14 May›s Eczac›l›k Günü Kutlu Olsun 14 May›s Eczac›l›k Günü
Transkript
14 May›s Eczac›l›k Günü Kutlu Olsun 14 May›s Eczac›l›k Günü
PHARMETIC Y›l: 2 • Eczac›l›k Günü Özel Say›s›: 5 Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i’nin ücretsiz yay›n›d›r, sat›lmaz. 14 May›s Eczac›l›k Günü Kutlu Olsun Baflkandan Merhabalar, Sa¤l›k hizmetlerinin en önemli halkalar›ndan biri, vazgeçilmez konumdaki eczac›l›k mesle¤idir. Yurdun dört bir köflesinde, hemen her sokakta rastlayabilece¤iniz, beyaz önlükleri içerisinde sizi güler yüzle karfl›layan eczac›lar, bir anlamda halk›n sa¤l›k konusundaki ihtiyaçlar›n›n tam merkezindedir. Eczac› hasta ile birebir iletiflim kuran, sürekli kendini gelifltiren ve e¤itimi süresince ö¤rendiklerini halka en iyi flekilde aktaran sa¤l›k dan›flman›d›r. Sorumluluklar›n›n bilincinde, gece gündüz demeden, etik kurallar›na sonuna kadar ba¤l› kalarak mesleklerini icra etmektedirler. Günümüzde eczac›l›k hizmetleri tüm dünyada kendini sürekli yenilemekte ve de¤iflen ihtiyaçlara uyum sa¤layarak geliflmektedir. Hastal›klar›n ve bu hastal›klar› tedavi etmek için kullan›lan ilaçlar›n sürekli geliflti¤i modern dünyada bilgi da¤arc›¤›n› sürekli taze tutan eczac›lar, halk›n ilaca kolay ve do¤ru flekilde ulaflmas›nda en önemli görevi üstlenmekte, bu görevi de baflar›yla yerine getirmektedir. Eczac› hekim taraf›ndan verilen reçetedeki ilaçlar›n, etki ya da yan etkileri konusunda hastay› bilgilendirirken, bir anlamda ona tedavinin baflar›l› bir flekilde sonuçlanmas›nda yol göstermektedir. Eczac›l›¤›n sa¤l›k hizmetlerindeki önemi yaln›zca hastalar›n ilaca do¤ru flekilde ulaflmas› ile s›n›rl› de¤ildir. ‹laç harcamalar›n›n ülke ekonomilerinde büyük paya sahip oldu¤u dünyada, ilac›n ak›lc› kullan›m› ve israf›n önlenmesinde eczac›n›n sa¤lad›¤› katk› yads›namaz. Dolay›s›yla sa¤l›kta tasarrufun ilk aflamas›, halk› bilinçlendiren eczac›n›n üstündeki yükü artt›rmak de¤il, onlar›n çal›flma koflullar›n› iyilefltirerek görevlerini daha rahat yerine getirmelerine yard›mc› olmakt›r. Reçetesiz ilaçlar›n ve ilaç d›fl› ürünlerin halka ulaflt›r›lmas›nda da eczac› bilgi ve uzmanl›¤›yla halk›n yan›ndad›r. Yanl›fl kullan›ld›¤›nda insan sa¤l›¤›n› ciddi anlamda tehdit eden bu ürünlerin do¤ru kullan›m› konusunda halk› bilinçlendirme görevi sa¤l›k dan›flman› olan eczac›n›nd›r. Dolay›s›yla bu ürünlerin eczane raflar›nda yer almas› ve uzman kimli¤iyle eczac› taraf›ndan halka ulaflt›r›lmas› için gerekli yasal düzenlemelerin yap›lmas› insan sa¤l›¤› aç›s›ndan bir zorunluluktur. Modern dünyan›n en önemli sa¤l›k sorunlar› haline gelen ve bugün insan nüfusunun büyük bölümünü etkileyen obezite, sigara, alkol ve uyuflturucu ba¤›ml›l›¤›, diyabet vb. konularda halk›n bilinçlendirilmesinde ve yaflam kalitesinin yükseltilmesinde eczac›n›n sa¤l›k dan›flman› rolü yine büyük önem arz eder. Sa¤l›k sektöründe bu denli önemli görevler üstlenen eczac›lar›n, pek çok s›k›nt›yla mücadele etmek zorunda kald›¤› günümüzde, Türk eczac›lar› yapmakta olduklar› onurlu mesle¤in köklü geçmiflini y›lda bir gün de olsa anmakta ve Eczac›lar Günü’nü kutlamaktad›r. Eczac›lar›n bir araya gelerek sorunlar›n›, meslekteki ilerlemelerini, gelecekle ilgili öngörülerini paylaflabilece¤i ve tek yürek olaca¤› bir “Eczac›l›k Günü” belirlenmesi fikri ilk kez Türk Eczac›lar› Birli¤i’nin 3. Büyük Kongresi’nde tart›fl›lm›fl, tarih saptanmas› hakk›nda karar al›nm›flt›r. Bu karar Türk Eczac›lar Birli¤i Merkez Heyeti’nin 1967 tarihli toplant›s›nda görüflülmüfl ve Türkiye’de bilimsel eczac›l›k e¤itiminin bafllad›¤› Mekteb-i T›bbiye-i Adliye-i fiahane’nin aç›ld›¤› 14 May›s günü “Eczac›l›k Günü” kabul edilmifltir. 14 May›s 1968 tarihinde ‹stanbul’da yap›lan ilk Eczac›l›k Günü toplant›s›n›n üzerinden bugün seneler geçmifl olmas›na ra¤men, Türk eczac›lar› o ilk toplant›da duyulan heyecandan hiçbir fley kaybetmeden mesleklerini her türlü s›k›nt›ya gö¤üs gererek büyük bir flevk ve gururla icra etmeye devam etmektedir. Bu gururu birlikte paylaflmaktan onur duydu¤um de¤erli meslektafllar›m›n 14 May›s Eczac›l›k Bayram›’n› kutlar, sevgi ve sayg›lar›m› sunar›m… Ecz. Neylan Z›rhl›o¤lu Türko¤lu Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan› www.pharmetic.org 14 May›s 1968 tarihinde ‹stanbul’da yap›lan ilk Eczac›l›k Günü toplant›s›n›n üzerinden bugün seneler geçmifl olmas›na ra¤men, Türk eczac›lar› o ilk toplant›da duyulan heyecandan hiçbir fley kaybetmeden mesleklerini her türlü s›k›nt›ya gö¤üs gererek büyük bir flevk ve gururla icra etmeye devam etmektedir. PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 1 14 May›s; ‹çindekiler Üyelerimizden “Gelece¤in Eczanelerini Birlikte Yaratal›m” 4 Ecz. Arma¤an Ener Üyelerimizden Eczaneler mi? Marketler mi? 6 Ecz. Mücahit Birik PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 2 Üyelerimizden Eczane Dedi¤in Nedir Ki? 8 Ecz. Fulya Urganc›o¤lu Üyelerimizden Neler Yapm›fl›m? 10 Ecz. Mehmet Ongan Üyelerimizden “Pharmetic; Meslekte De¤iflimin Ad›” 12 Ecz. Gaye Garip Üyelerimizden Sadece Eczanede De¤il, Her Yerdeyiz... 14 Ecz. Canay Özgiray Do¤ru ‹laç Kullan›m› Do¤ru ‹laç Kullan›m› ‹çin Eczac›n›za Dan›fl›n 16 Melanom Melanom ve Günefl 20 Prof. Dr. Osman Özdemir Doç. Dr. ‹lkay Alp Dr. Gaye Ü. Sar›kan Estetik ve Sa¤l›k Neden Güzel Olmak Gerekiyor? 24 Dr. Serdar Eren Nedenler ve Nas›llar Otizmin Nedenleri ve Oluflum Mekanizmas› 28 Dr. Necip Cem K›nac› MD Gezi Bodrum, Bodrum... 34 Ecz. Taylan Ça¤lar Vücudumuzun Sesi Antioksidanlar ve Detoks 38 Ecz. Umut Eren Eczac›n›z Diyor ki... Tiroid Bezi ve Önemi 40 Ecz. Z. Ayflen Ünlütürk Çocuk Sa¤l›¤› Çocuk ve Günefl 44 Prof. Dr. Hilal Mocan Güncel Sa¤l›k Sorunlar›m›z Midemizdeki Ac›l› Yara; Ülser Dr. Necati Memiflo¤lu 50 PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 3 54 Difl Sa¤l›¤› Difllerinize ‹yi Bak›n Dr. Ata An›l 58 Uyku Problemleri Yaflam Biçimimiz, Uyku Düzenimiz Doç. Dr. Ça¤lar Çuhadaro¤lu 60 Alerjiler Alerjik Konjonktivit 64 Göz Sa¤l›¤› Yafla Ba¤l› Yak›n› Görememe (Presbiyopi) Durumunda Kullan›lan Kontakt Lensler Prof. Dr. Mehdi Süha Ö¤üt Doç. Dr. Sumru Önal Op. Dr. Hilmi Or 68 Plastik Cerrahi Yüz Germe 30 Yafl›nda da Yap›l›yor, 60 Yafl›nda da... Op. Dr. Nuri Soysal 72 Psikoloji Yeme Bozukluklar›: ‹çsel Çat›flmalara Sa¤l›ks›z Çözüm Fatma Torun Reid 76 Depresyon Tedavisi Dünyada H›zla Artan Antidepresan Kullan›m› Prof. Dr. Müfit U¤ur 80 Bitkilerle Tedavi Modern Fitoterapi: Neler Oldu, Neler Olacak? Uzm. Ecz. Levent Gökgünneç 84 Uzman Önerileri Migreni Tan›yal›m Uzm. Dr. Özlem Güngör Tunçer 86 Yaflam›n ‹çinden “Bir Ülkenin Vitrini Sanatt›r” Nilgün Belgün 88 Alternatif Tedaviler “Köklü Bir ‹yileflme Sanat›” Ecz. Semra Yo¤urtçu 92 Yönetim Kurulu Ecz. Neylan Z›rhl›o¤lu Ecz. Arma¤an Ener Ecz. Mücahit Birik Ecz. Fulya Urganc›o¤lu Ecz. Canay Özgiray Ecz. Gaye Garip Ecz. Mehmet Ongan : Baflkan : Baflkan Yrd. : Baflkan Yrd. : Genel Sekreter : Sayman : Üye : Üye Ekonomi “Ma¤azac›l›k AVM ile Büyüdü” Engin Y›ld›r›m Röp.: Ecz. Aylin Özkan Pharmetic Sa¤l›k Dergisi, Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i taraf›ndan tüketiciyi bilgilendirmek amaçl› sadece Pharmetic Eczaneleri’nden ücretsiz da¤›t›lmaktad›r. Sahibi: Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i ad›na Ecz. Neylan Z›rhl›o¤lu Türko¤lu • Sorumlu Müdür/Editör: Ecz. Mehmet Ongan • Genel Yay›n Yönetmeni: Ecz. Arma¤an Ener • Reklam Koordinatörü: Ecz. Fulya Urganc›o¤lu • Yay›n Dan›flman›: Devrim Yaman • Hukuk Dan›flman›: Gönül Apayd›n • Yay›n Kurulu: Ecz. Neylan Z›rhl›o¤lu Türko¤lu, Ecz. Arma¤an Ener, Ecz. Asal Uçkunkaya, Ecz. Aylin Özkan, Ecz. Ayflen Ünlütürk, Ecz. Fulya Urganc›o¤lu, Ecz. Mehmet Ongan, Ecz. Umut Eren • Yönetim Adresi: Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Sö¤ütlüçeflme Cad. Küçük Çarfl› Pasaj› No:9 K:3 Kad›köy/‹STANBUL T: 0(216) 450 1271 • www.pharmetic.org • p.saglik@maestro-tr.com • Yay›nlayan: Maestro Reklamc›l›k Ltd. fiti. Akyol Sokak No: 24 Cihangir, Beyo¤lu 34493 ‹stanbul T: 0(212) 243 7510 info@maestro-tr.com • Bask›/Cilt: Müka Matbaac›l›k Ltd. fiti. ‹kitelli Organize Sanayi Bölgesi Eskop Sanayi Sitesi C7 Blok No:410 Baflakflehir-‹kitelli/‹stanbul T: 0(212) 549 6824 • Tiraj: 35.000 • Yay›n Türü: Yayg›n, Süreli Yay›n • Bask› Tarihi: May›s 2010 • Say› : 5 / Eczac›l›k Günü Özel Say›s› Pharmetic Sa¤l›k Dergisi’nde yay›nlanan yaz›lar izin almadan yay›nlanamaz, kopyalanamaz. Yay›nlanan reklamlar›n sorumlulu¤u reklamverene aittir. PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 4 Üyelerimizden “Gelece¤in Eczanelerini Birlikte Yaratal›m” Ecz. Arma¤an Ener Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Baflkan Yard›mc›s› Ülkemizin dört bir köflesinde tüm eczanelerimizi ›fl›l ›fl›l, düzenli, tertemiz bir hale getirdi¤imizde, iflimizin bafl›nda durup, birer sa¤l›k dan›flman› olarak halk›m›za ihtiyaç duyduklar› her konuda güler yüz ve içtenlikle destek verip, bizler için ne kadar önemli olduklar›n› onlara hissettirdi¤imizde; bu kutsal mesle¤in gelece¤ini koruma ad›na gerçekten büyük bir yol kat etmifl olaca¤›z. Eczac›l›k mesle¤i son y›llarda tüm dünyada büyük bir de¤iflim yafl›yor. Uzun y›llard›r do¤ru bildi¤imiz kavramlar tekrar tan›mlan›yor. Art›k eczaneler her aç›dan çok daha güzel görünüyor. Temiz önlükleri ile bankosunun arkas›nda duran eczac›lar, genifl, ferah ve düzenli eczanelerinde, müflterilerine “dan›flman eczac›” kimli¤iyle, güler yüzle hizmet veriyor. Bu, tüm dünyay› saran sa¤l›kl› yaflam kavram›n›n geldi¤i son noktan›n kaç›n›lmaz bir sonucu… Bizler Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i olarak, Türkiye'de eczanelerin ve eczac›l›k hizmetlerinin dünyadaki düzgün örnekleri gibi modern, de¤iflen tüketici ihtiyaçlar›na göre flekillenerek ça¤› yakalayan, bir duruma gelmesi ad›na kuruldu¤umuz ilk günden bu yana u¤rafl veriyoruz. ‹ste¤imiz, eczanelerimizin daha modern ve daha güzel görünmesi için 23 bin Türk eczac›s› olarak hep birlikte bir ad›m atmam›z. Bu sayede eczanelerimizden bafllayarak, ülkemizde eczac›l›¤› daha iyi bir konuma getirebilir, insan›m›za hak etti¤i flekilde sa¤l›k hizmeti ulaflt›rabiliriz. Mesle¤imize sahip ç›kmak, mesle¤imizin gelece¤ini tehlikeye atan uygulamalara karfl› tek vücut olarak mücadele etmek ve yaflad›¤›m›z s›k›nt›lar› aflmak bizlerin elinde. Yeter ki bizler hep birlikte iflimizin bafl›nda olal›m ve eczanelerimizi koruyal›m. ‹laç ve ilaç d›fl› ürünlerin olmas› gerekti¤i gibi eczane raflar›nda yer almas› için birlikte hareket edip, mesle¤imizi elimizden almaya çal›flanlara birlikte dur diyelim. Çünkü, bugün ülkemizde her fleye ra¤men eczane halk›n en çok güvendi¤i kurumlardan biridir. Bu durumunun de¤iflmemesi için hepimize büyük görevler düflmektedir. Gerek eczanelerimizde çal›flt›rd›¤›m›z yard›mc›lar›m›z›n, gerekse bizlerin sa¤l›k alan›ndaki geliflmeleri yak›ndan takip etmesi, sürekli e¤itimlerle kendimizi gelifltirmesi, sa¤l›k dan›flman› rolümüzü en iyi flekilde yerine getirmemiz; insan›m›z›n bizlere duydu¤u güvene lay›k olmam›z aç›s›ndan en önemli sorumluluklar›m›zd›r. Ekonomik kriz ve ülkemizde eczac›l›k hizmetlerinde yaflanan sistemsel problemler nedeniyle meslektafllar›m›z›n kepenk kapatt›¤› ya da a¤›r borçlar›n yükünü hissetti¤i dönemlerde eczanelerimizi ayakta tutman›n yolu markalaflmaktan geçmektedir. Dünya genelinde de e¤ilim bu yöndedir. Eczanelerimiz, giydi¤imiz önlükten raflar›na, tabelas›ndan hizmet anlay›fl›na kadar bizi ve dünyaya bak›fl›m›z› yans›tan mabetlerimizdir. Eczanemizin yeri ve büyüklü¤ü ne olursa olsun onu daha iyi hizmet verebilir hale getirmek mümkündür. Bunun için yap›lacak ufac›k bir yat›r›m›n dahi uzun vadeli getirisi ise müflteri memnuniyeti ve eczane cirolar›na etkisi aç›s›ndan büyük olacakt›r. Ülkemizin dört bir köflesinde tüm eczanelerimizi ›fl›l ›fl›l, düzenli, tertemiz bir hale getirdi¤imizde, iflimizin bafl›nda durup, birer sa¤l›k dan›flman› olarak halk›m›za ihtiyaç duyduklar› her konuda güler yüz ve içtenlikle destek verip, bizler için ne kadar önemli olduklar›n› onlara hissettirdi¤imizde; bu kutsal mesle¤in gelece¤ini koruma ad›na gerçekten büyük bir yol kat etmifl olaca¤›z. Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i üyesi eczac›lar olarak bu hedeflere ulaflmak için var gücümüzle çal›fl›yoruz. Bu yolda tüm meslektafllar›m›z› da yan›m›zda görmek en büyük arzumuz. Sevgili meslektafllar›m›n 14 May›s Eczac›l›k Günü kutlu olsun. Üyelerimizden PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 6 Eczaneler mi? Marketler mi? Ecz. Mücahit Birik Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Baflkan Yard›mc›s› Ad›m›zdan da anlafl›laca¤› üzere giriflimci, etik çal›flan eczac›lar grubuyuz. Öyleyse eczanelerimizde neler yapmal›y›z bir bakal›m… Ürün çeflitlili¤inde sadece ilaca ba¤l› kalmamal›y›z. Bunun yan› s›ra dermokozmetik, mama, ›triyat, medikal ve do¤al beslenme ürünlerini de satmal›y›z. Bu ürünleri al›rken iyi analiz etmeli, özellikle dermokozmetik seçerken sadece eczanelerde sat›lan ve eczaneleri destekleyen ürünleri tercih etmeliyiz. Günümüzde birçok meslektafl›m›z›n ekonomik olarak s›k›nt›ya düfltü¤ünü görüyoruz. Bunun nedenleri iyi analiz edilmeli ve bu duruma düflülmesi sadece resmi kurumlarla iliflkinin sürekli sorunlu gitmesine ba¤lanmamal›d›r. Sorunlar hepimiz için geçerli. Biz bu s›k›nt›da iflimizi nas›l art›r›p durumu düzeltebiliriz ona bakmal›y›z. Onun için baz› önerilerde bulunmak istiyorum. Biz PGED üyeleri olarak bugünleri önceden gördük ve bizim gibi düflünen meslektafllar›m›zla Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i'ni kurduk. Bizler birey olarak vizyonu ayn›, mesle¤ini biraz daha ileriye götürebilmeyi düflünen, sürekli e¤itim alan ve her türlü yenili¤e aç›k eczac›lar›z. Bu derne¤i kurmam›z›n di¤er bir nedeni de ayn› düflünceleri paylaflan di¤er meslektafllar›m›z› aram›za al›p, hem güçlü bir dernek olmak hem de gelece¤in örnek eczac› modelini ortaya ç›karmakt›. fiimdi bu eczanelerin baflar›s›ndaki bir tak›m püf noktalar›n› paylaflmak istiyorum. Ad›m›zdan da anlafl›laca¤› üzere giriflimci, etik çal›flan eczac›lar grubuyuz. Öyleyse eczanelerimizde neler yapmal›y›z bir bakal›m… Ürün çeflitlili¤inde sadece ilaca ba¤l› kalmamal›y›z. Bunun yan› s›ra dermokozmetik, mama, ›triyat, medikal ve do¤al beslenme ürünlerini de satmal›y›z. Bu ürünleri al›rken iyi analiz etmeli, özellikle dermokozmetik seçerken sadece eczanelerde sat›lan ve eczaneleri destekleyen ürünleri tercih etmeliyiz. Eczane d›fl›nda, internette sat›lan, kozmetik dükkânlarda veya büyük ma¤azalarda sat›fl› yap›lan ürünlere destek vermemek gerekir. Mamalar› tekrar eczanelerimize kazand›rmal›, bunun içinde ucuz fiyat politikas›n› seçmeliyiz. Eczaneye en yak›n marketlerdeki fiyatlar araflt›r›lmal›, sat›fllar bu fiyattan yüksek olmamal›d›r. Bu fiyat politikas› ›triyat için de geçerlidir. Sonuç olarak bu ürünleri ucuza al›p, ucuza satabilmeliyiz… Özellikle mama ve itriyat grubunu peflin alarak marketlerden daha uygun fiyata halk›m›za ulaflt›rabiliriz. Tabi bu anlatt›klar›m ürün al›m ve sat›fllar› için gerekli. Anlataca¤›m önemli di¤er bir konu da eczanelerimizin durumu ile ilgili olacak. Öncelikli olan, eczanesinin bafl›nda duran, geliflmeye aç›k, vizyonunu sürekli yenileyebilen, e¤itimlere kat›lan, güncel bilgileri takip edebilen ve dünyadaki geliflmeleri yak›ndan izleyen bir eczac› modelidir. Eczaneler ayd›nl›k ve temiz olmal›d›r. Eczane çal›flanlar› mutlaka beyaz önlük giymeli, k›yafetler düzgün ve bak›ml› olmal›d›r. Güler yüzlü karfl›lama, servis ve u¤urlama çok önemlidir. Bu aç›lardan ilgili personelin de e¤itimli olmas› sa¤lanmal›d›r. Eczanenin stok yönetimi de çok önemli bir konudur. Ürünün ortalama 60 gün geri dönüflü hesap edilerek, firmalar taraf›ndan uygulanan kampanyalar ne kadar uygun flartlarda olursa olsun, uzun süre rafta kalacak stok yap›lmamal›d›r. K›saca anlatmaya çal›flt›¤›m bu aç›klamalar do¤rultusunda hareket edersek, önümüzdeki günlere daha güvenli bakm›fl oluruz. Tüm meslektafllar›m›n eczac›l›k bayram›n› kutluyor, ileriki günlerin s›k›nt›s›z ve mutlu geçmesini diliyorum. Üyelerimizden PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 8 Eczane Dedi¤in Nedir Ki! Ecz. Fulya Urganc›o¤lu Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Genel Sekreteri Sa¤l›k tabi ki en önemli de¤erimiz, reçeteyle gelen hastalar›m›za do¤ru ilaç kullan›m›n›, olas› yan etkilerini, ilaç etkileflimlerini anlatman›n d›fl›nda, koruyucu sa¤l›¤›n önemini vurgulamaya çal›fl›yoruz. Koruyucu sa¤l›kta tüm dünyada kullan›lmaya bafllayan besin desteklerinin, do¤ru kullan›ld›¤› sürece, insan sa¤l›¤›na çok önemli katk›lar› vard›r. ‹lac›n raftan al›nd›¤›, küpürünün kesildi¤i, hastaya verildi¤i bir iflyeri… Ya “eczac›” dedi¤in ne yapar ki! Diplomas›n› alm›fl, duvar›na asm›fl, yan›na da güzel bir resmini oturtmufl. Ne olacak ki 4 sene oku, sonra 44 sene otur keyfine bak. Nas›lsa eczane teknisyenleri her türlü hizmeti veriyor hastalara… … Gibi gözüken eczaneler asl›nda orta ölçekli bir flirketten farks›zd›r. Tek fark› flirketlerde bütün birimlerin bafl›nda profesyonel yöneticiler çal›fl›rken, eczanede hepsinden eczac›n›n sorumlu olmas›d›r. Eczac› hastalar›n›n sa¤l›k dan›flman›, yeri geldi¤inde de psikolo¤u olmak durumundad›r. Çal›flanlar›n›n personel müdürü, eczanesinin sat›n alma müdürü, halkla iliflkiler sorumlusu, ön muhasebe sorumlusudur. Bütün bu ifllerin üstesinden gelebilmeyi baflarmak e¤itimsiz, kendili¤inden olabilir mi? Ya da 4-5 y›ll›k fakültede al›nan e¤itim buna yetebilir mi? Biz Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i üyesi eczac›lar; eczac›l›¤› hakk›yla yapabilmek için sürekli ald›¤›m›z e¤itimlerle kendimizi ve çal›flma arkadafllar›m›z› gelifltirerek tüketicilerimize ve hastalar›m›za üst düzeyde faydal› olabilmenin yollar›n› ar›yoruz. Bilgi, mesle¤imizin olmazsa olmaz en önemli de¤eri. Eksik bilgilendirmenin bile önemli s›k›nt›lar yaratabilece¤inin bilincinde, dan›flman eczac›l›¤› kendimize ilke edinen bir grup olarak, bu bilgiyi eczanemize giren her kifliye ulaflt›rabilmek en önemli misyonumuz. Bugünün eczaneleri hijyenik ve estetik, ayn› zamanda da huzur veren bir mekan olmal›. Hasta-Eczac› iliflkisi kiflisellefltirilmeli, ürünlerden çok çözümlerin öne ç›kt›¤› bir anlay›flla hizmet verilmelidir. Karfl›l›kl› sayg›, aç›kl›k, eksiksiz bilgi, yüksek ahlak standartlar›, güven, hofl görü ile hizmet verilen, kifliye özel dan›flmanl›k yap›lan PGED eczanelerine dönüflmekten bahsediyorum k›saca. Art›k yafllanan de¤il yafl alan sa¤l›kl› bireyler olabilmek için vücut sa¤l›¤›na oldu¤u kadar ruh ve cilt sa¤l›¤›na da önem vermek durumunday›z. Bizler hastalar›m›z› ve tüketicilerimizi dostlar›m›za çevirdikten sonra problemlerine çözümler bularak, daha kaliteli bir hayat yaflamalar› için bütün birikimimizi onlarla paylaflmay› ilke edinmifl eczac›lar›z. Sa¤l›k tabi ki en önemli de¤erimiz, reçeteyle gelen hastalar›m›za do¤ru ilaç kullan›m›n›, olas› yan etkilerini, ilaç etkileflimlerini anlatman›n d›fl›nda, koruyucu sa¤l›¤›n önemini vurgulamaya çal›fl›yoruz. Koruyucu sa¤l›kta tüm dünyada kullan›lmaya bafllayan besin desteklerinin, do¤ru kullan›ld›¤› sürece, insan sa¤l›¤›na çok önemli katk›lar› vard›r. Aktarlardan veya internet üzerinden bilinçsizce al›n›p kullan›lan preparatlar fayda yerine zarar verir ço¤u zaman. Özellikle mevsimsel hastal›klar›n önlenmesinde, anti aging uygulamalarda ve genel vücut sa¤l›¤›n›n iyilefltirilmesinde eczac›n›n dan›flmanl›¤› çok ama çok önemlidir. Bütün bilgi birikimimizi sizlerle paylaflabilmek için biz Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i eczac›lar› olarak sizleri eczanelerimize bekliyoruz. Lütfen siz de eczac›n›za dan›fl›n›z… Üyelerimizden PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 10 Neler Yapm›fl›m? Ecz. Mehmet Ongan Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i ‹letiflim Koordinatörü Uzun zamand›r evelenip, gevelenip duruluyordu. Hani o uzun süredir telaffuz edilen üç harfi sokmufltuk gündemimize. O,T ve C OTC yasas›; Over The Counter… Türkçesi tezgâh üzeri. Yani, baz› ilaçlar› raftan ç›kartaca¤›z, tezgâh üzerine koyup sataca¤›z. Tabi yine eczanelerde sat›lacak diye umuyorduk. Oysa ayn› dönemlerde “‹laçta reklama geçiliyor”un tercümesi, albeni yaratarak daha çok, daha çok sataca¤›z idi. Bunu sadece sanayi mi istiyor ve bekliyordu sanki... Reklamc›lar da bu büyük pazar›n pastas›ndan pay kapabilmek için s›radayd›lar, a¤›zlar›n›n suyu ak›yordu. ‹lk ad›m olarak mamalar eczaneden markete geçti. -Pardon, bakar m›s›n›z? Bu mama bebekte gaz yapt›, bana baflka ne önerebilirsiniz? -Bu maman›n miad› geçmifl ama... En son ald›¤›m da ishal yapm›flt›, ne yapsam acaba? -Vallaha bilmem abla, markete bir fare dadand› flimdi onunla u¤rafl›yorum. Hepsi rafta, sen bak›ver oradan... Hepsi tazedir merak etme… Ve önce analar, sonra mamalar eczaneye geri döndü... Yaklafl›k on y›ld›r evelenip gevelenen ilaçta reklam ve OTC yasalar› ç›kt› ç›kacak derken, Say›n Baflbakan yeni bir haber verdi: “Eczaneler art›k olmayacaklar, zincir eczaneler kurmak için çal›flmalar yap›yoruz, eczac›lar bu uzlaflmaz tav›rlar›n› sürdürürlerse biz de market eczaneleri getiririz” dedi. Eczaneler art›k olmayacak... Eczac›lar da... 25 senelik eczac›y›m, Trabzon’da eczanemin bafl›nda... Mardin, Antalya, Uflak, Elaz›¤, Kastamonu, Yozgat, Kars, Tekirda¤’da olabilirdim. Ya da Hayrat, Malazgirt, Midyat, Tire, Kumluca, Ladik’te de olabilirdim. Hatta 25 senedir Kas›mpafla’da Say›n Baflbakan’›n mahallesinde de eczac›l›k yap›yor olabilirdim. Nerede olursam olay›m; dönüp bir bak›yorum 25 senede “Neler yapm›fl›m?” Hac› Mustafa Amca’n›n, belki de Say›n Baflbakan’›n bir akrabas›n›n tansiyonunu ölçmüflüm y›llard›r her gün, Sevdi¤i k›z› kaç›rmay› düflünen genç ‹smail’i: “Yanl›fl yapars›n evlat…” diyerek vazgeçirmiflim, Ayfle Han›m’›n yaramaz o¤luna nasihatlar etmiflim defalarca, Gurbetten okumaya gelen Güldane’ye babal›k yapm›fl›m yeri gelmifl, Zekai’ye ifl bulmuflum bir tan›d›k vas›tas›yla, ‹flkembeci Harun Usta çok sakard›, kim bilir kaç kez pansuman etmiflim elini, Ateflini ölçmüflüm Nazl› bebe¤in. Ayyafl Tahir ile defalarca konuflmufl, içkiyi azaltmas› için ikna etmiflim, Salih Baba’ya sigaray› ben b›rakt›rm›fl›m, Hasan Tahsin Bey her geliflinde, süzgeçli çay›n› eksik etmemiflim, Mahallenin garibanlar› hiç bofl ç›kmam›fllar eczanemden, ‹smail A¤abeyimle y›llard›r siyaset konuflmufl, çözüm aram›fl›m, Beline silah takmadan soka¤a ç›kmayan Cemal art›k silah tafl›m›yor. Ad› laz›m de¤il kaç kifliye kaç kez karfl›l›ks›z ilaç vermiflim, dolmufl paras›n› verip evine göndermiflim, Asl› ile Turan’›n evliliklerini kurtarm›fl›m günlerce konuflup, Burcu’nun üniversiteye girmesine sebep olmuflum, Taflrada, ilçede, kasabada parmakla gösterilen olmuflum, Doktorun olmad›¤› yerlerde doktor olmuflum, Kentimle ilgili çal›flm›fl, yerel gazetelerde yaz› yazm›fl›m, Sosyal sorumluluk projeleri oluflturmufl, destek vermiflim, Dost olmuflum, s›rdafl olmuflum. Dü¤ünde, cenazede hastamla beraber sevinmifl, beraber a¤lam›fl›m. Düflünüyorum, baflka ne yapm›fl›m? Haa, pardon unuttum, Bu geçen 25 y›lda bunlar›n yan›nda bir de eczac›l›k yapm›fl›m... Benim halk›m eczanelerin kapat›lmas› ya da ilac›n markette sat›lmas›yla neleri kaybedece¤ini çok iyi biliyor. Çünkü onlar için sadece “reçete verip ilaç ald›klar› yer” de¤il eczaneler... Onlar bunun fark›nda. Ne yaz›k ki halen fark›nda olmayanlar var! Ben eminim, Birileri ç›kacaklar, eczac›lar›na vurulmak istenen zincirleri k›racaklar. Baflbakan söyledi; eczaneler kapanacakm›fl, ilaç marketlerde sat›lacakm›fl... Hay›rl› olsun... Bilimsel Eczac›l›¤›n Kabulü’nün 171. y›l›, bayram›m›z kutlu olsun. PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 12 Üyelerimizden “Pharmetic; Meslekte De¤iflimin Ad›” Ecz. Gaye Garip Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Üye Gelifltirme Komisyonu Baflkan› 14 May›s 1839 tarihinde, eczac›l›k mesle¤ine yönelik ba¤›ms›z e¤itim vermek üzere “Mekteb-i T›bbiye-i Adliye-i fiahane’ye ba¤l› bir s›n›f aç›ld›. Ülkemizde bilimsel eczac›l›¤›n bafllang›c› say›lan bu günden tam 171 y›l sonra, 2010 y›l›n›n 14 May›s’›nda Bilimsel Eczac›l›¤›n Kabulü’nün 171. y›l›n› kutluyoruz. Bakabildi¤imiz kadar geçmifle bak›p, hat›rlayamad›¤›m›z geçmifli araflt›rd›¤›m›zda, eczac›l›¤›n ve eczac›n›n geldi¤i bugünkü yer bizleri tatmin ediyor mu sizce? Gerek siyaset gerekse sa¤l›k politikalar›, özellikle son yirmi y›lda h›zla artan bir ivme ile mesle¤in ve meslek erbaplar›n›n sayg›nl›¤›n› neden sorgulatmaya bafllad›? Bunda, devletin söz konusu politikalar›n›n yan›nda, biz eczac›lar›n da pay› yok mudur acaba? Ya da hastalar›n ve halk›n eczac›s›na bak›fl›n› de¤ifltiren nedir? Bu sorulara verilecek o kadar çok cevap var ki… SUT’u, BUT’u, ‹laç Fiyat Kararnameleri’ni, ‹TS’yi, OTC’yi, SGK’y›, marketi bir kenara b›rak›p, önce kendimizi sorgulamal›y›z belki! Neredeydik, flimdi neredeyiz? Ahflap mobilyal›, öne aç›l›r kapakl› ilaç ve produi dolaplar›ndan, renkli cam flifleler ve bunlara yap›flan k›rm›z›, beyaz etiketlerden, havanelleri, mezürler, erlenmayerler, pilül tahtalar›ndan, kaflelerden, pomat kutular›ndan, majistral tarifelerden bu günlere do¤ru geldik. O zamanlar ilac› biz yapard›k, fiyat›n› biz hesaplar, tarifesini biz yazard›k. O günlerde dan›flman eczac› idik. Mutluyduk, üretiyorduk. O s›cak dolaplar yerlerini zamanla formika ve sac gibi so¤uk malzemelerden yap›lan dolaplara b›rak›rken, ahflap olanlar sadece müzelerde boy göstermeye bafllad›. Maj›stral ilaçlar reçetelerden çekilerek, yerlerini müstahzarlara b›rakt›, mezürün ucu k›r›k, havan›n s›r› bozuk bir flekilde ve sadece mecburiyetten laboratuvar dolaplar›n›n uzak köflelerinde unutuldu. Hassas terazinin gramlar› art›k eksikti. Koltuklar y›rt›k, banko camlar› çatlak, vitrinler karma kar›fl›kt› art›k. Beyaz önlükler giyilmiyordu, mekanlar karanl›kt›. Eczac› bin bir prosedür yüzünden masadan bafl›n› kald›ram›yordu. Hastal›klar ve hasta say›s› artt›kça her fley makineleflmeye bafllad›, eczac›hasta, b›rak›n dertleflmeyi göz temas›nda bile bulunam›yordu art›k. Eczanelerimize gitmek gelmiyordu içimizden ya da erkenden kaçmak istiyorduk baflka bir yerlere. Mutsuzduk, tükeniyorduk. Bir fleyler olmal›yd›, bir ç›k›fl mutlaka bulunmal›yd›. Fiziki flartlar düzelmeliydi, tekrar gerçek bir sa¤l›k merkezi haline dönmeliydi eczanelerimiz. Günden güne daralt›lmaya çal›fl›lan bak›fl aç›m›z tekrar genifllemeliydi. E¤itimini eczac›n›n ald›¤›, ancak eczane d›fl›nda her yerde, üstelik ehil olmayan ellerde sat›labilen hamilebebek ürünleri, fitoterapi ürünleri, do¤al destek g›dalar›, afl›lar, medikal ürünler eczanelere dönmeliydi. Ve en önemlisi Dan›flman Eczac› kimli¤i apoletleri tekrar omuzlar›m›za dikilmeliydi. Ve Pharmetic... 2004 y›l›nda at›lan temeller ile bu güne büyüyerek gelen, sa¤l›kl› yap›s›yla k›sa zamanda sektördeki hak etti¤i yeri alan derne¤imiz, bizlere mesle¤imizi sevmeyi tekrar ö¤retirken, bu kutsal mesle¤e sayg›y› da hat›rlatt›. Yard›mlaflmay›, dayan›flmay›, birlikte hareket edebilmeyi, paylaflmay›, uyuflmay› ö¤retti. Pharmetic çat›s› alt›nda yeniledi¤imiz meslek içi e¤itimlerle, kat›ld›¤›m›z sosyal sorumluluk projeleriyle hasta-ilaç-eczac› üçgeninin en önemli köflesinde tekrar yerimizi almam›zdan mutluluk duyuyoruz. Benim düne kadar bir eczanem vard›, bugün ise Pharmetic sayesinde memleketimin her köflesine da¤›lm›fl 218 eczanem var. fiimdi meslek ad›na yar›nlara daha umutlu, daha gururlu bakabiliyoruz. De¤erli meslektafllar›m›z, belki sizler de bizlere kat›lmak istersiniz! Bekliyoruz. Bayram›m›z kutlu olsun... Üyelerimizden PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 14 Sadece Eczanede De¤il, Her Yerdeyiz... Ecz. Canay Özgiray Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Yönetim Kurulu Sayman› Derne¤imiz üyelerinin sanata olan duyarl›l›¤›n›n en çarp›c› örne¤i, Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i’nin bu y›l tiyatroda 50. y›l›n› dolduran sanatç›lar için düzenlenen plaket törenine ev sahipli¤i yapmas›d›r. Tüketicilerimizin ve meslektafllar›m›z›n ço¤unlu¤u biz Pharmetic üyelerinin eczane ev aras›nda mekik dokuyan ve sadece reçetelerle bo¤uflan eczac›lar olmad›¤›n› bilirler. bize hayata karfl› farkl› bir bak›fl aç›s› kazand›rarak, bizlerin daha hofl görülü, sevecen, hayata pozitif bakan eczac›lar olmam›za büyük bir katk› sa¤lamaktad›r. Çevremizde neler olup bitti¤i, nas›l vakit geçirdi¤imiz, mesle¤imizin d›fl›nda u¤rafllar›m›z›n olup olmad›¤› her zaman merak konusu olmufltur. Evet, tabi ki biz Pharmetic eczac›lar› aras›nda spor ve sanatla u¤raflan, fliir yazan meslektafllar›m›z oldu¤u gibi, de¤iflik gazete ve dergilerde köfle yazarl›¤› ya da televizyon kanallar›nda sa¤l›k program› yapan üyelerimiz de bulunmaktad›r. Di¤er yandan bu u¤rafl›lar›m›z sayesinde, hayat›m›z sadece çal›flmaktan ibaret olmamakta, hayat›n her alan›ndaki zevkleri bizler de tatmaktay›z. Sanat ve spora olan ilgimizin sonucunda da kendimizi ifade etmemiz kolaylaflmakta ve tüketicimizle daha çok ortak fley paylaflt›¤›m›z için onlarla iletiflimimiz kuvvetlenmektedir. Derne¤imiz üyelerinin sanata olan duyarl›l›¤›n›n en çarp›c› örne¤i, Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i’nin bu y›l tiyatroda 50. y›l›n› dolduran sanatç›lar için düzenlenen plaket törenine ev sahipli¤i yapmas›d›r. Yine üyelerimiz aras›nda kariyer yapan eczac›lar›m›z olmas›n›n yan› s›ra, meslek örgütlerimizin de¤iflik kademelerinde de görev almalar›, meslektafllar›m›z›n baflar›l› ve aktif olduklar›n› göstermektedir. Sanat ve sporla u¤raflarak belki de günün geriliminden uzaklafl›p kendimize ait bir zaman dilimi yaratmaktay›z. Her birimiz fliir yazarak sanatsal olarak üretken olamasak da en az›ndan tiyatroya giderek, kitap okuyarak, güncel sinema filmlerini takip ederek, sanat›n en az›ndan bir dal›yla hayat›m›z› iliflkilendirmekteyiz. Bu u¤rafllar›m›z Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Yönetim Kurulu olarak, tüm annelerimizin “Anneler Günü”nü Necip Faz›l’›n bir fliiri ile kutlamak istiyoruz. ANNEC‹⁄‹M Ak saçl› bafl›n› al›p eline, Kara hülyalara dal anneci¤im! O titrek kalbini baht›n yeline, Bir ince tüy gibi sal anneci¤im! Sanma bir gün geçer bu karanl›klar, Gecenin ard›nda yine gece var; Çocuklar h›çk›r›r, anneler a¤lar, Yafll› gözlerinle kal anneci¤im! Gözlerinde aksi bir derin hiçin, Kanad›n yay›lm›fl, ç›rp›nmak için; Bu k›fl yolculuk var, diyorsa için, Beni de beraber al anneci¤im! Sevgiyle Kal›n... PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 16 Do¤ru ‹laç Kullan›m› Do¤ru ‹laç Kullan›m› için Eczac›n›za Dan›fl›n Prof. Dr. Osman Özdemir Doç. Dr. ‹lkay Alp Eczac›n›z ilaç kullan›m›nda yaflayabilece¤iniz sorunlar›n giderilmesi/önlenmesi ve tedavinizden maksimum fayda sa¤layabilmeniz konusunda size dan›flmanl›k yapmak için gerekli bilgi donan›m›na sahip kiflidir. Lütfen eczac›n›za dan›fl›n! De¤erli okuyucular, sevgili meslektafllar›m›n oluflturdu¤u Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i’nin yay›n organ›na, ilac›n do¤ru kullan›lmas› konusunda bir yaz› yazmam istenince tereddütsüz kabul ettim. Çünkü çok önemli olan bu konu tekrar tekrar ele al›nmal›d›r. Ayr›ca eczac›l›k mesle¤ini hakk›yla yürüten bu derne¤in mensuplar›na destek olmak benim asli görevlerimden biridir. Sizler rahats›zland›¤›n›zda öncelikle devaml› gitti¤iniz eczac›ya dan›flarak do¤ru hekimi seçmelisiniz. fiayet do¤ru hekim size do¤ru tan› koyarak, do¤ru ilaçlardan oluflan bir reçete yazm›flsa, sorununuzun giderilmesi için önemli bir ad›m at›lm›flt›r. Ancak sorun tamamen giderilmemifltir. Do¤ru eczaneye, do¤ru eczac›ya gitti¤iniz zaman, art›k flifa bulaca¤›n›z ilaçlar› do¤ru kullanaca¤›n›za inanmal›s›n›z. Sizin için eczanede haz›rlanan reçetenizdeki ilaçlar› nas›l kullanaca¤›n›z› dikkatle ö¤renmelisiniz. Eczac›, ilaç dan›flman›d›r, hastalara ilaçlar›n güvenli ve ak›lc› kullan›m› konusunda dan›flmanl›k yapmakla yükümlüdür. Eczac›n›zdan size temel öneriler: Kulland›¤›n›z ilaçlar›n etkisi birçok faktöre göre de¤iflebilir. Bu ba¤lamda ilaçlar›n kullan›m s›kl›¤›, dozaj›, kullan›m flekli (aç-tok) ve kullan›m zaman› (sabah-akflam) gibi parametrelerin bireysellefltirilmesi gerekebilir. Eczanede eczac›lar›n en s›k karfl›laflt›¤› sorulardan biri “ilac› aç karn›na m› almal›y›m tok karn›na m›?”. Bu soru çok önemli bir soru olmakla birlikte, “aç” ve “tok” tan›mlamalar›n› da hastaya do¤ru yapmak önemlidir. Genel kural olarak son yemekten iki saat sonra bafllayan ve gelecek yemekten 1 saat önce biten süre “aç karn›na” olarak kabul edilir. A¤›z yolundan al›nan ilaçlar›n etkisini de¤ifltiren en önemli faktörlerden biri mide boflalma süresidir. ‹laç bofl mideye bol su (150-250 ml) ile al›nd›¤›nda k›sa zamanda ince ba¤›rsa¤a geçer ve emilime u¤rar. ‹laç “tok karn›na” al›nd›¤›nda, al›nan g›dan›n cinsine ve miktar›na göre; • Midede kalma süresi uzayacak, • Midenin boflalma süresi yavafllayacak, • ‹lac›n ince ba¤›rsa¤a geçifli uzayacak, • ‹lac›n emilimi gecikecektir. Bu bilgi ›fl›¤›nda ilac›n her zaman aç karn›na al›nmas› gerekti¤i gibi bir kan›ya varmak do¤ru olmaz. Baz› ilaçlar için aç karn›na kullan›m (örne¤in demir preparatlar›), baz› ilaçlar için ise tok karn›na kullan›m (karbamazepin, fenitoin gibi epilepsi tedavisinde kullan›lan ilaçlar) önerilir. Mide boflalma süresini etkileyen faktörler: 1. Mide ‹çeri¤i Besin miktar› ile ters, s›v› hacmiyle do¤ru orant›l›d›r. 2. Mide ‹çeri¤i S›cakl›¤› Çok s›cak veya so¤uk besin-s›v› al›nmas›, midenin boflalma h›z›n› olumsuz yönde etkileyecektir. PHARMETIC SA⁄LIK • 18 3. Mide Asiditesi Mide asiditesindeki de¤ifliklik boflalma h›z›n› yavafllatabilir. Bu nedenle antiasidler gibi mide asiditesini azaltacak ilaçlar›n sürekli kullan›m›, beraberinde al›nan baz› ilaçlar›n etkilerini olumsuz yönde etkileyebilir. 4. Kiflinin Vücut Pozisyonu Ayakta veya dik oturma pozisyonunda mide boflalma h›z› artar. A¤r› kesici olarak ald›¤›m›z ilaçlar›n hemen hemen hepsinin kullan›m›nda mide-ba¤›rsakta oluflabilecek tahriflin en aza indirilmesi aç›s›ndan bu husus önemlidir. Yatay pozisyonda ise sa¤ taraf üzerine yatma durumunda, sola nazaran mide içeri¤i çok daha çabuk boflalmaktad›r. 5. Kiflinin Yafl› Yafll›l›kta midenin boflalmas› yavafllar, dolay›s›yla ilaçlar›n emilimi azalabilir. Kulland›¤›m›z ilaçlar›n %80’ini a¤›z yolundan al›yoruz. Burada uygulama kolayd›r ve baflkas›n›n katk›s›na genellikle gerek yoktur. Ancak bunun da kendine özgü kurallar› vard›r. Örne¤in a¤›z yolundan ald›¤›n›z tablet, kapsül gibi ilaç formlar›n› bir dolu bardak su (150-200 ml) ile almal›s›n›z. Bu flekildeki uygulama ilac›n çabuk etkili olmas›n› sa¤layacakt›r. Örne¤in a¤r› kesici veya uyku verici ilaçlar kullanacaksan›z, etkinin bir an önce bafllamas›n› istedi¤imizden bu durum daha da önem kazan›r. Genel olarak tüm ilaçlar› al›rken su yerine meyve suyu veya gazl› (CO2) içkiler (kola, gazoz vb) gibi asit nitelikli s›v›lar kullan›lmamal›d›r. Günümüzde ilac›n ak›ll› kullan›m› kapsam›nda eczac›n›n üstlendi¤i önemli bir rol de ilaç etkileflimlerinin engellenmesidir. ‹laç etkileflimleri; ilaç-ilaç, ilaç-besin, ilaç-bitkisel kökenli ilaçlar, ilaç-alkol aras›ndaki etkileflimler fleklinde gözlenebilir. ‹laç etkileflmelerinin istenmeyen sonuçlar› temel olarak flöyle özetlenebilir: • Tedavi edici etki abart›l› olarak artabilir, azalabilir veya engellenebilir. • Çok daha fazla say›da yan etki veya öngörülemeyen olumsuz etki ortaya ç›kabilir. Do¤ru ‹laç Kullan›m› • Toksik etkiler meydana gelebilir veya mevcut toksik etkiler artabilir. Bu nedenle kronik hastal›klar›n›z için düzenli kulland›¤›n›z mevcut ilaçlar›n›za ilave olarak size hekim taraf›ndan yaz›lan ya da sizin bir flekilde reçetesiz temin etti¤iniz bir ilaç kullanaca¤›n›z zaman bunu mutlaka eczac›n›za bildiriniz ve onun tavsiyelerini de¤erlendiriniz. ‹laçlar›n›z›n besinlerle, alkolle ve bitkisel kökenli preparatlarla etkileflimi olup olmad›¤›n› ö¤reniniz. Bu durum özellikle kronik kullan›m› olan baz› ilaç gruplar› için daha önemlidir. Örne¤in hipertansiyon, diyabet, ast›m, epilepsi ve sinir hastal›klar›n›n tedavisinde kullan›lan ilaç gruplar›… Bitkisel kökenli ilaç ve çaylar›n doktor veya eczac›n›n önerisi al›nmadan, kiflinin temel tedavisinde kullan›lan ilaçlara paralel olarak kontrolsüz ve ço¤u zaman uzun süre kullan›mlar› çok yayg›nd›r. Bu anlamda da ciddi etkileflimler söz konusudur. Bitkisel kökenli preparatlar› do¤al olduklar› için “tamamen zarars›zd›r” kategorisine koyarak, t›pk› di¤er ilaçlar gibi olumsuz etkilere/etkileflimlere yol açabilece¤ini göz ard› etmeyiniz. ‹laç-besin etkileflimine çok basit bir örnek… Hepimizin k›fl aylar›nda ba¤›fl›kl›k sistemimizi güçlendirmek için bardak bardak tüketti¤i zengin C vitamini kayna¤› greyfurt suyu… Greyfurt suyunun içinde yer alan baz› bileflikler, baz› önemli ilaçlar›n vücutta normal süreçte y›k›l›p at›lmas›n› durdurdu¤u için bu ilaçlar›n istenmeyen/toksik etkilere yol açmas›na neden olur. Örne¤in kolesterol düflürücü statin grubu ilaçlar›n (atorvastatin, simvastatin vb.) greyfurt suyu ile birlikte al›nmamas› önerilir. Eczac›n›n, hastan›n tedaviye uyumunu sa¤lama konusundaki rolü de çok önemlidir. Böylelikle tedaviye aral›ks›z devam edilmesi sa¤lanm›fl olur ve hastan›n yaflam kalitesi ideal bir düzeyde muhafaza edilir. Aksi takdirde hasta yaflad›¤› olumsuz etkiler nedeni ile ilaç kullan›m›na devam etmemekte, böylelikle tedaviden faydalanmamaktad›r. Hatta kimi zaman ilac› kullanmad›¤›n› hekiminden gizlemektedir. Bu nedenle eczac› hastay› ilac›n ilk kullan›m›na ba¤l› olarak ortaya ç›kabilecek bir tak›m istenmeyen etkiler konusunda uyarmal› ve bu aflamada al›nabilecek basit önlemleri hastaya aç›klamal›d›r. Eczac›n›zdan öneriler: • Size hipertansiyon teflhisi nedeni ile yaz›lan ilac› ilk kez kullanacaksan›z ilk dozu evinizde al›n›z, ani tansiyon düflmesini sokakta yaflamay›n›z. Yine içeri¤inde hipertansiyon tedavisinde kullan›lan idrar söktürücü etken madde bulunan ilaçlar› tercihen sabah al›n›z. Böyle bir etkisi olan ilac› gece yatmadan önce al›rsan›z, gece yaflanacak tuvalete gitme ihtiyac›, uykunun bölünmesine ve kalitesiz bir uykuya neden olacakt›r. • Obezite tedavisinde kullan›lan, ya¤lar›n ba¤›rsaklardan emilimini azaltan ve bu suretle d›flk› ile at›lmalar›na neden olarak kilo kayb› sa¤layan ilaçlar›n ilk kez kullan›m›na hafta sonu gibi bir tatil sürecinde bafllanmas› önerilmelidir. Emilmeyen ya¤lar d›flk› ile at›laca¤›ndan hasta ishal flikâyetleri yaflayacak ve sürekli yaflanan d›flk›lama ihtiyac› nedeniyle bulundu¤u sosyal ortamda huzursuzluk duyacakt›r. Böyle bir hastaya ilac›na ifl günü yerine hafta sonu bafllamas›n› önermek, böylece hastan›n ilaca tolerans› için uygun bir süreç belirlemek, eczac›n›n hastaya sa¤lad›¤› büyük bir katk› olacakt›r. • Ast›m tedavisi için kullan›lan, içeri¤inde kortikosteroid etken maddesi içeren inhaler ve benzeri flekildeki ilaçlar›n uzun süreli kullan›m›nda, a¤›z içerisinde halk taraf›ndan “pamukçuk” olarak adland›r›lan mantar enfeksiyonlar› geliflebilir. Bu sorun, ilac›n kullan›m›ndan sonra hastan›n a¤z›n› 2-3 kez bol su ile çalkamas› fleklindeki çok basit bir uygulama ile tamamen önlenebilir. Eczac›n›z ilaç kullan›m›nda yaflayabilece¤iniz sorunlar›n giderilmesi/önlenmesi ve tedavinizden maksimum fayda sa¤layabilmeniz konusunda size dan›flmanl›k yapmak için gerekli bilgi donan›m›na sahip kiflidir. Lütfen eczac›n›za dan›fl›n! Sa¤l›kl› günler diliyorum… Melanom PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 20 Melanom ve Günefl Dr. Gaye Ü. Sar›kan Dermatolog Malign melanom önemli bir kötü huylu deri tümörüdür. Bu tümör erken yakaland›¤›nda tamam› ile tedavi edilebilmekteyken, geç ve ileri evre olgular› hayati tehlike göstermektedir. Malign melanomdaki kanserli doku, deriye rengini veren ve melanini üreten melanositlerin kontrolsüz biçimde ço¤almas›yla ortaya ç›kar. Deri, d›fl ortama aç›k, çevre koflullar›ndan en fazla etkilenen, günefl hasar›n›n yaflland›rd›¤› ve fonksiyonlar›n› etkiledi¤i önemli bir organ›m›zd›r. Öyle ki deri hastal›klar›n›n az›msanmayacak bir bölümü günefle ba¤l› hastal›klard›r. Bu hastal›klar›n d›fl›nda günefl ›fl›¤›n›n akut (ivegen) ve kronik (süregen) etkileri vard›r. Akut etkilerin en önemlisi günefl yan›klar›d›r. Özellikle çocuk yafltaki günefl yan›klar› ileride deri kanserlerine zemin haz›rlayabilir. Deride hasar oluflturan UV (ultraviyole) günefl ›fl›nlar›, bazal hücreli karsinoma, aktinik keratoz ya da skuamöz hücreli karsinomaya neden olabilirler. Melanom d›fl› deri kanserlerinin 9/10’unda sebep zararl› UV’dir. Malign tümörler yak›nlar›ndaki doku ve organlara sald›rarak, harap ederler. Yay›lmalar› derinlik ya da yüzeyde olmaktad›r. Malign tümörlerin ço¤u yay›larak metastaz yapma e¤iliminde olduklar› için erken dönemde tan›nmalar› son derece önemlidir. Dermatolojik muayenede deri neoplazmalar›n›n (kötü huylu deri tümörlerinin) tan›nmas› genellikle zor de¤ildir. Ancak detayl› ve periyodik muayenelerle benlerin, özellikle displastik olanlar›n kontrollerinin yap›lmas› gerekmektedir. Deri kanserleri melanoma ve melanoma olmayan (non melanoma) deri kanserleri olarak ikiye ayr›l›rlar. Melanom (melanoma) derinin ve organizman›n en kötü huylu tümörlerindendir. Mevcut bir nevus üzerinden geliflebilece¤i gibi ‘de novo’ olarak ilkten de bafllayabilir. Melanom, en s›k deride görülece¤i gibi kemik ve gözde (uveal) de yerleflebilir. En az rastlanan deri tümörü olmas›na karfl›n en s›k (%75) ölüm nedeni yaratmaktad›r. Yap›lan uzun klinik ve laboratuvar araflt›rmalar› sonucunda, günümüzde erken cerrahi rezeksiyonun özellikle ince tümörlerde en geçerli tedavi oldu¤u kan›tlanm›fl durumdad›r. Amerika’da yap›lan istatistiklere göre her y›l 60.000 yeni olgu tan›nmaktad›r. Bu olgular›n ço¤u aç›k tenli insanlard›r, güneflli bölgelerde yaflamakta ya da solaryum kullanmaktad›rlar. WHO raporlar›na göre her y›l 48.000 melanom olgusu ölümle sonuçlanmaktad›r. Melanom, klinik ve histolojik yay›l›m, hücre tipi özellikleri ve yerleflim yerine göre farkl› flekilde adland›r›lmaktad›r. “Lentigo maligna, lentigo malign melanoma, yüzeysel yay›lan malign melanoma, akral lentiginöz melanoma, nodüler melanoma, mukozal melanoma, polipoid melanoma, desmoidal melanoma, amelanotik melanoma, yumuflak doku melanoma, spitzoid melanoma, nevus benzeri hücreli melanoma, uveal melanoma” gibi türleri vard›r. Melanom e¤er mevcut bir benden olufluyorsa, erken evrede kafl›nma, kanama, ülserleflme (yara) oluflabilir. Bu dönem tan›nan melanomlar›n ancak 1/5’inde metastaz görülmektedir. Tan›da ABCDE kriterleri önemlidir. Bunlar s›ras›yla: A: Asimetri B: Kenarlar›n düzensizli¤i C: Renkteki karmafl›kl›k D: 6 mm’den büyük nevuslar›n melanoma dönüflüm olas›l›¤› küçük olanlara karfl› daha fazlad›r. E: Geniflleyerek yükselme PHARMETIC SA⁄LIK • 22 fiüpheli lezyonun ç›kar›lmas› ve histopatolojik inceleme ile Breslow kal›nl›¤›n›n belirlenmesi, tan› ve izlem aç›s›ndan önemlidir. Metastaz izlemi aç›s›ndan LDH (laktat dehidrogenaz) testi; görüntüleme yöntemleri olarak ise CT, MRI, PET yer al›r. Baz› melanom türlerinin, örne¤in amelanotik melanoma ya da lentigo malign melanoman›n tan›nma zorlu¤u da göz önüne al›narak incelenmelidir. Ne yaz›k ki baz› olgular metastazla hekimin karfl›s›na gelmekte ve ilk lezyonun fark›na var›lamamaktad›r. Malign melanom önemli bir kötü huylu deri tümörüdür. Bu tümör erken yakaland›¤›nda tamam› ile tedavi edilebilmekteyken, geç ve ileri evre olgular› hayati tehlike göstermektedir. Malign melanomdaki kanserli doku, deriye rengini veren ve melanini üreten melanositlerin kontrolsüz biçimde ço¤almas›yla ortaya ç›kar. Melanositler afl›r› miktarda artarak, çevre dokuya sald›rmaya bafllar. ‹flte bu durumun ortaya ç›kmamas› veya erken dönemlerde tan›nmas› için flüpheli nevuslar›n (benlerin), özellikle tipik ‘ben’ olmayan, displastik ad› verilen, s›ra d›fl› ve düzensiz görünümde, say›lar› 50 ve üzeri olanlar›n, risk tafl›d›¤›n› bilmek gerekir. Malign melanom için risk faktörlerini iyi bilmek ve günefl ›fl›¤›ndan do¤ru biçimde korunmak sa¤l›k aç›s›ndan bir sosyal sorumluluktur. Risk faktörleri olmadan da kifli malign melanoma, son derece düflük olas›l›kla da olsa, yakalanabilir. Risk faktörleri; “Aç›k mavi göz rengi, aç›k tenli kiflilerde benler ve yeni oluflumlar›n dermatolog taraf›ndan kontrol edilmemesi, displastik, atipi gösteren nevuslar, çocukluk ve ergenlikte oluflan günefl yan›klar›, dik gelen saatlerde günefl ›fl›¤›na korumas›z maruz kalma, ailede ve yak›n akrabal›kta melanom öyküsü” fleklindedir. Melanom d›fl›ndaki deri kanserlerinden bazal hücreli epitelyoma ya da bazal hücreli kanser, daha s›k rastlan›lan bir türdür. Daima metastaz yapmadan seyreder, ancak ihmal edilmifl, eksik tedavi görmüfl ve tedavide gecikilmifl olgular, lokal olarak derinlikli ve yüzeysel yay›l›r, doku harabiyeti yarat›r. ‹fllev kayb›na dahi yol açabilir. Melanom Cilt kanserleri tüm kanserler içinde en s›k görüleni iken, deri kanserinin en s›k rastlan›lan› da “bazalyom”lard›r. Bazalyom en çok günefle aç›k alanlarda görülmesine karfl›n, gövde ve di¤er bölge dersinde de olabilir. Bazalyom (BHK: bazal hücreli karsinoma: kanser) ve spinalyom (SHK: skuamöz hücreli karsinoma: kanser) için direkt (günefl hasar›) yoldan DNA hasar›, melanom için de endirekt DNA hasar› sorumludur. BHK ve SHK için ABD’de y›ll›k ortalama ölüm oran› %0,3 iken, bu oran melanomda %15-20’leri bulmaktad›r. BHK en çok bafl, boyun ve omuz bölgesine yak›n yerleflimde; küçük, kubbemsi, deriye yak›n renkte, üzerinde ince bir damar görüntüsünün oldu¤u, sert k›vamda bir kabar›kl›kt›r. BHK bazal dizilimdeki pluripotent hücrelerden kaynaklan›r ve yavafl büyür, nadiren yay›l›r. Klinik ve histolojik olarak tan›nmas› ve cerrahi al›nmas› tedavi için yeterlidir. Bazal hücreli karsinomlar›n farkl› klinik tipleri aras›nda; “nodülo-ülseröz tipte bazal hücreli karsinoma, pigmentli bazal hücreli karsinoma, yüzeyel bazal hücreli karsinoma, sikatrisyel bazal hücreli karsinoma ve pinkus tümörü (premalign fibroepitelyoma olarak de¤iflik klinik görünüm ve yerleflimdedir)” yer al›r. Baz› sendromlarda bazalyomlar birliktelik göstererek, özellikle iskelet sistemi ile iliflkili nevoid bazal hücreli epitelyoma sendromunda oldu¤u gibi otozomal dominant geçifl gösterirler. SHK s›kl›kla bafl, boyun bölgesi tümörüdür. Özellikle kulakta, dudaklarda, el s›rt›nda, kol arka yüzünde yerleflen; deriden kabar›k, düzensiz kenarl› ve yüzeyli, mantar›ms›, yüzeyinde ülserasyon (yara) e¤iliminde bir deri tümörüdür. Epidermis ve skuamöz mukozadan (çok katl› yass› epitel hücrelerinden) kaynaklan›r ve buradaki metaplazik hücreler, neoplazma dönüflebilir. Dolay›s›yla derinin in situ, prekanseröz lezyonlar›n›n biyopsilerle SHK’ya dönüflüm potansiyelleri aç›s›ndan izlenmelidir. Erken dönemde tan›mlanan SHK tedavi edilerek, metastaz riski de ortadan kald›r›l›p iyilefltirilebilir. Ancak tümör derin dokulara invaze olmuflsa (inmiflse) lenf nodlar›n› da tutarak yay›l›r. Tedavisiz olgular veya metastazlar ölümle sonlanabilir. BHK’l› genç bir hastada yap›lacak tedavi MOHS cerrahidir. ‹yileflme net ve kesindir. ‹leri yaflta bir hastada ise radyasyon tedavisi daha düflük iyileflme flans›na sahiptir. Yüzeysel BHK’da topikal kemoterapi iyi sonuçlan›rken, nodülertip BHK ya da SHK için cerrahi ve adjuvan tedaviler gerekmektedir. Düflük riskli hastalarda eksternal beam radyoterapi, brakiterapi veya topikal imünoterapi ya da kriyoterapi uygulan›rken, yine baz› hastalarda bunlar cerrahiyle birlikte de uygulanabilir. Fotodinamik ve topikal kemoterapi ise günümüzde elektrodesikasyon ve küretajla k›yaslanabilmektedir. Günefl koruyucularla ilgili söylenecek en önemli söz, bu ürünlerden do¤al fizik koruyucular›n daha güvenli ve inaktif olduklar› yönündedir. Fotostabil, yani ›fl›k etkisiyle de¤iflmeyen, genifl spektrumlu filtreler içeren, kimyasal niteli¤i az olan, paraben içermeyen ürünler de yine zararl› de¤ildir. Günefl koruyucular bir ya da daha fazla UV filtresi içermektedir: • Organik kimyasallardan oxybenzon; fotokarsinojen olabilen ve günefl ›fl›¤›n› emen, • Inorganik parçac›klar, günefl ›fl›¤›n› yans›tan; tek bafl›na çinko oksit ve titanyum dioksit veya her ikisi birlikte, • Organik parçac›klar; ço¤u organik kimyasal içerikler, çok say›da ›fl›¤› yans›tan kromoforlar. Örne¤in, tinosorb M. Günefl koruyucular›n içerdikleri organik parçac›klar›n ço¤u sadece UVB korumas› yap›p, UVA korumas›nda yetersizdir. Dolay›s›yla sadece günefl koruyucular ile de¤il, kiflisel davran›fl flekliyle de güneflten, özellikle belli saatlerde, korunmak önem kazanmaktad›r. Ayr›ca vitamin D ve osteoporoz riski aç›s›ndan, gün içinde yar›m saat kadar güneflten yararlanmak yeterli olabilmektedir. Özetlemek aç›s›ndan, günefl ›fl›¤›ndan ileri saat uygulamas› da göz önünde bulundurularak 10-16 saatlerinde, özellikle tam dik geldi¤i saatlerde korunmak, deri tipine göre uygun fizik ve kimyasal günefl koruyucular› kullanmak zorunludur. Bu konuda dermatologlar ve uzman eczac›lar tüketiciye yard›mc› olacakt›r. Estetik ve Sa¤l›k PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 24 Neden Güzel Olmak Gerekiyor? Dr. Serdar Eren Plastik Cerrah Güzel olma iste¤i, kiflinin güzelli¤inden dolay› hayran kal›nma iste¤inden de¤il de daha ziyade güzelli¤inden dolay› sevilme iste¤inden oluflmaktad›r. Estetik ve güzelli¤e düflkün olanlar›n bu davran›fllar› ile verdikleri mesaj, asl›nda sevilme iste¤idir. Güzellik sadece do¤al bir fenomen de¤ildir. Ama uzun zamand›r, özellikle de bugün, kültürel bir fenomendir. ‹nsanlar kendilerini daha da düzeltmek istiyorlar. Güzelli¤e erkeklerden daha çok önem veren kad›nlar, güzelliklerini ve cazibelerini makyaj, gözlükler, takma kirpikler, küpeler, saç modelleri, flapkalar, eflarplar ve görülmeyen aksesuar olarak parfümle düzeltmeye çal›fl›yorlar. Baz› modern aksesuarlar, çeflitli güzellik hatalar›n› gizlemek için güzellik uzmanlar› taraf›ndan icat edilmifltir. Mesela kal›n gözlük çerçeveleri, göz etraf›ndaki kazaya¤› k›r›fl›kl›klar›n› örter. Yüksek bir gözlük çerçevesi, fazlas›yla k›sa olan bir burunu uzun gibi gösterir. Düflük bir gözlük çerçevesi ise fazlas› ile uzun olan bir burnu kamufle eder. Bütün bu stratejiler fazla göze batmadan, ayr›nt›l› olarak kad›n dergilerinde izah edilmifltir. Eski bir atasözü, bunu çok iyi aç›klar: “Güzelli¤in %30’u do¤ald›r, %70’i kendini be¤enmekten dolay› oluflmufltur.” Bu yard›m araçlar›n›n dezavantajlar›, bunlar olmadan uzun süre genç ve güzel kal›namamas›d›r. Güzel olma arzusu sadece kad›nlar›n erkeklere haz›rlad›¤› bir tuzak de¤ildir. Daha çok toplumda ve ailede daha iyi kabul edilmek için be¤enilme iste¤idir. Son on y›ll›k sürede büyük geliflmeler olmas›na ra¤men, genel olarak hayat›n erkeklerden ziyade kad›nlar için daha sert oldu¤u kabul edilmektedir. Ayr›ca t›pk› K›z›lderililerin savafl için boyanarak kendilerini kuvvetli hissettikleri gibi makyaj da bir güven duygusu yaratmaktad›r. “D›fl görünümünü de¤ifltir, karakterini de¤ifltirmifl olursun” veya bir insan kendisini süsleyince, “gezmeye ç›kmak istemesinden dolay›d›r” demiyor muyuz? Bu çok önemlidir. Sharon Stone da; “Ben kendimi hiç bir zaman büyük bir güzellik olarak görmedim, sadece iyi bir sihirbaz olarak gördüm” dememifl miydi? Zenci güzeli olarak bilinen Tyra Banks; “Ben çirkin de¤ilim, sadece benim güzelli¤im bir kreasyondur” demifltir. Makyaj her zaman vard›. Bir yüzü güzellefltirmek için bu do¤al bir flekilde yap›lmal›d›r ve yüz daha genç bir yüze yak›nlaflt›r›lmal›d›r. Ruj, mesela k›rm›z›, genç dudaklarda yo¤un bir renk nüans›n› oluflturmaktad›r ve bu kiflinin dinamik bir metabolizmas› oldu¤u hissini verir. All›k çocuksu k›rm›z› yanaklar› and›rmaktad›r ve pudra gençli¤in solgun, kadifeye benzeyen cilt görünümünü verir. Bir makyaj kötü bir flekilde kullan›ld›ysa yüzün güzelli¤ini tahrip edebilir. Makyaj hem arkadafl hem de düflman olabilir. Çocuksu sima ve ifadelerin, koruma içgüdüsünü oluflturmak için önemli oldu¤undan bahsetmifltim. Ama ses de bir çocuk sesi gibi yumuflak ve hofla gider bir tonda olmal›d›r. Sigara içenlerdeki gibi sert ve biraz çatlak ç›kan bir ses, çocuk sesini hat›rlatmaz. K›yafet de göze ve gönle hitap etmelidir. ‹yi bir kesime ve biçime sahip olmal›d›r. Böylelikle bir mini etek hep yetiflkinli¤e eriflen bir genç k›z›n uzun bacaklar›n› PHARMETIC SA⁄LIK • 26 Estetik ve Sa¤l›k toplama, yoksullu¤a ve sefalete karfl› mücadele için çocuk flemas›n›n stratejisi de takip edilmektedir. Dilenen bir çocuk, dilenen bir yetiflkinden her zaman daha fazla para alacakt›r. Seyircilerine çok keyif veren Disney, filmlerinde devaml› küçük, savunmas›z, her an zarar görebilecek hayvanlar› kullan›r. Daima küçük fare, küçük köpek veya küçük ceyland›r görünen hayvanlar. Hiçbir zaman yetiflkin hayvan görülmez. Bu oyuncaklar için de geçerlidir. düflündürür. Renkler çocukluk zaman›n› hat›rlat›r. Hafif renkler, mavi, pembe her zaman yafll› bayanlar taraf›ndan seçilmektedir. Tabii ki siyah kullanmamaya gayret gösterilmelidir. Toplam olarak bütün duyu organlar› stimüle edilmelidir. Görmek, duymak, koklamak ve hissetmek önemlidir. Güzellik enstitüleri bunu çoktan anlad›lar ve bilhassa bu konu üzerinde stratejilerini kurmaktalar. Kad›n dergilerinde flunlar› okumuyor muyuz: “Bayanlar, güzel gö¤üsleriniz, düz göbe¤iniz ve güzel bacaklar›n›z var, ama onlar ayn› zamanda sert ve s›k› m›?” Dokunun s›k›l›¤› ve elastikli¤i çocuksu cildin ve güzelli¤inizin temel kalitesidir. Güzellik mücevherler de¤erindedir, güzellik aksesuarlar› varl›kl› insanlar için kolay elde edilebilir, ama paras›z elde edilmesi daha zordur. Bu da estetik cerrahinin daha çok varl›kl› kifliler ve tabiat›n verdi¤i ile herkes taraf›ndan be¤enilmeyenler için popüler olmaya bafllamas›n›n bir izah›d›r. Çocuk flemas›n› kullanma fikrinin bilinen bir gerçek oldu¤unu söylemifltim. Fakir ülkelerde kamusal dikkati çekip ba¤›fl Bedensel bir özrün de koruma içgüdüsü oluflturdu¤unu bilmek önemlidir. Baz› ünlü kifliler, düzeltmesi kolay olan hafif bir flafl›l›¤›, bu koruma içgüdüsünü oluflturmak için ve böylelikle bafltan ç›karma ve düflünce gücünü sa¤lamlaflt›rmak için korumaktad›rlar. Bu durumda bir ameliyat istenilmemektedir. Ayn› flekilde flayet bir yüzün bir bölümü kusursuz de¤il ise ve kifli yüzünün güzel olan k›s›mlar›n› bilinçli olarak ön plana ç›karabiliyorsa, bu yüze bakan gözler güzel k›s›mlara konsantre olaca¤›ndan, özürlü olan bölüm daha az belirgin olmaktad›r. Mesela gözler güzel ama burun güzel de¤il ise, güzel olmayan burunu gizlemek için gözlere daha da a¤›rl›k verilmesi gerekir. Bunu yapmak veya ö¤retmek de vizajistlerin görevidir. Bir yara izi, bir yüzdeki güzelli¤e dikkat çekilmesini önleyebilir. Vizajistler, tecrübeleri ile bu konuda kifliye bu tür problemlerinden geçici de olsa kurtulabilmek için en iyi destektirler. Sonuç Neden güzel olmak gerekiyor? Bunun nedenlerinin gurur, hak, hayran kal›nma ve baflkalar›ndan üstün olma iste¤i oldu¤u ileri sürülmüfltür. Güzelli¤in popülerli¤i asl›nda kültürdür. K›smetlerine raz› olmay›p, k›smetlerini düzeltmeye çabalayan tek varl›k insand›r. Güzelli¤i korumak demek, hayat› güzellefltirmek için yaflam kalitesini yükseltmek demektir. Medeniyetin her alanda geliflmesi yaflam süresini uzatm›flt›r. Ama sadece uzun yaflaman›n da yetmedi¤i görülmektedir. Yaflam kalitesinin de ayn› flekilde korunmas› gerekmektedir. Hayat daha uzun süre “güzel” olmal›d›r. Nas›l modern t›bb›n yaflama daha fazla seneler verdi¤i biliniyorsa, estetik cerrahinin de bu senelere yaflam verdi¤i aflikârd›r. Güzellik ve moda, kendimizi dile getirebilmek için içimizdeki isteklerimizin d›fl göstergeleridir. Moda sadece hayat›n sanatsal yönünün bir stil arac›d›r. Herkesin bildi¤i gibi güzellik kal›c› de¤ildir, ayn› zamanda da güzelli¤in yafl› yoktur. Bir kifli sadece 20 yafl›ndayken iyi bir görünüme sahip olabilir, ama bütün hayat› boyunca dayan›lmaz cazibeli olmas› da mümkündür. Kad›ndan ilk beklenen onun be¤enilmesidir. ‹lerleyen yafllarda bu beklentiyi yerine getirmek gittikçe zorlaflmaktad›r. Bu, benim yan›ma gelip Face-Lifting üzerine bilgi almak isteyen yafll› bir bayan› hat›rlat›yor. Çok ilerlemifl yafl›ndan dolay› bu ameliyat› yapmaktaki isteksizli¤imi gösterdi¤imde bana sakin bir sesle, “Bir kifli art›k be¤enilme durumunda de¤il ise, bu baflkalar›n›n da hofluna gitmeme anlam›na gelmemeli” demiflti. Güzel olma iste¤i, kiflinin güzelli¤inden dolay› hayran kal›nma iste¤inden de¤il de daha ziyade güzelli¤inden dolay› sevilme iste¤inden oluflmaktad›r. Estetik ve güzelli¤e düflkün olanlar›n bu davran›fllar› ile verdikleri mesaj, asl›nda sevilme iste¤idir. Konrad Lorenz bu davran›fl› flu flekilde tastikliyor: “Herkes çocuklar› seviyor ve onlar› korumak istiyor. Daha çok sevilmek için çocuklar gibi olmak isteyen birisi elefltirilebilir mi?” Onun bu teorisinde kuflku yoktur. Plastik cerrah olarak çal›flan bir doktorun pozitif duygular› ve hayranl›klar› oluflturmak için flayet mümkün ise ve isteniyorsa yapt›¤› iflte, kiflinin yafl›na ba¤l› olarak eski çocuksu simalar›n rekonstrüksiyonunu yapmas› gerekti¤ini de zihnimize yerlefltirmemiz gerekir. Güzellik ve hayranl›¤›n ba¤lant›s›n›, zihnin ve ruhun derinliklerinde görüyoruz. Hayran kalmak, ak›l ile sevmektir, sevmek ise yürekten hayran kalmakt›r. ‹nsanlar; sadece kalpleri ile güzeldir. Nedenler ve Nas›llar PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 28 Otizmin Nedenleri ve Oluflum Mekanizmas› Dr. Necip Cem K›nac› MD Defeat Autism Now! Physician, Autism Research Institute - USA Consultant Physician, Autism Treatment Trust - United Kingdom Consultant Physician, Agios Therissos Medical Diagnostic Center - Cyprus Consultant Physician, Hyperbaric Diving Medicine of Athens - Greece Consultant Physician, Kad›köy Florence Nightingale Hospital - Turkey Son y›llarda yap›lan araflt›rma ve uygulamalar, otizmin gizlerini h›zla çözmeye bafllad›. Çok say›da araflt›rma otistik çocuklarda beyin kan ak›m›nda azalma, sinir sistemi iltihab› (nöroenflamasyon), ba¤›fl›kl›k yetersizli¤i, oksidatif stres, mitokondrial fonksiyon bozuklu¤u, sinir-ileticisi (nörotransmitter) bozukluklar›, toksin temizleme sorunlar› ve ba¤›rsak floras› bozukluklar›n›n varl›¤›n› göstermektedir. Otizm; genetik alt yap›s› olan, enfeksiyonlar, toksik kimyasallar, hipoksemi, g›dalardaki protein ve peptitlerle tetiklenen, yayg›n geliflimsel bozuklu¤a yol açan nöroimmün bir klinik tablodur. Otizmin baflta gelen nedenleri aras›nda, öncelikle a¤›r metaller, antibiyotikler ve di¤er kimyasal toksik maddeler, enfeksiyonlar (K›zam›k, HHV6, CMV, Streptococcus, Clostridia, Borrelia, Candida), do¤um öncesi, s›ras› veya sonras›nda oksijensiz kalma ve beyin kan ak›m›nda azalma gelmektedir. Genetik yatk›nl›klar› (tek-nükleotid polimorfizmleri) yüzünden toksinler ve enfeksiyonlarla yeterince bafl edemeyen çocuklarda bir dizi birbirine ba¤l› mekanizmalar›n etkisiyle otizm tablosu oluflmaktad›r. Ba¤›rsak s›v›lar› ve enzimleri azalmakta, sindirim bozuldu¤u için besinle al›nan proteinler yeteri kadar parçalanmadan (polipeptit) kana geçmektedir. Bu polipeptitler dokularda ve beyinde morfin etkisi göstermektedir. Ba¤›rsaktaki faydal› mikrop dengesi bozulmakta bunun yerine hastal›k yapan bakteri, mantar ve parazitler üremektedir. Toksinler ve afl›r› üreyen hastal›k yapan mikroorganizmalardan ç›kan metabolitler sindirim sisteminde yayg›n bir iltihaba yol açmaktad›r. Ba¤›rsak hücrelerinin geçirgenli¤i artarak normalde kana geçmeyen toksinler kana geçmektedir. Di¤er PHARMETIC SA⁄LIK • 30 Nedenler ve Nas›llar Gen polimorfizmleri on binlerce y›ldan beri var olmalar›na karfl›n otizm tablosuna neden olmam›fllard›r. Ancak son elli y›lda artan çevre kirlili¤i nedeni ile otizmde tam anlam›yla bir patlama olmufltur. E¤er çevresel etkene maruz kal›nmasa, sadece polimorfizmlerin varl›¤› çocuklar› belki de otistik yapmaya yetmeyecektir. Birçok uzman otistik çocuklar›n anne babalar›na, otizmin bilinen bir nedeni olmad›¤›n›, hiçbir zaman düzelemeyece¤ini söyleyip, çocuklara çeflitli ilaçlar vermekte ve özel e¤itim d›fl›nda, bilinen baflka tedavi bulunmad›¤›n› söylemektedirler. taraftan ba¤›rsak hücrelerinin fonksiyonu bozuldu¤undan tafl›nmalar› tafl›y›c› proteinlere ba¤l› vitamin, mineral ve di¤er besi maddeleri yeteri kadar kana geçememektedir. Bunun sonucunda çok say›da vitamin, mineral ve di¤er besi maddelerinin eksikli¤i geliflmektedir. Ya¤lar›n sindiriminin azalmas›, ya¤ ve ya¤da eriyen vitamin ve besi maddelerinin (A,D, E, K vitaminleri, likopen) kana geçmesini azaltmaktad›r. Sonuçta bunlarla ilgili yetersizlik belirtileri ortaya ç›kmaktad›r. Ba¤›fl›kl›k cevab›n›n ve enflamasyonun artmas›, enzimatik reaksiyonlar›n yavafllamas›, alerjik reaksiyonlar, hormonal yetersizlikler, sinir ileticileri fonksiyonlar›n›n bozulmas› ve toksinlerin beyin ve di¤er organlar üzerine olan direkt etkileri, en sonunda yayg›n geliflimsel bozuklu¤a yol açmaktad›r. 2005-2010 y›llar› aras›nda yüzlerce hastada a¤›r metal testi yapt›k ve hastalar›n tümüne yak›n bölümünde bir veya daha fazla a¤›r metal yükünün artm›fl oldu¤unu saptad›k. Tespitlerimize göre ülkemizde en çok kurflun zehirlenmesi görülmekte, onu c›va zehirlenmesi takip etmektedir. Bu toksinlerin baz›lar› devaml› soluk al›p verdi¤imiz evlerimizin havas›nda, badanas›nda, hal›s›nda, mobilyas›nda, elektronik eflyalarda ve hatta pencere çerçevelerinde de mevcuttur. Ayr›ca bal›klar baflta olmak üzere g›dalarda, baz› afl›larda, kozmetiklerde, çamafl›r yumuflat›c›lar›nda, oyuncaklarda, okul araç gereçlerinde ve daha pek çok kaynakta a¤›r metaller bulunmaktad›r. Bu toksinler baflta çocuklar olmak üzere bütün ev halk›n›n davran›fl, alg›lama, biliflim ve motor fonksiyonlar›nda de¤iflik fliddetlerde bozukluklara neden olmaktad›r. Yafl ne kadar küçük ve beyin ne kadar az olgun ise zarar da o oranda artmaktad›r. Hepimiz, hemen her kaynaktan çeflitli flekillerde ve miktarlarda toksik maddeleri al›yoruz, ama sa¤l›kl› ve yeterli bir metabolizmaya sahipsek bunlar› temizleyebiliyoruz. ‹flte otizm yelpazesindeki çocuklar, sahip olduklar› gen polimorfizmleri nedeniyle bunu yeterince gerçeklefltiremediklerinden, ald›klar› toksinler vücutlar›ndan at›lamamakta ve özellikle ya¤dan zengin dokularda birikmektedir. Beyin ya¤ bak›m›ndan en zengin organlar aras›ndad›r. Böylece beyinde biriken toksik maddeler çeflitli düzeylerde hasarlar oluflturmaktad›r. Tabii ki esas neden ortadan kald›r›lmad›¤› için e¤itimden de hedeflenen yarar sa¤lanamamakta, y›llar süren çabalar anne ve babalar› bir taraftan maddi zarara u¤rat›rken, di¤er taraftan da y›lg›nl›¤a sürüklemektedir. Son y›llarda yap›lan araflt›rma ve uygulamalar, otizmin gizlerini h›zla çözmeye bafllad›. Çok say›da araflt›rma otistik çocuklarda beyin kan ak›m›nda azalma, sinir sistemi iltihab› (nöroenflamasyon), ba¤›fl›kl›k yetersizli¤i, oksidatif stres, mitokondrial fonksiyon bozuklu¤u, sinir-ileticisi (nörotransmitter) bozukluklar›, toksin temizleme sorunlar› ve ba¤›rsak floras› bozukluklar›n›n varl›¤›n› göstermektedir. DAN! (Defeat Autism Now!) Protokolü'nde ifadesini bulan bu bilimsel yaklafl›m, son birkaç y›l içinde olumlu sonuçlar›n› göstermeye bafllad›. Hepsi olmasa bile, önemli say›da otistik çocuk etkin bir biyomedikal tedavi (hiperbarik oksijen tedavisi, detoksifikasyon ve chelation, diyet, vitamin ve mineral destekleri, enzim ve aminoasit destekleri, biofilm tedavisi, genlerin by-pass edilmesi…) ile önemli aflamalar kaydedebiliyor, hatta otizmden kurtulmay› baflaran çocuklar›n say›s› hiç de az de¤il ve günden güne art›yor. Günefl Ürünleri PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 32 Yenilenen Formül: Mexoplex® Teknolojisi Anthelios XL Anthelios 50+ SPF renkli ultra ak›flkan doku. Ak›flkan ve renkli dokusuyla kolayca emilir, Karma ve hassas ciltlerin kullan›m› için uygundur. Perakende Satıfl Fiyatı: 47.90 TL Photoderm MAX Fluide SPF 50+ (UVA 38) Karma ve ya¤l› ciltler için ak›flkan yap›ya sahip günefl koruyucu. Hücresel BioProtection® patenti ile cildin UV’ye karfl› do¤al savunma sistemlerinin aktive edilmesini destekler. Bu sayede günefl yan›klar›na karfl› güvenli koruma sa¤lar ve günefl kaynakl› erken yafllanman›n önlenmesine yard›mc› olur. Genifl spektrumlu UVA/UVB korumas› ile hücresel hasar riskinin azalt›lmas›na destektir. Yüz bölgesinde kullan›labilir. Perakende Satıfl Fiyatı 40ml: 49.50 TL Photoderm Kid SPF 50+ (UVA 38) Eau Thermale Avéne ile En Etkili Günefl Koruma & Rahatlat›c› Serinlik Bir Arada! Dünyan›n lider dermo kozmetik markas› EAU THERMALE AVèNE, May›s ay›na özel olarak haz›rlad›¤› normal ve karma ciltler için çok yüksek koruma faktörlü günefl kremi Avene Emulsion 50+ alana, 50 ml Eau Thermale Avene Termal Su Hediye ediyor!!! Avene Emulsion 50+ günefl koruma ile hassas cildinizi korurken, Avene Termal Su ile cildinizi ferahlatabileceksiniz. May›s Ay›na Özel Perakende Satıfl Fiyatı: 52.50 TL Soleil Plaisir SPF30 Darphin ile “keyifli” günefl koruma... Soleil Plaisir SPF 30 kremsi dokusu, do¤al çiçeksi kokusu ve hafif yap›s› ile güneflten korunma ihtiyac›n› keyifli bir deneyime dönüfltüren günefl ürünü. Is›yla aktive olan, üstün antioksidan özelli¤e sahip VenuceaneTM ile UVA ve UVB ›fl›nlar›na karfl› yüksek seviyede genifl spektrumlu koruma. Perakende Satıfl Fiyatı: 67 TL (75ml) Vichy Capital Soleil Capital Soleil Ürünleri; Paraben ‹çermez. Parfüm ‹çermez. Hipo-alerjeniktir. Dermatolojik Kontroller Alt›nda Test Edilmifltir. fiimdi Tüm Vichy Capital Soleil günefl koruma ürünleri tam 35 TL de¤erinde cilt bak›m seti hediyeli! Sadece Vichy yetkili eczanelerinde... Nuxe Besleyici Çok Amaçl› Ya¤... Cildiniz, Vücudunuz ve Saçlar›n›z için Keyifli ve Mucizevi Bak›m! Hassas çocuk ciltleri için yüksek koruma sa¤layan günefl koruyucu. Photoderm KID’in anti UVB ve UVA filtreleme sistemi, çocuklar›n hassas cildi için güvenli koruma sa¤lamaya yard›mc› olur. Peptit C ile güçlendirilmifl özel patentli Hücresel BioProtection® formülü, cilt hücreleri için optimum koruma sa¤lar, hücresel hasar riskini azaltmaya destek olur. Komedojenik de¤ildir, mükemmel toleransa sahiptir. Fotostabildir. Mavi dokusu sayesinde ürünün vücuda kolay ve eflit flekilde yay›lmas›n› sa¤lar. Yüz ve vücut bölgesinde kullan›labilir. Perakende Satıfl Fiyatı 100ml: 55.50 TL Çabuk emilen ve cilt yüzeyinde ya¤l› hissi b›rakmayan yap›s› ile Huile Prodigieuse® cildinize sa¤l›kl› ve ipeksi parlakl›k, saçlar›n›za çekici p›r›lt›lar kazand›r›yor. Pratik fliflesi ve hafif s›v› yap›s› ile hem flehirde hem de plajda kullanmak için ideal bir ürün. Güneflin cildinizde yaratt›¤› kurulu¤u gideren ve cildi besleyerek onaran Huile Prodigieuse’ün bir de alt›n ›fl›lt›l›s› bulunuyor. ‹çeri¤indeki 6 De¤erli bitkisel ya¤ ve E vitamini ile yaz günlerinde hem ›fl›lt› saç›n hem de cildinizi koruyun ve besleyin… Perakende Satıfl Fiyatlar›: 100ml spreyli flifle 89.50 TL 50ml flifle 54.50 TL 50ml alt›n par›lt›l› 74.50 TL Dead Sea Günefl Kremi Dead Sea Günefl Kremi, 8 saat boyunca denizde bile etkisini yitirmeyen water-proof Türkiye'deki tek organik içerikli üründür. Ayna ‹fllevi sayesinde zararl› UVA ve UVB ›fl›nlar›n› geri yans›t›r. 8 saat boyunca etkilidir, deniz suyundan etkilenmez. Tamamen mineral içeriklerden oluflan bu ürün SPF 50 faktördür. Organik içeriklerden oluflmaktad›r. Perakende Satıfl Fiyat› (150ml): 79.90 TL Siz Güneflin Tad›n› Ç›kar›n, “Nar” Cildinizi Korusun! Dr. Howard Murad’›n nar meyvesi üzerine yapt›¤› çal›flmalar sonucu gelifltirdi¤i patentli içeri¤i ile günefle karfl› hem içeriden hem d›flar›dan en kapsaml› korumay› sa¤lamak mümkün. Klinik çal›flmalarla kan›tlanm›fl etkisi ile Age Proof Suncare Serisi sadece günefl koruma faktörü içeren nemlendiricilerden çok daha fazlas›n› sunuyor; Cildi hem içeriden hem d›flar›dan koruyor, Anti-Aging Etkili, ve Cildi Günefle Karfl› Korurken Güçlendiriyor. Perakende Satıfl Fiyatlar›: WATERPROOF SUNBLOCK SPF 30 Günefl Koruma Faktörlü Su Geçirmeyen Nemlendirici 106 TL OIL FREE SUNBLOCK SPF 30 Günefl Koruma Faktörlü Ya¤s›z Nemlendirici 115 TL POMPHENOL POMEGRANATE EXTRACT % 100 Saf Nar Özü 98 TL OIL FREE SUNBLOCK SPF 15 Sheer Tint 15 Günefl Koruma Faktörlü Ya¤s›z Nemlendirici (renkli) 95 TL PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 33 Vitalprotection SPF 50 Baby Blanket Kids SPF 50+ Yüz ve Vücut için Günefl Koruyucu Losyon Pro-Bond teknolojisi ile çocuklar›n hassas ciltlerindeki gözeneklerini kapatmaz, cildin nefes al›p vermesini engellemez. Cildin D Vitamini sentezi yapmas›n› destekler. Suya dayan›kl›, hipoalerjenik, nonkomedojenik ve rahats›zl›k hissi vermeyen hassas yap›ya sahiptir. Çocuklar›n cildinde normale göre 50 kat daha fazla koruma sa¤lar. Koruyucu etkisini, suda 80 dakikaya kadar muhafaza edebilmektedir. Suya dayan›kl›l›¤›, hipoalerjenikli¤i, tahrifl etmeyen ve rahats›zl›k hissi vermeyen yap›s› dermatologlarca test edilmifltir. Yüz bölgesinde hassasiyet yaflayan çocuklar ve yetiflkinler için maksimum koruma sa¤lar. Perakende Sat›fl Fiyat›: 65 TL Enhancing Sun Protection SPF 30 Gözle görülür k›zar›kl›klar›n en düflük seviyeye inmesine yard›mc› olur. Antienflamatuar ve antioksidan özellikteki etkili içeri¤iyle cildi yenilemeye, yat›flt›rmaya ve korumaya yard›mc› olur. Günefl ›fl›nlar›na maruz kalmadan 15-30 dakika önce ve ihtiyaç duyuldu¤unda bolca ve eflit olarak yüze ve vücuda uygulay›n›z. Giyinmeden önce ürünün emilerek kurudu¤undan emin olunuz. Uygulama sonras› ellerinizi y›kamadan a¤›z ve göz temas›nda bulunmay›n›z. Yüzdükten, havlu ile kuruland›ktan sonra veya günefle uzun süre maruz kal›nd›¤›nda s›k aral›klarla tekrar uygulay›n›z. 6 aydan küçük bebeklerde sadece doktor tavsiyesi ile kullan›n›z. 113.4 g Perakende Satıfl Fiyatı: 75 TL Darphin ile günefllenirken gençleflin... Vitalprotection SPF 50, güçlü antioksidan özelli¤i ve yüksek koruma faktörüyle cildi günefle ve olgunlaflmaya karfl› korurken lüksü yaflat›yor! Perakende Satıfl Fiyatı: 149 TL Mineral Bronzlaflt›r›c›yla Günefl Olmadan da Sa¤l›kl› Bronz Ifl›lt›s›na Kavuflabilirsiniz Güneflin sa¤lad›¤› gibi bir bronz görüntüyü tüm y›l boyunca cildinizde hissettiriyor. SPF 20 günefl koruma faktörüyle cildinizi ayn› zamanda günefle karfl› koruyor. Tamamen do¤al ve mikronize edilmifl mineral formülüyle 7 gün 24 saat kullan›lacak kadar saf özelli¤iyle sayesinde cildinize zarar vermeden bronz görünmenizi sa¤l›yor. Perakende Satıfl Fiyatlar›: Fresh Minerals Bronzing Powder (F›rçal› Bronzlaflt›r›c› Pudra) 85 TL Fresh Minerals Bronzing Brush Powder (F›rçal› Bronzlaflt›r›c› Ifl›lt› Veren Pudra) 85 TL Fresh Minerals Bronzing Pressed Powder (S›k›flt›r›lm›fl Bronzlaflt›r›c› Pudra) 82 TL Fresh Minerals Bronzing Powder Puff (Ponponlu Bronzlaflt›r›c› Toz Fondöten) 85 TL Vitalprotection SPF 15 Yıl boyu flehir ortamındaki serbest radikallere karflı antioksidan koruma sa¤layan, %100 mineral filtreleriyle anti-aging koruma özellikli ultra hafif losyon. Perakende Satıfl Fiyat›: 149 TL Babé Dudak Koruyucu SPF 30 Dudaklar› korur. Dudaklarda etkili nemlendirme ve yumuflatma sa¤lar. UV ›fl›nlar›na karfl› korur. Metabolizmay› stimule eder. Epidermisi yeniler. Yumuflat›c› etkisi vard›r. D›fl etkilere karfl› dudaklarda bariyer görevi görür. Perakende Satıfl Fiyatı: 12.50 TL Dermologica’dan Plaj Havlusu Hediye! Dermalogica müflterileri Haziran ay› boyunca yapacaklar› al›flverifllerinde, özel tasar›ml› Dermalogica plaj havlusuna sahip oluyor. Haziran ay›nda Dermalogica'dan biri “Gün Ifl›¤›ndan Korunma” serisinden olmak üzere toplam üç ürün alanlara, çok fl›k, özel tasar›m bir plaj havlusu hediye... Oil Free Matte Block SPF20 Super Sensitive FaceBlock SPF30 Extra Rich FaceBlock SPF30 Solar Defense Booster SPF 30 MultiVitamin bodyBlock SPF20 Ultra Sensitive Face Block SPF 25 Solar Shield SPF15 After Sun Repair Babé Günefl Koruma Serisi Güneflin yak›c› cazibesine kap›lanlar için, günefl zararlar›na ekonomik 3lü set. Babé tüm cildinizi güneflin zararm› etkilerine karfl› koruyor. Set içerisindekiler; Babé Yüz ‹çin Koruyucu SPF 50 Krem Babé Günefl Koruyucu SPF 20 Spray Babé Günefl Sonras› Losyon ve üstelik sürpriz hediyeler! Perakende Sat›fl Fiyat›: 135 TL SO BRONZE ile 4 Mevsim Devam Eden Ifl›lt› Skinceuticals Advanced UV Defense SPF 30 Yüksek Koruma Jane Iredale bronz pudralar›yla 4 mevsim ›fl›ldaman›z› sürdürmenizi garanti ediyor. ‹ki renk içeren bronz pudralarda So Bronze 1, 24 karat alt›n zerrecikleri içeren klasik bir terra-cottad›r. So Bronze 2 ise daha koyu ve gerçek alt›n zerrecikleri içeren k›sm› ayr› tutulmufl. Böylelikle göz ve dudaklara ›fl›lt› vermek için kullan›m kolayl›¤› sa¤lan›yor. Jane Iredale'in tüm ürünleri gibi So Bronze 1 & 2 kimyasal koruyucu, boya, paraben ve parfüm içermiyor. Cildinize dost olan yap›s›yla güneflin parlakl›¤›n› ve bronzlu¤unu devam ettirmek için ideal bir ürün. Perakende Satıfl Fiyat›: 109 TL ‹çerdi¤i Mexoryl SX ve XL ile cildi UVA/UVB ›fl›nlar›n›n zararl› etkilerine karfl› korur ve nemlendirir. Tüm cilt tipleri için, özellikle de hassas ciltler için uygundur. Cildi erken yafllanmadan, lekelerden ve cilt kanserine kadar gidebilecek olumsuz etkilerden koruyabilmek için SkinCeuticals Advanced UV Defense SPF 3O profesyonel bak›m ürününüzü yaz k›fl günlük bak›m ürünlerinizle birlikte kullanman›z önerilir. Perakende Satıfl Fiyat›: 80 TL Gezi PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 34 Bodrum, Bodrum... Ecz. Taylan Ça¤lar Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Üyesi Bodrum’un içine do¤ru indi¤inizde Bitez’in mis kokulu mandalina a¤açlar› sizleri karfl›layacakt›r. Dünya tar›m literatörüne Bodrum Yerli Mandalini olarak girmifltir. Ülkemizde kokulu mandalin olarak da isimlendirilmektedir. Bodrum sandaletleri ve Bodrum kabaklar›n›n da bu güzel yar›madada sat›fl› yap›lmaktad›r. Hammaddesi özel yöntemlerle e¤itilen bu fl›k ve hafif ayakkab›lar bugün de antik dönem modellerinden esinlenerek yarat›l›r. “Yokufl bafl›na geldi¤inde Bodrum’u göreceksin, sanma ki sen geldi¤in gibi gideceksin. Senden öncekilerde böyleydiler, ak›llar›n› hep Bodrum’da b›rak›p gittiler…” Halikarnas Bal›kç›s› Cevat fiakir KABAA⁄AÇLI Bugünkü Bodrum’da hayat, gündo¤umundan bir saat önce, minarelerden dalga dalga yay›lan ezan seslerinin ard›ndan bafllar. Ezan sesi kimini uyand›r›r, günün ifllerine koyulma vakti geldi¤ini hat›rlat›r, kimini ise flehrin capcanl› gece yaflam›ndan kopar›p uykuya salar. Belki de bu tezatt›r Bodrum’un bir tatil beldesi olarak eflsizli¤ini ve farkl›l›¤›n› ortaya ç›karan. Bir yanda su sporlar›, mükemmel al›flverifl olana¤›, deniz ürünleriyle bezeli unutulmaz akflam sofralar› ile tatil imkânlar›, di¤er yanda eflsiz bir kültürel ve tarihi miras›n sunduklar› ile Bodrum’da her fley farkl›d›r; geceyle gündüzün birbirine kar›flt›¤› bir beldedir. Bodrum pek çok kalpte özel bir yer tutar. Türk sanaç› ve entellektüelleri için popüler bir yuvad›r. Bodrum’da yaflad›¤› bilinen ilk yazar, “Halikarnas Bal›kç›s›” nam›yla Cevat fiakir Kabaa¤açl›’d›r. Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923 y›l›nda kurulmas›ndan sonra, Cevat fiakir Kabaa¤açl›, günün politikas›na ters düflen görüflleri yüzünden Bodrum’a sürülmüfltü. Buradaki yaflam hakk›nda yazd›¤› roman ve öyküler, kendisi gibi romantikleri buraya çekti ve bugünkü Bodrum’un keyfini ç›kard›¤› o bohem atmosferin do¤mas›nda büyük rol oynad›. Ad› Türkiye’nin d›fl›nda pek bilinmemesine karfl›n, Cevat fiakir Kabaa¤açl› en az Kral Mozolus kadar Bodrum’un ünlü bir sakinidir. Bodrum, ya da tarihteki ad›yla “Halicarnassos” günefl, deniz, do¤a ve efsaneler ile e¤lencenin iç içe geçti¤i bir kentimiz. Bodrum Müzesi’ndeki buluntular›n da teyid etti¤i üzere, milattan önce üç bin y›l›na kadar uzanan köklü tarihiyle pek çok uygarl›¤a ev sahipli¤i yapm›fl olan bu kent, ayn› zamanda tarihin babas› olarak bilinen Herodot’un (M.Ö. 484) da do¤du¤u yerdir. Halikarnas’a ismini veren kifli Karya Kral› Mausolus’tur (M.Ö 377-354). Ölümünden sonra k›zkardefli ve ayn› zamanda kar›s› olan Prenses Artemisia taraf›ndan ad›na dikilecek olan an›t mezar, y›llar sonra tarihçiler taraf›ndan Dünyan›n Yedi Harikas›’ndan biri olarak gösterilecektir. (Bilindi¤i üzere Yedi Harika’dan ikisi Türkiye’dedir: Halikarnas Mozelesi, Bodrum; Artemis Tap›na¤›, Efes) Bodrum’un bir baflka önemli dönemi Rodos fiövalyeleri dönemidir. Aziz Petrus ad›na 1408 y›l›nda infla ettikleri bugünkü Bodrum Kalesi hala dimdik ayaktad›r ve dünyan›n en önemli müzelerinden biri olan Bodrum Sualt› Arkeoloji Müzesi’ne ev sahipli¤i yapmaktad›r. PHARMETIC SA⁄LIK • 36 Ege Denizi k›y›s›nda bir yar›mada olan Bodrum, her y›l binlerce yerli ve yabanc› turist a¤›rlayan bir tatil ve e¤lence cennetidir. Tertemiz denizi, masmavi güneflli gökyüzü, kilometrelerce uzanan plajlar›n›n yan› s›ra, Bodrum ç›lg›n gece hayat› ile de meflhurdur. Yar›madan›n farkl› yerlerindeki plaj ve koylar›, Bodrum liman› ve yerel limanlardan kalkan günübirlik gezi tekneleri ile dolaflmak mümkündür. Bodrum’un içine do¤ru indi¤inizde Bitez’in mis kokulu mandalina a¤açlar› sizleri karfl›layacakt›r. Dünya tar›m literatörüne Bodrum Yerli Mandalini olarak girmifltir. Ülkemizde kokulu mandalin olarak da isimlendirilmektedir. Bodrum sandaletleri ve Bodrum kabaklar›n›n da bu güzel yar›madada sat›fl› yap›lmaktad›r. Hammaddesi özel yöntemlerle e¤itilen bu fl›k ve hafif ayakkab›lar bugün de antik dönem modellerinden esinlenerek yarat›l›r. fi›k görüntüsünün yan› s›ra, yöre mevsimine çok uygun tasar›mlar› ve rahat kullan›m› nedeniyle de tercih edilirler. Evleriyle de bir baflkad›r Bodrum. Küçücük bembeyaz evler bir baflka ›s›t›r insan›n içini. Sevimli ölçe¤i, küçücük Gezi pencereleri ile Bodrum evleri insan›n içinde hofl bir duygu uyand›r›r. Samimiyeti ve basit çözümleriyle insan› öylesine sarmalar ki görür görmez vazgeçilmez olur. Yöresel Bodrum evleri bulundu¤u iklime göre flekillenmifltir. K›fl mevsiminin uzun bir ilkbahar gibi yafland›¤› Bodrum’da, di¤er aylar›n s›cak olmas› sebebiyle yaflam d›fla dönüktür. Yemekler terastaki ocakta pifler ve yenir. Çamafl›r terasta y›kan›r, konuklar a¤›rlan›r. Bu nedenle kapal› mekân ihtiyac› en aza indirgenmifltir. Yar›madada kolay ve bol bulunan yap› malzemesi taflt›r, duvarlar tafl ile örülür. Duvardan duvara katran a¤ac›ndan ahflap kirifller yatay olarak konulur. Üzerine yörede karg› denilen sazlar yat›r›l›r. Sahillerde bolca bulunan deniz erifltesi y›kan›p kurutulur. Sazlar›n üzerine serilir. Ve son olarak killi geren topra¤› ile çat› da kapat›lm›fl olur. Silindirik bir tafl ile toprak s›k›flt›r›l›r, böylece ev bitmifl olur. Pencereler küçük yap›l›r ki yaz aylar›n›n kavurucu s›ca¤›ndan korunulabilsin. Bununla beraber ›fl›¤› içeriye bolca alabilmek için pencereler içe do¤ru geniflleyecek flekilde yap›l›r. Çat›lar› yoktur, tümü beyazd›r. Bu s›ms›cak evlerde piflen Bodrum yemekleri de Bodrum’un eflsiz özelliklerinden biridir. Bodrum sofralar›n›n bafl lezzeti bal›k ve yöresel otlard›r. Bal›ktan her fley yap›l›yor burada: Çorba, past›rma, börek, salata... Hardal otu, ilmik otu, bald›ran otu yörenin belli bafll› yemek malzemeleri... Kabak çiçe¤i dolmas› mutlaka tad›na bak›lmas› gerekenlerin bafl›nda geliyor. Zeytin ve zeytinya¤› da önemli rol oynuyor. Çökertme kebab›n› da unutmamak laz›m. Çökertme’den ç›kt›m bafl›m selamet Bitez yal›s›na varmadan koptu k›yamet Arkadafl›m ‹brahim Çavufl Allah›ma emanet Buras› da Aspat de¤il Bitez yal›s› Yüre¤ime atefl sald› kurflun yaras› Gidelim gidelim Çökertme’ye varal›m Kolcular görürse nerelere kaçal›m Teslim olmayal›m yayl›m atefl saçal›m Buras› da Aspat de¤il Bitez yal›s› Yüre¤ime atefl sald› kurflun yaras› Güvertede gezer iken kunduram kayd› ‹pek de mendilimi Halilim ürüzgar ald› Çak›r gözlü Gülsüm’ü Çerkes kaymakam ald› Buras› da Aspat de¤il Bitez yal›s› Yüre¤ime atefl sald› kurflun yaras› Vücudumuzun Sesi PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 38 Antioksidanlar ve Detoks Ecz. Umut Eren Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Üyesi Vücudumuza giren maddeler büyük bir ço¤unlukla karaci¤erden ya da bazen de böbrekler üzerinden metabolize olmaktad›r. Dakikada yaklafl›k iki litre kan, toksik maddelerden ar›nd›r›lmak üzere karaci¤erden geçer. Bu da demek oluyor ki karaci¤er detoksifikasyon aç›s›ndan en önemli organ›m›zd›r. Antioksidan nedir? Sa¤l›kl› ve uzun yaflam söz konusu oldu¤unda en çok telafuz edilen kelimelerden bir tanesi de antioksidand›r. Vücudumuzda gerek do¤al yaflam fonksyonlar›m›z›n devam etmesini sa¤layan biyolojik reaksyonlar s›ras›nda, gerek maruz kald›¤›m›z çevresel faktörler (stres, sigara, alkol, teknolojik kirlenme, hava kirlili¤i, günefl v.s.) dolay›s›yla, gerekse de sa¤l›kl› halimizi sürdürmek ya da sa¤l›¤›m›z› geri kazanmak amac›yla ald›¤›m›z ilaçlar›n metabolizasyonu esnas›nda a盤a ç›kan ve hücresel zararlara sebep olan oksidan maddelere “serbest radikal” ad› verilmektedir. Bu maddeleri nötralize eden, etkisiz hale getiren maddeler de antioksidan maddelerdir. Kimler antioksidanlara ihtiyaç duyar? Yaflam›m›z› sürdürmemiz için en do¤al ihtiyac›m›z olan oksijen almak, yani nefes almak baflta olmak üzere vücudumuz birçok sebeple serbest radikalleri üretebildi¤i gibi baz› antioksidan maddeler de vücudumuzda kendili¤inden oluflabilmektedir. Ancak ilerleyen yaflla beraber bu üretim azalmakta, buna karfl›n vücumuzda a盤a ç›kan serbest radikal miktar› da artmaktad›r. Hücresel dejenerasyona sebep olma özelliklerinden dolay› bu oksidan maddeler, hücresel yafllanmadan, hücre zarar›na ba¤l› tümör oluflumundan, kalp ve damar hastal›klar›ndan, ba¤›fl›kl›k sistemi rahats›zl›klar›ndan, baz› eklem ve romatizmal hastal›klardan da sorumlu olabilmektedirler. fiöyle ki; oksidatif maddelerle zarar görmüfl kan hücrelerinin damar duvar›na yap›flmas› damar t›kan›kl›klar›na, bu da uzun vadede kardiyovasküler hastal›klara ve dolay›s›yla da kalp krizi riskinin artmas›na neden olmaktad›r. Ayr›ca serbest radikaller DNA hücrelerine zarar verdi¤inden, hücreler ana hücreden gelen genetik kodlar› okuyamad›¤›ndan, afl›r› hücre ölümü gerçekleflmekte, bu da erken yafllanmaya neden olmaktad›r. Hatta hücrelerde meydana gelen bu de¤ifliklik sonras›nda kanser gibi hastal›klar da bu farkl›laflan hücresel dizimlerden kaynaklanabilmektedir. Bu nedenle yaflam tarz›na ve genetik yatk›nl›klara da ba¤l› olmakla beraber, sa¤l›kl› yaflamak ve yafllanmak isteyen kiflilerin 20’li-30’lu yafllardan sonra antioksidan ihtiyac› artmaktad›r. Antioksidan ihtiyac›m›z› nas›l karfl›lar›z? Modern yaflam›n hayat›m›zda yaratm›fl oldu¤u en büyük olumsuzluklardan bir tanesi de beslenme al›flkanl›klar›m›zda meydana gelen de¤iflikliklerdir. Zamans›zl›k ve her gün bir yenisi ortaya ç›kan teknolojik geliflmelerle, do¤al olmayan ifllenmifl g›da tüketimimiz artm›fl bulunmaktad›r. Böylece en ideal yöntem olan do¤al beslenme yollar›yla antioksidan al›m›na karfl› birinci engel bu noktada ortaya ç›kmaktad›r. Bir ikinci önemli husus da do¤al olmayan yöntemlerle yetifltirilen meyve ve sebzelerin verimlili¤ini Vücudumuzun Sesi PHARMETIC SA⁄LIK • 39 artt›rmak amac›yla kullan›lan ilaçlar›n vücudumuza zarar vermesi ve bu besinler içindeki antioksidan maddelerin do¤al ortamlar›nda, hormon ya da ilaç kullan›lmadan yetifltirilmifl olanlara göre, antioksidan maddece çok daha fakir olmas›d›r. Yine ayn› modern yaflam›n getirdi¤i olumsuzluklardan olan hava kirlili¤i, stres, g›dalardaki kimyasal maddeler, günlük yaflant›m›z içinde kulland›¤›m›z kimyasal maddeler vb. bizlerin karfl›layamad›¤›m›z, artan antioksidan ihtiyac›n› göstermektedir. Bu amaçla pek çok antioksidan özellikli vitaminler, mineraller, bitkisel kaynakl› maddeler takviye amac›yla al›nabilir. Bu do¤rultuda, yine kulland›¤›m›z ilaçlar ve genetik özelliklerimiz gibi pek çok unsur göz önüne al›narak en do¤ru antioksidan seçimleri yap›lmal›d›r. Antioksidan maddelerden baz›lar›... Vitaminler içinde ilk akla gelen antioksidan madde C vitamini olup, bundan baflka E vitamini ve A vitamini öncü maddelerinden olan karotenoidler (alpha ve beta karotenler) yer almaktad›r. Mineraller olarak da antioksidan etkinlik söz konusu oldu¤unda öncelikle akla gelenler selenyum, çinko ve molibdendir. Bunlar›n d›fl›nda, üzüm çekirde¤i ekstresi, alpha lipoik acid, koenzim Q10, yeflil çay, likopen, nar gibi pek çok antioksidan maddenin ve meyve sebzenin yan› s›ra, devedikeni adl› bitkiden elde edilen slimarin adl› bir madde E vitamini ve C vitamininden çok daha fazla antioksidan etkinlik göstermektedir. Antioksidanlar, detoks ve karaci¤er. Bir insan›n genel sa¤l›k durumu vücudundaki toksinleri vücudunun atabilmesiyle do¤ru orant›l›d›r. Toksinler vücudumuza günlük hayat›m›z içinde fark›nda olmadan ve yavafl yavafl giriyor. Az önce de belirtti¤imiz gibi modern yaflam›n getirmifl oldu¤u olumsuzluklar aras›nda sa¤l›ks›z beslenme en önemli yeri tutmakta ki yiyeceklerle ald›¤›m›z böcek ilaçlar› da vücudumuzda sinsice biriken a¤›r metallerden sorumlu. Yine günlük hayat›m›z içinde kulland›¤›m›z temizleyici ajanlar, baz› kimyasal ilaçlar, fazla alkol tüketimi, hatta saç boyalar› ve di¤er kimyasal kozmetikler de vücudumuzda toksik maddelerin a¤›r a¤›r yerleflmesine, doku harabiyetlerine, hücresel baz› de¤iflimlere neden olabilmekte. Vücudumuza giren maddeler büyük bir ço¤unlukla karaci¤erden ya da bazen de böbrekler üzerinden metabolize olmaktad›r. Dakikada yaklafl›k iki litre kan, toksik maddelerden ar›nd›r›lmak üzere karaci¤erden geçer. Bu da demek oluyor ki karaci¤er detoksifikasyon aç›s›ndan en önemli organ›m›zd›r. Karaci¤er detoksifikasyonda nas›l bir etki gösteriyor? Vücudumuzun maruz kald›¤› birçok toksik madde (a¤›r metaller, zehirli kimyasallar, böcek ilaçlar› vb.) ya¤da çözünen yap›da bilefliklerdir. Bunlar›n metabolizasyonundan sorumlu olan safrayla bunlar›n at›lmas› mümkün olmad›¤›ndan, bunlar›n at›labilmesi için suda çözünen hale getirilmeleri gerekmektedir ki suyla beraber böbreklerden at›ls›n. Bunu sa¤layan maddenin ad› Glutatyon’dur. Vücudumuzdaki glutatyon düzeyleri; glisin, metiyonin ve sistein adl› aminoasitlerin vücudumuzda yeterli miktarda bulunmas›na ba¤l›d›r. Glutatyon ayn› zamanda vücudumuzun üretti¤i çok güçlü bir antioksidan maddedir. Bununla beraber taze meyve ve sebzelerde, piflmifl bal›k ve piflmifl ette bulunan glutatyonun miktar›n› C vitamini de artt›rmaktad›r. Ayr›ca glutatyon sayesinde suda çözünen bileflikler haline gelmifl olan bu zehirli maddeler böbrek ile vücuttan at›l›rken, vücudun bunlar› kolayca atabilmek için yeterli miktarda suya ihtiyac› oldu¤u da unutulmamal›d›r. Yeri gelmiflken belirtmek isterim ki deve dikeninden (Milk Thistle) elde edilen, bir tür flavaoid bilefli¤i olan Slimarin çok güçlü bir antioksidan olmakla kalmay›p, ayn› zamanda karaci¤er üzerindeki zararl› etkileri de önlemekte ve detoksifikasyon aç›s›ndan çok önemli bir görev üstlenmektedir. Vücudumuzu detoksifikasyon için nas›l destekleriz? Öncelikle bahar aylar›nda de¤erlendirmeye ald›¤›m›z bir kavram olan detoksifikasyonun sa¤l›¤›m›z aç›s›ndan süreklilik arz etmesi gerekti¤i unutulmamal›d›r. • Baflta sigara ve alkolden uzak durarak, • Bol bol suda çözünen lifli g›dalar tüketerek (elma, armut, baklagiller vb.), • Bol bol su tüketerek, • Bol bol taze sebze ve meyve tüketerek, mümkünse bunlar› üzerlerindeki kimyasallardan ar›nd›racak özel solüsyonlarla y›kayarak, • Afl›r› protein tüketiminden kaç›narak vücudumuzu destekleyebiliriz. Son olarak unutmay›n›z ki antioksidan ve detoks kürünüze yard›mc› olacak dönemsel multivitamin ve mineraller, besin destekleri ve karaci¤er koruyucular da çok önemlidir. Lütfen bu konuda sizin için kulland›¤›n›z ilaçlar›, genetik yatk›nl›klar›n›z› ve gerçek ihtiyac›n›z› en do¤ru flekilde de¤erlendirecek eczac›n›za dan›fl›n›z. Eczac›n›z Diyor ki... PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 40 Tiroid Bezi ve Önemi Ecz. Z. Ayflen Ünlütürk Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Üyesi Dünyada yaklafl›k 200 milyon insanda tiroid hastal›¤› bulunmaktad›r. Günümüzde bu hastal›¤›n tedavisi mümkündür. Bizlere düflen görev bu konuda bilinçli olmak, tiroid hastal›klar›n›n belirtileri konusunda flüphe olursa do¤rudan hekimlerle temasa geçerek hastal›¤›n kontrol alt›na al›nmas›n› sa¤lamakt›r. Günümüzde çok s›k duydu¤umuz hastal›klardan biri de tiroid hastal›klard›r. Tiroid herkeste bulunan bir organd›r. Boynun ön k›sm›nda kelebek fleklinde bir bezdir. Ufak olmas›na ra¤men salg›lad›¤› hormonlar büyüme ve geliflmede önemli rol oynamaktad›r. Tiroid bezi 2 tane hormon yapar. Bu hormonlar dolafl›ma salg›lan›r. Bu hormonlara k›saca T4 ve T3 ismi verilir. Ömür boyunca bu hormonlara ihtiyaç duyar›z. Tiroidin sa¤›ndan ve solundan ses tellerini hareket ettiren sinirler geçer. Tiroidin arka iç yüzünde 4 tane çok küçük kalsiyum bezesi (paratiroid bezeleri) vard›r. T4 ve T3 hormonlar› metabolizmay› düzenlemektedir. Ayr›ca metabolizman›n h›z›n kontrol ederler. Tiroid bezinin çal›flmas›, beyinde bulunan ve hipofiz ad› verilen bezden salg›lanan TSH hormonu ile kontrol edilir. Dolafl›mdaki T4 ve T3 hormonlar› azal›nca, hipofizden TSH artar ve bu hormon tiroid bezinden tiroid hormonu salg›s›n› art›r›r. Tersi durumda dolafl›mda T4 ve T3 artarsa, hipofizden TSH salg›lanmas› azal›r. Tiroid bezinin düzgün çal›fl›p çal›flmad›¤›, kandaki T4 ve T3, ayr›ca TSH hormonlar›n›n ölçülmesi ile anlafl›l›r. Tiroid bezi hastal›klar› ise farkl› flekillerde görülebilir. Genelde flekillerine ve belirtilerine göre flöyle s›ralayabiliriz: Guatr: Tiroid bezinin yap›sal olarak büyümesine denir. Guatr, daha çok al›nan besinlerde bulunan iyot maddesinin yetersizli¤ine ba¤l› olarak geliflme gösterir. Karadeniz Bölgesi’nde iyot maddesi daha az oldu¤undan, bu bölgede guatra daha çok rastlan›r. Hipertiroid: T4 ve T3 hormonlar›n›n normalden fazla salg›land›¤› duruma denir. Hipertiroidi olan kiflilerde flu flikayetlere rastlan›r: Afl›r› yemeye karfl› kilo kayb›, ellerde titreme, sinirlilik, çarp›nt›, saçlarda incelme ve dökülme, ba¤›rsak hareketlerinde ço¤alma ve ishal, uykusuzluk hali, s›ca¤a dayan›ks›zl›k, tiroid bezinde büyüme gibi flikayetler görülebilir. Bazen bu yak›nmalar›n hepsi birden olmayabilir. Kiflinin hipertiroid olmas›ndan flüpheleniliyorsa kanda T4, T3 ve TSH seviyelerine bak›l›r. Kanda T4 ve T3 yüksek, TSH düflük ise hipertiroid teflhisi konur. Hipertiroid tedavisi 3 yolla yap›l›r: • ‹laç tedavisi, • Cerrahi, • Radyoaktif iyod tedavisi. Hipotiroid: Tiroid bezinin az çal›flmas›na, yani T4 ve T3 hormonlar›n›n normalden daha az salg›lanmas› durumuna denir. Kan dolafl›m›nda T4 ve T3 düflük oldu¤unda metabolizma yavafllar. Hipotiroidi olan kiflilerde flu flikayetlere rastlan›r: Kilo alma, halsizlik, uyku hali, üflüme, saçlarda dökülme, kab›zl›k, hareketlerde yavafllama, el ve PHARMETIC SA⁄LIK • 42 bacaklarda flifllik, ciltte kuruluk, seste k›s›kl›k, depresyon gibi flikayetler görülebilir. Genellikle kanda T4, T3 düzeyi düflük, TSH yüksek ise hipotiroid teflhisi konur. Hipotiroid hastalar›nda bazen kans›zl›k, demir eksikli¤i flikayetlerine rastlanabilir. Hipotiroid ömür boyu tedavi edilmesi gereken bir hastal›kt›r. Kanda eksik olan tiroid hormonlar›n›n normale gelmesi için ilaçla tedavi yap›l›r. ‹laçlar aç karn›na sabahlar› al›n›r. Eczac›n›z Diyor ki... Nödül: Tiroid bezinde flifllik fleklinde normal olmayan bir doku oluflur. Bizler buna “tiroid nodülü” diyoruz. Bu nodüllerin ço¤unun tedavisi vard›r. Baz› nodüllerde kanser hücrelerine rastlanabilir. Bu nödüller bazen tek nodül olur, bazen de çok nodül (multipli nodül) olur. Ayr›ca nodüller s›cak, so¤uk ve ›l›k nodül olarak ayr›labilir. So¤uk nodüllerin kanser olma ihtimali daha yüksektir. Haflimato Hastal›¤›: Tiroid hücrelerine karfl› vücudumuzun üretti¤i antikorlar sonucu meydana gelen tiroid iltihab›na denir. Bu iltihap ve harabiyet sonucunda hormon üreten tiroid hücreleri çal›flamaz, kandaki tiroid hormon (tiroksin) düzeyi düfler, TSH düzeyi artar. • Ailesinde tiroid hastal›¤› olanlarda, • Gebe kad›nlarda, • Yeni anne olanlarda, • ‹yot eksikli¤i olan bölgede yaflayan ya da yeterli iyot almayanlarda, • fieker hastal›¤›, romatoid ortrit olanlarda, • Kanser nedeniyle boyun ve bafla ›fl›n tedavisi yap›lanlarda, • Baz› ilaçlar› kullananlarda (lityum, interferon gibi) • Ço¤unlukla da bayanlarda, tiroid hastal›¤› riski bulunur. Gebelerde ilk haftalarda tiroid hormonunda eksiklik ya da fazlal›¤›n tespit edilmesi, hem annenin sa¤l›kl› bir gebelik geçirmesi için hem de bebekte oluflabilecek komplikasyonlar›n önlenmesi için çok önemlidir. Dünyada yaklafl›k 200 milyon insanda tiroid hastal›¤› bulunmaktad›r. Günümüzde bu hastal›¤›n tedavisi mümkündür. Bizlere düflen görev bu konuda bilinçli olmak, tiroid hastal›klar›n›n belirtileri konusunda flüphe olursa do¤rudan hekimlerle temasa geçerek hastal›¤›n kontrol alt›na al›nmas›n› sa¤lamakt›r. Tüm meslektafllar›m›n eczac›l›k bayram›n› kutlar›m… ‹talyan Rönesans sanatç›s› Leonardo da Vinci’nin 1503’te bafllay›p, 3-4 y›lda tamamlad›¤› “Mona Lisa” tablosu, yüzündeki “gizemli gülümseme” ile sanat tarihinin bir parçası haline gelmifltir. Yak›n zamanda tabloyu inceleyen doktorlar, bakıfllarından yola çıkarak Mona Lisa’da, tiroid bezesi büyümesi, strabismus (flafl› göz), yüz felci, bruksizm (difl gacırdatma alıflkanlı¤ı) ve yüz kaslarında asimetrik hipofonksiyon gibi teflhislerde bulunmufllard›r. Çocuk Sa¤l›¤› PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 44 Çocuk ve Günefl Prof. Dr. Hilal Mocan Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› Uzman› HM Çocuk Sa¤l›¤› Klini¤i, ‹STANBUL Bebe¤inizi günefl yan›¤›ndan korumak için al›nabilecek en geçerli önlem, günefle maruz kalmaktan kaç›nma, aç›k renkli, kol ve bacaklar› tamamen örten ince giysiler ve genifl kenarl› flapkalar giydirmektir. Yaz mevsimi çocuklar için baz› tehlikelerle dolu olabilir. S›caklar çocuklar›n vücudunda eriflkinlere nazaran daha fazla su kayb›na neden olur. Ayr›ca do¤rudan günefl ›fl›nlar›na maruz kalarak veya güneflin afl›r› ›s›tt›¤› yüzeylere dokunarak çocuklarda yan›klar oluflabilir. Herhangi bir koruma olmadan güneflte fazla kalman›n deriye verdi¤i zarar, ileride cilt kanserine yol açabildi¤i için güneflten korunmaya gereken özeni göstermek gerekir. Aç›k tenli, sar›fl›n ve k›z›l çocuklar günefl ›fl›nlar›ndan daha fazla etkilenirler. Asl›nda bulutlu günlerde bile koruma önlemlerini almay› unutmamak gerekir, zira günefl ›fl›nlar› bulutlar›n aras›ndan süzülerek ayn› etkiyi yapar. Günefl Yan›klar›n› Önlemek ‹çin; • 0-12 ayl›k bebekleri mümkün oldu¤unca do¤rudan günefl ›fl›¤›nda b›rakmay›n. Bebe¤e vücudun büyük bir k›sm›n› örten aç›k renkli elbiseler giydirilmesi ve gölgelik alanda tutulmas› daha iyidir. • Çocu¤unuzun sabah 11.00 ve ö¤leden sonra 16.00 aras› saatlerde günefl alt›nda bulunmamas›na özen gösterin. • Çocu¤unuzun d›flarda oynad›¤› yerlerde gölgelik alanlar›n bulunmas›na dikkat edin. • Çocu¤unuza bol, pamuklu tiflörtler giydirin ve mutlaka flapka takmas›n› sa¤lay›n. • Günefl koruma faktörü 50 SPF olan, tercihen titanyum dioksit ve çinko içeren, suya dayan›kl› günefl kremlerini kullanmay› tercih edin. Titanyum dioksitin yans›t›c› özelli¤i mevcuttur, çinko da cilt için önemli bir koruyucudur. • Kremin cildi hem UV-A hem de UV-B ›fl›nlar›na karfl› korudu¤undan emin olun ve kremi çocu¤unuzun aç›kta kalan her yerine, günefle ç›kmadan 20 dakika önce sürün. • E¤er çocu¤unuz havuz veya denizde oynamaktaysa günefl kremini her 2 saatte bir tekrar sürmeyi ihmal etmeyin. Bu ifllemi kulland›¤›n›z günefl kremi suya dayan›kl› olsa bile yapmak gerekir. • Çocu¤unuza bol bol su içirmeyi unutmay›n. • Günefl ›fl›nlar›n›n %80'i bulut tabakas›n› aflar. Bu nedenle hava bulutlu bile olsa koruyucu tedbirler al›nmal›d›r. • Su ve kum yans›ma ile ›fl›¤›n fliddetini artt›r›r. Bu nedenle böyle ortamlarda korunma ihtiyac› daha da artar. • fiu nokta kesinlikle unutulmamal›d›r ki; çocukluk y›llar›nda geçirilen oldukça hafif görünüfllü yanmalar bile ileride oluflabilecek deri kanserleri ve cildin yafllanmas› ile iliflkilidir. • Tüm ürünler çocu¤unuzda alerji yapabilir. Bunun için ald›¤›n›z günefl kremini çocu¤unuzun vücuduna uygulamadan önce küçük bir test yap›n. PHARMETIC SA⁄LIK • 46 Çocuk Sa¤l›¤› ›fl›¤›na ç›kar›lmamal›, a¤aç veya flemsiye alt› gibi gölge bir yerde tutulmal›d›r. Küçük çocuklar için: Hava bulutlu bile olsa, d›flar› ç›kmadan yar›m saat önce günefl koruyucu krem uygulanmal›d›r. Kullan›lan koruyucu kremin koruma faktörü 50 SPF olmal›d›r. Çocuklar d›flar› ç›karken ince pamuklu dokuda k›yafet giydirilmeli, bafllar›na flapka tak›lmal›d›r. Büyük çocuklar için: Yüz ve enseyi koruyacak flekilde 5cm çeperli flapkalar ve günefl gözlü¤ü (ultraviyole ›fl›nlar›n› %99-100 önlemeli) tak›lmal›d›r. S›k› örgülü, aç›k renk ve pamuklu giysiler giydirilmelidir. Çocuk mümkün oldu¤unca gölgede tutulmal›, günefl ›fl›nlar›n›n en yo¤un oldu¤u saatlerde güneflte kalmamal›d›r. Koruyucu günefl kremi sürülmeli, her iki saatte bir tekrarlanmal›d›r. Kolun iç yüzünde küçük bir alana kremi sürüp, bu bölgeyi kapat›n. 24 saat sonra aç›p, 15 dakika süre ile günefle tutun; e¤er fliflme ve k›zar›kl›k olmaz ise ald›¤›n›z ürünü kullanabilirsiniz. Çocuk ve Yüzme Yüzme sporu çocuklar›n vücut geliflimi için en iyi sporlardan biridir. Sportif amaçla olmasa bile su içinde geçirilen vakit birçok çocuk için çok e¤lencelidir. Ama e¤lenceyi tehlikeye dönüfltürmemek için bu zamanlarda çocu¤unuzun üzerindeki kontrolünüzü iyi sa¤laman›z gerekiyor. • S›k tekrarlayan orta kulak iltihab› olan çocuklar doktor onay› almadan havuza sokulmamal›d›r. • Sudan korkan çocuk suya girmesi için zorlanmamal›d›r. • Bir bebek kafas›n› mükemmel düzeyde dik tutma yetene¤ini kazan›ncaya kadar (4-6 ay civar›) deniz veya havuza sokulmamal›d›r. • Suyun s›cakl›¤› 29-30 derece aras›nda, hava s›cakl›¤› ise bunun 2-3 derece üstünde olmal›d›r. • Suda kalma süresi en fazla 30 dakikal›k seanslar halinde olmal›d›r. Dikkat! Çocu¤unuz sudayken, onun yan›ndan ayr›ld›¤›n›z birkaç saniyenin bile çocu¤unuzun bo¤ulmas› için yeterli bir süre oldu¤unu unutmay›n. Can simitleri, kolluklar, deniz yataklar› sizde bir güvenlik duygusu yaratabilir, ancak çocu¤un simitten veya yataktan kaymas›, kollu¤un kolundan s›yr›lmas› anl›k bir olayd›r. Suyun etraf›nda çocu¤unuz için alaca¤›n›z önlemlerin kesintisiz bir gözetimin yerini tutmayaca¤›n› unutmay›n... Günefle Ç›karken Bunlara Dikkat! 6 ayl›k küçük bebekler için: Bebe¤inizi günefl yan›¤›ndan korumak için al›nabilecek en geçerli önlem, günefle maruz kalmaktan kaç›nma, aç›k renkli, kol ve bacaklar› tamamen örten ince giysiler ve genifl kenarl› flapkalar giydirmektir. Bebekler s›cak tatil bölgelerinde 09.00-10.00 ve 16.00-17.00 aras›nda, ancak yar›m saat d›flar› ç›kar›lmal›, d›flar› ç›kmadan önce 50 koruma faktörlü günefl kremi tüm vücuda sürülmelidir. 6 ay›n alt›ndaki çocuklar›n cildi günefl ›fl›n›na çok hassast›r. Bu nedenle direkt günefl Günefl Yan›klar›na ‹lk Yard›m Koruyucu krem sürülmeyen veya çok uzun süreler günefl ›fl›nlar›na maruz kalan ciltte 1. ve 2. derecede yan›klar oluflabilir. Genelde cilt k›zar›k, a¤r›l› ve hassast›r. 1. derece yan›klarda cilt kuru ve hafif fliflken, 2. derece yan›klarda görünür ve üzerinde bül denilen içi s›v› dolu kesecikler oluflur. Günefl yan›¤› ile karfl›lafl›ld›¤›nda: • So¤uk su ile so¤utma yap›lmal›d›r. Bu ifllem akan so¤uk su veya yan›k bölgeyi su dolu bir kapta 5-10 dakika tutarak yap›l›r. • A¤›zdan a¤r› kesici ilaçlar al›nabilir. A¤r› kesici kremler kimi kiflilerde alerjik reaksiyona yol açabilece¤inden dikkatli kullan›lmal›d›r. • Bu tip yan›klar 48 saat içinde kendili¤inden iyileflir; bu sürenin sonunda k›rm›z›l›k ve a¤r› devam ediyorsa bir sa¤l›k kurulufluna baflvurulmal›d›r. • Yaralar› so¤utmak için buz kullan›lmamal›d›r. Bu, duyu azalmas›na yol açabilir. • Asla difl macunu, yo¤urt, ya¤, salça gibi maddeler sürülmemelidir. Yeni Ç›kan Ürünler PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 48 Hydreare Legere Hassas Cildinize Özel Nemlendiriciniz Hassas cildin ihtiyaçlar›n› daha iyi karfl›lamak için, La Roche-Posay Termal Suyu ilk kes, yeni nesil su tafl›y›c›lar› olan Hidrolipidlerle birlefltirdi. Cilt hücrelerine benzeyen ve cilde kolayca nüfuz eden yap›s›yla, cilt için zarars›zd›r. Hidolipidler böylelikle HYDREANE’›n cildi termal suyla buluflturmas›n› ve cildi nemlendirerek, hassasiyetinin azalmas›n› sa¤lar. Nemlenen ve yat›flan cilt, eski yumuflakl›¤›na ve konforuna kavuflur. * 1 Mart - 1 Haziran 2010 tarihleri aras›nda geçerli olan indirimli tavsiye edilen sat›fl fiyat› ** ‹ndirimsiz tavsiye edilen sat›fl fiyat› HYDREANE Hassas Cildinize Özel Nemlendiriciniz Denemeniz için 29.9 TL** 24.9TL* Perakende Satıfl Fiyatı: 24.90 TL Normalden kuruya e¤ilimli, kuru ve çok nemsiz ciltler için gece boyunca cildi derinlemesine nemlendiren, cildin do¤al elastin yap›s›n› güçlendiren ve cildin do¤al nem bariyerini onaran bak›m serumu. Yararlar›: %30 oran›nda çizgilerin görünümünü azalt›r. Cilt yap›s›n› sa¤lamlaflt›r›r. Sadece 2 hatfa sonunda, gözle görülür sonuçlar elde edilir. Perakende Satıfl Fiyatı: 275 TL (25ml) Darphin’den Hydraskin Essential Cildinizi Neme Doyurman›n En Do¤al Yolu Deniz börülcesi ve Fransiz lavantas› içeren, yenilikçi Hydra-Structure™ teknolojisi ile gün boyu aktif nemlendirme. % 73 do¤al içerikli formül. Tüm cilt tipleri için uygun hafif, ferahlat›c› yap›. Perakende Satıfl Fiyatı (50ml): 98 TL Nüvem Pharmacists’ Laboratory Siz ve Sevdikleriniz için üretmeye devam ediyor. Nüvem fiampuan, içeri¤indeki defnesar›msak-papatya ekstresi, aloe vera, ›s›rgan, üzüm çekirde¤i ya¤›, zeytin ya¤› ve Nüvem Bitki Kompleksi ile saç köklerinin beslenmesine, y›pranm›fl saçlar›n onar›lmas›na, zay›f ve ince saç tellerinin güçlenerek dolgun ve parlak bir görünüme kavuflmas›na yard›mc› olur. ‹çeri¤indeki do¤al ya¤lar ile saç›n›z›n h›zla uzamas›na, nemlenmesine, çatallanmalar›n giderilmesine, k›r›klar›n onar›lmas›na yard›mc› olur. Perakende Sat›fl Fiyatlar›: Nüvem fiampuan Kuru ve Normal Saçlar: 28.40 TL Nüvem fiampuan Ya¤l› Saçlar: 28.40 TL Arkopharma Phytosoya Kapsül Bahar›n Gençli¤ini Sizde Saçlar›n›zda Organix ile Yaflay›n Do¤an›nda gençleflti¤i bu günlerde saçlar›n›z› Organix’in yeni gelifltirdi¤i Organix Cherry Blossom flampuan ile gençlefltirin. ‹çeri¤inde yer alan ana etken maddesi ginseng kökleri ile saçlar›n›z› kökten uca gençlefltirir, saç derisin yenilenmesini ve saçlar›n hacim kazanmas›n› sa¤lar. Saçlar›n›za, tazelik, yenilik gençlik sa¤lamak üzere formüle edilmifltir. ‹çeri¤indeki, pirinç sütü ile saç dökülmesini engellerken, saçlar›n›z›n sa¤l›kl› ve daha h›zl› uzamas›na yard›mc› olur. Bambu özleri ile de saçlar›n›z› besler, dolgunluk ve parlakl›k kazand›r›r. Saçlar›n›za bir iyilik yap›n ve tercihinizi, SÜLFAT, PARABEN gibi kimyasal maddeler içermeyen ve tüm saç tiplerine uygun olan Cherry Blossom flampuandan yana kullan›n… Perakende Satıfl Fiyatı: 28.50 TL fiampuan Eczaneden Al›n›r! Restoring Night Serum ISOBOT OXYLIFT ISOBOT OXYLIFT, Frans›z Laboratoire Mediecos firmas›n›n dünya çap›nda ulaflt›¤› bir buluflun eseridir. Yeni Nesil Anti-Aging ürünlerin bafl›n› çeken ISOBOT OXYLIFT, Türkiye'de sadece eczane kanal›nda sat›lmaktad›r. Sektörde baflka bir muadili olmayan bu eflsiz ürün. Bir ay düzenli kullan›mdan sonra, 11 gün boyunca hiç kullan›lmasa dahi etkisini koruyan dünyadaki tek anti-aging ürünüdür. Hücrelere oksijen tafl›yarak serbest radikalleri temizleyen dünyadaki tek anti-aging ürünüdür. O kadar do¤ald›r ki, içeri¤indeki hammaddeler prematüre do¤an bebeklerin büyümesi için kullan›l›r. Perakende Satıfl Fiyatı (30 ml): 323 TL J.F. Lazartigue Disentangling Instant Silk Protein Spray Dolafl›k Aç›c› ‹pek Proteinli Bak›m Spreyi Çok fonksiyonlu bu bak›m spreyi, içeri¤indeki gerçek ipek proteinleri sayesinde saça suyun verebildi¤inden 20 kat daha fazla nem sa¤lar. Saç› korur, parlakl›k ve yumuflakl›k kazand›r›r. Kullan›m›: ‹ki flekilde kullan›labilir: 1. Saç maskesinin saça rahatça nüfuz etmesi için maskeden önce saça s›k›l›r. 2. fiampuan sonras›nda fazla suyu al›nm›fl saç› kolayca açmak ve fönün zararl› ›s›s›ndan saç› korumak için tüm saça s›k›l›r. Perakende Satıfl Fiyatı: 59 TL Menopoz döneminde s›k s›k s›cak basmalar› m› yafl›yorsunuz? Menopoz döneminde yaflanan s›cak basmalar›na karfl› etkinli¤i ve güvenilirli¤i kan›tlanm›fl standardize formül. Arkopharma Phytosoya kapsül, s›cak basmalar›, gece terlemeleri, anksiyete ve sinirlilik, vajinal kuruluk, libido kayb› gibi menopoz dönemi sorunlar›n› gidermeye yard›mc› olur. 4 ayl›k kullan›m sonras›nda s›cak basmalar›nda %61 oran›nda azalma sa¤lar! Gö¤üs ve rahim aç›s›ndan güvenilirli¤i klinik olarak kan›tlanm›flt›r. Perakende Satıfl Fiyatı (17.5mg 60 kapsül): 29.90 TL Darphin’den Overnight Refining Lotion T - Bölgesinde Ya¤lanma Sorunu Yaflayan Karma Ciltler için... Limon, adaçay› esansiyel ya¤›, Isolutrol ve güvercina¤ac› özü içeren formülüyle T Bölgesini ar›nd›r›r, gözenek t›kan›kl›klar›n›n aç›lmas›n› ve gözeneklerin s›k›flt›r›lmas›n› sa¤lar. Bitkisel formül, pratik ve keyifli kullan›m. Perakende Satıfl Fiyatı (15 ml): 59 TL PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 49 Oaskin Asil P›r›lt› Ya¤› ‹çeri¤indeki %100 organik, kan›tlanm›fl etkinli¤e sahip, patentli Oaskin aktif maddesi yafllanmaya karfl›, yenileyici, antioksidan, s›k›laflt›r›c›, koruyucu ve onar›c› özelliklere sahiptir. Yüze, vücuda ve saça uygulan›r. Cilt parlakl›k kazan›r ve yenilenir, görünümü güzelleflir. Perakende Satıfl Fiyatı: 59 TL Bahar›n Gençli¤ini Sizde Saçlar›n›zda Organix ile Yaflay›n Sébibum Mask: Karma ve ya¤lı ciltler için sebum fazlasını ve akneleri gidermeye yardımcı maske. Cilt yüzeyinde kısa sürede matlık ve ferahlatıcı bir kullanım hissi yaratır. Patentli Fluidactive kompleksi sayesinde sebum kalitesinin ve dengesinin korunmasına destek olur. Kaolin’in arındırıcı dermatolojik etkisi, anti bakteriyel ajanlarla kombine edilerek cilt gözeneklerini derinlemesine temizler. Peeling etkisi, Sebium Mask’ın kolayca penetre olan yumuflak dokusuyla birleflir ve cildi mat hale getiren kalın cilt yüzeyini arındırır. Cilt dokusu incelir ve eflit hale gelir. Haftada 1-2 kez uygulanabilir. Perakende Satıfl Fiyatı (40 ml): 34.50 TL MENA K2 ile Kalsiyum Kemiklerden ‹çeri, Damarlardan D›flar›! Kalsiyumun do¤ru yerde kullan›labilmesi için gerekli olan K2 vitamini besinler yoluyla tam olarak al›namamaktad›r. Sifar ‹laçlar›, Türkiye’ye ilk defa New Life markas› ve Mena K2 ad›yla K2 vitaminini kapsül formunda kullan›ma sunmaktad›r. Mena K2, bilinen en zengin do¤al K2 vitamini kayna¤› olan Japon yeme¤i Natto’dan elde edilen saf, do¤al bir özüttür. K2 vitamininin yan› s›ra, kemik korumas›na yard›mc› olan D3 vitaminini de içermektedir. Mena K2, tüm eczanelerden sat›n al›nabilir. Perakende Satıfl Fiyatı: 35 TL MERVEILLANCE® FLUIDE NUXE’ün yerleflik mimik çizgileri için gelifltirilmifl Calendula özlü Merveillance® serisine yeni bir ürün katıldı: Merveillance® Fluide. ‹çeri¤inde Calendula Özü, Mimoza Tohumu Özü, Hiyalüronik Asit Küreleri, Althea Kökü ve Bitkisel Pudralar bulunmakta. NUXE’e özel patentli koruyucu sistemi sayesinde paraben içermiyor. Perakende Satıfl Fiyatı ml): 87.50 TL Bella B’den Hamilelik ve Sonras›nda Oluflan Ya¤l› Cilt ve Akne Problemleri ‹çin Foaming Face Wash Foaming Face Wash, içeri¤indeki farmasötik s›n›f çay a¤ac› ya¤› ile ya¤l› ve akneli cilt problemini azaltmaya destek olan yüz temizleme köpü¤üdür. Organik nar, organik yeflil çay ve organik acai berry gibi antioxidanlar içerir. Bunun yan›nda shea, salatal›k, aloe vera ve bal gibi anahtar nemlediriciler de bar›nd›r›r. Benzoil peroxide, alpha hydroxy acid ve salycitic acid gibi hamilelik ve emzirme döneminde kullan›lmamas› önerilen temizleyiciler içermez. Sabah ve akflam olmak üzere günde iki kez uygulanmas› önerilmektedir. Perakende Sat›fl Fiyat›: 58.50 TL Natura Hause ‹ntim Ph 4.0 (Koruyucu ve Sabun) Normal (Ph 4.0) ciltler için tamamen do¤al bitki ekstreleri ile formule edilmifl kiflisel bir bak›m ürünüdür. Genital bölgenin korunmas›na ve nem oran›n›n dengelenmesine yard›mc› olur. Paraben , SLS, Alkol, Petrokimyasal ya¤lar ve parfüm içermez. Perakende Sat›fl Fiyat›: 22.50 TL Babé Onar›c› Nemlendirici Krem Repairing Moisturiser Cildin transepidermik su kayb›n› azalt›r ve cildin su tutma kapasitesini yükseltir. Hücre sementine, hücre duvar›na seramid ve ya¤ asitleri sa¤lar. Protein ve dermik fibrellerin sentezini art›r›r. Antiokidan etkisi ile serbest radikalleri inhibe eder. Yat›flt›r›c› etkisi vard›r. Perakende Satıfl Fiyatı: 99 TL Vichy’den Essentielles Vichy sizlere etkinlikten ve güvenlikten ödün vermeksizin güzelli¤in sadelefltirilmifl halini sunuyor… Essentielles bak›m serisi, en gerekli ihtiyaçlara öncelik vererek tamamen göz al›c› ve do¤al bir cilde sahip olmak isteyenler için herkesin ulaflabilece¤i fiyatlarla Vichy yetkili eczanelerinde sizleri bekliyor. Biz Vichy'de güzelli¤in cildin sa¤l›kl› görünümü üzerine kuruldu¤una inan›yoruz. Herkes için görünür ve kal›c› güzellik. Cildin temel ihtiyaçlar›na cevap vermek için Gül Polifenolü içeren eksiksiz bir bak›m serisi. Hassas ciltler için uygundur. Johhn Frieda Collection Go Blender Lightening & Conditioner Her sar›fl›n daha da sar›fl›n olmak ister! Dünyada saç renklerine özel ilk bak›m serisini gelifltiren John Frieda sar›n›n bir saç renginden çok daha fazlas› oldu¤unu Go Blonder Serisi ile bir kez daha kan›tl›yor. John Frieda Collection Go Blonder Lightening Shampoo and Conditioner - Sar› Saçlara Günefl Ifl›lt›s› ‹çin fiampuan ve Saç Bak›m Kremi do¤al, boyal› veya gölgeli sar› saçlar›n rengini hafifçe ayd›nlatmaya yard›mc› oluyor. Narenciye Özü ve Papatya ile oluflturulan formül, saç›n kütikül tabakas›n› s›k›laflt›rarak ve saç›n en iç tabakas›n› güçlendirerek saç›n›z›n daha sa¤l›kl› görünmesine yard›mc› oluyor, saçlar›n›z›n sanki günefl ›fl›¤›na maruz kalm›fl ve ayd›nlanm›fl gibi bir görüntüye kavuflmas›n› sa¤l›yor. Perakende Sat›fl Fiyat›: 24.50 TL Bausch & Lomb’un Renu Seyahat Paketi (Special Flight Pack) Özellikle uçak yolculuklar› için çok tercih ediliyor. Paketin içeri¤inde, en hassas gözler için bile rahatl›kla kullan›labilen 2 adet 60 ml ReNu MPS Multi-Purpose Solüsyondan baflka, 2 adet lens kab›, 1 adet bak›m k›lavuzu ve 1 adet de havaalan› kurallar›na uygun, fermuarl› plastik poflet yeral›yor. Perakende Satıfl Fiyatı: 15 TL Güncel Sa¤l›k Sorunlar›m›z PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 50 Midemizdeki Ac›l› Yara; Ülser Dr. Necat Memiflo¤lu Metropolitan Florence Nightingale Hastanesi Gastroentreoloji ve Hepotoloji Uzman› Son yüzy›lda doktorlar stres ve diyetin ülserin oluflmas›na etki eden faktörler oldu¤una inanm›fllard›. Daha sonraki araflt›rmalar ise bunun daha ziyade haz›m s›v›lar› (hidroklorik asit ve pepsin) ve midenin bunlara karfl› müdafaas›n›n yetersizli¤iyle ilgili oldu¤unu göstermifltir. Özellikle bahar ve yaz aylar›nda daha fazla gündeme gelen ülser, bir tür sindirim sistemi hastal›¤›d›r. Ça¤›m›z›n inatç› hastal›¤› peptik ülserlerin özelliklerini, modern teflhis ve tedavi yöntemlerini yaz›m›zda bulabilirsiniz. Peptik ülser hastal›¤›, duodenum (oniki parmak ba¤›rsa¤›) ve gastrik (mide) mukozada oluflan afl›nma ve delinme olup, muskularis mukoza tabakas›n› (yüzeysel tabakas›n›) içine alacak flekilde ilerler. Asit ve pepsin ihtiva ettikleri için mide ve oniki parmak ba¤›rsa¤›nda bulunan ülserlere “peptik ülser” denir. ABD’de hayatlar› boyunca her yüz kifliden 10’unda peptik ülser oluflmaktad›r. Ülser herhangi bir yaflta oluflabilir, ama çocukluk döneminde nadir rastlanmaktad›r. Duodenal ülserler erkeklerde, mide ülserleri de kad›nlarda daha fazla görülmektedir. Ülsere Neden Olan Faktörler Nelerdir? Son yüzy›lda doktorlar stres ve diyetin ülserin oluflmas›na etki eden faktörler oldu¤una inanm›fllard›. Daha sonraki araflt›rmalar ise bunun daha ziyade haz›m s›v›lar› (hidroklorik asit ve pepsin) ve midenin bunlara karfl› müdafaas›n›n yetersizli¤iyle ilgili oldu¤unu göstermifltir. Ülserlerin en çok helicobacter pylori ismindeki bakteriden olufltu¤u anlafl›lm›flt›r. Yaflam Tarz› - Diyet ve psikolojik stres art›k eski önemini kaybetmifltir. Yine de aktif ülser iyileflene kadar, ya¤l› ve k›zarm›fl, asitli g›dalardan uzak durulmas› ço¤u hekim taraf›ndan önerilmektedir. Sigara - ‹nsanlarda ülser oluflmas›ndaki önemli faktörlerden biridir. Ülser oluflumu riskini artt›r›r. Oluflmufl olan ülserin iyileflmesini engelleyip, iyileflmifl olan ülserin nüksetmesini sa¤lar. Kafein - Kahve, çay, kola ve kafein ihtiva eden g›dalar, midenin asit salg›lamas›n› artt›rarak, mevcut ülseri canland›r›p a¤r›y› fliddetlendirir. Alkol - Afl›r› alkol alanlarda ve siroz hastalar›nda ülser oluflumu artar. Bu yüzden fazla alkol al›nmamas›na dikkat edilmelidir. Stres - Psikolojik stres ülsere neden olmasa bile, ülserli kifliler psikolojik stres yaflad›klar› zaman a¤r›lar› artar. Fiziksel stres (a¤›r yaralanm›fl kifliler, örne¤in a¤›r yan›klar ve büyük ameliyat geçirmifl kifliler) midede ülser oluflma riskini artt›rmaktad›r. Asit ve Pepsin - Araflt›rmalar gösteriyor ki midenin asit ve pepsine karfl› müdafaas› azald›¤› zaman ülser oluflmaktad›r. Midede mukus ve bikarbonat salg›lanarak koruyucu tabaka meydana gelir. Bikarbonat, asit nötralize etmektedir. Midedeki kan dolafl›m›nda hasar görmüfl mide hücrelerinin tamiri ve yenilenmesi için önemlidir. Nan-steroidal Antienflamatuar ‹laçlar (NSA‹Ds) - NSA‹Ds prostagladin salg›lanmas›n› engelledi¤i için mideyi PHARMETIC SA⁄LIK • 52 asit ve pepsine karfl› daha fazla hassaslaflt›rmaktad›r. Aspirin, Ibuprofen, Naproxyn Sodium gibi romatizmal ilaçlara NSA‹Ds denir. Aspirin ayr›ca a¤r› kesici, atefl düflürücü ve çeflitli hastal›klarda kan suland›r›c› olarak kullan›lmaktad›r. Ba¤›rsakta çözülen NSA‹Ds’ler midenin müdafaa sistemini azaltarak ülserin oluflumuna zemin haz›rlayabilir. NSA‹Ds b›rak›ld›¤›nda bu tür ülserler kaybolmaktad›r. Yeni geliflen COX-2 inhibitör non steroidlerde bu tür komplikasyonlar çok daha az görülmektedir. Helicobacter Pylori - Spiral fleklinde midede bulunan bir tür bakteridir. Bu bakteri mide ve duadenumdaki mukozada tahribat yaparak enflarmasyon ve ülserlere neden olur. Üreaz isimli enzimi salg›layarak mide asidinden kendini korumakta olan bu bakteri, midede içinde yaflamaktad›r. Midenin koruyucu mukus salg›lamas›n› zedeleyerek midede iltihabi tahrifl yarat›r ve bu da ilerde ülsere dönüflebilmektedir. Ço¤u kifli helicobacter pylori enfeksiyonuna yakaland›¤›nda, birkaç hafta içinde gastrit oluflabilmektedir. Ancak herkeste flikâyetlere yol açmaz. Di¤er - Midedeki asidi yüksek seviyelere ç›kararak ülsere yol açan Zolinger-Ellison sendromu gibi hastal›klar mevcuttur. Ayr›ca multiple endokrin adenoma sendrom ve sistemik mastocytosis gibi genetik hastal›klar ülserlere yol açmaktad›r. Kan grubu s›f›r olan kiflilerde duodenal ülser riski daha fazlad›r. Ülserlerdeki Semptomlar Nelerdir? En fazla mide bölgesinde (epigastrium) kaz›nt› ve yanma hissi vard›r. A¤r› genellikle yemek aras› veya sabah erken saatlerde olmaktad›r. Birkaç dakikadan birkaç saate kadar devam edebilir. Bazen yemek sonras› ve antiasit ald›ktan sonra iyileflme gösterebilir. Bazen bulant›, kusma, ifltahs›zl›k ve kilo kayb› olabilir. Kanayan ülserler mideden veya oniki parmak ba¤›rsa¤›ndan kaynaklanabilir. Bazen kanama çok yavafl oldu¤unda hasta fark›na Güncel Sa¤l›k Sorunlar›m›z varmayabilir. Bu gaitada gizli kan›n görülmesi ve kan say›m›n›n azalmas› ile tespit edilebilir. Bu kiflilerde yorgunluk hali vard›r. Kanama a¤›rsa kiflinin kan kusmas›na (hematemez) veya d›flk›s›n›n siyah renk (melena) olmas›na neden olabilir. a¤›r aktif kanamaya neden olabilir. Ülserler Nas›l Teflhis Edilir? Mide Duodenal Grafisi - Bu bayrumla çekilen bir filmdir. Dezavantajlar›ndan bir tanesi, radyolog tecrübeli olmas›na ra¤men %30’a varan yorum farkl›l›¤›d›r. Ayr›ca helicobacter pylori varl›¤› belli olmay›p, biyopsi al›nmamaktad›r. b) Perforasyon, ülserin mide veya duodenum duvar›n› delerek kar›n bofllu¤una (peritona) aç›lmas›na denir. Bu steril ortama bakteri ve mide muhteviyat›n›n girmesi ile peritonit oluflarak a¤›r ve ciddi flikayetlere yol açabilir. Endeskopi - Ülserin teflhisi için en hassas yöntem budur. Hafif sedasyon verilerek fleksible ucunda kamera bulunan ince bir cihaz a¤›zdan sokulup, özafagus (yemek borusu), mide ve duodenum incelenir. Lüzum halinde dijital foto¤raf çekilebilir. Helicobacter plori testi yap›l›p, gerek olursa histoloji için biyopsi al›n›r. Bu test genelde 5 ila 10 dakikay› geçmez. Komplikasyonlar›n Tedavisi Endokopik tedavi ile kanayan ülserin taban›na fl›r›nga edilerek kanama durdurulabilir. Kanayan damar ›s› probu ile yak›l›p kanama durdurulur ve daha sonra meydana gelecek kanama da engellenmifl olur. Mevcut olan darl›klar›n aç›lmas› için endeskopun içinden balon geçirilerek fliflirilir. Böylece darl›k aç›labilir. Bu tedaviye ra¤men hasta fayda görmezse, devam eden komplikasyonlar için ameliyat gerekebilir. Helicobacter Pylori Testi - Bunun için de¤iflik testler mevcuttur. Mideden biyopsi al›n›p, mikrobiyolojiye göndererek kültür yap›labilir. Patolojiye göndererek histoloji incelenir. Clotest yap›larak üreaz enzimin salg›lanmas›n›, ço¤u zaman 1 saat içinde tespit ederek neticeye var›labilir. Bunun yan› s›ra nefes testi yap›larak solunum ve kan testi yap›larak antikor tespit edilebilir. Antikorun kanda tespiti, sadece daha önce hastan›n helicobacter pylori geçirdi¤ini gösterir ve hala mevcut olup olmad›¤› anlafl›lmaz. Ülserler Nas›l Tedavi Edilir? Herhangi bir diyetin etkili olmad›¤› anlafl›lm›flt›r. Genel olarak fazla ya¤l› ve k›zarm›fl veya fazla asitli g›dalardan ülser iyileflene kadar uzak durulmas› önerilmektedir. Sigaran›n, alkolün b›rak›lmas› çok önemlidir. Aspirin ve di¤er NSA‹Ds’ler geçici olarak b›rak›lmal›d›r. Ülserin Komplikasyonlar› Nelerdir? Ülser ilerledikçe alt›ndaki damar› aflarak kanamaya neden olabilir. Yukar›da bahsedildi¤i gibi kronik ve klinik olarak belli olmayan yavafl kanamaya veya a) Midenin uç k›sm›nda, tam duodenuma girifle yak›n ülser olufltu¤unda ödem ve sikatris dokudan dolay› darl›k meydana gelebilir. Pilorik stenoziz ve buna ba¤l› olarak da flikayetler geliflir. Kimlere Ameliyat Gerekebilir? Günümüzde, eskiye nazaran ameliyata çok daha az gerek duyuluyor. Bu ülser için diagnostik metotlar›n, kullan›lan ilaçlar›n daha iyi ve endeskopik tekniklerin daha geliflmifl olmalar›ndan kaynaklanmaktad›r. Tüm medikal tedavilere ra¤men iyileflmeyen ülserlere, devam eden a¤›r kanamalara ve balonla aç›lmayan darl›klara ancak ameliyat çözüm olur. Yap›lan ameliyat türevleri aras›nda, vagotomi (midedeki asit salg›lanmas› için önemli olan vagus sinirinin kesilmesi), antrectomi (midenin ön k›sm›n›n ç›kar›lmas›), gasrektomi (parsiyel, subtotal veya total) gösterilebilir. Difl Sa¤l›¤› PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 54 Difllerinize ‹yi Bak›n! Dr. Ata An›l Difl Hekimi Güldü¤ümüzde a¤›rl›kl› olarak üst difllerin görünmesi gerekir. Üst difllerimizin tam en dip noktalar›nda dudak olmal›. ‹deal olan bu. Üst difllerin aralar›nda da çok hafif üçgen fleklinde difl etleri görünmeli. Ata An›l kimdir, kendinizi anlat›r m›s›n›z? ‹stanbul Erkek Lisesi’ni bitirdikten sonra, Difl Hekimli¤i Fakültesi’ne girdim. Birkaç y›l difl etleri üzerine çal›flt›ktan sonra Almanya Mainz Üniversitesi’nde implantoloji üzerine doktora yapt›m. Orada cerrahi ve protez bölümlerinde asistanl›k yapt›m. Doktora e¤itimi bitiminde, ‹stanbul Üniversitesi ‹mplantoloji Bölümü’nde ö¤retim üyesi olarak göreve bafllad›m. fiuan Berlin’de Steinbeis Üniversitesi’nde ö¤retim üyesiyim. Estetik Difl Hekimli¤i Akademisi Derne¤i (EDAD)’nin baflkanl›¤›n› yapmaktay›m. Bundan önce de ‹mplantoloji Çal›flma Grubu’nun baflkanl›¤›n› yapt›m. Bilimsel dernekler, yurt d›fl›nda akademik yaflam ve muayenehanecilik ile birlikte, böyle kombine bir mesleki yaflam içindeyim. ‹mplantoloji nedir? ‹mplantlar ile ilgili bilim dal›d›r. Herkesin bildi¤i gibi difl ve difl etlerinde her zaman sorun ç›kabiliyor. Diflleri bazen çekmek zorunda kal›yoruz, çektikten sonra yap›lacak tedavilerde bazen yan diflleri de kesmek zorunda kal›yoruz. Hatta bazen yan difller de olmuyor, hepsi çekilmifl oluyor, takma ç›kma protezlere baflvuruyoruz. Burada difl yerine çene kemi¤inin içine uygulad›¤›m›z implantlar, suni vidalar, suni difl kökleri yer almaktad›r. Bunlar›n üzerine tek bafl›na bir kaplama ya da hiç difl yoksa bütün a¤z› içeren büyük köprüleri yapabiliyoruz. Yani implant, difl eksikliklerinin tedavisi için yan difllere zarar vermeden yap›lan bir tedavi yöntemidir. Resim 1: ‹mplant yap›ld›ktan sonra al›nan görüntü. Resim 2: ‹mplant üstü kron yap›ld›ktan sonra al›nan görüntü ‹mplantoloji alan›nda Türkiye ne düzeyde? ‹mplant yap›m› anlam›nda Türkiye hiç de kötü bir düzeyde de¤il. Yap›lan ifllerin kalitesi aç›s›ndan bakt›¤›m›z zaman, yurt d›fl›n› 1-2 y›l geriden takip ediyoruz. Örnek vermek gerekirse, fluan Bulgaristan’dan çok daha iyi konumday›z. ‹mplant alan›nda öncü ülkeler aras›nda; Almanya, ‹sviçre, ‹sveç ve Amerika’y› sayabiliriz. Biz bu büyük ülkeleri takip eden ülkeler aras›nda say›l›r›z. ‹mplantoloji alan›nda Türkiye’deki bilim düzeyi yüksek, fakat en yüksek seviyede de¤il. Fakat bu seviye Türkiye’nin geneli için geçerli de¤ildir. Hatta Türkiye’de imal edilen 1-2 implant sistemi var. Bakt›¤›m›z PHARMETIC SA⁄LIK • 56 zaman implantoloji 25-30 y›ll›k tarihi olan, yeni bir bilim dal›d›r. Bu sebeple hakk›nda çok bilimsel çal›flma yap›l›yor. Bu aflamada Ar-Ge büyük önem arz etmektedir. Türkiye’deki flirketlerin en önemli sorunu Ar-Ge’ye yeteri kadar kaynak ay›ramamalar›d›r. Bu sebeple onlar daha normal düzeyde ifllerini devam ettiriyorlar. Fiyatlar› yurt d›fl›na göre daha uygun. Ama ben bu konuda flöyle düflünüyorum; Türkiye implantoloji alan›nda yak›n gelecekte çok daha fakl› konumda yer alabilir. Resim 3: Hastam›z›n difli k›r›ld›¤› zaman al›nan görüntü Resim 4: Difl çekildikten sonraki görüntü Resim 5: ‹mplant ve implant üstü kron yap›ld›ktan sonraki görüntü Difl ve difl eti hastal›klar›n›n baflka organlara etkisi var m›? Vücutta organlar ve bölgeler aras›nda bir iliflki vard›r. Örne¤in, bir kök iltihab›n›n, bir difl eti iltihab›n›n, gözden kalp iltihab›na kadar etkisi vard›r. Mesela eskiden kardiyoloji enstitüsünden gelen her hastan›n önce difl etlerini tedavi edip, kalp ameliyat›na öyle yollard›k. Türkiye’de bunu az kimse uygulard›, flimdi ise herkes uyguluyor. Çünkü a¤›zdan gelen bir mikrop kana kar›flt›¤›nda, kalbe yerleflip bütün kan›n içinde üreyebiliyor. Bu da hayati risk içeren bir durum. Çok s›k olmuyor Difl Sa¤l›¤› ama böyle bir risk var. Doktor muayeneye gelen hastan›n, örne¤in gözde herhangi bir problemi varsa, a¤›zdan m› kaynaklan›yor endiflesi ile bunun araflt›rmas› içinde olabiliyor. Genelde a¤›z iltihaplar› yöresel iltihaplar oldu¤undan, bunlara lokalize iltihaplar diyoruz. Difl eti hastal›klar›ndan korunmak için okuyucular›m›za ne gibi tavsiyelerde bulunursunuz? Difl eti hastal›¤› birkaç nedenle meydana gelebilir. Düzensiz a¤›z bak›m›. Difl eti düzeyinde bafllayan bir iltihap, sonra kemi¤in erimesine kadar gidebiliyor. Ya da genetik olarak aileden geçebilir. Dünyadaki difl eti hastal›klar›n›n ço¤u kiflinin bak›m s›k›nt›s›ndan meydana geliyor. Bunun için hastal›k oluflmadan koruyucu önlemler almak gerekiyor. Senede 1-2 defa difl tafl› temizli¤i, kiflinin kendisi taraf›ndan da iyi bir a¤›z bak›m› yap›lmas› gerekiyor. Bunlar yap›ld›¤› takdirde bir problem oluflmas› zor. Ama bir hastal›k meydana geldi¤i zaman, tedavisinin hemen gerçeklefltirilmesi gerekiyor. En önemlisi de hastal›¤›n oluflmas›n› önlemek, bunu için devaml› doktora gitmek ve iyi difl f›rçalamak flart. E¤er bak›m›n daha iyi olmas›n› istiyorsan›z, difl aralar›n›, f›rçan›n giremedi¤i yerleri difl ipi ile temizlemelisiniz. Güldü¤ümüz zaman nas›l bir görünüm isteriz? Güldü¤ümüzde a¤›rl›kl› olarak üst difllerin görünmesi gerekir. Üst difllerimizin tam en dip noktalar›nda dudak olmal›. ‹deal olan bu. Üst difllerin aralar›nda da çok hafif üçgen fleklinde difl etleri görünmeli. Yüzde 30 gibi de alt çene diflleri görünebilir. Baz› kiflilerin altlar› hiç görünmez. Hatta difli eksiktir. Ama estetik anlay›fl›m›zda üst diflleri görmeye al›fl›k oldu¤umuz için bunu fark etmeyiz. ‹deal bir gülüfl için üst difllerden en az 10 tanesinin görünmesini isteriz. Ama Julia Roberts’ta en az 12 tane görebilirsiniz! Bu gülme hatt›nda görünen difllerde de ön difller daha büyük görünsün, arkaya gittikçe küçülsün istiyoruz. Difl etlerinin de arkada çok hafif görünmesini tercih ediyoruz. Laminat Vener nedir? Diflin sadece ön k›sm›nda, difl dokusundan çok az veya hiç madde kayb›na neden olmadan yap›lan estetik restorasyonlard›r. Difllerin ön yüzüne yap›flan t›rnak fleklinde porselen tabakad›r. Küçük bir müdahale ile sa¤l›kl› ve do¤al bir görünüfl elde edilir. Porselen venerler çok ince olmalar›na ra¤men yap›flt›r›ld›klar›nda k›r›lmaya karfl› çok dayan›kl›d›r. Özel bir yöntemle yap›flt›rma ifllemi gerçekleflir ve ifllem bitti¤inde mükemmel bir ba¤lanma görülür. Hangi durumlarda laminat tedavisi yap›l›r? Ayr›k diflleri birlefltirmede, k›r›k veya afl›nm›fl difllerin restorasyonunda, yap›s› ve pozisyonu kötü olan difllerin düzeltilmesinde, çaprafl›k ve e¤ri difllerin düzeltilmesinde, renklenmelerde, difl beyazlatma gibi metotlarla sonuç al›nmayan ileri derecedeki antibiyotik, flor vb. lekelerde, kal›tsal yap› ve renk bozukluklar›nda kullan›l›r. Resim 6: Santrallerin içeride ilk görüntüsü Resim 7: Orta keserlere hiçbir ifllem yap›lmadan yap›flt›r›lan laminat venerlerin görüntüsü Resim 8: Sol santraldeki k›r›k kronun görüntüsü Resim 9: Her iki santrale full seramik kron yap›ld›ktan sonraki görüntü Uyku Problemleri PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 58 Yaflam Biçimimiz; Uyku Düzenimiz Doç. Dr. Ça¤lar Çuhadaro¤lu Gö¤üs Hastal›klar› Uzman› ‹yi bir uyku için sorunlar› yatak odas› d›fl›nda b›rakmal›s›n›z. Aksi halde uykuya dalman›z zorlafl›r. S›k›nt› her yerde var. Ancak kalabal›k flehir, h›zlanan yaflam ve artan iletiflim sorunlar› flehir insan›n›n yaflam›n› zorlaflt›r›yor. Uyku düzeniyle ilgili genel bir de¤erlendirme yapar m›s›n›z? Ülkemiz bir yandan birbirinden farkl› büyük flehirlerin, di¤er yandan küçük köy ve kasabalar›n oldu¤u; güney ve bat› k›y›lar›nda turizm, orta kesimlerde tar›m›n yayg›n olarak yap›ld›¤› heterojen bir yap›ya sahip. Bu yap› do¤al olarak uyku düzenini de etkiliyor. Yaz aylar›nda k›y› kesimlerinde “uyku kaymas›” dedi¤imiz, geç yat›p geç kalkma durumu söz konusu. Orta ve Do¤u Anadolu’da daha do¤al bir düzen var. Düzensiz uyku flehir yaflam›nda ki gençlikte de çok yayg›n. Üniversitede okuyup, gece d›flar›da olma, internet ve bilgisayar oyunlar› nedeniyle uyku düzeni bozulmufl birçok hastam var. Bu farklar yüzünden ülkemizde tek tür bir düzenden söz etmek olanaks›z. Yap›lan hatalardan bahseder misiniz? Ortalama uyku, kifliden kifliye de¤iflmekle birlikte, eriflkin için 6-8 saat aras›ndad›r. Sabah 07.00-08.00 aras›nda uyan›ld›¤› düflünülürse, uykuya gidifl saati 12.00’yi geçmemelidir. Ancak internet ve televizyon bunu geciktiriyor. Di¤er bir hata da uykuyu depolamak iste¤i. Gerçekte uyku depolanmaz. Yani hafta içinde sürekli az uyuyup, hafta sonu tüm gün uyuyarak a盤› kapatamazs›n›z. Bu düzeni daha da bozar. ‹nsanlar›n birbirinden farkl› uyku süreleri vard›r. Bunu kabullenip, yaflam› ona göre kurmak gerekir. Uyku süresini k›saltmak çok olanakl› de¤ildir. Uyku düzeni kolay bozulan birinin vardiyal› ya da nöbetli ifl yapmas› s›k›nt› yarat›r. Türkiye’de en s›k rastlanan uyku hastal›klar› neler? En s›k uyku düzeni bozuklu¤u görülüyor. Uykuya dalma ve sürdürme sorunlar›... Bunun için sa¤l›kl› uyku ile ilgili kurallar› biraz sonra aktar›r›m. Sonra, horlama ve uykuda nefes durmas› sorunu s›k gözüküyor. Horlama, eriflkin erkeklerin 5’te birinde, kad›nlar›n 10’da birinde var. Apne, yani nefes durmas› ise 100 kiflide üçünde gözüküyor. Kilolu olma, çene, burun ve bo¤az problemleri apnenin önde gelen nedenlerinden. Horlama yak›nmas› olan olgunun muhakkak bir uyku bozukluklar› birimine baflvurmas› gerekir. Sadece horlama var ve apne yoksa KBB birimi, apne varsa yine KBB ve uyku bozukluklar› uzman› bu sorunu çözebiliyor. Yeterli uyumaman›n insan›n verimlili¤i üzerindeki etkileri nelerdir? Yetersiz uyku gün boyu konsantrasyonu etkiler. Ö¤renci dersine, çal›flan ifline kendini veremez. Uyku bozuklar›na en çarp›c› örnek sürücülerdir. Uyku kalitesi bozuk olanlar›n trafik kazas› yapma olas›l›klar› çok yüksektir. Türkiye’de uykusuzluk sorunu çeken insan say›s› ne kadard›r? Bu konuda net bir say› vermek olanakl› de¤il, ancak %17-20’lerde oldu¤u düflünülüyor. Bu kifliler aras›nda hekime baflvuranlar›n oran› çok düflük. Birço¤u kulaktan dolma ilaçlar al›yor. Hâlbuki bunlar, yani kontrolsüz ilaç kullan›m›, uykuyu daha fazla bozuyor. Yatmadan önce ball› süt, yemekten sonra 1-2 duble alkol… uykuyu bozan, ancak uykusuzlar›n kulland›¤› kulaktan dolma yöntemler. Uyku Problemleri ‹fl hayat› flartlar›n›n ve büyük flehir yaflam›n›n zorluklar›n›n uyku düzenine etkisiyle ilgili neler söylemek istersiniz? Dikkat edilirse, en çok bu konu üstünde duruyorum. Baz› ekler yapmak isterim. Örne¤in; flehir ›fl›klar› ve gürültüsü… Uyumak için ortam 30-40 desibelin alt›nda olmal›, ›fl›k s›f›ra yak›n olmal›. Ancak flehirde bu uygun de¤il. Birçok hastam, “Tatilde köyde idim, orada sorunum yok” diyor. Ifl›k ve ses önemli… Bir de ifl yaflam›n›n bask›s›… ‹yi bir uyku için sorunlar› yatak odas› d›fl›nda b›rakmal›s›n›z. Aksi halde uykuya dal›fl›n›z zorlafl›r. S›k›nt› her yerde var. Ancak kalabal›k flehir, h›zlanan yaflam ve artan iletiflim sorunlar› flehir insan›n›n yaflam›n› zorlaflt›r›yor. Uyku sorunlar›n›n teflhisi nas›l yap›l›r? Öncelikle hekim taraf›ndan sorgulama yap›l›r. Uykusuzluk için bu yeterli olabilir. Ancak horlama için uyku çal›flmas› (Polisomnografi) tek tan› yöntemidir. Bu, uzman ellerde yap›lmas› gereken bir yöntemdir. Bir gece laboratuvarda yatarak yap›lan, 20’ye yak›n verinin de¤erlendirilmesi ile gerçeklefltirilen bir izleme yöntemidir. Hasta laboratuvarda yatar, elektrokardiyografi gibi çeflitli kablolarla ölçüm yap›l›r. Bu ifllem evde de yap›labilmektedir. ‹yi bir uyku için tavsiyeleriniz nelerdir? • Yatak odan›zda lofl ›fl›k kullan›n, sessiz bir ortam oluflturun. • Yatak odan›z›n afl›r› s›cak veya so¤uk olmas›ndan kaç›n›n, oday› havaland›r›n. • Gece uyumakta güçlük çekiyorsan›z gündüz uykusundan kaç›n›n. • E¤er gündüz çok uykunuz gelirse saat 15.00’ten önce ve bir saatten az uyuyun. • Kafein, sigara, alkol, kullan›m› uykuyu bozmaktad›r. Uyumadan 2-3 saat önce bunlar› kesin. • Kontrolsüz uyku ilac› almay›n. • Uykudan önce a¤›r yemek yemeyin. • Ancak açl›k uykunuzu kaç›r›yorsa kraker at›flt›rabilirsiniz. • Düzenli olarak spor yap›n, ancak en geç uyku saatinden 6 saat önce a¤›r spor aktivitesini tamamlam›fl olun. Gevfleme egzersizleri bunun d›fl›nda yatakta bile yap›labilir. Sorunlar› yatak odas› d›fl›nda b›rak›n. • Yata¤a yatt›ktan sonra bunlar› düflünmeyin. PHARMET‹C SA⁄LIK • 59 Alerjiler PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 60 Alerjik Konjonktivit (Göz Allerjisi) Gözde meydana gelen alerji, göz ve göz kapa¤›n›n içini örten zarda (konjonktiva) meydana gelen afl›r› duyarl›l›k yan›t› sonucu oluflan iltihabd›r ve toplumda s›k gözlenen bir hastal›kt›r. Alerji konjonktivada meydana geldi¤i için t›p dilinde “alerjik konjonktivit” olarak adland›r›l›r. Geliflmifl toplumlarda popülâsyonun %15-20’sini etkiler. Alerjik konjonktivitin tipleri afla¤›da s›raland›¤› gibidir. 1. Alerjik Konjonktivit: • Mevsimsel Alerjik Konjonktivit • Y›l Boyu Gözlenen (perreniyal) Alerjik Konjonktivit 2. Vernal Keratokonjonktivit 3. Atopik Keratokonjonktivit Prof. Dr. Mehdi Süha Ö¤üt Doç. Dr. Sumru Önal Marmara Üniversitesi Göz Hastal›klar› Anabilim Dal› Ça¤›m›zda, modernleflme ile birlikte alerjik hastal›klar›n s›kl›¤›nda art›fl olaca¤› aflikard›r. Bu nedenle di¤er hastal›klarda oldu¤u gibi alerjik göz hastal›klar›nda da erken teflhis ve tedavi büyük öneme sahiptir. Göz alerjisi tipleri içinde en s›k gözlenen mevsimsel veya y›l boyu devam eden alerjik konjonktivittir. Mevsimsel alerjik konjonktivitten ev d›fl›nda karfl›lafl›lan alerjenler (alerjiye neden olan etkenler) sorumludur. Bunlar aras›nda a¤aç, çim ve çay›r otu polenleri yer al›r. Bu tip alerji, s›kl›kla alerjik nezle (rinit) ile birliktelik gösterdi¤inden “saman nezlesi” veya “bahar nezlesi” olarak da adland›r›lmaktad›r. Y›l boyu gözlenen alerjik konjonktivitten sorumlu tutulan alerjenler ise hayvan tüyü, küf ve ev tozu akar›d›r. Y›l boyu gözlenen alerji, mevsimsel alerjiye göre daha nadir görülür ve daha hafif seyreder. Alerjenler çevremizde yo¤un olarak bulunurlar ve kiflinin bu alerjenlere karfl› yan›t›n› belirleyen, onun duyarl›l›¤› ve spesifik antijenlere karfl› hassasiyettir. Alerjik konjonktivitte duyarl›l›k, göz yüzeyindeki alerjiden sorumlu hücrelerin alerjenler ile karfl›laflmas› sonucu olur. Alerjenlerin göz yüzeyi ile temas› sonras› immunglobülin E (IgE) ve alerji gelifliminde büyük öneme sahip antikor ad› verilen proteinler oluflur. Oluflan IgE, mast hücrelerin yüzeyine ba¤lan›r. Alerjen ile tekrar karfl›laflma durumunda alerjenler IgE’ye ba¤lan›rlar ve mast hücrelerinden alerjik yan›ttan sorumlu maddelerin salg›lanmas›na neden olurlar. Bu maddelerden en önemlisi histamindir. Mast hücrelerinden sal›nmas› ile birlikte histamin sinir uçlar›n› uyararak kafl›nt›ya, damar geçirgenli¤ini artt›rarak da k›zar›kl›k ve ödeme neden olur. Bu yan›tlar›n oluflumundan en çok histamin sorumlu olsa da lökotrien, prostaglandin ve platelet aktive edici faktör gibi maddeler de alerjik yan›t›n ortaya ç›kmas›nda etkilidir. Son y›llarda ba¤›fl›kl›k sisteminin iki kolu, Th1 ve Th2 yan›tlar›ndaki dengesizli¤in alerjide büyük öneme sahip oldu¤u gösterilmifltir. Th1 yan›t› ba¤›fl›kl›¤›n enfeksiyon ile mücadele kolunda yer al›rken, Th2 ba¤›fl›kl›¤›n alerjik yan›tlar k›sm›ndan sorumludur. Alerjik bireylerde ve dolay›s›yla alerjik konjonktivitte de kiflinin ba¤›fl›kl›k sisteminde Th2 yönünde bir kayma oldu¤u ortaya konulmufltur. Özellikle geliflmekte olan ülkelerde alerji s›kl›¤›nda önemli bir art›fl gözlenmektedir. En önemli nedenlerden biri hijyen teorisidir. Özellikle çocukluk döneminde bakteriler ve enfeksiyon ile daha az karfl›lafl›lmas› sebebiyle, ba¤›fl›kl›k sisteminin Th1 yerine Th2 yan›t yönünde daha a¤›rl›kl› olarak geliflti¤i gösterilmifltir. Etkili olan di¤er faktörler PHARMETIC SA⁄LIK • 62 aras›nda yine büyük bir önem sahip genetik faktörler yer al›r. Yani alerjik bir anne baban›n çocu¤unda alerji geliflme ihtimali daha yüksektir. Hava kirlili¤i, hayvan besleme, flehir veya k›rsal bölgede yaflam gibi faktörler de etkilidir. Alerjik konjonktivitte gözlenen belirtiler aras›nda gözde k›zar›kl›k, kafl›nt› ve yaflarma yer al›r. Alerjik nezle efllik ediyor ise hapfl›rma ve burun ak›nt›s› da gözlenir. Kafl›nt› en önemli belirtidir ve kafl›nt› olmaks›z›n alerjiden bahsetmek mümkün de¤ildir. Kafl›nt› zaman›n›n sorgulanmas› önemlidir. ‹lkbaharda ve do¤aya ç›k›nca olmas›, mevsimsel alerjik konjonktivit tan›s›n›n konulmas›nda önemlidir. Alerjik konjonktivitte gözlenen bulgular aras›nda; konjonktivada k›zar›kl›k, kapak konjonktivas›nda papilla ad› verilen yap›lar›n gözlenmesi, konjonktivada ödem ve kapak ödemi yer al›r. Kafl›nt› en önemli belirti olsa da bazen hastay› doktora götüren neden gözde k›zar›kl›k ve kapak ödemi olabilmektedir. Burada di¤er göz hastal›klardan ay›rt edilmesi büyük öneme sahiptir. Bunlar aras›nda yanma ve batma ile birlikte k›zar›kl›k yapabilecek kuru göz, ve çapaklanma ile birlikte k›rm›z› göz yapabilecek bakteriyel konjonktivitin ay›rt edilmesi önemlidir. Tabii bu hastal›klar›n efl zamanl› gözlenme durumu da söz konusudur. Ancak göz hekimlerince rahatl›kla ay›rt edilebilmektedirler. Gözde geliflen alerjik hastal›klar aras›nda, daha nadir olarak gözlenen vernal ve atopik keratokonjonktivit de bulunmaktad›r. Bu hastal›klar alerjik konjonktivite göre daha a¤›r hastal›klard›r ve ad›ndan da (“kerato”-“konjonktivit”) anlafl›ld›¤› üzere bu hastal›klarda, kornea ad› verilen ve gözün en önde yer alan saydam tabakas›nda da tutulum ve hastal›k söz konusudur. Vernal keratokonjonktivit özellikle erkek çocuklar› etkiler ve genellikle hayat›n ilk on y›l›nda (ortalama yafl 7) gözlenir. Bu hastalar›n %95’inde hastal›k ergenlik döneminde geriler ve kaybolur. Vernal keratokonjonktivit ›l›man bölgelerde nadirdir. Özellikle s›cak iklimli ülkelerde (Afrika k›tas›) önemli bir sa¤l›k sorunudur. Il›man bölgelerde gözlenen vakalar›n dörtte üçünde atopi efllik eder ve üçte ikisinde ailede atopi hikâyesi vard›r. Alerjiler Atopi, alerjik bir bünyeye sahip olmak demektir. Vernal keratokonjonktivitli hastalar›n daha bebeklikte ast›m ve egzema gibi hastal›klara sahip olmas› söz konusudur. Vernal keratokonjonktivitte de mevsimsel bir art›fl olmaktad›r ve hastal›k geç ilkbahar ve yaz›n alevlenme göstermektedir. Hastada fliddetli kafl›nt›, yaflarma, ›fl›k hassasiyeti, yabanc› cisim hissi, yanma ve kauçukumsu-gri beyaz (mukoid) ak›nt› gözlenir. Bu belirti ve bulgular›n fliddeti nedeni ile s›k göz k›rpma olabilmektedir. Bulgular›na göre iki tipe ayr›lmaktad›r. Birinci tipte (tarsal) üst göz kapa¤› alt›nda dev papiller oluflumlar gözlenir, ikinci tipinde (limbal) ise gözün beyaz ve saydam tabakas›n›n birleflti¤i bölgede jelâtinimsi bir yap› ile birlikte “Tranta noktalar›” gözlenir. ‹ki tip bir arada da olabilir. Hastal›¤›n daha fliddetli olmas› durumunda kornea tabakas› da etkilenebilmektedir. Atopik keratokonjonktivit ergenlik döneminde bafllar ve 30-50 yafl aras›nda zirve yapar. Hastalar›n %5’inde çocuklukta vernal keratokonjonktivit öyküsü vard›r. Hastal›k atopik dermatit ve egzema, ast›m ve ürtiker ile s›kl›kla birliktelik gösterir. Yani bireyde atopi vard›r. Hastal›k kronik ve kendi kendine düzelme ihtimali az, a¤›r bir hastal›kt›r ve görme ile ilgili ciddi sonuçlara neden olabilir. Hastalar birçok çevresel hava kaynakl› alerjene hassast›r. Belirti ve bulgular› vernal keratokonjonktivite benzer, hatta daha da a¤›rd›r. fiiddetli kornea tutulumu da gözlenir. Katarakt da geliflebilir. Alerjik konjonktivitin tedavisinde göz damlalar› kullan›l›r. Ancak alerjenden kaç›nma, so¤utma ve göz yüzeyindeki alerjenlerin seyreltilmesi gibi tedbirler al›nabilir. Alerjenden kaç›nma pratik gibi gözükmese de evde hayvan besleme, ev içinde ev tozu akar›n›n azalt›lmas› (hal›-kilimden kaç›nma, döfleklerin alerjik yap›da olmayan materyallerden seçilmesi gibi) tedbirlerinin al›nmas› faydal› olabilmektedir. So¤uk kompres kafl›nt›y› azaltabilmektedir. Suni gözyafl› damlalar› ise alerjenin göz yüzeyinden temizlenmesi ve seyreltilmesinde etkili olabilmektedir. Tedavide kullan›lan göz damlalar› dört ana gruba ayr›lmaktad›r. 1. Mast Hücre Stabilizatörleri (sodyum kromoglikat, nedokromil sodyum ve lodoksamid): Histaminin mast hücresinden ç›k›fl›n›, etkisini önleyen maddelerdir, dolay›s› ile histamin sal›nd›ktan sonra etkili de¤illerdir, bu nedenle daha hastal›k belirti vermeden hastal›¤›n geliflmesinin engellenmesinde uzun dönem kullan›m› için uygundurlar. 2. Antihistaminikler (levokabastin, epinastin ve emadastin): Histaminin etkisini önleyen ilaçlard›r, dolay›s› ile hastada histamin sal›n›m› geliflmifl ve belirtiler ortaya ç›km›flsa etkilidirler. 3. Kombine Antihistaminik ve Mast Hücre Stabilizatörleri (olapatadine, ketotifen ve azelastin): Yukar›daki iki etkiyi birlefltirirler. Bu nedenle hem hastal›¤›n geliflmesini önlemede, hem de belirtiler mevcut ise bunlar›n kontrolünü sa¤lamada etkilidirler. Uzun dönem kullan›ma uygundurlar. 4. Kortikosteroidler: Çok etkilidirler, ancak uzun dönem kullan›m› kortizon içeren damlalar›n katarakt ve göz tansiyonu yapabilme potansiyelleri nedeni ile uygun de¤ildir. Etki gücü düflük türde kortikosteroidler k›sa süreli olarak hastal›¤›n kontrol alt›na al›nmas› için kullan›labilmektedir. Ancak vernal, özellikle de atopik keratokonjonktivit gibi kronik, fliddetli hastal›klarda etki gücü yüksek türde kortikosteroidlerin kullan›m gereksinimini azaltmak ve steroidden kaç›nmak için siklosporin içeren damlalar kullan›lmaya bafllanm›flt›r. Nadir de olsa çok fliddetli hastal›k gözlenenlerde ba¤›fl›kl›k sistemi üzerinde etkili olan siklosporinin a¤›zdan kullan›lmas› da gerekebilmektedir. Ça¤›m›zda, modernleflme ile birlikte alerjik hastal›klar›n s›kl›¤›nda art›fl olaca¤› aflikard›r. Bu nedenle di¤er hastal›klarda oldu¤u gibi alerjik göz hastal›klar›nda da erken teflhis ve tedavi büyük öneme sahiptir. Özellikle mevsimsel alerjik konjonktivit ve mevsimsel alevlenme gösteren vernal keratokonjonktivitte daha hastal›k bafllamadan, ilkbahar mevsiminde kombine antihistaminik ve mast hücre stabilizatörleri grubunda yer alan damlalar›n kullan›lmaya bafllanmas› ve sonbaharda kesilmesi son derece etkili gözükmektedir. Göz Sa¤l›¤› PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 64 Yafla Ba¤l› Yak›n› Görememe (Presbiyopi) Durumunda Kullan›lan Kontakt Lensler Op. Dr. Hilmi Or Göz Hastal›klar› Uzman› Göz uzak ve yak›na bakarken, sadece tek bir uzakl›k net görülür. Net görülen uzakl›k uyum ile h›zl› ve sürekli de¤iflti¤i için, insan tüm uzakl›klar› ayn› anda net görüyormufl gibi alg›lar. Çok küçük yaflta bafllayan uyum, yaflla birlikte devaml› olarak azal›r. Bu süreç yavafl ve sürekli oldu¤u için birey taraf›ndan fark edilmez. ‹nsan gözüne bir optik sistem olarak bak›l›rsa, uza¤› net görmek için tasarland›¤› görülür. Yak›n› görmek için istemsiz olarak (refleks) optik sistemin k›r›c›l›¤› art›r›l›r. Bu durum do¤al göz merce¤inin fleklini de¤ifltirmesi ile oluflan uyumla sa¤lan›r. Göz uzak ve yak›na bakarken, sadece tek bir uzakl›k net görülür. Net görülen uzakl›k uyum ile h›zl› ve sürekli de¤iflti¤i için, insan tüm uzakl›klar› ayn› anda net görüyormufl gibi alg›lar. Çok küçük yaflta bafllayan uyum, yaflla birlikte devaml› azal›r. Bu süreç yavafl ve sürekli oldu¤u için birey taraf›ndan fark edilmez. 45 yafl civar›nda, uyum miktar› gözün yak›ndaki (33-40 cm) nesneleri netleyemeyece¤i seviyeye düfltü¤ü zaman, yak›n› net görememe (presbiyopi) ortaya ç›kar. Presbiyopinin optik düzeltmesi için farkl› yöntemler kullan›lmaktad›r: Gözlük cam›, kontakt lens ve cerrahi. Gözlük cam› ile yap›lan düzeltmelerde, optik sistem ve göz beraber hareket etmedi¤i için kontakt lens ve cerrahi yöntemlere göre farkl› bir yöntem uygulan›r. Sadece yak›n için olan gözlüklerde, sadece yak›ndaki belli bir uzakl›¤› net gösteren düzeltme vard›r. Bifokal gözlüklerde cam genelde uza¤› gösterirken, altta yak›n› gösteren bir k›s›m mevcuttur. Progressif camlarda ise uzak ve yak›n aras›ndaki uzakl›klar› da net gösteren bir ara k›s›m mevcuttur. Cerrahi yöntemlerde farkl› optik yaklafl›mlara gitmek gerekmektedir. Do¤al göz merce¤inin yerine, ameliyatla konulan ve uyumu taklit eden göz içi merce¤i teorik olarak en iyi yöntem olsa da uygulamada çok baflar›l› olmam›flt›r. Do¤al göz merce¤inin yerine uzak ve yak›n› efl zamanl› netleyen farkl› göz içi merce¤i sistemleri oluflturulmufltur. Bu optik sistemlerde uzak ve yak›n retinada eflzamanl› netleflmektedir. Beyin her iki görüntüden hangisini alg›layaca¤›n› seçmek durumdad›r. Do¤ada olmayan bu görme flekline beyin k›sa sürede al›flabilmektedir. Presbiyopi için korneaya (gözün ön k›sm›ndaki fleffaf k›sma) yap›lan cerrahi giriflimlerde de benzer bir flekilde uzak ve yak›n› (hatta bazen orta mesafeleri de) görecek flekilde odaklanma oluflturulmaktad›r. Presbiyopide kullan›lan kontakt lenslerde iki farkl› tasar›m mevcuttur: Bifokal gözlük cam› tasar›m›na benzeyen, eflzamanl› olmayan iki farkl› netleme k›sm›na sahip tasar›m ve eflzamanl› farkl› uzakl›klar› netleyen tasar›m. “Bifokal kontakt lens” terimi kullan›ld›¤›nda genelde “çok odakl› kontakt lensler” anlafl›lmaktad›r. Bugün piyasada bulunan “bifokal lensler”in hemen hepsi çok odakl›d›r. Kontakt lenslerin optik k›sm›, gözün üzerinde göz bebe¤inin önünde (0,5-1 mm'lik olmas› gereken hareketlili¤i d›fl›nda) ayn› yerde durdu¤u için farkl› k›r›c›l›¤› devreye sokmak sadece tek bir tasar›mda mümkündür. Bifokal sert kontakt lenslerde alt k›s›mda, yak›n k›s›m mevcuttur. Kontakt lens ile afla¤›ya bakarken, kontakt lens alt kapak kenar›na tak›lmakta ve yak›n k›s›m gözbebe¤i hizas›na gelecek flekilde durmaktad›r. Optik olarak iyi sonuç verirler. Ama sert PHARMETIC SA⁄LIK • 66 Göz Sa¤l›¤› kontakt lensin yumuflak olana göre daha fazla hissedilme, sadece afla¤›ya bak›fl pozisyonunda yak›n görmenin kullan›lmas› gibi dezavantajlar› mevcuttur. En çok kullan›lan presbiyopik kontakt lens tasar›m›, eflzamanl› farkl› uzakl›klar› netleyen tasar›mlard›r. Yumuflak kontakt lenslerde uygulanabilen bu tasar›mlarda, ayn› lens içinde merkezi gözbebe¤inin ortas›na (-yaklafl›k olarak- görme aks›na denk gelecek flekilde) farkl› k›r›lma k›s›mlar› oluflturulur. Segmente tasar›mda uzak ve yak›n k›s›m -biri merkezde olmak üzere- iki ayr› k›s›mdad›r. Asferik tasar›mda, merkezden çevreye do¤ru de¤iflen bir lens k›r›c›l›¤› nedeni ile ayn› anda hem uzak hem yak›n görülebilir. Fresnel prizmas› (Bak. Çizim 2) tekni¤ine dayanan difraktif kontakt lensler ise farkl› bölgelerde farkl› k›r›c›l›k ile eflzamanl› görmeyi sa¤larlar. Eflzamanl› görme tasar›mlar›nda, pupillan›n geniflli¤ine ba¤l› olarak, farkl› miktarlarda uzak ve yak›n görmenin devreye girmesi sa¤lanabilir. Bu üç farkl› yöntem tek bafl›na ve kombine edilerek kullan›l›r. Çizim 3: ‹ki bölgeli segmente tasar›mda kontakt lensteki net görme alanlar›. Çizim 4: ‹ki bölgeli segmente tasar›mda uzak ve yak›n› efl zamanl› net görme. Çizim 5: Çok bölgeli tasar›mda kontakt lensteki net görme alanlar›. Tasar›mlar› ve özelliklerini çizimlerle incelemek en uygunu olacak: Çizim 8: Çift odakl› (bifokal) kontakt lenslerde sadece uzak ve yak›n net olarak alg›lanabilirken, çok odakl› kontakt lenslerde orta mesafeler de k›smen net alg›lanabilmektedir. Difraktif presbiyopik kontakt lenslerde ise uzak ve yak›ndan gelen ›fl›nlar retinada beraber odaklan›r. Ifl›nlar eflit miktarda gelir, uzak ve yak›n görme gözbebe¤i çap›na göre de¤iflmez. Bu özelli¤i nedeni ile difraktif presbiyopik kontakt lensler farkl› ›fl›k flartlar›nda çal›flan hastalar için uygun seçimdir. Asferik çok odakl› presbiyopik kontakt lens tasar›mlar›nda yak›n ve uzak alan aras›ndaki geçifller firmalara göre farkl›l›klar gösterebilmektedir. Her tasar›m›n kendine göre avantaj ve dezavantajlar› vard›r. Kontakt lens uygulamas›nda hekimin her hastan›n uzak ve yak›n görme ihtiyac›na göre farkl› tercihler yapmas› gerekebilir. Di¤er bir deyiflle: Üretilen presbiyopik kontakt lensler belli parametrelerdedirler, ama uygulanacak kontakt lenslerin seçimi kifliye özeldir. Presbiyopik kontakt lenslerin cerrahi çözümlere göre avantaj›: Kal›c› bir de¤ifliklik oluflturmaz. Kontakt lensten memnun kal›nmazsa, vazgeçmek yeterlidir. Çizim 1: Üç farkl› presbiyopik kontakt lens tasar›m›. Çizim 6: Çok bölgeli tasar›mda, gözbebe¤inin daral›p genifllemesine göre kontakt lensteki net görme alanlar›n›n farkl› miktarlarda devreye girmesi. Presbiyopik kontakt lenslerin gözlüklere göre avantajlar›: Tüm bak›fl yönlerinde farkl› uzakl›klar net görülebilir. Presbiyopik kontakt lens kullan›m›n›n dezavantajlar›: Farkl› uzakl›klar› eflzamanl› net görmeye al›flmak zor olabilir. Rahat etmek için ihtiyaca uygun kontakt lens tasar›m›n› seçmek önemlidir. Çizim 2: Difraktif tasar›mda merce¤in k›r›c›l›¤›n› oluflturan, prizmalardan oluflan bir sistem kullan›l›r. Çizim 7: Asferik tasar›m›n uza¤› ve yak›n› net görme k›s›mlar›n›n farkl› kombine edilmifl flekilleri. Presbiyopik kontakt lens kullan›m›n›n avantajlar›: Uza¤›, yak›n› ve -tasar›ma göre- orta mesafeyi kullan-at bir sistem ile net görmek mümkündür. Bugün yaz›m›zda presbiyopik kontakt lensleri inceledik. Baflka bir yaz›da, baflka bir konu ile buluflmak dile¤iyle… PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 68 Plastik Cerrahi Yüz Germe, 30 Yafl›nda da Yap›l›yor, 60 Yafl›nda da... Op. Dr. Nuri Soysal International Hospital Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Bölüm Sorumlusu Yüz germede dikkat edilmesi gereken bir baflka nokta da, operasyondan en az üç hafta önce sigara içmenin b›rak›lmas›d›r. Operasyondan sonraki dönemde de sigaradan uzak durmak do¤rudur. Çünkü sigara içmek derinin sa¤l›kl› beslenmesini engeller, bu da operasyonun baflar›s›n› olumsuz etkiler. Yerçekiminin etkisi, sigara içmek, fazla güneflte kalmak, afl›r› kilo al›p vermek yüzde yafllanmaya ve beraberinde de yüz düflüklü¤üne neden oluyor. D›flar›dan bak›ld›¤›nda kiflinin yüzü sarkm›fl gözüküyor. Bu sarkma cilt yap›s›na, yaflam koflullar›na, genetik yap›ya göre de de¤ifliyor elbette. Yüz düflüklü¤ünün en etkili tedavisi de “yüz germe” ameliyat›yla yap›labiliyor. International Hospital Estetik, Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi Bölüm Sorumlusu Op. Dr. Nuri Soysal, estetik yüz germe hakk›ndaki sorular›m›z› yan›tlad›: Yüz germe operasyonlar› için ideal bir yafl var m›d›r? Günümüzde yüz germe ameliyatlar› san›ld›¤›n›n aksine sadece 50 yafl ve üzerindeki kiflilere de¤il, yüz düflüklü¤ünün henüz 30 yafl›nda ortaya ç›kt›¤› kiflilere de uygulanabiliyor. Yüz germede takvim yafl› m›, deri yafl› m› önemli? Yüz düflüklü¤ünde al›nda sarkma, kafllar›n düflüklü¤ü, yanaklar›n afla¤› do¤ru sarkmas› gibi sorunlar ortaya ç›k›yor. Dolgu, botoks, çeflitli aletlerle yap›lan k›r›fl›kl›k tedavileri derinin d›fl yüzeyindeki sorunlar›n çözümlenmesini sa¤l›yor. Thermage ifllemi derinin gerilmesinde avantaj sa¤lasa da, yüz düflüklü¤ünün gerçek anlamda tedavisi ancak yüz germe ameliyat›yla sa¤lanabiliyor. Yüz germede bizim için önemli olan takvim yafl› de¤il, derinin yafl›. Deri erken yafllan›yorsa yüz germe operasyonu 20-30 y›l öne çekilebiliyor. Yani yüz düflüklü¤ünden kurtulmak için 50-60 yafl›na kadar beklemek gerekmiyor. Ameliyat ne kadar sürüyor? Ameliyattan önce düflük doz bir genel anestezi veriliyor. Ancak en önemlisi yüz germe iflleminin yap›ld›¤› yüz bölgesine lokal anestezi uygulan›yor. Yüze lokal anestezi verilmesi de genel anestezide uygulanan ilaçlar›n dozunun daha az olmas› avantaj›n› sa¤l›yor. ‹fllem yaklafl›k üç saat sürüyor. Ameliyat s›ras›nda neler yap›l›yor? Ameliyatta ne yapt›¤›m›za gelince: Deriyi kula¤›n iç bölgesinden, kulak arkas›ndan devam eden ve saçl› deriye kadar uzanan bir kesiyle keserek gevfletiyoruz. Ard›ndan deri fazlal›klar›n› keserek kesti¤imiz deriyi yerine dikiyoruz. Burada yüzdeki gerginli¤in oran›n› ayarlamak tamamen ifllemi yapan cerrah›n tecrübesi ve bilgisiyle do¤ru orant›l›. Yüz germe iflleminde, burun ameliyat›ndan ya da meme ameliyat›ndan farkl› olarak, tan›d›klar›n›z d›fl›nda kimse estetik yapt›rd›¤›n›z› anlayam›yor. Yüz germe yap›ld›¤›n› baflka insanlar anlayabilir mi? ‹yi bir estetik ifllemde kriterimiz her zaman, hangi bölgede ameliyat yap›yorsak o bölgedeki ifllemin sonucunda kifliye “estetik mi oldun?” sorusunu mümkün oldu¤u kadar sordurmamakt›r. Estetikte do¤all›¤› en mükemmele yak›n flekilde yakalamakt›r. Kötü bir burun esteti¤ini sizi tan›yan, tan›mayan herkes anlayabilir. Ancak PHARMETIC SA⁄LIK • 70 Plastik Cerrahi yüz düflüklüklerinde thermage da, yüz germe ifllemi kadar etkili olamaz. Yüz germe erkeklere de yap›labilir mi? Yüz germe ifllemi, erkeklerde de yap›labilir, ancak kad›nlardakine göre daha fazla iz ortaya ç›kar. Erkeklerde sakal ve kulak aras›ndaki boflluktan yüzü gerdi¤inizde, sakal›n kula¤a do¤ru yönlendi¤i bölümde izleri önleyecek ifllem yapmak laz›m. Çünkü yüz germe sonucunda izler daha fazla görünür hale geliyor. Kad›nlar makyaj yap›p oluflan izleri kaybedebiliyor. Yüz germe ile kaç yafl gençleflmek mümkündür? Yüz düflüklü¤ünden kurtulmak isteyen kifliler doktorlar›na, e¤er 50 yafl›nda iseler, 30 yafl›ndaki hallerine kavuflmak istediklerini söylerler. Ancak gerçek bundan farkl›d›r. Elbette operasyondan sonra belli bir y›l geriye gitmek mümkündür. Bu süre 10-20 y›l olabildi¤i gibi 5 y›l da olabilir. En do¤ru yaklafl›m, hastalara y›l konusunda vaatte bulunmamakt›r. baflar›l› bir yüz germe operasyonunu sadece sizi tan›yan kifliler bilebilir. Baflkalar›n›n anlamas› mümkün de¤ildir. ‹z kal›yor mu? Yüz germe operasyonundan önce hastalar›n en çok sorduklar› soru, iz kal›p kalmayaca¤›d›r. Kulak içinde ve arkas›ndaki izler çok belli belirsizdir. Saçl› deridekiler de zaten saç›n içinde kal›r, bir süre sonra kaybolur. Çok ciddi bir saç dökülmesi sorunu yaflanmad›¤› sürece de görülmez. Hangi mevsimde yapt›r›lmas› do¤rudur? Yüz germe iflleminin hangi mevsimde yapt›r›lmas›n›n do¤ru olaca¤› sorusuyla da s›k karfl›lafl›yoruz. En ideali sonbahark›fl mevsiminde yap›lmas›d›r, yaz›n da yapabiliriz ancak günefle ç›k›lmas› konusunda ciddi k›s›tlamalar getiririz. Ameliyattan sonra hastalar neye dikkat etmelidir? Ameliyattan sonra hastalardan yaklafl›k 10 gün kadar ani, sert, bafl ve boyun hareketleri yapmamalar›n› isteriz. Birinci günden itibaren ›l›k suyla banyo yapabilirler. Önemli bir a¤r›, s›z› olmaz, flifllik olabilir ama morluk ola¤an bir durum de¤ildir, morluk olursa da boynun alt›nda olabilir, onlar da k›sa zamanda geçer. Felç riski var m›d›r? Yüzde yapt›¤›m›z tüm ifllemlerde oldu¤u gibi burada da yüz sinirlerini korumaya büyük özen gösteriyoruz. Çünkü dikkat edilmezse yüz felci geliflebilir. Ancak bu cerrah›n tecrübesi, bilgisiyle en aza indirilebilecek bir risktir. Her ameliyatta bu tür riskler söz konusu olabilir, yüz germeye özel de¤ildir. Botokstan daha m› etkili oluyor? Dolgu, botoks, aletler özellikle flakak ve al›n germe ameliyatlar›n›n say›s›n› azaltt›. Dolgu maddeleri, yanak çukurlu¤unun oluflturdu¤u sorunlar aç›s›ndan çok yararl› bir madde. Ama yüz düflüklü¤ünün ortadan kald›r›lmas›nda bunlar›n hiçbiri gerçek anlamda yarar sa¤layamad›. Thermage, yüz düflüklü¤ünde yüzde 10-20 aras›nda hafif düzeyde etkili olabilir. Ama ciddi Yüz germe öncesinde hastalara neleri yasakl›yorsunuz? Yüz germede dikkat edilmesi gereken bir baflka nokta da, operasyondan en az üç hafta önce sigara içmenin b›rak›lmas›d›r. Operasyondan sonraki dönemde de sigaradan uzak durmak do¤rudur. Çünkü sigara içmek derinin sa¤l›kl› beslenmesini engeller, bu da operasyonun baflar›s›n› olumsuz etkiler. Biz meme küçültme, kar›n ve yüz germede sigaray› bir ay önceden b›rakt›rmak isteriz. Ayr›ca kan› suland›r›c› aspirin gibi ilaçlar›n da ameliyattan 2-3 hafta önceden b›rak›lmas›n› mutlaka isteriz. Ameliyattan önce iyi bir cilt bak›m›n›n yap›lmas›, gözeneklerin aç›l›p havaland›r›lmas›, ameliyata olumlu katk› yapar. Yüz düflüklü¤ü düzeltildikten sonra ince k›r›fl›kl›klar iz yapt›ysa, o bölgeyi soyucu cerrahi ifllemler uygulamak, derin peelingler yapmak gerekebilir. Bazen bu ifllemler ayn› seansta yap›labildi¤i gibi, ameliyattan alt› hafta sonra da yap›labilir. Selülit Ürünleri Cayenne Pepper ile kan dolafl›m›n› h›zland›rmaya yard›mc› etken maddelerle formüle edilen serumun; % 80’e varan oranda cildinizin görünümünü iyilefltirmeye, %69’a varan oranda Selülit görünümünü azaltmaya yard›mc› oldu¤u 8 haftal›k klinik çal›flmalarla kan›tlanm›flt›r. Selülit probleminin ortaya ç›kt›¤› ba¤ dokuyu güçlendirmeyi destekleyen glukosamin ve amino asit gibi içeriklere sahip multivitamin takviyesinin 5 haftada %34’e varan oranda cilt s›k›l›¤›n› art›rmay› destekledi¤i klinik çal›flmalarla kan›tlanm›flt›r. Perakende Satıfl Fiyatlar›: Firm and Tone Serum 210 TL Glucosamine amino Acid G›da Takviyesi 156 TL Nuxe Selülit Ürünleri ile Yaz Keyfini “Pürüzsüz” Yaflay›n... NUXE, selülitle aran›zdaki savaflta flimdi dengeleri de¤ifltiriyor. NUXE, Amazon ve Afrika’n›n geleneksel bitki özlerini içeren, flafl›rt›c› s›k›laflt›rma, flekillendirme özellikleri ile s›ra d›fl› etkiler yaratan Anti-Selülit Krem Jel ve ‹nceltici Masaj Ya¤› ile kusursuz bir görünüm vaat ediyor. TONIFIC MINCEUR GEL CREME ile portakal kabu¤u görünümünden kurtulun, TONIFIC MINCEUR HUILE DE MASSAGE ile bölgesel incelme sa¤lay›n. Perakende Satıfl Fiyatlar›: Tonific Minceur Gel Crème 2’li kutu 400ml: 129.50TL Tonfic Minceur Huile de Massage100 ml: 59.50TL ‹kisini birlikte alanlara Tonific Canland›r›c› Vücut Sabunu hediye (Fiyat›: 150gr 24.50TL) Gotu Kola Özellikle bacaklardaki kan ak›m›n› güçlendiren ve damarlar› koruyan maddeleri içeren bitkisel ekstredir. Özellikle bacaklardaki kan ak›m›n› ve damarlar› destekler. Varis ve selülit tedavisinde kullan›l›r. Hemoroide yard›mc› olarak kullan›labilir. Perakende Satıfl Fiyatlar›: 32.50 TL Arkopharma Selülit için Ananas Selülit problemini çözmek için sadece d›flar›dan uygulanan kremler yeterli olamayabilir. ‹çeriden yap›lan tedavinin de önemi çok büyük. Ananas sap› tozundan oluflan %100 bitkisel Arkopharma Ananas Kapsül, diyet program›na destek olarak kullan›ld›¤›nda, portakal kabu¤u görünümünden, bölgesel ya¤lardan ve fliflliklerden h›zla kurtulman›z› sa¤lar! Ananas sap›, içerisindeki enzim ve aktif maddeler sayesinde selülit dokusunu parçalar, depolanm›fl ya¤lar›n çözülerek vücuttan at›lmas›n› destekler. Ayn› zamanda, vücudunuzdaki flifllik ve ödemlerden kurtulman›za da yard›mc› olur. Kullan›m›: Günde 3 kez, 1’er kapsül al›n›r. Perakende Satıfl Fiyatı: 36 TL (45 kapsül) Cellumend Dünyan›n en yeni teknolojileriyle gelifltrilmifl selülit kremi art›k Türkiye’de! Cellumend ya¤ içermez, cilt taraf›ndan çabuk emilir, h›zl› sonuç alabilece¤iniz anti selülit kremidir. Cellumend patentli Liporeductyl, Cellumend’e patentli pro-lipozomal formülasyon ile selüliti tedavi eder ve ya¤ hücrelerinin genifllemesini engeller. Perakende Satıfl Fiyatı: 150 TL (125ml) Yeni Cellu Destock Diyete Direnç Gösteren Bölgelerde Selülite Karfl› Bak›m Saf Kafein + Liposidin™ Güçlendirilmifl Saf kafein konsantrasyonu ve selülit görünümünü azalt›c› Liposidin™’i birlefltiren eflsiz formül. Selülit görünümünde 7 günde gözle görünür düzgünleflme. Vücut flekli belirgin flekilde incelir, diyetin yol açabilece¤i gevflekli¤e karfl› cilt s›k›lafl›r. Hipoalerjeniktir. Vichy Termal suyu içerir. Dermatolojik olarak test edilmifltir. fiimdi Cellu Destock al›mlar›n›zda LIPO MASSEUR inceltici s›k›laflt›r›c› masaj aleti hediye! Perakende Satıfl Fiyatı: 75 TL Mary Cohr Night Slimmer AntiCellulite ile Rüyalar Gerçek Oluyor Vücudunu flekle sokmak ve daha düzgün hatlara sahip olmak isteyen herkesin hayali olan gece uykusunda incelebilmek. “Mary Cohr Night Slimmer Anti-Cellulite” ile art›k mümkün. Gece kullan›lan ve uyku s›ras›nda vücut hatlar›n›n incelmesini sa¤layan Mary Cohr Night Slimmer Anti-Cellulite, içeri¤indeki lavanta, biberiye, adacay›, liporeductases, caffeisilane C, raffermine, phtcol EC, D-panthenol sayesinde bacak, basen ve kar›ndaki ya¤lar›n yak›lmas›na yard›mc› oluyor. Perakende Satıfl Fiyat›: 128 TL Babé Anti Selülit Kremi Cildi s›k›laflt›r›r. Masaj kremidir. Selülit oluflumunu önlemede yard›mc› olur. Afl›r› kilolularda, gebelikte ve diyet sonras›nda kullan›labilir. ph 5.5 Perakende Satıfl Fiyatı (200 ml): 74 TL Sorun Selülit mi? ‹flte Bella B Body Buzz... Bella B Body Buzz, içeri¤indeki Shiitake Mantar› ile selülitin oluflmas›na neden olan ya¤lar›n parçalanmas›na ve hücre yenilenmesine destek olur. Sabah ve akflam olmak üzere günde iki kez, en az 3’er dakikal›k masaj ile uygulanmal›d›r. Maksimum sonuçlara ulaflmak için kullan›lacak 3 ürünün sonuncusu %50 indirimli! 3 kutu 238.50 TL yerine 198.75 TL! Perakende Sat›fl Fiyat› (Birim): 79.50 TL Elancyl’den Selülitin Görünür ‹zlerini Yok Eden Do¤al ‹çerikli ‹nceltici Jel Pierre Fabre Dermo Kozmetik’in önemli markalar›ndan olan Elancyl, selülitin görünür izlerini yok etmekte etkili do¤al içerikli inceltici jeli gelifltirdi. Cellu Reverse, içermifl oldu¤u etken maddeler sayesinde h›zl› ve gözle görünür bir flekilde ciltte gözlemlenen portakal kabu¤u görünümünü azaltmaya yard›mc› oluyor. Perakende Satıfl Fiyatlar›: 75 TL PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 71 Selülitlerinizden Kurtulmak için 8 Haftan›z Var M›? PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 72 Psikoloji Yeme Bozukluklar›: ‹çsel Çat›flmalara Sa¤l›ks›z Çözüm Fatma Torun Reid Uzman Psikolog Zay›fl›k, özellikle sanayileflmifl ülkelerde, genç k›zlar›n fazlas›yla özendi¤i ve özendirildi¤i diyet ve egzersizle elde ediliyor. Her ikisi de kiflinin kontrolünde. Yani flartlar›n› baflkalar›n›n tayin edece¤i bir yar›fl de¤il ve onun için de cazip. Yurt d›fl›nda yap›lan araflt›rmalar›n da gösterdi¤i gibi, Anorexia’n›n özellikle yüksek e¤itime geçifl yapmakta olan genç k›zlarda görülmesinin bir nedeni, k›zlar›n geleneksel kad›n rolünü kabullenmekte zorlanmalar›. Kilo al›p verme, düflüncelerimizde ve konuflmalar›m›zda bazen sa¤l›¤a, bazen güzelli¤e efllik eden bir konu… Sebepsiz kilo vermek, sa¤l›¤a yönelik bir kayg› ortaya ç›kar›r, istedi¤imiz için kilo vermek ise kendimizi iyi hissetmemize ve gururlanmam›za neden olur. Doktor, “Kalbinizi koruman›z için fazla kilolar› atman›z gerekir” diye uyar›nca, o zamana kadar kilomuzdan memnun olsak da endifleleniriz. Kiloyla ilgili de¤iflik duygular yaflan›r; öfke, ümitsizlik, çaresizlik, bedbinlik, sevinç, g›pta ve k›skançl›k gibi… Kilo almak, kilolu olmak, metabolik dengemizle, hormonlar›m›zla, genetik yatk›nl›¤›m›zla yak›ndan ilgili olabilir, ama de¤iflmeyen tek neden, ald›¤›m›z g›da miktar› ve türüdür. Küçükken fliflman çocuklar, “Ne tatl› yanaklar› var” diye okflan›r, dikkat çekerler; okul yafllar›nda, ayn› yafl grubundan arkadafllar› onlara tak›l›p “fliflko” diye alay etmeye bafllay›nca içe kapan›rlar veya öfkeli-kavgac› olurlar. Ön ergenlik döneminde özgüven, özbe¤eni kayb›na neden olan en önemli konu belki de budur. Baz› kilolu çocuklar nefleli, yard›msever ve esprilidir; bu çocuklar kilolu olmalar›n›n getirdi¤i yaralanmay› daha az yaflarlar. Ço¤unlukla ergenlikte h›zl› boy at›p kilosunu dengeleyen genç, karfl› cinsten gördü¤ü be¤eni sayesinde y›k›lan özgüvenine yeniden kavuflur. Nas›l bedensel flikâyetlerimiz sadece biyolojik ve organik nedenlerden kaynaklanm›yorsa, bedenimizle ilgili kilo sorunu da sadece biyolojik yatk›nl›klar›m›zla ve neyi ne miktarda yedi¤imizle ilgili de¤ildir. Duygular›m›z›n a盤a ç›kamad›¤› durumlarda vücudumuz konuflur, ço¤unlukla da s›k›nt›lar›m›z›n faturas›n› bedenimiz öder. Bazen de sorun gibi görünen bir durum, bilinçalt› s›k›nt› ve iç çat›flmalar›m›za geçici bir çözüm getirir. Bunu, “yeme bozukluklar›nda” içine bindi¤imiz geminin su almas›yla geçici olarak hayat kurtaran kaynaklar›, yani “filikalar”› kullanmaya benzetebiliriz. Tabii ki hiç kimse dalgalar›n içinde ufac›k bir kay›kta kalmak istemez. Ama gemi tamir edilene kadar en emin yer buras›d›r diye düflünürsek, bu kay›¤a s›k› tutunmak gerekir. Belki de bu nedenle kiloyla ilgili ciddi klinik sorunlar kolay hallolmaz. Ancak içsel çat›flmalar hallolunca, yani ancak gemi tamir olunca, insan “filika” görevini yerine getiren yeme bozuklu¤unu terk etmeye haz›r olur. Psikiyatri tan›s›na göre yeme bozukluklar› bafll›ca iki gruba ayr›l›yor. Biri Anorexia Nervosa, normal veya normalin alt›nda kiloda dahi kilolu olmaktan afl›r› korkma ve asgari kiloyu korumaya dönük direnifl özelli¤iyle tan›mlan›yor. Di¤eri Bulima Nervosa, belli bir süre içinde fluursuzca yeme ve sonra ç›karma özelli¤ini tafl›yor. Bu ikinci grupta olanlar normal veya normalin üstünde kilodalar. Yeme bozukluklar›n›n bir baflka yayg›n flekli de “zorlan›ml› afl›r› yeme” (compulsive eating) denilen, sürekli at›flt›rma ve fazla kilo alma sorunu… Yeme bozukluklar› zaman›nda müdahale edilmedi¤inde, sonucu ciddi ruhsal problemlere, kronik, telafisi zor, organik kay›plara, hatta ölüme kadar gidebiliyor. ABD’deki istatistikler, yeme Psikoloji bozuklu¤u olan hastalar›n yüzde 3-6’s›n›n ölüme mahkûm oldu¤unu gösteriyor. Hayatta kalanlar, yetersiz beslenme veya yeme-ç›karman›n yaratt›¤› y›pranmalar nedeniyle kalp, ci¤er, böbrek yetmezli¤i, ba¤›rsak ülserleri, mide delinmesi, yemek borusu y›rt›lmas›, susuz kalma ve vücudun su ve g›da dengesini koruyan elektrolitlerin etkilenmesiyle büyük kay›plara u¤ruyorlar. Zaman›nda tan› ve tedavi görmedi¤inde sonucu ölümcül olabilecek bu hastal›klar›n kifli üzerinde yapt›¤› ruhsal y›pranmalar bir o kadar vahim. Sanayileflme yolunda bir toplum olarak, özellikle kitle iletiflim araçlar›n›n yayg›nlaflt›rd›¤› de¤erlerle genç k›zlar›m›z›n inceli¤i idealize etmeye bafllamas› çok kolay. Bu nedenle Anorexia Nervosa ve Bulimia Nervosa konular›nda gençlerin ve yak›n çevrenin bilinçlenmesi, koruyucu ruh ve beden sa¤l›¤› aç›s›ndan çok önemli. Ço¤u “Anoreksik” ve “Bulimikler” hasta olduklar›n› kabullenmediklerinden yard›m istemede aile fertlerinin, arkadafllar›n›n tutumlar› ve ne zaman nereden yard›m istemeleri gerekti¤ini bilmeleri önem tafl›yor. Anorexia Nervosa ve Bulimia Nervosa hem fiziksel hem ruhsal aç›dan hasta üzerinde ciddi boyutlarda y›pranmaya ve çöküntüye neden olsa da tedavisi mümkün sorunlard›r. Yurt d›fl›nda, özellikle de ABD’de ilerlemifl uzmanl›k hizmetlerine ra¤men, hastal›k karfl›s›nda, bu konuda e¤itim ve deneyimi olan doktorlar›n ve ruh sa¤l›¤› uzmanlar›n›n devreye girmesi öneriliyor. Bulimia Nervosa, bu asr›n tan›mlad›¤› bir hastal›k. Anorexia Nervosa ise t›pta üç yüz y›ld›r bilinen bir hastal›k. Bu hastal›¤a karfl› uygulanan terapilerdeki geliflme ise henüz çok yenidir. Özellikle yeme bozukluklar›n› ele alan örgütlerden biri olan ANAD (National Association of Anorexia Nervosa and Associated Disorders) ABD’de 1976’da kurulmufl bir örgüt. Bizde bu konuda henüz örgütlenme ve terapide uzmanlaflmaya giden bir e¤itim yok. Bu nedenle, koruyucu toplum sa¤l›¤› ve ileriye dönük toplum talebini karfl›layabilmek için sadece gençlerin ve ailelerin bilinçlenmesi yetmeyecek, ayn› PHARMETIC SA⁄LIK • 73 paralelde/psikolog/dan›flman grubunun da h›zland›r›lm›fl özel e¤itimden geçmelerine ihtiyaç olacakt›r. Sanayileflmifl ülkelerde yayg›n olan “Yeme bozukluklar›” toplumumuzda da görülmeye baflland›. Birkaç y›l önce terapiye gelen bir gencin flikayetlerini hat›rl›yorum: “Yemek yedi¤imde rahats›z oluyorum. Suçluluk duyuyorum. Kafamdan sürekli olarak, ‘bugün ne kadar egzersiz yapsam da kilo versem’ düflüncesi geçiyor. Sürekli baflkalar›n› inceliyorum. ‹nsan iliflkilerinde çekingen ve güvensizim. Gece uykular›m kötü. Difllerimde çürümeler, difl etlerimde bozukluklar olufltu. ‹ki y›l önce regllerimde aksamalar bafllad›. Son 6 ayd›r tamamen reglden kesildim.” Bugün benzer flikâyetlerle doktor ve psikologlara gidenlerin say›s›nda art›fl var. Ço¤u da afl›r› kilo kayb›n›n veya afl›r› kilolu olman›n yaratt›¤› organik veya psikolojik y›pranmalar nedeniyle bir uzmana baflvuruyorlar. Yeme bozukluklar›ndan biri olan Anorexia Nervosa, yüzde 90 kad›nlar› ve özellikle de genç k›zlar› etkiliyor. Son 20 y›lda bu konuda yo¤unlaflan araflt›rmalar, nedenlerin çok yönlü oldu¤unu gösteriyor. Ergenlik y›llar›n›n özelli¤i, kiflilik yap›s›n›n yatk›nl›¤› ve aile yap›s›ndan gelen özellikler üzerinde duruluyor. Bunlardan baz›lar› flöyle: Ergenlikte genç, fark›nda olsun olmas›n, özgüven-özbe¤eni krizi yafl›yor. Be¤enilmek, kabul edilmek, çevre beklentilerine duyarl›l›k çok yo¤un. Zay›fl›k, özellikle sanayileflmifl ülkelerde, genç k›zlar›n fazlas›yla özendi¤i ve özendirildi¤i diyet ve egzersizle elde ediliyor. Her ikisi de kiflinin kontrolünde. Yani flartlar›n› baflkalar›n›n tayin edece¤i bir yar›fl de¤il ve onun için de cazip. Yurt d›fl›nda yap›lan araflt›rmalar›n da gösterdi¤i gibi, Anorexia’n›n özellikle yüksek e¤itime geçifl yapmakta olan genç k›zlarda görülmesinin bir nedeni, k›zlar›n geleneksel kad›n rolünü kabullenmekte zorlanmalar›. Yüksek standartlar› olan gençler, hedeflerine ulaflmakta zorland›klar›nda, baflar›s›zl›¤› riske etmeyip, kendi kontrollerinde tutabilecekleri zay›fl›¤›, yeni hedefleri haline getirebiliyorlar. Bir anlamda Anorexik için zay›fl›k, bilinçalt› baflar› hissini tatmin ediyor. Baflar›s›zl›k duygusu, insan iliflkilerinde yetersizlik, mükemmeliyetçilik ve yetiflkin rolünü kabullenmekteki çeliflkiler, kad›n›n çevre duyarl›l›¤›, görünüflüne ve vücut inceli¤ine verilen önemle birleflince, Anorexia riski art›yor. Aile içi s›k›nt›lar, anne baban›n evlilik iliflkisindeki çat›flmalar› ve annelerin mükemmeliyetçili¤i Anorexia’ya yatk›nl›¤› besliyor. Bütün bunlara stres faktörü, özellikle baflar› h›rs› ve rekabet bask›s› eklenince, psikobiyolojik yatk›nl›k olufluyor. Afl›r› perhizden açl›¤a giden Anorexia Nervosa bozuklu¤unda, yemek konusunda kendini kontrol etme sorunu yokken, yeme bozukluklar›n›n ikincisi olan Bulimia Nervosa’da yeme konusunda s›n›r koyma zorlu¤u, yani kontrolsüzlük ortaya ç›kar. Ayr›ca yurt d›fl›nda üniversite ö¤rencileri aras›nda yap›lan bir araflt›rmada, Bulimia’ya yatk›n k›z ö¤rencilerin, dikkatlerini belli bir fleye yo¤unlaflt›rmakta zorland›klar› tespit edilmifl. Belli bir süre içinde afl›r› yemek yiyen Bulimiklerin yeme¤e devam etmeleri, açl›klar›n› giderememifl olmalar›ndan de¤il, doyduklar›n›n fark›nda olmamalar›ndan kaynaklan›yor. Yani, bu kiflilerde kontrol eksikli¤i kadar dikkat eksikli¤i de söz konusu. Anorexia Nervosa veya Bulimia Nervosa gibi yeme bozuklu¤u olan gençlerin aileleri nelere dikkat etmeli? • Tart›, rejim veya kiloyu hat›rlatan fleyleri at›n. • Yeme bozuklu¤unun d›fl›nda hayat›n baflka yönleriyle ilgilenin. • Kendiniz dengeli beslenme örne¤i verin. Kendi kilo ve görünüflünüzle bar›fl›k olun. • Çocu¤unuzun nas›l göründü¤ü de¤il, nas›l hissetti¤i üzerinde durun. Baflkalar›yla k›yaslamay›n. • Çocu¤unuz tedavi görüyorsa sab›rl› olun. • Çocu¤unuzun yeme bozuklu¤u sorunundan utanç duymay›n. • Yarg›lay›c› olmay›n. • Yeme sorunu, ailenin en önemli sorunu haline dönüflmesin. • Mükemmeliyetçi olmay›n. • Yemekle ilgili davran›fla ödül veya ceza vermeyin. Kampanyal› Ürünler PHARMET‹C G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMET‹C SA⁄LIK • 74 Bella B’den Gö¤üs Ucu Temizleme Pediniz Hediye! Emzirme döneminde annelerin emzirme öncesinde ve sonras›nda gö¤üs ucu hijyenini sa¤lamalar›na destek olan Bella B Nipple Nurture Cleansing Pads, gö¤üs uçlar›ndaki yang›n›n yat›flt›r›lmas›na ve bebe¤in a¤z›nda oluflabilecek pamukçuk probleminin engellenmesine de yard›mc› olur. Bella B’den herhangi 2 ürün ald›¤›n›zda, gö¤üs ucu temizleme pediniz hediye! Perakende Sat›fl Fiyat›: 34.50 TL Bausch&Lomb Renu MultiPlus Solüsyon Hydranate içeren formülüyle protein temizli¤inde son derece etkili olan ReNu MultiPlus Solüsyon, lenslerin temizli¤i, durulanmas›, dezenfeksiyonu, nemlendirilmesi ve saklanmas› için ideal bir ürün. ‹ki kutu ReNu Solüsyonun kampanyal› fiyat› 49.50 TL yerine 29.75 TL. Perakende Satıfl Fiyat›: 29.75 TL Dermalogica’n›n Eksfoliant Hediyeli Bahar Kampanyas›n› Kaç›rmay›n! Dermalogica müflterileri Nisan ve May›s aylar› boyunca yapacaklar› al›flverifllerinde, ciltlerini bahara haz›rlayacak çok özel bir hediye kazanma flans›na sahip oluyor. Nisan ve May›s aylar›nda Dermalogica’dan biri Age SmartTM serisinden olmak üzere toplam üç ürün alanlara, her gün kullan›labilecek kadar ince dokulu peeling ürünü Daily Microfoliant hediye ediliyor. Babé Pediatric Spring Set Bebeklere özel bahar bak›m›. Patentli “Baby Care Complex” içeren ürünlerle güvenli bak›m! Üstelik %40 indirimli. Ayr›ca set ile birlikte bebe¤inizin banyo saatlerini keyiflendirecek banyo süngeri ve tara¤› da hediyedir... Photoderm MAX Fluide SPF 50+ (UVA 38) Karma ve ya¤l› ciltler için ak›flkan yap›ya sahip günefl koruyucu. Hücresel BioProtection® patenti ile cildin UV’ye karfl› do¤al savunma sistemlerinin aktive edilmesini destekler. Bu sayede günefl yan›klar›na karfl› güvenli koruma sa¤lar ve günefl kaynakl› erken yafllanman›n önlenmesine yard›mc› olur. Genifl spektrumlu UVA/UVB korumas› ile hücresel hasar riskinin azalt›lmas›na destektir. Yüz bölgesinde kullan›labilir. (Sensibio H2O 100 ml hediye) Perakende Satıfl Fiyatı (birim): 49.50 TL Toleriane Kampanyas› Alerjiye E¤ilimli ve Hassas Ciltlere Özel Günlük Bak›m Normal/Karma Ciltler: Toleriane SPA nemlendirici krem ve temizleyici jel alana; göz makyaj temizleyicisi hediye. Kuru Ciltler: Toleriane RICHE nemlendirici krem ve temizleyici dermo-nettoyant süt alana; göz makyaj temizleyicisi hediye. Ya¤l› Ciltler: Toleriane LEGERE nemlendirici krem ve temizleyici jel alana; göz makyaj temizleyicisi hediye. Nuxe’ten Hediyenizi Seçin, Annenize Gençli¤ini Geri Verin... 4.3.2.1 Kampanya 2 Adet 4.3.2.1 ald›¤›n›zda dijital tart›n›z hediye! Perakende Satıfl Fiyatı: TL SkinCeuticals Kampanyas› 2 adet SkinCeuticals cilt bak›m ürünü al›m›n›zda* Phloretin CF 15 ml hediye. Cildinizin gelece¤i bu fliflede… *Kampanyam›z 15 Nisan - 15 May›s tarihlerinde geçerlidir, stoklarla s›n›rl›d›r. T›rnak Bak›m Devinden Kaç›r›lmayacak Kampanya! Art›k deftere yaz› yazmak kadar kolay ve ekonomik bir t›rnak bak›m tekni¤iniz olacak! T›rnak bak›m›nda dünya devi olan Sally Hansen yine bir ilki gerçeklefltirerek t›rnak ve t›rnak eti bak›m kalemleriyle hayat›n›z› kolaylaflt›racak manikürü, sizlere muhteflem bir kampanyayla sunuyor. Pratik t›rnak kalemlerinden 1 adet ald›¤›n›zda tamamlay›c› 2. ürününüz an›nda hediye! Cuticle Massage Nail Treatment Pen Ultra Smoothing Growth Treatment Pen Hydro Therapy Nail Repair Treatment Pen Manicure Clean- Up Pen Perakende Satıfl Fiyat› (2 ürün bir arada): 44 TL fiimdi NUXE ürünlerinde Anneler Günü’ne özel muhteflem bir kampanya var. Diledi¤iniz iki NUXE antiaging ürününü ald›¤›n›zda Huile Prodigieuse (Çok Amaçl› Kuru Ya¤) ve Baume Prodigieux Lèvres (Çok Amaçl› Dudak Kremi) NUXE’ten annenize hediye... NUXE’te, anneniz için seçebilece¤iniz bitkisel içerikli, çok özel anti-aging ürünleri bulunuyor NUXE anti-aging serilerinin fiyatlar› 65TL’den 150TL’ye kadar de¤ifliyor. Color&Soin Fransa’da eczane kanal›nda %84 pazar pay› ile lider olan bitkisel saç boyas› Color & Soin art›k Türkiye’de!!! Eczanelerin asl›nda birer sa¤l›k dan›flman› oldu¤u gözönüne al›nd›¤›nda, içeri¤inde zararl› hammaddeler içeren klasik saç boyalar› eczanelerimizde sat›lmamal›d›r. Bunlar›n yerine bitkisel içerikli olan ve içinde kesinlikle Amonyak, Paraben ve Rezorsinol içermeyen dünyaca ünlü Fransa Lideri Color & Soin saç bak›m boyalar› tercih edilmelidir. Sadece eczanelerde. Perakende Satıfl Fiyat›: 28.50 TL PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 76 Depresyon Tedavisi Dünyada H›zla Artan Antidepresan Kullan›m› Prof. Dr. Müfit U¤ur Cerrahpafla T›p Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dal› Kiflinin bir sorunu oldu¤unda bunu çözmesini ve k›sa sürede mutlu olmas›n› sa¤layan bir ilaç yoktur. Asl›nda, antidepresan ilaçlar beyinde yapay bir mutluluk oluflturmamaktad›r. Tam aksine beyinde bozulmufl olan dengeyi yeniden sa¤lamay› hedeflemektedir. Antidepresan ‹laçlar: Yirminci yüzy›l›n bafllar›nda hastal›klar›n önem derecesini göstermek için sadece öldürücülükleri ölçülürken, beklenen yaflam sürelerinin ve kronik hastal›klar›n s›kl›¤›n›n artmas› nedenleri ile art›k yaflam kalitelerine etkileri de ölçülmektedir. Dünya Sa¤l›k Örgütü verilerine göre depresyon tüm dünyada dördüncü hastal›k yükü nedenidir. Bu kiflisel, sosyal ve ekonomik rahats›zl›k, fonksiyon ve üreticilik kayb›, yard›m gereksinimi niteliklerine dayanarak yap›lan bir hesaplamad›r. Türkiye'de de “Ulusal Hastal›k Yükü ve Maliyet Etkililik” çal›flmas› sonuçlar›na göre dördüncü s›rada yer alm›flt›r. Depresyon tedavisinde farmakoloji ve psikoterapilerin etkinlikleri kan›tlanm›flt›r. Ancak, tüm dünyada depresyonun yayg›nl›¤› ve hasta say›s›n›n fazlal›¤›na karfl› yeteri say›da psikoterapi yapabilecek personelin say›ca eksikli¤i, ekonomik nedenler, zaman ve mekân sorunlar› gibi sebeplerden dolay›, birinci ve ikinci basamakta depresyon tedavisinde en s›k kullan›lan yöntem antidepresan ilaçlar›n reçete edilmesidir. Son y›llarda depresyonun süre¤en ve tekrarlay›c› bir seyir gösterdi¤i üzerinde s›k durulmaktad›r ve psikiyatri alan› çal›flanlar› aras›nda son dönemin en önemli bak›fl aç›s› de¤iflimi, depresif bozuklu¤un k›sa bir bozukluktan çok, süre¤en bir rahats›zl›k olarak kabul edilmesidir. Geçirilen her ata¤›n yeni bir atak geliflme riskini artt›rd›¤› da bilinmektedir; depresyon ata¤› geçiren bir kiflinin, ikinci bir depresyon ata¤› geçirme ihtimali 2 y›l içinde %40, 5 y›l içinde %60, 10 y›l içinde %75 ve 15 y›l içinde %85 olarak bildirilmifltir. Bununla birlikte, bir depresif ata¤› olan kiflilerin yaklafl›k üçte biri, en az iki y›l süren süre¤en bir seyir gösterirler ve bu kifliler genellikle depresif ataklar aras›nda tam olarak düzelmezler. Depresyonu anlamak için birçok hipotez öne sürülmüfltür. Örne¤in üç biyojenik aminden serotonin, noradrenalin, dopaminden birisinin eksikli¤inin ve ifllevlerinde ortaya ç›kan azalman›n veya reseptörlerindeki say› ve duyarl›l›ktaki art›fl›n depresyonun alt›nda yatan biyolojik düzenek oldu¤unu ileri sürülmektedir. Antidepresan ilaçlar›n etkin uygulanmas› do¤ru tan› ile bafllar. ‹laç seçiminde hastan›n genel t›bbi durumu da göz önünde bulundurularak en az risk ve en iyi yan etki profiline sahip bir seçim yap›lmal›d›r. Depresyon tan›s› ve ilaç seçiminden sonra, ilac›n yeterli dozda kullan›m› çok önemlidir. Hastan›n hangi tip ilaca daha iyi yan›t verece¤i önceden tahmin edilemez. Major depresyon olgular›nda, bütün ilaçlar eflit olarak etkili görülmektedir. ‹laç seçiminden sonra hekim, doz, kullan›m süresi ve alternatif tedavi yöntemlerini içeren bir plan haz›rlamal›d›r. Bafllang›ç dozu düflük tutulabilir, amaç ilaca karfl› olan toleransa karar vermek ve bafllang›çtaki yan etki riskini en aza PHARMETIC SA⁄LIK • 78 Depresyon Tedavisi • Çocuklarda dikkat eksikli¤i, hiperaktivite bozuklu¤u. • A¤r› durumlar›nda (nöropatik a¤r›lar, bafl a¤r›s›, migren). Antidepresan ile ‹lgili Güncel Sorunlar: Antidepresan kullan›m›n›n %80 artmas› toplumun bilinçlenmesini de¤il, antidepresan ilaçlar›n gere¤inden fazla kullan›ld›¤›n› da düflündürmektedir. Günümüzde her s›k›nt›s› olana bir antidepresan verilmesi ya da kiflinin kendili¤inden kullanmas›, neredeyse rutin bir davran›fl hâline gelmifl durumdad›r. Depresyon hastas› olup olmad›klar›n› dahi bilmeyenler, rahatlayacaklar› umuduyla belirli dönemlerde antidepresan kullanmaktad›rlar. Özellikle ö¤renciler, s›nav dönemlerinde s›k›nt› ve stresten kurtulacaklar›na inanarak antidepresan ilaçlara baflvurmaktalar. indirmektir. En az 6-9 ayl›k tedavi süresi ve bu dönemde etkili dozun uygulanmas› önerilmektedir. Depresyon tedavisi s›ras›nda her zaman bu ilaçlar›n hastalar taraf›ndan özk›y›m amac›yla kullan›lmas› riski vard›r. Özellikle trisiklik, heterosiklik bilefliklerin yüksek dozlarda ölümcül kardiyak yan etkileri vard›r. Bu nedenle özk›y›m riskinin yüksek oldu¤u ve hastan›n hastaneye yat›r›lmas›n›n mümkün olmad›¤› durumlarda, serotonerjik ilaçlar gibi, yüksek dozda al›nmas› durumlar›nda, görece güvenilirli¤i olan ilaçlar tercih edilmelidir. Antidepresan sürdürme tedavisinin ani kesilmesi depresyonun depreflmesine, ya da ilac›n kesilme belirtilerine yol açabilmektedir. Kesilme belirtileri riskinden kaç›nmak amac›yla ilac›n aflamal› olarak kesilmesi gerekmektedir. Antidepresanlar›n etkinlik ve etkilerinin bafllamas› aç›s›ndan farklar› yoktur. Antidepresan ‹laçlar›n Kullan›m Alanlar›: • Duygu durum bozukluklar› (major depresyon, iki uçlu duygulan›m bozuklu¤u-depresif dönem, distimi). • Yo¤un kayg›lan›m bozukluklar› (panik bozukluk, tak›nt›-zorlant› bozuklu¤u, yayg›n kayg›lar› olan kifliler, fobiler, travma sonras› stres bozuklu¤u). • Yeme bozukluklar› (anoreksiya nervoza, bulumiya). • Uyku bozukluklar› (uykuya dalamama, uyurgezerlik, uykuda kâbuslar görme, narkolepsi, uyku apnesi, idrar kaç›rmalar›). Antidepresan ilaçlar›, di¤er tüm ilaçlarda olmas› gerekti¤i gibi, mutlaka bir uzman doktorun onay› al›nd›ktan sonra tüketmek gerekmektedir. ‹nsanlar›n s›k›nt›l›, yo¤un dönemlerinden antidepresan kullanarak kurtulmalar› mümkün de¤ildir. ‹nsanlar›n sorunlar›n› çözmek için ilaç almalar› çok yanl›fl bir davran›flt›r. Antidepresan ilaçlar, doktor kullan›lmas› gerekti¤ini belirtiyorsa bile, ancak düzen ve program içerisinde aylarca kullan›ld›¤›nda bir sonuç verirler. Kiflinin bir sorunu oldu¤unda bunu çözmesini ve k›sa sürede mutlu olmas›n› sa¤layan bir ilaç yoktur. Asl›nda, antidepresan ilaçlar beyinde yapay bir mutluluk oluflturmamaktad›r. Tam aksine beyinde bozulmufl olan dengeyi yeniden sa¤lamay› hedeflemektedir. Bu ilaçlar doktor denetiminde kullan›ld›¤›nda, hemen hiçbir riske yol açmad›¤› gibi, herhangi bir ba¤›ml›l›k da yapmamaktad›r. Antidepresan ilaçlar›n amac› keyif vermek ve uyuflturucu etkisi oluflturmak de¤ildir. Kaynaklar: Çetin M, Aç›kel C. Meta-Analizler Ifl›¤›nda: Bütün Antidepresanlar Ayn› m›d›r? Klinik Psikofarmakoloji Bülteni 2009;19: 87-92. Akkaya C. Depresyon Etyolojisinde Serotonin ve Noradrenalin. Yeni Symposium 2005; 43(3): 91-96. PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 80 Bitkilerle Tedavi Modern Fitoterapi: Neler Oldu, Neler Olacak? Uzm. Ecz. Levent Gökgünneç Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün fitoterapi baflta olmak üzere geleneksel t›p sistemlerinin uygulanmas›n› destekledi¤i ve genel olarak insanlar›n daha do¤al, daha yan etkisiz yöntemleri arad›¤› günümüz dünyas›nda, fitoterapi hem eczac›lar ve sa¤l›k profesyonelleri, hem de kullan›c›lar için çok ideal, destekleyici bir uygulama durumuna getirilebilir. 5000 y›ll›k geçmifli olan, Sümerler, Eski M›s›r, Antik Yunan, Hint kültürü, Kuzey ve Orta Amerika uygarl›klar› gibi tüm kadim uygarl›klarda yeri olan ve asl›nda “drug/ilaç” sözcü¤ünün bile temelinde yer alan fitoterapi, son 15-20 y›lda ciddi bir yükselifl ve popülerlik yafl›yor. Günümüzde kullan›lan “drug” sözcü¤ü eski Hollanda dilinde “kurutmak” anlam›na gelen “droog”dan geliyor. Tarih boyunca, uzunca bir süre insano¤lunun bildi¤i tek tedavi yöntemi olan, Orta Ça¤da “herbalizm” ad› alt›nda biraz yeralt›na çekilen (ki bu Ortado¤u kaynakl› inançlar›n Katolik Kilisesi ekseninde yükseldi¤i, insano¤lunun topraktan ve do¤adan uzaklaflt›¤›, sonunda da Endüstri Devrimi ile do¤adan tamamen koptu¤u dönemlere denk geliyor) fitoterapi, günümüzde tekrar ana ak›m t›p sistemlerine entegre oluyor. Bu süreç flüphesiz ki -popüler olan ve talep gören her konuda oldu¤u gibi- problemleri de beraberinde getiriyor. Modern fitoterapinin geliflimini Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün üç temel yay›n›n›n desteklemifl oldu¤u düflünülüyor. Bunlar, 1978 tarihli Alma-Ata Deklarasyonu, 1988 tarihli T›bbi Bitkiler Kalite Kontrol Manueli ve 2000 tarihli Geleneksel ‹laç Araflt›rmalar› Genel K›lavuzu’dur. Alma-Ata Deklarasyonu, sa¤l›¤›n yeni bir tan›m›n› yap›p, tüm devletlerin koruyucu t›p sistemleri ve birinci basamak sa¤l›k hizmetleri konular›na yo¤unlaflmalar› gerekti¤ini, tüm insanlar›n istedi¤i, seçti¤i sa¤l›k hizmetine ulaflma hakk› oldu¤unu belirtiyordu. Bunun yan›nda ayn› deklarasyonda; “Yeni Uluslararas› Ekonomik Düzen”e ba¤l› ekonomik ve sosyal geliflim için sa¤l›¤›n süreklili¤inin temel önem tafl›d›¤› da belirtiliyordu (bu aç›dan bak›ld›¤›nda komplo teorisyenlerinin söyleyip durdu¤u gibi “Yeni Dünya Düzeni” terimini ilk kullanan 1990’da George Bush de¤ilmifl yani!). Bu süreçten sonra t›bbi bitkiler ve fitoterapi uygulamalar› pek çok ülkede temel sa¤l›k hizmetlerinin aras›na girmeye bafllad›. T›bbi bitkiler üzerine yap›lan bilimsel çal›flmalar da h›zla artmaya bafllad›. PubMed’de, 1990’da, “fitoterapi” sözcü¤ünü içeren çal›flma say›s› yüzü bulmazken, 1998’de 1.000’den fazla yay›n fitoterapi sözcü¤ünü içeriyordu. Bu say› 2005’te 12.000’i, 2007’de 15.000’i geçti. Günümüzde fitoterapi pek çok alanda yayg›n kullan›ma sahip. Sindirim problemleri, so¤uk alg›nl›¤› ve ba¤›fl›kl›k, kilo kontrolü, uykusuzluk ve di¤er sinirsel problemler, çeflitli a¤r›lar, dolafl›m sorunlar› (varis gibi), kardiyovasküler destek ve kad›n sa¤l›¤›, t›bbi bitkilerin en çok kullan›ld›¤› alanlar aras›nda bulunuyor. 90’larda ve 2000’lerde yap›lan birçok klinik çal›flma, t›bbi bitkilerin yukar›daki sa¤l›k sorunlar›nda ortalama %40-70 aras› etkili oldu¤unu gösteriyor. Bu etki yüzdeleri, örne¤in anksiyeteye karfl› kullan›mda görülen %20-40 etkinlikten, venöz yetmezlik semptomlar› ve PHARMETIC SA⁄LIK • 82 Bitkilerle Tedavi Son dönemde baz› çal›flmalar, bu bitkilerle ilgili toksikolojik etkiler ortaya ç›ksa da genelde bu bitkiyle ilgili de¤il, haz›rlanan formülasyonlar›n zay›fl›¤› veya tahflifl edilmesiyle ilgili oluyor. Örne¤in içinde bitkisel bir kar›fl›m oldu¤u iddia edilen bir üründe yüksek dozda toksik etkileri oldu¤u bilinen kimyasal maddeler ç›kabiliyor. Elbette bu durum fitoterapiye duyulan güvenin sars›lmas›na yol aç›yor. Daha önce de belirtti¤imiz gibi popüler olan her konu k›sa yoldan zengin olmaya, yüksek oranda haks›z kazanç elde etmeye ve kand›rmacaya aç›k hale geliyor (insanl›k olarak bu duruma nas›l geldi¤imizi Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün deklerasyonuna bile “yeni ekonomik düzen” terimini ekleyenlere bir sormak gerekiyor tabi). Fitoterapi de bu durumdan ba¤›ms›z de¤il. Özellikle kilo kontrolü-obezite gibi herkesi ilgilendiren bir sorun veya kanser gibi ciddi sa¤l›k problemleri söz konusu oldu¤unda, insanlar›n zay›f noktalar›n› ve umutlar›n› suistimal edebilecek pek çok öneriye burada da rastlanabiliyor. Bu nedenle fitoterapinin yeterli bilgi ve deneyim sahibi, konunun uzman› kiflilerce uygulanmas› büyük önem tafl›yor. Hâlihaz›rda ö¤renimleri s›ras›nda bu konuyu kapsaml› ve derinlemesine gören sa¤l›k profesyonelleri olarak eczac›lar›n ön plana ç›kmas› gerekiyor. varisten korunmada elde edilen %60-80 etkinli¤e dek uzan›yor. Fitoterapide temel önem tafl›yan konulardan birisi güvenlik. T›bbi bir bitki, geleneksel olarak 30 y›ldan uzun süredir bir veya daha fazla toplum taraf›ndan kullan›l›yorsa, güvenilir kabul ediliyor. T›bbi bitkilerle ilgili kullan›mlara ba¤l› güvenlik de¤erlendirmeleri 4 farkl› flekilde yap›labiliyor. Toksikolojik Verileri De¤erlendirme Herhangi bir toksikolojik veri yoksa ve en az 30 y›ll›k geleneksel kullan›m varsa bitki güvenli kabul edilir. Baz› toksikolojik veriler varsa, bitkinin geleneksel kullan›m süresi, hangi sa¤l›k problemlerine karfl› kullan›ld›¤› ve toksik sonuç görülen hasta say›s› araflt›r›l›r, gerekli uyar›lar yay›nlan›r. Toksik etkiler varsa, doz-toksisite çal›flmalar› yap›l›r, gerekirse bitkinin kullan›m› yasaklanabilir. Bitkinin kullan›m› suistimale aç›k ise ba¤›ml›l›k durumu araflt›r›l›r, gerekirse bitkinin kullan›m› yasaklanabilir. Bunlar›n yan›nda, e¤er herhangi bir bitkiyle ilgili geleneksel kullan›m bilgileri yoksa yine doz-toksisite çal›flmalar› yap›l›r. Bu son durum özellikle son y›llarda Bat› dünyas›nda h›zla yayg›nlaflmaya bafllayan Çin kökenli bitkiler için geçerli. Avrupa kökenli rasyonel fitoterapide kullan›m bilgileri olmayan Çin bitkileri artt›kça bunlarla ilgili çal›flmalar›n da artmas› gerekiyor. Sonuçta Dünya Sa¤l›k Örgütü’nün fitoterapi baflta olmak üzere geleneksel t›p sistemlerinin uygulanmas›n› destekledi¤i ve genel olarak insanlar›n daha do¤al, daha yan etkisiz yöntemleri arad›¤› günümüz dünyas›nda, fitoterapi hem eczac›lar ve sa¤l›k profesyonelleri, hem de kullan›c›lar için çok ideal, destekleyici bir uygulama durumuna getirilebilir. Di¤er taraftan yanl›fl/eksik bilgilendirmeler ve pazarlama faaliyetleri nedeniyle, daha yolun bafl›ndayken hayal k›r›kl›¤› yarat›p vaz geçilen bir uygulamaya dönüflebilir. Örne¤in bundan birkaç sene önce “bildi¤imiz, al›flt›¤›m›z büyük flehir hayat›n› de¤iflterecek” olan bir Ginger vard›, ona ne oldu hat›rlayan var m›? Uzman Önerileri PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 84 Migreni Tan›yal›m Uzm. Dr. Özlem Güngör Tunçer fiiflli Florence Nightingale Hastanesi Nöroloji Bölümü Auras›z migren, aural› migren (bafl a¤r›l› ve bafl a¤r›s›z aura, ailesel ve sporadik hemiplejik migren ve baziler tip migren), s›kl›kla migren öncülü olan çocukluk ça¤› periyodik sendromlar› (siklik kusmalar, abdominal migren, çocukluk ça¤›n›n iyi huylu paroksizmal vertigosu), retinal migren, migren komplikasyonlar› (kronik migren, status migrenozus, ›srarl› aura, migrenöz infarkt, migrenin tetikledi¤i nöbet) migren tipleri aras›nda yer al›r. Migren Nedir? Migren tipi bafl a¤r›lar›; genellikle bafl›n bir yar›s›nda lokalize, zonklay›c› karakterde, fiziksel aktivitelerle art›fl gösteren, s›kl›kla bulant› ve kusman›n efllik etti¤i bafl a¤r›lar›d›r. Baz› hastalarda ›fl›k, ses ve kokudan rahats›zl›k duyma, a¤r› öncesi ve sonras› dönemde baz› davran›fl ve ruhsal durum de¤ifliklikleri görülebilir. Atak s›ras›ndaki olumsuz etkilerin yan›nda, okul ve ifl performans›nda düflme ve sosyal problemler gibi kronik etkileri vard›r. Migrenin toplumdaki yayg›nl›¤› nedir? Kad›nlar›n yaklafl›k %20’sinin, erkeklerin ise %8’inin migrenli oldu¤u bilinmektedir. Bir migren ata¤›n›n süresi ortalama ne kadard›r? Eriflkinlerde 4-72 saat kadar sürer. Migrenin prodrom döneminde karfl›lafl›labilecek bafll›ca semptomlar nelerdir? Nöro-psikolojik semptomlar; afl›r› duyarl›l›k-tepkisellik, depresif duygu durumu, öfori, nadiren hiperaktivite, konsantrasyon ve dikkatte azalma, kelime bulma güçlü¤ü, konuflurken tak›lma, artm›fl ›fl›k-ses-koku duyarl›l›¤›, esneme ve uyuma iste¤i fleklinde görülebilir. Sistemik/otonom semptomlar; açl›k, tatl› yeme iste¤i, ifltah art›fl› veya ifltahs›zl›k, afl›r› su içme, vücutta su tutulmas›, s›k idrara ç›kma ve kar›nda flifllik hissidir. Aura nedir? Bafl a¤r›s› ataklar›nda a¤r› döneminden önce (nadiren a¤r› dönemi s›ras› veya sonras›nda) dakikalar içinde geliflen (15-20 dk) ve 60 dakikadan k›sa süre içinde kaybolan geçici fokal nörolojik semptomlard›r. Aura semptomlar› görsel, duysal, motor semptomlar ile lisan ve beyin sap›yla ilgili bozukluklar› içerebilir. Migren hastalar›n›n ne kadar›nda aura görülür? %10-15 kadar›nda aura semptomlar›na rastlan›r. Migren tetikleyicileri aras›nda neler vard›r? Yiyecek ve içecekler (peynir, aspartam, alkol), çevresel faktörler (parlak ›fl›k, hava de¤ifliklikleri, yükseklik, çeflitli kokular), ilaçlar, hormonal faktörler (menstruasyon, ovulasyon,oral kontraseptifler) s›k rastlanan tetikleyicilerdendir. Migren gelifliminde rol oynayan faktörler nelerdir? Günümüzde migren, genetik faktörlerin çevresel faktörlerle etkileflim gösterdi¤i kompleks, çok genli (poligenik) bir hastal›k olarak kabul edilmektedir. Aural› migrende genetik faktörlerin auras›z migrene göre daha fazla rolü oldu¤u düflünülmektedir. Santral serotoninerjik ve adrenerjik a¤r› modüle eden sistemleri içine alan nörovasküler bir teoride, nörojenik inflamasyonun migren a¤r›s›ndan sorumlu oldu¤u düflünülmektedir. Migren oluflumunda kortikal aktivite Uzman Önerileri varl›¤› bugün kabul gören bir görüfltür. Kortikal yay›lan depresyonun auran›n alt›nda yatan temel mekanizma oldu¤u kan›tlanm›flt›r, ancak hala tam aç›kl›¤a kavuflmam›fl sorular vard›r. Migren patofizyolojisinde beyin sap› mekanizmalar›n›n da katk›s› oldu¤u kesindir. Bulant›, otonom semptomlar gibi efllikçiler bu yap›lardaki de¤iflik sinyallerden kaynaklanmaktad›r. Hipotalamusun oreksin sisteminin potansiyel rolü oldu¤u da düflünülmektedir. Kalsitonin geni ile iliflkili peptid (CGRP) denen, serebral otoregülasyonda önemli rolü olan nöropeptidin migren ata¤› s›ras›nda artt›¤› ve bu sistemin aktivasyonunda rol oynad›¤›n›n gösterilmesi son y›llardaki önemli geliflmelerdendir ve yeni tedavi stratejilerine yön vermifltir. Migren tipleri nelerdir? Auras›z migren, aural› migren (bafl a¤r›l› ve bafl a¤r›s›z aura, ailesel ve sporadik hemiplejik migren ve baziler tip migren), s›kl›kla migren öncülü olan çocukluk ça¤› periyodik sendromlar› (siklik kusmalar, abdominal migren, çocukluk ça¤›n›n iyi huylu paroksizmal vertigosu), retinal migren, migren komplikasyonlar› (kronik migren, status migrenozus, ›srarl› aura, migrenöz infarkt, migrenin tetikledi¤i nöbet) migren tipleri aras›nda yer al›r. Kronik migren ve migren statusu ne anlama gelir? En az 3 ay süre ile ayda 15 gün üzerinde migren a¤r›s›n›n görülmesi kronik migren, 72 saatten uzun süreli migren a¤r›s› da migren statusu olarak tan›mlan›r. Menstrüel migren nedir? Klinik gözlemler, migren bafl a¤r›lar›n›n menstrüel dönem öncesinde daha s›k ve daha fliddetli oldu¤unu ortaya ç›karm›flt›r. Bu bafl a¤r›lar›, di¤er migren bafl a¤r›lar›n›n cevap verdi¤i tedavilere dirençli kalabilir, uzayabilir ve çok daha fliddetli olabilir. Menstrüasyon s›ras›nda migren ataklar› s›k görülmesine karfl›n, e¤er ataklar›n %90’› menstrüasyon s›ras›nda oluyorsa bu menstrüel migren ad›n› al›r. Bafl a¤r›s›n›n menstrüel migren olarak tan›mlanabilmesi için ataklar›n %90’›n›n adetten önceki 2 gün PHARMETIC SA⁄LIK • 85 ve adetin son günü aras›nda olmas› gerekmektedir. Migren tan›s› nas›l konur? Migren tan›s›, hastal›¤›n öykü özelliklerine dayan›larak konulur, tan› için özel bir laboratuvar testi veya radyolojik inceleme yoktur. Migren nas›l tedavi edilir? 1- Atak tedavisi: fiiddetli a¤r› s›ras›nda uygulanacak ilaçlar ve yard›mc› yöntemlerdir. 2- Profilaksi (koruyucu tedavi): A¤r›y› önleyici ilaçlar ve yöntemlerdir. Akut atak tedavisinde amaç nedir? Migren ataklar›n› etkili, h›zl›, tutarl› ve 24 saat içinde tekrar› olmaks›z›n kal›c› bir flekilde tedavi etmektir. Genel olarak ilk tercih non-spesifik migren ilaçlar›d›r, e¤er hasta bu tedaviden fayda görmezse spesifik migren ilaçlar›na geçilir. Bulant› ve kusman›n efllik etti¤i durumlarda anti-emetik ilaçlar verilir. Profilaksi tedavisi gerektiren durumlar nelerdir? Ayda 2 ve/veya daha çok atak, ayda 4 ya da daha çok a¤r›l› gün olmas›, atak tedavisine ra¤men günlük yaflam kalitesini bozan ataklar›n olmas›, atak ilaçlar›na kontrendikasyon oluflturacak ciddi yan etkilerin olmas›, baziler veya komplike migren ataklar› varl›¤›nda profilaksi tedavisi düflünülmelidir. Profilaksi tedavisinin amaçlar› nelerdir? Ataklar› önlemek, atak s›kl›¤›n›, fliddetini ve süresini azaltmak, akut atak tedavilerini en aza indirmek, hastan›n en az yan etkiye maruz kalmas›, ilaçlar›n düzenli olarak ve yeterli dozda kullan›lmas›, düflük dozda bafllan›p ve yan etki oluflmadan etkin doza ç›k›lmas› amaçlan›r. Profilakside ne tip ilaçlar kullan›l›r? Hastan›n ek yak›nma ve semptomlar›na göre karar verilir. Beta blokerler, antidepresanlar, baz› antiepileptikler ve kalsiyum kanal blokerleri en s›k kullan›lan ilaçlard›r. Bir profilaksi ilac›n›n etkinli¤i ile ilgili karar verebilmek için yeterli kullan›m süresi ne olmal›d›r? En az 4 ay süre kullan›m gereklidir. Profilaksi tedavisi için gereken en az süre ne olmal›d›r? 6 ay. Özel durumlarda tedavide farkl›l›klar var m›d›r? Evet, gebelik ve emzirme, çocuk ve adelosan dönemlerinde tedavi yaklafl›mlar› farkl›l›klar göstermektedir. Bununla beraber, menstrual migren ve migren status tedavileri de ayr› özellikler tafl›maktad›r. Migrende ilaç d›fl› tedaviler var m›d›r? Hastan›n hastal›k hakk›nda bilgilendirilmesi, yaflam fleklinin düzenlenmesi (düzenli uyku ve beslenme, egzersiz, relaksasyon teknikleri, tetikleyicilerden kaç›nmak), biyo-feedback, kognitif ve davran›flsal tedaviler uygulanabilir. Yaflam›n ‹çinden PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 86 “Bir Ülkenin Vitrini Sanatt›r” Nilgün Belgün Tiyatro Sanatç›s› Son dönemde eczaneleri marketlere tafl›may› düflünüyorlar ki bence bu korkunç bir düflünce. Kitap kitapç›dan al›n›r çünkü kendine has bir havas› vard›r, ilaç da eczanelerden al›n›r. Markete giripte asla ilaç almam, bu tür geliflmeleri hiç do¤ru bulmuyorum… Yetene¤inizi nas›l keflfettiniz? Annemin anlatt›¤› bir hikâye göre, asl›nda daha iki buçuk yafl›ndayken yetenekli oldu¤um ortadaym›fl. Bana bakan han›m› taklit ederek topal yürürmüflüm. Bütün aile “Niye bu çocuk topall›yor” demifller. Doktorlara götürmüfller sakat m›y›m, diye kontrol ettirmifller. Önce hiçbir fley anlafl›lamam›fl. Bana bakan han›m kahve servisi yap›nca, doktorlar onun taklidini yapt›¤›m› anlam›fllar. Çünkü kad›n sekerek yürüyormufl. O zamanlardan belliymifl ne olaca¤›m. Oyunculuk gözleme dayal› bir ifltir ve benim de gözlemcili¤im kuvvetliydi... Ortaokul y›llar›ndan itibaren tiyatro oyuncusu olmaya karar vermifltim. Liseyi bitirdikten sonra konservatuara girdim ve tiyatro bölümünü bitirdim. Profesyonel oyunculu¤a nas›l bafllad›n›z? 1974’te Devekuflu Kabare ile bafllad›m. Metin Akp›nar, Zeki Alasya, Ahmet Gülhan, Oya Baflar ve ben, 4 kiflilik bir grupla Haneler oyununu sergiledik. Baflroldeydim, oyun çok be¤enildi ve büyük bir ses getirdi. Ard›ndan uzun y›llar Ali Poyrazo¤lu Tiyatrosu ile çal›flt›m. Ali Bey’le y›llarca televizyon programlar› da yapt›m. Levent K›rca Tiyatrosu ve Dormen Tiyatrosu’nda oynad›m. 1990 y›l›nda “Bir Baflka Gece” adl› programla televizyona ad›m att›m. Müjdat Gezen’le oynad›¤›m›z, meflhur Darbukatör Bayram tiplemesinin kar›s› Gülpembe rolüyle daha çok tan›nd›m. O y›llarda da tiyatroyu hiç b›rakmad›m ve her y›l mutlaka bir oyunda yer ald›m. Özetle 38 y›ld›r oyunculuk yap›yorum. fiimdilerde de Ali Poyrazo¤lu ile birlikte “‹yi Günde Kötü Günde” adl› iki kiflilik oyunu kapal› gifle oynuyoruz. Televizyon programlar› ve dizi oyunculu¤u hakk›nda düflünceleriniz neler? Televizyonda pek çok kez sunuculuk yapt›m ve dizilerde rol ald›m. Ayn› zamanda TV 8’de “Hafta ‹çi Her Gün Nilgün Belgün” adl› bir kad›n program› sundum. Benim gönlümde yatan aslan asl›nda tiyatro oyunculu¤udur, çünkü Tiyatro bir oyuncunun er meydan›d›r. Ama bunun yan›nda dizilerde ve sinema filmlerinde de oynayabilirim. Ayr›ca dizilerde tiyatrocular oynad›kça kalite üst seviyelere ç›kt›. Peki ya sinema? 4-5 tane sinema filminde rol ald›m. Ancak ben daha çok tiyatro a¤›rl›kl› yaflad›¤›m için sinema benim hayat›mda ikinci, üçüncü planda kald›. Elbette iyi bir teklif, iyi bir rol oldu¤u zaman keyifle oynuyorum. ‹ki kitab›n›z var, bunlardan bahseder misiniz? Aflk ve Komedi “‹çimdeki Kad›n”, Düet ve Düello “Bir Kad›n Bir Erkek” adl› iki kitab›m var. Düet ve Düello, daha çok kad›n-erkek iliflkileri üzerine… Aflk ve Komedi ‹çimdeki Kad›n ise do¤umdan itibaren bugünlere nas›l geldi¤imi anlatan; oyunculuk hayat›mla, kendi özel yaflam›mla, ayr›l›klar›m ve evliliklerimle, hayata bak›fl›mla, k›ssalardan ald›¤›m hisselerle ilgili, bütün kad›nlara ithaf etti¤im çok güzel bir an› kitab›d›r. Yaflam›n ‹çinden Türk tiyatrosunun durumunu ve seyircinin ilgisini nas›l buluyorsunuz? Televizyon hayat›m›za girdikten sonra Türk tiyatrosu biraz ikinci plana at›ld›. Seyirciler evde oturup televizyon izlemeyi daha kolay buldular, çünkü bütün diziler ayaklar›na geldi. Oysa bir ülkenin vitrini sanatt›r ve tiyatro da çok önemli bir sanat dal›d›r. Tiyatro insan›n aynas›d›r, bu yüzden bizlerde çocuklar›m›z› küçük yafltan itibaren tiyatroya al›flt›rmal›y›z. PHARMETIC SA⁄LIK • 87 bir kimlik oldu¤um, oyunculu¤umu sadece oyunda kulland›¤›m için kendimi televizyonda çok olumlu buluyorum. Her sene mutlaka yeni oyunlar oynayaca¤›m. Ali Poyrazo¤lu ile oynad›¤›m›z oyun 2 senedir devam ediyor ve çok tutuldu, seneye buna ilave bir oyun daha haz›rlayabiliriz. Akasya Dura¤› da san›yorum bir sene daha devam edecek. Di¤er yandan sosyal projelere a盤›m. Çeflitli sosyal projelere ve sa¤l›k çal›flmalar›na destek veriyorsunuz, bu çal›flmalardan bahseder misiniz? Uzun bir dönem Anadolu’nun 15 flehrinde dolaflarak, Türk kad›n›n› menopoz konusunda bilinçlendirmeye çal›flt›m. Ayr›ca Parkinson hastal›¤› ile ilgili bir kampanyada yer ald›m. “Tepetaklak” oyunuyla y›l›n en iyi komedi kad›n oyuncusu ödülünü alm›flt›n›z, ödüllerin sizin için önemi nedir? Ödüller insan› motive eder. Kendine olan güvenini, oyunculu¤unu destekler. Zaten halk taraf›ndan takdir edilirken, bir de belirli insanlar, jüriler taraf›ndan takdir edilmek çok keyifli… Yaln›z bu, jüriler her zaman do¤ru karar veriyor demek de¤il, çünkü onlar da hata yapabiliyor. Ben halk›n takdirini, ödülünü tercih eden bir oyuncuyum. Gelecek dönemde bizleri ne gibi yeni projeler bekliyor? Yapt›¤›m kad›n program› çok be¤enildi ve tutuldu. Televizyonda mutlaka bir program sunuculu¤u yapmak istiyorum. Bu aralar daha çok bir gece program› düflünüyorum, çünkü belli bir birikimi, yaflam›fll›¤›, kültürü ve söyleyecek laf› olan, sohbet etmesini bilen insanlar›n televizyonda program yapmalar›ndan yanay›m. Kendimde de bu birikimi gördü¤üm, seyircinin çok sevdi¤i, sahici ‹nsanlar›n, bir sanatç› ve kad›n olarak, bana ihtiyaç duydu¤u her yerde onlarla birlikte çal›fl›r›m. Sizin için “bak›ml› ve sa¤l›kl›” olmak ne anlama geliyor? Bak›ml› ve sa¤l›kl› olmak önce hijyenden geçer. Bir kad›n mutlaka temizli¤e önem vermelidir. Örne¤in; cilde sadece krem sürmek yetmez, cildinizin temiz olmas› gerekir. Bir oyundan ç›k›p evime gitti¤imde, hiçbir zaman yüzümde makyaj malzemeleriyle durmam. Mutlaka y›kar, temizlerim, tertemiz olunca da, üzerine çok güvendi¤im kremimi sürerim. Bir gün bile cildimi temizlemeden yatmam. Hijyenden sonra cildinize uygun ürünü kullanmak önemlidir. Kozmetik ürünü olarak sadece dermokozmetikleri kullan›r›m ve bu benim önem verdi¤im bir özelli¤imdir. Eczanelerden al›flverifl yapmay› tercih ederim. Herkesin, “flunu kullan, bunu kullan” diyerek tavsiye etti¤i ürünü kullanmam. Son y›llarda bana, “cildin ne kadar iyi, ne kadar güzel” diyorlar. Kinerase ad›nda, eczanelerde sat›lan Anemon çiçe¤i içerikli bir kremim var. Amerika’da keflfettim ve döndü¤ümde Türkiye’de de buldum. Uzun süredir de kullan›yorum. Asla ve asla güvenmedi¤im bir ürünü kullanmam. Güvenmem için de ilk olarak bir ürünün eczanelerde sat›l›r olmas› gerekir. ‹kinci olarak içeri¤ine bakar›m ve kendimde uygular›m. Bir baflka de¤iflle kendim kullanmadan baflkas›na bir ürün önermem. Han›mlara güvenilir bir ilaç grubu olan dermokozmetik ürünleri tercih etmelerini rahatl›kla tavsiye edebilirim. Biz kad›nlar için en önemli yerimiz cildimiz ve yüzümüz, bu nedenle onlara iyi bakmam›z gerekiyor… Eczac›lar›n bu ülkenin sa¤l›¤›ndaki yeri hakk›nda düflünceleriniz neler? Eczac›lar sa¤l›k aç›s›ndan bizlerin dan›flman› niteli¤indedir. Ben, örne¤in; bir alerji nedeniyle eczaneye girip, eczac›n›n tavsiye etti¤i ürünü rahatça al›p kullanabilirim. Ecz. Tülin K›z›l›rmak ve Ecz. Atilla Atasoy benim kadim dostlar›md›r, sa¤l›kla ilgili konular› onlara sorar, bilgi al›r›m. Son dönemde eczaneleri marketlere tafl›may› düflünüyorlar ki bence bu korkunç bir düflünce. Kitap kitapç›dan al›n›r çünkü kendine has bir havas› vard›r, ilaç da eczanelerden al›n›r. Markete giripte asla ilaç almam, bu tür geliflmeleri hiç do¤ru bulmuyorum… Alternatif Tedaviler PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 88 “Köklü Bir ‹yileflme Sanat›” Ecz. Semra Yo¤urtçu Pharmetic Giriflimci Eczac›lar Derne¤i Üyesi Modern t›bb›n ve bilimin bütün çabalar›na ra¤men h›zla ve ço¤alarak artan kronik hastal›klarda homeopati ile çok baflar›l› sonuçlar elde edilmektedir. Günümüzde hastal›k yapan etkenlerin çok güçlü ilaçlarla yok edilmeye çal›fl›lmas›n›n umulan baflar›y› getirmedi¤i, hatta organizmaya zarar verdi¤i bilinmektedir. Homeopati ise semptomlar› bask›lamaz, geçici rahatlama sa¤lamaz. Tedavi, hastal›¤›n alt›nda yatan gerçek nedene yöneliktir. Bize kendinizi tan›t›r m›s›n›z? E.Ü. Eczac›l›k Fakültesi, 1977 y›l› mezunuyum. Çeflme’de eczane iflletiyorum. 1999 y›l›nda ‹zmir’de Alman bir pratisyen ile homeopati çal›flmaya bafllad›m. PHARMET‹C Giriflimci Eczac›lar Derne¤i üyesiyim. Pharmetic her alanda yeniliklere, geliflmeye aç›k ve öncü bir kurum oldu¤undan, homeopatiyle ilgili çal›flmalara özel bir önem veriyor. Bu ba¤lamda dernekte kurulan komisyonda da görevliyim. Homeopatiyi nas›l tan›mlayabiliriz? Homeopati, hastal›¤› de¤il hastay› tedavi eden ve vücudun dengesini yeniden oluflturan bir iyileflme sanat›d›r. Güvenilir ve bilimsel ilkelere dayanan ilaçl› bir tedavidir. Latince “homoeos=benzer” ve “pathos=hastal›k” sözcüklerinin bir araya gelmesinden oluflur. Homeopatinin Dünya’daki geliflimi nas›l olmufltur? Homeopatinin kökeni, t›bb›n babas› Hipokrat’a kadar uzan›r. Zaman içerisinde Bat›’da uykuya dalar, ama Do¤u aleminde benimsenerek sürer. ‹bn-i Sina ile yeniden canlan›r. 200 y›l kadar önce Alman hekim, simyac› ve eczac› Samuel Hahnemann, eski t›p kitaplar›n› tercüme ederken tan›flt›¤› bu yöntemi gün ›fl›¤›na ç›kar›r, araflt›r›r ve gelifltirerek insanl›¤a arma¤an eder. Homeopatik tedavinin özü nedir? Sa¤l›kl› bir insanda baz› hastal›k belirtilerine benzer birçok etkiyi gösteren bir ilaç, yeterince hafifletilmifl dozlarda verilince, o hastal›¤›n tüm belirtilerini çabuk, köklü ve sürekli bir biçimde, tam olarak ortadan kald›rma gücüne sahiptir. Klasik t›pta a¤r›y› a¤r› kesici, atefli atefl düflürücü, kafl›nt›y› kafl›nt› giderici ilaçla tedavi ederiz. Daha do¤rusu belirtiyi bask›lar, üzerini örteriz. Homeopatide ise atefli atefl yapan, kafl›nt›y› kafl›nt› yapan ilaçla tedavi ederiz. Asl›nda klasik t›pta da benzer uygulamalar vard›r. Örne¤in; kansere sebep olan X ›fl›nlar› ve radyum, ayn› zamanda kanser tedavisinde de kullan›lmaktad›r. Bedenimiz bizi her zaman korumaya çal›fl›r ve kendini iyilefltirme yetene¤ine sahiptir. Bir fleylerin bozuldu¤unu, kötüye gitti¤ini fark edince kendini iyilefltirmek için harekete geçer, belirtiler yani semptomlar oluflturur. Amaç vücuttaki dengeyi korumakt›r. Örne¤in; s›cak havada vücudun iç ›s›s›n› korumak için ilgili mekanizma harekete geçer ve terleriz. Böylece vücut so¤utulmufl olur. So¤uk havada ise titreyerek vücut ›s›s›n› yükseltmeye çal›fl›r›z. Homeopatide kullan›lan ilaçlar da ayn› mekanizma ile çal›fl›r. Hastaysan›z ve vücudunuz semptomlar üretiyorsa, buna neden olan kaynak yok olmad›kça, bu belirtiler ortadan kalkmayacakt›r. Klasik ilaç tedavisiyle bu semptomlar› susturup üzerini örtebiliriz, ama ilk f›rsatta bir yolunu bulup tekrar kendilerini baflka bir flekilde göstereceklerdir. Yaflam koflullar›, çevre kirlili¤i, iklim de¤ifliklikleri, g›dalar›m›zdaki katk› PHARMETIC SA⁄LIK • 90 maddeleri, hormon ve tar›m ilac› kal›nt›lar›, stres, uykusuzluk, ilaçlar, sigara, alkol vb. yaflam gücümüzü zay›flatarak vücudun dengeyi koruma yetene¤ini azalt›yor. Fiziksel, ruhsal ve zihinsel birtak›m semptomlar meydana geliyor. ‹flte homeopati vücudun kendi kendini tedavi edici mekanizmas›n› uyararak denge durumuna dönmesini sa¤l›yor. Homeopatik ilaçlar ile ilgili neler söyleyebilirsiniz? Hiçbir toksik, yan etkisi olmayan bu ilaçlar sentetik de¤ildir; bitkisel, hayvansal ve mineral kökenli olabilirler. Kar›fl›m halinde de¤il, tek bir madde içerirler. Küçük laktoz granüllerine ilaç özütü emdirilir ki buna globuli denir. Bunun yan› s›ra tablet, damla, krem, gibi ilaç formlar› da bulunmaktad›r. Homeopatik tedavinin temel prensipleri nelerdir? Homeopatik tedavinin 3 temel prensibi vard›r: 1- Benzerlik ‹lkesi: Hipokrat’›n deyimi ile “similia similibus currantur” yani benzer benzeri tedavi eder. Anonim bir deyim ile çivi çiviyi söker. So¤an soyarken gözler yaflar›r ve akar. Hatta fazla sekresyon göze s›¤may›p burundan da ak›nt› olur. Ayn› belirtiler so¤uk alg›nl›¤› semptomlar›d›r. Demek ki so¤an ekstresinden haz›rlanan homeopatik ilaç so¤uk alg›nl›¤› tedavisinde kullan›labilir. Uykusuzluk yapar diye akflamlar› içmekten çekindi¤imiz, kahveden haz›rlanan homeopatik ilaç, uykusuzluk tedavisinde kullan›labilir. 2- Minimal Doz: Dr. Hahnemann önceleri saf tentür kullan›yordu. Ayn› dozda bile verse baz› kiflilerde semptomlar daha da kötüleflebiliyordu. Bu nedenle ilaçlar› seyreltmeye bafllad› ve seyreltme oran› artt›kça ilac›n yan etkilerinin daha da azald›¤›n› gördü. 3- Tek ‹laç ve ‹lac›n Bireysellefltirilmesi: Homeopatideki tedavi ilkesi “hastal›k yok hasta var”d›r. Bu yaklafl›m, organlar›n tek bafl›na rahats›zl›k geçirdi¤ini düflünmez. Vücudun tamam›n›; beden, zihin ve ruh bir bütün Alternatif Tedaviler olarak de¤erlendirir. Kifli yaflad›¤› ortam, iklim, vb. ile de etkileflir. ‹nsan› hasta eden fley, yaflam enerjimizin bir nedenle olumsuz etkilenmifl olmas›d›r. Bu yüzden tedavide amaç semptomlar› yok etmek de¤il, kifliyi bir bütün olarak iyilefltirmektir. Gerekli ifllemlerden sonra hastaya en uygun tek bir ilaç seçilerek tedaviye bafllan›r, seyrine göre ya ayn› ilaçla ya da gerekirse baflka bir ilaçla devam edilir. Yani tek bir olgu için tek bir ilaç yoktur, ilaç hastaya göre de¤iflir. Bir hastaya iyi gelen bir ilaç, semptomu ayn› olsa bile baflka hastaya uygun olmayabilir. Kiflinin karakteri, sevdi¤i ve sevmedi¤i yiyecek-içecekler, korkular›, a¤r›lar›n lokalizasyonu ve karakteristi¤i (yan›c›, bat›c›, zonklay›c›, oyucu, yay›lmas› vb.), uyku düzeni, rüyalar›, iklim flartlar›ndan nas›l etkilendi¤i, kötüleflme zamanlar› gibi kiflisel özellik gösteren ayr›nt›lar ilaç seçiminde belirleyici rol oynarlar. Sonuç olarak bunlar ilac›n bireysellefltirilmesi anlam›na gelir. Tedavi aflamalar›ndan k›saca söz eder misiniz? Tedavi süreci yaklafl›k 1-2 saat süren görüflme ile bafllar. Hasta öncelikle gelifl nedeni olan flikâyetlerini ifade eder. Ard›ndan bedensel, ruhsal ve zihinsel di¤er belirtilerini, özelliklerini anlat›r, flikâyetlerin günün hangi saatlerinde artt›¤› vb. ile ilgili bilgiler verir. Klasik t›pta anlam› olmayan baz› bulgular, örne¤in; aya¤a kalkarken ilk birkaç ad›mda zorlanma, sonras›nda düzelme, bir bezle bafl›n› s›k›nca a¤r›n›n geçmesi, homeopatide anlaml› ve önemlidir. Bu verilerden belli bafll›lar› sistematize edilir ve kifliye özel olan ilaç tespit edilir. Belirli aral›klarla kontroller yap›larak devam edilir. Homeopatinin klasik t›bba göre avantajlar› nelerdir? Modern t›bb›n ve bilimin bütün çabalar›na ra¤men h›zla ve ço¤alarak artan kronik hastal›klarda homeopati ile çok baflar›l› sonuçlar elde edilmektedir. Günümüzde hastal›k yapan etkenlerin çok güçlü ilaçlarla yok edilmeye çal›fl›lmas›n›n umulan baflar›y› getirmedi¤i, hatta organizmaya zarar verdi¤i bilinmektedir. Homeopati ise semptomlar› bask›lamaz, geçici rahatlama sa¤lamaz. Tedavi, hastal›¤›n alt›nda yatan gerçek nedene yöneliktir. ‹laç denemeleri sa¤l›kl› insanlar üzerinde yap›l›r. Bu yüzden beklenmedik etkiler görülmez. Hastal›k oluflmadan vücut savunulmaya bafllar. Genlerdeki patolojiler bile temizlenebilir. ‹laçlar hamilelerde, yenido¤an bebeklerde ve ilaç alerjisi olan kiflilerde de güvenle kullan›labilir. Reçete bedeli yüksek de¤ildir. Ya dezavantajlar›? Homeopatide tan› hastan›n semptomlar›n› beyan›na göre konuldu¤undan ilaç seçimi kolay de¤ildir. ‹laç yanl›fl olsa bile zarar vermez, ama iyileflme olmay›nca homeopatinin etkisiz oldu¤u kan›s›n› uyand›rabilir. Kronik hastal›klarda tedavi süresi uzundur ve geçirilmifl hastal›klar bazen hafif de olsa nüksedebilir. Asl›nda bu durum istenen, iyi bir geliflmedir. Bu nedenle hastan›n sab›rl› olmas› gerekir. Sonuç buna de¤ecektir. Organ ileri derecede y›pranm›flsa ve ameliyatla al›nmas› gerekiyorsa homeopati kullan›lmaz. ‹dame (yerine koyma) tedavilerinde kullan›lamaz. Yine de bu durumlarda klasik t›bb›n yan›nda iyi bir tamamlay›c› tedavi sa¤lar. Dünya’da homeopatik tedavinin uygulan›rl›¤› nedir? Dünya Sa¤l›k Örgütü (WHO) taraf›ndan dünyada en yayg›n kullan›lan 2. büyük tedavi yöntemi olarak tan›nm›flt›r. Kullananlar aras›nda dönemin ünlüleri de mevcuttur. Örne¤in; ‹ngiliz Kraliyet Ailesi… Homeopatik ilaç pazar› da y›lda %20 büyümektedir ve fitoterapotik ilaç pazar› hacminden kat be kat fazlad›r. Türkiye’de uygulan›yor mu? Yurt d›fl›nda e¤itim alm›fl homeopatlar ve doktorlar var. AB uyum anlaflmas›nda homeopatiden söz ediliyor. Homeopatik ilaç henüz üretilemiyor, ithal edilemiyor. Ekonomi PHARMETIC G‹R‹fi‹MC‹ ECZACILAR DERNE⁄‹ PHARMETIC SA⁄LIK • 92 “Ma¤azac›l›k AVM ile Büyüdü” Marmara Üniversitesi ‹letiflim Fakültesi’ni ve yüksek lisans›n› derece ile bitiren Engin Y›ld›r›m, al›flverifl ve perakende sektörüne Türkiye’nin ilk al›flverifl merkezlerinden Capitol’de girdi. Kariyerine 15 y›ld›r al›flverifl merkezleri sektöründe devam eden, çeflitli dergilerde yaz›lar› yay›mlanan, bu süre içerisinde kiralama ve yönetim dan›flmanl›¤› hizmeti de veren Y›ld›r›m, Capitol Al›flverifl Merkezi, Olivium Outlet Center ve Metro Group’ta (M1 Al›flverifl Merkezleri) pazarlama direktörü olarak çal›flt›. Tepe Nautilus ve Flyinn Al›flverifl Merkezi’nde genel müdürlük; Multi Turkmall’da al›flverifl merkezleri müdürü olarak görev ald›. Engin Y›ld›r›m Genel Müdür / Mall Art Dan›flmanl›k Röportaj: Ecz. Aylin Özkan Baflar›l› olmak için çabalayan bunca al›flverifl merkezinin var oldu¤u sektörümüzde farkl›laflmak isteyen flirketler, öncelikle nereye do¤ru yol ald›klar›n› net olarak bilmelidir. Rekabetin foto¤raf›n› do¤ru aç›dan çekmek, planl› bir çaban›n ilk ad›m›n› oluflturur. Bu aflamadan sonra çok önemli bir ad›m olan “farkl›l›¤›n iletiflimi” gelir. Günümüzde rekabetin yo¤un oldu¤u ülkemizde yeni fleyler denemeliyiz ve yarat›c› olmal›y›z. 12 y›l Türkiye’nin en önemli al›flverifl merkezlerinin ço¤unda üst düzey yöneticilik yapt›ktan sonra, tecrübelerini 2007 y›l›ndan beri sahibi oldu¤u MallArt Al›flverifl Merkezi ve Perakende Dan›flmanl›k fiirketi ile sektörde yat›r›mc› ve yöneticilere dan›flmanl›k hizmeti vererek sürdürüyor. Dan›flmanl›k dönemi dahil toplamda 15 y›ld›r AVM sektöründe hizmet veren Engin Y›ld›r›m, MallArt Dan›flmanl›k’›n ayn› zamanda genel müdürlü¤ünü yürütmektedir. Al›flverifl merkezleri sektöründeki ilk ve halen tek kitap olan “Al›flverifl Merkezi Yönetim S›rlar›” isimli kitab›n yazar›d›r. ‹stanbul Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu bünyesinde “Marka Yönetimi ve Perakende Ma¤azac›l›k” konular› odakl› “‹flletme Program›”nda, bu sektörde çal›flmaya haz›rlanan ö¤rencilere ders vermektedir. Türkiye’deki AVM’lerin geliflim hikâyesini anlatabilir misiniz? ‹lk modern AVM anlay›fl›, 1988 y›l›nda Galleria’n›n aç›lmas›yla bafllad›. Ard›ndan s›ras›yla 1993 y›l›nda Capitol ve iki ay sonras›nda da Akmerkez ile geliflim zincirleri bafllam›fl oldu. Uluslararas› alanda çeflitli ödüller alan bu merkezler baflar›l› örnekler oluflturdular. Bu durum yabanc› sermayenin de dikkatini çekti. Metro, Carrefour, Ece, Corio, JLL, MultiTurkMall gibi gruplar ülkemize gelerek, h›zl› bir tempoyla, öncelikle büyük flehirler olmak üzere tüm ülkede zincir AVM’ler kurarak yollar›na devam etmektedirler. Türkiye’deki AVM’lerin son durumu nedir (nitelik-nicelik)? ‹stanbul perakende piyasas›, Mart 2010 itibari ile 2,28 milyon metrekarelik kiralanabilir alan arz› sunuyor. Anadolu’daki 3,5 milyon metrekarelik kiralanabilir alan arz› ile birlikte, Türkiye’de toplam perakende kiralanabilir alan 5,8 milyon metrekareye ulaflt›. Proje ertelemeleri nedeniyle, ‹stanbul’da 1,3 milyon metrekarelik inflaat›na devam edilen proje bulundu¤u ve toplam kiralanabilir alan›n 2011 y›l› sonunda ‹stanbul’da 3,6 milyon metrekareye, Türkiye genelinde ise 8,1 milyon metrekareye ulaflmas› bekleniyor. AVM say›s›n›n çok artt›¤› ve de baz›lar›n›n at›l durumda kalabilece¤i yönündeki elefltirilere ne dersiniz? Dünyada AVM alan›nda geliflmifl ülkelerle karfl›laflt›rd›¤›m›zda, Ekonomi PHARMETIC SA⁄LIK • 93 Türkiye’de AVM sektörünün doygunlu¤a ulaflmad›¤› anlafl›lmaktad›r. Örne¤in; nüfus olarak bizimle karfl›laflt›r›labilir durumda olan Fransa’da 14 milyon, ‹ngiltere’de ise 15 milyon metrekare kiralanabilir alan söz konusudur. ABD’de 22.000 adet AVM mevcuttur. Di¤er taraftan belirli bölgelerde kümelenen AVM’ler için söz konusu durum uzak bir ihtimal de¤ildir. Nitekim yeni aç›lmas› planlanan AVM yat›r›mlar›n›n farkl›l›k yaratacak ve daha çok Anadolu’da yap›lacak olmas› bu riski azaltacak bir faktördür. Farkl›l›k yaratma derken neyi kastediyorsunuz? Sektörde 2000’li y›llar›n bafllar›na kadar her yerde baflar›l› projeler olufltu. Ancak son y›llarda rekabet artt›¤›ndan, farkl›l›k yaratarak rekabet etme mecburiyeti geliflti. Örne¤in; • Konsept Farkl›l›¤› (Outlet Center, Power Outlet gibi…), • Tematik Kimlik-Tek Tip Ürün (elektronik, evlilik ürünleri, çocuk ürünleri, spor ürünleri gibi…) ön plana ç›kmaya bafllad›. Di¤er taraftan kiralama, lokasyon ve iflletme hatalar› yapan ve de farkl›l›k yaratamayan AVM’lerin format de¤ifltirerek otel, hastane, otopark vs. olarak yeniden de¤erlendirilece¤i gerçe¤i de unutulmamal›d›r. Proje aflamas›ndaki bir AVM’de dikkat edilen hususlar nelerdir? • Do¤ru lokasyonda olmas›, • Ulafl›m›n kolay-toplu tafl›man›n yak›n olmas› • Bölgenin sosyo-ekonomik durumu • Hedef kitlenin tespiti Bölgesel bazl› istatistiksel araflt›rma yap›lmas› neticesinde elde edilecek bu gibi bilgiler, karar vermede etkili faktörlerdir. Son y›llarda AVM’lerle birlikte ma¤azac›l›k konsepti de de¤iflti. Sizce AVM’lerle nas›l bir sinerji olufltu? K›saca özetlemek gerekirse; “ma¤azac›l›k AVM ile büyüdü”, “perakende de AVM’yi büyüttü”. Art›k marka, markalaflma, ma¤azac›l›k ve de AVM kavramlar› bir bütün halinde ele al›nmas› gereken olgular haline dönüfltü. Ma¤azac›l›kta AVM içinde yer almak ne kadar avantajl›? AVM’lerle birlikte birçok ma¤aza markalaflma yolunda önemli ad›mlar att›. Markalardaki çeflitlilik rekabetin artmas›n› sa¤lad› ve bugün marka olman›n yolu AVM’de yer al›p almamakla ölçülür duruma geldi. Hafta sonu AVM’lerin kapat›lmas› teklifi vard›? Sizce olmal› m›? fiu anda böyle bir durum için yeterli sebep yok. Ancak belki çal›flma saatlerinde ayarlamaya gidilebilir. Ayr›ca iflletme yönetmeli¤indeki maddeye dayanarak, AVM baz›nda özel durumlar için gerekli esneklik sa¤lanabilir. Bunun yan› s›ra AVM’lerin toplumlar›n yaflam merkezleri haline gelerek yeni sosyalleflme alanlar›n› yaratt›¤› gerçe¤i de unutulmamal›d›r. fiimdiye kadar pek çok proje koordinasyonlu¤unda, kiralama ve yönetim dan›flmanl›¤›nda yer ald›n›z. Size göre AVM’lerde eksik kalan yönler var m›? Eksik demesek de, baz› yeni ve farkl› konseptlerin gelifltirilmesi gerekti¤ine inan›yorum. Örne¤in, organik ürünlerin sat›ld›¤› ya da yenilip içildi¤i cafe&restoranlar›n say›s›n›n artt›r›lmas›n›n AVM’lerde potansiyel bir durum oluflturdu¤una inanmaktay›m. Bize en son projenizden bahseder misiniz? En yeni projemiz, Proje Koordinasyonu, Kiralama ve Yönetim Dan›flmanl›¤› yapt›¤›m›z Kayseri Yeni Otogar›n karfl›s›ndaki BYZ GARAGE Al›flverifl Merkezi’dir. Projede al›flverifl merkezi ile birlikte 4 y›ld›zl› Otel de yer alacakt›r. AVM’nin aç›l›fl tarihini 2011 y›l›n›n 2. çeyre¤i olarak planlanmaktay›z. BYZ GARAGE AVM’de yer almak isteyen de¤erli perakendeci dostlar›m›z bizi arayabilir veya internet sitemizdeki (www.mallartturkiye.com) “kirac› bilgi formunu” doldurabilirler… MallArt olarak, marka dan›flmanl›¤› yapt›¤›m›z perakendeciler ad›na AVM’lerde kiralama&ifl gelifltirme hizmetimiz artarak devam etmektedir. Son olarak neler eklemek istersiniz? Baflar›l› olmak için çabalayan bunca al›flverifl merkezinin var oldu¤u sektörümüzde farkl›laflmak isteyen flirketler, öncelikle nereye do¤ru yol ald›klar›n› net olarak bilmelidir. Rekabetin foto¤raf›n› do¤ru aç›dan çekmek, planl› bir çaban›n ilk ad›m›n› oluflturur. Bu aflamadan sonra çok önemli bir ad›m olan “farkl›l›¤›n iletiflimi” gelir. Günümüzde rekabetin yo¤un oldu¤u ülkemizde yeni fleyler denemeliyiz ve yarat›c› olmal›y›z. Müflteriyi olumlu anlamda flafl›rtmal›, sürekli yeni beklentiler içinde b›rakmal›y›z. Böylece benzerlerimizden ve rakiplerimizden farkl›lafl›p, tüketicinin zihninde markam›z› oluflturmal›y›z. Üyelerimiz PHARMETIC SA⁄LIK • 94 42- Mürvet Dökücü-Ba¤dat Bilen Ecz. 69- Elif Kaya-Etiler Elif Ecz. Ba¤dat Cad. 412/9 Suadiye/‹st Nispetiye Cad. 71/C Etiler/‹st 96- Necati Köse-Köse Ecz. Haflim ‹flcan Cad. 7/A Bornova-‹zmir 43- G. Canay Özgiray-Galleria Ecz. Galleria A.V.M.Cer 349-34710 ‹st. 97- Ayfle Nur Er-Park Ecz. Utku Mahallesi ‹zmir Cad. 15 Manisa 44- Ayfle Berrin Terzi-Berrin Ecz. 100. Y›l Bulvar› Burak Apt. 63/A Antalya Onur Üyelerimiz 1- Prof. Dr. Filiz Meriçli ‹stanbul Üniversitesi Eczac›l›k Fakültesi, Farmakognazi Ana Bilim Dal› ‹stanbul 18- Esra Zengin-Plaza Ecz. Cemal Nadir Cad. Sar›tafl ‹fl Mrk. 17 Bursa 45- Sema Ak›nc› Eser-Ak›nc› Ecz. 5M Migros AVM. 155/A Antalya 46- Suzan Özdo¤an-Tolga Ecz. 19- M. Ümran Civan-Ümran Civan Ecz. Yolaç ‹fl Merkezi 32/C K›z›ltoprak-‹st. Menderes Cd. 253/C 47- Özlem Gürses ‹nanç-U¤rak Ecz. 2- Prof. Dr. Sedef Atmaca fiirinyer-Buca/‹zmir 6. Cadde 25/B Bahçelievler/Ankara Em. Ö¤r. Üyesi 20Sevda Batuhan-Sevda Ecz. 48- Serpil Süzen-Naz Ecz. Barbaros Mahallesi, Ard›ç Sokak, Fetih Cad. 28/2 Tunal› Hilmi Cad. Bu¤day Sk. 6/9 Kent Plus F-1 34 Ataflehir-‹st. fiirinevler Bahçelievler/‹st. Kavakl›dere/Ankara 3- Ecz. Çi¤dem Engin 21Emine N. Yaln›z-Kerem Ecz. 49- Ömer Çoker-Anitta Ecz. Kad›köy Sa¤l›k Grup Baflkanl›¤› T›bbiye Caddesi, No:2 Kad›köy/‹st Abide-i Hürriyet Cad. 224 fiiflli/‹st. 3222. Cadde Karina Plaza 7/6 Yaflamkent-Yenimahalle/Ankara 22- Feriha Do¤an-Serhat Ecz. Üyelerimiz ‹stiklal Cad. 76/A Mersin 50- Fikret Apayd›n-Fikret Ecz. 1- Adile Özda¤-Akmerkez Ecz. Tunal› Hilmi Cad. 109/B Adnan Saygun Cad. No:236 23- Mahur Dirin- Pakal›n Ecz. Akmerkez-Etiler/‹st M. Pafla Cad. 759/B Valikona¤›/‹zmir Kavakl›dere/Ankara 2- Arma¤an Ener-Arma¤an Ecz. 24- Alev Zeybektekin-Ça¤dafl Ecz. 51- Nesrin Gültekin Arbak Atatürk Cad. No:36/A Maltepe-‹st. K›z›lay Cad. Arabac›o¤lu Pasaj› 14 Tunal› Yaflam Ecz. Tunal› Hilmi Cad Kavakl›dere Bal›kesir 3- Neylan Z›rhl›o¤lu Türko¤lu Üniversite Ap. 82-A-9 Ankara Z›rhl›o¤lu Moda Ecz. 25- Cüneyt Say›ner-Say›ner Ecz. Moda Cad. 193/1 Moda-‹stanbul Millikütüphane Cad. 31/A Konak/‹zmir 52- Füsun Akmangit-Akk›l›ç Ecz. Ziya Gökalp Cad. 62/A Kolej/Ankara 4- O. Asal Uçkunkaya-Uçkunkaya Ecz. 26- Ufuk Topçuo¤lu-Ufuk Ecz. 53- Cavit Bar›n-Bar›n Ecz. ‹ncirli Cad. 3/B Bak›rköy/‹st. Yal› Cd. 166/B Karfl›yaka/‹zmir Bahçelievler Cad. No:4 (T. Reis Migros 5- Ahmet H. Türko¤lu 27- Aytaç Akkor-Aytaç Ecz. Karfl›s›) Turgutreis-Bodrum Z›rhl›o¤lu Sö¤ütlüçeflme Ecz. Ekin Sok. 21-A/2 Yeflilyurt/‹st. 54- Yeflim Belli-Yaman Ecz. Sö¤ütlüçeflme Cad. 176/1 Kad›köy/‹st. 28- Gülp›nar Gökart-P›nar Ecz. 8. Cadde No:79 Galeria yan› 6- ‹brahim Yavuz-Tillo Ecz. Ataköy 5. K›s›m Çarfl› 66 Ümitköy/Ankara Diyarbak›r Galleria 52/53 Ataköy/‹st. 55- Süleyman Serdar Durul Diyarbak›r 29- Necdet Süne-It›r Ecz. Ankuva Ecz. 7- Umut Eren-Umut Ecz. Özmen Caddesi No:112 Buca-‹zmir Ankuva AVM. 12/J Bilkent/Ankara Omurtak Cad. 5/14 30- Sedat Çakar-Çakar Ecz. 56- Mücahit Birik-Metropol Ecz. Çorlu/Tekirda¤ Omurtak Cad. PTT Karfl›s› 16 Çorlu Degol Cad. 7/12 Tando¤an/Ankara 8- Fatih Tambay-Tambay Ecz. 31- Banu Baflar-Hongurlar Ecz. 57- Nevin Tafll›çay-Vatan Ecz. Gazipafla Bulvar› 27 Adana ‹stanbul Cad. 57/E Lüleburgaz Nuripamir Cad. 15/B Keçiören/Ankara 9- S›d›ka Saran-Lünet Ecz. 32Ayfle Cent-Cent Ecz. 58- Füsun Okçuo¤lu-Füsun Ecz. Tunali Hilmi Cd. 56/B Çilingirler Cad. 29 Edirne Çengelköy Cad. 33-C Çengelköy/‹st. Kavakl›dere/Ankara 33- Mukadder Y›lmaz-Ça¤dafl Ecz. 59- Deniz Ulucan-Atlantik Ecz. 10- Ayfer Denizo¤lu-Bizim Ecz. Çarfl› Cad. 1717 Sk. 169 Vükela Cad. 32/2-3 Bostanc›/‹st. Carrefour A.V.M. No:10-B 4/2 Karfl›yaka/‹zmir ‹çerenköy/‹st. 60- Gülçin Hamito¤ullar› Sarayard› Ecz. 11- B. Melike Kutucularo¤lu-Melek Ecz. 34- Yaflar D. Keskinkaya Yeni U¤ur Ecz. Sarayard› Cad. 11/2 Ac›badem/‹st. Zeytinlik Mah. Fiflhekhane Cad Atatürk Bulvar› Ulus ‹fl Han› E Blok N:24-B Bak›rköy/‹st. 61- Ebru Acar-Acar Ecz. 6/1 Ulus/Ankara Valikona¤› Cad. 107/B Niflantafl›/‹st. 12- Meltem D. Topalo¤lu-Tanifl Ecz. fiemsettin Günaltay Cad. Sultan Sk. 35- Hayriye Baflkan-Aksoy Ecz. 62- Hülya Ceylan-Hülya Ecz. fiair Fuzuli Cad. 2/A Eskiflehir 18/1 Erenköy/‹st. Mektep Cad. 1/4 Küçükyal›/‹st. 36- Cenan Karakoyunlu 13- Ayfer Lalo¤lu-Ayfer Ecz. 63- Nursun Tanuula-Mehmet Can Ecz. Dereboyu Cad. Muvakkit Sk. 54/A Karakoyunlu Ecz. Alanald› Cad. ‹pek Sk. Ustao¤lu Apt. Kumrular Cad. 6/C K›z›lay/Ankara Ortaköy/‹st. No:10/3 ‹çerenköy-‹st. 37- N. Çetin Aktulgal›-Nazif Çetin Ecz. 14- Fulya Urganc›o¤lu-Fulya Ecz. Ac›badem Cad. 39/C Ac›badem/‹st. 64- Funda Tödürge-Funda Ecz. Teflvikiye Cad. ‹smet Ap. 131/A fiemsettin Günaltay Cd. Kaya Sultan Niflantafl›/‹st. 38- F. Füsun Demirci-Göksu Ecz. Sk. 28/1 Kozyata¤›/‹st. Göksu Cad. 1 Anadoluhisar›-Beykoz/‹st. 15- Serpil Erdem-Ankara Ecz. 65- Elif Odabafl› Balmumcu-Yeni Ecz. Valikona¤› Cad.109 Niflantafl›/‹st. 39- Dilek Bölükbafl›o¤lu-Kalyon Ecz. Çarfl› Cad. 19 1.Levent/‹st. Tütüncü Mehmet Efendi Cd. 6 16- Tayfun Do¤an-Damla Ecz. 66- Hacer fiengül Uygun-‹lim Ecz. Göztepe/‹st. ‹negöl Çarfl› 14/D Belsa Plaza 5/6 Blok 31 ‹zmit Osmangazi/Bursa 40- Ece M›zrakç›-Ece Ecz. 67- Z. Ayflen Ünlütürk-Ünlü Ecz. Ayd›n Sk. F›rat ‹fl Han› 6/2-A 17- Gökhan Zengin-Korupark Ecz. Darülflafaka Cad. ABC Yolu dura¤›, Yeni Mudanya Yolu Korumax AVM 1.Levent/‹st. N:45 ‹stinye-Sar›yer/‹st. Nilüfer/Bursa 41- A. Kadir Erman-Ça¤dafl Ecz. 68- Sibel Mavuk-Kalam›fl Ecz. K›br›s fiehitleri Cd. 16 Fener Kalam›fl Cad. 30/D Kalam›fl/‹st. Alsancak/‹zmir 70- Özlem Say›ner-Özlem Say›ner Ecz. Vas›f Ç›nar Bulvar› 17/B Alsancak/‹zmir 71- M. Taylan Ça¤lar-Oasis Ecz. Oasis AVM Bodrum 98- Gaye Hafez-Ada Ecz. 7.Cadde 70/G Bahçelievler Ank. 72- Murat Çabuko¤lu-Çabuko¤lu Ecz. 99- Bengü Özdemir-Atahan Ecz. 7. Cadde No:5 Bahçelievler-Ank. ‹nönü Cad. 76/C Hatay/‹zmir 100- Rezan Kabakç›-Rezan Ecz. 73- Semra Yo¤urtçu-Semra Ecz. Kuleli Sok. 89/B GOP.-Ankara 16Eylül Mah. 3001 Sok.1-C Çeflme 74- Engin Poyraz-Poyraz Ecz. ‹smetpafla Cad. 40/A Uflak 101- Füsun Kolat-Kavakl›dere Ecz. Kennedy Cad.15 Kavakl›dere 75- Müflerref Dokumac›lar-Umut Ecz. 102- Aysun Hökenek-Aysun Ecz. Mareflal Fevzi Çakmak Cad. 5/A Doktorlar Cad. 34 Denizli fiirinevler/‹st. 76- Ali Taykut-Fatih Ecz. 103- Feyza Ener-Feyza Ecz. Atatürk Cad. 13/A Tire/‹zmir Ba¤dat Caddesi 155/66 Maltepe-‹st. 77- Handan Sevgi Çiftçi-Akdeniz Ecz. 104- Devlet Özgür Öztürk-Kordon Ecz. Atatürk Cad. 15/A Antalya Kemeralt› Mah. Atatürk Cad. 46-A-1 78- Mehmet Kahyalar-Fehiman Ecz. Marmaris/Mu¤la Atatürk Bulvar› 38 Adana 105- Musa Korkmaz-Sa¤l›k Ecz. 79- O¤uz Atasoy-Merkez Ecz. Ferhuniye Mah. Hastane Cad. Uzunçarfl› No:42 Adapazar› Palmiye Sok.1/B Selçuklu - KONYA 80- fiebnem Binici-fiebnem Ecz. Cemiltopuzlu Cad. fienyuva Apt. N:55/1 Çiftehavuzlar/‹st. 81- Hilal Karakullukçu-Coflkun Ecz. Kaz›m Özalp Cad. No:19/6 fiaflk›nbakkal/‹st. 82- Naciye Altuncu-Ufuk Ecz. ‹stasyon Cad. N:79 Yeflilköy-‹st 83- Asiye Gülflen Olgunsoy Ba¤dat Ecz. Ba¤dat Cad. 379/B Suadiye-‹st. 84- Nurdan Gürgen-Aksu Ecz. Tütüncü Mehmet Efendi Cad. R›dvanpafla Sok. N:18/22 Göztepe/‹st. 106- Emel Sabuncu-Sabuncu Ecz. Bahariye- Nailbey Sok. N:33 Kad›köy 107- Aylin Özkan-Portakal Ecz. ‹stanbul Cad.Ak›n 1. Bl. 22/2 Bak›rköy/‹st. 108- ‹smail Levent Küçüksar› Küçüksar› Ecz. Beyhekim Mah. Kaz›m Karabekir Cad. No:28/B Konya 109- Fatma Orak-Foça Ecz. Avasköy yolu Y›ld›r›m Mah. No:2 Beflyüzevler Bayrampafla/‹st. 110- Gül Kara-Hürriyet Ecz. Halk Cad No.11 Üsküdar/‹st. 111- Aynil Furtun-Bilkent Park Ecz. 85- Meral Bafl Özsoy-Özsoy Ecz. Bilkent 2 T2/8 Ankara ‹stasyon Cad. N:32-2-3 Erenköy-‹st. 112- Ayflegül Çetinkaya-Bora Ecz. 86- A. Gaye Garip-Gaye Ecz. Ulus fiehir Çarfl›s› Anafartalar Cad. Ömerpafla Cad. Çamsaray Apt.12/1 5/31 Ulus/Ankara Caddebostan-‹st. 113- Nil Kitifl-Nil Ecz. 87- fienay Özefe-fienay Ecz. Atatürk Bulvar› N:54 1-A Girne Muratreis Mah. Allane Cad. N:95 Karfl›yaka/‹zmir Ba¤larbafl›-Üsküdar/‹st. 114- Mehmet Çak›r-Karfl›yaka Ecz. 88- P›nar K›r-Mavi Ecz. Girne Bulvar› N:51/3-B Mustafa Kemal Cad. N:69-B Karfl›yaka-‹zmir Bornova/‹zmir 115- Önder Gezgin- fiifa Ecz. 89- Emir Ataflen-Ataflen Ecz. Mevlana Cd. N:9/C Karatay-Konya 1690 Sok. N: 41 Karfl›yaka-‹zmir 116- Pelin Erdo¤an-Bilgin Ecz. 90- Sevilay Helvac›o¤lu-Sevil Ecz. Adnan Menderes Bulvar› Kurt Mah. Arjantin Cad. No: 34/6 GOP. Ankara 2015 Sokak N:2 Ayd›n 91- Emine Akgün-Akgün Ecz. Özdilek Park AVM. N:1/B-09 Kepez Antalya 117- Mustafa Hüdayio¤lu Hüdayio¤lu Ecz. Trabzon Cad. N:54/B Kahramarafl 92- Evrim Gölcük-Su Ecz. Gazi Cad. Mahir ‹fl Merk. Alt› N:10 Da¤kap›-Diyarbak›r 93- Dilek Tansu¤-Park Ecz. Atatürk Cad. Gülbahçesi Sitesi N:43/39 Adana 118- Semra Mutlu-Yaflam Ecz. ‹nönü Caddesi N:14/57 Heykel-Bursa 94- Özden Mutlu-Mutlu Ecz. Atatürk Cad. N:21 Setbafl› Osmangazi/Bursa 120- fienay Can-S›hhat Ecz. Merkez Mahallesi Cumhuriyet Cad. N.24/E Gölcük/Kocaeli 95- K. Ifl›n Özen-Do¤a Ecz. Adnan Saygun Cad. A¤ao¤lu Apt. 104-11 Ulus/‹st 121- Burhan ‹sen-Ulus Cans›n Ecz. Bankalar Cad.Ulus ‹fl Han› E Blok N.3 Ulus/Ankara 119- Nalan Sönmez-Nalan Sönmez Ecz. EmirhanCaddesi N:82/F Dikilitafl-‹st. Üyelerimiz 122- Aysu Sözeri-Uskumruköy Ecz. Köyiçi Mevkii N:3/B Uskumruköy/Sar›yer 123- Mehmet Ongan-Ongan Ecz. Marafl Caddesi N:36/A Trabzon 124- Gözde Halaç-Gözde Ecz. ‹smet ‹nönü Cad. N:43/A Eskiflehir 125- Özgül Karao¤lan-Özgül Ecz. ‹smetpafla Caddesi Hüseyin A¤a ‹fl Merk. 9/6 Yeniçarfl›- Gebze 126- Yaman Furtun-Bilkent Ecz. Bilkent 1. Konut, Çaml›k St.B/5 N:27 51/E Bilkent/Ankara 127- Davut Orman-Orman Ecz. Mimar Sinan Cad. H. Cemal Kalan Apt. Alt› N:7/B Levent Lojmanlar Karfl›s› Diyarbak›r 128- H. Asuman Özman-Asuman Ecz. Hakk› Yeten Cad.Do¤u ‹fl Merkezi, N:12/1 Fulya-fiiflli/‹st. 129- Ahmet Tugal Orhon-Begüm Ecz. Kore fiehitleri Cad. N:4/2 Z.Kuyu/‹st. 130- Sanem Aksan-Eltes Sanem Ecz. Esenflehir Mah. Baraj Yolu Cad. A¤ao¤lu Gold Residance No:17/4 Y. Dudullu-Ümraniye/‹st. 131- Ertu¤rul Güleç-Güleç Ecz. Demirtafl Beldesi, Osmangazi 16245 Bursa 132- Canan fiekerci-D’Silva Ecz. Fox City Outlet-P›nartepe Mah. Baflkent Cad. N.3/4 Gürp›narBeylikdüzü/‹st. 133- N. Simten Döven-Sim Ecz. Dr. Faruk Ayano¤lu Cad. No:2 Feneryolu/‹st 134- Özün Bayar Özkaya-Özün Ecz. Mimar Sinan Mah.Ayd›n Menderes Cad. No:4/2 Çekmeköy/‹st. 135- Dilek Güner-Yeni Dilek Ecz. Kaya Sultan Okul Sok. N:3/C Kozyata¤›/‹st. 136- Gülay Özbilgin-Nil Ecz. Atatürk Cad. Mola Kavfla¤›, N:3/A Alanya 137- Mümtaz Öktem-Öktem Ecz. Kaz›m Dirik Mah. Ankara Cad. N:239 Bornova-‹zmir 138- ‹rem ‹nal-Ihlamur Ecz. Baflakflehir-5. Etap, Ertu¤rul Gazi Cad. N:23 Esenler-‹stanbul PHARMETIC SA⁄LIK • 95 145- M. Caner Kuyumcu-Mir Ecz. 168- Harun Reflit Tana¤ard›-Ezgi Ecz. 185- Dilek Acaro¤lu-‹smet Sar› Ecz. 202- Fatma Melek Parlak Yaflam Hastanesi Acil Servis Karfl›s› Kutlubey Mah. 6. Mart Atatürk Toko¤lu Mah. Mektep Cad. N:30 Melek Olivium Ecz. Batman Caddesi No:14/C Isparta Alaçat›-Çeflme Muammer Aksoy Cad. No.1/1 Zeytinburnu/‹stanbul 146- Füsun Taflar-Mavi Ecz. 169- Hülya Postac›o¤lu-Fulya Ecz. 186- As›m Tafl-Akut Ecz. ‹stinye Mah. Çay›r Cad. No:65/A fiirinyal› Mah. ‹smet Göksen Cad. Siya 1834 Sokak No:38/B Karfl›yaka/‹zmir 203- Esin Durusüt-Durusüt Ecz. ‹stinye-Sar›yer/‹st. Sitesi A Blok, No:1 Antalya Valikona¤› Cad.N.84/3-4-5 187- Ünsal Baylan-Derman Ecz. Niflantafl›/‹stanbul 147- Hasan Demirok-Karagöz Ecz. 170- Nisa Hocao¤lu-Uzman Ecz. Dr. Erkin Caddesi, No:2-3-4 H. Karakafl Cad.Tankerler ‹fl Han› 18/A Atatürk Cad. Gögüs Hastanesi Göztepe/‹st. 204- Çiçek Fehime Altunseçen Antalya Karfl›s›, N:8/27 Afyonkarahisar Antares Sante Ecz. 188- Keziban Çelebi-Kezban Ecz. AntaresAVM. Halil Sezai Erkut Cad. 148- U¤ur Akal›n-Onur Ecz. 171- Elçim Kitapç› A¤dere-Kitapç› Ecz. Cengiz Topel Caddesi, N:11 N:1 48/D Etlik-Ankara fiirinyal› Mah.Özgürlük Bulvar› Nur Gazi Cad. No:10 Ümraniye/‹st. Apt. N:1 Antalya Giresun 205- Canan Çetin Atefl-Melek Ecz. 189- Ayflen Ayaz-Pozitif Ecz. Zeytinlik Mah. Fiflhekhane Cad. 149- F. Nazl› fiöhreto¤lu-Nazl› Ecz. 172- Hasan Kan-Santral Ecz. Bahçelievler Mah. Bosna Bulvar› N:/A N:24/A Bak›rköy/‹stanbul Kufldili Cad. N:33 Kad›köy Alemda¤ Cad. N:6 Ümraniye/‹st. Çengelköy/‹st. 206- Elifhan Kapk›n-Elif Ecz. 150- Funda Taflyaran-Funda Ecz. 173- Burcu Topçuo¤lu-Palladium Ecz. 190- Arzu Özdemir Öno¤lu Nispetiye Cad. N:53/B An›t ‹fl Merkezi, 14/A Palladium A.V.M. Yakamoz Ecz. Rumelihisarüstü-Sar›yer/‹st. Bat›kent-Ank. Kozyata¤›/‹st. 1675 Sk. No:103/A Karfl›yaka/‹zmir 207- Sonay Hana¤as›-Emregün Ecz. 151- Arif Kaz›m Taflkapu-Gül Ecz. 174- Ayfle Dedeo¤lu Yaz›c›o¤lu 191- ‹brahim Öcal-Kardelen Ecz. Toros Mah. 10. Sokak, Aygüvenç Apt. Ferhuniye Mah. Hastane Cad. Zirve Günefl Ecz. Rizaiye Mh. ‹nönü Cd. No:69 Elaz›¤ N:1 Adana ‹fl Mrk. N:27/E Selcuklu/Konya ‹smet Pafla Mah.10. Sokak No:4/E 192- Reflide Oya Malatyal›-Oya Ecz. Kahramanmarafl 208- H. Ergin Altafl-fiaflk›nbakkal Ecz. 152- H. Füsun Kuter-Çiçekçi Ecz. Gazi Cad. No:53/A Ba¤dat Cad. N:371/E Harem ‹skele Cad.74/C Selimiye 175- ‹pek Göv-Karfl›yaka ‹pek Ecz. Çorum fiaflk›nbakkal/‹st. Bahriye Üçok Bulvar›, N:15/3-A 153- Didem Dai-Didem Ecz. 193- Esra ‹lknur K›l›ç-3.Cadde Ecz. Karfl›yaka-‹zmir 209- Ercan Toklu-Çiftehavuzlar Mütercim As›m Cad.11/B Süzer Bulvar›, fiehr-i Bazaar AVM. Sa¤l›k Ecz. fiahinbey/Gaziantep 176- Zuhal Çetindafl-Zühal Ecz. Bahçeflehir-Baflakflehir/‹ST. Ba¤dat Cad.Tepegöz Sok. N.3/A Gaziler Mah. ‹brahim A¤a Cad.113/A 154- Nilüfer Altay-Altay Ecz. 194- Ahmet Rasim Seven-Seven Ecz. Çiftehavuzlar/‹st. Gebze/Kocaeli Cumhuriyet Mah. Tütün Sokak 5/A Mustafa Kemal Pafla Cad. 35/H 210- Burcu Atasever-‹lgi Ecz. Fethiye 177- Ayflem Jale K›ht›r-Plaza Ecz. Amasya Paflaalan› Mah. Çengel Cad. No:3/A Mithatpafla Cad. 1173/B Bal›kesir 155- Deniz ‹çer-Kristalpark Ecz. 195- Emine Sümbül-Coflkun Ecz. Üçkuyular/‹zmir ‹hsaniye Mah. Barbaros Cad. 98/2 K Kumrular Cad. 8/E K›z›lay211- Sibel Gökçay-Duru Ecz. Kristalpark Rezidans Nilüfer/Bursa 178- Gülçin Silier-An› Ecz. Çankaya/Ankara Alt›nkum Mah. Gazi Mustafa Kemal Ziyabey Caddesi 56/F Balgat/Ankara Bulvar›, N:28/1 Konyaalt›/Antalya 156- Berrin Yorgun-Kilikya Ecz. 196- Mehmet Levent Tiftikçi Forum Mersin AVM. GF 28/A 179- Harika Ayd›n Atal-Harika Ecz. Tiftikçi Ecz. 212- Sibel Ulutafl Süt-Mavi Ecz. Yeniflehir Mersin Bat›köy Mah. Mustafa Kemal Bulvar›, Valikona¤› Cad. 74/A Atatürk Cad. N:51 Malatya No:22 Mimaroba-B.Çekmece/‹st. Niflantafl›/‹st. 157- Hasan Güven-Ceren Ecz. 213- M. Cengiz Karaosmano¤lu Yeflilyurt Cad. Nil Apt. alt› N.89 180- ‹brahim Ünal-Kad›o¤lu Ecz. 197- Cumali Kelefl-Halk Ecz. Dilek Ecz. Malatya Demokrasi Bulvar› No:14 Cami Mah. ‹nönü Cad. No:102/9 Adnan Saygun Caddesi, No:6 Ankara Manavgat/Antalya Tuzla/‹st. 158- Asuman Günayd›n Silahtar214- M. Ekrem Eflkinat-Eflkinat Ecz. Levent Ecz. 181- Müge K›z›locak-Müge Ecz. 198- Ergül Atik-Ergül Ecz. Tekirda¤ Selvili Sokak No:15 4.Levent/‹st. Göktürk Cad. Reyhanî Sokak, N:1 Atatürk Mah. 35.Sk. 23/E (Florence Nightingale T›p Merk. Yan›) Mezitli/Mersin 215- Mukaddes Bafldil-Sena Ecz. 159- Aylan Aslan-Natura Ecz. Göktürk-Eyüp/‹st. Atatürk Bulvar›,122/A (Merkez 42.Cadde No:2/43 Çukurambar199- Serhan Akmenek-Ç›nar Ecz. Postane karfl›s›) Denizli Ankara 182- Sevin Derindere-Orkide Oran Ecz. Ba¤dat Caddesi, No:467-2 ‹stasyon Mah. ‹stiklal Cad. N:163 Maltepe/‹stanbul 216- Nilgün Öncebe-Flora Ecz. 160- Süreyya Köklü-Beylik Ecz. Samsun Vedat Günyol Cad.N:32/B Beylikdüzü Migros A.V.M. 200- Gökmen Türkmen-Türkmen Ecz. Ataflehir-‹st. Beylikdüzü/‹st. 183- Sevil Güven-Güven Ecz. Meclis Mah. Nam›k Kemal Cad. N:1/7 Demirciler Caddesi No:13 Sancaktepe-Sar›gazi/Ümraniye 217- Sabiha Kiraz-Gordion Ecz. 161- Mustafa Tansu Gülsoy Keflan/Edirne Ankaral›lar Cad. Gordion AVM. B/6 Göksupark Ecz. 201- Gonca Bayrak Okutan-fiifa Ecz. Çayyolu/Ankara Altay Mah. Selçuklular Cad. Göksu 184- Emel Artok-Gümüflsuyu Ecz. Adnan Saygun Cad,Nispetiye Mah. AVM. No:57/45-46 Eryaman-Ankara ‹nönü Caddesi, N:31/A Hakk› Han Sokak N:5/4 218- Suna Da¤l›o¤lu-Suna Ecz. Gümüflsuyu-Beyo¤lu/‹st. Ulus-Befliktafl/‹stanbul Ethem Efendi Cd. No:94/A 162- Y›lmaz Uçar-Valikona¤› Ecz. Erenköy/‹st. Valikona¤› Cad. No:30/B Niflantafl›/‹st. 139- Meltem Kader-Astoria Ecz. Astoria AVM. Büyükdere Cad. N.127/B 163- Melek Dilek Özcanl›-Dilek Ecz. Cemal Pafla Mah. 2. Mah. No:55/B 1130 Esentepe-‹st Posta Sk. Adana 140- Mehmet Adnan Efe-Efe Ecz. 164- Mehmet Fatih Hapo¤lu Güres Cad. N:15 Siirt Habo¤lu Ecz. 141- ‹mran Tan Kuyumcu-Yekta Ecz. Afla¤› E¤lence Mah. Mestan Sokak Güres Cad. E¤itim Fakültesi Karfl›s›, No:36/D Etlik/Ankara N:199 Bahçelievler-Siirt 165- Y›ld›z Z. Karaosmano¤lu 142- H. Betinur Atefl-Atrium Ecz. Panora Ecz. Ataköy 9-10 K›s›m, Atr›um AVM. Panora AVM. Turan Günefl Bulvar›, No:106 Ataköy/‹stanbul N:182/9 Oran/Ankara 143- Nilgün Çelikyol-Gizem Ecz. Üniversite Mah. Uran Cad.Karatafl Sk. N:2 (Demircio¤lu) Avc›lar-‹st. 166- Umut Tepe-Tepe Ecz. Düz Mahallesi, Hükümet Cad. N:17 Ordu 167- Asiye Ergül-Ak›n Ecz. 144- Yasemin Ifl›l Karagülle-Dost Ecz. Çarfl› Mahallesi, ‹nönü Cad. Belediye K›br›s fiehitleri Cad. N.99 Denizli ‹fl han› N:5 Artvin