Mektebe-i Şamile Kullanma Kılavuzu
Transkript
Mektebe-i Şamile Kullanma Kılavuzu
KULL ANMA KLAVUZU Hazırlayan Mehmet Zeki BAKIRCIOĞLU Ömer Nasuhi Bilmen Eğitim Merkezi Erzurum 2011 İÇİNDEKİLER I. II. BÖLÜM: BİLGİSAYARDA DİL ÇEVİRİLERİ A. Bilgisayar Sistem Dilini Arapçaya Çevirme (XP, Win7) B. Office programlarını(Word, Excel, Access, Powerpoint vs..) Arapçaya çevirme BÖLÜM: el-MEKTEBETÜ’Ş-ŞÂMİLE A. a. Tarihçe b. Hakkında genel Bilgi ve güncelleme B. Düğmelerin genel görünümü ve kullanımları a. Düğme1: اختيار كتاب: Kitap seçimi b. Düğme2: عرض كامل للكتاب: Kitabın bütünüyle açılması c. Düğme3: اظھار \ إخفاء الشجرة: Kitap şeceresinin açılıp kapatılması d. Düğme4: إخفاء التعليق/ اظھار: Ta’lîk(yorum) penceresinin açılıp kapatılması e. Düğme5: بحث في الصفحة الحالية: Açılmış olan sayfada arama yapılması f. Düğme6: الكتاب الحالي/ بحث في القرآن الكريم: Kur’an’da/Açılmış olan kitapta arama yapılması g. Düğme7: بحث: ‘Mektebe’deki tüm kitaplarda arama yapılması h. Düğme8: فتح نتائج آخر بحث: En son yapılan aramanın kaydının açılması i. Düğme9: نتائج البحث المحفوظة: Arama sonuçlarının kaydedilmesi j. Düğme10: القرآن الكريم ومقارنة تفاسيره:Kur’an-ı Kerim ve karşılaştırmalı tefsirleri k. Düğme11: شرح: Hadisin(veya başka bir kitabın) şerhi ile beraber açılması l. Düğme12: التخريج: Bazı numaralanmış hadislerin tahricinin gösterilmesi m. Düğme13: عرض \ اخفاء النسخة المصورة: Kitabın PDF’sinin(kitap resmi) açılması n. Düğme14: التراجم:Ravi ve müelliflerin hal tercemeleri o. Düğme15: استيراد ملفات: ‘Mektebe’ içerisine dosya/kitap aktarılması p. Düğme16: تحرير الكتاب الحالي: Açılmış olan kitapta değişiklikler yapılması r. Düğme17: غرفة التحكم: BİTÂKA’nın(kitap bilgi kartının) düzenlenmesi s. Düğme18: شاشة المؤلفين: Müellifler bölümü t. Düğme19: نسخ النص: Açılı olan sayfayı ‘arka plan’a kopyalanması u. Düğme20: عالمة مرجعية: Okunan kitaba işaret konulması ü. Düğme21: تصدير الكتب: Kitabın Mektebe’nin dışına çıkarılması v. Düğme22: بطاقة الكتاب: Kitabın BİTÂKASI (kitap tanıtım kartı) y. Düğme23: الترقية الحية: Program güncellenmesinin açık tutulması z. Düğme24: خيارات البرنامج: Program kullanım seçenekleri C. Bazı Menü komutları açıklaması D. el-Mektebe’de Bulunan Kitapların Listesi (Daha sonra hazırlanacak) I. A. BİLGİSAYAR SİSTEM DİLİNİ ARAPÇAYA ÇEVİRME (Lütfen işlemleri numaralanmış sırayı takip ederek uygulayınız.) Windows XP 1.ADIM 3 2 ‘Başlat’ a tıklandığında açılan pencereden ‘Ayarlar’ ve ‘Denetim Masası’na geliyoruz 1 Dikkat: Sağ alt köşedeki dil değişimi klavye içindir. Sistemin temel dilini değiştirmez. Arapça veya seçili dilde yazı yazmayı sağlar. Kendi sözlüğünde (yüklüyse) yazım kontrolünü sağlar. Arapça yazmak demek bilgisayarın dili Arapça olduğu anlamına gelmez. Temeldeki sistemin dilini değiştirmelidir. 2.ADIM 4 Tarih, saat, Dil, Bölgesel değişikliklerin yapıldığı bölüme tıklıyoruz. ‘Denetim masası’ bilgisayarımızdaki sistem bilgilerini gösteren ve bize bunlar üzerinde değişiklikler yapabilme imkânı veren bir birimdir. Buradan tüm aygıtlarımızı görmemiz, bilgisayar performansımızı öğrenmemiz, internet ayarlarını değiştirebilmemiz ve yeni bir oturum için kullanıcı hesabı açabilmemiz mümkün olabilmektedir. 3.ADIM 5 Gelen seçenekte ‘Bölge ve Dil Seçenekleri’ ni tıklıyoruz. 4. ADIM 6 7 Bu pencere ‘Bölgesel Seçenekler’ bölümüyle açılacak. Ancak biz ‘Diller’ bölümünü seçiyoruz. Karşımıza çıkan seçeneklerde ‘Ek dil desteği’ bölümünde ‘Karmaşık komut dosyası ve …’ seçenek kutusunu işaretliyoruz. Aşağıdaki uyarı yazısı çıktığında ‘Tamam’ı tıklıyoruz. 8 5. ADIM 9 10 11 12 Daha sonra ‘Gelişmiş’ bölümüne gelip ‘Kullanmak istediğiniz… dil seçin’ kısmında yandaki oka tıkladığımızda yüklemek istediğimiz tüm dillerin listesi gözükecektir. Burada ‘Suudi Arabistan Arapçası’nı işaretleyip ‘Tamam’ı tıklıyoruz 6. ADIM 13 14 Sağdan sola yazılan dilleri CD’den yüklemek için bizden Windows XP CD’sini isteyecektir. CD’yi takıp ‘Tamam’a tıklıyoruz. Diller yüklenmeye başlayacaktır. Yükleme bittiğinde yeni ayarların geçerli olabilmesi için bilgisayarın yeniden başlatılması gerektiğini söylenecektir. Bilgisayar kapanıp açıldığında artık sistem dili arapça olmuştur. ‘Mektebe’yi doğru bir şekilde çalıştırabiliriz. Böyle yapılmadığı taktirde ‘Mektebe’deki harfler anlamsız ve karışık şekilde görülecektir. Windows XP CD’si bilgisayarımızda yazılımı yüklü olan kullandığımız işletim sisteminin CD’sidir. İşletim sisteminin zarar görmesi(çökmesi, virüs bulaşması vs.) sonucu format atılarak XP’nin yeniden yüklendiği CD’dir. Yeni bir bilgisayarın yanında verildiği gibi kaybedildiğinde satın alınabilir. WINDOWS 7 Windows XP’ye göre daha geliştirilmiş bir temel yapı üzerine kurulan bir işletim sistemidir. Kurulum için bilgisayarın en az, • • • • 1 gigahertz (GHz) veya daha hızlı 32 bit (x86) ya da 64 bit(x64) işlemci 1 gigabayt (GB) RAM (32 bit için) –tavsiye edilen 1,5 gb’dir-veya 2 GB RAM (64 bit için) 16 GB (32 bit) veya 20 GB (64 bit) kullanılabilir sabit disk alanı WDDM 1.0 veya üzeri sürücüye sahip DirectX 9 grafik aygıtı Özelliklere sahip olması gerekmektedir. (Not: 64 bit ne demektir ve neye yarar? Son yıllarda geliştirilen ve bilgisayar performansını azami ölçülerde kullanmaya ve daha iyi verim almaya yönelik işlemci mimarisidir. Önce AMD firması daha sonra Intel bu yapıya geçmiştir.(2002-2003 yılları) 64bit daha çok Ram belleği (4 gb ve üzeri)destekler ve adresler.(32bit’a ne kadar Ram bellek takarsak takalım 3gb’dan fazla Ram bellek görülmez, tanınmaz.) 64 bit’teki bu durum da performansı oldukça etkiler ve bilgisayarın rahat çalışmasını sağlar. Örneğin 64bit’de birden çok program aynı anda açıldığında kilitlenme ve tıkanma olmaz. Pek tabi bilgisayar işlemci ve Ana kartının bunu destekleyip desteklemediğini bilmek gerekmektedir. Ayrıca 64 bit kullananlar aynı zamanda bununla uyumlu programlar kullanmalıdırlar. Son zamanlarda 64bit performansına hızlı bir geçiş gözlenmektedir.) Windows 7’yi Arapça diline çevirmek için aşağıdaki işlemleri takip ediniz. ‘Başlat’ düğmesine tıklayıp ‘Denetim Masası’ bölümüne giriyoruz. 2 1 Not: Yine yukarıda (XP’de) söylediğimiz gibi sağ alt köşede bulunan dil seçeneği Office dosyalarına vs. arapça yazmak içindir. Sistem dilini değiştirmez. ‘Saat, Dil ve Bölge ‘ bölümüne tıklıyoruz. 3 2 3 ‘Bölge ve Dil’ yazan bölüme tıklıyoruz. Karşımıza şekildeki gibi bir seçenek tablosu çıkacaktır. Bu tablo biçimler bölümüyle açılacaktır. Ancak biz burada hiçbir işlem yapmadan ‘Yönetimsel’ bölümüne gidiyoruz. ’Biçimsel’ bölümünde Arapça seçilirse sadece bilgisayarın kullandığı tarih ve saati Arapça olarak gösterir. ‘Yönetimsel’ bölümünün altında ‘Sistem yerel ayarlarını değiştir’ düğmesine tıklıyoruz. 4 Karşımıza çıkan dil seçeneğindeki ‘Türkçe’ yazan yerin yanındaki oku tıklayarak ‘Arapça (Suudi Arabistan yahut Mısır vs.) yı seçiyoruz. ‘Tamam’ düğmesine tıklayıp aktif hale getiriyoruz. 5 6 7 8 9 Bilgisayar sistem ayarlarının geçerli olabilmesi için bilgisayarın yeniden başlatılması gerektiğini söyleyecektir. ‘Şimdi Yeniden Başlat’ı tıklıyoruz. Bilgisayar açıldığında artık sistem Arapça olmuştur. DİKKAT: Windows XP Arapça dilini yüklemek için CD isterken Windows 7’de dil dosyalarını CD’den yüklemeye gerek yoktur. Yüklü olarak gelir. I. B. OFFİCE PROGRAMLARINI ARAPÇAYA ÇEVİRME 1. ADIM: Önce' Başlat' tan Microsoft Office araçlarını açın ve sırayla şu işlemleri yapın( 4 Adım- 11 İşlem): ‘Başlat’ butonuna basarak Microsoft Office klasörünün içindeki ‘Microsoft Office Araçlar’ klasörünü aç. Burada ‘Microsoft Office Dil Ayarları’ tıklanacak 2 3 1 2. ADIM: Gelen ekranda Birincil dil olarak Arapça seçilecek. Daha sonra bu ekranı 'tamam' düğmesine basıp kapatıyoruz. 4 Bu bölümde Arapça seçilecek. Böylece Office programlarının ilk açıldıklarında Arapça olarak başlaması sağlanmış olacak 5 3. ADIM: Microsoft Office Word’u açıyoruz. 6 Üst sol köşede bulunan Office işaretine tıklıyoruz. Açılan pencereden 'Word Seçenekleri' butonunu seçiyoruz 7 4. ADIM: Açılan ‘Word Seçenekleri’nde 9 8 10 'Gelişmiş' bölümüne gelerek , 'Belge içeriğini göster' alanında 'Sayısal' yazan yerdeki kutuya 'Bağlam' yazısını getiriyoruz. ‘Tamam'a tıklıyoruz. Artık Word, her şeyiyle Arapça olmuştur. (Dipnotlar da dahil) Böylece Arapça metinlerdeki Latince dipnotları Arapçaya çevrilir. 11 II. A. a. TARİHÇE İlk sürüm: اإلصدار األول el-Mektebetü’ş-Şamile-1’in açılış ekranı İlk sürümde(versiyon) 25 konu tasnifi altında toplam 968 takım kitap yer alıyordu. Winrar formatıyla sıkıştırılmış hali 499.209 kb olan bu sürümün çözülmüş hali ise hafızada 1.26 gb yer tutuyordu. Program hakkındaki bilgi penceresinde, bu çalışmanın en büyük ücretsiz kitap bulunan bir kütüphane olduğu ve bu çalışmayı daha nice güzel ve gelişmiş programların izleyeceği vurgulanmaktadır. اإلصدار الثاني İkinci sürüm: el-Mektebetü’ş-Şâmile-2’nin açılış ekranı Setup(kurulma) özelliği bulunan bu sürüm açılmış haliyle hafızada 3.18 gb yer kaplamaktaydı. İlk sürümde bulunmayan bir takım özellikler de eklenmiştir. (örn. Kitap ekleme, tashih yapabilme vs.) İhtiva ettiği kitap adedi: المكتبة الشاملة اإلصدار الثانى التفاسير -عدد الكتب 52 : علوم القرآن -عدد الكتب 43 : عدد المجموعات 29 : العقيدة -عدد الكتب 79 : عدد الكتب 1800 : كتب المتون -عدد الكتب 42 : األجزاء حديثية -عدد الكتب 329 : كتب ابن أبي الدنيا -عدد الكتب 52 : كتب التخريج -عدد الكتب 19 : كتب األلباني -عدد الكتب 73 : كتب العلل والسؤاالت -عدد الكتب 7 : شروح الحديث -عدد الكتب 24 : فقه حنفي -عدد الكتب 17 : فقه مالكي -عدد الكتب 14 : فقه شافعي -عدد الكتب 19 : فقه حنبلي -عدد الكتب 8 : فقه عام وفتاوى -عدد الكتب 24 : مسائل فقھية -عدد الكتب 33 : كتب األخالق والرقاق -عدد الكتب 57 : أصول الفقه -عدد الكتب 34 : مصطلح الحديث -عدد الكتب 10 : السياسة الشرعية والقضاء -عدد الكتب 19 : )1 - )2 - )3 - )4 - )5 - )6 - )7 - )8 - )9 - )10 - )11 - )12 - )13 - )14 - )15 - )16 - )17 - )18 - )19 - )20 - كتب السيرة -عدد الكتب 14 : تراجم وطبقات -عدد الكتب 128 : كتب التاريخ -عدد الكتب 97 : كتب البلدان -عدد الكتب 41 : كتب األدب -عدد الكتب 233 : علوم لغة ومعاجم -عدد الكتب 63 : كتب األنساب -عدد الكتب 26 : كتب عامة -عدد الكتب 233 : فھارس الكتب -عدد الكتب 10 : )21 - )22 - )23 - )24 - )25 - )26 - )27 - )28 - )29 - Sonraki sürümler: 3.0 -3.1- 3.28 - 3.42 … Artık mektebe “PORTABLE=kurma gerektirmeden taşınarak kullanılabilme” özelliğine kavuşmuştur. Yani harici bir harddiske atılıp oradan ve her hangi bir bilgisayarda –dili Arapçaya çevirdikten sonra- direkt olarak çalıştırılabilir bir durumdadır. (Emeği geçen bilgisayar uzmanlarından Allah razı olsun) Bir diğer en önemli özellik ise internetten programın kendisinin de güncellenebilir hale gelmesidir. (Dikkat! kitap güncelleme zaten var olan bir özellikti. Ancak buradaki programın güncellenmesidir.) el-Mektebetü’ş-Şamile-3 ve devam sürümlerinin açılış ekranı Programın güncellenmesi işlemini bir sonraki derse bırakarak program hakkında genel bilgi verecek olursak sırasıyla, 8gb, 15gb olan sürümlerinden sonra en son 3.42 sürümü 33,7gb’lık bir yer kaplamaktadır.(BuradaPDF (=Portable Document Format= kitabın fotoğraf resmi) hariç kapladığı alandır. PDF ile birlikte ise 133gb yer tutmaktadır.) 10503 المكتبة الشاملة اإلصدار الثالث Güncelleme yapıldıktan sonra 3.42 sürümündeki durum şöyledir(güncelleme tarihi Mart 2011’dir. Bu tarihten sonraki kitaplar ve PDF’ler eklenmemiştir.) 65 :عدد المجموعات ( تقريبا100.000 )= مجلد10503 :عدد الكتب Bu kitapta bu son sürümü(3.42) tanıtacağız ve işlemlerimizi bu sürüm üzerinden gerçekleştireceğiz. Program ekranındaki üst düğmeleri( )األزرار العلويةve bunların fonksiyonlarını inceleyeceğiz. Böylece programdaki yenilikleri de yakından görmüş olacağız. Kitabın son kısmında bu sürümde bulunan kitapların fihristini yayınlayacağız. (inşâallah) el-Mektebetü’ş-Şamile 2. ve 3. sürümlerinde program hakkındaki pencerede bu çalışmanın ücretsiz olduğu ancak hiçbir surette ehli sünnet vel-cemaat aleyhine olan bir neşriyatta kullanılamayacağına işaret edilmektedir. el-Mektebetü’ş-Şâmile’nin 2010 yılında Mısır iletişim ve bilgi teknolojileri bakanlığından aldığı patent ( ) II. A. b. HAKKINDA GENEL BİLGİ VE GÜNCELLEME Kısaca Türkçeye ‘Kapsamlı Kütüphane’ diye çevirebileceğimiz ‘el-Mektebetü’ş-Şâmile’, İslamî edebiyata ait tüm eserleri bünyesinde toplamayı amaçlayan ve kullanıcıya bilgiye ulaşma ve araştırma kolaylığı sağlayan bir bilgisayar programıdır. Oluşturulan uzman bir ekip tarafından Sırf ilme hizmet ve Allah rızası gözetilerek hazırlanmış olup ücretsiz(meccanen) olarak internet üzerinden tüm dünyaya dağıtılmaktadır. Kitapların birçoğu bu ekip tarafından bilgisayarda yazılmış bir kısmı ise kitapların(ister muvâfık(sayfa tutarlı) veya gayri muvâfık(sayfa tutarsız)olsun) başka sitelerden telif hakkı ödenmek suretiyle alınmıştır. Program yapımı için oldukça yoğun bir emek sarf edilmiştir. Bunun için de internet ana sayfasında sol köşede program için katkıda(bağış, maddi destek= = ُمسَا َھمَةdonate) bulunulması istenmekte ve hesap numaraları verilmektedir. Güncelleme Program, internet üzerinden kendini güncelleyebilmekte ve yeni kitapları da tarayıp bünyesine katabilmektedir. ( الترقية ) الحيةİnternet sayfasından yeni kitapları ve program hakkındaki gelişmeleri takip etmek mümkündür. Buradan seçme yapılarak istenilen kitap indirilip ‘el-Mektebe’nin içine dâhil edilebilir. el-Mektebetü’ş-Şâmile’nin internetteki ana sayfası ()الرئيسية Program 3. sürümden itibaren artık portable(taşınabilir, kurma gerektirmez) halindedir. Program klasöründe bulunan ‘UPGRADE’( =gücelleme) simgesi programın internet üzerinden güncellenmesini sağlamaktadır. Program güncellemesi için internet bağlantısını açık tutup ‘upgrade’ yazan simgeye çift tıklıyoruz. Güncelleme otomatik olarak başlayacaktır. Yan tarafında bulunan rakam sürüm numarasıdır. Güncellendikten sonraki yüklenen sürümü göstermektedir. Eski sürüm 3.28 iken 3.42 olmuştur Yukarıda 3.28 sürümünün 3.42 sürümüne yükseltilmiş durumu gözükmektedir. Kasım 2011’de ise ‘Mektebe’ programının 3.47 sürümü çıkmış bulunmaktadır. Bu son versiyonda ise kullanıcıların ‘paypal veya diğer ödemeler’ yoluyla bağışta bulunması ısrarla vurgulanmaktadır. ARAPÇA KLAVYE SORUNU… Bu sorunun birkaç çözümü olmakla birlikte arapça yazma işlevini çokça kullananlar için en iyi yöntem klavyedeki arapça harflerin yerini çokça kullanmak suretiyle ezberlemektir. Mektebe’nin kullandığı arapça klavye düzeni genel manada tüm dünyada kullanılan kabul görmüş klavye düzenidir. Office-Word dosyası açılarak alıştırma yapılabilir.Ancak bunun zorluğu göz önüne alınırsa şu yollar takip edilebilir; a. Arapça klavye kullanmak,(piyasada mevcuttur) b. Arapça harflerin yazılı olduğu çıkartmaları(sticker=stikır) normal kullanılan latin alfabeli klavye üzerindeki yerlerine yapıştırmak,(piyasada mevcuttur.) c. Ekran klavyesi kullanmak. Bu kolaylık Windows 7’de, ‘Denetim masası Görünüm ve kişiselleştirme Erişim kolaylığı merkezi’ altında ‘Ekran klavyesini başlat’ düğmesindedir. Bu özellik Windows altındaki araç çubuk penceresine sabitlenerek ulaşım kolaylığı sağlanabilir ÖNEMLİ: EKRAN KLAVYESİ ‘MEKTEBE’ İÇERİSİNDE KULLANIMA(YAZI YAZMAYA) GEÇİLİNCE OTOMATİK OLARAK ARAPÇA KLAVYEYE DÖNMEKTEDİR. 23- İnternet aracılığı 20-Yaptığımız 15- Dışarıdan ile ‘el-Mektebe’ site- işlemi belli bir sine bağlanarak yeni isimle kaydeçıkan kitapları yükler. deriz 22- Kitabın bitâkası, kitap ve müellifi hakkında bilgi verir. 19-Açılmış olan sayfayı arka plana kopyalar. Mektebe içine ki- açılan kitabı şerhi tap ekler. (uzantıları ile beraber uyumlu kitaplar) gösterir. Word(.doc),web ve tek kitap olarak dışarı çıkarır ve kaydeder. ellif ve ravileri alfabetik veya vefat tarihlerine göre sıralar 10- Kur’an-ı Kerim ve tefsirleri 7- Yazılan ifadeyi ‘elMektebetü’ş-Şâmile’ deki tüm kitaplarda arar 6- Açılmış olan yazı yazmak için kullanılır.(dikkat li olunmalıdır) 24- ‘el-Mektebe’ 17- Kitap ve Müellif nin yazı, renk ve çeşitli ayarlarını yapar. hakkında bilgileri içerip bu bilgilere yeni bilgiler eklemek için kullanılır. Kitaba not 3- Açılan kitabın 512-Aktif halde yahut râvilerin kendileri, hocaları ve talebeleri hakkında bilgiler verir. (5 isim aranabilir) 16- Açılı kitaba 4- için cilt, bölüm, konu kitapta kelime ara- düşmek sayfa altına not şeceresini gösterir ması yapar veya gizler defteri açar 14- Müelliflerin 18-Tüm mü21- Şeçilen kitabı 11-Aktif halde ise, ise, açılan kitabı tahriciyle gösterir. 13- Aktif halde ise, açılan kitabın -varsa- PDF (kitap resmini) gösterir. B. DÜĞMELERİN GENEL GÖRÜNÜMÜ Sayfa ileri sayfa geri 9- Tüm aramaları verilen isimle kaydeder. 8- En son yapılan aramanın kaydını tutar. Yanındaki boşluğa yazılan ifadeyi o andaki açılı olan sayfada arar. Kitap son sayfa - kitap ilk sayfa 2-Seçilen kitabı (veya kitapları) açar. Orta kısma fare ile tıklandığında da aynı işlev meydana gelir. 1- (Buradan başlanır) Seçim için Tüm kitapları tasnifli halde gösterir. Kitabın alındığı internet sitesini açar. Kitabın internetteki kaynağını gösterir. Geçmiş kitap aramalarının kaydını tutar. Düğme işlevlerini yazıyla gösterir Seçilen kitabın PDF’si (kitap resmi) varsa bu düğme aktif hale gelir. PDF’si yoksa donuk haldedir. Tüm kitapları ilk harflerine göre alfabetik sıralar. (Elif-lam takısı dikkate alınmaz.) Böylece ismi bilinen kitap kolayca bulunur. Açılan tabloda görüldüğü gibi tüm kitapları tasnifli olarak (şecere halinde) gösterir. Yandaki boşluğa yazılan kitap ismini kitap listesinde arar. Kitap ismindeki herhangi bir kelime de aramada yeterli olur. Seçilen kitap, üzerine çift tıklanarak açılır. Kitap listesinin altındaki kitap bilgilerini gösterir veya gizler. 1 اختيار كتاب Kitapları alt klasörlere ayırarak kolayca ulaşılmasını sağlar. Açılmış olan alt klasörleri ve kitapları toplayarak şecereyi ilk görünümündeki toplu haline getirir. Kitabın bitâkasını(tanıtım kartını) gösterir. 8 2 عرض كامل للكتاب Arama sonucu bulunan kitapları tam olarak açar. Yahut, şecerede bulunan kitabın açılmış halini gösterir. Bu düğme, kitabın cilt, bölüm, bablarını gösteren Şecere(=tree) kısmını açar ya da kapatır. ‘Şecere’ kapanınca kitap geniş ekrana yayılır ve böylece kitabı daha geniş ekranda okuma imkânı bulunur. Bu simgeler bir sonraki düğme(4. Düğme) ile ilgilidir. Açılmış olan kitaptaki (varsa) harekeleri kaldırır veya gösterir. Hadis kitaplarında hadis numarası bilindiğinde yandaki boşluğa yazılan rakamın olduğu hadis numarasına gider. Bu sadece belli hadis kitapları içindir. Açılı olan kitabın cilt ve sayfa numarasını gösterir veya yazılan numaraya gider. Bir numara girilip yuvarlak ok simgesine tıklandığında yazılan sayfa/cilt numarasına gider 3 اظھار \ إخفاء الشجرة Bölüm ve konu başlıklarında arama yapmak için aranacak kelime buraya yazılır. Kitabı içerisindeki bâb ve bölüm adı yazıldığında yanındaki arama(dürbün) işaretine basılarak arama yapılır. Bir sonraki arama için dürbün simgesine tıklanmaya devam edilir. Açılmış kitaba ilişkilendirilmiş / iliştirilmiş başka bir kitabı gösterir. 1 2 1- Eklenen ta’lık( =التعليقnot, yorum) ‘ı kaydeder. (sayfa olarak kaydedilir) 2- Eklenen ta’lık ‘ı siler. (tek sayfa olarak) 3- Açılmış olan kitaptaki eklenen tüm ta’lıkları siler. 3 ı 2 1 Bu düğmeye tıklandığında sayfanın alt kısmında boş bir pencere açılacaktır. Bu açılan pencereye okunan sayfa ile ilgili okuyucuya ait şahsi, özel, önemli görülen notlar, yorumlar(=ta’lık , = commentary), düşünceler yazılıp kaydedilebilir. Yeniden tıklandığında kaydedilen yorum penceresini gösterir yahut gizler. Buraya kaydedilen yorum ‘Mektebe’ kapansa da burada kalır. ‘Mektebe’yi açıp aynı sayfaya gelindiğinde ve bu simgeye tekrar tıklandığında önceden kaydedilen yorum gözükecektir. 4 إخفاء/ اظھار التعليق 5 بحث في الصفحة الحالية Bu simge, yanındaki boşluğa yazılan ifadeyi o andaki (hâlihazırda) açılmış olan sayfada/ekranda arar. Bulunan ifadeleri kırmızı renkle işaretler.( sadece ekranda açılı olan sayfada) Buraya tıklandığında üç seçenek karşımıza çıkmaktadır; A. Yazılan ifadeyi hâlihazırda açılı olan kitabın tümünde/bütününde aramak. B. Yazılan ifadeyi Kur’an-ı Kerim ve tefsirleri bölümünde aramak. 6 C. Yazılan ifadeyi, tüm kitapların bitâkalarında, açıklamalar ve müellifler bölümünde aramak. Önemli: Eğer herhangi bir kitap açık değilse direkt Kur’an ve tefsirlerinde arama yapar. Aranacak olan ifadeler bu kutulara yazılır. Tek bir ifade aranabildiği gibi aynı anda ( )وAramak için yazılan birden çok ifadelerin (2,3,4,5 tane) hepsini aynı sayfada olacak şekilde arar/bulur bu kutucuklara yazılan 5 ayrı ifade de o anda açılı/açılmış عربي olan kitapta aranabilir. واصلة (= أَوveya ) aranan/yazılan ifadeleri عمر bağımsız olarak farklı sayfalarda arar/bulur استقبل Bu kutu(lar) işaretlenirse yandaki boşluğa yazılan/aranan ifadeyi yazıldığı şekliyle arar/bulur. Eğer işaret kaldırılırsa, ifadeyi kelimenin içinde arar. Ekleri dikkate almaz. Özellikle, fiil çekimlerinde tasrifle gelen ekleri görmezden gelerek yazılan ifadenin harf taramasını yapar. Örneğin; ( )عمرkelimesi yazılıp ( )مharfi işaretlenirse sonuna veya başına herhangi bir harf katmadan bu sadece bu harflerden oluşan kelimeyi arar/bulur. Eğer işaret kaldırılırsa ( ) استعمر()يعمر( )معمرgibi kelimeleri de arar/bulur. Hemze ve benzeri harfleri görmezden gelerek arama yapar. Örneğin; bu kutu işaretlenirse بأس Aramayı durdurur Aramayı Tüm arama Başlatır Kayıtlarını siler kelimesindeki hemzeyi görmeyip عباسşeklinde de bulabilir. Aranan ifadeyi siler بحث في الكتاب الحالي İfadenin aranacağı kitap bulunamıyorsa kitap adı yandaki boşluğa yazılarak bulunabilir. Boşluğa yazılan kitap ismini; . Önceki tasnifleri hafızada tutar. Mektebe’deki Tüm kitaplarda arar Yanda seçili tasnifin içindeki kitaplarda arar Aramanın nerede yapılacağı işaretlenir. Kitapların, Ta’lıklerinde Başlıklarında 7-a Metinlerinde (eklenen yorumlarda) بحث . Kitapların bitakasını gösterir. Mektebe’deki tüm kitaplarda bulmak istediğimiz ifadeyi/ifadeleri yazıyoruz. Bu kısmın kullanımı tıpkı 6. düğmede anlatıldığı gibidir. Tasniflerin içerdiği kitapların gösterildiği bölüm. Buradan ifadenin aranacağı kitap/kitaplar yanlarındaki kutucuklar işaretlenerek seçilirler. Mektebe’deki tüm işaretlenen kitapların işaretlerini kaldırılır. Daha önce yaptığımız aramaların tasniflerini kaydeder ki, ihtiyaç duyulduğunda tasniflerdeki kitapların hepsi seçilebilsin Mektebe’deki tüm kitapları arama için seçer. (Yazılan ifadeyi/ifadeleri bulmak için TÜM MEKTEBEYİ TARAR) Seçilen tasnif grubunun tüm işaretlerini kaldırılır. Seçilen tasnif grubunun tüm kitaplarını işaretler. (sadece o tasnifteki kitapları işaretler. Mektebe’de bulunanTÜM kitapların genel tasnifidir. Buradan ilgili konu seçilirse alt kısmında yer alan kitaplar yanındaki tabloda gözükecektir. Aşağıdaki arama sonuçlarında yön tuşları ile aşağı-yukarı gidildiğinde (veya fare ile 7-b tıklandığında) her sayfadaki bulunan arama sonuçları kırmızı renkle işaretlenmiş olarak karşımıza çıkar. Örneğin : ( ) العقابkelimesini aradığımızda Fare yahut klavyedeki yön tuşlarıyla aranan ifadenin bulunduğu kitapların içeriği kontrol edilir. Aranan bölüm bulunduğunda bulunan kitabı tam olarak açmak için ‘Arz’ (yukarıda da bulunan 2.Düğme) düğmesine basılır. kelimeyi kırmızı işaretler.( Bu renk seçimini kendimiz yapabiliriz. İleride gelecek) Bulunan kitapların cilt ve sayfa numaraları Bulunan kitapların ismi ve bab(bölüm) isimleri 1 (*)Aramayı yandaki boşluğa girilen adla kayıt defterine kaydeder. Daha sonra bu aramaya kolayca ulaşılabilir. 2 Aranan/bulunan ibarenin geçtiği metin. Burada aranan/bulunan kelimenin öncesi ve sonrasında geçen ibareler birlikte verilir. Böylece aranan kelimenin araştırdığımız konuyla ilgisi olup olmadığı kontrol edilebilir. 3 Bulunan sonuçları (1) silme (2) aşağı-yukarı kontrol etme ve (3) Aramayı durdurma düğmeleri. Tüm bulunan sonuçların adedi Taranan kitap / kalan kitap oranı Arama Sonuçları Bulunan aramaların sıra numarası Aramanın devam ettiğini gösteren hareketli çizelge. Aramanın tamamlanması için bu çizelgenin bitmesi/dolması gerekmektedir. 8 En son yapılan arama sonuçlarının kaydını tutar ve açar. ‘Mektebe’yi kapatmış olsak bile bu kayıt kaybolmaz. En son ()حِجاج kelimesi taranmıştı/aranmıştı/bulunmuştu. فتح نتائج آخر بحث 9 Kayıt siler نتائج البحث المحفوظة (7-b) numaralı tabloda alt bölümde (*) ile işaret edilen kısma arama sonuçları hangi isimle kaydedilmiş ise o isimle burada kayıt altındadır. ‘Mektebe’ kapandığında kayıtlar kaybolmaz. Aynı arama sonuçlarına ulaşmak istediğimizde kaydettiğimiz ismin üzerine çift tıklamamız yahut sarı klasör simgesine tıklamamız yeterli olacaktır. 10 القرآن الكريم ومقارنة تفاسيره Yandaki sütunlardan istenilen sure ve ayetleri seçip yukarıdaki tefsirlere tıklamak suretiyle ilgili ayetlerin tefsirlerine ulaşılır. Karşılaştırmalı olarak aynı ayetlerin tefsirleri takip edilebilir. Toplam 30 adet tefsir bulunmaktadır. ‘Arz’ düğmesine basarak seçilen tefsir tam kitap şeklinde açılabilir. İşaretlendiğinde ayetler gizlenip sadece tefsir okunabilir. BU DÜĞMENİN TATBİKATI MENÜ KOMUTLARI BÖLÜMÜNDE İNCELENECEKTİR. NOT: SADECE HADİS METİNLERİNİ VE ŞERHLERİNİ DEĞİL BİRLİKTE OKUMAYI DİLEDİĞİMİZ İKİ VEYA DAHA FAZLA KİTABIN İLGİLİ KISIMLARINI BİRLEŞTİREREK TEK EKRANDA OKUYABİLİRİZ. BU DÜĞME AKTİF HALDE İSE O METNİN İLİŞKİLENDİRİLMİŞ ŞERHİ VAR DEMEKTİR. Hadis metni: Şerhiyle beraber okumak istediğimiz hadisi seçtiğimiz hadis metninin gösterildiği bölüm Şerh seçimi: Hadis metinleriyle ilişkilendirdiğimiz şerhlerin hangisine bakmak istiyorsak onun seçimini buradan yapabiliriz. Şerh : İlişkilendirdiğimiz şerhin gösterildiği bölüm. 11 شرح BU BÖLÜM MEKTEBE-2’DEN ALINMIŞTIR. 12 التخريج 13 PDF’(kitap resminde ki)deki Kitap cilt numarası Açılan PDF kitabı dikey yahut yatay halde gösterir. Eğer adobe acrobat simgesini taşıyan PDF düğmesi aktif ise bu kitabın Kitap resmi (scanner tarafından PDF kısmının araçlarını kapatır taranmış olan resmi, mektebedeki kitabın sayfa tutarlı matbu’ resmi) bulunmaktadır. Bu düğmeye tıklandığında yandaki tablo ortaya çıkacaktır. Eğer yükleme uzun sürerse Windows gezgininden ‘PDF’ yazan klasör içerisinden aranabilir. Pdf’i olan kitaptan dipnot verilebilir. Pdf kitabın yüklenmekte olduğunu gösterir. Ancak yükleme uzun sürerse yukarıdaki (sol üst köşedeki) Pdf işaretine tıklanarak ilgili nüsha Acrobat Reader ile açılır. Yahut yanında bulunan klasör düğmesine basılarak istenen cilt/sayfa açılır. عرض \ اخفاء النسخة المصورة İlk ismi veya diğerlerini sırayla aynı sayfada veya muhtelif yerlerde bul ARAMAYI BAŞLAT !! Aramayı belli isimle kaydeder. Daha sonra kolay ulaşım için. Bu kutu işaretlenirse ilk ismi (yani ravinin kendi ismi) bu aranan/yazılan isimle başlayanlar bulunur/taranır. İşaret kaldırılırsa ismin ortasında ve sonunda (yani baba, dedenin…)bu yazılan isim bulunanlarda aranır. Örn: أحمد بن إبراھيم بن خالد الموصلى Ravinin baba, İlk isim. Ravinin kendi ismi dedesinin… ismi Arama yapılacak müellif/ravinin ismi bu kutulara yazılır. 5 isme kadar arama yapılabilir. Eğer ravi kayıtlı ise, hakkındaki cerh ve tadil durumu, hocaları ve talebeleri ile ilgili bilgiler ortaya çıkacaktır. Ravi kayıtlı değilse bulunamayacaktır. Ravi hakkında kullanıcı tarafından yorum/talik eklemek için not sayfası açar ve kaydeder. Boşluğa Yorumu yazdıktan sonra bunu disket işaretine basarak kaydederiz. 14-a التراجم Bir sonraki tabloda anlatılacak 14-b Aranan ravi hakkında aşağıdaki bilgi kutucuklarından en azından birinin doldurulması isteniyor. İsmini bilemesek de künyesi, lakabı, yaşadığı tarih vs. den en az biri yazılarak aranan raviye ulaşılabilir. Müellif / ravi taraması Ravinin ismi biliniyorsa ismiyle yahut künyesi, lakabı,doğum yeri,tabakası,vefat tarihi,hangi rumuzla rivayet ettiği,cerhta’dili,hocaları veya talebelerinden en az birisi biliniyorsa ilgili kutuya yazılır ve aranır. Ancak birkaçı biliniyorsa aynı isimdeki ravileri ayırmak bakımından o bilgiler de yazılabilir/aranabilir. Aramayı başlat !! İbn-i Hacer in ‘et-Takrib’ adlı eserindeki 12 tabakaya göre arama yapar. Aramada alttaki listede bulunan tabaka numarası girilir. Buralardan arama türünü belirleyebiliriz. Mızzi’nin ‘tehzibu’lKemal’ adlı eserinde ravilere verdiği rumuzlara göre arama yapılır. Rumuz kutusuna yazılır 15 استيراد ملفات (Mektebe içerisine kitap/dosya alımı/aktarımı) Klasörlerin içerdiği dosyalar içerdiği dosyalar yandaki pencerede gözükecektir. Böylece mektebe içerisine atacağımız dosyalara ulaşırız. Dosyaları liste veya simge şeklinde gösterilmesini sağlayan düğmeler. Kitap ‘Mektebe’ içerisindeki hangi tasnif altına atılacaksa buradan seçilir. Yani kitabın yükleneceği bölüm seçilir. İÇERİ ATMA DÜĞMESİ İçeri atılacak kitapların sayısı İçeri atılacak kitabın başlıklarını belirtir ve paragraflar arasına fasıla koyar. Şiirde aralıklar koyar BU UZANTILI DOSYALAR İÇERİ ATILABİLİR. İçeri atılacak kitap şiir ise, onu nazım(umudi) haline getirerek kaydeder. Uzantısı uygun olmayanlar atılamaz. Atılsa da gösterilmez. Buradan alınacak dosya uzantısı işaretlenerek o uzantıdaki dosyalar atılır yahut tümü de seçilebilir. Dosya , fare ile tutularak Alt tabloya alınan dosyaları Mektebe içine ilgili bölüme atar. Bu düğmeye basılmadan kitaplar/ dosyalar içeri alınmaz. alttaki boşluğa bırakılır. Çok uzun olan word dosyaları buralar işaretlenerek kısaltılır.(yüklü word dosyaları sorun oluşturabilir) Atılacak dosya listesinden dosyayı siler İçeri alınan kitaba BİTAKA (kitap kimliği) ekler. İçeri atmayı durdurur. Atılacak dosya listesini temizler 16 UYARI !!! تحرير الكتاب الحالي Bu düğme kitabın içerisine içerisine bilgi(harf, kelime vs.) ekleyeceğinden dolayı dikkatli olunmalıdır. Kitapta yanlış yazılmış bir yeri düzeltmek ya da eksik görülen yeri yazarak kitaba kaydetmek için kullanılmalıdır. Hem şecere hem de metin kısmına yazı ekler ve yazılanı kaydeder. Bu konuda var olan kitaba ilave yapılıp orijinali değişeceğinden dikkatli olunmalıdır. Kitapta kelimeyi bulup değiştirir. Kitapta araya boş sayfa ekler Şecereye yeni konu ekler Seçilen kitabın bitakasına aşağıdaki düzeltmeler /eklemeler yapıldıktan sonra kayıt simgesine basılarak bunlar kitap kartına kaydedilir. 17-a غرفة التحكم (Kitap bilgilerini bitâka/düzenleme bölümü) Kitapları alfabeye yahut kronolojik(vefat) sıraya koyar. Böylece kitaba ulaşım daha kolay olur. Kitaba PDF ekler. PDF’si olmayan kitabın Pdf’si internetten indirildikten sonra buradan kitabla irtibatlandırılır. Bitakası düzeltilmek yahut yeniden eklenmek istenen kitap seçilir. Müellif ismi yazılır/düzeltilir yahut listeden eklenir. Aranan Kitaplara kolay ulaşım için klavye açar. Bir sonraki düğmede anlatılacak. Kitaba yeniden sayfalandırma yapılabilir. müellif bilgisine ekleme/ düzeltme yapılabilir. Kitapla ilgili fazlaca malumat buradan eklenebilir. Bunlar (Bitaka=) kitap kartında gözükecektir Kitabın bitakasına yeni bilgiler ekler yahut siler. İstediğimiz bilgiyi kitabın bitakasına buradan ekleye biliriz. Eğer bir kitap ismi değiştirilecek yahut eklenecekse yeni kitap ismi buraya girilir. Tasnifte o isimle yeni bir kitap oluşturulur. Tasniflerin sırasını değiştirir. Kitapların yer/ sıralarını değiştirir. Buraya yeni bir isim girilerek yeni bir tasnif/konu oluşturulur. Aşağıdaki değişiklikler yapıldıktan sonra kaydet simgesine tıklanarak kaydedilir. 18 شاشة المؤلفين Müellifin vefat tarihi girilir/ değiştirilir Müellif ismi/adı değiştirilebilir yahut ismine eklemeler yapılabilir. Yeni müellif de eklenebilir. Bu pencere seçilen müellif/Müellifler hakkında bilgiler içerir. Bu bilgilere ilave bilgiler eklenebilir. Eğer varsa الموسوعة العربية العالمية (Global Arabic Encyclopedia)dan bilgi alındığı belirtilir(?) Bu ansiklopedi içinde kitabı varsa o da aşağıdaki tabloda belirtilir. (Müellifler/ Yazarlar bölümü) Müellifler, kronolojik(vefat tarihine göre) yahut alfabetik sıraya konulur. Yeni müellif eklenebilir yahut var olan müellif silinebilir 19 نسخ النص (Açılmış olan sayfayı kopyalama) Bu sayfayı kitap adı,cilt ve sayfa numarasıyla birlikte arka plana(clipboard: geçici kayıt yapan arka bellek) kopyalayıp tüm Office(Word, excel vs) dosyalarına yapıştırma imkanı verir. Mektebeyi kapatmış olsak da açacağımız Word dosyasında ‘yapıştır’ butonuna tıkladığımızda bu sayfayı yapıştıracaktır Biliniyorsa cilt/ sayfa numarası elle yazılıp bu simgeye tıklanarak aranır. Sayfa numarası Cilt numarası 20 عالمة مرجعية (Okunan kitaba işaret koymak) Hatırlatma için girilen ismi siler. Yapılan işlemleri, aramaları, girilen sayfaları /bölümleri/konuları belli bir isim vererek buraya kaydederiz. Daha sonra bunlara kolayca ulaşıp kitaba ve bölüme kaldığımız yerden devam edebiliriz. Kayıtlı isme çift tıklanır yahut üsteki sarı renkli klasör simgesine tıklanırsa o isimdeki kaydedilen işlem açılır. Kalınan yeri hatırlatacak isim bu boşluğa yazılarak ‘Kaydet’ simgesine tıklanıp kaydedilir. Bu işlem, her hangi bir kitap açıkken ve okurken yapılabilir. Örn: Serahsi’nin()شرح كتاب السير الكبيرinde ()باب رفع الصوت konusu okunmakta idi. Daha sonra devam edilmek üzere buraya bir işaret konulmak istenirse, ilgili bölüm/sayfa hatırlanacak bir isimle( رفع الصوتgibi) buraya kaydedilir. 21-a Kitabın bilgisayarımızda nereye çıkarılacağını tesbit ederiz. (masaüstü, belgelerim vs.) Bu işaret bir sonraki tabloda anlatılacak (bkz. 21-b) تصدير الكتب (Mektebe’nin dışına kitap çıkarma) DIŞARI ÇIKARMA YI BAŞLATMA DÜĞMESİ Tüm işlemler tamamlanınca en son bu simgeye tıklanarak işlem başlatılır. Yandaki ok işaretini kullanarak Tasnifleri ve tasniflerden dışarı çıkaracağımız kitabı seçiyoruz. Yan tabloyu gösteren işaret düğmesine basıyoruz. Böylece kitap dışarı çıkarılacak listesine dahil edilir. DIŞARI ALINACAK KİTAP/ KİTAPLAR BURAYA LİSTELENİR. Eğer açık olan bir kitabı dışarı almak istediğimizde bu listeye kendiliğinden alınacaktır. Kitabın bitâkası Dışarı almak istemediğimiz kitabı geri yükler/listeden çıkarır veya listeyi boşaltır. Çıkarılacak olan kitab seçildikten sonra bu buttona basılarak kitap dışarı çıkarılacaklar listesine alınır . Not: Bu işlem Mektebe içindeki kitaplara bir zarar vermez. İstenirse çift ok işaretli butona basılarak tasnifteki tüm kitapları dışarı alınacaklar listesine dahil edilir. Dışarı alınacak kitabın kaplayacağı azami boyut (Megabayt(Mb)-Kilobayt(Kb) olarak) tayin edilebilir. Harddiskte yeterli yer olmadığı durumlarda bu faydalı olacaktır. BURASI İŞARETLENİRSE KARŞIMIZA ÇIKARILACAK KİTABIN BİLGİSAYARIMIZDA NEREYE KAYDEDİLECEĞİ TAYİN ETMEMİZ İSTENECEKTİR. (Yahut yeni klasör açılarak kitaplar onun içerisine çıkarılabilir.) Şerhlerde metin kısmının, tefsirlerde ise ayet kısımlarının çıkarılan kitapta gösterilmemesi veya gizlenmesi tercih edilir. Office Word, web(html vs.) veya mektebe elektronik kitap şekli (.bok) olarak kitabın dışarı alınma durumu tercih edilir. تصدير الكتب Dışarı çıkarılacak olan kitapta her sayfa sonunda cilt ve sayfa numarası gösterilmesi isteniyorsa burası işaretlenir. Daha önce geçtiği gibi Kullanıcı/okuyucu tarafından kitaba eklenmiş bir yorum(ta’lık) varsa onun da dışarı çıkacak kitapta gösterilmesi için burası işaretlenir. Çıkarılan kitapta Paragraflar arasına fasıla (çizgi) koyarak paragrafları numaralandırır. İşaret kaldırılırsa bundan vazgeçilir. Eğer isteniyorsa, Word yahut web olarak dışarı alınacak kitabın hangi cilt ve hangi sayfadan başlayıp nerede bitirileceği (bidâye ve nihayeti) buralara yazılarak tesbit edilebilir. 21-b Tek bir elektronik kitap içinde dışarı çıkarılması tercih edilir. Bu tıpkı mektebe şeklinde olup tek kitap kullanımı için basit ve kullanışlıdır. Masaüstü sözlüklerde( örn. Mu’cemü’lvasît gibi) büyük kullanım / arama kolaylığı sağlar. Her kitabı ayrı ayrı kitab olarak dışarı alır. Çıkarılacak elektronik kitabı /kitapları winrar ile sıkıştırılmış olarak (.rar) dosyası halinde çıkarır. Çıkarılacak olan kitapta harekeler gizlenir. Çıkarılan kitap Mektebe’de harekeli ise burası işaretlenerek harekesiz olarak dışarı çıkması sağlanır. 22 بطاقة الكتاب (Bitâka= Kitap tanıtım kartı) Müellif ve kitap hakkında daha fazla malumat varsa onları gösterir. Kitabın alındığı internet sitesini gösterir. Oraya gidilerek de kitap kontrol edilebilir. Başta belirttiğimiz gibi kimi kitaplar çeşitli internet sitelerinden -alınan sitenin adı/adresi belirtilmek suretiyle- mektebenin içerisine dahil edilmiştir. Açılmış olan kitabın ‘BİTÂKA’ sını (Kitap bilgilerini) gösterir. Bu düğme herhangi bir kitap açık iken çalışır. NOT: Buradaki bilgiler daha önce izah edilen (17-a) غرفة التحكمdüğmesi sayesinde yeniden yazılıp düzenlenebilir. Eğer burada ( )ترقيم الكتاب موافق للمطبوعifadesi yer alıyorsa açılmış olan kitap, tıpkı basım kitap(pdf) ile sayfaları aynı/tutarlı demektir. Böylece istenilen bilgi, kaynak olarak alınıp cilt/sayfası dipnot olarak gösterilebilir. Not: Aynı zamanda kitabın, kitap resmi(PDF) açılarak da kontrol edilebilir. 23 الترقية الحية (Yeni kitaplar indirme ve kütüphaneyi güncelleme) İnternette Mektebe sitesine bağlanarak yeni kitapları otomatik olarak tarar ve gösterir. Not: Bu düğme ancak internet bağlantısı varken çalışır. Siteye bağlanarak Yeni kitapları isteğe bağlı olarak (.rar) uzantısı haline bilgisayardaki gösterilen yere indirir. Ancak Mektebe’nin içine otomatik olarak yerleştirmez. Bulunan yeni kitapları kendiliğinden indirip mektebe programının içindeki tasniflere otomatik olarak yerleştirir. Bulunan yeni kitap adedi. Bunlar Mektebe içerisinde o anda bulunmayan kitaplardır. 24-a Mektebedeki Bitâka ve açıklamaların, mektebe içinde yardımcı tabloların vs., Şeceredeki kitap ve cüz, bab, konu gibi ifadelerin açılan tablodan yazı tipini ve boyutunu değiştirir خيارات البرنامج (Program kullanım tercihleri) Bir sonraki tabloda anlatılacak Yandaki düğmelere tıklanarak Mektebe- deki metin ve yorum (talik), şerh yazılarının şekil /tip ve yazı büyük lüklerini ayarlayan yandaki tablo açılacaktır. Mektebe’deki yazı rengini, yazının zemin(arka planın)rengini, Yazı tipi, stili ve yazı boyutu buralardan seçilerek ‘Tamam’ düğmesine basılır. TÜM DEĞİŞİKLİKLERİN GEÇERLİ OLMASI(PROGRAMA UYGULANMASI) İÇİN ( ) ُم َوافِقDÜĞMESİNE TIKLANIR VE EKRAN KAPATILIR. (NOT: Bu ayarlar Mektebe kapatılsa da kaybolmaz.) Ta’lik(açıklamaların)yazı ve zemin rengini değiştirir. Arama da bulunan kelimelerin, ayetlerin, başlıkların rengini değiştirir. Yapılan değişiklikleri ilk haline (orijinal=varsayılan) getirir NOT: Rahat okunabilmesi için kullanıcı kendine göre değişiklikler yapabilir. Okuyucu tarafından eklenen yorumların gösterildiği alt ekran/pencere hakkında ayarlamalar yapar. Sırasıyla; 1- İlgili sayfada eğer yorum varsa yorum penceresini aç. 2- Yorum penceresini –boş da olsadevamlı açık tut. 3- yorum penceresini hiçbir zaman gösterme. (lütfen uygulayarak görünüz) 7-b düğmesindeki aşağıda açılan arama sonuçları cetvelinde bulunan aramaya çift tıklandığında sonucu yukarı ekranda gözükür. ( = نقرة مزدوجةçift tıklama) PDF ile ilgili ayarlamalar yapar. Pdf(kitap resmi)nin dik yahut yatay halde gösterilmesi, metinle birlikte yahut müstakil olarak açılması tercih edilebilir. Diğer seçenek işaretlendiğinde arama sonucunun üzerine ister fare ile tek tıklamayla isterse yön tuşlarıyla gelinsin yukarıda hemen sonuç gözükecektir. (lütfen uygulayarak deneyiniz) Not: Bunun faydası bulunan sonuçların iyice incelenebilmesidir. Web olarak çıkartırken dosya ismini kullanma (Çeşitli ayarlar) Yukarı da bulunan(=مذكراتhatırlatmalar, özel hafıza) bölümüne her kopyalanan yazıyı yapıştırmaktadır: Örn: her hangi bir kitabı okurken fare ile yazıyı seçip kopyaladığımızda otomatik olarak bu bölüme(özel hafıza) yapıştırmaktadır. Her kopyalamada yapıştırma veya eğer kopyalanan metin uzunsa bölerek yapıştırma seçenekleri buradan tercih edilebilir Kitaba yazı yazma ve değiştirmede(16. Düğme) orjinali bozulma ihtimaline karşı yahut fihristin ve başlıkların olmaması sebebiyle önemli uyarı mesajlarını gösterir Mektebe programının yeni sürümü bulunduğunda internet üzerinden ulaşarak kullanıcıya haber verir ve programı yeniler. خيارات البرنامج Mektebe’nin resim bulunan ana ekranın orta kısmına tıklandığında 1- ya kitap seçim penceresi açılması 2- yahut arama sonuçlarının açılması tercih edilebilir. (lütfen deneyiniz) Her sayfada gösterilecek en fazla harf adedini belirler. Değişiklikleri uygula..! 24 Mektebenin resmi sitesindeki yeni kitapları ilgili tasniflere direkt yerleştirir. (17-a) düğmesindeki müellif yazma bölümünde kitap isminin yanında hemen müellif vefat tarihi vardır ki bu da ( = افتراضيdefault=varsayılan) ayar olarak zaten bulunmaktadır. Arama yapıldığında ()بحثbittiğinde ekrana aramanın bittiğine dair uyarı mesajı gelmesini sağlar. II. C. BAZI MENÜ KOMUTLARI Menü komutları, programın üst tarafında bulunan, yazı ile belirtilen ve içerisinde alt komutlar barındıran işlemlerdir. Bunların birçoğu düğmelerle aynı işlevi görmektedir. Bu bölümde düğmelerle aynı işlevi gören komutlar düğme numaraları ile belirtilerek geçilecek ve kullanımda gerekli olan menü komutları açıklanacaktır. Not: Komutların yanında bulunan (Ctrl+D) gibi ifadeler kısayol tuşları olup fare kullanmadan klavyeden bu tuşlara birlikte basılarak girilen komutları ifade eder. DOSYA Düğme-1 ile aynı Düğme-2 ile aynı Düğme-16 ile aynı Düğme-22 ile aynı Düğme-20 ile aynı ‘Mektebe’yi kapatır ARAMA Düğme-6 ile aynıdır.( Herhangi bir kitap açılmamış ise Kur’an’da arama yapar.) Düğme-6 ile aynıdır. (Açılmış olan kitapta arama yapar.) Düğme-7 ile aynı Düğme-14 ile aynı Düğme-6’da herhangi bir kitap açık değilken yahut kitap/müellif açıklamalarında Düğme-9 ile aynı Düğme8 ile aynı PENCERELER / EKRANLAR Düğme-10 ile aynı Düğme-11 ile aynı Düğme-12 ile aynı Düğme-18 ile aynı Düğme-17 ile aynı Kitabı PDF’si ile program içindeki metnini aynı ekranda karşılaştırarak değişiklikler yapar Düğme-15 ile aynı Düğme-21 ile aynı ( تعليقات/ )تصدير المؤلفينbaşlığıyla aşağıda anlatılmıştır. Aşağıda anlatılmıştır. Düğme-24-b ile aynı 1- ( ) ربط متن بشرحه: Düğme-11’de ifade edildiği üzere herhangi bir kitabın şerhiyle birlikte açılması için buradan bağlantı kurmamız gerekmektedir. Herhangi bir kitabın bir bölümünü başka bir kitabın ilgili bölümü ile birlikte okumak istediğimizde sırasıyla şu işlemleri takip ederiz.(Numara sırasına göre işlemleri gerçekleştiriniz) 1 Öncelikle ‘Kitap fihrist’inden temel olarak herhangi bir kitabı açıyoruz. Bu bir hadis kitabı olabileceği gibi beraber okunması gerekli kitaplar da olabilir. Örneğin, ‘Buhari ile şerhleri olan Fethu’l-Bâri ve Umdetü’lKârî’yi birlikte okuyalım İnceleyeceğimiz hadisi şerifi seçelim. (Örnekte kısa bir hadis seçilmiş olup bu işlem esasen uzun hadislerde veya detaylı fıkhi metinlerde karşılaştırmalı okunması bakımından daha çok fayda sağlayacaktır.) 3 Buhari kitabını kapatmadan (=)شاشات ekranlar/pencereler menü komutunda bulunan()ربط متن بشرحه alt komutunu seçiyoruz. Karşımıza Buhari kitabında açmış olduğumuz metin ve altta şerh penceresi gelecektir. 2 4 Buradan Hadis şerhleri kısmına geliyoruz. Birlikte okuyacağımız şerhi seçiyoruz 7 Son olarak Rapdetme/ metinle şerhi birleştirme işleminin tamamlanması için üzerinde zincir halkası şekli bulunan düğmeye tıklayarak işlemi tamamlıyoruz. 5 Seçmiş olduğumuz şerhi, metne yapıştırılacak olan şerhler kısmına katmak/ dahil etmek veya çıkarmak için ilgili ok düğmelerini kullanıyoruz. Şerh bölümünde ilgili sayfayı bulmak için buradan cilt/sayfa numarasını belirliyoruz 6 Seçmiş olduğumuz şerhin üzerine gelince yandaki pencerede şerhin metni görülecektir. Artık Buhari’yi açtığımızda ve ilgili metne geldiğimizde Düğme -11’in ( ) شرحaktif hale geldiğini görebiliriz. Bu düğmeye tıkladığımızda aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi metin, ilişkilendirdiğimiz şerhiyle beraber açılacaktır. 2- ( تعليقات/ ) تصدير المؤلفين: Müelliflerin hayatını ve Mektebe’ye eklemiş oduğumuz yorumları (.bok) (=Mektebe elektronik kitabı=tek kitap) şeklinde kullanım kolaylığı amacıyla dışarıya çıkarır. ( )شاشاتMenü komutu altında bulunan bu alt komuta tıklandığında karşımıza iki seçenek çıkmaktadır. 1. Tüm müellifleri ve kısa hayatlarını anlatan bölümün tek kitap halinde dışarı alınması (aşağıda örnek görüntüsü gözükmektedir) 2. Kitaplara eklenmiş olan bilgi ve yorum penceresinde bulunan bilgileri kaydeder Mektebe’de bulunan müelliflerin ve tercemelerinin bulunduğu tek kitap halinde dışarı alınmış şekli (mektebedeki tüm kitaplar bu şekilde dışarı alına bilir. Özellikle sözlüklerde kullanışlı bir yöntemdir.) Yaşadıkları asra ve vefat tarihlerine göre müellifler sıralanır. Bu müelliflere yenileri de eklenebilir. 3 / : benzer kitap/metin ve nüshaların sayımı/karşılaştırılması 1- Mektebe içerisindeki benzer kitap ve metinleri bulur. 2-Kullanılan Mektebe’yi diğer nüshaları(bilgisayarda yüklü ise) ile karşılaştırarak tekrarları bulur. 3-Diğer nüshadaki kitapları karşılaştırmaksızın kullanılan mektebenin içine alır. Bu Sürümdeki karşılaştırmada 485 metin/kitap/biyografi bulunmuştur. Ok tuşlarıyla sayfalar kontrol edilebilir. İleri tuşuna basıldığında Mahzuflarkaldırılmış- sepetine tekrar olan kısım atılacaktır. Bu geri dönüşümlü bir atım olup istendiğinde ilgili kısımdan ulaşılabilir. Çeşitli kullanımlar/olanaklar/hizmetler -Şifrelenebilir bölüm. Buradaki hizmetleri şifre oluşturarak kullanabiliriz.-* Şifre belirleme/değiştirme işlemi. Aşağıda 4 Numaralı başlıkta anlatılmıştır. Programdaki tüm kitapları müelliflerin vefat tarihlerine göre sıralama yapar Tüm kitapları alfabetik sıralama Başlıklardan ve bölümlerden harekeleri kaldırır Açılmış olan kitaptaki boş sayfaları siler Kitap alt başlıklarını Access’deki veri tabanıyla açar Kitap alt başlıklarını kaldırır Başka bir dosya açar Açıklamaların bulunduğu konumu değiştirir Mektebe’nin ana girişteki ekran resmini(arka plan) değiştirir Arka plan resmini orijinal haline getirir Tüm kitapları sıkıştırır Kitaplar için otomatik fihrist hazırlar Tüm kitapları ‘Win.rar’ sıkıştırılmış format arşivi haline getirir Tüm kitapları ‘Win.rar’ arşivinden çıkarır Açılmış olan kitabın bitimini kontrol eder Tüm kitapların bitimini/son sayfalarını tekrar kontrol eder Temel bilgileri/verileri Access veri tabanından tekrar kontrol eder ve korumaya alır (*)NOT: BU KISIM ÖZEL AYARLAMALAR GEREKTİRDİĞİNDEN DOLAYI HER İŞLEM ŞİFRE İLE GERÇEKLEŞTİRİLİR. (Mektebe kullanım ayarları bozulabilir. Dikkatli olunmalıdır.) 4- تغيير كلمة مرورعمليات التحرير/ إنشاء: Bu komut, Hizmetler menüsündeki tüm komutlar için şifre üretir. Çünkü buradaki komutlar Mektebe’nin yönetimindeki köklü değişikler yapar. Mesela; Düğme-16’yı anlatırken bu düğmenin kullanımında dikkatli olunması gerektiğini ve kitapta yapılacak değişikliğin kitabın orjinalini bozacağını ifade etmiştik. Bu komut sayesinde kullanıcı tarafından şifre oluşturulur veya değiştirilir. Yetkisiz kimselerin mektebe’de değişiklik yapmasına karşın bu şifreleme yöntemi geliştirilmiştir. Önceden herhangi bir şifre tesbit edip bunu değiştirmek istediğimizde eski şifreyi buraya yazıyoruz. Yeni alacağımız şifreyi aşağı kısımlara yazıyoruz. İlk defa yeni şifre tesbiti için şifremizi buraya yazıyoruz. Teyid için yeni şifremizi bir kere daha buraya yazıyoruz ve ‘Tamam’ butonuna basıyoruz. Kitapta değişiklik için Mesela; ‘Tahrir’ bölümü – Düğme16- açıldığında kullanıcıdan şifresini girmesi istenecektir. Aksi halde düzeltme/ekleme yapma işlemi açılmayacaktır. ‘Programdaki tüm kitapları müelliflerin vefat tarihlerine göre sıralama’ ve ‘Tüm kitapları alfabetik sıralama’ komutlarında şifre tesbit edilmiş ise şifreyi ve nihâî olarak yapılan değişikliğin onayını isteyecektir. Bir müddet bekledikten sonra tertip tamamlanır. (Kitap şeceresi açıldığında bu değişiklik görülecektir ancak bazı tasnif başlıkları karışabilir.) HATIRLATMALAR - ÖZEL HAFIZA Bu komut işaretlenirse ‘Mekteb’e içinde herhangi bir metin Fare sağ tuşuyla kopyalandığında(copy) otomatik olarak özel hafıza bölümüne kaydeder. Özel hafıza penceresini açar. Lütfen uygulayarak görünüz. 1- İlk olarak herhangi bir kitabı açıyoruz. Penceresini küçültüyoruz. Seçeceğimiz metnin üzerine gelip Farenin sağ tuşuna basıyoruz. Gelen seçeneklerde ‘Copy’ e tıklıyoruz. 2-Aşağı kısma açtığımız ()الحافظة الخاصة-özel hafıza penceresine Otomatik olarak yapıştığını göreceğiz. Böylece çıktı alacağımız yahut belgelerde kullanacağımız metinleri buraya depolamış oluruz. Kopyalanan metnin ismi/isimleri (üzerine gelindiğinde o başlık içindeki metin yanda gözükecektir) Kopyalanan metin Pencere içine kopyaladığımız metinlerin isimlerini yandaki boşluğa yazılan isimlerle değiştirir Tüm başlık ve metinleri siler Seçili metinleri siler Yandaki boşluğa girilen isimle yeni bir başlık açar Tüm başlık ve içindeki metinleri arka plana kopyalar Sadece seçili başlığı ve metnini arka plana kopyalar Başlık sırasını değiştirir GÜNCELLEME Düğme-23 ile aynı. İnternet üzerinden program ve kitap güncellemesi yapar. İnternet üzerinden Otomatik olarak alınan kitapların penceresini açar İnternetten indirmek için işaret koymadığımız kitapları gösterir Mektebe’nin resmî internet sitesini açar NOT: Bu düğmeler aşağıda açıklanmıştır. Program ve kitap güncelleme İnternetten indirilmesini istediğimiz kitapları işaretleriz. İstemediklerimizin ise işaretini kaldırırız. İndirmek istemediğimiz ve işaret koymadığımız (görmezlikten geldiğimiz)kitapların (=()قائمة التجاھلihmal edilenler listesi)ne kaydedilmesi ve güncellemenin başlaması için ‘Evet’ düğmesine tıklarız. Güncellenen ve İndirilen kitaplar listesi İndirilmesini istemediğimiz kitaplar listesi Mektebe Resmî İnternet sitesi ve siteden kitap indirme Site adresi Seçilmiş yeni kitaplardan bazıları Bu kitapların üzerine tıklayarak açılan pencereden indiriyoruz (aşağıda açıklanmıştır) Aradığımız herhangi bir ifadeyi buraya yazıp ‘uygula’ butonuna tıkladığımızda kitaplar dahil sitede genel arama yapar. Yeni kitap deposu Yeni kitaplar ve PDF’leri Kitabı bilgisayarda göstereceğimiz yere indirilmesi için kitap simgesinin üzerine tıklıyoruz Kitabın PDF’sini ilgili siteye bağlanarak indirir Kitabı bilgisayarımıza indirdikten sonra Düğme-15’in yardımıyla Mektebe içindeki ilgili bölüme aktarırız. Pencerelerin durumu Açılan kitap penceresini küçültür. Aşağıda açıklanmıştır. Açılmış olan kitapların pencerelerini karşılaştırma için dik bir şekilde yan yana getirir. Açılmış olan kitapların pencereleri karşılaştırma için yatay bir şekilde yan yana getirir. Aşağıdaki ikonları(simgeleri/düğmeleri) düzenli hale getirir. Aktif olan/o anda kullanmakta olduğumuz kitap penceresi dışındaki tüm pencereleri kapatır Tüm açılmış kitap pencerelerini kapatarak Mektebe ana sayfasına döner. Bu komut kitap küçültme düğmesi ile aynı işlevi görür Burada birkaç kitabın bir arada pencereleri küçültülerek açılmış şekli gözükmektedir. Pencereleri üzerinde bulunan mavi bölümden fare ile tutarak istediğimiz şekilde konumlandırabiliriz. Ayrıca pencereleri köşelerinden fare ile tutarak ‘ok’ yönünde istediğimiz şekilde boyutlandırabiliriz. Ön tarafta bulunan ve üstü koyu mavi olan kitap aktif halde olan kitaptır ki – istediğimiz kitabı aktif yaparız- işlem o kitap üzerinden yapılır Önemli Not: Birçok kitabın aynı anda açılması ‘Ram bellek’te yer kaplayacağından bilgisayar yavaşlayacaktır. İhtiyaç duyulmayan kitaplar kitabın sağ üst köşesinde bulunan çarpı işaretinden kapatılmalıdır. متجاورة رأسيا: Açılmış olan kitapları ekrana dik/dikey vaziyette sıraya koyar. Kitaplar arası karşılaştırmayı kolaylaştırır. متجاورة أفقيا: Açılmış olan kitapları enine/yatay olarak hizalar. Bu daha kullanışlı bir karşılaştırma şeklidir. YARDIM Tüm programlarda bulunan program hakkında kısa bilgi penceresini açar Programın kullanımı hakkında açıklamaların bulunduğu bölümdür. Bu kullanım kılavuzunda eksik görülen hususlar için buraya bakılabilir. عن البرنامج: Programın telif hakları,üretimi sürümü/versiyonu ve site ana sayfasına ulaşılabilecek internet adresi gibi bilgiler yer almaktadır. ------------------------------------------- NOKSANLARIM İÇİN KUSURUMU BAĞIŞLAYINIZ. --------------------------------------------------