşılığı Diğer düzeltmeler, net 23 24 17 23 17 Esas faaliyetlerden sağlanan net nakit Yatırım faaliyetleri: Maddi ve maddi olmayan duran varlık alımları Maddi ve maddi olmayan duran varlık satışlarından elde edilen hasılat Devlet teşviklerinden elde edilen nakit girişler Alınan temettü 17 Yatırım faaliyetlerinde kullanılan net nakit Finansman faaliyetleri: Banka kredilerindeki değişim Çıkarılmış tahviller ve ihraç farkı İlişkili taraflardan alacaklardaki değişim Devlet teşviklerinden elde edilen nakit girişler Alınan faiz Ödenen temettü 14 Finansman faaliyetlerinde kullanılan net nakit Nakit ve nakit benzeri değerlerdeki artış/(azalış) Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem başı bakiyesi Nakit ve nakit benzeri değerlerin dönem sonu bakiyesi 3 3 45 BOSSA TİCARET ve SANAYİ İŞLETMELERİ T.A.Ş. Finansal Tablolara İlişkin Dipnotlar 46 47 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) TMS 27 Bireysel Finansal Tablolar (Değişiklik) TFRS 10’nun ve TFRS 12’nin yayınlanmasının sonucu olarak, KGK TMS 27’de de değişiklikler yapmıştır. Yapılan değişiklikler sonucunda, artık TMS 27 sadece bağlı ortaklık, müştereken kontrol edilen işletmeler ve iştiraklerin bireysel finansal tablolarda muhasebeleştirilmesi konularını içermektedir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar (Değişiklik) TFRS 11’in ve TFRS 12’nin yayınlanmasının sonucu olarak, KGK TMS 28’de de değişiklikler yapmış ve standardın ismini TMS 28 İştiraklerdeki ve İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar olarak değiştirmiştir. Yapılan değişiklikler ile iştiraklerin yanı sıra, iş ortaklıklarında da özkaynak yöntemi ile muhasebeleştirme getirilmiştir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar TFRS 10 - TMS 27 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar Standardının konsolidasyona ilişkin kısmının yerini almıştır. Hangi şirketlerin konsolide edileceğini belirlemede kullanılacak yeni bir “kontrol” tanımı yapılmıştır. Mali tablo hazırlayıcılarına karar vermeleri için daha fazla alan bırakan, ilke bazlı bir standarttır. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TFRS 11 Müşterek Düzenlemeler Standart müşterek yönetilen iş ortaklıklarının ve müşterek faaliyetlerin nasıl muhasebeleştirileceğini düzenlemektedir. Yeni standart kapsamında, artık iş ortaklıklarının oransal konsolidasyona tabi tutulmasına izin verilmemektedir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TFRS 12 Diğer İşletmelerdeki Yatırımların Açıklamaları TFRS 12 iştirakler, iş ortaklıkları, bağlı ortaklıklar ve yapısal işletmelere ilişkin verilmesi gereken tüm dipnot açıklama gerekliklerini içermektedir. Şirket söz konusu açıklamaları Not 9’da sunmaktadır. TFRS 13 Gerçeğe Uygun Değerin Ölçümü Yeni standart gerçeğe uygun değerin TFRS kapsamında nasıl ölçüleceğini açıklamakla beraber, gerçeğe uygun değerin ne zaman kullanılabileceği ve/veya kullanılması gerektiği konusunda bir değişiklik getirmemektedir. Tüm gerçeğe uygun değer ölçümleri için rehber niteliğindedir. Yeni standart ayrıca, gerçeğe uygun değer ölçümleri ile ilgili ek açıklama yükümlülükleri getirmektedir. Yeni açıklamaların sadece TFRS 13’ün uygulamaya başlandığı dönemden itibaren verilmesi gerekmektedir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TFRYK 20 Yerüstü Maden İşletmelerinde Üretim Aşamasındaki Hafriyat (Dekapaj) Maliyetleri Yorum, üretim aşamasındaki hafriyatların ne zaman ve hangi koşullarda varlık olarak muhasebeleşeceği, muhasebeleşen varlığın ilk kayda alma ve sonraki dönemlerde nasıl ölçüleceğine açıklık getirmektedir. Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. 48 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Uygulama Rehberi (TFRS 10, TFRS 11 ve TFRS 12 değişiklik) Değişiklikler geriye dönük düzeltme yapma gerekliliğini ortadan kaldırmak amacıyla sadece uygulama rehberinde yapılmıştır. İlk uygulama tarihi “TFRS 10’un ilk defa uygulandığı yıllık hesap döneminin başlangıcı” olarak tanımlanmıştır. Kontrolün olup olmadığı değerlendirmesi karşılaştırmalı sunulan dönemin başı yerine ilk uygulama tarihinde yapılacaktır. Eğer TFRS 10’a göre kontrol değerlendirmesi TMS 27/TMSYK 12’ye göre yapılandan farklı ise geriye dönük düzeltme etkileri saptanmalıdır. Ancak, kontrol değerlendirmesi aynı ise geriye dönük düzeltme gerekmez. Eğer birden fazla karşılaştırmalı dönem sunuluyorsa, sadece bir dönemin geriye dönük düzeltilmesine izin verilmiştir. Aynı sebeplerle TFRS 11 ve TFRS 12 uygulama rehberlerinde de değişiklik yapılmış ve geçiş hükümleri kolaylaştırılmıştır. Değişikliğin Şirket’in finansal durumu ve performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TFRS’deki iyileştirmeler 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olan ve aşağıda açıklanan 2009- 2011 dönemi yıllık TFRS iyileştirmelerinin Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olmamıştır. TMS 1 Finansal Tabloların Sunuşu: İhtiyari karşılaştırmalı ek bilgi ile asgari sunumu mecburi olan karşılaştırmalı bilgiler arasındaki farka açıklık getirilmiştir. TMS 16 Maddi Duran Varlıklar: Maddi duran varlık tanımına uyan yedek parça ve bakım ekipmanlarının stok olmadığı konusuna açıklık getirilmiştir. TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum: Hisse senedi sahiplerine yapılan dağıtımların vergi etkisinin TMS 12 kapsamında muhasebeleştirilmesi gerektiğine açıklık getirilmiştir. Değişiklik, TMS 32’de bulun mevcut yükümlülükleri ortadan kaldırıp şirketlerin hisse senedi sahiplerine yaptığı dağıtımlardan doğan her türlü gelir vergisinin UMS 12 hükümleri çerçevesinde muhasebeleştirmesini gerektirmektedir. TMS 34 Finansal Raporlama: TMS 34’de her bir faaliyet bölümüne ilişkin toplam bölüm varlıkları ve borçları ile ilgili istenen açıklamalara açıklık getirilmiştir. Faaliyet bölümlerinin toplam varlıkları ve borçları sadece bu bilgiler işletmenin faaliyetlerine ilişkin karar almaya yetkili merciine düzenli olarak raporlanıyorsa ve açıklanan toplam tutarlarda bir önceki yıllık mali tablolara göre önemli değişiklik olduysa açıklanmalıdır. Yayınlanan ama yürürlüğe girmemiş ve erken uygulamaya konulmayan standartlar Finansal tabloların onaylanma tarihi itibariyle yayımlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiş ve Şirket tarafından erken uygulanmaya başlanmamış yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler aşağıdaki gibidir. Şirket aksi belirtilmedikçe yeni standart ve yorumların yürürlüğe girmesinden sonra finansal tablolarını ve dipnotlarını etkileyecek gerekli değişiklikleri yapacaktır. 49 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) TMS 32 Finansal Araçlar: Sunum - Finansal Varlık ve Borçların Netleştirilmesi (Değişiklik) Değişiklik “muhasebeleştirilen tutarları netleştirme konusunda mevcut yasal bir hakkının bulunması” ifadesinin anlamına açıklık getirmekte ve TMS 32 netleştirme prensibinin eş zamanlı olarak gerçekleşmeyen ve brüt ödeme yapılan hesaplaşma (takas büroları gibi) sistemlerindeki uygulama alanına açıklık getirmektedir. Değişiklikler 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olması beklenmemektedir. TFRS 9 Finansal Araçlar – Sınıflandırma ve Açıklama Aralık 2011’de yapılan değişiklikle yeni standart, 1 Ocak 2015 tarihi ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olacaktır. TFRS 9 Finansal Araçlar standardının ilk safhası finansal varlıkların ve yükümlülüklerin ölçülmesi ve sınıflandırılmasına ilişkin yeni hükümler getirmektedir. TFRS 9’a yapılan değişiklikler esas olarak finansal varlıkların sınıflama ve ölçümünü ve gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılarak ölçülen olarak sınıflandırılan finansal yükümlülüklerin ölçümünü etkileyecektir ve bu tür finansal yükümlülüklerin gerçeğe uygun değer değişikliklerinin kredi riskine ilişkin olan kısmının diğer kapsamlı gelir tablosunda sunumunu gerektirmektedir. Standardın erken uygulanmasına izin verilmektedir. Şirket standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. TFRYK Yorum 21 Vergi ve Vergi Benzeri Yükümlülükler Bu yorum, vergi ve vergi benzeri yükümlülüğün işletme tarafından, ödemeyi ortaya çıkaran eylemin ilgili yasalar çerçevesinde gerçekleştiği anda kaydedilmesi gerektiğine açıklık getirmektedir. Aynı zamanda bu yorum, vergi ve vergi benzeri yükümlülüğün sadece ilgili yasalar çerçevesinde ödemeyi ortaya çıkaran eylemin bir dönem içerisinde kademeli olarak gerçekleşmesi halinde kademeli olarak tahakkuk edebileceğine açıklık getirmektedir. Asgari bir eşiğin aşılması halinde ortaya çıkan bir vergi ve vergi benzeri yükümlülük, asgari eşik aşılmadan yükümlülük olarak kayıtlara alınamayacaktır. Bu yorum 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerli olup erken uygulamaya izin verilmektedir. Bu yorumun geçmişe dönük olarak uygulanması zorunludur. Söz konusu yorum Şirket için geçerli değildir ve Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde hiçbir etkisinin olması beklenmemektedir. Uluslararası Muhasebe Standartları Kurumu (UMSK) tarafından yayınlanmış fakat KGK tarafından yayınlanmamış yeni ve düzeltilmiş standartlar ve yorumlar Aşağıda listelenen yeni standartlar, yorumlar ve mevcut UFRS standartlarındaki değişiklikler UMSK tarafından yayınlanmış fakat cari raporlama dönemi için henüz yürürlüğe girmemiştir. Fakat bu yeni standartlar, yorumlar ve değişiklikler henüz KGK tarafından TFRS’ye yarlanmamıştır/yayınlanmamıştır ve bu sebeple TFRS’nin bir parçasını oluşturmazlar. Şirket finansal tablolarında ve dipnotlarda gerekli değişiklikleri bu standart ve yorumlar TFRS’de yürürlüğe girdikten sonra yapacaktır. UFRS 10 Konsolide Finansal Tablolar (Değişiklik) UFRS 10 standardı yatırım şirketi tanımına uyan şirketlerin konsolidasyon hükümlerinden muaf tutulmasına ilişkin bir istisna getirmek için değiştirilmiştir. Konsolidasyon hükümlerine getirilen istisna ile yatırım şirketlerinin bağlı ortaklıklarını UFRS 9 Finansal Araçlar standardı hükümleri çerçevesinde gerçeğe uygun değerden muhasebeleştirmeleri gerekmektedir. Söz konusu değişikliğin Şirket’in finansal durumu ve performansı üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır. 50 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UMS 36 Varlıklarda Değer Düşüklüğü - Finansal olmayan varlıklar için geri kazanılabilir değer açıklamaları (Değişiklik) TFRS 13 ‘Gerçeğe uygun değer ölçümleri’ne getirilen değişiklikten sonra TMS 36 Varlıklarda değer düşüklüğü standardındaki değer düşüklüğüne uğramış varlıkların geri kazanılabilir değerlerine ilişkin bazı açıklama hükümlerini değiştirmiştir. Değişiklik, değer düşüklüğüne uğramış varlıkların (ya da bir varlık grubunun) gerçeğe uygun değerinden elden çıkarma maliyetleri düşülmüş geri kazanılabilir tutarının ölçümü ile ilgili ek açıklama hükümleri getirmiştir. Bu değişiklik, 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. İşletme TFRS 13’ü uygulamışsa erken uygulamaya izin verilmektedir. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olması beklenmemektedir. TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme – Türev ürünlerin devri ve riskten korunma muhasebesinin devamlılığı (Değişiklik) UMSK, Haziran 2013’de TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme standardına getirilen değişilikleri yayınlamıştır. Bu değişiklik, finansal riskten korunma aracının kanunen ya da düzenlemeler sonucunda merkezi bir karşı tarafa devredilmesi durumunda riskten korunma muhasebesinin durdurulmasını zorunlu kılan hükme dar bir istisna getirmektedir. Bu değişiklik, 1 Ocak 2014 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacaktır. Söz konusu standardın Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde bir etkisi olması beklenmemektedir. UFRS 9 Finansal Araçlar – Riskten Korunma Muhasebesi ve UFRS 9, UFRS 7 ve UMS 39’daki değişiklikler – UFRS 9 (2013) UMSK Kasım 2013’de, yeni riskten korunma muhasebesi gerekliliklerini ve UMS 39 ve UFRS 7’deki ilgili değişiklikleri içeren UFRS 9’un yeni bir versiyonunu yayınlamıştır. İşletmeler tüm riskten korunma işlemleri için UMS 39’un riskten korunma muhasebesi gerekliliklerini uygulamaya devam etmek üzere muhasebe politikası seçimi yapabilirler. Bu Standart’ın zorunlu bir geçerlilik tarihi yoktur, fakat halen uygulanabilir durumdadır ve yeni bir zorunlu geçerlilik tarihi, UMSK projenin değer düşüklüğü fazını bitirdikten sonra belirlenecektir. Şirket, standardın finansal durumu ve performansı üzerine etkilerini değerlendirmektedir. UFRS’ndaki iyileştirmeler UMSK, Aralık 2013’de ‘2010–2012 dönemi’ ve ‘2011–2013 Dönemi’ olmak üzere iki dizi ‘UFRS’nda Yıllık İyileştirmeler’ yayınlamıştır. Standartların “Karar Gerekçeleri”ni etkileyen değişiklikler haricinde değişiklikler 1 Temmuz 2014’den itibaren geçerlidir. Yıllık iyileştirmeler - 2010–2012 Dönemi UFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler: Hakediş koşulları ile ilgili tanımlar değişmiş olup sorunları gidermek için performans koşulu ve hizmet koşulu tanımlanmıştır. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. 51 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS 3 İşletme Birleşmeleri Bir işletme birleşmesindeki özkaynak olarak sınıflanmayan koşullu bedel, UFRS 9 Finansal Araçlar kapsamında olsun ya da olmasın sonraki dönemlerde gerçeğe uygun değerinden ölçülerek kar veya zararda muhasebeleşir. Değişiklik işletme birleşmeleri için ileriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 8 Faaliyet Bölümleri Değişiklikler şu şekildedir: i) Faaliyet bölümleri standardın ana ilkeleri ile tutarlı olarak birleştirilebilir/ toplulaştırılabilir. ii) Faaliyet varlıklarının toplam varlıklar ile mutabakatı, bu mutabakat işletmenin faaliyetlere ilişkin karar almaya yetkili yönetici’sine raporlanıyorsa açıklanmalıdır. Değişiklikler geriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü Karar Gerekçeleri’nde açıklandığı üzere, üzerlerinde faiz oranı belirtilmeyen kısa vadeli ticari alacak ve borçlar, iskonto etkisinin önemsiz olduğu durumlarda, fatura tutarından gösterilebilecektir. Değişi likler derhal uygulanacaktır. UMS 16 Maddi Duran Varlıklar ve UMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar UMS 16.35(a) ve UMS 38.80(a)’daki değişiklik yeniden değerlemenin aşağıdaki şekilde yapılabileceğini açıklığa kavuşturmuştur i) Varlığın brüt defter değeri piyasa değerine getirilecek şekilde düzeltilir veya ii) varlığın net defter değerinin piyasa değeri belirlenir, net defter değeri piyasa değerine gelecek şekilde brüt defter değeri oransal olarak düzeltilir. Değişiklik geriye dönük olarak uygulanacaktır. UMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları Değişiklik, kilit yönetici personeli hizmeti veren yönetici işletmenin ilişkili taraf açıklamalarına tabi ilişkili bir taraf olduğunu açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklik geriye dönük olarak uygulanacaktır. Yıllık İyileştirmeler - 2011–2013 Dönemi UFRS 3 İşletme Birleşmeleri Değişiklik, i) sadece iş ortaklıklarının değil müşterek anlaşmaların UFRS 3’ün kapsamında olmadığı ii) bu kapsam istisnasının sadece müşterek anlaşmanın finansal tablolarındaki muhasebeleşmeye uygulanabilir olduğu açıklığa kavuşturulmuştur. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. UFRS 13 Gerçeğe Uygun Değer Ölçümü UFRS 13’deki portföy istisnasının finansal varlık, finansal yükümlülük ve diğer sözleşmelere uygulanabilir olduğu açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. UMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Gayrimenkulün yatırım amaçlı gayrimenkul ve sahibi tarafından kullanılan gayrimenkul olarak sınıflanmasında UFRS 3 ve UMS 40’un karşılıklı ilişkisini açıklığa kavuşturmuştur. Değişiklik ileriye dönük olarak uygulanacaktır. Söz konusu değişikliklerin Şirket finansal durumu veya performansı üzerinde önemli bir etkisi olması beklenmemektedir. 52 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) UFRS 14 – Regülasyona Tabi Ertelenen Hesaplara İlişkin Geçici Standart UMSK bu standardı Ocak 2014’de yayınlamıştır. UFRS 14, UFRS’yi ilk kez uygulayan fiyatları regüle edilen işletmelerin, fiyat regülasyonu ile ilgili önceki mevzuata göre kayıtlarına aldıkları tutarları UFRS’ye göre hazırladıkları mali tablolarında taşımaya devam etmelerine izin vermektedir. Halen UFRS’ye göre finansal tablo hazırlayan şirketlerin bu standardı uygulaması yasaklanmıştır. Standart, 1 Ocak 2016 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geriye dönük olarak uygulanacak olup erken uygulamaya izin verilmektedir. Standart Şirket için geçerli değildir ve Şirket’in finansal durumu veya performansı üzerinde etkisi olmayacaktır. KGK tarafından yayınlanan ilke kararları Yukarıda belirtilenlere ek olarak KGK Türkiye Muhasebe Standartlarının Uygulanmasına yönelik aşağıdaki ilke kararlarını yayımlamıştır. “Finansal tablo örnekleri ve kullanım rehberi” yayınlanma tarihi itibariyle geçerlilik kazanmıştır ancak diğer kararlar 31 Aralık 2012 tarihinden sonra başlayan yıllık raporlama dönemlerinde geçerli olmak üzere uygulanmıştır. 2013-1 Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi KGK, 20 Mayıs 2013 tarihinde finansal tablolarının yeknesak olmasını sağlamak ve denetimini kolaylaştırmak amacıyla “Finansal tablo örnekleri ve kullanım rehberi” yayınlamıştır. Bu düzenlemede yer alan finansal tablo örnekleri, bankacılık, sigortacılık, bireysel emeklilik veya sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere kurulan finansal kuruluşlar dışında TMS’yi uygulamakla yükümlü olan şirketlerin hazırlayacakları finansal tablolara örnek teşkil etmesi amacıyla yayınlanmıştır. Şirket bu düzenlemenin gerekliliklerini yerine getirmek amacıyla Not 2.6’da belirtilen sınıflama değişikliklerini yapmıştır. 2013-2 Ortak Kontrole Tabi İşletme Birleşmelerinin Muhasebeleştirilmesi Karara göre i) ortak kontrole tabi işletme birleşmelerinin hakların birleşmesi (pooling of interest) yö temi ile muhasebeleştirilmesi gerektiği, ii) dolayısıyla finansal tablolarda şerefiyeye yer verilmemesi gerektiği ve iii) hakların birleştirilmesi yöntemi uygulanırken, ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başı itibarıyla birleşme gerçekleşmiş gibi finansal tabloların düzeltilmesi ve ortak kontrolün oluştuğu raporlama döneminin başından itibaren karşılaştırmalı olarak sunulması gerektiği hükme bağlanmıştır. Söz konusu kararın Şirket’in finansal tablolarında bir etkisi olmamıştır. 2013-3 İntifa Senetlerinin Muhasebeleştirilmesi İntifa senedinin hangi durumlarda finansal bir borç hangi durumlarda ise özkaynağa dayalı finansal araç olarak muhasebeleştirilmesi gerektiği konusuna açıklık getirilmiştir. Söz konusu kararın Şirket’in finansal tablolarında bir etkisi olmamıştır. 53 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2013-4 Karşılıklı İştirak Yatırımlarının Muhasebeleştirilmesi Bir işletmenin iştirak yatırımı olan bir işletmede kendisine ait hisselerin bulunması durumu karşılıklı iştirak ilişkisi olarak tanımlanmış ve karşılıklı iştiraklerin muhasebeleştirilmesi konusu, yatırımın türüne ve uygulanan farklı muhasebeleştirme esaslarına bağlı olarak değerlendirilmiştir. Söz konusu ilke kararı ile konu aşağıdaki üç ana başlık altında değerlendirilmiş ve her birinin muhasebeleştirme esasları belirlenmiştir. i) Bağlı ortaklığın, ana ortaklığın özkaynağa dayalı finansal araçlarına sahip olması durumu, ii) İştiraklerin veya iş ortaklığının yatırımcı işletmenin özkaynağa dayalı finansal araçlarına sahip olması durumu iii) İşletmenin özkaynağa dayalı finansal araçlarına, TMS 39 ve TFRS 9 kapsamında muhasebeleştirdiği bir yatırımının bulunduğu işletme tarafından sahip olunması durumu. Söz konusu kararın Şirket’in finansal tablolarında bir etkisi olmamıştır. 2.3 Önemli muhasebe politikalarının özeti Netleştirme/mahsup Finansal varlık ve yükümlülükler, netleştirmeye yönelik yasal bir hakka ve yaptırım gücüne sahip olunması ve söz konusu varlık ve yükümlülükleri net bazda tahsil etme/ödeme veya eş zamanlı sonuçlandırma niyetinin olması durumunda finansal durum tablosunda netleştirilerek gösterilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri değerler nakit ve banka mevduatı ile tutarı belirli nakde kolayca çevrilebilen, kısa vadeli ve yüksek likiditeye sahip, değerindeki değişim riski önemsiz olan ve vadesi 3 ay veya daha kısa olan yatırımları içermektedir Değer düşüklüğü tutarı, zarar yazılmasından sonra oluşacak bir durum dolayısıyla azalırsa, söz konusu tutar, cari dönemde diğer gelirlere yansıtılır. Operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar Operasyonel kiralama işinde, kiralama konusu olan nesnenin ekonomik anlamda sahipliliği kiraya verendedir. Yük gemilerini kapsayan operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar maliyetlerinden doğrusal yöntemle hesaplanan doğrusal amortismanın düşürülmesiyle kayıtlara alınır. Amortisman, varlıkların artık değeri (%15) düşüldükten sonra faydalı ömürlerine (30 yıl) dayanan oranlara göre doğrusal olarak hesaplanır (Dipnot 11). Operasyonel kiralamada kullanılan varlıkların amortismana tabi miktarı maliyetten kiralama süresinin sonunda beklenen piyasa değerinden hesaplanan artık değerinden düşülmüş halidir. Artık değeri Şirket’in ekonomik ömrü sonunda satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edeceği tutardır. Artık değerler ilk başta tahminlere göre kaydedilir. Artık değerlerin gerçekleşmesi grubun yaygın piyasa koşullarında gelecekteki pazarlama koşullarına bağlıdır. Yönetim artık değerlerinin kaydının uygun olup olmadığını periyodik olarak gözden geçirmekte ve artık değer tahmininde değişiklik olması durumunda, muhasebe tahminindeki değişiklik olarak muhasebeleştirmektedir. 54 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Stoklar Stoklar maliyet değeri veya net gerçekleşebilir değerden düşük olanı ile değerlenmiştir. Stokları bulundukları duruma getirmek için yapılan harcamalar aşağıdaki gibi muhasebeleştirilmiştir: İlk madde ve malzemeler – İlk madde ve malzemelerin maliyet değeri, ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir. Mamul ve yarı mamuller - Direkt malzeme ve işçilik giderleri, değişken ve sabit genel üretim giderleri belli oranlarda (normal faaliyet kapasitesi göz önünde tutularak) dahil edilmiştir. Envanter değerlemesi ağırlıklı ortalama metodu ile belirlenmektedir. Net gerçekleşebilir değer, tahmini satış fiyatından satış esnasına kadar oluşacak ek maliyetler düşülerek tahmin edilen tutardır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılmak veya idari maksatlarla veya işlerin normal seyri esnasında satılmak yerine, kira elde etmek ve/veya sermaye kazancı elde etmek amacıyla veya her ikisi için tutulan araziler ve binalar yatırım amaçlı gayrimenkuller olarak sınıflandırılmaktadır. Şirket, 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle yatırım amaçlı gayrimenkulleri ile ilgili muhasebe politikasını değiştirerek söz konusu gayrimenkulleri, makul değerleri ile muhasebeleştirmiştir. Bu çerçevede, yatırım amaçlı gayrimenkuller, SPK tarafından gayrimenkul değerleme lisansına haiz bağımsız eksperlerin belirlediği değerleri baz alınarak finansal tablolara yansıtılmıştır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller için anılan esaslara göre belirlenen makul değerdeki artışlar ve azalışlar gelir tablosunda “Diğer Faaliyet Gelirleri” veya “Diğer Faaliyet Giderleri” altında muhasebeleştirilmektedir. Yatırım amaçlı gayrimenkuller ile ilgili olarak cari dönemde yapılan muhasebe politikası değişikliği, geriye dönük olarak uygulanmıştır (Dipnot 10). Maddi duran varlıklar Kullanım amaçlı gayrimenkuller dışındaki maddi duran varlıklar, maliyetlerden birikmiş amortisman düşülerek finansal tablolara yansıtılmıştır. Şirket, 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle kullanım amaçlı gayrimenkulleri ile ilgili muhasebe politikasını değiştirerek, kullanım amaçlı gayrimenkullerini SPK tarafından gayrimenkul değerleme lisansına haiz ve mesleki yeterliliğe sahip bağımsız değerleme eksperleri tarafından yapılan değerlemelerde belirtilen makul değerleri üzerinde finansal tablolara yansıtmıştır. Kullanım amaçlı gayrimenkullerin taşınan değerlerinde yeniden değerleme sonucu meydana gelen artışlar, bilançoda özkaynaklar altında yer alan “Değer Artış Fonları” hesabına kaydedilmektedir. Aynı varlığın bir önceki dönemdeki artışlarına karşılık gelen azalışlar fondan düşülmekteyken; diğer tüm azalışlar ise gelir tablosuna yansıtılmaktadır. Her hesap döneminde, yeniden değerlenmiş tutar üzerinden hesaplanan amortisman ile (gelir tablosuna yansıtılan amortisman) varlığın yeniden değerleme öncesi maliyeti üzerinden ayrılan amortisman arasındaki fark “Değer Artış Fonlar’ından geçmiş yıl karlarına transfer edilir. 55 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Amortisman, maddi duran varlıkların maliyetleri veya yeniden değerlenmiş tutarları üzerinden maddi varlıkların faydalı ömürleri esas alınarak doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak ayrılmaktadır. Maddiduran varlıkların faydalı ömürleri esas alınarak tahmin edilen amortisman dönemleri, aşağıda belirtilmiştir: Yıllar Yerüstü ve yeraltı düzenleri Binalar Makine, tesis ve cihazlar Taşıt araçları Döşeme ve demirbaşlar Diğer maddi duran varlıklar 13-20 25-50 10-19 10 5-10 10 Maddi duran varlıklarda değer düşüklüğü olduğuna işaret eden koşulların mevcut olması halinde, olası bir değer düşüklüğünün tespiti amacıyla inceleme yapılır ve bu inceleme sonunda maddi varlığın kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerinden fazla ise, karşılık ayrılmak suretiyle kayıtlı değeri geri kazanılabilir değerine indirilir. Maddi duran varlıkların elden çıkartılması dolayısıyla oluşan kar ve zararlar diğer gelir ve gider hesaplarına dahil edilirler. Yeniden değerlenmiş maddi duran varlığın elden çıkarılmasında, elden çıkarılan maddi duran varlıkla ilgili “yeniden değerleme fonu” hesabındaki tutar geçmiş yıllar faaliyet sonuçları hesabına aktarılır. Kullanım amaçlı gayrimenkullerin yeniden değerleme tutarları baz alınarak finansal tablolara yansıtılması ile ilgili yapılan muhasebe politikası değişikliğinin etkileri, ileriye dönük olarak düzeltilmiştir (Dipnot 12). Maddi olmayan duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar, iktisap edilmiş hakları, bilgi sistemlerini ve bilgisayar yazılımlarını içermektedir. Bunlar, iktisap maliyeti üzerinden kaydedilir ve iktisap edildikleri tarihten sonra 5 yılı geçmeyen bir süre için tahmini faydalı ömürleri üzerinden doğrusal amortisman yöntemi ile amortismana tabi tutulur. Değer düşüklüğünün olması durumunda maddi olmayan duran varlıkların kayıtlı değeri, geri kazanılabilir değerine indirilir (Dipnot 13). Finansal varlıklar Şirket yönetiminin likidite ihtiyacının karşılanmasına yönelik olarak veya faiz oranlarındaki değişimler nedeniyle satılabilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılmıştır. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha kısa bir süre için finansal aracı elde tutma niyeti olmadıkça veya Şirket sermayesinin arttırılması amacıyla satışına ihtiyaç duyulmayacaksa, ki bu durumda dönen varlıklar içine dahil edilir, duran varlıklara dahil edilmiştir. Şirket yönetimi, bu finansal araçların sınıflandırmasını satın alındıkları tarihte uygun bir şekilde yapmakta olup düzenli olarak bu sınıflandırmayı gözden geçirmektedir. Tüm finansal varlıklar, ilk olarak bedelin makul değeri olan ve yatırımla ilgili satın alma masrafları da dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Finansal tablolara yansıtılmasından sonra satılmaya hazır finansal varlıklar olarak sınıflandırılan finansal araçlar, makul değerinin güvenilir bir şekilde hesaplanması mümkün olduğu sürece makul değeri üzerinden değerlendirilmiştir (Dipnot 14). 56 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Şirket’in %20’nin altında sermaye payına sahip olduğu finansal varlıkların borsaya kayıtlı herhangi bir makul değerinin olmadığı, makul değerin hesaplanmasında kullanılan diğer yöntemlerin uygun olmaması veya işlememesi nedeniyle makul bir değer tahmininin yapılamaması ve makul değerin güvenilir bir şekilde ölçülemediği durumlarda finansal varlıklar, elde etme maliyeti tutarından şayet mevcutsa değer düşüklüğü karşılığının çıkarılması suretiyle değerlenmiştir. Krediler Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada işlem görmeyen krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmiş maliyeti üzerinden değer düşüklüğü düşülerek gösterilir. Ticari alacaklar Ticari alacaklar fatura edilmiş tutarları ile kayıtlara alınmakta ve izleyen dönemlerde etkin faiz oranı metoduyla indirgenmiş net değeri ile ve varsa şüpheli alacak karşılığı düşüldükten sonra taşınmaktadır. Ticari alacaklar içine sınıflandırılan senetler ve vadeli çekler etkin faiz oranı metoduyla reeskonta tabi tutularak indirgenmiş değerleri ile taşınır. Vadesi gelmiş alacakların tahsil edilemeyeceğine dair somut bir gösterge varsa şüpheli alacak karşılığı ayrılır. Karşılık, Şirket yönetimi tarafından tahmin edilen ve ekonomik koşullardan ya da hesabın doğası gereği taşıdığı riskten kaynaklanabilecek olası zararları karşıladığı düşünülen tutardır. Tahsili tamamen mümkün olmayan alacaklar tespit edildikleri durumlarda kayıtlardan tamamen silinirler. Finansal varlıklarda değer düşüklüğü Gerçeğe uygun değer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dışındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde değer düşüklüğüne uğradıklarına ilişkin göstergelerin bulunup bulunmadığına dair değerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlığın değer düşüklüğüne uğradığına ilişkin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda değer düşüklüğü zararı oluşur. Kredi ve alacaklar için değer düşüklüğü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlığın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü değeri ile defter değeri arasındaki farktır. Şirket alacaklarını ayrı ayrı takip etmektedir. Ticari alacağın tahsil edilememesi durumunda söz konusu tutar karşılık hesabından düşülerek silinir. Karşılık hesabındaki değişimler kar veya zarar tablosunda muhasebeleştirilir. Makul değerleri ile takip edilen satılmaya hazır finansal varlıkların makul değerinin piyasalarda yaşanan dalgalanmalardan ötürü maliyet bedelinin altına düştüğü durumlarda Şirket, dönem sonuçları ile ilişkilendirmesi gereken herhangi bir değer düşüklüğü olup olmadığını değerlendirirken, makul değer kayıplarının önemli, kalıcı veya uzun vadede geri kazanılamaz olup olmadığını ve piyasadaki benzer finansal varlıkların performansını göz önünde bulundurmaktadır. Şirket’in muhasebe tahmin ve politikalarına göre finansal varlıklarda makul değer kayıplarının kalıcı veya uzun vadede geri kazanılamaz olarak değerlendirilmesi için makul değerin maliyet bedelinin altına düşmesinden itibaren en az bir yıl geçmesi gerekmektedir. 57 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Finansal yükümlülükler Finansal yükümlülükler başlangıçta işlem maliyetlerinden arındırılmış gerçeğe uygun değerleriyle muhasebeleştirilir ve sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmiş maliyet bedelinden taşınır. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüğün itfa edilmiş maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilişkili olduğu döneme dağıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüğün net bugünkü değerine indirgeyen orandır. Banka kredileri Bütün banka kredileri, ilk kayıt anında rayiç değerlerini de yansıttığı düşünülen ve ihraç maliyetini içeren maliyet bedeli ile kaydedilir. İlk kayda alımdan sonra krediler, etkin faiz oranı yöntemiyle indirgenmiş net değerleri ile gösterilir. İndirgenmiş değer hesaplanırken ilk ihraç anındaki maliyetler ve geri ödeme sırasındaki indirimler ve primler göz önünde bulundurulur. İtfa sürecinde veya yükümlülüklerin kayda alınması sırasında ortaya çıkan gelir veya giderler, gelir tablosu ile ilişkilendirilir. Ticari borçlar Ticari borçlar, mal ve hizmet alımı ile ilgili ileride doğacak faturalanmış ya da faturalanmamış tutarın rayiç değerini temsil eden indirgenmiş maliyet bedeliyle kayıtlarda yer almaktadır. Finansal varlık ve yükümlülüklerin kayda alınması ve kayıttan çıkarılması Şirket, finansal aktif veya finansal pasifleri finansal aracın sözleşmesine taraf olduğu takdirde bilanç suna yansıtmaktadır. Şirket finansal aktifi veya finansal aktifin bir kısmını sadece söz konusu varlıkların konu olduğu sözleşmeden doğan hakları üzerindeki kontrolünü kaybettiği ve mülkiyete ilişkin risk ve faydaları transfer ettiği zaman kayıttan çıkartır. Şirket, finansal pasifi ancak sözleşmede tanımlanan yükümlülüğü ortadan kalkar, iptal edilir veya zaman aşımına uğrar ise kayıttan çıkartır. Kurum kazancı üzerinden hesaplanan vergiler Vergi karşılığı, dönem karı veya zararı hesaplanmasında dikkate alınan cari dönem ve ertelenmiş vergi karşılıklarının tamamıdır. Ertelenmiş vergi, bilânço yükümlülüğü metodu dikkate alınarak, aktif ve pasiflerin finansal raporlamada yansıtılan değerleri ile yasal vergi hesabındaki bazları arasındaki geçici farklardan oluşan vergi etkileri dikkate alınarak yansıtılmaktadır. Ertelenmiş vergi yükümlülüğü vergilendirilebilir tüm geçici farklar üzerinden hesaplanır. Ertelenmiş vergi varlıkları, indirilebilir geçici farkların ve kullanılmamış vergi zararlarının ileride indirilebilmesi için yeterli karların oluşması mümkün görünüyorsa, tüm geçici farklar ve kullanılmamış vergi zararları üzerinden ayrılır. Her bilânço döneminde Şirket, ertelenmiş vergi varlıklarını gözden geçirmekte ve gelecekte indirilebilir olması ihtimali göz önüne alınarak muhasebeleştirmektedir. 58 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Ertelenmiş vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin hesaplanmasında söz konusu varlığın gerçekleşeceği ve yükümlülüğün yerine getirileceği dönemlerde oluşması beklenen vergi oranları, bilanço tarihi itibariyle geçerli olan vergi oranları (vergi mevzuatı) baz alınarak hesaplanır. Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar a) Kıdem tazminatı karşılığı Şirket, Türkiye’de mevcut iş kanunu gereğince, en az bir yıl hizmet verdikten sonra emeklilik nedeni ile işten ayrılan veya istifa ve kötü davranış dışındaki nedenlerle işine son verilen personele belirli miktarda kıdem tazminatı ödemekle yükümlüdür. Bilânçoda çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin karşılıklar uzun vadeli borçlar altında ayrı bir kalem olarak gösterilmiştir. b) Tanımlanan katkı planları: Şirket, Sosyal Güvenlik Kurumu’na zorunlu olarak sosyal sigortalar primi ödemektedir. Şirket’in bu primleri ödediği sürece başka yükümlülüğü kalmamaktadır. Bu primler tahakkuk ettikleri dönemde personel giderlerine yansıtılmaktadır. Yabancı para cinsinden işlemler Yabancı para cinsinden yapılan işlemler, işlemin yapıldığı tarihteki kurlarla TL’ye çevrilmiştir. Yabancı para cinsinden aktif ve pasifler ise bilânço tarihindeki kurlardan değerlenmiş olup ortaya çıkan kur farkları ilgili gelir ve gider hesaplarına yansıtılmıştır. Yıl sonlarında kullanılan kurlar aşağıdaki gibidir: Tarih 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 TL / ABD Doları TL/AVRO 2,1343 1,7826 2,9365 2,3517 Gelirlerin muhasebeleştirilmesi Gelir, ekonomik faydanın işletmeye geleceğinin muhtemel olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde ölçülebildiği zaman kaydedilmektedir. Gelirler, indirimler ve katma değer vergisi düşüldükten sonra net olarak gösterilmiştir. Gelirin oluşması için aşağıdaki kriterlerin yerine gelmesi gerekmektedir. Mal Satışı Satılan malların riskinin ve faydasının alıcıya transfer olduğu ve gelir tutarının güvenilir bir şekilde hesaplanabildiği durumda gelir oluşmuş sayılır. Net satışlar, indirimler, KDV ve komisyonlar düşüldükten sonraki faturalanmış satış bedelinden oluşmaktadır. Faiz Tahsilatın şüpheli olmadığı durumlarda tahakkuk esasına göre gelir kazanılmış kabul edilir. 59 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Temettü Ortakların kar payı alma hakkı doğduğu anda gelir kazanılmış kabul edilir. Enerji teşvik gelirleri Devlet teşviki kapsamındaki coğrafyada bulunan tesisin elektrik kullanımının tahakkuku esasına göre muhasebeleştirilir. Karşılıklar, şarta bağlı yükümlülükler ve şarta bağlı varlıklar Karşılıklar Karşılıklar ancak Şirket’in geçmişten gelen ve halen devam etmekte olan bir yükümlülüğü (yasal ya da yapısal) varsa, bu yükümlülük sebebiyle işletmeye ekonomik çıkar sağlayan kaynakların elden çıkarılma olasılığı mevcut ise ve yükümlülüğün tutarı güvenilir bir şekilde belirlenebiliyorsa kayıtlara alınır. Paranın zaman içindeki değer kaybı önem kazandığında karşılıklar ileride oluşması muhtemel giderlerin bilanço tarihindeki indirgenmiş değeriyle yansıtılır. İndirgenmiş değer kullanıldığında, zamanın ilerlemesinden dolayı karşılıklarda meydana gelecek artışlar faiz gideri olarak kaydedilir. Şarta bağlı yükümlülükler ve varlıklar Şarta bağlı yükümlülükler finansal tablolarda yansıtılmayıp dipnotlarda açıklanmaktadır. Şarta bağlı varlıklar ise finansal tablolara yansıtılmayıp ekonomik getiri yaratma ihtimali yüksek olduğu takdirde dipnotlarda açıklanır. Devlet teşvik ve yardımları Devlet teşvikleri, elde edilmesi için gerekli şartların Şirket tarafından yerine getirileceğine ve teşviğin Şirket tarafından elde edilebileceğine dair makul bir güvence oluştuğu durumlarda makul değerleri ile muhasebeleştirilir. Devlet yardımları, karşılanması amaçlanan maliyetlerle ilişkilendirilerek, araştırma geliştirme giderlerinden düşülerek muhasebeleştirilirler. Maddi olmayan duran varlıklar ile ilgili devlet teşvikleri ertelenmiş gelirler olarak kısa ve uzun vadeli yükümlülükler altında muhasebeleştirilir ve ilgili varlıkların ekonomik ömürleri boyunca doğrusal amortisman yöntemiyle gelir tablosuna kaydedilir. Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Önceki dönemlerin karından, kanun veya sözleşme kaynaklı zorunluluklar nedeniyle veya kar dağıtımı dışındaki belli amaçlar (örneğin iştirak satış kazançlarından vergi avantajı elde edebilmek) için ayrılmış yedeklerdir. Bu yedekler, yasal kayıtlardaki tutarları üzerinden gösterilmektedir (Dipnot 20). Hisse başına kazanç Gelir tablosunda belirtilen hisse başına kazanç, net karın, raporlama dönemi boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Türkiye’de şirketler sermayelerini hali hazırda bulunan hissedarlarına, çeşitli içsel kaynaklardan “bedelsiz hisse” yolu ile arttırabilmektedirler. Bu tip “bedelsiz hisse” dağıtımları, hisse başına kazanç hesaplamalarında, ihraç edilmiş hisse gibi değerlendirilir. Buna göre, bu hesaplamalarda kullanılan ağırlıklı ortalama hisse sayısı, söz konusu hisse senedi dağıtımlarının geçmişe dönük etkileri de dikkate alınarak bulunur. Hisse başına esas ve nispi kazanç arasında hiçbir dönem için herhangi bir fark bulunmamaktadır. 60 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) Bilânço tarihinden sonraki olaylar Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve Şirket’in bilanço tarihindeki durumunu etkileyebilecek hususlar finansal tablolara yansıtılmaktadır. Düzeltme gerektirmeyen bilânço tarihinden sonra ortaya çıkan hususlar ise önemlilik derecesine göre notlarda açıklanmaktadır. Varlıkların değer düşüklüğü Şirket, her bilanço tarihinde maddi ve maddi olmayan duran varlıklarının, maliyet değerinden birikmiş amortismanlar düşülerek bulunan defter değerine ilişkin değer kaybının olduğuna dair herhangi bir gösterge olup olmadığını değerlendirir. Eğer böyle bir gösterge mevcutsa, değer düşüklüğü tutarını belirleyebilmek için o varlığın geri kazanılabilir tutarı tahmin edilir. Varlığın tek başına geri kazanılabilir tutarının hesaplanmasının mümkün olmadığı durumlarda, o varlığın ait olduğu nakit üreten biriminin geri kazanılabilir tutarı hesaplanır. Geri kazanılabilir tutar, satış maliyetleri düşüldükten sonra elde edilen makul değer veya kullanımdaki değerin büyük olanıdır. Kullanımdaki değer hesaplanırken, geleceğe ait tahmini nakit akımları, paranın zaman değerini ve varlığa özgü riskleri yansıtan vergi öncesi iskonto oranı kullanılarak bugünkü değerine indirilir. Bu çalışmalar sırasında kullanılan başlıca varsayımlar, önümüzdeki yıllardaki enflasyon beklentileri, satış ve maliyetlerde beklenen artışlar, ihracat-iç pazar kompozisyonunda beklenen değişimler ve beklenen ülke büyüme oranlarından ibarettir. Varlığın (veya nakit üreten birimin) geri kazanılabilir tutarının defter değerinden daha az olması durumunda varlığın (veya nakit üreten birimin) defter değeri, geri kazanılabilir tutarına indirilir. Bu durumda oluşan değer düşüklüğü kayıpları gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Değer düşüklüğünün iptali nedeniyle varlığın (veya nakit üreten birimin) kayıtlı değerinde meydana gelen artış, önceki yıllarda değer düşüklüğünün finansal tablolara alınmamış olması halinde oluşacak olan defter değerini (amortismana tabi tutulduktan sonra kalan net tutar) aşmamalıdır. Değer düşüklüğünün iptali gelir tablosuna kayıt edilir. İlişkili taraflar a) Bir kişi veya bu kişinin yakın ailesinin bir üyesi, aşağıdaki durumlarda Şirket ile ilişkili sayılır: Söz konusu kişinin, (i) Şirket üzerinde kontrol veya müşterek kontrol gücüne sahip olması durumunda, (ii) Şirket üzerinde önemli etkiye sahip olması durumunda, (iii) Şirket veya Şirket in bir ana ortaklığının kilit yönetici personelinin bir üyesi olması durumunda. 61 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) b) Aşağıdaki koşullardan herhangi birinin mevcut olması halinde işletme Şirket ile ilişkili sayılır: (i) İşletme ve Şirket in aynı grubun üyesi olması halinde, (ii) İşletme nin, diğer işletmenin (veya diğer işletmenin de üyesi olduğu bir grubun üyesinin) iştiraki ya da iş ortaklığı olması halinde, (iii) her iki işletmenin de aynı bir üçüncü tarafın iş ortaklığı olması halinde, (iv) işletmelerden birinin üçüncü bir işletmenin iş ortaklığı olması ve diğer işletmenin söz ko nusu üçüncü işletmenin iştiraki olması halinde, (v) İşletme nin, Şirket in ya da Şirket ile ilişkili olan bir işletmenin çalışanlarına ilişkin olarak iş ten ayrılma sonrasında sağlanan fayda plânlarının olması halinde (Şirket in kendisinin böyle bir plânı nın olması halinde, sponsor olan işverenler de Şirket ile ilişkilidir), (vi) İşletme nin (a) maddesinde tanımlanan bir kişi tarafından kontrol veya müştereken kontrol edilmesi halinde, (vii) (a) maddesinin (i) bendinde tanımlanan bir kişinin işletme üzerinde önemli etkisinin bulun ması veya söz konusu işletmenin (ya da bu işletmenin ana ortaklığının) kilit yönetici perso nelinin bir üyesi olması halinde. İşlem ve teslim tarihindeki muhasebeleştirme Tüm finansal varlık alış ve satışları işlem tarihinde, bir başka deyişle Şirket’in alımı veya satımı gerçekleştireceğini taahhüt ettiği tarihte muhasebeleştirilir. Olağan alış ve satışlar, varlığın teslim süresinin genelde bir mevzuat veya piyasalardaki düzenlemelere göre belirlendiği alış ve satışlardır. Finansal araçlar Finansal araçlar, bir işletmenin finansal varlıklarını ve bir başka işletmenin finansal yükümlülüklerini veya sermaye araçlarını arttıran anlaşmalardır. Finansal varlıklar: • nakit, • başka bir işletmeden nakit veya bir başka finansal varlık almayı öngören sözleşmeye dayalı hak, • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin lehinde olacak şekilde, karşılıklı ola rak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı hak ya da, • bir başka işletmenin sermaye araçlarıdır. Sözleşmeye dayalı finansal yükümlülükler: • başka bir işletmeye nakit veya bir başka finansal varlık vermeyi öngören, veya • işletmenin bir başka işletmeyle finansal araçlarını, işletmenin aleyhinde olacak şekilde karşılıklı olarak değiştirmesini öngören sözleşmeye dayalı yükümlülüklerdir. Bir finansal varlık veya finansal yükümlülük ilk olarak, verilen (finansal varlık için) ve ele geçen (finansal yükümlülük için) rayiç değer olan işlem maliyetleri üzerinden varsa işlem masrafları da eklenerek (finansal yükümlülük için düşülerek) hesaplanır. 62 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) 2.5 Önemli muhasebe değerlendirme, tahmin ve varsayımları Finansal tabloların hazırlanmasında Şirket yönetiminin, raporlanan varlık ve yükümlülük tutarlarını etkileyecek, bilanço tarihi itibari ile vukuu muhtemel yükümlülük ve taahhütleri ve raporlama dönemi itibariyle gelir ve gider tutarlarını belirleyen varsayımlar ve tahminler yapması gerekmektedir. Gerçekleşmiş sonuçlar tahmin ve varsayımlardan farklılık gösterebilir. Bu tahmin ve varsayımlar düzenli olarak gözden geçirilmekte, düzeltme ihtiyacı doğduğunda bu düzeltmeler ilgili dönemin faaliyet sonuçlarına yansıtılmaktadır. Finansal tablolara yansıtılan tutarlar üzerinde önemli derecede etkisi olabilecek yorumlar ve bilanço tarihinde var olan veya ileride gerçekleşebilecek tahminlerin esas kaynakları göz önünde bulundurularak yapılan önemli varsayımlar ve değerlendirmeler aşağıdaki gibidir: a) Şirket kıdem tazminatı yükümlülüğünün hesaplamasında iskonto oranı, enflasyon oranı, reel maaş artış oranı, kendi isteğiyle ayrılma olasılığı gibi çeşitli varsayımlarda bulunmaktadır. Söz konusu varsayımlarda cari dönemde meydana gelen değişikliklerden kaynaklanan etki cari dönemde gelir tablosunda muhasebeleştirilmiştir. Yükümlülüğün hesaplanmasında kullanılan varsayımlara Not 17’de detaylı olarak yer verilmektedir. Ayrıca, cari yılda kıdem teşvik primi yükümlülüğün bugünkü değerinin hesaplanması bağımsız bir aktüer tarafından gerçekleştirilmiş olup hesaplamaya yönelik muhasebe tahminlerinde bazı değişiklikler yapılmıştır. Cari döneme ilişkin değişikliklerden kaynaklanan etki cari dönemde gelir tablosunda muhasebeleştirilmiştir. b) Şirket yönetimi özellikle bina ve makine ekipmanların faydalı ekonomik ömürlerinin belirlenmesinde teknik ekibinin tecrübeleri doğrultusunda önemli varsayımlarda bulunmuştur. c) Dava karşılıkları ayrılırken, ilgili davaların kaybedilme olasılığı ve kaybedildiği takdirde katlanılacak olan sonuçlar Şirket hukuk müşavirlerinin görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte ve Şirket Yönetimi elindeki verileri kullanarak en iyi tahminlerini yapıp gerekli gördüğü karşılığa ilişkin açıklamalar Not 18’de yer almaktadır. 2.6 Karşılaştırmalı bilgiler ve önceki dönem tarihli finansal tabloların düzeltilmesi Finansal durum ve performans trendlerinin tespitine imkan vermek üzere, Şirket’in cari dönem finansal tabloları önceki dönemle karşılaştırmalı olarak hazırlanmaktadır. Cari dönem finansal tabloların sunumu ile uygunluk sağlanması açısından karşılaştırmalı bilgiler gerekli görüldüğünde yeniden sınıflandırılır. i) TMS 19 Çalışanlara sağlanan faydalar standardında yapılan değişiklikler kapsamında kıdem tazminatına ilişkin aktüeryal kazanç/kayıplar özkaynaklar altında muhasebeleştirilmektedir. Bu uygulama 1 Ocak 2013 ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemleri için geçerlidir ve uygulama geriye dönük olarak uygulanmıştır. Şirket, 31 Aralık 2012 tarihli finansal durum tablosunda 22.193.171 TL dönem net karı ve 2.941.042 TL geçmiş yıl karları içerisine gösterilen aktüeryal kaybı finansal durum tablosunda vergi sonrası (1.995.238) TL olarak sınıflandırmıştır. ii) SPK’nın 7 Haziran 2013 tarih ve 20/670 sayılı toplantısında alınan karar uyarınca Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya İlişkin Esaslar Tebliği kapsamına giren sermaye piyasası kurumları için 31 Mart 2013 tarihinden sonra sona eren ara dönemlerden itibaren yürürlüğe giren finansal tablo örnekleri ve kullanım rehberi yayınlanmıştır. Yürürlüğe giren bu formatlar uyarınca Şirket’in finansal durum tablolarında ve kar zarar tablosunda yapılan çeşitli sınıflamalar yapılmıştır. Şirket’in 31 Aralık 2012 tarihli finansal durum tablosunda yapılan sınıflamalar şunlardır: 63 2. Finansal tabloların sunumuna ilişkin esaslar (devamı) • Diğer dönen varlıklar hesap grubunda gösterilen 1.478.715 TL tutarındaki peşin ödenmiş giderler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak Peşin Ödenmiş Giderler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • Diğer borçlar hesap grubunda gösterilen 1.534.362 TL tutarındaki personele borçlar hesabı ile diğer kısa vadeli yükümlülükler hesabında bulunan 1.321.665 TL tutarındaki ödenecek sosyal güvenlik kesintisi çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar hesabında gösterilmeye başlanmıştır. • Çalışanlara sağlanan faydalara ilişkin yükümlülükler hesap grubunun ismi değiştirilerek çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar olarak gösterilmeye başlanmıştır. • Diğer kısa vadeli yükümlülükler hesap grubunda bulunan 805.445 TL tutarındaki alınan avanslar, 557.926 TL tutarındaki gelecek döneme ait gelirler finansal durum tablosunda ayrı bir hesap olarak Ertelenmiş Gelirler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • Borç karşılıkları hesabının altında bulunan 1.564.999 TL kullanılmamış izin karşılığı, çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar kapsamında gösterilmeye başlanmıştır. • 1.512.939 TL tutarında finansal durum tablosunda karşılıklar hesabında gösterilmiş olan tutarın hesap adı değiştirilerek Kısa Vadeli Karşılıklar olarak gösterilmeye başlanmıştır. • Diğer faaliyet gelirleri hesap grubunda bulunan 26.115.247 TL, ismi değiştirilerek Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • Diğer faaliyet giderleri hesap grubunda bulunan 11.759.028 TL ismi değiştirilerek Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • 12.134.886 TL tutarındaki cari hesaplarla ilgili kambiyo zararı finansal giderlerden, esas faaliyetlerden diğer giderler altında, 9.405.146 TL tutarındaki cari hesaplarla ilgili kambiyo karı finansal gelirlerden, esas faaliyetlerden diğer gelirler altında gösterilmeye başlanmıştır. • Finansal giderler içinde bulunan 1.439.988 TL tutarındaki vade alım farkı giderleri Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler hesabı içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • Finansman gelirleri hesap grubunda bulunan 6.922.865 TL vadeli satıştan doğan vade farkı gelirleri ve 503.248 TL vade farkı faiz gelirleri Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. • Diğer gelirler hesap grubu içinde bulunan 104.005 TL sabit kıymet satış karı, yatırım faaliyetlerinden gelirler içerisinde gösterilmeye başlanmıştır. 3. Nakit ve nakit benzerleri Kasa Bankadaki nakit - Vadesiz mevduatlar - Vadesi üç aydan kısa vadeli mevduatlar Toplam 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 9.264 8.474 2.170.792 8.414.415 6.819.293 3.365.088 10.594.471 10.192.855 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle vadeli mevduatlar Türk Lirası, ABD Doları ve Avro cinsinden olup, faiz oranları, sırasıyla, %6, %2,75 ve %1,75’dir. (2012: Türk Lirası: %5, ABD Doları: %2,25). 64 3. Nakit ve nakit benzerleri (devamı) 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle nakit akış tablolarında yer alan nakit ve nakit benzeri değerler aşağıda gösterilmiştir. 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Kasa ve bankalar Eksi: faiz tahakkukları 10.594.471 (452) 10.192.855 (450) Toplam 10.594.019 10.192.405 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 70.564.652 36.517.896 64.131.219 26.147.356 107.082.548 90.278.575 (1.024.176) (3.272.576) (1.077.874) (3.202.627) 102.785.796 85.998.074 4. Ticari alacaklar ve borçlar (net) a) Kısa vadeli ticari alacaklar Ticari alacaklar Alacak senetleri Tahakkuk etmemiş finansman geliri (-) Şüpheli alacaklar karşılığı (-) Ticari alacaklar, net Ticari alacaklar 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Avro, ABD Doları, İngiliz Sterlini ve TL için sırasıyla, ortalama %7,24, %8,35, %7,24 ve %10 (2012: %7,73, %8,14, %7,73 ve %13,39) oranları kullanılarak iskonto edilmiştir. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle ticari alacakların ortalama vadesi üç aydan kısadır (31 Aralık 2012: üç aydan kısa). 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle ticari alacak senetlerinin vadesi 1 – 89 gün arasında değişmektedir. ( 31 Aralık 2012: 1- 90 gün arasında değişmektedir). 65 4. Ticari alacaklar ve borçlar (net) (devamı) 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle 2.811.253 TL (2012: 6.667.091 TL) tutarındaki ticari alacaklar vadesi geçmiş olmasına rağmen şüpheli olarak değerlendirilmemiştir. Söz konusu alacakların 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle yaşlandırma tablosu aşağıdaki gibidir. 0 - 3 ay arası 3 - 6 ay arası 6 - 9 ay arası 9 aydan fazla 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 2.371.874 66.651 20.007 352.721 6.081.101 167.974 23.571 394.445 2.811.253 6.667.091 Şirket, her bir müşteri için ayrı olmak kaydıyla alacak sigortası, banka teminatı, ipotek ve diğer teminatları kullanarak bir risk limiti belirlemekte ve ticari işlemlerini yürütmektedir. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle Şirket’in müşterilerinden aldığı teminat ve ipoteklerin analizi aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Alınan teminat mektupları Alınan ipotekler 2.818.400 1.013.750 4.153.300 1.013.750 Alınan teminatlar toplamı 3.832.150 5.167.050 Vadesi geçmiş ve şüpheli alacak karşılığı ayrılmış alacakların analizi aşağıdaki gibidir: 0 - 3 ay arası 3 - 6 ay arası 6 - 9 ay arası 9 aydan fazla 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 3.272.576 3.202.627 3.272.576 3.202.627 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle sona eren yıllara ait şüpheli ticari alacaklar karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 1 Ocak Dönem içinde ayrılan karşılıklar Dönem içinde kayıtlardan çıkarılan şüpheli alacak karşılıkları 66 2013 2012 3.202.627 69.949 - 2.628.668 864.477 (290.518) 3.272.576 3.202.627 4. Ticari alacaklar ve borçlar (net) (devamı) b) Kısa vadeli ticari borçlar Ticari borçlar Borç senetleri Tahakkuk etmemiş finansman gideri (-) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 75.792.509 270.864 (17.432) 38.895.926 237.600 (45.151) 76.045.941 39.088.375 Ticari borçlar 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Avro, ABD Doları ve TL için sırasıyla, ortalama %7,24, %8,34 ve %10 (2012: %7,73, %8,14 ve %13,39) oranları kullanılarak iskonto edilmiştir. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle ticari borçların ortalama vadesi üç aydan kısadır. (2012: iki aydan kısa). 5. Diğer alacaklar ve diğer borçlar a) Kısa vadeli alacaklar İş avansları Turquality destek primi Asgari geçim indirimi Personel avansları Verilen depozitolar Personelden alacaklar Diğer 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1.586.932 1.418.492 203.723 94.270 25.533 3.893 59.661 1.620.026 1.443.978 55.544 240.278 3.392.504 3.359.826 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 28.810 161.294 28.810 161.294 b) Kısa vadeli diğer borçlar Alınan depozito ve teminatlar 67 6. Stoklar Hammadde Yarı mamul stokları Mamul stokları Diğer stoklar (*) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 20.937.559 36.574.613 23.977.180 8.369.322 17.704.065 32.514.885 20.492.617 3.745.076 89.858.674 74.456.643 (*) Diğer stoklar fason üretim için gönderilen hammadde, yarı mamul ve yardımcı malzemeler ile yoldaki malları içermektedir. 2013 yılı içerisinde giderleştirilerek satılan malın maliyeti hesabına dahil edilen stok tutarı 159.979.630 TL’dir (2012: 174.449.098 TL). 7. Peşin ödenmiş giderler Peşin ödenmiş giderler (kısa vadeli) Peşin ödenen sigorta giderleri (*) Peşin ödenen fuar giderleri Diğer 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1.474.837 62.229 24.844 1.165.375 286.090 27.250 1.561.910 1.478.715 (*) Peşin ödenen sigorta giderleri, sabit kıymet, elektronik cihaz ve kıymetli emtia sigorta giderlerinden oluşmaktadır. 8. Diğer varlık ve yükümlülükler a) Diğer dönen ve duran varlıklar Diğer cari / dönen varlıklar KDV alacakları Diğer çeşitli dönen varlıklar 68 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 2.683.353 215.425 2.190.310 67.027 2.898.778 2.257.337 8. Diğer varlık ve yükümlülükler (devamı) b) Diğer kısa vadeli yükümlülükler Ödenecek vergi ve fonlar Vergi cezası karşılığı Peşin kira geliri Diğer yükümlülükler 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1.520.114 1.680.322 355.442 338.841 1.301.629 146.606 3.894.719 1.448.235 9. Finansal yatırımlar Borsada işlem görmeyenler Mersin Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. Koza Kültür Sanat ve Turizm Hiz. A.Ş. Hisse oranı (%) 31 Aralık 2013 Hisse oranı (%) 31 Aralık 2012 %0,41 %0,01 52.069 33.993 %0,41 %0,01 52.069 33.993 86.062 86.062 10. Yatırım amaçlı gayrimenkuller 31 Aralık tarihleri itibariyle Şirket’in yatırım amaçlı gayrimenkullerindeki hareketleri aşağıdaki gibidir: 1 Ocak 2013 Değerleme artışı Transferler (*) 31 Aralık 2013 47.826.724 - - 47.826.724 Değerleme 1 Ocak 2012 artışı Transferler (*) 31 Aralık 2012 27.690.000 12.710.000 7.426.724 47.826.724 Maliyet Yatırım amaçlı gayrimenkuller Maliyet Yatırım amaçlı gayrimenkuller (*) 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yılda, Şirket’in kullanım amacıyla elde tutulan 7.426.724 TL tutarında makul değeri bulunan gayrimenkulü, Şirket tarafından üçüncü taraflara kiraya verilmesi sebebiyle maddi duran varlıklardan yatırım amaçlı gayrimenkullere transfer edilmiştir. 69 10. Yatırım amaçlı gayrimenkuller (devamı) Şirket’in Gebze/Kocaeli’ndeki yatırım amaçlı gayrimenkulünün makul değeri, Sermaye Piyasası Kurulu’nun Seri: IV No:8 Tebliğ hükümlerince, 17 Ocak 2013 tarihinde hazırlatılan ekspertiz raporunda 31 Aralık 2010, 31 Aralık 2011 ve 31 Aralık 2012 tarihleri itibariyle sırasıyla 25.370.000 TL, 27.690.000 TL ve 40.400.000 TL olarak belirlenmiştir. Söz konusu gayrimenkulün makul değeri emsal karşılaştırma yöntemi ile belirlenmiş olup, 2012 yılı içerisinde gayrimenkulün bulunduğu bölgenin imar planı ile ilgili gelişmeler ve bölgenin sanayi fonksiyonunun ticaret fonksiyonuna dönüşmeye başlaması sebebiyle makul değerinde 12.710.000 TL tutarında artış gerçekleşmiştir. Söz konusu gayrimenkulün üzerindeki ana ortağı tarafından alınan banka kredilerine karşılık 59.000.000 ABD Doları tutarında bulunan ipotek Şirket’in vermiş olduğu teminat rehin ve ipotekler arasında bulunmaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkullerin maliyet bedelleri arazi için 18.553.365 TL, binalar için ise 3.759.499 TL’dir. 11. Operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar Kimyasal yük tankeri Toplam Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2013 Girişler 16.344.900 - 16.344.900 - Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2013 16.344.900 16.344.900 Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2013 Dönem amortisman gideri (259.938) (545.691) (259.938) (545.691) Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2013 (805.629) (805.629) Net defter değeri, 31 Aralık 2013 15.539.271 15.539.271 Maliyet Birikmiş itfa tutarı 31 Aralık 2013 ve 2012’de sona eren yıllara ait amortisman giderinin tamamı genel yönetim giderlerine kaydedilmiştir. Operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar içerisinde sınıflandırılan kimyasal yük tankeri, 2012 yılı içerisinde, Şirket’in ilişkili taraflarından Filiz Denizcilik A.Ş.’den 9.000.000 ABD Doları karşılığı 16.344.900 TL bedel ile satın alınmıştır (Not 24). Söz konusu kimyasal yük tankerinin satın alma bedeli, SPK tarafından değerleme lisansına haiz bağımsız eksperlerin satın alma tarihi itibariyle belirlediği makul değerleri baz alınarak tespit edilmiştir. 70 11. Operasyonel kiralamada kullanılan varlıklar (devamı) Kimyasal yük tankeri Toplam Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2012 Girişler 16.344.900 16.344.900 Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2012 16.344.900 16.344.900 Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2012 Dönem itfa gideri (259.938) (259.938) Kapanış bakiyesi, 31 Aralık 2012 (259.938) (259.938) Net defter değeri, 31 Aralık 2012 16.084.962 16.084.962 Maliyet Birikmiş itfa tutarı 31 Aralık 2013 bilanço tarihi itibariyle yük tankerinin rayiç bedeli 8.000.000 ABD Doları’dır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren yıllara ait itfa paylarının tamamı genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir. 71 72 5.823.369 Net defter değeri, 31 Aralık 2013 54.414.551 Taşıtlar 2.111.185 13.245.720 13.668.956 87.078 (631.122) 120.808 Döşeme ve demirbaşlar 404.615 65.558.498 84.313.780 493.462 652.378 38.675 (65.292.710) (451.872.452) (1.617.723) (12.593.342) (365.940) 748.909.677 754.302.097 14.086.691 (14.327.596) (5.151.515) Toplam 684.300 211.979.013 - (536.930.664) - (533.202.161) - (17.325.783) 13.597.280 684.300 404.615 2.295.873 - 13.909.578 - (15.521.151) Diğer Yapılmakta maddi olan varlıklar yatırımlar (59.626.801) (453.271.597) (2.349.493) (12.977.258) (365.145) (5.665.909) (10.630.452) (204.791) (247.206) (795) - 12.029.597 936.561 631.122 - 130.851.208 536.186.232 130.851.208 537.940.104 3.714.924 90.035 - (12.054.712) (1.641.762) - 10.210.805 38.023 Binalar Tesis, makine ve cihazlar 31 Aralık 2013 tarihinde sona eren yıla ait amortisman giderinin 14.475.708 TL’si satılan malın maliyetine, 793.250 TL’si araştırma ve geliştirme giderlerine, 374.231 TL’si pazarlama, satış ve dağıtım giderlerine, 1.540.282 TL’si genel yönetim giderlerine, 142.312 TL’si diğer faaliyetlerden gider ve zararlara dahil edilmiştir. (5.188.497) - 31 Aralık 2013 kapanış bakiyesi (4.611.867) (576.630) - 11.011.866 - 54.414.551 31 Aralık 2013 kapanış bakiyesi 11.011.866 - Yeraltı ve yerüstü düzenleri 1 Ocak 2013 açılış bakiyesi Amortisman gideri Çıkışlar 54.414.551 - Maliyet değeri 1 Ocak 2013 açılış bakiyesi Girişler Çıkışlar Transferler Arazi ve arsalar 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ilişkin olarak maddi duran varlıklar, net hareket tablosu aşağıda sunulmuştur: 12. Maddi duran varlıklar (net) 73 (310.062) - (2.520.825) - 54.414.551 31 Aralık 2012 kapanış bakiyesi 6.399.999 11.193.707 3.714.924 518.392 3.131.717 64.815 - Taşıtlar 13.668.956 34.658 13.628.345 41.247 (35.294) Döşeme ve demirbaşlar 404.615 - - - - 71.224.407 84.668.507 1.365.431 691.698 39.470 (59.626.801) (453.271.597) (2.349.493) (12.977.258) (365.145) 737.334 14.198.539 7.360.111 (20.267) 754.302.097 (8.224.120) (7.495.753) 670.158.853 94.130.036 8.052.432 (2.319.351) Toplam 797.396 2.295.873 221.099.936 - (533.202.161) - - (521.989.988) - (14.308.653) 2.299.084 2.295.873 - (19.242.510) 404.615 - Diğer Yapılmakta maddi olan varlıklar yatırımlar (57.635.496) (445.030.798) (1.933.830) (12.614.072) (364.551) (2.728.639) (10.504.589) (415.663) (398.480) (594) 2.263.790 35.294 - 130.851.208 537.940.104 (5.393.233) - 99.592.960 528.426.328 36.649.081 2.400 583.859 - (2.263.790) Binalar Tesis, makine ve cihazlar 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle halen kullanımda olan ancak tamamen amorti olmuş maddi ve maddi olmayan varlıkların maliyet değeri 329.324.936 TL’dir (2012 – 331.811.710 TL). 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ait amortisman giderinin 12.167.731 TL’si satılan malın maliyetine, 498.646 TL’si araştırma ve geliştirme giderlerine, 326.843 TL’si pazarlama, satış ve dağıtım giderlerine, 1.060.199 TL’si genel yönetim giderlerine, 255.234 TL’si diğer faaliyetlerden gider ve zararlara dahil edilmiştir. 54.414.551 - 31 Aralık 2012 kapanış bakiyesi Net defter değeri, 31 Aralık 2012 60.062 (4.611.867) (4.411.241) (260.688) - - 1 Ocak 2012 açılış bakiyesi Amortisman gideri Çıkışlar Yatırım amaçlı gayrimenkullere transferler 11.011.866 7.883.289 3.438.639 - 2.893.060 54.042.316 - Yeraltı ve yerüstü düzenleri Maliyet değeri 1 Ocak 2012 açılış bakiyesi Yeniden değerleme artışı Girişler Çıkışlar Yatırım amaçlı gayrimenkullere transferler Transferler Arazi ve arsalar 31 Aralık 2012 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemine ilişkin olarak maddi duran varlıklar, net hareket tablosu aşağıda sunulmuştur: 12. Maddi duran varlıklar (net) (devamı) 13. Maddi olmayan duran varlıklar (Net) Haklar Özel maliyetler Araştırma ve geliştirme giderleri Bilgisayar programları Toplam Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2013 Transferler Alımlar 1.052.104 - 556.649 - 10.198.389 5.151.516 - 6.368.949 10.802 18.176.090 5.151.516 10.802 Kapanış bakiyesi, 31 Ar. 2013 1.052.104 556.649 15.349.905 6.379.751 23.338.408 (1.043.680) (8.424) (500.728) (30.771) (2.191.200) (2.125.538) (3.374.048) (613.702) (7.109.656) (2.778.434) Kapanış bakiyesi, 31 Ar. 2013 (1.052.104) (531.499) (4.316.738) (3.987.750) (9.888.090) 25.150 11.033.167 2.392.001 13.450.318 Maliyet Birikmiş itfa tutarı Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2013 Dönem itfa gideri Net defter değeri, 31 Ar. 2013 - 31 Aralık 2013 tarihinde sona eren yıla ait amortisman giderinin 1.789.389 TL’si satılan malın maliyetine, 34.122 TL’si araştırma ve geliştirme giderlerine, 610 TL’si pazarlama, satış ve dağıtım giderlerine, 954.313 TL’si genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir. Haklar Özel maliyetler Araştırma ve geliştirme giderleri Bilgisayar programları Toplam Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2012 Transferler Çıkışlar 1.052.104 - 556.649 - 2.702.635 7.495.753 - 6.378.348 (9.399) 10.689.736 7.495.753 (9.399) Kapanış bakiyesi, 31 Ar. 2012 1.052.104 556.649 10.198.388 6.368.949 18.176.090 (1.030.250) (13.430) - (408.543) (92.185) - (937.469) (1.253.731) - (3.319.625) (63.822) 9.399 (5.695.887) (1.423.168) 9.399 Kapanış bakiyesi, 31 Ar. 2012 (1.043.680) (500.728) (2.191.200) (3.374.048) (7.109.656) 55.921 8.007.188 2.994.901 11.066.434 Maliyet Birikmiş itfa tutarı Açılış bakiyesi, 1 Ocak 2012 Dönem amortisman gideri Çıkışlar Net defter değeri, 31 Ar. 2012 8.424 31 Aralık 2012 tarihinde sona eren yıla ait amortisman giderinin 1.124.287 TL’si satılan malın maliyetine, 23.903 TL’si araştırma ve geliştirme giderlerine, 60.375 TL’si pazarlama, satış ve dağıtım giderlerine, 214.605 TL’si genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir. 74 14. Finansal borçlar (net) 31 Aralık 2013 Para birimi ve tutarı Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı ABD Doları cinsinden krediler Avro cinsinden krediler Türk Lirası cinsinden krediler %8,03 %7,24 %10,00 Faiz tahakkuku Para birimi ve tutarı Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı ABD Doları cinsinden krediler ve faiz tahakkukları – Toplam uzun vadeli kredilerin kısa vadeli kısmı - Toplam kısa vadeli krediler Para birimi ve tutarı Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı ABD Doları cinsinden krediler Toplam uzun vadeli krediler %9,15 31 Aralık 2012 Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı Bakiye Bakiye 44.115.652 45.258.583 12.838.807 %7,79 %7,73 %13,39 39.094.649 12.374.477 22.003.056 102.213.042 73.472.182 1.789.326 954.896 104.002.368 74.427.078 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı Bakiye Bakiye - %8,73 3.208.680 104.002.368 77.635.758 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Ağırlıklı ortalama etkin faiz oranı Bakiye Bakiye 17.394.545 %8,73 24.466.185 17.394.545 24.466.185 75 14. Finansal borçlar (net) (devamı) Finansal borçların sabit faizli TL, ABD Doları ve Avro kredilerden oluşmaktadır. Şirket’in, finansal borçları için bankalara verdiği herhangi bir teminat bulunmamaktadır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle uzun vadeli banka kredilerinin geri ödeme tablosu aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 17.394.545 21.168.375 3.297.810 17.394.545 24.466.185 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Çıkarılmış tahviller Tahvil ihraç farkları Faiz tahakkukları 20.940.700 (1.575.159) 1.173.260 - Kısa vadeli tahviller 20.538.801 - 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Çıkarılmış tahviller Tahvil ihraç farkları Faiz tahakkukları 23.059.300 - - Uzun vadeli tahviller 23.059.300 - 2014 2015 50 milyon TL'ye kadar özel sektör tahvil ihracı izni kapsamında yapılan 06.06.2014 tarihi vadeli (367 gün) 6.000.000 TL nominal tutardaki iskontolu tahvil ve 02.06.2015 tarihi vadeli (728 gün) 91 günde bir kupon ödemeli 14.000.000 TL nominal tutar olmak üzere toplam 20.000.000 TL tahvil halka arzına ilişkin (talep gelmesi halinde 50.000.000 TL'ye arttırılmak üzere) özel sektör tahvillerin ihraç ve halka arzı 30-31 Mayıs 2013 tarihlerinde talep toplama yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Gelen fazla talep sonrasında ihraç toplamı 44.000.000. TL nominal olarak gerçekleşmiştir (367 gün vadeli 20.940.700.TL nominal, 728 gün vadeli 23.059.300 TL nominal). 76 14. Finansal borçlar (net) (devamı) Buna göre 06.06.2014 tarihi vadeli 367 günlük iskontolu tahvil ihraca baz teşkil eden basit faiz oranı %8,09, bileşik faiz oranı %8,09; 02.06.2015 tarihli 728 günlük 91 günde bir kupon ödemeli tahvil ihracına ilişkin ilk kupon faiz oranı % 2,47 (ilk kupon faizi üzerinden yıllık basit faiz oranı %9,91, yıllık bileşik faiz oranı %10,28) olarak kesinleşmiştir. Sonuç olarak; a) 367 gün vadeli, vade sonu 06/06/2014 olan, iskontolu tahvilin; - ISIN Kodu: TRSBOSA61416 - Yıllık Bileşik Faizi: %8,09 - Basit Faizi: %8,09 - Fiyatı: 92,478 TL b) 728 gün vadeli 91 günde bir kupon ödemeli, vade sonu 02/06/2015 olan tahvilin; - ISIN Kodu: TRSBOSA61515 - Yıllık Bileşik Faizi: %10,28 (ilk kupon faiz oranı olan %2,47 üzerinden) - Basit Faizi: %9,91 (ilk kupon faiz oranı olan %2,47 üzerinden) - Fiyatı: 100.000 TL olarak kesinleşmiştir. 15. Çalışanlara sağlanan faydalar kapsamında borçlar Personele borçlar Ödenecek vergi ve fonlar 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1.975.410 1.458.838 1.534.362 1.321.665 3.434.248 2.856.027 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 316.136 623.481 557.926 363.481 939.617 921.407 16. Devlet teşvik ve yardımları Kısa vadeli ertelenmiş gelirler (*) Uzun vadeli ertelenmiş gelirler (*) (*) Araştırma-Geliştirme projeleri kapsamında yapılan yatırımlara istinaden alınan devlet teşvikleri, bilançoda ertelenmiş gelir olarak gösterilir ve ilişkilendirildikleri varlığın tahmini faydalı ömrü boyunca doğrusal olarak gelir tablosuyla ilişkilendirilir. Şirket’in Ar-Ge harcamalarına istinaden TÜBİTAK’ tan nakden tahsil ettiği teşvik, hibe ve destekler, aktifleştirilen ilgili varlıkların ortalama ekonomik ömrü ile 5 yılda gelir olarak muhasebeleştirilmektedir. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Şirket’in 471.846 TL tutarında müşterilerden alınan avansı bulunma tadır. (31 Aralık 2012: 805.435 TL) 77 17. Çalışanlara sağlanan faydalar Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar Kullanılmayan izin karşılığı 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1.636.469 1.564.999 1.636.469 1.564.999 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren yıllara ait kullanılmamış izin karşılığı hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 1 Ocak Dönem içindeki artışlar Dönem içindeki azalışlar 31 Aralık 2013 2012 1.564.999 1.130.044 (1.058.574) 975.269 1.472.539 (882.809) 1.636.469 1.564.999 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 10.005.145 9.693.311 10.005.145 9.693.311 Çalışanlara sağlanan uzun vadeli faydalar Kıdem tazminatı karşılığı Yürürlükteki İş Kanunu hükümleri uyarınca, çalışanlardan kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sona erenlere, hak kazandıkları yasal kıdem tazminatlarının ödenmesi yükümlülüğü vardır. Ayrıca, halen yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 6 Mart 1981 tarih, 2422 sayılı ve 25 Ağustos 1999 tarih, 4447 sayılı yasalar ile değişik 60’ıncı maddesi hükmü gereğince kıdem tazminatını alarak işten ayrılma hakkı kazananlara da yasal kıdem tazminatlarını ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle ödenecek kıdem tazminatı, aylık 3.254,44 TL (31 Aralık 2012: 3.033,98 TL) tavanına tabidir. Kıdem tazminatı yükümlülüğü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi değildir. 78 17. Çalışanlara sağlanan faydalar (devamı) Kıdem tazminatı yükümlülüğü, Şirket’in çalışanların ağırlıklı olarak emekli olmasından doğan gelecekteki olası yükümlülüğün bugünkü değerinin tahminine göre hesaplanır. TMS 19 (“Çalışanlara Sağlanan Faydalar”), Şirket’in yükümlülüklerinin tanımlanmış fayda planları kapsamında aktüeryal değerleme yöntemleri kullanılarak geliştirilmesini öngörür. 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle hesaplanan yükümlülük bağımsız bir aktüer tarafından hesaplanmış, hesaplamada Öngörülen Birim Kredi Yöntemi kullanılmıştır. Yükümlülüklerin bugünkü değerinin hesaplanmasında kullanılan aktüeryal varsayımlar aşağıda belirtilmiştir: İskonto oranı Emeklilik olasılığının tahmini için devir hızı oranı 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 %3,49 %95,5 %2,87 %95,5 İsteğe bağlı işten ayrılmalar neticesinde ödenmeyip, Şirket’e kalacak olan kıdem tazminatı tutarlarının tahmini oranı da dikkate alınmıştır. Çalışanların isteğe bağlı ayrılma oranlarının, geçmiş hizmet süresine tabi olacağı varsayılmış ve geçmiş tecrübenin analizi yapılarak toplam kıdem tazminatı yükümlülüğünü hesaplamak için varsayılan, gelecekte beklenen isteğe bağlı ayrılma beklentisi hesaplamaya yansıtılmıştır. Buna göre 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle yapılan aktüeryal hesaplamalarda çalışanların kendi isteğiyle ayrılma olasılığı geçmiş hizmet süresi arttıkça azalan oranlarda olacak şekilde hesaplamaya dahil edilmiştir. Kıdem tazminatı tavanı altı ayda bir revize edilmekte olup, Şirket’in 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle kıdem tazminatı karşılığının hesaplanmasında 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren geçerli olan 3.438,22 TL’lik tavan tutarı göz önüne alınmıştır (31 Aralık 2012 için 1 Ocak 2013 tavan tutarı: 3.129,25 TL). 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle sona eren hesap dönemi içinde kıdem tazminatı karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur: Kıdem tazminatı karşılığı 2013 2012 1 Ocak Dönem içindeki artışlar (*) Ödemeler Aktüeryal kayıplar 9.693.311 3.236.263 (3.941.607) 1.017.178 7.913.541 2.803.928 (2.448.392) 1.424.234 31 Aralık 10.005.145 9.693.311 (*) 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren yıllara ait kıdem tazminatı artışlarının tamamı genel yönetim giderlerine dahil edilmiştir. 79 18. Karşılıklar, koşullu varlık ve yükümlülükler Kısa vadeli karşılıklar Dava karşılıkları Enerji gider karşılıkları 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 855.595 167.882 855.595 657.344 1.023.477 1.512.939 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Şirket aleyhine açılmış ve devam eden davaların toplam riski 957.056 TL (31 Aralık 2012 - 855,595 TL) olup, söz konusu davalara 855,595 TL tutarında karşılık ayrılmıştır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibari ile dava karşılığının hareketi aşağıda sunulmuştur. 2013 2012 1 Ocak Artışlar 855.595 - 405.595 450.000 31 Aralık 855.595 855.595 19. Taahhütler ve muhtemel yükümlülükler 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibari ile Şirketin teminat, rehin ve ipotek (TRİ) pozisyonuna ilişkin tabloları aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013: Şirket tarafından verilen TRİ’ler TL Karşılığı TL Avro ABD Doları A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 424.952.886 129.190.426 1.000.000 137.200.000 B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - - - - C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - - - - 455.801.100 27.000.000 3.750.000 195.750.000 455.801.100 27.000.000 3.750.000 195.750.000 - - - - - - - - 880.753.986 156.190.426 4.750.000 332.950.000 D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı iii. C Maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı Toplam 80 19. Taahhütler ve muhtemel yükümlülükler (devamı) 31 Aralık 2012: Şirket tarafından verilen TRİ’ler TL Karşılığı TL Avro ABD Doları A. Kendi tüzel kişiliği adına vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 349.590.249 92.861.529 1.000.000 142.700.000 B. Tam konsolidasyon kapsamına dahil edilen ortaklıklar lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - - - - C. Olağan ticari faaliyetlerinin yürütülmesi amacıyla diğer 3. kişilerin borcunu temin amacıyla vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - - - - D. Diğer verilen TRİ’lerin toplam tutarı 384.762.825 i. Ana ortak lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı 384.762.825 ii. B ve C maddeleri kapsamına girmeyen diğer grup şirketleri lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı iii. C Maddesi kapsamına girmeyen 3. kişiler lehine vermiş olduğu TRİ’lerin toplam tutarı - 27.000.000 3.750.000 195.750.000 27.000.000 3.750.000 195.750.000 - - - - - - 734.353.074 119.861.529 4.750.000 338.450.000 Toplam Şirket’in vermiş olduğu diğer TRİ’lerin Şirket’in öz kaynaklarına oranı 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle 1,08’dir (31 Aralık 2012: 0,93). 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle Şirket’in ihracat teşvik belgeleri kapsamında tamamlaması gereken 58.861.878 ABD Doları tutarında ihracat taahhüdü bulunmaktadır (31 Aralık 2012: 37.880.539 ABD Doları). Şirket’in, kendi tüzel kişiliği adına gayrimenkullerin ve geminin üzerindeki ipotek değeri 417.825.960 TL’dir (31 Aralık 2012: 334.572.720 TL). Ana ortaklık adına verdiği arsa ve makine rehin ipotek değeri 31.275.850 TL’dir (31 Aralık 2012: 27.934.700 TL). Ana ortaklık adına verdiği banka kredilerinin üzerindeki kefalet tutarı 424.525.250 TL’dir (31 Aralık 2012: 356.828.125 TL) Verilen teminat mektupları ve akreditifler Verilen teminat mektupları Verilen ipotek Kefalet Verilen mevduat rehin sözleşmeleri Alınan teminat mektupları Alınan ipotek 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 7.126.926 417.825.960 455.801.100 - 5.213.229 334.572.720 384.762.825 9.804.300 880.753.986 734.353.074 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 2.818.400 1.013.750 4.153.300 1.013.750 3.832.150 5.167.050 81 20. Özsermaye Şirket’in hissedarları ve hisse oranları 31 Aralık 2013 ve 31 Aralık 2012 tarihleri itibariyle aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. Halka açık kısım Sermaye düzeltme farkları 31 Aralık 2012 Pay (%) TL Pay (%) TL %89,95 %10,05 97.146.000 10.854.000 %90,04 %9,96 97.243.200 10.756.800 %100 108.000.000 %100 108.000.000 149.104.739 149.104.739 257.104.739 257.104.739 Kanuni defterlerdeki birikmiş karlar aşağıda belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde dağıtılabilirler. Türk Ticaret Kanunu’na göre yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayrılır. Türk Ticaret Kanunu’na göre birinci tertip yasal yedekler, şirketin ödenmiş sermayesinin %20’sine ulaşılıncaya kadar, kanuni net karın %5’i olarak ayrılır. İkinci tertip yasal yedekler ise ödenmiş sermayenin %5’ini aşan dağıtılan karın %10’udur. Türk Ticaret Kanunu’na göre, yasal yedekler ödenmiş sermayenin %50’sini geçmediği sürece sadece zararları netleştirmek için kullanılabilir, bunun dışında herhangi bir şekilde kullanılması mümkün değildir. Sermaye düzeltmesi farklarının sermayeye eklenmek dışında bir kullanımı yoktur. Şirket’in 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle kayıtlardaki öz kaynaklar tablosu aşağıdaki gibidir: Ödenmiş sermaye Sermaye enflasyon düzeltme farkları Paylara ilişkin primler Kardan ayrılan kısıtlanmış yedekler Geçmiş yıllar karları Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler - Maddi duran varlık değerleme fonu - Kâr veya zararda yeniden sınıflandırılmayacak birikmiş diğer kapsamlı gelirler veya giderler Dönem net kârı 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 108.000.000 149.104.739 3.435 49.388.115 19.282.724 108.000.000 149.104.739 3.435 48.590.203 2.941.042 77.230. 971 80.039.953 81.415.137 83.410.376 (2.808.982) 17.257.356 (1.995.239) 22.193.171 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle kardan ayrılan kısıtlanmış yedeklerin detayı aşağıdaki gibidir: Gayrimenkul ve menkul kıymet satış karı 1. Tertip yedek akçeler 2. Tertip yedek akçeler 82 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 25.780.056 12.847.440 10.760.620 25.780.056 12.386.090 10.424.057 49.388.116 48.590.203 20. Özsermaye (devamı) Halka açık şirketler, kar payı dağıtımlarını SPK’nın 1 Şubat 2014 tarihinden itibaren yürürlüğe giren II-19.1 no’lu Kâr Payı Tebliği’ne göre yaparlar. Ortaklıklar, kârlarını genel kurulları tarafından belirlenecek kâr dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak genel kurul kararıyla dağıtır. Söz konusu tebliğ kapsamında, asgari bir dağıtım oranı tespit edilmemiştir. Şirketler esas sözleşmelerinde veya kar dağıtım politikalarında belirlenen şekilde kar payı öderler. Ayrıca, kar payları eşit veya farklı tutarlı taksitler halinde ödenebilecektir ve ara dönem finansal tablolarda yer alan kâr üzerinden nakden kâr payı avansı dağıtabilecektir. TTK’ya göre ayrılması gereken yedek akçeler ile esas sözleşmede veya kâr dağıtım politikasında pay sahipleri için belirlenen kâr payı ayrılmadıkça; başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kâr aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay dağıtılmasına karar verilemeyeceği gibi, pay sahipleri için belirlenen kâr payı nakden ödenmedikçe bu kişilere kârdan pay dağıtılamaz. Ortaklıkların geçmiş yıllar zararlarının; geçmiş yıllar kârları, paylara ilişkin primler dahil genel kanuni yedek akçe, sermaye hariç özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan tutarların toplamını aşan kısmı, net dağıtılabilir dönem kârının hesaplanmasında indirim kalemi olarak dikkate alınır. İmtiyazlı pay sahiplerine, intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine, ortaklık çalışanlarına ve pay sahibi dışındaki kişilere kârdan pay verilebilmesi için ortaklık esas sözleşmesinde hüküm bulunması zorunludur. Esas sözleşmede söz konusu kişilere kâr payı dağıtılması hususunda hüküm bulunmasına rağmen, kâr payına ilişkin olarak herhangi bir oran belirlenmemişse; bu kişilere dağıtılacak kâr payı tutarı, imtiyazdan kaynaklananlar hariç her durumda pay sahiplerine dağıtılan kâr payının dörtte birini aşamaz. Özsermaye enflasyon düzeltmesi farkları ile olağanüstü yedeklerin kayıtlı değerleri bedelsiz sermaye artırımı; nakit kar dağıtımı ya da zarar mahsubunda kullanılabilecektir. Ancak özsermaye enflasyon düzeltme farkları, nakit kar dağıtımında kullanılması durumunda kurumlar vergisine tabi olacaktır. Şirket yönetiminin dağıtılacak temettü tutarını belirlemesinden sonra hesaplanacak olan ikinci yasa yedeklerin düşülmesiyle elde edilecektir. Şirket, finansal tabloların yayınlanma tarihi itibariyle 2013 yılına ait kar dağıtım kararı henüz almamıştır. 21. Satışlar ve satışların maliyeti 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Hasılat (Net) Yurtiçi satışlar Yurt dışı satışlar 155.588.810 216.174.400 168.188.197 194.583.154 Toplam 371.763.210 362.771.351 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Satışların maliyeti Yurtiçi satışlar Yurt dışı satışlar (132.258.407) (148.709.900) (146.631.442) (142.558.325) Toplam (280.968.307) (289.189.767) 83 22. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri Genel yönetim giderleri Araştırma ve geliştirme giderleri 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 (37.951.444) (32.600.286) (7.831.052) (37.180.539) (27.940.191) (6.768.972) (78.382.782) (71.889.702) 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 (19.211.686) (5.749.423) (5.125.488) (1.713.271) (1.355.678) (901.256) (374.841) (274.548) (3.245.253) (17.172.739) (5.705.538) (6.747.316) (1.730.996) (1.400.534) (918.261) (326.843) (326.416) (2.851.896) (37.951.444) (37.180.539) 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 (16.096.712) (4.162.142) (3.040.285) (1.466.391) (1.066.065) (1.012.863) (602.588) (572.892) (537.122) (395.963) (270.172) (3.377.091) (13.332.263) (2.858.647) (1.994.155) (1.437.374) (1.009.412) (1.021.873) (609.712) (839.216) (521.853) (136.634) (262.093) (4.986.773) (32.600.286) (29.010.005) Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri İhracat giderleri Personel giderleri Reklam giderleri Yardımcı işletme gider payları Haberleşme ve kargo giderleri Seyahat giderleri Amortisman giderleri Kira giderleri Diğer Genel yönetim giderleri Personel gideri Danışmanlık ve müşavirlik gideri Amortisman ve itfa gideri Bakım, onarım ve temizlik gideri Sigorta gideri Yardımcı işletme gider payları Elektrik, su, doğalgaz giderleri Seyahat gideri Kira gideri Ofis gideri Vergi ve resmi harçlar Diğer 84 22. Pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ve genel yönetim giderleri (devamı) 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 (2.051.195) (1.997.644) (1.993.827) (827.372) (188.404) (112.775) (659.835) (2.155.058) (1.776.205) (1.545.169) (498.646) (165.217) (168.016) (460.661) (7.831.052) (6.768.972) 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Kambiyo karları (müşteri-satıcı) Muhtelif satışlar Vadeli satıştan doğan vade farkı gelirleri Numune gelirleri Kira geliri Vade farkı gelirleri Turquality teşvik gelirleri Temettü gelirleri Yatırım amaçlı gayrimenkul rayiç değer artışı Dava karşılıkları Konusu kalmayan karşılıklar Diğer gelirler 37.910.754 6.755.184 6.206.564 3.228.885 1.406.876 495.998 22.516 14.062 2.842.180 9.405.146 3.401.385 6.922.865 3.102.908 2.027.749 503.248 249.309 16.878 12.710.000 246.458 50.454 4.206.100 Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 58.883.019 42.842.500 Araştırma ve geliştirme giderleri Hizmet bölümü gider payı Personel gideri Müşavirlik ve danışmanlık giderleri Amortisman giderleri Seyahat giderleri Malzeme giderleri Diğer 23. Diğer faaliyetlerden gelir/(giderler) Esas Faaliyetlerden Diğer Gelirler 85 23. Diğer faaliyetlerden gelir/(giderler) (devamı) Esas Faaliyetlerden Diğer Giderler 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Kambiyo zararları (müşteri-satıcı) Muhtelif satış maliyeti Numune giderleri Rest iplik maliyeti Vade alım farkı giderleri Vergi ve harçlar İthalat dosya masraf ve giderleri Tazminat ve ceza giderleri Kullanılmayan sabit kıymet amortisman ve bakım giderleri Karşılık giderleri Diğer (20.663.913) (6.263.128) (2.007.050) (1.643.628) (1.369.276) (1.140.773) (392.756) (170.002) (148.230) (69.949) (3.370.869) (12.134.886) (3.459.225) (1.950.663) (1.446.842) (1.439.988) (1.186.312) (448.610) (497.275) (255.234) (1.314.477) (1.200.391) Esas Faaliyetlerden diğer giderler (37.239.574) (25.333.903) 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Sabit kıymet satış karı 1.349.513 104.005 Yatırım faaliyetlerinden gelirler 1.349.513 104.005 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Faiz geliri Kur farkı gelirleri 16.050.942 3.897.095 13.220.414 7.789.583 Toplam finansman gelirleri 19.948.037 21.009.997 1 Ocak – 31 Aralık 2013 1 Ocak – 31 Aralık 2012 Faiz gideri Kur farkı giderleri (13.980.674) (19.764.550) (9.371.904) (5.135.764) Toplam finansman giderleri (33.745.224) (14.507.668) 24. Yatırım faaliyetlerinden gelirler 25. Finansman gelirleri 26. Finansman giderleri (-) 86 27. Vergi varlık ve yükümlülükleri Genel bilgi Şirket faaliyetlerini sürdürdüğü ülkelerin vergi yönetmelik ve kanunları dâhilinde vergilendirilmeye tabidir. Türkiye’de, kurumlar vergisi oranı %20’dir. Kurumlar vergisi, ilgili olduğu hesap döneminin sonunu takip eden dördüncü ayın yirmi beşinci günü akşamına kadar beyan edilmekte ve ilgili ayın sonuna kadar tek taksitte ödenmektedir. Vergi mevzuatı uyarınca üçer aylık dönemler itibariyle oluşan kazançlar üzerinden %20 oranında geçici vergi hesaplanarak ödenmekte ve bu şekilde ödenen tutarlar yıllık kazanç üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmektedir. Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 yılı aşmamak ka dıyla dönemin kurumlar vergisi matrahından indirilebilir. Beyanlar ve ilgili muhasebe kayıtları vergi dairesince beş yıl içerisinde incelenebilmekte ve vergi hesapları revize edilebilmektedir. Şirket’in 31 Aralık 2013 tarihi itibariyle taşınan mali zararı yoktur. Türkiye’de mukim anonim şirketlerden, kurumlar vergisi ve gelir vergisinden sorumlu olmayanlar ve muaf tutulanlar haricindekilere yapılanlarla Türkiye’de mukim olan ve olmayan gerçek kişilere ve Türkiye’de mukim olmayan tüzel kişilere yapılan temettü ödemeleri %15 gelir vergisine tabidir. Türkiye’de mukim anonim şirketlerden yine Türkiye’de mukim anonim şirketlere yapılan temettü ödemeleri gelir vergisine tabi değildir, Ayrıca karın dağıtılmaması veya sermayeye eklenmesi durumunda gelir vergisi hesaplanmamaktadır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle ödenecek gelir vergisi aşağıda özetlenmiştir: Cari yıl kurumlar vergisi Dönem içinde peşin ödenen vergi Dönem karı vergi varlığı (yükümlülüğü) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 4.185.282 (2.885.084) 1.509.066 (519.244) 1.300.198 989.822 Ertelenen vergi varlıkları ve yükümlülükleri Şirket, vergiye esas yasal mali tabloları ile TFRS’ye göre hazırlanmış mali tabloları arasındaki farklılıklardan kaynaklanan geçici zamanlama farkları için ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülüğünü muhasebeleştirmektedir. Söz konusu farklılıklar genellikle bazı gelir ve gider kalemlerinin vergiye esas tutarları ile TFRS’ye göre hazırlanan mali tablolarda farklı dönemlerde yer almasından kaynaklanmakta olup aşağıda açıklanmaktadır. 87 27. Vergi varlık ve yükümlülükleri (devamı) Şirket’in 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle ertelenen vergi varlıklarının ve yükümlülüklerinin detayı aşağıdaki gibidir: Toplam geçici farklar Ertelenmiş vergi (varlıkları) /yükümlülükleri: Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar üzerindeki geçici farklar Sabit kıymet satış karından doğan sabit kıymet yeniden değerleme artışı Kıdem tazminatı karşılığı Kullanılmamış izin karşılığı Diğer, net Ertelenen vergi varlığı /(yükümlülüğü) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 144.546.062 143.353.771 (14.668.977) (14.430.519) 8.910.633 (10.005.145) (1.636.469) (1.573.830) 9.932.556 (9.693.311) (1.564.999) (2.587.007) (1.782.127) 327.294 2.001.029 314.766 (1.986.511) 1.938.662 313.000 317.403 140.241.251 140.441.010 (13.808.015) (13.847.965) Net ertelenmiş vergi varlık ve yükümlülükleri hareket tablosu aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 1 Ocak bakiyesi Gelir tablosuna kaydedilen ertelenmiş vergi gideri Diğer kapsamlı gelir tablosuna kaydedilen vergi gideri (13.847.965) (163.484) 203.436 (2.378.390) (1.034.763) (10.434.812) Net bakiye (13.808.015) (13.847.965) Vergi öncesi kara yasal vergi oranı uygulanıp bulunan kurumlar vergisi gideri ile 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihlerinde sona eren dönemlere ait gelir tablosunda gösterilen kurumlar vergisi gideri arasındaki mutabakat: 88 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Toplam vergi öncesi kar Geçerli olan yasal kurumlar vergisi oranı %20 üzerinden vergi Kanunen kabul edilmeyen giderlerin etkisi Diğer vergiye tabi olmayan gelirlerin vergi etkisi 21.606.122 (4.321.224) (494.042) 466.500 24.737.000 (4.947.400) (91.079) 2.494.650 Kar tablosundaki vergi karşılığı geliri (4.348.766) (2.543.829) 28. Hisse başına kazanç Hisse başına kar, net karın, raporlama boyunca piyasada bulunan hisse senetlerinin ağırlıklı ortalama adedine bölünmesiyle bulunmaktadır. Hisse başına kar: Net dönem karı Yıl boyunca mevcut olan hisselerin ağırlıklı ortalama sayısı (adet) (1 TL nominal değerli) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 17.257.356 22.193.171 10.800.000.000 10.800.000.000 0,002 0,002 Elde edilen hisse başına kar 29. İlişkili taraf açıklamaları Şirket, faaliyetleri esnasında ilişkili taraflarla çeşitli işlemler yapmaktadır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle ilişkili kuruluşların bakiyeleri ile aynı tarihlerde sona eren yıllara ait bu kuruluşlarla yapılan işlem tutarları ana hatlarıyla şöyledir: a) İlişkili taraflardan kısa ve uzun vadeli alacaklar: Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. Filiz Denizcilik A.Ş. 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 195.005.964 2.871.354 113.328.149 - 197.877.318 113.328.149 Şirket, bankalardan kısa ve uzun vadeli krediler temin edip ana ortaklığı olan Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş ’nin finansman ihtiyaçları çerçevesinde bu kredileri Akkardan’a aktarmıştır. Şirket’in, kullanılan bu krediler nedeniyle Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş’ den kısa ve uzun vadeli alacakları bulunmaktadır. Ortalama faiz oranı %12’dir (2012: %18,6’dır). Şirket, Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş.’den olan alacakları konusunda sermaye piyasası araç ve yöntemlerini kullanarak gerekli aksiyonların gerçekleştirilmesi için çalışmalarını sürdürmektedir. b) İlişkili taraflardan yapılan mal, hizmet ve sabit kıymet alımları: Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. Filiz Madencilik A.Ş. Filiz Denizcilik A.Ş. 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 7.800.000 7.917 - 180.000 297.030 16.347.211 7.807.917 16.824.241 89 29. İlişkili taraf açıklamaları (devamı) c) İlişkili taraflara yapılan mal ve hizmet satışları: Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. Diğer 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 749.524 11.415 2.065.309 10.579 760.939 2.075.888 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 15.797.731 12.792.396 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 10.477.522 (1.035.571) 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 7.577.503 - 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 14.062 - d) Faiz gelirleri Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. e) Kur farkı geliri / (gideri) Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. e) Temettü ödemeleri Akkardan Sanayi ve Ticaret A.Ş. f) Temettü geliri Mersin Serbest Bölge İşleticisi A.Ş. g) Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar: Şirket üst düzey yönetim kadrosunu, yönetim kurulu üyeleri, genel müdür ve genel müdür yardımcıları olarak belirlemiştir. Üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar tutarı, maaş, primler, Sosyal Güvenlik Kurumu işveren primi, işsizlik işveren primi ile yönetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkını içermektedir. Şirket’in 2013 ve 2012 yıllarında üst düzey yöneticilerine sağladığı faydaların detayları aşağıdaki gibidir: Çalışanlara sağlanan kısa vadeli faydalar İşten çıkarma nedeniyle sağlanan faydalar Diğer uzun vadeli faydalar 90 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 3.460.607 501.020 158.470 2.730.584 93.991 4.120.097 2.824.575 30. Finansal risk yönetimi ve politikaları Finansal risk yönetimi Finansal risk faktörleri Şirket faaliyetlerinden dolayı çeşitli finansal risklere maruz kalmaktadır. Bu riskler; piyasa riski, (kur riski, faiz oranı riski), kredi riski, likidite riski ve fonlama riskidir. Şirket’in toptan risk yönetim programı, mali piyasaların öngörülemezliğine odaklanmakta olup, Şirket’in mali performansı üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlamıştır. Risk yönetimi Yönetim Kurulu tarafından onaylanan politikalar çerçevesinde üst yönetim tarafından yürütülmektedir. Şirket yönetimi diğer birimleri ile yakın işbirliği kurmakta, finansal risklerin tespit edilip değerlendirilmesi ve riskten korunmasını sağlamaktadır. Piyasa Riski Kur riski Şirket, döviz cinsinden borçlu veya alacaklı bulunulan meblağların Türk Lirasına çevrilmesinden dolayı kur değişiklerinden doğan döviz kuru riskine maruz kalmaktadır. Söz konusu döviz kuru riski, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve sınırlandırılmaktadır. 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle Şirket ‘in sahip olduğu döviz tanımlı varlık ve borçlar aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 156.117.932 (156.257.348) 121.533.143 (95.337.160) (139.415) 26.195.983 Varlıklar Yükümlülükler Net döviz pozisyonu Döviz Pozisyonu Tablosu 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle Şirket’in sahip olduğu döviz tanımlı varlık ve yükümlülükler aşağıdaki gibidir: TL karşılığı USD 31 Aralık 2013 AVRO STERLİN DİĞER Ticari Alacaklar Parasal finansal varlıklar Diğer Dönen Varlıklar 80.529.902 9.990.885 65.597.145 156.117.932 12.455.903 341.614 17.725.000 30.522.517 18.256.735 3.148.874 9.455.705 30.861.314 95.222 4.285 99.507 27 27 Toplam Varlıklar 156.117.932 30.522.517 30.861.314 99.507 27 Ticari borçlar Finansal yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (46.525.981) (109.731.366) (156.257.348) (15.377.517) (29.125.671) (44.503.188) (4.401.910) (15.799.485) (20.201.395) (21.193) (21.193) (136.863) (136.863) Toplam yükümlülükler (156.257.348) (44.503.188) (20.201.395) (21.193) (136.863) Net yabancı para (yükümlülük)/ varlık pozisyonu (139.415) İhracat 216.174.400 İthalat 110.631.583 (13.980.671) 21.081.051 39.761.447 10.659.920 67.411.123 8.641.764 78.315 960.786 208 (136.836) 163.797 91 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) TL karşılığı USD 31 Aralık 2012 AVRO STERLİN DİĞER 65.565.169 8.336.808 35.643.181 109.545.158 11.648.464 3.434.566 17.193.916 32.276.947 18.624.123 920.993 2.123.275 21.668.392 349.124 16.876 366.000 164 - 11.987.985 11.987.985 6.725.000 6.725.000 - - - Toplam varlıklar 121.533.143 39.001.947 21.668.392 366.000 164 Ticari borçlar Finansal yükümlülükler Kısa vadeli yükümlülükler (15.238.273) (55.632.702) (70.870.975) (5.585.999) (24.197.183) (29.783.182) (2.266.005) (5.306.955) (7.572.960) 23.760 23.760 (10.251) (10.251) Finansal yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler (24.466.185) (24.466.185) (13.725.000) (13.725.000) - - - Toplam yükümlülükler (95.337.160) (43.508.182) (7.572.960) 23.760 (10.251) (4.506.235) 23.610.107 33.064.676 14.095.432 64.184.140 6.323.503 389.760 594.566 2.124 (10.087) 161.274 Ticari alacaklar Parasal finansal varlıklar Diğer Dönen varlıklar Diğer Duran varlıklar Net yabancı para (Yükümlülük)/varlık pozisyonu 26.195.983 İhracat 194.583.154 İthalat 74.131.526 Döviz Kuru Duyarlılık Analizi Tablosu 31 Aralık 2013 itibariyle; Yabancı paranın değer kazanması ABD Doları’nın TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: ABD Doları net varlığı ABD Doları riskinden korunan kısım ABD Doları Net Etki Kar/Zarar Yabancı paranın değer kaybetmesi (2.983.895) (2.983.895) 2.983.895 2.983.895 3.130.285 (3.130.285) 3.130.285 (3.130.285) 27.499 27.499 27.499 27.499 173.890 (173.890) Avro’nun TL karşısında %10 değerlenmesi halinde: Avro net varlığı Avro riskinden korunan kısım Avro Net Etki Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde: Diğer döviz net varlık/(yükümlülüğü) Diğer döviz riskinden korunan kısım Diğer Döviz Net Etki Toplam 92 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) 31 Aralık 2012 itibariyle; Yabancı paranın değer kazanması Kar / Zarar Yabancı paranın değer kaybetmesi ABD Doları’nın TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde: ABD Doları net yükümlülüğü ABD Doları riskinden korunan kısım ABD Doları Net Etki (803.281) (803.281) 803.281 803.281 3.314.823 3.314.823 (3.314.823) (3.314.823) 111.892 111.892 (111.892) (111.892) 2.623.434 (2.623.434) Avro’nun TL karşısında % 10 değerlenmesi halinde: Avro net varlığı Avro riskinden korunan kısım Avro Net Etki Diğer döviz kurlarının TL karşısında %10 değişmesi halinde: Diğer döviz net varlığı Diğer döviz riskinde korunan kısım Diğer Döviz Net Etki Toplam Faiz oranı riski Şirket, faiz oranlarındaki değişmelerin faiz getiren varlık ve yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolayı faiz oranı riskine maruz kalmaktadır. Şirket, elinde bulundurduğu ve kullanmadığı nakit varlıklarını vadeli mevduat olarak değerlendirmektedir. Bunlar haricindeki gelirleri ve faaliyetlerden kaynaklanan nakit akımları büyük oranda piyasa faiz oranlarındaki değişikliklerden bağımsızdır. Şirket’in faiz oranı riski sabit oranlı kısa vadeli krediler kullanarak borçlanmadan kaynaklanmaktadır. Şirket söz konusu faiz oranı riskini en aza indirmek için en uygun koşullardaki oranlardan borçlanmayı sağlamaya yönelik çalışmalar yürütmektedir. Kredi Riski Kredi riski, nakit ve nakit benzeri değerlerden, bankalarda tutulan mevduatlardan ve tahsil edilmemiş alacakları kapsayan kredi riskine maruz kalan müşterilerden oluşmaktadır. Şirket yönetimi tahsil edilmemiş alacakları için, her anlaşmada bulunan karşı taraf (ilişkili taraflar hariç) için ortalama riski kısıtlayarak ve gerektiği takdirde teminat alarak karşılamaktadır. 93 94 - B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı - E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - 3.272.576 (3.272.576) - 2.811.253 - - - - - 197.877.318 197.877.318 - taraf İlişkili - - - - 3.392.504 3.392.504 - taraf Diğer Diğer alacaklar Alacaklar (1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır. (2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat mektupları ve teminat çeklerinden oluşmaktadır. - Değerleri -Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -Değer düşüklüğü (-) -Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) -Değer düşüklüğü (-) -Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter 99.974.543 - - 102.785.796 3.832.150 taraf taraf - Diğer İlişkili Ticari alacaklar Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1) - Azami riskin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı (2) A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri 31 Aralık 2013 itibari ile 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) - - - - - - taraf İlişkili - - - - 10.594.471 10.594.471 - taraf Diğer Bankadaki mevduatlar Mevduatlar - - - - - - Diğer 95 - B. Koşulları yeniden görüşülmüş bulunan aksi takdirde vadesi geçmiş veya değer düşüklüğüne uğramış sayılacak finansal varlıkların defter değeri C. Vadesi geçmiş ancak değer düşüklüğüne uğramamış varlıkların net defter değeri - Teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı - -Vadesi geçmiş (brüt defter değeri) -Değer düşüklüğü (-) -Net değerin teminat, vs ile güvence altına alınmış kısmı -Vadesi geçmemiş (brüt defter değeri) -Değer düşüklüğü (-) -Net değerin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı E. Bilanço dışı kredi riski içeren unsurlar - 3.202.607 (3.202.607) - - 6.667.091 - - - - - - 113.328.149 113.328.149 - taraf İlişkili - - - - - 3.359.826 3.359.826 - taraf Diğer Diğer alacaklar Alacaklar (1) Tutarın belirlenmesinde, alınan teminatlar, kredi güvenirliğinde artış sağlayan unsurlar dikkate alınmamıştır. (2) Teminatlar, müşterilerden alınan teminat mektupları ve teminat çeklerinden oluşmaktadır. - Değerleri D. Değer düşüklüğüne uğrayan varlıkların net defter 82.533.611 - - 85.998.074 4.362.050 taraf taraf - Diğer İlişkili Ticari alacaklar Raporlama tarihi itibariyle maruz kalınan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (1) - Azami riskin teminat vs ile güvence altına alınmış kısmı (2) A. Vadesi geçmemiş ya da değer düşüklüğüne uğramamış finansal varlıkların net defter değeri 31 Aralık 2012 itibari ile - - - - - - - taraf İlişkili - - - - - 10.192.855 10.192.855 - taraf Diğer Bankadaki mevduatlar Mevduatlar - - - - - - - Diğer 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) Likidite Riski İhtiyatlı likidite riski yönetimi, yeterli miktarda nakit ve menkul kıymet sağlamak, yeterli kredi imkanları yoluyla fonlamayı mümkün kılmak ve açık pozisyonu kapatabilme yeteneğinden oluşmaktadır. Şirket, iş ortamının dinamik içeriğinden dolayı, kredi yollarının hazır tutulması yoluyla fonlamada esnekliği amaçlamıştır. Finansal varlık ve yükümlülüklerinin vadelerine göre kırılımı bilanço tarihinden vade tarihine kadar geçen süre dikkate alınarak gösterilmiştir. 31 Aralık 2013 Sözleşme uyarınca vadeler Defter değeri Sözleşme uyarınca nakit çıkışlar toplamı 3 aydan kısa(I) 3-12 ay arası(II) 1-5 yıl arası (III) Türev olmayan finansal yükümlülükler Banka kredileri Ticari borçlar Diğer borçlar 121.396.913 76.045.941 28.810 125.381.676 76.063.373 28.810 18.809.426 76.063.373 28.810 89.002.479 - 17.569.771 - Toplam yükümlülük 197.471.664 201.473.859 94.901.609 89.002.479 17.569.771 Sözleşme uyarınca Defter nakit çıkışlar değeri toplamı 3 aydan kısa(I) 3-12 ay arası(II) 1-5 yıl arası (III) 31 Aralık 2012 Sözleşme uyarınca vadeler Türev olmayan finansal yükümlülükler Banka kredileri Ticari borçlar Diğer borçlar 102.101.943 39.088.375 1.695.656 108.713.298 39.133.526 1.695.656 19.652.625 39.133.526 1.695.656 62.517.370 26.543.303 - Toplam yükümlülük 142.885.974 149.542.480 60.481.807 62.517.370 26.543.303 Fonlama riski Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli sayıda ve yüksek kalitedeki kredi sağlayıcılarının erişilebilirliğinin sürekli kılınması suretiyle yönetilmektedir. Sermaye risk yönetimi Sermayeyi yönetirken Şirket’in hedefleri, ortaklarına getiri, diğer hissedarlara fayda sağlamak ve se maye maliyetini azaltmak amacıyla en uygun sermaye yapısını sürdürmek için Şirket’in faaliyette bulunabilirliğinin devamını korumaktır. Sermaye yapısını korumak veya yeniden düzenlemek için Şirket ortaklara ödenecek temettü tutarını belirler, yeni hisseler çıkarabilir ve borçlanmayı azaltmak için varlıklarını satabilir. Sektördeki diğer şirketlere paralel olarak Şirket sermayeyi borç/sermaye oranını kullanarak izler. Bu oran net borcun toplam sermayeye bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri değerlerin toplam borç tutarından (bilançoda gösterildiği gibi kredileri, ticari ve diğer borçları içerir) düşülmesiyle hesaplanır. Toplam sermaye, bilançoda gösterildiği gibi özkaynaklar ile net borcun toplanmasıyla hesaplanır. 96 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) 31 Aralık 2013 ve 2012 tarihleri itibariyle borç/sermaye oranı aşağıdaki gibidir: 31 Aralık 2013 31 Aralık 2012 Toplam borçlar Nakit ve nakit benzeri değerler 249.810.194 (10.594.471) 147.390.555 (10.192.855) Net borç 239.215.723 137.197.700 Toplam özkaynak 420.267.342 412.247.728 Toplam sermaye 659.483.064 549.445.428 36% %25 Borç/sermaye oranı Finansal Varlık ve Yükümlülüklerin Makul Değeri Makul değer, finansal varlık veya yükümlülüklerin, zorunlu bir satış veya tasfiye işlemi dışında, istekli taraflar arasında gerçekleşecek bir cari işlemde, el değiştirebileceği tutar olup, eğer varsa teşkilatlanmış bir piyasada işlem gören fiyatı ile en iyi şekilde belirlenir. Şirket, finansal varlık ve yükümlülüklerin tahmini makul değerlerini, hâlihazırda mevcut piyasa bilgileri ve uygun değerleme yöntemlerini kullanarak belirlemiştir. Sonuç olarak burada sunulan tahminler, Şirket’in cari bir piyasa işleminde elde edebileceği değerlerin göstergesi olmayabilir. Aşağıdaki yöntem ve varsayımlar, makul değeri belirlenebilen finansal varlık ve yükümlülüklerin makul değerinin tahmininde kullanılmıştır: Parasal varlıklar Dönem sonu kurlarıyla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul değerlerinin, kayıtlı değerler ne yaklaştığı kabul edilmektedir. Kasa ve nakit değerler dahil, maliyetten gösterilen bazı finansal varlıkların kayıtlı değerlerinin, kısa vadeli olmaları nedeniyle makul değerlerini yansıttığı kabul edilmektedir. Ticari alacakların kayıtlı değerlerinin, ilgili değer düşüklük karşılıklarıyla beraber makul değeri yansıttığı tahmin edilmektedir. Parasal borçlar Ticari borçların kayıtlı değerlerinin, makul değerlerini yansıttığı öngörülmektedir. 97 98 3 9 4 29 14 4 Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar Ticari alacaklar İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar Finansal yükümlülükler Finansal borçlar Ticari borçlar Not 14 4 Finansal yükümlülükler Finansal borçlar Ticari borçlar 31 Aralık 2012 3 9 4 29 Not Finansal varlıklar Nakit ve nakit benzerleri Finansal yatırımlar Ticari alacaklar İlişkili taraflardan ticari olmayan alacaklar 31 Aralık 2013 - - 85.998.074 113.328.149 Krediler ve alacaklar İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar 10.192.855 - - 102.785.796 197.877.318 Krediler ve alacaklar - 10.594.471 - İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal varlıklar - 86.062 - Maliyet bedeliyle izlenen finansal varlıklar - 86.062 - Maliyet bedeliyle izlenen finansal varlıklar - - Satılmaya hazır finansal varlıklar - - Satılmaya hazır finansal varlıklar 102.101.943 39.088.375 - İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal yükümlülükler 121.396.913 76.045.941 - İtfa edilmiş değerinden gösterilen finansal yükümlülükler Yabancı para uzun vadeli krediler bilanço tarihinde döviz kuru ile TL’ye çevrilmiş olup, makul değerleri kayıtlı değere yaklaşmaktadır. Krediler ve diğer parasal borçların kısa vadeli olmaları nedeniyle makul değerlerinin kayıtlı değerlerine yaklaştığı kabul edilmektedir. 30. Finansal araçlardan kaynaklanan risklerin niteliği ve düzeyi (devamı) 102.101.943 39.088.375 10.192.855 86.062 85.998.074 113.328.149 Defter değeri 121.396.913 76.045.941 10.594.471 86.062 102.785.796 197.877.318 Defter değeri 31. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Bossa Ticaret ve Sanayi İşletmeleri Türk Anonim Şirketi’nin (“Şirket”) 24.02.2014 tarihinde yapılan yönetim kurulu toplantısı sonucunda, Şirket’in Türk Lirası cinsinden yurtiçinde, 50.000.000 (Elli Milyon Türk Lirası) TL tutara kadar, bir veya birden fazla defada, bir kısmının veya tamamının halka arz edilerek ve/veya halka arz edilmeksizin nitelikli yatırımcılara veya tahsisli satılmak suretiyle bono ve/ veya tahvil ihraç etmesi, ihracı planlanan bono ve/veya tahvillerinin vadesinin 3 (üç) yılı aşmayacak şekilde belirlenmesi ve piyasa koşullarına bağlı olarak iskontolu ve/veya kuponlu, kuponlu tahvillerinin sabit veya değişken kuponlu olarak ihraç edilmesi, ihraç edilecek tahvil ve/veya bononun vadesi ile uyumlu hazine bonosu ve/veya devlet tahvillerinden bir veya birkaçının referans olarak alınması, gerekli görülmesi halinde belirli bir ek getiri ilave edilmesi, ilave edilecek ek getirinin oranının belirlenmesi, ödenecek faiz de dahil olmak üzere ihraçlarla ilgili tüm şart ve hükümlerin belirlenmesi ve bu kapsamda Sermaye Piyasası Kurulu, Borsa İstanbul A.Ş ve diğer ilgili merciler nezdinde gerekli başvuruların ve sair işlemlerin yapılmasına karar verilmiş ve aynı gün içerisinde Kamu Aydınlatma Platformu (KAP) aracılığıyla bilgilendirme yapılmıştır. 99 100 Merkez Ofis Güzelevler Mah. Girne Bulv. No: 296 - 01310 Yüreğir/ADANA t: +90 322 355 20 00 f: +90 322 346 75 33 www.bossa.com.tr