MDB-də inteqrasiya prosesləri зərзivəsində Azərbaycan həmişə

HƏR
BİR
VƏTƏNDAŞ
VERGİ
öDƏMƏKDƏN
ŞƏRƏF
DUYMALIDIR
Biz bazar iqtisadiyyatını vergi
yolu ilə tənzimləməliyik.
Heydər ƏLİYEV
№ 42 (682)
30 oktyabr 2013
www.vergiler.az
Qiyməti: 40 qəp.
MDB-də inteqrasiya prosesləri
çərçivəsində Azərbaycan həmişə
prinsipial mövqe tutmuşdur
Prezident İlham Əliyev MDB Dövlət Başçıları Şurasının
iclasında iştirak etmişdir
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí 25-äÿ ÌÄÁ Äþâëÿò Áàø÷ûëàðû Øóðàñûíûí èúëàñûíäà
èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Áåëàðóñ Ðåñïóáëèêàñûíûí ïàéòàõòû Ìèíñêÿ ñÿôÿð åòìèøäèð. Òÿäáèðäÿí ÿââÿë Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ÌÄÁ Èúðàèééÿ Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè-èúðà êàòèáè
Ñåðýåé Ëåáåäåâ, Áåëàðóñ Ïðåçèäåíòè Àëåêñàíäð Ëóêàøåíêî èëÿ
ýþðöøìöøäöð. Áåëàðóñóí äþâëÿò
áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâè Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè ñå÷èëìÿñè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèê åòìèø, Àçÿðáàéúàíûí
òÿðÿããèñè íàìèíÿ àëè äþâëÿòè âÿçèôÿñèíäÿ éåíè óüóðëàð àðçóëàìûøäûð.
Ñîíðà ÌÄÁ Äþâëÿò Áàø÷ûëàðû Øóðàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëìèøäèð. Òÿäáèðäÿ Ìöñòÿãèë Äþâëÿòëÿð Áèðëèéè þëêÿëÿðè àðàñûíäà òÿùëöêÿñèçëèê, åêîëîýèéà, éàøûë òåõíîëîýèéàëàð, ðåýèîíëàðàðàñû ñÿðùÿäéàíû ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, ìÿäÿíè äèàëîã ñàùÿëÿðèíäÿ áèð ñûðà òÿäáèðëÿð âÿ òÿøÿááöñëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíìóøäóð. ÌÄÁ
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ãàðøûëûãëû èãòèñàäè ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè öçðÿ ÿëàâÿ òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñèíèí âàúèáëèéè äèããÿòÿ ÷àòäûðûëìûøäûð.
Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâ ÌÄÁ þëêÿëÿðèíè èãòèñàäè âÿ ñèéàñè ìàðàãëàðûí áèðëÿøäèðäèéèíè ãåéä åòìèø, òÿøêèëàò ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí Àçÿðáàéúàíûí
õàðèúè ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ ïðèîðèòåòëÿðèíäÿí áèðè îëäóüóíó áèëäèðìèøäèð. Î
ãåéä åòìèøäèð êè, ÌÄÁ-äÿ èíòåãðàñèéà ïðîñåñëÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí ùÿìèøÿ ïðèíñèïèàë ìþâãå òóòìóøäóð. Áó ìþâãå ÿìÿêäàøëûüûí
ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ, ÷îõòÿðÿôëè âÿ èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíà èñòèãàìÿòëÿíìèøäèð. Áèðëèê þëêÿëÿðè àðàñûíäà ùóìàíèòàð ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíìÿñèíäÿí äàíûøàí Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áàø÷ûñû þëêÿìèçèí òÿøÿááöñö èëÿ Áàêèäà êå÷èðèëÿí áåéíÿëõàëã ùóìàíèòàð ôîðóìëàðûí áó èñòèãàìÿòäÿ ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åò-
Azərbaycanda idman
infrastrukturunun inkişafı
üçün böyük işlər görülür
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí 28-äÿ Àâðîïà Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí
ïðåçèäåíòè Ïàòðèê Ùèêêèíè âÿ Àâðîïà Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí èúðàåäèúè êîìèòÿñèíèí öçâö Ñïèðîñ Êàïðàëîñó ãÿáóë åòìèøäèð.
Ïàòðèê Ùèêêè éåíèäÿí Ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè ìöíàñèáÿòèëÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíû òÿáðèê åòìèøäèð. Î, þëêÿìèçäÿ ñöðÿòëè èãòèñàäè èíêèøàô ïðîñåñëÿðèíèí, èäìàí
èíôðàñòðóêòóðóíóí äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ áþéöê èøëÿðèí ýþðöëäöéöíöí øàùèäè îëäóüóíó
ìÿìíóíëóãëà ãåéä åòìèøäèð.
Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàíäà èäìàíûí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðèíèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðèí þíÿìè
âóðüóëàíìûø, 2015-úè èëäÿ Áàêûäà êå÷èðèëÿúÿê áèðèíúè
Àâðîïà Îéóíëàðûíà ùàçûðëûã èøëÿðè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð
ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi
müzakirə edilmişdir
äèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð. Áàêû Ôîðóìó ãûñà ìöääÿòäÿ ùóìàíèòàð ÿìÿêäàøëûã, ìÿäÿíèééÿòëÿðàðàñû âÿ äèíëÿðàðàñû äèàëîã ìÿñÿëÿëÿðèíèí ìöçàêèðÿñè ö÷öí ÷îõ ìöùöì áèð ìÿêàíà
÷åâðèëìèøäèð: «Áó, áèçèì ÿìÿêäàøëûüûí ÿñàñûíû òÿøêèë åäÿí ùóìàíèòàð ñàùÿäÿ ÿëàãÿëÿðèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñèéàñÿòèìèçÿ óéüóíäóð. Ùóìàíèòàð ñàùÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðè ìþùêÿìëÿíäèðÿí ñàùÿäèð âÿ åëÿ åòìÿê ëàçûìäûð
êè, áèçèì âÿòÿíäàøëàðûí àðòûã ìöñòÿãèëëèê øÿðàèòèíäÿ äîüóëìóø âÿ ôîðìàëàøìûø ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðè äÿ õàëãëàðûìûçû âÿ þëêÿëÿðèìèçè áèð-áèðèíÿ áàüëàéàí áöòöí ìöñáÿò äÿéÿðëÿðè ãèéìÿòëÿíäèðñèíëÿð, þç ÿìÿêëÿðè èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèìèçèí èíêèøàôûíà òþùôÿ âåðñèíëÿð».
Àçÿðáàéúàíûí ÌÄÁ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èãòèñàäè êîîïåðàñèéà, ÿìÿêäàøëûãëà áàüëû ìÿñÿëÿëÿðÿ áþéöê ÿùÿìèééÿò âåðèäèéèíè áèëäèðÿí Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâ áèðëèê þëêÿëÿðèíèí ÷îõó
èëÿ ðåñïóáëèêàìûçûí ÿìòÿÿ äþâðèééÿñèíèí èëäÿí-èëÿ ýåíèøëÿíäèéèíè, òè-
úàðÿò ÿìÿëèééàòëàðûíûí ñòðóêòóðóíóí
éàõøûëàøäûüûíû âóðüóëàìûøäûð.
Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áàø÷ûñû ÌÄÁ
þëêÿëÿðè àðàñûíäà òÿùëöêÿñèçëèê ìÿñÿëÿëÿðèíÿ äÿ òîõóíìóø, úèíàéÿòêàðëûüà ãàðøû áèðýÿ ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøìûøäûð: «Èúëàñûìûçûí ýöíäÿëèéè úèíàéÿòêàðëûüà,
òåððîðèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ èëÿ áàüëû
îëàí ìÿñÿëÿëÿðè ÿùàòÿ åäèð. Áó ìÿñÿëÿëÿð äÿ áèçèì ö÷öí âàúèáäèð âÿ
áöòþâëöêäÿ äöíéà áèðëèéè òÿðÿôèíäÿí
âàùèä ìþâãåäÿí ãÿáóë åäèëìÿëèäèð.
Îíà ýþðÿ êè, áó ýöí úèíàéÿòêàðëûüà
âÿ òåððîðèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ ñàùÿñèíäÿ ôÿàë ÿìÿêäàøëûã îëìàñà, ùå÷
áèð þëêÿ þç òÿùëöêÿñèçëèéèíè òàìàìèëÿ âÿ éà éöç ôàèç òÿìèí åäÿ áèëìÿç.
Âÿòÿíäàøëàðûìûçûí òÿùëöêÿñèç ýÿëÿúÿéèíè òÿìèí åòìÿê ö÷öí áèçèì äþâëÿòëÿðèí ìöâàôèã õèäìÿòëÿðè àðàñûíäà
ÿëàãÿëÿíäèðìÿíè âÿ áèðýÿ ôÿàëèééÿòè
ýöúëÿíäèðìÿê ëàçûìäûð».
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äèýÿð ìþâçóëàðëà áàüëû ìÿñÿëÿëÿð áàðÿäÿ äÿ
ôèêèðëÿðèíè áèëäèðìèø, èðÿëè ñöðöëÿí ùóìàíèòàð òÿøÿááöñëÿðè äÿñòÿêëÿäèéèíè
ãåéä åòìèøäèð: «2014-úö èëèí Òóðèçì
èëè, 2015-úè èëèí Áþéöê Âÿòÿí ìöùàðèáÿñè Âåòåðàíëàðû èëè åëàí åäèëìÿñè
ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ áèç áèðëèéèí öçâö îëàí
þëêÿëÿðèí ìþâãåéèíÿ òàìàìèëÿ øÿðèêèê. Áóíëàð ÷îõ ìöùöì ñàùÿëÿðäèð.
Òÿáèè êè, Àçÿðáàéúàí þç òÿðÿôèíäÿí
áóíäàí ñîíðà äà þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí âÿ ìåùðèáàí ãîíøóëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñè èøèíÿ èìêàí äàõèëèíäÿ þç òþùôÿëÿðèíè âåðìÿéÿ ÷àëûøàúàãäûð».
Èúëàñäà ÷ûõûø åäÿí äèýÿð þëêÿëÿðèí äþâëÿò áàø÷ûëàðû ÌÄÁ ðåýèîíóíäà èãòèñàäè ñàùÿäÿ ïðèîðèòåò ìÿñÿëÿëÿð - íÿãëèééàò, åíåðýåòèêà, êîñìîñ,
íàíîòåõíîëîýèéàëàð âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè áèëäèðìèøëÿð. Ñîíðà
ÌÄÁ Äþâëÿò Áàø÷ûëàðû Øóðàñûíûí äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðû òÿðÿôèíäÿí
ñÿíÿäëÿð ïàêåòè èìçàëàíìûøäûð. ÌÄÁ
þëêÿëÿðèíèí äþâëÿò áàø÷ûëàðû âÿ íöìàéÿíäÿ ùåéÿòëÿðèíèí ðÿùáÿðëÿðè
Ìöñòÿãèëëèê Ñàðàéûíûí Ôÿõðè ãîíàãëàð õèéàáàíûíûí òÿìÿëãîéìà ìÿðàñèìèíäÿ èøòèðàê åòìèøëÿð.
Braziliya-Azərbaycan dostluq qrupu əlaqələrin
geniþləndirilməsinə töhfə verəcək
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí
29-äà Áðà çè ëè éà-Àçÿð áàé úàí
äîñòëóã ãðóïóíóí ñÿäðè, Äåïóòàòëàð Ïàëàòàñûíûí ìöâÿêêèëè Êëàóäèî Êàæàäîíó ãÿáóë åòìèøäèð.
Éåíèäÿí Ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè ìöíàñèáÿòèëÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíû òÿáðèê åäÿí Êëàóäèî Êàæàäî îêòéàáðûí
9-äà Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìöäðèê
ñå÷èì åòäèéèíè âóðüóëàìûøäûð. Áðàçèëèéàëû ãîíàã èøòèðàê åäÿúÿêëÿðè ÛÛÛ
Áàêû Áåéíÿëõàëã Ùóìàíèòàð Ôîðóìóíóí ÿùÿìèééÿòèíè ãåéä åòìèøäèð.
Íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè èëÿ þëêÿìèçÿ ñÿôÿð åòäèéèíè äåéÿí Êëàóäèî Êàæàäî ëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èøèíÿ òþùôÿ
éåíè éàðàäûëàí Áðàçèëèéà-Àçÿðáàéúàí âåðÿúÿéèíÿ öìèäâàð îëäóüóíó áèëäîñòëóã ãðóïóíóí ôÿàëèééÿòèíèí þë- äèðìèøäèð.
êÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿÄþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Àçÿðáàéúàí
2
рясми хроника
Vergilər naziri
İsmayıllı şəhərində vətəndaşları
qəbul etmişdir
2
èëÿ Áðàçèëèéà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí óüóðëà èíêèøàô åòäèéèíè
âóðüóëàìûøäûð. Ñèéàñè ÿëàãÿëÿðèí éàõøû ñÿâèééÿäÿ îëäóüóí ãåéä åäÿí Ïðå-
Azərbaycan
biznesə başlama üzrə
ilk onluğa
yüksəlib
çèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áó éàõûíëàðäà
Áðàçèëèéàíûí þëêÿìèçäÿ éåíè òÿéèí
îëóíìóø ñÿôèðèíèí åòèìàäíàìÿñèíè
òÿãäèì åòìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè ãåéä
åòìèøäèð. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èãòèñàäè ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí äÿ áþéöê èìêàíëàðûí îëäóüóíó äåìèøäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ÁðàçèëèéàÀçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû äîñòëóã
ãðóïóíóí éàðàäûëìàñûíû þëêÿëÿðèìèç
àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí éàõøû ýþñòÿðèúèñè êèìè äÿéÿðëÿíäèðìèøäèð. ÛÛÛ Áàêû Áåéíÿëõàëã Ùóìàíèòàð Ôîðóìóíóí þíÿìèíè âóðüóëàéàí Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâ Ôîðóì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
êå÷èðèëÿúÿê ýþðöøëÿðèí þëêÿëÿðàðàñû
ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èøèíÿ òþùôÿ âåðÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åòìèøäèð.
3
Nağdsız ödənişlərin
genişləndirilməsi iqtisadi
inkişaf və şəffaflığa
xidmət edir
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí 28-äÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí Úÿíóáè Ãàôãàç
öçðÿ õöñóñè íöìàéÿíäÿñè Ôèëèï Ëåôîðòó ãÿáóë åòìèøäèð.
Ôèëèï Ëåôîðò éåíèäÿí ïðåçèäåíò ñå÷èëìÿñè ìöíàñèáÿòèëÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíû òÿáðèê åòìèøäèð.
Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Àâðîïà Èòòèôàãû àðàñûíäà
ÿìÿêäàøëûã, Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü
ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð
ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
İkitərəfli münasibətlər
uğurla inkişaf edir
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí 23-äÿ Áðàçèëèéà Ôåäåðàòèâ Ðåñïóáëèêàñûíûí þëêÿìèçäÿêè ôþâãÿëàäÿ âÿ ñÿëàùèééÿòëè ñÿôèðè Ñàíòéàãî Ëóèñ Áåíòî Ôåðíàíäåñ Àëêàñàðûí åòèìàäíàìÿñèíè
ãÿáóë åòìèøäèð.
Ñàíòéàãî Ëóèñ Áåíòî Ôåðíàíäåñ Àëêàñàð åòèìàäíàìÿñèíè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ òÿãäèì åòìèøäèð. Ñîíðà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ñÿôèðëÿ ñþùáÿò åòìèøäèð.
Ñÿôèð Ñàíòéàãî Ëóèñ Áåíòî Ôåðíàíäåñ Àëêàñàð îêòéàáðûí 9-äà Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëÿí ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíäÿ ÿëäÿ åòäèéè ãÿëÿáÿ ìöíàñèáÿòèëÿ þëêÿ áàø÷ûñûíà òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðìûøäûð. Äèïëîìàò ïàéòàõòûìûçäà ýåäÿí
ñöðÿòëè èíêèøàô ïðîñåñëÿðèíèí îíäà äÿðèí òÿÿññöðàò éàðàòäûüûíû äåìèøäèð. Þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí ãóðóëìàñûíûí 20 èëèíèí áàøà ÷àòäûüûíû âóðüóëàéàí ñÿôèð ÿëàãÿëÿðèìèçèí äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ñÿéëÿðèíè ÿñèðýÿìÿéÿúÿéèíè áèëäèðìèøäèð.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ
Áðàçèëèéà Ôåäåðàòèâ Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí óüóðëà èíêèøàô åòäèéèíè âóðüóëàìûøäûð. Ñèéàñè ñàùÿäÿ ÿëàãÿëÿðèí éàõøû ñÿâèééÿäÿ îëäóüóíó äåéÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ èãòèñàäè, êÿíä òÿñÿððöôàòû,
áèçíåñ, òóðèçì âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ äÿ ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè ö÷öí éàõøû èìêàíëàðûí îëäóüóíó áèëäèðìèøäèð.
Qarşılıqlı əməkdaşlığın perspektivləri müzakirə
olunmuşdur
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ îêòéàáðûí 23-äÿ Ñòàòîèë øèðêÿòèíèí ïðåçèäåíòè Ùåëýå
Ëóíäó ãÿáóë åòìèøäèð.
Ùåëýå Ëóíä îêòéàáðûí 9-äà êå÷èðèëÿí ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíäÿ ãàçàíäûüû ãÿëÿáÿ ìöíàñèáÿòèëÿ äþâëÿòèìèçèí
áàø÷ûñûíû òÿáðèê åòìèøäèð.
Ýþðöøäÿ Ñòàòîèë øèðêÿòè èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Äþâëÿò Íåôò Øèðêÿòè àðàñûíäà óçóíìöääÿòëè ñÿìÿðÿëè ÿìÿêäàøëûüûí ùÿéàòà êå÷èðèëäèéè âóðüóëàíìûø âÿ áó
ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëìûøäûð.
4
Vergi qanunvericiliyinin
tələblərini pozanlara qarşı
sərt tədbirlər
görülür
2
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
Vergilər naziri İsmayıllı şəhərində
vətəndaşları qəbul etmişdir
Azərbaycan biznesə başlama üzrə
ilk onluğa yüksəlib
Úÿíóáè Ãàôãàç ýåîèãòèñàäè ìÿêàíûíäà úÿðÿéàí
åäÿí ïðîñåñëÿðè äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàéàí äöíéàíûí àïàðûúû ìàëèééÿ-èãòèñàäè ãóðóìëàðû, î úöìëÿäÿí íöôóçëó ðåéòèíã àýåíòëèêëÿðè
ùåñàáàòëàðûíäà Àçÿðáàéúàíû ÿëâåðèøëè áèçíåñ
ìöùèòèíÿ, éöêñÿê èíâåñòèñèéà úÿëáåäèúèëèéèíÿ,
ìàêðîèãòèñàäè ñàáèòëèéÿ ìàëèê þëêÿ êèìè ñÿúèééÿëÿíäèðèðëÿð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí òàïøûðûã
âÿ òþâñèéÿëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã, ìÿðêÿçè èúðà ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðè áþëýÿëÿðäÿ âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäèð, îíëàðûí ãàðøûëàøäûüû ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíÿ êþìÿê ýþñòÿðèðëÿð.
Âåðýèëÿð íàçèðèíèí áó ñèëñèëÿäÿí íþâáÿòè ãÿáóëó
îêòéàáðûí 25-äÿ Èñìàéûëëû øÿùÿðèíäÿ éåðëÿøÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ êå÷èðèëìèøäèð. Ãÿáóë Èñìàéûëëû, Îüóç âÿ Ãÿáÿëÿ ðàéîíëàðû ñàêèíëÿðè ö÷öí òÿøêèë åäèëìèøäèð. 50-äÿí ÷îõ âÿòÿíäàø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿð, âåðýèëÿðèí ùåñàáëàíìàñû, þäÿíèëìÿñè, íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðûíûí òÿò-
áèãè, âåðýè áîðúëàðû, âåðýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè ñàùÿñèíäÿ ñàùèáêàðëàðûí ãàðøûëàøäûãëàðû ïðîáëåìëÿð, êè÷èê ñàùèáêàðëûüà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè, âåðýè îðãàíëàðûíà èøÿ ãÿáóë âÿ îíëàðû íàðàùàò åäÿí äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû âåðýèëÿð íàçèðèíÿ ìöðàúèÿò
åòìèøäèð.
Ãàëäûðûëàí ïðîáëåìëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè éåðèíäÿúÿ
ùÿëë îëóíìóø, âÿòÿíäàøëàð òÿðÿôèíäÿí èðÿëè ñöðöëÿí
ìöõòÿëèô òÿêëèôëÿð ãåéäÿ àëûíìûø, äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðèí
èñÿ àðàøäûðûëìàñû âÿ ëàçûìè òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿñè áàðÿäÿ êîíêðåò òàïøûðûãëàð âåðèëìèøäèð. Ãÿáóëà ýÿëÿí
âÿòÿíäàøëàð îíëàð ö÷öí éàðàäûëìûø áó èìêàíäàí ðàçûëûãëàðûíû áèëäèðìèøëÿð.
2013-cü ilin 9 ayı ərzində vergi
borclarının məbləği azalmışdır
1 îêòéàáð 2013-úö èë òàðèõÿ äþâëÿò áöäúÿñèíÿ
îëàí âåðýè áîðúëàðûíûí ìÿáëÿüè úàðè èëèí ÿââÿëè èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ 10,9%, 2012-úè èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ èñÿ 13,5% àçàëìûøäûð. 2013-úö èëèí ÿââÿëèíÿ îëàí 8 ìèí 228 áîðúëó âåðýè þäÿéèúèñè âÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ áîðúó éàðàíìûø 160 ìèí 790 âåðýè
þäÿéèúèñè äÿ íÿçÿðÿ àëûíìàãëà 169 ìèí 18 áîðúëó
âåðýè þäÿéèúèñèíèí áîðúëàðû òàìàìèëÿ ëÿüâ åäèëìèøäèð.
2013-úö èëèí 9 àéû ÿðçèíäÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ éàðàíìûø áîðúëàðûíûí þäÿíèëìÿñèíèí òÿìèí åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí 46 ìèí 297 ñàéäà ãÿðàð à÷ûëìûø âÿ îíëàðûí
94,1%-è (2012-úè èëèí ìöâàôèã äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 37% ÷îõ) áîðúëàð ëÿüâ åäèëäèéè ö÷öí áàüëàíûëìûøäûð. ßìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû áàðÿäÿ à÷ûëìûø ãÿðàðëàð öçðÿ 50,3 ìèëéîí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âÿñàèòèí
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ þäÿíèëìÿñè òÿìèí åäèëìèøäèð.
Âåðýè áîðúëàðûíû þäÿìÿ òÿëÿáèíè ãÿáóë åòìÿéÿí
415 áîðúëó âåðýè þäÿéèúèñèíäÿ êå÷èðèëìèø îïåðàòèâ
âåðýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ îíëàðûí 63,6%íäÿ ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèø, 68,4 ìèí ìàíàò
ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿòáèã îëóíìóøäóð.
Âåðýè áîðúëàðûíûí âÿ ùåñàáëàíìûø ìàëèééÿ ñàíêñèéàñûíûí 90,2%-è áöäúÿéÿ þäÿíèëìèøäèð.
Ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíè äàéàíäûðìàãëà äþâëÿò
áöäúÿñè ãàðøûñûíäà þùäÿëèêëÿðèíÿ òàì ÿìÿë åòìÿéÿí
ôèçèêè øÿõñëÿðèí áîðúëàðûíûí îíëàðûí ìöëêèééÿòèíäÿ
(øÿõñè èñòèôàäÿñèíäÿ) îëàí íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðèíÿ éþíÿëäèëìÿñè ïðîñåñè ùåñàáàò äþâðöíäÿ äÿ äàâàì åòäèðèëìèøäèð. Ýþðöëìöø òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ áó úöð
íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðè ìöÿééÿí åäèëÿí 2 ìèí 99 âåðýè
þäÿéèúèñèíèí 1 ìèëéîí 393,3 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ
áîðú ìÿáëÿüèíèí äþâëÿò áöäúÿñèíÿ àëûíìàñû òÿìèí
åäèëìèø, 18 âåðýè þäÿéèúèñèíèí íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðè
ñèéàùûéà àëûíìûø, 1087 âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí
íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðè ñèéàùûéà àëûíìàéà òÿãäèì îëóí-
ìàäûüû ö÷öí îíëàðûí öçÿðèíÿ ùÿáñ ãîéóëìàãëà úÿðèìÿ ìåéäàí÷àëàðûíà éåðëÿøäèðèëìÿñè áàðÿäÿ ìÿùêÿìÿ ãÿðàðäàäëàðû ÷ûõàðûëìûøäûð.
Ùöãóãè øÿõñëÿðäÿ òÿñèñ÷è (ïàé÷û) êèìè ÷ûõûø åòìÿëÿðè ìöÿééÿí åäèëÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí áîðúëàðûíûí
ùöãóãè øÿõñëÿðäÿêè ïàéëàðûíäàí òóòóëìàñû ìÿãñÿäèëÿ 66 ôèçèêè øÿõñÿ ãàðøû ìÿùêÿìÿëÿðäÿ èääèàëàð ãàëäûðûëìûøäûð. Ìöâàôèã èääèàëàð öçðÿ àðòûã 43 èø öçðÿ
áîðú ìÿáëÿüèíèí ùöãóãè øÿõñèí ÿìëàêûíäàêû ïàéûíà
éþíÿëäèëìÿñè áàðÿäÿ ãÿòíàìÿ ÷ûõàðûëìûø, 8 èø öçðÿ
èñÿ áîðú ìÿáëÿüè þäÿíèëäèéèíäÿí ìöâàôèã ìÿùêÿìÿ ãÿðàðäàäû ãÿáóë îëóíìóøäóð. Ùåñàáàò äþâðö ÿðçèíäÿ ýþðöëìöø òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ùöãóãè øÿõñëÿðäÿ òÿñèñ÷è (ïàé÷û) êèìè ÷ûõûø åòìÿëÿðè ìöÿééÿí åäèëÿí 1281 ôèçèêè øÿõñ öçðÿ áöòþâëöêäÿ 821,0 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ áîðúëàðûí äþâëÿò áöäúÿñèíÿ àëûíìàñû òÿìèí åäèëìèøäèð.
Ôàêòèêè îëàðàã ôÿàëèééÿòèíè äàéàíäûðìûø, ÿìëàêû
îëìàéàí âÿ õûðäà ìÿáëÿüäÿ áîðúëàðû îëàí âåðýè þäÿéèúèëÿðè öçðÿ «Èíçèáàòè èúðààò ùàããûíäà» Ãàíóíóí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã áèðáàøà èúðà ìÿìóðëàðûíà
åäèëÿí ìöðàúèÿòëÿð íÿòèúÿñèíäÿ 1655 âåðýè þäÿéèúèñè
öìóìèëèêäÿ 228,0 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ áîðúóíó
þäÿìèøäèð.
Ùåñàáàò äþâðö ÿðçèíäÿ âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí 719 áîðúëó âåðýè þäÿéèúèñèíèí þëêÿäÿí ýåòìÿ
ùöãóãóíóí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû ö÷öí àèäèééÿòè öçðÿ
ìöðàúèÿòëÿð åäèëìèø, áóíëàðäàí 51-è áîðúóíó þäÿìèø, 22-íèí þëêÿäÿí ýåòìÿ ùöãóãó ìÿùäóäëàøäûðûëìûøäûð. Ãàëàí âåðýè þäÿéèúèëÿðè áàðÿäÿ ìöâàôèã òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿêäÿäèð.
Úàðè èëèí 9 àéû ÿðçèíäÿ âåðýè áîðúóíó þäÿìÿêäÿí éàéûíäûãëàðûíà ýþðÿ 10,4 ìèëéîí ìàíàò áîðú
ìÿáëÿüè öçðÿ 294 âåðýè þäÿéèúèñè áàðÿäÿ ìàòåðèàëëàð
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè éàíûíäà Âåðýè Úèíàéÿòëÿðèíèí Èáòèäàè Àðàøäûðûëìàñû Äåïàðòàìåíòèíÿ ýþíäÿðèëìèøäèð.
Borclu vergi ödəyicilərinə qarşı
tədbirляр давам едир
Îêòéàáð àéûíûí 23-äÿ Áàêû Øÿùÿð Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíèí Âåðýè áîðúëàðûíûí àëûíìàñû èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí Áàêû øÿùÿðèíäÿ ôèçèêè
øÿõñ Øàùâåðÿíîâ Åëíóð Õàíùöñåéí îüëóíóí èúàðÿéÿ ýþòöðäöéö «Îïòèìàë» êîñìåòèêà âÿ ïàðôöìåðèéà ìàüàçàñûíäà ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû ùÿéàòà
êå÷èðèëìèøäèð. Ôÿàëèééÿòè àðàøäûðûëàðêÿí ìàüàçàíûí
1724 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýè áîðúóíóí éàðàíäûüû
ìöÿééÿí åäèëìèø, áó áàðÿäÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ áèëäèðèø ýþíäÿðèëìèøäèð. Ëàêèí áîðú ìÿáëÿüè ãàíóíâåðèúèëèêäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëàí ìöääÿòäÿ þäÿíèëìÿìèøäèð. Áóíà ýþðÿ äÿ éàðàíìûø âåðýè áîðúóíóí þäÿíèë-
ìÿñèíè òÿìèí åòìÿê öñóëó êèìè ìàüàçàäàêû ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû ùàããûíäà ãÿðàð ÷ûõàðûëìûø âÿ
1790 ìàíàòëûã ìöõòÿëèô íþâ ïàðôöìåðèéà ëÿâàçèìàòëàðû ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà ñèéàùûéà àëûíìûøäûð. Ùÿìèí ýöí Áàêûäà ôèçèêè øÿõñ Òàüûéåâ Ìàùèð Ñÿðäàð îüëóíà ìÿõñóñ «Ïåðôåòòî» éåìÿêõàíàñûíäà äà ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Ìàüàçàíûí 1690 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ âåðýè áîðúóíóí þäÿíèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ îáéåêòäÿêè ÿìëàêûí ñèéàùûéà àëûíìàñû ùàããûíäà ãÿðàðà ÿñàñÿí, 2 ìèí ìàíàòëûã ìåáåë äÿñòëÿðè ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàäà ñèéàùûéà àëûíìûøäûð.
Vergilər Nazirliyinin pavilyonu
maraqla qarşılanыб
Îêòéàáðûí 23-äÿí 26-äÿê «Áàêû Åêñïî» Ìÿðêÿçèíäÿ «ÁàêóÁóèëä-2013» 19-úó Àçÿðáàéúàí Áåéíÿëõàëã Èíøààò ñÿðýèñè, «Àãóà-Òùåðì Áàêó» 5-úè
Éóáèëåé ñÿðýèñè âÿ áÿðïà îëóíàí åíåðæè» ñÿðýèñè âÿ
«ÚÛÏÑ» 6-úû Õÿçÿð Áåéíÿëõàëã Ìöùàôèçÿ, òÿùëöêÿñèçëèê âÿ õèëàñåòìÿ âàñèòÿëÿðè ñÿðýèñè òÿøêèë îëóíìóøäóð. Ñÿðýèäÿ éåðëè øèðêÿòëÿðëÿ éàíàøû, Òöðêèéÿ,
Óêðàéíà, Ãàçàõûñòàí, Þçáÿêèñòàí, Èðàí, Èñïàíèéà,
Èòàëèéà, Ðóñèéà, ×åõèéà, Ôðàíñà, ÀÁØ, Àëìàíèéà,
Äàíèìàðêà, Éàïîíèéà âÿ ñ. êèìè þëêÿëÿðèí ÷îõëó
ñàéäà èðè øèðêÿòëÿðè èøòèðàê åòìèøëÿð.
Áó íöôóçëó òÿäáèðäÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ïàâèëéîíó èøòèðàê÷ûëàðûí, õöñóñèëÿ õàðèúè âÿ éåðëè ñàùèáêàðëàðûí áþéöê ìàðàüûíà ñÿáÿá îëìóøäóð. Ñÿðýè
ìöääÿòèíäÿ íàçèðëèéèí Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò
èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøëàðû èøòèðàê÷ûëàðû ìàðàãëàíäûðàí
ñóàëëàðà úàâàá âåðìèø, ÷îõëó ñàéäà ìÿëóìàòëàíäûðûúû, ìààðèôëÿíäèðè÷è ìàòåðèàëëàð âÿ íÿøðëÿð éàéìûøëàð.
Äöíéà Áàíêû âÿ Áåéíÿëõàëã Ìàëèééÿ Êîðïîðàñèéàñû òÿðÿôèíäÿí áèðýÿ ùàçûðëàíàí, áèçíåñ ìöùèòèíèí ÿëâåðèøëèëèéè öçðÿ ãèéìÿòëÿíäèðìÿíè þçöíäÿ
ÿêñ åòäèðÿí «Äîèíý Áóñèíåññ 2014» ùåñàáàòû þëêÿìèçäÿ ëèáåðàë áèçíåñ ìöùèòèíèí ìþâúóä îëäóüóíó
áèð äàùà òÿñäèãëÿéèð. Ùåñàáàòäà Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòû 189 þëêÿ àðàñûíäà äàùà áèð ïèëëÿ èðÿëèëÿéÿðÿê 70-úè éåðÿ éöêñÿëèá.
Ùåñàáàòäà ýþñòÿðèëèð êè, Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòû 2005-úè èëäÿí áÿðè áèçíåñ ìöùèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ 18 ìÿãñÿäéþíëö òÿíçèìëÿéèúè
èñëàùàò ùÿéàòà êå÷èðèá âÿ ãàíóíâåðèúèëèéè òÿêìèëëÿøäèðÿðÿê äöíéà öçðÿ èëê 15 þëêÿ ñûðàñûíà äàõèë
îëóá. Àçÿðáàéúàí «Äîèíý Áóñèíåññ 2014» ùåñàáàòûíäà 2012-2013-úö èëëÿðäÿ 3 èñëàùàò («áèçíåñÿ áàøëàìà», «òèêèíòè ö÷öí èúàçÿëÿðèí àëûíìàñû» âÿ «áåéíÿëõàëã òèúàðÿò» ñàùÿëÿðèíäÿ) ùÿéàòà êå÷èðÿí 29
èñëàùàò÷û þëêÿ ñûðàñûíà äàõèë åäèëèá.
Áèçíåñèí åëåêòðîí ãåéäèééàòûíûí òÿòáèãèíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ «Áèçíåñÿ áàøëàìà»
ýþñòÿðèúèñè öçðÿ Àçÿðáàéúàí àëòû ïèëëÿ èðÿëèëÿéÿðÿê
èëê äÿôÿ îëàðàã äöíéà þëêÿëÿðè íèí èëê îí ëó üó íà
äöøöá âÿ Ñèíãàïóð, Éåíè
Çåëàíäèéà, Ùîíêîíãëà éàíàøû, äöíéàäà ÿí éàõøû òÿúðöáÿéÿ ìàëèê þëêÿëÿð
êèìè ñÿúèééÿëÿíäèðèëèá. Áóíóíëà éàíàøû, Òèêèíòè Ìÿúÿëëÿñèíèí òÿòáèãèíèí
íÿòèúÿñè îëàðàã Àçÿðáàéúàí «òèêèíòè ö÷öí
èúàçÿëÿðèí àëûíìàñû»
ýþñòÿðèúèñè öçðÿ èñëàùàò÷û þëêÿ êèìè òàíûíûá,
Ôðàíñà, ×èí, Òàéâàí âÿ
Åñòîíèéà êèìè áó ñàùÿ
öç ðÿ äöí éà äà íö ìó íÿ
êèìè ýþñòÿðèëèá.
«Äîèíý Áóñèíåññ 2013»
ùåñàáàòûíäà þëêÿìèç «Âåðýèëÿðèí þäÿíèëìÿñè» èíäèêàòîðó öçðÿ äÿ 2 ïèëëÿ èðÿëèëÿìèøäèð.
Èãòèñàä÷û åêñïåðòëÿð áó ïîçèòèâ íÿòèúÿëÿðè ñîí èëëÿð ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí êîìïëåêñ òÿäáèðëÿðèí íÿòèúÿñè ùåñàá åäèðëÿð.
Êè÷èê âÿ îðòà ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíÿ äþâëÿò
áöäúÿñèíäÿí àéðûëàí âÿñàèòëÿðèí ùÿúìèíèí èëäÿíèëÿ àðòûðûëìàñû, èø àäàìëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíÿ ñöíè
ìöäàõèëÿëÿðèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû, êîððóïñèéàéà
ãàðøû ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíè âÿ
äèýÿð àääûìëàðû õöñóñè âóðüóëàìàã ëàçûìäûð.
2008-úè èëäÿí, ùÿì÷èíèí, ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí «áèð ïÿíúÿðÿ» ïðèíñèïè öçðÿ ãåéäèééàò ñèñòåìèíèí òÿòáèãè ãåéäèééàò ïðîñåäóðëàðûíûí ñàäÿëÿøäèðèëìÿñè èëÿ éàíàøû, ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ñóáéåêòëÿðèíèí ôÿàëèééÿò äèíàìèêàñûíà ìöñáÿò òÿñèð åäèá.
Àçÿðáàéúàíäà 2011-úè èëäÿí ôÿðäè ñàùèáêàðëàðûí
âåðýè îðãàíëàðûíà ýÿëìÿäÿí ðåàë âàõò (îíëàéí) ðåæèìèíäÿ ãåéäèééàò ñèñòåìè òÿòáèã îëóíóá, 2012-úè
èëäÿí éåðëè ùöãóãè øÿõñëÿðèí (ÌÌÚ) äþâëÿò ãåéäèééàòûíûí åëåêòðîí ãàéäàäà àïàðûëìàñûíà áàøëàíûëûá.
Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíäà å-ãåéäèééàòûí òÿòáèãè
èëÿ áèçíåñÿ áàøëàìàã ö÷öí 6 ïðîñåäóð ÿâÿçèíÿ úÿìè 3 ïðîñåäóð éåðèíÿ éåòèðèëèð. Òÿëÿá îëóíàí ñÿíÿäëÿðèí ñàéû èñÿ 7-äÿí 2-éÿ àçàëûá. «Äþâëÿò ðöñóìó ùàããûíäà», «Ùöãóãè øÿõñëÿðèí äþâëÿò ãåéäèé-
éàòû âÿ äþâëÿò ðåéåñòðè ùàããûíäà» Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ãàíóíëàðûíà, Ìöëêè Ìÿúÿëëÿéÿ âÿ Èíçèáàòè Õÿòàëàð Ìÿúÿëëÿñèíÿ åäèëìèø äÿéèøèêëèêëÿðÿ
ÿñàñÿí, ùöãóãè øÿõñëÿðèí åëåêòðîí äþâëÿò ãåéäèééàòû ðöñóìñóç àïàðûëûð. Íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíûí ÿââÿëúÿäÿí þäÿíèëìÿñè âÿ å-ãåéäèééàò çàìàíû ÿðèçÿíèí íîòàðèàë ãàéäàäà òÿñäèã åäèëìÿñè òÿëÿá îëóíìóð. Ùöãóãè øÿõñëÿðèí äþâëÿò ãåéäèééàòû çàìàíû
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíÿ éàíëûø ìÿëóìàòëàðûí âåðèëìÿñèíèí ãàðøûñûíû àëìàã ìÿãñÿäèëÿ Èíçèáàòè Õÿòàëàð
Ìÿúÿëëÿñèíÿ áåëÿ ùàëëàðà éîë âåðìèø ôèçèêè øÿõñëÿðèí 700 ìàíàò, ùöãóãè øÿõñëÿðèí 4000 ìàíàò ìèãäàðûíäà úÿðèìÿ îëóíìàñû èëÿ áàüëû ìàääÿ äàõèë
åäèëèá.
2012-úè èëäÿí, ùÿì÷èíèí, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ
âåðýèëÿðè èíòåðíåò öçÿðèíäÿí þäÿìÿê èìêàíû éàðàäûëûá. 2013-úö èëäÿí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ åäèëÿí
áèð ñûðà ìöùöì äÿéèøèêëèêëÿðèí ãöââÿéÿ ìèíìÿñè,
î úöìëÿäÿí âåðýè ïàðòíéîðëóüó ñàçèøèíèí òÿòáèãèíÿ
áàøëàíûëìàñû öìóìÿí âåðýè ìöùèòèíèí ëèáåðàëëàøìàñûíà òÿñèð ýþñòÿðèá. Äöíéà Áàíêûíûí «Äîèíý
Áóñèíåññ» ãðóïóíóí òÿùëèëè ýþñòÿðèð êè, «âåðýè áÿéàííàìÿëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû», «ýþíäÿðèëìÿñè» âÿ
«âåðýèëÿðèí þäÿíèøè»íÿ ñÿðô îëóíàí âàõò «Áþéöê
Ñÿêêèçëèê» þëêÿëÿðèíäÿ îðòà ùåñàáëà 219 ñààò (áó,
äöíéàäà îðòà ýþñòÿðèúèäÿí 67 ñààò àçäûð), ÈßÈÒ-ÿ
öçâ þëêÿëÿðäÿ 212 ñààò, Àçÿðáàéúàíäà èñÿ 214 ñààòäûð.
Äþâëÿò-ñàùèáêàð ìöíàñèáÿòëÿðèíèí èíñòèòóñèîíàëëàøäûðûëìàñû, ñàùèáêàðëûã ñàùÿñèíäÿ
àïàðûëàí éîõëàìàëàðûí âàùèä ìÿëóìàò ðåéåñòðèíèí éàðàäûëìàñû, áèçíåñ ìöùèòèíÿ äàèð ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè, ñàùèáêàðëàðûí èøýöçàð ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôû, ìààðèôëÿíäèðìÿ âÿ äèýÿð òÿäáèðëÿð äÿ Äöíéà Áàíêûíûí ìöñáÿò ãèéìÿòëÿíäèðäèéè ìöùöì ìÿãàìëàð ñûðàñûíäàäûð.
Áóíëàðäàí áàøãà, Àçÿð áàé úàí
Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçè äåí òè íèí 26
îêòéàáð 2011-úè
èë òàðèõëè «Ìöÿééÿí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè íþâëÿðè èëÿ ìÿøüóë îëìàã
ö÷öí òÿëÿá åäèëÿí õöñóñè ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) âÿ
èúàçÿ ñèñòåìè èëÿ áàüëû áÿçè ìÿñÿëÿëÿð ùàããûíäà»
ôÿðìàíûíà ÿñàñÿí, éàðàäûëìûø èúàçÿëÿðèí åëåêòðîí
èíôîðìàñèéà ïîðòàëû (www.èúàçåëåð.ýîâ.àç) þëêÿ
âÿòÿíäàøëàðûíûí, åëÿúÿ äÿ ñàùèáêàðëàðûí èúàçÿëÿðëÿ
áàüëû ìÿëóìàòëûëûã ñÿâèééÿñèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíè
òÿìèí åäèð. Ñàéò ñàùèáêàðëàðû èúàçÿëÿð ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàòëàíäûðìàãëà éàíàøû, ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíÿ áàøëàìàã, ôÿàëèééÿòèíè ýåíèøëÿíäèðìÿê
èñòÿéÿí ñàùèáêàðëàðà òÿëÿá îëóíàí èúàçÿ õàðàêòåðëè
ñÿíÿäëÿð, îíëàðûí àëûíìàñû ïðîñåäóðëàðû, òÿãäèì
åäèëìÿëè ñÿíÿäëÿð, èúàçÿëÿðèí âåðèëìÿ âÿ ãöââÿäÿ
îëìà ìöääÿòëÿðèíÿ äàèð ìÿëóìàòëàðû âàùèä ìÿíáÿäÿí ÿëäÿ åòìÿéÿ èìêàí âåðèð.
Õàòûðëàäàã êè, ñîí èëëÿð «Ñòàíäàðä & Ïîîð’ñ»,
«Ìîîäé’ñ Èíâåñòîðñ Ñåðâèñåñ», «Ôèòúù» âÿ ñ. êèìè
áåéíÿëõàëã ðåéòèíã àýåíòëèêëÿðè Àçÿðáàéúàíäà áèçíåñÿ áàøëàìà ïðîñåäóðëàðûíûí ñàäÿëÿøäèðèëäèéèíè ðàçûëûãëà ãåéä åäèðëÿð. Ìöàñèð äþâðäÿ ïîçèòèâ äÿéÿðëÿíäèðìÿëÿðèí Àçÿðáàéúàí ö÷öí òÿáëèüàòè-ñèéàñè
äåéèë, ùÿì äÿ èãòèñàäè íöôóç áàõûìûíäàí ìöùöì
ÿùÿìèééÿò êÿñá åòäèéèíè õöñóñè âóðüóëàìàã éåðèíÿ äöøÿð. Òÿêúÿ õàðèúè èíâåñòèñèéàëû äåéèë, éåðëè øèðêÿòëÿð äÿ ôÿàëèééÿò ïðèîðèòåòëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿðêÿí þëêÿíèí èíâåñòèñèéà ðåéòèíãèíèí áåéíÿëõàëã
ñÿâèééÿäÿ íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðèëäèéèíè úèääè øÿêèëäÿ
íÿçÿðÿ àëûðëàð.
Ñ.ÌÓÑÒÀÔÀÉÅÂ
Qubada «vergi dostları»na
sertifikatlar təqdim olunub
Îêòéàáð àéûíûí 25-äÿ Ãóáà
øÿùÿðèíäÿ âåðýè ñàùÿñèíäÿ ìÿëóìàòëàíäûðìà, ìààðèôëÿíäèðìÿ
âÿ òÿáëèüàò èøëÿðèíè ýöúëÿíäèðìÿê,
âÿòÿíäàøëàðäà éöêñÿê âåðýè ìÿäÿíèééÿòèíè ôîðìàëàøäûðìàã âÿ
áó èøÿ èúòèìàèééÿòèí ýåíèø òÿáÿãÿëÿðèíè úÿëá åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Òÿùñèë Íàçèðëèéèíèí äÿñòÿéè èëÿ ñå÷èëìèø Ãóáà, Ãóñàð âÿ Øàáðàí
öìóìòÿùñèë ìÿêòÿáëÿðèíèí ìöÿëëèìëÿðèíÿ «âåðýè äîñòó» ñåðòèôèêàòû âÿ êîìïöòåðëÿðèí òÿãäèì
åäèëìÿñè èëÿ áàüëû òÿäáèð êå÷èðèëìèøäèð.
Òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí
âåðýèëÿð íàçèðèíèí ìöøàâèðè ßëÿêáÿð Ìÿììÿäîâ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿð âÿ
áó ñàùÿäÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿð, «Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø» Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñû âÿ Êîíñåïñèéàäà Âåðýèëÿð Íà-
çèðëèéèíÿ àèä íÿçÿðäÿ òóòóëìóø
òÿäáèðëÿðèí èúðàñû ìÿãñÿäèëÿ ãÿáóë îëóíìóø «2013-2020-úè èëëÿðäÿ âåðýè ñèñòåìèíèí Èíêèøàô
Ñòðàòåýèéàñû» âÿ îíóí ìÿãñÿäè
ùàããûíäà òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðûíà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðìèøäèð.
ß.Ìÿììÿäîâ íàçèðëèê òÿðÿôèíäÿí ÿðàçè âåðýèëÿð èäàðÿëÿðèíèí âÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò ìÿðêÿçëÿðèíèí éåðëÿøäèéè øÿùÿð âÿ ðàéîí ìÿðêÿçëÿðè èñòèñíà
îëìàãëà, êÿíàð êÿíä âÿ ãÿñÿáÿëÿðäÿ èúòèìàèééÿòèí äàùà ôÿàë öçâö îëàí ìöÿëëèìëÿðäÿí èáàðÿò
«Âåðýè äîñòëàðû» øÿáÿêÿñèíèí éàðàäûëìàñû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðìèøäèð. Ãåéä îëóíìóøäóð êè,
èíäèéÿäÿê ðåñïóáëèêà öçðÿ 1151
íÿôÿð ìöÿëëèìÿ ìöâàôèã òÿëèì
êå÷èëìèø âÿ «âåðýè äîñòó» ñåðòèôèêàòû òÿãäèì îëóíìóøäóð.
Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò
èäàðÿñèíèí ðÿèñè Åë÷èí Ìÿììÿäîâ ÷ûõûø åäÿðÿê ýÿíú íÿñëèí âåð-
ýèëÿð ùàããûíäà áèëèêëÿðèíèí àðòûðûëìàñûíäà, øàýèðä âÿ òÿëÿáÿëÿð
àðàñûíäà âåðýè ìÿäÿíèééÿòèíèí
ôîðìàëàøäûðûëìàñûíäà îíëàðûí þç
öçÿðëÿðèíÿ ýþòöðäöéö þùäÿëèéèí
âà úèá ëè éè áà ðÿäÿ äà íûø ìûø äûð.
«Âåðýè äîñòó» îëàí øÿõñ éàøàäûüû ÿðàçèäÿ ÿùàëè àðàñûíäà âåðýèëÿðÿ äàèð ìÿëóìàòëàíäûðìà, ìààðèôëÿíäèðìÿ âÿ òÿáëèüàò èøëÿðèíè
ùÿéàòà êå÷èðèð, âåðýè ñèñòåìèíäÿ
òÿòáèã îëóíàí åëåêòðîí õèäìÿòëÿð
áàðÿäÿ âåðýè þäÿéèúèëÿðèíè ìÿëóìàòëàíäûðûð, óøàã âÿ ýÿíúëÿðÿ âåðýèëÿðèí ÿùÿìèééÿòèíè èçàù åäèð.
Ñîíðà òÿëèìè ìöâÿôôÿãèééÿòëÿ áàøà âóðìóø 101 íÿôÿð «âåðýè äîñòó»íà öçâëöê ñåðòèôèêàòû,
«âåðýè äîñòó»íóí éàääàø êèòàá÷àñû âÿ êîìïöòåðëÿð òÿãäèì îëóíìóø, îíëàð ÿìÿêäàøëûã áàðÿäÿ
þùäÿëèê âÿðÿãÿëÿðèíè èìçàëàìûøëàð. Áåëÿëèêëÿ, ðåñïóáëèêà öçðÿ
«âåðýè äîñò»ëàðûíûí öìóìè ñàéû
1252 íÿôÿðÿ ÷àòìûøäûð.
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
3
Nağdsız ödənişlərin genişləndirilməsi iqtisadi
inkişaf və şəffaflığa xidmət edir
Elə etməliyik ki, ticarət, məişət, iaşə obyektlərində
nağd şəkildə ödəmələr minimuma endirilsin. ...Belə
olan halda, əlbəttə ki, vergilər bazası heç səy
göstərilmədən, avtomatik olaraq genişlənəcəkdir.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı, 14 yanvar 2011-ci il
Akif Musayev
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin
Vergi siyasəti və strateji araşdırmalar
Baş İdarəsinin rəisi,
AMEA-nın müxbir üzvü, i.e.d.,
professor
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè ñòðàòåýèéà Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí äèíàìèê èíêèøàôûíû áó ýöí äÿ óüóðëà èðÿëè àïàðìàãäàäûð. Áó ñòðàòåýèéàíûí òÿìÿëèíäÿ óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè âÿ äþâëÿò÷èëèê èðñè, áó èðñè óüóðëó èñëàùàòëàðûí ëåéòìîòèâèíÿ ÷åâèðÿðÿê
îíó äàùà äà äÿðèíëÿøäèðÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí äöøöíöëìöø âÿ ÿñàñëàíäûðûëìûø èãòèñàäè ìåõàíèçìëÿð âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè éåíè ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò äóðóð.
Ìöàñèð ìÿðùÿëÿäÿ þëêÿäÿ ïóë
âÿ ìàëèééÿ ñàáèòëèéè ñèéàñÿòèíèí
ÿñàñ èñòèãàìÿòëÿðè èãòèñàäè àðòûìûí
âÿ èíêèøàôûí áàøëûúà øÿðòè îëàí ìàêðîèãòèñàäè ñàáèòëèéèí ãîðóíìàñûíà,
áàíê ñåêòîðóíäà ñòàáèëëèéèí òÿìèí
îëóíìàñûíà âÿ ìàëèééÿ âàñèòÿ÷èëèéèíèí äÿðèíëÿøìÿñèíÿ éþíÿëäèëìèøäèð. Áó ùÿäÿôëÿðÿ íàèë îëìàã ö÷öí
ïóë ñèéàñÿòèíèí âÿ áàíê íÿçàðÿòèíèí ñòðàòåæè ÷ÿð÷èâÿñèíèí äàâàìëû
òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ùÿéàòà êå÷èðèëèð, ùàáåëÿ ìàêðîèãòèñàäè ñèéàñÿòèí
êîîðäèíàñèéàñûíûí äàùà äà òÿêìèëëÿøìÿñèíÿ çÿðóðè äÿñòÿê âåðèëèð âÿ
ÿí ÿñàñû íàüäñûç ïóë êöòëÿñèíèí
äþâðèééÿñèíèí àðòûðûëìàñûíà èñòèãàìÿòëÿíìèø êîìïëåêñ òÿäáèðëÿð ýþðöëöð.
Ñîí äþâðëÿðäÿ ìèëëè èãòèñàäèééàòûìûçûí ãëîáàëëàøìàñû, èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí èíêèøàôû íÿòèúÿñèíäÿ äàõèëè âÿ áåéíÿëõàëã ìàëèééÿ òðàíñàêñèéàëàðûíäà ìöõòÿëèô
òèïëè ïëàñòèê êàðòëàð, èíòåðíåò âÿ äèýÿð åëåêòðîí þäÿìÿ ñèñòåìëÿðè âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí ùÿúìè õåéëè àðòìûøäûð.
Àïàðûëìûø ýåíèø èñëàùàòëàðà, ÿëäÿ îëóíìóø íàèëèééÿòëÿðÿ áàõìàéàðàã, éàðàäûëìûø ïîòåíñèàëäàí âÿ
èíôðàñòðóêòóð èìêàíëàðûíäàí òàì
âÿ ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ îëóíìàñû, ÿëàãÿäàð ãóðóìëàðûí åëåêòðîí þäÿíèø
ñèñòåìëÿðèíÿ òåõíîëîæè èíòåãðàñèéàñû, ùàáåëÿ ðåýèîíëàðäà åëåêòðîí ìàëèééÿ õèäìÿòëÿðèíÿ ÷ûõûø èìêàíëàðûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿëÿ äÿ áèð ñûðà ïðîáëåìëÿð
ãàëìàãäàäûð.
Þëêÿìèçäÿ äþâðèééÿäÿ îëàí
ïóë êöòëÿñèíèí òÿùëèëè ýþñòÿðèð êè,
íàüä øÿêèëäÿ àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðûí ìèãäàðû íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðà íèñáÿòÿí õåéëè ÷îõäóð. Ãåéðèíàüä ïóë êöòëÿñèíèí ýåíèø ïóë êöòëÿñèíäÿêè ïàéûíûí àðòûðûëìàñû ìÿñÿëÿñèíèí àêòóàëëûüû áèð òÿðÿôäÿí
èãòèñàäèééàòûí èäàðÿ åäèëìÿñè âÿ
îíóí ìîíèòîðèíãèíèí àïàðûëìàñûíûí ÿùÿìèééÿòè, äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ
âåðýèòóòìà áàçàñûíûí ýåíèøëÿíìÿñèíèí âÿ èãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðäÿ
øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñûíûí çÿðóðèëèéè èëÿ øÿðòëÿíèð.
Ìÿùç îíà ýþðÿ äÿ áó ìÿñÿëÿíèí àêòóàëëûüûíû Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ äàèì âóðüóëàìûø, áó ñàùÿäÿ òÿõèðÿñàëûíìàç òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè, þëêÿäÿ íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðûí ùÿúìèíèí àðòûðûëìàñû âÿ
åëåêòðîí þäÿíèø õèäìÿòëÿðèíäÿí èñòèôàäÿíèí ÿùàòÿ äàèðÿñèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ìöâàôèã òàïøûðûãëàð âåðìèøäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí äåäèéè êèìè: «Åëÿ åòìÿëèéèê êè, òèúà-
ðÿò, ìÿèøÿò, èàøÿ îáéåêòëÿðèíäÿ
íàüä øÿêèëäÿ þäÿìÿëÿð ìèíèìóìà åíäèðèëñèí. ...Áåëÿ îëàí ùàëäà,
ÿëáÿòòÿ êè, âåðýèëÿð áàçàñû ùå÷ ñÿé
ýþñòÿðèëìÿäÿí, àâòîìàòèê îëàðàã
ýåíèøëÿíÿúÿêäèð».
Íàüäsûç ùåsàáëàøìàëàðûí
ösòöíëöêëÿðè
Ìöàñèð äþâðöí òÿëÿáëÿðèíäÿí
èðÿëè ýÿëÿðÿê ìàëèééÿ áàçàðûíûí
äàùà äà èíêèøàôû, èãòèñàäèééàòà èíâåñòèñèéà ãîéóëóøó èìêàíëàðûíûí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, âàùèä åëåêòðîí
þäÿíèø ìÿêàíûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñû âÿ þëêÿäÿ íàüä ïóë äþâðèééÿñèíèí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð ìöàñèð åëåêòðîí þäÿíèø õèäìÿòëÿðèíèí äàùà äà òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè, íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû òÿäáèðëÿðèíèí àðäûúûë
îëàðàã äàâàì åòäèðèëìÿñè ÷îõ ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Áó òÿäáèðëÿð òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíäÿ
ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, êîðïîðàòèâ ñåêòîðäà øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû, î úöìëÿäÿí âåðýèäÿí éàéûíìà ùàëëàðûíûí àðàäàí
ãàëäûðûëìàñûíà õèäìÿò åäèð.
Íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðèí ÿñàñ ìÿãñÿäè þëêÿäÿ èãòèñàäèééàòûí èíêèøàôûíûí êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿéÿ êå÷ìÿñèíäÿí, èãòèñàäè ñèñòåìèí ñóáéåêòëÿðè àðàñûíäà øÿôôàôëûüà íàèë îëóíìàñûíäàí, ìöøàùèäÿ îëóíà áèëìÿéÿí
èãòèñàäèééàòûí (ýèçëè èãòèñàäèééàò)
ùÿúìèíèí àçàëäûëìàñûíäàí, âåðýèëÿðäÿí éàéûíìà ùàëëàðûíûí ìèíèìóìà åíäèðèëìÿñèíäÿí èáàðÿòäèð.
Ùàçûðäà íÿçàðÿòäÿí êÿíàð ãàëàí
èãòèñàäè ÿìÿëèééàòëàð áèð òÿðÿôäÿí
äþâëÿò áöäúÿñèíÿ äàõèë îëàí âåðýè
äàõèëîëìàëàðûíûí àçàëìàñûíà, äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ èãòèñàäè ìåõàíèçìëÿð âàñèòÿñèëÿ äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí èãòèñàäè òÿíçèìëÿìÿ öñóëëàðûíûí åôôåêòèâëèéèíèí àøàüû äöøìÿñèíÿ ñÿáÿá îëóð.
Þëêÿäÿ íàüä ïóë äþâðèééÿñèíèí ìèãéàñûíûí áþéöê îëìàñû (2012úè èëäÿ - 67 ôàèç) èãòèñàäèééàòû èðè
ùÿúìäÿ èíâåñòèñèéà-êðåäèò ðåñóðñëàðûíäàí ìÿùðóì åäèð, áàíê ñèñòåìèíèí ìàëèééÿ âàñèòÿ÷èëèéèíè ìÿùäóäëàøäûðûð. Åéíè çàìàíäà, íàüä
ïóë äþâðèééÿñèíèí öñòöíëöê òÿøêèë
åòìÿñè áèð ñûðà ñòðóêòóð ïðîáëåìëÿðèí, î úöìëÿäÿí ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí ïîçóëìàñû, øÿôôàôëûüûí àøàüû
îëìàñû, ãåéðè-ìöòÿøÿêêèë ïÿðàêÿíäÿ òèúàðÿòèí öñòöíëöê òÿøêèë åòìÿñè
âÿ ñ. êèìè ïðîáëåìëÿðèí éàðàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. Áó ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíäÿ åëåêòðîí þäÿíèø ñèñòåìëÿðèíäÿí ýåíèø èñòèôàäÿ îëóíìàñû, äþâðèééÿäÿ îëàí ïóë êöòëÿñèíäÿ ãåéðè-íàüä ïóë êöòëÿñèíèí
õöñóñè ÷ÿêèñèíèí (2012-úè èëäÿ - 33
ôàèç) àðòìàñûíà âÿ áàíê ñèñòåìèíèí ðåñóðñ ìÿíáÿëÿðèíèí ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ ýåíèøëÿíìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàäà áèëÿð.
Íàüäsûç þäÿíèøëÿðèí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿsè àsïåêòëÿðè íÿçÿðè âÿ ïðàêòèê éàíàøìà
Ìöàñèð äþâðäÿ Àçÿðáàéúàíäà
íàüäñûç þäÿíèøëÿð ìöõòÿëèô ôîðìàëàðäà (áàíêëàð, ÏÎÑ-òåðìèíàëëàð,
áàíêîìàòëàð, èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ âÿ
äèýÿð) ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ùàçûðäà
Àçÿðáàéúàíäà ãåéðè-íàüä ïóë êöòëÿñèíèí ÖÄÌ-äÿêè ïàéû 8,4 ôàèç
òÿøêèë åäèð. Ðóñèéàäà áó ýþñòÿðèúè
32, Áàëòèêéàíû þëêÿëÿðäÿ 40-45 ôàèçäèð.
Íàüä ïóë äþâðèééÿñèíèí èãòèñàäèééàòà áèð ñûðà ìÿíôè òÿñèðëÿðèíè
íÿçÿðÿ àëàðàã íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ãåéðè-íàüä ïóë êöòëÿñèíèí
ùÿúìè èëëÿð öçðÿ õåéëè àðòìûøäûð.
Þëêÿìèçäÿ 2005-úè èëëÿ ìöãàéè-
ñÿäÿ áó ýþñòÿðèúè 2012-úè èëäÿ 18,3
äÿôÿ àðòàðàã 249,3 ìèëéîí ìàíàòäàí 4549,8 ìèëéîí ìàíàòà ÷àòìûøäûð. Ëàêèí áó äþâð ÿðçèíäÿ åéíè
çàìàíäà ïóë êöòëÿñè äÿ 17,3 äÿôÿ
àðòàðàã 796,7 ìèëéîí ìàíàòà ãàðøû
13806,4 ìèëéîí ìàíàò îëìóøäóð
êè, áó äà ìöâàôèã îëàðàã íàüä þäÿíèøëÿðèí äÿ 16,9 äÿôÿ àðòûìû äåìÿêäèð. Éÿíè ìöãàéèñÿ åäèëÿí èëëÿð ÿðçèíäÿ íàüä ïóë êöòëÿñèíèí
ùÿúìè 547,4 ìèëéîí ìàíàòäàí àðòàðàã 9256,6 ìèëéîí ìàíàòà áÿðàáÿð îëìóøäóð.
Áóðàäà ìöñáÿò òåíäåíñèéà îíäàí èáàðÿòäèð êè, ÿââÿëà, öìóìè
ïóë äþâðèééÿñè èãòèñàäèééàòûí ðåàë
äèíàìèê èíêèøàôûíà ÿñàñëàíìûø, èêèíúèñè èñÿ ãåéðè-íàüä ïóë êöòëÿñèíèí
àðòûì äèíàìèêàñû íàüä ïóë êöòëÿñèíèí àðòûì äèíàìèêàñûíû öñòÿëÿìèøäèð. Ëàêèí áó ìöñáÿò ìÿãàìëàðëà éàíàøû, ìÿíôè ùàë îíäàí èáàðÿòäèð êè, íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí èãòèñàäèééàòäà õöñóñè ÷ÿêèñè êèôàéÿò
ãÿäÿð ëÿíý òåìïëÿ àðòàðàã èíêèøàô
åòìèø þëêÿëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ õåéëè
ýåðè ãàëûð. Äàùà äÿãèã äåñÿê, 2005úè èëäÿ íàüä ïóëóí õöñóñè ÷ÿêèñè
69 âÿ ãåéðè-íàüä ïóë êöòëÿñè 31
ôàèç òÿøêèë åòìèøäèðñÿ, 2012-úè èëäÿ áó ýþñòÿðèúèëÿð ìöâàôèã îëàðàã
67 âÿ 33 ôàèçÿ áÿðàáÿð îëìóøäóð.
Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ þëêÿëÿð öçðÿ
íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí öìóìè ïóë
äþâðèééÿñèíäÿêè õöñóñè ÷ÿêèñèíèí
òÿùëèëè ïóë àãðåãàòëàðûíûí ñå÷èìèíäÿí àñû ëû îëà ðàã áèð-áè ðèí äÿí
ôÿðãëèäèð.
Òÿùëèëëÿð ýþñòÿðèð êè, þëêÿìèçäÿ íàüäëàøìàíûí èãòèñàäè ìèãéàñû
äèýÿð þëêÿëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ éöêñÿêäèð. Áó ýþñòÿðèúè 2012-úè èëäÿ
Ýöðúöñòàíäà 19,6, Ïîëøàäà 15,5,
Ãàçàõûñòàíäà 13,2, Òöðêèéÿäÿ 7
ôàèç îëäóüó ùàëäà, Àçÿðáàéúàíäà
55,2 ôàèç îëìóøäóð.
Äþâðèééÿäÿ îëàí íàüä ïóë êöòëÿñèíèí àçàëäûëìàñû þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí ìîíåòëÿøìÿ ñÿâèééÿñèíè
îïòèìàë ùÿääÿ ñàõëàìàüà, ùÿð øåéäÿí ÿââÿë, äàõèëè ìîíåòëÿøìÿ ìÿíáÿëÿðè ùåñàáûíà ôîðìàëàøäûðìàãëà
èãòèñàäèééàòûí ïðèîðèòåòëÿðè èëÿ úèääè øÿêèëäÿ óçëàøäûðìàüà, àøàüû ìîíåòëÿøìÿ ñÿâèééÿñèíäÿ ìîíåòàð
õàðàêòåðëè èíôëéàñèéà ðèñêëÿðèíè ìÿùäóäëàøäûðìàüà èìêàí éàðàäàð. Áó
ýþñòÿðèúè Àçÿðáàéúàíäà 2012-úè
èëäÿ 26 ôàèç òÿøêèë åòäèéè ùàëäà,
Ðóñèéàäà 44, ÀÁØ-äà 66, Àëìàíèéàäà 84, ×èíäÿ 188 ôàèç îëìóøäóð. Ãåéä åäÿê êè, ìîíåòëÿøìÿ
ñÿâèééÿñè 2005-úè èëäÿ 6 ôàèç òÿøêèë åòìÿêëÿ þòÿí 7 èë ÿðçèíäÿ 4 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòìûøäûð. Ùàçûðäà èãòèñàäè òÿùëèëäÿ þëêÿéÿ äàõèë îëàí ïóë
êþ ÷öð ìÿëÿðè íèí òÿéè íà òû öç ðÿ
õÿðúëÿíìÿñè ùàããûíäà êîíêðåò òÿäãèãàò àïàðûëìàñà äà, åêñïåðò ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñèíÿ ÿñàñÿí äåìÿê
îëàð êè, áó âÿñàèòëÿðèí òÿõìèíÿí
60 ôàèçè èñòåùëàêà, 40 ôàèçè èñÿ èíâåñòèñèéàéà ñÿðô îëóíóð.
Õöñóñè îëàðàã ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí âÿ
áàíê õèäìÿòëÿðèíèí, êðåäèò ñèñòåìëÿðèíèí ýåíèøëÿíìÿñè ÿùàëèíèí èñòåùëàê äàâðàíûøûíäà éåíè ìöíàñèáÿòëÿð éàðàòìûøäûð. Áó ïðîáëåìëÿðäÿí áèðè - ÿùàëèíèí áàíêëàðà îëàí
áîðúëàðûíûí àðòìàñû ùÿòòà áèð ÷îõ
þëêÿëÿðäÿ áþéöê ãàëìàãàëà ñÿáÿá
îëìóøäóð.
ßìÿëèééàòëàð öçðÿ
õèäìÿò òàðèôëÿðè
Ìèëëè þäÿíèø ñèñòåìèíèí èíêèøàôû éåíè õèäìÿò ñàùÿñèíèí ôîðìàëàøìàñûíà ñÿáÿá îëìóøäóð. Áåëÿ
êè, ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí òÿòáèãè áó
ñàùÿéÿ õèäìÿò ýþñòÿðÿí áàíê ãóðóìëàðûíûí ÿëàâÿ ýÿëèð ìÿíáÿëÿðèäèð. Áàíêëàð ÏÎÑ-òåðìèíàëäàí èñòèôàäÿéÿ ýþðÿ âÿ ÏÎÑ-òåðìèíàë âà-
ñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ÿìÿëèééàòëàðà ýþðÿ òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíäÿí ìöâàôèã õèäìÿò ùàãëàðû àëûðëàð. Áåéíÿëõàëã ñôåðàäà áó õèäìÿò
åêâàéðèíã õèäìÿòè àäëàíûð. Áåëÿ
êè, ÏÎÑ-òåðìèíàë âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ÿìÿëèééàòëàðûí àéëûã
ùÿúìè îðòà ùåñàáëà 1000 ìàíàòàäÿê îëàí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðè
ö÷öí àéëûã ñàáèò õèäìÿò ùàããû àëûíûð. Áó àéëûã õèäìÿò ùàããû 50 ìàíàòà ãÿäÿðäèð. 1000 ìàíàòäàí àðòûã îëàí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðè ö÷öí
èñÿ àéëûã õèäìÿò ùàããû ùÿìèí ÿìÿëèééàòûí 1-3 ôàèçè ùÿääèíäÿ ìöÿééÿí åäèëìèøäèð. ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí
àëûíìàñû âÿ ãóðàøäûðûëìàñû, ùÿì÷èíèí ùÿìèí àâàäàíëûã ö÷öí ðàáèòÿ õèäìÿòëÿðèíèí þäÿíèøè áàíêûí
õèäìÿò ùàããûíà äàõèëäèð.
Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, òàðèôëÿðèí éöêñÿê îëìàñû áèðáàøà ÏÎÑòåðìèíàëëàðäàí èñòèôàäÿ ñÿâèééÿñèíèí àøàüû äöøìÿñèíÿ, ñàòûúûëàðûí èñòåù ëàê ÷û ëàð òÿðÿôèí äÿí ïëàñ òèê
êàðòëàðëà þäÿíèø àïàðìàëàðûíà áèð
î ãÿäÿð äÿ ìåéèëëè îëìàìàëàðû âÿ
ñîí íÿòèúÿäÿ íàüä âÿñàèòëÿðèí ãÿáóëóíà öñòöíëöê âåðèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëóð. Áóðàäà õèäìÿò òàðèôëÿðèíèí éöêñÿê îëìàñûíû íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ ìàíåÿ òþðÿäÿí ÿñàñ àìèëëÿðäÿí áèðè
êèìè ãèéìÿòëÿíäèðìÿê îëàð.
óçóíþìöðëö îëìóø âÿ êîíêðåò íÿòèúÿëÿðÿ ýÿòèðèá ÷ûõàðìûøäûð. Èíñàí
èãòèñàäèééàòäà èñòåùñàë÷û îëìàãëà
éàíàøû, åéíè çàìàíäà, èñòåùëàê÷ûäûð. Ìÿùç áó äóàëèçì, èêèëè ìöíàñèáÿò ñîí çàìàíëàð ýåíèø øÿêèëäÿ
òÿòáèã åäèëÿí èíñàí èíêèøàôû êîíñåïñèéàñûíûí ÿñàñ ïàðàäèãìàñûíû
òÿøêèë åäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äåìèøäèð: «Áèðèíúè íþâáÿäÿ áó, ïñèõîëîæè
áèð ìÿñÿëÿäèð. Áóíà áèð íþâ þéðÿøìÿê ëàçûì èäè. ...Áöòþâëöêäÿ
þëêÿ öçðÿ áó ìÿñÿëÿíèí - íàüäñûç
þäÿìÿëÿðèí ùÿëëè áèçèì áöòöí ìàëèééÿ ñèñòåìèìèçÿ ÷îõ ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿêäèð».
Íàüä âÿ íàüäñûç äþâðèééÿëÿð
àðàñûíäà ãàðøûëûãëû ÿëàãÿäÿ âÿ áó
ìöíàñèáÿòäÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíèí ýåòäèêúÿ àðòìàñûíäà ïñèõîëîæè àìèëëÿðèí ðîëó áèð ÷îõ
ùàëëàðäà ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá
åäèð. Ìöøàùèäÿëÿð âÿ òÿùëèëëÿð ýþñòÿðèð êè, ìåíòàëèòåò âÿ ïñèõîëîæè
àìèëëÿðèí òÿñèðè àëòûíäà íàüä ÿìÿëèé éàò ëà ðûí ìÿù äóä ëàø ìà ñû âÿ
íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíèí
àðòûðûëìàñû äèýÿð âàñèòÿëÿðëÿ (èíçèáàòè úÿðèìÿëÿð, ñÿðò ìÿùäóäèééÿòëÿð âÿ ñ.) ìöãàéèñÿäÿ äàùà åôôåêòëèäèð.
Èíñàíëàðûí ýÿëèðëÿðèíèí àðòûì
òåìïëÿðè èëÿ õÿðúëÿðè íèí àð òûì
þëêÿìèçäÿ áàíê ñèñòåìèíèí ýåíèø
èíêèøàôû ìöøàùèäÿ îëóíóð. Áåëÿ êè,
Ìÿðêÿçè Áàíêûí ìÿëóìàòëàðûíà
ÿñàñÿí, 2013-úö èë 1 èéóë òàðèõèíÿäÿê þëêÿìèçäÿ 43 éåðëè áàíê ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìèøäèð êè, áóíëàðäàí
42-ñè þçÿë áàíêëàðäûð. Èêè áàíê èñÿ
õàðèúè áàíêëàðûí ôèëèàëû êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Éåðëè þçÿë áàíêëàðûí
ðåýèîíëàðäà âÿ Áàêû øÿùÿðèíèí ìöõòÿëèô ðàéîíëàðûíäà 640 ôèëèàëû ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Åéíè çàìàíäà,
ùàçûðäà íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðûí
ùÿúìè, áàíêîìàò âÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéû äóðìàäàí àðòìàãäàäûð. Ãåéä îëóíàí äþâðäÿ þëêÿìèçäÿêè áàíêîìàòëàðûí ñàéû 2351 ÿäÿä
îëìóøäóð. Áóíëàðäàí 1324 ÿäÿäè
Áàêûäà, 1027 ÿäÿäè èñÿ ðåýèîíëàðäàäûð.
Äèýÿð þëêÿëÿðëÿ àïàðûëàí ìöãàéèñÿëÿðèí íÿòèúÿñè áó ñàùÿäÿ ùÿëÿ äÿ ãÿíàÿòáÿõø ñÿâèééÿéÿ íàèë
îëóíìàäûüûíû ýþñòÿðèð. Áåëÿ êè,
2012-úè èë öçðÿ ùÿð ìèëéîí íÿôÿðÿ
äöøÿí áàíêîìàòëàðûí ñàéû Ãàçàõûñòàíäà 490, Ëàòâèéàäà 624, Åñòîíèéàäà 618 îëäóüó ùàëäà, áó ýþñòÿðèúè Àçÿðáàéúàíäà 239 òÿøêèë åòìèøäèð. Ñþçñöç êè, áàíêîìàòëàð
òÿêúÿ íàüä âÿñàèòëÿðèí ÷ûõàðûëìàñû
ö÷öí äåéèë, äèýÿð ÿìÿëèééàòëàðûí
(êîììóíàë õèäìÿòëÿðòèí þäÿíèøè,
êàðòëàðà òðàíñôåð âÿ ñ.) àïàðûëìàñû
Birinci növbədə bu, psixoloji bir məsələdir. Buna bir növ öyrəşmək lazım idi.
Bütövlükdə ölkə üzrə bu məsələnin - nağdsız ödəmələrin həlli bizim bütün maliyyə
sistemimizə çox müsbət təsir göstərəcəkdir.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı, 16 aprel 2012-ci il
Ìöãàéèñÿ ö÷öí ãåéä åäÿê êè,
Óêðàéíàäà áàíêà ìÿõñóñ êàðòëàð
âàñèòÿñèëÿ ÏÎÑ-òåðìèíàë öçðÿ àïàðûëàí þäÿíèø ìÿáëÿüèíÿ ýþðÿ òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿí 1-2 ôàèç ùÿúìèíäÿ, äèýÿð áàíêà ìÿõñóñ êàðòëàð
âàñèòÿñèëÿ àïàðûëàí þäÿíèø ìÿáëÿüèíÿ ýþðÿ 2-2,8 ôàèçè ùÿúìèíäÿ
åêâàéðèíã (õèäìÿò òàðèôëÿðè) òÿëÿá
åäèëèð.
Ðóñèéàäà èñÿ áèð ãàéäà îëàðàã
áàíêà ìÿõñóñ êàðòëàð âàñèòÿñèëÿ
ÏÎÑ-òåðìèíàë öçðÿ àïàðûëàí þäÿíèø ìÿáëÿüèíÿ ýþðÿ òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíäÿí 1-1,5 ôàèç ùÿúìèíäÿ, äèýÿð áàíêà ìÿõñóñ êàðòëàð âàñèòÿñèëÿ àïàðûëàí þäÿíèø ìÿáëÿüèíÿ ýþðÿ 2 ôàèçè ùÿúìèíäÿ åêâàéðèíã òÿëÿá îëóíóð. Ãàçàõûñòàíäà áàíêà
ìÿõñóñ êàðò âàñèòÿñèëÿ þäÿíèø àïàðûëäûãäà 0,5-2 ôàèç, äèýÿð áàíêëàðà
ìÿõñóñ êàðòëàðëà þäÿìÿ àïàðûëäûãäà èñÿ 1,5-3 ôàèç õèäìÿò ùàããû òóòóëóð. Ìîëäîâàäà ÏÎÑ-òåðìèíàëëàð âàñèòÿñèëÿ ÿìÿëèééàòëàð éåðëè
áàíêëàð òÿðÿôèíäÿí òÿãäèì îëóíàí
êàðòëàðëà àïàðûëäûãäà 1,8 ôàèç, õàðèúè áàíêëàð òÿðÿôèíäÿí âåðèëÿí
êàðòëàðëà àïàðûëäûãäà èñÿ 2,8 ôàèç
ùÿúìèíäÿ êîìèñéîí ùàããû òóòóëóð.
Òöðêèéÿäÿ èñÿ âÿçèééÿò íèñáÿòÿí ôÿðãëèäèð. Áó þëêÿäÿ àïàðûëàí
þäÿíèøëÿðÿ ýþðÿ òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíÿ òÿòáèã îëóíàí òàðèôëÿð
íèñáÿòÿí àøàüû ìöÿééÿí îëóíóá.
Áåëÿ êè, ÿìÿëèééàò ÏÎÑ-òåðìèíàëû
ãóðàøäûðàí áàíêûí êàðòû èëÿ àïàðûëäûãäà 1,25-1,4 ôàèç, äèýÿð éåðëè
áàíê êàðòû èëÿ àïàðûëäûãäà 1,7-1,85
ôàèç, õàðèúè áàíê êàðòû èëÿ àïàðûëäûãäà èñÿ 1-1,7 ôàèç êîìèñéîí ùàããû òóòóëóð. Áîëãàðûñòàíäà ôèçèêè
øÿõñëÿðÿ (âÿòÿíäàøëàðà) ìÿõñóñ
äåáåò êàðòëàðëà ÏÎÑ-òåðìèíàëëàð âàñèòÿñèëÿ àïàðûëàí þäÿíèøëÿðÿ ýþðÿ
0,7 ôàèç êîìèñéîí ùàããû òóòóëóð.
Ùöãóãè øÿõñëÿðÿ ìÿõñóñ êàðòëàðëà
àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðà íèñáÿòÿí
éöêñÿê òàðèô (1,7 ôàèç) òÿòáèã îëóíóð.
Ýþðöíäöéö êèìè, ÌÄÁ-éÿ öçâ
äþâëÿòëÿðÿ íèñáÿòÿí ìöãàéèñÿ îëóíàí äèýÿð þëêÿëÿðäÿ (Òöðêèéÿ, Áîëãàðûñòàí) ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðëà àïàðûëàí þäÿíèøëÿðÿ òÿòáèã îëóíàí õèäìÿò òàðèôëÿðè àøàüû ñÿâèééÿäÿ ìöÿééÿí åäèëèá êè, áó äà òÿñÿððöôàò
ñóáéåêòëÿðèíèí áàíê õÿðúëÿðèíèí
àçàëìàñûíà âÿ îíëàðûí ìàëèééÿ èìêàíëàðûíûí éöêñÿëìÿñèíÿ èìêàí
âåðèð.
Ïñèõîëîæè àìèëëÿð. Äöíéà èãòèñàäè ôèêèð òàðèõè ñöáóò åäèð êè, áèëàâàñèòÿ èíñàí ïñèõîëîýèéàñûíà ÿñàñëàíàí èãòèñàäè íÿçÿðèééÿëÿð äàùà
òåìïëÿðè áèð-áèðèíäÿí ôÿðãëèäèð. Åâ
òÿñÿððöôàòëàðû ýÿëèðëÿðèí àðòûìû èëÿ
þç èñòåùëàêëàðûíû éöêñÿëäèðëÿð, ëàêèí ýÿëèðëÿðèí àðòûìûíà àäåêâàò
ìèãéàñäà äåéèë, ÿìàíÿòëÿðèí àðòûðûë ìà ñû ìåé ëè íÿ èì êàí âå ðÿí
ùÿúìäÿ éöêñÿëäèðëÿð.
Úÿìèééÿòäÿ áåëÿ èãòèñàäè-ïñèõîëîæè âÿçèééÿò ÿìÿëÿ ýÿëèð êè, ýÿëèðëÿðèí éöêñÿëìÿñè èëÿ îíëàð þç èñòåùëàêëàðûíû àðòûðûðëàð, ëàêèí áó àðòûìûí þë÷öñö ôÿðãëÿíèð. Ýÿëèðëÿð íÿ
ãÿäÿð ñöðÿòëÿ éöêñÿëèðñÿ, èíñàíëàð
øÿõñè èñòåùëàêà éþíÿëòäèêëÿðè ùèññÿíè àçàëäûðëàð, ëàêèí àøêàð âÿ ãåéðè-àøêàð ÿìàíÿòëÿðÿ ýåäÿí ùèññÿñèíè éöêñÿëäèðëÿð. Åéíè çàìàíäà
ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, èãòèñàäè
àðòûì âÿ îíóí íÿòèúÿñèíäÿ ÿùàëèíèí ýÿëèðëÿðèíèí àðòìàñû âÿ ÿñàñ
áàçà ðîëóíó îéíàéàí òÿëÿáèíèí (ÿðçàã âÿ ãåéðè-ÿðçàã) þäÿíèëìÿñè
áÿçè ïñèõîëîæè ñòåðåîòèïëÿðè éàðàòìûøäûð. Àèëÿëÿð þç ýÿëèðëÿðèíè äèýÿð (äàùà éöêñÿêýÿëèðëè) àèëÿëÿðëÿ
ìöãàéèñÿ åòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð.
ßñàñ ïñèõîëîæè ãàíóí îíäàí
èáàðÿòäèð êè, èíñàíëàð éûüûìà ìåéèëëèäèðëÿð. Ëàêèí ÿùàëèíèí ÿëèíäÿ
îëàí íàüä ïóë êöòëÿñèíèí ìèãäàðû
ãèñìÿí éàõøû ùàëäà íàüä þäÿíèø
äþâðèééÿñèíÿ äàõèë îëóð, ïèñ ùàëäà
èñÿ åùòèéàò éàñòûüû êèìè äþâðèééÿäÿí ÷ûõàðûëûð.
2013-úö èë èéóë àéûíûí 1-íÿ ÿùàëèíèí áàíêëàðäàêû ÿìàíÿòëÿðèíèí
ãàëûüû 5922,2 ìèëéîí ìàíàò òÿøêèë
åäÿðÿê ÿââÿëêè èëèí åéíè äþâðö èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ 35,4 ôàèç àðòìûøäûð.
ßìàíÿòëÿðèí 3583,8 ìèëéîí ìàíàòû âÿ éà 60,5 ôàèçè ìèëëè, 2338,4
ìèëéîí ìàíàòû èñÿ õàðèúè âàëéóòà
øÿêëèíäÿ ãîéóëìóø, ÿââÿëêè èëäÿêèíÿ íèñáÿòÿí ìöâàôèã îëàðàã 44,5
âÿ 23,6 ôàèç àðòìûøäûð. ßùàëèíèí
ÿìàíÿòëÿðèíèí áåëÿ ñöðÿòëÿ àðòìàñû áèð òÿðÿôäÿí ùÿéàò ñÿâèééÿñèíèí
éöêñÿëìÿñè èëÿ, äèýÿð òÿðÿôäÿí èñÿ
ùÿìèí âÿñàèòëÿðèí äèýÿð èíâåñòèñèéà ìÿãñÿäëè ëàéèùÿëÿðÿ éþíÿëäèëìÿñèíÿ ðèñê åòìÿìÿëÿðè èëÿ ÿëàãÿäàðäûð. Áóíóí ÿñàñ ñÿáÿáè ãèéìÿòëè êàüûçëàð áàçàðûíûí ìàëèééÿ
áàçàðûíûí òÿëÿáëÿðèíäÿí ýåðè ãàëìàñû âÿ äåïîçèòëÿðèí ôàèç äÿðÿúÿëÿðèíèí êèôàéÿò ãÿäÿð éöêñÿê îëìàñû èëÿ áàüëûäûð.
Íàüäsûç þäÿìÿ
àâàäàíëûãëàðûíûí òÿòáèãè
Íàüäñûç äþâðèééÿíèí àðòûðûëìàñûíûí ÿñàñ øÿðòëÿðèíäÿí áèðè íàüäñûç
þäÿìÿ àâàäàíëûãëàðûíûí òÿòáèãèíèí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèäèð. Ñîí èëëÿðäÿ
ö÷öí ÿëâåðèøëè âàñèòÿ îëäóüóíäàí
þëêÿìèçäÿ áàíêîìàòëàðûí ñàéûíûí
âÿ ôóíêñèéàëàðûíûí àðòûðûëìàñû ìÿñÿëÿñè àêòóàëëûüûíû ùÿëÿ äÿ ñàõëàìàãäàäûð.
Ùàçûðäà ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéû äà àðòûðûëàðàã 2010-úó èëäÿ 7872,
2011-úè èëäÿ 13220, 2012-úè èëäÿ
36860, 2013-úö èëèí èëê 6 àéûíäà
èñÿ 37166-éà ÷àòäûðûëìûøäûð. Îíëàðûí 33284-ö Áàêûäà, 3882-ñè ðåýèîíëàðäàäûð. Úàðè èëèí èëê 6 àéû ÿðçèíäÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàð âàñèòÿñèëÿ
àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðûí ñàéû 4293
ìèí, ùÿúìè 432 ìèëéîí ìàíàò òÿøêèë åòìèøäèð.
2012-úè èëÿ îëàí ìÿëóìàòà ÿñàñÿí, þëêÿìèç (4130) ùÿð ìèëéîí
íÿôÿðÿ äöøÿí ÏÎÑ-òåðìèíàëàðûí ñàéûíà ýþðÿ Ãàçàõûñòàíû (1708), ãàáàãëàñà äà, äèýÿð þëêÿëÿðëÿ Ëàòâèéà - (12100) Åñòîíèéà (20273) èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ ýåðèäÿ ãàëûð.
ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ìöëêèééÿò
ìÿñÿëÿñèíèí äÿãèãëÿøäèðèëìÿñè äÿ
þëêÿëÿð öçðÿ ôÿðãëèäèð. Áåëÿ êè, Óêðàéíàäà òÿñÿððöôàò ñóáéåêòèíèí èñòÿéèíäÿí àñûëû îëàðàã ÏÎÑ-òåðìèíàë äÿéÿðè þäÿíèëìÿêëÿ îíóí ìöëêèééÿòèíÿ êå÷èðèëÿ áèëÿð, åéíè çàìàíäà, áàíê òÿðÿôèíäÿí ìöÿééÿí
åäèëÿí âÿ ðàçûëàøäûðûëàí ìÿáëÿüëÿ
áàíêäàí èúàðÿéÿ ýþòöðöëÿ áèëÿð.
Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíäà áöòöí ÏÎÑòåðìèíàë àïàðàòëàðû áàíêûí ìöëêèééÿòèíÿ àèääèð. Ðóñèéà, Òöðêèéÿ âÿ
Ìîëäîâàäà ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëìàñû þäÿíèøñèç ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Àçÿðáàéúàíäà ïëàñòèê êàðòëàðûí
ñàéû 2013-úö èëèí èéóíóíà îëàí ìÿëóìàòà ÿñàñÿí, 5301 ìèí ÿäÿäÿ
÷àòìûøäûð. Áóíëàðäàí 4665 ìèíè
äåáåò êàðòëàðû, 636 ìèíè èñÿ êðåäèò
êàðòëàðûäûð.
Íàüäsûç þäÿíèøëÿðèí
ýåíèøëÿíäèðèëìÿsè båéíÿëõàëã òÿúðöáÿ
Èíêèøàô åòìèø âÿ èíêèøàô åòìÿêäÿ îëàí þëêÿëÿðäÿ íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ÿñàñÿí ö÷
èñòèãàìÿòäÿ àïàðûëìûøäûð. Áóíëàð
ñòèìóëëàøäûðìà, ìÿùäóäëàøäûðìà
âÿ úÿðèìÿëÿðèí òÿòáèãèäèð.
Ñòèìóëëàøäûðûúû òÿäáèðëÿð. Íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí öìóìè ïóë äþâðèééÿñèíäÿêè ïàéû êèôàéÿò ãÿäÿð
éöêñÿê îëàí þëêÿëÿðèí òÿúðöáÿñè
âÿ ïñèõîëîæè àìèëëÿðèí òÿùëèëè ýÿñòÿðèð êè, ÿùàëèíèí áó âÿðäèøëÿðÿ
àäàïòàñèéàñû ìöÿééÿí çàìàí òÿëÿá åäèð.
Äàâàìû 5-úè ñÿùèôÿäÿ
4
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
Hüquq məsləhətxanamız
Samirə Musayeva
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyinin Hüquq Baş İdarəsinin rəisi
vergi ödəyicilərinin suallarına cavab verir
Nağd pul hesablaşmaları
Áÿðáÿð õèäìÿòè ýþsòÿðèðÿì âÿ äþðä íÿôÿð èø÷èì âàð.
Íàüä ïóë ùåsàáëàøìàëàðûíû íÿçàðÿò-êàssà àïàðàòëàðû
âàsèòÿsèëÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿsÿì, ãàíóíâåðèúèëèéÿ
ÿsàsÿí, ìÿsóëèééÿò äàøûéûðàììû?
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 13.2.24úö ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, íÿçàðÿòêàññà àïàðàòû - ìàëëàðûí (èøëÿðèí,
õèäìÿòëÿðèí) òÿãäèì åäèëìÿñè çàìàíû ùåñàáëàøìàëàðûí ãåéäèééàòûíäà èñòèôàäÿ åäèëÿí, ôèñêàë éàääàøà ìàëèê îëàí âÿ âåðýè îðãàíëàðûíäà ìöÿééÿí îëóíìóø ãàéäàäà ãåéäèééàòäàí êå÷ÿí åëåêòðîí
àâàäàíëûã âÿ éà êîìïöòåð ñèñòåìëÿðèäèð.
Ìÿúÿëëÿíèí 16.1.8.27-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, èø÷èëÿðèíèí ñàéû
èêè íÿôÿðäÿí ÷îõ îëìàéàðàã áÿðáÿð õèäìÿòè ùÿéàòà êå÷èðèëÿí çàìàí íàüä ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíû
íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðû âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿìÿê ìöìêöíäöð. Áó ìàääÿíèí ìöääÿàëàðûíäàí ýþðöíäöéö êèìè, äþðä
íÿôÿð èø÷è èëÿ áÿðáÿð õèäìÿòè
ýþñòÿðèëäèêäÿ íàüä ïóë ùåñàáëàøìàëàðû íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðû âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿëèäèð.
Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí 16.1.9úó ìàääÿñèíäÿ ãåéä îëóíóð êè,
íàüä ïóë ùåñàáëàøìàëàðû àïàðûëàí çàìàí àëûúûéà ÷åê, ãÿáç,
áàíê ÷ûõàðûøëàðû âÿ äèýÿð úèääè
ùåñàáàò áëàíêëàðûíû òÿãäèì åòìÿê âÿ ùÿìèí ÷åê, áàíê ÷ûõàðûøëàðû âÿ éà úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðûíäà ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí
åäèëìèø ìÿëóìàòëàðûí ÿêñ åòäèðèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿê âåðýè þäÿéèúèñèíèí âÿçèôÿñèäèð.
Ìÿúÿëëÿíèí 58.7-úè ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, íàüä ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñûíà, éÿíè íÿçàðÿòêàññà àïàðàòëàðû âÿ éà úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðû òÿòáèã åäèëìÿäÿí
(íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðû ãóðàø-
äûðûëìàäàí, ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ôîðìàëàðà óéüóí
úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðû îëìàäàí
âÿ éà íàüä þäÿíèëìèø ìÿáëÿüè
ìÿäàõèë åòìÿäÿí), âåðýè îðãàíëàðûíäà ãåéäèééàòäàí êå÷èðèëìÿìèø âÿ éà òåõíèêè òÿëÿáëÿðÿ úàâàá âåðìÿéÿí íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí îëóíìóø úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðûíäàí
èñòèôàäÿ åòìÿäÿí âÿ éà ìöÿééÿí îëóíìóø ãàéäàäà òÿñäèã åäèëìèø ôîðìàëàðà óéüóí îëìàéàí
úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ÿùàëè èëÿ ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñûíà, àëûúûéà òÿãäèì åäèëìÿëè îëàí ÷åêèí, áàíêëàðûí âàëéóòà ìöáàäèëÿ
øþáÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí ìöøòÿðèéÿ
òÿãäèì åäèëìÿëè îëàí áàíê ÷ûõàðûøëàðûíûí âÿ éà äèýÿð úèääè ùåñàáàò áëàíêëàðûíûí âåðèëìÿñè áàðÿäÿ àëûúûíûí ìöðàúèÿòèíäÿí ñîíðà äà áóíëàðûí âåðèëìÿìÿñèíÿ
âÿ éà þäÿíèëìèø ìÿáëÿüäÿí àøàüû ìÿáëÿü ýþñòÿðèëìÿêëÿ âåðèëìÿñèíÿ, íÿçàðÿò-êàññà àïàðàòëàðûíäàí èñòèôàäÿ åäèëìÿñè äàéàíäûðûëäûãäà ÿùàëè èëÿ ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí ãåéäèééàòûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ âåðýè þäÿéèúèñèíÿ:
• òÿãâèì èëè ÿðçèíäÿ áåëÿ ùàëëàðà áèðèíúè äÿôÿ éîë âåðèëäèêäÿ 400 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ;
• òÿãâèì èëè ÿðçèíäÿ áåëÿ ùàëëàðà èêèíúè äÿôÿ éîë âåðèëäèêäÿ 800 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ;
• òÿãâèì èëè ÿðçèíäÿ áåëÿ ùàëëàðà ö÷ âÿ äàùà ÷îõ äÿôÿ éîë âåðèëäèêäÿ - 1200 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàñû òÿòáèã
åäèëèð.
Ñóàëëàðûíûçû ðåäàêñèéàìûçûí öíâàíûíà: ÀÇ 1073, Áàêû ø.,
Ëàíäàó êö÷., 16 âÿ éà s.ìósàéåâà@òàõås.ýîâ.àç
åëåêòðîí ïî÷ò öíâàíûíà ýþíäÿðÿ áèëÿðñèíèç.
Âåðýè òÿùãèãàòû îðãàíëàðû
ðÿùáÿðëÿðè áèð àðàéà ýÿëìèøëÿð
Ìèíñê øÿùÿðèíäÿ Áåëàðóñ Ðåñïóáëèêàñûíûí Äþâëÿò Íÿçàðÿò
Êîìèòÿñè òÿðÿôèíäÿí ÌÄÁ èøòèðàê÷ûñû îëàí þëêÿëÿðèí âåðýè
(ìàëèééÿ) òÿùãèãàòû îðãàíëàðû
ðÿùáÿðëÿðèíèí Êîîðäèíàñèéà
Øóðàñûíûí Õ èúëàñû êå÷èðèëìèøäèð.
Èúëàñäà Áåëàðóñ, Ðóñèéà, Ãàçàõûñòàí âÿ Ëàòâèéà Ðåñïóáëèêàëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè ÷ûõûø åòìèøëÿð. ×ûõûøëàð ìàëèééÿ úèíàéÿò-
ëÿðè, âåðýèäÿí éàéûíìà, âåðýè ôûðûëäàã÷ûëûüû âÿ ÷èðêëè ïóëëàðûí éóéóëìàñû èëÿ ìöáàðèçÿ ìþâçóëàðûíû ÿùàòÿ åòìèøäèð.
Êîîðäèíàñèéà Øóðàñûíûí èúëàñûíäà Àçÿðáàéúàí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Âåðýè Úèíàéÿòëÿðèíèí
Èáòèäàè Àðàøäûðûëìàñû Äåïàðòàìåí òè íèí ðÿèñ ìö àâè íè Ìà ùèð
Ùöìáÿòîâ âÿ Áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð èäàðÿñèíèí Áåéíÿëõàëã
ÿëàãÿëÿð øþáÿñèíèí ÿìÿêäàøû Ðèéàä ßëÿêáÿðîâ äÿ èøòèðàê åòìèøëÿð.
Vergi qanunvericiliyinin tələblərini
pozanlara qarşı sərt tədbirlər görülür
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Îïåðàòèâ íÿçàðÿò èäàðÿñèíèí ðÿèñè,
áàø âåðýè õèäìÿòè ìöøàâèðè
Èëùàì ßìèðÿëèéåâëÿ ñþùáÿòèìèç äþâëÿò áöäúÿñèíÿ âåðýè
þäÿíèøëÿðèíèí òÿøêèëè ñàùÿñèíäÿ âåðýè îðãàíëàðûíûí ùÿéàòà
êå÷èðäèéè òÿäáèðëÿð ùàããûíäàäûð.
- Èëùàì ìöÿëëèì, úàðè èëèí þòÿí
äþâðöíäÿ ðåñïóáëèêà öçðÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìèø îïåðàòèâ âåðýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè öçðÿ íÿçÿðÿ÷àðïàí ìÿãàìëàð ùàíñûëàðäûð?
- Îïåðàòèâ âåðýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè ìöòÿìàäè õàðàêòåð äàøûéûð, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ðÿùáÿðëèéè òÿðÿôèíäÿí äàèì íÿçàðÿòäÿ
ñàõëàíûëûð âÿ ìöâàôèã òÿùëèëëÿð
àïàðûëûð. Òÿùëèëëÿð íÿòèúÿñèíäÿ îðòàéà ÷ûõàí ïðîáëåìëÿð, íþãñàíëàð
âàõòàøûðû àðàøäûðûëûð, ýÿëÿúÿêäÿ áó
úöð ùàëëàðûí áàø âåðìÿìÿñè ö÷öí
òÿñèðëè àääûìëàð àòûëûð.
Úàðè èëèí 9 àéû ÿðçèíäÿ îïåðàòèâ âåðýè íÿçàðÿòè àïàðûëìûø îáéåêòëÿðèí ñàéû àðòàðàã 43756-éà
÷àòìûøäûð. Áó, þòÿí èëèí ìöâàôèã
ýþñòÿðèúèñè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ 13093
ñàéäà àðòûì äåìÿêäèð. Áó ýþñòÿðèúèäÿ âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà
äóð ìà äàí ñà ùèá êàð ëûã ëà âÿ
«Ôÿðãëÿíìÿ íèøàíû» îëìàäàí àâòîìîáèë íÿãëèééàòû èëÿ ñÿðíèøèíäàøûìà ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí
øÿõñëÿðèí àøêàð åäèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðè èñòèñíà òÿøêèë åäèð. Áèð ñûðà
âåðýè îðãàíëàðûûíäà - 3 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Èäàðÿñèíäÿ (ßÂÈ) 526,
11 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Äåïàðòàìåíòèíäÿ (ßÂÄ) 136, 14 ñàéëû
ßÂÈ-äÿ 150, 4 ñàéëû ßÂÈ-äÿ 33
ñàé äà àçàë ìà ìö øà ùè äÿ åäèë ìèøäèð.
ßùàëè èëÿ ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíà ÿìÿë
îëóíìàñû èëÿ áàüëû îïåðàòèâ âåðýè
íÿçàðÿòè êå÷èðèëìèø, ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèø îáéåêòëÿðèí
ñàéû 7989 ÿäÿä àðòìûøäûð. Òÿùëèëëÿð ýþñòÿðèð êè, ùÿéàòà êå÷èðèëìèø
òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ öìóìèëèêäÿ âåðýè îðãàíëàðû öçðÿ ÿùàëè èëÿ
ïóë ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñû
ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ
òÿòáèã åäèëìèø âÿ þòÿí äþâðëÿðäÿí þäÿíèëìÿìèø 13 ìèëéîí 108,9
ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ìàëèééÿ
ñàíêñèéàëàðûíäàí 10 ìèëéîí 178,1
ìèí ìàíàòûíûí (77,6%-íèí) þäÿíèëìÿñè òÿìèí åäèëìèøäèð. Àéðûàéðû âåðýè îðãàíëàðû öçðÿ èñÿ áó
ýþñòÿðèúè 66,1%-97,4% àðàñûíäà
îëìóøäóð.
- Âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà äóðìàäàí ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øÿõñëÿðèí àøêàð îëóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ùàíñû èøëÿð ýþðöëöð?
- Âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà äóðìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëäóãëàðû àøêàð åäèëìèø øÿõñëÿð áàðÿñèíäÿ Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ ìöâàôèã ãàéäàäà 2282 àêò òÿðòèá åäèëìèøäèð. Áó ýþñòÿðèúè þòÿí èëèí 9
àéëûã ýþñòÿðèúèñèíÿ íèñáÿòÿí 9 ñàé-
ëû ßÂÈ öçðÿ 94, 8 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ
14 âÿ 6 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ 2 âàùèä
àçàëìûøäûð. Âåðýè îðãàíëàðûíäà
ó÷îòà äóðìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëäóãëàðû ìöÿééÿí åäèëìèø
2270 øÿõñäÿí 1528 íÿôÿðè ö÷ âåðýè îðãàíû - Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè éàíûíäà Âåðýè Àóäèòè Äåïàðòàìåíòè, 2 âÿ 12 ñàéëû ßÂÄ-ëÿð òÿðÿôèíäÿí àøêàð åäèëìèøäèð. Âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà äóðìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëäóãëàðû àøêàð åäèëìèø 2270 øÿõñëÿðäÿí 1772íèí (78,1%-íèí) ìöâàôèã ãàéäàäà âåðýè îðãàíûíäà ó÷îòà àëûíìàñû òÿìèí åäèëìèøäèð.
Âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà äóðìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëàí
øÿõñëÿðÿ òÿòáèã åäèëìèø 87,4 ìèí
ìàíàò ìàëèééÿ ñàíêñèéàñûíäàí âÿ
þòÿí äþâðëÿðäÿí þäÿíèëìÿìèø 80,7
ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ãàëûãëàðäàí ðåñïóáëèêà öçðÿ 79,6 ìèí ìàíàòûíûí (47,4%-íèí) þäÿíèëìÿñè
òÿìèí åäèëìèøäèð. 1 îêòéàáð 2013úö èë òàðèõèíÿ îëàí ãàëûã ìÿáëÿü
2012-úè èëèí ìöâàôèã ýþñòÿðèúèñèíÿ íèñáÿòÿí 21,3 ìèí ìàíàò àðòûã
îëìóøäóð. Áó ãàíóí ïîçóíòóñóíà ýþðÿ òÿòáèã åäèëìèø âÿ þòÿí
äþâðëÿðäÿí ãàëûã ãàëìûø ìàëèééÿ
ñàíêñèéàëàðû 2, 8 âÿ 13 ñàéëû ßÂÈëÿð öçðÿ òàì ùÿúìäÿ, äèýÿð âåðýè
îðãàíëàðû öçðÿ èñÿ ùÿìèí ñàíêñèéàëàðûí ÿñàñ ùèññÿñèíèí þäÿíèëìÿñè òÿìèí åäèëìèøäèð.
Âåðýèëÿð íàçèðèíèí 4 íîéàáð
2011-úè èë òàðèõëè «Âåðýè îðãàíëàðûíäà ó÷îòà àëûíìàäàí ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí
øÿõñëÿðèí ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åäèëìÿñè áàðÿäÿ» ÿìðèíÿ ÿñàñÿí, ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíè âåðýè îðãàíûíäà ó÷îòà äóðìàäàí ùÿéàòà êå÷èðÿí øÿõñèí áó ãàíóí ïîçóíòóñó
èëÿ éàíàøû, Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí
50.1.2-úè, 50.1.3-úö, 50.1.4-úö,
50.1.6-úû âÿ 50.1.7-úè ìàääÿëÿðèíèí òÿëÿáëÿðèíèí äÿ ïîçóëìàñû ùàëëàðûíà éîë âåðèá-âåðìÿìÿñèíèí
àðàøäûðûëìàñû âÿ ùÿìèí áÿíäëÿðèí òÿëÿáëÿðèíèí ïîçóëìàñû ìöÿééÿí åäèëäèêäÿ ùÿð áèð ãàíóí ïîçóíòóñó öçðÿ ìöâàôèã ãàéäàäà
ñÿíÿäëÿøìÿ àïàðûëìàñû íÿçÿðäÿ
òóòóëìóøäóð. 2013-úö èëèí 9 àéû
ÿðçèíäÿ âåðýè îðãàíûíäà ó÷îòà
äóðìàäàí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë
îë äóã ëà ðû àø êàð åäèë ìèø 2237
øÿõñäÿ (îïåðàòèâ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðèíÿ ãÿäÿð ÂÞÅÍ àëìûø âåðýè
þäÿéèúèëÿðè èñòèñíà îëìàãëà) öìóìèëèêäÿ 1501 ùàëäà äèýÿð îïåðàòèâ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå-
Piratçılıqla mübarizədə yeni plan
Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòè ïèðàò÷ûëûãëà ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðèíè ýöúëÿíäèðìÿê ìÿãñÿäè èëÿ éåíè òÿäáèðëÿð
ïëàíû ùàçûðëàéûð. Ðàáèòÿ âÿ Èíôîðìàñèéà Òåõíîëîýèéàëàðû Íàçèðëèéè
(ÐÈÒÍ) âÿ ÈÊÒ øèðêÿòëÿðèíèí áèðýÿ
òÿêëèôëÿðè ÿñàñûíäà ùàçûðëàíàí ïëàíà ÿñàñÿí, ãà÷àã ìÿùñóëëàðûí éàéûìû âÿ ñàòûøûíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû ö÷öí ñÿðò ìåõàíèçìëÿðèí òÿòáèã îëóí ìà ñû íÿçÿð äÿ òó òó ëóð.
ÐÈÒÍ-äÿí âåðèëÿí õÿáÿðÿ ýþðÿ,
ðåñïóáëèêàìûçäàêû ïèðàò÷ûëûã ùàëëàðû äöíéà þëêÿëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ
àç îëñà äà, áó ñàùÿäÿ âÿçèééÿò
ìöñáÿò äÿéÿðëÿíäèðèëÿ áèëìÿç. Ïèðàò ìÿùñóëëàðûí ñàòûøû íÿòèúÿñèíäÿ
ðÿãàáÿò ìöùèòè ïîçóëóð, êåéôèééÿòëè
âÿ ùÿãèãè ìàë èñòåùñàë÷ûñûíûí ìÿùñóëóíóí ñàòûøûíûí ãàðøûñû àëûíûð.
Éåðè ýÿëìèøêÿí, áó ýöíëÿðäÿ
Àçÿðáàéúàíûí òàíûíìûø ÈÒ øèðêÿòëÿðèí äÿí
îëàí
«Áà êè íèòé»,
«ÁåñòÚîìï Ýðîóï» âÿ «Áåñòåë»
øèðêÿòëÿðè ïèðàò÷ûëûüà ãàðøû ìöáàðèçÿéÿ äàèð áÿéàííàìÿ èìçàëàéûá.
«Áàêèíèòé» øèðêÿòèíèí áàø äèðåêòîðó Åëäàð Ãÿìáÿðîâóí ñþçëÿðèíÿ
ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ÈÒ øèðêÿòëÿðè êîìïöòåð ïèðàò÷ûëûüûíûí þëêÿéÿ âóðäóüó çèéàíûí
ìèãéàñûíû íÿçÿðÿ àëàðàã ñàõòà ìÿùñóëëàðûí éàéûìû âÿ èñòèôàäÿñèíÿ ãàðøû áèðëÿøèáëÿð. Àòûëàí àääûìëàð èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû áàçàðûíûí âÿ ìèëëè èãòèñàäèééàòûí èíêèøàôûíà éîë à÷àí ìöùöì âàñèòÿëÿðäÿí
áèðè êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Áó, ùÿì
äÿ äèýÿð øèðêÿòëÿðÿ íöìóíÿ îëàúàã âÿ þëêÿäÿ ïèðàò÷ûûëã ïðîáëåìèíèí ùÿëëèíÿ ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿê. Å.Ãàñûìîâ äèããÿòè êîìïöòåð
ïèðàò÷ûëûüûíà éþíÿëäÿðÿê áèëäèðèá
êè, ñîí äþâðëÿð ëèñåíçèéàëû ïðîãðàì òÿìèíàòû áàçàðûíûí àðòûìû ãà÷àã ìàëëàðûí ùÿúìèíè õåéëè öñòÿëÿéèá. Áó òåíäåíñèéà Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíà äà ìöñáÿò òÿñèð ýþñ-
òÿðÿí àìèë êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëÿ
áèëÿð. ßéàíè òÿñÿââöð åòìÿê ö÷öí
áèëäèðÿê êè, ëèñåíçèéàëû ïðîãðàì òÿìèíàòû áàçàðûíûí 1% àðòìàñû ìèëëè
èñòåùñàëûí 38 ìèëéîí äîëëàð àðòìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðà áèëÿð. Èíäè Àçÿðáàéúàíäà ëèñåíçèéàëû ïðîãðàì òÿìèíàòûíà éàòûðûëàí ùÿð ÿëàâÿ 1 äîëëàð 380 äîëëàð ùÿúìèíäÿ èíâåñòèñèéàíûí ýåðè ãàéòàðûëìàñûíà âÿ ÖÄÌèí àðòìàñûíûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñûíà
ýåíèøëÿíìÿñè èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ãåéðè-ëåãàë òèúàðÿòè äÿ àðòûðûá. Ýåíèøçîëàãëû èíòåðíåòèí úÿìèééÿòèí ùÿéàòûíà ñöðÿòëÿ
äàõèë îëìàñû ñàéÿñèíäÿ òÿùëöêÿ äàùà äà ÷îõàëûá, áó ôÿàëèééÿòÿ úÿëá
îëóíàí úèíàéÿòêàðëàðûí ñàéûíûí õåéëè
àðòìàñû èñÿ ãëîáàë ïðîáëåìÿ ÷åâðèëèá. «Ìóëòèìåäèà» Èíôîðìàñèéà Ñèñòåìëÿðè Òåõíîëîýèéàëàðû Ìÿðêÿçèíèí äèðåêòîðó, Àçÿðáàéúàí Èíòåð-
÷èðèëìèøäèð. 622 ùàëäà íàüä ïóë
ùåñàáëàøìàëàðûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðûíà ðèàéÿò åäèëìÿñè, 27 ùàëäà èø éåðëÿðèíèí ðÿñìèëÿøäèðèëìÿñè, 433 ùàëäà «Ôÿðãëÿíìÿ íèøàíû» îëìàäàí àâòîìîáèë íÿãëèééàòû èëÿ ñÿðíèøèíäàøûìà ôÿàëèééÿòè èëÿ
ìÿøüóë îëàí øÿõñëÿðèí àøêàð åäèëìÿñè, 107 ùàëäà èñÿ õöñóñè ðàçûëûã
(ëèñåíçèéà) òÿëÿá îëóíàí ôÿàëèééÿò
íþâëÿðè èëÿ áåëÿ ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) îëìàäàí ìÿøüóë îëàí øÿõñëÿðèí àøêàð åäèëìÿñè, 7 ùàëäà âàëéóòà ñÿðâÿòëÿðèíèí þäÿíèø âàñèòÿñè
êèìè ãÿáóë åäèëìÿñè, 259 ùàëäà
âàëéóòà ñÿðâÿòëÿðèíèí òèúàðÿò, èàøÿ
âÿ õèäìÿò ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ãàíóíâåðèúèëêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø
ãàéäàëàð ïîçóëìàãëà àëûíûá-ñàòûëìàñû âÿ éà äÿéèøäèðèëìÿñè, 46 ùàëäà àêñèç ìàðêàëàðûíûí òÿòáèãèíÿ
íÿçàðÿò ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ îïåðàòèâ
âåðýè íÿçàðÿòè ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð.
2013-úö èëèí 9 àéû ÿðçèíäÿ 1617
øÿõñèí «Ôÿðãëÿíìÿ íèøàíû» àëìàäàí àâòîìîáèë íÿãëèééàòû èëÿ ñÿðíèøèíäàøûìà ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëäóüó àøêàð åäèëìèøäèð êè,
áó äà 2012-úè èë öçðÿ ìöâàôèã
ýþñòÿðèúèéÿ íèñáÿòÿí 296 íÿôÿð
÷îõäóð.
- Àêñèç ìàðêàëàðû èëÿ ìàðêàëàíìàëû îëàí àëêîãîëëó è÷êèëÿðèí âÿ
òöòöí ìÿìóëàòëàðûíûí ìàðêàëàíìàäàí ñàòûøû ùàëëàðûíûí àðàäàí
ãàëäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ íÿ êèìè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð?
- Àëêîãîëëó è÷êèëÿðÿ âÿ òöòöí
ìÿìóëàòûíà àêñèç ìàðêàëàðûíûí
òÿòáèãèíÿ íÿçàðÿò öçðÿ òÿùëèëÿð
îíó ýþñ òÿðèð êè, ãåéä îëó íàí
äþâðäÿ 1295 âÿ éà 2012-úè èëèí
ìöâàôèã ýþñòÿðèúèñèíÿ íèñáÿòÿí
56 ñàéäà ÷îõ îáéåêò ÿùàòÿ îëóíìóøäóð. Áó ýþñòÿðèúè 3 ñàéëû ßÂÈ
öçðÿ 4,6 äÿôÿ àçàëìûø, 5 ñàéëû
ßÂÈ öçðÿ èñÿ íÿçàðÿò àïàðûëìûø
îáéåêòëÿðèí ñàéû 5 ÿäÿä àðòñà äà,
ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèø
îáéåêòëÿðèí ñàéû 18 âàùèä àçàëìûøäûð. 3 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ íÿçàðÿò
àïà ðûë ìûø 91 îá éåê òèí 34-äÿ
(37,4%-äÿ), 5 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ 62
îáéåêòèí 6-äà (9,7%-äÿ), 6 ñàéëû
ßÂÈ öç ðÿ 72 îá éåê òèí 8-äÿ
(11,1%-äÿ), 8 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ 87
îáéåêòèí 17-äÿ (19,5 %-äÿ), 10
ñàéëû ßÂÈ öçðÿ 53 îáéåêòèí 11äÿ (20,8%-äÿ), 13 ñàéëû ßÂÈ öçðÿ 103 îáéåêòèí 14-äÿ (13,6%äÿ) àêñèç ìàðêàëàðûíûí òÿòáèãè ãàéäàëàðûíûí ïîçóëìàñû ôàêòëàðû àøêàð åäèëìèøäèð.
- Âàëéóòà ñÿðâÿòëÿðèíäÿí èñòèôàäÿ
çàìàíû ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿëÿáëÿðèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðû ìöøàùèäÿ åäèëèðìè?
-Âàëéóòà ñÿðâÿòëÿðèíèí þäÿíèø
âàñèòÿñè êèìè ãÿáóë åäèëìÿñè ôàêòëàðûíûí àøêàð åäèëìÿñè ìÿñÿëÿñè öçðÿ âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí 3008
âÿ éà þòÿí èëèí ìöâàôèã äþâðö
öçðÿ áó ýþñòÿðèúèéÿ íèñáÿòÿí 1131
÷îõ îáéåêòäÿ, âàëéóòà ñÿðâÿòëÿ-
õàëã Òèúàðÿò Ìàðêàëàðû Àññîñèàñèéàñû, Áåéíÿëõàëã Òèúàðÿò Ïàëàòàñû
êèìè íöôóçëó òÿøêèëàòëàð, åëÿúÿ äÿ
ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèí ìöâàôèã äþâëÿò
îðãàíëàðû âÿ èúòèìàè ãóðóìëàðû ãà÷àã ìÿùñóëëàðûí ñàòûøûíà ãàðøû àðäûúûë âÿ ñèñòåìëè ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè ýþðöðëÿð. Ãà÷àãìàë÷ûëûã ÈÊÒ
ñåêòîðó èëÿ éàíàøû, åëì âÿ òÿùñèëÿ
äÿ úèääè çÿðÿð âóðóð, éàðàäûúû èíñàíëàðûí âÿ éåíè êÿøôëÿðèí, ìöÿëëèôëÿðèí âÿ åëìè ãóðóìëàðûí ùöãóãëàðûíûí ïîçóëìàñûíà ñÿáÿá îëóð,
áÿçÿí äÿ èñòåùëàê÷ûëàðûí ùÿéàò âÿ
ðèíèí òèúàðÿò, èàøÿ âÿ õèäìÿò ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ ãàíóíâåðèúèëêëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ãàéäàëàð ïîçóëìàãëà àëûíûá-ñàòûëìàñû âÿ éà äÿéèøäèðèëìÿñè ìÿñÿëÿñè öçðÿ èñÿ
2491 îáéåêòäÿ îïåðàòèâ âåðýè íÿçàðÿòè ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Ùÿð
èêè ìÿñÿëÿ öçðÿ ãàíóí ïîçóíòóñóíà éîë âåðìèø øÿõñëÿð áàðÿñèíäÿ èíçèáàòè õÿòà ùàããûíäà öìóìèëèêäÿ 5529 ïðîòîêîë òÿðòèá åäèëìèøäèð. Ýþñòÿðèëÿí ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè çàìàíû àøêàð åäèëìèø ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà
ýþðÿ òÿùëèë îëóíàí äþâðäÿ òÿòáèã
åäèëìèø âÿ þòÿí äþâðëÿðäÿí ãàëìûø 318,9 ìèí ìàíàò ìÿáëÿýèíäÿ
èíçèáàòè úÿðèìÿäÿí 179,2 ìèí ìàíàòû âÿ éà 56,2%-è þäÿíèëìèøäèð.
- Õöñóñè ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) òÿëÿá
åäÿí ôÿàëèééÿò íþâëÿðè èëÿ áåëÿ ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) îëìàäàí ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øÿõñëÿðèí ñàéûíäà
ùàíñû òåíäåíñèéà âàð?
- Úàðè èëèí þòÿí 9 àéû ÿðçèíäÿ
õöñóñè ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) òÿëÿá
îëóíàí ôÿàëèééÿò íþâëÿðè èëÿ áåëÿ
ðàçûëûã (ëèñåíçèéà) îëìàäàí ìÿøüóë îëàí øÿõñëÿðèí àøêàð åäèëìÿñè
ìÿñÿëÿñè öçðÿ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè
àïàðûëìûø âÿ ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèø îáéåêòëÿð ìöãàéèñÿ
îëóíàí äþâðÿ íèñáÿòÿí, ìöâàôèã
îëà ðàã, 1076 âÿ 1096 ñàé äà
àðòìûøäûð.
- Èøÿýþòöðÿíëÿðëÿ èø÷èëÿð àðàñûíäà ÿìÿê ìöãàâèëÿñèíèí áàüëàíûëìàìàñû ùàëëàðûíà ãàðøû ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè ùàããûíäà íÿ äåéÿ áèëÿðñèíèç?
- ßìÿê ìöãàâèëÿñè (êîíòðàêòû) áàüëàíûëìàäàí èøÿýþòöðÿí òÿðÿôèíäÿí ôèçèêè øÿõñëÿðèí ùÿð ùàíñû èøëÿðèí (õèäìÿòëÿðèí) éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ úÿëá åäèëìÿñè ùàëëàðûíûí àøêàð åäèëìÿñè ìÿñÿëÿñè öçðÿ
8266 îáéåêò íÿçàðÿòëÿ ÿùàòÿ îëóíìóøäóð. Áó, þòÿí èëèí ìöâàôèã
äþâ ðö íÿ íèñ áÿòÿí 1207 ÿäÿä
÷îõäóð.
Áó ìÿñÿëÿ öçðÿ öìóìèëèêäÿ
âåðýè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí îïåðàòèâ âåðýè íÿçàðÿòè àïàðûëìûø îáéåêòëÿðèí 49,6%-äÿ (4101-äÿ)
ãàíóí ïîçóíòóñó àøêàð åäèëìèøäèð.
Íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ 2140 íÿôÿð øÿõñèí ÿìÿê ìöãàâèëÿñè (êîíòðàêòû) áàüëàíûëìàäàí èøëÿðèí (õèäìÿòëÿðèí) éåðèíÿ
éåòèðèëìÿñèíÿ úÿëá åäèëäèéè ìöÿééÿí îëóíìóøäóð. Àøêàð åäèëìèø ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà ýþðÿ
öìóìèëèêäÿ âåðýè îðãàíëàðû öçðÿ
âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ òÿòáèã åäèëìèø (7 ìèëéîí 290 ìèí ìàíàò) âÿ
þòÿí äþâðëÿðäÿí ãàëûã ãàëìûø (1
ìèëéîí 944,6 ìèí ìàíàò) 9 ìèëéîí 234,6 ìèí ìàíàò ìàëèééÿ
ñàíêñèéàëàðûíûí 7 ìèëéîí 325,1
ìèí ìà íà òû (79,3%-è) þäÿíèë ìèøäèð.
Ìöñàùèáÿíè ùàçûðëàäû:
Ðÿøàä ÑÀÄÛÃÎÂ
ðóì åäèð. Áó úöð ìÿùñóëëàðûí ñàòûøûíäàí èë ÿðçèíäÿ êöëëè ìèãäàðäà
âÿñàèò äþâðèééÿäÿí êÿíàðäà ãàëûð,
äþâëÿò áöäúÿñè áþéöê ùÿúìäÿ âåðýèëÿðè èòèðèð. Ñîí èëëÿð Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí áó èñòèãàìÿòäÿ ìöâàôèã
ãóðóìëàðëà áèðýÿ àïàðäûüû ìöáàðèçÿ òÿäáèðëÿðè ñàéÿñèíäÿ ùÿð èë éöç
ìèíëÿðëÿ ìàíàò äÿéÿðèíäÿ ìöõòÿëèô ãà÷àã ìàëëàðûí ñàòûøûíûí ãàðøûñû
àëûíûð. Âåðýè îðãàíëàðûíûí ìöíòÿçÿì øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè
îïåðàòèâ íÿçàðÿò òÿäáèðëÿðè âÿ ñÿééàð âåðýè éîõëàìàëàðû íÿòèúÿñèíäÿ
Son illər Vergilər Nazirliyinin bu istiqamətdə müvafiq qurumlarla birgə
apardığı mübarizə tədbirləri sayəsində hər il yüz minlərlə manat dəyərində
müxtəlif qaçaq malların satışının qarşısı alınır
ñÿáÿá îëóð. «Ìèúðîñîôò Àçåðáàèæàí» øèðêÿòèíèí áàø ìåíåúåðè Ðöôÿò Ùàúûÿëèáÿéîâ ùåñàá åäèð êè, ïèðàò÷ûëûã èãòèñàäèééàòûí èíêèøàôûíà âÿ
éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñûíà ìàíåÿ éàðàäûð. Ñîí èëëÿð äöíéà ìèãéàñûíäà ÈÊÒ-íèí ÿùàòÿ äàèðÿñèíèí
íåò Ôîðóìóíóí ïðåçèäåíòè Îñìàí
Ýöíäöçöí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ïèðàò
ìàëëàðûí òèúàðÿòèíÿ ãàðøû áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà ìöáàðèçÿ àêòóàë
ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Àðàøäûðìàëàð ýþñòÿðèð êè, Öìóìäöíéà ßãëè Ìöëêèééÿò Òÿøêèëàòû, Èíòåðïîë, Áåéíÿë-
ñàüëàìëûüûíà áþéöê òÿùëöêÿ éàðàäûð.
Ãà÷àã òèúàðÿòèí ÿí áþéöê òÿñèðëÿðèíäÿí áèðè âåðýè ñèñòåìèíäÿ
þçöíö ýþñòÿðèð. Ïèðàò âÿ ñàõòà ìàëëàðûí ýåíèø ñàòûø äþâðèééÿñè ìèëëè
èãòèñàäèééàòëàðû âåðýèëÿðäÿí ÿëäÿ
åäèëÿí ìöùöì ýÿëèðëÿðäÿí ìÿù-
ïèðàò àóäèî-âèäåî ìÿùñóëëàðû àøêàðëàíàðàã ñàòûøäàí ÷ûõàðûëûð, ãåéðè-ãàíóíè òèúàðÿòëÿ ìÿøüóë îëàí
øÿõñëÿð áàðÿñèíäÿ úèääè úÿçà òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Åëáðóñ ÚßÔßÐËÈ
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
5
Nağdsız ödənişlərin genişləndirilməsi iqtisadi
inkişaf və şəffaflığa xidmət edir
ßââÿëè 3-úö ñÿùèôÿäÿ
Óçóí ìöääÿò èñòåùëàê áàçàðûíäà àëûø-âåðèø ÿìÿëèééàòëàðûíûí íàüä
øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ÿùàëè
ãðóïëàðûíûí ãûñà ìöääÿòäÿ íàüäñûç
ÿìÿëèééàòëàðà êå÷ìÿñè ìöÿééÿí
÷ÿòèíëèêëÿð âÿ êîãíèòèâ õÿðúëÿðëÿ
áàüëûäûð.
Íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû òÿúðöáÿñèíÿ íöìóíÿ îëàðàã ãåéä åäÿê êè, Êîëóìáèéàäà
äåáåò âÿ êðåäèò êàðòëàðû èëÿ þäÿíèø
åäÿí èñòåùëàê÷ûëàð ö÷öí ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñè 2 ôàèç àçàëäûëûð. Ìàúàðûñòàíäà èñÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëìàñû ö÷öí 3 èë ìöääÿòèíÿ
ñóáñèäèéàëàð àéðûëìûøäûð. Èñâå÷äÿ
èë ÿðçèíäÿ ïëàñòèê êàðòëàðëà åäèëÿí
þäÿíèøëÿðèí 2 ôàèçè ùÿúìèíäÿ êàðò
ñàùèáèíÿ ÿëàâÿ áîíóñ âåðèëèð.
Ìÿùäóäëàøäûðûúû òÿäáèðëÿð. Áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè òÿäáèðëÿðè ìöõòÿëèô èñòèãàìÿòëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áó èñòèãàìÿòëÿð ÿñàñÿí íàüä þäÿíèøëÿðèí ìàêñèìàë
ùÿääèíèí ìöÿééÿí åäèëìÿñè âÿ
ùÿìèí ùÿääÿí éóõàðû ìÿáëÿüëÿðèí úÿðèìÿëÿíìÿñè èëÿ áàüëûäûð. Þëêÿëÿð öçðÿ íàüä øÿêèëäÿ àïàðûëìàñûíà éîë âåðèëÿí þäÿíèøëÿðèí
ìöÿééÿí åäèëÿí ìàêñèìàë ùÿääè
þëêÿíèí èãòèñàäè êîíéóíêòóðàñûíäàí, þëêÿäÿ åëåêòðîí ñèñòåìëÿðèí
èíêèøàô ñÿâèééÿñèíäÿí àñûëû îëàðàã
áèð-áèðèíäÿí ôÿðãëÿíèð. Ìÿñÿëÿí,
Áîëãàðûñòàíäà - áó ùàëäà 9500
ÀÁØ äîëëàðû (áèð ÿãä öçðÿ), Ðóñèéàäà - 3400 äîëëàð (áèð ÿãä öçðÿ)
òÿøêèë åäèð. ÌÄÁ þëêÿëÿðèíäÿí Ãàçàõûñòàíäà 26 ìèí, Áåëàðóñäà 1,7
ìèí äîëëàðäàí àðòûã ÿìÿëèééàòëàð
íàüäñûç ãàéäàäà àïàðûëìàëûäûð.
Íàüäñûç þäÿíèøëÿðÿ ãîéóëàí ìàêñèìàë ùÿääèí àøûëìàñûíà ýþðÿ Áîëãàðûñòàíäà - ìàêñèìàë ùÿääÿí àðòûã îëàí ìÿáëÿüèí ôèçèêè øÿõñëÿð
ö÷öí 25, ùöãóãè øÿõñëÿð ö÷öí 50
ôàèçè, Ôðàíñàäà ìàêñèìàë ùÿääÿí
àðòûã îëàí ìÿáëÿüèí ôèçèêè øÿõñëÿð
ö÷öí 20000 äîëëàð, ùöãóãè øÿõñëÿð
ö÷öí 5 ôàèçè ùÿúìèíäÿ úÿðèìÿ òÿòáèã îëóíóð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí äåäèéè êèìè: «ßëáÿòòÿ, Àçÿðáàéúàí
èíêèøàôäà îëàí äþâëÿòäèð âÿ áèçäÿ
áó ñàùÿäÿ ùÿëÿ êè âÿçèééÿò èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðäÿêè êèìè äåéèëäèð. Àììà áèç áóíà ÷àòìàëûéûã.
×öíêè áèç ãàðøûéà ùÿäÿô ãîéìóøóã êè, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðèí ñÿâèééÿñèíäÿ îëìàëûéûã âÿ îíëàðûí ìöñáÿò òÿúðöáÿëÿðèíè Àçÿðáàéúàíäà òÿòáèã åòìÿëèéèê».
Əlbəttə, Azərbaycan inkişafda olan dövlətdir və bizdə bu sahədə hələ ki, vəziyyət
inkişaf etmiş ölkələrdəki kimi deyildir. Amma, biz buna çatmalıyıq. Çünki biz qarşıya
hədəf qoymuşuq ki, bütün sahələrdə inkişaf etmiş ölkələrin səviyyəsində olmalıyıq
və onların müsbət təcrübələrini Azərbaycanda tətbiq etməliyik.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı, 15 yanvar 2013-cü il
Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíäà íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí àïàðûëìàñû èëÿ áàüëû
òåõíèêè âàñèòÿëÿð âÿ èíôðàñòðóêòóð
éàðàäûëìûøäûð. Ðåñïóáëèêàìûçäà
íàüä ÿìÿëèééàòëàðûí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû âÿ íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí
ñòèìóëëàøäûðìà òÿäáèðëÿðè ö÷ ÿñàñ
èñòèãàìÿò öçðÿ àïàðûëûð. Áóíëàð èñòåùëàê÷ûëàðûí ìàðàãëàðûíûí íÿçÿðÿ
àëûíìàñû, èñòåùñàë÷ûëàðûí âÿ ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíèí ìàðàãëàðûíûí
íÿçÿðÿ àëûíìàñû, áàíê âÿ êðåäèò
ñåêòîðóíóí ìàðàãëàðûíûí íÿçÿðÿ
àëûíìàñûäûð.
Íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðû ùÿéàòà
êå÷èðÿí èñòåùëàê÷ûëàðà íàüäñûç àïàðäûãëàðû ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíÿ óéüóí áîíóñëàð øÿêëèíäÿ ìöÿééÿí
ìÿáëÿüëÿðèí ãàéòàðûëìàñû, âåðýè
þäÿéèúèëÿðèíÿ èñÿ áèð ñûðà þëêÿëÿðäÿ òÿòáèã îëóíàí íàüäñûç ãàéäàäà
àïàðûëàí ÿìÿëèééàòëàðà ìöÿééÿí
âåðýè ýöçÿøòëÿðè òÿòáèãè íÿçÿðäÿ
òóòóëóð.
Ùÿð áèð âÿòÿíäàøûí âÿ âåðýè
þäÿéèúèëÿðèíèí ìÿíàôåéèíÿ õèäìÿò
åäÿí ñòèìóëëàøäûðûúû òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ñîí éàðûì èëäÿ íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñûíäà
Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
êîììåðñèéà áàíêëàðû «Íàüäñûç
þäÿíèø ëÿð öç ðÿ ëè äåð áàíê»,
«Åëåêòðîí áàíê÷ûëûã õèäìÿòëÿðèíäÿ ëèäåð áàíê» íîìèíàñèéàëàðû öçðÿ õåéëè èðÿëèëÿéèø íÿçÿðÿ ÷àðïûð.
2013-úö èëèí ÿââÿëëÿðèíäÿí êîììåðñèéà áàíêëàðû åíäèðèìëè êðåäèò
êàðòëà ðû (áîë êàðò, àë áà ëû êàðò,
âîðëêàðò) âàñèòÿñèëÿ ìöøòÿðèëÿðÿ
óúóç ãèéìÿòÿ ìÿùñóë àëûá, ùèññÿùèññÿ þäÿìÿê èìêàíû éàðàòìûøëàð.
Áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿäÿ íàüäñûç
þäÿíèøëÿðèí ùÿúìè íÿçÿðÿ÷àðïàúàã äÿðÿúÿäÿ àðòìûøäûð. Åéíè çàìàíäà, áàíêëàð þçëÿðè íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäè ëÿ áèð ñû ðà êàì ïà íè éà ëàð
(«Íàüäñûç þäÿ, íàüä ãà çàí»,
«Êàðòëà þäÿ, Àïïëå ãàçàí», «Êðåäèòèíèçè þäÿéèí âÿ ãàçàíûí») ùÿéà òà êå ÷èð ìÿê äÿäèð. Áèð ñû ðà
áàíêëàðäà òèúàðÿò ãóðóìëàðû èëÿ èíòåíñèâ åëåêòðîí ÿìÿëèééàòëàð àïàðàí, èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ þäÿíèøëÿðè
ùÿéàòà êå÷èðÿí ìöøòÿðèëÿðÿ 5 ôàèç
ýöçÿøò òÿòáèã îëóíóð.
Áóíëàðëà éàíàøû, íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíÿ ÿëâåðèøëè øÿðàèòèí éàðàäûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ þëêÿ ðÿùáÿðè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí 2011-úè èë äþâëÿò áöäúÿñè ùàããûíäà» Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíóíóí òÿòáèã åäèëìÿñè
áàðÿäÿ» ôÿðìàíûíûí èúðàñû íÿòèúÿñèíäÿ ÿëäÿ åäèëÿí óüóðëàðäàí áèðè
êèìè 2012-úè èëäÿ âåðýè âÿ ðöñóìëàðûí èíòåðíåò âàñèòÿñèëÿ þäÿíèëìÿñè ö÷öí åëåêòðîí þäÿíèø ñèñòåìèíèí òÿòáèãèíÿ áàøëàíûëìàñûíû ýþñòÿðÿ áèëÿðèê. Þòÿí èëäÿ 85,6 ìèëéîí ìàíàò âåðýè âÿ ðöñóì ìÿáëÿüëÿðèíèí þäÿíèëìÿñè åëåêòðîí þäÿíèø ñèñòåìè âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Âåðýè âÿ ðöñóìëàðûí
åëåêòðîí ãàéäàäà þäÿíèëìÿñè ùÿì
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí «Èíòåðíåò
Âåðýè Èäàðÿñè» ïîðòàëû (www.å-òàõåñ.ýîâ.àç), ùÿì äÿ Ìÿðêÿçè Áàíêûí «Êöòëÿâè Þäÿíèøëÿð öçðÿ Ìÿðêÿçè
Þäÿíèø ëÿð
Ñèñ òå ìè»
(www.àïóñ.àç) öçÿðèíäÿí àïàðûëà
áèëÿð.
Ãåéä îëóíàí òÿäáèðëÿðëÿ éàíàøû, íàüäñûç þäÿìÿëÿðèí ñÿâèééÿñèíè þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàô ñÿâèééÿñèíÿ ãàëäûðìàã ö÷öí «Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè
ùàããûíäà» Ãàíóíóí òÿòáèãè èëÿ
áàüëû äþâëÿò áàø÷ûñû úÿíàá Èëùàì
ßëèéåâèí èìçàëàäûüû ôÿðìàíëà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíÿ þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäà øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ
ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû âÿ íàüä
ÿìÿëèééàòëàðûí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû èëÿ áàüëû òÿêëèôëÿð ïàêåòèíèí ùàçûðëàíìàñû áàðÿäÿ òàïøûðûã âåðèëìèøäèð. Òàïøûðûüûí èúðàñû ìÿãñÿäèëÿ ãàáàãúûë áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ óéüóíëàøàðàã þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäàêû ìþâúóä äóðóì âÿ èãòèñàäèééàòûí ñïåñèôèêàñèéàñû íÿçÿðÿ
àëûíìàãëà íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðà öñòöíëöê âåðèëìÿñèíè, ìöàñèð
äöíéàíûí èñòèôàäÿ åòäèéè þäÿíèø
àëÿòëÿðèíèí òÿòáèãèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíè ñòèìóëëàøäûðàí ýåíèø òÿêëèôëÿð ïàêåòè ùàçûðëàíàðàã Íàçèðëÿð
Êàáèíåòèíÿ òÿãäèì åäèëìèøäèð. Òÿê-
Milli Məclisin aqrar siyasət
komitəsinin iclası keçirilmişdir
Îêòéàáðûí 29-äà Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè Ìÿúëèñèíèí àãðàð ñèéàñÿò êîìèòÿñèíèí èúëàñû êå÷èðèëìèøäèð. Èúëàñäà êîìèòÿ ñÿäðè
Åëäàð Èáðàùèìîâ ýöíäÿëèêäÿ äóðàí «Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû
èñòåùñàë÷ûëàðûíà ìöääÿòëè âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñè ùàããûíäà»
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíóíäà äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè
áàðÿäÿ ãàíóí ëàéèùÿñè èëÿ áàüëû
ìÿëóìàò âåðìèøäèð.
Êîìèòÿ ñÿäðè áèëäèðìèøäèð êè,
ãàíóíäà äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñèíäÿ ÿñàñ ìÿãñÿä Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíäà êÿíä òÿñÿððöôàòû
ìÿùñóëëàðû èñòåùñàëûíû àðòûðìàã âÿ
áó ñàùÿäÿ ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíû ñöðÿòëÿíäèðìÿêäÿí èáàðÿòäèð. Î
äåìèøäèð êè, 2014-úö èë éàíâàðûí
1-äÿí êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû èñòåùñàë÷ûëàðû Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè
èëÿ ìöÿééÿí åäèëìèø ìÿíôÿÿò âåðýèñèíè, ÿëàâÿ äÿéÿð âåðýèñèíè, ñàäÿëÿøäèðèëìèø ñèñòåì öçðÿ âåðýèíè
âÿ ùÿìèí ôÿàëèééÿò ïðîñåñèíäÿ èñòèôàäÿ îëóíàí îáéåêòëÿðäÿí ÿìëàê âåðýèñèíè þäÿìÿêäÿí àçàä åäèëèðëÿð. Å.Èáðàùèìîâ äèããÿòÿ ÷àòäûðìûøäûð êè, äÿéèøèêëèêëÿðÿ ÿñàñÿí «Êÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿùñóëëàðû
èñòåùñàë÷ûëàðûíà ìöääÿòëè âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí âåðèëìÿñè ùàããûíäà»
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ãàíó-
íóíóí 1-úè âÿ 2-úè ìàääÿëÿðèíäÿ
«2001-úè èë éàíâàðûí 1-äÿí áàøëàéàðàã 3 èë ìöääÿòèíäÿ» ñþçëÿðè
«2014-úö èë éàíâàðûí 1-äÿí áàøëàéàðàã 5 èë ìöääÿòèíäÿ» ñþçëÿðè
èëÿ ÿâÿç îëóíàúàãäûð.
Ìèëëè Ìÿúëèñèí Èãòèñàäè ãàíóíâåðèúèëèê øþáÿñèíèí ìöäèð ìöàâèíè, àãðàð ãàíóíâåðèúèëèê ñåêòîðóíóí ìöäèðè Øàùìÿðäàí Êÿðèìîâ
áèëäèðìèøäèð êè, êÿíä òÿñÿððöôàòû
ìÿùñóëëàðû èñòåùñàë÷ûëàðûíà ìöääÿòëè âåðýè ýöçÿøòëÿðèíèí òÿòáèãè
2001-úè èëäÿí áàøëàìûø âÿ 13 èëäèð
äàâàì åäèð. Áóíóí òÿòáèãè èíäèéÿäÿê 1,4 ìèëéàðä ìàíàò âÿñàèòèí
ôåðìåðëÿðäÿ ãàëìàñûíà âÿ ùÿìèí
âÿñàèòèí èñòåùñàëûí èíêèøàôûíà éþíÿëäèëìÿñèíÿ èìêàí âåðìèøäèð.
Íÿòèúÿäÿ èñòåùñàëûí ùÿúìè 4,4 äÿôÿ àðòàðàã 2001-úè èëäÿêè 1,2 ìèëéàðä ìàíàòäàí 2012-úè èëäÿ 4,8
ìèëéàðä ìàíàòà ÷àòìûøäûð. Î äåìèøäèð: «Àçÿðáàéúàí éåýàíÿ þëêÿäèð êè, 13 èëäÿ êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí öìóìè èñòåùñàëûíäà äàèì äèíàìèê èíêèøàô ÿëäÿ åäèëìèø, áèð
äÿôÿ äÿ îëñóí ýåðèëÿìÿ ìöøàùèäÿ
îëóíìàìûøäûð».
Ãàíóí ëàéèùÿñè òÿñäèãëÿíìÿê
ö÷öí Ìèëëè Ìÿúëèñÿ òþâñèéÿ îëóíìóøäóð.
ëèôëÿð ùàçûðëàíàí çàìàí ïñèõîëîæè
àìèëëÿð, éåðëè ìåíòàëèòåò âÿ äèýÿð
õöñóñèééÿòëÿð äÿ íÿçÿðÿ àëûíìûøäûð êè, áó äà íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðûí, þäÿìÿëÿðèí ñàéûíûí àðòìàñûíà èìêàí âåðÿúÿêäèð.
Ãåéä îëóíìàëûäûð êè, íàüä ÿìÿëèééàòëàðûí ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû âÿ
ìöÿééÿí îëóíìóø ùÿääÿí àðòûã
íàüä ãàéäàäà þäÿíèø ùÿéàòà êå÷èðÿíëÿðÿ ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðûíûí
òÿòáèã îëóíìàñû èëÿ áàüëû ìöääÿàëàð áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ ÿñàñëàíûð. Áåëÿ êè, Èñïàíèéà, Áîëãàðûñòàí, Èòàëèéà, Éóíàíûñòàí, ×åõ Ðåñïóáëèêàñû, Àðýåíòèíà âÿ Ìåêñèêà
êèìè þëêÿëÿð èãòèñàäèééàòäà øÿôôàôëûüûí àðòûðûëìàñû âÿ ìàëèééÿ èíòèçàìûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ àíàëîæè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèðëÿð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ áó ìþâçóäàí áÿùñ åäÿðêÿí äåìèøäèð: «Ùåñàá åäèðÿì êè, áèç íàüäñûç þäÿìÿëÿðèí ñÿâèééÿñèíè, ùÿúìèíè àðòûðà, åéíè çàìàíäà, âåðýèëÿðèí éûüûìûíäà äàùà äà áþéöê óüóðëàðà
íàèë îëà, õîøàýÿëìÿç ùàëëàðûí ãàðøûñûíû äàùà äà ñöðÿòëÿ àëà áèëÿðèê».
Ýþðöíäöéö êèìè, þëêÿ èãòèñàäèééàòûíäà íàüäñûç äþâðèééÿíèí
ùÿúìèíèí éöêñÿëäèëìÿñè, þäÿíèø
êàðòëàðû áàçàðûíûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè, àëãû-ñàòãû ÿìÿëèééàòëàðû öçðÿ ùåñàáëàøìàëàðäà êàðòëàðäàí èñòèôàäÿíèí ìèãéàñûíûí ýåíèøëÿíäè-
ìàñû âÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí
ñòèìóëàøäûðûëìàñû òÿäáèðëÿðè Àçÿðáàéúàíûí áó ñàùÿäÿ äàùà äà èðÿëè
ýåòìÿñèíÿ, áåéíÿëõàëã èãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðäÿ ìþâãåéèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíäÿ ìöùöì ÿùÿìèééÿò
êÿñá åäèð.
Ùþêóìÿò âÿòÿíäàøëàðûí åëåêòðîí
þäÿíèø ñèñòåìëÿðèíÿ ÷ûõûø èìêàíëàðûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû, åëåêòðîí
þäÿíèø ñèñòåìëÿðèíäÿ éàðàäûëìûø
ïîòåíñèàëäàí åôôåêòèâ èñòèôàäÿíèí
òÿìèí îëóíìàñû, èíñòèòóñèîíàë áàçàíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû
çÿðóðè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèð. Ñîñèàë-èãòèñàäè ôàêòîðëàð íÿçÿðÿ àëûíìàãëà áó òÿäáèðëÿðèí ñÿìÿðÿëèëèéèíèí àðòûðûëìàñû àøàüûäàêû èñòèãàìÿòëÿðäÿ ôÿàëèééÿòèí äàâàì åòäèðèëìÿñè çÿðóðÿòèíè éàðàäûð. Èëê íþâáÿäÿ, þëêÿ Ïðåçèäåíòèíèí ìöâàôèã
ôÿð ìà íû íûí èú ðà ñû ìÿã ñÿäè ëÿ
íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû âÿ íàüä ÿìÿëèééàòëàðûí
ìÿùäóäëàøäûðûëìàñû èëÿ áàüëû òÿãäèì îëóíàí òÿêëèôëÿð ïàêåòè áó ñàùÿäÿ úèääè íÿòèúÿëÿðèí ÿëäÿ îëóíìàñûíà øÿðàèò éàðàäàúàã. Èêèíúèñè,
ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðäàí êàðòëàðëà þäÿíèø àïàðûëìàñûíà ýþðÿ áàíêëàð òÿðÿôèíäÿí òÿñÿððöôàò ñóáéåêòëÿðèíÿ
òÿòáèã îëóíàí õèäìÿò òàðèôëÿðèíèí
àøàüû ñàëûíìàñû íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíè àðòûðàúàã. Íÿùàéÿò, íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðäà ÿùàëèíèí ðîëó ìþâçóñóíäà ìÿëóìàòëàíäûðûúû âÿ ìààðèôëÿíäèðìÿ òÿäáèðëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè èãòèñàäèééàòäà íàüäñûç äþâðèééÿíèí
àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ úÿìèééÿòèí áó èøäÿ ôÿàëëûã ñÿâèééÿñèíè
éöêñÿëäÿúÿê.
Åëåêòðîí êîììåðñèéàíûí òÿòáèãèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, èãòèñàäèééàòûí éåíè ãåéðè-ÿíÿíÿâè ñàùÿñè îëàí ðÿãÿìñàë èãòèñàäèééàòûí éà-
àðòìàñûíà ñÿáÿá îëàúàãäûð.
Õèäìÿò òàðèôëÿðèíèí àøàüû ñàëûíìàñû áèëàâàñèòÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíèí àðòìàñûíà,
áàíêëàðà ÿëàâÿ ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðèíèí äàõèë îëìàñûíà ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàäàúàãäûð. Äàõèë îëàí ÿëàâÿ ìàëèééÿ ðåñóðñëàðû ùåñàáûíà
áàíêëàð õèäìÿò òàðèôëÿðèíèí àøàüû
ñàëûíìàñûíäà èòèðäèêëÿðè âÿñàèòëÿðè
íÿèíêè êîìïåíñàñèéà åäÿúÿê, ùÿòòà éàðàíàí êðåäèò ðåñóðñëàðû ùåñàáûíà ÿëàâÿ ýÿëèðëÿð ÿëäÿ åäÿ áèëÿúÿêëÿð. Ãåéä îëóíàí òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëÿí çàìàí ìèëëè ìåíòàëèòåò íÿçÿðÿ àëûíìàëû, áó ñàùÿäÿ
ìþâúóä îëàí ïñèõîëîæè àìèëëÿð àðàøäûðûëìàëûäûð. Áó òÿäáèðëÿðÿ óéüóí
îëàðàã, ìöòÿìàäè øÿêèëäÿ ÏÎÑòåðìèíàëëàðäàí èñòèôàäÿ ãàéäàñû âÿ
ÿùÿìèé éÿòè, ïëàñ òèê êàðòëàð ëà
íàüäñûç þäÿíèøèí àïàðûëìàñûíûí éàðàòäûüû ýåíèø èìêàíëàð, íàüä ïóëäàí èñòèôàäÿ çàìàíû éàðàíà áèëÿúÿê íåãàòèâ ùàëëàð, íàüäñûç þäÿíèøëÿðäÿ âÿòÿíäàøëàðûí ðîëó âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð ýåíèø èúòèìàèééÿòÿ
÷àòäûðûëìàëûäûð. Øöáùÿñèç êè, áó
òÿäáèðëÿð ýÿëÿúÿêäÿ íàüäñûç ÿìÿëèééàòëàðûí ùÿúìèíè éöêñÿëòìÿêëÿ
êåéôèééÿòúÿ éåíè íÿòèúÿëÿðèí ÿëäÿ
îëóíìàñûíà çÿìèí éàðàäàúàãäûð.
Áöòþâëöêäÿ íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàð ñàùÿñèíäÿ ìþâúóä âÿçèééÿò þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàô
ñÿâèééÿñèíÿ, àïàðûëàí èðèìèãéàñëû
èñëàùàòëàðà, äþâëÿò áàø÷ûñû òÿðÿôèíäÿí «Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ
áàõûø» Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñûíäà
ãàðøûéà ãîéóëàí ìÿãñÿä âÿ ùÿäÿôëÿðÿ óéüóí ýÿëìèð. Ãëîáàëëàøàí äöíéà èãòèñàäèééàòûíäà ìàëèééÿ òðàíñàêñèéàëàðûíûí àïàðûëìàñûíäà íàüäñûç èãòèñàäèééàòûí ùåýåìîí
áèð ìþâãå òóòäóüó øÿðàèòäÿ Àçÿðáàéúàíäà íàüä ÿìÿëèééàòëàðûí éöê-
... Hesab edirəm ki, biz nağdsız ödəmələrin səviyyəsini, həcmini artıra, eyni zamanda,
vergilərin yığımında daha da böyük uğurlara nail ola, xoşagəlməz halların qarşısını
daha da sürətlə ala bilərik.
İlham ƏLİYEV,
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı, 15 yanvar 2013-cü il
ðèëìÿñè äþâëÿòèí äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëàí ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð.
Ìöàñèð ãëîáàëëàøàí äöíéàäà Àçÿðáàéúàíûí ðîëóíóí àðòìàñû, áèð ÷îõ
áåéíÿëõàëã ðåéòèíãëÿðÿ, î úöìëÿäÿí ãëîáàë ðÿãàáÿòëèëèê èíäåêñèíÿ
ýþðÿ 148 þëêÿ àðàñûíäà 39-úó ïèëëÿäÿ ãÿðàð òóò ìà ñû áåé íÿë õàëã
àëÿìäÿ þëêÿìèçèí èìèúèíè éöêñÿëòìèøäèð. Íÿçÿðÿ àëûíìàëûäûð êè,
íàüä þäÿíèøëÿðèí ìÿùäóäëàøäûðûë-
ðàíìàñû, åëåêòðîí ìÿùñóëëàðûí öìóìè èñòåùëàê áàçàðûíäà àëûø âÿ ñàòûøûíûí àðòûðûëìàñû íàüäñûç þäÿíèøëÿðèí áàçàñûíû ýåíèøëÿíäèðÿúÿê.
ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí âÿ áàíêîìàòëàðûí ÿùàòÿ ìèãéàñûíûí âÿ òÿòáèãè äàèðÿñèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè
íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðûí àïàðûëìàñûíà ÿëâåðèøëè èìêàí éàðàòìàãëà
éàíàøû, ìàëèééÿ ðåñóðñëàðûíûí ãÿíàÿò îëóíìàñûíà âÿ øÿôôàôëûüûí
Еhtiyac meyarının
həddi artırılacaq
Ìèëëè Ìÿúëèñèí ñîñèàë ñèéàñÿò
êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ùàäè Ðÿúÿáëèíèí ãåéä åòäèéèíÿ ýþðÿ, ýÿëÿí èëèí
äþâëÿò áöäúÿñè ëàéèùÿñèíäÿ éàøàéûø ìèíèìóìó âÿ åùòèéàú ìåéàðûíûí ìÿáëÿüèíèí àðòûðûëìàñû èëÿ
áàüëû ìàääÿëÿð íÿçÿðäÿ òóòóëóá.
Áóíóíëà éàíàøû, «Àçÿðáàéúàíäà
2014-úö èë ö÷öí éàøàéûø ìèíèìóìó ùàããûíäà» âÿ «2014-úö èë
ö÷öí åùòèéàú ìåéàðûíûí ùÿääè
ùàããûíäà» ãàíóí ëàéèùÿëÿðèíèí
ãÿáóë îëóíìàñû ýþçëÿíèëèð. Íÿçÿðäÿ òóòóëàí ãàíóíëàðûí ãÿáóëóíäàí ñîíðà, 2014-úö èëäÿ éàøàéûø ìèíèìóìó þëêÿ öçðÿ 125 ìàíàò, ÿìÿê ãàáèëèééÿòëè ÿùàëè ö÷öí
136, ïåíñèéà÷ûëàð ö÷öí 103, óøàãëàð ö÷öí 103 ìàíàò îëàúàã. Åùòèéàú ìåéàðûíûí ùÿääè èñÿ öíâàíëû
äþâëÿò ñîñèàë éàðäûìûíûí òÿéèí
åäèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ 100 ìàíàò
òÿøêèë åäÿúÿê.
Öìóìèëèêäÿ, éàøàéûø ìèíèìóìó âÿ åùòèéàú ìåéàðûíûí ìÿáëÿüè 2014-úö èëäÿ òÿõìèíÿí 10,7%
àðòûðûëàúàã. Õàòûðëàäàã êè, 2013úö èë ö÷öí éàøàéûø ìèíèìóìó þëêÿ öçðÿ 116 ìàíàò, ÿìÿê ãàáèëèééÿòëè ÿùàëè ö÷öí 125 ìàíàò,
ïåíñèéà÷ûëàð ö÷öí 94 ìàíàò, óøàãëàð ö÷öí 93 ìàíàò òÿøêèë åäèð. Åù-
òèéàú ìåéàðûíûí ùÿääè èñÿ 93
ìàíàòäûð.
Ùàäè Ðÿúÿáëèíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ðåñïóáëèêàìûçäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñîñèàë ñèéàñÿòèí áàøëûúà èñòèãàìÿòëÿðè äàâàìëû îëàðàã þëêÿìèçèí ìàëèééÿ èìêàíëàðûíûí àðòìàñû ôîíóíäà áöòöí ñîñèàë êàòåãîðèéàëàðûí ÿìÿêùàããû, ìöàâèíÿò âÿ
òÿãàöäëÿðèíèí àð òû ðûë ìàñûíäàí
èáàðÿòäèð.
Áèð íå÷ÿ àé
ÿââÿë þëêÿ
áàø ÷û ñû íûí
ìöâàôèã ñÿðÿíúàìëàðûíà ÿñà ñÿí,
ÿìÿêùàããû,
ïåíñèéà âÿ
ìöàâèíÿòëÿð àðòûðûëûá, áóíà óéüóí
îëàðàã éàøàéûø ìèíèìóìó âÿ åùòèéàú ìåéàðûíûí ìÿáëÿüèíèí äÿ
ãàëäûðûëìàñû ëàáöä èäè. Äþâëÿò ñîí
èëëÿð ãåéä îëóíàí ñîñèàë ñàùÿëÿðäÿ àðòûìëàðëà áàüëû ãÿðàðëàð ãÿáóë åäèð. Ìÿñÿëÿí, 2004-úö èëäÿ
éàøàéûø ìèíóìóìóíóí ìÿáëÿüèíèí îðòà ùÿääè 25 ìàíàò, 2005-úè
èëäÿ 52 ìàíàò, 2006-úû èëäÿ 58
ìàíàò, 2007-úè èëäÿ 64 ìàíàò,
ñÿê ñÿâèééÿäÿ îëìàñû áó ñàùÿäÿ
úèääè àääûìëàðûí àòûëìàñûíûí èìïåðàòèâ õàðàêòåð äàøûìàñûíû ñöáóò
åäèð. Ãûñà ìöääÿòäÿ áó ñàùÿäÿ
êîìïëåêñ òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè
ùÿì èãòèñàäè ñèñòåìäÿ øÿôôàôëûüûí
àðòûðûëìàñûíà, ùÿì êþëýÿ èãòèñàäèééàòûíûí ìèíèìóì ñÿâèééÿéÿ
åíäèðèëìÿñèíÿ, åéíè çàìàíäà ìàëèééÿ ñèñòåìèíèí äÿ ýöúëÿíìÿñèíÿ èìêàí âåðÿúÿêäèð.
2008-úè èëäÿ 70 ìàíàò, 2009-úó
èëäÿ 84 ìàíàò, 2010-úó èëäÿ 87
ìàíàò, 2011-úè èëäÿ 102 ìàíàò,
2012-úè èëäÿ 112 ìàíàò 2013-úö
èëäÿ 118 ìàíàò òÿøêèë åäèá. Ýÿëÿí èë èñÿ áó ìÿáëÿü îðòà ùåñàáëà
122 ìàíàòà ÷àòàúàã. Áåëÿëèêëÿ,
éåíè àðòûìäàí ñîíðà ñîí 9 èëäÿ
þëêÿ öçðÿ éàøàéûø ìèíèìóìóíóí
ìÿáëÿüè 4, 7 äÿôÿ àðòìûø îëàúàã.
Ñîí 9 èëäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà
åùòèéàú ìåéàðûíûí ùÿääèíèí äÿ
äàâàìëû îëàðàã àðòûìû áàø âåðèá:
áó ìÿáëÿü 2004-úö èëäÿ 5 ìàíàò, 2005-úè èëäÿ 20 ìàíàò, 2006-
úû èëäÿ 30 ìàíàò, 2007-úè èëäÿ 40
ìàíàò, 2008-úè èëäÿ 55 ìàíàò,
2009-úó èëäÿ 60 ìàíàò, 2010-úó
èëäÿ 65 ìàíàò, 2011-úè èëäÿ 75
ìàíàò òÿøêèë åäèá. 2012-úè èëäÿí
åòèáàðÿí áó ðÿãÿì 84 ìàíàò,
2013-úö èëäÿ 93 ìàíàò îëóá. 2004úö èëäÿí èíäèéÿäÿê åùòèéàú ìåéàðûíûí ìÿáëÿüè 19 äÿôÿ àðòûðûëûá.
Å.ÚßÔßÐËÈ
6
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
Maliyyə sabitliyi qorunur
Mehdi Babayev
«Professional MÜHASİB» jurnalının baş redaktoru, audit üzrə mütəxəssis
Cari ilin 9 ayında pul siyasətində iqtisadiyyatın artım dinamikası və inflyasiya gözləntiləri nəzərə alınmış,
makroiqtisadi sabitlik qorunub saxlanılmış, qiymət sabitliyi
təmin edilmiş, manatın məzənnəsi dəyişməmişdir.
Audit
Sàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèsè îëàí êîììåðsèéà òÿøêèëàòûíûí âÿ
ôÿðäè sàùèáêàðûí àëäûüû ãðàíò âÿsàèòèíèí âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàsû
ßââÿëè þòÿí ñàéûìûçäà
«Ãðàíò ùàããûíäà» Ãàíóíóí
4-úö ìàääÿñèíäÿ ýþñòÿðèèëèð êè,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ðåñèïèéåíòëÿðè (éÿíè, î úöìëÿäÿí
ðåñèïèéåíò ñàéûëàí ôèçèêè øÿõñëÿðè) òÿðÿôèíäÿí ãðàíò àëûíìàñû
ùàããûíäà ìöãàâèëÿëÿð (ãÿðàðëàð) ìöâàôèã èúðà ùàêèìèééÿòè
îðãàíûíäà ãåéäÿ àëûíìàëûäûð.
Áó Ãàíóíóí 5-úè ìàääÿñèíäÿ
äÿ ýþñòÿðèëèð êè, ãåéäÿ àëûíìàéàí ãðàíò àëûíìàñû ùàããûíäà
ìöãàâèëÿëÿð (ãÿðàðëàð) öçðÿ ÿìÿëèééàòëàð êå÷èðèëÿ áèëìÿç, éÿíè
ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ
áàøëàìàã îëìàç. Ëàêèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 12 ôåâðàë 2004-úö èë òàðèõëè
27 íþìðÿëè ôÿðìàíû èëÿ òÿñäèã
åäèëìèø «Ãðàíò àëûíìàñûíà (âåðèëìÿñèíÿ) äàèð ìöãàâèëÿëÿðèí
(ãÿðàðëàðûí) ãåéäèééàòà àëûíìàñû Ãàéäàëàðû»íûí 1.2-úè ìàääÿñèíäÿ ýþñòÿðèëèð êè, áó Ãàéäàëàð
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ùöãóãè øÿõñëÿðè òÿðÿôèíäÿí ãðàíò
àëûíìàñûíà (âåðèëìÿñèíÿ) äàèð
ìöãàâèëÿëÿðèí (ãÿðàðëàðûí) ãåéäèééàòà àëûíìàñûíû òÿíçèìëÿéèð
âÿ 1.3-úö ìàääÿñèíäÿ äÿ ýþñòÿðèëèá êè, ìöãàâèëÿëÿðèí (ãÿðàðëàðûí) ãåéäèééàòà àëûíìàñû
ãåé ðè-êîì ìåð ñè éà
ùö ãó ãè
øÿõñëÿðèíÿ ìöíàñèáÿòäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ßäëèééÿ Íàçèðëèéè, äèíè òÿøêèëàòëàðà
âÿ ãó ðóì ëà ðà ìö íà ñè áÿò äÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Äèíè Ãóðóìëàðëà èø öçðÿ Äþâëÿò
Êîìèòÿñè, êîììåðñèéà ùöãóãè
øÿõñëÿðÿ ìöíàñèáÿòäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Ýþðöíäöéö êèìè,
ãðàíò àëûíìàñûíà (âåðèëìÿñèíÿ)
äàèð ìöãàâèëÿëÿðèí (ãÿðàðëàðûí)
ãåéäèééàòà àëûíìàñûíûí òÿíçèìëÿíìÿñèíäÿ ôèçèêè øÿõñëÿð íÿçÿðäÿ òóòóëìàéûá. Àíúàã íÿçÿðäÿ òóòóëìàñà äà áåëÿ, ôèçèêè
øÿõñèí ãðàíòëà ÿëàãÿäàð ãåéðèêîììåðñèéà ôÿàëèééÿòè ýþñòÿðìÿñèíè íÿçÿðÿ àëàðàã, ìÿñÿëÿí,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíÿ ðÿñìè
ìöðàúèÿò åòìÿñè äàùà ìÿãñÿäÿìöâàôèã ùåñàá åäèëÿ áèëÿð.
Öìóìèééÿòëÿ, ôÿðäè ñàùèáêàð
îëàí âåðýè þäÿéèúèñè áó ìÿñÿ-
ëÿäÿ ÷àëûøìàëûäûð êè, ãàíóíâåðèúèëèêäÿêè áîøëóãëàð íÿòèúÿñèíäÿ éàðàíà áèëÿúÿê óéüóíñóçëóãëàðà ýþðÿ ýÿëÿúÿê ìöáàùèñÿëÿðè çÿðÿðñèçëÿøäèðìÿê òàêòèêàñûíà öñòöíëöê âåðñèí âÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿê èñòÿäèéè ãðàíò ëàéèùÿñèíèí ìöãàâèëÿñèíè óéüóí
ýÿëÿí ìöâàôèã èúðà ùàêèìèééÿòè
îðãàíûíäà ãåéäèééàòäàí êå÷èðìÿñè ö÷öí ìöðàúèÿò åòñèí.
Áÿçÿí ñÿùâ îëàðàã áåëÿ ôèêèðëÿð ñÿñëÿíèð êè, «Ãðàíò ùàããûíäà» Ãàíóíäà áèðáàøà ýþñòÿðèëèá êè, ýóéà ãðàíò êèìè àëûíàí
âÿñàèòëÿð âåðýèäÿí âÿ ìÿúáóðè
äþâëÿò ñîñèàë ñûüîðòà ùàããûíäàí
àçàääûð. ßñëèíäÿ áåëÿ äåéèëäèð.
Ãàíóíäà ýþñòÿðèëèá êè, ãðàíò êèìè àëûíàí ïóë âÿ éà ùÿð ùàíñû
äèýÿð éàðäûìëà áàüëû âåðýèòóòìà ìÿñÿëÿëÿðè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñè
èëÿ òÿíçèìëÿíèð. Áó î äåìÿêäèð
êè, ðåñèïèéåíò òÿðÿôèíäÿí àëûíìûø ãðàíò âÿñàèòèíèí âåðýèäÿí
àçàä îëóá-îëìàìàñû ìÿñÿëÿñèíè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ áàõìàã ëàçûìäûð.
Ìÿñÿëÿí, ñàäÿëÿøäèðèëìèø
âåðýè þäÿéèúèñèíèí ÿëäÿ åòäèéè
ãðàíò âÿñàèòèíèí âåðýèéÿ úÿëá
îëóíóá-îëóíìàìàñûíà àéäûíëûã
ýÿòèðèëìÿñè ö÷öí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè
ôÿñëèíÿ áàõìàã ëàçûìäûð. Àéäûíäûð êè, áó âåðýè íþâö öçðÿ
êîíêðåò îëàðàã âåðýèäÿí àçàä
îëìà ìàääÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëìàéûá. Ëàêèí ñàäÿëÿøäèðèëìèø
âåðýè þäÿéèúèñè ö÷öí âåðýèòóòìà îáéåêòèíäÿ (ìàääÿ 219.1)
ýþñòÿðèëèð êè, ùåñàáàò äþâðè ÿðçèíäÿ âåðýè þäÿéèúèñè òÿãäèì
åäèëìèø ìàëëàðà (èøëÿðÿ, õèäìÿòëÿðÿ) âÿ ÿìëàêà ýþðÿ ÿëäÿ åäèëìèø öìóìè ùàñèëàòûí, ùàáåëÿ ñàòûøäàíêÿíàð ýÿëèðëÿðèí (þäÿìÿ
ìÿíáÿéèíäÿ âåðýè òóòóëìóø ýÿëèðëÿð èñòèñíà åäèëìÿêëÿ) ùÿúìè
âåðýèòóòìà îáéåêòèäèð. Ãðàíò ãàíóíëà íÿçÿðäÿ òóòóëìóø ãàéäàäà êîíêðåò ìÿãñÿäëÿð ö÷öí âåðèëÿí éàðäûìäûð âÿ âåðýè þäÿéèúèñè ö÷öí ÿëäÿ åäèëìèø éàðäûì
ìàëëàðûí (èøëÿðèí, õèäìÿòëÿðèí)
òÿãäèì îëóíìàñû ñàéûëà áèëìÿç.
Ãðàíò ýÿëèðè ñàòûøäàíêÿíàð ýÿëèðëÿð êèìè äÿ íÿçÿðäÿ òóòóëà
áèëìÿç. Ãðàíò äàõèëîëìàñûíûí
(éàðäûìûí) 13.2.12-úè ìàääÿäÿ êîíêðåò îëàðàã ýþñòÿðèëìÿìÿñè àìèëèíè íÿçÿðÿ àëñàã, ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèñè òÿðÿôèíäÿí ãÿáóë åäèëÿí éàðäûìëàðûí ìàë âÿ õèäìÿò (èø) èñòåùñàëû âÿ ñàòûøû èëÿ áèëàâàñèòÿ áàüëû
îëìàéàí ÿìÿëèééàòäàí ýþòöðöëÿí äèýÿð ýÿëèðëÿð ùåñàá åäèëÿí
ñàòûøäàíêÿíàð ýÿëèð êèìè ãÿáóë
åòìÿê çèääèééÿòëè ìÿãàì éàðàäûð. Áèð ñþçëÿ, ñàäÿëÿøäèðèëìèø
âåðýè þäÿéèúèñèíèí ÿëäÿ åòäèéè
ãðàíò âÿñàèòè ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýèòóòìà îáéåêòèíÿ àèä äåéèëäèð.
«Ãðàíò ùàããûíäà» Ãàíóíäà
ýþñòÿðèëèð êè, äîíîðëà ðåñèïèéåíò
àðàñûíäà ãàíóíè ÿñàñ êèìè éàçûëû ìöãàâèëÿ áàüëàíìàëûäûð,
ìöãàâèëÿäÿ (ãÿðàðäà) ãðàíòûí
ìÿãñÿäè, ìÿáëÿüè, ïðåäìåòè âÿ
ÿýÿð äîíîð òÿðÿôèíäÿí ðåñèïèéåíò ãàðøûñûíäà ùàíñûñà øÿðòëÿð
ãîéóëìóøäóðñà, ùÿìèí øÿðòëÿð
ýþñòÿðèëìÿëèäèð. Ãðàíò éàëíûç
ìöãàâèëÿäÿ âÿ éà ãÿðàðäà ýþñòÿðèëÿí ìÿãñÿäëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí èñòèôàäÿ îëóíà
áèëÿð. Ãðàíòûí áàøãà ìÿãñÿäëÿð
öçðÿ èñòèôàäÿ îëóíìàñû, ÿýÿð áó,
ãðàíò ùàããûíäà ìöãàâèëÿäÿ (ãÿðàðäà) íÿçÿðäÿ òóòóëìàìûøäûðñà, àíúàã äîíîðóí ÿëàâÿ éàçûëû
ðàçûëûüû èëÿ ìöìêöíäöð. Ãðàíò
ïðåäìåòè îëàí ëàéèùÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí äþâðäÿ ãðàíò êèìè âåðèëÿí, éàõóä ãðàíò ùåñàáûíà ÿëäÿ
åäèëÿí äÿéÿðëÿðèí ñàòûëûá ïóëà
÷åâðèëìÿñè éàëíûç ãðàíò ùàããûíäà ìöãàâèëÿäÿ áåëÿ ÿìÿëèééàòëàð íÿçÿðäÿ òóòóëäóãäà, ÿêñ òÿãäèðäÿ èñÿ äîíîðóí ÿëàâÿ éàçûëû
ðàçûëûüû èëÿ ìöìêöíäöð. Áó ùàëäà ðåñèïèéåíòèí ñÿðÿíúàìûíà äàõèë îëàí ìàëèééÿ âÿñàèòè ãðàíò
ïðåäìåòè îëà áèëÿí ëàéèùÿ âÿ
ïðîãðàìëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ ñÿðô åäèëìÿëèäèð. Ëàêèí ôÿðäè ñàùèáêàðûí, åëÿúÿ äÿ êîììåðñèéà ùöãóãè øÿõñèí ãðàíò ëàéèùÿñèíèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè çàìàíû áöòöí áó ýþñòÿðèëÿíëÿðÿ
äöçýöí ÿìÿë åäèëìÿäÿí áàø
âåðìèø ùÿð ùàíñû ìàëèééÿ-òÿñÿððöôàò ÿìÿëèéàòû öçðÿ äþâðèééÿëÿðèí (ìÿáëÿüëÿðèí) Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí ìöääÿàëàðûíà óéüóí
ãàéäàäà âåðýèéÿ úÿëá îëóíìàñû
ìöìêöíäöð.
Äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
«Facebook»un «Onlayn müfəttişi»
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí âåðýèëÿðèí þäÿíèëìÿñèíèí çÿðóðèëèéè âÿ ìàùèééÿòè áàðÿäÿ, åëÿúÿ äÿ
áó ñàùÿäÿ áàø âåðÿí éåíèëèêëÿðëÿ áàüëû ìààðèôëÿíäèðìÿ èøëÿðè ùÿð çàìàí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ
ñàõëàíûëûð. Âåðýè þäÿéèúèëÿðè îíëàðû ìàðàãëàíäûðàí ñóàëëàðûí úàâàáûíû íàçèðëèéèí ðÿñìè èíòåðíåò
ñàéòû (www.òàõåñ.ýîâ.àç) âÿ «195» ×àüðû Ìÿðêÿçè èëÿ éàíàøû, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ðÿñìè
«Ôàúåáîîê» ñÿùèôÿñèíäÿ äÿ òàïà áèëÿðëÿð.
Áó ýöí ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðèí ýåíèø èñòèôàäÿ÷è
êöòëÿñèíè ÿùàòÿ åòäèéèíè íÿçÿðÿ àëñàã, Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéèíèí «Ôàúåáîîê» ñÿùèôÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè äàíìàã îëìàç. Èêè èë þíúÿ éàðàäûëàðêÿí ëàçûìè ìÿëóìàòëàðû âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ÷àòäûðìàüû
ãàðøûñûíà ìÿãñÿä ãîéàí Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí
ñîñèàë øÿáÿêÿäÿêè òÿìñèë÷èñè áó èøè ëàéèãèíúÿ ùÿéàòà êå÷èðèá.
Ùàçûðäà 15 ìèíÿ éàõûí èñòèôàäÿ÷èñè îëàí ñÿùèôÿäÿ èíôîðìàñèéàëàðûí úÿìèééÿòÿ ÷àòäûðûëìàñû
èëÿ éàíàøû, ìàðàãëû ëàéèùÿëÿð äÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Íàüäñûç þäÿíèøëÿðè òÿáëèü åäÿí ôîòîìöñàáèãÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, òàíûíìûø ñèìàëàðëà âèäåî ýþðöíòöëö âåðèëèøèí ùàçûðëàíìàñû èñòèôàäÿ÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí áþéöê ìàðàãëà ãàðøûëàíûð. Áó ëàéèùÿëÿðèí ñûðàñûíà äàùà áèðè - «Îíëàéí ìöôÿòòèø»
ëàéèùÿñè äÿ ÿëàâÿ îëóíóá. Ëàéèùÿíèí ìÿãñÿäè
âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéè èëÿ áàüëû âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí âåðýè ìöôÿòòèøëÿðèíÿ öíâàíëàìàã èñòÿäèéè ñóàëëàðûí «Îíëàéí ìöôÿòòèø» òÿðÿôèíäÿí úàíëû øÿêèëäÿ
úàâàáëàíäûðûëìàñûäûð.
Âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ õèäìÿò èäàðÿñèíèí áàø
äþâëÿò âåðýè ìöôÿòòèøè Àðèô ßëÿêáÿðèí ñþçëÿðèíÿ
ýþðÿ, Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ðÿñìè ñàéòûíäà (òàõåñ.ýîâ.àç) ìþâúóä îëàí «Ñóàë-úàâàá», «Îíëàéí ìöðàúèÿò», «Âèäåî ãÿáóë» âÿ ñ. êèìè áþëöìëÿð âÿ àëòáþëöìëÿð âàñèòÿñèëÿ èñòèôàäÿ÷èëÿðè ìà-
ðàãëàíäûðàí ñóàëëàð ìöòÿìàäè îëàðàã ÿìÿêäàøëàð òÿðÿôèíäÿí úàâàáëàíäûðûëûð. «Îíëàéí ìöôÿòòèø»
èñÿ ìÿùç èñòèôàäÿ÷èíèí äàùà ÷îõ ìàðàüûíà ñÿáÿá îëàí, äàùà ïðîáëåìëè ìÿãàìëàðû ÿêñ åòäèðÿí, âÿòÿíäàøûí áèëìÿëè îëäóüó çÿðóðè ìþâçóëàðû
àðàøäûðàúàã âÿ ìÿëóìàòûí þòöðöëìÿñèíèí ÿí åôôåêòèâ éîëëàðûíäàí áèðè îëàí âèçóàë ïðåçåíòàñèéà
øÿêëèíäÿ òÿãäèì åäÿúÿê. Âåðèëèøäÿ ñóàëëàðû «Îíëàéí ìöôÿòòèø» - Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Õèäìÿò èäàðÿñèíèí ìÿëóìàòëàíäûðìà èøèíèí òÿøêèëè øþáÿñèíèí áþéöê äþâëÿò âåðýè ìöôÿòòèøè Íèúàò ßëèéåâ
úàâàáëàíäûðàúàã. «Îíëàéí ìöôÿòòèø»èí ùÿð áþëöìö Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí «Ôàúåáîîê» ñîñèàë øÿáÿêÿñèíäÿêè ðÿñìè ñÿùèôÿñèíäÿ âÿ «Éîóòóáå»äà
îëàí ðÿñìè êàíàëäà éåðëÿøäèðèëÿúÿêäèð.
À.ßëÿêáÿð èëê âåðèëèøèí ìþâçóñóíóí þëêÿ ùÿéàòûíäà ñîí çàìàíëàð ÿí àêòóàë éåíèëèêëÿðäÿí
ùåñàá åäèëÿí «ÀÑÀÍ èìçà»éà ùÿñð îëóíäóüóíó
áèëäèðèá. Íþâáÿòè âåðèëèøèí ìþâçóñó èñÿ ìóçäëó
èøëÿ ÿëàãÿäàð ÿëäÿ îëóíàí ýÿëèð âåðýèñè áàðÿäÿ
îëàúàã. Ìþâçóëàðûí ñå÷èìèíÿ ýÿëèíúÿ, âåðèëèøèí
ìþâçóëàðû ñÿùèôÿíèí èñòèôàäÿ÷èëÿðè òÿðÿôèíäÿí
ýþíäÿðèëÿí ñóàëëàð è÷ÿðèñèíäÿí ñå÷èëèð. Ùàíñû ñóàë èñòèôàäÿ÷èëÿð òÿðÿôèíäÿí äàùà ÷îõ öíâàíëàíûðñà, âåðèëèøèí ìþâçóñó äà î ñóàëà ùÿñð åäèëèð.
ÀÉÒßÍ
Ãèéìÿòëÿð äÿéèøìÿç ãàëàúàã
Ìÿðêÿçè Áàíêûí ìÿëóìàòëàðûíà
ýþðÿ, úàðè èëèí þòÿí 9 àéûíäà þëêÿäÿ
ãèéìÿò ñàáèòëèéè òÿìèí åäèëìèø, îðòà
èëëèê èíôëéàñèéà úÿìè 2,3% òÿøêèë åòìèøäèð. ßùàëè ýÿëèðëÿðèíèí àðòûì òåìïè èíôëéàñèéà òåìïèíè öñòÿëÿìèø, ðåàë ýÿëèðëÿð 5%-äÿí ÷îõ éöêñÿëìèøäèð. Èëèí ÿââÿëèíäÿí áÿðè þëêÿíèí
ÿñàñ õàðèúè òèúàðÿò òÿðÿôäàøëàðûíäà
îð òà èíôëéà ñè éà Àçÿð áàé úàí äà êû
èíôëéàñèéàäàí 2,8% áÿíäè éöêñÿê
îëìóøäóð. Áó îíó ýþñòÿðèð êè, þëêÿìèçèí èõðàú èìêàíëàðû ýåíèøëÿíèð, èíñàíëàðûí àëûúûëûã ãàáèëèééÿòè éöêñÿëèð.
Ìÿðêÿçè Áàíê ãèéìÿò ñàáèòëèéèíèí èëèí ñîíóíàäÿê ãîðóíàúàüûíû
ïðîãíîçëàøäûðûð. Áóíóíëà éàíàøû, ìàíàòûí ñàáèòëèéèíèí ãîðóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ äÿ òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð êè, ìÿçÿííÿ êÿñêèí ìþùêÿìëÿíìÿñèí. Áóíóí ö÷öí Ìÿðêÿçè Áàíê
òÿðÿôèíäÿí úàðè èëèí 9 àéûíäà 1,7 ìèëéàðä äîëëàð ùÿúìèíäÿ âàëéóòà ñòåðèëèçàñèéàñû ùÿéàòà êå÷èðèëìèøäèð. Áàíê
àêòèâëÿðèíèí êåéôèééÿòèíèí, ëèêâèäëèê
âÿ ýÿëèðëèëèê ýþñòÿðèúèëÿðèíèí éàõøûëàøìàñû ìöøàùèäÿ îëóíìóø, áàíê
ñåêòîðó öçðÿ êàïèòàë àäåêâàòëûüû éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ãàëìûøäûð. Èëêèí ñòàòèñòèêàéà ýþðÿ, úàðè èëèí þòÿí äþâðöíäÿ Àçÿðáàéúàíäà áàíê àêòèâëÿðè
14%, êðåäèò ãîéóëóøëàðû èñÿ 17%äÿí ÷îõ àðòìûøäûð. Êðåäèòëÿðèí åâ
òÿñÿððöôàòëàðûíà 30%, êÿíä òÿñÿððöôàòû âÿ åìàëà 30%, íÿãëèééàò âÿ ðàáèòÿ ñåêòîðóíà âåðèëìÿñèíäÿ èñÿ 12%
àðòûì ãåéäÿ àëûíûá. Úàðè èëèí 9 àéûíäà Àçÿðáàéúàí Èïîòåêà Ôîíäó âàñèòÿñèëÿ êðåäèò òÿøêèëàòëàðû òÿðÿôèíäÿí
2000-äÿí ÷îõ øÿõñÿ öìóìèëèêäÿ 80
ìèëéîí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ èïîòåêà
êðåäèòè àéðûëìûøäûð. Ôîíäóí êðåäèò
ïîðòôåëè 500 ìèëéîí ìàíàòà, èïîòåêà
êðåäèòè àëàíëàðûí ñàéû èñÿ 13 ìèí íÿôÿðÿ ÷àòìûøäûð. Ýöçÿøòëè èïîòåêàéà
÷ûõûø èìêàíëàðû ýåíèøëÿíäèðèëìèø,
«Åëåêòðîí èïîòåêà» ñèñòåìè éàðàäûëìûøäûð. Ìàëèééÿ ñåêòîðóíóí ðåýè-
îíàë ÿùàòÿ äàèðÿñèíèí ýåíèøëÿíìÿñè
äàâàì åòìèø âÿ íÿòèúÿäÿ 33 éåíè
áàíê ôèëèàëû âÿ 5 éåíè áàíê øþáÿñè
èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð.
2013-úö èëèí 9 àéûíäà ìÿúìó
êàïèòàë 19%-äÿí ÷îõ àðòìûø, êàïèòàë
àäåêâàòëûüû ýþñòÿðèúèñè 12%-ëèê íîðìàéà ãàðøû 17% òÿøêèë åòìèøäèð.
Áàíê ñèñòåìè öçðÿ õàëèñ ìÿíôÿÿò
þòÿí èëèí åéíè äþâðö èëÿ ìöãàéèñÿäÿ
2 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòìûøäûð.
Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòèíèí
ìöùöì ïðèîðèòåòëÿðè
2013-úö èëèí 9 àéûíäà Ìèëëè Þäÿíèø Ñèñòåìè âàñèòÿñèëÿ þäÿíèøëÿðèí
ùÿúìè 90 ìèëéàðä ìàíàòà ÷àòìûøäûð. Áó ýþñòÿðèúè, äåìÿê îëàð êè,
ýöíáÿýöí àðòûð âÿ ùàçûðäà öìóìè
äàõèëè ìÿùñóëó 2,3 äÿôÿ öñòÿëÿéèá.
Ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿäÿ þäÿíèø êàðòëàðûíûí ñàéû 5,3 ìèëéîí ÿäÿäÿ, áàíêîìàòëàðûí ñàéû 2,4 ìèíÿ, ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ñàéû èñÿ 36 ìèíÿ ÷àòäûðûëìûøäûð.
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí âÿ äèýÿð àèäèééÿòè ãóðóìëàðûí ùÿéàòà êå÷èðäèéè òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ òèúàðÿò îáéåêòëÿ-
ðèíäÿ âÿ äèýÿð þäÿíèø ìÿíòÿãÿëÿðèíäÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëìàñû âÿ îíäàí èñòèôàäÿ ñöðÿòëÿ àðòûð.
Áó èñÿ âåðýèäÿí éàéûíìà ùàëëàðûíûí
àçàëìàñû èëÿ ìöøàùèäÿ îëóíóð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 2010-úó èë 24 íîéàáð òàðèõëè
ôÿðìàíûíäà àèäèééÿòè îðãàíëàð ãàðøûñûíäà ãîéóëìóø ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè
ìÿãñÿäèëÿ Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí âÿ
äèýÿð äþâëÿò ãóðóìëàðûíûí íöìà-
éÿíäÿëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ õöñóñè Èø÷è
Êîìèññèéà éàðàäûëìûøäûð. Âåðýèëÿð
Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí èëê íþâáÿäÿ Áàêû øÿùÿðèíäÿ íàüäñûç þäÿìÿëÿðèí
àïàðûëìàñû ö÷öí ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðà
îëàí òÿëÿáè ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ö÷öí
ìîíèòîðèíãëÿð êå÷èðèëèð âÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí ãóðàøäûðûëàúàüû âåðýè þäÿéèúèëÿðèíèí ñèéàùûñû ìöÿééÿí åäèëèð.
Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè èëÿ ïðîñåññèíã
ìÿðêÿçëÿðè àðàñûíäà åëåêòðîí ìÿëóìàò ìöáàäèëÿñèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí ëàçûìè ïðîãðàìëàð ñèñòåìÿ éöêëÿíìèø âÿ ÏÎÑ-òåðìèíàëëàðûí âåðýè îðãàíëàðûíäà îíëàéí ãåéäèééàòà àëûíìàñû òÿìèí îëóíìóøäóð.
Áóíäàí áàøãà, íàüäñûç ùåñàáëàøìàëàðûí öñòöíëöêëÿðè, ÏÎÑ-òåðìèíàëëàð
âÿ þäÿíèø êàðòëàðûíäàí èñòèôàäÿ ãàéäàëàðû èëÿ áàüëû ìààðèôëÿíäèðèúè áóêëåò ùàçûðëàíàðàã âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ
÷àòäûðûëìûøäûð.
Ðÿøàä ÑÀÄÛÃÎÂ
Илкин дяйяри 500 манатдан аз олан
дювриййядян кянар мадди активлярин учоту
Xanbaba Quliyev,
Auditorlar Palatasının üzvü
01 éàíâàð 2013-úö èë òàðèõäÿí
ãöââÿäÿ îëàí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ åäèëìèø
ÿëàâÿ âÿ äÿéèøèêëèêëÿðÿ ÿñàñÿí âåðýèòóòìà ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ÿñàñ âÿñàèòèí òàíûíìà ìåéàðû êèìè ìèíèìóì äÿéÿðèíèí 500 ìàíàòà ÷àòäûðûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð îëàðàã äèýÿð
ñàùÿâè ãàíóíâåðèúè íîðìàòèâ àêòëàðäà áó ìåéàð ýþñòÿðèúèñèíèí ôÿðãëè
ýþñòÿðèëìÿñè âÿ éà ùå÷ íÿçÿðäÿ òóòóëìàìàñû ìöùàñèáëÿðè äöøöíäöðÿí
ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðèäèð. ßñàñÿí äÿ
ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíè
ìàðàãëàíäûðàí úÿùÿò ìöõòÿëèô íîðìàòèâ ùöãóãè àêòëàðäà åéíè éàíàøìàëàðà ôÿðãëè ìöíàñèáÿòèí áëèäèðèëìÿñèíÿ àéäûíëûã ýÿòèðèëìÿñèäèð.
Âåðýè ó÷îòóíäà, ùÿì÷èíèí, èëêèí äÿéÿðè 500 ìàíàòäàí ÷îõ îëàí
ìàääè àêòèâëÿðèí ÿñàñ âÿñàèò êèìè
ãÿáóë åäèëìÿñè èëêèí äÿéÿðè 500
ìàíàòäàí àç îëàí ìàääè àêòèâëÿðèí
ó÷îòóíäà äöçÿëèøëÿðèí åäèëìÿñèíè
òÿëÿá åäèð. Òóòàã êè, ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèñè 400 ìàíàò äÿéÿðèíäÿ ïðèíòåð àâàäàíëûüû àëìûøäûð. Âåðýè þäÿéèúèñè ùÿìèí ïðèíòåðè
ó÷îòäà ÿêñ åòäèðìÿê ö÷öí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìàëèééÿ
Íàçèðëèéèíèí È-06 ¹-ëè 13 éàíâàð
2009-úó èë òàðèõëè ÿìðè èëÿ òÿñäèã
åäèëìèø «Êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíäÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø ó÷îòóí
àïàðûëìàñû Ãàéäàëàðû»íà âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíÿ áàõìàëûäûð.
Ãàéäàëàðäà äþâðèééÿäÿí êÿíàð
âÿñàèò ùåñàá åäèëÿí ÿñàñ âÿñàèò êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòèíèí èñòåùñàë (õèäìÿò) ñôåðàñûíäà áèð èëäÿí
÷îõ èøòèðàê åäÿí, äÿéÿðè 100 ìàíàòäàí éóõàðû îëàí, êþùíÿëäèêúÿ þç
äÿéÿðèíè ãàíóíâåðèúèëèêëÿ ìöÿééÿí
åäèëìèø íîðìàëàðëà ùèññÿ-ùèññÿ ìÿùñóëóí (õèäìÿòèí) äÿéÿðèíÿ êå÷èðÿí,
èñòåùñàë (õèäìÿò) ïðîñåñèíäÿ þç íàòóðàë ôîðìàñûíû ñàõëàéàí ÿìÿê âàñèòÿëÿðè êèìè ýþñòÿðèëèá. Ìÿúÿëëÿäÿ
èñÿ ÿñàñ âÿñàèòëÿð èñòèôàäÿ ìöääÿòè
áèð èëäÿí ÷îõ âÿ äÿéÿðè 500 ìàíàòäàí ÷îõ îëàí áó Ìÿúÿëëÿíèí 114úö ìàääÿñèíÿ óéüóí îëàðàã àìîðòèçàñèéà åäèëìÿëè ìàääè àêòèâëÿð êèìè ýþñòÿðèëèá. Äåìÿëè, ìöùàñèáàò
ó÷îòó ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí 400 ìàíàò
äÿéÿðèíäÿ ïðèíòåð óçóíìöääÿòëè
ìàääè àêòèâ îëàðàã ÿñàñ âÿñàèò ùåñàáûíäà ó÷îòà àëûíàúàã, âåðýèòóòìà
ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí èñÿ àìîðòèçàñèéà
îëóíìàéàí, éÿíè òàì äÿéÿðèíè ýÿëÿúÿêäÿ áèðáàøà ýÿëèðäÿí ÷ûõûëàí
õÿðúëÿðÿ àèä åäèëìÿñèíÿ éîë âåðèëÿí ìàääè àêòèâ êèìè ó÷îòà àëûíàúàãäûð. Âåðýèòóòìà ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí
äÿéÿðè 500 ìàíàòäàí àç îëàí ìàääè àêòèâëÿðèí ñèëèíìÿñè îõøàð úÿùÿòèíÿ ýþðÿ ÿíÿíÿâè ìöùàñèáàò ó÷îòóíäà àçãèéìÿòëè ÿøéàëàðûí ñèëèíìÿñè ìåòîäóíà óéüóí ýÿëèð. ßýÿð
áó úöð îõøàðëûüû äöøöíñÿê, àçãèéìÿòëè âÿ òåçêþùíÿëÿí ÿøéàëàð àíáàðäàí èñòèñìàðà âåðèëäèêäÿ îíëàðûí âàùèäèíèí éàõóä äÿñòèíèí äÿéÿðèíèí 50%-è ìèãäàðûíäà êþùíÿëìÿ
ùåñàáëàíìàãëà, ãàëàí 50%-è èñÿ èñòèñìàð ìöääÿòèíäÿ éàðàðñûç îëóá
ñèëèíäèêúÿ õÿðúëÿðÿ àèä åäèëìÿñè
òàêòèêàñû éàäûìûçà äöøÿð. Ñóàë îëóíà áèëÿð êè, áó ñèëèíìÿ ìåòîäóíó
âåðýè ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí äÿ åòìÿê
îëàðìû? Õåéð, ÷öíêè Ìÿúÿëëÿäÿ
êþùíÿëìÿ (àìîðòèçàñèéà) ãàéäàñûíäà ýÿëèðäÿí ÷ûõûëàí õÿðúëÿðÿ àèä
åäèëìÿ ìåòîäó éàëíûç äÿéÿðè 500
ìàíàòäàí éóõàðû îëàí ìàääè àêòèâëÿð ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Äÿéÿðè
400 ìàíàò îëàí ïðèíòåð âåðýèòóòìà
ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí ñàèð åùòèéàò êèìè
ó÷îòà àëûíìàëû âÿ òàì êþùíÿëÿðÿê
ëÿüâ îëóíäóüó âÿ éà ñàòûëäûüû, ùÿì÷èíèí ùÿð ùàíñû èòêèéÿ ìÿðóç ãàëäû-
üû çàìàí ýÿëèðäÿí ÷ûõûëàí õÿðúëÿðÿ
àèä åäèëìÿëèäèð.
«Êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðèíäÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø ó÷îòóí àïàðûëìàñû Ãàéäàëàðû»íà íÿçÿð ñàëñàã
ýþðÿðèê êè, áóðàäà íÿçÿðäÿ òóòóëàí
òÿëÿáëÿð Âåðýè Ìÿúÿëëÿñèíèí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóíëàøäûðûëûá. Îíà ýþðÿ äÿ
ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ òþâñèéÿ îëóíà áèëÿð êè, Ãàéäàëàðäà ÿñàñ âÿñàèòèí ìåéàð ýþñòÿðèúèñè êèìè íÿçÿðäÿ òóòóëàí «100 ìàíàò» ùÿääèíè øÿðòè îëàðàã «500 ìàíàò» êèìè ãÿáóë åòñèíëÿð âÿ áóíà
óéüóí îëàí ìöùàñèáàò ó÷îòó ÿìÿëèééàòëàðûíà (àìîðòèçàñèéàíûí òÿòáèãè, òÿìèð õÿðúëÿðèíèí òÿòáèãè âÿ ñàèð) äà ìöâàôèã äöçÿëèøëÿð åòñèíëÿð.
ßêñèíÿ, ÿýÿð ñàäÿëÿøäèðèëìèø
âåðýè þäÿéèúèñè èëêèí äÿéÿðè 500
ìàíàòäàí àç îëàí (åéíè çàìàíäà
100 ìàíàòäàí ÷îõ îëàí) ìàääè àêòèâëÿðè ìöùàñèáàò ó÷îòóíäà Ãàéäàëàðà óéüóí îëàðàã ÿñàñ âÿñàèò êèìè
ó÷îòà àëàúàãñà, èëèí ñîíóíäà âåðýè
îðãàíûíà òÿãäèì åòäèéè 4-úö ðöá öçðÿ ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè áÿéàííàìÿñèíÿ 1¹-ëè ßëàâÿäÿ ÿñàñ âÿñàèòëÿð öçðÿ äàõèëîëìà õàíàñûíäà èëêèí äÿéÿðè 500 ìàíàòäàí àç îëàí
(åéíè çàìàíäà 100 ìàíàòäàí ÷îõ
îëàí) ìàääè àêòèâëÿðèí äÿéÿðèíè ýþñòÿðìÿìÿëèäèð. Ùÿìèí ìÿáëÿüëÿð
ßëàâÿíèí «åùòèéàòëàð» ñÿòðè öçðÿ äàõèëîëìà õàíàñûíäà ÿêñ åòäèðèëìÿëèäèð. Áó äà èêè ó÷îò àðàñûíäà ìöâÿããÿòè ôÿðã éàðàäàúàãäûð. ×öíêè
ùåñàáàò èëèíäÿ ìàääè àêòèâ ìöùàñèáàò ó÷îòóíäà ÿñàñ âÿñàèò êèìè
ó÷îòà àëûíäûüûíà ýþðÿ, ùÿìèí ìàääè àêòèâèí äÿéÿðèíèí áèð ùèññÿñè
õÿðúëÿðÿ àìîðòèçàñèéà øÿêëèíäÿ ñèëèíìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, âåðýè ó÷îòóíäà ùÿìèí ìàääè àêòèâ òàì ñèëèíìÿéÿíÿäÿê äÿéÿðè âÿ éà äÿéÿðèíèí áèð ùèññÿñè õÿðúëÿðÿ àèä åäèëÿ
áèëìÿç.
Àðäû íþâáÿòè ñàéûìûçäà
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
7
бейнялхалг панорам
Ukraynada vergitutma sisteminin liberallaşdırылması planlaşdırılır
Ýÿëèðëÿð âÿ Éûüûìëàð Íàçèðëèéè âÿòÿíäàøëàðûí ýÿëèðëÿðèíäÿí âåðýèòóòìàíûí ëèáåðàëëàøäûðûëìàñû èäåéàñûíà éåíèäÿí ãàéûäûá. Íàçèðëèê ýÿëèð âåðýèñèíÿ ïðîãðåññèâ
øêàëàíûí òÿòáèã åäèëìÿñèíè âÿ ñîñèàë þäÿìÿëÿðèí ñÿâèééÿñèíèí àøàüû ñàëûíìàñûíû
ÿùÿìèééÿòëè ùåñàá åäèð.
Áó éåíèëèêëÿð âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ
äÿéèøèêëèêëÿðÿ äàèð ùþêóìÿòÿ òÿãäèì åäèëìèø òÿêëèôëÿðäÿ éåð àëûá. Âåðýè õèäìÿòè ýÿëèð âåðýèñè ñàùÿñèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû èñëàùàòëàðûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ãÿðàðûíà òÿõìèíÿí
áèð èë ÿââÿë ýÿëèá, ëàêèí âåðýè äÿðÿúÿëÿðèíèí
òÿéèí åäèëìÿñèíäÿ óçóí ìöääÿò èäè êè, ÷ÿòèíëèêëÿð ìþâúóä èäè.
Èëëèê ýÿëèðëÿðèí ùÿúìè 18 ìèí ãðèâíàíû
(2.250 ÀÁØ äîëëàðû) þòìÿéÿí ìÿáëÿüëÿðÿ
2014-úö èëèí éàíâàðûíäàí ñûôûð äÿðÿúÿ, èëëèê
ýÿëèðëÿðèí ùÿúìè 3 ìèëéîí ãðèâíàäàí àç
îëàí (375 ìèí ÀÁØ äîëëàðû) ìÿáëÿüëÿðÿ
10%, 8 ìèëéîí ãðèâíàéà ãÿäÿðêè ìÿáëÿüëÿðÿ (1 ìèëéîí ÀÁØ äîëëàðû) 15%, áóíäàí
éóõàðû ìÿáëÿüëÿðÿ èñÿ 20% òÿòáèã åäèëìÿñè
òÿêëèô åäèëèá.
Áóíäàí áàøãà, Âåðýèëÿð âÿ Éûüûìëàð
Íàçèðëèéè âàùèä ñîñèàë þäÿíèøëÿðèí äÿðÿúÿñèíè ùàçûðêû 32,6-49,7%-ëèê äÿðÿúÿëÿðäÿí
18%-ÿ ãÿäÿð àçàëòìàüû äà òÿêëèô åäèð. Ùÿì÷èíèí íàçèðëèê áèð èë ÿðçèíäÿ ýÿëèðëÿðèíèí
Türkiyə AB-yə daxil
olmaq üçün yolun
мцщцм мярщялясиндядир
Òöðêèéÿ èãòèñàäèééàòû 2013-úö èëèí
þòÿí 9 àéû ÿðçèíäÿ Àâðîïà Áèðëèéè
(ÀÁ) þëêÿëÿðè èëÿ íèñáÿòäÿ éöêñÿê
àðòûì ìåéèëëÿðè íöìàéèø åòäèðèá.
öìóìè ìÿáëÿüè 18 ìèí ãðèâíàíû þòÿí ìÿáëÿüëÿð ö÷öí âàùèä áÿéàíåòìÿ ñèñòåìèíèí
òÿòáèãè èäåéàñûíäàí äà èìòèíà åòìÿéèá.
Ýÿëèðëÿð âÿ Éûüûìëàð Íàçèðëèéè åòèðàô
åäèð êè, âåðýèëÿðèí âÿ âàùèä ñîñèàë þäÿìÿ
äÿðÿúÿëÿðèíèí àçàëäûëìàñû éåðëè áöäúÿëÿðèí
АБШ-да şirkətləriн
vergi yükü azalır
Þëêÿäÿ ìþâúóä îëàí âåðýè åíäèðèìëÿðè âÿ ýöçÿøòëÿð ñèñòåìè
ÀÁØ-ûí èðè øèðêÿòëÿðèíèí âåðýè þùäÿëèêëÿðèíè ÿùÿìèééÿòëè øÿêèëäÿ
àøàüû ñàëûð. Ùàçûðäà îíëàðûí îðòà âåðýè äÿðÿúÿñè 12,6%-äÿí àðòûã äåéèë. ÀÁØ ùþêóìÿòèíèí Àóäèò Äåïàðòàìåíòèíèí ìÿëóìàòëàðûíà ÿñàñÿí, þëêÿíèí áþéöê øèðêÿòëÿðèíèí (áóðà àêòèâëÿðèíèí äÿéÿðè 10 ìèëéîí äîëëàðäàí ÷îõ îëàí éåðëè êîðïîðàñèéàëàð äàõèëäèð) öìóìè âåðýè
þùäÿëèêëÿðè îðòà ùåñàáëà ðÿñìè ôåäåðàë âåðýè äÿðÿúÿñèíèí òÿõìèíÿí
ö÷äÿ áèðè ùÿúìèíäÿäèð. Õàòûðëàäàã êè, ÀÁØ-äà êîðïîðàòèâ âåðýèíèí
äÿðÿúÿñè èíäè 35% òÿøêèë åäèð.
Ìÿëóìàòäà ýþñòÿðèëèð êè, 2010-úó ìàëèééÿ èëèíèí öìóìè òÿùëèëèíÿ ÿñàñÿí, þëêÿ öçðÿ áåëÿ øèðêÿòëÿðÿ ôåäåðàë âåðýè éöêöíöí îðòà äÿðÿúÿñè òÿõìèíÿí 12,6% òÿøêèë åäèá âÿ ùÿòòà éåðëè áöäúÿëÿðÿ þäÿíèøëÿð, î úöìëÿäÿí ÀÁØ-ûí õàðèúèíäÿ Àìåðèêà øèðêÿòëÿðè òÿðÿôèíäÿí
àïàðûëàí âåðýè þäÿìÿëÿðè äÿ äèããÿòÿ àëûíàðñà, î çàìàí äà áåëÿ áþéöê øèðêÿòëÿð ö÷öí îðòàëàìà âåðýè äÿðÿúÿñè 17,4%-è êå÷ìèð.
Åêñïåðòëÿðèí ôèêðèíúÿ, âåðýè éöêöíöí ÿùÿìèééÿòëè àçàëìàñû êîðïîðàñèéàëàðûí áöòöí ìöìêöí âåðýè åíäèðèìëÿðè âÿ ýöçÿøòëÿðèíäÿí
ìàêñèìóì èñòèôàäÿ åòìÿñèëÿ áàüëûäûð. Øèðêÿòëÿð ùÿì÷èíèí àãðåññèâ
âåðýè ïëàíëàøäûðìàñû ìåòîäëàðûíäàí âÿ òðàíñôåðò ãèéìÿòãîéìàñûíäàí äà éàðàðëàíûðëàð.
âÿ ïåíñèéà ôîíäóíóí ýÿëèðëÿðèíèí àçàëìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðà áèëÿð. Ëàêèí íàçèðëèê
öìèä åäèð êè, áó èñëàùàòûí àðäûíäàí ÿìÿê
ùàãëàðûíûí ëåãàëëàøäûðûëìàñû ïðîñåñè áàø âåðÿúÿê êè, áó äà áöäúÿíèí èòêèëÿðèíè ãèñìÿí
êîìïåíñàñèéà åäÿúÿê.
Belarusda mənfəət
vergisinin дяряъяси
ашаьы салынаъаг
Ìàëèééÿ Íàçèðëèéèíèí Âåðýè ñèéàñÿòè âÿ áöäúÿ ýÿëèðëÿðè
Áàø èäàðÿñèíèí ðÿèñè Äìèòðè Êèéêîíóí áèëäèðäèéèíÿ ýþðÿ, þëêÿäÿ îðòà ìöääÿòëè ïåðñïåêòèâäÿ ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí äÿðÿúÿñèíèí àçàëäûëìàñû ìöìêöíäöð.
Íàçèðëèéèí íöìàéÿíäÿñè ãåéä åäèá êè, ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí äÿðÿúÿñè øèðêÿòëÿðèí ãåéäèééàò âÿ ôÿàëèééÿò éåðèíèí ñå÷èì ïðîñåñèíÿ áèðáàøà òÿñèð åäèð. Îíà ýþðÿ äÿ ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí ñÿâèééÿñè áó âÿ éà äèýÿð äþâëÿòèí èãòèñàäèééàòûíà èíâåñòèñèéà ãîéóëìàñû áàðÿäÿ ãÿðàðëàðûí ãÿáóë îëóíìàñûíà äà
òÿñèð åäèð. «Ìÿíôÿÿò âåðýèñèíÿ Àâðîïà èãòèñàäè ìÿêàíûíäà
èãòèñàäèééàòûí ðÿãàáÿòÿ äàâàìëûëûüûíû âÿ èíâåñòèñèéà úÿëáåäèúèëèéèíè òÿìèí åäÿí ÿñàñ òÿäèééÿ íþâö êèìè áàõûëûð. 2012-úè
èëäÿí îíóí ñÿâèééÿñè 18% ìöÿééÿí åäèëèá. Ðóñèéàäà âÿ Ãàçàõûñòàíäà áó âåðýèíèí äÿðÿúÿñè 20%-äèð», - Ä.Êèéêî ãåéä
åäèá.
Õàòûðëàäàã êè, 2012-úè èëèí éàíâàðûíäàí Áåëàðóñäà ìÿíôÿÿò âåðýèñèíèí äÿðÿúÿñè 6% - 24%-äÿí 18%-ÿ ãÿäÿð àçàëäûëûá.
Þë êÿíèí èã òè ñà äè àð òûì òåì ïè
3,5%-äÿí ÷îõ îëóá êè, áó äà Àâðîïà
äþâëÿòëÿðèíèí öìóìè èíêèøàô ýþñòÿðèúèñèíè 2 äÿôÿ öñòÿëÿéèð. Èãòèñàäèééàòûí
èíêèøàô äèíàìèêàñûíûí äàùà äà àðòàúàüûíû áèëäèðÿí Òöðêèéÿíèí Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè ßëè Áàáàúàí áèëäèðèá êè,
ìþâúóä ìàêðîèãòèñàäè ïðîãíîçëàð
2014-úö èëäÿ äàùà éöêñÿê àðòûìûí ÿëäÿ îëóíàúàüûíû äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ñîí 11 èëäÿ Òöðêèéÿ áèð ÷îõ ñàùÿëÿðäÿ áþéöê óüóðëàðà íàèë îëóá. Þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí éåíèëÿøäèéèíè äåéÿí Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ÀÁ-éÿ öçâ äþâëÿòëÿðèí ÿêñÿðèééÿòèíèí ùàçûðêû èíêèøàô ìåéàðëàðûíà úàâàá âåðìÿäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá.
ßëè Áàáàúàí áèëäèðèá êè, Òöðêèéÿ
ùþêóìÿòèíèí ýÿëÿúÿê ùÿäÿôëÿðè ñûðàñûíäà èãòèñàäèééàòûí äàùà äà ìîäåðíëÿøìÿñèíè äàâàì åòäèðìÿê, áÿçè ñàùÿëÿðäÿ òÿòáèãè çÿðóðè îëàí èñëàùàòëàð êå÷èðìÿê êèìè ìÿñÿëÿëÿð éåð òóòóð. Éàõûí äþâð ö÷öí ïðîãíîçëàðà ÿñàñÿí,
ãàðäàø þëêÿäÿ èãòèñàäèééàòûí àðòûìû
5%-è þòÿúÿê, öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí (ÖÄÌ) ùÿúìè 2014-2015-úè èëëëÿð-
äÿ áèð ãÿäÿð äÿ àðòàðàã 4,8-5%-ÿ éöêñÿëÿúÿê. Òöðêèéÿ ùÿìèí èëëÿðäÿ èãòèñàäèééàòûí àðòûìûíà ýþðÿ àâðîçîíà âÿ
Àâðîïà Áèðëèéèíÿ íàìèçÿä îëàí þëêÿëÿðèí ùàìûñûíû ýåðèäÿ ãîéàúàã. Ãåéä
åäÿê êè, ùàçûðêû ïðîãíîçëàðà ýþðÿ,
2014-2015-úè èëëÿðäÿ Àâðîïàäà áîðú
áþùðàíûíûí äàâàì åòìÿñè àâðîçîíà
þëêÿëÿðèíèí èãòèñàäèééàòûíà þç úèääè
òÿñèðëÿðèíè ýþñòÿðÿúÿê, ýåðèëÿìÿ äàâàì åäÿúÿê. Äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí
áåøäÿ áèðèíè òÿìñèë åäÿí âÿ 17 þëêÿäÿí èáàðÿò îëàí àâðîçîíà áþëýÿñèíäÿ
èãòèñàäèééàòûí ùÿúìè àçàëìàüà äîüðó ýåäÿúÿê, èãòèñàäè ýåðèëÿìÿ èíäåêñè 1,5%-ÿ ÷àòàúàã. Éàõûí 2 èëäÿ áàíê
âÿ êðåäèò òÿøêèëàòëàðû èãòèñàäèééàòûí
ìàëèééÿéÿ îëàí åùòèéàúëàðûíû þäÿìÿê
ö÷öí ìÿðêÿçëÿøäèðèëìèø åùòèéàòëàðûíäàí èñòèôàäÿéÿ åùòèéàú àðòàúàã. Áöòöí áó áàø âåðÿíëÿðèí ôîíóíäà Òöðêèéÿíèí àâðîçîíàäà èãòèñàäè òÿñèðëÿðè
ýöúëÿíÿúÿê, þëêÿíèí Àâðîïà Áèðëèéèíÿ äàõèë îëìàñû ö÷öí êèôàéÿò ãÿäÿð
úèääè ÿñàñëàð éàðàíàúàã. Úÿíàá Áàáàúàíûí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Òöðêèéÿíè
ùÿìèí ãóðóìóí ñûðàëàðûíà ãàòûëìàñû
ö÷öí ùÿëÿ ùàçûð îëìàäûüûíû äåéÿíëÿðèí áó èääèàñû àðòûã þç òÿñèðèíè èòèðìÿêäÿäèð. Òöðêèéÿ ÀÁ-éÿ äàõèë îëìàã ö÷öí éîëóí ìöùöì ìÿðùÿëÿñèíäÿäèð.
Hindistanda əhalinin
97%-i gəlir vergisi
ödəmir
ßùàëèñèíèí ñàéû 1,2 ìèëéàðäà ÷àòàí þëêÿäÿ úÿìè 35 ìèëéîí èíñàí
(ÿùàëèíèí 3%-è) ýÿëèð âåðýèñè þäÿéèð. Áóíà ñÿáÿá Ùèíäèñòàíûí èãòèñàäèééàòûíûí áþéöê áèð ùèññÿñèíè «êþëýÿ áèçíåñè»íèí òÿøêèë åòìÿñèäèð.
Áóíäàí áàøãà, Ùèíäèñòàíäà êÿíä
òÿñÿððöôàòû âåðýèéÿ úÿëá åäèëìèð.
Ùèíäëèëÿðèí ö÷äÿ èêèñè èñÿ êÿíä éåðëÿðèíäÿ éàøàéûðëàð.
Éàõûí èëëÿðäÿ ùèíä èãòèñàäèééàòûíûí ÿââÿëêè àðòûì òåìïëÿðèíÿ ãà-
éûäàúàüû âÿ èëëèê àðòûìûí 8% òÿøêèë
åäÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Áóíó Ùèíäèñòàíûí áàø íàçèðè Ìàíìîõàí Ñèíãõ
áèëäèðèá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, 2014úö èëèí ìàðòûíäà áàøà ÷àòàúàã ìàëèééÿ èëèíäÿ ùèíä èãòèñàäèééàòûíûí
àðòûìû òÿõìèíÿí 6% òÿøêèë åäÿúÿê.
Áó, Ùèíäèñòàíûí þòÿí ìàëèééÿ èëèíäÿ ñîí îíèëëèê ÿðçèíäÿ íöìàéèø åòäèðäèéè ÿí àøàüû ýþñòÿðèúè (5%) èëÿ
ìöãàéèñÿäÿ èðÿëèéÿ äîüðó áèð àääûì îëàúàã.
Vyetnamda верэи ганунвериъилийиня
дяйишиклик едиляъяk
Ùþêóìÿò þëêÿäÿ èøýöçàð ôÿàëëûüûí ñàõëàíìàñû ö÷öí êîðïîðàòèâ âåðýè éöêöíöí àçàëäûëìàñûíà ðàçûëûã âåðèá. Ìèëëè àññàìáëåéà
âåðýè ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ áèð ñûðà äÿéèøèêëèêëÿðè òÿñäèã åäèá. Áó äÿéèøèêëèêëÿðÿ ÿñàñÿí,
2014-úö èëèí éàíâàðûíäàí êîðïîðàòèâ ýÿëèð
âåðýèñèíèí äÿðÿúÿñè 25%-äÿí 22%-ÿ ãÿäÿð,
2016-úû èëäÿí èñÿ 20%-ÿ ãÿäÿð àçàëäûëàúàã.
Åéíè çàìàíäà, Âéåòíàì èãòèñàäèééàòûíûí ÿñàñûíû òÿøêèë åäÿí êè÷èê âÿ îðòà ìöÿññèñÿëÿð ö÷öí áó âåðýèíèí äÿðÿúÿñè àðòûã úàðè
èëèí ñîíóíàäÿê 20%-ÿ ãÿäÿð àçàëäûëàúàã,
2016-úû èëäÿ èñÿ 17%-ÿ åíäèðèëÿúÿê. Áóíäàí áàøãà, ãÿáóë åäèëÿí äÿéèøèêëèêëÿðÿ ÿñàñÿí, ìöÿññèñÿëÿð èñòåùñàë âÿ òèúàðÿò çÿðÿðëÿðèíèí ìÿáëÿüèíè ñîíðàêû äþâðëÿðÿ êå÷èð-
ìÿê âÿ éà îíëàðû âåðýè òóòóëàí ýÿëèðëÿðèíäÿí ÷ûõìàã ùöãóãó àëûáëàð.
Âéåòíàì ùþêóìÿòè áÿéàí åäèá êè, ìöÿññèñÿëÿðèí âåðýè éöêöíöí àçàëäûëìàñû íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ þëêÿ áöäúÿñèíèí ýÿëèðëÿðèíèí
àøàüû äöøìÿñèíÿ ýÿòèðñÿ äÿ, áó àääûìûí
àòûëìàñû þëêÿäÿ èãòèñàäè ôÿàëëûüûí àðòûìû ö÷öí
çÿðóðèäèð.
кроссворд
Éóõàðûäàí àøàüû:
1.Áèð ñûðà þëêÿëÿðäÿ êè÷èê êîìàíäà ùåéÿòèíäÿ ùÿðáè ðöòáÿ; 2.È÷êè èñòåùñàëûíäà èñòèôàäÿ åäèëÿí ãàòãû; 3.Èðàí äèëëÿðèíäÿí áèðè;
5.Àëìàí àâòîìîáèëè; 6.Äàëàìàçêèìèëÿð ôÿñèëÿñèíÿ àèä áèòêè úèíñè; 7.Ìóñèãè úÿðÿéàíû; 8.Ðÿñì ÿñÿðèíèí èëêèí úèçýèñè; 14.Çàìàí þë÷öñö; 15.Òåëåæóðíàëèñò, ïóáëèñèñò, øàèð, Àçÿðáàéúàíûí Ìèëëè Ãÿùðÿìàíûíûí àäû
(1952-1991); 17.Éàëíûç ñàèò ñÿñëÿðäÿí èáàðÿò ñÿñ ö÷öí ñþçñöç ïéåñ; 19.Ãÿäèì éóíàí ôèëîñîôó, ìàòåðèàëèñò (å.ÿ. òÿõì. 341270); 20.Òóòêèìèëÿð ôÿñèëÿñèíÿ àèä áèòêè
úèíñè; 21.Àçÿðáàéúàíûí Ëÿíêÿðàí âÿ Àñ-
òàðà ðàéîíëàðûíûí ÿðàçèñèíäÿ 2004-úö èëäÿ
éàðàäûëìûø ìèëëè ïàðê; 25.Ìöùàñèáàò òåðìèíè, ìöÿññèñÿíèí ñàùèá îëäóüó áöòöí
ìàääè âàðëûãëàðû ÿùàòÿ åäèð; 26.Þëöì ùþêìö; 27.Éóíàíûñòàíûí ãÿðá ñàùèëèíäÿ, Àðòà
êþðôÿçèíäÿí Èîíè äÿíèçèíÿ ÷ûõàí éåðäÿ
áóðóí.
Ñîëäàí ñàüà:
1.Òóòóãóøóêèìèëÿð äÿñòÿñèíÿ àèä ôÿñèëÿ;
4.Àìåðèêàëû ðÿññàì, èäåîëîã âÿ àáñòðàêò
åêñïðåññèîíèçìèí ëèäåðèíèí ñîéàäû; 9.Ãÿäèì Ìèñèðäÿ éàçû ëÿâàçèìàòû êèìè èñòèôàäÿ
åäèëìèø áèòêè; 10.Åâèí áèð ùèññÿñè; 11.Ðóñèéàíûí ôóòáîë êëóáó; 12.Í.Â.Ãîãîëóí ìèñòèê ïîâåñòè; 13.Àçÿðáàéúàí Õàëã éàçû÷ûñû,
ññåíàðèñò, ïóáëèñèñò, òÿðúöìÿ÷è; 16.1960-úû
èëäÿ Àìåðèêàäà éàðàíìûø ðÿãñ íþâö; 18.Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ ìóõòàð
òöðê äþâëÿòëÿðèíäÿí áèðè; 22.Áåéíÿëõàëã
ìöãàâèëÿ: òÿùëöêÿñèçëèê, ùöúóì åòìÿìÿê,
ãàðøûëûãëû éàðäûì âÿ ñ. áó êèìè õàðèúè ñèéàñÿò ìÿñÿëÿëÿðèíè òÿíçèìëÿéèð; 23.ßùä åòìÿê, ñþç âåðìÿê; 24.Êðûì âèëàéÿòèíäÿ
êóðîðò øÿùÿðè; 28.Ãûôûë; 29.Ñèáèðèí ÿí áþéöê øÿùÿðëÿðèíäÿí áèðè; 30.Õöëàñÿ, íÿòèúÿ; 31.Êöð-Àðàç îâàëûüûíûí úÿíóá-øÿðãèíäÿ éåðëÿøÿí Ìèëëè Ïàðê.
Tÿrtib etdi: Rafael
Qəzetimizin ötən nömrəsində getmiş krossvordun cavabları:
Təsisçi:
SOSİAL-İQTİSADİ HƏFTƏLİK
12 fevral 2000-ci ildən çıxır
Azərbaycan Respublikası
Vergilər Nazirliyi
Baş redaktor:
Anar Əliyev
anar.eliyev@taxes.gov.az
Éóõàðûäàí àøàüû:
Ñîëäàí ñàüà:
1.Àìàçîí; 2.Èäåàë; 3.Óôèò; 5.Ìààð; 6.Íàâàððà; 7.Ìåäêîâ (Âàñèëèé);
8.Àòàðè; 14.Àèä; 15.Àáó; 17.Çåìôèðà (Ìåôòÿùÿòäèíîâà); 19.Îäåññà; 20.Êîëáà; 21. ßäàëÿò (Íÿñèáîâ); 25.Îìëåò; 26.Óñòà; 27.Àñîï.
1.Àçèìóò; 4.Îìîíèì; 9.Àìåòèñò; 10.Àðâàä; 11.Îñëî; 12.Òðè;
13.Òðèî; 16.Èçìèð; 18.Àááàñ; 22.Äöìà (Àëåêñàíäð); 23.Òîí;
24.Áîíä; 28.Ñïèðñ (Áðèòíè); 29.Áåñàëîë; 30.Àíàíàñ; 31.Åïèòåò.
Baş redaktor müavini:
Məti Osmanoğlu
M/h: AZ50NABZ01350100000000032944
Qeydiyyat şəhadətnaməsi № R148
S.W.I.F.T. BIK ATAZAZ22
VÖEN: 1300327481
Ünvan:
IBAN: АЗ46АТАЗ01200012258000138090
Atabank ASC. Kod: 507581
AZ 1141, Bakı ş.,
VÖEN: 9900006651
Щцсейн Ъавид пр., 81
Telefon:
012 403 87 89
012 403 87 95
(faks / abunə ilə bağlı)
«Vergilər» qəzetinin kompüter
mərkəzində yığılıb səhifələnмиш və
«Азярбайъан» няшриййатында
çap олунмушдур.
Tiraj: 15000
8
№ 42 (682) | 30 oktyabr 2013 | www.vergiler.az
idman
Səmti müəyyən etmə idman
növü üzrə çempionat başa çatıb
27 îêòéàáð 2013-úö èë òàðèõèíäÿ Áàêû øÿùÿðèíäÿ, Áèíÿãÿäè
ðàéîíó ÿðàçèñèíäÿ (Àâòîâàüçàë
éàõûíëûüûíäà éåðëÿøÿí ìåøÿ ìàñ-
áîê óüðóíäà ìöáàðèçÿ àïàðìàüà
Ýÿðýèí ìöáàðèçÿ íÿòèúÿñèíÿíýÿë îëìàìûøäûð. Éàðûøäà öìó- äÿ öìóìè êîìàíäà áèðèíúèëèéèíìèëèêäÿ ìöõòÿëèô êàòåãîðèéàëàð äÿ éåðëÿð àøàüûäàêû êèìè áþëöíöçðÿ 188 íÿôÿð èäìàí÷û èøòèðàê ìöøäöð:
• 1 éåð - Óêðàéíàíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäàêû ñÿôèðëèéè;
• 2 éåð - Õöñóñè Äþâëÿò Ìöùàôèçÿ Õèäìÿòè;
• 3 éåð - Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð
Íàçèðëèéè.
Áöòöí èøòèðàê÷ûëàð Ýÿíúëÿð âÿ
Èäìàí Íàçðëèéèíèí ìöâàôèã äÿðÿúÿëè äèïëîìëàðû èëÿ, åëÿúÿ äÿ
Áèíÿãÿäè Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí òÿãäèì åòäèéè ãèéìÿòëè
ùÿäèééÿëÿðëÿ òÿëòèô îëóíìóøëàð.
Áóíäàí ÿëàâÿ, Óêðàéíàíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäàêû ñÿôèðëèéè ÷åìïèîíàòûí ãàëèáè êèìè ôÿõðè êóáîêëà ìöêàôàòëàíäûðûëìûøäûð.
ñèâèíäÿ) Àçÿðáàéúàíûí ñÿìòè ìöÿééÿí åòìÿ èäìàí íþâö öçðÿ
íþâáÿòè ÷åìïèîíàòû êå÷èðèëìèøäèð. Éàðûø Âåðýèëÿð Íàçèðëèéè âÿ
Áèíÿãÿäè Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí äÿñòÿéè èëÿ, Ýÿíúëÿð âÿ
Èäìàí Íàçèðëèéè âÿ Ñÿìòè Ìöÿééÿí Åòìÿ Èäìàí Ôåäåðàñèéàñû
òÿðÿôèíäÿí êå÷èðèëìèøäèð.
Éàðûø à÷ûã êå÷èðèëìÿêëÿ, íÿòèúÿëÿð êîìàíäà âÿ ôÿðäè îëàðàã
ùåñàáëàíìûøäûð. ßââÿëêè èëëÿðäÿ
Íàáðàíäà (Éàëàìàäà) äöçÿíëèê
ÿðàçèëÿðäÿ êå÷èðèëìèø ÷åìïèîíàòëàðäàí ôÿðãëè îëàðàã, áó ÷åìïèîíàò òÿïÿëè, áÿçè éåðëÿðäÿ äèê éîõóøëó, ñûëäûðûìëè, éàðüàíëû, ÷óõóðëó âÿ ìÿñàôÿéÿ ÿëàâÿ ÷ÿòèíëèê
âåðÿí äèýÿð ðåëéåô îáéåêòëè ÿðàçèäÿ ëåéñàí éàüûøûí àëòûíäà êå÷èðèëìèøäèð.
×åìïèîíàò ìöâàôèã õÿðèòÿ,
åëÿúÿ äÿ èëê äÿôÿ îëàðàã ìèëëè ìöòÿõÿññèñëÿð áðèãàäàñû òÿðÿôèíäÿí
òÿìèí îëóí ìóø áåé íÿë õàëã
åëåêòðîí ãåéäîëóíìà ñèñòåìèíèí
òÿòáèãè èëÿ áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà òàì óéüóí øÿêèëäÿ êå÷èðèëìèøäèð. Éàðûø ïîëèãîíóíóí, éàðûøûí
òÿíòÿíÿëè à÷ûëûø-áàüëàíûø ìÿðàñèìèíèí ëàçûìè àâàäàíëûãëà òÿìèí
îëóíìàñûíà øÿðàèò éàðàòìûø Áèíÿãÿäè Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí ðîëó õöñóñèëÿ ãåéä åäèëìÿëèäèð. ×öíêè éàðûøûí à÷ûëûø ìÿðàñèìèíäÿí þíúÿ áàøëàìûø âÿ éàðûøûí
ñîíóíà ãÿäÿð äàâàì åòìèø ýöúëö
éàüûø øÿðàèòèíäÿ êå÷èðèëìèø òÿäáèðäÿ ÿââÿëúÿäÿí ùàçûðëàíìûø ÷àäûðëàð, èñòè ÷àé âÿ áóòåðáðîäëàð
òàì éåðèíÿ äöøìöøäöð. Ëàêèí éàüûøûí éàüìàñû, ÷ÿòèí êå÷èëÿí ïàë÷ûãëû ìÿñàôÿëÿð èäìàí÷ûëàðû êó-
åòìèøäèð (ìöãàéèñÿ ö÷öí: 2012úè èëäÿ êå÷èðèëìèø ðåñïóáëèêà ÷åìïèîíàòûíäà úÿìè 130 íÿôÿð èøòèðàê åòìèøäè). 188 íÿôÿð èäìàí÷ûäàí 79-ó «Ê (êèøè)-21-Åëèò», 41-è
«Ã (ãàäûí)-21-Åëèò», 50 íÿôÿðè
êèøè/ãàäûí ÎÏÅÍ êàòåãîðèéàñûíûí
èäìàí÷ûñû âÿ 28 íÿôÿðè ÆÓÍÛÎÐ
öçðÿ ãà÷àí óøàãëàð îëìóøäóð.
Áóíäàí ÿëàâÿ, éàðûøäà ùàçûðäà Áàêû øÿùÿðèíäÿ éàøàéàí Ôèíëàíäèéà, Éåíè Çåëàíäèéà âÿ Ùîëëàíäèéàäàí îëàí ÿúíÿáèëÿð äÿ èøòèðàê åòìèøëÿð. Öìóìèëèêäÿ, êóáîê óüðóíäà Àçÿðáàéúàíûí ìöõòÿëèô íàçèðëèê, èäàðÿ, òÿøêèëàò, òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíè òÿìñèë åäÿí 15
êîìàíäà (êîìàíäàíûí òÿðêèáèíÿ 4 êèøè âÿ 2 ãàäûí äàõèë èäè),
åëÿúÿ äÿ Óêðàéíàíûí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèëàñûíäàêû ñÿôèðëèéèíèí êîìàíäàñû äà èøòèðàê åòìèøäèð.
Êîìàíäàëàðûí ÿñàñ ìöáàðèçÿñè Ê (êè øè)/Ã (ãà äûí) - 21
«ÅËÈÒ» êàòåãîðèéàñûíäà îëìóøäóð. Êèøèëÿðèí ìÿñàôÿñè 20 íÿçàðÿò ìÿíòÿãÿñèíäÿí èáàðÿò 4.1
êì òÿøêèë åòìèøäèð. Áóíóíëà áåëÿ, ìÿñàôÿíèí ùöíäöðëöê òîïëàìû 220 ìåòð ìöÿééÿí åäèëìèøäèð (áó èñÿ òÿúðöáÿäÿ ùÿð èøòèðàê÷ûíûí 8-9 ìÿðòÿáÿëè áèíà ùöíäöðëöéöíäÿ 7 òÿïÿ àøìàñû äåìÿêäèð). Ãàäûíëàðûí ìÿñàôÿñè 12
íÿçàðÿò ìÿíòÿãÿñèíäÿí èáàðÿò,
120 ìåòð ùöíäöðëöê òîïëàìëû 2.9
êì òÿøêèë åòìèøäèð. ÎÏÅÍ êàòåãîðèéàñûíäà ìÿñàôÿ 11 íÿçàðÿò
ìÿíòÿãÿñèíäÿí èáàðÿò îëìàãëà
2.2 êì îëìóøäóð. Óøàãëàð èñÿ 1
êì ìÿñàôÿ êå÷èá 11 íÿçàðÿò
ìÿí òÿãÿñèí äÿ ãåéä îëóí ìà ëû
èäèëÿð.
mozaika
Tərcüməçi eynək
Þç ìþúöçÿëÿðè èëÿ äöíéàíû
ùåéðàí ãîéàí Éàïîíèéàäà
áó þëêÿéÿ ýÿëÿí òóðèñòëÿð
ö÷öí äèë ïðîáëåìè òåçëèêëÿ
àðàäàí ãàëõàúàãäûð.
Éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàðûí
âÿòÿíè êèìè òàíûíàí áó ýöíäîüàð þëêÿ 2020-úè èëèí Òîêèî
Éàé Îëèìïèéà Îéóíëàðûíàäÿê
òÿðúöìÿ÷è åéíÿêëÿðèí èñòåùñàëûíû ïëàíëàøäûðûð. Éåíè ãóðüó
èñòÿíèëÿí ñÿíÿäè, ìÿñÿëÿí, ðåñòîðàíäàêû ìåíéóíó ñöðÿòëÿ òÿðúö ìÿ åò ìÿéÿ èì êàí âå ðÿúÿêäèð.
ÍÒÒ ÄîÚîÌî øèðêÿòèíèí
ùàçûðëàäûüû ñîí ãóðüóäà êàìå-
ðà âÿ êîìïöòåð åëÿ éåðëÿøäèðèëìèøäèð êè, èñòèôàäÿ÷è ÿñëèíäÿ
áàõäûüû ìÿòíè ýþðìöð. Áó åéíÿêëÿðèí ÿñàñ ôóíêñèéàëàðûíäàí áèðè îíäàí èáàðÿòäèð êè, èñòèôàäÿ÷èíèí àíà äèëèíäÿ îëàí
éàçû îðæèíàëû òàì áàüëàéàðàã,
ìåíéóäàêû éàçûíû àíëàìàüà
èìêàí éàðàäûð. Áó êÿøô ðåñòîðàíëàðäà ÿúíÿáè äèëäÿ ìåíéóíóí îëìàäûüû ýöíäîüàð þëêÿéÿ ýÿëÿí õàðèúè òóðèñòëÿð ö÷öí
ÿñë ùÿäèééÿäèð.
Ñèìâîëëàðûí äÿðùàë òàíûíìàñûíû òÿìèí åäÿí òåõíîëîýèéà èñòèôàäÿ÷èéÿ íàìÿëóì äèëäÿ îëàí ìåíéóíó âÿ éà ùÿð
ùàíñû áèð ñÿíÿäèí ìÿçìóíó-
Ôÿðäè ùåñàáäà ãàëèá ýÿëìèø
èäìàí÷ûëàð:
«Ê (êèøè) 21 ÅËÈÒ»
êàòåãîðèéàñû:
1-úè éåð - Àëåêñàíäð Ìèøåíêî Óê ðàé íà íûí Àçÿð áàé úàí äà êû
ñÿôèðè;
2-úè éåð - Øÿíëèê Ôÿòÿëèéåâ - ÄÈÍ
Äàõèëè Ãîøóíëàð êîìàíäàñûíûí
öçâö;
3-úö éåð - Îðõàí Øàùáàçîâ - Õöñóñè Äþâëÿò Ìöùàôèçÿ Õèäìÿòè
êîìàíäàñûíûí öçâö.
«Ã (ãàäûí) 21 ÅËÈÒ»
êàòåãîðèéàñû:
1-úè éåð - Íà òàë éà ßëè éå âà «Íåôò÷è ÈÑÌ» êîìàíäàñûíûí öçâö;
2-úè éåð - Íàäåæäà Ìàíóèëîâà «Äàü÷ûëûã Èäìàí Êëóáó» êîìàíäàñûíûí öçâö;
3-úö éåð - Éàíèíà Ìàøêîâà «Äàü÷ûëûã Èäìàí Êëóáó» êîìàíäàñûíûí öçâö.
«ÎÏÅÍ - êèøè»
êàòåãîðèéàñû:
1- úè éåð - Úàâèä Ñöëåéìàíîâ;
2-úè éåð - Ùöñåéí Ùöñåéíîâ;
3-úö éåð - Ñåéìóð Äàâóäîâ.
«ÎÏÅÍ - ãàäûí»
êàòåãîðèéàñû:
1-úè éåð - Òàòéàíà Ôåäéóêèíà
(Óêðàéíà);
2-úè éåð - Ðþâøàíÿ Áàáàéåâà;
3-úö éåð - Éàíà Êàçûìîâà.
технолоэийа
íó àíëàìàüà êþìÿê åäèð. Ëàéèùÿíèí ìöÿëëèôè îëàí ÄîÚîÌî øèðêÿòè àüûëëû åéíÿéè ÚÅÀÒÅÚ ñÿðýèñèíäÿ òÿãäèì åòìèøäèð.
Çèéàðÿò÷èëÿðèí ãÿíàÿòèíÿ
ýþðÿ, àâòîìàòèê òÿðúöìÿíèí
êåéôèééÿòè àðçó åäèëäèéèíäÿí
àøàüû îëñà äà, áóíóí ÿúíÿáè
òóðèñòëÿðÿ áþéöê êþìÿéè äÿéÿúÿêäèð.
Åéíÿéèí äèýÿð áèð õöñóñèééÿòè îíóí èñòÿíèëÿí äöç ñÿòùäÿ
éåðëÿøÿí ìÿòíè ñåíñîðëó åêðàíà þòöðìÿñèäèð. Áóíóí ö÷öí
ëàçûìè èêîíèêàëàðû ñå÷ìÿê âÿ
áàðìàãëàðû îíëàðûí öçÿðèíäÿ
ýÿçäèðìÿê êèôàéÿòäèð. Áåëÿëèêëÿ, åéíÿéèí èñòèôàäÿ÷èñè ýþðäöéö èñòÿíèëÿí «òåãëÿðÿ» òîõóíìàãëà îíëàðûí èíòåðíåòäÿ
àõòàðûøû êîìàíäàñûíû âåðÿ áèëÿð.
Áóíäàí ÿëàâÿ, ñóïåð åéíÿê èíñàíëàðû òàíûìàã ãàáèëèééÿòèíÿ ìàëèêäèð êè, áó äà öìóìè ìÿëóìàòëàð áàçàñûíäà ùÿìñþùáÿòëÿð ùàããûíäà èíôîðìàñèéàíû òàïìàüà èìêàí âåðÿúÿêäèð.
Ãóðüóíóí êöòëÿâè èñòåùñàëà áóðàõûëìàñû âàõòû âÿ ãèéìÿòè áàðÿäÿ ùÿëÿëèê ìÿëóìàò
âåðèëìèð.
«Synergy Baku Cycling Projeъt» komandasının daha bir uğuru
Àçÿðáàéúàíûí «Ñéíåðýé Áàêó
Úéúëèíý Ïðîæåúò» êîìàíäàñû
×èíäÿ òÿøêèë åäèëìèø «Òîóð îô
Ùà èíàí 2013» (êàò. 2.ÙÚ)
áåéíÿëõàëã âåëîñèïåä éàðûøûíäà þëêÿìè çè óüóð ëà òÿì ñèë
åòìèøäèð.
Êîìàíäàìûçûí âåëîñèïåä÷èñè
Ðèêî Ðîýåðñ «Òîóð îô Ùàèíàí»
éàðûøûíûí 4-úö âÿ 9-úó ìÿðùÿëÿñèíäÿ ôèíèøÿ 2-úè îëàðàã ýÿëìèøäèð. Äè ýÿð âå ëî ñè ïåä ÷è Êðèñ òîô
Øâàé÷åð èñÿ 6-úû ìÿðùÿëÿíè 3-úö
éåðäÿ òàìàìëàìûøäûð.
Ãåéä åäÿê êè, êîìàíäàìûçû
ùÿìèí éàðûøäà Åë÷èí ßñÿäîâ, Ñàìèð Úÿá ðàéû ëîâ, Ðè êî Ðî ýåðñ,
Êðèñòèô Øâàé÷åð, Êîííîð Ìàêêîíâåé âÿ Àíóàð Ìàíàí òÿìñèë åò-
ìèøëÿð. 9 ìÿðùÿëÿäÿí èáàðÿò îëàí
«Òîóð îô Ùàèíàí» áåéíÿëõàëã âåëîñèïåä éàðûøûíäà êîìàíäàìûçûí
âåëîñèïåä÷èëÿðè Ðèêî Ðîýåðñ âÿ
Êðèñòîô Øâàé÷åð äèýÿð ìÿðùÿëÿëÿðäÿ èëê îíëóãäà ãÿðàðëàøìûøëàð.
Boks üzrə dünya çempionatında
iki qızıl medal
Ãàçàõûñòàíûí Àëìàòû øÿùÿðèíäÿ áîêñ öçðÿ äöíéà
÷åìïèîíàòûíà éåêóí âóðóëìóøäóð. Ìóíäèàëûí ñîí
ýöíöíäÿ Àçÿðáàéúàíûí èêè èäìàí÷ûñû ÷åìïèîíëóã
óüðóíäà ðèíãÿ ÷ûõìûøäûð.
Òÿìñèë÷èìèç Úàâèä ×ÿëÿáèéåâ (56 êã) éàðûìôèíàëäà ãàçàõûñòàíëû Êàéðàò Éàðàëûéåâè ìöáàðèçÿäÿí
êÿíàðëàøäûðìûøäûð. Ùÿëëåäèúè ýþðöøäÿ Âëàäèìèð Íèêèòèí èëÿ (Ðóñèéà) ãàðøûëàøàí ùÿìéåðëèìèç ðÿãèáèíè
ìÿüëóá åòìÿêäÿ ÷ÿòèíëèê ÷ÿêìÿìèøäèð - 3:0. Äöíéà
÷åìïèîíàòûíäà äåáöò åäÿí Ú.×ÿëÿáèéåâ áóíóíëà äà
Ãàçàõûñòàíäà Àçÿðáàéúàí ìèëëèñèíÿ ãûçûë ìåäàë ãàçàíäûðàí èëê áîêñ÷ó îëìóøäóð.
Äöíéà ÷åìïèîíóìóç Ìÿùÿììÿäðÿñóë Ìÿúèäîâ
(91 êã-äàí éóõàðû) äà þç òèòóëóíó ãîðóìóøäóð. Î,
éåðëè èäìàí÷û Èâàí Äû÷êî èëÿ äþéöøäÿí ñîíðà êîëëåê-
ñèéàñûíà ìóíäèàëûí äàùà áèð ãûçûë ìåäàëûíû ÿëàâÿ åòìèøäèð. Éàðûìôèíàëäà Ðîáåðòî Êàììàðåëëåéÿ (Èòàëèéà) ýöúöíö ýþñòÿðÿí òÿìñèë÷èìèç ùÿëëåäèúè ýþðöøöíö
íîêàóòëà áàøà âóðìóøäóð. Ì.Ìÿúèäîâ èëê èêè ðàóíääà 27:30 ùåñàáû èëÿ óäóçìóøäóð. Ñîíóíúó ùèññÿäÿ èñÿ áîêñ÷óìóç ùöúóì òàêòèêàñûíû ñå÷ÿðÿê, éåíèäÿí äöíéàíûí ÿí ýöúëöñö îëäóüóíó ñöáóò åòìèøäèð.
ßââÿëúÿ È.Äû÷êîíó íîêäàóíà ñàëàí òÿìñèë÷èìèç àðäûíúà äàùà òóòàðëû çÿðáÿ èëÿ ãàçàõûñòàíëû èäìàí÷ûéà
äîüìà àçàðêåøëÿðè ãàðøûñûíäà íîêàóòëà ãàëèá ýÿëìèøäèð.
Áóíóíëà äà Àçÿðáàéúàí ìèëëèñè 12 ýöí äàâàì
åäÿí äöíéà ÷åìïèîíàòûíû òàðèõèíäÿ èëê äÿôÿ èêè ãûçûë
âÿ áèð áöðöíú ìåäàëëà áàøà âóðìóøäóð. Õàòûðëàäàã
êè, áóíäàí ÿââÿë Òåéìóð Ìÿììÿäîâ (91 êã) éàðûìôèíàëäà Êëåìåíòå Ðóññîéà (Èòàëèéà) ìÿüëóá îëàðàã áöðöíú ìåäàëëà êèôàéÿòëÿíìèøäèð.
Musiqi və teleseriallar iqtisadiyyatı qabağa salır
«Ïðåññ Àññîøèåéøí» àýåíòëèéè õÿáÿð âåðìèøäèð êè, Áèðëÿøìèø Êðàëëûüûí èãòèñàäèééàòû ùÿð èë Áðèòàíèéà ìóñèãè ôåñòèâàëëàðûíà âÿ êîíñåðòëÿðèíÿ ýÿëÿí ñàéñûç-ùåñàáñûç
òóðèñòëÿð ñàéÿñèíäÿ 2,2 ìèëéàðä
ôóíò (3,5 ìèëéàðä äîëëàð) ìÿíôÿÿò
ÿëäÿ åäèð.
Êå÷ÿí èë êîíñåðòëÿðÿ ýÿëÿí éåðëè
âÿ õàðèúè òàìàøà÷ûëàðûí áèëåòëÿðÿ, íÿãëèééàòà âÿ éàøàéûø éåðèíÿ ñÿðô åòäèéè
õÿðúëÿð 1,3 ìèëéàðä ôóíò (2 ìèëéàðä
äîëëàð) îëìóøäóð, ÿëàâÿ õÿðúëÿð èñÿ
914 ìèëéîí ôóíò (1,4 ìèëéàðä äîëëàð)
ùÿúìèíäÿ ãèéìÿòëÿíäèðèëèð.«ÂèçèòÁðèòàèí» òóðèñò ïîðòàëûíûí ìÿëóìàòûíà
ýþðÿ, ÿúíÿáèëÿð ôåñòèâàëëàðà ýþðÿ îðòà ùåñàáëà 910 ôóíò (1450 äîëëàð),
Áðèòàíèéà ñàêèíè èñÿ 396 ôóíò (631
äîëëàð) õÿðúëÿéèð.
Áàøãà áèð õÿáÿðäÿ èñÿ áèëäèðèëèð
êè, Áþéöê Áðèòàíèéàéà ýÿëÿí òóðèñòëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè áó þëêÿäÿêè ãÿñðëÿðÿ
âÿ ìàëèêàíÿëÿðÿ, õöñóñÿí ïîïóëéàð
êèíîôèëìëÿðäÿ âÿ òåëåñåðèàëëàðäà ýþñòÿðèëÿí ùàäèñÿëÿðèí úÿðÿéàí åòäèéè
éåðëÿðÿ áàõìàã èñòÿéèðëÿð.
ÂèñèòÁðèòàèí ñàéòûíûí æóðíàëèñòëÿðè
áó ãÿíàÿòÿ ýÿëìèøëÿð êè, Êðàëëûüà
ýÿëÿí ãîíàãëàðûí 30 ôàèçèíäÿí ÷îõó
áó þëêÿäÿ îëäóüó ìöääÿòäÿ ìÿäÿ-
мараглы
íè èðñÿ àèä îáéåêòëÿðèí ÿí àçû áèðèíÿ
áàø ÷ÿêèð. Òÿáèè êè, òóðèñòëÿð áó âÿ éà
äèýÿð ãÿñðÿ òàìàøà åòìÿéÿ ÷îõ âàõò
áó áàðÿäÿ þç äîñòëàðûíäàí åøèäÿíäÿí âÿ éà áÿëÿä÷è êèòàáëàðäà ùÿìèí
ãÿñð áàðÿäÿ îõóéàíäàí ñîíðà ýåäèðëÿð. Ëàêèí òóðèñòëÿðèí àðàñûíäà ìÿùç
êèíîäà ýþñòÿðèëìÿñè ñàéÿñèíäÿ ìÿøùóðëàøìûø ãÿñðëÿðÿ âÿ òèêèëèëÿðÿ áàõìàã àðçóñóíäà îëóðëàð.
Áåðêøèðäÿ éåðëÿøÿí Ùàéêëåð ãÿñðè áóíà ÿéàíè ìèñàëäûð. Áó ãÿñð «Äàóíòîí àááàòëûüû» ñåðèàëûíäàí ñîíðà
òóðèñòëÿð àðàñûíäà õåéëè ìÿøùóðëàøìûøäûð.
Áàøãà áèð ìèñàë: Ùàððè Ïîòòåð ùàããûíäà ôèëìëÿðèí áÿçè ñÿùíÿëÿðè Èíýèëòÿðÿíèí øèìàëûíäà éåðëÿøÿí Àëíèê
ãÿñðèíäÿ ÷ÿêèëìèøäèð. Î âàõòäàí áóðàéà ýÿëÿí ñÿéàùÿò÷èëÿðèí ñàéû-ùåñàáû éîõäóð. 2011-úè èëäÿí áÿðè áó
ãÿñðÿ òóðèñò àõûíû 230 ôàèç àðòìûø,
íÿòèúÿäÿ Áðèòàíèéà èãòèñàäèééàòûíà 9
ìèëéîí ôóíò-ñòåðëèíã ýÿëèð äàõèë îëìóøäóð.
Müdriklər deyib ki...
«Özlüyündə həyatın bir mənası yoxdur;
həyatın dəyəri ondan necə istifadə edilməsindədir».
Jan-Jak Russo (1712-1778)