Neuss´u sorarak öğrenmek / Istražite i upoznajte
Transkript
Neuss´u sorarak öğrenmek / Istražite i upoznajte
Türkçe Turski Hιrvatca Şehir turu Hrvatski Obilazak grada Neuss´u sorarak öğrenmek Istražite i upoznajte Neuss Yιl 1586 Neuss şehrin yιkιmιndan önceki hali. Franz Hogenberg´in gravüründen „Contrafaktur und Beschreibung der vornembsten Stetten der Welt, liber quartus“, Köln 1590, sayfa 23. Neuss prije razaranja 1586. godine. Prema bakrorezu Franza Hogenberga iz „Contrafaktur und Beschreibung der vornembsten Stetten der Welt, liber quartus“, Köln 1590, list 23. Ren´deki Neuss Besuchen Sie uns: Montag bis Freitag: 9 - 14 Uhr, 14.30 - 18 Uhr Samstag: 9 - 14 Uhr Tourist Information Neuss Rathausarkaden Büchel 6 41460 Neuss Telefon +49 (0) 2131 4037795 Telefax +49 (0) 2131 4037797 tourist-info@neuss-marketing.de www.neuss-marketing.de Ücret 0,50 € Pristojba 0,50 € Neuss na Rajni Tarihi Neuss şehir turuna hoş geldiniz 2000 yılı aşkın bir tarihi olan Neuss şehrini bir yürüyüşle tanımaya davet ediyoruz. Bu küçük kılavuzla şehrin kalbinde bulunan tarihi mekanları keşfedeceksiniz. Bu tur „Neuss Memleket Dostları Birliği Tescilli Derneği“ tarafından düzenlenmiştir. Turumuz merkezdeki belediye binasında başlıyor ve sur içindeki görmeye değer 34 farklı durağı kapsıyor. Ardından tekrar başlangıç noktası olan belediye binasına geri dönüyor. Tura bu noktalardan herhangi birinden başlayabilir ya da istediğiniz zaman turu terk edebilirsiniz. Çok yönlü gastronomi, yakından incelenmeyi hak ediyor. Arada bir tarihi restoranlarımızdan birine uğrayabilir ya da pazardaki açık teraslarda akan renkli yaşamın tadını çıkarabilirsiniz. Katlanabilir harita, her zaman bulunduğunuz yeri kolayca bulmanızı sağlar, böylece Neuss’u keyfinize göre yaşayabilirsiniz. Hemen yola çıkın – kendinizi Neuss şehrinin tarihine bırakın! Eğlenceli bir keşif gezisi dileriz! Neuss Şehri ve Neuss Marketing Dobrodošli u povijesni obilazak Neussa! Pozivamo Vas da kroz šetnju upoznate Neuss, grad star preko 2000 godina. Uz pomoć ovog malog vodiča otkrit ćete povijesna mjesta u samom srcu grada. Obilazak su osmislili članovi „Udruženja prijatelja zavičaja Neuss“. Put započinje u središtu grada, ispred Gradske vijećnice i vodi do 34 znamenita mjesta u starom dijelu grada. Kraj šetnje poklapa se s polaznom točkom, ispred Gradske vijećnice. Šetnju možete započeti i prekinuti kod bilo koje od navedenih 34 točke. Raznovrsnost gastronomije zaslužuje pomnije istraživanje. Stoga, tijekom šetnje, svratite u jednu od naših starih povijesnih gostiona ili pak uživajte na otvorenom, u šarenilu terasa na glavnom trgu. Karta, koja se može rasklopiti, olakšava orijentaciju u svakom trenutku, što će doprinijeti Vašem individualnom doživljaju Neussa. Krenite – uronite u povijest Neussa! Puno radosti u otkrivanju znamenitosti ovoga grada! Grad Neuss i Neuss Marketing Türkçe Turski Hιrvatca Ren´deki Neuss: Bir şehir turu Neuss na Rajni: Obilazak grada Roma lejyonerleri İ.Ö. 16 yılında Erft nehrinin Ren nehrine döküldüğü noktada Novaesium kampını kurdular. 16. g. prije Krista na ušću rijeke Erft u Rajnu rimski su legionari osnovali logor pod nazivom Novaesium. Kampın yanında oluşan sivil yerleşimden, bugün nüfusu 150.000’i aşan Neuss şehri meydana geldi. Şehir, katedralin Batı kulesi esas alındığında, Kuzey 51°12‘01‘‘ ve Doğu 6“41‘38“ enleminde, deniz seviyesinin 42 metre üzerinde bulunuyor. 8842 hektar büyüklükteki şehir alanının Ren cephesi akıntının 727. kilometresinden 740. kilometresine kadar uzanıyor. Iz civilnog naselja koje se formiralo uz logor nastao je Grad Neuss, koji trenutno broji preko 150.000 stanovnika. Gledajući u smjeru zapadnog tornja Stolne crkve (Münstera), grad leži na 51°12‘01‘‘ sjeverne dužine i 6°41‘38“ istočne širine te na visini od 42 metra iznad morske razine. Obalno područje rijeke Rajne, s površinom od 8842 hektara, proteže se unutar grada od 727. do 740. kilometra uzduž rijeke. Tur, 1 belediye binasından başlıyor. 17. yüzyılda inşa edilen, 1780’de klasik bir cepheye kavuşan ve 31 Aralık 1944 tarihinde bir hava saldırısında yıkılan tarihi belediye binasını hatırlatan bir bronz levha, belediye binasının girişinin sağ tarafında bulunan kemerlerin altında bulunuyor. Bugün kullanılan belediye binası, 1954 yılında dört yıllık bir inşaat süresinin sonunda tamamlandı. 1987 ile 1993 yılları arasında, sol tarafına uyumlu bir şekilde eklenen ek binaya kavuştu. Belediye binasının balkonunun üzerinde, 16. yüzyıldan bu yana kullanılan, eski ve yeni şehir armalarının birleştirilmesiyle oluşturulan şehir arması bulunuyor. Sol tarafta bulunan, kırmızı zemin üzerindeki gümüş rengi haç, eski armadır. Sağ tarafta bulunan, siyah zemin üzerindeki altın rengi, kırmızı gagalı ve pençeli çift kartal, armayı süsleyen „altın, imparatorluk tacı“ ile birlikte, Charles le Téméraire (Yiğit Charles) tarafından başlatılan kuşatmayı başarıyla savuşturdukları için 1475 yılında İmparator III. Friedrich tarafından verilen, şehrin yeni armasını oluşturuyor. Obilazak Neussa započinje kod Gradske vijećnice 1 . Na povijesnu gradsku vijećnicu, koja potječe iz 17. stoljeća, i koja je 1780. dobila klasicističku fasadu, a 31. prosinca 1944. bila je razorena tijekom zračnog napada, upućuje brončana ploča, pričvršćena ispod arkada sadašnje Gradske vijećnice, desno od ulaza. Sadašnja je Gradska vijećnica dovršena 1954., nakon četverogodišnje izgradnje. U vremenu od 1987. do 1993. dobila je proširenje na lijevoj strani, koje se harmonično uklopilo. Iznad balkona Gradske vijećnice nalazi se gradski grb iz 16. stoljeća, koji, kako je to tada bilo uobičajeno, objedinjuje stari i novi gradski grb. Srebrni križ na crvenom u lijevom polju predstavlja stari grb. Zlatni dvostruki orao, obrubljen crvenim, na crnom, desnom polju čini zajedno sa „zlatnom carskom krunom“ novi gradski grb, koji mu je 1475. godine, nakon uspješnog oslobođenja od opsade Karla Hrabrog od Burgunda, dodijelio Car Friedrich III. Hrvatski 1 Türkçe Belediye binasının önünde, Elmar Hillebrandt tarafından yapılan, şehrin 2000. kuruluş yıldönümü vesilesiyle, şehir tasarruf kasasının yıldönümü vakfının 1984 yılında hediye ettiği Pazar Çeşmesi 2 , görülüyor. Çeşmenin çanağından, şehrin tarihinden bölümler içeren, bronz rölyeflerle süslü bir sekizgen uzanıyor. Resimlerden biri, şehrin Roma’ya dayanan kökenlerine adanmış. Ardından (saat yönünün aksine) şehrin surlarıyla ve kapılarıyla kuş bakışı görüldüğü, Ortaçağdaki, 15. yüzyıldaki hali geliyor. Sonraki levha, şehrin 1774-75 yıllarında Burgonya Dükü Yiğit Charles tarafından kuşatılmasını hatırlatıyor. Bu levhanın önünde, şehrin kurtarıcısı olan İmparator III. Friedrich’in bir heykeli bulunuyor. Ardından bir harita: „Neuss ve çevresi“ 1580 civarı, 18. yüzyıldan bir şehir manzarası, 1830 yılından bir avcı şenliği sahnesi, liman inşaatını ve 19. yüzyıldaki sanayileşmeyi temsil eden bir çizim. Son levha, İkinci Dünya Savaşı’ndaki yıkıma ve yeniden yapılanmaya adanmış. Çeşme, Yiğit Charles’a karşı şehri savunan prens Hermann von Hessen’in küçük bir heykeliyle taçlandırılmıştır. Yolun yarısında, pazar meydanının sol tarafında avcılık şampiyonu Herbert Napp tarafından vakfedilen, her yıl avcılık şampiyonunun avcıların geçit törenini karşıladığı noktayı belirleyen bronz plaket 3 zemine yerleştirilmiştir. Commerzbank binasındaki bir levha, eski posta durağını hatırlatıyor. Karşısındaki Dresdner Bank binası, İkinci Dünya Savaşı’nda yıkılan Frings ailesinin evinin 4 olduğu yerde bulunuyor. Binanın girişinde bulunan plaketler evi ve aileyi, özellikle de Köln başpiskoposu Josef Kardinal Frings’i hatırlatıyor. Turski 2 2 * Quirinus katedrali‘nin yanında Kardinal Frings anıtı [12] * Spomenik kardinalu Fringsu uz Stolnu crkvu Sv. Quirinusa [12] Hιrvatca Ispred Gradske vijećnice stoji zdenac – Marktbrunnen 2 , djelo Elmara Hillebrandta, kojeg je 1984. godine u povodu proslave 2000. godišnjice grada, građanima poklonila Zaklada Gradske štedionice - Stadtsparkasse. Iz zdenca izlazi oktogon s brončanim reljefima na kojima je prikazana povijest grada. Jedan je reljef posvećen rimskom porijeklu grada. Potom, u smjeru suprotno od kretanja kazaljki na satu, prikazan je srednjovjekovni grad, iz 15. stoljeća, sa zidinama i vratima prikazanim iz ptičje perspektive. Slijedeća ploča prikazuje opsadu grada od strane Karla Hrabrog od Burgunda 1774./75. Ispred te ploče nalazi se kip osloboditelja grada, Cara Friedricha III. Potom slijedi karta: „Neuss i okolica“ iz vremena oko 1580. godine, prikaz grada iz 18. stoljeća, scena Parade streličara i grenadira – Schützenfest iz 1830. godine, prikaz gradnje luke i industrijalizacije iz 19. stoljeća. Posljednja ploča prikazuje razaranja tijekom Drugog svjetskog rata i obnovu. Zdenac je okrunjen kipom pokrajinskog grofa Hermanna od Hessena, koji je grad oslobodio od Karla Hrabrog. Na pola puta, s lijeve strane Trga, na podu je Brončana plaketa 3 , poklon kralja streličara i grenadira Herberta Nappa, koja obilježava mjesto na kojemu svake godine kralj streličara i grenadira dočekuje i svečano pozdravlja paradu. Na zgradi Commerzbanke nalazi se ploča koja svjedoči o postojanju stare poštanske postaje. Na suprotnoj strani nalazi se zgrada Dresdner Banke, izgrađena na mjestu na kojemu je u Drugom svjetskom ratu uništena kuća obitelji Frings 4 . Na kuću i obitelj, posebice na kelnskog nadbiskupa, kardinala Josefa Fringsa, podsjećaju plakete postavljene na ulazu u zgradu. Hrvatski * Bu geleneksel bayram eski avcı zorunluluğunu hatırlatıyor, kendi memleketlerini korumak için. Ve bugün buna karşılık yöresel avcı bayramı kutlandığında, eskiye dail hiçbir militarizm iz tanınmamakta, gerçek tüfekler yerine kopyalanmış tahta tüfekler genellikle tüfeknamlusu çiçekler´le yer alıyor. * Ovaj tradicionalni festival evocira sjećanja na strijelce koji su branili svoj rodni grad. Međutim, na današnjem festivalu nema ni traga prijašnjem militarizmu; prave su puške zamijenjene drvenim replikama, koje u svojim cijevima često imaju cvijeće. Türkçe Neuss limanının ilk rıhtımı 5 , nehrin henüz doğrudan şehrin yanından aktığı, Ren nehrinin 13. yüzyıldaki yatağına aşağı yukarı denk gelir. Ardından Ren nehri doğuya doğru kaymaya başlamıştır. Erft’in 1835’ten itibaren kazılmasıyla, yeni bir sığınma limanı oluşturulabildi. Erft kanalının Doğusunda bulunan, birkaç rıhtımdan oluşan çatal biçimli yapısıyla modern Neuss limanı, 20. yüzyıldaki dönüm noktasında yapılan planlara dayanıyor. Bugün bu liman 17,5 km uzunlukta bir sahili ve 75 km uzunlukta bir ray sistemini kapsıyor. Hessen kapısı köprüsünün hemen arkasına “memleket dostları” tarafından yerleştirilen büyük çapa 6 , Neuss limanının 150 yıllık geçmişini hatırlatıyor. Yalnızca birkaç metre ilerisinde, limanın ağır işçileri için bir yurttaş inisiyatifi tarafından yaptırılan „Erft kardeşleri“ 7 anıtı bulunuyor. Dönüş yolunda, caddenin solunda şehir surlarından yükselen „Kehl kulesi“ 8 , Ortaçağ şehir surlarının en güçlü kalelerinden biridir. Turski 5 5 6 Prvi lučki bazen 5 Luke Neuss odgovara otprilike toku rijeke Rajne u 13. stoljeću, kada je rijeka tekla neposredno uz grad. Potom je došlo do pomicanja toka Rajne prema istoku. 1835. godine nastala je nova luka, nakon dovršetka radova na čišćenju mulja u koritu rijeke Erft. Moderna Luka Neuss, istočno od kanala Erft, ima oblik vilice i sastoji se od više lučkih bazena, čije se funkcioniranje temelji na planovima s početka 20. stoljeća. Luka se danas proteže na dužini od 17,5 km i koristi 75 km tračnica. Odmah iza mosta Hessentorbrücke „Prijatelji zavičaja“ postavili su veliko sidro 6 , koje podsjeća na 150-godišnje postojanje Luke Neuss. Samo nekoliko metara dalje inicijativom građana postavljen je spomenik teškim lučkim radnicima „Erftkadett“ 7 . Na povratku, s lijeve strane ceste, iz gradskih zidina izranja toranj „Kehlturm“ 8 , jedno od najjačih uporišta srednjovjekovne gradske utvrde. Put natrag vodi uz „Hessenstein“ 9 , sjećanje na Hessensku opsadu krajem Tridesetogodišnjeg rata, koja je prestala tek tri godine nakon sklapanja Vestfalskog mira, točnije 2. srpnja 1651. Yol, otuz yıllık savaşın sonunda şehre gelen ve Westfalya barışından ancak üç yıl sonra 2 Temmuz 1651’de Neuss’tan çekilen Hessen işgal kuvvetlerini hatırlatan „Hessen taşının“ 9 yanından geçiyor. Birinci Dünya Savaşı’nda ölenler için yapılan bir anıt olan „aslanın“ 10 yanından geçen bir merdiven, eski St. Quirin kilise avlusuna, bugünkü‚ Freithof’a (mezarlık), „silah deposunun“ 11 yan duvarının önüne çıkıyor. 1637 yılında Fransisken Observant tarikatının manastır kilisesi olarak yapılan kilise, laikleşmeden sonra çeşitli amaçlarla, örneğin 1826 ile 1864 yılları arasında Prusya silah deposu olarak kullanıldı. Bugün içinde konserlerin ve törenlerin düzenlendiği bina, bu adı kullanmaya devam ediyor. Hιrvatca 7 Uz „Lava“ 10 , spomenika poginulima iz Prvog svjetskog rata, vode stepenice do današnjeg „Freithof-a“, nekadašnjeg groblja Sv. Quirina, sa strane zabata „Oružarnice“ – Zeughaus 11 . Ova je građevina izgrađena 1637. kao crkva uz Franjevački samostan, a nakon sekularizacije korištena je u razne svrhe, primjerice od 1826. do 1864. kao pruska oružarnica. Ime „Zeughaus“ zgrada nosi i danas, kada se u njoj održavaju koncerti i svečana protokolarna primanja. Stolna crkva Sv. Quirinusa Quirinusmünster 12 simbol je grada. 1209. majstor Wolbero započeo je s radovima na toj kasno romanskoj crkvi, koja je dovršena Hrvatski 8 9 10 11 Türkçe Quirinus katedrali 12 , şehrin simgesidir. Usta Wolbero 1209 yılında bu geç Roma tarzında inşa edilen bu kilisenin yapımına başladı ve inşaat en geç 1230 yılında tamamlandı. Başta iki kulesinin dar, sivri başlıkları vardı. 1741 yılındaki bir yangından sonra Batı kulesine piramit biçimli geçici bir çatı yapıldı, Doğu kulesine ise kutsal Quirinus’un heykelciğiyle süslenen bir barok bir kubbe yerleştirildi. Zengin bir şekilde bölümlendirilen Batı duvarı kayda değerdir. İç dekorasyondaki en önemli sanat eseri, 1900 civarında yapılan Quirinus kutsal emanet muhafazasıdır. Turski 12 12 Katedralin girişinin sağında 2000 yılında açılan, Elmar Hillebrand’ın Josef Kardinal Frings onuruna yapılan anıt bulunuyor. Katedral meydanında 1983 yılında dikilen, Kölnlü heykeltıraş Jochen Pechau tarafından biçimlendirilen Quirinus çeşmesi 13 , pazar yaşamının motifleriyle süslenmiştir. Orta sütun, heryıl düzenlenen Quirinus kortejini simgeliyor. Direkli çardağın üzerindeki at şekilleri, kutsal Quirinus’un yalnızca hastaların koruyucusu değil, aynı zamanda atların da koruyucusu olduğunu hatırlatıyor. Çeşmenin yakınında, bir yeraltı kaynağı olan „Quirinuspütz’ün“ 14 üzerini kapatan taş bir levha zemine yerleştirilmiştir. Buradan, hacılar tarafından çok popüler olan „Quirinus suyu“ alınıyordu. Neuss efsanelerine göre küçük Neussluları „leylekler“ getirmiyor. „Quirinuspütz“ kaynağından oltayla tutuluyor. Katedral meydanının Kuzey tarafında, 1597 yılında inşa edilen „Vogthaus“ 15 , „Üç Kral Evi“ bulunuyor. Burası başpiskopos vekilinin resmi konutudur. Bu evin çatısının tepesinde, her gün saat 11.00, 15.00 ve 17.00’de avcı çanları çalar, melodileriyle avcı 13 13 Hιrvatca Hrvatski najkasnije 1230. Dva tornja prvobitno su nosila elegantne šiljate krovove. Nakon požara 1741. zapadni je toranj dobio krov u obliku piramide, a istočni baroknu kupolu s kipom svetoga Quirinusa. Posebno je vrijedan četvrtasti, bogato raščlanjen zapadni toranj. Najznačajnije umjetničko djelo u unutrašnjosti crkve je kovčeg Sv. Quirinusa nastao oko 1900. godine. Desno uz ulaz u Stolnu crkvu stoji spomenik u čast kardinala Josefa Fringsa koji je posvećen 2000. godine, a izradio ga je Elmar Hillebrand. Na trgu Münsterplatz skulptor Jochen Pechau iz Kölna 1983. napravio je Zdenac Sv. Quirinusa 13 , koji je urešen motivima iz svakodnevnog života na trgu. Na srednjem je stupu prikazana procesija u čast Sv. Quirinusa koja se održava svake godine. Prikazi konja na baldahinu podsjećaju da Sv. Quirinus nije samo zaštitnik bolesnih nego i konja. Nedaleko od zdenca, na podu, nalazi se kamena ploča, „Quirinuspütz“ 14 , koja zatvara duboki zdenac. Tu hodočasnici uzimaju „vodu sv. Quirinusa“. Legenda kaže da male žitelje Neussa ne donosi „roda“ već ih se vadi iz „Quirinusova zdenca“. Na sjevernoj strani trga Münsterplatz nalazi se „Kuća tri kralja“ izgrađena 1597., „Vogthaus“ 15 , službeno sjedište predstavnika nadbiskupa. Na zabatu kuće svakodnevno se u 11, 15 i 17 sati može gledati parada streličara i grenadira, popraćena zvucima zvončića i pjesmom. Figure prikazuju korpuse streljačke regimente koji paradiraju pred kraljem streličara i grenadira Schützenkönigom. 15 15 Türkçe alayının kıtalarını temsil eden figürler avcıların kralının önünde geçit yapar. Münsterstraße ve adı yüzyıllar önce koyulan „Glockhammer“ caddesi üzerinden, 1439 yılında kurulan Marienberg manastırına 16 ulaşılıyor. Çatı kulesinin son derece dar olan başlığı, o günden bu yana değişmemiştir ve Neuss şehir siluetinin eşsiz bir parçasıdır. Şapel 1806 ile 1906 yılları arasında protestan cemaatinin kilisesiydi. Rheinstraße üzerinden şehir surlarının 17 korunan ya da kısmen restore edilen bir bölümüne ulaşılır. Burada kaldırımı aşan kemer ve bronz rölyef, eskiden bu noktanın çok uzağında bulunmayan Ren kapısını hatırlatır. Yeni pazarda şehir kütüphanesinin 18 alışılmadık mimarisi kayda değerdir. Ana cadde hattının bir parçası olan Kastellstraße ve Niederstraße üzerinden 1718 yılında inşa edilen Sebastianus kilisesine 19 , 1427 civarında kurulan Sebastianus meclisinin manastır kilisesine ve buradan da tuğla rönesansının geride kalan az sayıdaki örneğinden biri olan, 1604 yılında inşa edilen „Zum schwarzen Rosz“ 20 , halk dilinde „Et schwatte Päd“ adlı eve ulaşılır. Tipik merdiven başlığı, zengin desenli pencereler ve güzel aile arması bu binayı şehrin en güzel yapılarından biri yapıyor. Yol Sebastianusstraße üzerinden, şehir surlarının 21 bozulmadan kalan sur kemerlerinin bulunduğu Hamtor meydanına ve „humbaracı anıtına“ çıkar. Tur buradan, kısmen korunan Batı surları ile hendek arasında bulunan „Wierstraetweg“ üzerinden devam ediyor. Christian Wierstraet, Yiğit Charles tarafından yapılan kuşatmada Neuss şehir kâtibiydi. Savaşta yaşanan olayları, bugün elimizde bulunan kafiyeli bir tarihte tasvir etmiştir. Bu yol üzerinden, 1879 ile 1986 yılları arasında Neuss büyük postanesi olarak kullanılan eski imparatorluk posta 22 binasına ulaşılır. Turski 16 17 18 19 Hιrvatca Ulicama Münsterstraße i „Glockhammer“, koja stoljećima nosi isti naziv, dolazi se do Samostana Marienberg 16 , koji je osnovan 1439. godine. Iznimno elegantna krovna kupola toga samostana obavezan je dio siluete Neussa. Kapelu je od 1806. do 1906. koristila Evangelistička crkvena općina kao svoju crkvu. Ulicom Rheinstraße dolazi se do jednog dobro očuvanog odnosno djelomično rekonstruiranog dijela Gradskih zidina 17 . Svod ponad pločnika i brončani reljef podsjećaju na jedan od nekadašnjih ulaza u grad - Rheintor, koji se nalazio nedaleko od tog mjesta. Na trgu Neumarkt pažnju privlači neobična arhitektura Gradske knjižnice 18 . Ulicama Kastellstraße i Niederstraße, koje čine splet glavnih ulica, dolazi se do samostanske crkve Sebastianuskirche 19 , koja je izgrađena 1718. oko Konventa Sv. Sebastiana utemeljenog 1427. godine, a odatle do jednog od rijetko očuvanih primjeraka renesansne građe od neožbukane opeke, kuće „Zum schwarzen Rosz“ 20 , izgrađene 1604., koju u dijalektu zovu još i „Et schwatte Päd“. Tipičan stepenasti zabat, bogato raščlanjeni prozori i lijep znak na kući čine ovu zgradu jednom od najvrednijih u gradu. Ulicom Sebastianusstraße put vodi do trga Hamtorplatz s dobro sačuvanim svodovima u sklopu Gradskih zidina 21 i „Spomenikom grenadiru“. Odatle put vodi dalje preko „Wierstraetweg“, koji vodi između djelomično sačuvanih zapadnih gradskih zidina i jarka. Christian Wierstraet bio je gradski pisar u Neussu u doba opsade Karla od Burgunda. On je u jednoj kronici, koja je sačuvana do danas, opisao ratne događaje u obliku rime. Tim se putem dolazi do zgrade bivše Carske pošte 22 , koja je od 1879. do 1986. bila glavna pošta u Neussu. Hrvatski 20 21 22 Türkçe Bugün titiz bir şekilde restore edilen bina kültür merkezi olarak hizmet veriyor. „Eski postanenin“ sağ tarafında Löwen’de (Belçika) profesörlük yapan, hücre biliminin ve dolayısıyla modern biyolojinin öncüsü, dünyaca ünlü bir Neusslu olan fizyolog Theodor Schwann 23 anıtı. „Gezinti yolu“ olarak anılan yolu izlendiğinde, sol tarafta eski Herz Jesu manastırı 24 , görülüyor. 1874 yılında hastane olarak yapılan, daha sonra huzurevi olan bina, bugün belediyenin bir bölümünü içinde barındırıyor. Yolun Friedrichstraße ile kesiştiği noktada, gümrük kapısının bir modeliyle süslenmiş olan bir dikilitaş 25 bulunuyor. Bu taş, 1827 yılına kadar bu noktada bulunan gümrük kapısını hatırlatıyor. Şimdi, şehir surlarının çok sayıdaki yarım daire kulelerinden geriye kalan tek kule olan „kan kulesine“ 26 geliyoruz. Yola devam edildiğinde, Ortaçağdaki surlara bitişik olarak yapılan ve kısmen de zindan olarak kullanılan „rüzgar değirmeni kulesine“ 27 varılır. 19. yüzyılın sonundan beri uzun süre su kulesi olarak kullanıldı. 1975 yılında üst kapıda Clemens-Sels Müzesi 28 açıldı. Pazarda, Yunan tapınağı şeklinde inşa edilmiş olan selefi, 1944/45 yıllarında yıkıldı. Yeni bina, caddenin üzerinden geçen üstü kapalı bir geçitle üst kapıya 29 bağlıdır. Bu iki bina Roma ve Ortaçağ tarihiyle ilgili koleksiyonlar barındırır. Ortaçağdan kalma ve Hollandalı ustalara ait sanat eserleri,19. yüzyıl sanatı, özellikle Nazarenler, Prerafaelitler ve sembolistlere ait sanat eserlerini ve geniş kapsamlı naiv sanat koleksiyonu kapsar. 1200 civarında inşa edilen, şehrin en önemli tarihi yapılarından biri olan üst kapı, Ren bölgesindeki birçok şehir kapısına örnek olmuştur. Turski 23 25 26 Hιrvatca Danas je zgrada brižljivo obnovljena i koristi se kao kulturni forum. Desno od „Stare pošte – Alte Post“ nalazi se spomenik fiziologu Theodoru Schwannu 23 , profesoru u Löwenu (Belgija), tvorcu znanosti o stanicama i pioniru moderne biologije, Neussaninu svjetskoga glasa. Slijedeći put takozvane „šetnice“, s lijeve se strane nalazi bivši Samostan Herz Jesu 24 . Izgrađen 1874. kao bolnica, kasnije je služio kao dom za starije i nemoćne, a danas je tu smješten jedan dio gradske uprave. Tamo, gdje se put križa s ulicom Friedrichstraße, stoji Stečak 25 , na kojemu se nalazi model carinske kapije koji podsjeća na carinsku kapiju koja je na tom mjestu stajala do 1827. Hrvatski 27 28 Slijedi „Blutturm“ ili krvavi toranj 26 , jedini očuvan od nekad mnogobrojnih polukružnih tornjeva gradskih zidina. Put dalje vodi do tornja-vjetrenjače s mlinom Windmühlenturm 27 , koji je bio izgrađen tik uz srednjovjekovne gradske zidine i djelomično je služio kao tamnica. Od kraja 19. stoljeća dugo je služio kao vodotoranj. Na Gornjim vratima – Obertor 1975. otvoren je Clemens-Sels-muzej 28 . Prije je na tom mjestu, na Trgu, stajala građevina u obliku grčkoga hrama, koja je razorena 1944/45. Nova građevina povezana je hodnikom, koji vodi s jedne na drugu stranu ulice, s Gornjim vratima Obertor 29 . U objema zgradama pohranjene su zbirke koje svjedoče o rimskoj i srednjovjekovnoj povijesti Neussa. Tu su i umjetnička djela srednjovjekovnih i nizozemskih majstora, umjetnost 19. stoljeća, posebno umjetnost kršćanstva, prerafaelita i simbolista te bogata zbirka naivne umjetnosti. Gornja vrata – Obertor, sagrađena oko 1200., jedna su od najznačajnijih povijesnih građevina grada, koja su bila uzorom pri gradnji brojnih gradskih vrata u rajnskom području. 29 30 Türkçe Şehrin içine doğru ilerlediğimizde, sağda (Oberstraße 15) göreceklerimiz: 1778 yılında postane müdürü Peter Joseph Nepes tarafından yapılan eski Thurn ve Taxis posta durağı 30 , bugün şehir arşivi. Sonra solda Rottels evi 31 , Rottels ailesinin eski ikamet ve ticaret evi. Bugün burası Joseph-Lange arşivinin bulunduğu Ren bölgesi Neuss avcı müzesinin yanı sıra Clemens-Sels müzesinin „19. ve 20. yüzyıllarda şehir tarihi“ adlı bölümünü barındırıyor. Bitişikteki Rottelsgasse’de 32 , bina yıkıntıları ve anıt taşı, 1802 yılındaki laikleşmeye kadar bu noktada bulunan, 1234 yılında kurulan minorit manastırını hatırlatıyor. Turski 31 Zollstraße ile Michaelstraße’nin kesiştiği köşede, 1960 yılında restore edilen bir grup tarihi ev 33 bulunmaktadır. 1712 yılında inşa edilen dört katlı köşe bina, aşağı Ren bölgesinin en büyük yarı kagir binalarından biridir. Klarissenstraße’de Arnavut kaldırımı ve yarıya kadar duvar örülü bir kule yıkıntısı eski bir şehir surunun 34 eyrini gösteriyor. Bu sur, eldeki belgelere göre bilinen geç Ortaçağ ve Yeniçağ surlarından çok daha küçük bir alanı kapsıyordu. 32 Hιrvatca Gledajući u smjeru grada, s desne strane (Oberstraße 15) nalazi se bivša Poštanska postaja 30 koja je pripadala grofovima von Turn u. Taxis, a izgradio ju je 1778. upravitelj poštanskog ureda Peter Joseph Nepes; danas je tu Gradski arhiv. S lijeve je strane kuća Haus Rottels 31 , bivša stambena i poslovna zgrada obitelji Rottels. Danas se u njoj nalazi Rajnski muzej streličara Rheinisches Schützenmuseum Neuss s arhivom Josepha Lange kao i dijelovi zbirke „Gradska povijest 19. i 20. stoljeća“ Clemens-Sels-muzeja. U obližnjoj ulici Rottelsgasse 32 ostaci zgrade i jedan spomenik podsjećaju na Franjevački samostan male braće (minorita) osnovan 1234. koji je tu bio do sekularizacije, tj. do 1802. Na uglu Zollstraße - Michaelstraße nalazi se nekoliko povijesnih kuća 33 , koje su obnovljene 1960. Četverokatnica na uglu, izgrađena 1712., jedna je od najvećih kuća skeletne konstrukcije zidova (Fachwerk) na području Donje Rajne. U ulici Klarissenstraße, pločnik i ostatak tornja ukazuju na postojanje starijih gradskih zidina 34 , koje su obimom bile puno manje od zidina iz sačuvanih gradskih dokumenata kasnog srednjeg vijeka i novoga doba. Yolumuz buradan tekrar çıkış noktamız olan belediye binasına ve pazara geri götürüyor bizi. Odavde put iznova vodi do polazne točke, Gradske vijećnice i Trga. 33 Hrvatski 33 34 Rehberli şehir turu 2.000 seneden fazla eski Neuss şehrin görülmeğe değer yerleri bir şehir turunda tecrübeli rehberlerimizle öğrenin. Bilgili yönetimle görülmeye değer yerleri keşfedin, Neuss´un romalı köklerini, ve ama yeni kentcilik aksanını. Bireysel katιlιmlarca rehberlik (almanca) Tarih: her defa ayιn ilk Cumartesi, başlangιcι saat 10.00´da Buluşma yeri: Tourist Information Neuss Fiyat: 5,00 Euro Önbaşvuru önerilir Gruplar için rehberlik eşliğinde tur (almanca ve diyer diller) Gruplar için´de turlar düzenliyoruz – genel turlar ve belirli konular için de aynι zamanda rehberlik mümkün. Örneğin bizlerin konu tercihleri : Quirinus katedrali, Kilise sanatι Neuss kiliselerinde, Neuss Avcι karekteri, romalι Neuss, arkeoloji, Çocuklar için turlar. Tarih: senelik Buluşma yeri: arzuya göre Fiyat: 1,5 saat, almanca 65,00 Euro, diyer dillerde 100,00 Euro Grupsayιsι: max. 25 kişi Obilazak grada s vodičem Otkrijte znamenitosti Neussa, grada starog više od 2000 godina, uz pratnju naših iskusnih vodiča. Uz stručno vodstvo upoznajte se sa znamenitostima grada, njegovim rimskim korijenima, ali isto tako i s novim urbanistickim akcentima. Individualni obilasci (njemački) Termin: prve subote u mjesecu, početak 10,00 sati Polazište: Tourist Information Neuss Cijena: 5,00 eura uz prethodnu najavu Obilazak za grupe (njemački i drugi jezici) Organiziramo grupne obilaske – uz klasične obilaske grada organiziramo i tematske obilaske. Izbor tema: stolna crkva Sv. Quirinusa, crkvena umjetnost prikazana u crkvama u Neussu, likovi strijelaca i grenadira iz Neussa, rimski Neuss, arheologija, obilasci za djecu. Termin: tijekom cijele godine Polazište: prema želji Cijena: 1,5 sat, na njemačkom 65,00 eura, na ostalim jezicima 100,00 eura Grupe: najviše 25 osoba Rezervasyon Rezervacije Tourist Information Neuss · Rathausarkaden · Büchel 6 · 41460 Neuss Telefon +49 (0) 2131 4037795 · Telefax +49 (0) 2131 4037797 tourist-info@neuss-marketing.de · www.neuss-marketing.de Obertor Impressum Herausgeber Neusser Marketing GmbH & Co. KG www.neuss-marketing.de Stadt Neuss, Der Bürgermeister Presse- und Öffentlichkeitsarbeit www.neuss.de Text Vereinigung der Heimatfreunde Neuss e.V. www.heimatfreunde-neuss.de Übersetzungen Fatma Cinar (türkisch) Tajana Mavrinac (kroatisch) Redaktion Isa Dheus Konzeption und Gestaltung h1 communication hillen werbeagentur www.h1com.de Fotos Sigrid Scheuss, Isa Dheus, Frank Elschner, h1, Horst Rumpel (Titelfoto) Stadtplan Liegenschaften und Vermessung Neuss Povijesni obilazak grada 1 2 3 4 Belediye binasι Pazar çeşmesi Bronz plaket Frings ailesinin evi (yιkιm, bugün yeniyapι – Banka) 1 2 3 4 Vijećnica Zdenac na trgu Brončana plaketa Kuća obitelji Frings (porušena, danas banka, novogradnja) 5 6 7 8 9 10 11 Liman Çapa Erft kardeş şehir suru (Kehl kulesi) Hessen taşι Aslan – anιtι Cephanelik (bugün eğlence ve toplantι salonu) 5 6 7 8 Lučki bazen Sidro Erftkadett – spomenik lučkim radnicima Gradske zidine (uporište s tornjem - Kehlturm) 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 Quirinus katedrali Quirinus çeşmesi Quirinusbüstü Vogtevi Marienberg manastιrι şehir suru (Rheinsokağι) şehir Kütüphanesi Sebastianus kilisesi siyah Rosz´da şehir suru (Hamtor meydanι) Imparatorluk postasι Theodor-Schwann-Anιtι Herz-Jesu manastιrι Gümrük kapιsιnιn bir Dikilitaş modeli 26 27 28 29 30 31 Kan kulesi rüzgar değirmeni kulesi Clemens-Sels-Müzesi Yüksek Kapι Posta durağι (bugün şehir Arşivi) Rottels evi (bugün Ren Bölgesi Avcι Müzesi) 32 Rottelssokağι 33 Zollsokağι/Michaelsokağι tarihi evler 34 şehir suru (Klarissensokağι) 9 Hessenstein – sjećanje na Hessensku opsadu 10 Lav – spomenik poginulima iz Prvog svjetskog rata 11 Oružarnica 12 Stolna crkva Sv. Quirinusa 13 Zdenac Sv. Quirinusa 14 Kamena ploča Sv. Quirinusa 15 Vogthaus – službeno sjedište predstavnika nadbiskupa 16 17 18 19 20 Samostan Marienberg Gradske zidine (ulicom Rheinstraße) Gradska knjižnica Crkva Sv. Sebastijana (Renesansna kuća „Kod vranca“ 21 22 23 24 Gradske zidine(na trgu Hamtorplatz) Carska pošta Spomenik fiziologu Theodoru Schwannu Samostan Sestara Presvetog Srca Isusova 25 26 27 28 29 30 31 Stečak s modelom carinske kapije Krvavi toranj Toranj - vjetrenjača s mlinom Muzej Clemens-Sels Gornja vrata - Obertor Poštanska postaja (danas Gradski arhiv) Kuća Rottels (danas Rajnski muzej strijelaca)34 32 Ulica Rottelsgasse 33 Povijesne kuće na uglu ulica Zollstraße i Michaelstraße 34 Gradske zidine (ulica Klarissenstraße) © Stadt Neuss – Der Bürgermeister – LVN23/2-04/07 Tarihi şehir gezintisi