Ekonomi Araştırmaları 02
Transkript
Ekonomi Araştırmaları 02
UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ International Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim / Kasım / Aralık 2014 Sayı: 02 Cilt: 01 Sonbahar Kış October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ISSN: 2148-8207 İÇİNDEKİLER SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM İSLAMİ BANKALAR İLE KONVANSİYONEL ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE BANKALARIN MÜŞTERİLERİNE SUNDUKLARI DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ HİZMET VE ÜRÜNLER İTİBARİYLE 1-18 KARŞILAŞTIRILMASI Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Hatice Nur GERMİR BİR MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN BASINA GÖRE TÜRKİYE’DE NÜFUS SAYIMI VE FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN BİNGÖL ÖRNEĞİ BELİRLENMESİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: Ebru ÇOBAN BOZÜYÜK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ 90-101 102-124 19-29 FİSHER HİPOTEZİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN Cumhur ŞAHİN BİR ANALİZ MÜŞTERİ ORYANTASYONUNUN İŞLETMELERİN 125-141 Taner AKÇACI, Seyit GÖKMEN DEVAMLILIK VE KARLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ 30-45 VALIDITY OF FELDSTEIN-HORIOKA Ebru CENGİZ HYPOTHESIS IN TURKEY VLADEMİR PUTİN’İN SİYASİ BAŞARISI VE BU DURUMUN SÜREKLİLİĞİ Utku ALTUNÖZ 46-64 Esen ERMİŞ SAĞLIK HİZMETLERİNİN PAZARLANMASINDA EKSİK REKABET KOŞULLARI 65-89 Leman ŞAHAR, Sefer GÜMÜŞ, Tuğbay Burçin GÜMÜŞ, Taner BİLİM, Hande Gülnihal GÜMÜŞ, Serpil GÜMÜŞ II 142-150 BAŞ EDİTÖR Murat KORKMAZ KAMU YÖNETİMİ Tamer BUDAK BAŞ EDİTÖR YARDIMCILARI Ayhan AYTAÇ Yasemin KESKİN BENLİ MALİYE Mehmet YÜCE Ahmet Burçin YERELİ GENEL YAYIN YÖNETMENİ Ali Serdar YÜCEL ÇALIŞMA EKONOMİSİ VE ENDÜSTRİYEL İLİŞKİLER Faruk ANDAÇ Suat UĞUR Süleyman ÖZDEMİR DERGİ SEKRETERYASI VE İLETİŞİM Ali Murat KIRIK Michael KUYUCU TÜRKÇE DİL EDİTÖRÜ Gülsemin HAZER İNGİLİZCE DİL EDİTÖRÜ Gökşen ARAS ULUSLARARASI İLİŞKİLER Murat ERCAN Giray SAYNUR DERMAN İŞLETME VE YÖNETİM ORGANİZASYON Sevinç ÜRETEN Kürşad ZORLU Ramazan ERDEM Fikriye TOKER Cemal ZEHİR MUHASEBE VE FİNANS YÖNETİMİ Nalan AKDOĞAN Hacı Arif TUNCEZ BANKACILIK VE RİSK YÖNETİMİ Muzaffer AKSOY TARIM EKONOMİSİ Yener ATASEVEN EKONOMETRİ Taner AKÇACI Mehmet Akif ARVAS PAZARLAMA VE PAZAR EKONOMİSİ Aygül YANIK H. Yelda ŞENER İKTİSAT Nur DİLBAZ ALACAHAN Suat UĞUR İKTİSAT TARİHİ Nurullah KARTA İSTATİSTİK Gökhan DELİCEOĞLU SPOR EKONOMİSİ VE YÖNETİMİ Çetin YAMAN Gülten HERGÜNER Fatih ÇATIKKAŞ Serdar TOK Yavuz TAŞKIRAN Aylin ZEKİOĞLU Mustafa TÜRKMEN YAYIN KURULU Murat KORKMAZ Ahmet Burçin YERELİ Tamer BUDAK Ayhan AYTAÇ Sefer GÜMÜŞ Gülten HERGÜNER Çetin YAMAN Yavuz TAŞKIRAN Faruk ANDAÇ Suat UĞUR Süleyman ÖZDEMİR Mehmet YÜCE Nalan AKDOĞAN Giray SAYNUR DERMAN Murat ERCAN Bülent KILIÇ Taner AKÇACI Muzaffer AKSOY Sevinç ÜRETEN Kürşad ZORLU Ramazan ERDEM Fikriye TOKER Yener ATASEVEN Gökşen ARAS Gülsemin HAZER Ali Serdar YÜCEL Cemal ZEHİR Mustafa TALAS Şengül HABLEMİTOĞLU Aslı UÇAR Ümran SEVİL Yasemin KESKİN BENLİ III BİLİM VE DANIŞMA KURULU DR. Ahmet Burçin YARELİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ DR. Ali Serdar YÜCEL FIRAT ÜNİVERSİTESİ DR. Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ DR. Ayhan AYTAÇ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Aylin ZEKİOĞLU CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Cemal ZEHİR YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DR. Çetin BEKTAŞ ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ DR. Çetin YAMAN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Fatih ÇATIKKAŞ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Fikriye TOKER TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Giray SAYNUR DERMAN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Gülten HERGÜNER SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. H. Arif TUNCEZ SELÇUK ÜNİVERSİTESİ DR. H. Yelda ŞENER DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ DR. Kürşad ZORLU AHİEVRAN ÜNİVERSİTESİ DR. Mehmet Akif ARVAS YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ DR. Mehmet YÜCE ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ DR. Murat ERCAN BİLECİK ÜNİVERSİTESİ DR. Mustafa TÜRKMEN CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Muzaffer AKSOY ARAB BANKING DR. Nalan AKDOĞAN BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Nur DİLBAZ ALACAHAN ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ DR. Ramazan ERDEM SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ DR. Sefer GÜMÜŞ BEYKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Serdar TOK SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Sevinç ÜRETEN BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Suat UĞUR ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ DR. Süleyman ÖZDEMİR İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DR. Tamer BUDAK İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ DR. Taner AKÇACI KİLİS ÜNİVERSİTESİ DR. Yavuz TAŞKIRAN KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ DR. Yener ATASEVEN ANKARA ÜNİVERSİTESİ DR. Ömer Okan FETTAHOĞLU KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ IV DİĞER DERGİLERİMİZ 1. BESLENME ALIŞKANLIKLARI 2. KADIN HASTALIKLARI VE JİNEKOLOJİ 3. ORTOPEDİ TRAVMATALOJİ 4. PAZARLAMA VE PAZAR ARAŞTIRMALARI 5. MÜHENDİSLİK VE FEN BİLİMLERİ http://www.dbhadergisi.com http://www.jacsdergisi.com http://www.otshdergisi.com http://www.uhpadergisi.com 6. İKTİSAT VE EKONOMİ YÖNETİMİ 7. MULTİDİSİPLİNER SOSYAL BİLİMLER 8. SPOR SAĞLIĞI TIP BİLİMLERİ 9. EDEBİYAT VE İLETİŞİM ARAŞTIRMALARI 10. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ARAŞTIRMALARI 11. HEMŞİRELİK 12. MİMARLIK VE TASARIM 13. PSİKİYATRİ VE PSİKOLOJİ ARAŞTIRMALARI 14. MÜZİK VE SAHNE SANATLARI http://www.iibdergisi.com http://www.uhbabdergisi.com http://www.sstbdergisi.com http://www.uhedergisi.com http://www.aceddergisi.com http://www.khsdergisi.com http://www.mtddergisi.com http://www.uhpdergisi.com http://www.uhmadergisi.com http://www.hmfdergisi.com V Murat KORKMAZ Baş Editör Değerli Bilim İnsanları., Dergimizin bu sayısında yine sizlerle buluşmaktan mutluluk duyuyoruz. Bu sayımızda 9 değerli çalışmaya yer vermiş bulunmaktayız. Bu çalışmaları bizlerle paylaşan değerli araştırmacı ve yazarlarımıza teşekkür ederiz. Dergimizin bu sayısında İslami bankalar, Putin ve politikaları, Feldstein – Horioka hipotezi, Doğalgaz ve Elektrik Tüketimi, Meslek yüksek okul öğrencilerinin finansal okur ve yazarlığı, Fisher hipotezi, İşletmelerde devamlılık ve karlılık üzerine bir araştırma, Bingöl nüfus sayım örneği ve ülke içi dağılımı ve sağlık hizmetlerinde pazarlamanın önemi konularındaki çalışmalar literatüre katkı sağlayacaktır. Değerli okurlar, değerli takipçiler. Dergimiz bu sayı itibariyle ISO 9001-2008 & “12879 Belge No” ISO 14001-2004 “12880 Belge No” ve Marka Patent belgelerini alarak yayın hayatına devam etmektedir. Dergi ve diğer dergilerimizde yayınlanan ve basılan tüm makaleler Kalite Yönetim, Çevre Yönetim Sistemi ve Marka Tescil ile Patenti alarak Fikri Sınai Haklar Kanunu çerçevesinde tüm yetkilerini sağlamız olmaktadır. Türkiye’de bir ilk olan bu çalışmalar doğrultusunda dergi ve dergilerimiz artık uluslararası ILAC ile eğitim yönetim kalitesi akreditasyon çalışmalarına da başlamıştır. ILAC ın talebi doğrultusunda dergi ve dergilerimiz bir yıl boyunca izlenecek ve eğitim yönetim kalitesini sağladığı an itibariyle uluslararası akreditasyon belgesini almaya hak kazanacaktır. Bu gelişmeler konusunda bizleri destekleyen tüm kurum ve kuruluşlara ayrıca teşekkür ediyorum. Dergimiz ve diğer dergilerimizde görev alan hakem, bilim, editörler, yayın, danışma, iletişim ve yönetim kurulu üyelerimize sonsuz şükran ve saygılarımı sunuyorum. Değerli okurlar, değerli yazarlar artık dergimizdeki tüm yayınlarınız marka patentli olarak güvence altına alınmıştır. Her türlü haklarınız fikri sınai haklar kanunu çerçevesinde Türkiye ve dünya ülkelerinde koruma altında olup her türlü maddi ve manevi haklarınız hukuki güvence ile temin edilmiştir. Yine dergi ve diğer dergilerimiz ile ilgili farklı belgelendirme ve çalışmalara devam edilmektedir. Şimdiden tüm bilim ve araştırmacılarımıza hayırlar getirmesini diliyoruz. Bu sayımızda bizleri destekleyen ve yayınların sayıya kazandırılması konusunda destek olan değerli hakem kurulu üyelerimiz ile sayı hakemlerimize de ayrıca teşekkürlerimi sunuyorum. Bir sonraki sayımız Mart 2015 Tarihinde sistemdeki yerini alacaktır. Saygı, sevgi ve esenlikler diliyorum. (Dergimizde etik kurul raporu gerektiren her türlü çalışmada yazar(lar) editörlüğe ve derginin sistemine yayın yüklerken gerekli etik kurul rapor bilgilerini girmekle yükümlüdür. Hiçbir koşul ve şartlarda oluşan ya da oluşacak bir sorunda – problemde dergimiz, yayın kurulu, imtiyaz sahibi, yazı işleri, hakem ve bilim kurulları sorumluluk kabul etmez. Yazar(lar) bu bilgiyi dergiye yazılı olarak vermekle yükümlüdür. Bu konuda tüm sorumluluk yazar(lar) a aittir). Basın Yayın Kanunun “5187” gereğince basılı eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar m-13-14 kapsamında dergimizde yayınlanan yayınların içeriği ve hukuki sorumluluğu tek taraflı olarak yazar(lar) a aittir. Dergimiz, yönetim, hakem, editör, bilim ve imtiyaz sahibi bu yükümlülükleri kabul etmez. Dergimizde bilimsel içerikli, literatüre katkı yapan, bilimsel anlamda değer ifade eden çalışmalar kabul edilir ve yayınlanır. Bunun dışında siyasi, politik, hukuki ve ticari içerikli fikri sınai haklar kanununa aykırılık içeren yayınlara yer verilmez. Olası bir olumsuzluk durumunda yazar(lar) doğabilecek her türlü maddi ve manevi zararı peşinen kabul etmiş ve yüklenmiştir. Bu nedenle ikinci üçüncü ve diğer şahıs ile kurumlar konusunda dergimiz yönetimi ve kurulları hiçbir sorumluluğu kabul etmez. Bu yönde dergimiz ve kurulları üzerinde bir hukuki yaptırım uygulanması söz konusu olamaz. Eserlerin içeriği ve mevcut durumu yazar(lar) ait olup dergimiz bu yayınların sadece yayınlanması ve literatüre kazandırılması aşamasında görev üstlenmiştir. Tüm okuyucu, kamuoyu ve takipçilerine ilanen duyurulur. VI Distinguished Scientists, We are glad to meet you again in this volume of our journal. We have included 9 valuable articles in this volume. We thank the esteemed researchers and authors who shared these studies with us. In this volume, the studies on Islamic banks, Putin and his policies, Feldstein – Horioka hypothesis, Natural Gas and Electricity Consumption, financial literacy of the students of vocational schools, Fisher’s hypothesis, a research on continuity and profitability in businesses, an example of census in Bingöl and its distribution within the country and the importance of marketing in healthcare services will contribute to literature. Dear readers, our distinguished followers. Our journal has received the certificates of ISO 9001-2008 & “Certificate No 12879” ISO 14001-2004 “Certificate No 12880” and Trademark Patent by this volume and continues its publication. All the articles published in this and all of our other journals are certified with Quality Management, Environmental Management and Trademark and Patent Registration and fully authorized within the framework of Intellectual Property Rights. In line with these efforts being the first examples in Turkey, our journals have initiated the studies of education management quality accreditation with international ILAC. In accordance with the demand from ILAC, our journals will be monitored for one year and will receive the international accreditation certificate as soon as they meet education management quality. We extend our thanks to all institutions and organizations that supported us concerning these developments. We extend our deepest regards and gratitude to referees, editors, and members of publication board, advisory board, communication and executive boards of our journals. Dear readers and authors, from now on all your publications in our journal are guaranteed with trademark and patent. All of your rights are protected both in Turkey and all over the world within the framework of intellectual property rights and all kinds of your physical and moral rights are provided with legal assurance. Relevant efforts with different certifications for our journals go on. We hope that these efforts will yield fruitful results for all scientists and researchers. I also extend my thanks to distinguished members of referee board and referees of this volume who supported us regarding the publication. Our next volume will be uploaded to the system in March 2015. With respect and welfare. (In any kind of study requiring ethical board report in our journal, author(s) is/are obliged to enter the data of necessary ethical board report while uploading their publication in editorship and journal system. Our journal, publication board, grant holder, editorial office, referee and science boards do not undertake any responsibility for a problem to occur under any circumstances and conditions. Author(s) is/are obliged to give this information to journal in written. All liability in this issue belongs to author(s)). As per the “5187” of Press Law, material and emotional damage arising from the actions via published works, the content and legal responsibility of the publications published in our journal within the scope of m-13-14 unilaterally belong to author(s). Our journal, executive board, referees, editor, science board and publisher don’t accept these obligations. The scientifically valuable papers with scientific content which contribute to literature are accepted and published in our journal. Apart from this, the papers with political, legal and commercial content which are against the intellectual property rights are not accepted. in case of a possible negative situation, author(s) is/are regarded as accepting and undertaking all kinds of possible material and emotional damage beforehand. Therefore, our journal’s management and other boards don’t accept any responsibility regarding the second, third and other persons and institutions under any condition. in this sense, a legal sanction on our journal and its boards is out of question. The content and the current status of the papers belong to author(s) and our journal only takes part in the publication of these papers and contribution to literature. Respectfully announced to all readers, public and followers by publication.. VII UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü 1 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices according to consumption ranges in industry and houses, and it was concluded by the statistical findings. As a result of the findings obtained, it has been concluded that the higher the consumption range for the industry sector is, the lower the general level of electricity and natural gas prices is. In conclusion, the higher the consumption range is in terms of Kw, the lower the prices are. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Key Words: Electricity, Natural Gas, Consumption, Industry, House, ANOVA, TSI, Price 1 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sektöründe hızla gelişmeler İNCELENMESİ yaşayan Türkiye her iki enerji çeşidini de hem sanayi de hem KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Elektrik enerjisi modern toplumlardakiMurat vazgeçilmez de konutlarda kullanmaktadır. Bu ise elektrik Grupher A.Ş. Finans Yönetmeni tüketim araçlarındandır ve gündelikGüven hayatın ve doğalgazın 1 7 AralıkModern Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümüönemini arttırmaktadır. Her iki alanında geniş kullanım alanınaKilis sahiptir. enerjiyi de daha faydalı olarak kullanmak ise toplumların gelişmişlik düzeylerinin en önemli Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi bireylerin ve ülkemizin ekonomik olarak güçlü göstergelerinden enerjinin temiz, güvenilir ve olan konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakolmasını hazırlanan sağlamaktadır. çalışmada ANOVA modeli ve ekonomik olarak daha verimli kullanılma uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi veenerji konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ihtiyacından dolayı sektöründe birçok KAVRAMSAL ÇERÇEVE yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yenilik gelmesiedilen kaçınılmaz olmuştur. Bilindiği bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak(2001), tüketim Pakistan’daki Aqeel ve Sabihuddin gibi Türkiye’nin nüfusu son yıllarda yaklaşık aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki olarak 75 milyon olmuş ve Türkiye sanayileşme Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat nedensellik ilişkisi üzerinde çalışma yapmışlardır. konusunda da hızlı bir gelişme içindedir. Tüm Hsiao’nun Graner nedensellik uyarlamasını ve bunlar düşünüldüğünde enerji tüketimi de buna ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES eşbütünleşme uygulayarak ekonomik bağlı olarak artmaACCORDING eğilimindedir. Türkiye’dekiRANGES TO CONSUMPTION IN TERMS OFtekniklerini INDUSTRY AND HOUSES büyümenin petrol tüketimini arttırdığını belirtmişler elektrik enerjisinin kurulu gücü 64.007,5 MW ve ne doğalgaz ne de diğer bu güç % 35 Hidroelektrik % 30data of ve Abstract: In thissantrallerinde, study prepared by using TSIekonomik belonging to büyümenin the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically doğalgaz, % 21analyzed. kömür,ANOVA % 5 rüzgâr tüketimleri etkilemediği sonucuna varmışlardır. model enerjisinden was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was elde edilmektedir. Diğer yandan enerji sektöründe elektrik tüketiminin made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices ekonomik büyüme yol açtığını tespit etmişlerdir. Doğalgaz ise kömür ve petrol gibi fosil yakıtlarının aksine çevreye fazla zarar vermemesi nedeniyle son yıllarda dünya piyasasında önemi artmaktadır. Doğalgaz Avrupa’ya çok büyük oranda Rusya tarafından verilmektedir. Bu ise ekonomik olarak Rusya’ya büyük güç kazandırmaktadır. Türkiye ise doğalgaz konusunda çok büyük oranda dışa bağımlı olduğu için doğalgazın maliyeti fazladır. Altinay ve Karagol (2005), Çalışmalarında 1950-2000 yılları boyunca Türkiye’deki elektrik tüketimi ve reel GSYİH arasındaki nedenselliği araştırmışlardır. Zivot ve Andrews testleri ile her iki grubun yapısal bir kırılma etrafında durağan bir süreç olduğunu bulmuşlardır. Böylece iki farklı yöntemi nedensel olmayan Graner testi için uygulanmıştır. Her iki test elektrik tüketiminden Her iki enerji çeşide Türkiye’de hemen hemen her şehirde kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi hem aydınlatma hem de ısıtma aracı olarak kullanılırken doğalgaz çoğunlukla ısıtma amaçlı kullanılmaktadır. Hızla artan nüfusu ve sanayi gelire kadar aralıksız devam eden tek yönlü nedensellik için güçlü bir delil vermiştir. Elektrik talebinin büyüyen elektrik tüketimini karşılamak için önemli olduğunu vurgulamışlardır. 2 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Filippini (1999), İsviçre’deki 40 şehir için 1987edilebileceğini belirtmektedir. İNCELENMESİ Ancak, yine aynı 1990 yılları arasında gerçekleşen toplam konut çalışmada literatürde yer alan birçok çalışmanın Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ elektrik tüketimleri üzerine sıradan en az kareler veri kısıtları nedeniyle ideal modelden uzaklaşGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni yöntemi kullanarak yaptığı çalışma sonucunda tığını da belirtmektedir. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü elektrik talebinin fiyat esnekliğini -0.30 olarak Linda Lungberg (2009), Tez çalışmasında 1960Yılları arasındaki tahmin etmiştir.Özet Bu: 2012-2014 da İsviçre’de elektrikTUİK tale-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi 2006 yılları arasında talepedilmesi biçimlerini araştırmak ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz binin fiyata karşı vermiş Farklı olduğu tepkinin şeklindedir. analiz teknikleriesnek kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli ve İsveç endüstrisindeki elektrik kullanımı için bir uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. olmadığını göstermektedir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit etmiş edilmesive oluşturmuştur. talep fonksiyonu tahmin yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Babatunde ve Shuaibu (2009), Nijerya içinsektörü 1970-için tüketim Yapısal değişimleri testveetmek için 1960-1992 ve edilen bulgular sonucunda; sanayi aralığı arttıkça, elektrik doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 2006 yılları arası veriler ile yaptıkları çalışmada 1993-2006 yılları arasında veriler oluşturmuşaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. bounds testing metodu ile mesken tüketiminde tur. İlk periyod boyunca elektrik talebi toplam Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat uzun dönem gelir esnekliğini 0.19 ve kısa dönem endüstri üretimine bağlı olarak yükseltir. İkinci gelir esnekliğini 0.1 bulmuşlardır. periyotta ise hafta sonları elektrik talebi fazladır. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES İlkINperiyot elektrik AND talep esnekliği önemli ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES TERMS için OF INDUSTRY Bakırtaş ve vd., (2000), Çalışmalarını iki kısımHOUSES değilken ikinci periyot için istatiksel olarak öneli dan oluşturmuşlardır. 1 kısımda hata düzeltme Abstract: In this study prepared by using data of olduğunu TSI belongingbelirtmiştir. to the years of 2012-2014, modeli ve eşbütünleşmeyi kullanarak the consumption of electricity1962-1996 and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different yılları arasında Türkiye’deki elektrik arz vetests talep De Vita vd.,(2006), ARDL techniques for analysis. Moreover, of hypothesis were ve applied and the research was metodu kullanamade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices arasındaki uzun vadedeki ekonomik ilişki üzerak gerçekleştirdikleri 1980-2002 yılları arası rinde durmuşlardır. 2. kısmı ise tek değişkenli Namibya’daki enerji talebi tahmin çalışması ARMA metodunu kullanarak elektrik tüketim sonucunda, enerji tüketimi ile reel GSYİH ve modeli ve 1997-2000 yılları arasındaki elektrik hava sıcaklığı arasında bir ilişki bulunduğu tespit tüketim tahmini için oluşturmuşlardır. Elde edilmiştir. Bu ilişkiye göre de gelir esnekliğinin edilen sonuçlar ise elektrik tüketim ve gelirinin 1.3, fiyat esnekliğinin ise -0.3 olduğu belirterek eşbütünsel olduğunu göstermektedir. sıcaklık artışı ile tüketimin de arttığı sonuçlarına ulaşılmıştır Narayan ve Smyth (2005), çalışmada ideal elektrik talebi modelinde, elektrik fiyatının, Halıcıoğlu (2006), Türkiye’de konut elektrik elektriğe ikame olacak farklı enerji kaynağının talebinin analiz edildiği çalışmada 1968-2005 fiyatının, reel gelirin ve evlerde kullanılan elektrik yılları arasında yıllık veriler kullanılmıştır. Analiz tüketen ürünlerin fiyatlarının bulunması gerekEngle-Granger nedensellik testi ve hata düzeltme tiğini ve mevcut literatürde bunlara ek olarak modellerinden oluşmaktadır. Modelde, kişi başına nüfus ve sıcaklık değişkeninin de modele ilave konut elektrik tüketimi, kişi başına reel gelir, fiyat ve 3 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN kentleşme oranı değişkenleri kullanılmıştır. Analiz hakkında bilgiler vererek eş İNCELENMESİ bütünleşmeli çoklu sonucunda, gelir ve fiyat esneklikleriMurat hesaplanmış bir piyasa modeli oluşturmuşlardır. Analizleri soKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ ve uzun dönem esnekliklerinin kısaGüven dönemden nucunda gaz fiyatlarının eşbütünleşmiş olduğunu Grup A.Ş. Finans Yönetmeni daha büyük olduğu saptanmıştır. Uzun dönemde fakat gaz ve elektrik fiyatları eşbütünleşmesinin 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü gelir, fiyat ve kentleşme oranından konut elektrik sadece uzun vadeli ileri fiyat seviyelerinde oldu: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri ğunu kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi tüketimine doğruÖzet karşılıklı nedensellik söz konusu belirtmişlerdir. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi iken kısa dönemde nedensellik testi sonuçsuzdur. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Hattori (2011), çalışmada Japonya’daki konut uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi(2007), ve konutlarda tüketim aralıklarına ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Lise ve Montfort Türkiye’de 1970göre - elektrik enerji pazarındaki enerjiler arası rekabet potansiyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde 2003 döneminde yöntemiyle yelini araştırmıştır. 1996-2008 edilenEngle-Granger bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgazyılları arasında 46 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim enerji tüketimi ile GSYİH arasındaki ilişkiyi şehirden elde edilen verileri kullanarak elektrik aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. inceledikleri çalışmalarında, GSYİH ile enerji ve gaz arasındaki ikame esnekliğini tahmin etmiş Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat tüketimi arasında tek yönlü bir ilişki bulmuşlardır. ve çalışmada iklim faktörleri, bir evin elektrik Buna göre GSYİH arttıkça tüketimi artmaktadır. talebinin büyüklüğü ve tüm elektrikli evleri de ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES dâhil ederekOFenerjiler arası ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS INDUSTRY ANDrekabetin derecesini Frikha ve Lemaire (2010), Elektrik ve gaz HOUSES etkileyen çeşitli bölgesel faktörlerin bağlı olması piyasalarının liberalleşmesi, enerji değişiminin ikame esnekliğine sağlamışlardır. Elde Abstract: In this study prepared by using data of için TSI belonging to the years ofolanak 2012-2014, ve modelleme the problemlerinin büyümesine yolgas used in industry and houses is statistically consumption of electricity and natural ettikleri datawith tahmin sonuçlarına analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared the use of differentgöre bu faktörlerin açmıştır belirtmişler ve çalışmalarında ortalamaya techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was aslındaelectricity pazarlardaki farklı made more comprehensive. The purpose was to determine and natural gasenerji prices çeşitleri arasında dönme modelini kullanarak elektrik ve doğal daha fazla rekabete yol açan ikame esnekliğini gazın birim fiyatını birlikte modellenmişlerdir. arttırdığını göstermişlerdir. Bu dinamikler parametreli difüzyon katsayılı Ornstein yöntemine bağlıdır. Çalışmalarında Lijesen (2007), Gerçek zamanlı elektrik fiyatlarının doğalgaz için İngiltere ve elektrik işçinse Fransa esnekliğinin, değişkenliğin maksimum fiyatı için piyasasına dayalı bir model oluşturmuşlar ve daha tüketicilerin talep cevapları üzerindeki önemli sonra gözlemlenen fiyatlardaki davranışları iyi bilgileri içerdiğinden bahsetmiştir. Bu öneme bir şekilde yeniden oluşturmak için bazı yönleri rağmen, gerçek zamanlı deneysel tahminlerin simüle etmişlerdir. Sonuç olarak elektrik santrali nadiren uygun olduğunu belirtmiştir. üzerinde ölçümler yaparak mevcut ani artışların Larivière, Lafrance (1999), bu çalışmada kanadaki ve korelasyon yapının önemine vurgu yapılmıştır. şehirleri karakterize eden bazı değişkenler ve kişi Jong ve Schneider (2009), Çalışmalarında birçok başına düşen yıllık elektrik tüketimi arasındaki enerjinin birim fiyatının ortak dinamiklerini elde ilişkiyi oluşturan bir istatiksel model oluşturetmek için eş bütünleşmenin nasıl uygulanacağı muşlardır. Bu değişkenlerin kentsel yoğunluk, 4 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN demografik ve meteorolojik veriler ve ekonomik ekonomik büyümeye doğru bir nedensellik ilişkisi İNCELENMESİ aktiviteler ile ilişkili olduğunu belirtmişlerdir. belirlenmiştir. Özellikle mesken elektrik tüketimi Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ ile ekonomik büyüme arasında ise, çift yönlü bir Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Karagöl (2007), Bu çalışmada, Türkiye’de ekonomik ilişki tespit edilmiştir. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi 1974-2004 dönemi için incelenmiştir. Ekonomik büyüme Ceylan ve Ozturk (2004), 1970 ve 2025 yılları Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve elektrik tüketimi serileri farklıdoğalgaz derecelerden arasında Türkiye’nin enerji talepleri; nüfus yove konutlarda kullanılan ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli durağan oldukları için aralarındaki ilişki Sınır ğunluğu, farklı senaryolar altında ithalat ve ihracat uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. ve konutlarda tüketim göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesiAlgoritma tabanlı Testi yaklaşımıSanayi ile araştırılmıştır. Bu aralıklarına yaklaşıma verileriyle oluşturularak Genetik yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde göre, seriler arasında eşbütünleşme tespitiçin tüketim olarak modellenmiştir. edilen sonuçlar enerji edilen bulgular sonucunda; ilişkisi sanayi sektörü aralığı arttıkça, elektrik Elde ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim edilmiş ve kısa dönemde değişkenler arasında talebinin gözlemlenen ve tahmin edilen değerleri aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. pozitif bir ilişki ortaya çıkarken uzun dönemde arasında bağıl hatayı değerlendirmek için Enerji Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat bu ilişki negatif çıkmıştır. ve Tabii kaynaklar bakanlığı verileri ile karşılaştırılmıştır. GA tabanlı modelin tahminlerinin Hamzacebi (2007), Çalışmada sektörel bazda ECONOMETRIC ANALYSIS OF2020 ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Enerji ve Tabii kaynaklarAND bakanlığınkinden daha ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY yılına kadar Türkiye’nin elektrik tüketim tahmini HOUSES iyi olduğunu göstermişlerdir. yapay sinir ağları yardımıyla elde edilmiş ve 2020 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yılına kadar yıllıktheortalama netofelektrik tüketiminin Mucuk ve and Uysal (2009), çalışmalarında genel consumption electricity and natural gas used in industry houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different artışı endüstri sektörü içinfor%analysis. 45.65,Moreover, konut sektörü olarak enerji, ve endüstriyel kalkınma techniques tests of hypothesis were appliedekonomik and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices için % 49.90 tarım sektörü içinde %3.65 olarak için önemli bir girdi kabul edilmektedir. Ancak bulunmuştur. 2020’de endüstri sektörü için net enerjinin bazı ekonomik göstergeler üzerindeki elektrik tüketimi 21.9210 GWh olarak tahmin etkileri konusunda halen tartışmalar bulunduğuedilmiştir. Tahminler enerji politikalarının etkin nu ve Türkiye için enerji tüketimi ile ekonomik bir şekilde uygulanması için oldukça önemlidir. büyüme arasındaki nedensel ilişkiyi eşbütünleşme ve Granger nedensellik testleri kullanarak Kınık (2008), 1975-2005 dönemine ilişkin topincelemişlerdir. Ampirik bulgular değişkenlerin lam elektrik tüketimi, sanayi elektrik tüketimi eşbütünleşik olduklarını ve Granger nedenselliğin ve konut elektrik tüketimi ile ekonomik büyüme enerji tüketiminden ekonomik büyümeye doğru arasındaki ilişki zaman serileri analizindeki gegerçekleştiğini göstermektedir. lişmeleri de dikkate alınarak incelenmiş ve elde edilen sonuçlara göre bu alt kategorilere ayrılmış Bayraç (2009), Günümüzde küresel enerji polielektrik tüketimleri ile ekonomik bürüme arasında tikaları, ağırlıklı olarak petrol ve doğal gaz tarauzun dönemli ilişkilerin varlığı eşbütünleşme fından belirlenmektedir. Bu politikaların temelini testi ile belirlenmiş ve elektrik tüketimlerinden şekillendiren bölgeler ise, rezervler açısından en 5 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN olan Orta Doğu, Orta Asya ve yaygın iletim ve dağıtım sebeke altyapısı gerektiren İNCELENMESİ büyük pay sahip doğalgaz ve elektrik enerjisi ic piyasalarındaki Hazar bölgelerinin olduğunu belitmiş ve petrol Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ fiyatlandırma sistemlerini incelemiş ve nüfus ve doğal gaz üreticileri için stratejikGüven bir Grup öneme A.Ş. Finans Yönetmeni büyüklüğü ile öne çıkan ulke piyasalarında kaydesahip olan Türkiye’nin, gelecekte enerji pazarı 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü dilen gelişmelerin konut ve sanayi tuketicileri icin olmaya da aday bir ülke olduğunu söylemiştir. Bu olarak sunmuşlardır. Doğalgaz ve : 2012-2014 arasındakikaynak TUİK verileri karşılaştırmalı kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi nedenle, petrol Özet ve doğal gaz Yılları ithalatında ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi elektrik piyasalarında, büyük miktardaki tüketimin çeşitliliğinin, arz güvenliği ve sürekliliğinin şeklindedir. Farklı analiz teknikleri sağkullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Ayrıca hipotez testleri uygulanarak enerji araştırma kapsamlı hale getirilmiştir. vedaha şebeke bedellerini düşürmesinden dolayı, lanması ile enerjiuygulanmıştır. taşıma projelerinin geliştirilmesi Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi sanayi göre ve konut nihai tuketim Türkiye için çok büyük önem taşımaktadır. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. Elde fiyatları arasında edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığıfarklılıklar arttıkça, elektrik ve doğalgaz önemli dikkati çekmektedir. Ancak, fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Dilaver ve Hunt (2011), çalışmalarında 1960 yapısal farklılıklardan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. dolayı, sanayi sektöründeki ve 2008 yılları arasındaki periyod boyunca yıllık veAnova, elektrik fiyatlarının düşüş gösterdiği Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,doğalgaz Sanayi, Konut, TUİK, Fiyat verilere yapısal zaman serisi modeli uygulayatüketim büyüklükleri, ülkeden ülkeye değişerak Türk konutlarının elektrik tüketimi, bir evin bilmektedir. Fiyatlarla birlikte, uygulanan vergi ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES toplam tüketim maliyeti ve konut elektrik fiyatıRANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND oranları da gerileme eğilimindedir. Bu yolla, ülke HOUSES arasındaki ilişkiyi açıklamışlardır. Bir evin toplam ekonomisine en fazla katkıyı sağlayan sektörlerin tüketim maliyeti, reel In enerji fiyatları Abstract: this study preparedve by enerji using data of teşvik TSI belonging to thesoz yearskonusudur. of 2012-2014, edilmesi the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically talebi altındakianalyzed. eğilim ANOVA konut elektrik model was talebinin applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis werevd., applied and the Bu research was Erdal, (2008), çalışmada 1970-2006 önemli etkenlerden olduğunu belirtmişlerdir. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices yılları boyunca Türkiye’de temel enerji tüketimi Burger, Klar, Muller ve Schindlmayr (2004), ve Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) arasındaki mevsimsel modeller, fiyat artışı, ortalamaya dönüş, nedensel ilişkiyi incelemek için bir nedensellik fiyat bağımlı dalgalanma ve uzun vadeli olmayan analizi gerçekleştirmişlerdir. Enerji tüketimi ve durağanlık gibi özellikleri hesaba katarak genel bir Gayri Safi Milli Hasıla arasındaki ilişki incelemek model sunmuşlardır. Avrupa enerji borsasındaki için; birim kök testi, genişletilmiş Dickey-Fuller tarihsel verileri kullanarak oluşturdukları modelin (ADF) ve Philips-Perron (PP), Johansen eşbüparametrelerini tahmin etmişlerdir. Sonuç olarak tünleşme testi ve ikili Granger nedensellik testi Monte Carlo benzetimiyle fiyatlandırılmış türevuygulamış ve deneysel sonuçların iki grubunda lerin nasıl kullanıldığını göstermişlerdir. durağan olmadığını göstermiştir. Umur ve Sohtaoğlu (2011), calısmalarında Avrupa Birliği enerji ic piyasasının kurumsallastırılmasına yonelik olarak yururluğe konulan doğalgaz ve elektrik enerjisi ile ilgili duzenlemeler kapsamında, Nişancı (2005), Türkiye’de elektrik talebini değişik sektörlerde tahmin ettiği çalışmasında, elektrik tüketimi ve milli gelir arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Bu çalışmada veri seti 1970-2003 yılları arasındaki 6 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN AMAÇ, KAPSAM VE YÖNTEM serileriELEKTİRİK olarak kullanılmıştır. EşbüİNCELENMESİ yıllık zaman tünleşme ve hata düzeltmeden oluşan bu modelde Murat KORKMAZ, Hakan Bu AÇIKGÖZ çalışma 2012-2014 yılları arasındaki sanayi elektrik tüketimi analiz edilmiştir. Modelde, kişi Güven Grup A.Ş. Finans ve Yönetmeni konutlar için tüketim aralıklarına göre elektrik başına elektrik tüketimi, reel elektrik fiyatları ve 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ve doğalgaz fiyatlarının durumunu tespit etmek kişi başına reel gelir değişkenleri kullanılmıştır. amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada elde ediEşbütünleşme analizi sonucunda milli gelir veverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK len veriler Türkiye Kurumunun (TUİK) konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarakİstatistik analiz edilmesi elektrik tüketimive arasında uzun dönemli bir ilişkinin şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakresmi hazırlanan çalışmada ANOVA toplanmıştır. modeli kayıtları kullanılarak Sanayi ve uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. olduğu ortaya çıkmış, nedensellik testi sonunda da konutlar içinfiyatlarının tüketim tespit aralıklarına Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz edilmesi göre elektrik ve elektrik tüketiminden gelire doğru tek taraflı bir yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde doğalgaz fiyatlarını tespit etmek üzere tanımlayıcı bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ilişkinin olduğuedilen saptanmıştır. istatistikler ve ANOVA fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak analizi tüketim uygulanmıştır. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Konut ve sanayi için tüketim aralıklarına göre Erdoğdu (2006), Eşbütünleşme analizi ve ARMA Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ayrı ayrı hipotezler oluşturulmuş ve bu hipotez modeli ile elektrik talebinin analiz edildiği çasonucunda genel fiyat eğilimi hakkında fiyat lışmada veri seti 1984-2004 yılları arasındaki ECONOMETRIC ANALYSIS OF reel ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES analizi uygulanmıştır. üç aylık verilerden oluşmaktadır. Modelde ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES elektrik fiyatları, kişi başına GSYİH ve kişi baKONUT DOĞALGAZ FİYAT ANALİZİ şına elektrik tüketimi değişkenleri kullanılmıştır. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Tüketim aralığına göreis konut doğalgaz fiyatlarına Çalışmada ilk olarak fiyat ve gelir değişmelerinde the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different ilişkin farklılıkları edebilmek için tek yönlü elektrik tüketimitechniques tahminfor edilmiş ikinci olarak analysis.ve Moreover, tests of hypothesis were applied and tespit the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices varyans analizi tekniği kullanılmıştır. geleceğe yönelik öngörüde bulunulmuştur. Eşbütünleşme analizi sonucunda değişkenler arasında Co-entegrasyon ilişkisinin varlığı saptanmıştır. Tablo 1. Doğalgaz Fiyatlarına Göre Tanımlayıcı İstatistikler N Ortalama Standart Sapma Minimum Maksimum T ≥ 5 219 4 1024.2500 33.160 975.00 1047.00 T < 522 4 1038.0000 23.036 1012.00 1062.00 522 ≤ T < 5 219 4 1029.5000 25.593 996.00 1058.00 Yukarıdaki tabloda tüketim aralığına göre konut doğalgaz fiyatlarına ilişkin tanımlayıcı istatistikler gösterilmektedir. 7 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 2. Anova Kareler Toplamı Kareler Ortalaması İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Kareler Kareler Toplamı Gruplar arası sd Ortalaması Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 385.167 2 Elektrik-Enerji192.583 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü Gruplar içi 6855.750 9 761.750 F Anlamlılık .253 .782 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi 7240.917 11 ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. hipotez göre testlerikonut uygulanarak Hı: araştırma daha kapsamlı halegöre getirilmiştir. Yukarıdaki tabloda tüketimAyrıca aralığına Tüketim aralığına konut doğalgaz fiyatları Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi doğalgaz fiyatları arasında olupyapılan olmadıarasında fark vardır.gidilmiştir. Elde yönünde hareketfarklılık edilmiş olup, istatistik bulgulara göre de sonuca sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ğını belirlemekedilen üzerebulgular ANOVA tablosu sonuçları fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim tüketim Hipotez testi sonucunda aralığına göre gösterilmektedir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Toplam konut doğalgaz fiyatları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur (p>0.05). Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Hipotez şu şekildedir: Ho: Tüketim aralığına göre konut doğalgaz ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING fiyatları arasında fark yoktur. TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Grafik 1. Konut Doğalgaz Fiyatları Tüketim Aralığı Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 8 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN grafikteELEKTİRİK tüketim aralığına göreİNCELENMESİ koKONUT ELEKTRİK FİYAT ANALİZİ Yukarıdaki nut doğalgaz fiyatları değerlerinin ortalamaları Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatlarına gösterilmektedir. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ilişkin farklılıkları tespit edebilmek için tek yönlü 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümütekniği kullanılmıştır. varyans analizi Tablo KonutYılları Elektrik Fiyatlarına Varyans Analizi Sonuçları Özet :3. 2012-2014 arasındaki TUİK verileri Göre kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan Standartçalışmada ANOVA modeli N testleriOrtalama Minimum Maksimum uygulanmıştır. Ayrıca hipotez uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sapma Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde T ≥ 15yönünde 000 hareket edilmiş olup, 4 yapılan 349.0000 8.36660 337.00 356.00 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz T < 1 000 4 düşüş gözlendiği 351.0000sonucuna 7.52773 357.00 fiyatlarının genel seviyesinde varılmaktadır. 340.00 Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 5 000 ≤ T < 15 00 4 349.7500 7.93200 338.00 355.00 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 2 500 ≤ T < 5 000 4 349.7500 8.65544 337.00 356.00 1 000 ≤ T < 2 500 4 351.0000 8.16497 339.00 357.00 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Yukarıdaki tablodaACCORDING tüketim aralığına göre konut HOUSES elektrik fiyatlarına ilişkin tanımlayıcı istatistikler Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, gösterilmektedir. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques Moreover, of hypothesis were applied and theSonuçları research was Tablo for 4. analysis. Gruplar Arasıtests Kareler Ortalaması Anova made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Gruplar arası Gruplar içi Toplam sd Kareler Ortalaması F Anlamlılık 12.300 4 3.075 .046 .995 993.500 15 66.233 1005.800 19 Kareler Toplamı Hı: Tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatları arasında fark vardır. Yukarıdaki tabloda tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatları arasında farklılık olup olmadığını belirlemek üzere ANOVA tablosu sonuçları gösterilmektedir. Hipotez testi sonucunda tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık yoktur (p>0.05). Hipotez şu şekildedir: Ho: Tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatları arasında fark yoktur. 9 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Grafik 2. Konut Elektrik Fiyatları Tüketim Aralıkları İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Yukarıdaki grafikte tüketim aralığına göre konut elektrik fiyatları değerlerinin ortalamaları gösterilmektedir. 10 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN DOĞALGAZ FİYAT ANALİZİ İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Tablo 5. Sanayi Doğalgaz Fiyatlarına Göre Varyans Analiz Sonuçları Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 T < 26 094 Standart Sapma Ortalama Elektrik-Enerji Bölümü Minimum KilisN7 Aralık Üniversitesi, 4 983.2500 35.02737 Maksimum 931.00 1005.00 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi 260 940ve≤konutlarda T < 2 609kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 4 896.2500 24.22636çalışmada861.00 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan ANOVA modeli 916.00 400 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi 26 094 Sanayi 000 ≤ve T konutlarda ≤ 4 878.5000 16.82260 854.00 890.00 104 376yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz 26 094 fiyatlarının ≤ T < 260genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 4 967.5000 51.69462 893.00 1009.00 940 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 2 609 400 ≤ T <Kelimeler 26 Anahtar : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 4 881.5000 14.24781 861.00 094 000 894.00 ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Tüketim aralığınaECONOMETRIC göre sanayi doğalgaz fiyatlarına ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ilişkin farklılıkları tespit edebilmek için tek yönlü HOUSES varyans analizi tekniği kullanılmıştır. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically TabloANOVA 6. Gruplar Arası Kareler Ortalaması Anova Sonuçları analyzed. model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Kareler Toplamı Kareler Ortalaması sd Gruplar arası 40062.300 4 10015.575 Gruplar içi 14916.500 15 994.433 Toplam 54978.800 19 F Anlamlılık 10.072 .000 Yukarıdaki tabloda tüketim aralığına göre sanayi Hı: Tüketim aralığına göre konut sanayi doğalgaz doğalgaz fiyatları arasında farklılık olup olmadı- fiyatları arasında fark vardır. ğını belirlemek üzere ANOVA tablosu sonuçları Hipotez testi sonucunda tüketim aralığına göre gösterilmektedir. sanayi doğalgaz fiyatları arasında istatistiksel Hipotez şu şekildedir: olarak anlamlı bir farklılık vardır (p<0.05). Ho: Tüketim aralığına göre sanayi doğalgaz fiyatları arasında fark yoktur. 11 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 7. Sanayi Doğalgaz Fiyatları İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni N Tüketim aralığı Alfa = 0.05 1 1 2 Kilis 7 Aralık Üniversitesi,4Elektrik-Enerji Bölümü 26 094 000 ≤ T ≤ 104 376 878.5000 2 609 400 ≤ T < 26 094 000 4 881.5000 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi konutlarda istatistiksel olarak analiz 260ve940 ≤ T < kullanılan 2 609 400doğalgaz ile elektrik tüketiminin 4 896.2500 edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 26 uygulanmıştır. 094 ≤ T < 260 940hipotez testleri uygulanarak 4 araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. 967.5000 Ayrıca Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi T < 26 094 4 983.2500 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik Anlamlılık .462 ve doğalgaz .491 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Duncan çoklu karşılaştırma testine göre, 26 094 fiyatları diğer aralıklara göre daha yüksek ölçüdedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Kw değerinden daha az ve 260 940 - 2 609 400 Diğer gruplar arasında sanayi doğalgaz fiyatları Kw arasında tüketim aralığı için sanayi doğalgaz arasında anlamlı bir farklılık yoktur. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grafik TO 3. Sanayi Doğalgaz Fiyatları Tüketim Aralığı HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 12 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN SANAYİ ELEKTRİK FİYAT ANALİZİ grafikteELEKTİRİK tüketim aralığına göre İNCELENMESİ sa- Yukarıdaki nayi doğalgaz fiyatları değerlerinin ortalamalaMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ rı gösterilmektedir. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7Tüketim Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Tablo 8. Sanayi Elektrik Fiyatlarına GöreBölümü Varyans Analiz Sonuçları Standart Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi N Ortalama Minimum Maksimum Sapma olarak analiz edilmesi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 2 000 ≤ T <uygulanmıştır. 20 000 4 241.5000 249.00 Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma 5.44671 daha kapsamlı hale236.00 getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi 20 ≤ T < 500 4 273.5000 2.08167 271.00 276.00 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde tüketim aralığı arttıkça, elektrik208.00 ve doğalgaz 20 000 ≤ Tedilen < 70 bulgular 000 sonucunda; sanayi 4 sektörü için 220.5000 9.94987 232.00 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 500 ≤ T < 2aralığı 000 Kw cinsinden yükseldikçe, 4 fiyatlarda259.0000 1.15470 260.00 da azalma meydana gelmektedir. 258.00 70 000 ≤ TAnahtar ≤ 150000 4 213.7500 4.57347 Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK,209.00 Fiyat 220.00 T > 150 000 217.00 T<20 4 209.7500 7.36546 202.00 4 OF ELECTRICITY 286.0000 AND 0.00000 ECONOMETRIC ANALYSIS NATURAL GAS286.00 PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES 286.00 Tüketim aralığına göre sanayi elektrik fiyatlarına ilişkin farklılıkları tespitInedebilmek için tek Abstract: this study prepared by yönlü using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically varyans analizi analyzed. tekniği ANOVA kullanılmıştır. model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more 9. comprehensive. purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo Gruplar The Arası Kareler Ortalaması Anova Sonuçları Gruplar arası Gruplar içi Toplam Kareler Toplamı Kareler Ortalaması sd 22014.357 6 3669.060 628.500 21 29.929 22642.857 27 F Anlamlılık 122.594 .000 Ho: Tüketim aralığına göre sanayi elektrik fiyatları arasında fark yoktur. Yukarıdaki tabloda tüketim aralığına göre sanayi elektrik fiyatları arasında farklılık olup olmadığını belirlemek üzere ANOVA tablosu sonuçları gösterilmektedir. Hı: Tüketim aralığına göre konut sanayi elektrik fiyatları arasında fark vardır. Hipotez şu şekildedir: 13 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sonucunda tüketim aralığınaİNCELENMESİ göre Hipotez testi sanayi elektrik fiyatları arasında istatistiksel olarak Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ anlamlı bir farklılık vardır (p<0.05). Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Tablo 10. Duncan Çoklu Karşılaştırma ve Bölümü Tüketim Aralıkları Tüketim aralıkları T > 150 000 70 000 ≤ T ≤ 150000 20 000 ≤ T < 000 Alfa = 0.05bu çalışma, sanayi Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi N 1 2 3 4 5 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. 4 Ayrıca hipotez 209.7500 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde 4 213.7500 213.7500 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 70 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 4 220.5000 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 2 000 ≤ T < 20 000 4 500 ≤ T < 2 000 4 20 ≤ T < 500 T<20 Anlamlılık 241.5000 259.0000 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO 4 CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 273.5000 HOUSES 4 6 286.0000 Abstract: In this study prepared of TSI belonging of 2012-2014,1.000 .313by using data .096 1.000to the years 1.000 1.000 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, testsKw of hypothesis were applied the research was için sanayi elektkarşılaştırma testine göre, 20 2000-20000 Kwandtüketim aralığı made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Duncan çoklu değerinden daha az tüketim aralığı için sanayi rik fiyatları azalmaktadır. 150000 Kw’ den büyük elektrik fiyatları diğer aralıklara göre en yüksek olan tüketim aralığı için ise sanayi elektrik fiyatı ölçüdedir. Daha sonra sırasıyla 20-500, 500-2000, en düşük düzeydedir. 14 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Grafik 4. Sanayi Elektrik Tüketimi ve Tüketim Aralığı İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Yukarıdaki grafikte tüketim aralığına göre sanayi elektrik fiyatları değerlerinin ortalamaları gösterilmektedir. SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Bu çalışma sonucunda 2012-2014 yılları arasındaki sanayi ve konutlar için tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatları istatistiksel analiz metotları kullanılarak tespit edilmiştir. İstatistiksel analiz yöntemlerinden tanımlayıcı istatistikler, ortalama grafikleri ve ANOVA analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucuna göre tüketim aralığına göre konutlar için elektrik ve doğalgaz fiyatları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Ancak sanayi sektörüne bakıldığında, tüketim aralığına göre elektrik ve doğalgaz fiyatları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Analiz sonucuna göre, sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 15 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN BURGER, M., KLAR, B., İNCELENMESİ MULLER, A., & SCHINDLMAYR, G., (2004). A spot market Murat KORKMAZ, ALTINAY, G., & KARAGÖL, E., (2005). Elect- Hakan AÇIKGÖZ model for pricing derivatives in electricity Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ricity consumption and economic growth: markets. Quantitative Finance, 4(1), 109-122. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Evidence from Turkey. Energy Economics, doi: 10.1088/1469-7688/4/1/010 27(6), 849-856. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi CEYLAN, H., olarak & OZTURK, H. K., (2004). Estive konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz edilmesi eneco.2005.07.002 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli mating energy demand of Turkey based on uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. AQEEL, A., & SABIHUDDIN, B. M.,aralıklarına (2001). The Sanayi ve konutlarda tüketim göre elektrik veeconomic doğalgaz fiyatlarının tespit using edilmesigenetic algorithm indicators yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Relationship Between Energy Consumption approach. and Manaedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça,Energy elektrik veConversion doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim And Economic Growth In Pakistan. Asiagement, 45(15–16), 2525-2537. doi: http:// aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Pacific Development Journal, 8(2), 101-110 dx.doi.org/10.1016/j.enconman.2003.11.010 KAYNAKLAR Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat COSTELLO, K., (2009). Electric-to-Gas SubstituWhat’s the Best Option for Regulators? ECONOMETRIC ANALYSIS electriOF ELECTRICITY tion: AND NATURAL GAS PRICES (2009). The demand for residential ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND The Electricity Journal, 22(6), 8-28. doi: HOUSES city in Nigeria: a bound testing approach. http://dx.doi.org/10.1016/j.tej.2009.06.002 Paper presented at the The 2nd International BABATUNDE, M. A., & SHUAIBA, M. I., Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, electricity in andEnergy natural gas used in industry and houses is statistically Workshop the on consumption EmpiricalofMethods DE VITA, G., ENDERSEN, K., & HUNT, L. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was C.,electricity (2006).and Annatural empirical analysis made more comprehensive. The purpose was to determine gas prices Economics,techniques Canadafor of energy demand in Namibia. Energy Policy, 34(18), 3447-3463. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. enpol.2005.07.016 BAKIRTAŞ, T., KARPUZ, S., & BİLDİRİCİ, M., (2007). An econometric analysis of electricity demand in Turkey. 2007, 27(1), 13 DİLAVER, Z., & HUNT, L. C., (2011a). Industrial electricity demand for Turkey: A structural time series analysis. Energy Economics, 33(3), 426-436. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. eneco.2010.10.001 BARLOW, M. T., (2002). A Diffusion Model For Electricity Prices. Mathematical Finance, 12(4), 287-298. doi: 10.1111/j.1467-9965.2002. tb00125.x BAYRAÇ, H. N., (2009). Küresel Enerji Poli- DİLAVER, Z., & HUNT, L. C., (2011b). Modelling and forecasting Turkish residential electricity demand. Energy Policy, 39(6), 3117-3127. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. enpol.2011.02.059 tikalari ve Türkiye: Petrol Ve Doğal Gaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 115-142 16 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN & AKAR, S., (2007). ARInomics, 29(2), 199-210. İNCELENMESİ EDIGER, V. Ş., doi: http://dx.doi. org/10.1016/j.eneco.2006.11.007 MA forecasting of primary energy demand Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ by fuel in Turkey. Energy Policy, 35(3), Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni HAMZAÇEBİ, C., (2007). Forecasting of Turkey’s 1701-1708. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü energy consumption on sectoral net electricity enpol.2006.05.009 bases. Energy Policy, 35(3), 2009-2016. doi: Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda doğalgaz ile elektrik istatistiksel olarak analiz edilmesi ERDAL, G., ERDAL, H.,kullanılan & ESENGÜN, K., tüketimininhttp://dx.doi.org/10.1016/j.enpol.2006.03.014 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli (2008). Theuygulanmıştır. causality Ayrıca between energy conhipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale Gas-to-Electric getirilmiştir. HATTORI, T., (2011). Substitution Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi sumption and economic growth in Turkey. andgöre Competition in Residential Energy Maryönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. Elde edilen36(10), bulgular3838-3842. sonucunda; sanayi Energy Policy, doi:sektörü http://için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ket in Japan. Paper presented at the Fourth fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim dx.doi.org/10.1016/j.enpol.2008.07.012 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Annual Conference On Competition And Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, Fiyat Industries, Belgium Regulation InTUİK, Network ERDOĞDU, E., (2007). Electricity demand analysis using cointegration and ARIMA JONG, D. C., & SCHNEIDER, S., (2009). OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES modelling: AECONOMETRIC case study ofANALYSIS Turkey. Energy between ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INCointegration TERMS OF INDUSTRY ANDgas and power spot HOUSES Policy, 35(2), 1129-1146. doi: http://dx.doi. prices. The journal of Energy Markets, 2(3), org/10.1016/j.enpol.2006.02.013 27-46 to the years of 2012-2014, Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA wasThe applied to the study prepared with the use of different FAN, S., & HYNDMAN, R. J.,model (2011). price KARADÖL, E.,and(2007). Economic Growth And techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices elasticity of electricity demand in South AustElectricity Consumption In Turkey: A Bound ralia. Energy Policy, 39(6), 3709-3719. doi: Test Approach. Doğuş Üniversitesi Dergisi, http://dx.doi.org/10.1016/j.enpol.2011.03.080 8(1), 72-80 FILIPPINI, M., (1995). Swiss residential demand for electricity by time-of-use. Resource and Energy Economics, 17(3), 281-290. doi: http:// dx.doi.org/10.1016/0928-7655(95)00005-I KINIK, E., (2008). Türkiye’de Mesken Talebi. (Yüksek Lisans), Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi FRIKHA, N., & LEMAIRE, V., (2010). Joint Modelling of Gas and Electricity spot prices. Applied Mathematical Finance, 20(1), 1-28. doi: 10.1080/1350486X.2012.658220 LARIVIERE, I., & LAFRANCE, G., (1999). Modelling the electricity consumption of cities: effect of urban density. Energy Economics, 21(1), 53-66. doi: http://dx.doi.org/10.1016/ S0140-9883(98)00007-3 HALICIOĞLU, F., (2007). Residential electricity demand dynamics in Turkey. Energy Eco- LIJESEN, M. G., (2007). The real-time price elasticity of electricity. Energy Economics, 17 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:13 K:02 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN NYAMDASH, B., & DENNY, 29(2), 249-258. ELEKTİRİK doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. İNCELENMESİ E., (2013). The impact of electricity storage on wholesale eneco.2006.08.008 Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ electricity prices. Energy Policy, 58(0), Grup A.Ş. Finans Yönetmeni LISE, W., & VAN MONTFORT,Güven K., (2007). 6-16. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.en1 Kilis 7in Aralık Üniversitesi, Energy consumption and GDP Turkey: Is Elektrik-Enerji Bölümü pol.2012.11.033 there a co‐integration relationship? Energy Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi SULTAN, R., (2012). Anedilmesi Econometric Study of Economics,ve 29(6), doi:ilehttp:// konutlarda1166-1178. kullanılan doğalgaz elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVAEnergy modeli and Exports in Economic Growth, dx.doi.org/10.1016/j.eneco.2006.08.010 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Implications for Trade and CliSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veMauritius: doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi LUNGBERG,yönünde L., (2009). An Econometric hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde mate Policy. International Journal of Energy bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Analysis of edilen The Swedish Industrial Electricity and olarak Policy, 2(5), 225-237 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna Economics varılmaktadır. Sonuç tüketim Demand. (Master Luleâ University aralığı KwThesis), cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. SCHWARZ, of Technology Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,TAYLOR, Sanayi, Konut,T., Anova, TUİK, Fiyat P., & COCHELL, J., (2005). 24/7 Hourly Response to Electricity MUCUK, M., & UYSAL, D., (2009). Türkiye Real-Time Pricing with up to Eight SumECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INmers TERMS INDUSTRY AND ofOFExperience. Journal of Regulatory Büyüme. Maliye Dergisi, 157, 105-115 HOUSES Economics, 27(3), 235-262. doi: 10.1007/ In this studyR., prepared by using to the years of 2012-2014, s11149-005-6623-6 NARAYAN, P. Abstract: K., & SMYTH, (2005). Thedata of TSI belonging the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically residential demand for electricity in Australia: analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different UMUR, O., &and SOHTAOĞLU, techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied the research was N. H., (2011). an application thecomprehensive. bounds testing appromade of more The purpose was to determine electricity and natural gas prices Avrupa Birliği Enerji İç Piyasasina Yönelik ach to cointegration. Energy Policy, 33(4), Düzenlemeler Kapsaminda Doğalgaz ve 467-474. doi: http://dx.doi.org/10.1016/j. Elektrik Enerjisi Fiyatlandirma Sistemlerinin enpol.2003.08.011 Uyumu. Paper presented at the 11. Enerji Kongresi, İzmir NİŞANCI, M., (2005). Türkiye’de Elektrik Enerjisi Talebi Ve Elektrik Tüketimi ile Ekonomik Büyüme Arasindaki İlişki. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi - Selçuk Üniversitesi 18 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ BİR MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN FİNANSAL OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN BELİRLENMESİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: BOZÜYÜK MESLEK YÜKSEKOKULU ÖRNEĞİ DETERMINING THE LEVEL OF FINANCIAL LITERACY OF A VOCATIONAL SCHOOL STUDENTS: A CASE OF BOZUYUK VOCATIONAL SCHOOL Cumhur ŞAHİN Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bozüyük Meslek Yüksekokulu Özet: Finansal sistemin sağlıklı çalışabilmesi, bireylerin finansal piyasalar ve ürünler hakkında yeterli bilgi sahibi olabilmesine bağlıdır. Bu bağlamda son yıllarda önem kazanan kavramlardan biri de finansal okuryazarlıktır. OECD’nin yapmış olduğu tanıma göre finansal okuryazarlık; finansal tüketicilerin finansal ürünler ve kavramlar hakkında bilgilendirilmesini veya finansal risk ve alternatifler arasında tercihte bulunabilecek farkındalığa sahip olmasını temin ederek finansal refahını artırma sürecidir. Bu araştırmada meslek yüksekokul öğrencilerinin temel düzeyde finansal okuryazarlık düzeyi saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma neticesinde öğrencilerin temel konularda yeterli finans bilgilerinin olmadığı görülmüştür. Bu durumu düzeltmek için okulda 2–3 haftalık kurs ve seminerlerin faydalı olabileceği düşünülmektedir. Abstract: The healthy operating of the financial system depends on individual’s having sufficient knowledge about financial markets and products. In this context, one of the concepts that gained importance in recent years is financial literacy. According to OECD financial literacy is the combination of consumers’ / investors’ understanding of financial products and concepts and their ability and confidence to appreciate financial risks and opportunities, to make informed choices, to know where to go for help, and to take other effective actions to improve their financial well-being. This investigation tries to determine the level of basic financial literacy of students of a Vocation School. The investigation results show that the students have not adequate financial knowledge about basic topics. It is thought to hold 2 or 3 weekly contact meetings at school to correct this situation. Anahtar Sözcükler: Finansal Sistem, Finansal Okuryazarlık, Finansal Teknikler Key Words: Financial System, Financial Literacy, Financial Techniques 19 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Bu nedenle söz konusu sakıncaları İNCELENMESİ minimize etmek için; tek tek kişilerin ve sonuçta toplumların Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Günümüz finans dünyası, son yıllardaki yenilikler finansal eğitimi, önemi giderek artan ve uluslar Güvenfinansal Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ve globalleşmenin de tesiriyle, her türlü arası alanda üzerinde her geçen gün daha fazla 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ihtiyaç ve duruma esneklik gösterecek biçimde, durulan konuların başında gelmektedir. Bu bağçok çeşitli ürün ve hizmeti sunmaya başlamıştır. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri lamda kullanılarak çalışma, sanayi sonhazırlanan yıllardabuönemi ortaya çıkan kavramve elektronik konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Yeni teknolojiler, dağıtım kanallarının biriçalışmada de finansal okuryazarlıktır. OECD’nin şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraklardan hazırlanan ANOVA modeli gelişimi ve finans piyasalarının her geçen gün daha uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak yapmış araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. olduğu tanıma göre finansal okuryazarlık; Sanayikişilerin ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi fazla bütünleşmesi, finansal hizmetlere finansalgöre tüketicilerin finansal Elde ürünler ve kavramlar yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. ulaşımını kolaylaştırmaktadır. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz hakkında bilgilendirilmesini veya finansal risk fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma gelmektedir. ve meydana alternatifler arasında tercihte bulunabilecek Fakat bu hizmetlerin önemli bir kısmı, oldukça Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,farkındalığa Sanayi, Konut, Anova, Fiyat temin ederek finansal sahipTUİK, olmasını karmaşık bir özellik taşımaktadır. Finansal türefahını arttırma sürecidir. Bir diğer tanıma göre keticiler, her geçen gün bir yenisiyle tanıştıkları ise finansal okuryazarlık, kişisel finansal sağlığı ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ürün ve hizmetlerin karmaşık yapısını anlamakta ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESsağlamak ve korumak için gereken finansal güçlük çekmekte, risk ve getiri hesaplamasını bilgi, beceri, tutum ve davranışlardan oluşan bir yaparken zorluklarla karşılaşmaktadırlar. DolayıAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, bileşendir 20). the consumption and natural gas used in industry(Gökmen, and houses is2012: statistically sıyla da hem kendilerini hem of deelectricity ülke ekonomisini analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques analysis. tests of hypothesis were applied and the research was olumsuz etkileyen yanlışforürün ve Moreover, hizmet seçimi 2. LİTERATÜR TARAMASI made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices söz konusu olabilmektedir. Finansal okuryazarlıkla ilgili olarak literatürde Kişilerin yeterli bilgiye sahip olmaksızın verdikbirçok çalışma bulunmaktadır. Bu konuyla ilgili leri finansal kararlar, yalnızca kendilerinin zarar akademik çalışmaların bazıları aşağıdadır: görmesine yol açmamakta, aynı zamanda ulusal Iowa State Üniversitesindeki öğrencilerin finansal ve uluslararası finansal düzenin bozulmasına da okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir sebep olmaktadır. çalışmada öğrencilerin para idaresi, kredi kartı 2008’de başlayan ve etkileri hala sürmekte olan kullanımı ve sigorta konusunda düşük bir bilgi küresel krizin temel nedenlerinden birisi de tüseviyesine sahip oldukları bulgusuna ulaşılmıştır. keticilerin yeterli bilgiye sahip olmadan finansal Bu araştırmada dikkat çeken bir başka sonuç ürün ve hizmetleri satın almalarıdır. Üstelik bu erkeklerin bayanlara kıyasla ve evli öğrencilerin işlemler borçla finanse edildiklerinde önce bireysel, de bekârlara nazaran daha fazla finansal bilgiye sonra sektörel ve zincirleme bir biçimde küresel sahip olduğunun ortaya çıkmasıdır (Danes ve boyutta krizi tetiklemektedir. Hira, 1987: 11). 20 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN diğerlerinin yatırım bilgisi üzerine Lise öğrencilerinin kişisel İNCELENMESİ Volpe ve finans bilgilerini odaklanarak yaptıkları araştırmada, ABD’nin Orta ölçmeye yönelik bir çalışmada, bireylerin gelir, Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ batı’sındaki bir devlet üniversitesi öğrencilerinin para yönetimi, tasarruf ve harcama konusunda Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ancak % 44’ünün yeterli finansal bilgiye sahip 1 ortalama bilgi seviyesinde oldukları tespit edilKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü olduğu, erkek öğrencilerin bayan öğrencilere göre miştir (Mandell, 1997: 16). Özet : 2012-2014 Yılları TUİK finansal bilgi açısından daha iyi birarasındaki durumda ol-verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak Texas eyaletindeki bir analiz devletedilmesi üniversitesinde öğrenim duğunu gözlemlemişlerdir (Volpe vd.,teknikleri 1996: 91). şeklindedir. Farklı analiz kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak gören araştırma1.daha kapsamlı hale getirilmiştir. sınıf öğrencilerinin kişisel finans bilgi Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Chen ve Volpe tarafından 924 üniversite öğrencisi düzeyini çalışmada, yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara görearaştıran de sonuca bir gidilmiştir. Elde 407 öğrenciye üzerinde yapılanedilen anket çalışmasına bulgular sonucunda;göre; sanayi sorular sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz finansal planlama, bileşik faiz, ilk halka arz gibi fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim temel düzeyde aralığı olmasına rağmen katılımcıların Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. temel finans kavramlarının ne olduğuna dair toplam ancak % 53’ünün toplam ortalamada doğru ceAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,20 Sanayi, Anova, TUİK, Fiyat soruKonut, sorulmuş ve sadece bir öğrencinin yüz vaplar verebildiği, bu nedenle öğrencilerin kişisel üzerinden seksen puan, altı öğrencinin sıfır puan finans bilgilerini ECONOMETRIC ilerletme ihtiyacında oldukları ANALYSIS OF ELECTRICITY NATURAL GAScevap PRICESoranının ise % 34.8 aldığıAND ortalama doğru ACCORDING TO CONSUMPTION saptanmıştır. Bu araştırmada katılımcıların enRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESgibi oldukça düşük bir düzeyde olduğu sonucuna başarısız olduğu alanın yatırım olduğu, düşük ulaşılmıştır. Bu araştırmada elde edilen bir başka Abstract: daha In this çok studyişletme prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, finansal okuryazarlığa bölümü the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is temel statistically sonuç, kız öğrencilerin finans kavramlarıyla analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different haricindeki bölüm öğrencilerinde rastlandığı, techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied and öğrencilere the research was ilgiliwere olarak erkek göre daha az bilgi comprehensive. purpose was to determine electricity and natural gas prices genellikle kadınmade ve more 30 yaş altındakiThebireylerin sahibi olduğudur (Manton vd., 2006: 52). finansal okuryazarlık oranının yetersiz olduğu görülmüştür (Chen ve Volpe, 1998: 124). İllinois, Louisiana ve Georgia eyaletlerindeki üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık Lusardi ve Mitchell tarafından emeklilik planlaması ile finansal okuryazarlık arasındaki ilişkiyi ele alan çalışmada; çalışanların tasarruf kararlarını nasıl aldığı, bu kararları alırken bilgileri nasıl ve nereden edindikleri araştırılmıştır. Verilerin analizi neticesinde; finansal bilgi ile emeklilik planları arasında güçlü bir ilişki olduğu, finansal okuryazarlık düzeyinin yaşlı Amerikalılarda, kadınlarda, azınlıklarda (Hispanik ve Siyahlar) ve üniversite eğitimi almamış bireylerde daha düşük olduğu belirlenmiştir (Lusardi ve Mitchell, 2006: 108). konusunda ne bildikleri ve neler öğrenmeleri gerektiğine yönelik olarak yapılan bir diğer çalışmada; öğrencilerin bir kısmının finansal durumlarını iyi idare edemediği, bunun sebebinin önerilen uygulamaları benimsememesi olduğu, yine bazı öğrencilerin finansal anlamda riskli düzeyde olduğu ve bu durumdaki öğrencilerin kampüslerde finansal danışmanlık hizmetlerine ihtiyaç duydukları ortaya konmuştur (Cude vd., 2006: 107). 21 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Bernheim ve diğerlerinin finansal eğitimin İNCELENMESİ uzun Ludlum ve diğerleri, birçok üniversite kampüsündeki üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlıkla süreli etkilerini araştırdıkları çalışmada; lise öğMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ kredi kartı kullanımı arasındaki ilişkiyi araştırdıkrencilerine yönelik finansal eğitimGüven ile tasarruf Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ları çalışmalarında anket sorularına cevap veren yapma ve sermaye biriktirme1Kilis arasındaki ilişki Elektrik-Enerji 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü 725 öğrenciyle ilgili olarak, çarpıcı sonuçlara incelenmiştir. Analizler neticesinde finansal eğitim Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri ulaşmışlardır. kullanılarak hazırlanan bu çalışma,yaklaşık sanayi Öğrencilerin % 91’i işletme almamış yetişkinlerle kıyaslandığında finansal ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi olmasına rağmen kullandıkları kredi şeklindedir.yetişkinlere Farklı analiz göre teknikleri kullanılarakbölümünde hazırlanan çalışmada ANOVA modeli eğitim alan öğrencilerin belirgin uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. kartlarının faiz oranını bilenler yalnızca % 14.6’sı bir biçimde daha fazla tasarruf tüketim ettiği ve sermaye Sanayi ve konutlarda aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göresahiptir. de sonucaKredi gidilmiştir. bir orana kartıElde gecikme faizi hakbirikimi sağladıkları tespit sonucunda; edilmiştirsanayi (Bernheim edilen bulgular sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz kındavarılmaktadır. bilgi sahibi olmayanlar % 75.7 iken, kredi Sonuç olarak tüketim vd., 2001: 462).fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. bakiyesi hakkında bilgisi olanlar ise % 29.2’lik Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Huddleston ve Anahtar diğerlerinin lise finansal planlabir oranla hayal kırıklığı yaratmışlardır. Cinsiyet ma program müfredatının öğrencilerin finansal açısından ise finansal okuryazarlık bağlamında ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY NATURAL GAS PRICES davranışları üzerindeki etkisini araştırdıkları erkekAND veya bayan öğrenciler açısından anlamlı bir ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESfark tespit edilmemiştir (Ludlum vd., 2012: 31). çalışmada, kişisel finansal eğitim programları sayesinde öğrencilerin finansal okuryazarlık, Abstract: In this study prepared by using data of Eitel TSI belonging to the years of 2012-2014, ve Martin, bir üniversitedeki bayan öğrenthe consumption of electricity andpozitif natural gas used in industry and houses is statistically davranış ve özyeterlilik düzeylerinde analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with okuryazarlık the use of different cilerin finansal düzeylerini ölçmeye techniquessaptanmıştır for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was gelişmeler görüldüğü (Huddleston made more comprehensive. The purpose was to determine and natural çalışmada, gas prices anket sorularını yönelikelectricity olarak yaptıkları vd., 1999: 113). cevaplayan 204 öğrencinin cevaplarının incelenmesi neticesinde bayan öğrencilerin finansal anlamda Borden ve diğerleri, üniversite öğrencilerinin okuryazar olmadığını, yaş ve etnisite anlamında finansal sorumluluklarına yönelik finansal tubir farkın bulunmadığı görülürken lise eğitiminde tum ve bilgi düzeylerini ölçmeyi amaçlayan bir finansal okuryazarlık eğitimi verilmesi gerektiği çalışma yürütmüşlerdir. Bu çalışma kapsamında sonucuna ulaşılmıştır (Eitel ve Martin, 2009: 616). öğrencilere finansal eğitim semineri verilmiş, daha sonra finansal okuryazarlıkla ilgili bir test Robb ve Sharpe tarafından ABD’nin orta batısındaki büyük bir eyalet üniversitesinde öğrencilerin kişisel finans bilgilerinin kredi kartı davranışı üzerindeki etkilerini araştırmaya yönelik olarak yürüttükleri bir çalışmada kredi kartı kullanış tutum ve kararları üzerinde finans bilgisinin yüksek veya düşük olmasının çok fazla etkisi olmadığı yapılmıştır. Test sonrası cevaplar incelendiğinde öğrencilerin finansal davranış ve tutumlarında anlamlı bir biçimde daha pozitif davranışlar olduğu riskli finansal davranışlarından kaçınma eğilimi taşıdıkları ortaya konmuştur (Borden vd., 2008: 37). 22 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN görülmüştür ki bu durum beklentilerden farklı bir ların arasında ilk sırayı aile almaktadır (Chen ve İNCELENMESİ Volpe, 2002: 306). sonuçtur (Robb ve Sharpe, 2009: Murat 41). KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 3. ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ Temizel ve Bayram’ın Anadolu Üniversitesi 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencileri Bu çalışma, T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi arasında finansal okuryazarlık seviyesini araştırÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriBozüyük kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi öğrencilerinin MeslekbuYüksekokulu ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi dıkları çalışmada, öğrenciler finansal bilgilerini seviyeleriyle ilgili olarak şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakfinansal hazırlananokuryazarlık çalışmada ANOVA modeli ağırlıklı olarakuygulanmıştır. ailelerinden öğrenmekte olup, Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. bazı temel finans terimleri ve ürünleri konusunda Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi finansal haberleri genellikle internet ve televizyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bilgi düzeyleri ve finansal davranış kalıplarını edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz yondan izlemektedir ve finansal bilgi düzeylebelirlemeye yöneliktir. İnceleme dönemi Eylül fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim rinin yeterli olduğu (Temizel veda azalma aralığı kanısındadırlar Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda meydana gelmektedir. 2014’tür. Çalışmada basit rassal örneklemeden Bayram, 2011: Anahtar 84). Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,yararlanılmıştır. Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Bozüyük Meslek Yüksekokulu anakütle olarak kabul edilmiştir. Meslek YükseLusardi ve Koenen tarafından Almanya’daki ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES kokulunda öğrenimGAS gören öğrenci sayısı 502’dir. finansal okuryazarlık araştırmasına göre; AlmanRANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESDolayısıyla bu kütlenin üçte birini oluşturan 165 halkının finansal okuryazarlığı orta seviyededir. öğrencinin anakütleyi temsil edeceği kabul edilKadınların finansal okuryazarlık Abstract: In this study seviyesi prepared byerkekusing data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is anket statistically miştir. 165 öğrenciye soruları dağıtılmış, lere göre daha düşüktür. Ülkeninmodel doğusunda gelir analyzed. ANOVA was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied research was dolayısıyla 127 bunlardan 38’i and gerithedönmemiş, seviyesi ve eğitim düzeyi düşük bireylerin finanmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices anket üzerinden istatistikî analizler yapılmıştır. sal okuryazarlığı ülkenin batısındakilerden daha Anket yanıtları frekans analizi ve yüzde olarak aşağıdadır. Ayrıca Almanya’nın doğusundakiler gösterilmiştir. temel finans bilgileri konusunda yetersizdirler (Koenen ve Lusardi, 2011: 19). 4. BULUNTULAR Chen ve Volpe tarafından üniversite öğrencilerin- Tablo 1. Öğrencilerin Cinsiyet Dağılımı de cinsiyet farklılıkları ile finansal okuryazarlık arasındaki ilişkilerin araştırıldığı bir çalışmada; kadınların finansal bilgilerinin erkeklere göre daha düşük olduğu görülmektedir. Bunun yanı sıra finansal okuryazarlık düzeyi üzerinde tecrübe ve eğitimin önemli bir etkisi bulunmaktadır. Cinsiyet Frekans Yüzde Kadın 67 52,8 Erkek 60 47,2 Toplam 127 100 Örneklemdeki erkek ve kadın oranı birbirine yakın olup kadınların oranı % 52,8 ve erkeklerin oranı da % 47,2’dir. Öğrenciler finansal bilgilerinin çoğunu okul dışındaki kaynaklardan elde etmektedirler. Bun23 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 2. Öğrencilerin Program Dağılımı İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Program Frekans Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Dış Ticaret 33 1 Kilisve 7 Aralık Elektrik-Enerji30 Bölümü Muhasebe VergiÜniversitesi, Uygulamaları Bankacılık ve Sigortacılık 29 Yüzde 26,0 23,6 22,8 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak15,7 analiz edilmesi Pazarlama 20 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 15 kapsamlı hale 11,9getirilmiştir. uygulanmıştır. Ayrıca hipotezDiğer testleri uygulanarak araştırma daha Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Toplam 127 100 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz anket sorularını yanıtlayan 127 sonucuna öğrencinin pazarlama programı fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim öğrencisi olup % aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Örneklemde öğrencinin 33’ü dış ticaret programı olup % 15,7’lik frekansa ve son olarak da 15 öğrencinin Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 26,0’lık frekansa, 30 öğrencinin muhasebe ve diğer seçeneği altında toplanan seramik, cam, vergi uygulamaları programında olup % 23,6’lık çinicilik, grafik ve çevre programları öğrenciECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GASbir PRICES frekansa, 29 öğrencinin bankacılık ve sigortacılık leri olup % 11,9’luk frekansa sahip olduğu ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESgörülmektedir. programı öğrencisi olup % 22,8’lik frekansa, 20 Abstract: In this Tablo study prepared by using data ofAylık TSI belonging the years of 2012-2014, 3. Öğrencilerin GelirtoDüzeyi the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Gelir Düzeyi Frekans were applied Yüzde techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 0–500 TL 83 65,4 501–999 TL 23 18,1 1000 TL ve Üzeri 21 16,5 Toplam 127 100 Anketi yanıtlayan 127 öğrencinin 83’ü aylık 0–500 TL arası bir gelire sahiptir ve % 65,4’lük bir oranı oluşturur. 23 öğrenci aylık 501–999 TL bir gelire sahiptir ve % 18,1’lik bir orandadır. 21 öğrenci ise aylık 1000 TL ve üzeri bir gelire sahip olup % 16,5’lik bir orana tekabül etmektedirler. 24 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN 4. Tasarrufları Olması İNCELENMESİ Durumunda Yatırım Yapacakları Araçlar Hakan AÇIKGÖZ ÜrünMurat KORKMAZ, Frekans Yüzde AltınGüven Grup A.Ş. Finans 62 Yönetmeni48,8 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Döviz 31 24,4 Hisse Senedi 24 kullanılarak 18,9 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Mevduat 10 7,9 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. AyrıcaTahvil hipotez testleri uygulanarak - araştırma daha - kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Katılım Hesabıistatistik- bulgulara göre- de sonuca gidilmiştir. Elde yönünde hareket edilmiş olup, yapılan edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Toplamdüşüş gözlendiği sonucuna 127 varılmaktadır. 100 Sonuç olarak tüketim fiyatlarının genel seviyesinde aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Öğrencilere eğerAnahtar ellerinde tasarruf fazlası olsaydı sırada hisse senedi Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Üçüncü Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat tercih edilmektedir. hangi alanda değerlendirecekleri konusunda soAnketi yanıtlayan öğrencilerden 24’ü hisse senedini rulan sorulara ilişkin olarak verilen yanıtlarda, tercih ederken % 18,9’luk bir orana sahiptir. En ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES 62 öğrenci altına yatırım yapacaklarını belirtmişRANGES sonINtercih edilen yatırım AND enstrümanı mevduattır ACCORDING TO CONSUMPTION TERMS OF INDUSTRY HOUSES olup % 48,8’lik bir oran oluşturmaktadır. Altıve 10 kişi tarafından seçişmiş olup % 7,9’luk bir nın ardından ikinci sırada tercih oluşturur. yanıtlayan öğrencilerden Abstract: In this study edilen prepared finansal by using data of oranı TSI belonging to theAnketi years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically enstrüman dövizdir. 31 ANOVA öğrencimodel dövizwas seçeneğini tahvilprepared ve katılım seçen olmamıştır. analyzed. applied to the study with thehesabını use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was işaretlemiş olupmade % 24,4’lük bir oran teşkil eder. more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo 5. Bazı Finans Kavramlarının Bilinme Düzeyi Kavramlar Frekans Yüzde Faiz 97 76,4 Hisse Senedi 95 74,8 Tahvil 64 50,4 Bütçeleme 55 43,3 Likidite 48 37,8 Portföy 33 26,0 Repo 21 16,5 Arbitraj 8 6,3 Valör 3 2,3 25 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Bazı finans kavramları hakkında sorulan sorulara oran teşkil eder. Likiditeyi bilenler İNCELENMESİ 48 kişidir ve verilen yanıtlar tablo 5.’de görülmektedir. Buna % 37,8’lik Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ bir orandadır. Portföy kavramı hakgöre en iyi bilinen kavram faiz olup katılımcıların kında bilgi sahibi oln kişi sayısı 33 olup % 26’lık Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 97’si faiz hakkında bilgi sahibi1 olup % 76,4’lük Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü bir orandadır. Reponun ne olduğunu bilenlerin bir orana sahiptir. İkinci sırada hisse senedi bilinsayısı 21’dir ve % 16,5’lik bir yüzdeye sahiptir. mekte olup frekansı ve yüzdesi Özet :95 2012-2014 Yılları74,8’dir. arasındaki Tahvil TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Arbitraj ve valör hakkında bilgi sahibi olanların hakkında bilgi sahibi olan kişi sayısı 64’dür ve % şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 8 ve olup yüzde olarak % 6,3 uygulanmıştır. hipotez testleri uygulanarak sayısı araştırmasırasıyla daha kapsamlı hale3getirilmiştir. 50,4’lük bir oran oluşturur.Ayrıca Bütçeleme hakkında Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bilgi sahibi olanlar 55hareket kişidiredilmiş ve %olup, 43,3’lük bir bulgulara ve % 2,3’lük bir oran oluştururlar. yönünde yapılan istatistik göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Tablogenel 6. Programlara Göre Finansal Okuryazarlık Düzeyi aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Program Okuryazar Yüzde Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,Finansal Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Birey Sayısı Muhasebe veANALYSIS Vergi OF ELECTRICITY 14 AND NATURAL GAS46,7 ECONOMETRIC PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Uygulamaları HOUSES Banka ve Sigortacılık 10 34,4 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Dış Ticaret 8 industry and houses is24,2 the consumption of electricity and natural gas used in statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Pazarlama 4 were applied and the 20,0 techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Diğer - Programlara göre finansal okuryazarlık düzeyleri incelendiğinde en yüksek finansal okuryazarlığın muhasebe ve vergi uygulamaları programı öğrencilerinde olduğu görülmektedir. Finansla ilgili temel bilgilere ilişkin soruların yarısından fazlasına doğru yanıt verenler finansal okuryazar olarak kabul edilmiştir. Buna göre muhasebe ve vergi uygulamaları programı öğrenim gören 30 öğrencinin 14’ü finansal okuryazar olup % 46,7’lik bir oran oluşturur. Banka ve sigortacılık programında öğrenim gören 29 öğrencinin 10’u finansal okuryazar olup % 34,4’lük bir orana sahiptir. Anket sorularını yanıtlayan 33 - öğrenci dış ticaret programından olup bunların 8’i finansal anlamda okuryazardır ve % 24,2’lik bir yüzdeye sahiptir. Anket sorularını yanıtlayan 20 pazarlama programı öğrencisinden finansal okuryazar olanların sayısı yalnızca 4’dür ve bunlar % 20’lik bir orana sahiptir. Anket sorularını yanıtlayan seramik, cam, çinicilik, grafik ve çevre programlarından oluşan diğer programlar öğrencilerinin sayısı 15’dir ve bunlardan hiçbiri finansal okuryazar değildir. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin genel anlamda finansal okuryazarlık düzeyine bakıldığında anket sorularını yanıtlayan 26 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN 127 öğrenciden yalnızca 36’sı finansal okuryazar lendirecekleri sorulduğunda en fazla tercih edilen İNCELENMESİ olup % 28,3’lük bir oran teşkil etmektedir. finansal enstrüman 62 öğrenci tarafından seçilen Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ altın’dır. Altını 31 kişi ile döviz, 24 kişi ile hisse Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 5. SONUÇ senedi ve 10 kişi ile mevduat izlemektedir. Tahvil/ 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Globalleşme ve sermaye piyasaları arasındaki bono ile katılım hesabını tercih eden olmamıştır. : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriÖğrencilerin kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi entegrasyonun Özet da artmasıyla birlikte özellikle bazıbufinansal kavramlar hakkında ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 1990’lı yıllardan itibarenFarklı finansal ve hizsahibiçalışmada olma düzeyi en fazla şeklindedir. analiz ürün teknikleri kullanılarakbilgi hazırlanan ANOVAincelendiğinde modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. metlerin sayısında olağanüstü artışlar görülmeye bilinen kavramlar sırasıyla faiz, hisse senedi ve Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi başlamıştır. Bu anlamda finansal hizmet ve ürünyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara gidilmiştir. Elde% 50’den fazla bir tahvildir.göre Budeüçsonuca kavramı bilenler edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz lerden yararlanan bireylerin işi oldukça zorlaşoranavarılmaktadır. sahipken; Sonuç bütçeleme, likidite, portföy, repo, fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. mıştır. Çünkü bu alanda yapılacak hatalı tercih ve arbitraj ve valör kavramlarını bilenler % 50’nin Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,Bu Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat kararların bedeliAnahtar son derece ağır olmaktadır. altındadır. Programlara göre finansal okuryazarsorunun çözülmesinde veya en azından minimuma lık düzeyleri incelendiğinde en yüksek finansal indirilmesinde finansal okuryazarlık kavramı ön ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES okuryazarlığın muhasebe ve vergi uygulamaları ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND plana çıkmaktadır. Finansal okuryazarlığın genç HOUSESprogramı öğrencilerinde olduğu görülmektedir. yaşlardan başlayarak bireylere kazandırılması Bunu sırasıyla banka ve sigortacılık, dış ticaret Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, gerekmektedir. the Buconsumption çalışmadaof Bozüyük Meslek electricity and natural gas used industry andprogramları houses is statistically ve inpazarlama izlemekte olup diğer analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Yüksekokulu öğrencilerinin finansal okuryazarlık techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was program öğrencilerinin finansal okuryazarlık made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices düzeyi belirlenmeye çalışılmıştır. düzeyi 0’dır. Meslek yüksekokulu öğrencilerinin genel anlamda finansal okuryazarlık düzeyine Araştırma sonuçlarına göre anket sorularını yanıtbakıldığında 127 öğrenciden yalnızca 36’sı filayan 127 öğrencinin 67’si bayan, 60’ı erkektir. nansal okuryazar olup % 28,3’lük bir oran söz Öğrencilerin öğrenim gördükleri programlar konusudur. incelendiğinde; 127 öğrencinin 33’ü dış ticaret, 30’u muhasebe ve vergi uygulamaları, 29’u banka ve sigortacılık, 20’si pazarlama ve 15’i de diğer programlarda yer almaktadır. Öğrencilerin aylık gelir düzeyleri incelendiğinde 83 öğrencinin aylık 0–500 TL bir gelire sahip olduğu, 23 öğrencinin aylık 501- 999 TL gelire sahip olduğu ve 21 öğrencinin de 1000 TL ve üzeri gelirinin olduğu görülmüştür. Öğrencilere ellerinde tasarruf fazlası olması durumunda bu birikimlerini nasıl değer- Toplumun vazgeçilmez bir parçası olan üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlığının arttırılması son derece önemlidir. Bu düzeyin yükseltilmesi için okul bünyesinde 2–3 haftalık kurs ve seminerlerin faydası olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca görsel materyallerle desteklenen bir program yararlı olabilecektir. 27 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) KAYNAKÇA SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN The Journal of Student İNCELENMESİ Financial Aid, 17 (1), ss.4–16 BERNHEİM, D. B., GARRETT, D.Murat M., KORKMAZ, MAKİ, Hakan AÇIKGÖZ Grup A.Ş. Finans YönetmeniS.J., MARTİN, J., (2009). “FirstEİTEL, D. M., (2001). “Education andGüven saving: The 1 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji BölümüFemale College Students’ FinanGeneration long-term effects of highKilis school financial cial Literacy: Real And Perceived Barriers curriculum mandates”, Journal of Public Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Toistatistiksel Degreeolarak Completion”, konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin analiz edilmesi College Student Economics,ve80(3), ss.435–465 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Journal; Part B, Vol. 43 Issue 2, ss.616 Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. BORDEN, L. uygulanmıştır. M., LEE, S.A., SERİDO, J., Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi GÖKMEN, (2012). “Finansal hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre deH., sonuca gidilmiştir. Elde Okuryazarlık”, COLLİNS,yönünde D., (2008). “Changing College edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Hiperlink Yayınları, İstanbul, s.20 Students’ Financial Knowledge, Attitudes, fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. and Behavior through Seminar ParticipaHUDDLESTON, C. A., DANES, S. M., BOYCE, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat tion”, Journal of Family Economic Issues, L., (1999). “Impact evaluation of a financial 29, ss.23–40 literacy program: Evidence for needed eduECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES policy changes”, ACCORDING TO CONSUMPTION TERMS OF INDUSTRY AND Consumer Interests CHEN, H., VOLPE, R.P., (1998). “An AnalysisRANGES INcational HOUSES Annual, 45, ss.109–114 of Personal Financial Literacy Among ColAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, lege Students”, Financial Services Review KOENEN, T.B., LUSARDİ, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically A., (2011). “Fianalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different 7(2), ss.107-128 nancial Literacy and Retirement Planning techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices In Germany”, Working Paper 17110, s.19 CHEN, H., VOLPE, R.P., (2002). “Gender differences in personal financial literacy among college students”, Financial Services Review, 11, ss.305-306 LUDLUM, M., TİKLER, K., RİTTER, D., COWART, T., XU, W., SMİTH, B.C., (2012). “Financial Literacy and Credit Cards: A Multi Campus Survey”, International Journal of Business and Social Science, Vol. 3 No. 7; ss.25–33 CUDE, B. J., LAWRENCE, F. C., LYONS, A. C., METZGER, K., LEJEUNE, E., MARKS, L., MACHTMES, K., (2006). “College Students and Financial Literacy: What They Know and What We Need to Learn”, Eastern Family Economics and Resource Management Association, ss. 102-109 LUSARDİ, A., MİTCHELL, O.S., (2006). “Financial Literacy and Planning: Implications for Retirement Wellbeing”, Michigan Retirement Research Center Working Paper, s. 108 DANES, S.M., HİRA, T.K., (1987). “Money management knowledge of college students”, MANDELL, L., (1997). “Personal financial survey of high school seniors”. Jump Start 28 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:09 K:24 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Coalition for March/April SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Personal Financial Literacy, TEMİZEL, F., BAYRAM, F., (2011). İNCELENMESİ “Finansal Okuryazarlık: Anadolu Üniversitesi İktisadi Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) ÖğrenciGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni MANTON, E.J., ENGLİSH, D.E., AVARD, lerine Yönelik Bir Araştırma”, C.Ü. İktisadi 7 AralıkCollege Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü S., WALKER, J., (2006).1Kilis “ What ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 12, Freshmen Admit To Not Knowing About Sayı 1, ss.73–86 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Personal Finance”, College Te- tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve konutlardaJournal kullanılanof doğalgaz ile elektrik şeklindedir. 3(1), Farklı ss.43–54 analiz teknikleri kullanılarakVOLPE, hazırlanan çalışmada ANOVAH., modeli aching & Learning, R.P., CHEN, PAVLİCKO, J.J., uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. investment Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve(1996). doğalgaz “Personal fiyatlarının tespit edilmesi literacy among ROBB, C. A., SHARPE, D.edilmiş L., (2009). “Effect yönünde hareket olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde college students: A survey”, Financial Practice bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz of Personal edilen Financial Knowledge On College Education fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaand varılmaktadır. Sonuç6(2), olarakss.86–94 tüketim Students’ Credit Card Behavior”, Journal ofda azalma meydana gelmektedir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda Financial Counseling and :Planning Volume KAYNAKLARI Anahtar Kelimeler Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,İNTERNET Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 20, Issue 1, ss. 25–44 http://www.nber.org/papers/w17110, Erişim ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYTarihi: AND NATURAL GAS PRICES 08.03.2014 ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 29 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ MÜŞTERİ ORYANTASYONUNUN İŞLETMELERİN DEVAMLILIK VE KARLILIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ THE EFFECT OF CUSTOMER ORIENTATION ON CONTINUITY AND PROFITABILITY OF BUSINESSES Ebru CENGİZ Gelişim Üniversitesi Özet: Gelişen ve değişen dünyamızda müşteri istekleri ve ihtiyaçları da sürekli gelişim ve değişim göstermektedir. İşletmelerin bu değişim ve gelişmelerin takibini yapıp müşteri ile sıkı bir iletişim kurarak müşterilerini memnun etmesi, işletmeleri rakiplerine göre pazarda avantajlı duruma getirecektir. Müşteri istek ve gereksinimlerini tespit etmeden ürün veya hizmet üreten bir işletmenin rakipleri karşısında uzun dönemde başarılı olması beklenemez. Rekabet yarışının acımasız ve yoğun bir şekilde sürdüğü iş dünyasında toplam kalite anlayışının özünde yatan müşteri odaklılık fikri işletmelerce büyük bir hızla benimsenmeye devam etmektedir. “Ürün odaklılık” artık yerini “müşteri odaklılık” fikrine bırakmış, işletmeler müşterilerinin beklentilerini öğrenip, karşılayabilmek için büyük çaba sarf etmektedirler. Günümüzde hem üretim hem de hizmet sektöründe faaliyet gösteren işletmeler pazarda söz sahibi olmak istiyorlarsa müşteri odaklı olmak durumundadır. Abstract: Customer requests and needs continuously develop and change just like our developing and changing world. Following these changes and developments and satisfying customers by maintaining a close communication with them will make the businesses gain more advantage over their rivals in the market. It cannot be expected from a business to be successful in the long run against the rivals by producing services or products without determining the customer requests and needs. In the business world where competition is cruel and intense, the notion of customer orientation lying under the sense of total quality has been adopted at a great pace by businesses. “Product orientation” has left its place to “customer orientation”; businesses learn the customer expectations and make a great effort to meet these expectations. If the businesses operating both in production and service sector today want to have a voice in the market, they have to be customer-oriented. Anahtar Kelimeler: Müşteri, Oryantasyon, Pazarlama, Hizmet, İşletme Key Words: Customer, Orientation, Marketing, Service, Business 30 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1. GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN tasyonuyla ilişkisi vurgulanmıştır. İNCELENMESİ Dokuzuncu bölümde müşteri ilişkilerinin geleceğiyle ilgili Murat KORKMAZ, İş hayatı müşteriye yöneliktir. Müşteriye odak- Hakan AÇIKGÖZ farklı görüşlere yer verilmiştir. Güvenbaşarılı Grup A.Ş. Finans Yönetmeni lanmamış hiçbir faaliyet iş hayatında 1 Kilis 7 Aralıkiçin Üniversitesi, Bölümü olamaz. Aynı şeyi işletme stratejileri de Elektrik-Enerji Yöntem: Bu araştırmada nitel araştırma yöntemi söyleyebiliriz. Unutmamak gerekir ki, işletmekullanılmıştır. Nitel araştırmanın herkes tarafından Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi nin var oluş nedeni müşterilerin edilmesi kabul edilen basitolarak temelli biredilmesi tanımı bulunmamaktadır. ve konutlarda kullanılantatmin doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli gereken gereksinimleri ve istekleridir. İşletmeler, Bunun esas nedeni de nitel araştırma kavramının uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bu gereksinim ve istekleri karşılamak ve bunun şemsiye örneğine benzer şekilde birçok kavramı yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde sonucunda arzuladıkları amaçları eldesanayi etmek içiniçin tüketim içerisinde barındırmasıdır (Yıldırım ve Şimşek edilen bulgular sonucunda; sektörü aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim kurulmaktadır. 2006). Biyografi araştırmaları, fenomenoloji aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. araştırmaları, etnografya araştırmaları, mülakat Anahtar Kelimeler : Elektrik,isteklerinin Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Amaç: Çalışmamızın amacı müşteri (bireysel görüşme) araştırmaları, içerik analizi ve beklentilerinin tespitinin işletmelerin devamlılığı araştırmaları… vb. bu “şemsiye” kavram içinde ve karlılığı üzerindeki etkisini vurgulamaktır. Bu ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES bulunanlardan birkaç tanesini ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND temsil etmektedir. amaç doğrultusunda işletme kültürünün ve işletme HOUSES Tüm bu kavramlar hem araştırma deseni bakımınstratejilerinin müşteri beklentilerini karşılayacak hem detoanaliz teknikleri bakımından benzer Abstract: In this study prepared by using data of dan TSI belonging the years of 2012-2014, şekilde oluşturulması hususunu ifade etmektedir. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically özelliklere oldukları için nitel araştırma bu analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared sahip with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Kapsam: Bu made kapsamda çalışmamızın ikinci kavramları kapsayan genel yapı/kavram olarak more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gasbir prices kısmında müşteri kavramı üzerinde durulmuş kabul edilmektedir. olup farklı müşteri gruplarının özelliklerinden Araştırma Problemi: Bu araştırmanın problemi bahsedilmiştir. Üçüncü kısımda müşteri oryanmüşteri oryantasyonunun işletmelerin devamlılık ve tasyon (odaklanma) anlayışının işletmeler için karlılığı üzerinde etkisinin ne düzeyde olduğudur. önemi vurgulanmıştır. Dördüncü kısımda müşteri oryantasyonun işletmelerde var olabilmesi Araştırmanın Kısıtları: Araştırmanın kısıttı, için müşteri odaklı kültürün oluşumundan söz literatür taraması ile sınırlı olmasıdır. Bu amaçla edilmiştir. Beşinci bölümde müşteri tatmininin yalnızca yapılmış çalışmalardan yararlanılmış sağlanmasında dikkat edilmesi gereken hususlar olması araştırmanın kısıtını oluşturmaktadır. ifade edilmiştir. Altıncı bölümde müşteriler için 2. MÜŞTERİ KAVRAMI değer yaratma kavramından bahsedilmiştir. Yedinci “Müşteriyi dikkate almak günümüz rekabet piyabölümde müşteri ilişkileri stratejilerinin oluşum sasında vazgeçilemez bir unsurdur” (Çatı ve diğ., sürecinden söz edilmiştir. Sekizinci bölümde ise müşteri ilişkileri yönetiminin müşteri oryan2010: 430). Müşteriler, işletme için ürünlerinin 31 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN hizmetlerininELEKTİRİK sunulduğu ve karşılandığı farklıdır. Bu nedenle bu sınıflamanın İNCELENMESİ veya yapılması ihtiyacı doğmuştur (Çatlı ve Çatlı, 2013: 105-130). getiri elde edildiği bir gruptur. Arzuları, istekleri, Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ beklentileri farklı olan ve değişik değerlere sahip Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ürettikleri ve pazarladıkları mal ve İşletmelerin kişilerden oluşan bu grupta tek benzer nokta, grubu 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji hizmetler,Bölümü son derece standart veya çok farklı oluşturan kişilerin satın alma güçlerinin olması ve olabilmekte ve bu iki uç arasında, mal ve hizÖzet : 2012-2014 Yıllarıkarşılamak arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi belirli bir gereksinimi veya isteği içinverileri metlerin çeşitliolarak kombinasyonları ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz edilmesi bulunmaktadır. pazara çıkmış olmalıdır. Bu nedenle, işletmeler şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak“Pazarlama hazırlanan çalışmada ANOVA modeli anlayışı bakımından işletmeler üç uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. homojen olmayan müşteri grubundan, kime hizmet evreden geçmiştir” ve Süngü: 2004: 1). Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının(Emgin tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edeceklerini, kime ürünlerini satabileceklerini Bazı işletmeler, ürünlerini herhangi bir müşteri edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz belirlemeli ve onların öğrenmelidir fiyatlarınınözelliklerini genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketimtüm müşterilerin gruplandırılması yapmadan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. (Bulut, 2011: 390-345). gereksinimlerini karşılamak için üretirler. StanAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat dart, sıradan mal ve hizmet satışları, genellikle, ABD’de her biri farklı inanç, değer, gereksinim, gruplama yapılmadan tüm kitleye yapılır. Ancak, tat, beğeni ve beklenti sahibi olan en az 62 değişik ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES çoğu işletme müşterilerini gruplamakta ve sadeACCORDING TO CONSUMPTION etnik grubun bulunduğu tahmin edilmektedir.RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESce kendi hedef müşteri grubuna mal ve hizmet Her ülkede bulunan bu tür gruplar, doğal olarak pazarlamaktadır (Ülgen, 2004: 255). Abstract: In this study prepared using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, değişik ürünlerin de müşterileridir. Bu by nedenle the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with theORYANTASYON use of different 3. MÜŞTERİ (ODAKişletmelerin müşterilerini belirlemeleri, onları techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. purpose was to determine electricity and natural gas prices LANMA) ANLAYIŞI tanımları ve onların önem verdiği The değerlerini gereksinimlerini ve beklentilerini bilmeleri gerekmektedir. Rekabet yarışının acımasız bir şekilde sürdüğü günümüz koşullarında toplam kalite anlayışının özünde yatan müşteri odaklılık fikri işletmelerce büyük bir hızla benimsenmeye devam etmektedir. “Ürün odaklılık” artık yerini “müşteri odaklılık” fikrine bırakmış, işletmeler müşterilerinin beklentilerini öğrenip, karşılayabilmek için büyük çaba sarf etmektedirler. Bu bağlamda, müşterilere yönelik pazarlama olarak da kabul edilen modern pazarlama yaklaşımlarının uygulanması büyük önem arz etmektedir (Acuner, 2001: 21). Müşteriler, satın alma davranışlarındaki farklılık açısından iki grupta sınıflanabilir. Tüketici müşteriler, kendi kişisel ve aile tüketim gereksinimlerini karşılamak için mal ve hizmet satın alan müşterilerdir. Bu grup müşteriler aldıkları mal ve hizmetleri hemen veya belirli bir zaman süreci içinde tüketirler. Ticari müşteriler ise, işletmelerin tüketim, yatırım, üretim ve ticari amaçlarla mal ve hizmet satın alan müşterilerdir. Bu iki grup müşterinin mal ve hizmet satın alırken verdikleri kararlar ve davranış biçimleri Müşteriler kendi arzularını ve isteklerini gerçekleştirmeye yardımcı olan kuruluşları benimserler. 32 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Örgütsel stratejide müşteri ilişkilerine ve tatminine yöneticilerin, eğer hayatta kalmak İNCELENMESİ istiyorlarsa, odaklanmış bir kuruluşun örgüt kültürünün de sürdürülebilir ve inandırıcı müşteri oryantasyon Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ bu yönde olması, değilse değişmesi zorunludur. programlarını tasarlamaya ve uygulamaya ihtiGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 yaçları olduğunun Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü farkında olmalarını gerektirir. Deneyimler, geleneksel yönetim biçimlerinin ve Elektrik-Enerji Müşteri oryantasyonu, kamu ve özel sektörde yapılarının müşteri odaklı olmak için gerekli külÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi faaliyet gösteren çoğu organizasyona stratejileriyle türel ve yönetselvedeğişimleri gerçekleştirmediğini, konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Farklı analiz tekniklerideğer kullanılaraküstünlük hazırlanan sağlattığı çalışmada ANOVA bilinenmodeli bir slogan olmuştur. yetersiz kaldığınışeklindedir. göstermektedir. Müşterinin uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Buvenedenle, müşteritespit oryantasyonunun kolayvermediği, beklemediği ve çoktüketim fazla aralıklarına istemediği Sanayi ve konutlarda göre elektrik doğalgaz fiyatlarının edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde konularda yapılacak bir değişim boşa gidecek laştırabileceğinin araştırılması edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz gerekmektedir. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim rağmen, böyle zaman, enerji ve para demektir. Yapılacak bir Müşteri odaklanmasının önemine aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. değişim “müşteri odaklı” ve “müşteri tatmini” bir odaklanma yaklaşımının nasıl gerçekleştirileAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ne yönelik olmalıdır. ceğiyle ilgili çok az bilgi mevcuttur. Müşteri odaklılık,ECONOMETRIC kuruluşun veANALYSIS çalışanlarının, OF ELECTRICITY ANDoryantasyonu, NATURAL GAS PRICES Müşteri işletmenin tüm bölümACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND müşterinin olumlu bir deneyim yaşama beklenHOUSESlerinin, iç ve dış müşterilerinin ihtiyaçlarını tisini gerçekleştirebilmesi için bir bütün olarak karşılamak için yönelmedir. Müşterilerin açıkça Abstract: In bir this durum study prepared using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, düzenlenmeleridir. Böyle ancakbyuygun the consumption of electricity and natural gas used in industry andihtiyaç houses is ifade ettikleri vestatistically beklentilerinin yanında, analyzed.yaratılması ANOVA model applied to the study prepared with the use of different kurumsal bir kültürün ilewas olanaklıdır. techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was ve beklentilerini açıkça ifade etmedikleri ihtiyaç made moredış comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Kurumsal kültür, hem hem iç müşterilerinin de aydınlatmak ve karşılamak amaçlanmaktadır. ihtiyaçlarını karşılanması konusundaki süreçleri Bu amaçla, müşteri tatminini sağlayacak belirli dikkatlice izlemeyi ve düzenlemeyi gerektirmektedir. standartlar kabul edilmelidir, böylece müşterilerin Müşteri odaklı olmanın amacı, kuruluşun, sürekli tatmin düzeyi aktif olarak izlenebilir. biçimde ihtiyaçları tatmin etmek için seçenekler Müşterilerin isteklerine sadece kibarlıkla ve zasunduğu müşteriler tarafından algılanmasını sağlamaktır (Odabaşı, 2000: 177-478). manında yanıt vermek, müşteri odaklanmasını geliştirmek için verilen hizmetin düşük seviyede Müşteri odaklanma anlayışı son yıllarda önem kazanmaya başlamıştır. Müşteri odaklanma anlayışı ile ilgili konulara karşı bir ilgi oluşmuştur. Bu ilgi şaşırtıcı değildir. Müşteri odaklılığı kârlılık, rekabet avantajı ve başarılı bir iş hayatı için gerekli olan kritik öneme sahip bir yönetim anlayışıdır. Bugünlerin rekabetçi çevresinin sertliği, olduğunu gösterir. Yüksek seviyede müşteri odaklanma anlayışı, müşteriyle bir ortaklık ilişkisi geliştirmeyi ve onun tavsiyelerine güvenmeyi içerir. Bu yolla, müşterilerin ihtiyaçlarını onlardan daha iyi anlamak mümkün olabilir (Gemicibaşı, 2002: 31). 33 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 4. MÜŞTERİ RATILMASI SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ODAKLI KÜLTÜRÜN İNCELENMESİ YAdukça toz çıkartır.”, “İki paralık alışveriş ediyor, kendini mağazanın sahibi sanıyor.” Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Bir işletmenin müşteri odaklı olmayı başarmaBuYönetmeni örgütsel kültür türü, rekabetin artması ve tüke1 Kilisönemlisi 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü sındaki belirleyici etkenlerden en örgüt Elektrik-Enerji ticilerin bilinçlenmesi sonucunda ortaya kalkmaya kültürüdür. Değişimi getirmek ve uygulamak için başlamıştır. Ancak, günlük yaşantımızda hâlâ Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi rastlamamız, ortadan kalkmadığını örgütü uyumluvehale getirmeye yönelik konutlarda kullanılan doğalgazkültürel ile elektrik tüketiminin istatistikseltam olarakolarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli göstermektedir. Müşteriler ve çalışanlar için bir konuların öncelikle ele alınması gereklidir. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi şeyleri gerçekleştirmemek kibrini ve eğilimini en Müşterilere yönelik açısından üç istatistik tür bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yönündetutumlar hareket edilmiş olup, yapılan önemli özellik görebilmekteyiz. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça,olarak elektrik ve doğalgaz örgütsel kültürden söz edilebilir. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Müşteriye karşı rahat görünen, kendinden emin • Müşteriye karşı küstah ve kibirli, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,olan Sanayi, Konut,tür Anova, TUİK, Fiyat olan örgüt, piyasadaki ikinci kültüre sahip • Müşteriye karşı rahat, tarihsel gücünün ve şöhretinin yaşamını devam ettirecek bir etkiyeGAS sahip olduğuna inanır ve ona ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES • Müşteriye karşıACCORDING tutkulu, canlı odaklı)RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND TO (müşteri CONSUMPTION HOUSESgüvenir. Yaratılmış olan sadık müşterilerin, kenMüşteriye karşı küstah, kibirli bir kültür taşıyan dilerini rakiplerden koruyup tercih edeceklerine Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, kuruluşlar, kendilerini Tanrı’nın pazara,andiş natural haya-gas used inanır. Hizmet bir şikayet olduğunda, the consumption of electricity in industry and konusunda houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different tına bir armağanı olarakforgörürüler. Yanlıştests olan yapay olarak ve sorunu techniques analysis. Moreover, of hypothesis were appliedilgilenme and the research was çözme vaatleri made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices hiçbir şey kendi hatalarının sonucu değildir. Bu olmasına karşın, işi takip edip olumlu bir şekilde kuruluşlar, ilk olarak müşteri olanların yüzdesi sonuçlandırdıkları çok ender görülür. Müşterilerin devam ettiği sürece piyasada iş yapmaya devam gerçek ihtiyaçlarının ve beklentilerinin neler olduedebilirler. Bulundukları yer ve fiyat üstünlüklerini ğunu bilmezler ve araştırmaları kendileri yerine iyi kullanarak iş hayatını sürdürür ve başarılı da dışarıdaki firmalara yaptırmaya tercih ederler. olabilirler. Müşteriler şüpheyle karşılanırlar ve Müşteriye güler yüzle davranıp, aldırıyormuş suçsuzluklarını ispat edinceye kadar suçlu sayılırlar. gözüküp, aslında hiç aldırmama davranışını Ford şirketinin ilk dönemleri, Cumhuriyet’in ilk benimsemişlerdir. Şu ifadeler böyle bir kültürün yıllarındaki şirketlerin müşterilere yönelik tutumları açıklamasına yardımcı olabilir: ve kültürlerinin bu yönde olduğu söylenebilir. “Müşteriyi dinle, dilediğini yapma!”, “Müşteriyi Böyle bir kültürün yansıması şu ifadelerle günlük anlar gibi yap, bildiğini yapmaya devam et!”, hayatımıza girebilmiştir. “Biz elli yıldır bu piyasadayız, müşterinin ne “İster al, ister alma!”, “Müşteri saç teline benzer, istediğini biliriz.”, “Müşteriyi daima güler yüzle kestikçe uzar.” , “Müşteri, un çuvalı gibidir, vurkarşılarız.” Dikkat edilirse, bunların hiçbirinde 34 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN müşterinin isteklerinin yerine getirilmesine, mutlu personel gelmiştir. Müşterinin İNCELENMESİ rutin işlemlerin kılınmasına yönelik eğilim görülmez.Murat Ürün ya da dışındaki istek ve beklentileri genellikle sihirli KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ hizmet satılıncaya kadar çok kibar veGüven gülerGrup yüzlü olduğuna inanılan bir sözcükle geçiştirilir: “ Şirket A.Ş. Finans Yönetmeni olan personelin, bir sorunun çözümü gerektiğinPolitikası.” Bu sözcük daima müşterinin önüne bir 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü de vurdumduymaz davranışına çok rastlanır. O engel olarak sunulur. Böylece, çok isterdim ama Özet : davranan 2012-2014 Yılları arasındakiyerine TUİK verileriyapamam; kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi candan ve içtenlikle kişi gitmiş, çünkü bu şirket politikası elimi kolumu ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi çatık kaşlı, gergin ve gerektiğinde küstah olabilen gerekçeler şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbağlıyor hazırlanan türündeki çalışmada ANOVA modeliöne çıkartılır. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi veTablo konutlarda tüketim ve aralıklarına göre elektrik veKültürel doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi 1. Satış Pazarlamadaki Değişimler yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz İşlemlere veedilen Kâra Odaklılık Müşteriye ve İlişkilere Odaklılık fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Teknik beceriler Kişiler beceriler anahtardır. aralığı baskındır. Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalmaarası meydana gelmektedir. Sadece satış elemanları müşteriyle ilgilenir. Herkes müşteriyi dinler ve onunla ilgilenir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Belirli ürünler/hizmetler satın alınması söz Örgütün ve ortaklığın satın alınması söz konusudur. konusudur. Politikalar katıdır. Değişmez. ANALYSIS OF ELECTRICITY Esneklik cesaretlendirilir. ECONOMETRIC AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INdinleme TERMS OF INDUSTRY AND Konuşma, müşteriyi dinlemekten önemlidir. Müşteriyi önce gelir HOUSES Sözleşme koşulları geçerlidir. Müşteri gerçekleri geçerlidir. Kârlılık herAbstract: şeydir. In this study prepared by using data Müşteri önceliktir. of TSItatmini belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry andodaklıdır. houses is statistically Kuruluş iç işlemlere odaklıdır. Müşteri ihtiyaçlarına analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Amaç, müşteri çekmek satış artırmaktır. dürüst sorumlu ilişkileri techniques for ve analysis. Moreover, tests ofAmaç, hypothesis wereve applied and müşteri the research was kurmaktır. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Üçüncü tür kültüre sahip, müşteriye tutkulu, coşkulu tutumlar taşıyan bir örgüt, müşteri odaklı olmanın başarı için temel olduğuna inanmıştır. Örgüt, müşteri tatminini en üst düzeye (six-sigma, %99,99 müşterinin hoşnut olması, bir milyon da dört hata payına sahip olma gibi) çıkartmak için çabalarda bulunmaktadır. Üst yönetimin müşterilerle görüşmeleri, müşteri tatmini ölçmeye çalışan grupların oluşturulması, bağımsız araştırma şirketlerince müşteri tatmin düzeylerinin ölçülmesi hep bu amaca yöneliktir. Birçok işi iyi yapan ve daha iyi yapmayı hedefleyen şirket tipidir. Yüksek standartlar ve ulaşılabilir amaçlar koyar. Çalışanlar ile yönetim arasında iletişim, düzgün ve verimli çalışır. Başarı, keyif, büyüme, takdir gibi özellikler çalışma ortamında geçerlidir. Koşulsuz müşteri tatmini kuruluşun ana felsefesi durumuna gelmiştir. Bu kültürü yansıtan tipik ifadelere örnek olarak şunlar verilebilir: “Benim ücretimin gerçek ödeyicisi, müşterilerimizdir.” “Satış ürün yok olunca biter.”, “Müşteri velinimetimizdir.” Özellikle bu son ifade, geleneksel olarak kültürümüzdeki bir sözümüzdür. Ancak, bunun gerçek anlamda yerine getirildiğini söylemek zordur. Müşteriler, kendilerine yönelik davranış ve tutumların gerçekten içten olup olmadığını, kendilerine 35 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN aldırış edilip edilmediğini çok kısa sürede anlarlar. Bir işyerinin yaşamını sürdürmesi İNCELENMESİ ya da daha başarılı olabilmesi için daha yüksek tatmin düSadece siparişi almaya, satışı gerçekleştirmeye Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ zeyleri sağlamasının gereğini tartışacak herhalde yönelik yapay davranışlar hemen farkGüven edilir.Grup Çoğu A.Ş. Finans Yönetmeni çok az kişi bulunur; ama bu konuda araştırmalar zaman, günlük iş hayatında 1herkesi memnun Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü da yapılmış ve tatmin düzeylerindeki artışların etmek oldukça zordur. Müşteriler açısından, de kârlılık ve başarı düzeylerinde artışa Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi davranışların ve tutumların çalışanların kendiverileri gerçekten ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi yol açtığı kesin olarak kanıtlanmıştır. Aynı zamantavırları mı olduğu, yoksa şirketin mi şeklindedir. Farklı analiz ilkelerini teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Ayrıca hipotez Bu testleri uygulanarak da araştırma hale getirilmiştir. konudaha ilekapsamlı ilgili literatürde tatminin gerekli bir yansıttığını ayırtuygulanmıştır. etmek olanaksızdır. durum, Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi koşul olmasına karşın, tek başına şirketin ve çalışanların bir bütün olarak bu istatistik tür bulgulara yönünde hareket edilmiş olup, yapılan göre de sonuca gidilmiştir. Elde müşterileri elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığıyeterli arttıkça, olmayabileceğine elektrik ve doğalgaz tutmaya ilişkin yazılar kültüre sahip olmasını zorunlu kılabilmektedir fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim giderek Bu önemli bilgiyi göz Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydanaçoğalmaktadır. gelmektedir. (Odabaşı, 2000:aralığı 179-180). etmeden diyebiliriz ki, tatmin düzeyi daha Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ardı Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Açıklanmaya çalışılan şirket kültürleri, birinciden yüksek bir müşteri kitlesinin daha uzun süre ile sonuncuya doğru bir değişim göstermektedir. Bu dahaAND fazlaNATURAL ürün hizmet alma olasılığı, tatmin ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY GAS satın PRICES değişimi, pazarlama ve satış kavramları, terimleriRANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND düzeyi düşük bir müşteri kitlesine göre yine de HOUSES ile açıklamak olanaklıdır. daha yüksektir (Tery ve diğ., 1999: 434). Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, natural gas used industry tatmin and houses is statistically Birinürünün edici olup olmadığını belirleanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied the research was sürecidir. Memmek were aslında biranddeğerlendirme tatmin onu sürekli kılmak, madeetmek, more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 5. MÜŞTERİ TATMİNİ the consumption of electricity and Müşteriyi ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak günümüz işletmelerinin çok daha yoğun çaba harcamasını gerektirmektedir. Stratejilerini ve politikalarını müşterilerin beklenti ve ihtiyaçlarına göre saptamak, başarılı olmak isteyen işletmeler için zorunlu faaliyetlerdir. Bu faaliyetler için işletme yöneticileri ve çalışanlar birlikte çaba harcamalıdır. Çünkü bugün, artık sadece güler yüz veya “Müşteri Velinimetimizdir” levhaları ile bilinçli ve bilgili müşteriyi tatmin etmek mümkün değildir. İşletmeler müşterilerle varlıklarını sürdürebildiklerine göre, onlara kendileri için ne kadar önemli olduklarını hissettirmeleri zorunlu hale gelmiştir (Gemicibaşı, 2002: 31). nuniyet, tamamıyla müşterinin ürün performansı hakkındaki görüşüne bağlıdır. Müşteriler ürün memnuniyeti hakkında karar vermek için ne tür standartlar kullanırlar? Bu standartlar nereden elde edilir? Bunlar önemli sorulardır. Çünkü müşterinin memnuniyet hakkındaki düşüncesi, ürün hakkında karar verirken hangi kıyaslama standartlarını kullandığına bağlıdır. Değişik kıyaslama standartları çok değişik memnuniyet kararlarına yol açabilir. Bir örnek bu standartlar arasındaki farklılıklara dikkat çekmek için yardımcı olabilir. Bir araba sahibi düşünelim. Onun değer hiyerarşisi içerisinde önemli bir aşama yakıt ekonomisi olabilir. 36 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN arabasınıELEKTİRİK satın almasından sonraki gelebilmektedir. Günümüzde İNCELENMESİ Nitekim pazarlama alanında “müşteri oryantasyonu,” “müşteri tatmini,” memnuniyeti arabasının her galon Murat için kaç km. KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ “müşteri hizmeti,” “müşteri memnuniyeti,” yaptığından önemli bir şekilde etkilenecektir. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni “müşteri bağımlılığı” gibi kavramlarla çok sık Bununla birlikte pek çok değişik standart onun 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü karşılaşmaktayız. Bu kavramların ortak yönü memnuniyet kararını vermesinde etkili olacaktır. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri“Müşterilerinize kullanılarak hazırlananodaklanmalısınız.” bu çalışma, sanayi Cümlesi ile Örneğin, kişi arabasının birdoğalgaz galon için 30 tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve konutlardayolda kullanılan ile elektrik Müşteri değeri,modeli bunlardan biraz daha şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakaçıklanabilir. hazırlanan çalışmada ANOVA km. yapacağı beklentisinde olabilir. Eğer araba uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak derin araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. kavramdır. Müşteri değeri olgusu, müşteri Sanayiiçin ve konutlarda aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi gerçekten her galon 30 km. tüketim yapıyorsa, sahibi tatminigöre unsurlarına ek olarak yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. Elde ürünün rakipler arabanın performansından memnunsanayi kalacaktır. edilen bulgular sonucunda; sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz arasından nasıl seçildiğini, seçim kriterlerinin genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Bununla birliktefiyatlarının araba sahibinin ideali arabasının aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. rakiplerinkiler ile kıyaslanmasını ve her kriterin her galon için 40 ila 50 km. yapması yönünde Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,önem Sanayi, derecelerini Konut, Anova, TUİK, Fiyat incelemeye alır. olursa memnuniyetsizlik duyması kaçınılmazdır. Günümüzde işletmeler artan biçimde dinamikleşen, Ya da bu kişi arabasının performansını her galon ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES değişen, fırtınalı ve karmaşık için 30 km. den fazla yapan başka kişilerin araba-RANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND pazarlarla yüz yüze HOUSES gelmektedirler. Tüketiciler, ürün ve hizmetlerini larıyla karşılaştırıldığında yine memnuniyetsizlik aldıklarıto şirketleri yoğun ve titiz biçimde duyacaktır (Acuner, 2001:34). Abstract: In this study prepared by using data of satın TSI belonging the years ofdaha 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically değerlendirmekte, daha az bir ödeme ile daha analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different 6. MÜŞTERİ İÇİN DEĞER YARATMA techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was fazla hizmet talep etmektedir. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas pricesGelişen teknoloji Klasik iktisat kuramcılarından Adam Smith fiyat ve iletişim olanakları sonucu yaratılmış olan ürün ile ilgili görüşünü şu cümleyle açıklar: “Bir şeyin avantajlarının ömrü kısa olabilmektedir. Böyle bir gerçek fiyatı, o şeyi elde etmek için katlanacağıortamda işletmeler rekabetçi avantajları yakalamız zahmet ve ödeyeceğimiz bedelin toplamıdır.” mak için yeni yollar, stratejiler aramaktadırlar. Benzer biçimde, yönetim felsefecisi Drucker’a Bu yollardan biri, herkesin bildiği ve üzerinde göre; “İşletmelerin misyonları ve amaçları müşteri titizlikle durduğu “kalite” yönelimidir. Kalite yaratmak ve onları tatmin etmektir.” Ünlü pazaryaklaşımı ve kaliteye odaklanan uygulamalar lamacı T. Levitt ise işletmenin amacını, “müşteri ile yöneticiler şirket için faaliyetleri değiştirip bulmak ve kuruluşa bağlı kalmasını sağlamak” geliştirebilme ve sonuçta kaliteli ürünler, süreçler olarak açıklamaktadır. Her üç düşünürün görüşleri elde edebilmeyi başarabilmişlerdir. Toplam kalite günümüz pazarlama uygulamalarında çok daha yaklaşımı, müşteri tatminini ön plana çıkartmıştır. iyi yansıtılabilmekte ve incelenebilmektedir. Ancak ölçülebilir ve yönetilebilir bir kavram Söylenen sözlerin gerçekleştirilebilmesi, “üstün olabilmesi için müşteri tatmininin zorunlu oladeğer” in müşteriye sunulması ile olanaklı hale rak “müşteri için değer” kavramına bağlanması 37 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN gerekir. Toplam kalite çalışmalarında, genellikle olabileceği, müşteri için değer İNCELENMESİ yaratmanın ise tüm dikkat ve ilgi iç faaliyetlerde odaklanmıştır. amaç olduğu sonunda hatırlanabilmiştir. İşleri Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Kalite yöneliminin ve uygulamalarının birçok doğru yapanların kaybedeceği, “doğru işleri” Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni kuruluş tarafından başarıyla gerçekleştirilmesi 1 yapanlarınBölümü kazanacağı bir döneme giriyoruz. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji ve kalite farklılıklarının daralmaya başlaması, Rekabetçi avantajı yakalayabilmek için şirketler Özet arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi bunun rekabetçi bir: 2012-2014 üstünlükYılları olmasını ortadan “değeristatistiksel eklemek”olarak konusunda yeni yollar, yöntemler ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin analiz edilmesi kaldırmayı gerçekleştirmektedir. Tüketiciler, şeklindedir. Farklı analiz tekniklerikalite kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli başlamıştır. yaratmak; hizmet ile uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak aramaya araştırma daha kapsamlı haleDeğer getirilmiştir. standartlarına uymayan ürünleri, markaları dikkate Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi kalitenin bir sentezi olabilmekte ve hizmet, kalite hareket edilmiş olup, “olmazsa yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bile almamaya yönünde yönelmektedir. Kalite, edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ve müşteri tatmininin tüm araçlarını kapsamakolmaz” koşuluna indirgenmiş ve tüketici fiyatlarının genel seviyesinde düşüş bunun gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. tadır. Bu ilişkiyi bir şekil yardımıyla rahatlıkla ötesinde kendisine sunulan “değer”e yönelmiştir. Kelimeler : Elektrik,ancak Doğalgaz, Tüketim,görebiliriz. Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Yaratılan kaliteAnahtar ve sunulan hizmetin araç Tablo 2. Müşteri Tatmini, Müşteri Bağlılığı ve Müşteri İçin Değer Yaratma ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES UYGUN MÜŞTERİ MÜŞTERİ MÜŞTERİ Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, KALİTE BAĞLILIĞI DEĞERİ the consumption ofTATMİNİ electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices -Söz verileni sunma - Standartları karşılama -Müşterileri sürekli kılma -Müşterilerin isteğini sunma -Müşteri tavsiyelerine uyma -Müşteri şikayetlerini cevaplama -Hedef müşterinin ihtiyaçlarını karşılama - Rakiplerin önüne geçmek -Yeni, özgün yararlar oluşturma Müşteri için değer yaratma, müşterilerin ne istedikleri ve ürünü satın alıp kullandıktan sonra ne elde ettikleri ile ilgili yaklaşımdır. Müşteri açısından değer yaratma kavramı, müşterinin ödediği karşılığında beklediğinden fazlasını elde ettiği zamanki durumu ve anlamı içermektedir. Daha doğrusu, ek yararları bir bedel ödetmeden müşterilere sunmaktır. Buradaki önemli nokta; beklenen, umut edilen, algılanan durumdur. Bir paket tuz aldığınızda, kimse bunu arabanıza kadar taşıtılabileceğini düşünemez ve bekleyemezsiniz. Ancak, hepimiz arabamıza benzin aldığımızda bir kahve ikramını ya da camların temizlenmesini bekleriz. 38 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN yaratma, müşteri için yaratılan Etken müşteri ilişkileri küçük ayrıntılara gösterilen İNCELENMESİ Müşteri tatmini değerlere bağlı olduğundan, müşterinin katlanacağı özenin bir ürünüdür. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ toplam maliyet ya da ödünlere de bağlı olacaktır. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni öncelikle iyi düşünülmüş güçlü bir İşletmenin Kısaca müşteri için değer yaratma, müşterinin 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümüstratejisi olmalıdır. Böyle bir yakmüşteri ilişkileri bir ürün ya da hizmetten ne kazandığı ve ne gibi laşım, geleceğin işletme stratejisinin yaratılmasına ödünlerde bulunduğu arasındaki değiş tokuşu Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi yardımcı olabilir. Buanaliz noktada ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak edilmesiişletmenin eğitim kapsamaktadır. şeklindedir. Bir başkaFarklı deyişle değer, “verilen analiz teknikleri kullanılarakstratejisi hazırlanan çok çalışmada ANOVA modeligörevler üstlenir. önemli anahtar uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. ile elde edilenlerin algılanmalarına bağlı olarak Öncelikle müşteri ilişkileri stratejisi, işletmenin Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bir ürünün yararının müşteri yönünde hareket tarafından edilmiş olup, genel yapılan deistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde performansının tamamen işletmede çalışanların edilen Diğer bulgularbir sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ğerlendirilmesidir.” tanım ise şöyledir: fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. tüketim performansı ileSonuç ilgiliolarak olduğunun anlaşılmasına “Müşteri için değer, elde edilecek yararları eldeda azalma meydana gelmektedir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda bağlıdır. Daha sonra, çalışanlara eğitimle yatırım etmek için gereken ödünlerinin toplamı”dır. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz,Bu Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat yapılmasının üzerinde anlaşma sağlanmalıdır. Bu yüzden, sadece müşteriye ne verildiğinin üzerinde anlaşma, insanlar sadece eğer isterlerse öğrenirler yoğunlaşmanın yanında, müşterinin ödünlerinin ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES kuralının yönetim tarafından kabul edilmesidir. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND neler olacağı üzerinde de yoğunlaşmak gerekir. HOUSES Müşteri ilişkileri stratejisi, kısa, orta ve uzun Yaratılan “değer,” müşteri yönlü ve onun ihtiAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the of 2012-2014, vadeli olarak üçyears dönemde hazırlanabilir. Kısa yaçlarına yönelikthedeğilse, fazla bir anlam taşımaz. consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with orta the use of different dönem bu yılı, dönem gelecek yılı ve uzun Yararları ve ödünleri yani değeri, müşteri kendisi techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was moremüşteri comprehensive. The purpose was to determine andda natural dönem electricity ise üç ya beşgas yılıprices kapsar. belirler. Yaratılanmade değer, ile şirket arasında “duygusal bağ”ın kurulmasına olanak sağlar. Kısa dönem stratejisi en önemli ihtiyaçlarla veya Bu durum ise, yeniden satın almayı, müşteri bir başka deyişle, o sırada mevcut olan müşteri sadakatini yaratmayı ortaya çıkartabilmektedir. ilişkileriyle ilgili temel sorunlarla uğraşmalıdır. Böyle bir bağın kurulabilmesi, ürün ve hizmetOrta dönemde, performans hedeflerine erişmek lerin müşterilerin beklentilerine uyum gösteren için çalışanlarda ihtiyaç duyulan özel niteliklehatta onları aşan nitelikler taşımasını gerektirir rin zenginleştirilmesine yönelik stratejik plan (Odabaşı, 2000: 47-50). yapılmalıdır. Uzun dönemde ise çalışanın ve işletmenin müşteri ilişkilerine yönelik konuların 7. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ STRATEJİSİ sürekli geliştirilmesine ağırlık verilmelidir. İşletmede çalışan herkes müşteri ilişkilerini doğru Yöneticilerin ilk işi, işletmede mükemmel müşyapmalıdır. Bununla birlikte, müşteri ilişkilerinin teri ilişkileri yaratmak için hedefler, değerler ve geliştirilmesinde asıl ihtiyaç, evreni değiştirecek amaçlar üzerinde düşünme, onları ortaya koyma mega projeler peşinde koşmak değil, düzenli olarak her gün yapılan işlerin iyileştirilmesidir. ve çalışanlara örnek olmak olmalıdır. İşletme 39 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN müşteri ilişkileri açısından; görüş şirketin karlılığını arttırma açısından yeni fırsatlar İNCELENMESİ yönetiminde (vizyon), görev (misyon), amaçlarMurat (genel) ve yakalama amaçlı olarak değerlendirilebilirler. KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ hedefler (fonksiyonel belirlenmiş olmalıdır) Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmenineden yöneticiler vardır? Sorusuna çok İşletmede (Acuner, 2001: 75-76). 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü verilebilir. Fakat bu cevaplar değişik cevaplar 8. MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ içinde öncelik “işletmede yöneticiler çalışanları Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi denetlemek için vardır.” Şeklinde ise, bu eski ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Müşteri ilişkileri yönetimi, müşteri ile yakın şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgörüş hazırlanan çalışmada ANOVA modeli şimdi bütünüyle değişmiştir. “Yöneticiler uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. etkileşimli bir ilişki kurarak müşteriyi tanımak, karar almak fiyatlarının için vardır.” Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz tespitCevabı edilmesi da kısmen doğru istek ve beklentilerini anlamak, elde tutyönünde hareket edilmişonları olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde olmakla birlikte asıl cevap, “Yöneticiler işletmeye edilenyapmak bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz mak, sadık müşteri ve karlı bir müşteriye fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim olmalıdır. İşletve çalışanlara hizmet için vardır” dönüştürmek için tüm birimlerinin aralığıişletmenin Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. mede yönetici kimdir? İşletme yöneticisi, birçok ve çalışanlarının hep birlikte etmesidir. Anahtar Kelimeler hareket : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat insanın yaşamını etkileyen sorumlulukları olan İlişkiyi yönetirken, karlı müşteriyi daha sadık kişidir. Genel müdür, müdür, şef veya ustabaşı bir müşteriye dönüştürmek en önemli hedeftir. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES olan kişi, bu sorumluluklarını müşteri ilişkilileri ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Potansiyel müşterilerin dikkatini çekmek ve var HOUSESkonusunda da göstermelidir. olan müşterilerin korunması her gün biraz daha In thisbirçok study prepared by using TSI belonging to the years of 2012-2014, zorlaşmaktadır.Abstract: Müşteriler bilgiye hızladata of Müşteri ilişkileri yönetimi araba kullanmaya da the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically ANOVA model wasönlerinde applied to the study prepared withMüşteri the use of different araba kullanmak ulaşabilmekte,analyzed. paralarını harcarken benzetilebilir. ilişkileri techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. purpose was to determine and natural gas prices çok sayıda seçenek bulunmakta ve The beklentileri gibidir.electricity İşletmelerde müşteri ilişkileri kendi başına artmaktadır. İyi iş yapabilmek müşteri isteklerini yürümez sadece yokuş aşağı gider. Bir orkestrada anlamak ve ihtiyaçlarına cevap vermekle özdeşfarkı yaratan şeftir. Ancak bu şefin karşısında tir. “İlişki devam ettirilirse bu aşamada müşteri yetkin bir orkestra yoksa bu şef hiçbir müziği işletmenin ortağı olarak görünür” (Söztutar, 2010: icra edemez. Bu nedenle, müşteri ilişkilerinin 23). Teknolojik değişimler, örneğin; internet, temel kuralı “farkı yaratan insandır!” felsefesimüşteri işlemleri ve davranışlarıyla ile ilgili daha nin uygulamaya yansıması olmalıdır. İletmede fazla veri kaynağı sağlamaktadır. Globalleşme yöneticilerin kendisine bağlı çalışanlara telkin gibi pazar değişimleri ürün ve hizmetlerinizi ettikleri fikirlerini bizzat kendilerinin de benimsunabileceğiniz müşteri adayı sayısını artırmakseyerek ve ısrarla uygulayarak bunlara ne kadar tadır. Birebir pazarlama önemli bir strateji haline çok inandıklarını onlara göstermelerini gerekir. gelmiştir, buda müşteri ve müşteri davranışları “Değişen ve gelişen şartlar bireyleri, kurumları ile ilgili daha fazla veri toplamasını beraberinde hatta ve hatta toplumları farklı düşünmeye ya da getirmektedir. Bu veriler müşterileri daha iyi sahip olunan bakış açılarını değiştirmeye sevk tanımak, müşterilerle daha iyi ilişkiler kurma etmiştir” (Dündar ve Fırlar, 2006: 131). Daha 40 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN öncede üzerinde durulduğu gibi, işletme yönetimi alırken müşteri ilişkilerinin giderek artan önemini İNCELENMESİ açısından etkin müşteri ilişkileri ilk anda düşünülvurgulamaktadır. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ düğü kadar basit bir kavram değildir.Güven İşletmenin Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Aslında müşteri ilişkilerinin giderek artan önemi, toplam stratejisinin önemli bir1Kilis parçasıdır. 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü dünyanın önde gelen başarılı şirketleri için bilinen Müşteri ilişkileri yönetimi amaçlı olarak gebir durumdu. Şimdi başka şirketlerde müşteriyi Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz(CRM) ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi liştirilmiş Müşteri İlişkileri Yönetimi odak kabul eden pazarlama şirketleri durumuna şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli sistemi bulunmaktadır. Bunlardan bazıları satış dönüşmektedir. “Günümüz iş dünyasında başarılı uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi otomasyon sistemleri, pazarlama kampanyaları işletmeler esnek, değişimlere uyum sağlayabiyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen arama bulgular merkezi sonucunda; (call sanayi center) sektörü için tüketim arttıkça, elektrik ve doğalgazve müşterilerinin yönetim sistemleri, len, aralığı müşterilerini iyi tanıyan fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim hizmetleri, webaralığı dir. Kw Bucinsinden sistemler operasyonları isteklerine cevap verebilenlerdir” (Gençtürk ve yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. daha verimli hale getirmede 60). TUİK, Fiyat Anahtar Kelimeler : önemlidirler Elektrik, Doğalgaz,ve Tüketim,Diğ., Sanayi,2011: Konut, Anova, müşteri satış bilgilerini müşterilerin pazarlama İşletmeler müşteriye hizmet ahlakının tapınakları programlarına verdiği yanıtları, destek amaçlı ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES olmalıdır. Çünkü müşterinin TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND odak noktası duruarama bilgileri veACCORDING web kullanımlarına dair bil-RANGES HOUSES muna gelmeye başlaması ile birlikte bu konuda gileri içeren çok sayıda veri toplamasını sağlar iş başarmış olanlardan ders almak yarının Abstract: In this study prepared by using data of büyük TSI belonging to the years of 2012-2014, (Günay, 2004:70). the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically iş dünyasında kazanmıştır. Ayrıca analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared withbüyük the use önem of different for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was 9. MÜŞTERİ techniques İLİŞKİLERİNİN GELECEpiyasa electricity payı savaşlarının artması made more comprehensive. The purpose was to determine and natural gas prices ile piyasaya ve ĞİYLE İLGİLİ BAZI GÖRÜŞLER müşteri verilen önem daha da fazla artacaktır. Son yıllarda müşterinin odak durumuna getirilmesi “en önemli varlık” olarak müşteriye dayanılması büyük önem kazanmıştır. İşletmelerin geleceği bu stratejilerinin yürütülmesine bağlı olabilmektedir. Gelecekle ilgili görüş ve düşüncelerden bazılarına aşağıda yer verilmiştir. “Günümüzde giderek artan rekabet koşullarında önemli faaliyetler gerçekleştiren küçük işletmelerin hayatta kalma mücadelesi de oldukça önemlidir” (Cevher, 2014:583). Philip Kotler, “ Pazarlama diye bir şey yok. Mike Johnson, iş dünyasındaki değişim rüzgârlarını ele aldığı “Gelecek Bin Yılda Yönetim” kitabında: “Müşteriye Sarılmak” başlıklı bölümünü ele örgütlenmeyi öğrenmeleri” gerektirmektedir. Bu Pazarlama zihniyeti artık bütün şirketi kapsıyor” derken pazarlamanın şirketin bir bölümü olması yerine şirketin bütünüyle pazarlama düşüncesini benimsemesi gerektiğini belirtmektedir. İşletmelerin devamlılık esasları arasında “ayakta kalmaları için büyüklüğün verdiği katılıktan ve hareket kısıntından kurtulmalarının tek yolu olarak çözülmek ve daha küçük yapılar halinde tekrar nedenle pazarlama mantığının bir bütün olarak kabul edilip bunun örgütler halinde devamlılığı 41 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Çok fazla iyi müşteri ilişkileri durulmasıELEKTİRİK gerekir (Altuğ, 2007: 1-395 İNCELENMESİ üzerinde & Altan, 2004: 3). şu anlama gelecektir: Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Hizmet maliyetleri çok yükselecek, Peter Drucker da her yönü ile müşteriye odaklanma 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, düşüncesini şu sözleri ile desteklemektedir: “Ku- Elektrik-Enerji Bölümü Kârlılık düşecek, rumlar giderek daha fazla pazar odaklı olacaklar. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Piyasası sınırlı ürünlerin Bu müşteri odaklı olmakla aynı doğalgaz değil. Aslında ve konutlarda kullanılan ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ürün geliştirme şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli maliyetleri çok yüksek olacak, bütün pazarlarda en önemli unsur, müşteri olmauygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yanlar yani işletmelerden alış veriş yapmalarıdır.” Ödemeler gecikebilecek, yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Gelecekte de iyifiyatlarının müşteri genel ilişkileri işletmenin başaseviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Gereksiz satış ziyaretleri yapılacak, aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. rısı için mihenk taşı olacaktır (Acuner, 2001: 80). Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Satış getirmeyen fazladan İyi müşteri ilişkileri şu şekilde sağlanacaktır: Kötü müşteri ilişkileri şu anlama gelecektir: İlişkisel pazarlama işletmelerinANALYSIS müşterileriyle ECONOMETRIC OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Satılan ürünler değersiz bulunacak, karşılıklı olarak faydalı olabilecek uzun dönemli HOUSES ilişkiler geliştirmeye yönelik uygulamaları ve Ürün veto hizmetler müşterinin ihtiyaçlarına Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging the years of 2012-2014, çabaları olarak the tanımlanabilir ve Grönconsumption of (Ravald electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the studyyönelik prepared olmayacak, with the use of different roos:1996 & İlter ve Gökmen, 2009:5). techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Satış ziyaretleri yetersiz olacak, Müşteri ihtiyaçlarını her satıştan önce ve Kredi kontrolleri yetersiz kalacak, sonra sorarak, Dürüst müşteri ilişkileri ile Tutundurma çabaları yetersiz olacak, Şirket hedeflerine uygun kâr oranlarıyla, Sonuçta diğer nedenler ile birlikte kâr payı olacaktır. Müşterilerin gelecekteki ihtiyaçlarını karşılayacak en uygun ürün ve hizmetlerin geliştirilmesiyle, İşletmeler en çok müşteri tabanındaki değişmeler sonucu değişir. Bir işletmenin etkinliği müşterilerdeki bu değişimlerin ve hareketlerin ölçülmesini hedeflemelidir. Bu ürünler için yeni pazar potansiyellerinin araştırılması ile Sürekli ve düzenli satış ziyaretleri yaparak, “Müşteri memnuniyeti uzun vadeli kârlar getirir, fakat sadece kâra öncelik vermek ancak kısa vadede kazandırır” (Uryan, 2002: 4). Uzun dönemli İşletme ve piyasanın özelliğine uygun diğer tedbirleri alarak 42 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN işlemlerde mutlaka müşteri odaklı hareket etmek, olmaktadır. Rekabetin artması İNCELENMESİ ve tüketicilerin müşteri talep ve görüşlerini dikkate almak gerekir. geçmişe göre daha bilgili ve bilinçli olması Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Aksi durumda işletmenin devamlılığından söz müşteri memnuniyeti ve sadakati zorlaşmaktadır. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni etmek imkânsız hale gelir. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümütepe ve üst kademe yöneticilerin İşletme kültürü, 10. SONUÇ müşteri ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda liÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak edilmesi derlik yapmasını, ortaanaliz ve ilk kademe yöneticilerin Müşteriler, işletme için ürünlerinin veya hizşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli tam desteğini, bütün kişisel olarak uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri araştırma daha kapsamlı hale çalışanların getirilmiştir. metlerinin sunulduğu ve karşılandığı getiri uygulanarak elde Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yaptıkları işlerde bilgili, becerikli olmalarını ve edildiği bir gruptur. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, uygulamaya elektrik ve doğalgaz öğrendiklerini dönüştürmelerini fiyatlarının müşteri genel seviyesinde düşüş gözlendiği varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Müşteri oryantasyonu, isteklerinin tam sonucuna gerektirir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. olarak karşılanmasıdır. Müşteri oryantasyonu, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Günümüzde işletmelerin stratejilerinin ve hetüm örgütsel etkinlikler ve üyeler için ortak bir deflerinin merkezinde müşteri beklentilerinin hedef sağlar. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY NATURAL GAS PRICES tespitAND ve yerine getirilmesi zorunlu hale gelmiştir. TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Müşteriler kendi ACCORDING beklentilerinin önemsendiği HOUSESİşletmelerin temel amacının kar etmek olduğu ve karşılandığı işletmeleri benimsemektedirler. ve bunun da ancak müşterileri memnun ederek Abstract: In this study prepared by konuusing data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Müşterilerin beklemediği, önemsemediği the consumption of electricity and natural gas used in industry anddüşünüldüğü houses is statistically yapılabileceği zaman müşteri istek analyzed. yapılarının ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different larda yapılan yönetim değişimi boşa techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the önemi research daha was da artmaktadır. ve gereksinimlerinin more comprehensive. The değildir. purpose was to determine electricity and natural gas prices enerji ve zamanmade kaybında başka bir şey Bugün işletmelerin karlılıklarındaki artışlar müşBir işletmenin müşteri odaklı olmayı başarmaterilerin tatmininin artışıyla doğru orantılı olarak sındaki belirleyici etkenlerden en önemlisi örgüt gerçekleşmektedir. kültürüdür. Müşteri odaklı örgütsel kültür türü, İşletmeler müşteri odaklılık konusundaki strarekabetin artması ve tüketicilerin bilinçlenmesi tejilerini tek taraflı yürütmemelidir. Sadece kusonucunda ortaya çıkmaya başlamıştır. ruma sağlayacağı faydaları değil, aynı zamanda Geçmişte işletmelerin en önemli amacı ürettikleri müşteriye kazandıracağı faydaları da göz önünde ürün ya da hizmetleri satın alacak müşteriye ulaşbulundurmalıdır. Müşteriye sağlanan fayda maktı. Fakat içinde bulunduğumuz zamanda bu müşterinin mutluluğu ve işletmeye bağlılığı ile amaç yeterli olmamaktadır. Müşteriye ulaşmak geri dönecektir. değil aynı zamanda elde tutabilmek de bunun Müşteriler için değer yaratma ödediği karşısında önemli bir parçası olmaktadır. Müşteriyi elde beklediğinden fazlasını alma demektir. Yaratılan tutmak, başka bir deyişle sadakat ve bağlılık sağlayabilmek için müşteri memnuniyeti önemli değer müşteri ile şirket arasında duygusal bir bağ 43 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN kurulmasına olanakELEKTİRİK sağlar. Bu VE durum ise yeniden Uluslararası Sosyal Araştırmalar İNCELENMESİ satın almayı sağlamaktadır. Dergisi, Cilt:4 Sayı:18, ss.390-345 Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Grup A.Ş. Finans Yönetmeni İşletmelerin müşteriler için değer Güven yaratmaları ÇATI, K., CENK, M., GELİBOLU, L., (2010). 1 Kilis 7ilişkileri Aralık Üniversitesi, Bölümü öncelikle iyi düşünülmüş müşteri stra- Elektrik-Enerji Müşteri Beklentileri ile Müşteri Sadakati tejileri ile başlar. Stratejiler kısa, orta ve uzun Arasındaki İlişki: Beş Yıldızlı Bir Otel Örneği, Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi vadeli olarak hazırlanabilir. Kısa dönem Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt ve konutlarda kullanılan doğalgazbugünü, ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. analizdönem teknikleriüçkullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli orta dönem gelecek yılı Farklı ve uzun ya 19, Sayı 1, 2010, ss. 429-446 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. da beş yılı kapsar. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ÇATLI,göre Ö.,deÇATLI, A., (2013). yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara sonuca gidilmiştir. Elde Doğrudan Pazaredilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü arttıkça, doğalgaz Müşteri ilişkileri yönetimi, müşterilerle yakıniçin tüketim aralığı lamada Satınelektrik AlmaveZamanlaması Modelleri, fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim ilişkiler kurarak,aralığı onları tanımak, anlamak, sadıkda azalma meydana Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda gelmektedir. ve karlı bir müşteriye dönüştürmek için işletmenin Cilt 5 Sayı 2,TUİK, Aralık, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, Fiyat105-130 tüm birimlerinin ve çalışanlarının hep birlikte CEVHER, E., (2014). Kurumsallaşma Küçük hareket etmesidir. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY İşletmeler AND NATURAL PRICES Müdür Yoksa Yok İçinGAS Bir Çözüm ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES KAYNAKÇA Olma Nedeni Midir?, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 32, s.583 Abstract:Müşteri In this study prepared by usingve data of TSI belonging to the years of 2012-2014, AKIN, Ş.A., (2001). Memnuniyeti the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Ölçümü, Milli Prodüktivite Merkezi DÜNDAR, İ.P., analyzed. ANOVA model was Yayınları applied to the study prepared with the FIRLAR, use of differentG., (2006). İçtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was No:655, Ankara, ss.321-4-75-76-80 selelectricity Pazarlama ve Toplam made more comprehensive. The purpose was to determine and natural gas prices Kalite Yönetimi “Türkiye’deki Ulusal Basın İşletmelerinin ALTAN, M., (2004). Arkwright’tan Bill Gates’e”, Değerlendirilmesine Yönelik Bir Araştırma” Sabah Gazetesi Pazar Eki, 9 Mayıs, s.3 sayı 37: BAHAR, ss.131-153 ALTUNTUĞ, N., (2007). Küresel Rekabet EMGİN, Ö., & SÜNGÜ, A., (2004). Pazarlama Ortamında Ayırt Edici ve Sürdürülebilir Kavramı İçerisinde Tutundurma Fonksiyonu, Üstünlükler Bağlamında Temel Yetenek Mevzuat Dergisi, Yıl:7, Sayı: 78 Haziran s.1 Tabanlı Stratejiler ve Bir Uygulama, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler GÜNAY, C., (2004). İşletmelerin Pazarlama Enstitüsü İşletme A.D., Yayınlanmış Doktora Stratejilerinin Başarısında Müşteri İlişkiTezi, Isparta, ss.1-395 leri Yönetiminin Etkisi ve Bir Uygulama, Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Marmara BULUT, Y., (2011). Otellerde Müşteri MemnuÜniversitesi SBE, İstanbul, s.70 niyeti ve Bir Uygulama (Samsun Örneği), 44 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:14 K:32 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN M.,ELEKTİRİK KALKAN, A., OKTAR, F., RAVALD, A., & GRONROOS, C., İNCELENMESİ GENÇTÜRK, (1996). “The (2011). Bireysel Bankacılıkta Müşteri MemValue Concept And Relationship Marketing”, Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ nuniyetini Etkileyen Faktörler: Burdur ve European Journal of Marketing, 30(2), pp.19-30 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Isparta İllerinde Bir Uygulama, Süleyman 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü SÖZTUTAR, T.B., (2010). Pazarlamada Müşteri Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler İlişkileri Yönetimi ve Gıda Sektörü Üzerine Fakültesi Dergisi C.16, S.2, Özet : 2012-2014 Yıllarıss.59-77 arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Biristatistiksel Uygulama, Üniversitesi Sosyal ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin olarakKadirhas analiz edilmesi Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli GEMİCİBAŞI,şeklindedir. N., (2002). Pazarlamada Müşteri Bilimler Enstitüsü İşletme A.D. Yayınlanmış uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Yönelimi Anlayışı ve Türkiye’deki Büyük Yüksek Tezi, ss.1-122 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz Lisans fiyatlarının tespit İstanbul, edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Ölçekli İşletmelerin Müşteri Yönelimi Anedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı B., arttıkça, elektrikToplam ve doğalgazKalite Yönetimi, URYAN, (2002). layışını Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesine fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Mevzuat Dergisi, Yıl, 5 Sayı: 55, Temmuz, s.4 Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Yönelik Biraralığı Araştırma, Yayınlanmış Yüksek Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Lisan Tezi Anahtar İstanbul Üniversitesi SBE, s.31 ÜLGEN, H., ve MİRZA, K., (2004). İşletmelerde Stratejik Yönetim, Literatür Yayıncılık, İLTER, B., GÖKMEN, H., (2009). Mevduat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL İstanbul, s.255 GAS PRICES ACCORDING TOile CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Bankalarında İlişkisel Fayda Müşteri MemHOUSES nuniyeti Arasındaki İlişki Üzerine İnceleme: VAVRA, T., ve Diğ., (1999). Müşteri Tatminini Abstract:Dokuz In this study prepared by using data of TSI Ölçümlerinizi belonging to the years of 2012-2014, İzmir İli Örneği, Eylül Üniversitesi Geliştirmenin Yolları. Günthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 11, Günay(çev.), analyzed.Enstitüsü ANOVA model was applied to the studyhan prepared with the use KalDer of differentYayınları No:28, techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Sayı:1, ss.1-32 İstanbul, s.434 made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices ODABAŞI, Y., (2000). Yavuz Satışta ve Pazarlamada Müşteri İlişkileri Yönetimi, Sistem Yayıncılık, İstanbul, ss.47-50-177-178-179-180 45 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ VLADEMİR PUTİN’İN SİYASİ BAŞARISI VE BU DURUMUN SÜREKLİLİĞİ POLITICAL SUCCESS OF VLADEMİR PUTIN AND ITS CONTINUITY Esen ERMİŞ Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler A.D. Yük. Lis. Öğrencisi Özet: Araştırmamız boyunca Vladimir Putin’in siyasi başarısının nedenlerini ve durumun sürekliliğini incelemeye çalıştık. Bu duruma etki eden sistemleri gözetim altına altık. Bu durumun tüm sebeplerini tek tek inceleme fırsatı bulduk. Tarihsel sürecin nasıl bir getiri içinde oluştuğunu gördük. Vladimir Putin’i doğuran sistemlere etki eden durumları inceledik. Hiçbir şeyin gökten zembille inmediğini tekrar tekrar irdeledik. Vladimir Putin’in siyasal istikrarını nasıl sağladığına değindik. Putin’in izlediği enerji politikalarının, izlediği siyaseti nasıl etkilediğini anladık. Bazı bölümlerde teorisyenliğe soyunup temellendirilmiş teoriler üretip Putin’i bu perspektifler de değerlendirme ihtiyacı içerisine girdik. Putin’in küresel siyaseti nasıl yönlendirdiğini, amaçlarını, etkilerini gördük. Putin kimdir? Diktatör müdür? Demokrat mıdır? Başarısının nedenleri nelerdir? Başarısının sürekliliği var mıdır? Sorularına cevaplar aradık. Abstract: We tried to analyse the reasons of Vladimir Putin’s political success and its continuity during our research. We observed the systems affecting this condition. We found the opportunity to separately analyse all the reasons of this condition. We witnessed how the historical process was formed. We analysed the conditions affecting the systems causing Vladimir Putin. We have repeatedly examined that everything comes out of something, not falling from the air. We mentioned how Vladimir Putin maintained his political stability. We understood that how the energy policies applied by Putin affected the politics he followed. We became a theorist in some parts, produced grounded theories and felt the need to evaluate Putin within these perspectives. We saw how Putin guided global politics, his purposes and its effects. We sought for the answers of the questions; Who is Putin? Is he a dictator? Is he a democratic? What are the reasons of his success? Is continuity of his success in question? Anahtar Kelimeler : Vlademir Putin, Siyaset, Politika, Başarı, Süreklilik, İstikrar, Teori Key Words: Vlademir Putin, Politics, Policy, Success, Continuity, Stability, Theory 46 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ön plana çıkarmaktadır. Rusya İNCELENMESİ Türkiye’nin bu öneminin farkında olduğu için Türkiye ile straKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Günümüz itibari ile dünya siyasetindeMurat çok hareketli tejik ilişkilerini geliştirmek istemektedir. Ancak Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni günler yaşanmaktadır. Her geçen gün dengeler Türkiye oluşan bloğun görünürde batı tarafında 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü daha fazla değişmektedir. Soğuk1Kilis savaşın bitişinden yer almaktadır. bu yana tek kutuplu olan dünya siyaseti yeniden Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi iki kutuplu olmaya başlamıştır. Rusya bu süreçte Rusyaistatistiksel siyaseti soğuk savaşa dönüşü tetiklemekve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli kendini göstermeye başlamıştır. Rusya’nın dünya tedir. İzlediği politikalar doğu ve batı bloğunu uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. siyasetinde yeniden alması tüketim 2-3 yıllık bir süoluşturmak Buedilmesi durumun temel amacı Sanayi rol ve konutlarda aralıklarına göre elektrik ve doğalgazüzerinedir. fiyatlarının tespit yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde reç değildir. Buedilen süreç Boris Yeltsin ile başlayıp karşılıklı zıt kutuplar oluşturup dünya siyasetinde bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim onun, dünya siyasetine sunduğu Vladimir Putin dengeleri değiştirmek isteyişidir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. ile devam etmektedir. Araştırmamız boyunca başarısının Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Peki, Sanayi,Putin’in Konut, Anova, TUİK, Fiyattek sebebi enerji poliVladimir Putin’in Boris Yeltsin projesi olduğu tikaları mıdır? Araştırmamıza göre bu sorunun savını savunduk. cevabı olumsuzdur. Başarısının birden çok sebebi ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND de oligarklarla ilişPeki, Putin Rusya’yı yeniden nasıl şaha kaldırdı? vardır. Bu sebeplerden birisi HOUSES Putin’in başarısının temel sebepleri nelerdir?İzlediği kisidir. Putin Boris Yeltsin’in aksine oligarklarla Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to theiçine yearsgirmek of 2012-2014, politikalar ne gibi özellikler taşımaktadır? Bunsamimi ilişkiler yerine onları karşısına the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically model was applied to the study prepared with the useyaptıkları of differenthaksızlıklara karşı ların cevaplarınıanalyzed. detaylıANOVA olarak incelemeye aldık. almıştır. Oligarkların techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity natural pricesoligarkları her ne durmuştur. Bu and durum engasbaşta Rusya’nın dünya siyasetini yönlendirmesindeki kadar hareketlendirse de Putin yaptığı hamleler en büyük kozu enerji politikalarıdır. Bu politikalar sayesinde oligarklara karşı başarı sağlamıştır. AB’nin ve Amerika’nın elini kolunu bağlamakTüm bu durumlar Rus halkının Putin’e desteğini tadır. Amerika bu politikaları delebilmek için artırmıştır. Irak’a girmesiyle kendini gösteren bir kıvılcımı ateşlemiştir. Amerika’nın tek bir isteği vardır. Putin izlediği siyasetler yönünden milli bir kişiliktir. Enerji koridoru açabilmek. Rusya bu durumun Böyle olması halkı gözünde sempatikleşmesini oluşmaması için elinden geleni yapmaktadır. kolaylaştırmaktadır. Aynı zamanda siyaseti bir Amerika’nın bu planının ikinci ayağı olan Suriye’yi satranç titizliğinde yapmaktadır. Her hamleyi devirme planı Rusya tarafından engellenmiştir. sonraki birkaç hamleyi hesaplayarak oynamaktadır. Bu durumlar onu aktif dünya siyasetinde Rusya izlediği enerji politikaları ile Türkiye’nin başarıya ulaştırmaktadır. stratejik önemini de artırmaktadır. ABD enerji koridorunu Türkiye üzerinden oluşturmak istemektedir. AMAÇ: Bu araştırmanın amacını Vlademir Putin’in Bu durum haliyle Türkiye’yi dünya siyasetinde siyasi başarısının nedenleri ve bu başarının de47 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN vamlılığı yönündekiELEKTİRİK faktörlerinVE literatür açısından siyasi rejimler değişse bile İNCELENMESİ Rusya federasyonu değerlendirilmesi şeklindedir. Araştırma literatür bu devletlerin devamıdır. Çünkü rejimler değişir Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ açısından değerlendirilerek sonuca gidilmiştir. devlet gelenekleri uzun yıllar değişemez. Bu bir Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni hakikattir. Bunun gibi sosyolojik durumların uzun 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü KAPSAM: Araştırmanın kapsamını Vlademir yıllar değişemeyeceği de bir hakikattir. Putin ve siyasi politik çalışmaları oluşturmaktadır. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Araştırma kapsamında Vlademir Putin’in geç- tüketiminin ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik olarakkökenleri analiz edilmesi Rusyaistatistiksel devletinin çok geriye gitmez şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli mişten günümüze kadar geçen sürede uyguladığı Rusya imparatorluğuna uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak isek araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. dayanır. Rusya politikalar, yönetim uluslararası ilişkiler Sanayişekilleri, ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının edilmesi imparatorluğu çarlıktespit sistemiyle yönetilmiştir. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yönünden çalışmaları ve geleceğe dair plan ile Son aralığı dönemlerde Rusya halkı çarlık sistemine edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim projelerinin ele alınmasıgenel şeklindedir. karşı tavır almaya başlamış, bu durum nefrete aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. 1881 de çar 2. YÖNTEM: Araştırma literatür açısından nitel Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,hatta Sanayi,suikastlere Konut, Anova, bile TUİK,uzanmıştır. Fiyat Aleksander’ a düzenlenen suikast tüm bunlara olarak değerlendirilerek sonuçlandırılmıştır. birer örnek teşkil etmektedir. Çar’a duyulan öfke, Araştırmanın bu alanda yapılan diğer çalışmalara ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES TERMSsavaşının OF INDUSTRY AND ekonomik sıkıntı1. IN Dünya çıkması, ışık ve kaynak olacağı ve katkı sağlayacağına HOUSES lar yeni arayışlara kapı aralamıştır. Avrupa’dan inanmaktayız. Abstract: In this study prepared by using data of Rusya TSI belonging to thedoğru years ofyayılan 2012-2014, halkına ve Rusya halkında the consumption of electricity Vlademir and natural gas used in industry and houses is statistically ARAŞTIRMANIN PROBLEMİ: analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared bulan with the use of different karşılığını sosyalist düşünceler Rusya imfor analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Putin’in ulusal techniques ve uluslararası uyguladığı polimade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gasyetecektir. prices paratorluğunu bitirmeye Bolşevikler tikadaki başarısının nedenleri nedir? Geleceğe büyük ekim devrimini yaparak Rusya imparayönelik projeleri nelerdir? torluğunun başına geçip hatta bu devleti yıkıp ARAŞTIRMANIN KISITLARI: Araştırma yerine dünyadaki ilk sosyalist devleti kurmuşlardır literatür açısından değerlendirilmiş ulusal ve (Sadıkov, 2010: 101-108). uluslararası yayınlar incelenerek literatüre katkı SSCB dediğimiz gibi dünyadaki ilk sosyalist yapması amacıyla tasarlanmıştır. Bu araştırmada devlettir. Varlığını 1991’ e kadar sürdürmüştür. sadece Vlademir Putin’e ait siyasi ve politik Yüz ölçümü açısından Son yıllarında dünyanın değerlendirmeler ele alınarak hareket edilmiştir. en büyük devleti haline dönüşmüştür. SSCB dün1.1.Putin Öncesi Rusya Siyasi Durumu ve yadaki yeni kurulan siyasi düzene zıt bir kutupta İstikrarı yer almıştır. Kapitalist ekonomik düzenin dayattırıldığı yeni düzende SSCB sosyalist yapısıyla Konuya Rusya ile başlamamız Rusya imparatorsoğuk savaşa zemin hazırlayacaktır. Bu soğuk luğuna ve Sovyet sosyalist cumhuriyetler birliğine değinmeyeceğimiz anlamına gelmez. Her ne kadar savaş uzun yıllar sürecek ve sonunda SSCB’nin 48 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN yıkılmasıyla son bulacaktır. Soğuk savaşın diğer toparlama çabaları içine girdiğini İNCELENMESİ görmekteyiz. kutbu ise Amerika birleşik devletleri olacaktır. Ekonomik, sosyal, siyasal açıdan pek de iç açıcı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ durumda olmayan Rusya kendini ayakta tutmaya GüvendemokGrup A.Ş. Finans Yönetmeni Batı demokrasisinden ayrı olarak Sovyet çalışıyordu. Bunu da Yeltsin eliyle yapmaya çalı1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, rasisi tek partili sistemden oluşmaktaydı. İleri Elektrik-Enerji Bölümü şıyordu. İleride Putin’de de göreceğimiz reformcu dönemlerde diktatöryaya hizmet eden bu sistem Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi gelenek aslen Boris Yeltsin’den gelmektedir. Boris kendi sonunu kendi hazırlamıştır. ve konutlarda kullanılanSınıfsız doğalgaz toplum ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi analiz teknikleri kullanılarakYeltsin hazırlanan ANOVA modeli veçalışmada ekibi Rusya federasyonunu kurarken oluşturulmaya şeklindedir. çalışılmışFarklı ancak oturtulamadığı uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. toplumsal, vetespit ekonomik Sanayisorunlarda ve konutlarda ortaya tüketim aralıklarına ve doğalgazsiyasal fiyatlarının edilmesi açıdan batı tarzı gibi büyük sınıfsal çıkmıştır.göre elektrik yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde uygulamaya çalışmıştır. Kısacası batı modeli bir edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz SSCB dağıldıktan sonra yerini Rusya federasfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. olarak tüketim reformist anlayışSonuç geliştirmek istemişlerdir (Onay, aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. yonu alacaktır. Rusya anayasasına göre Rusya 2002: 108). Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat federasyonu yarı başkanlık sistemine göre yöKomünist bir düzenden çıkan Rusya’da Yeltsin netilmektedir (Gök, 2012: 1-10). Çok partili ile batı modeli çerçevesinde liberalleşme başlamış sisteme dayanmaktadır. Yasama-yürütmeyargı ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND erkleri vardır. Devlet başkanı 6 yıllığına seçilir. HOUSESve özelleştirme çabaları hız kazanmıştır. Tüm bu durumlar çerçevesinde Yeltsin’e başı her sıkıştıTüm bunlar basit olgular gibi gözükse de süreci Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, anlamamız ve çıkarımlar yapmamızı ğında Amerika tarafından yardım sağlanmıştır. the consumption of electricity kolaylaşand natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different tıracaktır. techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Reformlar her and ne natural kadargasgüzel made more comprehensive. The purpose was to determine electricity prices bir Rusya oluşRusya federasyonu için Putin öncesi döneme turmaya çalışsa da sonuç itibari ile durum hiç baktığımızda en önemli baş aktör Boris Yeltsin’dir. de böyle olmamış, durumlar ters tepmiştir. Halk Boris Yeltsin baba olarak tanınırdı. Halkı tarafından yoksullaşmaya başlamış (Aksay, 2005: 17) isyançok sevilmese de yönetimde oldukça güçlüydü. lar baş göstermiş, Yeltsin ve ekibi zor durumda Sözde demokratik bir insan olduğunu söylese kalmıştır. Fiyatların olağanüstü yükselmesi halkı bile gerçekte durum pek de böyle değildi. Yeltsin kışkırtmaya yetmiştir. işi meclise tankları çevirmeye dahi götürmüştür. Tabi tüm bu durumlar komünist bir sisteme Yönetimde diktatöryal bir izlenim bırakmıştır. alışkın olan Rusya federasyonuna kapitalist bir Ancak dönemin şartları altında incelendiğinde sistem oluşturmaya çalışılması ile oluşmuştur. baskıcı bir yönetim anlayışı o dönem için uygun Devletin sahip olduğu mülkiyetin büyük bir kısmı bile görülebilir. SSCB dağıldıktan sonra yayılan özelleştirilmiştir. Bu durumlar alışma zamanları korku demokratikleşmeyi geciktirmiş ve baskıcı bir anlayışa yönelmeye neden olmuştur. Sonuç itibari ile Yeltsin’e baktığımızda dağılmış bir devleti ve sistemin oturması ile düzelmeye başlayacak, Yeltsin ve ekibi başarıyı Putin ile yakalayacaktır. 49 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ekibi tüm bu süreçlerde Ameyandığını görmekteyiz. Tarım İNCELENMESİ Boris Yeltsin ve belli zamanlarda rika ve IMF tarafından desteklenmiştir. Çünkü büyük düşüşlere başlamış ve bu durum köylünün bir Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ kapitalist sisteme geçiş dünya sistemine ayak kısmının daha fazla zenginleşmesine bir kısmının Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni uydurmak anlamına gelmekteydi. Rakamlarla daha fazla yoksullaşmasına zemin hazırlamıştır. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ifade etmek gerekirse Amerika Rusya ya 4 milRusya imparatorluğu içindeki sistemlere baktığıyar dolar yardımda 1999:verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Özet :bulunmuştur 2012-2014 Yılları(Lieven, arasındaki TUİK ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin olarak analiz edilmesi mızdaistatistiksel feodalizm gözümüze çarpmaktadır. İleride 309). Gene IMF’ye baktığımızda is bu rakamın şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli bağlı ve de toplumsal geuygulanmıştır. Ayrıca hipotez uygulanarak yoksullaşmaya araştırma daha kapsamlı haleolarak getirilmiştir. 2.3 milyar dolarları gördüğünü ifadetestleri etmemiz Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi lişmeler odağında, toplumunda toprak istemesiyle gerekir (Hirst, 2012: yönünde328). hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yıkılmaya başlayan feodalizm edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ya da derebeylik, genel seviyesindedevletin düşüş gözlendiği varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Ama gelgelim fiyatlarının ki tüm bu durumlar to- sonucuna başta Ortaçağ Avrupa’sı olmak üzere tarihin aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. parlanmasına yetmemiş ülke bir ay bile ayakta evresinde Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,birçok Sanayi, Konut, Anova, rastlanan TUİK, Fiyat toplumsal, siyasal ve duramayan hükümetler ile idare edilmeye çalışılmış ekonomik örgütleniş biçimidir. Merkezî otorite ama sonuç alınamamıştır. Tüm bunlardan sonra zayıftır, yerellik görülür. Burada asla unutmamamız ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES sahneye yepyeni bir isim hakim olacaktır. Yeltsin ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND gereken ve ileride de değineceğimiz oligarklar ve HOUSES bu ismi bizzat kendi çıkaracaktır. Bu isim hepimizin Putin ilişkisinin yansımalarını görebilmekteyiz. yakından tanıdığı 7 Ekim 1952’de Petersburg’da Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption electricity andbitiren, natural gas used in industryzamanlarda and houses is statistically İlerleyen demiryolunun da kuruldoğan, 1975 yılında hukukoffakültesini analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied and büyümeyi the research was ardından 15 yılını geçireceği KGB ile ilişkisi masıwere toplumsal artırmıştır. Daha made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices başlayan, Doğu Almanya ve Petersburg’da görev kolay ticaret yapılır hale gelinmiştir. Kapitalizm yapan, Sovyetlerin çöküşü ile albay rütbesiyle ilerlemeye başlamıştır. Bankalar ve krediler taKGB’den emekli olan ve ardından siyasi kariyeri rımın yükselmesine zemin hazırlamıştır. İleride başlayan biri. Vladimir putin… de göreceğimiz gibi Rusya’nın bel kemiğini oluşturan enerji politikası gün yüzüne çıkmaya 1.2.Vladimir Putin Öncesi Rusya Ekonomisi başlamıştır. Yeni petrol kaynakları bulunmuştur. Araştırmamızın bu bölümünü Rusya imparatorEkonomide büyümeler görülmüştür. Ekonominin luğuna kadar dayandıracağız. Çünkü bu araşbüyümesi sanayi devrimiyle de birlikte sanayi tırmayı yaparken Putin’i doğuran sebepleri de araçlarının çoğalmasına neden olmuştur. Biraz tek incelememiz gerektiği hususunu bir zaruret sonra işçi problemleri çıkmaya başlayacaktır. Kötü olarak gördük. Putin’i anlayabilmemizin ana iş koşulları sosyalist düşüncelerin yayılmasına etkenlerinden biri de budur. neden olacaktır. Sosyalist düşünceler yayılırken ekonomide dünya savaşı ve Japonya ile yapılan Rusya imparatorluğu ekonomisine baktığımızda güçlü bir şekilde tarıma ve yapılan savaşlara dasavaşlarla iyice dibe gitmeye başlamıştır. Bolşevik 50 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN hızlanmıştır. Ve sonuç itibari ile en önemli atağı sanayileşme İNCELENMESİ devrimi süreci üzerine olmuştur. Bolşevik devrimi yapılmış ve SSCBMurat kurulmuştur. Dünyayı iyi okuyan Stalin sanayileşmeye büyük KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ önem vermiştir. Öyle ki sanayileşme o kadar ön Güvencaiz Grupise A.Ş. Finans Yönetmeni Sosyalist sistemle birlikte dünya, tabiri plana çıkmıştır ki eğitim bile bu durum üzerine 1 7 Aralık Üniversitesi, ikiye bölünmüştür. BunlardanKilis birincisi kamu Elektrik-Enerji Bölümü odaklanmış ve yetişmiş eleman çıkarma üzerine mülkiyetini savunurken diğeri liberalizmi saÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi yoğunlaşmıştır. Bu durum mesleki eğitimleri vunmuştur (Özsoy, 2006: kullanılan 1-39). SSCB bir tüketiminin ve konutlarda doğalgazyeni ile elektrik istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakartırmıştır. hazırlanan çalışmada ANOVA modeli sistemi getirebilmenin çaresizlikleri içine girmiştir. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Piyasayı hiç tanımayan ve kapitalizme tepki ola2.dünya savaşı sırasında sanayileşme artmış yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde rak doğan sosyalist sistem tüm ekonomiye sahip edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz ve savaştan sonra ABD’ye karşı en büyük güç fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim çıkmaya çalışmış ancak ucu bucağı olmayan olarak SSCB ortaya çıkmıştır. Tabi tüm bunları aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. ekonomi en sonunda çökmeye yüz tutmuştur. yaptığı söylenemez. Batılı güçlerin Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,kendi Sanayi, başına Konut, Anova, TUİK, Fiyat Tabi bunda sadece sosyalist sistemin yetersizlikleri yardımlarını unutmamalıyız. ABD ye karşı en doğrudan doğruya rol oynamamıştır. Bunun ana büyükAND güçNATURAL olsa bileGAS savaş ağırlıklı ve ehemmiyetli ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY PRICES sebeplerinden biriACCORDING de soğuk savaş dönemindekiRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND TO CONSUMPTION HOUSESolduğu için üretim sanayisi düşüşe geçmiştir. silahlanma yarışı olmuştur. kötüye gitmesini nedenAbstract: In this study prepared by using data of SSCB’nin TSI belongingekonomisinin to the years of 2012-2014, Tüm bu durumları kategorize ederek ilerlemek the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically lere bağlamak analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared withgerekirse the use ofbunun differenten başında tabi ki daha doğru birtechniques yaklaşım Bu kategofor olacaktır. analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was soğuk savaş olduğunu söyleyebiliriz. Kutuplaşan more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices rizeyi döneminmade en önemli iki adamı üzerinden dünya silahlanmaya başlamış ekonomi ikinci yürüteceğiz. Lenin dönemiyle başlarsak eğer bu plana itilmiştir. Bu durum SSCB’nin dağılmasıkategorizede şunları söylememiz gerekir: Lenin nı hızlandıracaktır. Ancak bu durum tek başına döneminde kamulaştırma çabaları baş göstermiştir. etkili olmamıştır. En önemli ikinci sebep ise her Öncelikle tüm topraklar kamulaştırılmış feodalite ne kadar kapitalizme tepki olarak doğup sosyayerle bir edilmiş ve daha sonrasında topraklar list düşüncelerle insanlara umut ışığı olsa bile halka dağıtılmıştır. Bu duruma baktığımızda temel sosyalim teoride ve eleştiride kalmış ve pratiğe olarak başlangıçta ekonominin tarıma dayandığını dökülememiştir. Ekonomik alanda oluşan teorik görebilmekteyiz. Tabi ki kamulaştırma bunlarla fikirler pratikte bataklığa saplanmıştır. kalmamış ve diğer alanlara da sıçramıştır. SSCB ekonomisinin bel kemiğini madenler Stalin dönemi SSCB de ayrı bir hareket olarak değerlendirilmelidir. Stalin iktisadın dikdatörya ile yürüyeceğini düşünmüş ve tam bir diktatör olmuştur. Stalin’in dönem koşulları itibari ile oluşturmaktaydı. İleride ve sonrasında da bel kemiğin hep madenler ve petrol yatakları üzerinden oluştuğunu görebileceğiz. Ancak yukarıda da 51 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sıraladığımız nedenler ileride devletin dağılmasına rahatsızdır. Büyük toprak sahipleri insanları köle İNCELENMESİ neden olacaktır. gibi kullanmıştır. Ancak iktidarlarının ellerinden Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ gitmesinden korkan çarlar bu sisteme karşı çıkaGüven Grup ise A.Ş. Finans Yönetmeni Rusya federasyonu zamanına geldiğimizde 1 mamışlardır. Bu da halk içinde bir takım isyanlara Kilisbiri 7 Aralık Putin’i doğuran ana sebeplerden olanÜniversitesi, Boris Elektrik-Enerji Bölümü neden olmuştur. Yeltsin’i inceleyeceğiz. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Rus halkı sert bir mizaca sahiptir. Bu durum taBoris Yeltsin demokrasi savunuculuğuna soyunmuş şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli süreçlerden etkilenmiştir. Yaşam uygulanmıştır. Ayrıca hipotezpek testleri uygulanarak rihsel araştırma daha kapsamlımuhakkak hale getirilmiştir. dönemin koşulları itibari ile bunda başarılı Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi alanı olarak hep soğuk iklimlerde yaşamışlardır. olamasa da buyönünde düzlemde Yeni istatistik bir bulgulara hareketilerlemiştir. edilmiş olup, yapılan göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Soğuk iklimlerin soğukluğu mizaçlara etki etmiştir. devletin kurulması ekonomik sıkıntıları berabefiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. rinde getirmiş ve Yeltsin’i oligarklarla (oligarşik Komünist dönem sosyolojik açıdan her ne kadar Anahtarişbirliğine Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat sistemin yöneticisi) itmiştir. İleride teoride refah olarak görünse de pratikte hiç de oligarklarla Putin kavgasını açık seçik göreceğiz. öyle değildir. İşçiler ezilmiş insanlar sisteme tepki ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES göstermeye başlamışlardır. Sosyalist sistemden yeni çıkmış devleti liberalRANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES yapmaya çalışan Yeltsin bu durumu oluştururken Boris Yeltsin dönemine baktığımızda ise oligarkları oligarklardan bir nebzeInde Abstract: thisolsa studyyardım prepared almıştır. by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, gözinönünden çıkaramayız. Oligarkların çoğalması the consumption of electricity and natural gas used industry and houses is statistically Neoliberal ekonomik kurulmaya çalıanalyzed. düzenin ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different halkın refahının düşmesine neden techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was olmuş ve halkın şılması ekonomiyi veThe de purpose daha da made düzeltememiş more comprehensive. was to determine electricity and natural gas prices tepkisini çekmiştir. kötüye sürüklemiştir. Tabi bu durumları dönemin koşulları içinde izlemekte yarar vardır. Yeltsin Toplum Yeltsin döneminde sınıfsızlaşmaya çalışliberal ekonomi kurmaya çalışmasıyla batı destırılmış ancak tam tersi istikamette yol almışlardır. teğini arkasına almıştır. Sisteme ayak uydurması Toplumda çeşitli etnik gruplar vardır. Bazı etnik daha önce de belirttiğimiz gibi batının tabiri caiz gruplara şiddet uygulanmış ve devşirme çalışmaları ise işine gelmiştir. Bundan ötürü Amerika’dan ve uygulanmıştır. Bu durum Rusya federasyonunda IMF den gerekli destekleri görmüştür. Ancak tüm çok fazla olmasa da SSCB de oldukça yüksektir. bu durumlar ekonomiyi düzeltmeye yetmemiş ve Toplumun sert mizaçlı olması ekonomiden sosyal süreç zorunlu olarak Vladimir Putin’i doğurmuştur. hayata ve daha birçok noktaya etki edecektir. Bu 1.3. Putin Öncesi Rusya’da Sosyolojik Durum durumları anlamamız ileride Putin’i anlamamızın en önemli yollarından biridir. Çünkü Putin bu Rusya imparatorluğu bilindiği üzere serflik sistemi ile yönetilmiştir. Bu durum gericiliğin en önemli sebeplerinden biridir. Toplum bundan toplumda doğmuş, bu toplumda büyümüş ve bu alanda kültürleşmiştir. Kültürleştiği -ya da sos52 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) yalleştiği demek SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN belki daha doğru olur- toplum SSCB de askeri sanayi ilk İNCELENMESİ olarak Stalin döneminde başlamıştır. Bu araştırma boyunca önemonu ileride devlet başkanlığına taşıyacaktır. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ sediğimiz birkaç isimden biri olan Stalin askeri Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1.4.Putin Öncesi Rusya’da AskeriGüven Durum sanayiye büyük önem vermiştir. Bu ordu soğuk 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü savaş döneminde işgaller yapmıştır. Bunların Rusya imparatorluğu en başlarında çok büyük Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribaşında kullanılarakYugoslavya, hazırlanan bu çalışma, sanayi Çekoslovakya gibi ülkeler bir askeri güce sahip olmasa bile sonlarına doğru ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Ancak Afganistan’ın işgali sıraşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakbulunmaktadır. hazırlanan çalışmada ANOVA modeli çok büyük askeri güce sahip olmuştur. Petro, uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak sında araştırma daha destekli kapsamlı hale getirilmiştir. ABD direniş güçlerine karşı başarı reformlarının çoğun zaferlerin belirginSanayi u ve askeri konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi sağlayamamıştır. bu savaşta yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonucaVe gidilmiştir. Elde ağır bir yenilgi leştiği zamanlarda yapmıştır. İmparatorlukta en edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz almıştır. Bu yenilginin kelebek etkilerini ilerleyen fiyatlarının seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim önemli görevlere çarın genel yakınları gelmekteydi. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. dönemlerde göreceğiz. Bu savaşın ağır sonuçları Dönemin koşulları işlerin ordu üzerinden yürüAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ilerleyen Sanayi, Konut, Anova, TUİK,SSCB’nin Fiyat dönemlerde belini bir daha mesi gerekliliğini ortaya çıkarmıştır. Ordunun doğrultamamasına neden olacaktır. Lenin ve Stalin güçlü olmasının gerekliliği çarı ekonominin döneminde yapılanGAS büyük hatalar Putin döneECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES CONSUMPTION yüksek bölümünüACCORDING bu bölüme TO yatırmasına sebepRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESminde bir daha yapılmayacaktır. Askeri güç tek olmuştur. Rusya imparatorluğu ordusu dönemin taraflı olarak büyütülmeye çalışılmayacaktır. Bu Abstract: baskısına In this studydayanamayarak prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, koşullarına ve Bolşevik dönemlerden alınan ilerleyen dönemlerde the consumption of electricity and natural gas used in industry and housesdersler is statistically prepared with the use of different ihtilal olmuştur.analyzed. ANOVA model was applied to the study Boriswere Yeltsin’i vewas ilerleyen zamanlar techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied doğuracak and the research made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices dolaylı yoldan da olsa Vladimir Putin’i başkanlığa SSCB ihtilalden sonra yeni ordu arayışına girsürükleyecek, İkinci bir doğu bloğu oluşmasına miştir. Öncelikle yetişmiş insan gücü açığı ortaya zemin hazırlayacaktır. çıkmıştır. Bunun için askeri okullara yönelmiştir. PUTİN DÖNEMİ RUSYA Soğuk savaş koşulları dünyayı ikiye bölmüştür. 2.1.Putin Kimdir? Batı bloğu ve doğu bloğu olarak ikiye bölünen dünya silahlanmaya başlamıştır. SSCB de bu Aslında bütün araştırmamız bu konu üzerine odaklanmış olup burada sadece bir takım olgusal bilgiler vererek bir geçiştirme yapacağız. Boris Yeltsin den sonra bizce Yeltsin’in bir projesi olarak ortaya çıkan hiç bilinmeyen Putin kimdir? Bu konuda bazı teorilerde bulunmaktan başka bir şansımız pek bulunmamaktadır. Hayatı üzerinden birkaç yorumda bulunmak gerekirse “7 Ekim durumdan ötürü dünyanın en büyük askeri güçlerinden biri haline gelmiştir. Ekonomilerinin büyük çoğunluğunu bu duruma yöneltmişlerdir. Ağır silahlarla donanma donanmıştır. Ekonomilerinin sonunu getiren en büyük etken bu olmuştur. Nükleer güç alanında doğu bloğunun baş aktörü SSCB olacaktır. 53 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN 1952’de Petersburg’da doğan, 1975 yılında hukuk Putin enerji politikalarında İNCELENMESİ batıya karşı nasıl bu kadar rahat davranabilmektedir? fakültesini bitiren, ardından 15 yılını geçireceği Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ KGB ile ilişkisi başlayan, doğu Almanya ve Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Boris Yeltsin ve Putin’in arasındaki ilişki nePetersburg’da görev yapan, Sovyetlerin çöküşü 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü reye dayanmaktadır? Bu ilişki ne düzeydedir? ile albay rütbesiyle KGB’den emekli olan ve : 2012-2014 Yıllarıbiri arasındaki kullanılarak hazırlanan bu çalışma,tanımlamıyor. sanayi kendisini siyasetçi Kendisi ardından siyasiÖzet kariyeri başlayan olanTUİK Putinverileri Putin ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve neden girmiştir? oldukça dikkat şeklindedir. çekici birFarklı isimdir. Siyasette analiz teknikleri daha kullanılaraksiyasete hazırlanannasıl çalışmada ANOVA modeli Siyasete girmeuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak sinde araştırma daha önce kapsamlı hale getirilmiştir. daha görüştüğü kişiler rol oynamışlar önce bulunmayışı bilinmeyen bir isim oluşu Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi mıdır? göre Oynamışlarsa bunlar Elde kimdir? Bu kişilerin yönünde hareket edilmiş olup,kalkmayışı yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. vekâleten oturduğu koltuktan bir daha edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz arasında Boris Yeltsin var mıdır? dikkatleri üzerine çekiyor. bize şu soruları fiyatlarının genel Ve seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. sormaya teşvikaralığı ediyor: Tüm bu sorular Putin’i başarıya taşıyan sebepAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat leri inceleyebilmemiz açısından çok önemlidir. Putin Rus siyaseti ( Aslında burada kullanmak Bu soruların cevapları Putin bu başarıya nasıl istediğimiz asıl kelime Rus derin devletidir. Ancak ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ulaştığını bize açıklayacaktır. ispatlanmamış olguları kullanmak bilimselliktenRANGES ACCORDING TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND Ve bize en önemli HOUSES soruyu sorduracaktır. Putin’in başarısı mı; Putin’i uzak olacağı için bu tamlamayı kullanamıyoruz.) tarafındanAbstract: özel olarak bir kişidata of vekâleten In this yetiştirilmiş study prepared by using TSI belongingotokoltuğa the years oturtanların of 2012-2014, başarısı mıdır? olabilir mi? the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different 2.2.Putin Dönemi Siyasi İstikrar techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Putin’in KGB kökenli olması bir tesadüf mü? Petersburg’da başkan yardımcılığına kadar yükselen Putin Yeltsin tarafından çağırılıp başdanışman olmuştur. Yazımızın bu kısmına kadar Yeltsin e fark edilir bir şekilde önem gösterdik. Çünkü Putin tarih sahnesine Yeltsin tarafından sürülmüş bir şahdır. Tüm bu durumları anlayabilmek için Yeltsin’e özel bir önem gösterdik. Putin’in başdanışmanlığa girmesinden sonra artık hayatı ikiye ayrılacaktı. Ondan öncesi ve sonrası. Putin tarih sahnesine çıkacak, büyük görevlere hazırlanacaktı. Onu büyük görevlere hazırlayacak kişi gene baba lakaplı Yeltsin olacaktı. Sanki onu bir yerlere getirmek istiyormuşçasına hamlığını alıyor ve tecrübe kazandırıyordu. İlk görevi, KGB yerine Putin koltuğa gerçekten vekâleten mi oturdu yoksa oturduğu an o koltukta kalıcı olduğu belli miydi? Putin in bugün siyaseten yapmak istediği şey SSCB kökenli mi? Putin doğu bloğunu yeniden canlandırmak mı istiyor? Putin albaylıktan neden emekli olmuştur? Yaş haddi yüzünden mi yoksa başka sebepleri mi vardır? Putin oligarkların üstüne nasıl bu kadar kolay gidebilmektedir? 54 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN kurulan federal güvenlik sisteminin başına geçen Yaptığı en tehlikeli bekli de İNCELENMESİ devlet içinde en Putin sonrasında bundan daha önemli bir görev önemli görevi oligarklarla giriştiği mücadeleydi. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ olan devlet başkanlığı güvenliği sekreterliğe Siyasi istikrarın sağlanması adına bazı sektörleri Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni atanacak ve zirveye doğru deneyimli gözlerin göz ardı edemezdi. Ekonomiyi bağımsızlaştırması 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü eşliğinde çıkarılacaktı. gerekiyordu. Ekonominin bazı merhalelerin elinde Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolduğunu kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi fark ettiği zaman bu kesimlere karşı İşte tüm araştırmamız boyunca ve konutlarda kullanılanileriye doğalgazsürmek ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi açmaya hazır görünüyordu. Belki de bu Farklı analiz teknikleri kullanılaraksavaş hazırlanan çalışmada ANOVA modeli istediğimiz teorişeklindedir. Putin’in aslında bir Yeltsin projesi uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak tehlikeli araştırma daha iştekapsamlı çatlakhale sesgetirilmiştir. duymak istemediği için olduğu çıkarımıdır. bu durum şeyleri SanayiTabi ve konutlarda tüketimbazı aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bütün kadrosunu yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonucadeğiştirmişti. gidilmiştir. Elde bir araya getirerek oluşturulan bir çıkarımdır. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz genel seviyesinde gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Tarihsel sürecifiyatlarının iyi okuyabilmek ile düşüş alakalıdır. “Sermaye etkisini iktidara dayatanlar bir sınıf gibi aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Yeltsin’in en büyük hayali olan doğu bloğunun davranmaktan vazgeçmelidir” (Oğan, 2003) sözü Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat tekrar kurulması Putin ile sağlanılmak istenmiştir. artık bir savaşın başladığını haber veriyordu. Bu Kutuplaşmanın bitmesi ile tek taraflı güç ilkesinin savaş Yeltsin in bir zamanlar işbirliği yapmak ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES yıkılması amaçlanmıştır. Yeltsin liberalleşme ile zorunda kaldığı ve sonrasında ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND onları kaldırmak HOUSES batının güvenini kazanmaya çalışmış ve sonraistemesiyle ekonomiyi kötü durumlara getirmek sında doğu bloğunu kurmayı amaçlamıştır. Putin oligarklara karşı başlatılmıştı. Siyasi Abstract: In this study prepared by using data of isteyen TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity natural gas used in industry and houses is statistically bu görev için yetiştirilmiştir. Ve batının and güvenini istikrarın geçtiğini analyzed. ANOVA model was applied to the study preparedekonomik with the use bağımsızlıktan of different techniques for analysis. of hypothesis were applied and the research was önce sağlayıp sonra da tek kutupluMoreover, sistemetests başbilen Putin oligarkları ve prices Yahudi sermayesini made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas kaldırı amaçlanmıştır. temizlemeye karar vermişti. Bunun sadece bir tehdit olduğunu düşünen merhaleler sonrasında Putin’in hiç de şaka yapmadığını görecek ve sonraki zamanlarda daha dikkatli olmak zorunda kalacaklardı. Bu durumlar sebebiyle atılan ilk somut adım önce Berezovski ardından da Guzinski’nin mal varlıklarına el konulması ve yurtdışına kaçmak zorunda bırakılması olmuştur (Haber Aktüel, 2013). Bu durumlarla oligarklara gözdağı verilmiş olundu ve bundan sonra ki yürütülen politikalarda dışarıdan olabilecek olası müdahalelerin önü kapanmış oldu. Oligarklardan sonra Rus medyasında dize getiren Putin Türk manşetlerine “yeni Rus çarı”(Bayramoğlu, Putin Yeltsin den farklı olarak ademi merkeziyetçilikten uzaklaşmış otoriter bir sisteme girmeye çalışmıştır. Devletin başına KGB den arkadaşlarını getirmiştir. Tüm sistemi güvenilir hale getirmeye çalışmıştır. Bu da siyasi istikrarı güçlendirmiş çatlak sesleri ve arkadan vurulma durumları yoka yaklaştırmıştır. Siyasi istikrarın en önemli sebeplerinden biri olarak bu durumu gösterebiliriz. Putin göreve gelir gelmez etrafını ve en önemli görevleri tanıdığı güvendiği insanlarla doldurmuştur. Bu Putin’in herkese güvenmediği ve de önemli işler yapmaya başlayacağının sinyalleridir. 55 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN geçti. ELEKTİRİK Putin başbakan Kasyonov’u Putin’in izlediği ekonomik İNCELENMESİ 2004) olarak politikalar ilerleyen dönemlerde meyvelerini vermeye başlayacaktır. istifaya davet ederek tüm dünyaya gücünü Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Rakamlarla ifade edecek olursak: Gayrisafi Milli gösterdi. Peki, bu gücün asıl kaynağı nereden Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Hâsıla (GSMH) 1998’de % 4.9’luk bir azalma gelmekteydi?(Bayramoğlu, 2004). Aslına bakarsak 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü gösterirken, 1999 yılında %5.4, 2000 yılında % göreve gelir gelmez çatlak sesleri temizlemesi, ve 2001 yılında % 5.5sanayi oranında artış yaşanÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri 8.3 kullanılarak hazırlanan bu çalışma, oligarkları ve medyayı dize getirmesi otoritesini ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi mıştır (Danchev and Todd, 1945: 133-694). Bu güçlendirmiş ve de onunFarklı bugünkü politikaları şeklindedir. analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak rakamlar araştırma daha kapsamlı hale ekonomin negetirilmiştir. derece düzelme içerisinde yapmasına zemin oluşturmuştur. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi olduğunu yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre bizlere de sonucagöstermektedir. gidilmiştir. Elde 2.3.Putin Dönemi Ekonomisi edilenRusya bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna Sonuç olarak tüketim Tümvarılmaktadır. bunları göz önünde bulundururken şunları aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Ekonomide pragmatik çizgiler izleyen Putin da eklemek gerekir: Rusya’nın vergi toplama Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat üretime oldukça önem vermiştir. Bütün dünya kapasitesi artmıştır. Bu durum bize ekonomide ile ticaret yapmaya çalışmıştır. Bu çalışmaları ki iyileşmeyi açık seçik göstermektedir. Dış ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES bugünlerde ambargo durumu içerisinde daha da borçlarının hiçbir şekilde aksatılmadığını göreACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESbilmekteyiz. Kalkınma hızı da tüm bunlara örnek belirgin görünmektedir. Siyasi istikrar başlığında da incelediğimiz gibi öncelikle oligarklara gözolarak gösterilebilir (Turgutoğlu, 2006: 1-158). Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically dağı verilmiş ekonomik düzen böyle sağlanmaya analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the usedünya of different Ekonominin üçüncü ekonomisi ne geçme techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was çalışılmıştır. Liberal ekonomik politikalar abarmade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and karşıya natural gasolduğunu prices tehlikesi ile karşı gören Putin tılmadan sindirilerek uygulanmaya çalışılmıştır. reformlar yaparak ekonomiyi düzeltmeye çalışPutin gördüğümüz en önemli detay Stalin’de de mıştır. satır aralarını okumak gerekirse Putin’in gördüğümüz merkeziyetçi anlayıştır. Merkeziyetçi yaptığı pragmatik bir anlayış gerçekleştirmektir. anlayışının izlerini ekonomik politikalarında da Putin aynı İngiltere gibi pragmatik bir anlayış ile görmek mümkündür. Ekonominin bel kemiğini ekonomin düzelebileceğine inanmış ve etkenler sonraki başlıklarda inceleyeceğimiz enerji poliışığında davranmıştır. tikaları oluşturacaktır. Doğalgaz ve petrol onun İlerleyen zamanlarda petrolün pahalanması için çok önemli iki ana etkendir. Bu durum tarih Rusya’ya tabiri caiz ise bir ilaç gibi gelecektir. sürecinde hep önemli olmasına rağmen Putin bu Rusya ekonomisi rahatlayacak ve refaha ulaşacaktır. durumu eskisinden çok daha fazla kullanabilmiştir. Tabiri caizse batıya şantaj yapmıştır. Batıya Yeniden bir doğu bloğu oluşturmaya çalışan Puyapılan bu şantaj ileriki dönemlerde dünyanın tin komşu ülkelerle sıkı ekonomik birleşmelere karışmasına neden olacaktır. Çünkü devletler girmiştir. Bunların başında Çin, İran ve Suriye başka arayışlara girecektir. gelmektedir. Bu durumu Avrasya birliği izlemiş 56 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ve Putin ekonomiyi ELEKTİRİK güçlendirmek için her yönden 129-155) bu durum Türkiye’yi İNCELENMESİ etkilediği kadar müttefikleri olan batı devletlerini de ziyadesiyle icraata soyunmuştur. Saydığımız ülkeler sadece Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ etkilemektedir. Türkiye bu durumu fırsata çevirebirer örnektir. Putin beyaz Rusya, Özbekistan Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni bilir. Jeopolitik önemini artırabilir. Bu Rusya’nın Hindistan ve daha birçokları ile1ticari anlaşmalara Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü atağına karşı bir kontra atak olur. Rusya’nın izlegitmiştir. Daha öncede belirttiğimiz üzere pragmaenerjihazırlanan politikaları ab, Çin tik anlayışın tümÖzet yansımalarını görebilmekteyiz. : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileridiği kullanılarak bu çalışma, sanayive İran üzerinden ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi yürütülmektedir. Putin Avrasya bölgesindeki (ki Yeltsin döneminden kalan olumsuz ekonomik şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli testleri uygulanarak Avrasya araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. bölgesi dünyada petrolün yoğun olduğu görüntü silmeyeuygulanmıştır. çalışılmışAyrıca ve dehipotez bunda başarılı Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bölgedir) yataklarını ve doğalgazı isteği olmuştur. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara görepetrol de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığıkonumlandırmıştır. arttıkça, elektrik ve doğalgaz şeklinde Bu izlediği politika fiyatlarının genelEnerji seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 2.4.Putin Dönemi Rusya Politikaları SSCB dönemindeki aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. ve Yeltsin dönemindeki gibi Enerji politikaları Rusya ekonomisinin daha öngayet emin adımlardan Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,pasif Sanayi,politikalar Konut, Anova, değil TUİK, Fiyat cede belirttiğimiz üzere bel kemiğini oluşturur. oluşmaktadır. Öyle ki bu politikalar Amerika Batıya karşı kullanılan enerji politikaları her birleşik ile uyuşmadığı ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY ANDdevletlerinin NATURAL GASpolitikaları PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND zaman çok önemli etken olmuştur. Bugün batı, için tehdit olarak algılanmaktadır. HOUSES Ukrayna işgaline gerektiği gibi karşı çıkamıyorsa Rusya’nın izlediği enerji politikasına kısaca Abstract: this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, bu Putin’in izlediği enerjiInpolitikaları sebebiyledir. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically bakmak gerekirse bütün enerji koridorları benim ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Tabi ki bu enerjianalyzed. politikaları dünyanın karışmasıtechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied research was toprağımdan yaand dathe benim isteğim yerden geçsin made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices na da dolaylı yoldan destek vermektedir. Çünkü şeklindedir. Bu durum Bakü Tiflis Ceyhan boru Rusya üzerinden istediğine ulaşamayan ve ona hattıyla biraz delinir gibi olsa da şu an itibari ile bağımlı olmamaya çalışan batı; yeni yollar yeni halen tam olarak delinmiş değildir. Rusya’nın izlekaynaklar oluşturmaya çalışmaktadır. diği tehditkâr politikalar uzun vadede Türkiye’nin Enerjiyi tekeline alan Putin ekonominin de iyiönemini artırmaktadır. leşmesine zemin hazırlamıştır. Tek taraflı dünya OPEC ülkelerinin kaynak üretimini düşürdüğü düzeni yerini yeniden çift taraflı dünya düzenine sıralarda Rusya Ortadoğu petrolüne karşın Rus bırakmaya başlamıştır. Putin özellikle elindeki petrolünü alternatif göstermiştir (Altay ve Nugay, alüminyum, uranyum, bor, nitrat rezervlerini 2013: 1-35). Rusya Amerika’ya rest çekerken bir iyi kullanmış ve de bunlar ekonomiyi yükselten yandan da diğer ülkelere sadece Ortadoğu’da petrol etkenler olmuştur. olmadığını kendilerinin de bir alternatif olduğunu Rusya ya baktığımızda izlediği enerji politikagöstermektedir. İşte Putin’in siyasi başarısının ları aslen Türkiye’nin geleceğini tehdit eden nedenlerinden bir daha. Putin geldiği günden beri politikalar izlediği görülebilir (Akgül, 2007: çok ciddi enerji politikaları uygulamaktadır. Bu 57 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN durum batıya karşı doğu bloğunun kurulduğunun dan dolayı kendisine demokratikleşmiş İNCELENMESİ diktatör yada kurulmaya çalışılmasının kanıtlarındandır. diyoruz. Ancak burada sormamız gereken temel Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ soru bu olmamalı. Diktatördür ya da değildir. Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 2.5.Putin Dönemi Rusya HalkınaGüven Sosyolojik Bu durum Ukrayna örneğinde gördüğümüz gibi 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Bakış dünyayı ve de tüm insanlığı etkilemiyorsa bizim Rusya halkına Özet genel olarak Yılları baktığımızda dahaverileri açımızdan : 2012-2014 arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi tartışılmamalıdır. Tartışılacağı mecra ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi önce de söylediğimiz üzere sert mizaçlıdırlar. Bu ülkesidir. Tartışacak kendi halkıdır. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakkendi hazırlanan çalışmada ANOVA kişilerde modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak Halkı araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. yönden Putin tam bu halk karakterine uygundur. Putin’in demokratik olmayan icraatlarından Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Aynı zamanda hep halkın yanında durmayı tercih memnun sandıkta yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre değilse de sonuca ona gidilmiştir. Elde cevabını verir. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz etmiştir. Bu durum halkı tarafından desteklenmeGelgelim ki durum hiç de böyle değildir. Realifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim sine neden olmuştur. Putin oligarklara karşı hepda azalma aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda meydana tede Putingelmektedir. yapılan seçimlerde büyük oy oranları işçisinin yanında durmuştur (Milliyet Haber). Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ile Sanayi, Konut,gelmiş Anova, TUİK, Fiyat tarafından sevilen bir göreve ve halkı Bu durum onun başarısının temel etkenlerinden liderdir. Burada sormamız gereken temel soru biridir. İşçisi de onun yanında durmuş bu cesur şudur: Rusya halkı klasik demokrasi anlayışı ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND adamı hep desteklemiştir. HOUSESile yönetilmeye uygun mudur? Dünyanın bütün köşesinde aynı rejimler olmak zorunda mıdır? Bir 2.6.Putin Bir Diktatör Müdür? Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, halka uyan and rejim diğerine uymayabilir mi? İşte the consumption of electricity and natural gas used in industry houses is statistically analyzed.Sorusuna ANOVA model applied to the study prepared with the use of different Putin diktatör müdür? cevapwas verebilmek tam da burada açıdan ele techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were appliedRusya and the halkını research sosyolojik was more doğru comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices için diktatörünmade tanımı okumak gerekir. almak önem taşıyor. Rusya daha önce defalarca Diktatör, siyasette kullandığımız manada zalimce kez söylediğimiz gibi sert mizaçlı bir halktır. Ve bir merkeziyetçi yönetim anlayışına sahip ve realite bize gösteriyor ki bu halk Putin’i seviyor. makamı demokratik yollar içinde bırakmayan Paralel olarak şunu da söylemek mümkündür: kişiye denir. Putin merkeziyetçi midir? Evet. Rejimi de seviyor. Demokratikleşmiş diktatör Peki diktatör sıfatına erişmek için merkeziyetçi Putin halkı tarafından benimsenmiştir. olmak yeterli midir? Hayır. Putin uzun dönemler PUTİN DÖNEMİ KÜRESEL KOZLAR görevde bulunmuştur ancak bu demokratik yollarla olmuştur. İşleyişte demokratik olmayan bir takım durumların oluşması bizi yeni bir tanıma zorlamaktadır. “Demokratikleşmiş diktatör”. Şunu demek istiyoruz: Demokratik yollarla iş başına gelmiş bir kişi; ancak süreçte bazı demokratik olmayan yollara başvuruyor. Demokrasinin tanımına uymayan icraatları dünyayı etkiliyor. Bun- 3.1.Putin Dönemi Rusya- Avrupa İlişkileri Şunu belirtmek gerekir ki Avrupa enerji açısından dışarıya bağımlıdır. Bu dışarıya bağımlılık onun bazı siyasal kozlarını elinden almaktadır. Bu bağımlılık Rusya üzerinden de oluşmaktadır. Avrupa’nın enerji konusunda koridor açısından 58 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) pek fazla SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN alternatifiELEKTİRİK yoktur. Bu durum iseİNCELENMESİ onu lükteyse bu durum Rusya’nın akıllıca Avrupa’ya karşı yürüttüğü politikalar neticesinde oluşmuştur. Rusya’ya doğalgaz konusunda bağımlı yapMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ maktadır. Böyle olması Amerika’yı da tehdit Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Rus siyaseti açısından günümüz içinde her ne etmektedir. Bunun içindir ki Amerika senatosu 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü kadar Avrupa ile ilişkiler düzgünse de bu durum bu konuyu devamlı münazara etmektedir. Çünkü Rusya’nın Yeltsin döneminden kalan bir plan : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Amerika RusyaÖzet ile zıt kutupları oluşturmaktadır. olabilir. NATOolarak ile analiz de yaklaşmayı bu çizgide ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel edilmesi şeklindedir. teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli İzlediği politikalar RusyaFarklı karşıtıanaliz olmakla birlikte değerlendirmek gerekir. Rusya Avrupalaşmaya uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Avrupa’ya sözünü Çünkü Sanayidinletememektedir. ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi gibi mi görünübaşladı mı yoksa Avrupalaşmış yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Avrupa Rusya bağımlılığının çözümüne halen yor?aralığı Yaniarttıkça, bir Truva atıvemı? edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim elektrik doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim kavuşmuş değildir. Bundan dolayı da Amerika aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma gelmektedir. Abmeydana ile Rusya arasında ki ilişkileri anlayabilmek demokrasi adına yaptığını söylediği bir takım Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,için Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat anlaşmalara bakmak Putin dönemi stratejik koridor açma işleri ile uğraşmaktadır. Ortadoğu gerekir. Bu stratejik anlaşmalar her ne kadar petrolü büyük oranda Amerika ve ab ye taşınmaya basit AND görünse bile asla göz önünden çıkmaması ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY NATURAL GAS PRICES çalışılıyor. Ancak uzun vadede baktığımızda RusyaRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ACCORDING TO CONSUMPTION HOUSESgerekir. SSCB de sonra Putin reformları ile yalbu konuda pek alternatifi yok gibi durmaktadır. nızlıktan kurtulan Rusya ab ile silah anlaşmaları Ve bu durum siyasi arenada birdata of TSI belonging to the years of 2012-2014, Abstract: In thisonu studyvazgeçilmez prepared by using yapmaktadır. ekonomik anlaşmalar the consumption of electricity and natural gas used in industry and Kültürelhouses is statistically konuma yükseltmektedir. Bu bağımlılık sadece analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different içerisine girmektedir. Tüm bunlar bir yakınlaştechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was doğalgaz üzerinden değilcomprehensive. aynı zamanda kömür, made more The purpose was to determine electricity and natural gas prices manın sembolleridir. Peki, Rusya Avrupa’ya nitrat, alüminyum alanlarında da oluşmaktadır. Bu neden bu kadar yaklaşmıştır? Yukarıda da bedurumdan ötürü Avrupa siyaset yapmadan önce lirttiğimiz üzere biz bu durumu kendisine karşı her zaman Rusya’yı göz önünde bulundurmak oluşan blokların içine girip bu blokları yıkmak zorundadır. Analistlerin yorumlarına göre önümüzistemesiyle odaklandırıyoruz. Ab de bu işten deki yıllarda uzun vadede bu enerji bağımlılığı karsız çıkmayacaktır elbette ki. Yeni blokta belki düşecek ancak bitmeyecektir (Enerji Enstitüsü). de doğu ile işbirliğine girecektir. Avrupa Rusya ya çok uzan değildir. Sonuç itibari ile aynı dini Enerji politikalarını bir kenara bırakırsak Rusya paylaşmaktadırlar. Din kültürel durumu artırdığı ve Avrupa ilişkileri yetsin dönemine dayanıyor. için bu perspektifte bakmak gerekir. Bu dönemlerde iş birliği anlaşmaları imzalanmıştır. Bu anlaşmalar Putin döneminde sürekliliğini Tüm bu yakınlaşmalar Amerika’nın izni dışında oluyorsa bu Amerika için bir tehdittir. Peki, Avrupa Amerika’ya tehdit yöneltebilir mi? Muhtemelen şuan için bir denge siyaseti gütmeye çalışıyordur göstermiş ve devam etmiştir. Rusya Avrupa için her ne kadar önemliyse de Avrupa’da Rusya için çok önemlidir. Bugün Ukrayna işgali halen yürür59 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Avrupa. Ancak bu denge siyasetinde uzun vadede enerji koridoru kurabilmek İNCELENMESİ için söz dinleyecek bir AÇIKGÖZ aktöre ihtiyaç duymuş ve Kürt devleti kurbir saf tutmak zorunda bırakılacaktır.Murat PutinKORKMAZ, Avrupa Hakan maya çalışmaktadır. Kurulacak bir Kürt devleti ile ilişkileri tek dünya düzeninden kurtulmuş ilk Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Ortadoğu’daki doğalgazı ve petrolü Türkiye önce. Kendi içine kapanık bir1Kilis Rusya’nın fayda 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü üzerinden Avrupa’ya taşıyacaktır. Avrupa da arvermeyeceğini bilen Putin siyaseti dünyanın ikilemlerin içerisinden batı bloğuna Özet : 2012-2014 arasındaki kullanılarak hazırlanan bu çalışma, kurtulup sanayi her ucuna götürmektedir. BuYılları durum onun TUİK siyasiverileri tık ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi katılacaktır. Ancak bunlar uzun vadeli planlardır. diplomatik başarısı ile alakalıdır. Buteknikleri sistematiği şeklindedir. Farklı analiz kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri İnsan uygulanarak Gün araştırma daha ile kapsamlı hale halen getirilmiştir. itibari Avrupa Rusya’ya bağımlıdır. Çeçenistan olaylarında da görebilmekteyiz. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Bu durumda batı bloğu güçsüz dışı uygulamaları. 11 Eylüle Avrupa’nın yönünde hareket bağlayıp edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bir durumdadır. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı bu arttıkça, elektrikbildiği ve doğalgaz Amerika durumu için Ortadoğu’da bir tepkisini ve algısını değiştirebilmek onun siyasi fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim koridor açmak için elinden geleni yapmaktadır. meydana gelmektedir. bir başarısıdır. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Amerika Rusya ile ekonomik ilişkiler içerisinde olsa da son zamanlarda Ukrayna krizi ilişkileri Putin dönemi Rusya Amerika ilişkilerini ECONOMETRIC ANALYSISanlayaOF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES kopma noktasına getirmiştir. Amerika Ukrayna ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND bilmek tamamen SSCB’yi anlayabilmekle doğru HOUSESya yapılan işgali kendisine bir tehdit olarak algıorantılıdır. Soğuk savaş dönemi iki devleti de lamıştır. Ancak tüm dünyanın baskısına rağmen Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, büyük oranda yıpratmıştır. Ancak SSCBand bunatural savaşgas used the consumption of electricity in industry and houses enerji is statistically Putin in yürüttüğü politikaları ve siyasi analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different tan yenilgi ile ayrılmıştır. Yeltsin bu savaşı Altan techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis wereUkrayna applied andkrizinde the research was lehine olanaklar ilişkiler Rusya made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices alta tekrar başlatmış görevi Putin’e vermiştir. Putin sağlamıştır. Ab, Rusya’ya gerekli tedbirler koyabu savaşı düzenlerken bütün dünya ile stratejik mamıştır. Amerika’nın isteği olmamıştır. Aslına anlaşmalar içine girmiş ve Avrupalaşmış gibi bakarsak bu bir başlangıçtır. Ukrayna krizi bir gözükmüştür. yeni dünya düzenine giriştir. 3.2.Putin Dönemi Rusya- Amerika İlişkileri Amerika’nın bu savaşı önceden gördüğünü ve demokratikleşme adına yeni enerji koridorları açmaya çalıştığını görebilmekteyiz. Rusya’nın elindeki dünyaya karşı gösterdiği en büyük koz enerji olmuştur. Amerika bu durumdan mustariptir. Çünkü halen enerji koridorlarını istediği şekle ulaştıramamıştır. Bu durum Amerika’nın elini kolunu bağlamaktadır. Amerika koridorlar açabilmek için Afganistan, ırak üzerinden çeşitli politikalar yürütmektedir. Kuzey ırakta bir Ukrayna krizini bir denek alırsak Ukrayna krizi yeni dünya düzeninde bir uygulamadır. Avrupa yı kendine bağımlı yapan Putin daha sonra ilk restini çekmiş ve Ukrayna krizini ortaya sunmuştur. Ukrayna Rusya açısından çok önemli stratejik bir öneme sahip değildir ancak bu bir rest çekmektir. Artık bende varım demenin bir yoludur. Amerika ilerleyen dönemlerde politika olarak batı bloğunu güçlendirmeye çalışacaktır. Bunu yapması için Ortadoğu petrolünü ve do60 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Avrupa’ya taşımaya çalışacaktır.İNCELENMESİ Çin Rusya’nın Türkiye ile ilgilenmesine ğalgazını olanak ve İran ı yanına çekmeye çalışacaktır. Özellikle sağlamaktadır. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ İran son dönemlerde zaten Amerika ile ilişkileri Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Putin döneminde Türkiye ve Rusya arasında geliştirmeye başlamıştır. Elindeki nükleer silahlar 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji çok yoğunBölümü bir ziyaret dönemi yaşanmıştır. Hatta Amerika için bir cazibe oluşturmaktadır. Ancak bu ilk cumhurbaşkanı ziyareti gerçekleşmiştir. Bu durum İran’ın Rusya safındanYılları ayrıldığı anlamına Özet : 2012-2014 arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Putin’in izlediğiolarak politikalar neticesinde oluşmuştur. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz edilmesi gelmez. İran doğu bloğunun sadık temsilcisidir. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakTürkiye hazırlananRusya’dan çalışmada ANOVA modeli doğalgaz almaya başlamıştır. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. 3.3.Putin Dönemi ve NATO Putin’in izlediği geneltespit politika SanayiRusya ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının edilmesiburada da işlevini yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde sürdürmektedir. Doğalgaz konusunda Türkiye’yi edilen bulgular sanayi sektörü NATO aslen bakılırsa SSCBsonucunda; karşıtı kurulmuş biriçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim kendine bağlayan Rusya ileride ki dönemlerde düzendir. Kapitalizm üzerine kurulmuş aralığı Kw cinsinden yükseldikçe,sosyalizfiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Türkiye üzerinden yürüteceği siyaseti için bir mi reddeden birAnahtar yapıyaKelimeler sahiptir. Bu yapı SSCB : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat zemin oluşturmuştur. Putin’in genel anlamda tarafından hep bir tehdit olarak algılanmıştır. izlediği politika hep böyledir. Herkesle işbirliği Ancak Putin dönemine bakarsak NATO bir ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES içine girer ve sonrasında kendisine belli konuTO karşılandı. CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND düşman değil de ACCORDING müttefik gibi Sıkı HOUSESlarda bağımlı yapar. Siyasetini de bu durumlar ittifaklar oluşturulmaya çalışıldı. Putin NATO’yu içerisinde yönetir. Tarihsel kavgaları bir kenara Abstract: In thisinandırmaya study prepared byçalıştı. using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Rusya’nın Avrupalaştığına the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically bırakıp pragmatik kaygılar içerisinde bulunur. analyzed. başarılı ANOVA model applied to the study prepared with the use of different Bunda büyük ölçüde oldu. was Ancak son techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more The değişmiş purpose was to determine prices bu iki ülkenin dönemlerde Ukrayna işgalicomprehensive. ile oluşan algı Suriye electricity sorunu and ve natural Kıbrısgassorunu ve NATO ile Rusya’nın arası biraz bozulmuştur. başlıca gündemsel sorunlarıdır. Suriye meselesinNATO Ukrayna’nın yanındayız mesajı vermiştir de Putin Suriye’nin yanında durmuştur. Bunun (bbc haber). nedeni enerji koridorunun açılması önlemektir. Kürt devletinin kurulmasını istemeyen Rusya 3.4.Putin Dönemi Rusya ve Türkiye Suriye’ye destek vermiştir. Amerika bu duruma Rusya ile tarihsel ilişkilerimiz pekiyi değildir. karşı çıkmış Suriye’ye gözdağı vermeye çalışmışsa Ruslara halkımız Moskof düşman olarak bakda Putin’in gönderdiği savaş gemileri Amerika’nın mıştır. Ancak Atatürk döneminde ilişkilerimiz geri adım atmasına neden olmuştur. Putin siyaseti gelişmiştir. İlişkilerin doruk noktaya ulaştığı bildiği için ileride ki hamleleri görebilmekte ve zamanlarda Yeltsin ve Putin vardır. Putin in izleona göre hareket etmektedir. diği kritik siyaset Türkiye üzerinden oluşmuştur. 3.5.Putin Dönemi Rusya ve Avrasya Birliği Türkiye enerji koridorlarına alternatif olabileceği için Türkiye Rusya açısından çok değerlidir. Ve Avrasya ekonomik birliği Belarus, Kazakistan, sıcak denizlere inme konusu zaten başlı başına Rusya ve Ermenistan’ın dâhil olduğu bir işbirli61 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ğidir. Belki de doğuELEKTİRİK bloğu adına atılan ilk somut görerek yapmaktadır. İzlediği siyaset pragmadik İNCELENMESİ adımdır. Putin bu somut adımı atarakMurat Amerika’ya bir edaya dayanmaktadır. Realist oluşu, pragmatik KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ artık bizde varız demiştir. oluşu, deneyimleri, zekiliği onun başarmasını Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 sağlamaktadır. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Avrasya birliği siyasi ekonomik ve kültürel alanda bir anlaşmadır. Bu birlik içerisinde yüsiyasetini üzerine değil yapıcı Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri Putin kullanılarak hazırlanansavunma bu çalışma, sanayi rütülen enerji politikaları Amerika tarafından ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi saldırı üzerine kurmuştur. Bu siyaset tarzı onu şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli pek hoş karşılanmamaktadır. Çünkü bu doğu uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak geriye araştırmakaçmaktan daha kapsamlı alı halekoyduğu getirilmiştir.gibi devamlı daha bloğunun bir başlangıcıdır. Avrupa birliği gibi Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ileri götürmektedir. Ortaya çıktığı dönemin şartyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde değerlendirilebilir. Putin burada akıllıca davranıp edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz larını çok iyi kullanmasını bilmiş tabiri caiz ise fiyatlarının genel bölge seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim bir sonraki hamleyi görerek ekonomilerini aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. bütün düşmanları bir cephede çok iyi bir şekilde güçlendirmeyi amaçlamıştır. Çünkü biliyor ki Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,toplamıştır. Sanayi, Konut, Anova, TUİK,politakayı Fiyat Bu onun tam manasıyla Suriye düşerse ya da yönetim değişirse her şey yapmasıyla alakalıdır. Siyaset dilini çok iyi kullabambaşka olacaktır. Enerji politikaları istediği ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES nıp ortak noktası olanları çok başarılı bir şekilde gibi gitmeyecek ve koridor açılacaktır. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESortak payda da buluşturabilmiştir. Avrasya birliği eğer öngörülen şekilde ilerlerse Abstract: In this study prepared bytahmin using data of İzlediği TSI belonging to the politikaları years of 2012-2014, dünyada yeni bir güç odağı çıkacağını enerji bütün stratejik duthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different etmek pek de zor değildir. Avrasya birliği kültürel rumlara hakimdir. Stratejik olarak önemli olan techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was more hazırlamaktadır. comprehensive. The purpose was to determine gas prices entegrasyona damade zemin ülkelerelectricity ona azand yanatural da çok bağımlıdırlar. Ve bu bağımlılıkları bitmediği sürece bölgede sadece SONUÇ Putin’in istediği olacaktır. Vladimir Putin tarihsel sürecin doğurduğu bir siyaset adamıdır. Her ne kadar kendisini siyasetçi olarak görmese de kendisi usta ve zeki bir siyasetçidir. Yeltsin ve ekibi tarafından tarih sahnesine sürülmüş bir şahtır. Yeltsin ve ekibinin yapmaya çalıştığını yapmış doğu bloğunu tekrar canlandırmaya çalışmıştır. Ve sonuç itibari ile doğu bloğunu tekrar canlandırmaya başlamıştır. İzlediği enerji politikaları Amerika’yı ve Avrupa’yı telaşlandırmaktadır. Ancak Putin bir satranç edasıyla siyaset yapmakta ve taşı gediğine oturtmaktadır. Her hamlesini sonraki 3 adımı Pragmatik yapısıyla aynı bir İngiltere modelini görebilmekteyiz. Romantiklikten uzak hayalci bir eda ile politika yapmaktansa realitelere uygun ne istediğini bilen bir politika yapmayı tercih etmiştir. Bu durum onun başarması sağlamaktadır. Genel kanının aksine kendisi oligarkların yanında olmaktansa işçisinin yani halkının yanında olmuştur. Halkını desteklemiştir. Yaptığı işleri halkına faydalı olacak şekilde yapmıştır. Dolayısıyla halkı da onu yalnız bırakmamış desteklemiştir. 62 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İzlediği genel ekonomi politikaları ülkede refahı HIRST, P., (2012). “Can Rutland İNCELENMESİ Learn From Jutland?”, In Barnett And Scruton eds., op. artırmıştır. Refahın artmasında ekonomi ile birlikte Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ cit., s. 328 eğitime de çok önem vermiş mesleki eğitimin Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 üzerine bilhassa eğilmiştir. Tüm bunlar onu hep Elektrik-Enerji Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü LIEVEN, A., (1999). “Ham Fisted Hegemon: the daha fazla başarıya sevk etmiştir. Clinton Administration and Russia”, Current Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi (October istatistiksel98/630 olarak analiz edilmesi1999), s. 309 KAYNAKLARve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketimininHistory, şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak ONAY, araştırma daha getirilmiştir. Y., kapsamlı (2002).hale Rusya ve Değişim, Nobel ALTAY, H., NUGAY, U., (2013). Doğu Sanayi ve konutlarda tüketimOrta aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Yayınları, Ankara, s.108Elde yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Bölgesi Enerji Kaynaklarının 21. Yüzyıl edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Vakıasının Perde Dünya Ekonomisi İçinseviyesinde Stratejik Önemi, OĞAN, S., (2003). Hodorkovski aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Arkası, Zaman Gazetesi 13 Kasım http:// arsiv.zaman.com.tr//2003/ 11/13/yorumlar/ default.htm Erişim:02.11.2014 Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 6/3, ss.1-35 AKSAY, H., (2005). Merhaba Rusya, Moskova, ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ÖZSOY, İ., (2006). Sovyet Sisteminin ÇöküşünRUTAM, s. 17 HOUSES den Tarihî ve Evrensel Dersler, Bilig Dergisi, AKGÜL, F., (2007). Putin Dönemi Abstract:Rusya’nın In this study prepared by using data of TSI belonging the years of 2012-2014, Sayı: 39to ss.1-39 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Avrasya Enerji Politikalarının Türkiye-Rusya analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research SAKIKOV, R., (2010). “Şubatwas Devriminden Sonra İlişkilerine Etkileri, Stratejileri Dermade moreGüvenlik comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Rusya’da İktidar Mücadelesi: Ekim Devrimi’ne gisi, C. 3, Sayı 5, Bahar Sayısı, ss. 129-155 Giden Yol- Cilt: 29 Sayı: 48 Sayfa: 101-108 BAYRAMOĞLU, Ç.D., (2004). Rusyanın Yeni DOI: 10.1501/Tarar_0000000471 Çarı, http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/go TURGUTOĞLU, K., (2006). Rusya Federasyonu’nda ster/haber.aspx?id=208343 Erişim: 02.11.2014 Yeltsin ve Putin Dönemlerinde İzlenen Dış Politikaların Nato İle İlişkiler Düzleminde DANCHEV and TODD (1945). Eds., MemoKarşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Sosyal randum by the Chiefs of Staff to Churchill, Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yük.Lis.Tezi 8 June op.cit., pp.133-694 Ankara. ss.1-158 GÖK, S., (2012). Rusya Federasyonu Kamu İNTERNET KAYNAKLARI Yönetimi Sisteminde Değişim Trendleri, ve Türkiye Sempozyumu 1-2 Ekim II. Bölgesel http://www.milliyet.com.tr/patronlara-kalem-atti-/dunya/dunyadetay/07.06.2009/1103841/ default.htm Erişim: 02.11.2014 Sorunlar (Rusya federasyonu anayasası) ss.1-10 63 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:11 K:27 www.uheyadergisi.com (Uluslararası İlişikler) & (International Appendices) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN http://enerjienstitusu.com/2014/10/27/abnin-enerjihttp://www.haberaktuel.com/rus-savci-istediİNCELENMESİ hamlesi-rusyaya-bagimliligi-azaltacak/ Erişim: sirbistan-berezovski-nin-sirketlerine-el-koyduMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ 01.11.2014 haberi-779124.html- Erişim: 01.11.2014 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/09/140904_ nato_zirve Erişim: 02.11.2014 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 64 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ SAĞLIK HİZMETLERİNİN PAZARLANMASINDA EKSİK REKABET KOŞULLARI IN MARKETING OF HEALTH SERVICES MISSING THE COMPETITION TERMS Leman ŞAHAR1, Sefer GÜMÜŞ2, Tuğbay Burçin GÜMÜŞ3, Taner BİLİM4, Hande Gülnihal GÜMÜŞ5, Serpil GÜMÜŞ6 Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sağlık Kurumları Yönetimi Yüksek Lisans Öğrencisi, İstanbul / Türkiye 2 Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Öğretim Üyesi, İstanbul / Türkiye 3-4-5-6 Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Öğrencisi, İstanbul / Türkiye 1 Özet: Değişen ve gelişen dünyada kurulu pazar olan rekabetin, ülkemizdeki durumunu sağlık sektörü açısından, bu hizmeti alan hastaların memnuniyet derecesini inceleyip ve Türkiye’de sağlık hizmetlerinin pazarlanmasında görülen aksaklıkları, günümüz rekabet piyasasında daha olumlu ve ılımlı hale getirerek, sağlık sektörü hizmetini alanlara kaliteli hizmet sunumunu sağlamak ve yönetim sistemlerinin de özünü oluşturan kaliteli hizmet sunumunu nihai hedef olarak belirlemek sağlık hizmetlerinin temel amacıdır. Bu çalışmada, sağlık hizmetlerinin sunumunda eksik rekabet koşulları üzerinde durulmuş ve çalışmanın amacı olarak; Sunulan hizmet koşullarını, hastaların aldığı ve algıladığı sağlık hizmeti açısından değerlendirerek, sağlıkta rekabeti ve rekabette eksiklik oluşturabilecek faktörleri belirlemek ve aynı zamanda bu bulguların sağlık sektörü açısından etkisini ve önemini göstermektir. Araştırma kapsamında öncelikle literatür taraması yapılarak, sağlık hizmetleri ve rekabet kavramı ortaya konulmuştur. Araştırmada anketle veri toplama yöntemi tercih edilmiş olup, anket çalışması, İstanbul ilinde büyük ölçekte hizmet sunan bir hastanede, 200 yatan hasta üzerinde uygulanmıştır. Anket yoluyla elde edilen cevaplarla veri tabanı oluşturulmuş ve veriler tanımlayıcı istatistikler, t-testi, tek yönlü varyans analizi ve scheffe testi ile analiz edilmiştir. Hastaların sosyo-demografik özellikleriyle, sunulan hizmetten beklenti ve algılama dereceleri üzerinde durulmuş, sunulan hizmetlerin eksik rekabet koşullarıyla değerlendirilmesi arasında anlamlı ilişkinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Abstract: Changing and developing world market, the competition board of directors of the health sector in our country, this service to the patients and review of health care services in Turkey are seen in today’s competitive market, more positive and moderate by fields, the health sector service quality of service delivery and Management systems to ensure that in essence of quality service delivery to final destination in fundamental objective health care services. The study, the health sector in delivering services is missing were rolled on conditions of competition and the purpose of the study, in terms of service provided, patients, and health care services that are in competition, and competition in health care are factors that determine these findings and, at the same time health care sector is to Show impact and importance of. Research primarily in the context of the literatüre review is made, the health sector and the concept of competition has been investigated. The scope of there search questionnaire, the data collection method is preferred survey, Istanbul, on a largescale in-service in a hospital, lying on 200 patients. The survey answers are obtained through data in a database, and the data descriptive statistics, t-test, one-wayanalysis of variance and the scheffe test were analyzed. Patients socio-demographic characteristics, service soffered, and the expectation of detection of the degree of focuson, the services offered with the conditions of imperfect competition, evaluation of the relationship between whether or not it has been tried o be determined. Anahtar Kelimeler : Sağlık , Sunum, Rekabet, Hizmet, Hasta, Pazarlama, Beklenti Key Words: Health, Presentation, competition, service, patient, Marketing, Prospects 65 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN açısından da kurumlar arası İNCELENMESİ tercih edilme derecelerini istedikleri konuma getirmek için bir Murat KORKMAZ, Bir ülkedeki bireylerin ve toplumların Sağlık Hakan AÇIKGÖZ dizi sürecin tamamlandığı önemli girişimlerde Grup A.Ş. Finans Yönetmeni düzeylerinin göstergeleri, o ülkeninGüven gelişmişlik bulunmaktadırlar. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, düzeyinin ölçütü olarak görülmektedir. Çünkü Elektrik-Enerji Bölümü insan bir ülkenin en tabi ve önemli kaynağıdır. Sağlık zincirinin halkaları olan hizmetin rekaÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Sağlık ise insanın var olmasıyla ilişkili ile önemli bet ortamında, hastanelerin yürüttüğü yönetim ve konutlarda kullanılan doğalgaz elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli bir zenginliktir. Dolayısıyla, Sağlık statü farksüreçlerinde göstermiş oldukları faaliyetlerin, uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. lılıklarının bireySanayi ve toplumlar açısından en aza kullanıcıları tarafından ne derece ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit beklentilere edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde indirmek ülkenin sağlığa önem verdiğini gösteren cevap verdiğini tespit etmek için yaptığımız bu edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarakhizmet tüketim kalitesini ve iyiönemli bir etmendir. çalışma, eksik algılanan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. leştirme kriterlerinin önem derecesini inceleyip, Günümüzde rekabetin son derce önem Doğalgaz, kazandığı Anahtar Kelimeler : Elektrik, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat hastaların sağlık hizmetlerinden ve bu hizmeti sağlık sektöründe de kurumsal imaj önemli bir veren kurumlardan algıladıkları ve bekledikleri unsur olmuştur. ECONOMETRIC Dolayısıyla Sunulan hizmetin ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES hizmeti, açığa çıkarmak açısından önem arz ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND tercih edilmesi müşteri memnuniyeti üzerinde HOUSESetmektedir. ciddi bir etkinin olduğunu göstermektedir. Rekabet Abstract: In this hizmet study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, koşullarının şekillendirdiği anlayışında, LİTERATÜR TARAMA the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA hem modelhasta was applied to the study prepared with the use of different Sağlık hizmetleri sektörünün hem de techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was 1-SAĞLIK HİZMETLERİ, more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices çalışan açısındanmade memnuniyet kriterlerini dengede GELİŞTİRİLMESİ VE ÖZELLİKLERİ tutabilmek için imajını olumlu yansıtabilmeli ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) Alma Ata’da pazarlama süreçlerinde uygun rekabet koşullarını yapılan Temel Sağlık Hizmetleri konulu uluslarasağlayabilmelidir. Sağlık hizmet sunumundaki rası konferansında yapmış olduğu tanımlamaya eşitsizlikler eksik rekabet koşullarını oluşturgöre, “sağlık, yalnızca hastalık ya da sakatlığın duğundan diğer sektörlerde olduğu gibi sağlık bulunmaması olmayıp; aynı zamanda bedensel, sektöründe bir takım stratejiler geliştirmekte ve ruhsal ve sosyal yönlerden de tam bir iyilik duruuygulamaktadır. Artık günümüzde de Pazarlama mudur.” şeklinde tanımlanmıştır. (Ateş, 2012: 3). sağlık kurumları açısından da meşru bir işletTanımda belirtildiği üzere kişi bir bütün olarak ele me yöntemi haline gelmiştir. Rekabette temel alınıp, sağlıklı olmanın şartı belirlenmiştir. Devlet, fonksiyon olan pazarlama yöntem ve süreçleri sağlık hakkını sağlık hizmeti görevleri arasında sağlık hizmetleri içinde geçerliliği olan önemli anayasal bir hak olarak tanımlamıştır. Bireyin ve bir çalışma sahasıdır. İşte kurumlar bu sahada toplumun sağlığını etkileyecek çok fazla faktör özverili ve dengeli çalışmalar yaparak esas olan memnuniyeti en üst seviyeye ulaştırıp, hastalar olduğundan planlamanın ve örgütlenmenin çok 66 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN iyi yapılması gerekmektedir. Bireyin ve toplumun (Kavuncubaşı ve Selami, 2012: 39.)Sağlık eğitiİNCELENMESİ mi, sağlığın geliştirilmesi hizmetlerine göre daha sağlık düzeyeni yükseltmek için Murat yapılan tüm KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ kısıtlı olup ancak hizmetin sağlıklı verilebilmesi çalışmaları sağlık hizmeti olarak kabul edebiliriz. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni için önemli bir etkendir. Eğitimini almış bilinçli 1 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Kişiler hasta olduklarında ve Kilis yaşam kaliteleri bir toplum, sunulan hizmetin geliştirilmesinde bozulduğunda sağlık hizmeti almayı tercih ederler. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriönemli kullanılarak bu çalışma, sanayi geliştirilmesinde birhazırlanan faktördür. Sağlığın Sağlık talebi bireyin yaşam sürecinde sağlığına ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi önemlidir. Eğitimler, toplumsal katılım Farklı analiz teknikleri kullanılarakkatılım hazırlanan çalışmada ANOVA modeli verdiği değerleşeklindedir. paralel bir farkındalık yaratır. uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak ile araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. okullarda, işyerlerinde, görsel ve yazılı basın Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Sunulan hizmetin niteliği sadece hasta ve sakat gibi etkili uygulamalar sunularak verilebilir. yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde olanları değil, rehabilite ihtiyacı olansanayi kişileri deiçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz edilen bulgular sonucunda; sektörü Sağlık hizmetleri, özelliği gereği hizmeti alan fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim kapsamaktadır. Dolayısıyla kişilerin sağlıklı olma aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. hasta tarafından arz/ talep doğrultusunda değive kaliteli hizmet alma beklentileri, ülkelerin Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,şiklikler Sanayi, Konut, Anova, TUİK, FiyatHastalıklar ülkelerin göstermektedir. gelişmişlik düzeyi olarak sağlık hizmetleri sunusağlık hizmeti yükünü oluşturduğundan verilecek muna yeni bakış açısı kazandırmaktadır. Sadece hizmetin ulaşılabilir ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND kapsamlı NATURALve GAS PRICES olması önemlidir. mevcut olan hastalık durumuyla değil, bulaşıcıRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ACCORDING TO CONSUMPTION HOUSESToplumların sağlık problemleri ve gereksinimleri hastalıklar gibi toplumun genelini ilgilendiren ve ülke ve bölgesel değişiklikler göstermektedir. Bu ne zaman, nerede karşılaşacağımızı bilmediğimiz Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yüzden sunulacak çağın uygulama ve the consumption of electricity and natural gas used in industry and houseshizmet is statistically hastalıklar için gerekli analyzed.tedbirler ANOVA alınmalı, model was kapsamlı applied to the study prepared with the use of different teknolojisini takip eder nitelikte techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was olmalı ve diğer bir çalışma yapılarak standartlar elverişli duruma made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices hizmet guruplarından ayrı düşünülerek hareket getirilmelidir. edilmelidir. 2-SAĞLIK HİZMETLERİNİN GELİŞTİBeverles A. Myers, şu görüşleri dile getirir : RİLMESİ VE ÖZELLİKLERİ “Sağlık hizmetleri tamamiyet içermeli ve koordiSağlığın geliştirilmesi hizmetlerinin amacı, “bireyin nasyonlu bir biçimde yerine getirilmelidir. Myers, fiziksel ve ruhsal sağlık durumunu, yaşam stantesirli sağlık hizmetinin üretim ve aktarımında dardını ve yaşam süresini yükseltmektir. Sağlığın önemsenmesi gereken şartları hizmetin etkinliği geliştirilmesi hizmetleri sağlık eğitiminin de içinde açısından önemli unsur olarak nitelendirmekteyer aldığı geniş kapsamlı bir hizmettir. Sağlık dir”. (Uzkesici,2002: 10). Bu şartların herhangi eğitimi, bireyin hastalıklara karşı korunma, başa birinde oluşacak aksaklıklar kişi ve toplumların çıkma, mevcut sağlık durumunu sürdürebilme, sağlıkları üzerinde istenen tesirin oluşmamasına sağlık sistemi ve işlevleri, sağlık sistemini kullanneden olmaktadır. Tabi hizmet sunucuları ve ma ve sağlığı etkileyen sosyal, politik ve çevresel finansman sağlayıcıları arasındaki koordinasetkenler hakkında bilgilendirilmesini içermektedir” yonsuzluk hizmetlerin merkezi bir plandan ve 67 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN yoksun olarak düzenlenmesinden ilkelerine sahip kişiler tarafından İNCELENMESİ programdan yürütüldüğü görülmektedir. kaynaklanmaktadır. KoordinasyonMurat eksikliğinin KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ doğal bir sonucu olarak hizmetlerinGüven dağılımı ve Grup A.Ş. Finans 3. Yönetmeni SAĞLIK HİZMETLERİNDE EKSİK paylaşımı konusunda ortak standart ve normlar 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü REKABET KOŞULLARI belirlenememiş; kurum ve birimlerin görev ve rekabetbuortamı ve baskısı: Rekabet, Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi yetkileri netleşememiş ve daha da önemlisi etkiliverileri Rekabet, ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi gerek günlük hayatta, gerek ticari hayatta gerekse bir sevk sistemişeklindedir. oluşturulması sağlanamamıştır” Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha platformlarda kapsamlı hale getirilmiştir. uluslararası farklı disiplinler tarafından (Tekneci, 2012.) Hizmetin aşamalarında sevk Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi sıklıklagöre kullanılan kavramdır. Günlük hayat zincirinde yaşanılan yönündeaksaklıklar hareket edilmişmali olup,sorunlarla yapılan istatistik bulgulara de sonuca bir gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, ve doğalgaz kapsamında eleelektrik alındığında rekabet; belirli bir birlikte tüketim düzenlerini de olumsuz etkilemekte fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim menfaati edebilmek amacı ile diğer bireyleri aralığı Kw yükseldikçe, fiyatlarda meydanaelde gelmektedir. ve bunun sonucunda isecinsinden arz/talep boyutlarını dada azalma çalışmak veyaFiyat benzer konumlarda olan Anahtar Kelimeler : Elektrik,sektöründe Doğalgaz, Tüketim,geçmeye Sanayi, Konut, Anova, TUİK, olumsuz etkilenmektedir. Her hizmet kişilere karşı üstünlük sağlamak için yarışmak olduğu gibi sağlık sektörü de karmaşık yapıya sahip anlamında kullanılmaktadır (Aktan, Vural 2004: olsa da belirli bir ECONOMETRIC düzende işleyişANALYSIS göstermektedir. OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMShayat OF INDUSTRY AND ele alındığında re13.)Ticari kapsamında HOUSES “Artan bir hızla sağlık hizmetleri piyasalaşma kabet en temel anlamda rakipler arasındaki öne sürecine girerken son yıllarda malprepared ve hizmetlerin Abstract: In this study by using data of geçme TSI belonging to the years of bir 2012-2014, isteğidir. Diğer ifade ile rekabet, ticari the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically kamusal ve yarıanalyzed. kamusal boyutunun daha fazla ANOVA model was applied to the study prepared with the use of differentve sanat erbabı) alanda rakipler (aynı meslek for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was kısıtlanmasınıntechniques ortaya çıkarabileceği olumsuz made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices arasında, diğerlerinden öne geçme ve iktisadi sonuçların, bir ölçüde azaltılmasının bilinmesi başarı sağlama amacı ile yapılan yarışmadır gerekmektedir. Bunun içinde sektörün politika (Erem, 1962.) Rekabet ile ilgili tanımlamalar uygulayıcılarının ve sağlık hizmeti yöneticilekapsamında rekabetin iktisadi bakış açısına göre rinin içinde bulundukları sektörün özelliklerini yapılmış olan tanımlamasının ele alınmasında fayda ve kamu ekonomisindeki yerini ve niteliklerini vardır. İktisadi bakış açısına göre rekabet; yeni bilmeleri ve bunun profesyoneller tarafından stratejiler geliştirilerek ve yeni davranış şekilleri yürütülmesi gerekli bir durumdur”(Ünal 2013: ortaya konularak, mevcut ürünleri iyileştirmek 6.).Sağlık hizmetlerinde yönetimi diğer işletmeve yeni ürünler geliştirmek, varlığını geliştirerek lerin yönetim şeklinden daha karmaşık olduğunu sürdürmek olarak açıklanmaktadır. (Akgemci, düşünürsek, donanımsal olarak alanında uzman 2007: 214-215.)Rekabet ortamı rekabet kavramı kişiler tarafından hizmetlerin yürütülmesi çağdaş açısından son derece önemli bir kavram olarak yönetim ilkelerine de ayak uydurulduğunu gösterir. karşımıza çıkmaktadır. Rekabet ortamına ilişkin Çünkü gelişmiş ülkelerin sağlık politikalarına da keskin tanımlamalar yapılmamakla birlikte rekabakıldığında hizmetlerin profesyonel yönetim bet ortamının ne olması gerektiğine ilişkin bir 68 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN açıklanması ve haksız rekabet tanımlanması daha doğru olan İNCELENMESİ takım doğruların sektörlerden bir kavramının irdelenmesi ile iş hayatında olması tanesidir (Houlian, 1998.) Sağlık sektörünün ekMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ gereken rekabet ortamının ya da diğer bir ifade sik rekabet koşullarını taşımasının en temelinde Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ile adil rekabet ortamının ne 1olduğu rahatlıkla sektöründe kendine has özellikleri yatmaktadır. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü anlaşılacaktır. Sağlıklı ve adil olarak sürdürülen Sağlık hizmetleri, hizmet sektöründe yer alan rekabet ortamı Özet başarı rekabeti olarak da adlan: 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileridiğer kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi hizmetler ilebukıyaslandığında kendine has ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi dırılmaktadır veşeklindedir. başarı rekabetinde karşı tarafa ile farklılaşan ve bu hizFarklı analiz teknikleri kullanılaraközellikleri hazırlanan çalışmada ANOVAhizmetlerdir modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez uygulanarak metlerin araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. sunulan tercih sebepleri mesleki etiğe testleri uygundur sunulduğu sağlık sektöründe tam rekabet Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ve rekabet meşrudur (Karayalçın, 1968: 446-448.) koşullarından bahsetmek mümkün değildir. Diğer yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Diğer bir ifade ile dürüstlük ilkeleri kapsamında bir ifade ile sağlık hizmetlerinin sunulduğu sağlık fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim gerçekleştirilenaralığı bu rekabet meşrudur. Öte taraf-da azalma Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda meydana gelmektedir. sektörü gerek arz gerek de talep açısından diğer tan, dürüstlük ilkelerine dayanmayan, meslek Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,hizmet Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat sektörlerinden farklılık arz etmektedir etiğine ve genel ahlaka aykırı olarak yürütülen (Ecevit, 2007). bir rekabetin varlığından ve rekabet ortamından ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Sağlık sektöründeki eksikAND rekabet koşulları önceACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY bahsetmek mümkündür. HOUSES likle talep cephesinden incelenmelidir. Bilindiği Rekabet baskısı, rekabet sürecinde tarafların iktisaditoliteratürde olan bir talep Abstract: In this study prepared by using data of gibi, TSI belonging the years of tanımlanmış 2012-2014, the consumption of electricityolan and natural in industry and houses is statistically rekabet süreci sonunda elde edilecek ödülegas used kavramı vardır. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with İktisadi the use ofliteratüre different göre talep; betechniques analysis. sektör Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was (pazar payı, müşteri payı,forkârlılık, liderliği lirli bir electricity dönemde malın ya da hizmetin fiyatı made more comprehensive. The purpose was to determine andbir natural gas prices vb.) ulaşmak için üzerlerinde hissettikleri baskıya dışındaki değişkenlerin sabit olduğu koşullar verilen addır. Rekabet baskısı bir takım faktöraltında malın ya da hizmetin fiyatları karşısında lerden etkilenerek şekillendirmektedir. Rekabet tüketilmek, satın alınmak istenen miktarıdır baskısını etkileyen faktörler (Sağbanşua, 2006). (Gökdemir, 2012.)Bu tanımlamada bahsi geçen Sektörde mücadele eden firmaların sayısı arttıkça iktisadi talep ile sağlık hizmetleri talebi arasında ve bu firmalar nispeten birbirleriyle boyut ve önemli farklılıkların olduğunun altını çizmekte imkânlar açısından aynı düzeye geldikçe rekabet fayda vardır. Aynı sağlık hizmetinden faydalanmak baskısının etkisi artar. için aynı harcamayı yapan her bireyin aldıkları sağlık hizmetlerinden aynı derecede fayda sağlaSağlık hizmetlerinde eksik rekabet koşulları: ması mümkün değildir. Diğer bir ifade ile başka Sağlık sektörü tam rekabet piyasası olarak tabir hizmet sektöründe sunulan hizmetten aynı nımlanabilen bir sektör değildir. Diğer bir ifade harcama düzeyi ile yararlanan bireylerin aşağı ile sağlık sektörü diğer birçok sektör gibi tam yukarı aynı tatmin düzeyine erişmesi mümkün rekabet koşulları ile nitelendirilebilen bir sektör değildir. Sağlık sektörü eksik rekabet olarak iken, aynı harcama düzeyi ile satın alınan sağlık 69 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN bireylerin aynı tatmin seviyesine beklenemez. Bir örnek ile ifade etmek gerekirse; İNCELENMESİ hizmetinden ulaşması mümkün değildir. Bu durum da sağlık dişi ile ilgili bir problem yaşayan bir hastaya diş Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ hizmetleri talebi ile iktisadi literatürde yer alan talep tedavisi uygulamak yerine aşılama yapmak mümGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni kavramı temelde farklılaşmaktadır ve bu durum kün değildir (Saltık, 1995.) Dolayısıyla, sağlık 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü sağlık sektöründeki eksik rekabet koşullarının hizmetleri sektörü sunduğu hizmet açısından da oluşmasındaki Özet birincil etkenlerden bir tanesidir. rekabet koşullarına sahip : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri eksik kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayiolan bir sektördür. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz olan teknikleri hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Sağlık sektöründen hizmet alacak alıcı,kullanılarak ya ARAŞTIRMANIN METOODOLOJİSİ uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. da diğer bir ifade ilevehasta; sağlık hizmetlerinin Sanayi konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Araştırmanın Yöntemi :BuElde araştırma “tarama yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. sunumu esnasında hizmete ilişkin olarak her edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığıolarak arttıkça,tasarlanmıştır. elektrik ve doğalgaz modeli” “Tarama modelleri, fiyatlarının genel seviyesinde gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim konuda yeterli bilgi sahibi olamaz ve düşüş dolayısıyla geçmişte ya da halen var olan bir durumu var aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. teknik olarak hangi tedavinin kendisi için en uygun şekilde betimlemeyi Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,olduğu Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat amaçlayan araştırma ya da en etkili sonuç verecek tedavi olacağına yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay, birey karar veremez (Yerebakan, 2000.) Sağlık sektöya da nesne, kendi koşulları içinde ve olduğu ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES rünün eksik rekabet koşullarına sahip olmasının ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN tanımlanmaya TERMS OF INDUSTRY ANDOnları herhangi bir gibi çalışılır. HOUSES en temel nedenlerinden bir tanesi bu durumdur. şekilde değiştirme, etkileme çabası gösterilmez” Yani, hizmeti alan hasta, gerek hizmet, gerekse Abstract: In this study prepared by using data of (Karasar, TSI belonging2010,s.77).Araştırmada; to the years of 2012-2014, sunulan hizthe bilgi consumption electricityve and natural gas used in industry and houses is statistically sektör anlamında sahibiofdeğildir sektörel analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different metten beklenti ve algılama dereceleri ile hizmet techniques for ile analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was faaliyetlerden tam anlamı haberdar değildir. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices koşularının hizmet sunumuna etkisi ve dolayısıyla Sağlık hizmetleri daha önce de belirtildiği gibi, eksik rekabet koşullarıyla değerlendirilmesi aradiğer hizmet sektöründe sunulan hizmetlerden sında anlamlı ilişkinin ortaya konulması amacıyla farklılaşan hizmetlerdir. Bu farklılaşmada sektörün araştırma yapılmıştır. eksik rekabet piyasası olmasının nedenlerinden Evren ve örneklem: Araştırmada ana kütle olabir tanesidir. Sağlık hizmetleri ertelenemez. Şöyle rak İstanbul’da büyük ölçekli bir hastane tercih ki, bir otel müşterisi tatil programını bir diğer edilmiştir. Örneklemin evreni doğru temsili için zamana erteleyebilirken, bir hasta alacağı sağlık hastanede 8 farklı klinikte anket çalışması uyguhizmetini bir başka zamana erteleyemez çünkü lanmıştır. Farklı kliniklerde yatarak tedavi gören, sağlık hizmetleri acil ve ertelenemez özellikteankete katılmayı kabul eden18 yaş üstü 200 hasta dir. Ayrıca, sağlık hizmetleri ikame edilebilen araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. hizmetler değildir. Tam rekabet piyasasında bir Veri toplama araçları: Araştırmada anket yöntemi alıcının tercih edebileceği bir birine ikame birden kullanılmıştır. Anket formu iki bölümden oluşçok ürün ya da hizmetten bahsedebilirken bu durumun sağlık hizmetlerinde söz konusu olması maktadır. Birinci bölümde hastaların tanımlayıcı 70 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN özelliklerini belirten ELEKTİRİK kişisel soruların (yaş, cinsiyet, laşılmasına yardımcı olur. Faktör İNCELENMESİ analizinin test medeni durum, eğitim durumu, aylık gelir düzeyi, edilebilmesi için ön varsayımlardan biri olan Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ meslek) yer aldığı 6 soru bulunmaktadır. Anket Barlett testi sonucunda faktör analizine dahil olan Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni soruları hazırlanırken literatür1 taramasından ve değişkenler arasında bir ilişki olması beklenir. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Sağlık Bakanlığı Performans Yönetimi Kalite Barlett değerinin p<0.05 durumunda değişkenler Geliştirme DaireÖzet Başkanlığının yatan hasta memilişkinin olduğusanayi kabul edilir. Yapılan : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriarasında kullanılarakbir hazırlanan bu çalışma, ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi nuniyet anketinden de faydalanarak araştırmacı Barlett testi sonucunda (p=0.000<0.05) faktör şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak analizine araştırma dahaalınan kapsamlıdeğişkenler hale getirilmiştir. tarafından soruların son şekli verilmiştir. Uzman arasında ilişkinin Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi görüşüne başvurularak, kapsam ve içeriğiyle ilgili olduğu tespit edilmiştir. Faktör analizinin test yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sektörü için tüketim aralığı arttıkça, doğalgaz uzmanlardan olumlu yanıt sonucunda; alınarak sanayi hazırlanmış edilebilmesi içinelektrik diğervebir varsayım ise KMO fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim olan, güvenilirlik ve geçerlilik edil-da azalma testidir. KMO değeri ölçülen değişkenler için aralığı Kw cinsindenanalizleri yükseldikçe,test fiyatlarda meydana gelmektedir. miş 30 adet 5’liAnahtar LikertKelimeler tipi sorudan oluşan ölçek büyüklüğünün yeterli olduğunu : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,örnek(gözlem) Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat anket formunun ikinci bölümünde yer almıştır. gösteren değerdir. KMO değerinin 0,60’dan Anketteki önermelerin her birine verilen yanıtlar büyük olması durumunda örnek sayısının yeterli ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING CONSUMPTION IN TERMS OFedilir.( INDUSTRY AND hastaların düşüncelerinde önemTO dereceleri puanınıRANGES olduğu kabul Büyüköztürk, 2009) YapıHOUSES oluşturmuştur. lan test sonucunda (KMO=0.924>0,60) örnek Abstract: In this study prepared by using data of büyüklüğünün TSI belonging to thefaktör years of analizi 2012-2014, uygulanması için Eksik rekabet ölçeğindeki maddenin the consumption30 of electricity and güvenatural gas used in industry and houses is statistically yeterli olduğu analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with tespit the use edilmiştir. of different Faktör analizi nirliğini hesaplamak için tutarlılık katsayısı techniques for iç analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was uygulamasında varimax yöntemi seçilerek fakmore comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices olan “Cronbachmade Alpha” hesaplanmıştır. Ölçeğin törler arasındaki ilişkinin yapısının aynı kalması genel güvenirliği alpha=0.951 olarak çok yüksek sağlanmıştır. Faktör analizi sonucunda değişkenler bulunmuştur. Ölçeğin yapı geçerliliğinin ortaya toplam açıklanan varyansı %65.139 olan 5 faktör koymak için açıklayıcı faktör analizi yöntemi altında toplanmıştır. Güvenirliğine ilişkin bulunan uygulanmıştır. Faktör analizi, aralarında ilişki alpha ve açıklanan varyans değerine göre eksik bulunan çok sayıda değişkenden oluşan bir veri rekabet ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir araç setine ait temel faktörlerin ortaya çıkarılarak olduğu anlaşılmıştır. Ölçeğe ait oluşan faktör araştırmacı tarafından veri setinde yer alan yapısı aşağıda görülmektedir. kavramlar arasındaki ilişkilerin daha kolay an- 71 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 1:Eksik Rekabet Ölçeği Faktör Yapısı İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Faktör Açıklanan Boyut Madde D28 1 Yükü Varyans Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Cronbach’s Alpha 0,805 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü D17 0,771 D18arasındaki TUİK0,757 Özet : 2012-2014 Yılları verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi D20 0,756 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 0,753 araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. uygulanmıştır. Ayrıca D29 hipotez testleri uygulanarak Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi D24 0,752 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde D25 sanayi sektörü0,726 edilen bulgular sonucunda; için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde D26 düşüş gözlendiği 0,720sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 0,956 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana 30,758 gelmektedir. F1m (Özdeğer=13.135) D16 0,710 D30 0,706 D23 0,695 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 0,686 ECONOMETRIC D19 ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND D22 0,683 HOUSES D15 0,665 Abstract: In this study prepared by using0,641 data of TSI belonging to the years of 2012-2014, D27 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model to the study prepared with the use of different D14 was applied 0,556 techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was D3 The purpose was 0,812 made more comprehensive. to determine electricity and natural gas prices F2m (Özdeğer=2.349) F3m (Özdeğer=1.854) F4m (Özdeğer=1.146) F5m (Özdeğer=1.058) D1 0,787 D2 0,783 D4 0,713 D7 0,740 D10 0,706 D8 0,609 D6 0,556 D13 0,427 D5 0,688 D21 0,556 D11 0,579 D9 0,572 D12 0,452 Toplam Varyans %65.139 72 12,635 0,848 10,150 0,769 6,146 0,487 5,450 0,657 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Grafik ANOVA 1: Faktör Kırılım Noktalarını analyzed. modelAnalizine was applied İlişkin to the study prepared with the use Gösteren of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Screeplot Grafiği Aşağıda Görülmektedir made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo 1 ve Grafik 1 de görüldüğü gibi faktör analizi incelendiğinde açıklanan varyans oranının birinci faktörde yüksek olduğu ve ifadelerin birinci faktörde toplandığı saptanmıştır. Aynı zamanda grafik incelendiğinde birinci faktörden sonra yüksek kırılım olduğu görülmektedir. Faktör analizinde elde edilen bu bulgular ışığında ölçeğin tek faktörden oluştuğu belirlenmiştir. Araştırmada ölçeğe ait soruların aritmetik ortalaması alınarak ölçek puanı hesaplanmıştır. Ölçekten alınan yüksek puan eksik rekabet unsurlarının düşük olduğunu göstermektedir. Eksik rekabet ölçeği için kişilerin verilen önermelerle ilgili görüşlerini, çok olumludan çok olumsuza kadar sıralanan seçeneklerden belirtmeleri istenmiştir. Buna göre; (5) kesinlikle katılıyorum, (4) katılıyorum, (3) kararsızım, (2) katılmıyorum, (1) kesinlikle katılmıyorum şeklinde bir ölçek kullanılmıştır. Ölçek sonuçları 5.00-1.00=4.00 puanlık bir genişliğe dağılmışlardır. Bu genişlik beşe bölünerek ölçeğin kesim noktalarını belirleyen düzeyler belirlenmiştir. Ölçek ifadelerinin değerlendirilmesinde aşağıdaki kriterler esas alınmıştır. 73 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo:2-Ölçek İfadelerinin Değerlendirilmesi İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Seçenekler Puanlar Hiç Katılmıyorum Puan Aralığı Ölçek Değerlendirme Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 1 1,00 - 1,79 Çok düşük 2 1,80 - 2,59 Düşük Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki 3 TUİK verileri 2,60kullanılarak - 3,39 hazırlanan bu çalışma, Ortasanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 4 3,40 hazırlanan - 4,19 çalışmada ANOVA Yüksek şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Tamamen Katılıyorum 5 4,20 - 5,00 Çok yüksek Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü arttıkça, elektrik Scheffe ve doğalgaz Verilerin İstatistiksel Analizi: Araştırmada eldeiçin tüketim olanaralığı grubun tespitinde testi kullanılmıştır. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim edilen veriler SPSS Socialda azalma Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 aralığı(Statistical Kw cinsindenPackagefor yükseldikçe, fiyatlarda meydana gelmektedir. Sciences) for Windows 21.0 lisanslı program kulanlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat lanılarak analiz edilmiştir.Verileri değerlendirilirken Bulgular Ve Yorumlar tanımlayıcı istatistiksel metotları (Sayı, Yüzde, ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Ortalama, Standart ACCORDING sapma) kullanılmıştır. NicelikselRANGES BuINbölümde, araştırma probleminin çözümü için, TO CONSUMPTION TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES verilerin karşılaştırılmasında iki grup arasındaki araştırmaya katılan hastaların ölçekler yoluyla farkı t-testi, ikiden fazlaIn grup durumunda para-data of toplanan verilerin analizi sonucunda elde edilen Abstract: this study prepared by using TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically metrelerin gruplar arasıANOVA karşılaştırmalarında Tek bulgular yerwithalmaktadır. Elde edilen bulgulara analyzed. model was applied to the study prepared the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was yönlü (Oneway) Anova testi ve farklılığa neden dayalı olarak açıklama ve yorumlar yapılmıştır. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo 3: Hastaların Cinsiyet Değişkenine Göre Dağılımı Cinsiyet Gruplar Frekans(n) Yüzde (%) Bay 74 37,0 Bayan 126 63,0 Toplam 200 100,0 74 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grafik 2: Hastaların Cinsiyet Değişkenine Göre Dağılımı HOUSES Tablo 3 ve Grafik 2’de görüldüğü toplam 200data of rine göre dağılımları incelendiğinde araştırmaya Abstract: In this study gibi prepared by using TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically hasta olmak üzere, hastaların cinsiyet değişkenine katılan hastaların çoğunluğunu bayan hastalar analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques analysis.(%63,0) Moreover, bayan tests of hypothesis were applied and the research was göre 74’ü (%37,0) bay,for126’sı oluşturmaktadır. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices olarak dağılmaktadır. Katılımcıların cinsiyetleTablo 4: Hastaların Yaş Değişkenine Göre Dağılımı Yaş Gruplar Frekans(n) Yüzde (%) 18-25 14 7,0 26-35 51 25,5 36-45 51 25,5 46-55 44 22,0 55 Ve üstü 40 20,0 Toplam 200 100,0 75 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grafik 4: Hastaların Yaş Değişkenine Göre Dağılımı HOUSES Tablo 4 ve Grafik 4’de görüldüğü gibibyHastasahiptoolduğu grubu,51 kişi %25.5 oraAbstract: In this study prepared using data of orana TSI belonging the yearsyaş of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically ların yaş değişkenine göre 14’ü (%7,0) 18-25, nıyla 26-35 ve 36-45 yaş grubu oluşturmaktadır. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. of hypothesis were applied and the research was olduğu yaş grubu 51’i (%25,5) 26-35, 51’i (%25,5)Moreover, 36-45,tests 44’ü Anket katılımcılarının en düşük made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices (%22,0) 46-55, 40’ı (%20,0) 55 ve üstü olarak ise %7 ile 18-25 yaş arası grup oluşturmaktadır. dağılmaktadır. Anket katılımcılarının en yüksek Tablo 5: Hastaların Medeni Hal Değişkenine Göre Dağılımı Medeni Hal Gruplar Frekans(n) Yüzde (%) Evli 134 67,0 Bekâr 38 19,0 Dul/boşanmış 28 14,0 Toplam 200 100,0 76 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grafik 5: Hastaların Medeni Hal değişkenine Göre Rağılımı HOUSES Tablo 5 ve Grafik 5’deIngörüldüğü gibi hastaların dağılmaktadır. göre katılımcıların Abstract: this study prepared by using data of olarak TSI belonging to the years of Buna 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically medeni hal değişkenine göre 134’ü (%67,0) evli, yarısından fazlası evlidir diyebiliriz. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was 38’i (%19,0) bekâr, 28’ifor(%14,0) dul/boşanmış made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo 6: Hastaların Eğitim Durumu Değişkenine Göre Dağılımı Eğitim Durumu Gruplar Frekans(n) Yüzde (%) İlkokul 77 38,5 Ortaokul 41 20,5 Lise 50 25,0 Üniversite ve üstü 32 16,0 Toplam 200 100,0 77 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grafik 6: Hastaların Eğitim HOUSES Durumu Değişkenine Göre Dağılımı Tablo 6 ve Grafik 6’de has-data of olarak dağılmaktadır. Buna göre araştırmaya Abstract: In thisgörüldüğü study preparedgibi by using TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically taların eğitim durumu değişkenine göre 77’si katılan ilkokul mezunu katılımcıların büyük bir analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis.ortaokul, Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was (%38,5) ilkokul, 41’i (%20,5) 50’si çoğunlukta olması dikkat çekmektedir. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices (%25,0) lise, 32’si (%16,0) üniversite ve üstü Tablo 7: Hastaların Aylık Gelir Düzeyi Değişkenine Göre Dağılımı Aylık Gelir Düzeyi Gruplar Frekans(n) Yüzde (%) 1000 TL’nin Altında 88 44,0 1000-2000 Arası 77 38,5 2000-3000 Arası 24 12,0 3000 TL Ve üstü 11 5,5 Toplam 200 100,0 78 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Grafik 7: Hastaların Aylık Gelir Düzeyi Değişkenine Göre Dağılımı Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Tablo 7 ve Grafik 7’da görüldüğü gibi hastaların 3000 TL ve üstü olarak dağılmaktadır. Buradan the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA göre model88’i was (%44,0) applied to the study prepared with the araştırmaya use of differentkatılan hastaların aylık gelir düzeyi değişkenine anlaşılacağı üzere techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. purpose was to determine electricity and1000 naturalTL’nin gas prices 1000 TL’nin altında, 77’si (%38,5) The 1000-2000 büyük çoğunluğu altında gelire sahip arası, 24’ü (%12,0) 2000-3000, 11’i (%5,5) olması dikkat çekmektedir. 79 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 8: Hastaların Meslek Değişkenine Göre Dağılımı İNCELENMESİ Meslek Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Gruplar Frekans(n) Tüccar Yüzde (%) Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 3 1,5 Öğrenci 1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji 6 Bölümü 3,0 Öğretmen 3,0 6 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Öğretim üyesi 1 0,5 ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan Doktor 1 çalışmada ANOVA modeli 0,5 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Hemşire 2 1,0 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönündeEczacı hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre 2 de sonuca gidilmiştir. Elde 1,0 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Memur 6 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim 3,0 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. İşçi 16 8,0 AnahtarEmekli Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, 30 Anova, TUİK, Fiyat Çiftçi 2 Esnaf 20NATURAL GAS PRICES ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Ev Hanımı 72 HOUSES Diğer 33 15,0 1,0 10,0 36,0 16,5 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging Toplam 200 to the years of 2012-2014,100,0 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Grafik 8: Hastaların Meslek Değişkenine Göre Dağılımı 80 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 8 ve Grafik 8’de görüldüğü gibi hastaların çiftçi, 20’si (%10,0) esnaf, 72’si İNCELENMESİ (%36,0) ev hameslek değişkenine göre 3’ü (%1,5) tüccar, 6’sı nımı, 33’ü (%16,5) diğer olarak dağılmaktadır. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ (%3,0) öğrenci, 6’sı (%3,0) öğretmen, 1’i (%0,5) Buradan anlaşılacağı üzere araştırmaya katılan Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni öğretim üyesi, 1’i (%0,5) doktor, 2’si (%1,0) ev hanımı katılımcıların %72’lik bir çoğunlukta 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü hemşire, 2’si (%1,0) eczacı, 6’sı (%3,0) memur, olması dikkat çekmektedir. 16’sı (%8,0) işçi,Özet 30’u (%15,0)Yılları emekli, 2’si (%1,0) : 2012-2014 arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada modeli Tablo 9: Hastaların Hastanede Muayene Olmak İçinANOVA Randevuyu uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Dağılımı Sanayi ve konutlardaKolay tüketim Aldım aralıklarınaİfadesine göre elektrikGöre ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. GruplarSonuç olarak Frekans(n) fiyatlarının genel tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Kesinlikle Yüzde (%) 24 12,0 31 15,5 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES 30 Kararsızım ACCORDING CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Hastanede Muayene Olmak İçinTO Randevuyu Kolay Aldım HOUSES Katılıyorum 65 15,0 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Katılmıyorum Katılmıyorum Kesinlikle Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 50 the consumption of electricity and natural gas used Katılıyorum in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Toplam 200 techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo 9 da görüldüğü gibi hastaların hastanede muayene olmak için randevuyu kolay aldım değişkenine göre 24’ü (%12,0) kesinlikle katılmıyorum, 31’i (%15,5) katılmıyorum, 30’u (%15,0) kararsızım, 65’i (%32,5) katılıyorum, 50’si (%25,0) kesinlikle katılıyorum olarak dağılmaktadır. Kişilerin yarısından fazlası randevuyu 32,5 25,0 100,0 kolay aldıklarını belirtmişlerdir. Bulguların ortaya koyduğu sonuçlardan, hastaların muayene olmak için harcadığı zamanın önemli olduğunu, bununda kişilerin memnuniyeti doğrultusunda bir sonraki tercih noktasını oluşturabileceğini göstermektedir. Hizmete kolay ulaşım rekabet için önemli bir eylemdir diyebiliriz. 81 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Hastaların Doktor, Hemşire ve Destek Personeli Arasındaki İNCELENMESİ Tablo 10: İletişimin, Yeterli ve Kaliteli Olduğunu Düşünüyorum İfadesine Göre Dağılımı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Gruplar Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Frekans(n) Kesinlikle 18 Katılmıyorum Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Katılmıyorum 20 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Kararsızım 47 Doktor, Hemşire Ve Destek Personeli Arasındaki Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi İletişimin, Yeterli Ve Kaliteli Olduğunu Düşünüyorum Katılıyorum yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir.73Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Kesinlikle 42 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Katılıyorum aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Toplam 200 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Yüzde (%) 9,0 10,0 23,5 36,5 21,0 100,0 Tablo 10’dagörüldüğü gibi hastaların; doktor, dir. Bulguların ortaya koyduğu sonuçlar bize, ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GASkoordinasyonun PRICES hemşire ve destek personeli arasındaki iletişiçalışanlar arasındaki önemini ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND min, yeterli ve kaliteli olduğunu düşünüyorum HOUSESvurgulamaktadır. Hastaya doğru ve zamanında değişkenine göre 18’i (%9,0) kesinlikle katılhizmet ancak yeterli iletişimden geçer. Bu hizmeti Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, mıyorum, 20’sithe(%10,0) 47’sigas used verirken de kişilerarası consumptionkatılmıyorum, of electricity and natural in industry and houses is iletişimin statistically yeterli ve kaliteli analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different (%23,5) kararsızım, 73’ü katılıyorum, olması vewas hemşire arasındaki techniques for (%36,5) analysis. Moreover, tests of hypothesis weregerekiyor. applied and Doktor the research made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 42’si (%21,0) kesinlikle katılıyorum olarak dailetişimin yetersiz olduğu bir kurumda tedavi ğılmaktadır. Kişilerin yarısından fazlası çalışanlar başarısından söz etmek mümkün değildir. Bu arasındaki iletişimin yeterli olduğunu belirtirken, durumda, bize iletişim açısından eksik rekabet ancak ciddiye alınacak oranda kişi sayısı da koşullarının unsurlarını göstermektedir. bu durumdan kararsız olduklarını belirtmişler- 82 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 11: SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Hastaların Hastanede Personel Sayısının ve Niteliğinin Yeterli İNCELENMESİ Olduğunu Düşünüyorum İfadesine Göre Dağılımı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Gruplar Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Frekans(n) Kesinlikle 24 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Katılmıyorum ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Katılmıyorum 37 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Kararsızım 52 Hastanede Personel Sayısının Ve Niteliğinin Yeterli Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Olduğunu Düşünüyorum yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgularaKatılıyorum göre de sonuca gidilmiştir. Elde 57 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Kesinlikle Sonuç olarak tüketim fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. 30 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Katılıyorum Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi,Toplam Konut, Anova, TUİK, Fiyat 200 Yüzde (%) 12,0 18,5 26,0 28,5 15,0 100,0 Tablo 11’de görüldüğü gibi hastaların, hastanede sonuçlardan, anketi cevaplayanların tamamı baz ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES personel sayısının ACCORDING ve niteliğinin olduğunuRANGES alındığında buINDUSTRY oranın ciddi TOyeterli CONSUMPTION IN TERMS OF AND anlamda personel HOUSES düşünüyorum değişkenine göre 24’ü (%12,0) sayısının ve niteliğinin önemini vurguladığını kesinlikle katılmıyorum, 37’si (%18,5) Sağlık hizmetini Abstract: In this study prepared katılmıby using data of görmekteyiz. TSI belonging to the years of 2012-2014, etkili ve verimli the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically yorum, 52’si (%26,0) kararsızım, 57’si (%28,5) sunabilmek için kurumun personel sayısını yeterli analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied gerekiyor. and the research was hizmet sunumukatılıyorum, 30’u (%15,0) kesinlikle katılıyorum oranda tutması Çünkü made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices olarak dağılmaktadır. Kararsızların oranını da nu hastaya gerçekleştiren ve tedavi yapan ekip birlikte düşünürsek, kişilerin yarısından fazlası yeterli sayı ve niteliğe sahip değilse o kurumda, personel sayısının ve niteliğinin yetersiz oldueksik rekabet koşullarından bahsetmek doğru bir ğunu belirtmişlerdir. Bulguların ortaya koyduğu tespit olarak karşımıza çıkmaktadır. 83 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 12: SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Hastaların Hastane Çalışanları Sorunlarımı Çözmede Yeterli İNCELENMESİ Bilgi ve Beceriye Sahiptir İfadesine Göre Dağılımı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Gruplar Frekans(n) Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Kesinlikle 32 Katılmıyorum Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketimininKatılmıyorum istatistiksel olarak analiz edilmesi 19 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Kararsızım 46 Hastane Çalışanları Sorunlarımı Çözmede Yeterli Bilgi Ve Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Beceriye Sahiptir 71 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgularaKatılıyorum göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Kesinlikle 32 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Katılıyorum aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Toplam Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 200 Yüzde (%) 16,0 9,5 23,0 35,5 16,0 100,0 Tablo 12’degörüldüğü gibi hastaların, hastane lenemeyen bir hizmet grubu olduğundan, sağlık ECONOMETRIC OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES çalışanları sorunlarımı çözmedeANALYSIS yeterli bilgi ve kurumuna başvuranGAS hasta problemlerinin çözümü ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND beceriye sahiptir değişkenine göre 32’si (%16,0) HOUSESiçin konuda uzman personelle muhatap olmak kesinlikle katılmıyorum, 19’u (%9,5) katılmıister. Çalışan personelin bu anlamda hastalara Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yorum, 46’sı (%23,0) kararsızım, 71’iand (%35,5) aydınlatıcı verici bilgi ve beceriye sahip the consumption of electricity natural gas used in industry ve andyön houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different katılıyorum, 32’si (%16,0) katılıyorum olmaması o kurum içinresearch eksikwas rekabet koşullarının techniques for kesinlikle analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices olarak dağılmaktadır. Kişilerin yarısından fazlası oluşmasına neden olmaktadır. Bunun içinde ilgili çalışanların sorunları çözmede yeterli bilgiye birim, konusunda uzman personel çalıştırarak ve sahip olduğunu belirtirken, kararsız olanları da belli aralıklarla çalışanlar arasında rotasyon yapasayarsak büyük oranda kişi sayısı da bu durumdan rak personelin bilgi ve becerisini geliştirmesine memnun olmadıklarını belirtmişlerdir. Bulguların katkı sağlayabilir. ortaya koyduğu sonuçlardan, sağlık hizmeti erteTablo 13: Eksik Rekabet Düzeyi Eğitim Durumu Göre Ortalamaları Eksik rekabet düzeyi Grup N Ort Ss F p Fark İlkokul 77 3,272 0,761 4,284 0,006 Ortaokul 41 3,588 0,802 Lise 50 3,083 0,913 2>1 2>3 2>4 Üniversite ve üstü 32 2,958 0,877 84 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN görüldüğü gibi araştırmaya katılan durumu ilkokul olanların Eksik İNCELENMESİ Tablo 13’de rekabet düzeyi hastaların eksik rekabet düzeyi puanları ortalamapuanlarından (3,272 ± 0,761) yüksek bulunmuştur. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ larının eğitim durumu değişkenine göre anlamlı Eğitim durumu ortaokul olanların Eksik rekabet Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek düzeyi puanları (3,588 ± 0,802), eğitim durumu lise 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi (Anoolanların Eksik rekabet düzeyi puanlarından (3,083 va) sonucunda grup farkverileri±kullanılarak 0,913) yüksek durumu orÖzet : ortalamaları 2012-2014 Yıllarıarasındaki arasındaki TUİK hazırlananbulunmuştur. Eğitim bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur(F=4,284; taokul olanların Eksik rekabet düzeyi puanları şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Ayrıcakaynaklarını hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. p=0.006<0.05).uygulanmıştır. Farklılıkların be(3,588 ± 0,802), eğitim durumu üniversite ve Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi lirlemek amacıyla tamamlayıcı post-hoc analizi üstü olanların Eksik rekabet düzeyi puanlarından yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü aralığı arttıkça, elektrik ve bulunmuştur. doğalgaz yapılmıştır. Eğitim durumu ortaokul olanların Eksikiçin tüketim (2,958 ± 0,877) yüksek fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim rekabet düzeyi aralığı puanları (3,588yükseldikçe, ± 0,802), eğitim Kw cinsinden fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Tablo 14: Eksik Rekabet Düzeyinin Medeni Hale Göre Ortalamaları Eksik Grup N Ort Ss F p ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES TERMS 0,740 OF INDUSTRY rekabet düzeyi Evli 134 IN 3,325 3,572AND 0,030 HOUSES Bekar 38 2,915 Fark 1>2 1,028 Abstract: In this study prepared by using data28of TSI3,268 belonging to the years of 2012-2014, Dul/boşanmış 0,987 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover,katılan tests of hypothesis were applied and the research was 14 ’de görüldüğü gibi araştırmaya p=0.03<0.05). Farklılıkların kaynaklarını made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tablo hastaların eksik rekabet düzeyi puanları ortalamalarının medeni hal değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan tek yönlü varyans analizi (Anova) sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur(F=3,572; belirlemek amacıyla tamamlayıcı post-hoc analizi yapılmıştır. Medeni hal evli olanların Eksik rekabet düzeyi puanları (3,325 ± 0,740),medeni hal bekâr olanların Eksik rekabet düzeyi puanlarından (2,915 ± 1,028) yüksek bulunmuştur. 85 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 15: Eksik Rekabet Düzeyi Yaşa Göre Ortalamaları İNCELENMESİ MuratGrup KORKMAZ, Hakan N AÇIKGÖZ Ort Ss F p Eksik rekabet düzeyi Güven Grup A.Ş. Finans 18-25 14 Yönetmeni 2,900 0,922 0,746 0,562 1 Kilis 726-35 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü 0,881 51 3,281 36-45 51 3,188 0,806 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz istatistiksel analiz edilmesi 46-55 ile elektrik tüketiminin 44 3,302 olarak 0,835 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 55 Ve üstüuygulanarak 40 0,859 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri araştırma3,302 daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket olup, yapılan istatistik bulgulara görevaryans de sonucaanalizi gidilmiştir. Elde sonucunda grup Tablo 15: de görüldüğü gibiedilmiş araştırmaya katılan tek yönlü (Anova) edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz hastaların eksik fiyatlarının rekabet düzeyi puanlarıdüşüş ortalamagenel seviyesinde gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. larının yaş değişkenine göre anlamlı bir farklılık Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan anlamlı bulunmamıştır(F=0,746; p=0,562>0.05). Tablo 16 : Eksik Rekabet Düzeyinin Cinsiyete Göre Ortalamaları ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Grup HOUSES N Ort Ss t Eksik rekabet düzeyi Bay 74 3,164 1,003 -0,968 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas industry and 0,744 houses is statistically Bayan 126used in3,284 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and naturalsunumuna gas prices 16 ’de görüldüğü gibi araştırmaya katılan dir. Sağlık hizmetleri Tablo hastaların eksik rekabet düzeyi puanları ortalamalarının cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla yapılan t-testi sonucunda grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır(t=-0,968; p=0,371>0,05). p 0,371 verilen önem, ülkenin kaynaklarına sağladığı fayda ile doğru orantılıdır. Bütün gelişmiş ülkelerde olduğu gibi, ülkemizde de sağlık sisteminde yapılan geniş boyutlu reformlar, kamu harcamalarında önemli tasarrufların altına imza atmaktadır. Sağlık reformunda yapılan değişiklikler ve buna paralel oluşan beklentiler sağlık sektöründe de rekabetin varlığını ortaya koymuştur. SONUÇ Günümüzde sağlık hizmetleri sunumu, gerek ülkemizde gerekse uluslararası çerçevede son derece önemli bir rekabet alanı haline gelmiştir. Sağlık hizmetleri sunumuna gereken önemin verilmesi ulusal sağlık sisteminin de başarısıyla doğrudan bir ilişkisinin olduğunu göstermekte- İşte bu yüzden, Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde, insan odaklı olarak etkin ve güvenilir sağlık hizmeti sunmayı hedefleyen ve bu yüzdende yeni yapılanma hareketi olarak kurulan Kamu Hastaneleri Kurumu, sağlık hizmetlerinin her 86 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN köşeye bilinçli ve istikrarlı dağılımı için hedeflerini Sağlık hizmetlerindeki rekabeti İNCELENMESİ diğer hizmet stratejik olarak belirleme bilinciyle Murat kurulmuştur. sektörlerinde olduğu gibinin aksine klasik piKORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Doğası itibariyle sağlık hizmeti ertelenemez ve yasa yapısından ayıran bir takım belirsizlikler Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni vazgeçilemez. Diğer hizmet gruplarında olduğu mevcuttur. Çünkü hizmetteki temel yapı taşı 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü gibi sağlık hizmetinde de güven önemli unsurdur. sağlıktır ve sağlık oldukça karmaşık ve değişken : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribir kullanılarak çalışma, sanayi Sağlık hizmetiniÖzet sunarken yansıtılan imaj hizmeti yapıyahazırlanan sahiptir.buSağlık alınıp-satılan, çoğaltılan ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi alan hasta için bir sonrakiFarklı tercihanaliz noktasını oluştuda olmayınca durumda şeklindedir. teknikleri kullanılarakya hazırlanan çalışmada her ANOVA modeli telafisi olan bir uygulanmıştır. Ayrıca hipotezkitleye testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. rur. Sağlık hizmetini sunarken hedef yani alan değildir. Sağlıkta dengesiz bir talep boyutu Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi hizmeti alan hasta ve hareket hizmeti veren vardır. göre Tüketicinin yani hastanın hâkimiyetinin yönünde edilmiş olup,çalışanlara yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz kurumun mevcut olanaklarını en iyi koşullarda olduğu bu hizmetler ile ilgili dönemler taleplerin fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. vermesi gerekiyor. türemesine neden olmaktadır. Bu durumda sağlık Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,hizmetinin Sanayi, Konut, standartlarının Anova, TUİK, Fiyat yükselmesine neden Diğer sektörlerde memnuniyet ifadesi müşteriler olmaktadır. İşte bu yüzden sağlık hizmetlerinde için kullanılırken, sağlık hizmetlerinde memnuniyet hizmeti tarafGAS konuda ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY ANDsunan NATURAL PRICESuzman ve rasyonel hastalar için kullanılmaktadır. BuCONSUMPTION yüzden sağlıkRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ACCORDING TO HOUSESolmak zorundadır. Çünkü karşılanamayan talepler sektörü için kalite bir anlamda memnuniyeti ekonomik riskler ortaya çıkarabilir. Maliyetlerin karşıladığındanAbstract: hizmette hissedilmesi In this study preparedve bygösteusing data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yüksek ve belirsiz olması ise kamu/özel arasındaki the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically rilmesi gerekenanalyzed. önemliANOVA bir kavramdır. model was Sunulan applied to the study prepared with the use of different uçurumlarında oluşmasına olmuştur. Bu techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research neden was hizmette kaliteden gerekli made bahsedebilmek more comprehensive. için The purpose was to determine electricity and natural gas prices uçurumlarda bize eksik rekabet koşullarını göz kaynakların doğru dağıtılması ve kullanılması, önüne sermektedir. Sağlık sistemi açık bir piyasa hizmetin etkili ve verimli sunulması, hizmetin olmadığından, herkes her şekilde bu piyasada yer her aşamasında hakkaniyete özen gösterilmesi alamaz. Mevcut kriterler doğrultusunda örneğin; önem arz etmektedir. Sağlık hizmetlerinde kalite tıp fakültesi mezunu olmak, ebe-hemşire mezunu kavramı hastalar ve yakınları için beklentilerin olmak, ilaç ruhsatı almak, eczacılık fakültesi bikarşılanması diye ifade edildiğinden kalite için bu tirmek gibi, yani sağlık çalışanları mevcut olan anlamda net çizgiler oluşturmak oldukça güçtür. yasal düzenlemeler ile bu profesyonel oluşumlara Şüphesiz herkesin kalite için beklenti düzeyi uymak zorundadırlar. farklıdır. Bu yüzden hastalara ve çalışanlara yapılan memnuniyet anketleri sağlık hizmetlerinin Rekabet koşulları şekillenirken kurumlar arası sunumunda kalite boyutunu açıklayan önemli hizmette arz/talep bu sistemin içinde önemli bir dokümanlardır. DP sonrası kalitede sürekliliği yer tutmaktadır. Üreten ve tüketen bir toplumda idame ettirebilmek için memnuniyet anketlerine her zaman koşullar ne olursa olsun rekabet varbüyük önem verilmiştir. dır. Rekabetin sağlık sektöründeki yeri sağlığın 87 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN eski ELEKTİRİK olmamakla beraber, piyasa AKTAN, C.C., ve IŞIK, A.K., İNCELENMESİ tarihçesi gibi (2007). “Sağlığın olarak çok yeni dönemlerde hayatımıza girmiştir. Korunması Ve Geliştirilmesine Yönelik Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Sağlık hizmetleri sunumunda rekabet koşulları çok Evrensel Sağlık Bildirgelerine Toplu Bir Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni yeni bir konu olmakla beraber,1eksiklikleri henüz Bakış”,http://www.canaktan.org/ekonomi/ Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü tartışılıp ve bu konuda belirli çözümler üretilmiş saglik-degisimcaginda/pdf-aktan/sagligindeğildir. Ülkemizin koşullarıTUİK eko-verileri kullanılarak korunmasi.pdf, Erişimsanayi Tarihi: 11.03.2014. Özet :mevcut 2012-2014sağlık Yılları arasındaki hazırlanan bu çalışma, ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi nomik ve eğitimle paralel olarak değişmekte ve şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakATEŞ, hazırlanan M.,çalışmada (2012).ANOVA Sağlıkmodeli İşletmeciliği,2. Baskı. Ayrıca hipotez testleri araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. her geçen gün uygulanmıştır. dünya standartlarıyla ilgili uygulanarak yeni Yayın, İstanbul Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik veBeta doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi oluşumlar gündeme gelmektedir. Ülkemizdeki yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sağlık sonucunda; sanayi sektörü aralığı arttıkça, elektrik doğalgaz Sosyal Bilimler mevcut Pazar piyasasının sektörü açısın-için tüketim BÜYÜKÖZTÜRK, Ş.,ve(2009). fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim dan da rekabetearalığı dayalı olmasıyükseldikçe, birçok hizmetin İçin Veri Analizi El Kitabı, Pegem Akademi, Kw cinsinden fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. sunumunda değişiklik göstermiştir Ankara Anahtar Kelimeler : Elektrik,diyebiliriz. Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Rekabetin olduğu her yerde kaliteden söz etmek DPT, (1996). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, isabetli bir nokta olabilir çünkü birey için hizmete ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY DPT AND NATURAL PRICES yayınları,GAS Ankara TOengel CONSUMPTION ulaşmada yaşadığıACCORDING her fiziksel onun içinRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES bir kalite göstergesidir. Kişi sağlık kurumunun ECEVİT, E., (2007). Özel Hastanelerde Rekathis study prepared by using the years Uygulaması. of 2012-2014, kalitesini aldığıAbstract: hizmetleIn değerlendirdiğinden birdata of TSI belonging bet ve toKayseri Doktora Tezi. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically bakıma kurumun eksikANOVA rekabet koşullarına Kayseriwith Erciyes analyzed. model was applied da to the study prepared the useÜniversitesi of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was ayna tutmuş oluyor diyebiliriz. İşteThe bupurpose yüzden made more comprehensive. was to determine electricity and natural gas prices EREM, S., (1962). Ticaret Hukuku Prensipleri. sağlık hizmetlerinin verimli bir şekilde icra edilİstanbul: Hüsnütabiat Matbaası. mesi örgütsel bir çalışmanın ürünü olup, denetim mekanizması da ancak hastane yönetiminin diGÖKDEMİR, L., (2012). Mikro İktisat Ders sipliner yaklaşımıyla mümkün olabileceği, eksik Notu. Malatya rekabet koşullarını incelediğimizde karşımıza HOULIAN, C., (1998). Should Hospital and sonuç olarak çıkmaktadır. Managed Care Organizations Compete KAYNAKLAR for Health of it? Doctor of Philosophy in Economics in the Graduate Collage of the AKGEMİCİ, T., (2007). Stratejik Yönetim, Gazi University of Illonios Kitabevi, Ankara KARASAR, N., (2010). Bilimsel Araştırma AKTAN, C.,VURAL, İ., (2004). Yeni Ekkonomi Yöntemi. Nobel Yayınları, Ankara ve Yeni Rekabet.İstiklal Yayınları, Ankara 88 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:15 K:33 www.uheyadergisi.com (Pazarlama) & (Marketing) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Y.,ELEKTİRİK (1968). Ticaret Hukuku I: TENGİLİMLİOĞLU, D., İNCELENMESİ KARAYALÇIN, Giriş, Ticari İşletme. Ankara (2001). “ Hastane Seçimine Etkili Olan Faktörler : Bir Alan Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Uygulaması “ İktisadi ve İdari Bilimler FaGüven A.Ş. Finans Yönetmeni KAVUNCUBAŞI, Ş., (2000). Hastane veGrup Sağlık kültesi Dergisi Sayı: 1 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Kurumları Yönetimi. Siyasal Kitabevi, Ankara Elektrik-Enerji Bölümü TEKNECİ, P. (2012). Sağlık Sektörünün Mevcut KUMAR, K., SUBRAMANIAN, R.,arasındaki & YAUGER, Özet : 2012-2014 Yılları TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Durumu ,www.tubitak.gov.tr( Erişim Tarihi: konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi C., (2006). ve Pure Versus Hybrid: Performance şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli 10.11.2014) uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Implications of Porter’s Generic Strategies. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Health Careyönünde Management Review, 22(4), s. ÜNAL, Ekonomisi ve Yönetimi, hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara E., göre(2013). de sonucaSağlık gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketimEkin aralığıBasım, arttıkça, elektrik 47-60 Bursave doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. SAĞBANŞUA, L., (2006, Mayıs). Strateji, Re- YEREBAKAN, M., (2000). Özel Hastaneler Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat kabet ve Rekabet Gücü İlişkileri. Akademik Araştırması. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Bakış, s. 1-14. Yayınları No: 20002-06. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 1 nci sırada yer SALTIK, A., (1995, Temmuz-Ağustos). Sağlık YAZAR NOTU: Bu makale HOUSES Ekonomisinde Yeni Kavramlar. Toplum ve alan yazarın Yrd. Doç. Dr. Sefer GÜMÜŞ Abstract: In this study prepared by using data of TSI danışmanlığında belonging to the years Beykent of 2012-2014, Hekim Dergisi, 10(68). Üniversitesi Sosyal the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically İşletmeciliği Yönetimi analyzed. ANOVA model was applied to the studyBilimler prepared Enstitüsü with the useSağlık of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Yüksek Lisans Programında made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Yapılan Tezden Yararlanılarak Türetilmiştir. Diğer 3-4-5-6 nolu yazarlar, Makalenin hazırlanmasında mizampaj, redaksiyon ve dergi sürecine katkı sağlamıştır. 89 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ İSLAMİ BANKALAR İLE KONVANSİYONEL BANKALARIN MÜŞTERİLERİNE SUNDUKLARI HİZMET VE ÜRÜNLER İTİBARİYLE KARŞILAŞTIRILMASI THE ISLAMIC BANKS AND CONVENTIONAL BANKS THEIR SERVİCE AND THE PRODUCTS TO THEIR CUSTOMERS OF COMPARİNG AS Hatice Nur GERMİR Celal Bayar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksek Okulu Bankacılık ve Finans Özet: Ülke ekonomisinin sağlıklı ve sürdürülebilir bir gelişim göstermesi büyük ölçüde finansal sisteme bağlıdır. Sistem içerisinde önemli bir paya sahip olan bankaların faaliyetleri de bu noktada önemlidir. Kuramsal açıdan liberalleşme ve deregülasyonun bir sonucu olan ve Türkiye için göreceli bir şekilde yeni bir olgu olan İslami bankaların, sektördeki mevcut rekabet ortamına katılmış olmaları da sektörün etkinliğini arttırmaktadır. Bu çalışmada Türk banka sisteminde bir finansal derinlik olan İslami bankalar ile Konvansiyonel olarak adlandırılan klasik bankalar müşteri politikaları açısından değerlendirilmeye çalışılmaktadır. Abstract : Healthy and sustainable development of the country’s economy depends largely on the financial system. System, which has a significant share in activities of banks, it is important that this point. Theoretically, as a result of liberalization and deregulation and a relatively new phenomenon in which Islamic banks in Turkey, have joined the existing competition in the sector increases the efficiency of the sector. In this study, a financial depth in the Turkish banking system which is called Islamic banks with classic banks that called conventionel are trying to assess in terms of customer policies. Key Words: Financial System, Islamic Banking, Conventional Bank, Customer Policy Anahtar Kelimeler : Finansal Sistem, İslami Banka, Konvansiyonel Banka, Müşteri Politikası 90 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) 1.GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sında köprü işlevi görmektedir. Her para hareketi İNCELENMESİ mal veya hizmet hareketine karşılık gelmekte, Murat KORKMAZ, Türk banka sisteminde konvansiyonel olarak Hakan AÇIKGÖZ elde edilen gelir kar ve zarar ortaklığı prensibiyle Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni adlandırılan ve klasik bankacılık şeklinde tanımpaylaşılmaktadır. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ladığımız mevduat toplayıp kredi kullandıran ticari bankaların yanısıra İslami esaslara göre 3.MÜŞTERİ KİTLESİNİN KATILIM ve Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi faizi haram sayan bir yapıkullanılan içindedoğalgaz hareketile eden ve konutlarda elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi KLASİK BANKACILIK BAZINDA KARşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli ve Türkiye’de katılım bankacılığı olarak adlanuygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak ŞILAŞTIRILMASI araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. dırılan bankalarSanayi faaliyet göstermektedir. Sektöre ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonucabankacılık gidilmiştir. Elde Katılımgöre ve Klasik sistemleri kredi riski katılım bankalarının da dahil olması, mevcut edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği varılmaktadır. olarak tüketim açısından büyükSonuç farklar ortaya koymaktadır. Katırekabet ortamını daha da yoğunlaştırmıştır. Bu sonucuna aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. lım bankalarının kredilendirmede gerçekleştirdiği bağlamda bankaların sektör içindeki performansAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat larını arttırabilmesi kaynaklarını etkin bir şekilde performans bankanın değerlendirilmesinde önemli kullanabilmelerine bağlıdır. bir kriter olan öz sermaye rasyosunun yüksek ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES çıkması sonucunu da beraberinde getirmektedir. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 2.KATILIM BANKACILIĞININ TEMEL HOUSES (Samad, 2004: 3-4). ESASLARI Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Maliyet-kar paylaşımı the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is temeline statistically dayanan katılım Klasik banka anlayışı, tasarrufları yatırımlara analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different bankaları, krediand kullanmak yatırımcı yöfor analysis. Moreover, banka tests of hypothesis were applied the researchisteyen was dönüştüren aracıtechniques bir kurum hüviyetindeki made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices nünden tercih edilmektedir. Zira karın yanısıra sermayesinin milli gelirin belli bir oranından zararda banka ve mevduat sahipleriyle paylaşım yararlandığını ileri sürmektedir. (Metzler, 1951: esası olduğundan bu yapı, geleneksel bankacılıktaki 94). Klasik bir firma olarak değerlendirilen banka, tasarrufları mudilerden belli bir faiz getirisi karşılığında toplayıp yine belli bir faiz maliyeti karşılığında yatırımcılara kredi şeklinde nakit kullandırımında bulunmaktadır. Bankanın içinde bulunduğu piyasanın beklenti ve riskleri yanısıra ekonomik konjonktür bankanın aracılık işlevini yerine getirebilmesinde esas olan paranın maliyetini yani faiz oranının şekillenmesini sağlamaktadır. (Khan, 1986: 2-5). kredi sahibini faiz ödemeye zorlayan bir sistem Katılım bankacılığı sistemi ise, parasal işlemlerle mal ve hizmet hareketlerinin birbirine bağlanma- terilerini cezbedebilmek için karlılık durumlarını görünümü arz etmemektedir. Ancak kredilerin zamanında geri dönüşünün sağlanamayıp, tahsil edilememesi katılım bankalarının başarısızlığına yol açabilecek önemli kriterlerden biri olduğundan bu bankalar uzun dönemli yatırımlara fon temin etmede yeterince istekli davranmamakta ve yatırım seçiminde oldukça titiz hareket etmektedirler. Sisteme yeni dahil olan katılım bankaları müşispatlamak durumundadırlar (Samad, 2004: 1-3). 91 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ABD ve Avrupa kaynaklı konvansiyonel bankaoranı ölçüsünde müşteriye getiri İNCELENMESİ sağlamaktadır. (Khattak ve Rahman, 2010: 663). cılık sisteminde riskli yatırımları hedefleyen ve Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ yeterince kaynağı olmayan bir girişimci kitlesi Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Katılım bankaları ise kar-zarar paylaşımı prensisözkonusuyken, dini temelli bir1Kilis anlayış sergileyen 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü bini esas aldığından, bu durum fon kullanandan katılım bankalarının özellikle kredi kullandırdığı ziyade fon temin eden mevduat müşterisi açıÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi kitleyi güvenli yatırımcılardan oluşturmaya özenverileri sından daha riskli görünüm ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarakbir analiz edilmesi arz etmektedir. gösterdiği bu itibarla klasik aksine şeklindedir. Farklıbankacılığın analiz teknikleri kullanılarakBu hazırlanan çalışmada ANOVA modeli yapısı belli bir noktada geleneksel banka uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. riskli yatırım alanlarını tercih etmediği dikkat getiri taahhüdünde bulunduğundan tercih sebebi Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde çekmektedir. (Samad, 2004: 13). olmaktadır. Katılım bankacılığının oldukça yeni edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketimgeleneksel bir mazisi olmasının yanısıra, tüketici kredisi yükseldikçe, gibi kısafiyatlarda vadelida azalma aralığı Kw cinsinden meydana gelmektedir. banka Genel olarak sisteminin 16 ncı yüzyıldan beri uygulanıyor piyasaya yönelik yatırımları eden katılım Anahtar Kelimelertercih : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat olması da müşterilerin tercihlerinde etkili unsur bankalarının müşterilerinden maddi teminat olmaktadır. Fon piyasasına kaynak temin eden (ipotek, nakit blokaj vb) şeklinde güvence alması ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES müşteri grubunda karşılaştırma yapıldığında; katılım TO CONSUMPTION kredi piyasasındakiACCORDING payını nispeten azaltmaktadır.RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESbankası müşterilerinin risk alabilen görünümüne Belirtilen gerekçelerin yanısıra fon sağlayacakları karşılık geleneksel bankacılık müşteri kitlesinin Abstract: In this study prepared by usingve data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yatırımın her ayrıntısını öğrenmek isteyen the consumption of electricity and natural gas used in industry andbir houses is statistically muhafazakar tavır sergilediği söylenebilir. analyzed. ANOVAürünlerinde model was applied to the study prepared with the use of different çok uzun dönemli finansman katılım techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were appliedgrubunda and the research was alsın, bankaların Hangi faaliyet yer alırsa made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices bankasının temsilcilerinin yatırımda bulunulacak yeni bir ürün veya hizmet sunumlarında müşteri şirketin yönetimine katılım ve denetimi içermesi memnuniyetine önem verip gerekli analizleri nedeniyle, yüksek risk yüksek getiri anlayışında yapmaları ürün/hizmetin pazarda tutunması açıhareket eden gerçek kişi, firma veya kurumsal sından önem arz etmektedir. (Khattak ve Rahman, girişimciler tarafından katılım bankalarının tercih 2010: 664-666). edilmediği görülmektedir (Samad ve Hassan, Konvansiyonel bankacılığın ürün ve hizmetleri, 2000: 7-8). toplumun genelince tanınan, müşteri tarafından Ticari veya katılım tarzında faaliyet gösteren yıllardır kullanılagelmekte olan ve müşteri neztüm bankacılık zihniyetlerinde mevduat veya dinde memnuniyet oluşturmuş ürünlerdir. Ancak kredi müşterisi banka için fon ve gelir kaynakatılım bankacılığı piyasada nisbeten yeni bir ğının temelini oluşturmaktadır. Konvansiyonel aktör olduğundan sunduğu özellikle kaynak ve sistem bankacılığı piyasa şartlarına ve ekonomik bireysel anlamdaki hizmet ve ürünler müşteri konjonktüre göre önceden belirlenmiş olan faiz tarafından yeterince tanınmamaktadır. Katılım oranını mevduat müşterisine sunarak, tasarruf bankacılığının reel sektörle ilgisinden dolayı daha 92 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN nitelikte müşteri grubu olarak mudaraba ve murabaha gibi İNCELENMESİ ziyade kurumsal katılım bankasına değerlendirilen iyi eğitimli ve finans alanında daha özgü ürünlerden haberdar olmadığı görülmüştür. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ fazla bilgisi olan kitle, ürün ve hizmet tercihle(Naser vd, 1999: 149). Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni rinde katılım bankacılığına öncelik vermektedir. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ile katılım bankacılığı müşteri Klasik bankacılık (Uslucan, 2013: 33-34) kitleleri karşılaştırıldığında dini yaklaşımın önem Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Ürdün’de katılım bankalarıkullanılan müşterilerinin banka arz ettiği dikkatolarak çekmektedir. Katılım bankaları ve konutlarda doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli yaklaşımı üzerine gerçekleştirilen bir çalışmada, arasında müşterinin hangisini tercih edeceğine uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. müşterilerin katılım Sanayibankalarını ve konutlarda tercih tüketim etmelerinin aralıklarına göre elektrik doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi dairve ise bankanın karlılığı, hizmet kalitesi ve yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde temelinde dini edilen düşüncelerden ziyade bankanın işlemleri gerçekleştirmedeki hızı şeklinde fakbulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim sağladığı getiri oranlarındaki payın etkili olduğu törlerin etkili olduğu görülmektedir. (Khattak aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. ortaya çıkmıştır. (Erol ve El-Bdour, 1990: 26-30). ve Rehman, 2010: 667-668). Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Malezya’da katılım bankası müşterileri üzerine Katılım bankacılığı ile çalışan müşterilerin çoğu, yürütülen benzerECONOMETRIC bir çalışmada, müşterilerin bankanın kendine GAS özgü ürünlerini bilmemekle ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND katılım bankalarını tercih etmelerinde dikkat HOUSESberaber, katılım bankaların tarafından sunulan ettikleri kriterler olarak bankanın piyasadaki itiklasik bankacılığa özgü ürün ve hizmetlerden In this study preparedhizmetin by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, barı, sektördekiAbstract: güvenilirliği, sunduğu memnun olduklarını etmişlerdir. Bunun the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is ifade statistically analyzed. ANOVA model was şeklinde applied to the study prepared with the use of different hızlı ve zamanında etkin sağlanması yanıwere sıraapplied katılım bankacılığı techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis and the research was müşterileri, bu made more The purpose was to determine electricity and natural gas prices sıralanmıştır. (Haron vd,comprehensive. 1994: 32-39) bankaların sunduğu hizmet ve ürünlerin özel ürünler olduğunu bilmekle birlikte, geleneksel bankalara göre biraz daha maliyetli olduğunu ileri sürmektedirler. Bu özel ürün ve hizmetleri tercih edenler ise asgari üniversite mezunu olup finansal sistem ve bankacılık işlemleri üzerine bilgi sahibi müşteri kitlesidir. (Metawa ve Almossawi, 1998: 306). Bahreyn’de katılım bankaları üzerine gerçekleştirilen bir başka çalışmada ise müşterilerin banka seçimlerinde, bankanın güvenilirliği yanısıra karlılığa dikkat ettikleri ortaya çıkmıştır. (Metawa ve Almossawi, 1998: 309) Singapur’da gerçekleştirilen benzer bir çalışmada katılım bankacılığı özel ürün ve hizmetlerinden müşterilerin bilgisi olmadığı sonucuna varılmıştır. (Gerrard ve Cunningham,1997: 204-210) Türkiye’de katılım bankacılığı müşterileri üzerinde gerçekleştirilen bir araştırmada, müşterilerin Musharaka ve Mudaraba gibi katılım bankacılığına özgü ürünleri bilmekle beraber tercih etmediklerini ve geleneksel bankacılık tarafından sunulan ve toplumun genelince kabul görüp kullanılan ürünleri Katılım bankalarının sunduğu ürün ve hizmetlerden müşterilerinin bilgi düzeyini ölçmeye yönelik başka bir çalışmada, katılım bankası müşterilerinin 93 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN tercih ettikleri bu anlamda katılım bankalarınınİNCELENMESİ ürün ağırlık vermesi, sektörel potansiyelin yüksek olduğu katılım banakacılığında müşteri yönetim farklılaştırmasına gidemediği sonucuna varılmıştır. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ sistemine önem verilmesi vurgulanmıştır.(Khattak Türk katılım bankacılığı müşteri kitlesi de tıpkı Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ve Rehman, 2010: 668) diğer coğrafyalarda yapılan çalışmalar gibi sonuç 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü vermekte; iyi eğitimli, 25-40 yaş grubunda yer Katılım bankaları kar-zarar odaklı bir yaklaşımı : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK alan ve ortalamaÖzet gelirin üzerinde kazancı olan birverileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi benimsediklerinden, fonedilmesi arz eden müşteriler ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz müşteri profili çizmektedir. (Okumuş, 2005:kullanılarak 74) şeklindedir. Farklı analiz teknikleri hazırlanan çalışmada ANOVA modeli nezdinde yüksek risk yüksek getiri sağlanması uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. konusuna dikkat edilmekte bu itibarla katılım banSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Pakistan’da gerçekleştirilen benzer bir araştıryönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde kası aralığı seçiminde karlılık ön planda yer almaktadır. mada katılım bankalarının bir kitleye hitapiçin tüketim edilen bulgular geniş sonucunda; sanayi sektörü arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. olarak tüketim Zira gelenekselSonuç bankalarda müşteri kazanç elde edebilmek için gerek katılım bankacılığı gerekse aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. edemese dahi bankaya ödünç olarak verdiği fon klasik bankacılık tarafından sunulan ürünlere Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat asgari seviyesinde korunacağı şeklinde garanti portföyünde yer verdiği görülmektedir.(Khattak edilmektedir. (Iqbal 2001: 23) ve Rehman, 2010: 665) ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Katılım bankacılığını müşterilerin bu araştırmada, katılım bankaHOUSES tercih etmeGerçekleştirilen sindeki birincil sebep dini faktörler olmakla cılığının klasik bankacılık anlayışından farklı bir Abstract: In this study prepared by using data of birlikte TSI belonging to the years of 2012-2014,yüksek ve banka bu durum, beklentileri yaklaşımla kurulmuş olmakla beraber,andkatılım the consumption of electricity natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared önem with theveren use ofmüşteri different kitlesi nedeniyle karlılığına bankacılığındatechniques pazarlama gibi Moreover, işlevler tests etkin for analysis. of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine and natural gas pricesvadeli bir başarı katılımelectricity bankacılığının uzun bir şekilde gerçekleştirilemediğinden müşteri sağlayamayacağı endişesini de beraberinde gekitlesinin talebi doğrultusunda katılım bankalatirmektedir. (Iqbal, 2001: 5-6). rının geleneksel bankaların ürün ve hizmetlerini benimseyip uyguladığı ve katılım bankacılığı Katılım bankalarının yoğun olarak konuşlandığı müşterilerinin yüzde 67 gibi yüksek bir oranda Müslüman coğrafyalarda yapılan araştırmalar, hem klasik banka sistemi ile çalışan müşteriler klasik bankalar ile katılım bankacılığı yaklaşımolduğu analiz edilmiştir. (Khattak ve Rehman, larının sunduğu hizmet ve ürünler bakımından 2010: 667-668) çok da farklılık göstermediği ve katılım bankacılığı müşterilerinin de zaman içinde geleneksel bankacılık müşteri çizgisine dönüşeceği tahmin edilmektedir. (Erol vd, 1990: 30) Katılım bankacılığı müşterileri, genel olarak banka hakkında bilgi sahibidir; şubenin konumu ile hizmet ve ürünleri nereden elde edileceğine dair herhangi bir sorun yaşamamaktadır. Katılım bankalarının müşterilerine yönelik daha fazla bilgilendirici reklam ve pazarlama faaliyetine Dinsel temelli faktörlerle kurulan katılım bankacılığının, Müslüman ülkelerdeki müşteriler tarafından bile klasik bankacılıktan pek bir farkı 94 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN şeklindeELEKTİRİK yorumlandığından, herİNCELENMESİ iki farklılık göstermediği tasarruf kalmadığı hesaplarının bibankacılık grubunda yer alan müşteri kitlesinin rinci sırada, ATM kullanımının ikinci sırada yer Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ zaman içinde farklılıklarının ortadan kalkacağı aldığı müşteriye gerek zaman gerekse ulaşım Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni beklentisi sözkonusudur. (Haron vd, 1994: 35). yönüyle kolaylık getiren ürün ve hizmetlerde 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü yoğunlaşma olduğu görülmektedir. Geleneksel Müşteri profilindeki farklılığın giderek ortadan Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileribankacılık kullanılarak hazırlanan bu çalışma, büyük sanayi bir kesiminin, müşterilerinin kalkmasında etkili olan bir kullanılan başka unsur ise,ileklasik ve konutlarda doğalgaz elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve ATM daha ziyade şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraktasarruf hazırlananhesabı çalışmada ANOVAişlemlerini modeli bankaların da katılım bankacılığına özgü ürün uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak maaş araştırma daha kapsamlı getirilmiştir. çekme olarak hale kullanırken katılım bankacılığı Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ve hizmetleri müşterilerine sunuyor olmasıdır. müşterilerinin bu noktada yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir.daha Elde bilinçli hareket Sözgelimi Malezya’da klasik bankacılık yapaniçin tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü ettiklerini ve bankacılık ürün ve hizmetlerinden fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim birçok banka 1990’lı yılların başından beri kaaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. yararlanabilmek için katılım bankalarını tercih tılım bankacılığına özgü ürünleri müşterilerine Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ettikleri Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ortaya çıkmaktadır. şeklinde bir analiz sunmaktadır. (Haron vd, 1994: 32). (Haron vd, 1994: 34). Bu noktada katılım bankaları kendilerini tercih ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES 4.PAZARLAMA POLİTİKASININ KATIACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND eden müşterilerin sadece dinsel amaçlı hareket HOUSES LIM VE KLASİK BANKACILIK BAZINDA ederek bu tercihi yapmadıklarından hareket Abstract: In this study prepared by using data of KARŞILAŞTIRILMASI TSI belonging to the years of 2012-2014, ederek, kendisine temin of eden müşterilerinin the fon consumption electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different yüksek getiri beklentisinde oldukları bilinciyle Global bankacılığı ve geleneksel techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis wereolarak applied katılım and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices müşteri kitlesine daha cazip gelecek bilgilendirbankacılık sistemiyle çalışan müşteriler aynı meler, seminerler gibi etkinliklerle pazarlama olmakla birlikte, katılım bankacılığı geleneksel faaliyetlerini revize etmelidir. Zira bilanço karbankacılıktan faizsiz bankacılık prensibi gibi lılıklarını iyileştirebilmeleri müşteri yelpazesini temelde ayrılan bir yapı üzerine inşa edildiğinden genişletebilmesine bağlı bulunmaktadır. (Haron her iki grubun müşterilerine sundukları ürün ve vd, 1994: 36). hizmetleri sunum politikaları da farklılık arz etmektedir. (Saeed vd, 2001: 136-137). Bankanın hızlı ve etkin hizmet sunumu katılım bankası müşteri kitlesi için önemliyken, banka Ürün ve hizmetlerini yaşam döngüsü itibariyle personelinin tutum ve davranışları, bankanın incelediğimizde, klasik bankacılık sisteminde imajı ve sektördeki itibarı geleneksel bankacılık pazarın belli bir olgunluk aşamasına geldiğinden müşteri kitlesi tarafından daha ön planda yer alve ürünlerde standartlaşmanın başladığından söz maktadır. En çok tercih edilerek kullanılan ürünler etmek mümkün olmaktadır. Bu durum ürün ve bazında her iki banka grubu incelendiğinde ise, hizmetin geliştirilmesinden daha fazla pazarlabireysel bankacılık müşterisi itibariyle ürünlerin ma faaliyetine ağırlık verilmesini beraberinde 95 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN getirmektedir. Klasik bankacılık sistemi rakipleduymalarına bağlı olmaktadır (Haron, 1996: 52) İNCELENMESİ rinden farklı bir durum ortaya koyabilmek için (Moore, 1997: 175). Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ müşteri odaklı çalışma prensibi içindeGüven olduklarını Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Kredi müşterisi için konu ele alındığında da benzer vurgulayarak müşteri memnuniyeti, sadık müş1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji bir durum Bölümü ortaya çıkmakta; karın ve zararın payteri oluşturulması ve hizmet kalitesinin sağlanıp laşımı esası benimsendiğinden banka ile müşteri Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi geliştirilmesi kavramları üzerinde çalışmalarını arasındaki ilişki, müşteriyi riskli faaliyetlerden ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi yoğunlaştırmaktadırlar vd, 1999: 139). şeklindedir.(Naser Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uzak tutmak adına daha da geliştirilmektedir uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit149). edilmesi Katılım bankaları klasik bankalardan farklı bir (Jamal ve Naser, 2002: yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde pazarlama politikası izleyerek müşteriye sun-için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü Bilançonun gerek aktif gerekse pasif tarafındaki fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim duğu ürün ve hizmetlerini sürekli geliştirme ve aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. dair klasik bankacılıkta kamüşteri yelpazesine farklılaştırma tavrı içerisinde, yeni müşteriler için Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,tılım Sanayi,bankacılığındaki Konut, Anova, TUİK, Fiyat kadar bu denli yoğun bir cazibe merkezi olmaya gayret göstermektedir müşteri odaklı bireysel pazarlama politikası yer (Noman, 2002: 5-7). almamaktadır. (Anderson, 1982: 921) (Sufian, ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Klasik bankacılığın müşteri yaklaşımı ise daha HOUSES2007: 184). farklı olup, yeni müşteri edinmenin maliyetli olduğu sistemde daha az olmakta, mevduat Abstract: In this study prepared by using data of Klasik TSI belonging to thebelirsizlik years of 2012-2014, noktasından hareketle mevcutofmüşterilerin the consumption electricity and banka natural gas used in industry and houses is statistically müşterisi bankaya verdiği fon karşılığında analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the ödünç use of different ile çalışmalarının arttırılması, pasif Moreover, konumdatests olan techniques for analysis. of hypothesis were applied and the research was ne kadar getiri elde edeceğini başından bilmekte, made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices müşterilerin aktifleştirilmesi şeklinde müşteri odaklı kredi müşterisi de kullandığı fon karşılığında ne yaklaşım benimsenmekte, müşteri memnuniyeti kadar bir maliyete katlandığını bilmektedir. Fon ve sadık müşteri oluşturulmaya çalışılmaktadır arz edenlerin getirilerine dair daha başından bilgi (Berry, 2002: 62-63) sahibi olması katılım bankalarına göre klasik Katılım bankaları, dini nedenlerle kendilerini bankaları tercih etmelerine sebep olmaktadır. tercih eden müşterilerinin aldığı ürün ve hizİşte bu belirsizlik nedeniyle katılım bankaları metler süresince olumlu deneyimler yaşamasını fon arz eden mevduat müşterilerini kendilerine ve müşteriyle güçlü ilişkiler geliştirilmesini sağçekebilmek için klasik bankalara göre daha fazlayabilmek için, klasik bankalardan daha fazla la müşteri odaklı çalışmaya gayret göstermek müşteri odaklı bireysel pazarlama politikalarına durumundadır. Kredi kullandırımı cephesinde yoğunlaşmaktadır. Zira katılım bankalarına fon ise durum tamamen farklı bir görüntü ortaya arz eden bireysel müşterilerin kar-zarar ortaklıkoymaktadır. Klasik bankalarda her ne kadar ğı şeklinde işleyen bu sisteme yatırım yaparak başından ne kadar maliyete katlanacağını kredi mevduat sağlamaları sisteme daha fazla güven müşterisi bilse dahi konjonktüre bağlı olarak 96 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN paranın maliyetindeELEKTİRİK meydana gelebilecek enİNCELENMESİ ufak genişletmeye çalışmaktadır. Toplumun katılım bir değişikliğin kendi maliyetine yansıyacağını bankaları lehinde bilinçlendirilmesi şeklindeki Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ bilmek kredi müşterisini huzursuz etmektedir. pazarlama yaklaşımı, klasik bankalardan ayrılan Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Bu durumda faizsiz bankacılık anlayışındaki önemli stratejilerden bir diğeridir (Rammal ve 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü kar-zarar ortaklığı paylaşımı sunan katılım banZurbruegg, 2007: 68). kaları kredi müşterisi için daha cazip gelmekte Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Müslüman halkın yoğun olarak yaşamadığı ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve tercih sebebi şeklindedir. olmaktadır. Klasik bankalar kredi Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli coğrafyalar da ise, katılım bankaları kendilerine uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri kredi uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. piyasasındaki paylarını arttırmak ve yeni Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi karşı önyargıları ortadan kaldırmak ve tanıtımmüşterileri edinebilmek için oldukça atak istatistik bir bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yönünde hareket edilmiş olup, yapılan larını daha iyi yapabilmek için muhafazakar bir edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü pazarlama politikası izlemek durumunda iken,için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim görüntü yerine yenilikçi özelliklerini vurgulayan katılım bankaları buKw denli yoğun bir pazarlama aralığı cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. bilgilendirmelere önem vermeleri ve yol haritalagayreti içerisineAnahtar girmemektedir (Khan Doğalgaz, ve Bhatti, Kelimeler : Elektrik, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat rını buna göre izlemeleri daha anlamlı olmaktadır 2008: 45) (Errico ve Farahbaksh,1998: 17) (Saeed, 1996: 57). ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Katılım bankacılığıECONOMETRIC mevduat yönünden gerek dinsel ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESYerel pazarda faiz odaklı çalışan klasik bankalar yönden faizi haram sayan veya klasik bankalarla müşteri memnuniyetini esas alan bir pazarlama çalışan ve faiziAbstract: bir getiri olarak değerlendiren In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, gayreti içerisindedirler. the yelpazesi consumption bulunmaktadır. of electricity and natural in industry and houses is Katılım statisticallybankaları ise, yeni geniş bir müşteri Re-gas used analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different müşteriler kazanabilmek için techniques for analysis.ortamda, Moreover, dinsel tests of hypothesis were applied and the research wasgetirinin yüksek kabetin yoğun olarak yaşandığı made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices sağlandığı masrafların ise asgari tutulduğu bir yönden tercih edenlerin olmasa bile faize hassas pazarlama tanıtımı yapmaya özen göstermektedir. müşterilerin daha fazla çekilebilmesi için katılım Müslüman halkın yoğun olduğu ülkelerde ise bankalarının klasik bankalara göre kendilerine katılım bankaları kendi aralarındaki rekabetten fon arz eden müşterilerine daha fazla getiri önersıyrılabilmek için farklılıklarını ortaya koymaya meleri şeklinde bir pazarlama politikası izlemesi ve müşteri memnuniyeti üzerine odaklandıklarını kaçınılmazdır. (Naughton ve Naughton, 2002: vurgulamaya çalışmaktadırlar (Edris, 1997: 129) 148) (Saeed vd, 2001: 132). Her iki farklı bankacılık anlayışının hizmet götürdüğü müşteri kitlesinin beklentilerine yönelik pazarlama projeksiyonlarına önem vermesi gerekmektedir. Katılım bankacılığı dini hassasiyetleri olan müşteri kitlesi yanı sıra geleneksel bankalarla da çalışan müşteri portföyüne sahiptir. Bu itibarla katılım bankalarının klasik bankalara göre Klasik bankacılık, off-shore denilen kıyı bankacılığı şeklindeki riskli alanlara yatırım yapabilmektedir. Ancak bu denli riskli alanlara çalışma prensipleri nedeniyle girmeyen katılım bankalarının kar payları bu nedenle düşse bile, faizsiz bankacılığın çalışma prensiplerinin kamuoyuna anlatılması ve kendini tanıtma şeklinde pazar paylarını 97 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN daha fazla müşteri çeşitliliği ve finansal derinliği politik, demografik ve siyasi İNCELENMESİ gibi birçok farklı bulunmaktadır. Katılım bankaları faiz odaklı ve özellik ve niteliğine bağlı olarak gerek katılım Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ riskli finansal işlemlerde bulunmamakla birlikbankasının gerekse klasik bankanın pazarda geGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni te, klasik bankalar gerek küresel pazar gerekse liştirdiği uygulama ve stratejilerde farklılık arz 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü müslüman coğrafyalar da bankacılık faaliyetinde edebilmektedir. bulunabilmektedir veYılları Lewis, 2007:TUİK 335).verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Özet(Hassan : 2012-2014 arasındaki 5.SONUÇ ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Klasik bankalar çalışma anlayışları gereği riskli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak Dünyadaki araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. adıyla faizsiz bankacılık veya İslami alanlara yatırımSanayi yapabilmektedir. Müşterilerin ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi bankacılık adıyla katılım bankacılığı, yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre Türkiye’deki de sonuca gidilmiştir. Elde nezdinde getirisi yüksek ancak riskli bir imaj edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz 1970’li yıllardan itibaren küreselleşme eğilimine genel aksine, seviyesindekatılım düşüş gözlendiği oluşturan klasikfiyatlarının bankaların ban- sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydanaBazı gelmektedir. girmiştir. çekinceler ve tartışmalara rağmen, kalarının muhafazakar imajı doğru yönetilebildiği Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,mali Sanayi,piyasalardaki Konut, Anova, TUİK, Fiyat değiştirici-dönüştürücü etkisi takdirde güven veren bir görüntü ortaya çıkmakta oranında inovatif bir vizyona sahip olan katılım ve katılım bankalarının geniş bir kesim tarafından bankacılığı dinsel GAS hassasiyetleri olan potansiyel ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES tercih edilmesiniECONOMETRIC de beraberinde getirmektedir. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESmüşteri kitlesinin de mali sisteme kazandırılması Bu noktada başarılı bir pazarlama stratejisi ve yönündeki finansal derinliği gerçekleştirmesiyle algı mühendisliğinin önemi büyüktür (Khan ve Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, çağdaş bir mali reform olarak değerlendirilebilir. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Bhatti, 2008: 46). analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Bankalar esas itibariyle yurtiçi-yurtdışı piyasalardan made comprehensive. Theesas purpose was to determine electricity and natural gas prices Katılım bankaları vemore klasik bankaların itiba- sağladıkları fonları ihtiyaç sahibi yatırımcılara belli bir getiri karşılığında kullandırmaktadırlar. Bankaların fon arz edenlerle talep edenler arasındaki köprü görevi birincil görevleridir. Ancak reel ekonominin finansmanı yönündeki bu gayretleri yasayla zorunlu hale getirilmediği için bankalar topladığı fonları dilediği alana plase etme imkânına sahiptir. Katılım bankaları ise klasik bankaların aksine topladıkları fonları reel ekonomiye aktarmak zorundadır. Bu anlamda reel ekonominin en büyük destekçisi olan katılım bankalarının piyasadaki payının daha da arttırılması ekonomik büyüme açısından önem arz etmektedir. riyle bazı temel nedenlerden çalışma anlayışları ayrılmaktadır. Faizi haram sayan ve kar-zarar ortaklığı şeklinde bir paylaşım esası üzerine kurulan katılım bankacılığı ile faiz odaklı çalışan klasik bankacılık arasında pazarlama faaliyetlerinde farklılaştırma, ürün ve hizmetlerin geliştirilme prensibi ve müşteri kitlesinin tercih ve beklentilerine göre sunduğu bankacılık faaliyetleri değişiklik arz etmektedir. Her iki banka sistemi müşteri odaklı bireysel pazarlama yaklaşımını benimsemiş olarak görülmekle birlikte, banka sisteminin içinde bulunduğu piyasa ortamına göre bankacılık faaliyetleri değişebilmektedir. Banka sisteminin faaliyette bulunduğu pazarın 98 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sisteminin global pazardaİNCELENMESİ gesektörünün pazarlama stratejilerinin Klasik bankacılık bir değişim içerisinde olacağını göstermektedir. rek ticari gerekse bireysel ürünler bazında belli Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ bir doyum noktasına ulaşmış olmasıGüven nedeniyle, Grup A.Ş. Finans Yönetmeni KAYNAKÇA katılım bankacılığının yükseliş1Kilis trendinde olduğu 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ANDERSON, D., (1982). Small Industries in Orta Doğu gibi Müslümanların yoğun yaşadığı Developing Staff Working Paper Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlananCountries. bu çalışma, sanayi coğrafyalara yönelme göstermekte; hatta faizsiz ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi No. 518, WorldBank,Washington, DC, 10, bankacılık uygulamalarına yönelim şeklindedir. Farklı analiz içerisindedir. teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma kapsamlı hale getirilmiştir. 11, daha (913-948) Bu durum artanuygulanmıştır. rekabet ortamında katılım bankaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi larının da sadeceyönünde yerel hareket pazarda değil, uluslararası edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde BERRY, L. L., (2002). Relationship Marketing edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz alanda da hem fiyatlarının kendi aralarında hem de klasik genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucunaof varılmaktadır. olarak tüketimFrom 1983 and ServicesSonuç Serspectives aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. banka sistemiyle baş edebilir düzeyde bireysel 2000. Journal of Relationship Marketing, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat pazarlama stratejileri geliştirmelerine önayak 1, 1, (59-77) olmaktadır. Bireysel pazarlama faaliyetleri, müşEDRIS, T. A., (1997). Services Considered teri memnuniyeti ECONOMETRIC ve sadık müşteri oluşturulması ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INImportant TERMS OF INDUSTRY ANDCustomers and Deto Business konularında önemli bir rekabet avantajına neden HOUSES terminants of Bank Selection in Kuwait: A olabilmektedir. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Segmentation Analysis. International Journal the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Bankacılık sektörün de katılım bankacılığı veya analyzed. ANOVA model was applied to the study of prepared the use of different Bankwith Marketing, 15, 4, (126-133) techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was islami bankacılık yapan bankaların şube sayımade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices ERRICO, L., ve FARAHBAKSH, M., (1998). ları hızla artmaya devam etmekle birlikte, aynı Islamic Banking-Issues in Prudential Rezamanda klasik bankacılık sisteminde faizsiz gulations and Supervision. International bankacılık prensibini benimseyen bankaların Monetary Fund, (1-32) sayısında da ciddi düzeyde artış yaşanmıştır. Sonuç olarak karma yapıda bankaların bulunduğu EROL, C., KAYNAK, E., ve EL-BDOUR, R., bu ortamda katılım bankaları da benzer şekilde (1990). Conventional ve Islamic Bank:Patronage klasik bankacılık sisteminin ürün ve hizmetlerini Behaviour of Jordanian Customers. Internatiofaizsiz bankacılık sistemine uyumlu hale getirerek nal Journal of Bank Marketing, 8, 5, (25- 35) müşteri memnuniyetini hedefleyen bir tavır alGERRARD, P., ve CUNNİNGHAM, J. B., (1997). mışlardır. Bankacılık sistemi, katılım bankalarının Islamic Banking: A Study in Singapore. Int öneminin sektör içinde artmasıyla birlikte artan .J. Bank Mark. 15, 6, (204-216) rekabet ve pazarlama faaliyetlerinin karmaşık hale gelmesiyle farklılaşmaya başlamış ve günümüzde HARON, S., AHMAD, N., ve PLANİSEK, S. L., ister global isterse yerel düzeyde tüm bankacılık (1994). Bank Patronage Factors of Muslim 99 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN METAWA, S. A., ve ALMOSSAWİ, M., (1998). Non-Muslim Customers. International İNCELENMESİ ve Banking Behavior of Islamic Bank Customers: Journal of Bank Marketing, 12,1, (32 – 40) Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Perspectives ve Implications. International A.Ş. Finans Yönetmeni HARON, S., (1996). CompetitionGüven andGrup Other Journal of Bank Marketing, 16, 7, (299 – 313) 1 Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü External Determinants of Kilis The7 Aralık Profitability METZLER, L. A., (1951). Wealth, Saving and of Islamic Banks. Islamic Economic Studies, Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi the Rate of Interest. Journal of Political 4, 1, (49-66) ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Economy, 59, (93-116) uygulanmıştır. Ayrıca testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. HASSAN, M. K., ve LEWİS, M.hipotez K., (2007). IslaSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi MOORE, Islamic Finance: A Partnership mic Banking: An Introduction yönünde hareket edilmiş and olup,Overview. yapılan istatistik bulgulara göreP., de (1997). sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz for Growth, Euromoney Publications, (1-253) Handbook fiyatlarının of Islamic Banking, 1, (1-440) genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. NASER, K., JAMAL, A., ve AL-KHATİB, K., IQBAL, M., (2001). Islamic and Conventional Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat (1999). Islamic Banking: A Study of CustoBanking In The Nineties: A Comparative mer Satisfaction and Preferences in Jordan. Study. Islamic Economic Studies, 8, 2, (1-28) ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Journal of Bank Marketing, ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INInternational TERMS OF INDUSTRY AND JAMAL, A., ve NASER, K., (2002). Customer HOUSES 17, 3, (135-151) Satisfaction and Retail Banking: An AssessAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, NAUGHTON, S., veisNAUGHTON, T., (2000). ment of Some of The Key Antecedents ofgas used the consumption of electricity and natural in industry and houses statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Stock Customer techniques Satisfaction in Retail Banking. for analysis. Moreover, tests of hypothesis Religion, were appliedEthics and theand research wasTrading: The Case made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices of An Islamic Equities Market. Journal of International Journal of Bank Marketing, Business Ethics, 23, 2, (145-159) 20, 4, (146-160) KHAN, M. S., (1986). Islamic Interest-Free Banking: A Theoretical Analysis. International Monetary Fund, 33, 1, (1-27) KHAN, M. M., ve BHATTI, M. I., (2008). Development in Islamic Banking: A Financial Risk-Allocation Approach. Journal of Risk Finance, 9,1, (40-51) KHATTAK, N. A., ve REHMAN, K. U., (2010). Customer satisfaction ve Awareness of Islamic Banking System in Pakistan. African Journal of Business Management, 4, 5, (662-671) NOMAN, A. M., (2002). Imperatives of Financial Innovation for Islamic Banks. International Journal of Islamic Financial Services, 4, 3, (1-10) OKUMUŞ, H. Ş., (2005). Interest-Free Banking in Turkey: A study of Customer Satisfaction and Bank Selection Criteria. Journal of Economic Cooperation, 26, 4, (51-86) RAMMAL, H. G., ve ZURBRUEGG, R., (2007). Awareness of Islamic Banking Products Among Muslims: The Case of Australia. 100 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:12 K:29 www.uheyadergisi.com (Finans) & (Finance) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Financial Services Marketing, SAMAD, A., (2004). Performance İNCELENMESİ Journal of 12, 1, (65-74) of InterestFree Islamic Banks vis-a-vis Interestbased Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Conventıonal Banks of Bahrain. Journal of Grup A.Ş. Finans Yönetmeni SAEED, A., (1996). Islamic Banking Güven and Interest: Economics and Management, 12, 2, (1-15) 1 Kilis Aralık and Üniversitesi, A Study of The Prohibition of7Riba Its Elektrik-Enerji Bölümü Contemporary Interpretation. Brill Academic SUFIAN, F., (2007). The Efficiency of Islamic Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Pub., 2, (1-169) Banking Malaysia: Foreign ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel Industry olarak analiz in edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada Banks. ANOVA modeli vs Domestic Humanomics, 23, 3, uygulanmıştır. hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. SAEED, M., AHMED, Z.Ayrıca U., ve MUKHTAR, Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve(174-192) doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi S. M., (2001). International Marketing Ethics yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda;Asanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, ve doğalgaz from An Islamic Perspective: Value-MaUSLUCAN, E.,elektrik (2013). Katılım Bankalarında fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim ximization aralığı Approach. Journal of Business Bireysel Pazarlama Faaliyetleri ve TüketiKw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Ethics, 32, Anahtar 2, (127-142) cilerin Bankaları Tercihinde Etkili Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Katılım Anova, TUİK, Fiyat Olan Faktörler, Yayınlanmamış Yüksek Lisans SAMAD, A., ve HASSAN, K., (2000). The PerTezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES formance of Malaysian Islamic Bank During ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES INEnstitüsü, TERMS OF INDUSTRY Ankara AND HOUSES 1984 1997: An Exploratory Study. Thoughts on Economics, 10, 1-2, (7-26) Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 101 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ BASINA GÖRE TÜRKİYE’DE NÜFUS SAYIMI VE BİNGÖL ÖRNEĞİ CENSUS IN TURKEY ACCORDING TO PRESS AND BINGOL CASE Ebru ÇOBAN Bingöl Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Özet: Nüfus sayımı, dünya tarihinde varlığını sürdürmüş olan her devletin çeşitli dönemlerde gerek iktisadi gerek askeri gücünün tespit edilebilmesi amacıyla kabilelerin, toplulukların ve en nihayetinde devletlerin tamamlamakla yükümlü oldukları zorunluluklarının öznesi olmuştur. Türkiye tarihinde gerçekleştirilen nüfus sayımları, ilk olarak Türk beyliklerinin Anadolu’da egemen olduğu yıllarda yapılmaya başlamıştır. Ancak gerek bu dönemde, gerekse sonrasında yaklaşık altı yüz sene boyunca iktidarını sürdürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleştirilen sayımlar, çeşitli nedenlerden ötürü, günümüzde kullanılan anlam ve içeriğe sahip nüfus sayımlarından uzak bir yapıya sahip olmuş, elde edilen rakamlar farklı istatistik yöntemlerin kullanılması ile gerçeğe yakın tahminlemeler ile oluşturulmuştur. Bunun dışında Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleştirilen nüfus sayımlarının pek çoğu da imparatorluğun yayılmacı politikaları gereği gerçekleştirilen savaşlar nedeniyle tamamlanamamıştır. Cumhuriyet’in ilanının ardından gerçekleştirilen ilk nüfus sayımı ise, uzun ve yoğun bir hazırlık süreci ile gerçekleştirilmiş olup, ülkemizde gerçekleştirilen ve modern anlamda kullanılan nüfus sayımına en yakın sayım olma niteliklerini taşımaktadır. Gerçekleştirilen bu ilk sayım ve sonrasında düzenli olarak belirlenen periyodlara uygun olarak gerçekleştirilen diğer nüfus sayımları ise, ilerleyen her yıl ile birlikte daha da gelişerek günümüzdeki halini almıştır. Bu araştırmada farklı istatistik analiz teknikleri de kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda Türkiye genelinde iller bazında ortalamalara göre nüfus ortalaması ve kadın nüfus yoğunluğu, Bingöl iline göre daha yüksek olduğu saptanmıştır. Abstract: Census has been the subject of obligations that tribes, communities and lastly states are required to complete with the purpose of determining both economic and military power of every state that survived in the history of the world in different periods. Censuses taken in the history of Turkey was firstly conducted in the years when Turkish beylics ruled in Anatolia. However, censuses conducted in the period of the Ottoman Empire that ruled nearly for six hundred years both in this period and after that are different from the censuses bearing today’s significance and content due to various reasons, and numbers obtained were created with real-like predictions by using various statistical methods. Apart from that, most of the censuses taken in the era of the Ottoman Empire couldn’t be completed because of the wars by the expansionist policies of the empire. The first census conducted following the proclamation of the republic was realized after a long and intense preparation period, and it is considered as the closest one to today’s census in our country. This first census and following others conducted as per the regularly determined periods have developed gradually each year and taken today’s shape. Various techniques for statistical analysis have been used in this research. Following the analyses made, it has been concluded that average population and female population density by cities all over Turkey is higher than the city of Bingöl. Key Words: Bingöl, Population, Census, History, Turkey, Management Anahtar Kelimeler : Bingöl, Nüfus, Sayım, Tarih, Türkiye, Yönetim 102 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Giriş SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN borçlar hakkında yanıltıcı İNCELENMESİ bilgiler vermesine de neden oluyordu. Dolayısıyla bu dönemde Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Nüfus sayımlarından elde edilen veriler devletlerin gerçekleştirilen sayımlar çoğunca askerlikten Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni politikalarını belirleyen ve ona yön veren unsurları 1 kaçan gençlerin Kilis ilk 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümükaçtığı dağlarda nüfus sayımıyla içermektedir. Bu sebeple özellikle ve ortaçağ görevli memurların kovalamacasına dönüşüyor, devletleri için yüksek nüfus çoğunca etkin güç Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi nüfus sayımları ya tam anlamıyla gerçek rakamanlamına gelerek desteklenmiş; ve konutlarda kullanılangerçekleştirilen doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi analiz teknikleri kullanılarakları hazırlanan çalışmadayaANOVA modeli yansıtmıyor da uzun süren savaşların da savaşlar, gerekşeklindedir. yayılmaFarklı politikaları, gerekse uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. etkisiyle sonlandırılamamıştır. sahip olunan kaynakların çoğaltılması hep aynı Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde temel üzerinden, insan üzerinden şekillendirileedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Ülkemizde yaşamakta olan halkın nüfus sayımı ile fiyatlarının genel bu seviyesinde düşüş her gözlendiği rek oluşturulmuştur. Ancak dönemde ne sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana ilgili korkugelmektedir. ve kaygıları o kadar uzun sürmüştür kadar nüfusun yüksek bir orana sahip olması Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,ki, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Cumhuriyet’in ilan edilmesinin ardından gerdevletler adına sevindirici bir gelişme anlamına çekleştirilen ilk nüfus sayımında da, sonrasında gelmişse de, çeşitli siyasetçi ve düşünürler de ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES gerçekleştirilen nüfus sayımlarında da sürekli nüfusun çoğalması konusunda sıkça uyarılarda ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESolarak propaganda çalışmaları yapılmış, nüfus bulunarak, bunun kontrolü azaltacağı, ekonomiye sayımının yapılış nedenleri çeşitli yöntemlerle zarar vereceği, kaynakların yetersizleşeceği gibi Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically uyarılarda bulunmuşlardır. halka duyurulmuştur. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity ilanın and natural gas prices gerçekleştirilen nüfus sayımlarının Cumhuriyet’in ardından gerçekleştirilen ilk Ülkemizde Cumhuriyet öncesi ve sonrasında gerçekleştirilen nüfus sayımları olarak iki grupta incelenmesi mümkündür. Cumhuriyet öncesinde gerçekleştirilen nüfus sayımları öncelikli olarak sahip olunan askeri gücün ve vergilerin tespit edilebilmesi amacını taşımaktadır. Bu dönemde sayımlar ile elde edilen veriler doğrultusunda devletin askeri gücünün tespit edilmesi sağlanıyor ve çeşitli bölgelerde yaşayan Osmanlı İmparatorluğu halkının ödemekle mükellef oldukları vergiler hesaplanabiliyor; dağıtılacak tımarlar bu sayımlardan elde edilen verilerle belirlenebiliyordu. Ancak bu durum, halkın askerlik ya da vergi konusunda çekingen davranmasına, ödemekle mükellef oldukları bu nüfus sayımı, içerik anlamıyla dar bir kapsama sahip olsa da ilerleyen yıllarda gerçekleştirilen diğer sayımlar gerek duyulan ihtiyaç doğrultusunda genişleyen kapsamlı nüfus bilgilerinin edinilebilmesi, gerekse teknolojideki gelişmeler sayesinde daha farklı bir yapıya kavuşturulmuştur. Zira ülkemizde gerçekleştirilen nüfus sayımlarının gerçekleştirilme yöntemleri sebebiyle öncelikli olarak oldukça yüklü bir maliyet unsuru yaratması, sonrasında ise sayım sonuçları ile ilgili kuşkuların tam olarak önlenemiyor olması gibi sebepler, sayım ile ilgili daha modern teknik ve yöntemlerin kullanılması gereğini ortaya çıkarmıştır. 103 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Değişen zaman ile buna paralel olarak gelişmekte gereğini ileten Mısırlı rahipler İNCELENMESİ tarafından dile getirilmiştir. Bunun ardından ise Platon ve Arisolan şartlar nedeniyle nüfus sayımıMurat günümüzde KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ totales gibi filozoflar, nüfus sayısının fazla olması daha fazla detaylandırılıyor ve eldeGüven edilen veGrup A.Ş. Finans Yönetmeni ile toplumların siyasal ve ekonomik anlamda riler pek çok bilim alanında 1kullanılıyorsa da, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü güçlü duruma geleceklerini savunmuşlarsa da nüfus sayımları öncelikli olarak insanların tespit konusu artışınbuidari anlamda kontrol edile: 2012-2014 Yıllarıve arasındaki TUİK verileri söz kullanılarak hazırlanan çalışma, sanayi edilmesi amacıÖzet ile yapılmaktadır günümüzde ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi bilme güçlüğünü yaratacağını da belirtmişlerdir gerçekleştirilmekte olan Farklı nüfusanaliz sayımları, şeklindedir. tekniklerisayım kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca yazılım hipotez testleri uygulanarak (Çamurcu, araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. 2005:98). Nüfusun artmasının Eski kusurlarına imkan vermeyecek sitemleri Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Yunan göre devletlerinde öncelikle ile yapılmakta,yönünde her yıl güncellenen de bulgulara hareket edilmiş olup,veriler yapılan istatistik de sonuca gidilmiştir. Elde problem olarak edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz nitelendirilmesinin aksine Roma devletlerinde Devlet İstatistik Enstitüsü sayfalarında yayınfiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim nüfusla ilgili korku, [askeri anlamda güç kaybı aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. lanarak bilgi kullanıcılarına aktarılmaktadır. nitelendirildiğinden] nüfusun azalması Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,olarak Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Bununla birlikte günümüzdeki sayım sadece olmuştur (Bayat, 2010:6). demografik nitelikleri kapsamamakta, kişilerin eğitim durumları,ECONOMETRIC işsizlik, sektörel ve bölgesel ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES İlk ve Ortaçağ içerisinde gerçekleştirilen nüfus ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND nüfus dağılımı, intihar oranları, ölüm ve doğum HOUSESsayımları genel anlamda değerlendirildiğinde, oranları olmak üzere hemen her konuda istatistiki bu dönem içerisinde gerçekleştirilen sayımların Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, bilgiler sağlamaktadır. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses statistically öncelikli olarak askeris sayısı ile vergi miktarının Nüfusun analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied andamacıyla the research was tespitwere edilebilmesi yapıldığı görülmektedir. Tarihçesi made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Tarihte gerçekleştirilen ilk nüfus sayımının nerede ve hangi bölgede yapıldığına dair kesin bir sonuca erişilmesi mümkün değildir ancak ünlü tarihçi Livius, Roma’da MÖ 457, 193, 188 ve 173 yıllarında nüfus sayımı yapıldığını belirtmektedir. Bunun dışında Mısır ve Roma devletlerini konu almış araştırmalar sonucunda, bu devletlerde nüfus kayıtlarını gösteren önemli bulgulara rastlanmıştır (Köse, 2010:4). Nüfusun bir sorun olarak değerlendirilmesi ise ilk olarak milattan önce dört binli yıllarda, sahip olunan toprakların, bölgede yaşayan insanlara yetmeyecek olması halinde gebeliğin önlenmesi Ancak bu sayımlarda bu bilgilere ait verilerin yanı sıra yaş ve cinsiyet bilgileri de yer almakta olup, bu dönemdeki yaşayışa dair veriler de içermiştir. Gerçek anlamda nüfus sayımı olarak değerlendirilebilecek ilk resmi sayım ise 1665 senesinde Kanada’da (Bayat, 2010:9), 1749 senesinde İsveç’te, 1790 senesinde Amerika Birleşik Devletleri’nde ve 1801 yılında ise İngiltere’de ve Fransa’da gerçekleştirilmiştir (Dinç, 2012:67). Nüfusun Tanımı ve Önemi Nüfus kavramı ile ilgili olarak yapılan tanımlamalar literatürde birbirleriyle farklılık göstermeyerek genel anlamda belirli bir zaman diliminde, geniş- 104 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN önemli veriler sağlamaktadır (Gümüş, 1998:61). alanda yaşayan insanların toplam İNCELENMESİ liği belirli bir Söz konusu veriler, öncelikli olarak iktisadi yatısayısını ifade etmekte (Aksu, 2011:219) olup Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ rımları şekillendirmesi ve bu da genele yansıyan dar anlamda bireyleri kapsamaktadır. Kavram Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni etkileri sebebiyle ülke ekonomisine ve sonrasında biraz daha genişletildiğinde önce aile, sonra top1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü da doğal olarak yaşam kalitesine önemli ölçüde luluklar, sonrasında toplum, ülke ve son aşamada eden hazırlanan unsurlarıbuoluşturmaktadır. Özet :yaşamakta 2012-2014 Yılları TUİK verilerietki kullanılarak çalışma, sanayi da dünya üzerinde olanarasındaki insan sayısı ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi nüfus kavramı şeklindedir. ile ifade Farklı edilmektedir. Nüfusun analiz teknikleri kullanılarakBu hazırlanan çalışmadanüfus, ANOVAiktisadi modeli kalkınma için doğrultuda uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. sayısal anlamdaki büyüklüğü, yapısal nitelikleri gerekli olanfiyatlarının işgücünün sağlanması yönü ile Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz tespit edilmesi ve gelişimi iseyönünde nüfusbilim adlandırılan hareket olarak edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yatırımlara eşdeğer bir önem kazanmaktaysa da edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz demografi bilimi çerçevesinde incelenmektedir fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim üreticisi olduğu (Bayat, 2014:4), kaynakların aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. (Doğanay, Özdemir ve Şahin, 2012:6). kadar tüketicisi konumunda da olan insanı ifade Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat eden nüfusun niteliği, çevreden beslenmeye değin Yunanca’da halk anlamına gelmekte olan demos pek çok konuda yarattığı tartışmalar sebebiyle en kelimesi ile yazmak anlamına gelen graphein ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES uygun nüfus artış oranı olarak bilinen optimum kelimelerinin birleştirilmesi demog-RANGES ACCORDINGile TO oluşan CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESnüfus oranlarının belirlenebilmesi amacıyla rafi (Danış, B.T.:5), doğum, ölüm, doğurganlık, gerçekleştirilmekte olan araştırmalara da konu göç ve evlenmeAbstract: oranlarıIngibi nüfusa ait dinamik this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically olmaktadır. değişkenlerin kullanması suretiyle verianalyzed. ANOVA model sayısal was applied to the study prepared with the use of different for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was ler edinilmesinitechniques amaçlamaktadır (Yavuz, E.M., made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices arasındaki ters Literatürde nüfus ile büyüme 2009:8). Ancak nüfus ile ilgili veriler yalnızca orantıyı destekleyen çalışmalar olduğu gibi nüfus demografinin değil aynı zamanda insanı konu ile büyümenin birbirine paralel şekilde ilerlediğini olan psikoloji, sosyoloji, coğrafya, tıp ve ekosavunan görüşler de mevcuttur (Güneş, 2005:125). nomi gibi bilim dalları ile de ilgilidir. Çünkü Bu savlar doğrultusunda ise (Yanardağ ve Ürün, toplumların varlıklarını sürdürmeleri ve kalıcı 2003): olmaları öncelikle söz konusu toplumda yaşamış • Finansal fırsat ve avantajlardan yararlanma, veya yaşamakta olan insanların sayısı ile ilişki içindedir. Burada nüfusun sayısı ile ifade edilen • Devletin sahip olduğu askeri ve siyasi gücün kavram sadece nicel bir içeriğe sahip olmayıp artacak oluşu, aynı zamanda bu sayının sahip olduğu değer• Ele geçirilen ülkelerde siyasi ve ekonomik leri de kapsayan nitelikleri de içermektedir. Bu yönden hâkimiyet kurulabilmesi, sebeple nüfusun sayımı, ülkelerin nüfusundaki gelişimi, insanların dağılımını, eğitim ve gelir • Nüfus artışını tavsiye eden dini faktörlerin seviyesi gibi özelliklerin incelenmesinde de etkisi, 105 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) • Üretimin SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Nüfus Sayımının Yöntemleri artması, İNCELENMESİ gerçekleştirilmesinde dünya Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni üzerinde üç yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan • Yeni sanayi dallarının oluşması ile ürün ve 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ilki olup direkt görüşme olarak bilinmekte olan bu hizmetlere talebin artması sayım sisteminde nüfus sayımı, sayım ile görevli Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi memurların, sayımı gerçekleştirdikleri kişilerin Gibi unsurlar nüfus artışınıkullanılan hızlandıran ve konutlarda doğalgazpolitikaile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli evlerini teker teker ziyaret etmesi ve bu esnada ların uygulanmaları için gerekçeleri oluştururken; uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. hane halkı bireylerine sordukları Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi sorulara verilen • Artan nüfusyönünde oranının insanların yaşam hareket edilmiş olup, yapılankaliistatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde yanıtlar ile oluşturdukları kayıt yöntemidir. Geedilen bulgular tesinin düşmesine nedensonucunda; olduğu,sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. tüketim leneksel sayım Sonuç olarakolarak da adlandırılan ve en eski aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. • Nüfus artışının daha fazla sermayenin kullanüfus sayımı yöntemi olan bu sistem, maliyetinin Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat yüksek oluşu ve kayıtlar ile edinilen bilgilerin nımına neden olduğu, gizliliğinin korunması konusundaki sıkıntılar yeni • Nüfusa yönelik gerçekleştirilen yatırımların ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES sayım yöntemleri geliştirilmesi gereğini ortaya TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND üretim ve gelireACCORDING yönelik artışları yavaşlattığı, HOUSESçıkarmıştır (Gümüş, 1998:61). • Kalkınma hızının düşmesi ile iç ve dış göçlerde Abstract: In this study prepared by using data of İkinci TSI belonging the yearsyöntemi of 2012-2014, nüfustosayımı olan kayıtlara dayalı the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically artışın yaşanması, analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the usesayımı of different sayım yöntemi’nde, gerçekleştirilen kişitechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices • Kişi başına made düşen gelirin azalmasına neden lere verilen vatandaşlık numarası, hane halkına olması, dair bilgiler ve konut bilgisi gibi verilere ihtiyaç duyulmakta olup, söz konusu veriler bu kayıtla• Tüketimin artması ve çevre kirlenmesine rın kullanılabilmesi ile mümkün olabilmektedir neden olması, (URL-1, Erişim Tarihi:14 Haziran 2014). Karma Gibi unsurlar da nüfus artışının karşıtı politikaların yöntem olarak bilinen sistemde ise her iki yöndestekleyicisi grupların savunduğu gerekçelerdendir. temin bir arada kullanıldığı nüfus sayımı sistemi ifade edilmektedir. Sonuç olarak her ne kadar yapılan araştırmalarda nüfustaki artışın ekonomik kalkınmayı yavaşlatıcı Türkiye’de Nüfus Sayım Sistemi veya engelleyici oluşu ile ilgili veriler elde edilTürkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca çeşitli mişse de literatürde bunun tam tersi olarak nüfus dönemlerde farklı amaçlarla pek çok kez nüfus ve kalkınma arasında dikkate değer bir ilişkinin sayımı gerçekleştirilmiş ve bu sayımlar yakın tespit edilemediği araştırmalar da mevcuttur. bir zaman öncesine kadar geleneksel yöntem adı verilen sistem dâhilinde, sayım ile görevli • Vergi gelirlerinin artması, Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Nüfus sayımının 106 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN sınırları içerisinde bulunan ikamet eden nüfus dikkate alınarak İNCELENMESİ memurların ülke gerçekleştievleri teker teker ziyaret ederek nüfus kayıtlarını rilmekte ve bu sistemde yer alan bilgiler yılda Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ oluşturduğu sistem dâhilinde gerçekleştirilmiştir. bir kere güncellenmekte ve sonuçlar TUİK resmi Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni internet sitesinde yayınlanıp sürekli olarak erişime 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Ancak 1972 yılına gelindiğinde1Kilis Devlet Planlama açık tutulmaktadır. Teşkilatı’nın bir projesi olan ve nüfusa ait kayıtÖzet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ların bilgi teknolojileri kullanılarak edinilmesi ve tüketiminin Türkiye’de Nüfus ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik istatistiksel olarak Politikaları analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli edinilen verilen bilgi kullanıcılarına online olarak uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak Nüfusta araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. doğum, ölüm ve göç gibi değişkenlerin, ulaştırılabilmesiSanayi amacını taşıyantüketim MERNİS (Merve konutlarda aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yatırımlara yönelik tavırları Elde etkileyebilme gücü, yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. kezi Nüfus İdaresi Sistemi) uygulamasına geçiledilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, elektrik ve doğalgazpolitikalar uygugenelaralığı olarak nüfus üzerinden fiyatlarının genel seviyesinde gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim mesi için hazırlıklara başlanmıştır. Budüşüş çalışmalar lanması aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydanagereğinin gelmektedir. doğmasına neden olmuştur. dâhilinde, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına TC doğrultuda nüfus ilgili olarak geliştirilen Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Bu Sanayi, Konut, Anova, TUİK,ile Fiyat kimlik numarası verilmiş ve kişilere ait kimlik siyasi, iktisadi ve sosyal nitelikli tüm doğrudan bilgilerinin erişime açık tek bir veri havuzunda ve dolaylı tedbirler, nüfus politikaları olarak deECONOMETRIC ANALYSIS ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES toplanmasına başlanmıştır (URL-2, Erişim OF Tarihi: ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 2010:14). Birleşmiş ğerlendirilmektedirler (Boylu, HOUSES 17 Haziran 2014). Yaklaşık olarak otuz yıl devam Milletler (BM) tarafından; nüfusun büyüklüğü, etmiş çalışmalarla oluşturulmuş olan MERNİS Abstract: In this study prepared by using data of dağılımı, TSI belonging to hızı the years of 2012-2014, artış ve nitelikleri gibi değer arz eden the consumption of electricity and natural projesi 2002 senesinde tamamlanmış olsa dagas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use ofile different dinamiklerin etkilenmesi iktisadi, siyasal, sosyal sistemin uygulanması yılı tests Ocak techniquesilk forolarak analysis.2003 Moreover, of hypothesis were applied and the research was ve diğerelectricity stratejik yardımcı made more comprehensive. The purpose was to determine andhedeflere natural gas ulaşılmasına prices ayında gerçekleştirilmiştir (Eroğlu, 2006:84). program ve politikalar olarak nitelendirilen nüfus Ülkemizde nüfus sayımının gerçekleştirilmesi ile politikaları, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde yetkili kurum 2007 yılına kadar Türkiye İstatistik de Yavaşlatıcı (Engelleyici) Nüfus Politikaları, Kurumu (TÜİK) olmuştur. Ancak 2007 yılı itibariyle Hızlandırıcı Nüfus Politikaları ve İyileştirici Nüfus Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)’ye Politikaları olmak üzere üç yöntem dâhilinde geçilmiş olduğundan, nüfus sayımı günümüzde gerçekleştirilmektedir (Serper:1980:9) belirli tarihlerde güncellenen bir sistem ile online Günümüzde, demografik geçişin son aşamasına olarak gerçekleştirilmektedir (Özmen, 2010:18) gelmiş olduğu savunulan Türkiye’de [nüfusun Bu doğrultuda sayımlar İçişleri Bakanlığı’na bağlı artışı devam etmekteyse de] nüfusun hızı azalmış Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü olduğundan, bu konuda yürütülen politikalar da tarafından yapılıp ADNKS’den edinilen nüfus kayıtları ile bunların dışında kurumsal yapılarda1 bu yapılarda ikamet edenlerin kayıtları, uluslararası 1 Kurumsal yapılar ile ifade edilen; cezaevi, huzurevi, kışla, öğrenci yurtları vb. mekânlar olup, 107 bir uygulama gereği olarak ikamet adreslerinde değil, bu yapıların bulundukları yerleşim yerine göre yapılmaktadır. ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN olarak önemli değişimler gösteryetiştirilen ürünler, kişilerin (erkeklerin) medeni İNCELENMESİ bununla ilintili mektedir (Yakar, 2012:383) halleri ve hane halkındaki bekâr erkek Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ 2 sayılarına aitYönetmeni bilgiler de yer almış, memleket nüfusunun Grup de A.Ş. Finans Tarih boyunca tüm devletler gibi Güven ülkemiz yapısı genel hatlarıyla öğrenilmeye çalışılmıştır Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü nüfusa yönelik politikalarını 1nicelik temelinde (Günaydın, 2011:2). Ancak bu dönem içerisinde belirlemiştir fakat günümüzde nicel yapının Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi yanı sıra nüfusun niteliği kullanılan ile ilgilidoğalgaz özellikler de tüketiminin [on yaistatistiksel da otuzolarak senelik düzenlenen ve konutlarda ile elektrik analiz aralıklarla] edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli önem kazanmış olduğundan nüfusa yönelik çatahrirlerde sayım, vergiye [ve askerliğe] tabi kişi uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. lışmalarda nüfusun ve iktisadi etkileri ön Sanayisosyal ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ve ve hanelerin tespit edilmesi ile tarımsal dökümün yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde plana çıkarılmıştır. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz(Behar, 1996:10). yapılması gayesini gütmektedir fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Bumeydana doğrultuda bu dönem gerçekleştirilmiş saCumhuriyet Öncesi Nüfus ve Nüfus Politikaları aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,yımlardan Sanayi, Konut, elde Anova,edilen TUİK, Fiyat bilgiler, tahmin yoluyla Osmanlı İmparatorluğu döneminde nüfus sayımı oluşturulabilmektedir. çeşitli dönemlerde gerçekleştirilmişse de, nüfus ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES sayımının yapılmasındaki amaç günümüzdekinden Osmanlı İmparatorluğu’nda nüfusa ilişkin bilgilerin ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES farklı olmak üzere, asker sayısının tespit edilmesi elde edilebileceği kayıtları içeren tahrirler her ne ve vergi miktarının belirlenebilmesi amaçlarını Abstract: In this study prepared by using data of kadar TSI belonging to the years of 2012-2014, erişebilen yegâne kaynak olma özelliğine the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically taşımıştır. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared withda the bu use kayıtlardaki of different sahip olsalar doğruluğun techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. purpose was to determine electricity and natural gas prices Osmanlı İmparatorluğu dönemindeThefethedilen sağlanması hususu ile ilgili olarak şüpheler3 de bölgelerin planlanması, bölgenin gelenekten mevcuttur (Çakmak, 2007:108). gelen usul ve kaideler doğrultusunda yönetiminin 2 Osmanlı İmparatorluğu döneminde kadınlar askesağlanması, vb. amaçlarla tutulan nüfusla ilgili re gitmedikleri (ve dul olmadıkça vergi mükellefi kayıtlara tahrir adı verilmiştir (Url-3, Erişim olmadıkları) için sayımlarda kaydedilmediklerinden, bu devirde yaşayan kadın, çocuk ve yaşlıların Tarihi: 03.05.2014). On beşinci yüzyıl itibariyle nüfusu ile ilgili sağlıklı bir veri elde edilememektutulmaya başlanan tahrir kayıtları, özellikle on tedir. altıncı yüzyıl boyunca düzenli olarak tutulmuş 3 Osmanlı İmparatorluğu’nda gerçekleştirilen sayımların ya vergi yükünü ya da asker sayısını artolan memleket tahrirlerinde, köy ve mezra gibi tırması gibi sebepler yüzünden halk tarafından enyerleşim merkezleri ile kişilere ait yaylak ve dişe ile karşılanmış, halkın sayımlar konusundaki korkusu Cumhuriyetin ilanının ardından yapılan kışlakların tespit edilmesi ile yasal statülerinin ilk nüfus sayımına dek devam etmiştir. Bu sebeple, saptanmasına çalışılmıştır (Çakmak, 2007:107). belirtilen dönemler ve sonrasındaki on yıllar boyunca gerçekleştirilen her nüfus sayımında halkın Memleket tahrirlerinde ayrıca has ve tımarı olanlar, tepkisini azaltacak tedbirler uygulamaya konulkişilerin sahibi olduğu hayvanların sayı, tür ve muş, sayım öncesi basın yolu ile propagandalar cinsleri ile kendi cinsleri, vakıf sahipleri, bölgede yapılmıştır. 108 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Osmanlı İmparatorluğu’nunİNCELENMESİ kudeğerlendirilmesi için Ceride Sonuç olarak, Nezareti adı ruluş dönemlerinde nüfusun yanı sıra tarım ve verilen kurumların oluşturulması, Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ arazi konularına da önem verilmiş veGüven 1326-1360, Grup A.Ş. Finans • Yönetmeni 1844 senesinde kadınları da kapsayan nüfus 1360- 1389 ve1566-1574 yılları arasında nüfus 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü sayımı, ve toprak sayımları gerçekleştirilmiştir. KaynakÖzet : 2012-2014 arasındakisayımı TUİK verileri• kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi lar, 1608 senesinde yenidenYılları bir nüfus 1854 Nüfus Sayımı (sonuçlandırılamamıştır) ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi uygulaması yapıldığını da yaşanan şeklindedir. söylüyorsa Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli • 1870daha Nüfus Sayımı (uygulanamamıştır) uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma kapsamlı hale getirilmiştir. savaşlar nedeniyle süreye uyulamamış ve sayım Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi girişimleri sonuçlandırılamamıştır nüfusistatistik ve bulgulara yönünde hareket edilmişancak olup, yapılan de sonuca gidilmiştir. Elde • 1874göreTuna Vilayetlerinde Nüfus Sayımı, edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz toprak bilgisine fiyatlarının ulaşma yönündeki çabalar devam genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim • 1874 Nüfusa yönelik ilk istatistik dairesinin aralığı Kwİmparatorluğunda cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda ettirilmiştir. Osmanlı nüfusda azalma meydana gelmektedir. oluşturulması, Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ilgili işlerinin düzenlenmesinden görevli teşkilat Tanzimat ile başlayan süreçte oluşturulmuştur. • 1877 Nüfus istatistik dairesinin kapatılması, Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleştirilen ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES TERMS OF INDUSTRY • IN 1878 Asker sayısının AND belirlenmesi için İstannüfus sayımları ile nüfus işlemlerine dair süreçler HOUSES bul, Trablus ve Arabistan bölgesine yönelik aşağıdaki kronoloji çerçevesinde gerçekleşmiştir Abstract: In this study prepared by using data of TSInüfus belonging to the years of 2012-2014, sayımı, (URL-4, ErişimtheTarihi:19 2014; consumptionMayıs of electricity and Çakır, natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different 1998:308-309):techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied the research was • 1878 NüfusandSicil-i Nizamnamesinin ilan made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices edilmesi, • 1828-1829 yıllarında sayım yapılmak istenmişse de Osmanlı-Rus Savaşı’nın başlaması ve İstanbul dışında diğer bölgelerde gerçekleştirilememesinden kaynaklı olarak başarısız olunmuş, • 1881 Memleketin tamamını kapsayan ortak esaslar doğrultusunda Nüfus Sicili Nizamnamesi ’nin yürürlüğe girmesi, • 18314 yılında asıl amacı askerlik yapabilecek durumdaki erkeklerin sayısı ve vergi verebilecek kaynakların tespit edilmesi amacıyla Anadolu’da tüm İslam ve Hristiyan erkek nüfusunun sayılması ile sonuçların toplanıp • 1885 tarihli sayım, 4 1830 yılında başlanıp 1831 yılında tamamlanan bu sayımda bir yaş ile yüz yaş arasındaki tüm erkek nüfusun sayıldığı bu yoklamada 14-40 yaş arası Müslüman nüfus ayrıca belirtilmiştir. • 1884 Sicili Nüfus Ahali İdare-i Umumiyesi’ nin kurulması, • 1892-1913 Sicili Nüfus Ahali İdare-i Umumiyesi’ ne bağlı olarak il ve kazalarda mahalli büroların kurulması ile istatistiklerin düzenlenmesi ve nüfusa bağlı diğer işlemlerin (kayıt, idare, vb.) gerçekleştirilmesi, 109 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN İstanbul’da kurulan Merkezi İstatistik Osmanlı İmparatorluğu döneminde genel olarak İNCELENMESİ • 1891 göç unsuru ile şekillenen nüfus politikaları ise Encümenliği ile nüfus işlemlerinin hukuki Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ öncelikli olarak yeni fethedilen bölgelerdeki nüfubir nitelik kazanması, Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni sun geliştirilip canlandırılması amacını taşımıştır 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü • 19075 tarihli sayım, (Güzeliş, 2011). Bu doğrultuda imparatorluğun şehirlersanayi yeniden planlanmış, Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki kullanılarak bölgelerde hazırlanan bu çalışma, • 1913 Nizamnamesi ile nüfus işlerininTUİK ger-verileri fethettiği ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi nüfus bu planlar doğrultusunda oluşturulmuş, çekleştirilmesi amacıyla Müdüriyeti şeklindedir. FarklıNüfus analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli araştırma daha halenüfusun getirilmiştir.dengelenmesi ve dekapsamlı göçler, kurulması, uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak özellikle Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi adaletingöre sağlanabilmesi adınaElde bu dönemde devlet yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara de sonuca gidilmiştir. • 1914 Nüfus edilen Müdüriyeti’ nin Genel Müdürlük bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik doğalgaz eliyle desteklenen bir ve unsur olmuştur. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim konumuna gelmesi, aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Cumhuriyet Sonrası Nüfus Politikaları Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat • 1918 İstatistik faaliyetlerinin sadarete bağlı Cumhuriyetin ilan edilmesinden önceki dönem, durumda olan istatistik Müdüriyet-i Umumiyaşanan savaşların yıkıcı etkisi nedeniyle ülke ECONOMETRIC OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES yesi’ ne bağlanması şeklindeANALYSIS gerçekleşmiştir. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OFnicelik INDUSTRY AND nitelik anlamında nüfusu gerek gerekse HOUSES Kronolojiden de görüleceği üzere, Osmanlı ciddi kayıplar yaşadığı dönem olma niteliği Abstract: this study prepared using data of taşımaktadır. TSI belonging to the of 2012-2014, İmparatorluğu’nda çeşitliIndönemlerde nüfusbysayımı Buyears sebepten ötürü, nüfus sayımı the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically yapılması kararı analyzed. alınmışsaANOVA da, imparatorluk alanının model was applied to the study prepared with the use ofyönelik different çalışmalar cumve nüfusun artmasına techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was genişliği ve savaşlar gibicomprehensive. nedenlerdenThe ötürü çoğu made more purpose was to determine electricity and natural gas prices huriyetin ilanının ardından gerçekleştirilen ilk zaman sayım uygulanamamış; göç, doğum, ölüm, çalışmalar arasında sayılmaktadır. Bu doğrultuda evlenme gibi işlemlere ait kayıtların tutulması da öncelikle 1920’li yıllarda çocuk düşürmeyi kolaylaştıran ya da çocuk sahibi olunmasını ise sağlıklı bir şekilde gerçekleştirilememiştir. engelleyici nitelikte araç, gereç ve yöntemlerin Ülkemizde cumhuriyetin ilanından önce nüfus [kürtaj, doğum kontrolü ilaç ve aparatlarının] satışı ile ilgili yürütülen politikalar ise genel anlamda ile bu eylemlerin gerçekleştirilmesinde yardımcı Osmanlı İmparatorluğu’nun yayılmacı siyaseti olunması suç kapsamına alınmış, öte yandan sebebiyle, nüfus hareketlerinin imparatorluk beşten fazla çocuk sahibi olunması kişilerin çeşitli tarafından kontrol edilerek yönlendirilmesi doğvergilerden muaf tutularak çocuk sahibi olarak rultusunda oluşturduğu politikalardır. nüfusun artmasına katkıda bulunulması devlet eliyle desteklenmiştir (Semiz, 2010:421-435). Bu 5 1885 ve bilhassa 1907 tarihli nüfus sayımlarının sonunda hazırlanan “Esas Nüfus Kayıt Defterleri” dönem nüfusa yönelik politikaların uygulanmave “Vukuat Defterleri”, günümüzde halen kullanılsına çalışılmışsa da ülkemizde1960 yılı itibariyle makta olan nüfus kütüklerinin temelini oluşturan evraklardandır. başlatılan Kalkınma Planları dönemine kadar net 110 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN nüfus politikası uygulamasına hayatına başlaması ile aile rollerindeki değişim İNCELENMESİ ve sistemli bir geçilmemiştir (Boylu, 2010:15). gibi nüfusun artış hızında azalmaya imkân verecek gelişmelerin yaşandığı, Güven Grup ve A.Ş. Finans Yönetmeni Ekonomik kalkınma stratejilerinin belirlendiği 1 Kilis 7 Aralıkplanları Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü beş yıllık süreçleri kapsayan kalkınma • Dördüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1979çerçevesinde ise nüfusa yönelik politikalar ile ilgili 1983): Demografik unsurlar ile ekonomik ve Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi değerlendirmeler ve izlenmesi toplumsal unsurlar arasındaki ve yapılmış konutlarda kullanılan doğalgazgereken ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ilişki nedeniyle, şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli süreçler saptanmıştır. Buna göre (URL-5, Erişim değişen dengelerin toplumsal sorunlara yol uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Tarihi: 07.06.2014): Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgazbaşlaması fiyatlarının tespit edilmesi ile sonraki kalaçmaya gerekçesi • Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde planında nüfusa dair sorunların iktisadi bulgular sonucunda; sanayi (1963sektörü için tüketimkınma aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Birinci Beşedilen Yıllık Kalkınma Planı fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim ve toplumsal politikaların bir uzantısı şeklinde 1967): Nüfusun artışı ilk kez sorunfiyatlarda olarakda azalma meydana aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, gelmektedir. ele alınması gereği, nitelendirilmiş, yüzde yedi: olan nüfus artışı Anahtar Kelimeler Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat hızının ekonomik büyüme hızını yüzde dört • Beşinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1985oranına çektiği ve bu sebeple doğurganlık 1989): Önceki GAS dönem planında belirtildiği ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND düzeyinin azaltılmasına yönelik çalışmalara HOUSES üzere, sağlık, eğitim, beslenme vb. imkânların başlanması gereği, arttırılmasına yönelik politikalar geliştirilmesinin Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, yanı sıra and anne-çocuk sağlığının korunması ve the consumption electricity and natural gas used in industry houses is statistically • İkinci Beş Yıllık KalkınmaofPlanı (1968-1972): analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different aileye yönelik hizmetlerin techniques for ekonomiyi analysis. Moreover, tests of hypothesisiyileştirilmesi were applied andiçin the research was Nüfusun artış hızının olumsuz made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices diğer sağlık hizmetleri ile bütünleştirilmesi, yönde etkilemeyeceği düzeyde devam etmesi ile nüfusun niteliğinin de güçlendirilmesi ve Amaç ve hedeflerine yönelik düzenlemeler nüfus politikalarının göç, doğum, ölüm gibi dar yapılmış, böylelikle nüfusa dair politikalar sisanlamda değil anne-çocuk sağlığı gibi unsurtemli bir hale getirilmiştir. İlk olarak 1963 yılında ların da[yani yaşam kalitesinin yükseltilmesi] oluşturulan kalkınma planları, öncesi süreç ile dâhil edilerek değerlendirilmesi, beraber değerlendirilip genel olarak incelendiğinde, cumhuriyetin ilanının ardından gelen • Üçüncü Beş Yıllık Kalkınma Planı (1973süreçte, ülkenin içinde bulunduğu toplumsal ve 1977): Nüfusun nitel ve nicel anlamda yaşadığı siyasal durumlar ile ilişkili olarak nüfusun artması değişimlere bağlı olarak sağlık ve eğitim koamacıyla oldukça sert politikalar oluşturulmuşsa nularındaki yükseliş ile diğer iktisadi ve sosyal da takip eden süreçte bu amaca erişilmesinin aralanda yaşanan değişimlere bağlı olarak aile dından nüfusun sadece sayısının değil niteliksel yapısındaki değişim [kalabalık aile modelinden yönleriyle de arttırılması ve yaşam kalitesinin çekirdek aileye geçiş], ölüm sayısının azaltılması ve ölüm yaşının yükselmesi, kadının iş yükseltilmesi adına politikalar oluşturulmasına 111 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN noktada önceki döneme kıyasla Bu çalışmalar doğrultusunda İNCELENMESİ çalışılmıştır. Bu 1927 yılında gerdaha insancıl bir yapıya bürünen nüfus sorunu, çekleştirilmesi planlanan ilk nüfus sayımı için Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ özellikle İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planı başlangıç (Dinç, 2007:74-76): Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni olmak üzere, nüfusun niteliğinin güçlendirilmesi 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü • 3 Mayıs 1926 senesinde Merkezi İstatistik amaç ve hedeflerini de içermiştir. Bunun ardından Dairesihazırlanan kurularak, kurumun uygulamaya konulan diğer kalkınma planlarında Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak bu çalışma, sanayi başına deneyimli ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi da nüfusun artış hızı durdurulması gereken bir bir istatistikçi Belçikalı şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmadaolan ANOVA modeli Camille Jacquart uygulanmıştır. Ayrıcanüfusun hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. sorun olarak nitelendirilmiş, niteliği atanmış, Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ile yaşam kalitesinin yükseltilmesi konularına yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, ve doğalgaz • 9aralığı Şubat 1926elektrik senesinde, 196 Sayısı ile ilan öncelik verilmiştir. fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim edilmişgelmektedir. olan; Müddeti Zarfında Nüfus Kütüğüaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Nüfusu Kayıt Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Ashabının Cezadan ne Yazdırılmayan Vukuat Altına Almaya Yönelik Girişimler Afları Hakkında Başvekâletten Gelen (1/853) Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılması ve ardından ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS Layihası PRICES Numaralı Kanun ve Dâhiliye ve ACCORDING CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 1923 senesinde Cumhuriyet’inTO ilan edilmesinden HOUSES Muvazeneli Maliye Encümenleri Kanunu sonra coğrafyamızda başlayan kılık kıyafet devrimi, çıkarılarak halkın sayımdan gizlenmesi cezai Abstract: In this studydevlet prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, eğitim seferberliği, din işlerinin işlerinden the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically ANOVA model was applied to the studymüeyyidelere prepared with thetabi use kılınmış, of different ayrılması, Latinanalyzed. harflerine geçiş, takvim ve saat techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more The purpose bir was to determine electricity and natural gas prices sisteminde değişimler gibicomprehensive. yenilik hareketlerinin • 2 Haziran 1926 senesinde “Umumi Tahrir-i uzantısı da, değişimin köklü hale gelip ihtiyaçları Nüfus İcrası Hakkında 1/954 Numaralı Kanun karşılayabilecek düzeye erişebilmesi amacıyla Layihası ve Dâhiliye, Adliye ve Muvazene-i nüfusa yönelik bilgilerin edinilmesi olmuştur. Maliye Encümenleri Mazbata/arı” hükümet Bu noktada öncelikli olarak, Cumhuriyet öncesi tarafından meclise sunularak, nüfus sayımı dönemde gerçekleştirilen sayımların belirli bir meclis gündemine taşınmış ve aynı gün içinde amaca yönelik oluşu ile gerçek nüfus verilerini sağlamayışı ve yaşanan savaşlarda verilen kayıplar sebebiyle nüfusun son halinin bilinmemesi, değişen rejim ile birlikte oluşturulması gerekli kurumların yapılandırılması gibi gerekçeler nüfus sayımının önemini gündeme getirmiştir. Yapılacak sayım ile gerçek rakamlara erişilebilmesi amacıyla uzun bir hazırlık dönemini gerektiren çalışmalar bu süreç itibariyle başlatılmıştır. dokuz maddelik Umumi Tahrir-i Nüfus İcrası Hakkında Kanun çıkarılarak yürürlüğe konmuş ve aynı sene içinde belirlenen bölgelerde6 deneme sayımları yapılmasına karar verilmiş, 6 Sonradan belirlendiği üzere, deneme sayımlarının; Sivas, Ankara, Tekirdağ, Mersin ve Ödemiş’i kapsayan beş il içerisinde gerçekleştirilmesine karar verilmiştir. 112 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN tarih ve kurallar çerçevesinde amaçlarına yönelik olarak gerçekleştirilmiş olup, İNCELENMESİ • Sayımın hangi nüfusun tamamının sayımı yapılmadığından gerçek yapılacağının, kurulan Merkezi İstatistik Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ anlamda nüfus sayımı niteliklerine sahip değildir. Dairesi tarafından belirleneceği açıklanmış, Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Bu dönemde gerçekleştirilen sayımlar geleneksel • 27 Eylül 1927 senesinde Dâhiliye Vekâleti’ yöntem olarak bilinen sistem dâhilinde gerçeknden getirilen istek üzerine Diyanet İşleri Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi leştirilmiştir. ilanının ardından Başkanlığı tarafından bir ilegenelve konutlarda yayımlanan kullanılan doğalgaz elektrik tüketiminin istatistikselCumhuriyetin olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakgerçekleştirilen hazırlanan çalışmada ANOVA modeli ilk sayım olan 1927 sayımından ge ile sayıma din görevlilerinin de yardımcı uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. 1967 yılındafiyatlarının yapılan tespit sayıma değin yapılan nüfus Sanayi ve aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz edilmesi olmaları istenmiş vekonutlarda bununtüketim ardından yoğun yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde sayımları, ülke genelindeki nüfusun sayısı ile bir propaganda girilmiştir. edilendönemine bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarakamacını tüketim taşımıştır. 1965niteliklerinin öğrenilmesi aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Yasal uygulamaların yürürlüğe konmasının ar2000 yıllarını kapsayan dönemde gerçekleştirilen : Elektrik, dönemine Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat dından sayımdaAnahtar yoğunKelimeler bir propaganda nüfus sayımları ise Türkiye Cumhuriyeti sınırları girilmiş olmasının sebebi, Osmanlı döneminde içerisindeki yerli ve yabancı tüm nüfus sayılmış, gerçekleştirilen sayımlarda olduğu üzere askerlik ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES nüfus sayısının yanı sıra sosyal ve ekonomik ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ve vergilerin artması endişesi ile gerçek rakamların HOUSESözelliklerin idari bölünüş ile birlikte belirlenmesini sayım verilerine yansıtılması gayesini taşımaktadır. amacını taşımıştır (Yüksel, H., 2006:62). 2000 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used industry and houses is statistically yılıinve sonrasında gerçekleştirilen sayımlar ise Bu doğrultuda, analyzed. nüfus sayımı ilemodel ilgiliwas bilgilendirANOVA applied to the study prepared with the use of different for analysis. Moreover, tests of hypothesis were büyüklüğü, applied and theyoğunluğu research was ve sahip olduğu nüfusun menin yapıldığıtechniques dersler eğitim müfredatına made moremilli comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices diğer tüm niteliklerin [eğitim, yaş, cinsiyet, meslek, eklenmiş, önemli gazete yazarları, köşelerinde sakatlık durumu, vb.] öğrenilmesi hedeflenmiştir sayımın amaç ve önemini açıklayan yazılara (Doğan, 2011:304). Bu veriler doğrultusunda yer vermiştir. Öğretmenler, öğrenciler ve din edinilen bilgiler ise; eğitimde yaşanan eksiklerin adamlarından oluşan elli iki bin iki yüz yetmiş tespit edilip önlenmesi, sağlıkta yaşanan sorunaltı sayım memurunun görevli olarak katıldığı ların tespit edilip önleyici nitelikte çalışmalar 1927 nüfus sayımı on yedi ayda tamamlanmış, [ör. çocuk ölümleri, doğum kontrolü çalışmaları, hazırlanan sonuç 1928 yılında Osmanlıca olarak vb.], yaş gruplarına uygun nitelikte yatırımların yayımlanmıştır (Tamer ve Bozbeyoğlu, 2004:73-79). gerçekleştirilebilmesi, nüfus hareketlerine uygun Türkiye’deki Nüfus Sayımlarının Yapılma stratejilerin geliştirilebilmesi gibi pek çok konuAmaçları ve Kullanılan Yöntemler da kullanılabilecek önemli veriler içermektedir (Doğanay, Özdemir ve Şahin, 2012:6). Osmanlı İmparatorluğu döneminde gerçekleştirilen nüfus sayımları, oluşturulan ordulara asker temin Günümüzde dünyada yapılan nüfus sayımlarınedilebilmesi ile vergi oranlarının belirlenebilmesi da iki yöntem kullanılmaktadır. Bunlardan ilki 113 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN yöntemleri sebebiyle bir takım eksikliklere sahip interviewELEKTİRİK adı verilen direkt görüşme İNCELENMESİ personal olsalar da, genel anlamda ülkemizin nüfus tarihini yöntemi diğeri ise self enumeration adı verilen Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ oluşturan en önemli kayıtlar olma niteliğini taşıkendi kendine sayım yöntemidir. Bu yöntemlerin Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni maktadırlar (Dinç, 2007:68). Cumhuriyet’in ilanı ilkinde kullanılan de facto sistemde sayım esnasında 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ile başlayan süreçte ise nüfus sayımına bakışın fiilen hazır bireyler kayıtlara alınırken, sayımda 7 ile önce sayımsanayi amaçları sonrasında fiilen bulunmayanlar kayda tabi tutulmamaktadır Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri değişmesi kullanılarak hazırlanan bu çalışma, ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi da sayım yöntemlerinde önemli değişiklikler (Gümüş, 1998:61). Diğer yöntem olan de jure şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale2010:62). getirilmiştir. Bu değişimlerin yaşanmıştır (Bayat, sisteminde ise sayım esnasında fiilen bulunma şartı Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ardından öncelikle 1927 yılı itibariyle nüfus sayıaranmaksızın, kişiler ikametgahı olarak yönünde sürekli hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı elektrik doğalgaz mının herarttıkça, beş yılda bir8venüfus sayımı yapılmasına belirlenen yerdeedilen sayılmaktadır (Utku, 2006:23). fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim karar verilmiş, sayımlar 1990 yılına değin beş aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Türkiye’de Nüfus Sayımları kere yapılmıştır. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,yılda Sanayi, bir Konut, Anova, TUİK, Fiyat 1990 yılından sonra ise sayımların on yılda bir gerçekleştirilmesine Türkiye Cumhuriyeti tarihinde nüfus sayımları karar verilmiştir (TÜİK, 2010). ilk olarak Selçuklular ve İlhanlılar dönemlerinde ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION yapılmış olup sonrasında kurulan Osmanlı İmpa-RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES ratorluğu döneminde de nüfus sayımı geleneği Abstract: In this studybu prepared using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, devam ettirilmiştir. Her ne kadar süreç by içerisinthe consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically de gerçekleştirilen sayımlar yapılış analyzed. ANOVA model nedenleri was applied ve to the study the use of gerçekleştirilen different 8 prepared 1927 withyılında sayımın techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was ardından sayım tarihlerinin 0 made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 7 Bu yöntemde ayrıca ülkede bulunan yabancılar ile yurt dışındaki vatandaşların sayımı gerçekleştirilmemektedir. 114 ve 5’li yıllarda gerçekleştirilmesi için, bir defaya mahsus olmak üzere ikinci nüfus sayımı yedi yıl sonra, yani 1935 yılında gerçekleştirilmiştir. ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 1. 1927-2013 Yılları Nüfus İstatistikleri İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ YAŞ GRUPLARI YIL 19272 1935 1940 1945 1950 1955 Kadın Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 0-14 15-64 1 Erkek Bilinmeyen Kilis 765+ Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü 1 TOPLAM 13.648.270 TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi - Özet : 2012-2014 - Yılları arasındaki 7.084.391 6.563.879 ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 16.158.018 6.662.593 8.795.512 628.041 71.872 8.221.248 7.936.770 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak daha kapsamlı hale getirilmiştir. 17.820.950 7.503.326 9.668.796 629.859 18.969 araştırma 8.922.038 8.898.912 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi 18.790.174 7.421.263 10.717.968 626.543 24.400 9.343.594 9.446.580 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim 10.420.103 aralığı arttıkça,10.527.085 elektrik ve doğalgaz 20.947.188 8.018.479 12.211.300 690.662 26.747 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. (‰) Yıllık Nüfus Artış Hızı -3 21.10 17.03 10.59 21.73 9.475.220 13.729.233 822.408 37.902 11.831.342 12.233.421 24.064.763 27.75 1960 11.427 006 15.299.311 978.732 49.771 13.590.932 14.163.888 27.754.820 28.53 1965 13.148.624 16.953.850 1.242.525 46.422 15.394.457 15.996.964 31.391.421 24.62 1970 ECONOMETRIC AND NATURAL GAS PRICES 35.605.176 14.878.187 19.152.564 ANALYSIS 1.565.696 OF ELECTRICITY 8.729 17.598.190 18.006.986 25.19 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 1975 ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND 40.347.719 16.330.203 22.086.237 1.853.251 78.028 19.602.989 20.744.730 HOUSES 1980 17.433.912 25.022.358 2.113.247 167.440 22.041.595 22.695.362 44.736.957 25.00 20.65 1990 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 50.664.458 19.010.138 29.432.295 2.125.908 96.117 992 483 25.671.975 the consumption of electricity and natural gas used in24industry and houses is statistically analyzed.34.265.838 ANOVA model was applied 44.482 to the study 27.865.988 prepared with 28.607.047 the use of different 19.745.352 2.417.363 techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research56.473.035 was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 2000 20.220.095 43.701.502 3.858.949 23.381 33.457.192 34.346.735 67.803.927 18.28 2007 18.642.391 46.943.690 5.000.175 - 35.209.723 35.376.533 70.586.256 - 2008 18.788.587 47.835. 090 4.893.423 - 35.615.946 35.901.154 71.517.100 13.10 2009 18.859.334 48.618.564 5.083.414 - 36.098.842 36.462.470 72.561. 312 14.50 2010 18.878.582 49.516.670 5.327.736 - 36.679.806 37.043.182 73.722.988 15.09 2011 18.886.575 50.346.979 5.490.715 - 37.191.315 37.532.954 74.724.269 13.50 2012 18.857.179 51.088.202 5.682.003 - 37.956.168 37.671.216 75.627.384 12.00 2013 18.849.814 51.926.356 5.891.694 - 38.194.504 38.473.360 76.667.864 13.70 1985 24.88 21.71 Kaynak: Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, 1935-2000 ve Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2007-2013 verilerinden düzenlenerek yeniden oluşturulmuştur. 115 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN 1927-2013 yıllarınaELEKTİRİK ait verilerinVEgörüldüğü, Tablo nüfus artışında yıllar itibariyle sürekli ve düzenli İNCELENMESİ 1.’ den de görüleceği üzere, Türkiye nüfusunda bir yükselme görülmekteyse de, nüfusun artış hızı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ çeşitli zaman aralıklarında dikkate değer gelişimler oranlarına dikkat edildiğinde, günümüzdeki artışın Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni gerçekleşmiştir. Bunlardan ilki1 ilerleyen yıllarla Cumhuriyet tarihinin en düşük artış oranlarından Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü birlikte düzenli olarak artış gösteren nüfusta 65 biri olduğu da görülecektir. Esasen bir çelişki gibi yaş ve üstü grupta yılları arasında Özet : 2007-2008 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi duran bu durum, nüfus artışının geometrik artışa ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi yaşanan azalmadır. Tablo dikkatle incelendiğinde şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılaraksahip hazırlanan çalışmada ANOVA modeli olması ile açıklanmaktadır. hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. görülecektir ki,uygulanmıştır. benzer bir Ayrıca düşüşe sadece “bilinSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Bununla birlikte Tablo 1. verilerinden de gömeyen” olarakyönünde ifade edilen grubun hareket edilmiş olup,verilerinde yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, doğalgaz tarihin çeşitli rüleceği üzere,elektrik nüfusve sayıları rastlanmaktadır.edilen Anibulgular artış ve azalmalar gösteren fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim dönemlerinde önemli artışlar gösterse de, dünya bu grupta en dikkat çekici değişimin isefiyatlarda 1970-da azalma aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, meydana gelmektedir. 1980 yılları arasında gerçekleştiği görülmektedir. etkili olmuş Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,tarihi Sanayi, boyunca Konut, Anova, TUİK, Fiyat savaşlar, salgın hasBuna göre bu grupta 1970 yılında 8 bin 729 ile talıklar veya doğal afetler gibi nedenlere rağmen, ifade edilen nüfusECONOMETRIC diğer sayım dönemi olan hiçbir dönemde yansıyacak bir ANALYSIS OF1975 ELECTRICITY AND NATURAL istatistiklere GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND yılında 69 bin 299 kişilik bir artış yaşanmış, 1980 HOUSESoranda azalma görülmemektedir. Bu durum da yılına gelindiğinde ise, önceki yıla oranla 89 bin benzer şekilde nüfus artış sisteminin katlanarak Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 412 kişi artarakthe 167 bin 440 sayısına ulaşılmıştır. çoğalmayı 8, 16, 32, 64, vb.) ifade eden consumption of electricity and natural gas used in industry (2, and 4, houses is statistically analyzed. ANOVA was bilinmeapplied to the study prepared with the use of different Bu durumda 1970-1980 yılları model arasında geometrik artışandsistemi ile açıklanabilmektedir techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices yen gruba kaydedilen 404 bin 179 kişilik kayıp (Çamurcu, 2005:90). nüfustan söz edilmektedir. Tabloda ani yükseTürkiye Nüfus Verilerine İlişkin Kümeleme liş ve azalmalar konusunda değişken ifadeler kullanılan son bölüm de Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin 1935-2013 yılları arasındaki nüfus artış hızını gösteren son sütunda yer almaktadır. Buna göre, artış hızındaki ilk dikkat çekici azalma 1945 yılında gözlenirken nüfus artış hızının rekor denilebilecek düzeyine yükselmesinin ise 1970 yılında yaşandığı görülmektedir. Takip eden nüfus sayımı dönemlerinde bu yükselişte azalmalar görülmekteyse de nüfustaki artış hızı günümüzde de oldukça yüksek bir oranda devam etmektedir. Bu durumu yüksek olarak ifade etmemizin gerekçesi ise geometrik artış sebebiyledir. Zira Analizi Türkiye’ deki illerin nüfusa ilişkin özelliklerini tanımlamak üzere kümeleme analizi uygulanacaktır. K-ortalamalar tekniği ile iller kümelere ayrılacak ve nüfus düzeyleri elde edilen kümelere göre yorumlanacaktır. 1940-2000 arasındaki nüfus sayım verileri kullanılarak analiz gerçekleştirilecektir. Değişken olarak nüfus sayısı, kadın nüfus ve erkek nüfus sayıları kullanılacaktır. Kümeleme analizi için önsel bilgiye dayalı olarak, toplam iki küme kullanılacaktır. 116 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Tablo 1. SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Cluster Kadın Erkek NüfusİNCELENMESİ 5 272855,589 Dağılım (01) 6 AÇIKGÖZ Murat KORKMAZ, Hakan ClusterGüven Grup A.Ş. Finans7 Yönetmeni 1 Nüfus 1 434832,347 6932,613 180924,253 3238,382 0,000 0,000 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü 8 2 10018735,00 3623,612 35124,00 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriYukarıdaki kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayigeçmişi gösteriltabloda iterasyon Kadın nüfusu ve konutlarda 4930200,00 16923,00 kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Buna göre küme merkezlerinde 8. şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakmektedir. hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Erkek nüfusu uygulanmıştır. 5088535,00 18201,00 Ayrıca hipotez testleri uygulanarak iterasyon araştırma daha kapsamlı haleyakınsama getirilmiştir. sağlanmaktadır. sonucunda Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup,merkezleri yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Yukarıdaki tabloda başlangıçtaki küme Tablo 2. Cluster Kadın Erkek Nüfus edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz gösterilmektedir. Kümeleme analizi sonucunda fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Dağılım (02) aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. iterasyona göre son küme merkezleri elde edilecek Anahtar Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ve küme özellikleri buKelimeler şekilde:yorumlanacaktır. Cluster 1 Tablo 2. Iteration Change in Nüfus ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS4376373,15 PRICES Cluster Centers ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Kadın Change in Cluster Centers Iteration 1 2 2 474241,70 nüfusu 2088874,00 233742,62 Erkek nüfusu 2231713,85 239536,58 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 1 the consumption of electricity 2and natural gas used in industry and houses is statistically Yukarıdaki küme merkezleri gösterilanalyzed. ANOVA model was applied to the study prepared tabloda with the son use of different 2811355,576 580994,962 techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was mektedir. Kümeleme analizi sonucunda iterasyona made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 912970,462 6426,080 3 1233908,603 10506,245 4 1088917,822 12869,738 göre son küme merkezleri elde edilmiştir. Buna göre 2. kümede nüfus yoğunluğu 1. kümeye göre daha yüksektir. Kadın ve erkek nüfusu da 2. kümede 1. kümeye göre daha yüksektir. Tablo 3. Cluster Kadın Erkek Nüfus Dağılım Error Cluster Error MeanSquare df 194773192074565,000 1 186971471795,625 Kadın nüfusu 44022502976602,800 1 Erkek nüfusu 50766982390220,800 1 Nüfus MeanSquare 117 df F Sig. 809 1041,727 ,000 45238453406,083 809 973,121 ,000 49453874485,815 809 1026,552 ,000 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN tablodaELEKTİRİK kümelemeVEanalizine ilişkin Burdur 0 İNCELENMESİ Yukarıdaki ANOVA tablosu gösterilmektedir. ANOVA tablosu Bursa 0 Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ ile kümelerin şekillenmesinde etkili olan değişGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Çanakkale 0 kenler belirlenebilir. F değerlerine bakıldığında, 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-EnerjiÇankırı Bölümü 0 tüm değişkenler kümelerin şekillenmesi açısından Çoruh 0 istatistiksel açıdan değişkendir. Özet önemli : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Tablo 4. 12 12 12 12 12 12 12 12 4 4 Çorumolarak analiz edilmesi 0 ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Cluster Number of Case İllere Denizli 0 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Göreve Dağılımı Sanayi konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Diyarbakır 0 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde 0 edilen bulgular sonucunda; arttıkça, elektrik ve doğalgaz Cluster sanayi sektörü için tüketim aralığı Düzce fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Number of 0 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydanaEdirne gelmektedir. 12 12 12 12 12 12 1 1 12 12 Elazığ Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat0 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 12 1 1 12 12 6 12 10 12 12 12 1 1 2 2 12 12 12 12 12 12 2 2 Case Şehir Adana 1 2 Total 0 12 12 Erzincan 0 Erzurum GAS PRICES 0 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL Adıyaman 0 TO CONSUMPTION 9 9 RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ACCORDING Eskişehir 0 HOUSES Afyon 0 12 12 Gaziantep 0 Ağrı Abstract: In this 0 study prepared 12 12 data of TSI belonging to the years of 2012-2014, by using Giresun 0 the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Aksaray 0 model2 was applied 2 to the study prepared with the use of different analyzed. ANOVA Gümüşhane 0 was techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research Amasya 0 12 The purpose 12 was to determine electricity and natural gas prices made more comprehensive. Hakkari 0 Ankara 5 7 12 Hatay 0 Antalya 0 12 12 Iğdır 0 Ardahan 0 1 1 Isparta 0 Artvin 0 8 8 İstanbul 6 Aydın 0 12 12 İzmir 2 Balıkesir 0 12 12 M.Maraş 0 Bartın 0 1 1 Karabük 0 Batman 0 2 2 Karaman 0 Bayburt 0 2 2 Kars 0 Bilecik 0 12 12 Kastamonu 0 Bingöl 0 12 12 Kayseri 0 Bitlis 0 12 12 Kırıkkale 0 Bolu 0 12 12 118 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Kırklareli Tokat 0 12 12 0 İNCELENMESİ 12 12 Kırşehir 0 Trabzon 11Murat KORKMAZ, 11 Hakan AÇIKGÖZ 0 12 12 Kilis 0 Tunceli 1 Güven Grup 1 A.Ş. Finans Yönetmeni 0 12 12 Kocaeli 0 Kilis12 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-EnerjiUşak Bölümü 12 0 9 9 Konya 0 0 12 12 1 1 12 12 12 12 798 811 1 12 Van 12 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Kütahya Yalovaolarak analiz edilmesi 0 12 0 ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile12 elektrik tüketiminin istatistiksel şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Malatya Yozgat 0 12 12 0 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Manisa Zonguldak 0 12 12 0 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Mardinedilen bulgular0sonucunda; 12 sanayi sektörü 12 için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz 13 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Mersinaralığı Kw cinsinden 0 12 12 da azalma meydana gelmektedir. yükseldikçe, fiyatlarda Yukarıdaki tabloda tüm şehirlerin hangi kümeye dâhil olacağı gösterilmektedir. Buna göre genel Muş 0 12 12 itibarı ile tüm şehirler 2. kümeye dâhildir. Ancak NevşehirECONOMETRIC 0 9 9 ANALYSIS OF ELECTRICITY ANDşehrinin NATURAL GASgözlemleri PRICES İstanbul tüm her iki kümeye ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Niğde 0 12 12 HOUSESde eşit şekilde dâhildir. Bingöl ili nüfus yoğunluğu Ordu 0 12 12 açısından yüksek olan kümeye dâhil olmuştur. Muğla Anahtar Kelimeler 0 : Elektrik, 12 Doğalgaz, 12 Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Osmaniye 0 of electricity 1 1 the consumption and natural gas used in industry and houses is statistically Nüfus Değişkenlerine analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use ofİlişkin different Korelasyon Rize techniques for 0analysis. 12 12 of hypothesis were applied and the research was Moreover, tests Analizielectricity and natural gas prices made more comprehensive. The purpose was to determine Sakarya 0 9 9 Samsun 0 12 12 Siirt 0 12 12 Sinop 0 12 12 Sivas 0 12 12 Şanlıurfa 0 12 12 Şırnak 0 2 2 Tekirdağ 0 12 12 1940-2000 yılları arasında elde edilen Türkiye ve Bingöl iline ilişkin nüfus verilerine yönelik korelasyon analizi uygulanmıştır. Temel olarak, Bingöl iline ilişkin değişkenler ile Türkiye iline ilişkin değişkenler arasındaki ilişkiler incelenmiş ve Türkiye ile Bingöl arasında etkileşim incelenmiştir. 119 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 5.İNCELENMESİ Korelasyon Analizi Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Kadın TürkiyeGüven Grup Kadın nüfus A.Ş. Finans Yönetmeni nüfus nüfus Erkek nüfus oranı 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ortalaması ortalaması ortalaması ortalaması Bingöl nüfusu Bingöl kadın nüfusu Bingöl erkek nüfusu Bingöl kadın nüfus oranı Bingöl erkek nüfus oranı Erkek nüfus oranı ortalaması ** ** ** Korelasyon -,981**sanayi Özet : 2012-2014 Yılları,848 arasındaki TUİK,973 verileri kullanılarak,968 hazırlanan bu çalışma, ,981** ve konutlarda kullanılan doğalgaz tüketiminin istatistiksel edilmesi Sig. ,000 ile elektrik ,000 ,000 olarak analiz,000 ,000 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli hale getirilmiştir. N uygulanmıştır. Ayrıca hipotez12testleri uygulanarak 12 araştırma daha kapsamlı 12 12 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ** ** Korelasyon ,967** bulgulara göre,963 -,977** Elde yönünde hareket edilmiş,864 olup, yapılan istatistik de sonuca gidilmiştir. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Sig. ,000 ,000 ,000 ,000 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim azalma meydana gelmektedir. N aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, 12 fiyatlarda da12 12 12 ** Anahtar Kelimeler : Elektrik, Anova, TUİK,-,981 Fiyat** Korelasyon ,829**Doğalgaz, Tüketim, ,974** Sanayi, Konut, ,970 Sig. ,001 ,000 ,000 ,000 N 12 ,977** ,000 12 ,981** ,000 ECONOMETRIC ANALYSIS AND NATURAL GAS PRICES 12 OF ELECTRICITY 12 12 12 ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Korelasyon ,344 ,176 ,174 -,194 ,194 Sig. ,546 ,274 ,585 ,588 ,546 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, N the consumption of electricity 12and natural gas12used in industry and 12 houses is statistically 12 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of-,176 hypothesis were applied Korelasyon -,344 -,174 and the research ,194 was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Sig. N 12 12 -,194 ,274 ,585 ,588 ,546 ,546 12 12 12 12 12 Korelasyon tablosuna göre Bingöl nüfusu ile Türkiye nüfus ortalaması, kadın nüfus ortalaması, erkek nüfus ortalaması ve erkek nüfus oranı ve kadın nüfus oranı ortalaması arasında kuvvetli ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır (p<0.05). Bingöl nüfusu ile kadın nüfus oranı ortalaması arasında zıt yönlü bir ilişki varken, diğer değişkenler arasında aynı yönlü bir ilişki vardır. Bingöl kadın nüfusu ve erkek nüfusu ile Türkiye nüfus ortalaması, kadın nüfus ortalaması, erkek nüfus ortalaması, erkek nüfus oranı ve kadın nüfus oranı ortalaması arasında kuvvetli ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır (p<0.05). Bingöl kadın nüfusu ve erkek nüfusu ile kadın nüfus oranı ortalaması arasında zıt yönlü bir ilişki varken, diğer değişkenler arasında aynı yönlü bir ilişki vardır. 120 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 6. Nüfus Verilerine İlişkin Tanımlayıcı İstatistikler İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Kadın nüfusu Erkek nüfusu Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 536791,2750 263479,6239 271470,3699 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü 22951,22620 11078,20939Elektrik-Enerji 11755,21540 Nüfus Mean Kadın nüfus oranı Erkek nüfus oranı 49,5382 50,4618 ,16192 ,16192 382844,0000 187607,0000 193751,0000 49,4555 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri bu çalışma, sanayi a a kullanılarak hazırlanan a Mode 35124,00 38257,00 45680,00 4,72a ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Std. Deviation 653606,43645 315485,93086 334765,74977 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA 4,61117 modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Variance 427201373774,353 99531372570,524 112068107221,290 21,263 Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Skewness 7,209 7,337 7,246 4,246 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Std. Error of Skewness ,086 ,086 ,086 ,086 edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Kurtosis 78,306 81,913 78,173 60,670 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Std. Error of Kurtosis ,171 ,171 ,171 ,171 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat 90,25 Range 9983611,00 4919482,00 5088535,00 50,5445 Std. Error of Mean Median Minimum Maximum 35124,00 10718,00 0,00 4,72 10018735,00 4930200,00 5088535,00 94,97 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESrülmektedir. Korelasyon analizine tabloda tüm Türkiye illerine ilişkin 5,03a 4,61117 21,263 -4,246 ,086 60,670 ,171 90,25 5,03 95,28 Yukarıdaki göre Bingöl ilindeki nüfus değişkenleri ile Türkiye genelindeki nüfus, kadın nüfusu, erkek nüfusu, kadın nüfus Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and ilişkin natural gas used in industry and housesarasında is statistically nüfus değişkenleri istatistiksel olarak oranı ve erkek nüfus oranı değişkenlerine analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different yüksek vetheanlamlı bulunduğu techniques gösterilmektedir. for analysis. Moreover, tests of hypothesis weredereceli applied and research ilişkinin was tanımlayıcı istatistikler made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices belirlenmiştir. Buna göre Türkiye genelindeki Sonuç ve Değerlendirme değişim, Bingöl ilindeki gelişim ile genel itibarı ile paralel bir eğilim göstermektedir. Kümeleme Bu araştırma sonucunda, Bingöl ili ile Türkiye analizi sonucuna göre, iller nüfus yoğunluğuna geneli nüfus verilerini istatistiksel analiz metotları göre iki kümeye ayrılmıştır. Bu sonuçlara göre, kullanılarak değerlendirilmiştir. Araştırma kapsaBingöl ili nüfus yoğunluğu nispeten yoğun olduğu mında Bingöl ili ile Türkiye geneli nüfus yoğunluğu kümenin içerisine dâhil olmuştur. arasındaki farklılık ve benzerlikler incelenmiştir. Bağımsız iki örneklem t-testi sonuçlarına göre, Türkiye genelinde iller bazında ortalamalara göre nüfus ortalaması ve kadın nüfus yoğunluğu, Bingöl iline göre daha yüksektir. Ancak Bingöl’ de erkek nüfus yoğunluğu Türkiye ortalamasına göre daha yüksek bulunmuştur. Ayrıca grafiksel gösterimlerde de bu durum net bir şekilde gö- KAYNAKLAR AKSU, L., (2011). Dünya’da ve Türkiye’de Nüfus Analizleri. Sosyoloji Konferansları 25, 219-311 BAYAT, D., (2010). Gelişmekte Olan Ülkelerde Nüfus Sorunu ve Türkiye Örneği, Yüksek 121 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Marmara Üniversitesi, Sosyal acikders.org.tr/mod/resource/ İNCELENMESİ Lisans Tezi, Bilimler Enstitüsü, İstanbul v i e w. php?id=3051&redirect=1. Erişim Tarihi: Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ 20.07.2014 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni BEHAR, C., (1996). Osmanlı İmparatorluğu’nun 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü DİNÇ, G., (2007). Cumhuriyet’in İlk Nüfus ve Türkiye’nin Nüfusu 1500-1927, TC Baş- Elektrik-Enerji Sayımına göre Antalya’ nın Demografik bakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Tarihi Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Yapısı, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları İstatistiklerveDizisi, Matbaası, konutlardaCilt:2, kullanılanDİE doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Dergisi, 12, 65-87 Ankara uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi DİNÇ,göre G.,de(2012). Cumhuriyet’in İlk Nüfus BOYLU, E., (2010). Türkiye’de Hızlı Nüfus yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, Göre elektrikAntalya’nın ve doğalgaz Sayımına Demografik Artışı ve İstihdam Sorunları, Yüksek Lisans fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Yapısı. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları aralığıÜniversitesi, Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Tezi Marmara Sosyal Bilimler 12. 65-87 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Enstitüsü, İstanbul DOĞAN, M., (2011). Türkiye’de Uygulanan ÇAKIR, C., (1998). Ekonomik Hesaplamalarda ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Politikalarına Genel Bakış, Marmara Bir Birim Olarak Aile, TCTOBaşbakanlık AileRANGES INNüfus ACCORDING CONSUMPTION TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Coğrafya Dergisi, 23, 293-307 Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları, Yayın No: 112, Başbakanlık Basımevi, Ankara Abstract: In this study prepared by using data of DOĞANAY, TSI belonging to the of 2012-2014, Ü., ve ŞAHİN, H.,years ÖZDEMİR, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different İ. F., (2012). Genel Beşerî ve Ekonomik F.,techniques (2007). Döneminde forAtatürk analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity 4. andBaskı, natural Pegem gas pricesAkademi, Ankara Coğrafya, ÇAKMAK, Türkiye’nin Nüfus Politikası, Yüksek Lisans Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir ÇAKMAK, F., (2013). Cumhuriyet İdaresi’nin Nüfusu Kayıt Altına Alma Girişimlerine Bir Örnek: 1934 Yılı Nüfus Taraması, Turkish Studies, 8, 33-48 EROĞLU, T., (2006). E-Devlet Uygulamaları Çerçevesinde MERNİS Projesi ve Beklentiler, Sayıştay Dergisi 62, 83-106 GÜMÜŞ, E., (1998). Türkiye’nin Nüfusu. Türkiye Coğrafyası, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir ÇAMURCU, H., (2005). Dünya Nüfus Artışı ve Getirdiği Sorunlar, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, 87- 105 GÜNAYDIN, S. F., (2011). 1831 Sayımına Göre Ordu Merkez Kazası Nüfusu, Yüksek Lisans Tezi, TC Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ordu DANIŞ, D., (20014). B.T. Demografi: Nüfus Meselelerine Sosyolojik Bir Bakış www. GÜZELİŞ, A., (2011). Tarih Boyunca Anadolu’da Nüfus ve Etnik Yapılar. www.alpaslanguzelis. 122 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN wordpress.com/2011/03/09/tarih- boyuncaYAKAR, M., (2012). İç ve Dış Göçlerin Kırsalda İNCELENMESİ Nüfusun Yaş Yapısına Etkisi: Emirdağ İlçesi anadoluda-nufus-ve-etnik-yapilar. Erişim Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Örneği, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2, 129- Tarihi: 25.07.2014 Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 149 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü KÖSE, M., (2010). 1927 Nüfus Sayımı ve SoYANARDAĞ, M., ve ÜRÜN, Ö., (2003). Nüfus nuçlarının Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistikselve olarak analiz edilmesi Kavramı Türkiye’de Nüfusun Gelişim Tezi AfyonveKocatepe Üniversitesi Sosyal şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Sürecinin Değerlendirilmesi, http://www. Bilimler Enstitüsü, Afyon uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi mevzuatdergisi.com/2003/06a/02.htm. Erişim hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde ÖZMEN, L. A.,yönünde (2010). Türk Nüfus Hizmetleri edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Tarihi: aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz 17.06.2014 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş Lisans gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Sistemi ve MERNİS Projesi, Yüksek aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. YAVUZ, E. M., (2009). Avrupa Birliği’nde Nüfus Tezi, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Yapısında Değişmeler, Ekonomik Etkileri ve Enstitüsü, Ankara Türkiye, Yüksek Lisans Tezi, T.C Marmara SEMİZ, Y., (2010). 1923–1950 Döneminde ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYÜniversitesi AND NATURAL GAS Bilimler PRICES Enstitüsü, İstanbul Sosyal ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Türkiye’de Nüfusu Arttırma Gayretleri ve HOUSES YÜKSEL, H., (2006). Osmanlı’da Modern Mecburi Evlendirme Kanunu (Bekârlık Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of İlk 2012-2014, Yapılan Nüfus Sayımına Göre Vergisi). Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araş-gas used inAnlamda the consumption of electricity and natural industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study Divriği’nin prepared with the use of different Demografik Yapısı, Nüfusbilim tırmaları Dergisi, techniques27, for 423-469 analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity natural gas prices Dergisi, 28,and73-89 SERPER, Ö., (1980). Demografiye Giriş, Filiz İNTERNET KAYNAKLARI Kitabevi, İstanbul TAMER, A., ve BOZBEYOĞLU, Ç. A., (2004). 1927 Nüfus Sayımının Türkiye’de Ulus Devlet İnşasındaki Yeri: Basında Yansımalar, Nüfusbilim Dergisi, 26, 73-88 TÜİK, (2010). Türkiye İstatistik Yıllığı, 2009. Yayın No:3436. Türkiye İstatistik Matbaası, Ankara UTKU, M., (2006). Nüfus, http://www.baskent. edu.tr/~mateme l/courses/nufus_population. pdf. Erişim Tarihi: 13.05.2014 URL-1, Nüfus Sayım Yöntemi, http://www.tuik. gov.tr/PreIstatistik Meta.do?istab_id=1095. Erişim Tarihi: 14 Haziran 2014 URL- 2, Mernis Ne Getirecek, http://www.mernis. net/node/87. Erişim Tarihi:17 Haziran 2014 URL-3, Tahrir: www. tdk. gov.tr., Erişim Tarihi: 03.05.2014. URL-4, İstatistiğin Tarihsel Gelişimi: http://www. tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=tarihçe. Erişim Tarihi: 19 Mayıs 2014 123 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:16 K:34 www.uheyadergisi.com (Kamu Yönetimi) & (Public Administration) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Kalkınma Planları: Devlet PlanlaDevlet Planlama Teşkilatı (DPT), İNCELENMESİ URL-5, DPT V. Beş Yıllık ma Teşkilatı (DPT) I. Beş Yıllık Kalkınma Kalkınma Planı, 1985-1989. TC Başbakanlık Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Planı,1963-1967. TC Başbakanlık Devlet Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, http:// Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, http://www. www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20 Planlar/ Planlar/Attachments/5/plan5.pdf. Erişim Attachments/9/plan1.pdf. Tarihi: 07.06.2014 Özet : 2012-2014 YıllarıErişim arasındakiTarihi: TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi 07.06.2014şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli (Footnotes) uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), II.aralıklarına Beş Yıllık Sanayi ve konutlarda tüketim göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi 1 Tabloda beşinci sütunda yer alan “bilinmeyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Kalkınma Planı,1968-1972. TC Başbakanedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı doğalgaz yen” arttıkça, grubu,elektrik çeşitlivenedenlerden ötürü, varlığı lık Devlet fiyatlarının Planlamagenel Teşkilatı Müsteşarlığı, seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim bilinen ancak yer ve yaşam bilgileri tespit aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknm a%20 edilemeyen ifade etmektedir. 2007 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova,kişileri TUİK, Fiyat Planlar/Attachments/8/plan2.pdf. Erişim yılından itibaren “bilinmeyen” grubuna nüfus Tarihi: 07.06.2014 kaydı gerçekleştirilmemiştir. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), III. Beş YıllıkRANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES2 1927 yılı nüfus sayımında farklı yaş grupKalkınma Planı, 1973-1977. TC Başbakanları temel alındığından, ilgili veriler tabloya In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, lık Devlet Abstract: Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, the consumption of electricity and natural gas used in yansıtılmamıştır. industry and houses is statistically www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknm a%20 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was Planlar/Attachments/7/plan3.pdf. Erişim 3 Önceki dönemi ile karşılaştırılması made more comprehensive. The purpose was to determine electricitysayım and natural gas prices Tarihi: 07.06.2014 sağlıklı olmadığından 1927 ve 2007 yılı sayımlarında nüfus artış hızı hesaplanmamıştır. Devlet Planlama Teşkilatı (DPT), IV. Beş Yıllık Kalkınma Planı, 1979-1983. TC Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, www.kalkinma.gov.tr/Lists/ Kalknma%20 Planlar/Attachments/6/plan4.pdf. Erişim Tarihi: 07.06.2014 124 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ FİSHER HİPOTEZİ: TÜRKİYE EKONOMİSİ İÇİN BİR ANALİZ FISHER HYPOTHESIS: AN ANALYSIS FOR TURKISH ECONOMY Taner AKÇACI, Seyit GÖKMEN Kilis 7 Aralık Üniversitesi, İ.İ.B.F., İktisat Bölümü Özet: Ekonomi politikalarının en önemli araçlarından biri olan faiz birçok makroekonomik değişkene etki edebilmektedir. Diğer taraftan enflasyon ise piyasalar üzerinde etkili bir güce sahiptir. Enflasyon ve nominal faiz oranı arasındaki ilişki 1930 yılında Irving Fisher tarafından ortaya atılan Fisher hipotezi ile açıklanmıştır. Fisher hipotezi, reel faiz oranını değiştirecek bir politika değişikliği olmadığı sürece nominal faiz ile enflasyon oranı arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu ifade etmektedir. Bu çalışmada, nominal faiz oranları ve enflasyon arasındaki ilişkiyi yansıtan Fisher hipotezinin, Türkiye ekonomisinde geçerli olup olmadığı test edilmiştir. 2003:01-2014:05 dönemi aylık verileri kullanılarak yapılan çalışmada değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Toda ve Yamamoto (1995) analizi ile test edilmiştir. Sonuç olarak, enflasyon ve faiz oranı arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, incelenen dönemde Fisher hipotezinin Türkiye ekonomisi için geçerli olduğu sonucunu ifade etmektedir. Anahtar Kelimeler: Faiz oranı, Enflasyon, Fisher Hipotezi, Toda-Yomamoto Nedensellik Testi, Türkiye Ekonomisi Abstract: Interest rate as a significant economic policy instrument can affect on numerous macroeconomic variable. Beside, inflation rate has an influential power on markets. The relationship between inflation and nominal interest rate was explained as Fisher Hypothesis which is argued by Irving Fisher. Fisher hypothesis states that a positive relationship between nominal interest rate and inflation occurs when there is no policy change which affects real interest rate. This paper examines that whether Fisher hypothesis which relates the relationship between interest rate and inflation is valid for Turkey. Toda and Yomamoto (1995) causality method is applied between the period of 2003:01-2014:05 by using monthly data. In conclusion, inflation and interest rates constitute bidirectional causality with each other. Results imply that Fisher Hypothesis is valid for Turkish economy in selected period. Key Words: Interest Rate, Inflation, Fisher Hypothesis, Toda-Yomamoto Causality Test, Turkish Economy 125 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) GİRİŞ SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN literatüre yer verilen çalışma ekonometrik analiz İNCELENMESİ ve sonuçlarının yorumlanması ile sona ermektedir. KORKMAZ, Faiz oranı, tüketim, tasarruf ve Murat yatırım dü- Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans zeyini belirleyen bir iktisadi değişken olarak 1. Yönetmeni TEORİK ÇERÇEVE VE TARİHSEL 1 Kilis 7ve Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji iktisat literatüründe belirleyicileri etkilediği GELİŞİMBölümü değişkenler bakımından sürekli analiz edilen Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri 20. kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi yüzyılın ilk yarısı iktisat bilimindeki köklü bir kavram niteliğindedir. Enflasyon faiz tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ve ile elektrik yanı ANOVA sıra, iktisadi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakdeğişmelerin hazırlanan çalışmada modeli analiz yöntemleoranları arasındaki ilişkinin tespiti bir yandan uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. rinde de ciddi değişimlerin yaşandığı bir dönem Sanayi ve eden konutlarda tüketimbankalarına aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi enflasyonla mücadele merkez yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre İstatistiki de sonuca gidilmiştir. Elde kullanımı daha olmuştur. yöntemlerin para politikası uygulamaları için yolsanayi göstermesi edilen bulgular sonucunda; sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz yaygın hale gelerek ekonometri fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketimbiliminin temelleri diğer yandan, finansal piyasaların etkinliği ve aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. atılmış ve iktisadi problemlerde kullanılmaya rasyonelliği açısından dikkat çekmektedir. 2001 Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat başlamıştır. Diğer taraftan ekonometri biliminin Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı dahilinde iktisadi analizde kullanılmasında Irving Fisher’in başlanan örtük enflasyon hedeflemesi ve 2006 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES büyük katkısı olmuştur (Uygur, 2006:18-19). sonrası uygulananACCORDING açık enflasyon hedeflemesiRANGES TO CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES stratejisi ile başarı sağlanan enflasyonla mücaIrving Fisher tarafından ortaya konan faiz oranları delenin sürdürülmesi faiz-enflasyon Abstract: açısından In this study prepared by using data of ile TSIenflasyon belonging to arasındaki the years of 2012-2014, ilişki, belirli bir dönemde the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically ilişkisinin tespiti önem taşımaktadır. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared the use of yine different nominal faizwith oranlarının aynı dönemde ger- techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity andoranları natural gas çekleşen reel faiz veprices beklenen enflasyonun Enflasyon ve nominal faiz oranları arasındaki ilişki varlığının tespiti Irving Fisher’e (1930) dayanmaktadır. Enflasyon oranlarının nominal faiz üzerindeki etkisi iktisat literatürüne Fisher etkisi (hipotezi) olarak geçmiştir. Hipotezin ortaya çıkması, 1929 Ekonomik Krizi’nin yaşandığı yıllarda olması ve iktisat biliminin temelden değiştirileceği yıllara tekabül etmesi belirtilmesi gereken bir noktadır. Fisher hipotezinin Türkiye ekonomisi için test edildiği çalışmamızda öncelikle enflasyon ve faiz oranları arasındaki ilişki teorik olarak ele alınmakta ve Fisher hipotezi açıklanmaktadır. Daha sonra, Fisher hipotezine ilişkin teorik ve ampirik toplamına eşit olduğunu ileri sürer. Bir başka deyişle nominal faiz oranları enflasyon oranındaki artışla bire bir artar ve reel faiz oranları değişmez (Şimşek ve Kadılar, 2006:99-100). Bu ilişkiyi matematiksel olarak ifade edecek olursak: i= t rt + π t e (1) Eşitlik (1)’de, it nominal faiz oranını, rt reel faiz oranını ve π t e beklenen faiz oranını temsil etmektedir. Eşitlikte de açıkça görüleceği üzere, beklenen faiz oranı bire bir olarak nominal faiz oranını etkilemektedir. 126 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Say yasasının işlemediğiİNCELENMESİ duolarak miktarı saptanan para arzı ile spekülasyon Klasik teori faizi, rumlarda, yani ekonomide gelirin harcanmayıp güdüsüyle para talebi, faizi belirlemektedir. Para Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ tasarruf edildiği durumlarda bu tasarrufların yatırıma arzı artışı para talebinde bir değişme olmadığı varGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni dönüşerek yeniden ekonomiye1 kazandırılmasına sayılırsa faiz oranlarını düşürecek, para arzındaki Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü aracılık yapan bir değişken olarak ele almıştır. daralma ise faiz oranlarını yükseltecektir (Ünal Klasik faiz teorisinde, faiz oranı tasarruf ileTUİK yatı-verilerivd., 1990:12). Keynes, paranın ekonomide önemli Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi rımları birbirineşeklindedir. eşitleyenFarklı bir mekanizma olarak bir rolünün olduğunu vurgulayarak kendisinden analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak önce araştırma dahaetkenlerle kapsamlı hale açıklanan getirilmiştir. faiz oranlarını kabul edilmektedir. (Aslan, 2009:394). Klasik reel Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi iktisatçılar faizi,yönünde reel şekilde açıklamalarına ve bulgulara parasalgöre unsurlarla açıklamıştır. hareket edilmiş olup, yapılan istatistik de sonuca gidilmiştir. Elde Keynes’in bu edilenolmadığını bulgular sonucunda; sektörü için tüketim aralığı arttıkça, doğalgaz paranın hiçbir rolü kabulsanayi etmelerine düşüncesine göreelektrik çeşitlivefaktörlerden etkilenen ve fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim karşılık, Neo- Klasik iktisatçılar faiz oranlarının gelecekle beklentilere sıkı sıkıya bağlı olan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana ilgili gelmektedir. açıklanmasındaAnahtar reel unsurların yanında parasal tercihi ile para Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,likidite Sanayi, Konut, Anova, TUİK,arzı Fiyatbirlikte faiz oranlarını unsurları da analiz etmişlerdir. belirlemektedir (Akdiş, 2006:217). ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Neo- Klasik iktisatçılar faizi, ödünç verilebilir Neo-Keynesyen yaklaşımda faiz oranı ile gelir ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESdüzeyinin belirlenmesi, hem reel hem de parafonların arz ve talebi ile açıklamaya çalışmışlardır. Ödünç verilebilir fonlar teorisine göre fon arzını sal kesimde birlikte gerçekleşmektedir. IS-LM Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and adlandırılan houses is statistically belirleyen faktörler; cari dönem tasarrufları, bir analizi olarak bu yaklaşımda, her analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different for analysis. Moreover,iddihar tests of hypothesis applied andyatırımı the research was önceki dönemdetechniques kullanılmayan tasarruflar, gelir were düzeyi için tasarrufa eşitleyen tek made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices çözülmesi ve banka sistemindeki ek fonlardır bir faiz oranı ve yine her gelir düzeyi için para (Türkbal, 2005:290, 293). Neo-klasik iktisatçılartalebini sabit para arzına uyarlayan tek bir faiz dan Knut Wicksell faizle ilgili analize, doğal faiz oranı bulunur. IS eğrisi, mal piyasasını dengesini, oranı kavramını eklemiştir. Buna göre piyasa faiz LM eğrisi ise para piyasası dengesini ifade eden oranı doğal faiz oranının altında kaldığı takdirde, faiz-milli gelir bileşimini göstermektedir. IS ve borçlanma faaliyeti artacak yatırım harcamaları LM eğrilerinin kesiştikleri noktada para ve mal genişleyecektir (Orhan, 1995:175). Doğal faiz piyasasında eşanlı dengeyi sağlayan faiz oranı oranı ve parasal faiz oranının eşit olması halinde elde edilmektedir (Yıldırım vd., 2009:207-208). ekonomide fiyatlar değişmemekte; parasal faiz Monetarist yaklaşım, paranın ekonomi üzerinoranının doğal faiz oranının altında seyretmesi de yarattığı etkileri çok ön plana çıkarmakta halinde ise, ekonomi kümülatif bir enflasyon ve her türlü döviz kuru dengesizliğinin para sürecine girmektedir (Keyder, 2005:376). arzını kontrol etmek suretiyle çözülebileceğini Keynes’e göre piyasada faiz oranlarını belirleyen ileri sürmektedir. Para arzında meydana gelen para arz ve talebidir. Her gelir düzeyinde, otonom değişim, miktar kuramı gereğince fiyatlar genel 127 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN etkilemektedir. Parasalcı yaklaşıma bir artışa neden olması ve ekonominin tam istihİNCELENMESİ düzeyini göre yüksek enflasyonun yaşandığı dönemlerde dama yaklaştığı durumlarda para talebinin artması Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ sorun parasal nedenlerden kaynaklanmaktadır. sonucu faiz oranlarının yükselmesi fiyat etkisi Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Bu durumda, yüksek faiz oranları Fisher Etkisi olarak ifade edilmektedir. Gelir etkisi, para arzı 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü yolu ile enflasyon beklentilerine bağlı parasal artışına müteakip reel ankeslerin genişlemesiyle genişlemeden Özet kaynaklanmaktadır (Öztürk veverileri artan gelirin para talebini faiz oranlarını : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK kullanılarak hazırlanan bu çalışma,artırarak sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Bayraktar, 2010:169) yükseltmesi şeklinde görülmektedir. Fisher etkisi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak ise, araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. paranın büyümesi, enflasyon ve faiz oranıyla Monetarist yaklaşımın öncüsü Milton Friedman, Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ilgili önemli bir bulguya dikkat çekmektedir. Fisher yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde faiz ve enflasyon ilişkisi kapsamında Irving edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, elektrikbu ve düşünceye doğalgaz etkisiaralığı olarak bilinen göre paranın Fisher ile benzer görüşler M. sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim fiyatlarının genel taşımaktadırlar. seviyesinde düşüş gözlendiği büyüme oranındaki aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. sürekli bir artış, önce nominal Friedman, klasik Fisher hipotezini enflasyonist oranlarında birTUİK, düşmeye Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,faiz Sanayi, Konut, Anova, Fiyat neden olmakta, daha bekleyişler kapsamında değerlendirmiş ve beksonra çıktı ve enflasyon artarken faiz oranları da lenen enflasyonun önemine değinmiştir (Bordo yavaş yavaş yükselmektedir. Uzun dönemde, faiz ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ve Rockoff, 2011). ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND büyüme oranı ve oranları ekonomideki paranın HOUSES enflasyonla aynı miktarda artış göstermektedir Para arzı artışının faiz oranları üzerindeki etkisi Abstract: In this study prepared byBunlar using data of (Öztürk TSI belonging the years2011:126). of 2012-2014, ve toDurgut, dört farklı kanaldan gerçekleşmektedir. the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically likidite etkisi, fiyat etkisi, gelirmodel etkisi Fisher analyzed. ANOVA wasve applied to the study prepared with the use of different Nominal faiz oranları ile enflasyon arasındaki techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was etkisidir. Likidite etkisi, para stokundaki bir demade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices grafiksel görünüm Fisher hipotezini kanıtlar ğişmenin, faiz oranları üzerinde neden olduğu niteliktedir. Grafik 1’de Türkiye ekonomisi için başlangıçtaki kısa dönemli negatif yönlü etkiyi 1981-2012 yılları arasında nominal mevduat faiz ifade etmektedir. Para arzı arttığında tahvil talebi oranları ve enflasyon oranı birlikte gösterilmiştir. ve buna bağlı olarak tahvil fiyatları artmakta ve Grafikte açıkça görüleceği üzere, nominal faiz ve faiz oranları düşmektedir. Para arzındaki bir artışın enflasyon arasında kararlı bir ilişki söz konusudur. harcamalara yönelerek fiyatlar genel düzeyinde 128 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) Grafik 1. SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Türkiye’de Yıllık Nominal Mevduat Faiz Oranı ve Enflasyon İNCELENMESİ Oranı Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Kaynak: World Bank Database, 2014 Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity natural gas used in industrypozitif and houses is statistically 1981-20012 yılları arasında enflasyon veand nominal arasındaki yönlü ilişki kısa analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis.2004 Moreover, testskaof hypothesis wereiçin applied and the research was faiz oranlarını gösteren grafikte yılına nemler kanıtlanmıştır. made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices dar oldukça yüksek seviyelerde gerçekleşmiştir. 1994 yılı ekonomik krizinin yaşandığı dönemde nominal faiz oranı %87 düzeyine yükselirken, enflasyon ise üç haneli rakamlara ulaşarak %106 seviyesinde seyretmiştir. 2001 yılı sonrası yapısal değişimler sonrası ile enflasyon ve nominal faiz oranı daha kararlı bir şekilde seyretmiştir. 2. LİTERATÜR TARAMASI Fisher hipotezi üzerine yapılan başlıca çalışmalar tarih sırasına göre şu şekilde sıralanabilir: Paul (1984), 1952-1976 yılları arasında Hindistan ekonomisi için Fisher hipotezini test etmiştir. Beklenen enflasyon ve nominal faiz oranları ve uzum dö- Mishkin (1992), Fisher etkisini tekrar değerlendirerek, kısa dönemde Fisher etkisinin var olmadığını ve serilerin trend oluşturmadıklarını ifade eder. 1965-1986 yılları arası baz alınarak yapılan analizlerde uzun dönemde Fisher etkisinin varlığı tespit edilmiştir. Faiz oranları ve beklenen enflasyon arasında trend oluşturdukları ve güçlü bir korelasyonun varlığını belirtmiştir. Bu çalışmanın ortaya çıkmasında zaman serilerindeki gelişmeler etkili olmuştur. Engle-Granger tarafından ortaya atılan eşbütünleşme test teknikleri uzun dönem faiz ve enflasyon serilerde kullanılarak Fisher etkisinin varlığı kanıtlanmıştır. 129 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN SerletisELEKTİRİK (1999), Fisher etkisini,İNCELENMESİ her kullanılan gelişmiş ve gelişmekte olan oluşan 26 Koustas ve ülke için farklı zaman aralıklarında,Murat 1957-1995 ülkeden oluşan ülke grubunun çoğunluğunda, KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ yılları arasında Belçika, Kanada, ABD, İngilteFisher etkisinin bire bir uyumu kanıtlanmıştır. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni re, Danimarka, Fransa, Almanya, Yunanistan, 12 gelişmiş ülke içerisinden 9 ve 14 gelişmekte 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü İrlanda, Japonya ve Hollanda ekonomileri üzeolan ülke içerisinden 7’sinde nominal faiz oranı Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri ile kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi rinde uygulamışlardır. Çalışmada, değişkenlerin beklenen enflasyon oranı bire bir eşleşmiştir. ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi bütünleşme ve şeklindedir. eşbütünleşme dikkate Farklı özellikleri analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Fahmy ve Kandil (2003), Fisher etkisinin varlığını uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. alınarak King-Watson yöntemi uygulanmıştır. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik doğalgaz tespit 1980-1997 edilmesi kısave ve uzunfiyatlarının dönemde, yılları arası Elde edilen bulgular sonucunda, genel olarak yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde aylıkaralığı verileri VAR analizi çerçevesinde eşbütünedilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, elektrik ve doğalgaz Fisher etkisi hipotezi belirlenen yıllar ve ülkeler fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim leşme yöntemi ile test etmiş, kısa dönemde Fisher aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, arasında reddedilmiştir. Çalışmada eldefiyatlarda edilenda azalma meydana gelmektedir. etkisinin varlığı desteklenmezken, uzun dönemde Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat sonuçlar King-Watson (1997) tarafından bulunan enflasyon ve faiz oranları ortak trend yakalamış sonuçlar ile paralel olmakla birlikte Mishkin ve Fisher etkisinin varlığı görülmüştür. Fisher (1984) tarafındanECONOMETRIC analiz edilen Kanada, ABD ve ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES etkisinin büyüklüğü vadelerin ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND uzunluğuna bağlı İngiltere üzerindeki Fisher etkisi üzerinde ciddi HOUSES olarak artmakta ve uzun dönemde bire bir ilişki çelişkiler bulunmaktadır. Abstract: In this study prepared by using data of gözlemlenmektedir. TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically Wallace ve Warner (1993) uzun analyzed. ANOVAenflasyon model was ve applied to the study prepared with the use of different Miyagawa ve Morita (2003),wasFisher hipotezi ve techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research dönem faiz oranlarını dönemler halinde made morefarklı comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices uzun dönem Phillips eğrisini Japonya, İsveç ve ABD ekonomisi için test etmiştir. Faiz oranİtalya özelinde değerlendirmişlerdir. Her ülke larında bekleyişler modelinin kullanıldığı çalışiçin farklı dönemlerin incelendiği çalışmada, yamada, eşbütünleşme ve Fisher etkisinin varlığı pısal olmayan iki değişkenli oto-regresif yöntem kanıtlanmıştır. kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre faiz ve Atkins ve Coe (2002), uzun dönem Fisher etkisini enflasyon arasında birim kök ve eşbütünleşmeye ABD ve Kanada ekonomileri üzerinde ARDL sınır rastlanmamış, Fisher hipotezi reddedilmiştir. testi yaklaşımı ile analiz etmişlerdir. Hipotezin Nominal faiz oranlarının enflasyon oranlarına varlığı uzun dönem zaman serilerinin farkı alınıp tepkisi bire bir değildir. Ayrıca, uzun dönemde alınmadığı önem taşımayan yeni bir ekonometrik enflasyonun reel faiz oranlarını düşürebileceği teknik ile analiz edilmiştir. kabul edilmiştir. Berument ve Jelassi (2002), faizlerin kısa dönem dinamiklerini de dikkate alarak Fisher hipotezinin geçerliliğini incelemişlerdir. Farklı zaman aralıkları Kasman vd. (2005) Fisher etkisinin varlığını gelişmiş ve gelişmekte olan 33 ülke üzerinde 19872003 yılları arasında üç aylık veriler kullanarak 130 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN test etmiştir. Çalışmada geleneksel eşbütünleşme daki değişmelerin enflasyondaki İNCELENMESİ değişmelerden kaynaklandığı belirtilmiştir. analizi sonucunda değişkenler arasında uzun Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ dönem ilişki bulunamazken, kısmi eşbütünleşme Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Aktham ve Haitham (2006), Fisher etkisinin varyaklaşımı sonucunda birçok ülke1Kilis için7 uzun dönem Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü lığını seçilmiş gelişmekte olan ülkeler üzerinde Fisher etkisinin varlığı kanıtlanmıştır. farklı zaman aralıkları için değerlendirmişlerdir. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Arjantin, Brezilya, Meksika ve Türkiye ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarakMalezya, analiz edilmesi Panopoulou (2005), 14 OECD ülkesi 1961-2004 şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli ekonomilerinin incelendiği çalışmada parametrik üç aylık verilerini kullanarak yaptığı uygulanmıştır. Ayrıca hipotez çalışmada, testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının edilmesi olmayan Bierens testitespit kullanılmıştır. Değişkenler kısa ve uzun dönemde Fishertüketim etkisini inceleyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde arasında olmayan güçlü bir trend bulunmişlerdir. Uzunedilen dönemde Fisher etkisinin bireiçin tüketim bulgular sonucunda; sanayi sektörü aralığıdoğrusal arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim muş ve Fisher etkisinin varlığı kabul edilmiştir. bir olduğu gözlemlenmiştir. Ayrıca, Fisher etkiaralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. sinin varlığınınAnahtar yeterince destek görmemesinin Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Peng Sanayi,(2007), Konut, Anova, Fiyat üzerinde Fisher hiÇin TUİK, ekonomisi nedenini ise tahmin yöntemlerine bağlamaktadır. potezinin varlığını 1993-2005 yılları aylık veriler Fisher hipotezi ADL (Autoregressive Distributed kullanılarak araştırmıştır. Johansen eşbütünleşme ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO Fully CONSUMPTION IN TERMS OF INDUSTRY AND Lag), PW-FMLS (Pre-Whitened ModifiedRANGES HOUSEStestinin maksimum olasılık yaklaşımı kullanılarak Least Squares) ve Johansen eşbütünleşme testi yapılan analizde, faiz ve TÜFE oranları arasında Abstract: In this study sonuçlar prepared byortaya using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, ile analiz edildiğinde destekleyici eşbütünleşme Elde edilen bulgular, the consumption of electricity and natural gas used in industry andgörülmüştür. houses is statistically prepared with the use of different çıkmaktadır. analyzed. ANOVA model was applied to the study belirtilen yıllar arasında Çin ekonomisinde notechniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Şimşek ve Kadılar (2006), uzun dönemli faiz oranı ile enflasyon oranı arasındaki ilişkiyi 19872004 yılları arasında incelemişlerdir. Çalışmada, nominal faiz oranları ile enflasyon arasındaki Fisher etkisi ARL sınır testi yaklaşımı kullanılarak tahmin edilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda, vergi öncesi nominal faiz oranları ve enflasyonun eşbütünleşik oldukları Johansen yaklaşımı ile doğrulanmıştır. Türkiye ekonomisi içerisinde Fisher etkisinin varlığı belirtilen yıllarda doğrulanmıştır. Ayrıca, ekonometrik analiz sonucunda Türkiye’de uygulanan para politikalarının uzun dönem reel faiz oranları üzerinde etkili olmadıkları görülmüş ve nominal faiz oranların- minal faiz oranı durağan değildir. Nominal faiz ve enflasyon arasında kısa dönemde bir ilişki bulunamamış ve uzun dönemde eşbütünleşme ciddi düzeyde değildir. Fisher hipotezi varlığının bulunmamasının nedeni, Çin ekonomisinin yirmi yıldan fazla bir süredir çok yüksek ekonomik büyüme rakamları sonucu parasal genişleme ve kredi hacminin yüksek boyutlara ulaşmasıdır. Westerlund (2008), Fisher etkisini 20 OECD üyesi ülkeler arasında gerçekleştirdiği panel veri analizinde 1980-2004 yılları arasında incelemiştir. Durbin-Hausman yaklaşımı altında geliştirilen iki test aracılığıyla analiz gerçekleştirilmiştir. Panel veri analizi uygulanarak yapılan çalışmada, birçok 131 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN uygulanan Fisher Hipotezi İNCELENMESİ daha incelemiştir. Johansen eşbütünleşme ülke üzerinde keskin sonuçlar vermiştir. testinin uygulanması sonucunda nominal faiz oranı ve Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ enflasyon arasında pozitif bir ilişki gözlemlenmiştir. Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Sathye vd. (2008), kısa dönem nominalGüven faiz oranları 1 Kilis 7 Aralıközelinde Üniversitesi, Elektrik-Enerji BölümüFisher hipotezini 1989-2008 yılYılancı (2009), ve enflasyon arasındaki ilişkiyi Hindistan ları arası üçer aylık veriler kullanarak, doğrusal değerlendirmiştir. 1996-2004 yılları arası aylık Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi olmayan eşbütünleşme analizi veriler kullanılarak Engle-Granger eşbütünleşme ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesive Engle-Granger şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli testi kullanılarak değerlendirmiştir. 2000 baz yılı testi yapılan çalışmada, nominal faiz ve enflasyon uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. olarak alınmış TÜFEtespit verileri ve üç aylık vadeli oranları arasındaSanayi eşbütünleşme gözlemlenmiş ve konutlarda tüketim aralıklarına ve göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde mevduat faiz oranları kullanılarak yapılan testler Hindistan ekonomisi için Fisher etkisinin varlığı edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim durağan bulunan sonucunda birinci mertebeden kabul edilmiştir. Elde edilen bulgular, Hindistan aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. nominal faiz oranları ile enflasyon oranları arasında gibi gelişmekte olan ekonomiler için önemli bir Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Engle-Granger ve KSS testlerine göre herhangi bir sonuçtur. eşbütünleşme bulunamamıştır. Çalışma sonucunda, Nusair (2008), Fisher hipotezinin yapısal değişECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Fisher etkisinin Türkiye ekonomisinde geçerli ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND meler durumunda analiz ettiği çalışmasında 1978HOUSESolmadığını göstermektedir. Önceki çalışmalara 2005 yılları arasında seçilmiş altı Asya ülkesini göre farklı bir sonuca ulaşılmasının temel nedeni, Abstract: In Güney this studyKore, preparedMalezya, by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, ele almıştır. Endonezya, the consumption of electricity and natural gas used in industry housesaralığında is statistically analiz edilenand zaman TCMB’nin enflasanalyzed. model was appliedele to the study prepared with the use of different Filipinler, Tayland ve ANOVA Singapur ülkelerinin techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research geçmesidir. was yon hedefleme politikasına Merkez made morenominal comprehensive. purpose ile was to determine electricity and natural gas prices alındığı bu çalışmada faiz The oranları Bankası, 2001 yılı sonrasında örtük enflasyon beklenen enflasyon oranı arasında eş-bütünleşme hedeflemesine ve 2006 yılından itibaren açık test edilmiştir. Tam Fisher etkisinin görüldüğü enflasyon hedeflemesi uygulamaya koyarak tek ülke Güney Kore olmakla birlikte, Malezya, para politikası sıkılaştırılmış ve uygulanan para Singapur ve Tayland için de kısmi olarak Fisher politikalarının reel faiz oranları üzerinde etkili etkisi görülmüştür. olması ile birlikte Türkiye ekonomisi üzerinde Beyer vd. (2009), 15 AB ülkesi için 2. Dünya etkin bir konuma gelmiştir. savaşı sonrası dönemde uzun dönem Fisher Rubio vd. (2010) Fisher etkisini 1966-2007 yıletkisini incelemişlerdir. Doğrusal olmayan eşbüları arasında İngiltere ekonomisi için Dinamik tünleşme analizi ve yeni yapısal kırılma testleri En Küçük Kareler (DOLS) yöntemi ve yapısal sonucunda, uzun dönem Fisher etkisinin varlığı kırılmaların göz önüne alındığı eşbütünleşme ve eşbütünleşme kanıtlanmıştır. teknikleri ile incelemişlerdir. Çalışmada, nominal Fuei (2009), 1976 – 2006 yılları arasında Singafaiz oranları ile enflasyon arasında kararlı bir pur ekonomisi için Fisher hipotezinin varlığını eşbütünleşme bulunduğu kanıtlanmıştır. 132 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN (2011), Fisher hipotezini 15İNCELENMESİ AB hedefleme stratejisini uyguladığı Badillo vd. göz önüne ülkesi üzerinde 1983-2009 yıllarıMurat arası aylık alınırsa, para politikasının temel hedefinin fiyat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ verileri kullanılarak, nispeten yeni bir yöntem istikrarı olması, enflasyonu düşürmeye yönelik Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni olan küresel gözlemlenemeyen1 trendler tarafınpolitika uygulamalarının uzun dönemde nomiKilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü dan üretilen kesit çalışmaları içeren Panel Veri nal faiz oranları üzerinde doğrusal bir etkisinin kullanılmıştır. Ulaşılan sonuçlara göre, küresel Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriolmadığını kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi göstermektedir. Ele alınan dönemde ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi stokastik trendleri ihmal ettiğimiz takdirde yahedeflemesi stratejisi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakenflasyon hazırlanan çalışmada ANOVA modeli nedeniyle Fisher uygulanmıştır. Ayrıca hipotez uygulanarak etkisinin araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. pılan Fisher etkisi analizinde bire birtestleri etkileşim görülmediği sonucuna ulaşılmıştır. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi görülecektir. Ancak, ihmal edilen parametreleri yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde İncekara (2012), Türkiye’de edilen bulgular sonucunda; sanayietkisinin sektörü için tüketim aralığı vd. arttıkça, elektrik ve doğalgaz Fisher etkisinin modele dahil ettiğimizde kısmi ise Fisher fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim varlığını 1989-2011 yılları arasında üç aylık veriler varlığı gözlemlenmiştir. aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. kullanarak Johansen eşbütünleşme ve VAR yönAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Hatemi-J (2011), Fisher etkisinin araştırılmatemi kullanarak test etmiştir. Elde edilen bulgular sında Hatemi-J ve Hacker tarafından geliştirilen sonucunda, ilgili dönemler içerisinde enflasyon ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES yeni bir yöntem olan koruyan halka yöntemleri oranları ve nominal faiz oranları arasında anlamlı ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES (Case-Wise Bootstrap Methods) ile 1980-2006 bir ilişki bulunmuştur. Çalışma daha önce farklı yılları arası göz Abstract: önüne alınarak ABD ve İngiltere ve tozamanları kapsayan çalışmaları da In this study prepared by using data of yöntem TSI belonging the years of 2012-2014, the consumption of natural gas used in industry and houses is statistically için incelemiştir.Yeni yöntem electricity değişenand varyans doğrular niteliktedir. analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different for analysis. Moreover, testsbir of hypothesis were applied and the research was ve olağandışılıktechniques sorunlarından etkilenmeyen made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Jareno ve Tolentino (2012), Fisher etkisi konusunda yapıya sahiptir. Çalışmada, her iki ülke için de önceki çalışmaları değerlendirmiş ve yapılan çageçerli olan ve bir takım yapısal değişmelerin lışmaların çoğunluğunda Fisher etkisinin varlığını yaşandığı 1987 yılına odaklanılmıştır. Yapılan vurgulamıştır. Fisher etkisini İspanya özelinde analize göre ABD ve İngiltere’de iktisadi yapıdeğerlendirdikleri çalışmalarında nominal faiz ve sal değişikliklerin 1987 yılında Fisher etkisinin beklenen enflasyon oranları arasında pozitif bir varlığı kanıtlanmıştır. ilişki tespit edilmiştir. 1993-2004 yılları verileri Bayat (2012), Fisher hipotezini Türkiye ekonomisi kullanılarak yapılan çalışmada, enflasyondaki için 2002-2011 yılları arasında aylık olarak de%100’lük artış nominal faiz oranlarında %20 ğerlendirmiştir. Çalışmada, Seo (2006) tarafından ’lik bir artışa sebep olmaktadır. Böylece İspangeliştirilen doğrusal olmayan eşbütünleşme testi ya ekonomisinde kısmi Fisher etkisinin varlığı kullanılmıştır. Nominal vadeli faiz oranları ile gözlemlenmiştir. enflasyon arasında uzun dönemli doğrusal bir Asemota ve Bala (2012), Fisher etkisinin Nijerilişki bulunamamıştır. Yapılan analizde belirtilen yıllar arasından Merkez Bankasının enflasyon ya üzerindeki varlığını nominal faiz ve TÜFE 133 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN bütünleşme ve eşbütünleşme testleri ulaşılmıştır. Çalışmamızda 2003:01-2014:05 döİNCELENMESİ verilerinin yapılmıştır. 1961-2004 yılları arasında eşbütünleşnemi için aylık olarak elde edilen seriler öncelikle Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ me ve Kalman filtreleme yöntemleri kullanılarak Census X12 yöntemi ile mevsimlik etkilerden Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni yapılan çalışmada, değişkenler arası pozitif bir ilişki arındırılmış, daha sonra doğal logaritması alınarak 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü tespit edilse bile Nijerya ekonomisinde bire bir birim kök testine tabi tutulmuştur. MakroekoFisher etkisininÖzet varlığı gözlemlenememiştir. : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri nomik kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi değişkenlerin kullanıldığı çalışmalarda, ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi logaritmasının alınması, üstel bir şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakserilerin hazırlanandoğal çalışmada ANOVA modeli Bayat vd. (2013) BRIC-T ülkelerinde gösterge uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak büyüme araştırma daha kapsamlıseriyi hale getirilmiştir. gösteren doğrusal hale getirilmekte faiz oranı ile enflasyon oranı arasındaki ilişkiyi Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi ve böylece stabilizeEldeolmakta ve aykırı yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre devaryans sonuca gidilmiştir. Ocak 1993:01edilen – 2012:03 tarihleri arasında bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz gözlemlerin etkileri azalmaktadır (Franses ve seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Hansen ve Seo fiyatlarının doğrusalgenel olmayan eşbütünleşme, aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana 1998:654). gelmektedir. Mcaleer, Toda ve Yomamoto doğrusal ve doğrusal olmayan Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat nedensellik testlerine ve frekans alanı nedensellik 3.2 Durağanlık Sınaması testi yaklaşımları ile test etmişlerdir. Elde edilen Ekonometrik analizlerde, iki zaman serisi arasında ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES bulgular sonucunda, Brezilya ve Türkiye’de doğACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESanlamlı ilişki olmasa bile, serilerin taşıdığı güçlü rusal olmayan eşbütünleşme, Rusya, Hindistan genel eğilimler dolayısıyla regresyonda yüksek ve Çin’de ise doğrusal eşbütünleşme ilişkisinin Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, R2 inbulunmaktadır. nedenle, regresyonun the consumption electricity and natural gas used industry and houses Bu is statistically olduğu kanıtlanmıştır. Diğerof taraftan, doğrusal analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different gerçek sahte bir research ilişkiyiwas göstermesi, zaman techniques analizine for analysis. göre, Moreover, tests of hypothesis wereveya applied and the olmayan nedensellik Türkiye made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices serilerinin durağan olup olmaması ile yakından ve Brezilya’da nominal faiz oranı ile enflasyon ilgilidir (Gujarati, 2001:709). Bir serinin uzun oranı arasında çift yönlü nedensellik bulunmuştur. dönemde sahip olduğu özellik, değişkenin bir Frekans alanı analiz sonuçları ise Çin, Rusya önceki dönemde aldığı değerinin, bu dönemi nasıl ve Türkiye’de Fisher etkisinin geçerli olduğunu etkilediğinin belirlenmesiyle ortaya çıkartılabilir. doğrulamıştır. Bu nedenle serinin nasıl bir süreçten geldiğini 3. EKONOMETRİK ANALİZ anlamak için, serinin her dönemde aldığı değerin daha önceki dönemlerdeki değerleriyle regres3.1 Verilerin İncelenmesi yonunun bulunması gerekmektedir. Bu amaçla Çalışmada kullanılan, 2003 temel yıllı tüketici geliştirilen birim kök testi ile serilerin durağan fiyat endeksinden elde edilen aylık enflasyon olup olmadıkları belirlenebilmektedir. oranı (LNENF) ve bankalarca TL üzerinden Bu çalışmada serilerin durağanlıklarını analiz açılan mevduatlara uygulanan 12 aylık ağırlıklı etmek için Augmented Dickey-Fuller (ADF) ortalama faiz oranları (LNFAİZ) verilerine TCMB Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS)’den (1979) ve Elliot, Rothenberg ve Stock (1996) 134 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN tarafından ileri sürülmüş DF-GLS birim kökİNCELENMESİ testi Stock (1996) tarafından ileri sürülmüş DF-GLS testi, ADF testi ile karşılaştırıldığında, daha iyi kullanılmıştır. Sıfır hipotezi altındaMurat birim kök KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ bir performansa sahip olduğu ve aynı zamanda olduğunu test eden ADF testi, AR sürecine dayanGüven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni bilinmeyen ortalama ve trend söz konusu oldumaktadır. Ayrıca maksimum gecikme uzunluğu 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ğunda da etkin sonuçlar verdiği ileri sürülmüştür. olarak Schwert (1989) tarafından önerilmiş olan birim kök testi serileri : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileriDF-GLS kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi trendden ayırır formül kullanılır.Özet ADF regresyonu aşağıdaki gibi ve konutlarda kullanılan k doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi otokorelasyonu ortadan kaldırır. Asimptotik analiz teknikleri kullanılarak çalışmada ANOVA modeli yazılabilir: ∆yt şeklindedir. )2( vehazırlanan = α 0 + ρ yFarklı t −1 + ∑ β i ∆yt −i + ε t uygulanmıştır. Ayrıcai =hipotez testleri uygulanarak dağılıma araştırma daha kapsamlı halebu getirilmiştir. 1 sahip olan test, modelde determiSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Eşitlik (2)’de ρ uygun gecikme uzunluğunu nistik terimler yer aldığında Dickey-Fuller birim yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde sonucunda; sanayi sektörü aralığı arttıkça, elektrik doğalgaz gösterir. ρ ’ninedilen sıfırbulgular olması durumunda serideiçin tüketim kök testine oranla dahaveiyi sonuçlar vermektedir fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim birim kök olduğunu eden sıfır hipotezi (Güloğlu, 2009:16). ADF ve DF-GLS birim kök aralığı Kwifade cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. reddedilememektedir. Elliot,: Elektrik, Rothenberg sonuçları Tablo 1’de görülmektedir: Anahtar Kelimeler Doğalgaz,ve Tüketim,test Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Tablo 1. Birim Kök Testi Sonuçları ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES TERMS OF INDUSTRY AND Kök Testi ADF Birim KökIN Testi DF-GLS Birim HOUSES Düzey Birinci Fark Düzey Birinci Fark Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, -15.8899 the consumption of electricity and natural used in industry houses (0)* is statistically Sabitli -8.9354 (0)*gas -16.4746 (0)* and -5.8026 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different(0)* LNENF techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was -15.3598 made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices LNFAİZ Trend+ Sabitli -8.9252 (0)* -16.4255 (0)* -7.7845 (0)* Sabitli -2.7698 (1) -7.3809 (0)* -0.2296 (1) -7.1754 (0)* Trend+ Sabitli -2.6977 (1) -7.6322 (0)* -1.3060 (1) -7.5646 (0)* Not: Parantez içindeki değerler Schwarz bilgi kriterine göre seçilen gecikme uzunluklarını göstermektedir. * ile gösterilen değerler serilerin durağanlık seviyelerini göstermektedir. ADF için %1, %5 ve %10 anlamlılık düzeylerindeki MacKinnon (1996) kritik değerleri, sabitli model için -3.4913, -2.8881, -2.5810 trend ve sabitli model için -4.0444, -3.4515, -3.1512; DF-GLS için ise, %1, %5 ve %10 anlamlılık düzeylerinde Elliott-Rothenberg-Stock (1996) tarafından ge- (0)* liştirilen kritik tablo değerleri sabitli model için -2.5861, -1.9437, -1.6148 trent ve sabitli model için -3.5680, -3.0200, -2.77300’dir. Birim kök sınamasında, t istatistik değerinin kritik değerlerinden mutlak değer olarak büyük ya da küçük olup olmadığına bakılır. t-istatistik değeri ADF testi için, MacKinnon kritik değerinden, DFGLS testi için Elliott-Rothenberg-Stock (1996) tarafından geliştirilen kritik tablo değerlerinden mutlak değer olarak büyük ise söz konusu değiş- 135 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN kenin durağan olduğuna karar verilir. TabloİNCELENMESİ 1’de uygulanabilen bu prosedürün tamamlanması iki görülen test sonuçlarına göre faiz oranları birinci adımdan oluşur. Birinci adım, optimal k gecikme Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ farkında, enflasyon oranı ise düzey değerlerinde uzunluğunun ve sistemdeki seriler için maksimum Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni durağandır. bütünleşme derecesinin ( d max ) belirlenme1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü sini içerir. VAR modelinde en uygun gecikme 3.3 Nedensellik Analizi Olabilirlik Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri uzunluğunu kullanılarak hazırlanan bu çalışma,Oran sanayi Testi (LR), Son ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Tahmin Hatası (FPE), Akaike Bilgi Kriteri (AIC), Çalışmada, değişkenler arasındaki nedensellik şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Ayrıca hipotez tarafından testleri uygulanarak Schwarz araştırma daha kapsamlı hale(SC) getirilmiştir. Bilgi Kriteri ve Hannan-Quinn Bilgi ilişkisi Toda veuygulanmıştır. Yamamoto (1995) Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Kriteri (HQ) kullanılarak tespit edilmektedir. En geliştirilen nedensellik analizi yardımıyla araştıyönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sanayi sektörü aralığı arttıkça, uzunluğu, elektrik ve doğalgaz uygun gecikme LR testi dışındaki tüm rılmıştır. Bu yöntem, Vektörsonucunda; Oto Regresif (VAR)için tüketim fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim testlerde, küçük değere göre belirlenmektedir. modele dayanıraralığı ve modele dahilyükseldikçe, edilen değişkenKw cinsinden fiyatlarda da azalma meydana en gelmektedir. gecikme uzunluğu (k) ve maksimum lerin birim kökAnahtar ve eşbütünleşme özelliklerine Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,Optimal Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat d max bütünleşme derecesi ( )’ın belirlenmesiyle duyarlı olmadan düzey değerlerinin yer aldığı k + d birlikte toplamda gecikme uzunluğuna VAR modelinin tahmin edilmesine olanak tanır. ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND sahip geliştirilmiş VAR modeli tahmin edilebilir HOUSES Toda-Yamamoto nedensellik analizinde, k ge(Koç ve Değer, 2010:88). cikmeli VAR modeli parametrelerine kısıtlama Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Buna göre and oluşturulan VAR süreci, şu şekilde testleri uygulamak için geliştirilmiş bir Wald testigas used the consumption of electricity and natural in industry houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different ifadewere edilebilir: kullanır. Bu test,techniques k serbestlik dereceli asimptotik for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied and the research was 2 made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices X olarak dağılımlıdır. Serilerin düzey değerlerine max LNFAIZ t = k + d max ∑ α1i LNFAIZ ti + k + d max ∑ = i 1= k + d max k + d maxi 1 LNENF = ∑ α LNENF + ∑ t 2i ti =i 1 =i 1 β1i LNENFti + ε1t β 2i LNFAIZ ti + ε 2t (3) nolu denklemde yer alan i≤ k için sıfır hipotezi β1i = 0 olarak test edilir ve alternatif hipotezin kabul edilmesi durumunda enflasyon oranından faiz oranına doğru %5 seviyesinde nedensellik ilişkisi tespit edilir. (4) nolu denklemde ise, i≤ k için sıfır hipotezi β = 0 olarak test edilir ve yine alternatif hi2i (3) (4) potezin kabul edilmesi durumunda ise faiz oranından enflasyon oranına doğru %5 seviyesinde nedensellik ilişkisi bulunmaktadır. Analizde, VAR sisteminin otokorelasyon (LM testi) ve değişen varyans (White testi) problemi içermemesine dikkat edilmiştir. Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Sonuçları Tablo 2’de görülmektedir: 136 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Tablo 2. Toda-Yamamoto Nedensellik Testi Sonuçları İNCELENMESİ Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Hipotez LNENF≠>LNFAİZ LNFAİZ≠>LNENF k+dmax MWALD Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni 1 p-değeri 3 Üniversitesi, 3.576091 0.0312 Kilis 7 Aralık Elektrik-Enerji Bölümü 3 3.536574 0.0328 Nedensellik Vardır Vardır Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Not: Optimal gecikme uzunluğu, LR, AIC, FPE, edilen bulgular ülkeden ülkeye ve dönemlere göre uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim maksimum aralıklarına göre elektrik ve doğalgazgöstermekle fiyatlarının tespitbirlikte, edilmesi uzun dönemde ve HQ bilgi kriterlerine göre (k=2); farklılıklar yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bütünleşme derecesi (dmax=1)’dir. Fisher etkisinin varlığıvegenellikle ispatlanmıştır. edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw fiyatlarda gelmektedir. Asimptotik değerler gözcinsinden önüneyükseldikçe, alındığında enf-da azalma Bumeydana çalışmada, Fisher hipotezinin Türkiye eko- lasyon oranı veAnahtar faiz oranları çift yönlü Kelimelerarasında : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,nomisi Sanayi, Konut, Anova, TUİK, 2003:01-2014:05 Fiyat için geçerliliği dönemi nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Elde edilen için test edilmiştir. Bankalarca TL üzerinden sonuçlar, incelenen dönemde Fisher hipotezinin ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY NATURAL GAS PRICES ağırlıklı ortalama açılanAND mevduatlara uygulanan CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND Türkiye ekonomisiACCORDING için geçerliTO olduğu sonucunu HOUSESfaiz oranları ile tüketici fiyat endeksinden elde ifade etmektedir. Diğer yandan, enflasyon oranınedilen enflasyon oranlarını içeren seriler önceIn this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, dan faiz oranınaAbstract: doğru tespit edilen nedensellik the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically (ADF) (1979) likle Augmented Dickey-Fuller analyzed. oranında ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different ilişkisi ise, enflasyon meydana gelen techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was (1996) tarafınve Elliot, Rothenberg ve Stock made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices artışların para talebini artırarak faizlerin yükseldan ileri sürülmüş DF-GLS birim kök testlerine mesi sonucuna yol açtığı şeklinde yorumlanabilir. tabi tutularak durağanlık sınaması yapılmıştır. Fisher hipotezinin Türkiye ekonomisi için geçerli Değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi Toda olması, enflasyon hedeflemesi stratejisinin başarısı ve Yamamoto (1995) tarafından geliştirilen için beklenen enflasyon oranlarının tespitinde nedensellik analizi yardımıyla araştırılmıştır. nominal faizlerin dikkate alınması gerekliliğini Analiz sonuçlarına göre, nominal faiz oranı ile ifade etmektedir. enflasyon oranı arasında uzun dönemde çift yönlü SONUÇ nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular, Fisher hipotezinin Türkiye ekonomisi Fisher hipotezi makroekonomi literatüründe için geçerli olduğu sonucunu ifade etmektedir. fonksiyonel bir öneme ve geçmişe sahiptir. Irving Fisher tarafından 1930 yılında ortaya atılan bu hipotez nominal faiz oranları ile enflasyon arasında pozitif yönlü bir ilişki kurmaktadır. Fisher hipotezi üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında, elde KAYNAKÇA AKDİŞ, M., (2006). Para Teorisi ve Politikası, Gazi Kitapevi, Ankara. ss. 217 137 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN AKTHAM, M., HAITAM, A. Z., (2006). “Does BERUMENT, H., JELASSI, İNCELENMESİ M. M., (2002). Fisher Effect Apply in Developing Countri“The Fisher Hypothesis: A Multi-Country Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ es: Evidence from a Nonlinear Cotrending Analysis” Applied Economics, 34 (1645-1655) Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Test Applied to Argentina,1 Brazil, Malaysia, Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü BEYER A., HAUG A. A., DEWALD W.G., Mexico, South Korea and Turkey” Applied (2009). “Structural Breaks, Cointegration and Econometrics International Development, Özetand : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analizEuropean edilmesi the Fisher olarak Effect” Central Bank Vol. 6, No.şeklindedir. 2, (31-46) Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Working PaperhaleSeries, No. 1013 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı getirilmiştir. ASEMOTA, O.Sanayi J., ve BALA, D.tüketim A., (2012). konutlarda aralıklarına“A göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde BORDO M. D., ROCKOFF H., (2011). “The Kalman Filter Approach to Fisher Effect: edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde gözlendiği varılmaktadır. tüketim ofSonuç Irvingolarak Fisher on Milton Friedman’s Evidence from Nigeria” CBN düşüş Journal of sonucuna Influence aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Monetary Economics” Nber Working Paper Applied Statistics, Vol.2, No. 1, (71-91) Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Series, No. 17267 ASLAN, H. M., (2009). Para Teorisi ve Politikası, Alfa Aktüel Yayınları, Bursa. ss. 394OF ELECTRICITY DICKEY, D. A., FULLER W. A., (1979). “DistECONOMETRIC ANALYSIS AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ribution of the Estimator for Autoregressive HOUSES ATKINS, F. J., COE, P. J., (2002). “An Ardl Time Series with a Unit Root” Journal of the Bounds Test of the Long-Run Fisher Effect Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Association, 74 (427-431) the consumption of electricity natural gas used in American industry andStatistical houses is statistically in the United States And Canada”andJournal analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for 24, analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was of Macroeconomics, (255-266) ELLİOT, G., ROTHENBERG, T. J., STOCK, made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices BADILLO, R., REVERTE, C., RUBIO E., (2011). “The Fisher Effect in the Eu-Revisited: New Evidence Using Panel Cointegration Estimation with Global Stochastic Trends” Applied Economics Letters, 18, (1247–1251) BAYAT, T., (2012). “Türkiye’de Fisher Etkisinin Geçerliliği: Doğrusal Olmayan Eşbütünleşme Yaklaşımı” Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38, (47-60) BAYAT, T., KAYHAN, S., DOĞAN Ç., (2013). “An Empirical Investitagion of Fisherian Link in BRIC-T Countries” İktisat, İşletme ve Finans, Vol. 28, No. 333, (67-86) J. H., (1996). “Efficient Tests for an Autoregressive Unit Root”, Econometrica, 64 (813-836) FISHER, I., (1930). The Theory of İnterest, Macmillan, New York. FRANSES, H. F., MCALEER M., (1998). “Cointegration Analysis of Seasonal Time Series” Journal of Economic Surveys, Vol. 12, No. 5 (651-678) FUEİ, L. K, (2009). “An Empirical Study of 138 the Fisher Effect and the Dynamic Relation Nominal Interest Rate and Inflation in Sin- ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Singapore Economic Review, KEYDER, N., (2005). Para: Teori–Politika-UyguİNCELENMESİ gapore”, The Vol.54, No.1 (75–88) lama, Bizim Büro Basımevi, Ankara. ss. 376 Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni GUJARATI, D. N., (2001). Temel Ekonometri, KOÇ, H., DEĞER K. M., (2010). “Döviz Kuru 1 Kilis ss. 7 Aralık Bölümü Literatür Yayıncılık, İstanbul. 709Üniversitesi, Elektrik-Enerji Belirsizliği ve Yurtiçi Yatırımlar: Türkiye Ekonomisi Testleri Özet(2009). : 2012-2014 arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlananÜzerine bu çalışma, Nedensellik sanayi GÜLOĞLU, B., “ Yılları Doğrusal Zaman ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi (1988-2007)” Atatürk Üniversitesi İktisadi Serileri Analizi Yayınlanmamış Ders Notlaşeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma hale getirilmiştir. ve daha İdarikapsamlı Bilimler Dergisi, Sayı. 24, No. 3 rı”, Pamukkale Üniversitesi, Ekonomi Yaz Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi (79-93) Seminerleri.yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz genelre-examination seviyesinde düşüş gözlendiği varılmaktadır. olarak tüketim KOUSTAS, Z., Sonuç SERLETIS, A., (1999). “On the HATEMI-J, A.,fiyatlarının (2011). “A of the sonucuna aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Fisher Effect Using an Alternative Approach” Fisher Effect” Journal of Monetary EconoAnahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat Applied Econometric Letters,18 (855-858) mics, 44 (105-130) İNCEKARA, A.,ECONOMETRIC DEMEZ, S.,ANALYSIS USTAOĞLU, OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES MISHKIN, F. S., (1992). “Is the Fisher Effect for ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND M., (2012). “Validity of Fisher Effect for HOUSES Real? A re-examination of the relationship Turkish Economy: Cointegration analysis” between inflation and interest rates” JourAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, Procedia – the Social and Behavioral consumption of electricity Sciences, and natural gas used innal industry and houses isEconomics, statistically of Monetary Vol. 30, No.2 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different 58 (396-405) techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis (195–215) were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices JARENO, F., TOLENTINO, M., (2012). “The Fisher Effect in the Spanish Case: A Preliminary Study” Asian Economic and Financial Review, Vol. 2, No.7 (841-857) KANDIL, M., FAHMY, Y. A., (2003). “The Fisher Effect: New Evidence and Implications” International Review of Economics and Finance, 12 (451–465) KASMAN, S., KASMAN, A., TURGUTLU, E., (2005). “Fisher Hypothesis Revisited: A Fractional Cointegration Analysis” Emerging Markets Finance and Trade, Vol.42, No. 6 (59-76) MIYAGAWA, S., MORITA Y., (2003). “The Fisher Effect and the Long–Run Phillips Curve in the Case of Japan, Sweden and Italy” Ideas Working Paper series, No. 77. NUSAIR, S. A., (2008). “Testing for the Fisher Hypothesis Under Regime Shifts: An Application to Asian Countries” International Economic Journal, Vol. 22, No. 2 (273–284) ÖZTÜRK N., DURGUT D., (2011). “Faiz Oran- 139 larının Belirleyicileri: Türkiye İçin Ampirik Bir Analiz” Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, Sayı. 3, No. 1 (117-144) ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN ÖZTÜRK, N., BAYRAKTAR, Y., (2010). “Döviz TODA, H.Y., YAMAMOTO, İNCELENMESİ T., (1995). “StaKurlarını Açıklamaya Yönelik Yeni Yaklaşımtistical Inference in Vector Autoregressions Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ lar” C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, with Possibly Integrated Processes” Journal Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Sayı.11, No.1 (157-190) 1Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji of Econometrics, 66 (225-250) Bölümü PANOPOULOU, E., (2005). “A Resolution of TÜRKBAL, A., (2005). Makro İktisat, Aktif Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi the Fisher ve Effect Puzzle: A Comparison of tüketimininYayınevi, 290-293 konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik istatistiksel İstanbul. olarak analizss. edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Estimators”uygulanmıştır. IIIS Discussion Paper, No.67 Ayrıca hipotez testleri uygulanarak ORHAN, araştırma dahaO. kapsamlı hale getirilmiştir. Z. (1995). Başlıca Enflasyon TeoSanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi PAUL, T., M., yönünde (1984).hareket “Interest and istatistik the bulgulara rileri Politikaları, edilmiş Rates olup, yapılan göreve de İstikrar sonuca gidilmiştir. Elde Filiz Kitapevi, edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Fisher Effect in India: An Empirical Study” İstanbul. ss. 175 fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Economic aralığı Letters, 14 (17-22) UYGUR, E., (2006). “Ekonometrinin Gelişimi: Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat PENG, Y., (2007). Monetary Policy in China: İktisadın Bilim Olma Çabası”, Türkiye Ekonomi The Fisher Effect, Yayimlanmamiş Yüksek Kurumu Tartışma Metinleri, Mayıs, 2006 http:// ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES Lisans Tezi, Auckland University of Tech-RANGES INwww.tek.org.tr/dosyalar/EKONOMETRI-T3. ACCORDING TO CONSUMPTION TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES nology, Auckland. pdf (Erişim Tarihi: 16.10.2014) Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, RUBIO, O. B.,theROLDAN D., ESTEVE V.,gas used ÜNAL, T., UZUNOĞLU S., ALKİN K., (1990). consumption C. of electricity and natural in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different (2010). “Testing Fisher Moreover, Effect in Ortamda Faiz Politikaları ve techniquesthe for analysis. teststhe of hypothesis “Enflasyonist were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Presence of Structural Change: A case study İşletmeler Üzerine Etkileri” İstanbul Ticaret of the UK, 1966-2007” Economic Issues, Odası Yayınları, No. 10 Vol. 15, No.2 WALLACE, M., WARNER, J., (1993). “The SATHYE, M., SHARMA, D., LIU S., (2008). Fisher Effect and The Term Structure of In“The Fisher Effect in an Emerging Economy: terest Rates: Tests of Cointegration” Review The Case of India” International Business of Economics and Statistics, 75 (320-324) Research, Vol.1, No. 2 (99-104) WESTERLUND, J., (2008). “Panel Cointegration SCHWERT, G.W., (1989). “Tests for Unit Roots: Test of The Fisher Effect” Journal of Applied A Monte Carlo Investigation” Journal of BuEconometrics, 23 (193–233) siness and Economic Statistics, 7 (147-160) World Bank Database, http://databank.worldbank. ŞİMŞEK , M., KADILAR, C., (2006). “Fisher org/data/views/variableselection/selectvariables. etkisinin Türkiye Verileri ile Testi” Doğuş aspx?source=world-development-indicators Üniversitesi Dergisi, Sayı. 7, No. 1, (99-11) (Erişim Tarihi:16.10.2014) 140 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:08 K:20 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN YILDIRIM, K., KARAMAN, YILANCI, V. (2009). “Fisher Hipotezinin Türkiye İNCELENMESİ D., TAŞDEMİR, M., (2009). Makro Ekonomi, Seçkin Yayınevi, için Sınanması: Doğrusal Olmayan EşbütünMurat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Ankara. ss. (207-208) leşme Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni ve İdari Bilimler Dergisi,1 Sayı. 23, No. 4 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü (205-213) Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 141 UHEYAD ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ VALIDITY OF FELDSTEIN-HORIOKA HYPOTHESIS IN TURKEY FELDSTEIN-HORIOKA HİPOTEZİNİN TÜRKİYE’DE GEÇERLİLİĞİNİN SINANMASI Utku ALTUNÖZ Sinop Üniversitesi Boyabat İİBF Muhasebe ve Finansman A.D. Abstract: The presence of a relation between saving and investment is important for the determination of economic policies. According to Feldstein –Horioka hypothesis, presence of the relationship between savings and investments depend on the degree of the international capital mobility. In case of the high capital mobility, the relation between saving and investment is strong. However, in the form of restricted capital mobility, the relation falters occurs. In this paper, validity of Feldstein –Horioka hypothesis is examined for Turkey by using ARDL bound test covering the period between 1980 and 2013. According to empirical results, F-H Theory is supported for Turkey. Özet: Yatırım ve tasarruf arasındaki ilişkinin varlığı, ekonomik politikaların belirlenmesinde oldukça önemlidir. Feldstein –Horioka hipotezine göre yatırım ve tasarruf ilişkisi, ulusşararası sermaye hareketliğinin derecesine bağlıdır. Yüksek sermaye hareketliliği durumunda değişkenler arası ilişki güçlü olmaktadır. Bununla birlikte sınırlı sermaye hareketliği durumunda, yatırım ve tasarruf arasındaki ilişkide problemler belirmektedir. Çalışmada Feldstein –Horioka Hipotezi, 1980-2013 yılları için Türkiye ekonomisinde sınır testi yaklaşımı ile test edilmektedir. Ekonometrik modelin sonucuna göre ilgili dönemler için Türkiye’de Feldstein –Horioka Hipotezi desteklenmektedir. Key Words: Feldstein –Horioka Hypothesis, Saving, Investment, ARDL Bounding Test Anahtar Kelimeler: Feldstein –Horioka Teorisi, Tasarruf, Yatırım, Sınır Testi Yaklaşımı 142 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN INTRODUCTIONELEKTİRİK VE DOĞALGAZİNCELENMESİ AÇIKGÖZ Efficiency of saving depends onMurat the KORKMAZ, perfect Hakan (1) Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni mobility of capital among economies. Feldstein 1 Y:Gross Domestic Product Kilis in 7 Aralık Bölümü and Horioka started an argument theirÜniversitesi, study Elektrik-Enerji if there was a relationship between saving and I:Investment Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi international capital mobility their ile article ve konutlarda kullanılanindoğalgaz elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakS:Saving hazırlanan çalışmada ANOVA modeli which was published headed Domestic Saving uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarınınclaim tespit edilmesi and International Capital Flows. Geldstein-Horioka under the perfect mo- yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde bilityaralığı assumption thatve there edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça, elektrik doğalgazshould not be a In economic science, investment-saving relatifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim relationships between domestic investment and aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, onship was examined by variety ways.fiyatlarda Studyda azalma meydana gelmektedir. domestic saving. If capital is a perfect mobility, Anahtaris Kelimeler Elektrik, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat of Feldstein-Horioka corner :stone ofDoğalgaz, them. In increasing in saving for any country will increase later years, relation among variables were tested the total investment all around the world. Menby Feldstein (1983) and Feldstein and Bachetta ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND will distribute to tioned increase in investment (1991). Being higher of relation in following HOUSES countries in proportion to the startup capital stock studies, phenomenon entered the literature as a Abstract: In this study prepared by using data of and TSI belonging to the years of 2012-2014, marginal efficiency of capital (Kibritçioğlu Feldstein-Horioka paradox. of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically the consumption ve Ninjbat, 2006, analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the 5). use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was 1. Theorical Framework of Feldstein-Horimade more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Literature Survey oka Theory Feldstein and Horioka claim the relatively immobility of capital. According to Feldstein –Horioka theory, presence of the relationship between savings and investments depend on the degree of the international capital mobility. If the capital mobility is high then the relation between saving and investment is strong (Feldstein and Horioka,1980,24). In mentioned study, savinginvestment relationship was examined by using cross-section regression over the 1960-1974 periods in a sample of 16 OECD countries. Accroding to Feldstein –Horioka; There are many studies on the subjection the subject of Feldstein and Horioka in literature. A portion of the work is about the theoric research, however, the studies on the other part is about the examination of validity. As well, it isn’t arrived an agreement whether or not Feldstein –Horioka is valid for every countries. In the other word, several studies have researched the correlation between domestic investment and saving for various countries by means of different empirical methods. Among these, some recent studies find precise evidence supporting the F-H relationship while Ho reject the validity of interaction between 143 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN saving and investment reflecting the high capital distributed lag (ARDL) model İNCELENMESİ was preferred to mobility. understand cointegration relationships among Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ variables. Before the analysis, stationarity of Grup A.Ş. Finans Yönetmeni As Jansen (1996) points out if aGüven significant variables will be examined. 7 Aralık Üniversitesi, number of countries are found1Kilis to be linked with Elektrik-Enerji Bölümü international capital markets, this may be signi2.1. Data and Methodology Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ficant evidenceveofkonutlarda international capital kullanılan doğalgazmobility ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi All series, which was used for econometric şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli (see Jansen 1994 and Gundlach and Sinn 1992 uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak model, araştırma daha hale from getirilmiştir. waskapsamlı obtained World Development for a complete Sanayi analysis). ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Indicators the World Bank. In yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre (WDI) de sonucadatabase gidilmiştir.of Elde bulgular(2002) sonucunda; sanayi sektörü arttıkça, elektrik ve doğalgaz Blanchard ve edilen Giavazzi examined theiçin tüketim orderaralığı to examine of long run relationship among fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim relationship between investment inda azalma themeydana variables, co integration tests are used. In aralığı Kwsaving cinsindenand yükseldikçe, fiyatlarda gelmektedir. OECD Countries for Kelimeler the period 1960-2004. In classical coAnova, integration tests expect variable to Anahtar : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, TUİK, Fiyat the result of study, it was understood that the be stationary at same level. However, ARDL relationship has decreased over time. In theOFsame approach, which was developed by Pesaran at ECONOMETRIC ANALYSIS ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND study, they reached the same result for euro zone al (1996), enables for variables to examine at HOUSES countries for the period 1991-2001. different levels. Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption of electricity in industry and housesdistributed is statistically Özmen and Parmaksız (2003) testedandtonatural F-Hgas used “The autoregressive lag (ARDL) model analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis applied andcointegration the research wasand is introduced Theory for United Kingdom period covering dealswere with single made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 1948-1998 by using Estimation of F-H coefficient. originally by Pesaran and Shin (1999) and further As a result, F-H relation does not exist for the extended by Pesaran et al. (2001). The ARDL countries in mentioned study. approach has the advantage that it does not require all variables to be I(1) as the Johansen framework Bangake ve Eggoh (2009), tested 37 African and it is still applicable if we have I(0) and I(1) countries for the period between 1970-2006. variables in our set. “ By using panel OLS, panel DOLS and panel FMOLS co integration analysis; they reached ARDL bounds testing consist of two parts. In the the coefficient between 0 and 1 in accordance first part, relationships among variables will be with expectation. tested for long run by using equation (1) below, 2. PURPOSE, SCOPE AND METHOD Purpose of the econometrical analysis is to determine the validity of Feldstein –Horioka hypothesis for Turkish Economy. The autoregressive (1) 144 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN obtainingELEKTİRİK of long term relationship “An advantage of using ARDL bounds testing is İNCELENMESİ After the by using equation (1), it is needed to obtain the thatAÇIKGÖZ the ARDL does not need that all the variabMurat KORKMAZ, Hakan short run relationship among variables. For this lesYönetmeni under study must be integrated of the same Güven Grup A.Ş. Finans purpose, equation (2) below will be used. 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji order and itBölümü can be applied when the under-lying variables are integrated of order one, order zero (2) Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel integrated” olarak analiz edilmesi or fractionally (Mouniri2012,12). şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. In this study,fiyatlarının S/GDPtespit ratioedilmesi and I/GDP ratio Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde werearalığı obtained Republic edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim arttıkça,from elektrik ve doğalgazof Turkey Mifiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim noted that error correction term was nistry of development for 1980-2013. E-view aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. As will be added to equation (1) and equation (2) was obsoftware preferred Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,5Sanayi, Konut,was Anova, TUİK, Fiyatfor econometric tained. ERM term is a dynamic model in which analysis. In order provide stationary, all vari“the movement of the variables in any periods is ECONOMETRIC ELECTRICITY NATURAL ablesAND were appliedGAS the PRICES ADF, PP and KPSS unit related to the previous period’sANALYSIS gap fromOFlongACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSESroot tests. run equilibrium. Abstract: In this study prepared byTablo using data belonging to the years of 2012-2014, 1. Iof /TSI GDP the consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques forADF analysis. of hypothesis wereUnit applied and the research unitMoreover, Root tests Philips Perron Root KPSS was Unit made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Constant At Level First Difference Constant and with Trend Constant Constant and with Trend Constant Root Constant and with Trend -2.11 -2.90 -2.22 -2.44 0.21 0.11 -2.88* -3.23* -2.90* -3.33* 0.98* 0.17* -2.76** -3.11** -2.69** -3.11** 0.24** 0.14** -4.12 -5.33 -4.88 -4.67 0.12 0.08 -2.80* -3.34* -2.93* -2.99* 0.66* 0.14* -2.34** -2.90** -2.59** -2.86** 0.55** 0.10** * denotes critical values at %5 significant level and ** denotes critical values at %5 significant level. In table 1, null hypothesis which means “unit root exist” for ADF and PP was examined for I/GDP variable According to result of unit root test, series are not stationary at level but first level. Because, computed ADF test-statistic is smaller than the critical values at 10%, 5%, 1% significant level, respectively, therefore we can 145 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN reject at first level. However, According to result for null hypothesis, variable is stationary not only İNCELENMESİ of KPSS test, which accepts “unit root not exist” at level but also first level. Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Güven Table Grup A.Ş. Yönetmeni 2:Finans S / GDP 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü ADF unit Root Philips Perron Unit Root KPSS Unit Root Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırmaConstant daha kapsamlı hale getirilmiştir. Constant Constant Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi Constant and with göre Constant and with Constant and with yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Trend Trend Trend edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat -1.61 -1.87 -1.76 -1.88 0.19 0.18(x) At Level -2.87* ANALYSIS -2.89* OF ELECTRICITY -2.21* -3.76* ECONOMETRIC AND NATURAL0.44* GAS PRICES0.15* ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND HOUSES 2.91** -3.11** 2.82** -3.22** 0.39** 0.10** Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, the consumption gas used in industry -5.21of electricity -6.22and natural -5.98 -6.66 and houses 0.10is statistically 0.06 analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was First made more -3.23* comprehensive.-3.21** The purpose -2.99* was to determine -3.36* electricity and0.50* natural gas prices 0.19* Difference 1.32** -3.34** -2.96** -3.34** 0.36** 0.10** * denotes critical values at %5 significant level and ** denotes critical values at %5 significant level. (x) denotes the rejection of null hyphotesis at significant levels. So that stationary of variable %10 significant level. could provide at first difference. According to table 2, test results of ADF and PP In this paper ARDL bounding test was preferred for S/GDP shows that variable has unit root at level but not at first level like I/GDP variable. However, results in KPSS test is different compare with the same test of I/ GDP variable. According to KPSS result, variable has unit root at %10 for co integration which was found by Pesaran and Pesaran (1997), Pesaran and Smith (1998), and Pesaran and Shin (1999). The basic advantage of ARDL test lies in its flexibility that it can be applied when the variables are of different order of integration (Pesaran and Pesaran 1997). 146 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN advantage of this approach is advantage of not requiring a specific identification İNCELENMESİ Second important that the model takes sufficient numbers of Lags to of the order of the underlying data. Third, this Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ capture the data generating process in a generaltechnique is suitable for small or finite sample Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni to-specific modeling framework1(Laurenceson and size (Pesaran et al., 2001). Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü Chai 2003). Another advantages that the bounds First stage of ARDL test is to determine appropriate test allows a mixture of I(1)Yılları and arasındaki I(0) variables Özet : 2012-2014 TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi Lag Length Criteria. In this study, according to ve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi as regressors, that is, the order of integration of şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakAkaike hazırlanan çalışmada ANOVA modeli Information Criterion, ARDL (1,0) model uygulanmıştır. hipotez testleribe uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. appropriate variables may Ayrıca not necessarily the wasveselected as an appropriate Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi model. same. Therefore, the ARDL technique has the yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Table 3:ARDL (1,0) varılmaktadır. Result Sonuç olarak tüketim fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. Variables Coefficent Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK,t-values Fiyat I/Y(-1) 0.4311* 3.2311 S/Y 0.3212* 4.3218 ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND cACCORDING TO CONSUMPTIONHOUSES 8.8117* 3.2118 Diagnostic Tests** Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, 0.66 theR2 consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different Otocorelation 1.322(.399) techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Heteroscedasticity 0.3213(.668) Note:* values are significant at %1,%5 and %10. the values in parentheses denotes P values. Akaike Information Criteria was used for Model. Dependent variable is (I / Y). In order to estimate of model, OLS method was used. According to result of diagnostic tests, there is no problem as deterministic and stochastic, which means there is no autocorrelation and heteroskedasticity problem in model. Following the ARDL estimation, existence of co integration was examined by f statistic. Null hypothesis which is refer whether there is co integration relationship among variables or not is formed like below: Ho : λ1 = λ2 = 0 H1 : λ1 ≠ 0, λ2 ≠ 0 147 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN Calculation of F Statistic for Detersay that Feldstein –Horioka İNCELENMESİ Table 5: mining the Long Run Relationships Theory is valid in Turkey for inspected dates. In other words, in case Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ of increasing the international capital movement Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni in long run term, the relationships between saving 10% 1Kilis 7 Aralık 5% Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü and investment will be weakening. I(0) - I(1) I(0) - I(1) the number of variables 1 Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi 3.98- 4.96 5.24-5.73 An error correction is not a model that corve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarakmodel analiz edilmesi hazırlanan çalışmada ANOVAmodel. modeli Error Correction Calculated F şeklindedir. Farklı analiz teknikleri kullanılarakrects the error in another uygulanmıştır. Ayrıca hipotez Statistic 6,221* testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Models (ECMs) are tespit a category Sanayi ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının edilmesi of multiple time yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde series models that directly estimate the speed Note: * denotesedilen thebulgular existence of cosanayi integration sonucunda; sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz at which a dependent variable— —returns to fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim among the variables both %5 and 519 significant aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. equilibrium after a change in an independent variable— . In order to provide the consistence According to results which can be seen from of error correction model, coefficient should be table 5, variablesECONOMETRIC are cointegrated. . In case of F ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES negative. ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND statistic is greater than top limit of critical, null HOUSES Table 7: Error Correction Model hypothesis is rejected. That means there is a long this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, run relationshipAbstract: amongInvariables. According to Coefficient the consumption of electricity and natural gas used inVariables industry and houses is statistically t-Values ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different result, there is aanalyzed. long run relationship S/Y 0.3411 2.7411 levels. Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices In this section, long run coefficients should be determined. Mentioned coefficients are presented in table 6. Table 6: ARDL ( 1,0) Model Estimated Result for long run Relationship Variables Coefficent t-values S/Y 0.44120* 3,2119 c 12.0412* 5.212 According to result of ARDL (1, 0) which is followed from table 6, there is a positive relationship between saving and investment in long run relationships. In a parallel of result, we can ERM -0.3811 -2.9847 c 5.8041 3.0784 In accordance with the results of ECM in table 7, coefficients are significance. ECM coefficient is negative like expected. The meaning of being -0.38 of ERM coefficient is that the effect of shock will come to equilibrium as speed as 38% within first year. Conclusion The presence of a relation between saving and investment is important for the determination of economic policies. By the liberalization of input and output, importance of saving-investment 148 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE ELEKTİRİK VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN KİBRİTÇİOĞLU, A.,NİNİNJBAT, increased. In this study, Feldstein İNCELENMESİ U., (2006). Uluslararası Sermeye Hareketliliğinin Dere–Horioka hypothesis is examinedMurat for KORKMAZ, Turkey Hakan AÇIKGÖZ cesi ve Feldstein-Horioka Bilmecesi, Ankara by using ARDL bound test coveringGüven the Grup period A.Ş. Finans Yönetmeni Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat 1 between 1980 and 2013. According to result of Elektrik-Enerji Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Bölümü Yüksek Lisans Programı Seminer Çalışması econometrical analysis, it is reached that there relationship Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlanan bu çalışma, sanayi is a positive directional relationships between JANSEN W.J.,olarak (1996). saving-inve konutlarda kullanılan doğalgaz ile elektrik tüketiminin istatistiksel analiz ‘Estimating edilmesi şeklindedir. Farklı kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli saving and investment. This analiz resultteknikleri is suitable vestment correlations: evidence for OECD uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. with expectations. Because according FeldsteinSanayi ve konutlarda tüketimto aralıklarına göre elektrik vecountries doğalgaz fiyatlarının tespit based on an edilmesi error correction model’, yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Horioka, increasing capital movements weaken of International Money and Finance, edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim Journal aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz fiyatlarının genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. Sonuç olarak tüketim the relationships between both variables. Short 5, 749-781 aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. run relationships among variables were tested by Anahtar Kelimeler : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim,BLANCHARD, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat O., GIAVAZZI, F., (2002). ERM model. The meaning of being -0.38 of ERM “Current account deficits in the Euro area: coefficient is that the effect of shock will come of theGAS Feldstein_Horioka puzzle?”, ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITYThe AND end NATURAL PRICES to equilibrium as speed as 38% first year.RANGES IN TERMS OF INDUSTRY AND ACCORDING TOwithin CONSUMPTION Brookings Papers on Economic Activity, 2, HOUSES 147-209 This study presents that, Feldstein –Horioka hypotAbstract: In this study prepared by using data of TSI belonging to the years of 2012-2014, hesis is supported in turkey for 1980 and the consumption of electricity and 2013. natural gas used in industry and houses is statistically BANGAKE, J.C., (2009). analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared withC., the ve use EGGOH, of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was International Capital Mobility in African made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices Countries: A Panel Cointegration Analysis, FELDSTEIN, M., ve HORIOKA, C.,(1980). http://193.49.79.89/leo/images/espace_per“Domestic Saving and International Capital so/bangake/WP_2178.pdf, (Erişim Tarihi: Flows”, Economic Journal, 90, 314-329 15.06.2010) FELDSTEIN, M., (1983).“Domestic Saving and International Capital Movements in the Long Run and the Short Run” European Economic Review, 21:331-353 FELDSTEIN, M., BACHETTA, P., (1991). “National Saving and Economic Performance” Shoven, et al(eds.) National Saving And International Investment, USA University of Chicago Press PESERAN, M. H., SHIN Y., and SMITH R., (1996). “Testing for the Existence of a LongRun Relationship,” University of Cambridge, DAE Working Paper No. 9622 PESERAN, M. H., ve SHIN, Y., ,(1999). “An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis”, http:// www.econ.cam.ac.uk/faculty/pesaran/ardl. pdf, (Erişim: 29.09.2011) 149 ULUSLARARASI HAKEMLİ TASARIM VE MİMARLIK DERGİSİ ULUSLARARASI HAKEMLİ EKONOMİ YÖNETİMİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ INTERNATIONAL JOURNAL OF DESIGN AND ARCHITECTURE International REFEREED Refereed Journal of Researches on Economy Management Ekim // Kasım Kasım //Aralık Sonbahar KışKış Ekim Aralık2014 2014Sayı: Sayı:0202Cilt: Cilt:0101 Sonbahar October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter October / November / December 2014 Issue: 02 Volume: 01 Autumn Winter ID:13 K:02 (Ekonomi) & (Economy) ID:10 K:26 www.uheyadergisi.com (Ekonomi) & (Economy) www.uheyadergisi.com (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) (ISO 9001-2008 Belge No: 12879 & ISO 14001-2004 Belge No: 12880) SANAYİ VE KONUTLAR AÇISINDAN TÜKETİM ARALIKLARINA GÖRE VE DOĞALGAZ FİYATLARININ EKONOMETRİK AÇIDAN H.,ELEKTİRİK SHIN, Y., ve SMITH,İNCELENMESİ R., PESERAN, M.H., SHIN Y.,(1999). An Autoreg- PESERAN, M. (2001). “Bounds Testing Approaches to the ressive Distributed Lag Modelling Approach Murat KORKMAZ, Hakan AÇIKGÖZ Analysis of Level Relationship”, Journal of to Co integration Analysis. In S. Strom, A. Güven Grup A.Ş. Finans Yönetmeni Applied Econometrics, 16(3), 289-326 Holly and P. Diamond (Eds.), Econometrics 1 Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Elektrik-Enerji Bölümü and Economic Theory in the 20th Century: BELLOUMIİ, M., (2012). The relationship The Ragner Centennial Symposium. Özet : 2012-2014 Yılları arasındaki TUİK verileri kullanılarak hazırlananFrisch bu çalışma, sanayi between Trade, FDI and Economic ve konutlarda kullanılan doğalgaz growth ile elektrik tüketiminin istatistiksel olarak analiz edilmesi Cambridge, Cambridge University Press. Farklı analiz teknikleri kullanılarak hazırlanan çalışmada ANOVA modeli in Tunisia: şeklindedir. An application of autoregressive uygulanmıştır. Ayrıca hipotez testleri uygulanarak araştırma daha kapsamlı hale getirilmiştir. Available at: www.econ.cam.ac.uk/faculty/ distributed Sanayi lag model, Presented at the 15th ve konutlarda tüketim aralıklarına göre elektrik ve doğalgaz fiyatlarının tespit edilmesi pesaran/ADL.pdf Erişim: 16.10.2014 yönünde hareket edilmiş olup, yapılan istatistik bulgulara göre de sonuca gidilmiştir. Elde Annual Conference on Global Economic edilen bulgular sonucunda; sanayi sektörü için tüketim aralığı arttıkça, elektrik ve doğalgaz Analysis, Geneva, LAURENCESON, and CHAI J., (2003). Fifiyatlarının Switzerland genel seviyesinde düşüş gözlendiği sonucuna varılmaktadır. SonuçJ., olarak tüketim aralığı Kw cinsinden yükseldikçe, fiyatlarda da azalma meydana gelmektedir. nancial Reform and Economic Development PESERAN M.H., PESERAN (1997). Working Anahtar KelimelerB., : Elektrik, Doğalgaz, Tüketim, Sanayi, Konut, Anova, TUİK, Fiyat in China. Cheltenham, UK, Edward Elgar with Microfit 4.0: Interactive Econometric Analysis. Oxford, Oxford University Press PESERAN, M.H., Y., SHIN., and SMITH, R., ECONOMETRIC ANALYSIS OF ELECTRICITY AND NATURAL GAS PRICES ACCORDING TO CONSUMPTION RANGES IN(2001). TERMS OF INDUSTRY AND approaches to the Bounds testing PESERAN, M.H., SMITH RP.,(1998). Structural HOUSES analysis of level relationships, Journal of Analysis of Co integrating VARs. Journal of Abstract: In this study prepared by using data of TSI belonging the years of 2012-2014, Appliedto Econometrics, 16, 289-326 Economic the Survey 12: 471-505 consumption of electricity and natural gas used in industry and houses is statistically analyzed. ANOVA model was applied to the study prepared with the use of different techniques for analysis. Moreover, tests of hypothesis were applied and the research was made more comprehensive. The purpose was to determine electricity and natural gas prices 150 HAKEM KURULU ÜNVANI ADI SOYADI BAĞLI OLDUĞU KURUM DR. Ahmet Burçin YERELİ HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ DR. Ali Serdar YÜCEL FIRAT ÜNİVERSİTESİ DR. Alpaslan Hamdi KUZUCUOĞLU YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ DR. Aygül YANIK TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Ayhan AYTAÇ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Aylin ZEKİOĞLU CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Bülent KILIÇ ÖZEL HEKİM DR. Cemal ZEHİR YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ DR. Çetin BEKTAŞ ERZİNCAN ÜNİVERSİTESİ DR. Çetin YAMAN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Ebru ONURLUBAŞ TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Emine DEMİRAY ANADOLU ÜNİVERSİTESİ DR. Emine ÖZMETE ANKARA ÜNİVERSİTESİ DR. Fatih ÇATIKKAŞ CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Fikriye TOKER TRAKYA ÜNİVERSİTESİ DR. Giray SAYNUR DERMAN SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Gülten HERGÜNER SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. H. Arif TUNCEZ SELÇUK ÜNİVERSİTESİ DR. H. Yelda ŞENER DUMLUPINAR ÜNİVERSİTESİ DR. Kürşad ZORLU AHİEVRAN ÜNİVERSİTESİ DR. Mehmet Akif ARVAS YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ DR. Mehmet YÜCE ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ DR. Michael KUYUCU İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ DR. Murat ERCAN BİLECİK ÜNİVERSİTESİ DR. Mustafa TÜRKMEN CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ DR. Muzaffer AKSOY ARAB BANKING DR. Nalan AKDOĞAN BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Nezahat GÜÇLÜ GAZİ ÜNİVERSİTESİ DR. Nilgün SARP LEFKE AVRUPA ÜNİVERSİTESİ DR. Nur DİLBAZ ALACAHAN ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ DR. Ramazan ERDEM SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ DR. Sefer GÜMÜŞ BEYKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Serdar TOK SAKARYA ÜNİVERSİTESİ DR. Serpil AYTAÇ ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ DR. Sevinç ÜRETEN BAŞKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Suat UĞUR ÇANAKKALE 18 MART ÜNİVERSİTESİ DR. Sudi APAK BEYKENT ÜNİVERSİTESİ DR. Süleyman ÖZDEMİR İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ DR. Tamer BUDAK İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ DR. Taner AKÇACI KİLİS ÜNİVERSİTESİ DR. Yasemin KESKİN BENLİ GAZİ ÜNİVERSİTESİ DR. Yavuz TAŞKIRAN KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ DR. Yener ATASEVEN ANKARA ÜNİVERSİTESİ DR. Ömer Okan FETTAHOĞLU KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ DR. Şebnem ASLAN SELÇUK ÜNİVERSİTESİ DR. Şengül HABLEMİTOĞLU ANKARA ÜNİVERSİTESİ 151 UHEYAD Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi Adres : Atakent Mah. Akasya 1 Evleri C2-23 Blok Kat 4 Daire 17 Halkalı Küçükçekmece İstanbul Web: http://www.uheyadergisi.com/ Mail: hakanmuratkorkmaz34@gmail.com 152