Untitled

Transkript

Untitled
>>> SAYI 46
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN DONANIMLARI (2).
ÖNEML‹ PARÇALARA GENEL B‹R BAKIfi.
PROGRAMCILIK.
B‹LG‹SAYAR PROGRAMCILI⁄ININ TEMELLER‹.
WINDOWS
SERV‹S PAKETLER‹.
YAZILIM PROBLEMLER‹N‹N G‹DER‹LMES‹.
PROJELER
WORD’DE OTOMAT‹K MET‹N.
WORD ‹LE ÇALIfiANLARIN ‹fi‹N‹ KOLAYLAfiTIRAN B‹R ‹fiLEV.
INTERNET
47. SAYIDA NELER VAR?
TEMEL B‹LG‹LER
NOTEBOOK VE AKSESUARLARI.
WINDOWS
VER‹ TABANLARI.
INTERNET’TE FOTO⁄RAF ARfi‹VLER‹.
PROJELER
OF‹S’E PROGRAM EKLEMEK.
INTERNET’TE FOTO⁄RAF S‹TELER‹.
EXCEL’DE FORMÜLLER.
FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (7).
INTERNET
INTERNET’TE HI-FI S‹TELER‹.
FRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (8).
ICQ KULLANIMI.
FRONTPAGE ‹LE TEMEL WEB SAYFASI TASARIMI.
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK.
INTERNET’TE B‹R KULLANICIYI BULMAK.
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
DVD-RW NED‹R?
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
YEN‹ D‹J‹TAL KAMERALAR.
YEN‹ NES‹L KAMERALARIN AVANTAJLARI.
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XXI)
27 Kas›m’da Bayilerde
Kaç›rmay›n!
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (20)
WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.
Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için
“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu
0 800 211 61 17
Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30
Abone Servisi
0 800 211 61 18
Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin
etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.
En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek.
Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için
“eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.
Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleri
Müdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m:
Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: Yeliz
Koyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Asu
Bozyayla, Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k
Ltd. fiti. Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste
Özerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,
Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m
B‹RYAY A.fi.
Vogel Yay›nc›l›k
Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3
80380 Kas›mpafla-‹STANBUL
Tel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33
>>>
B‹LG‹SAYARINIZIN DONANIMLARI (2)
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN
DONANIMLARI (2)
Bu bölümde bilgisayar›n›z›n içindeki önemli parçalar› incelemeye
devam ediyoruz.
Bundan önceki bölümde bilgisayar›n›z›n içindeki
parçalar› incelemeye bafllam›fl, anakart ve ifllemcilerin temel özelliklerinden bahsetmifltik. Bu bölümde ise bilgisayar›n içindeki daha az önemli gibi görünen, ancak günlük kullan›mda vazgeçilmez
öneme sahip olan di¤er parçalar› gözden geçirece¤iz. Ancak unutmay›n›z ki bir bilgisayar çok daha
fazla parça da içerebilir. Fakat bunlar›n tümüne
burada yer vermemize imkan yoktur, çünkü gerçekten de oldukça büyük bir çeflitlilik mevcuttur.
SAB‹T D‹SKLER
Ço¤u kullan›c› bilgisayar›ndaki
sabit diskin öneminin fark›nda de¤ildir. Çünkü sabit disk genellikle
programlar›n depoland›¤› ortam
olarak görülür ve bu ayg›t›n gücünün asl›nda tüm bilgisayar›n performans›n› etkiledi¤i unutulur. Bilgisayar›n
veri ifllemesinde haf›za modüllerinin büyük önemi
oldu¤u bir gerçektir, ancak çal›flma esnas›nda ge-
reken tüm bilgileri RAM üzerinde depolamak neredeyse imkans›zd›r. Bu yüzden Windows iflletim
sistemi sabit disk üzerinde "takas dosyas›" ad› verilen geçici dosyalar açar ve öncelikli gördü¤ü bilgileri hh›zl› bir biçimde eriflilmek üzere buraya depolar. Bu durum sabit disk üzerinde
sanal bir haf›za modülü yarat›lmas› demektir. Ancak buraya yap›lan yazma ve
okuma ifllemlerinin sürati hemen her
zaman için gerçek haf›zadan daha yavaflt›r. Yine de süratli bir
sabit diskin kullan›lmas› bu ifllemi daha da
h›zland›raca¤›ndan, tüm bilgisayar›n çal›flmas› da do¤ru orant›l›
olarak sürat kazanacakt›r.
Bugün piyasada de¤iflen sürat ve
veri depolama kapasitelerine sahip sabit diskler bulmak mümkündür. Bundan
5 ya da 6 y›l önce sabit disk kapasiteleri 80 ila
120 MB aras› iken, günümüzde PC kullan›c›lar›na 10 ila 180 GB aras›nda de¤iflen kapasitelerde
sabit diskler sunulmaktad›r. Bir sabit disk bir
elektrik motoruna ba¤l› olarak de¤iflen devirlerde
dönen bir dizi metal plaka içerir, veriler bu plakalar›n üzerine manyetik olarak kaydedilirler. Bu
dönme sürati modelden modele 5,400 ila 10,000
devir aras›nda de¤iflebilmektedir ve veri
kay›t ifllemini do¤rudan etkiler.
‹PUCU
Bir sabit disk yap›s› itibariyle oldukça hassas bir cihazd›r ve her
ne kadar özel korumaya sahip olSabit disklerin performans ve kapasitesa da darbe ya da floklara karfl›
leri fiyatlar›n› belirleyen en önemli iki unpek dayan›kl› de¤ildirler. Bu yüzsurdur. Fakat unutmay›n ki birkaç dolar daden özellikle bilgisayar kasas›n›
ha az vererek ald›¤›n›z düflük kapasiteli satoz, rutubet ve darbelere maruz
bit disk k›sa zamanda size yetmeyebilir ve
sizi piflman edebilir.
kalmayaca¤› bir konuma yerlefltirmek çok önemlidir.
*<
>
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
225
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN DONANIMLARI (2)
CD VE DVD-ROM SÜRÜCÜLER
CD-ROM’lar asl›nda çok yeni bir bulufl say›lmazlar, ancak bilgisayar dünyas›nda veri depolama ortam› olarak kullan›lmaya bafllamalar› nispeten yak›n zamana dayan›r. DVD-ROM’lar ise çok
daha yenidir, ancak onlar da öncelikli olarak yük-
I
<INFO >
E¤er CD-ROM sürücünüz CD’leri okumakta zorlan›yorsa, o zaman büyük ihtimalle ayg›t›n içindeki okuyucu k›s›m kirlenmifl demektir. Toz ve sigara duman› gibi unsurlar bu ayg›tlar›n en büyük düflman›d›r.
Baz› durumlarda temizleyici CD-ROM’lar
kullanarak ayg›t›n okuyucu optiklerini temizlemek mümkün olabilmektedir. Ancak
belirli markalar›n kirlenmeye karfl› daha
duyarl› olabildikleri gerçe¤ini de unutmamak gerekir.
>>>
I
<INFO >
Genel kural olarak bilgisayar›n›z›n rutubet almayan ve s›cakl›¤› devaml› ortalama
bir de¤erde kalan ortamlarda bulunmas›
gerekir. Ayr›ca mümkünse bilgisayar›n bulundu¤u ortamda sigara içilmemelidir. Bu
durum ayg›t›n tümünün daha uzun ömürlü
ve dayan›kl› olmas›n› sa¤layacakt›r.
226
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
sek kaliteli video dosyalar›n›n kaydedilmesi için
gelifltirilmifl ortamlard›r. Ancak sonradan çok
yüksek olan veri depolama kapasiteleri yüzünden
PC’ler için de kullan›lmaya bafllanm›fl, fakat flu
ana dek CD-ROM’lar kadar yayg›nlaflamam›fllard›r.
DVD’ler çok yayg›n olmasa bile, bugün için CDROM sürücüsü olmayan bir bilgisayar
düflünmek hemen hemen imkans›zd›r.
Gittikçe büyüyen
program boyutlar›
bu ortam›n kullan›lmas›n› bir zorunluluk haline sokmufltur. Windows iflletim sistemi baflta olmak
üzere tüm temel programlar CD-ROM üzerinde
piyasaya sürülmektedirler. Bu sürücüler programlar d›fl›nda filmlerden müzi¤e dek pek çok farkl›
tür CD’yi de okuyabildi¤inden, modern bir PC için
vazgeçilmez ayg›tlard›r. CD ve DVD-ROM’lar
manyetik temelli olmad›klar›ndan çevre flartlar›na
karfl› oldukça dayan›kl›d›rlar, uzun y›llar bozulmadan kalabilirler. Ancak yine de bunlara özen
gösterilmesi gereklidir, üzerlerinde oluflabilecek
çizikler ya da izler sürücüler taraf›nda okunmalar›n› zorlaflt›rabilir, hatta imkans›z k›labilir.
SES KARTLARI
Bundan 5-6 y›l öncesine dek ses kartlar› bilgisayarlar için lüks bir ek donan›m say›l›yordu. Ne
var ki geliflen multimedya programlar gittikçe artan oranlarda ses kullanmaya bafllam›fl, sonuç
olarak bir ses kart› edinmek her PC kullan›c›s›
için zorunluluk haline gelmifltir. Bugün ço¤u
üretici ses kart›na bir alternatif olarak anakart
üzerine ses ifllemcileri yerlefltirmektedir. Her
ne kadar bu ifllemcilerin kapasitesi geliflmifl ses kartlar›ndaki modellerle yar›flacak boyutta olmasa bile, en az›ndan tüketiciye ucuz bir alternatif sunmaktad›r.
Ancak e¤er PC’nizin üretti¤i sesin kalitesi sizin için önemliyse, o zaman iyi bir
ses kart› edinmeniz flartt›r. Bugün tüm dünyada en çok üretilen ve baflta Windows olmak üzere hemen tüm programlar taraf›ndan sorunsuz olarak desteklenen ses kartlar› Creative
taraf›ndan üretilmektedir. Ancak ülkemizde pek
bulunmasa bile kalite aç›s›ndan oldukça üstün
baflka markalar da mevcuttur.
>>>
D‹SKET SÜRÜCÜLER
Günümüzde afl›r› düflük kapasiteleri ve veri okuma süratleri yüzünden 3,5 inçlik disket sürücülerin çok büyük bir önemi kalmam›flt›r. Ancak yine
de küçük çapl› dosyalar›n yedeklenmesi ve tafl›nmas› için
kullan›ld›klar›ndan, her PC
üzerinde bir disket sürücü bulunur. Burada
gerçekten yap›lacak çok fazla
seçenek yoktur, piyasada bulunan az say›daki markadan birini
seçmeniz gerekecektir. Ancak disketleri toz, rutubet ve özellikle de
manyetik alanlardan uzak tutman›z gerekti¤ini
unutmay›n›z. Aksi halde bunlar kolayca bozulabilmektedirler.
>>>
PROGRAMCILIK
TEMEL B‹LG‹LER
PROGRAMCILIK
Bilgisayar programlar›n›n nas›l ortaya ç›kt›¤›n› merak ediyor musunuz?
Bilgisayarlar bir sürü karmafl›k elektronik parçadan meydana gelen ayg›tlard›r. Ancak çal›flabilmeleri ve kendilerinden istenen iflleri yapabilmeleri için programlanmaya, yani bir dizi emir almaya ihtiyaçlar› vard›r. Bu emirler bilgisayarlara
anlayabilecekleri flekilde verilmelidir.
‹lk bilgisayarlar ortaya ç›kmaya bafllad›¤›nda,
bunlar› sadece onlar›n teknik yap›s›n› bilen mühendisler kullanabiliyordu. Çünkü o dönemde bir
bilgisayar› programlamak için, devreleri belli biçimde birbirine ba¤layan kablo ve ba¤lant›lar›n
yerlerini de¤ifltirmek gerekiyordu. Daha sonralar›
bilgisayarlar belirli matematiksel komutlar› anlayabilecek biçimde tasarlanmaya bafllad›, ancak
yine de programc›l›k ve kullan›c›l›k özel yetiflmifl
personelin tekelindeydi.
Bilgisayar tasar›m›ndaki geliflmeler zamanla bu
cihazlar›n daha genifl bir "anlama" kapasitesine
kavuflmas›n› sa¤lad›. Bu kapasite art›fl›na ek olarak klavye ve monitör gibi bilgisayarlarla anlaflmay› kolaylaflt›ran araçlar›n da
ortaya ç›kmas›yla, bu cihazlar›
kullanmak ve programlamak çok daha kolay bir
hale geldi.
r›mlar› sayesinde kullan›c›lar›n baz› özel gelifltirilmifl programlama dillerini kullanarak çeflitli
programlar yazabilmelerine imkan tan›rlar. Bu
programlar›n kodlar› konu hakk›nda hiçbir bilgisi
olmayanlar›n gözüne pek anlaml› görünmeyecektir, ancak hem programc› hem de bilgisayar için
yeterince anlaml›d›rlar. Günümüzde en yayg›n
kullan›lan programlama dili k›saca "C" olarak bilinendir. Bu programlama dili asl›nda kendi bafl›na bir yaz›l›m pakedidir ve çeflitli konular için
özel uyarlanm›fl varyasyonlar› mevcuttur.
B‹R PROGRAM YAZMAK
Günümüzde bilgisayarlar hemen
herkesin kullanabilece¤i ayg›tlar haline gelmifltir. Fakat bu
ancak bilgisayarlarla rahatl›kla
anlaflmam›z› sa¤layan yaz›l›mlar sayesinde mümkün olmaktad›r. Bu programlar ise bu konuda gerçekten de çok uzmanlaflm›fl
kiflilerin çal›flmalar› sayesinde ortaya ç›kmaktad›rlar. Bu insanlar›n emekleri sayesinde bu konuda köklü bir e¤itim almam›fl olan en s›radan kullan›c› bile
karmafl›k kodlar yazmak zorunda kalmadan bu cihazlarla
çal›flabilmektedir.
Modern bilgisayarlar eskiyle
k›yaslanamayacak denli karmafl›k ve yeteneklidirler. Tasa-
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
227
<<<
PROGRAMCILIK
PC s›n›f› bilgisayarlar çeflitli donan›m ve yaz›l›mlarla desteklendiklerinde en
ak›la gelmeyecek ifllerde bile kullan›c›lara yard›mc›
olabilmektedirler. Ancak
bunun için gereken yaz›l›mlar›n türü ve say›s› gerçekten çok fazlad›r. Tüm bu
programlar bu konuda belli
bir tecrübe ve bilgiye sahip kifliler taraf›ndan yaz›l›rlar.
Ancak türü ne olursa olsun bir bilgisayar program› yazmak hiç kolay bir ifl de¤ildir. En s›radan
programlar› bile do¤ru düzgün çal›flabilecek biçimde haz›rlayabilmek için öncelikle zamana ihtiyaç vard›r. Bir örnek vermek gerekirse, geliflmifl
grafiklere ve seslere sahip bir bilgisayar oyununu
tamamlamak genellikle 1 ila 3 y›l aras›nda zaman alan bir ifltir. Üstelik bu tür karmafl›k projeler üzerinde genellikle çok say›da kifliden oluflan
programc› gruplar› hep beraber çal›fl›rlar.
Peki program yazmak neden bu denli uzun zaman alan bir ifltir? Bunun pek çok sebebi vard›r,
öncelikle en basit görünen program bile çok karmafl›k bir dizi matematik hesaplama ve kodlama
içerir. Program›n boyu ve yetenekleri artt›kça
içerdi¤i formüller ve kodlar›n say›s› da orant›l›
olarak artar. Tüm bu formüllerin ve komutlar›n
birbirleriyle sorun ç›karmadan çal›flmalar›n› sa¤lamak hiç kolay bir ifl de¤ildir.
Tüm bu komut y›¤›n›n›n kendi içinde düzgün çal›flmas›n› sa¤laman›n yan› s›ra, bir de kurulacaklar› bilgisayarla uyum göstermelerini garanti alt›na almak gereklidir. Bugün için Windows, Unix,
Linus, MacOS gibi pek çok farkl› iflletim sistemi
kullan›lmaktad›r, ayr›ca bir de bunlar›n
farkl› sürümleri mevcuttur. Her iflletim
sistemi farkl› bir tasar›ma sahip oldu-
*<
‹PUCU >
Bilgisayar programc›l›¤› uzun bir yetiflme süreci olan ve kendine has zorluklar›
bulunan, nispeten yeni bir ifl koludur. Bununla beraber iyi programc›lara her zaman
ihtiyaç oldu¤undan, bu ifl kolu yetenekli elemanlara iyi gelir kazand›rabilmektedir.
>>>
228
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
¤undan, bir program›n ayn› anda hepsinde birden
çal›flabilmesine imkan yoktur. Bu yüzden program›n hangi sistemde çal›flaca¤› çok önemlidir. Ayn›
program›n farkl› iflletim sistemleri için haz›rlanm›fl de¤iflik sürümleri olabilir, ama tek program
her sistemde çal›flt›r›lamaz.
Bunun haricinde özellikle "IBM uyumlu" tabir
edilen PC’lerin en büyük sorunlar›ndan biri de donan›m çeflitlili¤idir. ‹fllemciden ekran kart›na dek
her tür parçan›n farkl› firmalar taraf›ndan üretilmifl çok say›da modeli bulunur. Her ne kadar bilgisayar parçalar› belirli bir mant›¤a ve standarda
uyacak biçimde tasarlan›yor olsalar da, hiçbiri bir
di¤erinin kopyas› de¤ildir ve bu yüzden genel olarak büyük farkl›l›klar gösterirler. ‹flte tüm bu
farkl› donan›m modelleriyle uyumlu olarak çal›flabilecek programlar yazmak pek kolay de¤ildir, nitekim kulland›¤›n›z peogramlar›n s›k s›k sorunlar
ç›karmas›n›n bafll›ca sebebi de budur.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
SERV‹S PAKETLER‹
WINDOWS
SERV‹S PAKETLER‹
Maalesef bilgisayar yaz›l›mlar› her zaman mükemmel çal›flan fleyler de¤ildir.
Bilgisayar yaz›l›mlar› zaman içinde bilgisayarlar›n geliflimine paralel bir çizgi izlemifllerdir. Donan›mlar›n daha yetenekli ve karmafl›k bir hale
gelmeleri tek bafl›na yeterli de¤ildir, ayn› zamanda bunlar›n özelliklerinden faydalanacak yaz›l›mlar›n da gelifltirilmesi gereklidir. Ayr›ca yeni yaz›l›mlar›n bilgisayarlar konusundaki tecrübe ve bilgisi k›s›tl› olan kullan›c›lar›n iflini kolaylaflt›rmas›
da gereklidir ki, bu sayede daha fazla insan bilgisayarlarla rahatça çal›flabilsin.
Bu konuda son on y›lda büyük geliflmeler olmufltur. Herfleyden önce iflletim sistemleri baflta olmak üzere pek çok yaz›l›m kullan›c›ya kolayl›k
sa¤lamak amac›yla grafik
arabirimlere sahip olacak biçimde tasarlanmaktad›r. Ayr›ca
en basit program bile pek çok ek
ifllevle donat›lmaktad›r. fiüphesiz
bunlar kullan›c›lar›n hayat›n›
kolaylaflt›ran çal›flmalard›r.
Ne var ki bilgisayar programc›l›¤› basit bir ifl de¤ildir. Özellikle piyasada bulunan donan›m çeflitlili¤ini ve bunlar›n
aras›nda tam bir uyumluluk olmad›¤›n› hesaba
katarsan›z, bunlar›n tümüyle hiç sorun ç›karmadan çal›flabilecek bir program yazman›n pek kolay olmad›¤›n› anlayabilirsiniz. Bunun yan› s›ra
bir programa ne kadar çok ifllev kazand›r›l›rsa, program kodu o denli karmafl›k bir
hale gelecektir. Bu da önceden program
içinde önceden tahmin edilemeyen baz›
çak›flmalar›n ve dolay›s› ile hatalar›n ortaya ç›kmas›na sebep olacakt›r. Tabii ki özellikle profesyonel yaz›l›m üreten kurulufllar
ürünlerini piyasaya sunmadan önce bir
hayli kapsaml› biçimde test etmektedirler.
Ancak ço¤u zaman bu testler tüm sorunlar›
bulup çözmeye yetmemektedir. Ayr›ca birden
fazla yaz›l›mdan oluflan program paketlerinin
birbirleri ya da di¤erleriyle olan uyumluluklar›nda ortaya ç›kabilecek sorunlar›n tümünü
haz›rl›k aflamas›nda tesbit edebilmek pek
mümkün de¤ildir.
*<
‹PUCU >
Özellikle kulland›¤›n›z iflletim sistemindeki olas› güvenlik zaaflar›na karfl› tek tek
önlem almaya çal›flmak oldukça verimsiz
bir çaba olabilir. Bunun için servis paketlerinden faydalanmak daha ak›lc› bir yaklafl›md›r. Windows için sunulan servis paketlerini www.microsoft.com ya da http://windowsupdate.microsoft.com adreslerinde bulabilirsiniz.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
149
<<<
WINDOWS
SERV‹S PAKETLER‹
olmas›d›r. Bir bilgisayar›n her türlü teknik ve
multimedya ifllevinden faydalanmak üzere haz›rlanan oyun programlar› genellikle içlerinde pek çok
hata da bar›nd›r›rlar. Yamalar genellikle bir program içindeki hatalar› onarman›n yan› s›ra, o
programda baz› ayarlamalar yapmak ve kimi zaman küçük te olsa yeni ifllevler eklemek için kullan›l›rlar.
Ancak burada önemli bir hususun alt›n› çizmek
gerekir. O da her firman›n yaz›l›mlar› için yamalar üretmedi¤idir. Özellikle küçük çapl› yaz›l›mlar
üreten firmalar, halen piyasada bulunan ürünleri
için yamalar üretmek için zaman ve ifl gücü ay›rmak yerine, o program›n çok daha geliflmifl bir
sürümünü piyasaya sürmeyi tercih ederler. Bu seçenek ürünlerini Internet üzerinden oldukça ucuza
sunan küçük çapl› firmalar için çok daha caziptir.
Ayn› durum Freeware yaz›l›mlar sunan kifli ve
kurulufllar için de geçerlidir.
Bir yaz›l›m firmas› ürünlerini satmaya devam
edebilmek için t›pk› di¤er alanlarda oldu¤u gibi
teknik servis ve bak›m sa¤lamak durumundad›r.
Bir bilgisayar yaz›l›m›n›n bak›m› ve iyilefltirmesi
ifllemi ise bu ifl için tasarlanm›fl küçük çapl› özel
programlar›n kullan›lmas›yla sa¤lan›r. Bu küçük
programlar yaz›l›m› üreten firmalar taraf›ndan
haz›rlan›rlar. Ço¤u zaman bunlar›n amac› yaz›l›mdaki baz› hatalar› düzeltmek ya da küçük yap›sal de¤iflikliklerle genel performans›
art›rmakt›r.
Bu küçük onar›m programlar›
kendi içlerinde ikiye ayr›l›rlar,
bunlar "yama" (Patch) ve "servis
paketi" (Service Pack) olarak
adland›r›l›rlar. Peki ikisi aras›ndaki fark nedir? Öncelikle
"yama" tabir edilen programlar
sadece tek bir yaz›l›m› güncellemek için haz›rlan›rlar. Mesela piyasaya ç›kan oyun programlar›n›n hemen hepsi için
sonradan irili ufakl› pek çok
yaman›n ç›kar›lmas› neredeyse
gelenek haline gelmifltir. Bunun
sebebi yeni oyun yaz›l›mlar›n›n
programc›l›k alan›ndaki en geliflmifl,
en detayl› programlar haline gelmifl
150
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
I
<INFO >
Bir servis pakedini bir yamadan ay›ran
en önemli unsur, servis paketlerinin çok genifl çapl› de¤ifliklikleri birden fazla program
içeren paketler üzerinde yapabilecek kapasitede olmas›d›r.
>>>
>>>
SERV‹S PAKETLER‹
Modern bilgisayarlarda kullan›lan programlar
tek bafllar›na zaten yeterince karmafl›kt›rlar, haliyle üzerlerinde düzeltmeler yapacak bir yaman›n
haz›rlanmas› da dikkat gerektiren bir husustur.
Peki ya hatalar›n› düzeltmeye çal›flt›¤›n›z yaz›l›m
asl›nda birden fazla programdan oluflan bir paket
ise, o zaman ne yapars›n›z?
Windows iflletim sistemi ya da Microsoft taraf›ndan piyasaya sürülen Ofis programlar› gerçekte
bir arada çal›flmak üzere tasarlanm›fl bir dizi karmafl›k yaz›l›mdan oluflurlar. Tabii bu durum sadece Microsoft ürünleri de¤il, baflka firmalar›n benzer ürünlerinde de böyledir. Bir iflletim sistemine
ya da benzer bir programa ayn› anda pek çok
farkl› ifli yapma yetene¤i kazand›rmak için tasar›mda genellikle böyle bir yaklafl›m sergilenir. Tek
bir programa ayn› anda pek çok ifli yapt›rmaktansa, her zaman için bu iflleri yapacak alt programlar haz›rlamak ve gerekti¤inde bunlar› ça¤›rmak
çok daha iyi bir yöntemdir. Böylece hem sistem
kaynaklar›n›n kullan›m› aç›s›ndan daha tutumlu
bir yol izlenmifl olur, hem de haz›rlanmas› ve çal›flt›r›lmas› çok daha güç olan tek bir program
yazmak gerekmez.
Ancak bu tür bir program yap›s› kendi içinde de
sorunlar tafl›r. Herfleyden önce alt programlar
aras›nda öngörülmemifl çak›flmalar ya da yetersizlikler yaflanabilir. Baz› durumlarda bu çak›flmalar
ya da yetersizlikler sistemin genel güvenli¤ini tehlikeye atacak boyutlarda aç›klar verebilir. ‹flte
servis paketleri bunlar› onarmak için haz›rlanan
büyük çapl› ve karmafl›k yamalard›r. Bir servis
paketi sistem içindeki birden fazla program mo-
WINDOWS
dülü üzerinde de¤ifliklik yapar ve gerekirse bunlara yeni özellikler de kazand›r›r.
Servis paketi haz›rlamak genellikle
oldukça zor bir ifl oldu¤undan, bunlara yamalar kadar s›k rastlanmaz.
Çünkü servis paketleri farkl›
program modüllerinde çok
say›da de¤ifliklik yapacak,
ancak bunu yaparken sistemin genel iflleyiflini bozacak
yeni hatalar› meydana getirmekten kaç›nacak
biçimde tasarlanmal›d›rlar. Ayr›ca
arabirim tasar›m›
gibi do¤rudan
kullan›c›ya hitap eden konularda köklü de¤ifliklik
yapacak servis paketlerinin haz›rlanmas›ndan kaç›n›l›r. Çünkü bu durum kullan›c›n›n al›flm›fl oldu¤u düzenin bozulmas› anlam›na gelecektir.
*<
‹PUCU >
Burada çeflitli yaz›l›mlar›n servis paketlerini bulabilece¤iniz baz› web adreslerini
veriyoruz:
Windows CE: www.cewindows.net
Corel ürünleri: www.corel.com
Microsoft Windows: http://windowsupda
te.microsoft.com/
MS Office: http://office.microsoft.com/
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
151
<<<
SERV‹S PAKETLER‹
Peki servis paketlerini edinmeniz ve bunlar› kurarak olan yaz›l›m›n›z› güncellemeniz ne denli gerekli ya da güvenilirdir? fiüphesiz yaz›l›m firmalar› bu sorulara hiç tereddütsüz olumlu cevaplar
vereceklerdir. Ve baz› durumlarda hakl› olduklar›
da tart›flmas›z bir gerçektir. Mesela Microsoft taraf›ndan piyasaya sürülen Windows 98 iflletim
sisteminin ilk versiyonu pek çok ciddi hata içermekteydi. Her ne kadar hemen ard›ndan piyasaya
ç›kan ikinci sürümde bu hatalar›n büyük bir k›sm›
onar›ld›ysa da, bu durum ilk sürümü sat›n alm›fl
olanlara büyük bir haks›zl›k olaca¤›ndan, ilk sürüm için haz›rlanm›fl bir servis pakedi de derhal
kullan›c›lara sunuldu. E¤er ilk sürüm Windows
98 kullan›c›s› iseniz, bu servis paketine ihtiyac›n›z olacakt›r ve bunu kurmak sistemle ilgili pek
çok s›k›nt›lar›n›z› giderecektir.
Benzer servis paketleri Windows 95 ve NT iflletim sistemleri için de ç›kar›lm›flt›r. Bu servis paketleri daha çok güncelli¤ini yitirmekte olan bu
nispeten eski sistemlere kullan›c›lar›n ihtiyaç duydu¤u baz› önemli yenilikler katmak, ayn› zamanda bir hayli fazla olan tasar›m hata-
lar›n› düzeltmek için haz›rlanm›flt›r. Mesela Windows NT için ç›kar›lan Service Pack 6 yaz›l›m›
yaklafl›k 30 MB büyüklü¤ündedir ve bilinen 600
civar›nda hatay› düzeltmek, ayn› zamanda NT’ye
geliflmifl DirectX deste¤i sa¤lamak için haz›rlanm›flt›r.
fiüphesiz bu tür servis paketlerinin kurulumu
gereklidir, ancak her servis paketi böyle güvenilir
de¤ildir. Mesela yine Microsoft taraf›ndan eski
Office program paketleri için haz›rlanan servis
paketlerinin çeflitli sürümlerle kaydedilen veri
dosyalar›n›n okunmas›nda sorunlara yol açt›¤›
tespit edilmifl, bunun üzerine kullan›mdan kald›r›lm›fllard›r. Servis paketlerinin baz› sorunlar› çözerken yenilerini yaratmas› al›fl›lmad›k bir durum
de¤ildir.
Bu yüzden bir servis paketini kurmay› düflünen
kullan›c›lar›n öncelikle buna gerçekten ihtiyaç
olup olmad›¤›n› sorgulamas› gereklidir. Unutmay›n ki kulland›¤›n›z yaz›l›mlar baflka bilgisayarlarda sorun ç›karabilirken sizin bilgisayar›n›zda
gayet düzgün bir biçimde çal›flabilirler. E¤er servis paketinin getirdi¤i düzeltmelere ya da yeniliklere ihtiyac›n›z olmad›¤›n› düflünüyorsan›z, o zaman belki bunlar› kurmamak daha iyi olacakt›r.
Çünkü düzgün çal›flan bir sistemi fazla kurcalamak bazen onun iyileflmesine de¤il, bozulmas›na
sebep olabilir.
>>>
WINDOWS
*<
‹PUCU >
‹flletim sisteminiz için bir servis paketi
kurmay› düflünüyorsan›z, bunun gerekli
olup olmad›¤›n› iyice düflünün. Özellikle
farkl› dillerdeki sürümler için haz›rlanm›fl
servis paketlerini kullanmak size hiç beklemedi¤iniz ek sorunlar getirebilir.
152
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
WINDOWS
>>>
>>>
WORD’DE OTOMAT‹K MET‹N
PROJELER
WORD’DE OTOMAT‹K MET‹N
Bu bölümde Word ile çal›flanlar›n iflini kolaylaflt›racak bir
fonksiyonu iflliyoruz.
Word ile çok s›k çal›fl›yor ve belirli türlerde belgeler haz›rl›yorsan›z, s›k s›k ayn› cümleleri tekrarlaman›z gerekiyor olabilir. Özellikle dilekçe,
rapor ya da mektup türü belgelerde s›k s›k kullan›lan pek çok cümle ve tan›ma rastlamak mümkündür.
Word bu türden s›k kullan›lan cümleleri tekrar
tekrar yazarak vakit kaybetmenizi önlemek amac›yla "Otomatik Metin" denilen bir fonksiyonla donat›lm›flt›r. Bu fonksiyon belirli harf gruplar›n›
yazd›¤›n›z ve atanm›fl tufllara bast›¤›n›zda, önceden kararlaflt›r›lm›fl bir cümlenin imlecin bulundu¤u yere yerlefltirilmesini sa¤lar. Word bu türden
önceden tan›mlanm›fl pek çok cümle kal›b›na sahiptir, ancak e¤er isterseniz siz bunlara yenilerini
ekleme flans›na sahipsiniz.
Ad›m 2:
E¤er otomatik metin seçeneklerine kendiniz birfleyler eklemek istiyorsan›z, o zaman "Araçlar" seçene¤i menüsünden "Otomatik Düzelt" fl›kk›na t›klay›n. Dört bölümden oluflan bir diyalog penceresi
ekrana gelecektir. Burada bizi ilgilendiren "Otomatik Metin" adl› bölümdür, buraya girin. Bu bölümde öncelikle "‹pucunu Göster" adl› seçene¤i
iflaretleyin. Bundan sonra da ekrandaki komut sat›r›ndan kullanmak istedi¤iniz otomatik metinleri
yaz›n ve "Ekle" tufluna t›klay›n. Art›k yaz›m esnas›nda o cümlenin ilk harflerini yazd›¤›n›z anda
ekranda otomatik metin size sunulacakt›r, bunu
yaz› içine yerlefltirmek için Enter tufluna basman›z yeterlidir.
Ad›m 1:
Öncelikle yaz›m imlecini otomatik metnin yerlefltirilmesini istedi¤iniz noktaya getirin. Ard›ndan
yukar›daki araç çubu¤unda bulunan "Ekle" seçene¤i menüsünden "Otomatik Metin" fl›kk›n› bulun.
‹mleci bu fl›k üzerine getirdi¤inizde aç›lacak olan
alt menüde pek çok farkl› seçenek bulundu¤unu
göreceksiniz. Bunlardan istedi¤iniz herhangi birine t›klad›¤›n›zda yaz›ya yerlefltirilecektir.
Ad›m 3:
Otomatik metinle olan çal›flmalar›n›z› daha da h›zland›rmak için, "Otomatik Metin"
k›sm›ndaki "Araç Çubu¤u" tufluna t›klaman›z yeterlidir. Bu fonksiyonun kontrol paneli araç çubu¤undaki uygun yere yerlefltirilecektir.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PROJELER
139
<<<
PROJELER
WORD’DE OTOMAT‹K MET‹N
Ad›m 4:
Metin içinde s›kça kulland›¤›n›z terimleri h›zl›
bir biçimde otomatik metin kay›tlar›na geçirmenin bir yolu da araç çubu¤undaki seçenekleri kullanmakla mümkün olabilir. Bu sayede ilk dört
harfi yaz›lan bir tan›m›n otomatik olarak tamamlanmas›n› sa¤layabilirsiniz. Öncelikle metin içinde
bu flekilde tan›mlanacak kelime grubunu seçili hale getirin. Daha sonra otomatik metin araç çubu¤undaki "Yeni" tufluna t›klay›n.
Ad›m 5:
Bu aflamada ekrana küçük bir pencere gelecektir. Bu pencere içindeki komut sat›r›ndan seçili
metin parça›n›n tan›nmas›n› sa¤layacak anahtar
harf dizisini girin, sonra da "Tamam" tufluna t›klay›n.
Ad›m 6:
Otomatik metin fonksiyonu uzun metin parçalar›n› do¤rudan k›sayol tufllar› kullanarak h›zl› bir
biçimde metin içine yerlefltirmenize de imkan tan›r. Bunu yapabilmek için öncelikle "Araçlar" seçene¤inden "Özellefltir" fl›kk›na t›klay›n.
Ad›m 7:
Aç›lacak olan diyalog penceresi içinde "Klavye"
adl› tufla t›klay›n, bir pencere daha aç›lacakt›r.
Bu pencere içindeki "Kategoriler" k›sm›ndan "Otomatik Metin" fl›kk›n› seçin. Sa¤daki pencereden
otomatik metin biçimlerini görebilir, alttaki k›s›mdan ise bunlar için kullanmak istedi¤inizi k›sayol tufllar›n› belirleyebilirsiniz. Tabii bu k›sayollar›
akl›n›zda tutman›z gerekecektir.
>>>
I
<INFO >
Otomatik metinleriniz için k›sayol tufllar› atarken bunlar›n baflka ifller için önceden atanm›fl olmad›klar›ndan emin olun. ‹lgili diyalog penceresi içinde bununla ilgili
bilgileri de bulabilirsiniz.
140
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PROJELER
>>>
>>>
INTERNET’TE FOTO⁄RAF ARfi‹VLER‹
INTERNET
INTERNET’TE
FOTO⁄RAF ARfi‹VLER‹
Bu bölümde Internet üzerinde çeflitli konulardan foto¤raflar
sergileyen sitelerin adreslerini veriyoruz.
www.photocritique.net
Foto¤rafç›l›kla ilgilenenlerin kendi çektikleri resimleri de sergileyebilecekleri
bu sitede, aile, portre ya da do¤a bafll›¤›
alt›nda toplanm›fl çok say›da çal›flma bulabilmek mümkündür.
www.taurusphotography.com
Çiçek, do¤a ve peysaj konulu foto¤raflar arayanlar için bu siteyi tavsiye ediyoruz. Resimler kategoriler alt›nda toplanm›fl ve önzileme imkan› sa¤lanm›fl oldu¤undan, arad›¤›n›z› bulmak kolay olacakt›r.
www.thresholds.net
Meksika oldukça köklü bir geçmifli bulunan, renkli bir ülkedir. Bu ülkeyi ziyaret etmeyi düflünüyor, ya da sadece ilgili
foto¤raflara ulaflmak istiyorsan›z, o zaman bu adresi ziyaret ediniz.
www.tourphotos.com
Çeflitli müzisyen ve müzik gruplar› s›k
s›k yerel ya da uluslar aras› turnelere ç›karlar. Bu turnelerle ilgili pek ço¤u daha
önce yay›nlanmam›fl foto¤raflar› bu adreste bulabilirsiniz.
www.panoshow.com
Dijital kameralar›n en ilginç yönlerinden biri de panoramik tabir edilen türden
çok genifl aç›l› foto¤raflar çekebilmeleridir. Bu sitede bu türden çok say›da foto¤raf bulabilirsiniz.
www.altavista.com/sites/search/simage
E¤er belirli bir konuda resim, foto¤raf
ya da grafik tasar›m ar›yorsan›z, o zaman bu adreste yer alan arama motoru
sayesinde bunu Internet üzerinde aratabilirsiniz.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
275
<<<
INTERNET
INTERNET’TE FOTO⁄RAF ARfi‹VLER‹
www.fotografim.com
‹nternette yay›n hayat›na henüz bafllamas›na ra¤men genifl kapsaml› Türkçe
içeri¤i ile dikkat çeken fotografim.com,
Türkiye ve dünya foto¤rafç›l›¤› ile ilgili
bir bilgi liman› olmay› hedefliyor. Sitede
yo¤un ve güncel haber ak›fl› da mevcut.
www.nerve.com
Nerve’ün uzun süre www.nerve.de ismi
alt›nda Almanca olarak hizmet veren foto¤raf galerisi art›k www.nerve.com ad›
alt›nda yay›n hayat›na devam ediyor. Ancak halen ilk zamanki içeri¤inden hiçbir
fley kaybetmifl de¤il ve giderek de kapsam› art›yor.
desktoppublishing.com/photography.html
‹çerikten çok bafltan afla¤› konuyla ilgili önemli ve büyük sitelere ba¤lant›lar
içeren sitede her ba¤lant› için k›sa ama
detayl› tan›mlamalar da bulunuyor. Böylece arad›¤›n›za çok daha kolay bir biçimde eriflebiliyorsunuz.
www.photodisc.com
En eski dijital foto¤raf galerilerinden
biri olan PhotoDisc’in kendine özel bir
CD format› bile mevcut. Firman›n arflivinde 75.000 özenle bafltan düzenlenmifl
foto¤raf ve 160 adet özel bir konuya hitap eden CD seti de bulunuyor.
www.tonystone.com
Son günlerdeki en popüler foto¤raf arflivlerinden biri olan tonystone, içeri¤indeki güncel ve kaliteli foto¤raflar›n›, her
hafta siteye 50 foto¤raf katan 900’e yak›n foto¤rafç›s›na borçlu. Baflar›l› bir
arama motoruna da sahip.
www.corbis.com
Profesyonel ve kiflisel kullan›ma yönelik
web’in en genifl resim arflivlerinden biri
olan Corbis, dünyan›n ünlü foto¤rafç›lar›
ile birlikte çal›fl›yor. Sitede yay›nc›l›kta
kullan›lacak kalitede resimlerin yan›s›ra
sunumlar için clipart'lar da bulunuyor.
www.gettyimages.com
Sektöründe lider firmalardan biri olan
Gettyimages, 70 milyonun üzerinde resme sahip olan ödüllü koleksiyonu ile
50’den fazla ülke üzerinde hizmet veriyor. Sitede ayr›ca foto¤raflardan baflka
k›sa filmler ve sesler de sa¤lan›yor.
www.eyewire.com
Gerek görünüm gerekse içerik olarak
di¤erlerinden tamamen farkl› olan bu sitede sadece foto¤raf galerileri yer alm›yor. Illüstrasyonlar, clipart’lar da ayn›
a¤›rl›¤a sahip. Siteyi ziyaret ederseniz
mutlaka Heads Up bölümüne bak›n.
www.disguast.com
Yerli kiflisel foto¤raf siteleri aras›nda
genifl kapsam› ve hofl tasar›m› ile dikkat
çeken disguast.com'da yer alan foto¤raflar›n ço¤unlu¤u site sahibi taraf›ndan çekilmifl. ‹stanbula ait ilginç foto¤raflar
görmek isteyenler için ideal.
276
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
>>>
INTERNET
FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (7)
FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (7)
Internet sitenizin düzenli bir yap›da olmas› çok önemlidir.
S›k s›k Internet üzerinde gezen ve pek çok web
sitesini ziyaret eden bir kullan›c› iseniz, o zaman
bir sitede en çok hangi unsurlar›n dikkati çekti¤ini de bilirsiniz. Çok renkli ya da çok dolu bir site
tabii ki ilgi çekicidir. Ancak bir web sitesinde çok
daha önemli unsurlar da vard›r. Öncelikle düzenli
ve ziyaretçiyi yormayan bir arabirim tasarlaman›z gereklidir. E¤er sitenizde neyin nerede oldu¤u
ve hangi sayfaya nas›l gidilece¤i aç›kça gösterilmemiflse, ço¤u kullan›c› aramaktan b›k›p bir daha
kap›n›z› çalmayabilir.
Bunun d›fl›nda hem ziyaretçiler, hem de sunucunuz için önemli olan bir baflka unsur da, web sitenizi oluflturan sayfa ve verilerin do¤ru biçimde
haz›rlanm›fl, do¤ru klasörler içinde depolanm›fl olmas›d›r. E¤er bunu yapmazsan›z, sayfalar›n›z
yüklenirken pek çok hatan›n oluflmas› mümkündür. S›k s›k hatalarla karfl›lafl›lan ve yüklenmek
bilmeyen sayfalar ziyaretçileri kaç›rman›n en kolay yoludur. Ayr›ca çok da¤›n›k bir sayfa yap›s›
sunucu hizmeti sa¤layan bilgisayarlar›n ifllemci
gücünü de gereksiz yere tüketecektir. Unutmay›n
ki bu tür sunucular sizinki gibi binlerce siteyi ayn›
anda kullan›c›lara sunmaya çal›flmaktad›r.
NAVIGATION BAR
Bir web sitesinin pek çok sayfadan meydana geldi¤ini biliyorsunuz. Bu sayfalar
hyperlink tabir edilen ba¤lant›larla
birbirlerine ba¤lan›rlar. Bir ziyaretçi bu ba¤lant›lar sayesinde siteyi
oluflturan sayfalar aras›nda geçifl
yapabilir. Ancak bu ba¤lant›lar uygun bir biçimde yerlefltirilmezse
kullan›c›n›n onlar› bulmas› zorlaflacakt›r. Bu durumda en iyisi ana
sayfaya bir "Navigation Bar" koymakt›r. "Navigation Bar" tüm ba¤lant›lar›n düzenli bir biçimde yer
ald›¤› menüye verilen isimdir.
Frontpage ile bu türden bir menü
oluflturabilmek için öncelikle "Format" seçene¤i alt›ndaki "Shared" fl›kk›ndan sayfay›
uygun biçimde bölmeniz gerekir. Bu sayede sayfalar de¤iflirken ana menü k›sm›n›n sabit kalmas›n›
sa¤layacaks›n›z. Bundan sonra "Insert" menüsü alt›ndan "Navigation Bar" fl›kk›na t›klay›n. Aç›lacak
olan menüden görünümü ve ba¤lant›lar› ayarlayabilirsiniz.
*<
‹PUCU >
"Navigation Bar Properties" menüsü
alt›ndaki "Orientation and Appearance"
k›sm›nda bulunan "Buttons" seçene¤i size
daha renkli dü¤meler kullanma imkan› sunacakt›r.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
277
<<<
FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (7)
KLASÖRLER‹ DÜZENLEMEK
Daha önceden de anlatt›¤›m›z gibi,
bir web sayfas›n› oluflturan unsurlar
veri dosyalar› olarak klasörlerin alt›nda depolan›r, ihtiyaç duyuldukça
buradan eriflilerek kullan›l›rlar. Web
sayfas›n›n kendisini oluflturan belgeler HTML, sayfalar›n içindeki resimler ise GIF ya da JPG format›ndad›rlar. Bir HTML sayfas› herhangi bir browser yaz›l›m› taraf›ndan
okunmaya baflland›¤›nda, sayfan›n
içinde yeralmas› gereken resim dosyalar›na da ayr›ca eriflilir.
Frontpage web sayfalar›n› olufltururken HTML ve resim dosyalar›n› bir arada kaydeder. Ancak çal›flma kolayl›¤› sa¤lamas› aç›s›ndan bu dosyalar› ayr› klasörlerde depolamak çok
daha iyi bir yaklafl›md›r. Fakat bunu do¤rudan
klasörler üzerinde yapamazs›n›z, çünkü o zaman
klasör dizilimi Frontpage bilgisi haricinde bozulacak, sorunlar ortaya ç›kacakt›r. O yüzden bu de¤ifliklikleri Frontpage içinden yapman›z gerekmektedir.
Bunu yapabilmek için "Views" seçene¤i menüsünden "Folders" fl›kk›na t›klay›n ve görüntü modunu
klasörleri gösterecek flekilde de¤ifltirin. Bu durumdayken listenin üst k›sm›ndaki sütun bafll›klar›na t›klayarak klasör içindeki unsurlar›n türlere
göre listelenmesini sa¤lay›n. Bundan sonra istedi¤iniz dosyalar› seçip bir di¤er klasörün içine tafl›yabilirsiniz.
S‹TE ÖZET‹
Bir web sitesi haz›rlarken neyin çal›fl›p, neyin
çal›flmad›¤›n› kontrol etmek genellikle pek kolay de¤ildir. Özellikle
*<
‹PUCU >
Frontpage yard›m›yla klasör yap›lar›
üzerinde de¤ifliklikler gerçeklefltirirken gerekirse yeni kalsörler oluflturabilir, ya da
eskileri silebilirsiniz. Ancak kullan›lmakta
olan veri dosyalar›n› do¤rudan silmenin
sayfalar› çal›flamaz hale getirece¤ini unut-
>>>
may›n.
278
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
HTML dilini kullanarak haz›rlad›¤›n›z büyük bir
sitede her unsurun do¤ru çal›fl›p çal›flmad›¤›n› anlamak gerçekten çok zor olabilir. Neyse ki Frontpage bu konuda kullan›c›y› oldukça genifl bir biçimde bilgilendirmek için haz›rlanm›flt›r.
Araç çubu¤undaki "Views" seçene¤i menüsünden
"Reports" seçene¤ine t›klay›n. Ekrandaki görünüm
farkl› bir moda geçecektir. Bu modda iken site
hakk›ndaki tüm genel istatistikleri görebilirsiniz.
Bu istatistikler size hangi sayfalar›n di¤erlerinden
daha yavafl yüklendi¤inden tutun da, hangi sayfalar›n o an geçerli bir ba¤lant›s› bulunmad›¤›na
dek pek çok önemli bilgiyi otomatik olarak sunarlar. Buradaki verilere göre sayfalardaki sorunlar›
saptamak ve bir çözüm üretmek, her sayfay› tek
tek çal›flt›r›p yanl›fll›klar› bulmaya çal›flmaktan
daha kolayd›r.
>>>
INTERNET
>>>
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK
INTERNET
INTERNET’TE fiAHIS
ARAMAK
Internet demek, insan demektir.
Günümüzde Internet denince akla pek çok kavram gelebilmektedir. Kimileri taraf›ndan "bilgi
otoyolu", kimileri taraf›ndan da "küresel haberleflme a¤›" olarak tan›mlanan Internet, neredeyse do¤aüstü bir kimli¤e büründürülmüfltür. Baz›lar› Internet’i "sanal alem" ad›yla adeta yaflad›¤›m›z
dünyadan soyutlam›fl, kafalarda efsanevi bir kavram›n do¤mas›na sebep olmufllard›r.
Ancak kim ne derse desin, tüm o kablolara, bilgisayarlara ve içinden ç›k›lmaz gibi görünen yaz›l›m da¤lar›na ra¤men, Internet asl›nda tek bir unsur sayesinde ayakta durmaktad›r, o da insand›r.
T›pk› di¤er herfley gibi bu kavram›n içinden de insan› ç›kar›rsan›z, geriye kendi bafl›na pek bir ifle
yaramayan bir kabuk kalacakt›r. Çünkü Internet
demek asl›ndainsan demektir. Bu dijital haberlefl-
me a¤› üzerindeki tüm aktiviteler insanlar taraf›ndan gerçeklefltirilir
ve yine insanlar›n yararlanmas› içindir. Sunuculardaki
bilgi y›¤›nlar›ndan tutun da
her saniye milyonlarcas› aktar›lan e-posta mesajlar›na kadar tüm verileri insanlar girer,
insanlar ifller ve insanlar faydalan›r. Bu yüzden Internet ve insan kavram›n› birbirinden ay›rmak mümkün de¤ildir.
Ancak Internet üzerinde herhangi bir konudaki bilgiyi aramaya
kalkt›¤›n›zda ne denli büyük kolayl›klarla karfl›lafl›yorsan›z, bir kullan›c›y› bulmaya kalkt›¤›n›zda
da o denli çok zorlukla karfl›lafl›rs›n›z. Çevrenizdeki di¤er Internet kullan›c›lar›yla olan konuflmalar›n›zda onlara herhangi bir konuda hangi arama
motorunu tercih ettiklerini sorun, iyi ya da kötü
herkes kendince bir cevap verecektir. Çünkü hemen herkesin tecrübeleri do¤rultusunda bir bilgiyi
bulmak için u¤ramay› al›flkanl›k edindikleri arama siteleri mevcuttur. Ancak ifl bir kifliyi Internet
üzerinde bulmaya gelince durum de¤iflecektir.
Özellikle o kiflinin sadece ad›n› biliyorsan›z ve
onunla daha önce herhangi bir biçimde elektronik
ortamda haberleflmediyseniz, durum ilk bak›flta
umutsuz gibi bile görünebilir.
I
<INFO >
Internet üzerinde baflka bir kullan›c›y›
bulmak genellikle en zor ifllerden biridir.
Özellikle arad›¤›n›z kifli Internet ortam›yla
yeni tan›flm›flsa ve pek s›k u¤rayan bir kullan›c› de¤ilse, onu bulmak neredeyse imkans›z olabilir.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
279
<<<
INTERNET
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK
vaml›l›kt›r. Yani bir telefon kullan›c›s› ço¤u zaman ayn› numaray› y›llar boyu hiç de¤ifltirmeden
kullan›r. Bu da kullan›c› bilgilerini kapsayan veri
tabanlar›n›n bir defa haz›rland›ktan sonra çok az
bir de¤ifliklikle y›llar boyu güncel kalabilmelerine
olanak sa¤lar.
Ne var ki benzer bir veri taban›n› Internet kullan›c›lar› için oluflturmak bugün için sadece bir
hayalden ibarettir. Bunun en önemli sebebi Internet kullan›c›lar›n›n hepsinin bir e-posta adresi olmamas›d›r. Ayr›ca e-posta adresleri telefon numaralar› gibi belirli bir düzene sahip olmad›klar›ndan, bunlar› belirli bir s›raya koyman›n imkan› da
yoktur. Bunun yan› s›ra ço¤u kullan›c›n›n e-posta
adresi edinirken verdi¤i bilgiler ya eksik, ya da
tamam›yle faydas›zd›r. Bu sebeplerden dolay› eposta adreslerini telefon numaralar› gibi de¤erlendirmek imkans›zd›r.
*<
Peki Internet’in bu kadar övüldü¤ü, sa¤lad›¤›
haberleflme imkanlar›n›n bu denli göklere ç›kar›ld¤› bir zamanda, arad›¤›n›z herhangi bir kullan›c›ya kolayca eriflememenizin anlam› nedir? Bunu anlayabilmek için öncelikle telefon denen haberleflme ayg›t›na bir bakmam›z gerekiyor. Telefon son yüzy›lda giderek yay›lm›fl, günlük yaflam›n
vaz geçilmez bir parças› haline gelmifltir. Özellikle son on y›lda gelifltirilen tafl›nabilir haberleflme
ayg›tlar›n›n da yard›m›yla, bugün neredeyse dünyan›n herhangi bir noktas›ndan di¤er bir noktas›na eriflebilmek mümkündür.
Bir telefon kullan›c›s›n›n bir baflka kullan›c›y›
bulmak için tüm bilmesi gereken onun ad›d›r. Telefon flirketleri abonelerini kaydederken ve onlara
hat tahsis ederken pek çok özel bilgiyi edinmek
zorundad›rlar. Hem iflleyifl koflullar›, hem de yasalar bunu mecbur k›lar. Buna paralel olarak telefon flebekelerini iflleten flirketler
ister bas›l› telefon rehberleri, ister
bilinmeyen numara servisleri fleklinde, aran›lan kullan›c›lar› kolayca bulmaya imkan sa¤layan veri
tabanlar› haz›rlayabilirler. ‹flte bu
sayede dünyan›n herhangi bir yerindeki bir kullan›c›y› bulabilmek
imkans›z olmaktan ç›kar. Burada
rol oynayan en önemli unsur de280
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
‹PUCU >
Çok çaresiz kald›¤›n›z zamanlarda
Google web sitesinin oldukça geliflmifl arama motorlar›ndan faydalanmay› deneyebilirsiniz. www.google.com adresinde buunan
bu site pek çok konuda arama yapabilen
geliflmifl bir meta aray›c›d›r.
>>>
>>>
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK
Internet üzerindeki her kullan›c› hakk›nda bilgi
içeren bir veri taban› haz›rlamakla ilgili n büyük
zorluklardan biri de, "kullan›c›" tabir edilen kiflileri hangi kriterlere göre s›n›fland›raca¤›n›z›n pek
belirli olmamas›d›r. Bir telefon kullan›c›s›n›n aksine, bir Internet kullan›c›s›n›n ço¤u zaman belirgin bir profili yoktur. Baz›lar› bütün gününü Internet üzerinde geçirirken, kimileri arada bir ihtiyaçlar› olan bir dosyay› bulmak için Internet ba¤lant›s› yapabilir.
Bunun yan› s›ra her Internet kullan›c›s›n›n bir eposta adresi olmak zorunda de¤ildir. Her ne kadar servis sa¤lay›c›lar hemen her zaman ücretsiz
bir posta kutusu hizmeti de sa¤l›yor olsalar da,
kullan›c›lar›n büyük k›sm› bu adresleri kullanmazlar. Ço¤u kullan›c› ise Yahoo ve benzeri e-posta servislerinden faydalanmay› tercih ederler.
Çünkü bunlardan bir adres edinmek oldukça kolayd›r, ayr›ca bilgi formundaki ço¤u bölümü bofl
b›rakarak bir noktaya kadar kiflisel gizlilik sa¤lanabilmektedir. Bu adreslerden faydalanan kullan›c›lar›n ço¤u s›k s›k adres de¤ifltirir ve eski adreslerine bir daha bakmazlar. Bu da e-posta adreslerini temel alacak bir veri taban› haz›rlama fikrini
en bafl›ndan yarars›z k›lmaktad›r.
Internet üzerinde arad›¤›n›z kifliyi bulman›z›
zorlaflt›ran sorun tüm kullan›c›lar› içeren bir veri
taban›n›n haz›rlanamamas›d›r. Her ne kadar bu
yönde çal›flmalar olmuflsa da, bunlar içerik olarak
çok k›s›tl› kalm›fllard›r. Mesela Internet’in ilk geliflme y›llar›nda, Internet altyap›s›n›n çal›flmas›ndan sorumlu olan insanlar›n say›s› artmaya bafllad›kça, bu türden bir e-posta adresi veri taban›
INTERNET
Kiflileri aramak için kullanabilece¤iniz baz› popüler
servislerin adresleri:
> http://people.yahoo.com:
Yahoo kullan›c›lar› aras›nda arama yapar.
> www.switchboard.com:
ABD içindeki kullan›c› veri tabanlar›nda arama yapar.
> www.search.com:
Genel maksatl› kifli arama motorudur.
> www.whowhere.lycos.com:
Bu alandaki en eski sitelerden biridir.
> www.celebrity-search.com:
Ünlü kiflilere yönelik arama motorudur.
oluflturma çal›flmalar› da yap›lm›flt›r. Whois ad›yla an›lan bu servisin amac› sorumlular›n birbirlerini rahatça bulabilmesine imkan sa¤lamakt›r. Ne
var ki korkunç bir h›zla artan kullan›c› ve sorumlu say›s› karfl›s›nda Whois servisinin sundu¤u veri taban›
çok yöresel ve k›s›tl› kalm›flt›r.
Bu sadece bu servisin de¤il,
ayn› mant›kla oluflturulmaya
çal›fl›lan tüm servislerin ortak
sorunudur. Genellikle veri tabanlar› çok yöresel ve birbirleriyle iliflkisiz olmakta, bu da kay›tlar›n güvenilirli¤ine büyük
darbe vurmaktad›r.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
281
<<<
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK
Bir veri taban› oluflturmaktaki en büyük zorluklardan biri de bu konuda kendini ispatlam›fl, güvenilir bir yaz›l›m standard›n›n olmamas›d›r. Internet üzerinde çok farkl› u¤rafllar sergileyen yüzmilyonlarca kullan›c›n›n herbiri hakk›nda detayl›
veriler toplamak, ayr›ca bunlar› çok k›sa aral›klarla güncellemek gerçekten de çok zor bir ifltir.
Bunun alt›ndan tek bir flirketin kalkabilmesine
imkan yoktur, çünkü gereken veri iflleme ve saklama kapasitesi muazzam boyutlardad›r. Bu yüzden
bu iflte herkesin birlikte çal›flmas›na imkan sa¤layacak bir protokole ihtiyaç vard›r. Bir dönem ortaya X-500 adl› bir standard ç›km›flsa da, bunu
kullanan servisler çok büyük veri iflleme kapasitesi gerektirdi¤ini görerek k›sa zamanda vazgeçmifllerdir. Halen tüm veri toplama ve iflleme ihtiyaçlar›na cevap verebilecek bir protokol mevcut de¤ildir.
Tabii ki Internet üzerinde arad›¤›n›z birini sadece e-posta adresini takip ederek bulmak tamamen
imkans›z de¤ildir. Bu konuda hizmet veren pek
çok site mevcuttur. Ancak bu siteler sadece devaml› olarak kullan›lan, yani aktif durumda bulunan e-posta adresleri ve bunlar›n kullan›c›lar›
hakk›nda veri toplayabilmektedirler. S›k s›k adres
ya da kullan›c› bilgisi de¤ifltiren kiflilerin izini bu
yoldan sürmek bu siteler için pek mümkün de¤ildir.
Ancak ço¤u zaman en az›ndan Internet’i ciddi
olarak kullanan di¤er kullan›c›lar› bulabilece¤iniz
siteler de vard›r. Bunlar genellikle mesaj tahtas›
gibi çal›fl›rlar ve bu sitelere u¤rayan kullan›c›lar
kendilerini bulmak isteyenler için isim ve eposta adreslerini b›rak›rlar. Bu sitelerin
bir özelli¤i de portallar arac›l›¤› ile
uluslar aras› arama
motorlar›na ba¤lanarak depolad›klar›
verileri bunlar›n hizmetine sunabilmeleridir. Mesela merkezi Almanya’da bulunan MESA metaservis bu türden tüm sitelere istek göndererek arama yapt›rabilmektedir. MESA’y› ziyaret etmek
282
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
INTERNET
için mesa.rrzn.uni-hannover.de adresine gitmeniz
yeterlidir.
Bugün için arad›¤›n›z kifliyi Internet üzerinde
an›nda bulman›za imkan sa¤layacak bir teknoloji
maalesef mevcut de¤ildir. Ancak gelecekte daha
da fazla insan›n Internet kullan›m›na geçmesiyle
birlikte bu bu duruma bir çare bulmak için daha
derin çal›flmalar›n yap›lmas› kaç›n›lmaz olacakt›r.
>>>
INTERNET
>>>
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
YEN‹ D‹J‹TAL KAMERALAR
YEN‹ D‹J‹TAL
KAMERALAR
Dijital kameralar inan›lmaz h›zla geliflen teknolojiye
en iyi örneklerden biridir.
Bundan bir, bir buçuk y›l öncesine kadar dijital
kameralar elektronik pazar›n›n yeni "pahal› oyuncaklar›" konumundayd›lar. Klasik türden video kameralar›n en iyilerinden bile daha pahal› olan bu
ayg›tlar ço¤u tüketici taraf›ndan afl›r› pahal› bulunuyorlard›. Fiyatlar› birkaç bin USD seviyesinde
gezinen bu ayg›tlar› almak ve kullanmak ancak
paras› bol, her ç›kan yenili¤e ilk at›lan s›n›rl› say›daki tüketicinin harc› olarak görülüyordu.
Ancak aradan geçen k›sa zamanda pek
çok fley de¤iflti ve yeni nesil dijital
kameralar her aç›dan öncekilerle
k›yaslanamayacak kadar iyi tasar›mlar olarak pazardaki yerlerini almaya bafllad›lar.Herfleyden
önce bu yeni nesil kameralar›n fiyatlar› çok
ciddi biçimde düflmüfl,
çok daha geliflmifl olan
yeni modeller öncekilerin
neredeyse yar›s› fiyat›na tüketiciye sunulmaya bafllam›flt›. Gerçekten de bugün iyi bir marka taraf›ndan üretilen oldukça kaliteli bir dijital kameray›, çok yüksek kaliteli klasik tür video kameralarla ayn› fiyata alabilmek
mümkündür. Tabii çok ucuz ve nispe-
ten basit modeller de bulunmaktad›r, bunlar›n
aras›ndan seçim yapmak tüketiciye kalm›flt›r.
Yeni nesil dijital kameralardaki en önemli geliflmelerden biri kay›t süresinin eskiye oranla çok
daha uzat›lm›fl olmas›d›r. Eski modellerde yaklafl›k 80 dakikal›k kay›t imkan› sa¤layan Digital Video kasetlerinin üzerine bu sürenin en fazla iki
kat› kadar süreyle kay›t yap›labiliyordu. Bugün
ise bu süreler 3 hatta 4 kat›na kadar yükseltilmifltir. Burada iflin püf noktas› kay›t kalitesinden bir
miktar feragat ederek ayn› uzunlukta bant›n üzerine daha fazla veri depolamakt›r. Tabii kay›t kalitesinin düflmesi baz› durumlarda tercih edilmeyebilir,
ancak en düflük kalitede
bile görüntü yine de çok
fazla bir kay›p olmadan
al›nabilmektedir.
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
117
<<<
YEN‹ D‹J‹TAL KAMERALAR
Tabii kaset üzerine yap›labilen azami kay›t süresinin art›r›lmas› tek bafl›na bir fley ifade
etmez. Özellikle 4 saat kay›t yapabiliyorsan›z, ancak kameran›z›n bataryas› 2 saat içinde tükeniyorsa bu durum çok can
s›k›c› olabilir. Nitekim
eski nesil kameralar aras›nda bataryas› 2 saatten
fazla dayanabilen pek az model vard›. Ço¤u zaman kullan›c›lar yanlar›na fazladan birkaç batarya almak
zorunda kal›yorlard›. Yeni kameralarda
ise batarya dayanma süresi rahatl›kla 3-4
saat yetecek seviyeye ç›kar›lm›flt›r ki bu da iki kat› bir art›fl demektir. Hatta bunu da yetersiz bulan
kullan›c›lar›n piyasadan kameralar› için
özel olarak gelifltirilmifl bataryalar› edinebilmesi mümkündür. Bu
tür bataryalar 10 saati aflabilen
sürelerle dayanabilmektedirler,
ancak maliyetleri biraz yüksek
oldu¤undan henüz standard donan›m olarak kullan›lmamaktad›rlar.
Yeni nesil dijital kameralarda
çok s›k rastlanan bir baflka yenilik
ise oldukça büyük çapl› özel LCD
ekranlar›n bu ayg›tlarda kullan›lmaya bafllanm›fl olmas›d›r. Bu ekranlar hem film çekerken, hem de çekilen filmleri
an›nda izlerken kullan›c›ya büyük kolayl›k sa¤larlar.
Bu ayg›tlara kazand›r›lan bir baflka
yetenek ise hem video kamera, hem de dijital foto¤raf makinesi olarak kullan›labilmeleridir. Ön-
ceden de bu özelli¤e sahip baz› modeller üretilmiflse de, bunlar› PC’ye ba¤lamak ve çekilen
resimleri h›zl› bir biçimde aktarmak ço¤u zaman oldukça karmafl›k bir çabay› gerektiriyordu. Yeni kameralar ise
do¤rudan resimlerin üzerine
kaydedildi¤i ve özel bir PC
adaptörü kullanan mini haf›za
modüllerine sahip olacak biçimde tasarlanmaktad›rlar.
Hatta baz› modellerde s›n›rl› bir
alanda da olsa PC’lerle kablosuz
iletiflimi sa¤layan Bluetooth ve benzeri teknolojilerin kullan›lmas› gündemdedir.
Son olarak bahsetmek istedi¤imiz
bir di¤er geliflme ise dijital
kameralar›n art›k oldukça
geliflmifl veri iflleme kapasitelerine sahip biçimde tasarlan›yor olduklar›d›r. Özellikle üst seviye modeller kendi
içlerinde adeta birer film
stüdyosu kadar yeteneklidirler. Çekilen görüntüleri
rötufllamak, montajlamak,
üzerlerin çeflitli özel efektler
ifllemek gibi fonksiyonlar bu
kameralar›n standard özellikleri haline gelmifltir. Tabii
eskiye oranla görüntü kalitesindeki art›fltan da bahsetmeden geçilemez. Daha yüksek çözünürlüklü ve netlikte dijital görüntüler alabilen
bu yeni cihazlar rahatl›kla kendi filmlerinizi çekebilece¤iniz denli baflar›l› ürünlerdir.
>>>
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
I
<INFO >
Özellikle güçlü bir PC sahibi olan ve
filmcilikle ilgilenen kullan›c›lar aç›s›ndan,
dijital kamera pazar›ndaki geliflmeler oldukça umut vericidir. Yeni kameralar hem
fiyat, hem de performans aç›s›ndan eskilerinden çok daha üstün tasar›mlard›r.
>>>
118
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
>>>
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (20)
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (20)
BA⁄LANTI SÜRAT‹N‹ GÖZLEMEK
Internet üzerinde gezinirken ba¤lant›n›z›n genel seyrini takip etmek isteyebilirsiniz. Özellikle modemle ba¤lanan kullan›c›lar için ba¤lant›n›n çok yavafl oldu¤u
durumlarda bilgisayar› yeniden bafllat›p
tekrar ba¤lanmak, ya da ayn› servis sa¤lay›c›n›n baflka bir eriflim numaras›ndan
ba¤lanmak olumlu sonuçlar verebilmektedir. Ancak ba¤lant› h›z›n› na›l gözlemleyebilir, buna nas›l karar verebilirsiniz?
Bu asl›nda çok kolayd›r,
Windows içinde yer alan
"Sistem Monitörü" adl› uygulama size bu konuda yard›mc› olabilir.
Bu uygulamadan daha önce de bahsetmifl
oldu¤umuzu hat›rlayacaks›n›z. Öncelikle
"Bafllat" tuflu menüsünden "Programlar/Donat›lar/Sistem Araçlar›/Sistem
Monitörü" yolunu izleyerek uygulamay›
çal›flt›r›n. Bundan sonra uygulama penceresindeki "Düzen" seçene¤i menüsünden
"Ö¤e Kald›r" komutunu kullanarak tüm
unsurlar› temizleyin.
Bundan sonra ayn› seçenek alt›ndaki
"Ö¤e Ekle" komutuyla ilgili diyalog penceresini aç›n. Burada sol pencereden "Dial-Up Adapter", sa¤ pencereden ise buna
ba¤l› olan "Bayt Aktar›m/Saniye" ve
"Bayt Al›nan/Saniye" seçeneklerine s›ras›yla t›klay›n, ifllemi onaylay›n. Art›k
Sistem Monitörü size çeflitli grafikler
yard›m›yla her an ald›¤›n›z ve gönderdi¤iniz veri miktar›n› gösterecektir. Ancak
bu uygulaman›n da sistem kaynaklar›n›
bir miktar harcad›¤›n› unutmay›n, özellikle yavafl bir bilgisayarda bunun kullan›lmas› ifllemlerinizi yavafllatabilir.
TAR‹H VE SAAT
Asl›nda ço¤u kullan›c›n›n bu küçük
özelli¤i bildi¤ine eminiz, ancak gözden
kaç›rm›fl olman›z ihtimaline karfl› tekrar
vurgulamakta fayda var.
Windows masaüstüne çal›fl›rken günün tarihini ö¤renmek
için tüm yapman›z gereken, imleci ekran›n alt sa¤ kenar›ndaki
saat göstergesinin üzerine
getirip bir saniye kadar
tutmakt›r. Günün tarihi
otomatik olarak görüntülenecektir.
surlardan biri sabit disk üzerindeki verilerin düzgün ve hatas›z depolanm›fl olmas›d›r. Bunu garantilemek için periyodik olarak ScanDisk ve Disk Birlefltiricisi
uygulamalar›n› çal›flt›rmakta fayda vard›r. Ancak her seferinde bunlar› çal›flt›rmak için bir sürü menüden geçmek yerine, e¤er isterseniz tek bir t›klamayla bu
ifllemlerin yap›lmas›n› sa¤layabilirsiniz.
TEK TUfiLA BAKIM
Windows iflletim sistemi
kullan›c›lar› bilgisayarlar›ndan her zaman için iyi
bir performans almak istiyorlarsa, ona gereken özeni göstermeyi de bir al›flkanl›k haline getirmelidirler. Windows performans›n› etkileyen en önemli un-
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PÜF NOKTASI
47
<<<
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (19)
Bunun için öncelikle C: sabit diskinin
temel klasör seviyesinde Notepad ile bir
metin belgesi aç›n. Bu belgenin içine
afla¤›daki komut sat›rlar›n› aynen girin:
uygulamay› çal›flt›rmak için tüm yapman›z gereken masaüstünde duran k›sayol
simgesine çift t›klamak olacakt›r. ‹fllemler otomatik olarak yap›lacakt›r.
START /W C:\WINDOWS\SCANDSKW.EXE /A /N
START /W C:\WINDOWS\DEFRAG.EXE /ALL /F /NOPROMPT
Ard›ndan bu belgeyi "Bak›m.bat" ad›yla
kaydedin ve Notepad uygulamas›n› kapat›n. Bundan sonra bu belgeyi bulundu¤u
konumdan Windows masaüstüne do¤ru
YÜKLEME UYARISI
Internet Explorer ile çal›fl›rken bazen
bir web sitesinden bilgisayar›n›za dosya
yüklemesi yapmak isteyebilirsiniz. Yükleme süresinin birkaç dakikay› aflt›¤› durumlarda ço¤u kullan›c› baflka bir iflle ilgilenmek isteyebilir. Ancak siz baflka bir
program› çal›flt›r›rken arka planda devam eden yükleme tamamland›¤›nda, In-
sa¤ tuflla sürükleyip b›rak›n, aç›lan menüden k›sayol seçene¤ini seçin. Böylece
masaüstüne oluflturdu¤unuz k›sayolun
üzerine tekrar sa¤ tuflla t›klay›n, aç›lan
menüden "özellikler" fl›kk›n› seçin. Aç›lacak olan diyalog penceresinden "Program" k›sm›na girip, buradaki "Ç›k›flta
Kapat" seçene¤ini seçili hale getirin.
Bundan sonra sabit disk üzerine bu iki
ternet Explorer bir uyar› penceresi açarak sizi uyaracakt›r. Bu durum çal›flt›rmakta oldu¤unuz uygulaman›n masaüstüne geri düflmesine ya da benzer hatalara sebep olabilece¤inden, bu uyar› seçene¤ini devre d›fl› b›rakmak isteyebilirsiniz. Bunu yapabilmek için Internet Explorer araç çubu¤unda bulunan "Araçlar"
seçene¤i menüsünden "Internet Seçenek-
48
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
PÜF NOKTASI
leri" fl›kk›na t›klay›n. Aç›lan pencerede
"Geliflmifl" bölümüne girin ve buradaki
listenin en altlar›nda bulunan "Yükleme
bitti¤inde uyar" fl›kk›n› devre d›fl› b›rak›n.
Ard›ndan "Uygula" ve "Tamam" tufllar›na
t›klay›p ifllemi onaylay›n. Art›k uyar› mesaj› görüntülenmeyecektir.
OF‹S YAMASI
Bu ipucumuz daha çok MS Ofis pakedi
kullan›c›lar›n› ilgilendiriyor. MS Ofis
program pakedinde bulunan bir yaz›l›m
hatas› yüzünden bilgisayar›n›zdaki tüm
verileri kaybetme ihtimaliniz oldu¤unu
biliyor muydunuz? Bu hata do¤rudan
programlar›n çal›flmas›n› etkilemiyor, ekrana bir mesaj ç›karm›yor. Bu hatan›n
tüm yapt›¤› MS Ofis pakedinin çal›flt›r›lmas› esnas›nda Windows güvenlik sisteminde bir aç›k ortaya ç›kmas›n› sa¤lamak. Bu aç›k sayesinde bilgisayar›n›za
yükledi¤iniz XLS ya da PPS türü dosyalar›n içinde olmas› muhtemel makro virüsleri kendilerini hiçbir uyar›da bulunmadan çal›flt›rma imkan›na kavufluyorlar. Pek çok türü olan makro virüsleri oldukça zararl› ve kaç›n›lmas› gereken bir
tehlike. Bunu önlemek için tüm yapman›z gereken Microsoft firmas› taraf›ndan
Ofis program paketleri için haz›rlanm›fl
olan yamalar› bilgisayar›n›za indirip kurmakt›r.
>>>
PÜF NOKTASI