Oyak – Renault Otomobil Fabrikaları Ergonomi Çalışmaları
Transkript
Oyak – Renault Otomobil Fabrikaları Ergonomi Çalışmaları
Hoşgeldiniz... Türk Otomotiv Sanayi Araç üretiminin ülkelere göre dağılımı 2007 (x 1,000 adet B+HT) 11,596 10,781 Japonya ABD 8,882 Çin 6,213 Alm anya 4,086 Kore Fransa Brezilya İspanya Kanada Hindistan Meksika İngiltere Rusya İtalya Tayland TÜRKİYE İran Çek Cum huriyeti Belçika Polonya 3,019 2,971 2,890 2,578 2,350 2,095 1,750 1,660 1,284 1,238 1,099 997 939 844 785 16. 3 Üreticiler Çoğunluk Marmara Bölgesi’nde (%85) ISTANBUL Izmit Adapazari Gölcük Ankara Bursa TTF Eskisehir Izmir Konya Antalya Aksaray Adana 4 Türkiye’de üretim (x1.000 adet ) 1 100 635 1,100 1,000 Toplam üretim 900 1963 2007 800 1025 546 3 000 1 100 000 700 Toplam 600 Otomobil 421 348 879 439 431 297 500 400 110 47 300 200 100 3 243 213 271 175 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 0 Kaynak: OSD 5 Toplam binek araç üretimi 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008/06 Renault 100.125 49% 132.257 45% 197.353 44% 179.669 40% 228.593 42% 263.656 42% 177.363 47% Toyota 38.899 19% 70.839 24% 134.377 30% 158.566 35% 176.688 32% 161.516 25% 83.956 22% Tofaş 51.383 25% 66.093 22% 70.564 16% 72.790 16% 79.729 15% 102.357 16% 47.045 13% Hyundai 8.401 4% 13.957 5% 29.277 7% 31.402 7% 42.350 8% 83.691 13% 40.736 11% Honda 5.384 3% 10.970 4% 15.581 3% 11.236 2% 18.322 3% 23.663 4% 26.743 7% 204.192 100% 294.116 100% 447.152 100% 453.663 100% 545.682 100% 634.883 100% 375.843 100% Toplam ► 2008 Haziran ayı sonunda Oyak Renault hem binek araç üretiminin hem de binek araç + hafif ticari araç üretiminin lideri Kaynak: OSD 6 Renault SAS Renault Grubu Üç marka, bir ortak ve bir ittifak Markalar DACIA Stratejik ortak RENAULT RENAULT SAMSUNG MOTORS AvtoVaz (LADA) İttifak 8 İttifak Dünyanın 5. otomobil üreticisi 9,1 Toyota 8,7 GM 7,7 Ford Mazda 6,2 VAG Renault Nissan 2,5 6,2 3,7 3,9 Hyundai Kia Honda 3,8 3,4 PSA 2,6 Chrysler 2,5 Fiat 2,3 Suzuki 1,5 BMW 2007 yılı satışları – milyon adet 1,4 Mitsubishi 0 2 4 6 8 10 9 Üretim merkezleri İngiltere P Fransa Slovenya Üretim merkezleri 2007 üretimi 38 2 635 753 adet İspanya Portekiz Rusya Romanya (Dacia) Türkiye Fas Meksika (2) Güney Kore (RSM) İran P P Hindistan P Kolombiya Malezya P Brezilya (1) Şili Arjantin Renault Grubu Fabrikaları (Renault, Dacia & RSM) Kaporta-montaj Mekanik P Endüstriyel ortaklık 2008 yılındaki projeler (1) Nissan’la ortak hafif ticari araç fabrikası (2) Nissan fabrikasında Renault araçlarının üretimi 10 Oyak - Renault Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları 12 Türkiye’de Renault Renault % 51 Oyak Oyak-Renault % 49 Üretim % 49 Renault-Mais % 51 Satış 13 Tarihçe Üretim rekoru 256.656 100.000 motor 1 milyon araç ihracatı Clio Symbol Mégane Wagon Mégane 300,000 Üretim ve ihracatta liderlik Renault 21 Renault 19 250,000 Kapasite : 160.000 araç/yıl 200,000 Renault 11 Kapasite : 100.000 araç/yıl 150,000 100,000 Clio III Renault 9 Renault 12 üretiminin başlaması Kapasite : 20.000 araç/yıl Mégane II sedan 50,000 Kuruluş Kapasite : 40.000 araç/yıl Kapasite 80.000 araç/yıl 1 milyon araç üretimi ISO 9001 2 milyon araç üretimi ISO 14001 2 milyon vites kutusu üretimi 250 bin Mégane ihracatı Kapasite360.000 araç/yıl 14 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1972 1971 1969 0 Mevcut Ürünler Mégane II sedan Yeni Renault Symbol Clio III 15 Mevcut Ürünler K7J, K4M, K4J, K9K JB1, JH3, JR5 CKD, MPR 16 Oyak Renault 2007 Toplam ciro : 3,4 milyar USD İhracat cirosu : 2,5 milyar USD Yatırımlar : 210 milyon USD Kurulu kapasite : 360 000 araç/yıl Üretim Araç Motor Vites kutusu Ön-arka takım Çalışan sayısı : : : : 263 656 104 915 235 353 265 199 : 6 209 Yüzölçümü Toplam : Kapalı alan Yeşil alan 510 575 m2 : 258 389 m2 : 9 576 m2 17 Oyak Renault ve Türkiye Türkiye’nin dördüncü büyük şirketi Otomotiv Sanayi’nin ikinci büyük şirketi Bursa’nın en büyük şirketi (ISO En Büyük 500 2007) (ISO En Büyük 500 2007) (BTSO anketi 2007) 2007’de 1 020 yeni istihdam 1997 – 2007 yılları arasında 11,2 milyar USD ihracat cirosu 1997 – 2007 yılları arasında 1,3 milyar USD yatırım Türkiye’nin en çok satılan otomobilleri Oyak Renault üretimi Mégane Sedan ve Symbol 5 kıtada 100’den fazla ülkeye ihracat 18 Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları Kaporta-Montaj Fabrikası Mekanik-Şasi Fabrikası Uluslararası Lojistik Merkezi Destek Fonksiyonları Mühendislik, Kalite, Satın Alma, İnsan Kaynakları, İletişim, İdari ve Mali İşler, Organizasyon ve Bilgi İşlem 19 Uluslararası Lojistik Merkezi Oyak Renault ILN Grand Couronne ILN ILN SergyPontoise Dacia Mioveni ILN Bursa ILN Aquascalientes ILN Medellin ILN ILN Cordoba Curitiba Curitiba Müşteriler Kolombiya, Brezilya, Meksika, DLPA, MAİS Faaliyetler - CKD parçalar - Üretimi süren araç yedek parça - Üretimi biten araç yedek parça 20 Kaporta-Montaj Fabrikası Kapasite 2008 Kasa birleştirme Mégane 25 araç/s Symbol 15 araç/s Clio 35 araç/s Kaporta 60 araç/saat Boya 60 araç/saat Pres 95.000 5 ton sac/yıl Pres hattı 16.000.000 parça/yıl (%40 ihracat) Montaj Teslim 60 60 araç/saat araç/saat Enjeksiyon 1.7 1 1 780 ton noryl/gün Enjeksiyon Presi çamurluk/gün (Clio, Mégane, Symbol) 21 Mekanik - Şasi Fabrikası Kapasite 2008 Motor Kxx 74 motor/saat Vites kutusu Vites kutusu montajı Talaşlı imalat Şasi 7 120 vk/hafta 4 100 vk/hafta 60 takım/saat 22 Müşteriler İç pazar Renault-MAIS 5 kıtada 100’den fazla ülkeye ihracat Euromed ülkeleri (Orta Avrupa, Rusya, Magreb..) Avrupa Fransa Asya ve Afrika Amerika 23 Çalışanlar Çalışanlar 2008 Haziran sonu 8000 Toplam çalışan Beyaz yaka 6.738 1.305 6738 7000 6209 6000 5000 Mavi yaka 5.433 3908 4000 3363 3366 794 3000 2000 1207 755 746 659 651 4035 805 820 643 637 1952 1966 1996 1997 813 1074 4339 4084 776 958 3811 3731 3810 804 799 802 616 612 546 712 951 691 689 652 2477 2636 2563 2391 2320 2462 1998 1999 2000 2001 2002 2003 4620 4226 3684 3325 1000 1305 5470 4974 2699 0 Ortalama yaş 32,8 586 600 2004 2005 2006 2007 2008/06 564 505 500 Beyaz yaka 35,5 405 413 400 Mavi yaka 32,1 323 307 300 246 264 267 255 212 228 204 174 200 102 76 30 34 169 159 153 100 284 106 118 152 95 79 69 46 20 20 14 16 13 12 5 5 4 2 2 0 0 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 Ages 25 52 53 54 55 56 57 58 59 60 Eğitim düzeyi 2008 Haziran sonu Mavi yakalı 2 yıllık Üniversite %7 Lise %11 Meslek lisesi %60 < Lise %22 Beyaz yakalı 4 yıllık üniversite ve üstü %80 695 mühendis Lise %2 Meslek lisesi %9 2 yıllık üniversite %8 < lise %1 26 Renault Grubu İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası RENAULT GRUBU İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ POLİTİKASI Değerlerimiz Motivasyon arttırıcı çalışma koşulları ile bireysel ve genel performansın OPTİMİZE EDİLMESİ Güvenlik ve çalışma koşullarının sürekli olarak İYİLEŞTİRİLMESİ Personelin sağlığının korunması Hiçbir ekonomik öncelik için sağlık ve iş güvenliğinden ÖDÜN VERİLMEMESİ . Ürün tasarım ve geliştirme, proses, yerleşim, Motivasyou arttırıcı çalışma koşullarının sunulması organizasyon ve çalışma süreleriyle ilgili kararlara sistematik olarak sağlık, güvenlik ve çalışma koşulları kriterlerinin DAHİL EDİLMESİ Mesleki risklerin önlenmesi konusunda kesinlikle ulusal mevzuatlara UYULMASI ve bu konuda Avrupa standartlarının mutlak referans alınması. Mart 2006 27 Başkanın taahhüdü RENAULT : Başarılı ve sorumluluk sahibi bir grup ’ ’güçlü olmayan başarılı bir şirket « Çalışanları ’ düşünülemez. Çalışanların güvenliği, çalışma koşulları ve sağlığı bu motivasyonun en temel unsurlarıdır. l . Fabrikalarda olduğu kadar diğer birimler için de son derece önemlidir. ’ Ergonomi ve iş güvenliği, şirketin en büyük değerlerinden ’ biridir. Bu değerler hangi ülke içinde olursak olalım asla değiştirilemez ve tartışılamaz. » Carlos GHOSN Président de Renault 12Ekim 2005 28 Oyak-Renault İş Sağlığı ve Güvenliği Politikası 29 Organizasyon 30 Aktörler – Dept. ergonomi temsilcileri Lojistik Dept. Atölyeler Pres Vites kutusu Kaporta Motor Boya Şasi Montaj Mühendislik Dept. Ergonomi Mühendisi Bakım Dept. Sağlık Merkezi Eğitim Enstitüsü İş yeri hekimi 31 Aksiyonlar Planla (Plan): • Fabrikanın stratejik yönelimi • 3 yıllık ve yıllık objektifler: Önlem al (Act): • gelişim planları • Aksiyon planlarının takibi • sonuçlar (kotasyon sonuçları, posta yerleşimleri…) • 3 Yıllık ve yıllık objektifler • İhtiyaç halinde bütçenin belirlenmesi A P • süreç (yönetim, kaizen, el becerisi, eğitim, kalite…) ERGONOMi C Kontrol et (Check) : • Aksiyon planlarının takibi: • departman kartografileri • diğer ergonomi göstergeleri • Departman ergonomi diagnostikleri D Uygula (Do): • Araçlar: • FSSE, V3, Lojistik değerlendirme araçları, asistans ve el aletleri değerlendirme formu… • Üretim / Lojistik ergonomi el kitapları • Normlar; GE75-020R, GE75-021R… • Processus: • Eğitimler • Best practices • Ergonomi komiteleri 32 Fabrikada ergonomi: 3 çalışma aksı 1- Sürekli iyileştirme 2- Posta tutabilirlik İş sağlığı ve güvenliği departmanı Atölyeler Ergonomİ mühendisi 3- Ergonominin yeni projelerde dikkate alınması Projeler ÇIKTISI İŞ GÜVENLİĞİ VE KALİTE OLAN BİR ÇALIŞMA ORTAMININ SAĞLANMASI Serideki Projelerde önlem iyileştirmeler Bilgi aktarımı 33 Seri üretimde ergonomi Basitleştirilmiş İş Güvenliği - Ergonom V3 Ergonomi Analizi Fişi 34 Basitleştirilmiş İş güvenliği / Ergonomi analizi fişi 35 V3 Ergonomi analizi fişi 36 Bir örnek Lastik montajı 06 Lastik montajı 07 37 Fabrikada kullanılan diğer araçlar Kaizen ergonomi fişi: Postada performans ve ergonomiyi etkileyen tüm faktörlerin detaylı bir biçimde incelenmesine yardımcı olur. Kaizen öncesi ve sonrası durum arasında farkı rakamsal olarak ifade eder. 38 Fabrikada kullanılan diğer araçlar Asistans / el aletleri ergonomi değerlendirme formu Yeni ekipmanlar için hem tasarım hem de kabul aşamasında kullanılır. Var olan ekipmanlar kullanımları sırasında bir problem yaşandığında ya da ileriye dönük yeni ekipmanlar için standart oluşturmak için 39 Fabrikada kullanılan diğer araçlar Lojistik ergonomi fişi Uet şefinin bölgesindeki zor dağıtımları gözlemleyerek referansları kırmızı – sarı – yeşil olarak değerlendirmesini sağlar. 40 Fabrikada kullanılan diğer araçlar Departman ergonomi diagnostiği Departman müdürleri, 5 ana başlık altında departmanlarının o yıl sonu durumunu görerek bir sonraki yılın objektiflerini ve olacaksa diğer meslek grupları ile çalışmalarını belirler. 1. Postaların ergonomi değerlendirmesi 2. İmalatta ergonomiye yaklaşımı 3. Mühendislikte ergonomi yaklaşımı 4. Organizasyon ve eğitim 5. Çevre koşulları 41 Sistemin denetimi Her 3 yılda 1, Renault Grubu tarafından sistem denetimi • Sahada yapılan ergonomi analizlerinin doğruluğu, güncelliği • Kaizen şantiyesi sonuçları • Dept. ergonomi diagnostikleri… 2007 yılı sonucu: 3,5 / 5 42 Projelerde organizasyon FABRİKA Fabrika sosyo-teknik proje şefi FRANSA MERKEZ Chef projet socio-technique - Ergonomi - Ergonomi - İş güvenliği - İş güvenliği - Eğitim ATFE (Etüt onayı) - Eğitim ATPL (Fabrikaya sevk onayı) ATFMR (Teknik kabul) ATMP (Üretim onayı) Kalite, Performans, Bütçe, Zaman, . , ERGONOMİ ! 43 Fabrikadaki örnek ergonomi uygulamaları Pres Atölyesi 45 Pres Atölyesi 46 Pres Atölyesi 47 Pres Atölyesi ÖNCE SONRA 48 Pres Atölyesi ÖNCE SONRA 49 Kaporta Atölyesi 50 Kaporta Atölyesi 51 Kaporta Atölyesi Parça interpostları 52 Yeni Montaj Atölyesi 53 Yeni Montaj Atölyesi 54 Yeni Montaj Atölyesi 55 Yeni montaj binası Strike zone uygulamaları Picking bölgesi Bant kenarı 56 Yeni Montaj Atölyesi Bant kenarı uygulamaları (1) 57 Yeni Montaj Atölyesi Bant kenarı uygulamaları (2) Pnömatik, açısı ayarlanabilir Pnömatik, yüksekliği ayarlanabilir Sabit açılı 58 Yeni Montaj Atölyesi ÖNCE SONRA Bant kenarı uygulamaları (3) 500-1500 arası parça yerleşimleri 59 Yeni Montaj Atölyesi 60 Teşekkür ederiz... INRS İSKELET KAS HASTALIKLARININ(İKH) GELİŞİMİ INRS 11 095 10 000 Çalışan sayısı 8972 8000 5856 6000 4000 2000 3963 1342 646 0 2007 yılında İKH: 42700 7,500,000 çalışma günü kaybı, 34,280 kişiye tazminat ödenmiştir. İKH, yıllık %20 artış göstermektedir Tableau modifié en 88 90 92 94 96 98 99 Yıl 1999 : MESLEK HASTALIKLARININ %67’SİNİ İKH OLUŞTURMAKTADIR. 3165 VAKANIN DAĞILIMI İKH DAĞILIMI (1993) Compression nerveuse (SCC etc) 1333 (42%) INRS Tendinopathie de la coiffe des rotateurs (épaule) 490 (15 %) Tendinite 271 (9 %) Hygroma du coude 528 (17 %) Hygroma du genou 543 (17 %) INRS TANIM İskelet Kas Hastalıkları nereleri etkiler? •KASLARI •TENDONLARI •EKLEMLERİ •SİNİRLERİ & DAMARLARI INRS TANIM İKH çeşitli hastalıkları kapsar. Kolları, bacakları, sırtı ve beli ilgilendirir. Bu hastalıklarda, ağrılar başlıca bulgudur INRS SÜRE Efor RİSK (Zaman darlığı) Zorlu duruş Tekrarlama ZORLANMALAR FİZİKSEL KAPASİTE Stres Fiziksel kondisyon Yaşlanma Kişisel Yetenekler INRS Kas Kaslar & Tendonlar Sinovyal membran Tendon (d'après PUTZ-ANDERSON) Tanım (Devam) INRS İKH, kollarda en sık olarak: El bileğini tutulumu (Karpal tünel sendromu) , Omuz tutulumu(tendinopathie de la coiffe des rotateurs) ve dirsek tutulumu(Epikondilit). Fakat bunun dışında, başka daha az sıkılıkla vücüdun diğer bölgelerini tutulumuna bağlı İKH vardır!!! Tıbbi analizler, hastaligın orijini mesleğe bağlı olup olmadığına tespit edemez. Prono-Supination Hareket örneği pronation supination INRS Parmaklar arasında tutmak INRS Avuçla tutmak Parmaklar arasında sıkıştırma Parmaklarla baskı Parmaklarla avuç içinde sıkıştırmak Parmaklarla sıkıştırmak En sık kullanılan 6 D'après PUTZ-ANDERSON tutma şekli El Bileği Hareketleri INRS Flexion Adduction Normal Pozisyon Abduction Extension D'après PUTZ-ANDERSON INRS Karpal Tünel Sendromu (K.T.S.) Median sinirin Karpal Tünelde geçtiği bölgede sıkışması Ellerde geceleri sıklıkla, ortaya çıkan Karıncalanma uyuşma ve ağrılar Elin ilk üç parmağında hareket kısıtlığı ve güç kaybı Karpal Kanalı INRS ligament annulaire Sinovyal membran Median sinir Ulnar tendons os du sinir carpe tendonlar nerf médian ligament os du annulaire carpe Ulnar sinir INRS INRS HYGROMA, BURSITE HYGROMA DU COUDE : Çalışma sırasında dirseğin üzerinde uzun süren baskı sonrasında, dirsek bölgesinde bulunan kesenin(Bourse) iltihaplanmasıdır. Dirsek Bölgesinin Hareketleri Supination Flexion Pronation Extension INRS INRS DİRSEK EPITROKLOİT : Elin ve parmaklarının fleksör tendonlarının dirsek bölgesindeki yapışma notktalarındakı inflamasyonudur EPİKONDİLİT : Elin ve parmakların ekstensör tendonlarının Dirsek bölgesindeki yapışma noktalarındaki inflamasyonudur Omuz Bölgesi Hareketleri INRS INRS Humerus başının aşağıya yükarıya doğru zorlanması OMUZ INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Yorucu ve ergonomik olmayan duruşlar Ekipmandan sıkma tabancası alırken INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Taban sacına direk mekanik baskı uygulama Agraf takma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Mekanik titreşim veya darbelere maruz kalma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Manuel kaynak yapan pensler PROBLEMLER: - penslerin dengesi - kaynak noktalarının sürekli değişmesi INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Uygun olmayan yüksekliğe asma, tekrar eden INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Tabancanın ağırlığı ve boyu ve kötü duruş INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Kapı panosu montajı INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Fitil takma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Kapı sızdırmazlık fitili takma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Bagaj sızdırmazlık fitili takma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Kapı fitili takma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Kör noktada vida sıkma INRS Kas ve İskelet Hastalıkları Avuç içi ile vurma, bastırarak yerine oturtma