75-82 EÛitici Kartlar - Hastane Infeksiyonlari Dergisi
Transkript
75-82 EÛitici Kartlar - Hastane Infeksiyonlari Dergisi
Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 75-82 tan H as e f İn ek si yonları Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar# Dr. Ömrüm UZUN* * Hacettepe Üniversitesi T›p Fakültesi ‹ç Hastal›klar› Anabilim Dal›, ‹nfeksiyon Hastal›klar› Ünitesi, Ankara. zolasyon uygulamalar›, 1975 ve 1983 y›llar›nda Centers for Disease Control (CDC) taraf›ndan iki kez gözden geçirilmifltir. Bu sistemde izolasyon kategorilendirilmektedir. 1996 y›l›nda ise Hospital Infection Control Practices Advisory Committee (HICPAC) yeni bir k›lavuz yay›nlanm›flt›r. Bu klavuzda en büyük farkl›l›k, önlemlerin kategoriye göre de¤il de standart ve bulafl yoluna göre olmak üzere iki ana grupta ele al›nmas›d›r. Bu yeni öneriler Dokuzo¤uz’un “‹zolasyon Uygulamalar›” bafll›kl› yaz›s›nda ayr›nt›l› olarak verilmifltir. Ancak pratik uygulamada kolayl›¤› ve y›llar içinde etkinli¤inin kan›tlanm›fl olmas› nedeniyle “kategoriye-özgü izolasyon” yöntemlerini de gözden geçirmenin yararl› olaca¤› kan›s›nday›m. ‹ # Hastanelerde ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Center for Disease Control (CDC) K›lavuzu temel al›narak haz›rlanm›flt›r. 75 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) Kan/ Vücut S›v›lar› Önlemleri Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Maske gerekli de¤ildir. 2. Kan veya vücut s›v›lar›yla kontaminasyon olas› ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Kan veya vücut s›v›lar›yla temas edilecekse eldiven giyilmelidir. 4. KAN veya VÜCUT SIVILARIYLA KONTAM‹NE OLMA OLASILI⁄INDA HEMEN ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. 5. ‹nfektif materyaller, kontamine eflyalar at›lmal› veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. 6. ‹¤ne batmas›n› önlemek için dikkatli olunmal›d›r. Kullan›lan i¤neler bükülmemeli veya tekrar k›l›f›na yerlefltirilmemeli; bu amaçla gelifltirilmifl olan belirgin flekilde iflaretli ve delinmeye dayan›kl› bir kutuya konulmal›d›r. 7. Dökülen kan 1:10 oran›nda su ile seyretilmifl % 5.25’lik sodyum hipoklorit solüsyonuyla (çamafl›r suyu) hemen temizlenmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) Kan/Vücut S›v›lar› Önlemleri Gerektiren Hastal›klar* Akkiz immunyetmezlik sendromu (AIDS) Babesiosis Creutzfeldt-Jacob hastal›¤› Hepatit B (HBsAg tafl›y›c›lar› dahil) Hepatit C Leptospirosis S›tma Sifiliz (primer ve deri ve mukozal membran lezyonlar› içeren sekonder) * Hasta infektif materyale dokunduktan sonra ellerini y›kam›yorsa, infektif materyalle çevreyi kontamine ediyorsa ya da kontamine eflyalar›n› di¤er hastalarda paylafl›yorsa ayr› oda gerekir. 76 Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) Drenaj / Sekresyon Önlemleri Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Maske gerekli de¤ildir. 2. Kontaminasyon olas› ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Eldiven infektif materyalle temas edilecekse gereklidir. 4. HASTA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. 5. ‹nfektif materyalle, kontamine eflyalar at›lmal› veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) Drenaj / Sekresyon Önlemleri Gerektiren Hastal›klar* Afla¤›daki infeksiyonlar, a) Multipl-dirençli mikroorganizmalarla oluflmam›flsa b) Majör (drene olan ve sarg›yla kapat›lmam›fl ya da sarg›n›n drenaj› yeterince engelleyemedi¤i) deri, yara veya yan›k infeksiyonlar› de¤ilse ve Staphylococcus aureus veya grup A Streptococcus ile geliflmemiflse ya da c) Yenido¤andaki gonokokkal göz infeksiyonlar› de¤ilse bu kategoriye al›n›r. Abse Dekübitus ülseri Deri infeksiyonu Konjunktivit Yan›k infeksiyonu Yara infeksiyonu * Drenaj / Sekresyon Önlemleri için ayr› bir oda genellikle gerekli de¤ildir. Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 77 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) Enterik Önlemler Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Maske gerekli de¤ildir. 2. Kontaminasyon olas› ise steril gömlek giyilmelidir. 3. Eldiven infektif materyalle temas edilecekse gereklidir. 4. HASTAYA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. 5. ‹nfektif materyalle kontamine eflyalar at›lmal› veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) Enterik Önlemler Gerektiren Hastal›klar* Amipli dizanteri Giardia lamblia Coxackievirus hastal›¤› Salmonella türleri Diare, infeksiyöz etyoloji flüphesinde Shigella türleri Echovirus hastal›¤› Vibrio parahaemolyticus El, ayak ve a¤›z hastal›¤› Virüsler Ensefalit (enterovirüslerle olufltu¤u Yersinia enterocolitica düflünülüyorsa) Herpangina Enterik atefl (Salmonella typhi) Kolera Enterokolit, Clostridium difficile veya S. aureus’a ba¤l› Nekrotizan enterokolit Enteroviral infeksiyon Pleurodynia Gastroenterit, etkenleri Poliomyelitis * Campylobacter türleri Viral hepatit, tip A Cryptosporidium türleri Viral menenjit, (enterovirus flüphesi) Dientamoeba fragilis Viral perikardit, miyokardit veya Escherichia coli (ETEC, EPEC, EHEC, EIEC) menenjit (enterovirus flüphesi). Hasta infektif materyale dokunduktan sonra ellerini y›kam›yorsa, infektif materyalle çevreyi kontamine ediyorsa ya da kontamine eflyalar›n› di¤er hastalarda paylafl›yorsa ayr› oda gerekir. 78 Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) ARB ‹zolasyonu Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Maske sadece hasta öksürürken ve a¤z›n› güvenilir tarzda kapatm›yorsa gereklidir. 2. Steril gömlek sadece giysinin kaba kontaminasyonunu önlemek için gerekiyorsa endikedir. 3. Eldiven gerekli de¤ildir. 4. HASTAYA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. 5. ‹nfektif materyalle kontamine eflyalar at›lmal›, temizlenmeli veya dekontaminasyon için gönderilmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) ARB ‹zolasyonu Gerektiren Hastal›klar* Bu izolasyon kategorisi, balgam yaymas›nda ARB görülen veya akci¤er grafisindeki bulgular›n kuvvetle aktif tüberküloz düflündürdü¤ü akci¤er tüberkülozlu hastalar içindir. Laringeal tüberküloz da bu kategoriye girmektedir. Genelde, nadiren öksürdükleri ve bronfl sekresyonlar›nda akci¤er tüberkülozlu eriflkinlere göre az say›da ARB bulunan akci¤er tüberkülozlu bebekler ve küçük çocuklar için izolasyon önlemleri gerekli de¤ildir. Hastan›n kiflisel gizlili¤ini korumak amac›yla bu karta Tüberküloz ‹zolasyonu yerine ARB (asido-rezistanbasil) ‹zolasyonu ad› verilmifltir. * ARB ‹zolasyonu için özel havaland›rmal› ayr› bir oda gerekir. Genellikle ayn› ektenle infekte olan hastalar ayn› oday› paylaflabilir. Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 79 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) Solunum ‹zolasyonu Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Hastaya yak›n temas› olanlar maske takmal›d›r. 2. Steril gömlek gerekli de¤ildir. 3. Eldiven gerekli de¤ildir. 4. HASTAYA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. 5. ‹nfektif materyalle kontamine eflyalar at›lmal› veya dekontaminasyon için görderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) Solunum ‹zolasyonu Gerektiren Hastal›klar* Epiglottitis, Haemophilus influenzae’ya ba¤l› Eritema infeksiyozum Kabakulak K›zam›k Meningokokkal pnömoni Meningokoksemi Menenjit, Hemophilus influenzae veya meningokokkal Pertussis (bo¤maca) Pnömoni, Haemophilus influenzae’ya ba¤l›, * Solunum ‹zolasyonu için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn› etkenle infekte olan hastalar ayn› oday› paylaflabilir. 80 Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. Temas ‹zolasyonu Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. 2. 3. 4. 5. Hastaya yak›n temas› olanlar maske takmal›d›r. Kontaminasyon olas› ise steril gömlek giyilmelidir. ‹nfektif materyal ile temas edilecekse eldiven giyilmelidir. HASTAYA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. ‹nfektif materyalle kontamine eflyalar at›lmal› veya dekontaminasyon için gönderilmeden önce bir torbaya konularak iflaretlenmelidir. (Kart›n Arka Yüzü) Temas ‹zolasyonu Gerektiren Hastal›klar veya Durumlar Akut solunum yollar› infeksiyonlar›, bebeklerde ve çocuklarda, Deri, yara, yan›k infeksiyonu (drene olan ve sarg›yla kapat›lmam›fl veya sarg›n›n pürülan materyali kapatamad›¤›), Difteri, kutanöz formu Farenjit, bebeklerde ve küçük çocuklarda Gonokokkal konjunktivit, yenido¤anda Grup A streptokokkal endometrit, Herpes simplex, yag›n veya yenido¤anda ‹mpetigo ‹nfluenza, bebeklerde ve küçük çocuklarda Kuduz Multipl-dirençli afla¤›daki herhangi bir bakteriyle infeksiyon veya kolonizasyon: 1. Bütün aminoglikozidlere dirençli gram negatif basiller, 2. Metisilin dirençli Staphylococcus aureus 3. Penisiline dirençli pnömokok 4. Ampisilin ve kloramfenikole dirençli Hemophilus influenzae 5. ‹nfeksiyon kontrol ekibince özel klinik ve epidemiyolojik önemi oldu¤u düflünülen di¤er dirençli bakteriler. Pedikülosis Pnömoni, Staphylococcus aureus veya Grup A streptokok Rubella, Soyulmufl deri sendromu Stafilokokkal fronkülosis, yenido¤anda Streptococcus Uyuz Vaccinia, yayg›n ekzema vaksinatum Viral pnömoni, bebeklerde ve küçük çocuklarda * Temas ‹zolasyonu için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn› etkenle infekte olan hastalar bir oday› paylaflabilir. Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2 81 Kategoriye-özgü ‹zolasyon Önlemleri ‹çin Örnek E¤itici Kartlar Uzun Ö. (Kart›n Ön Yüzü) Tam ‹zolasyon Ziyaretçiler – – – Odaya Girmeden Önce Hemflire ile Görüflünüz. 1. Odaya giren herkes maske takmal›d›r. 2. Odaya giren herkes steril gömlek giymelidir. 3. Odaya giren herkes eldiven giymelidir. 4. HASTAYA veya KONTAM‹NE OLMASI MÜMKÜN EfiYALARA DOKUNDUKTAN SONRA ve BAfiKA B‹R HASTAYA BAKIM VERMEDEN ÖNCE ELLER YIKANMALIDIR. (Kart›n Arka Yüzü) Tam ‹zolasyon Gerektiren Hastal›klar* Difteri, faringeal form Lassa atefli ve Marburg virus hastal›¤› gibi di¤er viral hemorajik hastal›klar Veba, pnömonik form Çiçek** Varicella (Suçiçe¤i)** Zoster, immunokompromize hastada lokalize veya dissemine * Tam ‹zolasyon için özel oda gerekir; ancak genellikle ayn› etkenle infekte olan hastalar bir oday› paylaflabilir. ** Özel havaland›rmal› özel bir oda gereklidir. 82 Hastane ‹nfeksiyonlar› Dergisi 1997; 1: 2