Sir Ben Kingsley Müslüman imajını değiştirebilir mi?
Transkript
Sir Ben Kingsley Müslüman imajını değiştirebilir mi?
.:. Temiz Yaþam .:. >>===>> Temiz Bir Dünya Ýçin... Sir Ben Kingsley Müslüman imajýný deðiþtirebilir mi? Editör : Ezgi Baþaran 22 08 2010 Bir kaba yarým litre ‘Harry Potter’, yarým litre de oksidentalizm (en basit haliyle oryantalizm’in tersi, Doðu’nun Batý’yla ilgili kliþeleþmiþ fikirleri, önyargýlarý) ekleyin. Buyrun size ‘1001 Ýcat’ sergisinin v dolayýsýyla Ýslam Medeniyeti’nin altýn çaðýnýn lezzetli kýsa filmi Sultanahmet Meydaný’na kurulmuþ bin metrekarelik ‘1001 Ýcat’ sergisinin çadýrýnda bir kiþi var ki, baþrolde? O kiþi ne serginin mimarý Bilim Teknoloji ve Medeniyet Vakfý Baþkaný Prof. Salim El Hasani, ne serginin Ýstanbul’a gelmesi için çok uðraþan Medeniyetler Ýttifaký Türkiye Komitesi Baþkaný Bekir Karlýða ne de sergiyi ilk kez Londra’da ge “Halkým bunu görmeli” diyen Baþbakan Erdoðan? O kiþi, Ýngiliz oyuncu Sir Ben Kingsley? Ýslam Medeniyeti’nin altýn çaðýný, 7-17’nci yüzyýlda Müslüman bilim insanlarýnýn buluþlarýný anlatan bu sergide oyuncunun iþi ne? Kingsley, filli su saatini, kameranýn temelini oluþturan düzeneði, motorlu araçlarýn çalýþma prensibi için çok önemli olan pistonu Diyarbakýrlý bilim insaný El Cazari rolünde? Serginin giriþinde önce dev bir filli su saati karþýlýyor sizi, sonra El Cazari’nin diðer icatlarýnýn oyunlu sistemlerle anlatýld dev standýn ön cephesine yerleþtirilmiþ ekranda Kingsley’nin, El Cazari kýlýðýnda sizi yanýna davet ettiðini görüyorsunuz “Hey sen! Yaklaþ, daha da yaklaþ? Tüm bilgilerini alt üst edecek þeyler anlatacaðým sana? Ben kim miyim? Benim buluþlarým olmasaydý Sanayi Devrimi olmazdý, sana o kadarýný söyleyebilirim?” minvalinde cümleler kurarak? Ama Kingsley’nin asýl rolü sergi alanýnýn arkasýndaki minyatür sinemada gösterilen kýsa filmde? Bu bir sürü ödül alan filmi kýsaca þöyle özetleyebilirim: Bir kaba yarým litre ‘Harry Potter’, yarým litre de oksidentalizm (en basit haliyle oryantalizm’in tersi, Doðu’nun Batý’yla ilgili kliþeleþmiþ fikirleri, önyargýlarý) ekleyin. Buyrun size ‘1001 Ýcat’ sergisinin v dolayýsýyla Ýslam Medeniyeti’nin altýn çaðýnýn lezzetli kýsa filmi. ‘Harry Potter’ diyorum çünkü film üç tane saftoron ama bir o kadar da ukala Ýngiliz ortaokul öðrencisinin Rönesans’tan önceki karanlýk çaðý, bir kütüphaneye giderek araþtýrmaya çalýþmasýyla baþlýyor. KIGSLEY’NÝN SNOBLUÐU Kütüphane görevlisi tahmin edebileceðiniz gibi Sir Ben Kingsley? Onlarýn önüne attýðý sihirli kitap açýlýyor ve içinden 10’ 12’nci, 15’inci yüzyýldan alimler fýrlýyor, icatlarýný anlatýyor. Bu esnada tabii ki bizim kütüphane görevlisi Kingsley El Cezeri’ye dönüþüyor. Film için ‘oksidentalist’ dedim çünkü hem Ýngiliz öðrenciler hem de onlarýn genç öðretmeni, Ýslam medeniyeti hak son derece cahil ve önyargýlý resmediliyor. Zaten Kingsley de onlara pek canayakýn davranmýyor, sözleri ve bakýþlarýyla küçümsüyor. Filmdeki çok da rahatsýz edici olmayan bu oksidentalizmin de Ben Kingsley’nin serginin baþrolüne yerleþtirilmesinin de doðru bir strateji olduðunu düþünüyorum. Kingsley, kariyeri dýþýnda normal hayatýnda da snobluðuyla bilinen bir aktör? Ýngiltere Kraliçesi tarafýndan kendisine bahþedile ‘Sir’ ünvanýný unutup ona “Bay Kingsley” diye hitap edenleri sözleriyle falakaya yatýrmýþlýðý vardýr mesela. Ýslam Medeniyeti’nin önemini anlatan böyle bir serginin snob bir yanýnýn olmasý, bahaneler üreten, af dileyen, ezilip büzülen bir tavýrla kendini anlatmasýndan çok daha iyidir. Serginin dolaþtýðý Batý ülkelerinde basýn tarafýndan büyük ilgi görmesinde bu tavrýn payý olduðu kesin. Snobluk, 11 Eylül sonrasýnda Batýlý’ya Ýslam’ý anlatýrken önemli bir araç bence. MADEM ÖYLEYDÝ SONRA NÝYE BÖYLE OLDU Sergiyi gezdikten sonra bugün kullanýlan ameliyat gereçlerinin tamamýna yakýnýnýn 10’uncu yüzyýlda El Zehravi tarafýn icat edildiði, kataraktýn ne olduðunun ilk kez Ýranlý doktor El Mevsili’nin tarif ettiði, bugünkü fotoðraf makinesinin temeller El Cazari tarafýndan atýldýðý gibi bir yýðýn yeni bilgiyle donanýyorsunuz. Fakat aklýnýza “Madem öyleydi, sonra niye böyle oldu?” sorusu da takýlmýyor deðil, doðal olarak. Yani madem dünyanýn ilk üniversitesi 12’nci yüzyýlda Müslüman bir kadýn tarafýndan kuruldu sonra Ýslam dünyasý eðiti niye Batý’nýn gerisine düþtü? Daha da önemlisi, Müslüman bilim kadýnlarýna ne oldu? Madem uçmayý Batýlýlar’dan bin yýl önce Ýslam medeniyeti akýl etti, ilk uçaðý niye Wright Kardeþler yaptý? Madem kýbleyi gösteren astrolab edevatý 10’uncu yüzyýlda bir Müslüman kadýn tarafýndan icat edildi, neden 21’in yüzyýlda Endonezya’daki 200 milyon Müslüman kýbleyi tespit etmekten aciz kaldý, yanlýþ tarafa dönüp namaz kýldý? Tüm bunlarýn özünde aslýnda Ýngiliz bilim adamý Joseph Needham’ýn o meþhur sorusu yatýyor: “Çin medeniyeti Ýslam medeniyeti de 17’nci yüzyýla kadar Batý’ya öncülük ediyordu, öyleyse neden Rönesans Almanya-FransaÝngiltere-Hollanda dikdörtgeninde gerçekleþti?” Needham sorusunu serginin mimari Prof. El Hasani’ye yönelttim. Þu cevabý verdi: “Müslüman alimlerin icatlarýnýn http://temizyasam.net/php Joomla TR! Oluþturma: 13 October, 2016, 04:34 .:. Temiz Yaþam .:. >>===>> Temiz Bir Dünya Ýçin... Avrupa Rönesansý’na büyük katký saðladýðý doðru. Yalnýz, sorduðunuz sorunun cevabýný sosyal, ekonomik ve siyasi ta kiþilerin cevaplamasý uygun düþer.” Doðrusu özellikle genç Müslümanlar’a, “Sizin atalarýnýz böyle iþler baþarmýþtý” diye anlatan bir sergi düze Prof. El Hasani’nin daha doyurucu bir cevap vermesini beklerdim. Yine de gayretleri takdire þayan... (Naçizane tavsiye: Bu konuya ilgi duyanlar Bernard Lewis’in ‘Hata Neredeydi?’ kitabýný inceleyebilir.) (Hürriyet) http://temizyasam.net/php Joomla TR! Oluþturma: 13 October, 2016, 04:34