¡yeri startı için dü¡ünceler 1
Transkript
¡yeri startı için dü¡ünceler 1
1 ⁄¡yeri startı için dü¡ünceler Tek ki¡ilik i¡letme dahi olsa, bir i¡letme kurmadan önce her¡eyin çok iyi dü¡ünülmü¡ olması gerekir. Bu sebepten dolayı, Brandenburg Eyaleti’nde sizlere yardımcı olacak olan, birçok danı¡ma merkezi mevcuttur. Bu danı¡ma merkezlerinde konunun uzmanı ki¡iler tarafından ücretsiz olarak bilgilendirilirsiniz. Bu danı¡ma merkezleri, Brandenburg Eyaleti ve Avrupa Yapı Fonu (ESF ve EFRE) tarafından finanse edilmektedir. ⁄¡ planı ¬ayet kendi i¡yerinizi kurmak istiyorsanız, bu a¡amada bir i¡ planı veya ticari konsept (Businessplan) size yardımcı olur. ⁄¡bu plan veya konseptin hazırlanması esnasında, mesleki ve ticari bilgilerinizin kurmayı planladı√ınız i¡yeri için yeterli olup, olmadı√ını anlarsınız. Bu a¡amada, bilgisayar programları geli¡tirmeniz, bir restaurant/lokanta veya sanatçı olarak bir i¡yeri açmak istemeniz önemli bir rol oynamaz: Bir i¡yeri planı hertürlü kurulu¡ hazırlı√ında gereklidir. A¡a√ıda takibeden konuya toplu bakı¡ bölümü, mutlaka cevaplamanız gereken soruları kapsamaktadır. Burada, ¡üphesiz ki sadece kısıtlı oranda konulara e√ilebilece√iz. Çünkü, bran¡lara ve kurmayı planladı√ınız i¡letmenin büyüklü√üne göre açıklı√a kavu¡turulması gereken birçok ba¡ka sorular da vardır. Brandenburg Eyaletine ba√lı danı¡manlık hizmeti veren kurum çalı¡anları müracat etmeniz halinde kurulu¡unuzda hangi soruların gündeme gelece√ini size söyleyeceklerdir. Giri¡imci - Kurmayı planladı√ınız kendi i¡yeriniz için hangi mesleki bilgi ve belgelere sahipsiniz? - Ki¡isel yapı olarak, kendi i¡yerinizi açmaya uygun musunuz? (rizikoları bilen ve hesabını ona göre yapan, i¡i sonuna kadar götürebilen vb.) 36 ⁄¡yeri startı için dü¡ünceler Ürün/Hizmet - Hangi ürünü/hangi hizmeti üretmek/ satmak istiyorsunuz? - Piyasaya yaptı√ınız arzınızdaki özellik nedir? - Fiyatınızı/ücretinizi hangi esasa göre belirliyorsunuz? Mü¡teri - Müiteriniz kimdir ve nerede bulunmaktadır? - Mü¡terinizin hangi ihtiyaçları/problemleri bulunmaktadır? - Mü¡terileriniz size kısa (1-3 yıl) ve uzun vadede (4-7 yıl) hangi ciroları getirecektir? Ciro (Umsatz) = Satılan ürün miktarı/Hizmet x Birim satı¡ fiyatı Rekabet - Rakipleriniz kimlerdir - Ürün fiyatları rakipte ne kadar? - Rakiplerinizin en güçlüleri ve en zayıfları kimlerdir? - Bu zayıflara kar¡ı neler yapabilirsiniz? Bulunulan yer - Ürünlerinizi nerede ve nasıl mü¡teriye sunmaktasınız (do√rudan satı¡, internet yoluyla, piyasaya süren bir ortak yoluyla)? Bulunulan yer (Standort) = ⁄¡letmenizin bulundu√u yerdir. Hukuki ¡ekil - Hangi hukuki i¡letme ¡ekli için karar verdiniz? Hangi sebepten dolayı? Hukuki i¡letme ¡ekli (Rechtsform) = Tek ki¡ilik ¡irket, Limited ¡irket (GmbH), Vatanda¡lık hakkından do√an adi ¡irket vs. Finans planı Finans planınızda kapital ihtiyacınızın ne kadar olaca√ını ve bunu nasıl finanse edece√inizi hesaplayınız. Bunun yanısıra, projenizin verimli olup, olmayaca√ını da tespit ediniz. Gerekli olan belgeleri danı¡manınızla birlikte hazırlamalısınız: - ⁄htiyaç duyulan sermaye planı (Kapitalbedarfsplan) · Ki¡isel sermaye ihtiyacı: Güncel ki¡isel ya¡am giderlerinizin miktarı nedir (geçim giderleri, sigortalar, kira vs.)? · ⁄¡yeri kurmak için gerekli olan sermaye ihtiyacı: ⁄¡yeri kurmak için gerekli Sermaye miktarı (Gründungskosten) ne kadar (bilgisayar, bilgisayar programı, alet, kira depoziti, ilk mal varlı√ı vs.) · Açılan i¡yerinin yürümesi için gerekli olan sermaya ihtiyacı: ⁄¡yerinizin i¡letme giderleri ne kadardır (mallar, i¡letme gereçleri, i¡letme sigortası, kira, haberle¡me, personel vs.) · Kendi sermayeniz (Eigenkapital) : Kendi sermayeniz ne kadar? · Kendi sermayeniz = Kendi birikiminiz olan para veya ailenizin size açtı√ı kredi · Yabancı sermaye (Fremdkapital): Yabancı sermayeye ihtiyacınız var mı, ¡ayet bu sorunun cevabı evet ise: Ne kadar yabancı sermayeye gereksinim var? · Yabancı sermaye = Bankanızdan alaca√ınız kredi · Emniyet tedbirleri (Sicherheiten) : Krediniz için neleri garanti olarak gösterebilirsiniz? Emniyet tedbirleri = Örne√in, kredinizi geri ödeyememeniz halinde, bankaya bırakaca√ınız, hayat sigortası, tasarruf hesapları, arabalar, makinalar ve benzeri rehineler. · Te¡vik programları (Förderprogramme): Hangi resmi te¡vik programları sizin için ilginç? Förderprogramme = Brandenburg Eyaleti’nin ve Federal Devletin ¡irket kurucularına ve i¡letmelere uygun ¡artlarda vermi¡ oldu√u kredidir. - Likidite/nakit planı (Liquiditätsplan) Tahmini gelir ve giderleriniz (kredi geri ödemeleri de dahil) ne kadar ve gelecek ay için size ne kadar para artmaktadır? Detaylı bilgi için: - Bro¡ürler „Kim? Ne? Kimin ⁄çin? ⁄¡yeri Kurmak ⁄steyenler ⁄çin Yönlendirme Klavuzu, Giri¡imciler, Brandenburg Eyaletindeki Yatırımcılar“ - Sipari¡ adresleri : Brandenburg Eyaleti Ekonomi Bakanlı√ı (Ministerium für Wirtschaft des Landes Brandenburg) Heinrich-Mann-Allee 107 Öffentlichkeitsarbeit 14473 Potsdam yada a¡a√ıdaki ⁄nternet adreslerinden indirebilirsiniz: - www.agil-brandenburg.de - Federal Ekonomi ve ⁄¡ Bakanlı√ı’nın Giri¡imci/Müte¡ebbis Sitesi www.existenzgruender.de Burada, i¡yeri kurma „Existenzgründung“ konusu hakkında hertürlü geni¡ bilgiye ula¡ırsınız. - Verimlilik planının gözden geçirilmesi (Rentabilitätsvorschau) Tahmini cironuz (Umsatz) i¡letme giderlerinizi kar¡ılayacak mı? ⁄¡yerinizden bekledi√iniz tahmini kazanç, ki¡isel geçim harcamalarınıza yetecek mi? ⁄¡yeri startı için dü¡ünceler 37 2 Ki¡isel (ferdi) yada ⁄çletme sigortalar Ki¡isel sigortalar Bu guruba hastalık ve bakım sigortası (Kranken- und Pflegeversicherung), Kaza sigortası (Unfallversicherung) ve Ya¡lılı√a kar¡ı alınacak önlemler (Altersvorsorge) dahildir. ⁄¡letme sigortaları Bu guruba sorumlulu√u üstlenme sigortası (Haftpflichtversicherung), Soygun ve hırsızlık sigortası (Einbruch-Diebstahl-Versicherung) ve bran¡lara ve i¡letmenin büyüklü√üne göre de√i¡en ba¡ka sigortalar, örne√in bina, cam, nakliye sigortaları gibi (Gebäude-, Glas-, Transportversicherung). Detaylı bilgi için: Ki¡isel sigortalar Stiftung Warentest www.finanztest.de – Versicherung und Vorsorge ⁄¡letme sigortaları Industrie- und Handelskammer, Handwerkskammer ilgili duruma göre sizin için yetkili olan mesleki birlik (federasyon). 3 Gewerbe mi (beyan/izne tabi mesiek) yoksa serbest meslek mi? Kim ki Almanya’da i¡yeri açmak isterse, ya Gewerbe (ruhsatlı mesleki faaliyet) icra etmek yada serbest meslek sahibi olmak durumundadır. Peki aradaki fark nedir? Gewerbe Para kazanılan ve kar elde edilmek istenen hertürlü faaliyet bir Gewerbe’dir. Örne√in kim gıda ürünleri satan bir dükkan, bir restaurant/ lokanta, bir nakliye firması, bir araba tamirhanesi veya bilgisayar programları üreten bir Softwarefirma açmak isterse, bir Gewerbe i¡letmek durumundadır. Bu durumda, i¡yeri kurmak isteyenlerin büyük bir ço√unlu√unun Gewerbe i¡letmecisi olması hiç te ¡a¡ılacak bir ¡ey olmasa gerek. Bu i¡letmelerin kurulu¡ safhasındaki hazırlıklardan birisi de Ruhsat Dairesi’ne (Gewerbeamt) müracat ederek, bildirimde bulunmaktır. Bu yolla ilgili maliye kurumu (Finanzamt), yetkili i¡kolu sendikası, yetkili meslek odası vs. de haberdar edilmi¡ olur. Fakat, siz yine en iyisi bu bildirimlerin yapılıp, yapılmadı√ını kontrol ediniz. Yetkili 38 Gewerbeamt’ın adresini ¡ehir veya belediye yönetiminden elde edebilirsiniz. Serbesat meslekler Tabiki bir serbest meslek sahibi (Freiberufler) de yapmı¡ oldu√u mesleki faaliyetle para kazanır. Burada yapılan mesleki faaliyetle ki¡isel mesleki e√itim arasındaki ba√lantı daha sıkıdır.Tipik serbest meslek sahipleri arasında, örne√in doktorlar, psikolojik tedavi uzmanların, avukatlar, mali mü¡avirler, mühendisler, mimarlar, sanatçılar, gazeteciler, ve tercümanları saymak mümkündür. Serbest meslek sahipleri, mesleki faaliyetlerini Gewerbeamt’a de√il, bilakis sadece ilgili maliye kurumuna bildirmekle yükümlüdürler. ⁄lgili adresleri ¡ehir veya belediye yönetiminden elde edebilirsiniz. Detaylı bilgi için Gewerbetreibenden veya Freiberufler olmanın her¡eyden önce kendine göre Vergi ve hukuki yönden sonuç ve sorumlulukları Ki¡isel (ferdi) yada ⁄çletme sigortalar · Gewerbe mi (beyan/izne tabi mesiek) yoksa serbest meslek mi? vardır. Bu durum yapaca√ınız sigortalarınız için de önemlidir. Bu durumda, ¡ayet hangi gruba ait oldu√unuzu bilmiyorsanız, bunu açıklı√a kavu¡turunuz. Faaliyetinize göre ba¡ka resmi dairelerin iznine de ihtiyacınız olabilir. Bu konuyla ilgili bilgileri - Sanayi ve Ticaret Odası Esnaf ve Zanaatkarlar Odası Maliye Kurumu Özel olarak serbest mesleklerle ilgili bilgileri Federal Serbest Meslekler - Federasyonu’ndan edinebilirsiniz: www.freie-berufe.de Uygun olan ¡irket ¡eklinin bullumasi 4 Muhtemelen GmbH, AG veya GbR gibi kısaltmaları firma isimleriyle ba√lantılı olarak ¡imdiye kadar sıkça görmü¡ünüzdür. Burada durum firmaların hukuki ¡ekilleriyle ilgilidir. Bunlar, Personengesellschaften (¡ahıs ¡irketleri) ve Kapitalgesellschaften (sermaye ¡irketleri) olarak iki gruba ayrılırlar. Bunlar arasındaki önemli farklılık sorumluluk yönündendir. Haften (sorumlu olmak) veya Haftung (sorumluluk) kendinizin veya firmanızın herhangibir zarara yol açması durumunda sizin bu zararı ödemeniz demektir. Kapitalgesellschaften (sermaye ¡irketleri) ticari faaliyetlerinde sadece i¡letmeye ait mal varlı√ı oranında sorumludurlar. Personengesellschaften (¡ahıs ¡irketlerinde) ise firma sahibi ki¡i yaptı√ı ticari faaliyetten ¡ahsi mal varlı√ı ile de sorumludur. Tek ki¡ilik i¡letme ¡ekli Tek ki¡ilik i¡letme (Einzelunternehmen) ba¡langıç için en ideal i¡letme ¡eklidir. Tek ba¡ınıza bir i¡yeri kurmanız durumunda otomatikman bu hukuki ¡irket ¡ekli olu¡mu¡ olur. Bu ¡irket ¡eklinde, yapaca√ınız ticaretten bütün ¡ahsi mal varlı√ınızla sorumlu olursunuz. Hukuki ¡ekil, bunların haricinde ba¡ka önemli ¡eyleri de düzenler: örne¡in giri¡imci olarak hangi vergileri ödemeye mecbur oldu√unuzu veya firmada kimin söz sahibi oldu√unu vs. Vatanda¡lık hakkından do√an adi ¡irket ¡ekli ¡ayet bir i¡ orta√ıyla birlikte bir firma kurmak istiyorsanız, vatanda¡lık hakkından do√an adi ¡irket ¡ekli (Gesellschaft des bürgerlichen Rechts (GbR)) bu nun için en basit ve karma¡ık olmayan hukuki ¡irket ¡eklidir. Bu hukuki ¡irket ¡ekli için masraflı formaliteler veya ekstra harcamalar gerekli de√ildir. Gerçi Gesellschaftervertrag (Firma sözle¡mesi) olarak sözlü anla¡ma geçerlidir, fakat yine de yazılı bir anla¡ma yapmakta fayda vardır. Bu adi ¡irket (GbR) ¡ekli, bir Personengesellschaft (¡ahıs ¡irketi) oldu√undan bütün ortaklar tüm mal varlıklarıyla sorumlulu√a ortaktırlar. Küçük ⁄¡letmeler ve hatta, hem Gewerbe i¡letmecisi hem de serbest meslek sahipleri için üç farklı hukuki ¡irket ¡ekli gündeme gelir. Sınırlı sorumlu ¡irket/Limited ¡irket (GmbH) ¬ayet ticari ortaklarla birlikte bir firma kurmak istiyorsanız, i¡letmeniz için hukuki ¡irket Uygun olan ¡irket ¡eklinin bullumasi 39 ¡ekli olarak limited ¡irket (GmbH) ¡eklini de seçebilirsiniz. Bu ¡irket ¡ekliyle sahibi oldu√unuz ¡irketteki ¡ahsi sorumlulu√unuzu sınırlandırmı¡ olusunuz, çünkü bu ¡irket ¡ekli bir Kapitalgesellschaft (sermaye ¡irketi) ¡eklidir. Bu durumda istisnalar olmak kaydıyla, ticari faaliyetleriniz için sadece kurulu¡unuz esnasında bankaya bloke ettirmek zorunda oldu√unuz ana sermayeniz (Stammkapital) oranında sorumluluk ta¡ırsınız. Talep edilen toplam sermaya miktarı 25.000 Euro dur. Fakat kurmak istedi√iniz i¡yeri için bankanızdan kredi çekmek isterseniz, bu da ço√unlukla güvenlik açısından ¡ahsi mal varlı√ı olarak kabul edilir ve bu krediden ¡ahsi mal varlı√ınızla sorumlu olursunuz. Bir GmbH için bir sözle¡me hazırlamak ve bunu bir notere (Notar) tasdikletmek zorundasınız. Son olarak ta bir GmbH’nın Yerel Sulh Hukuk Mahkemesine ticari kaydını (Handelsregister) yaptırmak zorundasınız. Bu i¡lem ço√unlukla noter (Notar) tarafından yaptırılır. GmbH aynı zamanda tek ki¡ilik ¡irketler için de gündeme gelebilir: tek ki¡ilik GmbH olarak (Ein-Personen-GmbH). Danı¡manlık hizmetlerinden yararlanınız Yukarda anlatılan üç hukuki ¡irket ¡eklinin yanısıra daha ba¡ka hukuki ¡irket ¡ekilleri (Rechtsformen) de vardır. Kendinize en uygun olan ¡irket ¡eklini belirlemede Brandenburg Eyaleti’nin ilgili danı¡manlık hizmeti veren birimi size yardımcı olur. Kendiniz de en iyisi çevrenize bakınarak, bran¡ınızda en çok hangi hukuki ¡irket ¡eklinin yaygın oldu√unu görebilirsiniz. Örne√in bir tercüman tek ki¡ilik bir GmbH’dan (limited ¡irket) ziyade tek ki¡ilik bir müte¡ebbis/giri¡imci olarak ortaya çıkar. Birden fazla ortakla i¡letilen bir restaurant/lokanta kurulu¡unu genellikle GbR (adi ¡irket) olarak yapar. Büyük bir Import-Export (ithalat-ihracat) ticaret firması ise kurulu¡unda ço√unlukla GmbH’yı (limited ¡irket) tercih eder. Detaylı bilgi için - Esnaf ve zanaatkarlar odası (Adresler: bakınız Sayfa 16) - Sanayi ve ticaret odası (Adresler: bakınız Sayfa 16) - Avukat (www.anwaltsauskunft.de) - Mali mü¡avir (www.stbk-brandenburg.de) 5 ⁄¡letme kurulu¡unu finanse editmesi Finansman sa¡lama i¡ planınızdaki en önemli bölümlerden birisidir. Bu nedenle bu konuda mutlaka bir danı¡mana müracat ediniz. Danı¡manınızla yapaca√ınız görü¡meye öyle iyi hazırlıklı olarak gidiniz ki, görü¡me yapaca√ınız ki¡i anlattıklarınızdan ve belgelerinizden, yapmak istedi√iniz i¡i tam anlamıyla kafasında canlandırabilsin ve size yeterince yardımcı olabilsin. Bu konuyla ilgili olarak hangi belgeleri hazırlamanız gerekti√ini i¡ planına toplu bakı¡ın 1. bölümünde (Sayfa 36) bulabilirsiniz. 40 ⁄¡letme kurulu¡unu finanse editmesi Banka mı yoksa Sparkasse mi? Hausbank (ev bankanız), yani bankanız yada Sparkasse sizin en önemli ticari orta√ınızdır. Orada bir ticari hesap (Geschäftskonto) açtırınız ve size mal temin eden müteahhit firma ve mü¡terilerinizle olan ödeme trafi√ini bu hesaptan yürütünüz. Hausbank’tan ayrıca kredi (Darlehen olarak ta adlandırılır) de alabilirsiniz. Devletten te¡vik kredisi için müracat etmek istiyorsanız, yine ev bankanıza müracat etmek zorundasınız. Küçük ve orta ölçekli i¡letmelerin ev banka- ları (Hausbanken) genellikle Volks- ve Raiffeisenbanken veya Sparkassen dır. E√er bir kredi müracatı yapmak istiyorsanız, ikna edici bir i¡ planına ihtiyacınız vardır ve kredi vericiyi, i¡letmeyi iyi bir ¡ekilde yönetebilece√inize inandırmanız gerekir. En önemli resmi te¡vik kredileri (öffentliche Förderdarlehe) - Mikro-Darlehen (max. 25.000 Euro) KfW Mittelstandsbank’tan - StartGeld (max. 50.000 Euro) KfW Mittelstandsbank’tan - Unternehmerkredit KfW Mittelstandsbank’tan - Unternehmerkapital KfW Mittelstandsbank’tan - Gründungs- und Wachstumsfinanzierung (GuW) Brandenburg Eyaletinden ve/ KfW Mittelstandsbank’tan Yatırımınızı yapmaya ba¡lamadan önce resmi te¡vik kredisi için Hausbank’a (ev bankanıza) müracat etmeyi lütfen unutmayınız. ⁄¡ yeri kuranların büyük ço√unlu√u kurulu¡unu kendi özkaynaklarından, yani kredisiz olarak gerçekle¡tirmektedir Detaylı bilgi için Hangi te¡vik programlarının sizin için yararlı olup, olmadı√ını bir danı¡manla birlikte açıklı√a kavu¡turmanız gerekir. - Herbir te¡vik programıyla ilgili ayrıntıları : · ILB (Adres bakınız Sayfa 17) · LASA (Adres bakınız Sayfa 17) · KfW Infocenter: 0180 1 241124 ve KfW- Berlin Danı¡ma Merkezi (Adres bakınız sayfa 17) - Lotsendienste (i¡ yeri kurmak isteyenlere danı¡manlık hizmeti veren kurumlar) Sanayi ve ticaret odaları (Industrie- und Handelskammer), esnaf ve zanaatkarlar odaları (Handwerkskammer) ve ZukunftsAgentur Brandenburg (Brandenburg Gelecek Acentası) (Adresler bakınız sayfa 16) gibi kurumların danı¡manlık hizmetlerinden faydalanınız. - Te¡vik programlarına toplu bakı¡: www.agil-brandenburg.de (bakınız i¡yeri kurulu¡u) Banka görü¡mesi için belgeler 6 E√er ki, bankanıza kredi müracatında bulunmak istiyorsanız, orada ticari konseptinizi/ planınızı tanıtmak ve belgelerinizi sunmak zorundasınız. Belgelerinizi bir danı¡man yardımıyla hazırlamı¡ olsanız dahi, kendiniz bunları tanıtabilmeli ve hakkında bilgi (verebilmelisiniz). Belgeler - Mesleki geçmi¡in bulundu√u kısa öz geçmi¡ - ⁄¡ ve sınav karneleri/belgeleri - Sermaye ihtiyaç planı (Kapitalbedarfsplan), verimlilik planı (Rentabilitätsvorschau) ve nakit planınn (Liquiditätsplan) ekli oldu√u ⁄¡yeri konsepti/⁄¡ planı (Unternehmenskonzept/Businessplan) (bak sayfa 36-37). - Bir danı¡man tarafından kurulmak istenen i¡ yeri hakkında danı¡manlık yapıldı√ına dair belge/veya Nachweis über eine Existenzgründungsberatung durch einen Berater/gerekirse Ticari konseptinizin ilgili oda tarafından de√erlendirim raporu. Banka görü¡mesi için belgeler 41 7 ⁄¡sizli√i bitirmek ve kendi i¡ yerini kurmak ¬ayet i¡siz olup, i¡sizlik parası veya i¡sizlik parası II (ALG II) almaya hakkınız var ise ve kendi i¡ yerinizi kurmak istiyorsanız, sizi destekleyecek de√i¡ik te¡vik imkanları mevcuttur. 2005 yılından itibaren te¡vik alanında icabında de√i¡ikliklerin olabilece√ine lütfen dikkat ediniz. Bu sebepten dolayı, mutlaka güncel devlet destekleme te¡vikleri konusunda kendinizi bilgilendiriniz. Überbrückungsgeld ¬ayet ¡u an i¡sizlik parası alıyorsanız, i¡yerinizi açtıktan sonraki ilk altı ay geçim masraflarınızın kar¡ılanması için Überbrükkungsgeld müracatında bulunabilirsiniz. Bunun miktarı o ana kadar almı¡ oldu√unuz i¡sizlik parasına denktir. Existenzgründungszuschuss (Ich-AG) ⁄¡sizlik parası alanlar için di√er bir alternatif de üç yıl boyunca ödenen Existenzgründungszuschuss (EXGZ bzw. Ich-AG) dir. Bu geçim masraflarınızın kar¡ılanması veya i¡letme yatırımlarınız için olmayıp, bilhassa hastalık, bakım ve emeklilik sigorta (Kranken-, Pflege-, Rentenversicherung) primlerinizin ödenmesi içindir. Einstiegsgeld 2005 ten itibaren Arbeitslosengeld II (ALG II) alacak olan i¡sizlerin Überbrückungsgeld veya Existenzgründungszuschuss (EXGZ bzw. Ich-AG). Almaya hakları yoktur. Fakat bunlar, kendi i¡yerlerini kurmak için, ALG II’ye ilaveten bir Einstiegsgeld müracatında bulunabilirler. Detaylı bilgi için Örne√in güncel bilgileri - Ba√lı oldu√unuz Agentur für Arbeit’tan ve www.arbeitsagentur.de adresinden - BMWA-Infotelefon: 01805 615-002 numaralı telefondan - den Lotsendiensten (danı¡manlık hizmeti veren kurumlardan) edinebilirsiniz. 8 Gerçek müstakil i¡yeri mi, yoksa göstermelik müstakil i¡ yeri mi? Sadece bir tane sipari¡ vereni olan küçük i¡letmeler, ço√u kez göstermelik müstakil i¡letme (scheinselbstständig) konumunda olmaktadırlar. Bunun tabi ki katlanmak zorunda oldu√unuz neticeleri vardır. Bu durumda hem siz hem de sipar¡ vereniniz yasal sosyal sigortalara (gesetzliche Sozialversicherung) yani emeklilik, hastalık ve bakım sigortalarına aidatlarınızı ödemek zorundasınız. Bu sebepten dolayı, sipari¡ veren firmalar, birlikte çalı¡tıkları firmaların ka√ıt üzerinde de√il gerçek firmalar olmasını istemektedirler. Ba√ımlı bir i¡ ile ba√ımsız kendi i√iniz arasındaki ayırım için belirleyici olan ferdi so- 42 mut bir durumdaki gerçek boyutlardır. En iyisi bu konuda Ulusal Sosyal Sigortalar Kurumundan (BfA) gerekli bilgiyi alınız. Detaylı bilgi için Bundesversicherungsanstalt für Angestellte (BfA) Servis telefonu 0800 3331919 Bütün Almanya’da ücretsiz. Pazartesi - Per¡embe: saat 9.00 - 19.30 arası, Cuma: saat 9.00 - 13.00 arası www.bfa.de - Statü belirleme uygulaması (Statusfeststellungsverfahren) ⁄¡sizli√i bitirmek ve kendi i¡ yerini kurmak · Gerçek müstakil i¡yeri mi, yoksa göstermelik müstakil i¡ yeri mi? Resmi dairelerden çekinmeyiniz 9 Kendi i¡ yerinizi kurmadan önce gerekli olan formaliteleri yerine getirmek ve örne√in i¡letmenizi kaydettirmek zorundasınız. Bu oldukça önemlidir. ¬ayet kayıtlı olmaksızın, sürekli para kar¡ılı√ı i¡ alıyorsanız, bu kaçak i¡ olarak de√erlendirilir ve ceza gerektiren suçlu duruma dü¡ersiniz. Bir Gewerbe için özel izin veya özel belgelere ihtiyacınız vardır. ⁄¡yeri ruhsat dairesi (Gewerbeamt) E√er ki bir (Gewerbe) i¡letmek istiyorsanız, yani serbest meslek grubuna (Freie Berufe) dahil de√ilseniz, bulundu√unuz yerin ilgili ⁄¡ Ruhsat Dairesi’ne (Gewerbeamt) müracat etmek zorundasınız. Bunun için a¡a√ıdaki belgelere ihtiyacınız vardır: - ¬ayet Alman vatanda¡ı de√ilseniz, geçerli bir oturma müsadesine - Geçerli bir kimlik kartına veya seyahat pasaportuna - Yaptı√ınız faaliyete göre (örne√in gastronomi) düzenlenmi¡ bir izin yada onay belgesi - 10 ile 40 Euro arasında bir ba¡vuru ücreti Gewerbe müracatınızla (Gewerbeanmeldung) birlikte normal olarak, ilgili Maliye Müdürlü√ü (Finanzamt), yetkili mesleki kaza sigortası kurumu (Berufsgenossenschaft), yetkili oda (Sanayi ve ticaret odası veya Esnaf ve Zanaatkarlar odası) ve benzeri ilgili kurumlara da hakkınızdaki gerekli bilgi bildirilir. Fakat siz yine de i¡i oluruna bırakmayıp, bu bildirimlerin yapılıp, yapılmadı√ını kontrol ediniz. Maliye Müdürlü√ü (Finanzamt) Maliye müdürlüklerinin görevi vergi almaktır. Siz de giri¡imci/müte¡ebbis olarak ilgili maliye müdürlü√üne vergi ödersiniz. ⁄¡yerinin hukuki ¡ekline göre bilhassa serbest meslek sahipleri için maliye müdürlü√ü önemli bir rol oynar: Siz sadece faaliyetinizi ilgili maliye müdürlü√üne bildirmek ve bir vergi numarası (Steuernummer) müracatında bulunmakla mükellefsiniz. Bu ¡ekilde i¡letmeniz kayde- dilmi¡ olur. Ayrıca, vergi numaranızı bütün faturalarınzda bildirmaek zorundasınız. Mesleki kaza sigortası kurumu (Berufsgenossenschaft) Berufsgenossenschaft yasal mesleki kaza sigortasıdır. E√er ki yanınızda birisini çalı¡tırırsanız, bu ki¡iyi mutlaka, meslek grubunuzda yetkili olan kaza sigortası kurumunda (Berufsgenossenschaft) sigorta ettirmek zorundasınız. Yanınızda çalı¡anınız olmasa da bran¡ınızda yetkili mesleki kaza sigortası kurumunda kendinizi sigorta ettirmek zorundasınız. Hangi mesleki kaza sigortası kurumunun sizin için yetkili oldu√unu Sanayi ve Ticaret odalarından (Industrie- und Handelskammer (IHK)) veya Mesleki Kaza Sigortası Kurumları Birli√i’nden (Hauptverband der Berufsgenossenschaften (HVBG)} ö√renebilirsiniz. Detaylı bilgi için: www.hvbg.de Ticaret Sicili (Handelsregister) Yerel Sulh Hukuk Mahkemesi (Amtsgericht) nezdinde bulunan Ticaret Sicili (Handelsregister) kamuoyunu, orada kayıtlı olan i¡letmeler hakkında bilgilendirir, örne√in firmayı dı¡arıya kar¡ı kimin temsil edebilece√ini. Sermaye ¡irketlerinde (örne√in GmbH) ticaret erbapları (Kaufleute) ve sorumlu ¡irket müdürleri kendilerini ticari sicile kaydettirmek zorundadırlar. Ticari bir i¡letme (Gewerbe) çalı¡tıran herkese ticaret erbabı (tüccar/ Kaufleute) denir. ⁄stisna: Örne√in tütün ürünleri satan bir dükkan veya imbis gibi çok basit ve görülebilen küçük ticari i¡letme sahipleri (Kleingewerbetreibende). Oda (Kammer) Bazı meslek grupları bir odaya üye olmak ve aidat ödemek zorundadırlar. Oda, üyelerini örne√in iktisadi politik kararlarda temsil eden hem de danı¡ma, toplantı ve aktuel bilgilerle üyelerine destek olan bir mesleki organizasyondur, Odalara örne√in, esnaf ve zanaatkarlar odası (Handwerkskammer), sanayi ve Resmi dairelerden çekinmeyiniz 43 ticaret odası (Industrie- und Handelskammer), mimarlar odası (Architektenkammer), mali mü¡avirler odası (Steuerberaterkammer) veya doktorlar odası (Ärztekammer) dahildir. Esnaf ve zanaatkarlar odasından bahsetmi¡ken: Almanya’da bazı esnaf ve zanaatkar meslekleri için ustalık belgesi zorunlulu√u (Meisterpflicht) vardır. Bu demektir ki, sadece ustalık sınavını ba¡armı¡ olan ki¡i, mesle√inde bir i¡yeri açabilir. Zorunluluk olan mesleklerin dı¡ında 53 tane ustalık belgesi zorunlulu√u (Meisterpflicht) olmayan esnaf ve zanaatkar mesle√i vardır. Vatanına göre, yurt dı¡ından gelen kurucuların usta belgesi olmaksızın bir esnaf mesle√ini yapması için çe¡itli imkanlar vardır. Yabancı i¡yeri kurucuları için ülkelerine göre de√i¡en, Almanya’da ustalık belgesi mecburiyeti olmaksızın çe¡itli esnaf ve zanaatkar mesle√inde i¡yeri açma imkanları mevcuttur. Burada esas olan mesele, mesleki e√itim ve tecrübenin Almanya’da kabul edilmesidir. ⁄lgili esnaf ve zanaatkarlar odası sizi bu konuda severek bilgilendirir. Sa√lık Müdürlü√ü, Motorlu Ta¡ıt Müdürlü√ü, Polis (Gesundheitsamt, Kraftfahrzeugamt, Polizei) Gewerbenizle ilgili olarak herhangibir izin veya ruhsata (Erlaubnis, Zulassung) ihtiyacınız oldu√unda bu ve di√er resmi makamlar sizin için yetkilidir. Bir izin veya ruhsata Erlaubnis oder Zulassung ihtiyacınızın olup, olmadı√ını sizin için yetkili olan oda veya Brandenburg danı¡ma merkezinden (Lotsendienst Brandenburg) ö√renebilirsiniz. Örne√in bir lokal, bir diskotek veya ba¡ka bir gastronomi i¡letmesi veya bir güvenlik firması açmak isterseniz, bu alandaki gerekli bilgileri ö√renmek için sanayi ve ticaret odası tarafından düzenlenen bir bilgilendirme seminerine (Unterrichtung) katılmak zorundasınız. Detaylı bilgi için - www.agil-brandenburg.de - www.existenzgruender.de 10 Vergileri tanımak ve ödemek Müte¡ebbis/giri¡imci olarak vergi ödemekle mükellefsiniz/sorumlusunuz. Bu nedenle, tabiiki en önemli vergi çe¡itlerini tanımanız gereklidir. Katma de√er vergisi (Umsatzsteuer) Kimler öder: Gewerbe i¡letmecileri ve serbest meslek sahipleri ¬ayet bir ürün veya bir hizmet (örne√in danı¡manlık hizmeti) satıyorsanız, bir ciro (Umsatz) elde ediyorsunuzdur. Bu, mü¡terilerinizden para alıyorsunuz demektir. Bu durumda ürünün net fiyatına veya hizmet kar¡ılı√ı olan ücretinize ilaveten mü¡terilerinizin size, 44 Vergileri tanımak ve ödemek ciro vergisi (Umsatzsteuer), (veya katma de√er vergisi (Mehrwertsteuer) olarak da adlandırılır.) ödemesi zorunludur. Bu nedenle herbir ürünün ve hizmetin net fiyatına katma de√er vergisini eklemek zorundasınız. Bu ¡ekilde ürün veya hizmetin bürüt fiyatına ula¡mı¡ olursunuz. Kural olarak katma de√er vergisi net fiyatın %16 sını kapsar. Matbaa, sanat ve medya gibi bazı Gewerbe ve meslek grupları için indirimli tarife olan %7 geçerlidir. Ve: Küçük i¡letme sınıfına giren i¡letmeler/ Kleinunternehmerregelung (bakınız saysa 46) kesinlikle katma de√er vergisi (Umsatzsteuer) ödemek zorunda de√ildirler. Bu durumla ilgili olarak ön vergi ödemesi/(Vorsteuer) yapmak zorunlulukları da yoktur. Ön vergi (Vorsteuer) Kimler öder: Gewerbe i¡letmecileri ve serbest meslek sahipleri ¬ayet, büro e¡yası veya danı¡manlık hizmeti alacak olursanız, bunlar için ödedidi√iniz katma de√er vergisi ön vergi/Vorsteuer olarak adlandırılır. ⁄¡bu ön vergiyi/Vorsteuer, katma de√er vergisi düzenlemesi (Umsatzsteuervoranmeldung) uyarınca her ay veya az cirolarda her üç ayda bir ilgili maliye dairesine havale etmekle yükümlü oldu√unuz katma de√er vergisinden (Umsatzsteuer) dü¡ebilirsiniz. Gewerbesteuer Kim öder: Gewerbe i¡letmecileri Gewerbe vergisini (Gewerbesteuer), ticari, el sanatları, hizmet sektörü ve sanayi dallarındaki bütün Gewerbe i¡letenler (Gewerbetreibenden) öderler. Gewerbesteuer’in yüksekli√i i¡letmenin kazancına ve i¡letmenizin içersinde bulundu√u belediye’ye ba√lıdır. Gewerbe vergisini, herbir çeyrek yıl için ilgili maliye dairesine (Finanzamt) önceden ödemek zorundasınız. Kurumlar vergisi (Körperschaftsteuer) Kim öder: Sermaye ¡irketleri Kurumlar vergisini (Körperschaftsteuer) yalnız sermaye ¡irketleri Kapitalgesellschaften (GmbH, AG) veya kooperatif ¡irketler (Genossenschaften) ödemek zorundadırlar. Bütün kazançlar %26,5 la vergilendirilir. Gelir vergisi (Einkommensteuer) Kim öder: Bütün vergi mükellefleri/sorumluları Ticari yoldan bir kazanç elde eden veya bir geliri olan herbir vatanda¡ ve i¡letme sahibi gelir vergisi (Einkommensteuer) ödemekle mükelleftir (çalı¡anlar için bu vergi ücret vergisi/Lohnsteuer olarak adlandırılır). Gelir vergisi oranı, gelir düzeyine ba√lıdır. Gelir düzeyiniz, üç aylık süreç için 200 Euro vergi ödemeyi gerektirecek düzeye ula¡tı√ı andan itibaren, her üç ayda bir ilgili maliye müdürlü√üne (Finanzamt) gelir vergisi ödemek zorundasınız. Detaylı bilgi için Brandenburg Eyaleti’ne ba√lı Maliye Müdürlükleri’nin servis ve danı¡manlık hizmeti veren kurumlarında/Service- und Informationsstellen (SIS) „Vergi“ konusunda ücretsiz olarak danı¡manlık hizmetleri verilmektedir. Vergileri tanımak ve ödemek 45 11 Küçük i¡letmeler için kolayla¡tırmalar Katma de¡er vergisinden muaf olma ¬ayet, bir önceki takvim yılında kazancınız 17.500 Euro’yu geçmemi¡ ve içersinde bulundu√unuz takvim yılı için tahmini kazancınız 50.000 Euro’yu geçmeyecek düzeyde ise, küçük i¡letme sınıfına girersiniz. Bu durumda: ⁄lgili Maliye Müdürlü√üne müracat ederek, kendinizi katma de√er vergisinden/ Umsatzsteuer muaf kılabilir, faturalarınızı katma de√er vergisi eklemeksizin yazabilir ve ön vergi/ Vorsteuer olarak adlanlandırılan vergiyi ödemek durumunda kalmazsınız. Basit Muhasebe Bay veya bayan i¡letmeci olarak bir muhasebe defteri tutmakla mükellefsiniz. ¬ayet - Yıllık cironoz 350.000 Euro’dan fazla de√ilse - Yıllık kazancınız 30.000 Euro’nun üzerinde de√ilse; - ⁄¡letti√iniz toprak veya orman alanının de√eri 25.000 Euro’yu geçmiyorsa, basit bir muhasebe defteri tutabilirsiniz. E√er ki bu sınırı a¡ıyorsanız, detaylı bir ticari muhasebe defteri tutmakla mükellefsiniz. Detaylı bilgi için - Sanayi ve Ticaret Odası’nn temel muhasebe kursları - www.agil-brandenburg.de (Kleinunternehmerförderungsgesetz) 12 Size yardım erderiz Bu danı¡ma merkezlerinde konunun uzmanı ki¡iler tarafından ücretsiz olarak bilgilendirilirsiniz. Buralarda, kurulu¡unuzdan önce hertürlü yardım ve danı¡manlık hizmetleri verilir. Kurulu¡tan sonra da bay ve bayan i¡letme sahipleri bu kurumlardaki danı¡manlar vasıtasıyla sürekli i¡letmeyle ilgili konularda hazırlanma/yönlendirme (Coaching) hizmetinden yararlanırlar. Yabancı kökenli bay ve bayanlar için danı¡manlık hizmeti (Lotsendienst) Bu danı¡manlık hizmeti/Lotsendienst özel olarak yabancı kökenli i¡letme kurucuları için organize edilmi¡ olup, buralarda kurulu¡unuz için gerekli olan hazırlıklara dair toplu bakı¡ içeren bütün önemli bilgileri edinebilirsiniz. Lütfen, bu danı¡manlık merkezlerine müracat ederek, bu hizmetlerden yararlanınız (Adres bakınız saysa 16). 46 agil – Aufbruch Gründen im Land Brandenburg Eyaleti’nin, ⁄¡letme kurucuları ve i¡letme sahipleri için www.agil-brandenburg.de adresi altında internet üzerinden sundu√u danı¡manlık hizmetinden de yararlanınız. Federal Ekonomi ve ⁄¡ Bakanlı√ı’nın Giri¡imci/Müte¡ebbis Sitesi www.existenzgruender.de Burada, i¡yeri kurma „Existenzgründung“ konusu hakkında hertürlü geni¡ bilgiye ula¡ırsınız. Küçük i¡letmeler için kolayla¡tırmalar · Size yardım erderiz „Geni¡ çaplı destek“ Romana Litkova, Konstantin Shpunt 5 pro Software GbR Frankfurt (Oder) Geldikleri ülke: Ukranya Litkova Hanım! ⁄¡ orta√ınız Konstantin Shpunt ile birlikte müstakil / serbest i¡ hayatına atıldınız. Niçin? Litkova: Yüksek okul e√itimini bitirdikten sonra burada Frankfurt’ ta Viadrina Üniversitesi’nde bir meslek üstü ö√renimi yapmak için Almanya’ ya geldim. Ö√renimin a√ırlık merkezini ekonomi ve pazarlama te¡kil etmekteydi. Bununla IT (informasyon ve telekominikasyon) bran¡ı gibi geli¡meye açık bir dalda çalı¡mak istemekteydim. Ve ben bir kaç Ukranyalı müte¡ebbisle konu¡tuktan sonra, bu firmaların Avrupa çapında mü¡teri kazanmak için Almanya’da bir temsilcilerinin olmasına büyük ilgi duydukları ortaya çıkmı¡ oldu. Bu görü¡melerimizden faydalanarak yeni i¡ fikrimizi geli¡tirmi¡ olduk. Bugün olayın ¡ekli, bizlerin Ukraynalı müte¡ebbislerden bilgisayar programlarını satın almamız ve bunları kendi adımız altında satmamız ¡eklinde devam etmektedir. Fakat biz sadece bilgisayar programları ile ticaret yapmakla kalmayıp, geli¡me sürecine de katılmaktayız. ⁄¡ orta√ım Konstantin Shpunt diplomalı bili¡im uzmanı olup (Diplom-Informatiker), Ukrayna’ daki geli¡im sürecine katkıda bulunmaktadır. Sanayi ve Ticaret Odası bize büyük ölçüde yardım etti. Bize çok destek veren ikinci kurulu¡ ise, burada Frankfurt (Oder) ¡ehrindeki, içinde bizim de bir büroya sahip oldu_umuz „BIC“ adındaki ⁄¡ ve Geli¡tirme Merkezi olmu¡tur. BIC, uygun ¡artlarda i¡ odası temin etme yanında, müte¡ebbislere danı¡manlık ve sekreterlik hizmetleri de sunmaktadır. Ayrıca bunlara ilaveten resmi makamlardaki zorlukların a¡ılmasında da yardımcı olmaktadır. Siz Avrupa çapında faaliyet gösteren bir firma olarak mü¡terilerinizi nasıl bulmaktasınız? Litkova: Çok büyük ölçüde E-Mail ve internet üzerinden ileti¡im kurmaktayız. Mesela ben „Open Business-Club“ adında Almanya’daki ticaret müdürlerini bünyesinde bulunduran bir internet klübündeyim. Bu internet klübünde, günde 1.000den fazla ki¡i „online“ ili¡ki kurmaktadır. Burada sohbet edilebilmekte ve ki¡iler kar¡ılıklı olarak fikirlerini birbirlerine ula¡tırabilmektedir. Burada Frankfurt’ ta çok faydalı di√er bir kurulu¡ ta, projeye ilgi duyan ve soru sormak isteyenleri sürekli bizlere yönlendiren ,Brandenburg Zukunfts-Agentur´ kurulu¡udur. Böylelikle ¡u ana kadar her¡ey gerçekten olumlu bir geli¡me göstermi¡tir. Almanya, Avusturya, ⁄talya, Belçika ve Fransa’ da mü¡terilerimiz var. Hatta Amerika Bile¡ik Devletleri’ ne bile ürünlerimizden biri olan bir cep telefon oyununu satmaktayız. Serbest i¡ hayatına atılmaya karar verdi√inizde ön hazırlıklarda size kim yardım etti? Litkova: En ba¡ta ö√renimimden dolayı, internette serbest i¡ hayatına atılma ile ilgili bilgileri topladım. Bunun dı¡ında bütün hukuksal, pazarlamanın teknik konuları ve resmi makamlarla ilgili sorulara bir yanıt bulmak üzere Frankfurt (Oder) ¬ehri Sanayi ve Ticaret Odası’ na ba¡ vurduk. O zamanlar 47 „Meslek Yüksek Okulu, ⁄¡e Ba¡lama Yardımında bulundu“ Piotr Borowiec Borodesign Potsdam Geldi√i ülke: Polanya Ne zaman serbest çalı¡maya karar verdiniz? Borowiec: „Endüstri Ürünlerine ¬ekil Verme“/„Dizayn“ sahasında Berlin Yüksek Meslek Sanat Okulu’ nda bir büroda üç sene boyunca yarım gün çalı¡tım. Bu, benim konuya iyi bir giri¡ yapmama sebep oldu. Fakat bir süre sonra içimde, kendimi mesle√imde daha ileri noktalara götüremiyece√ime dair bir his olu¡tu. Ve daha faydalı bir konuyu geli¡tirebilmek için mesle√imde serbest çalı¡mayı bir ¡ans olarak gördüm. Siz üç sene yarım gün çalı¡tınız ve bu zaman sürecinde kafanız devamlı hep i¡ kurma fikriyle me¡guldu. Bu nasıl bir fikirdi? Borowiec: Ben, dizayn olayını „CAD“ (bilgisayar yardımıyla dizayn) ile birle¡tirmekteyim. Yani mü¡terilerime Dizayn’ı hemen kullanabilecekleri ¡ekilde teslim etmek istiyorum. Mü¡terilere verdi√im taslaklar, mü¡terilerin bana sundukları verilerle örtü¡mekte olup, derhal üretimin bundan sonraki safhalarında uygulanabilecek niteliktedir. Bu bir çama¡ır makinası, bir telefon, bir bisiklet, bir mobilya, bir di¡ fırçası, bir gözlük olabilir. Firmayı kurmayla ilgili ön hazırlıklar sürecinde size en fazla kim yardım etti? Borowiec: En ba¡ta Potsdam Meslek Yüksek Okulu’ nun „BEGIN“ (Brandenburger ExistenzGründer Im Netzwerk) adlı ve yeni firma kuranlara mü¡avirlik hizmeti veren kurulu¡. Burada mesela müracaatlar sırasında veya hukuksal sorunlarda bana yardım eden ve dileklerimi bildirebilece√im bir ki¡i mevcuttu. Üç senelik ön hazırlık ve di√er dizayncılarla yaptı√ım konu¡malarım sonunda, konunun a¡a√ı yukarı nasıl sonuçlanaca√ını bilmekteydim. 48 Ön hazırlık esnasında özel kurulu¡la ilgili engeller ortaya çıktı mı? Borowiec: Evet. Her ne kadar bu özel hayatımla ilgili olsa da cevap vereyim. Ben uzun zamandır Almanya’ da ya¡amaktayım ve burada 1994 te lise bitirme imtihanını ba¡ardım. Bu yolla süresiz oturma izni aldım. Kız arkada¡ım Polonyalı olup, Almanya’ da henüz uzun süredir bulunmamaktadır. Polonya, Avrupa Ekonomik Toplulu√u’ na dahil olmasına ra√men, yedi senelik geçi¡ süresi nedeniyle kendisine çal¡ma izni verilmemektedir. Bunun neticesi olarak onun bakım masraflarını da üstlenmem gerekmektedir. Bu da, yeni serbest hayata atılmı¡ bir ki¡i için bir yüktür. Mü¡teri bulma durumunuz ne gibi bir görünüm sergilemekte? Borowiec: Telefon ediyorum, mektuplar yazıyorum, el ilanları/„Flyer“ postalıyorum, yabancı ülkelerden mü¡teri kazanmaya çalı¡ıyorum. Çalı¡mamın ürünü genellikle veriler olup, bunları E-Mail yoluyla da gönderebilmekte, dolayısıyla deniz a¡ırı ülkelerdeki mü¡terilerle de çalı¡abilmekteyim. Gelecek için ticari planlarınız nasıl görünmekte? Borowiec: Benim hedefim tabii ki artan bir mü¡teri sayısına sahip olmaktır. Bu alanda büyük bir ümit, Potsdam’ da yeni bir Dizayn Merkezi kuran Volkswagen firmasıdır. Fakat bunun gelecek için bir vizyon oldu√unu zannediyorum. „Ba¡ka ülkeler, ba¡ka de√erler“ Shi Wang Alman-Asya ⁄birli√i Merkezi Ltd. ¬ti. Deutsch-Asiatisches Kooperationszentrum GmbH - Berlin-Brandenburg Borkheide Geldi√i ülke: Çin Nasıl oldu da, Almanya’ da meslek hayatınızda serbest çalı¡maya ba¡ladınız? Wang: Ben 1992 den beri Almanya’ da bulunmaktayım ve Peking’ te ö√renimimi tamamladıktan sonra Berlin’ de „⁄leti¡im Bilimi“ dalında üniversite tahsili yaptım. Bana o zamanlar, Çin firmaları için çeviri veya ara¡tırmalar yapıp, yapamıyaca√ım konusunda sorular yöneltildi. Bu ¡ekilde, bu yönde çalı¡an yeni bir firma kurma fikri geli¡mi¡ oldu. Böylece 1999 da ilk firmanızı kurmu¡ oldunuz, de√il mi? Wang: Evet. O sıralar henüz bir i¡ orta√ım yok iken Çin müte¡ebbisleri, yüksek okul mezunları veya yüksek makamlarda bulunan ¡ahsiyetler için Avrupa gezileri organize ettik. Ayrıca Alman ürünlerini Çin’ e ihraç ettik. 2002 sonunda i¡ orta√ım Ernst-Friedrich Siebert ile birlikte Almanya-Asya ⁄¡birli√i Merkezi (DAZ)’ ni kurduk. Burada Almanya’ da yüksek ö√renimlerini tamamlamı¡ ve burada bir firma kurmak isteyen Çin’li ö√renci ve müte¡ebbislere mü¡avirlik hizmetleri vermekte ve onları yönlendirmekteyiz. Kurulu¡unuz sırasında özellikle hangi konularda zorluklarla kar¡ıla¡tınız? Wang: Gerçek bir zorlukla kar¡ıla¡madı√ımı söyleyebilirim. Burada „Brandenburg“ Eyaleti resmi makamlarıyla çok iyi deneyimlerimiz olmu¡tur. Potsdam Sanayi ve Ticaret Odası bizleri çok iyi bilgilendirdi. „Brück“ Sanayi Dairesi için de aynı olumlu ¡eyleri söyleyebiliriz. Yabancılar Dairesi’nde ba¡langıçta i¡ler pek kolay olmadı. ¬ube müdüresi ve „Teltow“daki ilgili daire ba¡kanı ile yapılan bir görü¡me neticesinde bizi desteklemeye ba¡ladılar. ⁄¡ kurmayla ilgili bilgilendirilmem neticesinde olu¡an deneyimlerimle, bir taraftan Yabancılar Yasası’nın, di√er taraftan da dil sorununun en büyük engelleri te¡kil etti√ini sürekli olarak tesbit etmekteyim. Bu engellere, Sanayi Dairesi, Vergi Dairesi, Sendika, Sanayi ve Ticaret Odası gibi resmi dairelere ba¡vurmalardaki zorlukları da ekleyebiliriz. Bunlar, Almanlar için de o kadar basit i¡lemler de√il. Buna, Çinli’ lerdeki - Almanlar’ a göre farklılık gösteren - de√er yargıları ve davranı¡ ¡ekilleri de eklenmektedir. Biz burada arabuluculuk yapmaya çalı¡ıyoruz. Bu zor bir u√ra¡ı olup, maalesef ço√u kez yanlı¡ anla¡ılmalara sebebiyet vermektedir. Çin’ de resmi makamlarla ili¡kiler tamamen farklı olup, büyük ölçüde görev ve itaat etme prensiplerine dayanmaktadır. Buradaki gibi güvenli ve hukuken emniyet altına alınmı¡ de√ildir. Hediye, geli¡mekte olan mü¡terek çalı¡manın bir sevinç belirtisi olarak - bir rü¡vet olarak de√il – verilmektedir. Ki¡iler arasındaki ticari ili¡kiler ço√u kez güven sa√layan ki¡isel ili¡kilere dayanmaktadır. Almanya’ da ise ili¡kilerde daha çok ehliyet ön planda tutulmakta ve görev sınırları içinde sürdürülmektedir. Çin’ de amir – memur ili¡kileri daha belirgindir. ⁄lerisi için firmayla ilgili planlarınız nedir? Wang: Ba¡ka bir yerde yeni bir ¡ube açmamızın uygun olup, olmayaca√ını dü¡ünmekteyiz. Ayrıca büyük firmaları mü¡teri olarak kazanmayı ve „Brandenburg“ eyaletine yerle¡meyi dü¡ünmekteyiz. 49 „Ne¡eli bir ortamda Kebap“ Mehmet Canlı, Ahmet Canlı Malta-Grill Nauen Geldikleri ülke: Türkiye Sohbet, Mehmet Canlı ile yapılmı¡tır. Türk yemekleri sunan bir Lokanta i¡letiyorsunuz. Kurulu¡unuzun i¡e ba¡laması nasıl oldu? Canlı: Bu lokantayı burada Nauen’ de altı ay önce devraldık ve burada ‘Döner Kebap, lahmacun ve di√er Türk yemeklerini satmaktayız. Dükkanın i¡ durumu oldukca kötüye gitmi¡ ve kötü bir isme sahip olmasına ve bize yapılan uyarılara ra√men dükkanı devralmaya karar verdik. Dükkanı tamir eder, temiz tutar ve gayret gösterirsek, bu i¡i ba¡arıya ula¡tıraca√ımızı dü¡ündük. Buna ra√men oldukça yava¡ bir ba¡langıç temposu ya¡adık, hemen hemen hiç mü¡terimiz yoktu. Fakat bize gelen az ki¡i i¡letmemizi be√endi. Mü¡terilerimizle çok sohbet ettik ve devamlı ne¡’ eli bir görünümdeydik. Bu, insanların ho¡una gitmekteydi ve a√ızdan a√ıza reklamla birkaç hafta içinde çok sayıda yeni mü¡teriler kazandık. Kendinizi bu i¡e nasıl hazırladınız? Canlı: Serbest çalı¡maya ba¡lamadan önce bu alanda tecrübeli olmamızdan dolayı, bizleri nelerin bekledi√ini, büyük sorunlar ya¡amıyaca√ımızı bilmekteydik. Fakat buna ra√men bu dalda çalı¡an di√er müte¡¡ebislerden, hangi resmi makamların önemli oldu√unu, nelere dikkat etmemiz gerekti√ini v.s. sorduk. Ayrıca çok dikkatli olunması mutlaka gerekmektedir. Çünkü bazıları insanın aya√ının altına sabun koyma u√ra¡ısı içindedir. Döner kebabımız için kendisinden et aldı√ımız firma bize güzel önerilerde bulundu ve bizi finansman yönünden biraz destekledi. ⁄¡lerimizin iyi gitmesi, onların da menfaatiı 50 gere√i oldu√undan bize yardım ediyorlar. Bir vergi uzmanına görev verdik. Yengem de, bize bürokrasi i¡lemlerimizde yardım etmektedir. Yeni firma kurucularına ne gibi önerilerde bulunacaksınız? Canlı: ⁄¡yeri kuracak ki¡ilerin, bran¡larında mutlaka pratik deneyimlerinin olması gerekmektedir. Bu son derece önemlidir. Ayrıca ekonomik ba√ımsızlık ta çok önemli bir unsurdur. Borç para alma, ancak bu borçun geri ödemesinin garanti olması halinde mantıklıdır. Ba¡langıcın bizler için biraz zor oldu√undan bahsetmi¡tim. Çünkü ba¡ta fazla mü¡terimiz yoktu. Bunun için bilhassa i¡in ba¡ında reklam yapılmasını ve mesela ¡ehir gazetelerinde bu reklamların yayınlanmasını ve yöresel gazetecilerle ili¡kiye girilmesini önermek isterim. Çünkü bu gazeteciler özellikle bölgesel haberleri memnuniyetle yayınlamaktadırlar. Görü¡ünüze göre Almanca burada nasıl bir rol oynamaktadır? Canlı: Bu oldukça önemli. Tabii mü¡terilerimizle Almanca konu¡maktayız ve Almancamızı iyile¡tirmeye çalı¡maktayız. Biraz zaman bulursak mutlaka Almanca dil kurslarına devam edece√iz. ⁄lerisi için planlarınız nedir? Canlı:Yakında buradan ta¡ınaça√ız ve daha bir büyük bir lokali devralaca√ız. Yeni yerimizde yoldan geçen mü¡teri trafi√imiz daha fazla olacak. Yani kurulu¡umuz büyüyecek.