yazılım > php - internetdergisi
Transkript
yazılım > php - internetdergisi
www.internetdergisi.com SAYI : 1 KASIM 2004 "YAZILIM > PHP" PHP Öğre[n][t]iyorum! Kitap okumayı veya bilgisayar dokümanlarını okumayı sevmeyenleri düşünerek bu kısma fazla yazı yazmadan direk uygulamalara geçmek düşüncesindeyim. Ama Php ile program geliştirmek isteyenlerin mutlaka bilmeleri gereken yerleri de belirtmeden edemeyeceğim. Php (Hypertext Preprocessor), hızla gelişen World Wide Web(WWW)`de interaktif(etkileşimli) sayfalar oluşturabileceğiniz text tabanlı bir web programlama dilidir. Sunucuda çalışan ve HTML kodları içine yerleştirilebilen bir script1 dilidir. Bu dile duyulan ilgi genelde açık kaynak kodlu olmasına, öğrenilmesinin kısa sürmesi ve kolay olmasına bağlanmaktadır. Kendi içerisinde bir sürü hazır fonksiyon barındırarak kolaylığı arttırılmıştır. Her programlama dilinde olduğu gibi tek başına bir programlama dili çok fazla bir anlam ifade etmemektedir. Sorguların yapılabilmesi, kayıtların alınabilmesi, hızlı bilgilerin alınabilmesi için bir veritabanına ihtiyaç vardır. İşte bu noktada Php denilince akla gelen ilk veritabanı MySQL olmuştur. İkisi bir arada oldukça iyi performans vermektedir. Php diğer bir çok veritabanını da desteklemektedir : Dbase, mSQL, MS-SQL, ODBC, PostgreSQL, Sybase, Informix, FilePro, InterBase, FrontBase, Unix dbm, Oracle Php`yi bilgisayarınızda çalıştırmak için AppServ, PhpTriad gibi paket halindeki web sunucu programlarını kullabilirsiniz. Bunları bilgisayarınızda kurduğunuzda ayar yapmanıza gerek kalmadan php ve mysql çalışacaktır. Bilmeniz gerekenlerden biraz bahsettikten sonra php`nin bilgisayarımızda çalışmadığını öğrenmek için php hakkında bilgi alabileceğimiz, hangi servislerimizin açık hangilerinin kapalı olduğunu gösteren phpinfo(); fonksiyonunu çalıştıracağız. [[Kod]] <?php phpinfo(); ?> [[Kod]] test.php >> Test ismini değiştirebilirsiniz. Yapmanız gereken kurduğunuz web sunucunun dosyaları koyacağınız klasörüne test.php dosyasını koymanız ve web gezgininden http://localhost/test.php adresini çağırmanız. Eğer Php düzgün çalışıyorsa karşınıza aşağıdaki resim gibi bir alan çıkacaktır. Php`nin resmi sitesi, diğer php ile bağlantılı siteleri aşağıda görebilirsiniz. -> PHP.net -> Apache Proje Sayfası(Web Sunucu) 1 -> MySQL -> Php.org.tr -> MySQL -> HotScripts(Script bulabileceğiniz bir kaynak) ............................................... 1 Script (El Yazısı) : Herhangi bir yazı editörü ile yazılabilen, açılabilen, derlemeye gerek kalmadan çalışan program(cık)lardır. 2 "YAZILIM > PHP" A'dan Z'ye PHPTriad Web Server Kurulumu ve Kullanımı Php bölümünde uyguladığınız dersleri ve indirdiğiniz örnekleri kendi bilgisayarınıza kurabileceğiniz bir php sunucusu ile rahatlıkla çalıştırabilir ve test edebilirsiniz şimdi sizinle PhpTriad web sunucusunun kurulumunda kullanımına her şeyini ana hatlarıyla anlatacağım. Phptriad'ın versiyonlarında kurulum ve kullanımda bir değişiklik yoktur arkadaşlar. Kurması ve kullanması çok basittir. Şimdi Phptriad web server'ın kurulumunu anlatmaya başlayalım. İlk olarak phptriad'ın setup'ını çalıştırdığımız zaman karşımıza gelecek ilk ekranı aşağıdaki resimde görmeniz mümkün. Yukardaki resimdeki ekran karşımıza geldiği zaman Next > ( İleri ) butonuna tıklayarak yükleme işlemini gerçekleştirmeye başlayalım. Next dedikten sonra aşağıda resimdeki ekran karşımıza gelerek setup PhpTriad'ı bilgisayarımıza kurmaya başlıyacaktır. Yükleme süresi boyunca yukarıda görmüş olduğunuz resmi göreceksiniz. Yükleme işlemi tamamlandıktan sonra ise aşağıda resimde göreceğiniz ekran karşınıza gelecektir ve yükleme işlemi tamamlanmış olacaktır. 3 Yükleme işlemi tamamlandığına göre Close (Kapat) butonuna tıklayarak, setup programımızı kapatabiliriz. Böylece Phptriad web server programımızı sorunsuz bir şekilde bilgisayarımıza kurmuş olduk. Kurma işlemi tamamlandıktan sonra, sıra geldi Php dosyalarımızı çalıştırmak için PhpTriad Web Server'ımızı çalıştırmaya. Sırasıyla çalıştıracağımız programlar şunlardır. Apache Web Server (Bilgisayarımıza sunucu desteği vererek php gibi bilgisayarımızın desteklediği scriptleri web browserımızda görüntülemeye ve çalıştırmaya yarıyor) ve MySql Database (MySql ise php dosyalarıyla veri tabanına veri yazdırmak için gerekli olan veri tabanı programıdır, bu sayede verilerimizi depolayabiliriz). Yukarıda görmüş olduğunuz resimde Başlat menüsünden Programs > PHPTriad > dizininden Start Apache ve Start MySQL programlarını çalıştıralım.Apache sunucusunu çalıştırdıktan sonra ekranınızda şöyle bir panel belirecek. 4 Bu panel Apache web server'ın çalıştığnı gösterir ve bu ekranı asla kapatmayın.(Simge durumuna küçültebilirsiniz) Php dosyalarımızı şuan test etmemiz mümkün (Sadece vertabanı istemeyen php scriptleri için geçerli aksi takdirde daha MySQL'i çalıştırmadık). Web Browserımızı açarak (Internet Explorer veya Netscape hangisini kullanıyorsanız) bir sayfa açarak adres çubuğuna şu adresi yazın == > http://localhost/ ve ardında enter a basarak adrese gidelim. Karşınıza bir web sayfası geldiyse (aşağıdaki resimdeki gibi PHPTriad'ın sayfası) Apache web suncumuz çalışıyor demektir. Evet Apache sunucumuz çalıştığına göre şimdi php scriptlerini çalıştırıp çalıştırmadığını test etmeye geldi sıra. Tekrar Web Browserımızın adres çubuğuna yandaki adresi vererek PHP desteğinin çalışıp çalışmadığını anlayabiliriz. http://localhost/phpinfo.php adresini yazarak. aşağıdaki ekrana benzer bir sayfa geldi ise sunucumuz sağlıklı çalışıyor demektir. Php dosyamızda görüntülendiğine göre web serverımızı başarı ile kurmuş olduk arkadaşlar, bu bölümde MySql'i anlatmamamın sebebi bir sonraki makalede MySQL ile PhpMyAdmin (Veri Tabanı oluşturma yazılımı) ile birlikte anlatmak istememden kaynaklanmaktadır. Php Triad Web Server Programını indirebileceğiniz Adres Aşağıdadır Dosyalar parça parçadır hepsini indirmeniz gerekiyor (Bu dosyalar WinRAR programıyla sıkıştrılmıştır) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Setup.part01.rar Setup.part02.rar Setup.part03.rar Setup.part04.rar Setup.part05.rar Setup.part06.rar Setup.part07.rar Setup.part08.rar Setup.part09.rar 5 "YAZILIM > PHP" PHP`de Yazım Kuralları Her programlama dili gibi PHP`nin de bazı yazım kuralları vardır. Genelde php ile program yazarken oluşan sorunlar da yazım hatalarından kaynaklanmaktadır. Bu kuralları sıralamak yerine basitçe örneklerle göstermek daha anlaşılır kılacaktır. • Php kodları, standart ayarlı şekilde ayarlıysa <? ile başlar ve ?> ile biter veya <?php ile başlar ve ?> ile biter. Ayrıca bu başlangıç ve bitiş etiketlerini HTML kodları içerisinde istediğiniz yerde kullanabilirsiniz. Bunları kullanıyorsanız yapılması gereken tek şey üzerinde çalıştığınız dosyanın uzantısını .php yapmak. <?php echo "Merhaba"; ?> • Kodunuzu <?php etiketinden sonra bir alt satıra geçirmeden yazmak isterseniz <?php`den sonra en az bir tane boşluk bırakınız. <? etiketinden sonra yazacağınız kod satırlarının sonuna noktalı virgül (;) koymalısınız (if-else, for gibi döngülerde işlem yapacak satırların sonuna noktalı virgül yazılır, sorgu-kontrol satırlarının sonuna noktalı virgül yazılmaz. Aşağıdaki örneği inceleyiniz.). Eğer <? etiketinden sonra tek satır kod yazacaksanız o zaman noktalı virgül (;) yazmanız gerek yok. <?php for($i=0;$i<10;$i++) { echo $i; } ?> • • • • <?php echo "Merhaba" ?> Üstteki doğru kodlama, alttaki hatalı <?php $i=1; echo $i ?> Tek satırlık Echo bu şekilde de yazılır : <?="Merhaba2"?> Php büyük-küçük harf ayırımı yapmaktadır. Bu yüzden özellikle değişken isimlerinde büyük-küçük harfe dikkat edilmesi gerekmektedir. Değişkenler büyük harf, küçük harf ve _ (alt çizgi) ile başlayabilir. Ancak diğer boşluk diğer özel karakterler değişkenler içerisinde kullanılmaz. Php ile hazır gelen fonksiyonlar veya tarafınızdan oluşturulmuş fonksiyionlar echo ekrana yazma komutu içerisinde kullanılırken tırnak dışında yazılır. (Çift tırnak(") kullanılıyorsa çift tırnak kapanır sonra yazılır, aynı şekilde tek tırnak(') kullanıldığında da tırnak kapanır ve sonra fonksiyon yazılır. Bkz:Hemen Alttaki Örnek) <?php echo "Yıl : " . date(Y) . " Ay" . date(m); ?> <?php echo 'Yıl : ' . date(Y) . ' Ay' . date(m); ?> echo ekrana yazdırma komutu "(çift tırnak) ile başlarsa ve echo içerisinde " kullanılacaksa \ (ters slash) işareti kullanılması gerekmektedir. <?php echo "Yıl : (\"4 Rakamlı olarak\")" . date(Y); ?> Aynı kural '(tek tırnak) kullanılarak yazılan programlarda da geçerlidir. ' ile başlarken echo içinde " sağına soluna hiçbir eklenti yapılmadan kullanılabilir. Aynı şekilde " ile başlarken ' karakteri eklentisiz olarak kullanılabilir. Örnek aşağıdadır. <?php echo "Yıl : ('4 Rakamlı olarak\")" . date(Y); ?> Bu dokümana ait dosyalar aşağıdadır. ornek.zip 6 "YAZILIM > VISUAL BASIC" RunDll32 Komutları Sözlüğü rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL main.cpl @2 YAzıcılar klasörünü açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL main.cpl @3 Font klasörünü açar rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL main.cpl @ Fare özelliklerini açar rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL modem.cpl,,add Modem ekleme uygulamasını başlatır... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl,,0 Çoklu ortam özelliklerinde ses tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl,,1 Çoklu ortam özelliklerinde video tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl,,2 Çoklu ortam özelliklerinde MIDI tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl,,3 Çoklu ortam özelliklerinde cd müziği tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl,,4 Çoklu ortam özelliklerinde Aygıtlar tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL mmsys.cpl @1 Ses özelliklerini açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL netcpl.cpl Ağ-->Yapılandırma tabını açar rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL odbccp32.cpl OBDC veri kaynağı yöneticisini açar rundll32.exe shell32.dll,OpenAs_RunDLL c:\belgelerim\baymustafa.jpg Belirttiğiniz dosya için "Birlikte aç" ekranını açar rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL password.cpl Paralolar özelliklerini açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL powercfg.cpl Güç yönetimi özelliklerini açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL intl.cpl,,0 Bölgesel ayarlar özellikleri açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL intl.cpl,,1 Bçlgesel ayarlar özelliklerinde sayı tabını açar rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL intl.cpl,,2 Para birimi tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL intl.cpl,,3 saat tabını açar... rundll32.exe shell32.dll,Control_RunDLL intl.cpl,,4 tarih tabını açar... RUNDLL.EXE rnaui.dll,RnaWizard Çevirmeli ağ yeni bağlantı yap ekranını açar... 7 RUNDLL32.EXE shell,shellexecute Explorer penceresi açar... rundll32.exe sysdm.cpl,INSTALLDEVICE_RUNDLL Yeni donanım ekleme sihirbazını açar RUNDLL32.EXE shell,shellexecute explorer penceresi açar RUNDLL32.EXE user,cascadechildwindows tüm pencereleri basamaklar RUNDLL32.EXE user,MessageBeep meşhur beep sesi RUNDLL32.EXE user,repaintscreen F5 ekran yenileme RUNDLL32.EXE user,setcursorpos Kursörü ekranın sol köşesine taşır RUNDLL32.EXE user,SwapMouseButton Maus düğme yapılandırmasını sol el olarak ayarlar... RUNDLL32.EXE user,wnetconnectdialog Ağ sürücüsüne bağlan ekranını açar... RUNDLL32.EXE user,wnetdisconnectdialog Ağ sürücüsü bağlantısını keser... RUNDLL32.EXE rnaserv,CallerAccess dial-up server başlatır RUNDLL32.EXE shell32,Control_RunDLL denetim masasını açar... RUNDLL32.EXE shell32,Control_RunDLL Appwiz.cpl Program ekle kaldır penceresini açar.. Not: Komutun sonunda alttaki cpl dosyalarını kullanabilirsiniz.. Access.cpl---- Erisilebilirlik özellikleri Appwiz.cpl---- Program Ekle /Kaldir özellikleri Desk cpl------ Görüntü özellikleri inetcpl.cpl--- Internet (IE) özellikleri Intl.cpl------ Bölgesel Ayarlar özelligi Joy.cpl------- Oyun Denetleyicileri özellikleri Main.cpl------ Mouse özellikleri Mlcfg32.cpl--- MS Outlook özellikleri Mmsys.cpl----- çoklu Ortam özellikleri Modem.cpl----- Modem özellikleri Netcpl.cpl---- Ag özellikleri Password.cpl-- Parola özellikleri Powercfg.cpl-- Güç Yönetim özellikleri Sticpl.cpl---- Tarayaci ve Kamera özellikleri Sysdm.cpl----- Sistem özellikleri Telephon.cpl-- çevirme özellikleri Themes.cpl---- Masaüstü Temalari Timedate.cpl-- Saat / Tarih özellikleri RUNDLL32.EXE shell32,ShellAboutA windows hakkında ekranını açar... RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx 0 Bilgisayarı yeniden başlatmadan sadece regisry restrart RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx -1 explorer yeniden başlatır... 8 RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx 1 windows çıkış RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx 2 Bilgisyarı yeniden başlatır... RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx 4 Çalışan Tüm uygulamaraı kapatır.. RUNDLL32.EXE shell32,SHExitWindowsEx 8 bilgisayarı kapatır.. RUNDLL32.EXE shell32,SHFormatDrive Disket biçimlendirme ekranını açar.. RUNDLL.EXE krnl386.exe,exitkernel kernelden çıkış yapar ekran kararır Kaynak : GForum 9 YAZILIM > VISUAL BASIC" String ( Değişkenler ) Değişken bilgisayarın hafızasında geçici süreliğine tutulan veri kalıplarıdır. Örnek vermek gerekirse değişkenimizin ismi " adres " (tırnak işaretleri değişkeni belirtmek için kod yazımında kullanılmaz) adres değişkeninin değeri de www.internetdergisi.com olsun. Yani aşağıda belirtmek gerekirse adres = www.internetdergisi.com Bunu matematik ten örnek vermek gerekirse x = 8 + 4 burada gördüğümüz " x " değişken " 8 + 4 " ise değişkenin değeridir. Değişkenlere isim verirken adres, x gibi isimler bunlarında yazım kuralları vardır. Aşağıda verilmiş olan kuralları ve örneklerini görebilirsiniz. 1. Değişken (String) ismi en fazla 255 karakterden oluşmalıdır. x=8 x (<= Değişken ismi) = 8 (<= Değer) 2. Değişken (String) isminde semboller ve işaretçiler kullanılamaz. Örnek = é"!'^+%&/() gibi karakterler Kullanılamaz. Kullanımına izin verilen tek karakter _ (Alttan çizgi karakteridir.) Yanlış yazım : adres1.! Doğru yazım : adres1 (Sembol ve geçersiz karakter yok karakter ) Doğru yazım 2 : adres1_ veya adres_1 3. Değişken (String) isminin ilk karakteri daima harf olmalıdır. Yanlış yazım : 1adres1 Doğru yazım : a1dres1 şeklinde olmalıdır. 4. Değişken (String) isimleri arasında büyük küçük yazım ayrımı yoktur. Örnek : siz ADRES , Adres, aDrEs , AdreS şeklinde bile yazsanız, Visual Basic bunu direk adres diye tanımlar ve düzeltir. 5. Bir prosedür (procedure) de aynı isimde birden fazla değişken tanımlanamaz. Şimdi Visual basic te değişken oluşturmayı görelim. Kod sayfasının en üst satırına gelip Aşağıdaki şekilde değişken tanımlayabilirsiniz. Dim adres As String Visual Basic te değişkenimizi tanımlamış olduk böylece. 10 YAZILIM > FLASH" Macromedia Flash Nedir Ne Değildir ! Macromedia Flash vektörel bir tasarım dili ve yazılımıdır. Kendine has tasarım ara yüzü, hazır nesneleri (Özellikle yeni versiyonlarda) ve actionscript (kendi içinde geniş çapta, dışarıya yönelik ufak çapta) programlama dili vardır. Macromedia Flash ile web sitesi (html değil), animasyon, banner gibi birçok şey yapılması mümkündür. Aslında Macromedia Flash dışarıdan da veri alarak artık (php, asp, cgi ve perl gibi) server tabanlı programlama dillerinden yani bu diller ile yazılmış programlardan veri alabilmektedir. Dolayısıyla örneğin php ye veri veya sorgu göndererek veri tabanından veri çekmek mümkün. Artık Macromedia Flash ile hazırlanana sitelerin html web tasarım dilini görsel açıdan sollamış ve onun yerini almış desek yeridir. Macromedia Flash ın gelecekteki hedefi tasarım dilinden daha çok yavaş yavaş bir görsel programlama dile doğru kaymaya başlamasıdır, Visual basic , C++ ve Delphi gibi programlama dillerinde ocx leri yardımıyla kullanılarak. Tamamıyla program tarafından Macromedia Flash ocx ini kullanabiliyor ve istediğiniz her türlü işi neredeyse yaptırabiliyorsunuz. Anlayacağınız gibi Macromedia Flash ile web de yapmak istediğiniz bir çok şeyi yapabilir hale geldi ve bu durum programlamaya kadar kaymaktadır. Macromedia her geçen versiyonda yazılımındaki Nesneler, videolar ve sesler üzerinde ki hakimiyeti arttırıp kullanıcılara web tasarımını bir kolaylığa çevirmiştir. Tabi ki daha aklımıza gelmeyen birçok konuda ve dalda da kullanıldığı da vardır. Kısacası Macromedia Flash artık web de çok popüler olmuş bir vektörel tasarım programı ve dilidir, şuan bence vektörel ( web tabanlı görsel tasarım yönünden ) tasarım yönünden hiç rakibi yoktur. Macromedia nın resmi sitesi Macromedia Macromedia Flash Mx 2004 11 "YAZILIM > FLASH" Motion Tween (Nesnelere Hareket Vermek) Çalışma alanımızın herhangi bir yerine bir nesne oluşturuyoruz (Biz daire çizdik.). Çalışma alanımıza çizdiğimiz nesnemizi yani şeklimizi aşağıda resimde görebilirsiniz. Şeklimizi çizdikten sonra zaman çizgisindeki (TimeLine'daki) nesnemizin bulunduğu kareye (frame'e) sağ tıklayarak, Menüden Create Motion Tween seçeneğine tıklıyoruz. Menüyü aşağıdaki resimde görmeniz mümkün. Create Motion Tween'e tıkladıktan sonra çizdiğimiz şekil, Flash programında nesne olarak tanımlanacaktır, yani grafik olarak tanımlanacaktır. Grafik olarak tanımlanmış halini aşağıdaki resimde görebilirsiniz. Create Motion Tween seçeneğine tıkladıktan sonra, artık nesnemizi hareket ettirmeye başlayabiliriz. Biz Zaman çizgisinden (TimeLine'dan) 40. kareye (frame'e) tıklayarak F6 tuşuna basıyoruz. Bastıktan sonra zaman çizgisinde aşağıdaki gibi resimdeki gibi zaman çizgisi şekil alır. Zaman çizgimiz (TimeLine) yukarıdaki resimdeki şekli aldıktan sonra çalışma alanımızdaki nesnemizi yani dairemize tıklayıp basılı tutarak çalışma alanında başka bir yere sürükleyip bırakalım. Ctrl + Enter tuşlarına basarak animasyonumuzu çalıştıralım ve bizim yaptığımız animasyon aşağıda görebileceğiniz gibi çalıştı. Bu dokümana ait dosyalar aşağıdadır. 12 motiontween.fla motiontween.swf 13 "DONANIM" RAM Belleklerin Aralarındaki Farklar ve Kısa Bilgiler STATİK VE DİNAMİK MODÜLLERİN FARKI SRAM: Static Random Access Merr olarak adlandırılır. Bu RAM modülü her bit için iki transistor kullanılıyor. Burada devreye akım sağlandığı sürece bilgiler kaybolmuyor, iki transistorun kullanılmasının sebebi ise ikinci transistorun çıkışını kontrol etmesi. SRAM'ler 20 nanosaniyelik bir hıza sahipler. Pipelined Burst SRAM olarak adlandırılan daha yeni türler iser 4,5-8 nanosaniyelik hızlara sahip olmalari ile birlikte 133 MHz bir frekans değerinde çalıştırılıyor.Sram'de 3-1-1-1 zamanla ması kullanılıyor. Bunun anlamı su: Bellekten herhangi bir adrese ulaşmak için geçen zaman 3 olarak gösteriliyor. Adrese ulaşıldığında adres içinde bilgilere ulaşmak için ayrı bir zaman gerekiyor o da bu örnekte 1 olarak gösteriliyor. 66 MHz'lik sistemlerde ise 2-1-1-1 zamanlaması kullanılıyor. Üstü sistemlerde 3-2-2-2 zamanlaması tercih ediliyor. Neticede SRAM hızlı ve pahalı olmasından dolayı genellikle cache bellek olarak kullanılıyor. DRAM: Dynamic RAM her bir bit için tek bir transistor kullanıyor. SRAM'e göre da transistor ile çalışması ve karmaşık bir yapı içermemesi. Bu bellek modülünde çok basit bir teknik kullanılıyor. Transistordan akım geçtiğinde bilgi 1 0 değerini alıyor. Yalnız bu süre çok kısa tazelenmesi gerekiyor. SRAM'e göre kıyaslandığında DRAM yavaş kalıyor. DRAM'lar genellikle bellek chip'lerinde kullanılıyorlar. Üzerindeki numaralar ile bu ürünleıin hızlarını belirtiyor. Burada sayının küçük olması belleğin hızlı olması anlamına geliyor. Yalnız dikkat sistemde ciddi performans kayıpları meydana gelir. BELLEK YUVALARI »Her belleğin bir yuvası var SIMM: Sıngle inline Memory Modüle, bellek modüllerini bir arada tutmak için kullanılan bir paketleme şekli, ilk SİMM'ler 30 pin olarak piyasaya sürülmüşlerdi. Sonra pin sayısı 72'ye yükseldi. Pentium sistemler 32 bit'te çalıştıkları için SIMM'lerin ikişerli gruplarda kullanılması gerekiyordu. Bunun en büyük nedeni Pentium sistemlerinin 64 bit'lik bir data BUS'ını kullanmaları. SIMM yuvalarında modüller hafif eğik olarak dururlar. DIMM: Dual inline Memory Module'ler 168 pin'lik modüllerden oluşuyorlar. 64 bit'lik iletişim sağlayabildikleri için Pentium sistemlerde tek baslarına kullanılabiliyorlar. Günümüzde en yaygın olan bellek modülü 3.3 voltluk DIMM'ler, DDR uyumlu DIMM yuvalarında ise 2.5 volt kullanılıyor SDRAM ve DDR RAM yuvalarının aynı pin sayısında olmalarına rağmen, her birinin kendisine ait yuvasının olduğunu unutmamak gerek. Son olarak DlMM'ler yuvalara dik olarak takılırlar. RIMM: 184 pin'lik RAMBUS sistemlerinin en önemli özelliği ise modüllerin seri çalışması. Burada sinyal bir chip'ten diğerine iletiliyor Sinyalin kesilmemesi için bellek yuvalarının dolu olması gerekiyor. Bu yüzden anakartlarla birlikte RAM modülüne benzeyen ama üzerinde bir chip bulunmayan bir modül veriliyor. Bir kanalda bulunabilen maksimum chip sayısı 32 ile sınırlı. RIMM yuvalarına bellekler dik olarak takılıyor. HATA KONTROLÜ »RAM'lerin yardımcı teknolojileri Parity: Pariteli RAM'ler giren ve çıkan bilgileri kontrol ederler. Yani burada elektrik sinyallerin oluşturduğu 1'ler ve 0'lar toplanıp farklı bir chip üzerinde kayıt edilir. Okuma esnasında bilginin içindeki checksum ile kontrol chıp'inde-ki checksum birbirine tutuyorsa sorun yok. Tutmuyorsa sistemde hatalar oluşur Pariteli bellekler genelde 9 ya da 18 chip'li olarak bulunuyorlar. Error Check Code: ECC günümüzde çok kullanılan bir yöntem Burada 1 byte için kullanılması gereken 1 bit yerine 8 byte'a 7 bit'lik bir kontrol yöntemi kullanılır. ECC 1 bit'lik hataları otomatik olarak düzeltir, 1 bit'in üzerindeki hatalarda ise sistem kilitlenir. Bu yöntem sistemi biraz yavaşlatır. Bu yüzden daha çok kritik uygulamalarda kullanılır. TEMEL BİLGİLER »Dikkat edilmesi gereken hususlar Bellek yuvaları: EDO RAM'lerin ikili gruplar halinde çalıştırılması gerekiyor. SDRAM'lerde modüller teker teker çalışabiliyor. DDR-RAM'lerde tek başlarına çalışabiliyor. RDRAM'lerde ise ikili gruplar mecburi.Buna ek olarak bos bir bellek yuvası da özel bir ürün ile sonlandırılmalıdır Parite: Pariteli modüller üzerlerinde 3, 6, 9.12. 18 vs. adet chip bulunur. Parite-siz modellerde chip sayısı 2, 4, 8, 16... olarak değişiyor. Pariteli bellek ile paritesiz bellekler birlikte çalıştırılmamalı. Kombinasyon: Bazı anakartlar değişik bellek kombinasyonlarını kabul etmiyorlar. Örneğin 64 MB'lık bir RAM ile 128 MB'lık bir RAM aynı anda çalışmayabilir. Bu yüzden bu özelliğe dikkat edilmeli ve mümkün olduğunca aynı miktardaki modüller kullanılmalı. Türler:Bazı anakartlar iki farklı RAM yuvasına sahipler. Yani bu anakartlar iki değişik RAM türünü destekleyebiliyor.Bu durumda bir RAM türü seçilmeli ve o kullanılmalı. Diğerini de aynı anda kullnmak sistemde çakısmalara neden olabilir. Hız : Nano saniyeleri veya frekans değerleri farklı bellekleri aynı sistemde kullanmak tavsiye edilmez. Örneğin 600 MHz RDRAM ile 800 MHz RDRAM modülleri gibi... Kaynak : GForum 14 "DONANIM" Bilgisayar Ağı ve Ağ Kurulması NETWORK Network ikiden fazla bilgisayarın birbirleriyle iletişim halinde olmasıdır. Bu iletişim internet üzerinden farklı kıtalardaki iki bilgisayar arasında da olabilir , aynı mekan içinde olan iki bilgisayar arasında da. Eğer bu bilgisayarlar aynı yerel alan içinde bulunurlarsa bu network , LAN (local area network) olarak adlandırılır. Bu iş için her bilgisayarda iletişimi sağlayan ethernet kartları ve gerekli kablolar mutlaka olmalıdır. LAN büyüdükçe bu sisteme HUB , Server gibi LAN`ın hızını ve yeteneğini arttıracak üniteler eklenir. LAN İLE YAPILABİLECEKLERİNİZ: LAN`ın temel faydası verilerin paylaşımıdır. Ancak bunu çok farklı yollarla kullanabilirsiniz. Örneğin ofislerde tek bir yazıcının bütün ofis çalışanlarınca kullanılabilmesi , bütün kullanıcılar arasında haberleşmenin bilgisayar ekranından yapılabilmesi , gelen faksların kullanıcıların ekranında görüntülenebilmesi ve her kullanıcının kendi sisteminden faks çekebilmesi , bir uygulamanın server üzerinde çalışırken birden fazla kullanıcı tarafından kullanılabilmesi. Ev ve ofis kullanıcıları tek bir internet bağlantısı ile birden fazla bilgisayarı internete bağlayabilir , e-mail alıp verebilir ve hatta oyun oynayabilirler. LAN TİPLERİ: İki bilgisayar arasındaki LAN : Bu en küçük lan tipi aynı zamanda en hesaplım olanıdır da. Her iki bilgisayara ethernet kartı takmak ve bu kartları CAT5 standardında cross bir kablo ile bağlamak yeterlidir. İkiden fazla bilgisayar arasında BNC ile kurulan LAN: Bilgisayar sayısı ikiden fazla ise izlenebilecek iki yol vardır. Bunlardan birincisi tüm bilgisayarlardaki ethernet kartlarını BNC kablolar yardımıyla seri olarak bağlamaktır. Bu sistemde her bilgisayar bir sonrakine bağlanarak bir zincir kurulur. Zincirin başına ve sonuna ise sonlandırıcı adı verilen bir parça yerleştirilir. Ancak oldukça eski olan bu sistemin pek çok dezavantajı var. Bunlardan birincisi BNC kablolarla 100Mbitlik bağlantı kurulamaması. Diğer bir dezavantaj ise kablo ağının herhangi bir noktasındaki kopma veya arızanın tüm LAN`ın iletişiminin kopmasına yol açması. Ancak üç-dört bilgisayar arasında ucuza mal olacak bir LAN kurmak istiyorsanız bu sistemi tercih edebilirsiniz. İkiden fazla bilgisayarlar arasında CAT5 ile kurulan LAN : Günümüzde daha yaygın olan sistem ise tüm bilgisayarların CAT5 tipi kablolarla bir HUB`a bağlanması. Bu sistemde isterseniz her workstation aynı HUB`a bağlanarak birbirleriyle iletişim kurmaları sağlanabildiği gibi HUB`a bir server bağlanarak server üzerinden bilgi paylaşımı sağlanabilir. Bu sistem 100Mbit ile 1Gigabit arasındaki hızlarla çalışabildiği gibi her makine HUB`a ayrı bir kablo ile bağlandığından bağlantılardan birindeki arıza diğerlerini etkilememektedir. Ayrıca günümüzde network üzerinden kullanılabilen programların pek çoğunda veri iletimi bu sisteme göre tasarlanmıştır. Örneğin Logo veya ETA gibi bazı ticari programlar BNC sistemi üzerinde çalışmamaktadır. BİR LAN`IN KURULMASI: Kablolama: LAN`ınızı kurarken yapmanız gereken ilk iş kabloların döşenmesi. Bu sanıldığından çok daha fazla dikkat gerektiren bir iş. Kablolarınızın nereden geçeceğine karar verirken kablonun üzerine basılmayacağından ve elektrik hattınıza minimum 10 cm mesafeden geçtiğinden emin olun. Ayrıca kablonun üzerine ağır şeyler konmaması gerektiğini de unutmayın. Sağlıklı bir yapı için kablolarınızın zemin altındaki ya da duvar kenarındaki kanallardan geçmesi en uygun çözümdür. Zemin altından geçen kanallar daha çok mimari işlemler gerektiğinden ancak yeni yapılan veya tadilat halinde olan bir mekanda düşünülebilir. Ancak duvar kenarından giden plastik kanallar hem daha pratik hem de daha hesaplı bir çözüm sunar. Network`lerde kullanılan kablolar diğer kablolardan farlıdır. Bu kabloların döşenmesindeki en önemli problem konnektörlerinin takılmasıdır. Eğer bilgisayarlar birbirine yakınsa 3 veya 5 metrelik hazır kablolar kullanabilirsiniz. Ancak daha fazla uzunluklar için kendi kablolarınızın ucuna kendi konnektörlerinizi bağlamanız gerekebilir. CAT5 kabloların uçlarındaki konnektörler bağlanırken kablo demeti içindeki renkli ince kabloların belli bir sıraya dizilmesi ve konnektörün özel bir pense ile sıkılması gerekir. Bu yüzden kabloların uzunluklarını tespit edip sipariş üzerine yaptırmak işinizi oldukça kolaylaştıracaktır. Eğer siz konnektörleri kendiniz takma imkanına sahipseniz konnektörlerin iyi sıkıldığından emin olun. Eğer BNC kablo ile seri bağlantılı bir LAN kuracaksanız işiniz daha kolay. Çünkü BNC`lerin konnektörlerini normal bir pense ile takmanız mümkün. Ama BNC konnektörler daha önce bahsettiğimiz özel pense yardımıyla sıkılmak üzere tasarlandığından normal pense ile bu iş biraz zordur. ETHERNET KARTLARININ KURULMASI: Ethernet kartları bilgisayarın LAN ile iletişim kurmasını sağlar. Bu kartların takılması diğer kartlardan farklı değildir. İsterseniz 10Mbit isterseniz 10/100Mbit bir ethernet kartı seçin bulacağınız kart büyük ihtimalle PCI olacaktır. İlk yapmanız gereken bilgisayarınızın kasasını açtıktan sonra boş bir PCI yuvası seçmek. Bu yuvanın arka tarafını kapayan metal parçasını çıkarın ; kartınızı yuvaya dik olarak yerleştirip arka tarafını sabitleyen vidayı takın. Hepsi bu. 15 Daha sonra yapmanız gereken kartı windows`a tanıtmak. Kartı takıp PC`nizi açtıktan sonra Windows`unuz Plag and Play sayesinde yeni kartınızı algıladığını tanıyacak ve sizden driverların yerini soracaktır. Kart ile birlikte gelen sürücü disketini ya da CD sini bilgisayara takın ve Windows`a sürücülerin yerini gösterin. Aldığı sürücüleri yükledikten sonra Windows sistemi açıp kapamanızı isteyecektir. Tekrar açıldıktan sonra yapmanız gereken Başlat menusundan Ayarlar – Denetim masasını seçin. Burada sistem aygıt yöneticisi sekmesine geçin. Buradaki listede Network Bağdaştırıcıları isminde bir satır göreceksiniz. Bunun yanındaki artı işaretine basarak altındakilere baktığınızda az önce yüklediğiniz ethernet kartını göreceksiniz. Kartınızın yanındaki ikonun üzerindeki sarı ünlem veya kırmızı çarpı ethernet kartınızın sürücülerinde bir hata olduğunu gösterir. Bu durumda sürücüleri tekrar yüklemeyi veya daha yeni bir sürücü bulmayı düşünmelisiniz. Eğer herhangi bir işaret görünmüyorsa ethernetiniz büyük olasılıkla çalışacaktır. Bundan sonraki adım Network ayarlarını yapmak. Denetim masasına girerek Network ikonuna ikim kere tıklayın ve network ayarlarına girin. Buradaki pencerede yine ethernet kartınızın ismini göreceksiniz. Burası konfigürasyon penceresidir. İlk yapmanız gereken networkünüzün cilent tipini , ardından bu networkün konuşacağı dil olan protokolü seçmek. Windows 95 PC lerin network tipi Client for Microsoft Network`tür. Önce ekleye tıklayın , ardından İstemci ve Microsoft`u seçip sonunda Client For Microsoft`a kadar ilerleyin ve bunu seçin. Ardından ekle , iletişim kuralları , Microsoft`tan TCP/IP , Netbeui ve IPX/SPX protokollerinden birini seçebilirsiniz. Hepsini de işaretleme şansınız da var. Fakat bu durumda sistem %3 oranında yavaşlayacaktır. Konfigürasyon penceresine geri döndğkten sonra tanımlama sekmesinden PC`nizi diğer PC`lere tanıtmanız gerekecek. Bilgisayar ismi kısmına sisteminize verdiğiniz herhangi bir ismi Türkçe karakterler kullanmadan yazın. Aynı durum çalışma grubu için isim verirken de geçerli yalnız aynı gruba dahil etmek istediğiniz tüm bilgisayarlara aynı çalışma grubu ismi vermeyi unutmayın. Bilgisayar tanımı kısmı doldurulmayabilir de. Artık Enter`a basabilirsiniz. Dosyalar yüklenecek ve Windows sizden sistemi açıp kapamanızı isteyecektir. Windows tekrar açıldığında sizden Microsoft Network`a girmeniz için bir şifre soracaktır. İstediğiniz bir şifreyi yine Türkçe karakter kullanmamaya dikkat ederek yazınız. Enter`a bastıktan sonra şifrenizi tekrar yazmanızı isteyecek. Şifrenizi tekrarlayın. 16 "DONANIM" Kabloların takılması - Network seçimi ve kurulumu KABLOLARIN TAKILMASI Yapacağımız son işlemlerden biri kabloların takılması. Eğer iki bilgisayar kullanıyorsanız CAT5 Cross kablonuzu iki bilgisayarın ethernet kartları üzerindeki yuvalara takın. Eğer ikiden fazla bilgisayarınız varsa bir HUB`a ihtiyacınız var. HUB fiyatları son zamanlarda oldukça düştü. Küçük bir network için 10Mbit`lik bir HUB`ı 100$`ın altına bulabilirsiniz. HUB`lar 5`lik , 8`lik , 16`lık vs. gibi kullanıcı sayılarına göre sınıflandırılır. Eğer ileride sisteme birkaç bilgisayar daha ekleyecekseniz HUB`ınızı bayiden buna göre almak mantıklı bir hareket olacaktır. Ancak HUB`ınızda yer kalmadıysa ve bağlamak istediğiniz yeni bir bilgisayar varsa bir HUB daha alıp iki HUB`ı yine CAT5 kablo yardımıyla birbirine bağlayarak kullanıcı sayınızı arttırabilirsiniz. Bilgisayarınızı HUB`a bağlamak oldukça kolay. Her bilgisayarın ethernet kartını tek tek CAT5 kablolar yardımıyla HUB`a girmeniz yeterli. Bilgisayarları hangi sıra ile girdiğinizin önemi yok. Ayrıca HUB`ı adaptörü yardımıyla fişe takmak dışında bir işlem yapmak zorunda değilsiniz. PAYLAŞIM: Şimdi dosyalarınızı veya yazıcılarınızı paylaştırmayı düşünebiliriz. Bunun için yine Denetim Masasından Ağ`a ulaşıp Ekle , Hizmetten dosya ve yazıcı paylaşımını zı içeren Microsoft Ağları için Dosya ve Yazıcı Paylaşımını seçmelisiniz. Gelecek pencereden sadece dosya veya sadece yazıcınızı paylaştırma şansına sahipsiniz. İki defa tamam tuşuna basıp , dosyalar yüklendikten sonra PC`nizi tekrar başlatmanız gerekiyor. Şifrenizi yazıp networke login olduktan sonra Bilgisayarım`dan hard-diskinize mouseun sağ tuşu ile tıklayarak Paylaşımı seçin. Buradaki pencerede Paylaşımın Adı kısmına diğer bilgisayarlar da hard – diskinizin adının ne olarak görünmesini istiyorsanız belirtin. Alt taraftaki erişim türü kısmından hard-diskinize erişenlere salt okuma sınırlaması getirebilirsiniz. Bu durumda hard-diskiniz üzerinde kimse değişiklik yapamaz , herhangi bir dosyayı silemez , sadece sizin makinenizden dosya kopyalayabilir. Bu seçeneğin virüs girmesini de engellediğini unutmayın. Ancak isterseniz Tam Erişim hakkı vererek isteyenin hard-disk üzerinden istediğini yapabilmesini sağlayabilirsiniz. Elbette tüm hard-diskinize erişim vermek zorunda değilsiniz. Yukarıda bahsettiğimiz işlemleri hard-diskinizdeki herhangi bir klasöre de yapabilirsiniz. Yazıcınızı paylaştırmak için yapmanız gereken Başlat`tan Ayarlar`ı oradan da yazıcıları seçmek. Açılan pencereden paylaştırmak istediğiniz yazıcıya sağ tık yapıp paylaşımı seçin. Buradan yazıcının adını belirleyebilir ve paylaştırabilirsiniz. Bundan sonra networkünüzü kullanmaya başlayabilirsiniz. Masa üstündeki ağ komşuları ikonuna tıklayarak diğer bilgisayarlardaki paylaştırılmış dosyaları görebilirsiniz. Bu sisteme WinGate gibi bir proxy programı ekleyerek internet erişiminizi de paylaşabilirsiniz. Ancak bir Exchange Server ile farklı e-mail hesaplarını düzenlemek veya Fax Server ile her bilgisayardan kolayca fax atıp alabilmek istiyorsanız bir server`a ihtiyacınız olacak. İsterseniz kullandığınız bilgisayarlardan birini server olarak atayın isterseniz ayrı bir bilgisayar alın. Ancak bunun için NT gibi network kullanımına daha uygun bir işletim sistemi ve profesyonel yardıma ihtiyacınız olacak. NETWORK SEÇİMİ VE KURULUMU Bir bilgisayar ağı kurmadan önce tasarım konusunda belli kararlar almamız gerekiyor.Eğer küçük bir ağ planlıyorsanız, bu süreç oldukça kısalmakla beraber kesinlikle önemini yitirmeyecektir.İlk olarak , ağınızla hangi amçlara ulaşmak istediğinizi belerlemek için bir fizibilite ve sistem analizi çalışması yapmanız gerekiyor. Böyle bir çalışma size doğru kit 'in seçiminde kuşkusuz çok yardımcı olacaktır. YÖNETİCİ ATANMASI Bu safhada yarı veya tam zamanlı bir ağ sorumlusu atamanız ve ona gerekli yetkileri vermeniz akıllıca olacaktır. Ağın verimliliği güvenirliliği ve güvenliği açısından sorumluluğun tek noktada toplanması yararlıdır. TEMEL ALTYAPISAL KARARLAR Artık, ağ projenizi meydana getirme aşamasına geldiniz. Bu çalışmanın en sıkıcı ve yorucu yanı kablo döşenmesidir. Ancak bu aşamada yapılacak dikkatsizlikler ileride pahalı bir başağrısı kaynağınız olabilir. Peki seçenekler ne ? İşte küçük bir liste: • • • • Koaksiyel kablo veya korumasız telefon kablosu (UTP) kullanan 10 MB/sn veya 100MB/sn hızında Ethernet (diğer adıyla 10BaseT) 4 veya 16MB/sn hızında Token Ring 100MB/s hızında Fiber-optik dağılımlı veya bakır dağılımlı Veri Arabirimi (FDDI-Fiber Distributed Data İnterfaceCopper DDI) Asenkron Transfer Modu (ATM),155 MB/sn 17 En iyi seçenek hangisi? Herhalde 10 MB/sn hızındaki kategori 5 UTP üzerinden Ethernet ,çünkü bu sistem oldukça ucuz ve genişletilmesi kolay.Toptan alındıklarında daha da ucuzlayan Ethernet NICleri (Network Interface Card) 100-200 dolara gibi fiyatlarla satın alabilirsiniz.Kartların yazılım yoluyla ayarlanabilir olmasına dikkat ederseniz , hem her değişiklikte PC'leri açmaktan kurtulur hem de şalter ayarlarının kaybedilmesi olasılığını yok edersiniz. Ayrıca alacağınız kard , Novell NE2000 standardı ile uyumlu olmalı ve çok kullanılan işletim sistemleri için sürücülerle beraber satılmalıdır. Çalıştığınız teknisyenlerin çoğu NICkonusunda deneyimli olacaklardır. NIC'lerinizi koaksiyel kablolar yardımıyla birbirine bağlayabilirsiniz ancak sisteminiz kablolarda meydana gelecek arızalara karşı savunmasız olacaktır ve en küçük hasarda bütün ağ kullanm dışı kalacaktır. Katagori 5 tipi UTP kullanılan sistemler ise bütün kablolar tek bir kutuda toplandıkları için daha hızlı ve güvenilirdirler. Kablolardan birinde meydana gelecvek olan arıza sadece bir PC'yi etkiler. Bu kutulardan biri olan Hewlett-Packard J2610A, fiyat verim oranı en yüksek ürünlerden biridir. Küçük çalışma grupları için tasarlanan sekiz kapılı bu kutu ,250-350 dolar arasında fiyatrlar bulunabiliyor. Kutuyu aldığınızda yapmanız gereken tek işlem , kutuya NIC'lerden gelen kabloları ön panel aracılığıyla bağlamak. Sonra Windows For Workgroups kullanarak yazıcıları ve sabit diskleri paylaşabilirsiniz. Ayrıca iki ayrı çalışma grubunuz varsa ve bunları birleştirmek istiyorsanız, bir kutunun herhangi bir kapısını diğer bir kutunun birinci kapısına bağlamanız ve bir düğmeye basmanız yeterlidir. Arka panelde , koaksiyel , hatta fiber-optik kablo bağlantıları imkanı sunan ve birçok ağı birleştirmeye yarayan modül yuvası ve bütün ağı yönetebilecek bir PC bağlamak için bir kart girişi bulunuyor. Bu PC yardımıyla kutuya bağlı terminalleri görebilir, bir kapının statüsünü inceleyip değiştirebilir, LAN trafiğini ve aşırı yükleme verilerini görebilir ve kutuyu sıfırlayabilirsiniz. Diğer kablo şemaları, özel ihtiyaçlarınızın olmadığını varsayarsak , maliyet açısından Ethernet ile baş edemiyorlar. IBM tarafından tasarlanan Token Ring sisteminin çeşitli avantajları var. Yıldız biçimindeki bu yapılanma cinsi 4MB/sn hızında olmasına rağmen 10MB/sn hızında Ethernet kadar hızlı çalışıyor (eğer ağ çok yüklüyse daha da hızlı. Koaksiyel Ethernet'den daha güvenli olan bu sistemin maliyeti de oldukça yüksek tutuyor. 100MB/sn hızında Ethernet sistemlerine , bant genişliği önemli değilse pek rağbet etmeyin. Yalnız kablolarınız ilerideki bir genişleme olasılığına karşılık 100MB/sn hızında olsunlar. Kapasite sorunlarını yeni bir kutu ekleyerek çözmek daha etkili oluyor. Şu sırada hızlı Ethernet için üç standart rekabet ediyor ve yanlış seçim yapma olasılığı hayli yüksek. Ayrıca seçim yaptığınızda yeni bir teknoloji olan ATM hepsinin pabucunu dama atmış olabilir. Fiber-Optik teknolojisiyle uğraşmanız gereksiz: bakır UTP'ler 100MB/sn Ethernet ve hatta 155MB/sn ATM için bile yeterli oluyorlar. 18 "DONANIM" Ağı kendiniz mi kurmalısınız yoksa başkası mı kurmalı? BAŞKA BİRİMİ ? KENDİNİZ Mİ ? Sisteminizi kendiniz kurarak maliyeti düşürebilirsiniz ancak kablo ağınız güvenilir olmazsa kazandığınızdan daha fazlasını kaybedebilirsiniz. İzlenecek en akıllıca yol önce sistemin nasıl kurulacağını esaslıca öğrenmek, sonra da uzmanları çağırıp sistemi kurması onlara bırakmak. Böylece hem onların anlattıklarını anlayabilecek , hem de işlerinin ehli olup olmadıklarını anlayabileceksiniz. Seçtiğiniz uzmanların daha önce çalıştıkları firmalarla görüşmek de oldukça yararlı bir adım olacaktır. Kablo ve konnektör alımında tasarrufa gitmeyin. Bütün işiniz o ince kabloların içinden akacak. Eğer koaksiyel kablo kullanacaksanız en kaliteli T-fişleri seçin.Eğer tavsiye edilen 10BaseT sistemini kullanacaksanız 100MB/sn hızında kategori 5 UTP seçin; ileride sistem genişlediğinde kabloları değiştirmek zorunda kalmazsınız. Kabloları yerden yürütmeyin, tavana döşeyip bütün çalışma masalarına kablo indirin (zamanla tüm çalışanların ağa katılacaklarını hesaplayın). Bütün şemayı kağıda dökün ve sık sık güncelleştirerek bir yerde saklayın. PEER TO PEER VEYA SERVER Kablo döşeme safhasını tamamladığınızda, ağ tipinizi belirlemenin zamanı gelmiştir. Windows for workgroups tarafından temsil edilen peer-to-peer ağlar, elde bulunan PC'ler kullanılarak teşkil edilebilmesi açısından yüzeyde kullanışlı görülüyor. Ağın üzerindeki herhangi bir makinenin sabit diskine ,CD-ROM sürücüsüne veya yazıcısına ulaşabilirsiniz. Ancak madalyonun bir de öteki yüzü var. Ulaştığınız PC ,başkası tarafından da kullanıldığı için üzerine iki kat yük binmiş oluyor. Düşük güçte çalışan bir PC bu yükü kaldıramayabilir. Ulaşmak istediğiniz bilginin bulunduğu PC'nin sahibi verileri yedeklemeyi ihmal edebilir veya yazıcının bağlı olduğu makina kapalı olabilir. Diğer alternatif olan Server sistemlerinde ortak kullanılan tüm kaynaklar kendi işletim sistemine sahip olan (Nowell Netware veya WindowsNT ) ayrı bir PC'de , yani Serverda bulunur. Server uygulamalarının çalıştırılmasında kullanılmayıp sadece dosya yönetimine ayrılırsa ağın hızı önemli artışlar gösterecektir. Bütün veriler Server içinde saklanacağından yedeklenmeleri çok kolay olacaktır. Server'ın güç kaynağı korumalı olabilir, ve hatta güvenli bir yerde kilitli durabilir. İŞLETİM SİSTEMİ SEÇİMİ Ağ işletim sistemi, tamamen kullanıcılar ağ biçimine bağlı olarak yapılmalıdır. Bu sistemlerden en çok kullanılanı olan Windows For Workgroups ,LANtastics veya PowerLan kadar güçlü olmasa da çok popüler ve geniş bir destek hizmetine sahip. Nowell firması da , server ağları alanında 50.000 sertifikalı mühendis ile sektörün %72'sini elinde tutuyor. WindowsNT ise Microsoft'un bilgisayar ağları alanındaki tecrübe eksikliğinden dolayı yüksek bir pazar payına sahip değil. Sistemin yönetiminin kolay olması da dikkat edilmesi gereken bir husus teşkil ediyor. Örneğin Netware 3,çok etkili bir güvenlik sistemine sahip olmasına rağmen , ek ağ yönetim araçlarının yardımı olmaksızın ,özellikle birçok serverı olan sistemlerde kurulması çok zor olan bir işletim sistemi. Kurulmadaki aksaklıklardan dolayı şifrelere ve dizinlere çok fazla insan ulaşabilecektir. Netware 4 ve WindowsNT ,bu konuda gayet iyiler ancak Windows For Workgroups'u etkili bir biçimde yönetebilmek için sisteme bir NT server katmalısınız. HANGİ UYGULAMALAR ? Uygulamaların çalıştırılması için iki ayrı şekil mevcut: Client Server ve File Server. Client Server, uygulamanın kullanıcı ara birimiyle bilgi işlem birimlerini birbirinden ayırır. İsteğinizi ve gerekli verileri terminalinizden girersiniz ve bunlar serverda işlenip terminalinize geri gelir. Terminalde bu sonuçları belli bir şekle sokarak size sunar. Böylece ağ içerisinde en az miktarda veri dolaşmış olur. Veri tabanları bunun en önemli örneklerindendir. File Server uygulamaları ise ,bütün verileri terminale kopyalar, bunları terminalde işler ve sonuçları gösterir. Bu işlemler trafiği oldukça yoğunlaştırdığı için sadece düşük hacimli sistemlerde kullanışlıdır. Seçtiğiniz uygulamaların çok kullanıcılı bir ortam için yazılmış olmaları da çok önemlidir. Özellikle kullanıcısı arttıkça sürüne sürüne çalışmaya başlayan veri tabanlarına dikkat edin. Ağınızın bakımına da dikkat etmelisiniz. İşlenen veri miktarı, hatalar ve güvenlik ihlalleri ile ilgili raporlar çok yararlı olacaktırlar. Ortak kullanılan veriler ,kimsenin hatırlamasına gerek kalmadan, otomatik olarak yedeklenmelidir. HANGİ DONANIM ? Kullanıcı iş istasyonları için PC seçimi işletim sistemi ve kullanılan yazılıma bağlı olmasa da , peer-to-peer sistemlerde PC kapasiteleri ne kadar yüksek kapasitede olursa o kadar iyi verim alınacaktır. Eğer server alacaksanız, asla en azıyla yetinmeyin. Ağın hızı bellek miktarı ile doğru orantılı olduğundan ,özellikle bu alanda hiç tasarrufa gitmeyin. Satın alabileceğiniz en büyük ve en hızlı sabit diski seçin eğer ağınız iyi çalışıyorsa ,yere olan talep sizi şaşırtacaktır. Herhangi bir PC server görevi görebilse de sadece bu görev için üretilen sistemleri tercih etmek akıllıca olacaktır. SCSI, PCI veri yolu üzerinde çalışıp ,işlemcinin yükünü azalttığı için multitasking ortamlarda çok daha kullanışlıdır. Saklanan verileri birkaç yere birden yazan sistemleri seçin . Bu konuda parayı esirgemezseniz, hatalı bir diski hiçbir veri kaybına uğramadan ve servere kapatmadan değiştirmenize olanak tanıyan sistemler alabilirsiniz. Eğer sisteminiz ortak kullanımdaki prize bağlı tek bir güç kaynağı ile çalışıyorsa , gelişmiş bir RAID sistemine yatırım yapmak aptalca olacaktır. Daima kesintisiz güç kaynağı kullanın ve serverı elektrik şebekesine fiş kullanmadan direkt bağlayın. Ayrıca server'ın kutusunun kilitlenebilir olması da kontrollerle oynamasını engelleyecektir. Hatta kutunun alarmı bile olabilir. BAŞARI NASIL ANLAŞILIR ? Eğer insanlar verileri hala birbirlerine disketlerle geçiriyorlarsa , verilerini ağa yazmaktan korkuyorlarsa , bazıları kendilerine ait yazıcılar kullanıyorlarsa ve serverdan ortak olarak kullanılan uygulamalar oldukça az ise ,ağınız 19 beklentilerinize cevap vermiyor demektir. Başarılı bir ağ ise kendini fark ettirmeden çok yoğun bir şekilde kullanılır. Başarının en ideal göstergesi bir çalışanın ağzından çıkacak şu sözlerdir: "Biz bilgisayar ağı kullanmıyoruz. Ben bütün verilerimi M sürücümde saklıyorum. SPEED TRAPS:Uygulamalarda yaşanan hız sorunlarının nedenleri arasında çok kullanıcılı sistemler için tasarlanmamış olmaları,ağa çok yük binmesi serverın hafızasının az olması veya disket sisteminin yavaş olması ve NIC'lerin yavaş olmaları sıralanabilir. ALLHOA:Başlangıçta , Allhoanet , oldukça büyük olan Hawall Üniversitesi kampüsündeki radyo vericilerinin ortak bir kanal kullanmalarına olanak tanıyordu. Bu sistem gelişerek birçok PC'nin veri yolu adı verilen ortak bir kabloyu paylaşmalarına olanak tanıyan Ethernet'e dönüştü. BYTE RAID:RAID(Redundant Array of Inexpensive Disks, ucuz diskler serisi), hızlı modemlerdeki hata düzeltme mekanizması gibi çalışırlar. Veriler tek bir yere yazılacaklarına birçok diske ya kopyalanır ya da yayılır. Bir disk bozulduğunda , diğer disklerde eksikliğini gidermek için yeterli bilgi mevcuttur. POINT TO POINT :ATM(Asenkron Transfer Mode) aynı bir telefon santrali gibi şalterler yardımıyla bir noktayı diğerine bağlar; ağın bant genişliği paylaşılmaz ve görüntü iletimi gibi zanam hassasiyeti olan uygulamalara öncelik tanınabilir. IN CHARGE:Sadece tek bir insanın bütün bir ağa erişimi olmalıdır. Eğer bu mümkün değilse, rutin işlemlerin genel şifreye gereksinim duymamalarına dikkat edin. 20 "DONANIM" TCP / IP nedir? - Network Sözlüğü Protokol , bir iletişim sürecinde , internet bağlantısını sağlayan noktalar arasındaki , gidip gelen mesajlaşmayı düzenleyen kurallar dizisidir. Bu protokoller birbirleriyle iletişim içinde bulunan gerek donanım gerekse yazılımlar arasında oluşur. İletişimin gerçekleşmesi için her öğenin bu protokolü kabul etmiş ve uyguluyor olması gerekir. TCP/IP de bu şekilde oluşan yüzden fazla bilgi iletişim protokolün toplandığı bir protokoller ailesidir. Bunlardan en önemlileri TCP ( Transmission Control Protocol ) ve IP ( Internet Protokol ) olduğu için bu ismi almıştır. Bir bilgisayar ağında kullanılan protokol ne olursa olsun aslında bilgisayarlar fiziksel adresleri ile birbirlerini tanır ve iletişimde bulunurlar. Bu fiziksel adres ağ kartı veya ağa bağlanmayı sağlayan her hangi bir donanımın içinde hiçbir şekilde değiştirilmesi mümkün olmayan 48 bit olan bir numaradır. TCP/IP protokolünde diğer bilgisayarlardan farklı olarak her bilgisayar bir IP numarası alır. Görünüşü “ 194.62.15.2 “ şeklindedir. İnternet`te bulunan her bilgisayarın kendine ait bir IP numarası vardır ve sadece ona aittir. IP adresleri 32 bitlik düzendedirler ama kolay okunabilmeleri için 8 bitlik 4 gruba ayrılmışlardır. Internet üzerinde veri alış verişi yapan alıcı ve göndericiyi tanımlamaktadırlar. Veriler gönderilirken mutlaka gönderenin IP adresini taşırlar. Alıcının adresi de adresteki “ domain ” , adrese göre çözümlenir ve gönderilir. IP adres yapısının 2 bölümü vardır. Birincisi bilgisayarın bağlı olduğu özel bir ağın numarası ikincisi ise bilgisayarların özel numarasıdır. Veriler dolaşım sırasında Router denilen yönlendiricilerden geçerken sadece bu özel ağın numarasına bakılır. IP adresleri a,b,c,d,e adı verilen beş sınıfa ayrılmışlardır. A sınıfı adresleri ilk “oktet“ ile belirlenir ve 0 ile 126 arasında olmalıdır. Örneğin 124.0.0.0 A sınıfı bir IP dir. Aynı şekilde B ilk iki oktetle belirlenir ve ilk okteti 129 ile 191 arasındadır. C sınıfı ise ilk üç okteti kullanır ve ilk okteti 192 ile 223 arasındadır. D ve E sınıfı IP`ler ise kullanılmazlar zira sadece test amaçlıdırlar. Bir örnek vermek gerekirse , siz ISS`a telefon hattı ile bağlandığınızda ISS`in ağına dahil oluyorsunuz. Daha evvel alınmış olan IP adresi havuzundan size bir adres veriliyor. Mesela IP adresiniz 194.62.15.2 ise , ISS`nizin aldığı IP adresinin sınıfı C`dir. Yani üç oktat içinde bulunduğunuz ağı , sonda bulunan oktat da sizin bilgisayarınızın o andaki adresini temsil eder. ROUTER Router internet üzerinde kullanılan , paketlerin varış noktalarına giderken ki bir sonraki uğrak noktalarını belirleyen bir donanım veya kimi zaman bir yazılımdır. Router en az iki ağı birbirine bağlar ve paketlerin hangi yönde gideceğini bağlı olduğu ağların yapılarına ve durumlarına göre belirler. Router`lar olası her türlü yön hakkında bilgileri ve durumlarına ilişkin bir tablo oluştururlar. Bu bilgiyi paketlerin iletilmesi sırasında en güvenli ve en masrafsız yo hesaplayarak yönlendirme işlemini gerçekleştirirler. İNTERNET PROTOKOLÜ IP Internet`te herhangi bir veri gönderirken veya alırken , örneğin bir eposta ya da web sitesi , mesajlar küçük paketlere bölünür. Her paketin üzerinde gönderenin ve alıcının IP adresleri yazılı olarak bulunur. Her paket öncelikle “Gateway” adı verilen bilgisayardan geçer. Bu bilgisayar paketletin üzerindeki alıcının adresini okur ve buna göre paketleri yönlendirir. Bu işlem alıcının adresine en yakın bilgisayara kadar böyle devam eder. Bu en son bilgisayar da paketleri alıcı bilgisayara gönderir. Internet protokolüne göre yol alan bu paketler birçok değişik yönden giderek alıcıya ulaşabilirler. Hatta paketler olması gerektiği sırada da alıcıya ulaşmayabilirler. Internet protokolünün amacı sadece bu paketleri göndermektir. Paketleri eski düzenine getirmek bir başka protokolün yani TCP`nin görevidir. DOMAİN NAME SYSTEM IP adresleri ezberlenmesinin zorluğu nedeniyle , genellikle bilgisayarlar “ host “ adlarıyla anılırlar. Yani internet üzerindeki her bilgisayarın bir IP adresi bir de “ host “ ismi bulunur. Fakat iletişimin sağlanması için bu isimlerin tekrardan IP adreslerine çevrilmeleri gerekir. Bu yüzden bu çevirme işlemini yapması amacıyla DNS Domain Name System kullanılır. İnternet`te bulunan her IP adresini ve alan adını barındıran bir veribankasıdır. Bu sistem, öyle kurulmuştur ki , bu veritabanı belirli kriterlere göre ayrılır ve sınıflandırılır. Bir bilgisayarın alan adı , isim.com şeklindedir. Ayrıca bulunduğu ülkeye göre sonuna ülkenin kodu da eklenir. Örneğin Türkiye`de bulunan bir alan adı şu şekilde olacaktır : “ isim.com.tr “ . Bu her alanla ilgili birer DNS sunucusu vardır. “tr” domainini alan bütün bilgisayarların listesi bir sunucuda tutular. Veya sonu sadece “.com”la bitenler Amerika`da bir DNS sunucu bilgisayarda tutulur. Bu adresler sondan başa doğru ayrıştırılır. Yani “isim.com.tr” adına göre ayrılır. Ve diğer aynı adlı bilgisayarlarla birlikte düzenlenir. Eğer sonunda bir ülke adı yoksa, ki bu sadece Amerika`daki bilgisayarlar için geçerlidir , direkt “.com” adına bakılarak ayrıştırılır. Bunlara üst düzey domain de denilir. .com ticari şirketler .edu eğitim kurumları .org ticari olmayan organizasyonlar .net internet omurgası görevini üstlenen ağlar .gov hükümete bağlı kurumlar .mil askeri kurumlar Bilgisayarımızda bir adres girdiğimizde bu bilgiler direkt olarak ilgili DNS sunucusuna ulaştırılır. Bu DNS sunucu eğer bu bilgisayarın bilgisini içeriyorsa DNS istemcisine hemen ilgili adresin IP adresini ulaştırır. 21 ARP ADSRESS RESOLUTİON PROTOCOL Yerel bir ağ üzerinde IP adresleri belirlenmiş bilgisayarlar mesajlaşmaya başlamadan önce normalde IP adresinin sahibinin fiziksel adresini sorgulayan gelen bir yayın yaparlar ( broadcasting ). IP adresine sahip bilgisayar kendi fiziksel adresini içeren bir mesajı istemci bilgisayara gönderir ve böylece gerçek veri gönderimi bu adres üzerinden yapılmış olur. IP ROUTİNG Paketlerin net ortamında yönlendirilmesi ve gönderilmesi işlemi Internet Protokolünün görevidir. Paketlerin üzerlerinde yazılı olan adreslere bakarak bunu bir yönlendirme tablosundaki bilgilerle karşılaştırır ve yönlendirmeyi yapar. Bu tablonun oluşturulması görevi ise routing protocolün görevidir. Routing protokolün de çeşitleri vardır ama bunlardan sadece bir tanesi internet yönlendirme domainleri arasında bilgi alışverişi yapar. ICMP Internet Control Message Protokol bu protokol internet protokolün veri iletişimi sırasında beklenmedik bir olay gerçekleşmesi halinde göndereni uyarma görevi üstlenmiştir. ICMP mesajlarına örnek verecek olursak : Destination Unreachable : Bu mesaj varış noktası olan hostun erişilmez olduğunu belirtmek için kullanılır. Yani alıcının bulunduğu ağ tanımsız ya da ulaşılamaz haldedir. Echo And Echo Reply : Bu iki mesaj türü alıcının erişilebilir olup olmadığını anlamak için kullanılır. Gönderen bilgisayar alıcıya veri içeren bir echo mesajı atar. Karşılığında alıcı bilgisayardan cevap yani echo reply gelirse , alıcı bilgisayarın ağ üzerinde erişilebilir olduğunu gösterir. TCP Daha önce de belirtildiği gibi veriler küçük paketlere ayrılıp gönderilirken değişik yollardan ve değişik sıralar ile gönderilirler. Bu paketlerin sıralamasını sağlayan protokolün adı TCP (Transmission Control Protokol)`dir. Örneğin bize gelen herhangi bir veri önce paketlere ayrılır. Bu paketleme işlemini gerçekleştiren TCP aynı zamanda bu paketleri sırası ile numaralandırır ve adreslendirir ve IP katmanına gönderir. Artık gönderme işlemi sadece internet protokolünün elindedir. Paketler yola çıktıktan sonra birbirlerinden ayrılır ve farklı yönleri takip ederler. Bilgisayarımıza ulaştığında bizim bu paketleri bir bütün olarak ve tam sırasıyla görmemizi sağlayan gene TCP`dir. Aynı zamanda TCP/IP `nin en güvenilir protokol olmasını sağlayan işlevi de yerine getirir. Paketlerin belirli bir kısmı ulaştıktan sonra eğer paket sağlam ise TCP bize bir onay gönderir. Eğer paketlerde bir sorun var ise , bu onay gelmez ve biz bu verileri baştan göndermek zorunda kalırız. Yani diğer protokollerden farkı paketlere bir şey olması halinde biz bunu mutlaka biliriz ve eksikleri tekrardan göndermek suretiyle iletişimi kesin tamamlamış oluruz. UDP User Datagram Protokol TCP`nin aksine az güvenilir ama daha hızlı olmayı amaçlayan bir protokoldür. Bazı basit istem ve cevap ile işleyen uygulamalarda kullanılması işlemin daha hızlı gelişmesini sağlar. UDP`nin yaptığı paket üzerinde bulunan IP numarasını yanına bir adet port numarası eklemek ve böylece uygulamaların çalışması için gereken socketleri oluşturmak. İnternet`i oluşturan TCP/IP`nin bir başka katmanında bulunan bazı protokol ve uygulamalar da şöyledir: TELNET: “ Telecommunication Network “ ibaresinin kısaltılmışı, kullanıcıya başka bir hosta bağlanıp ağ üzerindeki diğer hostlara ulaşma imkanı veren bir terminal protokolü FTP: “ File Tranfer Protokol” kullanıcıya kendi bilgisayarı ile başka bir bilgisayar arasında dosya transferi yapabilmesine olanak veren bir protokol ARCHİE: Kullanıcıya kayıtlı tüm anonymous FTP sunucularında belirli bir dosyanın adını aramasına olanak veren bir araç. GOPHER: İnsanlara mönü bazlı ve hiyerarşik bir arayüz kullanarak veri repositories arasında arama yapılmasına olanak verev bir araç SMTP: “Simple Mail Transfer Protokol” internet üzerinde elektronik olarak posta alım ve gönderimini sağlayan standart bir protokol. SMTP internet üzerindeki e-posta sunucuları arasında ve herhangi bir bilgisayardan e-posta sunucuları arasında ve herhangi bilgisayardan e-posta sunucusuna posta ulaşmasını sağlar. HTTP: “The Hypertext Transfer Protokol” internet üzerinde bilgi değişimini sağlayan baz protokol. WWW üzerinde bilgiler kullanıldığı sisteme bakmaksızın HTML formatında yazılır ve her sistem bu formatı tanır. FİNGER: Diğer kullanıcıların ya da hostların internet üzerindeki durumunu öğrenmek için kullanılır. POP: “The Post Office Protokol” bir kullanıcının e-posta programı ile e-posta sunucu arasındaki POP e-posta sunucusundan istemciye postaların alınmasını ve kullanıcıların kendi posta kutularını yönetmelerine olanak verir. DNS: “The Domain Name System” internet üzerinde bulunan isimleri ve bunlara ait IP adreslerini düzenler. Aynı zamanda posta ve isim sunucularını da alan adları ilişkilendirir. SNMP: “The Simple Network Management Protokol” TCP/IP bazlı network araçlarını yönetmeye yönelik prosedürleri ve veritabanlarını belirler. SNMP (RFC 1157) is widely deployed in local and wide area network PİNG: “The Packet Internet Groper” , bir sistemdeki kullanıcıya diğer bağlı bilgisayarların durumu ve mesajlaşma süresinde yaşanan gecikmeleri öğrenmesine olanak verir. ICMP Echo mesajlarını kullanır. Whois/NICKNAME: Kullanıcıya internet üzerindeki “domain” ve “domain”`ler hakkındaki irtibat bilgilerini derleyen veri tabanlarında arama yapma olanağı verir. TRACEROUTE: Paketlerin uzaktaki başka bir bilgisayara giderken ki yolunu takip edip öğrenmeye yarayan bir araçtır. 22 "İNTERNET" Sanal Suçlu Nasıl Avlanır ! Internet aracılığıyla tehdit dolu bir “e-posta” mı geldi? Bilgisayar kurdu olmamıza gerek kalmadan kısa bir takiple sanal suçluya ulaşabilirsiniz.. İşte suçluyu avlamanın yolu... Önce kimliği meçhul , tehdit dolu e-postanın lP numarasını bulun. Internet ten sürekli elektronik Posta kutunuza yağan tehdit Yada küfür dolu e-postalardan (e-mail) bıktıysanız, size bu postalan gönderen “sanal suçlu” yu avlamanın yolu var. Bu işin uzmanlarına göre Sanal suçluyu bulmanın ilk Adımı da gelen e-postaların Internet protokol numarasını (IP numarası) belirlemek. Bu IP numarasının kolaylıkla belirlendiğini belirten uzmanlar, bu yolla art niyetli kişiye kolaylıkla ulaşılabildiğini belirtiyor. Internet’te sanal suçlu avı, ev yada iş yerinizdeki bilgisayarınıza tehdit dolu bir e-posta ulaşılmasıyla başlıyor işte örnek olarak aldığımız "Outlook Express" sistemi için, adım adım “sanal suçlu” yu Takibin yolu: 1-Ekranın sol üst köşesindeki "dosya" bölümünü tıklayın 2-Seçenekler mönüsünden özellikler bölümüne girin 3-Buradan ayrıntılar bölümünü seçin. 4-Sağ alt köşedeki ileti kaynağını tıklayın. 5-Burada recievet from (kimden alındığı) bölümünde 0000.0000.0000 düzeninde çeşitli rakamlardan oluşmuş bir numara göreceksiniz. işte bu her bilgisayarda olması gereken IP yani Internet protokol numarası 6-Bu numaranın kime ait olduğunu bulmak için “http://combat.uxn.com” adlı wep adresine girin. 7-Bu sitede Asya, Pasifik, Avrupa ve Amerika adlı üç ayrı arama motorunda elde ettiğiniz IP numarasını kimliğini arayın. ;( Hangi ülke hangi şirket yada oluşum olursa olsun, IP adresi bilgileriyle bu sitede çıkıyor.) IP numarasını kime ait olduğunu bulduktan sonra ne yapmanız gerekiyor? IP numarası bir şirkete aitse İşyeri yüzlerce bilgisayara sahip olabilir Ancak İşyerindeki her bilgisayar, tek servis sağlayıcısı Üzerinden çalıştığı için dışarıda tek IP ile temsil edilir. Şirkete ait IP numarasını yine http://combat.uxn.com sitesinden bulabilirsiniz. Bu noktadan sonra Şirketteki hangi bilgisayarın sorunu olduğunu bulmak Gerekiyor. Her bilgisayarın şirket bünyesinde kendi Özel IP si bulunuyor. Bu özel IP numarası da şirkette mevcuttur. IP numarası bir eve aitse Sanal suçlu e-postayı evindeki kişiler bilgisayarından gönderdiyse, IP numarası herhangi bir servis sağlayıcısına (E-kolay, Superonline , Turk.net vb.) ait olacaktır. IP numarasını yine http://combat.uxn.com 'da aradığımızda, hangi servis sağlayıcısına ait olduğunda bulacaksınız servis sağlayıcıları kişinin ne zaman hangi IP numarasıyla Internet’e bağlandığını bilse de bunu saklı tutar bunun için hukuki yollara yani savcılığa başvurmak gerekir. CIA ve FBI "örümcek "kullanıyor Amerika' da e-posta hesabı sağlayan bazı şirketler CIA ve FBI hesap sahiplerine ait bilgileri verebiliyor. Ardından, spider (örümcek)adlı bir programla e-posta'larda, örneğin Başkan Bush' ,'Bomba', 'Terör' .'Öldürmek' gibi belirli kelimeler taranıyor. Bu Kelimeleri içeren e-postalar, CIA ya da FBI ‘ya gönderiliyor. Gerisini istihbarat uzmanları hallediyor. Hukukçu görüşü: Deliller kaybolabilir "Internet Hukuku" adlı kitabın yazarı Prof. Dr. Gürsel Öngören,Türkiye' de Internet yoluyla işlenen suç sonrası işleyen hukuki prosedürü şöyle anlattı: "Kişi, tehdit içerikli bir e-posta aldığında savcılığa suç duyurusunda bulunur. Bir soruşturma başlatılır. Deliler toplanır. Servis sağlayıcısından kişiyle ilgili bilgi istenir ,tehdit içerikli e-posta geçip geçmediği sorulur. Ancak servis sağlayıcılar en fazla bir hafta kayıt. tutar.Yani suç delillerinin kaybolma ihtimali vardır .Türkiye'de açılmış birkaç dava bulunuyor. Ancak yetkisizlik kararı veriliyor. IP numarası internet cafeye aitse Sanal suçlunun en zor Yakalanabileceği tek Yöntem Internet cafelerini Kullanması çünkü art niyetli Kişi e- mail attıktan sonra oradan Uzaklaşabilir yine http://combat.uxn.com sitesinden bulacağınız IP numarası bu durumda bir Internet cafeye ait olacaktır ve Sanal suçlu ,ancak sürekli aynı Internet cafeye gidip bilgisayar Kullanırsa adli merciler tarafından sanal takibe geçilerek bulunabilecektir. Hotmail ve Yahoo'dan takip Sanal suçlu'nun işyeri veya evdeki bilgisayarından 'hotmaıl' veya 'yahoo' gibi uluslararası Internet tabanlı e-posla sağlayıcılarına girip sahte isimle ikinci bir IP numarası almış olma olasılığı da çok büyüktür zor olmasına rağmen mümkün. 23 Hotmail ve yahoo da en son hangi IP dan kendilerine bağlanıldığını kayıtlarından çıkara biliyor. Ancak yine bu kez uluslar arası hukuki yollara başvurmalısınız. 24 "İNTERNET" İnternet Nedir? Büyük bir ağın haberleşmesi olarak tanımlanabilir. Bu büyük ağın altında dünyanın her bir yanından gelen binlerce ağın birbirleriyle haberleşmesi yatmaktadır. İnternetin bir diğer tanımıda bilgisayarların TCP-IP protokolünü kullanarak haberleşmesidir. İnternetin kurulma amacı bilginin paylaşılması, saklanması ve aranmasıdır. İlk olarak Amerika Birleşik Devletlerinin Savunma Bakanlığı tarafından tüm bilim adamlarının ve üniversitelerin birbirleriyle ağ üzerinden bilgi aktarımı yapması için oluşturulmuştur. • • • • 2000 yılında 50 milyon bilgisayarın internete açıldığı tahmin ediliyor. İnternet email aracılığı ile haberleşmek için, sohbet etmek için, banka işlemlerini yapabilmek için, televizyon aracılığı ile alabileceğimiz haberleri anında alabilmek için vs. kullanılır. Haberi anında yayınlama yönüyle ve internet kullanımının hızla gelişmesi nedeniyle radyo-televizyonların kullanımı azalmaktadır. İnternet günümüzde ticari alanda yeni bir alan olarak görülüyor ve internet üzerinden alışveriş gün geçtikçe artıyor. Her türlü bilgiye erişebilmemiz olanaklıdır. Doğru yerde ve doğru kelimelerle arama yapıldığında her dilde (ağırlık ingilizce) bilgiye erişebiliriz. İnternete bağlanmak için yapılması gereken 1-2 küçük işlem vardır. Birincisi; İnternet bağlanmak için telefon hattına ihtiyaç vardır. Bilgisayara takılacak bir parça olan modeme ihtiyaç vardır. Modemin bilgisayara tanıtılması ; Modemi alırken yanında bir CD veya Disket gelmelidir. Bu modem sürücüdür. Bilgisayarım >> Denetim Masası >> Modem Buradan modemi tanıtabilirsiniz. İkincisi; Bir ISP`den (ISP = Vestel, Superonline, TurkNet, İxir....gibi) internet paketi almanız gerekir. Kullanmak istediğiniz ISP`nin 0822 telefon numarasına göre Çevirmeli Ağ`da bir bağlanma paneli oluşturursunuz. ISP`den aldığınız kullanıcı_adı ve şifre ile internete açılabilirsiniz. İnternete bağlanıldığında en fazla yapılan işlemler email kullanımı ve sohbettir. Email kişiye verilen özel bir isimle haberleşme, mesajlaşma olarak gösterilebilir. Email adresi mutlaka @ işaretini içerir. Sohbet, dünyanın herhangi bir yerinde biriyle karşılıkla anında mesajlaşmadır. Teknoloji ilerlemesiyle sohbet çeşitleri de artmaktadır. Eskiden sadece yazarak sohbet söz konusu iken günümüzde görüntülü sohbet söz konusudur. İnternet üzerinde bilginizi paylaşmak için yapabilecekleriniz; Bilginiz olan konuyla ilgili forumlara mesajlar yazabilirsiniz, kişisel sitenizi oluşturup orada yayınlayabilirsiniz, email aracılığı ile arkadaşlarınıza aktarabilirsiniz....... İnternet üzeride bilgi aramak için yapabilecekleriniz; Aramak istediğiniz kelimeyi çok iyi seçmelisiniz. Kelime seçiminiz bittikten sonra dünya çapında sitelerin indexlendiği sitelerde arama yapabilirsiniz. Bu sitelerden birkaçı : www.altavista.com , www.yahoo.com , www.google.com .... Bunlar ingilizce ağırlıkla sonuçlar verebilir. Eğer tamamen Türk sitelerde aramak isterseniz www.tumturkiye.com , www.arama.com , www.arabul.com .... sitelerini kullanabilirsiniz. 25 "İŞLETİM SİSTEMLERİ > WINDOWS" 180 Soruda Windows Sorunları Ve Çözümleri - 1 1) Bilgisayarım açılırken, eksik DLL dosyası olduğunu belirten bir hata ile karşılaşıyorum. Sorunumu nasıl çözebilirim? DLL dosyaları Windows ve yüklediğiniz yazılımlarla ortak olarak kullanılan dinamik kütüphane dosyalarıdır. Sistemden bir yazılım kaldırıldığında, DLL dosyalarından bir ya da birkaçı silinebilir. Bu durumda, hata mesajında belirtilen DLL dosyasını www.drd. dyndns.org/search.html adresinde aratarak indirin. Bu dosyayı Windows altındaki System klasörüne kopyalamanız sorunu çözecektir. 2) Sabit diskimde tek bir bölüm var. Varolan verilerimi kaybetmeden nasıl yeni bölüm oluşturabilirim? FDISK kullanarak bunu yapmak olanaksız. Sabit disk bölüm yöneticisi yazılımına ihtiyacınız var. Bu gibi yazılımlar arasında kullanımı en kolay olanı Partition Magic Pro'dur. Bu yazılımı www.powerquest.com adresinden temin edebilirsiniz. 3) Windows XP kullanıyorum ve sistemimde bolca RAM var. Bu belleğin bir kısmını sabit disk gibi kullanabilir miyim? Yeterli miktarda RAM olduğu sürece yeni bir sabit disk sahibi olmanın en ucuz yolu, bir sanal sürücü yazılımıdır. Bu işi yapabilen araçlar arasında en iyi örneklerden biri RamDisk'tir. Ramdisk, Windows XP Home/Professional, Windows 2000 ve NT sürümlerinde çalışabiliyor. Bu yazılımı www.superspeed.com adresinden indirebilirsiniz. 4) USB portuna bağladığım bazı donanımlar, sürücüleri hatasız olmalarına rağmen çalışmıyor ya da keyfine göre çalışmayı reddediyor. USB yeterliliğine sahip cihazlar çalışmalarını sağlayacak elektrik enerjisini de USB portundan sağlarlar. İşletim sistemi ve sürücülerde bir sorun olmadığı halde bazı USB cihazların çalışmaması ya da belirli USB cihazların çalışmamalarının nedeni güç eksikliği olabilir. 5) Bir dosyayı geri dönüşüm kutusuna göndermeden yanlışlıkla silsem ya da yanlış dosyayı aynı isimle kaydetsem, nasıl geri çağırırım? Windows altında normal yollarla bu gibi kayıpları gidermek mümkün değil. Bir veri kurtarma yazılımı kullanmanız gerekir. En iyi veri kurtarma yazılımlarından Media Tools (www.atldatarecovery.com) ya da Easy Recovery Proffessional'ı (www.ontrack.com) kullanabilirsiniz. Bu iki yazılımdan birini çalıştırdığınızda kurtarabileceğiniz yüzlerce dosya göreceksiniz. Dosyanın ismini bilmeniz, kurtarma işleminin süresini oldukça kısaltacaktır. 6) Windows 95/98/Me altında sorun çıkarmayan harici modemimi Windows XP'de kullanıyorum. Sistemi yeniden başlattığımda modem ortadan kayboluyor. Bunun sebebi, Windows XP sürücülerinin yüklenmemesi ya da yüklenen sürücülerin problemli olmasıdır. Sistemi yeniden başlattığınızda modemi düğme ya da anahtarından açıp kapatın. Sistem altında Donanım yöneticisine girip Bilgisayarım üzerinde sağ tıklayıp 'Donanım değişikliklerini tara'ya girin. Windows XP modemi tanıyacaktır. Yaramazsa, bir de modemin kablosunu çıkartıp takmayı deneyebilirsiniz. 7)Windows XP kurulum sırasında bileşen seçimine izin vermiyor ve kurduktan sonra Program Ekle/Kaldır altında kaldırılacak doğru düzgün bir Windows bileşeni göremiyorum. En azından yüklü bileşenlerin hepsini görmenin yolu var mı? Evet bunun bir yolu var. Windows XP'yi kurduğunuz klasöre (C:\Windows gibi) girerek INF klasörünü açın. Sysoc.inf dosyasını bulun ve sağ tuşla tıklayarak Notepad ile açın. CTRL+H tuşuyla Bul/Değiştir kutusunu açın. Değiştirilecek kelime kutusuna 'hide' girin. Diğer kutuyu boş bırakarak tüm 'hide' kelimelerini kaldırın. Sistemi yeniden başlatınca Program Ekle/Kaldır altında daha fazla bileşen olacaktır. Dikkat! Bilmediğiniz bileşenleri kaldırmayın, sonradan çok üzülebilirsiniz. 8 ) Sistemi açtığımda BIOS sıfırlanıyor. Anakart üzerinde BlOS'un üzerine yazılan bilgilerin saklanması amaçlı bir pil bulunur. Diğer şarj edilebilen piller gibi BIOS pilinin de belirli bir ömrü olmasına ek olarak, güç kaynağına uzun süre elektrik gelmezse pil şarj edilemediği için BIOS sıfırlanır. Elektrik kesintisi gibi kısa süreli güç kaybı BIOS'u sıfırlıyorsa, pil sorunludur ve değişmesi gerekir. Eğer güç kaybı olmadan sistem açılışında BIOS sıfırlanıyorsa, anakart kullanım kılavuzuna başvurarak BIOS sıfırlamak için kullanılan jumper ayarlarını kontrol edin. 26 9) İkiye bölünmüş, üzerinde Windows 98 kurulu bir sabit diskim ve bolca bos alanım var. Bu sabit disk üzerinde 98'e ek olarak Windows XP ve Süse Linux de kullanmak istiyorum. Varolan işletim sistemini de kullanmaya devam ederek Windows XP ve Linux kurmak için ilk olarak yeni bir bölüm yaratmanız gerekir. FDISK ile mevcut bölümü silmeden yeni bölüm açmayacağınız için, ilk olarak sabit disk bölümlendirme yazılımı kullanarak diski üçe ayırın. Windows XP'yi ikinci bölüme kurduğunuzda açılışta işletim sistemi seçenekleri çıkacaktır. Son bölüm üzerine Linux kurduğunuzda ise Lilo'yu MBR'ye yazdırın. Açılışta ilk olarak Lilo yüklenecek ve Linux/Windows geçiş seçeneği sunulacaktır. 10) Outlook Express kullanıyorum. Elektronik posta mesajlarımda | bolca yazım hatası var. Bunu nasıl engellerim? Eğer sisteminizde Türkçe Microsoft Office yüklüyse, elektronik postaları yazım hatalarına karşı denetleyebilirsiniz. Bunun için Tools>Options>Spelling altından Always Check Spelling kutusunu işaretleyin. Daha sonra da alt kısımda bulunan Dictionary kutucuğundan Türkçe'yi seçin. Bu işlemden sonra Outlook Express her elektronik posta yolladığınızda otomatik olarak yazım hatalarını kontrol etmeye başlayacaktır. 11) Windows KP'nin CD yazma işlemini nasıl hızlandırabilirim? Windows XP yazılacak verileri belirli bir klasöre kopyaladıktan sonra CD'ye yazar. Eğer CD'ye kopyalayacağınız dosya ve klasörler Windows XP'nin kurulu olduğu bölümdeyse, sözkonusu veriyi kesip (CTRL+X), C:\Documents and Settings\(Kullanıcı Adı)\Local SettingsVApplication Data\Microsoft\CD Burning klasörü altına yapıştırın (CTRL+V). Dikkat! CD yazma işlemi bitince XP size bu dosyaları ne yapacağınızı soracaktır, işletim sisteminin bu dosyaları saklamasını istemezseniz, silineceklerdir. 12) IE 6.0 kurdum. IE, sayfadan daha büyük bir resim görüntülemek istediğimde otomatik olarak pencereye sığdırıyor. Bunu nasıl engellerim? Resim tam olarak yüklenip sayfaya sığdırılacak boyutlara indirildiğinde fareyi resmin üzerinde kısa bir süre bekletin. Fare imlecinin yanında beliren buton ile resmi orijinal boyutlarına getirebildiğiniz gibi, aynı butonu kullanarak IE 6.0'ın 'Enable Automatic Image Resizing' özelliğini kapatabilirsiniz. 13) Aynı evde ya da apartmanda bulunan iki bilgisayarı birbirine bağlayarak üreticiliği artıran uygulamalar (Quake 3 gibi) çalıştırmak istiyorum. Bunu ne şekilde ve hangi parçalarla yapabilirim? Bunun en kolay yolu, ilk olarak ağ yapılandırması daha basit olan Windows XP Professional kurmaktan geçer. Daha sonra ise iki adet Ethernet kartı ve hub'sız bağlantı için Category 5 Crossover kablosuna ihtiyacınız olacak. Bu malzemeleri bir bilgisayar mağazasından bulabilirsiniz. Accesories-Communications-Setup Small Office Home Networking sihirbazını çalıştırın. Ayrıntılarını vermeye gerek olmayan birkaç basit adımdan sonra, yaratılan disketi diğer bilgisayarda çalıştırarak kısa bir süre içinde iki sistemi birbirini görebilir hale getirebilirsiniz. 14) İki bilgisayarı Ethernet ve Icablo ile birbirine bağladım. Sistemlerin birinde modem yok. Her iki PC'den de İnternet'e girilebilmesi için ne yapmam gerekiyor? Önceki çözümde (13) bulunan açıklama bu soru için de geçerlidir. Tek fark, sözkonusu disketin modem bulunan sistemde hazırlanması zorunluluğu olacaktır. Yarattığınız bu disketi Windows XP, Windows ME ve Windows 98 SE çalıştıran sistemlerde kullanabilirsiniz. 15) Linux için sürücü aramaktan yoruldum. Bu sürücülerin ya da en azından linklerinin bulunduğu bir site var mı? Evet, bu hizmeti veren birçok site mevcut. İşte en meşhurlarından biri: www.linuxbasis.com/drivers.html Yine de, her donanım sürücüsünü üretici firmanın sitesinden indirmek en iyi yoldur. Farklı bir siteden indirdiğiniz dosyaların içinde donanım sürücülerinden daha fazlasının olmadığı garantisini kimse vermez. 16 ) Windows 95/98/Me ve kablo modem kullanıyorum. Bazen bağlantı kısa bir süreden sonra kopuyor. Modem tekrar online olduğunda ise veri transferi yapmamaya başlıyor. Bilgisayarı yeniden başlatınca bile sorun çözülmüyor. Temel sorun bilgisayarınızın İP alıp almamasıdır. İşletim sisteminiz NT ya da üstü olsaydı DHPC sunucusundan kolaylıkla bir İP alabilirdi, ancak Windows 95/98/Me'de bu sorunla karşılaşmak bazen kaçınılmazdır. Modemin fişini çekin ve bilgisayarınızı kapattıktan sonra modemi açın. Modemin online olmasını bekleyin ve Activity lambasında bir hareket gördüğünüzde bilgisayarınızı açın. Bağlantınız yenilenmiş ve geçerli bir İP aldığınızı göreceksiniz. İşletim sisteminizi Windows XP ya da 2000 Professional'e yükseltmeniz ise kökten çözümdür. 17) Windows XP kurduğumdan bu yana bir çok IE güncellemesi yapmıştım. XP'yi yeniden kurduğumda, IE için bu 27 güncellemeleri yüklemek için daha kolay bir yol var mı? Microsoft 15 Mayıs'ta internet Explorer için şu güne kadar çıkartılan tüm güncellemeleri tek bir dosya olarak toplayarak yayınladı. 5.0 dan 6.0'a kadar eksiksiz güncelleme yapan bu dosyayı tek başına indirmeniz ve kurmanız yeterli. Dosyayı aşağıdaki adreste bulabilirsiniz: http://www.microsoft.com/windows/ie...232/default.asp 18 ) Windows ME üzerinde lE'yi her açtığımda 'An Error Occurs in Mshtml.dll in internet Explorer 6' mesajı alıyorum. Bu sorunu nasıl çözebilirim? Bu sorun tek bir dosyadan kaynaklanan basit bir hata ancak internet Explorer'ı kullanmanızı tümüyle etkiliyor. Sorun şu; IE 6.0 mshtml.dll dosyasının 6.0.2600.0 sürüm numaralı derlemesine ihtiyaç duyuyor fakat sizin yüklediğiniz 6.0 paketi biraz eski bir derleme. Bu durumda sürümü daha yeni bir internet Explorer paketi ile güncellerseniz, sorun giderilecektir. 19) Windows 98 SE çalıştıran sistemimdeki bir yazılımı kaldırdıktan sonra yeniden başlattım. Sistem açılırken bir VXD hatası veriyor ve kilitleniyor. Bilgisayarın öncelikle neden kilitlendiğini bulmalıyız. Bunun için Windows'u F8 ile başlatarak listede Adım Adım Onayla seçeneğini seçip devam ederek, hepsine Evet diyerek sistemin hangi işlemden sonra kilitlendiğini bulmalısınız. Sistemi kilitleyen işlemi belirledikten sonra Windows'u Güvenli Kip ile başlatın. 'Başlat'tan 'Çalıştır'ı seçin ve kutucuğa 'msconfig' girin. Açılacak pencerenin en sağdaki tabında başlangıçta çalıştırılan yazılımların listesini göreceksiniz. Sorunlu yazılımla ilgili satırdaki işareti kaldırın ve Tamam diyerek çıkın. Bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda problem çözülecektir. 20) Windows 2000 Professional kullanıyorum. DVD seyretmek istediğimde winDVD 'Create Overlay failed. Please lower screen resolution ör color depth and try again' hatası verdi. Problem büyük ölçüde yazılımda bulunan bir Windows 2000 Pro hatasından kaynaklanıyor. Öncelikle başka bir kullanıcı hesabı ile sisteme girmeyi ve WinDVD'yi çalıştırmayı deneyin. Yazılım çalışırsa, bilgisayarı yeniden başlatarak eski kullanıcı adınızla giriş yaptığınızda sorun çözülecektir. Bu işe yaramazsa, bir önceki problemdeki adımları izleyin. Böylece 3D oyunları oynayamasanız bile, DVD izleyebilirsiniz. 21) Windows 98 altında ne zaman Dreamweaver yüklesem, bilgisayar donuyor ve sistemi yeniden başlatmak gerekiyor. Program başka bilgisayarlarda sorunsuz çalışıyor. Bunu nasıl hallederiz? İlk olarak ekran kartı sürücünüzü güncelleyin. Sorun çözülmezse, 'Bilgisayarım' simgesi üstüne sağ tuşa tıklayın, 'Özellikler'! seçin ve açılan pencereden Performans sekmesine geçin. Dört kademeli hızlandırıcı barını öncelikle bir kademe düşürüp sisteminizi yeniden başlatın. Bu işe yaramazsa daha düşük kademeleri deneyin. Unutmayın, bu ayafl düşürmek ya da kapatmak ekran kartınızın birçok özelliğinden yararlanmanızı engelleyecektir. 22) Windows 98 ve IE 5.5 kullanıyorum. Bazı sayfaları açmaya çalıştığımda 'A Runtime Error has occurred. Do you wish to DEBUG Line=0 Error = Object Expected' hatasını alıyorum. Bu sorun çoğunlukla popup reklamları engelleyen programlar kullanıldığında oluşan bir hatadır. Yapmanız gereken, IE Araçlar mönüsü içinden internet seçeneklerine girmek ve Gelişmiş sekmesindeki listeden 'Komut dizini hata ayıklamasını devreden çıkart1 seçeneğini işaretlemek. Tüm açık tarayıcı pencerelerini kapatıp yeniden çalıştırdığınızda sorun çözülecektir. 23) Bu Messenger programının açılışta başlamasından sıkıldım. Bundan kurtulmanın bir yolu var mı? Messanger'ı kaldırmak için Başlat'tan Çalıştır'ı tıklayın ve aşağıdaki satırı aynen kopyalayın. Tamam tuşuna basın. Yazılım kaldırılacaktır. Bilgisayarınızı yeniden başlatıp başarılı olup olmadığını test edebilirsiniz. Diğer yandan bu karışık komutu girerken hata yapmaktan korkuyorsanız bu işi sizin yerine yapabilecek olan Tweaking Toolbox XP yazılımını kullanabilirsiniz: www.windowshelp.net/ttwxp RunDlBl advpack.dll,LaunchINFSection %windir%\INF\msmsgs.inf, BLC.Remove 24) Sabit disklerim FAT32 formatlı ve Windows 98 kurulu. |Windows XP yüklesem, ama Çbunu sadece birinci bölümde lyapsam, yani sadece orayı j NTFS'e dönüştürsem, XP açılınca Win32 dizinleri de görür mü? Sadece ilk dizini formatlayıp, buraya XP kurmanız ve diğer dizinleri taramanız mümkün. Windows XP FAT16 ve FAT32'yi destekliyor. Ama, eğer düşünceniz NTFS'in daha güvenli olduğu ise, evet haklısınız; tümüyle NTFS'e geçmenizi öneririz. 25) Sörf yaparken girdiğim bir sitedeki web sayfasında ya da pencerede sabit diskimin içindeki dosyalar görünüyor. Bu dosyaların kopyalanmaları ya da silinmeleri mümkün mü? Sabit diskinizi kopyaladık demeleri tamamen yalan. Bu sitedeki düğmelere tıkladığınızda tek yapılan şey, tarayıcı penceresinde sabit diskinizin gösterilmesi, ancak bunu sadece siz görebilirsiniz. O siteyi hazırlayan kişi ya da başkabiri göremez. Yine de içinizin rahat etmesini istiyorsanız, ZoneAlarnm Pro (www.zonelabs.com) gibi bir kişisel güvenlik duvarı 28 yazılımı kullanmanızı öneririz. 26) Windows 98 üzerinde Creative Soundblaster Live! Value kullanıyorum. Açılışta 'error: Memory manager not detected. Creative SB16 emulation driver requires EMM386 or similar Creative SB16 emulation driver not loading' hatası ile karşılaşıyorum. Ses kartınızın Sound Blaster 16 emülasyonu yapabilmesi için gerekli dosyaların yüklenmesinde hata var. Aslında çok eski DOS oyunları oynamadığınız sürece buna gerek yoktur. Denetim Masası altından donanımlar arasında Creative Miscellaneous Devices'ı genişletin, Creative SB16 emulation'ı seçin. Üzerine çift tıklayarak Properties (Özellikler) sayfasını açın. Disable in this hardware profile (bu aygıtı kullanma) seçeneğini seçin ve OK'e (Tamam) tıklayın. Bunu yaptıktan sonra Autoexec.bat ve Config.sys dosyalarından SB 16 emülasyonuyla ilgili satırları silebilirsiniz. 27) Proxy sunucusu ne işe yarar ve kullanmam gerekli midir? Proxy, web tarayıcısı gibi istemci uygulamalar ile gerçek bir sunucu arasında duran bir sunucudur ve yazılım ve/veya donanım tabanlı olabilir. Genellikle, işyeri ağlarında ya da servis sağlayıcılar tarafından kullanılır. Gerçek sunucuya yapılan talepleri proxy değerlendirir ve bu talepleri yerine getirmeye çalışır. Talebi kendisi karşılayamazsa, gerçek sunucuya iletir. Proxy sunucuların iki temel işlevinden ilki talep edilen dosyaları önbelleğe (cache) alarak sayfa indirilmesindeki performansı artırmaktır. Diğeri ise bazı web sitelerine erişimi engellemektir. Kısacası, Proxy sunucular performans artışı sağlarken erişim kısıtlaması getirebileceği için karar size kalıyor. 28 ) Ben ses kayıt edebilen ve çalabilen bir program arıyorum. Size dbpoweramp isimli programı rahatça önerebiliriz (www.dbpoweramp.com/dmc.htm). Bu program, pek çok ses formatını birbirine dönüştürebiliyor ve çeşitli ses kaynaklarından (line in, mikrofon, vs.) kayıt yapabiliyor. Bu sitedeki Auxiliary Input addon'unu da indirmeyi unutmayın. Müzik dosyalarını çalmak için, dBpowerAMP Audio Player'ını (www. dbpoweramp.com/dbpoweramp.htm) ya da WinAMP'ı (www.winamp.com) kullanabilirsiniz. 29) Tüm masaüstümün ya da sadece bazı pencereleri Mpeg/Avi formatında kaydetmek istiyorum. Monitörden AVI formatında görüntü kaydetmek için HyperCam isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı www.hyperionics.com adresinde bulabilirsiniz. Program shareware'dir; böylece bir süre deneyebilirsiniz. 30) Bilgisayanmdaki farklı MpegAvi uzantılı filmleri birleştirmek istiyorum. Bunun için hangi yazılımı kullanabilirim? Mpeg dosyalarını birleştirmek için Camel MPegJoin isimli programı kullanabilirsiniz. Bu programı çekebileceğiniz adres şu: member.newsguy.com /theprof 31) Web sitemde menü düğmelerinin üzerine gidildiğinde rengin değişmesini İstiyorum. Bunu nasıl yaparım? Bunun için JavaScript, Flash, DHTML gibi pek çok farklı teknik kullanılabilir:, www.webteknikleri.com adresinde bu konuyla ilgili yazılar bulabilirsiniz. Daha kolay bir yol, gereken kodu görsel olarak üretebileceğiniz araçları kullanmaktır. Bu araçlar arasında JavaScript kullanarak renk değiştiren düğmeler hazırlayabileceğiniz ve ücretsiz olan Mouseover Button Wizard (www.mobw.net) sayılabilir. Dreamweaver, FrontPage ya da Fireworks gibi web geliştirme araçlarında da bu özellik yerleşik olarak bulunmaktadır. 32) Bazı AVI dosyalarını Media Player ile açmaya çalıştığımda, codec sunucusuna bağlanmaya çalışıyor ve bağlansa bile dosya türünün desteklenmediği mesajını veriyor. Filmi arkadaşımın sisteminde izleyebilmiştim. Sorun nedir ve nasıl çözebilirim? Windows Media Player bazı açık kaynak kodlu, özellikle de Mpeg4 varyantı codec bileşenlerini desteklememe eğilimi gösterdiğinden, sözkonusu AVI dosyalarını çalıştırmaz. Bunu yapmak için ilk olarak AVI dosyası üzerine sağ tuşla tıklayarak özelliklerine gözatın ve hangi codec bileşeni ile kodlandığını öğrenin. Daha sonra bir arama motorunda codec ismini aratabilir ve sisteminize kurabilirsiniz. 33) İnternet'e nasıl daha hızlı bağlanabilirim? Su anda birçoğumuzun kullandığı 56K modemler dışında, Türkiye'de İnternet'e daha hızlı bağlanmanızı sağlayan seçenekler var. Kiralık hat, maliyetleri nedeniyle ev kullanıcısına uygun olmadığını belirtelim. Kablo TV , ADSL, uydu ve ISDN üzerinden hızlı İnternet'e sahip olmak mümkün. 34) ADSL üzerinden İnternet'e bağlanmak için ne yapmalıyım? 29 ADSL teknolojisiyle İnternet'e bağlanmak için abone.ttnet.net.tr /adsl adresinden, bulunduğunuz yerde Türk Telekom'un ADSL hizmeti verip vermediğini kontrol edin. Bulunduğunuz yerde ADSL hizmeti veriliyorsa bile, 'port'lar dolu olduğu için Türk Telekom'dan beklemeniz gerektiği cevabını alacaksınız. Kısacası bos port bulmak çölde kutup ayısı avlaya benziyor. 2002 yılı başında, Türk Telekom'dan 2 milyon ADSL port'u açılacağı duyurulmasına rağmen, henüz bu konuda bir gelişme yok. (Şu anda (2003) yeni portlar gelmiş durumda, bağlı olduğunuz Telekom müdürlüğüne bizzat başvurun.) 35) ISDN nedir? ISDN, Integrated Services Digital Network kelimelerin baş harflerinden oluşmuş bir kısaltmadır. ISDN ile ses, görüntü ve veriler sayısal olarak birleştirilip aynı hat üzerinde taşınması sağlanır. Tasıma işlemi sayısal olarak yapıldığı için hata oranı düşük, ama kaliteli bir iletişim yöntemi olarak tanımlayabiliriz. Türk Telekom'un ISDNBRI ve ISDN PA olmak üzere iki farklı ISDN hizmeti var. ISDN Basic Rate Interface, 2 adet 64 Kbit'lik bilgi kanalı içerir. ISDN Primary Access'deyse, her biri 64 Kbit'lik olan 30 bilgi kanalı bulunuyor. ISDNBA, evlerin ve küçük ofislerin İnternet'e hızlı ve sorunsuz bağlanması için kullanılabilir. Ama öncelikle, www.telekom.gov.tr/lsdn/isdnprefix.html adresinden bağlı bulunduğunuz telefon santralinin ISDN desteğinin olup olmadığını kontrol etmeniz gerekiyor. 36) Uydu ile İnternet'e bağlanmak iyi bir çözüm mü? 1998 yılında, Türkiye'ye ilk defa getirilen uydu sistemlerini test etmiştik. Testlerimizde bu sistemle saniyede 400 Kbit'lik hıza ulaşmıştık. Uydu sistemi, dosya indirmede çok işe yaramasına karşın, yasal düzenleme gereği PC'nizden İnternet'e giden bilgiyi 56K modemle iletmeniz gerekiyor. Bu da, sizin modem ve telefon hattından kurtulmanızı engelliyor. Birkaç ay içinde, yasaların değişmesiyle İnternet'e giden ve İnternet'ten gelen bilgiyi uyduyla taşımak mümkün olabilecek. Bu tür sistemlerin, ADSL ve KabloNet olmayan her yerde kullanılması da hızlı internet isteyenleri memnun edecek bir gelişme. 37) Yüklediğim bir yazılımı kaldırırken hata veriyor ve ne yapsam Program Ekle/Kaldır listesinden silemiyorum. Yazılımları kaldırılırken bu gibi hataların oluşmasının nedeni kayıt defterindeki yanlış girişler, yazılımın kurulum kayıt dosyasının okunamaması ya da veri kaybı olabilir. Registry ayarlarından bu yazılıma ait girişi kaldırmak mümkün olsa da, System Mechanic (www.iolo.com) gibi bu işi yapabilecek yazılımları kullanmak daha güvenli bir seçenektir, ilk olarak yazılımın bulunduğu klasörü silin. Sonra da System Mechanic'in System sekmesi altındaki Remove Invalid Uninstall Information ile geçersiz girişleri kaldırabilirsiniz. 38 ) Arşivimde farklı codec bileşenleri ile kodlanmış Avı dosyalarım var. Hepsinin aynı formata çevirmek istiyorum. FlaskMpeg ile bunu yapabilir miyim? FlaskMpeg, adından de belli olduğu gibi MpegAvi kodlaması için tasarlandığından, AVI dosyalarını yeniden kodlama konusunda çok işinize yaramayacaktır. Farklı codec kodlamasına sahip AVI dosyalarını yeniden kodlamak için birçok yazılım bulunsa da, VirtualDub isimli aracı kullanmanızı tavsiye ederim. www.virtualdub.org adresinden en son sürümünü indirebileceğiniz bu yazılım, AVI formatının yanında Mpeg1 (.mpeg; .dat; .mpv gibi) dosyalarını da işleyebilir. FileOpen video file altından filmi seçtikten sonra Video ve Audio sekmeleri altından sıkıştırmada kullanılacak codec seçimi ve gerekli ayarları yapmalısınız. Sou olarak yine File sekmesi altından save as AVI ile kodlamaya başlayabilirsiniz. 39) Web sitemi arama motorlarına kaydetmek istiyorum. Her birine ayrı kayıt yaptırmak ömür törpüsü. Bu işi en kolay nasıl yapabilirim? Bu işi profesyonel olarak yapan firmalar olsa da, genelde ücret talep ederler, işe web sitenizi www.altavista.com'a kaydetmekle başlayın. Kayıt işleminin sonunda, sayfada Featured Sponsor başlığının alt bölümünde '25+ Search Fngines FREE!' isimli bir buton göreceksiniz. Bu linki kullanarak www.ineedhits.com sitesinden web sitenizi belli başlı tüm arama motorlarına ücretsiz kayıt ettirebilirsiniz. Kaynak : GForum 30 "MAKALE" Video Terimleri Rehberi yazan: pHo - #vcdquality EFnet Çeviren: bekran/hudsonhawk KAMERA Kamera, genellikle dijital kameralarla yapılan sinema çekimleridir. Kamerayı sabitlemek için bazen üç ayaklı sehpalardan kullanılır, ancak çoğu zaman bu mümkün olmaz ve dolayısıyla kamera sallanır. Ayrıca kameranın bulunduğu yere bağlı olarak ekran ortalanamıyabilinir, ve belli bir açıdan görüntüyü kaydedilir. Eğer düzgünce yerleştirilmişse, ekranda yazı olduğu için kesin birşey söylemek zor ancak çoğu zaman bunlar ekranın üstünde ve altında üçgen sınırlarla gözükürler. Ses ise, kamerayla tümleşik mikrofon aracılığıyla kaydedilir, ve özellikle komedi filmlerinde, film sırasında kahkahalar duyulabilir. Bu faktörler sonucunda görüntü ve ses kalitesi genellikle düşük olur, yalnız şansımız yaver giderse sinemayı boş bulabilir ve temiz ses sinyallerini alabildiğimiz bir çekim oluşturabiliriz. TELESYNC (TS) Telesync, harici ses kaynağı kullanması dışında (genellikle bu harici ses, insan seslerinden uzak olan bir yerden, koltuğun özel bir kısmından alınır) kamera ile aynı işlevi görür.. Doğrudan bir ses kaynağı, iyi kalite bir ses kaynağı olacak diye bir kaide yoktur, özellikle birçok arkaplan gürültüsünün sese karıştığını düşünecek olursak... Genellikle telesync, boş bir sinemada ya da profesyonel bir kamera yardımıyla projeksiyon odasından- ki böylece daha iyi bir görüntü kalitesi elde edilir- kaydedilir. Kalite, çekimden çekime oldukça farkedebilir; onun için tüm filmi indirmek yerine, önce örneğini indirin. Telesync'ler yüksek oranda etiketlendirilmemiş kameralardır.. TELECINE (TC) Telesine makinesi, filmi dijital olarak makarasından kopyalar. Ses ve görüntü çok iyidir, ama gerektirdiği teçhizatı ve masrafı dolayısıyla telesineler pek yaygın değildir. Genellikle film, gerçek aspect oranında olacaktır, bununla beraber 4:3 telesineler de mevcuttur. Buna en iyi örnek geçen sene kaydedilen JURASSIC PARK 3 TC'dir. Telesine, film sırasında ekranda görüen bir zaman sayacı olduğu için zaman kodlamasıyla çakışmaz.. SCREENER (SCR) Bir filmin promosyon amaçlı VHS kaseti, piyasaya çıkmadan önce dükkanlara ve diğer bazı yerlere gönderilir. Bir Screener, VHS kasedi formatındadır ve genellikle 4:3 (tam ekran) aspect oranına sahiptir. Bunun dışında geniş ekran olanları da bulunabilir. En büyük dezavantajı; ekranın altından geçen ve telif hakları ile kopya-yazılım ihbarı için telefon numarasının yazdığı mesajdır.. Ayrıca, eğer kasedin seri numarası ya da kasedin içine doğru bir çizgi var ise; bunlar genellikle siyah bir çizgi ile olmak üzere, o bölgenin üstü çizilerek bloke edilmelidir. Bu genellikle sadece birkaç saniyeliktir, fakat maalesef bazı kopyalarda bu olay tüm film boyunca sürer ve bazıları oldukça büyüktür. Kullanılan araçgereçe bağlı olarak, screener kalitesi-eğer MASTER kopyasından yapılmışsa- mükemmel kaliteden, eğer kalitesiz malzemenin kullanıldığı eski bir VHS Kaydedicisi ile yapılmışsa düşük kaliteye kadar değişir. Çoğu screener VCD'e dönüştürülür, ancak bazı SVCD denemeleri de oldu ve bazıları VCD'ninkilerden daha kaliteli idi. DVD-SCREENER (DVDscr) Aynı şekilde screener'lardan bazıları DVD'ye dönüştürülür. DVD retail'lerin içerdiği bazı ekstralar dışında genellikle geniş ekrandır(widescreen). Uyarı mesajları her zaman siyah kısımda olmayabilir; dolayısıyla bu, izleme zevkini bölebilir. Rip edenin yeteneğine bağlı olarak DVD Screener'lar çok iyi kalitede olabilir. DVD Screener'lar genellikle SVCD ya da Divx/XviD formatlarına dönüştürülür. DVDRip Piyasaya sürülen DVD'nin son kopyasıdır. Mümkünse bu, tekrar pre-retail(örneğin, Star Wars Episode 2) olarak piyasaya sürülür ve mükemmel kalitede olur. DVDRip'ler, SVCD ve DivX/XviD olarak yayımlanır. VHSRip Genellikle kaykay/spor videoları ve XXX gösterimleri olmak üzere retail VHS'den dönüştürülmüşlerdir. TVRip Tv programları; ya ağ üzeri (dijital kablo/uydu dekoderleri aracılığıyla cap edilenler daha uygundur) ya da gösterim öncesi -uydunun şebekeye programı birkaç gün önceden göndermesi(bazılarında titreşimler oluyor)- şeklindedir. 'WWF Raw Is War' gibi ekstra bölümler içeren bazı progamlar ve kamera/yorum testleri ayrıca rip dahilindedir. PDTV, dijital bir TV PCI kartından cap edilir, bu genellikle iyi sonuç verir, öyle ki bazı grupların bunları SVCD olarak yayınlama eğilimleri görülmektedir. Bütün VCD/SVCD/SivX/Xvid ripleri TV görüntüsüyle desteklenmektedir. WORKPRINT (WP) Workprint, henüz bitmeyen bir filmin kopyasıdır. Filmde eksik sahneler ya da müzikler olabilir. Kalite mükemmelden, çok kötüye kadar değişir.. Bazı Workprint'ler son baskısından oldukça farklıdır (Men In Black'te yaratıklar ve oyuncular olmaları gereken yerde değillerdi) ve diğerleri de ekstra sahneler içeriyor bile olabilir (Jay and Silent Bob). WP'ler, eğer ki iyi kalite bir kopyası edinilirse, koleksiyonda hoş bir ilave versiyon işlevi görebilir. 31 DivX Re-Enc Divx re-enc, orjinalini VCD kaynağından alan ve ufak boyutta bir DivX dosyasına re-encode edilen filmdir. Çoğunlukla dosya paylaşanlarda görülür, ve bunlar genellikle 'Film.İsmi.Grup(1of2)' şeklinde etiketlenirler. Bu işi yapan gruplardan en bilinenleri; SMR ve TND'dir. Bunlar aslında, eğer bir filmin 200MB'lık kopyasına sahip olup olmama konusunda kararsız değilseniz tabi, download etmeye değmezler. Genellikle uzak durun. Watermarks (Filigranlar) Birçok film Asya Silver'ları ve PDVD'lerden gelir ve sorumlu kişi tarafından etiketlenir. Bu etiketleme genellikle bir harf/ilk harf veya genellikle köşelerden birinde bulunan küçük bir logo şeklinde olur. En meşhurları; "Z","A" ve "Glove" filigranlarıdır. Asian Silvers / PDVD Bunlar, doğulu bootlegger'ların çıkarttığı filmlerdir.. Genellikle bazı gruplar tarafından, kendileri adına çıkartmaları için satın alınırlar. Silver'lar çok ucuzdur, birçok ülkede mevcuttur ve yeni bir versiyonunu çıkartmak da kolaydır. Bu yüzdendir ki, şu anda bu işin içinde oldukça kişi var. Bunların çoğunluğunu ise birkaç dağıtımdan öteye gidemeyen küçük gruplar oluşturur. PDVD'ler ise DVD'ye konulan şeyin aynılarıdır. Çıkartılabilir altyazıları vardır ve kalite olarak silver'lardan çok daha iyidirler. Normal bir DVD gibi rip edilirler, ancak VCD şeklinde dağıtılırlar. FORMATLAR VCD VCD MPEG1 tabanlı bir formattır. Sabit , 1150 kbit bitrate'e ve 352x240 çözünürlüğe sahiptir. Genellikle düşük kalitede (KAMERA / TS / TC / VHS çekim / TV çekimi(analog) küçük boyut elde etme, tek cd'ye sığdırabilme amaçlı kullanılır. VCD'ler ve SVCD'ler süreye dayalıdır, yani bir diskin kapasitesinden daha büyük bir MPEG film gene de (süre sayesinde) 74 dakikalık bir CD'ye sığabilir. SVCD SVCD ise MPEG2 bazlıdır (DVD gibi) ve 2500kbit'e kadar değişken(variable) bitrate değerlerine izin verir, ayrıca 480x480 (NTSC) çözünürlüğe sahiptir, ve oynatıldığı zaman 4:3 görüntü oranını alır. Değişken bitrate'ten dolayı tek CD'ye sığacak uzunluk kesin bilinmemektedir, fakat genellkle 35-60 dakikanın bir CD'ye sığdığı görülmüştür. Değişken bitrate kullanarak SVCD yapımı sırasında çoklu geçişler (multi-pass) kullanılırması önemlidir. Belki yapım süresi uzar, fakat sonuç daha net olur. XVCD/XSVCD Basit bir şekilde kurallara uymayan VCD'lerdir. Daha yüksek birate ve çözünürlük değeri alabilirler, ama sonuçta durum VCD'yi oynatacak makinenin kapasitesine bağlıdır. XVCD'ler ortalıkta fazla görünmez, çünkü genellikle amacı internete yaymak değil de ev kullanımı için tercihtir. DivX / XviD DivX formatı multimedya platformları için tasarlanmıştır. İki codec kullanır: biri düşük hareket (low motion), öbürü ise yüksek hareket (high motion). Uzun süre önce yapılmış filmlerin çoğu low-motion olarak yaratılmıştır, ve high-motion da da problemler vardır. İki codec arasındaki değişimleri sağlayarak daha kaliteli sonuçlar elde edebilmek için SBC (Smart Bitrate Control-Akıllı Bitrate Kontrolü) adlı bir metod geliştirilmiştir. Çok yüksek işlem değeri ve karmaşık alogoritmalar ile yapıldığından dolayı DivX filmlerin DVD Player'larda çalışmaları şu an için mümkün değildir. Fakat bazı firmalar şu an DivX player ürünler üretiyor, hatta satıyorlar, fakat bu makineler de her yerde bulunmuyor. DÜZGÜN DivX'ler genellikle DVD'lerden rip edilmiştir ve bir CD'ye 2 saatlik iyi kalite DivX sığdırılabilir. Farklı türde codec'ler mevcuttur, en ünlüleri Divx3.11a ile yeni XviD dir. CVD CVD, CVD ile SVCD'nin bir kombinasyonudur. Genellikle bir çok DVD Player tarafından desteklenirler. SVCD'nin MPEG' bitrate'lerini destekler ama 352x480(NTSC) çözünürlüğü kullanır, çünkü yatay çözünürlük fazla önemli sayılmaz. Şu anda hiç bir grup CVD yayınlamamaktadır. DVD-R DVD-R, en popüler DVD yazma çözümüdür (DVD-RAM,DVD+R gibi farklı seçeneklerin arasından sıyrılır). Taraf başına 4.7 gb veri taşır, çift taraflı yazılabilir DVD'elr de mevcuttur, böylece tek diskte yaklaşık 10 GB taşınabilir. SVCD 'nin MPEG2 görüntüleri DVD-R'a yazılıp izlenmeden önce dönüştürülmelidir. DVD'den DVD-R'a kopya yapmak da mümkündür, ama bazı durumlarda extralar/diller yer sorunu yaratmamaları açısından kaldırılır. MiniDVD MiniDVD ile cDVD, DVD formatının standart bir CDR/CDRW üzerinde olmasıdır. Yüksek çözünürlük/bitrate değerlerinden dolayı bir MiniDVD diskine 18-21 dakikalık görüntü yazılabilir, fakat bu format sadece birkaç oynatıcı tarafından desteklenir. ÇEŞİTLİ BİLGİLER 32 Regional Coding (Bölgesel Kodlama) Bölgesel kodlama; filmlerin Amerikan DVD'lerini alan insanların, kendi ülkelerinde bunları erken izlemelerini ya da Amerika-dışı distribütörlüğünü başka firmaların yaptığı eski filmlerin, Amerikan firmaları aracılığıyla ülkedışına *****ını engellemek için dizayn edildi.. Birçok playerın bölgesel kodlaması, bir çip aracığıyla ya da kumanda yardımıyla kaldırılabilir. RCE RCE (Bölgesel Kodlama Arttırıcısı), "Çok Bölgeli" player'lar yaratmak için dizayn edilmişti, ancak birçok hata oluştu ve üstesinden gelindi. Şu anda çok az sayıda film RCE kodludur ve bunlar da hiç tutulmazlar... Macrovision Macrovision, ticari DVD'lerin çoğunda bulunan kopya korumasıdır. Eğer DVD kopyalanırsa; VHS'nin analiz edemeyeceği sinyaller gönderilir -ki bu sinyaller sayesinde ekranda çizgiler gözükür ve görüntü karanlıklaşır. Kimi DVD Player'larda (örneğin Tescos'un Dansai 852'si) macrovision'un kaldırılabileceği gizli bir menü mevcuttur. Ayrıca Maplin'den (www.maplin.co.uk) alınacak 30 pound'luk bir "görüntü sabitleyicisi" ile de bu koruma kaldırılabilir. NTSC/PAL NTSC ve PAL, dünyada kullanılan iki temel standarttır. NTSC PAL'dan daha yüksek framerate'e sahiptir(29fps-25fps) fakat PAL'ın daha yüksek çözünürlüğü vardır ve daha keskin görüntüler elde edilir. PAL sistemlerinde NTSC diskleri oynatmak, NTSC sistemlerinde PAL diskleri oynatmaktan çok daha kolaydır -ki bu İngilizler için iyi bir olaydır. RGB(RedGreen-Blue) destekli bir skart girişi; NTSC görüntüsünü çoğu yeni televizyonlarda tam renk olarak oynatacaktır, ancak bunu VHS kasedine kaydetmek için NTSC'yi PAL50'ye(çoğu DVD player'ın kullandığı PAL60 değil) dönüştürmek gerekecektir. Bu dönüştürmenin tam sonuç verebilmesi için; pahalı bir converter(200 pound ve yukarısı), tümleşik bir converter (Dansai 852/ bazı Daewoo'lar/ Samsung 709) ya da her formata kayıt yapabilen dünya standartlarında bir VCR'a gereksiniminiz vardır. Haber Siteleri Başlıca 2 tane haber sitesi vardır: Oyun/Program/Konsol için www.isonews.com genellikle en iyisi olarak bilinir, ancak VCD/SVCD/SivX/TV/XXX için www.vcdquality.com en iyisidir ve bu site feedback'lere de izin verir.**UYARI**Hiçbir site film download'ları sunmaz, ve forumlarda film/***** talep etmek YASAKTIR. SÜRÜM DOSYALARI RARset Bu filmler RAR biçimindedir ve v2 (rar>.rxx) ya da v3 (part01.rar > partxx.rar) şeklindedirler. BIN/CUE .cue dosyasını notepad ile açın ve ilk satırda sadece dosya ismi dışında bir yazı yazmadığından emin olun. Sonra Nero ile cue dosyasını açın ve program bu dosyayı VCD/SVCD formatında yazacaktır. TVRip'ler MPEG olarak yayınlanırlar. Divx dosyaları ise sadece divx ve .avi şeklindedir. NFO NFO dosyası filmi yayınlayan grubun reklamını yapmak amacıyla film ile birlikte koyulur. Bu dosyada yayınlama hakkında genel bilgi, format, kaynak, boyut ve işe yarayabilecek bazı notlar bulunur. Bunlar aynı zamanda yeni üye alma ve grup için donanım istemek amacıyla da kullanılırlar. SFV Bunlar genel olarak site düzeyinde, her bir dosyanın upload edilip edilmediğini kontrol etmek için kullanılır. Ayrıca SFV, bütün dosyaların olup olmadığını veya CRC(Cyclic Redundancy Check) doğruluğunu kontrol eden insanlar için de kullanışlıdır. Bu dosyaları kullanabilmek için pdSFV veya hkSFV gibi programlar gereklidir. USENET BİLGİ Access (Giriş) Newsgroup'lara girebilmek için news server'ına ihtiyacınız vardır. Birçok ISP(Internet Service Provider) bunu sağlar, fakat bu genellikle düşük geçerlilikte (dosyaların server'da bulunma süresi) ve düşük bütünlülükte (dosyaların tam olma sayısı) olur. En iyi hizmet için, premium bir news server'ı satın alınmalıdır. Bu server'lar aynı zamanda sık sık bandwidth(bant genişliği) sınırlaması koyarlar. Software (Yazılım) Binary newsgrouplarındaki dosyalara erişim yapabilmek için newsreader'a ihtiyacınız vardır. Birçok farklı reader bulunmaktadır ve hangisinin iyi olduğu tamamıyla kişisel tercihe kalmıştır. Xnews/ Forte Agent/ BNR 1/ BNR 2 şu ana dek en popüler olanlarıdır. Outlook da newsgroupları okuyabilir, ancak kullanılmaması tavsiye olunur. Format .rxx dosyaları gibi, .pxx/ .par şeklinde dosyalar görürsünüz.. Bunlar PARITY dosyalarıdır. Parity dosyaları usenet 33 post'larında yaygındır, ve çoğu zaman bazı server'larda en az bir ya da iki bozulmuş dosya mutlaka bulunur. Parity dosyası rar setinde kayıp olan HERHANGİ BİR dosyanın yerini değiştirmek için kullanılır. Ne kadar fazla PAR dosyanız var ise, o kadar değiştirebileceğiniz dosyanız var demektir. Bu işlem için SMARTPAR isimli programa ihtiyacınız vardır. ETİKETLER PROPER (DÜZGÜN) Bu işin kurallarına göre, kim ilk Telesync'i yayınlarsa yarışı o kazanır. Fakat eğer filmin kalitesi düşük ise diğer bir grup aynı filmin başka bir telesync'ini(ya da aynı kaynağın daha kalitelisini) koyar ve kopyalamayı önlemek için PROPER etiketini dosyaya ekler. PROPER, bu sahnedeki en öznel etikettir ve birçok insana göre PROPER'ın orijinalinden daha iyi olup olmadığı tartışılır. Birçok çaresizlik içindeki grup da, PROPER'ları sırf yarışı kaybetmemek adına yayınlarlar. PROPER'ın yayınlanma sebebi NFO'da mutlaka belirtilmelidir. SUBBED (ALTYAZILI) VCD olayında, eğer yayınlanan film altyazılı ise bu demektir ki altyazı film boyunca görüntüyle birlikte encode edilmiştir. Bunlar genellikle Malezya/ Çin/ Tayland dillerinde olur ve bazen ekranın büyük bir kısmını kaplayan iki farklı lisan birden olur. SVCD'ler değiştirilebilir altyazıları destekler ve bazı DVDRip'ler de değiştirilebilir altyazılarla yayınlanırlar. Bu olay, eğer mevcut ise NFO dosyasında belirtilir. UNSUBBED (ALTYAZISIZ) Eğer bir film altyazılı yayınlanmışsa daha sonra bunun altyazısız sürümü çıakrtılabilir. LIMITED (SINIRLI) Sınırlı bir film demek, filmin sınırlı sayıda sinemada oynandığı anlamına gelir. Bu sayı genellikle 250 sinemanın altıdır. Genellikle kısa filmler limited olarak yayınlanırlar. INTERNAL (DAHİLİ) Dahili bir sürüm birçok sebebe bağlı olabilir. Klasik DVD grupları çok sayıda DAHİLİ sürüm çıkartır, çünkü o filmde kopyalama olsun istemezler. Ayrıca düşük kalite sinema ripleri DAHİLİ olarak yapılır, ve bu; ya grubun prestijini düşürmemektendir ya da daha önce yapılan riplerin sayısı fazla olduğundandır. DAHİLİ sürüm, grupların üye sitelerinde normal bir şekilde bulunur fakat site yöneticilerinin izni olmadan başka sitelere aktarılamazlar. Bazı DAHİLİ sürümler filmin ismine ve popülerliğine bağlı olarak hala IRC/Newsgroup gibi yerlere düşüyorlar. Yılın başlarında insanlar Centropy'nin "dahili" sürümler çıkarttığından bahsediyorlardı. Bu da demek oluyor ki grup, filmleri sadece üyeleri ve site yöneticileri için yayınlıyordu. Bu, alışılmış bir tanım için farklı bir durum. STV Straight To Video(Direkt Video'ya) asla sinemalarda gösterilmedi ve bu yüzden birçok site bunları kabul etmezler. ASPECT RATIO TAGS (ASPEKT ORANI ETİKETLERİ) Bunlar widecreen(geniş ekran) için *WS* ve fullscreen(tam ekran) için *FS*dir. RECODE Recode; filmin önceden yayınlanmış versiyonunun, içindeki altyazıları kaldırmak ya da renklerini düzeltmek suretiyle TMPGenc'den filtre edilen versiyonudur. Daha iyi gözükürler fakat bunlar, grupların kendi kaynaklarını sağlama beklentileri yüzünden fazla dikkate alınmazlar. REPACK Eğer grup kötü bir rip yayınlamışsa, problemleri düzelten bir Repack yayınlarlar. NUKED Bir film birçok sebepten dolayı nuke edilebilir. Özel siteler kurallar çiğnendiği("Telesync Yasak" olan yerlere telesync koymak) için nuke atabilir, fakat filmde oldukça büyük sorunlar var ise(20 dakikalığına sesin olmaması, 2.CD'nin farklı film/oyun çıkması) global nuke atılır ve bu dosyaları sitelerde dağıtan insanların kredileri düşer. Nuke edilmiş filmler hala p2p/usenet gibi kaynaklara ulaşabilir ama ilk olarak neden nuke edildiğini kontrol etmek akıllıcadır. Çünkü, eğer gruplardan biri birşeylerin ters olduğunu anlarsa, nuke'lerini geri talep edebilirler. NUKE SEBEPLERİ : : Aşağıdaki liste bir filmin nuke edilme sebepleridir (Genellikle DVDRip için) ** BAD A/R ** : : Kötü aspekt oranı. Eğer filmde karakterler çok şişman/zayıf gözüküyor ise. ** BAD IVTC ** : : Kötü ters telesine. Framerate dönüştürme işlemi yanlış ise. ** INTERLACED ** : : Hareket halinde gözüken siyah çizgiler. Alan düzeni yanlış ise. DUPE (KOPYA) Kopya olayı çok açıktır. Eğer birşey var ise, geçerli bir neden olmadan onu tekrar var etmenin bir anlamı yoktur. 34 Rehberi yazan: pHo - #vcdquality EFnet Çeviren: bekran/hudsonhawk Kaynak : GForum İnternetdergisi ekibi Ufuk Çekiç ve Fatih Ceylan ufuk@internetdergisi.com fatihceylan@internetdergisi.com Kaynak gösterilmemiş dokümanlarımızı, sitemizi kaynak göstererek telif hakkı ödemeksizin çoğaltabilir, yayınlayabilir ve dağıtabilirsiniz. Copyright © internetdergisi 35