Senegal Çalıştayı Görev Raporu - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele
Transkript
Senegal Çalıştayı Görev Raporu - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele
ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı Görev Raporu (Dakar-Senegal) 24-28 Şubat 2013 2013 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü İçindekiler 1. Çalıştay Gerekçesi ..................................................................................................................... 4 2. Çalıştay Öncesi Görev İçin Yapılan Hazırlıklar ............................................................................. 6 2.1. Çalıştay Öncesi Okunan Belgeler ......................................................................................... 6 2.1.1 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi .......... 6 2.1.2. Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi ........................ 6 2.1.3. Ormancılık ve Su Şurası Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu Raporu................ 7 2.1.4. Ulusal Gıda Güvenliği Bağlamında Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi Rehberi -Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in the Context of National Food Security- FAO ..................................................... 8 2.1.5. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Ve Uygulama Merkezi Senegal Cumhuriyeti Ülke Profili ........................................................................................................ 8 2.1.6. “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı İle Havza İzleme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi” Fizibilite Raporu ....................................................................................................... 9 2.2. Türkiye’nin Rehbere Önerdiği Katkılar ................................................................................ 9 2.3 Ön inceleme Ziyareti ve Hazırlık Toplantıları ...................................................................... 10 2.3.1. 03.01. 2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı ......................................................................... 10 2.3.2. Ön İnceleme Ziyareti (25-30.01.2013) ......................................................................... 11 2.3.3. 12.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı .......................................................................... 13 2.3.4. 13.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı .......................................................................... 13 2.3.5. 20.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı .......................................................................... 15 3. Çalıştay Süresince Yapılan Çalışmalar ...................................................................................... 17 3.1. Çalıştay 1. Oturumu: Açılış ve Başlangıç (25 Şubat 2013 Pazartesi) ..................................... 19 3.2. Çalıştay 2. Oturumu: Çalışma Grupları ve Rehberin Gözden Geçirilmesi (25 Şubat 2013 Pazartesi) ............................................................................................................................... 22 3.3. Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları (26 Şubat 2013 Salı ve 27 Şubat 2013Çarşamba) ............. 23 3.3.1. Grup-1 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları ................................................................... 23 3.3.2. Grup-2 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları ................................................................... 25 3.3.3. Grup-3 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları .................................................................... 27 3.4. Çalıştay 3.ve 4. Oturumu ve Kapanış: Rehber için son önerilerin alınması ve Kurak alan restorasyonunda işbirliği (28 Şubat 2013 Perşembe) ................................................................ 28 3.5. Çalıştay Deklarasyonu ve Türkiye-Senegal Arasında İmzalanan Protokol ............................ 29 4. İkili Görüşmeler ...................................................................................................................... 30 4.1. Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı ile Görüşme ........................................... 30 1 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 4.2. Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Görüşme .................................................................. 32 4.3 Mısır ile Görüşme .............................................................................................................. 34 4.4 Burkina Faso ile Görüşme .................................................................................................. 35 5. Sonuç ve Değerlendirme ......................................................................................................... 36 6. Ekler....................................................................................................................................... 36 Ek 1. Türkiye’nin Rehbere Katkısı ................................................................................................ 37 Ek 2. Deklarasyon ....................................................................................................................... 44 Ek 3. Hazırlık Dosyası .................................................................................................................. 47 Ek 4. Broşür ...............................................................................................................................100 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1 Ön inceleme ziyaretinden birkaç fotoğraf ......................................................................... 12 Şekil 2 Çalıştay açılış konuşmaları ............................................................................................... 19 Şekil 3 Çalıştay’a Orman Genel Müdürlüğü ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nden katlım olmuştur ............................................................................................... 19 Şekil 4 Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından sunum yapılmıştır ..................................................... 20 Şekil 4 Nora BERRAHMOUNI (FAO) Çalıştay’ın bölge için önemini vurgulamıştır ........................... 20 Şekil 6 Çalıştay’a ikiyüze yakın uzman katılmıştır. ........................................................................ 21 Şekil 7 Kahve aralarında ve akşam düzenlenen kokteylde ikili görüşmeler ile işbirliği olanakları değerlendirilmiştir. ..................................................................................................................... 21 Şekil 8 Çalıştay vesilesi ile TİKA’ nın Afrika’daki çalışmalarını içeren bir sergi açılmıştır. ................ 22 Şekil 9 Her çalışma grubu kendi grubuyla rehberi inceleyerek önerilerini hazırlamıştır. ................. 22 Şekil 10 İkinci oturumun başkanlığı ............................................................................................. 22 Şekil 11 Arazi araçlarıyla yaklaşık 250 km uzaklıktaki Luga kırsalı ziyaret edilmiştir. ...................... 23 Şekil 12 Grup-1 geceyi Luga kırsalında geçirmiştir. ....................................................................... 24 Şekil 13 Proje hakkında yerel halktan bilgi alınmıştır. .................................................................. 25 Şekil 14 Sn. Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN sahada röportaj vermişlerdir. ................................................ 25 Şekil 15 Tarım ormancılık çalışmaları yapılan Proje sahasından bir görüntü. ................................. 25 Şekil 16 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. .......... 26 Şekil 17 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. .......... 26 2 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Şekil 18 Yerel halk tarafından sahada temsili olarak katılımcılara sel kontrol yapıları hazırlanmıştır. .................................................................................................................................................. 26 Şekil 19 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Sn. Hanifi AVCI’ya Senegal geleneksel kıyafeti hediye edilmiştir. ........................................................................................................... 29 Şekil 20 Çalıştay kapanış seremonisinde esnasında imzalan işbirliği protokolü. ............................ 30 Şekil 21 28 Şubat 2013 günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Sayın Haydar El Ali Makamında ziyaret edilmiş ve beraberce hatıra fidanı dikilmiştir. ................................................ 34 3 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 1. Çalıştay Gerekçesi Kurak alanlar sahip oldukları özellikler nedeniyle sürdürülebilir arazi yönetimi konusunda özel çalışma isteyen, ekstrem şartlara adapte olmuş endemik türleri barındıran özel alanlardır. Kurak alanların ekosisteminin ve biyoçeşitliliğinin korunması kıt kaynaklarla yaşamını sürdürmeye çalışan yerel halkın geçimi ve refahı için büyük önem arz etmektedir. Kurak alanlarda arazide yapılacak iyileştirme (rehabilitasyon), onarım (restorasyon) ve ıslah (improvement) faaliyetleri yine bu özel durumları dikkate alınarak gerçekleştirilmelidir. Küresel iklim değişikliği ile birlikte gelen çölleşme sürecine, yanlış arazi kullanımı da eklenince ekosistem hızla tahrip olmaktadır. Bu nedenlerle; Dünyanın en yoksul bölgeleri olan bu kurak alanlarda yaşayan milyonlarca insana destek vermek ve kurak alanlardaki iklim değişikliğinin etkileri, erozyon, çölleşme ile yoksulluk gibi küresel sorunlarla mücadele gayesiyle Birleşmiş Milletler Gıda, Tarım Örgütü (FAO) tarafından “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların (Orman Ekosistemlerinin) Oluşturulması Rehberi” hazırlanmaktadır. Rehber hazırlıkları kapsamında; FAO üye ülkeleri, yerel kuruluşlar, uluslararası kuruluşların işbirliği ile ağaçlandırma ve restorasyon çalışmaları için kapsamlı bir analiz ve değerlendirme yapılacaktır. Rehberde yerel nüfusun çıkarları doğrultusunda kurak bölgelerdeki bozuk orman ve tarım arazilerinin restorasyonu için bilgilerin derlenmesi ve sosyo-ekonomik yönden değerlendirilmesi yapılacaktır. Bölgesel işbirliği ile kurak alanların iyileştirilmesine yönelik olarak hazırlanan bu Rehber, operasyonel bir rehber olup başarılı uygulamaları içermekte ve bu uygulamaların diğer ülkelere yaygınlaştırılmasına aracı olmaktadır. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı işbirliği ile "Kurak Alanlardaki Küresel Değişimlere Dayanıklı Ormanlar Kurulması Rehberinin Hazırlanması ve Uygulanması” konulu bir proje ile FAO tarafından hazırlanmakta olan bu rehbere katkı verme kararı almıştır. Proje’de, diğer ülkeler ile işbirliği içerisinde Orta Asya ve Alt Sahra Afrika’sında yürütülecek restorasyon çalışmalarının desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda; Konya’da 28-31 Mayıs 2012 tarihlerinde Orman ve Su işleri Bakanlığı, TİKA, FAO, GIZ organizatörlüğünde, Afrika, Orta Asya, Yakın Doğu ülkelerinden, araştırma enstitülerinden, sivil toplum kuruluşlarından, ulusal kalkınma ajansları ve özel sektörden 100’den fazla yerli ve uluslararası uzmanın iştiraki ile “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” konulu bir çalıştay organize edilmiştir. Söz konusu Çalıştay’da; orman restorasyon projelerinde başarı ve başarısızlıklar tartışılmış, uzmanlar arası deneyim paylaşımı olmuş ve katılımcıların Rehber’in oluşturulması ve bir iletişim ağı haline getirilmesi hakkında katkıları alınmıştır. Rehbere nihai katkıların alınması adına TİKA işbirliği ile 24-28 Şubat 2013 tarihlerinde yaklaşık 200 uzmanın katılımı ile Senegal’in Dakar şehrinde ikinci bir Çalıştay gerçekleşmiştir. Rehber metninin geliştirilmesi, rehberin “Büyük Yeşil Duvar ” girişimine entegrasyonunun desteklenmesi ve kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi 4 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu ve tecrübelerin paylaşılabileceği bir zeminin oluşturulması Senegal Çalıştayı’nın hedefleri arasında yer almıştır. Bakanlığımızın Afrika’da organize ettiği ilk çalıştay olan bu Çalıştay sonrasında çıkacak rehber FAO, TİKA ve Bakanlığımız ortak yayını olarak tüm dünyaya dağıtılacaktır. Görev raporu olarak hazırlanan bu belge; 24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesi ve çalıştay süresince yapılan çalışmaları kapsamaktadır1. 1 Süreç hakkında detaylı bilgi için; http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/kurak_alanlar_rehberi.aspx?sflang=tr 5 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2. Çalıştay Öncesi Görev İçin Yapılan Hazırlıklar 24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesi bölge hakkında bilgi edinilmiş, birçok doküman okunmuş ve Rehbere Türkiye’nin verebileceği katkı hazırlanmıştır. 2.1. Çalıştay Öncesi Okunan Belgeler Çalıştaya katılımın verimli gerçekleşmesi amacıyla aşağıdaki dokümanlar gözden geçirilmiştir. 2.1.1 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi2 24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen Çalıştay’ın gerekçesi olan ve FAO tarafından hazırlanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi” özellikle Akdeniz tipi ekosistemler (Akdeniz havzası, Güney Afrika, Güneybatı Avusturalya, Şili ve Kuzeybatı Amerika), Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey Çin ve Latin Amerika’ya odaklanan operasyonel bir rehber niteliğindedir. Rehber özellikle şu konulara odaklanmaktadır; Araştırma ve literatür taraması, Mevcut dokümanlarla öğrenilen derslerin ve tecrübelerin analizi, FAO tarafından geliştirilen kapsamlı Restorasyon İzleme Aracı Saha projeleri, Programların analizini ve değerlendirilmesi, Proje uygulayıcılarına rehberlik edecek olan orman restorasyon projeleri ve programları, Proje uygulayıcılarına rehberlik edecek olan orman restorasyon projeleri ve programları uygulanması, analizleri ve izlenmesi. 2.1.2. Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi Türkiye, kurak, yarı kurak ve yarı nemli iklim özelliğine sahiptir. Günümüze kadar kurak alan yönetimine yönelik birçok çalışma geçekleştirilmiştir. Bu anlamda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, bozulan arazilerin rehabilitasyonunu ve sürdürülebilir arazi yönetimini ve ulusal tecrübenin paylaşılmasını sağlamak adına 2 Taslak rehbere http://www.cem.gov.tr/erozyon/AnaSayfa/kurak_alanlar_rehberi/25_28_subat_senegal.aspx?sflang=tr adresinden ulaşılabilir. 6 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın konusunda uzman personelinin ve çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katkılarıyla “Kurak ve Yarı kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi”ni hazırlamıştır. Türkiye tarafından hazırlan bu Rehber genel anlamda çölleşme ve kuraklık gibi kavramları içermekte ve Türkiye’nin özel durumunu açıklamaktadır. Kurak ve yarı kurak alanlarda Ülkenin proje yapma tecrübeleri paylaşılmaktadır. Ayrıca, tür seçimi, tohum ekimi, fidan dikimi gibi teknik konular ile ağaçlandırma, erozyon kontrolü, iyileştirme ve mera ıslahı konularına da detaylıca yer verilmektedir. Senegal’de gerçekleştirilen Çalıştay öncesi bu çalışma da incelenmiştir. 2.1.3. Ormancılık ve Su Şurası Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu Raporu 21-23 Mart 2013 tarihlerinde gerçekleştirilen Ormancılık ve Su Şurası, ülke orman ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda milli politika ve stratejilerin geliştirilmesi ile küresel gelişim ve değişimlere uyum sağlanması maksadıyla yapısal, mevzuat, kaynak yönetimi, uygulama, izleme ve değerlendirme gibi konularda karşılaşılan problemlerin çözümü için görüş ve tavsiyelerin ilgili tüm taraflarca müzakere edilmesi ve uygulama odaklı kararların alınmasını temin etmek gayesiyle gerçekleştirilmiştir. Şura için oluşturulan komisyondan birisi olan “Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Komisyonu” bu kapsamda bir rapor hazırlamıştır. “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesi okunan bu belgede; çölleşme ile mücadele için yürütülen faaliyetlerin mevcut durumu analiz edilmekte, kaydedilen gelişmeler incelenmkete, karşılaşılan darboğaz ve zorluklar kaydedilmekte, değerlendirmeler yapılmakta ve geleceğe ilişkin strateji, politikalar ve tavsiyelerde bulunulmaktadır. Komisyon şu belgelerden yararlanmıştır; • Türkiye Ulusal Ormancılık Programı (2004) • I. Çevre ve Ormancılık Şurası (2004) • Çölleşme ile Mücadele Ulusal Eylem Programı (2005) • Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı (2008-2012) • 17-18 Haziran 2010 Tarihinde düzenlenen “Ulusal Çölleşme İle Mücadele Sempozyumu” sonuç bildirisi • Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi (2010-2020) • Çevre ve Orman Bakanlığı Strateji Belgesi (2010-2014) • En Az Gelişmiş Ülkeler İstanbul Eylem Planı (2011-2020 ) 7 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu • Çölleşme ile Mücadelede STK’ların Rolü Deklarasyonu (2012) • Erozyonla Mücadele Eylem Planı (2013-2017) • Sel ile Mücadele Eylem Planı (2013-2017) • Çölleşme İle Mücadele Ulusal Strateji Belgesi (2013-2023) • Ulusal Havza Yönetimi Strateji Belgesi (2013-2023) • 10. Kalkınma Planı Sürdürülebilir Orman Yönetimi Özel İhtisas Komisyonu Raporu (2014-2018) • Ormancılık Sektörünün Geleceği Ortak Akıl Konferansı Sonuç Raporu (Ocak 2013) • BM Ormancılık Forumu 10. Oturumu Hazırlık Belgeleri (Nisan 2013) 2.1.4. Ulusal Gıda Güvenliği Bağlamında Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi Rehberi Voluntary Guidelines on the Responsible Governance of Tenure of Land, Fisheries and Forests in the Context of National Food Security- FAO FAO yayını olan “Balıkçılık, Ormancılık ve Arazi Mülkiyeti Yönetimi Rehberi”, küresel bir gereksinim olan gıda güvenliği kapsamında balıkçılık, arazi ve ormanların mülkiyeti ve yönetimi konularını geliştirmek için ülkelere yardımcı bir rehber niteliğindedir. Çalıştay öncesi “Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi” ile birlikte incelenen bu Rehber özellikle arazi yönetimine, iklim değişikliği kapsamında mülkiyet haklarına ve ondan doğan sorumluklara odaklanmakta, uygulama, izleme ve değerlendirme faaliyetlerinde izlenecek yollar hakkında üye ülkelere rehberlik etmektedir. 2.1.5. Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma Ve Uygulama Merkezi Senegal Cumhuriyeti Ülke Profili Afrika kıtasını daha iyi tanıtmak, Afrika’nın tarihine, coğrafyasına, kültürüne ve güncel meselelerine dikkat çekmek, Afrika ülkelerinde de Türkiye’yi tanıtmak, daha iyi bilinir kılmak maksadıyla 2008 yılında kurulan “Ankara Üniversitesi Afrika Çalışmaları Araştırma ve Uygulama Merkezi (AÇAUM)”nin ülke profilleri serisinden olan “Senegal Cumhuriyeti Ülke Profili” seyahat öncesi ülke künyesi açısından incelenen bir diğer belgedir. Detaylı bir ülke profili sunan yayın, Üllke’nin coğrafik, siyasi, ekonomik, demografik ve sosyal yapısı ile dış politikası ve Türkiye ile olan ilişkileri konularını içermektedir. 8 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2.1.6. “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı İle Havza İzleme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi” Fizibilite Raporu Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nün “Potansiyel Ağaçlandırma Sahaları Veritabanı ile Havza İzleme Sisteminin Geliştirilmesi Projesi” kapsamında TÜBİTAK tarafından hazırlanan yapılan mevcut durum analizi, yapılması önerilen faaliyetler ve projeler, hazırlık çalışmaları, Havza İzleme ve Değerlendirme Sistemi’nin kurulması, devreye alınması, sistemin idamesi, yaşatılması ve verilerin elde edilmesi, düzenlenmesi ve entegrasyonu çalışmalarını içermektedir. Detaylı bir analiz sunan bu rapor Ülke havzalarının mevcut durumu ve izleme konusunda yapılabilecekler hakkında fikir sahibi olunması açısından incelenmiştir. 2.2. Türkiye’nin Rehbere Önerdiği Katkılar FAO tarafından taslak olarak oluşturularak üye ülkelerin katkılarına sunulan ve başarılı uygulamaların yaygınlaştırılmasını ve tecrübelerin paylaşılmasını hedef alan “Kurak ve Yarı Kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi”ne, kurak alanlarda başarılı iyileştirme çalışmalarına imza atan ağaçlandırma ve havza rehabilitasyonu konularında tecrübeli bir ülke olan Türkiye ekte İngilizce olarak yer alan önerileri sunmuştur. Öneriler özetle şu noktalara odaklanmaktadır; 1. "Peyzaj restorasyonunu, orman rehabilitasyonu ve mekânsal planlama” gibi Rehber’de sıklıkla kullanılan bazı terimlerin daha detaylı açıklanmasına ihtiyaç vardır. 2. Ülkelerin sahip oldukları ekolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel kısıtlar vaka çalışmalarında dikkate alınabilir. 3. Orman köylüsüne ve çiftçilere verilen desteklerin çeşitlendirilmesi ve miktarının artırılması da dikkate alınabilir. 4. Yerel yararlanıcıların eğitimi konusu üzerinde durulmalıdır. 5. Çiftçi sigortaları kentlere kırsaldan olan göçü önlemek için kullanılabilir. 6. Türkiye'de yaygın olan arazi toplulaştırma çalışmaları (yakıt gibi giderleri düşürerek ve iş verimliliğini artırmakta çiftçilerin gelirleri de artmaktadır) yapılmaktadır. Benzer durumda olan ülkeler için sürdürülebilir arazi yönetimi konusunda kullanılabilir önemli bir tekniktir. 7. Farklı iyileştirme programları farklı mekânsal ve zamansal ölçeklerde uygulanabilir. Bu programlar kombine edilmelidir. 8 Toplumların geleneksel olarak yaptıkları uygulamalar da ele alınmalıdır. 11. Rehber içerik olarak düzenlenmeli, konular ve ilgili literatür gözden geçirilmelidir. 9 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2.3 Ön inceleme Ziyareti ve Hazırlık Toplantıları 24- 28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleşen “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” öncesinde bir dizi hazırlık toplantısı yapılmıştır. Aşağıda hazırlık toplantıları tutanakları aşağıda sunulmaktadır. 2.3.1. 03.01. 2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Kat Toplantı Salonu Saat: 14:00 – 17:00 Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü, Hanifi AVCI KATILIMCILAR Hanifi AVCI- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı Mustafa GÖZÜKARA- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı Mustafa YURDAER- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası Prof.Dr.İbrahim ATALAY-9 Eylül Üniversitesi Prof.Dr Sabit ERŞAHİN-Çankırı Karatekin Üniversitesi Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü Sevilay ÖZÇELİK- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı Koordinatör: Özlem YAVUZ Raportör: Y. Aslı KARATAŞ 10 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu ALINAN KARARLAR: 1. TİKA’ nın ve Bakanlığımızın desteği ile FAO tarafından hazırlanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” Rehberi’nin bölümlerinin gözden geçirilmesi kararlaştırılmış, mesul kişiler belirlenmiştir. 2. Senegal’de Bakanlık çalışmaları hakkında bir sunumun Prof. Dr. İbrahim Atalay tarafından, hazırlanacak bir sunumun ve rehbere yapılan katkıların ise Prof. Dr. Sabit Erşahin tarafından bir sunumun yapılmasının faydalı olacağı mütalaa edilmiş ve sunum hazırlıklarının 18 Ocak 2013 tarihine kadar FAO’ ya iletilmesi kararlaştırılmıştır. 3. Prof. Dr. İbrahim Atalay tarafından rehbere yeni bir madde hazırlanması teklif edilmiş ve 18 Ocak 2013 tarihine kadar hazırlanması ve FAO’ ya iletilmesi uygun görülmüştür. 4. Toplantı esnasında 17-21 Mart 2013 tarihlerinde Cezayir’de yapılacak olan Üçüncü Akdeniz Orman haftası ve Silvamed Çölleşme ile Mücadele ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu çalışma grubu da müzakere edilmiş ve bu meyanda “Akdeniz Ormanları Strateji belgesi” nin ve diğer dokümanların incelenebileceği, katkı yapmak isteyenlerin bildirmeleri halinde FAO’ ya iletilecektir. 2.3.2. Ön İnceleme Ziyareti (25-30.01.2013) Çalıştayın hazırlık çalışmalarını yapmak ve gerekli görüşmelerde bulunmak üzere Çölleşme ile Mücadele Daire Başkanı Mustafa Yurdaer, UNCCD Türkiye Ulusal Odak Noktası Erdoğan Özevren ve TIKA Uzmanı Kutluhan Yücel tarafından 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında Senegal'e bir çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Çalışma ziyaret süresince, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü'nün (FAO) Temsilcisi Sayın Nora Berrahmouni, Senegal Hükümeti'nden Büyük Yeşil Duvar Projesi'nin Genel Müdürü Sayın Matar Cissé, Senegal Hükümeti'nin UNCCD Ulusal Odak Noktası ve teknik elemanlar, Dakar'da yapılan çalışma toplantılarına katılım sağlamıştır. Çalışma ziyaretini gerçekleştiren heyet, 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında düzenlenecek çalıştayın arazi programını yapmak amacıyla Büyük Yeşil Duvar (Great Green Wall) Projesi sahasına inceleme gezisinde bulunmuştur. Dakar'dan yaklaşık 550 km uzakta bulunan proje sahasında incelemeler yapılmış; Louga, Keur Nomor Sarr, Widow, Koylu Alpha ve Thies yerleşim yerleri ve bu yerlerde yapılan çalışmalar görülmüştür. Gezide ayrıca, yerel halkla bir araya gelinmiş ve proje hakkında bilgi paylaşımında bulunulmuştur. 11 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Şekil 1 Ön inceleme ziyaretinden birkaç fotoğraf (En üstte: Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı ile yapılan görüşme, sol üst: Büyük Yeşil Duvar, sağ üst: Kırsaldan bir görüntü, sol alt: Baobap Ağacı, sağ alt: Kırsalda ziyaret edilen köyden bir görüntü) 12 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2.3.3. 12.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı Senegal'de gerçekleştirilen Çalştay'a ait hazırlık çalışmalarının gözden geçirilmesi adına 12.02.2013 tarihinde Genel Müdür Yardımcısı Sayın İsmail BELEN başkanlığında, Sayın Erdoğan ÖZEVREN ve Uzman Yardımcısı Yasemen Aslı KARATAŞ'ın katlımlarıyla bir toplantı gerçekleştirilmiştir. Söz konusu toplantıda alınan kararlar şöyledir; Senegal’de yapılacak çalıştayla ilgili olarak 03 Ocak 2013 Perşembe günü saat 14:00-16:00 arasında Genel Müdür Sayın Hanifi AVCI’ nın başkanlığında bir değerlendirme toplantısı yapılmış ve ardından 04.02.2013 Tarihinde Genel Müdür Yardımcısı Sayın İsmail BELEN bir e-posta ile talimatlarını ve çalıştay hazırlık çalışmalarına ait güncellemeleri yapmıştır. Alınan kararlar ve görev dağılımları incelenmiştir. Konuşma bütünlüğünün sağlanması açısından TİKA tarafının konuşma metinleri ve sunumlar hazırlanacaktır. Çalıştay süresince ülkeler ile yapılacak ikili görüşmeler kapsamında katılımcı listesinde yer alan ülkelerle önceki tecrübelerin incelenmesi, önceki irtibat kişilerilerinin tespit edilmesi, ülkelere ait kısa bilgi notlarının hazırlanması ve ikili görüşmelerin raporlanması işinden Özlem YAVUZ sorumlu olmasına karar verilmiştir. Bakanlık olurları alındıktan sonra Dış İşleri Bakanlığı'na bir üst yazı yazılarak, yazıda Çalıştay hakkında bilgilendirme yapılmasına karar verilmiştir. Heyetin konaklama işlemlerinin kolaylaştırılması için otel konaklama formların doldurulması, telefon kartı temin edilmesi gibi konularda, ön hazırlık çalışmaları için heyetten erken Senegal'e gidecek olan Sayın Erdoğan ÖZEVREN tarafından yapılacaktır. Çalıştay'a katılanların iletişim bilgilerin alınacağı Çalıştay kayıt listesi Yasemen Aslı KARATAŞ tarafından hazırlanacaktır. 2.3.4. 13.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı 11. Kat B. Blok Toplantı Salonu Saat: 10.00-17.00 Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı, İsmail BELEN KATILIMCILAR 1. İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı 2. Mustafa YURDAER- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı 13 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 3. Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı 4. Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı 5. Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası 6. Prof.Dr. İbrahim ATALAY-9 Eylül Üniversitesi 7. Prof.Dr Sabit ERŞAHİN-Çankırı Karatekin Üniversitesi 8. Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü 9. Necati SEZGİN- Orman Genel Müdürlüğü 10. Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı ALINAN KARARLAR Toplantı neticesinde aşağıdaki kararlar alınmıştır; 1. Çalıştaya katılım sağlayacak heyetin yabancı dil bilgisi düzeyi öğrenilmelidir, grup çalışmaları ve oturumlarda yabancı dil bilgisi düzeyine göre bir dağılım yapılacaktır. 2. Sıra Heyetin çalışma gruplarına göre dağılımının aşağıdaki gibi olmasına karar verilmiştir. Adı Soyadı Kurumu Görevi İsmail Belen ÇEM Genel Çalışma Grubu No 1 Müdür Doğal gençleştirme Çalışma Grubu Yardımcısı 2 Hayrettin ÇEM Yıldırım 3 Kontrolü Ağaçlandırma Çalışma Grubu Daire Başkanı Erdoğan ÇEM Özevren 4 Erozyon UNCCD Odak Sosyo-ekonomik etkiler Çalışma Grubu Noktası Özlem Yavuz ÇEM Çölleşme Mücadele ile Doğal gençleştirme Çalışma Grubu Şube Raportör Müdürü 5 Yasemen Aslı ÇEM Karataş 6 İbrahim Yüzer OGM Orman ve Su İşleri Sosyo ekonomik etkiler Çalışma Grubu Uzman Yardımcısı Raportör Ağaçlandırma Ağaçlandırma Çalışma Grubu Dairesi Başkanı- 14 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 7 Necati Sezgin OGM Konya Bölge Ağaçlandırma Çalışma Grubu Mühendisi 8 Ramazan Dikyar DKMP Hassas Alanlar Planlama ve Yönetim Çalışma Grubu Dairesi Başkanı 9 Prof. Dr.İbrahim Dokuz Eylül Akademisyen Atalay 10 Prof. Ağaçlandırma Çalışma Grubu Üniversitesi Dr.Sabit Karatekin Erşahin Akademisyen Planlama ve Yönetim Çalışma Grubu Üniversitesi Toprak Bilimi Derneği 3. Türkiye’nin kurak alan restorasyonu tecrübelerinin anlatılacağı sunum Sn. Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından yapılacaktır. 4. Çalıştay Programı’nda Çalışma Grupları ve rehberin gözden geçirileceği 2. Oturum’da oturum başkanlığı Orman ve Su İşleri Bakanlığı adına Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yürütülecek, Türkiye’nin rehbere vermek istediği katkıları sunacaktır. Rehbere konulması için örnek çalışma (case study) olarak Orman ve Su İşleri Bakanlığı “Ağaçlandırma Seferberliği” ve “Anadolu Su Havzaları Rehabilitasyon Projesi” önerilecektir. Bununla ilgili çalışmalar yine Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapılacaktır. 5. Ayrıca Toplantı’da; 25-30 Ocak 2013 tarihleri arasında Çalıştay ön hazırlık çalışmaları için Senegal’e giden UNCCD Türkiye Ulusal Odak Noktası Erdoğan ÖZEVREN tecrübeleri hakkında bilgilendirme yapılarak; Senegal’e gidecek Heyetin yanlarında sabun, sinek kovar, ıslak mendil gibi malzemeler ile yazlık kıyafetler ve arazi çalışmasına uygun giyecekler alınmasını tavsiye etmiştir. 2.3.5. 20.02.2013 Tarihli Hazırlık Toplantısı Yer: Orman ve Su İşleri Bakanlığı 12. Kat Toplantı Salonu Saat: 11.00-12.30 Başkan: Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı, İsmail BELEN KATILIMCILAR İsmail BELEN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı Hayrettin YILDIRIM- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü-Daire Başkanı 15 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu İbrahim YÜZER- Orman Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı Ramazan DİKYAR- Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğü- Daire Başkanı Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- UNCCD Odak Noktası İbrahim YAMAÇ-FAO Türkiye Temsilciliği Özlem YAVUZ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Şube Müdürü Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü- Uzman Yardımcısı GÜNDEM 25-28 Şubat 2013 tarihleri arasında Senegal’de gerçekleştirilen Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı” genel süreç hakkında Uzman Yardımcısı Yasemen Aslı KARATAŞ tarafından bilgilendirme yapılmıştır. 16 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 3. Çalıştay Süresince Yapılan Çalışmalar Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Çalıştayı’nın 25-28 Şubat 2013 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Çalıştay programı aşağıda sunulmuştur. Çalıştay Programı 25 Şubat Pazartesi: 1. Gün 08.30-9.00 Katılımcıların kaydı Organizasyon Komitesi Oturum1: Açılış ve Başlangıç Başkan: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı (Senegal) 09.00-09.05 Afrika Birliği Komisyonu temsilcisinin konuşması Afrika Birliği Komisyonu temsilcisi 09.05-09.10 Orman ve Su İşleri Bakanlığı temsilcisinin sunumu, Türkiye TİKA temsilcisinin konuşması FAO Senegal temsilcisinin konuşması Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı’nın açılış konuşması Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Gen. Müd., Türkiye TİKA temsilcisi FAO temsilcisi Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı FAO 09.10-09.15 09.15-09.20 09.20-09.30 09.30-09.45 09.45-10.15 Çalıştay amaçları, yapısı ve beklenen çıktıların tanıtılması Kahve Arası 10.15-10.45 Senegal kurak alan ağaçlandırması tecrübelerinin sunumu 10.45-11.15 Türkiye kurak alan ağaçlandırması tecrübelerinin sunumu Soru-Cevap 11.15-11.45 11.45-12.00 12.00-12.30 12.30-13.00 Kurak alanlarda orman ve su Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi taslak versiyonunun tanıtılması Tartışma 13.00-14.00 Öğle yemeği Senegal Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Genel Müdürlüğü, Büyük Yeşil Duvar Ulusal Ajansı Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Gen. Müd., Türkiye FAO FAO Oturum 2 – Çalışma Grupları- rehberin gözden geçirilmesi Başkan: Orman ve Su İşleri Bakanlığı (Türkiye) 14.30-15.30 15.30-17.30 Genel oturum: Çalışma gruplarının tanıtımı ve organizasyonu Çalışma Grupları - Hazırlanan rehberlere yorumların alınması DCEFCCS 17 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 17.30-18.00 - Tartışma - Çalışma grupları grup üyeleri arasında görevlerin iç organizasyonu ve paylaşımı İlk gün açıklama ve kapanış : 26 Şubat Salı ve 27 Şubat Çarşamba (2. Ve 3. günler) Arazi Gezileri ve Çalışma Grupları 1. Çalışma grupları ile saha ziyareti programı (Büyük Yeşil Duvar, fidanlık, gençleştirme sahaları) 2. Çalışma gruplarının raporlarının oluşturulması 26 Şubat Gecesi sahada konaklanacaktır. 27 Şubat gününün sonunda Dakar’a Otel Kral Fahd Otel’e dönülecektir. 28 Şubat Perşembe (4. Gün) 3. Oturum: Sahra ve Sahel Girişimi için Büyük Yeşil Duvar kapsamında Rehber için son önerilerin alınması Başkan: Afrika Birliği Komisyonu (ABK) 09.00-09.15 09.15-10.15 10.15-11.00 Açılış Çalışma grubu raporlarının sunulması Önerilerin değerlendirilmesi 11.00-11-30 Kahve Arası 11.30-13.00 Uzmanlar Paneli- Büyük Yeşil Duvar Ülkeleri Ülkelerin uygulamalarının rehbere nasıl konulacağının değerlendirilmesi Öğle yemeği 13.00-14.30 ABK ve FAO Raportörler Büyük Yeşil Duvar Ülkeleri temsilcileri Oturum 4: Kurak alan restorasyonunda kurumsal işbirlikçi ortaklık Başkan: UNCCD Sekreteryası 14.30-14.45 Açılış 14.45-15.45 Bölgesel ve uluslararası teknik kurumların uzmanları paneli Rehberin uygulanmasını desteklemek için Büyük Yeşil Duvar kapsamında teknik kurumların katkılarının alınması Kahve Arası 15.45-16.00 16.00-17.00 Uluslararası kalkınma paydaşlarının(kurumlar, işbirliği ajansları) temsilcilerinin paneli Rehberin uygulanmasını desteklemek için Büyük 18 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 17.00-17.30 Yeşil Duvar kapsamında katkılarının alınması Tartışma 17.30-18.00 Genel değerlendirme, kapanış 3.1. Çalıştay 1. Oturumu: Açılış ve Başlangıç (25 Şubat 2013 Pazartesi) Çalıştay’ın ilk günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakan Yardımcısı Haydar El Ali, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Hanifi AVCI, Afrika Birliği Komisyonu, TİKA ve FAO temsilcilerinin iş birliği ve bundan duydukları memnuniyeti paylaştığı konuşmaları ile başlamıştır. Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Hanifi AVCI konuşmasında; kurak bölgelerin önemine dikkat çekerek; milyarlarca insana ev sahipliği yapan kurak alanların, birçok tehditle karşı karşıya oldukları gibi birçok imkânı da barındırdıklarını söylemiştir. 50 milyon insanın gelecek 10 yıl içinde, arazi bozulumu nedeni ile göç etmek zorunda kalacaklarının altını çizerek toprağı muhafaza etmeden; kırsal fakirlikle, iklim değişikliği ile, biyolojik çeşitliliğin kaybı ile ve gıda kıtlığı ile mücadele etmenin imkansız olduğunu belirtmiştir. Şekil 2 Çalıştay açılış konuşmaları Şekil 3 Çalıştay’a Orman Genel Müdürlüğü ve Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü’nden katlım olmuştur 19 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu “Türkiye kurak alan ağaçlandırması tecrübeleri” konulu sunumu Türkiye adına Sayın Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından yapılmıştır. Sunumunda farklı ekolojik özelliklere sahip olan Türkiye’nin bu kendine özgü özelliğinden ve başarılı havza rehabilitasyon uygulamalarından bahsetmiştir. Şekil 4 Prof.Dr. İbrahim ATALAY tarafından sunum yapılmıştır FAO temsilcisi konuşmasında; sürdürülebilir orman yönetimine dikkat çekerek, ormanların, iklim değişikliği, çölleşme ile mücadele ve biyoçeşitlilik kaybının önüne geçilmesindeki önemini vurgulamıştır. FAO’nun Sahel ve Sahra bölgeleri için başlatılan Büyük Yeşil Duvar Projesi kapsamında yapılan çalışmaları ve FAO ülkelerinin kendi rehberlerini oluşturmalarını desteklediğini belirtmiştir. Ayrıca FAO kurak alan sorumlusu Nora BERRAHMOUNI, açılış konuşmalarının ardından verilen kahve molasını takiben rehbere duyulan gereksinimi anlatan bir sunum yapmış ve Çalıştay süresince yapılacakları açıklamıştır. Konuşmasında; Rehber’in; 1) Arazi bozulması konusunda değişik aktörlerin işbirliğini sağlayacağını, 2) Teknik olarak arazi bozulması restorasyon çalışmalarının temel ilkelerini ortaya koyduğunu, 3) İyi arazi uygulamalarını ve 4) İzleme ve değerlendirme faaliyetlerini içerdiğinin altını çizmiştir. Şekil 5 Nora BERRAHMOUNI (FAO) Çalıştay’ın bölge için önemini vurgulamıştır 20 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu FAO Havza Yönetimi Uzmanı Paolo CECI “Kurak alanlarda orman ve su” konulu konuşmasında insan varlığının ayrılmaz bir parçası olarak ifade ettiği suya, özellikle temiz suya ulaşmanın hızla artan nüfus nedeniyle gittikçe zorlaştığını vurgulamıştır. Orman-Su ilişkisinin toprak yapısı, iklim değişikliği gibi birçok farklı değişkene bağlı kompleks bir yapı sergilediğini ve ormanın toprağı tutarak, sediment taşınımının önüne geçerek suyun kalitesini etkilediğini belirtmiştir. Bunun yanı sıra ormanın aynı zamanda suyu kullanan bir yapısının da olduğunu unutulmaması gerektiğinin altını çizmiş ve iyileştirme çalışmalarında ekosistemin taşıma kapasitesinin de dikkate alınması gerektiğini eklemiştir. Şekil 6 Çalıştay’a ikiyüze yakın uzman katılmıştır. Şekil 7 Kahve aralarında ve akşam düzenlenen kokteylde ikili görüşmeler ile işbirliği olanakları değerlendirilmiştir. 21 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Şekil 8 Çalıştay vesilesi ile TİKA’ nın Afrika’daki çalışmalarını içeren bir sergi açılmıştır. 3.2. Çalıştay 2. Oturumu: Çalışma Grupları ve Rehberin Gözden Geçirilmesi (25 Şubat 2013 Pazartesi) Oturum başkanlığının Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapıldığı Çalıştay 2. Oturumu’nda katılımcıların rehber için katkıların alınacağı ve arazilerin birlikte ziyaret edileceği 3 çalışma grubuna ayrılmıştır. Çalışma grupları şöyledir; plantasyon sahalarını gezen 1. Grup, polikültür bahçeleri gezen 2. Grup ve doğal gençleştirme sahalarını gezen 3. Grup. Ayrıca Türkiye’nin rehber için hazırladığı öneriler Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından katılımcılarla paylaşılmıştır. Şekil 9 Her çalışma grubu kendi grubuyla rehberi inceleyerek önerilerini hazırlamıştır. Şekil 10 İkinci oturumun başkanlığı Sayın Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN tarafından yapılmıştır. 22 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 3.3. Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları (26 Şubat 2013 Salı ve 27 Şubat 2013Çarşamba) Çalıştay’ın 2 ve 3. günleri yapılan arazi gezileri ile plantasyon, doğal gençleştirme sahaları ile polilkültürel üretimin yapıldığı kırsal alanlar ziyaret edilmiştir. Şekil 11 Arazi araçlarıyla yaklaşık 250 km uzaklıktaki Luga kırsalı ziyaret edilmiştir. 3.3.1. Grup-1 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları Tarih: 26.02.2013 1. Nokta: Büyük Yeşil Duvar Projesinin başlangıç noktası Buradaki çalışmalara 2008 yılında başlanmıştır. Saha 670 ha. Çalışmalar 6 ha.lık parseller halinde bölümlere ayrılarak yapılmıştır. Tüm saha dikimle oluşturulmuştur. Burada gelir getirici türler kullanılmıştır (Senegal Akasyası gibi). Sahanın etrafı dikenli tellerle çevrilmiştir. Buradaki yağış miktarı 300-550mm arasıdadır. Yağışlar vejetasyon döneminde düşmekte ancak diğer dönemler yağış olmamaktadır. Anakayanın sedimental, tortul kütle olduğu gözlenmiştir. Bu alanda kullanılacak ana türün bulunabilmesi için araştırmalar yapılmaktadır. Bunun için 7 tane burs vererek araştırmayı teşvik etmektedirler. Ancak araştımacılar ve uygulayıcılar arasında uyuşmazlık ar bulunmaktadır. Yerel tohumlar tercih edilmekte ve tohumlar Burkina Faso’dan temin edilmektedir. Tohumların toplanması için halk eğitilmektedir. Yaptıkları dikimler neticesinde odun dışı orman ürünleri elde etmek istenmektedir. Büyük Yeşil Duvar’daki çalışmaları aynı zamanda STKlar tarfaından da takip edilmektedir. Yangın ve aşırı otlatma ise Büyük Yeşil Duvar’daki en büyük sorundur. 23 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2. Nokta: Fidanlık Ziyaret edilen fidanlıkta 1 milyon fidan bulunmaktadır. Fidanlar Ağustos ayında dikime gönderilmektedir. Son 2 yıldır planlama dönemi 2 yıl geriye gitmiştir. Fidanlıklarda yaklaşık 200-300 adet kadın çalışmaktadır. Sabah 08’den 13’ekadar, öğleden sonra 16’dan 18’e kadar çalışmaktadırlar. Ancak verilen ücretler çok düşük olup, çalışanlar ayda 100$ kazanmaktadır. Çalışanlarla sözleşme yapılmaktadır. 3. Nokta: Damla sulama yapılan alan Ziyaret edilen bu sahada tarımsal ürünler yetiştirilmektedir. Ürünler ise yerel pazarlarda satılmaktadır. Şekil 12 Grup-1 geceyi Luga kırsalında geçirmiştir. 27.02.2013 Fidanlık Merkezini Ziyaret Ulusal Tohum/Fidan Projesi 6 yıldır sürmekte olan bir proje sahası ziyaret edilmiştir. Proje’nin amacı, gıda güvenliği, enerji temini, biyoçeşitliliğin korunması, nitelik ve nicelik açısından kaliteli tohum yetiştirme ve kapasite geliştirmedir. Ulusal Ormancılık birimi projenin yürütücüsü kurumdur. Senegal’deki tüm sahalarda uygulanmaktadır. Her bölgeye özgü türler kullanılmaktadır. Kadın işgücü kullanılmakta, iş sahaları açılmaktadır. Proje bütçesi Hollanda tarafından sağlanan temin edilmekte olup yaklaşık 10 milyon Cfa’dır. Tohum yetiştirme ve hasat etme planları hazırlanmıştır. Burkina Faso’daki meslektaşları ile bir araya gelerek işbirliği yapma konusunu görüşmüşlerdir. Fidanlıktaki bazı türler: şöyledir; Prosopis Africana, Kaya Senegalensis, Coicedra, Filao 24 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 3.3.2. Grup-2 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları Tarih: 26.02.2013 22 kişiden oluşan Grup 2, arazi gezilerinin ilkini Büyük Yeşil Duvar sınırında bulunan ve tarım ormancılık faaliyetleri yürüten bir köye yapmıştır. Grup-2 köyün imamı ve yerel halktan kadınlarla yapılan çalışmaları değerlendirmiştir. Yerel halk, Dakar’a yaklaşık 3 saat uzaklıkta bulunan köye önceden ulaşmayan taze meyve ve sebzenin bu vesileyle köylerine gelmiş olduğu ve kendilerinin de tıpkı şehirdekiler gibi beslendikleri için duydukları mutluluğu belirtmişlerdir. Köyde toplam 7 hektarlık sahada tarımsal üretim yapılmakta; domates, mısır gibi tarla ürünleri yetiştirilmekte ve bunun yanında 3,5 hektarlık sahada portakal, mango, limon, greyfurt gibi meyve ağaçları da dikilmiştir. Sahada damla sulama sistemi kullanılmıştır. Bütün üretim safhalarında kadınlar rol almaktadır. Şekil 13 Proje hakkında yerel halktan bilgi alınmıştır. Şekil 14 Sn. Prof.Dr. Sabit ERŞAHİN sahada röportaj vermişlerdir. Şekil 15 Tarım ormancılık çalışmaları yapılan Proje sahasından bir görüntü. 25 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Tarih: 27.02.2013 Grup 2 “Cas Platosu”nu ziyaret etmiştir. Sahada havza iyileştirmeleri yapılmakta ve yöre insanları işgücü olarak kullanılmakta, ücretleri ödenmektedir. Sahada yapılan görüşmelerde iyileştirme öncesi sel gibi afetlerle sık sık karşı karşıya kalan yerel halk, çalışmalardan sonra rahat nefes aldıklarını ifade etmişlerdir. Hatta kırsalda yapılan su tutma çalışmaları ile Luga’da temiz su ihtiyacının da karşılandığı belirtilmiştir. Şekil 16 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. Şekil 17 Sahada yapılan sel kontrol yapıları hakkında uzmanlar tarafından bilgi verilmiştir. Şekil 18 Yerel halk tarafından sahada temsili olarak katılımcılara sel kontrol yapıları hazırlanmıştır. 26 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 3.3.3. Grup-3 Arazi Gezileri ve Grup Çalışmaları Tarih: 26.02.2013 Widou yakınlarındaki ağaçlandırma sahası ziyaret edilmiştir. Senegalli görevliler tarafından, ağaçlandırma sahasının alanı, hangi amaçla kurulduğu, hangi türlerin bulunduğu, toprak hazırlama ve fidan dikim tekniğinin nasıl yapıldığı konularını içeren bilgi verilmiştir. Daha sonra katılımcılar tarafından sorulara cevap verilmiştir. Sorular şöyledir; Sahada kullanılan türler, Yangınla mücadele kapsamında yapılan çalışmalar Sahayı çeviren tel çitin gerekli olup olmadığı, Herhangi bir yönetim planının olmadığı, Kırsal halkın surece nasıl katıldığı Hangi silvi kültür aktivelerinin yapıldığı, Sahanın otlatmaya açılıp açılmadığı, Agro- forestry aktivitesinin olup olmadığı, Verilen cevaplar: Cevre koşullarına uyum sağlayabilen Acacia Senegal, Gum Arabic ve dogal sakız türleri baskın olduğu bir ağaçlandırma sahasının olduğu, Yangın mücadele kapsamında sahayı çeviren bir yol olduğu (firebreaks), Tel çitin otlatmaya ve insan baskısına karsı önemli olduğu Sahanın yönetim planının olmadığı, sadece dikim işleminin yapıldığı , bir sonraki adimin ne olduğunun kesin olmadığı, Silvi kültür çalışmalarının yapılmadığı, Kırsal halkın bilinci arttırma çalışmalarının yapıldığı ancak yeterli olmadığı, Sahanın otlatmaya açılmadığı , ancak belirli zamanlarda insanların otları toplamasına izin verildiği Agro forestry çalışmalarının olmadığı belirtilmiştir. Ayni gün ikinci durak olarak, Mboula bölgesinde kırsal halk (komite) tarafından korunan yaklaşık 300 hektar alanı kapsayan , ana ağaç türü Acacica tortilis olan , Koyli Alpha ormanlık alanına gidilmiştir. Burada katılımcılara kırsal halkın bilinçlendirmesi sonucu ormanların basarili bir şekilde korunduğu gösterilmiştir. Eksiklik olarak yönetim planının olmadığı, silvi kültürel teknik müdahalenin yapılamadığı belirtilmiştir. Daha sonra Koyli Alpha bölgesini koruyan koy ziyaret edilmiştir. Koy reisi Mr. Mustapha BA’ya yöneltilen sorular: Neden ormanları korudukları Cezalandırma sistemlerinin olup, olmadığı, Büyük Yeşil Duvarın ne gibi destek sağladığı, Hangi konularda destek istedikleri, Cevap olarak, Ormanların kendi yaşamları için, topraklarının verimliliği korumak için öneminin çok büyük olduğu belirtmiştir. 27 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Cezalandırma sistemlerinin olduğunu belirtmiştir. Soyle ki birinci ve ikinci defa ağaç keserken yakalanan uyarıldığı, ancak üçüncü defa yakalandığı zaman 5000CFA para cezasıyla cezalandırıldığı, Büyük Yeşil Duvarın teknik destek sağladığı, bilinç arttırıcı faaliyetleri organize ettiği, Fidan dikimi için gerekli fidanları sağlamada destek olduğu, Ağaçlandırma konusunda destek istedikleri, hükümet politik olarak desteğini her zaman sağlamasını, bilinç arttırıcı faaliyetlerin arttırılması konularında destek istemiştir. Tarih: 27.02.2013 Senegal şehir merkezine 20-30 km uzakta olan Senegal Hükümeti tarafından desteklenen Mbao fidanlığına gidilmiştir. Bu fidanlık yaklaşık 4,5 ha üzerine kurulmuş, tam kapasite fidan üretimi 1 milyon fidan olan bölgesel bir fidanlıktır. Tohumların nasıl toplandığı, fidanların üretimi, sulama nasıl yapıldığı konularında kısaca bilgi verilmiştir. Yeterli eğitimli teknik personelin olmayışı, bütçenin yetersiz olusu, fidan üretimi için teknik araçlarının olmayışı gibi sebeplerle kapasite 1 milyon olan bu fidanlık yılda 200- 300 bin fidan ürettiği belirtilmiştir. 3.4. Çalıştay 3.ve 4. Oturumu ve Kapanış: Rehber için son önerilerin alınması ve Kurak alan restorasyonunda işbirliği (28 Şubat 2013 Perşembe) Grupların arazi gezilerinden sonra rehber için hazırladıkları önerileri sunduğu 3. Ve 4. Oturum’da ülkeler de aşağıdaki değerlendirmelerde bulunmuşlardır; Kenya: Arazilerdeki güvenlik sorunlarının da dikkate alınması gerektiğinin altını çizmiştir. Mali: Kendi ülkelerinin en büyük sorununun ormansızlaşma olduğunu ve yalnız 5 ormanın amenajman planı olduğunu belirtmiş, konuşmada arazinin sürdürülebilir yönetimini vurgulamıştır. Moritanya: Hükümetleri tarafından ağaçlandırma çalışmalarının yürütüldüğünü belitrtmiş ve temiz suya ulaşmanın önemini eklemiştir. Fas: %90’ı kurak alan olan ülkelerinin aşırı otlatma ile mücadelede yaşadıkları sorunları söylemiş, yerel halkın çalışmalarda dikkate alınması gerekliliğini vurgulamıştır. Nijer: 250-350 ortalama yağış düşen ülkelerinde ağaçlandırmanın büyük önem taşıdığını, devletin çevre sektörünü desteklediğini ve 950 hektar sahanın desteklendiğini belirtmiştir. Nijerya: Birçok insanın ormansızlaşan sahalarda yaşadıklarını bildirmiş ve ülkenin de bir Yeşil Duvar ülkesi olduğunu söylemiştir. Yerel halkın kapasitesinin artmasının öneminin altını çizmiştir. Senegal: Ülkenin en büyük eksikliğinin eğitim-araştırma çalışmaları olduğu, kaliteli tohum, yönetim kapasitesinin iyileştirilmesine ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Sudan: Arazi mülkiyeti sorunlarının %50si çöl olan ülkenin temel sorunu olduğu bildirilmiştir. Ayrıca ülkenin fon ve kaliteli tohuma olan ihtiyacı vurgulanmıştır. 28 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Türkiye: Değişik iklim koşullarına sahip olduğundan ve farklı yöntemlerle arazi bozulması ile mücadele çalışmalarını yürüttüğünden bahsedilmiştir. Bu kapsamda yerel halkı da içine alarak entegre yönetim anlayışıyla yapılan ağaçlandırma çalışmalarının başarısının altı çizilmiştir. Burkina Faso: Ülkenin finansal sorunları olduğu belirtilmiş ve doğal kaynakların ülke için büyük önem teşkil ettiği söylenmiştir. Ülkeler arası tecrübe ve araştırma paylaşımının gerekliliği vurgulanmıştır. Cezayir: Orman ağaçları için komşu ülkeler ile oluşturulacak tohum ağının (network) önemini belirtmiştir. 3.5. Çalıştay Deklarasyonu ve Türkiye-Senegal Arasında İmzalanan Protokol Çalıştay kapanış seremonisi esnasında Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Türkiye Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü arasında bir işbirliği protokolü imzalanmıştır. Şekil 19 Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü Sn. Hanifi AVCI’ya Senegal geleneksel kıyafeti hediye edilmiştir. 29 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Şekil 20 Çalıştay kapanış seremonisinde esnasında imzalan işbirliği protokolü. 4. İkili Görüşmeler 4.1. Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı ile Görüşme Tarih: 28.02.2013 Saat: 10:00 Görüşmeye Katılanlar: TÜRKİYE Hanifi AVCI-Genel Müdür İsmail BELEN-Genel Müdür Yardımcısı Erdoğan ÖZEVREN-UNCCD Odak Noktası İbrahim YÜZER-Daire Başkanı Özlem YAVUZ-Şube Müdürü SENEGAL Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Bakan Yardımcısı Orman Genel Müdürü Diğer 30 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Senegal Bakan: Senegal’i ülke olarak seçmeniz bizle için çok büyü onurdur. Türkiye ve Senegal bu organizasyon ile büyük bir işbirliği başlatmıştır. Biz sıkıntı içinde olan bir ülkeyiz. Doğa koruma konusunda işbirliğine ihtiyacımız var. Örneğin burada her gün bir orman yakılıyor. (Bakan burada yangınları izlediği televizyon ekranının başına geçerek aktif halde olan 2 yangını gösterdi ve bunun 10 saattir sürdüğünü belirtti.) Toprak bozuluyor, tarım zayıflıyor ve ekosistem bundan olumsuz etkileniyor, yeni çıkan bitkiler ise çok güçsüz oluyor. Kuzey bölgede su alanı olmasına rağmen çöl alanı var. Biz bu alanlara ağaç dikmek istiyoruz. Sizin bu konuda tecrübe sahibi olduğunuzu biliyoruz. Kuzey bölgedeki çöl ile güney bölgedeki ormanlık arasından Büyük Yeşil Duvar yer almaktadır. Güney bölgedeki ormanlık alan çok sık ve güzeldir. Ancak o ormanı korumak konusunda sıkıntılarımız ve bu konuda uygun yöntemi bulmak için sizden yardım istiyoruz. Orada yaşayan insanlara hem gelir kaynağı olacak hem de bu insanları bu işin içine dahil edecek bir bilgilendirme bilinçlendirme yapmak istiyoruz. Hem de o insanların ekonomisini düzeltecek bir yöntem istiyoruz. Ülkemizin güney kısmı nemli ve burada Mangrov? ağacı yetişmektedir. Bu ağaç topraktaki tuz dengesini ayarlamaktadır. Bunun yanı sıra deniz ekosistemi ile ilgili bilgiye ihtiyacımız var. Balık, karides, vb. gibi. O bölgedeki yerel ekonomiyi korumak için denizi koruma altına almalıyız. Milli parkımız 2 tane var, her park için ekoturizmi geliştirecek bir ortak arıyoruz. Bu parkları restore etmek ve sürdürülebilir şekilde yenilemek istiyoruz. Genel Müdürümüz: Çevre tüm dünyanın ortak sorunudur o yüzden ortak hareket etmek zorundayız. Biz Türkiye olarak bunu ortak sorun olarak görüyoruz ve ortak çalışmak istiyoruz. Bu konuları arkadaşlarımızla birlikte değerlendirerek hangi konularda işbirliği yapacağımızı belirleyeceğiz. Ardından size teknik bir heyet göndererek yerinde inceleme yapmak suretiyle yapacağımız çalışmaları netleştireceğiz. Ayrıca Sayın Bakanımızın bu konuda talimatları ve sizlere selamları var onu da iletmek istiyorum. Senegal Bakan: Eğitim sisteminde çevre konusunda bilinçlendirme çalışmaları yapıyoruz. Bu konuda defterlerin kapaklarında çevre ile ilgili bilgiler veriyoruz. (Örnekler gösterdi.) Genel Müdürümüz: Türkiye’de her yıl 2000 den fazla yangın çıkıyor ve yılda 300-10.000 ha. alan yanıyor. Türkiye orman yangınları organizasyonunda eski ve köklü bir tecrübeye sahiptir. Şu anda Akdeniz ülkeleri içinde en başarılı ülkedir. Yangın sayısı diğer ülkelerden fazla olmasına rağmen erken müdahale ile daha az alan yanmaktadır. Türkiye’nin yangınla mücadeledeki farkı yangının ormancılar tarafından söndürülmesidir. Yangın mevsiminde tüm ormancılar görevlidir. Yangın araçları ve izleme sistemi gelişmiştir. Bu konuda kamuoyunun da ilgisi ve hassasiyeti var. Senegal Bakan: Mevcut bir ormanımızı Türkiye- Senegal Hatıra Ormanı olarak adlandırmak istiyoruz. Bu işbirliğimiz açısından büyük bir sembol olacaktır. NOT: Senegal’in UNNF 10 daveti yapılıp yapılmadığı kontrol edilerek gerekli çalışmalar yapılacaktır. 31 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 4.2. Senegal Orman Genel Müdürlüğü ile Görüşme Tarih: 28.02.2013 Saat: 15:00 Görüşmeye Katılanlar: TÜRKİYE Hanifi AVCI-Genel Müdür İsmail BELEN-Genel Müdür Yardımcısı Erdoğan ÖZEVREN-UNCCD Odak Noktası İbrahim YÜZER-Daire Başkanı Özlem YAVUZ-Şube Müdürü SENEGAL Orman Genel Müdürü Ibra Diğer 2 kişi Bakan ile yapılan görüşme hakkındaki görüşleri soruldu. Senegal: İsmail Belen ile Roma’da görüştük. Ancak Türkiye ile görüşmelere başlamamız UNFF 9 ile başlamıştır. Bundan sonra Türk Heyetini Senegal’e davet ettik fakat geçen yıl Senegal Cumhurbaşkanının seçimi dolayısıyla Türkiye heyeti gelemedi. Bu yüzden bu süreç ve netice itibariyle çölleşme ile mücadele konusunda geciktik. Türkiye Başbakanının ülkemizi ziyareti ile ilişkilerimiz pekişmiştir. Bundan sonra daha da iyi olacaktır. Senegalin kuzeyindeki kurak alanları bu ziyaretinizde görmüş oldunuz. İklim değişikliğinden toprak bozulmasına kadar birçok faktör bulunmaktadır. Çalı yangınları bu faktörlerin başında gelmektedir. Özellikle ülkenin orta kısımlarında tuzlanma ve çoraklanma vardır. Ülkenin kıyı kesimlerinde kumul hareketi vardır. Senegalin tüm sebze ve meyvesi bu bölgeden temin edilmektedir. Ülkenin güney kısmı ormanlarla kaplıdır ve tüm ormanlar buradai tu bulunmaktadır. Çalı yangınlarıyla ormanlar yok olmaktadır. Halk geçim için ormanların içine yerleşmekte bu da orman alanlarının azalmasına neden olmaktadır. Özellikle Mangrov ormanları yok olmakta bu da topraktaki tuz dengesini bozmaktadır. Felix-hurma ağacına çok ihtiyacımız var, burada Ramazan ayında bol hurma tüketiliyor ancak ağaçlar kesildiği için bu ihtiyacımızı ihraç ederek gidermek zorunda kalıyoruz. Bu ağaçların miktarını artırmak istiyoruz. TÜRK ormanı adını vereceğimiz bir ormanımız var. Bu orman hazır ama açılışını yapmak için Türkiye’nin desteğini bekliyoruz. Temizlik ve tamamlamaya ihtiyaç vardır. Büyük Yeşil Duvar projesinde birçok ülkeyi birbirine bağlamak istiyoruz. Büyük Yeşil Duvar projesine Rio Zirvesinde karar verilmişti. Afrika için iklim değişikliği açısından ortaya konulan önemli bir projedir. Büyük Yeşil Duvar Projesi aynı zamanda OECD’nin sürdürülebilir kalkınma projesi içerisinde de yer almaktadır. Bunu Senegal Cumhurbaşkanı 32 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu istedi. Bunun için gerekli işlemleri, çölleşmenin durdurulmasını Senegal ormancılık teşkilatı yapmaktadır. Çölleşmenin asıl nedeni ise fakirliktir. Türkiye: Büyük Yeşil Duvar Projesinde Senegal ile birlikte çalışabiliriz. Biz uzun vadede diğer ülkelerle de çalışmayı düşünüyoruz. Senegal ile yapacağımız çalışma bir başlangıç teşkil edecek ve bu bakımdan örnek teşkil edecektir. Bu çalışmaları havza bazında yapmayı düşünüyoruz. Seçilecek olan bir havzayı ele alarak oradaki tüm çalışmaları yapmak istiyoruz. Burada yapacağımız çalışmalar tüm ülkelere örnek teşkil edeceği için seçilecek alanın ulaşımın rahat sağlanabilmesi açısından Dakar’a yakın olmasını istiyoruz. Senegal: Dakar her yıl sular altına kalıyor. Dakar’da suyun döküleceği bir yer olmadığı için yağmur yağınca su basıyor. Özellikle Ties’den gelen sular Dakar’ı basıyor. O yüzden projenin sel kontrolünü içermesi gerekli. Hazır bir projemiz var ancak yeterli finansman yok. (Proje özetini gönderecekler.) Prof.Dr. İbrahim Atalay’ın sunumu bu konuda somut örnek olması açısından bizim için çok yararlı oldu. Türkiye: Felix kumlu bölge ister olmazsa başka alanda da çalışabiliriz. Senegal: Ties bölgesi Felix için uygun. Daha büyük yüzölçümü gerekirse farklı alan önerebiliriz.Senegal ulusal çapta uzun vadeli proje yerine kısa vadeli projeleri tercih ediyor. Felix için devlet tarafından ağaçlandırma yapmak yerine halkın ağaçlandırmada yer alacağı ufak ağaçlandırmalar yapılmalı. Denyai bölgesinde yerde sebze yeiştiriliyor. Oradaki tarlalara hurma dikilebilir. Bu alan Dakar’a da yakındır. Bu iki şekilde yapılabilir. 1- Ties havzasında felix, coco ağaçları dikimi için halkla birlikte çalışılacak uygun bir yer var. 2- Kıyı şeridine ise hurma dikilebilir. Ties bölgesi havza yönetimi açısından uygun bir yer. Kıta ve deniz arasında kopma noktası var. Su hareketleri bu bölgede engelleniyor. Ties bölgesinde bir uygulama olursa bu alana etkisi olacaktır. Ties bölgesinin topoğrafik yapısı engebelidir. Bu entegre proje olacaksa ulaşım açısından da Ties uygun bir bölgedir. Türkiye: Türkiye tüm bu çalışmaları yerinde etüd etmek için bir teknik bir heyet göndereceğiz. Bu heyette: 1-Yangın, 2-Tuzlu alanlar, 3- Havza kontrolü, Konularında uzman olan kişiler yer alacaktır. Senegal: Kavramsal açıdan hemfikiriz. Gelecek olan uzmanları sahaya götürerek yerinde incelemeler yapılır. Ayrıca size proje için concept note hazırlayarak göndereceğiz. Özellikle çalı yangınlar konusunda yardıma çok ihtiyacımız var. Türkiye: Meradan sorumlu bakanlık var mı? Senegal: Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı sorumlu. Türkiye: Büyük Yeşil Duvar civarındaki meralarda otlatma sorunu var. Buna dikkat çözüm bulunması gerekli. Senegal: Görüştüğümüz konuları içeren karşılıklı imzalayacağımız bir toplantı tutanağı imzalayabiliriz. 33 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Şekil 21 28 Şubat 2013 günü Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanı Sayın Haydar El Ali Makamında ziyaret edilmiş ve beraberce hatıra fidanı dikilmiştir. 4.3 Mısır ile Görüşme Mısırı temsilen toplantıya katılan Tarım Bakanlığı Ormancılkı Sektor Genel Müdürü Sayın Ali Omar Mohamed Asal ile görüşmeler yapılmış yapılan görüşmelerde işbirliğine hazır oldukları özelikle "Great Green Wall" projesi ve "Toz taşınımı çalıştayının Mısırda düzenlenmesine konularında birlikte çalışılabileceği ifade edilmiştir. İletişim Bilgileri; Ali Omar Mohamed Asal Tel: +202 0111 3731635 Office: +202 376093323 Fax: +202 33354983 Home: +202 374911012 Email: egyptforestry@yahoo.com,ali.o.asa l@gmail.com 34 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 4.4 Burkina Faso ile Görüşme Görüşmelere Türkiye Cumhuriyeti adına ÇEM Genel Müdürü Hanifi AVCI ve UNCCD Odak Noktası Erdoğan Özevren, Burkina Faso adına ise Orman Genel Müdürü Mr. Adam Doulkom ve Ulusal Araştırma Merkezi Genel Müdürü Sayın Sibidou SINA katılmıştır. Burkina Faso temsilcileri ülkelerinin genel durumu hakkında bilgi vermişlerdir. Bu bilgiler; Ülkelerinin Sahel bölgesinde yer aldığı ve kurak bir ekosisteme sahip olduklarını, sıcaklıkların 15- 44 C derece arasında değiştiğini, Temel Problemler olarak; Kuraklık, yağış azlığı, sıcaklık, doğal kaynaklar üzerine olan insan baskısı, aşırı nüfus artışı olarak ifade edilmiştir. Ormancılık ve çölleşme ile mücadele faaliyetleri, Çevre ve Kırsal Kalkınma Bakanlığı bünyesinde yürütüldüğü, Ormancılık Araştırma Merkezinin ve Orman Genel Müdürlüğünün bu bakanlık içerisinde yer aldığı ve 13 adet bölge müdürlüğü olduğu, İşbirliğine ihtiyaç duydukları konular olarak; Bozuk alanların ağaçlandırma yolu ile iyileştirilmesi, Makinalı toprak işleme, Odun üretimi amaçlı orman yönetim planlarının hazırlanması ve uygulanması, Entegre, katılımcı havza yönetimi ve "Great Green Wall" projesi olarak ifade edilmiştir. İletişim Bilgileri Adam Doulkom: Tel: +226 50 316119 Mobil. +226 70 34 44 14, + 226 76 54 71 70 E-mail:doulkom.adfama@yahoo.fr 06 BP 10136 Ouagadougou 06 BURKINA FASO Sibidou SINA, Tel:+226 50356111, +226 50358013 Mobil: +226 70258574 Fax: +226 50 356110 Email: sib_sina@yahoo.fr, sibsina@fasonet.bf 35 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 01 BP 2682 Ouagadougou 01 BURKINA FASO 5. Sonuç ve Değerlendirme Sahaları ziyaret eden çalışma grupları kendi çalışmalarını ve rehbere eleştirilerini Çalıştay’ın 4. Günü sunmuştur. Ayrıca katılımcı ülkelere (Cezayir, Sudan, Türkiye, Mali, Burkina Faso, Senegal, Nijerya, Fas, Mali, Belçika, Nijer gb.) tek tek katkılarını sunmaları için söz verilmiştir. Bu katkılar bir bütün olarak alınarak çalıştay hakkında şu değerlendirmeler yapılmıştır; Özellikle kaliteli tohumluk üretimi ve teknolojisi ihtiyacı vardır. Bu konuda Burkina Faso’da bulunan Tohum Bankası3 öne çıkmıştır. Özellikle Afrika’da yer alan ülkelerin farklı düzeylerde doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi, arazi ıslahı ve odun dışı gelir getirici faaliyetler konularında kapasite geliştirme ihtiyacı vardır. Restorasyon çalışmaları için su, toprak koruma / kullanma ve yönetimi ile ilgili teknik sorunlar, mekanik yetersizlikler bulunmaktadır. Ülkelerin politika ve finansman eksikleri vardır. Bu anlamda benzer durumlardaki ülkeler arasında işbirlikleri ve tecrübelerin paylaşılmasına ihtiyaç vardır. Bölgede STKların arazi bozulumu restorasyonu konusunda daha etkin çalışmasına ihtiyaç vardır. Gelecekte yapılması önerilen çalışmalar ise şöyledir; Restorasyon çalışmalarının başarısını engelleyen ortak sorunlar Çalıştay sırasında katılımcılar tarafından tespit edilmiştir. Bunlar değerlendirilerek Çalıştaya ait rapor Mayıs 2013’te hazırlanmış olacaktır. Nisan 2013’te İstanbul’da gerçekleştirilecek olan UNFF 10 toplantısında bir yan etkinlik düzenlenecektir. Eylül 2013'te Bonn’da gerçekleşecek olan UNCCD/COP 11’de (Birleşmiş Milletler Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi Taraflar Toplantısı’nda) rehberin lansmanı yapılacaktır. 6. Ekler 3 Burkina Faso’da yer alan Milenyum Tohum Bankası hakkında bilgiye http://www.kew.org/science-conservation/save-seedprosper/millennium-seed-bank/index.htm adresinden ulaşılabilir. 36 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Ek 1. Türkiye’nin Rehbere Katkısı GENERAL COMMENTS 1. Some terms such as “landscape restoration, forest rehabilitation, and spatial planning were used exchangeably, which may be confusing. 2. In Turkey, farmer insurance is an important application to prevent mostly internal migration from the rural to urban areas. The farmer insurance (Bağkur) has a two-fold benefit. First, the farmers can get retirement salary after a certain age, and second they feel confident for the future so it ensures a more sustainable rural life. 3. The case study approach is mainly based on providing an indication of a relative subsystem of resilience. However, an algorithm should be developed to evaluate limitations of ecological, economical, social, and cultural limitations of resilience then the actions should be oriented to decrease each of these limitations. In addition, interactions among rural resilience, regional competitiveness, regional specialization, and landscape design should be parameterized 4. By applying resilience theory to empirical case studies, the current state of a social-ecological system can be assessed, and predictions can be made about whether or not the properties of interest are resilient. 5. Land consolidation works are common in Turkey. This will increase the farmers’ income by lowering time and expenses such as fuel, tractor, and increasing the work efficiency. 6. In Turkey, agricultural subsidies have been diversified and increased in quantity. The farmers receive about 50 different subsidies ranging from fodder production to unborn calf. This approach is to diversify and increase the farmers’ income for the purpose of developing a sustainable and resilient rural life. 7. Is forest restoration a rehabilition program itsef? Somewhere it is used excgengably as a rehabiliton or even lanscape planing! 8. Various rehabilition programs may be applied at diffent spatial and temporal scales and these programs may be combined or linked under framework of country or state scale. For example, forest rehabilitation would be a major type in one location while a sustainable agricultural development may be a mojor type in another case. 9. The training of the local beneficiaries is important. Most of the studies in Turkey show that many local societies are unaware how the reach the government incentives. 10. Methodologies should be discussed to lessen tradational persistance of societies for some unsustainable applicaitons such as residue burning. In Turkey, strong enforcements on residue burning generally fail to protect residue. The farmers should be trained, explianing adverse effect of residue burning and how to adapt more sustainable pratices to stop it. 11. The guideline can be organized such as: 1. The importance of the subjects and related literatures. 2. The methologies and their existing results (the case studies may be given in this section). SPECIFIC COMMENTS 1. Page 2: The principal targets are: To initiate a comprehensive analysis, evaluation and documentation of relevant forestation and restoration programmes in and projects in drylands in collaboration with its member countries and local partner organizations. This endeavour aimed at compiling and evaluating the lessons learnt and developing operational guidelines for the restoration of degraded forests and lands within the difficult environmental socio-economic framework conditions in drylands, for the benefits of the local population. The compilation of this document is based on the following : (Page 2) 37 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 1. Analysis of lessons learnt and experiences from restoration programmes and projects through on-line research and literature review on the subject and of available documentation related to restoration projects and programmes; 2. The application of a comprehensive Restoration Monitoring Tool developed by FAO, to analyse and evaluate field projects/programs and to help guide project implementers in compiling the lessons learnt, analysing and monitoring the performance and impacts of forest restoration projects and programmes. This tool was tested by a number of contributors who volunteered to share their experiences and lessons learnt from 22 forestation and forest restoration projects/programs. 3. The results and recommendations from the first international workshop on ―Building forest landscapes resilient to global changes in drylands‖ that was successfully organized on 28-31 May 2012 in Konya, Turkey by the Turkish Ministry of Forestry and Water Affairs, FAO, the Turkish International Cooperation and Coordination Agency (TIKA) and the German Agency for International Cooperation (GIZ). During this event, participants shared experiences through presentation and discussions on a great number of case studies/ projects, identified key elements of success and failure in forest restoration projects and discussed the comprehensive Restoration Monitoring Tool. Participants appreciated the opportunity to establish and extend their professional networks through this event and to contribute to amending the Restoration Monitoring Tool through their expertise and feedback. They also gave valuable guidance on the structure and content of this document untitled ―Guidelines for building landscapes resilient to global changes in drylands (Page 2) Our Comments 1. The title indicates a broader area of activities than the above listed objectives. That rural areas have the potential to fulfill various functions simultaneously should be considered in building resilient landscapes in these areas. A large number of functions of the rural areas should be recognized. The multitude of these functions can be grouped into three main categories: Agriculture, landscapes, and rural services. Interactions among these components should be evaluated quantitatively. In general, there are two approaches in evaluating resilience 1) the development of a resilience index to compare resilience at a macro level, between countries or regions 2) use case study or series of case studies to assess resilience. It seems that in this document, later is considered. This should be stated explicitly. 2. Definition of rural area should be given at the beginning. 3. The resilience theory or concept of rural resilience should be defined briefly. Page 9: Introduction to Drylands Our Commnents Response of local community dynamics in socio-ecological aspects to global changes such as drought, economic shocks, and son on may be mentioned briefly. Page 13: LaReMoT (Landscape Restoration Monitoring Tool) is a comprehensive monitoring tool developed by FAO, to analyse and evaluate field projects/programs and to help guide project implementers in compiling the lessons learnt, analysing and monitoring the performance and impacts of forest restoration projects and programmes. It will serve as a tool to gather information on good practices and to facilitate the sharing of know38 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu how on effective restoration approaches, strategies, methodologies and techniques among dryland regions. The applicability of this tool will be field-tested prior to large-scale application. Our commnets Fig 2. incuded no socio-economic varibles. Without including socio-economic varibles, a resilince in a rural area may not be assessed fully. Dynamics of varibles and processes, and intracitons among these processes and variables should be known to effectively assess the resilience of a system. The components of the systems should be well defined and the relations among them should formulated then the likely results should be discussed in terms of resilience and sustainability of developments. In Turkey, desertificaiton risk is mainly considered in giving priority to development rahabiliton projects. Social-ecologic, cultural and economic varaibles are considered in different areas. The weights attained to each varible or grop of varibles differ based on the scale, geographic locaiton, social and cultural structure of the region as well as eclogic properties. In the later part of the guidance the social-ecologic, socio-economic and cultural components are covered in some details. However,we suggest that all the aspects of resilient landscape development should be outlined first and details should be given then. Page 15: 1.4. The challenge is to package and marketing forest restoration as part of a credible investment opportunity and to find ways (i.e. payment for environmental services) to compensate land users until the restored areas become productive. Our comments The influence of these variables on the overall dynamics of the system should be forecasted well. For example, one should ponder how the forest rehabilitation will affect the bio-diversity, which is very imoprtant for resilience of the rural development. Case Stduy 1. Our comments Case study 1 shows that no cross-sectoral coordination has been achieved yet. The results of these reglations or rehabilitons may not be as they are expected. Effect of forest rehabilitation on each stakeholder should be analyzed in different scales to claim such positive impact of the rehabilitation projects. Any process decreasing species richness results in an decrease in complexity, which implies a lowered ecosystem’s total productivity, stability, and resilience in the face of environmental changes and disturbances. Page 25. 2. Planning at the right scale: The landscape approach to restoration in drylands 39 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Our comments It is difficult to plan a rehabilitation project on a landscape (or watershed) scale when the area has a high variation in social-ecological and economical variables. The Anatolian Watershed projects of Turkey has planned 97 micro-watersheds (catchments) in Kızılırmak Watershed. The most of the activities were site-specific due to high variation of soils, landforms, biodiversity, climate, and social-ecologic properties in the watershed. We believe that the variability is the key property in determining the right scale in rehabilitation studies. Spatial statistics (geostatistics) may be used beforehand to decide the right scale to be used in rehabilitation projects. It may be necessary to embed agriculture and rural services in clusters as Turkey is applying in and Southeastern Anatolian and Konya Basin Development projects. In Southeastern Anatolia Development project (SAP) the services have been embedded to four main categories: Agricultural, industrial (mostly agricultural type industry), hydropower electricity generation, and rural services. All these clusters interact one to another by some degree. Pages 25-26: Our Commnents The content given here is more complicated than otlined in Page 2. This causes some confusions on sort of methodologies to be applied. Page 27-29: The Case Study 3 Our Comments The Case Study 3 may be considered in some dryland rehabilitation projects since the study has already yielded important expected outcomes. Page 34-35: The root-causes of degradation and desertification in drylands that impede the recovery or restoration of a particular area are often a variety of socio-political and economic factors that operate at a more global scale – national, international - whose distance from actual incidences of loss, either in space or time, make them a challenge to identify and remedy. Traditional in-situ restoration approaches that just focus on local level problems are necessary but insufficient to address the magnitude of degradation and desertification in drylands. The logical strategy will be to understand and remove the underlying socio-economic and political causes that truly drive forest degradation and deforestation, which means ―scaling up the restoration objectives and actions to a larger scale, and strengthening the sustainability of restoration actions in the field through macro-level measures such as: Our Commnets The desertification risk may be calculated and then rehabilitation strategies should be adjusted based on calculated desertification risks. As dersertificaiton calculations considers ekologic, social and economic variables or clusters of variables then no upscaling may be necessary. 40 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Page 40: “Moreover, multi-disciplinary teams with a good integration of knowledge from different sectors – plant ecology, agriculture, forestry, grazing, mining restoration, etc – and fields – ecology, sociology, economy - have contributed to exchange and adapt know-how resulting in a substantial improvement of landscape restoration practices in the field. Four rural subsystems ( should be identified as key to understand the functioning of the system, and relationships between these should be schematized”. Our Commnets This kind team may be possible by a project targeting a versatile spatial development of a lanscape with very different social-ecologic, cultural, and economic varibles. Page 41 A data-base needed to fulfil use of minimum varibles to develope a spatial landsape planning in a larga sacale (region or conutry). This use of available data and data to be collected by satelite technology and other remote sensing means may be used. A GIS-based appropach may be needed in evaluating the data. Page 48: Our Commnets It should be better explained how to organize and use the data subsets in GIS. Page 50: In the case of Kallu Woreda (southern Wello, Ethiopia), area enclosure resulted only 9 years after in significantly higher soil organic matter, soil moisture, and exchangeable Ca (62). Our comments What is the importance of exchangeable Ca here? Why not other nutrients, such as K, N, P, S? Page 70: Figure 7. Our Comments The symbols should be defined at Fig. footnote. Page 85: Assisted watering during planting and maintenance operations Our comments 41 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Some of the information has already been given previously. Page 89: Use of nurse-plants or facilitator species Our Comments Information given under this subtitle have been mostly covered else where in this document Page 92: Sesbania sesban, Tephrosia vogelii, T. candida, Gliricidia sepium, Crotolaria grahamiana, and Leucaena leucocephala Our commnets The plant species names should be written in Italic. Page 110-111: Our Comments The tool LaReMot may be explained in more detail since the guidelines is heavily deal with it. For example; the data type, the type of program and algorithms used, how it reports the results, and so on may be tabulated. COMMNETS ON STYLE 1. The word “socioeconomic” is used as “socio-economic” else where in the document. 2. Fig.2: Is this a figure or table. It looks like table more than a figure. In addition, the symbols and the other indicators should be defined at footnotes. For example what does “x” mean, what do numbers 1,2, and 3 mean in Niger1, Niger2, Niger3, and so on? The fig caption is generally given under the figure. Is this a specific style of FAO to give fig caption over figure? Legends should be used or some details should be explained in fig. captions. 3. Fig.3: Unusual contents such as c, cc, ccc, should be defined at footnote. What does the “5” indicate in “Extreme weather events and climate change in 22 restoration initiatives in drylands (FAO LaReMoT) 5”. Also, what does the direction of arrows mean? And finally waht do different colors mean? 4. Page 17: the Global Mechanism, UNCCD's tool for mobilizing resources to combat land degradation, desertification, and poverty in drylands (http://global-mechanism.org). Insert a comma before “and”. 5. Figs.4 and 5: The figure content can not be understood adequately. The unusual numbers and symbols should be defined at foornotes. 6. Page 19: Of the above, it can be concluded that landscape restoration…….(isert a comma after above). 7. Page 22: The term “bylaw” is typed as “by-law” some other places. 8. Page 35: The term “root causes” is typed as “root-causes” else where. Also, the term “socio-economic” were typed as “socioeconomic” else where. 9. Page 46: the term “ongoing” is typed as “on-going” else where. 42 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 10. Page 54 second paragraph: ...........to the work with the then Minister of Water Affairs and Forestry...........should be .......... to the work with the Minister of Water Affairs and Forestry...........(remove “then”) 11. Page 56: Last sentence of second paragraph: …………….15% to 4-0%........should be 15% to 4.0%......(romeve the dash before 0). 12. Please see the annotated copy of the document to find the other comments on the style. 43 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Ek 2. Deklarasyon 44 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 45 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 46 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Ek 3. Hazırlık Dosyası T.C. ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ KURAK ALANLARDA KÜRESEL DEĞİŞİMLERE DAYANIKLI PEYZAJLARIN OLUŞTURULMASI ÇALIŞTAYI (DAKAR-SENEGAL) (24-28 Şubat 2013) HAZIRLIK DOSYASI www.cem.gov.tr 47 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 1. SÜREÇ HAKKINDA BİLGİ .......................................................................................................................... 49 1.1. FAO Rehberi Hakkında Bilgi ............................................................................................................. 49 1.2. Türkiye Tarafından Hazırlanan Rehber ............................................................................................. 49 1.3. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Eylem Planı ile Bağlantısı................................................................... 49 1.4. Silvamed, Çölleşme İle Mücadele Ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu Çalışma Grubu İle Bağlantısı ... 50 1.5. Akdeniz Orman Strateji Belgesi ile Bağlantısı.................................................................................... 50 2. ÇALIŞTAY TASLAK PROGRAMI VE HEYET LİSTESİ....................................................................................... 52 2.1. Taslak Çalıştay Programı .................................................................................................................. 52 2.2. Heyet Listesi; .................................................................................................................................. 55 3. SENEGAL HAKKINDA GENEL BİLGİ ........................................................................................................... 56 Ülke Künyesi............................................................................................................................................... 56 Coğrafi Verileri ........................................................................................................................................... 56 Nüfus ve Sosyal Hayat ................................................................................................................................. 60 Ekonomiye Genel Bakış ............................................................................................................................... 62 Orman, Tarım ve Hayvancılık Ürünleri .......................................................................................................... 64 Ormancılık Yapısı ........................................................................................................................................ 65 Diğer Bilgiler ............................................................................................................................................... 68 Korunan Alanlar – Milli Parklar .................................................................................................................... 70 Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetlerinin Yer Aldığı Kurumlar .............................................. 70 Ulusal Odak Noktası .................................................................................................................................... 71 Ulusal Stratejik Belge, Eylem Planları ve Projeler........................................................................................... 71 Ülke Hakkındaki Tecrübelerimiz ................................................................................................................... 72 Senegal Yetkililerince Doldurulan Anket ..................................................................................................... 77 4. VİZE BİLGİLERİ ........................................................................................................................................ 90 5. BÜYÜKELÇİLİKLER ................................................................................................................................... 90 6. KONAKLAMA İMKÂNLARI ....................................................................................................................... 93 7. İLGİLİ BAŞBAKANLIK GENELGELERİ .......................................................................................................... 96 7.1. 5 OCAK 2012 TARİHLİ VE 28164 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ................................. 96 7.2. 6 AĞUSTOS 2011 TARİHLİ VE 28017 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ........................... 97 7.3. 25 MART 2010 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE ....................................................... 98 48 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 1. SÜREÇ HAKKINDA BİLGİ 1.1. FAO Rehberi Hakkında Bilgi FAO üyelerinin önerisi üzerine, kurak alanlardaki ilgili restorasyon ve ağaçlandırma projelerinin kapsamlı analizi, değerlendirmesi ve belgelendirmesi gereğini kendi üye ülkelerinin ve yerel ortaklarının işbirliğiyle tespit etmiştir. Bu kapsamda, şu ana kadar edinilen tecrübelerin toparlanmasını ve değerlendirmesini, yerel halkın refahı için sosyo-ekonomik olarak zor şartlarda olan bozulmuş orman ve arazilerin restorasyonu için rehber oluşturulmuştur. Rehber, Akdeniz tipi ekosistemleri (Akdeniz havzası, Güney Afrika, Güneybatı Avusturalya, Şili ve Kuzeybatı Amerika), Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey Çin ve Latin Amerika’ya odaklanmaktadır. Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi; araştırma ve literatür taraması ve mevcut dokümanlarla öğrenilen derslerin ve tecrübelerin analizi ve FAO tarafından geliştirilen kapsamlı Restorasyon İzleme Aracı4’nı, saha projelerini, programların analizini ve değerlendirilmesini, proje uygulayıcılarına rehberlik edecek olan orman restorasyon projelerini ve programlarını, onların uygulanmasını, analizlerini ve izlenmesini temel almaktadır. 1.2. Türkiye Tarafından Hazırlanan Rehber Türkiye, kurak, yarı kurak ve yarı nemli iklim özelliğine sahiptir. Günümüze kadar kurak alan yönetimine yönelik birçok çalışma geçekleştirilmiştir. Bu anlamda Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, bozulan arazilerin rehabilitasyonunu ve sürdürülebilir arazi yönetimini ve ulusal tecrübenin paylaşılmasını sağlamak adına Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın konusunda uzman personelinin ve çeşitli üniversitelerden akademisyenlerin katkılarıyla “Kurak ve Yarı kurak Alanlarda Ağaçlandırma ve Rehabilitasyon Rehberi” hazırlamıştır. 1.3. En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) Eylem Planı ile Bağlantısı Ülkemizin ev sahipliğini yaptığı Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) IV. Konferansı 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. Bu Konferansta EAGÜ’lere yönelik olarak ülkemiz tarafından hazırlanan Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi açıklanmıştır. Bu anlamda kurum ve kuruluşlar harekete geçmeye 4 Bu araç 22 restorasyon ve orman restorasyon projelerinden öğrendiği dersleri ve tecrübeleri paylaşmaya gönüllü katılımcı tarafından test edilmiştir. 49 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu davet edilmiş, teklif edilen projelerin uygulanabilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli kaynak tahsisini yapması istenmiştir. EAGÜ’lere yönelik bu girişim, Türkiye’nin çok yönlü ve aktif dış politika yaklaşımı ve küresel meselelerde daha çok söz sahibi olma iradesinin somut bir yansıması olarak görülmektedir. Bu anlamda FAO tarafından hazırlanmakta olan özellikle akdeniz ekosistemleri, Sahra, Batı ve Orta Asya, Kuzey Çin ve Latin Amerika’ya odaklanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi” söz konusu genelge kapsamındadır. 1.4. Silvamed, Çölleşme İle Mücadele Ve Kurak Alanların Rehabilitasyonu Çalışma Grubu İle Bağlantısı Uluslararası düzeyde orman politikaları, kurumları ve uygulamalarında işbirliği geliştirmek adına FAO himayesinde kurulmuş bir yapı olan Silva mediterranea (SilvaMED), Akdeniz bölgesini kapsamakta olup dönem başkanlığı Türkiye’dedir. Bu yapının altında çeşitli çalışma grupları faaliyet göstermektedir; 1. “Orman Yangınları”: İSPANYA tarafından koordine edilmektedir. 2. “Odun dışı orman ürünleri”: PORTEKİZ tarafından koordine edilmektedir. 3. “Ormanların Yönetimi ve Sürdürülebilir Kalkınması”FRANSA tarafından koordine edilmektedir. 4. “ Orman Genetik Kaynakları”: İTALYA tarafından koordine edilmektedir. 5. “Akdeniz Orman ve İklim Değişikliği'” FAS tarafından koordine edilmektedir. 6. “Sürdürülebilir Finansman Mekanizmaları”: BULGARISTAN tarafından koordine edilmektedir. 7. “Kentsel ve Peri-kent ormancılığı'”: İtalya tarafından koordine edilmektedir. 8. “Kurak alan ormancılığı / çölleşmeyle mücadele”: Türkiye tarafından koordine edilmektedir. Bu anlamda akdeniz ekosistemlerine de odaklanan “Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi Türkiye’nin koordinasyonunda yürütülen “Kurak alan ormancılığı / çölleşmeyle mücadele çalışma grubu”nun bir faaliyetidir. Söz konusu rehber, Mart 2013’te Tlemcen’de (Cezayir) yapılması planlanan Üçüncü Akdeniz Orman Haftası’nda sunulacaktır. 1.5. Akdeniz Orman Strateji Belgesi ile Bağlantısı SilvaMED, başta kontrol altına alınamayan yangın riski, biyoçeşitlilik kaybı, su kıtlığı ve küresel değişime uyum sağlama gibi yeni tehlikelerle karşı karşıya kalan Akdeniz ormanlarında değişimlerle mücadele etmek ve 50 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu ormanlarının sürdürülebilirliğini, çeşitli ekolojik ve sosyo ekonomik mal ve hizmetlerle kırsal kalkınmaya katkı sağlamak için, ulusal ve bölgesel orman politikalarının gözden geçirilmesi adına “Akdeniz Ormanlarının Stratejik Çerçevesi” isimli bir strateji belgesi hazırlamaktadır. Aşağıda belirtilen üç temel amaç ve dokuz stratejik hat önerilmektedir; Söz konusu strateji belgesi, Mart 2013’te Tlemcen’de (Cezayir) yapılması planlanan Üçüncü Akdeniz Orman Haftası’nda sunulacaktır. 51 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu 2. ÇALIŞTAY TASLAK PROGRAMI VE HEYET LİSTESİ 2.1. Çalıştay Programı Düzenleyenler Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı Senegal Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Genel Müdürlüğü Büyük Yeşil Duvar Kurumu Senegal Ulusal Ajansı Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı Türk Uluslararası İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TIKA) Afrika Birliği Komisyonu (AUC) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Diller Amaçlar Fransızca, İngilizce Beklenen Çıktılar Katılımcılar “Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı Peyzajların oluşturulması rehberinin” taslak halinin tartışılması, iyileştirilmesi, onaylanması Geliştirilmiş rehberlerin Sahra ve Sahara Girişiminin uygulaması için Yeşil Büyük Duvara entegrasyonunun desteklenmesi; Kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi ve tecrübe paylaşımı için bir platform oluşturulması Kurak alan restorasyonu konusunda kurumsal işbirliği ortaklığının geliştirilmesi hakkında tartışmaların başlatılması Rehberlerin bitirilmesi konusunda öneriler; Büyük Yeşil Duvar ortak ülkelerindeki üreme materyalinin, bitki yetiştirmenin ve arazi restorasyonu faaliyetlerinin teknik yönlerini geliştirmek için öneriler Kurak alan restorasyonunda işbirlikçi kurumsal ortaklığın kurulması için fikir önerileri Uzmanlar ve devlet kurumları, bölgesel ve uluslararası örgütler, araştırma, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve kurak restorasyon kalkınma ortaklarının temsilcileri (fidanlıklar, tohum, dikim teknikleri, toprak, su yönetimi ve korunması, çiftçi tarafından yönetilen doğal gençleştirme vb.) 52 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması Rehberi İkinci Uluslararası Çalıştayı King Fahd Hotel, Dakar, Senegal, 25-28 Şubat 2013 53 Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturması Çalıştayı Görev Raporu Düzenleyenler Senegal Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Bakanlığı Senegal Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Genel Müdürlüğü Büyük Yeşil Duvar Kurumu Senegal Ulusal Ajansı Türkiye Orman ve Su İşleri Bakanlığı Türk Uluslararası İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TIKA) Afrika Birliği Komisyonu (AUC) Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Diller Amaçlar Fransızca, İngilizce “Kurak alanlarda küresel değişimlere dayanıklı Peyzajların oluşturulması rehberinin” taslak halinin tartışılması, iyileştirilmesi, onaylanması Geliştirilmiş rehberlerin Sahra ve Sahara Girişiminin uygulaması için Yeşil Büyük Duvara entegrasyonunun desteklenmesi; Kurak alanların restorasyonu konusunda bilgi ve tecrübe paylaşımı için bir platform oluşturulması Kurak alan restorasyonu konusunda kurumsal işbirliği ortaklığının geliştirilmesi hakkında tartışmaların başlatılması Beklenen Çıktılar Rehberlerin bitirilmesi konusunda öneriler; Büyük Yeşil Duvar ortak ülkelerindeki üreme materyalinin, bitki yetiştirmenin ve arazi restorasyonu faaliyetlerinin teknik yönlerini geliştirmek için öneriler Kurak alan restorasyonunda işbirlikçi kurumsal ortaklığın kurulması için fikir önerileri Katılımcılar Uzmanlar ve devlet kurumları, bölgesel ve uluslararası örgütler, araştırma, sivil toplum kuruluşları, özel sektör ve kurak restorasyon kalkınma ortaklarının temsilcileri (fidanlıklar, tohum, dikim teknikleri, toprak, su yönetimi ve korunması, çiftçi tarafından yönetilen doğal gençleştirme vb.) 54 2.2. Heyet Listesi; Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü 1. Hanifi AVCI- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürü 2. İsmail BELEN -Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdür Yardımcısı 3. Erdoğan ÖZEVREN- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü UNCCD Ulusal Odak Noktası 4. Hayrettin YILDIRIM-Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 5. Özlem YAVUZ-Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Şube Müdürü 6. Yasemen Aslı KARATAŞ- Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü Uzman Yardımcısı Orman Genel Müdürlüğü 7. İbrahim YÜZER Orman Genel Müdürlüğü Daire Başkanı 8. Necati SEZGİN Konya Orman Bölge Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 9. Ramazan DİKYAR Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Üniversiteler 10. Prof.Dr.İbrahim ATALAY Dokuz Eylül Ünv. 11. Prof.Dr.Sabit ERŞAHİN Çankırı Karatekin Üniv. TİKA 12. Seda DAĞLI- TİKA uzmanı 13. Kutluhan YÜCEL- TİKA uzmanı 14. FAO 15. İbrahim YAMAÇ 55 3. SENEGAL HAKKINDA GENEL BİLGİ Ülke Künyesi Senegal Cumhuriyeti République du Sénégal Bayrak Başkent:Dakar Resmî dil(ler): Fransızca, Mongolfca Bölgesel dil(ler): Wolof, Soninke, Seereer-Siin, Fula, Maninka, Diola Milliyet: Senegalese Yönetim biçimi: Cumhuriyet Cumhurbaşkanı :Abdoulaye Wade Başbakan: Souleymane Ndéné Ndiaye Kuruluş: - Fransa'dan 4 Nisan 1960 Yüzölçümü: - Toplam 196.722 km² (Su (%) 2.1 Nüfus: - 2009 tahmini 13,711,597 - 2002 sayımı 9,967,215 Para birimi: Frank (XOF) Trafik akışı: Sağ Telefon kodu: 221 Coğrafi Verileri I. Konumu Batı Afrika’da Atlantik kıyısında 12°19’ -16°42’ kuzey enlemleri ve 11°22’-17°32 batı boylamları arasında yer alan bağımsız bir devlettir. 56 II. Sınırları ve Komşuları Senegal, resmi adıyla Senegal Cumhuriyeti, Senegal Nehri'nin güneyinde, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Batıda Atlas Okyanusu 531 km, kuzeyde Moritanya 813 km, doğuda Mali 419 km, güneyde ise Gine 330 km ve Gine Bissau 338 km sınırı bulunan Senegal'in toplam sınır uzunluğu Atlas Okyanusu dahil 3171 km’dir. Yeşil Burun adaları Senegal kıyılarının 560 km ötesindedir. Ülkenin başkenti, Afrika kıtasının Atlantik Okyanusu’na uzandığı Cape Verde yarımadasında yer alan Dakar’dır. Coğrafi konumundan dolayı Amerika ve Avrupa kıtalarıyla yapılan ticaretin merkezi olan Dakar, aynı zamanda bir turizm kentidir. Önemli deniz ve hava yollarının kavşağında yer alan Senegal‟in diğer büyük şehirleri ise Diourbel, Kaolack, Kolda, Louga, Rufisque, Saint-Louis, Thies, Tambacounda, Ziguinchor, Fatick, Matam, Kedougou ve Sedhiou‟dur 57 III. Arazi Yapısı Senegal yaklaşık olarak 197.000 km2lik bir yüz ölçümüne sahiptir. Bağımsız Gambia Cumhuriyeti, Gambi Nehri boyunca Senegal topraklarıyla çevrilmiş olup, onun güney parçası olan Casamance bölgesinin çoğunu diğer topraklarından ayırır. Gambia ülke içerisine 320 km kadar girmiştir. Ülkenin çoğu dalgalı arazi olup, ortalama 200 m civarında yüksekliğe sahiptir. Güneydoğuda yer alan Fouta Djallon Dağları eteklerinde ise, yükseklik yaklaşık 500 m kadardır ve ülkenin en yüksek yeri bu dağlardır. Senegambia bölgesi, Atlantiğe dökülen dört nehir tarafından kesilmiştir. Senegal, Saloum, Casamance ve Gambia nehirleri. Senegal Nehri ülkenin kuzey sınırlarını teşkil eder ve ülkenin en uzun nehridir. Ülkenin batı kıyıları rüzgarlarla aşınmış olup, sahil şeridi kısmen bataklık arazidir. Verde Burnu, okyanusa doğru girmiş olup, tepelik ve kayalık bölgedir. Onun geri kalan kısmı ise yarı çöl bir haldedir. IV. İklimi Senegal, yağışların miktarları göz önünde tutulursa üç ayrı bitki örtüsüne sahip üç bölgeye ayrılır; Sahelian, Sudanik ve Casamance bölgeleri. Sehelian bölgesi, ortalama 350 mm kadar yağış alır. Bölge kaba otlar, dikenli çalılıklar ve akasya fundalıklarıyla kaplıdır. Bunun güneyindeki Sudanik bölge ise yaklaşık 900 mm yağış alır. Burada bitki örtüsü daha kalın ve daha çoktur. Genellikle ipek-pamuk ve baobab ağaçları sayıca fazladır ve akasya fundalıkları daha iridir. Casamance bölgesinde ise yağışlar, yaklaşık olarak 900 ila 1500 mm arasında değişir. Ülkenin güneybatısı bataklık ve yer yer tropikal ormanlarla kaplıdır. Ormanlık olmayan kısımlar ise yeşillik arazidir ve bol yağış alır. Verde Burnu ise, kısmen yarıçöl ve kısmen kayalık ve tepelik bir bölgedir. Kıyı şeridiyse umumiyetle çamurlu arazi olup, tropikal mangrov ormanlarıyla örtülüdür. Senegal’in iklimi bazı tezatlıklar arz eder. Kıyılar ve özellikle Dakar’ın kuzey kesimleri, deniz meltemlerine açık olup, tatlı bir iklime sahiptir. Bölgede ocak ayı, sıcaklık ortalaması yaklaşık 23°C civarındadır. Kuzeye gidildikçe Büyük Sahra’ya yaklaşılacağından sıcaklık birden artar. Casamance’nin güneyinde, kıyı rüzgarlarından dolayı nem oranı yüksektir. Ülkede belirgin bir kuru ve bir de rutubetli iki dönem mevcuttur. Rutubetli mevsim Sahelian bölgesinde daha çok görülür ve hazirandan ekime kadar sürer. Sudanik bölgesindeyse mayıstan ekime ve Casamance’de mayıstan kasıma kadar rutubetli mevsim hüküm sürer. 58 V. Arazi Kullanımı Topraklarının % 12'si tarım alanı, % 16'sı otlak alan, % 54'ü ormanlık arazi, % 18'i diğer alanlardan oluşmaktadır.710 km2’si sulanan arazidir VI. Diğer İlgili Konular Tabii Kaynakları Senegal‟deki doğal kaynaklarının başında fosfat gelmektedir. Ülkedeki maden sanayinin en önemli hammaddesi olan fosfat, aynı zamanda da ihracatın % 10‟undan fazlasını oluşturmaktadır. Kalsiyum fosfat yoğunlukla Dakar‟ın kuzeydoğusundaki Taiba‟dan çıkarılır. Alüminyum fosfat ise Thies yakınlarındaki Palo‟da bulunur. Ülkedeki toplam kalsiyum fosfat rezervi 100 milyon ton iken, alüminyum fosfat rezervi ise 60 milyon ton civarında seyretmektedir. Fosfatın dışında ülkede demir, altın, bakır, manganez, kalay, kurşun, tungsten, lityum, tantal gibi madenler bulunmaktadır. Demir yoğunlukla Falame, Goto bölgesinde bulunmaktayken, güneydoğu bölgesindeki Sabodala‟da altın rezervleri mevcuttur. Bunların dışında ülke; Casamance bölgesinde petrole, kıyıda ve karada ise yer yer doğal gaz kaynaklarına sahiptir. Örneğin Dakar‟a 60 km uzaklıkta bulunan Diamniadio bölgesinde 3 milyar küp doğalgaz kapasitesi bulunmaktadır. Senegal çevresine hayat ve canlılık getiren Senegal, Saloum, Casamance ve Gambia nehirlerinin suladığı dört ayrı bölge, çeşitli bitki örtülerine sahiptir. Kıyılarda tropikalmangrov ormanları, Sudanik bölgesinde ipek ve baobab ağaçları ve akasya fundalıkları mevcuttur. Ülkede pek fazla vahşi hayvan bulunmaz. Evcil hayvanlardan daha çok sığır, koyun ve keçi yetiştirilir. Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluş Ve Örgütler 59 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACCT ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri) AfDB (Afrika Kalkınma Bankası) CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi) ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu) ECOWAS (Batı Afrika Ekonomik Topluluğu) FAO (Tarım ve Gıda Örgütü) FZ G-15 G-77 IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası) ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) ICC (Milletlerarası Ticaret Odası) ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu) ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi) IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği) IDB (İslam Kalkınma Bankası) IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu) IFC (Uluslararası Finansman Kurumu) IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu) ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü) IMF (Uluslararası Para Fonu) IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü) Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı) Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü) Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı) IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi) IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı) ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği) MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu) MIPONUH MONUC (BM Kongo Operasyonu) NAM OAU (Afrika Birliği Teşkilatı) OIC (İslam Konferansı Örgütü) OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu) PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi) UN (Birleşmiş Milletler) UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı) UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü) UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü) UNIKOM (BM Irak-Kuveyt Gözlem Misyonu) UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu) UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi) UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi) UPU (Dünya Posta Birliği) WADB (Batı Afrika Kalkınma Bankası) WAEMU (Batı Afrika Ekonomik ve Parasal Birliği) WCL (Dünya Emek Konfederasyonu) WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu) WHO (Dünya Sağlık Örgütü) WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı) WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü) WToO (Dünya Turizm Örgütü) WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Nüfus ve Sosyal Hayat 1976 yılında 5.100.000 olan nüfus 1988 yılında 6.900.000, 2002 yılında ise 9.858.482‟e çıkmıştır. CIA‟e göre nüfusun 2011 yılında 13 milyona yakın olduğu tahmin edilmektedir. Nüfus artış oranı 1960 ve 1970’ler boyunca % 2,3 ile % 2,8 arasında gidip gelmiştir. 2010 60 yılındaki tahmini nüfus artışının % 2,559 olduğu ülke, bu oranla dünya ortalamasının üstünde olmakla birlikte, bölge ülkelerinin altında yer almaktadır. Dünyada ise 26. sıradadır. Senegal‟de km² başına düşen kişi sayısı ise 61,9’dır. Ancak nüfus daha ziyade batı ve merkez bölgelerinde yoğunluk göstermektedir. Örneğin nüfus yoğunluğu km² başına merkezde 77 kişi iken, ülkenin doğusunda 2 kişiye kadar düşmektedir. Ülkenin diğer büyük şehirleri şunlardır: Kaolack, Thiéc, Rufisque, St. Louis. Senegal karışık bir etnik yapıya sahip olup, büyüklü küçüklü birçok gruplardan teşekkül etmiştir. Nüfusun % 37’sini Volof, % 18’ini Serer, % 17’sini Peul, % 9’unu Diola ve % 9’unu Mandingolar meydana getirir. Geri kalan % 10’luk kısmı ise birçok küçük etnik gruptur. Voloflar nüfusun çoğunluğunu teşkil ederler ve genellikle yerfıstığı üretimiyle uğraşırlar. Tekrur Krallığı soyundan gelen Peulların diğer adı Fulanilerdir ve göçebe hayatı yaşarlar. Casamance çevresinde yaşayan Diolalar, Berberi kökenlidirler. Serer ve Mandingolar ise çiftçilikle uğraşırlar. Nüfusun % 95’ine yakın bir bölümü Müslümandır. Ayrıca bir miktar Hıristiyan da vardır. Ülkenin resmi dili Fransızcadır. Uzun süre Fransız baskısı ve nüfuzu altında kaldığından, Fransızca yaygındır. Ayrıca her kabilenin kendi yerli dili mevcuttur. Bunlardan Volof, Fulani ve Mandingo dilleri biraz daha fazla konuşulur. Okuma-yazma oranı düşük olup, % 10 civarındadır. Genç nüfusun % 65’ine yakın bir bölümü okula gitmektedir. Öğretim dili ve modeli Fransızca ve Fransız modelidir. Yüksek öğrenim vardır. Dakar Üniversitesinde 2000 yerli ve 2000 yabancı uyruklu öğrenci öğrenim görür. 61 Ekonomiye Genel Bakış Senegal ekonomisi genellikle tarıma dayanır. En çok yerfıstığı yetiştirilir ve bunun ekonomiye büyük faydası dokunur. Yalnız son zamanlarda bu üretim azalmıştır. İşçi gücünün % 70’ine yakın bir bölümü tarım alanındadır. Diğer önemli tarım ürünleri; darı, pirinç ve süpürge darısıdır. Hayvancılık gelişmemiştir. Genellikle sığır, keçi ve koyun yetiştirilir. Ülke topraklarının % 15’ine yakın bir kısmı ekime elverişlidir. Senegal hemen önceki Fransız Batı Afrika topraklarının en çok endüstrileşmiş ülkesidir. Buna rağmen endüstri ve sanayi ekonomide pek büyük bir rol oynamaz. Gıda ve balıkçılık sanayii mevcuttur. Ülkede çıkarılan en önemli tek mineral fosfattır. Senegal’in para birimi CFA “Afrika Para Cemiyeti” (Mali Topluluğu) Franktır. İthalatının büyük bir bölümünü Fransa’dan ve bir miktar da ABD’den yapar. Kendi ürettiği malları ise daha çok Fransa ve İngiltere’ye ihrac eder. Dışarıya genellikle yerfıstığı ve ürünleri ile fosfat satar ve dışardan daha çok motorlu taşıt, pirinç, şeker, makina ve tekstil ürünleri alır. Senegal, çok iyi geliştirilmiş bir ulaştırma sistemine sahiptir. Karayollarının uzunluğu yaklaşık 15.000 km civarındadır. Bu yolların ancak % 30’u asfaltlanmıştır. Şehirler düzgün bir demiryoluyla birbirine irtibatlıdır. Hemen her şehirde havalimanı mevcut olup, düzenli bir iç hat sistemi vardır. 62 Sektörlere Göre İşgücü Dağılımı İşgücü miktarı 4 milyon kişi ve işgücünde yıllık büyüme oranı %3’dür. İşgücü piyasasına her yıl 100 bin genç katılmaktadır. Çalışanların %43,6’sı dönemsel, % 37,5’i tam mesaili, % 12,5’i yarım mesaili çalışmaktadır. Cinsiyete göre bakıldığında ise, tam mesai yapan erkek çalışanların tam mesai yapan bayan çalışanların sayısından fazla olduğu görülmektedir. Dönemsel ve yarım mesaili işlerde ise, bayanlar daha çok istihdam edilmektedir. UNDP’nin insani kalkınma düzeyi sıralamasına göre Senegal 2008 yılında 177 ülke arasında 151. sıradadır. Nüfusun % 65’i günde 2400 kcal alım gücüne karşılık gelen yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Ekonomide kaydedilen olumlu gelişmelere karşın, işsizlik oranı resmi rakamlara göre hala %50 dolayındadır. Sektörler Erkek (%) Kadın (%) Tarım, hayvancılık ve ormancılık 50,7 69,6 Balıkçılık 11,0 2,0 Gıda, içki ve tütün mamulleri imalatı 3,0 1,2 Su, elektrik, gaz 1,0 0 İnşaat işleri 8,0 0 Ticaret 7,6 21,4 Lokanta, otel 0,5 2,2 Nakliye ve iletişim 5,5 2,2 Banka, sigorta ve diğer mali kuruluşlar 0,2 3,1 Diğer satış hizmetleri 4,8 6,7 Kamu İdaresi 3,6 2,7 Özel idare 3,2 0 Uluslararası kuruluşlar, büyükelçilik ve 2,2 4,0 konsolosluklar Kaynak: Direction de la Prévision et de la Statistique, Ocak 2005 Toplam (%) 50,2 4,0 2,4 1,0 4,3 15,3 1,2 4,7 1,8 7,2 3,0 2,5 3,0 Senegal’de haftalık çalışma süresi 40 saattir. Asgari ücret uygulaması mevcut olup, 209 FCFA/saat asgari ücret uygulanmaktadır. İşsizlik sigortası uygulaması bulunmamaktadır. Senegal bir çok az gelişmiş ülkedeki durumun aksine, işçi haklarının ön planda olduğu bir ülkedir. Çalışan ve işveren arasındaki davalar genellikle çalışan lehine sonuçlanmaktadır. Ithalat ve İhracat Ürünleri İhracat ürünleri: Balık, yer fıstığı, petrol ürünleri, fosfat, pamuk İhracat ortakları: Mali 20,12%, Hindistan % 9,84, Gambiya % 5,58, Fransa % 5,02, İtalya % 4,23 63 İthalat ürünleri: Yiyecek ve içecekler, sermaye malları, yakıt İthalat ortakları: Fransa % 19,58, İngiltere % 9,64, Çin % 8,08, Hollanda % 5,64, Tayland % 4,75 ABD % 3,97 (2009) Orman, Tarım ve Hayvancılık Ürünleri Ülkede üretilen başlıca orman ürünleri; Asli ürünler; Acacia senegal, Balanites aegyptiaca, Boscia senegalensis, Commiphora africana Grewia bicolor Cassia sieberiana Daniellia oliveri Oxytenanthera abyssinica Terminalia macrocarpa. türleri bulunmaktadır. Ülkede üretilen başlıca tarım ve hayvancılık ürünleri; Senegal'de ekili alanların önemli bir bölümü yerfıstığına ayrılmıştır. Bundan başka darı, pirinç, pamuk ve şekerkamışı yetiştirilir. Bol miktarda balık avlanır. En gelişmiş sanayileri yerfıstığı yağı işleme ve balık konserveciliğidir. Fıstık Darı Mısır Sorgum Pirinç Pamuk Domates Yeşil sebzeler Sığır Kümes hayvanları Domuz, Balık. 64 Ormancılık Yapısı 65 I. Ormancılık Teşkilat Yapısı II. . Orman Varlığı Senegal’de ülke alanının yaklaşık %44’ünü kaplayan toplam 8.473 milyon ha. orman alanı bulunmaktadır. %26’sını diğer ağaçlık alanlar,%28’ini diğer alanlar ve %2’si de su ile kaplı alanlar oluşturmaktadır. Sulu Kapalı Orman Bozuk-Parçalı Orman Diğer Çalılık Alanlar Diğer 66 III. Ormancılığın Ekonomideki Payı Gayrisafi yurtiçi hâsılası 23,86 milyar USD dir. 1.900 USD kişi başı milli gelire sahip bir ülkedir. GSYİH sektörel dagılımı % 63,6 hizmet, % 21,4 sanayi, % 14,9 tarım’dır Halkın çoğunluğu geçimini tarımcılık faaliyetlerinden sağlamaktadır. Senegal doğal kaynakları zengin olmayan bir ülkedir. Ayrıca, büyük bölümü yarı kurak iklim kuşağında yer alan Senegal’in tarıma dayalı ekonomisi, iklim koşullarına ve uluslararası piyasa fiyatlarındaki oynamalara aşırı duyarlıdır. Göresel olarak büyük mali yardım girişine ihtiyacı vardır. Buna mukabil, bölge koşullarına göre iyi işleyen bir demokrasi ve siyasi istikrara sahip olması ekonomik gelişmeyi olumlu yönde etkilemektedir. Senegal’in 2001-2011 yılları arasında ekonomik büyümesi yıllık ortalama % 5 düzeyindedir. 2009 yılında ekonomik ve finansal kriz sebebiyle % 1,8 düzeyine düşen ekonomik büyüme, 2010’da % 3,9 seviyesine çıkmıştır. GSYİH’ta tarım, hayvancılık ve ormancılığın payı kuraklık ve çölleşmenin de etkisiyle giderek azalmakta olsa da ekonomik olarak aktif olan nüfusun 4/3’ü tarımla geçinmektedir. 2008, 67 2009 ve 2010 yıllarında tarımın GSYİH içindeki toplam payı ortalama % 15 olmuştur. Başlıca tarım ürünleri yerfıstığı, mısır, sorgum, pirinç, pamuk, susam ve manyoktur. IV. Özel Sektörün Ormancılıktaki Rolü Özel fidanlıklar ülkedeki özel sektörün ormancılık kanadını oluşturmaktadır. Yakacak odun olarak pazarlarda satılan odunlarda özel sektör olarak göz önüne alınabilir. V. Ormancılık Fakülteleri Ülkede Orman Fakültesi bulunmamaktadır. Ancak ormancılık faaliyetleri iki üniversitede bulunan tarım bölümlerinde ele alınmaktadır. VI. . Ormancılık Araştırma Enstitüleri Dakarda Cheikh Anta Diop üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü (http://www.ucad.sn/) ve Thies üniversitesi Ulusal Tarım Okulunda ( http://ensa.univ-thies.sn/ ) ormancılık faalayetleri yürütülmektedir. Diğer Bilgiler Ulusal Ağaçlandırma Günü (la Journée nationale de l'arbre) Afrika kıtasında yer alan birçok ülkede kutlanan ağaçlandırma bayramı olarak da bilinen ulusal ağaçlandırma günü, Senegal’de de her yıl bahara girişte kutlanmaktadır. Su Yolları Senegal Nehri: 1.770 km uzunluğunda ve 337 000 km2 havza alanını kapsamaktadır. Gambia Nehri: 1.150 km uzunluğunda ve 77.000 km2 havza alanını kapsamaktadır. Kasamanka Nehri: 200 km uzunluğunda ve 21.150 km2 havza alanını kapsamaktadır. Diğer İkincil Nehirler: Katanga, Anambe, Saloum ve Guiers gölleri Toprak Özellikleri ve Tarımsal durum 68 3.8 milyon ha. arazi tarıma elverişli arazidir. Ormanlar ve meralar 6.3 milyon ha. ile ülkenin %32 sini oluşturmaktadır. Sınıflandırılmamış topraklar ise yaklaşık 9.5 milyon ha. alan ile ülkenin yaklaşık %49 unu kapsamaktadır. Ülkede görülen toprak tipleri ise; Kuzeyde; Kuru kumlu topraklar (kırmızımsı kahverengi topraklar, çok nadir tropikal demirli topraklar) Orta Bölgeler; Tropikal demirli topraklar Güneyde; Lateritik topraklar (Toprak erozyonu içermez) Kıyı boyunca; Hidromorfik topraklar İklim İrdelemeleri Nisan – Kasım ayları arasında kuzey batı yönünden esen rüzgârların etkisiyle kuru sezon yaşanmaktadır. Ekim – Haziran ayları arasında (antisiklon akış sebebiyle ve muson iklim nedeniyle) sıcak ve yağışlı bir mevsim hakimdir. Ekolojik Zonlar 69 Korunan Alanlar – Milli Parklar Korunan alanlar ağı aşağıdaki şekilde sınıflandırılmıştır. Niokolo koba Milli Parkı: Savan bölgesinde (913.000 ha) ülkenin en büyük karasal faunasını korumak için kurulmuştur. Sulak Alanlar (kıyı, haliç ve delta zonları); Palearkrik kuşların göçleri önemli rol oynamaktadır. Bu alanlar 20.000 ha. adalar ve bataklıklardır. 50.000 ha. alan ise lagünler, mangrov, ormanlar ve temsil deniz çevresi alanları kapsamaktadır. Sahel Ekosistemler; 40.000 ha. Kuzey Ferlo Fauna rezervi oluşturulmuştur. Burada yaban hayatı koruma sahası oluşturulmuştur. Yaban hayatı koruma için yedi park ve üç rezerv bulunmaktadır. Bunlar; İki Dünya Mirası: Niokolo-Koba Milli Parkı Kuş Cenneti Milli Parkı İki Biyosfer rezervi: Niokolo-Koba Milli Parkı Saloum Delta Milli Park Üç Ramsar alanı: Kuş Cenneti Milli Parkı Saloum Deltası Milli Park Rezervi Gueumbeul özel yaban hayatı sahası Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetlerinin Yer Aldığı Kurumlar Çölleşme ile Mücadele ve Erozyon Kontrolü Faaliyetleri Ekoloji ve Doğa Koruma Bakanlığının ilgili birimleri tarafından yapılmaktadır. 70 Ulusal Odak Noktası Mr. Daniel Joseph Réné André Su ve Orman Mühendisi, Toprak Koruma ve Ağaçlandırma Bölümü, Çevre ve Doğa Koruma Bakanlığı, Havzalar ve Yapay Göllerin Korunması Dakar Senegal Tel: (221) 33 8310101 Faks: (221) 338320426 andresakho(at)orange.sn Ulusal Stratejik Belge, Eylem Planları ve Projeler Senegal BMÇMS’ne taraf bir ülkedir. Bu anlamda çölleşme ile mücadele ulusal satrateji belgesini hazırlamıştır. Su, Orman, Avcılık ve Toprak Koruma Müdürlüğü ile ilgili projeler ve programlar Ormancılığın gelişmesini destekleme projesi Kolda Ormancılık girişimlerini destekleme projesi Girişimci çiftçileri destekleme projesi Sine-Saloum doğal kaynakların yönetimi promosyon projesi Orman fidanlıkları kalkınma projesi Ferlo kırsal kalkınma projesi Kıyı ağaçlandırmaları projesi Orman geliştirme entegre projesi Geleneksel ve alternatif enerji kaynaklarının Sürdürülebilir ve Katılımcı Yönetimle desteklenmesi projesi Mangrove Petite Côte ve Saloum Deltası Sürdürülebilir Yönetimi projesi Ulusal tohumculuk proğramı projesi Senegal Nehri Vadisi Rehabilitasyon projesi 71 Doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimi için entegre üretim sistemlerinin geliştirilmesi Projesi Ülke Hakkındaki Tecrübelerimiz İKİLİ İLİŞKİLER Senegal'de 1982-92 yılları arasında finansmanı UNSO (Birleşmiş Milletler Sahil Bölgesi Ofisi) tarafından karşılanan ve uygulaması FAO tarafından yapılan kumul tespiti ve çöllerin ıslahı konulu projeler gerçekleştirilmiştir. Bu bölgelerde değişik ülkelerin yardım teşkilatları faaliyet göstermektedir. Bu ülkeler arasında Fransa, Almanya, Hollanda, Amerika, Japonya, Çin, Suudi Arabistan, Fas ve İsrail yer almaktadır. Hollanda, buğday konulu projeler geliştirmekte; Japonlar, balıkçılık konulu projeler geliştirmekte ve ilkokul inşaatları yapmakta; Amerika, ağaç dikimi yapmakta ve sağlık konularında faaliyet göstermekte, Suudi Arabistan, altyapı hizmetleri ve cami yapmakta, Fas, cami yapmakta ve İsrail, sağlık merkezi inşa etmektedir. 2007 - Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi'nin (TİKA) Afrika ülkelerine yönelik tarım ve hayvancılık çalışmaları kapsamında 2007-2008 yıllarında aralarında Senegal'in de aralarında bulunduğu bazı Afrika ülkelerinde mevcut tarımsal durumun tespit edilmesi ve ihtiyaçların belirlenmesi amacıyla bir inceleme çalışması yapılmıştır. 2008 yılında ise uygulamaya konması düşünülen programın öncelikleri ve hedefleri belirlenmiştir. Üç aşamalı olarak belirlenen bahse konu programın ilk aşamasında, aralarında Senegal'in de bulunduğu ülkelerin Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarından 65 üst düzey yönetici 1 Ağustos 2008 tarihinde Ankara'da gerçekleştirilen "Tarımsal İşbirliği Toplantısı"na katılmıştır. Sözkonusu toplantıda, Türkiye'nin tarım konusundaki birikimin aktarılmasını amaçlayan bir eğitim programının gerçekleştirilmesi ve donanım desteği sağlanması konularında mutabık kalınmıştır. 72 2009 - Programın ikinci aşamasında ise 13 ülkeden toplam 141 eğitimci 6 ana başlıkta hazırlanan kurslara katılmıştır. 11-20 Haziran 2009 tarihleri arasında Ankara, Antalya, Dalaman ve İstanbul Tarım İl Müdürlüklerine bağlı tarım işletmelerinde gerçekleştirilen kursta; aralarında Bakanlık ve Genel Müdürlüğümüzü ilgilendiren konuların da yer aldığı, "Toprak ve Arazi Kullanımı", "Bitkisel Üretim ve Zirai Mücadele", "Hayvancılık", "Balıkçılık", "Tarım Ürünlerinin İşlenmesi" ve "Tarımsal Mekanizasyon" konularında eğitim verilmiştir. Programın üçüncü aşamasında, her bir ülkede pilot projeler yoluyla üretim kapasitesinin arttırılması ve yerinde eğitim programları yoluyla modern üretim tekniklerinin yaygınlaştırılması amaçlanmaktadır. Senegal'li yetkililerin ülkemize yaptıkları ziyaret esnasında, kendileri ile yapılan ankette, ülke ihtiyaçlarını; (1) Hayvancılık, (2) kumul stabilizasyonu, (3) gelir dağılımı, (4) ağaçlandırma, (5) su toplama, (6) torak koruma, (7) tarımsal ormancılığının (agroforestry) teşviki ve (8) yerel toplulukların gelirinin arttırılması, olarak sıralamışlardır. 2010 - ÇEM ile TİKA işbirliği ile gerçekleştirilen “Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile Mücadele ve Ormancılık (2009 – 2012)” konulu bölgesel proje kapsamında, 1-5 Kasım 2010 tarihleri arasında Denizli’de gerçekleştirilen "Ağaçlandırma, Erozyon Kontrolü ve Rehabilitasyon Teknikleri" konulu eğitim programına Senegal’den katılım sağlanmıştır. 2011 - “Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile Mücadele ve Ormancılık (2009 – 2012)” konulu bölgesel proje kapsamında, 31-04 Ekim 2011 tarihleri arasında Eskişehir ve Manisa'da gerçekleştirilen "Tohum ve Fidan üretim Teknikleri" konulu eğitim programına Senegal'den Mame MBAYE ve Sekouna DIATTA katılım sağlamıştır. 24 Ocak - 4 Şubat 2011 tarihleri arasında ABD’nin New York kentindeki Birleşmiş Milletler Merkez binasında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler Ormancılık Forumu 9. Oturumu esnasında Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürü (AGM) Hanifi Avcı başkanlığındaki Türk heyeti ile Senegal Orman ve Su İşleri Genel Müdürü Baba Sarr başkanlığındaki Senegal heyeti arasında bir görüşme gerçekleşmiştir. Görüşmede, Genel Müdür Sayın Hanifi Avcı, ormancılık ve çölleşmeyle mücadele konusunda işbirliğine istekli 73 olduğumuzu belirtmiş, Genel Müdürü Sayın Baba Sarr ise ülkelerinin büyük bölümümün arazi bozulumu ve çölleşme tehdidi altında olduğunu vurgulamıştır. Görüşme esnasında Sayın Sarr, iki proje metninden bahsetmiş ve Türk tarafına ulaştıracaklarını söylemiştir. Sayın Sarr işbirliği yapılabilecek konuları ise şu şekilde sıralamıştır: (1) Hayvan otlatmacılığı, (2) kumul stabilizasyonu, (3) sebze yetiştiriciliği, (4) Mangroves alanlarında yapılan projeler, (5) tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği ve (6) orman ağaçları tohum yetiştiriciliği. "Orman ağaçları tohum yetiştiriciliği" başlıklı projenin İngilizcesinin hazır olduğunu sözlerine eklemiştir. İlaveten, orman yangınları ile mücadele ve teşkilatın yapısının geliştirilmesine yönelik iki adet projenin, Fransızca dilinde olduğunu belirtmiştir. Diğer taraftan orman ekosistem hizmetleri konusunda bir proje hazırlıkları olduğunu belirtmiştir. Tüm çalışmalarını içeren bir dokümanın Türk tarafına ulaştırılacağını belirtmiştir. 2012 - 6 Mart 2012 tarihinde Senegal'e bir seyahat planlanmış fakat Senegal'deki şartlar uygun olmadığı için bu seyahat gerçekleştirilememiştir. Türkiye (ÇEM), FAO, TİKA ve GIZ tarafından ortaklaşa düzenlenen ve kurak ve yarı-kurak alanlar için bir orman restorasyon izleme aracı oluşturmayı amaçlayan ilk uluslararası uzman danışmanlık toplantısı (“Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” Çalıştayı) 28-31 Mayıs 2012 tarihleri arasında Konya’da düzenlenmiş ve çalıştaya Senegal Büyük Yeşil Duvar Ajansından Papa SARR katılım sağlamıştır. Birincisi Türkiye’de düzenlenen ilk uluslararası uzman danışmanlık toplantısının (“Kurak Alanlarda Küresel Değişimlere Dayanıklı Peyzajların Oluşturulması” Çalıştayı) ikincisi, 10-14 Aralık 2012 tarihleri arasında Senegal’de gerçekleştirilecektir. "Arazi Rehabilitasyonu / Çölleşme ile Mücadele ve Ormancılık” konulu bölgesel projesi kapsamında, 13-18 Haziran 2012 tarihleri arasında Ankara ve Konya'da gerçekleştirilen "Çölleşme ile Mücadelede STK'ların Rolü" konulu eğitim programı ve çalıştaya Senegal'den ENDA'dan Faye Ndeye FATOU ve Aby DRAME katılım sağlamıştır. 74 UNCCDCOP10’DA YAPILAN GÖRÜŞME Senegal Heyeti Baba SARR: Orman ve Su İşleri Genel Müdürü Tel: 00 221 204 60 00 – 00 221 33 831 01 01 E.mail: sarr.baba@yahoo.fr Omar DIAW: Toprak Koruma Genel Müdürü Tel: 00 221 638 61 85 E.mail: diawumar@yahoo.fr Racine DIALLO: Koordinatör Tel: 00 221 33 865 19 84 E.mail: racinediallo2003@yahoo.fr 75 Sidiky D. DIOP: RASEF Koordinatörü Tel: 00 221 77 630 29 78 E.mail: diop_sidiky@yahoo.fr Senegal Heyetiyle Yapılan Görüşme Genel Müdürümüz Sayın Hanifi AVCI; Senegal’de hem büyük elçiliğimiz, hem de TIKA ofisimizin olduğu belirtti. Ormancılık ve Çölleşmeyle Mücadele konusunda da iş birliği yapmak istediğimizi vurguladı. 4 yıldan beri TIKA’yla ortaklaşa düzenlediğimiz eğitimlere her sene Senegal’den katılım olduğu vurgulandı. (Mame MBAYE –Doçent – msmbaye@yahoo.fr, Sekouna DIATTA- Öğretim Görevlisi- sekouna.diatta@ucad.edu.sn ) Baba SARR; S Senegal heyetini tanıtarak, New York’taki UNFF toplantısı esnasında Türkiye’nin çalışmalarını yakından takip ettiğini, iki ülke arasındaki ilişkilerden memnuniyet duyduğunu belirtti. Senegal’in Sahel kuşağında bulunduğunu, büyük bir bölümünün arazi bozulumu ve çölleşme tehditi altında olduğunu vurguladı. Üzerinde çalıştıkları iki proje metninden bahseden SARR, bunlar hakkındaki bilgileri bize ulaştıracağını söyleyerek, işbirliği yapılabilecek konuları şu şekilde sıraladı; Hayvan Otlatmacılığı Kumul stabilizasyonu Sebze Yetiştiriciliği Mangroves alanında yapılan projeler Tıbbi Aromatik Bitki yetiştiriciliği Orman Ağaçları Tohum yetiştiriciliği (Bu konular hakkındaki projelerin İngilizcelerinin hazır olduğu) 76 Ayrıca Orman yangınları ile mücadele ve teşkilatın yapısının geliştirilmesi konusunda iki adette Fransızca projelerinin olduğunu belirtti. Ayrıca Orman Ekosistem servisleri konusunda da proje hazırlıkları olduğunu ekledi. Bütün bu çalışmaları içeren dokümanın en kısa zamanda tarafımıza ulaştırılacağını ve üzerinde çalışabileceğimizi belirtti. Senegal Yetkililerince Doldurulan Anket Ülke Adı: Formu Dolduran Kurumun Adı Kurum Başkanı Telefon Numarası Email: Posta Adresi Senegal Emmanuel Seck ENDA TM Secou SARR .+221 33822 24 96 enda.energy@orange.sn BP 3370 Dakar-Senegal Çölleşme ile mücadele ulusal eylem programı varmı. Çölleşme ile mücadeleninin en etkin yolu öncelik sıralaması: UEP Göre: Hayır. Kaynak yetersizliği nedeniyle sadece pilot programımız var. Kişiye göre: 1.Hayvancılık, 2. Kumul stabilizasyonu, 3. Gelir dağılımı, 4.Ağaçlandırma, 5. Su toplama, 6. Toprak koruma, UEP Uygulanması için ihtiyaçlar nelerdir: .-Afroforestry'nin teşviki -Sulama???? -Yerel toplumların gelirinin artırılması Sylvo-pastoral bölge. Güney Doğu Senegal. Kıyı kesimi. Çölleşme ile mücadele ve ormancılık projeleri için öncelikli bölgeler ve iller nerelerdir: 1.Toprak koruma, 2. Su toplama, 3. Gelir dağılımı, 4.Ağaçlandırma 77 Ülkenizin ihtiyaçları nelerdir: 1.Havza rehabilitasyonu, 2. Coğrafik bilgi sistemleri, 3. Biyoçeşitlilik, 4.Çölleşmeyle mücadele, 5.Bilim ve teknoloji, 6.Su toplama, 7.Toprak koruma, 8. Ağaçlandırma teknikleri, 9. Tarım ve gıda güvenliği, 10. Kırsal kalkınma İhtiyaç duyduğunuz teknik destek konuları nelerdir: 1.Biyoçeşitlilik, 2. Tarım ve gıda güvenliği, 3.Su toplama, 4. Ağaçlandırma teknikleri, 5. Kırsal kalkınma, 6. Çölleşmeyle mücadele, 7. Toprak koruma, 8. Havza rehabilitasyonu, 9. Coğrafik bilgi sistemleri, 10. Bilim ve teknoloji, İşbirliği için öncelikli konular nelerdir. 1. Biyoçeşitlilik, 2.Tarım ve gıda güvenliği, 3.Su güvenliği, 4.Kırsal kalkınma, 5. Çölleşmeyle mücadele, 6.Ağaçlandırma, 7.Toprak koruma, 8. Coğrafik bilgi sistemleri, 9. Havza rehabilitasyonu, 10.Tuzlanma Çölleşme ile Mücadele , Ormancılık ve su konusunda sorumlu kuruluşlar : Kurumun Adı Kurum Başkanın Adı: Telefon Numarası E-Posta: Çölleşme ile Mücadele , Ormancılık ve su konusunda çalışan sivil toplum örgütleri : STK Adı STK Başkanın Adı Su ve Orman Departmanı Baba Sarr Centre de Suivi ecologique Assize Toure andresabho@orange.sn ENDA TOİ Nasse Lo COWGAD Domar Talla Kane Green Senegal Klore Seck 78 Telefon Numarası E-Posta: .+221 33822 24 96 enda.energy@orange.sn congad@orange.sn greensenegaldk@orange.sn TÜRKİYE-AFRİKA İŞBİRLİĞİ ZİRVESİNE KATILAN HEYET -Mamadou Diop, Ticaret Bakanı, Heyet Başkanı -Farba Senghor, Hava Ulaştırma Bakanı -Büyükelçi Amadou Kebe, Senegal AfB Nezdindeki Büyükelçisi -Arana Cisse, Sivil Havacılık Genel Müdürü -Nicolas Nyouky, Ankara Büyükelçiliği Maslahatgüzarı -Youssoupha Diallo, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı -Mouhamadou Bamba Lo, Müsteşar, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı -Nafissatou Fall Diagne, Sivil Havacılık Uluslararası İlişkiler Daire Başkanı TÜRKİYE’DE YAPILAN EĞİTİMLERE KATILIM DURUMU Mame MBAYE –Doçent – msmbaye@yahoo.fr, Sekouna DIATTA- Öğretim Görevlisi- sekouna.diatta@ucad.edu.sn TÜRKİYE- SENEGAL İLİŞKİLERİ Türkiye ve Senegal arasındaki ilişkilerde son yıllarda canlanma görülmektedir. Taraflar ilişkilerin her alanda ileri götürülmesi yönündeki ortak iradelerini her vesileyle ortaya koymaktadır. Senegal’in 1960 yılında bağımsızlığını kazanması ertesinde faaliyete geçen Dakar’daki Büyükelçiliğimize karşılık, Senegal de 2006 Ağustos ayından itibaren Ankara’da Büyükelçilik açmıştır. Senegal’in ayrıca İstanbul’da bir Fahri Konsolosluğu mevcuttur. Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Doğu Afrika’da açtığı iki ofisten sonra (Sudan ve Etyopya), Batı Afrika’daki ilk ofisini 2007 yılı Nisan ayında Dakar’da açmıştır. Sözkonusu ofis kurulduğundan bu yana, Dakar’da yerleşik ülkenin en büyük yüksek öğrenim kurumu Cheikh Anta Diop Üniversitesi başta olmak üzere, muhtelif ilk, orta ve yüksek öğrenim kurumları, 79 sosyal yardım kuruluşları, hastaneler ve sağlık merkezleri için yaklaşık 2 milyon ABD Doları tutarında tadilat, yenileme ve malzeme yardımı gerçekleştirmiş, 20.000’e yakın kişi için ücretsiz sağlık taraması çalışmalarına katkı sağlamış ve ilaç hibe etmiştir. Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade Sayın Cumhurbaşkanımızın konuğu olarak 18-20 Şubat 2008 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. 13-14 Mart 2008 tarihlerinde Dakar’da düzenlenen İKÖ Devlet Başkanları Zirvesi marjında Sayın Cumhurbaşkanımız ile Senegal Cumhurbaşkanı Wade ikili görüşme yapmıştır. THY İstanbul-Dakar-Sao Paulo seferleri 2009 yılı Nisan ayında başlamış olup, 2010 Mayıs ayından bugüne ise İstanbul-Dakar seferleri gerçekleştirilmektedir. Son olarak Senegal Dışişleri Bakanı Madické Niang 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Sözkonusu ziyaret çerçevesinde, “Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması”, “Türk Standartları Enstitüsü ile Senegal Standartlar Teşkilatı (ASN) Arasında Standardizasyon Alanında Teknik İşbirliği Mutabakat Zaptı” ve “Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı ile Senegal Dışişleri Bakanlığı Arasında Diplomat Eğitimine İlişkin İşbirliğine Dair Mutabakat Zaptı” imzalanmıştır. İki ülke arasında ilişkilerin hemen her alanını kapsayan ahdi zemin mevcut olup, ilişkilerin daha da ileri götürülmesine katkı sağlayacak çalışmalar sürdürülmektedir. Senegal’e 2010 yılı ihracatımız 84.7 milyon ABD Doları, Senegal’den ithalatımız ise 1.45 milyon ABD Doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Hükümetimizce, Senegal Hükümeti emrine her yıl yüksek öğrenim bursları tahsis edilmektedir. Senegal’de, 1997 yılından bugüne faaliyet göstermekte olan, özel girişim niteliğinde Yavuz Selim Türk-Senegal Koleji adlı bir Türk okulu bulunmaktadır. Ülkede yarısı söz konusu Kolej öğretmen ve ailelerinden oluşmak üzere 240 civarında Türk vatandaşı yaşamaktadır. 80 SENEGAL’DE TÜRKİYE TARAFINDAN YAPILAN ÇALIŞMALAR İkili ilişkilerimizin önemli boyutunu teknik işbirliği ve yardım faaliyetleri oluşturmaktadır 1- TİKA’nın Çalışmaları TİKA Addis, Ababa ve Hartum’dan sonra 2007 yılı Nisan ayında Dakar’da da bir Program Koordinatörlüğü açmıştır. TİKA ile Hayata Adanmış Tıpçılar Derneği işbirliğinde ülkemizden gönderilen bir sağlık ekibi tarafından Senegal’in başkenti Dakar ve Thies bölgesinde 20-30 Mayıs 2010 tarihleri arasında bir sağlık projesi gerçekleştirilmiştir. Senegal'in demografik yapısı içerisinde, yoksulluk sınırı altında ve çok zor koşullarda yaşayan ailelerin yaşam standartlarına olumlu bir katkı sağlamak adına 15 Aralık 2007 tarihinde faaliyete geçen Askeri Yetimhane Mesleki Eğitim ve Geliştirme Merkezi'ne TİKA tarafından ekipman yardımı yapılmıştır. 2006 yılına kadar Senegal'de çocuk psikiyatrisi alanında hizmet veren tek birim olarak faaliyet göstermiş ve halen ulusal düzeyde aynı alandaki çalışmaların merkezi konumundaki Ker Xaleyi Psikiyatri Biriminin 2005 yılında inşa edilen 4 odası için ihtiyaç duyulan ekipmanlar ile tefrişi sağlanmıştır. TİKA’nın başkanlığında 2010 yılında 503.315 ABD Doları maliyetli Senegal Dakar Cheikh Anta Diop Üniversitesine Mediko Sosyal Merkezi İnşası Projesi gerçekleştirilmiştir. Senegal Saint-Louis Teğmen Mamadou Hastanesi’ne donanım desteği 2009 yılında Senegal Asadcor Kadın Dernekleri’ne donanım ve malzeme desteği. Senegal Saint Louis’de yaşayan kadın hastaların, bölge hastanesinde mamografi cihazı olmaması nedeniyle Dakar’daki hastanelere başvurmak zorunda kalmaları tanı ve tedavi süreçlerinde gecikmelere sebep olmaktadır. Türkiye’den tedarik edilen mamografi cihazının kurulumu yapılmış ve hastanenin atıl durumda bulunan elektronik donanımı bakım ve onarımdan geçirilmiş ayrıca hastane personelinin bir hafta süre ile hastanede mevcut elektronik cihazların kullanımı ve bakımı konusunda eğitim almaları sağlanmıştır. 81 Asadcor Kırsal Topluluğu Geliştirme Derneğine Ekipman ve Malzeme Desteği Senegal Kırsal Topluluğu Geliştirme Derneği’ne (ASADCOR) 2 adet hububat değirmeni, 10 adet dikiş makinesi, 5 adet nakış süsleme makinesi ve çeşitli tuhafiye malzemeleri hibe edilmiştir. Ayrıca Başkanlığımızca yapımı uygun görülen 100 m²’lik bir yapı inşaatı için uygun bir yer tahsis edilemediği ve tahsisinin vakit alacağı göz önünde bulundurularak; 100 m2’lik merkez inşaatının büro malzemesi alımlarının ileriki bir tarihte gerçekleştirilmesi kararlaştırılmıştır. Sosyal Pediatri Enstitüsü Pikine Şubesi Kadın Doğum ve Çocuk Sağlığı Merkezi İnşası 1964 yılından beri faaliyet göstermekte olan Sosyal Pediatri Enstitüsü bünyesinde, Senegal’in yanı sıra Mali, Fildişi Sahili, Nijer, Gine, Gambiya gibi komşu ülkelerden gelen ebe, hemşire, doktor, hasta bakıcı, aile ve toplum hekimliği bölümü öğrencilerine, adından da anlaşılacağı üzere kadın doğum ve çocuk sağlığı alanında staj imkânının sunulacağı bir araştırma merkezi inşa edilmektedir. 2010 yılı içerisinde tamamlanması hedeflenen proje sayesinde, Dakar’ın en kalabalık ve yoksul kesimini barındıran Pikine’den, sağlık sorunları nedeniyle şehir merkezine gidilmesine gerek kalmayacaktır. Kaolack Belediyesi Çevre Temizliği Projesine Destek Kaolack Belediyesi sınırları dahilinde çevre bilinci oluşturulması ve çevre temizliği projesi kapsamında 100 adet çöp bidonu, 200 adet el arabası, 400 adet kürek, 400 adet çatal ve 200 adet süpürge ve diğer temizlik araçları Başkanlığımızca temin edilerek Belediye yetkililerine teslim edilmiştir. Senegalli Çocuklara TİKA’dan Anaokulu Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından Senegal’de, Tivaouane şehrinde 120 öğrenci kapasiteli anaokulu inşa edildi. Okul, düzenlenen bir törenle Senegalli yöneticilere teslim edildi. Diğer eğitime destek çalışmaları Senegal’in Gine Bissau ve Gambiya arasında kalan Casamance bölgesindeki Ziguinchor 82 şehrinde belediye tarafından verilen arsa üzerinde, 4 sınıftan oluşan Eğitim Merkezi Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) tarafından yaptırılarak hizmete açıldı. Ayrıca, eğitim merkezinin yanında bulunan mescidin tadilatı da TİKA tarafından gerçekleştirildi. Bölgede Türkiye tarafından yapılan ilk ve tek proje olan eğitim merkezi, Eğitim Bakanlığına bağlı olarak, ilk ve orta öğretim müfredatını uygulamayı, ayrıca yetişkinlere dini eğitim vermeyi amaçlıyor. Gine Conakry’de Bulunan Mülteci Kampına Tika Desteği Ülkelerinde yıllardan beri yaşanan iç çatışmalar nedeniyle Gine Conakry’deki Koankan Mülteci Kampı’nda hayat mücadelesi veren yaklaşık 3000 Fildişi Sahili vatandaşına, TİKA Dakar Program Koordinasyon Ofisi aracılığıyla gönderilen insani yardım malzemeleri, kampta büyük bir sevince vesile oldu. 2- DSİ’ nin Çalışmaları Yakın gelecekte DSİ tarafından çalışma yapılması planlanan ülkeler arasında geçmektedir. 3- Sivil Toplum Örgütlerinin Çalışmaları Eğitim Kurumları Yavuz Selim Eğitim Kurumları, 2 anaokulu, 3 ilkokul ve 2 kolej olmak üzere toplam 7 okul ve iki yurt ile Senegal'de 1997 yılından bu yana eğitim faaliyetlerini sürdürüyor. http://www.gsyavuzselim.com/ Ayrıca Ufuk Kolej’de bulunuyor. http://www.collegehorizon.com/ Türkiye Diyanet Vakfı 83 Senegal Kur`an Hafızlık Derneği Başkanı ve aynı zamanda M.B. Ahour Belediye Başkan Yardımcısı olan El Hac Baba ile Senegal Büyükelçiliğinden Mamoda Boye Vakfımızı ziyaret ederek, Vakfımız Genel Müdürü İsmail Palakoğlu ile bir süre görüştü. İsmail Palakoğlu konuşmasının sonunda, Senegal Kur`an Hafızlık Derneğinin gerçekleştirmeyi planladığı projelerle alakalı olarak Vakfın ilgili birimlerinin gerekli inceleme ve çalışmalarını müteakip imkanlar ölçüsünde işbirliği içerisinde olunacağını sözlerine ekledi. http://www.diyanetvakfi.org.tr/182/guncel/senegal-heyeti-vakfimizda Türkiye- Senegal İş Forumu toplantısı Malatya Aktif İş Adamları Derneği (MAKİAD) üyesi iş adamları, Yenişehir Belediye Başkanı Bülent Hamdi Cingil, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Adıyaman Belediye Başkanı Necip Büyükaslan ve Mamak Belediye Başkanı Mesut Akgül, Anadolu İşadamları Federasyonu (ANFED) tarafından Senegal'in başkenti Dakar'da düzenlenen Türkiye Senegal İş Forumu'na katıldı. MAKİAD Genel Sekreteri Şaban Bol, ziyaretin iki ülke işadamları açısından mevcut bağları kuvvetlendirdiğini söyledi. Bol, iş forumuna TUSKON, ANFED ve Yavuz Selim Türk Okullarının çok büyük katkı sağladığını, iki ülke arasındaki 10 milyonluk ticaret hacmi 100 milyon dolara çıktığını dile getirdi. http://www.yazete.com/yasam/malatyali-is-adamlari-senegale-cikarmayapti-523583.html Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) Tuskon tarafından 08-09 Mayıs 2006 tarihlerinde düzenlenen "Türkiye-Afrika Dış Ticaret Köprüsü" programına Burkina Faso, Cezayir, Çad, Etiyopya, Fas, Gana, Güney Afrika, Kamerun, Kenya, Kongo, Libya, Madagaskar, Malawi, Mısır, Moritanya, Mozambik, Nijer, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Senegal, Sudan, Tanzanya, Uganda, Yemen, Liberya, Fildişi, Ekvatoral Gine, Gabon, Mali, Togo, Tunus'dan bakanlar, bürokratlar ve ülkelerinin önde gelen işadamları katıldı. İslam Kalkınma Örgütünün, İslam Ülkeleri arasındaki ticaretin artırılması amacıyla iki yılda bir düzenlenmekte olduğu, 11.İslam Ülkeleri Ticaret Fuarı 21-25 Kasım 2007 tarihleri arasında gerçekleşti. Bu yıl Dakar-Senegal’de yapılan fuara 59 İslam ülkesinden birçok firmanın yanı sıra, Ticaret Odaları ve Ticaretten Sorumlu Bakanlık Yetkilileri katıldı. TUSKON’ da bu fuarda 84 bir stant açılarak temsil edildi.Senegal Başbakanı, Senegal Ekonomi Bakanı ve Gabon Ticaret Bakanı TUSKON standını ziyaret etti. Anadolu İşadamları Federasyonu (ANFED) Türk girişimcilerin Afrika açılımı sürüyor. Çoğunluğu Ankara, Kayseri, Samsun ve Konya’dan 180 firma temsilcisi,’nun organizasyonu ile Tunus ve Senegal’e gitti. Yeni iş bağlantılarına kapı aralayan heyet, yatırımlar konusunda kolaylık sağlanacağı sözü aldı. • Gabon, Senegal Ticaret Ve Müteahitlik Heyeti Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından, Başbakan Sayın R. Tayyip ERDOĞAN başkanlığında, Ekonomi Bakanı Sayın Zafer ÇAĞLAYAN'ın katılımları ile Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda; Türkiye İhracatçılar Meclisi, Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu (TUSKON) ve Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) organizasyonu ile İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birliği (İMMİB) tarafından 06-11 Ocak 2013 tarihleri arasında Gabon ve Senegal'e yönelik Ticaret ve Müteahitlik Heyeti Programı gerçekleştirileceği bildirilmiştir. TÜRKİYE-SENEGAL İKİLİ EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLER Türkiye-Senegal Ekonomik ve Ticari İlişkiler: - Ticari, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması: 1992 yılında Dakar’da imzalanmış olup, 5 Şubat 1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir. - Tarım Alanında Teknik, Bilimsel ve Ekonomik İşbirliği Protokolü: Şubat 2008’de imzalanan Anlaşma’nın onay süreci halen devam etmektedir. - Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması (YKTKA): Senegal Dışişleri Bakanı Madické Niang'ın 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında imzalanmış olup, 27 Ocak 2011 tarihinde Senegal Bakanlar Kurulunda onaylanmıştır. - Türk Standartları Enstitüsü ile Senegal Standartlar Teşkilatı Arasında Teknik İşbirliği Mutabakat Zaptı: Senegal Dışişleri Bakanı Madické Niang'ın 13-15 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemize gerçekleştirdiği ziyaret sırasında imzalanmıştır. 85 - Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması (ÇVÖA): Maliye Bakanlığımız, 2010 yılı için hazırlanan programında, müzakereleri önceden başlatılmış olup henüz sonuçlandırılmayan ve müzakere tarihleri önceden belirlenen ÇVÖA’lar ile akit devletlerarasında etkin bilgi değişimini amaçlayan “Vergi Konularında Bilgi Değişim Anlaşmaları”na öncelik verilmesinin planlandığına ve iş yoğunluğuna dikkat çekerek, Senegal ile ÇVÖA müzakerelerine başlanılmasının ve Senegal Dışişleri Bakanı Madicke Niang’ın mezkûr ziyareti sırasında imzalanmasının mümkün olamayacağını bildirmiştir. - Bayındırlık ve İskan Alanlarında İşbirliği Mutabakat Zaptı: 25 Şubat 2011 tarihinde Dakar’da imzalanmıştır. Onay işlemleri devam etmektedir. İkili İşbirliği Mekanizmaları ve Temaslar: “Ticari, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Anlaşması”nın 9. maddesinde öngörülen Ticari, Ekonomik ve Teknik İşbirliği Karma Ekonomik Komisyonu’nun (KEK) I. Toplantısı, 18-19 Aralık 2006 tarihinde Sayın Bakanımızın konuğu olarak ülkemizi ziyaret eden Senegal Dışişleri Bakanı ve KEK Eşbaşkanı Cheikh Tidiane Gadio’nun ziyareti sırasında yapılmıştır. II. KEK toplantısı ise, 6 Nisan 2010 tarihinde, KEK Eşbaşkanı ve dönemin İçişleri Bakanı Sayın Beşir Atalay’ın katılımıyla Dakar’da gerçekleştirilmiştir. Senegal Dışişleri Bakanı Madicke Niang BM 4. EAGÜ Konferansı marjında ülkemizi ziyaret etmiş olup, 10 Mayıs 2011 tarihinde Sayın Bakanımız ile bir görüşme gerçekleştirmiştir. TİKA, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve İstanbul Ticaret Odası arasında imzalanan bir protokol çerçevesinde, pazar araştırması yapmak üzere 29 Haziran-3 Temmuz 2007 tarihleri arasında Senegal’e bir ziyaret gerçekleştirilmiştir. Program kapsamında çeşitli kamu kurumları, ticaret odaları ve işadamları dernekleriyle toplantılar gerçekleştirilmiş olup, pazar imkanları ve ikili ticaretin geliştirilmesi için yapılabilecekler değerlendirilmiştir. TİKA’nın gerçekleştirdiği organizasyon çerçevesinde dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dericilik Araştırma Enstitüsü ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği’nden bir heyet Senegal’de dericilik alanında araştırmalar yapmak üzere 10-14 Haziran 2008 tarihlerinde bu ülkeyi ziyaret etmiştir. 86 Anadolu İşadamları Federasyonu’na (ANFED) mensup 115 kadar Türk işadamı Senegalli karşıtları ile görüşmelerde bulunmak üzere 19-23 Nisan 2009 tarihlerinde Senegal’i ziyaret etmiştir. İkinci Türk İhraç Ürünleri Fuarı 12-15 Kasım 2009 tarihlerinde Dakar’da düzenlenmiştir. Dönemin Devlet Bakanı Sayın Zafer Çağlayan, beraberindeki işadamları heyetiyle Brezilya ve Şili’ye gerçekleştirdiği ziyarete gidişinde ve dönüşünde güzergah üzerinde bulunan Dakar’da 12 Temmuz 2009 ve 18 Temmuz 2009 tarihlerinde Dakar Havaalanında Senegal Ticaret Bakanı Amadou Niang ile ikili görüşmeler gerçekleştirmiştir. Öte yandan, Bakan Amadou Niang, TUSKON tarafından düzenlenen “Türkiye-Dünya Ticaret Köprüsü 2010” vesilesiyle 14-20 Haziran 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Dönemin Bayındırlık Bakanlığı ile Senegal Şehir Planlama ve Sanitasyon Bakanlığı arasında teknik işbirliği gerçekleştirilmesini teminen anılan Bakanlıktan bir teknik heyetimiz 24-26 Kasım 2010 tarihlerinde Dakar’ı ziyaret etmiştir. Buna mukabil, Senegal Şehir Planlama ve Sanitasyon Bakanı Adama Sall, beraberinde bir teknik heyetle 5-12 Aralık 2010 tarihlerinde ülkemizi ziyaret etmiştir. Ziyaret esnasında, önümüzdeki dönemde iki ülke arasında bayındırlık alanında imzalanması öngörülen bir Mutabakat Zaptına hazırlık teşkil etmek üzere iki Bakanlık arasında ‘İşbirliği Çerçeve Belgesi’ imzalanmıştır. Dönemin Bayındırlık ve İskan Bakanı Sayın Mustafa Demir’in Senegalli mevkidaşının daveti üzerine 22- 25 Şubat 2011 tarihleri arasında Senegal’e resmi ziyaret gerçekleştirmiştir. Sözkonusu ziyaret marjında, 23 Şubat tarihinde TUSKON/ANFED mensubu 70 iş adamımızın karşıtlarıyla buluşacağı bir organizasyon düzenlenmiştir. 87 Senegal Devleti’nin yurtdışındaki varlıklarının yönetiminden sorumlu komisyonuna ait bir heyet 25 Şubat 2011 tarihinde Ankara’ya gelmiş ve 28 Şubat 2011 tarihinde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünü ziyaret etmiştir. İkili Ticaret ve Yeni İşbirliği Olanakları: Türkiye-Senegal İkili Ticaret İstatistikleri (000 $): YILLAR 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İHRACAT 25.520 34.951 40.437 65.107 90.008 95.379 83.267 İTHALAT 89 461 576 1.631 1.876 1.489 1.449 DENGE 25.431 34.489 39.860 63.475 88.131 93.889 81.818 HACİM 25.609 35.413 41.013 66.739 91.885 96.868 84.715 İki ülke arasındaki ticaretin sürekli artmakta olduğu görülmektedir. 2002 yılında yaklaşık 20 milyon Dolar olan ikili ticaret hacmimiz, 2009 yılında 97 milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Küresel ekonomik kriz nedeniyle 2010 yılında bir miktar düşüş yaşansa da Senegal’le ikili ticaret hacmimizin önümüzdeki dönemde daha da artması öngörülmektedir. Senegal’e ihraç ettiğimiz başlıca ürünler arasında çeşitli gıda malzemeleri, demir ve çelik ürünleri, kozmetik, yıkama ve temizleme malzemeleri, haşarat öldürücüler, dokumacılık ürünleri, hazır giyim, otomotiv sanayi ürünleri (aksam ve parçalar), elektrikli makine ve cihazlar (buzdolabı, dondurucu, elektrik süpürgesi, ocak vb. ev aletleri ve ev ve iş yerlerinde kullanılan diğer elektrikli makine ve cihazlar), ev ve iş yerlerinde kullanılan elektriksiz makineler, seramik ve porselen bulunmaktadır. İthalatımızın ise tamamına yakınını pamuk, balık ve yağlı tohumlar oluşturmaktadır. Senegal’de İngilizce yaygın değildir. İhracatçılarımızın gönderdikleri ürün katalogları ve tanıtım yazılarının genellikle İngilizce olması iletişim sorunu yaratmaktadır. Senegal’deki bankalar akreditif işlemleri yapmaktadırlar ancak bazı Senegal firmaları gümrüğe gerçek değerin altında beyanda bulunabilmek için ödemelerde akreditif açmaya yanaşmamaktadırlar. Bu durum ihracatçılarımız açısından risk yaratmaktadır. Senegal'de 3’ü yabancı ortaklı olmak üzere 9 ticari şirketimiz faaliyet göstermektedir. Ülkede, ayrıca, vatandaşlarımıza ait 1 eğitim kuruluşu, 1 lokanta ve 1 dökümhane mevcuttur. Mezkur dökümhane, daha önce Gambiya'da Hükümetimiz tarafından DPT kanalıyla finanse edilerek 88 yapılan dökümhaneyi kuran mühendis tarafından bir Senegalli iş adamı ile birlikte ortaklaşa kurulmuştur. Ankara’daki Umut Hastanesinin katkılarıyla faaliyete başlayan Cardiolife Kalp Kliniği’ne 2.500.000 ABD Doları tutarında yatırım yapılmıştır. Senegal’deki en önemli Türk yatırımlarından olan FKS Un Fabrikası (5.000.000 Avro), ülkemizin ciddi bir işbirliği ortağı olarak algılanmasını sağlayan başarılı bir girişimdir. 160 Senegalliye iş imkanı sağlayan ve Senegal’in un ihtiyacının % 33’lük bölümünü karşılayan fabrika, modern teknolojiyi ve Türk girişimcisinin üstün yöneticilik ve iş anlayışını Senegal’e tanıtmaktadır. Senegal’deki ticari şirketlerimizden Su-Yapı Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri Şirketi, Kaolack ve Louga şehirlerinin atık suları ile St. Louis şehrinin yağmur suyunu arıtma tesisleri projeleri için ONAS (Senegal Ulusal Atık Su Temizleme-Arıtma Kuruluşu) adlı Senegal kamu kuruluşu tarafından açılan ihaleyi yerel bir Senegal firması ile birlikte kazanmış olup, anılan projelerde kontrolörlük ve müşavirlik hizmetleri sunmaktadır. Senegal’de ayrıca Pacha Tour’un iki tatil köyü bulunmaktadır. Sözkonusu tesislerin sahibi Türk olmakla birlikte yatırım, şirketin Fransız tüzel kişiliği ile yapılmıştır. Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade, 2008 Mart'ında İKÖ Zirvesi marjında Sayın Cumhurbaşkanımızla Dakar'da yaptığı görüşmede Senegal'de deri endüstrisi kurulmasını arzuladığını dile getirerek, Türk özel sektörünün ilgilenmesi halinde Senegalli işadamlarını bu konuda yönlendirebileceğini kaydetmiş, bilahare Senegal'de dericilik alanında araştırmalar yapmak üzere TİKA'nın gerçekleştirdiği organizasyon çerçevesinde dönemin Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dericilik Araştırma Enstitüsü ve Türkiye Deri Sanayicileri Derneği'nden bir heyet 10-14 Haziran 2008 tarihlerinde Senegal'i ziyaret etmiştir. Dericilik alanında işbirliği konusu, ANFED’e bağlı işadamlarımızın 19-23 Nisan 2009 tarihlerinde Senegal'i ziyaretlerinde de gündeme gelmiştir. Anılan ziyaret sırasında Senegal’deki muhataplarıyla biraraya gelme fırsatı bulan işadamlarımız, ayrıca Cumhurbaşkanı Wade tarafından da kabul edilmiş olup, bahsekonu kabul sırasında Cumhurbaşkanı Wade, dericilik alanında ülkemizle işbirliği ve ticareti geliştirme arzusunu yinelemiştir. 89 Senegal Cumhurbaşkanı Abdoulaye Wade, 6 Nisan 2010 tarihinde, KEK Toplantısı için Dakar’da bulunan dönemin İçişleri Bakanı Sayın Beşir Atalay’la yaptığı görüşmede de dericilik alanında işbirliği önermiş, Türk yatırımcıların Senegal’de bu alanda yatırım yapmaları halinde sadece Senegal’in değil, bütün Batı Afrika’nın büyükbaş hayvan derisinden istifade edilebileceğini dile getirmiştir. KEK Toplantısı için Dakar’a giden dönemin İçişleri Bakanı Sayın Beşir Atalay, 6 Nisan 2010 tarihinde Senegal Ticaret Bakanı Amadou Niang ile de görüşmüştür. Görüşmede Senegalli Bakan, iki ülke arasında alternatif enerji kaynakları ve Senegal tarım ürünlerinin pazarlanması konularında işbirliğinin düşünülebileceğini dile getirmiştir. Senegal’de çeşitli büyük altyapı ve konut projeleri mevcut olup, bu projelerin yapımı ihalesiz olarak da verilebilmektedir. Firmalarımızın Senegal’de iş üstlenebilmeleri için bizzat bu ülkeye gidip Hükümet makamlarıyla görüşmelerinde yarar görülmektedir. 4. VİZE BİLGİLERİ Diplomatik, Hizmet, Hususi ve Umuma Mahsus Pasaport hamilleri vizeye tabidir. Ülkeye seyahat için Sarıhumma aşısının yaptırılması zorunlu değildir. 5. BÜYÜKELÇİLİKLER Senegal Cumhuriyeti Büyükelçiliği Kançılarya: Hilal Mah. 6. Cad. No:8 Yıldız., Ankara Telefon: 442 00 46 Faks: 442 00 56 Ekselansları Bay Issakha MBACKE/ 26 Mart 2010 Büyükelçi Bay Vincent BADJI/ 11 Şubat 2009 Müsteşar 90 Senegal Türk Büyükelçiliği Büyükelçiliğimiz 1963 yılından beri Senegal Cumhuriyeti’nde faaliyet göstermektedir. Dakar’daki ilk Büyükelçimiz 1963-65 yılları arasında görev yapmış Abdülahat Birden’dir. O tarihten bugüne kadar Dakar’daki Türkiye Cumhuriyeti Büyükelçiliği aralıksız faaliyet göstermektedir. Dakar’ın Fann Residence semtinde bulunan Büyükelçiliğimizin bünyesinde Askeri Ataşelik ve Ticaret Müşavirliği de görev yapmaktadır. Büyükelçiliğimiz aynı zamanda aşağıdaki ülkelere akreditedir: Gine Bissau, Gambiya,Burkina Faso,Yeşil Burun Adaları 15 Eylül 2012 tarihinde Senegal nezdinde Büyükelçimiz olarak göreve başlamıştır. Adres: AVENUE LEO FROBENIUS,No:7, FANN RESIDENCE,DAKAR/SENEGAL POSTA ADRESİ: AMBASSADE DE TURQUIE B.P.6060 ETOILE DAKAR-SENEGAL Telefon: (00 221) 33 869 25 42/ 221 33 869 79 56 Faks: (00 221) 33 825 68 74 ambassade.dakar@mfa.gov.tr http://dakar.be.mfa.gov.tr Çalışma Günleri: Pazartesi - Cuma Çalışma Saatleri: 09:00 -13:00 14:30 -18:00 Büyükelçinin özgeçmişi Zeynep Sibel Algan 1955, İstanbul doğumludur. Evli ve bir çocuklu. İstanbul Galatasaray Lisesi ve Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunu. 91 -Avrupa Ekonomik Topluluğu Dairesi'nde Aday Meslek Memuru 21.03.1979-04.10.1979 -İstihbarat ve Araştırma Dairesi'nde Aday Meslek Memuru, III. Katip 28.09.1984-31.10.1986 -Cenevre Başkonsolosluğu'nda Ataşe, Muavin Konsolos 31.10.1986-31.08.1989 -Bükreş Büyükelçiliği'nde II.Katip, Başkatip 31.08.1989-15.10.1991 -Batı Avrupa ve OECD Ülkeleri ile Ekonomik İlişkiler Dairesi'nde 15.10.1991-11.08.1993 -İnternet Dairesi'nde Başkatip 01.11.1996-01.11.1997 -Paris Başkonsolosluğu'nda Konsolos 01.11.1997-02.10.2000 -Enerji Su ve Çevre İşleri Genel Müdür Yardımcılığı'nda Şube Müdürü 01.10.2002 -Viyana Büyükelçiliği'nde Müsteşar -Latin Amerika Daire Başkanı 02.10.2000- 01.10.2002-01.10.2006 01.10.2006-19.09.2007 -Bölgesel ve Sınıraşan Sular Daire Başkanı 19.09.2007-14.11.2009 -Strazburg Başkonsolosu 14.11.2009-15.09.2012 15 Eylül 2012 tarihinde Senegal nezdinde Büyükelçimiz olarak göreve başlamıştır. Bildiği yabancı diller: Fransızca ve İngilizce 92 6. KONAKLAMA İMKÂNLARI Çalıştay süresince (25, 27 Şubat 2013) King Fahd Palace Otel’de konaklanacaktır. 26 Şubat 2013 Salı günü arazi çalışması sonrasında arazide çadırda konaklanacaktır. Adres: Pointe des Almadies BP: 8181 Dakar · Senegal Telefon: +221 33 869 69 69 Faks: +221 33 86 969 24 http://www.kingfahdpalacehotels.com/en 93 ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Senegal Büyükelçiliği Tarih 18.01.2012 Afrika Teknik Gezisi Saat: 15:00-16:00 Sayfa 94/101 Durum Taslak x Kabul Edildi Dağıtım İptal Amaç: Katılımcılar: Moustapha SOKHNA DIOP, Senegal Büyükelçiliği Müsteşarı M.Abdullah YURTOĞLU, Uzman Yardımcısı İbrahim YAMAÇ, Orman Mühendisi Gündem : UNCCD COP 10’da Senegal delegasyonuyla yapılan görüşme. Kurumumuz tarafından hazırlanan ankete Senegal yetkilileri tarafından verilen cevapların değerlendirmesi. TİKA işbirliği ile üç yıldır düzenlenen teknik eğitimlere Senegal’in katılımı. Mali, Moritanya ve Senegal’e teknik işbirliğinin sağlanması amacıyla yapılacak gezinin ayrıntıları. Senegal’in genel durumu. Konaklama, vize, ülkeler arası geçişler ve ulaşım hakkında tavsiyeler. Ülkeler arası ilişkiler ve Büyükelçilik tarafından tavsiye edilen konular. Çabuk Projesi. Alınan Kararlar: Senegal Büyükelçiliğinde Müsteşar Moustapha SOKHNA DIOP ile yapılan görüşmede; Senegal’in Great Green Wall projesine 2008 yılında dahil olduğu ve 2011 yılında proje ofisinin ülkede kurulduğu. Senegal’in komşu ülkelerden farklı bir ekosisteme sahip olduğu için ekosistem konusunda problemlere sahip olduğu. Senegal’in su kaynağı bakımından zengin olduğu, ülkenin sınırlarını nehirlerin oluşturduğunu fakat bu su kaynaklarının kurak alanlara ulaştırılmasında sorunlar yaşandığı. Moritanya ve Mali’yle sınırlarını bu nehirlerin oluşturduğu ve sınır aşan bu suların kullanımında diğer iki ülkeyle ortak hareket edilmek zorunluluğu olduğu. Bazı “yapay göl” projelerinin hayata geçirildiği. 94 Ülkenin kuzeyinde bulunan kurak alanlarda, yağışın olmadığı dönemlerde (AralıkHaziran ayları arası) kırsal kesimin, besi hayvanlarıyla beraber, su kaynaklarına yakın alanlara geçici göç ettiği. Ağırlıklı olarak hayvancılığın yapıldığı kurak alanlarda en büyük ihtiyacın hayvan yemi olduğu, var olan meralarda ıslah projelerine ihtiyaç duyulduğu. Ülkede ağaçlandırma çalışmaların yapıldığı ve bunda da başarılı olunduğu, lakin kadınların yemek yapmak için ve diğer ihtiyaçlarında kullanmak için ağaç kestiği ve bunun ormanlar üzerinde baskı oluşturduğu. Yapılması düşünülen projelerde kadınların aktif pay alması, eğitimlerinin çok önem arz ettiği. Kurak alanlarda yağış olmayan dönemlerde erkeklerin, büyük şehirlere çalışmak için geçici göç ettiği, kadınların bölgeden ayrılmadığı ve orman tahribatına sıklıkla kadınların neden olduğu. Ülkede kadın organizasyonlarının etkili olduğu, köylerde bile kadın derneklerinin bulunduğu. Ağaçlandırma çalışmalarında değişik türlerin kullanılmasının, özellikle ülkede meyve ağaçlarından ekonomik olarak da fayda sağlanıldığından, meyve ağaçlarının halk tarafından korunduğu. Gerek ağaçlandırma olsun gerek diğer projelerde öncelikle kendi uzmanlarının ve halkının projenin sürdürülebilirliğini sağlanabilmesi için eğitilmesi gerektiğini. Seyahatin konaklama, vize, ülkeler arası geçişler ve ulaşım kısımları hakkında her türlü yardımı sağlayacaklarını, bu teknik gezi hakkında Senegal Dışişleri Bakanlığını da haberdar edip, onlarında gerekli yardımlarda bulunmasını sağlayacaklarını, heyetimize ileten Sayın Müsteşar Moustapha SOKHNA DIOP, son olarak ziyaretten duyduğu memnuniyeti ve iyi dileklerini paylaştı. 95 7. İLGİLİ BAŞBAKANLIK GENELGELERİ 7.1. 5 OCAK 2012 TARİHLİ VE 28164 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/95 04/01/2012 Konu : En Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi GENELGE 2012/1 Ülkemizin ev sahipliğini yaptığı Birleşmiş Milletler (BM) En Az Gelişmiş Ülkeler (EAGÜ) IV.Konferansı 9-13 Mayıs 2011 tarihlerinde İstanbul’da düzenlenmiştir. Bu Konferansta EAGÜ’lere yönelik olarak ülkemiz tarafından hazırlanan Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi açıklanmıştır. Paketin hayata geçirilmesine ilişkin çalışmalar, Dışişleri Bakanlığının eşgüdümünde, Pakette yer alan bakanlık, kurum ve kuruluşların katkı ve katılımlarıyla sürdürülecektir. Bu kapsamda hazırlanarak teklif edilen projelerin uygulanabilmesi için kamu kurum ve kuruluşlarınca gerekli kaynak tahsisi yapılacaktır. Dünya siyasetinde önemi ve görünürlüğü giderek artan ülkemizin, Paketin hayata geçirilmesi ile uluslararası alandaki etkinliğinin artması ve özellikle Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizin büyük bir ivme kazanması öngörülmektedir. EAGÜ’lere yönelik bu girişim, ülkemizin çok yönlü ve aktif dış politika yaklaşımı ve küresel meselelerde daha çok söz sahibi olma iradesinin somut bir yansımasını oluşturmaktadır. Paketin uygulanması aşamasında siyasi öncelikler ve öncelikli işbirliği alanları; genel dış politikamız, 2010/7 sayılı Başbakanlık Genelgesinde öngörülen Afrika Stratejisi, uluslararası kuruluş ve diğer ülkelerle ilişkilerimiz esas alınarak Dışişleri Bakanlığınca belirlenecektir. Paket dâhilinde hazırlanacak proje teklifleri, Dışişleri Bakanlığı ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Başkanlığına sunulacaktır. Proje teklifleri, proje konusu ülkelere yönelik siyasi önceliklerimiz bakımından Dışişleri Bakanlığınca, teknik içerikleri açısından da TİKA Başkanlığınca, ilgili kurumlarla istişare edilerek değerlendirilecektir. Bu şekilde değerlendirilerek onaylanan projeler TİKA ve proje sorumlusu kurumlarca uygulamaya konulacaktır. Pakette yer alan unsurların büyük ölçüde teknik proje uygulamaları olacağı dikkate alınarak, Paket dâhilindeki projelerin; bakanlıklar, kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde, proje konusu ülkelerde uygulanmasının takip ve koordinasyonu, sorumlu teknik koordinatör kurum olarak TİKA Başkanlığı tarafından yerine getirilecektir. Paketin uygulanmasının genel olarak izlenmesi ve değerlendirilmesi amacıyla; Dışişleri Bakanlığı’nın koordinasyonunda, Pakette yer alan bakanlık, kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılımıyla düzenli aralıklarla toplantılar yapılacaktır. 96 T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/ Konu : En Az Gelişmiş Ülkelere Yönelik Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketi Paketin uygulamaya konulmasında; bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşlarınca ülkemizin öncelikleri esas alınarak, BM ihtisas kuruluşları ve diğer uluslararası uzman kuruluşlarla işbirliğinde bulunulması önem taşımaktadır. Bu kapsamda, İslam İşbirliği Teşkilatına (İİT) üye EAGÜ’lere yönelik olarak geliştirilen projelerde İİT ile işbirliği imkânları da değerlendirilecektir. EAGÜ’lere yönelik Ekonomik ve Teknik İşbirliği Paketinin uygulanmasında; sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, meslek birlikleri ve özel sektör kuruluşlarıyla işbirliği yapılacak, tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken destek ve katkı sağlanacaktır. Bilgilerini ve gereğini rica ederim. Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan 7.2. 6 AĞUSTOS 2011 TARİHLİ VE 28017 SAYILI RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Sayı : B.02.0.PPG.0.12-010-06/8008 05/08/2011 Konu: Somali ve Açlık Tehlikesi Yaşayan Diğer Afrika Ülkelerine Yardım Kampanyası GENELGE 2011/9 Afrika kıtasının doğusunda yaşanan kuraklığın yol açtığı kıtlık, açlık ve susuzluk nedeniyle başta Somali olmak üzere tüm bölge halkı büyük bir insanlık dramı ile karşı karşıya bulunmaktadır. Bu bölgede yaşayan milyonlarca insanı etkileyen bu durum; salgın hastalıklara ve ölümlere neden olmakta, halk çaresiz bir şekilde hayatta kalma mücadelesi vermektedir. Bu denli büyük bir felaketle ülkelerin kendi imkânlarıyla mücadele etmesinin güçlüğü ortadadır. Bu düşünceyle ve bir insanlık borcu olarak, insani yardım için vakit kaybetmeksizin ve süratle harekete geçme ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Türkiye Cumhuriyeti, yardımlaşma ve dayanışma duygusunun yoğun olarak yaşandığı mübarek Ramazan ayında, halkımızın da beklentileri doğrultusunda, Somali ve açlık tehlikesi yaşayan diğer Afrika ülkeleri için her türlü yardım ve desteği sağlayacaktır. Bu amaçla bir yardım kampanyası başlatılması uygun görülmüştür. Yardım kampanyasına ait banka hesap numaraları genelge ekinde belirtilmiştir. Açlık ve kıtlık nedeniyle muhtaç ve mağdur durumda bulunan dost ve kardeş halklara yardım için Hükümetimizin çabalarına ilaveten, diğer pek çok özel inisiyatifin de yardım amaçlı katkıları devam etmektedir. Yardım kampanyası açılması kadar, ülke kaynakları kullanılarak toplanan bu yardımların, ihtiyaç sahiplerine yerinde ve zamanında ulaştırılması, etkin kullanımı ile ulusal ve uluslararası kamuoyuna gerektiği gibi duyurulması da önem taşımaktadır. Tüm bu çalışmaların 97 başarılı bir şekilde yürütülebilmesi için etkin bir işbirliği ve koordinasyona ihtiyaç duyulacağı açıktır. Açılan yardım kampanyasının ulusal koordinasyonu, bu alandaki faaliyetleri yasal olarak yürütmekle görevli Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından yerine getirilecektir. Bu doğrultuda; 1. Valiliklerimiz, belediyelerimiz ve tüm kamu kurum ve kuruluşlarımızca toplanan yardımlar ekte belirtilen hesap numaralarına aktarılacaktır. 2. Gerçek ve tüzel kişiler bu hesaplara doğrudan bağış yapabileceklerdir. 3. Sivil toplum kuruluşlarımızdan istekli olanlar, topladıkları yardımı afetzedelere ulaştırmak üzere, şartlı veya şartsız bu hesaplara aktarabileceklerdir. 4. Tüm yardım toplama faaliyetleri, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılacaktır. T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Sayı: B.02.0.PPG.0.12-010-06/8008 05/08/2011 Konu: Somali ve Açlık Tehlikesi Yaşayan Diğer Afrika Ülkelerine Yardım Kampanyası Afet acıları yaşamış olan halkımızın, ulusal ve yerel basınımızın, sivil toplum kuruluşlarımızın, kamu kurum ve kuruluşları ile her düzeydeki kamu görevlilerinin, meslek odalarının ve birliklerin, bir insanlık görevi olan bu yardım kampanyasına gönüllü olarak her türlü desteği vereceklerine inancımız tamdır. Bilgilerini ve gereğini önemle rica ederim. Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan 7.3. 25 MART 2010 TARİHLİ RESMİ GAZETEDE YAYIMLANAN GENELGE T.C. BAŞBAKANLIK Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü Sayı: B.02.0.PPG.0.12-010-06/4122 25 MART 2010 Konu: Afrika Stratejisi. GENELGE 2010/7 Ülkemizin çok yönlü ve aktif dış politika yaklaşımının bir gereği olarak Afrika ülkeleriyle ilişkilerimizin, ortaklık anlayışını esas alan ve sürdürülebilir bir zemine oturtulması büyük önem taşımaktadır. Bazı Afrika ülkeleri ile mevcut siyasal ve ekonomik ilişkilerimizin kıtanın diğer ülkeleriyle de geliştirilmesi amacıyla, 2008 yılında düzenlenen Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi’nde kabul edilen ortak işbirliği alanlarına dayalı bütüncül bir Afrika Stratejisinin oluşturulması ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Afrika Birliğiyle (AfB) “ortaklık” görünümünün güçlendirilmesi, kıta ülkeleri ile ikili siyasal, ekonomik ve askeri ilişkilerimizin “müşterek bir gelecek için ortaklık” yaklaşımı çerçevesinde azami yarar ve kalıcılığı sağlayacak şekilde derinleştirilmesi, Dışişleri Bakanlığının eşgüdümünde yürütülecek işbirliği faaliyetlerine, diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum 98 kuruluşlarının etkin katılımlarının sağlanması, Türk iş çevrelerinin Kuzey Afrika’nın yanı sıra Sahraaltı Afrika’ya da yöneltilmesi, uluslararası kuruluşlarda ülkemize olan desteğin artırılması, Türkiye hakkında yeterli bilgi bulunmayan Afrika ülkelerinde ülkemizin etkin tanıtımı amacıyla Afrika Strateji Belgesi yürürlüğe konulacaktır. Türkiye-Afrika İşbirliği Zirvesi'nde belirlenen hedeflerin gerçekleştirilmesi ve sonrasında Afrika ülkelerinde oluşan beklentilerin karşılanabilmesi için ilgili bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarında Afrika konuları ile ilgilenen bir yapılanmanın ve kurumlar arası etkin bir eşgüdümün sağlanması amacıyla, Dışişleri Bakanlığı’nın koordinasyonunda; Genelkurmay Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan-lığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Orman Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı, Savunma Sanayii Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı ve Türkiye Kızılay Derneği temsilcilerinin katılımıyla, Afrika ülkelerine yönelik olarak yapılacak çalışmaları yürütmek üzere “Afrika Stratejisi Eşgüdüm Komitesi” oluşturulmuştur. Eşgüdüm Komitesi üç ayda bir toplanacak, çalışma usul ve esasları Komite tarafından belirlenecek ve sekretarya hizmetleri Dışişleri Bakanlığınca yürütülecektir. Komite, gerekli gördüğün-de, diğer bakanlık, kamu kurum ve kuruluşları ile üniversiteler, sivil toplum kuruluşları, meslek birlikleri ve özel sektör temsilcilerini de toplantılarına davet edebilecektir. Afrika Strateji Belgesinin hazırlanması, ilgili kurumlara duyurulmak suretiyle yürürlüğe konulması, gerektiğinde Eşgüdüm Komitesinin görüşü alınarak değiştirilmesi, uygulanmasının takip ve koordinasyonu Dışişleri Bakanlığınca yerine getirilecektir. Afrika Stratejisinin uygulanmasında tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca gereken hassasiyetin gösterilmesi ve Eşgüdüm Komitesine gerekli desteğin sağlanması hususunda bilgilerini ve gereğini rica ederim. Recep Tayyip ERDOĞAN Başbakan 99 Ek 4. Broşür 100