Thomas Alva EDİSON

THOMAS ALVA EDİSON
Thomas Alva EDİSON’UN Hayatı

Thomas Alva Edison (d. 11 Şubat 1847 – ö. 18 Ekim
1931) 20. yüzyıl yaşamını icatlarıyla büyük bir
şekilde etkileyen Amerikalı mucit ve iş adamıdır.
Bazı icatları tamamen orijinal olmakla birlikte, eski
icatların geliştirilmesi veya yönetimi altında çalışan
yüzlerce çalışana aittir. Yine de Edison elinde
bulundurduğu kendi adını taşıyan Amerikan
patentiyle tarihteki en önemli ve en verimli
mucitlerden biri olarak nitelendirilir. Patentlerinin
çoğu Amerika'nın haricinde Almanya, Fransa ve
İngiltere
onaylarına
da
sahiptir.

Thomas Alva Edison, Amerika'nın Ohio eyaletinde
Samuel Ogden Edison, Jr. ve Nancy Matthews
Elliott'un (1810–1871) 7. çocukları olarak doğdu.
Yedi yaşındayken ailesiyle birlikte Michigan'daki
Port Huron'a yerleşen Edison, ilköğrenimine yaşadığı
bir hastalık dolayısıyla geç başladı. Ancak yaklaşık
üç ay sonra algılamasının yavaşlığı nedeniyle
okuldan uzaklaştırıldı. Kanada'da daha önce
öğretmenlik yapmış olan annesi büyük bir zevkle
oğlunun eğitimine evde devam ediyordu. Okuması
ve tecrübe edinmesi için onu sık sık teşvik ediyordu.

. Derslerinin çoğu iyidi. Son derece meraklı ve
yaratıcı kişiliğe sahip bir çocuk olan Edison, 10
yaşına geldiğinde kendisini fizik ve kimya
kitaplarına verdi.Bu arada evlerinin kilerinde bir
kimya laboratuarı kurdu. Özellikle kimya
deneylerine ve Volta kaplarından elektrik akımı
elde etmeye yönelik araştırmalara ilgi duydu; bir
süre sonra arkadaşıyla telgraf yaptı ve Mors
alfabesini öğrendi. 12 yaşındaysa duymada güçlük
yaşamaya başladı.


On iki yaşına geldiğinde ailesine yardım etmek için
Port Huron ile Detroit arasında çalışan trende
gazete satmaya başlayan Edison, evlerindeki
laboratuarını trenin yük vagonuna taşıyarak,
çalışmalarını bu dönemde; Michael Faraday’ın
“Experimental Research in Electricity” adlı yapıtını
okudu.
Bunun üzerine bir yandan Faraday’ın deneylerini
tekrarladı bir yandan da kendi deneylerine ağırlık
vererek daha düzenli çalışmaya ve notlar tutmaya
başladı.

O günlerde geçirdiği ağır bir hastalık sonucu kulakları
zor işitmeye başladı12 yaşındayken bir trende dergi ve
meyve satıyor, bir yandan da trenin yük vagonunu
yerleştirdiği küçük bir baskı makinesi ile haftalık bir
gazete basıyordu. Ama bir gün içinde kimyasal madde
bulunan şeylerden biri kırılıp vagonda yangın çıkınca
Edison hem trendeki işinden oldu hem de ömür boyu
ağır işitmesine yol açacak biçimde yaralandı Daha
sonra telgrafçılık öğrenmeye karar veren Edison 18631868 arasında ABD ve Kanada da birkaç
telgrafhanede çalıştı. 1868 de bir atölye kurdu ama
yaptığı elektrikli kayıt aygıtının patentini satamayınca
bir yıl sonra parasız ve borçlu olarak Boston dan New
York ‘a gitti.

On beş yaşına gelince kendi kazandığı tüm parayı
bir baskı makinesine yatırdı ve Weekly Herald adlı
bir gazete çıkardı. Bu gazetenin yazılarını kendisi
trende yazıyor ve evde basıyordu. Ancak bir gün
hareket halindeki bir furgona atlarken bir tren
memuru tarafından yakalandı. Memur kulağını o
kadar çekti ki günlerce kulak ağrısından kıvranmak
zorunda kaldı. Ancak bu olay sonradan daha da
ilerleyen sağırlığının başlangıcı oldu.


Edison on altı yaşındayken telgrafçılığı öğrendi ve
ve dört yıl boyunca Middle West’te telgraf memuru
olarak dolaştı. Bir Mucit olma isteği onda bu
yıllarda başladı.
1868′de kendine atölye kurdu ve aynı yıl
geliştirdiği elektrikli bir oy kayıt makinesinin
patentini aldı. Aygıt oldukça ilgi topladı ama kimse
tarafından satın alınmadı. Tüm parasını yitiren
Edison, Boston’dan ayrılarak New York’a yerleşti.
Edison’un şansı altın borsasının düzenlenmesinde
kullanılan telgrafın bozulması üzerine döndü.

Edison'un şansı altın borsasının düzenlenmesinde
kullanılan telgrafın bozulması üzerine döndü. Borsa
yetkililerinin isteği üzerine aygıtı ustaca tamir eden
Edison, Western Union Telegraph Company'den
geliştirilmekte olan telgraflı kayıt aygıtları üzerinde
yetkinleştirme çalışması yapma önerisi aldı. Bunun
üzerine bir arkadaşı ile birlikte Edison Üniversal
Stock Printer mühendislik şirketini kurdu. Ve sattığı
patentlerle kısa sürede önemli bir servet edindi.

Bu parayla New Jersey'deki Newark'ta bir
imalathane kurarak telgraf ve telem aygıtları
üretmeye başladı. Bir süre sonra imalathanesini
kapatarak New Jersey'deki Menlo Park'ta bir
araştırma laboratuarı kurdu ve tüm zamanını yeni
buluşlar yapmaya yönelik çalışmalara ayırdı.

1876′da Graham Bell’in geliştirdiği konuşan
telgraf üzerinde çalışmaya başladı. Aygıta
karbondan bir iletici ekleyerek telefonu
yetkinleştirdi. Ses dalgalarının dinamiği üzerine
yaptığı bu çalışmalardan yararlanarak 1877′de
sesi kaydedip yineleyebilen gramofonu geliştirdi.

Tarihte ilk ses kaydı 1877′de Thomas Edison’un
(1847-1931) geliştirdiği ve “konuşan makine”
adını verdiği aygıtla gerçekleşti. “Fonograf” ya
da daha yaygın olarak “gramofon” diye
adlandırılan bu aygıt ses titreşimlerini, döner bir
silindire sarılmış bir kalay folyoya izler halinde
kaydediyordu. Edison makinesini denemek için
önce ahizeye “Merhaba” diye seslenmiş, folyoyu
bir diyaframa bağlı bir iğnenin altından
geçirdiğinde, aynı sözcüğün yinelendiğini işitmişti.

Bu mekanik-akustik kayıt yöntemi1920′de
elektrikli sistemlerin ortaya çıkmasına kadar
sürdü. Bant kayıt sistemlerini geliştirmek içinse,
magnetik ilkeleri kullanıldı. Bu sistemler,
1935′te magnetik plastik şeridin devreye
girmesiyle, ardından da 1960′lar da mikro
elektroniğin kullanılmasıyla, büyük bir ticari
başarı kazandı.

1878′de William Wallace’ın yaptığı 500 mum
gücündeki ark lambasından etkilenen Edison,
bundan daha güvenli olan ve daha ucuz bir
yöntemle çalışan yeni bir elektrik lambasını
geliştirme çalışmasına girişti. Bu amaçla açtığı bir
kampanyanın yardımıyla önde gelen
işadamlarının parasal desteğini sağladı ve Edison
Electric Light Company’yi kurdu

Oksijenle yanan elektrik arkı yerine havası
boşaltılmış bir ortamda (vakum) ışık yayan ve
düşük akımla çalışan bir ampul yapmayı
tasarlıyordu. Bu amaçla 13 ay boyunca flaman
olarak kullanabileceği bir metal tel yapmaya
uğraştı. Sonunda 21 Ekim 1879′da özel yüksek
voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla
çalışan karbon flamanlı elektrik ampulünü halka
tanıttı. Üç yıl sonra New York sokakları bu
lambalarla aydınlanacaktı.

1879’da Edison bir elektrik ampulü icat etti.
Kömürleştirilmiş iplikten Flamanlarla deneyler
yaptıktan sonra karbonlaştırılmış kağıt flamanda
karar kıldı. 1880’de evde güvenle kullanılabilecek
ampuller üreterek tanesini 2,5 dolara satmaya
başladı. Ancak 1878 yılında bir İngiliz bilim adamı
olan Joseph Swan da bir elektrik ampulü icat
etmiştir. Ampul camdı ve içinde kömürleştirilmiş bir
flaman bulunuyordu. Swan, ampulün içindeki havayı
boşlattı çünkü havasız ortamda flaman yanıp
tükenmiyordu. İşte son olarak da bu iki adam
güçlerini birleştirmeye karar vererek Edison ve
Swan Elektrikli Aydınlatma Şirketi’ni kurdular

1883′de hayatının en büyük icadı olan
Edison etkisi denen olayı gerçekleştirdi;
yani ısıtılmış bir filamanın moleküler
boşlukta elektron yayılmasını buldu.
1883′te bulduğu bu olay sıcak katotlu
tüplerin temelini oluşturdu. Daha sonra
Akkor lambanın üretimini geliştirmeyi
başardı, bu da ampulün halk arasında
yaygınlaşmasını sağladı.

Edison’un en önemli keşfi Menlo Park, New
Jersey’deki ilk endüstriyel araştırma
laboratuarıydı. Sürekli olarak teknolojik keşifler
ve geliştirmeler-iyileştirmeler yapmak gibi özel
bir amaç için kurulmuş ilk kurumdu. Edison birçok
icadını resmi olarak bu laboratuarda üretmiş,
birçok çalışanı onun direktifleri doğrultusunda bu
icatların araştırma ve geliştirmesinde görev
almıştır.

Elektrik mühendisi William Joseph Hammer, 1879
Aralık’ında Edison’un laboratuar asistanı olarak
görevine başlamıştır. Telefon, fonograf, elektrikli tren,
demir madeni ayıracı, elektrikli aydınlatma ve diğer
birçok icatta büyük katkılarda bulunmuştur. Hammer’ı
özel kılansa elektrik ampulünün icadındaki ve bu aletin
geliştirme ve testleri sırasındaki çalışmalarıdır. Hammer
1880′de Edison’un lamba çalışmalarının şef mühendisi
olmuş, bu mevkiideki ilk yılında Francis Robbins Upton’ın
genel müdürlüğünü yaptığı fabrika 50.000 ampul
üretmiştir. Edison’a göre Hammer elektrik ampulünün bir
öncüsüdür. 1000′e yakın patenti bulunmaktadır.
İki kez evlenerek altı çocuk sahibi olan Edison
yaşamının sonuna kadar yeni buluşlar
yapmaya devam etti. Geriye çığır açıcı
buluşlarını yanı sıra, yaklaşık 1300 tane icat
ve gözlemleriyle dolu 3.400 not defteri
bıraktı.
 18 Kasım 1931’de, 84 yaşındayken New
Jersey de hayat veda etti.
