ABD`de TAHIL İHRACATI ÖZELLİKLE SOYA VE MISIR
Transkript
ABD`de TAHIL İHRACATI ÖZELLİKLE SOYA VE MISIR
ABD’de TAHIL İHRACATI ÖZELLİKLE SOYA VE MISIR BAKIMINDAN PATLARKEN BREZİLYA VE ARJANTİN IHRACATI DİBE VURMUŞTUR. Yazan Harun Şişmanyazıcı DTO Yönetim Kurulu Başkan Danışmanı /Ekonomist Bilindiği üzere birbiri ile zıt kardeşler olan EL NİNO ve LA NİNA küresel iklim değişiklikleri ile dünya üzerinde kuraklık ve seller yaratarak tarımsal üretimi de ters yönde etkilemektedir. Aslında AL NİNA Kuzey ve Orta ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerinde nem bazı bölgelerinde kuraklık yaratırken ve deniz suyunun soğumasına sebep olarak balıkçılar için fayda sağlarken, EL NİNO deniz suyunun ısınmasına ve aşırı yağmurlara yol açarak sellere sebep olmaktadır. EL NİNO’nun çiftçiler için iyi olduğu söylenirse de aşırı yağışlara ve sellere neden olarak mahsule zarar verdiği de bilinen bir gerçektir. Bu yıl hava koşulları hem Arjantin’i hem de Brezilya’yı vurmuş ve özellikle Arjantin’de Soya Üretimi, Brezilya da ise Mısır üretimi (Safrinha /İkinci mısır üretimi) bundan etkilenmiştir. Arjantin’de Soya rekoltesinin düşmesindeki neden aşırı yağışlar, nem ve grevler olurken, Brezilya da rekolte düşüklüğünün nedeni aşırı kuraklık olmuştur. Üstelik Brezilya da Safrinha ürününün tozlanma döneminin olduğu süreçte 40-50 gün hava kuru ve bazen çok sıcak geçerek mahsulü ters yönde etkileyerek üretimin bu yıl %10 düşük olmasına neden olmuştur. Bilindiği üzere Safrinha mısırı Brezilya’nın toplam mısır üretiminin %65 ini oluşturmaktadır. Brezilya yılda iki mısır ekim ve hasatı yapmaktadır. Bu ürün ikinci dikimdir. Ocak –Mart ayları arasında, erken soya fasulyesi hasatı yapıldıktan sonra, Mayıs ortası-Eylül arası kurak dönemden önce yağmurların yağdığı bir dönemde dikim yapılmakta ve Haziran –Ağustos döneminde de hasat yapılmaktadır. İşte sözü edilen yağmurlu dönemde kuraklık olması nedeni ile mahsul zarar görmüştür. Bilindiği üzere Brezilya bu ürünün 1/3’ünü ihraç etmekte olup, çoklukla bu ihracat Asya ve Orta Doğuya gitmektedir. Brezilya da bu ürünün ekim yeri asli olarak Mata Grossa ve Parana ‘dır. Safrinha’nın Brezilya’daki ekim alanları aşağıda gösterilmiştir. Arjantin’de ise Nisan başında Soya Fasulyesi üretimi aşırı yağmurlardan olumsuz olarak etkilenmiş ve neredeyse Soya çiftliklerinin 1/3 ü sular altında kalmıştır. Ülkenin Kuzey bölgesinde El Nino fırtınaları nedeni ile tarlalarda 8-20 inç yüksekliğinde su baskınları olmuştur. Bu baskınlar nedeni ile bu yıl soya üretiminde, Arjantin’de önemli düşüşler olacağı beklenmiş ve bu realize olmuştur. Ağustos ayının ilk yarısı itibari ile Güney Amerika’nın tahıl piyasası minimum seviyeye düşmüştür. Birbirini takip eden birkaç haftadır Brezilya piyasası büyük bir durgunluk yaşamaktadır. Piyasa aktörlerine göre 2016 Aralık ayına kadar Brezilya’nın tahıl ihracatında bir artış beklenmemektedir. İlaveten önümüzdeki günlerde dâhili taşımalarda maliyetlerin düşmesine neden olan yük azalması nedeni ile işçilerin greve gideceği beklenmektedir. Arjantin de ise yukarıda da belirtildiği üzere yurt dışı piyasa için teklif edilen ve piyasaya sürülen yegâne yük Mısır’dır. Arjantin’de mısır yükünün önemli bir bölümü uzun süre önce satın alınmış olup limanlarda taşınması beklenmektedir. Ağustos ilk haftası itibari ile fiyatı $178/t Fob up riverdir. Fransa‘da mukim Hammersmith Marketing Ltd ‘in aşağıda görülecek listesinde (20 Ağustos Tarihli Raporunda) bu fiyatın bir haftada 3-4 USD arttığı belirtilerek $186-189 /t olarak verilmiştir. Başka kaynaklarda ise Eylül ayı yüklemeli olarak 12 Ağustos itibari ile $180 /t olarak verilmiştir. ECSA’daki (Güney Amerika’nın Doğu Kıyıları ) Panamax /Kamsarmax navlun piyasası armatörler için şu an eskisine göre daha kötü durumdadır. ECSA teslim ve Spore-Japonya geri teslim esası ile gerçekleşen bir bağlantıda TCT kira birimi $7.25k gün +225k bb’ye düşmüştür. Aynı esasla Kamsarmax bir geminin ise Ağustos ilk haftası itibari ile rateleri $7.5 k-7.75 k gün +250275 k bb düzeyinde seyretmiştir. Sefer esası ile Panamax bir geminin yükleyebileceği miktardaki tahıl yükünün Brezilya ‘dan Çine taşıma ücreti $17-18 mt olarak gerçekleşmiştir. Güney Amerika’dan çıkan tahıl yüklerinin tatmin edici olmaması nedeni ile her geçen gün artan bir şekilde armatörler gemilerini USG (ABD Körfez ) limanlarına göndermeye başlamışlardır. Bunun nedeni ABD de Soya ve Mısır sezonu itibari ile satışlarda ve taşıma talebinde patlama yaşanmasından kaynaklanmaktadır. Gelecek birkaç ayda taşınmak üzere yükler piyasaya girmeye başlamıştır. ABD üretimi mısır fiyatı şu an global piyasalarda en cazip fiyat olarak işlem görmektedir. ABD Körfez Fob teslim fiyatı $169/t dur. Bu nedenle dış alıcılardan teklif gelmekte ve uygun fiyat alıcıları teşvik etmektedir. Buna karşın Brezilya’nın mısır üretiminin zayıf olması nedeni ile Tarım Bakanlığının Eylül ayında toplanarak mısır ithaline müsaade edeceği ileri sürülürken bazı kaynaklarda anılan bakanlığın 1 milyon ton mısır ithaline müsaade ettiği ya da edeceği dedikoduları piyasaya girmiştir. Hatta bazı kaynaklar miktarın çok daha fazla olabileceğini ileri sürmektedirler. Aşağıdaki navlunlar aslında dünya küresel navlun gelirlerinin 750-800 Milyar civarında olduğu iddiasının tersine, 320-350 Milyar mesabesinde olduğu ve ortalama birim navlunun USD 23-28 mt olduğu konusundaki iddiamızı doğrulamaktadır. 2015 yılında deniz yolu ile taşınan toplam yük miktarı 10.766.000.000 ton x ortalama navlun USD 28 pmts= 301.5 milyar usd yapmaktadır. Bunu iyi olan tanker ve gaz piyasası dikkate alınarak artırdığımızda taş patlasa 320-350 Milyar USD olacaktır. Genel kanı olarak Konteyner navlunlarının yüksek olduğu iddia edilse de zaten düşük olduğu seviyeden 2015 ilk çeyreğinden itibaren yeniden düşmeye başlamış ve 2016 Nisan ayında navlunlar tarihi trendin %45 altına inmiştir. Bu nedenle toplam deniz yolu ile taşıma gelirlerinin 2013 yılına göre artmasına neden olacak hiçbir durum yoktur. Tonaj artışı tam olarak utilize edilmediğinden burada olumlu değil olumsuz katkı sağlamakta ve navlunların düşmesine neden olmaktadır.2013 yılı toplam geliri ise ICS ’e göre yaklaşık 380 Milyar USD’dir. Zaten bu krizli piyasada bunun 2-3 misli artması da mümkün değildir. Tahmini Dökme Tahıl Taşıma Navlunları ( USD per m/t, basis heavy grains ) US US US US US US US US US US US US US US US Gulf to Europe: 60/70,000 (10,000 disch) Gulf to Spain: 30,000 m/t (5,000 disch) Gulf Israel: 50,000 MT Gulf to Egypt: Panamax(6,000 disch) Gulf Turkey: 50,000 Gulf Morocco: 30,000(5,000 disch) Gulf Nigeria: 30,000 m/t Gulf other Med: 30,000 MT(5,000 disch) Gulf Japan: Panamax Gulf China: Panamax PNW South Africa PNW Japan: Panamax PNW China: Panamax East Coast Egypt: Panamax East Coast Nigeria: Handisize $15/15.50 $21/22.00 $20/21.00 $19/20.00 $21/22.00 $33/34.00 $48/49.00 $33/34.00 $29/30.00 $27/28.00 $29/30.00 $15/16.00 $14/15.00 $43/44.00 $48/49.00 Up $0.50 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Steady Steady Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Steady Steady Steady Up $1.00 Steady x x x x x x x x X x x X x X x $26/27.00 $24/25.00 $32/33.00 $25/26.00 $34/35.00 $34/35.00 $52/53.00 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Steady Up $1.00 Up $1.00 x x x x x x x $26/27.00 $28/29.00 $30/31.00 $22/23.00 $25/26.00 $27/28.00 $41/42.00 $25/26.00 $27/28.00 $26/27.00 Down $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Up $1.00 Steady Down $1.00 Down $1.00 Down $1.00 Down $1.00 x X x X x X x x x x $27/28.00 $19/20.00 $21/22.00 $25/26.00 Steady Steady Steady Steady x X X x Brazil to Morocco: 25/30,000 m/t Brazil to Saudi Arabia 30/40,000 m/t Brazil to Turkey/Egypt: 50,000 m/t $23/24.00 $37/38.00 $23/24.00 Steady Up $1.00 Up $2.00 x X x Australia to China: 40-55,000 m/t – round trip Australia to Japan: 40-55,000 m/t – round trip $19.00/19.50 $19.50/20.00 Up $0.50 Up $0.50 X X France/Germany France/Germany France/Germany France/Germany France/Germany France/Germany France/Germany Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Argentina Brazil Brazil Brazil Brazil to to to to to to to to to to to to to to to to to to to to to Algeria: 30,000 m/t(3,000 disch) Egypt: 50,000 m/t (10,000 disch) Jordan: 35/45,000 m/t (4,000 disch) Morocco: 30,000 m/t (3,000 disch) Saudi Arabia: 50/60,000 South Africa: 30,000 m/t Yemen: 30,000 m/t Algeria: 25/30,000 m/t(3,000 disch) China: 50,000 m/t, with top-off Japan: 50,000 m/t, with top-off Egypt: 50,000 m/t Europe: 50/60,000 m/t Morocco: 25/30,000 m/t(3,000 disch) Saudi Arabia: 25/30,000 m/t South Africa 25/30,000 m/t (3,000 disch) Spain: 30,000 m/t Tunisia: 25/30,000 m/t (3,000 disch) Algeria: 25/30,000 m/t China: 55,000 m/t Japan: 55,000 m/t Europe: 30,000 m/t Australia to Saudi Arabia: 40-55,000 m/t $23/24.00 Up $1.00 x Ukraine to China Black Sea to East Med: 30,000 m/t (3,000 disch) Ukraine to East Med: coaster (1,000 disch) Black Sea to Egypt: 40/50,000 m/t – (6,000 disch) Black Sea to Egypt: 30,000 m/t Ukraine to Egypt: coaster 3,000 m/t (1,000 disch) Black Sea to Iraq: 50,000 m/t (4,000 disch) Black Sea to Morocco: 30,000 m/t (3,000 disch) Black Sea to Spain: 40/50,000 m/t (8,000 disch) Black Sea to Jordan: 50,000 m/t (4,000 disch) Black Sea to Saudi Arabia – Jeddah – 50k Black Sea to South Africa – 30,000 m//t Black Sea to Tunisia/Algeria: 30,000(5,000 disch) $23/24.00 $26/27.00 $25/26.00 $9.50/10.50 $12/13.00 $25/26.00 $27/28.00 $21/22.00 $15/16.00 $18/19.00 $23/24.00 $30/31.00 $16/17.00 Up $1.00 Up $1.00 Down $2.00 Steady New Down $2.00 Up $1.00 Corrected Steady Steady Up $1.00 Up $1.00 corrected X X X X X X X X X X X x X Baltic Dry Index 683 Up 12 x Baltic Baltic Baltic Baltic 843 727 686 412 Down 48 Up 24 Up 43 Up 16 x x x x Capesize Index Panamax Index Supramax Index Handisize Index Malların Satış Fiyatı ise Fob port veya belirlenen mahal olarak metrik ton başına USD olarak aşağıda belirtilmiştir. Aksı belirtilmediği takdirde tüm taşımalar dökme olarak yapılmaktadır. (NOLA is New Orleans, Louisiana, USA.) Aşağıdaki Tüm Fiyatlar Eylül /Kasım 2016 içindir. Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, Wheat, USA Soft Red Winter, NOLA USA Hard Red Winter 12 protein Ukraine 11.5 pro, 30,000+ m/t Russia 12.5 pro, 30,000+ m/t Romania 12.5 pro Superior, France, Rouen Medium, France, Rouen milling, 12.0%, Argentina, upriver feed, Black Sea USD USD USD USD USD USD USD USD USD 199/204 203/213 166/170 170/173 172/175 189/191 189/191 207/210 158/162 x x x x x x x x X Barley, Barley, Barley, Barley, France, Rouen port feed, Argentina feed, Black Sea, 30,000+ feed, USA Pacific Northwest USD USD USD USD 157/159 147/150 153/155 180/185 x x X x USD USD USD USD USD USD USD USD USD 170/176 187/189 186/189 193/196 179/184 199/201 178/181 180/182 155/160 x x x x x x x x x Corn, FOB NOLA USA Corn, FOB USA Pacific northwest Corn, FOB Argentina port, upriver Corn, FOB Brazil port Corn, FOB Black Sea, 30,000+ m/t Corn, FOB France Corn, FOB Romania Sorghum, FOB NOLA Sorghum, FOB Argentina port Soymeal, 48% protein, FOB NOLA Soymeal, 48% protein, USA, Rotterdam Soymeal, Argentina, Rotterdam Soymeal, 47% pro, FOB Argentina Soymeal, 48% protein, Brazil, Rotterdam Soymeal, FOB Brazil Soymeal, 48% protein, India FAQ Soybeans, FOB NOLA Soybeans, Argentina, FOB Soybeans, Brazil, FOB Soybeans, Black Sea USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD USD Corn Gluten Meal, USA FOB NOLA Corn Gluten Meal, CNF Egypt Corn Gluten Feed, USA FOB NOLA DDGS corn, 35 profat, USA FOB NOLA USD USD USD USD 402/405 427/430 405/410 375/380 400/405 376/381 545/555 406/409 422/426 426/430 420/430 640/650 670/675 157/162 196/199 x x x x x x x x x x x m/t m/t m/t m/t X x x x Kaynak Hammersmith Marketing Ltd ABD ye gelince yukarıda da söz edildiği üzere ABD de işler iyi gitmektedir. US Department of Agriculture (USDA) Ağustos ayı raporunda Temmuz ayına göre Soya fasulyesinde ihracat tahminlerini artırmıştır. Buda şüphesiz ABD de malların limanlara inmesinde kullanılan barge armatör ve işleticilerinin yüzünü güldürmüştür. 2016 yılı için USDA MISIR için ihraç tahminini 46.36 Milyon metrik tondan 48.26 Milyon metrik tona, Soya Fasulyesi için tahminini ise 47.90 Milyon metrik tondan 48.85 Milyon metrik tona yükseltmiştir. Yetkililer çok güçlü ve sağlam tahıl ihraç programları olduğunu ve bunun Ağustos Sonu ve Eylül başında daha da artacağını belirtmişlerdir. Bunun ana nedeni ise; yukarıda da açıklandığı üzere ABD’nin en büyük rakibi olan Brezilyalı üreticilerin bu yıl hava şartları nedeni ile büyük üretim problemleri yaşamaları olmuştur. Buna kuraklık ve Parana’daki adetten olmayan ve beklenmeyen erken Haziran donu da dâhildir. Brezilya’da Mısır üretimi yukarıda da söylenildiği üzere yeterli seviyede olmamıştır. USDA Mısır için 2016/2017 piyasası tahminini 49.53 milyon metrik tondan 52.07 milyon metrik tona yükseltmiştir. Bu miktar takdir edileceği üzere 2007/2008 piyasa yılından beri en yüksek seviyedir. RTN ‘ye göre Mısır ihracatının büyük bir kısmı Missisippi Nehrinin aşağı kısmına, bu nehrin yukarı kısmından ve İllinois Nehrinin Kuzeyinden gelmektedir. Upper Missisippi ve İllinoıs nehri ABD de önemli iki tahıl nakliye arteri olup iç suyolu ile tahıl taşıması gerçekleşmektedir. Özellikle yukarı Missisippi ve İllinois Nehir sisteminde kritik nehir segmenti LOCK ve DAM 27 de St Louis’e çok yakındır. İllinois nehri St Louis’in kuzeyinde upper (yukarı) Missisippi’ye boşalırken, Missori nehri Missisipi nehrine St Louıs de boşalmaktadır. Böylece yukarı Missisipi , İliinois ve Missori nehirlerinden tüm tahıl yükü ihraç edilmek üzere aşağı Missisippi Limanlarına taşınırken LOCK ve DAM(BARAJ)27 den geçmek zorunda kalmaktadır. Buda 1000-2000 hopper barge ile yapılan bu taşımalarda bahar ve yaz aylarının önemli bölümlerinde sıkışıklıklara be beklemelere neden olmuştur. Aşağıda Missisippi nehrinde bargelar ile taşıma gösterilmiştir. Yukarıda bir römorkör’un 35 barge’ iterek taşıması görülmektedir. Aşağıda ise Lock ve Dam 27 verilmiştir. Aşağıda ise USA tahıl taşımasında önemli rol oynayan 3 NEHRİN St Louıs ekseninde birbirleri ile kesişmeleri gösterilmiştir. ABD iç su yolu sisteminde faaliyet gösteren 2000 römorkör, bu 26.000 adet kuru yük ve 3000 tanker barge bulunmaktadır, Güçlü römorkörler nehrin durumuna bağlı olarak her biri 1500 ton taşıyabilen 40-50 tane barge’ı iterek 50.000 ton tahıl yüklenen Panamax tonajını dolduracak yükü ihraç limanlarına indirebilmektedir. USDA Ağustos 2016 raporunda Mısır da dünya üretimi 2015-2016 için 959.73 Milyon ton iken 20162017 projeksiyonu olarak 1.028.400.000 mt olmuştur. Temmuz raporuna göre biraz artmıştır. ABD üretimi ise 2015-2016 döneminde 345.49 Milyon ton iken 2016-2017 projeksiyonunda Temmuz raporunda 369.33 Milyon metrik ton, Ağustos raporunda ise 384.92 Milyon metrik ton olmuştur. Brezilya üretimi ise 2014-2015 döneminde 85 Milyon ton iken 2016-2016 döneminde 68.5 Milyon tona düşmüş ve 2016-2017 kestirmesi 80 Milyon ton olmuştur. Temmuz ve Ağustos raporlarında bu değişmemiştir. Arjantin de ise 2014-2015 ,2015-2016 üretimi hemen hemen aynı olmuş(28 Milyon ton) 2016-2017 kestirmesi ise Temmuz raporunda 34 Milyon ton Ağustos raporunda ise 36.5 Milyon ton olmuştur. Avrupa’da da 2015-2016 sezonu üretim miktarı düşmüştür. Buda çoklukla MISIR piyasasında önemli aktör olmayan Fransa ve Romanya’dan kaynaklanmıştır. Bu iki ülke aslında AB dışı ihracatta da çok aktif değildir. (Romanya’nın Kuzey Afrika’ya olan ihracatını dikkate almaz isek) 2014-2015 de 75.84 Milyon metrik ton iken 2015-2016 döneminde 59.08 e düşmüştür. 2016-2017 projeksiyonu ise Temmuz da 63.83 Milyon tondan Ağustos raporunda 62.10 Milyon tona düşmüştür. Dünya üzerindeki ikinci büyük üretici Çin de ise durum 2014-2015 döneminde 215.65 Milyon mt 2015-2016 döneminde 224.58 Milyon m ton iken ,2016-2017 beklentisi hem Temmuz hem de Ağustos raporunda 218 milyon m ton olmuştur. Soya fasulyesi olarak ise Dünyanın en büyük 3 üreticinin üretim miktarı ve beklentileri aşağıdaki gibi olmuştur. 2014-2015 Dönemi 2015-2016 prel 2016-2017 kestirme (Milyon mt) Tem Ağust Dünya 319.78 312.67 325.95 330.11 ABD 106.88 106.93 105.60 110.50 Brezilya 97.20 96.50 103.00 103.00 Arjantin 61.40 56.50 57.00 57.00 Sonuç itibari ile önümüzdeki aylarda Güney Amerika yerine ABD Körfez yükleri kuru dökme yük tonajı için deva olacak gibi gözükmektedir. Ancak Brezilya’nın Mısır üretimindeki düşme nedeni ile ABD den yapacağı ithalat da deniz taşımacılığına olumlu katkı sağlayacaktır. Gulf limanlarından sevkiyatların çoğalması liman sıkışıklıklarını ve beklemeleri artırabilir. Buda firma ölçeğinde demurrage’ı alındığı taktirde armatöre daha uzun süreli iş imkanı sağlarken , küresel anlamda zaten fazla olan dökme kuru yük tonajının toplam piyasa arzında düşmeye neden olabilir. Söz konusu tahıl yükü bu limanlarda ya barge’lardan depolara boşaltılarak oradan gemiye yüklenmekte ya da, bargelar gemiyi bekleyip bargelardan yüklenmektedir. Ancak geçtiğimiz yıllar içinde ABD’li ihracatçıların bu yüklerin eleçlenmesi için ihtiyaçtan daha fazla kapasite yarattıkları ve bu nedenle yüklemelerin hızlı olduğu ve ithalatçıları bu bakımdan memnun ettiği de bilinen bir gerçektir. İstanbul 25 Ağustos 2016 H.Ş