WORLD PRESS PHOTO 10
Transkript
WORLD PRESS PHOTO 10
WORLD PRESS PHOTO 10 Öğretmenler İçin Rehber Bak & Çek Liseler İçin Öğretim Paketi Pietro Masturzo, İtalya Hollanda Başkonsolosluğu’nun katkılarıyla İçerik BAK & ÇEK: FOTOMUHABİRLİĞİNİN 3. BÖLÜM: BİÇİM SİZİNLE NE İLGİSİ OLABİLİR Kİ? > FOTOĞRAFIN BİÇİMİNİ ANALİZ ETMEK > ÖĞRETMENLER İÇİN ÖNSÖZ > İFADENİN GÜCÜ: BİR FOTOĞRAF SİZE NE > WORLD PRESS PHOTO HAKKINDA ANLATIR? > DÜNYA BASIN FOTOĞRAFLARI YARIŞMASI 2. DERS: SERGİYE ZİYARET > NEDEN ÖĞRETİM PAKETİ? > BAS & ÇEK’İN ÜÇ BÖLÜMÜ 3. DERS: TARTIŞMA > ZAMAN > ÖĞRENME HEDEFLERİ SINIFTA TARTIŞMA > SİZİN FİKRİNİZ > GÖREVLERİN TARTIŞILMASI > MÜNAZARA! 1. DERS: FOTOĞRAFLARDAKİ HABERLER EK > ÖĞRETMENLER İÇİN FOTOĞRAF BÖLÜMÜ 1. BÖLÜM FOTOMUHABİRLİĞİ > FOTOMUHABİRLİĞİ TAM OLARAK NEDİR? > FOTOMUHABİRİ > SİMGELER > ELEŞTİREL GÖZLE BAKMAK > FOTOĞRAF MANİPÜLASYONU 2. BÖLÜM HİKÂYE > 5N1K > FOTOĞRAF ALTI > HABER NEDİR? > HABERİ YAPAN İNSANLAR © World Press Photo, Nisan 2010 Metin ve düzenleme: Saskia du Bois Çeviri: Geniş Açı Proje Ofisi Tasarım: Karen Drost Uygulama: DDB&Co. Danışmanlar: Jurre Janssen ve Kari Lundelin İletişim: World Press Photo Jacob Obrechtstraat 26 1071 KM Amsterdam Hollanda Tel. +31 20 676 6096 Faks +31 20 676 4471 E-posta: exhibitions@worldpressphoto.org www.worldpressphoto.org Aşağıdaki kurumların işbirliğiyle hazırlanmıştır: Hollanda Başkonsolosluğu’nun katkılarıyla dallarında olmak üzere birincilik, ikincilik ve üçüncülük ödülleri verildi. Yılın Basın Fotoğrafı Ödülü ise tüm bu kategorilerde ödüllendirilen fotoğraflar arasından ayrıca seçildi. GİRİŞ Öğretmenler İçin Rehber Basın Fotoğrafları Sergisi’ni düzenleyerek haberler ve haberlerin hazırlanış biçimi hakkındaki tartışmaların canlı tutulmasını sağlıyor. Ayrıca serginin fotomuhabirlerinin işlerinin daha geniş kitlelere ulaşması için bir aracı olmasını arzuluyor. Aynı zamanda World Press Photo, fotomuhabirlerinin haberleri ortaya çıkarmak ve belgelemekteki işlevlerine de kamuoyunun dikkatini çekmeyi amaçlıyor. Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi, ziyaretçilerine bir önceki yılın önemli olaylarının bir dökümünü görme olanağı sağlıyor. NEDEN ÖĞRETİM PAKETİ? Bu öğretim paketi, öğretmenlerin Dünya Basın Fotoğrafları Yarışması ve ilgili Bak & Çek, bu yılki World Press Photo sergisini öğrencileri ile tanıştırmasına, (Dünya Basın Fotoğrafları) sergisine ayrıca basın fotoğrafçılığı ve fotomuhabirliği sınıflarıyla gezi yapmayı planlayan uygulamalarının temel anlayışını öğretmenler için hazırlanmış bir öğretim öğrencilerine aktarmalarına yardımcı paketidir. Öğretim paketi, elinizdeki olacaktır. Öğretmenler İçin Rehber ve öğrenciler için Bas & Çek fotomuhabirliğine giriş hazırlanmış ayrı bir egzersiz kitabından WORLD PRESS PHOTO HAKKINDA niteliğindedir. Öğrenciler fotoğrafların oluşmaktadır (Benim Albümüm). Bu eğitim World Press Photo Vakfı, 55 senelik bir görsel iletişim biçimi olduğunu ve öğretim araçları, World Press Photo’nun bir kurum. Dünya Basın Fotoğrafları öğrenecektir. Basın fotoğrafını gazeteciliğe internet sitesinden indirilebilir: Yarışması girişimi, 1955 yılında Hollanda dair bir ürün olarak görmeye ve basın www.worldpressphoto.org/schoolvisits Basın Fotoğrafçıları Derneği tarafından fotoğrafının biçimsel niteliklerini Amsterdam’da başlatıldı. Dernek göz önünde bulundurmaya teşvik ÖĞRETMENLER İÇİN ÖNSÖZ kuruluşunun 25. yılını vurgulamak için, edileceklerdir. Öğrenciler, bu iki unsurun, Hepimiz, her gün karşımıza çıkan imajların her yıl verdiği Gümüş Kamera Ödülü’ne ek fotoğrafın ilettiği mesajı ve izleyicinin bolluğu karşısında şaşkına dönmüş olarak, o yılın basın fotoğrafını seçmek üzere fotoğrafı nasıl yorumladığını belirlediğini durumdayız. Görsel iletişim, bugün bilgi uluslararası bir yarışma düzenlemeye karar öğreneceklerdir. dağılımının temel araçlarından biri ve verdi. Yarışma yıllık bir olaya dönüştü ve Bas & Çek üç derslik bir malzeme basın fotoğrafları görsel iletişimin önemli alanında fotomuhabirliği mesleğine dünyanın içermektedir: Dünya Basın Fotoğrafları bir bölümünü oluşturuyor. Etrafımız basın dikkatini çeken ilk etkinlik oldu. Daha da Sergisi gezisine hazırlık, sergi gezisi ve fotoğraflarıyla çevrili. Gençler de bu imajlarla fazlası, kazanan fotoğraflar en başından bu geziyi takiben gezinin tartışılması. sık sık karşı karşıya kalıyor; sadece gazeteler beri bir sergi olarak da sunuldu. Öğretmenler İçin Rehber, bu üç ders için bir ve dergilerde değil, ayrıca televizyonda Bugün World Press Photo, Seul’den kılavuz niteliğindedir. İlk ders World Press ve internette de. Basın fotoğrafları insan New York’a, São Paolo’dan Zagreb’e Photo Vakfı ve genel olarak fotomuhabirliği varlığının her yönüne dokunuyor, güncel dünyanın farklı noktalarında, yüz yakın ile ilgilidir. İkinci ders -ki serginin ziyaret meseleleri vurguluyor ve inanılmaz bir ifade kentte sergiler düzenliyor. Bu sergiler, edildiği derstir- boyunca öğrenciler kendilerini gücüne sahipler. Bazı basın fotoğrafları bize her yıl 2 milyondan fazla ziyaretçinin çalışmak için ayarlayacaklardır. Öğrenciler “sert” haberleri; diğerleriyse doğada, sanat ilgisini çekiyor. bunu, kendilerini jüri üyesi gibi davranmaya ve kültür dünyasında, sporda ve eğlence davet eden Benim Albümüm egzersiz kitabı dünyasında neler olup bittiğini gösteriyor. DÜNYA BASIN FOTOĞRAFLARI YARIŞMASI yardımıyla yapacaktır. Öğrenciler sergideki World Press Photo uluslararası ölçekte, 2010 yılında Dünya Basın Fotoğrafları fotoğraflara bakacak ve içlerinden ilgilerini profesyonel fotomuhabirlerinin işlerini Yarışması’na 128 ülkeden 5.847 fotoğrafçı en çok çekenleri seçeceklerdir. Üçüncü derste desteklemeyi, bu işlere dikkat çekmeyi, başvurdu. Toplamda gönderilen fotoğraf ise öğrenciler Dünya Basın Fotoğrafları özgür ve sınırlanmayan bir bilgi sayısı 101.960 oldu. Daha önceki yıllarda Sergisi’ne yaptıkları ziyareti tartışacak değiş tokuşunu sağlamayı amaçlıyor. olduğu gibi, fotoğraflar uluslararası bir jüri ve Benim Albümüm egzersiz kitabındaki Her sene düzenlenen Dünya Basın tarafından değerlendirildi ve aralarında görevleri değerlendireceklerdir. Fotoğrafları Sergisi uluslararası gelişmeleri, Spor Aksiyon, Doğa, Genel Haberler ve fotomuhabirliğindeki yeni trendleri yansıtıyor Haberlerdeki İnsanlar’ın da olduğu ve bunları kamuya sergiliyor. Haberler akıp 10 farklı kategoride seçimler yapıldı. Her gidiyor, aynı şekilde basın kategoride, tek fotoğraflar ve hikâyeler fotoğrafları da. World Press Photo, Dünya BAK & ÇEK: FOTOMUHABİRLİĞİNİN SİZİNLE NE İLGİSİ OLABİLİR Kİ? 3 BAS & ÇEK’İN ÜÇ BÖLÜMÜ 1. DERS: FOTOĞRAFLARDAKİ HABERLER Birinci ders süresince öğrencilere fotomuhabirliğinin prensipleri ve yöntemleri tanıtılacaktır. Öğrenciler World Press Photo Vakfı ve fotomuhabirliğini hakkında bilgilendirilecek, ayrıca basın fotoğraflarında geçerli olan gazeteciliğe dair faktörleri ve estetik faktörleri öğreneceklerdir. Günümüzde ve geçmişteki Dünya Basın Fotoğrafları sergilerinde yer alan basın fotoğrafları, bu konuda temel bir rol üstlenecektir. Öğrencilerden aşağıdaki sorulara yanıt vermeleri istenecektir: > Basın fotoğrafları reklam, sanat fotoğraflarından veya tatilde çekilen fotoğraflardan nasıl farklılıklar gösterir? > Haber nedir ve biz onu niçin haber olarak görürüz? > Bazı olayları nasıl diğerlerine göre daha az duyarız? > Basın fotoğraflarındaki ilgililik nasıldır? > Basın fotoğrafları nasıl yaratılır? > Bir basın fotoğrafını iyi yapan nedir? > Eleştirel bakış nedir ve niçin önemlidir? DİKKAT! İlk dersin hazırlığı esnasında öğrencilerin derse gelirken üç adet fotoğraf ve bunlara eşlik eden birer fotoğraf altı veya bir haber bülteni getirmeleri beklenmektedir. Öğrenciler bu fotoğrafları gazeteden kesebilir, internetten indirebilir veya kendileri çekebilir. Tartışılabilmesi amacıyla öğrencilerin bu fotoğrafları derse getirmeleri gereklidir. Gerekli Malzeme: > Öğretmenler İçin Rehber > Benim Albümüm > Öğrenciler tarafından seçilen üç fotoğraf 4 2. DERS: DÜNYA BASIN FOTOĞRAFLARI SERGİSİ’Nİ ZİYARET Öğrenciler yıllık Dünya Basın Fotoğrafları sergisini ziyaretleri esnasında bir dizi görevi yerine getirecektir. Kendilerini etkileyen fotoğrafları seçecek ve bu fotoğraflar hakkında sorulacak sorulara cevap vereceklerdir. Bunu Benim Albümüm egzersiz kitabının yardımıyla yapacaklardır. Egzersiz kitabında iki farklı türde soru vardır. İlk tip sorular, öğrencilerin belirli bir fotoğrafı neden seçtiklerini açıklamalarını isteyen sorulardır. Diğer sorular basın fotoğrafının özelliklerini, içeriğini ve biçimini daha derinden sorgulatmayı amaçlayan sorulardır. Bu sorular önlerinde bir ünlem işareti ile işaretlenmiştir: Gerekli Malzeme: > Benim Albümüm Yıldız (*) ile işaretlenmiş sözcükler egzersiz kitabının arkasında yer alan sözlükte açıklanmaktadır. 3. DERS: SINIFTA TARTIŞMA Öğrenciler üçüncü derste egzersiz kitabında verdikleri cevaplardan yola çıkarak Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi’ni tartışacakır. Üçüncü ders, öğrencilerin sergiyi gezerken edindikleri deneyimlere odaklanacaktır. Müteakip tartışmada yer alan görevler kılavuz niteliğindedir. Müteakip tartışmanın temel amacı, öğrencilerin kendilerinin ve World Press Photo’nun seçmiş olduğu fotoğraflar hakkında birbirleriyle tartışmalarını sağlayacak ortamı hazırlamaktır. Siz bir öğretmen olarak öğrencilerinizin soruların hepsine mi yoksa genel Gerekli Malzeme: sorulara mı yanıt vereceklerine karar > Benim Albümüm verebilirsiniz. Benim Albümün egzersiz kitabının arkasında, öğrencilerin fotoğrafları incelerken nelere dikkat etmeleri gerektiğini açıklayan bir görsel rehber vardır. Egzersiz kitabını ilk ders içinde öğrencilerinize dağıtabilirsiniz. Öğrencilerden istenen görevlerden biri tek bir fotoğrafı veya bir fotohikâyeyi seçmeleridir. Bunu egzersiz kitabındaki Fotoğraf Bölümü yardımıyla yapabilirler. Fotoğraf Bölümü’ndeki bütün fotoğraflar Dünya Basın Fotoğrafları 2010 Sergisi’nden gelmektedir, ancak öğrenciler Fotoğraf Bölümü’nde bulunan fotohikâyelerdeki fotoğrafların hepsini sergide bulamayabilir (Serginin panellerle mi yoksa çerçeveli olarak mı sergilendiğine bağlı olarak, düzenlenen sergilerdeki fotoğraflar arasında küçük farklar olabilir). Eğer öğrenciler belirli bir fotoğrafı bulamayacak olursa, hikâyede yer alan başka bir fotoğrafı seçmelerini isteyin. ZAMAN Bu öğretim paketi birer saatlik üç ders için gerekli malzemeyi sağlar. Sınıflarda dersler için kullanılacak öğretim malzemesi, Öğretmenler İçin Rehber’de bulunabilir. Öğretim paketi, kolaylıkla 1. Ders’le çalışabileceğiniz şekilde tasarlanmıştır. Dersleri sergi gezisine müteakip yapacağınız sınıf içi tartışma (3. Ders) ile de sınırlandırabilirsiniz. TAVSİYELER: World Press Photo hakkında daha geniş bilgiyi web sitesinde (www.worldpressphoto.org) bulabilirsiniz (site İngilizcedir). Sitede bu senenin kazanan fotoğraflarının yanı sıra 2010 sergisinin açılacağı yerlerle ilgili bilgi de yer alıyor. ÖĞRENME HEDEFLERİ Üç dersin tamamlanmasının ardından > Öğrenciler belirli bir olayın “haber” olarak nitelendirilmesi için gerekli faktörler hakkında genel açıklamalar verebilecek ve bunun nedenlerini söyleyebilecektir. > Öğrenciler gazeteciliğin temel sorularının (kim, ne, ne zaman, nerede, niçin ve nasıl) farkına varacak, fotoğraflardan ve fotoğraf altlarından bu soruları temel alarak bilgi çıkarabileceklerdir. > Öğrenciler bir fotoğrafı analiz edebilecek, onu tarif edebilecek, içerik ve biçimsel yönleri arasında ayrım yapabilecektir. > Öğrenciler “foto manipülasyon” teriminin anlamını anlayacaktır. > Öğrenciler fotoğrafın görsel yönlerinin genel tarifini yapabilecek ve belirli bir biçimsel tercihin etkilerini açıklayabilecektir. > Öğrenciler bir fotoğrafın iletişimsel gücünün içeriğinden, biçiminden ve mesajından kaynaklandığının farkına varacaktır. > Öğrenciler kendi zevklerini geliştirebilecek ve bunu açıkça ifade etmeye başlayacaktır. Basın fotoğraflarına eleştirel gözle bakabilecek, bir basın fotoğrafı hakkında gazetecilik, estetik prensipler ve içeriğe bağlı olarak bir fikir geliştirmeyi öğrenecektir. > Öğrenciler World Press Photo Vakfı’nın ne yaptığını anlayacak ve fotomuhabirlerinin mesleği hakkında temel bir anlayışa sahip olacaktır. Bazı fotomuhabirlerinin karşılaşabilecekleri koşulların farkına varabilecek ve bir basın fotoğrafı çekilirken karşılaşılabilecek muhtemel ikilemler üzerine fikir sahibi olacaktır. SİZİN FİKRİNİZ World Press Photo, lise öğrencilerine yönelik bu Öğretim Paketi’ni her yıl Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi kapsamında geliştirmektedir. Öğretim Paketi öğretmenlere ve öğrencilerine fotomuhabirliği hakkında bir dizi ders ile ilham verici bir kaynak sunmaya çalışmaktadır. Bu öğretim paketini, öğretmenler için olabilecek en kullanışlı şekilde hazırlamaya özen gösteriyoruz. Ancak her zaman geliştirilebilmeye açık olduğunun da farkındayız! Bu nedenle Bas & Çek öğretim paketi hakkındaki tecrübelerinizi öğrenmek isteriz. Eğer geliştirilmesi için herhangi bir yorumunuz veya öneriniz varsa, lütfen World Press Photo’nun Sergiler Bölümü’yle iletişime geçiniz (exhibitions@worldpressphoto.org). 5 1. DERS FOTOĞRAFLARDAKİ HABERLER 1. BÖLÜM FOTOMUHABİRLİĞİ Sorular: > Fotoğrafları nerede buldunuz? > Niye bu fotoğrafları getirdiniz? > Bu fotoğrafların haber içerdiğine inanıyor musunuz? Neden böyle düşündüğünüzü açıklayın. > Bazı fotoğraflar gazete, internet haber portalı veya dergi gibi haber kaynaklarından mı geliyor? > Televizyonda haberleri seyreder misiniz, veya internet ya da gazetedeki haberleri okur musunuz? Neden okursunuz veya neden okumazsınız? > Neden olduğunu açıklayın. > Haberlere eşlik eden fotoğraflara sıklıkla bakar mısınız? > Fotoğrafların haberlere bir şeyler katttığını düşünüyor musunuz? > World Press Photo’yu daha önce duydunuz mu? Eğer duyduysanız World Press Photo’nun ne yaptığını biliyor musunuz? Eğer 2. ve 3. Dersi bu eğitime dahil etmeyi düşünüyorsanız, öğrencilerinize bundan sonraki iki derste neler yapacağınızı da anlatın. World Press Photo’dan daha geniş bir şekilde bahsedin. Vakfın neler yaptığını ve bunları neden yaptığını açıklayın. Fotomuhabirliğinin önemini açıklayın. Öğretmenler İçin Rehber’in girişindeki bilgiyi kullanabilirsiniz. Daha fazla bilgiye de internet sitesinden ulaşabilirsiniz. 6 geçen zaman, saniyenin kesirleri kadardır. FOTOMUHABİRİ Fotomuhabirleri kendilerini toplumun bir parçası saydıkları ve kamuya dünyada neler olup bittiğini göstermek istedikleri Bugün birçok kişinin dijital fotoğraf için fotoğraf çeker. Bu yüzden onları makinesi olduğunu ve hatta hemen her cep fotomuhabiri olarak nitelendiririz. telefonunda fotoğraf makinesi olduğunu Gazetecinin kalemi veya klavyesi ile düşünürsek, herhangi biri haber değeri yaptığını fotomuhabiri de fotoğraf taşıyan bir olayın fotoğrafını her an çekebilir. makinesi ile yapar: İkisi de gerçekleri Bazen halktan bir kişi, bunu oraya varması kaydeder. zaman alacak bir fotomuhabirinden çok daha hızlı bir şekilde yapabilir. Bu durum vatandaş SİMGELER gazeteciliği olarak da bilinir.* Pek çok farklı haber şekli vardır. Bunu, sergide yer alan fotoğrafların çeşitliliğinden Sorular: de görebilirsiniz. Sergide Afganistan’daki > Bunun iyi bir gelişme olduğunu savaşın fotoğrafları olduğu gibi Amerika’daki düşünüyor musunuz? Rose Bowl kolej futbolu şampiyonasının veya (Olay anında orada olma, hız, nitelik ve Buenos Aires’deki bir kadın tango güvenirlik gibi unsurları düşünün.) dansçısının da fotoğrafları bulunmakta. > Gelecekte fotomuhabirlerine hiç ihtiyaç Bir olayı haber olarak nitelendirmek için olmayacağını düşünür müsünüz? izleyenin onunla kişisel bir ilişkisi olması gerekir. Olimpiyad Oyunları sporlar FOTOMUHABİRLİĞİ TAM OLARAK NEDİR? ilgilenen biri için çok önemli bir haberken, Fotomuhabirleri olayları olduğu gibi bir hayvansever bir erkek deniz filinin belgeler. Bir fotomuhabiri müdahalede fotoğraflarını görmek isteyebilir. Basın bulunmaz. Bir durumu yakalayacak şekilde fotoğraflarının ortak yönü güncel bir durumu fotoğrafını çeker. Bu bağlamda bir basın göstermeleridir ve fotomuhabiri, bu olayı fotoğrafı müzedeki sanat fotoğrafından kaydetmenin ve dünyayla paylaşmanın veya reklam fotoğrafından ayrılır. Bir sanat önemli olduğunu hissetmiştir. Bir fotoğraf, fotoğrafında veya reklam fotoğrafında ona bakan kişiye daha önceden çok az gördüğümüz, aslında dikkatlice düzenlenmiş ilgi duyduğu bir durumla ilişkili olduğunu bir görüntüdür. Fotoğrafçı ışıklandırma*, hissettirebilir. Bazen de izleyicinin belirli renkler* ve fotoğrafın içindeki insanlar veya bir durumu başka bir açıdan görmesine cisimler hakkında önceden düşünmüştür. neden olabilir. Geçtiğimiz yıllarda ödül Bir diğer deyişle fotoğrafçı, fotoğrafın kazanan fotoğraflardan çoğu, sonradan kompozisyonu* üzerinde düşünmüştür. Bir simgesel görüntüler haline gelmiştir. Bunlar basın fotoğrafı çekerken çoğunlukla bunlar gösterdikleri olaydan daha büyük bir şeyi üzerine önceden düşünecek vaktiniz olmaz. temsil eder ama yine de birçok insan Haberler sıklıkla beklenmedik şekilde oluşur. tarafından hâlâ tanınırlar. Elbette bu bütün basın fotoğrafları için geçerli değildir. Portreler veya doğa fotoğrafları açık istisnalardır. Doğa fotoğrafçıları, bazen doğa hakkında bir fotohikâye oluştururken haftalarını geçirir. Ancak bu durumda bile deklanşöre basacakları mükemmel anı yakalamaları için 1. DERS Öğrenciler bu derse seçtikleri üç fotoğrafla geleceklerdir. Bunlar kendi çektikleri fotoğraflar, yakın zamanda gazete veya dergilerde yayımlanmış fotoğraflar veya internetten bulup çıktısını getirdikleri fotoğraflar olabilir. Öğrenciler ayrıca fotoğraf altları veya fotoğrafa eşlik eden basın bültenlerini de getireceklerdir. Sorular: Haber fotoğrafları sanat değildir, ancak bir sergi halinde sunulmaktadır. > Öğrencilerin bu konu hakkındaki düşünceleri nelerdir? Bazen fotoğrafı hatırlayan insanlar onun tam olarak ne ile ilgili olduğunu hatırlayamaz! Şimdi aşağıdaki fotoğrafa bakın: Fotoğrafçı Douglas Martin’in aşağıdaki fotoğrafına bakın. Fotoğraf ve hakkındaki açıklama Öğretmenler İçin Rehber’in sonunda bulunabilir. Fotoğrafın ne hakkında olduğunu öğrencilerinize anlatmayın. Eddie Adams, USA, The Associated Press, Saigon, Vietnam, 1 Şubat 1968. Douglas Martin, USA, The Associated Press. Charlotte, Kuzey Karolina, 4 Eylül 1957. Soru: > Bu fotoğrafı daha önce görmüş müydünüz? > Ne hakkında olduğunu biliyor musunuz? Öğrencilere fotoğrafın ne hakkında olduğunu açıklayın. Belki fotoğraftaki olay yaklaşık elli yıl önce gerçekleştiği için fotoğrafı hatırlamıyor olabilirsiniz. Ancak fotoğrafın size bir şeyi veya bir yeri hatırlatması olasılığı büyük. Belki de farkında bile olmadan bu fotoğrafla daha önce karşılaşmıştınız. Bu fotoğraf bir nevi simgeye dönüşmüş durumda. Bu görüntü önemli bir tarihi olayı temsil etmektedir ve hâlâ sıkça gösterilmektedir, hatta bazen hiç beklenmedik şekillerde. Örneğin bu fotoğraf, Forrest Gump filminde Forrest’ın okula ilk gittiği sahnede canlandırılmış, ardından Forrest okulun girişinde Dorothy’le çarpışmıştı. Bu fotoğraf, Güney Vietnamlı polis komiseri Nguyen Ngoc Loan’un Kuzey Vietnamlı bir Vietkong olduğundan şüphelenilen bir şahsı sokak ortasında nasıl infaz ettiğini göstermektedir. Vietnam Savaşı sırasında çekilen bu fotoğraf çok bilinir ve sıklıkla “en çarpıcı fotoğraflar” veya “tüm zamanların en iyi fotoğrafları” listelerinde yer almaktadır. Soru: > Bu fotoğraf 20 yıldan daha eskidir. Siyah beyaz ve pek az detayı barındırmaktadır. Belki ilk bakışta, bu olayın siz doğmadan çok önce gerçekleşmiş olması nedeniyle de, fotoğrafın tam olarak ne anlattığını bilmiyordunuz. Fotoğraf sizde herhangi bir etki yarattı mı? > Niçin yarattığını veya yaratmadığını açıklayın. ELEŞTİREL GÖZLE BAKMAK Medya, haberleri aydınlatmak ve bir şeyin gerçekten olduğunu kanıtlamak için fotoğraflar yayımlar. Ayrıca dikkat çekmek veya duyguları uyarmak için de fotoğraf kullanır. Basın fotoğrafları bize (bir açıdan) gerçek durumları göstermekle yükümlüdür. Bu, gazete ve dergi editörlerinin, yayımladıkları fotoğrafın olayla ilgili doğru fotoğraf olduğundan emin olmaları gerektiği anlamına geliyor. Bir gazetecilik medyumu, yayınladığı haberlerin güvenirliğiyle ayakta kalma şansı bulabilir. Haber yayın organları, haberleri izleyicilerine aktarmak için giderek daha fazla amatör fotoğraf kullanmakta. Gittikçe artan bir şekilde insanlar -cep telefonları sayesinde de- fotoğraf makinesi taşır oldular, bu durum oradan geçmekte olanların gerçekleşen bir olayı anında -çoğu durumda fotomuhabirlerinin oraya varmasından da önce- kaydetmelerini sağlamaktadır. Bunun sonucunda Associated Press ve Reuters gibi haber ajansları Istock ve Flickr gibi amatör fotoğraf siteleriyle anlaşmalar yaptılar. Yine de amatör fotoğrafların kullanılmasında bazı riskler ortaya çıkmaktadır. Bir gazete veya internetteki bir haber portalı, bu fotoğrafların güvenilirliğinden nasıl emin olacak? Bunun için fotoğrafların kaynağının özenli bir şekilde kontrol edilmesi gerekiyor. Bu yılki Dünya Basın Fotoğrafları seçkisinde amatör bir fotoğrafa verilmiş bir “Özel Mansiyon” vardı. Bu da fotoğrafın herhangi bir kategoride ödül kazanamamış olsa da, sergide gösterildiği anlamına geliyor. Şimdi aşağıdaki fotoğrafa bakın. YouTube/Reuters, Tahran, İran, Haziran 2009. Bu fotoğraf, olay yerinden geçen birinin cep telefonuyla kaydedip YouTube’a yüklediği bir videodan alınmış bir görüntü (film karesi). Bu video, İranlı Nida Ağa-Sultan’ı göstermekte. 27 yaşındaki bu öğrenci, geçen yılın haziranında İran’da seçimler sonrasında yapılan gösterilerde, ölmesine sebep olacak bir şekilde vurulmuştu. Bu video YouTube’a yüklendikten sonra milyonlarca kez izlenmişti. Nida ülkedeki rejime karşı yapılan direnişin “yüzü” haline gelmişti. 7 Soru: > Bu görüntü bir fotomuhabiri tarafından çekilmemiş ve kalitesi de pek iyi değil. Jürinin buna rağmen bu fotoğrafa niçin “Özel Mansiyon” verdiğini düşünüyorsunuz? Resmi olarak Dünya Basın Fotoğrafları yarışması sadece profesyonel fotoğrafçılara açıktır, ancak buna rağmen jüri, eğer o yılın dünya çapında haber bildiriminde önemli bir yeri varsa ve profesyonel bir fotomuhabiri tarafından çekilmesi mümkün olmadıysa, bir fotoğrafa “Özel Mansiyon” verebilir. Nida’nın fotoğrafına “Özel Mansiyon” verilmesinin nedeni, fotoğrafın arkasındaki hikâyeye odaklanmasıdır. Jüri bunu, bazı olaylar ile ilgili amatör fotoğrafların ve video kliplerin internet üzerinden dünya çapında çok hızlı yayılmasının çarpıcı bir örneği olarak saymıştır. FOTO MANİPÜLASYONU Profesyonel fotomuhabirleri, gazeteciliğin kurallarına vakıftır. Daha da ötesi fotomuhabirlerinden, fotoğraflayacakları konuyla ilgili fikirlerini daha fotoğraf çekmeden derinleştirmeleri beklenmektedir. Bu onlara, fotoğraflarına daha fazla anlam katma imkânı vermektedir. Fotomuhabirleri ayrıca beraber çalıştıkları editoryal ekiplerin sorularını yanıtlayabilmeli ve ekibin çalışma şekline titizlik göstermelidir. Çektikleri fotoğraflara, onları daha dramatik hale getirmek için bilgisayarda üzerinde oynayarak müdahale eden fotomuhabirleri kariyerlerini tehlikeye sokar. Photoshop gibi görüntü işleme programları, fotoğraflara müdahale etmeyi kolaylaştırmıştır. Dergilerin (parlak) sayfalarında yayımlanan fotoğraflar sıklıkla daha cazip hale getirilmektedir. Renkler canlandırılmış, çeşitli iz ve lekeler temizlenmiştir. Ancak konu basın fotoğrafçılığına geldiği zaman, dijital görüntü işleme daha sorunlu hale gelir, çünkü basın fotoğraflarının gerçek bir durumun doğru resmini göstermesi gereklidir. Bu fotoğrafları 8 değiştirmek, durumla oynamak anlamına gelir. Fotomuhabirleri için gerçekçi bir fotoğraf çekmek her zaman kolay bir şey değildir. Aynı şekilde bir fotoğraf editörü için de üzerinde oynanmış bir fotoğrafın farkına varmak kolay değildir. İnternetin de katkısıyla haber üretiminin hızı geçtiğimiz yıllarda ziyadesiyle arttı. Bu aynı zamanda medya kuruluşları arasında eskiye göre daha büyük bir yarışın yaşanmasına neden oluyor. Fotomuhabirleri giderek artan bir zaman baskısının altında, editoryal ekipler de uygun fotoğrafları giderek daha fazla fotoğraf arasından seçmek zorunda. Bu nedenle, fotomuhabirlerinin değişik konulardaki fikirlerini derinleştirmek için harcadıkları zaman, gittikçe azalmaktadır. Bunun yanı sıra fotoğraflara dijital müdahaleler yapmaya yarayan programlar gözle görülür bir şekilde artmıştır. Tüm bu faktörlerin bir araya gelmesiyle fotoğraflara müdahale etmek daha kolay ve çekici hale gelmiştir. Fotoğraflara müdahale gerekli olabilir ve bazen izin verilen bir şeydir, ancak neye izin verilip neye verilmediği arasında ince bir çizgi vardır. Sadece fotoğraflar müdahaleye maruz kalmıyor. Bazı hallerde, bir olay için sahne kasten kurgulanıyor. Bu, bazı insanları ve olayları olumlu bir şekilde sunmak ya da kamuoyunun görüşünü etkilemek için yapılabiliyor. Yerleştirme, ışıklandırma*, makyaj, renkler, fotoğraf makinesinin konumu ve hareketler (yani gerçekte ne olduğu) gibi bileşenlerin hepsi kişisel zevke göre ayarlanabilir. Ancak bu durumda fotoğraf hâlâ “gerçek” midir? Fotoğrafçı ve izleyici olarak olayları ve basın fotoğraflarını eleştirel bir gözle izlemek ve sürekli onlar hakkında sorular sormak bu nedenle çok önemlidir. GÖRÜNTÜ İŞLEME Mİ, GÖRÜNTÜ MANİPÜLASYONU MU? İki türlü fotoğraf seçimi vardır: görüntü manipülasyonu* ve görüntü işleme*. Görüntü manipülasyonu* görüntünün içindeki bazı unsurların çıkarılması veya başkalarının eklenmesi anlamına gelir. Bu fotoğrafın içeriğini değiştirir ve kesinlikle yasaklanmıştır. Bunun tek bir istisnası vardır: Fotoğrafçı fotoğrafın üzerinde görünen tozları temizleyebilir, çünkü bunlar sensörün üzerinde bulunmaktadır. Görüntü işleme* fotoğrafçının görüntüdeki kaliteyi artırmak için kullandığı her türlü teknik eylemi içerir, bu çoğu zaman görüntünün içeriğinin de geliştirilmiş olması demektir. Bu müdahaleler bazen gereklidir; birçok basın fotoğrafı kötü ışık koşullarında çekildiği için bu tür düzeltmeler zorunlu hale gelmektedir. DİSKALİFİYE Bu yıl World Press Photo jürisi, kazanan fotoğraflar arasından birinin üzerinde oynandığının farkına vardı. Fotoğraf, Spor Hikâyeleri bölümünde yer alıyordu ve Ukrayna’nın Kyiv şehrindeki sokak kavgaları hakkındaydı. Fotoğrafçı fotoğrafın içinden bir bölümü (bir ayak parçası) çıkarmıştı. Orjinal fotoğraf (birinci) ve başvurudaki hali (ikinci) arasındaki farka bakın. bilgiye yönelik beklentilerimize dayanarak da düzeltiliyor. Pek az insan parlak dergilerde yayımlanan bir fotoğraftaki bir noktaya ya da kırışıklığa yapılan müdahaleye itiraz etmez, ama pekâla bir ayağın yok edilmesine itiraz edilebilir. > Sizin bu konudaki düşünceleriniz nedir? > Örneğin basın fotoğrafları için ayrı moda fotoğrafları için ayrı kurallar olması gerektiğini mi düşünüyorsunuz? > Sizce bu fotoğrafa ne şekilde müdahale edilmiş olabilir? Eğer renkli olan fotoğrafa dikkatle bakarsanız, kırmızı montlu adamın başparmağıyla işaret parmağı arasından, arkadaki adamın ayağının bir bölümünün gözüktüğünü göreceksiniz. Detay alınıp siyah beyaza çevrilmiş halindeyse, bir önceki fotoğraftaki bu ayak detayı gözükmüyor. Bu manipülasyon, jüri orijinal fotoğraflara baktığında anlaşıldı. Jüri, ayağın silinmiş olmasının basit bir müdahaleyi aştığına karar verdi ve bu fotoğraf serisini diskalifiye etti. Sorular: Bir basın fotoğrafçısı bazı durumları dramatize etmek için aşağıdaki yöntemleri kullanabilir mi? > Fotoğraftaki bazı unsurları Photoshop kullanarak çoğaltmak, eklemek veya çıkarmak? > Kontrastı artırmak? > Fotoğrafın belli bölümlerini çıkarıp detay almak? > Renklerle oynamak? > Size göre sınır nerede çizilebilir? Biz izleyiciler kabul etsek de etmesek de fotoğraflar, fotoğrafın iletmesi beklenen 2. BÖLÜM HİKÂYE Bir fotoğraf her zaman bir hikâye anlatır. Fotomuhabirlerinin işi hikâyeyi mümkün olduğu kadar açıklıkla göstermektir. Hepsinden öte, bir fotoğraf izleyicisine bilgi sunmakla yükümlüdür. 5N1K Bir fotoğraftan mümkün olduğunca fazla bilgiyi çıkarmanın en iyi yollarından biri de 5 N ve 1 K sorularını yanıtlamaktan geçer. Her haberin 5N1K sorusunu yanıtlaması gazetecelikteki genel bir kuraldır. Fotoğraf altları da bu kurala uymalıdır! 5N1K 1. Ne oldu? 2. Nerede oldu? 3. Ne zaman oldu? 4. Kim oradaydı? 5. Niçin oldu? (6. Nasıl oldu?) FOTOĞRAF ALTI Bir fotoğraf belirli bir andaki bir durumu gösterir. Yine de fotoğrafta gösterilmeyen bir hayli şey vardır. Fotoğraf altları, olay hakkındaki ek bilgileri sunmakla yükümlüdür. Bu bilgi fotoğraftan anlaşılamayabilir, ancak fotoğrafın ne hakkında olduğunun anlaşılması için de gereklidir. Örnek olarak, fotoğraf altı olayın nerede vuku bulduğu, fotoğrafta görülen insanlar ve muhtemelen bu insanların ne yaptıkları hakkında bilgi verebilir. Fotoğraf ve fotoğraf altı birlikte yukarıdaki altı soruya cevap vermelidir. Soru: > Sınıf arkadaşlarınızdan biri tarafından seçilmiş bir fotoğraf için bir fotoğraf altı metni düşünün. Fotoğraf altınızı fotoğrafa eşlik eden bir haber bülteni varsa ona dayandırabilirsiniz. Bu aşamada lütfen mevcut fotoğraf altına bakmayın! Fotoğraf ve fotoğraf altı birlikte 6 soruya cevap vermelidir (Egzersiz kitabının arkasındaki görsel rehbere bakınız). Dikkat: Fotoğraf altı, fotoğrafta görülen her şeyi özetlemek zorunda değildir. Fotoğraf altını sınıf arkadaşlarınıza okuyup deneyin. Her şeyi kapsıyor mu? HABER NEDİR? Fotomuhabirleri her zaman haber peşindedir. Ancak haber tam olarak ne anlama gelir? Haberin güçlü ve hızlı bir tanımını yapmak zordur, çünkü bir kişinin haber olarak nitelendirdiği bir olay bir diğerine tamamen alâkasız gelebilir. Buenos Aires’teki bir son dakika haberi, Beijing’de haber olarak değerlendirilmeyebilir. Bunun nedeni dünyada çok fazla olay meydana gelmesindendir, medyanın her olayı bildirmesi imkânsızdır. Bunun sonucu olarak editoryal ekipler ve haber ajansları, haberi hızlı bir şekilde saptamak ve seçmek için birtakım rehberler kullanırlar. Örneğin, eğer bir basın bülteni heyecan verici veya tümüyle yeni bir olay hakkında bilgi veriyorsa ya da önemli insanlar ve şöhretler hakkındaysa haber olarak ele alınması beklenir. 9 Bazen haber kriterleri çok belirgindir. Örnek olarak, bazı yayın organları sadece milyonlarca dolarlık zarar veren büyük yangınlarla veya çok büyük can kaybına ya da çok sayıda yaralanmaya neden olan trafik kazalarıyla ilgilenir. Haber değeri bir insana, gruba, ülkeye veya kıtaya göre büyük ölçüde farklılık gösterebilir. Bütün bu farklara rağmen, haber olarak görülen olaylardaki bazı unsurlar ortaktır. Bizi bir olayı (dolayısıyla bir olayın fotoğrafını da) haber olarak görmemiz konusunda yönlendiren bazı faktörler vardır. Haber faktörleri: > Olay normal durumdan farklı olmalı > Olay okuyucu için belli bir öneme sahip olmalı > Olay (mesafe olarak) yakın bir yerde gerçekleşmeli > Olay (zaman açısından) güncel olmalı > Olayın dikkate değer neticeleri olmalı > Olay duygu uyandırmalı ve gerilim içermeli Çok bilinen -ürkütücü olsa da- gazetecilik kurallarından birine göre, bir başka kıtadaki on bin kişinin ölümü, komşu ülkedeki bin kişinin ölümü veya kendi ülkenizdeki yüz kişinin ölümü veya başkentteki on kişinin ölümü veya bir şöhretin ölümü aynı haber değerine sahiptir. Şimdi 2005’te Yılın Basın Fotoğrafı Ödülü’nü kazanan, Finbarr O’Reilly imzalı fotoğrafa bakın. Fotoğraf ve fotoğrafla ilgili daha geniş bir arkaplan bilgisi egzersiz kitabındaki Fotoğraf Bölümü’nde bulunabilir. 10 Şimdi aşağıdaki fotoğrafa bakın: Charlie Cole, ABD, Newsweek, Tiananmen Meydanı (Cennetsel Barış Meydanı), Beijing, Çin, 4 Haziran 1989. Bu fotoğraf 1989 yılında demokratik reformlar için yapılan öğrenci eylemleri sırasında Cennetsel Barış (Tiananmen) Meydanı’nda çekildi. Eylemler ordu kuvvetlerince güç kullanarak bastırıldı. Fotoğraf, üzerine gelen Halkın Özgürlük Ordusu tanklarının önünde dikilen bir eylemciyi göstermektedir. Charlie Cole tarafından çekilen bu fotoğraf, o yılki Dünya Basın Fotoğrafı olmuştu. O zamanlar Çin tamamen kapalı bir ülkeydi. Haberler dünyaya -büyük çoğunluklaiktidardaki Komünist Parti üzerinden veriliyordu. Bu fotoğraf bunu değiştirdi ve Çin’de yaşayan insanların kendi ülkelerinde yaşananlara karşı duydukları hoşnutsuzluğu dünyaya gösterdi. Cole bu fotoğrafı, meydana bakan bir otel odasından çekti. Hemen ardından Çin Gizli Servisi’ne bağlı ajanlar odasını basarak Cole’un filmlerine ve pasaportuna el koydu. Ancak Cole bu genç eylemciyi gösteren filmini plastik bir kutu içinde tuvalet rezervuarına saklamıştı. Cole bu fotoğrafı daha sonra AP haber ajansına ve Amerikan dergisi Newsweek’e yolladı. Sorular: > Bu bilgiyi kullanarak bu fotoğrafta gerçekleşen haberi açıklayın. 5N1K’yı yanıtlamaya çalışın. > Biraz önce adı geçen haber özelliklerinden hangilerini fark ettiniz? > Fotoğraf sizde ne etki bıraktı? Neden? HABERİ YAPAN İNSANLAR Artık haberin ne demek olduğunu biliyorsunuz. Ayrıca bir olayın haber olarak nitelendirilebilmesi için gereken faktörleri de biliyorsunuz. Ancak haber olarak nitelendirilebilen her şey gazetede, haber portalında veya dergilerde yayımlanmaz. Haber ajansları, gazeteler ve dergilerde çalışan editoryal ekipler her gün başa çıkamayacakları kadar çok (binlerce) fotoğrafa maruz kalmaktadır, sayfalardaysa belli sayıda fotoğrafa yetecek kadar yer vardır. Fotoğraf ve internet editörleri hangi fotoğrafların yayımlanacağına ve bizim ne görüp, ne okuyacağımıza karar verir. Bu çok dikkatli bir değerlendirmeyi getirir: O günkü en önemli haber nedir? Hangi fotoğraf haberi iletmek için daha etkilidir? Hangi fotoğraf günün en önemli haberini yansıttığı için baş sayfada gösterilecek, hangi fotoğraflar gazete veya dergilerde iç sayfalarda yayımlanacak? Soru: > Kendinizi bir fotoğraf editörünün yerine koyun. Yarınki gazete için fotoğraf seçmek durumundasınız. Neye odaklanırsınız? Fotoğrafın kalitesini ve fotoğrafın habere nasıl bir değer kattığını gözetin. > Hangi üç fotoğrafı en yüksek haber değerine sahip olduğu için öne çıkarırsınız? Neden böyle olduğunu açıklayın. > Hangi üç fotoğrafı bir gazetenin veya internet sitesinin baş sayfasına yerleştirirsiniz? > Daha önce tartıştığımız haber faktörlerinden hangileri fotoğrafta gösterilen olayda mevcuttur? (Farklılık, mesafe, zaman, netice ve duygu) 3. BÖLÜM BİÇİM Fotoğraflar gerçekleri gösterir. Gerçekler bize bilgiyi sunar. İnsanların ne giydiklerini, etraflarında neler olduğunu, hava durumunu ve ne yaptıklarını görebiliriz. Yüzlerindeki ifadelerden ve vücut dillerinden duygularının ne olduğunu anlatabiliriz. Gerçekler hikâyeyi anlatır. Ancak bir fotoğrafla iletilen mesaj sadece gerçeklere dayanmaz. Gerçeklerin nasıl bir şekilde gösterildiği de en az o kadar önemlidir. Bu yüzden bir fotoğrafın biçimine eleştirel bir gözle bakmamız gerekir. FOTOĞRAFIN BİÇİMİNİ İNCELEMEK Basın fotoğrafları sıklıkla aniden çekilmek zorunda olsa bile, fotomuhabirleri bir fotoğrafın biçimini, fotoğraf makinelerinin* konumunu seçerek veya renkli* (veya siyah beyaz) çekim yaparak etkileyebilir. Aydınlık* veya karanlık bölgeler arasındaki kontrast farkları bir fotoğrafı çarpıcı yapabilir. Fotomuhabirlerinin fotoğrafın atmosferini ve içeriğini dolayısıyla manasını da değiştirebilecekleri yollardan biri budur. Bir fotoğrafın anlattığı hikâye ve bu hikâyenin anlatılış biçimi, beraberce görüntünün anlatım gücüne şekil verir. Bu her zaman ilk bakışta açık bir şekilde görülmez. Bazen ancak bir fotoğrafı ciddi bir şekilde incelediğinizde açıkça görebileceğiniz bir şeydir. Bir fotoğrafın incelenmesi, onun hakkında sorular sormakla başlar. TAVSİYE: Benim Albümüm’ün arkasında yer alan Görsel Rehber başlamanıza yardımcı olacaktır. Görsel Rehber bir fotoğrafı incelerken göz önünde bulunduracağınız görüntü özelliklerini içermektedir. İFADENİN GÜCÜ: BİR FOTOĞRAF SİZE NE ANLATIR? Finbarr O’Reilly, Kanada, Reuters, Tahoua, Nijer, 1 Ağustos 2005. Soru: > Bu fotoğrafı gördüğünüzde aklınızdan ilk olarak ne geçti? > Görsel Rehber’de tarif edilen görsel özelliklerden hangileri bu fotoğrafta ağır basmaktadır? > Neden böyle düşündüğünüzü açıklayın. > Nasıl bir etkiye sahipler? > Fotoğrafın kadrajı* ne göreceğimizi belirler. O’Reilly’nin seçmiş olduğu kadrajın nasıl bir etkisi vardır? (Eğer daha geniş bir kadraj yapsaydınız ne olabileceğini düşünün.) > Fotoğrafçının niçin bu anı yakalamayı seçtiğini düşünüyorsunuz? > Bu fotoğraf sizin üzerinizde nasıl bir etki yarattı? SONUÇ Bu bölüm World Press Photo Vakfı ve fotomuhabirliği uygulamaları hakkındaki (ilk) girişi sonlandırmaktadır. Bundan sonraki derste öğrencileriniz yıllık Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi’ni ziyaret edeceklerdir. Öğrencilerinize sergiyi ziyaret ederken bazı görevler gerçekleştireceklerini anlatın. Her birine bu görevleri yerine getirmekte kendilerine yardımcı olacak bir egzersiz kitabı verilmiş olacaktır. Öğrencilerinizin sergiyi ziyaret ederken yanlarında bu egzersiz kitaplarını getirdiklerinden emin olun! TAVSİYE: Sergi takvimini www.worldpressphoto.org/exhibitions adresinde bulabilirsiniz. Burada ayrıca Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi’ni misafir edecek en yakın merkezin iletişim bilgilerini de bulacaksınız. Sınıf ziyaretiniz için önceden araştırma yapın! 11 3. DERS TARTIŞMA SINIFTA TARTIŞMA GÖREVLERİN TARTIŞILMASI 1. GÖREV Öğrencilerinizden belirli bir fotoğrafı veya fotohikâyeyi neden seçtiklerini açıklamalarını isteyin. Neye odaklandılar? Konuya mı? Hikâyenin nasıl anlatıldığına mı? Biçime mi? Veya aynı anda birçok şeye mi? Öğrencilerinizden fotoğraf(lar)ın biçiminin hangi yönlerinin ilgilerini çektiğini açıklamalarını isteyin. Görsel Rehber’de bulunan kavramları kullanın. > Eğer sadece içeriğe odaklansaydınız aynı seçimleri mi yapardınız? > Açıklayın. > Bir basın fotoğrafının biçiminin ne kadar önemli olduğunu düşünüyorsunuz? (Basın fotoğrafının amacını düşünün.) 12 Pietro Masturzo tarafından çekilen 2009 Yılının Dünya Basın Fotoğrafı, fotoğrafçının üzerinde çalıştığı hikâyeyi oluştururken meydana getirdiği seriden bir fotoğraftı. Bu hikâye seri olarak da ayrıca bir ödül kazandı. > Pietro Masturzo’nun kazanan fotoğrafıyla ilgili olarak sınıfta kaç kişinin jüri ile aynı fikirde olduğunu bulun. > Sizce serinin içinden başka bir fotoğraf bu hikâyeyi daha iyi anlatabilir miydi? Neden böyle düşündüğünüzü açıklayın. > Şimdi sergideki bütün fotoğrafları görmüş durumdasınız. Jüri tarafından seçilen fotoğraf hakkında jüriyle hemfikir misiniz? > Eğer değilseniz, sizce hangi fotoğraf birinciliği kazanmalıydı? > Kazanmasını gerektiğini düşündüğünüz fotoğrafın neden daha iyi olduğunu düşünüyorsunuz? 3. GÖREV Bu görev için Ou Zhihang’ın fotoğrafına bakmanız istendi. Bu seri bir bakıma daha az biliniyor. Buradaki fotoğraflar sahnelenmiş fotoğraflar ve herhangi bir sıcak haber niteliği de taşımıyor. Yine de jüri bu serideki fotoğraflara “Mansiyon” ödülü verdi. > Fotoğraflar, ardındaki hikâyeyi bilmeden öğrenciler üzerinde bir etki yarattı mı? > Peki fotoğraf altını okuduktan sonra ne oldu? > Öğrenciler bu fotoğrafın Dünya Basın Fotoğrafları Yarışması’na uygun olduğunu düşündüler mi? > Ou Zhihang’ın bu davranışı hakkında ne düşündüler? 4. GÖREV Öğrencilerinizden belli bir fotoğrafı veya fotohikâyeyi neden seçtiklerini anlatmalarını isteyiniz. > Seçimleri içerikle mi yoksa biçimle mi ilgiliydi? > Fotoğrafta haber olarak ne görüyorlar ve olayın fotoğrafta iyi bir şekilde işlendiğini düşünüyorlar mı? > Bu haberin niçin önemli olduğunu düşünüyorlar ve bu fotoğrafın onlara kişisel etkisi ne yönde oluyor? EK GÖREVLER 1. EK GÖREV > Bu görevde öğrenciler kendilerini fotomuhabirlerinin yerine koyacaklar. Bu görev derste ve sergiyi ziyaretleri sırasında öğrendikleri ışığında kendi basın fotoğraflarını çekmelerini kapsıyor. Sergi onlara ne tür fotoğraflar çekmeleri konusunda ilham verdi? Bir seçenek de sınıfta öğrencilerin çektikleri fotoğraflardan oluşan bir mini sergi düzenlemek. Bunun nasıl gerçekleştirileceği hakkındaki tavsiyeler Benim Albümüm içindeki görevde bulunabilir. 2. EK GÖREV > Öğrencilerden kendi çalışmalarını (oyun, rap, şiir veya makale vb.) yaratmaya ilham vermesi için sergiden bir fotoğrafı veya fotoğraf serisini kullanmaları isteyin. Bu çalışmalarını Benim Albümüm’de yer alan görevle ilişkili olarak tartışın. > Öğrenciler 2. ek görev için hangi fotoğrafı veya fotoğraf serisini seçtiler ve işlerini üretmeleri için ne ilham verici oldu? 3. DERS Siz ve sınıfınız, kısa bir süre önce Dünya Basın Fotoğrafları 2010 Sergisi’ni ziyaret ettiniz. Sergiye yapılan bu ziyarette öğrencilerinizin bazı fotoğraflar seçmesi ve birtakım görevleri tamamlamaları istendi. Bugünkü derste öğrencileriniz kendi albümlerini sınıf arkadaşlarınınkilerle karşılaştıracak. Kendilerinden, seçtikleri fotoğrafların niye ilgi çekici geldiğini açık bir şekilde anlatmalarını isteyin. Biçim mi, içerik mi yoksa içerdiği mesaj mı bu seçime neden olmuştur? Veya bu üçünün bir bileşimi mi? Öğrencilerinize Görsel Rehber’de yer alan kavramları göz önünde bulundurmalarını söyleyin. 3. Ders için hazırlanmış malzemenin sonunda basın fotoğrafçılığı ve fotomuhabirliği hakkında üç tane ifade bulacaksınız. Bu ifadeleri dersin bitimine doğru daha kapsamlı bir tartışma yapmak için kullanabilirsiniz. 2. GÖREV YILIN DÜNYA BASIN FOTOĞRAFI Benim Albümüm egzersiz kitabındaki görevleri tamamlarken belki de sizin ve sınıf arkadaşlarınızın çok değişik fotoğraflar seçtiğinizi fark etmişsinizdir. Aslında jürinin seçtiği fotoğraf konusunda da hemfikir olmayabilirsiniz. SONUÇ Öğrencilere Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi ile ilgili beklentilerini sorun ve aralarında tartışmalarını isteyin. > Ne hoşlarına gitti? Beklentilerini karşılamakta neler yetersiz kaldı? > Öğretim Seti ve sergi, basın fotoğraflarına farklı bir gözle bakmalarına yardımcı oldu mu? MÜNAZARA! 3. dersi, Dünya Basın Fotoğrafları Sergisi’nden aldıkları derslere dayanan aşağıdaki ifadelerin tartışması ile bitirin. Öğrencilerin getireceği herhangi bir iş de tartışmaya dahil edilebilir. > FOTOMUHABİRLERİNİN, eğer haber fotoğraflıyorlarsa, herhangi birini, herhangi bir yerde ve herhangi bir zaman fotoğraflamalarına izin verilmelidir. > GAZETELER aşırı düzeyde şok edici fotoğraflar yayımlarken daha ölçülü davranmalıdır. > BASIN FOTOĞRAFI söz konusu olduğunda esas önemli olan hikâyedir. Fotoğrafın nasıl göründüğü daha az önemlidir. > Birkaç yıl içinde DİJİTAL FOTOĞRAF MAKİNELERİ, fotoğraf çekebilen cep telefonları ve YouTube, fotomuhabirlerini gereksiz hale getirecektir. 13 Öğretmenler için Fotoğraf Bölümü BAK & ÇEK Douglas Martin, ABD, The Associated Press. Charlotte, Kuzey Karolina, ABD, 4 Eylül 1957. 14 Eddie Adams, ABD, The Associated Press, Saygon, Vietnam, 1 Şubat 1968. Bu fotoğraf Güney Vietnamlı polis komiseri Nguyen Ngoc Loan’un Kuzey Vietnamlı bir Vietkong olduğundan şüphelenilen bir şahsı sokak ortasında nasıl infaz ettiğini göstermektedir. FOTOĞRAF BÖLÜMÜ Beyaz öğrenciler, ırk ayrımına son verilen Harry Harding Lisesi’nin ilk siyahi öğrencilerinden Dorothy Counts’la okulun ilk günlerinde alay ediyorlar. Kendisine taşlar atılıyor ve beyaz öğrenciler ona nereden geldiyse oraya dönmesi gerektiğini söylüyorlar. Yanında bir aile dostu olan ve siyahların devam ettiği Johnson C. Smith Üniversitesi’nde profesör olan Dr. Edwin Tompkins yer alıyor. Buna benzer olayların ardından, Dorothy’nin ailesi okula başlamasının dördüncü gününde onu okuldan alıyor. Öğrenciler için bütün ülkede o gün okulun ilk günüydü ve özellikle ABD’nin güneyindeki bazı bölgeler, Yüksek Mahkeme’nin eyaletlerde yer alan okullarda entegrasyonun en kısa zamanda sağlanması yönündeki kararına uymaları konusunda büyük bir baskı altındaydı. Özel Mansiyon YouTube, Reuters, Tahran, İran, Haziran 2009. Haziran 2009’daki İran cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonraki protestolar sırasında çekilip YouTube’a yüklenen bir videodan alınmış bir kare. Bu kare, göğsünden vurulduktan sonra yerde yatmakta olan ve Nida Ağa-Sultan olarak teşhis edilen bir kadını gösteriyor. Cep telefonu kamerasıyla çekilen bu görüntü, internet üzerinden milyonlarca kez izlendi, sosyal medya ağları ve dünyanın belli başlı haber kanallarında tartışıldı. Ölümünü takip eden günlerde, İran ve dünyanın dört bir yanında Nida’nın anısına törenler düzenlendi. Bu görüntü ve Nida’nın adı, İran rejimine karşı giderek büyüyen direnişin sembolü haline geldi. Charlie Cole, ABD, Newsweek, Tiananmen Meydanı (Cennetsel Barış Meydanı), Beijing, Çin, 4 Haziran 1989. Demokratik reformlar için yapılan eylemler sırasında, üzerine gelen Halkın Özgürlük Ordusu tanklarının önünde dikilen bir eylemci. Bu fotoğrafın çekilmesinin hemen ardından genç adam Çin Gizli Servisi tarafından tutuklandı. Kendisine ne olduğu bilinmiyor. Kimliği hiçbir zaman tam olarak saptanamadı. Finbarr O’Reilly, Kanada, Reuters, Tahoua, Nijer, 1 Agustos 2005. Beslenme eksikliği çeken Alassa Galisou, acil gıda yardımı merkezinde bulunan annesi Fatou Ousseini’nin dudaklarına ellerini bastırıyor. Son yıllarda yaşanan en şiddetli kuraklığın çekirge salgını ile birleşmesi, önceki yıllardaki hasadın gerçekleşmemesine ve milyonlarca insan için büyük besin azlığına neden olmuştu. O yıl çok fazla yağan yağmur, 2005 hasadı için umut verdiyse de acil yardım getirmekte olan acil durum görevlilerinin çabasını engellemişti. Bunun sonucu olarak yardımın ulaşması yavaşlamıştı. Parmaklar suçlu olarak eli kulağındaki krize zamanında müdahale etmekte başarısız olan Birleşmiş Milletler’i, batılı hükümetleri, uluslararası yardım programlarını ve Nijer’deki yönetimi işaret ediyordu. Charles Ommanney, Birleşik Krallık / United Kingdom DÜNYA BASIN FOTOĞRAFLARI SERGİSİ 10 17 Aralık 2010 - 9 Ocak 2011 Forum İstanbul Alışveriş ve Yaşam Merkezi Paneller / 16 Aralık 2010 Dünyada ve Türkiye’de Fotojurnalizm Haberde Magazin, Magazinde Fotoğraf Atölye Çalışması / 16, 17, 18 Aralık 2010 Pieter ten Hoopen ile Fotojurnalizm Üzerine Dijital Fotoğrafçılık Kursları / Ocak, Şubat, Mart 2011 Canon Görsel Akademi Ödüllü Yarışma / 8, 9 Ocak 2011 Foto-Maraton (Herkese açık fotoğraf yarışması) Look and Click Programı / 17 Aralık 2010 - 9 Ocak 2011 Randevulu Lise Fotoğraf Kulübü gezileri Ayrıntılı bilgi: www.forumistanbul.com.tr/WPP Hollanda Başkonsolosluğu’nun katkılarıyla