Stratejik Plan - Denizli Ticaret Borsası
Transkript
Stratejik Plan - Denizli Ticaret Borsası
DENİZLİ TİCARET BORSASI 2016-2019 STRATEJİK PLANI 2016, Denizli İÇİNDEKİLER SUNUŞ .................................................................................................................................................... 3 ÖZET ...................................................................................................................................................... 4 1. GİRİŞ ................................................................................................................................................ 6 2. MEVCUT DURUM ANALİZİ ........................................................................................................ 3 2.1. DENİZLİYE GENEL BAKIŞ .................................................................................................. 3 2.1.1. Tarihçe ................................................................................................................................. 3 2.1.2. Coğrafi Konumu .................................................................................................................. 4 2.1.3. Nüfus ................................................................................................................................... 4 2.1.4. Ekonomi .............................................................................................................................. 5 2.1.5. Turizm ................................................................................................................................. 6 2.1.6. Tarım ................................................................................................................................... 6 2.1.7. Bitkisel Ürün Deseni ........................................................................................................... 9 2.1.8. Bitkisel Üretim .................................................................................................................. 10 2.1.9. Su Ürünleri Üretimi ........................................................................................................... 14 2.2. DENİZLİ TİCARET BORSASI ............................................................................................ 14 2.2.1. Ticaret Borsaları Tarihçesi ................................................................................................ 14 2.2.2. Ticaret Borsaları Nedir, Ne Yapar? ................................................................................... 14 2.2.3. Denizli Ticaret Borsası’nın Tarihçesi ................................................................................ 14 2.2.4. Hizmetler ve Süreçler ........................................................................................................ 16 2.2.5. Faaliyet Alanı .................................................................................................................... 19 2.2.6. İnsan Kaynakları Yapısı .................................................................................................... 19 2.2.7. Organizasyon Şeması ........................................................................................................ 21 2.2.8. Fiziki ve Teknolojik Altyapısı ........................................................................................... 22 2.2.8.1. Fiziksel Şartlar ........................................................................................................... 22 2.2.8.2. Teknolojik Altyapı .................................................................................................... 24 2.2.9. Borsalar ve Üyelere Yönelik Mevzuat .............................................................................. 26 2.2.10. Mali Yapı........................................................................................................................... 28 2.2.10.1. Gelirler....................................................................................................................... 28 2.2.10.1.1. Kayıt Ücretleri Gelirleri ........................................................................................ 30 2.2.10.1.2. Yıllık Aidat Gelirleri ............................................................................................. 30 2.2.10.1.3. Muamele Tescil Ücreti Gelirleri ............................................................................ 31 2.2.10.1.4. Yapılan Hizmetler Karşılığı Alınan Ücret Gelirleri (Hayvan Pazarı Gelirleri ) .... 31 2.2.10.1.5. Geç Tescil Gelirleri ............................................................................................... 32 2.2.10.1.6. Misil Zamları ......................................................................................................... 33 2.2.10.1.7. Faiz Gelirleri.......................................................................................................... 33 2.2.10.1.8. Kira Gelirleri ......................................................................................................... 34 2.2.10.2. Giderler...................................................................................................................... 35 2.2.10.2.1. Personel Giderleri .................................................................................................. 36 2.2.10.2.2. Huzur Hakkı Giderleri ........................................................................................... 37 2.2.10.2.3. Genel Yönetim Giderleri ....................................................................................... 38 2.2.10.2.4. Seyahat ve Yol giderleri ........................................................................................ 38 2.2.10.2.5. Eğitim, Fuar Giderleri ........................................................................................... 39 2.2.10.2.6. Basın Yayın Giderleri ............................................................................................ 39 2.2.10.2.7. Bağış ve Yardımlar ................................................................................................ 40 2.2.10.2.8. Birlik aidatı, kanuni aidat, pay ve fonlar ............................................................... 40 2.2.10.2.9. Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler ............................................................... 41 2.2.10.2.10. Vergi Resim ve Harçlar ......................................................................................... 41 2.2.10.2.11. Kira Giderleri ........................................................................................................ 42 2.2.10.2.12. Sabit Kıymet Yatırım Harcamaları ........................................................................ 42 2.2.10.3. Gelir Fazlaları Genel Değerlendirme ........................................................................ 45 2.2.10.4. Genel Değerlendirme ................................................................................................ 45 2.2.10. İşlem Hacimleri ................................................................................................................. 46 2.2.11. Hayvan Pazarı verileri ....................................................................................................... 50 2.3. Denizli Ticaret Borsası Paydaş Analizi.................................................................................. 53 2.3.1. Paydaş Listesi .................................................................................................................... 53 2.3.2. Paydaş Beklenti Anketi Sonuçları ..................................................................................... 56 2.4. Denizli Ticaret Borsası SWOT Analizi .................................................................................... 57 2.4.1. DTB'nin Güçlü Yönleri ..................................................................................................... 57 2.4.2. DTB'nin Gelişmeye Açık Yönleri ..................................................................................... 58 2.4.3. DTB'nin Fırsatları ............................................................................................................. 59 2.4.4. DTB'nin Tehditler ............................................................................................................. 59 2.4.5. TOWS MATRİSİ .............................................................................................................. 61 3. GELECEĞİN TASARIMI ............................................................................................................ 63 3.1. Denizli Ticaret Borsasının Kalite Politikası ............................................................................... 63 3.2. Vizyon ........................................................................................................................................ 63 3.3. Misyon ........................................................................................................................................ 63 3.4. Denizli Ticaret Borsasının Stratejik Amaçlar Envanteri ............................................................ 63 1 3.5. Stratejik Amaçlar - Hedefler – Faaliyetler – Performans Göstergeleri – Performans Hedefleri – Sorumluluklar - Takvimlendirmesi ................................................................................................... 63 4. STRATEJİK PLAN İZLEME VE DEĞERLENDİRME ESASLARI ...................................... 76 4.1. Stratejik Planın Maliyetlendirilmesi ......................................................................................... 76 4.2. Stratejik Planı İzleme-Değerlendirme İlkeleri, Maliyet Tabloları ve Yıllık İş Planları ........... 76 4.3. Risk Analizi .............................................................................................................................. 83 2 SUNUŞ Ticaret Borsaları, Ticaret Odaları ve Sanayi Odaları bulundukları bölgenin ekonomik ve sosyal kalkınmalarında önemli bir etkiye ve bunun yanında sahip oldukları yapı itibari ile aktif bir lobicilik altyapısına sahiptir. Gelişen ve küreselleşen dünyada yapılan işlerin planlı ve stratejik kararlar alınarak ilerlemesi artık bir zorunluluk haline gelmiştir. Günümüzde ancak kurumsallaşan, çağdaş yönetim ilkelerini benimseyen, belirli politikalar çerçevesinde çevreye, doğaya saygılı işler üreten organizasyonlar mevcudiyetini devam ettirebilmektedir. Üzerimize düşen görevler itibari ile de stratejik kararları almak ve planlı bir şekilde hareket etmek için bazı araçlara ihtiyacımız olduğu çok açıktır. Bu araçlar içinde önemli bir yer tutan ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sisteminin kurulması ve kurum için işletilmesini Denizli Ticaret Borsası olarak uzun yıllardır uygulamaktayız. ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Sisteminin hizmet sektörüne daha yatkın olarak 2015 yılı revizyonunun gelmesi bizleri ayrıca memnun etmektedir. Bu kalite yönetim sisteminin haricinde bizlerin kurumsallaşmasında en önemli rolü oynayacak bir diğer araç ise TOBB Beş Yıldızlı Akreditasyon Sistemidir. Bu sistem bilindiği üzere EUROCHAMBRES ve İngiltere Ticaret Odası (British Chamber of Commerce) işbirliği çerçevesinde İngiltere ve Almanya Oda sistemlerinin en iyi uygulamalarını dikkate alarak hazırlanmıştır. Bu sistemin uygulayıcısı olmak için yapmış olduğumuz başvuru sonucunda 12. Dönem Oda/Borsa akreditasyon sürecine girmiş bulunmaktayız. Bu süreç için tüm paydaş, üye ve çalışanlarımız ile hazırlamış olduğumuz Stratejik Planımızda bütün stratejik hedeflerimiz, amaçlarımız ve faaliyetlerimiz açık olarak belirtilmiştir. Bu hedefler doğrultusunda oluşturulmuş yeni yol haritamızın öncelikle Borsamıza ve daha sonra Denizlimize hayırlı olmasını diliyor, bu planın hazırlanmasında emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. Saygılarımla, 3 İbrahim TEFENLİLİ Denizli Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı ÖZET 1923 yılında kurulan Denizli Ticaret Borsası kurulduğu günden bu yana üretici ve tüccarların belirli bir düzen içinde alışveriş yapmaları için gerekli düzeni kurmuş ve hizmet kalitesini ilerletmiş bir kurumdur. Kuruluş yıllarında hizmetlerini Kaleiçi’nde çeşitli binalarda Zahire Borsası, Leblebi Borsası, Pamuk, Yapağı, Yün ve İpek Kozası ile Hayvan Pazarı olarak çeşitli birimler halinde çalışmıştır. 1994 yılından beri Uluçarşı İşhanı’nda hizmet vermektedir. DTB’nin temel hizmetleri arasında tescil işlemleri, hayvan pazarı ve analiz salonu bulunmaktadır. Tescil işlemleri tarımsal ve hayvansal ürünlerde gerçekleştirilmektedir. Ürün çeşitliliği üzerinde özellikle ilimizin iklim şartlarının önemli etkisi bulunmaktadır. 130m rakımlı Sarayköyden, 1700m rakımlı Çameli’ye kadar uzanan toprakları bulunan İlimiz hem Ege, hem Akdeniz hem de İç Anadolu iklimlerinin gözlendiği ender iklim çeşitliliğine sahiptir. Bu çeşitlilik sayesinde 125 kalemden fazla ürün çeşitliliğine sahiptir. Bu ürünlerin alım-satımını gerçekleştiren tüccarlarımız gerçekleştirdikleri alım satımlarda tescil işlemlerini süresi içerisinde gerçekleştirdiklerinde stopaj vergilerinde %50 indirimden yararlanmaktadırlar. Bitkisel ürünlerde %4 olan stopaj kesinti %2’ye, hayvansal ürünlerde % 2'den %1’e düşer. 1992 yılında hizmete başlayan Canlı Hayvan Pazarı, zaman içerisinde yatırımlarla geliştirilmiş günümüz hizmet standartlarının da üstünde hizmet veren bir tesis halini almıştır. Türkiye’nin en büyük Canlı Hayvan Pazarı konumundadır. Yılın on bir ayında ilimize ve çevre illere hizmet veren Hayvan pazarımız, özellikle kurban dönemlerinde bölge illerimiz başta olmak üzere tüm Türkiye’ye hizmet vermektedir. Geçtiğimiz yıl içerisinde çalışmalarına başlanan analiz salonumuzda üyelerimizden gelen numune ürünlerin içerisinde bulunan yabancı madde tayin analizleri gerçekleştirilmektedir. Mevcut durumda Anason, Haşhaş, Kimyon, Nohut, Ayçekirdeği, Rezene gibi ürünlerde analiz faaliyetlerimiz gerçekleştirilmekte olup ilerleyen dönemlerde analiz edilen ürünlerin çeşitlendirilmesi ve üyelerimize daha kaliteli hizmet sunulması vizyonu Stratejik Planımızda da yer almaktadır. Yönetimimiz ve çalışanlarımızın üyelerimize daha modern, hızlı ve kaliteli hizmet sunma yönündeki arzusu sonucunda temel hizmetlerimiz ve destek hizmetlerimiz zaman içerisinde gelişerek çeşitlenmekte ve siz üyelerimizin hizmetine sunulmaktadır. Bu düşünceler çerçevesinde hizmetlerimizin belirli bir standartta sunulması ve TOBB tarafından oluşturulmuş “Beş Yıldızlı Akreditasyon Sistemi” çerçevesinde yürütülmesi amacıyla 2015 yılında Beş Yıldızlı Akreditasyon Sistemi’ne başvurumuzu gerçekleştirmiş ve çalışmalara başlamış bulunmaktayız. Akreditasyon sistemi çerçevesinde en önemli noktalardan biri Oda/Borsaların belirli dönemler için hazırladıkları Stratejik Planlardır. Stratejik Planlar, kuruluşların mevcut durum, misyon ve temel ilkelerden hareketle; geleceğe dair bir vizyon oluşturmaları, bu vizyona uygun amaçlar ile bunlara ulaşmayı mümkün kılacak hedef ve stratejileri belirlemeleri, ayrıca ölçülebilir kriterler geliştirerek performanslarını izleme ve değerlendirmeleri sürecini ifade eden katılımcı ve esnek bir planlama yaklaşımıdır. Bizler de kurumumuzun belirli bir plan çevresinde gelişmesi ve sizlere daha iyi hizmet verebilmesi için 2016-2019 yıllarını kapsayan ilk Stratejik Planımızı oluşturduk. Stratejik Planımız beş ana bölümden oluşmakta olup çeşitli başlıklar altında bölümlendirilmiştir. 4 İlk bölümde Denizli’nin mevcut durum analizi yapılmıştır. Denizlinin tarihçesi, coğrafi konumu, nüfus, ekonomi, turizm, tarım, bitkisel ürün deseni, bitkisel ve su ürünleri üretimi ayrıntılı olarak incelenmiştir. İkinci bölümde ise Denizli Ticaret Borsası tarihçesi, hizmetleri süreçleri, faaliyet alanı, organizasyon şeması, insan kaynakları yapısı, fiziki ve teknolojik altyapısı, mali yapısı, borsa ve üyelere yönelik mevzuat ve işlem hacimleri verilmiştir. Üçüncü bölümde paydaş analizi incelenmiştir. Paydaş listesi, anket sonuçları ve Swot analizi ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Dördüncü bölümde geleceğin tasarımı üzerine çalışılmıştır. Bu kapsamda Denizli Ticaret Borsası kalite politikası, misyon ve vizyonu tanımlanmıştır. Dört yıllık stratejik plan hedef, amaç, faaliyetleri de bu bölümde açıklanmıştır. Son bölümde ise Stratejik Planın maliyetlendirilmesi, izleme, değerlendirme ilkeleri, maliyet tabloları ve yıllık iş planları yer almaktadır. Gayemiz bu çalışmada yer alan üyelerimizin ve kurumumuzun gelişimi için belirlenmiş amaç ve hedefleri mümkün olduğunca eksiksiz olarak tamamlamak ve vizyonumuz çerçevesinde gelişmeyi ilke edinerek ilerlemektir. 5 1. GİRİŞ Denizli Ticaret Borsasının 2016-2019 yılları Stratejik Planının yapılması sürecinde esas alınan temel husus “planın sahiplenilmesinin sağlanması” olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda planlama süreci ilk olarak Denizli Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyeleri, Meclis Üyeleri ve Akreditasyon İzleme Komitesine bilgilendirme yapılarak başlatılmıştır. Stratejik Planlama çalışmalarının başlatılması konusunda Yönetim Kurulu Kararının alınması sağlanmıştır. Bu kararda; stratejik planlama sürecinin başladığı bilgisi, stratejik planlama çalışma grubunun teşkili ve stratejik planın üç aylık bir sürede hazır olacağı bilgisi belirtilmiştir. Stratejik planlama sürecinde üç kere uzman ziyareti gerçekleştirilmiştir. Birinci ziyarette tanışma, ortak anlayış oluşturma, bilgi aktarımı ve eğitim yapılmış ve stratejik planlama çalışma grubu kurulmuş; ikinci ziyarette "durum tespiti" yapılmış; üçüncü ziyarette ise "Borsanın geleceğinin tasarımı" çalışması yapılmıştır. Stratejik Plan Çalışma Ekibi ADI SOYADI Ali Şahin Nihat Canberk Kundakçı Esra Avdan Uğur Tanrıverdi Recep Mengi Ömer Benli GÖREVİ Genel SekreterKalite Yönetim TemsilciAkreditasyon Sorumlusu Akreditasyon Sorumlusu İdari ve Mali İşler Md. Tescil Şefi Tescil Memuru – Veteriner Hekim Stratejik planlama ekibine ve Borsa çalışanlarına stratejik planlama eğitimi verilmiş. Borsanın meclis üyeleri ve yönetim kurulu üyeleri ile kapsamlı bilgilendirme toplantısı yapılmıştır. Böylelikle, stratejik planın yapımı aşamasında elde edilecek psikolojik sermayenin, planın uygulanması esnasında önemli avantajları da sağlayabileceği değerlendirilmiştir. Stratejik Plan bir kurumda çalışanlarının kafalarını berraklaştırır, kurumun farklı birimlerini hizaya sokar, ortak anlayış geliştirir ve kayıpları önler. Stratejik Plan, kurumu ve çalışanlarını iş yapmaya yönlendirmede disipline eder, yarım bırakılan işleri ve ötelemeleri önler. 6 MECLİS Meclis Başkanı İbrahim YAYAN Yön. Kur. Bşk. İbrahim TEFENLİLİ Meclis Üyesi Mehmet İhsan ÖNÖZ Yön Kur. Bşk. Yard. Mehmet Ali ÖZKAN Yön. Kur. Üyesi Ömer Lütfi İNAMLICA Meclis Üyesi Kemal HÜYÜK Yön. Krl. Sayman Üye Ayhan SABANOĞLU Meclis Üyesi Meral ÖZTEN Meclis Üyesi Kamil GEMİ Meclis Bşk. Yard. Mehmet TEFENLİLİ Meclis Üyesi Halil PEKDEMİR Meclis Üyesi Mustafa TUĞRUL Meclis Üyesi Özay TANRIVERDİ Yön Krl. Üyesi Yüksel TANRIKULU YÖNETİM KURULU Yön. Kur. Bşk. İbrahim TEFENLİLİ Yön Kur. Bşk. Yard. Mehmet Ali ÖZKAN Yön. Kur. Sayman Üye Ayhan SABANOĞLU Yön Kur. Üyesi Yüksel TANRIKULU Yön. Kur. Üyesi Ömer Lütfi İNAMLICA 1 AKREDİTASYON İZLEME KOMİTESİ İbrahim TEFENLİLİ Yön. Kur. Başkanı Ayhan SABANOĞLU Yön. Kur. Üyesi Mehmet İhsan ÖNÖZ Meclis Üyesi Ali ŞAHİN Genel Sekreter Nihat Canberk KUNDAKÇI Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu Esra AVDAN Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu 2 2. MEVCUT DURUM ANALİZİ 2.1. DENİZLİYE GENEL BAKIŞ 2.1.1. Tarihçe Denizli, ilk defa bugünkü şehrin 6 km. kuzeyinde, Eskihisar Köyü civarında kurulmuştur. Bu şehir M.Ö. (261 - 245) yılları arasında, Suriye Kralı II. Antiyokustheos tarafından kurulmuş ve eşinin adına izafeten “Laodikeia” denilmiştir. Türkler Denizli havalisini fethettikten sonra şehir, suyun bol bulunduğu bugünkü Kaleiçi mevkiine nakledilmiştir. Denizli yöresinde çok eski dönemlere ait tarihi kültürlere de rastlanılmıştır. Özellikle Kalkolitik Çağ'dan bu yana Çivril yakınlarında bulunan ve kazısı yapılan Beycesultan Höyüğü ve çevresi buna en iyi örnektir. Hitit öncesi kültürlerden başka Frigler, Lidyalılar ve Perslerin yöreye egemen olduklarını gösteren belirtiler de vardır. Büyük İskender dönemiyle başlayan Helenizm devrinde Denizli çevresinde birçok büyük kentlerin kurulduğu görülmüştür. Anadolu'nun Helenistik dönemi devletlerinden Bergama Krallığı tarafından M.Ö.190 yıllarında Hierapolis kenti kurulmuştur. Bugünkü eşsiz Pamukkale, Hierapolis kentinin üzerinde bulunmaktadır. Hıristiyanlığın ilk 7 kilisesinden biri olan Laodikeia Kilisesi Hıristiyanlarca önemli ziyaret yerlerinden birisidir. Denizli'de Türkler ilk kez 1070 yılında görülmüşlerdir. Selçuklu Sultanı Alparslan, emrindeki Afşin Bey ve yanındaki kumandanlar, buralara kadar akınlar düzenleyerek bölgenin Türkleşmesi için ilk adımı atmışlardır. Malazgirt zaferinden sonra Anadolu, Türklerin kontrolüne girmiş; Denizli ve çevresi Kutalmış oğlu Süleyman Bey ve emrindeki beyler tarafından fethedilmiştir. Denizli`de ilk Belediye teşkilatı 1876’da kurulmuştur. Bu tarihlerde Denizli, mülki bölünmede Aydın Livasına bağlı bir kaza merkezidir. 1883’te Sarayköy, Buldan ve Tavas ilçelerinin bağlanmasıyla "Sancak" haline getirilen Denizli, 1884’te Çal 1888’de Acıpayam ilçelerinin katılımıyla Aydın`a bağlı mutasarrıflık, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuyla da il olmuştur. 1927’de yapılan ilk nüfus sayımına göre il merkezi nüfusu 15.704 kişidir. Cumhuriyetten önce bir köy karakteri gösteren Denizli, dar sokakları, çamurlu ve ışıksız yolları, çoğu çıkmaz sokaklarda yer alan bahçeler arasındaki tek katlı evleri ve "Kale içi" civarındaki iş yerleri ile henüz gelişimini başlatamamış bir kentti. 4 Şubat 1931’de Denizli`ye gelerek bugün Etnoğrafya Müzesi olarak kullanılan binada bir gece kalan Atatürk, o günkü Denizli’yle ilgili olarak "Büyükçe bir köy" ifadesini kullanmakla Denizli’nin mahrumiyetini vurgulamıştır. 1950’li yıllardan itibaren gelişmeye başlayan ve kabuğunu kıran Denizli günümüzde Türkiye’nin ekonomik olarak büyük kentleri arasında yer almaktadır. 3 2.1.2. Coğrafi Konumu Denizli, yurdumuzun güneybatısında, Ege Bölgesi’nin güneydoğusunda yer almaktadır. Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgeleri arasında bir geçit durumunda bulunmaktadır. Doğuda Burdur, Isparta, Afyon, batıda Aydın, Manisa, güneyde Muğla, kuzeyde Uşak illeri ile komşudur. Denizli’nin yüzölçümü 11,804 km2, rakımı 354 metredir. Denizli ili Ege Bölgesinde olmasına rağmen iç bölgelerin karasal iklimi hissedilir. Kışlar ılık ve yağışlı geçmektedir. Oldukça engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Arazinin % 47’si dağlar, % 25’i plato, yaylalar ve % 28’i ovalarla kaplıdır. Ege bölgesinin en yüksek dağları bu bölgede yer alır. Topraklarının yarıya yakın kısmı dağlarla kaplı olan Denizli’nin en yüksek dağları olan Honaz Dağı (2528 m) ve Akdağ (2300 m) zirveleri devamlı karla örtülüdür. Bu iki dağı Kazıkbel Geçidi birbirinden ayırır. Diğer dağları ise; Gölgeli Dağları (Eren Tepe 2420), Akkaya Tepe (2268 m), Kıraç Tepe (2446 m), Yalnızca Tepe (2030 m), Kartalkaya (1687m). İl sınırları içerisinde geniş ve zengin ovalar bulunmaktadır. Bu ovalar; Çürüksü ve Denizli Ovası: Çömleksaz’dan başlayan ova, Pamukkale'nin altından, Büyük Menderes (Sarayköy) Ovasına kadar uzanır. Yüzölçümü 150 km2, denizden yükseltisi 100 ile 600 m arasında değişir. Sulu tarım yapılmaktadır. Ağırlıklı olarak pamuk, buğday, mısır yetiştirilir. Büyük Menderes ve Sarayköy Ovası: Doğudan Honaz Dağı, Kuzey ve kuzey doğudan Çökelez Dağı, kuzeybatıdan Sazak Dağı, güney ve güney batıdan Babadağ ile çevrilidir. İl merkezini doğu, kuzey ve batıdan yârim daire gibi kuşatarak Buldan ilcesine kadar devam eder. Ovayı Büyük Menderes nehri sulamaktadır. Yüzölçümü 200 km2, denizden yükseltisi 70-500 m arasında değişir. Sulu tarım yapılmaktadır. Ağırlıklı olarak pamuk, buğday, mısır yetiştirilir. Tavas Ovası: Kuzeyde Babadağ, güneyde Alamam Boğazı bağlantısı ile Barca Ovası ve Bozdan, doğuda Kızılhisar Dağları ve Sari ova bağlantısı, batıda Karacasu Ovası ile arasında uzanan yükseltiler ile çevrilidir. Ovanın kuzeydoğu ucunda Tavas, güney bati ucunda Kale ilçeleri yer alır. Yüzölçümü 300km2dir. Deniz seviyesinden yüksekliği 950 m’dir. Ovanın oluşumunda karstik olaylar önem taşır. Tavas Ovası'nda birkaç küçük cay ve dere dışında akarsu yoktur. Kısmen yeraltı suyundan faydanılmaktadır. Genel anlamda kıraçtır. Ağırlıklı olarak Buğday, tütün ve nohut üretilir. Kaklık Ovası: Honaz Dağı'nın kuzeyinden, doğuya doğru uzanır. Yüzölçümü 60 km2, denizden yüksekliği 600 m.’dir. Sulu tarım yapılmaktadır. Pamuk ve buğday en çok yetiştirilen ürünlerdir. Hambat Ovası: Acıgöl'ün batısındadır. Kuzeyden maymun Dağı, güneyden Soğut dağları ile çevrilidir. Denizden yüksekliği 865 m. Yüzölçümü 360 km2’dir. En çok buğday yetiştirilir. Acıpayam Ovası: Tavas Ovası'nın doğusunda, Serinhisar ilçesi ve Kızılhisar dağları bitiminde, kuzeyden güneye doğru uzanır. Yüzölçümü 443 km2, denizden yüksekliği 850m’dir. Dalaman Çayı ile sulanmaktadır. Ağırlıklı olarak buğday, tütün ve nohut yetiştirilir. Çivril ve Baklan Ovaları: Kuzeyde Yorga, Güneyinde Bozdan Ve Beşparmak Dağları, doğusunda Akdağ, batısında Çökelez Dağı ile çevrilidir. Çivril ve Baklan Ovaları'nı Büyük Menderes Akarsuyu sular. Yüzölçümü 920km2.dir. Denizden yüksekliği 850m’dir. Ağırlıklı olarak Buğday, nohut yetiştirilir, bağcılık ve meyvecilik yapılır. 2.1.3. Nüfus Denizli’nin nüfusu (2015) yaklaşık 1 milyondur. Türkiye nüfusunun yaklaşık % 1,25'i ilimizde yaşamaktadır ve ülkemizin en kalabalık 21’nci ilidir. Tablo 1'de Denizli'nin yıllara göre nüfusu ve Denizli'nin Türkiye nüfusu içindeki payı yer almaktadır. 4 Tablo 1. Denizli'nin Nüfusu Yıl 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Denizli 917,836 926,362 931,823 942,278 950,557 963,464 978.00 993.442 Türkiye 71,517,10 72,561,31 73,722,98 74,724,26 75,627,38 76,667,86 77,695,90 78.741.53 Türkiye Nüfusu İçindeki Payı 1.28% 1.28% 1.26% 1.26% 1.26% 1.26% 1.26% 1.26% * Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS), 2008-2015 Denizli'nin ilçelerindeki nüfus dağılım ise Tablo 2'deki gibidir. İlçelerdeki nüfus dağılımı oldukça değişkendir. Tablo 2. 2015 Yılı Verilerine Göre İlçelerimizin Nüfus ve Cinsiyet Dağılımları İLÇE MERKEZİ YIL: 2015 İLÇE Erkek Kadın Toplam Acıpayam 27.935 27.787 55.722 Babadağ 3.345 3.278 6.623 Baklan 2.857 2.943 5.800 Bekilli 3.477 4.035 7.512 Beyağaç 3.509 3.413 6.922 Bozkurt 5.580 6.772 12.352 Buldan 13.295 14.160 27.455 Çal 9.939 10.279 20.218 Çameli 9.527 9.292 18.819 Çardak 4.624 4.452 9.076 Çivril 30.161 30.846 61.007 Güney 5.276 5.421 10.697 Honaz 17.082 15.200 32.282 Kale 10.566 10.567 21.133 Merkezefendi 135.449 136.493 271.942 Pamukkale 160.226 159.916 320.142 Sarayköy 14.978 14.761 29.739 Serinhisar 7.319 7.477 14.796 Tavas Toplam 22.813 487.958 23.650 490.742 46.463 978.700 * Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2.1.4. Ekonomi Denizli, Türkiye’nin öncü illeri arasında bulunan, ekonomisiyle önemli yere sahip, sanayi, turizm ve tarım kentidir. Denizli, 2013, 2014 ve 2015 yılı verilerine göre ülkemizin 8’nci büyük ihracatçısı konumundadır. (KAYNAK: TÜİK) İhracatının ithalatından fazla olması ile dış ticaret fazlası veren, 5 ülkemizin cari açığının azalmasına katkı sağlayan bir kenttir. İhracata dayalı ekonomisiyle dünya ile ekonomik entegrasyona sahip bir kenttir. Denizli İhracat ürünleri tekstil, metal, kablo, bakır gibi ürünlerin yanında doğal kaynaklara dayalı mermer ve traverten önde gelmektedir. Denizli ili jeotermal kaynakları bakımından ülkemizde önemli bir yere sahiptir. Kızıldere, Tekkehamam, Bölme- kaya, Yenice, Gölemezli, Pamukkale, Çardak, Buldan, Karahayıt ve Babacık yörelerindeki sıcak su kaynakları çok amaçlı kullanılmaları sayesinde il turizmi ve sanayisinde önemli rol oynamaktadır İlimizde Faaliyete geçen pek çok jeotermal enerji santralleri ve yapım aşamasındaki enerji santralleri göz önüne alındığında İlimizin Türkiye enerji üretiminde önemli bir yere geldiği açıktır. Jeotermal enerji, enerji santrallerinin yanı sıra seracılık faaliyetlerinde de kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca hızla yaygınlaşan güneş enerjisine dayalı elektrik üretim sistemleri ile temiz enerji yolunda önemli mesafeler kat edilmektedir. Denizli ekonomisinin temelini oluşturan üretim ana sektörleri; Tekstil-Konfeksiyon, Elektrolitik, Cam, Demir ve Demir dışı metaller, Doğal taş, traverten ve mermer, Deri ve Kösele Sanayi, Hayvancılık, yem ve sütçülüktür. 2.1.5. Turizm Denizli termal sağlık turizmi, inanç turizmi ve eko turizm açısından önemli bir merkezdir. Pamukkale ve Karahayıt beldesinde bulunan oteller, termal sağlık turizmi dışında dünya standartlarındaki toplantı salonları ile her yıl pek çok konuda toplantıya ev sahipliği yapmakta ve ziyaretçilerine 12 ay boyunca hizmet sunabilmektedir. Denizli ülkemizde Antalya, İstanbul ve Muğla’dan sonra en çok turist çeken il olarak 4.sırada yer almaktadır. İlimizde bulunan başta Pamukkale Hierapolis Antik Kenti olmak üzere Laodikeia, Tripolis, Tabea, Colossae, Eumania, Dionisopolis, Heraklia Salbace, Apollon Lairbenos, Sebastapolis, Trapezapolis, Attuda, Apollonia Salbace antik kentlerini ve Pamukkale Hierapolis Arkeoloji Müzesi ile Denizli Etnografya Müzesini yılda 2 milyondan fazla turist ziyaret etmektedir. 2.1.6. Tarım Aynı zamanda da bir tarım kenti olan Denizli’nin ekilebilir arazilerinin rakımı Aşağı Menderes Havzasında 130 metreden başlayıp, Çameli İlçesinde 1350 metreye kadar yükselmektedir. Bu sayede Denizli ilinde oldukça geniş çeşitlilikte tarımsal üretim yapma imkânı mevcuttur. Narenciye ve tropik ürünler dışında hemen her türlü ürünün yetiştirilebileceği bir konumdadır. Denizli ili 2015 arazilerinin dağılımı Tablo 3'teki gibidir: Tablo 3. Denizli’deki Arazi Dağılımı (2015) Miktarı (ha) % Oranı 376.738 32 22.149 2 Orman ve fundalık arazi 565.788 47 Tarım dışı ve yerleşim alanı 222.125 19 1.186.800 100 Arazi Cinsi Tarım arazisi Çayır mera arazisi TOPLAM İlin toplam 376.738 ha tarım alanı içinde 166.359 hektarı sulanmaktadır. Sulanan ve sulanamayan arazilerin ilçelere göre dağılımı şöyledir (Tablo 4): 6 Tablo 4. Sulanan ve Sulanamayan Arazilerin İlçelere Göre Dağılımı (2015) Toplam Tarım Alanı Sulama İlçeler Tarım (ha) Oranı Alanı (ha) % Sulanan Sulanmayan Çivril 49.677 48.036 1.641 96.70 Acıpayam 46.326 26.679 19.647 57.59 Merkezefendi 6.172 4.874 1.298 78.97 Sarayköy 15.525 14.005 1.520 90.21 Baklan 14.000 11.435 2.565 81.68 Honaz 16.326 11.628 4.698 71.22 Çal 39.242 10.732 28.510 27.35 Tavas 53.000 5.265 47.735 9.93 Çameli 12.500 5.357 7.143 42.86 Pamukkale 28.836 13.637 15218 47.29 Çardak 10.177 3.072 7.105 30.19 Beyağaç 3.500 2.238 1.262 63.94 Buldan 14.706 2.238 12.468 15.22 Kale 12.550 2.113 10.437 16.84 Bozkurt 16.000 2.363 13.637 14.77 Serinhisar 6.000 1.349 4.651 22.48 Güney 16.040 901 15.139 5.62 Babadağ 3.661 316 3.345 8.63 Bekilli 12.500 121 12.379 0.97 TOPLAM 376.738 166.359 210.379 44.16 7 Şekil 1. İlimizin Ovaları ve Sulama Durumu Denizli ilindeki tarım alanları çeşitli ürünleri yetiştirmek üzere farklı amaçlarla kullanılmaktadır. Kullanım amaçlarına göre tarım alanlarının dağılımına Tablo 5'te yer verilmiştir. Tablo 5. Yıllara Göre Tarım Alanlarının Kullanımı (ha) ÜRÜNLER TARLA BİTKİLERİ 2013 2014 2015 % Hububat 140.768 137.722 137.147 36,4 Endüstri Bitkileri 84.282 79.537 85.357 22,7 Baklagiller 12.879 12.972 9.859 2,6 Yem Bitkileri 44.761 38.410 45.637 12,1 Nadas ve Diğer Al. 24.956 24.407 15.132 4 TOPLAM 307.646 293.048 293.132 77,8 12.403 12.617 12.420 3,3 Çekirdekli Üzüm 22.110 22.005 21.730 5,8 Çekirdeksiz Üzüm 20.500 20.371 20.232 5,4 TOPLAM 42.610 42.376 41.962 11,1 Zeytin Sahası 4.405 4.536 4.879 1,3 Meyve Sahası 23.695 24.162 24.980 6,6 GENEL TOPLAM 376.738 376.738 376.738 100 SEBZE ALANLARI BAĞ ALANLARI MEYVE ALANLARI (*) Yem bitkileri ve Mısırda 2. ürün ekimi yapılmaktadır. 8 2.1.7. Bitkisel Ürün Deseni Şekil 2. Denizli’nin Bitkisel Ürün Deseni Denizli bir Tarım ve Hayvancılık kenti olma yolunda hızla ilerlemektedir. İlde hayvan varlığı gelişmekte, buna bağlı olarak da hayvancılık ve et işleme tesisleri de sürekli artmaktadır. Tablo 6'da Denizli ilindeki hayvan mevcudu, Tablo 7'de hayvansal üretim miktarı ve Tablo 8' de büyükbaş hayvancılık işletme sayılarına yer verilmiştir. Büyükbaş hayvancılık işletmeleri kendi içinde işletme büyüklüğüne bağlı olarak sınıflandırılmaktadır. İşletme sayılarının tüm işletme sınıfları içindeki oranlarına da Tablo 8'de yer verilmektedir. Tablo 6. Denizli İli Hayvan Mevcutları (Baş-Adet) Cinsi 2010 Sığır Koyun Keçi Arıcılık(kovan) Tavuk (adet) 190.930 237.301 118.611 64.312 2.431.660 2011 212.499 314.179 146.880 76.178 2.822.370 2012 2013 2014 2015 243.446 405.515 196.783 90.770 2.808.061 251.325 404.925 207.950 90.400 2.849.076 228.564 429.927 199.908 104.110 3.563.025 243.966 422.629 192.822 99365 5.196.481 9 Tablo 7. Hayvansal Üretim (Ton-Adet) Ürünler 2010 2011 2012 İnek Sütü 452.253 544.050 516.805 Koyun Sütü 3.769 5.628 17.987 Keçi Sütü 3.416 4.646 10.883 TOPLAM SÜT 459.438 554.324 545.675 Yapağı (ton) 119 157 203 Keçi Kılı (ton) 83 102 138 Kırmızı Et (ton) 2.911 3.796 * 31.420 Tavuk Eti (ton) 5.663 8.341 11.507 Bal (ton) 959 999 1.634 Bal Mumu (ton) 38 31 68 Yumurta (1000 adet) 393.652 408.560 296.344 * İl dışına kesime gönderilen hayvanların et üretimleri dahil edilmiştir 2013 552.886 7.651 7.335 567.872 213 138 * 26.234 10.819 1.622 68 434.181 2014 528.487 7.479 7.288 543.254 215 140 7.134 11.989 1.271 46 445.619 Tablo 8. Büyükbaş Hayvancılık İşletmelerinin Yapısı İşletme Büyüklüğü 2011 1-4 Baş 5-10 Baş 11-20 Baş 21-50 Baş 51-100 Baş 101-200 Baş 201 ve Üstü İşletme Sayısı 12.745 9.005 4.235 1.020 162 52 11 TOPLAM 27.230 2012 % 46,8 33,1 15,6 3,7 0,6 0,2 0 İşletme Sayısı 12.497 8.493 4.247 1.847 237 56 20 %100 27.397 2013 % 45,6 31,0 15.5 6.8 0.9 0.2 0.1 İşletme Sayısı 12.499 8.499 4.255 1.853 241 58 21 %100 27.426 2014 % 45,6 31 15,5 6,8 0,8 0,8 0,1 İşletme Sayısı 11.027 8.839 4.280 1.966 258 67 25 % 41.7 33.4 16.2 7.4 1 0.3 0.1 %100 26.462 %100 Son yıllarda ilimizde 100 baş ve üzerindeki işletme sayısında hızlı artış olmaktadır. 2.1.8. Bitkisel Üretim Tarla ürünleri içerisinde ilk beş sırayı ekiliş alanlarına göre Hububat, Tütün, Mısır, Nohut, Pamuk, Fiğ ve Ayçiçeği almaktadır. Sebzeler içerisinde domates, karpuz, kavun, hıyar ve havuç öncelikli ürünlerdendir. Meyvelerden ise en çok üzüm, elma, zeytin, nar ve şeftali yetiştirilmekle birlikte son yıllarda kirazda önemli bir artış kaydedilmekte olup, bunları diğer meyveler takip etmektedir. Tablo 9. Bitkisel ve Hayvansal Üretimin Gayrisafi Hâsıla Değerleri (2014) 1.348.421.780 264.957.080 1.014.367.190 37.581.000 Gayrisafi Gelir İçindeki Payı (%) - A-BİTKİSEL ÜRETİM TOPLAMI 2.665.327.050 50,6 B-HAYVANSAL ÜRETİM 1.351.146.338 25,6 C-CANLI HAYVAN DEĞERLERİ 1.256.457.551 23,8 5.272.930.939 100 BİTKİSEL ÜRETİMLER Tarla Ürünleri Sebze Ürünleri Meyve Ürünleri Örtü Altı TOPLAM Gayrisafi Hasıla Tutarı (TL) 10 Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Tablo 10. Gayrisafi Üretim Değerlerine Göre İlk On Ürünümüz (2014) Ekim Alanı Üretim Gayri Safi Hasıla Ürün Cinsi (Da) (Ton) (TL) Üzüm 124.453 437.542 387.905.760 Buğday 815.446 340.039 270.847.900 Tütün 235.150 20.007 260.091.000 Elma 64921 171.870 244.055.400 Ayçiçeği 199.726 45.920 196.184.800 Arpa 550.622 182.796 120.645.360 Domates 21.957 85.526 99.864.500 Kiraz 37398 19.771 93.912.250 Mısır-slaj(1.+2.Ekiliş) 150.265 637.289 76.474.680 Ceviz 38029 6.617 74.308.910 Tablo 11Denizli ilinde gayrisafi ürün değerlerine göre Sıra No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2011 Üzüm Buğday Elma Tütün Ayçiçeği Çerezlik Arpa Yem Bitkileri Domates Ceviz Pamuk Yıllara Göre Ürün Cinsi 2012 2013 2014 Üzüm Üzüm Üzüm Elma Tütün Buğday Tütün Buğday Tütün Buğday Ayçiçeği Çerezlik Elma Ayçiçeği Çerezlik Elma Ayçiçeği Yem Bitkileri Arpa Arpa Arpa Kavun Domates Kiraz Mısır-slaj(1.+2.Ekiliş) Kiraz Ceviz Ceviz Mısır-slaj(1.+2.Ekiliş) Mısır-Silaj (1.+2. Ekiliş) Kekik Ceviz Endüstri Bitkileri İlimizde üretimi yapılan belli başlı endüstri bitkileri ve ekimi hakkında bilgiler şöyledir; Pamuk Üretimi; 2014 yılında 64.802 dekar alanda 36.020 ton pamuk üretimi gerçekleştirilmiştir. Ortalama kütlü verimi 556 kg/da’dır. 2015 yılında ise yaklaşık 70 bin dekar alanda pamuk ekilişi yapılmıştır. Tablo 12. Pamuk ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl 2013 2014 2015 Ekim Alanı (da) 48.406 64.802 70.000 Kütlü Verimi (kg/da) 563 556 529 Üretim (Ton) 27.241 36.020 36.000 11 Haşhaş Üretimi; 2014 yılında 61.219 dekar alanda 3.318 ton kapsül ve tohum üretimi yapılmıştır. Ortalama verim 54 kg/da’dır. 2015 yılında ise yaklaşık 132.000 dekar alanda haşhaş ekilişi yapılmıştır. Tablo 13. Haşhaş ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl Ekim Alanı (da) 2013 2014 2015 77.595 614.219 132.000 Kapsül Verimi (kg/da) 59 59 58 Üretim (Ton) Tohum Verimi Üretim Ton 4.600 3.627 7.000 59 54 58 4.600 3.318 7.000 Nohut Üretimi; 2014 yılında 114.482 dekar alanda 10.785 nohut üretimi gerçekleştirilmiş olup, ortalama verim 94 kg/da’dır. 2015 yılında ise yaklaşık 86.000 dekar alanda ekiliş gerçekleştirilmiştir. Tablo 14. Nohut ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl 2013 2014 2015 Ekim Alanı (da) 125.143 114.482 85.573 Verimi (kg/da) 97 93 96 Üretim (Ton) 12.200 10.785 8.242 Tütün Üretimi; 2014 yılında 220.178 dekar alanda 17.582 ton tütün üretimi gerçekleştirilmiş olup, ortalama verim 80 kg/da’dır. 2015 yılında ise yaklaşık 227.000 dekar alanda ekiliş gerçekleştirilmiştir. Tablo 15. Tütün ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl Ekim Alanı (da) Verimi (kg/da) Üretim (Ton) 2013 2014 2015 308.985 220.178 226.775 72 80 67 22.120 17.582 17.582 Çerezlik Ayçiçeği Üretimi; 2014 yılında 199.726 dekar alanda 45.943 ton ayçiçeği üretimi gerçekleştirilmiştir. Ortalama verim 230 kg/da’dır. 2015 yılında yaklaşık 169.000 bin dekar alanda 36 bin ton çerezlik ayçiçeği üretilmiştir. Tablo 16. Çerezlik ayçiçeği ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl 2013 2014 2015 Ekim Alanı (da) 154.069 199.726 168.814 Verimi (kg/da) 242 230 214 Üretim (Ton) 37.263 45.943 36.101 12 Kekik Üretimi; 2014 yılında 87.883 dekar alanda 10.501 ton kekik üretimi gerçekleştirilmiştir. Ortalama verim 119 kg/da’dır. 2015 yılında yeni kekik tesisleri ile birlikte ekim alanı yaklaşık 96 bin dekara ulaşmıştır. Tablo 17. Kekin ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl Ekim Alanı (da) 83.445 87.883 95.989 2013 2014 2015 Verimi (kg/da) 146 119 112 Üretim (Ton) 12.183 10.501 10.772 Anason Üretimi; 2014 yılında 32.055 dekar alanda 1.998 ton anason üretimi gerçekleştirilmiştir. Ortalama verim 62 kg/da’dır. 2015 yılında da yaklaşık 30 bin dekar alanda ekiliş gerçekleştirilmiştir. Tablo 18. Anason ekim alanı, verim ve üretim değerleri Yıl Ekim Alanı (da) 34.763 32.055 32.000 2013 2014 2015 Verimi (kg/da) 59 62 67 Üretim (Ton) 2.055 1.998 2.204 Yem Bitkileri; İlimizin 2015 yılı yem bitkileri üretimi şöyledir; Tablo 19. Yem bitkileri ekilişleri ve üretimi(2015) Yem Bitkisi Alan (da) 152.728 Sılajlık Mısır 119.200 Fiğ 101.162 Yonca 5.734 Korugan 1300 Hayvan Pancarı 46.800 MürdümlükBurçak-SorgumYulaf 5.734 Tiriticale Çayır Meralardan Elde Edilen Kuru Ot Miktarı Üretim (Ton) 657.560 41.720 466.031 4.622 6.500 11.700 9.044 12.266 Seracılık; Son yıllarda yapılan çalışmalar ve teşvikler sonucunda ileri teknolojide 590 dekar alanda modern seralar kurulmuş ve üretime geçmiştir. İlimizde basit ve modern sera varlığı 705 dekar’dır. Organik Tarım; İlimiz; Ege, Akdeniz ve Geçit bölgesi iklim özelliklerini taşıması nedeniyle narenciye ve tropik ürünler dışında hemen her türlü ürünün yetiştirilebileceği bir konumdadır. Adaçayı, Arpa, Ayçiçeği, Ceviz, Çilek, Domates, Haşhaş, Lahana, Susam, Yonca, Yulaf, Armut, Buğday, Elma, Erik, Kekik, Kiraz, Üzüm, Nar, Pamuk, Fiğ, Mısır, Tütün, Marul, Patlıcan, Şeftali olmak üzere 27 değişik tür üründe organik üretim faaliyeti yürütülmektedir. 13 Tablo 20.Yıllar itibariyle organik tarım Yıl Ürün Sayısı Çiftçi Sayısı Alan (da) 2013 2014 2015 18 26 27 59 62 67 1.998 2.204 2.055 2.1.9. Su Ürünleri Üretimi İlde akarsular ve kaynak suları üzerinde alabalık yetiştiriciliğine uygun zengin su kaynakları bulunmaktadır. 2015 yılı yılsonu itibarıyla İlimizde 126 adet ve 4.179 ton/yıl alabalık üretimi kapasiteli alabalık tesisi bulunmaktadır. 2.2. DENİZLİ TİCARET BORSASI 2.2.1. Ticaret Borsaları Tarihçesi İnsanlık tarihinin en eski borsaları ticari mal borsalarıdır. Bu borsalar yoğun mal değiş tokuşu yapılan yerlerdeki pazar yerlerinden ve ticaret pazarlarından meydana gelmiştir. Bununla birlikte değerli kâğıt borsalarından birkaç yüzyıl daha eskidirler, günümüzde endüstri ülkelerinde bir zamanlar sahip olduğu anlamlarını geniş ölçüde yitirmişlerdir. Belçika’nın “Bruges” kentinde, bir banker ailesi olan ve armasında üç para kesesi bulunan bir han işleten, Van Der Bourse ailesi, hem borsacılığın ortaya çıkışı, hem de borsa kelimesinin etimolojisini ortaya koyması açısından borsacılığın tarihinde yerini almış bir ailedir. Ortaçağdan beri canlı ticaret merkezlerinden biri olan Bruges’a gelen işadamları için bu han toplanma merkezi niteliğine sahip olmuştur. Alıcı ve satıcılar; fuar zamanı dışında veya bozuk havalarda, loca, alışveriş odası veya burjuva kıraathanesi adı verilen yerlerde toplanırlardı. Hotel des Bourses’un şöhreti zamanla yayılmış, oradaki muamele usulleri taklit edilmiş ve borsa sözcüğü de kavram olarak yerleşmiştir. Bourses ailesinin hanlarında tacirleri ağırlayarak, ticari işlemlerinde aracılık etmeleri, büyük bir ihtiyacı karşıladığından dolayı, bu hizmet hızlı bir şekilde yaygınlaşıp, Avrupa’nın birçok yerinde buna benzer kurumlar meydana getirilmiştir. 2.2.2. Ticaret Borsaları Nedir, Ne Yapar? Ticaret Borsaları, zirai ve hayvansal ürünlerin fiyatlarının arz ve talebe göre oluşturulduğu, oluşan bu fiyatların tescil ve ilan edildiği organize kuruluşlardır. Bu nitelikleri itibariyle Ticaret Borsaları; Etkin işleyen piyasa mekanizmasının oluşmasında, ürünlerin gerçek değerinin belirlenmesi fiyat hareketlerinde istikrarın sağlanması, alım satımın güvenilir fiyatlar üzerinden yapılması, ulusal ve uluslararası piyasalar arasında dengenin kurulması fonksiyonlarını yerine getirmek zorundadırlar. Borsaların bu işleyişleri içerisinde alım ve satımların tescili büyük önem arz etmektedir. Tescil işleminin başlıca nedeni; alım satım ve fiyatların ilanı, pazarın şeffaflığını, bütün alıcı ve satıcılara ve resmi makamlara piyasadaki ürün ve fiyat hareketleri hakkında sağlıklı güvenli ve yeterli bilgiler verilerek ilgililerin bilinçlenmesini sağlar. 2.2.3. Denizli Ticaret Borsası’nın Tarihçesi Denizli Ticaret Borsası kurulduğu 1926 yılından bu yana üretici ve tüccarların belirli bir düzen içinde alışveriş yapmaları için gerekli düzeni kurmuş ve hizmet kalitesini ilerletmiş bir kurumdur. Denizli Ticaret Borsasının ilk Yönetim Kurulu Başkanı Ali Rıza Aktan’dır. Borsanın kuruluşunda 29 olan üye 14 sayısı 2015 yılı son ayı itibari ile 800’ü aşmıştır. Kuruluş yıllarında işlem gören ana ürün pamuktur. Bugün itibari ile kotasyon listesinde 65’i aşkın ürün bulunmaktadır. Kuruluş yıllarında hizmetlerini Kaleiçi’nde çeşitli binalarda Zahire Borsası, Leblebi Borsası, Pamuk, Yapağı, Yün ve İpek Kozası ile Hayvan Pazarı olarak çeşitli birimler halinde çalışmıştır. Ekonomik yaşamın zaman içinde gelişmesi ve değişmesi sonucu bazı mallara özgü işlemler ortadan kalkarken, bazı yeni malların alım-satımı öne çıkmıştır. Denizli Ticaret Borsası faaliyetlerine 1994 yılında Uluçarşı İşhanı’nda hizmete giren binasında devam etmektedir. Bu hizmet binasında bulunan teknolojik altyapısı sayesinde kendi ihtiyaçlarının yanı sıra diğer kuruluşların toplantı, seminer vb. ihtiyaçlarını da karşılanmaktadır. 1992 yılında hizmete başlayan Canlı Hayvan Pazarı, zaman içerisinde yatırımlarla geliştirilmiş günümüz hizmet standartlarının da üstünde hizmet veren bir tesis halini almıştır. Türkiye’nin en büyük Canlı Hayvan Pazarı halini almıştır. Kurumumuzun gösterdiği gelişmelerde ve verdiği tüm bu hizmetlerde katkısı bulunan Yönetim Kurulu Başkanlarının isimleri ve görev yaptığı yıllar ulaşılabilen kayıtlar dâhilinde aşağıdaki gibidir. Ömer Mazıoğlu Şevket Karakurt A.Nuri ÖZSOY Bekir KARAKURT Hikmet KIZILHİSAR Nuri ALBAŞ A. Fahri KOCAMAN Emin İYİLİKÇİ A. Fahri KOCAMAN Hulusi KULAKLI Emin ÖZÜİÇLİ Hulusi KULAKLI İlter PANAYIR İbrahim TEFENLİLİ 20.01.1954 - 16.12.1955 16.12.1955 - 19.07.1960 19.07.1960 - 26.11.1972 26.11.1972 - 30.01.1973 30.01.1973 - 26.03.1973 26.03.1973 - 02.12.1975 02.12.1975 - 26.11.1976 26.11.1976 - 28.11.1978 28.11.1978 - 28.04.1987 28.04.1987 - 15.11.1988 15.11.1988 - 25.03.1992 25.03.1992 - 19.04.1995 19.04.1995 - 31.03.2005 31.03.2005 - ….. Denizli Ticaret Borsası klasik borsacılık faaliyetlerinin yanı sıra çeşitli sosyal sorumluluk projelerine de öncülük etmiş ve çeşitli projeleri desteklemiştir. Bu projelerden önemli olanları aşağıda listelendiği gibidir; Denizli Ticaret Borsası Aile Sağlık Merkezi Denizli Ticaret Borsası İlkokulu Denizli Ticaret Borsası Ortaokulu Sarıgül Çocuk Evi Projesi Pamukkale Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi 15 Bitki Genetiği ve Tarımsal Biyoteknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi- Biyom Organize İhtisas Jeotermal Sera Bölgesi Denizli Ticaret Borsası geçmişinden ilham alarak her alanda geleceğine yatırım yapmayı planlayan bir kurumdur. Bu bağlamda gelecekte gerçekleştirmeyi düşündüğü projeler aşağıda listelendiği gibidir; Önemli çerezlik ayçiçekirdeği üretim merkezlerinden biri olan Çivril, Çal, Baklan ovalarının bulunduğu bir alanda “depolama, işleme ve ticaret merkezi” oluşturulması söz konusu merkezde alım-satım salonu ve laboratuar kurmak. Gelişen depoculuk faaliyetleri ile ilimizde üretilen belli başlı ürünlerde, ürün kalitesini arttırıcı ve ticaretini pekiştirici projeler üretmek. İlimiz hayvancılığı ve kırmızı et sektörlerinde ticaretin pekiştirilmesi için canlı hayvan alımsatım borsasını geliştirici faaliyetler bulunmak. Kurban dönemlerinde hayvan pazarında verilen hizmetlerin kalitesini sürekli geliştirmek ve örnek olmadaki yerini sağlamlaştırıcı faaliyetler yapmak. Teknokent ortaklığı aracılığıyla ilimiz sanayicisinin gelişmesine ve yeni projeler üretilmesine katkı sağlamak. Organize sera ihtisas bölgesi ortaklığı ile jeotermal sera OSB’nin gelişimine öncülük etmek Abigem ortaklığı ile üyelerinin AB uyum süreci doğrultusunda geliştirdiği projeleri desteklemek ve yol gösterici pozisyonunda bulunmak. Sosyal sorumluluk projelerindeki görevlerini geliştirerek devam ettirmek. 2.2.4. Hizmetler ve Süreçler 5174 sayılı Odalar, Borsalar ve Birlik (TOBB) kanunun 28. Maddesine göre; “ Ticaret Borsaları, bu Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilanı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır.” Bu bağlamda Denizli Ticaret Borsasının sunmuş olduğu hizmetler ve bu hizmetlere bağlı faaliyetler iki temel süreçte incelenmektedir. Bu süreçler üyelere sunulan “Hizmetler” ve bu hizmetlerin sürekli geliştirilmesi ve desteklenmesi için gerekli olan “ Destek Faaliyetleri”dir. Hizmet faaliyetlerini kendi içinde iki başlık altında incelenmektedir. Bunlar; Standart Hizmetler: Kanun ve yönetmelikler aracılığıyla Borsalara verilmiş görevlerdir. Bu hizmetlerin uygulanması aşamasında Denizli Ticaret Borsası hiçbir şekilde inisiyatif kullanmaz ve kanun, yönetmelik, iç yönergelere göre hareket eder. Geliştirici Hizmetler: Borsanın ulaşmak istediği nokta, hedefleri ve kurumsal kimliği doğrultusunda çağın gereklerine uyarak üyelerin her türlü beklentisinin önüne geçmek için yapılan hizmetlerdir. Bu tarz hizmetler, üye memnuniyetini, üyelerinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılamaya yönelik olarak sunduğu hizmetler olup sürekli geliştirilmesi gerektiği için Denizli Ticaret Borsasında bu tür hizmetler “Geliştirici Hizmetler” olarak adlandırılmaktadır. Destek Faaliyetlerini de kendi içinde iki bileşene ayrılmaktadır. 16 Klasik Destek Faaliyetleri: “Yönetimsel kararların alınması”, “örgütlenme biçimin düzenlenmesi” ve “tüm faaliyetlerin planlanması” gibi konuları içeren İdari ve Mali işler adı altında yürütülen faaliyetlerdir. Stratejik Destek Faaliyetleri: “Toplam Kalite Yönetimi”, “Proje Geliştirme”, “Araştırma Geliştirme” ve “Kurumsal Yönetişim” gibi konuları içeren faaliyetlerdir. Özellikle çağdaş yönetim anlayışı içerisinde, gelişmiş ve sürekli uygulanabilen stratejik destek faaliyetleri büyük önem taşımaktadır. Bu çerçevede, Denizli Ticaret Borsasındaki tüm süreçler ve faaliyetler Tablo 21’de bütüncül biçimde sunulmaktadır. 17 Bilgi İşlem Stratejik Destek Faaliyetleri Mali ve İdari İşler Proje Geliştirme ve Yönetimi Üye İlişkileri Yönetimi Bilişim Teknolojileri Kullanımı (Yönetimi) Üyeye Sunulan Hizmetler Haberleşme ve Yayınlar Kalite Yönetim Sistemleri Geliştirici Hizmetler Araştırma, Geliştirme, Planlama ve Kaynakların Yönetimi İyi Yönetişim İletişim Ağı Politika ve Temsil Sosyal Sorumluluk Standart Hizmetler İş Geliştirme, Eğitim, Bilgi, Danışmanlık ve Destek Canlı Hayvan Alım-Satım Salonu ve Pazarı Analiz Salonu Borsa/Muamelat/Sicil Tescil İşlemleri Tablo 21. Süreç Faaliyet Tablosu Destek Faaliyetleri Klasik Destek Faaliyetleri 18 19 Yukarıdaki süreçler kapsamında, Denizli Ticaret Borsası’nda verilen hizmetler aşağıdaki şekilde sıralanabilir. Borsa'ya dâhil maddelerin günlük fiyatlarını tespit ve tescil edip yayınlamak. Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek, fiyat haberleşmesi yapmak. Belirli ürünlerde fiziksel analizler yapmak ve rapor oluşturmak. Canlı Hayvan Satış sistemi ile üretici ve tüccarı karşı karşıya getirerek, şeffaf, serbest piyasa şartlarına uygun, açık artırma usulü satış işleminin yapılmasını sağlamak. Kurban dönemlerin canlı hayvan pazarında Denizli ilinin kurban ihtiyacını eksiksiz ve üstün hizmetler ile sağlamak. Kanunun yetkilendirdiği çerçevede gerekli belgelendirmeleri yapmak Temsil ettiği üyelerin görüşlerini toplamak ve lobi faaliyetlerinde bulunmak Üyelerin ihtiyacı doğrultusunda danışmanlık yapmak ya da gerekli şekilde yönlendirmek. Üyelerin ihtiyacı doğrultusunda eğitimler, seminerler, fuarlar düzenlemek ya da hazır bulunan etkinliklere katılımını sağlamak. 2.2.5. Faaliyet Alanı Denizli Ticaret Borsası çalışma alanı 5174 sayılı Kanunun 3277 sayılı Kanunla değişik 33. maddesi gereğince Denizli ili sınırlarıdır. 2.2.6. İnsan Kaynakları Yapısı Denizli Ticaret Borsası’nda personel alımı, ücretlendirme, takdir ve diğer özlük hakları işlemleri 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde yürütülmektedir. Borsa bünyesinde 657 Sayılı Devlet Memurları kanununa dayandırılarak hazırlanmış olan Personel Yönetmeliğine tabi çalışanı yoktur. Tablo 22. Denizli Ticaret Borsası’nın Personel Bilgileri Adı Soyadı Unvanı 1 Ali Şahin 2 Y. Dil Seviyesi Kıdemi Eğitimi Genel Sekreter 30 Yıl Lisans Almanca Orta Uğur Tanrıverdi İdari ve Mali İşler Müdürü 5 Yıl Lisans İngilizce Orta 3 İsmail Hıçkıran Canlı Hayvan Pazarı Sorumlu Yönetici 10 Yıl Lisans İngilizce Başlangıç 4 Recep Mengi Tescil Şefi 2 Yıl Lisans İngilizce Çok İyi 5 Cihan Gençoğlu Tescil Ve Tahsildar Memuru 6 Yıl Lise İngilizce Orta 6 İlhan Abban Tescil Ve Tahsildar Memuru 2 Yıl Lisans İngilizce Az 7 Özgen Özeren Tescil Memuru 2 Yıl Lisans İngilizce Orta 8 Ömer Benli Tescil Memuru ve Veteriner Hekim 1 Yıl Lisans İngilizce Az 9 Mustafa Akıncı Vezne - Sicil Memuru 3 Yıl Lisans İngilizce Az No Y. Dil 19 20 Kıdemi Eğitimi Nihat Canberk Kalite ve Akreditasyon Kundakçı Sorumlusu Kalite ve Akreditasyon Esra Avdan Sorumlusu Basın ve Halkla İlişkiler Veli Bozkaya Sorumlusu 1 yıl Lisans İngilizce İyi 1 yıl Lisans İngilizce İyi 1 yıl Lisans İngilizce İyi 13 Nazlı Mamus Özel Kalem 5 Yıl Lisans İngilizce Almanca Çok İyi İyi 14 Özgür Yılan Şoför ve Hizmetli Memur 5 yıl Lise - - 10 11 12 Adı Soyadı Y. Dil Seviyesi Unvanı No Y. Dil 14 çalışanı bulunan Denizli Ticaret Borsası’nda tüm bileşenleriyle oluşturulmuş ve uygulanmakta olan bir “İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi” olmamakla beraber, İnsan Kaynakları Yönetim Sisteminin önemli bileşenlerinden olan “İşe Alım” ve “Performans Değerlendirme” konularda gerekli çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışmalara ilişkin bilgiler Borsamızın ISO 9001 Toplam Kalite Yönetim Sistemi dokümantasyonunda bulunmaktadır. Kurumumuz açısından bakıldığında İnsan Kaynakları Yönetim Sisteminin en kısa sürede geliştirilmesi gerekmektedir. Personelin eğitim düzeyi incelendiğinde ise toplam 14 kişinin 12’si üniversite, 2’sinin lise mezunu olduğu görülmektedir. Üniversite Mezunu personellerin içinde Mali Müşavir, Veteriner Hekim, Ziraat Mühendisi, Endüstri Mühendisi unvanına ve yetkinliğine sahip personel de bulunmaktadır. İnsan kaynağının eğitim düzeyi Denizli Ticaret Borsası’nın oldukça güçlü bir yönüdür. Denizli Ticaret Borsası, Beş Yıldızlı Akreditasyon Sistemi süreciyle de beraber personeline ve üyelerine verdiği eğitimleri arttırmak, etkin, etkili ve ihtiyaca yönelik eğitimler planlamak için çalışmalar gerçekleştirmektedir. Özellikle mevcut Kalite Yönetim Sisteminin kurumda daha sistemli bir şekilde yürütülmesi, Akreditasyon sistemine entegre olunması için 2015 yılı içerisinde personele bir dizi Kalite Yönetim Sistemi eğitimi verilmiştir. Önümüzdeki dönemler için yıllık olarak hazırlanan eğitim planlarına uygun eğitimler gerçekleştirilecek olup, bu eğitimler dışında çeşitli kurum ve kuruluşlardan gelen eğitim bilgilerine istinaden plansız eğitimlere de katılımlar sağlanacaktır. 20 21 2.2.7. Organizasyon Şeması Denizli Ticaret Borsası, Organizasyon Yapısı yasa ve yönetmeliklere uygun olarak düzenlenmiştir. Yasa ve yönetmeliklerin yanında kurumun iç dinamiklerine uygun olarak da çeşitli düzenlemeler yapılmıştır. İleride doğabilecek insan kaynaklarına ve pozisyonlara uygun olarak revizeler gerçekleştirilebilir. Şekil 3. Denizli Ticaret Borsası Organizasyon Şeması Meclis Meclis Başkanı Hesapları İnceleme Komisyonu Disiplin Kurulu Yönetim Kurulu Yönetim Kurulu Başkanı Akreditasyon İzleme Komitesi Çalışma Grupları Danışman* Genel Sekreter Kalite Yönetim Temsilcisi Bilgi İşlem Memuru Genel Hizmetli* İdari ve Mali İşler Müdürü Vezne ve Sicil Memuru Basın, Yayın, Halkla İlişkiler Memuru Makam Şoförü Özel Kalem Kalite ve Akreditasyon Sorumlusu Muamelat Memuru Tescil Şefi Tescil Memuru Analiz Memuru Hayvan Pazarı Sorumlusu Çözüm Masası Veteriner * Organizasyon içerisinde dış hizmet alımı olarak görev almaktadır. 21 22 2.2.8. Fiziki ve Teknolojik Altyapısı 2.2.8.1. Fiziksel Şartlar Denizli Ticaret Borsası, Topraklık Mahallesi, Kayalık Caddesi, Ulu Çarşı İş Merkezi, Kat:5 Pamukkale / Denizli adresinde 1993 yılından itibaren hizmet vermektedir. Borsamızın bulunduğu 5. katta; Meclis Toplantı Salonu (69,50 m2) Meclis Başkanı Odası (27,36 m2) Yönetim Kurulu Toplantı Salonu (39,50 m2) Yönetim Kurulu Başkanı Odası (57,00 m2) Genel Sekreterlik (37,26 m2) Danışma ve Sekretarya (27,36 m2) Tescil Servisi (117,45 m2) Analiz Odası (13,14 m2) Konferans Salonu (130,35 m2) (150 kişilik) Arşiv (53,46 m2) Mutfak (13,44 m2) Lavabolar (15,36 m2) ve kullanımda olmayan bir salonumuz (62,34 m2) bulunmaktadır. Denizli Ticaret Borsası üyelerine daha hızlı ve kaliteli hizmet vermek amacıyla aylık olarak belirlenen ilçe takvimleriyle ilçelerde de hizmet vermektedir. Serinhisar’daki ofisimizde gelen talepler doğrultusunda her gün hizmet verilmektedir. Serinhisar ve Çivril Ofislerimiz kiralık olup, diğer ilçelerde Ticaret veya Ziraat odaları tarafından tahsis edilen bölümlerde hizmet vermekteyiz. Serinhisar Ofisimiz (12,00 m2) Çivril Ofisimiz (20,00m2) Tavas (Ticaret Odası) Çameli (Ziraat Odası) Acıpayam (Ticaret Odası) 22 23 Şekil 4. Ana Hizmet Binası Krokisi 10,0 m Yönetim Kurulu BaşkanıOdası Yönetim Kurulu Odası Meclis Salonu 7,90 Konferans Salonu 7,90 7,90 2,80 m 5.0 m 16,50 m 8.80 m 26,00 m Mutfak Koridor 1,60 m Meclis Başkanı Odası 6,60 m 4,60 m 4,80 m 5.70 m 5.70 m Tescil Servisi 8,10m Genel Sekreter Odası 8,10 m Arşiv 8,10 m 8,10 m 4,60 m 4,80 m Koridor Boş Salon 4,40m 1,45 m 4.70 m 5.70 m 2,80 m 4.80 m Analiz Odası rı ka rı ka WC-Bay Danışma ve Santral Yu Aşağı Yukarı Yu 1,60 m WC-Bayan Boşluk 5.70 m 4.80 m 14,50 m 23 24 Denizli Ticaret Borsasının ana hizmet binası dışında bir diğer taşınmazı ise Eskihisar Mahallesi 8000 Sk. No:4 Merkezefendi / Denizli adresinde hizmet veren Canlı Hayvan Pazarıdır. Denizli Ticaret Borsası Canlı Hayvan Pazarı, kurulduğu 2001 yılından bu güne kadar yüksek kalite standartlarında hizmet vermektedir. • 65.000 metrekare alana kurulu, 27,500 metrekare kapalı alana sahiptir. • 35,000 adet küçükbaş hayvan, 3,000 adet büyükbaş hayvan kapasitesine sahiptir. Canlı Hayvan Pazarı, her hafta Pazartesi ve Perşembe günleri faaliyettedir. Kurban Dönemlerinde Denizli halkına hizmet vermekte olup Denizli ilinin kurbanlık ihtiyacı bu pazardan karşılanmaktadır. Denizli Ticaret Borsası Kurban Pazarı Türkiye’nin En Büyük ve En Modern Kurban Pazarıdır. 2.2.8.2. Teknolojik Altyapı Denizli Ticaret Borsası üyelerine kaliteli ve hızlı hizmet vermek amacıyla teknolojik altyapısını güncel tutmaya çalışmakta ve gerekli ekipmanları temini için araştırmacı bir anlayışla hizmetlerini sunmaktadır. Meclis Toplantı Salonu’nda ve Konferans Salonu’nda toplantıların daha verimli ve etkili gerçekleştirilebilmesi amacıyla projeksiyon cihazları mevcuttur. Ses sistemi ihtiyaç halinde her iki salona hizmet verebilecek şekilde düzenlenmiştir. Borsa bünyesinde bulunan dizüstü bilgisayarlar gerekli toplantılarda bu bölümlerde kullanılmaktadır. Meclis Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanlarımızın odalarında da ülkemiz gündemini ve önemli olayları takip edebilecekleri uydu bağlantılı TV’ler mevcuttur. Her hafta düzenli olarak gerçekleştirilen Yönetim Kurulu Toplantıları için de Yönetim Kurulu Toplantı Salonumuzda projeksiyonumuz mevcuttur. Böylelikle tüm Yönetim Kurulu Üyelerimiz aynı anda gündem hakkındaki bilgileri, yazılan kararları takip edebilmektedirler. Ayrıca Yönetim Kurulu üyelerimizin kullanımına sunulmuş tablet bilgisayarlar da mevcuttur. Genel Sekreterlik, Tescil Servisi, Danışma ve Sekretarya birimlerinde de verilen hizmetlerin ihtiyaçlarına uygun teknolojik alt yapı mevcuttur (Tablo 1). Analiz Odasında da henüz çok yeni olmakla birlikte çeşitli ürünlerin fiziksel analizlerini gerçekleştirecek alt yapı oluşturulmaya başlanmıştır. Hayvan pazarının kapasitesi ve verdiği hizmetler göz önüne alındığında da hizmetler için gerekli teknolojik alt yapı oldukça gelişmiştir. Söz konusu tesis güvenlik kameralarıyla 24 saat izlemededir ve kayıtları mevcuttur. Tesiste yer alan teknolojik ekipmanların ayrıntılı bilgisine Tablo 23’den erişilebilir. 24 Bulunduğu Birim Meclis Meclis Başkanı Odası Yönetim Toplantı Odası Yönetim Kurulu Başkanı Odası Konferans Salonu Sekretarya Tescil Servisi Genel Sekreter Odası Analiz Odası Koridor Hayvan Pazarı Satış Salonu Serinhisar Toplam 1 8 5 1 16 3 7 1 1 1 1 3 2 1 7 2 2 1 14 5 1 15 1 2 2 2 1 5 1 1 1 1 1 3 6 1 4 6 10 2 4 30 34 1 3 2 3 1 1 1 3 1 1 2 1 2 2 1 1 1 1 1 2 3 2 1 3 2 8 1 1 9 1 Barkod Okuyucu ve Yazıcı Buton Sistemi ve Yazılımı (Açık Arttırma) Ultrason Cihazı 3 Elektronik Kantar Analiz Eleği (Eleme Cihazı) 1 Dijital Terazi Taşınabilir Harddisk Anfi-HopörlörMikrafon Para Sayma Makinesi Ses Sistemi Kamera Kayıt Cihazı Güvenlik Kamerası TV-LCD ekran Projeksiyon Perdesi Projeksiyon Kamera Ses Kayıt Cihazı Fotoğraf Makinesi Fax Tarayıcı Tablet Bilgisayar Yazıcı Fotokopi Makinesi (Yazıcı, Tarayıcı,Fotokopi) Diz üstü Bilgisayar Masa Üstü Bilgisayar 25 Tablo 23. DTB Teknolojik Ekipman Listesi 1 1 1 2 1 25 26 Yukarıda bahsedilen teknolojik alt yapının dışında bilgisayarların birbirine bağlı olduğu bir network (yerel ağ) bulunmaktadır. Bu ağ sayesinde dosya paylaşımı yapılabilmekte böylelikle ihtiyaçlar daha kısa sürelerde karşılanmaktadır. Borsanın internet sayfasının yapımı, yönetimi ve hosting hizmeti dışarıdan hizmet satın alımı yöntemiyle karşılanmaktadır. Yönetim paneli ile borsa personeli ihtiyaç duyulduğunda küçük değişiklikler yapabilmektedir (haber ekleme, duyurular, özel günlerde kutlama mesajları vb.). Denizli Ticaret Borsası, diğer oda/borsalar gibi Tescil ve Üye Sicil İşlemleri ile ilgili hizmetlerinde TOBB tarafından internet tabanlı olarak sunulan modülleri kullanmaktadır. Web alt yapısı ile internet üzerinden üye bilgileri güncellenmektedir. Kurumumuza yapılacak ödemeler için kredi kartı altyapısı mevcuttur. 2.2.9. Borsalar ve Üyelere Yönelik Mevzuat 5174 Sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu” ülkemizdeki Ticaret borsalarının Tanımını; “Ticaret borsaları, 5174 Sayılı Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dâhil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır.” biçiminde yapmıştır. İlgili kanunda, borsaların; “Kuruluşu”, “Çalışma Alanları”, “Şubeleri”, “Kayıt Zorunluluğu”, “Ehliyet, Temsil ve İmza Yetkisi” konuları açıklanarak; görevleri aşağıdaki biçimde verilmiştir: a) Borsaya dâhil maddelerin, borsada alım satımını tanzim ve tescil etmek. b) Borsaya dâhil maddelerin borsada oluşan her günkü fiyatlarını usulü dairesinde tespit ve ilân etmek. c) Alıcı ve satıcının, teslim ve teslim alma ile ödeme bakımından yükümlülüklerini, muamelelerin tasfiye şartlarını, fiyatlar üzerinde etkili şartları ve ihtilaf doğduğunda ihtiyari tahkim usullerini gösteren ve Birliğin onayıyla yürürlüğe girecek genel düzenlemeler yapmak. d) Yurt içi ve yurt dışı borsa ve piyasaları takip ederek fiyat haberleşmesi yapmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol göstermek. e) Kanunun 51 inci maddesinde tanımlanmış, aşağıdaki belgeleri düzenlemek ve onaylamak. Eksper raporları. Analiz raporları. Borsaya dâhil maddelerin fiyatlarına ilişkin belgeler. Makbuz senedi, varant ve malı temsil eden diğer senetler. Teamüller hakkında istenen belgeler. Fatura onayları. Borsaya kayıtlı olanların tatbik imzalarının onayı. Vadeli satış ve alivre sözleşmelerindeki imzaların onayı. Borsaya kayıtlı olanlara ait kayıt ve sicil suretleri. Borsaya dâhil mallara ve borsa işlemlerine dair istenecek diğer belgeler. 26 27 Borsaya dâhil maddelerin ölçülmesi ve tartılması için gerekli tesisatı olan borsalarca bu konuda verilecek hizmetler. Gerekli tesisatı bulunan borsalarca verilecek depolama ve muhafaza hizmetleri. Yerli malı belgesi Diğer hizmetler. f) Borsaya dâhil maddelerin tiplerini ve vasıflarını tespit etmek üzere laboratuvar ve teknik bürolar kurmak veya kurulmuşlara iştirak etmek. g) Bölgeleri içindeki borsaya ilişkin örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek. h) Borsa faaliyetlerine ait konularda ilgili resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamı veya bir kesiminin menfaati olduğu takdirde bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak. i) Rekabeti bozucu etkileri olabilecek anlaşma, karar ve uyumlu eylem niteliğindeki uygulamaları izlemek ve tespiti halinde ilgili makamlara bildirmek. j) Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde borsalara tevdii halinde bu işleri yürütmek. k) Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak. l) Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak. m) Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak. Kanunda ayrıca, Ticaret borsalarının Organlarının: 1. Meslek Komiteleri. 2. Meclisler 3. Yönetim Kurulları ve 4. Disiplin Kurullarından meydana geldiği vurgulanarak, bu organların her birinin Oluşumları ve Görevleri ayrı ayrı verilmiştir. “Borsaya tâbi maddeler ve alım satımları”, “Borsa işlemlerinin tescili” ve “Borsada alım satım yapanlara” ilişkin kurallar kanunda verilirken, Borsaların gelirleri liste halinde sunularak, “Bütçe” konusunda kurallar açıklanmıştır. Kanunda borsalarla ilgili son olarak, “Ürün İhtisas Borsaları” hakkında açıklamalar yapılmıştır. Bu çerçevede; Şartlar yerine getirildiğinde ve Bakanlıkça izin verildiğinde, Anonim Şirket Statüsünde Ürün İhtisas Borsaları kurulabileceği, Ticaret borsalarının, kurulmuş veya kurulacak ürün ihtisas borsalarına ortak olabileceği veya aralarındaki sözleşme uyarınca, bunların acentesi olarak çalışabileceği, Ürün ihtisas borsalarının yönetim kurulunun bir üyeliği için Bakanlıkça atama yapılacağı, Ürün ihtisas borsaları ve ticaret borsalarının, lisanslı depo işletmeciliği yapan şirketler kurabileceği ve ortak olabileceği 5174 Sayılı “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu” ile ilgili aşağıdaki tüm ikincil mevzuat; “Borsa Muamelat Yönetmeliği”, “Odalarda/Borsalarda Kullanılacak Belge ve Defterler hakkında Yönetmelik”, 27 28 “Organ Seçimleri Yönetmeliği”, “Kayıt Ücreti ile Yıllık Aidat Yönetmeliği”, “Oda ve Borsa Şubeleri ve Temsilcilikleri Yönetmeliği”, “Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmelik”, “Ticaret Borsalarında Alım Satım Yapan Aracılar Hakkında Yönetmelik”, “Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği”, “Ürün İhtisas Borsaları Genel Yönetmeliği”, “Genel Sekreter Yönetmeliği” " Ticaret Borsalarında Mesleklerin Gruplandırılması Hakkında Yönetmelik" "Oda Ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin Ve Para Cezaları İle Disiplin Kurulu Ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik" "Oda ve Borsalarda Hakem, Bilirkişi Ve Eksper Listelerini Düzenleme Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik" Ticaret Borsalarının görev ve belgelendirme hizmetlerinin uygulama yöntemlerini ortaya koymaktadır. Ancak, kanunla kurulmuş olmakla beraber aynı zamanda birer hizmet kuruluşu da olan borsalarda, diğer hizmet kuruluşlarında olduğu gibi, sunulan tüm hizmetlerde üyelerin memnuniyeti çok önem kazanmaktadır. Çağdaş hizmet anlayışı da zaten bunu gerektirmektedir. Denizli Ticaret Borsası da, mevzuatla tanımlanmış şartların dışına çıkmamak koşuluyla; Çağdaş Yönetim Anlayışı ile yönetilen, Hizmetlerini, üyelerinin ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda geliştiren, Kayıt dışılığın engellenmesi ve serbest piyasa koşullarının oluşmasına katkı sağlayan, Üyelerinin katma değerli faaliyetleriyle, Bölgesel ekonomik kalkınmada önemli rol üstlenen, bir borsacılık anlayışıyla hizmet vermeyi ve bu hizmetin sağlıklı biçimde verilmesi için, yönetim anlayışı ve örgütleme biçimini sürekli geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu tescil hizmetlerinin nitelik ve niceliklerine ilişkin olarak ise aşağıda listelendiği şekilde hükümler vardır. 164 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği Borsa üzerinden yapılan işlemlerde Gelir Vergisi Tevkifatı ve Borsaların bu tevkifattaki sorumluluk durumları açıklanmıştır. 185 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde hangi ürünlerden ne oranlarda tevkifat yapılacağı açıklanmıştır. 202 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yukarıdaki tebliğlerde belirtilen indirimli tevkifat oranlarından faydalanmak için belirlenmiş süreler açıklanmıştır. 27 Mayıs 2015 tarih 29368 sayılı resmi gazetede yayınlanan bitkisel üretime destek ödemesi yapılmasına dair tebliğ hükümlerince, Borsanın tarım il ve ilçe müdürlükleriyle tarımsal ürünlerde fark ödemesi kapsamında koordineli çalışılması öngörülmektedir. 2.2.10. Mali Yapı 2.2.10.1. Gelirler Ticaret Borsalarının Gelir kaynakları 5174 sayılı kanun ve bu kanuna bağlı Bütçe ve Muhasebe yönetmeliğinde tanımlanmıştır. Denizli Ticaret Borsası’nın yıllar itibariyle Hedeflenen ve Gerçekleşen gelirleri Tablo 24'te ve Şekil 4'te belirtilmiştir. 28 29 Tablo 24. Yıllar İtibariyle Hedeflenen ve Gerçekleşen gelirleri Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Hedeflenen Gelir (TL) 1,600,000 2,012,000 2,400,000 2,750,000 Gerçekleşen Gelir (TL) 1,853,097 2,117,309 2,470,765 2,731,303 Gerçekleşme Oranı (%) 116% 105% 103% 99% Gelirin Artış Oranı 14% 17% 11% 3,000,000 3,129,335 104% 15% Şekil 5. Yıllar İtibari İle Gelirler YILLAR İTİBARİYLE GELİRLER 3.129.335 3.500.000 3.000.000 2.500.000 2.000.000 2.470.765 1.853.097 2.750.000 3.000.000 2.400.000 2.012.000 1.500.000 1.000.000 2.117.309 2.731.303 1.600.000 500.000 0 2011 2012 2013 HEDEFLENEN GELİR 2014 2015 GERÇEKLEŞEN GELİR Denizli Ticaret Borsası’nın gerçekleşen gelirleri incelendiğinde artış eğiliminde olduğu görülmektedir. 2011 yılında 1 Milyon 853 Bin TL olan gerçekleşen gelirler, 2015 yılında 2 Milyon 920 TL'ye ulaşmıştır. Bu gelir artışına paralele olarak her yılın gelir bütçesi oluşturulurken hedefler güncellenmiş ve bu hedefler sürekli tutturulmuştur (Şekil 5). Şekil 6. Hedeflenen Gelirin Gerçekleşme Oranı Yıllar İtibari ile Hedeflenen Gelirin Gerçekleşme Oranı (%) 120% 115% 116% 110% 105% 105% 104% 103% 100% 99% 95% 90% 2011 2012 2013 2014 2015 Gerçekleşme Oranı (%) 29 30 Mali yılın başında belirlenen gelir hedeflerinin tutturulduğu ve hatta üzerine çıkıldığı grafikte görülmektedir. Gelir Fasıllarının İncelenmesi Denizli Ticaret borsasının gelirlerinin oluşturan ve bütçesinde yer alan gelir fasılları, Gelirlerin yapısının anlaşılması için incelenebilir. Denizli Ticaret Borsası’nın gelirlerini oluşturan fasıllar şu şekildedir. 2.2.10.1.1. Kayıt Ücretleri Gelirleri 5174 Sayılı Kanun ve İlgili yönetmelikler çerçevesinde Denizli Ticaret Borsasına kaydolanlardan, kayıt esnasında ve bir kereye mahsus olarak alınan ücrettir. Tüm gelirler içindeki oranı %1 den azdır (Tablo 25, Şekil 6). Tablo 25. Kayıt Ücretlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Kayıt Ücretleri (TL) Tüm Gelire Oranı 6,404 7,400 9,427 10,065 6,410 0.35% 0.35% 0.38% 0.37% 0.19% Şekil 7. Yıllar İtibari İle Kayıt Ücretleri (TL) 12.000 9.427 10.000 8.000 6.404 10.065 7.400 6.410 6.000 4.000 2.000 0 2011 2.2.10.1.2. 2012 2013 2014 2015 Yıllık Aidat Gelirleri Borsaya kayıtlı üyelerinden her yıl, 2 taksit halinde alınan aidatlardır. Alınabilecek aidatın taban ve tavan tutarları ilgili yönetmeliklere göre belirlenmiştir. Tüm gelirler içindeki oranı %3-4 düzeyindedir (Tablo 26, Şekil 7). Tablo 26.Aidat Gelirlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar Yıllık Aidat (TL) Tüm Gelire Oranı 2011 2012 2013 2014 2015 69,542 72,364 84,550 121,489 97,944 3.75% 3.42% 3.42% 4.45% 3.35% 30 31 Şekil 8. Yıllar İtibari ile Aidat Gelirleri (TL) 140.000 120.000 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2.2.10.1.3. 121.489 97.944 69.542 72.364 2011 2012 84.550 2013 2014 2015 Muamele Tescil Ücreti Gelirleri Borsanın esas faaliyet konusu olan Tescil işlemlerinden elde ettiği gelirlerdir. Tescil edilen ürün bedelinden nisbi olarak alınmaktadır. Tüm gelirlerin yarısı Tescil Gelirlerinden oluşmaktadır (Tablo 27, Şekil 8). Tablo 27.Muamele Tescil Gelirlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar Muamele Tescil Ücreti (TL) 948,466 1,068,724 1,324,809 1,416,670 1,542,237 2011 2012 2013 2014 2015 Tüm Gelire Oranı 51.18% 50.48% 53.62% 51.87% 49.28% Şekil 9. Yıllar İtibari İle Muamele Tescil Ücretleri (TL) 2.000.000 1.324.809 1.500.000 1.000.000 1.416.670 1.542.237 2014 2015 1.068.724 948.466 500.000 0 2011 2012 2013 2.2.10.1.4. Yapılan Hizmetler Karşılığı Alınan Ücret Gelirleri (Hayvan Pazarı Gelirleri ) Hayvan Pazarında ve Kurban dönemlerinde kurulan Kurban Pazarında sunulan muhafaza hizmetlerinden elde edilen gelirlerdir. Tüm gelir içindeki payı %35 civarındadır (Tablo 28, Şekil 9). 31 32 Tablo 28. Hayvan Pazarı Gelirlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar Hayvan Pazarı Gelirleri (TL) Tüm Gelire Oranı 636,405 745,323 801,460 888,237 34.34% 35.20% 32.44% 32.52% 1,167,025 37.29% 2011 2012 2013 2014 2015 Şekil 10. Yıllar İtibari İle Hayvan Pazarı Gelirleri (TL) 1.400.000 1.167.025 1.200.000 888.237 1.000.000 800.000 636.405 745.323 801.460 600.000 400.000 200.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 Geç Tescil Gelirleri 2.2.10.1.5. Tescil yükümlülüğünün zamanında yerine getirilmemesi nedeniyle alınan gecikme ücreti gelirleridir. Tüm gelirler içindeki payı % 2,5 civarındadır (Tablo 29, Şekil 10 ). Tablo 29. Yıllar İtibari İle Geç Tescil Tüm Gelire Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Geç Tescil (TL) 53,575 62,007 70,497 68,589 Tüm Gelire Oranı 2.89% 2.93% 2.85% 2.51% 79,090 2.53% Şekil 11.Yıllar İtibari İle Geç Tescil Gelirleri 100.000 79.090 80.000 62.007 60.000 70.497 68.589 2013 2014 53.575 40.000 20.000 0 2011 2012 2015 32 33 2.2.10.1.6. Misil Zamları Kayıt ücretleri ile aidatların zamanında ödenmemesi sebebiyle alınan gecikme ücreti gelirleridir. Tüm gelirler içindeki payı %1’den azdır (Tablo 30, Şekil 11). Tablo 30. Misil Zamların Tüm Gelire Oranı Yıllar Misil Zamları (TL) Tüm Gelire Oranı 2011 2012 2013 2014 2015 1,327 2,413 4,110 11,665 3,082 0.07% 0.11% 0.17% 0.43% 0.10% Şekil 12. Yıllar İtibari İle Misil Zamları Gelirleri (TL) MİSİL ZAMLARI 15.000 11.665 10.000 4.110 5.000 1.327 3.082 2.413 0 2011 2.2.10.1.7. 2012 2013 2014 2015 Faiz Gelirleri Borsanın bankalarda bulunan mevduatlarından elde ettiği faiz gelirleridir. Tüm gelirler içindeki payı %4 civarındadır (Tablo 31, Şekil 12). Tablo 31. Faiz Gelirlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Faiz Gelirleri (TL) Tüm Gelire Oranı 59,490 69,208 86,150 124,755 3.21% 3.27% 3.49% 4.57% 147,596 4.72% 33 34 Şekil 13. Yıllar İtibari İle Faiz Gelirleri (TL) 200.000 147.596 150.000 124.755 100.000 59.490 69.208 2011 2012 86.150 50.000 0 2.2.10.1.8. 2013 2014 2015 Kira Gelirleri Borsanın sahibi olduğu gayrimenkullerden elde ettiği kira gelirleridir. Tüm gelirler içindeki payı %3 civarındadır (Tablo 32, Şekil 13). Tablo 32. Kira Gelirlerinin Tüm Gelire Oranı Yıllar Kira Gelirleri Tüm Gelire (TL) Oranı 74,130 89,865 89,290 86,370 85,950 2011 2012 2013 2014 2015 4.00% 4.24% 3.61% 3.16% 2.75% Şekil 14. Yıllar İtibari ile Kira Gelirleri (TL) 100.000 80.000 89.865 89.290 86.370 85.950 2012 2013 2014 2015 74.130 60.000 40.000 20.000 0 2011 Tablo 33. Yıllar İtibari İle Tüm Gelirlerin Kalemlere Göre Dağılımı (TL) Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Kaydiye Aidat Tescil 6,404 69,542 948,466 7,400 72,364 1,068,724 9,427 84,550 1,324,809 10,065 121,489 1,416,670 6,410 97,944 Hayvan Pazarı 636,405 745,323 801,460 888,237 Misil Zamları Tescil Gecikme 1,327 2,413 4,110 11,665 53,575 62,007 70,497 68,589 1,542,237 1,167,025 3,082 79,090 Faiz Kira Sair Toplam 59,490 69,208 86,150 124,755 74,130 3,758 1,853,097 89,865 5 2,117,309 89,290 472 2,470,765 86,370 3,464 2,731,303 147,596 85,950 1 3,129,335 34 35 Şekil 15. 2015 Yılı Gelir Dağılımı MİSİL TESCİL ZAMLARI GECİKME 0% 3% FAİZ GELİRLERİ 5% KİRA GELİRLERİ SAİR 3% GELİRLER 0% HAYVAN PAZARI 37% KAYDİYE 0% AİDAT 3% TESCİL 49% Grafikten de görüldüğü üzere Denizli Ticaret Borsasının ana gelir kalemi Tescil Ücretleri ile Hayvan Pazarı Muhafaza Ücretleridir. Bu iki gelir faslı tüm gelirlerin yaklaşık % 87 ‘sini oluşturmaktadır. 2.2.10.2. Giderler Ticaret Borsalarının Gelirleri 5174 sayılı kanun ve bu kanuna bağlı Bütçe ve Muhasebe yönetmeliğinde tanımlanmıştır. Denizli Ticaret Borsası’nın yıllar itibariyle Hedeflenen ve Gerçekleşen giderleri şu şekildedir (Tablo 34, Şekil 15 ve 16). Tablo 34. Yılları İtibari İle Hedeflenen ve Gerçekleşen Giderler Yıllar Hedeflenen Gider (TL) Gerçekleşen Gider (TL) Gerçekleşme Oranı 2011 2012 2013 2014 2015 1,600,000 2,012,000 2,400,000 2,750,000 3,000,000 1,538,023 1,762,249 2,066,949 2,584,568 2,815,325 96.1% 87.6% 86.1% 94.0% 93.8% 35 36 Şekil 16. Yıllar İtibari İle Giderler (TL) 3.500.000 3.000.000 2.750.000 3.000.000 2.400.000 2.500.000 2.000.000 2.012.000 2.584.568 1.600.000 2.066.949 1.500.000 1.000.000 2.815.325 1.538.023 1.762.249 500.000 0 2011 2012 PLANLANAN BÜTÇE GİDERİ 2013 2014 2015 GERÇEKLEŞEN BÜTÇE GİDERİ Şekil 17. Yıllar İtibari İle Giderlerin Gerçekleşme Oranı 100,0% 95,0% 96,1% 94,0% 93,8% 90,0% 87,6% 86,1% 85,0% 80,0% 75,0% 2011 2012 2013 2014 2015 Grafikler incelendiğinde Borsa gelirlerine paralel olarak giderlerin de arttığı görülmektedir. Gider kalemlerindeki artışın en önemli sebebi son yıllarda Hayvan Pazarının kapasitesinin arttırılması çalışmalarıdır. Bunun yanında giderlerin tahmin edilenin altında kaldığı da grafiklerden görülmektedir. Denizli Ticaret Borsası’nın giderlerini oluşturan fasıllar şu şekildedir. 2.2.10.2.1. Personel Giderleri Borsamızda hizmetlerin yürütülmesi için istihdam edilen personellere ödenen ücret giderlerinden oluşmaktadır. Personel giderleri tüm giderlerin yaklaşık %30 ‘unu oluşturmaktadır (Tablo 35, Şekil 17). İlgili yönetmeliklerde personel giderleri için sınırlama konmuş olup Gelirlerin %40’ını geçemez denilmiştir. Bu oran aşılmamaktadır. 36 37 Tablo 35. Personel Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar Personel Giderleri (TL) Tüm Gidere Oranı 2011 2012 2013 2014 2015 447,220 542,189 604,100 681,719 826,070 29.1% 30.8% 29.2% 26.4% 29.3% Şekil 18.Yıllar İtibari İle Personel Giderleri (TL) 900.000 826.070 800.000 681.719 700.000 604.100 600.000 500.000 542.189 447.220 400.000 300.000 200.000 100.000 0 2011 2.2.10.2.2. 2012 2013 2014 2015 Huzur Hakkı Giderleri Yönetim Kurulu ve Meclis üyelerine ödenen Huzur Haklarından oluşmaktadır. Tüm Giderlerin içindeki payı %1’den azdır (Tablo 36, Şekil 18). Tablo 36. Huzur Hakkın Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar Huzur Hakkı Giderleri (TL) Tüm Gidere Oranı 18,829 17,643 17,548 17,322 16,951 1.2% 1.0% 0.8% 0.7% 0.6% 2011 2012 2013 2014 2015 Şekil 19. Yıllar İtibari İle Huzur Hakkı Giderleri (TL) 19.000 18.829 18.500 17.643 18.000 17.548 17.500 17.322 16.951 17.000 16.500 16.000 2011 2012 2013 2014 2015 37 38 2.2.10.2.3. Genel Yönetim Giderleri Seçim Giderleri, Kırtasiye ve Matbaa Giderleri, Personel Giyim Giderleri, Temsil Masrafları, Isınma ve Aidat, Dava ve İcra Giderleri, Çeşitli Giderler, Umulmayan Giderler, Danışmanlık Giderleri, Akaryakıt Giderleri gibi, kurumun yönetim fonksiyonları, idari politikasının tayini, organizasyon, büro hizmetleri vb. gider kalemlerinin faslıdır. Tüm giderleri içindeki payı %10 civarındadır (Tablo 37, Şekil 19). Tablo 37. Genel Yönetim Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Genel Yönetim Giderleri (TL) Tüm Gidere Oranı 187,113 184,199 231,624 269,072 274,962 12.2% 10.5% 11.2% 10.4% 9.8% Şekil 20. Yıllar İtibari İle Genel Yönetim Giderleri (TL) 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 2.2.10.2.4. 269.072 274.962 2014 2015 231.624 187.113 184.199 2011 2012 2013 Seyahat ve Yol giderleri Yurtiçi inceleme gezilerine, çeşitli toplantılara, seminer, konferans, v.b. etkinliklere katılımı sağlamak amacıyla yapılan harcamaların gider faslıdır. Tüm giderler içindeki payı %2-3 civarındadır (Tablo 38, Şekil 20). Tablo 38. Seyahat Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Seyahat Giderleri (TL) 118,827 162,943 97,470 53,393 78,204 Tüm Oranı Gidere 7.7% 9.2% 4.7% 2.1% 2.8% 38 39 Şekil 21. Yıllar İtibari İle Seyahat Giderleri (TL) 200.000 150.000 162.943 118.827 97.470 78.204 100.000 53.393 50.000 0 2011 2012 2013 2014 2015 Eğitim, Fuar Giderleri 2.2.10.2.5. Borsamız personelinin hizmet içi eğitim masrafları, Organ Üyelerimizin Eğitim Masrafları, Üyelere verilecek Eğitim Masrafları, Kalite Belgesi gereği yapılacak eğitimler, Akreditasyon gereği yapılacak eğitimler, bireysel gelişim kurs ücretleri ile fuar ve sergilere katılım giderlerinin faslıdır. Tüm giderlere oranı %1’den azdır (Tablo 39, Şekil 21). Tablo 39. Eğitim, Fuar Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar Eğitim, Fuar Giderleri (TL) Tüm Gidere Oranı 11,963 44,920 10,072 17,169 14,169 0.8% 2.5% 0.5% 0.7% 0.5% 2011 2012 2013 2014 2015 Şekil 22.Yıllar İtibari İle Eğitim, Fuar Giderleri (TL) 50.000 44.920 40.000 30.000 20.000 17.169 11.963 10.072 14.169 10.000 0 2011 2.2.10.2.6. 2012 2013 2014 2015 Basın Yayın Giderleri Gazete, Dergi, Abone, İlan, Basın ve Yayın giderlerinden oluşmaktadır. Tüm giderler içindeki payı %1 civarındadır (Tablo 40, Şekil 22). Tablo 40. Yayın Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar Yayın Giderleri (TL) 2011 2012 2013 2014 2015 17,803 22,090 21,238 32,034 41,461 Tüm Oranı Gidere 1.2% 1.3% 1.0% 1.2% 1.5% 39 40 Şekil 23. Yıllar İtibari ile Basın Yayın Giderleri (TL) 50.000 41.461 40.000 32.034 30.000 20.000 17.803 22.090 21.238 2012 2013 10.000 0 2011 2014 2015 Bağış ve Yardımlar 2.2.10.2.7. Hayır, kurumlarına yapılacak bağış ve yardımları, diğer sosyal yardımlar kapsamında yapılacak bağış ve yardımlar ile borsamızca ihtiyaç sahibi öğrencilere verilecek eğitim burslarını kapsar. Tüm giderler içindeki payı %4-7 civarındadır (Tablo 41, Şekil 23). Tablo 41. Bağış ve Yardım Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Bağış ve Yardımlar (TL) Tüm Gidere Oranı 77,264 80,787 84,317 123,229 217,596 5.0% 4.6% 4.1% 4.8% 7.8% Şekil 24. Yıllar İtibari İle Bağış ve Yardım Giderleri (TL) 250.000 217.596 200.000 150.000 100.000 123.229 77.264 80.787 84.317 2011 2012 2013 50.000 0 2.2.10.2.8. 2014 2015 Birlik aidatı, kanuni aidat, pay ve fonlar 5174 Sayılı kanun ve ilgili yönetmelikleri çerçevesinde ödemekle yükümlü olduğumuz TOBB aidatı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Payı ile TOBB Emekli Sandığı Vakfı Paylarından oluşmaktadır. Tüm giderlerin içindeki payı yaklaşık %10 dur (Tablo 42, Şekil 24). Tablo 42. Birlik-Sandık Aidat Giderinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Birlik-Sandık Aidatı (TL) 156,306 188,488 217,385 252,661 278,504 Tüm Gidere Oranı 10.2% 10.7% 10.5% 9.8% 9.9% 40 41 Şekil 25. Yıllar İtibari İle Birlik Aidatı, Kanuni Aidat Pay ve Fon Giderleri (TL) 300.000 200.000 252.661 188.488 217.385 2012 2013 278.504 156.306 100.000 0 2011 2014 2015 Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler 2.2.10.2.9. Borsa faaliyetlerini yürütmek amacıyla dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetleri kapsayan giderler faslıdır. Tüm giderler içindeki payı %15 civarındadır. (Tablo 43, Şekil 25) Tablo 43. Dış. Sağ. Fayda ve Hizmet Giderinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Dış. Sağ. Fayda Ve Hizmetler (TL) Tüm Gidere Oranı 193,428 280,590 370,469 302,251 391,436 12.6% 15.9% 17.9% 11.7% 13.9% Şekil 26. Yıllar İtibari İle Dışarıdan Sağlanan Fayda ve Hizmetler (TL) 500.000 302.251 280.590 300.000 200.000 391.436 370.469 400.000 193.428 100.000 0 2011 2.2.10.2.10. 2012 2013 2014 2015 Vergi Resim ve Harçlar Çeşitli mevzuatlar gereğince tahakkuk ettirilen gider niteliğindeki vergi resim ve harçlarından oluşmaktadır. Tüm giderler içindeki payı %1 civarındadır azdır (Tablo 44, Şekil 26). Tablo 44. Vergi Resim ve Harç Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Vergi Resim Ve Harçlar (TL) Tüm Gidere Oranı 17,649 14,721 16,087 17,779 30,976 1.1% 0.8% 0.8% 0.7% 1.1% 41 42 Şekil 27. Yıllar İtibari İle Vergi Resim Ve Harç Giderleri (TL) 40.000 30.976 30.000 20.000 17.649 14.721 16.087 17.779 2011 2012 2013 2014 10.000 0 2.2.10.2.11. 2015 Kira Giderleri İlçelerde faaliyet gösteren Tescil Bürolarımızın kira giderlerinden oluşmaktadır. Tüm giderler içindeki payı %1’den azdır (Tablo 45, Şekil 27). Tablo 45. Kira Giderlerinin Tüm Giderlere Oranı Yıllar Kira Giderleri (TL) Tüm Gidere Oranı 2,258 5,305 4,851 4,666 4,785 0.1% 0.3% 0.2% 0.2% 0.2% 2011 2012 2013 2014 2015 Şekil 28. Yıllar İtibari İle Kira Giderleri (TL) Kira Giderleri 6.000 5.305 4.851 4.666 4.785 2012 2013 2014 2015 5.000 4.000 3.000 2.258 2.000 1.000 0 2011 2.2.10.2.12. Sabit Kıymet Yatırım Harcamaları Borsa birimlerinde yapılan kalıcı ve yatırım niteliği taşıyan harcamalardır. Yapılan yatırım ve sabit kıymet harcamasının niteliğine göre değişkenlik göstermekte olup Hayvan pazarında yapılan alan genişletme çalışmaları nedeniyle son yıllarda tüm giderlerin % 20-30’u seviyesine ulaşmıştır (Tablo 46, Şekil 28). 42 43 Tablo 46.Sabit Kıymet Yatırım Giderlerinin Tüm Gidere Oranı Yıllar 2011 2012 2013 2014 2015 Sabit Kıymet Yatırım (TL) Tüm Gidere Oranı 282,458 218,376 391,788 813,273 612,791 18.4% 12.4% 19.0% 31.5% 21.8% Şekil 29. Yıllar İtibari İle Sabit Kıymet Yatırım Giderleri 1.000.000 800.000 600.000 400.000 200.000 0 813.273 612.731 391.788 282.458 218.376 2011 2012 2013 2014 2015 43 44 280,590 14,721 0 5,305 218,376 0 1,762,249 2013 604,100 17,548 231,624 97,470 10,072 21,238 84,317 217,385 370,469 16,087 0 4,851 391,788 0 2,066,949 2014 681,719 17,322 269,072 53,393 17,169 32,034 123,229 252,661 302,251 17,779 0 4,666 813,273 0 2,584,568 2015 826,070 16,951 274,962 78,204 14,169 41,461 217,596 278,504 391,436 30,976 0 4,785 612,731 TOPLAM 188,488 SAİR 80,787 SABİT KIYMET YATIRIM VERGİ RESİM 2012 542,189 17,643 184,199 162,943 44,920 22,090 KİRA DIŞ. SAĞ. FAYDA VE HİZM. 1,538,023 FAİZ TOBB AİDATI 0 YAYIN 282,458 EĞİTİM FUAR 17,649 6,906 2,258 SEYAHAT 193,428 GENEL YÖN. 156,306 HUZUR HAKKI 77,264 PERSONEL 2011 447,220 18,829 187,113 118,827 11,963 17,803 YILLAR BAĞIŞ VE YARD. Tüm Giderlerin Fasıllara Göre Dağılımı 27480 2,815,325 44 45 2.2.10.3. Gelir Fazlaları Genel Değerlendirme Denizli Ticaret Borsası’nın gelirlerinin giderlerinden fazla olması sebebiyle mali dönemler sonu itibariyle gelir fazlalıkları vermekte bu gelir fazlalıkları İhtiyatların temelini oluşturmaktadır. Yıllar İtibariyle oluşan Gelir Fazlalıkları şöyledir (Şekil 29). Şekil 30. Yıllar İtibari İle Gelir Fazlaları (TL) GELİR FAZLASI 500.000 400.000 315.074 355.060 403.816 314.010 300.000 200.000 100.000 146.735 0 2011 2012 2013 2014 2015 2.2.10.4. Genel Değerlendirme Denizli Ticaret Borsası gelirlerinin yıllar itibari ile artış trendi içinde olduğu görülmektedir. Artışlar bir önceki yıl ile kıyaslandığında %15 gibi bir oranı yakalamıştır. Ayrıca Baz alınan 2011 yılından 2015 yılı sonu itibariyle gelir artışı %69 gibi oldukça başarılı bir orandır. Gelir kalemlerin yapısı incelendiğinde borsanın temel gelirinin Tescil Gelirleri ( %49) ve Hayvan pazarı (%37) gelirleridir. Gelir artışlarındaki bu ivme korunmalı ve gelirlerin artması yönünde gerekli çalışmalar yapılmalıdır. Tescil gelirleri açısından Ticaret Borsasında işlem görmesi gerekirken işlem görmeyen ürünlerin takibi yapılarak Borsada işlem görmesi Tescil gelirlerinde önemli bir artış oluşturacaktır. Bunun yanında Borsamıza üyeliği zorunlu olmasına rağmen üyeliğini gerçekleştirmemiş kişi ve firmaların, piyasa ve işlem yaptıran üyeler üzerinden sürekli takibi ve üyeliklerinin sağlanması tescil gelirlerine olumlu etki yapacaktır. Hayvan pazarı gelirlerinde ilerleyen dönemlerde önemli bir artış beklenmemektedir. Pazar, kapasite büyütme çalışmalarının tamamlanması sonucu büyütülme sınırına ulaşmıştır. Hayvan pazarında bundan sonraki gelir artışları hizmet ücretlerinin arttırılması ile yaşanacaktır. Diğer gelir kalemlerinin tüm gelir içindeki oranı az olmasına rağmen bu gelirlerin de arttırılması önemlidir. Özellikle önümüzdeki yıllarda yapılması düşünülen projeler açısından gelirlerin arttırılması elzemdir. Gider kalemleri incelendiğinde Personel Giderlerinin ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Borsada çalışan 14 personel için ödenen bu tutarlar, özellikle 2011 yılından itibaren personel sayısının artması ile artış trendine girmiştir. 2014 ve 2015 yıllarda oldukça artmış olan sabit kıymet yatırım harcamaları Hayvan Pazarının kapasite artırım çalışmaları sebebiyle yükselmiştir. Bu çalışmaların tamamlanmış olması göz önüne alındığında önümüzdeki yıllarda giderlerde önemli bir azalma beklentisi oluşturacaktır. Gelirlerin arttırılarak giderlerin azaltılması borsanın mali yapısını güçlendirecektir. 45 46 Bütçe gelirlerinin giderlerden fazla olması sonucu Gelir farkları oluşmuştur. Bu farklar ihtiyatlar hesabında takip edilmektedir. Borsanın yatırım harcamalarının esasını teşkil etmektedir. Önümüzdeki yıllarda olumlu gelir farklarında artış beklenmektedir. Son olarak Borsanın tüm faaliyet ve yatırımlarını özkaynakları ile karşılamış olması, bunların finansmanında herhangi bir yabancı kaynak (Kredi, Borç vs. ) kullanmamış olması önemlidir. Borsanın gelir ve gider tahminlerinin yerinde yapılması, harcamaların kontrol altında tutulması güçlü bir mali yapı oluşturmuştur. 2.2.10. İşlem Hacimleri İşlem hacmi, tescil işlemi gören zirai ürünlerin Türk lirası cinsinden tutarını gösterir. Denizli Ticaret Borsası’nda tescili zorunlu tutulan ürün âdeti 66’dır. Bu ürünler dışında yasal şartlar çerçevesinde zorunlu bulunmayan ürünler de tescil edilmektedir. Denizli Ticaret Borsasının 2012 – 2015 dönemine ait yıllık toplam işlem hacimleri Şekil 31’de görüldüğü gibi sürekli artış göstermektedir. Şekil 31. 2012-2015 Yılları itibari ile DTB Toplam İşlem Hacimleri 20000000 14.373.390 ₺ 14.839.065 ₺ 15000000 15.903.273 ₺ 2012 11.713.522 ₺ 2013 10000000 2014 5000000 2015 0 Tescil İşlemi Hacimleri (TL) Aşağıda Şekil 32. ile Şekil 43. arasında gösterilen veriler Denizli Ticaret Borsasında en çok işlem gören ürünlerin son 4 yıldaki işlem hacimlerini detaylı şekilde göstermektedir. Şekil 32. 2012-2015 Yılları itibari ile Nohut İşlem Hacmi İŞLEM HACMi 60 MİLYON TL DTB SON 4 YIL NOHUT İŞLEM HACMİ 55 MİLYON TL 54 MİLYON TL -9% 2012 -2% 2013 YILLAR 63 MİLYON TL 16% 2014 2015 2015 yılında 63 milyon TL’nin üzerinde nohut ve çeşitleri(ispanyol, leblebilik, nohut unu…) Denizli Ticaret Borsasında tescil edilmiş olup, bu rakam bir önceki yılda tescil edilen tutarın %16 üzerindedir. 46 47 Şekil 33. 2012-2015 Yılları itibari ile Arpa İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL ARPA İŞLEM HACMİ İŞLEM HACMi 26 MİLYON TL 18 MİLYON TL 22% 22 MİLYON TL -32% 2012 41% 2013 YILLAR 2014 13 MİLYON TL 2015 2015 yılında Arpa tescilinde %41’e yakın keskin bir düşüş görülmektedir. Şekil 34. 2012-2015 Yılları itibari ile Buğday İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL BUĞDAY İŞLEM HACMİ 95 MİLYON TL 98 MİLYON TL 76 MİLYON TL 85 MİLYON TL 3% -15% İŞLEM HACMi 25% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 2013 ve 2014 yıllarında 100 milyon TL’ye yaklaşan buğday tescili, 2015 yılında 85 milyon TL’ye düşmüştür. Şekil 35. 2012-2015 Yılları itibari ile Mısır İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL YEMLİK MISIR İŞLEM HACMİ 90 MİLYON TL İŞLEM HACMi 73 MİLYON TL -33% 23% 2012 2013 YILLAR 61 MİLYON TL54% 2014 94 MİLYON TL 2015 2015 yılında işlem gören yemlik mısır tescili, bir önceki yıla göre yaklaşık %54artış göstermiştir. 47 48 Şekil 36. 2012-2015 Yılları itibari ile Kasaplık Canlı Hayvan İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL KASAPLIK CANLI HAYVAN İŞLEM İŞLEM HACMi 70 MİLYON TL 2012 28% 24% 41% 2013 158 MİLYON TL 123 MİLYON TL 99 MİLYON TL YILLAR 2014 2015 Borsamızca tescil edilen kasaplık canlı hayvanlar(dana, inek, kuzu, oğlak…) tutarı; yıllar itibariyle sürekli olarak artış göstermiştir. Şekil 37.2012-2015 Yılları itibari ile Leblebi İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL LEBLEBİ İŞLEM HACMİ 108 MİLYON TL 112 MİLYON TL 6% İŞLEM HACMi 3% 119 MİLYON TL 139 MİLYON TL 16% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 Borsamızın coğrafi işaretli ürünlerinden olan leblebinin işlem hacmi de yıllar içinde artma eğilimindedir. Şekil 38. 2012-2015 Yılları itibari ile Kuru Üzüm İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL KURU ÜZÜM İŞLEM HACMİ 31 MİLYON TL İŞLEM HACMi 25 MİLYON TL -48% 20 MİLYON TL 16 MİLYON TL 25% 24% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 Üzümdeki rekolte düşüşleri, borsamızda tescil gören kuru üzüm miktarını etkilemiş olup son iki yılda, kuru üzüm işlem hacmimizde önceki yıllara göre keskin düşüşler gözlenmiştir. 48 49 Şekil 39.2012-2015 Yılları itibari ile Pamuk İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL PAMUK İŞLEM HACMİ 70 MİLYON TL İŞLEM HACMi 59 MİLYON TL 42 MİLYON TL 9% 46 MİLYON TL 52% -29% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 Pamuk tescilimiz 2015 yılında bir önceki seneye göre %50’nin üzerine üzerinde artarak 70 milyon TL’ye yaklaşmıştır. Şekil 40. 2012-2015 Yılları itibari ile Ayçiçeği İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL AYÇİÇEĞİ İŞLEM HACMİ 242 MİLYON TL 260 MİLYON TL İŞLEM HACMi 182 MİLYON TL -11% 230 MİLYON TL 8% 32% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 Önceki yıllarda artış eğiliminde olan ayçiçeği işlem hacmimiz 2015 yılında bir önceki yıla göre %10’un üzerinde azalarak 230 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Şekil 41.2012-2015 Yılları itibari ile Haşhaş İşlem Hacmi İŞLEM HACMİ DTB SON 4 YIL HAŞHAŞ TOHUMU İŞLEM HACMİ 101 MİLYON TL 67 MİLYON TL 4% 50% 2012 105 MİLYON TL 2013 YILLAR 2014 -26% 78 MİLYON TL 2015 49 50 Şekil 42. 2012-2015 Yılları itibari ile Süt İşlem Hacmi İŞLEM HACMi DTB SON 4 YIL ÇİĞ SÜT İŞLEM HACMİ 194 MİLYON TL 16% 13% 2012 2013 281 MİLYON TL 255 MİLYON TL 219 MİLYON TL YILLAR 10% 2014 2015 Şekil 43. 2012-2015 Yılları itibari ile Kekik İşlem Hacmi DTB SON 4 YIL KEKİK İŞLEM HACMİ 76 MİLYON TL -4% 73 MİLYON TL 4% 76 MİLYON TL İŞLEM HACMi 40 MİLYON TL 89% 2012 2013 YILLAR 2014 2015 Ülke üretim ve ihracatının büyük bölümü ilimiz topraklarında olan kekik, 2015 yılında borsamızda 76 milyon TL’nin üzerinde işlem görmüştür. 2.2.11. Hayvan Pazarı verileri Denizli Hayvan Pazarı Eskihisar Mahallesi 8000 Sk. Merkezefendi / Denizli adresinde hizmet vermektedir. Denizli Ticaret Borsası Canlı Hayvan Pazarı, kurulduğu 2001 yılından bu güne kadar yüksek kalite standartlarında hizmet vermektedir. • 65.000 metrekare alana kurulu, 27,500 metrekare kapalı alana sahiptir. • 35,000 adet küçükbaş hayvan, 3,000 adet büyükbaş hayvan kapasitesine sahiptir. Aşağıda Şekil 44. ve Şekil 45.’te Denizli Ticaret Borsası Hayvan pazarına gelen küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayıları yıllık ve aylık bazda verilmiştir. 50 51 Şekil 44. Hayvan Pazarına Gelen Küçükbaş Hayvan Sayıları 16500 15000 13500 12000 10500 9000 7500 6000 4500 3000 1500 0 2012 2013 2014 2015 Şekil 45. Hayvan Pazarına Gelen Büyükbaş Hayvan Sayıları 800 700 600 500 2012 400 2013 300 2014 200 2015 100 0 Denizli Ticaret Borsası Canlı Hayvan Pazarı, Kurban Bayramından bir ay önce faaliyetlerini yavaşlatır ve Kurban Pazarı hazırlıklarına başlar. Bu dönemde Canlı Hayvan Pazarının adı Kurban Pazarı olarak anılmaktadır. Bu dönemde hem alıcılar hem de satıcılar tarafından yoğun bir ilgi ile karşılaşan pazarımızın bu kadar ilgi görmesinin ana sebeplerinden biri üreticilerin padok alanlarına getirdiği hayvanların kurban dönemlerinde yüksek bir satış oranına ulaşmasıdır. Buna göre aşağıdaki şekillerde 2012-2015 yılları arasında satılan ve kalan hayvanların verileri verilmiştir. 51 52 Şekil 46. 2012 Kurban Pazarı Büyükbaş Satışları Şekil 47. 2013 Kurban Pazarı Büyükbaş Satışları Kalan; 150; 5% Kalan; 302; 17% Satılan; 1501; 83% Satılan; 2600; 95% Şekil 48. 2014 Kurban Pazarı Büyükbaş Satışları Şekil 49. 2015 Kurban Pazarı Büyükbaş Satışları Kalan; 302; 13% Kalan; 245; 13% Satılan; 1588; 87% Satılan; 1975; 87% Yıllar itibari ile satılan ve kalanlar Şekil 50. Yıllar itibari ile Kurban Pazarı Küçükbaş Satışları 50000 43200 40000 47494 42197 33000 30000 20000 10000 3290 1904 0 2012 2013 2985 2682 2014 2015 Kalan 2012 3290 2013 1904 2014 2985 2015 2682 Satılan 33000 43200 42197 47494 52 53 2.3. Denizli Ticaret Borsası Paydaş Analizi Paydaşlar; Kuruluşun ürün ve hizmetleri ile ilgisi olan, kuruluştan doğrudan veya dolaylı, olumu ya da olumsuz yönde etkilenen veya kuruluşu etkileyen kişi, grup veya kurumlardır. Paydaşlar, iç ve dış paydaşlar ile yararlanıcılar/müşteriler olarak sınıflandırılabilir. İç Paydaşlar; Borsa çalışanları, yöneticileri, üyeleri, borsanın bağlı olduğu üst kuruluş (TOBB) iç paydaşlara örnektir. Bu örneklerden de anlaşılacağı üzere iç paydaşlar; Borsayı etkileyen ve borsadan etkilenen kişi, kurum ve kuruluşları ifade etmektedir. Dış Paydaşlar; Borsa faaliyetiyle ilgili olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları, örneğin; TOBB’a bağlı Oda/Borsalar, Vergi Daireleri ve Mal Müdürlükleri, Ticaret İl Müdürlüğü, Belediyeler, Valilik, Kaymakamlık vs. Müşteriler/Yararlanıcılar; Borsa üyesi olmayıp da borsanın hizmetlerinden yararlananlar dış paydaş olarak tanımlanmaktadır. Buna en klişe örnek müstahsillerdir. Borsa hizmetleri neticesinde ortaya çıkan ürün fiyatına göre ürününü kıymetlendiren müstahsiller ciddi birer yararlanıcıdır. 2.3.1. Paydaş Listesi Terme Ticaret Borsasının Paydaşları, Denizli Ticaret Borsası Yönetimi, Stratejik Plan Çalışma Ekibi ve Paydaş Toplantısı yardımıyla aşağıdaki şekilde (Tablo 38) belirlenmiştir. Ayrıca Paydaşlarımızın etki ve önemlerinin belirlenmesinde de Tablo 37'de yer alan Paydaş/Etki Önem Matrisi'nden yararlanılmıştır. Tablo 47. Paydaş Etki/Önem Matrisi Etki Önem Zayıf Güçlü Önemsiz İzle Bilgilendir Önemli Çıkarlarını gözet, çalışmalara dâhil et Birlikte çalış Tablo 48. Denizli Ticaret Borsası Paydaş Listesi PAYDAŞ ADI PAYDAŞ ETKİ ÖNEM Borsa Yönetim Kurulu Borsa Meclis Kurulu Borsa Çalışanları Borsa Üyeleri TOBB DTB Danışmanı Ensar Yeşilyurt Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği TOBB Kadın Girişimciler Kurulu TOBB Genç Girişimciler Kurulu Ticaret İl Müdürlüğü Denizli Gelir İdaresi Başkanlığı Denizli Ticaret Odası Acıpayam Ticaret Odası Buldan Ticaret Odası Tavas Ticaret Odası Denizli Sanayi Odası İç Paydaş İç Paydaş İç Paydaş İç Paydaş İç Paydaş İç Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Zayıf Zayıf Güçlü Zayıf Güçlü Zayıf Zayıf Zayıf Güçlü Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemsiz Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli 53 54 PAYDAŞ ADI PAYDAŞ ETKİ ÖNEM Denizli Valiliği Büyükşehir Belediyesi Merkezefendi Belediyesi Pamukkale Belediyesi Çivril belediyesi Baklan belediyesi Çal Belediyesi Acıpayam Belediyesi Babadağ Belediyesi Bekilli Belediyesi Beyağaç Belediyesi Bozkurt Belediyesi Buldan Belediyesi Çameli Belediyesi Çardak Belediyesi Güney Belediyesi Honaz Belediyesi Kale Belediyesi Sarayköy Belediyesi Serinhisar Belediyesi Tavas Belediyesi Pamukkale Üniversitesi Rektörlüğü Pamukkale Üniversitesi Teknokent Pamukkale Ü. BİYOM Pamukkale Ü. Gıda Mühendisliği Bölümü Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ABİGEM Denizli Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) KOSGEB Et ve Süt Kurumu Denizli Et Kombinası Denizli Ticaret Borsası İlkokulu Denizli Ticaret Borsası Sağlık Ocağı Merkezefendi Ziraat Odası Acıpayam Ziraat Odası Buldan Ziraat Odası Baklan Ziraat Odası Bekilli Ziraat Odası Bozkurt Ziraat Odası Çal Ziraat Odası Çal Ziraat Odası Çameli Ziraat Odası Çivril Ziraat Odası Güney Ziraat Odası Honaz Ziraat Odası Kale Ziraat Odası Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Zayıf Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Güçlü Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemli Önemsiz Önemli Önemli Önemli Önemli Önemsiz Önemli Önemli Önemli Önemli Önemsiz Önemsiz Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli Önemli 54 55 PAYDAŞ ADI PAYDAŞ ETKİ ÖNEM Sarayköy Ziraat Odası Tavas Ziraat Odası Beyağaç Ziraat Odası Gıda, Tarım Hayvancılık İl Müdürlüğü İl Milli Eğitim Müdürlüğü TSE İl Temsilciliği Denizli Veteriner Hekimler Odası Sabanoğlu Entegre Et San. Ve Tic. Ltd. Şti. Duranlar Et Tesisi Denizli Esnaf Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Zayıf Zayıf Zayıf Güçlü Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Önemli Önemli Önemli Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Aydem Elektrik Perakende Denizli Gıda Kontrol Laboratuvar Müdürlüğü Dış Paydaş Dış Paydaş Zayıf Güçlü Önemsiz Önemsiz Kasaplar Odası Süt Yetiştiricileri Birliği Kırmızı Et Üreticileri Birliği Hayvancılık Kooperatifi HAYKOP Damızlık Hayvan yetiştiricileri Birliği Dericilik Organize Sanayi Bölgesi Sarayköy Organize Seracılık Bölgesi Fakir Ve Muhtaçlara Yardım Derneği Pamukkale Sağlık Eğitim Vakfı Aydın Ticaret Borsası Ödemiş Ticaret Borsası İŞKUR PLATFORM* Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş - Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf - Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemli - *Denizli Ticaret Borsasının paydaşları arasında kentsel bir kurum olan Denizli Platformu da yer almaktadır. Platform bünyesinde çeşitli kurum ve kuruluşlar bulunmaktadır. Bu kuruluşlar da Denizli Ticaret Borsası'nın Kent Platformunda yer alması nedeniyle dolaylı olarak paydaşımız durumundadır. Kent Platformunda yer alan kuruluşlar Tablo 39'daki gibidir. PLATFORM PAYDAŞ ADI PAYDAŞ ETKİ ÖNEM Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Zayıf Önemsiz Önemli Önemli Önemsiz Önemsiz Önemli Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Önemsiz Denizli Esnaf Sanatkârlar Odası Ege ihracatçılar Birliği Denizli İhracatçılar Birliği Denizli Genç İşadamları Derneği Denizli Nakış Sanayicileri Derneği Denizli Sanayiciler ve İşadamları Derneği Denizli Tekstil ve Giyim Sanayicileri Derneği Denizli Turizm Kültür Sanat ve Tanıtım Vakfı Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Pamukkale Turizm Derneği Turizm Otelciler Derneği Ulusal Sanayi ve İşadamları Derneği 55 56 PLATFORM PAYDAŞ ADI Denizlispor Kulübü Denizli Madenciler ve Mermerciler Derneği PAYDAŞ Dış Paydaş Dış Paydaş ETKİ Zayıf Zayıf ÖNEM Önemsiz Önemsiz Denizli Gazeteciler Cemiyeti Babadağlı Sanayici ve İşadamları Derneği Avrasya Yönetici Sanayici ve İşadamları Derneği Dış Paydaş Dış Paydaş Dış Paydaş Zayıf Zayıf Zayıf Önemsiz Önemsiz Önemsiz Tüm Sanayici ve İşadamları Derneği Anadolu Aslanları İşadamları Derneği Denizli Şubesi Güney Ege Sanayiciler ve İşadamları Federasyonu Dış Paydaş Dış Paydaş Zayıf Zayıf Önemsiz Önemsiz Dış Paydaş Zayıf Önemsiz 2.3.2. Paydaş Beklenti Anketi Sonuçları Denizli Ticaret Borsası iç ve dış paydaşlarına “Paydaş Beklenti Anketi” uygulanmış ve 40 adet geçerli anket geri dönmüş ve analize dâhil edilmiştir. Anketin sonuçları (sorulara karşılık aritmetik ortalamalar) sorulan sorular kapsamında aşağıdaki tablodaki gibidir: Tablo 49. Paydaş Beklenti Anketi Analizleri Anket Soruları Sayı Aritmetik Ortalama Standart Sapma 1. Denizli Ticaret Borsası görevleri ve yetkileri hakkında ne kadar bilgi sahibisiniz? 40 3,0750 1,18511 2. Denizli Ticaret Borsası’nın sunduğu hizmetler hakkında ne ölçüde bilgi sahibisiniz? 40 3,1250 1,06669 3. Ulusal konularda sorumlu, tarafsız ve objektif tavır alıyor. 40 3,9000 ,84124 4. Denizli TB, Denizli ekonomisini geliştirme ve hareketlendirme yönünde faaliyetlerde bulunuyor. 40 4,1750 ,71208 5. Denizli TB, üyelerinin sorunlarını çözme yönünde girişimlerde bulunuyor 40 3,7500 ,98058 6. Denizli TB, il tarımının önündeki engelleri kaldırma ve geliştirme yönünde faaliyetlerde bulunuyor 40 4,0000 ,87706 7. Denizli TB, üyelerini ulusal ve uluslararası platformda temsil ediyor ve tanıtıyor 40 3,8500 ,89299 8. Denizli TB, üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri sunabiliyor 40 4,0750 ,85896 9. Denizli TB, üyelerini ticaret ve girişimcilik konularında eğitiyor, destekliyor ve teşvik ediyor 40 3,7750 1,09749 10. Denizli TB, üyelerini Denizli Ticaret Borsası’nın faaliyetleri konusunda sürekli bilgilendiriyor 40 3,7750 1,14326 11. Denizli TB, çevrenin korunması ve kontrolüne önem veriyor 40 3,9750 ,83166 56 57 12. Denizli TB, basın ve Halkla ilişkiler konusunda çalışıyor 13. Denizli TB, yenilikçi çalışmalar ile ilimize örnek ve referans oluyor 14. Denizli TB, kamu yararını ön planda tutarak üyelerinin menfaatini koruyor 15. Denizli TB, yurt içi ve Yurt dışı fuar ve sergilere katılmayı teşvik ve organize ediyor 16. Denizli Ticaret Borsası İle kurumunuz arasındaki ilişkiler ne ölçüde başarılı yürümektedir? 40 4,0750 ,85896 40 4,0750 ,82896 40 4,0750 ,82858 40 3,9500 ,84580 40 3,4250 1,21713 Bu sonuçlara göre, tüm sonuçlar; “3-4 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “yüksek düzeyde= büyük ölçüde katılıyorum” ve “4-5 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “çok yüksek düzeyde = büyük ölçüde katılıyorum” şeklinde cevap verildiği görülmektedir. Buna göre, “4-5 aritmetik ortalama düzeyinde”, yani sorulan sorulara; “çok yüksek düzeyde = büyük ölçüde katılıyorum” şeklinde cevap verilen konular aşağıda sıralanmaktadır: • • • • • • Denizli TB, Denizli ekonomisini geliştirme ve hareketlendirme yönünde faaliyetlerde bulunuyor. İl tarımının önündeki engelleri kaldırma ve geliştirme yönünde faaliyetlerde bulunuyor. Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri sunabiliyor. Basın ve Halkla ilişkiler konusunda çalışıyor. Yenilikçi çalışmalar ile ilimize örnek ve referans oluyor. Kamu yararını ön planda tutarak üyelerinin menfaatini koruyor. 2.4.Denizli Ticaret Borsası SWOT Analizi Denizli Ticaret Borsası paydaşlarıyla yapılan toplantılar neticesinde elde edilen bulgular ile Kurum İç Analizinin (Güçlü-Zayıf (Geliştirmeye Açık Yönleri/SW); Borsanın yapısı, İnsan Kaynakları, Kurum kültürü, Teknolojisi, Mali Durumu gibi hususlar dikkate alınarak incelenmesine ilaveten Borsanın Makro (PEST Analizi) ve Mikro (Fırsat-Tehdit/OT) Dış Çevre Analizleri neticesinde aşağıdaki SWOT Analizi elde edilmiştir. 2.4.1. DTB'nin Güçlü Yönleri Denizli Ticaret Borsasını geliştiren, ileri götüren kurumun içine ait göstergeler aşağıdaki gibi belirlenmiştir: İlde sanayi ve tarım işbirliğinin güçlü olması Hayvan pazarının varlığı İlin genelini ilgilendiren her projede Borsanın faaliyetlerinin olması Pamukkale Üniversite ile uyumlu çalışma Coğrafi işaretli ürün çalışmalarının varlığı Lobicilik faaliyetlerinin güçlü olması Proje yapmaya yatkın bir çalışma anlayışı Diğer kurumlarla yakın çalışma Yenilikçi yönetim anlayışı TOBB’un güçlü kurumsal kimliği Güçlü veri tabanı olması 57 58 Bölgesel ve sektörel sorunların tespitindeki güçlü yapı Yönetimin istişareye ve eleştiriye açık olması Hibe, destek ve teşviklere başvuruya yatkınlık Hızlı tescil hizmetleri Üyelerini zamanında gelişmelerden haberdar eden iletişim altyapısı İldeki odalarla ve diğer paydaş odalarla sağlam ilişkiler Çalışma gruplarının toplantılarının yapılması Yetkin ve eğitimli çalışanlara sahip olunması Tohum genetiğine önem verilmesi ve yerli tohum ırklarının araştırılması çalışmalarına verilen destek Sektörel sıkıntıların teşhisine yönelik çabaların varlığı Başkan, Yönetim ve Meclis üyelerinin yüksek temsil kabiliyetinin olması Siyasi ve bürokratik yapı ile yakın ilişkiler İlde bulunan Pamukkale Üniversitesi Teknokenti'ne ortak olunması Köklü bir tarihi olması ve güçlü-güvenilir kurumsal kimliği Yönetimin Denizli Kent Platformundaki aktif çalışmaları Modern bir hayvan pazarına sahip olunması ve burada verilen kaliteli hizmetler ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemine sahip olunması 2.4.2. DTB'nin Gelişmeye Açık Yönleri Kurumuzun zayıf yönleri DTB'nin varlığını sona erdirebilecek, gelişmesini durdurabilecek, önlem alınması gereken göstergelerdir. Bulgular ciddiyetle değerlendirilmeli gerekirse aksiyonlar alınmalıdır. Tespit edilmiş bölgesel ve sektörel sorunların çözüm inisiyatiflerindeki zayıflıklar Baharat üretim ve işleme merkezine sahip olunmaması Destek, teşvik ve hibelerin üyelere bilgilendirilmesinde eksiklikler Süreli yayına-Dergiye sahip olunmaması Yeterince üye ziyaretleri yapılamaması Üyelere elektronik ortamda yeterince hizmet sunulamaması Paydaşlarla iletişimde ve bilinirliğin sağlanmasındaki eksiklikler Paydaşlara etkili şekilde ulaşım ve etkide bulunmada eksiklikler Sosyal sorumluluk projelerinin sayılarının artırılamaması Üretici ile ilişkilerdeki zayıflıklar Borsa binasındaki yetersizlikler Halkla ilişkilerdeki yetersizlikler Üyelerin daha fazla proje üretmelerini sağlamadaki eksiklikler Hayvan pazarında, hayvan sahiplerinin konaklayabileceği bir yerin olmaması Borsa tanıtım filminin olmaması Hayvan pazarı dışındaki Borsa faaliyetlerinin tam olarak bilinememesi Dış uzmanlardan ve danışmanlıklardan yeterince yararlanılamaması Yöresel ürünlerin (pamuk, kekik, leblebi vb.) markalaştırılmasına yönelik çalışmaların eksikliği Teknik yurtdışı gezilerinin yeterince yapılamaması Taşrada teşkilatlanma eksikliği Tescil ve hayvan pazarı dışındaki faaliyetlerinin tam olarak tanıtılmaması Leblebi borsasının olmaması 58 59 Tarımsal ürünlerin (özellikle yağlı tohumlar vb.) depolanması (lisanslı depoculuk) ve işlenmesindeki tesis yetersizliği Üyelerin yeni nesil ve makineye dayalı tarıma ilgilerinin yeterince teşvik edilememesi İl Gıda Laboratuarının altyapısının yetersizliğini giderecek ortak proje çalışmalarının olmaması Borsanın ve faaliyetlerinin yeterince tanıtılamaması Tarım alanlarının küçülmesine ait stratejiler geliştirilememesi Zirai ilaçların insan sağlığına olumsuz etkilerine ait yeterli bilinçlendirme faaliyetlerinin yapılamaması Belli bazı ürünlerde organik tarıma geçişle ilgili stratejilerin yeterince oluşturulamaması 2.4.3. DTB'nin Fırsatları Denizli Ticaret Borsasını geliştiren, ileri götüren çevresel - dışarıya ait göstergeler aşağıdaki gibi belirlenmiştir: Ürün çeşitliliğinin olduğu (pamuk, lavanta, nohut, kekik vb.) bir bölgede olunması Girişimci bir ilde bulunulması Üniversitenin varlığı Elverişli coğrafi konum İhracatta güçlü bir ilde olunması Tarımsal ve hayvansal üretim kapasitesinin yüksek olduğu bir ilde bulunulması Arazi toplulaştırmalarının yapılıyor olması Deri OSB’nin ilde var olması İldeki laboratuvar ile ortak anlaşmaların yapılması olasılığı TKDK-Kırsal Kalkınma ve İPARD desteklerinin varlığı Büyükşehir olunması Genç nüfusa sahip olunması Yöresel tarımsal üretimin olması (Örnek: Tütün-Tavas, Üzüm-Çal, Elma-Çivril) İklim ve ekolojik çeşitliliğin olması Sürdürülebilir enerji kaynaklarına (güneş, jeotermal vb.) sahip olunması Tarımsal Turizm (agro turizm) yapılabilecek alanlara sahip olunması Ceviz, badem üretimine uygun alanların olması İlin yüksek turizm potansiyeli (kongre, sağlık, yayla vb.) En büyük maliyeti oluşturan ısıtma konusundaki olası çalışmalar ile seracılık potansiyelinin olması İlin, Güney Ege ve Akdeniz’e açılan yolların üzerinde olması Tarım İl Müdürlüğünün yakın çalışma isteğinin olması Organik tarıma geçiş 2.4.4. DTB'nin Tehditler Denizli Ticaret Borsasının varlığını sona erdirebilecek, gelişmesini durdurabilecek, önlem alınması gereken çevresel - dışarıya ait göstergeler aşağıdaki gibi belirlenmiştir: İlgili kurumların; ildeki bitkisel ve hayvansal ürün türlerinin belirlenmesi ve üretimde planlamanın yapılmasındaki çalışmalarındaki eksiklikler İlgili kurumların; dişi ve kaçak hayvan kesimine yönelik tedbirlerin alınması faaliyetlerinde yetersizlikler 59 60 İl Gıda Laboratuarın altyapısının yetersiz olması İlgili kurumların, Şap hastalığı gibi durumlarda hayvan hareketlerinin kontrollerinde ilgili kurumlarla yeterince koordinasyon sağlayamaması İlgili kurumların, Tarla fareleri konusundaki çalışmalarının yetersizliği İlgili kurumlarca, Meyve üreticilerinin haklarının yeterince korunamaması İlgili kurumlarca, gebe düvelerin tespitine ve dolayısıyla ithal ete yönelik çalışmaların yetersizliği İlgili kurumlarca, tohum bankasının oluşturulamaması Arazi toplulaştırılması çalışmalarında nispeten başarılı olunmasına rağmen bürokratik işleyişten kaynaklanan yavaşlıklar Kuru bakliyat ile ilgili sektör çalışmalarından elde edilen bilgilerin, kolaylıkla manipüle edilebilmesi ve olası manipülasyonlarla, bazı ürünlerin insan sağlığına etkilerinin halka yeterince anlatılamaması Turizm potansiyelinin yeterince kullanılamaması Kurban dönemlerinde hayvan pazarındaki aşırı yoğunluğa bağlı olarak veterinerlik hizmetlerinin yeterince sağlamaması Tarım arazisi genişletme teşviklerinin yeterince olmaması (örn. Pamuk vb.) İlgili kurumlarca, çiftçiye yönelik gezici eğitim birimlerinin olmaması Plansız şehircilik ve uygunsuz imar yaklaşımlarının tarım arazilerini azaltması Taş ve mermer ocaklarının çevreye verdiği zararlar ve tarımın zarar görmesi OSB'lerin sayısının artması ve tarım arazilerinin azalması Hayvan hastalıkları gibi bölgesel sorunların üreticinin hevesini kırması Tarımdaki girdi maliyetlerindeki yüksekliklerin üreticinin hevesini kırması Süt ve süt ürünleri üretiminde teknolojik araçlardan yeterince yararlanılamaması Tam teşekküllü hayvan hastanesine sahip olunamaması İklim değişikliklerinin tarım üreticisini olumsuz etkilemesi Geleneksel tarım üretim yöntemlerinin terk edilmesindeki yavaşlıklar Hayvan hastalıklarında hukuki bir men yetkisinin bulunmaması Birinci derece deprem bölgesinde bulunulması Çevre kirliliğinin tarımı olumsuz etkilemesi Köyden kente göçün tarımı olumsuz etkilemesi Kırsaldaki yaş ortalamasının artmasının tarımı olumsuz etkilemesi Üyelerin yeni nesil ve makineye dayalı tarıma ilgilerinin teşvik edilememesi neticesindeki verimsizlikler İhracata dayalı bir yapının dış krizlerden olumsuz etkilenmesi Tarımsal sanayi teşviklerinin azlığı Tarım alanlarının küçülmesi Zirai ilaçların insan sağlığına olumsuz etkileri Doğal afetler sonrası üreticiyi korumaya yönelik çabaların olmaması Ülke genelindeki siyasetten aşırı etkilenilmesi 60 61 2.4.5. TOWS Matrisi GÜÇLÜ YÖNLER G-F Stratejileri (Kurumun güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir.) FIRSATLAR Kurumumuzun hibe, destek ve teşvikleri takip yeteneği ve başvuru yatkınlığı ile üyelerimizin TKDK, IPARD programları ve GEKA'nın mali destek programlarına yönlendirilmesinin sağlanması Güçlü lobicilik faaliyetleri ve diğer kurumlarla yakın çalışma içerisinde olan bir kurum olarak ilimiz arazi toplulaştırma sürecine müdahil olunması. İl Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Gıda Kontrol Laboratuar Müdürlüğü ile ortak çalışmalar yapılarak laboratuar altyapısının geliştirilmesi çalışmaları Sanayi ve tarım işbirliğinin güçlü olması sonucu organize sanayi bölgelerinin desteklenmesi ve çalışmalara müdahil olunması. Yenilikçi yönetim anlayışımız, farklı kurumlarla ekip olarak çalışabilme yeteneğimizle organik tarım, tarımsal turizm faaliyetleri ile ilgili çalışmalar yapmak. G-T Stratejileri (Kurumun dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için birimin güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir.) TEHDİTLER Hayvan alım-satımlarının hayvan pazarımızdan yapılmasını sağlayarak dişi ve kaçak hayvan kesimini önleme çalışmalarının yapılması. Kurban dönemlerinde yetersiz görülen veterinerlik hizmetlerimiz, ilişki içerisinde olduğumuz ilgili kurum ve kuruluşlarla ortak çalışmalarla giderilebilecektir. Siyasi ve bürokratik yapı ile yakın ilişkilerimiz sonucunda plansız şehircilik ve uygunsuz imar yaklaşımları ile tarım arazilerinin azaltılmasının önüne geçilecektir. Tarımsal sanayi teşviklerinin azlığının üstesinden, kurumumuzun projelerle hibe almaya yönlendirme çalışmaları ile gelinebilmektedir. Arazi toplulaştırma çalışmalarında nispeten başarılı olunmasına rağmen bürokratik işleyişten kaynaklanan aksamalar, lobicilik faaliyetlerimizin güçlü olmasıyla hızlandırılabilir. Tohum genetiğine önem verilmemesi ve yerli tohum ırklarının araştırılması çalışmalarına verdiğimiz destekle tohum bankacılığının olmamasının dezavantajlarının üstesinden gelinebilecektir. 61 62 ZAYIF YÖNLER Z-F Stratejileri (Kurumun zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir.) FIRSATLAR Tarım İl Müdürlüğü'nün birlikte çalışma isteği ile organik tarım stratejilerinin oluşturulması Tarım İl Müdürlüğü ve Üniversitenin varlığı ile zirai ilaçların insan sağlığına olumsuz etkilerine ait bilinçlendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi Girişimci ruha sahip bir ilde bulunmamız yeni nesil makine tarıma geçişimizi hızlandıracaktır Arazi toplulaştırma faaliyetlerine destek olunması ile tarımsal alanlarına küçülmesine karşı stratejilerin geliştirilmesi Z-T Stratejileri (Kurumun zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir.) TEHDİTLER Süreli yayınlarda, dergilerde Denizli'nin yöresel ürünlerine ve turizm potansiyeline dikkat çekilerek tanıtımlarının yapılması sağlanacaktır. Paydaşlarımızla daha sık etkileşimde bulunularak, ihtiyaçlarına uygun laboratuar alt yapısının ilimizde oluşması sağlanacaktır. Zirai ilaçların insan sağlığına etkileri üreticilere çeşitli eğitim ve iletişim araçları ile anlatılacak ve böylece üreticilerle iletişim güçlenecektir. 62 63 3. GELECEĞİN TASARIMI 3.1. Denizli Ticaret Borsasının Kalite Politikası Borsacılık standartları ile üye ve çalışan memnuniyetini bir üst seviyeye çekmek için mevcut durumu analiz etmek ve sürekli iyileştirme faaliyetlerinde bulunmak, Kaliteden ödün vermeden dinamik, etkili, ayakları yere basan bir organizasyon yapısı ile üyelerimize hizmet vermek, Hizmet kalitesini arttırmak için sürekli eğitim faaliyetlerini sağlamaktır. 3.2. Vizyon Üyelerimize verdiğimiz hizmet kalitesini arttırmak, paydaş kuruluşlarla birlikte gerçekleştirilecek projelerle ilimizdeki tarımsal kalkınmaya katkı sağlamak ve böylece bölge ekonomisinin gelişmesinde rol alan bir kuruluş olmaktır. 3.3. Misyon Kanun ve Mevzuat çerçevesinde; borsaya dâhil ürünlerin, arz ve talebe dayalı serbest piyasa fiyatlarının oluşmasında etkin rol almak, Kalite Yönetim Sistemi kapsamında yayınlanan kalite politikası ve hedeflerine uygun olarak üye ihtiyaçlarını karşılamaktır. 3.4. Denizli Ticaret Borsasının Stratejik Amaçlar Envanteri Stratejik Amaç 1: Üyelerin Kurumsal Kapasitelerinin Arttırılması Stratejik Amaç 2: Borsa Tanınırlığının Arttırılması Stratejik Amaç-3: Borsa Kapasitesinin Arttırılması Stratejik Amaç-4: Denizli Tarımının Gelişmesinde Rol Oynamak Stratejik Amaç-5: Denizli’yi İlgilendiren Politikalarda Etkin Rol Oynamak 3.5. Stratejik Amaçlar - Hedefler – Faaliyetler – Performans Göstergeleri – Performans Hedefleri – Sorumluluklar - Takvimlendirmesi 63 64 Tablo 50. Stratejik Amaçlar, Hedefler ve Faaliyetler Tablosu STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER 1.1.Üyelerin Ticari 1. Üyelerin Kapasitelerinin kurumsal Arttırılması kapasitelerinin Yönünde arttırılması Çalışmalar Yapılması PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS 1.1.1.Fuar desteği sağlanması ve tanıtımı yapılması *Destek sağlanan firma sayısı *Duyurusu ve bilgilendirilmesi yapılan fuar sayısı 1.1.2. Yurtiçi ve yurtdışı fuar organizasyonu yapılması ve üyelerin götürülmesi *Yurtdışı fuar organizasyon sayısı *Yurtiçi fuar organizasyon sayısı *Yılda 8 firmaya destek sağlanması *Yılda 12 fuar duyurusunun yapılması *Yılda en az 1 yurtdışı fuara katılım * Yılda en az 1 yurtiçi fuarda stand açılması FAALİYETLER SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE Genel Sekreterlik 2017-2019 5000 TL/Yıl Üst Yönetim/ Genel Sekreterlik/ Tescil Şefi 2016-2019 5000TL/Yıl 1.1.3.Kotasyona tabi ürünler ile ilgili çalışmaların desteklenmesi *Yapılan çalışma sayısı *Yılda en az 2 çalışma Genel Sekreterlik /Tescil Şefi 2016-2019 2500 TL/Yıl 1.1.4.Üyelere proje eğitimi ve desteği için ilgili kurumlar ile ortak çalışmalar düzenlenmesi *Yapılan ortak çalışma sayısı *Çalışmalara katılan kişi sayısı * Yılda 1 adet ortak çalışma yapılması * Yılda en az 30 kişiye ulaşmak Proje ve Akreditasyon Sorumluları 2016-2019 - 1.1.5.Hibe, destek, teşviklere başvuruda yol gösterici nitelikte borsa içi proje ekibi kurulması *Üyelerin çıkardığı proje sayısı * Yılda en az 1 proje çıkarılması Proje Ekibi 2017-2019 - 1.1.6. Çalışma grupları ile ilgili toplantılar gerçekleştirilmesi *Yapılan toplantı sayısı *Yılda 9 adet toplantı yapılması Genel Sekreterlik ve Muamelat Memuru 2016-2019 5000 TL/Yıl 64 65 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE 2.1.1.Üyelerin DTB uzantılı mail adreslerinin kullanımının arttırılması *DTB uzantılı maillerde *Okunma sayılarının okunmaya sayısı en az 50 olması Vezne Sicil/ Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2017-2018 - 2.1.2.Web Sitesinin tanıtımlarının yapılması ve arayüz kullanımının sağlanması *İnternet tekil kullanıcı sayısında artış * Ara yüzden ulaşılan kullanıcı sayılarındaki artış *Ayda ortalama 50 kişi *Yılda 280 tekil kullanıcı Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2017-2018 500 TL/Yıl *Çıkarılan yayın sayısı *Yılda en 2 adet Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2016-2019 10000 TL/Yıl *Çıkan haber sayısı *Yılda en az 35 adet Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2.1.3.Belirli Periyotlarda süreli yayınlar çıkartmak 2.1.4.Yapılan etkinlikleri haber servislerine faal olarak sunmak 2. Borsa Tanınırlığının Arttırılması PERFORMANS GÖSTERGELERİ 2.1.Haberleşme kanallarının 2.1.5.Borsa Tanıtım Filminin aktif olarak kullanılması Hazırlanması *Tanıtım filminin yayınlanması *Tanıtım filminin en az bir yerel medyada Basın ve Halkla ve bütün sosyal İlişkiler Memuru medya hesaplarında yayınlanması 2.1.6. Görsel basının aktif olarak kullanılması için TV programları, haber bültenleri gibi yayınlarda kurumun görünürlüğünü arttırmak *Görsel medyada yer alınan yayın sayısı *Basın kurumlarına sunulan haber, bülten, bilgilendirme yazıları vs. sayısı *6 adet yayında yer almak *İlgili yayınlardan 10 adet sunmak 2.1.7. Sosyal Medya hesaplarının açılması ve aktif olarak yönetilmesi Sosyal Medya (Facebook, Twitter) Takipçi Sayısı *En az 250 kişi 2016-2019 2016-2017 - 12000 TL/Yıl Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2016-2019 koordinasyonunda tüm birimler - Basın ve Halkla İlişkiler Memuru - 2016 65 66 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER 2.2.1.Diğer oda ve borsalar ile ortak çalışmalar yapmak 2.2.Lobicilik Faaliyetlerinin 2.2.2.Çözüm masası oluşturularak Geliştirilmesi üye sorunlarının çözümü 2. Borsa Tanınırlığının Arttırılması 2.2.3.Üyelerle toplantı yaparak ortak fikirlerin beyan edilmesi 2.3.Üyeler ve paydaşları, 2.3.1. İlgili faaliyetleri internet yapılan sitesi, mail ve sms vb. üzerinden faaliyetlerden sürekli duyurmak. sürekli haberdar etmek PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE *Yılda en az 1 uygulama Genel Sekreterlik Kalite ve Akreditasyon Sorumluları 2016-2019 1000TL/Yıl *Alınan sorun sayısı *İlgili sorunların %100'ü için reaksiyon Üst Yönetim verebilmek. Genel Sekreterlik *Yılda en az 8 sorun alabilmek. 2016-2019 - * Beyan edilen fikir sayısı *Yılda en az 1 ortak Üst Yönetim fikir beyanı Genel Sekreterlik 2016-2019 1500 TL/Yıl Basın ve Halkla İlişkiler Memuru 2016-2019 500 TL/Yıl *Yapılan uygulama sayısı * Paylaşılan etkinlik sayısı * Yılda 75 adet 66 67 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER 3.1.1.Yönetim Organları ve Personel Eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesi buna uygun olarak iç ve dış kaynaklı eğitimlere katılınması 3. Denizli Ticaret Borsasının Kapasitesinin Arttırılması 3.1. Personel Hizmet Kapasitesinin arttırılması 3.1.2.Periyodik olarak personel toplantıları düzenlenmesi ve sorunların analiz edilmesi 3.1.3.TOBB ile görüşülerek işlerimizde kullandığımız modüllerin gelişmesinde talepte bulunmak PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM *Yapılan/Katılım *Yılda en az 5 adet Kalite ve Yapılan Eğitim sayısı *Yılda en az 30 Akreditasyon kişi katılımı Sorumluları *Katılımcı Sayısı TAKVİM BÜTÇE 20162019 10000 TL/Yıl * Yapılan Toplantı Sayısı *Katılımcı Sayısı *Yılda 12 adet *Yılda120 kişi Genel Sekreterlik 20162019 - *TOBB ile görüşme Sayısı *1adet Vezne/Sicil Memuru 2016 - 3.1.4.Personel Motivasyonunun arttırılması çalışmaları * Yapılan sosyal etkinlik sayısı * Yılda 2 adet sosyal etkinlik sayısı Mali ve İdari İşler Müdürü (İK) 20162019 20000 TL/Yıl 3.1.5. ISO 9001:2008 KYS'nin gözden geçirilmesi ve belge yenilemesinin gerçekleştirilmesi * Tüm belgelerin gözden geçirilmesi Kalite ve *Kalite Belgesinin Akreditasyon yenilenmesi Sorumluları 2016 3000TL/Yıl 67 68 STRATEJİK AMAÇ 3. Denizli Ticaret Borsasının Kapasitesinin Arttırılması STRATEJİK HEDEFLER 3.2. Tescil İşlem Hacimlerinin Arttırılması FAALİYETLER PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE 3.2.1.Üye zorunluluğu olmayan ve borsa yararlarından bilgisi olmayan kişi/kurumlara ulaşılarak bilgilendirmeler yapılması *Ulaşılan kişi sayısı *Yılda 30 farklı tacire ulaşılması Tescil Şefi 20162019 - 3.2.2.Tescil avantajları konusunda broşür oluşturulması *Basılan broşür sayısı *1 Adet Tescil Şefi 2016 1000 TL 3.2.3.Tescil kaçaklarının tespit edilmesi ve tescillerinin yapılması *Yapılan tescil âdeti *Yılda ortalama 50 adet tescil Tescil Şefi 20162019 - 68 69 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER PERFORMANS GÖSTERGELERİ 3.3.1.İnternet Sitesi üzerinden *Yapılan tahsilat aidat tahsilatı yapılması sayısı 3.3.2. Tüm tahsilatların Kredi *Kredi kartı ile tahsil kartı ile tahsil edilebilir olması edilen yüzde (pos cihazı ile) 3.Denizli Ticaret 3.3. Üyelere Borsasının sunulan Kapasitesinin hizmetlerin Arttırılması geliştirilmesi HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM *Yılda en az 25 adet *Yılda tahsil edilen tutarın en az %10’ü İdari ve Mali İşler Müdürü 20162019 - İdari ve Mali İşler Müdürü 20162019 1500 TL/yıl İdari ve Mali İşler Müdürü/VezneSicil Memuru/ Tescil-Tahsilat Memuru 20162019 5000TL Hibe ve desteklerle karşılanacak BÜTÇE 3.3.3. Tüm tahsilatların sanal pos ile tahsil edilebilir olması *Tahsilat sayısı *Yılda en az 50 adet 3.3.4.Ortak hizmet binası yapılması için gerekli çalışmaların yapılması *Elektrik, su, betonarme, mimari vb. projelerin bitirilmesi *Biten projelerin uygulamaya geçilmesi *İhtiyaç alanlarındaki bitmiş projeler * Uygulanmaya başlayan proje Üst Yönetim 20162019 3.3.5.Üye memnuniyet anketinin yapılması *Yapılan anket sayısı *Yılda 1 defa toplam 250 cevap alınması Kalite ve Akreditasyon Sorumluları 20162017 2500 TL/yıl *1 adet Kalite ve Akreditasyon Sorumluları 20172018 4000 TL 3.3.6. ISO 9001:2015 KYS'ye *Denetimden başarı geçiş hazırlıkların yapılması ve ile geçilmesi ve belge alımı sertifikanın alınması 69 70 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER 3.4.1.Analiz salonunun aktif olarak kullanılması 3. Denizli Ticaret 3.4. Analiz Borsasının 3.4.2.Analiz salonunun Salonunun tanıtımının yapılması Kapasitesinin Geliştirilmesi Arttırılması 3.4.3.Analizi yapılan ürün çeşitliliğinin arttırılması PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS Aylık olarak yapılan analiz sayısı *Ayda en az 6 adet analiz yapılması * Yılda en az 4 kere üyelere SMS, mail vb. bildirimi *Yapılan duyuru sayısı *Yeni yapılmaya başlanan analiz çeşitleri * Her yıl 1 ürün eklenmesi SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE Analiz Memuru 2016-2019 - Özel Kalem/Analiz Memuru 2016-2019 1000 TL/Yıl Analiz Memuru 2016-2019 1000 TL/Yıl 70 71 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER 3.5.1.Yeni Otopark alanlarının geliştirilmesi PERFORMANS GÖSTERGELERİ *Yeni kurulan otopark alanları HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM * 1 adet Üst Yönetim *Genel Sekreterlik/Hayvan Pazarı Sorumlusu 2017 *Üst Yönetim *Genel Sekreterlik/Hayvan Pazarı Sorumlusu 2016 50000 TL Genel Sekreterlik/Hayvan Pazarı Sorumlusu 2016 Hibe ve desteklerle karşılanacak Genel Sekreterlik/Hayvan Pazarı Sorumlusu 2017 20.000TL Genel Sekreterlik/Hayvan Pazarı Sorumlusu 2016 10.000 TL Genel Sekreterlik 2017 - 3.5.2.Su tahliye kanallarının *Yapılan çalışma geliştirilmesi, sayısı. Atık kanallarının yaşanan *Su tahliyesinden * 1 adet tıkanmaların engellenmesi kaynaklı şikâyetlerde için çalışma yapılması azalma *Yapılan asfaltmala 3.5.3. Asfaltlama ve padok çalışması. *1 adet alanları betonlama *Betonlanan padok *10 adet 3. Denizli Ticaret işlemlerinin yapılması 3.5.Kurban sayısı Borsasının pazarının 3.5.4.Hayvan pazarında su Kapasitesinin geliştirilmesi kapasitesinin arttırılmasına *Önerilen proje Arttırılması * En az 1 adet yönelik proje çalışmaları sayısı yapılması 3.5.5. Günlük satış yapan * Pazar büyükbaş ve küçükbaş *Pazar yerlerinin yerlerinin hayvan pazar yerlerinin birleşmesi birleşmesi birleştirilmesi 3.5.6. Kurban bayramında Et Süt Kurumunun Borsa ile *Yapılan resmi *Yapılan resmi koordineli kesim hizmeti yazışmalar yazışmalar vermesi için çalışma yapılması BÜTÇE Hibe ve desteklerle karşılanacak 71 72 STRATEJİK AMAÇ 3. Denizli Ticaret Borsasının Kapasitesinin Arttırılması STRATEJİK HEDEFLER 3.6.Hayvan Pazarının Geliştirilmesi FAALİYETLER 3.6.1.Büyükbaş ve küçükbaş hayvan satışlarının artması ve satış salonunun faaliyete geçmesini sağlamak için daha çok üretici ve tüketicinin pazara gelmesini sağlamak PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE *Yapılan duyuru *Yılda en az 4 Genel sayısı defa farklı Sekreterlik/Hayvan *Gelen kişi sayısı kanaldan duyuru Pazarı Sorumlusu *Gelen hayvan sayısı yapmak 2016-2019 1000 TL/ Yıl 2017-2018 2000 TL 3.6.2.Alım-Satım salonu *Satışa çıkan hayvan sisteminin küçükbaş sayısı hayvanlar için uygun hale * Gelen satıcı sayısı getirilmesi *Ayda en az 10 Genel hayvan Sekreterlik/Hayvan * Ayda en az 4 Pazarı Sorumlusu kişi 72 73 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER 4.1.1.Coğrafi işaret çalışmalarının yapılması 4.1. Yöresel Ürünlerin Tanılırlığının Arttırılması 4.1.2.Yöresel ürünlerin tanıtımı için çalışmalar yapmak 4. Denizli Tarımının ve Hayvancılığının Gelişmesinde Rol oynamak 4.2.1.Organize Seracılık Bölgesinin faaliyete geçirilmesi için proje çalışmalarına destek olmak 4.2. Kotasyon ürünlerinin 4.2.2.Belirli ürünlerde pestisit geliştirilmesi kalıntısının azaltılması için İl Gıda Tarım Laboratuarı ile ortak çalışmalar yapmak ve analizlerdeki çeşitliliğin arttırılması PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE *Coğrafi işaret için yapılan çalışma sayısı *Coğrafi işaret işlerliğinin çalışması Genel Sekreterlik 2017-2018 3750 TL * Yapılan çalışma sayısı *Yılda en az 2 çalışma Genel Sekreterlik 2016-2017 - * Ortak çalışma sayısı *En az 2 çalışma yapılması Genel Sekreterlik 2016-2019 - *Yapılan çalışma (eğitim, toplantı, broşür basılması vb.) sayısı * Yeni analiz çeşitleri *Yılda en az 3 adet Genel Sekreterlik 2016 - 73 74 STRATEJİK AMAÇ STRATEJİK HEDEFLER 4.3. Üretim Tekniklerinin geliştirilmesi ve teknik bilginin arttırılması FAALİYETLER PERFORMANS GÖSTERGELERİ 4.3.1.İyi tarım uygulamalarının gelişmesi için Tarım İl MD. ile ortak çalışmalar yapmak *Yapılan çalışma (eğitim, toplantı, broşür basılması vb.) sayısı 4.3.2.Nohut Panelini gerçekleştirilmesi *Gerçekleşen sempozyum sayısı 4.4.1.Ceviz Projesinin hayata geçirilmesi *Temin edilen tohum sayısı *Altyapı, 4.4.2.Denizli Merkezinde hububat ticaretini parselizasyonun, geliştirmek için merkez oluşturmak. tahsis işlemleri (Zahire Pazarı) yapılması 4. Denizli Tarımının ve Hayvancılığının Gelişmesinde Rol oynamak 4.4.3.Çivril ilçesinde yağlı tohumlar alımsatım ve lisanslı depoculuk kompleksi için proje sunulması 4.4. Tarım alanlarının genişlemesi ve verimliliğinin 4.4.4.Tarımsal Turizmin gelişmesi için arttırılması araştırmalar yaparak incelemelerde bulunmak 4.4.5.Denizli tarımının gelişmesi için toplulaştırma çalışmalarının desteklenmesi 4.4.6.İlimizde tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi için yerel yönetimler, GTHB İl Müdürlüğü, , Veteriner hekimleri odası, Ziraat Odaları, Üniversite ile işbirliği yapmak *Proje başvurusunun yapılması ve onaylanması *Yapılan araştırma sayısı *İncelenen tarımsal turizm işletmesi sayısı *Lobicilik faaliyetleri *Yapılan işbirliği sayısı HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM TAKVİM BÜTÇE Genel Sekreterlik 2017 - Genel Sekreterlik 2016 10000 TL Üst Yönetim 20162019 50000TL/Yıl *Altyapının *Parselizasyonun yapılması *Üyelere tahsis edilmesi Üst Yönetim 20162018 Hibe ve desteklerle karşılanacak *1 adet Genel Sekreterlik/ Kalite ve Akreditasyon Sorumluları 20162017 15000 TL Genel Sekreterlik/ Tescil Şefi 20172019 - Üst Yönetim 20162019 - Üst Yönetim/ Genel Sekreterlik/ Hayvan Pazarı Sorumlusu 20162019 - *En az 1 adet *1 adet sempozyum yapılması *Yılda 100.000 adet tohum temin edilmesi *En az 10 adet kaynak incelemesi *En az 2 tarımsal turizm işletmesi ziyareti * Gerektiğinde lobicilik faaliyetleri icra etmek *Yılda en az 1işbirliği 74 75 STRATEJİK AMAÇ 5. Denizliyi ilgilendiren politikalarda etkin rol oynamak STRATEJİK HEDEFLER FAALİYETLER PERFORMANS GÖSTERGELERİ HEDEF PERFORMANS SORUMLU BİRİM 5.1.1.İş dünyasını platform çatısı altında toplayarak Denizli sanayi ve ticaretinin çeşitlenmesini sağlamak *Kamuoyuna sunulan toplantı sonuç *Yılda en az 2 adet bildirgesi sayısı *Yılda en az 50 Genel Sekreterlik *Toplantı katılımcı katılımcı sayısı 5.1.2.İlimizdeki sağlık, inanç tarım turizminin gelişmesine katkı sağlamak *İlgili kurumlarla yapılan çalışma sayısı 5.1. Denizli'nin kalkınmasına destek olmak *İlgili kurumlarla yılda en az 1 çalışma Üst Yönetim/Genel Sekreterlik TAKVİM BÜTÇE 20162019 - 20162019 - 75 76 4. STRATEJİK PLAN İZLEME VE DEĞERLENDİRME ESASLARI 4.1. Stratejik Planın Maliyetlendirilmesi Ticaret Borsasının stratejik planının, yıllık bazda ve toplam olarak stratejiler üzerinden, maliyetlerinin belirlenmesi faaliyetinin uygulanması, yeni yıl bütçe çalışmaları esnasında gerçekleştirilecek olup, bu maliyetlerin kaynağının bütçe ile ilişkilendirilmesi esas alınacaktır. Bütçe ve Stratejik Plan uyumlu hale getirmek önemlidir. Her yıl önce o yılın eylem planı (iş planı) hazırlanmasının ardından yıllık bütçe hazırlanacaktır. 4.2. Stratejik Planı İzleme-Değerlendirme İlkeleri, Maliyet Tabloları ve Yıllık İş Planları Stratejik Planlama çalışmalarında Borsa Personeli, Meclis Üyeleri, Yönetim Kurulu Üyeleri sürece aktif olarak katılmıştır. Bu durum planın uygulanması noktasında önemli bir avantajdır. Çünkü stratejik planın yürütme safhası önemli bir ciddiyet, plana olabildiğince bağlı olma kültürü gerektirmektedir. Bu kapsamda her yıl hazırlanan faaliyet raporları, sadece icra edilen faaliyetleri değil, bu faaliyetlerin ne işe yaradığını ortaya koymayı esas almalıdır. Stratejik amaç ve hedeflere uygun olarak belirlenen stratejik faaliyetlere ilişkin yıllık bütçe ve yıllık iş planları Tablo 51'deki gibidir. 76 77 Tablo 51. Yıllık İş Planları Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu 2016 2017 2018 2019 2016 I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV Stratejik Amaç 1 Stratejik Hedef 1 Faaliyet 1.1.1 Faaliyet 1.1.2 5000TL 5000 TL 5000 TL 5000 TL Faaliyet 1.1.3 2500TL 2500 TL 2500 TL 2500 TL 5000TL 5000 TL 5000 TL 5000 TL Faaliyet 1.1.4 - - - - Faaliyet 1.1.5 - - - - Faaliyet 1.1.6 5000TL 5000 TL 5000 TL 5000 TL 77 78 Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Stratejik Amaç 2 Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu Stratejik Hedef 2.1 Faaliyet 2.1.1 Faaliyet 2.1.2 Faaliyet 2.1.3 Faaliyet 2.1.4 Faaliyet 2.1.5 Faaliyet 2.1.6 Faaliyet 2.1.7 2016 2017 2018 2019 - - - - 500 TL - - - 2016 I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV 10000TL 10000 TL 10000 TL 10000TL - - - - - 12000TL - - - - - - - - - - 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL - - - - 1500TL 1500TL 1500TL 1500TL 500 TL 500 TL 500 TL 500 TL Stratejik Hedef 2.2 Faaliyet 2.2.1 Faaliyet 2.2.2 Faaliyet 2.2.3 Stratejik Hedef 2.3 Faaliyet 2.3.1 78 79 Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu 2016 2016 2017 2018 2019 10000TL 10000TL 10000TL 10000TL - - - - - - - - 20000TL 20000TL 20000TL 20000TL 3000TL - - - - - - - 1000TL - - - - - - - - - - - 1500TL 1500TL 1500TL 1500TL 500TL 500TL 500TL 500TL I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV Stratejik Hedef 3.1 Stratejik Amaç 3 Faaliyet 3.1.1 Faaliyet 3.1.2 Faaliyet 3.1.3 Faaliyet 3.1.4 Faaliyet 3.1.5 Stratejik Hedef 3.2 Faaliyet 3.2.1 Faaliyet 3.2.2 Faaliyet 3.2.3 Stratejik Hedef 3.3 Faaliyet 3.3.1 Faaliyet 3.3.2 Faaliyet 3.3.3 Faaliyet 3.3.4 Faaliyet 3.3.5 Faaliyet 3.3.6 Hibe ve desteklerle finanse edilecektir 2500 TL 2500 TL 2500 TL 2500 TL 4000TL 79 80 Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu 2016 2017 2018 2019 - - - - 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL 2016 I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV Stratejik Hedef 3.4 Stratejik Amaç 3 Faaliyet 3.4.1 Faaliyet 3.4.2 Faaliyet 3.4.3 Stratejik Hedef 3.5 Faaliyet 3.5.1 Faaliyet 3.5.2 Faaliyet 3.5.3 Faaliyet 3.5.4 Faaliyet 3.5.5 Faaliyet 3.5.6 Hibe ve desteklerle finase edilecektir 50.000TL - - - Hibe ve desteklerle finase edilecektir - 20.000TL - - 10.000TL - - - - - - - 1000TL 1000TL 1000TL 1000TL - 2000TL - - Stratejik Hedef 3.6 Faaliyet 3.6.1 Faaliyet 3.6.2 80 81 Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu 2016 2016 2017 2018 2019 3750TL - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 10000TL - - - 50.000TL 50.000TL I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV Stratejik Hedef 4.1 Faaliyet 4.1.1 Faaliyet 4.1.2 Stratejik Amaç 4 Stratejik Hedef 4.2 Faaliyet 4.2.1 Faaliyet 4.2.2 Stratejik Hedef 4.3 Faaliyet 4.3.1 Faaliyet 4.3.2 Stratejik Hedef 4.4 Faaliyet 4.4.1 Faaliyet 4.4.2 Faaliyet 4.4.3 Faaliyet 4.4.4 Faaliyet 4.4.5 Faaliyet 4.4.6 50.000TL 50.000TL Hibe ve desteklerle finanse edilecektir. - 15.000TL - - - - - - - - - - - - - - 81 82 Yıllık İş Planları (Her Yıl 3'er Aylık Periyotlara Ayrılmıştır) Stratejik Amaç 5 Yıllar İtibari İle Maliyet Tablosu 2016 2017 2018 2019 Faaliyet 5.1.1 - - - - Faaliyet 5.1.2 - - - - 2016 I II III IV 2017 I II III IV 2018 I II III IV 2019 I II III IV Stratejik Hedef 5.1 82 83 4.3. Risk Analizi İHTİMAL ETKİ SONUÇ x x DÜŞÜK 1 4 4 x x x DÜŞÜK 1 5 5 x x DÜŞÜK 1 3 3 x x x DÜŞÜK 1 3 3 x x x ORTA 2 4 8 İlçelere giderken trafik kazası Üyeye geç hizmet verilir, personelin riski hayati riski x x x DÜŞÜK 1 5 5 Tescil Teknolojik altyapı arızası Üyeye geç hizmet verilir x x x DÜŞÜK 1 2 2 Tescil İlçelerde personelin maddi manevi gasp edilmesi Borsa/Personel maddi/manevi kayıp x DÜŞÜK 1 5 5 Hava muhalefeti Trafik kazası, yolda kalma, ilgili ilçeye hizmet verememe, ürünlere zarar gelmesi sonucu tescil işlemlerindeki azalma DÜŞÜK 1 3 3 RİSK İhracat tescil işleminin hatalı yapılması 1 İÇ Tescil 2 İÇ Tescil 3 İÇ Tescil 4 İÇ Tescil 5 İÇ Tescil İlgili ürünün fiyatının yüksek ya da düşük girilmesi 6 İÇ Tescil 7 İÇ 8 İÇ 9 DIŞ Tescil SONUÇ İlgili üye ihracatında zaman kaybı, müşteri kaybı, ürün kalitesinin düşmesi, prestij kaybı Müstahsil tescil işlemininn Stopaj tutarının yanlış hesaplanması hatalı yapılması Tescil işleminde tarihin yanlış Tescil ücretinde farklılıklar girilmesi Fatura tescillerinde hatalı Üyelerin stoklarında uyuşmazlık verilerin girilmesi Bültenin ve beyannamenin hatalı çıkması x x x x Yönetim Diğerleri x SÜREÇ Tedarikçi Personel SIRA İÇ NO /DIŞ Üye RİSKTEN ETKİLENENLER RİSK SKORU 83 84 10 DIŞ Tescil Dışarıdan kaynaklı sisteminin Üyeye hizmet sağlanamaması, prestij hizmet verememesi kaybı 11 DIŞ Tescil Evrakta sahtecilik Prestij, güven kaybı Sağlık sorunları ve odaklanamama sorunları Hizmet sürelerinin artması, üye şikayetlerinin artması, personelde yoğunluğa bağlı dikkat dağınıklığı x x x KYS'nin ve Akreditasyonun tam olarak anlaşılamaması, Belgenin iptali x x x 12 İÇ Tescil Sürekli masa başı iş sonucunda karşılaşılan sağlık sorunları ve ergonomik rahatsızlıklar. 13 İÇ Tescil Tescil başvurularında aşırı yoğunluk oluşması 14 İÇ 15 İÇ 16 İÇ Kalite Hedefleri, Kurum Politikaları, Misyon ve Kalite ve Akreditasyon Vizyonun çalışanlar tarafından anlaşılamaması Kurum bünyesinde gerçekleştirilen işlemlerin Kalite ve gerçekleştirilen Akreditasyon dokümantasyona uygun olarak yürütülmemesi İç tetkiklerin zamanında Kalite ve Akreditasyon yapılmaması 18 İÇ Muamelat Evraklarımızın bulunduğu arşivde yangın çıkması, su basması gibi durumların gerçekleşmesi 19 İÇ Muamelat Evrakın eklerinin kontrol edilmemesi x x x x x x 3 3 9 DÜŞÜK 1 5 5 ORTA 2 5 10 x DÜŞÜK 1 3 3 x ORTA 2 5 10 ORTA 2 4 8 x DÜŞÜK 1 5 5 x DÜŞÜK 1 5 5 x DÜŞÜK 1 2 2 x x İşlemlerin belirlenen standartlara uygun olarak yürütülememesi, KYS ve Akreditasyonun işlerliğini yitirmesi x KYS ve Akreditasyonun işlerliğini yitirmesi x İstenlen evraklara ulaşılamaması ve geriye dönük olarak arşive ulaşılamaması, mevcut bilginin ileriki dönemlere aktarılamaması Yazı hakkında yetersiz bilgi ve bilgi eksikliği sonucu sağlıklı karar alınamaması, gerekli işlemlerin yapılamaması ORTA x x x x x x 84 85 20 İÇ Muamelat Yazı/belgelerin hatalı kaydı ve dosyalanması İhtiyaç duyulan yazıya gerektiğinde ulaşılamaması, zaman ve işgücü kaybı x x x x ORTA 2 4 8 21 İÇ Muamelat Yazı/belgelerin kaydedilmemesi Yazının işleme alınmaması, gerekli uygulamanın yapılmaması, kurumda bilgi eksikliği x x x x DÜŞÜK 1 5 5 22 İÇ Muamelat Kurum imaj ve zaman kaybı x x DÜŞÜK 1 4 4 23 İÇ Muamelat Kurum imaj kaybı, kurum içi işlerin gecikmesi x x YÜKSEK 5 3 15 24 İÇ Para Kaybı, İş Kaybı x x ORTA 4 2 8 25 İÇ İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x x ORTA 2 5 10 İnsan Kaynakları İnsan Kaynakları Evrakları postaya hazır hale getirmemek veya geç göndermek Kuruma ve kurum için bölümlere iletilen yazılara geç cevap verilmesi nedeniyle evrak takibinde gecikme yaşanması Personel Devir Hızı Oranının Yüksekliği Konusunda uzman ve nitelikli personel eksikliği x x Yöneticiler ve çalışanların birbirleriyle olan ilişkilerinde iletişim ve güven eksikliği yaşaması Çalışma ortamında huzursuzluk, Psikolojik problemler, iş gücü kaybı x ORTA 2 5 10 26 İÇ İnsan Kaynakları 27 İÇ İnsan Kaynakları Yönetici ve çalışanlar arasında ekip ruhunun gelişmemesi İş Kaybı, Zaman Kaybı x YÜKSEK 4 4 16 28 İÇ İnsan Kaynakları Yönetici ve çalışanlar bilgi, birikim ve becerilerini birbirleriyle paylaşmaması İş Kaybı, Zaman Kaybı x DÜŞÜK 1 2 2 İÇ İnsan Kaynakları Çalışanların kapasitelerini tam olarak kullanmaması ve İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı işlerine gereken özeni göstermemesi x DÜŞÜK 1 3 3 29 x 85 86 Muhasebe kayıtlarının eksik yapılması veya yapılmaması İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x x DÜŞÜK 1 3 3 İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x x ORTA 2 5 10 İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x x DÜŞÜK 2 3 6 İş Kaybı, Zaman Kaybı, x x DÜŞÜK 1 3 3 Kurum Tahsilatlarının zamanında yapılmaması. İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x YÜKSEK 4 4 16 Muhasebe Resmi Evrakların Kaybedilmesi İş Kaybı, Zaman Kaybı, x DÜŞÜK 1 5 5 İÇ Muhasebe Demirbaş Sayımlarının Düzenli yapılmaması İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı x ORTA 2 5 10 İÇ SİCİL Üye bilgilerininin hatalı girilmesi ve güncel tutulmaması üyelere ulaşamama, eksik ve hatalı hizmet verilmesi ya da hiç verilememesi x x x ORTA 3 3 9 İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı, İtibar kaybı x x x DÜŞÜK 1 5 5 30 İÇ Muhasebe 31 İÇ Muhasebe 32 İÇ Muhasebe 33 İÇ Muhasebe Finansal işlem ve kayıtlarda bütçe ve Muhasebe yönetmeliğine uyulmaması 34 İÇ Muhasebe 35 İÇ 36 37 Yasal bildirimlerin zamanında yapılmaması Kurum ödemelerinin zamanında yapılmaması x 38 İÇ VEZNE Üyelere hatalı işlem yapılması, Kasa açıklarının oluşması 39 İÇ VEZNE Para Transferleri sırasında ve toplu tahsilatlarda çalınma İş Kaybı, Zaman Kaybı, Para Kaybı, İtibar kaybı x x x x YÜKSEK 4 5 20 40 DIŞ Hayvan Pazarı Hayvanlarda bulaşıcı hastalık riski Hayvan pazarının kapanması, iş kaybı, para kaybı x x x x YÜKSEK 3 5 15 86 87 41 42 DIŞ DIŞ Tarım Politikalarındaki belirsizlik Tarımsal faaliyetlerde bulanan vatandaşlarımızın belirsizlikler nedeniyle işlerinden uzaklaşması, dolaylı olarak tescil gelirlerimizdeki dalgalanmalar DÜŞÜK 1 5 5 Dış Politikalardaki belirsizlik Dış politikalardaki belirsizlikler üreticilerin yatırım süreçlerinde çekimser davranmalarına neden olmaktadır. DÜŞÜK 1 5 5 ORTA 2 4 8 DÜŞÜK 1 5 5 DÜŞÜK 1 5 5 Üye firma sayısının arttırılamaması, iş kaybı DÜŞÜK 1 4 4 Etkinliklerin istenen üyeler üzerinde istenen etkiyi gösterememesi DÜŞÜK 5 1 5 DÜŞÜK 3 2 6 43 DIŞ İlimizin ekonomik ve sosyal durumunun kötüleşmesi Sosyal ve ekonomik durum üyelerimize doğrudan etki etmektedir. Sosyo-ekonomik durumun gerilemesi durumunda üye sayımızda azalma, tescil gelirlerinde azalmaya neden olacaktır. 44 DIŞ Kurumumuzun iştirakçi olduğu kurumların yapısal değişimi Kurumlardaki yapısal değişiklikler karşılıklı iş süreçlerimizde değişikliklere neden olacaktır. 45 DIŞ Yasa ve kanunlardaki değişikliklerin takibinde gecikme Yasa ve kanunlardaki değişikliklerin takip edilememesi faaliyetlerimizde ciddi hataların gerçekleşmesine neden olacaktır. 46 DIŞ 47 DIŞ 48 DIŞ Ulusal ölçekteki firmaların il ve bölgeye yatırım yapmada ilgisizliği Üyelerin ücretli borsa etkinliklerine katılımındaki düşük ilgi düzeyi Üyelerin Borsa'ya kayıt zorunluluğunun ortadan kalkması Üye kaybı, tescil geliri azalması x x x x x 87