Avian İnfluenza Acil Eylem Planı
Transkript
Avian İnfluenza Acil Eylem Planı
1 GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü SİNOP İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ AVİAN İNFLUENZA HASTALIĞI ACİL EYLEM PLANI–2015 Sayfa 1 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 2 ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa Ekler Listesi …………………………………………………………………………..2 Kısaltmalar ……………………………………………………………………………...3 Ġl Acil Eylem Planlama Komitesi………………………………………………………..5 GiriĢ………………………………………………………………………………………6 Amaç ve Hedefler ……………………………………………………………………....7 1. Yasal Yetki………………………………………………………………………...7 2. Mali Hükümler……………………………………………………………..............8 3. Komuta Zinciri……………………………………………………………………..9 4. Yerel Hastalık Kriz Merkezi……….………………………………………….....9-15 5. Yerel Uzman Grubu..……………………………………………………………...15 6. Uygulama Kılavuzu…………………………………………………………......16-40 7. Eğitim………………………………………………………………………….… 40 8. Hastalık Bilinci ve Halkla ĠliĢkiler…………………………………………….… 41 9. Ekler ………………………………………………………………………….....43-82 Sayfa 2 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 3 KISALTMALAR AI VKE CBS EB FAO GB HSYSÜġ HTB KIB GKGM KB LV MVKAE RVH SKN ġB GTHBĠM GTHB UHKM URL OB YHKM YPAI Avian Influenza Veteriner Kontrol Enstitüsü Coğrafi Bilgi Sistemi Enfekte Mekanlar BirleĢmiĢ Milletler Gıda ve Tarım Örgütü Gözetim Bölgesi Hayvan Sağlığı, YetiĢtiriciliği ve Su Ürünleri ġubesi Hastalık Temas Mekanları GB ve KB yi Kapsayan Alan Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü Koruma Bölgesi Laboratuar Veteriner Hekimi Merkez Veteriner Kontrol ve AraĢtırma Enstitüsü Resmi Veteriner Hekim Sınır Kontrol Noktası ġüpheli Bölgeler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ġl Müdürlüğü Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ulusal Hastalık Kriz Merkezi Ulusal Referans Laboratuarı Operasyon Birimi Yerel Hastalık Kriz Merkezi Yüksek Patojenik Avian Influenza Sayfa 3 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 4 Sayfa 4 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 5 SĠNOP ĠLĠ ACĠL EYLEM PLANLAMA KOMĠTESĠ Ali YILMAZ Vali Yardımcısı ĠL GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ Ahmet C. SULAOĞLU Ġl Müdürü Sezai AYDIN Ġl Müdür Yrd.V ĠL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ (Hay. Sağ.Yet. ve Su Ürn. ġube Md) M. Fatih ġAHĠN ġube Müdürü Burak KÜÇÜK Veteriner Hekim Kazım ÜSTÜN Veteriner Hekim Erdal ÖZEL Veteriner Hekim Özgür CEBECĠ Veteriner Hekim Ġlker HANCI Veteriner Hekim ĠL JANDARMA KOMUTANLIĞI ġefaatin SERTEN Ġl Jand. Komutanı ĠL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ Gökhan TELATAR Ġl Sağlık Müdürü SĠNOP BELEDĠYESĠ Baki ERGÜL Volkan TUNCAY Belediye BaĢkanı Veteriner ĠĢleri Birimi ĠL EMNĠYET MÜDÜRLÜĞÜ Yusuf BĠNER Ġl Emniyet Müdürü ORMAN VE SU ĠġLERĠ X. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Oğuz BEYAZIT Bölge Müdürü Mustafa SUNGUR ġube Müdürü ĠL DEFTARDARLIĞI Mehmet Emin NARTA Defterdar ZĠRAAT ODASI Yılmaz ÖZBEN BaĢkan SAMSUN VETERĠNER KONTROL ENSTĠTÜSÜ Ġsmail AYDIN Enstitü Müdürü VETERĠNER HEKĠMLER ODASI TEMSĠLCĠSĠ Doğan ÖZDEMĠR Oda Ġl Temsilcisi Sayfa 5 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 6 GĠRĠġ Bilindiği üzere hayvanlardan insanlara bulaĢan hastalıklara zoonoz hastalıklar denir. Hayvanlardan insanlara iki yüzün üzerinde hastalık bulaĢmaktadır. Bunlardan bir tanesi de KuĢ Gribi diye bildiğimiz Avian Influenza (Tavuk Vebası) hastalığıdır. 100 yıldan beri tavuklarda görülen bu hastalık 1997 yılından itibaren dünyanın muhtelif ülkelerinde insanlara bulaĢma özelliği göstermiĢtir. Ülkemiz göçmen kuĢların göç yolları üzerinde bulunması nedeniyle sürekli olarak hastalık bulaĢma riskiyle karĢı karĢıyadır. Hastalık ülkemizde ilk olarak Ekim 2005 tarihinde Balıkesir Ġli Manyas Ġlçesi Kızıksa Beldesinde ortaya çıkmıĢ, Ocak 2006 tarihinden itibaren muhtelif illerde görülmüĢtür. Hastalık etkeni virüs, göçmen kuĢlarla, özellikle yaban ördekleriyle köy tavuklarına veya açıkta beslenen kanatlı hayvanlara bulaĢmaktadır. KuĢ gribinin görülme riskini arttıran en önemli etmen açıkta yapılan kanatlı yetiĢtiriciliğidir. Ülkemizin sosyo-ekonomik yapısı ve alıĢkanlıkları nedeniyle köy tavukçuluğu yaygın Ģekilde yapılmaktadır. Bu nedenle kuĢ gribi vakaları yayılma eğilimi göstermektedir. Hastalığın hayvandan insana bulaĢması; enfekte canlılarla aynı ortamı paylaĢmak, hasta hayvanın ağız, burun akıntıları ve dıĢkısı ile temas etmekle olmaktadır. Ġnsandaki hastalık belirtisi 38 dereceyi geçen yüksek ateĢ, solunum yolu enfeksiyonu ve yaygın kas ağrısıdır. Tavuk ve tavuk ürünlerinin iyi piĢirilerek yenilmesinde yarar bulunmaktadır. Hastalık nedeniyle tüketimin düĢmesi ve ihracatın tamamen durmasıyla sektör ekonomik sıkıntıya girmiĢtir. Ayrıca diğer sektörler de dolaylı yönden olumsuz etkilenmektedir. Hastalık çıkmadan gerekli önlemleri almak, çıkması durumunda sorumluluk bilinciyle hızlı hareket ederek, hastalığı kontrol etmek ve yok etmek için gerekli önlemleri hayata geçirmek zorundayız. Sayfa 6 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 7 AMAÇ VE HEDEFLER Bu acil eylem planı, Avian Influenza (AI) hastalığı ile ilgili yüksek düzeyde bilinç ve hazırlıklılığın idamesi ve çevresel korumanın sağlanması için gerekli yerel önlemleri tanımlamak ve herhangi bir AI salgını karĢısında uygulamak için hazırlanmıĢtır. Avian Influenza (Tavuk Vebası) hastalığına karĢı Acil Eylem Planlamasının amacı; Ġlimizdeki tüm kiĢi, kurum ve kuruluĢların Avian Influenza ( Tavuk Vebası ) hastalığını tanımaları ve sorumluluklarını yerine getirmek üzere hazırlık yapmalarına yardımcı olacak bilgi ve çerçeveyi sağlamaktır. Planlama, zoonoz hastalık olan AI (Tavuk Vebası) insanlara bulaĢmasını azaltabilir, kamu hizmetlerinin sürekliliğini sağlayabilir ve AI salgınının ekonomik ve sosyal yükünü azaltır. Acil eylem planı ile herhangi bir insan veya hayvan AI salgınının ortaya çıkması durumunda hızlı ve etkin bir Ģekilde ortadan kaldırılması için gerekli bütün imkanlar, ekipman, personel ve diğer malzemeye uygun eriĢim sağlanacak, gerektiğinde kamu ve özel kurumların da iĢbirliği ile etkin bir mücadele programı yapılacaktır. Bu kapsamda Acil Eylem Planında Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Ġl Sağlık Müdürlüğü, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü, Mahalli Ġdareler ve güvenlik birimlerince hastalık öncesi ve hastalık çıktıktan sonra neler yapılacağı özetle belirlenmiĢtir. Burada amaç; konuyla ilgili birçok kamu ve özel sektör kademesinden uzmanın iĢin içinde olması demektir. Halkın katılımı ise, yerel bilgilerin ve kaynakların en verimli Ģekilde kullanılması anlamına gelir. Bu, insanların iĢe sahiplenmelerini ve koruyucu önlemlere uymaları için en geliĢmiĢ yöntemdir. YASAL YETKĠ Ġhbarı mecburi Avian Ġnfluenza (AI)’nın kontrolü için yasal yetkiler aĢağıda belirtilen mevzuatta yer almaktadır: - 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu - BulaĢıcı Hay. Hast. Ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere ĠliĢkin Yönetmelik - Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği - Ġhbarı Mecburi Hayvan Hastalıkları ve Bildirimine ĠliĢkin Yönetmelik - Hayvan Hastalıkları Tazminat Yönetmeliği 1.1. AI ( Avian Influenza) Hastalığı Ġhbarı 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 6.fıkrası uyarınca bilinmeyen bir hastalığın ve bilinmeyen bir hastalıktan dolayı hayvan ölümlerinin ihbar edilmesi gerekmektedir. Sayfa 7 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 1.2. Salgın Bölgesinde Alınacak Genel Önlemler 8 Kordon ve Karantina Hareketlerin Kontrolü Hayvanların Öldürülmesi ve Ġmhası Temizlik ve Dezenfeksiyon AĢılama 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi , BulaĢıcı Hay. Hast. Ile Mücadelede Uygulanacak Genel Hükümlere ĠliĢkin Yönetmeliğinin tüm maddeleri; Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 9-48. Maddeleri ve arasındaki maddeler salgın bölgesinde gerekli önlemleri almak için yasal dayanak oluĢturmaktadır. 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 1. Fıkrası (b) bendi, hastalığın kontrol altına alınması için Ģüpheli mekanların çevresinde kordon oluĢturulması için gerekli yasal dayanağı sağlamaktadır. Yine 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 1. Fıkrası (b) bendi, hastalığı kordon dıĢına yayabilecek hayvan, hayvansal ürünler ve diğer maddelerin hareketlerinin kısıtlanması için yasal dayanak sağlamaktadır. Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 50. Maddesi uyarınca ilgili yerlerin ve kontamine materyallerin temizlik ve dezenfeksiyonu zorunludur. Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği’nin 54-58. Maddeleri ile arasında kalan Maddelerde ise salgın alanı ve çevresinde AI Ģüphesi altındaki hayvanlara aĢılamanın yapılıp yapılmayacağına GTHB tarafından karar verileceği, Bakanlıkça aĢılamaya karar verilmesi durumunda acil veya koruyucu aĢılamada hangi aĢının ne Ģekilde bir programla kullanılacağı ve aĢılamada kullanılabilecek aĢı bankalarına dair açıklamalar yer almaktadır. 1.3. Tazminat Hayvan Hastalıkları Tazminat Yönetmeliği ve Tazminatlı Hayvan Hastalıkları ve Tazminat Oranlarına Dair Yönetmelik hükümlerine göre itlaf ve imha edilen kanatlı hayvan ve hayvan maddelerine 4/4 oranında tazminat ödemesi yapılacaktır. 1.4. Diğer KiĢilerin Desteği 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununun 4. Maddesi 8. fıkrasına göre; Ġl özel idareleri ve belediyeler, hayvan hastalıkları ile mücadele ve kontrollerde Bakanlığa yardımcı olmakla yükümlüdür. 2- KOMUTA ZĠNCĠRĠ 2.1. AI’nin kontrolünden GTHB sorumludur. GTHB, AI’nin kontrol stratejilerinin yönetimi için GKGM’ne yetki verir. Sayfa 8 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 2.2. GKGM, AI acil eylem planını Ulusal Hastalık Kriz Merkezi’nde (UHKM) görevli memurun yetkisine devretmiĢtir. AI Ģüphesi ya da salgını durumunda bu merkez GKGM’nin genel yönetimi altında ulusal stratejiyi koordine eder. UHKM müdürü Yerel Hastalık Kriz Merkezlerinin (YHKM) acil hastalık stratejilerini yönetmekle sorumludur. 81 il’de GTHBĠM kendi bölgelerinde AI kontrol tedbirlerini almakla sorumludur. 2.3. Hastalığın teĢhisinden sorumlu 8 adet Bölge Veteriner Kontrol ve AraĢtırma Enstitüsü mevcuttur. Sinop Ġli’nin bağlı olduğu enstitü Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü’dür. 2.4. Bornova Veteriner Kontrol Enstitüsü, Bakanlık tarafından AI hastalığının teĢhisinde Ulusal Referans Laboratuarı olarak belirlenmiĢtir. 3. SĠNOP ĠLĠ YEREL HASTALIK KRĠZ MERKEZĠ (YHKM) Yerel seviyede AI’ye hazırlıklı olma ve uygulama kontrolü, HSYSÜ ġubesinin sorumluluğunda olduğundan Ġlimizde bir AI salgınının baĢlangıç safhasında HSYSÜġ, YHKM olacaktır. GTHBĠM’nden çok uzak mesafede enfekte mekanların bulunması halinde operasyon ünitesi kurulabilir. 3.1. Faaliyetler ve ĠĢlevler: YHKM’nin sorumlulukları ve görevleri; a)Hazırlıklı olunma safhasındaki görev ve sorumlulukları; -Bölgede hastalıkla ilgili bilinçlilik ve hazırlıklı olma durumunun UHKM’nin talimatları doğrultusunda devamlılığının sağlanması, -Hastalık kontrol uygulamalarını yerel olarak düzenlemek ve ulusal simülasyon tatbikatına katılmak, -Ekipman ve personel temini için diğer devlet departmanları ile bağlantıları muhafaza etmek ve karkasların imhası, -Canlı hayvanların tamamının tanımlanması. b)Hastalığın görülmesi safhasındaki sorumlulukları; -UHKM ile devamlı görüĢerek bir salgın sırasında kontrol stratejisini yönetmek ve uygulamak, -Bildirilen hastalık Ģüphesi ile ilgili olarak hemen inceleme yapılmasını ve yürürlükteki talimatlara uygun olarak örneklerin Samsun VKAE’ne gönderilmesi iĢlemlerinin düzenlenmesini sağlamak, -Hastalık Ģüphesi raporlarını UHKM’ne bildirmek, -Ulusal Uzman Grubu ile irtibat halinde bulunmak, -Hastalık teyidinden sonra Enfekte Mekanları beyan etmek, -UHKM ile irtibatlı olarak BKA ölçülerinin tespiti ve bölgelerin sınırlarının belirlenmesi, -KB ve GB’deki iĢletmeler ile epidemiyolojik olarak bağlantılı iĢletmelerde en kısa zamanda bir hayvan sayımı yapmak, Sayfa 9 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 9 -Enfekte mekanlarda yapılan iĢlemleri denetlemek – mekanların karantinası, hastalığa karĢı hassas hayvanların değer tayini, kesim ve karkasların atılması (imhası), temizlik ve dezenfeksiyon, -KB ve GB’de bulunan pazarların kapatılması ve hayvan hareketlerini kontrol amacı ile belediye zabıtası, polis, jandarma ile irtibat sağlanması, -En yüksek hastalık riski bulunan yerlerdeki canlı hayvan birimlerini belirlemek için Yerel Uzman Grubu ile irtibat sağlamak ve UHKM’ne potansiyel enfekte birimlerin kesim iĢlemi için tavsiyede bulunmak, -KB ve GB’deki canlı hayvan birimlerini gözlem altında tutmak. Hastalık teyit edilir edilmez KB’deki bütün birimler denetlenmelidir. Ziyaretler Ulusal uzman grubunun tavsiyelerine göre belirlenmelidir, -Enfekte mekanlara giriĢ çıkıĢların, gerektiğinde pazarların ve personel ve taĢıt vs. hareketlerinin izlenmesi, -Gerekli istisnaların ve eylemlerin uygulanması konusunda UHKM ile irtibatta bulunmak, -Epidemiyolojik incelemeler sırasında toplanan verileri, verilen hayvan hareket izinlerini, kullanılan personel ve ekipmanı, enfekte iĢletmelerdeki ve YHKM’de oluĢan olayları günlük kayıt altına almak, -Karkasların imhası ve dezenfektanların çevreye etkisini en aza indirme konusunda Yerel Makamla irtibatta bulunmak. 3.2. YHKM Üyeleri BaĢkan: Ali YILMAZ (Vali Yrd.) BaĢkan Vekili: M. Fatih ġAHĠN (Hay. Sağ. Yet. ve Su Ür. ġube Müdürü) Üyeler: ġefaattin SERTEN (Ġl Jandarma Komutanı) Baki ERGÜL (Belediye BaĢkanı) Orhan ALPAY ( Ġl Özel Ġdaresi Genel Sekreteri) Gökhan TELATAR (Ġl Sağlık Müdürü ) Yusuf BĠNER (Ġl Emniyet Müdürü) Oğuz BEYAZIT (Orman ve Su ĠĢleri X. Bölge Müdürü) Mehmet Emin NARTA (Defterdar) Ġsmail DEĞER (Belediye Zabıtası Müdürü ) Yılmaz ÖZBEN (Ziraat Odası BaĢkanı) Sayfa 10 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 10 3.3. 11 YHKM’ de bulunan imkanlar ve fiziksel kaynaklar ve görev dağılımı 3.3. 1 Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü a) Bütün izleme faaliyetlerinin tamamlanmasına kadar sadece bu amaç için kullanılmak üzere GTHBĠM bünyesinde bir çalıĢma odası bulunmaktadır. b) Bu odada haritaların incelenmesi ve yuvarlak masa grup toplantılarının ve tartıĢmalarının yapılmasını mümkün kılacak ayrı bir masa mevcuttur. c) Temin edilen odada en az iki kiĢi için yeterli masa alanı ile internet bağlantılı masa üstü bilgisayar, telefon ve gerekli teknik donanım bulunmaktadır. d) TURKVET veri tabanlı, UHKM ile ve diğer bütün gerekli veri tabanları, laboratuarlar ve diğer kuruluĢlarla bağlantılı bir kayıt sistemi bulunmaktadır. e) Bir AI’nin ortaya çıkıĢıyla ilgili bütün olayları kronolojik sırayla kaydetmek üzere, baĢka faaliyetlerle bağlantı kurulmasına ve koordinasyona imkan sağlayan ortak bir günlük tutulmaktadır. f) Bir AI salgını çıkması durumunda ilgili personel (EK-5-6) ile temasa geçilecek ve olayla ilgili olabilecek, Ġldeki özel Veteriner Hekimler (EK-14) ve yerel kuruluĢlar dahil ilgili kiĢilerin (EK-9 ve 13) güncel listesi hazırlanmıĢtır. g) Ġmha alanlarının bir listesi hazırlanmıĢtır. h) Köy ve kasaba yerleĢimlerinin, topografik özellikleri, kamu yollarının gösterildiği ilçe veya daha geniĢ anlamda il veya bölgelerin ayrıntılı güncel haritaları (tercihan CBS formatında) Ġl Jandarma Komutanlığınca sağlanacaktır. i) AI salgını çıkması durumunda temasa geçilmesi gerekli olan ve konuyla ilgili olabilecek ildeki yetkili çevre makamları ile çevreyle ilgili diğer kurumların güncel listesi hazırlanmıĢtır. j) Karkasların, çevre ve özellikle yüzey ile yeraltı suları için bir zarar riski oluĢturmayacak uygun tasfiye ve gömme sahaları Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü ve Belediyelerce belirlenecektir. k) Ġtlaf sonrası imha edilecek hayvan ve hayvan maddeleri Belediyelerin sağlayacağı konteynerler ve araçlarla çevreye zarar vermeyecek Ģekilde imha yerlerine ulaĢtırılacaktır. l) “Numune alma kitleri” bileĢenleri (elemanları) ve koruyucu giysiler için gerekli depo alanı mevcuttur. m) Resmi veteriner hekimin hastalık ihbarlarını değerlendirirken kullanacağı 1 no’lu kit bütün elemanlara temin edilerek kullanıma hazırlanmıĢtır.(EK-16) n) Sabit ve gezici görevli veteriner hekim ekipleri listesi hazırlanmıĢtır.(EK-17) Sayfa 11 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 3.3. 2. Ġl Sağlık Müdürlüğü Ġlde insan Avian Influenza hastalığının kontrolü için yapılacak çalıĢmaları planlamak, koordine etmek, izlemek ve denetlemek. Sağlık personeli ve halkın konu ile ilgili eğitilmesine katkıda bulunmak. a) Ġnsan Avian Influenza vakalarının kayıt altına alınarak takip ve tedavi edilmesini sağlamak, bildirimde bulunmak. b) Sağlık kuruluĢlarında gerekli koruyucu ve tedavi edici malzemelerini temin etmek, dağıtımını yapmak. c) Ġnsan Avian Influenza vakası çıkan bölgede insanlara yönelik sürveyans çalıĢmalarını yapmak. d) Vaka çıkan yerlerde gerektiğinde insan barınma yerlerinin dezenfeksiyonunu organize etmek ve yapılmasını sağlamak. e) Ġnsan vakalarından numunelerin alınmasını sağlayarak, referans laboratuarına göndermek. f) Sağlık kurum ve kuruluĢlarında gerekli planlamanın yapılması ve ihtiyaca göre yoğun bakım ünitelerinin alt yapısının güçlendirmesini sağlamak. g) Ġnsan Avian Influenza vaka yönetiminde profilaksi hizmeti verecek ve hastaların yatırılacağı hastaneleri belirlemek, vakaların naklini temin etmek. h) Avian Influenza hastalığına bağlı olan insan ölümlerinde cenazenin defni belediye sınırları dıĢında ise defin iĢleminin sağlık müdürlüğünün kontrolünde gerçekleĢmesini sağlamak. i) Ġl Hıfzıssıhha Kurulunu toplantıya davet etmek ve alınan kararlarda Sağlık Müdürlüğü görev ve yetki alanına giren konuların uygulanmasını sağlamak. 3.3.3. Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü a) Arazide çalıĢacak tüm personelimizi “KuĢ Gribi” konusunda eğitmek. b) Sinop Ġli sulak alanlar listesini hazırlamak ve göçmen kuĢ rotalarını belirleyip KUġ GRĠBĠ RĠSK HARĠTASI oluĢturmak. c) Avcı Eğitimlerinde Sulak alan Riski/KuĢ gribi konularını iĢlemek. d) Yaban Hayvanları üreten tesislerin kontrolünün sıklaĢtırılması. e) En az 3 yıl Kanatlılarda av yasağını, Ġl Av Komisyonuna önermek. f) BaĢlatılan av yasağını kurum olarak ciddi takip etmek. Bu hususta zaten var olan Jandarma, Köy Muhtarı, Kır Bekçisi yetkilisinin etkinleĢtirilmesinin sağlanması. g) Ġtlaf çalıĢmaları olur ise Çukur Standardını belirleyip ona uyulmasını sağlamak. Sayfa 12 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 12 Çukur Standardı: 13 Yerel Yönetici/ DSĠ/ X. Bölge Müdürlüğünün önerdiği yere açılmalı. YerleĢim yerlerinin dıĢına (Ġnsan ve hayvan aktivitelerinin olmadığı yerlere açılmalı.) Yeraltı ve yerüstü sularının etkilenmeyeceği yerler seçilmeli. Çukur için mümkün olduğunca geçirgen olmayan killi toprakların bulunduğu alanlardan seçilmeli. Çukur açıldıktan sonra, altına geçirgen olmayan tabaka kil serilmeli, üzerine kireç serilmeli. Ġtlaf edilen hayvanlar sızdırmaz kalın poĢetlere konulmalı, üzeri en az 1 m toprakla örtülmeli ( Yırtıcı vs. açmaması için). Toprak sıkılaĢtırılmamalı. Çukur kapandıktan sonra “buraya kuĢ gribine yakalanmıĢ hayvan gömülmüĢtür dikkat ediniz” gibi uyarıcı levhalar konulmalı. 3.3.4. Diğer görevlerin kurumlara dağılımı: a) Dezenfektanın ve karkas dekompozisyonu (bozulması) sonucu vücut dokuları ve sıvılarının çevreye ve özellikle yüzey ve yeraltı sularına yayılıp karıĢmasının izlenmesi ve kontrolünden Belediyeler, Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü sorumludur. b) Köylerdeki itlaf sırasında Ġl Jandarma Komutanlığı, Merkez mahallelerde Ġl Emniyet Müdürlüğü güvenliği sağlayacaktır. c) Ġl Milli Eğitim Müdürlüğü tüm okullarda hastalıkla ilgili eğitici ve doğru bilgiler verecektir. d) YetiĢkinlerin eğitiminde Ġl Müftülüğü gerekli bilgilendirmeyi yapacaktır. e) Ġtlaf iĢlemlerinden doğacak tazminat tutarları ve ödeme iĢlemlerini Defterdarlık takip edecektir. f) 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunun 246. maddesi gereğince nüfusu yirmi binden fazla olan Ģehirlerde belediyelerce tayin edilecek mıntıkalar içinde hayvan beslenmesi yasaktır, denilmektedir. Bu nedenle Ģehirde hayvan beslenmesinin kontrolü belediyenin sorumluluğundadır. g) Evcil hayvanların çevreye verdiği rahatsızlıkların önlenmesi ve takibi 5199 sayılı kanun gereği Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı X. Bölge Müdürlüğü sorumluluğundadır. h) Hastalık çıkması durumunda Ġl Sağlık Müdürlüğü Valilik Makamının emirleri ve kendi mevzuatları doğrultusunda çalıĢacaktır. i) Ġhtiyaç durumunda Veteriner Hekimler Odası ve Üyelerine yasaların ön gördüğü görevler verilecektir. Sayfa 13 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr Operasyon Birimi Kurulması: 14 Bir bölgede birden çok sayıda mihrakın bulunması, Enfekte mekânların GTHBĠM’nden uzak mesafede olması, Popülâsyon yoğunluğunun çok yüksek olması, Popülâsyonun yoğun olduğu alanda iĢletmelerin çok yakın olması nedenlerinden dolayı Kriz Merkezimizin kararı ile Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüklerinde bir operasyon birimi oluĢturulabilir. 3.4. Faaliyetler ve ĠĢlevler: Operasyon birimi YHKM’nce alınan kararlara uygun olarak aynı görevleri yerine getirecektir. 3.5. YHKM’nde Bulunacak Ġmkanlar ve Fiziksel Kaynaklar a) Bütün izleme faaliyetlerinin tamamlanmasına kadar sadece bu amaç için kullanılmak üzere bir çalıĢma odası gereklidir, b) Bu odada haritaların incelenmesi ve yuvarlak masa grup toplantılarının ve tartıĢmalarının yapılmasını mümkün kılacak ayrı bir masa mevcut olmalıdır, c) Temin edilen odada en az iki kiĢi için yeterli masa alanı ile Internet bağlantılı masa üstü bilgisayar ve telefon bulunmalıdır, ç) Tercihen bilgisayar tabanlı, UHKM ile ve diğer bütün gerekli veri tabanları, laboratuarlar ve diğer kuruluĢlarla bağlantılı bir kayıt sistemi, d) Bir AI’nin ortaya çıkıĢıyla ilgili bütün olayları kronolojik sırayla kaydetmek üzere, baĢka faaliyetlerle bağlantı kurulmasına ve koordinasyona imkân sağlayan ortak bir günlüğün tutulması, e) Bir AI salgını çıkması durumunda temasa geçilecek ve olayla ilgili olabilecek, özel kesimhane/kombina listesi, f) Köy ve kasaba yerleĢimlerinin, topoğrafik özellikleri, kamu yollarının gösterildiği ilçe veya daha geniĢ anlamda il veya bölgelerin ayrıntılı güncel haritaları g) AI salgını çıkması durumunda temasa geçilmesi gerekli olan ve konuyla ilgili olabilecek il deki yetkili çevre makamları ile çevreyle ilgili diğer kurumların güncel listesi, h)Hayvan karkaslarının ve hayvansal atıkların muamelesinde ihale edilebilecek iĢler ile bu iĢleri yapacak iĢletmelerin listesi, i) AI aĢılaması, hayvanların sahibi ve hareketlerle ilgili il/ilçe düzeyinde tutulan bütün kayıtlara kolayca eriĢilebilmesi, j)“Numune alma kitleri” bileĢenleri ve koruyucu giysiler için gerekli depo alanı, k) YHKM’de bulunması gerekli ekipman ve imkanların listesi 4. Yerel Uzman Grubu AI teyit edildiğinde YHKM bünyesinde bir Yerel Uzman Grubu oluĢturulur. 4.1 Grup: ADI SOYADI Kemal Gürkan KÜTÜK Burak KÜÇÜK Kazım ÜSTÜN Erdal ÖZEL ÜNVAN Veteriner Hekim Veteriner Hekim Veteriner Hekim Veteriner Hekim ADRES Samsun VKE Ġl G.T.H. Müdürlüğü Ġl G.T.H. Müdürlüğü Ġl G.T.H. Müdürlüğü TELEFON 0 362 437 08 36 0 506 735 40 49 0 542 646 43 87 0 532 570 63 66 Sayfa 14 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 15 4.2 Grubun sorumlulukları: a) ġüpheli vakalarda söz konusu sahaya gitmek, b) Hastalığın muhtemel kaynağını ve yayılıĢını araĢtırmak, c) ĠĢletmelerdeki muhtemel enfeksiyon süresinin tahmini, ç) Enfekte iĢletmelerin durumu, hastalığa karĢı hassas olanlar ile diğer canlı hayvanların sayı ve türleri ile yetiĢtirme Ģeklinin belirlenmesi, d) ĠĢletmenin büyüklüğü, yeri, diğer iĢletmelerle ve kamu yolları vs. ile iliĢkisinin belirlenmesi e) Risk değerlendirmesi yapmak ve temas edilen/edilecek iĢletmeleri kategorize etmek, f) Örnek toplamak ve göndermek, g) Ulusal Uzman Grubundan uzmanlarla irtibat kurmak ve gerektiğinde onları araĢtırma için davet etmek, ğ) Gözlem/tetkik ve epidemiyoloji raporlarını incelemek ve değerlendirmek, h) YHKM, UHKM ve Ulusal Uzman Grubuna rapor ve tavsiyeleri iletmek, ı) Koruyucu kesim ve/veya itlafla ilgili olarak YHKM’ne tavsiyelerde bulunmak, i) KB sınırları ve diğer kontrol tedbirleri hakkında tavsiyelerde bulunmak 5. UYGULAMA KILAVUZU 5.1. GĠRĠġ 5.1.1.Tanım Avian Influenza, tavuk, hindi, Gine tavuğu ve diğer kanatlı türlerinin ve özellikle göçmen su kuĢlarının hafif ve hatta asemptomatik enfeksiyondan akut ve öldürücü boyuta kadar değiĢen viral etiyolojiye sahip bir hastalıktır. 5.1.2. Etiyoloji Avian Influenza virüsleri Orthomyxoviridae ailesinin A tipi virüsleri içersinde yer alır. Tip A Influenza virüsleri serolojik olarak 15 hemaglütinin (H1-H15) ve 9 nörominidaz (N1-N9) alt tipinde kategorize edilirler. Her virüsün görünür Ģekilde herhangi bir kombinasyon içinde bulunabilen bir HA ve bir nörominidaz antijeni vardır. Avian Influenza tip A virüslerinin alt tiplerinin muhtemel kombinasyonlarının çoğunluğu kanatlı türlerinden izole edilmiĢtir. Bugüne kadar yalnızca H5 ve H7 alt tiplerinin hastalığa karĢı hassas türlerde YPAI’ ye neden oldukları gösterilmiĢtir, ancak H5 ve H7 virüslerinin tamamı virülent değildir. Sayfa 15 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 5.1.3. Epidemiyoloji 16 Dünya üzerinde yayılıĢı AI virüsleri dünya üzerinde hindi, tavuk, Beç tavuğu, bıldırcın, keklik, sülün, kaz, ördek gibi birçok evcil kanatlılarda ve yabani türlerde yaygın olarak bulunmaktadır. AI virüsleri ekseriya dünyanın her yerinde sağlıklı görünüĢlü göçmen su kuĢları, kıyı kuĢları ve deniz kuĢlarında görülmektedir. YPAI A virüslerinin H5 ve H7 alt tipleri Avrupa da ve diğer yerlerde zaman zaman serbest yaĢayan kanatlılardan izole edilmiĢtir. YPAI nedeniyle çıkan salgınlar 1983-84 yıllarında ABD’de Pensilvanya bölgesinde kaydedilmiĢtir. Hastalık son yıllarda; 1997 yılında Çin’de, 2000 yılında Ġtalya’da, 2001 yılında Honduras’ta, 2002 yılında ABD(Virginia, Kuzey Carolina, Connecticut) ve ġili’de, 2003 yılında Hollanda, Belçika, Almanya ve Güney Kore’de, 2004 yılında Güney Afrika, Honduras, Endonezya, Honkong, Kamboçya, Laos, Malezya, Pakistan, ġili, Tayland, Tayvan, Vietnam’da, 2005 yılında ise Moğolistan, Kazakistan, Rusya Federasyonunda ve Türkiye’de çıkmıĢtır. Yaygınlığı hakkında detaylı bilgi için Word Animal Health ve OĠE bültenlerinin son yayınlarına bakılabilir. Türkiye deki son durum Ülkemizde AI hastalığı ilk kez 2005 Yılı Ekim ayında tespit edilmiĢtir. Ġlimizdeki Son Durum Ġlimizde AI hastalığı ilk defa 02/02/2006 tarihinde Boyabat Ġlçesi Kozkule Köyü’nde tespit edilmiĢtir. Ġldeki tüm AI mihrakları alttaki tabloda belirtilmiĢtir. Ġl Ġlçe Köy ÇıkıĢ Tarihi SönüĢ Tarihi Sinop Boyabat Kozkule 02.02.2006 21.03.2006 Sinop Türkeli Düzköy 07.02.2006 21.03.2006 Sinop Türkeli Karabey 07.02.2006 21.03.2006 Sinop Merkez BektaĢağa 08.02.2006 20.03.2007 Sinop Merkez Lala 16.02.2006 12.04.2006 Sinop Boyabat Doğuca 16.02.2006 10.04.2006 Sinop Merkez Çakıldak 21.02.2006 12.04.2006 Sinop Merkez Yalı 13.03.2006 19.04.2006 Sinop Merkez Kabalı 20.03.2006 12.04.2006 Sinop Merkez TaĢmanlı 11.02.2008 12.03.2008 Sayfa 16 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr AI virüsünün Ülkemize ve Ġlimize giriĢi ile ilgili risk değerlendirmesi 17 AI enfeksiyonunun problem teĢkil ettiği ülkelerden enfekte canlı kanatlıların ya da ürünlerin yasal ya da yasa dıĢı yollarla ithalatı Enfekte kanatlıların hareketleri Canlı kanatlı pazarları Göç yolları Yaban hayatı Doğa parkları ve göller Su kuĢlarının dıĢkıları ile kontamine olmuĢ su birikintisi ve dereler Köy hayvanları Epidemiyolojik açıklamalar 1. Hastalığa karĢı hassas türler AI virüsü hemen bütün ticari evcil ve yabani kanatlı türlerinde etkilidir. Maymun, domuz, at ve sığırlarda, foklarda ve balinalardan enfeksiyonlar bildirilmiĢtir; tavuklardan kaynaklanan ve insanlar için öldürücü olan virüs suĢunun görülmesi 1997 yılında Hong Kong’dan bildirilmiĢtir. 2.Virüsün Dayanıklılığı Çevrede: Influenza virüsleri çevresel ortamda ve özellikle serin ve nemli koĢullarda uzun zaman sürelerinde canlılıklarını korurlar. DıĢkı materyalinde infektivite 4 0C’de 30-35 gün, 20 0C’de 7 gün süre ile muhafaza edilmiĢtir. Influenza virüsleri çok fazla su kuĢlarının bulunduğu göllerden ve havuz sularından izole edilmiĢtir. Konakçıda (hastalığın patogenezi dahil): AI virusları tavuklar için olduğu kadar diğer türler için de çok çeĢitli virulens özelliği göstermektedir. YPAI, gallinaseöz kanatlı türlerinde solunum ve mide barsak ve/veya sinirsel belirtilerin görüldüğü yüksek oranda mortaliteye neden olabilen son derece bulaĢıcı ve genelleĢmiĢ viral bir hastalıktır. Diğer kanatlı türlerinde YPAI virüs enfeksiyonu klinik olarak belirtisiz özellikten son derece öldürücü özelliğe kadar değiĢen aralıkta meydana gelebilir. Su kuĢları ve deniz kuĢları gibi yabani su kanatlıları AI virüsünün önemli rezervuarları olarak bilinmektedirler ancak bu hayvanlar enfeksiyonun klinik belirtilerini çok seyrek olarak gösterirler. Hastalığın klinik belirtileri virüsün solunum kanalında replikasyonu ve bunu müteakip iç organlarda ve beyinde sistemik replikasyonu sonucunda meydana gelir. Nonpatojenik virüs suĢları yalnızca solunum ve barsak kanalı yüzeyinde replikasyon gösterirler. Sayfa 17 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr Karkaslar: AI virüsü karkaslarda ortam sıcaklıklarında yalnızca birkaç gün canlılığını koruyabilirken buzdolabı sıcaklıklarında 23 güne kadar canlı kalır. Viremik safhada iĢlenen kuĢlar virüs içeren kanları veya dıĢkı materyali ile diğer karkasları bulaĢtırırlar. Paketleme ve depolama sırasında oluĢabilen damlama da enfekte karkaslardan kontamine olmuĢ olmaları ihtimalinden dolayı önemlidir. Et ürünleri: Virüs kanatlı et ürünlerinde canlı kalabilir. PiĢirilmiĢ tavuk için inaktivasyon süresi hakkında virüs suĢlarına göre farklılıklar bulunmuĢtur. PiĢirilmiĢ tavuk etinde AI viruslarıni öldürdüğü kabul edilen minimum sıcaklıklar; 70 0C’de en az 30 dakika; 75 0C’de en az 5 dakika veya, 80 0C’de en az 1 dakika Yemeklik yumurta ve yumurta ürünleri: ġiddetli Ģekilde etkilenen kanatlıların yumurtlamalarının durmasına karĢılık salgının erken dönemlerinde yumurtlanan yumurtalar albuminde, sarıda ve/veya yüzeyde AI virüsü içerebilir. Virüs çatlak ya da sağlam kabuktan geçebilir, ya da daha önemlisi yumurta kaplarını bulaĢtırabilir. Yumurtalarda ve viyollerde canlı kalma süreleri geniĢ çapta yayılma için yeterli olmaktadır. Yumurta pulpu ürünleri diğer bir virüs kaynağıdır. DöllenmiĢ yumurtalar: AI virüsü enfekte damızlık tavukların yumurtladığı yumurtalardan izole edilmiĢtir. Kanatlı yan ürünleri :Kanatlı sakatat unu ve evde beslenen hayvan yemleri genellikle 1000C’nin üzerinde birkaç dakikadan bir saatten fazlasına kadar ısıtılmaktadır ve bu da AI virüsünü öldürmek için yeterlidir. Ancak eğer bu iĢlemler usulüne uygun olarak yapılmamıĢ veya piĢirilmiĢ ürün daha sonra iĢlenmemiĢ ürün tarafından kontamine edilmiĢse, AI virüsü yan ürünlerde birkaç hafta canlı kalabilmektedir. Atık ürünler: AI virüsünün atık ürünlerde canlı kalma potansiyeli mevcuttur ve hareket öncesinde ürünler uygun iĢlemlere tabi tutulmadığı takdirde virüs bu ürünlerin naklinde kullanılan araçlarla çevreye yayılabilir. 6.1.4. Hastalığın yayılması AI viruslarının bütün suĢları kanatlılar için yüksek yayılma özelliğinde değildir, yüksek ve düĢük virulensli virüsler düĢük yayılma özelliğine sahip olabilir, fakat sürüler yoluyla geçiĢ sonrası konakçı için taĢıyıcılık kadar patojenite de sahada artıĢ gösterebilir. Yabani kuĢlar: Göçmen su kuĢları ile doğrudan ya da dolaylı temas kanatlılar için en önemli enfeksiyon kaynağıdır. Sayfa 18 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 18 Canlı kanatlılar: Kanatlılar arasında AI virüs suĢlarının yayılabilirliği çok büyük farklılıklar sergilemektedir. DıĢkı ve solunum salgıları ile temas önemli olurken hava yolu ile yayılma önemli görülmemektedir. Saha salgınlarının direkt yayılma mı yoksa kiĢi ve araç gereçler yolu ile ikincil yayılma mı olduğu konusu karmaĢıklık arz etmektedir. Yumurtalar: AI virüsünün yayılma potansiyelinin olduğunu gösterir Ģekilde yumurta kabuğunda ve yumurta sarısı ve albuminde tespit edilmesine rağmen enfekte yumurtalar yolu ile dikey bulaĢma ispat edilebilmiĢ değildir. Embriyo geliĢiminin erken döneminde optimal kuluçka sıcaklıkları 37.2 37.7 0 C AI virüsü için öldürücü olabilir, ya da enfekte embriyolar kuluçka esnasında virüs tarafından öldürülebilirler. Kuluçka sürecinde virüsün kalıcılığı yumurta kabuğu kontaminasyonuyla yüksek bir olasılıktır. Araç gereçler: AI uzun mesafelere kuĢ kafesleri, peletler, yumurta doldurulan tepsiler, gübre yem bulaĢık giysilerle, ekipman ve taĢıtlarla süratli bir Ģekilde yayılabilmektedir. Ġnsanlar: Enfekte iĢletmelere giriĢ ve çıkıĢlarda, enfekte dıĢkı yada solunum yolu sekresyonları ile kontamine araç, ekipman, personel ve yem malzemelerinin hareketlerinde görevli insanlar etkenin taĢınmasında rol oynayabilirler. 6.1.5. Hastalık Seyri Virüsün önceden temiz olan bir sürüye, bölgeye ya da ülkeye girmesinin hızlı bir Ģekilde yayılma gösteren yüksek morbidite ve ölümlülük oranına sahip salgına yol açması olasıdır. 1. Sonuçlar a) Halk Sağlığı Avian Ġnfluenza virüsünün, genetik materyalindeki değiĢiklikle (mutasyonla) insanlara yönelik olarak da hastalık yapıcı nitelik kazanabileceği ve salgınlara yol açabileceği ifade edilen bilgiler arasındadır. Ġnsandan insana bulaĢmanın olmadığı virüsün, mutasyonla insandan insana bulaĢma özelliğine de sahip olabileceği belirtilmektedir. H5N1 YPAI zoonotik bir hastalıktır. Ġnsanlar enfekte kuĢlarla yakın temas ve yoğun Ģekilde YPAI virüsleri ile kontamine ortamlarda çalıĢma yolluyla (enfekte kanatlıların kesimi, enfekte barınakların temizlik iĢlerinde çalıĢan kiĢiler) enfeksiyona yakalanabilirler. Enfeksiyon et ve yumurta gibi kanatlı ürünlerinin muamele edilmesi ya da tüketilmesi ile yayılmaz. Influenza virüslerinin kanatlılar içindeki dönüĢümünün azaltılması ve eliminasyonunun sağlanması için acil tedbirler alınması tavsiye edilmektedir. Hastalıkta önemli olan korunma önlemleridir. Bunun için kanatlı çiftliklerinde çalıĢanların hijyen kurallarına uymaları, eldiven ve maske gibi ekipmanlarla gerekli diğer korunma önlemlerini almaları sağlanmalı ve bu kiĢilerin bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi konusunda hassasiyet gösterilmelidir. Ayrıca, gerektiğinde virüslere etkili ilaçlarla korunma yoluna gidilebilir. Sayfa 19 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 19 b) Sosyo-ekonomik kayıplar BaĢlıca kayıplar yüksek oranda mortalite ile yumurta ve et üretimindeki azalma ve verimlilik düĢüĢünden kaynaklanan kayıplardır. Salgını yok etme politikasına bağlı olarak uzayan süreler nedeniyle daha baĢka kayıplar da söz konusu olabilir. Ürün akıĢındaki aksaklıklar ve azalan tüketim, salgının kontrol altına alınabilmesi için gerekli süreye bağlı olarak çiftliklerde, hizmet sektöründe ve ilgili endüstrilerde iĢ kayıplarına neden olabilir. Küçük bir salgında dahi endüstrinin yer değiĢtirmesi normal pazarlama Ģekillerinin değiĢikliği söz konusudur. Büyük ebeveyn ve temel nitelikteki sürülerde çok değerli genetik kayıp oluĢabilir. Salgın teyit edildiğinde ihracat pazarları kapanabilir, fakat bu süreç hastalıklı mıntıka politikası uygulanarak kısaltılabilir. Bir mıntıka politikasının uygulanması halinde, uygulamaya konması ve sıkı Ģekilde yürütülmesi gerekli olan yok etme (kökünü kazıma) stratejisi ve hareket kontrolleri yetiĢtirme programları ve yumurta, tavuk, kanatlı, piliç, hindi ve et kanatlılarının satıĢı dahil bir çok endüstri uygulamalarının Ģiddetli Ģekilde aksaması sonucunu doğuracaktır. ÇeĢitli malların pazarlama sürelerinin ötesindeki gecikmeler önemli üretim maliyet artıĢlarına ve kısa zaman içinde kayıplara yol açabilir ve salgınlara doğrudan maruz kalmayan üreticileri arz kaybı ve aksaklıkları nedeniyle kayba uğratabilir. Ev ve Süs Hayvanları SatıĢ yerleri hayvan hareket kontrollerinden olumsuz etkilenebilir. 5.2. TEġHĠS 5.2.1. Klinik Belirtiler Ġnkübasyon periyodu 3-5 gündür. Klinik bulgular; iĢtahsızlık, Ģiddetli depresyon, yumurta veriminde ani düĢme, yüzde ödem, ibik ve sakallarda siyanoz ve ĢiĢkinliktir. Seröz mukozalarda peteĢiyel kanamalar ve ani ölümler görülür. 5.2.2. Ġnkübasyon periyodu YPAI’ de inkübasyon periyotları son derece değiĢkendir, birkaç saatten 2-3 güne kadar değiĢebilir. OIE Kodunda düzenleyici amaçlar için maksimum inkübasyon periyodu olarak 21 gün verilmektedir. 5.2.3. Klinik teĢhis a) Semptomlar ġiddetli depresyon, iĢtahsızlık Yumurta veriminde önemli düĢüĢ Sayfa 20 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 20 ġiĢkin ve siyanotik ibik ve gerdan ile birlikte yüzde ödem oluĢması Ġç zar (membran) yüzeylerde peteĢiyal kanamalar Ani ölümler (mortalite %100’e ulaĢabilir) 21 b) Lezyonlar Tavuklarda; Ani ölüm olaylarında lezyonlara rastlanmayabilir Kaslarda Ģiddetli hiperemi Dehidrasyon BaĢ ve boyun bölgesinde subkutan ödemler Burun ve ağız boĢluğunda akıntılar Konjunktivada Ģiddetli hiperemi bazen peteĢiler Trakea lümeninde fazla miktarda mukoz eksudat veya Ģiddetli hemorajik trakeitis Sternumun iç tarafında, serozada ve abdominal yağda, seröz yüzeylerde ve vücut boĢluğunda peteĢiler Böbreklerde Ģiddetli hiperemi, bazen hiperemi ile birlikte tubullerde ürat birikimleri Ovaryumlarda kanamalar ve dejenerasyon Proventrikülüsün mukozal yüzeyinde özellikle taĢlık ile bağlantı noktasında kanamalar TaĢlık hattında kanamalar ve erozyonlar Lenfoid dokularda ve bağırsak mukozasında kanamalı odaklar Hindilerdeki lezyonlar tavuklardakine benzer, fakat tavuklardaki kadar belirgin değildir. YPAI ile enfekte olan virüs saçan ördekler klinik belirti veya lezyon göstermeyebilir. 5.2.4. Patoloji a) Makroskopik lezyonlar Birçok olguda hastalığın perakut formundan dolayı ölen kanatlılarda gözle görülebilen büyük lezyonlar bulunmaz; bu tür tavuklar enfeksiyonu müteakip 1 ya da 2 gün içinde ölürler. Tavukların tüyleri kabarık, ibik ve gerdan hiperemik ve siyanotik ve baĢ ĢiĢkindir. Ġbik ve gerdandaki değiĢiklikler ilerleyerek koyu kırmızıdan maviye kadar değiĢen iskemik nekroz oluĢan çöküntülü alanları meydana getirirler. Kanamalar (peteĢiyal ve ekimotik) abdominal yağ, seröz yüzeyler ve periton ve perikardiumu kaplar. 7-10 gün yaĢayabilen kanatlılarda hava keselerindeki ve peritondaki Ģiddetli yangıya bağlı olarak periton boĢluğu genellikle yırtılmıĢ yumurtadan köken alan sarı ile doludur. Kanamalara proventrikülüste ve özellikle taĢlık ile birleĢme bölgesinde rastlanabilir. Sayfa 21 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr b)Mikroskopik lezyonlar (histopatoloji) Histopatolojik lezyonlara yukarıda belirtilen makroskopik değiĢiklikler içinde rastlanır, ancak beyinde ve diğer organlarda vazkulitisin hastalığın önemli belirtisi olabilmesine rağmen bunlar YPAI için kesin değildir. 5.2.5. Laboratuar teĢhisi a) Gerekli numuneler / nakil: Örnekler hem canlı ve klinik olarak hastalıktan etkilenen kanatlılardan, hem de yeni ölmüĢ kanatlılardan alınmalıdır. Canlı kanatlılardan kloakal ve trakeal svablar ve/veya taze dıĢkı ve serum alınmalıdır. Ölü kanatlılardan sindirim kanalı dokuları (proventrikülüs, ince bağırsak, sekal tonsil) ve solunum kanalı dokuları (trakea, akciğer) alınmalıdır. b) Laboratuar testleri: Patolojik değiĢikliklerin hastalık için kesin tanımlayıcı olmamasından dolayı teĢhisin hastalık etkeni virüsün izolasyonu ve karakterizasyonu ile teyit edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. 5.2.6. Ayırıcı teĢhis AI enfeksiyonu tavuk ve hindilerde çeĢitli patojenite düzeylerindeki klinik ve postmortem (ölüm sonrası) muayenelerde genellikle aĢağıda sıralanan hastalıklarla karıĢabilir. Newcastle hastalığı, Avian pneumovirüs ve diğer paramyxovirüsler, Enfeksiyöz bronĢitis, Enfeksiyöz laringotrakeitis, Tavuk kolerası, BaĢın Escherichia coli sellülitisi, Akut pastorellozis, Enfeksyöz koriza, Chlamydia, Akut zehirlenme, Yüksek mortaliteye (ölüm oranına) neden olan olumsuzluklar (örneğin boğulma, sıcak stresi, dehidrasyon) ġiddetli depresyon, iĢtah kaybı, sinirsel belirtiler, sulu ishal, Ģiddetli solunum belirtileri ve/veya yumurta veriminde önemli düĢüĢ ve normal olmayan yumurtalar Ģeklindeki belirtilerle birlikte ani kanatlı ölümleri görüldüğünde YPAI’den Ģüphe edilmelidir. Yüzde deri altı ödem, ĢiĢkin ve siyanotik ibik ve sakal, seröz membranlarda peteĢiyal kanamalar AI varlığı ihtimalini artıran belirtilerdir. Genç tavuklar ya da hastalığın perakut formundan ölen kanatlılarda herhangi bir lezyona rastlanmayabilir. Sayfa 22 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 22 23 5.3. SALGIN YÖNETĠMĠ Salgın yönetimi; Tavuk Vebası Hastalığına KarĢı Korunma ve Mücadele Talimatnamesinin 6’ıncı Maddesinde yer alan Mücadele bölümü çerçevesinde ve bu bölümde yer alan açıklamalara göre yürütülür. 5.3.1.Hastalık Bildirimi ve ġüphesiyle Ġlgili Yönetim: 1. Sorumluluk: Kanatlı iĢletmelerinde AI hastalığından Ģüphelenildiği durumlarda ya da hastalık görüldüğünde ilgili mevzuat uyarınca hastalık ihbarını alan makamlar Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne veya Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne derhal bildirir. ġüpheli durumların bildirilmesi Resmi Veteriner Hekimi ( RVH ) bilgi temini açısından desteklemesi gereken Ģirket Veteriner Hekimi veya özel Veteriner Hekimler için de zorunludur. Resmi Veteriner Hekim hastalık mahalline gelinceye kadar hastalık mahallindeki köy, kasaba, Ģehir, çiftlik ve iĢletmelerdeki görevli ve yetkililer tarafından aĢağıdaki tedbirler alınır, Hasta kanatlıların bulunduğu yere giriĢ ve çıkıĢlar önlenir, Ölen hayvanlar muayene ve teĢhis için muhafazaya alınır, kokuĢma halinde ise herhangi bir ifrazatı akmayacak Ģekilde hayvan uğrağı olmayan bir yere sürüklenmeden nakledilir. Ġki metre derinlikteki çukurlara kireçlenerek gömülür, Hastaların temas ettiği ve hastalara ait her çeĢit eĢya, hayvan yemi ve hayvan maddelerinin dıĢarıya çıkarılması yasaklanır, Hasta hayvanların bakımı için yeterli sayıda kiĢiler görevlendirilir. Görevli kiĢinin dıĢında tecrit mahallerine hiç kimsenin girmesine izin verilmez. Hastaların bakımı ile görevlendirilenlerin, sağlam hayvanlarla ve bunlara ait malzeme ile temasları önlenir,. Alınan tedbirlerin uygulanmasından, köylerde muhtarlar ve hayvan sahipleri, Ģehir ve kasabalarda belediyeler, mahalle muhtarı ve hayvan sahipleri, çiftlik ve iĢletmelerde ise hayvan sahipleri, iĢletme sorumlusu ve bakıcılar sorumludur. AI Ģüphesi bildirilir bildirilmez Resmi Veteriner Hekim (RVH) hastalık Ģüphesini bildiren kiĢiyi hemen tespit eder ve aĢağıdaki konularda bilgi toplar: Hastalık çıkan yer, çiftlikteki kanatlıların ve diğer hayvanların özellikleri ve sayıları, Hastalık yerindeki personel ve taĢıt varlığı, Yakın geçmiĢe ait kiĢi, ekipman, taĢıt ve hayvan hareketleri, Olay yerinde dezenfektan ve ilgili mekanların dezenfeksiyonunda kullanılacak ekipmanın bulunup bulunmadığı, Sayfa 23 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 24 RV çiftlik düzeyinde Ģüpheli mekanlarda insanların, hayvanların, ekipman ve taĢıtların hareketlerini önlemek için gerekli iĢlemleri koordine eder ve o arada: HSYSÜġ Müdürüne, ġube Müdürü de GKGM’ ye veya UHKM haber verir. Bölge VKAE’ yi AI Ģüphesi konusunda bilgilendirilir, Mevcut kitten bir adet alır.(EK-16) AI Ģüpheli çiftliğe en yakın görevli veteriner hekim birimini belirler.(EK-17) 2.EriĢim Hastalık ihbarını alan resmi veteriner hekimin her ne kadar en seri vasıta ile en geç 24 saat içinde hastalık yerine gitmesi gerektiği belirtilmiĢ olsa da “ilk vaka” senaryosunda 2 saat içerisinde, “gittikçe artan” senaryoda ise 1 saat içerisinde iĢletmeye ulaĢmak için her türlü çaba sarf edilmelidir. Ġl yada Ġlçe Müdürü gerekli vasıtayı temin etmekle yükümlüdür. Hastalık yerine gidilmesi için Ġl veya Ġlçe Müdürlüğünün imkanlarının yeterli olmadığı durumlarda mülki ve mahalli idare ve zabıta makamları gereken her türlü kolaylığı ve yardımı göstermeye mecburdur, Ġhbarı alan resmi veteriner hekim olay mahalline gitmeden önce gerekli hazırlıkları yaparak olay mahalline hareket eder ve gittiği aracı iĢletmenin dıĢına veya uygun bir mesafeye park ettirme konusunda gerekli titizliği göstermek zorundadır, Enfekte mekanlara eriĢim bütün giyeceklerin değiĢtirilmesinden sonra sağlanmalıdır. Bir kullanımlık giysiler, Ģapkalar, ayakkabı galoĢları, çiftliğe giriĢ yapan bütün personel tarafından giyilmelidir. Bir soyunma odası tespit edilmelidir, bu odada geniĢ plastik çantalar, mukavva kutular, lateks eldivenler, ve yeterli miktarda dezenfektan solüsyonlar bulunmalıdır. 1 no’ lu kit’in (EK-16) diğer bileĢenleri kanatlı barınağı/kümesine giriĢten sonra içeride kullanılacaktır. Konuyu araĢtırmak amacı ile görevlendirilen enstitü uzman veteriner hekimi sadece Avian Influenza Ģüphesi olan iĢletmelere ziyarette bulunabilir. Ġlde birden fazla vakada görevlendirilmiĢ ise Ģüphesi en az olan iĢletmeden Ģüphesi en güçlü olana doğru ziyaretlerini yapmalıdır. Bu uzman veteriner hekim Ģüpheli durum sona ermesine kadar veya Ģüpheli durumun teyit edilmesi halinde enfekte olmuĢ iĢletme ile son temas gününden sonra 3 gün boyunca diğer kanatlı iĢletmelerini baĢka nedenlerle dahi olsa ziyaret etmemelidir. Sayfa 24 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 3.Ekipman 25 Resmi Veteriner Hekim (RVH ) ekipman listesi EK-16’da verilmiĢtir. 4.ġüpheli iĢletmede takip edecek prosedürler a) Resmi Veteriner Hekimin Alması Gereken Önlemler: Laboratuar sonucu gelinceye kadar hastalığa geçici olarak el koymak için, el koyma tutanağı olan (EK-18) doldurarak imzalattıracak. Hastalığın kesin teĢhisi ve gerekli tedbirler alınıncaya kadar hayvanların çevreyle temasını önleyecek, Kümes hayvanlarının iĢletmeye giriĢ ve çıkıĢlarını yasaklayacak, Hastaların temas ettiği ve hastalara ait her çeĢit eĢya, hayvan yemi ve hayvan maddelerinin dıĢarıya çıkarılmasını yasaklayacak, Hayvan yeminin giriĢleri ise RVH’ in iznine tabi olacaktır. RVH geçici kordon altındaki hayvanları ve alınan tedbirleri inceler. Bu süre zarfında ölen ve kokuĢmuĢ olan kanatlıların gömülmesi iĢlemine nezaret eder. Bunlar hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yeraltı sularını kirletmeyecek yerlere uygun bir Ģekilde nakledilir ve ölü kanatlılar en az iki metre derinliğindeki çukurlara kireçlenerek gömülür. Hasta kanatlılar ile bulaĢmadan Ģüpheli kanatlıların ayrı yerlerde bulundurulmasını sağlar. ġüphe duyulan enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yönelik tedbirler alınır. Kümes, yem ve su kaplarını dezenfekte ettirilir. ĠĢletme içine araç giriĢ çıkıĢını engeller. ĠĢletmedeki personel sayısını sınırlandırır. Bakıcıların diğer kümeslerle iliĢkisini keser. ĠĢletmede bulunan personelden 3 gün boyunca diğer reseptif (hassas) türdeki hayvanlarla temas etmeme ile ilgili (EK-19) örneği verilen bir taahhütname alır, ĠĢletme içerisine araçlar mümkünse alınmamalıdır. Eğer araç girecekse çıkıĢta araçların yıkanması ve dezenfeksiyonunu organize edebilmek için iĢletmedeki uygun yerleri belirler. ĠĢletmeden çıkacak olan araçların dezenfeksiyonu için yıkama sularının, suyollarına Sayfa 25 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr karıĢmadığı bir yer belirlenir. ĠĢletme araçlarının dıĢ ve mümkün olan yerlerde iç dezenfeksiyonu gerçekleĢtirilmelidir, ĠĢletme ile kümes hayvanlarının barındırıldıkları binaların giriĢ ve çıkıĢlarında uygun dezenfeksiyon araçları dezenfeksiyon için kullanılacaktır. Resmi veteriner hekim personelin çıkıĢta maruz kalmıĢ olan bölümlerini yıkaması ve dezenfekte etmesi, ayakkabılarını yıkaması ve dezenfekte etmesi için talimatlar verir ve mümkün olması halinde, tulum giyilmesini sağlar. Söz konusu personel kendi evlerine ulaĢtıktan sonra iĢletmede giymiĢ olduğu giysileri derhal yıkamak zorundadır, ĠĢletmedeki tüm kümes hayvanlarının kategorilerinin hayvan sahibi/bakıcısı tarafından kayıt edilmesi sağlanacak, her kategoride ölmüĢ olan, klinik belirtileri gösteren ve göstermeyen hayvan sayısı belirlenecektir. Bu kayıt Ģüpheli durum devam ettiği sürece doğan ya da ölen kuĢları da dahil ederek kanatlı sahibi veya bakıcılar tarafından güncel tutulacaktır. Güncel tutulacak bu kayıtlar istenildiğinde RVH gösterilecek, her ziyarette kontrol edilebilinecektir. Hastalık Ģüphesinin bulunduğu kanatlı iĢletmesi ile temasları nedeniyle olası bulaĢıklık Ģüphesi uyandıran diğer kanatlı iĢletmeleri de resmi kontrol altına alır. ĠĢletmenin Veteriner Hekimleri ve teknik personelinin 3 gün süre ile baĢka kümeslere ya da iĢletmelere gitmesini yasaklar. b) Ön epidemiyolojik araĢtırma Epidemiyolojik araĢtırmalar (EK-20)’de yer alan Epidemiyolojik AraĢtırma Formu kullanılarak yapılacaktır. c)Klinik araĢtırma Klinik araĢtırmanın amacı hasta ve Ģüpheli kanatlılar dahil olmak üzere çiftlikteki klinik durumun ortaya konmasıdır. Klinik araĢtırmalar çiftlikteki hastalığa karĢı hassas bütün türlerde yapılmalıdır. AraĢtırmalara Ģüphenin bulunduğu kümesten değil, bu kümese en uzak olan kümesten baĢlamak gerekmektedir. Sayfa 26 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 26 27 d)Patolojik numunelerin toplanması Marazi maddeyi alırken hastalığın zoonoz karakterde olduğunu dikkate alarak, baĢına Ģapka, gözüne gözlük, eline eldiven takılmalıdır. AI Ģüphesinin olduğu vakalarda teĢhis için gerekli materyal (EK-22)’de belirtilen Ģekilde toplanır. e) ġüpheli iĢletmeden çıkıĢ Klinik ziyaret ve örneklerin toplanmasından sonra RV belirlenen soyunma odasında, koruyucu giysilerini dezenfekte eder ve sterilize edilebilen bütün malzemeler dıĢtan dezenfekte edilen bir ikinci çanta içine konulup mühürlenen, otoklav edilebilen bir çantaya doldurur. Tek kullanımlık bütün malzemeler, kağıtlar, giysiler, ayakkabı koruyucuları, bir plastik çantaya konur ve imha edilmek üzere iĢletmede bırakılırlar. 6.3.2. TeĢhis yönetimi Resmi Veteriner Hekim tarafından bu Acil Eylem Planının (EK-22)’de belirtildiği Ģekilde Ģüpheli hayvanlardan alınan uygun örneklerin, en uygun koĢullarda Laboratuar Acil Eylem Planında Numune Nakli ile ilgili Maddede belirtildiği Ģekilde (EK-23)’da yer alan form ile birlikte en kısa sürede laboratuara ulaĢtırılması sağlanmalıdır. HSYSÜġ olağan dıĢı teĢhis iĢlemi için gerekli tedbirleri hemen alması amacıyla telekonferans yolu ile gönderilen numunenin nakli, zamanı ve yol ile ilgili bilgileri verir. Ayrıca teĢhis imkanlarında hız kazanılması ve önceden yapılacak hazırlıkları koordine edebilecek olan GKGM’ deki ilgili anahtar Ģahıslara bilgi verir. 5.3.3. ġüphe Durumunun Onaylanmaması Durumunda AI hastalık Ģüphesinin laboratuarca onaylanmadığı durumlarda söz konusu hastalıktan dolayı iĢletmede alınan tüm tedbirler ortadan kaldırılır. Bakanlığa bilgi verilir. 5.3.4. Hastalığın Resmi Teyidinde Alınacak Önlemler: 5.3.4.1.Özel Tedbirler a)Kısıtlı Bölgeler (KIB) Hastalık yeri ilan edilirken enfekte olmuĢ iĢletmenin çevresinde, minimum 3 km.lik bir yarıçapa sahip koruma bölgesi ve bu 3 km. dahil olarak minimum 10 km.lik bir gözetim bölgesi sınırları belirlenecektir. Bu bölgelerin coğrafi sınırları belirlenirken idari (mülki) sınırlar, doğal engeller, gözetim imkanları ve AI hastalığı virüsünün hava ya da diğer yollarla muhtemel yayılıĢını tahmin etmeyi mümkün kılan teknolojik ilerlemeler dikkate alınacaktır. Bu Ģekilde bir sınır tespitinde gerektiğinde bu unsurlar göz önünde bulundurularak yeniden değerlendirme yapılacaktır. Sayfa 27 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 28 KB ve GB’ni gösteren Ģema Gözetim Bölgesi Koruma Bölgesi 10km EB 3km Koruma Bölgesi ve Gözetim Bölgesinin tamamı KIB’ı oluĢturur. YHKM, KIB için temel önemde olan etkin karantina ve hareket kontrollerini sağlayacaktır. Hareket kontrolleri virüsün daha fazla yayılmasının önlenmesine katkı sağlayarak baĢarılı bir eradikasyonun hızını ve gerçekleĢme ihtimalini artırır. Deklare edilen bölgelere dayalı olarak karantina ve hareket kontrolleri birkaç seviyede uygulanmalıdır. Hastalığın eradike edilmesi kadar hareket kontrollerine bir ölçüde devam edilmelidir. Sıkı gözlem ve denetimler bir yandan sürerken bütün EB’ler, HTB’ları ve ġB’lar karantina altına alınacak, EB’lere, HTB’larına ve ġB’lara ve buralardan dıĢarıya hiçbir harekete izin verilmeyecektir. Sayfa 28 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr Enfekte ya da temas riski bulunan kanatlılara ait ürünlerin atılması ve Ģüpheli ürünlere el konulması için riskli iĢletmelerde karantina ve hareket kontrolleri uygulanacaktır. Yetkililer KIB dıĢında ve içinde hiçbir yasa dıĢı taĢıma ya da ticaretin yapılmamasını sağlayacaklardır; bu durumun takip ve tespiti için polis ve silahlı kuvvetlerden yardım istenecektir. Özellikle EB’lara, HTB’larına ve ġB’lara yakın ya da oralarda olup da KIB’den çıkıĢ yapan kiĢiler virüsün mekanik yayılmasına neden olmamak için 3 gün süre ile canlı hayvanlarla temas etmemelidirler. Yol üzerlerine hayvanların geçtiği yollara, meralara veya dere ve diğer akarsulara drenaj yolu ile hastalığın bulaĢması önlenmelidir. Yetkililer kısıtlı bölgelerde bütün kanatlı pazarlarının kapalı olmasını ve kanatlıların enfeksiyona maruz kalmıĢ olabileceği bütün ticari yerlerin kapatılması ve dezenfekte edilmesini sağlayacaklardır. Hastalığa karĢı hassas kanatlı türleri resmi denetim altında doğrudan aynı koruma bölgesi içinde bulunan mezbahaya acil kesim için sevk edilebilir, ya da eğer bu bölgede hiç mezbaha yoksa temizlik ve dezenfeksiyona uyularak resmi denetim altında ve her taĢıma hareketinin denetlenmesi Ģartı ile yetkili makam tarafından belirlenecek koruma bölgesi dıĢındaki bir mezbahaya acil kesim için sevk yapılabilir. 1. Mihrak: Enfeksiyonun tespit edildiği ve laboratuar bulguları ile teyit edildiği iĢletmeyi ifade eder. Burada aĢağıdaki önlemler alınır. a) ĠĢletmede hastalığın varlığı laboratuar tarafından resmi olarak teyit edilir edilmez, iĢletmedeki bütün kümes hayvanları gecikmeden mahallinde itlaf edilecektir. b) Ölen veya öldürülen tüm kümes hayvanları ile tüm yumurtalar ve hayvan maddeleri (yem, gübre, saman, tüy, yumurtalar için violler gibi maddeler) imha edilir. c) Hastalığın inkübasyon dönemi sırasında iĢletmedeki kümes hayvanları kesilmiĢse, bu kümes hayvanlarından elde edilen etlerin izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir. d) Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında çıkan ve iĢletmeden uzaklaĢmıĢ kuluçkalık yumurtaların izi sürülecek ve imha edilecektir. Ancak bu yumurtalardan civciv çıkmıĢ ise bu hayvanlar resmi kontrol altına alınacaktır. e) Hastalığın varsayılan inkübasyon dönemi sırasında elde edilen ve iĢletmeden uzaklaĢmıĢ sofralık yumurtalar uygun Ģekilde dezenfekte edilmemiĢlerse izi sürülecek ve mümkünse imha edilecektir. Sayfa 29 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 29 f) Mihrakta daha sıkı temizlik ve dezenfeksiyon kuralları uygulanır. 30 g) Son imhadan (son temizlik ve dezenfeksiyondan) sonra 21 gün boyunca hiçbir hayvan hareketi olmayacaktır. 2. Koruma Bölgesi - Kontrol Bölgesi: Enfeksiyonun görüldüğü iĢletme (mihrak), bu iĢletme ile teması olduğu varsayılan hastalıktan ve/veya bulaĢmadan Ģüpheli iĢletmeleri bulunduran bölgedir. Koruma bölgesi harita üzerinden 3 km.lik yarıçaplı bir çember çizildikten sonra bu çember, ilgili emirler dahilinde bol miktarda detaylar ile rapor edilecek olan otoyolların ve yolların, su yollarının, demiryollarının, doğal bariyerlerin, köprüler, sabit yapılar ve diğer referans unsurları gibi özel noktaların göz önüne alınması ile çizilecek olan ideal geometrik hat ile iliĢkilendirilecektir. Enfeksiyonun potansiyel yayılma riski ile ilgili epidemiyolojik gözlemlerde ayrıca dikkate alınmalıdır. Koruma bölgesinin belirlenmesinde; a) Kanatlı nüfusunun yoğunluğu, b) Doğrudan ve dolaylı temasların gözlenmesi (diğer iĢletmeler, tacirler, pazarlar v.b.), c) Servislerin kendi kendilerine yeterliliği (kesim, dönüĢüm tesisleri, v.b.) gibi hususlar göz önüne alınır. Koruma bölgesinde alınacak önlemler: a) Kanatlı bulunan bütün iĢletmeler ve hayvan sayıları belirlenir, b) Kanatlı bulunan bütün iĢletmelere 3 günde bir periyodik ziyaretler ve klinik incelemeler yapılır, gerektiğinde laboratuar incelemeleri için numuneler alınır. GerçekleĢtirilen ziyaretler ve incelemelerin sonuçları kaydedilir, c) Bulundukları iĢletmelerde veya izole olarak tutulabildikleri herhangi baĢka bir yerde bütün kanatlılara el konulur, d) ĠĢletmelerin giriĢ veya çıkıĢlarında uygun dezenfeksiyon araçları kullanılır, e) Kanatlıların, kanatlı karkaslarının ve yumurtaların bölge dahilinde taĢınması için ayrılmıĢ olan taĢıtların ve bu iĢle görevli kiĢilerin hareketlerinin kontrolü yapılır, f) Hava, demiryolu veya büyük yol bağlantıları üzerinden bölgeden transit geçiĢ durumları istisna olmak üzere kamu ve özel yollar üzerinde kanatlıların taĢınması yasaklanır, g) Koruma bölgesi içinden kanatlıların veya hayvansal maddelerin çıkarılması gerektiği hallerde hastalığı takiple görevli resmi veteriner hekime müracaat edilir. Bu yer değiĢtirmeler için izin verilmeden önce mutlaka resmi veteriner hekim tarafından iĢletmede bir sağlık muayenesinin gerçekleĢtirilmesi gerekir. Sayfa 30 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 31 3. Gözetim Bölgesi -Gözaltında Tutma Bölgesi: Gözetim bölgesi; koruma bölgesini sınırlayan ve kapsayan, bölgenin coğrafi yapısı, iĢletme yoğunluğu, kesimhane, yem fabrikası ve diğer ekolojik ve epidemiyolojik faktörlere bağlı olarak mihraktan 3-10 km. yarıçaplı uzaklıktaki alandır. Bu bölgenin sınırlarına “BURADA TAVUK VEBASI HASTALIĞI VAR” yazılı levhalar asılır. Genel olarak kanatlıların sahipleri/bakıcıları tarafından günlük klinik inceleme için bilinçlendirilerek klinik inceleme onlara yaptırılır. Gözetim bölgesinde alınacak önlemler: a) Kanatlı bulunan bütün iĢletmeler ve hayvan sayıları belirlenir, b) Bölge dahilinde kanatlıların ve kuluçkalık yumurtaların hareketlerine izinle müsaade edilir, c) Bu bölgede bulunan kanatlıların gözaltı bölgesinin dıĢında yerleĢik bulunan ve yetkili makam tarafından belirlenmiĢ olan bir kesimhaneye doğrudan taĢınmaları halinin dıĢında bölgeden çıkarılması yasaktır. Bu kümes hayvanlarının etleri özel bir sağlık iĢareti taĢımalıdır. d) Yumurtaların ancak yetkili makam tarafından tesbit edilmiĢ olan kuluçka merkezlerine taĢınmalarına izin verilebilir. Sevkiyat iĢleminden önce yumurtalar ve ambalajları dezenfekte edilmelidir, e) KullanılmıĢ olan gübre ve kanatlı altlıklarının bölgeden çıkıĢı yasaktır, f) Yem ve ekipmanların dıĢarı çıkarılmasına izinle müsaade edilir, g) Hava, kara yada demiryolu ile transit geçiĢlerde, orijin ve varıĢ noktası, kontrol ve gözaltı bölgesinin dıĢında olduğunda ve ilan edilen alanlar içerisinde hayvanlar indirilmemek kaydıyla izinle müsaade edilir. Eğer gözetim bölgesinin içerisinde hayvanlar mecburi olarak alıkonacak olurlarsa bunlar Ģüpheli kabul edilir ve bunların daha sonraki hareketleri dikkatli bir Ģekilde tekrar değerlendirmeye alınır. 5.3.4.2. Epidemiyoloji a) Uzman grup oluĢturulması Hastalığın erken döneminde deneyimli memurlardan oluĢan küçük bir ekip oluĢturulur. Bu ekibin görevi YHKM’e bilgi sağlamaktır. YHKM’nin baĢkanı hastalığın kaynağına doğru izlenmesi amacına yönelik olarak ilk araĢtırma ekibi, klinik gözlem ekibi, bölge/mıntıka denetleme ve kontrol ekibi gibi farklı Sayfa 31 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr kategorilerde araĢtırma ekipleri ya da kiĢileri görevlendirir ve ilgili diğer tedbirlerin alınmasını sağlayacaktır. b) Geriye ve ileriye doğru izleme Ġzleme araçları Ġzleme çalıĢmalarında aĢağıdaki bilgilere ihtiyaç duyulacaktır. Sayım ĠĢletmede bulunan hayvanların sayısı, halihazırda ölmüĢ olan hayvanların sayısı, enfekte ya da kontamine olduğundan Ģüphe edilen hayvanların sayısı kaydedilir ve bu bilgiler sürekli güncel tutulur. Yine iĢletmedeki bütün yumurta stokları, et, et ürünleri, karkaslar, sıvı atık, gübre ve hayvan yemi ve çöplere iliĢkin bilgiler kaydedilir ve bu bilgiler muhafaza edilir; Bilgi toplama kontrol listesi Toplanacak bilgiler ve yapılacak iĢlemler listelenir ve yazılı hale getirilir. Bu liste sürekli güncel tutularak tamamlanan ve yapılacak iĢlemler takip edilir. Hayvan satıĢ yerlerinin izlenmesi YHKM yetkilileri KB ve GB içinde ve çevresinde bulunan bütün hayvan satılan yerlerin geriye ve ileriye doğru izlenmesini sağlar, Klinik Ġzleme Koruma Bölgesindeki ve Gözetim Bölgesindeki kanatlı hayvan bulunan bütün iĢletmeler ve hayvan sayıları belirlenir ve koruma bölgesindeki bütün iĢletmelere kontrol sıklığı 3 günü, gözetim bölgesindeki iĢletmelerde ise 10 günü geçmemek kaydıyla periyodik ziyaretler yapılarak hayvanlar AI semptomları yönünden incelenir ve bulgular düzenli kayıt altına alınır. Hayvan bakıcı ve sahiplerine bu konuda detay bilgi verilerek günlük klinik inceleme yaptırılır, en ufak Ģüphe ve durum değiĢimi halinde irtibat kurulacak kiĢi ve iletiĢim bilgileri verilir. Ġncelemeler bölgedeki kordonun kaldırılmasına kadar devam ettirilmelidir. 5.3.4.3. KANATLILARIN TOPTAN ÖLDÜRÜLMESĠ (Ġtlaf ) Ġtlaf stratejisi Enfekte Mekanlar (EB) ve Hastalık Temas Mekanlarında (HTB) uygulanan bir stratejidir. Enfekte kanatlıların itlafı ve imhası mevcut yasalara uygun olarak enfeksiyonun yayılmasını önleyecek en kısa zaman içinde gerçekleĢtirilme ihtiyacı akılda tutularak yerine getirilecektir. Ġtlaf stratejisi ancak diğer kontrol metotları ile birlikte uygulandığında baĢarılı olabilir, fakat bunlar stratejinin etkinliğini artırmak ve enfekte sürülerin kontrol altına alınmalarını sağlamak için kullanılacak ve gereksiz kanatlı itlafına meydan verilmeyecektir. En fazla enfekte ya da risk altında olduğu düĢünülen kanatlılara itlaf iĢleminde öncelik verilecektir. Sayfa 32 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 32 Tür hassasiyeti ve daha çok virüs saçan dikkate alınarak; yetkililer önceliği en baĢta hastalığa karĢı daha hassas türlere ve daha fazla virüs saçan türlere daha sonra da diğerlerine vermelidirler; örneğin önce tavuklar sonra diğer hayvanlar. Ayrıca bu iĢlemlerin, yabani kuĢların ve diğer hayvanların enfekte organik maddelere eriĢimini önleyecek Ģekilde hayvan barınaklarının kapıları kapalı tutularak yapılmasına ihtiyaç vardır. Genel anlamda mümkün olduğunda yakma veya rendering yerine enfekte kanatlıların yerinde gömülme iĢlemi tercih edilebilir, ancak bunun hastalığın çıkıĢ yerine dayalı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. a) Ġtlaf ve elden çıkarma iĢlemlerinde gerekli personel ve ekipman Çiftlik giriĢ çıkıĢlarında enfekte mekanları tanımlamak için tahta direkler ve plastik kırmızıbeyaz Ģeritler, Gezici dezenfeksiyon birimleri, Gece aydınlatma araçları, Her enfekte çiftlik için en az bir RV, AĢırı çalıĢmayı önlemek için yeterli sayıda personel (itlaf görevlileri ve diğer personel), Karkasları çiftlik dıĢına taĢımak için gerekli taĢıt sayısının hesaplanması, Ölü kanatlıları taĢıyacak taĢıtların güzergahının belirlenmesi, Sürüleri kontrol etmek, sakinleĢtirmek, bayıltmak ve öldürmek için gerekli gaz, ilaç ve cihazlar, Enfekte materyalin atılmasında/imhasında kullanılan uygun konteynırlar. b) Ġtlaf metotları Küçük kanatlı grupların ( aile tipi iĢletmelerde) itlafı için narkotik ve anestezik ürünlerin birleĢtirilmesinden oluĢan ilaçların intrapulmaner olarak enjeksiyonu yapılarak, acı çekmeden birkaç saniye içinde ölüm sağlanır. Yüksek sayıda olan enfekte sürülerin öldürülmesi ise, uyuĢturma amaçlı gaz veya hipnotiklerin kullanımını ve daha sonrasında ise asfeksi ile ölümün gerçekleĢmesi için ya kümesin içinde veya Ġl Müdürlüğümüzce yaptırılan konteynırlar kullanılarak yapılacaktır. Gaz vererek asfeksi oluĢturulması ördek ve kazlarda tavuklardaki kadar etkili değildir. Su kuĢlarının insani yolla öldürülmeleri için enjeksiyon yolu veya sığır kastrasyon forsepsi kullanılarak yapılacaktır. Sayfa 33 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 33 c) Kullanılacak gaz Bu amaçla en yaygın olarak kullanılan gaz Karbondioksit gazıdır. Karbon dioksit (CO2) 17.5 kg/1000 m3: ortamı 30 dakikada doyurur ve 15 dakikada ölümler baĢlar. 5.3.4.4 HAYVANLAR VE HAYVANSAL ÜRÜNLERĠN ĠMHASI 1-Kanatlıların Ġmha Edilmesi Kanatlıların imhasında en yüksek güvenlik garantisi veren bir karkas imha metodu kullanılması tercih olunur. Bu nedenle hidrojeolojik Ģartların izin vermesi halinde ve diğer kanatlıların güvenliğini tehlikeye sokma durumu ile birlikte, karkasların yeteri kadar biyolojik güvenliliği olmayan Ģartlarda nispeten uzun mesafelere taĢınmasını gerektirmemesi halinde çukura gömme iĢlemine baĢvurulması tercih olunur. Kül haline getirme sadece buna uygun yapılarda gerçekleĢtirilebilir, bunun için atım dumanlarının kül haline getirilmesi için yakım sonrası cihazları ile donatılmıĢ olan, karkas imhası için kapasiteye sahip kül edici fırınların mevcut olması gereklidir. Ayrıca yüksek riskli malzemeler için olan termo-imha tesislerinin de kullanılması mümkündür. ÇeĢitli iĢlevlerde görev alan bütün personel, enfekte olmuĢ olan kanatlı hayvanlar ile son temastan sonra 3 gün boyunca ve aynı zamanda çalıĢmalar sırasında da olmak üzere, reseptif (hassas) hayvanların bulunduğu yerleri ziyaret etmemelidirler. a) Çukura gömme ile ortadan kaldırma TeĢhis teyit edilir edilmez karkasların gömülmesi için çukur hazırlanmasına, mümkün olan en kısa sürede baĢlanmalıdır. Önceden seçilmiĢ olan yer muhtemelen enfekte olmuĢ olan merkezin yakınlarında veya mümkün olan en yakın yerde, tercihen yerleĢimin olduğu yerlerden uzakta, hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yer altı sularını kirletmeyecek yerlerde olmalıdır. Çukur en az iki metre geniĢliğinde ve yine en az iki metre derinliğinde olmalıdır. Bu derinlikte, her biri yaklaĢık 1,8 kg ağırlığında olan 300 hayvan için 1,3 m2’lik alan gerekli olur. Daha derine kazılması (3,6-6 metre) mümkün olduğunda, m2 baĢına hayvan sayısı her bir metre derinlik ile birlikte iki katına çıkabilir. Karkasların ve/veya malzemenin çukura gömülme iĢlemleri sona erdikten sonra, bunların üzeri deliği kapatmadan önce sönmemiĢ kireç ile kaplanır. Delik daha sonra, fazlaca bastırmamaya dikkat göstererek toprak ile doldurulmalıdır, çünkü daha sonraki ayrıĢma olayları ile gaz oluĢumu çatlakların meydana gelmesine neden olabilir. Sayfa 34 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 34 Dezenfekte edilebilir olmayan bütün malzeme (örnek olarak ahĢap, kağıt, vb.) hayvanlar ile gömülür. b)Rendering tesislerinde ortadan kaldırma Karkasların transformasyon veya yakma tesislerine taĢınmaları halinde, tümüyle sızdırmaz olan (kapağıda dahil olarak), muhtemelen taĢıma için uygun olan, büyük kasalı kamyonların kullanılması gereklidir. Hayvanlar kesinlikle canlı olarak taĢınmamalıdır. Et unlarının üretimi için olan dönüĢüm tesislerinde gerçekleĢtirilen imha iĢlemi, ilgili uygulamanın yarım saat boyunca en az 120°C'lik bir ısıda karkasların kıyma haline getirilmesinden sonra kabul edilebilir. Çevrim ile ilgili uygun kontroller, en azından bitmiĢ ürünün enfektifliği hakkında kontroller ile gerçekleĢtirilecektir. Bu tesisler aĢağıdaki minimum niteliklere sahip olmalıdırlar. a) Tesislere ulaĢan yolların çimento yer döĢemeleri olmalıdır, (atık su boĢaltım yollarına ve arıtma tesisine maksimum dikkat gösteriniz.) b) Karkasların hermetik (hava geçirmeyen) kasalardan boĢaltım iĢleminin gerçekleĢtirildiği yer, kıyma yapıcılara ulaĢım platoları veya yakıcı fırın ağızları gibi, kaplı ve yer döĢemeli olmalı ve ulaĢım kapatılabilir olmalıdır, c) Platoların giriĢinde, iç kısma yerleĢtirilmiĢ olan bir yıkanma ve dezenfeksiyon noktası olmalıdır. Tesisin normal faaliyeti, karkasların imhası için gerekli olan bütün süre boyunca durdurulur. Ticari faaliyete yeniden baĢlanmadan önce ve detaylı dezenfeksiyonlardan sonra üretim yaptığı et, kemik unu, jelatin v.b. lerden numuneler alınarak tavuk vebası yönünden incelettirilir. c) Ġmha yerleri Yönetmeliğe uygun , çevreye zarar vermeyecek Ģekildeki imha yerleri hazırlanması iĢi yerel yönetim ile Çevre ve Orman Ġl Müdürlüğünce yapılacaktır. Ġmhada Karkas TaĢıma Topluca öldürülmüĢ olan hayvanların karkaslarının taĢınması sızdırmaz ve hermetik (hava geçirmeyen) kapaklı kaplar ile gerçekleĢtirilmelidir. Sayfa 35 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 35 Aracın sürücüsü kabinden inmemelidir ve eğer inmek zorunda kalırsa inmeden önce tek kullanımlık tulum ve ayakkabı giymelidir. Yeniden binerken, sürücü koltuğuna oturmadan önce giymiĢ olduğu tek kullanımlık giysileri teslim etmeyi sağlamalıdır. TaĢımada Dezenfeksiyon a) ĠĢletmenin giriĢinde, iĢletmeden çıkan bütün araçları dezenfekte eden mobil bir dezenfeksiyon ünitesi bulundurulur, b) Personel giriĢte tümüyle giysilerini değiĢtirmeli ve bu amaçla hazırlanmıĢ olan giysileri giymelidir. Personel, iĢini bitirdikten sonra giysilerini tümüyle değiĢtirmeli ve mobil duĢlar noktasında çok titiz bir Ģekilde duĢ yapılmalıdır, c) Yükleme evresinde karkaslar, kasalara konuldukça bölüm uygun bir dezenfeksiyon iĢlemine tabii tutulur, d) Yükleme iĢlemleri sona erdikten sonra, motorlu araç enfekte olmuĢ alanı terk etmeden önce büyük bir dikkat gösterilerek dezenfekte edilmeli, bu uygulamaya özellikle tekerlekler, kasalar ve araba gövdesinin alt tarafları tabi tutulmalıdır. Enfekte olmuĢ alandan çıkmadan önce araç üzerindeki damlaların düĢmeye bırakılması önemlidir, e) Karkasların boĢaltım noktasında araç, kasaların içi de dahil olmak üzere, yıkanmalı ve dezenfekte edilmelidir, bu iĢlem platoların içine yerleĢtirilmiĢ olan dezenfeksiyon istasyonu tarafından gerçekleĢtirilir; kamyon bu alandan çıktıktan sonra, bu ortamda dezenfekte edilir. Kamyon tesisin giriĢine yerleĢik olan dezenfeksiyon noktasında yeniden dıĢsal olarak dezenfekte edilir, f) ĠĢletmenin dezenfeksiyonu ile ilgili olarak ise, toplu olarak öldürme sona erdikten sonra, ilgili bölüm dahilinde belirtilmiĢ olan talimatlara uyulmalıdır. 2. Hayvansal Maddelerin Ġmhası Hastalık çıkan kümes veya iĢletmedeki yumurta, tavuk gübresi, tüyü ve yemlerin dıĢarı çıkarılması yasaktır. Bu hayvan maddelerinin kullanımına izin verilmez. Karkasların gömülmesi sisteminin kullanılması halinde, aĢağıdaki bahsi geçen maddeler de aynı çukura konulabilir ve üzeri toprak ile kaplanabilir veya enfekte olmuĢ olan karkasların taĢınması için öngörülmüĢ olan aynı metodlar ile bu malzemelerin yakıcılara taĢınarak imha edilmesi gerekir. Hastalık çıkan iĢletmelerdeki göz önüne alınacak baĢlıca materyaller Ģunlardır: a) Kanatlı gübresi, b) Yumurtalar ve yumurta türevleri, c) Saman, Sayfa 36 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 36 d) Yem ve diğer besinler, 37 e) Tüyler, f) Yumurtalar için viol, g) Ġlaçlar ve aĢılar. 5.3.4.5. TEMĠZLĠK VE DEZENFEKSĠYON Kanatlılar toptan imha edildikten sonra enfekte olmuĢ olan iĢletmelerin temizliği ve dezenfeksiyonu için uygulanması gereken prosedürler aĢağıda belirtilmiĢtir. a) ĠĢletmeye veya kümese bağlı olan kısımlar (kuluçka merkezi, yumurta ve taĢıyıcıların toplanma odası, yumurtaların seçilmesi ve ambalajı için olan mekan, pastörizasyon tesisleri) fiziksel olarak veya fonksiyonel olarak uygun Ģekilde dezenfekte edilmelidirler. Ayrıca canlı hayvanların veya kuluçka yada tüketim yumurtalarının, yem ve diğerlerinin taĢınması için olan iĢletme taĢıma araçları da aynı uygulamaya tabi tutulmalıdır, b) Duvarlar, zemin, alanlar ve tavanların temizliği titiz bir Ģekilde yapılmalı, bütün dıĢkı kabuklaĢmaları kazınmalı, gerçekten dezenfekte edilebilir olan yüzeyler hazırlayacak Ģekilde, bütün dezenfekte edilemeyen yapılar sökülmeli ve imha edilmelidir, c) Kapalı olan yerlerin duvarları ve yerleri uygun dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalı, demir strüktürler ısı ile dekontamine edilmeli, eğer iĢlem riskli değilse aynı zamanda aleve de maruz bırakılmalıdırlar, d) DıĢ kısımlarda, mevcut her türlü organik kalıntının alınması ile detaylı bir temizlik yapıldıktan sonra, dezenfekte edici solüsyon ile yıkanmalıdırlar, e) ÇimentolanmamıĢ olan açık alanlarda, birden fazla olmak üzere aynı dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. ĠĢletmede mevcut olan bütün alet ve makineler bir araya toplanmalı, titiz bir Ģekilde temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Bu evre sona erdikten sonra kümesler, açık alanlar vb. uygun dezenfekte edici madde ile uygulamaya tabi tutulur, f) Su deposu, boru sistemleri , kanallar ve su içme araçları uygun bir dezenfekte edici solüsyon ile uygulamaya tabi tutulmalıdır ve solüsyon en az 48 saat boyunca dezenfekte edilecek olan yapılarda kalmalıdır, g) Yem siloları boĢaltılmalı ve yem kalıntılarını düĢürmek için bu silolara vurulmalıdır, daha sonra yukarıdan sıcak sulu hidro temizleyicisi ile yıkanmalı ve daha sonrasında dumanlanmalıdırlar.Yemlikler ve yuvalar sökülmeli ve hidro temizleyici ile temizlenmeli ve daha sonrasında dezenfekte edilmelidir, h) Ġzinli olarak iĢletmeye ulaĢan bütün kiĢilerin dezenfeksiyona tabi tutulmasını sağlamak için, mobil bir dezenfeksiyon istasyonu bütün dezenfeksiyon evrelerinin sonuna kadar iĢletmenin giriĢinde kalmalıdır, i) Personel toptan imha evrelerinde olduğu gibi hareket etmeye devam etmelidir, Sayfa 37 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr j) TemizlenmiĢ ve dezenfekte edilmiĢ olan mekanlar dumanlamaya tabi tutulmalıdır, k) 15 gün sonra su ve yem dağıtım tesislerinin buharlanmasını ve dezenfeksiyon iĢlemleri tekrar edilmelidir. Ön Temizlik ve Dezenfeksiyon a) Kanatlı karkasları imha edilmek üzere alınır alınmaz, kanatlı kümesleri ve ilgili bölümleri ve toptan imha ve ölüm sonrası muayene sırasında kontamine olmuĢ olan binaların, avluların vb.’nin bütün bölümleri uygun dezenfektanlar ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. b) Binaları, avluları, aletleri vb.’yi kontamine etmiĢ olma ihtimali olan her türlü kanatlı dokusu ve yumurtaları uygun Ģekilde alınmalı ve karkaslar ile birlikte ortadan kaldırılmalıdır. c) KullanılmıĢ olan dezenfektan uygulamaya tabi tutulmuĢ olan yüzey üzerinde en az 24 saat boyunca kalmalıdır. Son Temizleme ve Dezenfeksiyon a) Yağ ve pislikler yağ alıcı bir ürün uygulanarak bütün yüzeylerden silinmeli ve daha sonrasında su ile yıkanmalıdır. b) Su ile yıkandıktan sonra yukarıda belirtilen yüzeyler yeniden bir dezenfektan ile uygulamaya tabi tutulmalıdır. c) Yedi gün sonra mekanlar yağ alıcı bir ürün ile uygulamaya tabi tutulmalı, soğuk su ile durulanmalı, bir dezenfektan kullanılmalı ve yeniden su ile durulanmalıdır. TaĢıma Araçlarında Temizlik ve Dezenfeksiyon Barınaklara giren ve çıkan herhangi bir taĢıt ya da römorkun gerek dıĢ tarafları gerekse de alt kısımları temizlenip dezenfekte edilecektir tekerlekler dahil (tekerleklerin bütün taban çeperi dahil), jantlar, çamurluklar]. TaĢıt ya da römorkun kanatlı taĢınan kısımları da temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. TaĢıtın içi de dahili gözle görülebilen bütün çamur, pislik, hayvan dıĢkısı, sıçramıĢ atıklar ve diğer benzeri maddeler temizlenmeli ve giderilmelidir. Hastalığa KarĢı Kullanılacak BaĢlıca Dezenfektanlar a) Sodyum Hipoklorit : Aktif klor içinde % 2’lik solüsyon. b) Formalin+Permanganat : Kapalı ortamlarda dumanlama 5.3.4.6. HASTALIK BÖLGESĠNĠN KONTROLÜ Hastalığı takiple görevli hükümet veteriner hekimi hastalık tamamen sönünceye kadar bölgeyi kontrol eder. Tavuk vebası insanlara da bulaĢabileceğinden, resmi veteriner hekim hastalık hakkında hayvan sahiplerine ve mahalli sağlık teĢkilatına bilgi verir. Sayfa 38 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 38 5.3.4.7. HASTALIĞIN SÖNÜġÜ Tavuk vebası hastalığında alınan karantina tedbirleri son imhadan 21 gün sonra gerekli periyodik dezenfeksiyonlar yapıldıktan sonra kaldırılır 6. EĞĠTĠM 6.1. Ġlgili Personelin Eğitimi : Ġl ve Ġlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünde ÇalıĢan Resmi Veteriner Hekimler, Veteriner Sağlık Teknikerleri/Teknisyenleri, Serbest Veteriner Hekimler AI (Tavuk Vebası) hakkında bilgilendirilmiĢlerdir. Personel AI nın teĢhis metotları ve hastalıkla mücadele konusunda düzenli olarak eğitilmeye devam edilecektir. Personelin eğitiminde; AI nin klinik teĢhisi, Hayvandan hayvana, hayvandan insana bulaĢma yolları, KB ve GB’deki enfekte mekanlarda uygulanan prosedürler (sanitasyon ve imha), YHKM’deki prosedürler, Kayıt tutulması, Bildirim ve yayım prosedürleri, konuları iĢlenmiĢtir. 6.2. Farklı grupların eğitimi Hayvan Sahipleri, Çiftçiler, Satıcılar, Polis, jandarma ve belediye zabıtaları 6.3. Eğitim programının uygulanması Hastalığın klinik belirtilerle ilgili resim ve video görüntüleri ve AI virüsü ile enfekte bir sürüdeki sağlık ve verim kayıtlarının nasıl değiĢtiğine iliĢkin örnekler. 6.4. Bu programla ilgili sorumluluk Sinop AI Acil Eylem Planı eğitim programlarının uygulanmasından GTHBĠM sorumludur. Sayfa 39 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 39 40 7. HASTALIK BĠLĠNCĠ VE HALKLA ĠLĠġKĠLER 7.1. GiriĢ Hastalıkla ilgili kamuoyunu ilgilendiren bilgiler çok dikkatli bir Ģekilde hazırlanarak YHKM yayım bölümü tarafından yayımlanacaktır. 7.2. Raporlama Ģartı Hastalık Ģüphesi, teĢhisi ya da teyidi durumunda en kısa sürede GKGM’ne bilgi verilecektir. Halkın bilgilendirilmesi Bakanlığımız emirleri doğrultusunda Vali veya YHKM tarafından belirlenen bir sözcü tarafından yapılacaktır. 7.3. Tanıtım GTHB Bültenlerin yayımları, tarımla ilgili basın ve radyo yayımları ile köy ziyaretleri ve TV kanalları yoluyla çiftçiler için sohbet programları Ģeklinde tanıtım yapılacaktır. Bu yayınlara ek olarak internet sitemiz (http://www.sinoptarim.gov.tr) kamuoyunun hastalık bilincinin muhafazası için kullanılacaktır. YEREL HASTALIK KRĠZ MERKEZĠ (YHKM ) ADRESĠ Ġl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Yet. Ve Su Ür. ġube Müdürlüğü SĠNOP Telefon: 0 368 261 44 90 Faks : 0 368 261 15 08 57@kkgm.gov.tr Sayfa 40 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 41 GÖÇMEN KUġ ROTALARI EK-1 ULUSLAR ARASI ÖNEME SAHĠP SULAK ALANLAR Sayfa 41 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr EK-2 2011 YILI İLÇELER BAZINDA KÖY KANATLI MEVCUTLARI ( KÖY TAVUKLARI ) Kanatlı Türleri ĠLÇE ADI Kaz Güvercin Diğer Kümes Hayvanları Tavuk Hindi Ördek 01-Merkez 42.000 300 150 20 -- -- 02-Ayancık 25.000 200 250 30 -- -- 03-Boyabat 80.000 3.200 200 150 -- -- 04-Dikmen 10.000 500 700 120 -- -- 05-Durağan 30.000 1.000 200 100 -- -- 06-Erfelek 25.000 300 150 150 -- -- 07-Gerze 25.000 300 150 20 -- -- 5.000 1.300 200 10 -- -- 12.000 100 -- -- -- -- 254.000 7.200 2.000 600 -- -- 08-Saraydüzü 09-Türkeli TOPLAM EK-3 Sayfa 42 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 42 SĠNOP ĠLĠ 2011 YILI ĠLÇELER BAZINDA TĠCARĠ KANATLI ĠġLETMELERĠ TAVUK 43 BILDIRCIN SIRA NO HĠNDĠ YUMURTACI BROĠLER DAMIZLIK 1-DĠKMEN - 100.000 - - TOPLAM - 100.000 - - SĠNOP ĠLĠ DOĞAL SULAK ALANLARI SIRA NO ĠLÇE ADI SULAK ALAN 1 MERKEZ SARIKUM GÖLÜ 2 DURAĞAN ALTINKAYA BARAJ GÖLETĠ 3 AYANCIK AKGÖL EK-4 Sayfa 43 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 44 SĠNOP ĠLĠ ĠDARĠ DURUM ĠLÇE ADI MERKEZ AYANCIK BOYABAT DĠKMEN DURAĞAN ERFELEK GERZE SARAYDÜZÜ TÜRKELĠ TOPLAM BELEDĠYE SAYISI 1 1 1 1 1 1 1 1 1 9 KÖY SAYISI 42 71 106 30 70 46 41 32 31 469 EK-5 İL GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK PERSONELİ İLETİŞİM LİSTESİ UNVAN ADI SOYADI TELEFON TELEFON Ġġ CEP 0 368 261 44 90 0 542 646 43 87 VETERĠNER HEKĠM Kazım ÜSTÜN VETERĠNER HEKĠM Burak KÜÇÜK 0 368 261 44 90 0 506 735 40 49 VETERĠNER HEKĠM Erdal ÖZEL 0 368 261 44 90 0 532 570 63 66 VETERĠNER HEKĠM Ġlker HANCI 0 368 261 44 90 0 533 436 13 04 VETERĠNER HEKĠM Özgür CEBECĠ 0 368 261 44 90 0 532 637 35 36 VETERĠNER HEKĠM Hakkı APAYDIN 0 368 261 44 90 0 505 474 63 34 VETERĠNER HEKĠM Oral DĠNLER 0 368 261 44 90 0 505 888 41 48 VETERĠNER HEKĠM Kamilhan KARAKURT 0 368 261 44 90 0 542 698 23 54 VETERĠNER HEKĠM Adem KOÇAK 0 368 261 44 90 0 544 496 63 14 VETERĠNER HEKĠM Güneri YAġAR 0 368 261 44 90 0554 979 22 68 VETERĠNER HEKĠM Çağlar EKġĠOĞLU 0 368 261 44 90 0 533 740 86 04 VETERĠNER HEKĠM Aykut URAL 0 368 261 44 90 0 536 921 32 21 VETERĠNER HEKĠM Fikret KARADUMAN 0 368 261 44 90 0 543 772 00 34 VET.SAĞ.TEK. Hasan YILDIZ 0 368 261 44 90 0 544 261 38 76 VET.SAĞ.TEK. Esat TÜĞMEN 0 368 261 44 90 0 536 518 20 29 VET.SAĞ.TEK. F.Cengiz ARSLAN 0 368 261 44 90 0 542 250 45 64 VET.SAĞ.TEK. Gökhan ER 0 368 261 44 90 0 546 442 77 07 VET.SAĞ.TEK. Ersin ĠNCEKARA 0 368 261 44 90 0 543 542 25 50 VET.SAĞ.TEK. Serhat KARAOSMANOĞLU 0 368 261 44 90 0 536 522 36 05 VET.SAĞ.TEK. Özay DÖNGEL 0 368 261 44 90 0 544 235 25 37 Sayfa 44 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr EK-6 İLÇE MÜDÜRLÜĞÜ SAĞLIK PERSONELİ İLETİŞİM LİSTESİ LİSTESİ ĠLÇE UNVAN DĠKMEN DURAĞAN SARAYDÜZÜ TÜRKELĠ TELEFON Ġġ CEP Hüseyin SARAÇOĞLU 0 368 613 10 72 0 505 311 20 90 VET.SAĞ.TEK VETERĠNER HEKĠM Abdullah SĠPAHĠ 0 368 613 10 72 0 506 594 11 31 Naci DEMĠR 0 368 315 19 41 0 542 591 39 87 VETERĠNER HEKĠM Ali KEMALOĞLU 0 368 315 19 41 0 542 634 83 39 VETERĠNER HEKĠM Murat USTA 0 368 315 19 41 0 505 873 17 28 VETERĠNER HEKĠM Hilmi ÇELĠK 0 368 315 19 41 0 544 303 85 20 VETERĠNER HEKĠM Volkan BARAZ 0 368 315 19 41 0 536 666 60 12 VET.SAĞ.TEK VETERĠNER HEKĠM Hikmet COġKUN 0 368 315 19 41 0 544 303 85 20 - 0 533 740 86 04 VET.SAĞ.TEK Tayfun KURT 0 368 771 23 75 0 545 224 86 99 VETERĠNER HEKĠM Bekir Yücel TANRIKULU 0 368 416 10 08 0 542 839 54 10 VETERĠNER HEKĠM Ġrfan YILMAZ 0 368 416 10 08 0 544 964 17 18 VET.SAĞ.TEK. VETERĠNER HEKĠM Mahmut KESKĠN 0 368 416 10 08 0 544 964 17 18 Didem YILMAZER 0 368 511 20 16 0 505 804 15 87 VETERĠNER HEKĠM Özge HOġCAN 0 368 511 20 16 0 533 090 00 95 VET.SAĞ.TEK Suat AYDIN 0 368 511 20 16 0 533 456 48 01 VET.SAĞ.TEK VETERĠNER HEKĠM Bülent YILMAZ 0 368 511 20 16 0 544 635 92 22 Ahmet GÜVEN 0 368 511 20 16 0 506 406 69 39 VETERĠNER HEKĠM AyĢegül GÜVEN 0 506 406 69 39 VETERĠNER HEKĠM Berker ġAHĠN 0 368 511 20 16 0 368 718 10 44 VETERĠNER HEKĠM Betül CENĠKLĠOĞLU 0 368 718 10 44 0 532 543 52 48 VET.SAĞ.TEK Hakan AYDIN 0 368 718 10 44 0 542 673 98 03 VETERĠNER HEKĠM VETERĠNER HEKĠM Yusuf AYDIN 0 368 485 81 51 0 546 463 36 26 Mehmet GÖKDAĞ 0 368 485 81 51 0 506 149 73 68 VETERĠNER HEKĠM VETERĠNER HEKĠM Gökhan ZORLU 0 368 671 20 14 0 537 011 51 41 Erdem BERKAN 0 368 671 20 14 0 541 551 58 76 VETERĠNER HEKĠM Ufuk DEVECĠ 0 368 671 20 14 0 507 447 22 44 VET.SAĞ.TEK Özcan KAYGUSUZ 0 368 671 20 14 0 544 905 22 88 ERFELEK GERZE TELEFON VETERĠNER HEKĠM AYANCIK BOYABAT ADI SOYADI - 0 505 764 79 06 Sayfa 45 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 45 EK-7 TÜRKELĠ SARAYDÜZÜ GERZE ERFELEK DURAĞAN DĠKMEN MERKEZ AYANCIK MALZEME BOYABAT SĠNOP ĠL MÜDÜRLÜĞÜ KUġ GRĠBĠ MALZEME LĠSTESĠ Arabalı Benz.Pulv. 6 1 - - - - 1 - 1 Cerrahi Eldiven 6 - 2 - - 4 - - - Cerrahi Makas 5 1 2 1 2 1 1 - 1 Co2 Tüpü+Regülatör 18 - - - - - - - 1 DiĢli Penset 5 2 2 1 2 2 3 - 2 Düz Penset 5 2 2 - 2 2 3 - 2 FFP-3 Maske 250 10 10 8 15 4 20 2 - GaloĢ Çizme 250 10 10 4 22 5 20 - - Gözlük 240 10 10 11 9 4 10 5 3 GPC8 (5 Lt.) 9 1 1 1 3 - - 1 1 Ġyosep (5 Lt.) - 1 1 1 1 1 5 8 1 Kafa Feneri 20 1 2 1 1 - 2 - 1 Lastik Çizme 24 4 4 3 2 2 6 - - Long Life 250-S 36 - - - - - - - 4 Nitril Eldiven 250 - - 6 15 4 10 - - Num.Nakil Kabı 50 Lt. 32 4 - 2 5 - 5 2 1 Num.Nakil Kabı 25 Lt 9 - - 1 1 - 1 Buz Aküsü 100 - - 20 20 20 20 20 10 Buz Aküsü 50’li 20 - - 10 10 20 20 - - Öldürme TaĢ.Kont. (Küç.) - - - - - - - - - Öldürme TaĢ.Kont (Büy.) 64 3 - 3 3 - 5 2 3 Plastik Ast.Eldiven 30 10 10 7 7 - 10 - - Povisep 3 - - - - - - - - Sırt Pülverizatörü 1 - 1 1 1 1 1 1 - Tıbbi Atık PoĢeti 300 10 10 10 1 2 10 5 - Tulum 500 10 10 10 10 6 10 2 4 Veteriner Çantası 22 2 4 2 3 1 4 3 2 - - - - - - - 3 - Virargi Puls VT-49 (20 Lt) - 1 Sayfa 46 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 46 EK-8 ĠL/ĠLÇE MÜDÜRLÜĞÜ RESMĠ ARAÇ DURUMU ĠLÇELER TAKSĠ PĠKAP MĠNÜBÜS JĠP OTOBÜS MERKEZ 2 3 1 1 - AYANCIK 2 - - - - BOYABAT 2 1 - - - DĠKMEN 1 - - - - DURAĞAN 1 1 - - - ERFELEK 1 - - - - GERZE 1 2 - - - SARAYDÜZÜ 1 - - - - TÜRKELĠ 1 - - 1 - Sayfa 47 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 47 48 EK-9 YEREL HASTALIK KRĠZ MERKEZĠ (YHKM) ASĠL ÜYELERĠ ĠLETĠġĠM LĠSTESĠ ADI SOYADI GÖREVĠ (YHKM ) UNVAN TELEFON NO FAX NO Ali YILMAZ Vali Yardımcısı Vali Yardımcısı 0 368 261 15 01 0 368 261 15 02 M.Fatih ġAHĠN BaĢkan Vekili ġube Müdürü 0 368 261 44 90 0 368 261 15 08 ġefaattin SERTEN Üye Ġl Jandarma Komutanı 0 368 261 15 20 0 368 260 12 05 Gökhan TELATAR Üye Ġl Sağlık Müdürü 0 368 261 26 86 0 368 261 16 32 Baki ERGÜL Üye Belediye BaĢkanı 0 368 261 18 45 0 368 261 45 06 Yusuf BĠNER Üye Ġl Emniyet Müdürü 0 368 261 15 03 0 368 261 46 81 Oğuz BEYAZIT Üye Orman ve Su ĠĢleri X. Bölge Müdürü 0 368 260 23 77 0 368 260 16 05 Mehmet Emin NARTA Üye Sinop Defterdarı 0 368 261 19 88 0 368 260 03 21 Yılmaz ÖZBEN Üye Ziraat Odası BaĢkanı 0 368 261 73 15 - Ġsmail DEĞER Üye Belediye Zabıta Müdürü 0 368 261 18 45 0 368 261 45 06 Doğan ÖZDEMĠR Üye Veteriner Hekimler Odası Temsilcisi 0 368 260 41 01 0 368 260 41 01 NOT : 1) Gerek görülmesi halinde diğer kamu kurum temsilcileri de YHKM’ ne üye olarak alınabilecektir. (EK-11 Listeden ) 2) Salgının çıktığı yerin Belediye BaĢkanı YHKM’ ne üye olarak alınacaktır. (EK-11 Listeden ) EK-10 Sayfa 48 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü e-posta: 57@kkgm.gov.tr TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP YEREL UZMAN GRUBU ( YUG) ÜYELERĠ LĠSTESĠ 49 ADI SOYADI Ġsmail AYDIN Emre ÖZAN ÜNVANI GÖREV YERĠ Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Enstitü Müdürü Müdürlüğü TELEFON NO 0 362 437 08 36 0 362 437 03 99 0 362 437 08 36 0 362 437 03 99 0 362 437 08 36 0 362 437 03 99 0 362 437 08 36 0 362 437 03 99 Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Teknik Koordinatör Kemal Gürkan KÜTÜK Ġdari Koordinatör Yunus GÜR Veteriner Hekim Müdürlüğü Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü Samsun Veteriner Kontrol Enstitüsü Müdürlüğü FAX NO Sayfa 49 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü e-posta: 57@kkgm.gov.tr TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP ĠLÇE HABERLEġME LĠSTESĠ GÖREVĠ ADI SOYADI EK-1 1 50 TELEFON FAX Ayancık Kaymakamı Suat YILDIZ 0 368 613 14 00 0 368 613 34 44 Ayancık Belediye BaĢkanı Ayhan ERGÜN 0 368 613 10 73 0 368 613 13 33 Boyabat Kaymakamı Ümit Hüseyin GÜNEY 0 368 315 20 55 0 368 315 20 55 Boyabat Belediye BaĢkanı ġefik ÇAKICI 0 368 315 30 10 0 368 315 30 18 Dikmen Kaymakamı Soner ÖZER 0 368 771 20 01 0 368 771 20 01 Dikmen Belediye BaĢkanı Saim ĠSTANBULLU 0 368 771 20 64 0 368 771 25 95 Durağan Kaymakamı Kudret KURNAZ 0 368 416 10 01 0 368 416 10 01 Durağan Belediye BaĢkanı Ahmet KILIÇASLAN 0 368 416 10 09 0 368 416 10 34 Erfelek Kaymakamı Feremez BABAT 0 368 511 20 01 0 368 511 27 47 Erfelek Belediye BaĢkanı Muzaffer ġĠMġEK 0 368 511 22 50 0 368 511 22 50 Gerze Kaymakamı Bülent BAYRAKTAR 0 368 718 15 04 0 368 718 11 60 Gerze Belediye BaĢkanı Osman BELOVACIKLI 0 368 718 15 47 0 368 718 12 48 Saraydüzü Kaymakamı Muhammet Fuat TÜRKMAN 0 368 485 81 42 0 368 485 81 57 Saraydüzü Belediye BaĢkanı Hasan PEKER 0 368 485 81 55 0 368 485 81 53 Türkeli Kaymakamı Gökhan KARAÇAY 0 368 671 20 06 0 368 671 21 80 Türkeli Belediye BaĢkanı Halil Dilek ÖZCAN 0 368 671 21 88 0 368 671 22 17 Sayfa 50 İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü e-posta: 57@kkgm.gov.tr TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP 51 EK-13 ĠLÇE GIDA TARIM VE HAYVANCILIK MÜDÜRLÜĞÜ HABERLEġME LĠSTESĠ GÖREVĠ ADI SOYADI Ġġ TEL CEP TEL Ayancık Ġlçe Müdürü Mesut BOZKURT 0 368 613 10 28 0 532 521 31 16 Boyabat Ġlçe Müdürü M. Refik KAYADĠBĠ 0 368 315 11 48 0 533 644 89 81 Dikmen Ġlçe Müdürü Kenan YALDIZ 0 368 771 23 75 0 533 685 98 46 Durağan Ġlçe Müdürü Mustafa GÜLTEKĠN 0 368 416 10 22 0 532 570 98 42 Erfelek Ġlçe Müdürü Özgür BAġ 0 368 511 20 27 0 505 453 30 80 Gerze Ġlçe Müdürü Özbay AKKAġ 0 368 718 10 29 0 505 271 27 12 Saraydüzü Ġlçe Müdürü Sami KARAÇAYLI 0 368 485 81 51 0 543 503 53 06 Türkeli Ġlçe Müdürü Seyithan TEKĠN 0 368 671 20 51 0 541 479 90 88 EK-14 Sayfa 51 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr SĠNOP ĠLĠ SERBEST VETERĠNER HEKĠMLER ĠLETĠġĠM LĠSTESĠ ĠLÇE ADI SOYADI Türkeli Ümit ÖZCAN Gerze Durağan Zafer MUTLU Ahmet KÜÇÜKBAġ Mustafa ÜNAL Mehmet KARAKAġĞLU Ahmet TUNÇ Boyabat Cezmi ÇELTĠKÇĠ 3157520 Gerze Hidayet TÜRE 7184894 Dikmen Cem YÜKSEL 7712395 Merkez Volkan DĠNLER 2611619 Boyabat Kemal ĠÇEL 315 58 28 Türkeli Aydın ÖZDEMĠR 671 25 27 Durağan Arda Can ARICI 4161911 Merkez Tamer ERSOY 261 37 01 Durağan 416 25 50 Merkez Faik Emrah ÖNKÜR Ġsmet EKġĠ Boyabat Habib DIRMAN 315 61 65 Ayancık Osman TANIġ 6135737 Erfelek Adem TOP 5112183 Merkez Faruk ġANOĞLU 2600900 Boyabat Ayancık Erfelek Tel. No 6713322 7184333 3151928 6131212 5113690 4162208 260 52 08 52 Muayenehanenin Adresi Cep Tel. Stad Yolu No:7/A TÜRKELĠ ÇarĢı Mah.KurtuluĢ Sok.10/B GERZE Yenihalyeri GiriĢi Sabri MaviĢ Apt. BOYABAT KöprübaĢı Mah.Yenicami altı No:5 AYANCIK Yenicami Sok.No:4 ERFELEK Fatih CAD. No:14 DURAĞAN Cevdet Kerim Ġncedayı Cad.KurtuluĢ Sok.No:1 BOYABAT ÇarĢı Mah.Cumhuriyet Cad.No:7/B GERZE Merkez Mah.Ġstiklal Cad.No:139 DĠKMEN Camikebir Mah.Batur sok. No:25 SİNOP Yusufkemalbey Cad. No:37/A BOYABAT Musabey Cad.No:3 TÜRKELĠ Cumhuriyet Cad. No:117/J DURAĞAN Camikebir mah.Batur sok. No:6 SİNOP Merkez Mah. Plevne Cad. No:10 DURAĞAN Ġncedayı mah. 1 nolu sok. No:26/B SĠNOP Cevdetkerimbey Cad.No:16/A 5395469988 Yalı Mah. KöprübaĢı Cad. No:68/A Ayancık Tel:6135737 Musa can Meydanı No:15/B ERFELEK 5058184700 Kaleyazısı Mah.Kumlapı Cad.No:43/A SĠNOP 5073446683 5427240948 5425971006 5325502511 5323322946 5379584534 5436468140 5323323801 5055887314 5424372070 5442022304 5438544003 5077472415 536 889 76 92 546 633 97 62 542 418 00 60 5327055481 Sayfa 52 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Telefon: 0.368 261 44 90 Faks: 0 368 261 15 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP e-posta: 57@kkgm.gov.tr 53 EK- 15 SĠNOP ĠLĠNDE FAALĠYET GÖSTEREN KANATLI KESĠMHANELERĠ VE ĠMHA YERLERĠ LĠSTESĠ KESĠMHANELER : SĠNOP ĠLĠNDE RESMĠ KANATLI KESĠMHANESĠ YOKTUR ĠMHA YERLERĠ : YEREL YÖNETĠMLER ĠLE ORMAN VE SU ĠġLERĠ BAKANLIĞI X. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ TARAFINDAN BELĠRLENECEKTĠR. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 54 EK- 16 RESMĠ VETERĠNER HEKĠM ĠÇĠN EKĠPMAN LĠSTESĠ 1) Kağıt ve kalemler 2) Epidemiyolojik soru formları 3) Klinik ziyaret ve örnekleme iĢlemleri için gerekli ekipman ; a. 2 adet atılabilir elbise b. 5 çift atılabilir ayakkabı koruyucu (çizme galoĢ) c. 2 çift lastik eldiven ve 5 çift lateks eldiven d. Tek kullanımlık Ģapkalar (bone) ve yüz maskeleri e. Tek kullanımlık tulum f. Her iki tarafı da kapalı koruyucu gözlükler g. Dirençli ve geçirgen olmayan tıbbi atık çantaları h. Kâğıt peçete ve havlular i. 5 adet sızdırmaz kap j. 5 adet sızdırmaz ve suya dayanıklı plastik çanta k. Elektrikli meĢale l. Aktif dezenfektan solüsyon m. 2 adet kalem ve not defteri n. 100 adet 2.5 ml. lik enjektör ve iğneleri o. Kan tüpleri ve tüp taĢıyıcılar p. Püskürtücü q. 100 adet ince küçük plastik çanta, (poĢet) r. 2 adet cerrahi makas s. 2 çift forseps t. Bant u. 2 adet keçe uçlu kalem v. 1 termik kap w. 5 dondurulmuĢ buz paketi Bu kitden iki takım hazırlanıp Ġl GTH Müdürlüğü Hayvan Sağlığı, Yet. Ve Su Ür. ġube Müdürlüğünde görevli RVH’in kullanımına hazır hale getirilmiĢtir. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 55 EK-17 HASTALIK ÖNCESĠ VE SONRASINDA GÖREVLĠ EKĠPLER LĠSTESĠ I. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Burak KÜÇÜK - 0 506 735 40 49 Yedek Veteriner Hekim Erdal ÖZEL - 0 532 570 63 66 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Ġsmail YILDIZ 261 61 18 0 544 357 05 18 Pulverizatör Sorumlusu Enver ERDURDU 281 90 97 0 544 214 23 46 Ġtlaf Sorumlusu Güneri YAġAR - 0 544 979 22 68 Ġtlaf Sorumlusu Esat TÜĞMEN 260 23 96 0 536 518 20 29 Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Kazım ÜSTÜN 260 50 82 0 542 646 43 87 Yedek Veteriner Hekim Özgür CEBECĠ - 0 507 863 52 53 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Ali Ġhsan ALBAYRAK 261 84 25 0 535 748 59 62 Pulverizatör Sorumlusu Ahmet YILMAZ 260 06 52 0 542 804 05 44 Ġtlaf Sorumlusu Çağlar EKġĠOĞLU - 0 533 740 86 04 Ġtlaf Sorumlusu Gökhan ER - 0 546 442 77 07 II. EKĠP GÖREVLĠLERĠ TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 56 III. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Ġlker HANCI - 0 533 436 13 04 Yedek Veteriner Hekim Hakkı APAYDIN 261 61 03 0 538 272 81 95 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Ayhan AKILLI - 0 533 266 67 73 Pulverizatör Sorumlusu Ġbrahim ÖZÇELĠK 261 17 05 0 538 265 26 93 Ġtlaf Sorumlusu Aykut URAL - 0 536 921 32 21 Ġtlaf Sorumlusu Serhat KARAOSMANOĞLU - 0 536 522 36 05 IV. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Sorumlu Veteriner Hekim Ev Telefonu Cep Telefonu Hüseyin SARAÇOĞLU - 0 533 311 20 90 Yedek Veteriner Hekim Kamilhan KARAKURT - 0 532 797 98 82 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Selçuk DEMĠR - 0 543 689 91 11 Pulverizatör Sorumlusu Abdullah SĠPAHĠ - 0 505 874 92 46 Ġtlaf Sorumlusu Hüseyin SARAÇOĞLU - 0 533 311 20 90 Ġtlaf Sorumlusu - - - TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 57 V. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Naci DEMĠR 315 26 02 0 542 591 39 87 Yedek Veteriner Hekim Ali KEMALOĞLU 312 00 67 0 542 634 83 39 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Nevzat ERBAġ 312 71 02 0 530 325 57 60 Pulverizatör Sorumlusu Hilmi ÇELĠK 315 37 48 0 542 587 29 18 Ġtlaf Sorumlusu Volkan BARAZ 315 75 57 - Ġtlaf Sorumlusu Hikmet COġKUN 315 01 22 0 544 303 85 20 VI. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Berker ġAHĠN - 0 505 764 79 06 Yedek Veteriner Hekim - - - Ev Telefonu Cep Telefonu Yardımcı Personel Adı ve Soyadı ġoför Nusret ALBAYRAK 771 22 06 0 538 256 19 00 Pulverizatör Sorumlusu Ahmet MUTLU 771 20 97 - Ġtlaf Sorumlusu Tayfun KURT - 0 545 224 86 99 Ġtlaf Sorumlusu - - TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 58 VII. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Sorumlu Veteriner Hekim Ev Telefonu Cep Telefonu Bekir TANRIKULU 416 26 24 0 542 839 54 10 Yedek Veteriner Hekim Ġrfan YILMAZ 416 24 35 0 544 964 17 18 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı ġoför Ev Telefonu Cep Telefonu Mehmet AKAY - 0 538 256 19 23 Pulverizatör Sorumlusu Mahmut KESKĠN - 0 544 964 17 18 Ġtlaf Sorumlusu Mustafa DEMĠREL - 0 544 841 24 09 Ev Telefonu Cep Telefonu Ġtlaf Sorumlusu VIII. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Sorumlu Veteriner Hekim Didem YILMAZER - 0 505 804 15 87 Yedek Veteriner Hekim Özge HOġCAN - 0 533 090 00 95 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Bülent YILMAZ - 0 544 635 92 22 Pulverizatör Sorumlusu Bülent YILMAZ - 0 544 635 92 22 Ġtlaf Sorumlusu Fikret KARADUMAN - 0 543 772 00 34 Ġtlaf Sorumlusu ġ.Suat AYDIN - 0 533 456 48 01 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 59 IX. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Sorumlu Veteriner Hekim Yedek Veteriner Hekim Yardımcı Personel ġoför Pulverizatör Sorumlusu Ġtlaf Sorumlusu Ġtlaf Sorumlusu Ev Telefonu Cep Telefonu Ahmet GÜVEN - 0 506 406 69 39 AyĢegül GÜVEN - 0 506 406 69 39 Ev Telefonu Cep Telefonu 718 33 33 - 0 536 477 82 63 0 532 543 52 48 Hakan AYDIN - 0 542 673 98 03 - - - Adı ve Soyadı Sebahattin ĠNCE Betül CENĠKLĠOĞLU X. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Sorumlu Veteriner Hekim Yusuf AYDIN - 0 546 463 36 26 Yedek Veteriner Hekim Mehmet GÖKDAĞ - 0 506 149 73 68 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Cafer SAVAġ - 0 542 735 75 17 Pulverizatör Sorumlusu Yusuf AYDIN - 0 546 463 36 26 Ġtlaf Sorumlusu Mehmet GÖKDAĞ - 0 506 149 73 68 Ġtlaf Sorumlusu - - - TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 60 XI. EKĠP GÖREVLĠLERĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Sorumlu Veteriner Hekim Ev Telefonu Cep Telefonu Gökhan ZORLU - 0 537 011 51 41 Yedek Veteriner Hekim Erdem BERKAN 671 25 27 0 541 551 58 76 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu ġoför Ġsa YILMAZ - - Pulverizatör Sorumlusu Ufuk DEVECĠ - 0 507 447 22 44 Ġtlaf Sorumlusu Özcan KAYGUSUZ - 0 544 905 22 88 Ġtlaf Sorumlusu - - - ĠTLAF EKĠBĠ Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Veteriner Hekim Oral DĠNLER - 0 505 888 41 48 Sorumlu Vet.Hekim Adem KOÇAK - 0 544 219 34 70 Yedek Vet.Sağ.Tek. Özay DÖNGEL - 0 544 235 25 37 Yardımcı Personel Adı ve Soyadı Ev Telefonu Cep Telefonu Ġtlaf Sorumlusu Salih ELVER - 0 541 611 20 80 Ġtlaf Sorumlusu Murat ÜNCÜER 260 26 99 - TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 61 ĠHBAR DEĞERLENDĠRME EKĠBĠ (I) Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Veteriner Hekim Burak KÜÇÜK Veteriner Hekim Erdal ÖZEL Vet.Sağ.Tekn. ġoför Ev Telefonu Cep Telefonu 260 49 24 0 506 735 40 49 . 0 505 474 63 34 Esat TÜĞMEN 260 23 96 0 536 518 20 29 Ayhan AKILLI - 0 533 266 67 73 ĠHBAR DEĞERLENDĠRME EKĠBĠ (II) Kriz Ekibinin Adı ve Soyadı Veteriner Hekim Kazım ÜSTÜN 260 50 82 0 542 646 43 87 Veteriner Hekim Özgür CEBECĠ - 0 505 474 63 34 Vet.Sağ.Tekn. Gökhan ER 261 82 60 0 530 884 84 52 ġoför Ġsmail YILDIZ 261 61 18 0 544 357 05 18 Ev Telefonu Cep Telefonu TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 62 EK-18 HASTALIK ġÜPHESĠ OLAN BĠR HASTALIK MERKEZĠNDE EL KOYMA TUTANAĞI ÖRNEĞĠ .............................. tarihinde .................. .................... ................... ................... ................... ..... ................. ............... ................. .................... ....................... .................. .................... adresinde oturan Bay/Bayan ................. .......... ........... ................. ..................... tarafından ileri sürülmüĢ olan .............. ................... .................. ...................... ............ kuĢkusu durumunun mevcut olduğu ................... ..................... ................. ................. ............... ..................... ............... ........... .............. .......... adresinde kurulu kümeste var olan kanatlıların sahibi/sorumlusu ................. doğumlu bay/bayan .............. ............. .......... ’a Veteriner Hekim ................. ................. tarafından 3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu’nun Ceza Hükümlerinden 47. Maddesinin hükümleri bildirilmiĢ ve yerel sağlık makamlarının ilgili önlemlerini bekleyerek aĢağıdaki talimatları verilmiĢtir: 1) ĠĢletmede mevcut kanatlıların kayıt edilmesi ve epidemiyolojik araĢtırmada görevli veteriner hekimlere yardımcı olunması; 2) ĠĢletmede mevcut kanatlılara ve diğer hayvan türlerine el konulması; 3) ġüphe altındaki kanatlıların, sağlıklı olanlardan ayrılarak ayrı ayrı muhafaza altına alınması; 4) Diğer önlemleri beklerken, ölü kanatlıların saklanması; 5) Köpeklerin, kedilerin ve avlu hayvanlarının sınırlanması; 6) ĠĢletme dıĢına gübre çıkartılmasının yasaklanması: 7) Kanatlıların ve diğer hayvan türlerinin iĢletmeye giriĢinin yasaklanması; 8) Kanatlıların veya diğer hayvan türlerinin etlerinin veya karkaslarının ve ayrıca yemlerin, aletlerin, nesnelerin ve herhangi diğer malzemenin çıkıĢının önlenmesi; 9) ĠĢletmede mevcut olan et ve karkasların korunması yükümlülüğü; 10) Kümesten kümese olmak üzere kiĢilerin, malzemelerin ve taĢıtların hareketini durdurmak; 11) Koruma personelinin kümesteki hayvanlarla her türlü Ģekilde temas etmesini önlemek; 12) Kanatlıların bulundukları yerlerin ve bunların yakınında bulunan alanların titiz Ģekilde dezenfekte edilmesi. Bay/Bayan ............... ............... .............. ................ Ģüphe duyulan kanatlıların koruyucusu olarak tayin edilmiĢtir ve yukarıdaki hususların icra edilmesinden ve iĢ bu tutanağın kabulünden sorumludur. Mal sahibi/ĠĢletme Sorumlusu Muhtar veya Belediye BaĢkanı Hükümet Veteriner Hekimi NOTLAR: Tutanak hastalıktan Ģüphe duyulan iĢletme içinde var olan hayvanların sahibine veya herhangi bir Ģekilde buradan sorumlu olan kiĢiye tebliğ edilmelidir. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 63 EK-19 TAAHHÜT BEYANI ÖRNEĞĠ Bay/Bayan ............ ............. ............ .........’ye ait iĢletmede tavuk vebası kuĢkusu bulunduğundan ........ ........ ....... doğumlu .............. ............. ............. ............... .............. ............... ............... .......... ............. ........... .......... .......... ........... ........... ............ ................ ............... ......... ....... ........ adresinde ikamet eden Bay/Bayan ........... ............... ............. iĢine istinaden bugün tarihi itibariyle 3 gün boyunca kanatlı türlere ait olan diğer hayvanlar ile temas kurmayacağını, aynı zamanda muhtemel hastalık taĢıyıcısı olan giymiĢ olduğu giysileri uygun araçlar ile yıkayacağını ve dezenfekte edeceğini taahhüt eder. ..../..../........ Ġmza TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr EK-20 AVIAN INFLUENZA EPĠDEMIYOLOJĠK ARAġTIRMA FORMU Tarih ...../...../..... Dr. ........................................................................... Telefon no .................….......…....... ġüphe N. .......……......….… Teyit N. ...........………..….. KuruluĢ ismi ………………………………….............…......................................................... Adres…………………………….............……........……………………………................….. Belediye .....................….............…......... Ġl…………...................... Telefon .....…....….......... ilçe/bölge/mahalle ………………………………………. Çiftlik kodu ya da kimlik numarası Sahibi ....................................................................................................................................................... ġirket …….................................................................................................................... ................ ġirket sahibinin adresi ...............................................................Telefon ..………….............….. Bilgileri veren kiĢi...........................................................................………...…........….............. ....................................................................................................................................................... Çiftlik Veteriner hekimi Dr. ................................................... Var HAYIR EVET ÇĠFTLĠKLE ĠLGĠLĠ BĠLGĠLER TESĠSĠNTĠPĠ: Endüstriyel Kırsal Bayi Et kanatlıları Perakendeci KATEGORĠ/ÜRETĠM HATTI: Sofralık yumurta Tip : Büyük ebeveyn Ebeveyn Piliçler Et-tipi (broyler) Yumurtacı TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 64 65 MEVCUT KANATLI SAYISI VE TÜRÜ Tavuk Et N° .............. Damızlık N° ...…..... Hindi Et N° .............. Damızlık N° .............. Beç tavuğu Ördek Et N° .............. Damızlık N° .............. Damızlık Et Et Sülün Serbest N° .........…. Damızlık Kaz Et Bıldırcın Keklik N° .............. Damızlık N° .............. Damızlık N° .............. Damızlık Et Et Serbest N° .............. N° .............. N° .............. N° .............. N° .............. N° .............. Damızlık N° ........….. Damızlık N° .....Kat.... N° .............. Güvercin Ördek Yumurtacı N° .............. N° .............. Diğer …………………….……………………... ……………………... ……………………… yerleĢtirme tarihi ….../….../…... cinsiyet : …………………....…YaĢ………………. ...…/..…./...… cinsiyet …………..……………. YaĢ…..…………... KAYNAK KULUÇKAHANE ġirket Kuluçkahanesi HAYIR EVET ġirket ........................................................ Adres............................….....…........... ……… N Belediye ..........................…........…….....Ġl .….……. Kod Telefon …………………….…… Faks ……………….….……… Gaga kesme iĢlemleri : ĠĢlemi yapan: Tarih ……/…../…… Aile üyeleri Ġstihdam edilen personel Harici personel Diğer .... Açıklamalar………………………….…….....……………………………………………… TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr …...…..………………………………………………...………………………..…………… Barınak sistemi Barınaklar Tüneller Hayır Evet Hayır Evet N° …................ N° …............... Havalandırma sistemi tipi: Doğal ……………………………………………………………….…………… Fanlı Doğal ……………………….……………………..………………….. Yapay……………………………………………………….………………….. Serbest sistem Hayır KuĢ geçirmez fileler Hayır Evet m2 …......... Evet Yabani kuĢlarla temas ihtimali: Hayır Evet Türler ….............…………...... ……………................................ .………..……............................. Mahalde mevcut diğer kanatlılar (tutulan ya da serbest) Hayır Türler ..…………….......……........ Evet ..........……………………….…….. ....………………………………….. Gölet ya da göllerin varlığı : Hayır Evet ……………………………………………………………...…………………….. Hayır Diğer su kaynakları Evet (tanımlayınız) .………….....................……...…..................... Hayır Evet N° ..................……........... Diğer hayvanlar Hayır Evet (tanımlayınız) ..............................……............ Domuz varlığı Açıklamalar ......................................................................................................................................... TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 66 GEREKLĠ DĠĞER BĠLGĠLER : 67 1. Tesisin topografisi Enfekte mekanların bir haritası çizilir, üretim biriminin ve burada barındırılan hayvanların bilgileri ve ilgili mekanlara eriĢim yolları gösterilir. Enfeksiyonun giriĢi/yayılıĢı verileri: a), b), c) vs., için gerekli bilgiler bütün hayvan/insan hareketleri için toplanmalı gerekirse tekrarlanmalıdır. 2. Kanatlıların hareketleri: gerekli bilgiler a) Diğer tesislerden/kuluçkahanelerden/çiftliklerden kanatlı giriĢi Hayır Evet (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün önce) Tarih ...../...../..... N° ............... Tür .......................……...Çiftlik Kuluçkahane Çiftlik adı...............................................…………………………......……….…...Kod Adres..........................................…….......….....................……........N. ....................... Belediye .......................................................................…..…....... …………………Ġl Ġlçe/bölge/mahalle...…....….... ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Hayır b) Sergi/Pazar/fuarlardan kanatlı giriĢi Evet (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün önce) Tarih...../...../.....No..................................Tür..........................................................…… Fuar Kaynak: Pazar Belediye..........................................................................……...... Ġlçe Sergi Ġl …...…..... ..…………………………............- c) Diğer çiftlik/tesis/kuluçkahane/kesimhanelere kanatlı/yumurta çıkıĢı Hayır Evet (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre ) Tarih ...../...../..... N. ............................... VarıĢ Yeri: Diğer çiftlik Tür ........................................................………............ Kuluçkahane Kesimhane Diğer ......................………............. KuruluĢ adı.................................................……........ Kod Adres.......................................................…….......….........................……........ N. .................. Belediye .......................................... Ġl ………………….. …….........Ġlçe/bölge/mahalle...…….....….... d) Diğer fuar/Pazar/sergilere kanatlı/yumurta çıkıĢı Hayır Evet (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre) Tarih...../...../.....N..................................Tür…........................................................……….......... VarıĢ Yeri: Fuar Pazar Sergi Diğer ......................………..……............. Adres..................................................................…….......…............................N. ...................... Belediye .......................................Ġl …………………..……........ Ġlçe/bölge/mahalle...…....…..….…………. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 3. ĠNSANLARIN HAREKETLERĠ: ENFEKSĠYONUN MUHTEMEL YAYILMA YOLLARI (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre) Hayır Evet Tarih ...../…../….. Soyadı ve adı .….................……………..................................……….... Veteriner hek. Teknisyen AĢı ekibi Gaga kesici Diğer çiftçi Bayi Diğer (tanımlayınız) …………………………………………….... Adres ................................................................……………...................... N. .….…….…….... Belediye........................................ Ġl ……………….. ……......... Ġlçe/bölge/mahalle...…….....….... Telefon No .…………….................... Daha önce ziyaret edilen çiftlik : Adı ………………………..……...……………………… Belediye........................................Ġl ……………….. ……......... Ġlçe/bölge/mahalle...…….....….... TAġITLARIN HAREKETLERĠ (A) hayvan taĢınması, (B) Yem taĢınması, (C) Yumurta taĢınması, (D) Ölü hayvanların toplanması, (E) Yakıt/Benzin, (Diğer) Tanımlayınız (Klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün öncesinden çiftlik için kısıtlama konan tarihe kadar olan süre) GiriĢ TaĢıt ġirket Faks/ telefon TaĢıt plaka TaĢıt plaka TaĢıyıcı tarihi A/B/C/D adı no no no (Ģirket) Traktör römork /E/diğer Sürücü Telefon no TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 68 a) DĠĞER KANATLI TESĠSLERĠ ĠLE DOLAYLI TEMAS 69 Hayır Evet (ilk klinik belirtilerin baĢlamasından 20 gün öncesi ile çiftliğe kısıtlama konulan tarihe kadarki süre içinde ekipman, taĢıt, yem ve personel vs. paylaĢımı) Temas tarihi …../…../..... Çiftlik ya da tesis adı …………………………………..………………………………….. Kod Adres .................................................................................................………….........……............. Belediye........................................Ġl ……………….. ……......... Ġlçe/bölge/mahalle...………..….....….... YetiĢtirilen tür ……………………………………………... sayı ………………...……… PaylaĢılan taĢıt PaylaĢılan yem PaylaĢılan ekipman PaylaĢılan personel Çöp toplanması/dönüĢüm çevrimi Diğer (tanımlayınız) …………………………………...………………..………............ b) AYNI SAHĠBE AĠT DĠĞER ÇĠFTLĠKLER Hayır Evet Çiftlik ya da tesis adı …………………………………………….……………..……….. Kod Adres: ........................................................................................................……............... Belediye........................................Ġl ……………….. ……………………………........... Ġlçe/bölge/mahalle...…….....….... YetiĢtirilen tür ………………………………………………………...sayı …………… BoĢ Dolu --------------------------------------------------------------------------------------------------------c) SALGIN MAHALLĠNE YAKIN KANATLI ÇĠFTLĠKLERĠ Hayır Evet Çiftlik ya da tesis adı…………………………… Kod …………………………….. Adres ........................................................................................................……..…......... Belediye........................................Ġl ……………….. ……......... Ġlçe/bölge/mahalle...……….....….... Metre cinsinden mesafe ……………………………………………………………….. YetiĢtirilen tür ………………………………………………………..sayı ………..… BoĢ Dolu TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 70 ANAMNESTĠK VERĠLER HAFTALIK MORTALĠTE (ÖLÜMLER) Önemli Not: mortalite oranlarına iliĢkin veriler ilk klinik belirtilerin baĢlamasından 6 hafta öncesine dayanmalıdır. ÖLEN HAYVAN SAYISI HAFTA -------------------DEN -------------------‘E KADAR Açıklamalar: .................………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………….……………………………………………………………… ……………………………………….…… …………………………………………………………………………………………….…… …………………………………………………………………………………………….…… AI Klinik belirtilerin baĢladığı tarih ........./........./......... Çiftçinin belirtileri gözlemlediği tarih: ……/……../…… TOPLAM KANATLI SAYISI Hasta kanatlı sayısı Ölü kanatlı sayısı Ġtlaf edilen kanatlı Kısıtlama altındaki çiftlik (Kısıtlama altındaki (Kısıtlama altındaki sayısı (ölü veya canlı) çiftlik) çiftlik) Önemli not: bu bilgiler çiftlikte kısıtlamalar uygulanmaya baĢladığında AI Ģüphesi ile iliĢkili olarak toplanan morbidite ve mortalite bilgilerini içermelidir. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 71 KANATLILARIN AġILANMASI Hayır Kanatlı aĢılaması yapılmaktadır: Ticari adı Evet AĢılama tarihi AĢı tipi (1) ….../...../..... …………… ................................. ............................................…................................ .…../...../..... …………… ................................. ............................................................................... ..…./...../..... …………… ................................. ................................................................................ ….../...../..... …………… ................................. ........................................….................................... ......./...../….. …………… .................................. ............................................…................................ ….../...../….. …………… .................................. ................................................................................. Uygulama yolu (1) Canlı ya da edil genleĢtirilmiĢ AĢıyı uygulayan personel: Aileden Ücretli Harici personel Diğer …...………………. Açıklamalar………………………………………………….………………………………… ĠLAÇ VERME UYGULAMALARI Son 15 günde: Hayır Evet (tanımlayınız): ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ………………………………………………………………………………………………… ĠLACI UYGULAYAN KĠġĠ: Aile ferdi Ücretli Harici personel Diğer …...………………. Açıklamalar : ………………………………………………….………………………………… HER TÜR ĠÇĠN KLĠNĠK ARAġTIRMA Tür ………………………………………… Depresyon Solunum belirtileri: hafif Ģiddetli yumurtlamada azalma ya da kesilme Ödem, siyanozis veya kutanöz kanamalar ishal Sinirsel belirtiler Diğer........................................................................................................................ ................... TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr MAKROSKOPĠK BULGULAR Rinit ve sinüzit Trakeit kataral Kanamalı Hava kesesi yangısı Kanamalar epikard Endokard Proventrikül ovarium follikülleri kataral kanamalı Enteritis Pankreatit 72 Diğer: ............................................................................................................................................................................... Açıklamalar …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………… Ġmza …………………………………………… TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 73 EK-21 AVIAN INFLUENZA Örnek sunuş/teslim formu Bölge…………………………………. Ġl ………...…………. Ġlçe/mahalle ..…….………………… Veteriner hekim …………………………………………………………………..……….… Telefon……………………………………………………..Faks…………………………… Tarih …./…./…. EriĢim Sayı……….…………………………….. Çiftlik: Belediye …………………………………………….……………...…Ġl………………………..…… Kod ya da kimlik nukmarası Sahibi …………………………….………..…………………………………….…………………. Tam adresi ………………………………..…………….………………………………..…. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 74 TÜRLER VE KATEGORĠ Damızlık hindi (*) N ………….… Et hindisi (*) N ……………..……….. Damızlık broyler N ………………. Damızlık yumurtacı N ……………….. Yumurtacı N ……………….......... Broilerler N ………………………….. Diğer türler (tanımlayınız) ………………………. N…………………………….…… Hayır (*) AI’ye karĢı aĢılanmıĢ Evet AĢılama sayısı ...... ÖRNEKLERĠN TOPLANDIĞI YER VE NEDENĠ SALGIN ġÜPHESĠ bildirim tarihi ……………… Teyit edilen salgın Salgınla epidemiyolojik bağlantısı olan çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ……..……… Koruma bölgesindeki çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ………………………. …………………………………………………………………………….………………… Gözetim bölgesindeki çiftlik Salgınla ilgili Çiftlik adı ve kodu ………………………….................................………………….…………………………… Hayvanların hareketlerine yönelik testler Ġzleme programı Diğer ……………………………………. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 75 ANAMNESTĠK VERĠLER Türler ve Klinik belirti Kategori baĢlangıcı ----------------- Semptomlar % mortalite ..den/..e ------------------------ ------------------------- ----------------------- ----------- ----------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ----------- ----------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ----------- ----------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ----------- ----------------- ------------------------ ------------------------- ----------------------- ----------- Türler Toplanan örnekler Örnek sayısı Antikor ---------------- ---------------------------- -------------- Virüs Saptanması için ---------------- ---------------------------- ----------------------------- ---------------------------- ----------------------------- ---------------------------- -------------- TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr ÖRNEK BĠLGĠLERĠ Barınak no Türler Toplanan örnekler Ġmza …………………………………………………… Ek bilgiler verilmesi gerektiğinde lütfen ek sayfalar kullanınız. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 76 77 EK 22 ÖRNEKLERĠN TOPLANMASI VE ĠġLENMESĠ Örnekler: AI Ģüphesi durumunda aĢağıda belirtilen patolojik örnekler alınmalı ve laboratuara gönderilmelidir. En az 5 adet ölmek üzere kanatlı (post mortem muayene için) veya, En az 5 adet ölmek üzere kanatlıdan toplu trakeal ve akciğer numuneleri veya, En az 5 adet ölmek üzere kanatlıdan toplu bağırsak numuneler , Sağlıklı kanatlılardan kloakal ve trakeal svablar (30 kanatlı örneğinden az olmamalıdır) (ayrıca su kuĢlarından ve uçamayan kuĢlardan da), Sürü büyüklüğü 20’den daha az ise bütün kanatlılardan kan örnekleri alınır. Daha büyük sürülerden ise 20 kan örneği alınır (Böylece sürü büyüklüğüne bağlı olmaksızın sürünün %25 ya da daha fazlasının pozitif olması durumunda %99 olasılıkla en az bir pozitif serumun yakalanması mümkün olur). Kan pıhtılaĢmaya bırakılmalı ve test için serumu alınmalıdır. Farklı organlardan numuneler bir arada aynı havuza alınmamalıdır. Enfeksiyon etkeninin yayılmasını önlemek için uygun Ģekilde paketlenmeli, ambalajlanmalı (sızdırmaz kaplar, en az iki plastik çanta ile sarılmıĢ olarak), ve laboratuara soğutulmuĢ Ģartlarda ulaĢtırılmalıdır. KesilmiĢ hayvanlar izole edilmiĢ otoklav edilebilen plastik çantalarda taĢınmalı ve benzer ikinci bir çantaya konmalıdır. Bütün numuneler laboratuara içinde buz kutuları bulunan bir polisitren kutu içerisinde ulaĢtırılmalıdır. Polisitren kutunun enfekte mekanlardan çıkıĢı öncesi uygun Ģekilde dezenfekte dilmiĢ olması gerekmektedir. Numunelerle birlikte uygun numune formları da mevcut olmalıdır. Numunelerin ulaĢtırılmasından sorumlu sürücü hiç bir yerde durmadan doğruca laboratuara gitmelidir. TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 78 MARAZĠ KURUM ADI MADDE GÖNDERME PROTOKOLÜ EK-23 : ..../.../20.... A-GÖNDERENĠN : Adı-Soyadı :.............................................................................................................. Adresi :.............................................................................................................. Tel-Fax :.............................................................................................................. e-mail :.............................................................................................................. B-HAYVAN SAHĠBĠNĠN : Adı-Soyadı :............................................................................................................... Adresi :............................................................................................................... Tel. No :............................................................................................................... C-HAYVANA AĠT BĠLGĠLER : 1- Kulak No :............................................................................................... 2- Türü :............................................................................................... 3- Irkı-Cinsiyeti :............................................................................................... 4- YaĢı :............................................................................................... 5- Verilen Besin Maddeleri : Slaj(............),Konsantre Yem(.........),Kaba Yem(............) 6- Bakım ve Beslenme : Ahırda (............), Merada (...........) D-NUMUNEYE AĠT BĠLGĠLER : 1- Gönderilen Numunenin Türü :................................................................................ 2- Numune Adedi :................................................................................ 3- Numunenin Alındığı Tarih :................................................................................ 4- Atık ise kaç günlük olduğu :................................................................................ 4- Uygulanan AĢılar :................................................................................ 5- Uygulanan AĢı Seri No’ları :................................................................................ 6- AĢı Uygulama Tarihleri :................................................................................ 7-NumuneningönderilmeĢekli :Formolde( ),DondurulmuĢ( ),SoğukĢartlarda( ) TaĢıyıcıbesiyeriiçinde( ), NormalĢartlarda( ),Diğer( ) E-HASTALIK DURUMU : 1- Sürüdeki hayvan sayısı (..........), hastalanan (.........), ölen (......), iyileĢen (......), sirayete maruz (........) 2- Hayvanın daha önce geçirdiği hastalık veya hastalıklar :......................................................................... ..................................................................................................................................................................................... 3- Daha önce yapılan tedavi ve tarihi :............................................................................................... ..................................................................................................................................................................................... 4-HASTALIKHAKKINDABĠLGĠ :(KlinikBelirtiler,lezyonlar,süresi,etkilenenhayvansayısıveotopsibulguları) ............................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................ 4- ġÜPHE EDĠLEN HASTALIK : (..........................................................) F- ĠSTENĠLEN LABORATUVAR MUAYENELERĠ: 1-Bakteriyolojik ( ) 2-Serolojik ( ) 3-Parazitolojik ( ) 4-Toksikolojik ( ) 5-Patolojik ( ) 6-Virolojik ( ) ĠMZA TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü Fatih Cad. No:13 SİNOP Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 08 e-posta: 57@kkgm.gov.tr 1 TAVUK VEBASI (AVIAN INFLUENZA) SĠNOP ACĠL EYLEM PLANI İl Tarım Müdürlüğü Hayvan Sağlığı Şube Müdürlüğü 08 Fatih Cad. No:13 SİNOP 57@kkgm.gov.tr Telefon: 0.368 261 58 36 Faks: 261 15 e-posta: