dy-45-manual - Model Hobby Projects
Transkript
dy-45-manual - Model Hobby Projects
DY-45 OSĐLOSKOP KĐTĐ Kullanma Kılavuzu 01 Kasım 2010 Amatör elektronikle uğraşanlar için osiloskop pahalı bir test cihazıdır. Bu kitte amatör elektronikçilere hitap edecek basit ama kullanışlı bir yazılım geliştirilmiştir. Ürünün iki temel fonksiyonu vardır. Elektrik sinyallerinin analizi için osiloskop olarak kullanılabileceği gibi bu sinyallerin frekansını ölçmek için frekansmetre olarak da kullanılabilir. Osiloskop olarak kullanmada maksimum ölçüm frekansı 375kHz ve frekansmetre olarak kullanımda maksimum ölçüm frekansı 1,0MHz'dir. Ayrıca osiloskop kiti, seri porttan veya RS232-USB dönüştürücü kablo ile usb portundan bilgisayara bağlanabilir ve ürünün yanında verilen “dsPIC Osiloskop V1.0” PC arayüz programı vasıtasıyla Grafik LCD görüntüsü anlık olarak bilgisayara aktarılabilir. Bilgisayar programına aktarılan gerilim dalga şekilleri, bmp formatında bilgisayara resim olarak kayıt edilebileceği gibi veriler, Excel formatında da bilgisayara kayıt edilerek daha kapsamlı bir analiz yapma olanağı sağlar. Ürün özellikleri: • Örnekleme hızı: max. 750 ksps (maksimum 375kHz) • Giriş gerilim aralığı: 0 - 5V (gerilim bölücü ile bu aralık arttırılabilir) • Yükselen kenarda yakalama (trigger) fonksiyonu • Trigger seviyesi ayarı, • HOLD/RUN fonksiyonu • Yatay pozisyon ayarı ve indikatörü • Frekansmetre olarak kullanımda max. ölçüm 1,0MHz • Besleme gerilimi; 6-12V (adaptör veya 9 voltluk pil kullanılabilir) PC programı ile • Cursor fonksiyonu • Fast Fourier Transform (FFT) analizi • Grafiklerin bilgisayara BMP formatında kaydı • Excel'e grafik verilerinin aktarımı. 1 Kullanma Talimatı Bağlantı Noktaları; Osiloskop kiti üzerinde iki adet bağlantı klemensi bulunmaktadır (Şekil 1). J1 Klemensi, devrenin besleme noktasıdır. Klemensin “+V” sol terminaline +6-12 Volt arası bir adaptörün artı besleme ucu, “GND” sağ terminaline adaptörün eksi “Ground” besleme ucu bağlanır. J2 Klemensi ise devrenin ölçüm noktasıdır. Klemensin “AN” sol terminali ölçüm yapılacak yere, “GND” sağ terminali ise ölçümü yapılan devrenin ground noktasına bağlanır. Şekil 1. Bağlantı Klemenslerinin Osiloskop Kiti üzerindeki yerleşimi Osiloskop Kullanım; Ürünün üzerinde 4 adet buton bulunmaktadır (Şekil 2). • “Mode” butonu ile bir osiloskobun 3 temel fonksiyonu arasındaki geçişler sağlanır. “Mode” butonuna her bir basışta “time/div” “ trigger level” “position” fonksiyonları arasında geçiş yapılır ve hangi fonksiyonun aktif olduğu ekranın sağ alt köşesinde görülür. • “HOLD/RUN” butonu ile osiloskop ekranındaki gerilim dalgası dondulur, tekrar basıldığında ölçüme devam eder. • “Arttırma” butonu “time/div” de zamanı arttırır, “trigger level” da gerilim seviyesini yükseltir ve “position” da gerilim pozisyonunu sağa kaydırır. 2 • “Azaltma” butonu “time/div” de zamanı azaltır, “trigger level” da gerilim seviyesini düşürür ve “position” da gerilim pozisyonunu sola kaydırır. Şekil 2. Butonların Osiloskop Kiti üzerindeki yerleşimi Resim 1’de osiloskop kullanımına ait bir resim görülmektedir. Resmi incelediğimizde ekran üzerinde birçok bilgi olduğu görülmektedir. Sağ alt köşede yazan “Pos.” osiloskobun “position” fonksiyonunda olduğunu, hemen üstünde yazan “HOLD” o an için ekranın dondurulduğunu, “us/d - 42” time/div değerinin 42 mikrosaniye/kare olduğunu ve “volt – 3,80” ise gerilim dalga şeklinin orta dikey eksen ile kesiştiği noktadaki gerilim değerini göstermektedir. NOT: Gerilim dalga formunun istenen bir noktadaki gerilim değerini ölçmek için osiloskop “position” moduna alınır, “Arttırma - Azaltma” butonları ile dalga formu sağa/sola kaydırılarak ölçülmesi istenen nokta orta dikey eksene getirilir. Osiloskobun temel fonksiyonlarından biri de “trigger” (yakalama)’dır. Bu osiloskop kiti gerilimi yükselen kenarda yakalar. Yakalama seviyesi, osiloskop “trigger level” modunda iken “Arttırma - Azaltma” butonları ile ayarlanır. Dış çerçevenin sağındaki dikey eksende bu seviyeyi gösteren trigger indikatörü bulunmaktadır. Trigger indikatörü ile üst yatay eksende bulunan pos. indikatörünün kesişim noktasında sinyal gerilimi yükselen kenarda yakalanır. 3 Resim 1. Osiloskop Kullanımına ait bir görüntü Frekansmetre Kullanım; Devreye ilk enerji verildiğinde osiloskop modunda açılmaktadır. Frekansmetre moduna geçmek için “Arttırma - Azaltma” butonlarına aynı anda basılır. Ölçüm aralığı 0-1MHz’dir ve TTL seviyesinde (0-5V)’dir. Ölçüm kademeleri otomatiktir. Ölçüm kademeleri; 9999Hz, 99.99kHz, 1.000MHz. Doğruluk değeri; ±%0.4 Frekansmetre kullanımından osiloskop kullanımına geçmek için “Mode” butonuna basılır. Resim 2. Frekansmetre Kullanımına ait bir görüntü 4 Bilgisayar yazılımıyla beraber kullanım; Ürünün yanında verilen “dsPIC Osiloskop V1.0” yazılımı, daha kapsamlı bir analiz yapmaya olanak sağlar. Ürün, RS232 haberleşme kablosuyla seri porttan veya USB-RS232 dönüşüm kablosuyla USB porttan bilgisayara bağlanmaktadır. Uygun kablo ile bilgisayara fiziksel bağlantı sağlandıktan sonra osiloskop ile iletişimi sağlamak için Resim 3’de görülen “Bağlantı” menüsünden osiloskobun bağlı olduğu port numarası seçilerek “Aktif” edilmelidir. NOT: Seri port için bağlantı noktası genelde COM1 olmaktadır. USB-RS232 dönüştürücü kablo ile bağlanıldığında ise hangi portun kullanıldığını öğrenmek için “Aygıt Yönecisi”den “Bağlantı Noktaları (COM ve LTP)” başlığı altındaki “USB Serial Port (COMX)” şeklinde yazılı olan bağlantı noktasından port numarasını öğrenebilirsiniz. Resim 3. Bağlantı menüsü Osiloskop ile bağlantı sağlandıktan sonra Grafik LCD’deki görüntü anlık olarak “Osiloskop” tabındaki grafiğe yansımaktadır. Grafiğin herhangi bir yerinde fare imlecini getirip farenin sol butonuna basılı tutularak sürüklendiğinde (sürükle bırak kullanımı) “cursor” fonksiyonu aktif hale gelmektedir. Resim 4’te görülen grafikte dikey yeşil çizgi, cursor pozisyonudur ve gerilim dalga şekliyle kesiştiği yerdeki gerilim değeri grafiğin altında time/div değeriyle birlikte yazmaktadır. Ayrıca programın üstündeki panelde “Cursor Gerilimi” olarak da görülmektedir. 5 Resim 4. dsPIC Osiloskop V1.0 yazılımı dsPIC Osiloskop programında iki grafik bulunmaktadır. Programda “Osiloskop” ve “FFT” tabları (sayfaları) bulunmaktadır. Đstenen grafiği görmek için bu tablara tıklamak yeterlidir. Program ilk açılışta FFT analizi aktif durumda değildir. FFT analizini aktif hale getirmek için “Program” menüsünün altındaki “FFT Analizi”e tıklamak yeterlidir (Resim 5). FFT analizinin aktif olup olmadığı programın altındaki durum çubuğunda görülmektedir. Aktif hale geldikten sonra FFT tabına basıldığında FFT analiz sonucu grafikte görülür (Resim 6). Resim 5. Program menüsü 6 Resim 6. FFT analizi NOT: FFT analizinde analizi yapılan gerilim dalga şekli DC bileşenli saf sinüs olduğu için analiz sonucunda sadece DC bileşen ve temel bileşenler vardır. Kare dalga gibi harmonikli gerilim sinyallerinde yüksek harmonik bileşenler de görülecektir. Ana menüde bulunan “Grafik” menüsünde iki tane alt menü bulunmaktadır (Resim 7). “Scope” alt menüsü ile osiloskop grafiğini “BMP olarak Kaydet” ve “Excel olarak Kaydet” seçenekleriyle resim ve Excel formatlarında bilgisayara kaydetmek mümkündür. Resim 7. Grafik menüsü 7 Resim 8. Excel formatında kayıt Resim 8’de osiloskop grafiğinin excele kaydı ile elde edilen verilere ait bir görüntü bulunmaktadır. Veriler kayıt edilirken tarih, saat gibi zaman bilgileri de kayıt altına alınmaktadır. Excel çıktısında grafik olmamaktadır. Zaman ve Gerilim sütunlarındaki verileri kullanılarak her türlü hesaplamaları yapmak ve grafiklerini çizmek mümkündür. 8