Nisan-Mayıs 2016
Transkript
Nisan-Mayıs 2016
Yıl: 1 Sayı: 1 İki Ayda Bir Yayımlanır Birlik Üyelerine Ücretsiz Dağıtılır Nisan-Mayıs 2016 . GAZETEMİZİN BU İLK SAYISINDA Ziya ŞAHİN BAŞKANIMIZ ZİYA ŞAHİN İLE MAYBİR Yön.Kur.Başk. ÖZEL BİR RÖPORTAJ YAPTIK Muğla olarak çam balı üret m alanlarına sah p olmamız b z m ç n büyük b r şans. Bu şansı doğru kullanmayı b lmel y z. Sadece Muğlalı arıcılar değ l, çam balı üret m ne katılan tüm arıcılar bu alanlara sah p çıkmalıdırlar. ekonom st göster n. Kaldı k , mal yetler m z hesapladık; 2015 yılı g rd fiyatlarına göre b r teneke balın mal yet 245 TL. Üret c zararına satış yapıyor. Bunun b r nc çares vatandaşın kend s , balını ucuza satmamalı. Ürünüyle d renmel . Bunu denemel y z. B rl kte hareket etme b l nc n gel şt rmel y z. İk nc s , bal fiyatlarına Bakanlığın da el atması ve b r düzen get rmes gerek yor. Arıcının Ses - Arıcının Ses artık gazete formatında yayımlanacak; neden gazete? Z ya Şah n - Derg deney m m z beş sened r devam ed yor. Gazete b ç m n n daha kolay okunab l r olacağını düşünüyoruz. Ş md l k k ayda b r çıkacak, o ay arıcılıkla lg l güncel konular, sorunlar, sıkıntılarla lg l yazılar olacak. Arıcının kafasındak sorulara ona daha yakın b r d lle cevap verecek. Arıcının sorunlarına daha çok yer vereceğ z. Hatta her sayımızda b r arıcı arkadaşımızla sohbet etmey , sorunlarını ya da öner ler n paylaşmayı planlıyoruz. Resm kurum ve kuruluşlarla lg l d lek ve temenn ler n de letmes ne aracılık etmek st yoruz. Ayrıca, her sayıda, yazı yazab l r m d yen b r arıcı arkadaşa da yer vermek st yoruz. B r arıcı köşem z olacak. Arıcılarımızın ses n gazete aracılığıyla d nlemes gereken yerlere ulaştırmış olacağız. ed yor ve edecek. Oradak arılıkta eğ t m çalışmaları sürüyor ve sürecek. Kurslar ver l yor. Ana arı yet şt r lmes ve arı sütü üret m eğ t mler ver l yor. Bu kurslar ç n de arının gel şmeye başladığı, arıcının da zamanının en uygun olduğu b r dönem olması t bar yle N san ayını terc h ed yoruz. Ayrıca bu yöntemle üret c ye masa başında değ l, yer nde eğ t m vererek, ülkem zdek kurs anlayışına da yen b r bakış açısı get r yoruz. A. S.- Burada b r soru akla gel yor. Arıcılık sektöründe yerel, lçe bazında üret c den bal toplayıp satmakla görevl 'Bal B rl kler ' var ama, n ye F skob rl k, Pankob rl k, Çaykur vb. g b ürünü toplayan, denetleyen ve pazarlayan sektör çapında b rl kler yok? A. S.- Arıcılıkla lg l b l msel ağırlıklı ve akadem k konular nasıl yayımlanacak? Z. Ş.- Önce şunu söyleyey m, b l mle saha ortak olmadığı sürece çok ver ml sonuçlar alınmıyor. B l m sahaya yansımadığı sürece, o b l m de b l m olmuyor. Öncel kle bunun altını ç zel m. B z m amacımız hep b l m sahaya taşımak oldu. Gazetede de bunu yapacağız. Arıcılarımızın kolaylıkla tak p ed p, uygulayab leceğ b r formatta sunacağız. Daha b l msel ağırlıklı makaleler se ün vers te le ortak çıkaracağımız, uluslararası n tel kte b r derg de yayımlamak st yoruz. 2016 yılı ç nde bu derg n n de lk sayısını çıkarab lmey planlıyoruz. B z m amacımız hep b l m sahaya taşımak oldu. Gazetede de bunu yapacağız A. S.- Arıcıların bu tür b l msel ve tekn k konularda aydınlatılması ç n başka araçlar da olacak mı? Z. Ş.- Evet, zaten telev zyon vb. g b alanlarda arıcımızın ses n duyuruyoruz. Ama asıl öneml araç Feth ye Islah Merkez m z olacak. Bu merkez, arıcılarımıza yukarıda sözünü ett ğ m z b l m n sahaya taşınması ç n b r araç olarak h zmet SAYFA: 03 MUHSİN DOĞAROĞLU: İLKBAHAR ÖNERİLERİ A. S.- Arıcını Ses gazetes n n bu lk sayısı aslında maalesef arıcı ç n kötü ve şanssız b r ortamda çıkıyor; sahada yaptığımız çalışma ve sohbetlerde arıcılarda genel b r kötümserl k ve umutsuzluk gözlemled k. Hemen heps bal fiyatlarının düşüklüğünden ve buna rağmen ballarının eller nde kaldığından ş kayetç ler. Neler oluyor? Arıcılık nereye doğru g d yor? Z. Ş.- B zler de yaptığımız köy toplantılarında bu durumu b zzat tesp t ett k. Ş kayetler d nled k. Önce şunu bel rtey m, b z ıslah amaçlı kurulmuş b r yet şt r c b rl ğ y z. Kal tel ürün elde ed lmes yle, üret m alanlarının gel şt r lmes yle ve arı yet şt r c l yle lg l sorunlara çözüm get rmekle görevl y z. T car faal yetlerde bulunamayız. Yasa b z bu konuda sınırlıyor. Ama b z balımızı tanıtab l r z ve bunu İrlanda'sından Kore's ne kadar her yerde yaptık. Ama ş bunun da ötes nde; maalesef ülkem zde fiyatları ne üret c ne de arztalep denges ne göre p yasa bel rl yor. Bakınız, 2014 yılında üret len çam balı rekoltes 21 b n ton ve balın tenekes 220 TL. 2015 yılında 10 b n ton c varında. Bakınız arzda düşüş olmasına karşın p yasa 195 TL.'den açıldı. Bana bu çel şk y serbest p yasa kurallarıyla açıklayab len b r SAYFA: 05 LEVENT AYDIN: NOSEMA MÜCADELESİ Z.Ş.- Bunu s yas radeye sormalı. B r de kurulalı resmen on yıl oldu, bu bal b rl kler vatandaşın b r teneke balını alıp satmış mı b r sorun bakalım? O zaman ben seslen yorum, bu b rl k k rl l ğ ne b r son ver ls n, adam g b b r merkez b rl k kurulsun, kanun ve yönetmel k çerçeves nde görev n yapsın. Türk ye arıcısının buna gücü de ht yacı da var. B z MAYBİR olarak ıslah ve yet şt r c l kle lg l tüm görevler m z yapıyoruz. Ve her zaman da yaptıklarımızın arkasında duruyoruz. A. S.- Bu b rl kler n en öneml şlev , üret c s n doğrudan tüccarla tek başına muhatap etmemes , ürünü toplu pazarlayarak, pazarlık gücü olması, yan b r tür tekel yaratması. Zaten lk kurulanlardan b r n n adı da üstünde 'TEKEL'. Z. Ş.- Evet, üstel k yasada her lçe b rl ğ n n kend yöres nden 500 ton bal alıp satması gerekt ğ yazıyor. SAYFA: 06 MUHSİN DOĞAROĞLU: KOLONİ YÖNETİMİ SAYFA: 07 MEHMET CEYLAN NEDEN DAMIZLIK ANA ARI? ARICININ SESİ - SAYFA 02 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 A. S.- En genel ş kayet ve lk sıradak sorun olarak 'sahte bal' göster ld . Hatta bal fiyatlarının düşüklüğü ve buna rağmen alınmamasına, “sahte bal varken tüccar b z mk n neden alsın” yorumu b le get r ld . Bu nasıl bal? Z. Ş.- Bunlar merd ven altı üret mler ve maalesef, üzülerek söylüyorum, bu sahtekarların da b l m nsanlarından danışmanları var. Y ne maalesef, bu cümle doğru, evet adına bal d yorlar, ama bunlar sanay de şlem görüyor, bunun adına farklı b r şey söyleyel m, bal demeyel m. Ama doğrudur, adına bal denen sahte tatlandırıcılar satılıyor. Y ne söyleyey m, devlet m z sterse buna b r günde son ver r. B z Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ olarak barkod çıkardık ve bakanlığımıza bunu lett k, ürünümüzü kayıt altına almak st yoruz ded k. Barkodu olmayan tüm ürünler sahted r o zaman. Ayrıca bu çözümle üründek her tür olumsuzluktan da b zzat üret c sorumlu olacak, ürününün tak pç s olacak. Ama Bakanlığımız bu uygulamayı yürürlüğe koymadı. A. S.- Neden? Z. Ş.- B lm yoruz. Ama b z buradan, gazetem z aracılığı le b r çağrıda bulunalım; b r nc l ürün kayıt s stem ded ğ m z barkod s stem n uygulamaya koysunlar, başka b r şey dem yoruz. Bu b r tal matla halled lecek b r günlük b r olaydır. O zaman yereldek denetley c olan tarımdak görevl ler de rahat edecekt r. Yüzde vermeyey m ama b r k tanes n tenz h eder m, g tt ğ m bütün oteller, bal aromalı tatlandırıcı şurup yed r yorlar kahvaltıda. Üzülerek söylüyorum, örneğ n sadece Muğla'dak oteller gerçek çam balı kullansalar, bu çam balı buraya b le yetmez. İhbar hattından da sonuç alınmıyor. Tekrar yetk l lere seslen yoruz; buna b r son ver lmezse, arıcılığımızın sonu h ç de arzu ett ğ m z g b olmayacaktır. Arıcı doğal bal üretmey lke ed nmel , güven kazanmalı. A. S.- Kabahat sadece denet m yapmayan ya da sahte bal üretende m ? Arıcının suçu h ç yok mu? Bu kaostan çıkmak ç n arıcı ne yapmalı? Arıcının Ses Z. Ş.- Arıcı doğal bal üretmey lke ed nmel , güven kazanmalı. B z de aynaya bakıp, kend m ze çek düzen vermel y z. İy bal üretmel . Kend soframıza koymayacağımız balı satmamalıyız. A. S.- Aynı şek lde y ne bu kaos ortamında tüket c ne yapmalı? Tüket c y b lg lend rmek ç n neler yapılab l r? Tüket c sektörü nasıl destekler? Z. Ş.- Tüket c ler m z kal tel bal konusunda hem çok hassas hem de b lg sah b olmaya çalışmıyor. Araştırmıyoruz. Hala kr stal ze bal kötü baldır önyargısını kıramadık. İlla akışkan bal olacak, oysa o balın nasıl akıcı hale get r ld ğ n b lseler. Bu kadar ısrarcı olmayacaklar B zler Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ olarak fuarlar düzenl yoruz, fuarlara katılıyoruz, tanıtım yapıyoruz, bal satmıyoruz tanıtıyoruz. Tüket c ler m z b l nçlend rmeye çalışıyoruz. Sonuçta, tüket c ler m z b rl kler m zle rt bata geçmel , sorularına cevap aramalı. Yöredek tur zmc ler m z de b rl ğ m zle rt bata geçmel , b lg almalı, doğru ve kal tel bala ulaşmaya çalışmalı Mal yetler düşürüp, gel r artırmanın temel yolu da ürün çeş tl l ğ nden geç yor. A. S.- Muğla arıcılarına 2016 arıcılık yılı ç n mesajınız ned r? Z. Ş.- Mal yetler yüksek, b r teneke balı 245 TL'ye mal ed p de 200 TL'ye satarsanız bu arıcılık olmaz. 2003'ten ber aynı şey söylüyoruz; arıcı önce kal tel ve doğru bal üretecek, ama arıcı sadece bal üretmeyecek, polen üretecek, kend ana arısını üretecek, arı sütü üretecek, propol s yan arı ne ver yorsa onu üretecek. Türk ye ekonom s n değ şt rmek b z m görev m z değ l, gücümüz de değ l. B z m görev m z bu ekonom k ortamda neler yapab leceğ m z ortaya koymaktır. Mal yetler düşürüp, gel r artırmanın temel yolu da ürün çeş tl l ğ nden geç yor. Dünya pazarında varolmanın temel koşulu da budur. Bu arada, önümüzdek süreçte, kadın arıcılarımıza arı sütü üretmeler nde destek olmakla lg l projeler m z var. Genç arıcılar yet şt rmek st yoruz. Kal tel bal üret p bu güven sorununu aşmak gerek yor. Yoksa yandık b tt k demen n b r anlamı yok. Kal te arıcımızın namus borcu olmalı. B z b rl k olarak, arıcı arkadaşımızın hang noktada sıkıntısı varsa o noktaya koşuyoruz. Projeler yapıyoruz, akadem syenler ayaklarına kadar get r yoruz. Uzmanlarımız çalışıyor. B lg alsınlar, doğru ürün ürets nler, doğru laç kullansınlar, sahada köy köy dolaşıp laç tavs ye ed p satan sözde satıcılara t bar etmes nler. Kal tede en temel konumuz se petekd r. Doğal, saf balmumundan ve ster l ze ed lm ş temel petek kullanımını sağlayamazsak, h ç b r hastalıkla mücadeleden söz edemey z. Doğru petek kullanmazsanız, yaptığınız her şey boşa g der. Arıcılarımıza öner m z mumlarına sah p çıkmalarıdır. Ster l ze ed lmem ş temel petek kullanmasınlar. Kullandıkları petekler her k yılda b r yen les nler. Mumlarını anal z ett rs nler. Bu konuda B rl k olarak her türlü desteğ vermeye hazırız. Petek konusunda hassas davranmadıkça sağlıklı arıdan ve doğal bal üret m nden söz etmem z olanaklı değ ld r. Üstel k sadece Muğla'da değ l, Türk ye'n n her yer nde bu petek konusunda hassas yet göstermem z lazım. Doğal, saf balmumundan ve ster l ze ed lerek üret lm ş doğru petek kullanmazsanız, yaptığınız her şey boşa g der. A. S.- Teşekkürler... Arıcılarımıza son b r sözünüz var mı? Z. Ş.- Muğla olarak çam balı üret m alanlarına sah p olmamız b z m ç n büyük b r şans. Ancak, bu şansı doğru kullanmayı b l rsek. Arıcı arkadaşlarımız bu alanların korunması ve bakımı konusunda duyarlı olmalıdır. Bu konuda B rl kler n n yaptıklarını ve yapmaya devam ett kler n zlemel , nereden nereye geld ğ m z unutmamalıdırlar. Sadece Muğlalı arıcılar değ l, çam balı üret m ne katılan tüm Türk yel arıcılar bu alanlara sah p çıkmalıdırlar. Tüm arıcılarımıza bereketl , sağlıklı ve bol kazançlı b r arıcılık sezonu d l yorum. Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ Yayın Organıdır İk Ayda B r Yayımlanır N san-Mayıs 2016 Yıl: 01 Sayı: 01 Yayın Yönetmen Şam l Tuncay BEŞTOY İmt yaz Sah b Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ Adına Yönet m Kurulu Başkanı Z ya ŞAHİN Yazı İşler Sorumlusu Z ya ŞAHİN Yayın Kurulu Z ya ŞAHİN Yas n KIRGIZ Umut ÖZER Mehmet CEYLAN Ayşe ŞİMŞEK CEYLAN Şam l Tuncay BEŞTOY Gazetede yayımlanan tüm yazılardan yazarları sorumludur. Grafik Tasarım Şam l Tuncay BEŞTOY Her sayımızda güncel konularda uzmanların ve akadem syenler n sahadak sorunlara çözüm üreten yazı ve makaleler yer alacaktır. B rl ğ m z bünyes nde çalışan konularında uzman arkadaşlarımız saha deney mler n anlatacaklar. Gazetede, Arıcımız Konuşuyor başlığı altında arıcılarımızın görüş, öner ve yazılarına yer ver lecekt r. Yönet m Adres Musl h tt n Mah. Cemal Karamuğla Sok. No:100 Menteşe-MUĞLA İlet ş m B lg ler Tel: 252 212 64 85 - 212 46 98 Faks: 252 213 16 92 GSM: 533 593 40 81 e-posta: mayb r48hotma l.com Baskı Es n Matbaası Küçük Sanay S tes 9. Blok No:9 Menteşe-MUĞLA Tel: 252 214 10 24 Faks: 252 214 60 30 e-posta: es nofsetgma l.com ARICININ SESİ - SAYFA 03 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 İLKBAHAR GELDİ NELER YAPMALIYIZ? Prof. Dr. Muhsin Doğaroğlu Yen b r sezon başlıyor, yen sezon yen b r heyecan ve yen b r umut demek. Ülke ve Bölge arıcısına bol bereketl b r sezon ve sonunda tatm n edecek b r gel r s zler n olsun. Elbette d lekler öneml ama d lekler ve beklent ler kadar önlemler de öneml . Bu sezon başında arıcı neler yapmalı nelere d kkat etmel d ye söze başlayınca bazı öneml hususları hatırlatmak st yorum. Bunlar her bakımdan başarınızı artıracak özell kte konulardır. Arıcının bütün faal yetler ve gel r tamamen arı ded ğ m z bu canlıya bağımlı olduğundan düşünmes gereken en öneml konuların başında arı kolon ler n n sağlığı gel r. Arısı sağlıklı ve güçlü olmayan arıcının arıyı toparlaması, onu yaşatab lmes ve ürün alması mümkün değ ld r. Hastalık ve zararlılardan önce unutulmaması gereken en öneml nokta, kolon ler n kalabalık şç arı varlığı le yan güçlü populasyonlarla sezona başlaması ve ht yaçlarının doğru bel rlenerek bu ht yaçların doğru maddelerle karşılanmasıdır. Bu doğrultuda arıcının d kkat etmes gereken başlıklar ve çalışması gereken konular; 1) Genç ve ver ml b r ana arı le sezona başlamak, 2) Populasyon düzenlemes le kolon ler güçlend rmek, 3) Oğula engel olacak köklü çözümler uygulamak 4) Kolon ler sağlıklı b r şek lde beslemek, 5) Hastalık ve zararlılarla savaşmak olmalıdır. Bu konuları tek tek ele alacak olursak; 1) Genç ve ver ml b r ana arı le sezona başlamak; Kolon n n hem üreten, hem dolaylı olsa da yöneten ve bütün genet k kapas tey bünyes nde taşıyan ana arı bu özell ğ le kolon n n o yılk bütün performansını bel rled ğ g b oğula neden olab lecek yapısı le de kolon n n en büyük r sk faktörüdür. Kolon n n stenmeyen oğul özell ğ Sezona Genç, Verimli Ana Arılar ve Güçlü Kolonilerle Başlamalıyız Oğula Engel Olmalı ve Doğru Besleme Yapmalıyız En Önemlisi Hastalıklarla Doğru Yöntemlerle Mücadele Etmeliyiz kovan ç nde oğula neden olan faktörler saymazsak ana arının genet k yapısına ve yaşına bağlıdır. Yan üret c kovanda oğulu engelleyecek bütün önlemler alsa da ana yaşlı veya genet k olarak oğul eğ l m taşıyorsa kolon oğul verecekt r. Bu sorunu önlemek ç n genel olarak arıcı ana yet şt rme şlem n oğul eğ l m gösteren kolon lerden yapmamalı ve h çb r ana arıyı 2 kış geç recek şek lde kovanda tutmamalıdır. Bu öner ler baharın lerleyen dönemler ç n geçerl d r. O halde ç nde bulunduğumuz bu erken baharda yapılacak şlemler neler olmalıdır? Bu dönemde arıcı zayıf kolon ler le kuluçka dağılımı uygun olmayan kolon lerdek ana arıları mha ederek bu kolon ler b r sonrak konuda anlatılacak populasyon düzenleme çalışmalarında güçlend r c olarak kullanmalıdır. 2) Populasyon düzenlemes le kolon ler güçlend rmek; Populasyon düzenlemes n n amacı öncel kle kolon ler güçlend rmek ve hedef populasyon düzey n oluşturmaktır. Populasyonların güçlend r lmes konusunda ülke arıcılarının genel eğ l m güçlü kolon lerden alınan arılı veya arısız kuluçka petekler n n zayıf kolon lere ver lmes şekl nded r. Bu uygulama b r yandan ler de bal yapab lecek güçlü kolon ler ver ms zl ğe mahkûm edeceğ g b ver ms z kolon ler n yaşamını sürdürmes ne neden olarak gelecekte kolon ler n öneml ölçüde ver ms z kolon lerden oluşmasına neden olacaktır. Oysa ver ms z bu kolon ler n kuluçkaları alınarak orta güçte kolon ler n güçlend r lmes nde kullanıldığında bütün kolon ler n güçlü ve ver ml olması sağlanır. Bu dönemde kolon ler n sayısal olarak yüksek tutulmasını steyen üret c ler bu yöntem uygulamak stemed kler g b güçlü kolon ler bölerek kolon ler n daha da ver ms zl ğe doğru yönelt rler. Öncek bölümde anlatılan zayıf, anası ver ms z veya yaşlı olan kolon ler orta güçtek kolon ler n güçlend r lmes nde kullanılarak hedef populasyon düzey n n yakalanmasına çalışmak ver ml l kte en esas uygulamalardan b r s d r. Öncel kle burada hedef populasyonun ne olduğunu açıklamakta yarar vardır. Üret c n n b r hedefi asıl bal mevs m başlangıcında 2 katı arı le dolu yan 20 çerçeve arılı kolon ler oluşturmak olmalıdır. Hedef populasyon düzey se ç nde bulunulan zamanda bu hedefi tutturacak düzeyd r. Başka b r şek lde bu uygulamayı şöyle açıklamak mümkündür. Örneğ n Haz ranın 15' nde asıl bal akımı başlayacaksa ve 15 N san tar h nde bu uygulama yapılacak se bu tar hte kaç çerçeve arının 15 Haz randa 20 çerçeve olacağını tahm n etmek ve uygulamaktır. Bu şlem uygulandıktan sonra örneğ n 15 Mayısa gel nd ğ nde hedef 14 çerçeve se ve bazı kolon ler bu düzeye gelemem şse daha zayıflarla takv ye yapmak suret yle bütün kolon ler 14 çerçeve düzey ne get r l r. Bal ver m n en üst düzeye get reb lmek ç n b r d ğer uygulama bal mevs m başlangıcında k katlı bu kolon lerde tarlacı arı oranını genç arı m ktarına göre olab ld ğ nce üstün tutmaktır. Çünkü bal ver m tarlacı arıların get rd ğ bal m ktarından genç arıların tükett ğ bal m ktarı çıktıktan sonra kalan kısımdır. Bu nedenle bazı dönemlerde tesadüfen tarlacı arıları çok olan daha zayıf arıların kuluçka ve genç arı m ktarı yüksek olan güçlü kolon lerden daha fazla bal yapmasının neden budur. O halde üret c kuluçka üret m n bal mevs m nde tarlacı oranını yükseltecek ve tüket c oranını azaltacak şek lde düzenlemel d r. Bunun ç n kuluçka üret m nde b r yandan zamanlama uygulaması yapmalı öte yandan kend yöntem m olan “Destek Kolon Yönet m S stem ”n uygulamalıdır. Bütün bu uygulamalar sırasında üret c n n en çok yakındığı konulardan b r s güçlü kolon ler n oğul vermes olduğundan ş md bu konunun köklü b r şek lde çözümünü ele alalım. ARICININ SESİ - SAYFA 04 3) Oğula engel olacak köklü çözümler uygulamak; Oğul önlemede üret c ler n uyguladığı en klas k yöntemler çevre şartlarının y leşt r lmes esasına dayanır. Bunlar genell kle kolon n n gel şmes ne paralel olarak gerek kuluçka gerekse erg n arı mevcudu ç n yeterl alanların açılması ve havalandırma başta olmak üzere kovan ç koşulların kolon rahatlamasına olanak verecek şek lde düzenlemeler n yapılmasıdır. Bu önlemler alındığı halde çoğu kolon de oğul eğ l m n n durmadığı görülür. Bu esas anlamda ana arının yaşlı veya ver ms z olmasından veya ana arı genç ve ver ml olduğu halde ana arının genet k olarak oğul eğ l m ne sah p olması neden yle sadece çgüdüsel olarak oğul verme steğ nden kaynak- lanır. Bu durumda yaklaşık her 5 günde b r ana arı gözler n mha eden arıcı b rkaç uygulamadan sonra oğul eğ l m n n durduğunu veya kes ld ğ n görür. Oğul gözler n n kes m le oğul eğ l m n n durmaması kolon n n mutlak surette ana arıyı değ şt rmek sted ğ n fade eder. Bal mevs m ne kadar oğul gözü kes m sürüyorsa bal mevs m nde de bu oğul vermeden ana arıyı değ şt rmek ç n merkez b r yerde 1-2 ana arı yüksüğünün oluştuğu görülür. Bu olaya ana arı değ şt rme anlamında “supersedure” adı ver l r. Oğul eğ l m 1-2 defa oğul gözü kes m nden sonra duruyorsa, bu durum oğula neden olacak herhang b r sebep olmadan sadece genet k olarak kolon n n oğul verme eğ l m olduğunu göster r. Böylece kolon yönet m le oğula neden olacak uygulamalara rağmen kolon oğul eğ l m göster yorsa oğul gözler kes m ster dursun ster durmasın ana arının değ şt r lmes gerek r. Ayrıca kolon ler n oğul eğ l m n köklü çözümlerle önlemek ç n ana arıları olab ld ğ nce fazla sayıda kolon lerden ve oğul eğ l m olmayan kolon lerden üretmek gerek r. Doğal populasyonların varlığını sürdüreb lmek ç n sadece stenen özell klere sah p yan oğul eğ l m düşük, hastalıklara dayanıklı ve hırçın olmayan bütün kolon ler n ana arı yet şt rmeler ne olanak vermek gerek r. Bu amaçla üret c lere NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 250 g m ktarda çerçeve üzer nden ver l r. Bu ver len polen n petek gözler ne depolanması gerek r ve bu depolamanın olmadığı durumlarda yapılan şlem n doğru olmadığı anlaşılır. öner lecek en öneml yöntem “gen havuzu” yet şt rme yöntem uygulamalarıdır. Bu yöntemde her üret c n n sah p olduğu kolon ler onun gen havuzu olarak kabul ed l r ve bu kolon ler çer s nde stemed ğ özell klere sah p kolon ler ayıklanarak ger de sadece sten len özell klere sah p kolon ler kalır. Bunların heps nden ana arı üretmek özell kle gen kaynaklarımızın sağlıklı olarak sonsuza kadar varlığını sürdürmes ne olanak sağlayacaktır. 4) Kolon ler sağlıklı b r şek lde beslemek; Kolon beslemede üzer nde durulacak en öneml husus arı kolon ler n kend doğal koşullarındak besleme yöntemler le yan onların b yoloj k özell kler ne göre beslemek olmalıdır. Bu yaklaşım kolon ler n yaşam süres n ve ver ml l ğ n artıracaktır. Burada esaslar arı beslenmes n n 2 unsuru olan nektar ve polen n özell kler ne ve arıların bunlarla beslenme alışkanlıklarına dayanır. Örneğ n nektar ve bal ht yacını karşılamak ç n ballı şeker kek , polen ht yacını karşılamak ç n de lkbaharda üret lerek der n dondurucuda bekletmeden ve h çb r şlem yapılmadan saklanan polenler kullanılır. Bu her k kek de ayrı olarak yan karıştırılmadan arılara gerekl zamanda ve gerekl m ktarlarda ver lmel d r. Şeker kek , üret c ler n b r yıl önce kend arılarının sağlıklı olanlarının kuluçkalığında üret len bal kullanılarak 1 ölçü bala dört ölçü pudra şeker katılarak hazırlanır. Ancak bu kek lkbaharda lk tarlacı arılar elde ed ld kten yan lk yumurta üret m nde 6 hafta sonra ver lmeye başlanmalı ve arıların en çok ht yaç duydukları bahar sonunda kolon lere bol m ktarda ver lmel d r. Henüz tarlacı arı üret m n n olmadığı erken lkbaharda 2 ölçü şekere b r ölçü su katılarak hazırlanan şeker şurubu ver lmel d r. Polen kek se arıların kuluçka üret m n teşv k etmek sted kler özell kle çam balı üret m dönem başta olmak üzere polen kıtlığı olan bütün dönemlerde kullanılmalıdır. Bunun ç n der n dondurucudan çıkarılan taze polen çok az m kta rd a p u d ra şe ke r se rp l e re k ve su püskürtülerek yoğrulur ve kolon gücüne göre 50- 5) Hastalık ve zararlılarla savaşmak; Hastalık ve zararlılarla savaşımda laçlı m ü c a d e l e y ö n t e m l e r n d e n ö n c e k ü l tü r e l önlemlere ağırlık vermek hem üret m mal yet n düşürecek, hem kalıntısız bal üret m ne olanak sağlayacak hem de arı sağlığını daha çok koruyacaktır. Alınacak bu önlemlere rağmen hastalık ve zararlılar arı sağlığını c dd boyutlarda etk leyecek durumda olacak se bu durumda da doğal ve b yoloj k tedav yöntemler öncel kl olarak denenmel d r. Hastalıklara karşı uygulanacak en öneml kültürel yöntemler hastalık oluşumundan önce ve sonra hastalıkların bulaşma ve yayılmasını önleyecek h jyen k önlemler almak, kolon ler hastalıklara karşı genet k olarak dayanıklı hale get rmek ve güçlü populasyonlar le çalışarak hastalık ve zararlı mücadeles nde başarı sağlamak olmalıdır. Güçlü populasyonlar hastalık ve zararlılara karşı zayıf kolon lere oranla çok daha dayanıklıdırlar. Bu nedenle lk yapılacak uygulama h jyen k önlemler uygulamak ve kolon ler güçlend rmek olmalıdır. D ğer b r çözüm se genet k yapısı daha dayanıklı olan b reyler n seç lmes ve böylece populasyonları genet k olarak dayanıklı kolon lerden oluşturmak olmalıdır. Bu amaçla uygulanacak ıslah yöntemler seleks yon veya ayıklamadır. Her k uygulamanın aynı anda b l nçl uygulandığı durumlarda başarı şansı daha yüksekt r. Seleks yon hastalık ve zararlılara en dayanıklı olab ld ğ nce fazla sayıda kolon den akrabalı yet şt rme olmadan ana arı yet şt rmek, ayıklama se populasyon ç nde zafiyet gösteren kolon ler n döl vermeler n önlemek esasına (gen havuzu yet şt rme s stem ) dayanır. Üret c ler n sadece ayıklama yöntem uygulayarak zaman çer s nde bütün kolon ler sted ğ genet k yapıda yet şt rmes mümkündür. ARICININ SESİ - SAYFA 05 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 TÜRKİYE GENELİNDE ÖZELLİKLE MUĞLA'DA Prof.Dr.Levent AYDIN Uludağ Ün vers tes Veter ner Fakültes Paraz toloj Anab l m Dalı 2014-2015 KIŞ SEZONUNDA CİDDİ ARI KAYIPLARI YAŞANDI. NEDEN? DEVAM EDER Mİ? 2016 YILINDA NE YAPMALI? BALARILARINDA SAĞLIK AÇISINDAN BAHAR BAKIMI TEDAVİ Geçt ğ m z yıl kış sezonu başlangıcı le ülkem z n farklı yerler nden erg n arı kayıpları le lg l ş kayetler başladı. Kovanlarda yeterl bal stoğu olmasına karşın, arılarda olağandışı ölçüde azalma olduğu, hatta bazı kovanların tamamen boşaldığı b ld r ld . Anab l m dalımız bu nedenle değ ş k v layet arı b rl kler le bağlantıya geçerek 23 v layetten arı örnekler n toplayıp laboratuar ncelemeler n tamamladı. Kolon ler yok eden ve hızla sönmes ne yol açan durum ç n en öneml sebep Nosema ceranae olarak tesp t ed lm şt r. Olgular kl n k yönden tak p ed lm ş bazı odaklarda bulaşıklık %60-70'lere ulaşmıştır. Çukurova Ün vers tes Veter ner Fakültes , Etl k Merkez Veter ner Kontrol Araştırma Enst tüsü le ortak b r araştırmayı tamamlayıp ULUSLARARASI APİDOLOJİ derg s nde sonuçlarını yayımladı. Nosema ceranae lk olarak 1994'te Ç n yaban arılarında saptanmıştır. Ancak sonrak yıllarda bal arılarında da gözlemlenm şt r. Tedav de günümüze kadar FUMAGİLLİN preparatlarının kullanılmasına karşın kullanımı sınırlandırılıp sonra dünyanın b rçok ülkes nde yasaklanan bu lacın yer n esans yel (b tk sel) or j nl etken maddeler almaya başlamıştır. Şu an PARAZİTOLOJİ Anab l m dalımız yen b r karışım üzer nde çalışmalar başlatmıştır. Özell kle erken sonbaharda bal hasatını tak ben kullanılan t mol çer kl kek k suyu oldukça etk l bulunmuştur. NASIL HAZIRLANIR? - 1lt Kek k suyu / 8 l tre şurup (2 kısım şeker, 1 kısım su) hazırlanır. Bu su her sefer nde taze olarak hazırlanmalıdır. - Kışa g rerken kovan başına 0.5 lt şurup b r hafta ara le 2 kez kullanılmalıdır. - Erken lkbaharda da aynı uygulama tekrarlanır. - Kovanda nosema şüphes olmasa b le uygulanmalıdır. NOSEMA CERANAE OLAN BİR KOVANDA VARROA MÜCADELESİ B r kolon de nosema hastalığı varsa, Varroa laçlarının görev yapmayacağı ve etk nl ğ düşeceğ y b l nmel d r. Bu nedenle varroa tedav s nden önce nosema şüphel kovanlarda sorunun g der ld ğ nden em n olunmalıdır. 2016 bahar aylarına g rd ğ m z şu günlerde yaptığımız laboratuar çalışmaları sorunun devam ett ğ n göstermekted r. NOSEMADAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALI? - Şüphel arılıklarda kovanlar arası bal nakl yapılmamalıdır. Nosema Ceranae, Çalışılan Her Yerde Görüldü NOSEMA CERANAE İLE NOSEMA APİS'İN FARKI NASIL ANLAŞILIR N. ceranae’da shal d kkat çekecek kadar çok değ ld r. N. ceranae’ya bağlı nosemos s vakalarında s nd r m s stem harab yet N. ap s’ e bağlı nosemos s vakalarına göre çok hızlı ve yoğun olarak gerçekleşmekte, her zaman shal görülmemekte, nad ren görülen shal n varlığı se etken n ş ddet n ve enfeks yonun kr t k en son evres ne gel nd ğ n göstermekted r. N. ceranae shal tedav s ne yanıt vermez. N. ap s te shal semptomu gösteren kolon ler tedav ye yanıt ver rken, shal n fark ed lemed ğ aynı evrede N. ceranae ç n bu oran daha düşüktür. N. ceranae’da hastalık çok hızlı gel ş r. N. ceranae de kron k (yavaş) enfeks yon tablosu bel rg n olarak şek llenmez, da ma akut (hızlı) enfeks yonlara bağlı an kayıplar yaşanır. N. ceranae’ya bağlı nosemos s’te en öneml kl n k tablo lkbaharda çok yavaş şek lde gel şen kolon ler n arılıkta d kkat çeker derecede fazla olması, kovanların üçerl beşerl gruplar hal nde ansızın sönmes d r. N. ceranae’da kovan önünde hasta arı görülmez. Bu g b kolon lerde barsaklarda beyaz donuk hastalıklı görünüme ve kovan etrafında kıvranan arılara nad ren rastlanır. Arı başına düşen spor sayısı Nosema ap s’te öneml yken N. ceranae’ ya bağlı nosemos s’te bu sayının öneml olmadığı görülmüştür. - Nosema Cerenae görülen kovanlar sönse b le bal d ğer kovanlara aktarılmamalıdır. - Kovanlar ıslak ve neml olmamalıdır. Yerden en az 20 cm yüksekte olmalıdır. - Aynı arılıkta zayıf ve güçlü kovan b r arada olmamalıdır. - Kolon lerde ruhsatsız ve zamansız arı laçları kullanılmamalıdır. - Dışardan ana arı alımı, ‘hastalıklardan ar sert fikalı’ arılıklardan olmalıdır. - Yaban arısı yağmalarına z n ver lmemel d r. - Toplanma ve konaklama alanlarında farklı arıcılar arılarını en az 400-500 m uzağa yerleşt rmel d r - Kovan kaydı profesyonel arıcılar ç n olmazsa olmazdır. Her kolon n n geçm ş y b l nmel d r. ÖNLEM ALINMADIĞI TAKTİRDE ÖLÜM VE ARI KAYIPLARININ DEVAM EDECEĞİ İYİ BİLİNMELİDİR. Yararlanılan Kaynaklar Yazının Aslında Bel rt lm şt r. NOSEMA CERANAE NASIL YAYILIYOR? Nosema ceranae’n n artık ülkem zde en yaygın nosema türü olduğı b l nmel d r. Daha hızlı ve öldürücü seyretmekted r. Nosema sporları kovanda ve balda (1 yıla yakın) uzun süre canlı kalmaktadır. N. ceranae enfeks yonları Bombus arılarında ve Vespula arılarında da b ld r lm şt r. Merops ap aster (göçmen arı kuşu) sm ndek arı zararlısının tarlacı arıları avlayarak yaşamını sürdürmes esnasında nosema sporlarını b r bölgeden d ğer ne naklett ğ tesp t ed lm şt r. Kovan çer s nden toplanan polen tanec kler nde nosema sporlarının bulunması bulaşma yollarında b r d ğer n göstermekted r. Ana arı t caret , Polen ve paket arıcılık uygulamaları Nosema etkenler n n ülkeler arası bulaşmasında rol alab lmekted r. Prof. Dr. Levent Aydın ve Z raat Müh. Umut Özer MAYBİR laboratuvarında ARICININ SESİ - SAYFA 06 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 KOLONİ YÖNETİMİ NEDİR? BU YIL YAŞADIĞIMIZ ‘ŞAŞKIN BAHAR’DA NE YAPMALIYIZ? Prof. Dr. Muhsin Doğaroğlu Arıcının Ses - M las Tarım Fuarı’nda b rl kte olduğumuz Sayın Doğaroğlu’na ‘Arıcılarımız bu “Şaşkın Bahar”da arılıklarına ve arılarına bakarken neler yapmalı’, d ye sorduk? İşte yanıtı!.. Arıların hastalık ve zararlılara karşı nanılmaz b r bağışıklık mekan zması vardır. Çok güçlü ve dayanıklı b r yapıdadırlar. Ancak, maalesef çoğu durumda, arıcının üstel k ceb nden para da harcayarak hastalıkları önleyeceğ m d ye aldığı yanlış önlemler, hastalığın kend s nden daha çok zarar vermekted r. Günümüzde ne yazık k , artık arıyı unuttuk; arıyı damdak nek, kümestek tavuk g b beslemeye çalışıyoruz. Arıyı yen den öğrenmem z gerek yor; bunun ç n b r tane kovanı kend hal ne bırakın, h ç karışmayın, zley n. Bakın ne oluyor; arıcı yok, bakıcısı yok, laç veren yok, arının yaşadığını görürsünüz. Doğasına aykırı uygulamalarla, b r kez arıyı strese sokunca artık yapacak b r şey kalmıyor. Dünyanın her yer nde, ormanlarda, dağlarda kend başına yaşayan arılar var. Ama dümen n başına b z geçt ğ m zde ve gem y yanlış yöne çev rd ğ m zde, onun tekrar doğru yöne çev rme gücü yok. Doğasına aykırı uygulamalarla, b r kez arıyı strese sokunca artık yapacak b r şey kalmıyor. B rçok stres çeş d var; açlık stres den l nce genelde kış çıkışındak açlıktan bahseder z. Ama arının en çok açlık çekt ğ ve strese g rd ğ dönem ve en çok arı ölümünün olduğu dönem lkbaharda havanın en güzel olduğu dönemd r. Bu dönem arının en hızlı gel şt ğ dönemd r; d yel m kovanda on çerçeve arı var; bunun sek z çerçeves yavru, k s tarlacıdır. Tam o sırada baharın kaynakları b tmek üzere ve yaz ç çeklenmes başlamamış, k çerçeve tarlacı arımız var, k çerçeve tarlacı arı dışarı çıkacak, hem kend ht yacını hem sek z çerçeve genç arının ht yacını hem de bu sek z çerçevedek genç arının bakacağı kuluçkanın ht yacını karşılayacak, böyle b r şey mümkün değ l. O dönemde arıcı, hala b raz da bal geld ğ ç n arının beslenmeye ht yacı olduğunu düşünmüyor. Oysa kuluçkaya bakmak zorunda olan genç arılar aç kalınca vücutlarının yüzde otuz beş ne kadar varan oranlarda kend prote n ve yağlarıyla yavru bakıyorlar. Tarlacı arılar o kadar güçsüz kalıyorlar k , buldukları nektarı b le kovana get rem yorlar. Eğer b z tarlacı arının, genç ve bebek arılar tarlacı oluncaya kadar bakımlarını sağlayacak b r beslenme desteğ sağlamazsak, kovan çok sayıda genç arının ölümü le güçsüz düşecek, belk de sönecekt r. Üstel k kovanda bal olduğu halde; çünkü genç ve bebek arılar, o balı tüketerek onlar ç n bes n maddes üreten bakıcı arılar tarafından beslenmezlerse, o balı doğrudan tüketemezler. Yan madem, arıları kend haller ne bırakmıyor, yaşam döngüler ne müdahale ed yoruz, onları nek, tavuk besler g b , koyun gütmek g b yönetmek st yoruz, bar bunu onların doğal döngüsünü b lerek yapmalıyız. Arıcılık yapacaksak, yan , onları güderek arıcılık yapacaksak, b z üç katta arıcılık yapmanın yolunu bulmalıyız. Tek katta, hatta k katta arıcılık olmaz. Alt katı, kuluçkalığı arının doğal döngüsü ç nde yaşayacağı ev olarak bırakmalıyız. Esk ler arının yuvası bozulmaz derlerm ş, neden bahsed yor b z m yaşlılar, gözünüzün önüne get r n, dedeler n z kütük kovanlarda arıcılık yapardı. Arının beslenmes tamamen şekere dayalı olamaz, arı kend doğal yaşamında depoladığı balla beslen r, zaten o balı bu nedenle depolar. Bu nedenle tekn k arıcılıkta, ürün olan bal kattan alınmalı, alt kattak arının kend s ç n yaptığı balın fazlası se saklanarak, bahar beslemes ç n kullanılmalıdır. Balda sadece şeker yok k , m neraller, enz mler, v tam nler var, bunlar arıya lazım. Ş md denecek k , b z de şeker şurubuna bunlardan koyuyoruz; ama arının, her kovanın özel durumunu, o andak gerçek ht yacını nereden b l yoruz? M ktarını, yapısını, özell ğ n b l yor muyuz? B lm yoruz. Örneğ n, ç ne polen katılmış şeker kek yapıyoruz. H ç arının aynı petek gözüne bal ve polen b rl kte depoladığını gören var mı? Kaldı k , arı bu şek lde ver len polen asla tüketemez, aslında ç çekten kend s n n aldığı polen de o hal yle tüketemez. Polen n, petek gözüne stoklanmadan önce arının ağzından bulaşan enz mlerle ıslanması ve petek gözünde fermente olarak dışındak selüloz koruyucu kabuktan kurtulması gerekl d r. Arılar, bu 'arı ekmeğ n ' tüket rler. Arı varlığımızı kovan sayısı le ölçmekten vazgeçmem z gerek yor; öneml olan tüm kovanlarımızdak toplam arı sayımız. Ş md kışa g rerken ya da bu bölgede kışın arıyı polen tuzaklarından toplanmış ve depolanmış polen kek yle besl yoruz. Arı o polen s nd rem yor. Bağırsakları doluyor. Dışkılama ht yacı doğuyor, o soğukta zorunlu olarak dışarı çıkıyor ve üşütüyor, hatta hava fazla soğuksa felç olup kalıyor. Ayrıca fazla çalıştırdığımız ç n de ömrü kısalıyor ve bahardak yavru bakımını yapamıyor. Arılar kışın hang nedenle olursa olsun kovan dışına çıkmamalıdır. D nlenmel , baharda kovanın gel şmes nde ht yaç duyacağı yavru bakımı ç n güçlü kalmalıdır. Bu sene de bu sorunu fazlasıyla yaşadık; havalar n speten ılık geç nce arılar hep çalıştılar ve ömürler kısaldı. Şöyle b r tablo oluştu; arılar çalıştı, b z de onları besled k, hatta kovan yavru yaptı. Ama çok çalışan yaşlı arılar bu yavrulara bakamayacak kadar güçsüzler ya da öldüler. Sonuçta bakımsız kalan yavrular da kaçınılmaz olarak ölecekler. Yaşlılar yaşlılıktan, gençler se açlık ve soğuktan öldüler. Düzen y ne b z bozduk. Genet k yapıyı, arı ırklarını karıştırdık; her arı ırkı kend bölges ne uyum sağlamıştır. Sek z ay dondurucu kışı olan b r bölge le Muğla g b arının çok kısa b r dönem har ç sürekl dışarı çıkab ld ğ b r bölgen n arılarının davranış kalıpları nasıl aynı olab l r? Taş yer nde ağırdır. Üstel k arı d ğer tarımsal b tk ve canlılardan farklıdır. Ama b z onu b le yarattığımız mono kültürel tarımsal üret m n b r parçası hal ne get rmey başardık. İş m ze gelen b r özell ğ n seçerek 'ıslah' ed yor ya da ş m ze gelen özell ğ gösteren b r ırkı yaygınlaştırıyoruz. Doğa öcünü alıyor maalesef; Amer ka B rleş k Devletler , Avusturya ve İsra l'de yaşanan toplu kolon çöküşler n n başlıca neden bu tek t pleşt r lm ş arılardır. Arı varlığımızı kovan sayısı le ölçmekten vazgeçmem z gerek yor; öneml olan tüm kovanlarımızdak toplam arı sayımız. Ama örneğ n b r m lyon arımız olsun; bu arıları beş yüz kovana dağıttığımızda kovan başına y rm b n arı, k yüz kovana dağıttığımızda kovan başına ell b n arımız olur k bu kovanlar d ğerler nden çok daha fazla bal üreteb l rler. İlkbaharda oğul ya da bölme alınmamalı, zayıfa takv ye ver lmemel d r. Kışa g rerken yüz kovanını ell ye düşüreb len arıcı en usta arıcıdır. Baharda, örneğ n otuz kovanınız var; onu güçlü, onu zayıf ve onu da orta hall , ne yaparsınız? Arıcılarımızın çoğu güçlü kovandan zayıf olana arı aktararak otuz tane orta hall kovan elde etmey seçmekted r. Oysa tam ters ne, zayıf olan kovanları orta hall kovanlara aktararak y rm tane güçlü kovan elde etmek doğru olandır. İlkbaharda oğul ya da bölme alınmamalı, zayıfa takv ye ver lmemel d r. Tam ters ne bölmey bal akımı başladığı zaman yapmak gerekmekted r. Bu bölmey de güçlü kovandak kapalı yavrulu olan genç ve bakıcı arılı çerçeveler yen kovana aktararak yapmalıdır. Çünkü b r kovanın bal ver m , dışarıdan gelen baldan çer de tüket len bal çıkınca kalan m ktardır. Başka dey şle üret c yan tarlacı arısı çok, tüket c yan genç arısı az kovanın bal ver m en yüksek olacaktır. Yan arıcı, arıyı doğru gütmek st yorsa, sadece tek b r kolon y doğru yönetmekle kalmamalı, üret m ve destek kovanları hal nde düzenleyerek tüm arılığını yönetmel d r. ARICININ SESİ - SAYFA 07 Mehmet CEYLAN Z raat Mühend s MAYBİR NEDEN DAMIZLIK ANA ARI Anadolu nsanının bu topraklarda b nlerce yıllık arıcılık kültürü vardır. İnsanımız asırlarca baldan ş fa kaynağı olarak yararlanmıştır. Ülkem z arı meraları, bal ormanları ve çambalı üret m sahalarıyla Dünyada özgün b r yere sah pt r. Arıcılık kırsalda b rçok a len n geç m n sağlıyor ya da a le ekonom s ne katkıda bulunuyor. B tk sel üret m açısından bakıldığında da bal arıları dölleme h zmetler neden le temel b r tarım g rd s d r. Bal arılarının bu üret me katkıları, bal üret m değerler n n en az on katıdır. Örneğ n bal arıları ayç çeğ üret m nde ürünü en az yüzde 30, badem üret m ne yüzde 95 artırırlar. Bal arılarını kaybedersek pek çok üründe üret m düşer, kıtlık ve felaketler peş peşe gel r. NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 HER ARICI KENDİ BÖLGESİNE AİT DAMIZLIKLARI KULLANARAK KENDİ ANA ARISINI ÜRETMELİDİR Yeters z kolon ve arılık yönet m eğ t m ve 3- Arı sağlığı konusunda b lg eks kl ğ ve yanlış laç kullanımı öne çıkmaktadır. DAMIZLIK ANA ARI KULLANIMI 1950'l yıllara kadar arıcılık her bölgen n doğal yerl ırkı olan arılarla yapılıyordu. Bu arılar her bölgen n doğal şartlarına adapte olmuş, kolon ler bölgen n florasına, kl m ne uyum sağlamış, arı zararlılarına ve hastalıklarına karşı d renç gel şt rm şlerd . 1950'lerden sonra gezg nc arıcılığın başlaması ve g derek yaygınlaşmasıyla arı ırklarında bölgeler arası melezlenmeler başladı. 60 yıldır devam etmekte olan ve en az 30-40 kuşaktır tekrarlanan bu melezlenme sonucu kolon ler genet k çeş tl l kler n ve uyum yetenekler n kaybetm ş, ver ms zleşm şlerd r. İstat st kler yed m lyon Kolon varlığıyla Dünyada lk üç sıra ç nde olduğumuzu göster yor. Ancak, kolon kond syonlarımız çok düşük ve dolayısıyla bal üret m m z olması gereken düzeyde değ l. Kolon başına bal ver m yıllık ortalama 17 k lo c varında olup, bu m ktarın da en az yarısı şeker beslemes yle sağlanmaktadır. Özell kle petek bal üret m nde şeker kullanımı çok yaygındır. Kolon başına şeker kullanımı yılda ortalama 10 k lodur. Arıcılık sektörüne yılda 50-60 b n ton şeker g rmekted r. Normalde kaynağını doğadan sağlaması gereken b r üret me, şeker beslemes neden yle ek b r mal yet g rmekted r. Buna göçer arıcılıkla artan mal yetler ve balı değer nde satamamayı ekley nce arıcılık sektörü zor durmda kalmaktadır. İç p yasada tüket len balın 1/3'ünü petek ballar oluşturmaktadır. Bu tüket m alışkanlığımız balmumu stoklarımızı olumsuz yönde etk lemekte, şekerle beslemey teşv k etmekte ve temel peteklerdek parafin k rl l ğ neden yle nsan sağlığı açısından sorun yaratmaktadır. Kolon başına ver m düşüklüğü ve ek mal yetler arıcılarımızı farklı arayışlara yöneltmekted r. Bu ver m düşüklüğünün nedenler ne bakarsak, sırasıyla; 1- Damızlık ana arı kullanılmaması, 2- Ayşe ŞİMŞEK CEYLAN Z raat Mühend s MAYBİR İlkbaharın gel ş le b rl kte kış boyu kovanda kalan arılarda başlayan faal yet arıcının da çalışmaya başlaması gerekt ğ n n şaret d r. Arıcılıkta en yoğun çalışma lkbahar dönem nde yapılan çalışmadır. Arıcı tarafından zamanında ve uygun şek lde yapılacak olan lkbahar bakımı o sene arıdan alınacak olan ürün m ktarını büyük ölçüde etk leyecekt r. Kovanların lkbahar bakımlarında; ana arı kontroller n n yapılarak, ana arı kaybetm ş veya sönmüş olan kovanların tesp t ed lmes , ana arı kaybedenler n uygun kolon lerle b rleşt r lmes , sönen kovanların da yağmayı önlemek ç n arılıktan uzaklaştırılması öncel kl olarak yapılması gerekend r. Kovanlardak çerçeveler n durumu kontrol ed l p, küflü ve kötü çerçeveler le kovanda arının basmadığı fazla çerçeveler alınarak, gerekl sıkıştırma yapılmalıdır. Ayrıca, mevcut kolon ler tem z kovanlara aktarılmalı, boşaltılan kovanlar da tem zlenerek bakımları yapılmalıdır. Kovanlarda hastalık durumu kontrol ed lerek gerekl müdahaleler zamanında yapılmalıdır. ed lmek durumunda kalınmıştır. Olumsuz etk ler bugün b le bal p yasasında h ssed lmekted r. Ülkem zde yed m lyon kolon olduğunu varsayarsak ve tekn k arıcılıkta k yılda b r ana değ ş m öner ld ğ n hesaba katarsak, her yıl üç m lyon F1, yan damızlıktan üret lm ş b r nc l melez ana arı üret lmes gerekt ğ ortaya çıkar. Ülkem zde üret len F1 sayısı 250.000 adete ancak ulaşmaktadır. F1 ana arı üret m nde çok büyük b r açık mevcuttur. Üret len bu ana arıların da damızlık ve yet şt r lme kal teler tartışmalıdır. Ayrıca bu t car ana arıların çoğu yanlış bölgelerde kullanılmaktadır. BU OLUMSUZ DURUM KARŞISINDA NE YAPMALI? Yaşanan bütün bu olumsuzluklar, lk adım olarak, her bölgede o bölgeye uygun arı ırkının ıslah ed l p, uygun damızlıkların ortaya konması gerekl l ğ n göstermekted r. Daha sonra se t car F1 üret m n n kal tel ve güven l r hale get r lmes yle lg l tedb rler alınmalıdır. Daha da öneml s , her arıcının kend bölges ne a t damızlıkları kullanarak kend ana arısını üretmes d r. Bu model daha doğru ve daha ekonom k sonuçlar verecekt r. Bu durumda b r üret c örneğ n, yılda b r damızlık ana arıdan yüz adet F1 melez ana arı üreteb l r. Her b r F1 melez ana arı en az 5 k lo fazladan bal üret m sağlasa, yüz F1 melez ana arı toplamda 500 k lo ver m artışı sağlar. Balın k losu 8 TL olarak alındığında; 500 k lo bal x 8 TL = 4.000 TL. fazladan gel r get r r. Yan b r damızlık ana arı 4.000 TL. katma değer yaratır. Kovandak arı a les n n ırkı artık b l nemez duruma gelm şt r. Bu melez kolon ler hırçınlaşmış, hastalıklara karşı hassaslaşmış, yaşam güçler azalmış ve uygulanmaya çalışılan tekn k arıcılık yöntemler ne karşın arzu ed len ver m artışı sağlanamıştır. Bu katma değer, kolon n n artan tüm uyum ve yaşam gücü le hastalıklara dayanıklığı da hesaba katıldığında daha da artacaktır. Melez kolon ler kl m ve çevre değ ş kl kler karşısında uyum yetenekler n y t rd kler ç n böyle değ ş kl klerde c dd kolon kayıpları yaşanmaktadır. N tek m 2007-2008 yıllarında yaşanan kuraklık sonucu dünyada ve Türk ye'de yüzde 50'ye varan kolon kayıpları olmuştur. Bunun net ces nde bal thal Sonuç olarak; ülkem z arıcılığı bu yozlaşmış melezlerden b r an önce kurtulmalı, her bölgede b r b rl k kend bölges ne uygun ırk ve ekot pler ıslah ederek yöres ndek arıcıların kullanımına sunmalı, her bölge arıcısı da kolon ler n kend yöres n n damızlıklarıyla oluşturmalıdır. İLKBAHAR GELDİ, ARTIK ÇALIŞMA ZAMANI!.. Varroa paraz t le mücadelede lkbahar dönem nde yapılacak olan laçlama kes nl kle hmal ed lmemel , ayrıca erg n arı hastalığı olan Nosema'ya karşı da d kkatl olunmalı; eğer hastalık yoksa korunmak ç n, hastalık bel rt ler varsa da kurtulmak ç n gerekl müdahaleler usulüne uygun olarak yapılmalıdır. Nosema le mücadelede “Kaynatılıp ocaktan alınmış 5 Lt. suyun çer s ne 2 avuç kek k ve 1 avuç nane atılarak 15-20 dak ka demlenmel . Demlenen kek k ve nanen n suyu daha önceden (1/1) oranında hazırlanan 50 Lt şurubun çer s ne lave ed lmel d r. Bu şek lde hazırlanan şurup her b r kovana 0,5 Lt olacak şek lde dağıtılmalı, aynı uygulama 1 hafta ara le 2-3 kez tekrarlanmalıdır. Hazırlanan şurup aynı gün tüket lmel , artarsa sonrak uygulamada kullanılmamalı, her uygulama ç n şurup yen den hazırlanmalıdır.” Kovanlarda hastalık ve zararlılara karşı mücadelede kullanılacak olan laçların ruhsatlı olmalarının, uygun zaman ve dozlarda uygulanmalarının arı ve nsan sağlığı açısından son derece öneml olduğu unutulmamalıdır. Bal stoku azalan arılara bes n takv yes yapmak ve ana arının yumurtlamasını teşv k ederek, yavru üret m n hızlandırıp, kolon n n sezona yeterl mevcutla g rmes n sağlamak amacıyla besleme yapılmalıdır. Besleme; bal, arı kek ya da şeker şurubu le yapılab l r. Hazırlanacak olan şeker şurubu; 1 ölçek şeker/1 ölçek su (1/1) oranında hazırlanmalı ve yağmacılığın önlenmes bakımından akşamüzer geç saatlerde dağıtılmalıdır. Kontroller sırasında kovanın fazla açık tutulup kolon n n üşütülmemes , h jyen kurallarına uyularak kovan kontroller nde kullanılan ek pmanların sık sık tem zlenmes lkbahar kontroller nde arıcılar tarafından d kkat ed lmes gereken temel hususlardır. Kovan kaydı tutulması kovanların tak b nde arıcıya büyük kolaylık sağlamaktadır. Bu nedenle lkbahar bakım ve kontroller nde de kovanın durumu ve yapılan şlemler le lg l b lg ler n kovan tak p kartlarına şlenmes , ler de yapılması gereken şler n planlanması konusunda arıcıya rehber olacaktır. Tüm arıcılarımıza bereketl b r sezon d ler z. ARICININ SESİ - SAYFA 08 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 BAL FİYATLARI NEREYE GİDİYOR? Ülkem zde vatandaşlarımızın kal tel bal yemeler ç n arıcılar ve b rl kler var güçler le çalışmakta ancak arıcılarımız ne yazık k emekler n n karşılığını alamamaktadır. 2012-2015 yılları arasında üret m mal yetler yüzde 30-45 arasında artış göster rken, balın toptan fiyatı neredeyse 4-5 yıldır aynı sev yede şlem görmekted r. Ayrıca çam balımızın Muğla l m zde b r öncek yıl (2014 yılı) 18- 20 b n ton c varlarında b r üret m mevcutken teneke bazında toptan satış fiyatı 200210 TL. arasında şlem görmüştür. Bu yıl (2015 yılı) üret m m z 10 b n tonlarda ken çam balının toptan satış fiyatı 185-195 TL. arasında ve 4-5 aylara varan vadelerle satılmaktadır. Yan bal pazarında ne yazık k arz-talep l şk s ne göre fiyat bel rlenmemekted r. Arz azalmasına rağmen fiyatta b r yükselme meydana gelmem şt r. Üret c m z, el ndek balı k yıl öncek fiyatlarla satmaya mecbur ed lmekted r. Bu durumun temel neden n n de arı ürünler n n pazarlamasının tamamen özel sektörün kumandasında olması ve tekelleşmeye doğru g d lmes d r. Sektörümüz her geçen gün kan kaybetmekted r. Arıcılık sektörümüz gençleşmek yer ne artık yaşlanmakta, gençler m z arıcılığa sıcak bakmamaktadır. Muğla g b b r yerde b le artık gençler baba mesleğ n , dede mesleğ n , ata mesleğ n terk etmek durumunda kalmaktadır. Bu durumun temel sebeb üret len ürünün değer nde satılamamasıdır. Tüket c ler n bal konusundak Zaman ç nde, arılarla başladığım yolculuğa her gün yen b r şey öğrenerek devam ett m. Kend m arı g b çalışır, arı g b düşünür buldum. Arıları anladıkça doğayı anladım, doğayı anladıkça kend m de anladım. Hep m z n yeryüzünde ancak b r arı kadar hakkı var? O zaman bu k b r, böbürlenme n ye? Ben b n b r zahmetle arılarla b rl kte ürett ğ m z çam, ç çek balını, kek k, harnup, püren balını sevg yle, aşkla ve tadını bozmadan nsanlara armağan etmey görev sayıyorum. Bu kısacık yaşamımda kend me ödev olarak b ld ğ m 2. Bal fiyat kom syonlarının kurulması ve taban fiyat uygulamasına ac len geç lmel d r. 3. Sözleşmel üret m modeller uygulanarak y ve kal tel üret m yapan üret c ler n lehler ne olacak b r pazarlama stratej s uygulanmalıdır. 4. Ülkem zde bulunan sahte veya merd ven altı d ye tab r ed len bal adı altında satılan ürünlerle c dd mücadele programları uygulanmalı, p yasa sahte ballardan tem zlenmel d r. 5. Gl kozun ülkesel bazda kotası düşürülerek, AB normlarına uyulmalıdır. 6. Aromalı şurupların bal adı altında satışı yasaklanmalıdır. b lg eks kler de bu duruma olumsuz b r katkı yapmaktadır. F yatlar konusunda ac l b r eylem planı hayata geç r lmez se arıcılık sektörü de kaybolan meslekler arasında yer n alacaktır. Pazarlamada yaşanılan sorunların önüne geç leb lmes ç n; 1. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığımızın ve Sanay ve T caret Bakanlığımızın sektöre destek olması, bal fiyatları bel rlenmes nde ülkesel devlet pol t kalarının gel şt r lmes gerekmekted r. Bu Sayımızda Genç Arıcımız Alper KUYUCU Konuşuyor Ben Alper Kuyucu. 1979 yılının Eylül ayında Datça'da doğdum. İlkokulu Kızlan köyünde, orta ve l se öğren m m Datça'da tamamladım. A lem tarımla uğraştığı ç n küçük yaşlarda toprakla tanıştım. Üret m n tadına varınca toprağa ayrı b r hevesle bağlandım. Babam aynı zamanda arıcılık da yapıyordu. B zde arıcılık babadan oğula geçen b r gelenekt , aslında b r yaşam b ç m yd . Babam sürekl olarak babasından ve dedes nden öğrend kler n bana aktarıyordu. B rl kte arılığa g d p, mevs me göre yapılması gereken şler yapıyorduk. Her geçen gün arılar ben b r g rdap g b ç ne çek yordu. Arkadaşlarım top oynarken, ben boş zaman buldukça kovanları tam r ed yordum, ben m oyuncaklarım onlardı. Fırsat buldukça babamdan g zl arılığa g d p, tek başıma açıyordum kovanları, yed ğ m ğnen n hesabını b lm yorum artık. Yas n KIRGIZ Gıda Mühend s MAYBİR doğruluk, dürüstlük lkes nden çıkmadan, bu fan dünyada b r toz zerres kadar kapladığım yer n hakkını ödemek ster m. Yarımadamızın elver şl florası ve ılıman kl m , yıl boyunca b rb r ne eklenerek süren ç çeklenme dönemler , arıcılık ç n çok uygun b r ortam yaratmıştır. Yıllardır bu coğrafyada arıcılık yapan esk ler m z, yarımadanın endem k b tk ler nden elde ett kler balları ş fa n yet ne kullanmışlardır. Arıcılık, özel t na steyen, sevg ve sabıra dayalı ayrıcalıklı meslekler arasında sayılmalıdır. Geleneksel arıcılık, zahmetl ve zordur. Bu da arıcıları gel şen teknoloj lerle b rl kte b r arayışa sürüklem şt r. Rahmetl dedem fenn kovana babamla beraber yetm şl yıllarda geç ş yapmış ve babamın anlatımına göre, arıları kontrol etmek daha kolay hale gelm ş. Böylece kovanlarda mevs me göre değ ş kl kler yapmak ve b rden fazla hasat etmek olanaklı olmuş. Zamanla da bölgede geleneksel arıcılığın yer n modern arıcılık almış. Ancak çok geçmeden bu durumun dezavantajları da ortaya çıkmaya başlamış. Modern kovanların taşımaya daha elver şl olması sayes nde gezg nc arıcılık cat olmuş, bu da beraber nde arı hastalık ve paraz tler n Datça'ya get rm ş. Bu durum yıllardır süren arıcılık geleneğ ne büyük b r darbe vurmuş, kolon ler hastalanmış, hatta tamamen sönmüştür. B r çok esk arıcı, arıcılığı bırakmak zorunda kalmıştır. 7. B rçok dünya ülkeler nde örneğ olan üret c b rl kler ne raf ver lme durumunun, ülkem zde de TAB (Türk ye Arı Yet şt r c ler B rl ğ ) markası altında b rl klere ulusal market raflarında yerler ver lmel d r. Bu bağlamda dünyada bal üret m nde, kal tede ve dünya ülkeler le rekabet edeb l rl ğ m z n sağlanması ve en öneml s de sürdürüleb l r b r arıcılık mesleğ açısından konunun lg l merc lerce önemle değerlend r lmes gerekmekted r. ARICIMIZ KONUŞUYOR KÖŞESİ Günümüzde profesyonel kolon yönet m şarttır. Ancak; esk , geleneksel yöntemlerle yen , modern yöntemler arasında köprü kuramayan, kulaktan dolma b lg lerle hareket eden arıcılarımız Datça arıcılığını tehd t etmeye devam etmekted r. Gerç ülke arıcılığımız da bundan çok farklı değ ld r; doğru kolon yönet m ç n gerekl b lg ve donanım eks kl ğ n n bedel n ağır ödemektey z. Oysa ülkem z b r arı cennet ve bal den z d r. Ben kend arılarımla Datça'da bunu yapmaya çalışıyorum, mevs m ne göre Datça'nın dört b r yanında yet şen ş falı b tk ler n polenler nden ve ballarından üret yorum. Öncel ğ m floramızın kend ne has tat ve kokusundan uzaklaşmadan; lkbaharda ç çek balını, yazın kek k balını, sonbaharda çam, keç boynuzu ve püren balını cömert doğamızın b ze verd ğ kadarıyla emek ve sevg katarak hasat ed p, nsanlara sunuyorum. Yazın kurak ve sıcağından kaçmak ç n de Den zl ve Burdur'un yüksek rakımlı yaylarına g d yor, hem arıları koruyor, hem de yayla balı hasat ed yorum. Ben m temenn m şu: ülkem zde ve bu eşs z coğrafyada, arılara ve doğaya daha saygılı ve b l nçl davranarak, ürüne, üret c ye ve tüket c ye kıymet vererek, doğanın b r parçası olduğumuzu unutmadan, güven ve dayanışma ç nde yaşamayı başarab len modern ve çağdaş nsanlardan kurulu b r toplum olmak. ARICININ SESİ - SAYFA 09 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 KOLONİLERİMİZDE VARROAYA KARŞI DİRENÇ GELİŞTİRİLİYOR Muğla Arı Irkı Islah projes le d kkat çeken Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ (MAYBİR), ş md de Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Muğla Sıtkı Koçman Ün avers tes ortaklığında yürütülecek "Muğla Bal Arısında Varroa'ya Karşı Islah Kolon ler n n Gel şt r lmes ve Yet şt r lmes " projes n başlatıyor. Bal arılarında çeş tl hastalıklara neden olan, yet şk n arılarda ver m düşüklüğü, hatta kovanın tamamen sönmes ne kadar g der 'Varroa' paraz t ne karşı dayanıklı hattın oluşturulması sağlanacak. Muğla Sıtkı Koçman Ün vers tes Atatürk Kültür Merkez B salonunda düzenlenen proje tanıtım toplantısına Ün vers e Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Bayram Akça, Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ Başkanı Bahr Yılmaz, Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ İk nc Başkanı ve Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ Başkanı Z ya Şah n, Proje Yürütücüsü Muğla Sıtkı Koçman Ün vers tes Ula Al Koçman Meslek Yüksekokulu Arıcılık Programı öğret m üyes Yrd. Doç Dr. Rahşan İvg n Tunca, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Yas n KIRGIZ Gıda Mühend s MAYBİR Pol t kalar Genel Müdürlüğü yetk l ler katıldı. Muğla'da 30 yıl öncek bal üret m n n olmadığını bel rten Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ (MAYBİR) Başkanı Z ya Şah n, ana ırkların da b rb r ne karıştığını açıkladı. Şah n, "B z artık 30 yıl öncek balımızı arıyoruz. 30 yıl önce ürett ğ m z balımız her geçen yıl azalıyor. Türk ye'de son yıllarda hazır ana kullanımı da artıyor. Hang anadan, hang ırktan hang erkek arı le ç ftleşt b lm yoruz. Hazır ana kullanımı neden yle ırklarımız b rb r ne karıştı. Tüm bu etkenler göz önüne alarak artık Muğla arısını sah plenmen n zamanının geld ğ n düşünüyoruz ve bu nedenle yoğun b r çalışma yürütüyoruz. Türk ye'n n bütün arı ırklarının Muğla'da b r araya gelmes k rlenmey de beraber nde get r yor. Bölgede b yoloj k ve genet k b r k rlenme var. B z bu nedenle bu k rlenmeden Muğla arıcısını nasıl arındırab l r z onun peş ndey z" d ye konuştu. Muğla Sıtkı Koçman Ün vers tes Ula Al Koçman Meslek Yüksekokulu Arıcılık Programı Öğret m Üyes Yrd. Doç Dr. Rahşan İvg n Tunca projen n Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Pol t kalar Genel Müdürlüğü Tarafından "Tarımsal Ar-Ge Proje Destekler " Programı kapsamında ve MAYBİR tarafından desteklend ğ n söyled . Proje le Türk ye'dek Anadolu bal arısı ırkının ekot pler ç nde yer alan Muğla bal arısı populasyonlarında varroa'ya karşı dayanıklı hattın oluşturulmasının sağlanacağını bel rten Tunca, amaçlarının dayanıklı kolon ler n gel şt r lmes olduğunu kaydett . Tunca, proje sayes nde dayanıklı kolon ler n kullanılan k myasal maddeler n bal ve petekte kalıntı sorununun da ortadan kalkacağını bel rtt . Tunca, "Muğla'da 334 köyde, 5 b n 618 a le, 1 m lyon 144 b n 421 kovan le arcılık yaparak geç m n sağlıyor. Muğla arısının ıslahı ve hastalıklara d renç gel şt r lmes ne yönel k yapılan çalışmalar büyük önem arz ed yor. Kolon kayıplarına neden olan en öneml paraz tlerden b r s de varroa'dır. Varroa bal arılarının hem yavru, hem de erg n b reyler n n vücut sıvılarını emerek beslenen b r dış paraz tt r. Arı ölümler ne neden olduğu g b kolon lerde de öneml zararlara sebep o l m a k t a d ı r. P r o j e s a y e s n d e p a r a z t l e mücadelede kullanılan laçlardan ve d ğer k myasal maddelerden uzak kalınarak bal ve d ğer arı ürünler ndek kalıntı problem n n önüne geç lecek" ded . BEKİR TOSUN - MUĞLA (İHA Yrd. Doç. Dr. Rahşan İVGİN TUNCA laboratuvar ortamında varroa sayımında TÜRKİYE ÇAM BALLARININ KİMLİĞİNİ ORTAYA KOYACAK PROJENİN BİRİNCİ YIL DEĞERLENDİRME TOPLANTISI YAPILDI Bakanlığımızla yapılan görüşmeler ve b rl ğ m z ve Muğla T caret Borsası tarafından yapılan 'Muğla Çam Ballarının C4 Şeker Oranı ve Şeker Profiller n n Bel rlenmes ' s ml GEKA projes çıktıları, çam balının fiz ksel, k myasal ve m neral madde kompoz syonlarının kapsamlı ve kontrollü b r çalışmayla ortaya konulmasına ht yaç duyulduğunu gösterm şt r. Türk ye Çam Balı N hayet K ml ğ ne Kavuşuyor Dünya'da üret len çam balının yaklaşık %92's ülkem z n Batı ve Güney kıyı şer d nde üret lmekted r. Ülkem zde hraç ed len balların büyük b r bölümünün çam balı olmasına karşılık, çam balları ç n ayrı b r bal standardının bulunmadığı, mevcut bal tebl ğ m z n de Avrupa B rl ğ n n koyduğu standartlar le oluşturulduğu görülmekted r. Bu durumun dünyada çam balı üret m n n merkez olan ülkem z açısından b r eks kl k olduğunu geçm şten günümüze her platformda d le get rd k. gel şt r lmes le arıcıların Varroa le mücadelede Bu çerçevede TAGEM tarafından yürütülmekte olan ve b rl ğ m z tarafından 126 kovan ve tekn k personelle destek sağlanan ve 2015 yılında başladığımız, 3 yıl sürecek olan "Türk ye'de Üret len Çam Balının F z ksel, K myasal ve M neral Madde Profil " projes n n 1. Yıl değerlend rme toplantısı 19 Şubat 2016 tar h nde proje paydaşlarının katılımı le Belek/ANTALYA'da gerçekleşt r lm şt r. Projen n 1. yılı sonunda; kötü kl msel koşulların ver me yansıyan olumsuzlukları, dolayısıyla bazı lokasyonlardan numune alınamaması dışında herhang b r aksaklık olmadan devam ett ğ görülmüştür. 1.yıl sonunda çam ballarının bazı kr terler n n bölgeler arasında farklılıklar gösterd ğ de ortaya koyulmuştur. Yapılan değerlend rme toplantısında önümüzdek yıllar ç n projen n daha sağlıklı yürümes ve b r takım eks kl kler n g der lmes ç n lg l konularda kararlar alınarak değerlend rme toplantısı sonuçlanmıştır. ARICININ SESİ - SAYFA 10 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 ÇAM BALININ KİLOSUNU ÜRETİCİDEN 7.5 LİRAYA ALIYORLAR Çam balı üret c ler n n mal yetler n n artması sonrası balın teneke fiyatında b r öncek yıla oranla aynı fiyattan tüccar tarafından alınmak stenmes Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ (MAYBİR), BALDER ve Muğla T caret Borsası Başkanlarının tepk s n çekt . Muğla Bal Alıp Satanlar İhraç Edenler ve Paketleyenler Derneğ Başkanı F kret Çalca, bal üret c ler n n ürett kler balı d rekt üret c lere satış yapamadıkları ç n tüccarlara bağımlı kaldıklarını söyled . Çalca, ”Üret c ürett ğ balı sted ğ fiyata satamaması neden yle tüket c de raftak ürünü üret c fiyatına oranla 3-4 kat daha pahalı satın alarak zarar görmekted r. Markalar arası yaşanan ve 3 katına varan fiyat farklarının anlaşılması mümkün olmayıp, tüket c n n de kafası karışmaktadır. Aynı bölgede üret l p, farklı firmalarca ç çek balı olarak p yasaya sürülen balların arasında yaşanan bu fiyat farkı, ürürün p yasadak s rkülasyonunun da az olmasına sebep olmaktadır. 2015 yılı üret m ballar üzer nden örnek ver rsek, üret c lerden çam balı 7,5 TL'den, ç çek balı 8,5 TL'den alınırken, rafa geld ğ nde 30 TL'y aşmaktadır” ded . “İŞÇİLİK HARİÇ TENEKE FİYATI 230 TL OLMALI” Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ (MAYBİR) Başkanı Z ya Şah n se, 2015 yılı çam balı üret m sezonun- da Ağustos ve Eylül aylarında hava şartlarındak değ ş m neden yle ve uzun süren samyel n n, Marchal na hellen ca böceğ n n yaşam süres nde azalış neden olduğunu açıkladı. MAYBİR Başkanı Şah n, “Böceğ n yaşam süres n n kısalması neden yle çam balı üret m nde de yüzde 40-45'lere varan b r rekolte düşüşü yaşandı. 2015 yılında b rl ğ m z n yaptığı mal yet çalışmalarında b r teneke balın arıcılarımıza mal yet 245,74 TL'd r. K lo bazında düşündüğümüz zaman 9,11 TL'd r. Bu mal yetlere şç l k dah ld r. Eğer arıcılarımız şç l ğ göz önüne almaz se b r teneke bal 230 TL'd r k bu da şletmeler n mal yet n ancak karşılar. Aks durumda arıcılarımızın ayakta kalması ve bu mesleğ yürütmeler mümkün değ ld r. Hal böyle ken İstanbul'dak b r firmanın tavs yes le mal yet bel rlenmes Türk ye arıcılığına hakarett r. Tüm arıcılarımızın d k durmasını st yoruz. Çam balının peş n teneke fiyatı 230 TL'den aşağı olmamalıdır. Tüm çam balı üreten üret c ler bu fiyat çerçeves nde toplanmaya davet ed yoruz” ded . şu anda çok mağdur. Geçen yılk fiyatlar üzer nden b r fiyat bel rlenmek sten yor. G rd mal yetler b r öncek yıla oranla yüzde 30 oranında arttı. Balın teneke fiyatı en az 230 TL'den ve spot satışlar le yapılması gerek r k ancak mal yetler kurtarsın. B z T caret Borsası olarak üret c le tüket c arasında b r aracı durumundayız. Borsamız bünyes nde kurduğumuz Bal Borsası'nın amacı kal tel balın üret lmes , gıda kodeks ne uygun balın tüket c ye ulaşmasını sağlamak. Türk ye'de 10 l ralık bal da var, B n l ralık bal da var. Böyle b r fiyat farkı olamaz. Raflarda tenekes 600-700 l raya gelen ballar var. Muğla T caret Borsası olarak, bu hasat sezonu ç n açık arttırmalara devam ederek üret c ler m ze ve kal tel üret me destek vermeye devam edeceğ z. Muğla T caret Borsası bünyes nde kurulan “Bal Borsası” h zmete hazırdır, ürett ğ ürünü daha y değerlend rmek steyen bütün arıcılarımızın müracaatlarını bekl yoruz” ded . BEKİR TOSUN - MUĞLA (İHA “ARICILARIMIZIN MÜRACAATLARINI BEKLİYORUZ” Muğla T caret Borsası Başkanı Hasan Gökmen se yapılan araştırmalarda çam balı rekoltes nde yüzde 40'a varan b r düşüşün söz konusu olduğunu söyled . Gökmen, “Çam balı üret c m z İSTANBUL’DA ‘BALLI GÜNLER’ TAMAMLANDI Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ tarafından 19 - 21 Şubat 2016 tar hler arasında İstanbul Harb ye Asker Müze ve Kültür S tes - Ahmet Feth Paşa Salonu’nda düzenlenen, Üret c den Tüket c ye 3. İstanbul Bal ve Arı Ürünler - 2016 organ zasyonu başarı le tamamlandı. Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ Başkanı Bahr Yılmaz, yaptığı yazılı açıklamada, bala olan güven n tekrar kazanılması, güven çer s nde bal tüket lmes n n sağlanması ve bu ves le le b rl kle-r m z n ürett kler bölgesel balları yasal koşullarda tüket c le buluşturulması amacı le başlattığımız Üret c den Tüket c ye 3. İstanbul Bal ve Arı Ürünler Fuarı b r marka olma yolunda em n adımlarla devam etmekted r. Bal paketley c ler ve ek pman üret c ler ç n arz fırsatı oluştururken, İstanbullular ve arıcılar ç n de var olan taleplere cevap vererek tüket c faal yetler n n harekete laçları firmaları fuarımıza stand alarak katılmışlar ve Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ ’ne kayıtlı tüm arıcılar fuarımıza davet ed lm şt r. geçmes n sağlamıştır. Bu nedenle Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ olarak sektörü b r bütün olarak görüyoruz. Tüm paydaşlarıyla kalabalık b r a ley z. Bu ves le le 2013 yılında düzenlenen lk fuarımızdan t baren üret m zn almış olan markalar; bal paketleme firmaları, arı ürünler üretenler, kovan malatçıları, petek üret c ler , pol nasyon ve tohumluk üret c ler , arı H çb r t car beklent s olmayan, sadece üret c le tüket c arasında yanlış b lg aktarımı ve sahtec l ğ n önüne geçmek adına düzenlenen organ zasyon başarı le tamamlanmıştır. Fuar sonrasında stand katılımcıları tarafından doldurulan anket formları değerlend rmes ne göre, organ zasyonun sektör ç n çok öneml ve gerekl olduğu ve aynı zamanda geçen senelere göre başarılı b r grafik yakaladığı, raporlanmıştır. Üç günlük süre çer s nde toplam 18.000 k ş fuarımızı z yaret etm şt r. Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ Başkanı Bahr Yılmaz, Üret c den Tüket c ye 3. İstanbul Bal ve Arı Ürünler - 2016 organ zasyonuna güvenerek katılım sağlayanlara teşekkür ett . BEECOME 2016 11/13 MART MALMÖ SWEDEN FUARINA KATILDIK BEECOME 2016 11/13, Avrupa Profesyonel Arıcılar B rl ğ ’n n organ zasyonudur. 4' cüsü İsveç Profesyonel Arıcılar B rl ğ ve İsveç Arı Yet şt r c ler B rl ğ ve İsveç Z raat B l mler Ün vers tes ’nce İsveç’ n Malmö kent nde düzenlenm şt r. TAB olarak katıldık. Öncel kle 2017 yılında İstanbul’da yapılacak olan Ap mond a Kongres ’n n ve bunun yanında 2016 Yılı Kasım ayında Muğla da yapılacak 5. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongres ’n n tanıtımı amaçlanmıştı. Hedefim zde Ap mond a 2017 İstanbul’da bu güne kadar Ap mond a tar h nde görülmem ş b r katılım sayısına ulaşmak var, kongreye kadar uluslararası tüm organ zasyonlara katılarak, ülke arıcılığımızın tanıtımını yapmak ve özell kle farklılıklarımızı d ğer ülkeler anlatmak st yoruz. Bu organ zasyonda da, b z m kısa zamanda, em n adımlarla lerleyerek sektörümüz ve özell kle üret c ler m z adına fark yarattığımızı ve ön plana çıktığımızı test etm ş olduk. 2016 Muğla Kongres ve 2017 Ap mond a İstanbul Kongres Ülkem z adına bu farkı daha da arttıran b r kongre olacaktır. ARICININ SESİ - SAYFA 11 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 ORMANLARIMIZ VE ARICILIK ÇALIŞTAYI YAPILDI Bolu'da, Orman Genel Müdürlüğü ve Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ tarafından düzenlenen "Ormancılık ve Arıcılık" çalıştayı yapıldı. Orman Genel Müdürü İsma l Üzmez, Karacasu Beldes ndek b r otelde düzenlenen çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, kurumlarının 42 b n 500 personelle Türk ye'n n her noktasında vatandaşlara h zmet verd ğ n söyled . Orman dışında da çalışmalar yapmaya başladıklarını anlatan Üzmez, "Türk ye arıcılığını daha yukarılara nasıl get r r z, bunun peş ndey z. Orman Genel Müdürlüğü,Türk ye'de kırsal kalkınmanın motoru hal ne geld . Sadece arıcılar değ l, 21 b n orman köyü ve 7 m lyon orman köylüsüne her türlü h zmet götürüyoruz. Devlet ormancılığından m llet ormancılığına geç yoruz. Artık ormanlardan ekonom k olarak da faydalanmanın kapıları açıldı" d ye konuştu. Üzmez, orman köylüsüne her türlü desteğ sağladıklarını şaret ederek şunları kaydett : “Türk ye'de son 5 yıldır bal ormanları kurarak, bal üret m n n kal te yönünden daha yukarılara çek lmes ve Dünyada b r marka olmasını amaçlıyoruz. Ormanlarımız çok değ ş k b tk türler ne sah p. Hatta endem k tür sayısı, Avrupa'dak b tk türüne eş t. Bu bakımdan ormanlarımızın arıcılar açısından da çok büyük b r zeng nl k olduğu aş kar. Hep b rl kte çalışarak arıcılığı daha güzel yerlere get reb leceğ m z üm d ndey m." "Çam balı üret m ve sorunları", "Muğla kızıl-çam ormanlarında çam balı üret m ve basralı alanlar", "Salgı balı kaynağı d ğer tür böcekler", "Çam balına yönel k sorunlar ve çözüm öner ler ", "Türk ye arıcılığının geçm ş ve geleceğ n n akadem k olarak değerlend r lmes " ve "Dünyada ve Türk ye'de arı safar " g b konularda sunumlar yapılan çalıştay 3 gün sürdü. SEYDİKEMER İLÇE PANELİ DÜZENLENDİ 2015 yılı kışlatma sürec nde ülkem z n bazı noktalarında olduğu g b , Muğla'da da , kışlatma kayıpları beklenen n üstünde olmuştur. Hatta bazı arıcılarımızda %50-60'lara varan kayıplar yaşanmıştır. B rl ğ m zce sahada kolon kayıpların fazla olan şletmelerden numuneler alarak ün vers teler düzey nde yapılan çalışmalarda Nosema ceranae’nın c dd b r şek lde varlığı tesb t ed lm şt r. Bu çerçevede 2016 yılı kışlatma dönem ne g rmeden 2015 yılı Kasım ayında arıcılarımızı kışlatma hazırlıklarını ve b r takım tedb rler almaları konusunda b lg lend rmek amacı le Uludağ Ün vers tes Veter ner Fakültes Öğret m Üyes Prof.Dr. Levent Aydın tarafından Muğla ve İlçeler nde 8 ayrı noktada Arı Sağlığı Panel düzenlenm şt r. Ancak Seyd kemer lçem zde o dönemde panel düzenlenemem şt r. Seyd kemerl üret c ler m z n ve Seyd kemer Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğümü- zün talepler doğrultusunda 03.02.2016 tar h nde yoğun b r katılım le Seyd kemer lçe panel düzenlenm şt r. Seyd kemer Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğümüz ve B rl ğ m z tarafından organ ze ed len Seyd kemer lçe panel m ze katılımlarından dolayı Seyd kemer Kaymakamımız Sayın Muammer KÖKEN'e, Muğla Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdür Yardımcımız Sayın Enver AYDIN'a, Seyd kemer Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürümüz Sayın Eng n MARAŞLI'ya ve Güncel Arı Hastalıklar ve mücadele Yöntemler hakkında eğ t m sunumu yapan Sayın Prof. Dr. Levent AYDIN hocamıza ve yoğun katılımlarından Seyd kemerl üret c ler m ze de teşekkürler m z sunarız. BALIN SAHTESİ OLMAZ SATICININ SAHTESİ OLUR Türk ye Arı Yet şt r c ler Merkez B rl ğ Başkanı Bahr Yılmaz, balın sahtes n n olmadığını, satıcıların gl kozu, "bal" d ye satarak aldatmacaya g tt kler n b ld rd . Yılmaz, AA muhab r ne yaptığı açıklamada, gl kozlu bal satanlara karşı yürüttükler mücadelede açtıkları davaların tümünü kazandıklarını söyled . Sahte ürün satan ve bu şe devam edenler n t caretten men ed lmes gerekt ğ n vurgulayan Yılmaz, "Balın sahtes olmaz, satıcının sahtes olur. 'Ben arıya güvenm yorum, kend balımı kend m yaparım' d yen nsanlar var. Merd ven altı ya da yasal olmayan üret mlerle arıcılar olarak ne mücadele etme, ne de ekabet etme şansımız var. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına sunduğumuz br fingde de bunları t caretten men edel m ded k" d ye konuştu. Türk ye'n n thal ett ğ tatlandırıcı gl kozların Avrupa ülkeler nde olduğu g b yüzde 2 sev yes ne çek lmes gerekt ğ n bel rten Yılmaz, "Türk ye' de gl koz kotası yüzde on, Bakanlar Kurulu kararıyla yüzde 5 artırılab l yor. Buna şekerpancarı üret c s de b z de karşıyız. Mısır şurubunun genet ğ değ şt r lm ş olab l r. Çünkü ç nde ne olduğu bell değ l" fadeler n kullandı. "Tüket c n n yüzde 80' donan balın y olmadığını düşünüyor." Yılmaz, gl kozlu balların şekerlenmed ğ n , doğal ve ç çekten gelen bütün balların se şekerlend ğ n n altını ç zerek, şöyle devam ett : "Bu konuda tüket c n n b l nçlend r lmes gerek yor. Ülkem zde tüket c n n yüzde 80' donan balın y olmadığını düşünüyor. Avrupa B rl ğ ülkeler nde ve Amer ka'da se tüket c ler n yüzde 85-90'ı balı donmuş olarak tüket yor. B zde herkes l k t, yan sıvı halde tüketmek st yor. Demek k tüket c b l nc n n oluşması lazım." Türk ye'de dünyanın üretemed ğ çam ve petek balı ürett kler n d le get ren Yılmaz, ürün çeş tlend rmes ne önem ver lmes gerekt ğ n söyled . Yılmaz, "Polen, propol s ve arı sütünü ürett ğ m zde dünya pazarında daha çok yer alacağız ama bu konuda daha mevzuat yok. Bununla lg l Bakanlıktan mevzuat taleb m z var. İnşallah önümüzdek günlerde bu düzenlenecekt r" değerlend rmes nde bulundu. TUNAHAN YURTTAV - AA ARICININ SESİ - SAYFA 12 NİSAN-MAYIS 2016 - SAYI 1 5. KONGREMİZDE ARICIMIZ DA KONUŞACAK 2008 Yılından bu yana s zlerle b rl kte yapmakta olduğumuz, 01-05 Kasım 2016 tar hler arasında 5'nc s düzenlenecek olan Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongres 'nde bu yıl, arıcılarımızın saha deney mler n ve uygulamalarını kongrede paylaşmaları ç n b r fırsat oluşturulmuştur. Arıcılarımız; sahada karşılarına çıkan sorunlara buldukları çözümler , daha sağlıklı ve ver ml arılıklar oluşturmak ç n yaptıkları uygulamaları, daha kal tel b r ürünü nasıl elde ett kler n , öğrend kler ve uyguladıkları yen tekn kler vb. anlatan sunumlar hazırlayab leceklerd r. Bu sunumlar, b r arıcı sohbet nde paylaşab lecekler anılar b ç m nde değ l, d ğer arıcıların ve lg l herkes n yapılanı ayrıntılarıyla anlayab leceğ ve sterse kend s n n de uygulayab leceğ b r b ç mde hazırlanmalıdır. Elbette olanaklı se, fotoğraflarla süslenmes de hoş olacaktır. İlg lenen arıcılarımız, sunumlarıyla lg l b r sayfalık b r özet , elden, faksla ya da nternet üzer nden, kend b rl kler ne, Muğla İl Arı Yet şt r c ler B rl ğ 'ne ya da Kongre web s tes ne e-ma lle göndereb l rler. Bu özetler en geç 31 Mayıs 2016 tar h ne kadar gönder lmel d r. Yapılan lk elemey geçen b ld r özet sah pler nden, kongre kurallarına uygun daha kapsamlı b rer özet göndermeler stenecek ve bunlar arasından seç lecek dört b ld r kongrede sunulacaktır. 5. KONGREMİZDE BU YIL FOTOĞRAF YARIŞMASI VAR 5. Uluslararası Muğla Arıcılık ve Çam Balı Kongres etk nl kler kapsamında bu yıl lk kez b r fotoğraf yarışması düzenlenecekt r. Yarışmanın teması 'Arının Bal Yolculuğu' olarak bel rlenm şt r. Bu tema le; doğayla nsan arasında her geçen gün b raz daha zayıflayan bağı, bu l şk y en dolaysız ve na f hal yle b nlerce yıldır sürdüren bu olağanüstü böcek aracılığıyla nasıl güçlend reb leceğ m z anlatacak, tüm sadel ğ , güzell ğ ve bereket yle doğaya g den en kısa ve doğrudan yolun arının yolu olduğunu gösterecek kareler düşlenmekted r. Yarışma, d j tal (sayısal) ve tek bölümlü olarak yapılacaktır. Renkl ve/veya s yah-beyaz, tüm fotoğraflar b r arada değerlend r lecekt r. Yarışmaya profesyonel ve/veya amatör tüm fotoğraf sanatçıları le kayıtlı ve/veya amatör tüm arıcılar katılab lecekt r. çek lecek fotoğraflara açıktır. Yarışmaya MUĞLA FOTOĞRAF VE SİNEMA AMATÖRLERİ DERNEĞİ (MUFSAT) destek olacaktır. Katılım ve değerlend rme koşulları, yarışma jür s , ödüller ve d ğer ayrıntılı b lg lere kongre web sayfasından ulaşılab l r. Katılacak herkese ş md den başarılar d ler, teşekkür eder z. Ön elemey geçen tüm katılımcılara katılım ve teşekkür belges ver lecekt r. İrt bat: Şam l Tuncay Beştoy. Yarışma 15 Şubat 2016 le 30 Eylül 2016 arasında 532 451 5440 - foto@muglacongress.org 5. KONGREMİZDE BAL YARIŞMASI YİNE OLACAK Yarışmanın Katılım Koşulları: 1. Bal örnekler öncel kle duyusal özell kler ne göre değerlend r leceklerd r. 2. Kavanozun durumu değerlend rmen n b r parçasıdır. Bu nedenle esk ve kötü kavanozlar değerlend rmede düşük puan almaya neden olacaktır. 3. Duyusal/görsel anal z kr terler : Görünüm, Renk, Koku, Tat-Aroma, Doku-Akışkanlık ve Kavanozun Tem zl ğ . Bunlara laveten bal örnekler n n kal teler n n daha y bel rlen- mes nde bütün anal zler ele alınacaktır. Jür n n kararı kes n olup tartışmaya açık değ ld r. ed len sonuçlar AB Konsey ’n n 20 Aralık 2001’de yayınladığı 2001/110/EC numaralı bal tebl ğ d kkate alınarak değerlend r lecekt r) 4. Duyusal anal zlerde y sonuçlar alan bal örnekler n n fiz ko-k myasal özell kler n n anal zler Muğla Sıtkı Koçman Ün vers tes Gıda Anal z Laboratuarı’nda yapılacaktır. 6. Yarışmaya sadece süzme ballar katılacak ve sadece kend kategor ler nde değerlend r leceklerd r. 5. Bal örnekler ne uygulanacak fiz ko-k myasal anal zler: Şeker profil , Prol ne, Nem, pH ve serbest as tl k, letkenl k,ant b yot k ve C4 Şeker oranı (sadece çam ballarında test ed lecekt r), anal zler d r. (Yarışmaya katılan ballar üzer nde yapılan k myasal anal zler sonucunda Elde 7. Yukarıda bel rt len koşulları sağlayan ballar bel rlenen kategor lerde un floral (tek ç çekl ), pol floral (çok ç çekl ) ve çam balı (d ğer salgı balları da dah l) olmak üzere 3 kategor de duyusal anal z konusunda uzman uluslararası jür tarafından değerlend r lecekt r. ARICILAR ANA ARI VE ARI SÜTÜ ÜRETİMİNİ UYGULAYARAK ÖĞRENECEK Arıcılık günümüze kadar hep babadan ve dededen öğren len yöntemlerle yapılan b r tarımsal faal yet olmuş, b l m çevreler nce elde ed len b lg ler ve gel şt r len tekn kler prat k olarak arıcıya ulaştırılıp, öğret lmed ğ nden uygulamaya geç r lemem şt r. Bu bağlamda, b rl ğ m z kuruluşundan t baren, arıcılıkta teor k eğ t mden z yade yer nde ve uygulamalı eğ t m modeller n n üret c ler m z üzer nde daha poz t f etk yapacağını savunmakta ve uygulamaktadır. Arıcılarımızın, uygulamalı olarak eğ t m alarak öğrenmes ve prat ğe aktarılması gereken konuların başında, ana arı ve arı sütü üret m gelmekted r. Çünkü, pek çok arıcı ana arı üret m yöntem n b lmemekte, bu nedenle p yasada satılan ve kal tes konusunda em n olunamayan ana arıları almak zorunda kalmaktadır. Bu şek lde yöreye uygunluğu ve kal tes bell olmayan ana arıların kullanılması hem kovan başına ürün ver m n olumsuz etk lemekte, hem de fiyatı neden yle arıcıya ekonom k olarak külfet get rmekted r. Ayrıca pek çok arıcı arıdan balın dışında başka ürün almasını b lmed ğ nden az gel r elde etmekte, bu da arıcılığın gençler tarafından meslek olarak görülüp terc h ed lmes n n önünü kapatmaktadır. Arıcılarımızın ana arı tem n nde yaşamış olduğu bu sıkıntıları aşması, ayrıca arıdan elde ed len ürün çeş tl l ğ n arttırarak arıcının daha fazla gel r elde etmes n sağlamak amacıyla; b r eğ t m merkez hal ne get r lm ş olan b rl ğ m ze a t Feth ye-İnc rköy'dek ıslah arılığımızda, son k yıldır talepte bulunan üret c ler m ze ana arı ve arı sütü üret m konularında uygulamalı eğ t mler ver lm şt r. Söz konusu eğ t mlere bu yıl da devam ed lecekt r. Arıcılarımızın b rl ğ m z tarafından üret len damızlık ana arıları kullanarak, kend ana arılarını kend ler n n üretmeler n ve ayrıca arı sütü üret m n öğrenerek arıcılıktan daha fazla gel r elde etmeler n sağlamak amacıyla; b rl ğ m ze a t Feth ye-İnc rköy'dek ıslah arılığımızda N san ayında, 3 gün sürel uygulamalı eğ t mler ver lecekt r. Eğ t mlere katılmak steyen arıcılarımızın en geç 05 N san'a kadar b rl ğ m ze a t 0252 212 64 85 veya 0533 593 40 81 numaralı telefonları arayarak s mler n yazdırmaları gerekmekted r.