tamam - Türkiye Sigorta Birliği
Transkript
tamam - Türkiye Sigorta Birliği
ISSN: 13057839 Ekim - Aral›k 2009 SAYI: 18 BIRLIK’ten TÜRK‹YE S‹GORTA VE REASÜRANS fi‹RKETLER‹ B‹RL‹⁄‹ YAYINIDIR ‹klim De¤iflikli¤inin Sigortaya Etkisi Sigortacı ve reasürörler iklim de¤iflikli¤inin sonuçlarına iliflkin sorumluluk taflıdıklarından sigorta sektörü iklim de¤iflikli¤inden do¤rudan etkilenmektedir. BIRLIK’ten Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i yay›n›d›r 3 ayda bir yay›nlan›r Para ile sat›lmaz ISSN: 13057839 ‹mtiyaz Sahibi Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i Ad›na Hulusi TAfiKIRAN Genel Yay›n Yönetmeni Erhan TUNÇAY ‹çin d e k i l e r GÖRÜfi Baflkan’dan ........................................................................................................................ 1 Bize Göre ............................................................................................................................2 Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürlü¤ü ................................54 B‹RL‹K’TEN HABERLER Solvency II Sempozyum .............................................................................................3 OECD 84. Oturumu ....................................................................................................... 4 IMIA 2009 Genel Kurul Toplant›s› ‹stanbul’da yap›ld› ............................ 5 Sigorta Bilinci Oluflturma Faaliyetleri ............................................................... 6 ‹NCELEME - ARAfiTIRMA Sorumlu Yaz› ‹flleri Müdürü Gamze D‹LER Yay›n Kurulu Erhan TUNÇAY Zihni METEZADE Mehmet KALKAVAN Gamze D‹LER Yay›n Dan›flman› Noyan DO⁄AN Grafik Tasar›m ILGIN BALA Çizer Serdar GÜNB‹LEN Yönetim Yeri Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i Adres: Büyükdere Cad. Büyükdere Plaza No: 195/1–2 34394 Levent / ‹STANBUL Tel: 0212 324 19 50 Faks: 0212 325 61 08 E-posta: birlikten@tsrsb.org.tr B‹RL‹K’ten dergisinde yay›mlanan yaz› ve foto¤raflar›n tüm haklar› Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i’ne aittir. Kaynak gösterilerek kullan›labilir. Dergide yeralan köfle yaz›lar›ndan do¤abilecek hukuki sorumluluk, yazarlar›n kendisine aittir. Bask› Dünya Yay›nc›l›k A.fi. "Globus" Dünya Bas›nevi 100. Y›l. Mh. 34440 Ba¤c›lar-‹STANBUL Tel: 0212 440 20 10-11 Sigorta Sahtekârl›klar› Sorunu Ve Çözüm Önerileri .............................. 14 Kapak Konusu: ‹klim De¤iflikli¤i ve Sigorta ................................................16 Mevzuat Sorunlar ve Yarg› Kararlar›; Acentenin Portföy Hakk› ....... 21 Sigorta ‹statistikleri ................................................................................................... 34 AB ve S‹GORTA 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu ve Sigorta Sektörünün De¤erlenderilmesi ......................................................................................................26 Avrupa Yol Güvenli¤i fiart› ................................................................................... 28 Kopenhag ‹klim De¤iflikli¤i Zirvesi ..................................................................30 TSEV 26. Dönem TSEV Temel Sigortac›l›k E¤itimi Program› Mezunlar›n› Verdi ......................................................................................................41 III TSEV. Korusu’ndan Atatürk’ün Sevdi¤i fiark›lar ve Rumeli Türküleri ........................................................................................................43 TSEV II. Bowling Ligi ................................................................................................44 TSEV Kürüsel Is›nma Çal›flmalar› CEA Raporu’nda ............................... 47 K›br›sl› Sigortac›lara Yönelik E¤itim ...............................................................50 TSEV Kütüphanesi’nde 5000 Yay›n Bulunuyor ........................................ 52 HABERLER SEGEM .............................................................................................................................. 32 GÜVENCE HESABI ..................................................................................................... 56 S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ ..................................................................................... 58 DASK ..................................................................................................................................64 TARS‹M .............................................................................................................................67 DIfi BASIN Emeklilik ve Sa¤l›k Bak›m›na ‹liflkin Rapor ...............................................70 ‹flsizlik Euro Bölgesi’nde Rekor K›rd› ............................................................. 72 OECD Kriz Sonras›nda AB Ekonomisini De¤erlendirdi .......................73 Do¤al Afet Deneyimlerine ‹liflkin ‹flbirli¤i .................................................... 74 AB Yeni Baflkan›n› Seçti .........................................................................................75 Lloyd’s Kuzey Avurpa’daki ‹lk Ofisini Açt› .................................................. 77 RÖPORTAJ Bay Hooop Evde fiamata ile Sigorta Bilinci ................................................. 78 BAfiKAN’dan Sevgili Meslektafllar›m, Amans›z fiyat rekabetine sel felaketinin de eklendi¤i zorlu bir y›l› geride b›rakm›fl bulunuyoruz. Bu flartlar alt›nda, henüz kesinleflmemifl olan y›lsonu bilanço ve kâr/zarar tablolar›na iliflkin müspet bir beklenti içinde olmam›z maalesef mümkün de¤il. Geçmifl dönemlerde teknik ve mali konular›n alt›n› defalarca çizdi¤im için, bu defa sektörümüzün önemli unsuru olan acenteler konusuna de¤inmek istiyorum. Y›ll›k prim üretiminin çok büyük bir bölümünü gerçeklefltirmeleri ve ayr›ca sigortal›larla ilk temas hatta hasar gerçekleflmedikçe tek temas noktas›n› oluflturmalar›, acentelerin bu önemini daha da art›rmakta, bir nevi sigortal›lar aras›nda sigortac›lar›n yüzü olarak kabul edilmektedirler. Sigorta acentelerimizin, yeni girifllerle zaman zaman say›lar› dalgalanarak artmakta ve akabinde tutunamayanlar›n ç›k›fl›yla gerilemekte, bu flekilde gerçekleflen girifl ç›k›fllarla, acente portföyü kaliteli ve uzun soluklu bir yap›ya ulaflmaktad›r. Bu sebeple, yeni acenteleri pastay› küçültecek bireyler olarak görmek yerine, belki de sisteme oksijen tafl›yarak canl›l›¤› muhafaza eden birimler olarak görmek daha do¤ru olacakt›r. Ancak yaflanmakta olan geliflmelere bak›ld›¤›nda, al›nan tedbirler, iflletilmekte olan kurallar sisteme yeni ve kaliteli acenteler kazand›rmaya imkân vermeyecek niteliktedir. Hal böyle iken, yeni acente girifllerinin önünde engel oluflturman›n da ötesinde, sistemde varl›¤›n› sürdüren baz› acenteler de piyasa d›fl›na itilmektedir. Bugün yurt d›fl›nda baflar›l› bir flekilde uygulanmakta ve geliflimini sürdürmekte olan “home ofis” fleklindeki acenteliklerin faaliyetlerine son verilmektedir. Acentelerin öncelikli görevi pazarlama ifllevini yerine getirmektir. Özellikle günümüzde mobil iletiflim imkânlar›n›n da son derece geliflmifl oldu¤unu dikkate al›rsak, belli bir ofise çak›l› kalman›n gereksizli¤i ortaya ç›kmaktad›r. Bir acentenin, özellikle belli bir ölçe¤in alt›ndaki bir acentenin hayatta kalabilmesi iki flarta ba¤l›d›r. Birincisi verimliliklerini art›rarak maliyetlerini düflürmek, ikincisi ise üretimini art›rarak daha fazla komisyon elde etmektir. Bu noktaya ulaflabilmenin bir önemli yolu “home ofis” fleklinde örgütlenmektir. Bu flekilde örgütlenen acente, çantas›n› al›p ç›kacak, pazarlama görevine odaklanacak ve bu flekilde sabit giderlerinin önemli bir k›sm›n› oluflturan kira vb maliyetlerden kurtulacakt›r. Acente olman›n belli kriterlere ba¤lanmas›, kalitenin yakalanmas› için do¤al olarak bir önflartt›r. Lakin konulan kriterlerin kalitenin yakalanmas› ad›na konmas› gerekti¤i gözden uzak tutulmamal›d›r. Amaç müflteriye do¤ru bilgiyi aktaracak, dürüst yans›ma sa¤layacak, pazarlama gücü yüksek acenteler say›s›n› art›rmakt›r. Bu aç›dan, sigorta sektörüne girmeye istekli olan ve bu vas›flara sahip acente adaylar›na yüksek bariyerler getirilmemesini, tam aksine sisteme dâhil olmalar› yönünde kolayl›k sa¤lamay› sektörün geliflmesi ad›na bir ihtiyaç olarak görmekteyim. Do¤adaki her canl› türünün yeni nesillere geliflerek ulaflmas›n›n alt›ndaki gerçe¤in çok alternatif aras›ndan yap›lan seçime dayal› oldu¤unu hat›rlatarak flirketlerimizin bu konudaki geliflmeleri daha yak›n ve dikkatli takip etmeleri gere¤ini önemle belirtmek isterim. Sevgi ve sayg›lar›mla, Hulusi TAfiKIRAN Baflkan B‹ZE GÖRE De¤erli Okurlar, Dergimizin bu say›s›nda, hem geçirdi¤imiz y›la genel bir bak›fl hem de 2010 y›l› için bir öngörü yaparak sizlere seslenmek istiyorum. Sigorta sektörü olarak üretim ve kârl›l›k aç›s›ndan 2009’u geçen y›l›n ayn› dönemine göre baflar›l› geçirmedik. Krizin etkisiyle yavafllayan ekonomimiz sigorta sektörünü de etkiledi ve maalesef istenilen oranda yeni poliçe üretimi sa¤lanamad›. Bunun üstüne kasko, trafik ve sa¤l›k branfllar›ndaki sonuçlar›n olumsuzlu¤unu da eklersek zarar›n daha da büyüdü¤ünü görürüz. 2009’un bafl›nda da y›l›n zor geçece¤ini tahmin etmifltik, ancak kasko branfl›nda tablonun bu kadar bozulaca¤› pek tahmin edilmiyordu. Bu biraz fiyatlamadan, biraz da yeni ifl giriflinin yetersiz oluflundan kaynaklanan bir sonuç. Sa¤l›ktaki teknik zarar› da ekledi¤imizde beklenenin biraz üzerinde olumsuz bir tablo ortaya ç›kt›. Dolay›s›yla 2009’u zorlu bir sene olarak geçirdik. Krizin d›fl›nda 2009 y›l›nda yaflad›¤›m›z bir de sel olay› var. Sel çok büyük kümül hasar yaratt›. Elimizdeki en son verilere göre yaklafl›k 640 Milyon Liral›k sigortal› hasardan bahsediyoruz. Bu hasar›n yaklafl›k yüzde 65’lik bir k›sm› ödenmifl vaziyette. Geliflmifl ülkelerde dahi böyle bir sel rizikosunun neden oldu¤u tazminatlar›n ödemesi bir sene içinde tamamlanabiliyor. Bence bu felakette sektörümüz, ilk günden itibaren iyi bir s›nav verdi. fiirketlerimiz bütün olanaklar›n› kullanarak bu hasarlar› en k›sa zamanda gidermeye çal›flt›lar. Eksperleri, kendi elemanlar›n› hasar bölgelerine göndererek hasar tespit çal›flmalar›n› en k›sa zamanda tamamlad›lar. Avanslar ödendi. Sigorta sektörü her zaman oldu¤u gibi, bu hasarda da sigortal›n›n yan›nda oldu¤unu gösterdi. Di¤er taraftan son y›llarda sigortac›l›k mevzuat›nda çok önemli geliflmeler oldu. Birçok yasal eksi¤imiz giderildi. Ama mevzuat konusu de¤iflimlere, zamana ayak uydurabilmek için sürekli üzerinde çal›fl›lmas› gerekiyor. Ama eksiklerimiz büyük ölçüde giderildi diyebiliriz. fiu anda karfl›l›klarla ilgili çal›flmalar yap›l›yor. Onun d›fl›nda sektördeki afl›r› sert rekabeti belli bir çizgiye getirmek için belli düzenlemeler, yönlendirmeler yap›lmas› gerekiyor. AB ve uluslar aras› sigortac›l›k mevzuat›na uyum sa¤lama yönünde son y›llarda birçok çal›flmalar gerçeklefltirildi. Bunlar›n gelifltirilmesi çal›flmalar› da halen devam ediyor. Birlik olarak sigorta bilinci art›rmaya yönelik tan›t›m çal›flmalar›m›z 2009 Nisan ay›nda bafllam›flt› ve Haziran’a kadar yaklafl›k iki buçuk ay boyunca sürdü. Televizyon, radyo, sinema, durak reklamlar› gibi mecralarda uyguland›. Bir süredir ise Befliktafl Kültür Merkezi’yle birlikte “Bay Hooop – Evde fiamata” ad›nda müzikli dansl› bir çocuk tiyatrosu oyunu sahneleniyor. Burada amaç çocuklara sigorta konusunu e¤itici ö¤retici bir flekilde e¤lendirerek an- 02 latmakt›. Halen baflar›l› bir flekilde devam ediyor. Ülkemizde 28 ilde oyunumuz çocuklarla buluflacak. Bu etkinliklerimizi 2010 y›l›nda da bu ifl için belirlenen bütçeler do¤rultusunda sürdürece¤iz. Geçti¤imiz y›la, geliflmelere ve yaflananlara bakarak 2010’un da kolay bir y›l olmayaca¤›n› söyleyebiliriz. Çünkü genel ekonominin birden bire canlanmas› beklenemez. Toparlanma için sigorta sektörünün çok dikkatli olmas› gerekiyor. Sektörümüz genel ekonomiye paralel giden bir sektör. Türkiye ekonomisi d›fl›nda bizim sektör olarak kasko, trafik ve sa¤l›ktaki zarar› azaltacak önlemleri almam›z gerekiyor. Bu branfllarda teknik kâr elde edilecek, hiç olmazsa zarar› önleyecek politikalar uygulanmas› flart. Ancak rekabetçi serbest piyasa kurallar› içinde bunu sa¤lamak kolay de¤il. Sektör her geçen gün gelifliyor, altyap› yat›r›mlar› art›yor. Ancak öte yandan piyasan›n getirdi¤i zorluklar da var. Yeni ifl üretmenin kolay olmad›¤› bir dönemde bunu yapmak zor. Ancak baflka çaremiz de yok. 2010 y›l›n›n ülkemize , sektörümüze güzellikler getirmesi dile¤i ile … Sayg›lar›mla, Erhan TUNÇAY Genel Sekreter B‹RL‹K’TEN HABERLER CEA Tek Pazar Komite Toplant›s› Aral›k 2009 tarihinde, Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu’nun (CEA) Tek Pazar Komite toplant›s› yap›ld›. CEA üyesi ulusal sigorta birliklerinin temsilcileri, CEA Genel Sekreteri ve CEA Tek Pazar Komitesi Sekretaryas›n›n kat›ld›¤› toplant›da Birli¤i AB ve Uluslararas› ‹liflkiler Uzman Yard›mc›s› Müge Soysal temsil etti. 9 Toplant›n›n ilk bölümünde ‹spanya’n›n AB Daimi Temsilcisi ve Finans Ataflesi taraf›ndan Ocak 2010 tarihi itibariyle AB Dönem Baflkanl›¤›n› devralacak ‹spanya’n›n dönem baflkanl›¤› s›ras›nda gerçeklefltirmeyi planlad›¤› öncelikli sosyal, ekonomik ve siyasi konular hakk›nda bir sunum gerçeklefltirildi. Toplant›n›n kalan bölümünde ise Perakende Yat›r›m Ürünleri (PRIPs), Finansal E¤itim, Blok Muafiyet Yönetmeli¤i (BER), Finansal Hizmetlerde Ayr›mc›l›k gibi konular ele al›nd›. CEA Tüketici Koruma Konferans› SRfiB, 10 Aral›k 2009 tarihinde, Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu taraf›ndan düzenlenen Tüketici Koruma Konferans›na kat›ld›. CEA üyesi ulusal sigorta birliklerinin temsilcileri, CEA Baflkan› ve Genel Sekreteri ve sigorta flirketlerinden temsilcilerin kat›ld›¤› konferansta Birli¤i AB ve Uluslararas› ‹liflkiler Uzman Yard›mc›s› Müge Soysal temsil etti. T Konferansta aç›fl konuflmas›n›n CEA Baflkan› Tommy Persson taraf›ndan yap›lmas›n›n ard›ndan “Hayat Sigortalar›nda Tüketicilerin Bilgi ‹htiyaçlar›n›n Karfl›lanmas›” konulu oturum gerçeklefltirildi. Oturumda uzmanlar hayat sigortas› ürünlerinde tüketiciye bilgi sa¤lanmas›n›n önemi, flirketlerin konu hakk›ndaki sorumluluklar› ve sözleflme öncesi bilginin ne flekilde sa¤lanmas› gerekti¤i konular›nda fikir al›flveriflinde bulundu. Konferans›n ikinci bölümünde ise “Garanti Planlar›n›n Gereklili¤i” konulu oturum düzenlendi. Oturumda AB genelinde garanti planlar›n›n tüketicinin korunmas›ndaki önemi, alternatif garanti planlar› ve planlar›n uygulanabilirli¤i konusunda bilgi verildi. Konferans›n son bölümünde ise “Tüketici Haklar›n›n Korunmas›nda Uyuflmazl›klar›n Çözümü” konulu bir oturum gerçeklefltirildi. Solvency II Sempozyumu Aral›k 2009 tarihinde Frans›z Sigorta fiirketleri Birli¤i (FFSA) taraf›ndan Paris’te düzenlenen Solvency II konulu sempozyuma kat›lan TSRfiB’ni Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar temsil etti. 3 Aç›fl konuflmas›n›n FFSA Baflkan› Bernard Spitz taraf›ndan yap›lmas›n›n ard›ndan Avrupa Komisyonu Sigorta ve Emeklilik Birimi Yöneticisi Karel Van Hulle, CEIOPS Baflkan› Gabriel Bernardino ve Avrupa Parlamentosundan Jean Paul Gauzes Solvency II ile ilgili güncel bilgiler aktard›. Sempozyumda ayr›ca Allianz ve Axa flirketlerinin CFO’lar› ve Alman Finansal Hizmetler Kurumu (BAFIN) Baflkan› kendi ülkelerinde, Groupama, BNP ve Swiss Re temsilcileri ise kendi flirketlerinde Solvency II’nin uygulanmas›na iliflkin yürütülen çal›flmalar hakk›nda bilgi verdi. Sempozyumda özellikle finansal kriz sonras› sermaye yeterlili¤i gerekliliklerinin a¤›rlaflt›r›lmas›na iliflkin olarak Avrupa Komisyonu taraf›ndan yürütülen haz›rl›klar tart›flma konusu oldu. 03 B‹RL‹K’TEN HABERLER OECD Sigorta ve Bireysel Emeklilik Komitesi’nin 84. Oturumu SRfiB 3–4 Aral›k 2009 tarihlerinde OECD’nin Paris’teki merkezinde düzenlenen OECD Sigorta ve Bireysel Emeklilik Komitesi’nin (IPPC) 84. Oturumu’na kat›ld›. Toplant›da TSRfiB’ni AB ve Uluslararas› ‹liflkiler Sorumlusu Dr. Berna Özflar Kumcu ile Teknik Birim Yöneticisi Atilla Oksay temsil etti. afet riskleri konular› kapsaml› olarak ele al›nd›. Ö¤leden sonraki oturumda finansal e¤itim konusundaki yenilikler de¤erlendirildi. Toplant›n›n ikinci gününde ise Hindistan sigorta ve reasürans sektöründeki geliflmeler ile kurumsal yönetiflim konular›nda oturumlar düzenlendi. Toplant›n›n ilk günü sabah gerçeklefltirilen oturumda finansal kriz ve krizin sigorta sektörüne etkileri ile düzenleyici etkinli¤i ve do¤al ‹ki gün süren oturumlara OECD üyesi ülkelerden delegeler ile konu ile ilgili kurum ve kurulufllardan birçok uzman ve konuflmac› kat›ld›. T Çin Ulusal Kalk›nma Araflt›rma Merkezi Yetkilileri, Birli¤i Ziyaret Etti in Ulusal Kalk›nma Araflt›rma Merkezi’nden bir heyet, 15 Eylül 2009 tarihinde Birli¤e bir ziyaret gerçeklefltirdi. Toplant›n›n ilk bölümünde Birlik Uluslararas› ‹liflkiler Sorumlusu Dr. Berna Özflar Kumcu taraf›ndan, Birli¤in yap›s›, faaliyetleri, Türk sigorta sektörü ve sektörün AB’ye uyum çal›flmalar› hakk›nda bir sunum gerçeklefltirildi. Birli¤in sunumunun ard›ndan Milli Reasürans flirketinden Burcu Ayten ise Çinli yetkililere Türkiye’de reasürans›n geliflimi ve Milli Reasürans fiirketi hakk›nda bilgi verdi. Toplant› sonunda ise Çin heyeti taraf›ndan Türk sigorta sektörü hakk›nda yöneltilen sorular cevapland›r›ld›. Ç 04 Çin Ulusal Kalk›nma Araflt›rma Merkezi, Milli Reasürans ve Birlik Yetkilileri. TSRfiB, IMIA 2009 Genel Kurul Toplant›s›’na Ev Sahipli¤i Yapt› luslararas› Mühendislik Sigortac›lar› Birli¤i’nin (IMIA) 2009 Y›l› Genel Kurul toplant›s› 26–30 Eylül 2009 tarihlerinde Birli¤in ev sahipli¤inde ‹stanbul Ceylan Intercontinental Otel’de gerçeklefltirildi. Birli¤in Genel Sekreter Yard›mc›s› Mehmet Kalkavan ile Maphre Genel Sigorta Genel Müdür Yard›mc›s›, IMIA Türkiye Temsilcisi ve ‹cra Kurulu Üyesi Volkan Babür taraf›ndan temsil edildi¤i toplant›ya birçok ülkeden üst düzey yönetici kat›ld›. Toplant›da uzmanlar mühendislik sigortalar›na iliflkin gündemdeki konular› de¤erlendirerek mevcut sorunlar›n çözümüne yönelik görüfl al›flveriflinde bulundu. U Konferans›n ilk gününde Uluslararas› Mühendislik Sigortac›lar› Birli¤i Türkiye temsilcisi ve IMIA ‹cra Kurulu üyesi Volkan Babür ve IMIA Yönetim Kurulu Baflkan› Detmar Heidenhain taraf›ndan yap›lan aç›fl konuflmalar›n›n ard›ndan ‹spanya, ‹sviçre ve Rusya ülke raporlar›, IMIA istatistikleri, 2010 y›l› için çal›flma konular› ile Türkiye’deki sigorta piyasas›na iliflkin oturumlar düzenlendi. Konferans›n ikinci gününde uzmanlar taraf›ndan maden endüstrisi, rüzgâr enerjisinde karfl›lafl›lan zorluklar, enerji, yanma türbindeki trendler ve di¤er inflaat konular› ile ilgili vaka analizleri hakk›nda bilgi verildi. Toplant›n›n son gününde ise Marmaray projesi, finansal krizin mühendislik sigortas› üzerindeki etkisi, IMIA çal›flmalar› ile 2010 IMIA toplant›s›nda ele al›nacak konulara iliflkin oturumlar düzenlendi. Oturumlar sonunda IMIA seçimlerinin gerçeklefltirilmesinin ard›ndan IMIA Yönetim Kurulu Baflkan› Detmar Heidenhain taraf›ndan bir kapan›fl konuflmas› yap›ld›. IMIA 2009 Genel Kurul Toplant›s› Sait Halim Pafla Yal›s›’nda düzenlenen akflam yeme¤i ile sona erdi. Veda yeme¤i s›ras›nda IMIA Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› görevini tamamlayan Detmar Heidenhain taraf›ndan da bir teflekkür konuflmas› gerçeklefltirildi. Üç gün devam eden konferans s›ras›nda delegeler çeflitli oturumlara kat›lman›n yan›nda ‹stanbul’un tarihi yerlerini ziyaret etme f›rsat› da buldu. IMIA 2010 Genel Kurul Toplant›s› gelecek y›l Berlin’de gerçeklefltirilecek. 05 B‹RL‹K’TEN HABERLER “Sigorta Bilinci Oluflturma” Çal›flmalar› Çocuklarla Bafllad› lkemizde sigorta bilincinin geliflmesini sa¤lama vizyonu do¤rultusunda Türkiye Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i’nin talebi do¤rultusunda BKM Oyuncular› taraf›ndan haz›rlanan “Bay Hooop Evde fiamata” isimli oyunun galas›, 11 Ekim, Pazar günü Maslak T‹M’de gerçeklefltirildi. Ü 2010 y›l› 23 Nisan’a dek, 28 ilde toplam 91 oyunla Anadolu turnesine ç›kacak olan “Bay Hooop Evde fiamata” oyununun ‹stanbul’da yap›lan galas›na Çocuk Esirgeme Kurumu ve çeflitli okullardan minikler kat›ld›. Galaya kat›lan çocuklar, oyun öncesinde kendileri için dü- 06 zenlenen Çocuk fienli¤i’nde de çok güzel anlar yaflad›. Patlam›fl m›s›r, macun ve pamuk flekler stantlar›n› gezerek bu e¤lenceliklerden gönüllerince tadan çocuklar, sihirbaz ve jonglör gösterileriyle büyülendi, yüz boyama aktivitesi ile her biri farkl› k›l›¤a büründü. “Bay Hooop Evde fiamata” isimli oyunu galaya kat›lan davetliler ve miniklerle beraber izleyen TSRfiB Yönetim Kurulu Baflkan› Hulusi Taflk›ran, gelece¤e yat›r›m yapmak için öncelikle çocuklar›m›z› bilinçlendirmemiz gerekti¤ini söyleyerek sözlerini flöyle sürdürdü: “Hem e¤lenceli hem de düflündürücü bir oyun olan ‘Bay Hooop Evde fiamata’ ile çocuklar›m›za sigortan›n anlam›n› ve yararlar›n› flimdiden anlat›yoruz. Sigortan›n yararlar›n› anlayan ve sigortan›n fark›nda olan bir nesil ile gelece¤e daha güvenle bakabiliriz.” TSRfiB’nin talebiyle çocuklar için son derece keyifli bir oyun haz›rlad›klar›n› belirten BKM Genel Koordinatörü Celal Tak da, evde yaln›z kalan Çilliburun ve Süslüpüslü’nün bafllar›na gelen olaylar›n anlat›ld›¤› oyunun hem yaz›lmas› hem de sahnelenmesi aflamalar›nda çocuklar kadar e¤lendiklerini dile getirerek flunlar› söyledi: “Oyunumuz iki küçük çocu¤un maceralar›n› konu al›yor. Eve girmek için f›rsat bekleyen Patpat ve Ketçap adl› iki h›rs›z, kendini görevine adam›fl bekçi Amanvermez ve de¤er verdi¤imiz fleylerin güvencesi Bay Hooop'un da kat›ld›¤› maceralar, tüm çocuklar› hem e¤lendirecek hem düflündürecek.” Evde fiamata Bay Hooop ile Birlik 60.000 çocu¤a eriflmeyi ve bunun d›fl›nda onlar›n veli ve yak›nlar›na da sigorta bilinci oluflturma anlam›nda ulaflmay› hedefliyor. 07 B‹RL‹K’TEN HABERLER Avrupa Komisyonu, Türkiye’nin 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu’nu Yay›nlad› vrupa Komisyonu taraf›ndan Türkiye için haz›rlanan 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu 14 Ekim 2009 tarihinde yay›nland›. Avrupa Komisyonu taraf›ndan aç›klanan Türkiye ‹lerleme Raporu’nda Türk sigorta ve emeklilik sektörlerine iliflkin geliflmeler, uyumda güçlüklerle karfl›lafl›lan alanlar ve öncelikli olarak ele al›nmas› gereken konular de¤erlendirildi. A 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu'nda “Ekonomik Kriterler” bafll›¤› alt›nda sektörün büyüklü¤ü; “Sermayenin Serbest Dolafl›m›” (Bafll›k 4) bafll›¤› alt›nda kara paran›n aklanmas›; “Ekonomik ve Parasal Birlik” (Bafll›k 17) bafll›¤› alt›nda ise teknik karfl›l›klara iliflkin düzenlemelere dair de¤erlendirmelerde bulunuluyor. Sektörümüze iliflkin kapsaml› de¤erlendirmeler ise “Mali Hizmetler” (Bafll›k 9) bafll›¤› alt›nda yap›l›yor. Genel olarak bak›ld›¤›nda ise raporda sigorta ve emeklilik sektörlerine iliflkin geliflmelerin kapsaml› biçimde ele al›nd›¤› ve kaydedilen ilerlemelerin genel olarak olumlu de¤erlendirildi¤i görülüyor. Solvency II ‹htisas Komitesi Çal›flmalar›na Devam Ediyor vrupa Birli¤i’nde çal›flmalar› devam eden Solvency II’ye iliflkin geliflmelerin takip edilmesi, yeni düzenlemelerin Türk sigorta sektörüne etkilerinin tespit edilmesi ve Türkiye’nin Solvency II ile ilgili olarak izlemesi gereken yol haritas›n›n belirlenmesi amac›yla May›s 2009 tarihinde kurulan Solvency II ‹htisas Komitesi çal›flmalar›na devam ediyor. A Bu çerçevede, say›sal etki çal›flmas›n› (QIS 4) gerçeklefltirmek üzere seçilen flirketlerin Eylül 08 ay›nda çal›flmalara bafllamas›n›n ard›ndan, söz konusu flirketlerin bu süreçte deneyimlerini paylaflmas› ve görüfl al›fl veriflinde bulunabilmesi amac›yla flirket temsilcilerinden oluflan 4 adet alt komite kuruldu. Bu alt komiteler aras›nda piyasa riski komitesi, hayat d›fl› ve sa¤l›k komitesi, hayat komitesi ve muhasebe komitesi yer al›yor. Yürütülen çal›flmalarla, say›sal etki çal›flmas› s›ras›nda flirketlerin yaflad›¤› s›k›nt›lar tespit edilerek ileride Türk sigorta sektörü için bir yol haritas› belirlenmesi amaçlan›yor. Birlik, “2008 Y›l›nda Rakamlarla Avrupa Sigorta Piyasas›” Bafll›kl› Raporun Türkçe Özetini Yay›nlad› irlik, Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA) taraf›ndan haz›rlanan “2008 Y›l›nda Rakamlarla Avrupa Sigorta Piyasas›” bafll›kl› raporun Türkçe özetini yay›nlad›. CEA üyesi ülkelerin sigorta piyasalar›na ait B 2008 y›l› verileri ›fl›¤›nda haz›rlanan raporda Avrupa sigorta piyasas›n›n prim üretimi, sigorta flirketlerinin yat›r›m portföyleri ve sigorta piyasas›nda önemli rol oynayan flirket ve da¤›t›m kanallar› hakk›nda bilgiler yer al›yor. Birlik, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› Yetkilileri ile Toplant› Gerçeklefltirdi irlik yetkilileri, 27 Ekim 2009 tarihinde Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› Uygulama ve Veri Yönetimi Daire Baflkanl›¤›ndan Grup Baflkan› U¤ur Do¤an ve fiube Müdürü Hikmet fienel ile Birlik merkezinde bir toplant› gerçeklefltirdi. Toplant›da, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›n- B dan 2 Seri Nolu Vergi Kimlik Numaras› Genel Tebli¤i kapsam›nda sigorta flirketlerinden “sigorta ifllemleri format›” ad› alt›nda talep edilen bilgilerin kapsam›, gönderilme flekli ve periyoduna iliflkin olarak yap›lmas› planlanan güncellefltirmeler ele al›nd›. Muhasebe Denetimi Sempozyumu irlik, 12–13 Ekim 2009 tarihlerinde ‹stanbul Serbest Muhasebeci Mali Müflavirler Odas› taraf›ndan ‹stanbul Lütfi K›rdar Kongre Saray›nda efl zamanl› olarak düzenlenen Türkiye Muhasebe Denetimi Sempozyumu ile Uluslararas› Türkiye Muhasebe Denetimi B Sempozyumu’na kat›ld›. “Küresel Riskler ve Denetim” konulu oturumda Birlik Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar taraf›ndan “Avrupa Sigorta Sektöründe Yeni Risk Bazl› Sermaye Yeterlili¤i Yaklafl›m›: Solvency II” bafll›kl› bir sunum gerçeklefltirildi. 09 B‹RL‹K’TEN HABERLER Uluslararas› Finans Sempozyumu irlik, 16 Ekim 2009 tarihinde Marmara Üniversitesi Bankac›l›k ve Sigortac›l›k Enstitüsü ile Bankac›l›k ve Sigortac›l›k Yüksekokulu taraf›ndan düzenlenen “Küresel Kriz Sonras› Yeni Finansal Mimari Aray›fllar” konulu Uluslararas› Finans Sempozyumu’na kat›ld›. Bankac›l›k, sigortac›l›k ve sermaye piyasalar›yla ilgili oturumlar›n düzenlendi¤i sem- B pozyumda, Birlik Uluslararas› ‹liflkiler Sorumlusu Dr. Berna Özflar Kumcu taraf›ndan “Küresel Krizin AB Sigortac›l›k Sektörüne Etkisi ve Yeni Mimari Aray›fllar”, Birlik Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar taraf›ndan ise “Finansal Krizler Ifl›¤›nda Sigorta Sektöründe Solvency II’ nin Artan Önemi” konulu sunumlar gerçeklefltirildi. “‹darenin Do¤al Afetler Karfl›s›ndaki Sorumlulu¤u” Paneli Gerçekleflti irlik, 16 Ekim 2009 tarihinde ‹stanbul Barosu taraf›ndan düzenlenen “‹darenin Do¤al Afetler Karfl›s›ndaki Sorumlulu¤u” konulu panele kat›ld›. Panelde Birlik Hukuk ve Mevzuat Uzman› Av. Hüseyin Arslan taraf›ndan temsil edildi. Doç. Dr. Kahraman Berk, Yrd. Doç. Dr. Burak Gemalmaz, Dr. Hasan S›- B nar ve Av. Turgay Demirci’nin konuflmac› olarak kat›ld›¤› panele Prof. Dr. Selçuk Demirbulak baflkanl›k etti. Panel kapsam›nda idarenin do¤al afetler karfl›s›ndaki sorumlulu¤u, ceza hukuku, insan haklar› ve idare hukuku bak›m›ndan ele al›narak geçmiflteki uygulamalar de¤erlendirildi. Birlik, MASAK Yetkilileri ile Toplant› Gerçeklefltirdi irlik, 22 Ekim 2009 tarihinde Mali Suçlar› Araflt›rma Kurulu (MASAK) Baflkanl›¤› yetkilileri ile Ankara’da bir toplant› gerçeklefltirdi. Birli¤in, Birlik Genel Sekreter Yard›mc›s› Mehmet Kalkavan ve Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar taraf›ndan temsil edildi¤i toplant›ya MASAK’ tan Mevzuattan B 10 Sorumlu Daire Baflkan› Oktay Üstün ve Uzman Banu Okumufl kat›ld›. Toplant›da “Suç Gelirlerinin Aklanmas›n›n ve Terörün Finansman›n›n Önlenmesine Dair Tedbirler Hakk›nda Yönetmelikte De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Yönetmelik Tasla¤›” ile ilgili Birlik görüfl ve önerileri MASAK yetkililerine iletildi. Birlik, Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›’na Taraf Oldu irli¤in Avrupa Komisyonu’nun Enerji ve Ulaflt›rma Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan 2004 y›l›nda bafllat›lan “Yol Güvenli¤i Eylem Plan›”n›n bir parças› olarak hayata geçirilen “Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›”na taraf olma baflvurusu kabul edildi. Avrupa’da meydana gelen can kay›plar›n›n yar› yar›ya azalt›lmas›n› amaçlayan Yol Güvenli¤i Eylem Plan› kapsam›nda gelifltirilen Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›, ulusal düzeydeki çabalar› daha üst seviyeye ç›kararak yol kazalar›nda ölüm oranlar›n›n azalt›lmas› için somut önlemler al›nmas›, sonuçlar›n de¤erlendirilmesi ve en iyi uygulama örneklerinin paylafl›lmas›n› amaçl›yor. B Avrupa genelinde hâlihaz›rda 1,450’nin üzerinde kurumun taraf oldu¤u Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›’na kat›lmak üzere Birlik taraf›ndan, yol güvenli¤inin sa¤lanmas› ve kamu bilincinin artt›r›lmas›na yönelik çeflitli faaliyetlerin gerçeklefltirilmesi taahhüt edildi. Bu kapsamda Birlik, 2010 y›l›nda yol güvenli¤inin sa¤lanmas› ve Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›’na daha fazla üye kazand›r›lmas›na yönelik olarak internet sitesi, e-posta ve yaz›l› malzemeler arac›l›¤›yla çal›flmalar yapmay› hedefliyor. TSRfiB - DE‹K - Türk Alman ‹fl Konseyi Çal›flma Toplant›s› irlik, 23 Kas›m 2009 tarihinde D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu (DE‹K)/Türk Alman ‹fl Konseyi taraf›ndan Ceylan Intercontinental Oteli’nde düzenlenen çal›flma toplant›s›na kat›ld›. Federal Almanya’da yeni hükümetin göreve gelmesinin ard›ndan Türkiye ile Almanya aras›ndaki ekonomik, kültürel, siyasi ve konso- B losluk iliflkileri konusunda Türkiye’nin yaklafl›mlar›n›n görüflüldü¤ü çal›flma toplant›s›nda Birli¤i, Birlik Genel Sekreter Yard›mc›s› Z.Gül Birgün temsil etti. Türkiye ve Almanya aras›ndaki iliflkilerin farkl› boyutlardan incelendi¤i toplant›ya, Türk ifl dünyas›ndan temsilciler ile T.C D›fliflleri Bakanl›¤› Müsteflar Yard›mc›lar› kat›ld›. MASAK ile II. Toplant› irlik, 23 Kas›m 2009 tarihinde “Suç Gelirlerinin Aklanmas›n›n ve Terörün Finansman›n›n Önlenmesine Dair Tedbirler Hakk›nda Yönetmelikte De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Yönetmelik Tasla¤›”n›n de¤erlendirilmesine iliflkin olarak Mali Suçlar› Araflt›rma Kurulu (MASAK) Baflkanl›¤›nda ilgili tüm kurumlar›n kat›l›m›yla gerçeklefltirilen toplant›ya kat›ld›. Birli¤in B Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar taraf›ndan temsil edildi¤i toplant›da, yükümlüler ile hayat ve bireysel emeklilik ifllemlerinde sürekli ifl iliflkisine iliflkin Birlik görüflleri bir kez daha ifade edildi. Toplant›da ayr›ca Yönetmelik de¤iflikli¤inin Aral›k ay›nda Resmi Gazete'de yay›mlanarak bir geçifl döneminden sonra yürürlü¤e girece¤i bilgisi de al›nd›. 11 B‹RL‹K’TEN HABERLER CEA Ekonomi ve Finans Komitesi Toplant›s› irlik, 7 Eylül 2009 tarihinde Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu’nun (CEA) Ekonomi ve Finans Komitesi (ECOFIN) Toplant›s›na kat›ld›. CEA üyesi ulusal sigorta birliklerinin temsilcileri, CEA Genel Sekreteri Michaela Koller, CEA Genel Sekreter Yard›mc›s› ve ECOFIN Direktörü Alberto Corinti ve CEA sekretaryas›n›n kat›ld›¤› toplant›da Birli¤i Mali ve Finansal Düzenlemeler Sorumlusu Onur Acar temsil etti. B Toplant›da, Solvency II Çerçeve Direktifinin uygulanmas›na iliflkin Avrupa Komisyonu taraf›ndan belirlenecek kurallar tart›fl›larak, bu kurallar›n ilke bazl› yaklafl›m anlay›fl›na uygun flekilde haz›rlanmas› gerekti¤i vurguland›. Bu çerçevede, söz konusu uygulama kurallar› ele al›narak, bu kurallar›n zorlay›c› olmamas› gerekti¤i ve afl›r› sermaye gereklili¤inin tüketicileri olumsuz flekilde etkileyece¤i belirtildi. Toplant›da ayr›ca, Solvency II düzenlemeleri çerçevesinde CEIOPS taraf›ndan denetime ve flirketlerin günlük uygulamalar›na iliflkin ya- y›nlanacak rehberlerin ba¤lay›c›l›¤› konusu tart›fl›larak, Avrupa Komisyonu taraf›ndan ba¤lay›c› bir kural getirilmeyen konularda CEIOPS’un da flirketlere ba¤lay›c› bir kural uygulamamas› gerekti¤i vurguland›. Toplant›da UFRS ile ilgili son geliflmeler de ele al›narak, IASB taraf›ndan oluflturulan ve IAS 39’un yerini almas› beklenen “Financial Instruments – Classification and Measurement” adl› standart tasla¤›yla ilgili CEA taraf›ndan haz›rlanan görüfller hakk›nda bilgi verildi. Toplant›da CEA’n›n ve ulusal sigorta birliklerinin gözlemci statüsünde oldu¤u IAIS’in Rio’da düzenlenecek Genel Kurul çal›flmalar› s›ras›nda, gözlemci üyeler için bir oturum düzenlenece¤i hat›rlat›larak, oturumda sigorta sektöründe sistemik riskler ve finansal krizden etkin denetleme için ç›kar›lan derslerin görüflülece¤i belirtildi. Toplant› kapsam›nda ayr›ca IAIS oturumunda Avrupa sigorta sektörü taraf›ndan aktar›labilecek görüfller de ele al›nd›. ‹kinci Uluslararas› Sa¤l›k Hukuku Sempozyumu irlik, 13–14 Kas›m 2009 tarihlerinde Kadir Has Üniversitesi Cibali Yerleflkesinde düzenlenen ‹kinci Uluslararas› Sa¤l›k Hukuku Sempozyumuna kat›ld›. ‹stanbul Barosu ve Kadir Has Üniversitesi taraf›ndan gerçeklefltirilen sempozyumda Birli¤i Hukuk ve Mevzuat Uzman› Av. Hüseyin Arslan temsil etti. Yedi oturum, iki B 12 özel oturum ve bir atölye çal›flmas›n›n gerçeklefltirildi¤i sempozyumda, Klinik Araflt›rmalar, Türkiye'nin Sa¤l›k Politikalar›, Hasta ve Hekim Haklar›, Hekimin Hukuki ve Cezai Sorumlulu¤u ile Hekim Sorumlulu¤unun Sigortalanmas› gibi konularda yerli ve yabanc› bilim adamlar› taraf›ndan bilimsel sunumlar yap›ld›. ‹NCELEME ARAfiTIRMA Sigorta Sahtekârl›klar› Sorunu ve Çözüm Önerileri Muammer UÇARER TRAMER igorta sahtekârl›¤›, sigorta flirketinin karar›n› de¤ifltirecek önemli bir gerçe¤in gizlenmesi ya da gerçekd›fl› bir beyan yoluyla gerçekleflen bir suçtur. Bu suç birçok ülkede vergi kaçakç›l›¤›ndan sonra en yayg›n ekonomik suç olarak da kabul edilmektedir. S Sigorta sahtekârl›¤›n›n gerçekleflebilmesi için; ❖ Eylemin aldatma amac›yla yap›lm›fl olmas›, ❖ Eyleme baflvuran kiflinin yapt›¤› fleyin yanl›fl oldu¤unu biliyor olmas›, ❖ Kiflinin sigorta flirketinin hasar ödemesine neden olacak yanl›fl bir beyanda bulunmas› ya da yanl›fl beyan›n oluflturulmas›na yard›m etmifl olmas›, ❖ Hasar ödemesinin sunulan yanl›fl beyana do¤rudan ba¤l› olmas› gerekmektedir. Az›l› bir suç çetesinden s›radan bir sigortal›ya, sigorta arac›s›ndan sigorta flirketi çal›flan›na, tamirciden itfaiye memuruna kadar poliçe ile ilgili ifllem yapan her kesimden kiflinin dâhil olabildi¤i çok boyutlu ve karmafl›k bir suç türü olan sigorta sahtekârl›¤›, merdiven alt› tamirhanelerde de gösteriflli yönetim kurulu odalar›nda da ifllenebilmektedir. Toplam sigorta sahtekârl›¤› maliyetinin yüzde 10’unu teflkil etti¤i kabul edilen a¤›r sigorta sahtekârl›¤›, birinin bilerek uydurma hasar ya da 14 “Günümüzde az›msanamayacak say›da s›radan dürüst sigortal›, Sigorta Sahtekârl›¤›n› ma¤duru olmayan bir masum giriflim olarak alg›lamaktad›r.” planlanm›fl kaza tertip etmesi, ayn› hasar için birden fazla kez tazminat baflvurusunda bulunmas›, arac›na bilerek zarar vermesi ve benzeri yollara baflvurmas› yoluyla yap›lan profesyonel ve organize sigorta sahtekârl›¤› türüdür. F›rsat sahtekârl›¤› da denen ve toplam sahtekârl›k maliyetinin yüzde 80’ini oluflturdu¤u kabul edilen di¤er tür sahtekârl›k ise, s›radan insanlar›n meflru bir hasar bedelini bilerek fliflirmesi, art›rmas›, düflük prim ödemek ya da teminat alabilmek amac›yla sigortalanma aflamas›nda bilerek yanl›fl bilgi vermesi, oluflan kazaya iliflkin gerçek d›fl› beyanlarda bulunulmas› gibi yollarla gerçeklefltirilmektedir. Kalan yüzde 10’luk maliyetin ise amatör nitelikteki basit yolsuzluklardan olufltu¤u kabul edilmektedir. Oto, sa¤l›k ve ev sigortalar› baflta olmak üzere tüm sigorta dallar› sigorta sahtekârl›klar›ndan etkilenmektedir. Sigorta sahtekârl›klar› risk kabul ve sigortalanma aflamas›ndaki sahtekârl›klar ve hasar aflamas›ndaki sahtekârl›klar olarak da alt gruplarda incelenebilir. Ayr›ca kan›tlanm›fl ve flüpheli durumda olmalar›na göre de sigorta sahtekârl›klar› ayr› bafll›klarda de¤erlendirilebilecektir. Sigorta sahtekârl›¤› d›fl›nda, sigortac›l›kla ilgili ticari nitelikteki suç kapsam›nda yer alabilecek yayg›n yolsuzluk ve doland›r›c›l›k biçimleri ise, ❖ Arac›lar taraf›ndan tahsil edilen sigorta primle- rinin sigorta flirketlerine aktar›lmay›p zimmete geçirilmesi (güveni kötüye kullanma), ❖ Sigortan›n yetkisi olmayanlar taraf›ndan yap›lmas› ve primlerinin yetkisiz kifliler taraf›ndan tahsil edilip hasarlar›n ödenmemesi, ❖ Birleflme ve devralma yoluyla sigorta flirketi mal varl›klar›n›n amac› d›fl›nda yerlere aktar›lmas› fleklinde s›ralanabilir. Amerikan Federal Araflt›rma Kuruluflunca (FBI), sigorta sahtekârl›klar›n›n sa¤l›k sigortalar› hariç her y›l 40 Milyar Dolara maliyete neden oldu¤u belirtmektedir. ‹ngiliz Sigortac›lar Birli¤i’nce (ABI), sigorta sahtekârl›klar›n›n ‹ngiliz sigortac›l›k sektörüne maliyetinin bir önceki y›la göre yüzde 24 art›flla 2008 y›l›nda 1,9 Milyar Sterlin’e ulaflt›¤› belirtilmifltir. Bu, her bir ‹ngiliz ailesinin fazladan 655 Sterlin prim ödemesi anlam›na gelmektedir. Bu konuya iliflkin kapsaml› bir çal›flma bulunmamakla birlikte, hasar baflvurusunda bulunan yaklafl›k her dört arabadan birinin park halindeyken çarp›ld›¤› (hayat›n ola¤an ak›fl› ile ba¤daflmayacak kadar yüksek say›da) beyan edildi¤i gerçe¤inden sahtekârl›k sorununun ülkemizdeki boyutlar› hakk›nda da ipuçlar› elde etmek mümkün olacakt›r. Özellikle ekonomik kriz dönemlerinde sahtekârl›¤›n getirdi¤i yükün daha da art›fl gösterdi¤i ise bir di¤er kabul gören görüfltür. Yukar›da belirtti¤imiz sahtekârl›k türlerinden en çok üzerinde durulmas› gereken konu ise oransal a¤›rl›¤› da dikkate al›nd›¤›nda f›rsat sahtekârl›klar› grubu olacakt›r. Günümüzde az›msanamayacak say›da s›radan dürüst sigortal›n›n sigorta sahtekârl›¤›n› ma¤duru olmayan bir masum giriflim olarak alg›lad›¤› görülmektedir. Bu suç ço¤u kez göz yumulacak ve görmezlikten gelinecek bir durum olarak ortaya ç›kmaktad›r. Birçok sigortal› “yüksek” prim ödeyerek geçirdikleri hasars›z ya da az hasarl› birkaç y›ldan sonra kendilerinde sigorta sahtekârl›¤›na baflvurma hakk›n› görebilmektedirler. Yarg›lama sistemlerinin yeterince etkin çal›flmamas› ve bu konuya özgü ayr›nt›l› yasal düzenlemelerin bulunmay›fl›ndan da kaynaklanan bir di¤er alg›lama ise, sigorta sahtekârl›¤›n›n yakalanma riski düflük ve kolay kazanç elde etme yöntemi oldu¤udur. Ana prensibi “iyi niyet” olan sigortac›l›kta, sahtekârl›¤›n iflin do¤as›ndan kaynakland›¤›n› düflünmenin, çözümü sahtekârl›k maliyetinin tüm sigortal›lar aras›nda eflit paylaflt›r›lmas›ndan ibaret kabul etmenin, her flirketin kendi bünyesinde alaca¤› ço¤u dar kapsaml› sahtekârl›klarla mücadele programlar›n› yeterli görmenin ve konuyu yok sayman›n ve benzeri yaklafl›mlar›n sorunun çözümüne katk› sa¤lamayaca¤› kan›s›nday›z. Sonuç olarak sigorta sahtekârl›¤›n›n sigorta sektörüne ve tüm sigortal›lara getirdi¤i a¤›r bedellerin en aza indirilmesinin verilecek bütünleflik, sürekli, aktif bir ortak mücadele ile mümkün olabilece¤i düflüncesiyle afla¤›daki çözüm önerilerimizin sektör taraf›ndan ele al›nmas› gerekti¤i düflüncesindeyiz. ❖ Kamunun bu konudaki fark›ndal›¤›n›n art›r›larak sigorta sahtekârl›¤› suçuna karfl› gösterilen müsamahan›n ortadan kald›r›lmas› amac›yla ulusal kapsaml› bilgilendirme kampanyalar›n›n düzenlenmesi, ❖ Ortak bir sigorta sahtekârl›klar› mücadele ve ihbar merkezi kurulmas›, ❖ Oluflturulacak merkezi bir veri taban› ile flüpheli sigorta sahtekârl›klar›na iliflkin bilgilerin sigorta flirketleri, güvenlik güçleri ve di¤er finansal kurulufllar aras›ndaki paylafl›m›n›n mümkün hale getirilmesi, ❖ Merkezi veri taban›ndaki veri madencili¤i uygulamalar› ile sahtekârl›k konusu olabilecek flablonlar›n ortaya ç›kar›larak elde edilen bilgilerin sistematik paylafl›lmas›n›n sa¤lanmas›, ❖ Sigorta sahtekârl›klar›na iliflkin yasal yapt›r›mlar›n etkinli¤inin art›r›lmas› amac›yla gerekli yasal düzenlemelerin yap›lmas›n› sa¤lamak için giriflimlerde bulunulmas›. Kaynaklar: http://www.tramer.org.tr/, http://www.abi.org.uk/, http://www.statutelaw.gov.uk/ , http://www.iii.org/, http://www.cila.co.uk/, http://www.fbi.gov/ publications/fraud/insurance_fraud.htm, http://en.wikipedia.org/wiki/Insurance_fraud, http://www.insurancefraudbureau.org/ 15 KAPAK KONUSU ‹klim De¤iflikli¤i ile Mücadele ve Sigorta Sektörü Dr. Berna ÖZfiAR KUMCU TSRfiB AB ve Uluslararas› ‹liflkiler ünyan›n iklim sistemi sürekli bir de¤iflim göstermektedir. Atmosfer, okyanuslar ve anakaralar baflta olmak üzere sistemin tüm bileflenlerini etkileyen bu de¤iflim do¤al afet riskini artt›rmakla kalmamakta, ayn› zamanda iklimin gelecek y›llarda nas›l bir seyir izleyece¤i konusunda da belirsizlik yaratmaktad›r. D Yüzy›l›m›z›n en önemli sorunlar›ndan biri olarak kabul edilen, do¤al iç süreçler ve d›fl etmenlerden kaynaklanan iklim de¤iflikli¤i “iklimin ortalama durumunda ya da onun de¤iflkenli¤inde onlarca y›l ya da daha uzun y›llar boyunca sü- fiekil 1: Sera Etkisinin fiematik Gösterimi Kaynak: DPT, Sekizinci Befl Y›ll›k Kalk›nma Plan›, ‹klim De¤iflikli¤i Özel ‹htisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2000, s.10. ren istatistiksel olarak anlaml› de¤iflimler”1 olarak tan›mlanabilmektedir. Birleflmifl Milletler ‹klim De¤iflikli¤i Çerçeve Sözleflmesi ise iklim de¤iflikli¤ini “karfl›laflt›r›labilir zaman dilimlerinde gözlenen do¤al iklim de¤iflikli¤ine ek olarak, küresel atmosferin bileflimini do¤rudan ya da dolayl› olarak bozan insan etkinlikleri sonucunda iklimde oluflan de¤ifliklik”2 olarak tan›mlamaktad›r. Sanayi devriminden bu yana karbondioksit, metan ve diazotmonoksit gibi ana sera gazlar›nda büyük art›fl gerçekleflmifltir. Bunun nedenleri çeflitli olmakla birlikte sanayi süreçleri, fosil yak›tlar›n kullan›m›, arazilerin kullan›m›ndaki de¤ifliklikler ve ormans›zlaflma gibi insan etkinliklerini bafll›ca nedenler aras›nda saymak mümkündür. Artan sera gazlar› sonucunda do¤al sera etkisi güçlenmeye bafllam›fl; bu durumun yerkürenin ›fl›n›m dengesini bozmas› sonucunda yerküre s›cakl›¤›nda önemli art›fl gözlenmifltir.3 ‹klim de¤iflikli¤i kara ve deniz ›s›lar›n› yükselterek ya¤›fl tipi ve miktar› üzerinde etkili olmakta; bunun sonucunda küresel deniz seviyesi yükselmekte, k›y› erozyonu riski artmakta ve do¤al afetlerin say› ve fliddetinde buna ba¤l› bir art›fl görülmektedir. De¤iflen su ›s›s›, su seviyesi ve oluflan ak›nt›lar g›da tedariki, sa¤l›k, endüstri, ulafl›m ve eko-sistem bütünlü¤ünü de olumsuz etkilemektedir. Bununla birlikte, iklim de¤iflikli¤inin önemli ekonomik ve sosyal sonuçlar› bulunmaktad›r. 1 Türkefl, Murat, “Küresel ‹klim De¤iflikli¤i Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen De¤ifliklikler”, Türkiye ‹klim De¤iflikli¤i Kongresi T‹KDEK 2007, 11- 13 Nisan 2007, ‹TÜ, ‹stanbul, http://www.tikdek.itu.edu.tr/bildiriler/murat_turkes.pdf. 2 Birleflmifl Milletler ‹klim De¤iflikli¤i Çerçeve Sözleflmesi, sözleflmenin tamam› için bkz. http://www.iklimnet.org/content/documentation/iklim-degisikligicerceve-sozlesmesi.pdf/view 3 DPT, Sekizinci Befl Y›ll›k Kalk›nma Plan›, ‹klim De¤iflikli¤i Özel ‹htisas Komisyonu Raporu, Ankara, 2000, s.3, raporun tamam› için bkz. http://ekutup.dpt.gov.tr/cevre/oik548.pdf. 16 ‹klim de¤iflikli¤iyle ilgili çal›flmalar yapan uzmanlar, f›rt›na, kas›rga, sel gibi do¤al afetlerin s›kl›k ve say›s›nda meydana gelen art›fl›n önümüzdeki dönemde daha da h›z kazanaca¤› öngörüsünde birleflmektedir. Bu art›fl, önemli büyüklükte bir ekonomik kayb› da beraberinde getirecektir. Finansal hizmetler sektörünün, iç süreç ve politikalar› ile ürün ve hizmetlerini bu riskleri göz önünde bulundurmak suretiyle yeniden de¤erlendirmesi gerekmektedir. la birlikte, sektörün kârl›l›¤›n› ve ifl modelini tehdit edecek dolayl› etkisi de olacakt›r.4 Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA) taraf›ndan haz›rlanan “‹klim De¤iflikli¤i ile Mücadele: Sigortac›lar›n Önemli Katk›s›” bafll›kl› rapor iklim de¤iflikli¤inin sigorta sektörüne etkilerini artan hasar maliyetleri, sigorta arz ve talebi ile branfllar baz›ndaki etkiler olmak üzere farkl› bafll›klarda de¤erlendirmektedir.5 ARTAN HASAR MAL‹YETLER‹ ‹KL‹M DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ VE S‹GORTA SEKTÖRÜNE ETK‹LER‹ Sigortac› ve reasürörler iklim de¤iflikli¤inin sonuçlar›na iliflkin sorumluluk tafl›d›klar›ndan sigorta sektörü iklim de¤iflikli¤inden do¤rudan etkilenmektedir. Sigortal› hane halklar›, çiftçiler, enerji sa¤lay›c›lar gibi farkl› gruplar›n karfl›laflt›klar› finansal kay›plar›n tazmin edilmesinde sektörün sahip oldu¤u kilit konum nedeniyle hasar ödemelerinde art›fl meydana gelmesi kaç›n›lmaz görünmektedir. ‹klim de¤iflikli¤inin mal, ürün, büyükbafl hayvan, ifl aksamas›, motor ve sa¤l›k sigortalar›ndaki hasarlar üzerinde do¤rudan etkisi olmak- ‹klim de¤iflikli¤inin sebep oldu¤u ekonomik kay›plar›n gittikçe artan bir bölümünün sigortac›lar taraf›ndan karfl›land›¤› bilinmektedir. 1980'li y›llarda dünya genelinde iklim ba¤lant›l› kay›plar›n yüzde 16's› sigortal›yken bu oran son 10 y›lda (1999-2008 aras›nda) ortalama iki kat›na ç›karak yüzde 31'e, son 5 y›lda ise yüzde 41,5'e ulaflm›fl; 1980'lerden bu yana gerçekleflen en büyük üç sigortal› kay›p son befl y›l içerisinde meydana gelmifltir.6 1980-2008 y›llar› aras›nda iklime dayal› olaylar sonucunda Avrupa ortalamada y›ll›k 11.1 Milyar Euro tutar›nda bir ekonomik kay›p yaflam›fl; fiekil 2: Dünya Genelinde ‹klimle Ba¤lant›l› Olarak Meydana Gelen Do¤al Afetler (1980-2008) Kaynak: Munich Re, Geo Risks Research, NatCatServic e, May›s 2009 4 5 6 CEA, Tackling Climate Change: The Vital Contribution of Insurers, Aral›k 2009, s.16. Ayr›nt›l› bilgi için bkz. CEA, a.g.e., ss.16-25. CEA, a.g.e., s.16. 17 KAPAK KONUSU fiekil 3: Avrupa Genelinde ‹klimle Ba¤lant›l› Olarak Meydana Gelen Do¤al Afetler (1980-2008) Kaynak: Munich Re, Geo Risks Research, NatCatServic e, May›s 2009 kay›plar›n sigorta sektörünce karfl›lanan k›sm› 1980'lerde yüzde 25 iken son 10 y›lda (19992008) yüzde 33'e, son 5 y›lda ise yüzde 44'e ulaflm›flt›r.7 Avrupa Birli¤i tek sigorta piyasas›n›n önde gelen ülkelerinde iklim de¤iflikli¤inin olas› etkilerine iliflkin ön çal›flmalar yap›lmaya bafllanm›flt›r. Bu çerçevede, ‹ngiliz Sigortac›lar Birli¤i (ABI) ta- raf›ndan ‹ngiltere için gelece¤e yönelik olarak yap›lan tahminler durumun ciddiyetini daha net biçimde ortaya koymaktad›r. 2050 y›l›na yönelik tahminler, ‹ngiltere'de iklim de¤iflikliklerinden kaynaklanan hasar taleplerinin iki kat artarak 3.3 Milyar Euro seviyelerine ulaflaca¤›n›; en a¤›r hasar›n yaflanaca¤› y›l›n sektöre maliyetinin ise 20 Milyar Euro civar›nda olaca¤›n› ortaya koymaktad›r.8 fiekil 4: ‹klim De¤iflikli¤inin Risk Sermayesi Gereklilikleri Üzerindeki Etkisi Kaynak: Association of British Insurers (ABI), Financial Risks of Climate Change, Haziran 2005, s.37. 7 8 18 CEA, a.g.e., s.17. Allianz Group ve WWF, Climate Change & the Financial Sector: An Agenda for Action, Londra, Haziran 2005, s. 7. Artan hasar taleplerinin dünya genelinde tüm sigortac›lar› yeterli sermaye bulundurma yükümlülü¤üyle karfl› karfl›ya b›rakmas› beklenmektedir. Sigortac›lar, öngörebildikleri hasarlarla öngöremedikleri büyüklükteki hasarlar aras›ndaki fark› kapatabilmek için sermaye yap›lar›n› yeniden gözden geçirmek durumunda kalacaklard›r. fiekil 4'te de görüldü¤ü gibi beklenen kay›plar ile tahmin edilemeyen boyuttaki büyük kay›plar aras›ndaki fark› kapatabilmek için yeterli sermayeye ihtiyaç duyulmaktad›r. S‹GORTA ARZ VE TALEB‹ ‹klim de¤iflikli¤inin sigorta sektörüne etkisi sigorta arz ve talebinde de kendini göstermektedir. CEA Raporu'nda sigorta sektörü ve devletin rolüne ba¤l› olarak 4 temel sigorta çözümünden söz edilmektedir. Avrupa içerisinde pek çok ülkede devlet müdahalesi görülmemekte ve do¤al afetlere iliflkin sigortalar ihtiyari olmaktad›r. Söz gelimi, Hollanda ve Danimarka'da sigortac›lar do¤al afetlerin sigortalanmas›nda çok az düzeyde veya iste¤e ba¤l› bir role sahiptir. Devlet, y›ll›k bütçesinden veya belli bir fon taraf›ndan yönetilen yang›n poliçelerinden al›nan vergiler yoluyla hasarlar› kar- fl›lamaktad›r. ‹sviçre'de devlet sigorta hizmeti sunumuna müdahale etmemekte; fakat belli risklerin sigortalanmas›n› zorunlu tutmaktad›r. Belçika, Fransa, Norveç ve Romanya'da ise zorunlu sigorta ve devlet müdahalesini bir araya getiren sistemler kullan›lmaktad›r. Pek çok ülkede riskin potansiyel büyüklü¤ü ve poliçe sahiplerinin say›s›n›n azl›¤› nedeniyle do¤al afetler için sigorta teminat› sa¤lanmas› zordur. Bununla birlikte, riskin belirsizli¤i ve devletten yard›m alma beklentisi sigortaya olan talebi azaltan unsurlard›r. Bilinç eksikli¤i de arz ve talebi etkileyen önemli bir faktördür. Do¤al afetlerin hemen ard›ndan sigortaya talepte art›fl görülmekte, buna karfl›n do¤al afetlerin üzerinden zaman geçtikçe sigorta kiflilerin önceliklerinden biri olmaktan ç›kmaktad›r. BRANfiLAR BAZINDAK‹ ETK‹LER ‹klim de¤iflikli¤i çeflitli sigorta branfllar› üzerinde do¤rudan etkiye sahip olmakla birlikte en k›r›lgan branfl mal sigortalar› branfl› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Avrupa k›tas›nda artan ya¤›fllar›n sebep oldu¤u seller ve yükselen deniz seviyesinin mal sigortas› üzerindeki etkilerinin gittikçe daha da a¤›r hissedildi¤i görülmektedir. Nehirlere yak›n mesafede bulunan konut ve endüstriyel mülklerin de yükselen deniz seviyesi sonucu daha s›k ve güçlü sel riskine maruz kalmas› beklenmektedir. Di¤er yandan, yaz aylar›nda artan kurakl›k yer kaymas›na neden olarak binalarda hasara yol açmaktad›r. fiekil 5: ‹klim De¤iflikli¤i ile Mücadelede Sigorta Sektörünün Rolü Kaynak: Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu 19 KAPAK KONUSU Kurakl›k ve seller tar›m sigortalar›n› da yak›ndan etkilemekte, düflük hasat, artan orman yang›nlar› ve tar›msal alanlar›n verimlili¤inin azalmas› belli bafll› ürünlerde hasar riskinin artmas›na neden olmaktad›r. ‹klim de¤iflikli¤inin bir di¤er etkisi hayat ve sa¤l›k sigortalar›nda görülmektedir. Sel, f›rt›na ve kas›rgalar bulafl›c› hastal›k riskini artt›r›rken yaz aylar›nda da cilt kanseri vakalar›nda gözle görülür art›fl kaydedilmektedir. ‹klim de¤iflikli¤i özellikle gençlerin, yafll›lar›n ve kronik hastal›¤› bulunan kiflilerin sa¤l›¤›n› etkilemektedir. Kötü hava koflullar› ve beklenmeyen meteorolojik olaylar trafik kazalar›nda da art›fla yol açmakta, dolu ya¤›fllar›, f›rt›na, sel ve toprak kaymalar› sonucu araçlar daha çok zarar görmekte ve kasko sigortalar› aç›s›ndan maliyetler artmaktad›r. ‹KL‹M DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ ‹LE MÜCADELEDE S‹GORTA SEKTÖRÜNÜN ROLÜ Tüm bu faaliyetlerin yan› s›ra artan risklere daha etkin biçimde haz›rlanmak da önem tafl›maktad›r. Bu kapsamda sigortac›lar›n bilgilendirme sistemleri, risk haritalar› ve olay senaryolar› gibi teknikleri daha da artan flekilde kullanmaya bafllad›klar› görülmektedir. Sektörün risk paylafl›m› kadar risk transferi ve hasar yönetimi politikalar›n› da iklim de¤iflikli¤inin olas› etkilerini göz önünde bulundurmak suretiyle yeniden de¤erlendirmesi faydal› olabilecektir. YARARLANILAN KAYNAKLAR ‹klim de¤iflikli¤i sigorta sektörünün hasar maliyetlerini artt›raca¤›ndan sigortac›lar taraf›ndan bir f›rsattan çok tehdit olarak alg›lanmaktad›r. Bu nedenle iklim de¤iflikli¤i ile mücadelede sigorta sektörünün risk de¤erlendirmesi, toplum genelinde fark›ndal›k düzeyinin artt›r›lmas›, riskin azalt›lmas› ve önlenmesi, risk transferi ile hasar yönetimi konular›nda daha etkin politikalar gelifltirmesi beklenmektedir. Allianz Group ve WWF, Climate Change & the Financial Sector: An Agenda for Action, Londra, Haziran 2005. ‹klim de¤iflikli¤i ile mücadelede sigorta sektörünün rolü, Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu taraf›ndan özetlenmifl olup fiekil 5'te yer almaktad›r. Association of British Insurers, Financial Risks of Climate Change, Haziran 2005. Sektörün ileriye dönük ve çok boyutlu modeller gelifltirmek suretiyle risk de¤erlendirmesinde bulunmas› önem tafl›maktad›r. Bu çerçevede sigortac›lar›n mevcut risk de¤erlendirmelerini tekrar gözden geçirerek hangi alanlarda, branfllarda veya co¤rafyalarda riske maruz kalacaklar›n›, karfl›lar›na ç›kacak yeni ifl f›rsatlar›n› ve müflteri profillerini en gerçekçi biçimde yeniden analiz etmeleri gerekmektedir. 20 Sigorta sektörü ayn› zamanda fark›ndal›k artt›rma konusunda da önemli bir role sahiptir. Sektör, sigortal›lar ile aras›ndaki etkin iletiflim a¤› kanal› ile iklim de¤iflikli¤ine ba¤l› riskler, risk haritalar› ve riske ba¤l› fiyatland›rma gibi konularda sigortal›lara tavsiyeler sunarak fark›ndal›¤›n artt›r›lmas›na daha çok katk› sa¤layabilecektir. Böylelikle riskin azalt›lmas› hatta k›smen veya tamamen önlenmesi de mümkün olabilecektir. Birleflmifl Milletler ‹klim De¤iflikli¤i Çerçeve Sözleflmesi, http://www.iklimnet.org/content/documentation/iklimdegisikligi-cerceve-sozlesmesi.pdf/view (Eriflim Tarihi: 3 Aral›k 2009). CEA, Reducing the Social and Economic Impact of Climate Change and Natural Catastrophes: Insurance Solutions and Public-Private Partnerships, 2007. CEA, Tackling Climate Change: The Vital Contribution of Insurers, Aral›k 2009. DPT, Sekizinci Befl Y›ll›k Kalk›nma Plan›, ‹klim De¤iflikli¤i Özel ‹htisas Komisyonu Raporu, http://ekutup.dpt.gov.tr/cevre/oik548.pdf (Eriflim Tarihi: 1 Aral›k 2009). Munich Re, Geo Risks Research, NatCatSERVICE, May›s 2009. Özflar Kumcu, Berna, “”‹klim De¤iflikli¤i ve Sigorta Sektörüne Etkileri”, TSEV Sigorta Araflt›rmalar› Dergisi, Say›.4, Nisan 2008, ss.79-84. Türkefl, Murat, “Küresel ‹klim De¤iflikli¤i Nedir? Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen De¤ifliklikler”, Türkiye ‹klim De¤iflikli¤i Kongresi - T‹KDEK 2007, 11- 13 Nisan 2007, ‹TÜ, ‹stanbul, http://www.tikdek.itu.edu.tr/bildiriler/murat_turkes.pdf. MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI Acentenin Portföy Hakk› gözden geçirilmesinde yarar bulunmaktad›r. Zihni METEZADE TSRfiB Yönetim Kurulu Müflaviri igorta acenteleri, sigortac›l›k sektöründe sigortac›l›k görevinin birçok aflamas›nda do¤rudan rol üstlenen veya bir veya birden ziyade sigorta flirketi ile olan iliflikleriyle önem kazanan sigortac›l›k aktörleridir. Sigorta acentesinin hukuki ve ekonomik konumu hem sigorta ettiren hem de sigortac› aç›s›ndan hayati önemi tafl›maktad›r. Ço¤u zaman sigortac› ile sigorta ettiren aras›nda olan bu iliflki acente yolu ile gerçekleflmektedir. Ülkemizde bu iliflki oldukça yayg›nd›r. Zira sigorta acenteleri uzun y›llard›r sigorta flirketlerinin do¤rudan do¤ruya prim sa¤layan sat›fl örgütü yerine geçmifl ve flirketlerin prim üretimlerinin neredeyse tamam›na yak›n› acenteler kanal›yla gerçekleflmifltir. Bu nispet yüzde yetmifl üçlere varmaktad›r. S Burada sözü edilen yönü ile de sigorta acentesinin Türk Ticaret Kanunu yan›nda hukuki durumunun ayr›ca düzenlenmesi son derece önemli bir husustur. Bu sayede sigorta flirketi ile acente aras›ndaki iliflki çok daha belirgin bir flekilde tan›mlanmakta ve hali haz›rda uygulamada yaflanan birçok sorun ortadan kald›r›lm›fl olmaktad›r. Nitekim Acenteler Yönetmeli¤i ile bu konudaki eksikliklerin birço¤u tamamlanm›fl ve tamamlanmaktad›r. Bazen haks›z olarak nitelenebilecek yo¤un rekabetten, tahsilâttan, e¤itim ve personel durumundan, az da olsa yasal düzenlemelerden do¤an bu sorunlar sigorta flirketleriyle acenteler aras›ndaki iliflkileri de etkilemekte; bu nedenle iliflkilerin her aç›dan yeniden Acente, sigortal›y› do¤rudan ilgilendiren ve sat›n ald›¤› hizmetin kalitesini etkileyen, dolay›s›yla da sigortal›n›n yaflam standard›na olumlu veya olumsuz etkide bulunan bir rol üstlenmektedir. Acente, adeta sigorta flirketinin halka aç›lan bir penceresi olarak görev yapmakta; sigorta ettirenle, özellikle sözleflmelerin yap›lmas› aflamas›nda do¤rudan do¤ruya temasa geçmekte ve sigorta ettireni yap›lacak sigorta sözleflmesi hakk›nda yönlendirmektedir. Ancak acentenin bu rolü yaln›z sözleflmenin yap›lmas› ile s›n›rl› de¤ildir. Rizikonun gerçekleflmesi aflamas›nda da gerek en yak›n dan›flman› olarak gerekse flirketle temasa geçerek önemli görevler ifade etmektedir. Yukar›da da de¤indi¤imiz gibi ülkemiz sigorta üretiminde acenteler büyük pay sahibidir. Son verilere göre prim üretiminin yaklafl›k yüzde sekizini direkt sat›fllar; yüzde on birini bankalar; yüzde yetmifl üçünü acenteler ve yüzde sekizini de brokerler sa¤lamaktad›r. Bu nedenle, pazarda önemli pay› olan bu istihsal organ›n›n gerek sosyal güvenlik, gerek rekabetin geliflmesi yönünden baz› güvencelerinin olmas› zaruri bulunmaktad›r. Acentelik ifllevleri, Türk Ticaret Kanununun 116 ve müteakip maddeleri ile 5684 say›l› kanunun 23 ve 25’inci maddeleri hükümlerine göre sigorta flirketi ile acente aras›nda yap›lan sözleflme hükümleri muvacehesinde yürütülmektedir. Acentelik sözleflmeleri süreli ve süresiz düzenlenmektedir. Sözleflmenin süreli olarak yap›lmas› halinde, sözleflmenin uzat›lmas›na iliflkin özel hüküm bulunmad›kça süre 21 MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI sonunda hiçbir ihtara lüzum olmadan sözleflmenin kendili¤inden sona ermesi tabiidir. Baz› acentelik sözleflmelerinde ve k›smen ülkemizde de acentenin 65 yafl gibi belirli yafla ulaflmas› halinde sözleflmenin sona erece¤ine dair hüküm bulunmakta, bu durumda acente komisyonlar› üzerinde ve sigorta flirketinin de katk›s› ile sa¤lanan primlerle acentenin emeklilik gibi sosyal güvenli¤inin teminat alt›na al›nmas› mümkün olmaktad›r. Acentelik sözleflmesinin sona ermesi halinde taraflara düflen hak ve borçlar konusunda Türk Ticaret Kanunu bak›m›ndan baz› hükümler mevcuttur. Nitekim Ticaret Kanununa göre müvekkil olan flirketin hususi ve yaz›l› muvafakatiyle sözleflme yapma yetkisine, yapt›¤› iflin bedelini tahsilde ve arac›l›kta bulundu¤u veya yapt›¤› sözleflmelerle ilgili her türlü ihtar, ihbar ve protesto gibi hakk› koruyan beyanlar› müvekkili flirket nam›na yapmaya yetkili olan acente; gene sözleflme uyar›nca müvekkilinin ifllerini görmeye menfaatlerini korumaya piyasan›n ve müflterilerinin durumunu, de¤ifliklikleri haber vermeye, tahsil etti¤i bedeli ödemeye mecburdur. Acente genel anlamda de¤indi¤imiz bu yetki hükümlülükleri yan›nda, fevkalade masraflar›n› isteme, komisyon alma ve gerekti¤inde müvekkilindeki alacaklar› ödeninceye kadar kendi nezdinde bulunan menkul fleylerle k›ymetli evrak üzerinde hapis hakk›na da sahip olmaktad›r. Bizim burada üzerinde durmak istedi¤imiz, acentelik sözleflmesinin sona ermesi halinde acentenin temsil etti¤i sigorta flirketinden alabilece¤i portföy hakk›d›r. Doktrinde portföy hakk› olarak isimlendirilen bu konu, istihsal edilen portföyün gayri maddi ayni hak oldu¤u, acenteye ait olmas› icap eden bu hakk›n sigorta flirketine intikal etmesi sonucu acentenin tazminat talep hakk› bulundu¤u söylemleri karfl›s›nda bu varl›¤›n, hem acenteye hem de sigorta flirketine ait oldu¤u, acentelik sözleflmesinin sona 22 ermesi sonunda müflterek hakk›n tümünün do¤rudan do¤ruya sigorta flirketine intikal etmesi sebebiyle müflterek hak üzerinde ancak acente pay›n›n tazmin edilece¤ini ifade edenler de olmufltur. Acentenin faaliyeti sonucunda do¤an art›fltan, acentelik faaliyetinin sona ermesi halinde yaln›z sigortac›n›n faydalanmas›n›n haks›z iktisap oldu¤unu savunan görüfle karfl›, acentelik sözleflmesinin sona ermesiyle bu durumun do¤aca¤›n›n taraflarca bilindi¤i, bu nedenle iktisab›n haks›z olmad›¤› görüflü de ileri sürülmüfltür. Portföy hakk›, yukar›da da de¤indi¤imiz gibi acente ile müvekkili sigorta flirketi aras›ndaki hak ve yükümlüler aras›nda konu edilmekte ve Türk Ticaret Kanunu ancak acentenin feshine iliflkin hükümleri bu konuda yetersiz bulunmaktad›r. Afla¤›daki bölümlerde, konu, Türk Ticaret Kanunu, Taslak Ticaret Kanunu hükümleri ve 5684 say›l› kanun muvacehesinde tetkik olunmufltur. Türk Ticaret Kanununa göre: Türk Ticaret Kanununun 133’üncü maddesine göre “Muayyen olmayan bir müddet için akdedilmifl olan acentelik mukavelesini taraflardan her bir üç ay önce ihbar etmek suretiyle feshedebilir. Mukavele ile birlikte tayin olsa dahi muhik sebeplerden dolay› akit her zaman fesih olunabilir. Müvekkilin veya acentenin iflas veya ölümü yahut hacir alt›na al›nmas› halinde Borçlar Kanununun 397’nci maddesi tatbik olunur.” Madde hükmünden de anlafl›ld›¤› gibi acentelik sözleflmesi belirli bir sürenin bitmesi nedeniyle kendili¤inden sona ermektedir. Ancak, taraflar hakl› sebeplerin olmas› halinde dahi bu süreyi beklemeden acentelik sözleflmesini feshedebilirler. Belirsiz süreli acentelik sözleflmeleri için de ayn› durum söz konusu olabilir ve taraflardan biri hakl› sebebi ileri sürerek acentelik sözleflmesini sona erdirebilir. Acentenin normal iflini görmeye mani hastal›k gibi sebep yan›nda, acente veya müvekkili olan flirketin yükümlülüklerini yerine getirmemeleri ve sözleflmeye ayk›r› hareket edilmesi halinde hakl› olan taraf acentelik sözleflmesini feshedebilir. Süresiz acentelik sözleflmelerinde sözleflmenin feshi için taraflar›n üç ay önceden fesih ihbar›nda bulunmalar› zaruridir. Ancak hakl› sebeplerin bulundu¤u durumlarda bu feshin yap›labilmesi için ihbar süresine uyma zorunlulu¤u yoktur. Acentelik sözleflmesinin sona ermesi halinde Türk Ticaret Kanununun 134’üncü maddesi hükmüne göre gerek acente gerek müvekkil sigorta flirketinin münasip bir tazminat isteme hakk› do¤abilir. Kanunun bu husustaki maddesi hükmüne göre “hakl› sebep olmadan veya üç ayl›k ihbar müddetine riayet etmeksizin akdi fesih eden taraf bafllanm›fl ifllerin tamamlanmamas› yüzünden di¤er taraf›n u¤rad›¤› zarar›n tazmine mecburdur. Madde hükmünden de anlafl›ld›¤› gibi 134’üncü maddeye göre iki çeflit tazminat söz konusu edilebilir. Bunlardan biri belirli bir süresi olmayan acentelik sözleflmesini hakl› sebep olmaks›z›n veya üç ayl›k feshi ihbar süresine riayet etmeden fesheden taraf›n, di¤er taraf›n bafllay›p da henüz tamamlayamad›¤› ifller dolay›s›yla maruz kald›¤› zarar› ödemekle yükümlü tutulmas›d›r. “Maddedeki bafllanm›fl ifller” tabirinin sigortac›l›kta ne olabilece¤i hükmün ihtiyaçlar› ne derece giderece¤i tart›flma konusu olabilmektedir. Sigortac›l›kta bu tabirden teklifnamesi al›nan ifllerin kastedildi¤i kabul olunmaktad›r. Ancak bu hükmün uygulanmas›nda tazminat talep eden flahs›n zarar›n do¤du¤unu ve miktar›n› ispat etmesi gereklidir. de tazminat miktar›n› saptamak oldukça güçtür. Bilirkifli yoluyla tazminat›n tespiti ve takdirine gidilebilirse de bu tespit ve takdirde kanunda yol gösterici bir hükmün bulunmamas› bir noksanl›kt›r. Acentenin alabilece¤i tazminata ve portföy hakk›na Yarg›tay’›n az da olsa baz› kararlar›nda de¤inilmifltir. Bu kararlardan 10 May›s.1996 tarihli, E.1996/2189-K/1996/3335 say›l› Yarg›tay 11’inci Dairesi’nin karar›nda, Türk Ticaret Kanununun 134’üncü maddesine göre acentenin, ancak sözleflmenin haks›z olarak feshedilmesi halinde tazminat isteyebilece¤i belirtilmifltir. Kararda tazminat hakk›, fesihte kusurlu bulunmayan acentenin haleflerine de tan›nm›flt›r. Türk Ticaret Kanununun 134’üncü maddesi hükmü esas al›narak acentelik sözleflmelerinin feshedilmesinde acentenin kusurlu durumu göz önüne al›narak bu halde tazminat isteyemeyece¤i karar›na var›lm›flt›r. Yarg›tay’›n gene 11’inci Hukuk Dairesinin 20 Haziran 1996 tarihli, E.1996/2084, K/1996/4544 say›l› karar›nda ise sözleflmenin feshinde kusurlu olmayan acentenin durumu ele al›nm›flt›r. Bu karara göre de acente tazminat isteyebilecektir. Yarg›tay’›n kararlar› dikkate al›nd›¤›nda acentenin sözleflmenin feshinde bir kusuru bulunmad›¤› takdirde kendi döneminde oluflturulan ve uzun süre sigorta sözleflmelerinden dolay› sigorta ettiren taraf›ndan sigortac›ya ödenen primler bak›m›ndan acentelik sözleflmesinin sona ermesinden sonra mahrum kald›¤› prim komisyon ücretlerinden dolay› tazminat isteyebilece¤inin kabul edildi¤i anlafl›lmaktad›r. Buradaki k›stas sözleflmeyi fesheden sigortac›n›n kusurlu olup olmamas› de¤il, acentenin kusurlu olup olmamas› halidir. Sonuç olarak Yarg›tay kararlar›na göre; Di¤er tazminat, müvekkil veya acentenin iflas› veya ölümü veya haciz alt›na al›nmas› sebebiyle, acentelik sözleflmesinin sona ermesi halinde, ifllerin tamamen görülmüfl olmas› durumunda acenteye verilen ücrete göre tayin olunan bir tazminatt›r. Bu halde ❖ Acentelik sözleflmesinin feshinde kusurlu olmayan taraf›ndan tazminat hakk› do¤makta Kusursuz acentenin kendi döneminde akdetmifl oldu¤u ve sigorta sözleflmelerinden dola- 23 MEVZUAT - SORUNLAR - YARGI KARARLARI y› prim komisyonu alaca¤›na hak kazand›¤› sigorta sözleflmesinin zeyilname ile uzat›lmas› halinin yeni bir sözleflme olmad›¤› ve sözleflme koflullar›n›n günün flartlar›na uydurularak devam etti¤i göz önüne al›narak zeyilname dönemlerinde de önceki sözleflmesi iliflkisinin devam›n› kabul gerekti¤i vurgulanmakta; Türk Ticaret Kanununun 134/2 maddesinin olaya k›yasen uygulanarak, hakkaniyet uygun bir tazminat›n uzman kiflilerce saptanmas› mümkün görülmekte; Acentelik sözleflmesine tazminat talep edilemeyece¤ini iliflkin olarak konulan flartlar, Borçlar Kanununu 94/2 maddesi hükmü muvacehesinde mahkemece dikkate al›nmamas› gerekmektedir. Yeni Türk Ticaret Kanunu tasla¤› bak›m›ndan: Yeni Türk Ticaret Kanunu tasla¤›n›n 122’nci maddesinde konu, Denklefltirme Talebi alt›nda düzenlenmifltir. Sözü geçen maddeye göre “sözleflme iliflkisinin sona ermesinden sonra, a- Müvekkil, acentenin buldu¤u yeni müflteriler sayesinde, sözleflme iliflkisinin sona ermesinden sonra da önemli menfaatler elde ediyorsa, Yukar›da de¤indi¤imiz gibi konu mukayeseli hukuk aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde ve ‹sviçre Borçlar Kanunun bu husustaki 418’inci maddesine göre durum flöyledir. c- Denklefltirmenin ödenmesi, halin bütün gereklerine göre hakkaniyete uygun düflüyorsa “Acente kendi çal›flmas› ile sigorta portföyünü önemli ölçüde artt›rm›fl; temsil etti¤i kurulufl veya onun halefi ile bu müflterilerle yap›lan sözleflmelerden, acentelik sözleflmesinin sona ermesinden sonra da fiilen kazanç sa¤lanm›flsa, acente veya miraflç›s›, hakkaniyet ölçüsünde sözleflme ile de kald›r›lamayan tazminat isteme hakk›na haizdir. Bu tazminat hakk›, son befl y›l içinde veya acentelik daha süreli ise bu süre içinde, acentenin sa¤lad›¤› kazanç ortalamas› göz önünde tutularak bir y›ll›k net kazanc›n› aflamaz. Acentelik sözleflmesi acenteye addedilecek bir sebepten feshedilmiflse tazminat hakk› yoktur.” acente, müvekkilden uygun bir tazminat isteyebilir.” Alman Ticaret Kanunun 89’uncu maddesinin (b) bendi de benzeri bir hüküm tafl›maktad›r. Tasar›n›n bu maddesi Avrupa Birli¤i yönergesinde yer alan, bu sebeple tüm Avrupa Birli¤i üyesi devletlerin kanunlar›nda bulunan Sigorta flirketi ile acente aras›ndaki iliflkilerin iyi bir flekilde düzenlendi¤i ve flirketlerle acenteler aras›nda daha ziyade tek tip mu- b- Acente, sözleflme iliflkisinin sona ermesinin sonucu olarak, onun taraf›ndan iflletmeye kazand›r›lm›fl müflterilerle yap›lm›fl veya k›sa bir süre içinde yap›lacak olan ifller dolay›s›yla sözleflme iliflkisi devam etmifl olsayd› elde edece¤i ücret isteme hakk›n› yitiriyorsa, 24 denklefltirme talebini, Alman ve ‹sviçre Kanunlar›ndaki hükümlere benzer flekilde düzenlemifltir. Bu talebin amac› ve niteli¤i tart›flmal›d›r. Alman ö¤retisinde savunulan bir görüfle göre iflletmeye ba¤lanan müflteri kitlesinin sürekli olarak iflletmeye kazanç sa¤lad›¤› dikkate al›n›rsa bu talep acentenin iflletmeye yapt›¤› katk›n›n karfl›l›¤› oldu¤undan acenteye yard›m düflüncesine dayanmaz. Hakkaniyet temeline oturdu¤u için de saf bir mali hak fleklinde nitelendirilemez. Di¤er görüfle göre, talep acenteyi feshin olumsuz sonuçlar›ndan korur. Maddenin birinci f›kras›nda tazminat sözcü¤ünün kullan›lm›fl olmas›na ra¤men, talep klasik anlamda bir mal varl›¤› zarar›n›n giderilmesi olarak da kabul edilmez. Ancak, ö¤retide, talebin genifl anlamda zarar›n giderilmesine yöneldi¤i yaklafl›m› benimsenmektedir. kavele esaslar›n›n hakim oldu¤u Fransa’da da benzer hükümler mevcuttur. 5684 say›l› Sigortac›l›k Kanununa göre: Acentelerin acentelik sözleflmesinin feshinden sonra alabilece¤i komisyon ve portföy hakk› 5684 say›l› kanunda düzenlenmifl ve bu suretle senelerden beri devam eden, gerek doktrinde gerek mevzuat da olsun ihtilaflara neden olan konu halledilmifl bulunmaktad›r. Kanunun 23’üncü maddesinin 15’inci f›kras›na göre “sigorta acentesi, acentelik sözleflmesinin sona ermesi halinde, sigorta ettirenlerle yapt›¤› veya k›sa bir süre içinde yapaca¤› ifllerle ilgili sözleflme iliflkisi devam etmifl olsayd› elde edece¤i komisyona hak kazan›r.” Madde hükmüne göre sözleflme feshedilmifl olsa dahi sigorta ettirenlerle yapt›¤› ve halen devam etmekte olan sözleflmelerden dolay› acenteye komisyon hakk› verilmektedir. Bu komisyon hakk›n›n herhangi bir suretle daha önceden tahsil edilmemifl olmas› laz›md›r. E¤er acente bu sözleflmelerin yani sigorta flirketine sa¤lad›¤› bu sözleflmelerin devam› yan›nda, akdin feshinden k›sa bir süre önce baz› sözleflmeleri yapaca¤› ve bunlarla flirkete yeni müflteriler sa¤layaca¤› belli olursa, bu takdirde, bu sözleflmelerden do¤abilecek komisyonlara da hak kazanacakt›r. Kanunun ayn› maddesinin 16’nc› f›kras›nda yer alan hükümde “sözleflme iliflkisinin sona ermesinden sonra sigorta flirketi sigorta acentesinin portföyü sayesinde önemli menfaatler elde ediyor ve hakkaniyet gerektiriyorsa, sigorta acentesi, sigorta flirketinden tazminat talep edebilir. Ancak, sigorta acentesinin hakl› bir nedene dayanmaks›z›n sözleflmeyi feshetmesi ya da kendi kusuru ile sözleflmesinin feshine neden olmas› halinde tazminat hakk› düfler.” Yukar›da belirtilen gerek 15’inci f›kra, gerek 16’nc› f›kra hükümleri Ticaret Kanunun taslak 122’nci maddesi esas al›narak düzenlenmifltir. 16’nc› f›kradan anlafl›laca¤› üzere acenteye komisyondan ayr› olarak bir tazminat hakk› verilmektedir. Bu tazminat portföy tazminat› veyahut portföy hakk› tazminat›d›r. Bunun için sigorta flirketinin o portföyden önemli menfaatler sa¤lamas› ve hakkaniyetin gerektirmesi söz konusudur. Hakkaniyete uygun olma flart›, bir taraftan acentenin gayretleri ve marj yaratma, müvekkili ve sigorta ürününün tan›tma çal›flmalar› dikkate al›narak gözetilmeli di¤er taraftan da rekabet piyasas›nda pay alma gayreti dikkate al›narak de¤erlendirilmelidir. Acente bu çal›flmalar›nda olumsuz not almam›fl olmal›d›r. Ürünün bilinen hatta tan›nan bir flirkete ait olmas› acentenin gayretlerinin göz ard› edilmesini, müflterilerinin iflletmeye gelmelerinin flirkete ba¤lanmas›n› hakl› gösteremez ve hakkaniyet konusunda olumsuz sonuca varman›n gerekçesi olmaz. Rekabet piyasas›, günümüzde sahas›nda çal›flan flirketlerin piyasas›d›r. Güçlü, hatta tan›nm›fl bir flirketin de yeni müflterilerle buluflmas› için acentelerinin çal›flmas›na ihtiyac› vard›r. Müflterilere ulaflmas›nda bu çal›flma ve gayret sa¤lanm›flsa, bunu sadece flirketin tan›nm›fll›¤›na ba¤lamak rekabet piyasas› kurallar›n› önemsememek anlam›na gelir. Her güçlü ve tan›nm›fl flirketin de müflteriler edinmesi acentelerin de gayretiyle olur. fiirketin tan›t›lmas› kadar, flirkete yönelmenin sa¤lanmas› ve bu yönelmenin korunmas› da ancak flirket yan›nda, acentenin gayretiyle de do¤ar. Bu nedenle, bu gayret ve çal›flman›n oldu¤u her durumda hakkaniyet flart›n›n da tahakkuk etti¤ini kabul etmek gerekir. Sonuç olarak; 5684 say›l› kanunun 23’üncü maddesinin 15 ve 16’nc› f›kras›ndaki düzenlemelerle acentelerin haklar›na uygun düflecek hükümler getirilmifltir ve bu özellikle 16’nc› maddedeki hükmün, hakkaniyete ayk›r› düflmedikçe çok sat›c›l›k ve benzeri di¤er sözleflme iliflkilerinin sona ermesi halinde de uygulanmas› gerekti¤i düflüncesinde oldu¤umuzu belirtmek isteriz. ■ 25 AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu ve Sigorta Sektörünün De¤erlendirilmesi Berna ÖZfiAR KUMCU TSRfiB, AB ve Uluslararas› ‹liflkiler ürkiye'nin Avrupa Birli¤i mevzuat›na ve Kopenhag kriterlerine uyumunun bafll›klar alt›nda düzenli olarak her y›l de¤erlendirildi¤i ve bu çerçevede Avrupa Birli¤i ile iliflkilerin hangi alanlarda olumlu flekilde gerçekleflti¤i, hangi alanlarda sorunlar›n devam etti¤ini ortaya koyan ‹lerleme Raporlar›n›n on ikincisi 14 Ekim 2009 tarihinde yay›nland›. T Türkiye'nin Avrupa Birli¤i'ne uyumunun kapsaml› biçimde de¤erlendirildi¤i ‹lerleme Raporlar›n›n on ikincisi 14 Ekim 2009 tarihinde yay›nland›. saml› de¤erlendirmeler ise “Mali Hizmetler” (Bafll›k 9) bafll›¤› alt›nda yap›l›yor. - Ekonomik Kriterler Raporda AB'yle müzakereleri yürütecek tam zamanl› bir bafl müzakerecinin Devlet Bakan› olarak atanmas›n›n olumlu karfl›land›¤› görülüyor. Siyasi reformlara iliflkin geliflmelerin k›s›tl› oldu¤u vurgulan›rken bas›n ve ifade özgürlü¤ü, cinsiyet eflitli¤i, dernek kurma ve toplanma hakk› gibi konularda yaflanan eksiklikler dengeli bir yaklafl›mla ele al›n›yor. Raporda Ergenekon davas›, K›br›s konusu, Do¤an Yay›n Holding'e kesilen yüksek vergi cezalar›, demokratik aç›l›m gibi konularda da de¤erlendirmelerde bulunuluyor. S‹GORTA SEKTÖRÜNE YÖNEL‹K DE⁄ERLEND‹RMELER 2009 y›l› ‹lerleme Raporu'nda Türk sigorta sektörüne iliflkin geliflmelerin kapsaml› biçimde ele al›nd›¤› ve kaydedilen ilerlemelerin olumlu de¤erlendirildi¤i, buna karfl›n uyumun s›n›rl› oldu¤unun ifade edildi¤i görülüyor. Raporda “Ekonomik Kriterler” bafll›¤› alt›nda sektörün büyüklü¤ü; “Sermayenin Serbest Dolafl›m›” (Bafll›k 4) bafll›¤› alt›nda kara paran›n aklanmas›; “Ekonomik ve Parasal Birlik” (Bafll›k 17) bafll›¤› alt›nda ise teknik karfl›l›klara iliflkin düzenlemelere dair de¤erlendirmelerde bulunuluyor. Sigorta sektörüne iliflkin kap- 26 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu'nda “Ekonomik Kriterler” bafll›¤› alt›nda,“Bankac›l›k sektörünün finansal sektörün en büyük k›sm›n› oluflturdu¤u ve genel toplam içindeki pay›n› yüzde 70'ten yüzde 77'ye ç›kard›¤›; buna karfl›n sigortac›l›k sektörünün pay›n›n yüzde 2.6'ya düflerek mütüel fonlarla yaklafl›k olarak ayn› büyüklü¤e sahip oldu¤u” ifade ediliyor. - Bafll›k 4: Sermayenin Serbest Dolafl›m› Raporda “Sermayenin Serbest Dolafl›m›”na iliflkin 4. bafll›k alt›nda, “Ocak 2009'da sigorta flirketlerinin teknik karfl›l›klar› için uygulanan yerli varl›klara yat›r›m yapma yükümlülü¤ünün hafifletilmesine yönelik düzenlemeler getirildi¤i”; ayr›ca “Türk yetkili makamlar›n›n Suç Gelirlerinin Aklanmas›n›n Önlenmesi Hakk›nda Kanun'un yürürlü¤e konmas› için bir eylem plân› haz›rlad›klar› ve Kanun'un uygulanmas›n› sa¤lamak üzere yönetmelikler ç›kard›klar›” ifade ediliyor ve “Türkiye'nin bankalar, sermaye piyasas› arac›lar›, posta hizmetleri, sigortac›lar ve emeklilik flirketleri için uyum programlar› oluflturulmas›na yönelik bir yükümlülük getirdi¤i” belirtiliyor. Ayn› bafll›k alt›nda,“MASAK'›n bankalar, sermaye piyasas› arac›lar›, sigortac›lar ve emeklilik flirketlerinin kara paran›n aklanmas›na iliflkin yükümlülüklere uyumunu sa¤lamak üzere k›lavuz ilkeler haz›rlad›¤›” vurgulan›yor; sonuç bölümünde ise “Türkiye'nin sigortac›l›k mevzuat›n›n serbestleflmesi konusunda ilerleme kaydetti¤i” ifade ediliyor. - Bafll›k 9: Mali Hizmetler “Mali Hizmetlere” iliflkin 9. bafll›k alt›nda, sigorta sektöründeki geliflmeler kapsaml› biçimde de¤erlendiriliyor. Avrupa Birli¤i mevzuat›na uyum konusunda kaydedilen geliflmelerin detayl› biçimde ele al›nd›¤›, buna karfl›n eksikliklerin ve ilerleme kaydedilmeyen alanlar›n vurguland›¤› bafll›k alt›nda sektöre yönelik olarak flu de¤erlendirmeler yap›l›yor: ✥ Sigortac›l›k ve bireysel emeklilik alanlar›nda baz› ilerlemeler kaydedilmifltir. ✥ Bakanlar Kurulu Karar› do¤rultusunda Türk uluslararas› gemi siciline kay›tl› gemi ve yatlar›n sigortalar›n›n sadece Türk flirketlerinden de¤il yurtd›fl›nda kurulmufl yabanc› flirketlerden de temin edilmesine izin verilmifltir. ✥ Hazine Müsteflarl›¤› Sigorta Tahkim Komisyonu üyelerine iliflkin asgari yükümlülükleri belirleyen bir yönetmelik yay›nlam›flt›r. Bir di¤er yönetmelik, kredi kurulufllar›nca sa¤lanan kredilerle ba¤lant›l› yapt›r›lan ihtiyari ve zorunlu sigortalar› ve bu sigortalar dahilinde verilecek teminatlara iliflkin standartlar› ortaya koymaktad›r. Hazine Müsteflarl›¤› yeni bir yönetmelik daha ç›kartm›fl ve dernek ve vak›flarca iflletilen özel emeklilik plânlar›n›n aktüeryal denetimine bafllam›flt›r. ✥ Motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortalar›ndaki tarife serbestisine iliflkin olarak Hazine Müsteflarl›¤› onaylanm›fl tarifelerin üst s›n›r›n› + yüzde 20'den + yüzde 100'e ç›kartm›flt›r. ✥ Bunlara ilâveten, Sigorta Tahkim Komisyonu ifllerlik kazanm›fl ve tüketicilerle hizmet sa¤lay›c›lar aras›ndaki uyuflmazl›klar›n mahkeme d›fl› yöntemlerle çözülmesi için oluflturulan yeni tahkim mekanizmas›na 37 sigorta flirketi dahil olmufltur. ✥ Bu geliflmelere karfl›n, bankac›l›k ve bankac›l›k d›fl› finansal sektörde ihtiyati ve denetleyici standartlar güçlendirilmemifltir. Sigortac›l›k ve bireysel emeklilik sektörleri için ba¤›ms›z bir düzenleme denetleme kurumunun oluflturulmas›na yönelik hiçbir ilerleme olmam›fl, bu durum Kat›l›m Ortakl›¤› önceliklerinden birinin daha yerine getirilmemesi anlam›na gelmifltir. ✥ Türkiye, finansal piyasa altyap›s›na iliflkin yükümlülükleri büyük ölçüde yerine getirmektedir; ancak sigortac›l›k alan›ndaki uyum s›n›rl› kalmaktad›r. 2009 y›l› ‹lerleme Raporu'nda da 2008 ve 2007 y›l› ‹lerleme Raporlar›nda yer alan “sigortac›l›k ve bireysel emeklilik alanlar›nda Avrupa Birli¤i müktesebat›na k›smi uyum vard›r” ifadesinin kullan›ld›¤› görülüyor. “Mali Hizmetler” bafll›¤› alt›nda ele al›nan bir di¤er konu, 2008 ve 2007 Y›l› ‹lerleme Raporlar›nda da vurgulanan müzakerelerin ask›ya al›nmas› konusu. Hat›rlanaca¤› gibi, 11 Aral›k 2006 tarihinde Brüksel'de yap›lan AB Genel ‹fller ve D›fl ‹liflkiler Konseyi Toplant›s›'nda havaalanlar› ve limanlar›n› K›br›s Rum Kesimi'ne açmamas› nedeniyle Türkiye ile müzakerelerde sekiz bafll›¤›n k›smen ask›ya al›nmas› karar› al›nm›fl, bu karar 14/15 Aral›k 2006 tarihinde AB Konseyi taraf›ndan kabul edilmiflti. Ask›ya al›nan bafll›klar aras›nda “mali hizmetler” de bulunmaktayd›. Avrupa Komisyonu, 2009 Y›l› ‹lerleme Raporu'nda da bu konudaki k›s›tlamalar devam etti¤i sürece Türkiye'nin söz konusu bafll›¤a iliflkin müktesebat› tam olarak uygulam›fl say›lmayaca¤›n› ifade ediyor. - Bafll›k 17: Ekonomik ve Parasal Birlik Raporda son olarak “Ekonomik ve Parasal Birlik”e iliflkin 17. bafll›k alt›nda, “Hazine Müsteflarl›¤›'n›n sigorta, reasürans ve bireysel emeklilik flirketlerine teknik karfl›l›klara iliflkin yükümlülüklerini yerine getirmek üzere yaln›zca yerli de¤il yabanc› varl›klar› da teminat gösterebilme izni veren bir yönetmelik yay›nlad›¤›” ve “Bunun kamunun finansal piyasalara ayr›cal›kl› eriflim sa¤lamas›n› engellemeye yönelik önemli bir geliflme oldu¤u” ifade ediliyor. 27 AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA Avrupa Yol Güvenli¤i fiart› (European Road Safety Charter) Müge SOYSAL TSRfiB, AB ve Uluslararas› ‹liflkiler rafik kazalar› ve kazalar sonucunda meydana gelen ölümler gerek ülkemiz gerekse Avrupa Birli¤i gündeminde önemli bir yere sahiptir. Veriler, 2008 y›l›nda Avrupa Birli¤i'nde 1,3 milyon trafik kazas›n›n meydana geldi¤ini, 39,000 kiflinin trafik kazalar›nda hayat›n› kaybetti¤ini, 1,6 milyon kiflinin ise yaraland›¤›n› ortaya koymaktad›r. Meydana gelen trafik kazalar› sonucunda oluflan yaralanmalar›n do¤rudan ve dolayl› maliyetinin Avrupa Birli¤i gayrisafi milli hâs›las›n›n yaklafl›k yüzde 2'sine tekabül etti¤i tahmin edilmektedir. T 28 sal kampanyalar arac›l›¤›yla trafik kazalar› ve ölüm oranlar›n›n azalt›lmas› konusunda çal›flmalar yap›lmaktad›r. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu'nun Enerji ve Ulaflt›rma Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan 2004 y›l›nda bafllat›lan “Yol Güvenli¤i Eylem Plan›” 2010 y›l›na kadar Avrupa'da meydana gelen can kay›plar›n›n yar› yar›ya azalt›lmas›n› amaçlamaktad›r. Yol Güvenli¤i Eylem Plan›'n›n bir parças› olarak hayata geçirilen “Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›” (European Road Safety Charter), ulusal düzeydeki çabalar› daha üst seviyeye ç›kararak yol kazalar›nda ölüm oranlar›n›n azalt›lmas› için somut önlemler al›nmas›, sonuçlar›n de¤erlendirilmesi ve en iyi uygulamalar›n paylafl›lmas›n› öngörmektedir. Ülkemizde ise 2008 y›l› itibariyle meydana gelen toplam kaza say›s› 408.272, ölümle sonuçlanan kaza say›s› 2.258, yaralanma ile sonuçlanan kaza say›s› 82.361 ve maddi hasarla sonuçlanan kaza say›s› ise 323. 653 olarak kaydedilmifltir. Buna ek olarak veriler 2008 y›l› itibariyle Türkiye'de meydana gelen kazalar sonucu ölen kifli say›s›n›n 2.940, yaralanan kifli say›s›n›n ise 144.536 oldu¤unu göstermektedir. Geçen y›l trafik kazalar› sonucu oluflan maddi hasar miktar› ise 935.719.017 YTL'yi bulmufltur. Buna göre, Türkiye ile Avrupa Birli¤i genelinde meydana gelen trafik kazalar› sonucunda ortaya ç›kan ölüm oranlar› karfl›laflt›r›ld›¤›nda Türkiye'deki oran›n Avrupa Birli¤i ortalamas›n›n oldukça üzerinde oldu¤u dikkat çekmektedir. Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na Avrupa genelinde hâlihaz›rda 1,450'nin üzerinde kurum taraf bulunmaktad›r. Avrupa genelinde birçok flirket, kamu kurum ve kurulufllar› ile sivil toplum örgütlerinin taraf oldu¤u Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na sigortac›l›k alan›nda ise Alman Sigorta fiirketleri Birli¤i (GDV), ‹ngiliz Sigortalar Birli¤i (ABI), ‹spanyol Sigorta Birli¤i (UNESPA), Avusturya Sigorta fiirketleri Birli¤i (VVO), ‹talyan Sigorta Birli¤i (ANIA), Danimarka Sigorta Birli¤i (Forsikring & Pension) gibi Avrupa'daki bafll›ca sigorta birlikleri de imza atm›flt›r.fiart'a taraf olan kurum ve kurulufllar, yol güvenli¤inin sa¤lanmas›na ve kamu bilincinin artt›r›lmas›na yönelik farkl› faaliyetler gerçeklefltirmeyi taahhüt etmifllerdir. AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ fiARTI NED‹R? AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ fiARTI’NIN HEDEF‹ Trafik kazalar›n›n yayg›nlaflmas› nedeniyle gerek Avrupa Birli¤i ülkelerinde gerekse ülkemizde ulu- Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na taraf olan her kurum ve kuruluflun özellikle araç güvenli¤i, altyap› güvenli¤i veya sürücü davran›fllar›n›n gelifltirilmesine katk› sa¤layacak taahhütlerde bulunmalar› beklenmektedir. Bu kapsamda Avrupa genelinde trafik kazalar›n›n asgari seviyelere indirilebilmesi, toplumsal duyarl›l›¤›n oluflturulmas› ve yol kullan›c›lar›na (sürücü, yolcu, yaya) trafik kurallar›na uyma al›flkanl›¤› kazand›r›lmas›na yönelik olarak Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na taraf olan kurum ve kurulufllar ile sigorta Birlikleri taraf›ndan taahhüt edilen baz› faaliyetler flunlard›r: ✥ Fiziksel yaralanmalara yönelik bir veri taban› oluflturulmas›, ✥ Trafik ve yol güvenli¤inin gözden geçirilmesine yönelik çal›flmalar yap›lmas›, ✥ Yeni sürücülerin güvenlik bilincini artt›rmaya yönelik faaliyetler düzenlenmesi, ✥ Dikkatsiz ve kurals›z araba kullanman›n zararlar›na iliflkin faaliyetler düzenlenmesi, ✥ Çocuk ve gençlerin yol güvenli¤i konusunda bilinçlendirilmesine yönelik faaliyetler düzenlenmesi, ✥ Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'n›n tan›t›lmas›. AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ fiARTINA TARAF OLMA Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›, tüm Avrupa Birli¤i üye devletlerini kapsayan mevcut en genifl yol güvenlik platformudur. Söz konusu platform taraflar›n yol güvenli¤inin artt›r›lmas› için iyi örnekler gelifltirilmesi ve taraflar aras›nda fikir al›flveriflinin sa¤lanmas›n› teflvik etmektedir. Böylece Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›, yol güvenli¤i konusunda katk› sa¤layan kurulufllar›n gayretlerinin Avrupa genelinde de bilinirlik kazanmas›na imkân sa¤lamaktad›r. Ayr›ca taraf olan tüm dernek, araflt›rma enstitüsü ve kamu kurum ve kurulufllar›n›n Avrupa'da kabul görmesini sa¤layan fiart'›n imzalanmas›n› takiben taraflar, yol güvenli¤i konusunda rol model olarak kabul edilmekte ve Avrupa Yol Güvenli¤i fiart› özel belgesini kullanma yetkisini kazanmaktad›r. Bununla birlikte, taraflar düzenli olarak haber bültenlerine eriflebilmekte ve Avrupa Yol Güvenli¤i fiart› Ödülü'ne aday olabilmektedir. Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na taraf kurulufllar, kapasiteleri ve amaçlar› do¤rultusunda 3 y›l boyunca sürdürecekleri taahhütleri kendileri belirler. Üç y›l sonunda taraflara verdikleri mevcut taahhüdü devam ettirme veya yeni inisiyatif önerme hakk› verilir. AVRUPA YOL GÜVENL‹⁄‹ fiARTINA TARAF OLMAK YOL GÜVENL‹⁄‹NE NASIL B‹R KATKI SA⁄LAR? Veriler, Türkiye genelinde meydana gelen trafik kazalar›nda yayalar, araçlar, yol ve yolcular aras›nda en fazla kusur oran›n›n sürücülere ait oldu¤unu ortaya koymaktad›r. Trafik kurallar›na ayk›r› davranmak, alkollü ve afl›r› h›zl› araç kullanmak, kullan›lan arac›n yük ve teknik özelliklere uyumlu olmamas› trafik kazalar›ndaki bafll›ca sürücü kusurlar›n› oluflturmaktad›r. Ocak 2008 tarihi itibariyle Türkiye'deki araç say›s›n›n 13 milyon oldu¤u dikkate al›nd›¤›nda ise sürücü hatalar›n›n gelecek dönemde trafik kazalar›n›n meydana gelmesinde çok büyük risk teflkil edece¤i görülmektedir. Bu nedenle Türkiye genelinde yol güvenli¤inin sa¤lanmas› sürücü davran›fllar›n›n dünya ve Avrupa standartlar›na kavuflturulmas›n› bir öncelik haline getirmifltir. Zira sürücülerin trafik kurallar›na uygun ve trafikteki di¤er unsurlara (yaya, araç vb.) sayg›l› flekilde araç kullanmalar› ülke genelinde yol güvenli¤inin sa¤lanmas›nda çok büyük bir role sahiptir. Böylece Avrupa Yol Güvenli¤i fiart›'na taraf kurum ve kurulufllar taraf›ndan verilen taahhütler, yol kazalar›nda meydana gelen ölümlerin azalt›lmas›, çevresel ve maddi hasar›n önlenmesi, halk sa¤l›¤›n›n gelifltirilmesi ve her bireyin günlük hayat›n› etkileyen bu önemli olay için bilinirli¤in kazand›r›lmas› konusunda önemli rol teflkil edecektir. Zira yol güvenli¤i taahhütleri yol güvenli¤ini olumlu flekilde etkileyerek taraflar ve topluma fayda sa¤layan somut eylemler olup hem de yarat›c› ve etkin yol güvenli¤i inisiyatiflerinin hayata geçirilmesi için f›rsat sa¤lamaktad›r. Bu nedenle yol güvenli¤i ve trafik kurallar›na yönelik duyarl›l›k ve dikkatin sürdürülmesi aç›s›ndan Avrupa Yol Güvenli¤i fiart› gibi giriflimlere kat›l›m sa¤lanmas› büyük önem tafl›maktad›r. 29 AVRUPA B‹RL‹⁄‹ VE S‹GORTA Kopenhag ‹klim De¤iflikli¤i Zirvesi Hüseyin ARSLAN TSRfiB, Hukuk ve Mevzuat ilindi¤i gibi, iklim de¤iflikli¤i ve bunun sonucu olarak ortaya ç›kan do¤al afetler, tüm dünyada ekosistemin bozulmas›na neden olmakta ve önlem al›nmas› yönündeki talepler, her geçen gün daha genifl kitleler taraf›ndan dile getirilmektedir. ‹klim de¤iflikli¤i ekonomik anlamda sanayi, ulafl›m, enerji, turizm, sigorta ve tar›m baflta olmak üzere tüm sektörleri olumsuz olarak etkilemektedir. B 1988 y›l›nda, Dünya Meteoroloji Örgütü ve Birleflmifl Milletler Çevre Program› taraf›ndan kurulan “Birleflmifl Milletler Hükümetler aras› ‹klim De¤iflikli¤i Paneli” (IPPC) kapsam›nda küresel ›s›nman›n nedenleri ve etkileri üzerinde bilimsel çal›flmalar yap›lm›fl ve burada temelleri at›lan “Birleflmifl Milletler ‹klim De¤iflikli¤i Sözleflmesi” (UNFCCC), çevre sorunlar›n›n kalk›nma ile iliflkisinin bir bütün olarak ele al›nd›¤› yüksek düzeyli, ilk zirve olan 1992 Rio zirvesinde imzalanm›flt›r. 21 Mart 1994 y›l›nda yürürlü¤e giren bu sözleflmenin amac›, “Atmosferdeki sera gaz› birikimlerini, insan›n iklim sistemi üzerindeki tehlikeli etkilerini önleyecek bir düzeyde tutmakt›r” (madde 2). UNFCCC'nin yürürlü¤e girdi¤i 1994'ten bu yana her y›l, sözleflmeye taraf olan Avrupa Birli¤i dahil (Aral›k 2009 itibariyle) 192 ülkenin üst düzey temsilcilerinin bir araya geldi¤i konferanslar (COP) düzenlenmektedir. Ayr›ca, ayr›ca sera sal›n›m›n›n azalt›lmas›na yönelik ilk somut yükümlülüklerinin belirlendi¤i Kyoto Protokolünün yürürlü¤e girdi¤i 2005 y›l›ndan bu yana bu Protokole taraf ülkeler de ayn› dönemde bir araya gelmektedir (MOP). BM ‹klim Konferans› s›ras›nda, Hindistan ve Çin üst düzey heyeti, iki ülkenin baflbakanlar› Manmohan Singh (sa¤2) ve Wen Ciabao (Sol3) baflkanl›¤›nda bir araya gelip ikili görüflmelerde bulundu. 30 Bu y›ll›k görüflmelerin 15.si olan “COP15 ‹klim Zirvesi” 7 - 18 Aral›k 2009 tarihleri aras›nda Danimarka'n›n Kopenhag kentinde gerçeklefltirildi. Bilindi¤i üzere, Kyoto Protokolü 2008-2012 y›llar› aras›ndaki dönem için al›nacak sera gaz› sal›n›m›n› azaltma veya s›n›rlama taahhüdünü içermekte oldu¤undan, bu Zirvede 2012 y›l›ndan sonra uygulamaya girecek uluslararas› anlaflmada yer alacak sera gaz› emisyonu azalt›m hedeflerinin belirlenmesi yönünde somut ad›mlar at›lmas› beklenmekteydi. Uluslararas› ‹klim De¤iflikli¤i Paneli (IPCC) küresel ›s›nman›n afl›lmas›n› çok tehlikeli gördükleri 2 selsiyus derecenin alt›nda tutulabilmesinin için, 2020 y›l›na kadar geliflmifl ülkelerin en az yüzde 40 emisyon azalt›m› yapmas› gerekti¤ine dair uyar›da bulunmaktad›r. IPCC'ye göre yüzde 40 azalt›m ile bile küresel ›s›nman›n 2 derecenin alt›nda kalma ihtimali sadece yüzde 50. Küresel ›s›nman›n 1,5 dereceyi geçmesi durumunda ise özellikle küçük ada devletleri ve baz› k›y› devletleri son derece y›k›c› sonuçlarla karfl› karfl›ya kalacaklar› öngörülmektedir. ABD, ‹ngiltere, Japonya gibi geliflmifl ülkeler, bugün sahip olduklar› zenginliklerini, özellikle fosil yak›tlar kullanarak, sera gaz› sal›n›m›n› art›ran kalk›nma modeline borçlular. Bu ülkelerde kifli bafl›na düflen sera gaz› sal›n›m› oranlar› oldukça yüksek. Bu nedenle, öncelikle ciddi kesintilere gidilmesi, çevreci enerji kaynaklar›na yönelinmesi talep ediliyor. Ancak, Çin'in bafl›n› çekti¤i sanayi yo¤un geliflme e¤ilimindeki Hindistan, Brezilya gibi ülkeler bak›m›ndan bu flekilde yap›lacak kesintiler, enerji kaynaklar›n›n daha az tüketilmesi ve daha pahal› olan çevreci modellere geçilmesi, bu ülkelerin kalk›nmalar›n› olumsuz biçimde etkileyece¤inden bir uzlaflmaya gidilmesi zorlafl›yor. Bu ülkelerde, asl›nda kifli bafl›na düflen sera gaz› sal›n›m› daha düflük, örne¤in, Hindistan'da 400 milyon kifli elektrik kullanm›yor. Bu ülkelerin de, kalk›nmak ve insanlar›n›n refah düzeylerini yükseltebilmek için geliflmifl ülkeler kadar çevreyi kirletme haklar› oldu¤u savunulabilir bir durum olmasa da, bir türlü uzlafl›lamayan noktan›n bu oldu¤unu kabul etmek gerekiyor. Bir di¤er tart›flmal› konu, iklim de¤iflikli¤ine neden olan ülkeler karfl›s›nda, küresel ›s›nmaya neden olabilecek hiçbir sanayi üretimi neredeyse bulunmayan Haiti, Sudan ve Bangladefl gibi ülkelerin iklim de¤iflikli¤i nedeniyle ortaya ç›kan, sel kurakl›k gibi felaketlerden en fazla etkilenen ülkeler olmas›. Bu tart›flmal› ve uzlaflmas› zor konular›n masada bulundu¤u, 120 devlet ve hükümet baflkan›n› bir araya getiren Zirve'den sadece ileride anlafl›lmas› yönünde, hukuki ba¤lay›c›l›¤› olmayan bir siyasi mutabakat ç›kt›. 12 maddeden oluflan bu mutabakat, iklim de¤ifliminin a¤›r sonuçlar›n›n kaç›n›lmaz bir noktaya do¤ru sürüklenirken, siyasal tercihlerin ekonomik kalk›nmadan yana olmas› birçok yönden elefltirilmektedir. Kopenhag zirvesinde, ortaya ç›kan zay›f metnin sorumlusu bir taraftan Çin olarak gösterilirken, di¤er taraftan Kyoto protokolü konusunda da elefltirilere maruz kalan ABD'nin uzlaflma konusunda liderlik etmedi¤i, ortaya iddial› hedefler koymak yerine çok zay›f taleplerle görüflmelere bafllad›¤› dile getirilmektedir. Ne var ki, tüm elefltirilere ra¤men, Kopenhag zirvesinin baz› olumlu sonuçlar› oldu¤unu da vurgulamak gerekiyor. ‹lk olarak, dünyan›n karbon gaz› sal›n›m› en yüksek olan iki ülkesi ABD ve Çin ve di¤er geliflmifl ülkeler sal›n›m›n azalt›lmas› yönünde ilk kez bir mutabakata var›yorlar. ‹kinci olarak, metinde ›s›nmadaki art›fl›n 2 selsiyus derecenin alt›nda tutulabilmesinin için sera gaz› sal›n›m›n azalt›lmas› öngörülmektedir. Son olarak, 2020 y›l›na gelindi¤inde geliflmifl ülkelerin, geliflmekte olan ülkelerin ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere y›ll›k toplam 100 milyar dolarl›k bir kaynak aktarmas›n›n da öngörüldü¤ü metinde yer almaktad›r. Kaynaklar: “A complete guide to the Copenhagen climate change summit” www.guardian.co.uk “Q&A: The Copenhagen climate summit” www.bbc.co.uk “Requiem for a Crowded Planet”, George Monbiot (The Guardian), www.monbiot.com “After Copenhagen, it's all down to us” Johann Hari (The Independent), www.johannhari.com “Tackling climate change - The vital contribution of insurers” www.cea.eu 31 SEGEM 2009 Y›l›n›n Son Sigorta Acenteleri Teknik Personel E¤itimi Doç. Dr. Fuat ERDAL SEGEM Müdürü igortac›l›k E¤itim Merkezi, 5684 say›l› Sigortac›l›k Kanunu’na dayan›larak ç›kart›lan Sigorta Acenteleri Yönetmeli¤i gere¤ince zorunlu tutulan, “Sigorta Acenteleri Teknik Personel E¤itimi” kapsam›nda 22 May›s – 14 Kas›m 2009 tarihlerinde ilk acente e¤itimlerini ve 16 Ekim – 23 Kas›m 2009 tarihlerinde de ikinci acente e¤itimlerini düzenledi. S Sigorta Acenteleri Yönetmeli¤inin Geçici 1’ inci maddesi uyar›nca 31 Aral›k 2009 tarihine kadar tamamlanmas› gereken e¤itimin, öngörülen sürede al›nmamas› durumunda ortaya ç›kabilecek hak kay›plar›n›n önlenebilmesi amac›yla, 2009 y›l›n›n son ay›nda yeniden e¤itim baflvurular› al›nmaktad›r. 14 Kas›m - 25 Aral›k 2009 tarihleri baflvurular›n yap›laca¤› e¤itimler, 8 Ocak – 22 fiubat 2010 tarihleri aras›nda Adana, Ankara, Erzurum, ‹stanbul ve ‹zmir illerinde gerçeklefltiriliyor. Detayl› bilgi ve baflvuru esaslar›, www.segem.org.tr sitesinden takip edilebilir. S‹GORTA EKSPERL‹⁄‹ II. ÖN ELEME SINAVI 5 ‹LDE YAPILDI 22 Haziran 2008 tarih ve 26914 say›l› Resmi Gazetede yay›nlanan Sigorta Eksperleri Yönetmeli¤inin 6’ ›nc› maddesi hükümleri çerçevesinde, il gruplar› ve branfl baz›nda belirlenen sigorta eksperi ihtiyac›n›n karfl›lanmas› için, kursa bafllayacak 502 aday›n seçilmesi amac›yla ikinci kez sigorta eksperli¤i ön al›m s›nav› yap›lm›flt›r. Bu amaçla, 5-23 Ekim tarihleri aras›nda gerçekleflen Sigorta Eksperli¤i II. Ön Al›m baflvurular›nda, 5 ilde 5 branflta toplam 8.941 aday›n baflvurusu al›nm›flt›r. 6 Aral›k 2009 tarihinde ‹stanbul, Ankara, ‹zmir, Trabzon 32 ve Diyarbak›r’da, kontenjan fazlas› branfllar için, toplam 8617 aday›n yar›flma s›nav›na kat›lmas› öngörülmüfltür. S›nav sonuçlar›n›n 1 ay içinde adaylara duyurulmas› planlanmaktad›r. AKTÜERL‹K ‹K‹NC‹ SEV‹YE SINAVLARI ARALIK AYINDA YAPILDI Aktüerlik ikinci seviye s›navlar› için baflvurular, 9 Kas›m - 4 Aral›k tarihleri aras›nda tamamland› ve adaylar, Ankara’da Hacettepe Üniversitesi Aktüerya Bilimleri Bölümü ile ‹stanbul’da ise Marmara Üniversitesi Bankac›l›k ve Sigortac›l›k Yüksek Okulu’nda s›nava kat›ld›lar. S›nav tarihleri; Muhasebe ve Finansal Raporlama 19 Aral›k 2009, Sigorta Matemati¤i (Hayat ve Hayat d›fl›) 20 Aral›k 2009, Risk Analizi ve Aktüeryal Modelleme 26 Aral›k 2009, Finans Teorisi ve Uygulamalar› 27 Aral›k 2009 olarak gerçeklefltirildi. BANKALARA, ÖZEL F‹NANS KURUMLARINA VE S‹GORTACILIK FAAL‹YET‹NDE BULUNAN ÖZEL STATÜLÜ KURUMLARA YÖNEL‹K TEKN‹K PERSONEL SINAVI SEGEM, bankalar, özel finans kurumlar› ve özel kanunla kurulmufl bulunan ve kendilerine acentelik yapma yetkisi tan›nan kurumlar için teknik personel s›nav› düzenledi. E¤itimcilerin E¤itimi Program›n› tamamlayan kurum e¤itmenleri, belirtilen müfredat çerçevesinde personel e¤itimlerini de tamamlad›lar. 2009 y›l› içinde Akbank, Anadolu Bank, Citibank, Denizbank, Eurobank Tekfen, Finansbank, Garanti Bankas›, Halkbank, HSBC Bank, ING Bank, Kuveyt Türk Kat›l›m Bankas›, Turkishbank, fiekerbank, Türk Ekonomi Bankas›, Türkiye Tar›m Kredi Kooperatifleri ve Yap› Kredi Bankas› çal›flanlar›ndan oluflan yaklafl›k 7.000 teknik personel aday›n›n e¤itim ve s›navlar› gerçeklefltirildi. S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹ 2008 ve 2009 Y›llar›n›n Dokuz Ayl›k Mali Tablolar›n›n Karfl›laflt›r›lmas› Mehmet KALKAVAN TSRfiB Genel Sekreter Yard›mc›s› ergimizin bu say›s›nda üyelerimizin 2009 y›l›n›n ilk dokuz ay› ile 2008 y›l›n›n ayn› dönemine iliflkin bilanço, gelir tablolar› ve mali sonuçlar› mukayese edilerek, genel anlamda trendler hakk›nda bilgi verilecektir. Karfl›laflt›rman›n anlaml› olmas› aç›s›ndan flirketler hayatemeklilik ve hayat d›fl› olmak üzere iki ayr› gruba ayr›lm›flt›r. D I- HAYAT DIfiI fi‹RKETLER A- B‹LANÇO 1- Aktif 2009-9 Aktifeki Pay›(%) 2008-9 Aktifeki Pay›(%) De¤iflim % 12.494.754.787 87 9.712.090.734 78 28,65 Nakit ve Nakit Benzeri Varl›klar Fin. Var. ile Riski Sig. Ait Fin.Yat. Esas Faaliyetlerden Alacaklar ‹liflkili Taraflardan Alacaklar Di¤er Alacaklar Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkuklar› Di¤er Cari Varl›klar 3.281.447.714 5.208.326.604 3.005.260.427 50.682.827 47.397.792 800.802.382 100.837.041 23 36 21 0 0 6 1 3.219.168.709 2.588.356.890 2.959.729.926 85.762.365 39.065.271 693.111.245 126.896.329 26 21 24 1 0 6 1 1,93 101,22 1,54 -40,90 21,33 15,54 -20,54 Cari Olmayan Varl›klar 1.809.149.739 13 2.815.604.048 22 -35,75 Esas Faaliyetlerden Alacaklar ‹liflkili Taraflardan Alacaklar Di¤er Alacaklar Finansal Varl›klar Maddi Varl›klar Maddi Olmayan Varl›klar Gelecek Y›llara Ait Giderler Di¤er Cari Olmayan Varl›klar 7.383.113 9.419 619.185 1.162.366.681 536.785.739 62.350.029 1.982.814 37.652.760 0 0 0 8 4 0 0 0 5.731.288 1.500 258.076 2.274.446.535 482.322.710 43.205.857 389.286 9.248.796 0 0 0 18 4 0 0 0 28,82 527,90 139,92 -48,89 11,29 44,31 409,35 307,11 14.303.904.526 100 12.527.694.782 100 14,18 Cari Varl›klar AKTIF TOPLAMI 34 Hayat D›fl› branfllarda faaliyet gösteren sigorta flirketlerinin Aktif Toplam› geçen y›l›n ayn› dönemine göre yaklafl›k yüzde 14 oran›nda bir art›fl göstererek 14.304 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Cari Varl›klar yüzde 29 oran›nda artarken, Cari Olmayan Varl›klarda yüzde 36 oran›nda bir azal›fl meydana gelmifltir. Cari Varl›klar›n aktif içerisindeki pay› 9 puanl›k bir art›fl göstererek yüzde 87’ye yükselirken, Cari Olmayan Varl›klar›n aktifteki pay› ise yüzde 22’den yüzde 13’e gerilemifltir. Cari varl›klardaki art›fl›n temel nedeni Finansal Varl›klar ile Riski Sigortal›lara Ait Finansal Yat›r›mlar kalemi olmufltur. 801 Milyon TL tutar›n- daki “Gelecek Aylara Ait Giderler” kaleminin 743 Milyon TL’si “Ertelenmifl Komisyon Giderleri”nden oluflmaktad›r. “Finansal Varl›klar” kaleminin 955 Milyon TL’si “‹fltiraklerden”, 213 Milyon TL’si ise “Ba¤l› Ortakl›klardan” meydana gelmektedir. “Maddi Varl›klar” kaleminin 219 Milyon TL’si “Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkullerden” oluflurken, “Kullan›m Amaçl› Gayrimenkullerin” tutar› ise 301 Milyon TL’dir. Bahse konu gayrimenkullere iliflkin amortisman toplam› s›ras›yla 12 ve 50 Milyon TL’dir. 2- Pasif 2009-9 Pasifteki Pay›(%) 2008-9 Pasifteki Pay›(%) De¤iflim % K›sa Vadeli Yükümlülükler 7.464.526.851 52 6.806.282.610 54 9,67 Finansal Borçlar Esas Faaliyetlerden Borçlar ‹liflkili Taraflardan Borçlar Di¤er Borçlar Sigortac›l›k Teknik Karfl. Ödenecek Vergi vb. Yüküm. Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl. Gelecek Aylara Ait Gelirler Di¤er K›sa Vadeli Yük. 133.946.252 641.850.131 32.229.796 111.561.286 6.060.528.095 118.873.523 48.581.782 286.723.770 30.232.217 1 4 0 1 42 1 0 2 0 2.280.896 697.429.802 45.652.033 85.608.157 5.493.926.141 169.394.271 36.052.764 265.714.988 10.223.558 0 6 0 1 44 1 0 2 0 5772,53 -7,97 -29,40 30,32 10,31 -29,82 34,75 7,91 195,71 Uzun Vadeli Yükümlülükler 277.404.141 2 166.769.440 1 66,34 Finansal Borçlar Esas Faaliyetlerden Borçlar ‹liflkili Taraflara Borçlar Di¤er Borçlar Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar› Di¤er Yükümlülükler ve Karfl. Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl. Gelecek Y›l. Ait Gelir ve Gid. Tah. Di¤er Uzun Vadeli Yük. 31.983 9.124.390 5 3.434.981 134.688.075 1.450.976 43.153.883 1.423.782 84.096.066 0 0 0 0 1 0 0 0 1 269.840 5 193.383 69.724.459 2.375.878 42.180.752 52.025.122 0 0 0 0 1 0 0 0 0 -88,15 0,00 1676,25 93,17 -38,93 2,31 61,65 Özsermaye 6.561.973.533 46 5.554.642.732 44 18,13 Ödenmifl Sermaye Sermaye Yedekleri Kâr Yedekleri Geçmifl Y›llar Kârlar› Geçmifl Y›llar Zararlar›(-) Dönem Net Kâr› 3.410.191.801 209.543.709 3.094.353.723 246.879 390.993.373 238.630.795 24 1 22 0 -3 2 2.998.740.825 149.440.924 2.193.796.928 185.272.474 425.712.599 453.104.179 24 1 18 1 -3 4 13,72 40,22 41,05 -99,87 -8,16 -47,33 12.527.694.782 100 14,18 PASIF TOPLAMI - 14.303.904.526 100 35 S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹ Özsermaye bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 18’lik bir art›flla 6.562 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Bu art›flla birlikte, söz konusu kalemin Pasif Toplam› içerisindeki pay›nda 2 puanl›k bir art›fl meydana gelmifltir. K›sa Vadeli Yükümlülüklerin pasif içerisindeki pay› 2 puanl›k azal›flla yüzde 52’ye, toplam teknik karfl›l›klar›n pay› ise yüzde 44’ten yüzde 43’e gerilemifltir. 2009 y›l› ilk dokuz ay sonunda, sektör 239 Milyon TL net kâr elde etmifl olup bu tutar geçen y›l›n ayn› dönemine k›yasla yüzde 47 oran›nda bir azal›fla isabet etmektedir. “K›sa Vadeli Yükümlülükler” içindeki 642 Milyon TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden Borçlar” kaleminin 292 Milyon TL’si reasürörlere iliflkin iken, arac›lara iliflkin borç tutar› 110 Milyon TL’dir. Bu bölümde yer alan “Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›”n›n 3.562 Milyon TL’si “Kazan›lmam›fl Primler Karfl›l›¤›”ndan, 2.378 Milyon TL’si ise “Muallâk Hasar ve Tazminat Karfl›l›¤›”ndan oluflmaktad›r. “Gelecek Aylara Ait Gelirlerin” 255 Milyon TL’si “Ertelenmifl Komisyon Gelirleri”nden oluflmaktad›r. Özsermaye alt›nda yer alan 3.094 milyon TL tutarl› “Kâr Yedekleri”nin yüzde 58’ine isabet eden 1.802 Milyon TL ise “Finansal Varl›klar›n De¤erlemesi”nden gelmektedir. B- KÂR/ZARAR HESABI 1- Teknik Sonuçlar YAZILAN PR‹MLER Yang›n DASK Nakliyat Kaza Mühendislik Tar›m Sa¤l›k Seyahat Sa¤l›k Hukuksal Koruma Ferdi Kaza Kredi KMA Mali Soruml. Hayat D›fl› Toplam Trafik Kasko 2008-9 De¤iflim% 2009-9 2008-9 De¤iflim(%) 1.215.905.456 252.741.820 278.984.521 2.366.191.255 459.727.499 135.432.804 986.927.075 18.137.258 27.174.970 373.891.018 21.427.285 1.655.488.218 7.792.029.178 1.478.571.054 1.975.756.672 1.151.683.309 206.817.729 317.472.600 2.544.699.150 394.619.899 114.246.987 942.165.769 15.728.988 23.947.098 353.761.269 30.043.697 1.531.648.422 7.626.834.917 1.371.889.820 2.204.732.583 5,58 22,21 -12,12 -7,01 16,50 18,54 4,75 15,31 13,48 5,69 -28,68 8,09 2,17 7,78 -10,39 174.202.861 -3.164.460 86.362.624 -121.382.363 20.143.134 2.041.371 -91.041.091 3.186.701 17.439.450 182.910.721 -5.388.783 -74.825.352 190.484.812 -205.231.770 -210.754.997 167.357.760 -65.338 76.982.179 166.561.039 43.094.042 -1.218.494 19.054.755 200.532 16.417.563 156.481.616 -5.348.745 -278.645.676 360.871.235 -366.530.771 130.006.202 4,09 4743,19 12,19 -172,88 -53,26 -267,53 -577,79 1489,12 6,22 16,89 0,75 -73,15 -47,22 -44,01 -262,11 Elemanter branfllarda yaz›lan primlerde bir önceki y›la göre yüzde 2,17 oran›nda bir art›fl sa¤lanm›fl ve prim üretim tutar› 7.792 Milyon TL’ye yükselmifltir. Sektörün elemanter branfllardaki teknik kâr› ise geçen y›l›n ayn› döneminde 360 Milyon TL iken bu dönemde yüzde 47 oran›nda bir azal›flla 190 Milyon TL’ye gerilemifltir. 2008 y›l› ilk dokuz ay›nda gerçekleflen toplam prim üretiminin yüzde 33’ünü oluflturan kaza branfl›nda, 2009 y›l›n›n ayn› döneminde bir daralma meydana gelmifl ve toplam içindeki pay› 36 TEKN‹K KÂR 2009-9 yüzde 30’a gerilemifltir. Ayr›ca, bu branflta, geçen y›l›n ayn› döneminde 167 Milyon TL olan teknik kâr bu dönemde 121 Milyon TL zarara dönüflmüfltür. Kaza branfl› prim üretiminin yüzde 87’si kasko alt branfl›ndan elde edilmekteyken, bu oranda 3 puanl›k bir düflüfl meydana gelmifl ve yüzde 84 olarak gerçekleflmifltir. Kasko branfl›nda prim üretimi yüzde 10 azal›rken, teknik sonuçlar yüzde 262 oran›nda gerileyerek 211 Milyon TL zararla sonuçlanm›flt›r. 2009 y›l› ikinci üç ay› sonunda bulunmufl oldu¤umuz öngörü üçüncü üç ay›n sonunda da geçerlili¤ini korumaktad›r. So- nuçlara bak›ld›¤›nda, bu trendin devam etmesi halinde ki devam edece¤e benziyor, toplam teknik sonuçlar› olumsuz yönde etkileyen birinci unsurun kasko branfl› olaca¤› ortadad›r. Sektör prim üretimine kaza branfl›ndan sonra en fazla katk›y› sa¤layan branfl KMA mali sorumluluk branfl›d›r. Bu branfltaki üretimin yüzde 89’unu trafik poliçeleri oluflturmaktad›r. Geçti¤imiz y›l›n üçüncü üç ayl›¤›nda meydana gelen zarar s›çramas› bu y›l›n ayn› döneminde gerçekleflmemifl ve geçen y›la oranla zarar miktar› yüzde 44 oran›nda gerileyerek 205 Milyon TL olarak gerçekleflmifltir. Kasko ve trafik branfl›ndaki 2009 Eylül sonu itibariyle gerçekleflen teknik zarar toplam›, hayat d›fl› flirketlerin özsermaye toplamlar›n›n yüzde 6,34’üne tekabül etmektedir. 2- Mali Sonuçlar 2009-9 2008-9 De¤iflim(%) Yat›r›m Gelirleri 820.925.241 852.296.198 -3,68 Fin.Yat. Elde Edilen Gel. 453.410.248 380.200.691 19,26 Finansal Yat›r›mlar›n Nakde Çevr. Elde Edilen K?rlar 111.303.540 47.477.856 134,43 Finansal Yat›r›mlar›n De¤. Kambiyo Kârlar› ‹fltiraklerden Gelirler Ba¤l› Ortak. ve Müflterek Yönetime Tabi Tefleb. Gel. Arazi, Arsa ‹le Binalardan Elde Edilen Gelirler Türev Ür. Elde Edilen Gelirler Di¤er Yat›r›mlar 92.673.993 80.679.769 14,87 105.821.595 182.439.945 -42,00 54.999.476 131.562.601 -58,20 1.513.940 1.574.817 -3,87 11.399.210 26.730.223 -57,35 375.164 12.800 2.830,97 225.308 1.539.674 -85,37 Hayat Teknik Bölümünden Aktar›lan Yat›r›m Gel. - 10.797.233 77.821 -13.974,45 Yat›r›m Giderleri -687.072.530 -602.417.519 14,05 Yat›r›m Yönetim Giderleri (-) - 12.612.679 -8.029.059 57,09 Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar› (-) - 9.339.416 -3.376.371 176,61 Yat›r›mlar›n Nakte Çevr. Oluflan Zararlar (-) - 2.482.700 -5.246.146 -52,68 - 514.417.117 -415.225.135 23,89 -1.500 - - Hayat D›fl› Teknik Böl. Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri (-) Türev Ürünler Sonucunda Oluflan Zararlar (-) Kambiyo Zararlar› (-) - 110.274.353 -137.404.760 -19,74 Amortisman Giderleri (-) -35.702.934 -31.057.048 14,96 Di¤er Yat›r›m Giderleri (-) -2.241.830 -2.079.000 7,83 Di¤er Faal. Gelir &Gid.(+/-) -31.731.787 -49.728.576 -36,19 Karfl›l›klar Hesab› (+/-) -51.285.888 -46.481.632 10,34 Reeskont Hesab› (+/-) 17.428.132 1.674.924 940,53 3.359.381 2.665.583 26,03 - - - 5.269.717 24.067.230 -78,10 Zorunlu Deprem Sig.Hes.(+/-) Enflasyon Düzeltmesi Hes.(+/-) Ert. Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-) Ertelenmifl Vergi Yük. Gideri (-) -862.833 -2.641.322 -67,33 Di¤er Gelir ve Kârlar 16.499.364 24.078.468 -31,48 Di¤er Gider ve Zararlar (-) -22.464.942 -52.931.809 -57,56 Önceki Y›l Gelir ve Kârlar› 420.947 14.676 2768,28 Önceki Y›l Gider ve Zararlar›(-) -95.663 -174.694 -45,24 102.120.925 200.150.102 -48,98 Net Dönem Kâr› veya Zarar› 37 S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹ 821 Milyon TL’lik yat›r›m gelirlerine karfl›l›k 687 Milyon TL’lik yat›r›m giderleri ve 32 Milyon TL’lik di¤er faaliyetlerden kaynaklanan giderler sonucunda, 2009 y›l› ilk dokuz ay sonunda 102 Milyon TL mali kâr elde edilmifltir. Bu tutar geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 49 oran›nda bir azal›fl› ifade etmektedir. Yat›r›m gelirlerinde yüzde 4’lük bir azal›fl meydana gelmifl olup “Kambiyo Kârlar›” ve “‹fltiraklerden Gelirler” kalemleri bu azal›fl›n temel belirleyicileri olmufltur. Ayn› dönemde yat›r›m giderlerinde yüzde 14’lük bir art›fl meydana gelmifltir. Bu art›fl›n sebebi ise yüzde 24 oran›nda art›fl gösteren Hayat D›fl› Teknik Bölümüne Aktar›lan Yat›r›m Gelirleri kalemidir. “Finansal Yat›r›mlardan Elde Edilen Gelirler” kaleminin 210 Milyon TL’si devlet tahvillerinden, 205 Milyon TL’si ise vadeli mevduat hesab›ndan gelmektedir. Yat›r›m gelirleri yüzde 3,68 oran›nda azal›rken, yat›r›m gelirlerinden hayat d›fl› teknik bölüme aktar›lan tutar›n yukar›da da belirtildi¤i üzere yüzde 24 oran›nda artm›fl olmas› dikkat çekici bulunmufltur. II- HAYAT - EMEKL‹L‹K fi‹RKETLER‹ A- B‹LANÇO 1- Aktif Cari Varl›klar Nakit ve Nakit Benzeri Varl›klar Fin. Var. ile Riski Sig. Ait Fin. Yat. Esas Faaliyetlerden Alacaklar ‹liflkili Taraflardan Alacaklar Di¤er Alacaklar Gelecek Aylara Ait Giderler Di¤er Cari Varl›klar Cari Olmayan Varl›klar Esas Faaliyetlerden Alacaklar ‹liflkili Taraflardan Alacaklar Di¤er Alacaklar Finansal Varl›klar Maddi Varl›klar Maddi Olmayan Varl›klar Gelecek Y›llara Ait Giderler Di¤er Cari Olmayan Varl›klar AKT‹F TOPLAMI 2009-9 Aktifeki Pay›(%) 2008-9 Aktifeki Pay›(%) De¤iflim % 11.827.839.912 1.130.857.399 5.770.697.267 4.743.961.067 7.047.366 5.236.612 132.709.116 37.331.085 3.962.314.100 3.797.653.630 107.185 15.870.576 111.664.992 15.891.735 8.877.793 12.248.188 15.790.154.012 75 7 37 30 0 0 1 0 25 24 0 0 0 1 0 0 0 100 9.449.293.409 889.431.345 5.114.786.671 3.309.347.836 2.544.695 12.876.787 83.196.969 37.109.105 2.701.246.852 2.539.527.917 11.130 109.068 10.206.350 111.323.238 12.316.420 9.323.836 18.428.892 12.150.540.261 78 7 42 27 0 0 1 0 22 21 0 0 0 1 0 0 0 100 25,17 27,14 12,82 43,35 176,94 59,33 59,51 0,60 46,68 49,54 -100,00 -1,73 55,50 0,31 29,03 -4,78 -33,54 29,95 Hayat ve Emeklilik branfllar›nda faaliyet gösteren sigorta flirketlerinin Aktif Toplam› geçen y›l›n ilk dokuz ay› sonuçlar›na göre yaklafl›k yüzde 30 oran›nda bir art›fl göstererek 15.790 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Cari Varl›klar yüzde 25 oran›nda artarken, Cari Olmayan Varl›klarda yüzde 47 oran›nda bir art›fl meydana gelmifltir. Cari Varl›klar ile Cari Olmayan Varl›klar›n aktif içindeki paylar› s›ras›yla yüzde 75 ve yüzde 25 oran›nda gerçekleflmifltir. 38 4.744 Milyon TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden Alacaklar” tutar›n›n 4.370 TL’si “Emeklilik Faaliyetinden Alacaklar” alt›ndaki “Saklay›c› fiirketten Alacaklar” kaleminden gelmektedir. “Cari Olmayan Varl›klar” alt›nda yer alan 3.798 Milyon TL tutar›ndaki “Esas Faaliyetlerden Alacaklar” kaleminin 3.676 Milyon TL tutar›ndaki k›sm› da ayn› flekilde Emeklilik Faaliyetinden Alacaklar alt›ndaki “Saklay›c› fiirketten Alacaklar” kaleminden oluflmaktad›r. 2- Pasif K›sa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar Esas Faaliyetlerden Borçlar ‹liflkili Taraflardan Borçlar Di¤er Borçlar Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar› Ödenecek Vergi vb. Yüküm. Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar Gelecek Aylara Ait Gelirler Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar Esas Faaliyetlerden Borçlar ‹liflkili Taraflara Borçlar Di¤er Borçlar Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar› Di¤er Yükümlülükler ve Karfl. Di¤er Risklere ‹liflkin Karfl›l›klar Gel. Y›llara Ait Gelir ve Gider Tah. Di¤er Uzun Vadeli Yük. Özsermaye Ödenmifl Sermaye Sermaye Yedekleri Kâr Yedekleri Geçmifl Y›llar Kârlar› Geçmifl Y›llar Zararlar›(-) Dönem Net Kâr› PASIF TOPLAMI 2009-9 Pasifteki Pay›(%) 2008-9 Pasifteki Pay›(%) De¤iflim % 7.589.337.390 44.616.845 4.617.506.357 6.994.834 33.128.585 2.756.511.082 56.735.123 23.105.424 31.715.956 19.023.185 6.588.881.419 34.402 3.675.831.992 143.326 2.875.890.731 2.717.820 11.168.654 106.968 22.987.526 1.611.935.202 999.805.799 118.896.465 431.273.305 83.262.105 - 257.635.510 236.333.038 15.790.154.012 48 0 29 0 0 17 0 0 0 0 42 0 23 0 0 18 0 0 0 0 10 6 1 3 1 -2 1 100 5.769.120.509 6.121.578 3.114.094.516 31.484.985 31.599.359 2.463.785.403 67.803.654 17.753.744 18.491.815 17.985.455 5.090.579.457 156.543 2.538.442.965 122.545 2.516.830.519 2.848.262 10.397.468 118.120 21.663.034 1.290.840.295 913.243.699 115.889.150 229.198.388 74.727.063 - 203.928.996 161.710.993 12.150.540.261 47 0 26 0 0 20 1 0 0 0 42 0 21 0 0 21 0 0 0 0 11 8 1 2 1 -2 1 100 31,55 628,85 48,28 -77,78 4,84 11,88 -16,32 30,14 71,51 5,77 29,43 -78,02 44,81 16,96 14,27 -4,58 7,42 -9,44 6,11 24,87 9,48 2,59 88,17 11,42 26,34 46,15 29,95 Özsermaye bir önceki döneme göre yüzde 25 oran›nda art›fl göstererek 1.612 Milyon TL’ye yükselmifltir. Özsermayenin Pasif Toplam› içindeki pay› 2008 y›l› ilk dokuz ay›na k›yasla 1 puan gerilemifl ve yüzde 10 olarak gerçekleflmifltir. K›sa vadeli yükümlülüklerin pasif içerisindeki pay› bu dönemde 1 puan artarak yüzde 48’e yükselmifl; bir önceki döneme k›yasla yüzde 32 oran›nda artarak 7.589 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. Uzun Vadeli Yükümlülüklerin Pasif Toplam› içindeki pay› her iki dönemde de yüzde 42 olarak gerçekleflmifl; bir önceki döneme göre yüzde 29’luk bir art›fl kaydederek 6.589 Milyon TL’ye yükselmifltir. Bir önceki dönemde Toplam Pasif içindeki pay› yüzde 41 olan K›sa ve Uzun Vadeli Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›, yüzde 5 gerileyerek yüzde 36 olarak gerçekleflmifltir. 2009 ilk dokuz ay sonu itibariyle, sektör 236 Milyon TL tutar›nda net kâr elde etmifl olup bu tutar geçen y›la k›yasla yüzde 46 oran›nda bir art›fl› ifade etmektedir. Pasif taraf›ndaki kalemlere dikkat etti¤imizde, k›sa ve uzun vadeli yükümlükler aras›nda yer alan ve pasif taraf›n büyüklük anlam›nda ilk iki kalemini oluflturan “Esas Faaliyetlerden Borçlar” kalemleri- 39 S‹GORTA ‹STAT‹ST‹KLER‹ B- KÂR/ZARAR HESABI 1- Teknik Sonuçlar 2009-9 Hayat Yaz›lan Primler Hayat Net Teknik Kâr Emeklilik Teknik Kâr Hayat/Emeklilik Mali Kâr Kâr Hayat D›fl› Faaliyet Kâr› Vergi Hayat Toplam Kâr (Vergi Öncesi) Hayat Net Kâr 1.395.129.786 71.039.750 4.699.834 233.341.664 309.081.248 -4.699.834 -68.048.376 304.381.414 236.333.038 2- Mali Sonuçlar 2009-9 Yat›r›m Gelirleri Fin. Yat. Elde Ed.Gelirler Fin. Yat. Nakde Çevr. Elde Ed.K?rlar Fin. Yat. De¤erlemesi Kambiyo Kârlar› ‹fltiraklerden Gelirler Ba¤l› Ortak. Ve Müflt. Yönetime Tabi Tefl. Gel. Arazi, Arsa ‹le Binalardan Elde Ed.Gelirler Türev Ür. Elde Edilen Gelirler Di¤er Yat›r›mlar Hayat Teknik Bölümünden Aktar›lan Yat›r›m Gel. Yat›r›m Giderleri Yat›r›m Yönetim Giderleri (-) Yat›r›mlar De¤er Azal›fllar› (-) Yat. Nakte Çevr. Oluflan Zar.(-) Hayat D›fl› Tek. Böl. Akt. Yat. Gel.(-) Türev Ür. Son. Oluflan Zar.(-) Kambiyo Zararlar› (-) Amortisman Giderleri (-) Di¤er Yat›r›m Giderleri (-) Di¤er Faal. Gelir &Giderler(+/-) Karfl›l›klar Hesab› (+/-) Reeskont Hesab› (+/-) Zor. Dep. Sig. Hesab› (+/-) Enflasyon Düzeltmesi Hes.(+/-) Ert. Vergi Varl›¤› Hesab› (+/-) Ertelenmifl Vergi Yük. Gideri (-) Di¤er Gelir ve Kârlar Di¤er Gider ve Zararlar (-) Önceki Y›l Gelir ve Kârlar› Önceki Y›l Gider ve Zararlar›(-) Net Dönem Kâr› veya Zarar› 40 304.599.397 136.917.420 61.801.199 54.290.562 31.138.390 3.156.145 2.321.930 908.340 4.255.662 9.809.749 -65.820.710 -2.242.681 -6.169.685 -1.500.013 -6.716.389 -29.895.368 -19.023.735 -272.839 -5.437.023 -4.056.576 360.072 1.707.343 -1.403.435 7.626.961 -9.860.539 327.230 -138.079 233.341.664 nin tamam›na yak›n› “Emeklilik Faaliyetlerinden Borçlar” kalemi alt›ndaki “Kat›1.230.306.417 13,40 l›mc›lara Borçlar”dan meydana gelmek43.790.603 62,23 5.747.665 -18,23 tedir ve alt hesaplarda yer alan tutar› ise 167.411.228 39,38 k›sa vadeli yükümlülükler taraf›nda 4.371 216.949.496 42,47 Milyon TL, uzun vadeli yükümlülükler tara-5.747.665 -18,23 -49.490.839 37,50 f›nda ise 3.676 Milyon TL’dir. K›sa ve uzun 211.201.831 44,12 vadeli yükümlülükler alt›nda yer alan ve 161.710.992 46,15 s›ras›yla 2.757 ile 2.876 Milyon TL tutarlara sahip olan “Sigortac›l›k Teknik Karfl›l›klar›”n›n k›sa vadeli yükümlükler taraf›ndaki tutar›n 2.145 Mil2008-9 De¤iflim(%) yon TL’si, uzun vadeli yükümlülükler taraf›ndaki tutar›n ise 2.599 Milyon TL’si hayat matematik 223.811.387 36,10 karfl›l›klar›ndan oluflmaktad›r. 110.207.792 24,24 2008-9 34.235.192 59.336.900 8.026.057 1.134.850 4.351.512 113.360 584.213 5.821.512 - 48.694.458 -1.682.325 -11.715.418 -3.260.248 -7.610.137 -6.648.609 -17.358.270 -419.452 -7.705.700 -3.228.023 -162.872 7.589 -248.567 5.987.433 -9.532.928 46.418 -574.749 167.411.228 De¤iflim% 80,52 -8,50 287,97 178,11 -46,64 701,29 628,44 68,51 35,17 33,31 -47,34 -53,99 -11,74 349,65 9,59 -34,95 -29,44 25,67 -321,08 22398,41 464,61 27,38 3,44 604,97 -75,98 39,38 Hayat branfl› prim üretiminde bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 13 oran›nda bir art›fl gerçekleflmifl ve prim üretimi 1.395 Milyon TL olarak gerçekleflmifltir. Hayat branfl› Teknik Kâr› yüzde 62 oran›nda artarak 71 Milyon TL’ye yükselmifltir. Emeklilik branfl›nda ise bir önceki y›l›n ayn› döneminde 5,7 Milyon TL tutar›nda teknik kâr mevcut iken, bu y›l›n ilk dokuz ay sonunda 4,7 Milyon TL teknik kâra ulafl›lm›flt›r. Mali kârdaki art›fl ile beraber hayat/emeklilik flirketlerinin flirketlerin brüt bilanço kâr› yüzde 44 oran›nda artarak 304 Milyon TL’ye ulaflm›flt›r. 305 Milyon TL yat›r›m gelirlerine karfl›l›k 66 Milyon TL yat›r›m giderleri ve 5 Milyon TL tutar›nda di¤er faaliyetlerden kaynaklanan giderler sonucunda, 2009 y›l› ilk dokuz ay› sonunda 233 Milyon TL mali kâr yarat›lm›flt›r. Bu tutar geçen y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 39 oran›nda bir art›fl› ifade etmektedir. Yat›r›m gelirlerinde yüzde 36, yat›r›m giderlerinde ise yüzde 35’lik bir art›fl meydana gelmifltir. 2009 y›l›n›n ilk alt› ay›nda yat›r›m Giderlerindeki art›fl yüzde 4,47 iken, üçüncü üç ay›n sonunda art›fl oran›n›n yüzde 36’ya vurmas› dikkat çekici bulunmufl, bu durumun bu dönemde yüzde 350 oran›nda art›fl gösteren kambiyo Zararlar›ndan kaynakland›¤› anlafl›lm›flt›r. Finansal yat›r›mlardan elde edilen gelirlerin 71 Milyon TL’si “Vadeli Mevduat” kaleminden, 57 Milyon TL’si ise “Devlet Tahvillerin”den gelmektedir. TSEV TSEV 26. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› Ö¤rencileri Mezun Oldu Prof Dr. Suna ÖZYÜKSEL Türk Sigorta Enstitüsü Vak›f Müdürü SEV Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› 26. Dönem ö¤rencileri, mezuniyet sertifikalar›n› 5 Ekim'de Millî Reasürans T.A.fi. konferans salonunda gerçekleflen törenle ald›. Mezuniyet töreni sonras›nda yap›lan kokteylde sigorta ve finans sektörünün üst düzey temsilcileri, TSEV ö¤rencileri ve ö¤retim elemanlar› bir araya geldi. T TSEV Yönetim Kurulu Baflkan› Kemal Olgaç. TSEV Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› bugüne kadar 3000 mezun verdi Mezuniyet töreni aç›l›fl konuflmas› yapan TSEV Yönetim Kurulu Baflkan› Kemal Olgaç yaklafl›k 40 y›ld›r sigorta Sektörüne e¤itim hizmeti veren TSEV'in son y›llarda yenilemifl oldu¤u vizyon ve misyonlar› do¤rultusunda hizmet yelpazesini geniflletti¤ini ve geliflmifl ülkelerin sigorta enstitüleri ile rekabet edebilir bir konuma geldi¤ini belirtti. Olgaç, Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›'ndan yaklafl›k 3000 kiflinin mezun oldu¤unu ve sektörün üst yönetimleri aras›nda TSEV Mezunu yöneticilerin de bulundu¤unu ifade etti. 26. Dönem mezunlar›n› da gelecekte sektörün üst düzey yöneticileri aras›nda ve TSEV e¤itim kadrosunda görmeyi beklediklerini belirten Olgaç, konuflmas›n›n sonunda e¤itim program›ndan mezun olan tüm ö¤rencileri baflar›lar›ndan dolay› kutlad›. 41 TSEV TSEV sigortac›l›k konusunda tek referans kurumdur Kemal Olgaç'›n ard›ndan kürsüye gelen TSEV Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, TSEV'in hizmetlerini ve gerçeklefltirdi¤i çal›flmalar› içeren sunumunda, TSEV'in Türk sigorta sektörünün ilk ve tek uluslararas› e¤itim ve araflt›rma merkezi TSEV'in uluslararas› standartlarda hizmetleri ile sektörün geliflimini destekleyen çal›flmalar gerçeklefltirdi¤ini belirtti. TSEV e¤itim programlar›na son iki y›lda sigorta sektöründen ö¤rencilerin yan› s›ra, farkl› sektörlerin pek çok kamu ya da özel nitelikteki kurum ve kurulufllar›ndan da ö¤renci gönderdiklerini belirten Özyüksel, sektörel bu çeflitlili¤in Vakf›n sigorta konusunda referans bir kurum oldu¤unu gösterdi¤ini ifade etti. Özyüksel, ayr›ca, Vakf›n e¤itim hizmetlerinde vermifl oldu¤u memnuniyet garantisinin de Vakf› di¤er e¤itim dan›flmanl›k firmalar›ndan ay›ran en önemli özellik oldu¤unu söyledi. 79 ö¤renci baflar›yla mezun oldu Aç›l›fl konuflmalar›n›n ard›ndan 26. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›n› baflar›yla tamamlayan Program ve Muhasebe Branfl Birincisi Ak Sigorta A.fi.'den Metin Özvarna'ya, Program ‹kincisi, Kaza Sigortalar› Branfl› Birincisi Eureko Sigorta A.fi.'den ‹hsan Önal'a ve Program Üçüncüsü HDI Sigorta A.fi.'den Merve Kanmaz'a flirketleri üst düzey yöneticileri taraf›ndan ödül ve plaketleri verildi. Tören, yang›n-mühendislik, sa¤l›k, hayat, nakliyat branfl birincilerine ve program› baflar›yla tamamlayan tüm ö¤rencilere plaket ve sertifikalar›n›n verilmesi ile sona erdi. TSEV mezunlar›na müzik ve dans ziyafeti sundu Tören kapsam›nda, TSEV Türk Müzi¤i Korosu'nun verdi¤i konser ve flamenko müzi¤i eflli¤inde Gökçe Oksay'›n sergiledi¤i muhteflem dans gösterisi ise 26. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› mezunlar›na ve davetlilere güzel bir gece yaflatt›. 42 TSEV Korosu’ndan üçüncü baflar›l› konser: “Atatürk’ün Sevdi¤i fiark›lar ve Rumeli Türküleri” Türk Sigorta Enstitüsü Vakf›'n›n kurulmas›nda öncü oldu¤u ve Vakf›n kurumsal sosyal sorumluluk çal›flmalar› kapsam›nda sigorta sektörü çal›flanlar›na ücretsiz kat›l›m hakk› sunan TSEV Korosu üçüncü konserinde de baflar›l› bir performans sergiledi. De¤erli sanatç› fief Ayflenur Özpekel yönetimindeki TSEV Korosu, Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› Mezuniyet Töreni kapsam›nda, 5 Ekim'de Millî Reasürans konferans salonunda, “Atatürk'ün Sevdi¤i fiark›lar ve Rumeli Türküleri”nden oluflan verdi¤i konser ile izleyicilerden büyük övgü ald›. TSEV Korosu, yeni dönem çal›flmalar›na da ara vermeden bafllad›. TSEV öncülü¤ünde 2008 y›l› Tem- muz ay›nda kurulan TSEV Türk Müzi¤i Korosu, sektör mensuplar›ndan gelen talep üzerine TSEV'in “Sosyal Sorumluluk Çal›flmalar›” kapsam›na al›narak, 1 Ekim 2009 tarihinden itibaren, tüm sigorta sektörü çal›flanlar›n›n ücretsiz kat›l›m›na aç›ld›. TSEV Koro'su çal›flmalar›n› Perflembe günleri ayda dört ders olmak üzere Türk Sigorta Enstitüsü Vakf› merkezinde sürdürmektedir. TSEV Korosu'na üye olmak isteyenler, koroya kat›l›m amac›n› belirten bir yaz›y›, k›sa özgeçmiflleri ile birlikte üyelik baflvuru formunu doldurarak koro@tsev.org.tr e-posta adresine göndererek baflvurular›n› yapabilmektedirler. 43 TSEV TSEV Türk Sigorta Sektörü 2. Bowling Ligi TSEV taraf›ndan ilki, geçti¤imiz y›l düzenlenen Türk Sigorta Sektörü Bowling Ligi'nin ikincisi 2010 y›l› Ocak ve May›s aylar› aras›nda gerçeklefltirilecek. TSEV Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, TSEV'in düzenledi¤i bu tür etkinliklerin sektör çal›flanlar›n› bir araya getirerek sektörel paylafl›mlar› art›rd›¤›n› belirtti. Özyüksel, bu y›l gerçeklefltirilecek lige, tüm sektör kurulufllar›n›n temsilcilerinin kat›lmas›yla, sektör çal›flanlar›n›n ifl ortam›n›n d›fl›nda da birlikteliklerini sa¤lamay› ve sporun tatl› rekabetini farkl› flirketlerin çal›flanlar› aras›nda iletiflim arac› olarak kullanmay› amaçlad›klar›n› söyledi. TSEV yetkililerince verilen bilgiye göre, geçen sezon befl oyun üzerinden düzenlenen ligin, 44 kat›l›mc› flirket tak›mlar›ndan gelen istekler de göz önüne al›narak 2010 sezonunda yedi oyuna ç›kar›ld›¤› ve tak›mlar›n befler oyuncu ile s›n›rland›r›larak, ödül kategorileri geniflletilmifl, “High Skor” ve “High Strike” kategorileri eklendi¤i belirtildi. 13 Ocak'ta bafllayacak lig, 3 haftal›k periyotlarla Çarflamba günleri düzenlenecek ve 18 May›s'ta oynanacak finalle son bulacak. Profesyonel lig örneklenerek haz›rlanan kurallar ile düzenlenen Sigorta Sektörü Ligi'nde kat›l›mc›lar, tak›m ve bireysel kategorilerde yar›flacaklar. Geçti¤imiz y›l 24 tak›m›n kat›ld›¤› bowling ligine bu y›l da kat›l›m›n yo¤un olmas› bekleniyor. TSEV'den M.E.B. onayl› Sigortac›l›k E¤itim Program›: Sigorta Acenteleri ve Sigorta Eksperleri için yetiflmifl iflgücü Kuruldu¤u günden bu yana sadece sigorta sektörü çal›flanlar›na e¤itim hizmeti veren TSEV, 2010 y›l›ndan itibaren, sigorta sektöründe çal›flmak isteyen ve sigortac›l›k e¤itimi almak isteyen gençlere de kap›lar›n› aç›yor. Milli E¤itim Bakanl›¤› nezdinde 2008 y›l›nda özel kurs olarak onay›n› alan ve sigortac›l›k kursu konusundaki mevcut MEB müfredat›n›n ihtiyaçlar do¤rultusunda güncellenmesi ile ilgili giriflimlerini 2009 y›l› içerisinde tamamlayan TSEV, 2010 y›l› içerisinde MEB Onayl› Sertifikal› Sigortac›l›k Kursunu açacak. Vak›f Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel sigortac›l›k alan›ndaki mevcut geliflmelerin ve sektörün ihtiyaçlar› göz önüne al›narak haz›rlanan yeni e¤itim program› ile sigorta sektörüne nitelikli iflgücü kazand›rmay› ve sektörün e¤itim maliyetlerini düflürmeyi hedeflediklerini belirtti. Özyüksel ayr›ca, e¤itim program›yla, programa kat›lacak olan gençlere, sigorta sektöründe çal›flabilmek için gerekli olan bilgi ve donan›m› kazand›rmay› hedeflediklerini de söyledi. Toplam 170 krediden oluflan program›n ana bafll›klar›n› temel sigortac›l›k, sigorta branfllar›, sigorta pazarlamas› ve sigorta hukukuna ilave olarak, sigorta acenteleri ve sigorta eksperleri mevzuat›n›n oluflturdu¤unu ifade eden Özyüksel, bu programdan mezun olan gençlerin sigorta ve brokerlik flirketlerinin yan›s›ra sigorta acenteleri ve sigorta eksperlik flirketlerinde de istihdam edilece¤ini bekledi¤ini ifade etti. 45 TSEV TSEV 27. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› Ekim ay›nda bafllad› TSEV Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› 20092010 27. dönemi 12 Ekim'de düzenlenen Oryantasyon ve Tan›flma Toplant›s› ile yeni ö¤rencilerine kap›lar›n› açt›. Programa yeni kay›t olan ö¤rencilerin, ö¤retim elemanlar› ve TSEV yöneticileri ile bir araya geldi¤i toplant›n›n aç›l›fl konuflmas› TSEV Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel taraf›ndan yap›ld›. Özyüksel, yeni ö¤rencilere Vakf›n yap›s› ve faaliyetleri hakk›nda bilgi veren bir sunum yaparak yeni dönemin tüm ö¤renciler için baflar›l› olmas›n› diledi. Özyüksel'in ard›ndan kürsüye gelen TSEV E¤itim Birim Yöneticisi Sema Bil- gin, ö¤rencileri Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›'n›n içeri¤i, ders program› ve ö¤retim eleman› kadrosu hakk›nda bilgilendirdi. 27. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› bu y›l da gündüz ve gece olmak üzere iki ayr› grupta ö¤rencilerine e¤itim veriyor. Yang›n-Mühendislik Sigortalar›, Kaza Sigortalar›, Nakliyat Sigortalar›, Muhasebe, Sa¤l›k Sigortalar› ve Hayat Sigortalar› olmak üzere alt› branfl e¤itimi ile aç›lan program 2010 y›l› Haziran ay›n›n ikinci yar›s›nda sona erecek. TSEV, Eficert Genel Kuruluna kat›ld› TSEV, son iki y›ld›r aktif üye olarak kat›ld›¤›, Avrupa Finansal Belgelendirme Organizasyonu'nun (eficert) Genel Kurul toplant›s› ve Avrupa'da sigorta e¤itimi veren ulusal enstitülerin kat›ld›¤› EIET Konferans›'na 7-9 Ekim tarihleri aras›nda Fransa'n›n baflkenti Paris'te kat›ld›. Frans›z Sigorta Enstitüsü'nün ev sahipli¤inde gerçeklefltirilen toplant›larda ev sahibi ve üye ülke sunumlar›n›n yan› s›ra Avrupa'daki Sigorta Arac›lar› Düzenlemeleri ve Sigorta Arac›lar›na ‹liflkin Avrupa'daki Gündem, Avrupa'da E¤itim Belgelendirmeleri, Y Kufla¤› gibi konu bafll›klar›nda sunumlar yap›ld›. Konferans, kat›lan enstitülerin e¤itim faaliyetlerindeki uygulamalar›, yaflanan sorunlar ve çözümler hakk›nda bilgi paylafl›m›n›n yap›ld›¤› bir workshop çal›flmas› ile sonland›r›ld›. Konferansta Türk Sigorta Enstitüsü 46 Vakf›'n› E¤itim Birimi Yöneticisi Sema Bilgin ve Uzman Yard›mc›s› Batuhan Özgün temsil etti. Bilindi¤i üzere eficert Avrupa'da finansal hizmetler sektöründeki mesleki e¤itimde ortak standartlar getirmeyi amaçl›yor. TSEV’in Küresel Is›nma Konusundaki Çal›flmalar› CEA Raporunda Yer Ald› Türk sigorta sektörünün küresel ›s›nma ve sigorta sektörüne etkileri konusundaki çal›flmalar› çerçevesinde bir “Çevre Politikas›” da haz›rlayan TSEV'in bu çal›flmalar›na, Avrupa'daki ulusal sigorta birliklerinin üyesi bulundu¤u Avrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA) taraf›ndan haz›rlanan “‹klim De¤iflikli¤i ile Mücadele (Tackling Climate Changes)” raporunun, “Sigorta fiirketlerinin ‹klim De¤iflikli¤inin Hafifletilmesine Katk›da Bulunan Giriflimlerinden Örnekler” bölümünde yer verildi. Raporda, TSEV'in iklim de¤iflikli¤i riskine iliflkin fark›ndal›¤›n art›r›lmas›na yönelik ilk ad›m olarak Çevre Politikas›n› hayata geçirdi¤i, söz konusu politika kapsam›nda TSEV taraf›ndan araflt›rmalar yap›lmas›, konferans ve seminerler düzenlenmesi, yay›nlar haz›rlanmas› ve çevresel sorunlar›n sigorta sektörünün gündeminde tutulmas› konular›nda faaliyetlerini gerçeklefltirdi¤i belirtilmektedir. Raporda da yer ald›¤› üzere TSEV bu kapsamda; ❖ Çevre düzenlemeleri ve kabul edilmifl uygulama kurallar› ile uyum sa¤lanmas› ve bu kurallar›n gelifltirilmesi, Kyoto Protokolü gibi uluslararas› anlaflmalar ile standartlar›n Türkiye'de uygulanmas›n›n sa¤lanmas›, ❖ Küresel Is›nman›n Sigorta Sektörüne Etkileri konusunda sigorta sektörünün bilinçlendirilmesi ❖ Birleflmifl Milletler Çevre Program› (UNEP) ve Birleflmifl Milletler Küresel ‹lkeler Sözleflmesi gibi uluslararas› yap›larla iletiflim sa¤lanmas› ve bu yap›lar taraf›ndan belirlenen ilkelerin uygulanmas›, ❖ Çal›flanlar›n›n çevre konular› hakk›nda fark›ndal›¤›n›n artt›r›lmas›, ❖ Elektrik ve su tüketiminin azalt›lmas› ve geri dönüflüm için tedbirler al›nmas›n›, Çevre Politikas› ayr›ca sera gaz› sal›n›mlar›n›n hesaplanmas›, sal›n›mlar›n azalt›lmas› için tedbirler al›nmas› ve sal›n›mlar›n dengelenmesi için a¤aç dikilmesi çal›flmalar›n› sürdürmektedir. 47 TSEV Kurumsal Üyelik Sistemine geçildi: Sisteme ilk üyelikler al›nmaya bafllad› Sektörde yer alan flirketlerle iletiflimi güçlendirmek ve kurumsal aidiyet bilinci yaratmak amac› ile 2009 y›l› içerisinde uygulamas›na bafllanan TSEV Kurumsal Üyelik Sistemi'ne ilk üyelikler al›nmaya bafllad›. Sistem, gerek kurumsal geliflim ihtiyaçlar› do¤rultusunda gereksinim duyulan sigorta e¤itimi ve dan›flmanl›k hizmetleri gerekse di¤er TSEV hizmetleri dahilinde üyelerine çok özel avantajlar sunuyor. Özellikle 27. Dönem Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› kapsam›nda kat›l›mc› göndermek isteyen flirketler, hem üyelik seçenekleri dahilinde sunulan ücretsiz kat›l›mc› kontenjan› hem de be- raberinde K›sa Süreli E¤itim Programlar›, Talebe Göre Düzenlenen E¤itim Programlar›, IGIE E¤itimleri, TSEV Yay›nlar›, TSEV Bowling Ligi ve TSEV Korosu dahilinde gelen pek çok hizmetten avantajl› yararlanma f›rsat› buluyor. Sigorta Bilinçlendirme Seminerlerinin 5'incisi Atatürk Üniversitesi'nde gerçeklefltirildi TSEV, tüketicilere sigortan›n öneminin anlat›lmas› ve ürünlerinin tan›t›lmas› yoluyla toplumda sigorta bilincinin art›r›lmas› misyonundan hareketle, üniversite ö¤rencilerine yönelik olarak düzenledi¤i sigorta bilinçlendirme seminerlerine devam ediyor. Sigorta Bilinçlendirme Seminerleri'nin beflincisi Finans Emeklilik ve Hayat A.fi. sponsorlu¤unda, 23 Ekim'de Atatürk Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi'nde gerçeklefltirildi. Finans 48 Emeklilik ve Hayat A.fi. Kurumsal Sat›fl Yönetmeni Özlem Baydar'›n “Yeni Bir Sistem, Yeni Bir F›rsat: Bireysel Emeklilik Sistemi”, TSRfiB E¤itim, Araflt›rma ve ‹nceleme Komitesi Baflkan Yard›mc›s› Cem Yalç›n Bayer'in “Sigorta ve Biz”, TSEV Tan›t›m ve ‹letiflim Birim Yöneticisi Nurhan Sütlafl'›n “Türk Sigorta Sektörü Kurumlar› ve TSEV” konu bafll›klar›nda gerçeklefltirdikleri seminer ö¤renciler taraf›ndan ilgiyle dinlendi. Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›'ndan sonra ‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program› sektöre sunuldu TSEV, 26 dönemdir devam eden ve yaklafl›k 3000 kiflinin mezun oldu¤u Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›'n›n yan›nda ‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program›'n› da sektörün hizmetine sundu. TSEV Müdürü Prof. Dr. Suna Özyüksel, sektörde yaflanan sürekli de¤iflmelerin ve geliflmelerin, sektör çal›flanlar›n›n ald›klar› temel e¤itim ve deneyimlerine ilave olarak, ileri seviyede sigortac›l›k bilgisi veren bir programa da ihtiyaç duymalar›na neden oldu¤unu ve sektörden bu yönde gelen talep üzerine sektörün üst düzey yöneticilerinin katk›lar›yla “‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program›”n› büyük bir titizlikle haz›rlad›klar›n› belirtti. Özyüksel, ‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program›'n›n da Temel Sigortac›l›k E¤itim Program›'nda oldu¤u gibi çeflitli branfllarda aç›laca¤›n›, fakat ilk olarak “Yang›n-Mühendislik Sigortalar› Branfl›”yla e¤itimlere baflland›¤›n› söyledi. E¤itmenlerin ve kat›l›mc›lar›n paylafl›mlar›n› en üst seviyede tutabilmek amac›yla kat›l›m›n 20 kifli ile s›n›rland›r›ld›¤› programa, TSEV Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› Yang›n-Mühendislik Sigortalar› Branfl›'ndan mezun olanlar›n yan›s›ra Yang›n-Mühendislik Sigortalar› Branfl›'nda uzman ve uzman yard›mc›l›¤› pozisyonlar›nda en az 3 y›l deneyim sahibi olan kifliler kat›ld›lar. 29 Eylül-17 Kas›m tarihleri aras›nda gerçekleflen programda ‹nflaat / Montaj All Risks, Yang›n Sigortalar› ve Ek Teminatlar, Makine K›r›lmas›, Elektronik Cihaz ve Kâr Kayb› Sigortalar›, Yang›n ve Mühendislik Sigortalar› Risk Yönetimi konu bafll›klar›nda ileri düzey e¤itimler yer al›yor. ‹lgili konular›n yan› s›ra program kapsam›nda kat›l›mc›lar taraf›ndan yap›lacak proje çal›flmas› ile bir örnek model gelifltirilecek ve bir projenin inflaat döneminden bafllayarak iflletme dönemine geçifli ile son bulan çal›flmalar da özetlendi. 2010 y›l› Eylül ay› içerisinde Yang›n - Mühendislik Sigortalar› branfl›nda tekrar aç›lmas› planlanan TSEV ‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program›, Kaza Sigortalar› branfl› ise 2010 y›l› Nisan ay› içerisinde aç›lacak. “Sigorta Underwriting Süreci” e¤itimi Aral›k ay›nda gerçeklefltirildi Türk Sigorta Enstitüsü Vakf›, ‹ngiliz Sigorta Enstitüsü ile akredite olan Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› (TSEP) mezunlar›n›n, ilk basamak olan “Certificate in Insurance”› alabilmesi için fark derslerinden biri olan “Sigorta Underwriting Süreci” e¤itim program› Aral›k ay›nda gerçeklefltirildi. E¤itim program› kapsam›nda riski de¤erlendirirken ifl kabulü ve fi- yatland›rman›n önemi ve yöntemleri ile sözleflmenin içeri¤i, flartlar› ve sigorta ürünleri, teminatlar› ile ba¤l› hizmetler, ifl kabulü ile ilgili kilit kriterler, hileli hasarlar ve suiistimallerin tespitine yönelik yöntemler, risk yönetimi konusunda piyasay› etkileyen temel faktörler, risk kümülleri ile reasürans yöntemleri konular› ele al›nd›. 49 TSEV TSEV'den “Bilgi ‹fllemcilere Yönelik Sigortac›l›k E¤itim Program›” TSEV, sigorta flirketlerinin her alandaki faaliyetlerinde kulland›klar› bilgisayar programlar›n›n yazarlar› ve düzenleyicilerine yönelik “Bilgi ‹fllemcilere Yönelik Sigortac›l›k E¤itim Program›” düzenliyor. Program ile sigorta flirketlerinde Bilgi ‹fllem, IT, Bilgi Teknolojileri vb. birimlerde çal›flan personelin sigortac›l›k, branfllar, hesaplamalar ve de¤erlendirmeler gibi sigortac›l›k konusunda uzmanl›k gerektiren konularda net fikirlere sahip olmas›, böylelikle bilgi ifllem departman› ile teknik departman aras›ndaki iletiflimin kuvvetlenmesi, farkl› iki uzmanl›k alan› çal›flanlar›n›n ayn› dili konuflmala- r› ve ifl ak›fl›n›n h›zland›r›lmas› amaçland›. Temel Sigortac›l›k Bilgileri ve Bilgi ‹fllemciler Aç›s›ndan Poliçe Süreci ad› alt›nda iki bölümden oluflan Bilgi ‹fllemcilere Yönelik Sigortac›l›k E¤itim Program›, 9-10-11 Kas›m tarihlerinde gerçeklefltirildi. TSEV, K›br›sl› sigortac›lara yönelik bir e¤itim düzenledi TSEV, Kuzey K›br›s Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i iflbirli¤i ile 10 Aral›k'ta Limasol Türk Kooperatif Bankas› Konferans Salonu'nda, Kuzey K›br›s sigorta sektörü çal›flanlar›na yönelik bir e¤itim düzenledi. Kuzey K›br›s Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i Baflkan› Ülker Fahri düzenlendi¤ini, konu bafll›klar›n›n sektörden gelen talepler üzerine belirlendi¤ini belirtti. Kuzey K›br›s sigorta sektörü temsilcilerinin yo¤un ilgi gösterdikleri e¤itimde, TSEV E¤itim Birim Yöneticisi Sema Bilgin taraf›ndan TSEV'in yap›s› ve faaliyetleri hakk›nda bilgi verilmesinin ard›ndan, TSEV ö¤retim elemanlar›ndan Av. Nuray Dinçment Sigortac›l›kta Tahkim, Rücu ve 50 Acenteler ve ‹lgili Mevzuat konular›nda sunumunu gerçeklefltirdi. E¤itim, kat›l›mc›lar›n sorular›n›n yan›tlanmas› ile son buldu. TSEV 2010 y›l›ndan itibaren Kiflisel Geliflim E¤itimlerinde de iddial› TSEV, 2010 y›l› içinde düzenleyece¤i “Kiflisel Geliflim E¤itim Programlar›”n›, 2000 y›l›ndan beri üretim sektöründen, finans sektörüne, endüstri kurulufllar›ndan, sat›fl-pazarlama organizasyonlar›na kadar pek çok sonuç ve performans odakl› üst düzey e¤itim programlar›n› baflar›yla gerçeklefltiren THYMOS iflbirli¤i ile sunuyor. TSEV'in sektör çal›flanlar›n›n yo¤un mesai sa- atleri içerisinde kat›l›mlar›n› kolaylaflt›rmak amac›yla alternatif tarih seçenekleri ile sundu¤u THYMOS Kiflisel Geliflim E¤itim Programlar›, “E¤itimcinin E¤itimi”, “Etkili Sunum Teknikleri”, “Liderlik Gelifltirme Program›”, “Sonuç Odakl› Müflteri Hizmeti Program›”, “Sonuç Odakl› Yönetim” konu bafll›klar›nda aç›lacak. E¤itim Programlar›'n›n içerikleri ile ilgili bilgiler ve di¤er tüm ayr›nt›lar TSEV web sayfas›nda yer al›yor. 2010 y›l› e¤itim takvimi sektöre duyuruldu TSEV, 2010 y›l› içerisinde düzenleyece¤i e¤itim faaliyetlerinin tarihlerini kendi web sayfas› üzerinden sektöre duyurdu. Sigorta flirketlerinin y›ll›k e¤itim planlamalar›na katk›da bulunmak ve öngörü sa¤lamak amac› ile y›ll›k olarak duyurulan e¤itim programlar›; ayn› zamanda içerdi¤i çok say›da ve birbirinden farkl› e¤itim bafll›¤› ile flirket e¤itimleri için de seçenekler sunuyor. Y›l içerisinde geliflen ihtiyaç ve beklentilere paralel olarak güncellenebilecek e¤itim takvimi içerisinde yer alan; ❖ Temel Sigortac›l›k E¤itim Program› ❖ ‹leri Düzey Sigortac›l›k E¤itim Program› ❖ Mevzuat Uyum E¤itim Programlar› ❖ M.E.B. Onayl› E¤itim Programlar› ❖ K›sa Süreli E¤itim Programlar› ❖ Uzmanl›k E¤itim Programlar› ❖ E-sigortac›l›k E¤itim Programlar› ❖ THYMOS ‹flbirli¤i ile aç›lan E¤itim Programlar› ❖ Di¤er Sektörlere Yönelik E¤itim Programlar› ❖ Sigortac›lar için ‹ngilizce E¤itim Program› ile ilgili baflvuru, s›nav, program bafllang›ç tarihleri gibi bilgilere ulafl›labilecek. 51 TSEV TSEV fiirket E¤itimlerine Talep Giderek Art›yor Günümüzün de¤iflen koflullar› ve rekabet ortam›nda flirket çal›flanlar›n›n mesleki ve kiflisel geliflimine yönelik ortaya ç›kan farkl› e¤itim ihtiyaçlar›na cevap verebilmek ad›na sektörün aktörlerinden gelen talepler do¤rultusunda düzenlenen TSEV flirket e¤itimlerine talep giderek art›yor. Ekim ay› içerisinde de yo¤un bir gündemle devam eden flirket e¤itimleri, istenilen tarih ve saatlerde (mesai saatleri içinde/d›fl›nda) sadece talep eden flirket çal›flanlar›n›n kat›l›m›na aç›k olarak ve flirket taraf›ndan belirlenen e¤itim salonlar›nda gerçeklefltiriliyor. TSEV Mevzuat Uyum E¤itim Programlar›, Yeni Düzenlemeler Do¤rultusunda devam ediyor Sigorta flirketlerinin, sektörü etkileyen mevzuat ve yönetmelik de¤iflikliklerine, do¤ru ve h›zl› bir flekilde uyum sa¤layabilmesi amac›yla çal›flmalar›n› devam ettiren TSEV, 2010 y›l›n›n ilk mevzuat uyum e¤itim programlar›n› belirledi. Bu kapsamda Ocak ay› içerisinde “Yeni Düzenlemeler Ifl›¤›nda Hayat Sigortalar› Mevzuat›”, fiubat ay› içerisinde de “Kredi Ba¤lant›l› Sigorta Uygulamalar› Yönetmeli¤i Ifl›¤›nda Getirilen Düzenlemeler” e¤itim programlar› gerçeklefltirilecek. TSEV Kütüphanesi bünyesinde yaklafl›k 5000 yay›n bulunduruyor Sigortac›l›k mesle¤ine yönelik yerli ve yabanc› bilgi kaynaklar›n› derleyip, sa¤lamay› ve en etkin biçimde yararland›rmay› amaçlayan TSEV Kütüphanesi, sektör ve kamu çal›flanlar›na, araflt›rmac›lara, lisans ve yüksek lisans ö¤rencilerinin kullan›m›na bünyesinde bulundurdu¤u yaklafl›k 5000 yay›n ile hizmet vermeye devam ediyor. 52 Yerli ve yabanc› kitaplar, istatistikler, faaliyet raporlar›, mesleki ve güncel süreli yay›nlar, referans kaynaklar›, Videokasetler olarak kategori edilen TSEV Kütüphanesi koleksiyonu sürekli olarak güncellenmekte ve kütüphanede kullan›c›lar›n arad›klar› kaynaklara rahatl›kla ulaflabilmeleri için onlara rehberlik etmek, karfl›laflt›klar› sorunlar› çözmek amac›yla referans hizmeti de verilmektedir. Marmara Üniversitesi ve Baflkent Üniversitesi Ö¤rencileri TSEV’i Ziyaret Etti Marmara Üniversitesi Bankac›l›k ve Sigortac›l›k Yüksekokulu Sigortac›l›k Bölümü ve Baflkent Üniversitesi Sigortac›l›k ve Risk Yönetimi Bölümü ö¤rencileri sigorta sektörünün kurumlar›n› tan›mak ve genel yap› hakk›nda bilgi edinmek amac›yla gerçeklefltirdikleri ziyaretler kapsam›nda TSEV'i ziyaret ettiler. Ö¤rencilere TSEV E¤itim Birimi taraf›ndan sunum yap›larak TSEV e¤itim hizmetleri ve di¤er faaliyetler hakk›nda bilgi verildi. Ö¤renciler sigortac›l›k konusunda ilgi duyduklar› branfllar üzerine düzenlenen e¤itimler hakk›nda detayl› bilgi ald›lar. Sigorta Araflt›rma ve ‹nceleme Yay›nlar› 16: “Avrupa Birli¤i Tek Reasürans Piyasas› ve Türkiye’nin Uyumu” Sigorta Araflt›rma ve ‹nceleme Yay›nlar› 16 “Avrupa Birli¤i Tek Reasürans Piyasas› ve Türkiye'nin Uyumu” Vakf›m›z taraf›ndan Sigorta Araflt›rma ve ‹nceleme Yay›nlar› kapsam›nda ç›kar›lan ve serinin 16. yay›n› olan “Avrupa Birli¤i Tek Reasürans Piyasas› ve Türkiye'nin Uyumu” kitab›nda ilgili direktif ve seçilen ülke uygulamalar› çerçevesinde AB Tek Reasürans Piyasas›'nda yaflanan geliflmeler ve Türkiye'nin bu sürece uyumu ele al›nmaktad›r. Dr. Berna ÖZfiAR KUMCU taraf›ndan haz›rlanan çal›flmada uyum sürecinin al›nmas›n›n yan› s›ra ayn› zamanda reasüransa iliflkin kavramsal çerçeveyi de çizen çal›flma, dünya reasürans piyasalar› ile uluslararas› reasürans düzenleme ve denetleme kurulufllar› hakk›nda bilgiler sunmaktad›r. 53 HAZ‹NE MÜSTEfiARLI⁄I S‹GORTACILIK GENEL MÜDÜRLÜ⁄Ü Hazine Müsteflarl›¤›’nca Yay›nlanan 2010/2 No’lu Katastrofik Risklerde Yeterli Koruma Sa¤lanmas› ‹le Piyasay› Bozan ve fiirket Mali Yap›lar›n› Olumsuz Etkileyen Hususlarda Tedbir Al›nmas›na ‹liflkin Genelge lkemiz sigortac›l›k sektörü bir yandan son y›llarda ortaya ç›kan küresel ekonomik krizin etkilerini gidermeye çal›fl›rken, bir yandan da afl›r› rekabet flartlar› alt›nda faaliyet göstermektedir. Sektörün faaliyetlerini sa¤l›kl› biçimde sürdürebilmesi, ayr›ca adil bir rekabet ortam›n›n oluflturulmas›, flirketlerin sigortac›l›¤›n icaplar›na ve iyi niyet kurallar›na uygun hareket etmelerini sa¤lamak amac›yla Hazine Müsteflarl›¤› taraf›ndan tedbirler al›nmas› kaç›n›lmaz olmufltur. Ü Bu amaçla Ocak ay› içerisinde yay›mlanan “Katastrofik Risklerde Yeterli Koruma Sa¤lanmas› ile Piyasay› Bozan ve fiirket Mali Yap›lar›n› Olumsuz Etkileyen Hususlarda Tedbir Al›nmas›na ‹liflkin Genelge” ile temel olarak katastrofik riskler ile sa¤l›k sigortalar› ve motorlu tafl›t sigortalar›na iliflkin tedbirler al›nm›fl ve flirketler bu konularda uyar›lm›fllard›r. Bu Genelge ile getirilen uygulama, fiyatlara ve komisyona belli bir rakamsal s›n›r getirmek yerine piyasa flartlar›na göre esneklik gösterebilecek bir yaklafl›m› benimsemesi, bununla birlikte al›nan tedbirlerin arkas›na güçlü bir kamu iradesi ve müeyyide koymak suretiyle sektörde bir ilki oluflturmaktad›r. Genelge ile temel olarak hedeflenen husus ise sektördeki rekabet ortam›n›n sa¤l›kl› bir flekilde tesis edilmesi ve fiyata dayal› afl›r› rekabetin flirket mali bünyelerini bozmas›n›n engellenmesidir. 54 nin belirleyece¤i politikalar çerçevesinde tayin etmeleri esast›r. Tarifelerin serbest b›rak›lm›fl oldu¤u bir ortamda düzenleyici kurumlar›n belirli alanlar d›fl›nda do¤rudan tarifeye müdahale etmesine iliflkin bir yaklafl›m bulunmamaktad›r. Bu kapsamada primlerin sigortac›l›k esaslar›na uygun olarak rekabetçi koflullarda tespit edilmesi Hazine Müsteflarl›¤›’n›n öncelik verdi¤i konulardan birisidir. Bununla birlikte fiyatlar›n serbest b›rak›lmas›ndan do¤an afl›r› rekabet flartlar› ve sigortac›l›¤›n temel aktüeryal prensiplerine ayk›r› durumlar nedeniyle sektöre olan güvenin sars›lmas› riski ortaya ç›km›fl bulunmaktad›r. Nitekim son y›llarda, baflta kasko, trafik ve sa¤l›k sigortlar›nda olmak üzere fiyata dayal› afl›r› ve adil olmayan bir rekabet ortam› oluflmufltur. Hazine Müsteflarl›¤› flirketlerin mali bünyelerini ciddi ölçüde bozan ve yaln›zca fiyata dayal› bir rekabete iliflkin olarak do¤rudan müdahalede bulunmamakta ancak bu durumun sürdürülemez oldu¤unu öngörerek flirketlerin bir tak›m tedbirler almalar›n› istemekte ve flirketlerin daha yak›ndan takip edileceklerini ilan etmektedir. F‹YATLAMA VE REKABET Sigorta flirketleri özellikle zarar edilen sa¤l›k, kasko ve trafik branfllar›nda; tarifeye uygun olmayan fiyatlama yap›lmas›, yüksek komisyon ve muhtelif isimlerde geri ödeme yap›lmas› gibi uygulamalara gidilmemesini teminen ad›geçen Genelgede flu hususlara yer verilmifltir. Ülkemiz sigortac›l›k sektörü temelde serbest rekabet kurallar› çerçevesinde faaliyet göstermektedir. Dolay›s›yla flirketlerin kendi tarifelerini kendileri- 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren, sa¤l›k sigortalar›nda, grup iflleri fiyatland›r›lmas›nda, ilgili grubun geçmifl hasar miktarlar› dikkate al›nacak ve grup için talep edilecek prim tutar› bu flekilde tespit edilecektir. Tazminat yükünün alt›nda bir prim tutar› uygulamas› durumunda, gerekçe raporu haz›rlanacak ve gözetim ve denetime haz›r tutulacakt›r. t›r. Söz konusu listenin ilki, bu y›l için en geç 31 Ocak tarihine kadar ilan edilecektir. Sigorta flirketleri motorlu tafl›t sigortalar›nda, özellikle trafik ve kasko sigortalar›nda sürdürülebilir ve adil rekabeti içeren bir fiyat politikas› izlemelidirler. Bu çerçevede, özellikle kasko fiyatlamas›nda ortaya ç›kan afl›r› düflük fiyat uygulamas› ile genelde motorlu tafl›t sigortalar›ndaki yüksek arac› komisyonlar› uygulamas›na gidilmemelidir. Katastrofik riskler söz konusu Genelge kapsam›nda deprem, sel/seylap ve f›rt›na olarak belirlenmifltir. Bu riskler ile ilgili olarak al›nan tedbirlerin temel amac›, flirketlerin üstlenecekleri risklere iliflkin do¤ru azami beklenen hasar tahmini yaparak kümülasyonlar›n› do¤ru tespit etmeleri ve vermifl olduklar› teminata iliflkin yeterli reasürans korumas› almalar›n›n sa¤lanmas›d›r. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren, kasko sigortas›ndaki filo uygulamalar›nda da sa¤l›k sigortas›nda belirtildi¤i üzere geçmifl hasar miktarlar› dikkate al›narak fiyatland›r›lacak olup, tazminat yükünün alt›nda bir prim tutar› uygulamas› durumunda, gerekçe raporu haz›rlanacak ve gözetim ve denetime haz›r tutulacakt›r. Ürün bazl› sa¤l›k, kasko, trafik sigortalar›na iliflkin tüm bilgilere aktüerya raporunda ayr› bir bölüm olarak yer verilecektir. Sigorta flirketleri, tasdik edilmifl ihtiyari deprem tarifesini tam olarak uygulamak zorundad›rlar. Ayr›ca çeflitli adlar alt›nda geri ödeme ve arac›lara afl›r› komisyon ödemesi gibi ifllemlerden de uzak durmak durumundad›rlar. Uygulaman›n sigorta flirketlerince yerine getirilip getirilmedi¤i yak›ndan takip edilecektir. AfiIRI KOM‹SYON UYGULAMALARI Sa¤l›k sigortalar› ile motorlu tafl›t sigortalar›nda halen mevcut olan rekabetin di¤er bir flekli ise acente komisyonlar›nda yaflanmaktad›r. Bu Genelge ile halen mevcut y›k›c› rekabet ortam›n› ortadan kald›r›larak, sektör genelinde flirket mali bünyelerini olumsuz etkileyebilecek komisyon ödemeleri ve muhtelif isimlerde geri ödeme yap›lmas› gibi uygulamalar hususunda yeni yaklafl›mlar gelifltirilmifltir. Herhangi bir branflta afl›r› komisyon ödemesi; piyasada yayg›n olarak uygulanan komisyon oranlar›ndan yüzde 20’yi aflan biçimde ödeme yap›lmas›d›r. Örne¤in, piyasada yayg›n olarak uygulanan komisyon yüzde 20 ise, yüzde 24’e kadar yükselen komisyonlar normal olarak kabul edilecek, bundan yukar›s› afl›r› komisyon olarak addedilecektir. Her dönemin bafl›nda (1 Ocak, 1 Nisan, 1 Temmuz, 1 Ekim) “Piyasada Yayg›n Olarak Uygulanan Komisyon Oranlar›” iller ve bu Genelge konusu branfllar baz›nda belirlenerek Sigorta ve Reasürans fiirketleri Birli¤i taraf›ndan Müsteflarl›¤a iletilecek, ayr›ca TSRfiB web sayfas›nda yay›nlanacak- KATASTROF‹K R‹SKLER S‹GORTALARI Sigorta flirketlerinin tüm branfllarda üstlendikleri deprem riskine iliflkin olarak verdikleri teminata koruma sa¤lar iken, 2010 y›l› risklerinden bafllamak üzere, 250 y›ll›k bir zaman diliminde meydana gelecek riskler için yap›lacak modelleme çerçevesinde Beklenen Azami Hasar (PML) hesab› yapmalar›, bu modelleme sonucunda özkaynaklar›na göre üstlenebilecekleri riskler ile sat›n alacaklar› koruman›n hesaplanan PML’nin alt›na düflmemesi gerekmektedir. Sigorta flirketleri katastrofik risklerde hesaplanacak PML üzerinden özsermayelerinin en fazla % 10’u kadar risk üstlenebilirler. Bu tutar› aflan k›sm›n koruma alt›na al›nmas› gerekir. Y›l içerisindeki geliflmeler çerçevesinde kümüllerin özkaynaklarla karfl›lanan ve koruma al›nan k›sm›n üzerine ç›kmas› halinde, yeterli koruma sa¤lanana kadar ilgili flirketin bu risklerle ilgili teminat vermesi Hazine Müsteflarl›¤›’nca durdurulabilir. Yap›lacak hesaplamalarda, reasürans korumas›ndaki olay bafl›na limitler de gözönünde bulundurulacakt›r. Bu Genelge konusu branfllarda; arac›lara sigortac›l›k tekni¤iyle izah edilemeyen afl›r› yüksek komisyon ödemesi veya menfaat sa¤lanmas›, afl›r› fiyat k›r›lmas›, tarifenin do¤rudan veya dolayl› olarak uygulanmamas› (negatif yönde) fleklindeki ifllemlerin belirli bir süre sonra ortadan kalkaca¤› ve istikrar›n sa¤lanaca¤› bir sürece girilece¤i tahmin edilmekle birlikte söz konusu hususlara ayk›r›l›k durumlar›n›n Sigortac›l›k Kanunu kapsam›nda aktif azalt›c› ifllem olarak kabul edilebilece¤i de ayr›ca Genelgede ifade edilmifltir. ‹stikrarl› ve adil bir rekabet ortam›n›n oluflturulmas›nda tüm taraflara görev ve sorumluluklar düflmektedir. Bununla birlikte görev ve sorumlulu¤un gere¤ini yerine getirmeyenler hakk›nda, tespit edilecek fiilin durumuna göre 5684 say›l› Sigortac›l›k Kanununun ilgili maddeleri ile iyiniyet kurallar›na ayk›r›l›ktan müeyyide uygulanaca¤› da ayn› Genelgede hükme ba¤lanm›flt›r. 55 GÜVENCE HESABI Zorunlu Sigortalarda Aranacak Yetki Belgesi A. Kadir KÜÇÜK Güvence Hesab› Müdürü arayolu Yolcu Tafl›mac›l›¤› Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortas› Genel fiartlar›nda poliçede kay›tl› tafl›mac›lar›n 4925 say›l› Karayolu Tafl›ma Kanunu’na istinaden verilen Tafl›mac› Yetki Belgesi’ne sahip olmas›, yolcu tafl›mac›l›¤›n›n zorunlu haller hariç, bu kanun hükümleri çerçevesinde yap›lmas› ve tafl›man›n yap›ld›¤› arac›n poliçede kay›tl› olmas› zorunlu tutulmufltur. K Zorunlu Karayolu Tafl›mac›l›k Mali Sorumluluk Sigortas› Genel fiartlar›nda da sigortal›n›n tafl›may› zorunlu haller hariç 4925 say›l› Karayolu Tafl›ma Kanunu ve ilgili yönetmelik kapsam›nda yap›lmas› gerekti¤i aç›klanm›flt›r. Bilhassa flehirleraras› yolcu tafl›mac›l›¤› için önem arz eden ve zorunlu olan her iki poliçenin yap›lmas›nda Karayolu Tafl›ma Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerinin dikkate al›nmas› gerekti¤ine iflaret edilmifltir. Karayolu Tafl›ma Kanunu’nun 5. Maddesine göre; tafl›mac›l›k, acentelik ve tafl›ma iflleri komisyonculu¤u ile nakliyat ambar› ve kargo iflletmecili¤i yap›n kimselerin Bakanl›ktan Yetki Belgesi almas› zorunludur. Yetki belgesi alan kifliler ayr›ca kullanaca¤› tafl›tlar›n niteli¤ini ve say›s›n› liste halinde gösteren tafl›t belgesi almak zorundad›rlar. Karayolu Tafl›ma Yönetmeli¤inin 2. Maddesinde yetki belgesine tabi ifllerin kapsam› aç›klanm›flt›r. Buna göre kamuya aç›k karayollar›nda 56 olmak üzere motorlu araçlarla yap›lan yolcu ve eflya tafl›malar›n›, tafl›mac›, acente, tafl›ma iflleri komisyonculu¤u, tafl›ma iflleri organizatörlü¤ü, nakliyat ambar› iflletmecili¤i, kargo iflletmecili¤i, lojistik iflletmecili¤i, terminal iflletmecili¤i, da¤›t›m iflletmecili¤i ve benzeri tafl›mac›l›k faaliyetlerini yapanlar ile tafl›ma ifllerinde çal›flanlar›, tafl›mac›l›k faaliyetlerinde yararlan›lan her türlü tafl›t, araç, gereç, yap›, tesis ve benzerlerini kapsamaktad›r. Servis tafl›malar› için Bakanl›¤›n ayr›ca düzenleme yapaca¤› aç›klanm›fl ve afla¤›da aç›klanan araçlarla yap›lan tafl›malar Yönetmelik kapsam› d›fl›nda b›rak›lm›flt›r. ❖ Özel otomobillerle ve bunlar›n römorklar›yla yap›lan tafl›malar. ❖ Lastik tekerlekli traktörlerle ve bunlar›n römorklar›yla yap›lan tafl›malar. ❖ Üç tekerlekli tafl›tlarla yap›lan tafl›malar. ❖ Resmi tafl›tlarla ve bunlar›n römorklar›yla yap›lan ticari olmayan tafl›malar. ❖ Türk Silahl› Kuvvetlerine ait tafl›tlarla ve bunlar›n römorklar›yla yap›lan tafl›malar. ❖ Gerçek kifliler ad›na hususi olarak kay›t ve tescil edilmifl kamyonet cinsi tafl›tlarla ve bunlar›n römorklar›yla yap›lan ve hem tafl›man›n hem de tafl›nan eflyan›n ticari olmad›¤› tafl›malar. Yönetmelikte yetki belgesinin türleri ve yetki belgesi alman›n veya yenilemenin flartlar› aç›klanm›flt›r. Yetki Belgesinin türleri Kanun’un 5.Maddesinde yap›lan ifllere göre detayland›r›lm›flt›r. Bizim üzerinde duraca¤›m›z yetki belgesi türü, yolcu tafl›mac›l›¤› yapanlar için verilen yetki belgeleridir. Tafl›ma Yönetmeli¤inde 11 Haziran 2009 tarihinde yap›lan de¤ifliklik ile yolcu tafl›mac›l›¤›na iliflkin yetki belgeleri flu flekilde tasnif edilmifltir; s› yap›lan yolculuklar tan›mlanm›fl olup, il s›n›rlar› içinde yap›lan yolcu tafl›malar› kapsam d›fl›nda kalm›flt›r. Otomobille fiehirleraras› Yolcu Tafl›mac›l›¤› ......................................................A1 Otomobille Uluslar aras› Yolcu Tafl›mac›l›¤›.......................................................A2 Otobüsle Uluslar aras› ve fiehirleraras› Tarifeli Yolcu Tafl›mac›l›¤› .................................B1 Otobüsle Uluslar aras› ve Yurtiçi Tarifesiz Yolcu Tafl›mac›l›¤› ...............................B2 Otobüsle Uluslar aras› ve Yurtiçi Kendi Personelinin Tafl›nmas› .....................................B3 Otobüsle fiehirleraras› Tarifeli Yolcu Tafl›mac›l›¤›.......................................................D1 Otobüsle Yurtiçi Tarifesiz Yolcu Tafl›mac›l›¤›.......................................................D2 Otobüsle Yurtiçi Kendi Personelinin Tafl›nmas› ..........................................................D3 Otobüsle 100 km.ye Kadar fiehirleraras› ve ‹l içi Yolcu Tafl›mac›l›¤›.....................................D4 (D4 Yetki Belgesi 01 Ocak.2011 tarihinden itibaren düzenlenecektir.) Zorunlu olan bu sigorta ile birlikte 25 fiubat 2004 tarihli ve 25384 say›l› Resmi Gazete’de yay›mlanarak yürürlü¤e giren Bakanlar Kurulu Karar› ile, yolcularla birlikte görevli sürücüler ve bunlar›n yard›mc›lar›n› da kapsayan Karayolu Yolcu Tafl›mac›l›¤› Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortas›n›n yapt›r›lmas› zorunlulu¤u getirilmifltir. Yetki belgesi alman›n veya yenilemenin genel flartlar›ndan birisi gerçek kiflilerin Türkiye Cumhuriyeti vatandafl› olmalar›, tüzel kiflilerin ise Türkiye Cumhuriyeti kanunlar›na göre kurulmufl ve Türk Ticaret Siciline kay›tl› olmalar› flartt›r. Aç›klanan bu flartlara göre yabanc› uyruklu flah›s ve tüzel kiflilere Türkiye’deki faaliyetleri için do¤rudan yetki belgesi verilemez. Bu kiflilerin ancak Türkiye’de kuracaklar› flirketleri veya ortakl›klar vas›tas›yla yetki belgesi almalar› mümkündür. Tafl›mac›lar, Tafl›ma Kanunu’nun 17.Maddesinde aç›klanan flehirleraras› ve uluslararas› yolcu tafl›malar›ndaki sorumluluklar›n› karfl›lamak üzere Kanun’un 18.Maddesinde öngörülen Zorunlu Karayolu Tafl›mac›l›k Mali Sorumluluk Sigortas›’n› yapt›rmak zorundad›rlar. Burada tafl›mac›k alan› olarak flehirleraras› ve uluslarara- Karayolu Tafl›ma Yönetmeli¤inin 47. Maddesinde yetki belgesi sahibi tafl›mac›lar›n yolcu tafl›mac›l›¤› ile ilgili yapacaklar› tafl›malarda yolculara gelebilecek bedensel zararlar için sigorta ettirilme zorunlulu¤u aç›klanm›flt›r. Yönetmeli¤in 48. Maddesine göre de her iki sigortan›n da yap›lmas› zorunlu tutulmufltur. Bu durumda Karayolu Tafl›ma Kanunu’nda yer almayan Karayolu Yolcu Tafl›mac›l›¤› Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortas›n›n yap›lmas› Karayolu Tafl›ma Yönetmeli¤i ile zorunlu tutulmufl ve her iki sigortan›n birlikte yap›lmas› paralel bir hale getirilmifltir. Ancak burada Kanun ile Yönetmelik aras›nda bir uygulama farkl›l›¤› ortaya ç›kmaktad›r. Kanun, sadece flehirleraras› ve uluslararas› yolcu tafl›malar›nda sigortan›n yap›lmas›n› öngörürken, Yönetmelik ve Genelgelerle bu kapsam il içi yap›lan yolcu tafl›mac›l›klar›n› da kapsar hale getirilmifltir. Sigortac›, söz konusu sigortalar› yaparken tafl›mac›n›n sahip oldu¤u yetki belgesini görmek ve yetki belgesine kay›tl› araçlar› tespit etmek durumundad›r. Sigorta poliçesinin yetki belgesinde kay›tl› araçlar için tanzim edilmesi flartt›r. Aksi halde sigorta yap›ld›ktan sonra meydana gelen zarardan sigortac› sorumludur. Tafl›mac›n›n yetki belgesi olmadan veya yetki belgesine kay›tl› olmayan bir araçla yap›lan tafl›ma sonucu 57 S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ Sigorta Sahtekârl›¤›, Bilgi Sistemi (S‹SB‹S) ile Sahtekârl›¤a Göz Açt›r›lmayacak Mehmet ÜST Sigorta Bilgi Merkezi Müdürü igorta Bilgi Merkezi Yönetmeli¤i 10. Maddesi (j) bendi gere¤ince, sigorta sahtekârl›¤› flüphesi bulunan kifli ve kurulufllar›n takibi amac›yla, SBM bünyesinde güncel veri taban›n›n oluflturulmas› çal›flmalar› devam etmektedir. S Sektör temsilcilerinden oluflturulan çal›flma komitesinin yapm›fl oldu¤u seri çal›flma toplant›lar›nda hangi durumlar›n sigorta sahtekârl›¤› olarak de¤erlendirilece¤i ve bu durumlara iliflkin hangi bilgilerin veri taban›nda toplanmas› gerekti¤i konular› ele al›nm›flt›r. Sigorta sahtekârl›¤› olarak de¤erlendirilecek ve belirtilen durumlara iliflkin örnek senaryolar afla¤›da s›ralanm›flt›r. ❖ Alkollü araç kullan›m›na iliflkin durumlar; Alkollü araç kullan›m›ndan kaynaklanan hasar baflvurular›nda bu durumun araflt›rma sonunda belge, tutanak, görgü tan›¤› ifadesi vs gibi kan›tlarla ortaya ç›kar›l›p hasar›n reddedildi¤i durumlar. ❖ Sürücü belgelerine iliflkin durumlar: Ehliyetsiz sürücülerin sebep olduklar› hasar baflvurular›nda bu durumun araflt›rma sonunda belge, tutanak, görgü tan›¤› ifadesi vs. gibi kan›tlarla ortaya ç›kar›l›p hasar›n reddedildi¤i durumlar. ❖ Feragatname al›nan durumlar: Sahtekârl›¤›n ortaya ç›kar›lmas› sonucunda tazminat talebinden vazgeçildi¤ine dair sigortal›dan/sigorta ettirenden/menfaattardan fera- 58 gatname al›nd›¤› durumlar a) Sahte belgeler (tutanak, kimlik, alkol raporu, fatura, ifade tutana¤› vs.) ile hasar baflvurusunun yap›ld›¤›n›n kan›tland›¤› ve hasar baflvurular›, b) Haks›z sigorta tazminat› almak amac›yla bilerek, planlanm›fl kazalar düzenlemek suretiyle oluflmufl hasar baflvurular›. ❖ Kazadan sonra poliçe düzenlenmesi durumu, Kazadan sonra poliçe düzenlendi¤inin belge, tutanak, görgü tan›¤› ifadesi vs. gibi kan›tlarla ortaya ç›kar›l›p hasar baflvurusunun reddedildi¤i durumlar. ❖ Sahte hasar flüphesi ile reddedilen ancak dava konusu edilen hasar baflvurular›. Sahte hasar gerekçesiyle reddedilen ancak daha sonra sigorta flirketinin dava edildi¤i durumlar. ❖ Mahkemede karara ba¤lanm›fl hasar baflvurular›. Yasal süreç sonunda sigorta sahtekârl›¤› yap›ld›¤› mahkeme karar›na ba¤lanan durumlar. ❖ Savc›l›k soruflturmas› kapsam›na al›nm›fl hasar baflvurular›. Organize ya da bireysel suçlar kapsam›nda savc›l›¤›n do¤rudan soruflturma açt›¤› sigorta sahtekârl›¤›na konu olan durumlar. Çal›flma grubu toplant›lar›nda, belirlenen kriterlere göre sigorta sahtekârl›¤› olarak de¤erlendirilen durumlarda hangi bilgilerin veri taban›na al›nmas› gerekti¤i konular› incelenmifl ve veri taban›na al›nacak bilgilere karar verilmifltir. Oluflturulacak sigorta sahtekârl›klar› bilgi paylafl›m sisteminin (S‹SB‹S) sigorta flirketleri d›fl›nda bireylerin, özel flirketlerin ve kamu kurulufllar›n›n da sahte hasar bildirimlerinde bulunabilmesine imkân veren bir yap›da olmas› planlanmaktad›r. TRAF‹K S‹GORTASI ÜRET‹M ve HASAR VER‹LER‹ Merkezimiz taraf›ndan haz›rlanan istatistiksel tablolar› inceledi¤imizde, trafik sigortalar›nda 2009 y›l›n›n Ocak-Kas›m döneminde poliçe adetlerinde bir önceki y›la göre yüzde 4,32’ lik, prim üretiminde ise yüzde 11,29 ’luk bir art›fl gerçekleflti¤i görülmektedir (Bkz. Tablo 1). 2008 / 2009 Y›l› Ocak-Kas›m Dönemi Tarife Basama¤› Alt›nda Trafik Sigortas› Poliçe Adetleri ve Prim Üretimi Fark› (Bin TL) Tablo 1: 2008 BASAMAK 1. Basamak 2. Basamak 3. Basamak 4. Basamak 5. Basamak 6. Basamak 7. Basamak Genel Toplam 2009 Fark Poliçe Adedi Poliçe Primi Poliçe Adedi Poliçe Primi Adet Fark Adet Yüzde Prim Fark Prim Yüzde 355.263 366.115 481.589 3.163.762 1.849.643 1.141.459 2.498.631 9.856.462 63.871 68.251 92.788 499.412 290.573 173.538 346.190 1.534.624 40.580 270.496 400.227 3.148.112 2.141.683 1.423.211 2.857.536 10.281.845 22.851 58.953 95.122 529.882 349.571 233.524 417.926 1.707.828 -314.683 -95.619 -81.362 -15.650 292.040 281.752 358.905 425.383 -88,58% -26,12% -16,89% -0,49% 15,79% 24,68% 14,36% 4,32% -41.020 -9.299 2.334 30.470 58.998 59.986 71.735 173.204 -64,22% -13,62% 2,52% 6,10% 20,30% 34,57% 20,72% 11,29% Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir. TÜ‹K taraf›ndan yay›nlanan Temmuz 2009 araç verileri ile yine ayn› döneme ait yürürlükte olan poliçe bilgileri araç türleri baz›nda karfl›laflt›r›ld›¤›nda 2009 Eylül itibariyle sektör genelinde sigortas›zl›k oran›n›n yüzde 25,22 oldu¤u görülmüfltür. Traktör ve Motosiklet hariç tutuldu¤un- da ise sigortas›zl›k oran› yüzde 10,66 olmaktad›r. 2009 Temmuz ay› verileri ile TÜ‹K taraf›ndan yay›nlanan Eylül 2009 araç adetlerinin kullan›ld›¤› sigortas›zl›k oran› tablosu afla¤›da yer almaktad›r. Araç Türleri Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe Adedi ve Sigortas›zl›k Oran› Tablo 2: Tescilli Araç Adedi Sigortas›zl›k Oran› OTOMOB‹L 5.824.159 6.500.651 7.027.524 M‹N‹BÜS 282.828 312.591 384.147 OTOBÜS 150.547 153.652 200.837 KAMYONET 1.682.799 1.902.891 2.175.875 KAMYON 514.938 550.176 735.210 TRAKTÖR 376.042 470.081 1.362.717 MOTOS‹KLET VEYÜK MOTOS‹KLET‹ 642.455 720.826 2.286.272 ÖZEL AMAÇLI TAfiIT 10.319 11.962 33.720 Toplam 9.484.087 10.622.830 14.206.303 'Traktör' ve 'Motosiklet' hariç tutuldu¤unda genel toplama göre sigortas›zl›k oran› 7,50 18,63 23,49 12,55 25,17 65,50 68,47 64,53 25,22 10,66% Araç Grubu Poliçe Adedi Yürürlükteki Poliçe Adedi Not: Poliçe adedi ve Prim üretimi poliçe bafllang›ç tarihine göre ilgili cari y›la ait bilgilerdir. Tescilli Araç Adedi, 2009 y›l› Temmuz ay›nda TUIK taraf›ndan yay›nlanan araç say›s›d›r. Sektör genelinde, Kas›m 2009 verileri incelendi¤inde, 2003 y›l› bafllang›ç tarihli poliçeler de¤erlendirildi¤inde; 526.845. - Bin TL prim üretimine karfl›l›k 2009 Kas›m sonu itibariyle toplam 422.535. - Bin TL hasar tazminat› gerçekleflmifl ve hasar/prim oran› yüzde 80,20 olmufltur. 2004 y›l› bafllang›ç tarihli poliçeler de¤erlendirildi¤inde ise; 900.450. - Bin TL prim üretimine karfl›l›k 2009 Kas›m sonu itibariyle toplam 640.200. Bin TL hasar tazminat› gerçekleflmifl ve hasar/prim oran› yüzde 71,10 olmufltur. 2005 y›l› bafllang›ç tarihli poliçeler de¤erlendirildi¤inde 59 S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ ise; 1.096.785 .- Bin TL prim üretimine karfl›l›k 2009 Kas›m sonu itibariyle toplam 880.155. - Bin TL hasar tazminat› gerçekleflmifl ve hasar/prim oran› yüzde 80,25 olmufltur. 2006 y›l› bafllang›ç tarihli poliçeler de¤erlendirildi¤inde ise; 1.264.864. - Bin TL prim üretimine karfl›l›k 2009 Kas›m sonu itibariyle toplam 1.051.918. - Bin TL hasar tazminat› gerçekleflmifl ve hasar/prim oran› yüzde 83,16 olarak gerçekleflmifltir. Y›llar Baz›nda Trafik Sigortas› Poliçe Üretimi ve Ödenen Birikimli Hasar Tazminat Tutar› Da¤›l›m› - Bin TL (Poliçe Y›l› - UWY baz›nda) Tablo 3: Ödeme Durumu Y›l H/P 1. Y›l H/P 2. Y›l H/P 3. Y›l H/P 4. Y›l H/P 2003 526.845 MUALLAK ÖDENEN 4.116 82.232 16,39% 12.754 308.218 60,92% 17.309 358.094 71,25% 19.928 370.866 74,18% 22.501 380.124 2004 900.450 MUALLAK ÖDENEN 9.434 133.518 15,88% 34.630 473.174 56,39% 42.141 541.224 64,79% 46.786 559.017 67,28% 2005 1.096.785 MUALLAK ÖDENEN 31.218 186.787 19,88% 83.168 640.878 66,02% 95.629 726.290 74,94% 2006 1.264.864 MUALLAK ÖDENEN 36.523 222.826 20,50% 108.169 778.980 70,13% 131.333 873.429 79.44% 2007 1.486.031 MUALLAK ÖDENEN 70.908 277.597 23,45% 219.490 925.029 77.02% 250.586 1.064.341 88.49% 2008 1.702.541 MUALLAK ÖDENEN 118.275 335.281 26,64% 336.414 1.094.350 84,04% 2009 1.780.096 MUALLAK ÖDENEN 198.393 267.87 26,18% Y›l Prim Üretimi TÜRK‹YE GENEL‹NDE %24,76 ARAÇ KASKO S‹GORTASINA SAH‹P BULUNUYOR Afla¤›daki Tablo 4' te araç tescil adetleri için TÜ‹K' in en son Eylül verilerinin yay›nlanm›fl olmas› sebebiyle TRAMER' in veri taban›nda ki 5. Y›l H/P 6. Y›l 76,42% 24.745 78,54% 389.042 53.422 397.860 50.931 574.381 69,44% 54.452 71,10% 585.758 102.979 751.745 77,93% 109.679 770.476 80,25% 143.298 908.620 83,16% 85,65% Eylül ay› itibariyle yürürlükte olan kasko poliçeleri k›yaslanm›flt›r. Kasko Sigortas›nda Eylül 2009 sonu itibariyle toplam poliçe adedi 2.647.473 olup, yürürlükte olan poliçe adedi ise 3.518.047' dir. ‹lgili poliçelere iliflkin aç›lan hasar dosyas› adedi toplam› ise 716.765' dir. Tablo 5: Araç Türleri Baz›nda Kasko Sigortas› Poliçe Adedi ve Sigortas›zl›k Oran› Yürürlükte Olan Poliçelere Ait Veriler Poliçe Adedi Otomobil 1.645.281 Minibüs (8-14 Koltuk) 71.880 Otobüs 52.426 Kamyonet 607.926 Kamyon 213.391 Traktör 47.628 Motosiklet ve Yük Motosikleti 7.540 Özel Amaçl› Tafl›t 7.540 Genel Toplam 2.647.473 60 Meri Poliçe Adedi 2.172.652 96.681 68.065 805.950 284.659 78.814 9.527 9.527 3.518.047 Hasar Dosya Adedi 467.804 22.053 18.750 167.307 37.108 2.482 940 940 716.765 Hasarl› Araç Adedi 365.538 17.331 13.777 132.550 31.668 2.209 819 819 564.140 Hasarl› Araç Oran› 16,82% 17,93% 20,24% 16,45% 11,12% 2,80% 8,60% 8,60% 16,04% Araç Kaskolu Kaskosuz Say›s› Araç Oran› Araç Oran› 7.027.524 30,92% 69,08% 384.148 25,17% 74,83% 200.837 33,89% 66,11% 2.175.875 37,04% 62,96% 735.210 38,72% 61,28% 1.362.717 5,78% 94,22% 2.286.272 0,42% 99,58% 2.286.272 0,42% 99,58% 14.206.303 24,76% 75,24% REHBER TAR‹FE, fi‹RKET TAR‹FELER‹ VE GERÇEKLEfiEN ÜRET‹M ORTALAMA PR‹M KIYASLAMALARI Rehber tarife, ortalama flirket tarifeleri ve ortalama gerçekleflen prim de¤erlerinin ‹stanbul ve ‹stanbul d›fl›ndaki di¤er iller olmak üzere otomobil araç grubu özel ve tüzel prim bilgisini içeren tablolar afla¤›da yer almaktad›r. Tablolardan da görülece¤i üzere, flirketlerin rehber tarife alt›nda serbest tarifelerini oluflturduklar› gözlenmektedir. TABLO 5 TABLO 6 TABLO 7 TABLO 8 Not: Tarife de¤erleri hesaplan›rken aritmetik ortalama kullan›lm›flt›r. 61 S‹GORTA B‹LG‹ MERKEZ‹ Sigorta Bilgi Merkezi’ndeki Geliflmeler Sigorta Bilgi Merkezi taraf›ndan 2009 Temmuz, A¤ustos ve Eylül aylar›nda afla¤›daki çal›flmalar gerçeklefltirilmifltir. ❖ TÜS‹AD ve TBV' nin düzenledi¤i e-TR yar›flmas›nda TRAMER OTOKONTROL projesi ile finalist seçildi. Her sene, kamudan vatandafla, kamudan ifl dünyas›na ve kamudan kamuya olmak üzere düzenlenen e-TR yar›flmas› için Sigorta Bilgi Merkezi olarak bu sene Otokontrol 5664 sms projesi ile “kamudan vatandafla hizmetler” kategorisi alt›nda finale yükselmifltir. ❖ SMS ile Veri Sorgulama Projesinde Ulafl›lan Sorgu Adetleri 24 Aral›k 2009 tarihi itibariyle SMS Sorgu Adetleri afla¤›daki gibidir. 12.08.2009-24.12.2009 Tarihleri aras›ndaki SMS Sorgu Adedi Tablo 9: SERV‹S ADI KAZA HASAR POL‹ÇE MA⁄DUR HATALI SORGU HATALI HAR‹Ç TOPLAM GENEL TOPLAM TOPLAM SMS ADED‹ 15.843 273.378 3.827 333 29.586 293.381 322.967 ORTALAMA GÜNLÜK SMS ADED‹ 119 2.055 28.77 2.503 222.451 2.205 2.428 ❖ Yeni Dönem Trafik Tarifelerinde Baz Al›nacak Rehber Tarife Haz›rlanm›flt›r. fiirketlerin, yeni dönem trafik tarifelerini olufltururken baz alacaklar› rehber tarife çal›flmas› tamamlanm›flt›r. Haz›rlanan rehber tarife sektörün kullan›m›na sunulmufltur. nabilmesi için gelifltirmek istedi¤i e-learning projesi üzerinde çal›flmalara bafllanm›flt›r. ❖ 2009 - 2010 Ö¤retim Y›l› E¤itim Almana¤› ‹çin TRAK‹D Çocuk Kulübü E¤itim Seti CD'leri Haz›rlanm›flt›r. ‹stanbul ili s›n›rlar› içerisindeki okullara da¤›t›lmak üzere yay›nlanan 2009 - 2010 Ö¤retim Y›l› E¤itim Almana¤› için 3000 adet TRAK‹D Çocuk Kulübü E¤itim Seti CD'leri haz›rlanm›flt›r. CD'ler almanaklar ile birlikte önümüzdeki günlerde okullara da¤›t›lacakt›r. ❖ EGM' den Araç Tescillerinin Al›nmas› ‹çin Çal›flmalar Devam Etmektedir. EGM' den tescil verileri gerçek ortamdan al›nmaya bafllanm›fl olup test çal›flmalar› devam etmektedir. ‹lave alanlar›n eklenmesi için EGM ile ek protokol haz›rlanm›fl olup, EGM' den onay beklenmektedir. ❖ S›n›r Kap›lar›nda Online Trafik Poliçe Düzenlenmesi Çal›flmas› Devam Etmektedir. fiirketlerin hatlar› kesildi¤i zaman s›n›r kap›lar›nda kesintisiz hizmet verebilmek amac›yla yabanc› plakal› araçlara TRAMER web sitesi üzerinden online Trafik poliçesi kesilmesine yönelik çal›flmalar son aflamaya gelmifl olup, k›sa bir süre içerisinde devreye al›nacakt›r. ❖ Veri Güvenli¤i Konusunda Stratejik Çal›flma Bafllat›ld›. Bu konuda stratejik bir çal›flma yap›larak ileriye yönelik tüm uygulamalar› kapsayan bir çal›flma yap›ld›. Tüm kullan›c›lar›n profillerine yönelik protokol standartlar› gelifltirildi ve devreye al›nd›. ❖ Morbidite Projesi ❖ TSEV'den Gelen Talep Do¤rultusunda Kaza Tespit Tutana¤› Uygulamas› E-Learning Projesi Çal›flmas› Bafllat›lm›flt›r. TSEV'den gelen talep do¤rultusunda TSEV'in sigorta flirketleri ve acente çal›flanlar›n›n faydala- 62 Proje kapsam›nda, birinci ve ikinci ‹lerleme Raporlar› yay›nlanm›fl ve De¤erlendirme Toplant›lar› yap›lm›flt›r. Üçüncü ‹lerleme raporu 05 Ekim 2009da yay›nlanm›flt›r. Nisan - May›s 2010 tarihlerinde, bir çal›fltay ile sonuçlar›n paylafl›lmas› hedeflenmektedir. ❖ Aile Baz›nda TCKN Bilgisine Eriflim Projesi MERN‹S'ten al›nmaya bafllanan yeni bir web service hizmeti ile bundan böyle birey TCKN bilgisi ile bireyin kendisi, varsa efli ve çocuklar›na ait TCKN, ad, Soyad, do¤um tarihi, cinsiyet, ölüm tarihi, aile yak›nl›k bilgisi gibi bilgilerine eriflilebilecektir. Hizmet sigorta flirketlerine 24 Aral›k 2009 tarihinde aç›lm›flt›r. ❖ SAGMER Veri Transferi ve SAGMER Uygulamalar› hakk›nda sektör toplant›s› gerçeklefltirilmifltir. 18 Kas›m 2009 Çarflamba günü saat 13:30 ile 16:30 aras›nda T.S.R.fi. Birli¤i konferans salonunda Sa¤l›k Sigortas› düzenleyen flirketlerin yetkilileri, teknik, bilgi ifllem yöneticileri ve ilgili personellerinin kat›l›m› ile bir sektör toplant›s› gerçeklefltirilmifltir. Toplant›da SAGMER Birim Yöneticisi Sn. Anita Barin Aytekin üye flirketlerden transfer edilecek olan sa¤l›k poliçe kay›tlar› veri yap›lar› ve ifl süreçleri hakk›nda bir sunum gerçeklefltirmifl, ard›ndan kat›l›mc›lardan gelen sorular› yan›tlam›flt›r. ❖ Mortalite Projesi Hayat Sigortas› Bilgi Merkezi, BNB Dan›flmanl›k ve Marmara Üniversitesi ile ortaklafla gerçeklefltirilen Türkiye Mortalite tablolar› çal›flmalar› devam etmektedir. 9 Aral›k 2009 tarihinde Ankara'da ODTÜ salonlar›na Mortalite Projesi 2. Ara Raporu toplant›s› yap›lm›flt›r. Proje ekibi, HAYMER Yönetim Komitesi, TSRfiB ve Hazine Müsteflarl›¤› Sigortac›l›k Genel Müdürlü¤ü'nden kat›l›mc›lar›n bulundu¤u bu toplant›da, proje konusundaki geliflmeler paylafl›lm›flt›r. ❖ Aktüerya Raporunun HAYMER sistemi üzerinden Hazine Müsteflarl›¤›'na iletilmesi için gerekli çal›flmalara bafllanm›flt›r. ❖ ‹lgili mevzuat çerçevesinde sigortal›lar›n ve sigorta flirketlerinin eksper atamalar› ve çal›flmalar›n›n izlenebilmesi amac›yla SBM bünyesinde bir veri taban› alt yap›s› projesi (EKS‹ST) bafllat›lm›flt›r. 63 DASK DASK, Hürriyet Treni’nde Zorunlu Deprem Sigortas›n›n Önemini Anlatt› o¤al Afet Sigortalar› Kurumu (DASK), “Deprem geçici, hayat kal›c›d›r: Sürdürülebilir yaflam hakk›” temas›yla 2009’da Hürriyet Treni’nde yer alarak zorunlu deprem sigortas› bilincinin art›r›lmas› için Anadolu’yu dolaflt›. Hürriyet Treni’nin 9 Eylül 2009’da ‹zmir’den bafllay›p 29 Ekim 2009’da ‹stanbul’da biten 50 günlük Türkiye turunda DASK, ziyaret edilen 45 kentte vatandafllara Türkiye’nin deprem gerçe¤i, depreme karfl› al›nmas› gereken önlemler ve zorunlu deprem sigortas›n›n önemini anlatt›. D DASK, Hürriyet Treni’nin Adana, Samsun, Sakarya, Kocaeli ve Edirne duraklar›nda DASK Gö- 64 nüllüsü Prof. Dr. Ahmet Mete Ifl›kara’n›n konuflmac› olarak kat›ld›¤› seminerler de düzenledi. Baflta çocuklar olmak üzere halk›n ve yerel bas›n›n yo¤un ilgi gösterdi¤i seminerlerde deprem öncesinde al›nmas› gereken önlemlerle deprem s›ras›nda do¤ru davran›fl al›flkanl›klar›n›n sergilenmesinin can ve mal kay›plar›n› azaltmadaki önemi vurguland›. Ifl›kara seminerlerde çocuklara deprem tatbikat› da yapt›rd›. DASK yöneticileri seminer verilen illerin yan› s›ra Ankara, Kars, Sar›kam›fl, Aflkale, Kemah, Konya, Zonguldak, Kayseri duraklar›nda, Hürriyet Treni’nde yerel yönetimle yap›lan toplant›lara kat›ld›. fiehrin deprem riskinin ve zorunlu dep- rem sigortas› oran›n›n aktar›ld›¤› toplant›larda il yöneticilerinden zorunlu deprem sigortas›n›n yayg›nlaflt›r›lmas› için destek talep edildi. Bu illerde acentelerle de bir araya gelen DASK yöneticileri, acentelerin görüfl, öneri ve taleplerini dinlediler ve zorunlu deprem sigortas›ndaki geliflmeleri paylaflt›lar. DASK, trenin tüm duraklar›nda peronlarda stand açarak ziyaretçilere zorunlu deprem sigortas› hakk›nda bilgi veren broflürlerden da¤›tt› ve zorunlu deprem sigortas› hakk›nda merak edilen sorulara birebir ve an›nda yan›t verme imkan› yakalad›. Ayr›ca ziyaretçiler, stand- daki ekrandan DASK gönüllülerinin mesajlar›n› izleyebildiler. ‹fl, sanat, medya, spor, akademi ve STK dünyas›n›n ünlü ve güvenilir isimlerinden oluflan DASK gönüllüleri video mesajlar›nda zorunlu deprem sigortas›n›n önemini vurgulayarak halk› sigorta yapt›rmaya teflvik ettiler. DASK, Hürriyet Treni’yle Türkiye’yi dolaflarak kurumun ve zorunlu deprem sigortas›n›n bilinirli¤ini yükseltme, depreme karfl› önlem alma, sigorta yapt›rma konusunda bilinç oluflturma, yerel yönetimlerle iliflkileri güçlendirerek destek alma, yerel yöneticiler ve halkla do¤rudan temas kurma imkan› buldu. DASK, AFET AC‹L EYLEM PLANI KAPSAMINDAK‹ TATB‹KATLARINI TAMAMLADI Do¤al Afet Sigortalar› Kurumu (DASK), olas› depremlere haz›rl›k amac›yla gerçeklefltirilen ve Mart 2007 tarihinden itibaren yürürlü¤e giren Afet Acil Eylem Plan› tatbikat›n› baflar›yla tamamlad›. Tatbikatta, 5.000 ila 10.000 adet aras› hasar dosyas›na sebep olacak herhangi bir deprem olas›l›¤›na karfl› haz›rlanan sar› senaryo hayata geçirilerek ifl ak›fl›n›n süreklili¤i, çal›flan ve kaynaklar›n organizasyon ve koordinasyonu ile hasar durumuna göre oluflturulacak ifl planlar› test edildi. Depremden sonraki ilk 72 saatlik sürede yap›lmas› gereken ihbar al›m›, eksper atama ve sonraki aflamalara haz›rl›k ifllemlerini içeren ilk aflama, Bo¤aziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araflt›rma Enstitüsü’nden senaryo ge- re¤i al›nan deprem haberiyle bafllad›. Haberde, merkez üssü ‹stanbul ili Beylikdüzü ilçesi olan ve 47 saniye süren 6,2 büyüklü¤ünde bir deprem gerçekleflti¤i, depremin Avc›lar-Beylikdüzü civar›nda büyük zarar ve y›k›ma neden oldu¤u bilgisi verildi. Tatbikat, ihbar al›mlar› ve manüel ihbar formlar›n›n doldurulmas›yla devam etti. ‹kinci aflamada ise depremin 20. gününden itibaren yap›lacak ifllemleri içeren süreç test edildi. 20. günde ilk tatbikat plan›nda belirtilen ifllemlere devam edilmekle birlikte bunlara eks- 65 DASK per görevlendirme, dosya inceleme ve ödeme ifllemleri de eklendi. Sar› senaryo kapsam›ndaki tatbikat›n baflar›yla tamamlanmas›n›n ard›ndan planda revize edilmesi gereken konular netlefltirildi ve mavi senaryo kapsam›ndaki tatbikat için haz›rl›klara baflland›. DASK’›n sar›, mavi, k›rm›z› olmak üzere üç farkl› tatbikat senaryosu bulunuyor. Konutlarda oluflan hasar oranlar›na göre yap›lan kategorilendirmede sar› senaryo düflük (5.00–10.000 hasar dosyas›), mavi senaryo orta (10.00–20.000 hasar dosyas›), k›rm›z› senaryo ise yüksek (10.000 ve üzeri hasar dosyas›) hasara neden olacak deprem olas›l›klar›na göre tasarland›. DASK, ULUSLARARASI S‹SM‹K R‹SK AZALTMA KONFERANSI’NA KATILDI Do¤al Afet Sigortalar› Kurumu (DASK) Yönetim Kurulu Baflkan› ‹dris Serdar, 8-10 Aral›k 2009’da ‹stanbul Valili¤i taraf›ndan düzenlenen ‹stanbul Uluslararas› Sismik Riskin Azalt›lmas› Konferans›’nda (Istanbul International Conference on Seismic Risk Mitigation) bir konuflma yapt›. Marmara Depremi’nden bu yana depreme karfl› yap›lan haz›rl›k çal›flmalar›n›n tan›t›ld›¤› ve 26 ülkeden 1000 kat›l›mc› ile dünyadaki iyi örneklerin tart›fl›ld›¤› toplant›da Serdar, zorunlu deprem sigortas›na iliflkin güncel geliflmeleri paylaflt›. 66 Serdar, son derece önemli bir organizasyon olarak niteledi¤i konferanstan elde edilecek know-how’›n di¤er il yönetimleriyle de paylafl›lmas›n› ve ‹stanbul’da at›lan bu önemli ad›m›n tüm Türkiye’yi kapsayacak bir harekete dönüflmesini önerdi. Serdar, DASK’›n 2010 hedefinin zorunlu deprem sigortal› konut say›s›n› y›lsonuna kadar 5 milyona ç›karmak oldu¤unu belirterek konuflmas›n› tamamlad›. SON DEPREMLER: KONYA VE DEN‹ZL‹ 10 Eylül 2009 ve 11 Eylül 2009 tarihlerinde Konya’n›n Selçuklu ilçesinde meydana gelen 4,5 ve 4,7 büyüklü¤ündeki depremlerde 123 adet hasar dosyas› aç›ld›. 04 Aral›k 2009 tarihinde Denizli’nin Sarayköy ilçesinde meydana gelen 4,8 büyüklü¤ündeki depremde 93 hasar dosyas› aç›ld› ve ifllemlere baflland›. YILLARA GÖRE HASAR ÖDEMELER‹ (23.12.2009) YIL 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 TOPLAM DEPREM SAYISI DOSYA SAYISI 1 17 21 20 31 41 22 42 43 24 262 6 338 1.558 2.504 587 3.488 499 980 469 163 10.592 ÖDEME(TL) 23.022 127.497 2.284.835 5.203.990 768.927 8.107.968 1.296.871 1.372.381 557.680 205.188 19.948.358 TARS‹M TARS‹M’den Üreticileri Müjde: Sel ve Su Bask›n› Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› Kapsam›nda Bülent BORA TARS‹M Genel Müdür urakl›k, Dolu, Don, Yang›n, Deprem, Sel ve Su Bask›n› gibi do¤al afetler, insanlar›n can›na ve/veya mal›na zarar vererek büyük y›k›mlara yol açan do¤a olaylar›d›r. K Taflk›n, seylâp, feyezan olarak da adland›r›labilen sel ve su bask›n› afeti, yukar›da ad› geçen do¤al afetler aras›nda en y›k›c› olanlardan birisidir. Asl›nda sel ve su bask›n›, do¤an›n kendi mekanizmas› içinde kald›¤› sürece, normal bir hidrometeorolojik olay olarak kabul edilmektedir. Ancak çeflitli nedenlerle do¤an›n dengesinin bozulmas›na ba¤l› olarak ortaya ç›kan olumsuzluklar›n da etkisiyle bu olay zaman zaman bir afete dönüflebil- mektedir. Yurdumuzda sel ve su bask›n› felaketi nedeniyle hemen hemen her y›l önemli can ve mal kay›plar›n›n meydana gelmektedir Literatürde sel olay›, havzaya afl›r› ya¤mur ya¤mas› ya da havzadaki karlar›n birden erimesi sonucunda her fleyi sürükleyen su kütlesi ak›nt›s› ve/veya nehir ve dere yata¤›ndaki mevcut su miktar›n›n yatak çevresinde yaflayan canl›lara, arazilere, mala, mülke zarar vermesi olay› olarak tan›mlanmaktad›r. Su bask›n› ise selden sonra suyun, yata¤›n taflarak çevredeki genifl düzlük alanlara yay›lmas›d›r. Sel ve su bask›nlar› çöller dâhil dünyan›n her taraf›nda s›k s›k görülür. Akarsularda (çay, dere, ›rmak, nehir) yataklar›n afl›nmas› ve deprem durumunda sahillerin sular alt›nda kalmas› Su Bask›nlar›na örnek olarak gösterilebilir. Y›llar ‹tibari ‹le Sel- Su Bask›n› Say›lar› (1970-1997) 67 TARS‹M Sel- Su Bask›n› Olaylar›n›n Aylara Göre Da¤›l›m› (1970-199) Tar›msal aç›dan bak›ld›¤›nda, sel ve su bask›n› ekili alanlarda bulunan ürünlerin yok olmas›na, veriminin azalmas›na veya kalitesinin düflmesine neden olmaktad›r. Türkiye'nin her bölgesinde ani ve afl›r› ya¤›fllar sonucunda s›k s›k sel ve su bask›nlar› meydana gelmektedir. Sel ve su bask›n› felaketi Türkiye'de meydana gelen do¤al afetlerde depremden sonra en fazla etki alan›na sahip ve hayat› olumsuz etkileyen afettir. Türkiye’de 1970-1997 y›llar› aras›nda 626 adet büyük hasar veren sel olay› meydana gelmifl ve 28 y›lda toplam 5.775.910 dekar ekili alan etki alt›nda kalm›flt›r. Belirtilen y›llarda meydana gelen tar›msal maddi zarar›n boyutu toplam 2009 y›l› fiyatlar›na göre 307 Milyon TL civar›ndad›r. Yine ülkemizde en çok tar›msal alan›n zarar gördü¤ü y›l 2.010.838 Dekar ile 1995 y›l›d›r. (Taflk›n Y›ll›¤› - DS‹) 68 Günümüzde sel ve su bask›n› tahmini ve bunlardan korunma konusunda önemli çal›flmalar yap›lmas›na ve bu konuda belirli bir yol al›nm›fl olmas›na ra¤men, Sel ve su bask›n› olay›n›n verdi¤i zarar› tam anlam›yla önlemek mümkün olmamaktad›r. Bu nedenle; sel ve su bask›n› hasarlar›n›n finansal kay›plar›n› önlemek veya en aza indirmek için riskin k›smen de olsa transferine olanak sa¤layan sistemlerden faydalan›lmas›na ihtiyaç duyulmaktad›r. Bu sistemlerden en önemlilerinden biri, sigorta sistemidir. Ülkemizde meydana gelen sel ve su bask›n› olaylar›n›n aylar baz›nda da¤›l›m› incelendi¤inde, Haziran ve Temmuz aylar›nda yo¤unluk dikkat çekmektedir. Bu durum, sel ve su bask›n› hasarlar›n›n ço¤unun tar›msal ürünlerin yetiflme dönemine denk geldi¤ini ve bu nedenle bu dönemdeki hasat edilmemifl ürünlerin zarar gördü¤ünü göstermektedir. Bir riskin sigortalanabilir olmas›n›n koflullar›ndan biri, rastlant›sal olarak meydana gelmesidir. Bu aç›dan bak›ld›¤›nda; su bask›n› riskinin daha çok akarsu kenarlar›nda gerçekleflece¤inin kesin olmas› sigortalanabilirli¤ini zorlaflt›ran bir etken oldu¤u görülecektir. Burada “asimetrik bir bilgilenme söz konusudur. Yani; su bask›n› riskine maruz kalan araziler üretici taraf›ndan bilinir iken sigortac› taraf›ndan bilinmemektedir. Bu durum, “anti seleksiyona” yol açaca¤›ndan gerekli teknik alt yap› çal›flmalar›n›n di¤er bir ifadeyle tar›m arazilerinin Co¤rafi Bilgi Sistemlerinden yararlan›larak risk haritas›n›n olabildi¤ince gerçekçi haz›rlanmas› sel-su bask›n› teminat›n›n tar›m sigortalar›nda baflar›l› bir flekilde sürdürülmesinin önemli bir unsuru olacakt›r. Sel ve su bask›n› olaylar›n›n yo¤unlaflt›¤› aylarda, bu¤day, arpa, pamuk, m›s›r, ayçiçe¤i, üzüm, flekerpancar› ve çeltik gibi ürünlerin genel olarak yetiflme dönemleri ve bu yetiflme alanlar›n›n geniflli¤i göz önüne al›nd›¤›nda, bu ürünlerin büyük bir olas›l›kla Sel ve su bask›n› olaylar›ndan etkilenece¤i aflikârd›r Di¤er bir konu ise, çal›flmada kullan›lacak istatistikî verilerin varl›¤› ve güvenilir olmas›d›r. TARS‹M taraf›ndan sel ve su bask›n› riskinin teminat kapsam›na al›nabilmesi için yap›lan çal›flmada, öncelikle; DS‹’nin 1970-1997 y›llar› aras›nda kay›t alt›na ald›¤› ve de¤erli bir çal›flma sonucu oluflturdu¤u 8 ciltten oluflan Taflk›n y›ll›klar›ndan ve Tar›m ve Köyiflleri Bakanl›¤›, Koruma Kontrol Genel Müdürlü¤ünün 1983-2003 y›llar›n› kapsayan istatistikî kay›tlar›ndan faydalan›lm›flt›r. c) Su deposu, gölet ve baraj kapaklar›n›n aç›lmas› veya patlamas›/patlat›lmas› sonucunda ürünlerde meydana gelen zararlar, Üreticimizin ma¤duriyetine yol açacak riskleri maksimum düzeyde önlemeyi ilke edinen TARS‹M, 2 y›l› aflk›n süredir üzerinde çal›flt›¤› sel ve su bask›n› riski için altyap› ve istatistikî çal›flmalar›n› sonuçland›rarak, eldeki k›s›tl› kaynaklardan maksimum fayda sa¤lamaya çal›flm›flt›r. Çal›flmalar sonucunda 21 Aral›k 2009 tarihindeki Bakanlar Kurulu Karar› ile 1 Ocak 2010 tarihinden geçerli olmak üzere y›l›nda Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› kapsam›na al›nm›flt›r. Devlet Destekli Tar›m Sigortalar› kapsam›na al›nan sel ve su bask›n› teminat›; tüm bitkisel ürünlerde geçerli olup, “Dolu Paketi” içinde yer almaktad›r. Sera sigortas›nda ise risk inceleme sonucuna ba¤l› olarak pakete dâhil edilmifltir. Bununla birlikte Sigortac›l›¤›n temel prensiplerini ve Devlet Destekli Tar›m Sigortalar›nda sürdürülebilirli¤i göz önünde bulundurularak, üreticinin ödeyece¤i prim fiyat›n› çok düflük tutulabilmesi amac›yla sel ve su bask›n› teminat› için yüzde 20 Muafiyet ve yüzde 30 Müflterek Sigorta uygulamas› kararlaflt›r›lm›flt›r. d) Ya¤›fllar›n etkisiyle -sel ve su bask›n›na yol açabilecek göl, nehir, çay, dere ve kanallar taflmad›¤› halde- taban suyu seviyesinin yükselmesi sonucunda sigortal› parseldeki ürünlerde meydana gelen zararlar, 2010 y›l›nda TARS‹M taraf›ndan sigorta kapsam›na al›nan sel ve su bask›n› teminat›n›n kapsam›, "Çok yo¤un ya¤›fl veya kar erimesi sonucunda vadi, göl, nehir, çay, dere yataklar› ve kanallar›n büyük su kütlesi ile yüklenerek taflmas› ile meydana gelen ve beklenmeyen ani su ak›nt›lar›n›n etkisiyle, sigortal› parselde hasat edilmemifl ürünlerde do¤rudan meydana gelen miktar kay›plar›” fleklindedir. Bunun yan› s›ra, sel-su bask›n› teminat›n›n kapsamad›¤› haller; a) Ürünlerin kalitesinde meydana gelen kay›plar, b) F›rt›na ve deprem nedeniyle denizin kabarmas› sonucunda ürünlerde meydana gelen zararlar, e) Ya¤›fllar›n etkisiyle -sel ve su bask›n›na yol açabilecek göl, nehir, çay, dere ve kanallar taflmad›¤› halde- arazide meydana gelen su birikmeleri ile arazinin e¤iminden kaynaklanan sigortal› parseldeki ürünlerde meydana gelen zararlar, f) Su bask›nlar›n› önlemek amac›yla yap›lan engeller ile göl, nehir, çay, dere ve kanallar aras›nda kalan arazilerdeki ürünlerde meydana gelen zararlar, g) Su bask›nlar›n› önlemek amac›yla yap›lan nehir yataklar›, seddeler ve su kanallar› gibi tahrip olmufl olan alt yap› tesislerinin ›slah edilmemesi nedeniyle sel-su bask›n›n ürünlerde neden oldu¤u zararlar, fleklinde özetlenebilir. 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren uygulamaya bafllanan sel ve su bask›n› teminat›nda üretici aç›s›ndan önemli bir konu, sel ve su bask›n› teminat› halen uygulanmakta olan Dolu Paket teminat›na eklenip, prim fiyatlar› tabana yay›larak çok riskli bölgeler haricinde primde hissedilebilir bir de¤ifliklik olmas›n›n önüne geçilmesidir. Sonuç olarak; çiftçilerimizin sigorta anlam›nda ihtiyaçlar›n› son derece iyi bilen TARS‹M, ülkemizin temel dire¤i olan üreticimize gelecek korkusu yaflatan tüm riskleri - don ve sel ve su bask›n› risklerinde oldu¤u gibi- en uygun koflullarda teminat alt›na alarak bertaraf etmek için alt yap› ve Ar-Ge çal›flmalar›na, deneyimli yönetim kadrosu ve personeli ile yo¤un bir flekilde devam etmektedir. ■ 69 DIfi BASIN Emeklilik ve Sa¤l›k Bak›m›na ‹liflkin Rapor Yay›nlad› ünya Ekonomik Forumu (WEF) OECD ve Mercer’in katk›lar›yla “H›zla Yafllanan Dünya Nüfusu için Emeklilik ve Sa¤l›k Bak›m›n›n Dönüflümü” bafll›kl› bir rapor yay›nlad›. D Raporda WEF’in iki y›l boyunca yürüttü¤ü proje sonucunda ortaya ç›kan bulgular yer al›yor. 80 finans ve sa¤l›k flirketinden 300, çeflitli hükümet, uluslararas› kurulufl ve sivil toplum örgütlerinden ise 40’›n üzerinde temsilcinin katk›da bulundu¤u raporda gelecek dönemde emek- lilik ve sa¤l›k bak›m›n›n finanse edilmesinde ortaya ç›kacak zorluklar inceleniyor. Rapor kapsam›nda yafllanan nüfusla birlikte ifl gücünün azald›¤› ve emeklilik ile sa¤l›k bak›m› masraflar›n›n artt›¤› belirtilerek hükümet, ifl dünyas› ve sivil toplumun konuya iliflkin olarak iflbirli¤i gelifltirmesi gerekti¤i vurgulan›yor. Raporda ayr›ca s›n›rl› kaynaklar dâhilinde de¤iflen emeklilik ve sa¤l›k bak›m› beklentilerinin karfl›lanmas›na yönelik farkl› çözüm önerileri de yer al›yor. (Kaynak: CEA, 2 Ekim 2009) AB Nüfusu Artt› vrupa Birli¤i nüfusunun 1 Ocak 2009 tarihi itibariyle 500 Milyona ulaflt›¤›n› aç›klad›. Veriler, 2008 y›l›nda AB nüfusunun do¤um ve göçe ba¤l› olarak toplam 2 milyon 135 bin artt›¤›n› gösteriyor. A Eurostat, 16 üyeli Euro bölgesinde 1 Ocak 2008 tarihinde 327, 1 milyon olarak kaydedilen nüfusun ise 328,7 milyona ulaflt›¤›n› tahmin ediyor. 2008 y›l›nda AB genelinde 5 milyon do- ¤um, 4,8 milyon dolay›nda ise ölüm vakas›n›n kaydedildi¤i belirtiliyor. Eurostat’a göre 2008 y›l›nda nüfusu gerileyen ülkeler aras›nda Almanya, Romanya, Macaristan, Bulgaristan, Litvanya, Letonya ve Estonya yer al›yor. Ayr›ca AB’de en fazla nüfusa sahip birinci ülke Almanya (82 milyon) ikinci ülke ise Fransa (64 milyon) olarak tespit edildi. (Kaynak: Kriter, Ekim 2009) Swiss Re, Malezya’da Retakaful Lisans› Ald› wiss Re, Bank Negara Malaysia’dan Retakaful faaliyeti için lisans ald›¤›n› aç›klad›. Swiss Re, ald›¤› lisansla birlikte müflterilerine dünya çap›nda aile ve genel Retakaful çözümleri sa¤layabilecek. Kuala Lumpur’da Retakaful faaliyetlerinden sorumlu Marcel Omar Papp, Swiss Re’nin Ortado¤u’da üç y›ldan beri aile Retakaful hizmeti verdi¤ini belir- S 70 terek yeni lisans›n genel Retakaful çözümleri hakk›ndaki gayretleri güçlendirdi¤ini ifade etti. Papp, al›nan lisansla birlikte mevcut ve yeni müflterilerin Retakaful ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere Swiss Re’nin uzmanl›¤›ndan yararlanaca¤›n› belirtti. Swiss Re’nin Kuala Lumpur’da ayr› bir reasürans flubesi de bulunuyor. (Kaynak: Insurance Journal, 8 Ekim 2009) “Tüketici fiikâyetlerinin S›n›fland›r›lmas›” Memnuniyetle Karfl›land› vrupa Sigorta ve Reasürans Federasyonu (CEA) Avrupa Komisyonu taraf›ndan tüketici flikâyetlerinin s›n›fland›r›lmas› ve rapor edilmesi için yeni bir yöntem gelifltirilmesine yönelik giriflimi memnuniyetle karfl›lad›¤›n› aç›klad›. A CEA, söz konusu giriflimin flikâyetlerin toplanmas› ve AB genelinde veri uyumlulu¤unun sa¤lanmas› için bir çerçeve sunaca¤›n› öngörüyor. CEA ayr›ca AB genelinde tüketici flikâyetlerinin s›n›fland›r›lmas› ve rapor edilmesine iliflkin olarak Komisyon’un dikkate almas› gereken baz› noktalara da dikkat çekiyor. CEA’ya göre flikâyetlerin s›n›fland›r›lmas›na iliflkin gelifltirilecek yöntemde Komisyon’un özellikle ayn› flikâyetin birden fazla kaydedilmesi, flikâyetlerin do¤ru flekilde s›n›fland›r›lmas›, yersiz flikâyetlerin kayda geçirilmemesi ve tüketici flikâyetlerinde hizmet sa¤lay›c›lar›n›n iffla edilmesi gibi konular› dikkatle de¤erlendirmesi gerekiyor. (Kaynak: CEA, 5 Ekim 2009) Ebeveyn ‹znine ‹liflkin Yeni Teklif Önerisi vrupa Komisyonu, ebeveyn iznini çocuk bafl›na üç aydan dört aya ç›karmay› teklif etti. Ebeveynlere üç ay izin verilmesini sa¤layan ilk anlaflma 1995 y›l›nda imzalanm›flt›. 1996 y›l›nda yürürlü¤e giren bir di¤er direktif ise anlaflmaya hukuki bir boyut eklemiflti. A Komisyon’un yeni teklifi ise her ebeveynin dört ayl›k do¤um izninin üç ay›n›n di¤er ebeveyne devredilebilmesini öngörüyor. Direktif teklifi kapsam›nda izne ayr›lan kiflinin iflten at›lmas›, ayr›mc›l›¤a u¤ramas› veya sorumluluklar›n› azaltmaya zorlanmas› yasaklan›yor. Direktifte ayr›ca iflverenin çal›flan›n› iflle ilgili geliflmelerden haberdar etmesi ve çal›flan›n bir süre için çal›flma saatlerinde de¤ifliklik yapabilmesi de öngörülüyor. Komisyon’un taslak direktif teklifinin 1 Aral›k 2009 tarihinde düzenlenecek Bakanlar Konseyi’nde görüflülmesi bekleniyor. Teklifin kabul edilmesi halinde direktif 2011 y›l› sonunda yürürlü¤e girecek. (Kaynak: Kriter, Ekim 2009) 71 DIfi BASIN FERMA, Solvency II’ye Endifle ‹le Yaklafl›yor vrupa Risk Yönetimi Birlikleri Federasyonu’nun (FERMA) 35. Y›ll›k Forumu Ekim ay› bafl›nda Prag’da gerçeklefltirildi. A Forumun aç›l›fl oturumunda söz alan FERMA Baflkan› Peter den Dekker, özellikle Solvency II’ nin sigorta piyasas› üzerindeki etkilerine iliflkin endifle tafl›d›klar›n› ifade etti. Dekker, 2012 y›l›nda uygulamaya girecek düzenleme kapsam›nda risk temelli sermaye çerçevesinin sigortac›lar›n sermaye ihtiyaçlar›n› karmafl›k model- lere göre hesaplamas›n› gerektirece¤ini belirtti. Solvency II’ nin etkilerinin yaln›z Avrupa’da de¤il tüm dünyada hissedilece¤ine dikkat çeken Dekker, ülkelerin Solvency II’ ye denk düzenlemeler peflinde olduklar›n› ifade etti. Genel olarak Solvency II’ nin damgas›n› vurdu¤u FERMA’n›n y›ll›k toplant›s›nda yeni ürünlerin önemi ve ekonomik krizin etkileri gibi konular da ele al›nd›. (Kaynak: Business Insurance, 6 Ekim 2009) ‹flsizlik, Euro Bölgesi’nde Rekor K›rd› vrupa Birli¤i ‹statistik Kurumu Eurostat, Temmuz ay›nda 16 üyeli Euro bölgesinde iflsizlik oran›n›n yüzde 9,5 oran›nda artarak iflsiz kifli say›s›n›n 15 milyona ulaflt›¤›n› aç›klad›. Bu rakam Euro bölgesinde son on y›lda görülen en yüksek iflsizlik oran› olarak kaydedildi. Veriler, iflsizlik oran›n›n AB genelinde de art›fl göstererek iflsiz kifli say›s›n›n Temmuz ay› itibariyle 21,7 milyona ç›kt›¤›n› ortaya koydu. A Eurostat, iflsizlik oran›n›n bir önceki y›l›n Temmuz ay›na göre AB genelinde 5,111 milyon, Euro bölgesinde ise 3, 264 milyon artt›¤›n› belirtiyor. Buna göre Temmuz 2009 itibariyle elde edilen iflsizlik rakamlar›nda Hollanda (yüzde 3,4), Avusturya (yüzde 4,4) ve Güney K›br›s Rum Yönetimi (yüzde 5,5) en düflük orana sahip iken ‹spanya ( yüzde 18,5), Letonya (yüzde 17,4) ile Litvanya (yüzde 16,7) ise iflsizlik oran›n›n en yüksek oldu¤u ülkeler olarak aç›klan›yor. Eurostat verilerine göre y›l›n ilk çeyre¤inde gençler aras›ndaki iflsizlik oran› AB genelinde 5 milyon, Euro bölgesinde ise 3 milyon olarak tespit edildi. (Kaynak: Kriter, Ekim 2009) 72 OECD, Kriz Sonras›nda AB Ekonomisini De¤erlendirdi ECD taraf›ndan yay›nlanan “Avrupa Birli¤i’ne ‹liflkin Ekonomik Araflt›rma” bafll›kl› rapor, AB ekonomisinin kriz ertesindeki durumunu inceleyerek AB üyelerinin krizi beklenenden daha k›sa sürede atlataca¤›n› ortaya koyuyor. Raporda kriz esnas›nda uygulanan destek politikalar›n›n kriz ertesinde terk edilmesi ça¤r›s› yap›l›yor. Rapor kapsam›nda baflka krizlerin önlenmesi O için finansal piyasalarda düzenleme ve denetlemenin gelifltirilmesi, AB piyasalar›na yabanc› kat›l›mc›lar›n eriflimi için baz› reformlar›n gerçeklefltirilmesi gerekti¤i de vurgulan›yor. OECD, raporda ayr›ca AB tek pazar›n›n uzun vadeli büyüme ve derinleflme kaydetmesi için rekabetin güçlendirilmesi ve yenilik yarat›lmas› uyar›s›nda bulunuyor. (Kaynak: ‹KV-E bülten, 28 Eylül–4 Ekim 2009) BM ‹klim De¤iflikli¤i Anlaflmas› ‹çin Ek Zaman Gerekiyor – 6 Kas›m 2009 tarihlerinde Barselona’da bir araya gelen Birleflmifl Milletler delegeleri, BM ‹klim Anlaflmas›’na iliflkin detaylar hakk›nda karar alma sürecinin Aral›k ay›nda düzenlenecek Kopenhag Konferans›’ndan daha ileri bir tarihe kayabilece¤ini aç›klad›. Delegeler iki y›l süren müzakereler sonucunda güçlü bir anlaflma tasla¤›n›n oluflmad›¤›n› belirterek Kopenhag Konferans›’nda politik aç›dan ba¤lay›c› bir anlaflma üzerinde fikir birli¤i sa¤lanaca¤›n› ifade etti. 2 Kyoto Protokolü yerine geçecek yeni bir iklim anlaflmas› için 2007 y›l›nda Bali Konferans› ile baflla- yan müzakerelerin iki y›l içinde sonland›r›lmas› bekleniyordu. Barselona Konferans› ise 2020 y›l› itibariyle sera etkisi yaratan gazlar›n s›n›rland›r›lmas›na yönelik hedefler hakk›nda zengin ve fakir ülkelerin anlaflmazl›klar›na sahne oldu. Yetkililer, anlaflma detaylar›na iliflkin sorunlar›n 6 ay ila 1 y›l içerisinde giderilmesi yönünde görüfl bildirirken BM ‹klim De¤iflikli¤i Sekreterli¤i Baflkan› Yvo de Boer ise Kopenhag Konferans›’nda zengin ve fakir ülkeler taraf›ndan 2020 y›l› itibariyle gerçeklefltirilmesi gereken hedef ve eylemlerin tayin edilmesi gerekti¤ini belirtti. (Kaynak: Insurance Journal, 6 Kas›m 2009) 73 DIfi BASIN IMF Raporu Küresel Ekonomiyi De¤erlendirdi luslararas› Para Fonu (IMF) 6–7 Kas›m 2009 tarihlerinde ‹skoçya'n›n St. Andrews kentinde düzenlenen G–20 Maliye Bakanlar› ve Merkez Bankas› Yöneticileri Toplant›s›n›n ard›ndan "Küresel Ekonomik Olas›l›klar ve Krizden Ç›k›fl Politikalar›n›n ‹lkeleri" bafll›kl› bir rapor yay›mland›. Raporda küresel ekonominin büyüme gösterdi¤i ve finansal durumun zaman içinde düzelece¤i belirtildi. U IMF raporu, ülkeler taraf›ndan hayata geçirilecek krizden ç›k›fl stratejilerinin sürdürülebilir bir büyümeyi hedeflemesi gerekti¤ini ortaya koydu. Buna göre IMF uzmanlar›, kriz ertesinde uy- gulanacak politikalarda yedi ilkenin göz önünde bulundurulmas› ça¤r›s›nda bulunuyor. IMF'nin raporunda ayr›ca 2009 ve 2010 y›llar›ndaki son çeyreklere iliflkin büyüme tahminleri de yer al›yor. IMF tahminlerine göre Türkiye bu y›l›n son çeyre¤inde yüzde 0.7 ve 2010 y›l›n›n dördüncü çeyre¤inde ise yüzde 2,7 büyüme kaydedecek. Böylece Türkiye’nin Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Endonezya, Kore gibi G–20 ülkeleri aras›nda dördüncü çeyrekte büyüme gerçeklefltiren ülkelerden biri olmas› öngörülüyor. (Kaynak: Euractive, 10 Kas›m 2009) Do¤al Afet Deneyimlerine ‹liflkin ‹flbirli¤i ünya Bankas› ile ‹talyan Sivil Savunma Teflkilat›, bu y›l ‹talya’da meydana gelen depremin ard›ndan do¤al afetlere iliflkin deneyimlerin paylafl›lmas›na yönelik olarak iflbirli¤i yapacaklar›n› aç›klad›. Bu kapsamda söz konusu kurulufllar taraf›ndan geçti¤imiz Nisan ay›nda ‹talya’n›n Aquila flehrinde meydana gelen ve 300 kiflinin ölümüne, 40.000’den fazla kiflinin ise evsiz kalmas›na neden olan depremin ard›ndan gerekli derslerin ç›kar›lmas› için bir mutabakat zapt› imzaland›. D ‹mzalanan zab›t, özellikle ‹talyan Sivil Savunma Sisteminin Aquila depremi ertesindeki kurtarma çal›flmalar› hakk›nda doküman toplanmas› ve bu dokümanlar›m›n paylafl›m›n› öngörüyor. Dünya Bankas›, deprem sonras› kurtarma çal›flmalar› hakk›nda toplanan bilgilerin yaln›z bu iki kuruluflun yarar›na olmad›¤›n› ifade ederek bilgilerin di¤er hükümet organlar› ve dep- 74 rem riski ile karfl› karfl›ya olan ülkeler taraf›ndan da kullan›labilece¤ini vurgulad›. (Kaynak: Business Insurance, 13 Kas›m 2009) Avrupa Birli¤i Yeni Baflkan›n› Seçti vrupa Birli¤i liderleri, uzun süren pazarl›klar›n ard›ndan Belçika Baflbakan› Herman Van Rompuy’u AB Baflkan›, Barones Catherine Margaret Ashton’› ise AB’nin ilk D›fliflleri Bakan› olarak atad›. Liderler, Herman Van Rompuy’u uzlaflma ve müzakere yetene¤i a¤›r basan bir isim olmas› nedeniyle tercih etti. Yeni Herman Van AB Baflkan› Van RomRompuy puy’un Türkiye’nin üyeli¤ini desteklememesine ra¤men yeni Baflkan AB’nin Türkiye konusundaki politikalar›na sad›k kalaca¤›ni ifade etti. A AB tarihinin ilk D›fliflleri Yüksek Temsilcisi olan Catherine Ashton ise Tony Blair ve Gordon Brown hükümetleri döneminde görev ald›. E¤itim, insan haklar›, adalet ve eflitlik konular›n- da çal›flmalar yürüten Ashton’un d›fl politika alan›nda tecrübesi bulunmuyor. Yeni AB Baflkan›, AB genelindeki en üst makam› temsil ederek Birlik içinde uyum ve uzlaflmay› tesis etmekteden sorumlu olacak. ‹ki buçuk y›l boyunca görev yapacak olan AB Baflkan›, dünya liderlerinin yeni muhatab› olacak ve AB Liderler Zirvelerini yönetecek. AB ‘nin yeni Baflkan›’n›n, görevini kötüye kullanmas› halinde Baflkan üye ülkeler taraf›ndan nitelikli ço¤unlukla görevden al›nabilecek. Yeni AB D›fliflleri Bakan› ise, Birli¤in ortak d›fl politikas› ile güvenlik politikas›n›n gelifltirilmesi ve yürütülmesinden sorumlu olacak. Befl y›l boyunca görevde kalacak olan D›fliflleri Bakan›, AB’nin D›fl Eylem Servisi’ni de yönetecek. (Kaynak: Euractive, 22 Kas›m 2009) CEIOPS, Solvency II’ye ‹liflkin Tavsiyelerini Aç›klad› vrupa Sigorta ve Emeklilik Denetçileri Komitesi (CEIOPS) Solvency II’ nin uygulanmas›na iliflkin haz›rlad›¤› nihai tavsiyeleri yay›nlad›. Ancak Avrupa Komisyonu’na sunulmak üzere haz›rlanan tavsiyelerin sigorta sektörünün endiflelerini gidermedi¤i görüldü. A Avrupa sigorta sektörü, CEIOPS’un Avrupa Komisyonu’na önerdi¤i tavsiyelerin sermaye yeterlili¤i konusunda sektörün bekledi¤inden da- ha s›k› kurallar içerdi¤i yorumunu yapt›. Solvency II uzmanlar›, CEIOPS’un tavsiyelerinden baz›lar›n› sektörün endifleleri do¤rultusunda düzeltti¤ini ifade ederken baz› konularda daha fazla lobi faaliyetinin yap›lmas› gerekti¤ini vurgulad›. Buna göre uzmanlar sermaye yeterlili¤inin hesaplanmas›nda iç model olmadan standart bir formülün kullan›lmas›n›n yüksek sermayeye neden olaca¤›n› belirtiyor. (Kaynak: Business Insurance, 12 Kas›m 2009) 75 DIfi BASIN Ekonomik Gerileme Sahtekârl›klar› Artt›r›yor loyd's’un internet sitesinde yay›nlanan bir makalede ekonomik krizin suç ve sahtekârl›¤› artt›rd›¤› belirtildi. Lloyd’s ekonomik ortam›n kötüleflti¤i dönemlerde bireylerin doland›r›c›l›k gibi suçlara daha meyilli hale geldi¤ini ifade etti. Lloyd’s ayr›ca sigorta flirketleri, düzenleyiciler ve hukuk kurulufllar›n›n sahtekârl›k suçlar›n› belirleme konusunda uzmanlaflt›¤›n› belirtirken kurulufllar›n artan suçlara karfl› daha dikkatli olmas› gerekti¤ini vurgulad›. L Lloyd’s’un makalesinde artan sahtekârl›k suçlar› ile mücadele etmek üzere sigorta flirketlerinin de çeflitli giriflimlerde bulunduklar› ifade edildi. Makale bu kapsamda sigorta flirketlerinin sahtekârl›k suçlar›na karfl› koymak üzere veri ve hasar analizlerine yat›r›m yapt›¤›n› aç›kl›yor. ‹ngiliz Sigorta fiirketleri Birli¤i’nin (ABI) mevcut tahminleri ise hileli hasar maliyetlerinin geçen y›lki tahminlere göre yüzde 24 oran›nda artt›¤›n› ve sektöre y›lda 3,2 Milyar Dolara mal oldu¤unu ortaya koyuyor. (Kaynak: Insurance Journal, 17 Kas›m 2009) ‹sviçreli Sigorta fiirketlerinden Ça¤r› sviçreli sigorta flirketleri yerel düzenlemelerin uluslararas› standartlarla uyumlu hale getirilmesi ve ekonomik büyümenin sa¤lanmas›na yönelik olarak Avrupa Birli¤i’ndeki piyasalara eriflimin gelifltirilmesi gerekti¤ini ifade etti. ‹sviçre Sigorta fiirketleri Birli¤i Genel Sekreteri Erich Walser, Zürih’te düzenlenen bir konferansta sermayeye iliflkin karmafl›k düzenlemelerin sadelefltirilmesi gere¤ini savundu. rumda üç farkl› sermaye yeterlili¤i testine tabi oldu¤unu ve bu durumun flirketleri uluslararas› alanda avantajs›z konuma getirdi¤ini ifade etti. Uluslararas› piyasalar›n önemine de de¤inen ‹sviçre Sigorta fiirketleri Birli¤i Genel Sekreteri Erich Walser, ekonomik büyümede yerel piyasan›n etkisinin k›s›tl› kald›¤›n› da sözlerine ekledi. Walser, Avrupa Birli¤i sigorta piyasas›na eriflimde zorluk çeken ‹sviçreli Sigorta fiirketlerinin uluslararas› alanda destekçi bulamad›klar›n› da belirtti. Walser, ‹sviçreli sigorta flirketlerinin mevcut du- (Kaynak: Business Insurance, 20 Kas›m 2009) ‹ AB’de ‹flsizlik Oranlar› En Yüksek De¤erlere Ulaflt› vrupa Birli¤i ‹statistik Kurumu Eurostat’›n Ekim 2009 sonu tarihi itibariyle aç›klad›¤› sonuçlara göre Euro alan›nda Eylül 2008’de yüzde 7.7 olan iflsizlik oran› Eylül 2009’da yüzde 9.7’ye yükseldi. AB-27’de ise Eylül 2008’de yüzde 7.1 olarak kaydedilen ifl- A 76 sizlik oran› Eylül 2009 itibariyle yüzde 9.2 olarak tespit edildi. Buna göre sonuçlar, Euro alan› ile AB–27 genelinde ölçülen iflsizlik oranlar›n›n bugüne kadar kaydedilen en yüksek de¤erler oldu¤unu ortaya koydu. (Kaynak: ‹KV-E Bülten, 19 Ekim–1 Kas›m 2009) Avrupa Komisyonu Domuz Gribine ‹liflkin Tebli¤ Yay›nlad› vrupa Komisyonu 15 Eylül 2009 tarihinde “Domuz Gribi” ne iliflkin bir tebli¤ yay›nlad›. Tebli¤de domuz gribine karfl› ulusal ve uluslararas› düzeydeki kamu sa¤l›k politikalar›n›n koordinasyonu hakk›nda bilgi veriliyor. Tebli¤de ayr›ca domuz gribi tehdidine karfl› yap›lmas› gereken haz›rl›klar hakk›nda yap›lan hat›rlatmaya ek olarak domuz gribinin sosyal ve ekonomik etkilerinin azalt›lmas› için sektörler aras›nda iflbirli¤i sa¤lanmas› ça¤r›s› yap›ld› A Avrupa Komisyonu haz›rlad›¤› tebli¤de domuz gribinin sa¤l›k bak›m› ve hastanelere karfl› ilgiyi artt›raca¤› uyar›s›nda bulundu. Avrupa Komisyonu, domuz gribi ile ilgili olarak Avrupa ‹laç Kurumu (EMEA), Avrupa G›da Güvenli¤i Otoritesi (EFSA), Avrupa Hastal›k Önleme Merkezi gibi birçok kurumla yak›n iliflki içerisinde bulunuyor. Avrupa Komisyonu’nun tebli¤i ve konuya iliflkin haz›rlanan befl çal›flma raporu, AB ülkelerinde afl› tedariki, üçüncü ülkelerde domuz gribi ile mücadele, afl› stratejileri, ilaç ve afl›lara iliflkin düzenleyici süreç ile kamunun medya arac›l›¤›yla bilinçlendirilmesine yönelik temel stratejilere odaklan›yor. (Kaynak: CEA Flash News, 16 Eylül 2009) Lloyd’s Kuzey Avrupa’daki ‹lk Ofisini Açt› loyd’s kuruluflundan yap›lan bir aç›klama ile Lloyd’s’un Kuzey Avrupa’daki ilk temsilci ofisini ‹sveç’de açt›¤› duyuruldu. Aç›klamaya göre ‹sveç Ofisi Kuzey Avrupa’daki faaliyetlerin ana merkezi olacak. L Erik Börjesson ise Lloyd’s’un Stokholm ofisinden sorumlu temsilci olarak ilan edildi. Zira Börjesson 2009 y›l›n›n bafl›ndan beri bölgedeki düzenleyici otoritelerle yak›n iliflki içerisinde bulunuyor. (Kaynak: Insurance Journal, 21 Eylül 2009) 77 RÖPORTAJ 6 Ay Boyunca "Bay 60 Bin Çocu¤a Sigorta Gamze D‹LER TSRfiB Bas›n Reklam ve Halkla ‹liflkiler Yönetmeni ❖ Yönetmen olarak size bu proje aktar›ld›¤›nda çocuklar ve sigorta aras›nda kurulacak ba¤lant› hakk›nda ilk ne düflündünüz? Oyun yazar›n›z çocuklara sigortay› anlatmada zorland› m›? Caner Alkaya: Sponsorlardan gelen taleplerde a¤›rl›kl› olarak firman›n anlatmak istedi¤i konu ya da ürün ön plana ç›kar. Genellikle de iflin tiyatral yap›s› bozulur. Tiyatrocular olarak biz de bu dengeyi çok iyi kurmak isteriz. Sigorta fiirketleri Birli¤i’nden bize çocuk tiyatrosu talebi geldi¤inde haz›rlad›¤›m›z senaryonun ham hali gerçekten reklam filmini and›r›yordu. Bununla ilgili çok mücadele ettik. Bu, sigorta konusunun çok detayl› bir konu olmas›ndan da kaynaklan›yordu. Yapt›¤›m›z ekip çal›flmalar›nda hep bir yandan çocuklarda sigorta bilincini yaratal›m; bir yanda da tiyatral bir çal›flma ortaya koyal›m istedik. Bu anlamda yola ç›k›nca da sigorta ve çocuklar aras›nda bir ba¤ kurmak çok zor olmad›. Sigortan›n önemini minik izleyicilerimize anlafl›l›r bir flekilde anlatabilmek içinde senaryoyu haz›rlad›ktan sonra bir pedagogdan da destek ald›k. Asl›nda biz hep ayn› fleyi söylüyoruz: “Bizim için çocuklar gelece¤in potansiyel tiyatro seyircileridir.” Amac›m›z çocuklara tiyatroyu sevdirip onlar› ileride gifleden bilet alacak potansiyel tiyatro seyircisi olarak yetifltirmek. Dolay›s›yla “ Bay Hooop Evde fiamata “ oyunu provalar›nda bu dengeyi tutturdu¤umuza inan›yoruz. Hem çocuklara anlayabilecekleri flekilde sigorta bilincini anlatt›k, hem de çok güzel ve e¤lenceli bir çocuk tiyatrosu ortaya koyduk. 78 Hooop Evde fiamata" ile Bilinci Aflılamayı Hedefledik... 79 RÖPORTAJ Celal Tak: “Bay Hooop Evde fiamata” oyunun senaryosu ilk baflta Caner’in de aktard›¤› gibi reklam filmi metnini and›r›yordu. Bunun nedeni de sigortan›n yetiflkinlerde bile tam olarak bulunmayan bir bilinç olmas›yd›. Bunu çocuklara nas›l anlatabiliriz k›sm› bizi zorlad›; ama bu proje üzerinde çok fazla enerji harcad›k. Türkiye’de sigorta bilincinin düflük olmas› sebebiyle de çal›flmalar›m›zda önceli¤imiz çocuklar olmakla birlikte ayn› zamanda ebeveynlerin de ayn› bilince ulaflmas›n› hedefledik. ❖ Sigortaya bak›fl aç›n›z bu projeden önce nas›ld›, flimdi nas›l? Caner Alkaya: Türkiye’de maalesef sigorta kavram› tam anlam›yla oturmufl de¤il. Benim de bu 80 oyunu hayata geçirdikten sonra sigorta ile ilgili düflüncelerim de¤iflti. Eksik bilgilerden kaynakl› birçok soruna çözüm bulma f›rsat›m oldu. Dolay›s›yla bu projenin bir baflka önemi de böyle ortaya ç›k›yor. Ayr›ca projenin çok do¤ru ve yerinde oldu¤unu belirtmek isterim. Celal Tak: Türkiye’de y›llarca insanlar sigorta ile ilgili muzdarip de oldular. Bir dönem sigorta ve sigortac›lar halk›n gözünde sat›fl odakl› çal›flan insanlar olarak görülüyorlard›. fiimdilerde ise sigorta ile ilgili o bilinç yavafl yavafl oturmaya bafllad›. Bu anlamda Birli¤in “Bay Hooop Evde fiamata” tiyatrosuyla gelece¤imiz çocuklara flimdiden yat›r›m yapmas› çok do¤ru bir yaklafl›m. Bu kadar ciddi yat›r›m› halk aras›nda maalesef çok fazla itibar edilmeyen çocuk oyununa yapan herkese sayg› duyuyoruz. Caner Alkaya: ‹fle çocuklardan bafllamak her zaman do¤ru bir yat›r›md›r. Çünkü ülkemizde e¤itim, sa¤l›k gibi konular ve sistemler yavafl yavafl oturmaya bafllad›. Sigorta bilinci de bu konulardan birini oluflturuyor. Bu projenin de amac›n›n yeni nesli yakalamak ve onlarda ebeveynlerinde olmayan bu bilinci yaratmak. Celal Tak: Ayr›ca, çocu¤a yap›lan her fleyin bir flekilde ebeveyne de ulaflmas› çok do¤al ve gereklidir. Çocuklara özel haz›rlanan etkinliklere çocuklar çok nadir yaln›z gelirler. Ya anne ya baba ya da her ikisi ile gelirler. O nedenle çocuklar hedeflenerek yap›lan ifllerde çocuklar›n yan› s›ra onlar›n ailelerine de ulafl›l›r. Caner Alkaya: Biz tiyatromuzda geçti¤imiz y›llarda da çocuk oyunlar› sahneledik. O oyunlardaki gözlemelerimden yola ç›karsak, çocuk oyunlar› oynan›rken velilerin fuayede çay, kahve içerek sohbet ettiklerine tan›k olduk; ama oyunu seyret- me gere¤i duymad›klar›n› fark ettik. Biz istiyoruz ki, çocuklar› ile birlikte de izlesinler, yorum yaps›nlar konuflsunlar. ‹flte o zaman tiyatro ifllevini yerine getirmifl olur. Biz de çocuk projelerinde hep öyle bir oyun haz›rlayal›m ki, veliler de çocuklarla s›k›lmadan izlesin istedik. Bunu bundan önceki projemizde baflard›k; “Bay Hooop Evde fiamata “ ile birlikte ise tavan yapt› diyebiliriz. Gitti¤imiz illerde velilere koltuklarda önceli¤imiz çocuklar›n demekten yorulduk. Tabii asl›nda velilerden de bu flekilde tepkiler almak oyunun amac›na fazlas›yla hizmet etti¤inin bir göstergesi. Celal Tak: Bu arada belirtmek laz›m ki; önceli¤imiz hep çocuklar. Çocuklar›n önce oturmas›n› ve oyunu izlemesini istiyoruz. Çocuklar yerlefltikten sonra kalan bofl yerlere velileri oturtabiliyoruz; ama maalesef bu ço¤u zaman mümkün olam›yor. Bunun da bafll›ca nedeni Türkiye’deki salon kapasitelerinin maalesef yetersiz olmas›. BKM Genel Koordinatörü Celal Tak ve Oyunun Yönetmeni Caner Alkaya. 81 RÖPORTAJ Caner Alkaya: Çocuk, tiyatroyu izledikten sonra anne veya babas› ile oyun hakk›nda düflüncelerini paylaflabilmeli. Sadece seyredip kendine saklamamal›. Burada da velilere görev düflüyor. Onlar›n da çocuklar›n› götürdükleri tiyatronun en az›ndan konusu hakk›nda bilgi sahibi olmas› gerekiyor. Böylece karfl›l›kl› paylafl›mda bulunabilecekleri bir ortam da yaratm›fl olurlar. Celal Tak: Caner’in söyledi¤i asl›nda velilere verebilece¤imiz mesajlardan birisi olmal›. Örne¤in “Bay Hooop Evde fiamata”y› izleyen çocuk velisine oyunla ilgili bir fley sormak, onun da fikrini almak isteyebilir. Bunun veli taraf›ndan geçifltirilmesi o gün yap›lan her fleyi bir anda silebilir. Veliler en az›ndan oyunun konusu hakk›nda bilgi sahibi olmal›d›r. Caner Alkaya: Genelde çocuk tiyatrolar›nda çocuklara mesaj verme kayg›s› yo¤un olarak ortaya ç›kar. Bu kayg›dan dolay› da zaman zaman tiyatronun asl›nda e¤lencelik oldu¤u özelli¤i unutulur: “Bana ne anlat›rsan anlat; ama önce beni e¤lendir”. BKM olarak her yapt›¤›m›z iflte hep bu ünlü söz ile yola ç›kar›z. Dolay›s›yla çocu¤u e¤lendirmek önceli¤imizdir; onu tafl›yamayaca¤› kadar düflünce yükü alt›na sokmaktan kaç›n›r›z. Celal Tak: Çocuklar için yap›lan ifllerin mesaj kayg›s› tafl›mamas› gerekir. Bir fley anlat›rken onu anlamayaca¤› detay ve bilgilerle bo¤arsan›z izledi¤ini anlamad›¤› gibi ona zarar da verebilir. O nedenle çocuk tiyatrolar›n›n temelinde hep çok e¤lendirmek, bu e¤lencenin içine ufak ufak mesajlar› serpifltirmek olmal›d›r. Caner Alkaya: Zaten fazla didaktik oyunlardan çocuklar›n hofllanmad›¤› bir gerçek. Bazen bu durum çocuklarda ters tepki yaratabiliyor ve oyuna konsantre olmalar›n› da engelliyor. Tabii ki oyunun içeri¤i bofl olmamal› ama anlayabilece¤i düzeyde çocu¤u s›kmadan mesajlar e¤lenceli bir dille verilmeli. ❖ Sigortal› m›s›n›z? Caner Alkaya: Benim çeflitli sigortalar›m vard›. 15 y›lsonunda hayat sigortamda biriken alacaklar›m› da ald›m. Sa¤l›k sigortam ise devam ediyor. Celal Tak: Sa¤l›k sigortam var. Bir de sigorta türü say›lmasa da Bireysel Emeklilik yapt›rd›m; kendim için de¤il, çocuklar›m için. 82 ❖ 28 ilde oyun sahneleniyor, oyuncular›n›zdan ve gidilen illerdeki oyuna tepkiden etkileflimden bahseder misiniz? Caner Alkaya: Kesinlikle çok olumlu tepkiler al›yoruz. Her gitti¤imiz ilde insanlar bize yine gelin, bizi yaln›z b›rakmay›n, çok iyi fleyler yap›yorsunuz, bunu bizimle paylafl›n, diyorlar. Böylece hedefimize çok yaklaflt›¤›m›z› velilerden ve miniklerden ald›¤›m›z bu geri dönüfllerden anlayabiliyoruz. Minikler ise oyundan anne ya da babalar›na “bizim sigortam›z var m›?”, “bizim kaskomuz var m›?” gibi sorularla ayr›l›yorlar. Oyuncularla foto¤raf çektirmek istiyor; kulisi ziyaret etmek; sahnede az önce izledi¤i onu e¤lendiren karakterlerle tan›flmak istiyorlar. ❖ Bu tarz projelere bak›fl›n›z› ö¤renebilir miyiz? Celal Tak: Ülkemizde tiyatro say›lar›n›n azald›¤›, seyirci say›s›n›n fiziksel olarak düflmeye bafllad›¤›n›n söylendi¤i y›llardan beri maalesef halk›m›z tiyatroya öldü gözüyle bak›yor. Tiyatronun canlanabilmesinin en önemli arac› gelece¤in seyircileri olacak çocuklarda tiyatro bilinci oluflturmak. Mesela bugün BKM’ de sahnelenen “Bay Hooop Evde fiamata” oyunumuzdan çocuklar mutlu olarak ayr›ld›lar. Bu, bizim Sigortalar Birli¤i ile sigorta bilinci yarat›rken ayn› zamanda tiyatro bilinci de yaratt›¤›m›z›n bir göstergesidir. Yoksa birkaç büyük oyunla seyirciye ulafl›lmaz. Oyun ile gitti¤imiz illerde hatta ücra illerde o çocuklara e¤er hiçbir oyun götürülmezse onlar tiyatronun ne oldu¤unu ve tiyatro adab›n› hiç ö¤renemezler. Ama bu hiç bir özel tiyatronun tek bafl›na yapabilece¤i bir fley de¤ildir. Kurum tiyatrolar› da kendi bölgelerinde maalesef çok fazla oyun sahnelemiyorlar. BKM olarak biz bütün flartlar› zorlayarak ulaflabilece¤imiz her yere gidiyor; bir anlamda bu hizmeti oradaki insanlara sunabilmek için salon yaratmaya çal›fl›yoruz. Mesela daha önce spor salonu ya da dü¤ün salonundan bozma bir alanda oynard›k. K›sacas› bu oyunlar oraya gitmezse olmaz; ama gidebilmesi de ciddi bir bütçe gerektirir. Burada sponsorlar›n önemi ortaya ç›k›yor. Avrupa’da özellikle ekonomik krizle dönemlerinde sosyal aktiviteler art›yor, bizde ise düflüyor. Bu nedenle de sponsorlar›m›zla gerçeklefltirdi¤imiz tiyatro projelerinin KSS özelli¤ini yo¤un olarak tafl›mas› yay›nda ülke ekonomisine ve altyap›s›na da katk› sa¤lad›¤›na inan›yoruz. Caner Alkaya: Bana göre bu sponsorluklara s›cak bakmayan flirketler asl›nda bindikleri dal› kesiyorlar. fiimdiden çocuklara yat›r›m yapmak ve bunun fark›nda olmak çok önemli. ❖ BKM olarak baflar›l› oyuncular yetifltiriyorsunuz… Daha önceki birçok projenizden bugün ün sahibi olan oyuncular ç›kartt›n›z… Evde flamata oyuncular› içerisinden bu almamda ç›kacak biri var m›? ‹sim sormuyorum… Caner Alkaya: Bizim bütün amac›m›z her yapt›¤›m›z projede bir ya da birkaç kifliyi tiyatro camias›na kazand›rmakt›r. Bu, bizi çok mutlu eder. So- nuçta tiyatroya yeni yüzler yeni yetenekler kat›ls›n istiyoruz. “Bay Hooop Evde fiamata” oyunundan da ç›kacak ünlü oyuncular pek tabii olacakt›r. Sigorta fiirketleri Birli¤i için haz›rlad›¤›m›z bu oyun öncesi di¤er tüm oyunlar›m›zda davrand›¤›m›z gibi titizlikle çal›flt›k; mini bir audition yaparak adaylar› mini bir de s›nava tabi tuttuk. Celal Tak: “Bay Hooop Evde fiamata”ya oyuncular gerçekten yeteneklerinin ön planda oldu¤u bir audition sürecinden geçerek dâhil oldular. Bu nedenle oyuncular›m›z›n sonradan ünlü oyuncular haline gelmesi bir rastlant› de¤il, ileride öyle olabilece¤ine inand›¤›m›z oyuncular› titizlikle seçmemizden kaynaklan›yor. Caner Alkaya: Her yap›lan projeden tiyatro camias›na bir isim kazand›rmak tiyatroya gönül veren bizler için de gurur kayna¤›d›r. Böyle yeni oyuncular›n tabii ki “Bay Hooop Evde fiamata” kadrosundan da ç›kaca¤›na inan›yoruz. 83