Sunuma Ulaşmak için TIKLAYINIZ - hacettepe üniversitesi sağlık
Transkript
Sunuma Ulaşmak için TIKLAYINIZ - hacettepe üniversitesi sağlık
6/19/2008 ST IT U SU “Hayatta musiki lazım SE LE R YI IE N değildir. Çünkü hayat musikidir... Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz. Musiki hayatın neşesi, ruhu, süruru ve her şeyidir...“ R EN C IT MÜZĠK VE BEYĠN O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M Mustafa Kemal ATATÜRK Prof.Dr. Erol BELGĠN 1 6/19/2008 ST IT U SU “Hayatta musiki lazım SE LE R YI IE N değildir. Çünkü hayat musikidir... Musikisiz hayat zaten mevcut olamaz. Musiki hayatın neşesi, ruhu, süruru ve her şeyidir...“ IT C EN R Müzik gökle toprak arasında bir ahenktir. O G H AC ET TE Hayat, ıstırap ve keder verirse sükuneti müzikte arayınız. EM SI PE SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M Mustafa Kemal ATATÜRK KONFİÇYÜS 2 ST IT U SU 6/19/2008 SE N ER K PE EM SI LC IL LI G MÜZİK NEDİR ? SA KO BEETHOVEN BI LI M LE R YI IE N Daha üstünü olamaz… Müzik yoluyla Tanrı’ya yaklaşmak ve oradan insanlığa seslenmek… IT EN C • HoĢagiden sesler harmoniği R • Ritm,tını,melodi,harmoni bileĢimi O G H AC ET TE • ĠĢitsel iletiĢimin artistik formu • Seslerin özel matematiksel dizilimi 3 Müzik Matematiktir… PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Ritmik olarak zamanın alt dilimleri ve fonksiyonları içinde sunulur. ST IT U SU 6/19/2008 IT R EN C Çevresel ve zamansal yaratıcılıklar,kültür ve sosyal değerlerle donatılmıştır. O G H AC ET TE Müzik Tarihtir… 4 ST IT U SU 6/19/2008 Müzik Bilimseldir… PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Kurallı, spesifik,doğru bir akustik. Bunları; Frekans,ritm,volüm,melodi, harmoni ve kontrollu zaman parametreleri belirler. IT C R EN • Kelimelerle anlatılamayan duygu ve düşüncelerin seslerle anlatılması sanatıdır. O G H AC ET TE • Müzik,sesin ve sessizliğin belirli bir zaman aralığında ifade edildiği sanatsal bir formdur. 5 ST IT U SU 6/19/2008 IT R EN C NASIL İŞİTİYORUZ? O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • Resim, renklerin • Şiir, kelimelerin • Müzik, seslerin, duygu, düşünce ve heyecanımızı anlatmak üzere belli bir estetik anlayışına göre seçilip işlenmesinden oluşmaktadır. 6 R PE TE ET AC K YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC EM SI IT C EN LI G SA S e s k a y n a ğ ı O G H 6/19/2008 BİR CYCLE 7 6/19/2008 1 0.8 0.6 0.6 0.6 0.4 0.4 0.4 -0.2 0.2 0 -0.2 -0.4 -0.4 -0.6 -0.6 -0.6 -0.8 -0.8 -0.8 -1 -1 1 2 3 4 5 0 Time (msec) 1 2 3 4 5 LE 0 R -0.4 Time (msec) -1 0 1 2 3 4 YI -0.2 0 5 SE 0 0.2 IE N 0.2 ST IT U SU 1 0.8 Amplitude 1 0.8 Amplitude Amplitude Sine waves Time (msec) PE KO EM SI SA LC G IL LI K ER BI LI increase in frequency = change in pitch increase in amplitudes = increase in loudness N M • Sine waves vary in frequency and amplitude • ġĠDDET IT C EN R • FREKANS O G H AC ET TE SESĠN FĠZĠKSEL PARAMETRELERĠ 8 ST IT U SU 6/19/2008 SESĠN PSĠKOFĠZĠK PARAMETRELERĠ SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R • LOUDNESS(GÜRLÜK) YI IE N • PĠTCH(TINI) PE EM SI FARKLI SESLERĠN DESĠBEL DEĞERLERĠ • FISILTI IT 50 - 70 dB SPL • YÜKSEK SESLE KONUġMA 70 - 85 dB SPL • TRAFĠK GÜRÜLTÜSÜ 90 - 100 dB SPL O G 120- 150 dB SPL EN C • NORMAL KONUġMA R H AC ET TE 20 - 25 dB SPL • JET MOTORU 9 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 10 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 11 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 12 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 13 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 14 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 15 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 16 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 MÜZİKALİTE NEDİR? 17 YI SE Sagittal N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 Brodmann’ın alanları 18 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ST IT U SU 6/19/2008 PE EM SI Farklı iĢitsel merkezlerdeki nöron sayıları R EN C IT cochlear nuclei=8,800 inferior colliculus= 392,000 medial geniculate body = 570,000 auditory cortex = 100,000,000 O G H AC ET TE • • • • (Northern, J.L. and Downs, M.P., Hearing in Children, 5th edition, Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2002.) 19 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 20 Corpus callosum Sagittal / MRI YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 Coronal / MRI 21 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Corpus Callosumun daha gelişmiş olması her iki yarım küre arasında bilgi aktarımının daha etkin olmasına, beynin bütün alanlarının daha koordineli çalışmasına imkân vermektedir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Corpus Callosum’un yedi yaş öncesi piyano eğitimi alanlarda, yedi yaş sonrası eğitim alanlara ve eğitim almayanlara göre daha gelişkin olduğu saptanmıştır. 22 ST IT U SU 6/19/2008 C EN R O G H AC ET IT TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Profesyonel müzisyenlerde Corpus callasum %15 daha kalındır. 23 6/19/2008 YI IE N sağ elin kontrolü, konuĢma ve yazma dili, bilimsel ve sayısal yetenek, düĢünme, mantık ve çözümleme gibi motor alanlara sahiptir. LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R • • • • • ST IT U SU Beynin sol yarısı PE EM SI SA Beynin sağ yarısı R EN C IT sol elin kontrolü, görme ve hayal, müzik ve sanat yeteneği, yüzlerin ve üç boyutlu Ģekillerin tanınması ve algılanması/ tamamlanması gibi özelliklere sahip motor alanlar bulunur. O G H AC ET TE • • • • 24 6/19/2008 Brain Region Musical Activity Listening to music Subsections of the frontal lobe and hippocampus for memory recall Listening to familiar music Cerebellum's timing circuits Tapping along with music Frontal lobesfor planning, motor cortex for movement, and sensory cortex for tactile feedback Performing music YI Reading music Listening to or recalling lyrics Cerebellar vermis and amygdala Emotional response to music N KO C EN R O G H AC ET IT TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI LI M LE Language centres in the temporal lobe, fronta lobe,Broca's and Wernicke's areas SE R Occipital lobe - the visual cortex ST IT U SU Area below the cortex and auditory cortices IE N Brain Map 25 ST IT U SU 6/19/2008 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Sesteki özel matematiksel düzenleme beyindeki alfa dalgalarını stimüle ederek kiĢiyi sakinleĢtirir ve gevĢetir,bu durum öğrenme kapasitesini artırır. R EN C IT -Şarkı söyleme -Ritm tutma -Vücutla eşlik -Tonal ve ritmik patern -Enstrüman çalma -Müzik dinleme O G H AC ET TE PE EM SI Müzik eğitiminde temel disiplin tonal ve ritmik uyarıların birlikte verilmesidir. 26 Ses uyarıları: Seçkin Sıradan Gürültü Sessizlik PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Selected Other General Noise Silence ST IT U SU 6/19/2008 IT C EN R O G H AC ET TE • Müzikteki mutluluk ve hüzünlülük, sıklıkla iki yapısal özellikle ilgilidir. • tempo-ritim, • makam Tempo, birim zaman içindeki vuruş sayısını ifade eder. Makam ise belli bir diziye sahip olan sistemli ses oluşumudur. 27 ST IT U SU 6/19/2008 • Hızlı tempolar mutluluk duygusunu, yavaş tempolar hüzün duygusunu uyandırır. IE N • Benzer şekilde, majör makamlar mutluluk duygusunu, minör makamlar ise hüzün duygusunu uyandırır. R EN C IT Araştırmalar, bebeklerin anne karnındayken 6. ve 7. aylardan itibaren seslere, özellikle de müziğe tepki verdiklerini, anne karnındayken dinledikleri müzikleri doğduktan sonra dinlediklerinde hatırladıklarını göstermektedir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI • Temponun ve makamın değişmesi farklı duyguların uyandırılmasına sebep olmaktadır 28 ST IT U SU 6/19/2008 EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Doğumdan üç ay öncesinden itibaren bebeğe klasik müzik dinletmek onun zihinsel, duygusal, fiziksel ve sosyal gelişimini olumlu yönde etkiler, bilişsel zekânın, kulak ve dilin gelişimine yardımcı olur. IT R EN C Rock türü müzikler tekmelerin şiddetini artırmaktadır. O G H AC ET TE PE Anne karnındaki bebek klasik müzik dinleyince yumuşak hareketler yapar. (Dr.Thomas Verny) 29 ST IT U SU 6/19/2008 PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Dr.Tomatis’e göre alçak frekanslı tonların fazlaca bulunduğu Rock müzik kişiyi mekanik olarak hareketlendirir ancak, mental ve fiziksel enerjiyi deşarj eder. IT C EN R O G H AC ET TE Alçak frekanslı gürültüler “Brain drain sounds” olarak adlandırılır. Dr.Alfred Tomatis bu tür sesleri beyin zehiri olarak tanımlamıĢtır. 30 ST IT U SU 6/19/2008 SE LC G IL LI K ER BI KO LI N M LE R YI IE N Türk müziği’nin zenginliği, batı müziğinin ünlü bestekarlarından Mozart, Beethoven ve Chopin’i musikimize hayran bırakmış, bazı eserlerinde Türk motiflerini kullanmaktan kendilerini alamamışlardır. Buna en belirgin örnek'te Mozart'ın Türk marşıdır. C EN R O G H AC ET IT TE PE EM SI SA Mozart’ın Türk MarĢı 31 ST IT U SU 6/19/2008 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Beş yaşında menuet, yedi yaşında konçerto ve sekiz yaşında senfoni meydana getirdi. R EN C IT • Kulağı bir kemanda bir notanın sekizde bir kadar akort düşüklüğünü fark edecek derecede hassastı, • çirkin seslere, gürültülere karşı tepkisi ise baygınlık geçirecek ölçüde şiddetlenebiliyordu. O G H AC ET TE PE EM SI Mozart'ın iyi bir müzikçi olmak için doğuştan olağanüstü özellikleri vardı; 32 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Fransız tıp ve bilim akademileri üyesi Dr. Alfred Tomatis’e göre, Beyin hücrelerindeki elektriksel enerjinin azalması konsantrasyonun bozulmasına ve yorgunluğa sebep olmaktadır. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Mozart effect nedir ? Bu durumda beynin piller gibi şarj edilmesi gerekmektedir. 33 ST IT U SU 6/19/2008 IE N • Tomatis, beynin enerjiyle şarj edilmesi yollarından biri olarak 5000 ila 8000 Hz arasında yüksek frekanslar içeren müziklerin dinlenmesinin olduğunu saptamıştır. SE R EN C IT Mozart müziği sağ temporal lobu güçlendirir ve uzaysal algıyı geliĢtirir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M LE R YI • Yıllar süren analizlerden sonra Tomatis bu frekans aralığındaki seslerin Mozart müziklerinde çok sayıda mevcut olduğunu tespit etmiştir. 34 6/19/2008 ST IT U SU Mozart Etkisi (deney) R EN C IT Mozart dinletilen fareler, “beyaz gürültü” dinletilen birinci gruptaki farelere ve Philip Glass’ın müzikleri dinletilen ikinci gruba göre yollarını daha kolay bulmuşlardır. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Deney önce üç gruba ayrılan fareler üzerinde yapılmış, üçüncü grup farelere anne karnındayken ve doğduktan sonraki iki ay boyunca aynı Mozart Sonat (Mozart İki Piyano için Re Majör K. 448 no.’lu Sonatı) dinletilmiş ve daha sonra labirentin içine konulmuştur. (1993,USA) 35 PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ST IT U SU 6/19/2008 IT C EN R O G H AC ET TE Alman klasik müzik bestecisi.. • Dokuz senfonisi, • Beş piyano konçertosu, • Bir keman konçertosu, bir piyano, • Keman ve çello için üçlü konçerto, • Otuz iki piyano sonatı ve birçok oda müziği eseri bulunmaktadır. 36 ST IT U SU 6/19/2008 • 31 yaşında işitme kaybı başlamış,46 yaşında işitmesini tamamen kaybetmiştir. C EN R O G H AC ET IT TE PE EM SI SA Beethoven’ın cihazları LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • 9. senfoniyi işitme kaybının olduğu döneminde bestelemiştir. 37 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 9.senfoni 38 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 39 5.Senfoni YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 Moonlight Sonato 7.Senfoni 40 6/19/2008 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ST IT U SU Beethoven Türk Marşı C EN R • Romantik dönemin önde gelen Polonyalı piyanist ve bestecisi. O G H AC ET IT TE PE EM SI Fryderik Franciszek Chopin (1810-1849) 41 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 Chopin-piano/ Valldemossa 42 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 Nocturne, 43 6/19/2008 LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ST IT U SU 5000 Polish Zloty (1982) IT EN C Ahmet Adnan Saygun Ulvi Cemal Erkin Cemal ReĢit Rey Hasan Ferit Alnar Necil Kazım Akses R • • • • • O G H AC ET TE PE EM SI SA Türk BeĢleri… 44 ST IT U SU 6/19/2008 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Türk BeĢleri özellikle Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş döneminde eserleriyle kendilerinden söz ettirmiş aşağıdaki beş Klasik Batı Müziği bestecisini bir arada tarif etmek için kullanılan uluslararası bir deyimdir. O G R EN C ET AC H • Klasik batı müziğinde yapıtlar vermiş bir Türk bağdarı, müzik eğitimcisi ve budun müzik bilimcisidir. • İlk Türk operasının bestecisi de olan Saygun, devlet sanatçısı ünvanını alan ilk sanatçıdır. • Cumhuriyet Dönemi Türk musikisinin en çok seslendirilen eserlerinden Yunus Emre orotoyosu en önemli yapıtıdır. IT TE PE EM SI Ahmet Adnan Saygun (1907-1991) 45 6/19/2008 ST IT U SU Ulvi Cemal Erkin (1906-1972) SE • Onuncu Yıl Marşı, O G R EN C ET AC H • Cumhuriyet tarihinin ilk kuşak bestecilerinden, Türk Beşleri grubunun bir üyesi, IT TE PE EM SI SA Cemal ReĢit Rey(1904-1985) LC G IL LI K ER BI KO LI N M LE R YI IE N • Türk klasik müzik bestecisi • Opera dışında hemen bütün formlarda duyarlıklı, incelikli yapıtlar vermiştir. • Başlıca yapıtlarının plak ve CD olarak üretilmesi ve giderek artan oranda batı müzik dünyasında seslendirilmesi, yaratılarının kalıcılığını belgelemektedir. • Lüküs Hayat opereti gibi ünlü eserlerin yaratıcısı. 46 6/19/2008 ST IT U SU Hasan Ferit Alnar (1906-1978) SE LC G IL LI K ER BI KO LI N M LE R YI IE N • Dünya müzikçileri arasında “geleneksel” müzikten gelerek evrensel müziğe geçen ve bu alanda uluslararası başarılar elde etmiş Türk bestecilerindendir. • Klasik Türk Müziği öğeleriyle batı müziği tekniklerini bağdaştırma çalışmalarıyla tanınır. O G R EN C ET AC H • Türk klasik müzik bestecisi. • İlk kuşak bestecilerimiz arasında öncü akımlara ve yeni müzik tekniklerine çok fazla yakınlık göstermiştir. IT TE PE EM SI SA Necil Kazım Akses(1908-1999) 47 ST IT U SU 6/19/2008 SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • Laika Karabey’in isteği üzerine esinlenerek, bestelediği HÜZZAM SAZ SEMAİSİ Nevres’in en ünlü eseridir. (14 Mayıs 1926 ) O G R EN C ET AC H • Teknik ile müzikaliteyi birleştirebilmiş bir udidir. • Ve geçmişten kendi yaşadığı döneme kadar geçen süre içinde, hiçbir eğitimden geçmeden, tümüyle kendi çabası ve zekasıyla kendini yaratmış ilk ud virtiözümüzdür. • IT TE PE EM SI Udi Nevres Bey (Orhon) (1873-1937) 48 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Uygun olarak sunulan müzik öğrenme fonksiyonuna yardımcıdır. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N MÜZĠK VE ZĠHĠNSEL GELĠġĠM 49 ST IT U SU 6/19/2008 IT R EN C MÜZĠK ;MATEMATĠKSEL DÜġÜNCEYĠ ARTTIRIR… O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Nitelikli müzik hafızaya yeni nöral bağlantılar kazandırır. 50 6/19/2008 ST IT U SU Hızlı ritimlerin ve majör makamların beynin sol ön bölgesinde alfa aktivitesinde azalma sağlayarak uyarılma (alfa azalması) yaptığı tespit edilmiş mutluluk duygusunda artış elde edilmiştir. N R EN C IT Bir fonksiyonel MR çalışmasında polifonik müzikle istirahat eden bireylerde frontal, temporal, pariyetal loblarda kan akımı artışı olduğu ve sonuçta dikkat, hafıza, anlamlandırma ve hedefe yönelme fonksiyonlarının arttığı gözlenmiştir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI M Frontal EEG Responses as a Function of Affective Musical Features. C. D. Tsang, L. J. Traınor, D. L. Santesso, S. L. Tasker, And L. A. Schmıdt.,2001,KANADA SE LE R YI IE N Yine aynı araştırmada yavaş ritimlerin ve minör makamların etkisi de incelenmiş ve bu sefer sağ ön bölgede uyarılma (alfa azalması) ve hüzün duygusunda artış saptanmıştır. Listening to polyphonic music recruits domain-general attention and working memory circuits. Janata P, Tillmann B, Bharucha JJ. Cogn Affect Behav Neurosci. 2002 Jun;2(2):121-40. 51 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Beyin haritalama tekniği (PET) çalışmalarında ses, ritim, melodi, vurgu ve armoninin beynin sağ yarımküresinde; frekans ve ses şiddetindeki değişmelerle birlikte müzikle ilgili düşünce kalıplarının beynin sol yarımküresine kaydedildiğini gösteriyor. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Bu araştırmanın bir diğer önemli bulgusu beyincik hacminde de bir artışın gözlenmesidir. Beyincik hareket koordinasyonu ve dengede etkin bir beyin bölümüdür. Hareketin, duygulanımın, düşüncenin, davranışların, konuşmanın dengeli olmasını sağlamaktadır. 52 ST IT U SU 6/19/2008 IT R EN C MÜZĠK VE ENDOKRĠN SĠSTEM O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • Zihinsel gelişimin %85’i 8 yaşına kadar, beyin gelişiminin ise %80’i 3 yaşına kadar tamamlandığından yapılan araştırmalar bu süreçte müziğin çok önemli bir rol oynadığını, • zekâ ve beyin gelişimini ilk aylarda beslenmeden sonra olumlu etkileyen en önemli faktörün müzik olduğunu göstermektedir. 53 ST IT U SU 6/19/2008 Müzik endorphin salgısını arttırır. EM SI Endorphin(Endojen morfin); R EN C IT Beyinde özel lokalizasyonu olan hücrelerin salgıladığı uyuĢturucu tipte nörotransmitterlerdir. Ağrı inhibe eden nöronları aktive ederler O G H AC ET TE PE SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Beynin doğal bir kimyasalıdır,salgılanması doğal bir rahatlık ,güzel duygular,emosyonel zenginlik sağlar. 54 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Yükselen endorphin düzeyi vücudun doğal anestetik maddesi ve immün fonksiyon desteğidir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Endorphin; Fiziksel egzersizlerlede açığa çıkarak, -Emosyonel rahatlık sağlar -Ġmmün sistemi güçlendirir -Ağrıyı azaltır -Stresi azaltır -YaĢlanma prosesini yavaĢlatır 55 ST IT U SU 6/19/2008 R YI IE N Nitelikli müzik dinlemenin Spinal anestezide sedatif ihtiyacını azalttığını bildirmiĢlerdir. R EN C IT Strese bağlı tansiyon yüksekliği yaşayan hastalarda müziğin etkili olduğu birçok araştırmada gösterilmiştir. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE Lapage C.ve ark.(Monreal) Music can facilitate blood pressure recovery from stress. Chafin S, Roy M, Gerin W, Christenfeld N. Br J Health Psychol. 2004 Sep;9(Pt 3):393–403. 56 ST IT U SU 6/19/2008 SE LE R YI IE N 15 dakikalık nitelikli müzik dinleme sonucu,önerilen dozun yarısı kadar anestetik maddenin yeterli olduğunu belirlemiĢtir. IT R EN C Melodiler beyni yiyecek ve diğer faktörlerden daha üst düzeyde uyarırlar. O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M Dr.Paul Robertson(Kingston Üniv.) 57 ST IT U SU 6/19/2008 PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Müzik koruyucu ruh sağlığı açısından da önemli etkilere sahiptir. Beyni ve bedeni strestesin etkilerine karşı korumaktadır. • IT O G H R AC EN C ET TE 28 sağlıklı kişi üzerinde müzikterapi öncesinde ve sonrasında duygudurum ve kortizol seviyelerinin ölçüldüğü bir araştırmada, 13 haftalık bir uygulamadan sonra duygudurum olumlu yönde etkilenmiş ve kortizol seviyesi düşmüştür Effects of guided imagery and music (GIM) therapy on mood and cortisol in healthy adults. McKinney CH, Antoni MH, Kumar M, Tims FC, McCabe PM. Health Psychol. 1997 Jul;16(4):390-400. 58 ST IT U SU 6/19/2008 SE LE R YI IE N • Lokal anestezi ile ameliyat edilen kişilerde kendi seçtikleri müziğin dinletilmesi sonrasında daha az sıkıntı, daha iyi bir kalp hızı ve kan basıncı saptanmışken müzik dinletilmeyenlerde aynı etki elde edilememiştir. N IT R EN C ġarkı söylemek beynin duĢudur… O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI M Effects of music on patient anxiety. Mok E, Wong KY. AORN J. 2003 Feb;77(2):396–7, 401–6, 409–10. 59 ST IT U SU 6/19/2008 R EN C IT Blessed by God Himself Sing whenever and wherever you can… O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ġarkı hayatın gerçek tadıdır. Nasıl söylediğiniz önemli değil! 60 ST IT U SU 6/19/2008 IT R EN C MÜZĠK VE OKUMA BECERĠSĠ O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Müzik dinlemek temporal lobları aktive ve stimüle eder,ruhunuza barıĢ ve huzur getirir… 61 ST IT U SU 6/19/2008 PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • Hurwitz, Wolf, Bertrick ve Kokos adlı dört psikolog müziğin okuma performansına etkilerini araştırmışlardır. • Bunun için seçilen öğrenciler iki gruba ayrılmıştır. Birinci gruba haftanın 5 günü müzik dersleri verilirken diğer gruba müzik dersi verilmez. IT C EN R • Bu %16’lık fark müziğin okuma öğrenme performansını artırdığını göstermektedir. O G H AC ET TE • Bir yıl sonra iki grup karşılaştırıldığında ders almayan grubun başarısı %72 iken diğer grupta başarı %88’dir. • Daha iyi müzik kulağı olanların daha erken okumaya başladıkları anlaşılmıştır. 62 ST IT U SU 6/19/2008 • Beyin kanaması geçiren 54 hasta kurayla üç gruba ayrıldı. • Gruplardan birine istedikleri lirik müzikler, diğer gruba ise sesli kitaplardan bölümler dinletildi. IT R EN C MÜZĠK EĞĠTĠMĠ VE ENSTRUMAN O G H AC ET TE PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N • Beyin kanamasından üç ay sonra sözel belleğin, müzik dinleyen hastalarda % 60 iyileştiği gözlemlendi. • Bu oran kitap dinleyenlerde % 18’de kaldı.. 63 ST IT U SU 6/19/2008 R YI IE N Okul öncesi çocuklarda müzik eğitimi; görsel,uzaysal algıları diğer çocuklara kıyasla % 36 oranında arttırmaktadır. EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE (Rauscher&Stam-Univ.of California) IT C R EN • Bu çalışmada müzik dersleri alan 4-6 yaş arasında bir grup çocuk bir yıl boyunca izlendi. H AC ET TE PE 4 ay gibi kısa bir süre alınan müzik derslerinin beynin gelişiminde belirgin bir gelişme sağladığını belirlenmiştir. O G • Bu süre içinde çocukların beyinlerindeki nöron faaliyetleri ölçüldü. • Toronto'da Rotman AraĢtırma Enstitüsü ve McMaster Üniversitesi 64 ST IT U SU 6/19/2008 • Bilim adamları bu gençleri kontrol grubu ile karşılaştırdıklarında müzik dersi alan çocukların beyinlerinin farklı bir şekilde geliştiğini fark ettiler. IE N • Müzik derslerinin, beyindeki dikkat ile ilgili bilgi işleme merkezini geliştirdiğini gördüler. PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI • Bu çocukların bellek kapasitesi yaşıtlarından farklı olarak bir yıl içinde belirgin bir gelişme göstermişti. IT C EN R O G H AC ET TE Hangi yaĢta olursa olsun enstrüman çalmak temporal lob nöronlarını önemli ölçüde geliĢtirmektedir… 65 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 66 YI SE N KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 67 ST IT U SU 6/19/2008 EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N Enstrüman çalarken korteks’te fizyolojik değiĢiklikler,çok sayıda nöral aktivite göze çarpar. IT C EN R O G H AC ET TE PE Enstrüman dersi alan okul öncesi çocuklarda Spatial-Temporal test skorlarının müzik eğitimi almayanlardan % 34 daha fazla bulunmuĢ. (Ünv.of California) 68 6/19/2008 SE LE R YI IE N ST IT U SU • Yedi yaşından önce piyano eğitimi alan çocuklar incelenmiş, hareket becerileri ile ilgili beyin bölgelerinde ve sinir damar sayısında artma tespit edilmiştir. • Bu çocukların kas ve hareket gelişimi güçlü, kanlanma artışı sayesinde de dikkat, konsantrasyon, anlama, kavrama, planlama gibi bilişsel kabiliyetleri daha fazla gelişmiştir G IL LI K ER BI KO LI N M The brain of musicians. A model for functional and structural adaptation. Schlaug G. Ann N Y Acad Sci. 2001 Jun;930:281–99. PE EM SI SA LC • Okul öncesi çocuklardan bir gruba 6 ay piyano eğitimi verilmiş ve eğitim verilmeyen bir grup çocukla kıyaslanmıştır. IT C ET TE • Eğitim alan çocuklarda matematik (özellikle aritmetik) öğrenme ve analitik dil metotlarını kavrama yeteneğinin daha çok geliştiği görülmüştür. • O G H R AC EN • Aynı araştırmada müzik eğitiminin zaman ve mekân kavramlarıyla ilgili beyin alanlarını da geliştirdiği gözlenmiştir. Effects of music training on the child's brain and cognitive development. Schlaug G, Norton A, Overy K, Winner E. Ann N Y Acad Sci. 2005 Dec;1060:219–30. 69 PE EM SI SA LC G IL LI K ER BI KO LI N M SE LE R YI IE N ST IT U SU 6/19/2008 IT Enstruman çalmaya hazırlanma, çalma ve çaldığını hayal etme esnasında beynin ön bölgelerinde etkinlik artışı gözlenmiştir. • O G H R AC EN C ET TE Müzik performansı beyin aktivasyonunu etkilemektedir. Activation of cortical areas in music execution and imagining: a high-resolution EEG study. Kristeva R, Chakarov V, Schulte-Mönting J, Spreer J. Neuroimage. 2003 Nov;20(3):1872–83. 70 ST IT U SU 6/19/2008 IE N • Bir müzik aletini çalmayı öğrenen çocukların matematiksel yeteneklerinin ve toplam IQ'larının arttığını görülmüştür. 40 (17%) C • Bağlama/Saz: 38 (17%) 24 (10%) • Klarnet: 24 (10%) R EN • Gitar: 22 (10%) O G • Ud: EM SI TE H AC ET • Piyano: 54 (23%) IT PE SA LC G Anket Sorusu: Bir Müzik Aleti Olmak İsteseniz? (Toplam: 230) 100% • Keman: • Ney: SE IL LI K ER BI KO LI N M LE R YI • Beklendiği şekilde, çocuklar bu dersleri ne kadar uzun süre alırsa beyin kapasiteleri de aynı oranda gelişmektedir. 10 (4%) • Bateri | Davul : 5 (2%) • Diğer: 13 (6%) 71 N YI SE TESEKKUR EDERIM… KO ST IT U SU IE N R LE M LI BI ER IL LC K LI G SA EM SI IT C EN PE TE ET AC R O G H 6/19/2008 72