Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Transkript
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.
Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. Faaliyet Raporu 2004 Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›’n› aral›ks›z 37 y›l yürüten Merhum Sak›p Sabanc›’n›n an›s›na... Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 11 May›s 2005 Tarihli Ola¤an Genel Kurul Toplant› Gündemi 1) Aç›l›fl ve Baflkanl›k Divan›’n›n teflekkülü 2) Genel Kurul Toplant› Tutana¤›’n›n imzalanmas› hususunda Baflkanl›k Divan›’na yetki verilmesi 3) 2004 Y›l› faaliyet ve hesaplar› hakk›nda Yönetim Kurulu ve Denetçi Raporlar›’n›n okunmas›, müzakeresi 4) 2004 Y›l› Bilanço ve Kâr-Zarar Hesaplar›’n›n okunmas›, müzakeresi ve tasdiki ile kâr da¤›t›m›yla ilgili teklifin görüflülerek karara ba¤lanmas› 5) Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler’in fiirket’in 2004 y›l› faaliyetlerinden dolay› ibra edilmeleri 6) Yönetim Kurulu Üyeleri’nin ücretlerinin tesbiti 7) Dönem içinde boflalan denetçilik görevi için denetçi seçimi ve görev süresi ile ücretinin tesbiti 8) Yönetim Kurulu taraf›ndan belirlenen Ba¤›ms›z D›fl Denetim Kuruluflu’nun onay› 9) Esas Sözleflme’nin sermaye ile ilgili 10. maddesinin de¤ifltirilmesi ve yine bu madde ile ba¤lant›l› olarak Esas Sözleflme’ye yeni bir geçici madde eklenmesi hakk›nda karar verilmesi 10) Yönetim Kurulu Baflkan› ve Üyeleri’ne, Türk Ticaret Kanunu’nun 334. ve 335. maddelerinde yaz›l› muameleleri yapabilmelerine izin verilmesi ‹çindekiler 03 04 07 10 12 16 17 18 19 20 22 24 Sabanc› Toplulu¤u’na Genel Bak›fl Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› CEO’nun Mesaj› Yönetim Kurulu Sabanc› Holding Üst Yönetimi Vizyon ve Misyon Yeni Yönetim Yaklafl›m› Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Temettü Politikas› Risk Yönetimi ‹nsan Kaynaklar› Sabanc› Toplulu¤u ‹fltirakler ve ‹fltirak Oranlar› 26 34 40 44 48 50 52 58 62 67 68 69 Finansal Hizmetler Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv G›da ve Perakendecilik Çimento Kimya ve D›fl Ticaret Tekstil Di¤er Faaliyetler Sosyal ve Kültürel Faaliyetler Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Kâr Da¤›t›m Önerisi Denetçi Raporu Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Sabanc› Toplulu¤u’na Genel Bak›fl Sabanc› Holding, finansman, planlama, ifl gelifltirme, risk yönetimi ve insan kaynaklar› ifllevlerinin koordinasyonunun yan› s›ra, Toplulu¤un vizyon ve stratejilerinin belirlenmesinden ve Topluluk içinde yarat›lacak sinerji ile hissedarlar›na sa¤lanan de¤erin art›r›lmas›ndan sorumlu bir yönetim merkezidir. Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi., Türkiye’nin en büyük sanayi ve finans topluluklar›ndan biri olan Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› flirketleri temsil eden ana flirkettir. Sabanc› Toplulu¤u, hemen hemen tamam› faaliyet gösterdikleri sektörlerin liderleri konumunda olan 64 flirketten oluflmaktad›r. Sabanc› Toplulu¤u’nun temel ilgi alanlar›, bankac›l›k ve sigortac›l›¤› kapsayan Finansal Hizmetler, G›da ve Perakendecilik, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv, Kimya ve D›fl Ticaret, Çimento, Tekstil, Plastik, Enerji, Ka¤›t ve Ambalaj Malzemeleri, Turizm ile Bilgi ve Telekomünikasyon’dur. Sabanc› Holding’in kendi hisseleri hariç, ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem gören 12 flirkette ifltiraki bulunmaktad›r. Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› flirketler 11 yabanc› ülkede faaliyetlerini sürdürmekte ve ürünlerini Avrupa, Orta Do¤u, Asya, Kuzey Afrika, Kuzey ve Güney Amerika’n›n çeflitli bölgelerinde pazarlamaktad›rlar. Sahip oldu¤u sayg›nl›k ve marka imaj›, güçlü ortakl›klar› ve Türkiye piyasalar› hakk›ndaki bilgi ve deneyimi sayesinde Sabanc› Toplulu¤u, ana faaliyet alanlar›nda büyümüfl ve yabanc› ortakl›klar› arac›l›¤›yla dünya pazarlar›na aç›lm›flt›r. Sabanc› Holding’in uluslararas› ifl ortaklar› aras›nda, konular›nda dünyan›n önde gelen isimleri Bridgestone, Toyota, Kraft Foods International, Bekaert, Heidelberg Cement, Carrefour, Dia, Hilton International, Mitsubishi Motor Co., International Paper ve Philip Morris yer almaktad›r. Sabanc› Holding, finansman, planlama, ifl gelifltirme ve insan kaynaklar› ifllevlerinin koordinasyonunun yan› s›ra, Toplulu¤un vizyon ve stratejilerinin belirlenmesinden ve Topluluk içinde yarat›lacak sinerji ile hissedarlar›na sa¤lanan de¤erin art›r›lmas›ndan sorumlu bir yönetim merkezidir. 2004 y›l› faaliyetleri sonucu olarak, Sabanc› Toplulu¤u 8,6 milyar ABD Dolar› konsolide sat›fl geliri elde etmifl ve net kâr› 540 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r. Sabanc› Holding’in en büyük hissedar grubunu, sahip olduklar› %74,7 hisse oran›yla Sabanc› Ailesi oluflturmaktad›r. Sabanc› Holding hisseleri %25,3 halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmekte, depo sertifikalar› ise SEAQ International ve Portal’da kotedir. 03 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› Say›n Ortaklar›m›z, 2004 y›l› Sabanc› Toplulu¤u ve Türkiye için çok önemli bir y›l oldu. Öncelikle Sabanc› Toplulu¤u, 2004 y›l› içinde kuruluflundan beri Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›m›z› yapm›fl olan Sak›p Sabanc›’y› kaybetti. Sabanc› Toplulu¤u Merhum Sak›p Sabanc› liderli¤inde Sabanc› Kardefllerin özverili çal›flmalar› ile konsolide 8,6 milyar ABD Dolar› cirolu, 34 bin çal›flan› ile alt› ifl grubunda 11 ülkede yat›r›mlar› olan bir Topluluk haline geldi. Dünya ekonomisi ve ticaretinde, 2004 y›l›nda iyileflme artarak sürdü. Dünya ekonomisi %5 büyüyerek petrol fiyatlar›nda yaflanan h›zl› yükselifle ra¤men son 30 y›l›n en yüksek büyüme h›z›n› gerçeklefltirdi. ABD ekonomisi yine global ekonominin dinamosu durumundayken dikkatleri üzerinde toplayan Çin ekonomisi %9,5 büyüme h›z› ile geliflimini sürdürdü. 04 Sabanc› Toplulu¤u, Merhum Sak›p Sabanc› liderli¤inde Sabanc› Kardefllerin özverili çal›flmalar› ile konsolide 8,6 milyar ABD Dolar› cirolu, 34 bin çal›flan› ile alt› ifl grubunda 11 ülkede yat›r›mlar› olan bir Topluluk haline geldi. Dünya ekonomisi ve ticaretindeki genifllemenin deste¤i Euro bölgesindeki büyümeyi de h›zland›rd› ve oran %2’ye ulaflt›. Japonya ekonomisi %2,6 ile 2003’den h›zl› büyürken, Japonya d›fl›ndaki Asya ekonomilerinde ortalama büyüme h›z› %7,9 olarak gerçekleflti. Öte yandan, global ekonomi yüksek petrol fiyatlar›ndan olumsuz etkilenmeyi 2005 y›l›nda da sürdürecek görünüyor. Büyüme h›z›nda dünya genelinde bir gerileme beklense de, gerçekleflmenin ortalaman›n üstünde olaca¤› tahmin edilmekte. Türkiye ekonomisi ayn› dönemde %9,9’luk bir büyümeyi yakalad›. Ülkemiz bu elveriflli global ortamdan olumlu etkilenmeyi 2005 y›l›nda da sürdürmeye devam edecek görünmekte. 2004 y›l›nda politik istikrar› ile mali ve parasal politikalarda disiplini kararl›l›kla sürdüren Türkiye, döviz kurunda istikrar› korurken, ihracat›n› 2003 y›l›na göre %33,5 oran›nda art›rd›. Enflasyonu ve reel faizleri tek haneli seviyelere indirmeyi baflard›. Avrupa Birli¤i’nin 17 Aral›k 2004’teki toplant›s›n›n en önemli gündem konusu olan Türkiye ile müzakereleri bafllatmas› hususunda 3 Ekim 2005 tarihine karar vermesi, ülkemizin politik ve makroekonomik istikrar konusunda uluslararas› piyasalara daha güçlü ve uzun dönemli güven vermesini sa¤lam›flt›r. Yüzy›llard›r Avrupa ile içiçe yaflam›fl olan ülkemiz ve insan›m›z için yeni bir dönemin olaca¤›na inand›¤›m›z bu sürecin bafllamas›, Sabanc› Toplulu¤u olarak bizim de destekledi¤imiz bir süreçtir. IMF ile yeniden imzalanacak üç y›ll›k anlaflma ülkemizin mali ve ekonomik disiplinine büyük katk›lar sa¤layacak, Avrupa Birli¤i uyum sürecinde ülke olarak güçlü ve istikrarl› bir yap›ya kavuflmam›za yol açacakt›r. Topluluk olarak ülkemizde 2004 y›l›nda oldu¤u gibi sonraki y›llarda da politik ve ekonomik alanlarda yaflanan istikrar›n kal›c› ve sürdürülebilir olmas› için üzerimize düflen görevleri yerine getirmeye devam edece¤iz. Sabanc› Holding olarak 2004 y›l›nda, Merhum Sak›p Sabanc›’n›n bizlere b›rakt›¤› k›ymetli bayra¤› devrald›ktan sonra Toplulu¤umuzu daha ileriye tafl›mak için organizasyonumuzu, ifl tan›mlar›m›z›, yetki ve sorumluluklar›m›z› yeniden belirledik. Grup Baflkanlar›m›z›n say›s›n› sekizden alt›ya indirerek rasyonalize ettik ve yetkilerini art›r›p tüm Gruplar›m›z›n stratejilerini yeniden gözden geçirdik. 2005 y›l› bütçelerimiz ve üç y›ll›k stratejik hedeflerimizle ekip olarak yeni bir döneme haz›r›z. Bu yeni dönemde ana faaliyet alan› olarak belirledi¤imiz Finansal Hizmetler, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv, Kimya ve D›fl Ticaret, Çimento, G›da ve Perakendecilik ve Tekstil sektörlerinde yerel ve global geliflmemizi ba¤›ms›z ve gerekti¤inde stratejik ortakl›klar kurarak devam ettirece¤iz. Bu amaçla hedef pazarlar›m›z, yak›n co¤rafyam›zdan bafllamak üzere tüm dünyad›r. Bu hedefimiz do¤rultusunda 2004 y›l› içinde Dupontsa flirketimizdeki DuPont hissesini sat›n ald›k. Bu flirketimiz 1 milyar ABD Dolar›’n› aflan cirosu ile sektöründe Avrupa’da önemli pazar pay›na sahiptir. 2005 y›l›nda da globalleflme amac› ile sat›n alma faaliyetlerimizi sürdürece¤iz. 2005 y›l› için gündemimizdeki önemli konulardan birisi de, Avrupa Birli¤i’nden görüflme tarihi alm›fl, IMF ile yeniden üç y›ll›k anlaflma yapma haz›rl›¤›nda olan, politik ve ekonomik istikrar› yakalam›fl, jeopolitik önemi dünya taraf›ndan kabul edilmifl, büyümeye, geliflmeye ve dünya ile entegrasyona haz›r Türkiye’nin bu hedeflere ulaflmas›nda lokomotif olma gücüne sahip Sabanc› Holding’in gelecek için strateji ve hedeflerinin geliflen flartlar paralelinde tan›mlanmas›d›r. 05 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› Sabanc› Holding olarak 2004 y›l›nda, Merhum Sak›p Sabanc›’n›n bizlere b›rakt›¤› k›ymetli bayra¤› devrald›ktan sonra Toplulu¤umuzu daha ileriye tafl›mak için organizasyonumuzu, ifl tan›mlar›m›z›, yetki ve sorumluluklar›m›z› yeniden belirledik. Grup Baflkanlar›m›z›n say›s›n› sekizden alt›ya indirerek rasyonalize ettik ve yetkilerini art›r›p tüm Gruplar›m›z›n stratejilerini yeniden gözden geçirdik. Bu amac›m›za ulaflmada: • y›llar boyunca kazand›¤›m›z Sabanc› de¤erleri, • ifl yapma becerimiz, • itibar›m›z, • güçlü mali yap›m›z, • gelifltirdi¤imiz verimli çal›flma sistemleri, • uluslararas› flirketlerle uyumlu çal›flma becerimiz, • kurumsal yönetim anlay›fl›na olan inanc›m›z bizlere yol gösterecektir. 2004 y›l›nda temelini atmaya bafllad›¤›m›z bu yeni yap›n›n ana amac› siz ortaklar›m›za ve tüm paydafllar›m›za kal›c› ve sürdürülebilir de¤er yaratmakt›r. Sosyal ve kültürel alandaki faaliyetlerimiz 2004 y›l›nda da devam etti. Konusunda Türkiye’nin en büyük, dünyan›n da say›l› vak›flar› aras›nda yer alan Hac› Ömer Sabanc› Vakf›, Sabanc› Ailesi’nin büyük özverisi ile hayata geçirdi¤imiz Sabanc› Üniversitesi bünyesinde 2004 y›l›nda hizmete ald›¤› 927 kiflilik tam donan›ml› gösteri merkezi ve 1.200 kiflilik kapal› spor merkezi ile hizmetlerini sürdürdü. Sabanc› Üniversitesi bünyesinde faaliyette bulunan Sak›p Sabanc› Müzesi ve çal›flanlar› 2005 y›l›nda Londra’da aç›lacak olan Türkler sergisi için hem kuratörlük çal›flmalar›nda görev ald› hem de bu sergiye müze bünyesinde yer alan eserlerini göndermeyi kabul ederek destek verdi. Ayr›ca, 2004 y›l›nda da her y›l geleneksel hale gelen 1.000 ö¤renciye burs verilmesi faaliyetimize devam edildi. Tüm bu geliflmelerin yan› s›ra, merhum Sak›p Sabanc›’n›n sa¤l›¤›nda bafllatt›¤› son hay›r ifli olan Kandilli K›z Lisesi’nin restorasyonu çal›flmas›na deste¤imiz sürdürüldü. Baflar› ile geçen 2004 y›l› gibi 2005 y›l›n›n da hepimize hay›rl› olmas›n› dilerim. Güler Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Üye 06 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 CEO’nun Mesaj› Say›n Ortaklar›m›z, 2004 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u baflar›l› bir y›l yaflad›. Ortakl›klar›m›z› gözden geçirdik; baz›lar›n›n tamam›n› ald›k, baz›lar›ndan ise ayr›ld›k. Bunun nedeni global rekabetin içinde güçlü olmak ve güçlü kalmakt›. Beklentilerimiz, 2005 y›l›nda da oluflturdu¤umuz dengeli portföyle daha h›zl› koflmak ve daha yükse¤e s›çramak. 17 Aral›k 2004’de Avrupa Birli¤i’nin Türkiye’yi tam üyeli¤e götürecek müzakereleri 2005’de bafllatma karar› ile, Avrupa kap›s› araland›. Bugüne kadar Sabanc› Toplulu¤u sanayi flirketleri ve bankalar› ile Avrupa’da sadece var olmakla kalm›yor, ekonomik aç›dan da önemli bir yer tutuyordu. fiimdi yeni at›l›mlarla bu yer daha da geniflleyecek. 2004 y›l›nda: ‹fltirak portföyümüzü daha dengeli bir hale getirebilmek için yap›land›rma çal›flmalar›na devam ettik. Bu amaçla; • Dupontsa’da, DuPont hisselerini sat›n ald›k ve böylelikle Dupontsa’n›n 100%’üne sahip olduk. • I-Bimsa flirketindeki IBM hisselerini sat›n alarak, önceli¤imizi kaliteli servis ve müflteri memnuniyeti üzerine yo¤unlaflt›rd›k. • ‹nsa flirketinin operasyonunu durdurduk. • Winsa’y› satt›k. 07 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 CEO’nun Mesaj› Mevcut ifllerimizde ise önemli at›l›mlar yapt›k: • G›da sektöründe stratejik büyümemizi sürdürdük. Piyale flemsiye markas› alt›nda sundu¤umuz yeni ürünlerin yan›nda Saka suyunu piyasaya sunduk. Tüketicilerin Saka damacana suyuna gösterdikleri ilgi bizi memnun etti. Türkiye’deki su mevzuat› AB normlar›na uygun hale getirildi. Saka, AB normlar›na uyumlu ‘‘Do¤al Mineralli’’ su özelliklerini tafl›yan ilk markalardan biri oldu. • Perakende sektöründe iki yeni süpermarket (Championsa) ve 56 yeni Diasa ma¤azas› açt›k. Teknosa’da, bu y›l›n sonunda dokuz ilde ma¤aza say›m›z 57’ye, yetkili sat›c› ve servis noktalar›m›z 500’ün üzerine ç›kt›. • Ortak bir çal›flma kültürü ve sinerji yaratmak üzere Lastik ve Takviye Malzemeleri Grup Baflkanl›¤› ve Otomotiv Grup Baflkanl›¤›’n›, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Grup Baflkanl›¤› olarak birlefltirdik. Beksa’da sat›fl tonaj›n› art›rmaya devam ettik. Kapasite art›rmaya yönelik 15 milyon ABD Dolar› yat›r›m yapt›k. • Otomotiv sektöründe Temsa ile Avrupa otobüs ve midibüs pazar›nda 2003 y›l›nda 360 adet olan sat›fl›m›z› 548 adete ç›kartt›k. Toyotasa’da yurtiçinde 30.000 adet ile rekor sat›fl›m›z› gerçeklefltirdik. Pazar pay›m›z 2004 y›l›nda %6,7’ye ulaflt›. • Çimento flirketlerimiz yüksek kârl›l›k ve pazar pay› ile baflar›l› bir y›l geçirdiler. Bu durum bizi yeni yat›r›mlar yapmak için teflvik ediyor. Nitekim, Kayseri’de temelini att›¤›m›z 30 milyon ABD Dolar’l›k yeni beyaz çimento tesisi de bunun en büyük örne¤i oldu. • 370 MW elektrik üretim kapasitesine sahip Enerjisa tesislerimizde verimlili¤i ve maliyet bilincini sürekli k›lmak için çal›flt›k. Da¤›t›m tesislerinin özellefltirmeleri ve do¤algaz da¤›t›m ihalelerine ilgimizi ve çal›flmalar›m›z› sürdürüyoruz. 2005 y›l›nda da hedefimiz mevcut ve yeni ifllerimizin en uygun kombinasyonuyla dengeli bir portföy oluflturabilmek ve Dupontsa gibi örnekleri art›rmak. Global rekabetçilik vizyonuyla, Sabanc› fiirketleri’ni operasyonel mükemmelli¤e tafl›may› amaçlayarak ve 2005 y›l› sonuna kadar maliyetlerimizi %30 azaltmay› hedefleyerek bafllatt›¤›m›z 3005 Program›m›z› 2004 y›l›nda baflar›yla sürdürdük. Bu faaliyetlerimizle rekabet gücümüzü ve etkinli¤imizi hedefledi¤imiz gibi art›r›yoruz. 2004 y›l›nda bafllatt›¤›m›z Sabanc› Mükemmellik Projesi’ni 2005 y›l›nda devam ettirip, ifl mükemmelli¤i anlay›fl›m›z› tüm Sabanc› fiirketleri’ne yaymak ve grup sinerjilerini en iyi flekilde kullanmak amac›nday›z. Operasyonel mükemmelli¤e ulaflmada en güçlü araçlardan biri olarak gördü¤ümüz Six Sigma giriflimimizle, kalite, maliyet ve verimlilikte önemli aflamalar kaydetmek üzere ç›tay› yükseltip, küresel rekabetçili¤imizi art›rmak için kararl› ad›mlar ataca¤›z. 08 2004 y›l›nda konsolide olarak; sat›fllar›m›z 11,555 milyon YTL’ye (8,6 milyar ABD Dolar›), ihracat›m›z %15,4 artarak 980 milyon ABD Dolar›’na, net kâr›m›z ise 724 milyon YTL’ye (540 milyon ABD Dolar›) ulaflt›. 2004 y›l›nda Entegre Risk Yönetimi (ERM) ile ilgili kritik stratejiler, programlar ve süreçler gelifltirilerek, bunlar›n uygulamalar› grup içinde planland›¤› gibi yayg›nlaflt›r›lm›flt›r. Dünya standartlar›nda etkin ve kaliteli bir risk yönetim anlay›fl›n› tüm grup bünyesinde hakim k›larak, hissedarlar›m›za, ortaklar›m›za, yat›r›mc›lar ve çal›flanlar›m›za risklerini kontrol eden ve iyi yöneten bir kurum oldu¤umuz konusunda güvence vermeye devam edece¤iz. 2004 y›l›nda konsolide olarak; • sat›fllar›m›z 11.555 milyon YTL’ye (8,6 milyar ABD Dolar›), • ihracat›m›z %15,4 artarak 980 milyon ABD Dolar›’na, • net kâr›m›z ise 724 milyon YTL’ye (540 milyon ABD Dolar›) ulaflt›. 2005 ve ileriye dönük olarak sürdürülebilir kârl›l›k, sürdürülebilir büyüme, performansa dayal› yönetim anlay›fl› temel ilkelerimiz olacakt›r. En önemli kaynaklar›m›z olan insan gücümüz, finansman kaynaklar›m›z ve itibar›m›z optimum bir flekilde kullan›lacakt›r. Sabanc› Toplulu¤u’nun vizyonu daima daha ileriye gitmektir. 2004 y›l›nda elde etti¤imiz baflar›y›, 2005’de de katlayarak sürdürece¤iz; çal›flanlar›m›z, ortaklar›m›z ve hissedarlar›m›za de¤er yaratmaya devam edece¤iz. Yüksek performanslar› ve hissedarlar›m›za de¤er yaratmak için gösterdikleri özverili çal›flmalar› için dinamik yönetim kadrolar›m›za ve tüm çal›flanlar›m›za teflekkürlerimi sunar›m. Sayg›lar›mla, Dr. Celal Metin CEO 09 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Yönetim Kurulu Güler Sabanc› Baflkan ve Murahhas Üye (17.05.2004-17.05.2007) fievket Sabanc› Baflkan Vekili (17.05.2004-17.05.2007) Erol Sabanc› Baflkan Vekili (17.05.2004-17.05.2007) Ömer Sabanc› Üye (17.05.2004-17.05.2007) Sevil Sabanc› Sabanc› Üye (17.05.2004-17.05.2007) Serra Sabanc› Üye (17.05.2004-17.05.2007) Hasan Güleflçi Üye (17.05.2004-17.05.2007) O¤uz Karahan Üye (17.05.2004-17.05.2007) Dr. Celal Metin Üye ve CEO (17.05.2004-17.05.2007) Güler Sabanc› fievket Sabanc› Erol Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Adana’da do¤mufl ve yüksek tahsilini Bo¤aziçi Üniversitesi ‹flletme Bölümü’nde tamamlam›flt›r. Güler Sabanc›, Lastik ve Takviye Grubu fiirketleri’nde çeflitli üst düzey görevlerde bulunmufl ve bu flirketlerin kurulufl ve iflletme çal›flmalar›nda görev alm›flt›r. Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Üyesi olarak görev yapan Güler Sabanc›, kuruluflundan itibaren üst düzeyde sorumluluklar ald›¤› Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Heyeti Baflkan›’d›r. 10 1936 y›l›nda Kayseri’de do¤mufl ve yüksek tahsilini ‹ngiltere’de Manchester Üniversitesi’nde tekstil mühendisi olarak tamamlam›flt›r. Evli ve üç çocuk babas› olan fievket Sabanc›, tekstil flirketlerinde çeflitli üst düzey görevler ald›ktan sonra, 1980 y›l›ndan itibaren Toplulu¤u yurtd›fl›nda temsil etmifltir. Vaksa’n›n kurucular› aras›nda yer alan fievket Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkan Vekili’dir. 1938 y›l›nda Kayseri’de do¤mufl ve yüksek tahsilini ‹ngiltere’de Manchester College of Commerce’de tamamlam›flt›r. Evli ve iki çocuklu olan Erol Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i’nin yan› s›ra, Akbank Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Üyesi, Sabanc› Bank ve Ak Uluslararas› Bankas› Yönetim Kurulu Baflkan›, Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› Yönetim Kurulu Üyesi ve Institute Internationale D’Etudes Bancaires üyesidir. Ömer Sabanc› Sevil Sabanc› Sabanc› Serra Sabanc› Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi 1959 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek tahsilini Amerika Birleflik Devletleri’nde Delaware Üniversitesi’nde Ekonomi Bölümü’nde tamamlam›flt›r. Evli ve üç çocuk babas› olan Ömer Sabanc›, Sasa flirketlerinde 15 y›l boyunca Genel Müdür ve Yönetim Kurulu Baflkan›, Kimya Grubu’nda ise Baflkan olarak çal›flm›flt›r. Ömer Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi olmas›n›n yan› s›ra Avrupa Sentetik Elyaf Derne¤i ile TÜS‹AD’›n Yönetim Kurulu Baflkan›’d›r. 1973 y›l›nda ‹stanbul’da do¤mufl ve yüksek tahsilini Marmara Üniversitesi ‹flletme Bölümü’nde tamamlam›flt›r. Bir çocuk annesi olan Sevil Sabanc›, Topluluk flirketlerinde çeflitli görevler üstlendikten sonra 1997-2001 y›llar› aras›nda Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi olarak vazife alm›flt›r. Sevil Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi olmas›n›n yan› s›ra Türkan Sabanc› Görme Engelliler Okulu Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Binicilik Federasyonu Asbaflkan›’d›r. 1975 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek tahsilini Portsmouth Üniversitesi ve ‹stanbul Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü’nde birincilikle tamamlam›flt›r. Temsa flirketinde görev yapm›fl olan Serra Sabanc› Londra’da Institute of Directors’da “fiirket Sat›n Alma ve Yönetim Kurulu Üyelikleri” ile ilgili e¤itim alm›flt›r. Serra Sabanc›, Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktad›r. Hasan Güleflçi O¤uz Karahan Dr. Celal Metin Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi/CEO 1937 y›l›nda Adana’da do¤mufl ve yüksek tahsilini ‹ngiltere’de Manchester Üniversitesi’nde teksil mühendisi olarak tamamlam›flt›r. Evli ve üç çocuk babas› olan Hasan Güleflçi, Toplulu¤a ba¤l› çeflitli flirketlerde ve Sabanc› Holding’te en son CEO olmak üzere çeflitli üst düzey görevlerde bulunmufl ve 2000 y›l›nda emekliye ayr›lm›flt›r. Hasan Güleflçi Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi olmas›n›n yan› s›ra, çeflitli flirketlere dan›flmanl›k vermekte olup, Amerikan Hastanesi Dan›flma Kurulu Üyesi, ‹stanbul Filatelistler Derne¤i ile Sa¤l›k ve E¤itim Vakf› üyesidir. 1929 y›l›nda ‹stanbul’da do¤mufltur. Evli ve bir çocuk babas› olan O¤uz Karahan, 19461975 y›llar› aras›nda Yap› ve Kredi Bankas›’nda en son olarak Genel Müdür olmak üzere üst düzey görevlerde bulunmufl; 1975 y›l›ndan itibaren çeflitli Topluluk fiirketleri, Holding ve Akbank’ta Genel Koordinatörlük, Yönetim Kurulu Üyeli¤i, Yönetim Kurulu Baflkan Vekilli¤i, Murahhas Üyelik ve Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› gibi üst düzey görevler alm›flt›r. O¤uz Karahan Sabanc› Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Denetim Komitesi Baflkan› olmas›n›n yan› s›ra ‹stanbul Sanayi Odas› Meclis Üyesi’dir. 1949 y›l›nda Ezine’de do¤mufl, yüksek tahsilini ‹stanbul Üniversitesi Kimya Bölümü’nde tamamlam›fl ve Kimya Mühendisli¤i alan›nda Doktora derecesine sahiptir. Evli ve iki çocuk babas› olan Dr. Celal Metin, 1975-1988 y›llar› aras›nda Lastik ve Takviye Grubu’na ait flirketlerde en son Genel Müdür olmak üzere çeflitli üst düzey görevlerde bulunduktan sonra 2003 y›l›na kadar dünyan›n çeflitli ülkelerinde global operasyonlar› olan birçok firman›n Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve CEO’luk görevlerini yürütmüfltür. Dr. Celal Metin, 2003 y›l›ndan itibaren Sabanc› Holding’de CEO ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktad›r. 11 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Sabanc› Holding Üst Yönetimi Komite Üyeleri Finans Komitesi Erol Sabanc›, Baflkan Faruk Bilen Mevlüt Aydemir Nedim Bozfak›o¤lu Denetim Komitesi O¤uz Karahan, Baflkan Sevil Sabanc› Sabanc› ‹nsan Kaynaklar› Komitesi Güler Sabanc›, Baflkan Mehmet Civelek Haluk Dinçer Erhan Kam›fll› Turgut Uzer Grup Baflkanlar› 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Faruk Bilen, Finans Mehmet Civelek, ‹nsan Kaynaklar› Haluk Dinçer, G›da ve Perakendecilik Ahmet Cemal Dördüncü, Strateji ve ‹fl Gelifltirme Yakup Güngör, Tekstil Erhan Kam›fll›, Çimento Ak›n Kozano¤lu, Finansal Hizmetler Engin Tuncay, Kimya ve D›fl Ticaret Turgut Uzer, Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Üst Yönetim Mehmet Tevfik Nane, Genel Sekreter Mevlüt Aydemir, Mali ‹fller ve Finansman Daire Baflkan› Nedim Bozfak›o¤lu, Bütçe, Muhasebe ve Konsolidasyon Daire Baflkan› Fuat Öksüz, Denetim Daire Baflkan› R›dvan Yirmibeflo¤lu, ‹nsan Kaynaklar› Daire Baflkan› Metin Reyna, Hukuk Müflaviri Kürflat Darbaz, Kurumsal ‹liflkiler Direktörü Murat Güvercinci, Çal›flma ‹liflkileri Direktörü Ali Özgenç, ‹fl Gelifltirme Direktörü Tamer Saka, Risk Yönetim Direktörü Özer Yelçe, Kurumsal ‹letiflim Direktörü Barbaros ‹neci, Bafl Ekonomist 12 2 5 8 4 9 3 7 6 1 Dr. Celal Metin CEO Güler Sabanc› Yönetim Kurulu Baflkan› SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Vizyon ve Misyon Vizyon Faaliyet alanlar›m›zda ve yapt›¤›m›z her iflte farkl›l›klar yaratarak kal›c› üstünlükler sa¤lamak Misyon Rekabetçi ve sürdürülebilir büyüme potansiyeli olan "stratejik bir portföyü" paydafllar›na de¤er yaratacak flekilde yönetmek 16 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Yeni Yönetim Yaklafl›m› 1 Sorumlu ve fieffaf 3 Aktif Kat›l›m 2 Yarat›c›l›k 4 Stratejik Yaklafl›m Sorumlu ve fieffaf: Öz de¤erlerimiz tevazu, insana sayg›, halka yak›nl›k, sosyal sorumluluk bilinciyle kurumsal yönetiflimi gerçeklefltirmek Yarat›c›l›k: Marka, teknoloji, tasar›m, network, IP ve bunun gibi kal›c› üstünlükler yaratmak Aktif Kat›l›m: Karar süreçlerinde kat›l›m ve ortak ak›l› teflvik eden bir yönetim yaklafl›m› oluflturmak Stratejik Yaklafl›m: Bugünkü ifllerimizi mükemmel yönetmek ve uzun dönemde üstünlükler sa¤layacak flekilde gelece¤imizi planlamak 17 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Temettü Politikas› Sabanc› Holding Ortakl›k Yap›s› (*) Yat›r›mc› ‹liflkileri Sabanc› Ailesi %74,7 Sabanc› Holding yönetimi hissedarlar›yla fleffaf ve yak›n bir iletiflim içinde olmakla gurur duymaktad›r. Ana hedef, mevcut hissedarlar için Sabanc› Holding’in de¤erini art›r›rken, potansiyel yat›r›mc›lar için de hisselerini cazip bir yat›r›m arac› haline getirmektir. Holding yönetimi, bu amaçla stratejik planlar› uygulay›p, sonuçlar›n› finans camias› ile zaman›nda ve fleffaf bir flekilde paylaflmay› ilke olarak benimsemifltir. fieffafl›k yaklafl›m› fiirket’in yönetim yap›s›nda da görülmektedir. Bu amaçla Sabanc› Holding Yönetim Kurulu’nda iki ba¤›ms›z üye görev yapmaktad›r. Uluslararas› Kurumsal Yat›r›mc›lar %15,2 Di¤er Yat›r›mc›lar %10,1 Halka Aç›kl›k Oran› %25,3 (*) 28 Mart 2005 tarihindeki CitiBank N.A., Garanti Bankas› ve Takasbank hesaplar›na dayal› tahmini bilgidir. Sabanc› Holding’de yat›r›mc›larla iliflkiler, Finans Grubu bünyesinde yer alan Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü taraf›ndan yürütülmektedir. Yat›r›mc› camias›na günlük bilgi ak›fl› bu bölüm taraf›ndan sa¤lanmaktad›r. 2004 y›l›nda telefon, e-mail ve posta yoluyla pek çok yat›r›mc› ve hisse senedi analistinin sorular›na cevap verilirken, finansal raporlama dönemlerinde ve yeni geliflmeler için proaktif olarak kendileriyle temasa geçilmifltir. Y›l boyunca CEO ve Finans Grup Baflkan› liderli¤inde, genel merkezde 75’ten fazla, Londra, New York, Zürih, Cenevre, Frankfurt ve Viyana gibi büyük finans merkezlerinde ise 90’›n üzerinde yat›r›mc› ve analist toplant›lar› yap›lm›flt›r. Bu çal›flmalar›n sonucu olarak, yerli ve uluslararas› araflt›rmac›lar taraf›ndan daha fazla say›da Sabanc› Holding raporu yay›nlanmaya bafllanm›flt›r. 2004 y›l›nda uluslararas› kurumsal yat›r›mc›lar›n portföylerindeki Sabanc› Holding hisseleri önemli ölçüde artm›flt›r. Yat›r›mc› iliflkileri ekibi, 2005 y›l›nda, yat›r›mc› camias›na stratejik gündem ve uygulama planlar›n› iletmeye devam ederek mevcut ve potansiyel hissedarlarla yak›n diyalog ve iliflkilerini sürdürmeyi hedeflemektedir. Yat›r›mc› ‹liflkileri Bölümü’ne her türlü istek ve soru için investor.relations@sabanci.com adresinden ulafl›labilmektedir. Temettü Politikas› Sabanc› Holding temettü politikas›, SPK kurallar›na uygun olarak, her y›l da¤›t›labilir konsolide kâr›n %30’unu nakit ve/veya bedelsiz hisse senedi olarak da¤›tmak fleklindedir. Buna uygun olarak, 2005’te, 2004 y›l› kâr›ndan 120 milyon YTL nakit temettü da¤›t›lacakt›r. Ek olarak, kurucu hisse sahiplerine her y›l SPK mevzuat›na göre belirlenen ticari kârdan vergi, %5 yasal yedek ve %30 birinci temettü da¤›t›m›ndan sonra kalan kâr›n %3’ü kurucu temettüsü olarak da¤›t›lacakt›r. Gündemdeki projelere ve fonlar›n durumuna ba¤l› olarak Sabanc› Holding Yönetim Kurulu bu politikay› her y›l gözden geçirebilir. Sabanc› Holding ‹MKB Hisse Performans› 1 Ocak 2004 - 31 Aral›k 2004 Piyasa De¤eri - Milyon ABD Dolar› 7.000 6.000 5.000 4.658 4.000 3.000 2.000 1.000 Oca. 18 fiub. Mar. Nis. May. Haz. Tem. A¤u. Eyl. Eki. Kas. Ara. SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Risk Yönetimi 2004 y›l›nda, 2003 y›l› sonunda temelleri at›lan Sabanc› Holding Kurumsal Risk Yönetimi (ERM-Entegre Risk Management) sisteminin gelifltirilmesine, yayg›nlaflt›r›lmas›na ve uygulanmas›na yönelik altyap› çal›flmalar› baflar› ile tamamlanm›flt›r. Sabanc› Holding bünyesinde 2003 y›l› sonunda kurulmufl olan Risk Yönetim Direktörlü¤ü, 2004 y›l›nda Sabanc› Holding Kurumsal Risk Yönetim Sistemi (SA-ERM) dönüflüm çal›flmalar›na devam etmifl ve altyap› çal›flmalar›n› baflar›yla tamamlam›flt›r. Altyap› çal›flmalar› kapsam›nda sistemin etkin bir flekilde yürütülmesi için gerekli yöntem, politika, prosedür ve uygulama rehberleri oluflturulmufltur. Oluflturulan tüm bu yöntem ve kaynaklar, 2004 y›l› içinde Sabanc› Toplulu¤u bünyesindeki belirli flirketlere bir plan çerçevesinde aktar›lm›fl, di¤er flirketlere de 2005 y›l› içinde aktar›lmaya devam edilecektir. 2005 y›l› itibariyle SA-ERM sisteminin tüm bileflenlerinin oluflturulmas› ve hayata geçirilmesiyle Sabanc› Holding, Topluluk flirketleri baz›nda finansal, operasyonel, stratejik ve d›fl çevre ana kategorilerinde ayr› ayr› tan›mlanm›fl 50’den fazla riski etkin bir flekilde belirlemifl olacakt›r. Böylece Topluluk flirketleri, mevcut yönetim uygulamalar›n› bu risklere göre gözden geçirme kabiliyetlerini maksimum noktaya ç›karm›fl olacaklard›r. Bu çal›flmalar›n sonucunda, flirketlerin mevcut durumdaki risk profillerinin, Sabanc› Toplulu¤u ifl stratejileri ve risk alma iste¤i seviyesi ile uyum içinde olmas› da güvence alt›na al›nm›fl olacakt›r. Sabanc› Holding Kurumsal Risk Yönetimi anlay›fl›ndaki de¤iflimlerin ve uygulamalar›n, çok k›sa bir sürede olumlu etkileri görülmüfltür. SA-ERM sisteminin hayata geçirilmesi uluslararas› piyasalarda oldukça olumlu alg›lanm›fl ve Sabanc› Holding Sigorta Program›’n›n yenilenmesinde ciddi iyilefltirmelerin elde edilmesi sa¤lanm›flt›r. Sabanc› Toplulu¤u’nun, önceki y›llarda oldu¤u gibi, riskleri sistematik bir flekilde de¤erleme ve yönetme konular›na verdi¤i önem 2004 y›l›nda da sürdürmüfltür. 2004 y›l›nda ulafl›lan gerek finansal gerekse operasyonel sonuçlar, Topluluk flirketlerinin risk yönetimi konusundaki uygulamalar›n›n etkinli¤ini aç›k bir flekilde ortaya koymaktad›r. Sabanc› Holding, risk yönetimi faaliyetlerini “‹stikrarl› Büyüme” hedefine ulaflabilmek için önemli bir etken olarak görmekte ve çal›flmalar›n› bu do¤rultuda sürdürmektedir. 2005 y›l›n›n, SA-ERM bilincinin ve uygulamalar›n›n Topluluk flirketlerindeki kritik ifl süreçleri ile entegre olmas› sürecinin büyük bir ölçüde gerçeklefltirilece¤i önemli bir y›l olmas› hedeflenmektedir. Risk yönetim faaliyetlerinin etkinli¤i ve üretkenli¤i artt›kça, hissedarlara her zaman oldu¤u gibi en yüksek katma de¤eri sa¤lamak mümkün olacakt›r. 19 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 ‹nsan Kaynaklar› Sabanc› Holding’in insan kaynaklar› stratejisi “bulundu¤u her sektörde ‘dünya standartlar›nda’ insan kaynaklar› yönetim anlay›fl›n›n benimsendi¤i, herkesin çal›flmak istedi¤i ve çal›flmaktan gurur duydu¤u örnek bir Topluluk olmak” olarak özetlenebilir. Bu stratejiyi gerçeklefltirebilmekteki öncelik; ifle al›rken ve terfi ettirirken çok seçici olan, çal›flanlar› heyecan verici hedeflere kilitleyen, yüksek performans standartlar›yla yönetilen, yönetimi ve çal›flanlar› sonuçlardan sorumlu k›lan, çal›flanlara potansiyellerini ve yeteneklerini kullanma f›rsat› veren, üstün performans› ödüllendiren bir yönetim ekibi oluflturmakt›r. Sabanc› Holding, “baflarma arzusu yüksek, kazanmas›n› bilen, ifl ve sonuç odakl›, giriflimci ruhlu ve makul biçimde risk alabilen, al›fl›lagelmifl s›n›rlar›n d›fl›nda çok boyutlu düflünebilen, sürekli ö¤renen ve bilgi üreten, h›zl› ve enerjik, evrensel etik de¤erlere sahip” çal›flanlar›n ço¤unlukta oldu¤u bir insan profili oluflturarak, bu profil için çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir Topluluk olmay› hedeflemektedir. ‹nsan kaynaklar› uygulamalar› ile de¤er yaratmak Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinde insan kaynaklar› yönetimi anlay›fl›; ifl yap›lan farkl› sektörlerin özel ihtiyaçlara proaktif olarak cevap vermenin yan› s›ra, verimlili¤i ve günün ihtiyaçlar› do¤rultusunda performans› destekleyecek yaklafl›m ve uygulamalar›n oluflturulmas›n› içerir. Farkl› sektörlerde, farkl› ortaklar ile çal›flan, farkl› yap›lardaki flirketlerden oluflan Toplulukta, insan kaynaklar› politikalar› flirketin özel ihtiyaçlar›na göre kolayl›kla adapte edecekleri flekilde, genel hatlar› ile temel insan kaynaklar› süreçlerini ve prensiplerini ortaya koyan rehber politikalar olarak tan›mlanm›flt›r. Sabanc› Holding taraf›ndan tan›mlanan befl ana politika; Seçme, De¤erlendirme, Gelifltirme, Kariyer Planlama ve Emeklilik’tir. En iyileri seçme ve yerlefltirme Sabanc› Toplulu¤u, flirketlerin k›sa ve uzun vadeli ifl planlar› do¤rultusunda planlanan ve tan›mlanm›fl olan insan kayna¤› ihtiyaçlar›n› karfl›laman›n yan› s›ra, Toplulu¤u gelece¤e tafl›yacak geliflim potansiyeli olan kiflileri, sektörel flartlar› da gözönüne alarak, seçmekte ve ifle almaktad›r. Yüksek performans› garanti alt›na alma Topluluk, kiflilerin ve flirketlerin geliflimine katk›da bulunmak ve üstün performans› ödüllendirmek amac›yla çal›flanlar›n›n performans›n› de¤erlendirmektedir. De¤erlendirme sürecinin sonucunda, üstün performans›n ödüllendirilmesinin yan› s›ra, yüksek potansiyelli çal›flanlar›n tesbiti, tüm çal›flanlar›n geliflim ihtiyaçlar›n›n belirlenmesi ve bunlar›n kendileriyle paylafl›lmas› esast›r. 20 Sabanc› Holding’in insan kaynaklar› stratejisi “bulundu¤u her sektörde ‘dünya standartlar›nda’ insan kaynaklar› yönetim anlay›fl›n›n benimsendi¤i, herkesin çal›flmak istedi¤i ve çal›flmaktan gurur duydu¤u örnek bir Topluluk olmak” olarak özetlenebilir. Organizasyonun tüm kademelerinde gerekli yetkinlik ve becerilerin geliflimini sa¤lama Sabanc› Toplulu¤u, mevcut ifllerini daha iyi yapabilmek, de¤iflen koflullara uyum sa¤layabilmek, Topluluk flirketlerinin gelecekteki yöneticilerini yetifltirebilmek amac›yla çal›flanlar›n› gelifltirmektedir. fiirketlerin kendi özel ihtiyaçlar›na göre oluflturdu¤u e¤itim ve gelifltirme programlar›n›n yan› s›ra yönetici gelifltirme süreci, dört program ile kariyer geliflim sürecinin bir parças› olarak Holding ‹nsan Kaynaklar› Bölümü taraf›ndan yönetilmektedir. Bu programlar; Sabanc› Lider Tak›m› (SALT), Talent Pool (TP), Yönetici Aday Program› (YAP) ve Yönetici Gelifltirme Program› (YGP)’dir. Do¤ru potansiyel, do¤ru görev fiirketlerin, de¤iflen koflullar alt›nda vizyonlar›na ulaflabilmesi ve baflar›da süreklili¤in sa¤lanabilmesi için organizasyonun ve çal›flanlar›n sürekli gözden geçirilmesi esast›r. Organizasyondaki geliflmelere paralel olarak yüksek potansiyelli adaylar›n yönetim pozisyonlar›na haz›rlanmas›n›n planlanmas› sürekli bir hedeftir. Sabanc› vizyon, hedef ve de¤erlerini benimsemifl yüksek potansiyelli kiflilerin Topluluk içerisinde de¤erlendirilmeleri önemli bir önceliktir. Bu süreç, her sene Topluluk flirketlerinde eflzamanl› olarak yürütülen “Organizasyon Baflar› Plan›” adl› çal›flma ile yönetilmektedir. Emeklilik sonras› yaflam standard›n› korumak Sabanc› Toplulu¤u’na uzun y›llar hizmet vermifl çal›flanlar›n çal›flma hayat› sonras›nda da yaflam kalitesini sürdürebilmelerini sa¤layacak yaklafl›mlar› gelifltirmek önemli bir görevdir. Toplulukta çal›flanlar›n emeklilik planlar›n›n yap›lmas› di¤er ana süreçlerin etkin iflleyebilmesi için bir ön koflul olarak görülmektedir. Bu bak›fl aç›s› ile Sabanc› Toplulu¤u, bireysel emeklilik mevzuat›n›n düzenlenmesi sonucu özel emeklilik uygulamas›na geçen ilk gruplardan biridir. Bu insan kaynaklar› süreçleri sonucunda, hedeflenen yüksek kalibre çal›flan profili için çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir Topluluk oluflturulmas› amaçlanmaktad›r. 21 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 SABANCI TOPLULU⁄U F‹NANSAL H‹ZMETLER LAST‹K, TAKV‹YE MALZEMELER‹ VE OTOMOT‹V Akbank Sabanc› Bank Ak Uluslararas› Bankas› Ak Finansal Kiralama Ak Yat›r›m Menkul De¤erler Ak Yat›r›m Ortakl›¤› Ak Portföy Yönetimi Aksigorta Ak Emeklilik LAST‹K (1) Brisa TAKV‹YE MALZEMELER‹ Dusa Sakosa (2) Beksa OTOMOT‹V Temsa (3) Toyotasa (1) Bridgestone (Japonya) - Sabanc› Lastik üretimi (2) Bekaert (Belçika) - Sabanc› Çelik kord hammadde üretimi (3) Toyota and Mitsui (Japonya) - Sabanc› Otomotiv pazarlama ve sat›fl› GIDA VE PERAKENDEC‹L‹K Ç‹MENTO GIDA G›dasa (4) Marsa PERAKENDEC‹L‹K (5) Carrefoursa (6) Diasa Teknosa Akçansa Çimsa Oysa (7) (4) Kraft Foods International (ABD) - Sabanc› G›da ürünleri üretimi, pazarlama ve sat›fl› (5) Carrefour(Fransa) - Sabanc› Hipermarket ve süpermarket zinciri (6) Dia (‹spanya)- Sabanc› ‹ndirim marketleri zinciri 22 (7) Heidelberg Cement (Almanya) - Sabanc› Çimento üretimi K‹MYA VE DIfi T‹CARET TEKST‹L K‹MYA Advansa DIfi T‹CARET Universal Trading Exsa UK Exsa Export Exsa Amerika Bossa Yünsa D‹⁄ER FAAL‹YETLER SOSYAL VE KÜLTÜREL FAAL‹YETLER ENERJ‹ Enerjisa PLAST‹K Pilsa KA⁄IT VE AMBALAJ (8) Olmuksa Dönkasan S‹GARA VE TÜTÜNCÜLÜK (9) Philsa (10) Philip Morrissa (8) International Paper (ABD) - Sabanc› Ka¤›t ve ka¤›t ürünleri üretimi (9) Philip Morris (ABD) - Sabanc› Sigara üretimi TUR‹ZM Tursa Ankara Enternasyonal Otelcilik B‹LG‹ VE TELEKOMÜN‹KASYON Sabanc› Telekom Bimsa Sabanc› Üniversitesi Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi Vaksa - Hac› Ömer Sabanc› Vakf› (10) Philip Morris (ABD) - Sabanc› Sigara pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m› 23 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 ‹fltirakler ve ‹fltirak Oranlar› Afla¤›daki tablo 20 Nisan 2005 tarihi itibari ile Sabanc› Holding'in Topluluk flirketlerindeki direkt ve endirekt ifltirak oranlar›n› göstermektedir. 20 Nisan 2005 itibari ile Direkt Endirekt Toplam Sahip Olunan Ödenmifl Sermaye ‹fltirak Oran› ‹fltirak Oran› Direkt ve Endirekt Pay (000' YTL) (%) (%) (%) fiirket ad› Finansal Hizmetler Akbank1 1.500.000 34,24 9,37 43,61 GBP 100.000.000 0,00 100,00 100,00 Ak Uluslararas› Bankas›2 36.000 0,01 99,99 100,00 Ak Finansal Kiralama3 65.300 0,01 99,99 100,00 153.000 57,40 0,00 57,40 20.000 0,00 99,35 99,35 Sabanc› Bank2 Aksigorta 1 Ak Emeklilik2 Ak Yat›r›m Menkul De¤erler 50.000 0,16 99,84 100,00 Ak Portföy Yönetimi2 1.000 0,00 100,00 100,00 Ak Yat›r›m Ortakl›¤›1, 2 6.000 0,00 100,00 100,00 EUR 22.374 92,82 7,18 100,00 2 Kimya ve D›fl Ticaret Advansa Sasa 180.250 0,00 81,12 81,12 Exsa A.fi. 77.000 9,82 35,88 45,70 Exsa U.K. GBP 25.000.000 87,00 13,00 100,00 Universal Trading EUR 12.782.297 90,00 10,00 100,00 US$ 410.113 40,00 60,00 100,00 US$ 234.330.000 0,00 50,00 50,00 1, 4 Exsa Americas Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Dusa International Brisa 1 Kordsa1, 5 Beksa Sakosa 43,26 0,00 43,26 0,00 84,05 84,05 160 49,99 0,00 49,99 127.500 99,99 0,01 100,00 Nile-Kordsa6 LE 35.800.000 0,00 51,00 51,00 Interkordsa6 EUR 1.124.842 0,00 80,00 80,00 Kordsa USA6 US$ 5.000.000 0,00 100,00 100,00 EUR 25.000 0,00 100,00 100,00 IRR 57.700 0,00 60,00 60,00 70.000 45,95 2,75 48,70 3.326 64,99 0,01 65,00 Kordsa Germany6 Kian Kordsa6 (milyon) Temsa Toyotasa Pazarlama 24 7.442 108.376 20 Nisan 2005 itibari ile Direkt Endirekt Toplam Sahip Olunan Ödenmifl Sermaye ‹fltirak Oran› ‹fltirak Oran› Direkt ve Endirekt Pay (000' YTL) (%) (%) (%) G›dasa 94.000 99,99 0,01 100,00 Marsa KJS7 26.500 0,00 50,22 50,22 fiirket ad› G›da ve Perakendecilik Sapeksa 31.000 26,89 25,95 52,84 109.988 40,00 0,00 40,00 Diasa 33.367 40,00 0,00 40,00 Teknosa 35.000 51,22 0,70 51,92 Akçansa1 166.476 32,24 7,48 39,72 Çimsa1 121.306 39,26 12,57 51,83 10.076 0,00 41,09 41,09 Bossa1 67.500 50,12 0,00 50,12 Yünsa 29.160 38,40 11,07 49,47 3.000 25,00 0,00 25,00 Carrefoursa Çimento Oysa Çimento 1, 8 Tekstil 1 Di¤er Philsa Philip Morrissa Olmuksa1 Enerjisa Pilsa ‹nsa Sabanc› Telekom 700 24,75 0,00 24,75 32.603 43,73 0,00 43,73 150.000 64,60 35,37 99,97 34.000 51,23 0,00 51,23 2.625 55,01 0,00 55,01 53.000 99,99 0,01 100,00 Bimsa 400 79,98 20,02 100,00 Tursa 95.000 96,85 2,67 99,52 Ankara Enternasyonel Otelcilik 38.000 70,29 0,00 70,29 150 20,00 30,00 50,00 Dönkasan 1. Hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›'nda ifllem görmektedir. 2. Akbank ifltiraki 3. Ak Uluslararas› Bankas› ifltiraki 4. Advansa ifltiraki 5. Dusa International ifltiraki 6. Kordsa ifltiraki 7. G›dasa ifltiraki 8. Çimsa ifltiraki 25 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Finansal Hizmetler Akbank, 2004 y›l sonu itibariyle kârl›l›k ve piyasa de¤eri aç›s›ndan Türkiye’nin en büyük özel sektör bankas›d›r. Güçlü sermayesi, istikrarl› mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› özel sektörün en kârl› bankas› haline getirmifltir. 26 Akbank’›n yeni stratejisi, bireysel, küçük ve orta ölçekli iflletme (KOB‹) bankac›l›¤›na a¤›rl›k vererek müflteri odakl› yaklafl›m› sürdürmek ve operasyonel verimlili¤i sürekli iyilefltirerek müflterilere daha iyi hizmet sunabilmektir. AKBANK 1948 y›l›nda kurulan Akbank, 2004 y›l sonu itibariyle kârl›l›k ve piyasa de¤eri aç›s›ndan Türkiye’nin en büyük özel sektör bankas›d›r. Akbank, temel bankac›l›k hizmetlerinin yan› s›ra, bireysel, ticari, kurumsal, özel bankac›l›k ve uluslararas› ticaretin finansman› hizmetlerini sunmaktad›r. Bankac›l›k d›fl› finansal hizmetler ile sermaye piyasas› ve yat›r›m hizmetleri ise, Banka’n›n Ak Yat›r›m Menkul De¤erler, Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, Ak Portföy Yönetimi ve Ak Emeklilik gibi ifltirakleri taraf›ndan verilmektedir. Akbank, faaliyetlerini, ‹stanbul’daki Genel Müdürlü¤ü ve yurt çap›ndaki 13 Bölge Müdürlü¤ü arac›l›¤› ile sürdürmektedir. Yurtiçinde toplam 633 flubesi ile güçlü ve yayg›n bir da¤›t›m a¤›na sahip olan Akbank, hizmetlerini geleneksel da¤›t›m kanallar› olan flubelerin d›fl›nda, Bireysel ve Kurumsal ‹nternet fiubeleri, Telefon Bankac›l›¤› fiubesi, 1.440 ATM, 125 BTM, 190.000 POS terminali ve son teknoloji kanallar› kiosk, cep telefonu ve cep bilgisayar› arac›l›¤› ile de sunmaktad›r. Ayr›ca, flubelere destek amac›yla içinde müflterilerin ‹nternet ve Telefon flubelerini kullanmalar› için, bu kanallar› kapsayan “Özgür Bankac›l›k Alan›” ad› alt›nda bölümler ayr›lm›flt›r. Akbank’›n Almanya’da yedi (Frankfurt, Hannover, Hamburg, Stuttgart, Essen, Münih ve Berlin), Malta’da bir flubesi ve Hollanda’da Akbank International N.V. ad›nda bir bankas› bulunmaktad›r. Londra’da kurulu Sabanc› Bank’›n %37’sine sahip olan Akbank’›n, ayr›ca Paris’te bir temsilcili¤i vard›r. Akbank, daha önce %39,99’una sahip oldu¤u ‹stanbul’da kurulu BNP-Ak-Dresdner Bank’›n geriye kalan %60 hissesini Mart 2005’te sat›n alm›flt›r. The Banker ve Euromoney dergileri, 2004 y›l›nda, Akbank’› “Türkiye’nin En ‹yi Bankas›” seçmifllerdir. Daha önceki y›llarda da Akbank çeflitli defalar The Banker ve Euromoney dergileri taraf›ndan “Türkiye’nin En ‹yi Bankas›” seçilmifltir. Ayr›ca ünlü Amerikan Forbes dergisi taraf›ndan bu y›l alt›nc›s› düzenlenen “Dünyan›n En Cazip Halka Aç›k fiirketleri Listesi”ne Akbank ilk defa dahil edilmifltir. “A-Listesi” olarak da an›lan bu listeye, dünyan›n her yan›ndan “blue-chip” olarak tan›mlanan halka aç›k 400 güçlü flirket seçilmektedir. Güçlü sermayesi, istikrarl› mevduat yap›s›, ucuz maliyetli yabanc› kaynak temin olanaklar› ile aktiflerinde gerçeklefltirdi¤i güçlü büyüme, Akbank’› özel sektörün en kârl› bankas› haline getirmifltir. 2004 y›l› sonunda brüt kâr› 1.497 trilyon TL (yaklafl›k 1.093 milyon ABD Dolar›) ve toplam aktifleri 34.913 trilyon TL (yaklafl›k 25.490 milyon ABD Dolar›) olarak gerçekleflmifltir. Banka’n›n Sermaye Yeterlilik Rasyosu, %36,24 ile sektördeki en yüksek oranlardan biridir. Akbank’›n BDDK standartlar›na göre düzenlenmifl 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide olmayan aktifleri içerisinde kredilerin oran› %37, sabit k›ymetlerle mali ifltiraklerin oran› ise sadece %3’tür. 2005 y›l› içinde bilançodaki kredilerin pay›n›n önemli ölçüde artmas›, menkul k›ymetlerin pay›n›n ise paralel bir azal›fl göstermesi planlanmaktad›r. Bu bilanço yap›s›, Akbank’›n tamamen bankac›l›k faaliyetlerine odakland›¤›n› göstermekte, kârl›l›¤a olumlu katk›da bulunmakta ve likiditesi yüksek bir mali yap›ya iflaret etmektedir. Akbank de¤iflen piyasa koflullar›na en iyi flekilde haz›rlanmay› hedeflemifltir. Bu hedef paralelinde flekillendirilen “Yeni Ufuklar” De¤iflim Program›, Banka’y› gelece¤e haz›rlayan bir yeniden yap›lanma sürecidir. 2004 y›l› Akbank aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde, 2001 y›l›nda her alandaki baflar›l› performans› ve ulafl›lan liderlik konumunu sürekli k›labilmek amac› ile bafllat›lan “Yeni Ufuklar De¤iflim Projesi”nin sonuçlar›n›n al›nmaya baflland›¤› görülmektedir. Akbank’›n Türk bankac›l›k sistemindeki konumu, bu proje kapsam›nda uygulamaya ald›¤› yeni ürün ve hizmetlerle daha da güçlenmifltir. Örne¤in yat›r›m fonu ve tüketici kredilerinde 2001 y›l›nda %5 olan pazar pay›, 2004 y›l›nda %15 seviyelerine yükselmifltir. Benzer flekilde kredi kart› kredilerinde pazar pay› %8 seviyelerinden %14 seviyelerine ç›km›flt›r. Akbank 2003 ve 2004 y›llar›nda en fazla kredi veren banka olmufltur. Banka’n›n yeni stratejisi, bireysel, küçük ve orta ölçekli iflletme (KOB‹) bankac›l›¤›na a¤›rl›k vererek müflteri odakl› yaklafl›m› sürdürmek ve operasyonel verimlili¤i sürekli iyilefltirerek müflterilere daha iyi hizmet sunabilmektir. 27 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Finansal Hizmetler De¤iflim Program›’n›n rakamsal sonuçlara yans›mas› önemle izlenmektedir. Bu do¤rultuda, kârl›l›k ve performans ölçüm altyap›s› yenilenmifltir. Yenilenen sistem ile ürün, müflteri, müflteri iliflkileri yöneticisi ve flube detay›nda kârl›l›k ve performans izlenmesi yap›lmaktad›r. Bu altyap› ile müflteri segmentlerinin birer kâr merkezi gibi yönetilmesi, Banka hedeflerini gerçeklefltirmeye yönelik aksiyonlar›n her seviyede h›zla al›nmas› desteklenmektedir. Türk bankac›l›k sektöründe bugüne kadar yeterince ilgi görmemifl ve ticari müflteri segmenti içinde ele al›nm›fl olan küçük iflletme segmenti, birçok bankadan önce Akbank’›n öncelikleri aras›na girmifltir. Küçük iflletmelerin kendilerine özgü yap›lar› birçok bankac›l›k ürün ve hizmetinin bu özelliklere göre yeniden yap›land›r›lmas›n› zorunlu k›lmaktad›r. Bu nedenle, küçük iflletme segmentini yeniden tan›mlayan Akbank, organizasyon yap›s› içinde yeni bir bölüm oluflturarak küçük iflletme segmentine yepyeni ürün ve hizmetler sunmaya bafllam›flt›r. Bu kapsamda küçük iflletmelere yönelik yeni bir skorkart gelifltiren Akbank, küçük iflletme kredilerindeki tahsis süresini de h›zland›rm›flt›r. Yüksek getirili müflteri segmentlerine odaklanmas›, yat›r›m fonu hacmindeki art›fl trendi, kredi kartlar›ndaki baflar›l› performans› ve artan bireysel, küçük iflletme ve ticari kredi hacimleri de Akbank’›n önümüzdeki y›llarda kâr›n› art›rarak sürdürmesinin ek güvencelerini oluflturmaktad›r. Geliflmesini h›zla sürdüren kredi kart› ve tüketici kredileri ile h›zla geliflmesi beklenen küçük iflletme kredileri, yüksek kâr marj›na sahip ürünler olmalar›na ra¤men göreceli olarak ölçülebilir risklere sahiptirler. Bu ürünlerde bilinçli ve temkinli bir konsantrasyona gitme sermaye kârl›l›¤›n› daha da yükseltecek, ücret ve hizmet komisyonlar›n›n artmas›na katk› sa¤layacakt›r. Akbank, 2004 y›l›nda da yurtd›fl› piyasalardan uygun koflullarda kredi sa¤lamay› sürdürmüfl ve sa¤lanan kaynak miktar› toplam 3.476 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r. Yak›n bir gelecekte, yabanc› bankalar›n artan ilgisi ile birlikte Türk bankac›l›k sektöründe birleflmeler ve sat›n almalar sonucunda, her alanda uzmanlaflm›fl az say›da bankan›n ve “niche” alanlarda faaliyet gösteren daha küçük ölçekli bankalar›n kalaca¤› tahmin edilmektedir. Akbank organik büyümeyle kendini devaml› güçlendirmenin yan›nda gelecekte yabanc› bankalar ile de her türlü iflbirli¤ine aç›k olacakt›r. Akbank hisse senetleri %33,7’lik halka aç›kl›k oran› ile ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’na kotedir. Yurtd›fl›nda ise, Londra IOB’de ve ABD OTC’de (Tezgahüstü Piyasa) Banka’n›n depo sertifikalar› ifllem görmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Akbank’›n piyasa de¤eri 9.261 milyon ABD Dolar› olup, ‹MKB’de en yüksek piyasa de¤erine sahip bankad›r. * Belirtilen bütün finansal bilgiler, aksi belirtilmedikçe BDDK’n›n yürürlü¤e koydu¤u muhasebe ve raporlama standartlar›na uygun olarak ve enflasyon muhasebesi esaslar›na göre düzenlenen konsolide olmayan mali tablolardan elde edilmifltir. 28 Sabanc› Bank, 114 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü yüksek performans› sayesinde Moody's'den Baa1 yat›r›m derecesi kredi notu alm›flt›r. SABANCI BANK Sabanc› Bank, 1983 y›l›nda ‹ngiltere'de Ak International Limited ad›yla kurulmufltur. Kuruluflundan itibaren faaliyet alanlar›n› geniflleterek, günümüzde d›fl ticaret finansman›, kurumsal bankac›l›k, hazine, sermaye piyasalar› ve bireysel bankac›l›k ifllemlerinde aktif bir konuma gelmifltir. Ana stratejisi, özellikle Türkiye ba¤lant›l› ifllemlere odaklanm›fl olmakla birlikte, tüm kurumsal ticari ve bireysel müflterilerine kaliteli finansal ürün ve hizmetleri sa¤lamakt›r. Sabanc› Bank, Türkiye ile ilgili piyasalar hakk›ndaki uzman bilgi ve deneyimlerini, Akbank ve di¤er Sabanc› Toplulu¤u fiirketleri'nin iflbirli¤i ile sunmaktad›r. Sabanc› Bank, 114 milyon Sterlin'lik güçlü sermaye yap›s›, yüksek likiditesi ve y›llard›r sürdürdü¤ü yüksek performans› sayesinde Moody's'den Baa1 yat›r›m derecesi kredi notu alm›flt›r. AK ULUSLARARASI BANKASI (*) Uzun y›llar süren bir iflbirli¤inin sonucu olarak 1985’te Akbank ile Fransa’n›n önde gelen bankalar›ndan BNP Paribas taraf›ndan BNP-Ak Bankas› A.fi. kurulmufl, bu ortakl›¤a üç y›l sonra güçlü Alman bankas› Dresdner Bank AG kat›lm›fl ve 1988 y›l›nda BNP-Ak-Dresdner Bank oluflmufltur. Kurumsal bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren BNP-Ak-Dresdner Bank, güçlü ortaklar›, vizyon sahibi yönetimi ve kaliteli personeli ile sektör içinde seçkin bir yere sahiptir. Banka’n›n tümüyle kendisine ait bir finansal kiralama flirketi bulunmaktad›r. 2004 y›l sonu itibariyle BNP-Ak-Dresdner Bank’›n özkaynaklar› solo bazda 162 trilyon TL’ye, konsolide bazda 206 trilyon TL’ye ulaflm›flt›r. * 31 Mart 2005’te Akbank, BNP Paribas ve Dresdner Bank hisselerinin tamam›n› sat›n alm›fl ve Banka’n›n ad› Ak Uluslararas› Bankas› olarak de¤ifltirilmifltir. AK F‹NANSAL K‹RALAMA (*) BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, BNP-Ak-Dresdner Bank’›n %99,8 ifltiraki ile 1988’de kurulmufltur. Türkiye’de kurulan ilk finansal kiralama flirketlerinden biri olan BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, 95 trilyon TL özkaynaklar› ve 231 trilyon TL aktif büyüklü¤ü ile sektörün önde gelen kurulufllar› aras›nda yer almaktad›r. Genel olarak büyük ölçekli firmalara hizmet veren BNP-Ak-Dresdner Finansal Kiralama, özellikle 2002 y›l›ndan itibaren küçük ve orta ölçekli firmalara yönelmifltir. Bu alanda baflar›l› olmak için öncelikle altyap›ya önem verildi¤inden, IT sistemi yenilenmifl ve gelifltirilmifl, Kredi ve Pazarlama ve Operasyon Bölümlerinin organizasyonunda yeniden yap›lanma gerçeklefltirilmifltir. Ayr›ca bölgesel hizmeti geniflletmek için ‹zmir ve Ankara’da irtibat bürolar› oluflturulmufl, Türkiye’nin önde gelen ifl makineleri ve kara ulafl›m araçlar› sat›c›lar› ile sat›fla yard›mc› leasing programlar› bafllat›lm›flt›r. Di¤er taraftan küçük ve orta ölçekli firmalara yerinde hizmet vermek için Akbank ile anlaflma yapan fiirket, Akbank’›n yayg›n flube a¤› ile Türkiye’nin dört bir yan›ndaki yat›r›mc›ya leasing hizmeti vermeye bafllam›flt›r. * BNP-AK-Dresdner Finansal Kiralama ad› 1 Nisan 2005 tarihinde Ak Finansal Kiralama olarak de¤ifltirilmifltir. 29 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Finansal Hizmetler AK YATIRIM MENKUL DE⁄ERLER Sermaye piyasalar›nda arac›l›k hizmetleri vermek üzere 1996 y›l›nda kurulan Ak Yat›r›m Menkul De¤erler A.fi., kuruldu¤u tarihten itibaren h›zl› ve istikrarl› bir geliflme göstererek, en genifl ürün yelpazesini yayg›n kitlelere sunma misyonuyla hareket etmifl ve y›llar itibariyle 184.390 hesap adedine ulaflm›fl, ülkemizin önde gelen arac› kurumlar›ndand›r. Ak Yat›r›m, müflterilerine hisse senedi, tahvil-bono, Amex yat›r›m fonlar› al›m-sat›m ve repo ifllemlerinin yan› s›ra portföy yönetimi, yat›r›m dan›flmanl›¤› hizmetlerini sunmaktad›r. Yurtd›fl› Kurumsal Sat›fl Bölümü arac›l›¤›yla, yurtd›fl› kurumsal müflterilere Türk sermaye piyasas› ürünlerinin al›fl-sat›fl hizmetini vermektedir. Ak Yat›r›m Kurumsal Finansman Bölümü uzman personeli ile yerli ve yabanc› firmalara halka arz, flirket birleflme ve sat›n almalar›, finansal ortak bulunmas› konular›nda dan›flmanl›k yapmakta, kamu özellefltirme projelerinde al›c› veya sat›c› tarafta etkin dan›flmanl›k hizmeti vermektedir. Yayg›n hizmet a¤›na sahip olan Ak Yat›r›m, tüm bu hizmetleri kendi merkez binas›ndan, ‹stanbul (iki flube), Ankara, ‹zmir, Adana, G. Antep ve Antalya illerinde bulunan yedi Ak Yat›r›m flubesinden, acentesi olarak hizmet veren 611 Akbank flubesinden ve 39 Akbank flubesinde konumland›r›lm›fl seans salonlar›ndan vermektedir. Ayr›ca ‹nternet arac›l›¤›yla da Ak Yat›r›m hizmetlerine 24 saat uzaktan eriflim mümkündür. www.akyatirim.com arac›l›¤›yla genifl yat›r›mc› kitlesine ulaflan Ak Yat›r›m’›n ‹nternet sitesinde günlük, haftal›k bültenler, dönemsel bilanço analizleri, makroekonomik, sektör ve flirket raporlar›n›n yan› s›ra, günlük temel analiz bülteni yay›nlanmaktad›r. 30 Ak Yat›r›m Kurumsal Finansman Bölümü uzman personeli ile yerli ve yabanc› firmalara halka arz, flirket birleflme ve sat›n almalar›, finansal ortak bulunmas› konular›nda dan›flmanl›k yapmakta, kamu özellefltirme projelerinde al›c› veya sat›c› tarafta etkin dan›flmanl›k hizmeti vermektedir. AK YATIRIM ORTAKLI⁄I Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi., 2004 y›l sonu itibariyle piyasadaki 23 adet yat›r›m ortakl›¤› aras›nda kay›tl› sermaye aç›s›ndan beflinci, ç›kar›lm›fl sermaye ve portföy büyüklü¤ü aç›s›ndan da üçüncü s›radad›r. Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, 2004 y›l sonu itibariyle %10,39 pazar pay›na sahiptir. Ayr›ca 2004 y›l› içerisinde %12,78 getiri sa¤lam›fl olup, ortalama %20,58 iskontolu ifllem görmüfltür. Ak Yat›r›m Ortakl›¤›, piyasadaki yat›r›m alternatiflerini en iyi flekilde de¤erlendirerek ortaklar›na istikrarl› ve dengeli bir getiri sa¤lamay› hedeflemektedir. AK PORTFÖY YÖNET‹M‹ Ak Portföy Yönetimi, Haziran 2000’de Akbank’›n %99,996 oran›nda ifltiraki olarak kurulmufltur. Ödenmifl sermayesi 1 trilyon TL olan fiirket, Akbank ve Ak Yat›r›m Menkul De¤erler’in A ve B tipi yat›r›m fonlar› ile Ak Yat›r›m Ortakl›¤›’n›n portföyünü yönetmektedir. Ak Portföy Yönetimi’nin kurulufl amaçlar›ndan biri de, h›zla geliflmesi beklenen Bireysel Emeklilik Sistemi yat›r›m fonlar› yönetiminde önemli bir pay elde etmektir. 2003 y›l›nda Bireysel Emeklilik Sistemi’nin faaliyete geçmesi ile birlikte Ak Emeklilik’in kurucusu oldu¤u emeklilik yat›r›m fonlar›n›n portföylerini de yönetmeye bafllam›flt›r. Oniki adet Akbank, bir adet Ak Yat›r›m, yedi adet Ak Emeklilik ve Ak Yat›r›m Ortakl›¤› yat›r›m fonu olmak üzere, toplam 21 adet portföy yönetilmektedir. Ak Portföy Yönetimi ayr›ca, kurumsal yat›r›mc›lara Akbank yat›r›m fonlar› arac›l›¤› ile portföy yönetim hizmeti de vermektedir. Ak Portföy Yönetimi’nin yönetmekte oldu¤u yat›r›m fonlar›n›n toplam büyüklü¤ü 2004 y›l›nda bir önceki y›la göre %28,8 art›flla, yaklafl›k olarak 2,9 milyar YTL seviyesinden 3,7 milyar YTL seviyesine ulaflm›flt›r. Yat›r›m fonlar› piyasas› toplam portföy büyüklü¤ü 2004 y›l›nda, bir önceki y›la göre, %23 art›flla 19,9 milyar YTL’den 24,4 milyar YTL’ye ulaflm›flt›r. Ak Portföy Yönetimi’nin h›zla büyüyen piyasada yönetti¤i yat›r›m fonlar›n›n pazar pay› %15,18’e yükselmifltir. Ak Portföy Yönetimi, önümüzdeki dönemde pazar pay›ndaki art›fl trendini koruyarak yat›r›m fonlar› pazar›nda liderli¤i hedeflemektedir. 31 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Finansal Hizmetler AKS‹GORTA 1960 y›l›nda kurulan Aksigorta, özkaynaklar› ve mali yap›s› bak›m›ndan Türk sigorta sektörünün en büyük hayat d›fl› sigorta flirketidir. Prim üretiminde ise sektörün önde gelen flirketlerinden biridir. Yönetim merkezi ‹stanbul’da olan Aksigorta, ‹stanbul 1, ‹stanbul 2, ‹stanbul 3, ‹stanbul Kurumsal, ‹zmir, Adana, Ankara, Trabzon, Bursa Bölge Müdürlükleri ve dört Bölge Temsilcili¤i ile tüm yurtta, yang›n, kaza, nakliyat, mühendislik, ziraat ve sa¤l›k sigortalar›nda faaliyetlerini sürdürmektedir. Kurumsal ve bireysel müflterilerine en kaliteli ve yayg›n hizmet sunmay› hedefleyen Aksigorta, ürünlerini 981 serbest acente ve 633 Akbank flubesi arac›l›¤› ile pazarlamaktad›r. Aksigorta, ayr›ca ça¤r› merkezi ve internet sitesi arac›l›¤›yla da fiyat teklifinden hasar dosya bilgilerine kadar birçok konuda 24 saat kesintisiz hizmet vermektedir. 1996 y›l›na kadar hayat ve hayat d›fl› sigortac›l›k alanlar›nda faaliyet gösteren Aksigorta, hayat sigorta faaliyetlerini Sabanc› Toplulu¤u’nun hayat sigorta flirketi olan Akhayat’a devretmifltir. Bireysel emeklilik flirketine dönüflen Akhayat, ismini Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifltir. Aksigorta, Ak Emeklilik’in %26 oran›nda hissesine sahiptir. Aksigorta, ISO 9001:1994 standard›n› model alarak kalite güvence sistemini kurmufl ve 1998 y›l›nda BVQI’dan (Bureau Veritas Quality International) BS EN 9001:1994 Kalite Standard› Belgesi’ni alm›flt›r. Aksigorta, 12 Temmuz 2001 tarihinde, ISO 9001:2000 kalite yönetim standard›na uyum sa¤layacak flekilde kalite belgesini yenilemifl ve 22 Eylül 2004 tarihinde de bu belgenin 2 Temmuz 2007’ye kadar devaml›l›¤›n› sa¤lam›flt›r. Kurumsal sorumluluk anlay›fl›yla 1996 y›l›nda kurulan, Türkiye’de ilk ve tek olma özelli¤ini koruyan "Aksigorta Yang›n ve Deprem E¤itim Merkezi"nde bugüne kadar yaklafl›k 40.000 ö¤renciye yang›n ve depremden korunma e¤itimleri verilmifltir. Aksigorta’n›n sermayesinin %42,6’s› halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 32 1960 y›l›nda kurulan Aksigorta, özkaynaklar› ve mali yap›s› bak›m›ndan Türk sigorta sektörünün en büyük hayat d›fl› sigorta flirketidir. Prim üretiminde ise sektörün önde gelen flirketlerinden biridir. AK EMEKL‹L‹K Faaliyetlerine, 2002 y›l›na kadar hayat ve sa¤l›k sigortalar› alan›nda Ak Hayat Sigorta A.fi. ad›yla devam eden Ak Emeklilik, 3 Aral›k 2002’de Hazine Müsteflarl›¤›’ndan bireysel emeklilik flirketine dönüflüm izni alarak ad›n› Ak Emeklilik A.fi. olarak de¤ifltirmifl ve Bireysel Emeklilik Sistemi’nde faaliyet göstermeye bafllam›flt›r. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin, Türkiye’nin sosyal güvenlik sorununun çözümündeki en önemli projelerden biri oldu¤una inanan Ak Emeklilik, Hazine Müsteflarl›¤›’ndan 7 Temmuz 2003’te faaliyet ruhsat› alan ilk flirket olmufltur. Bireysel Emeklilik Sistemi’nin bafllamas›yla birlikte sektöründe öncü bir rol üstlenen Ak Emeklilik, halen hayat sigortac›l›¤› ve Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki faaliyetlerini baflar› ile sürdürmektedir. Ak Emeklilik, merkezi ‹stanbul olmak üzere ülke geneline yay›lm›fl bölge temsilcilikleri, 60 acentesinde ve 600’ü aflk›n Akbank flubesinde hizmet vermektedir. Ak Emeklilik bugün 300’ü aflk›n finansal dan›flman› ve sektörünün yeniliklerinden biri olan ba¤›ms›z finansal dan›flmanlar› ile rakiplerinden ayr›flmaktad›r. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle 314.010 kat›l›mc›n›n dahil oldu¤u Bireysel Emeklilik Sistemi’nde Ak Emeklilik, 42.905 kat›l›mc›s›yla %14’lük bir pazar pay› elde etmifltir. fiirket, 328.682 toplam sözleflmenin 48.075’ini gerçeklefltirerek 41,8 mio YTL katk› pay› toplam›flt›r. Ak Emeklilik yat›r›ma yönlendirdi¤i toplam fon büyüklü¤ü ile %15’lik pazar pay›na sahiptir. Kurumsal kat›l›mda rakiplerinden oldukça ileride olan Ak Emeklilik, toplam 56 kurumsal kat›l›mc› flirket ve 13.209 kurumsal kat›l›mc› kifliye ulaflm›fl durumdad›r. Teknoloji altyap›s› konusunda da sektörün e¤ilimlerini belirleyen Ak Emeklilik, sektörünün en baflar›l› CRM projelerini gerçeklefltirmekte, web sitesi, sat›fl otomasyon sistemi ve ça¤r› merkezi ile müflterilerine farkl› kanallardan en kaliteli ve en h›zl› eriflim olana¤›n› sunmaktad›r. 33 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv Bridgestone ve Lassa markalar›yla otomobil lasti¤inden ifl makinesi lasti¤ine kadar 500’den fazla tipte lastik üreten Brisa, ürün gam›n› sürekli yenileyerek yurtiçi pazardaki lider konumunu ve uluslararas› pazarlardaki rekabet gücünü korumaktad›r. 34 Ülke çap›nda 600’e yaklaflan yetkili bayi arac›l›¤›yla pazarlanan Brisa lastikleri, BMC, MAN, Toyota, Fiat, Renault, Ford, Mercedes Benz, Mitsubishi, Honda ve Hyundai gibi motorlu araçlarda orijinal donan›m olarak kullan›lmaktad›r. LAST‹K BR‹SA 1974 y›l›nda Lassa ad›yla Sabanc› Holding ve ortaklar› taraf›ndan kurulan ve 1978 y›l›nda üretime bafllayan Brisa, dünya lastik endüstrisindeki geliflmelere paralel olarak 1988 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u ile Bridgestone Corporation aras›nda gerçekleflen ortakl›k sonucu bugünkü ad›n› alm›flt›r. Bu birleflmenin olumlu bir yans›mas› olarak 1993 y›l›nda ilk Ulusal Kalite Ödülü'nü kazanan Brisa, 1996 y›l›nda ise ifl mükemmelli¤i konusunda gösterdi¤i üstün performans› sonucu, Avrupa Kalite Büyük Ödülü'nü kazanan ilk Türk flirketi olmufltur. Halen Avrupa’n›n alt›nc› büyük lastik üreticisi olan fiirket, 260.000 m2’ye ulaflan kapal› alan› ile, dünyan›n tek çat› alt›ndaki en büyük lastik fabrikalar›ndan birine sahiptir. Brisa bünyesinde, Bridgestone ve Lassa markalar›yla otomobil, hafif ticari araç, otobüs/ kamyon, traktör ve ifl makinesi lastikleri üretilmektedir. 500’den fazla çeflitte lastik üreten fiirket’in 2004 y›l› toplam üretimi 6.000.000 lasti¤in üzerinde olmufltur. 2004 y›l›nda bafllat›lan yeni yat›r›m program› çerçevesinde, üretim kapasitesinin befl y›ll›k dönem içerisinde tonaj baz›nda %55 art›r›lmas› hedeflenmektedir. Brisa’n›n Türkiye genelinde 550'yi aflk›n yetkili bayisi bulunmaktad›r. Bunun yan› s›ra, fiirket yurt çap›ndaki kullan›c›lar›na oto plazalar ve hipermarketler gibi farkl› kanallar arac›l›¤›yla da ulaflmaktad›r. Brisa ürünleri ayr›ca BMC, Fiat, Ford, Honda, Hyundai, MAN, Mercedes Benz, Mitsubishi, Renault ve Toyota gibi motorlu araç üreticilerince de orijinal ekipman lasti¤i olarak kullan›lmaktad›r. fiirket üretti¤i lastiklerin önemli bir k›sm›n› yurtiçi pazarda satarken, bilhassa Lassa markas›yla d›fl pazarlarda da etkin olmaktad›r. Nitekim, iç pazarda lider konumunda olan Brisa’n›n 30'dan fazla Avrupa ve Ortado¤u ülkesine ihracat› vard›r. Brisa, bünyesinde yer alan Ar-Ge Merkezi ile dünyadaki lastik teknolojisine yönelik geliflmeleri yak›ndan izlemekte ve Bridgestone'un Roma ve Tokyo'daki teknik merkezleri ile koordinasyon içinde çal›flmaktad›r. Bu yak›n iflbirli¤i, Bridgestone teknolojisinin Brisa'ya entegrasyonunu sa¤lamakta ve dünya pazarlar›nda fiirket’in rekabet gücünü en üst seviyede tutmas›nda önemli bir rol oynamaktad›r. Sermayesinin %10'u halka aç›k olan Brisa’n›n hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 35 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv TAKV‹YE MALZEMELER‹ DUSA INTERNATIONAL LLC Merkezi, Amerika Birleflik Devletleri’nin Delaware eyaletinin Wilmington flehrinde bulunan DUSA International LLC faaliyetine 2001 y›l›n›n Ocak ay›nda bafllam›flt›r. Amerikan DuPont flirketiyle Sabanc› Holding’in %50’lik eflit payl› ortakl›¤›yla kurulan DUSA, 520 milyon ABD Dolar›’n› aflan cirosuyla dünyan›n lider endüstriyel naylon iplik ve kord bezi üreticisidir. Nisan 2005 tarihinde Sabanc› Holding DuPont’un %50 hissesini sat›n alarak fiirket’in %100’üne sahip olmufltur. DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm lastik üreticilerinin ihtiyac› olan a¤›r denye endüstriyel naylon iplik, kord bezi ve tek kord üretimi yapmaktad›r. DUSA, lastik sektörü için üretti¤i iplik, tek kord ve kord bezlerinin yan› s›ra konveyör bant, V-kay›fl›, hortum, bal›k a¤› ve naylon iplik ve kord bezinin kullan›ld›¤› di¤er sanayi dallar›n›n da ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r. DUSA dünyada yedi ülkede kontrol etti¤i dokuz üretim flirketiyle faaliyet göstermekte olup, bu faaliyetlerini üç bölgede organize etmifl bulunmaktad›r. Bu bölgeler ve bölgelerde yer alan flirketlerle ilgili bilgiler afla¤›da özetlenmifltir: 1. Bölge (Avrupa, Ortado¤u ve Afrika) Kordsa-Türkiye: 1973 y›l›nda kurulan Kordsa Türkiye’nin %84 hissesi DUSA’ya ait olup, %16’s› ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda ifllem görmektedir. ‹zmit’te bulunan fabrikas›nda ileri teknoloji ürünü 38.000 ton endüstriyel naylon iplik, 28.000 ton kord bezi ve 4.000 ton di¤er endüstriyel bez kapasitesiyle hem iç hem de d›fl pazar müflterilerinin ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktad›r. Toplam üretiminin yaklafl›k %90’› ihraç edilmektedir. Nile Kordsa-M›s›r: 1993 y›l›nda kurulan Nile Kordsa’n›n %51 hissesi Kordsa Türkiye’ye aittir. Kordsa’n›n üstün bez teknolojisini kullanarak, y›ll›k 6.000 ton kapasiteyle üretti¤i kord bezleriyle gerek M›s›r iç pazar›n›n gerekse Afrika k›tas›ndaki di¤er müflterilerinin ihtiyaçlar›na cevap vermektedir. Kian Kordsa-‹ran: 2001 y›l›nda al›nan Kian Kordsa’n›n %60 hissesi, Kordsa Türkiye’ye aittir. Kordsa’n›n üstün bez teknolojisi kullanarak, y›ll›k 6.000 ton kapasiteyle öncelikle yerel pazar olmak üzere Ortado¤u bölgesinin kord bezi ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r. Interkordsa-Almanya: Kordsa Türkiye’nin %80 hissesine sahip oldu¤u Interkordsa, dünyan›n ikinci büyük tek kord üreticisi konumundad›r. Kordsa-Almanya: Tamam› Kordsa Türkiye’ye ait olan bu fiirket, Avrupa’daki müflterilerine daha iyi hizmet verebilmek amac›yla kurulmufl bir sat›fl ofisi olarak çal›flmaktad›r. 2. Bölge (Kuzey Amerika) DUSA-Chattanooga: DUSA’n›n %100 sahip oldu¤u üretim tesislerinde DuPont teknolojisiyle endüstriyel naylon iplik üretimi yap›lmaktad›r. Tenessee ABD’de kurulu olan tesis, y›ll›k 50.000 ton kapasiteye sahiptir. Bu tesiste üretilen ipliklerle dünyan›n lider lastik üreticilerinin ihtiyaçlar› karfl›lanmaktad›r. Daha verimli bir üretim için yap›lan modernizasyon çal›flmalar› halen devam etmektedir. Kordsa-USA: DUSA’n›n %100 ifltiraki olan Kordsa-USA 10.000 ton büküm dokuma ve 13.000 ton terbiye kapasitesine sahiptir. Laurel Hill, Kuzey Carolina’da olan tesiste ABD lastik endüstrisinin ihtiyac› olan kord bezleri üretilmektedir. Interkordsa-USA: DUSA’n›n %100 ifltiraki olan Interkordsa USA, Whiteville, Kuzey Carolina’da 1.500 tonluk kapasiteyle tek kord üretimi yapmaktad›r. Interkordsa GmbH taraf›ndan gelifltirilen ileri teknolojiyi kullanan Interkordsa USA, ürünlerini Amerika pazar›na sunmaktad›r. 36 DUSA özellikle dünyan›n önde gelen tüm lastik üreticilerinin ihtiyac› olan a¤›r denye endüstriyel naylon iplik, kord bezi ve tek kord üretimi yapmaktad›r. 3. Bölge (Güney Amerika) DUSA-Brezilya: 1999 y›l›nda faaliyetine bafllayan DUSA-Brezilya %100 DUSA International ifltirakidir. Tamamlanan modernizasyon yat›r›mlar›yla birlikte, y›ll›k 12.000 ton naylon 6 iplik, 9.000 ton büküm dokuma ve 12.000 ton terbiye kapasitesiyle kendi bölgesinin lideri konumunda bulunan DUSA-Brezilya, üretti¤i yüksek kaliteli ürünleriyle Brezilya ve Güney Amerika’n›n di¤er ülkelerindeki lastik üreticilerinin ihtiyaçlar›n› karfl›lamaktad›r. DUSA-Arjantin: Tamam› DUSA’ya ait olan fiirket’in, 12.000 ton naylon 6.6 iplik, 9.000 ton büküm dokuma ve 12.000 ton terbiye kapasitesi bulunmaktad›r. Modernizasyon ve yeni kapasite yat›r›mlar›n›n sonuçlanmas›ndan sonra en kaliteli ürünlerle Güney Amerika pazar›n›n naylon 6.6 iplik ve kord bezi ihtiyac›n› büyük ölçüde karfl›lamaktad›r. SAKOSA Sakosa, Hoecsa ad›yla Haziran 1997 tarihinde Alman Hoechst ve Sabanc› Holding’in %50’lik eflit payl› bir ortak giriflimi olarak kurulmufltur. Aral›k 1998’de Hoechst’ün Hoecsa’daki hisseleri Koch Industries Inc’in (ABD) sahip oldu¤u Kosa taraf›ndan sat›n al›nm›fl ve fiirket’in ad› Sakosa olarak de¤ifltirilmifltir. Aral›k 2001’de Kosa’n›n Sakosa’daki %50 hissesi Sabanc› Toplulu¤u taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. Bu tarihten itibaren Sakosa %100 Sabanc› Holding bünyesinde bir flirket olarak faaliyet göstermektedir. Sakosa, lastik endüstrisi için polyester iplik ve kord bezi üretmektedir. Üretti¤i yüksek modülüslü düflük k›salma özelli¤ine sahip (HMLS) polyester ipli¤i, kendi fabrikas›nda beze dönüfltüren Sakosa, üretiminin yaklafl›k %80’ini ihraç ederek Avrupa ve Ortado¤u bölgesindeki tüm lastik üreticilerine hizmet vermektedir. Üretime Ocak 2000’de bafllayan Sakosa’n›n 2004 y›l› üretimi 16.700 ton polyester iplik ve 16.400 ton kord bezi seviyesine ulaflm›flt›r. 2005 y›l› hedefi ise 18.000 ton polyester iplik ve 18.000 ton kord bezi üretmektir. Sakosa, bu miktarlar ile polyester kord bezinde Avrupa’daki en büyük tedarikçi konumuna ulaflm›flt›r. BEKSA Beksa, 1987 y›l›nda Sabanc› Holding ve Belçika’n›n dünyadaki en büyük ba¤›ms›z çelik tel üreticisi konumundaki flirketi Bekaert’›n %50’lik eflit payl› ortak giriflimi olarak kurulmufltur. fiirket, dünya lastik endüstrisi için temel girdi olarak önemi ve pay› giderek artan çelik kordun yan› s›ra, topuk teli, hortum teli, yayl›k tel ve dramix üretmektedir. Avrupa Kalite Yönetimi Vakf›’n›n (EFQM) ‹fl Mükemmelli¤i Modeli’ni bir rehber de¤erlendirme arac› olarak benimseyen Beksa, 1997 y›l›nda Küçük ve Orta Büyüklükteki ‹flletmeler kategorisinde EFQM taraf›ndan verilen Avrupa Kalite Büyük Ödülü’nün sahibi olmufltur. Kendi sektöründe en büyük pazar pay›na sahip olan Beksa, 2004 y›l›nda 24.500 tona yükseltti¤i çelik kord üretim kapasitesini, 2005 y›l›nda 31.000 tona ve y›ll›k sat›fl cirosunu da 95 milyon Euro’ya ç›karmay› hedeflemektedir. 37 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 OTOMOT‹V Lastik, Takviye Malzemeleri ve Otomotiv TEMSA 1968 y›l›nda kurulan Temsa, otomotiv sektöründeki faaliyetlerine, 1984 y›l›nda Japon Mitsubishi Motors Corporation ile imzalad›¤› teknik lisans ve distribütörlük anlaflmalar› ile bafllam›flt›r. 1987 y›l›nda bafllad›¤› üretim faaliyetleri ile Adana’daki tesislerinde otobüs, midibüs ve hafif kamyon üretimini sürdüren Temsa, Türkiye pazar›na yönelik Temsa Diamond, Temsa Safir, Temsa Safari flehirleraras› yolcu otobüsü, yeni gerçek küçük otobüs Temsa Powerbus, Temsa Prestij midibüs ve Mitsubishi Fuso Canter hafif kamyon üretimini gerçeklefltirmektedir. Temsa’n›n üretti¤i otobüs ve midibüsler bugün Bat› Avrupa ülkeleri baflta olmak üzere 30’u aflk›n ülkede tercih edilmektedir. Diamond, Safari, Opalin gibi özgün tasar›mla kendi gelifltirdi¤i yeni modelleri ile Temsa, son y›llarda Avrupa pazar›na yönelik de¤iflik marka/tipte motor ve yürüyen aksamla esnek üretim anlay›fl› do¤rultusunda flehirleraras› otobüs ve midibüs üreterek ihracat yapmaktad›r. D›fl pazarlara yönelik planl› çal›flmalar›n› art›rarak devam ettiren Temsa, y›ll›k otobüs üretiminin %75’ini ihraç etmektedir. Temsa Adana üretim tesisleri, y›lda 1.000 adet otobüs, 2.000 adet midibüs ve 7.500 adet hafif kamyon üretim kapasitesine sahiptir. Temsa, Mitsubishi ile aras›nda olan distribütörlük anlaflmas› çerçevesinde Mitsubishi binek araçlar›, Mitsubishi pick-up, Mitsubishi panel ve caml› van hafif ticari araçlar› ve Mitsubishi Fuso Canter hafif kamyonlar› için sat›fl, servis ve yedek parça operasyonlar›n› da yurt çap›ndaki 36 yetkili sat›c›s› ile yürütmektedir. 38 Diamond, Safari, Opalin gibi yeni tasar›mla, kendi gelifltirdi¤i yeni modelleri ile Temsa, son y›llarda Avrupa pazar›na yönelik de¤iflik marka/tipte motor ve yürüyen aksamla esnek üretim anlay›fl› do¤rultusunda flehirleraras› otobüs ve midibüs üreterek ihracat yapmaktad›r. Temsa, Komatsu ifl makinelerinin distribütörü olarak 22 senedir ifl makineleri sektörüne ve yine Komatsu marka forkliftler ile Türk sanayi sektörüne hizmet vermektedir. Temsa üretim ve sat›fl faaliyetlerini ISO 9001-2000 Kalite Yönetim Sistemi çerçevesinde sürdürmektedir. Bununla birlikte TS 18001 OHSAS ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Yönetim Sistemi Belgesi’ni, otomotiv sektöründe TSE’den alan ilk firma olmaya hak kazanm›flt›r. Temsa, hedefledi¤i ISO 14000 belgesini almak üzere haz›rl›klara bafllam›flt›r. Temsa, kendi gelifltirdi¤i otobüs ve midibüsler ile Avrupa pazar›nda ba¤›ms›z bir Türk otomotiv firmas› olarak, segmentinde %10 pazar pay›n› hedeflemektedir. Yurtiçinde de, Mitsubishi markas› ile binek otomobiller, ticari araçlar alanlar›nda ve Komatsu markas› ile ifl makineleri alan›nda baflar›l› distribütörlük faaliyetlerini büyüterek sürdürmektedir. TOYOTASA Toyotasa Toyota Sabanc› Sat›fl ve Pazarlama A.fi., Ekim 2000’de Sabanc› Holding (%65), Toyota Motor Corporation (%25) ve Mitsui&Co (%10) ortakl›¤› ile kurulmufltur. Toyota ürünlerinin Türkiye’deki tek distribütörü olarak Türkiye’de üretilen Corolla otomobillerin, ithal araçlar›n ve yedek parçalar›n›n pazarlama, sat›fl ve sat›fl sonras› hizmetlerini yürütmektedir. Toyota araçlar›n›n pazarlamas›, da¤›t›m› ve servisi, Türkiye çap›nda yer alan ve mutlak müflteri memnuniyeti, üstün kalite, ileri teknoloji ve güvenilirlik felsefesi üzerine kurulmufl olan Toyota Plaza’larda yap›lmaktad›r. Bu merkezlerde müflterilere, sat›fl, sigorta, servis, garanti, yedek parça ve kullan›lm›fl araç al›m sat›m hizmetleri dünya standartlar›nda eksiksiz olarak verilmektedir. Kuruluflundan bu yana Toyotasa, sürekli olarak pazar pay›n› aktif sat›fl ve pazarlama polikalar› sayesinde art›rmaktad›r. 2004 y›l›nda Toyotasa’n›n pazar pay› ulaflt›¤› rekor sat›fl adetleri ile %6,4 olmufltur. Ayr›ca yap›lan etkin aktiviteler ve CRM faaliyetleri neticesinde marka imaj› ve müflteri memnuniyeti konular›nda önemli geliflmeler ve iyilefltirmeler sa¤lanm›flt›r. Toyota’n›n dünyadaki büyüme hedefine paralel olarak Toyotasa’n›n gelece¤e yönelik planlar› gelifltirilmekte olup, üç y›l içinde Türkiye’de ilk üç marka aras›na girilmesi hedeflenmektedir. 39 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 G›da ve Perakendecilik 2004 y›l› içinde, büyüme hedefleri paralelinde G›dasa çat›s› alt›nda ‹çecek ve Çiftlik ad› alt›nda iki yeni ifl birimi faaliyete geçmifltir. ‹çecek ifl birimi “Saka” markas› ile 2004 y›l›n›n son çeyre¤inde damacana su üretimine, 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde ise pet su ve aromal› gazl› su üretime bafllam›flt›r. Yine ‹çecek ifl birimi “Deren” markas› ile 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde çay sektöründe faaliyete geçmifltir. 2004 y›l› bafl›nda 72 y›ll›k geçmifli ile Türkiye g›da sektörünün en köklü markalar›ndan biri olan “Ömür” sat›n al›nm›flt›r. G›dasa Çiftlik ifl birimi 2005 y›l› bafl›nda “Ömür” markas› ile beyaz et pazar›na girmifltir. 40 G›dasa Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan biri olan Piyale’yi 2002 y›l› sonunda sat›n alm›fl ve yeni büyüme stratejisi ve felsefesi çerçevesinde yeniden yap›land›rm›flt›r. GIDA GIDASA Sabanc› Toplulu¤u g›da sektöründe G›dasa ve onun ifltiraki olan Marsa ile faaliyet göstermektedir. G›dasa, 2002 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u’nun di¤er g›da ortakl›klar›ndan ba¤›ms›z olarak, g›da sektöründe bir büyüme platformu oluflturmak üzere kurulmufltur. Bu hedefe paralel olarak, G›dasa Türkiye’nin en eski ve en prestijli g›da markalar›ndan biri olan Piyale’yi 2002 y›l› sonunda sat›n alm›fl ve yeni büyüme stratejisi ve felsefesi çerçevesinde yeniden yap›land›rm›flt›r. G›dasa’n›n vizyonu g›da sektöründe daha da büyüyerek, befl y›l içinde Türkiye g›da sektörünün lider firmas› olmakt›r. Bu hedefe ulaflmak üzere Toplulu¤un temel yetkinlikleri olan ürün gelifltirme, stratejik marka yönetimi, sat›fl, da¤›t›m a¤› ve operasyonel mükemmellik etkin bir biçimde kullan›lacakt›r. Bu stratejide, G›dasa g›da pazar›n›n büyük, h›zla büyüyen ve yüksek kârl›l›¤a sahip bütün kategorilerinde aktif olmay› hedeflemektedir. Toplulu¤un ana ilkesi, h›zl› bir flekilde büyürken de¤er yaratmakt›r. Bu ilke do¤rultusunda flirket sat›n alma, stratejik iflbirlikleri, fason üretim ve yeni fabrika kurma gibi tüm büyüme alternatifleri de¤erlendirilmektedir. G›dasa 2004 y›l›nda Piyale flemsiye markas› alt›nda ürün gam›n› geniflletmeyi sürdürmüfltür. Makarna, çorba, un, irmik, niflasta, haz›r yemekler ve meyve suyu kategorilerinin yan› s›ra 59 farkl› ürün çeflidi ile bisküvi ve 29 farkl› ürün çeflidi ile puding ve toz tatl›lar kategorilerine girilmifltir. 2004 y›l› içinde, büyüme hedefleri paralelinde G›dasa çat›s› alt›nda ‹çecek ve Çiftlik ad› alt›nda iki yeni ifl birimi faaliyete geçmifltir. ‹çecek ifl birimi “Saka” markas› ile 2004 y›l›n›n son çeyre¤inde damacana su üretimine, 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde ise pet su ve aromal› gazl› su üretime bafllam›flt›r. Yine ‹çecek ifl birimi “Deren” markas› ile 2005 y›l›n›n ilk çeyre¤inde çay sektöründe faaliyete bafllam›flt›r. 2004 y›l› bafl›nda 72 y›ll›k geçmifli ile Türkiye g›da sektörünün en köklü markalar›ndan biri olan “Ömür” sat›n al›nm›flt›r. G›dasa Çiftlik ifl birimi, “Ömür” markas›n›n eski de¤erlerine ba¤l› kalarak tüketici odakl› bir flekilde markay› yeniden konumland›rm›fl ve ayn› marka ile beyaz et sektörüne girerek, Ocak 2005’ten itibaren Ömür markal› ürünlerin sat›fl›na bafllam›flt›r. G›dasa Çiftlik ifl birimi, gelecek y›llarda süt, süt ürünleri ve ifllenmifl sebze kategorilerine de girmeyi planlamaktad›r. G›dasa, 2005 y›l›nda 400 milyon ABD Dolar› ciro hedeflemektedir. MARSA Kökleri 1946 y›l›na kadar uzanan Marsa, G›dasa ile ABD’nin en büyük g›da flirketi olan Kraft Foods International’›n ortakl›¤›d›r. 2004 y›l›nda 200 milyon ABD Dolar›’n› aflk›n ciro gerçeklefltiren fiirket, Adana fabrikas›ndaki y›ll›k 300.000 ton üretim kapasitesiyle, Türkiye bitkisel ya¤ sektöründe faaliyet gösteren en büyük iki firmadan birisidir. Marsa, perakende pazardaki gücünü, marka portföyündeki her biri kendi segmentinin liderlerinden olan Ona, Luna, Sabah, Evin, Evet, Hüner ve Soyola markalar›ndan al›rken, Marsa Proser ile endüstriyel müflterilere yönelik pazarda Türkiye’de lider durumdad›r. Marsa, Türkiye’nin yan› s›ra, Orta Do¤u, Kuzey Afrika, Balkanlar ve Orta Asya pazarlar›na yay›lm›fl sat›fl ve da¤›t›m a¤›yla, Türkiye’nin en büyük bitkisel ya¤ ihracatç›s› ve bu genifl co¤rafyan›n en önemli oyuncular›ndan biri konumundad›r. 41 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 PERAKENDEC‹L‹K G›da ve Perakendecilik CARREFOURSA Dünyada modern perakendecili¤in temelini oluflturan Carrefour, Türkiye'de ilk ma¤azas›n› 1993 y›l›nda ‹çerenköy'de açm›flt›r. Sabanc› Holding, Carrefour ile güçlerini birlefltirerek, 1996 y›l›nda Carrefoursa ortakl›¤›n› kurmufltur. 1997 y›l›nda Adana’da aç›lan Carrefoursa hipermarketi ve al›flverifl merkezi ile Anadolu flehirlerine de girmeye bafllayan Carrefoursa’n›n bugün, ‹stanbul, ‹zmir, Ankara, Adana, Mersin, Bursa ve ‹zmit’te bulunan 12 hipermarketi ve 2004 y›l›nda faaliyete geçirdi¤i Befliktafl ve Kurtulufl Championsa süpermarketleriyle birlikte yedi süpermarketi bulunmaktad›r. Türk tüketicisine farkl› ve kazançl› al›flverifl ortam› sunan Carrefoursa, bugüne kadar 800 milyon Euro’nun üzerinde yapt›¤› yat›r›mlarla bünyesinde çal›flan 4.000 kifliye ifl olana¤› vermektedir. Carrefoursa, Türk markalar›n›n ihracat›na da destek olarak Türkiye'nin tan›t›m›na katk›da bulunmakta ve birçok Türk firmas›na, Carrefour hipermarketlerinin bulundu¤u ülkelerde y›ll›k 300 milyon ABD Dolar›’na yak›n pazar yaratmaktad›r. Carrefoursa, 2004 y›l›nda cirosunu bir önceki y›la göre %11 büyütürken, modern g›da perakendecili¤indeki pazar pay›n› %7,7’den %8,4’e ç›karm›flt›r. Yapt›¤› özel perakende uygulamalar› ve kampanyalarla tüketicinin tercih etti¤i Carrefoursa ma¤azalar›, g›dadan temizlik malzemelerine, kozmetikten giyime kadar genifl bir ürün yelpazesine sahiptir. Özellikle, tüketicinin lehine sundu¤u özel fiyatl› "en ucuz" ürünler ad› alt›nda sat›lan tüm ürünleri, "Numara 1 Türkiye'nin en ucuz markas›" çat›s› alt›nda toplam›fl ve tüm marketlerinde tüketicinin, bu ucuz ürünlere çok daha rahat ulaflmas›n› sa¤lam›flt›r. Toplam net sat›fl alan› 1996 y›l›ndan beri y›lda ortalama %30 büyüyen ve 120.000 m2’ye ulaflan Carrefoursa ma¤azalar›nda y›lda yaklafl›k 30 milyondan fazla tüketici al›flverifl yapmaktad›r. Carrefoursa, ucuz, kaliteli ve zengin ürün çeflidi ile kendini yerli perakendecilerden farkl›laflt›rmay› baflarm›fl ve özellikle son y›llarda sa¤lad›¤› pazar pay› art›fl› ve her y›l maliyetlerinde sa¤lad›¤› iyilefltirmelerle çok k›sa sürede operasyonlar›n› kârl› hale getirmifltir. 2004 y›l› sonu itibariyle operasyonlar›nda sadece hipermarket ve süpermarket faaliyetlerine a¤›rl›k vermek isteyen Carrefoursa, hipermarketlerinin yan›nda yer alan ‹çerenköy, Haramidere, ‹zmit, Mersin, Bursa ve Ankara al›flverifl merkezlerini dünyada önemli bir gayrimenkul yat›r›mc›s› olan Aerium’a satm›flt›r. Sadece perakende faaliyetlerine odaklanmay› planlayan Carrefoursa, açaca¤› yeni ma¤azalar›yla, 2007 y›l›nda 1 milyar Euro’yu geçen ciro hedefi ile Türkiye perakende pazar›ndaki liderlik yar›fl›n› sürdürecektir. 42 2004 y›l sonu itibariyle, tüketici elektroni¤i perakendecili¤inde tamam› özsermaye ile kurulan 57 ma¤azas› bulunan Teknosa, Türkiye’de bu formatta hizmet veren ilk ve tek, g›da ve giyim d›fl› perakende zincirine sahiptir. DIASA 2000 y›l›nda dünyada Carrefour ve Promodes’in birleflmesi sonucunda Carrefour grubuna dahil olan ‹spanya’n›n lider indirim marketleri zinciri Dia flirketi ile ayn› y›l içinde ortakl›k kuran Sabanc› Holding, Diasa ile g›da perakendecili¤inde gün geçtikçe pay› artan “Discount Market” segmentine girmifltir. Diasa’n›n 2000 y›l›nda yaklafl›k 30 olan ma¤aza say›s›, 2004 y›l› sonunda 233 adede ulafl›rken net sat›fl alan› da 55.000 m2 olmufltur. 2004 y›l›nda sat›fllar› reel olarak %50 büyüme gösteren Diasa, gerek sat›fl gerekse operasyonel kârl›l›k hedeflerini aflm›flt›r. Bu art›flla birlikte, 2004 y›l›nda Türkiye organize g›da perakendecili¤inde en h›zl› büyüyen oyuncu olarak konumunu daha da güçlendirmektedir. Diasa’n›n en önemli hedefi, Türk tüketicisine en kaliteli ürünleri en uygun fiyatlarla sunabilmektir. Ba¤›ms›z araflt›rma raporlar›na göre fiyat seviyesi rakiplerinden daha düflük olan fiirket’in tüketiciye sa¤lad›¤› bir di¤er fayda da rakiplerinin ço¤unda bulunmayan meyve-sebze ve beyaz et kategorilerini sunmas›d›r. Diasa, uluslararas› bilgi birikimi sayesinde, Türkiye pazar›nda yeni geliflmeye bafllayan ve yak›n gelecekte Türk üreticisi için önemli bir potansiyel yaratacak olan "Private Label" (özel markal› ürünler) konseptine de öncülük etmektedir. Diasa markal› ürünlerin fiirket’in toplam sat›fllar› içerisindeki pay› %40’a yaklaflm›flt›r. Bugün Marmara Bölgesi’nde faaliyet gösteren Diasa, yak›n gelecekte Türkiye’nin di¤er büyük flehirlerinde de ma¤azalar açarak ulusal bir oyuncu olmay› hedeflemektedir. TEKNOSA 2000 y›l› sonunda, elektrik-elektronik, biliflim ve optik ürünleri perakendecili¤i sektöründe hizmet vermek üzere faaliyete geçen Teknosa, bugün Türkiye genelinde dokuz ilde bulunan 57 ma¤azas›, yayg›n bayi sat›fl ve servis teflkilat› ile faaliyet gösterdi¤i sektörlerde öncü konumdad›r. Ana faaliyet alanlar›n›, tüketici elektroni¤i perakendecili¤i ve elektrikli aletler distribütörlü¤ü olarak tan›mlayan Teknosa, bugün yaklafl›k 800 kifliye ifl olana¤› sa¤lamaktad›r. 2004 y›l sonu itibariyle, tüketici elektroni¤i perakendecili¤inde tamam› özsermaye ile kurulan 57 ma¤azas› bulunan Teknosa, Türkiye’de bu formatta hizmet veren ilk ve tek, g›da ve giyim d›fl› perakende zincirine sahiptir. 2003 y›l› bafl›nda, Türkiye’nin 1.000 m2’lik ve en büyük elektronik ma¤azas›n› ‹stanbul’da açan Teknosa, büyük formatl› ma¤azalar›n›n say›s›n› art›rmay› hedeflemektedir. Teknosa, 2005 y›l› sonunda ma¤aza say›s›n› 75’e, Türkiye genelinde hizmet verdi¤i illerin say›s›n› ise 14’e ç›karmay› planlamaktad›r. Teknosa, 2004 y›l›nda e-ticaret, katalog ve telefon siparifli gibi alternatif sat›fl kanallar›n› gelifltirme konusunda büyük bir ad›m atm›fl ve online sat›fl kanal› olan www.teknosa.com’u hizmete açm›flt›r. Teknosa bugün, ma¤azalar›n›n yan› s›ra, e-ticaret kanal› sayesinde tüketici elektroni¤i ürünlerini tüm ülke geneline ulaflt›rmaktad›r. 2001 y›l›ndan bu yana Teknosa çat›s› alt›nda hizmet veren Teknosa Klima, Sabanc› Toplulu¤u’nun klima sektöründeki 18 y›ll›k deneyim ve uzmanl›¤›n› tüketiciler ile paylaflmaktad›r. Teknosa Klima, dünya klima sektörüne yön veren Mitsubishi Heavy Industries, Sharp ve Çin’in en büyük üç üreticisinden biri olan Midea markalar›n›n Türkiye’deki distribütörlü¤ünü yürütmektedir. 2003 y›l›ndan bu yana kendi markalar› olan Denki, Samui ve Tronic’i Türk tüketicisine sunarak klima pazar›nda önemli bir konuma sahip olan Teknosa Klima, yayg›n bayi sat›fl ve servis a¤› ile yazarkasa ve beyaz eflya alanlar›nda da hizmet vermektedir. Tüketici elektroni¤i perakendecili¤inin öncü kuruluflu Teknosa, dinamik yap›s›n› ve hizmet kalite anlay›fl›n› koruyarak büyümeyi ve dünyan›n en iyi markalar›n›n yüksek teknolojili ürünlerini, en uygun koflullarda Türk tüketicisine ulaflt›rmay› sürdürecektir. 43 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Çimento AKÇANSA Temelleri 1967 ve 1974 y›llar›nda Akçimento ve Çanakkale Çimento ile at›lan ve 1996 y›l›nda bu iki flirketin birleflmesi sonucunda Türkiye’nin en büyük çimento üreticisi konumuna gelen Akçansa, bir Sabanc› Holding ve Heidelberg Cement ortak kurulufludur. Çimento ve haz›r beton üretiminde Marmara ve Ege bölgelerinde faaliyet gösteren Akçansa, ifltiraki olan Betonsa flirketi ile 1998 y›l›nda birlefltikten sonra, Marmara ve Ege bölgelerine yay›lm›fl 20’nin üzerinde haz›r beton tesisinde “Betonsa” markas›yla hizmet vermektedir. Di¤er bir ifltiraki olan Agregasa Agrega San. ve Tic. A.fi. ile 2002 y›l›nda birleflen Akçansa, agrega üretim faaliyetini “Agregasa” markas› alt›nda ‹stanbul’un her iki yakas›nda kurulu birer tesisi ile sürdürmektedir. Akçansa, yurtiçindeki müflterilerinin ve Türkiye’nin en çok çimento ihraç eden kuruluflu olarak yurtd›fl›ndaki müflterilerinin taleplerini karfl›lamak, farkl›l›klar›n zor alg›land›¤› bu sektörde fiyat unsurunun da ötesinde rekabet edebilmek amac›yla “üretim ve hizmette en kaliteli” olmay› hedeflemektedir. 44 Temelleri 1967 ve 1974 y›llar›nda Akçimento ve Çanakkale Çimento ile at›lan ve 1996 y›l›nda bu iki flirketin birleflmesi sonucunda Türkiye’nin en büyük çimento üreticisi konumuna gelen Akçansa, bir Sabanc› Holding ve Heidelberg Cement ortak kurulufludur. Türkiye çimento sektörünün lideri Akçansa, dünya kalite standartlar›na uygun ürünleri, ‹stanbul Sanayi Odas› taraf›ndan ödüllendirilen do¤a dostlu¤u, üstün hizmet anlay›fl› ve ileri teknolojiyle donan›ml› tesisleri ile Türkiye çimento gereksiniminin %8’ini karfl›lamaktad›r. 2004 y›l›nda Akçansa’n›n toplam klinker üretimi 3,6 milyon ton, çimento üretimi ise 3,9 milyon ton olarak gerçekleflmifltir. fiirket, Türkiye’nin toplam klinker üretiminin %11’ini, çimento üretiminin %10’unu gerçeklefltirmifltir. Akçansa’n›n yurtiçi çimento ve klinker sat›fllar› %13 artarak 2,8 milyon ton seviyelerine ulaflm›flt›r. Yurtd›fl› sat›fllar ise yaklafl›k %20 azalarak 1,3 milyon ton olmufltur. Karabük’te, %51 Akçansa ve %49 Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret A.fi. ortakl›¤›nda kurulan Karçimsa ö¤ütme tesislerinde üretilen cüruflu çimento sat›fllar› da 2003 y›l›na göre %8 artm›flt›r. Çeflitli at›klar› çevre ve ekonomi için de¤ere dönüfltüren Akçansa’n›n, Büyükçekmece ve Çanakkale çimento fabrikalar›, T.C. Çevre ve Orman Bakanl›¤›’n›n R134-001 ve R117-001 alternatif yak›t kullan›m lisanslar›n› alan ilk fabrikalar olma özelli¤ini tafl›maktad›r. At›klar›n çimento fabrikalar›nda yak›lmas› ile do¤al kaynaklar›n korunmas› ve çevreye yay›lan karbondioksit miktar›n›n önemli ölçüde azalt›lmas› sa¤lan›rken, çok büyük bir sorun teflkil eden at›k bertaraf›na da çözüm üretilmektedir. Akçansa’n›n sermayesinin %20,6’s› halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 45 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Çimento Ç‹MSA 1972 y›l›nda Mersin’de kurulan Çimsa, 1975 y›l›nda üretime bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda y›ll›k 500.000 ton kapasiteli dünyan›n en modern beyaz çimento tesislerinden birini faaliyete geçirerek, iç pazarda lider konumuna ulaflm›flt›r. Çimsa, 1995 y›l›nda Kayseri’de 720.000 ton/y›l üretim kapasitesine sahip bir çimento ö¤ütme ve paketleme tesisi sat›n alm›fl ve Malatya’da bir paketleme terminali kurmufltur. Yeni bir beyaz çimento üretim hatt› kurulmas› için 1999 y›l› sonlar›na do¤ru çal›flmalar tamamlanm›fl ve Çimsa’n›n toplam beyaz çimento kapasitesi 1,2 milyon ton/y›la ulaflm›flt›r. Çimsa, özel bir çimento tipi olan kalsiyum aluminatl› çimento konusunda 4,5 y›ldan bu yana yürütmekte oldu¤u Ar-Ge ve ön yat›r›m çal›flmalar›n› tamamlayarak 2002 y›l›nda bu ürünü piyasaya sunmufltur. fiirket, beyaz çimentoda oldu¤u gibi kalsiyum aluminatl› çimento alan›nda da dünyan›n önde gelen üreticilerinden biri olmay› hedeflemektedir. 2004 y›l›nda toplam 2,25 milyon ton klinker üreten Çimsa’n›n bu üretiminin 1,41 milyon tonu gri klinker, 840.000 tonu ise beyaz klinkerden oluflmaktad›r. fiirket ayr›ca, Akdeniz ve ‹ç Anadolu Bölgeleri’ndeki 17 tesisinde haz›r beton üretmektedir. 2004 y›l›n›n en önemli yat›r›mlar›ndan biri, Çimsa’n›n Kayseri’de mevcut çimento ö¤ütme ve paketleme tesisini entegre çimento fabrikas› haline getirmek üzere temelini 9 Ekim 2004 tarihinde att›¤›, gri klinker üretim tesisidir. Bu yat›r›m›n proje maliyeti 30 milyon ABD Dolar› olarak öngörülmektedir. 2005 y›l› sonunda tamamlanmas› hedeflenen fabrika, 5-kademeli siklonlu ön›s›t›c› ünitesi ile Türkiye’de bir ilk olacakt›r. Çimsa 2004 y›l›nda, 2,5 milyon ton beyaz ve gri çimento, 359.000 ton klinker ve 1,1 milyon m3 haz›r beton sat›fl› gerçeklefltirmifltir. Türkiye’de sadece Çimsa’n›n üretmekte oldu¤u kalsiyum aluminatl› çimento sat›fllar›, bir önceki y›la göre %85 art›fl göstermifltir. Çimsa’n›n sermayesinin %23’ü halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 46 1972 y›l›nda Mersin’de kurulan Çimsa, 1975 y›l›nda üretime bafllam›flt›r. 1990 y›l›nda y›ll›k 500.000 ton kapasiteli dünyan›n en modern beyaz çimento tesislerinden birini faaliyete geçirerek, iç pazarda lider konumuna ulaflm›flt›r. OYSA Ç‹MENTO 1957 y›l›nda bir devlet kuruluflu olarak faaliyete geçen Ni¤de Çimento Fabrikas› ile yine devlete ait bir ö¤ütme tesisi olan ‹skenderun Çimento, 1992 y›l›nda özellefltirme kapsam›nda Sabanc› Holding ve Oyak Grubu taraf›ndan sat›n al›nm›flt›r. Bu tesisler “Oysa Ni¤de” ve “Oysa ‹skenderun” ad›yla iki ayr› anonim flirket olarak on y›l faaliyet gösterdikten sonra iki flirketin birlefltirilerek tek flirket haline getirilmesine karar verilmifltir. 14 Mart 2003 tarihinde Oysa Ni¤de’nin Oysa ‹skenderun’u devralmas› sonucu birleflme ifllemi resmen gerçekleflmifl, ayn› y›l fiirket’in ismi Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. olarak de¤ifltirilmifltir. Böylece y›lda 1,5 milyon tonun üzerinde çimento üretim kapasitesine sahip bir flirket do¤mufltur. Oysa Çimento, 2004 y›l›nda, 416.500 ton klinker üretimi gerçeklefltirmifl, iç pazarda 1.016 milyon ton çimento, 509.700 m3 haz›r beton satm›fl ve 132.900 ton çimento ihraç etmifltir. Oysa Çimento, halka aç›k bir anonim flirket olup, hisselerinin %17,8’i ‹MKB’de ifllem görmektedir. 47 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 K‹MYA Kimya ve D›fl Ticaret ADVANSA 2004 y›l›nda Sabanc› Holding DuPontsa'n›n DuPont'a ait %50 hissesini sat›n alm›fl ve fiirket’in ad› Advansa olarak de¤ifltirilmifltir. Bu yat›r›m Sabanc› Holding'in büyüme ve yat›r›m kararl›l›¤›n› göstermekte ve Avrupa piyasas›ndaki lider konumumuzu vurgulamaktad›r. Maliyet ve organizasyonel anlamda yeniden yap›lanmay› gerektiren 2003'ün zorlu faaliyet koflullar›n›n ard›ndan 2004 y›l›, Advansa'n›n 2005 ve sonras›nda beklenen büyüme f›rsatlar› öncesinde bir toparlanma y›l› olmufltur. Advansa, polyester iplik, PET Resin ve PTA ürünlerinin mevcut DuPont teknolojisi, patentleri ve markalar›n›n Avrupa, Rusya ve Ba¤›ms›z Devletler Toplulu¤u ve Afrika pazarlar›ndaki tek yetkili lisans sahibidir. 2004 y›l›n›n en önemli yat›r›m projesi ‹ngiltere'deki Wilton T8 PTA üretim tesisinin kapasite art›r›m›d›r. Tesisin kapasitesi 100 Kt'nun üstünde art›r›larak toplam 650 Kt'luk kapasiteye ulafl›lm›flt›r. 2003 y›l›nda 705 milyon Euro olarak gerçekleflen sat›fllar, 2004 y›l›nda artarak 801 milyon Euro'ya ulaflm›flt›r. Günümüzde Wilton'da 650 Kt'luk PTA ve Adana'da 250 Kt’luk DMT üretim kapasitesi bulunmaktad›r. fiirket’in polyester iplik, elyaf ve preform (‹negöl) üretim kapasiteleri s›ras›yla 90 Kt, 165 Kt ve 30 Kt'dur. Adana ve Wilton’da toplam 280 Kt'luk resin kapasitesi mevcuttur. Özellikle Adana'da yeni kurulan Araflt›rma ve Gelifltirme Merkezi’nde, yo¤unlaflarak devam eden Ar-Ge yat›r›mlar› neticesinde, 2004 y›l›nda yeni ürün yat›r›mlar› da h›z kazanm›flt›r. Advansa’n›n yat›r›m faaliyetlerinin en yeni ürünü olan Climarelle™, bir yüksek teknoloji elyaf ürünüdür ve 2005 y›l›nda piyasaya sürülecektir. Climarelle™, uyku ve yatak tak›mlar› için dizayn edilmifl mükemmel bir ›s› düzenleyici üründür. Uyku esnas›nda gereksiz vücut ›s›s›n› d›flar› vererek, uyuyan insan›n mükemmele yak›n rahatl›¤›n› sa¤lamakta, fazla so¤u¤u ayarlayabilmekte ve böylece de¤iflik hava ve iklim koflullar›na göre ›s›y› dengeleyebilmektedir. Advansa’n›n gelifltirdi¤i "BWC-Beyond World Class" bir "6 Sigma" dan›flmanl›k servisi olup sektörlerinde lider konumda olan çeflitli firmalara dan›flmanl›k hizmeti vermifltir. 48 2004 y›l›nda Sabanc› Holding DuPontsa'n›n DuPont'a ait %50 hissesini sat›n alm›fl ve fiirket’in ad› Advansa olarak de¤ifltirilmifltir. Bu yat›r›m Sabanc› Holding'in büyüme ve yat›r›m kararl›l›¤›n› göstermekte ve Avrupa piyasas›ndaki lider konumumuzu vurgulamaktad›r. DIfi T‹CARET Sabanc› Toplulu¤u’nun, kayda de¤er mali güçleri ile 2004 y›l›nda 750 milyon ABD Dolar›’n› aflk›n sat›fl gerçeklefltiren d›fl ticaret flirketlerinin, önümüzdeki y›llarda dünya pazarlar›ndaki hedef alanlarda, f›rsatlar› de¤erlendirerek liderlik yapmalar› ve büyümeleri hedeflenmifltir. UNIVERSAL TRADING (JERSEY) LIMITED 1984 y›l›nda Jersey’de kurulan Universal Trading, Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinin hammadde, makine ve donan›m al›mlar›n› yürütmektedir. Konumu ve deneyimli kadrosu ile dünya piyasalar›n› yak›ndan izleyerek al›mlar›n› en uygun koflullarda sürdüren fiirket, birinci s›n›f uluslararas› bankalar ile yak›n iflbirli¤ini sürdürerek, ithalat ifllemlerinin finansman›nda da önemli kaynaklar sa¤lamaktad›r. EXSA (UK) LIMITED 1988 y›l›nda Londra’da kurulan Exsa (UK) Limited, genel uluslararas› ticaret ve ifl gelifltirmede liderlik yapt›¤› gibi, Sabanc› Toplulu¤u ürünlerinin d›fl pazarlarda sat›fl ve pazarlanmas›na da hizmet vermektedir. 2005 y›l›ndan itibaren ‹ngiltere’de g›da ve genel tüketim maddeleri da¤›t›m› faaliyetlerini gelifltirmek üzere, Exsa (UK) Limited’in bir ifltiraki olarak, 2004 y›l›nda Londra’da kurulan Exsa Foods Limited’in vizyonu Avrupa’da büyümeye yöneliktir. ‹spanya’n›n Sevilla kentinde 1995 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u ürünü beyaz çimento sat›fl› için kurulan Exportaciones Sabanc› S.A.U., Exsa (UK) Limited’in bir ifltiraki olup, faaliyet gösterdigi bölgede %50’lik pazar pay›na sahiptir. Exsa (UK) Limited’in ifltiraki olarak 2000 y›l›n›n bafl›nda Almanya’da kurulan Cement Sales North GmbH, Sabanc› Toplulu¤u’nun bir di¤er ürünü beyaz çimento sat›fl› yapmaktad›r. fiirket, Kuzey Avrupa beyaz çimento pazar›ndaki konumunu gelifltirmeye devam etmeyi hedeflemektedir. EXSA EXPORT 1972 y›l›nda kurulan Exsa Export Mersin ve ‹stanbul Serbest Bölgeleri’ndeki faaliyetlerinin de katk›s›yla Sabanc› Toplulu¤u’nun 100’ü aflk›n ülke ile olan d›fl ticaret ifllemlerine hizmet vermektedir. fiirket, Sabanc› Toplulu¤u’nun genel ticaretinin gelifltirilmesinde önemli rol alacakt›r. EXSA AMERICAS INC. 1980 y›l›nda New York’ta Holsa unvan›yla kurulan fiirket, Amerika k›tas› ile genel uluslararas› ticaret ve ifl gelifltirmeye katk›da bulunman›n yan› s›ra Sabanc› Toplulu¤u ürünlerinin Amerika pazar›nda sat›fl ve pazarlanmas›na ve d›fl al›mlar›na verdi¤i hizmetlerini de sürdürmeye devam etmektedir. 49 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Tekstil 2004 y›l›nda poliviskon d›fl giyimlik kumafl, denim ve spor giyim kumafl ve gömleklik kumafl olmak üzere üretimi toplam 50 milyon metreye ulaflan Bossa, 2004 y›l›nda 208 milyon ABD Dolar› olarak gerçeklefltirdi¤i sat›fl›n›n %60’n› ihracattan elde etmifltir. 50 Dünyada yünlü kumafl üretimi yapan ilk on büyük kurulufl aras›nda yer alan ve Türkiye’nin en büyük yünlü kumafl üreticisi ve ihracatç›s› konumunda olan Yünsa’n›n bafll›ca pazar› Avrupa Birli¤i ülkeleri, Kuzey Amerika ve Japonya’d›r. BOSSA 1951 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u’nun bir üyesi olarak kurulan Bossa, 1,3 milyon m2 alana yay›lm›fl toplam befl üretim tesisi ve 2.650 personeli ile Türkiye’nin en büyük entegre tekstil kurulufllar›ndan biridir. D›fl giyim, denim ve spor giyim ile gömleklik kumafl gibi de¤iflik ürün yelpazesi ve y›ll›k 60 milyon metre üretim kapasitesi ile Bossa, iplik, dokuma, boyama ve terbiye prosesleriyle pazara do¤ru ve bitmifl mamul sunmaktad›r. ISO 9001 Kalite Güvence Sistemi’nin yürürlükte oldu¤u Bossa, küreselleflme sürecinin ve de¤iflen tüketim ve tüketici davran›fllar›n›n getirdi¤i yüksek rekabet koflullar›n› daha iyi bir konumda karfl›layabilmek amac›yla toplam kalite uygulama ve çal›flmalar›na devam etmektedir. 2004 y›l›nda poliviskon d›fl giyimlik kumafl, denim ve spor giyim kumafl ve gömleklik kumafl olmak üzere üretimi toplam 50 milyon metreye ulaflm›flt›r. fiirket, 2004 y›l›nda 208 milyon ABD Dolar› olarak gerçeklefltirdi¤i sat›fl›n›n %60’›n› ihracattan elde etmifltir. 2004 y›l›nda yenileme ve iyilefltirmeye dönük 22 milyon ABD Dolar› yat›r›m yapm›fl ve son üç y›lda bu anlamda yapt›¤› yat›r›mlar toplam› 67 milyon ABD Dolar›’na ulaflm›flt›r. Bossa 2005 y›l›nda yukar›daki hedefleri do¤rultusunda pazardaki üstünlü¤ünü korumaya dönük pazarlama ve sat›fl faaliyetlerine devam ederken, maliyet odakl› çal›flmalar›n› siparifle ba¤l› üretim politikalar›, JIT, Fast Track ve uygun maliyet seri üretim programlar› ile desteklemeye devam edecektir. Bu do¤rultuda üretim tesislerinin do¤algaza dönüflüm yat›r›mlar›n› tamamlayacak ve Low-cost, re-engineering çal›flmalar›yla maliyet tasarruflar›n› art›racakt›r. fiirket ayn› zamanda Çin tehdidini Avrupa’ya olan lojistik yak›nl›¤›n›n avantajlar›n› kullanarak orta ve üst tekstil pazar›na do¤ru ürünü, do¤ru zamanda ve do¤ru fiyatla tedarik ederek aflmay› planlamaktad›r. Bossa’n›n sermayesinin %25’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. YÜNSA 1973 y›l›nda kurulan Yünsa, dünyada yünlü kumafl üretiminde ilk on büyük kurulufl aras›nda yer almaktad›r. Ülkemizin en büyük yünlü kumafl üreticisi ve ihracatç›s› konumunda olan Yünsa’n›n bafll›ca pazar› Avrupa Birli¤i ülkeleri, Kuzey Amerika ve Japonya’d›r. Yünsa üretti¤i kumafl›n girdisini oluflturan y›ll›k 1.800 ton kamgarn iplik kapasitesinin yan›nda, 8 milyon metrelik kumafl dokuma kapasitesine de sahiptir. Üretim, erkek ve bayan kumafl olmak üzere, iki ana grupta yap›lmaktad›r. Dokunan kumafllar›n büyük bir bölümü %100 yünlü kumafllardan oluflmakta, bunlar›n yan› s›ra yün ile lycra, polyester ile ipek kar›fl›m› fantazi kumafllar da üretilmektedir. Yünsa üretiminin %75’ini ihraç ederken, %25’ini de iç piyasada konfeksiyoncuya satmaktad›r. 2004 y›l›nda 72 milyon ABD Dolar› ciro içindeki ihracat›n tutar› 53 milyon ABD Dolar› olmufltur. ISO 9001 Kalite Sistem Standard› alt›nda üretilen Yünsa ürünlerinin Alman Hohenstein Enstitüsü taraf›ndan Eko-Tex 100 ile çevre ve insan sa¤l›¤›na zararl› olmad›¤› belgelenmifltir. 2004 y›l› Yünsa için büyüme y›l› olmufltur. Kapasitesini %100 dolduran iflletme, 2003 y›l›na nazaran miktar baz›nda %30 daha fazla sat›fl gerçeklefltirmifltir. Yünsa’n›n sermayesinin %15,8’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. 51 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 ENERJ‹ Di¤er Faaliyetler ENERJ‹SA Enerjisa Enerji Üretim A.fi., Nisan 1996’da müflterilerinin elektrik enerjisi gereksinimlerini sürekli, güvenilir ve kaliteli olarak karfl›lamak, enerji sektöründe do¤abilecek yeni ifl olanaklar›n› de¤erlendirmek amac›yla kurulmufltur. Enerjisa en büyük ve önde gelen elektrik üretim flirketlerinden biri olarak, Türkiye elektrik üretiminin yaklafl›k %2’sini karfl›lama kapasitesine sahiptir. Enerjisa, toplam kurulu gücü 370 MW olan dört elektrik üretim santral›n› iflletmektedir. Kentsa Kombine Çevrim Santral› 120 MW elektrik, 280 ton/saat buhar üretim; Adana Kombine Çevrim Santral› 120 MW elektrik, 370 ton/saat buhar üretim; Mersin ve Çanakkale Kombine Çevrim Santrallar› ise 65’er MW elektrik üretim kapasitesine sahiptir. Tüm santrallar direkt ba¤lant› ile elektrik arz› sa¤lamak için büyük ölçekli tüketime sahip sanayi tesislerinin yan›nda kurulmufltur. Enerjisa Santrallar›’nda üretilen elektri¤in bir bölümü Sabanc› Toplulu¤u flirketlerine, kalan k›sm› ise Türkiye’de faaliyet gösteren sanayi ve ticaret flirketlerine sat›lmaktad›r. Enerjisa, üretim faaliyetinin yan› s›ra Enerjisa Elektrik Enerjisi Toptan Sat›fl A.fi. vas›tas›yla elektrik sektörünün toptan sat›fl alan›nda da faaliyet göstermektedir. Enerjisa, do¤al gaz toptan ticaret sektöründe faaliyet göstermek üzere kurulmufl olan Enerjisa Do¤al Gaz Toptan Sat›fl A.fi.’nin de büyük hissedar›d›r. Enerjisa’n›n 2004 y›l› içerisindeki en önemli hedefi, yat›r›m› yeni tamamlanm›fl Adana, Mersin ve Çanakkale santrallar›ndaki operasyonel sistemin sürekli ve güvenilir bir enerji sa¤lamas› amac›yla düzenlenmesi olmufltur. Santrallarda üretilen elektri¤in azami kapasite kullan›m oran›n› sa¤layacak flekilde pazarlanmas› di¤er önemli bir hedef olmufltur. Ayr›ca elektrik piyasas›nda de¤iflen ifl yapma biçimine uyum sa¤lamak için sistemlerde yenileme ve iyilefltirme çal›flmalar› gerçeklefltirilmifltir. Bu kapsamda önemli projeler hayata geçirilmifltir. 2005 y›l› içerisinde Enerjisa, paydafllar›na azami katma de¤eri sa¤layacak flekilde iflletme çal›flmalar›na devam etmeyi, bu kapsamda maliyet tasarrufu ve pazarlama faaliyetlerine a¤›rl›k vermeyi planlamaktad›r. fiirket’in rekabetçi pozisyonunu güçlendirmek ve devaml›l›¤›n› sa¤lamak üzere gerçeklefltirilen sistem kurma ve iyilefltirme çal›flmalar›n›n stratejik plan çerçevesinde sürdürülmesi hedeflenmektedir. Enerjisa 2005 y›l›nda, Türkiye enerji sektöründe, baflta özellefltirme olmak üzere önemli yat›r›m f›rsatlar› do¤aca¤›n› tahmin etmektedir. fiirket, Sabanc› Toplulu¤u’nun enerji sektöründeki büyüme stratejisine uygun olarak elektrik üretim, da¤›t›m ve ticareti, do¤al gaz da¤›t›m ve ticareti alanlar›ndaki f›rsatlar› de¤erlendirmeyi hedeflemektedir. 52 Enerjisa en büyük ve önde gelen elektrik üretim flirketlerinden biri olarak, Türkiye elektrik üretiminin yaklafl›k %2’sini karfl›lama kapasitesine sahiptir. PLAST‹K P‹LSA Pilsa Plastik Sanayi A.fi., 1971 y›l›ndan beri Adana’da bulunan modern fabrikas›yla plastik sektörüne hizmet etmektedir. Hizmet anlay›fl›, üretim ve sat›fl program›nda yer alan zengin ürün gruplar›, ulaflt›¤› yüksek üretim ve sat›fl hacmi ile Pilsa, Türkiye'nin en büyük plastik boru üreticilerinden birisidir. Pilsa, plastik boru tesislerinde inflaat ve tar›m sektörlerinde kullan›lan PVC, HDPE, LDPE ve PP borular›n›n ve ek parçalar›n›n üretimini gerçeklefltirmektedir. ISO 9001 Kalite Belgesi’ne sahip olan Pilsa Boru Bölümü, 2004 ve 2005 y›llar›ndaki yat›r›mlarla mevcut kapasitesini 30.000 ton/y›ldan 43.000 ton/y›la ç›karmay› hedeflemifltir. Pilsa, ana ifl kolu olarak plastik boru sektöründe büyümeyi hedefledi¤inden, 2004 y›l› Kas›m ay› sonunda 10.000 tonluk profil üretim kapasitesi olan WINSA’y› Belçikal› Deceuninck firmas›na satm›flt›r. 2004 y›l›nda Pilsa, boru ünitesinin cirosunu 51 milyon ABD Dolar›’na ç›karm›fl ve cironun %46’s›n› ihracattan elde etmifltir. ‹ç ve d›fl pazar sat›fllar›ndaki büyümenin 2005 y›l›nda da sürdürülmesi hedeflenmifltir. 53 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 KA⁄IT VE AMBALAJ Di¤er Faaliyetler OLMUKSA 1968 y›l›ndan beri oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren Olmuksa, 65 bin ton ka¤›t ve 200 bin tonun üstünde oluklu mukavva kutu üretim kapasitesine sahiptir. Edirne’de kurulu ka¤›t tesisinin d›fl›nda, Gebze, ‹zmir, Adana, Bursa ve Manisa’da yer alan oluklu mukavva üretim tesisleri ile Türkiye’nin tüm bölgelerinde yer alan müflterilerine kaliteli ürün ve hizmet sunmaktad›r. 1998 senesinde dünyan›n en büyük ka¤›t ve ambalaj üreticisi olan “International Paper”›n fiirkete ortak olmas› ile birlikte, ürün çeflitlili¤i ve hizmet anlay›fl›nda da önemli ad›mlar at›lm›flt›r. Pazarda liderli¤i elinde tutan Olmuksa’n›n sat›fllar›n›n önemli bir bölümü yurtd›fl› pazarlara yap›lmaktad›r. Oluklu mukavva kutu sektörünün son üç y›ldaki büyümesi Türkiye ekonomisinin üstünde seyretmifltir. Buna paralel olarak Olmuksa’n›n 2002-2004 dönemini kapsayan büyümesi de %30’lara dayanm›flt›r. Gerek AB’ye uyum yasalar›n›n ülkemizdeki oluklu mukavva kullan›m› aç›s›ndan yarataca¤› potansiyel, gerek genel ekonomi ve ihracattaki büyüme beklentileri, oluklu mukavva sektöründeki büyümenin devam edebilece¤ini iflaret etmektedir. 2004 y›l›nda Olmuksa bir önceki y›la göre finansal performans›n› gelifltirmifl ve kârl›l›¤›n› yükseltmifltir. 2005 y›l›nda da bu geliflimin devam› beklenmektedir. Olmuksa’n›n sermayesinin %12,5’i halka aç›k olup, hisse senetleri ‹MKB’de ifllem görmektedir. DÖNKASAN Kartal’daki ilk tesisi 1983 y›l›nda devreye giren Dönkasan, daha sonra gerçeklefltirdi¤i Adana ve Çekmece yat›r›mlar› ile Türkiye’nin en modern ve büyük kapasiteli dönüflen ka¤›t toplama, tasnif ve balyalama flirketi olmufltur. ‹flletme kapasitesi 200.000 tonun üzerinde olan Dönkasan, öncelikle ortaklar› Olmuksa ve Kartonsan’›n dönüflen ka¤›t gereksinimlerini karfl›lamaktad›r. 54 1968 y›l›ndan beri oluklu mukavva sektöründe faaliyet gösteren Olmuksa, 65.000 ton ka¤›t ve 200.000 tonun üstünde oluklu mukavva kutu üretim kapasitesine sahiptir S‹GARA VE TÜTÜNCÜLÜK PHILSA 1991 y›l›nda Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufl olan Philsa halen Marlboro, Parliament, L&M, Chesterfield, Lark ve Muratti olmak üzere alt› uluslararas› markay› üretmektedir. ‹zmir Torbal›’daki fabrika, 1992 y›l› sonunda faaliyete geçti¤i tarihten bu yana, yüksek kalitede e¤itilmifl insan gücü ve kulland›¤› en son teknoloji sayesinde endüstri içinde dünya çap›ndaki ününü her geçen y›l art›rm›flt›r. Torbal› fabrikas›nda yap›lan yat›r›mlar›n toplam› 277 milyon ABD Dolar›’n› aflm›flt›r. PHILIP MORRISSA Philip Morrissa, 1994 y›l›nda Philip Morris sigara markalar›n›n ülke çap›nda da¤›t›m› ve sat›fl› amac›yla Philip Morris’in %75 ve Sabanc› Holding’in %25 ortakl›¤›yla kurulmufltur. fiirket’in da¤›t›m a¤›, 81 ilde 134.600 sat›fl noktas›na ulaflmaktad›r. Philip Morrissa, 112 genel distribütör, yaklafl›k 676 tafl›t ve 640 kifliyi aflk›n sat›fl ekibi ile Türkiye’nin en büyük sat›fl a¤lar›ndan birine sahiptir. 2004 y›l›nda Philip Morrissa’n›n toplam sat›fllar› 2.887 trilyon TL’ye (2.852 milyar ABD Dolar›) ulaflm›fl ve Türk sigara piyasas›ndaki pazar pay› %32,3 olarak gerçekleflmifltir. TUR‹ZM TURSA AEO Sabanc› Toplulu¤u’na ba¤l› Tursa flirketinde Adana Hiltonsa, Mersin Hiltonsa ve ‹stanbul Hilton Parksa yer al›rlarken, Ankara Enternasyonal Otelcilik flirketinde ise Ankara Hiltonsa yer almaktad›r. Topluluk turizm sektörüne y›llar önce Adana Erciyas Oteli ile ad›m atm›flt›r. 1988 y›l›ndan itibaren Ankara Hiltonsa otelinin aç›l›fl› ile kurucu ortakl›k fleklinde yeni bir ivme kazanan turizm faaliyetleri, 1990 y›l›nda Hilton Parksa ve Mersin Hiltonsa otelleri ile daha da geliflmifl ve nihayet 2001 bafl›nda aç›l›fl› yap›lan Adana Hiltonsa ile bugünkü düzeyine ulaflm›flt›r. 2003 sonu itibariyle Hiltonsa oteller zincirinin yatak kapasitesi, 646’s› Ankara Hiltonsa, 616’s› Adana Hiltonsa, 372’si Mersin Hiltonsa ve 238’i Hilton Parksa’ya ait olmak üzere toplam 1.872’dir. Toplulu¤un sahip oldu¤u oteller Hilton taraf›ndan iflletilmektedir. 55 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 B‹LG‹ VE TELEKOMÜN‹KASYON Di¤er Faaliyetler SABANCI TELEKOM Sabanc› Holding’in telekomünikasyon alan›ndaki faaliyetlerini güçlendirmek amac›yla Ocak 2003’te kurulan Sabanc› Telekom, kurumsal ve bireysel müflterilere uçtan uca her türlü telekomünikasyon hizmeti sunabilen bir “yeni nesil telekomünikasyon” flirketidir. 2004 y›l› bafl›nda liberalleflen Türkiye telekomünikasyon sektöründe, tüm yurdu kapsayan POP noktalar›, müflteri odakl› hizmet anlay›fl›, ileri teknoloji ve tecrübesiyle hizmet sunan Sabanc› Telekom’un ana faaliyet alan›, kurumlara ve nihai tüketiciye uzak mesafe telefon hizmetleri, data ve di¤er katma de¤erli telekomünikasyon hizmetleri sunmakt›r. Kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetler için kullan›lan “Sabanc› Telekom” flemsiyesi alt›nda, ‹nternet eriflimi markas› “Turk.Net”, uzak mesafe telefon hizmetleri için “Bigalo”, interaktif bilgi ve e¤lence sitesi için “TNN” markalar› ile genifl bir müflteri yelpazesine hizmet verilmektedir. Vizyonunu, “kurumlara ve bireylere ileri teknolojileri kullanarak yerel ve küresel iletiflim sa¤layan, en yayg›n, en etkin ve en güvenilir hizmetler sunan telekomünikasyon flirketi olmak” olarak belirleyen Sabanc› Telekom, 2005 y›l›nda yeniden yap›lanmak suretiyle kaynaklar›n› maksimum etkinlikte de¤erlendirerek büyümeyi hedeflemektedir. 56 Kurumsal hizmetler baflta olmak üzere tüm ürün ve hizmetler için kullan›lan “Sabanc› Telekom” flemsiyesi alt›nda, ‹nternet eriflimi markas› “Turk.Net”, uzak mesafe telefon hizmetleri için “Bigalo”, interaktif bilgi ve e¤lence sitesi için “TNN” markalar› ile genifl bir müflteri yelpazesine hizmet verilmektedir. B‹MSA 1975 y›l›nda Sabanc› Toplulu¤u flirketlerine ifl hedefleri ve stratejileri do¤rultusunda bilgi teknolojisi hizmeti vermek amac›yla kurulan Bimsa, 1992 y›l›nda IBM Türk Ltd.’in %50 ortakl›¤› ile I-Bimsa ad›n› alm›flt›r. Sabanc› Holding’in 2004 y›l› Haziran ay›nda IBM hisselerini sat›n almas›yla tekrar %100 Sabanc› flirketi olan Bimsa, farkl› sektörlerde kazan›lm›fl çözüm gelifltirme birikimiyle Sabanc› Toplulu¤u flirketlerinin yan›nda Topluluk d›fl› flirketlere de hizmet sa¤lamaya devam etmektedir. Bimsa, 30 y›ll›k tecrübesi ve 95 deneyimli uzman kadrosu ile Üretim, Finans, ‹nsan Kaynaklar›, Lojistik, Yönetim Bilgi ve Karar Destek Sistemleri konular›nda farkl› donan›m ve yaz›l›m platformlar›nda uygulamalar gelifltirmekte ve iflletim hizmetleri vermektedir. Bimsa tüm bu bilgi teknolojisi dan›flmanl›k hizmetlerini ISO 9001 Kalite Belgesi ile de belgelendirmifltir. Türkiye’deki ilk SAP Destek Merkezi olan Bimsa, 1995 y›l›ndan bu yana deneyimli kadrosu ile çeflitli sektörlere sundu¤u SAP dan›flmanl›k hizmetleri sayesinde SAP’nin en çok referansa sahip ve en fazla sertifikal› dan›flman› olan çözüm orta¤› konumunu devam ettirmektedir. Bimsa, 2005 y›l›nda Türkiye'nin en büyük üç sistem bütünlefltiricisi aras›nda kal›c› olmay› hedeflemektedir. Bimsa vizyonunu, müflterileri için en do¤ru çözümleri oluflturmak; güncel teknolojileri kullanarak, müflterilerine yeni ve rekabetçi ifl modelleri kurmak için destek vermek; müflterileri ve tedarikçileri ile uzun süreli ve ifl ortakl›¤› anlay›fl›na dayal› iliflkiler kurmak; d›fl kaynak kullan›m› ve uygulama servis sa¤lay›c›l›¤› modelleri sayesinde müflterilerinin teknolojiyi gecikmeksizin, en düflük maliyetler ile kullanmalar›n› sa¤lamak; projeleri, özgün proje yönetimi metodolojisi ile etkin bir flekilde yönetmek; konusunda uzman kadrosunun memnuniyetinin ve gelifliminin süreklili¤ini sa¤lamak olarak belirlemifltir. 57 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Sosyal ve Kültürel Faaliyetler SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ Felsefesini "birlikte yaratmak ve gelifltirmek" olarak belirleyen ve ö¤retim hayat›na 1999 y›l›nda bafllayan Sabanc› Üniversitesi’nin temel amac›, her ö¤rencisinin yeteneklerini ve yarat›c›l›¤›n› ortaya ç›kart›p, onlar› üstün becerili, kendine güvenen, ekip çal›flmas›na aç›k ve ö¤renmeyi özümsemifl, çevre duyarl›l›¤› ve sorumlulu¤u yüksek bireyler olarak yetifltirmektir. Bu amaç sürekli olarak, disiplinleraras› akademik programlardan, uygulamal› araflt›rmaya, de¤iflim programlar›ndan, geliflmifl bilgi teknolojisi altyap›s›na kadar hemen her alanda ön planda tutulmaktad›r. Üniversite’nin sanayi, sivil toplum örgütleri, sanat kurum ve merkezleri ve dünyan›n seçkin üniversiteleri ile olan yak›n ba¤lar›, gerek ö¤renimde gerekse araflt›rmada “yüksek kalite”nin yakalanabilece¤i ortam› beslemektedir. Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤renim görenler, rehberlik ve dan›flmanl›k sistemini kullanarak çeflitli ders havuzlar›ndan bilinçli yapabilecekleri seçimlerle kendi ö¤renim programlar›n› flekillendirme özgürlü¤üne sahiptirler. “Mesle¤iyle bar›fl›k bireyler” yetifltirmeyi hedefleyen Sabanc› Üniversitesi, lisans ö¤rencileri için diploma alanlar›n› ikinci s›n›f›n sonunda belirleme olana¤› tan›yan Türkiye’nin ilk ve tek üniversitesidir. Kuruluflundan bu yana Sabanc› Üniversitesi’ne kaydolan lisans ö¤rencileri, Türkiye’nin en parlak %1,5’lik kesiminden gelmektedir. Bu ö¤rencilerin %44’ü Üniversite taraf›ndan sunulan çeflitli burslardan yararlanmaktad›r. Sabanc› Üniversitesi’nde, uluslararas› düzeyde ve deneyimli bir akademik kadro, 2.020’si lisans, 400’ü lisansüstü olmak üzere, ö¤renim gören ve gelecek vaat eden, toplam 2.420 ö¤renciye ö¤retim vermektedir. Sabanc› Üniversitesi’nde ö¤retim, üç fakülte arac›l›¤›yla yürütülmektedir. Bunlardan Mühendislik ve Do¤a Bilimleri Fakültesi (MDBF) ile Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi’nde (SSBF) lisans, yüksek lisans ve doktora programlar› sunulmaktad›r. Bu üçgenin di¤er köflesinde yer alan Yönetim Bilimleri Fakültesi’nde (YBF) ise yaln›zca lisansüstü ö¤retim verilmektedir. MDBF’de, Bilgisayar Bilimi ve Mühendisli¤i, Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i, Mekatronik Mühendisli¤i, Mikroelektronik Mühendisli¤i, Telekomünikasyon Mühendisli¤i ve Üretim Sistemleri Mühendisli¤i lisans programlar›n›n yan› s›ra Biliflim Teknolojileri, Biyoloji Bilimleri ve Biyomühendislik, Elektronik Mühendisli¤i ve Bilgisayar Bilimi, Endüstri Mühendisli¤i, Malzeme Bilimi ve Mühendisli¤i ile Matematik dallar›nda lisansüstü programlar› sunulmaktad›r. 58 Sabanc› Üniversitesi mezunlar›n›n yaklafl›k %45’i ulusal ve uluslararas› flirketlerde çal›flmakta, geri kalan› ise yurtd›fl›nda, özellikle de ABD’de lisansüstü çal›flmalar›n› sürdürmektedir. SSBF bünyesinde lisans programlar› olarak Ekonomi, Yönetim Bilimleri, Görsel Sanatlar ve Görsel ‹letiflim Tasar›m›, Kültürel Çal›flmalar, Toplumsal ve Siyasal Bilimler; lisansüstü programlar› olarak da Ekonomi, Görsel Sanatlar ve Görsel ‹letiflim Tasar›m›, Siyaset Bilimi, Siyaset Bilimi-Uyuflmazl›k Analizi ve Çözümü, Tarih ve Avrupa Çal›flmalar› yer almaktad›r. YBF'deki, Yönetim Yüksek Lisans ve Doktora, yöneticiler için Yönetim Yüksek Lisans derece programlar›n›n yan› s›ra, Yönetici Gelifltirme Merkezi’nde (EDU) sanayi ve ifl dünyas›na yönelik Yönetici Gelifltirme Programlar› da yer almaktad›r. Endüstri iliflkilerine büyük önem veren Üniversite’de ayr›ca, sanayiden ortaklar›n destekledi¤i ve MDBF ile YBF’nin birlikte yürüttükleri çift yüksek lisans diplomas› sa¤layan Sanayi Liderleri Yüksek Lisans Program› sunulmaktad›r. Sabanc› Üniversitesi mezunlar›n›n yaklafl›k %45’i ulusal ve uluslararas› flirketlerde çal›flmakta iken %40’› ise yurtd›fl›nda, özellikle de ABD’de lisansüstü çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Mezunlar›n bir k›sm› ise yaz›l›m, geliflmifl malzemeler ve proje dan›flmanl›k alanlar›nda giriflimci olmufllard›r. SABANCI ÜN‹VERS‹TES‹ SAKIP SABANCI MÜZES‹ Türkiye’nin ulusal kültür miras›na her zaman duyarl› olan Sabanc› Ailesi, y›llard›r sanat eserleri toplamaktad›r. Sabanc› Ailesi’nin halen elinde bulunan koleksiyon paha biçilmez parçalardan oluflmaktad›r. Bu paha biçilmez hazineyi daha genifl kitlelerle paylaflmak üzere Sak›p Sabanc›, sahibi oldu¤u koleksiyonu Sabanc› Üniversitesi’ne ba¤›fllam›flt›r. Bu koleksiyonlar› bar›nd›ran "Atl› Köflk" müze olmak üzere Sabanc› Üniversitesi’ne tahsis edilmifltir. Resim koleksiyonunu sergilemek ve geçici sergiler düzenlemek amac›yla Atl› Köflk’e bitiflik olarak yeni bir galeri binas› yap›lm›flt›r. Müzede, müzecilik ve vak›f yönetimi üzerine yo¤unlaflm›fl programlar ile ziyaretçilere ve okullara yönelik e¤itim faaliyetleri gerçeklefltirilmektedir. Bu flekilde oluflturulan "Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi", koleksiyonlar› ve geçici sergileri ile halka hizmet ederken, ö¤renciler ve akademisyenler için de oldukça önemli bir kaynak oluflturmakta, ayn› zamanda araflt›rmalara ve proje çal›flmalar›na da olanak sa¤lamaktad›r. 3.500 m2’lik sergileme alan›na sahip olan müze, 8 Haziran 2002 tarihinde hizmete girmifltir. Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nde sergilenen koleksiyonlar üç kategoriden oluflmaktad›r: Hat Sanat›, Resim, Heykel ve di¤er objeler (porselenler ve antikalar). Hat eserleri, 15. ve 20. yüzy›llar aras›ndaki döneme ait 426 adet nadir el yazmas›ndan ve hattatlarca kullan›lan araç ve gereçlerden oluflmaktad›r. Resim koleksiyonu esas olarak 19. ve 20. yüzy›la ait eserlerden oluflmaktad›r. Bu tablolar, Türk resim sanat›n›n geliflimini sergilemesi bak›m›ndan önem ifade etmektedir. Heykel ve porselen parçalar merhum Hac› Ömer Sabanc›’n›n 1940 y›l›nda sat›n ald›¤› ilk eserlerden oluflmaktad›r. Bunlar›n aras›nda müze giriflini süsleyen muhteflem bronz at heykeli de bulunmaktad›r. Ayr›ca kültürel alanda bir di¤er önemli faaliyet "Alt›n Harfler: Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nden Osmanl› Hat, Resim Sanat› Örnekleri" sergisidir. Bu önemli koleksiyon 1998-2001 y›llar› aras›nda New York Metropolitan Müzesi’nde, Los Angeles County Sanat Müzesi’nde, Harvard Üniversitesi Arthur M. Sackler Müzesi’nde ve Fransa’da dünyaca ünlü Louvre Müzesi’nde sergilenmifltir. Ayr›ca sergi içeri¤i bir dönem boyunca Harvard Üniversitesi’nde ders olarak okutulmufltur. 2001 y›l›nda Sabanc› Hat Koleksiyonu’ndan seçilen 71 adet hat eseri ve alt› adet ya¤l›boya tablo "Sultan›n Mührü" ad› ile Berlin Guggenheim Müzesi’nde ve Frankfurt’da Museum für Angewandte Kunst’ta sergilenmifltir. Sak›p Sabanc› Müzesi’nin aç›l›fl›ndan bu yana Atl› Köflk’te çeflitli sergiler Türk sanatseverlerin ziyaretine aç›lm›flt›r. ‹talyan Hükümeti’nin 2002 F‹FA Dünya fiampiyonas› vesilesi ile düzenledi¤i “Futbol Manzaralar›” adl› sergi, Kore’den sonra 5 Eylül 2002 – 31 Ekim 2002 tarihleri aras›nda Sak›p Sabanc› Müzesi’nde sergilenmifltir. 59 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Sosyal ve Kültürel Faaliyetler 20. yüzy›l›n önde gelen ‹talyan sanatç›lar›n›n dünyaca ilgi gören futboldan esinlenerek yaratt›klar› 74 adet resim ve 11 adet heykeli içeren sergi, ‹talyan Kültür Merkezi ve ARIA’n›n katk›lar›yla gerçeklefltirilmifltir. Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi E¤itim Departman›, E¤itim Programlar› çerçevesinde ‹stanbul ili okullar›n› kapsayan “Portre” konulu 1. Kompozisyon ve Resim Yar›flmas› açm›flt›r. Yar›flmaya kat›lan 3.000’e yak›n müracaattan, jürinin de¤erlendirmesi sonucu 67 finalistin çal›flmas› sergilenmeye ve 15 eser ödüle lay›k görülmüfltür. Resimler Nisan - May›s 2003 tarihlerinde müzenin galeri bölümünde sergilenmifltir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanl›¤›, Kültür Varl›klar› ve Müzeler Genel Müdürlü¤ü, ‹stanbul Arkeoloji Müzeleri ile Sabanc› Üniversitesi Sak›p Sabanc› Müzesi’nin iflbirli¤i ile düzenlenen “Do¤ada Güç Birlikteli¤i; ‹nsan ve At” adl› sergide ‹stanbul Arkeoloji Müzeleri koleksiyonunda yer alan 48 adet eser, 27 Haziran 2003 - 27 Haziran 2004 tarihleri aras›nda sanatseverlerle buluflmufltur. Ünlü ‹talyan ailesi Mediciler’in uzun y›llar boyunca toplad›¤› Osmanl› kültürüne ait eserler “Mediciler’den Savoylar’a Floransa Saraylar›nda Osmanl› Görkemi” adl› sergi de 23 Aral›k 2003 tarihinde aç›lm›flt›r. 21 Mart 2004 tarihine kadar aç›k kalan sergi, Akbank ve ‹talyan Kültür Merkezi’nin sponsorlu¤unda gerçekleflmifltir. 60 Türkiye’nin ulusal kültür miras›na her zaman duyarl› olan Sabanc› Ailesi, y›llard›r sanat eserleri toplamaktad›r. Sabanc› Ailesi’nin halen elinde bulunan koleksiyon paha biçilmez parçalardan oluflmaktad›r. VAKSA - HACI ÖMER SABANCI VAKFI Sabanc› Ailesi kurmufl oldu¤u pek çok sanayi kurulufluyla Türk ekonomisinin geliflmesine önemli katk›larda bulunmufltur. Sosyal ve kültürel kurumlar›n aç›lmas›na da büyük önem veren aile bireyleri, çok say›daki hay›r giriflimlerinde aktif rol alm›fllard›r. Bu kapsamda 1974 y›l›nda, Sabanc› Ailesi’nin hay›r faaliyetlerini kurumsallaflt›rmak amac›yla Vaksa kurulmufltur. Anne Sad›ka Sabanc›’n›n tüm malvarl›¤›n› ba¤›fllamas› ve aile bireylerinin katk›lar›yla Vaksa, k›sa sürede Türkiye’nin en büyük aile vakf› olmufltur. Vakf›n kaynaklar›, Sabanc› Ailesi’nin ve Sabanc› Toplulu¤u’na dahil flirketlerin ba¤›fllar› ile Vakf›n gayrimenkullerinden elde edilen gelirlerden sa¤lanmaktad›r. Kuruluflundan bu yana geçen 31 y›l süresince Vaksa, Türkiye geneline da¤›lm›fl 56 yerleflim merkezinde aralar›nda okullar, yurtlar, sa¤l›k tesisleri, spor kompleksleri ve sosyal merkezler olan 119 eser meydana getirmifl ve toplumun hizmetine sunmufltur. Vaksa, verdi¤i burslarla y›lda yaklafl›k 1.000 ö¤renciye e¤itim olana¤› sa¤lamakta, 1994 y›l›ndan beri baflar›y› teflvik amac›yla e¤itim, kültür ve sanat faaliyetlerinde ulusal ve uluslararas› düzeyde baflar› kazanan kifli, kurum ve kurulufllara ödüller ve burslar vermektedir. BULGAR‹STAN GÜRC‹STAN YUNAN‹STAN ED‹RNE ‹STANBUL GEBZE SAKARYA ‹ZM‹T ECEBAT FINDIKLI ÜNYE GEREDE EYNES‹L BEfi‹KDÜZÜ ARTV‹N YUSUFEL‹ ERMEN‹STAN BURSA B‹LEC‹K ‹ZM‹R MUCUR EfiME ISPARTA GERMENC‹K KOÇARLI E⁄‹RD‹R N‹⁄DE BODRUM MARMAR‹S ANTALYA S‹VAS GEMEREK BÜNYAN KAYSER‹ HACIBEKTAfi DEM‹RC‹ ERZURUM YOZGAT ANKARA MAN‹SA ERZ‹NCAN VAN MALATYA K.MARAfi KONYA ÇUMRA H‹ZAN BEfi‹N fiANLIURFA MERS‹N ADANA TARSUS ‹RAN B‹NGÖL YÜKSEKOVA ‹SLAH‹YE SÜRÜÇ HATAY IRAK SUR‹YE GAZ‹MAGOSA Vaksa 1 1 4 5 5 10 11 13 16 17 36 Toplam 119 Üniversite ( ) Polis Evi ( ) Kütüphane ( ) Spor Tesisi ( ) Okul Öncesi E¤itim Kurumu ( ) Sa¤l›k Tesisi ( ) Sosyal Tesis ( ) Kültür Merkezi ( ) Ö¤renci Yurdu ( ) Ö¤retmen Evi ( ) E¤itim Kurumu ( ) Vaksa eseri 61 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 1. KURUMSAL YÖNET‹M ‹LKELER‹NE UYUM BEYANI H.Ö. Sabanc› Holding A.fi. (Bundan böyle fiirket diye an›lacakt›r) 1 Ocak 2004-31 Aral›k 2004 döneminde Sermaye Piyasas› Kurulu (SPK) taraf›ndan yay›nlanan “Kurumsal Yönetim ‹lkeleri”ne uymaktad›r ve uygulamaktad›r. BÖLÜM I - PAY SAH‹PLER‹ 2. Pay Sahipleri ‹le ‹liflkiler Birimi fiirketimiz’de pay sahipleri ile ilgili bir birim yer almaktad›r. Bu birim CFO Faruk Bilen’in koordinasyonunda faaliyet göstermektedir. Bu birimin sorumlulu¤unu Fikret Cömert, Müdür (Tel.: 0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96, e-mail: fcomert@sabanci.com) ünvan› ile yürütmektedir. Bu bölümde ayr›ca Emine Çelik, Uzman (Tel.: 0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96, e-mail: ecelik@sabanci.com), Luiza Süryano, Sekreter (Tel.: 0 212 281 66 00 Fax: 0 212 281 21 96, e-mail: lsuryano@sabanci.com) olarak görev almaktad›r. Bu birim pay sahipleri ile iliflkilerin yürütülmesinde görev alm›flt›r. Bu görevleri içinde 2004 y›l›nda 75’in üstünde yurtiçinde üç road-show ve bir yat›r›mc› konferans› kapsam›nda yurtd›fl›nda da 90’›n üstünde kurumsal pay sahibi ile toplant› yap›lm›fl; 500’ün üstünde kurumsal pay sahipleri ile telefonda görüflülmüfl ve gelen sorular cevapland›r›lm›fl; 500’ün üstünde pay sahiplerinden e-mail ile gelen baflvurular yan›tlanm›flt›r. 3. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m› 2004 y›l›nda Pay Sahipleri Birimi taraf›ndan pay sahiplerinden gelen 1.000’e yak›n telefon, e-mail ve bizzat yüz yüze yap›lan görüflmelerde gelen 500 adet talep cevapland›r›lm›fl, bu amaçla pay sahiplerini ilgilendirecek bilgiler web sayfas›nda zorunlu bildiri süreçleri içinde duyurulmufltur. fiirket Esas Sözleflmesi’nde, Özel Denetçi atanmas› bir hak olarak düzenlenmemifltir. 2004 y›l›nda pay sahiplerinden bu konuda bir talep al›nmam›flt›r. 4. Genel Kurul Bilgileri 2004 y›l›nda bir adet (17 May›s 2004’de olmak üzere) Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› yap›lm›flt›r. Bu toplant›ya %81,83 oran›nda hisseyi temsil eden pay sahipleri kat›lm›flt›r. Bu toplant›lara davet Türk Ticaret Kanunu Hükümleri ve fiirket Esas Sözleflme hükümlerine uygun olarak yap›lm›flt›r. Pay defterine kay›tl› nama yaz›l› pay sahiplerinin Genel Kurul’a kat›lmas› için Genel Kurul tarihinden bir gün öncesine kadar pay defterine kay›t yap›lmaktad›r. Denetlenmifl 2003 y›l› rakamlar›n› da içeren Faaliyet Raporu, fiirket Genel Merkezi’nde en az 14 gün önceden pay sahiplerinin incelemesine sunulmufltur. Genel Kurul esnas›nda pay sahipleri soru sorma hakk›n› kullanmam›fllard›r ve gündem maddeleri haricinde bir öneri verilmemifltir. Türk Ticaret Kanunu’nda yer alan önemli nitelikteki kararlar Genel Kurul’da pay sahiplerinin onay›na sunulmaktad›r. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nin yasal uyumu sa¤land›¤›nda de¤iflen kanunlarda yer alacak olan tüm önemli nitelikteki kararlar da Genel Kurul’da pay sahiplerinin onay›na sunulacakt›r. Genel Kurul Tutanaklar› 2005 y›l›ndan itibaren fiirket’in adresinde ‹nternetten yay›nlanmaya bafllayacakt›r. 5. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar› Esas Sözleflme’de imtiyazl› oy hakk› bulunmamaktad›r. Esas Sözleflmemiz’de, mevcut ortakl›k yüzdelerinde ve ortakl›k yap›s›nda birikimli oy hakk› tan›nmas›n›n fiirket’in ahenkli yönetim yap›s›n› bozaca¤› düflüncesiyle bir düzenleme yap›lmam›flt›r. Bu konu ilgili yasalarla düzenlenip az›nl›¤›n birikimli oy hakk›n› kötüye kullan›m› engellendi¤inde konu Genel Kurul taraf›ndan de¤erlendirmeye al›nacakt›r. 62 6. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman› Kâr Da¤›t›m Politikam›z flöyledir: Mevcut SPK kurallar›na uygun olarak da¤›t›lmas› gereken zorunlu temettünün nakden ve/veya bedelsiz hisse senedi fleklinde verilmesi yönündedir. Kâr Da¤›t›m Politikas›, ulusal ve global ekonomik flartlarda herhangi bir olumsuzluk olmamas›, gündemdeki projelere ve fonlar›n durumuna göre Sabanc› Holding Yönetim Kurulu taraf›ndan her y›l gözden geçirilebilinir. Bu bilgi 2003 y›l› faaliyet raporunda ayr› bir bölüm olarak yer alm›fl ve Genel Kurul öncesi pay sahiplerinin ve kamunun bilgisine sunulmufltur. fiirketimizin kâr da¤›t›m› yasal süreler içinde gerçeklefltirilmektedir. fiirketimizde Esas Sözleflme hükümleri gere¤i kâr da¤›t›m›na kat›l›m konusunda intifa senetleri, Hac› Ömer Sabanc› Vakf› (VAKSA) ve Yönetim Kurulu Üyeleri pay›nda imtiyaz vard›r. Bu imtiyazlar da¤›t›labilir kârdan ortaklara da¤›t›lan temettünün indirilmesinden sonra kalan tutar üzerinden Esas Sözleflme hükümleri do¤rultusunda hesaplanmaktad›r. 7. Paylar›n Devri fiirket Esas Sözleflmesi’nde pay devrini k›s›tlayan bir hüküm yer almamaktad›r. BÖLÜM II - KAMUYU AYDINLATMA VE fiEFFAFLIK 8. fiirket Bilgilendirme Politikas› fiirket’te SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde belirtildi¤i flekli ile bilgilendirme politikas› yer almaktad›r. Bu politika gere¤i d›fl denetimden geçmifl 6. ve 12. ay konsolide rakamlar bas›n toplant›s› ile, s›n›rl› denetimden geçmifl veya geçmemifl 3. ve 9. ay konsolide rakamlar bas›n aç›klamas› ile kamuya duyurulmaktad›r. Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› (UFRS) do¤rultusunda haz›rlanan raporlar›n duyurusu SPK’ca belirtilen süreler içinde kamuoyuna yap›lm›flt›r. 2005 y›l›nda bas›n toplant›s› tarihleri internet sayfas›ndan kamuoyuna önceden duyurulacakt›r. Bilgilendirme politikas›n›n yürütülmesinden Yönetim Kurulu Baflkan› Güler Sabanc› ve CEO Dr. Celal Metin sorumludurlar. 9. Özel Durum Aç›klamalar› 2004 y›l› içinde SPK düzenlemeleri uyar›nca fiirketimiz taraf›ndan SPK veya ‹MKB’ye 36 adet özel durum aç›klamas›nda bulunulmufltur. Bu aç›klamalardan dört adedi SPK ve ‹MKB taraf›ndan talep edilmifl, 32 adedi ise fiirket taraf›ndan bilgi paylafl›m› amac› ile haz›rlanm›flt›r. Söz konusu aç›klamalar zaman›nda yap›lm›fl olup SPK veya ‹MKB taraf›ndan yapt›r›m uygulanmam›flt›r. fiirketimizin hisseleri yurtd›fl› borsalarda kote de¤ildir. 10. fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i fiirketimizin ‹nternet sitesi mevcuttur. Adresi www.sabanci.com’dur. fiirketimiz ‹nternet sitesinde SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri II: Bölüm madde 1.11.5’te say›lan bilgilere yer verilmektedir. Eksik olan bilgilerin 2005 y›l› bafl›nda tamamlan›p ‹nternet sitesinde yer almas› temin edilmifltir. Bilgi eksikli¤i ‹nternet sitemizin söz konusu SPK duyuru tarihinden önce yap›lmas›ndan kaynaklanm›flt›r. 11. Gerçek Kifli Nihai Hâkim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas› fiirketimizde gerçek kifli nihaî hâkim pay sahibi yoktur. 63 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Devam› 12. ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas› ‹çeriden bilgi ö¤renebilecek kifliler listesi faaliyet raporunda Yönetim Kurulu Üyeleri, Yönetim Kurulu Komiteleri Üyeleri, Grup Baflkanlar› ve Üst Yönetim bafll›¤› alt›nda yer almaktad›r ve faaliyet raporu ile birlikte kamuya duyurulmufltur. BÖLÜM III - MENFAAT SAH‹PLER‹ 13. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi Menfaat sahipleri, fiirket hakk›ndaki geliflmeleri ilgili mevzuat gere¤i kamuya yap›lan aç›klamalar arac›l›¤› ile ö¤renmektedirler. fiirket çal›flanlar› ayr›ca uzmanl›k alanlar›nda ve genel ilgili olduklar› konularda yap›lan toplant›lar, düzenlenen seminerler ve e¤itimler ve ‹nternet kanal›yla gönderilen bilgiler vas›tas› ile bilgilendirilmektedir. Çal›flanlar için bir portal mevcut olup kendilerini ilgilendirecek her türlü bilgi ve belgeye bu portal kanal› ile ulaflmalar› sa¤lanm›flt›r. 14. Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m› Çal›flanlar›n yönetime kat›l›m› fiirket içinde yap›lan periodik toplant›lar vas›tas› ile (y›lda en az iki kere) ve y›ll›k hedef belirleme ve performans de¤erlendirilmesi toplant›lar› ile yap›lmaktad›r. Ayr›ca 360 derece geribildirim mekanizmas› ile çal›flanlar yönetime ve çal›flma arkadafllar›na geribildirim vermekte ve sonuçlar çeflitli yönetim toplant›lar›nda ele al›narak gerekli de¤iflimler için aksiyon planlar› oluflturulmaktad›r. Bu yaklafl›mlar ile çal›flanlar›n fiirket’in etkin yönetimini temin için gerekli kat›l›m ve katk›lar› sa¤lanmaktad›r. 15. ‹nsan Kaynaklar› Politikas› fiirketimizde ‹nsan Kaynaklar› Politikalar› mevcuttur. “‹nsan Kaynaklar› uygulamalar› ile de¤er yaratmay› amaçlayan fiirketimiz, ‹nsan Kaynaklar› Ana Prensiplerini befl ana süreç ile özetlemektedir. Seçme, De¤erlendirme, Gelifltirme, Kariyer Planlamas› ve Emeklilik ana süreçleri ile en iyileri seçmeyi; yüksek performans kültürü oluflturmay›; organizasyonun tüm kademelerinde gerekli yetkinlik ve becerilerin geliflimini sa¤lamay›; do¤ru potansiyeli do¤ru göreve yerlefltirmeyi, 2004 y›l›nda devreye al›nan Bireysel Emeklilik Sistemi ile çal›flanlar›m›z›n emeklilik sonras› yaflam standard›n› korumay›, garanti alt›na alarak yüksek kalibre çal›flan profili ile çal›fl›lmas› ayr›cal›kl› bir fiirket olmay› hedeflemektedir.” fiirketimizde çal›flanlar ile iliflkileri yürütmek üzere temsilci atanmam›flt›r. fiirketimizde 2004 y›l› içinde ve öncesinde çal›flanlardan ayr›mc›l›k konusunda gelen bir flikayet olmam›flt›r. 16. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler fiirketimiz faaliyet konusu itibari ile mal ve hizmet pazarlamas› ve sat›fl› iflinde yer almamaktad›r. 17. Sosyal Sorumluluk fiirketimiz sosyal sorumluluk kapsam›nda üstüne düflen görevlerini Hac› Ömer Sabanc› Vakf›’na (VAKSA) yapt›¤› kâr pay› katk›lar›yla, do¤al afet organizasyon komitelerine ve ilgili Valiliklere yapt›¤› ba¤›fllarla yerine getirmektedir. Bunun haricinde çal›flanlar›m›z dönemsel olarak ülkemizin do¤usunda yer alan okullar›m›za yap›lan kitap kampanyalar›na, e¤itime destek kampanyalar›na dahil olmufllar ve bu kampanyalara yapt›klar› ayni ve nakdi ba¤›fllarla aktif olarak kat›lm›fllard›r. Çevre konusu ile ilgili aleyhimize aç›lm›fl olan bir dava yoktur. 64 BÖLÜM IV - YÖNET‹M KURULU 18. Yönetim Kurulu’nun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler fiirketimiz Yönetim Kurulu Üyeleri, icrac› ve icrac› olmayan ve ba¤›ms›z üye ayr›m› ile flöyledir: Güler SABANCI - Baflkan ve Murahhas Üye (‹crac›) fievket SABANCI - Baflkan Vekili (‹crac› olmayan) Erol SABANCI - Baflkan Vekili (‹crac› olmayan) Ömer SABANCI - Üye (‹crac› olmayan) Sevil Sabanc› SABANCI - Üye (‹crac› olmayan) Serra SABANCI - Üye (‹crac› olmayan) Hasan GÜLEfiÇ‹ - Üye (Ba¤›ms›z - ‹crac› olmayan) O¤uz KARAHAN - Üye (Ba¤›ms›z - ‹crac› olmayan) Celal MET‹N – Üye/Görevli Üye (CEO- ‹crac›) Yönetim Kurulu Üyelerimize Genel Kurul karar› ile Türk Ticaret Kanunu’nun 334. ve 335. maddeleri do¤rultusunda ifllem yapma hakk› tan›nm›flt›r. 19. Yönetim Kurulu Üyeleri’nin Nitelikleri fiirketin Yönetim Kurulu Üyeleri’nin sahip olmas› gereken özellikleri SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri’nde yer alan ilgili maddeler ile örtüflmektedir. Yönetim Kurulu Üyelerinde aranacak asgari niteliklere esas sözleflmede yer verilmemifltir. Yönetim Kurulu Üyeleri için ihtiyaç duyulmas› halinde Üniversiteler ve di¤er bilimsel kurumlar ile yönetim bilimi alan›nda ça¤dafl ve modern de¤iflimleri daha iyi takip edebilmek için gelifltirme programlar› tasarlanm›fl ve uygulanm›flt›r. 20. fiirket’in Misyon ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri fiirket Yönetim Kurulu, vizyon ve misyonunu belirleyerek bunu Faaliyet Raporu’nda yaz›l› bir flekilde ve ayn› zamanda www.sabanci.com adresinde ‹nternetten kamuya aç›klam›flt›r. Yönetim Kurulu, CEO ve Grup Baflkanlar› ile birlikte tart›flarak üç y›ll›k stratejik hedefleri belirler. Ayr›ca bu stratejik hedefler çerçevesinde haz›rlanan y›ll›k bütçeleri onaylar. Yönetim Kurulu, toplant›lar›nda fiirket yetkililerinden ald›¤› karfl›laflt›rmal› sunumlar paralelinde al›nan kararlar›n uygulama süreci hakk›nda birebir bilgi sahibidir. Bu sunumlarda cari y›l›n bütçe ve fiili olarak karfl›laflt›r›lmas›n›n yan› s›ra geçmifl y›llar›n ayn› dönemleri de karfl›laflt›rmal› olarak Yönetim Kurulu’nun bilgisine sunulmaktad›r. Yönetim Kurulu bu süreci her ay tekrarlamaktad›r. 21. Risk Yönetim ve ‹ç Kontrol Mekanizmas› Yönetim Kurulu’nca risk yönetiminin etkin kullan›lmas›n› teminen Risk Yönetimi Direktörlü¤ü oluflturulmufltur. Bu bölüm, 2004 y›l› Ocak ay›ndan beri faaliyette bulunmaktad›r. Risk Yönetimi Direktörlü¤ü bünyesinde fiirket ve Topluluk baz›nda etkin risk yönetimi için uygulanacak prosesler gelifltirilmifl ve uygulamaya al›nm›flt›r. Ayn› flekilde iç kontrol mekanizmas› fiirket’in kuruldu¤u günden beri mevcut olup, Denetim Komitesi’nin ihdas› ile beraber etkin bir flekilde Yönetim Kurulu taraf›ndan kendilerine verilen görevleri mevcut Denetim Komitesi ‹ç Tüzü¤ü çerçevesinde yerine getirmektedirler. Bir Yönetim Kurulu Üyesi mevcut Denetim Komitesi’nin Baflkanl›¤›n› yürütmektedir. 22. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar› fiirket Yönetim Kurulu’nun yönetim hakk› ve temsil yetkileri Esas Sözleflme’de tan›mlanm›flt›r. Yöneticilerin yetki ve sorumluluklar›na ise fiirket Esas Sözleflmesi’nde yer verilmemifltir. Ancak, söz konusu yetki ve sorumluluklar fiirket Yönetim Kurulu taraf›ndan belirlenmifltir. 65 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Devam› 23. Yönetim Kurulu’nun Faaliyet Esaslar› fiirket Yönetim Kurulu 2004 y›l› içinde yedi adet yüzyüze, 39 adet Türk Ticaret Kanunu ve Esas Sözleflme hükümleri paralelinde yaz›l› onay al›nmak sureti ile toplam 46 toplant› yapm›flt›r. fiirket Yönetim Kurulu Toplant›lar›’n›n gündemi fiirket Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n mevcut Yönetim Kurulu Üyeleri ve CEO ile görüflmesi sonucu oluflturulmaktad›r. Tespit edilen gündem ve gündemde yer alan konular›n içerikleri Yönetim Kurulu Üyelerine gerekli inceleme ve çal›flmalar› yapmalar›n› teminen Yönetim Kurulu Genel Sekreterli¤i taraf›ndan bir hafta önceden dosya halinde yaz›l› olarak iletilmektedir. 2004 y›l›nda yap›lan toplant›larda Yönetim Kurulu Üyeleri taraf›ndan al›nan kararlar aleyhinde farkl› görüfl aç›klanmam›flt›r. SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. bölüm 2.17.4. maddesinde yer alan konular, karara ba¤lan›rken Yönetim Kurulu Toplant›lar›’na mazereti olmayan Üyelerin fiili kat›l›m› sa¤lanm›flt›r. Bu konularda Yönetim Kurulu Üyeleri’nin sorular› olmad›¤› için zapta geçirilmemifltir. Yönetim Kurulu Üyelerine söz konusu kararlarla ilgili a¤›rl›kl› oy hakk› ve/veya veto hakk› tan›nmam›flt›r. 24. fiirket’le Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤› fiirket Yönetim Kurulu Üyeleri, 2004 y›l› içinde fiirket ile ifllem yapmam›fl ve ayn› faaliyet konular›nda rekabet edecek giriflimlerde bulunmam›flt›r. 25. Etik Kurallar Etik kurallar haz›rlanm›fl ve Yönetim Kurulu’nun onay›na sunulmufltur. Yönetim Kurulu’nun onay›ndan sonra söz konusu kurallar kitapç›k halinde bas›l› olarak menfaat sahiplerine imza karfl›l›¤› da¤›t›lacak ve ‹nternet adresinde kamuoyuna sunulacakt›r. 26. Yönetim Kurulu’nda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤› Yönetim Kurulu’na ba¤l› olarak Denetim, Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komiteleri mevcuttur. fiirket Yönetim Kurulu kurumsal yönetim ilkeleri ve bunlara uyum konusu ile bizzat ilgilendi¤inden ayr› bir komite kurulmas›na gerek görülmemifltir. Mevcut komitelerde Yönetim Kurulu üyeleri birden fazla komitede görev almamaktad›r. Denetim Komitesi üyeleri icrada görevli olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri aras›ndan seçilmifltir ve komite baflkanl›¤›n› ba¤›ms›z bir üye yapmaktad›r. Mevcut Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komitesi Baflkanlar›, konular›nda dünya çap›nda kabul edilmifl deneyimlerinden yararlan›lmak amac›yla Komite Baflkan› olarak seçilmifltir. Gene ayn› nedenlerle Finans ve ‹nsan Kaynaklar› Komitesi’nde üye olarak, komite kararlar›n›n icraya yönelik kararlar olmas›ndan dolay› icrada görev alan ve konular›nda bilgi birikimleri, deneyimleri ve tecrübeleri tam olan Yönetici Üyeler mevcuttur. Komitelerin mevcut üye yap›lar›ndan dolay› 2004 y›l› içinde hiçbir ç›kar çat›flmas› meydana gelmemifltir. 27. Yönetim Kurulu’na Sa¤lanan Mali Haklar fiirket Yönetim Kurulu Üyeleri’ne tan›nan her türlü hak, menfaat ve ücretin flekil ve flartlar› Esas Sözleflme’de tan›mlanm›flt›r. Genel Kurul, Yönetim Kurulu Baflkan› ve Üyeleri’ne kârdan yap›lacak ödemeyi ve huzur hakk›n› belirlemektedir. Söz konusu haklar›n belirlenmesinde fiirket sonuçlar› ile performans de¤erlendirme yöntemi göz önüne al›nmaktad›r. Murahhas Aza’ya ayr›ca Yönetim Kurulu taraf›ndan fiirket ücret politikas›na paralel y›ll›k olarak belirlenen y›lda 12 maafl ve dört ikramiye ödenmektedir. 2004 y›l› içinde fiirket, hiçbir Yönetim Kurulu Üyesi’ne borç vermemifl; kredi kulland›rmam›fl; verilmifl olan borçlar›n ve kredilerin süresini uzatmam›fl; flartlar›n› iyilefltirmemifl; üçüncü bir kifli arac›l›¤›yla flahsi kredi ad› alt›nda kredi kulland›rmam›fl veya lehine kefaletler gibi teminatlar vermemifltir. 66 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Kâr Da¤›t›m Önerisi Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemi Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na göre hesaplanm›fl 724.131.726 YTL konsolide net kâr›ndan Esas Sözleflme gere¤i 22.026.093 YTL I. Tertip Yasal Yedek Akçe ayr›ld›ktan sonra 1.200.000.000 YTL sermayeyi temsil eden Hisse Senedi Sahipleri’ne 120.000.000 YTL, ‹ntifa Senedi Sahipleri’ne 4.343.409 YTL, Hac› Ömer Sabanc› Vakf›’na 4.343.409 YTL, Yönetim Kurulu Üyeleri’ne 425.000 YTL brüt nakit kâr pay› ödenmesini, kalan kâr›n Ola¤anüstü Yedek Akçe olarak ayr›lmas›n› ve kâr pay› ödemelerine 12 May›s 2005 tarihinden itibaren bafllanmas›n› öneririz. 67 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. DENETÇ‹ RAPORU HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG ANON‹M fi‹RKET‹ YILLIK OLA⁄AN GENEL KURULU’NA Unvan Merkezi Sermayesi Faaliyet Konusu : : : : Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ‹stanbul 1.200.000.000.000.000.- TL. Finansman ve Yat›r›m Denetçilerin Ad› ve Görev Süreleri, Ortak veya fiirketin Personeli Olup Olmad›klar› : Abdullah U¤ur KARATOP ve Ayd›n GÜNTER Görev Süremiz 3 (Üç) Y›ld›r fiirket Ortakl›¤›m›z Yoktur, fiirket Personeli De¤iliz. Kat›l›nan Yönetim Kurulu ve Yap›lan Denetleme Kurulu Toplant›s›n›n Say›s› : 6 (Alt›) defa Denetleme Kurulu Toplant›s› yap›lm›flt›r. : Vergi Mevzuat› ve Ticaret Hukuku aç›s›ndan 3., 6., 9., 12. aylar›n ilk haftalar›nda tetkik ve kontrol yap›lm›fl, tenkide de¤er bir hususa rastlanmam›flt›r. : fiirket’in herhangi bir suretle kasas›nda nakit para bulundurmamas›, bütün ödemelerin çek veya havale yoluyla gerçeklefltirilmesi ve her türlü tahsilat›n banka kanal›yla yap›lmas› nedeniyle nakit say›m› sözkonusu olmam›flt›r. Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü Maddesinin 1’inci F›kras›n›n 4 Numaral› Bendi Gere¤ince Yap›lan ‹nceleme Tarihleri ve Sonuçlar› : Her ay›n ilk gününde yap›lan incelemelerde mevcut k›ymetli evrak›n defter kay›tlar›na uygun oldu¤u tespit edilmifltir. ‹ntikal Eden fiikayet ve Yolsuzluklar ve Bunlar Hakk›nda Yap›lan ‹fllemler : Herhangi bir flikayet intikal etmemifltir. Ortakl›k Hesaplar›, Defter ve Belgeleri Üzerinde Yap›lan ‹ncelemenin Kapsam›, Hangi Tarihlerde Yap›ld›¤› ve Var›lan Sonuç Türk Ticaret Kanunu’nun 353’üncü Maddesinin 1’inci F›kras›n›n 3 Numaral› Bendi Gere¤ince Ortakl›k Veznesinde Yap›lan Say›mlar›n Say›s› ve Sonuçlar› Hac› Ömer Sabanc› Holding Anonim fiirketi’nin 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemi hesap ve ifllemlerini Türk Ticaret Kanunu, Ortakl›¤›n Esas Sözleflmesi ve Di¤er Mevzuat ile Genel Kabul Görmüfl Muhasebe ‹lke ve Standartlar›’na göre incelemifl bulunmaktay›z. Görüflümüze göre, içeri¤ini benimsedi¤imiz 31.12.2004 tarihi itibariyle düzenlenmifl Bilanço, Ortakl›¤›n an›lan tarihteki gerçek mali durumunu 01.01.2004 – 31.12.2004 dönemine ait Gelir Tablosu an›lan döneme ait faaliyet sonuçlar›n›, gerçe¤e uygun ve do¤ru olarak yans›tmakta, kâr da¤›t›m önerisi yasalara ve Ortakl›k Esas Sözleflmesi’ne uygun bulunmaktad›r. Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu’nun aklanmas›n› oylar›n›za arz ederiz. 08.04.2005 DENET‹M KURULU Abdullah U¤ur KARATOP Ayd›n GÜNTER Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k 2004 Hesap Dönemine Ait Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu HACI ÖMER SABANCI HOLD‹NG A.fi. 1 OCAK - 31 ARALIK 2004 HESAP DÖNEM‹NE A‹T BA⁄IMSIZ DENETÇ‹ RAPORU Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. Yönetim Kurulu’na 1. Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin ("Holding") Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki cari sat›n alma gücü cinsinden Yeni Türk Liras› olarak ifade edilmifl iliflikteki 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide bilançosunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir ve konsolide nakit ak›m tablolar›n› denetlemifl bulunuyoruz. Bu mali tablolar›n sorumlulu¤u Holding yönetimine aittir. Bizim sorumlulu¤umuz denetim çal›flmalar›m›z sonucunda bu mali tablolar üzerinde görüfl bildirmektir. 2. Denetim çal›flmalar›m›z Uluslararas› Denetim Standartlar›’na uygun olarak yap›lm›flt›r. Bu Standartlar denetim plan›m›z› ve çal›flmam›z›, konsolide mali tablolarda önemli bir hata bulunmad›¤›n› sa¤lamaya yönelik olarak düzenlememizi gerektirmektedir. Denetim, mali tablolarda yer alan bakiyeleri ve tamamlay›c› notlar› destekleyici kan›tlar›n test baz›nda incelenmesini içerir. Denetim, ayn› zamanda, uygulanan muhasebe prensiplerinin, yönetim taraf›ndan yap›lan önemli tahminlerin ve mali tablolar›n genel sunulufl fleklinin de¤erlendirilmesini de içerir. Yap›lan denetimin görüfl bildirmemiz için makul bir temel oluflturdu¤una inan›yoruz. 3. Görüflümüze göre, birinci paragrafta sözü edilen konsolide mali tablolar, tüm önemli taraflar›yla, Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi.’nin 31 Aral›k 2004 tarihindeki konsolide mali durumunu ve ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide faaliyet sonuçlar›n› ve konsolide nakit ak›mlar›n›, Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak do¤ru bir biçimde yans›tmaktad›r. Görüflümüzü etkilememekle birlikte afla¤›daki hususlara dikkatinizi çekmek isteriz: 4. Konsolide mali tablolar Ana Ortakl›k olan Holding’in, Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n mali tablolar›n› içermektedir. Ba¤l› Ortakl›klar; Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip olduklar› hisselere ait oy haklar› ile Sabanc› ailesi üyeleri ve sadece bu aile üyeleri taraf›ndan kontrol edilen flirketlere ait hisselerin oy haklar›n›n birlikte etkin bir flekilde kullan›lmas› sonucu, mali ve iflletme politikalar›n› Holding’in kontrol etme gücüne sahip oldu¤u flirketleri ifade eder. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar ile bir veya daha fazla say›da müteflebbis ortak taraf›ndan, müfltereken yönetilmek üzere, ekonomik bir faaliyetin üstlenilmesi için bir sözleflme dahilinde kurulmufl flirketlerdir. Sabanc› ailesi üyeleri, Holding’e sahip olduklar› flirketlerdeki oy haklar›n› vermek suretiyle kontrol etme yetkisi tan›maktad›r. ‹liflikteki konsolide mali tablolarda, Sabanc› ailesi üyelerinin sahip oldu¤u hisselere düflen pay, ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmifltir. 5. 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, iliflikteki konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup iliflikteki konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Baflaran Nas Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik Anonim fiirketi a member of PricewaterhouseCoopers Burak Özpoyraz, SMMM Sorumlu Ortak, Bafldenetçi ‹stanbul, 8 Nisan 2005 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 2004 ABD Dolar› (*) 2004 2003 6 7 8 2.408.281 3.014.687 179.858 1.446.766 3.232.154 4.046.011 241.388 1.941.705 2.694.034 8.868.241 290.997 1.756.871 9.a 9.b 7.299.030 2.452.546 9.796.028 3.291.562 6.673.135 4.615.163 10.a 10.b 11 1.280.713 93.713 808.103 14.128 574.145 172.442 1.718.845 125.772 1.084.555 18.961 770.560 231.434 523.417 185.133 766.320 9.431 583.865 234.537 19.744.412 26.498.975 27.201.144 2.520.783 4.784.918 38.575 137.043 3.383.143 6.421.838 51.772 183.926 3.250.814 3.431.362 8.101 179.383 1.219.615 165.946 2.913.081 250.896 120.383 115.505 254.501 26.680 1.636.845 222.716 3.909.646 336.728 161.566 155.019 341.566 35.805 1.057.132 390.153 3.831.423 340.659 242.110 120.493 296.624 30.159 Toplam duran varl›klar 12.547.926 16.840.570 13.178.413 Toplam varl›klar 32.292.338 43.339.545 40.379.557 Notlar VARLIKLAR Dönen varl›klar: Kasa ve banka Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Türev araçlar T.C. Merkez Bankas› hesab› ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar - Menkul k›ymetler Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar - Sat›lmaya haz›r - Vadeye kadar elde tutulacaklar Ticari alacaklar ‹liflkili taraflardan alacaklar Stoklar Di¤er dönen varl›klar 12 Toplam dönen varl›klar Duran varl›klar: ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar - Müflterilere verilen kredi ve avanslar - Menkul k›ymetler Uzun vadeli ticari alacaklar ‹fltirakler Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar - Sat›lmaya haz›r - Vadeye kadar elde tutulacaklar Maddi duran varl›klar - net Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller - net fierefiye-net Maddi olmayan duran varl›klar - net Ertelenen vergi varl›klar› Di¤er duran varl›klar 9.a 9.b 13 10.a 10.b 14 15 28 19 (*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Bu konsolide mali tablolar, 8 Nisan 2005 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›nda onaylanm›fl ve Yönetim Kurulu ad›na Celal Metin ve Nedim Bozfak›o¤lu taraf›ndan imzalanm›flt›r. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. 72 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK ‹T‹BAR‹YLE KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 2004 ABD Dolar› (*) 2004 2003 2.969.481 17.220.016 28.636 478.643 10.484 77.619 117.681 960.998 3.985.341 23.110.983 38.432 642.387 14.071 104.172 157.940 1.289.756 3.142.198 22.503.658 74.481 460.648 5.571 93.033 343.894 900.605 21.863.558 29.343.082 27.524.088 1.548.364 322.964 93.082 76.031 187.619 91.382 2.078.059 433.450 124.925 102.041 251.803 122.644 1.932.364 220.263 98.071 92.013 297.856 168.470 2.319.442 3.112.922 2.809.037 24.183.000 32.456.004 30.333.125 Ana ortakl›k d›fl› pay: - Sabanc› ailesi - Di¤erleri 1.468.442 2.028.931 1.970.796 2.723.028 1.740.549 2.506.359 Ana ortakl›k d›fl› pay 3.497.373 4.693.824 4.246.908 894.121 2.259.573 1.200.000 3.032.573 1.000.000 3.038.643 3.153.694 4.232.573 4.038.643 16.146 207.383 (229.300) 1.925 1.462.117 21.670 278.329 (307.744) 2.583 1.962.306 21.670 278.329 (193.811) 2.354 1.652.339 4.611.965 6.189.717 5.799.524 32.292.338 43.339.545 40.379.557 Notlar YÜKÜMLÜLÜKLER, ANA ORTAKLIK DIfiI PAY VE ÖZSERMAYE K›sa vadeli yükümlülükler: Al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar ‹liflkili taraflara borçlar Sigorta teknik karfl›l›¤› Ödenecek vergiler Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler 16 17 8 19 18 Toplam k›sa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler: Al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri Mevduat K›dem tazminat› karfl›l›¤› Sigorta teknik karfl›l›¤› Ertelenen vergi yükümlülü¤ü Di¤er uzun vadeli yükümlülükler 16 17 20 19 Toplam uzun vadeli yükümlülükler Toplam yükümlülükler Özsermaye: Sermaye Sermaye düzeltme farklar› 21 21 Ödenmifl toplam sermaye Emisyon primi Emisyon primi düzeltme farklar› Yabanc› para çevrim farklar› Makul de¤er yede¤i Birikmifl kârlar 21 21 4.s 4.b 22 Toplam özsermaye Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k d›fl› pay ve özsermaye Taahhütler ve flarta ba¤l› yükümlülükler 26 Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. 73 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE GEL‹R TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Gelirler: Finans Finans d›fl› Faaliyet giderleri: Finans Finans d›fl› Di¤er faaliyet gelirleri / (giderleri): Finans Finans d›fl› Faaliyet kâr›: Finans Finans d›fl› Finansman gelirleri - net ‹fltirak pay› Net parasal pozisyon kayb› Notlar 2004 ABD Dolar› (*) 2004 2003 5 5 4.481.524 4.128.200 6.014.653 5.540.457 6.949.695 4.592.520 8.609.724 11.555.110 11.542.215 (2.921.953) (3.932.452) (3.921.553) (5.277.744) (4.032.204) (4.531.381) (6.854.405) (9.199.297) (8.563.585) 47.058 (36.351) 63.157 (48.787) 79.778 116.703 10.707 14.370 196.481 1.606.629 159.397 2.156.257 213.926 2.997.269 177.842 1.766.026 2.370.183 3.175.111 34.572 35.701 (471.857) 46.399 47.914 (633.280) 88.822 31.523 (370.029) 1.364.442 1.831.216 2.925.427 (305.026) (409.374) (798.598) 1.059.416 1.421.842 2.126.829 (226.234) (293.631) (303.628) (394.082) (569.479) (630.189) 539.551 724.132 927.161 0,57 229.883 0,73 294.337 5 5 5 5 5 5 23 13 Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr Vergi 19 Ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr Ana ortakl›k d›fl› pay - Sabanc› ailesi - Di¤erleri Net kâr Tam YTL cinsinden hisse bafl›na esas ve nisbi kazanç - adi hisse senedi (‘000) - intifa senetleri 4.z 4.z (*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. 74 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 2004 ABD Dolar› (*) 2004 2003 Vergi, ana ortakl›k d›fl› pay ve parasal kay›p öncesi kâr 1.836.299 2.464.496 3.295.456 ‹flletme faaliyetlerinden sa¤lanan net nakitin vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi kâr ile mutabakat›na yönelik düzeltmeler: Amortisman ve itfa paylar› Kredi risk karfl›l›klar› Sigorta teknik karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤› fierefiye de¤er düflüklü¤ü Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü Türev araçlar›n makul de¤er de¤iflikli¤i Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl kâr› Tahakkuk etmemifl komisyon gelirleri ‹fltirak kazanc› Kredi risk karfl›l›klar› enflasyon etkisi Maddi duran varl›klar matematiksel düzeltme ‹flletme d›fl› faaliyetlerin enflasyon etkisi Yabanc› para çevrim farklar› Negatif flerefiye geliri Di¤er 334.347 80.015 25.068 41.553 41.879 161.277 10.104 (62.413) (35.701) (26.505) (8.555) (3.557) (218.957) (9.658) 448.727 107.388 33.644 55.768 56.206 216.450 13.560 (83.765) (47.914) (35.573) (11.481) (4.774) (293.862) (12.962) 419.134 94.419 50.689 45.949 42.873 25.337 (98.719) (80.822) (72.323) (31.523) (25.389) (36.153) (10.469) (95.210) (3.186) ‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklik öncesi iflletme faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m› 2.165.196 2.905.908 3.520.063 (1.309.250) (1.757.144) (4.989.966) (516.458) (28.034) 12.015 (693.138) (37.625) 16.125 (1.062.498) (33.926) 135.182 323.469 434.126 (2.431.145) (424.620) (569.883) (375.563) (175.953) (69.418) (236.147) (93.166) (41.056) (1.109) - 92.316 32.316 (27.219) 123.897 43.371 (36.531) 127.748 33.180 29.520 (105.264) (572.578) (768.459) (332.544) 572.901 768.891 (736.726) 108.557 (129.028) (217.713) (31.548) 542.483 145.695 (173.169) (292.192) (42.341) 728.067 (251.455) (55.726) (104.462) 49.798 715.087 Finansman faaliyetlerinde (kullan›lan)/ sa¤lanan net nakit 845.652 1.134.951 (383.484) Nakit ve nakit benzerlerindeki net (azal›fl) / art›fl 596.543 800.618 (3.147.173) Nakit ve nakit benzerlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi (183.573) (246.373) (250.679) Dönem bafl›ndaki nakit ve nakit benzerleri 4.u 1.955.834 2.624.925 6.022.777 Dönem sonundaki nakit ve nakit benzerleri 4.u 2.368.804 3.179.170 2.624.925 Notlar ‹flletme faaliyetlerinde kullan›lan nakit ak›m› 24 Ödenen vergi Ödenen k›dem tazminat› Tahsil edilen/ (ödenen) faiz (bankac›l›k d›fl› bölümler) - net ‹flletme faaliyetlerinde (kullan›lan)/ sa¤lanan net nakit Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ak›m›: Yat›r›m harcamalar› Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›k al›m› (bankac›l›k d›fl› bölümler) Müflterek yönetime tabi ortakl›k iktisap tutar› Ba¤l› ortakl›k iktisab› Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl›ndan sa¤lanan nakit Maddi duran varl›k sat›fl›ndan sa¤lanan nakit Al›nan temettüler Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi Yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lan net nakit Finansman faaliyetlerinden sa¤lanan nakit ak›m›: Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl Uzun vadeli al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borç senetlerinde azal›fl Ödenen temettü Ana ortakl›k d›fl›na ödenen temettü Ana ortakl›k d›fl›na ait sermaye art›fl› Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle nakit ve nakit benzerlerinin 70.814 YTL’si (2003: 80.629 YTL) Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r (Not 6). (*) 2 no’lu konsolide mali tablo dipnotunda da belirtildi¤i üzere, konsolide mali tablolarda gösterilen ABD Dolar› tutarlar, Yeni Türk Liras› ("YTL") tutarlar üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihindeki resmi T.C. Merkez Bankas› ABD Dolar› al›fl kuru kullan›larak hesaplanm›fl olup Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder. 75 76 31 Aral›k 2004 itibariyle bakiyeler Ba¤l› ortakl›k konsolidasyon kapsam› de¤iflikli¤i (Not 1) Ba¤l› ortakl›k etkin ortakl›k pay› de¤iflimi Sermaye art›fl› Nakit olmayan sermaye art›fl› düzeltmesi Temettü ‹fl birleflmesi - sat›n alma Yabanc› para çevrim farklar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n net makul de¤er art›fl›, vergi sonras› Cari y›l kâr› 3.032.573 - (6.070) - 3.038.643 3.038.643 - (156.935) - - 3.195.578 Sermaye düzeltme farklar› 278.329 - - 278.329 278.329 - - - 278.329 Emisyon primi düzeltme farklar› (307.744) - (4.040) (109.893) (193.811) (193.811) - (213.698) - 19.887 Yabanc› para çevrim farklar› 2.583 229 - - 2.354 2.354 11.032 - - - (8.678) Makul de¤er yede¤i Ekte yer alan notlar, bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz bir parças›n› teflkil eder 21.670 - 1.200.000 - 21.670 200.000 - 1.000.000 1 Ocak 2004 itibariyle bakiyeler - 21.670 - 200.000 - 1.000.000 - 21.670 - 800.000 31 Aral›k 2003 itibariyle bakiyeler ‹fltirak konsolidasyon kapsam› de¤iflikli¤i (Not 13) Ba¤l› ortakl›k konsolidasyon kapsam› de¤iflikli¤i (Not 1) Sermaye art›fl› Temettü Ba¤l› ortakl›k sat›fl› Yabanc› para çevrim farklar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n net makul de¤er art›fl›, vergi sonras› Cari y›l kâr› 1 Ocak 2003 itibariyle bakiyeler Sermaye Emisyon primi 1.962.306 724.132 (1.985) (45.081) (193.930) (173.169) - 1.652.339 1.652.339 927.161 (43.065) (55.725) - (3.240) 827.208 Birikmifl kârlar 6.189.717 229 724.132 (6.025) (45.081) (173.169) (109.893) 5.799.524 5.799.524 11.032 927.161 (55.725) (213.698) (3.240) 5.133.994 Toplam özsermaye 4.693.824 195 697.710 (9.378) 45.081 (42.341) (292.192) 60.653 (12.812) 4.246.908 4.246.908 16.569 1.199.668 27.251 49.798 (104.463) (6.386) (33.768) (4.986) 3.103.225 Ana ortakl›k d›fl› pay SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HLER‹NDE SONA EREN YILLARA A‹T KONSOL‹DE ÖZSERMAYE HAREKET TABLOLARI (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 1 - ORGAN‹ZASYON VE FAAL‹YET KONUSU Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ("Holding") 1967 y›l›nda kurulmufl olup, ana faaliyet konusu a¤›rl›kl› olarak finans, üretim ve ticaret gibi endüstri kollar›nda faaliyet gösteren flirketlerin idare ve koordinasyonunu sa¤lamakt›r. Holding Türkiye’de tescil edilmifltir ve Sabanc› ailesi taraf›ndan yönetilmektedir (Not 21). 31 Aral›k 2004 tarihinde Holding, Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›nda istihdam edilen toplam personel say›s› 34.282’dir (2003: 33.632). Holding merkezi, afla¤›daki adreste bulunmaktad›r: Sabanc› Center, 4. Levent, ‹stanbul, Türkiye. Ba¤l› Ortakl›klar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle konsolide edilen Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler afla¤›daki gibidir: Ba¤l› Ortakl›klar Faaliyet konusu Endüstriyel bölüm Akbank T.A.fi. ("Akbank") Bankac›l›k Sabanc› Bank Plc. ("Sabank") Bankac›l›k Ak Emeklilik A.fi. ("Ak Emeklilik") Bireysel emeklilik Aksigorta A.fi. ("Aksigorta") Sigorta DuPont Sabanc› Polyester Europe B.V. ("DuPontSA") (*) Tekstil Pilsa Plastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Pilsa") Plastik Bossa Ticaret ve Sanayi ‹flletmeleri A.fi. ("Bossa") Tekstil ‹nsa Naylon Sanayi ve Ticaret A.fi. ("‹nsa") Tekstil Yünsa Yünlü Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Yünsa") Tekstil Sabanc› Industrial Nylon Yarn and Tire Cord Fabric B.V. ("Sabanc› Industrial Nylon Yarn") Otomotiv Sakosa Sabanc› Endüstriyel ‹plik ve Kord Bezi Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sakosa") Otomotiv Temsa Termo Mekanik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Temsa") Otomotiv Toyotasa Toyota-Sabanc› Pazarlama ve Sat›fl A.fi. ("Toyotasa Pazarlama") Otomotiv Çimsa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Çimsa") Çimento ve klinker Oralitsa ‹nflaat Malzemeleri ve Ticaret Ltd. fiti. ("Oralitsa") ‹nflaat G›dasa Sabanc› G›da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("G›dasa") G›da ve meflrubat Marsa Kraft Foods Sabanc› G›da Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Marsa") (**) G›da ve meflrubat Teknosa ‹ç ve D›fl Ticaret A.fi. ("Teknosa") Ticaret Exsa Export Sanayi Mamülleri Sat›fl ve Araflt›rma A.fi. ("Exsa") Ticaret Exsa UK Ltd. ("Exsa UK") Ticaret Universal Trading (Jersey) Ltd. ("Universal") Ticaret Ankara Enternasyonel Otelcilik A.fi. ("AEO") Turizm Tursa Sabanc› Turizm ve Yat›r›m ‹flletmeleri A.fi. ("Tursa") Turizm Enerjisa Enerji Üretim A.fi. ("Enerjisa") Enerji Sapeksa Mensucat ve Toprak Mahsulleri Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Sapeksa") Tar›m Sabanc› Telekomünikasyon Hizmetleri A.fi. ("Sabanc› Telekom") Telekomünikasyon Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. ("Bimsa") (***) Bilgi ifllem sistemi ticareti Finans Finans Finans Finans Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Tekstil ve kimyevi ürünler Lastik ve takviye Lastik ve takviye Lastik ve takviye Lastik ve takviye Çimento Çimento G›da G›da Perakendecilik Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er Di¤er 77 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) (*) Holding, 30 Kas›m 2004 tarihinden itibaren, DuPontSA’n›n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad›¤›ndan dolay›, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl ve oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan DuPontSA bu konsolide mali tablolarda 30 Kas›m 2004 tarihinden itibaren Ba¤l› Ortakl›k olarak konsolide edilmifltir (Not 28). (**) 29 Haziran 2004 tarihinde al›nm›fl olan yönetim kurulu karar› ile Holding %50,16’s›na sahip oldu¤u Marsa hisselerini G›dasa’n›n sermaye art›r›m›nda ayni sermaye olarak kullanm›flt›r. Dolay›s›yla, Marsa 29 Haziran 2004 tarihinden itibaren Holding’in G›dasa vas›tas›yla dolayl› olarak sahip oldu¤u bir ba¤l› ortakl›k konumuna gelmifltir. (***) Holding, 23 Haziran 2004 tarihinden itibaren, I-Bimsa’n›n faaliyetlerini kontrol etmeye bafllad›¤›ndan dolay›, önceki dönemlerde Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl ve oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan I-Bimsa bu konsolide mali tablolarda 23 Haziran 2004 tarihinden itibaren ba¤l› ortakl›k olarak konsolide edilmifl ve ismi Bimsa Uluslararas› ‹fl, Bilgi ve Yönetim Sistemleri A.fi. olarak de¤ifltirilmifltir. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› amaçl› olarak haz›rlanan Not 5’te Holding’e iliflkin bilgiler "Di¤er" grubu içerisinde gösterilmifltir. Sabank, Exsa UK, Universal, DuPontSA ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn (toplu olarak "Yabanc› Ba¤l› Ortakl›klar") d›fl›ndaki tüm Ba¤l› Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifltir. Sabank ve Exsa UK ‹ngiltere’de, Universal, DuPontSA ve Sabanc› Industrial Nylon Yarn Hollanda’da tescil edilmifllerdir. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle haz›rlanan konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemiyle muhasebelefltirilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyet konusu ve konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n faaliyette bulundu¤u endüstriyel bölümler afla¤›daki gibidir: Faaliyet konusu Endüstriyel bölüm Ortak giriflimci Beksa Çelik Kasa Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Beksa") Otomotiv Brisa Bridgestone Sabanc› Lastik Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Brisa") Otomotiv DuPont Sabanc› International, LLC ("Dusa") Otomotiv Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Akçansa") Çimento ve klinker Oysa Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Oysa Çimento") Çimento ve klinker Carrefoursa Carrefour Sabanc› Ticaret Tüketici Merkezi A.fi. ("Carrefoursa") ürünleri ticareti Diasa Dia Sabanc› Süpermarketleri Tüketici Ticaret A.fi. ("Diasa") ürünleri ticareti Olmuksa International Paper Sabanc› Ambalaj Oluklu mukavva Sanayi ve Ticaret A.fi.("Olmuksa") ka¤›t ve kutu Dönkasan Dönüflen Ka¤›t Hammaddeleri Sanayi ve Ticaret A.fi. ("Dönkasan") Ka¤›t Lastik ve takviye Bekaert Lastik ve takviye Lastik ve takviye Bridgestone DuPont Çimento Heidelberg Çimento Oyak Perakendecilik Carrefour Perakendecilik Dia S.A. International Paper Olmuksa ve Kartonsan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar Di¤er Di¤er Dusa d›fl›nda tüm Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar Türkiye’de tescil edilmifllerdir. Dusa, Amerika Birleflik Devletleri’nde tescil edilmifltir. 78 NOT 2 - MAL‹ TABLOLARIN SUNUM ESASLARI Sermaye Piyasas› Kurulu’nun ("SPK"), 15 Kas›m 2003 tarihli seri XI, No:25 "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤"i ("Tebli¤") 1 Ocak 2005 tarihinden sonra sona eren ilk ara mali tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifltir. Tebli¤’e göre dileyen iflletmeler, 31 Aral›k 2003 tarihinde veya daha sonra sona eren y›ll›k veya ara hesap döneminden bafllamak üzere, bu tebli¤ hükümlerini uygulamaya bafllayabilirler. Bunun yan› s›ra, Tebli¤ Otuzdördüncü K›s›m – Muhtelif Hükümler Geçici Madde 1, mali tablo ve raporlar›n zorunlu olarak bu tebli¤ hükümlerince düzenlenece¤i ilk hesap döneminin bafl›na kadar geçen süre zarf›nda, mali tablo ve raporlar›n Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’na ("UFRS") uygun olarak düzenlenmesinin ve kamuya aç›klanmas›n›n Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤unu belirtmektedir. Ayr›ca, SPK’n›n bu Tebli¤’e eklemeler yapan Seri:XI, No:27 say›l› "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤’de De¤ifliklik Yap›lmas›na Dair Tebli¤" Madde 1’de de iflletmelerin Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›’n› uygulamalar›, Tebli¤’de öngörülen düzenleme ve ilan yükümlülüklerinin yerine getirilmesi hükmünde oldu¤u belirtilmektedir. Buna ba¤l› olarak, Holding, mali tablolar›n› 31 Aral›k 2003 tarihinde sona eren hesap döneminden itibaren UFRS’ye uygun olarak düzenlemeyi seçmifltir. Konsolide mali tablolar, UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. Holding ve Türkiye’deki Ba¤l› Ortakl›klar›, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› ve ‹fltirakleri, muhasebe kay›tlar›n›n tutulmas›nda ve kanuni mali tablolar›n ("Kanuni Mali Tablolar") haz›rlanmas›nda Türk Ticaret Kanunu ("TTK"), vergi mevzuat›, T.C. Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan yay›nlanan Tek Düzen Hesap Plan›, Bankac›l›k Düzenleme ve Denetleme Kurulu taraf›ndan yürürlü¤e konulan Muhasebe Uygulama Yönetmeli¤i ve Bankalar Kanunu, Sigorta Murakabe Kanunu ve Sigorta Mevzuat› ve SPK taraf›ndan aç›klanan muhasebe prensiplerine uymaktad›r. Yabanc› Ba¤l› Ortakl›klar, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ve ‹fltirakler, tescilli olduklar› ülkelerin yürürlükte bulunan kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak kanuni defterlerini tutmaktad›rlar. Konsolide mali tablolar, Maliye Bakanl›¤›’n›n öngördü¤ü enflasyon muhasebesi düzeltmeleri yap›lm›fl flekliyle haz›rlanm›fl ve UFRS’ye uygunluk aç›s›ndan gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak düzenlenmifltir. 30 Ocak 2004 tarihli Resmi Gazete’de yay›nlanan Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Para Birimi Hakk›ndaki 5083 say›l› kanun uyar›nca, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Yeni Türk Liras› ("YTL") ve Yeni Kurufl ("YKr"), Türkiye Cumhuriyeti’nin yeni para birimi olmufltur.Yeni Türk Liras›’n›n alt birimi Yeni Kurufltur ( 1 YTL = 100 YKr). Bir önceki para birimi olan Türk Liras› de¤erleri YTL’ye dönüfltürülürken 1 milyon Türk Liras›, 1 YTL’ye eflit tutulmaktad›r. Buna göre, Türkiye Cumhuriyeti’nin para birimi Türk Liras›’ndan alt› s›f›r at›larak sadelefltirilmifltir. Hukuki sonuç do¤uran tüm yasa, mevzuat, idari ve hukuki ifllem, mahkeme karar›, k›ymetli evrak ve her türlü belgenin yan› s›ra ödeme ve de¤iflim araçlar›nda, Türk Liras›’na yap›lan referanslar, yukar›da belirtilen dönüflüm oran› ile YTL cinsinden yap›lm›fl say›lmaktad›r. Sonuç olarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren YTL, mali tablo ve kay›tlar›n tutulmas› ve gösterimi aç›s›ndan Türk Liras›’n›n yerini alm›fl bulunmaktad›r. Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 30 Kas›m 2004 tarihli duyurusuna istinaden, 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren döneme iliflkin mali tablolar, karfl›laflt›rma amac›yla kullan›lacak olan bir önceki döneme ait finansal verileri de dahil olmak üzere, YTL cinsinden gösterilmifltir. Mali tablolar›n yüksek enflasyona göre düzeltilmesi Uluslararas› Muhasebe Standard› 29 ("UMS 29"), Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama, yüksek enflasyonlu bir ekonomiye ait para birimi esas al›narak haz›rlanan mali tablolar›n bu para biriminin bilanço tarihindeki sat›n alma gücünden haz›rlanmas›n› ve önceki dönem mali tablolar›n›n da karfl›laflt›rma amac›yla ayn› de¤er ölçüleri kullan›larak yeniden düzenlenmesini öngörmektedir. UMS 29 uygulamas›n› 79 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) gerekli k›lan bafll›ca nedenler; nüfusun ço¤unlu¤unun parasal olmayan varl›klara yat›r›m yapmas› ve elindeki parasal varl›klar› ulusal para birimi yerine kuvvetli yabanc› para cinsinden tutmas›; vadeli sat›fl ve al›mlarda vadenin k›sa olmas›na karfl›n vade fark› uygulamas› olmas›; faiz oranlar›, ücretler ve fiyatlar›n fiyat endeksine ba¤l› olmas› ve %100’e yaklaflan veya %100’ü aflan üç y›ll›k bileflik enflasyon oran›d›r. Yeniden düzenleme, Devlet ‹statistik Enstitüsü ("D‹E") taraf›ndan aç›klanan ve ülke çap›nda geçerli olan Toptan Eflya Fiyat› Endeksi’nden ("TEFE") türetilen düzelme katsay›s› kullan›larak yap›lm›flt›r. 31 Aral›k itibariyle mali tablolar›n düzeltilmesinde kullan›lan endeksler ve düzeltme katsay›lar› afla¤›da gösterilmifltir: Tarih Endeks Düzeltme katsay›s› Üç y›ll›k bileflik enflasyon oranlar›(%) 31 Aral›k 2004 31 Aral›k 2003 31 Aral›k 2002 8.403,8 7.382,1 6.478,8 1,000 1,138 1,297 69,7 181,1 227,3 Yukar›da belirtilen düzeltme ifllemine ait ana hatlar afla¤›da belirtilmifltir: - Yüksek enflasyonlu bir ekonominin para birimi cinsinden haz›rlanm›fl cari y›l mali tablolar›, paran›n bilanço tarihinde geçerli olan sat›n alma gücü ile, önceki raporlama dönemlerine ait tutarlar ise yine paran›n en son bilanço tarihindeki sat›n alma gücüne göre düzeltilerek ifade edilmektedir. - Parasal varl›k ve borçlar, hali haz›rda, bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edildi¤inden düzeltilmemektedir. - Bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü ile ifade edilmemifl olan parasal olmayan varl›k ve borçlar ile öz kaynak kalemleri, ilgili ayl›k düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir. - Önceki raporlama dönemlerine ait mali tablolar paran›n bilanço tarihindeki cari sat›n alma gücü esas al›narak düzeltilmifltir. - Gelir tablosunda yer alan tüm kalemler, ilgili (ayl›k) düzeltme katsay›lar› kullan›larak düzeltilmifltir. - Enflasyonun Holding’in net parasal varl›k pozisyonu üzerindeki etkisi, gelir tablosuna, net parasal pozisyon kayb› olarak yans›t›lm›flt›r. ABD Dolar› çevrimi UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolarda sunulan ABD Dolar› cinsinden tutarlar, 31 Aral›k 2004 tarihinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankas› taraf›ndan duyurulan ABD Dolar› resmi al›fl kuru olan 1,3421YTL=1ABD Dolar› kullan›larak YTL cinsi tutarlar üzerinden çevrilmifltir. Bu sebepten dolay›, ABD Dolar› cinsinden sunulan tutarlar UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan konsolide mali tablolar›n bir parças› de¤ildir. NOT 3 - GRUP MUHASEBES‹ a) Konsolide mali tablolar, afla¤›da (b) ile (f) paragraflar›nda yer alan hususlar kapsam›nda, ana flirket olan Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. ile Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n›n ve ‹fltiraklerinin (topluca "Grup" olarak adland›r›lacakt›r) mali tablolar›n› içermektedir. Konsolidasyon kapsam› içinde yer alan flirketlerin mali tablolar›, konsolide mali tablolar›n tarihi itibariyle ve yeknesak muhasebe ilke ve uygulamalar› gözetilerek UFRS’ye uygun olarak haz›rlanm›flt›r. ‹fltiraklerin, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n ve Ba¤l› Ortakl›klar›n faaliyet sonuçlar›, sat›n alma veya elden ç›karma ifllemlerine uygun olarak söz konusu ifllemlerin geçerlilik tarihlerinde dahil edilmifl veya hariç b›rak›lm›fllard›r. 80 b) Ba¤l› Ortakl›klar, Holding’in ya (a) do¤rudan ve/veya dolayl› olarak kendisine ait olan hisseler ve/veya Sabanc› ailesi ve kontrol etti¤i di¤er flirketler neticesinde flirketlerdeki hisselerle ilgili oy kullanma hakk›n›n %50’den fazlas›n› kullanma yetkisi kanal›yla; veya (b) oy kullanma hakk›n›n %50’den fazlas›n› kullanma yetkisine sahip olmamakla birlikte mali ve iflletme politikalar› üzerinde fiili kontrolünü kullanmak suretiyle mali ve iflletme politikalar›n› Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahip oldu¤u flirketleri ifade eder. Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Ba¤l› Ortakl›klar, sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: Ba¤l› ortakl›klar Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› taraf›ndan sahip olunan do¤rudan ve dolayl› pay % AEO Akbank Ak Emeklilik Aksigorta Bossa Bimsa Çimsa DuPontSA Enerjisa Exsa Exsa UK G›dasa ‹nsa Marsa Oralitsa Pilsa Sabanc› Industrial Nylon Yarn Sabank Sakosa Sapeksa Sabanc› Telekom Teknosa Temsa Toyotasa Pazarlama Tursa Universal Yünsa 70,29 43,61 99,35 57,40 50,12 100,00 45,48 100,00 82,28 45,71 100,00 100,00 55,01 50,20 80,49 51,23 100,00 100,00 100,00 52,84 100,00 51,92 48,70 65,00 99,52 100,00 49,47 Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay % 24,86 25,70 2,23 54,30 48,77 44,87 48,08 51,29 16,37 Sahip olunan toplam pay % Etkin ortakl›k pay› % 70,29 68,47 99,35 57,40 75,82 100,00 47,71 (*) 100,00 82,28 100,00 100,00 100,00 55,01 50,20 80,49 100,00 100,00 100,00 100,00 97,71 100,00 100,00 99,99 65,00 99,52 100,00 65,84 70,29 39,11 43,61 57,40 50,12 93,11 44,39 99,93 75,60 25,93 99,04 100,00 55,01 50,18 53,38 51,23 100,00 71,92 100,00 34,44 100,00 51,91 47,53 64,99 98,34 92,59 44,16 (*) Sahip olunan toplam pay oran›n›n %50’den az olmas›na ra¤men, Holding, söz konusu iflletmenin mali ve iflletme politikalar›n› fiili olarak Holding’in menfaatleri do¤rultusunda kontrol etme yetkisi ve gücüne sahiptir. 81 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Ba¤l› Ortakl›klara ait bilançolar ve gelir tablolar›, tam konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl olup Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n sahip oldu¤u paylar›n kay›tl› de¤eri, ilgili özsermayeden mahsup edilmektedir. Holding ile Ba¤l› Ortakl›klar› aras›ndaki ifllemler ve bakiyeler konsolidasyon kapsam›nda karfl›l›kl› olarak silinmektedir. Holding’in ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n, Ba¤l› Ortakl›klarda sahip oldu¤u hisselerin finansman maliyeti ile bu hisselere ait temettüler, s›ras›yla, özsermayeden ve ilgili dönem gelirinden ç›kar›lm›flt›r. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ba¤l› ortakl›klar›n mali tablolar› konsolide edilmemifltir. Bu ba¤l› ortakl›klar, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10.a). c) Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar›n›n bir veya daha fazla say›daki taraf ile birlikte ortak kontrolüne tabi ve sözleflme ile ekonomik bir faaliyetin üstlenildi¤i flirketlerdir. Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar, oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak, di¤er bir ifade ile, Grup’un Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›ktaki varl›k, yükümlülük, gelir ve giderlerindeki pay›n›n dahil edilmesiyle konsolide edilmifltir. Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klarda sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: Müflterek yönetime tabi ortakl›klar Akçansa Beksa Brisa Carrefoursa Diasa Dönkasan Dusa Olmuksa Oysa Çimento Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› taraf›ndan sahip olunan do¤rudan ve dolayl› pay % Sahip olunan toplam pay % Etkin ortakl›k pay› % 39,72 49,99 43,25 40,00 40,00 33,13 50,00 43,73 41,09 39,72 49,99 43,25 40,00 40,00 33,13 50,00 43,73 41,09 36,53 49,99 43,25 40,00 40,00 33,12 50,00 43,73 18,24 Müflterek Yönetim Tabi Ortakl›klar›n sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay bulunmamaktad›r. d) ‹fltiraklerdeki yat›r›mlar, özsermaye yöntemi ile muhasebelefltirilmifltir. Bunlar, Grup’un genel olarak oy hakk›n›n %20 ile %50’sine sahip oldu¤u veya Grup’un, flirket faaliyetleri üzerinde kontrol yetkisine sahip bulunmamakla birlikte önemli etkiye sahip oldu¤u kurulufllard›r. Grup ile ifltirak aras›ndaki ifllemlerden do¤an gerçekleflmemifl kârlar, Grup’un ifltirakteki pay› ölçüsünde düzeltilmifl olup, gerçekleflmemifl zararlar da, ifllem, transfer edilen varl›¤›n de¤er düflüklü¤üne u¤rad›¤›n› göstermiyor ise, düzeltilmifltir. Grup, ifltirak ile ilgili olarak söz konusu do¤rultuda bir yükümlülük alt›na girmemifl veya bir taahhütte bulunmam›fl oldu¤u sürece ifltirakteki yat›r›m›n kay›tl› de¤erinin s›f›r olmas› veya Grup’un önemli etkisinin sona ermesi üzerine özsermaye yöntemine devam edilmemifltir. Önemli etkinin sona erdi¤i tarihteki yat›r›m›n kay›tl› de¤eri, o tarihten sonra maliyet olarak gösterilmifltir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle finansal pozisyonu ve ayn› tarihte sona eren döneme ait faaliyet sonucu, gerek tek bafl›na gerekse topluca, toplam konsolide mali tablolara göre parasal önemlilik arz etmeyen ifltirakler özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmemifltir. Bu ifltirakler, konsolide mali tablolarda, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›fllard›r (Not 10.a). 82 Afla¤›daki tabloda 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle ‹fltiraklerde sahip olunan paylar ve ortakl›k oranlar› gösterilmifltir: ‹fltirakler Holding taraf›ndan sahip olunan etkin ortakl›k pay› ‹fltirakler % Philsa Philip Morris Sabanc› Sigara ve Tütün San. ve Tic. A.fi. ("Philsa") Philip Morris Sabanc› Pazarlama Sat›fl A.fi. ("Philip Morrissa") BNP-AK Dresdner Bank A.fi. ("BNP") (*) 25,00 24,75 15,65 ‹fltiraklerin sermayelerinde Sabanc› ailesi taraf›ndan sahip olunan pay bulunmamaktad›r. (*) BNP, Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan Akbank’›n ifltirakidir. Akbank’›n sahip oldu¤u pay %39,99 olup, Akbank taraf›ndan özsermaye yöntemine göre muhasebelefltirilmifltir. e) Grup’un do¤rudan ve dolayl› pay toplam› %20’nin alt›nda olan, veya %20’nin üzerinde olmakla birlikte Grup’un önemli bir etkiye sahip olmad›¤› veya konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen; teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen ve makul de¤erleri güvenilir bir flekilde belirlenemeyen sat›lmaya haz›r finansal varl›klar, de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra, maliyet bedelleri 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Türk Liras›’n›n cari al›m gücüne göre düzeltilmifl olarak konsolide mali tablolara yans›t›lm›flt›r. Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören ve makul de¤eri güvenilir bir flekilde belirlenebilen sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤erleri ile muhasebelefltirilmektedirler (Not 10.a). f) Ba¤l› Ortakl›klar, kontrolün Grup’a geçti¤i tarihten itibaren konsolidasyona dahil edilmekte olup kontrolün sona erdi¤i tarihten itibaren konsolidasyon kapsam›ndan ç›kart›lmaktad›rlar. Ba¤l› Ortakl›klar›n net varl›klar›nda ve faaliyet sonuçlar›nda ana ortakl›k d›fl› paya sahip hissedarlar›n paylar›, konsolide bilanço ve gelir tablosunda ana ortakl›k d›fl› pay olarak gösterilmektedir. Sabanc› ailesi, Sabanc› ailesi taraf›ndan kurulmufl olan Vaksa Hac› Ömer Sabanc› Vakf› ("Vaksa"), ve Akbank çal›flanlar› için kurulmufl olan Akbank Tekaüt Sand›¤› konsolide mali tablolarda muhasebelefltirilmifl olan baz› ba¤l› ortakl›klar ve ifltiraklerin sermayelerinde paya sahiptirler. Bu pay, konsolide mali tablolarda ana ortakl›k d›fl› pay olarak dikkate al›nm›fl ve konsolide mali tablolarda Holding’in hissedarlar›na isabet eden net varl›klar ve dönem kâr›na dahil edilmemifltir. NOT 4 - ÖNEML‹ MUHASEBE POL‹T‹KALARI Gerekti¤inde, Ba¤l› Ortakl›klar ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar ile ilgili muhasebe ilkeleri, Grup taraf›ndan uygulanan muhasebe politikalar›na uygunlu¤un sa¤lanmas› için de¤ifltirilmifltir. Not 3’te bahsedilen Grup hesaplar›n›n muhasebesi d›fl›nda konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas›nda uygulanan önemli muhasebe politikalar› afla¤›da özetlenmifltir: a) ‹liflkili taraflar Bu konsolide mali tablolar›n amac› do¤rultusunda ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve kendileri taraf›ndan kontrol edilen veya kendilerine ba¤l› flirketler ile birlikte, ifltirakler ve müflterek yönetime tabi ortakl›klar iliflkili taraflar olarak kabul edilmifltir. Konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas› aflamas›nda iliflkili taraflarla yap›lan ifllemlerin önemli bir bölümü silinmifl olmakla beraber iliflkili taraflarla yap›lan silinmemifl ifllemlerin toplam› konsolide mali tablolar›n geneline oranla parasal önemlilik arz etmemektedir. Ola¤an faaliyetler nedeniyle iliflkili taraflarla girilen ifl iliflkileri genel olarak piyasa koflullar›na uygun fiyatlarla gerçeklefltirilmifltir. 83 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) b) Finansal araçlar Grup, UMS 39 "Finansal Araçlar"a uygun olarak bankac›l›k bölümünde yat›r›m amaçl› varl›klar›n› flu iki kategoride s›n›fland›rm›flt›r: vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar ve sat›lmaya haz›r finansal varl›klar. Grup’un vade tarihine kadar elinde tutma niyetinde ve yetene¤inde oldu¤u belirli veya sabit ödemeleri olan ve sabit bir vadesi bulunan finansal araçlar, vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Likidite ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak veya faiz oranlar›ndaki de¤iflimler nedeniyle sat›labilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Grup, bu finansal araçlar›n s›n›fland›rmas›n› sat›n al›nd›klar› tarihte uygun bir flekilde yapmakta olup düzenli olarak bu s›n›fland›rmay› gözden geçirmektedir. Tüm finansal varl›klar, ilk olarak bedelin makul de¤eri olan ve yat›r›mla ilgili sat›n alma masraflar› da dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Mali tablolara yans›t›lmas›ndan sonra sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lan finansal araçlar, makul de¤erlerinin güvenilir bir flekilde hesaplanmas› mümkün oldu¤u sürece makul de¤erleri üzerinden de¤erlendirilmifltir. Holding’in %20’nin alt›nda sermaye pay›na sahip oldu¤u finansal varl›klar›n borsaya kay›tl› herhangi bir makul de¤erinin olmad›¤›, makul de¤erin hesaplanmas›nda kullan›lan di¤er yöntemlerin tatbik edilebilir olmamas› veya ifllememesi nedeniyle makul bir de¤er tahmininin yap›lamad›¤› ve makul de¤erin güvenilir bir flekilde ölçülemedi¤i durumlarda finansal varl›¤›n kay›tl› de¤eri paran›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki sat›n alma gücüne göre düzeltilmifl elde etme maliyeti tutar›ndan flayet mevcutsa de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›n›n ç›kar›lmas› suretiyle de¤erlenmifltir. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er de¤ifliklikleri sebebiyle oluflan gerçekleflmemifl kazançlar ve zararlar, finansal varl›k mali tablolardan ç›kar›ld›¤› tarihe kadar özsermayede makul de¤er yede¤inde takip edilmektedirler. Sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan borçlanmay› temsil eden finansal varl›klar›n makul de¤er de¤iflikli¤i bu finansal varl›klar›n bilanço tarihindeki makul de¤erleri ile iskonto edilmifl bedelleri aras›ndaki fark olarak hesaplanmaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar mali tablolardan ç›kar›ld›klar›nda, özsermayede makul de¤er yede¤inde takip edilen ilgili kazanç veya zararlar gelir tablosuna transfer edilir. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl bedelleri ile de¤erlenmektedir. c) Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar piyasada k›sa dönemde oluflan fiyat ve benzeri unsurlardaki dalgalanmalardan kâr sa¤lama amac›yla elde edilen, veya elde edilme nedeninden ba¤›ms›z olarak, k›sa dönemde kâr sa¤lamaya yönelik bir portföyün parças› olan menkul de¤erlerdir. Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar, bilançoya, ilk olarak ifllem maliyetleri de dahil olmak üzere maliyet de¤erleri ile yans›t›lmakta ve kayda al›nmalar›n› takip eden dönemlerde makul de¤erleri ile de¤erlemeye tabi tutulmaktad›r. Yap›lan de¤erleme sonucu oluflan kazanç ve kay›plar kâr/zarar hesaplar›na dahil edilmektedir. Al›m-sat›m amaçl› menkul de¤erlerin elde tutulmas› esnas›nda kazan›lan faizler öncelikle faiz gelirleri içerisinde ve elde edilen kâr paylar› temettü gelirleri içerisinde gösterilmektedir. Al›m-sat›m amaçl› menkul de¤erlerin al›m ve sat›m ifllemleri "teslim tarihi"ne göre kay›tlara al›nmakta ve kay›tlardan ç›kar›lmaktad›r. 84 d) Sat›fl ve geri al›fl anlaflmalar› Tekrar geri al›mlar›n› öngören anlaflmalar çerçevesinde sat›lm›fl olan menkul k›ymetler ("Repo") Banka portföyünde tutulufl amaçlar›na göre "Al›m-sat›m amaçl›", "Sat›lmaya haz›r" veya "Vadeye kadar elde tutulacak" portföylerde s›n›fland›r›lmakta ve ait oldu¤u portföyün esaslar›na göre de¤erlemeye tabi tutulmaktad›r. Repo sözleflmesi karfl›l›¤› elde edilen fonlar yükümlülüklerde "Repo ifllemlerinden sa¤lanan fonlar" hesab›nda muhasebelefltirilmekte ve ilgili Repo anlaflmalar› ile belirlenen sat›m ve geri al›m fiyatlar› aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre gider reeskontu hesaplanmaktad›r. Geri sat›m taahhüdü ile al›nm›fl menkul k›ymetler ("Ters repo") ifllemleri bilançoda "Ters repo ifllemlerinden alacaklar" kalemi alt›nda muhasebelefltirilmektedir. Ters repo anlaflmalar› ile belirlenen al›m ve geri sat›m fiyatlar› aras›ndaki fark›n döneme isabet eden k›sm› için "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre faiz gelir reeskontu hesaplanmaktad›r. e) ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar ile ayr›lan özel ve genel karfl›l›klar ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar, borçluya para, mal veya hizmet sa¤lama yoluyla yarat›lan finansal varl›klard›r. Söz konusu iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar ilk olarak elde etme maliyeti üzerinden kayda al›nmakta ve kayda al›nmay› takip eden dönemlerde "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi" kullan›larak iskonto edilmifl bedelleri ile de¤erlenmektedir. Bunlar›n teminat› olarak al›nan varl›klarla ilgili olarak ödenen harçlar ve benzeri di¤er masraflar ifllem maliyetinin bir parças› olarak kabul edilmemekte ve gider hesaplar›na yans›t›lmaktad›r. ‹flletme kaynakl› olarak bankalara sa¤lanan para vadeli ve vadesiz mevduat olarak s›n›flanmak suretiyle banka bakiyeleri olarak gösterilmektedir. Ödenmesi gereken tutarlar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unu gösteren bir objektif delilin söz konusu olmas› halinde kredi de¤er düflüklü¤üne iliflkin bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, kredinin kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek tutarlar da dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n, kredinin olufltu¤u zamanki orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen cari de¤eridir. Alacak risk karfl›l›¤› ile ilgili olarak dönem içinde gerçekleflen ilaveler dönemin gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Yasal ifllemlerin tamamlanmas› ve iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n tahsil edilemeyecek oldu¤unun belirlendi¤i tarihte, iflletme kaynakl› kredi ve alacaklar ilgili alacak risk karfl›l›¤› ile netlefltirmek suretiyle mali tablolardan ç›kar›l›r. Önceki dönemlerde karfl›l›k ayr›lm›fl olan iflletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n tahsil edilmesi durumunda söz konusu tutar dönem içinde alacak risk karfl›l›¤›ndan indirilmek suretiyle muhasebelefltirilir. f) Stoklar Stoklar, maliyetin veya net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlenir. Stoklar›n maliyeti tüm sat›n alma maliyetlerini, dönüfltürme maliyetlerini ve stoklar›n mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlan›lan di¤er maliyetleri içerir. Stoklar›n birim maliyeti, hareketli a¤›rl›kl› ortalama yöntemi ile belirlenir (Not 12). Net gerçekleflebilir de¤er, iflin normal ak›fl› içinde tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlama maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat›fl maliyeti toplam›n›n indirilmesiyle elde edilen tutard›r. 85 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) g) Yat›r›m amaçl› gayrimenkuller ve ilgili amortisman gideri Mal ve hizmetlerin üretiminde kullan›lmak veya idari maksatlarla veya ifllerin normal seyri esnas›nda sat›lmak yerine, kira elde etmek ve/veya sermaye kazanc› elde etmek amac›yla veya her ikisi için tutulan araziler ve binalar yat›r›m amaçl› gayrimenkuller olarak s›n›fland›r›l›r ve maliyet yöntemine göre maliyet eksi birikmifl amortisman (arazi hariç) ve varsa de¤er düflüklü¤ü sonras›ndaki de¤erleri ile gösterilir (Not 15). ‹nflas›, Grup taraf›ndan yap›lan yat›r›m amaçl› gayrimenkulun maliyeti ise, inflaat veya ›slah çal›flmalar›n›n tamamland›¤› tarihteki maliyeti üzerinden belirtilir. Söz konusu bu tarihe kadar, Grup, UMS 16, Maddi Duran Varl›klar, flartlar›n› uygular. Söz konusu tarihte varl›k, yat›r›m amaçl› gayrimenkul haline gelmesi ile birlikte yat›r›m amaçl› gayrimenkuller hesap kalemine transfer edilir. h) Maddi duran varl›klar ve ilgili amortisman gideri Maddi duran varl›klar, elde etme maliyetlerinden birikmifl amortisman düflüldükten sonraki net de¤eri ile gösterilmektedir (Not 14). Amortisman, maddi duran varl›klar›n faydal› ömürleri üzerinden do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak ayr›lmaktad›r. Söz konusu varl›klar›n tahmin edilen faydal› ömürleri afla¤›da belirtilmifltir: Y›llar Binalar Yer alt› ve yer üstü düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Döfleme ve demirbafllar Tafl›t araçlar› 20-50 20-50 4-20 4-10 4-10 Maddi duran varl›klar›n elden ç›kart›lmas› sonucu oluflan kâr veya zarar, kay›tl› de¤er ile tahsil olunan tutarlar›n karfl›laflt›r›lmas› ile belirlenir ve cari dönemde ilgili gelir ve gider hesaplar›na yans›t›l›r. Kay›tl› de¤erin ilgili maddi duran varl›¤›n geri elde edilebilir de¤erinin üzerinde olmas› durumunda söz konusu varl›¤›n kay›tl› de¤eri geri elde edilebilir de¤erine indirilmekte ve ayr›lan de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› gider hesaplar› ile iliflkilendirilmektedir. Maddi duran varl›¤a yap›lan normal bak›m ve onar›m harcamalar›, gider olarak muhasebelefltirilmektedir. Maddi duran varl›¤›n kapasitesini geniflleterek kendisinden gelecekte elde edilecek fayday› art›ran nitelikteki yat›r›m harcamalar›, maddi duran varl›¤›n maliyetine eklenmektedir. Banka kredilerinden kaynaklanan borçlanma maliyetleri olufltuklar› dönemde gider hesaplar› ile iliflkilendirilmektedir. i) Ertelenen finansman giderleri Ertelenen finansman giderleri (temel olarak finans kurulufllar›ndan uzun vadeli banka kredileri al›m›nda katlan›lan giderler) uzun vadeli kredilerin vadeye kalan süreleri do¤rultusunda, efektif faiz metodu kullan›larak itfa edilmektedir. j) Ertelenen vergi Ertelenen vergi, yükümlülük yöntemi kullan›larak, varl›k ve yükümlülüklerin mali tablolarda yer alan kay›tl› de¤erleri ile vergi de¤erleri aras›ndaki geçici farklar üzerinden hesaplan›r. Ertelenen vergi hesaplanmas›nda yürürlükteki vergi mevzuat› uyar›nca bilanço tarihi itibariyle geçerli bulunan yasalaflm›fl vergi oranlar› kullan›l›r. 86 Ertelenen vergi yükümlülü¤ü vergilendirilebilir geçici farklar›n tümü için hesaplan›rken, indirilebilir geçici farklardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r (Not 19). Ayn› ülkenin vergi mevzuat›na tabi olmak flart›yla ve cari vergi varl›klar›n›n cari vergi yükümlülüklerinden mahsup edilmesi konusunda yasal olarak uygulanabilir bir hakk›n bulunmas› durumundan ertelenen vergi varl›klar› ve ertelenen vergi yükümlülükleri, karfl›l›kl› olarak birbirinden mahsup edilir. k) Çal›flanlara sa¤lanan faydalar Belirli fayda planlar› Belirli fayda planlar›, yafl, hizmet y›l› ve tazminat gibi genelde bir veya birden fazla etkene ba¤l› olarak, çal›flanlar›n ve onlar›n bakmakla yükümlü olduklar› kiflilerin elde edecekleri emeklilik ikramiyeleridir. Banka çal›flanlar› 506 say›l› Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre kurulmufl olan "Akbank T.A.fi. Tekaüt Sand›¤› Vakf› ("Tekaüt Sand›¤›")"n›n üyesidir. Tekaüt Sand›¤›’n›n teknik mali tablolar› Sigorta Murakebe Kanunu’nun 38. maddesi ve bu maddeye istinaden ç›kar›lan "Aktüerler Yönetmeli¤i" hükümlerine göre aktüerler siciline kay›tl› bir aktüer taraf›ndan denetlenmektedir. Tekaüt Sand›¤›’n›n denetlenmifl mali tablolar›na göre karfl›l›k ayr›lmas›n› gerektiren teknik veya fiili aç›k tespit edilmemifltir. Bilançoda, belirli fayda yükümlülü¤ü olarak mali tablolara al›nacak tutar, belirli fayda plan›n›n bilanço tarihi itibariyle net bugünkü de¤eri ile belirli fayda plan› aktiflerinin fark›d›r.Banka, belirli fayda plan›ndan kaynaklanan geri ödemeler veya gelecekteki katk› paylar›ndaki indirimler benzeri ekonomik faydalar›n bugünkü de¤erini kullanma hakk›na kanunen sahip de¤ildir. Bu nedenle belirli fayda paylar›yla ilgili herhangi bir tutar bilançoda varl›k olarak muhasebelefltirilmez. Belirli fayda yükümlülü¤ü ba¤›ms›z aktüerler tarafindan senelik hesaplan›r. Belirli fayda plan›n›n bugünkü de¤eri, gelecekteki tahmini nakit ç›k›fllar›n›n,Türk Liras›’n›n tahmini reel faizi ile iskonto edilmesi suretiyle belirlenir. K›dem tazminat› karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤›, Grup’un, personelin Türk ‹fl Kanunu uyar›nca emekliye ayr›lmas› veya en az bir y›ll›k hizmeti tamamlayarak ifl iliflkisinin kesilmesi, askerlik hizmeti için ça¤r›lmas› veya vefat› durumunda do¤acak gelecekteki olas› yükümlülüklerinin tahmini toplam karfl›l›¤›n›n bilanço tarihindeki indirgenmifl de¤erini ifade eder (Not 20). l) fierefiye ve ilgili itfa pay› Grup’un iktisap edilen iflletmenin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat› aras›ndaki farktan oluflan flerefiye 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleflen sat›n almalara iliflkin ise aktiflefltirilir ve do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak faydal› ömrü üzerinden 31 Aral›k 2004 tarihine kadar do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak itfa edilir. fierefiyenin kay›tl› de¤eri y›ll›k olarak gözden geçirilir ve gerekli görüldü¤ü durumlarda daimi de¤er kayb› göz önüne al›narak düzeltmeye tabi tutulur. UFRS 3 "‹flletme Birleflmeleri" çerçevesinde 31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleflen sat›n almalardan kaynaklanan flerefiye için amortisman muhasebesi uygulanmamakta ancak yukar›da belirtildi¤i gibi flerefiyenin kay›tl› de¤eri gözden geçirilmeye devam edilmekte ve gerekirse de¤er düflüklü¤ü ayr›lmaktad›r (Not 28). UFRS 3 çerçevesinde, fiirket 31 Mart 2004 tarihinden sonra sona erecek ilk y›ll›k hesap döneminin bafl›ndan itibaren (1 Ocak 2005), flerefiye tutar›n› itfa etmeyi durduracak ve bu flerefiye tutar›na iliflkin y›lda en az bir kez y›ll›k de¤er düflüklü¤ü tespit çal›flmas› yapacakt›r. 87 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) m) Negatif flerefiye ve ilgili itfa pay› Grup’un iktisap edilen flirketin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat› aras›ndaki farktan oluflan negatif flerefiye 31 Mart 2004 tarihinden önce gerçekleflen sat›n almalara iliflkin ise aktiflefltirilir. Negatif flerefiye, flerefiye ile beraber varl›klar hesap grubunda s›n›fland›r›lmaktad›r. Negatif flerefiyenin, gelecekte beklenen zararlar ve giderler ile ilgili olmas› ve bu hususun elde etme plan›nda belirlenmesi ve güvenilir bir flekilde hesaplanabilmesi ve iktisap tarihinde tan›mlanabilir borçlar› temsil etmedi¤i durumlarda, beklenen kay›p ve giderlerin mali tablolara al›nd›¤› dönemde negatif flerefiyenin ilgili k›sm› gelir tablosuna gelir olarak al›n›r. Negatif flerefiye, iktisap tarihinde güvenli bir flekilde hesaplanabilen gelecekteki zararlar ve giderlerle ba¤lant›l› de¤ilse, sat›n al›nan tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n piyasa de¤erini aflmayan negatif flerefiye, ilgili tan›mlanabilir amortismana veya itfaya tabi varl›klar›n geri kalan a¤›rl›kl› tahmini ortalama faydal› ömürleri üzerinden sistematik bir flekilde gelir olarak kaydedilir. Negatif flerefiyenin, iktisap edilen tan›mlanabilir parasal olmayan varl›klar›n makul de¤erlerini aflan tutar›, derhal gelir olarak mali tablolara al›n›r. UFRS 3 uyar›nca Grup 31 Aral›k 2004 tarihinde konsolide bilançoda yer alan negatif flerefiyeyi 1 Ocak 2005 tarihinde birikmifl kârlara transfer edecektir. 31 Mart 2004 tarihinden sonra gerçekleflen sat›n almalara iliflkin negatif flerefiye söz konusu ise bu tutar yeniden gözden geçirilir ve olufltu¤u dönemde gelir olarak kaydedilir. n) Sigorta teknik karfl›l›klar› Cari rizikolar karfl›l›¤› Cari rizikolar karfl›l›¤› dönem içerisinde yaz›lan net primlerin bir sonraki hesap dönemine isabet eden k›sm›n› göstermekte ve 1 Ocak 2004 tarihinden geçerli olmak üzere gün esas› dikkate al›narak hesaplanmaktad›r. 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle cari rizikolar karfl›l›¤›, yürürlükte bulunan sözleflmeler için, tahakkuk etmifl primlerin 1/24 yöntemine göre ertesi y›la sarkan k›sm› olarak hesaplanmaktayd›. Hasar karfl›l›klar› Dönem sonu itibariyle ihbar edilmifl ve inceleme safhas›nda olup bedeli ödenmemifl hasar dosyalar›na ait tüm mükellefiyetler ile dönem sonu itibariyle oluflmufl fakat ihbar edilmemifl hasarlar için muallak hasar karfl›l›¤› ayr›l›r. Muallak hasar karfl›l›¤›, eksper raporlar›na veya sigortal› ve eksperin ilk de¤erlendirmelerine uygun olarak belirlenmektedir. Hayat matematik karfl›l›¤› Hayat branfl› poliçeleri üzerinden gelecekte ödenmesi taahhüt edilen tazminatlar için ayr›lan matematik karfl›l›k, ölüm istatistikleri dikkate al›narak aktüerlerce, Hazine Müsteflarl›¤›’n›n onaylad›¤› formüller kullan›larak hesaplanmaktad›r. Bu karfl›l›klar›n yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lmas› sonucu elde edilen gelirler poliçe sahiplerine da¤›t›lmak üzere hayat kâr pay› karfl›l›¤› olarak ayr›lmaktad›r. o) Gelirin tan›nmas› Bankac›l›k Tüm faiz haddine sahip finansal varl›klar ile ilgili faiz gelir ve giderleri, yönetimin tahmini ve yorumu do¤rultusunda tahsilat›n flüpheli hale geldi¤i duruma kadar, tahakkuk esas›na göre gelir tablosu ile iliflkilendirilir. Faiz geliri sabit getirili menkul k›ymetlerin kupon ödemelerini ve hazine bonolar›n›n tahakkuk eden faiz getirilerini içermektedir. Komisyon geliri ve bankac›l›k faaliyetleri ile ilgili di¤er çeflitli gelirler ilgili ifllemin gerçekleflti¤i tarihte gelir tablosu ile iliflkilendirilir. 88 Sigortac›l›k Hayat: Prim gelirleri hayat, sa¤l›k ve ferdi kaza branfllar›nda y›l içinde tanzim edilmifl poliçelerden iptaller, reasürere verilen primler ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade etmektedir. Elemanter Sigortalar: Prim gelirleri, dönem içinde tanzim edilen poliçe primlerinden iptaller ve cari rizikolar karfl›l›¤›n›n düflülmesinden sonra kalan net tutar› ifade etmektedir. Di¤er bölümler Gelirler, teslimat›n gerçekleflmesi, gelir tutar›n›n güvenilir flekilde belirlenebilmesi ve ifllemle ilgili ekonomik faydalar›n Grup’a akmas›n›n muhtemel olmas› üzerine al›nan veya al›nabilecek bedelin makul de¤eri üzerinden tahakkuk esas›na göre kay›tlara al›n›r. Net sat›fllar, mallar›n sat›fl tutar›ndan mal sat›fllar›ndan iade, indirim, komisyonlar›n ve sat›fl ile ilgili vergilerin düflülmesi suretiyle gösterilmifltir. Grup’un sat›fllar›n› vadeli yapmas› ve vade boyunca faiz almamas› veya piyasa faizinin daha alt›nda bir faiz haddini uygulamas› ve böylelikle ifllemin etkin bir finansman ifllemi içeriyor olmas› durumunda, sat›fl›n karfl›l›¤›n›n makul de¤eri, alacaklar›n bugünkü de¤erine indirgenmesi suretiyle bulunur. Alacaklar›n nominal de¤eri ile bu flekilde bulunan makul de¤er aras›ndaki fark, faiz geliri olarak "Etkin faiz (iç verim) oran› yöntemi"ne göre ilgili dönemlere yans›t›l›r. p) Türev araçlar Türev araçlar›n, a¤›rl›kl› olarak yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin, ilk olarak kayda al›nmas›nda elde etme maliyeti kullan›lmakta ve bunlara iliflkin ifllem maliyetleri elde etme maliyetine dahil edilmektedir. Türev araçlar kayda al›nmalar›n› izleyen dönemlerde makul de¤er ile de¤erlenmektedir. Tüm türev araçlar al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lmaktad›r. Türev araçlar›n makul de¤eri piyasada oluflan makul de¤erlerinden veya indirgenmifl nakit ak›m› modelinin kullan›lmas› suretiyle hesaplanmaktad›r. Tezgah üstü vadeli kambiyo sözleflmelerinin makul de¤eri, orijinal vadeli kurun, ilgili para birimi için sözleflmenin geri kalan k›sm›nda geçerli olan piyasa faiz oranlar› referans al›narak hesaplan›p, 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle geçerli olan vadeli kurla karfl›laflt›rmak yoluyla belirlenmektedir. Türev araçlar makul de¤erin pozitif veya negatif olmas›na göre bilançoda s›ras›yla varl›k veya yükümlülülük olarak kaydedilmektedirler. Yap›lan de¤erleme sonucu al›m-sat›m amaçl› finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lan türev araçlar›n makul de¤erinde meydana gelen farklar gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. Baz› türev araçlar› ekonomik olarak risklere karfl› etkin bir koruma sa¤lamakla birlikte, muhasebesel olarak UMS 39 kapsam›nda bunlar "Al›m-sat›m amaçl›" olarak muhasebelefltirilmekte ve bunlar›n makul de¤er de¤ifliklikleri dönemin gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. Vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerindeki kazanç ve zararlar, sözleflmenin bilanço tarihinde geçerli olan spot döviz kuru ile de¤erlenmesi ve bulunan tutar›n sözleflmelerin bafllang›c›nda geçerli olan spot döviz kurunun kullan›lmas›yla do¤rusal yöntem üzerinden hesaplanan orijinal tutar›n karfl›laflt›r›lmas› ile hesaplanm›flt›r. Riskten korunma amaçl› faiz oran› swap ifllemlerindeki kazançlar ve zararlar, riskten koruma amaçl› arac›n ilgili geliri veya gideri ile ayn› esas üzerinden gelir veya gider olarak tan›nmaktad›r. Faiz oran› swap ifllemlerindeki kazanç ve zararlar faiz geliri veya faiz geliri olarak kaydedilmifltir. 89 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) r) Finansal araçlar ve finansal risk yönetimi Grup faaliyetlerinden dolay›, borç ve sermaye piyasas› fiyatlar›ndaki, döviz kurlar› ile faiz oranlar›ndaki de¤iflimlerin etkileri dahil, çeflitli finansal risklere maruz kalmaktad›r. Grup’un toptan risk yönetim program›, mali piyasalar›n öngörülemezli¤ine odaklanmakta olup, Grup’un mali performans› üzerindeki potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlam›flt›r. Risk yönetimi, kendi Yönetim Kurulu taraf›ndan onaylanan politikalar çerçevesinde her bir Ba¤l› Ortakl›k ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k taraf›ndan uygulanmaktad›r. Döviz kuru riski Grup, döviz cinsinden borçlu bulunulan tutarlar›n fonksiyonel para birimine çevrilmesinden dolay› kur de¤ifliklerinden do¤an döviz riskine sahiptir. Bu riskler, döviz pozisyonunun analiz edilmesi ile takip edilmekte ve s›n›rland›r›lmaktad›r. Banka’n›n yabanc› para cinsinden ve yabanc› paraya endeksli varl›klar› ile yabanc› para cinsinden yükümlülükleri aras›ndaki fark "Yabanc› Para ("YP") net genel pozisyon" olarak tan›mlanmakta ve kur riskine baz teflkil etmektedir. Kur riskinin önemli bir boyutu da YP net genel pozisyon içindeki farkl› cinsten yabanc› paralar›n birbirleri karfl›s›ndaki de¤erlerinin de¤iflmesinin do¤urdu¤u risktir (çapraz kur riski). Banka kur riskine maruz tutar› Üst Düzey Risk Komitesi taraf›ndan belirlenen limitler içerisinde tutmaktad›r. Üst Düzey Risk Komitesi genel ekonomik durum ve piyasalardaki geliflmelere göre risk limitlerini sürekli olarak gözden geçirmekte ve gerekli hallerde yeni limitler belirlemektedir. Söz konusu limitler hem YP net genel pozisyon için hem de bu pozisyon içindeki çapraz kur riski için ayr› ayr› belirlenmekte ve takip edilmektedir. Kur riski yönetiminin bir arac› olarak swap ve forward gibi vadeli ifllem sözleflmeleri de gerekti¤inde kullan›larak riskten korunma sa¤lanmaktad›r. Faiz oran› riski Grup, faiz haddi bulunduran varl›k ve yükümlülüklerin tabi oldu¤u faiz oranlar›n›n de¤ifliminin etkisinden do¤an faiz oran› riskine aç›kt›r. Grup bu riski, faiz oran›na duyarl› olan varl›k ve yükümlülüklerini dengelemek suretiyle oluflan do¤al tedbirlerle yönetmektedir. Likidite riski ‹htiyatl› likidite riski yönetimi, yeterli miktarda nakit ve menkul k›ymet sa¤lamak, yeterli kredi imkanlar› yoluyla fonlamay› mümkün k›lmak ve aç›k pozisyonu kapatabilme yetene¤inden oluflmaktad›r. Grup, ifl ortam›n›n dinamik içeri¤inden dolay›, kredi yollar›n›n haz›r tutulmas› yoluyla fonlamada esnekli¤i amaçlam›flt›r. Banka’n›n aktif-pasif yönetiminin en temel hedeflerinden birisi Banka’n›n likidite gereksinimlerini sa¤layacak fonlar› haz›r bulundurmakt›r. Bunu sa¤lamak için yeterli miktarda k›sa vadeli fonlar haz›r bulundurulmaktad›r. Banka’n›n en önemli fon kaynaklar›, çok büyük ölçüde faiz getirili varl›klara plase edilen özsermaye, yayg›n ve istikrarl› mevduat taban› ve uluslararas› kurulufllardan sa¤lanan orta ve uzun vadeli kredilerdir. Mevduat›n ortalama vadesinin k›sa olmas›na karfl›n, esasen genifl bir tabana yay›lm›fl olup, çok büyük bir bölümü vadelerinde sürekli olarak yenilenmektedir; dolay›s›yla Banka için mevduatlar istikrarl› ve uzun vadeli bir kaynak oluflturmaktad›r. Fonlama riski Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilmesi, kaliteli finansal kurulufllardan yeterli finansman olanaklar› sa¤lanarak yönetilmektedir. 90 Kredi riski Finansal varl›klar›n mülkiyeti, karfl› taraf›n, sözleflmelerin flartlar›n› yerine getirmeme risk unsurunu tafl›r. Bu riskler, kredi de¤erlendirmeleri ve tek bir karfl› taraftan toplam riskin s›n›rland›r›lmas› ile kontrol edilir. Kredi riski, müflteri taban›n› oluflturan kurulufl say›s›n›n çoklu¤u ve bunlar›n farkl› ifl alanlar›na yayg›nl›¤› dolay›s›yla da¤›t›lmaktad›r. s) Dövizli ifllemler Fonksiyonel para birimi Fonksiyonel para birimi iflletmenin faaliyetlerinin önemli k›sm›n› yürüttü¤ü para birimi olarak tan›mlanmakta ve her bir Grup flirketinin mali tablo kalemleri söz konusu flirketin fonksiyonel para birimi cinsinde ölçülmektedir. Konsolide mali tablolar Holding’in fonksiyonel para birimi olan Türk Liras› cinsinden sunulmufltur. Dövizli ifllemler ve bakiyeler Dövizli ifllemlerden kaynaklanan gelirler ve zararlar ifllemin gerçekleflti¤i tarihte geçerli olan döviz kuru kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan parasal varl›k ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan döviz kuru kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Döviz cinsinden olan varl›k veya yükümlülüklerin çevriminden kaynaklanan kur fark› gelir veya gideri konsolide gelir tablosunda muhasebelefltirilmifltir. Grup flirketleri Yeni Türk Liras› d›fl›nda baflka bir fonksiyonel para biriminden mali tablolar›n› haz›rlayan Grup flirketlerinin sonuçlar› ilgili döneme ait ortalama kur üzerinden Yeni Türk Liras›’na çevrilmifl ve sonra ifllem tarihinden itibaren UMS 29’a uygun olarak düzeltilmifltir. Bu Grup flirketlerinin varl›k ve yükümlülükleri y›l sonu kuru ile Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Bu Grup flirketlerinin dönem bafl›ndaki net varl›klar›n›n Yeni Türk Liras›’na çeviriminden kaynaklanan kur farklar› ile ortalama ve y›l sonu kurlar› aras›nda oluflan farklar, özsermayede yabanc› para çevrim farklar› hesab›na dahil edilmifltir. t) Araflt›rma giderleri Araflt›rma giderleri olufltuklar› dönemde gider olarak muhasebelefltirilmektedirler. u) Nakit ve benzerleri Konsolide nakit ak›m tablosunda sunulan nakit ve benzerleri 31 Aral›k tarihleri itibariyle afla¤›daki gibidir: Kasa ve banka Tenzil: faiz tahakkuklar› 2004 2003 3.232.154 (52.984) 2.694.034 (69.109) 3.179.170 2.624.925 v) T.C. Merkez Bankas› hesab› T.C. Merkez Bankas› ("Merkez Bankas›") hesab›, Bankalar Kanunu gere¤ince Merkez Bankas›’n›n belirlemifl oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar üzerinden hesaplanan tutarlar›n Merkez Bankas› rezervlerinde bulundurulmas› gereken minimum mevduat tutar›n› içermektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama do¤rultusunda Yeni Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden mevduatlar için uygulanan zorunlu karfl›l›k oran› 91 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) s›ras›yla %6 (2003: %6) ve %11’dir (2003: %11). Bu tutarlar için Merkez Bankas› taraf›ndan belirlenen faiz oranlar› do¤rultusunda üçer ayl›k dönemler itibariyle faiz tahakkuku yap›lmaktad›r. Bunun yan› s›ra yine Bankalar Kanunu uyar›nca Merkez Bankas›’n›n belirlemifl oldu¤u oranlar do¤rultusunda mevduatlar üzerinden hesaplanan tutarlar›n devlet tahvili veya hazine bonosu olarak Grup hesaplar›nda bulundurulmas› gerekmektedir. Yürürlükte olan yasal uygulama do¤rultusunda Yeni Türk Liras› ve yabanc› para cinsinden mevduatlar için, hazine bonosu ve devlet tahvili olarak tutmak kayd›yla, uygulanan disponibilite karfl›l›k oran› s›ras›yla %4 (2003: %4) ve %1’dir (2003: %1). Bu hazine bonosu ve devlet tahvilleri içinde bulunduklar› finansal varl›k s›n›f› için uygulanan muhasebe politikalar› do¤rultusunda muhasebelefltirilmekte, ancak mali tablolardan ç›kar›lamamaktad›r. Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan bu devlet tahvili ve hazine bonolar›n›n konsolide mali tablolardaki kay›tl› de¤eri 193.146 YTL’dir (2003: 236.477 YTL). Bu tutarlar Grup’un günlük faaliyetlerinin finansman› aç›s›ndan Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. y) Finansal araçlar›n makul de¤eri Makul de¤er, bir finansal arac›n zorunlu bir sat›fl veya tasfiye ifllemi d›fl›nda gönüllü taraflar aras›ndaki bir cari ifllemde, el de¤ifltirebilece¤i tutar olup, e¤er varsa oluflan bir piyasa fiyat› ile en iyi flekilde belirlenir. Finansal araçlar›n tahmini makul de¤erleri, Holding ve Ba¤l› Ortakl›klar› ve Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar› taraf›ndan mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme yöntemleri kullan›larak belirlenmifltir. Ancak, makul de¤er tahmininde piyasa verilerinin yorumlanmas›nda takdir kullan›l›r. Sonuç olarak, burada sunulan tahminler, Holding’in cari bir piyasa iflleminde elde edebilece¤i de¤erlerin göstergesi olmayabilir. Afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar, makul de¤eri belirlenebilen finansal araçlar›n makul de¤erlerinin tahmininde kullan›lm›flt›r: Finansal varl›klar Y›l sonu kurlar›yla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Kasa ve banka ve banka mevduatlar› dahil, maliyet bedeli ile gösterilen finansal varl›klar›n makul de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar› ve alacak kay›plar›n›n ihmal edilebilir olmas› dolay›s›yla kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Menkul k›ymet yat›r›mlar›n›n makul de¤erleri bilanço tarihindeki piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin edilmifltir. ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul de¤erlerini yans›tt›¤› tahmin edilmektedir. Ticari alacaklar›n ve ilgili flüpheli alacak karfl›l›klar›n›n kay›tl› de¤erlerinin makul de¤erlerini yans›tt›¤› tahmin edilmektedir. Finansal yükümlülükler Banka kredileri, müflteri mevduatlar› ile di¤er parasal yükümlülüklerin makul de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar›ndan dolay› kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler dönem sonu kurlar›ndan çevrilir ve bundan dolay› makul de¤erleri kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r. Ticari borçlar, makul de¤erleri üzerinden gösterilmifltir. 92 Türev araçlar Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmelerinin makul de¤erleri bilanço tarihindeki piyasa fiyatlar› esas al›narak tahmin edilmifltir. z) Hisse bafl›na kazanç Konsolide gelir tablosunda belirtilen hisse bafl›na kazanç, net kâr›n ilgili y›l içinde ç›kar›lm›fl hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. 2004 2003 0,57 229.883 0,73 294.337 1.200.000.000.000 189 1.200.000.000.000 189 Hisse bafl›na kazanç (tam YTL olarak) - adi hisse senedi (’000) - intifa senetleri 1.000 TL nominal bedelli hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama adedi - adi hisse senetleri - intifa senetleri Türkiye’de flirketler, sermayelerini hissedarlar›na birikmifl kârlardan ve 1 Ocak 2004 tarihinden önce oluflmufl olan yeniden de¤erleme fonundan da¤›tt›klar› bedelsiz hisse ("Bedelsiz Hisseler") yolu ile artt›rabilirler. Bu tip bedelsiz hisse da¤›t›mlar›, hisse bafl›na kazanç hesaplamalar›nda ihraç edilmifl hisse gibi de¤erlendirilir. Buna göre bu hesaplamalarda kullan›lan a¤›rl›kl› ortalama hisse adedi, hisse senedi da¤›t›mlar›n›n geçmifle dönük etkilerini de hesaplayarak bulunmufltur. ‹hraç edilmifl hisse senetlerinin adedinin bilanço tarihinden sonra ancak mali tablolar›n haz›rlanm›fl oldu¤u tarihten önce bedelsiz hisse senedi da¤›t›lmas› sebebiyle artmas› durumunda hisse bafl›na kazanç hesaplamas› toplam yeni hisse senedi dikkate al›narak yap›lmaktad›r. 31 Aral›k tarihleri ihraç edilen bedelsiz hisse senetleri afla¤›da sunulmufltur: Sermayeye transfer edilen tutarlara istinaden ihraç edilen bedelsiz hisse senedi adedi Birikmifl Yeniden kârlar de¤erleme fonu Toplam 2004 2003 181.432.124.000 35.055.357.000 18.567.876.000 164.944.643.000 200.000.000.000 200.000.000.000 Holding, Mart 2004’te sermayesini 200.000 YTL art›rm›flt›r. Mart 2004’te da¤›t›lan bedelsiz hisse senetleri konsolide mali tablolarda sunulan tüm dönemlerdeki hisse senedi adedinin hesaplanmas›nda dikkate al›nm›flt›r. Birikmifl kârlardan ve maddi duran varl›k de¤erleme fonundan sermaye transfer edilmek suretiyle da¤›t›lan bedelsiz hisse senetlerinin adedi s›ras›yla 181.432.124.000 ve 18.567.876.000’dir. Sunulan dönemler için her bir hisse senedine isabet eden kazanç afla¤›daki gibidir: 2004 2003 ‹ntifa senetleri Adi hisse senetleri Toplam 43.448 55.629 680.684 871.532 724.132 927.161 Hisse bafl›na esas ve nispi kazanç aras›nda sunulan dönemler için herhangi bir fark bulunmamaktad›r. 93 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) aa) Karfl›laflt›rmal› bilgiler 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide bilanço, konsolide gelir tablosu ve konsolide nakit ak›m tablosuna gerekli s›n›fland›rma ifllemleri yap›lm›flt›r. Buna göre 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide mali tablolarda 340.659 YTL tutar›ndaki maddi duran varl›klar 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için yat›r›m amaçl› gayrimenkuller olarak yeniden s›n›fland›r›lm›flt›r. Ayr›ca, 31 Aral›k 2003 tarihli konsolide mali tablolarda 408.075 YTL tutar›ndaki al›nan fonlar 31 Aral›k 2004 tarihli konsolide mali tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lamas› için kredi kart› ifllemleriyle ilgili borçlar olarak di¤er k›sa vadeli yükümlülükler alt›nda yeniden s›n›fland›r›lm›flt›r. ab) Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› Endüstriyel bölümler, belirli bir mal veya hizmeti ya da birbirleriyle iliflkili mal veya hizmet grubunu sa¤lama veya risk ve fayda aç›s›ndan Grup’un di¤er bölümlerinden farkl› özellikler tafl›ma anlam›nda Grup’un di¤er bölümlerinden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir. Co¤rafi bölümler, Grup’un, belirli bir ekonomik çevrede mal veya hizmet temin eden ve risk ve fayda aç›s›ndan baflka bir ekonomik çevre içerisinde faaliyet gösteren di¤er bölümlerden farkl› özelliklere sahip bölümlerdir. Raporlanabilir bölüm, bölüm bilgileri aç›klanmas› zorunlu olan bir endüstriyel bölüm veya co¤rafi bölümdür. Bir endüstriyel bölümün veya co¤rafi bölümün raporlanabilir bölüm olarak belirlenebilmesi için gereklilik; bölüm has›lat›n›n büyük bir ço¤unlu¤unun grup d›fl› müflterilere yap›lan sat›fllardan kazan›lmas› ve grup d›fl› müflterilere yap›lan sat›fllardan ve di¤er bölümler ile gerçeklefltirilen ifllemlerden elde edilen bölüm has›lat›n›n, tüm bölümlere iliflkin iç ve d›fl toplam has›lat›n en az %10’unu oluflturmas›, veya kâr veya zararla sonuçlanan bölüm sonucunun, kâr elde eden bölümlerin toplam sonuçlar› ile zarar eden bölümlerin toplam sonuçlar›n›n mutlak anlamda büyük olan›n›n en az %10’una isabet etmesi, veya bölüm varl›klar›n›n, tüm bölümlerin toplam varl›klar›n›n en az %10’unu oluflturmas›d›r. Grup’un risk ve fayda oranlar›n›n özellikle üretti¤i mal ve hizmetlerdeki farkl›l›klardan etkilenmesi sebebiyle; bölüm bilgilerinin raporlanmas›na yönelik birincil format olarak endüstriyel bölümler belirlenmifltir. Co¤rafi bölümler baz›ndaki bilgiler, Grup’un faaliyetlerinin, konsolide mali tablolar genelinde ve parasal önemsellik kavram›nda, Türkiye d›fl›ndaki co¤rafi bölümler aç›s›ndan raporlanabilir bölüm özelli¤i göstermedi¤inden dolay› iliflikteki mali tablolarda ikincil format olarak raporlanmam›flt›r. NOT 5 - BÖLÜMLERE GÖRE F‹NANSAL RAPORLAMA a) Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler Finans Lastik ve takviye Tekstil ve kimyevi ürünler Perakendecilik Çimento G›da Di¤er 94 2004 2003 6.014.653 2.132.007 1.332.158 892.088 409.264 384.340 390.600 6.949.695 1.579.753 1.176.563 644.965 375.067 465.617 350.555 11.555.110 11.542.215 b) Bölüm varl›klar› 2004 2003 37.322.341 36.794.917 527.424 1.940.583 1.110.145 230.826 681.545 486.475 1.487.244 35.119.184 34.626.674 492.510 1.577.319 962.358 187.828 648.681 465.048 1.588.993 Bölüm varl›klar› (*) 43.259.159 40.549.411 ‹fltirakler Bankac›l›k Di¤er Bölümlerle iliflkilendirilmeyen varl›klar Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar 183.926 80.881 103.045 757.183 (860.723) 179.383 83.657 95.726 550.168 (899.405) Konsolide mali tablolara göre toplam varl›klar 43.339.545 40.379.557 2004 2003 30.625.522 30.336.712 288.810 287.738 377.760 59.952 197.679 54.662 170.857 28.854.842 28.640.514 214.328 236.439 203.349 72.970 171.192 43.077 178.108 31.774.170 29.759.977 Bölümlerle iliflkilendirilmeyen yükümlülükler Tenzil: bölümler aras› düzeltmeler ve s›n›fland›rmalar 1.114.560 (432.726) 1.352.260 (779.112) Konsolide mali tablolara göre toplam yükümlülükler 32.456.004 30.333.125 Finans Bankac›l›k Sigortac›l›k Tekstil ve kimyevi ürünler Lastik ve takviye G›da Perakendecilik Çimento Di¤er (*) Bölüm varl›klar› genel olarak faaliyet ile ilgili varl›klardan oluflmaktad›r. c) Bölüm yükümlülükleri Finans Bankac›l›k Sigortac›l›k Lastik ve takviye Tekstil ve kimyevi ürünler G›da Perakendecilik Çimento Di¤er Bölüm yükümlülükleri (*) (*) Bölüm yükümlülükleri genel olarak faaliyetle ilgili yükümlülükleri içermekte, vergi ve tahsis edilemeyen kredi gibi yükümlülükleri içermemektedir. 95 96 Faaliyet kâr› Bölümlerle iliflkilendirilmeyen di¤er faaliyet giderleri Bölüm faaliyet kâr›/(zarar›) Toplam gelirler Bölümler aras› gelirler Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler 208.461 2.133.945 1.938 2.132.007 Lastik ve takviye (239.271) 1.345.425 13.267 1.332.158 Tekstil ve kimyevi ürünler d) 1 Ocak - 31 Aral›k 2004 hesap dönemine ait bölüm analizi 100.178 409.285 21 409.264 Çimento 388.485 4.145 384.340 G›da 16.286 (30.343) 893.722 1.634 892.088 Perakendecilik 2.136.601 5.554.836 20.938 5.533.898 Bankac›l›k 19.656 516.332 35.577 480.755 Sigortac›l›k Finans 2.156.257 6.071.168 56.515 6.014.653 Toplam finans 202.715 552.419 161.819 390.600 Di¤er Toplam - 2.370.183 (44.100) - 2.414.283 (239.339) 11.555.110 (239.339) - 11.555.110 Bölümler aras› düzeltme SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 97 Faaliyet kâr› Bölümlerle iliflkilendirilmeyen di¤er faaliyet giderleri Bölüm faaliyet kâr›/(zarar›) Toplam gelirler Bölümler aras› gelirler Grup d›fl›ndan sa¤lanan gelirler 169.952 1.581.699 1.946 1.579.753 Lastik ve takviye (55.894) 1.185.948 9.385 1.176.563 Tekstil ve kimyevi ürünler 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap dönemine ait bölüm analizi (2.943) 375.113 46 375.067 Çimento 472.138 6.521 465.617 G›da (17.823) (16.401) 645.424 459 644.965 Perakendecilik 2.963.643 6.515.085 24.329 6.490.756 Bankac›l›k 33.626 461.457 2.518 458.939 Sigortac›l›k Finans 2.997.269 6.976.542 26.847 6.949.695 Toplam finans 141.982 473.191 122.636 350.555 Di¤er Toplam - 3.175.111 (41.031) - 3.216.142 (167.840) 11.542.215 (167.840) - 11.542.215 Bölümler aras› düzeltme SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) e) Faaliyet sonuçlar› i) Bankac›l›k 2004 2003 ‹flletme kaynakl› kredilerden faiz geliri Di¤er bankalardaki mevduatlardan faiz geliri Al›m-sat›m ve yat›r›m amaçl› finansal varl›klardan faiz geliri Komisyon geliri Menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› Di¤er faiz geliri 3.386.106 151.255 1.017.773 699.129 276.019 3.616 2.539.942 521.696 2.301.087 513.841 570.599 43.591 Toplam faaliyet geliri 5.533.898 6.490.756 (975.148) (1.084.440) 4.558.750 5.406.316 (1.928.047) (2.348.293) 2.630.703 3.058.023 (1.928.047) 38.323 (1.182.251) (231.732) (118.002) 24.412 (2.348.293) 224.461 (1.087.652) (255.019) (103.685) 43.075 (3.397.297) (3.527.113) 1.928.047 2.348.293 975.148 1.084.440 2.136.601 2.963.643 Tenzil: Komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› Toplam faiz geliri Faiz gideri Faiz geliri - net Faaliyet giderleri Faiz gideri Döviz al›m-sat›m kâr› - net Esas faaliyet gideri Komisyon gideri Kredi karfl›l›klar› Di¤er faaliyet geliri - net Toplam faaliyet gideri ‹lave: Faiz gideri ‹lave: Komisyon geliri ve menkul k›ymet al›m-sat›m kazanc› Faaliyet kâr› 98 ii) Sigortac›l›k 2004 2003 480.755 (255.279) (10.028) 458.939 (267.753) (11.088) 215.448 180.098 Ödenen tazminatlar Ödenen tazminatlar reasürans pay› Muallak hasar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim (294.711) 153.724 (4.207) (265.761) 160.561 (13.260) Gerçekleflmifl hasarlar - net (145.194) (118.460) (19.409) (21.634) 15.004 (4.862) (11.440) - 44.215 45.336 (48.300) 23.741 (48.413) 36.703 19.656 33.626 5.540.457 (4.532.430) 4.592.520 (3.908.237) Brüt kâr 1.008.027 684.283 Genel yönetim giderleri Di¤er faaliyet (giderleri)/gelirleri (745.314) (48.787) (623.144) 116.703 213.926 177.842 Al›nan primler Reasürörlere verilen primler Cari rizikolar karfl›l›¤›ndaki de¤iflim-net Prim gelirleri - net Hayat matematik karfl›l›¤›ndaki de¤iflim - net Ödenen komisyon - net Di¤er teknik gelirler - net Teknik kâr Genel yönetim giderleri Di¤er faaliyet gelirleri - net Faaliyet kâr› iii) Finans d›fl› bölümler Net sat›fllar Sat›fllar›n maliyeti Faaliyet kâr› 99 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) f) Müflterek yönetime tabi ortakl›klardaki pay Not 3’te belirtildi¤i gibi konsolide mali tablolarda oransal konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl olan Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klara ait toplam dönen varl›klar, duran varl›klar, k›sa vadeli yükümlülükler, uzun vadeli yükümlülükler, gelir ve giderler afla¤›daki gibidir: 2004 2003 Dönen varl›klar Duran varl›klar 471.132 1.144.068 701.841 1.953.681 Toplam varl›klar 1.615.200 2.655.522 K›sa vadeli yükümlülükler Uzun vadeli yükümlülükler 430.796 101.827 601.040 286.861 Toplam yükümlülükler 532.623 887.901 Ana ortakl›k d›fl› pay Özsermaye 29.340 1.053.237 89.672 1.677.949 Toplam yükümlülükler, ana ortakl›k d›fl› pay ve özsermaye 1.615.200 2.655.522 (202.242) (108.418) 7.323 11.779 10.880 16.168 (184.039) (80.471) 61.825 (13.977) (122.214) (94.448) 17.308 (707) (104.906) (95.155) Bilanço Gelir tablosu Faaliyet sonucu Finansman geliri - net Net parasal pozisyon kazanc› Vergi ve ana ortakl›k d›fl› pay öncesi zarar Vergi Ana ortakl›k d›fl› pay öncesi zarar Ana ortakl›k d›fl› pay Net zarar 100 101 Yat›r›m harcamalar› Amortisman gideri ve itfa paylar› fierefiye de¤er düflüklü¤ü Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü Di¤er nakdi olmayan giderler Yat›r›m harcamalar› Amortisman ve itfa paylar› fierefiye de¤er düflüklü¤ü Negatif flerefiye Maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü Di¤er nakdi olmayan giderler 10.081 2.518 161.016 157.130 2.300 218 30.535 55.278 46.527 8.751 Lastik ve takviye Finans Bankac›l›k Sigorta 99.487 25.337 36.192 65.421 68.267 58.886 9.381 Lastik ve takviye 13.259 46.855 219.173 100.713 10.772 36.083 105.400 113.773 Finans Bankac›l›k Sigorta 76.441 155.223 98.534 42.873 13.816 Tekstil ve kimyevi ürünler 190.488 414.904 103.825 54.830 216.450 39.799 Tekstil ve kimyevi ürünler 14.241 46.168 45.014 1.154 Çimento 2003 47.956 49.296 44.182 5.114 Çimento 2004 7.770 20.653 17.398 3.255 G›da 59.517 10.997 9.547 1.450 G›da g) Amortisman gideri, flerefiye itfa pay›, maddi duran varl›klar de¤er düflüklü¤ü, di¤er nakit olmayan giderler ve yat›r›m harcamalar› 44.998 38.577 33.314 5.263 Perakende 43.184 62.029 34.047 27.982 Perakende 34.367 100.281 76.560 23.721 Di¤er 49.345 (208.594) 82.068 1.376 (293.862) 1.824 Di¤er 375.563 579.714 419.134 42.873 25.337 92.370 Toplam 569.883 662.927 448.727 56.206 (293.862) 216.450 235.406 Toplam SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 6 - KASA VE BANKA Kasa - bankac›l›k - di¤er flirketler Banka - vadeli mevduat Banka - vadesiz mevduat Para piyasas› plasmanlar› Ters repo ifllemlerinden alacaklar Di¤er haz›r de¤erler 2004 2003 275.117 10.265 2.267.955 168.122 429.884 80.424 387 239.833 2.448 1.609.362 272.480 451.995 117.916 - 3.232.154 2.694.034 31 Aral›k 2004 ve 2003 tarihlerindeki vadeli mevduatlar›n tümü k›sa vadeli olup, vadeleri bilanço tarihi itibariyle bir y›ldan azd›r. ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden vadeli mevduatlar ve para piyasas› plasmanlar›n›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k ortalama %2,42 (2003: %0,85), %2,38 (2003: %2,24) ve %20,86’d›r (2003: %25,70). Ters repo ifllemlerinden alacaklar Türkiye Cumhuriyeti devlet tahvilleri ve hazine bonolar› ile güvence alt›na al›nm›fl olan ters repo sözleflmeleridir. Bunlar›n vadeleri üç aydan daha k›sad›r. Ters repo iflleminden alacaklar›n etkin faiz oran› y›ll›k %23,76’d›r (2003: %25,62). Söz konusu menkul de¤erlerin makul de¤eri bilanço tarihinde tahakkuk etmifl gelir ile birlikte olmak üzere kay›tl› de¤erlerine yaklaflmaktad›r. 31 Aral›k tarihleri itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Vadesiz 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 y›ldan fazla 2004 2003 883.776 2.049.033 174.650 124.695 514.760 2.061.002 38.857 79.415 3.232.154 2.694.034 Holding’in ba¤l› ortakl›¤› Akbank, vadesiz mevduatlar›n›, yabanc› kurumlardan al›nan 917 milyon ABD Dolar› (2003: 658 milyon ABD Dolar›) tutar›ndaki uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla, 100 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki (2003: 192 milyon ABD Dolar›) ihraç edilmifl teminat sertifikalar› ile yabanc› bankalarda vadeli hesap olarak al›nm›fl di¤er çeflitli borçlarla ba¤lant›l› olarak, denizafl›r› nakit rezervi ve ödeme hesaplar› fleklinde rehin vermifltir. Bilanço tarihinde Grup’un tasarrufunda bulunmayan vadesiz hesaplarla ilgili ayr›nt›lar afla¤›da yer almaktad›r: Uzun vadeli menkullefltirilmifl borçlarla ilgili olarak ‹hraç edilen borç senetleriyle ilgili olarak 102 2004 2003 53.572 17.242 56.805 23.824 70.814 80.629 NOT 7 - ALIM-SATIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n detay› afla¤›da sunulmufltur: Dövize dayal› devlet tahvilleri Eurobondlar Devlet tahvilleri Hazine bonolar› Hisse senedi Yat›r›m fonlar› Di¤er 2004 2003 3.232.537 517.469 205.278 65.845 14.362 10.520 5.758.570 721.699 1.956.772 394.558 36.269 373 4.046.011 8.868.241 Eurobondlar›n 256.135 YTL (2003: 226.517 YTL) tutar›ndaki k›sm› finansal kurulufllara teminat olarak verilmifltir ve Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. Sigortac›l›k bölümünde, 21.350 YTL (2003: 13.720 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %5,39 (2003: %5,73), %9,44 (2003: %9,16) ve %22,50’dir (2003: %61,21). 31 Aral›k tarihi itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Toplam 876.073 2.569.101 317.776 189.977 14.362 33.774 42.806 517 1.625 909.847 2.611.907 318.293 189.977 15.987 2.170.863 2.539.909 3.817.070 270.541 371 584 12.157 20.476 36.270 2.171.447 2.552.066 3.837.546 270.541 36.641 3.967.289 78.722 4.046.011 8.798.754 69.487 8.868.241 Toplam Sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Toplam Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler 940.932 2.509.919 312.099 189.977 14.362 37.531 39.049 517 1.625 978.463 2.548.968 312.616 189.977 15.987 2.489.300 2.295.773 3.742.769 270.541 371 3.504 19.820 9.894 36.269 2.492.804 2.315.593 3.752.663 270.541 36.640 3.967.289 78.722 4.046.011 8.798.754 69.487 8.868.241 103 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 8 - TÜREV ARAÇLAR Sözleflme/nominal tutar Makul de¤er Varl›k Yükümlülük 2004 Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar Dövize dayal› türev araçlar Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri Döviz swaplar› 1.559.883 4.710.774 31.313 210.075 36.727 1.705 Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar› 6.270.657 241.388 38.432 Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar 6.270.657 241.388 38.432 Sözleflme/nominal tutar Makul de¤er Varl›k Yükümlülük 2003 Al›m-sat›m amaçl› türev araçlar 104 Dövize dayal› türev araçlar Dövize dayal› vadeli ifllem sözleflmeleri Döviz swaplar› 3.001.010 5.141.882 73.367 217.630 73.732 749 Toplam tezgah üstü piyasa türev araçlar› 8.142.892 290.997 74.481 Toplam al›m-sat›m amaçl› türev araçlar 8.142.892 290.997 74.481 NOT 9 - ‹fiLETME KAYNAKLI KRED‹LER a) Müflterilere verilen kredi ve avanslar Tüketici kredileri ve kredi kart› alacaklar› Proje finansman› ile ilgili krediler G›da, toptan ve perakende ticaret Mali kurulufllar Küçük ölçekli iflletmeler Otomotiv Madencilik Kimya Tekstil Telekomünikasyon ‹nflaat Tar›m ve ormanc›l›k Sa¤l›k ve sosyal servisler Elektronik Turizm Di¤er üretim sektörleri Di¤erleri Toplam Takipteki krediler Müflterilere verilen kredi ve avanslar toplam› Faiz tahakkuku Kredi risk karfl›l›¤› Müflterilere verilen krediler ve avanslar - net 2004 2003 3.889.216 1.593.208 1.482.886 1.415.864 851.499 610.147 387.503 349.277 282.329 247.748 174.655 101.530 91.408 63.525 50.460 733.370 789.237 2.970.535 1.955.483 881.149 1.267.002 355.737 376.089 194.307 529.018 177.875 196.160 28.202 19.340 91.328 76.543 20.677 275.159 452.667 13.113.862 9.867.271 204.119 125.871 13.317.981 9.993.142 197.818 (336.628) 195.620 (264.813) 13.179.171 9.923.949 ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden müflterilere verilen kredi ve avanslar›n etkin faiz oranlar› s›ras›yla y›ll›k %6,28 (2003: %5,82), %4,15 (2003: %4,13) ve %27,10’dur (2003: %43,20). 31 Aral›k tarihleri itibariyle müflterilere verilen kredi ve avanslar›n vade analizi afla¤›da sunulmufltur: 2004 2003 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 5.939.749 3.856.279 3.532.741 3.140.394 Cari 9.796.028 6.673.135 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 3.333.959 49.184 3.250.814 - Cari olmayan 3.383.143 3.250.814 13.179.171 9.923.949 105 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 31 Aral›k tarihleri itibariyle müflterilere verilen krediler ve avanslar›n sözleflmelerde yer alan yeniden fiyatlama yap›s› afla¤›daki gibidir: 2004 2003 7.830.599 4.213.878 1.122.165 12.529 4.428.340 4.195.358 1.300.251 - 13.179.171 9.923.949 2004 2003 1 Ocak bakiyesi 264.813 195.782 Brüt karfl›l›klar Tahsilatlar Mali tablolardan ç›kar›lanlar Net kredi risk karfl›l›¤› Net ilave karfl›l›k Parasal kazanç 171.986 (62.142) (10.330) 99.514 7.874 (35.573) 52.089 (45.141) (10.050) (3.102) 97.521 (25.388) 31 Aral›k bakiyesi 336.628 264.813 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Kredi risk karfl›l›¤›n›n hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: Kredi zararlar› için ayr›lan karfl›l›klarda, özel olarak tan›mlanm›fl kredilerle ilgili tutarlar ve ayr›ca kredi verme iliflkilerinin tabiat›nda bulunan zarar riskini teminat alt›na almak için yeterli oldu¤u düflünülen ilave bir tutar bulunmaktad›r. b) Menkul k›ymetler Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri Devlet tahvilleri Yabanc› paraya endeksli devlet tahvilleri Hazine bonolar› 2004 2003 4.835.976 3.522.103 936.151 419.170 1.765.207 4.207.011 2.074.307 - 9.713.400 8.046.525 Devlet tahvillerinin 1.054.078 YTL tutar›ndaki k›sm› müflteriler ile yap›lan repo ifllemleri çerçevesinde bloke edilmifltir (2003: 685.473 YTL). 106 ‹flletme kaynakl› krediler için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 54.980 3.236.582 - 54.980 3.236.582 3.795 4.611.368 - 3.795 4.611.368 Cari 3.291.562 - 3.291.562 4.615.163 - 4.615.163 1 ile 5 y›l aras› 6.421.838 - 6.421.838 3.431.362 - 3.431.362 Cari olmayan 6.421.838 - 6.421.838 3.431.362 - 3.431.362 9.713.400 - 9.713.400 8.046.525 - 8.046.525 Toplam ‹flletme kaynakl› krediler için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Toplam Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler 2.470.961 5.030.802 2.211.637 - 2.470.961 5.030.802 2.211.637 1.186.412 4.705.156 2.154.957 - 1.186.412 4.705.156 2.154.957 9.713.400 - 9.713.400 8.046.525 - 8.046.525 ABD Dolar› ve Yeni Türk Liras› cinsinden iflletme kaynakl› menkul k›ymetlerin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %5,99 (2003: %7,96) ve %26,28’dir (2003: %35,87). NOT 10 - YATIRIM AMAÇLI F‹NANSAL VARLIKLAR a) Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar: Borçlanma senetleri - Hazine bonolar› - Eurobondlar - Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri - Devlet tahvilleri - Yat›r›m fonlar› - Yabanc› para cinsinden di¤er bonolar Hisse senetleri - Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören - Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Toplam sat›lmaya haz›r finansal varl›klar 2004 2003 441.789 427.078 27.514 2.372.129 28.716 3.129 11.072 91.164 20.307 1.309.157 - 3.300.355 1.431.700 23.170 32.165 17.093 131.756 55.335 148.849 3.355.690 1.580.549 ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden borçlanma senetlerinin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %5,08 (2003: %10,30), %5,51 (2003:%9,22) ve %27,43’tür (2003: %30,55). 107 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Sigortac›l›k bölümünde, 85.675 YTL (2003: 37.974 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. 31 Aral›k tarihlerinde vade analizi afla¤›da sunulmufltur: Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 105.364 1.419.084 20.685 173.712 126.049 1.592.796 18.580 477.379 19.428 8.030 38.008 485.409 Cari 1.524.448 194.397 1.718.845 495.959 27.458 523.417 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz 1.444.845 46.817 31.660 61.132 52.391 1.505.977 46.817 84.051 877.346 6.072 129.399 19.763 5.102 19.450 897.109 11.174 148.849 Cari olmayan 1.523.322 113.523 1.636.845 1.012.817 44.315 1.057.132 3.047.770 307.920 3.355.690 1.508.776 71.773 1.580.549 Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz Bankac›l›k 2004 Di¤er flirketler Bankac›l›k 2003 Di¤er flirketler Toplam Toplam 525.135 1.196.844 1.247.314 46.817 31.660 20.685 173.712 61.132 52.391 545.820 1.370.556 1.308.446 46.817 84.051 824.313 477.379 71.613 6.072 129.399 24.129 25.801 2.393 19.450 848.442 503.180 74.006 6.072 148.849 3.047.770 307.920 3.355.690 1.508.776 71.773 1.580.549 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur: Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi. Di¤er Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi. Ak Portföy Yönetimi A.fi. Di¤erleri 108 Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 45,62 6,45 - 11.077 12.035 58 23.170 Yat›r›m yönetimi Yat›r›m bankac›l›¤› Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 15,00 99,99 - 8.278 3.592 20.295 32.165 Nakliye Portföy yönetimi 31 Aral›k 2003 tarihi itibariyle sat›lmaya haz›r hisse senetlerinin detay› afla¤›da sunulmufltur: Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem gören Ak Yat›r›m Ortakl›¤› A.fi. Türkiye S›nai Kalk›nma Bankas› A.fi. Di¤er Teflkilatlanm›fl piyasalarda ifllem görmeyen Akbank International N.V. (*) Liman ‹flletmeleri Nakliyat ve Tic. A.fi. Ak Portföy Yönetimi A.fi. Di¤erleri Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 45,62 6,45 - 7.896 9.170 27 17.093 Yat›r›m yönetimi Yat›r›m bankac›l›¤› Pay (%) Kay›tl› de¤er Faaliyet kolu 100,00 15,00 99,99 - 103.811 8.278 3.592 16.075 131.756 Bankac›l›k Nakliye Portföy yönetimi (*) Akbank International N.V., Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan Akbank’›n bir ba¤l› ortakl›¤› olup önceki dönemlerde konsolide mali tablolar için önemlilik arz etmedi¤i için yat›r›m amaçl› finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Akbank International N.V. 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren konsolide edilmifltir. b) Vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler: 2004 2003 Borçlanma senetleri - Yabanc› para cinsinden tahviller - Yabanc› para cinsinden hazine bonolar› - Devlet tahvilleri - Hazine bonolar› - Yabanc› para cinsinden devlet tahvilleri - Eurobondlar 193.250 140.881 13.269 1.088 - 241.938 82.573 84.351 35.137 131.287 Toplam vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetler 348.488 575.286 ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden vadeye kadar elde tutulacak menkul k›ymetlerin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %6,25 (2003: %6,96), %7,60 (2003: %7,72) ve %56,66’d›r (2003: %37,72). Sigortac›l›k bölümünde, 85.675 YTL (2003: 37.974 YTL) tutar›ndaki devlet tahvilleri ve hazine bonolar›, Sigorta Murakabe Kanunu gere¤ince bilanço tarihindeki net prim baz al›nmak suretiyle bilanço tarihini takip eden iki ayl›k süre zarf›nda Hazine lehine bloke edilmifl olan bir hesapta bulundurulmaktad›r. Bu devlet tahvilleri ve hazine bonolar› bu süre zarf›nda Grup’un tasarrufunda bulunmamaktad›r. 109 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflmede yer alan vade tarihlerine kalan süre: 2004 2003 Di¤er Di¤er Bankac›l›k flirketler Toplam Bankac›l›k flirketler Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 52.108 59.306 1.714 12.644 53.822 71.950 17.720 44.778 60.696 61.939 78.416 106.717 Cari 111.414 14.358 125.772 62.498 122.635 185.133 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz 166.972 55.744 - - 166.972 55.744 - 261.373 62.579 4.283 61.918 - 323.291 62.579 4.283 Cari olmayan 222.716 - 222.716 328.235 61.918 390.153 334.130 14.358 348.488 390.733 184.553 575.286 Vadeye kadar elde tutulacak finansal varl›klar için sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 2004 2003 Di¤er Di¤er Bankac›l›k flirketler Toplam Bankac›l›k flirketler Toplam 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla Vadesiz 52.108 59.306 166.972 55.744 - 5.844 8.514 - 57.952 67.820 166.972 55.744 - 17.721 239.281 110.506 18.941 4.284 60.696 84.359 39.498 - 78.417 323.640 150.004 18.941 4.284 334.130 14.358 348.488 390.733 184.553 575.286 NOT 11 - T‹CAR‹ ALACAKLAR Ticari alacaklar Çekler ve senetler Tenzil: Tahakkuk etmemifl faiz geliri Tenzil: fiüpheli alacaklar karfl›l›¤› 110 2004 2003 1.037.038 102.206 690.116 119.767 1.139.244 809.883 (35.975) (18.714) (12.694) (30.869) 1.084.555 766.320 NOT 12 - STOKLAR ‹lk madde ve malzeme Yar› mamüller Mamüller ve ticari mallar Yedek parçalar 2004 2003 214.639 72.376 417.205 66.340 172.638 80.773 276.735 53.719 770.560 583.865 NOT 13 - ‹fiT‹RAKLER Philsa BNP Philip Morrissa 2004 Pay (%) 2003 Pay (%) 87.385 80.881 15.660 25,00 39,99 24,75 84.023 83.657 11.703 25,00 39,99 24,75 183.926 179.383 ‹fltirak kârlar›ndan paylar afla¤›daki gibidir: Philsa Philip Morrissa BNP 2004 2003 23.788 13.986 10.140 4.794 10.293 16.436 47.914 31.523 111 112 (32.715) 3.945.441 3.831.423 (95) (2.483) (28.741) (54) (1.342) (119.603) 7.776.864 53.579 611.442 2.361.428 101.695 817.297 (5.000) (114.603) 7.555.405 221.459 (3.498) (14.994) (93.941) (97) (2.073) farklar› Yabanc› para çevrim 338.387 1.909.071 4.074.569 120.911 1.112.467 2004 1 Ocak 392.566 5.735 61.882 210.049 9.648 105.252 890.305 316.309 573.996 15.216 61.727 372.961 18.031 106.061 ‹laveler (133.489) (1.104) (9.741) (84.836) (9.956) (27.852) (588.280) (361.850) (226.430) (29.012) (36.483) (119.847) (12.535) (28.553) Ç›k›fllar - - (216.450) - (216.450) (5.030) (211.413) (7) düflüklü¤ü De¤er (3.289) (75) (571) (2.383) (209) (51) (3.915) - (3.915) (211) (704) (2.711) (226) (63) de¤ifliklikler Konsolidasyon kapsam›ndaki 264.903 1.107 9.496 248.414 1.332 4.554 604.142 22.981 581.161 24.343 35.253 512.939 1.744 6.882 sat›n alma ‹fl birleflmesi- 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle banka kredileri ve yasal gereklilikler sebebiyle binalar üzerinde mevcut olan toplam ipotek tutar› 134.243 YTL’dir (2003: 102,852 YTL). Net kay›tl› de¤er Yer alt› ve yer üstü düzenleri Binalar Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Birikmifl amortisman Yap›lmakta olan yat›r›mlar Arazi, yer alt› ve yer üstü düzenleri Binalar Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Maliyet NOT 14 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR - NET 3.909.646 4.433.417 59.147 670.025 2.703.931 102.456 897.858 8.343.063 193.899 8.149.164 345.225 1.948.840 4.532.557 127.828 1.194.714 2004 31 Aral›k SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 14 - MADD‹ DURAN VARLIKLAR - NET 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›l içinde oluflan toplam 216.450 YTL tutar›ndaki de¤er düflüklü¤ü di¤er faaliyet giderleri içinde yer almaktad›r (2003: 25.337 YTL). Önemli muhasebe politikalar›n›n özeti bölümünde de belirtildi¤i üzere, bir varl›¤›n kay›tl› de¤eri, varl›¤›n geri kazan›labilir de¤erinden daha yüksekse, kay›tl› de¤er derhal geri kazan›labilir de¤erine indirilir. Holding yönetiminin, bu çerçevede hesap dönemi sonunda yapm›fl oldu¤u de¤erlendirme sonucunda, tekstil ve kimyevi ürünler endüstriyel bölümünde yer alan DuPontSA’n›n faaliyet gösterdi¤i piyasada dönem boyunca hammadde fiyatlar›nda büyük art›fllar yafland›¤› ve piyasada meydana gelen daralma neticesinde talepte yaflanan düflüflün, söz konusu girdi maliyeti art›fllar›n›n tamam›n›n mamül fiyatlar›na yans›t›lamamas›na ve dolay›s›yla kâr marjlar›n›n düflmesine yol açt›¤› tespit edilmifltir. Bunun yan›s›ra DuPontSA’n›n net varl›klar›n›n kay›tl› de¤erinin piyasa de¤erinden belirgin derecede yüksek olmas› (Not 28), varl›klarda de¤er düflüklü¤ünün mevcut olabilece¤ine iliflkin önemli bir gösterge olarak de¤erlendirilmifltir. Tüm bu göstergeler ›fl›¤›nda, UMS 36 "Varl›klarda De¤er Düflüklü¤ü" uyar›nca de¤er düflüklü¤ü tespit çal›flmas› yap›lm›flt›r ve 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar›n›n geri kazan›labilir de¤erlerini, net sat›fl fiyatlar›n›n belirlenememesi nedeniyle, kullan›mdaki de¤er esas›na göre belirlemifltir. Kullan›mdaki de¤er DuPontSA yönetim kurulu taraf›ndan onaylanm›fl 5 y›ll›k bütçeler kullan›larak indirgenmifl nakit ak›mlar› yöntemi ile tespit edilmifltir. ‹ndirgenmifl nakit ak›mlar› yönteminde 5 y›l› aflan dönem için büyüme oran› kullan›lmam›flt›r. DuPontSA’n›n Türkiye ve yurtd›fl›nda faaliyet gösteren birimleri için s›ras›yla %8,14 ve %5,37 iskonto oranlar› kullan›lm›flt›r. NOT 15 - YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER - NET Maliyet 1 Ocak 2004 ‹laveler Ç›k›fllar 31 Aral›k 2004 Arazi Binalar 128.477 240.250 15.599 (8.929) (2.352) 119.548 253.497 368.727 15.599 (11.281) 373.045 28.068 8.403 (154) 36.317 28.068 8.403 (154) 36.317 Birikmifl amortisman Binalar Net kay›tl› de¤er 340.659 336.728 113 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 16 - ALINAN FONLAR, BANKA KRED‹LER‹ VE ‹HRAÇ ED‹LEN BORÇ SENETLER‹ 2004 2003 K›sa vadeli Uzun vadelilerin cari k›sm› 3.645.470 339.871 2.819.681 322.517 Toplam k›sa vadeli 3.985.341 3.142.198 Uzun vadeli 2.078.059 1.932.364 Toplam 6.063.400 5.074.562 K›sa vadeli al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri: Uzun vadeli al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetleri: ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden al›nan fonlar, banka kredileri ve ihraç edilen borç senetlerinin etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %3,75 (2003: %2,79), %2,96 (2003: %3,66) ve %17,36’d›r (2003: %25,31). 31 Aral›k tarihleri itibariyle vade analizi afla¤›da sunulmufltur: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 2004 2003 1.220.400 2.764.941 1.724.023 354.036 993.822 2.148.376 1.755.501 176.863 6.063.400 5.074.562 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle uzun vadeli kredilerin geri ödeme plan› afla¤›da sunulmufltur: Y›l 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ve sonras› 114 2004 2003 790.442 339.651 307.225 286.705 354.036 483.362 473.895 508.315 412.636 54.156 - 2.078.059 1.932.364 31 Aral›k tarihleri itibariyle kredilerin sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihine kalan süre: 3 aya kadar 3 ile 12 ay aras› 1 ile 5 y›l aras› 5 y›ldan fazla 2004 2003 4.072.322 1.882.074 105.153 3.851 3.911.749 1.090.430 68.320 4.063 6.063.400 5.074.562 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Holding ve bankac›l›k alan›nda faaliyet gösteren ba¤l› ortakl›klar›n›n al›nan fonlar ve krediler ile ilgili yapm›fl olduklar› ifllemler afla¤›daki gibidir: Al›nan fonlar: a. International Finance Corporation’dan al›nan fonlar Akbank, Ekim 2002’de International Finance Corporation’dan ("IFC") 55 milyon ABD Dolar› uzun vadeli proje finansman›na yönelik olarak iki adet fon alm›flt›r. Bu fonlar›n faiz oranlar› Libor + 3,5 ve Libor + 3,25’tir. Akbank, Ekim 2003’te, yine IFC’den, di¤er uluslararas› finans kurulufllar›n›n da kat›l›m›yla, ikinci bir fon alm›flt›r. 100 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki bu fonun faiz oran› Libor + 2,5’tir. IFC’den al›nan bu fonlar Eylül 2005’ten baflalayarak Mart 2009’a kadar geri ödenecektir. b. Sumitomo Mitsui Banking Corporation arac›l›¤›yla al›nan fonlar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar›n içinde 500 milyon ABD Dolar› (684.850 YTL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,55 olan, Sumitomo Mitsui Banking Corporation’›n arac›l›¤›yla 63 uluslararas› bankadan temin edilmifl ve vadesi 8 A¤ustos 2005 olan vadeli sendikasyon kredisi bulunmaktad›r. c. UFJ Bank Limited arac›l›¤›yla al›nan fonlar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle yabanc› kurulufllardan al›nan fonlar›n içinde 550 milyon ABD Dolar› (753.335 YTL) tutar›nda ve faiz oran› Libor + 0,50 olan, UFJ Bank Limited’in arac›l›¤›yla 57 uluslararas› bankadan temin edilmifl ve vadesi 15 Aral›k 2005 olan vadeli sendikasyon kredisi bulunmaktad›r. d. Yap›land›r›lm›fl finansman ifllemi Kas›m 1999’da, Akbank, yabanc› para cinsinden düzenlenen, mevcut ve gelecekteki havale alacaklar›n› menkullefltirerek (uluslararas› ödeme emirleri, mal karfl›l›¤› nakit, akreditif geri ödeme haklar›, vesaik mukabili nakit ve mevduat hesaplar›ndaki di¤er tutarlar), 400 milyon ABD Dolar› tutar›nda yap›land›r›lm›fl finansman ifllemini sonuçland›rm›flt›r. 2000-2004 y›llar› aras›nda 1.125 milyon ABD Dolar› ayn› iflleme ilave avans tutarlar› olarak eklenmifltir. Bu ilave dilimlere ait faiz oranlar› Libor + 0,33 ve Libor + 2,4 aras›nda de¤iflmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle menkullefltirme iflleminin bakiye anapara tutar›, 2000-2004 y›llar› aras›nda yap›lan 608 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki geri ödemeler sonras›nda 917 milyon ABD Dolar›’d›r. Haziran 2004’te, Akbank, yabanc› para cinsinden düzenlenen, mevcut ve gelecekteki havale alacaklar›n› menkullefltirerek (kredi kart› alacaklar›), 270 milyon ABD Dolar› tutar›nda yap›land›r›lm›fl finansman ifllemini sonuçland›rm›flt›r. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle menkullefltirme iflleminin bakiye anapara tutar›, 2004 y›l›nda yap›lan 8 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki geri ödemeler sonras›nda 262 milyon ABD Dolar›’d›r. Temmuz 2011 vadeli bu ifllemin faiz oran› Libor + 0,55’tir. 115 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Yap›land›r›lm›fl bu finansman iflleminin geri ödeme tablosu afla¤›daki gibidir: 2004 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2003 ABD Dolar› YTL ABD Dolar› YTL 183.750 228.667 176.042 191.671 150.750 134.382 113.404 251.682 313.205 241.124 262.532 206.483 184.063 155.330 91.667 143.750 208.333 133.333 81.250 - 148.965 233.604 338.556 216.676 132.036 - Faiz tahakkuku 4.314 Toplam 1.178.666 1.618.733 1.301 658.333 1.071.138 e. ‹hraç edilen borçlanma senetleri Temmuz 1998’de, Akbank, döviz cinsinden olan, mevcut ve gelecekteki kredi kart› alacaklar›n›, toplamda 250 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki sertifikalar›n ihrac› için menkullefltirmifltir. 250 milyon ABD Dolar› tutar›ndaki ilk dilimin geri ödemesi, 30 Haziran 2004 tarihinde tamamlanm›flt›r. Mart 2001’de, ek kat›lma belgeleri ihrac› yoluyla 100 milyon ABD Dolar› tutar›nda bir ikinci dilim finansman› sa¤lanm›flt›r. Yeni ihrac›n faiz oran› Libor + 0,5’tir. ‹hraç edilmifl bu kat›lma belgeleri geri ödeme plan› afla¤›da belirtildi¤i gibidir: 2004 YTL ABD Dolar› YTL 37.500 50.000 12.500 51.364 68.485 17.121 50.389 41.196 37.500 50.000 12.500 81.885 66.946 60.940 81.253 20.314 - 762 - 1.758 100.000 137.732 191.585 313.096 2004 2005 2006 2007 2008 Faiz tahakkuku Toplam 2003 ABD Dolar› NOT 17 - MEVDUAT Tasarruf mevduat› Ticari kurulufllar Bankalar aras› Repo ifllemlerinden sa¤lanan fonlar Di¤er Vadesiz 2004 Vadeli Toplam Vadesiz 2003 Vadeli Toplam 2.486.801 1.017.665 59.123 12.953.738 2.693.473 1.848.159 15.440.539 3.711.138 1.907.282 2.062.291 926.019 106.027 13.740.597 2.714.839 2.170.387 15.802.888 3.640.858 2.276.414 140.260 2.311.218 33.996 2.311.218 174.256 136.941 740.594 126.226 740.594 263.167 3.703.849 19.840.584 23.544.433 3.231.278 19.492.643 22.723.921 ABD Dolar›, Euro ve Yeni Türk Liras› cinsinden tasarruf mevduat›n›n etkin faiz oran› s›ras›yla y›ll›k %2,18 (2003: %2,28), %2,34 (2003: %2,48) ve %17,41’dir (2003: %22,74). 116 NOT 18 - D‹⁄ER KISA VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER Kredi kart› ifllemleriyle ilgili borçlar Gider tahakkuklar› Di¤er vergiler ve stopaj ‹hracat depozitolar› ve transfer talimatlar› Muhabir bankalara ödeme emirleri Personele borçlar Tasarruf mevduat sigortas› Al›nan siparifl avanslar› Kiralama borçlar› Al›nan depozito ve teminatlar Di¤er (*) 2004 2003 588.064 152.898 98.580 28.300 15.081 14.488 12.062 11.767 7.808 360.708 408.075 34.535 98.262 47.924 14.352 5.377 19.390 15.386 7.901 1.812 247.591 1.289.756 900.605 (*) Konsolide mali tablolar›n toplam›nda bireysel olarak parasal önemlilik arz etmeyen birden fazla kalemden oluflmaktad›r. NOT 19 - VERG‹ Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi Tenzil: Peflin ödenen vergiler Toplam ödenecek vergiler 2004 2003 503.936 (345.996) 1.003.952 (660.058) 157.940 343.894 Türk vergi mevzuat›, ana flirketin ve ba¤l› ortakl›klar›n›n, konsolide vergi beyan›nda bulunmas›na izin vermemektedir. Bu nedenle, bu konsolide mali tablolarda gösterilen vergi karfl›l›klar›, her bir flirket için ayr›ca hesaplanm›flt›r. Türkiye’de, kurumlar vergisi oran› 2004 y›l› için %33’tür. Bu oran daha sonraki y›llar için %30’dur. Bu oran, kurumlar›n ticari kazanc›na vergi yasalar› gere¤ince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalar›nda yer alan istisna (ifltirak kazançlar› istisnas› gibi) ve indirimlerin (yat›r›m indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrah›na uygulan›r. Kâr da¤›t›lmad›¤› takdirde baflka bir vergi ödenmemektedir. 30 Aral›k 2003 tarihinde Resmi Gazete’de yay›mlanan, 5024 say›l› Vergi Usul Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun ("5024 say›l› Kanun"), kazançlar›n› bilanço esas›na göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerin mali tablolar›n› 1 Ocak 2004 tarihinden bafllayarak enflasyon düzeltmesine tabi tutmas›n› öngörmektedir. Mükellefler ayr›ca 31 Aral›k 2003 tarihli bilançolar›n› da söz konusu yasada belirtilen esaslar dahilinde enflasyon düzeltmesine tabi tutmak zorundad›rlar. Mükellefler, 31 Aral›k 2003 tarihli bilançolar›n› 5024 say›l› Kanun ve Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan 28 fiubat 2004 tarihinde yay›mlanan 328 say›l› Vergi Usul Kanunu Genel Tebli¤i ("Tebli¤") uyar›nca düzenleyip beyan etmeleri gerekmektedir. Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan yay›mlanan bu Genel Tebli¤le enflasyon düzeltmesi yapmak zorunda olan mükelleflerin, düzeltme flartlar›n›n oluflmas› halinde 1 Ocak 2004 tarihinden sonra düzenleyecekleri mali tablolardan sadece bilançolar›n› düzeltme ifllemine tabi tutmalar› zorunlu tutulmufltur. Türkiye’deki bir iflyeri ya da daimi temsilcisi arac›l›¤› ile gelir elde eden kurumlar ile Türkiye’de yerleflik kurumlara ödenen kâr paylar›ndan (temettüler) stopaj yap›lmaz. Bunlar›n d›fl›nda yap›lan temettü ödemeleri %10 oran›nda stopaja tabidir. Kâr›n sermayeye ilavesi, kâr da¤›t›m› say›lmaz ve stopaj uygulanmaz. 117 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) fiirketler üçer ayl›k mali kârlar› üzerinden %33 oran›nda geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ay›n 10 gününe kadar beyan edip 17 inci günü akflam›na kadar öderler. Y›l içinde ödenen geçici vergi o y›la ait olup izleyen y›l verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Geçici vergi, devlete karfl› olan herhangi bir baflka mali borçlara da mahsup edilebilir. En az iki y›l süre ile elde tutulmufl ba¤l› ortakl›klardaki ifltirakler ile gayri menkullerin sat›fl›ndan do¤an kârlar, sat›ld›klar› y›l sermayeye eklenmeleri flart› ile 31 Aral›k 2004 tarihine kadar vergiden istisnad›r. Kurumlar›n 24 Nisan 2003 tarihinden sonra duran varl›klara iliflkin 6 YTL’nin üzerindeki yat›r›m harcamalar›n›n %40’› -baz› istisnalar hariç- yat›r›m indirimi istisnas›ndan yararlanarak kurumlar vergisinden istisna edilir. ‹stisna edilen bu tutarlar üzerinden herhangi bir stopaj da hesaplanmaz. Kurum kazanc›n›n yeterli olmamas› halinde hesaplanan yat›r›m indirimi hakk› sonraki y›llara devrolunur. Yat›r›m indirimi istisnas›ndan yararlanmak için "Yat›r›m Teflvik Belgesi" alma zorunlulu¤u bulunmamaktad›r. 24 Nisan 2003 tarihinden önce geçerli olan hükümlere göre kazan›lm›fl yat›r›m indirimi hakk›n›n kullan›lmas› halinde yararlan›lan yat›r›m indirimi istisnas› tutar› üzerinden, kâr›n da¤›t›l›p da¤›t›lmad›¤›na bak›lmaks›z›n %19,8 oran›nda stopaj hesaplanacakt›r. Türk vergi mevzuat›na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönem kurum kazanc›ndan indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmifl y›l kârlar›ndan mahsup edilemez. Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sa¤lamak gibi bir uygulama bulunmamaktad›r. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapand›¤› ay› takip eden dördüncü ay›n 15 inci günü akflam›na kadar ba¤l› bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar befl y›l zarf›nda muhasebe kay›tlar›n› inceleyebilir ve hatal› ifllem tespit edilirse ödenecek vergi miktarlar› de¤iflebilir. 31 Aral›k tarihinde sona eren y›llara ait vergi, Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihindeki sat›n alma gücü de¤erinden afla¤›daki flekilde özetlenmifltir: 118 2004 2003 Ödenecek kurumlar vergisi ve gelir vergisi Parasal kazanç 503.936 3.248 1.003.952 37.489 Cari y›l vergi gideri Stopaj 507.184 - 1.041.441 5.893 Ertelenen vergi geliri (97.810) (248.736) Vergi gideri 409.374 798.598 Cari y›l vergi giderinin mutabakat› afla¤›daki gibidir: 2004 2003 Kanuni mali tablolarda yer alan vergi öncesi kâr Kanunen kabul edilmeyen giderler Temettü geliri ‹ndirilebilen mali zararlar ‹fltirak sat›fl kâr› Yat›r›m indirimleri Ara dönem temettü ödemesi (*) Vergiden istisna di¤er gelirler 2.647.791 164.491 (708.461) (150.344) (112.153) (199.078) (337.553) 3.522.949 486.667 (358.344) (268.398) (128.933) (22.213) (141.897) Kurumlar vergisi matrah› Stopaj matrah› 1.304.693 35.616 3.089.831 20.226 Etkin vergi %38,08 (2003: %32,39) Yat›r›m indirimi üzerinden fon dahil stopaj %19,8 (2003: %16,4) Di¤er 496.888 7.048 - 1.000.675 3.315 (38) Hesaplanan kurumlar vergisi ve gelir vergisi Parasal kazanç 503.936 3.248 1.003.952 37.489 Cari y›l vergi gideri 507.184 1.041.441 (*) Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan ‹ngiltere’de yerleflik Universal ara dönem temettüsü ödemifl ve ilgili vergi mevzuat› uyar›nca indirim konusu yapm›flt›r. Ertelenen vergiler Grup, ertelenen gelir vergisi varl›k ve yükümlülüklerini, bilanço kalemlerinin UFRS ve vergi mali tablolar› aras›ndaki farkl› de¤erlendirilmelerin sonucunda ortaya ç›kan geçici farklar›n etkilerini dikkate alarak hesaplamaktad›r. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, UFRS ve vergi kanunlar›na göre de¤iflik raporlama dönemlerinde muhasebeleflmesinden kaynaklanmaktad›r. 31 Aral›k 2004 tarihinden sonra gerçekleflecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenen vergi alaca¤› ve yükümlülü¤ü için uygulanacak oran %30’dur (2003: 2004 y›l›nda gerçekleflecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenen vergi alaca¤› ve yükümlülü¤ü için uygulanacak oran %33’tür. Di¤er geçici farklar için uygulanacak oran %30’dur). 119 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 31 Aral›k tarihi itibariyle birikmifl geçici farklar ve ertelenen vergi varl›k ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranlar› kullan›larak haz›rlanan dökümü afla¤›daki gibidir: 2004 2003 Toplam geçici farklar Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) Toplam geçici farklar Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) (171.378) (32.724) (911.017) (251.750) (34.420) (109.235) (107.957) (35.975) (79.092) 51.414 7.709 97.362 75.894 10.326 32.771 31.477 10.802 23.811 (44.875) (746.890) (230.623) (139.985) (139.316) (80.942) (12.694) (69.745) 13.462 79.599 70.057 41.995 41.995 24.345 4.080 21.091 Ertelenen vergi varl›klar›: Kay›tl› de¤er ile vergi de¤eri aras›ndaki farklar: - Maddi duran varl›klar - Stoklar Yat›r›m teflvikleri ‹ndirilmemifl mali zararlar Menkul de¤er de¤erleme fark› Kredi risk karfl›l›¤› K›dem tazminat› karfl›l›¤› Tahakkuk etmemifl faiz geliri Di¤er geçici farklar Ertelenen vergi varl›klar› 341.566 296.624 2004 Toplam geçici farklar 2003 Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) Toplam geçici farklar Ertelenen vergi varl›¤› / (yükümlülü¤ü) Ertelenen vergi yükümlülükleri: Kay›tl› de¤er ile vergi de¤eri aras›ndaki farklar: - Maddi duran varl›klar - Stoklar Co¤rafi bölge risk karfl›l›¤› iptali Ertelenen finansman gideri Di¤er geçici farklar 690.688 2.843 84.968 20.018 62.838 Ertelenen vergi yükümlülükleri Ertelenen vergi varl›klar›/(yükümlülükleri) - net (195.281) (858) (33.987) (6.005) (15.672) 871.466 3.927 76.129 23.314 27.934 (250.625) (1.191) (30.451) (6.996) (8.593) (251.803) (297.856) 89.763 (1.232) ‹ndirilmemifl mali zararlardan oluflan ertelenen vergi varl›klar›, gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle bu farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla hesaplanmaktad›r. 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle Holding’in ertelenen vergi varl›¤› mali tablolara yans›t›lmam›fl indirilmemifl mali zararlar›n›n toplam› 115.145 YTL’dir (2003: 279.124 YTL). 120 Ertelenen vergi varl›klar› Bir y›ldan uzun sürede yararlan›lacak Bir y›ldan k›sa sürede yararlan›lacak 2004 2003 256.147 85.419 187.504 109.120 341.566 296.624 2004 2003 234.315 17.488 284.669 13.187 251.803 297.856 Ertelenen vergi yükümlülükleri Bir y›ldan uzun sürede gerçekleflecek Bir y›ldan k›sa sürede gerçekleflecek 31 Aral›k tarihleri itibariyle ertelenen vergi yükümlülü¤ünün hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: 2004 2003 1 Ocak bakiyesi Konsolidasyon kapsam›ndaki de¤ifliklikler Müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl› ‹fl birleflmesi - sat›n alma Yabanc› para çevrim fark›n›n etkisi Cari y›l gelir kayd› 1.232 11 7.362 (558) (97.810) 252.830 3.939 (1.688) (5.113) (248.736) 31 Aral›k bakiyesi (89.763) 1.232 NOT 20 - KIDEM TAZM‹NATI KARfiILI⁄I Türk kanunlar›na göre fiirket en az bir y›ll›k hizmeti tamamlayarak emekliye ayr›lan (kad›nlar için 58 erkekler için 60), iliflkisi kesilen, askerlik hizmetleri için ça¤r›lan veya vefat eden her çal›flan›na k›dem tazminat› ödemek mecburiyetindedir. 23 May›s 2002 tarihi itibariyle ilgili yasa de¤iflti¤inden, emeklilikten önceki hizmet süresiyle ba¤lant›l›, baz› geçifl süreci maddeleri ç›kart›lm›flt›r. Ödenecek tazminat her hizmet y›l› için bir ayl›k maafl tutar› kadard›r ve bu miktar 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle 1.574,74 YTL (2003: 1.389,95 YTL) ile s›n›rland›r›lm›flt›r. Yukar›da aç›klanan yasal düzenlemeler haricinde emeklilik taahhütleri için herhangi bir düzenleme yoktur. Fon ayr›lma zorunlulu¤u bulunmad›¤›ndan yükümlülük için fon ayr›lmam›flt›r. K›dem tazminat› yükümlülü¤ü, fiirket’in çal›flanlar›n emeklili¤inden do¤acak gelecekteki olas› yükümlülü¤ünün, bilanço tarihindeki de¤erinin tahmini ile hesaplanm›flt›r. UMS 19 "Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar", flirketlerin belirli sosyal hak planlar› kapsam›ndaki yükümlülüklerinin tahmini için aktüer de¤erleme yöntemlerinin kullan›lmas›n› öngörmektedir. Buna ba¤l› olarak, toplam yükümlülü¤ün hesaplanmas›nda her bir flirket için aktüer varsay›mlar ve mevcut yasal yükümlülükler kullan›lm›flt›r. 121 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 31 Aral›k tarihinde sona eren y›llardaki k›dem tazminat› yükümlülü¤ünün hareketi afla¤›daki gibidir: 2004 2003 1 Ocak bakiyesi ‹fl birleflmesi - sat›n alma Ba¤l› ortakl›k ve müflterek yönetime tabi ortakl›k sat›fl› Ödemeler Cari y›l gideri Parasal kazanç 98.071 20.192 (37.625) 55.768 (11.481) 97.944 1.343 (2.771) (33.926) 45.949 (10.468) 31 Aral›k bakiyesi 124.925 98.071 NOT 21 - SERMAYE Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi her biri 1.000 TL kay›tl› nominal bedeldeki 1.200.000.000.000 (2003: 1.000.000.000.000) hisseden oluflmaktad›r. 31 Aral›k tarihi itibariyle Holding’in onaylanm›fl ve ç›kar›lm›fl sermayesi ve sermaye yap›s› afla¤›daki gibidir: Hissedarlar: Sabanc› ailesi Sak›p Sabanc› Holding A.fi. Halka aç›k Sabanc› Üniversitesi Sermaye Emisyon primi Pay (%) 2004 Pay (%) 2003 64,47 14,81 19,10 1,62 773.640 177.720 229.200 19.440 83,34 16,66 - 833.365 166.635 - 100,00 1.200.000 100,00 1.000.000 21.670 21.670 Sermaye düzeltme farklar› ve emisyon primi düzeltme farklar›, Holding sermayesinin ve emisyon priminin enflasyona göre düzeltilmifl toplam tutar› ile Holding’in enflasyon düzeltmesi öncesindeki sermaye ve emisyon primi tutar› aras›ndaki fark› ifade eder. Holding’in Esas Sözleflmesi uyar›nca, Holding’in kuruluflunda 1.000.000 TL’den fazla ifltirak eden kurucu ortaklara beher 250.000 TL hisse taahhütleri karfl›l›¤›nda birer intifa senedi verilir. Bu sebepten dolay› Vaksa ve baz› Sabanc› ailesi bireylerine verilmifl toplam 189 adet intifa senedi bulunmaktad›r. ‹ntifa senedi sahipleri Not 22’de belirtildi¤i üzere da¤›t›labilir kârdan temettü alma hakk›na sahiptirler. ‹ntifa senedi sahipleri Holding’in sermayesinde pay sahibi olmamakla beraber bu intifa senetlerine istinaden herhangi bir oy hakk›na da haiz de¤illerdir. 122 NOT 22 - B‹R‹KM‹fi KÂRLAR VE YASAL YEDEKLER Kanuni mali tablolarda yasal yedekler d›fl›nda, birikmifl kârlar, afla¤›da belirtilen yasal yedek flart›na tabi olmak kayd›yla da¤›t›ma aç›kt›r. Yasal yedekler, TTK’da öngörüldü¤ü flekli ile birinci ve ikinci yedeklerden oluflur. TTK, birinci yasal yede¤in, toplam yedek Holding’in ödenmifl sermayesinin %20’sine eriflene kadar kanuni kârdan %5 oran›nda ayr›lmas›n› öngörür. ‹kinci yasal yedek ise, ödenmifl sermayenin %5’ini aflan tüm nakit kâr da¤›t›mlar› üzerinden %10 oran›nda ayr›l›r, ancak Holding flirketleri bu uygulamaya tabi de¤ildir. TTK hükümleri çerçevesinde yasal yedekler, sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilmekte ve ödenmifl sermayenin %50’sini aflmad›kça di¤er amaçlarla kullan›lamamaktad›r. Temettü da¤›t›m› Holding taraf›ndan, Esas Sözleflmesi’nde belirtildi¤i üzere, vergilerin düflülmesi ve yasal yedeklerin ayr›lmas›ndan sonra Türk Liras› olarak yap›lmaktad›r. Esas Sözleflme gere¤ince, vergilerin düflülmesi, yasal yedeklerin ayr›lmas› ve birinci temettünün düflülmesinden sonra kalan da¤›t›labilir kâr›n %4’e kadar› Yönetim Kurulu üyelerine, %3’ü kadar› intifa senedi sahiplerine ve %3’ü kadar› Vaksa’ya da¤›t›labilir. Holding, 2004 y›l›nda (enflasyona göre düzeltme yap›lmadan 2003 y›l› kâr›ndan olmak üzere) adi hisse senedi sahiplerine 134.000 YTL (2003: 40.000 YTL), intifa senedi sahiplerine 16.075 YTL (2003: 1.687 YTL), Vaksa’ya 16.075 YTL (2003: 1.687 YTL) ve Yönetim Kurulu üyelerine 204 YTL (2003: 170 YTL) temettü da¤›t›m› yapm›flt›r. Hisseleri ‹MKB’de ifllem gören flirketler, SPK taraf›ndan getirilen temettü flartlar›na afla¤›daki flekilde tabidir: 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Seri:XI No:25 say›l› tebli¤ uyar›nca UFRS’ye uygun olarak haz›rlanan mali tablolar esas al›narak hesaplanan kârlar dikkate al›nmak üzere, da¤›t›labilir kâr›n en az %30’u oran›nda kâr da¤›t›m› zorunlulu¤u getirilmifltir. Bu da¤›t›m flirketlerin genel kurullar›n›n alaca¤› karara ba¤l› olarak nakit olarak ya da da¤›t›labilir kâr›n %30’undan afla¤› olmamak üzere bedelsiz hisse senedi olarak ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz hisse senedi da¤›t›lmas› suretiyle gerçeklefltirilebilecektir. Konsolide mali tablolarda, konsolide kâra dahil olan ama genel kurulunda henüz kâr da¤›t›m› karar› almayan ba¤l› ortakl›k, müflterek yönetime tabi ortakl›k ve ifltiraklerin kâr tutarlar›, ana ortakl›¤›n kâr da¤›t›m›nda dikkate al›nmaz. Seri XI No:25 say›l› tebli¤ uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk mali tablo düzenlenmesi sonucunda özsermaye kalemlerinden "Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Ola¤anüstü Yedek” kalemlerine bilançoda kay›tl› de¤erleri ile yer verilir. Bu hesap kalemlerinin düzeltilmifl de¤erleri toplu halde özsermaye grubu içinde "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" hesab›nda yer verilir. Tüm özsermaye kalemlerine iliflkin "özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›" sadece bedelsiz sermaye art›r›m› veya zarar mahsubunda, ola¤anüstü yedeklerin kay›tl› de¤erleri ise, bedelsiz sermaye art›r›m›; nakit kâr da¤›t›m› ya da zarar mahsubunda kullan›labilecektir. 123 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Yukar›daki hususa göre Holding’in Seri XI No:25 say›l› Tebli¤’e göre kâr da¤›t›m›nda baz al›nacak özsermaye tablosu afla¤›daki gibidir. 2004 2003 Sermaye Emisyon primi Yasal yedekler Ola¤anüstü yedek Özsermaye enflasyon düzeltme farklar› Net dönem kâr› Geçmifl y›llar kârlar› 1.200.000 21.670 54.110 255.893 3.601.600 724.132 637.473 1.000.000 21.670 18.857 245.015 3.675.503 927.161 102.775 Kâr da¤›t›m›na esas olan toplam özsermaye 6.494.878 5.990.981 (307.744) 2.583 (193.811) 2.354 6.189.717 5.799.524 Yabanc› para çevrim farklar› Makul de¤er yede¤i Konsolide mali tablolara göre toplam özsermaye Yukar›da tarihi bedelleri ile gösterilmifl kalemlerin düzeltilmifl de¤erleri ve özsermaye enflasyon düzeltme farklar› afla¤›daki gibidir. 124 2004 Tarihi de¤erler Düzeltilmifl de¤er Özsermaye enflasyon düzeltmesi fark› Sermaye Emisyon primi Yasal yedekler Ola¤anüstü yedek 1.200.000 21.670 54.110 255.893 4.232.551 299.999 137.214 463.487 3.032.573 278.329 83.104 207.594 1.531.673 5.133.251 3.601.600 2003 Tarihi de¤erler Düzeltilmifl de¤er Özsermaye enflasyon düzeltmesi fark› Sermaye Emisyon primi Yasal yedekler Ola¤anüstü yedek 1.000.000 21.670 18.857 245.015 4.038.643 299.999 100.771 521.632 3.038.643 278.329 81.914 276.617 1.285.542 4.961.045 3.675.503 NOT 23 - F‹NANSMAN GEL‹RLER‹ - NET 2004 2003 97.414 88.572 6.624 17.585 129.600 60.286 33.274 3.444 Finansman gelirleri 210.195 226.604 Faiz gideri Kur fark› gideri Vadeli al›m faiz gideri Di¤er finansman gideri (41.109) (97.467) (4.385) (20.835) (69.240) (49.696) (12.417) (6.429) (163.796) (137.782) 46.399 88.822 2004 2003 (139.646) (61.884) (85.845) 3.264 (43.671) (5.443) 46.507 8.447 (12.477) 472.188 (46.290) 36.781 (748) 70.120 (23.309) 2.026 24.254 (67.752) 3.811 (25.423) (124.723) 139.156 3.514.895 (4.964.425) 820.512 (184.834) (1.078.442) (3.183.925) (1.171.778) 103.885 (43.168) (729.173) (1.757.144) (4.989.966) Faiz geliri Kur fark› geliri Vadeli sat›fl faiz geliri Di¤er finansman geliri Finansman giderleri Finansman gelirleri - net Finansman gelirleri bankac›l›k d›fl›ndaki endüstriyel bölümler ile ilgilidir. NOT 24 - ‹fiLETME FAAL‹YETLER‹NDEN SA⁄LANAN NAK‹T AKIMI ‹flletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler: Ticari alacaklardaki (art›fl) / azal›fl ‹liflkili taraflardan alacaklardaki art›fl Stoklardaki (art›fl) / azal›fl Di¤er dönen varl›klardaki azal›fl /(art›fl) Uzun vadeli ticari alacaklardaki (art›fl) / azal›fl Uzun vadeli di¤er duran varl›klardaki (art›fl) / azal›fl Ticari borçlardaki art›fl / (azal›fl) ‹liflkili taraflara olan borçlardaki art›fl Sigorta teknik karfl›l›klar›ndaki azal›fl Di¤er k›sa vadeli yükümlülüklerdeki art›fl / (azal›fl) Di¤er uzun vadeli yükümlülüklerdeki (azal›fl) / art›fl Bankac›l›k bölümündeki iflletme varl›k ve yükümlülüklerindeki de¤ifliklikler: Al›m-sat›m amaçl› ve yat›r›m amaçl› finansal varl›k sat›m›/ (al›m›) ‹flletme kaynakl› alacaklardaki art›fl Mevduatlardaki art›fl T.C. Merkez Bankas› hesab›ndaki art›fl ‹flletme faaliyetlerinden kaynaklanan enflasyon etkisi 125 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) NOT 25 - YABANCI PARA POZ‹SYONU 31 Aral›k tarihleri itibariyle yabanc› para cinsinden olan finansal varl›k ve yükümlülüklerin, konsolidasyon düzeltmeleri öncesinde, kay›tl› de¤erleri afla¤›daki gibidir: Varl›klar Yükümlülükler Net yabanc› para pozisyonu 2003 21.497.809 (21.803.444) 21.834.125 (22.091.775) (305.635) (257.650) ABD Dolar› EUR 2004 GBP Di¤er Toplam Kasa ve banka 1.236.827 Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar 3.558.869 Türev araçlar 200.038 T.C. Merkez Bankas› hesab› 380.032 ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar 10.156.390 Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar 12 Ticari alacaklar 173.403 Di¤er varl›klar 22.365 1.356.951 345.341 70.033 3.009.152 205.414 464.030 848.433 128.533 - 23.407 - 3.764.283 816.008 1.228.465 1.580.006 199.816 338.705 17.777 54.046 40.382 60.178 26.380 1.736 24 6.657 2.024 11.792.178 240.234 578.943 68.546 Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar 15.727.936 5.011.132 654.860 103.881 21.497.809 5.228.417 7.805.610 5 82.230 196.389 1.041.618 6.199.930 2.177 264.729 67.414 17.450 579.433 35.133 47.555 24.682 9.117 163.827 19 33.658 4.051 6.296.602 14.748.800 37.334 428.172 292.536 Yabanc› para cinsinden toplam finansal yükümlülükler 13.312.651 7.575.868 704.253 210.672 21.803.444 (2.564.736) (49.393) (106.791) (305.635) Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borçlanma senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar Di¤er yükümlülükler Net bilanço pozisyonu 126 2004 2.415.285 Kasa ve banka Al›m-sat›m amaçl› finansal varl›klar Türev araçlar T.C. Merkez Bankas› hesab› ‹flletme kaynakl› krediler ve alacaklar Yat›r›m amaçl› finansal varl›klar Ticari alacaklar Di¤er varl›klar Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar Al›nan fonlar, krediler ve ihraç edilen borçlanma senetleri Mevduat Türev araçlar Ticari borçlar Di¤er yükümlülükler Yabanc› para cinsinden toplam finansal varl›klar Net bilanço pozisyonu ABD Dolar› EUR 2003 GBP Di¤er Toplam 1.126.516 749.247 16.876 41.804 1.934.443 6.127.012 156.243 444.737 353.260 61.388 794.302 72.709 - - 6.480.272 290.340 1.239.039 8.899.644 201.169 137.502 12.665 1.543.436 217.601 240.809 16.133 220.055 151.187 67.067 79.105 31.371 53.824 15.598 2.865 10.694.506 623.781 460.976 110.768 17.105.488 3.976.176 606.999 145.462 21.834.125 4.564.713 9.522.376 186 125.855 220.849 728.315 5.687.639 543 170.541 72.085 16.723 172.104 69.126 34.867 79.478 5.174 570.299 38.521 12.381 5.314.925 15.952.418 69.855 369.784 384.793 14.433.979 6.659.123 372.298 626.375 22.091.775 2.671.509 (2.682.947) 234.701 (480.913) (257.650) NOT 26 - TAAHHÜTLER VE fiARTA BA⁄LI YÜKÜMLÜLÜKLER Verilen teminat mektuplar› Kredi mektuplar› Dövizli kabul kredileri 2004 2003 1.722.901 46.893 740.273 1.344.264 168.092 604.242 2.510.067 2.116.598 Borçlanma senetleri ile ilgili geri al›m ve geri sat›m taahhütleri: 31 Aral›k tarihleri itibariyle borçlanma senetleri (devlet tahvilleri, hazine bonolar› ve eurobondlar) ile ilgili geri al›m ve geri sat›m taahhütleri afla¤›daki gibidir: Geri al›m taahhütleri Geri sat›m taahhütleri 2004 2003 2.327.537 80.194 790.754 112.856 127 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) Yabanc› para ve faiz swaplar› ile vadeli döviz al›m-sat›m sözleflmeleri ile ilgili taahhütler: Döviz al›m TL ABD Dolar› EUR JPY GBP Di¤er Döviz sat›m TL ABD Dolar› EUR JPY GBP Di¤er Döviz swap al›mlar› ABD Dolar› EUR GBP Döviz swap sat›fllar› ABD Dolar› GBP EUR Faiz haddi swap al›mlar› ABD Dolar› EUR GBP JPY Faiz haddi swap sat›fllar› JPY ABD Dolar› EUR GBP Spot al›mlar Spot sat›fllar 2004 2003 43.228 169.430 372.611 26.157 174.403 1.765 2.566 502.086 746.363 1.386 220.818 3.534 787.594 1.476.753 43.416 317.239 232.966 5.675 171.226 1.767 17.214 849.689 583.518 56.745 14.485 2.605 772.289 1.524.256 32.331 2.215.093 185.142 73.324 2.299.778 268.259 2.432.566 2.641.361 2.245.877 32.331 2.414.210 2.885 83.427 2.278.208 2.500.522 123.478 113.993 257.650 15.598 70.871 55.702 380.616 35.440 510.719 542.629 23.398 116.953 113.993 257.650 53.824 55.244 55.702 366.519 511.994 531.289 38.657 38.630 93.300 92.729 461.733 343.844 43.311 95.480 473.828 138.530 43.409 63.402 944.368 719.169 Taahhütler - Di¤er flirketler Verilen teminat mektuplar› ‹hracat teflvik belgesine istinaden ihracat taahhütleri Yat›r›m teflvik belgesine istinaden taahhütler Verilen di¤er teminatlar 128 NOT 27 - YATIRIM FONLARI Akbank, 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle SPK düzenlemeleri çerçevesinde kurulmufl olan 12 adet (2003: 12 adet) yat›r›m fonunu ("fonlar") yönetmektedir. 31 Aral›k 2004 tarihinde bu fonlar›n portföyünde 3.706.830 YTL (2003: 3.274.470 YTL) tutar›nda devlet tahvili, hazine bonosu ve hisse senedi yer almaktad›r. Akbank, bu fonlar›n tiplerine göre menkul k›ymetler al›p satmakta, kat›l›m belgelerinin ihrac›n› yönetmekte ve benzeri di¤er hizmetleri sa¤lamakta ve bu hizmetler için %0,010-%0,012 aral›¤›nda hizmet ücretleri almaktad›r. 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›lda bu fonlara iliflkin olarak elde edilen ücret ve komisyonlar›n tutar› 109.130 YTL’dir (2003: 67.425 YTL). NOT 28 - ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹ Holding’in, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan DuPontSA, 30 Kas›m 2004 tarihinde DuPontSA’n›n ortak giriflimcisi olan DuPont Polyster Europe APS’den DuPontSA’n›n %50 hissesini 147.308 YTL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma ifllemi sonucunda iktisap edilen varl›klar›n, yükümlülüklerin ve flarta ba¤l› yükümlülüklerin makul de¤erinin sat›n alma fiyat›n› aflan 293.862 YTL tutar›ndaki negatif flerefiye gelir tablosunda di¤er faaliyet gelirleri alt›nda yer almaktad›r. DuPontSA bu iktisap iflleminden sonra Aral›k 2004’te 5.397 YTL net zarar etmifltir. Sat›n al›nan varl›klar›n ve devral›nan yükümlülüklerin 30 Kas›m 2004 tarihi itibariyle makul de¤erleri afla¤›daki gibidir: YTL Ticari alacaklar Stoklar Maddi duran varl›klar - net Maddi olmayan duran varl›klar - net Di¤er varl›klar Banka krediler Ticari borçlar Di¤er yükümlükler 173.291 100.680 369.130 51.896 18.788 (74.095) (126.266) (72.254) Net varl›klar toplam› Tenzil: Sat›n alma bedeli 441.170 (147.308) 293.862 Holding, Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan I-Bimsa’n›n %50’sini IBM Türk Limited fiirket’inden 2.253 YTL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma iflleminden 1.376 YTL tutar›nda flerefiye do¤mufltur. Holding’in Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›ndan Carrefoursa, 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde ‹ntem Ticaret Merkezi A.fi.’nin %99,4’ünü 1.109 YTL karfl›l›¤› sat›n alm›flt›r. Sat›n alma iflleminden 4.242 YTL flerefiye do¤mufltur. 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde Holding’in grup d›fl›na yapt›¤› sat›fllar Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›k olan Danonesa Danone Sabanc› G›da ve ‹çecek Sanayi T.A.fi. ve Ba¤l› Ortakl›k olan Akkardansa Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin sermayelerinin s›ras›yla %49,88 ve %69,81’ine tekabül eden hisse senetlerinin sat›fllar›n› içermektedir. 129 SABANCI HOLD‹NG FAAL‹YET RAPORU 2004 Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. 31 ARALIK TAR‹HL‹ KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA A‹T D‹PNOTLAR (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Türk Liras›’n›n 31 Aral›k 2004 tarihi itibariyle sat›n alma gücü esas›na göre bin Yeni Türk Liras› ("YTL") olarak belirtilmifltir. YTL d›fl›ndaki para birimleri, aksi belirtilmedikçe bin olarak belirtilmifltir.) 1 Ocak - 31 Aral›k 2003 hesap döneminde oluflan bu ifllemlerin detaylar› afla¤›da verilmifltir: 2003 Sat›fl has›lat› Tenzil: Sat›lan iflletmelerin (varl›klar›n›n)/yükümlülüklerin kay›tl› de¤eri - net 127.748 (46.926) ‹fltirak sat›fl kazanc› 80.822 fierefiye ve negatif flerefiyenin, 31 Aral›k tarihleri itibariyle sona eren mali y›llara ait hareket tablosu afla¤›da sunulmufltur: fierefiye Negatif flerefiye 1 Ocak 2004 ‹laveler Konsolidasyon kapsam›na eklenen (*) Yabanc› para çevrim farklar› De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (**) ‹tfa paylar› 261.535 1.376 14.909 (15.615) (56.206) (29.837) 19.425 (4.829) 31 Aral›k 2004 176.162 14.596 (*) Holding’in Ba¤l› Ortakl›klar›ndan DuPontSA’n›n mali tablolar›nda yer alan flerefiye tutar›n›n tamam› DuPontSA’n›n 30 Kas›m 2004 tarihindeki iktisab› sonucunda bu konsolide mali tablolara ilave edilmifltir. (**) 31 Aral›k 2004 tarihinde sona eren y›l içinde oluflan 56.206 YTL tutar›ndaki flerefiye de¤er düflüklü¤ü (Not 14) di¤er faaliyet giderleri içinde yer almaktad›r. fierefiye Negatif flerefiye 1 Ocak 2003 ‹laveler Yabanc› para çevrim farklar› De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (***) ‹tfa paylar› 348.039 4.242 (21.002) (42.873) (26.871) 25.028 (5.603) 31 Aral›k 2003 261.535 19.425 (***) DuPontSA’n›n ba¤l› ortakl›klar›ndan Sasa DuPont Sabanc› Polyester Sanayi A.fi.’nin faaliyet sonuçlar› nedeniyle, de¤er düflüklü¤ü tespitine yönelik olarak indirgenmifl nakit ak›m› yöntemine göre geri kazan›labilir de¤er çal›flmas› yap›lm›flt›r. Buna göre konsolide mali tablolarda flerefiyenin kay›tl› de¤erinin, geri kazan›labilir de¤erini aflan k›sm› için de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› ayr›lm›flt›r. 130 NOT 29 - B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN HUSUSLAR Holding müflterek yönetime tabi ortakl›klar›ndan Dusa’n›n %50 hissesini ortak giriflimcisi olan Dupont’tan 110 milyon ABD Dolar› karfl›l›¤›nda sat›n al›nmas›yla ilgili olarak Dupont ile 24 fiubat 2005 tarihinde anlaflma imzalanm›flt›r. Gerekli izinler al›nd›ktan sonra Dupont’a ait %50 hisse Holding’in ba¤l› ortakl›klar›ndan Sabanc› Industrial Nylon Yarn taraf›ndan sat›n al›nacakt›r. Sat›n alma ifllemini gerçeklefltirmek üzere Holding Sabanc› Industrial Nylon Yarn’›n sermayesini 110 milyon ABD Dolar› art›racakt›r. Sat›fl ifllemi gerçekleflti¤inde Holding’in Dusa’daki etkin ortakl›k pay› %50’den %100’e yükselecektir. Hisse bedeli peflin olarak ödenecektir. Sat›n al›nan net varl›klar›n makul de¤erinin tespiti ile ilgili çal›flma hali haz›rda devam etmektedir. 131 Bu dökümann›n bas›m›nda %100 geri dönüfltürülmüfl ka¤›t kullan›lm›flt›r. Hac› Ömer Sabanc› Holding A.fi. Sabanc› Center, 4. Levent 34330 ‹stanbul Tel: (0 212) 281 66 00 Faks: (0 212) 281 02 72 E-posta: info@sabanci.com www.sabanci.com