Slayt 1
Transkript
Slayt 1
SİSTEMATİK BOTANİK II 1. LABORATUVAR BİTKİ TOPLAMA PİRESLEME LOKALİTE YAZMA KURUTMA ETİKET YAZMA • Bitki araziden toplanırken şekildeki gibi katlanmış bir gazete kağıdını dolduracak şekilde sayıca çok toplanır. Toplanırken ya da pireslerken çiçek rengi, bitkinin çalı, ağaç olduğu not edilmelidir. • Bitki kök, gövde, yaprak, çiçek ve/veya meyve organları ile birlikte toplanmalıdır. Eğer örnek çalı ya da ağaç ise dal makası ile yeterli miktarda alınır. (İdeal olarak kurumuş bir bitki şekildeki gibi kaldırıldığında eğilip bükülmeyen bitkidir.) • İri bir bitki toplanmışsa şekildeki gibi “s, u, v, z” şeklinde kıvrılır ve öyle pireslenir. Aksi takdirde kuruduktan sonra bitkiye şekil vermek mümkün değildir. Bitkinin hiçbir parçası şekildeki gibi katlanmış gazete kağıdından taşmamalıdır. İlerde örnek bir herbaryum kartonuna yapışacağından önceden ona sığacak şekil verilmelidir. Eğer bitki hiç sığmıyorsa parçalanır ve farklı gazetelerde ama aynı numara ile pireslenir. • Lokalite yazımı • Lokalite bitki toplanırken ya da pires yapılırken toplanan bölgeyi en iyi tarif edecek şekilde yazılır. • Genel olarak, “İl: İlçe, köy-dağ-ova-yol kenarı-dere kıyısı vs., a-b arası - a’dan b’ye giderken vs., yükseklik, tarih, koordinat ?.” şeklinde yazılmalıdır. Karesi sonra haritadan bakılarak ilave edilir. • Örnekler: • A3 Düzce: Akçakoca, Deredibi köyü girişi, dere kenarı, 40-75 m, 10.5.2003. • A4 Ankara: Güdül, Yeşilöz-Sorkun arası, Sorkun’a 10 km kala, Abies bornmülleriana - P. sylvestris karışık ormanı, 1500 m, 14.04.2005, 43 71 61 E 44 62 388 N. Davis’in kareleme sistemine göre Türkiye yatay olarak 3’e (A, B, C), dikey olarak ise 10’a (1-10) bölünmüştür. Lokalitelerin en başına, kare, bu haritaya göre yazılır. • Bitki Presleme İşlemi • Bir gazete kağıdına toplayıcı numarası ve istenen notlar yazılır. İçine bitki uygun şekilde koyulur. Bitkinin üzerine çabuk kurutmak için bir gazete kağıdı daha koyulur. Numaralı gazetelerin arasına yine kurutma amaçlı gazete ya da kurutma kartonu koyulur. Pires ve bağcık yardımıyla iyice sıkıştırılarak bağlanır. Bitki kurutma işlemi Boş olan kurutma amaçlı gazete kağıdı ya da kurutma kartonu aradan alınır. • Numaralı olan gazete kağıdı çok zorda kalmadıkça değiştirilmez. Kuru bir gazete kağıdı diğer tarafa koyulur. • Numaralı gazete kağıdı açılır ve içindeki kurutma amaçlı gazete kağıdı da kuru olan yeni bir tane ile değiştirilir. • Numaralı gazete kağıdı kuru gazete kağıdı üzerine koyulur. • Üzerine kurutma amaçlı yeni bir gazete kağıdı ya da karton koyulur. • Pires ve bağcıklar yardımıyla bitki iyice sıkıştırılır. • Kurutma işlemi ilk hafta her gün eğer bitkiler çok ıslaksa sabah akşam gazete kağıtları değiştirilerek yapılır. Sonraki hafta 2 günde bir değiştirilir. Sonra ise bitkinin durumuna göre değiştirme işlemi tekrarlanır. İlk haftaki piresten sonra bitki artık pires aldığından eskisi kadar çok sıkma yapılmaz. Aksi takdirde bitki hava alamadığı için çürüme, istenmeyen değişiklikler olabilir. renginde • Şekilde herbaryum kartonuna yapışmış bir örnek ve etiketi görülmektedir. • Şekildeki gibi katlanmış bir gazete kağıdı yaklaşık olarak bir herbaryum kartonu ebatlarındadır. HUB: Herbarium Universitatis Hacettepeensis Kuruluş Yılı: 1973 Uluslararası resmi olarak kabulü: 1977; Taxon 26(4): 483-491. (1977). Örnek Sayısı: 46 000 Tür Sayısı: 6.500 (Türkiye’de yaklaşık olarak 10130 doğal tür vardır.) Örnek ve tür sayısı bakımından Türkiye’deki 3. büyük herbaryumdur. İşleyişi, dış dünya bağlantısı, bitkilerin korunması ve düzeni bakımından ise ülkemizde 1. sıradadır. Yaklaşık 90 kadar tip örneğine sahiptir. • Şekilde bir herbaryum cins kartonu görülmektedir. İçinde tür kartonları vardır. • Kırmızı işaretli herbaryum kartonları “tip kartonları”dır. Tip yeni bir tür tanımlanırken üzerinde çalışılan örneğe denir. Bir herbaryum sahip olduğu tip örneği sayısı ile kıymetlenir. • Davis’in editörlüğünde yazılmış olan ve 9 ciltten oluşan “Türkiye ve Doğu Ege Adaları Florası” kitap serisi… Sonra 2 cilt daha ek yapılmıştır. • Bitki toplarken dal makası, zıpkın ve çapa (resimde yok) kullanılabilir. Teşhiste ise binoküler mikroskop, cetvel, pens, iğne kullanılır. Bazen kuru bitkinin iç organlarını görmek için, örneğin çiçeğin içindeki stamen, ovaryum vs, petri vb bir kapta sıcak su içinde bir süre tutularak yumuşatılır ve pens-iğne yardımı ile dissekte edilir. Sonra koparılan bu dissekte edilmiş parça özellikle iyi muhafaza edilir. Ödevde; • 20 tane örnek toplanması istenmektedir. Hepsinin doğal olması tercih edilir. Ancak 5 tanesi kültür (yetiştirme) olabilir. • Son teslim tarihi 10 Mayıs’ tır. • Gazete kağıdı içinde, etiketi ile birlikte teslim edilecektir. • Tüm örneklere ait A4 kağıdına yazılı betimleri de olacaktır. • Tüm örneklerin teşhis edilebildiği bir anahtar yapılacaktır. FLORA TURCICA Herbarium Universitatis Hacettepeensis ____________ANKARA____________ Fam: (Familya) Familya adı Nom: (Nomen) Tür adı Loc: (Location) Lokalitesi Leg: (Legit) Toplayıcı adı , numarası Det: (Determinative) Teşhis edenin adı, tarih, No:(Herbarium Number) Ödevde yeşille doldurulacaktır. yazılı kısımlar FLORA TURCICA Herbarium Universitatis Hacettepeensis ____________ANKARA____________ Fam: (Familya) Familya adı Nom: (Nomen) Loc: (Location) Lokalitesi Leg: (Legit) Toplayıcı adı , numarası Det: (Determinative) No:(Herbarium Number) FLORA TURCICA Herbarium Universitatis Hacettepeensis ____________ANKARA____________ Fam: Caryophyllaceae Nom: Myosoton aquaticum (L.) Moench Loc: A3 Düzce: Akçakoca, Edilli köyü, kıyı kumul, 1-50 m, 29.9.2001. Leg: A. Doğru Koca, 1508 Det: ADK, 14/5/2003 No: Ödevde doldurulacak kısımlara örnek: FLORA TURCICA Herbarium Universitatis Hacettepeensis ____________ANKARA____________ Fam: Caryophyllaceae Nom: Loc: A3 Düzce: Akçakoca, Edilli köyü, kıyı kumul, 1-50 m, 29.9.2001. Leg: A. Doğru Koca, 1508 Det: No: