Marjinal Fayda Yaklaşımı - İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
Transkript
Marjinal Fayda Yaklaşımı - İKTİSADİ ve İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ
03.11.2011 Fayda nedir ? • Fayda: Tüketicinin bir mal veya hizmeti satın alıp tüketmesi sonucu elde edeceği haz veya mutluluğa ekonomide fayda denir. Mal ve hizmetlerin insan ihtiyaçlarını karşılama özelliğidir. Tüketici Davranışları Teorisi • Faydanın ölçülebilirliği : – Faydanın ölçülebilir olması (kardinal faydacılar – toplam fayda, marjinal fayda) – Faydanın ölçülemeyeceği (ordinal faydacılar – farksızlık eğrisi analizi) Doç. Dr. Erdal Gümüş Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 1 2 Toplam Fayda nedir? Toplam Fayda (TU): Belirli bir zaman diliminde, bireyin diğer mal ve hizmetlerden olan tüketimi sabit iken (ceteris paribus), bir malın çeşitli miktarlarını tüketmesi sonucu ulaştığı tatmin düzeyidir. 16 14 Elde Edilen Fayda 12 Bireysel Talebin Elde Edilişi 10 8 Su Toplam Tüketimi Fayda 0 1 2 3 4 5 6 6 Marjinal Fayda Yaklaşımı 4 2 0 7 11 13 14 14 13 0 0 1 2 3 4 5 6 -2 Tüketilen Su Miktarı (Günlük) 3 Toplam Fayda Marjinal Fayda nedir? 16 TU 14 • Su Su Toplam TU Tüketimi of crisps Fayda in utils 12 Elde Edilen Fayda 4 10 0 1 2 3 4 5 6 8 6 4 0 7 11 13 14 14 13 Marjinal Fayda = Toplam Faydada Meydana Gelen Değişme / Tüketim Miktarında Meydana Gelen Değişme 2 MU 0 0 1 2 3 4 5 6 -2 Tüketilen Su Miktarı (Günlük) Marjinal Fayda (MU): Belirli bir zaman diliminde bir maldan bir birim daha fazla tüketilmesi sonucu toplam faydada meydana gelen değişmedir. 5 TU Q İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 6 1 03.11.2011 Toplam / Marjinal Fayda TU 14 12 Su 10 6 4 2 Q = 1 10 8 MU = TU / Q 6 4 2 0 0 0 1 2 3 4 5 -2 MU 6 0 Elde Edilen Fayda TU = 2 12 Q = 1 10 8 MU = TU / Q = 2/1 = 2 6 3 4 5 MU 8 Bir malın ilave miktarları tüketildikçe elde edilen ek faydanın faydanın) azalacağı ilkesidir. 14 (marjinal TU 12 Su 10 Toplam Fayda Marjinal Fayda (MU) (TU) 0 1 2 3 4 5 6 8 6 4 4 2 2 6 Azalan Marjinal Fayda Kanunu 16 TU 14 2 Tüketilen Su Miktarı (Günlük) 7 Toplam / Marjinal Fayda 16 1 -2 Tüketilen Su Miktarı (Günlük) Elde Edilen Fayda TU = 2 12 7 4 2 1 0 -1 0 7 11 13 14 14 13 TU 14 Toplam Fayda Marjinal Fayda (MU) (TU) 0 1 2 3 4 5 6 8 Toplam / Marjinal Fayda 16 Elde Edilen Fayda Elde Edilen Fayda 16 7 4 2 1 0 -1 0 7 11 13 14 14 13 0 0 0 0 1 2 3 4 5 -2 MU 6 Tüketilen Su Miktarı (Günlük) 1 2 3 4 5 6 -2 MU Tüketilen Su Miktarı (Günlük) 9 10 Toplam Fayda Maksimizasyonu (Tüketici Dengesi) Kuralı Tüketici Dengesi • Tüketici gelirini nasıl harcarsa, yani piyasadaki mal ve hizmetlerden ne miktarlarda satın alıp tüketirse, mal ve hizmetlerden elde edeceği toplam fayda maksimum olur? Bu sorunun cevabı tüketici dengesidir. • Tükettiği malların son birimlerinin 1 TL karşılığı olan marjinal faydaları birbirine eşit olduğunda tüketicinin toplam faydası maksimumdur. • Dolayısıyla; Satın alıp tükettiği mal ve hizmetlerden elde edeceği toplam faydayı maksimum yaptığı zaman tüketici dengededir. • Yani satın alınan en son birim mallar için; • Tüketci dengeye gelmede; MUA – Sınırlı miktardaki gelirini, – Piyasadaki fiyatları ve – tercihlerini dikkate alır. MUB ________ = ________ PA Toplam Fayda Maksimizasyonu = Tüketici Dengesi PB olmalıdır. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 11 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü eşit 12 2 03.11.2011 Ayşe’nin A ve B Mallarının Tüketiminden Elde Edeceği Toplam ve Marjinal Faydalar Tüketici Dengesi • Örnek; A Malı Ayşe’nin A ve B Mallarını Tüketimi; İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü B Malı QA TUA MUA QB TUB 0 0 0 0 0 MUB 0 1 300 300 1 750 750 2 500 200 2 1200 450 3 650 150 3 1500 300 4 750 100 4 1700 200 5 830 80 5 1800 100 6 890 60 6 1850 50 7 930 40 7 1880 30 8 960 30 8 1900 20 9 980 20 9 1900 0 10 990 10 10 1880 -20 13 14 Örnek; A malının fiyatı 60 TL, B malının fiyatı 30 TL ve Ayşe’nin geliri 270 TL… Tüketici Dengesi A ve B Mallarının 1 TL’sine Düşen Marjinal Faydaları • Örnek; A Malı = 60 TL Ayşe’nin A ve B Mallarını Tüketimi; A malının fiyatı 60 TL, B malının fiyatı 30 TL ve Ayşe’nin geliri 270 TL… İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 15 B Malı = 30 TL QA MUA MUA/PA QB MUB 0 0 0 0 0 0 1 300 5,0 1 750 25 2 200 3,3 2 450 15 3 150 2,5 3 300 10 4 100 1,7 4 200 6,7 5 80 1,3 5 100 3,3 6 60 1,0 6 50 1,7 7 40 0,7 7 30 1,0 8 30 0,5 8 20 0,7 9 20 0,3 9 0 0,0 10 10 0,2 10 -20 -0,7 Tüketici Talep Eğrisi MUB/PB 16 Tüketici Talep Eğrisi Örnek; Ceteris Paribus, A malının fiyatı 60 TL’den 30 TL’ye düştüğü varsayıldığında Örnek; A malı için Ayşe’nin talep eğrisi: A malının fiyatı 60 TL olduğunda 2 birim talep edilmekte, A malının fiyatı 30 TL’ye düştüğünde ise 4 birim talep edilmektedir. A Malı = 30 TL B Malı = 30 TL QA MUA MUA/PA QB MUB MUB/PB 0 0 0 0 0 0 1 300 10 1 750 25 2 200 6,7 2 450 15 3 150 5,0 3 300 10 4 100 3,3 4 200 6,7 5 80 2,7 5 100 3,3 6 60 2,0 6 50 1,7 7 40 1,3 7 30 1,0 8 30 1,0 8 20 0,7 Pa 60 A malı için Ayşe’nin talep eğrisi 30 Da 17 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 2 4 Qa 18 3 03.11.2011 Bireysel Talep Eğrisi ve Piyasa Talep Eğrisi Gelirde Bir Değişme ve Talep Eğrisinde Kayma Tüketicilerin gelirinde meydana gelen değişme dolayısıyla bir malın satın alınması düşünülen miktarındaki değişmedir. – Normal Mallara Etkisi (Normal Good) normal mallar: ↑ gelir → ↑ talep – Düşük Mallara Etkisi (Inferior Good) düşü mallar: ↑ gelir → ↓ talep örnek: ikinci el otomobil İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 19 Ayşe’nin Geliri Artınca A malına olan talebindeki değişme 20 Ayşe’nin Geliri Artınca B malına olan talebindeki değişme Örnek; Ayşe’nin geliri 450 TL olduğunda Örnek; Ayşe’nin geliri 450 TL olduğunda Pb Pa 60 30 30 D’b Db D’a Da 5 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 2 4 8 Qa 21 Değer Paradoksu Malın değişim değeri (fiyatı) – malın faydası arasındaki ilişki: Bir malın değeri o malın faydası ile ölçülebilir mi? Değer paradoksuna göre: malın değeri, malın toplam faydasına bağlı olmayıp, o malın son biriminin sağladığı faydaya bağlıdır. P 22 Su Piyasası Tüketicilerin su tüketiminden elde ettikleri toplam fayda çok büyük olmasına karşın, çok miktarda su tüketildiği için azalan marjinal fayda kanununa göre suyun tüketilen son biriminin sağladığı fayda (marjinal fayda) oldukça düşüktür. Elmas Piyasası P Qb Değer Paradoksu Değer Paradoksu, marjinal fayda teorisince açıklanmıştır. Su Piyasası 7 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü P S P0 D S P0 D Q0 Q S P0 Q0 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü Q 23 D Q0 Q İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 24 4 03.11.2011 Değer Paradoksu Elmas Piyasası Elmas tabiatta çok azdır. Elmasın arz ve talebinin kesiştiği noktada denge fiyatı (suyun denge fiyatına göre) çok yüksek, denge miktarı ise çok azdır. Bireysel Talebin Elde Edilişi Elmastan elde edilen toplam fayda sudan elde edilen toplam faydadan daha az olmasına karşın, satın alınan elmas miktarı çok az olduğundan elmasın satın alınan son biriminin sağladığı marjinal fayda suyunkinden daha büyüktür. P Ordinal Fayda Yaklaşımı S P0 (Kayıtsızlık Eğrileri Analizi) D Q Q0 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 25 26 Çay Kahve Nokta 30 24 20 14 10 8 6 6 7 8 10 13 15 20 a b c d e f g Çay Kayıtsızlık Eğrisinin Elde Edilişi KAYITSIZLIK (FARKSIZLIK) EĞRİLERİ 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 0 Kahve Nokta 30 24 20 14 10 8 6 6 7 8 10 13 15 20 a b c d e f g 2 4 6 2 4 6 8 10 12 Kahve 14 16 18 20 a b c d e f g 8 10 12 Kahve 14 16 18 20 22 28 a 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 b 0 0 Nokta 6 7 8 10 13 15 20 Kayıtsızlık Eğrilerinin Elde Edilişi a Çay Çay Kayıtsızlık Eğrilerinin Elde Edilişi Çay Kahve 30 24 20 14 10 8 6 Kayıtsızlık Eğrisi, aynı düzeyde tatmin sağlayan tüketim bileşimlerini gösteren eğridir. 27 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Çay 22 29 2 4 6 8 10 12 Kahve Çay Kahve Nokta 30 24 20 14 10 8 6 6 7 8 10 13 15 20 a b c d e f g 14 16 18 20 22 30 5 03.11.2011 Marjinal İkame Oranı(MRS) 30 a Çay Kahve Nokta 30 24 20 14 10 8 6 6 7 8 10 13 15 20 a b c d e f g b c d MRS = 4 b 26 X = 1 e 20 MRS = Y/X Marjinal İkame Oranı,, tüketicinin “aynı kayıtsızlık eğrisi üzerinde” mallardan birinin tüketim miktarını bir birim artırma karşılığında, diğer maldan kaç birim vazgeçmesi gerektiğini ifade eden orandır. 10 f g 0 0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 Kahve 0 31 Marjinal İkame Oranı (MRS) 30 67 MRS = 4 b X = 1 MRS = Y/X 20 10 9 c Y = 1 20 32 Özellikleri: - Kayıtsızlık paftası içerisinde üstteki farksızlık eğrisi alttakine tercih edilir. Y Malı Tüketimi 26 10 X Malı Tüketimi Kayıtsızlık Eğrileri 30 a Y = 4 Y Malı Tüketimi a Y = 4 Y Malı Tüketimi Çay Kayıtsızlık Eğrilerinin Elde Edilişi 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0 MRS = 1 d - Kayıtsızlık eğrileri aşağı doğru eğimlidir. 20 - Kayıtsızlık eğrileri orijine göre dış bükeydir. (MRS’nin azalan olması ile ilgilidir) - Kayıtsızlık eğrileri kesişmezler… 10 X = 1 I5 I4 0 I1 0 0 10 67 13 14 X Malı Tüketimi 20 0 10 X Malı Tüketimi 33 I2 I3 20 34 Kayıtsızlık Eğrileri Kesişmezler 30 Y malı birimi Bütçe Doğrusu 20 Bütçe Doğrusu; a Tüketicinin belirli bütçesi ile piyasa fiyatlarından satın alabileceği sınırlı miktardaki mal bileşimlerini gösterir. 10 c I2 b I1 0 0 10 X malı birimi 20 35 36 6 03.11.2011 Bütçe Doğrusu 30 Y malının miktarı 0 5 10 15 30 20 10 0 X malının miktarı Y Malı Tüketimi X malının miktarı Bütçe Doğrusu a Varsayımlar 0 5 10 15 20 Y malının Bütçe Doğrusu miktarı üzerindeki nokta a 30 20 10 0 Varsayımlar 10 PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 0 0 Bütçe Doğrusu, tüketicinin belirli bütçesi ile piyasa fiyatlarından satın 37 alabileceği sınırlı miktardaki mal bileşimlerini gösterir. Bütçe Doğrusu b 20 X malının miktarı Y malının miktarı Bütçe Doğrusu üzerindeki nokta 0 5 10 15 30 20 10 0 a b b 20 10 15 0 5 10 15 Y malının miktarı Bütçe Doğrusu üzerindeki nokta 0 5 10 15 30 20 10 0 a b c d Bütçe doğrusunun eğimi fiyatların oranına eşittir. 30 Varsayımlar 5 10 X Malı Tüketimi 15 10 X Malı Tüketimi 15 20 40 Fiyatlar sabitken, gelirin artması sonucu bütçe doğrusu, eğimi değişmeden sağa kayar. 20 Varsayımlar 10 PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL d 0 5 Gelirdeki Değişimlerin Bütçe Doğrusuna Etkisi 40 X malının miktarı c 10 0 0 39 Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi b 20 Varsayımlar 0 20 Bütçe Doğrusu a a b c 30 20 10 0 PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL X Malı Tüketimi 30 38 c 10 0 5 20 Y malının Bütçe Doğrusu miktarı üzerindeki nokta PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 0 15 Bütçe Doğrusu X malının miktarı Varsayımlar 10 10 X Malı Tüketimi a 30 Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi 30 a 5 PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 0 20 0 41 5 10 X Malı Tüketimi 15 20 42 7 03.11.2011 Gelirdeki Değişimlerin Bütçe Doğrusuna Etkisi 40 Varsayımlar 30 Y Malı Tüketimi Gelirdeki Artışa Tüketicinin Cevabı • Tüketicinin gelirindeki değişim bütçe doğrusunu sağa ya da sola kaydırır. PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 40 TL n 20 • Fiyatlar aynı kaldığı müddetçe bütçe doğrusunun eğimi değişmez. m 16 10 Bütçe = 40 TL • Tüketicinin tercihleri, yani tercih ettiği mal bileşimleri, malların niteliğine (normal, düşük) bağlı olarak değişir. Bütçe = 30 TL 0 0 5 7 10 15 20 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 43 X Malı Tüketimi Gelir Artışının Etkisi: Düşük Mal ve Normal Mal Y Malı Y Malı Gelir Artışının Etkisi: Normal Mallar Her iki mal da NORMAL ise, gelirdeki artış sonucu tercih C’ noktasına taşınır. BL1 BL0 “X Malı” düşük bir malsa gelir artışı tercihi C’ noktasına taşır. BL1 BL0 Her iki maldan talep edilen miktar artar. C' C 44 Talep edilen X Malı miktarı düşer, Y Malı miktarı ise artar. C' U2 U2 C U1 U1 X Malı X Malı 45 X30 Malı Fiyatının Değişimi ve 46 Bütçe Doğrusu X Malı Fiyatının Değişimi ve Bütçe Doğrusu 30 Varsayımlar 20 Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi Varsayımlar PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 10 PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 20 10 0 0 0 5 10 15 20 X Malı Tüketimi 25 30 0 47 5 10 15 20 X Malı Tüketimi 25 30 48 8 03.11.2011 X Malı Fiyatının Değişimi ve Bütçe Doğrusu 30 X Malı Fiyatının Değişimi ve Bütçe Doğrusu a 30 Varsayımlar 20 Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi Varsayımlar PX = 1 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL PX = 1 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 20 10 10 B2 B1 0 5 10 15 20 25 0 30 5 15 20 25 30 50 X Malı Tüketimi Optimum Tüketim: Tüketici Dengesi Optimum Tüketim: Tüketici Dengesi Kayıtsızlık Paftası Y Malı Tüketimi Tüketici sahip olduğu geliri ile kendisine maksimum düzeyde tatmin sağlayan malları satın aldığında dengeye ulaşır. Y Malı Tüketimi 10 49 X Malı Tüketimi c b 0 0 I5 I4 I1 O O X Malı Tüketimi SORU: Tüketici Dengesi hangi noktada gerçekleşir? Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi s Bütçe Doğrusu Y1 t u I5 I4 X Malı Tüketimi 52 Optimum Tüketim: Tüketici Dengesi r I1 I3 X Malı Tüketimi 51 Optimum Tüketim: Tüketici Dengesi O I2 I2 v I3 I1 O 53 X1 X Malı Tüketimi I2 I5 I4 I3 54 9 03.11.2011 Gelirdeki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi Optimum Tüketim: Tüketici Dengesi SORU: “f” ve “p” noktaları ne anlama geliyor? r SORU: Tüketilen malların normal mal olması durumunda, gelir artışı tüketim miktarını nasıl etkiler? Y1 t Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi s *f *p u I5 I4 v I1 O a I2 I3 B1 O X1 X Malı Tüketimi X Malı Tüketimi 55 56 Gelirdeki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi Gelirdeki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi I1 B1 O I2 B2 B1 I1 O X Malı Tüketimi B2 B3 B4 I4 I3 I2 I1 X Malı Tüketimi 57 Gelirdeki Değişmenin Tüketim Miktarına Etkisi 58 X Malı Fiyatındaki Değişimlerin Etkisi 30 Gelir-Tüketim Eğrisi: Varsayımlar Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi Ceteris paribus, gelir seviyesindeki değişiklikler nedeniyle ortaya çıkacak denge noktalarının birleştirilmesi ile elde edilen eğridir. Gelir-Tüketim Eğrisi PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL 20 10 B1 O B2 B3 X Malı Tüketimi B4 I4 I3 I2 I1 0 0 59 5 10 15 20 X Malı Tüketimi 25 30 60 10 03.11.2011 X Malı Fiyatındaki Değişimlerin Etkisi X Malı Fiyatındaki Değişimlerin Etkisi 30 20 Varsayımlar Varsayımlar PX = 2 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL PX = 1 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi 30 j 10 20 j 10 I1 B1 0 0 5 10 15 20 25 0 5 15 a 30 Y Malı Tüketimi Y Malı Tüketimi PX = 1 TL PY = 1 TL Bütçe = 30 TL k j 10 I1 B1 5 10 15 20 25 X Malı Tüketimi 62 Fiyat-Tüketim Eğrisi 20 k j 10 I2 0 30 Fiyat-Tüketim Eğrisi: Y malının fiyatı sabitken, X malının fiyatındaki değişiklikler sonucu ortaya çıkan yeni denge noktalarının geometrik yerine denir. Varsayımlar 0 25 X Malı Fiyatındaki Değişimlerin Etkisi a 20 20 X Malı Tüketimi X Malı Fiyatındaki Değişimlerin Etkisi 30 10 61 X Malı Tüketimi I1 B1 0 30 I2 I1 B1 B2 0 30 63 0 5 10 15 20 X Malı Tüketimi 25 B2 30 64 Fiyat Değişikliğine Tüketicinin Cevabı Tüketicinin fiyatı düşen maldan daha fazla almasının kaynakları: • İkame Etkisi – Gerçek gelir değişmemiş gibi varsayılıp, göreli fiyatlardaki değişimden ötürü talep edilen mal bileşimindeki değişikliği gösterir. Bireysel Talep Eğrisinin Elde Edilişi • Gelir Etkisi – Göreli fiyatlar değişmemiş varsayılıp, gerçek gelirdeki değişimden ötürü tercihlerde yapılan değişimi gösterir. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 65 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi | Maliye Bölümü 66 11 X malının fiyatında düşüş Diğer Harcamalar Diğer Harcamalar 03.11.2011 a a b I1 B1 B1 X Malı Tüketimi Bireysel Talep Eğrisi Diğer Harcamalar Diğer Harcamalar 67 b X’in fiyatında başka düşüşler c d B1 B2 B3 I1 I2 B4 I3 I4 a b d B1 B2 Diğer Harcamalar Diğer Harcamalar B1 Fiyat - Tüketim Eğrisi d B2 B3 I2 B4 I3 I4 a b X Malının Fiyatı 70 B2 B3 I1 I2 B4 I3 I4 X Malı Tüketimi X Malının Fiyatı X Malı Tüketimi I4 d B1 a Q1 I3 Fiyat - Tüketim Eğrisi c X Malı Tüketimi P1 I2 B4 Bireysel Talep Eğrisi Bireysel Talep Eğrisinin Elde Edilişi I1 I1 Bireysel Talep Eğrisi 69 c B3 X Malı Tüketimi Bireysel Talep Eğrisinin Elde Edilişi b 68 Fiyat - Tüketim Eğrisi c X Malı Tüketimi a I2 X Malı Tüketimi Fiyat Değişikliğinin Tüketici Dengesi Üzerindeki Etkisi: FiyatTüketim Eğrisi ve Bireysel Talep Eğrisi a I1 B2 71 P1 P2 P3 P4 a b c d Talep Q1 Q2 Q3 Q4 X Malı Tüketimi 72 12