Türk Deniz Kuvvetleri`nde
Transkript
Türk Deniz Kuvvetleri`nde
Türk Deniz Kuvvetleri’nde Firkateynle 16 er T ürk Deniz Kuvvetleri, 21. yüzy›lda gerek k›y› sular›nda gerek aç›k denizlerde Türkiye’nin denizlerdeki ç›karlar›n› korumaya devam edecektir. Bu görevin baflar›lmas›nda en önemli görev firkateynlere düflmektedir... e Cem Devrim Yaylal› Günümüzde firkateynler Türk Deniz Kuvvetleri’nin suüstü gücünün belkemi¤ini oluflturmaktad›r. Savafl zaman›nda suüstü harekat›, denizalt› savunma harekat›, alan hava savunmas› yaparak düflman gemi, uçak ve denizalt›lar›n› imha etme; bar›fl zaman›ndaysa ambargo denetimleri, bar›fl› koruma (peace keeping) operasyonlar›, insani yard›m sevkiyat›na destek faaliyetlerini gerçeklefltirmekle görevli firkateynlerimiz Alman, ABD ve Frans›z dizayn›d›r. Alman tasar›m› gemiler özel olarak Türk Deniz Kuvvetleri için üretilmiflken, Amerikan ve Frans›z gemileri bu ülkelerin donanmalar›nda kullan›ld›ktan sonra ikinci el olarak hibe edilmifl ya da sat›lm›fllard›r. Frans›z A-69 s›n›f› gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nde korvet olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r. Ancak gemilerin sahip olduklar› silahlar ve operasyon yetenekleri göz önüne al›nd›¤›nda, Türk Deniz Kuvvetleri’ndeki di¤er firkateynlerden büyük farklar› yoktur. Bu sebeple A-69 s›n›f› gemilerin bu yaz›da yer almalar› uygun görülmüfltür. FF-1052 KNOX SINIFI So¤uk Savafl döneminde Amerikan Deniz Kuvvetleri kendine ana rakip olarak Sovyet Deniz Kuvvetleri’ni görüyordu. Olas› 3. Dünya Savafl› s›ras›nda ABD, Varflova Pakt› kuvvetleri NATO’nun savunmas›n› yar›p Bat› Avrupa’y› iflgal etmeye bafllamadan önce, ülkesinde bulunan malzeme ve askerleri Avrupa’daki savafl alanlar›na ulaflt›rmak zorundayd›. ABD’deki asker ve malzemenin Avrupa’ya ulaflmas› için gemilerin Atlantik Okyanusu’nu geçmeleri gerekecekti. Bu yüzden t›pk› 2. Dünya Savafl›’nda oldu¤u gibi öncelikle Atlantik Okyanusu’nda destek konvoylar›n› güvenlikle geçirebilece¤i bir ortam oluflturmas› gerekiyordu. Bu konvoylara, Sovyetler Birli¤i havadan AsuW seyir (cruise) füzeleri tafl›yabilen kara konufllu Backfire, Badger veya Bear gibi uzun menzilli bombard›man uçaklar›yla sald›racakt›. Ayr›ca Sovyet denizalt›lar›, t›pk› 2. Dünya Savafl›’nda Alman U-botlar›n›n yapt›klar› gibi konvoylar› bat›rmak için bekliyor olacaklard›. Denizlerin karanl›k bilinmezli¤inde ise Charlie, Oskar s›n›f› cruise füze kabiliyetli denizalt›lar ya da Alfa, Sierra, Victor s›n›f› h›zl› ve zor tespit edilen sald›r› denizalt›lar› vard›. Knox s›n›f› gemiler, 2. Dünya Savafl› boyunca Alman denizalt›lar›yla Müttefik gemilerinin Atlantik Okyanusu’nda yapt›klar› mücadeleden al›nan dersler ›fl›¤›nda dizayn edilmifllerdir. Denizalt›lara karfl› kullan›lmak için gelifltirilen bu gemiler çok geliflmifl bir denizalt› savunma harbi (DSH) sistemi etraf›nda infla edilmifllerdi. Gemide düflman denizalt›lar›n› tespit etmek için güçlü bir sonar, tespit edilen denizalt›lar› imha etmek için torpido 17 ve roket destekli torpidolar ve denizalt› savunma harekat› (DSH) helikopterleri bulunmaktad›r. Ancak denizalt› savunma harbi için bu kadar sistem ve silah varken; hava savunmas› için sadece k›sa menzilli bir top mevcuttur. Geminin bacas› ile antenin birlefltirilmesiyle yarat›lan baca-direk kombinasyonu, Knox s›n›f›n›n karakteristik özelliklerinden biridir. Geminin siluetini özgün k›lan bu yap›, geminin üst yap›s›n› flekillendirmektedir. Mk16 ASROC Lançeri (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) 18 Knox s›n›f› gemiler, Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin buhar türbinli motorlar› olan son konvansiyonel yak›tl› gemileridir (Amerikan Deniz Kuvvetleri Knox s›n›f›ndan sonra infla edilen savafl gemilerinde gaz türbinli tahrik sistemleri kullanm›flt›r). 1200 psi bas›nçl› türbinler kullanan gemiler, bu sistem sayesinde 27 deniz mili gibi yüksek h›zlara ç›kabilirler. Ancak yüksek bas›nçl› kazanlar›n bak›m› zor ve zahmetlidir. Ayr›ca limanda bulunan gemi- nin sefere ç›kmaya haz›r hale gelmesi için, kazanlar›n önceden yak›larak sistem için gerekli buhar›n oluflturulmas› gerekmektedir. Gemilerde tek uskur ve dümen bulunur. Geminin ana silah› 1950’li y›llarda dizayn edilen denizalt›savar silah› ASROC’tur. ASROC, savafl bafll›¤› olarak torpido tafl›yan bir füzedir. Mk16 lançerinde at›fla haz›r halde 8 adet ASROC füzesi bulunur. Menzili 11 km olan bu füzeler, geminin sonar›n›n tespit etti¤i denizalt›n›n oldu¤u pozisyona f›rlat›l›r. Füzeden ayr›lan ve bir paraflütle yavafllat›larak denize düflürülen torpido aktif konuma geçer. Otomatik olarak düflman denizalt›s›n› tespit edip takip ederek imha etmeye çal›fl›r. Knox s›n›f›nda bulunan Mk16 lançerinin iki tüpü, Harpoon gemisavar füzesini atacak flekilde modifiye edilmifltir. Gemide toplam 8 adet Harpoon füzesi ve 16 adet ASROC füzesi bulunur. Gemide ayr›ca yine denizalt›lara karfl› kullan›lmak üzere 4 adet Mk32 torpido tüpü de bulunur. Hem Mk32 torpido tüplerinde hem de ASROC sisteminde Mk46 torpidosu kullan›l›r. Knox s›n›f› gemilerin denizalt›lara karfl› kulland›¤› üçüncü silah› ise helikopteridir. Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin orjinal plan›nda, Knox s›n›f› gemiler 1950’lerde gelifltirilen insans›z DSH helikopterini kullanacakt›. Uzaktan kumanda ile gemiden kontrol edilen bu helikopterin görevi, üzerindeki görev yükünü (bu ço¤u zaman bir Mk44 torpidosu, bazen de bir su bombas›yd›) denizalt›n›n üzerine götürüp suya b›rakmakt›. Konsept olarak zama- n›n›n çok ilerisinde olan bu proje, baz› teknik baflar›s›zl›klar yüzünden istenilen sonuçlar› elde etmekte gecikince, ABD Kongresi taraf›ndan rafa kald›r›ld›. Bunun üzerinde Knox s›n›f› gemilerde SH-2 Sea Sprite helikopterleri kullan›lmaya baflland›. Knox s›n›f› gemiler özellikle Denizalt› Savunma Harekat› (DSH) için dizayn edildiklerinden hava savunma imkanlar› zay›ft›r. ABD Donanmas› bu gemilerde, yak›n hava savunmas› için Sea Sparrow uçaksavar güdümlü füzesi kullanm›flt›r. 1980’li y›llarda bu füzeler kald›r›larak yerlerine Mk15 Phalanx sistemi konulmufltur. Mk15 Phalanx, Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin su üstü platformlar› için gelifltirdi¤i, 20 mm döner toplu standart yak›n savunma silah›d›r. Geminin füzeleri taraf›ndan düflürülemeyen ve elektronik savunma sistemleri taraf›ndan engellenemeyen çok yak›ndaki hedeflerin imhas› için düflünülmüfltür. Phalanx sisteminin 6 namlulu döner topu, 1500 m menzile etkili olarak dakikada 3.000 mermi atabilir. Sistemin kendi radar› mevcut oldu¤undan, hedeflere tam otomatik ve gemi kumanda merkezinden ba¤›ms›z olarak angaje olabilir. Gemilerde ayr›ca hava ve suüstü hedeflerine karfl› kullan›lmak için bir adet 127 mm’lik Mk42 Mod9 top bulunur. Dakikada 20-40 mermi atabilen bu topun menzili hava hedeflerine karfl› 14 km, suüstü hedeflerine karfl› ise 24 km’dir. Mk42 topu, savafl harekat merkezinden yönetilebilece¤i gibi, gerekti¤inde top taretinde bulunan yerel kumanda merkezinden de kullan›labilir. Knox s›n›f› gemilerin denizalt›lar› tespit etmek için kulland›klar› bafll›ca sistem, aktif ve pasif modda çal›flabilen SQS-26 sonar›d›r. Bu sonar›n en belirgin özelli¤i devasa boyutlar›d›r. Gerek sonar›n vericisini, gerek sonar için gereken güç kaynaklar›n› gemi dizayn›na yerlefltirmek, Amerikal› gemi infla mühendislerinin karfl›laflt›¤› en ciddi sorun olmufltu. Bu yüzden bu sonar›n kullan›ld›¤› Bronstein, Garcia ve Knox s›n›f› firkateynler, 2. Dünya Savafl›’nda Amerikan Donanmas›nda hizmet vermifl olan Gearing / Allen Sumner s›n›f› destroyerlerden hem ebat hem de deplasman olarak daha büyüktürler. TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE KNOX Türk Deniz Kuvvetleri’nde Knox s›n›f› gemiler, 1990’l› y›llarda üzücü bir kazan›n ard›ndan kullan›lmaya bafllanm›fllard›r. 1992 y›l›nda yap›lan Display Determination NATO tatbikat› s›ras›nda, Amerikan USS SARATOGA uçak gemisinden atefllenen iki adet Sea Sparrow füzesinin isabet etti¤i DM-357 TCG MUAVENET destroyeri kullan›lamayacak duruma gelmifl ve olayda gemi komutan› dahil 5 denizcimiz flehit olmufltu. 1993 y›l›nda Amerikan Donanmas› taraf›ndan Knox s›n›f› bir firkateyn, eski MUAVENET’in yerine geçmesi için hibe olarak verilmifltir. Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmete giren ilk Knox s›n›f› gemiye F-250 borda numaras› ve TCG MUAVENET ismi verilmifltir. Nisan 2004 itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 4 adet Knox s›n›f› gemi görev yapmak- Knox s›n›f› firkateynlerin baca direk kombinasyonu. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) tad›r. TCG ZAFER 29 Kas›m 1993; TCG KARADEN‹Z ve TCG EGE ise 28 Temmuz 1994 tarihinde hizmete girmifllerdir. Bu gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nin beklentilerini yeteri kadar karfl›layamam›fl olacak ki, toplam 8 gemiden 4 tanesi ortalama 7 - 8 y›ll›k kullan›mdan sonra hizmetten al›nm›fllard›r. FFG-7 OLIVER HAZARD PERRY SINIFI 1960’l› y›llar›n sonuna gelindi¤inde Amerikan Donanmas›, elindeki 2. Dünya Savafl›’ndan kalma destroyerlerinin ve 50’li y›llardan kalma firkateynlerinin zaman›n tehditleri- Perry s›n›f› firkateynin uzun gövdeli hali. Türk Deniz Kuvvetlerindeki Perry’lerin ‹stanbul tersanesinde gövdeleri uzat›larak SeaHAwk’lara uygun hale getirilmektedir. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) 19 ne karfl›l›k vermekte yetersiz kald›klar›n› gördü. Bunun üzerine Eylül 1970’de “Devriye Firkateyni” program›n› bafllatt›. Bu program›n amac›, zaman›n geleneksel firkateyn görevleri aras›nda yer alan denizalt› savunma harekat› (DSH), ticari/askeri lojistik destek gemilerine efllik etme, k›saca eskort görevlerini yerine getirecek ve çeflitli tehditlere karfl› koyabilecek bir gemi yaratmakt›. Bu program›n sonucunda ortaya FFG-7 Oliver Hazard Perry s›n›f› firkateynler ç›kt›. Perry s›n›f› gemiler, denizalt› savunma harbi için dizayn edilmifllerdir. Ancak amfibik gemilere ve konvoylara orta tehdit seviyesinde efllik etme görevini de gerçeklefltirirler. Bu gemiler, uçak gemisi, amfibik ç›kartma ve aç›k deniz ikmal gruplar›nda görev alabilirler. Perry s›n›f› firkateyn üretimi, Amerikan Deniz Kuvvetleri’nin 2. Dünya Savafl›’ndan sonra yapt›¤› en büyük gemi inflaat program›d›r. 1977-1989 aras›nda sadece ABD’de 3 tersanede, 51 tanesi Amerikan Donanmas› ve 4 tanesi Avustralya Kraliyet Donanmas› için olmak üzere toplam 55 gemi üretildi. Avusturalya, ‹spanya ve Tayvan tersanelerinde üretilen gemilerle birlikte Perry s›n›f› gemi say›s›, 2003 y›l›nda toplam 70’e ulaflm›flt›r. Dizayn aflamas›ndan servise girmesine kadar geçen sürede Perry s›n›f› üretim program› bir çok yenili¤e imza att›. ‹lk gemi, FFG-7 USS OLIVER HAZARD PERRY Eylül 1976’de Bath Iron Works tersanesinde suya indirildi. O zamanlar için Amerikan Donanmas›’nda ilk defa yap›lan bir uygulama ile ikinci geminin üretimine geçilmeden önce 2 y›l boyunca ilk gemi üzerinde çeflitli testler yap›ld›. Bu testlerin sonuçlar› ve elde edilen tecrübeler, geminin kesinleflen son dizayn›nda önemli rol oynad›. Ayr›ca geminin dizayn›, farkl› tersanelerde kolay ve çabuk üretilebilmesine imkan tan›mal›yd›. Bu nedenle Perry s›n›f›, ayn› anda üç ayr› tersanede üretilece¤inden, dizayn› mümkün oldu¤u kadar sade tutuldu. Geminin gövdesi 35, 100, 200 veya 400 tonluk modüller halinde infla edilebilecek flekilde tasarland›. Böylece her tersane kendi imkanlar› için en uygun büyüklükte çal›flabilecekti. Ayr›ca gemiler daha önce yap›lm›fl benzer büyüklüklerde savafl gemilerinde bulunan mürettebattan çok daha az say›da personel ile görev yapabilecek flekilde tasarland›lar. Her ne kadar bu gemiler omurgadan dire¤e kadar komple bir platform olarak dizayn edilmifl ve orijinal planlar›nda sadece 39 tonluk büyüme marj› b›rak›lm›flsa da gemilerin a¤›rl›klar› sürekli olarak artm›flt›r. S›n›f, 3600 ton tam yük için tasarlanm›flsa da, sonuncu geminin tam yüklü deplasman› 4100 ton olmufltur. Gemilerde cephaneliklerin etraf›nda 19 mm alüminyum, makine kontrol bölümünün etraf›nda 16 mm çelik ve savafl komuta merkezinin etraf›nda 19 mm Kevlar z›rh vard›r. 20 Perry s›n›f› gemilerin k›sa ve uzun gövdeli olmak üzere iki versiyonu vard›r. K›sa gövdeli gemilerin helikopter pisti yaklafl›k 3 metre daha k›sad›r. SH-60 Seahawk helikopterleri k›sa gövdeli gemilerde görev yapamazlar. Perry’lerin ana makineleri de o zamanlar için oldukça yenilikçiydi. Kendinden daha önce üretilen di¤er eskort gemilerinde oldu¤u gibi, FFG-7’lerde tek uskur ve dümen bulu- nur. Makine dairesinde ana olarak iki adet GE yap›m› LM2500 gaz türbini vard›r. Bu makineler 40.000 beygir gücündedir ve duran bir gemiyi 43 saniye içinde 30 deniz mili (52 km/s) h›za ç›karabilirler. Tek türbinle gemi 25 deniz mili h›z yapabilir. 20 deniz mili sabit h›z ile 4500 deniz mili yol alabilir. Gerekti¤inde Perry’ler 10 dakikada sefere ç›kmaya haz›r hale gelebilirler. Oysa bir önceki kuflak firkaMk16 Lançerinde haz›r bulunan Standart SM-1 e¤itim füzesi. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) Perry s›n›f› F-495 TCG GED‹Z firkateyni.(Foto¤raf: C. Devrim Yaylal› Arfliv) teynler olan Knox’lar›n ana makineleri buhar türbinli oldu¤u için, onlar›n seyre haz›r hale gelmeleri 4 saate yak›n sürmektedir. Ayr›ca gaz türbinleri, hem buharl› hem de dizel makinelerden daha verimli çal›fl›rlar ve bak›mlar› da daha kolayd›r. Geminin ana makineleri ve elektrik türbini bilgisayar kontrollüdür. Türbinlerin baflka bir avantaj› da bak›m ve kumanda için daha az personele ihtiyaç duymalar›d›r. Bu s›n›f gemilerde ayr›ca bafl tarafta içeri çekilebilen iki adet ek pervane vard›r. Bu pervaneler manevra için kullan›ld›klar› gibi, gerekti¤inde ana makineler çal›flmazken gemiyi 6 deniz mili h›zla ilerletebilirler. Perry s›n›f› öncelikle denizalt› savunma harekat› yapacak flekilde dizayn edilmifltir. Denizalt› savunma harekatlar› için FFG-7’lerin gövdesinde çok güçlü bir sonar sistemi olan SQQ89(V)2 vard›r. Bu sistem, geminin burnunda bulunan SQS-56 sonar›, SQR-19 çekili sonar›, SQQ-28 helikopter sonar data linki ve gelen bilgileri iflleyen bir bilgisayardan oluflmaktad›r. Sistem sayesinde bütün sensörlerden gelen bilgiler savafl harekat merkezindeki (SHM) konsollarda tek elden de¤erlendirilmektedir. Gemilerin düflman denizalt›lar›na karfl› gövdelerinde tafl›d›klar› tek silah Mk46 DSH torpidolar›d›r. Mk46 torpidolar›, 2 adet üçlü Mk32 f›rlat›c›s›ndan atefllenmektedirler. Menzilleri yaklafl›k 11 km’dir. Ancak Perry s›n›f› gemilerin denizalt›lara karfl› as›l vurucu gücünü DSH helikopterleri oluflturmaktad›r. LAMPS (Light Airborne Multi-Purpose System) program› sonucu gelifltirilen bu helikopterler gemilerin silah ve sensör sistemlerinin entegre bir parças›d›r. Savafl gemilerinde denizalt› savunma harbi kabiliyetlerinin artmas› için, helikopterlerin geminin sensör sistemine entegre olmalar›n›n gerekti¤i ortaya ç›k›nca, ABD Donanmas› 1970’de LAMPS program›n› bafllatt›. Bu sayede gemi ile helikopter aras›nda sürekli bilgi al›flverifli gerçekleflebilecekti. Gerekti¤inde helikopter, geminin ufuk ötesi gözü olacak ve uzun menzilli füzeler için hedef bularak yine bilgilerini gemilere aktaracakt›. Program çerçevesinde ilk hizmete giren helikopter, zaten Amerikan donanmas›nda mevcut olan SH-2 Seasprite helikopteri oldu. LAMPS Mk1 olarak FFG-7 PERRY ve CG-47 TICONDEROGA s›n›f› gemilerde göreve bafllad›. Sikorsky firmas›n›n ABD Ordusu için üretti¤i S-70 Blackhawk helikopterinin deniz görevleri için tadil edilmifl versiyonu olan SH-60 Seahawk, 70’li y›llar›n sonunda LAMPS Mk3 olarak görev yapmaya bafllad›. LAMPS Mk3’lerin inifl ve kalk›fl paternleri, LAMPS Mk1’lerinkinden farkl› oldu¤u için Perry s›n›- f›n›n uçufl güvertesinin uzat›lmas› gerekti¤i ortaya ç›kt›. Ancak yap›lan bu modifikasyon tüm gemilere uygulanmam›flt›r. Uzun gövdeli gemilerde LAMPS Mk3’ler görev yaparken; k›sa gövdeliler LAMPS Mk1’leri kulland›lar. Hava hedeflerine karfl› AN/SPS-49 radar› geminin ana sensörüdür. Bu uzun menzilli radar L-band›nda çal›fl›r ve hava hedeflerinin menzili ve kerterizleri hakk›nda bilgi sa¤lar. Sistem sayesinde Perry s›n›f› gemiler, 200 deniz mili mesafeye ve 100.000 feet yüksekli¤e kadar uçan hedefleri tespit edebilir. Sistem, düflman›n elektronik karfl› tedbirlerinden, chaff’lardan ve yalanc› radar ekolar›ndan en az seviyede etkilenecek flekilde tasarlanm›flt›r. Ayr›ca hareketli hedefleri sabit hedeflerden ay›rt edebilmektedir. AN/SPS-49 radar› taraf›ndan tespit edilen hedefler Mk92 at›fl kontrol sistemine aktar›l›r. Bu sistem hedeflere at›lan SM-1 Standart uçaksavar füzelerinin izlemesini yapar. Geminin pruvas›nda bulunan Mk13 füze lançeri düflman uçak ve gemilerine karfl› ana silah sistemidir. 40 adet füze kapasiteli cephaneli¤i bulunan Mk13 lançeri, hem RIM-66 Standart uçaksavar, hem de RGM-84 Harpoon gemisavar füzelerini ateflleyebilir. Lançer dakikada 6 füze atabilmektedir. Normalde cephanelikte 4 adet Harpoon ve 36 adet SM-1 Standart füzesi bulunur. RIM-66 Standard SM-1, Amerikan Donanmas› taraf›ndan 1968 y›l›nda kullan›lmaya bafllanm›fl bir uçaksavar füzesidir. SM-1, ABD Donanmas›n›n 1950 y›llarda kulland›¤› k›sa menzilli Talos ve uzun menzilli Terrier ve Tartar füzelerini tek standart bir füzede toplamak istemesi sonucu bafllat›lm›fl bir projenin sonucudur. 1968-1996 y›llar› aras›nda Block III, Block IV (1969-1974) ve Block V (1986-1996) olmak üzere 3 farkl› konfigürasyonda üretilmifllerdir. Böylece meydana gelen teknolojik ilerlemeler füzelere yans›t›lm›fl ve ABD Donanmas›’n›n hava savunmas›n›n belkemi¤ini oluflturan bu füzelerin güncel ve modern kalmalar› sa¤lanm›flt›r. Füze yar› aktif güdümlüdür. Hedefe ulafl›ncaya kadar geminin radarlar› taraf›ndan yönlendirilir. Sesin 2 kat› h›zla uçabilen SM-1 MR füzesinin menzili yaklafl›k 25 deniz milidir. Savafl bafll›¤›n›n a¤›rl›¤› 115 kilogramd›r. Perry s›n›f› gemilerde suüstü hedeflerine karfl› kullan›lan bafll›ca silah RGM-84 Harpoon füzesidir. 1976 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan Harpoon, genelde gemilerde kendi özel Mk140 lançeri içinde muhafaza edilir, tafl›n›r ve yine bu lançerden atefllenir. ‹stisna olarak, Perry s›n›flar›nda kullan›lan Harpoon füzeleri Mk13 füze lançerinden at›l›rlar ve bu lançerin cephaneli¤inde tutulurlar. Bu yüzden d›flardan bak›ld›¤›nda bu s›n›f gemilerinin üzerinde Harpoon füzelerinin karakteristik lançerlerini görmek mümkün olmaz. 120 deniz milinin 21 MEKO 200TN Track IIB s›n›f› F-247 TCG Kemalreis firkateyni. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) üzerinde menzili olan Harpoon füzesinin harp bafll›¤› 221 kg’d›r. Silah sistemleri aras›nda suüstü ve hava hedeflerine karfl› kullan›lmak üzere bir adet 76 mm’lik Mk75 top da vard›r. Mk75, ‹talyan Oto Malera firmas›n›n popüler 76 mm’lik gemi topunun, lisansla ABD’de üretilmifl versiyonudur. Top, geminin üst güvertesinde k›ç tarafa do¤ru, baca ile Mk13 füze kontrol sistemi aras›nda bulunmaktad›r. Topun konumu bir savafl gemisi için oldukça s›rad›fl› oldu¤undan dolay› topun önünde ve arkas›nda önemli ölü bölgeler bulunmaktad›r. Top hem hava, hem de yüzey hedeflerine karfl› kullan›lmakta ve dakikada 85 mermi atabilmektedir. Ayr›ca gemilerde, füzelere karfl› yak›n savunma sistemi olarak bir adet Mk15 Phalanx çok namlulu uçaksavar topu vard›r. Phalanx, helikopter hangar›n›n üstünde bulunur ve Mk75 topun aksine geminin k›ç›na do¤ru kesintisiz bir görüfl alan› vard›r. Perry s›n›f› gemilerde, düflman denizalt›lar›n›n gemilerin yerlerini tespit etmelerini zorlaflt›rmak için Masker / Praire maskeleme sistemi vard›r. Bu sistem geminin pervanesinin karakteristik gürültüsünü bast›rarak denizalt›lar›n duymas›n› engeller. TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE PERRY’LER Nisan 2004 itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 8 adet Perry s›n›f› firkateyn aktif ola- 22 rak görevdedir. TCG GAZ‹ANTEP, TCG G‹RESUN ve TCG GEML‹K 12 Ocak 1998’de Charleston liman›nda yap›lan bir törenle Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lm›fllard›r. TCG GEL‹BOLU 23 fiubat 1999’da; TCG GÖKÇEADA 23 Temmuz 1999’da; TCG GED‹Z 1 Eylül 2000’de; TCG GÖKOVA 10 Nisan 2002’de ve TCG GÖKSU 4 Nisan 2003’de Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lm›flt›r. Ayr›ca yukarda say›lanlar›n d›fl›nda bir gemi de (eski USS Duncan FFG-10) yedek parça sa¤lamas› için hibe edilmifltir. Perry s›n›f› gemiler, sahip olduklar› geliflmifl sonar sistemiyle Türk Deniz Kuvvetleri’nin denizalt› savunma harbi imkanlar›n› önemli oranda yükseltmifllerdir. Ancak daha da önemli olarak Türk Deniz Kuvvetleri’ne ilk defa gerçek anlamda alan hava savunmas› yapabilme yetene¤ini kazand›rm›fllard›r. Türk Deniz Kuvvetleri bünyesinde uçaksavar füzesi kullan›lmas›na Yavuz s›n›f› gemilerin hizmete girmesiyle bafllanm›fl olsa da, Yavuz ve Barbaros s›n›flar›nda kullan›lan Sea Sparrow uçaksavar füzeleri daha çok geminin öz savunmas› için düflünülmüfltür. Bu füzelerin menzilleri de SM-1 Standard füzesinin yar›s› kadard›r. Perry’ler, içinde bulunduklar› görev grubunu, hem denizalt›dan hem de havadan gelecek sald›r›lara karfl› savunabilmektedir. Zaten bu gemiler Amerikan Deniz Kuvvetleri taraf›ndan bu görevler için tasarlanm›fllard›r. MEKO 200TN I / TN VE MEKO 200TN II-A/B SINIFI 1969 y›l›nda Alman tersanesi Blohm & Voss, savafl gemisi inflaat›n› de¤ifltirecek yeni bir üretim metodunun gelifltirilmesi karar›n› ald›. Bu metoda göre, gemilere konulacak olan silah ve elektronik sistemler, çal›flmaya haz›r halde, üreticileri taraf›ndan ticari standart konteynerler baz al›narak yap›lm›fl konteynerlere monte edileceklerdi. Tersaneye gelen bu silah, elektronik ve di¤er sistem modülleri, gemide kendileri için haz›rlanm›fl yerlerine monte edilecekti. Sonra arada kalan boflluk, çabuk donan plastik dolgu malzemesiyle doldurulacakt›. Monte edilen konteynerin elektrik, data, su ve di¤er ba¤lant›lar› da tamamland›¤›nda sistem kullan›lmaya haz›r hale gelecekti. Bugün sekiz ülkenin donanmas›nda kullan›lan (çok yak›nda bu ülke say›s› 10’a ç›kacakt›r) MEKO (MEhrzweck-KOmbination) sistemi böyle do¤du. Bu sistem üretici tersaneye bir çok avantajlar sa¤lam›flt›r. Üretim süresi k›salm›flt›r ve ucuzlam›flt›r. Ayr›ca tersane, standart bir gemi gövdesi üzerine farkl› silah ve elektronik sistemler koyarak, farkl› ihtiyaçlar› olan bir çok donanmaya pazarlayabilmektedir. Böylece her yeni müflteri için s›f›rdan bir gemi dizayn etmesine gerek kalmamaktad›r. Bugün Türk Deniz Kuvvetleri’nde de kullan›lan Yavuz ve Barbaros s›n›f› gemilerin gövdesi olan MEKO 200 dizayn›, ayr›ca Yunan, Portekiz, Avustralya ve Yeni Zelanda donanmalar›nda farkl› silah ve sensörler ile hizmet vermektedir. MEKO sistemi, kullan›c›lar için de avantajlar sa¤lam›flt›r. Gemilerin yar› ömür modernizasyonlar› s›ras›nda büyük ve maliyetli de¤iflimler yapmak yerine, sadece eski silah ve/veya elektronik modülleri yenileriyle de¤ifltirmek yeterli olacakt›r. Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yapan MEKO 200TN s›n›f› gemiler, Knox ve Perry s›n›f› gemilere nazaran özel bir görev için üretilmemifllerdir. MEKO 200TN s›n›f› gemiler, genel maksatl› firkateynlerdir. Suüstü, sualt› ve hava hedeflerine engaje olabilir, k›y› bombard›man› yapabilirler. MEKO 200TN Track I gemilerinde 4 adet dizel makine vard›r. Bunlar her flaftta iki adet dizel olacak flekilde CODAD (COmbined Diesel And Diesel) tarz›nda kombine edilmifltir. Bu gemilerin 4 dizel birlikte çal›fl›rken ç›kt›klar› azami sürat 27 deniz milidir. MEKO 200TN Track II-A/B gemilerindeyse, 2 adet dizel ve 2 adet gaz türbini vard›r. Makineler her flafta bir dizel ve bir gaz türbini olacak flekilde CODOG (Combined Diesel Or Gas Turbin) tarz›nda kombine edilmifllerdir. Gemi gerekti¤inde ya dizel makineleri ya da gaz türbinini kullan›r. Bu gemilerin maksimum h›zlar› 32 deniz milidir. Bütün gemilerde 2 flaft ve pervane vard›r. Gemilerin makineleri iki ayr› makine dairesinde bulunurlar. Makineler, hem floka karfl› dayan›kl› olmalar› hem de daha az ses ç›karmalar› amac›yla yal›t›lm›fllard›r. Yüksek otomasyona sahip olan makine dairesinde bak›m ve yönetim için daha az personele gereksinim duyulur. Makineler gerekti¤inde köprü üstünden kontrol edilebilirler. Bütün MEKO 200TN gemilerinde bir adet Mk45 127 mm’lik top, 3 adet 25 m’lik Sea Zenith nokta savunma topu, 8 adet Harpoon gemisavar füzesi, 2 adet Mk32 üçlü torpido kovan› bulunur. Uçaksavar sistemi olarak ilk 6 gemide, 1 adet 8 hücreli Mk29 Sea Sparrow füze lançeri ve 24 adet Sea Sprarrow RIM-7M füzesi bulunur. Son iki gemide ise Mk41 Mod8 dikey füze lançeri ve 16 adet Sea Sprarrow RIM-7P füzesi bulunur. Mk45 topu, ABD Deniz Kuvvetleri için Mk42 topunun yerine gelifltirilmifltir. Tam otomatik bir toptur. Taretinde personel bulunmaz. Namlunun uzunlu¤u 54 kalibredir. Topun dakikada at›fl h›z› 16-20 mermi; menzili 24 km’dir. Top, klasik bir pozisyonda geminin burnunda bulunur. Yaklafl›k 270 derecelik bir görüfl alan› vard›r. Seaguard nokta savunma sistemi sadece Türk Deniz Kuvvetleri taraf›ndan kullan›lmaktad›r. ‹sviçre’nin Contraves firmas›n›n üretti¤i Seaguard savunma sistemi, 3 adet 25 mm’lik Sea Zenith toplar›n›n yan›nda, 1 adet AWS-6 arama ve 2 adet TMK takip radar›n- dan oluflmaktad›r. Sistem otonomdur ve tam otomatik olarak çal›flabilir. TMK radarlar›nda ayr›ca FLIR sistemi de bulunur. Böylece gerekti¤inde hedef optik olarak da takip edilebilir. Sea Zenith toplar›nda her tarette 4 namlu vard›r. Her namlunun mermi beslemesi ayr› olarak yap›l›r. Bir taretin dakikada at›fl h›z› 3400 mermidir. Gemilerde bulunan 3 top, 360 derecelik koruma sa¤lamaktad›r. MEKO 200TN s›n›f› gemilerin ana sald›r› silah› güdümlü Harpoon gemisavar füzesidir. Gemilerde 8 adet füze kendi özel Mk140 lançerlerinde tafl›n›rlar. Gemilerde düflman uçaklar›na karfl› kullan›lan ana silah Sea Sparrow füzesidir. TCG KEMALRE‹S ve TCG SAL‹HRE‹S gemilerinde (Track II-B) Mk41 dikey lançerlerinden f›rlat›lan Sea Sparrow RIM-7P, di¤er gemilerde Mk28 lançerinden f›rlat›lan RIM-7M versiyo- nu kullan›lmaktad›r. RIM-7 füzesi, bir çok ülkenin hava kuvvetleri taraf›ndan uzun menzilli hava-hava mücadelelerinde kullan›lan AIM-7, Sparrow füzesinin gemilerde kullan›lmak için gelifltirilmifl versiyonudur. Sea Sparrow füzelerinin hava kuvvetlerinde kullan›lan Sparrow füzelerinden fark› kanatlar›n›n katlanabiliyor olmas›d›r. Füze, lançerin içinde daha az yer kaplar. Bunun d›fl›nda AIM/RIM-7 M/P versiyonlar›nda kullan›lan elektronik sistemler, motor ve savafl bafll›¤› ayn›d›r. Gemilerin savunma sistemlerinde ayr›ca geliflmifl bir chaff ve decoy f›rlatma sistemi olan Mk36 SBROC da bulunur. Sistem Mk137 lançerinden, Mk158 ve Mk162 ateflleme ünitelerinden, yedek cephane dolaplar› ve yedek cephaneden oluflur. Mk36 SBROC’un amac›, geminin etraf›nda düflman güdüm ve/veya at›fl kontrol sensörlerini yan›lt›c› sah- MEKO 200TN Track I s›n›f› F-243 TCG YILDIRIM firkateyni. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) 23 Bu foto¤raflarda MEKO 200TN Track I (üstte), MEKO 200TN Track IIA (ortada) ve MEKO 200TN Track IIB (altta) aras›ndaki farklar ve benzerlikler net bir flekilde görülmektedir. (Foto¤raflar: C. Devrim Yaylal›) te hedefler oluflturmakt›r. Bunu sa¤lamak için Mk137 lançerlerinin havan topuna benzeyen 6 namlusundan ihtiyaca göre gereken yan›lt›c› madde f›rlat›l›r. MEKO 200TN’lerde bulunan radar sistemleri, gemiler tek büyük bir programla üretilme- 24 diklerinden farkl›l›klar gösterirler. ‹lk dört geminin (Track I) radar sistemleri son dört (Track II-A/B) gemininkinden farkl›d›r. ‹lk dört gemide AWS-6 hava/yüzey arama radar› ile DA-08 hava arama radar›, geminin uzun mesafe hedef tespitini gerçeklefltirirler. Hedeflere at›lan füzeler ise WM-25 at›fl kontrol ve STIR 24 radarlar› ile kontrol edilir. Son dört gemide ise hedefler 3 boyutlu AWS-9 radar› ile tespit edilir. Hedeflere at›lan füzeler ise STIR 24 ve STIR 18 at›fl kontrol radarlar› ile takip edilir. Türk Deniz Kuvvetleri’nde görev yapan tüm MEKO 200TN firkateynlerinde SQS-53 sonar› kullan›lmaktad›r. Bu sonar hem DSH, hem may›n kaç›nma, hem de torpido savunma görevleri için kullan›labilir. Bu sistem hedef tespit, teflhis ve takibini bilgisayar destekli olarak gerçeklefltirir. Bütün MEKO 200TN’lerde, Perry’lerde oldu¤u gibi düflman denizalt›lar›n›n geminin pozisyonunu tespit etmelerini zorlaflt›rmak için Masker / Praire maskeleme sistemi vard›r. TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹’NDE MEKO 200T Türk Deniz Kuvvetleri 29 Aral›k 1982 tarihinde imzalanan bir sözleflme ile Alman Blohm & Voss ve HDW tersaneleri ile, Thyssen Rheinstahl Technik firmalar›n›n oluflturdu¤u konsorsiyuma ilk ikisi Almanya’da, son ikisi Türkiye’de üretilecek 4 gemilik bir siparifl verdi. Ayr›ca ilk iki geminin üretimi s›ras›nda di¤er gemileri Türkiye’de üretecek olan personele e¤itim de verildi. Track I serisinin ilki olan TCG YAVUZ (F240) gemisinin omurgas›na ilk kaynak 31 May›s 1985 tarihinde yap›ld›. Gemi sözleflmede belirtilen süreden 1,5 ay önce 17 Temmuz 1987 tarihinde Türk Deniz Kuvvetleri’ne teslim edildi. Gemide bulunan befli silah, onbefli elektronik, sekizi komuta kontrol ve ikisi de direk olmak üzere toplam 30 modül 15 ifl günü içinde gemiye monte edilmifltir. ‹kinci gemi olan TCG TURGUTRE‹S (F241) fiubat 1988’de, TCG FAT‹H Temmuz 1988’de, TCG YILDIRIM ise Temmuz 1989’da hizmete girdiler. MEKO 200TN Track II-A serisi gemiler için Türk Deniz Kuvvetleri ile Alman Firkateyn Konsorsiyumu aras›ndaki sözleflme 19 Ocak 1990 tarihinde imzaland›. TCG BARBAROS Mart 1995’de; TCG ORUÇRE‹S May›s 1996’da hizmete girdi. Toplam sekiz adet platformdan oluflan MEKO 200 projesinin son iki gemisini teflkil eden Track II-B serisi gemiler için sözleflme 14 Aral›k 1992 tarihinde imzaland›. TCG SAL‹HRE‹S Temmuz 1996 tarihinde k›za¤a kondu; 17 Aral›k 1998 tarihinde ise Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›ld›. Son gemi olan TCG KEMALRE‹S ise Haziran 2000 tarihinde göreve bafllad›. Baz› kaynaklarda Türk Deniz Kuvvetleri’nin bu iki gemiyi Salihreis s›n›f› olarak da adland›rd›¤› yer almaktad›r. D’ET‹ENNE D’ORVERVES (T‹P A-69) SINIFI Türk Deniz Kuvvetleri’ne kat›lan en yeni MEKO 200TN Track I s›n›f› F-243 TCG YILDIRIM firkateyni. (Foto¤raf: C. Devrim Yaylal›) firkateyn s›n›f› A-69’dur. Bu gemiler Frans›z Donanmas› için DCN tersanesi taraf›ndan dizayn edilip üretilmifllerdir. DCN tersanesi, 1972-1983 y›llar› aras›nda 17 tanesi Frans›z, 3 tanesi de Arjantin Donanmas› için olmak üzere bu s›n›ftan toplam 20 gemi üretmifltir. Arjantin Deniz Kuvvetleri’nin kulland›¤› ilk iki gemi asl›nda Güney Afrika Cumhuriyeti için üretilmifllerdi. Bu ülkedeki ›rk ayr›m› politikas›na karfl› Birleflmifl Milletler taraf›ndan konulan silah ambargosu yüzünden gemiler Arjantin’e sat›lm›fllard›r. Gemilerin performans›n› be¤enen Arjantin Donanmas›, üçüncü bir gemi daha siparifl etmifltir. A-69 s›n›f› gemilerin as›l görevleri, s›¤ sularda denizalt› savunma harbidir. Ancak Frans›z Donanmas›’nda ayr›ca, ekonomik bölgelerin korunmas›, devriye, bayrak göstermek gibi farkl› görevlerde de kullan›lm›fllard›r. Genelde bu gemilerden 3 tanesi Fransa’n›n Pasifik Okyanusu’ndaki sömürgelerinde bulunurlar ve bu denizlerde Fransa’n›n ç›karlar›n› korurlar. A-69 s›n›f› gemiler ayr›ca keflif, istihbarat toplamak ve e¤itim amaçlar› içinde kullan›labilmektedir. Gemilerde ana makine olarak 2 adet SEMTPeilstick dizel vard›r. Makineler her flafta bir dizel olacak flekilde yerlefltirilmifltir. Azami h›zlar› 23 deniz milidir. 80 metre gövdeleri ve yaklafl›k 1200 tonluk deplasmanlar› ile oldukça kompakt ve küçük gemilerdir. Ancak top, füze, denizalt›savar havanlar› ve torpido tüpleri ile donan›ml› olduklar›ndan muharebe de¤erleri hat›r› say›l›r niteliktedir. A-69 s›n›f› gemilerde bir adet 100 mm’lik top, 2 Exocet MM-38 gemisavar füzesi, 4 adet 550 mm sabit torpido tüpü, 1 adet 375 mm 6 namlulu denizalt›savar havan topu, 2 adet 20 mm uçaksavar topu ile 4 adet 12,7 mm makinal› tüfek bulunur. MM-38, meflhur güdümlü gemisavar füze serisi Exocet’in ilk modelidir. 1982 Falkland Savafl›’nda ve 1979-1988 Irak-‹ran Savafl›’nda kendini baflar›yla kan›tlam›fl ve denizcilerin korkusu haline gelmifltir. Füzenin gemi, uçak ve denizalt›lardan atefllenen konfigürasyonlar› vard›r. MM-38 versiyonunun menzili 42 km, savafl bafll›¤› ise 165 kg’d›r. A-69 s›n›f› gemilerde 2 adet Exocet füzesi bulunmaktad›r. Geminin bafl üstünde bulunan top taretinde tek namlulu 100 mm’lik bir top bulunur. Namlu uzunlu¤u 55 kalibre, at›fl h›z› dakikada 78 mermidir. Hava hedeflerine karfl› menzili 8.000 metre, kara hedeflerine karfl› menzili ise 15 bin metredir. Ayr›ca k›sa mesafeli hava savunmas› için iki adet 20 mm’lik top bulunmaktad›r. Bunlar›n at›fl h›z› dakikada 450 mermidir. Menzilleri ise yaklafl›k 10 km’dir. A-69 s›n›f› gemilerde denizalt›lara karfl› kullan›lmak için 4 adet L5 torpidosu mevcuttur. Torpidolar, geminin sancak ve iskele taraf›nda 2 adet sabit torpido tüpünün içinde dururlar ve yedekleri yoktur. L5 torpidosunun su alt› hedeflerine karfl› menzili 7.000 metredir. Torpidonun savafl bafll›¤› ise 150 kg’d›r. A-69 s›n›f› gemilerde denizalt›lara karfl› kullan›lmak için ayr›ca bir adet denizalt›savar roket bulunur. Her biri 375 mm çap›nda alt› namlusu olan sistem 300 kg’l›k su bombas›n› yaklafl›k 3000 metre ateflleyebilmektedir. TÜRK DEN‹Z KUVVETLER‹NDE A-69 Donanmam›zda görev yapan bütün A-69 s›n›f› gemilerin isimleri B harfi ile bafllad›¤› için, bu gemiler Türk Deniz Kuvvetleri’nde (B)urak s›n›f› olarak da bilinmektedirler. Nisan 2003 itibariyle Türk Deniz Kuvvetleri’nde 6 adet B s›n›f› gemi görev yapmaktad›r. Gemiler 2000 y›l›nda Türkiye ile Fransa aras›nda imzalanan bir anlaflmayla toplam 60 milyon dolara sat›n al›nd›lar. Gemilerin Türkiye’ye gelmeden önce Fransa’dan yap›lan tadi- lat› için de ayr›ca bir 150 milyon dolar verildi ve böylece 6 kalem platform için net 210 milyon $ harcanm›fl oldu. TCG BOZCAADA’ya Temmuz 2001’de; TCG BODRUM’a Ekim 2001’de; TCG BANDIRMA’ya Aral›k 2001’de Türk Bayra¤› çekildi. TCG BODRUM, TCG BANDIRMA, TCG BEYKOZ ve TCG BARTIN’›n Deniz Kuvvetleri’ne kat›lma törenleri 25 Temmuz 2002 tarihinde Gölcük’te yap›ld›. Denize dayan›kl› ve ekonomik gemiler olarak bilinen B s›n›f› gemiler, Türk Deniz Kuvvetleri’nde göreve girmeleriyle, envanterde bulunan ve hem ekonomik hem de teknolojik aç›dan faydal› ömürlerini doldurmufl olan yafll› devriye gemilerinin yerlerini almaya bafllad›lar. Knox veya Perry s›n›flar›na göre daha s›¤ sularda görev yapacak olan B s›n›f› gemiler, di¤er gemilerin daha öncelikli görevler için serbest kalmas›n› sa¤lad›lar. Ancak hava savunma aç›s›ndan zay›f olan B s›n›f› gemilerin hava hakimiyetinin sa¤lanm›fl oldu¤u denizlerde kullan›lmalar› gerekmektedir. Türk Deniz Kuvvetleri’nde bu gemiler kara bombard›man›, refakat, arama ve kurtarma ve karakol görevlerini icra etmektedirler. B s›n›f› gemilerin hizmete girmesiyle Türk Deniz Kuvvetlerimiz Exocet füzesi kullanma imkan›na da kavufltu. Böylece donanmam›z hem Harpoon hem de Exocet gemisavar füzelerin kullanma yetene¤ine sahip say›l› deniz güçlerinden biri olmufltur. Exocet füzelerinin Türk Deniz Kuvvetleri’nde kullan›lan MM38 versiyonunun kat› yak›tl› roket motorlar›n›n kullan›m ömürleri bitmek üzeredir. Fransa’da bu motorlar› üreten fabrika kapanm›fl oldu¤u için motorlar›n uygun baflka bir motorla de¤ifltirilmesi gerekmektedir. Exocet füzesinin MM38 versiyonunu kullanan bütün donanmalar›n bu ortak sorununun çözülmesi için çal›flmalar bafllam›flt›r. 25 BARBAROS SINIFI (MEKO 200T TRACK II A/B) ÖZELL‹KLER‹: Deplasman: 3380 ton, tam yükle Ölçüler: 118 x 14.8 x 4.3 metre H›z, Menzil: 32 d. mili, 18 mil h›zla 4100 mil Personel: 220 (24 subay) S‹LAHLARI: Toplar: 1 x 127mm/54; 3 x 25mm Sea Zenith Füzeler: Track II A: 8 x Harpoon SSM; 24 x Sea Sparrow RIM-7M SAM Track II B: 8 x Harpoon SSM; 16 x Sea Sparrow RIM-7P SAM Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için. Helikopter: 1 x S-70B Seahawk veya 1 x AB 212 ASW Barbaros s›n›f› çizim konulacak SENSÖRLER‹: Radarlar:AWS 9, (3-D) Hava arama; AWS 6 Dolphin, Hava/Yüzey arama; Dual STIR, At›fl kontrol (SAM için); TMX, At›fl kontrol (SSM ve 127mm için) (F-246 ve F-247); 2 x Seaguard, At›fl kontrol (Sea Zenith için) ; Decca 2690BT ARPA, Seyrüsefer; URN 25, Tacan Sonarlar: SQS-56 YAVUZ SINIFI (MEKO 200T TRACK I) ÖZELL‹KLER‹: Deplasman: 2919 ton, tam yükle Ölçüler: 115.5 x 14.2 x 4.1 metre H›z, Menzil: 27 d. mili, 18 mil h›zla 4100 mil Personel: 180 (24 subay) S‹LAHLARI: Toplar: 1 x 127mm/54; 3 x 25mm Sea Zenith Füzeler: 8 x Harpoon SSM; 16 x Sea Sparrow RIM-7M SAM Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için. Helikopter: 1 x AB 212 ASW TCG TCG TCG TCG F-244 F-245 F-246 F-248 ‹nfla tarihi / yeri ‹smi Borda Numaras› BARBAROS ORUÇRE‹S SAL‹HRE‹S KEMALRE‹S 1991 1992 1995 1996 Hamburg / Almanya Gölcük / Türkiye Hamburg / Almanya Gölcük / Türkiye Hizmete girifl tarihi 1997 1997 1999 2000 Yavuz s›n›f› çizim konulacak SENSÖRLER‹: Radarlar: DA 08, Hava arama; AWS 6 Dolphin, Hava/Yüzey arama; STIR, At›fl kontrol (SAM için); WM 25, At›fl kontrol (SSM ve 127mm için); 2 x Seaguard, At›fl kontrol (Sea Zenith için); TM 1226, Seyrüsefer; URN 25, Tacan Sonarlar: SQS-56 TCG TCG TCG TCG F-240 F-241 F-242 F-243 ‹nfla tarihi / yeri ‹smi Borda Numaras› YAVUZ TURGUTRE‹S FAT‹H YILDIRIM 1983 1985 1986 1986 Hamburg / Almanya Gölcük / Türkiye Hamburg / Almanya Gölcük / Türkiye Hizmete girifl tarihi 1987 1988 1988 1989 TEPE SINIFI (FF-1052 KNOX) ÖZELL‹KLER‹: Deplasman: 4260 ton, tam yükle Ölçüler: 134 x 14.3 x 4.6 ; 7.8 (sonar) metre H›z, Menzil: 29 d. mili, 20 mil h›zla 4300 mil Personel: 228 (20 subay) S‹LAHLARI: Toplar: 1 x 127mm/54; 1 x Mk 15 Phalanx Füzeler: 4 x Harpoon SSM; ASROC Mk 16 f›rlat›c› Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 ikiz torpido tüpü, Mk 46 tipi torpidolar için SENSÖRLER‹: Radarlar: SPS-40 D, Hava arama; SPS-10; Yüzey arama; SPG-53 D/F, At›fl kontrol; TM 1226, Seyrüsefer; SRN 15, Tacan Sonarlar: SQS-26 CX 26 Tepe s›n›f› çizim konulacak Borda Numaras› F-250 ‹smi TCG MUAVENET ‹nfla tarihi / yeri Hizmete girifl tarihi 1971 / ABD 1993 1969 / ABD 1993 1970 / ABD 1994 1971 / ABD 1994 (eski USS CAPODANNO) F-253 TCG ZAFER (eski USS THOMAS C HART) F-255 TCG KARADEN‹Z (eski USS DONALD B. BEARY) F-256 TCG EGE (eski USS AINSWORTH) B SINIFI (D’ET‹ENNE D’ORVERVES Tip A-69) ÖZELL‹KLER‹: Deplasman: 1250 ton, tam yükle Ölçüler: 80 x 10.3 x 5.5 metre H›z, Menzil: 23 deniz mili, 15 mil h›zla 4500 mil. Personel: 90 (7 subay) S‹LAHLARI: Toplar: 1 x 100mm/55; 2 x 20mm; 4 x 12,7mm Füzeler: 2 x Exocet MM38 Torpidolar: 4 x 553mm torpido kovan›, L 5 tipi torpidolar için DSH havan›: 1 x 375mm; 6 namlu A-69 s›n›f› çizim konulacak F-500 ‹nfla tarihi / yeri ‹smi Borda Numaras› TCG BOZCAADA Hizmete girifl tarihi 1975 / Fransa 2001 1973 / Fransa 2001 1975 / Fransa 2001 1972 / Fransa 2002 1973 / Fransa 2002 1976 / Fransa 2002 (eski COMMANDANT de PIMODAN) F-501 TCG BODRUM (eski DROGOU) SENSÖRLER‹: Radarlar: Decca 1226, Seyrüsefer; DRBV 51A Hava /Yüzey arama; DRBC 32E At›fl kontrol Sonarlar: DUBA 25 F-502 TCG BANDIRMA (eski QUARTIER MAITRE ANQUETIL) F-503 TCG BEYKOZ (eski d’ESTIENNE d’ORVES) F-504 TCG BARTIN (eski AMYOT d’INVILLE) F-505 TCG BAFRA (eski SECOND MAITRE LE B‹HAN) G SINIFI (FFG-7 OLIVER HAZARD PERRY ÖZELL‹KLER‹: Deplasman: 4100 ton, tam yükle Ölçüler: K›sa gövdeli versiyon: 135.6 x 13.7 x 4.5 ; 7.5 (sonar) metre Uzun gövdeli versiyon: 138.8 x 13.7 x 4.5 ; 7.5 (sonar) metre H›z, Menzil: 29 d. mili, 20 mil h›zla 4200 mil Personel: 222 (19 subay) Perry s›n›f› çizim konulacak ‹smi Borda Numaras› S‹LAHLARI: Toplar: 1 x 76mm/62; 1 x Mk 15 Phalanx; 4 x 12.7mm Füzeler: 4 x Harpoon SSM; 36 x Standart SM-1MR SAM Torpidolar: 2 x 324mm Mk 32 üçüz torpido tüpü , Mk 46 tipi torpidolar için Helikopter: 1 x S-70B Seahawk veya 1 x AB 212 ASW F-490 TCG GAZ‹ANTEP ‹nfla tarihi / yeri Hizmete girifl tarihi 1979 / ABD 1998 1978 / ABD 1998 1979 / ABD 1998 1980 / ABD 1999 1980 / ABD 2000 1982 / ABD 2000 1978 / ABD 2002 1979 / ABD 2003 (eski USS CLIFF SPRAGUE) F-491 TCG G‹RESUN (eski USS ANTRIM) F-492 TCG GEML‹K (eski USS FLATLEY) F-493 TCG GEL‹BOLU (eski USS REID) F-494 SENSÖRLER‹: Radarlar: SPS-49(V)4, Hava arama; SPS-55, Yüzey arama; STIR, At›fl kontrol; Mk 92, At›fl kontrol; Furuno, Seyrüsefer; URN 25, Tacan Sonarlar: SQS-56 TCG GÖKÇEADA (eski USS MAHLON TISDALE) F-495 TCG GED‹Z (eski USS JOHN MOORE) F-496 TCG GÖKOVA (eski USS SAMUEL E. MORISON) F-497 TCG GÖKSU (eski ESTOCIN) ABD Arjantin Avustralya Bahreyn Fransa ‹spanya Meksika M›s›r Polonya Portekiz Tayland Tayvan TÜRK‹YE Yeni Zelanda Yunanistan Meko 200 Perry Knox A-69 6 5 (3) 33 3 1 6 5 4 4 2 9 2 3 (2) 2 7 (1) 8 8 8 4 6 2 4 Parantez içindeki say›lar, üretilmesi / transfer edilmesi planlanan gemileri göstermektedir. 27