MİLLİ UYGULAMA PAZARI RAPORU MOBİLSİAD Şubat 2013
Transkript
MİLLİ UYGULAMA PAZARI RAPORU MOBİLSİAD Şubat 2013
MİLLİ UYGULAMA PAZARI RAPORU MOBİLSİAD Şubat 2013 Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği MİLLİ UYGULAMA PAZARI RAPORU İçindekiler 1. Mobil Uygulama Pazarı Nedir ve Nasıl Çalışır?.......................................................................2 2. Dünya’da Uygulama Pazarlarının Durumu................................................................................3 a. b. c. d. İşletim Sistemi Sahibi ve/veya Cihaz Üreticilerinin Uygulama Pazarları.......................4 Üçüncü Parti (bağımsız) Uygulama Pazarları..................................................................................5 Mobil Operatörlerin Uygulama Pazarları..........................................................................................8 Milli Uygulama Pazarları.............................................................................................................................8 3. Türkiye’de Uygulama Pazarlarının Durumu...........................................................................9 4. Milli Uygulama Pazarı’na Neden İhtiyaç Duyuyoruz?...................................................10 5. Milli Uygulama Pazarı Yol Haritası.................................................................................................12 6. Milli Uygulama Pazarı Riskleri ve Zayıf Noktaları...........................................................13 7. Sonuç...........................................................................................................................................................................15 Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 1 1. Mobil Uygulama Pazarı Nedir ve Nasıl Çalışır(1)? Mobil uygulamalar; akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar ve diğer mobil cihazlarda çalışmak üzere geliştirilen yazılım uygulamalarıdır.Bu uygulamalara tipik olarak uygulama dağıtım platformları üzerinden erişilebilmektedir. Mobil uygulama pazarları, genelde Apple App Store, Google Play (android), Blackberry App World, Nokia OVİ Store, Windows Phone Marketplace gibi mobil işletim sistemi sahibi olan firmalar tarafından işletilmektedir. Uygulama pazarlarında ücretli yada ücretsiz olan uygulamalar, genel olarak uygulama pazarı platformlarından direkt kullanıcıların cihazlarına; yani iPhone, Blackberry, Android telefon veya Windows Phone 7 telefonlara, bazen de dizüstü ya da masaüstü bilgisayarlara da indirilebilmektedir. Mobil uygulama pazarlarında satılan ve indirilen uygulama gelirlerinin genel olarak %30’u uygulama pazarlarının sahipleri, geri kalan %70’i de uygulamaları geliştirenler tarafından paylaşılmaktadır. Mobil uygulamalar, başlangıçta verimliliği artıran ve bilgi sağlayan elektronik posta, takvim, kontaklar, borsa ve döviz piyasaları, hava durumu uygulamaları ile piyasalara çıkmış ve kullanıcılarla buluşmuştur. Ancak kullanıcıların yoğun talebi uygulama geliştirme ortamının pratikliği ve yeni araçların hızla yaygınlaşması, mobil uygulamaların yeni kategorilerde de hızla artmasını sağlamıştır. Özellikle oyunlar, GPS ve mevki tabanlı hizmetler, bankacılık, sipariş takibi, bilet satın alma ve rezervasyon alanlarındaki uygulama sayısı her geçen yıl artmaktadır. Sayı ve çeşitlilikteki bu muazzam artış uygulama pazarlarında yeni uygulamaların bulunmasını zorlaştırmış ve tavsiye, bilgi, görüş paylaşan ve bilgi veren kaynakların artmasına neden olmuştur. Mobil uygulamaların popülerliği halen hız kesmeden artmaya devam etmektedir. Mayıs 2012 Comscore çalışmasına göre, 2012 Q1’de mobil uygulama indirme oranı %51,1 iken, web sitelerinde tarama yüzdesi daha düşük kalmıştır.(2) (1) Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/Mobile_apps (2) Perez, Sarah. July 2 2012. "comScore: In U.S. Mobile Market, Samsung, Android Top The Charts; Apps Overtake Web Browsing." http://techcrunch.com/2012/07/02/comscore-in-u-s-mobile-marketsamsung-android-top-the-charts-apps-overtake-web-browsing Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 2 2. Dünya’da Mobil Uygulama Pazarlarının Durumu Giriş bölümünde de değinildiği üzere günümüzde en yaygın mobil uygulama pazarları genelde mobil işletim sahibi firmalar tarafından kurulmuştur ve işletilmektedir. Bunun yanı sıra, uygulama pazarları mobil operatörler ve bağımsız işletmeler tarafından da kurulmakta ve halen giderek artan bir şekilde kullanılmaktadır. Mobil uygulama pazarları iPhone’dan çok önce piyasalarda boy göstermeye başlamıştır. Örneğin Qualcomm BREW, 2001 yılından beri BREW mobil cihazlar ve her türlü SDK ve arama, satın alma ve dağıtım fonksiyonlarını icra eden platformu üzerinden uygulama satışı yapmaktadır. Nitekim 2007 yılı başı itibarıyla, ayda 80 milyon uygulama indirilmiş ve 1 milyar Amerikan Dolar’ından fazla bir tutarı uygulama geliştiriciler ile paylaşmış oan ilk başarılı Mobil Uygulama Pazarı olmuştur(3). Benzer şekilde, Handango ve GetJar gibi bağımsız işletmeler daha 2000 ve 2004 yılında faaliyete geçerek, kendi cihazları ve dolayısıyla cihazlara yüklü kendi satış platformları olmadan 2007 yılı itibarıyla Handango 140.000 uygulama ve yüz milyonlarca indirme rakamlarına ve Getjar ise ayda 17 milyon indirme rakamlarına ulaşarak mobil uygulama pazarlarının öncü ve en başarılı firmaları olmuşlardır (3). Bugün itibarıyla mobil uygulama pazarlarının geldiği durum ise Gartner’ın 22 Ağustos 2012 tarihli raporunun(4) basın bildirisinde kısaca görülmektedir: ‘’ Dünya çapındaki uygulama geliştirme pazarının 2012 yılı sonu itibarıyla 9 milyar Amerikan Dolar’ına ulaşması bekleniyor. Sadece Avustralya’da uygulamalar için yapılacak harcamanın ise 153,4 milyon Avustralya Doları’na ulaşacağı öngörülüyor. Gartner’a göre, akıllı telefonlar için yapılan uygulama geliştirme projeleri 2015 yılına kadar PC’ler için yapılacakların tam 4 katına çıkacak ve yeni uygulamalar, cihazlar ve sistemler sayesinde, uygulama geliştirme dünyasında ortaya çıkacak bu hızlı değişim bu nedenle CIO’ların en önde gelen üç önceliğinden birisi haline gelecektir.’’ Berg Insight(5) raporuna göre 2010 yılında yaklaşık 10 milyar uygulama kullanıcılar tarafından indirilmiştir ve 2015 itibarıyla bu rakamın artarak 100 milyar adede ulaşması beklenmektedir. Berg Insight’a göre iOS ve Android uygulamalar pazarın %62’yi aşan kısmına sahip olarak uygulama pazarlarını domine edeceklerdir. Yine Berg Insight’a göre ücretli uygulamalardan, uygulama içindeki satın almalardan ve aboneliklerden oluşan direkt uygulama gelirleri 2010 yılında 1,6 milyon Euro’ya ulaşmıştır ve 2015’te bu rakamın 8,8 milyar Euro’ya ulaşması beklenmektedir. Aynı şekilde uygulamalardan elde edilen reklam geliri 2010 yılında yaklaşık 300 milyon Euro olmuş ve 2015’te bu tutarın da yaklaşık 3,5 milyar Euro’ya ulaşması beklenmektedir. (3) The Mobile Application Store phenomenon, http://www.visionmobile.com/blog/2008/11/themobile-application-store-phenomenon/ (4) Gartner Says Cloud, Mobility and Open Source Will Drive Application Development Market to Exceed $9 Billion in 2012, http://www.gartner.com/it/page.jsp?id=213111 (5) The Mobile Application Market, Ekim 2011, Berg Insight, http://www.berginsight.com/ReportPDF/ProductSheet/bi-app1-ps.pdf Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 3 Mobil uygulama pazarlarını kısaca incelerken onları şu alt gruplarda toplayabiliriz: İşletim Sistemlerine Sahip ve/veya Mobil Cihaz Üreticisi Firmaların Pazarları Üçüncü Parti (bağımsız) Uygulama Pazarları Mobil Operatör Uygulama Pazarları Milli Uygulama Pazarları a. İşletim Sistemlerine Sahip ve/veya Mobil Cihaz Üreticisi Firmaların Pazarları İşletim sistemine sahip ve/veya mobil cihaz üreticisi firmalara ait mobil uygulama pazarlarını gösteren özet tablo(6) aşağıda yer almaktadır. Kuruluş Tarihi İsim Sahibi Uygulama Sayıları İndirilme Sayıları Mevcut Uygulama Bazı Platform Uygulama Geliştirme İmkanları Google Play Store Eki 22, 2008 Google 504,736 (Agu 13, 2012) günlük 200 yeni uygulama (May 2012) 20 milyar 400 milyon (Haz 2012) Android Android SDK App Store Tem 10, 2008 Apple 650,000 (Haz 2012) 30 milyar (Haz 2012) 365 milyon (Haz 2012) iOS iOS SDK, Xcode App World Nis 1, 2009 RIM 60,000 (Oca 2012) LG 1,400 (Tem 2009) LG Application Tem 13, 2009 Store Nokia Store May 26, 2009 Samsung Application Store Windows Phone Marketplace Eyl 14, 2009 Eki 21, 2010 Nokia 120,000 (Agu 2012) Samsung Microsoft Bada; 4,300 100,145 (Haz 3, 2012) günlük 313 yeni uygulama (May 2012) Günde 6 milyon 75 milyon BlackBerry (Oca 2012) (Oca 2012) OS BlackBerry SDK Bilinmiyor Windows Mobile Bilinmiyor Günde 15 milyon ve 885 milyon toplam 6 milyar (Mar 2012) (Agu 2012) Symbian, MeeGo, Maemo, S40 Qt SDK, Nokia Web Tools, Nokia SDK 1.0 for Java ada, Java, Symbian, Windows Mobile Samsung Mobile Innovator Windows Phone Windows Phone Developer Tools, includes specialty versions of Microsoft Visual Studio, Expression Blend Bilinmiyor Bilinmiyor Kişi başı 51 (Mar 2012) toplam 768 milyon Bilinmiyot 15 milyon (Haz 2012) (6) Wikipedia, http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_mobile_software_distribution_platforms Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 4 b. Üçüncü Parti Firmalara (bağımsız) Ait Uygulama Pazarları Üçüncü parti uygulama pazarları(6) ile ilgili benzer tablo aşağıda yer almaktadır. İsim Kuruluş tarihi Sahibi Uygulama Sayıları İndirilme Sayıları Mevcut Uygulama Bazı Platform Amazon Appstore Mar.11 Amazon.com 42.200 Bilinmiyor Bilinmiyor Android AmmApp Ara.09 General Software 1.500 (Eyl 2010) Bilinmiyor Bilinmiyor Windows Mobile Android Application Online Mar.10 AndAppOnline 800 (Ara 2011) Bilinmiyor Bilinmiyor Android AndSpot Haz.10 AndSpot Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Android Ibtikarati Appstore Şub.12 Mesh Venture Ltd. Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor iOS Apple Fasmicro Android Store Haz.11 Fasmicro Ltd 1.042 (Tem 2011) 35.180 (Tem 2011) 2.118 (Tem 2011) Android AndroidPIT App Center Eki.10 Fonpit AG 6.100 10 milyon Bilinmiyor Android App Center Oca.11 Nukona, Inc. Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Android, iOS, BlackBerry OS Appitalism 2010 Appitalism, Mobile Streams, Simon Buckingham 719.000 3 milyon (Nis 2011) Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, iOS, Java, Palm OS, Symbian, Windows Mobile AppsLib Agu.09 AppsLib, Archos 445 (Eki 20, 2009) Bilinmiyor Bilinmiyor Android BloomWorlds Tem.10 BloomWorlds Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Cellmania Haz.99 General Software 200.000 (Nis 2011) Bilinmiyor Bilinmiyor Android Android, BlackBerry OS, Flash Lite, iOS, Java, Symbian, Windows Mobile FastApp 2009 FastApp 441.904 Bilinmiyor Bilinmiyor Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği Android, BlackBerry OS, iOS, Nokia OS 5 İsim Kuruluş tarihi Sahibi Uygulama Sayıları İndirilme Sayıları Mevcut Uygulama Bazı Platform GetJar 2004 GetJar, Accel Partners 257.000 (Eyl 2011) 2 Milyar (Eyl 2011) Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, Flash Lite, iOS, Java, Palm OS, Symbian, Windows Mobile Indiroid Agu.11 Basari Mobile 170.000 (Ara 29, 2011) Bilinmiyor Bilinmiyor Android MobileRated 2006 Kalador Entertainment 55.000 (Ara 2010) 300 milyon (Ara 2010) Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, Java Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, iOS, Java, Palm OS, Symbian, Windows Mobile Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, iOS, Java, Palm OS, Symbian, webOS, Windows Mobile Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, iOS, Java, Palm OS, Symbian, webOS, Windows Mobile Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, Palm OS, PSP, Symbian, Windows Mobile 120 milyon (May 2010) Android, BlackBerry OS, Java, Palm OS, Symbian, webOS, Windows Mobile Handmark Mobango neXva Handango explorePDA.com 2000 Bilinmiyor Bilinmiyor 2000 2004 Handmark Mobango neXva PocketGear explorePDA Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor 190.000 1.500 Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor 10 milyon (May 2010) Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 6 İsim Kuruluş Tarihi Sahibi Uygulama Sayıları İndirilme Sayıları Mevcut Uygulama Bazı Platform MiKandi Kas 29, 2009 MiKandi Bilinmiyor Bilinmiyor 80.000 (Ara 2009) Android MobiHand, Inc. 5.000 (Haz 2009) Bilinmiyor BlackBerry, Palm, Symbian, Windows Mobile and Android Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, iOS, Java, Palm OS, Symbian, webOS, Windows Mobile Bilinmiyor Symbian OS, Palm OS, Windows Mobile, BlackBerry, Android, JavaME. webOS MobiHand Mobspot Mobile2Day 2004 2009 1999 Mobspot, Inc. PocketGear Bilinmiyor 140.000 Bilinmiyor Bilinmiyor Bilinmiyor PocketGear 1999 PocketGear 140.000 (Oca 2010) Bilinmiyor Bilinmiyor Android, BlackBerry OS, Java, Palm OS, Symbian, Windows Mobile Soc.io Mall Haz.11 Gigamarket Ltd. 9.120 9 milyon (Oca 2012) 80.000 (Oca 2012) Android SlideME Nis.08 SlideME 14.020 (Eki 2011) Bilinmiyor Bilinmiyor Android SmartAppFinder Eki.10 SmartAppFinder 12.000 (Oca 2012) Bilinmiyor Bilinmiyor Android Nduoa Market May.10 Ndoo Inc. 9.000 (Nis 2011) Bilinmiyor Bilinmiyor Android Yukarıdaki tabloda da görüleceği gibi 1999 yılından bu yana mobil uygulama pazarları Dünya pazarında işletilmekte ve yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Yeni uygulama pazarları 2011 yılının sonlarında bile yeni ve farklı iş modelleri ile – genellikle uygulama sahiplerine daha yüksek gelir payı verecek şekilde – piyasalara girmektedir. Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 7 c. Mobil Operatör Uygulama Pazarları Mobil uygulama pazarı terminolojisi henüz ortaya çıkmadan önce, mobil operatörler kendi mobil şebekeleri üzerinden içerik ve uygulama dağıtımını ve satışını yapmaktaydılar. Hem yeteri kadar uygulama geliştiricinin dikkatini çekemeyen iş modelleri, hem de mobil cihazlardaki belirsizlik nedeniyle mobil operatörler, mobil uygulama pazarlarının işletilmesinde ancak kısmi başarı kazanabildiler. Nitekim, Apple App Store’un piyasaya girmesi ile, hem son derece basit hale getirilmiş iş modeli, hem de cihazlar üzerinden direkt, pratik ve kolay erişim sayesinde mobil uygulama pazarları kavramı gerçek anlamda Dünya pazarlarında yer bulmuş oldu. Apple’ın yaratmış olduğu bu yeni durum, uygulama pazarı işletmekte olan pek çok mobil operatörün (Vodafone 360 Shop) zaman içinde bu projelerden geri çekilmelerine neden olmuştur. Dünya’da önde gelen mobil operatör uygulama pazarlarından bazıları aşağıda yer almaktadır. - AT&T AppCenter Bharti Airtel App Central China Mobile Mmarket Orange App Shop Sprint Software Store Turkcell T Market Verizon V CAST Apps Mobil operatör uygulama pazarlarının ortak özelliği pazarlarda sadece symbian, android ya da windows mobile uygulamaları bulundurmaları ve uygulama geliştiricilere işletim sistemi ve cihaz üreticilerinin vermekte olduğu gelir paylaşım oranı olan %70 gelir payı vermeleridir. Hiç bir mobil operatör herhangi bir Apple uygulamasını kendi uygulama pazarlarında satamamaktadır. d. Milli uygulama pazarları Halen Dünya’da hiç bir ülkede o ülkeye özel bir uygulama pazarı kurulmamış ve işletilmemektedir. Bu konuda bir planlama içinde olan tek ülke ise Güney Kore’dir. Güney Kore hükümeti, 2010 yılından beri bir ‘’milli uygulama pazarı’’ hayata geçirmeyi ve devlete ait devasa miktarda bilgiyi universal bir API ile uygulama geliştiricilere açarak, özel şirketleri ve uygulama geliştiricileri bu yolla teşvik etmeyi planlamaktadır(7)(8). Güney Kore hükümeti Aralık 2011 itibarıyla bu planı çerçevesinde mobil uygulama geliştirmeyi desteklemek için açmayı planladığı ve ‘’public mobil center’’ adında olması beklenen test platformunu hayata geçirmemiştir(7). (7) Korea Times, 3 Ocak 2010, http://www.popsci.com/technology/article/2010-03/south-korea-willdebut-national-app-store-and-open-public-data-developers (8) 91mgame, 6 Aralık 2011, http://www.91mgame.com/2011/12/06/korea-global-built-the-firstnational-application-store/ Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 8 3. Türkiye’de Mobil Uygulama Pazarlarının Durumu Türkiye’de halen yerel işletmeler tarafından kurulmuş ve işletilmekte olan iki mobil uygulama pazarı bulunmaktadır. Bunlar Turkcell T-Market (eski adıyla Uygulama Dükkanı) ile Başarı Mobil’e ait Indroid’dir. Ülkemizde mobil uygulama pazarı geliştirmenin öncü firması Turkcell olmuştur. 2009 yılında lansmanı yapılan Uygulama Dükkanı, bugün T-Market ismiyle faaliyetini sürdürmektedir ve 5.000’in üzerinde Java, Symbian, Blackbery ve Android uyumlu telefonlar için uygulama barındırmakta olup 2011 yılı içinde toplam yaklaşık 40 milyon uygulama indirilmiştir(9). Her uygulama pazarında olduğu gibi uygulamalar ücretli ve ücretsiz olabilmektedir. T-Market’te satılan uygulamaların gelirlerinin %70’i uygulama geliştiricilere, %30’u da Turkcell ve işletmeci firma arasında paylaşılmaktadır. Turkcell T-Market üzerinden yapılan satın almalarda Turkcell aboneleri direkt faturalarına yansıyacak şekilde ücretlendirilmekte, kredi kartı ile ödeme imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle, bu satın almalar üzerine hem Katma Değer Vergisi (KDV), hem de Özel İletişim Vergisi (ÖİV) maliyetleri eklenmektedir. Yine ülkemizin en eski mobil teknoloji firmalarından olan Başarı Mobile 2011 yılında İndiroid(10) isimli android uygulama pazarını hayata geçirmiştir. Bugün itibarıyla 100 binden fazla android uygulama, android telefonlarına yüklenen indiroid uygulaması üzerinden direkt ve pratik bir şekilde kredi kartına ya da telefon faturasına yansıtılarak satın alınabilmektedir. (9) http://www.turkcell.com.tr/bireysel/servisler/Sayfalar/turkcell-t-market.aspx (10) https://indiroid.com/ Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 9 4. Milli Uygulama Pazarına Neden İhtiyaç Duyuyoruz? Uygulama pazarlarının bugünkü yapısı Türkiye için devlet, geliştiriler ve kullanıcılar açısından değişik sorunlara neden olmaktadır. Bunları kısaca izah etmek gerekirse; Potansiyel vergi kaybı: Türkiye’deki kullanıcılar, indirdikleri mobil uygulamaların ezici bir çoğunluğunu ve Apple uygulamalarının tamamını yukarıdaki bölümdeki iki yerel pazarın dışındaki pazarlardan indirmektedirler ve bu pazarlarda yapılan her türlü satın alma için sadece kredi kartları kullanılmaktadır. Bu uygulama pazarlarının hiç birinin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde kurulmuş işletmeleri yoktur ve dolayısıyla bu pazarlardan yapılan hiç bir satın alma işlemi Maliye Bakanlığı tarafından vergilendirilememektedir. Net bir rakam tespit edilememekle birlikte, tahminen 100 milyon TL olduğunu varsayacağımız bir satış gelirinin üzerinden yaklaşık 18 milyon TL KDV ve potansiyel olarak 20 milyon TL kurumlar vergisi geliri alınamamış olmaktadır. Her yıl katlanarak artan ve artacağı pek çok araştırma kuruluşu tarafından öngörülmekte olan mobil uygulama gelirleri üzerinden alınamayan vergiler bir kaç yıl içinde bu rakamın çok daha üzerine çıkacaktır. Diğer taraftan, ülkemizde mevcut olan iki yerel mobil uygulama pazarından elde edilen deneyim göstermektedir ki; ülkemizde indirilen uygulamaların çok büyük bir kısmı; %95’ten daha fazlası ücretsiz uygulamalar olmaktadır. Yani, indirilen uygulama sayısı milyonlara ulaşmakla birlikte gelirler aynı oranda büyük olmamaktadır. Türkiye’de devlet teşviğiyle tanıtılacak, kurulacak ve belki de işletilecek bir uygulama pazarı, yukarıda ifade edilen vergi potansiyelinin bir kısmını devletin kasasına geri döndürebilecektir. Yerli uygulamaların kullanıcılarına ulaşamaması: Halen tüm Dünya’da yaklaşık 1 milyondan fazla uygulama, uygulama pazarlarında bulunmakta ve satış veya indirilmek için kullanıcılara sunulmaktadır. Bu pazarlarda ortaya çıkan ve her geçen gün daha fazla şikayete neden olan ana problem ise, yeni uygulama keşfetmek ve kullanıcıların aradıkları uygulamayı kısa zaman içinde bulabilmeleridir. Bu problem uygulama geliştiriciler açısından da son derece kritik bir önem taşımaktadır, çünkü bulunamayan uygulama satılamayan/indirilemeyen dolayısıyla gelir yaratamayan uygulama anlamına gelmektedir. Oluşmayan bu gelirler ise ülkemizde ve Dünya’da uygulama geliştirme alanının boşalması ve güçsüzleşmesi anlamına gelecektir. Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 10 Yerli uygulamaların diğer uygulama pazarlarında kaybettikleri komisyon giderleri: Daha önce de belirtildiği üzere, tüm uygulama pazarlarında ücretli uygulamaların satışından elde edilen gelirlerin %30’u uygulama pazarının işletmecisine bırakılmakta, sadece %70’i uygulamayı geliştiren firma ya da kişiye kalmaktadır. Ülkemizde yazılım geliştirmenin son yıllarda almakta oldukları teşviklere ek olarak, mili uygulama pazarının özel koşulları sayesinde hem tanıtım desteği ile hem de satış gelirinin tamamının ya da en az %90’ının uygulama geliştiricilere bırakılması bu firma veya kişilerde bir sermaye birikimine imkan sağlayabilecektir. Verimlilik artışında katkı: Yukarıdaki Güney Kore örneğinde olduğu gibi, devletin bu pazar ile elinde bulunan muazzam bilgi ve veriyi uygulama geliştiricilere belli kriterlere göre açması ile uygulama geliştirici firma ve kişilerin geliştirecekleri uygulamalar ile, Türk vatandaşlarının 21. yüzyıla yakışan şekilde bilgiye ulaşmaları sağlanabilir, resmi işlemler çok daha hızlı yapabilir, günlük hayat kolaylaştırılabilir, ticari kararlar daha doğru ve yerinde verilebilir, vb. ve bu sayede sağlanan verimlilik artışı ile sürdürülebilir yüksek büyüme hızlarına ulaşılarak, ülkemizin zenginleşmesine ve refahın artmasına katkıda bulunulabilir. Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 11 5. Milli Uygulama Pazarı Yol Haritası a. Emsal pazarların incelenmesi ve asgari şartları ve olanakları sağlayan ve en geniş anlamda uygulamaları taşıyan web ve mobil uygulama tabanlı bir platform tasarlanması b. T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile yapılacak koordinasyon ile Milli Uygulama Pazarı’’nın açılacak ihale ile işletmeci firmanın belirlenmesi c. İhaleyi kazanan firmanın Bakanlık ile yapılacak anlaşma çerçevesinde ya da devletin sağlamakta olduğu teşviklerden de yararlanarak 6-8 ay içinde platformu geliştirmesi ve lansmanının yapılması d. Bakanlık ile yapılan koordinasyon ile Milli Uygulama Pazarı’nın işletmesi ve tanıtımının ilk 3 yıl süre ile Bakanlık bütçesinden karşılanması Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 12 6. Milli Uygulama Pazarı Riskleri ve Zayıf Noktaları Halen Dünya’da yaygın bir şekilde kullanılmakta olan uygulama pazarlarındaki vergi ile ilgili sıkıntı hemen hemen tüm Dünya’daki ülkeler için geçerlidir. Bu sıkıntının çözümü için bugüne kadar hiç bir ülke serbest piyasa koşulları içinde kurulmuş ve başarılı bir şekilde büyümekte olan uygulama pazarları ile yerel pazarda rekabet anlamına gelecek şekilde milli uygulama pazarı projeleri oluşturamamışlardır. Vergi kaybına neden olan yapının çözümü için ilgili firmalarla görüşme ve anlaşma yolu çok daha ekonomik ve kolay olabilir ve bunun mutlaka denenmesi gerektiği önerilmektedir. Yukarıda açıklanan her iki gerekçedeki desteklerin verilmesi için Milli Uygulama Pazarı projesine ihtiyaç yoktur. İlgili kanun ve yönetmeliklerde yapılacak revizyonlar ile, mobil uygulama geliştirme faaliyetlerinde sadece Ekonomi Bakanlığı’nın sağlamış olduğu komisyon gelir kaybının karşılanması değil, ülkemiz ve Dünya pazarına sunulacak her türlü uygulamanın geliştirilme maliyetleri de doğrudan devlet teşvikleri kapsamına alınabilir ve uygulama geliştiricilere çok daha hızlı ve ekonomik bir destek sağlanabilir. Kurulacak ve işletilecek uygulama pazarı ile uygulama geliştiricilere verilecek teşvik ve desteğin amacına ulaşacak şekilde organize edilebilmesi için iyi bir kontrol ve takip mekanizmasına ihtiyaç duyulacaktır. Bu yapının kurulmasının altyapısının hazırlanması ve kurulması ciddi bir maliyet oluşturabilecektir. Devletin elindeki bilgi ve veriyi uygulama geliştiricilere açmasının altyapısının oluşturulması söylendiği kadar kolay olmayacak ve amaca ulaşacak zenginliğe erişmesi zaman alacaktır. Ancak ülke çapında verimliliği artırmayı hedefleyerek devlet imkan ve olanakları, yazılım geliştirmeci firma ve kişilere belli bir düzen, gizlilik ve kalite kriterleri çerçevesinde açılabilir ve bilgiye erişim çok kısa zamanda bugünkünden daha ileriye taşınabilir. Devletin Milli Uygulama Pazarı’nda sağlayabileceği teşvik ve destek için gereken bütçenin onaylanması ve kanuni altyapının hazırlanması bir süreç gerektirecektir. Projede geliştiricilere destek verilmek adına uygulama pazarının işletmesini yapacak firmaya sürekli finansman sağlanıyor olması sürdürülebilir bir iş modeli değildir ve projenin başarısı için ilerleyen dönemde risk yaratabilir. Projenin hayata geçirilmesi ile pazarın sadece Türkçe uygulamalara açılması, ülkemizde geliştirilmiş uygulama sayısının herhangi bir pazarda bulunabilecek toplam uygulama Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 13 sayısının 100’de ya da 1000’de oranı ile ölçülebilecek kadar az olması nedeniyle, Milli Uygulama Pazar’nın Dünya’da mevcut uygulama pazarları ile rekabet edemeyecek kadar zayıf görünmesine; dolayısıyla Türk akıllı telefon ve tablet kullanıcılarının ilgisini çekememesine de neden olacaktır. Bu sıkıntı ve riskleri bertaraf etmenin tek yolu, ülkemizdeki akıllı telefon ve tablet kullanıcılarının uygulama indirmek için başka hiçbir uygulama pazarına erişimemelerinin sağlanması, yani engellenmesidir. Bu şekilde, hiç bir kullanıcı Apple appstore ve Google Play gibi belli başlı uygulama pazarlarına erişemeyecek olurlarsa, Türk kullanıcıları piyasadaki yegane uygulama pazarı olarak milli uygulama pazarını göreceklerinden milli uygulama pazarındaki indirme ve satın alma işlemleri ister istemez katlanarak artacaktır. Hem uygulama geliştiricilerin gelirleri çok büyük bir sıçrama yapacak hem de yurt dışından satın almalar ortadan kalkacağı için vergi ve döviz kaybı ortadan kalkacatır. Ancak bu yöntem 2000’li yılların açık pazar yaklaşımı ve internet ekonomisi ile taban tabana zıttır ve PR gözüyle bakıldığında daha da büyük sorunlara neden olabilecektir. Örnek olarak Çin’de geçmiş yıllarda bu yöntem lokal uygulama pazarlarının büyümesine imkan sağlamak için kullanılmıştır, ancak günümüzde iOS ve Android uygulama pazarlarının bu en büyük iki tanesine erişimin engellendiği hiç bir ülke (bilinebildiği kadarıyla) yoktur. Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 14 7. Sonuç Yukarıda anlatılan her türlü risk ve sıkıntıya rağmen Milli Uygulama Pazarı’nın devlet teşviki ile kurulması ve işletilmesinde yarar olacaktır. Bu pazar ile kısa vadede yerli uygulama geliştirilerin ilgisi çekilemese bile, devletin sadece pazarın kurulmasında değil bu pazarın tanıtılmasında ve uygulama geliştiricilerin geliştirdikleri uygulamaları ARGE teşvikleri kapsamında proje desteği vermesi ve ücretli uygulamaları halka ücretsiz ya da düşük ücretli sunarken uygulama geliştiricileri indirilen uygulama başına bir bedel ödeyerek desteklemesi gibi yaklaşımlarla çok kısa zamanda yazılım geliştirme sektöründe çok ciddi bir sermaye birikimi yaratılabilecek ve sektörde Dünya ile rekabette çok önemli hamleler atılabilmesine imkan sağlanabilecektir. Unutulmaması gereken nokta şudur ki; Dünya’da sansasyonel seviyede başarılı uygulama pazarları (Google Play ve Apple Appstore) mevcut iken yerel bir uygulama pazarının kendi başına son kullanıcılar için anlamlı bir çekim merkezi olması asla beklenemez. Bu pazarın devlet desteği olmadan sadece girişimcilerin bir ticari yarar elde etmek için kurmaları ise günümüzün koşullarında, hukuki tabir ile basiretli bir tüccarın asla yapmayacağı bir tercih olacaktır. Bu nedenle, Milli Uygulama Pazarı kurulması ancak devletin belirli bir süre için yazılım sektörünü desteklemesi kapsamında anlam ifade etmektedir. Mobil Servis Sağlayıcı İş Adamları Derneği 15