Ocak - Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Transkript
Ocak - Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Fakültemizden Ocak 2014 Sudan Alev Healthy Habits laboratuvara akıllı tahta sistemi monte edilecektir. üyelerinden Yrd.Doç.Dr. Tufan ÇAKIR Doçentlik sınavını geçti. • Harita Mühendisliği CBS laboratuvarının 20 adet bilgisayar kapa• Gıda Mühendisliği Öğretim Üyelerinden Yrd. Doç.Dr. Osman ÜÇÜNCÜ’nün ikiz sitesinin artırılması ve düzenlenmesi çalışmasına başlandı. kızları dünyaya geldi. • Fakültemizin İnşaat mühendisliği öğretim Bu sayıda: Fakültemizden Sayı :37 Yıl : 4 1 1 2 Türk Samuru 3 Şeker Pil 3 Küfeyi Atma 3 Yaralara Sünger 4 Fakültemizden 4 • Enerji Sistemleri Mühendisliği Bölümünde • Devamı 4. Sayfada görevli Yrd.Doç.Dr. Cemalettin AYGÜN askere gitti. • Maden Mühendisliği Bölümünde görevli Yrd.Doç.Dr. Cem YÜCEL askere gitti. • Matematik ve Yazılım Mühendisliği bölümleri öğrencileri için 30 adet bilgiyasarlı laboratuvarın yapım çalışması hızlı bir şekilde devam etmektedir. Ayrıca söz konusu bu Sudan alev elde etmek mümkün Bir Avrupa araştırma projesi sonucunda sudan ateş üretmeye imkan sağlayan taşınabilir bir alet geliştirildi. Bu araç sayesinde sanayide kaynak yapma gibi işlemlerde şişeler dolusu yanıcı gaza ihtiyaç kalmayacak. Mevcut metotlarda, oksijenin asetinle birleşmesinden ortaya çıkan elektrolizörlerin kullanım alanı yüksek zar ve katalizatör maliyetlerinden dolayı sınırlı. Çünkü platinyum veya bunun gibi değerli metaller kullanılıyor. Araştırmacıların hedefi ise bu teknolojinin daha ekonomik hale gelmesi. Andrew Ellis, Araştırma uzmanı/ I T M Power: “Elektrolizör sisteminde su, hidrojen ve oksijen gazlarına ayrışıyor ve sonrasında alev ortaya çıkıyor. Bu alev sanayide kaynak yapma ve diğer işlemlerde kullanılıyor. Yani en basit anlamda alev elde etmek için su kullanıyoruz. Buradaki kimyacılar zarlar konusunda çalışıyor. Bu zarlar elektrolizörün performansını artırmakta. Ayrıca katalizatörler üzerine yapılan birçok araştırma var. Platinyum miktarını azaltarak hücrelerde kullanılabilecek daha ucuz maddelere bakıyoruz. Bu araştırma elektrolizör sistemlerindeki masrafların büyük miktarda azalmasını sağlayacak.” Araştırmacılar tarafından yeni geliştirilen alet hidrojen ve oksijenin ayrışmasını sağlıyor. Makinenin ucunda tekrar birleşen bu iki enerjinin ortaya çıkardığı sıcaklık normalden daha az ve yönlendirilmesi ise daha kolay. Rory Olney, Kaynak uzmanı: “Çıkan alev oksi-asetilene göre çok daha yumuşak. Ayrıca alevden dağılan ateş parçacıkları gözünüzü daha az etkiliyor. Kaynak işlemi sırasında ince ve şeffaf bir gözlük takmak yetiyor.” Asetilenle dolu basınçlı şişeler ciddi tehlikeler ortaya çıkarabilir. Bu yüzden gaz kaçaklarının büyük çaplı zararlara yol açabileceği yerlerde kullanımları yasak. Özellikle alüminyum gibi hassas maddelerle çalışırken daha fazla dikkat gerekiyor. Steven Baines, Malzeme ve bileşim uzmanı/T W I : “Şu an elimizde olan sistemlerde yüksek bir ısıya ve hıza sahibiz. Bu da malzemeyi hemen eritiyor ki en büyük zaaf işte bu.” Hidrojen bazlı alevse çok daha yumuşak ve temiz, çünkü yandığında sadece su üretiyor. Nick Ludford/Materials scientist, T W I , “Asetilen gazla kıyasladığımızda bu yeni üretilen sistemdeki gazın maliyeti en az 20 kat daha ucuz olacak. Bunun sebebi gaz deposunun maliyeti, sigorta ücreti ve tabii ki saf gazın fiyatı.” Özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelere maddi ve çevresel birçok avantaj sağlayacak bu yeni teknolojinin birkaç yıl içinde piyasada olması bekleniyor. Elektrolizör sistemin prototipi şu an İngiltere’de kapsamlı bir şekilde test edilmekte. R o r y Ol n ey , Ka y n a k u z m a nı: “Bu sistemin en önemli avantajlarından birisi de aletin uç kısmının devamlı soğuk kalması. Çünkü alev başlığın dış tarafında ortaya çıkıyor. Bu yüzden orası soğuk ve uç kısım hiç sıcak değil. İşinizin bitmesiyle birlikte alevi durdurduğunuzda uç kısım yine soğuk kalmaya devam ediyor ve makineyi istediğiniz yere koyabiliyorsunuz.” Sayı :37 Yıl : 4 Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Thirteen Healthy Habits Sometimes it may seem difficult for people to improve their health. We are either too busy, too tired or we simply have no desire! The first step is good health habits - actions we do every day, without thinking. Anyone can add these thirteen habits to their lives. Healthy habit number one: eat breakfast every morning. Research shows that eating a meal in the morning results in less body fat, lower cholesterol counts and less chance of over eating. Eating breakfast can help people feel better physically and mentally through the day. And, children who eat breakfast are usually more awake and do better in school! A good breakfast includes foods from many different food groups like fruits, vegetables, and grains. Healthy habit number two: eat fish. Healthy habit number five: exercise. Exercise is very important for good health. It helps control a person’s body weight. Weighing too much can cause problems. Exercising also helps grow healthy muscles, bones, and joints. It reduces the risk of high blood pressure and diabetes. Exercising reduces the risk of death from heart disease. And it provides mental well-being. Exercise helps people to think and move better. It helps manage stress, improves emotions, and gives people lots of energy! Healthy habit number six: care for your teeth. Research shows that taking care of your teeth can add over six years to your life! The blood supply to your mouth and teeth is linked to the rest of your body. If our The American Health Association suggests eating fish two times each week. Fish is low in bad fat, or saturated fat. Saturated fat can fill your arteries. The arteries carry blood through the body. But fish has good fat, or omega-three fatty acid. Research shows that Omega-three fatty acid can reduce the risk of heart disease. Omega-three acids may also help people with allergies. Allergies cause a person’s body to react badly to things in the environment - like pollen from plants, dirt and animal hair. Some people do not like fish. And some people cannot easily get fish. If this is your situation, try to eat soybeans, nuts, or flaxseed! Healthy habit number four: make social connections. Spending time with other people can also improve help. David Jenkins is a doctor. He says that being social like this can be very helpful to our health. Social groups can provide support. They might include church or religious groups, sport teams, art or music groups. The people in the group can offer advice. They can help each other in difficult times. And they give members a sense of belonging in the community. Also, being involved in a group keeps your mind busy. An active mind is a healthy mind! cer. Experts suggest always protecting your skin with protective skin substances, or clothing. They also suggest avoiding the sun between ten in the morning until three in the afternoon. Healthy habit number nine: eat healthy between meals. Eating between meals is called snacking. Many people snack on unhealthy foods foods that are high in sugar, salt or fat. Fruits and vegetables are a better choice. Fruits and vegetable can help the body fight sickness. They keep the heart healthy. And they improve memory and reduce the risk of some cancers! Remember an apple a day keeps the doctor away. Healthy habit number ten: drink water. Our bodies are made of mostly water. In fact, our bodies are sixty to seventy percent water! Water helps our bodies work right. Water helps to clear our bodies of harmful waste materials. Eight glasses of water a day does a body good! Healthy habit number eleven: drink tea. There is some evidence that drinking tea may help improve memory. Tea may prevent problems with our teeth. And we have already learned about the importance of caring for our teeth! Tea may even help prevent cancer and heart disease! It does not matter if you like tea hot or cold, it is good for you either way! Healthy habit number twelve: take a walk every day. Healthy habit number three: get enough sleep. Poor sleep quality can affect our memory and learning. It can also cause traffic accidents! Studies show that people who do not get enough sleep seem to get in more accidents. So stay safe and sleep! Experts advise getting at least seven hours of sleep a night. Sayfa 2 teeth are not healthy, often our hearts are not healthy. That is because bacteria from our mouth can enter our blood system. Then it can travel to our hearts! So remember to wash, brush and clean between your teeth! Healthy habit number seven: have a hobby. A hobby is something that you enjoy doing. It could be running, reading or making something with your hands. Hobbies help people to relax and rest. Hobbies bring us joy. Everyone could use a little more joy in their lives! Healthy habit number eight: protect your skin. The sun produces ultraviolet, or UV rays. These rays can harm our skin. UV rays can cause wrinkles and dryness. Too much sun can also lead to painful sun burns and can- We have already discussed the importance of exercise. Walking is an easy way to add exercise to our lives. Instead of taking your car, try walking to where you need to go. Instead of meeting friends for a meal, meet them for a walk. Show your children the beautiful world around you - take them for a walk. Once you try, you will find that adding a walk into your daily life is very easy. Healthy habit number thirteen: have a plan. Sometimes being healthy may seem difficult. We get busy. We forget. We feel tired. There are many reasons why people are not healthy. But, there are so many more reasons why people SHOULD be healthy. Our lives depend on it. So, the best way to be healthy is to make a plan. Plan on the days when you will exercise, and exercise on those days. Plan healthy meals. Make a list of the healthy foods you need. Only buy the foods on your list. Plan to go to bed on time. Make sure you get enough sleep. Plan a walking date. Find a friend who likes to walk and meet him or her a few times each week. Sayı :37 Yıl : 4 Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Dünyanın gözü Türk 'Samur'unda Türk mühendisler tarafından tasarlanan ve milli imkanlarla yapılan Samur, Türk ordusu için nehirleri engel olmaktan çıkardı. Dünya ordularının, en gelişmiş nehir geçiş aracı olarak gösterilen Samur'u bünyesine katmak için Türk yetkililerle görüştüğü belirtildi. Harekat sırasında nehirle karşılaşan ordunun, hız kesmeden ve tüm zırhlı araçlarıyla akarsu engelini aşması için tasarlanan milli seyyar yüzücü hücum köprü aracı "Samur", Türk ordusunun gözbebeklerinden biri oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine 2011 yılında giren araç, sahip olduğu yeteneklerle tüm dünyadan ilgi gördü. Su üzerinde sırtındaki yükle ilerleyebilme yeteneği nedeniyle "Samur" olarak adlandırılan seyyar yüzücü hücum köprü aracı, hem karada hem de suda ilerleyebiliyor. Tüm tasarımı, yazılımı Türk mühendislerce yapılan araç, zırhlı araçların geçemeyeceği derinlik ve yüzemeyeceği akıntıya sahip bir nehirle karşılaşıldığında hız kesmeden suya giriyor. Harekat sırasındaki ihtiyaca göre seyyar bir köprüye dönüşebilen Samur, istendiğinde bir feribot gibi çalışıyor. Yaklaşık 13 metre uzunluğunda, 36 ton ağırlığındaki bu araç, karadaki bir tankı üzerine çok kısa sürede alarak karşı kıyıya geçirebilmesinin yanı sıra, birbiriyle kenetlenerek metrelerce uzunlukta köprü oluşturabiliyor. Böylece su engeliyle karşılaşan ordu, hiç vakit kaybetmeden ilerlemesini sürdürüyor. Dünyada benzeri yok Sürücü bölmesi biyolojik, kimyasal, radyolojik ve nükleer koruma özelliğine sahip seyyar yüzücü hücum köprü aracının camlarının da kurşun geçirmez niteliği bulunuyor. Gece görüş kameralarıyla zifiri karanlıkta harekat imka- Sayfa 3 Şeker Pili Bugünün en iyi şarjlı piller bile eninde sonunda şarj yeteneklerini kaybediyor ve sonunda çevre için toksik(zehirli) oluyorlar. Buna rağmen yeni geliştirilen şarj edilebilir ve biyobozunur bir pil var. Hem yüksek enerji hem de maliyeti düşük olan bu yeni pil şekerden üretiliyor. “Şeker doğada mevcut mükemmel bir enerji deposu. Bu nedenle şekerden enerji üretmenin doğal ve mantıklı olduğunu düşündük,” Virginia Tech’den Prof. Percival Zhang. Zhang’ın bu şeker pili ilk deneysel pil olmamakla beraber , enerji yoğunluğunun diğerlerinden katlarca fazla olduğunu belirtiyor. Aslında bu enzimatik bir yakıt hücresi, yakıt olarak nişastasının(polisakkaritlerden oluşan şeker zincirleri) hidrolizi ile elde edilen maltodekstrin kullanıyor. Ayrıca anot pahalı olmayan enzimlerden üretilerek, normal pillerdeki platine göre daha ucuza geliyor. Maltodekstrin havayla birleştiğinde, su ve elektrik üretiyor. Hidrojen yakıt hücrelerinin aksine, şeker pilleri yanıcı ve patlayıcı özelliğe sahip değil. Bu nedenle hem daha ucuza hem daha güvenli bir enerji kaynağı oluyor. Zhang gelecekte pilleri biten kullanıcıların sadece şeker ekleyerek yeniden pillerini dolduran kullanıcılar hayal ettiğini belirtiyor. Bu aynı kartuşu biten yazıcıya mürekkep koymaya benzeyecek. Prof. Zhang 3 yıl içinde en küçük elektronik cihaza kadar pek çok cihazda bu teknolojinin kullanılabileceğini umuyor. nı bulunan Samur, sahip olduğu bu imkanlarla dünya ordularındaki benzerlerine fark atıyor. Pek çok ülkenin, ordusuna bu aracı kazandırmak için Türk yetkililerle görüştüğü öğrenildi. Askeri Köprücülük Öğretmeni Üsteğmen Tolga Hanoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Samur'un başka ordulardaki köprü tesisatlarıy- Çin'in kırsal kesiminde yaşam savaşı Küfeyi Atma la karşılaştırıldığında en gelişmiş nehir geçiş aracı olarak değerlendirildiğini vurgulayarak, hem karada, hem suda hareket etme yeteneğine sahip olduğuna dikkati çekti. Aracın envantere kazandırılmasıyla İstihkamlar için nehrin artık engel olma vasfının ortadan kalktığını kaydeden Üsteğmen Hanoğlu, "Bu tesisatın eğitimi İstihkam Okulu ve Eğitim Merkez Komutanlığı bünyesinde verilmektedir" dedi. veren bir aile vardı. Dede, baba, anne ve çocuktan oluşan bu aile oldukça sıkıntı çekiyordu. Bir gün baba, yılların verdiği yorgunlukla bir köşede oturmaktan başka işe yaramayan dedeyi, pazar küfesine koyarak nehre doğru yola çıktı. Nehrin kenarında arkadaşlarıyla oynayan çocuk, babasına ne yaptığı sordu. Baba "Büyük babanın bize yük olmaktan başka yaptığı bir şey yok. Onu bu küfe ile beraber nehre atmaya karar verdim" dedi Çocuk heyecanlanarak atıldı. "Aman baba, küfeyi atma. Çünkü bir gün gelip sen de yaşlandığında o küfe bana lazım olacak" Sayı :37 Yıl : 4 Gümüşhane Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Yaralara Sünger Enjekte Edilerek Kanama 15 Saniyede Durdurulacak Savaşta bir asker vurulduğunda saniyeler bile çok değerlidir. Sıhhiye vücutta açılan 12 cm’e varan kurşun deliklerini sargı beziyle doldurmalı ve atar damardaki kanamayı hemen durdurmalıdır. İşte oldukça acı veren bu işlem, doğrudan basınç uygulanan bölgede kan üç dakika içinde durmazsa, sıhhiye bezi çıkarır ve tekrardan aynı işleme başlar. Bu gerçekten çok acı verici bir deneyimdir, ” herşeyden önce adamın silahını almanız gerekir”, diyor Amerikan Ordusu Özel Operasyonlar sıhhiyeci John Steinbaugh. Bu acil müdahaleler yapılsa bile savaş alanında kanama en sık görülen ölüm nedenidir. Irak ve Afganistan’da görev yapan John Steinbaugh 2012′de beyin hasarı nedeniyle erken emekli oldu. Sonra da Oregon kökenli RevMedx adı verilen bilim insanları, mühendisler ve veteranlardan oluşan kendilerine kan durdurmayı amaç edinmiş bir grupla çalışmaya başladı. RevMedx firması geçenlerde XStat adı verilen cebe sığabilen yaraya özel olarak kaplanmış süngerler enjekte eden bir modifiye şırınga ile başvurdu. XStat adı verilen cihaz gazlı beze göre çok daha etkili bir şekilde kurşun yaralarına enjekte edilebilen ve askerlerin hayatta kalma olasılıklarını arttıran özel bir teknoloji. Ekip Fix-a-Flat adı verilen bir lastik onarıcıdan ilham aldı. ” Biz buradan mükemmel bir sonuç çıkardık: düşünün ki, yaraya bir şey sıkıyorsunuz bu genişleyerek kanamayı durduruyor. Fakat kan basıncı çok yüksek olduğundan kan köpüğü dışarı atabilir. ” diyor İşte bu nedenle ekip sünger fikrini denedi. Öylesine bir hevesle hırdavatçıdan normal sünger alarak, bunu 1 cm çapında daireler halinde kesti. Sonrasında yarayı kapatmak için bu süngerleri deneyince işe yaradığını gördü . Bir hayvandaki yarayı kapatmak için süngerleri yaraya enjekte ettiler ve kanama durdu. İşte kanamanın durduğunu görünce gerçekten yeni bir şey keşfettiklerini anladılar ve Amerikan ordusu bu proje için tam 5 milyon dolar ödenek ayırdı. Fakat tabi bildiğimiz süngerler bu iş için hiç güvenli değil . Çünkü bu süngerlerde sterillik , biyouyumluluk yok ve hızlı genleşiyorlar. İşte ekip bu nedenle ağaç hamurundan süngerler yaparak bunları kitosan adı verilen kan durdurucu, antimikrobiyal bir maddeyle kapladılar. Bu madde karides kabuklarından elde ediliyor. Vücutta hiç bir sünger kalmaması için süngerler X ışını işaretleyicilerle işaretlenerek röntgenleri çekildi. Süngerler o kadar hızlı genişliyor ki, sadece 15 saniyede yaranın tümünü doldurarak güçlü kanamaları durduracak baskıyı yapabiliyor. ” Yaraya bandaj sarana kadar zaten kanama durmuş oluyor.” diyor Steinbaugh. Bu süngerleri enjekte etmek içinse hafif ve kompakt bir çözüm olarak 3 cm çapında polikarbonat bir şırınga tasarlandı. Böylece yerden tasarruf edilerek, şırınga savaş alanında taşınabiliyor. Bu aplikatörü kullanmak içinse sıhhiye şırıngayı çekerek artere en yakın bölGÜMÜŞHANE geye süngerleri enjekte ediyor. ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK ve DOĞA 100 civarında fiyata sahip olacak sünger şırıngası XStat’ın 12 mm’lik daha küçük versiyonu BİLİMLERİ FAKÜLTESİ da üretilecek. Bağlarbaşı Mah. Eğer FDA (Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi) tek kullanımlık XStat aplikatörü onaylarsa, bu Telefon: 0 456 233 74 25 pbx derin ve dar yaralar için üretilen ilk muharebe Faks: 0 456 233 74 27 tipi ekipman olacak. Böylece savaşlarda ölüm oranları belki de düşebilir. Umarız bu icatı E-posta: muhendislik@gumushane.edu.tr savaşlarda değil de hastanelerde insanları kurtarmak için de kullanırlar. Editör: Yrd.Doç.Dr. Cemalettin BALTACI Sayfa 4 Fakültemizden • Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ar-Ge Destek Programı Kapsamında Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü tarafından 158 proje başvuru teklifi arasında değerlendirilerek desteklenmesine karar verilen, Gümüşhane Üniversitesinin de yürütücü kuruluş olarak başvurduğu, fakültemiz Gıda mühendisliği bölüm Öğr.Gör.Müge Hendek Ertop’un yürütücülüğünü yaptığı “Endüstriyel Toz Ekşi Maya Üretiminde Farklı Kurutma Yöntemleri, Proses ve Kullanım Koşullarının Araştırılması” konulu proje başarılı bulunarak desteklenmeye değer görülmüştü. Gıda mühendisliği bölümü öğretim üyelerinden Doç.Dr.Ali Gündoğdu, Yrd.Doç.Dr. Cemalettin Baltacı ile Arş.Gör.Fırat Yılmaz ve Arş.Gör.Merve İlter tarafından çalışmaları sürdürülen projenin ilk aşama makine/cihaz alımları gerçekleştirilerek kurulumları tamamlanmıştır. Bu kapsamda Püskürtmeli Kurutucu, Otomatik nem tayin cihazı, Glüten indeks, Glüten kurutucu ve Sedimentasyon cihazlarının alımı yapılmıştır. Proje kapsamında gerçekleştirilecek çalışmaların ve alımı gerçekleştirilen makine/cihazların üniversitemize ve ülkemize önemli katma değer sağlayacaktır. • Dekanlığımızın girişimleriyle Trabzon Ticaret Borsasının Hibe ettiği yaklaşık 85.000 TL değerindeki HPLC cihazı (Yüksek Basınç Sıvı Kromatografisi Cihazı) Gıda Mühendisliği bölümünde hem öğrenci eğitimi hemde araştırma amaçlı kullanılmaya başlanmıştır.