2 - Siemens
Transkript
2 - Siemens
Önsöz Içindekiler SIPROTEC Giriş Fonksiyonlar Çok Fonksiyonlu Makine Koruma 7UM62 Montaj ve Devreye Alma Teknik Veriler Ek V4.6 Kaynakça Kullanım Kılavuzu Terimler Sözlüğü Dizin C53000-G115A-C149-1 1 2 3 4 A Not Emniyetiniz için, Önsöz’de yer alan talimat ve uyarılara uyunuz. Sorumluluk reddi Telif hakkı Bu kullanım kılavuzunun içeriği, açıklanan yazılım ve donanıma uygunluğu yönünden kontrol edilmiştir. Bununla birlikte, açıklamalarda sapmalar tamamen ortadan kaldırılamaz, bundan dolayı verilen bilgilerdeki hata veya eksiklikler konusunda herhangi bir sorumluluk kabul edilemez. Telif hakkı © Siemens AG 2010. Tüm hakları saklıdır. Bu kullanm kılavuzundaki bilgiler düzenli olarak gözden geçirilmekte olup, gerekli düzeltmeler ileriki baskılara dahil edilecektir. Kullanım kılavuzunda karşılaşacağınız bu tür hataları yapacağınız düzeltmelerle bize bildirmenizi rica ederiz. Siemens’in açık müsaadesi olmadan, bu belgenin yayınlanması, kopyalanması, içeriğinin aktarılması veya değerlendirilmesi yasaktır. Bu kuralları ihlal edenler, oluşacak zararların tazmini ile yükümlüdürler. Özellikle patent başvurusu veya marka tescili maksadıyla, tüm hakları saklıdır. Tescilli markalar Çıkış tarih 10.2010 SIPROTEC, SINAUT, SICAM ve DIGSI, SIEMENS AG’nin tescilli markalarıdır. Bu kullanım kılavuzundaki diğer ad ve gösterimler, üçüncü şahıslarca kendi amaçları doğrultusunda kullanılması durumunda ünvan sahibinin haklarını ihlal edebilecek ticari markalar olabilir. Siemens Aktiengesellschaft Sipariş No.: C53000-G115A-C149-1 Herhangi bir bildirimde bulunmaksızın teknik düzeltmeler/iyileştirmeler yapma hakkımız saklıdır. Belge sürümü V04.00.02 Önsöz Bu kullanım kılavuzunun amacı Bu kullanım kılavuzu, 7UM62 cihazlarının fonksiyonlarını, çalışmasını, montajını ve devreye alınmasını açıklamaktadır. Özellikle, aşağdakileri bulabilirsiniz: • Cihaz konfigürasyonu konusunda bilgiler ve cihaz işlevleri ve ayarlarının açıklaması → Bölüm 2; • Montaj ve devreye alma talimatları → Bölüm 3; • Teknik Verilerin derlenmesi → Bölüm 4; • Ayrıca, düzeydeki kullanıcılar için en önemli verilerin derlenmesi → Ek A. SIPROTEC 4 cihazlarının tasarımı, konfigürasyonu ve çalışması hakkında genel bilgiler SIPROTEC 4 Sistem Tanımlamasında sunulmuştur /1/. Hedef kitle Koruma mühendisleri, devreye alma mühendisleri, koruma, otomasyon ve kontrol aygıtlarının ayar, kontrol ve işletmesinden sorumlu personel ve elektrik tesisleri ve enerji santrallerinde çalşan işletme personeli. Uygulanabilirliği Bu kullanım kılavuzu: SIPROTEC 4 Çok Fonksiyonlu Makine Koruma 7UM62; Firmware sürümü V4.6. Uygunluk Bildirimi Bu ürün, Avrupa Topluluğu Konseyi’nce üye ülkelerin elektromanyetik uyumluluk ile ilgili kanunları dikkate alınarak hazırlanan yönergeye (EMC Konsey Direktifi 2004/108/EG) ve yine elektrik cihazlarının belli gerilim sınırları içerisinde kullanımına ilişkin Direktifi (Alçakgerilim Direktifi 2006/95/EG) uygunluk arz etmektedir. Bu uygunluk, Siemens AG tarafından Konsey Direktiflerine göre, EMC direktif için genel standartlar EN 61000-6-2 ve EN 61000-6-4 ve alçak-gerilim direktif için EN 60255-27 standardı doğrultusunda yapmış olduğu testlerle kanıtlanmıştır. Bu ürün endüstriyel kullanım için tasarlanmış ve üretilmiştir. Bu ürün, IEC 60255 serisi uluslar arası standartlara ve VDE 0435 Alman standardına uygun olarak tasarlanmıştır. Diğer Standartlar IEEE Std C37.90 ("Teknik Veriler" Bölüm 4.’e bakın) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 3 Önsöz Ek destek SIPROTEC 4 Sistemi konusunda daha fazla bilgi edinmek için veya kılavuzda yeterince ele alınmayan sorunların ortaya çıkması halinde, yerel Siemens yetkili bayisine müracaat ediniz. Müşteri Destek Merkezimiz 24 saatlik bir hizmet sunar. Telefon-No: +49 (180) 524-7000 Fax-No. +49 (180) 524-2471 e-mail: support.energy@siemens.com Eğitim Kursları Bireysel kurs programları ile ilgili istekleriniz için Eğitim Merkezi'mize başvurunuz: Siemens AG Siemens Power Academy TD Humboldtstr. 59 90459 Nürnberg Telefon-No: +49 (911) 433-7005 Fax-No. +49 (911) 433-7929 Internet: www.siemens.com/power-academy-td Güvenliğiniz için talimatlar Özel işletim koşulları ilave tedbirler gerektirdiğinden, bu kullanım kılavuzu cihazın (modül, aygıt) işletmesi için gerekli tüm emniyet tedbirlerinin tam bir dizinini içermez. Ancak, kişisel güvenlik maksatlarıyla ve maddi hasardan kaçınmak üzere dikkat edilmesi gereken önemli bilgiler içerir. Bir İkaz Üçgeni ile ve tehlike derecesine göre vurgulanmış bilgiler aşağıdaki şekilde gösterilir: TEHLİKE Gerekli tedbirlerin alınmamasının, ölüm, ciddi kişisel yaralanma veya önemli maddi hasarlara yol açacağını bildirir. UYARI Gerekli tedbirlerin alınmamasının, ölüm, ciddi kişisel yaralanma veya önemli maddi hasarlara yol açabileceğini gösterir. Dikkat Gerekli önlemlerin alınmamasının; hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabileceğini bildirir. Bu, genellikle cihaz üzerinde veya cihazın kendisinde olabilecek hasarlara uygulanır. 4 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Önsöz Not Cihaz hakkında bilgi vermek ve kullanım talimatının konuyla ilgili önemli bir kısmını vurgulamak için kullanılır. UYARI Kalifiye personel Bu kullanım kılavuzunda açıklanan cihazın (modül, aygıt) devreye alma işlemleri ve işletmesi ancak güvenlik konularına tam olarak aşina olan nitelikli personel tarafından gerçekleştirilebilir. Bu kılavuzda belirtilen teknik emniyet bilgileri bakımından nitelikli personel; cihazları, sistemleri ve elektrik devrelerini emniyet standartlarına uygun olarak devreye alma, aktif hale getirme, topraklama ve atamaya yetkili kişilerden oluşmaktadır. Amaca uygun kullanım İşlemsel cihaz (aygıt, modül) yalnızca katalog ve teknik açıklamalarda belirtilen uygulamalar için ve yalnızca Siemens tarafından önerilen veya onaylanan üçüncü taraf şirketlere ait ekipmanla birlikte kullanılabilir. Cihazın başarılı ve güvenilir şekilde çalışması, uygun taşıma, depolama, montaj, kullanım ve bakım yapılmasına bağlıdır. İşletme sırasında cihazda tehlikeli gerilimler mevcuttur. Cihazın uygun şekilde kullanılmaması ciddi kişisel yaralanma veya maddi hasarlara yol açabilir. Herhangi bir elektrik bağlantısı yapılmadan önce, cihaz şasi terminaline topraklanmalıdır. Güç kaynağına bağlı tüm devre bileşenlerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir. Güç kaynağı kesildikten sonra bile cihaz üzerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir (kondansatörler hala şarjlı olabilir). Açık devre akım transformatörü devrelerine sahip işletme cihazı çalıştırılamayabilir. Kullanım kılavuzu veya işletme talimatlarında belirtilen sınır değerleri, test ve devreye alma işlemleri de dahil olmak üzere, asla aşılmamalıdır. Basım ve sembol gösterimleri Cihazdan alınacak veya cihaza gönderilecek hazır bilgileri metin akışında göstermek için, aşağıdaki metin formatları kullanılmıştır: Parametre adları Cihaz göstergesi veya kişisel bir bilgisayar ekranında (işletim yazılımı DIGSI ile) kelimesi kelimesine görüntülenen yapılandırma veya işlev parametreleri göstericileri, sabit aralıklı kalın harf tipinde gösterilir. Bu, menü başlıkları için de geçerlidir. 1234A Parametre adresleri parametre adları şeklinde görüntülenir. Parametre adreslerinin genel tabloları A, son ekini içerir, eğer parametre sadece Ek Ayarlar Ekranı seçeneği ile DIGSI’de ayarlanabiliyorsa. Parametre seçenekleri Cihaz göstergesi veya kişisel bir bilgisayar ekranında (işletim yazılımı DIGSI ile) kelimesi kelimesine görüntülenen metin parametrelerinin mümkün olan ayarları, ilave olarak italik formatında yazılır. Bu, menü seçenekleri için de geçerlidir. „Mesajlar“ Röle çıkışı olabilen ya da diğer aygıtlar veya şalt panosu tarafından ihtiyaç duyulan bilgi göstericiler, tırnak içerisinde ve eş aralıklı tipte gösterilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 5 Önsöz Gösterici tipi resimden açıkça anlaşılabiliyorsa, çizim ve tablolarda sapmalara müsaade edilebilir. Çizimlerde aşağıdaki semboller kullanılmıştır: Aygıt-dahili mantıksal giriş sinyali Aygıt-dahili mantıksal çıkış sinyali Bir analog büyüklüğün dahili giriş sinyali numaralı harici giriş sinyali (İkili girdi, giriş bildirimi) Numaralı harici çıkış sinyali (Değer bildirimi örneği) Giriş sinyali olarak kullanılan numaralı harici ikili çıkış sinyali (Aygıt bildirimi) 1234 adres numarası ve ON (AÇIK) ve OFF (KAPALI) mümkün olan ayar seçeneklerine sahip, FONKSIYON (İŞLEV) olarak atanmış bir parametre anahtarı örneği Bunlardan başka; IEC 60617-12 ve IEC 60617-13 ve benzeri standartlara göre grafik sembolleri kullanılmıştır. Çok sık kullanılan bazı semboller aşağıda listelenmiştir: 6 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Önsöz Bir analog büyüklüğün giriş sinyali AND (VE) kapısı OR (VEYA) kapısı D-YA dışlayıcı VEYA kapısı (değerlik karşıtı): Girişlerden yalnızca biri etkin olduğunda çıkış etkindir Çakışma kapısı (eşdeğerlik): Girişlerin her ikisi aynı anda etkin ya da etkin değilse çıkış etkindir Yukarısı pozitif, aşağısı negatif kenarlı dinamik girişler (kenar tetiklemeli) Birkaç analog giriş sinyalinden bir analog çıkış sinyalinin oluşturulması Ayar adresi ve parametre göstericili (adı) sınır (eşik) kademesi Ayar adresi ve parametre göstericili (adı) zamanlayıcı T (çalışma gecikmesi, ayarlanabilir zaman örneği) Zamanlayıcı (T bırakma gecikmesi, ayarlanamaz zaman örneği) Dinamik tetiklemeli darbe zamanlayıcı T [monoflop (tek durumlu)] Ayar girişi (S), resetleme girişi (R), çıkış (Q) ve ters çevrilmiş çıkışa (Q) sahip statik bellek (RS-iki durumlu) ■ SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 7 Önsöz 8 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 1 2 Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 1.1 Genel Çalışma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22 1.2 Uygulama Alanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 1.3 Özellikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .27 Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35 2.1 2.1.1 2.2 Giriş, Referans sistemler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 Çalışma Yöntemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 Cihaz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 2.2.1 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39 2.2.2 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .40 2.2.3 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 2.3 EN100 Modülü 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 2.3.1 Fonksiyon kapsamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 2.3.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 2.3.3 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42 2.4 2.4.1 Fonksiyon Kapsamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 2.4.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43 2.4.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52 2.5.1 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .52 2.5.2 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .57 2.5.3 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .59 2.6 Grup Değiştir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 2.6.1 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 2.6.2 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 2.6.3 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 2.7 Güç Sistemi Verileri 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 2.7.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 2.7.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 2.7.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61 2.7.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 9 Içindekiler 2.8 2.8.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 2.8.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 2.8.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 2.8.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2.9.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 2.9.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 2.9.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 2.9.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 2.10.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 2.10.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 2.10.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77 2.10.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 2.11.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 2.11.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 2.11.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 2.11.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 2.12.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 2.12.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 2.12.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 2.12.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 2.13.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 2.13.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 2.13.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 2.13.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 2.14 10 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 2.14.1 2.14.1.1 2.14.1.2 2.14.1.3 2.14.1.4 Diferansiyel Koruma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Fonksiyon Tanımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107 Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108 2.14.2 2.14.2.1 2.14.2.2 Korunan nesne Generatör ve Motor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Fonksiyon Tanımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 2.14.3 2.14.3.1 2.14.3.2 Korunan nesne Transformatör. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Fonksiyon Tanımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116 2.14.4 2.14.4.1 Akım Trafoları Gereklilikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 Fonksiyon Tanımı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 2.15.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122 2.15.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126 2.15.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 2.15.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .128 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129 2.16.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129 2.16.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132 2.16.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .136 2.16.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 2.17.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .138 2.17.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139 2.17.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .140 2.17.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 2.18.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142 2.18.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .143 2.18.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144 2.18.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 2.19.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145 2.19.2 Güç Salınımı Kilitleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150 2.19.3 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .151 2.19.4 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .156 2.19.5 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158 2.20.1 Ölçme Prensibi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .158 2.20.2 Kademe dışı korumanın mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160 2.20.3 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .162 2.20.4 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166 2.20.5 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .166 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167 2.21.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .167 2.21.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .168 2.21.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169 2.21.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170 2.22.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170 2.22.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .171 2.22.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .171 2.22.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .172 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 11 Içindekiler 2.23 2.23.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 2.23.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174 2.23.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175 2.23.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 2.24.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 2.24.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179 2.24.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 2.24.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 2.25.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183 2.25.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184 2.25.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 2.25.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 2.26.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 2.26.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 2.26.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 2.26.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 2.27.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 2.27.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 2.27.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 2.27.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 2.28.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195 2.28.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 2.28.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 2.28.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 202 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 2.29.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203 2.29.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 2.29.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 2.29.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 206 2.30 12 Frekans Koruma (ANSI 81). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 2.30.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207 2.30.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209 2.30.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 2.30.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%). . . . . . . . . . . .214 2.31.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .214 2.31.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .217 2.31.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222 2.31.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .222 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223 2.32.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223 2.32.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226 2.32.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226 2.32.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .227 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .228 2.33.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .228 2.33.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230 2.33.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230 2.33.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .231 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232 2.34.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232 2.34.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .234 2.34.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235 2.34.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) .237 2.35.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .237 2.35.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240 2.35.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241 2.35.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .242 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243 2.36.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243 2.36.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .245 2.36.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246 2.36.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 2.37.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247 2.37.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250 2.37.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253 2.37.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255 2.38.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255 2.38.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257 2.38.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258 2.38.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 13 Içindekiler 2.39 2.39.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 2.39.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261 2.39.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 2.39.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 2.40.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 2.40.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265 2.40.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 2.40.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 2.41 Analog Çıkışlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 2.41.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 2.41.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 269 2.41.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 272 2.42 Denetim Fonksiyonları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 2.42.1 2.42.1.1 2.42.1.2 2.42.1.3 2.42.1.4 2.42.1.5 2.42.1.6 Ölçme Denetimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 Donanım İle İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 274 Yazılım İle İzleme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Harici Trafo Devreleri İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279 Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 280 2.42.2 2.42.2.1 2.42.2.2 2.42.2.3 2.42.2.4 2.42.2.5 Denetim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 Sigorta Arızası İzleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 281 İzleme Fonksiyonlarının Hatalı Çalışma ArızaTepkileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285 Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 286 2.43 Açma Devresi Denetimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 2.43.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 2.43.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 2.43.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 2.43.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 2.44 Eşik Denetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 2.44.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 294 2.44.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 298 2.44.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 299 2.44.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 304 2.45 14 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 260 Harici Açma Fonksiyonları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 2.45.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 2.45.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 305 2.45.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 2.45.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 306 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 2.46 Thermobox’lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .308 2.46.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .308 2.46.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .309 2.46.3 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 311 2.46.4 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .315 2.47 Faz Dönüşü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317 2.47.1 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .317 2.47.2 Ayar Notları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .318 2.48 Fonksiyon Denetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 2.48.1 2.48.1.1 Cihazın Başlatma Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .319 2.48.2 2.48.2.1 2.48.2.2 Cihazın Açma Mantığı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320 Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .321 2.49.1 2.49.1.1 Mesaj İşleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .321 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .321 2.49.2 2.49.2.1 2.49.2.2 İstatistik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .323 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 2.49.3 2.49.3.1 2.49.3.2 Ölçme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .324 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .328 2.49.4 2.49.4.1 2.49.4.2 Termal Ölçme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330 Açıklama. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .330 2.49.5 2.49.5.1 Diferansiyel ve Sınırlama Ölçümü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331 2.49.6 2.49.6.1 Min/Maks Ölçme Ayarları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .331 2.49.7 2.49.7.1 Enerji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332 2.49.8 2.49.8.1 Ayar Noktaları (Ölçülen Değerler) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .332 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 2.49.9 2.49.9.1 Ayar Noktaları (İstatistik) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 2.49.10 2.49.10.1 2.49.10.2 2.49.10.3 2.49.10.4 Osilografik Arıza Kayıtları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .333 Ayar Notları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .334 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .334 Bilgi Listesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335 2.49.11 2.49.11.1 Tarih-/Saat ayarları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335 Fonksiyon Tanımı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .335 2.49.12 2.49.12.1 2.49.12.2 2.49.12.3 2.49.12.4 Devreye Alma Yardımcıları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 Bir test işletimi sırasında SCADA arayüzündeki bilgilerin etkisi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 Sistem Arayüzünün Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .336 İkili Girişlerin/Çıkışların Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .337 Bir Test-Ölçme Kaydının Oluşturulması . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .337 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 15 Içindekiler 2.50 3 2.50.1 2.50.1.1 Kontrol Cihazı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 2.50.2 2.50.2.1 Komut Tipleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 2.50.3 2.50.3.1 Komut İşleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 339 Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 2.50.4 2.50.4.1 Kilitleme. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 340 Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 341 2.50.5 2.50.5.1 Komut Kaydı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348 Açıklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 348 Montaj ve Devreye Alma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 351 3.1 Montaj ve Bağlantılar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 3.1.1 Yapılandırma Bilgileri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 3.1.2 3.1.2.1 3.1.2.2 3.1.2.3 3.1.2.4 3.1.2.5 Donanım Değişiklikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 Genel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 354 Sökme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356 Baskılı Devre Kartlarında bulunan Anahtarlama Elemanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Arayüz Modülleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371 Tekrar Monte Etme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 374 3.1.3 3.1.3.1 3.1.3.2 3.1.3.3 Montaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375 Gömme Tip Pano Montaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 375 Raf Montajı ve Hücre İçine Montaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 377 Çıkma Tip Pano Montajı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 378 3.2 16 Komut İşleme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338 Bağlantıların Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 3.2.1 Seri Arayüzlerin Veri Bağlantılarının Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379 3.2.2 Sistem Arayüzü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380 3.2.3 Sonlandırma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 380 3.2.4 Analog Çıkış . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 3.2.5 Zaman Senkronlama Arayüzü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381 3.2.6 Fiber Optikler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 3.2.7 Cihaz bağlantılarının kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 382 3.2.8 Sistem bağlantısının kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 386 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 3.3 3.3.1 Test Etkinliği/Veri İletimi Bloklama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 3.3.2 Sistem Arayüzlerinin Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .389 3.3.3 İkili Giriş ve Çıkışların Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .391 3.3.4 Kesici Arıza Koruma Testleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 3.3.5 Analog Çıkışların Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 3.3.6 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonların Testi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .394 3.3.7 Dururken rotor toprak arıza korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .395 3.3.8 % 100 Stator Toprak Arıza Koruma Kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .399 3.3.9 DC gerilim/-akım ölçme devresinin kontrolü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .401 3.3.10 Yapılandırılmış İşletim Aygıtları için Açma/Kapama Kontrolleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402 3.3.11 Makine ile devreye alma testi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402 3.3.12 Akım devrelerinin kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .406 3.3.13 Diferansiyel korumanın kontrolü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .409 3.3.14 Toprak akımı diferansiyel korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .412 3.3.15 Gerilim devrelerinin kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .416 3.3.16 Stator toprak arıza korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .418 3.3.17 % 100 Stator toprak arıza korumanın kontrolü. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .426 3.3.18 Rotor toprak arıza koruma olarak hassas toprak arıza korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . .427 3.3.19 Çalışmada rotor toprak arıza korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .428 3.3.20 Sarımlararası korumanın kontrolü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .429 3.3.21 Şebeke ile kontroller. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .431 3.3.22 Test Amaçlı Osilografik Kayıtlar Oluşturma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .436 3.4 4 Devreye Alma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .388 Cihazın Son Hazırlıkları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .437 Teknik Veriler. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .439 4.1 Genel Cihaz Verileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .441 4.1.1 Analog Girişler ve Çıkışlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .441 4.1.2 Yardımcı Gerilim. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .442 4.1.3 İkili Girişler ve Çıkışlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .443 4.1.4 Haberleşme Arayüzleri. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .445 4.1.5 Elektriksel testler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .449 4.1.6 Mekanik Testler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .451 4.1.7 İklimsel Gerilim Testleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .452 4.1.8 Çalışma Koşulları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .452 4.1.9 Sertifikalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .452 4.1.10 Tasarım . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .453 4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (ANSI 50, 51 67) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .454 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .455 4.4 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .460 4.5 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .462 4.6 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .464 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .465 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .468 4.9 Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma (ANSI 87GN,TN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .472 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 17 Içindekiler 18 4.10 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 473 4.11 Ters Güç Koruma (ANSI 32R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 474 4.12 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 475 4.13 Empedans Koruma (ANSI 21). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 476 4.14 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 478 4.15 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 480 4.16 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 482 4.17 Frekans Koruma (ANSI 81). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 483 4.18 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 484 4.19 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 486 4.20 Gerilim Vektörü Atlaması. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 487 4.21 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 488 4.22 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 489 4.23 %100 Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harm. (ANSI 27/59TN 3ncü Harm.). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490 4.24 20 Hz Voltaj Enjeksiyonlu %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G-%100) . . . . . . . . . . . . . . . 491 4.25 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 492 4.26 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 493 4.27 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 494 4.28 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas RotorToprak Arıza Koruma (ANSI 64R) . . . . . . . 496 4.29 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 497 4.30 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 498 4.31 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 499 4.32 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 500 4.33 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 501 4.34 Thermobox’lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 502 4.35 Eşik Denetimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 503 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) 4.37 İlave Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 509 4.38 Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 515 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 504 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Içindekiler 4.39 A Boyutlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .517 4.39.1 Gömme Tip Pano Montaj ve Hücre Montajı (kasa büyüklüğü 1/2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .517 4.39.2 Gömme Tip Pano Montaj ve Hücre Montajı (kasa büyüklüğü 1/1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .518 4.39.3 Çıkma Tip Pano Montajı (Kasa büyüklüğü 1/2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .519 4.39.4 Çıkma Tip Pano Montajı (Kasa büyüklüğü 1/1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .519 4.39.5 Gömme Tip Pano Montaj için 7XR6100-0CA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . .520 4.39.6 Çıkma Tip Pano Montajı için 7XR6100-0BA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi. . . . . . . . . . . . . . . .521 4.39.7 Ölçülü çizim 3PP13 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .522 4.39.8 Çıkma Tip Pano Montaj için 7XT7100-0BA00 seri cihazının ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . .523 4.39.9 Gömme Tip Pano Montajı için 7XT7100-0EA00 seri cihazının ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . .524 4.39.10 Gömme Tip Pano Montaj veya Hücre içi Montaj için Direnç ünitesi 7XR6004-0CA00 boyut çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .525 4.39.11 Çıkma Tip Pano montajı için direnç ünitesi 7XR6004-0BA00 ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . .526 4.39.12 Gömme Tip Pano veya Hücre içi Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00 ölçülü çizimi . . .527 4.39.13 Gömme Tip Pano veya Hücre içi Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00/DD ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .528 4.39.14 Çıkma Tip Pano Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00 ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . .529 4.39.15 Çıkma Tip Pano Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00/DD ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . .530 4.39.16 Gömme Tip Pano veya Hücre içi Montaj için 20 Hz-Bant 7XT3400-0CA00 geçirici ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .531 4.39.17 Çıkma Tip Pano montajı için 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0BA00 ölçülü çizimi . . . . . . . . . . . . . .532 Ek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .533 A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .534 A.1.1 A.1.1.1 Sipariş Bilgileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .534 Sipariş Kodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .534 A.1.2 Aksesuarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .538 A.2 Terminal Atamaları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .541 A.2.1 Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .541 A.2.2 Çıkma Tip Pano Montajı. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .543 A.3 Bağlantı Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .545 A.3.1 Bağlantı Örnekleri 7UM62 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .545 A.3.2 Thermobox (RTD Kutusu) için Bağlantı Örnekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .553 A.3.3 Aksesuarların devre şemaları . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .554 A.4 Varsayılan Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .557 A.4.1 LED’ler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .557 A.4.2 İkili Giriş . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .558 A.4.3 İkili Çıkış. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .559 A.4.4 Fonksiyon Tuşları. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560 A.4.5 Varsayılan Gösterge. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .560 A.4.6 Önceden tanımlanmış CFC Grafikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .562 A.5 Protokole Bağlı Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .563 A.6 Fonksiyon Kapsamı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .564 A.7 Ayarlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .569 A.8 Bilgi Listesi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .586 A.9 Toplu Bildirimler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .608 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 19 Içindekiler A.10 Ölçülen Değerler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 609 Kaynakça . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 613 Terimler Sözlüğü . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 615 Dizin. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 627 20 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 1 Giriş Bu bölümde SIPROTEC 4 7UM62 cihazı tanıtılmıştır. Cihazın uygulama alanlarına, karakteristiklerine ve fonksiyonlarının kapsamına genel bir bakış sunulmuştur. 1.1 Cihazın Genel Çalışması 22 1.2 Uygulamaları 25 1.3 Özellikler 27 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 21 Giriş 1.1 Cihazın Genel Çalışması 1.1 Cihazın Genel Çalışması Sayısal çok fonksiyonlu koruma 7UM62, güçlü bir mikrobilgisayar sistemiyle donatılmıştır. Ölçülen büyüklüklerin toplanmasından kesicilere ve diğer şalt teçhizatına komutların gönderilmesine kadar bütün işlemler tamamen sayısal olarak işlenir. Şekil 1-1 cihazın temel yapısını gösterir. Analog Girişler Ölçme girişleri (MI) galvanik yalıtım yaparlar, primer ölçü trafolarından gelen akımları ve gerilimleri dönüştürür ve bunları cihazın dahili işlem seviyelerine uyarlar. Şekil 1-1 22 Sayısal çok fonksiyonlu koruma 7UM62' nin (Maksimum sürüm) Donanım-Yapısı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.1 Cihazın Genel Çalışması Cihaz üzerinde 8 akım ve 4 gerilim girişi bulunmaktadır. 3 akım girişinin herbiri faz akımları için koruma cihazının her iki tarafında bulunur. 2 Akım girişi hassas giriş trafolarıyla (IEE) donatılmıştır ve mA-Alanında sekonder akımları ölçebilirler. 3 Gerilim girişi Faz-Toprak-Gerilimleri (V-Bağlantıda Faz-Faz gerilimlere ve Gerilim trafosuna kontak da mümkün) kapsar ve 4. Gerilim girişi stator- veya rotor toprak arıza korumanın artık gerilim ölçümü için düşünülmüştür. IA giriş yükseltici grubu, analog giriş büyüklükleri için yüksek dirençli girişler sağlar. Bant genişliği ve işlem hızı açısından ölçülen değer işleme için uygun hale getirilmiş filtrelerden oluşmuştur. Çok kanallı AD analog-sayısal dönüştürücü grubu, yüksek çözünürlüklü ΣΔ Dönüştürücü (22 Bit) ve bellek elemanları ile mikrobilgisayar sistemine veri aktarımı sunar. Mikrobilgisayar Sistemi Mikrobilgisayar sisteminde (µC) gerçekleştirilebilinir yazılım işlenir. Önemli fonksiyonlar: • Ölçülen büyüklüklerin filtrelenmesi ve işlenmesi, • Ölçülen büyüklüklerin sürekli izlenmesi, • Herbir koruma fonksiyonu için başlatma koşullarının izlenmesi, • Sınır değerlerinin ve zaman akış sırasının sorgulanması, • Mantık fonksiyonları için sinyallerin işlenmesi, • Açma komutları ile karar verme, • LED'ler, LCD, Röle veya seri Arayüzler üzerinden koruma davranışının bildirilmesi, • Hata analizi için bildirimlerin, arıza verilerinin ve arıza değerlerinin kaydedilmesi, • İşletim sisteminin ve fonksiyonlarının, örn. veri depolama, gerçek zamanlı saat, haberleşme, arayüzler vb. yönetimi. Örnekleme frekansının elle tekrar yazılımı Koruma- ve Ölçme fonksiyonlarının geniş bir frekans aralığında doğru sonuçlara ulaşması için, gerçek frekans devamlı ölçülür ve ölçme büyüklükleri işlenmesi için ölçme frekansı tekrar yazılır. Bu, 11 Hz - 69 Hz frekans aralığındaki ölçme doğruluğunu garantiler. Frekans tekrar yazılımı için şart, ancak bir değiştirme-ölçme büyüklüğünün yeterli yükseklikte (en az anma değerinin %5'i) ölçme girişlerinin en azından birinde bulunmasıdr (''İşletim durumu 1''). Eksik veya çok küçük ölçme büyüklükleri, <11 Hz veya >70 Hz frekanslı ölçme değerleri gibi, cihazı ''İşletim durumu 0''getirirler. İkili Girişler ve Çıkışlar Bilgisayar sistemine girişler ve bilgisayar sisteminden çıkışlar, I/O modülleri (girişler ve çıkışlar) üzerinden yönlendirilir. Bilgisayar sistemi, bilgileri, güç sisteminden (örn. uzaktan resetleme) veya diğer cihazlardan (örn. kilitleme komutları) sağlar. Çıkışlar, esas olarak, anahtarlama aygıtlarına gönderilen komutları ve önemli olayların ve durumların uzağa bildirimi için mesajları kapsar. Ön Elemanlar Olaylar, durumlar, ölçülen değerler ve cihazın işlevsel durumu ile ilgili mesajlar gibi bilgiler, ön panelde yer alan optik göstergeler (LED) ve bir görüntü ekranı (LCD) tarafından gsterilir. LCD ile bağlantıda dahili kontrol tuşları ve sayısal tuşlar, cihazla lokal etkileşimi sağlar. Bunun üzerinden cihazın tüm bilgilerine, yani yapılandırma- ve ayar parametrelerine, işletme- ve arıza mesajlarına, ölçülen değerlere ulaşılabilir (bakınız SIPROTEC 4 Sistem açıklamaları /1/) ve ayarlar değiştirilebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 23 Giriş 1.1 Cihazın Genel Çalışması Seri Arayüzler Seri İşletim arayüzü üzerinden önyüzde kişisel bir bilgisayar ile DIGSI işletim programı kullanımı ile haberleşme sağlanabilir. Böylece bütün cihaz fonksiyonlarının rahatlıkla işlenmesine/kullanılmasına imkan doğar. Seri bir Hizmet arayüzü üzerinden aynı şekilde kişisel bir bilgisayar ile DIGSI işletim programı kullanımı üzerinden cihazla haberleşmek mümkündür. Bu port, özellikle cihazların PC ile sabit balantısı için veya bir modem üzerinden işletilmesi için uygundur. Hizmet arayüzü bir RTD-Kutusu bağlantısı için de kullanılabilir. Seri Sistem arayüzü üzerinden tüm cihaz verileri merkezi bir kumanda ve izleme bilgisayarına aktarılabilir. Uygulamaya bağlı olarak bu arayüz, farklı fiziksel iletim tertipleri ve farklı protokoller ile gerçekleştirilebilir. Başka bir arayüz, harici senkronlama kaynakları ile dahili saatin Zaman Senkronlaması için konulmuştur. Ek arayüz modülleriyle başka haberleşme protokolleri gerçekleştirilebilir. Analog çıkışlar/Sıcaklık verisi Sürüme veya donanıma bağlı olarak montaj konumlarında (Port B ve D) seçilmiş ölçüm değerleri (0 - 20 mA) verilmiş olan, analog çıkış modülleri takılı olabilir. Bunların yerine çıkış modülleri (RS485 veya optik) donatılmış ise, o zaman bunlar üzerinden harici bir sıcaklık ölçme cihazı sıcaklıkları katılır. Güç Kaynağı Yukarıda açıklanan fonksiyonel birimler, farklı gerilim seviyelerinde gerekli güç ile bir PS güç kaynağından beslenir. Kısa süreli kesintiler bir kondansatör belleği ile köprülenir (Teknik Veriler’e bakın). Gerilim kesintileri, örneğin gerilim besleme sisteminde (alt istasyon bataryası) kısa-devre olduğunda veya önemli yük değişikliklerine maruz kalındığında olabilir. 24 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.2 Uygulama Alanları 1.2 Uygulama Alanları SIPROTEC 4 Cihazı 7UM62, program sıralaması ''Dijital makine koruma 7UM6'' olarak adlandırılan, sayısal çalışan çok fonksiyonlu bir makine korumasıdır. Jenaratörlerin, Motorların ve Transformatörlerin koruması için gerekli tüm koruma fonksiyonlarını kapsar. Tercihli fonksiyon kapsamı ile 7UM62 genaratörlerin tüm güç büyüklükleri için (küçük, orta, büyük) kullanılabilir. Cihaz her iki tipik temel anahtarlama için koruma taleplerini yerine getirir. • Bara Anahtarlaması • Kilitleme Anahtarlaması Şekil 1-2 Tipik Anahtarlamalar Dahili diferansiyel koruma fonksiyonu, Generatör-Bölümleme- veya Çapraz diferansiyel koruma olarak ya da kilitleme transformatörünün koruması olarak veya Tüm-Diferansiyel koruma koruması olarak tasarlanabilir. Ölçeklendirilebilir yazılım geniş bir uygulama alanına olanak sağlar. Uygulamaya bağlı olarak uygun fonksiyon paketleri seçilebilir. Yani örneğin, yalnız 7UM62 cihazıyla küçükten orta güce (yaklaşık 5 MW) kadar olan generatörler kapsama alınır ve güvenli şekilde korunur. Cihaz ayrıca orta ve büyük generatörlerin koruması için temel birimleri oluşturur. 7UM61 (7UM6 serisinin diğer cihazı) cihazıyla kombinasyonda küçükten büyüğe kadar olan makine birimlerinin tüm taleplerini pratikte kapsar. Böylece kesintisiz bir yedek koruma taslağı gerçekleştirilebilir. Cihaz 7UM62 başka uygulamalara da açıktır, • Transformatörler için koruma, 7UM62'de diferansiyel koruma ve aşırı akım korumanın yanında, Gerilim- ve Frekans dayanıkılığını izlemeye izin veren, pekçok koruma fonksiyonları mevcut olmasından ötürü. • Büyük Senkron- ve Asenkron motorlar için koruma. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 25 Giriş 1.2 Uygulama Alanları Mesajlar ve Ölçüm değerleri; Olay ve Arıza Verilerinin Kayıt Edilmesi İşletme mesajları, güç sistemi koşulları hakkında ve cihaza ilişkin bilgiler verir. Ölçülen büyüklükler ve bunlardan hesaplanan değerler, lokal göstergede görüntülenebilir ve seri arayüzler üzerinden uzağa iletilebilir. Cihaz mesajları, ön yüzdeki bir çok LED’e atanabilir (yapılandırılabilir), çıkış kontaklarına atanarak bu çıkışlar üzerinden harici olarak işlenebilir(yapılandırılabilir), kullanıcı-tanımlı mantık fonksiyonları ile birleştirilebilir ve/veya seri arayüzler üzerinden uzağa iletilebilir (aşağıdaki “Haberleşme” paragrafına bakın). Generatördeki veya ağdaki bir arıza esnasında önemli olaylar ve durum değişiklikleri, Olay Kayıtlarında saklanır. Seçime bağlı olarak arıza değerlerinin Anlık- veya Efektif değerleri cihazda kaydedilir ve daha sonraki hata analizleri için kullanıma sunulur. Haberleşme Harici İşletme-, Kontrol- ve Depolama sistemleri ile iletişim için seri arayüzler mevcuttur. Ön cephe arayüzü Ön yüzde bulunan bir 9-pin DSUB soket, bir kişisel bilgisayarla lokal iletişim için kullanılır. SIPROTEC 4-işletim sistemi DIGSI ile, bu Operatör arayüzü üzerinden, tüm yapılandırma parametrelerinin ve ayarların girilmesi ve değiştirilmesi, kullanıcı-tanımlı mantık fonksiyonlarının yapılandırılması, işletme mesajlarına ve ölçülen değerlere erişim, cihaz durumlarının ve ölçülen değerlerin sorgulanması, kumanda komutlarının verilmesi gibi bütün işletme ve değerlendirme işleri yapılabilir. Arka cephe arayüzleri Diğer arayüzler, -siparş biçimine bağlı olarak- cihazın arka tarafında bulunur. Bundan dolayı diğer sayısal işletme, kontrol ve depolama elemanları ile kapsamlı bir iletişim kurulabilir: Servis arayüzü veri hatları üzerinden işletilebilir ve aynı zamanda modem üzerinden haberleşmeye imkan tanır. Bu sayede, eğer örneğin bir merkezi PC üzerinden birkaç cihazı çalıştırmak gerekirse, kişisel bilgisayar ve DIGSI işletim sistemi ile uzaktan çalıştırma mümkün olur. Sistem arayüzü, cihaz ile bir istasyon denetçisi arasında merkezi haberleşme sağlar. Bu, veri hatları veya fiber optik kablolar üzerinden çalıştırılabilir. Veri iletimi için, çeşitli standartlaştırılmış protokoller kullanıma sunulmuştur: • IEC 61850 Bir EN100-Modülü üzerinden, cihazların 100-MBit Ethernet-Haberleşme ağlarına IEC 61850'ye göre protokollerle, kontrol ve otomasyon tekniklerine entegrasyonu gerçekleşebilir. İletim tekniği bağlantısına paralel olarak bu port üzerinden DIGSI-Haberleşme ve Röleler Arası Haberleşme de GOOSE ile sağlanabilir. • IEC 60870-5-103 Cihazların diğer SINAUT LSA ve SICAM üreticilerin otomasyon sistemlerine dahil edilmesi de, bu profil ile gerçekleşebilir. • Profibus DP Otomasyon tekniğinin bu protokolü üzerine mesajlar ve ölçüm değerleri aktarılabilir. • Modbus ASCII/RTU Otomasyon tekniğinin bu protokolü üzerine mesajlar ve ölçüm değerleri aktarılabilir. • DNP 3.0 Otomasyon tekniğinin bu protokolü üzerine mesajlar ve ölçüm değerleri aktarılabilir. • Alternatif olarak, üzerinden ölçüm değerleri verilebilen, bir analog çıkış (2 x 20 mA) kullanılabilir. 26 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.3 Özellikler 1.3 Özellikler Genel Karakteristikler • 32-bit güçlü mikroişlemci sistemi. • Ölçüm değerlerinin sayısallaştırma ve işlenmesinden, kesici ve diğer kumanda cihazları için yönlendirme kararlarına kadar, komple sayısal ölçüm değerlerinin işlenmesi ve kumandası. • Ölçüm değerleri aktarıcısı, ikili girişler, ikili çıkışlar ve çeviriciler ile, cihazın dahili işleme devrelerinin, harici ölçüm, kontrol ve güç besleme devrelerinden tam galvanik ve güvenilir yalıtımı. • Dahili kullanım ve görüntü alanı üzerinden veya DIGSI kullanım programı bağlı bir kişisel bilgisayar vasıtasıyla cihazın kolay işletimi. • İşletme ölçüm değerlerinin devamlı hesabı ve gösterimi. • Arıza kaydı için, arıza bildirimlerinin, anlık değerlerin veya efektif değerlerin depolanması. • Ölçülen büyüklüklerin sürekli izlenmesi ve ayrıca cihazın yazılım ve donanımı. • Haberleşme merkezi kontrol ve depolama elemanları ile ve seri arayüzler ile mümkündür, gerekirse veri hatları, modem veya optik fiber bağlantılar üzerinden. • Bir senkronlama sinyali (DCF77, IRIG B uydu alıcı üzerinden), ikili giriş veya sistem arayüzü üzerinden senkronize edilebilir pil destekli gerçek zaman saati. • Anahtarlama İstatistikleri: Cihazdan gönderilen açma kumandalarının sayılması, cihazdan son olarak gönderilen kapamaların akımlarının protokollendirmesi ve kesicinin her bir kutbu tarafından kesilen akımların toplanması. • İşletme saatlerinin sayımı: Korunan teçhizatın çalışma saatlerinin yük altında sayılması. • Bağlantı- ve Faz sırası kontrolleri, tüm ikili Giriş- ve Çıkışların ve Test-Ölçüm yazılımlarının durum göstergeleri gibi işletime alma yardımları. Düşük gerilim davranışlı Sabit zamanlı aşırı akım koruma (I>) • 2 sabit zaman kademesi I> ve I>>, 3 hat akımı (IL1, IL2, IL3) için, görüntü 1 veya görüntü 2'den. • Düşük gerilimde, aşırı akım başlatma davranışı I> (ör. uyartı gerilimi terminallerden yönlendirilen senkron makineler için). • Seçime bağlı olarak ek yön tespiti, I>> yüksek akım kademesinde. • Bloklama imkanları örneğin herhangi bir kademe ile ters kilitleme için. Ters zamanlı aşırı akım koruma (IDMT, gerilim denetimli) • Farklı eğrilerden (IEC, ANSI) seçim mümkün. • Seçime bağlı olarak düşük gerilimde Akım-Başlatma davranışının gerilim denetimli veya gerilime bağlı değişikliği. • Sigorta arızası izleme veya Gerilim trafoları için minyatür şalter yoluyla gerilim etkisinin bloklama imkanı. Termal Aşırı Yük Koruma 49 • Enerji kayıplarının termal profili (Tam bellek fonksiyonlu aşırı yük koruma, Tek bir kütle modeli). • Ek ayarlanabilir termal ve akıma-bağlı uyarı kademesi. • Soğutma suyu- veya Ortam sıcaklığının dikkate alınması mümkün. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 27 Giriş 1.3 Özellikler Dengesiz Yük (Negatif Koruma 46-1, 46-2, 46-TOC) • 3 Faz akımlarının negatif bileşen sisteminin son derece hassas değerlendirilmesi. • Ayarlanabilir bir dengesiz yükün aşılmasında uyarı kademesi. • Ayarlanabilir asimetri faktörlü ve ayarlanabilir soğutma süreli termal açma karakteristiği. • Daha yüksek dengesiz yükte ani açma kademesi (kısa devre koruma olarak kullanılabilir). Başlatma aşırı akım koruma • I> Düşük devir sayısı alanı için kademe (ör. Yol alma dönüştürücülü generatörlerin yol alması) Diferansiyel Koruma • Generatör-, Motor- veya Transformatör diferansiyel koruma olarak kullanılabilir • Akım kararlılaştırılmış Açma karakteristiği. • Yüksek Hassaslık. • Doğru akım bileşenlerine ve Akım-Trafosu doymasına karşı hassas değil. • Farklı Akım trafo-Doymasında dahi yüksek kararlılık. • Demeraj akımlarına (Rush) karşı kararlılık, 2. Harmonik ile. • Geçici ve kalıcı arıza akımlarına karşı kararlılık, 3. veya 5. Harmonik ile. • Akımı kuvvetli arızalarda ani açma. • Trafo-Kumanda gruplarına entegre edilmiş uyum. • Farklı Akım Trafo-Anma akımlarını dikkate alarak trafo dönüştürme oranına entegre edilmiş uyum. Toprak akımı diferansiyel koruma • Akım kararlılaştırılmış Açma karakteristiği. • Alışılagelen tüm sistem koşulları için değişken ölçme büyüklükleri seçimi. • Yüksek Hassaslık. • Harici arızalardaki fonksiyon aşılmasına karşı kararlılık tedbirleri. Düşük uyartım koruma • Pozitif bileşen sistem elemanlarından admitans ölçümü. • Statik ve dinamik kararlılık sınırları için çok basamaklı karakteristikler. • Uyarım geriliminin dikkate alınması. Ters güç koruma • Pozitif bileşen sistem elemanlarından güç hesaplaması. • Hassas ve yüksek doğrulukta aktif güç ölçümü (Küçük cos ϕ de de küçük kayıp güclerin tespiti, Açı hatası kompanzasyonu). • Güç salınımlarına karşı hassas değil. • Uzun zaman kademesi ve Kısa zaman kademesi (kapalı hızlı kapama ventilinde etki eder). 28 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.3 Özellikler Düz yön güç izleme • Pozitif bileşen sistem elemanlarından güç hesaplaması. • Ayrı ayarlanabilir güç sınırlarıyla verilen aktif gücün aşılması (P>) ve altında kalınmasının (P<) izlenmesi. • Seçime bağlı olarak doğru veya hızlı ölçüm değeri oluşumu. Empedans koruma • Düşük gerilimin kendi kendini tutmasıyla aşırı akım başlatma (uyartım gerilimi terminallerden elde edilmiş senkron cihazları için). • 2 Empedans kademesi, 1 Aşırı menzil kademesi (ikili giriş üzerinden değiştirilebilir), 4 Zaman kademesi. • Poligonal Açma karakteristikleri. • Etkinleştirilebilir güç salınımı. Kademe dışı koruma • Test edilmiş empedans ölçüm uygulamasına dayalıdır. • Ölçüm değeri müsaadesi akımın pozitif bileşenleri üzerinden ve Bloklama akımın negatif bileşenleri üzerinden. • Kompleks empedans vektörünün akışının değerlendirilmesi. • Dikdörtgen formlu karakteristiğin ayarlanabilir eğim açısıyla sistem şartlarına optimal uyum. • Güç salınımı merkezinin güç sistem ağında olması ile generatör birimi bölgesinde olmasının güvenilir bir şekilde ayırt edilmesi. Düşük Gerilim Koruma 27 • Gerilimlerin pozitif bileşenlerinin iki kademeli düşük gerilim tespiti. • Ayarlanabilir gerilime bağlı zaman karakteristikli ek kademe. Aşırı Gerilim Koruma 59 • Üç gerilimden maksimum olanın iki kademeli aşırı gerilim tespiti. • Seçime bağlı olarak faz-faz veya faz-toprak gerilimlerle. Frekans Koruma 81 O/U • 4 bağımsız ayarlanabilir frekans sınırları ve gecikme zamanlarıyla Düşük (f<) ve/veya Aşırı (f>) olarak izleme. • Harmoniklere ve ani faz açısı değişmelerine duyarsız. • Ayarlanabilir düşük gerilim eşiği. Aşırı Uyartım Koruma • U/f davranışının belirlenmesi. • Ayarlanabilir Uyarı- ve Açma kademesi. • Standart karakteristiğin veya herhangi bir Açma karakteristiğin termal dayanıklılığa benzetimi seçilebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 29 Giriş 1.3 Özellikler Frekans değişikliği koruma • 4 ayrı ayarlanabilir sınır veya gecikme zamanlarıyla aşırı (df/dt>) ve/veya düşük (-df/dt<) olarak izleme. • Değişken ölçüm penceresi • Frekans korumanın başlatmasına kuplaj. • Ayarlanabilir düşük gerilim eşiği. Vektör atlama • Şebeke bağlantı kesintisi için hassas faz atlama tespiti. % 90 Stator toprak arıza koruma • Generatörler için Blok- ve Bara anahtarlaması için uygun. • Sıfır noktasına- veya Topraklama trafosuna ölçme yoluyla veya Faz-Toprak-Gerilimlerinden hesaplama ile artık gerilimin tespiti. • Hassas toprak akımı tespiti, seçime bağlı olarak, (I0, U0) sıfır bileşen büyüklükleriyle yön belirlemeli veya yön belirlemesiz olarak. • Yön karakteristiği ayarlanabilir. • Arızalı fazın belirlenmesi. Hassas toprak arıza koruma • İki kademeli toprak arıza tespiti: IEE>> ve IEE>. • Yüksek Hassaslık (sekonder taraflı 2 mA'den itibaren ayarlanabilir). • Stator- veya Rotor toprak arıza koruma olarak kullanılabilir. • Rotor toprak arıza koruma olarak uygulamasında bir minimum akımın akışının ölçüm devresinin izlenmesi. % 100 Stator toprak arıza koruma 3. Harmonik ile • 3. Harmoniğin gerilimde yıldız noktasında veya bir topraklama trafosunun açık üçgen sargısında değerlendirilmesi. • % 90 Stator toprak arıza koruma ile birlikte tüm stator sargının bir koruması olur (% 100 Koruma alanı). % 100 Stator toprak arıza koruma, 20 Hz-Öngerilim ile • 20 Hz-Ölçme büyüklüğü değerlendirme (7XT33 ve 7XT34). • Uyarı- ve Açma kademesi R< ve R<<. • Toprak akımıyla Açma kademesi. • Büyük Stator-Toprak-Kapasitelerinde yüksek hassaslık. Hassas toprak akımı koruma B • Stator akım izleme, herhangi bir toprak akım izleme ve yatak bağlantıların taraması için dalga akımı koruma gibi farklı görevler için uygulama. • Farklı seçilebilir ölçme yöntemi (Temel harmonik, 3. Harmonik ve 1. ve 3. Harmonik). • Yüksek hassaslık (0,5 mA den itibaren), seçilmiş FIR-Filtre ile. 30 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.3 Özellikler Sarımlararası arıza koruma • Sarımlararası bağlantılarının generatörlerde artık gerilimin generatör yıldız noktasına karşı ölçümüyle tespiti. • Yüksek hassaslık (0,3 V'dan itibaren). • Seçilmiş FIR-Filtre ile arıza büyüklüklerinin bastırılması. Rotor toprak arıza koruma (R, fn) • Tüm uyartım devresi için % 100 koruma. • Sistem frekanslı bir Alternatif akımın, uyartım devresine simetrik kapasitif bağlantısı. • İşletme toprak empedanslarını ve ölçme fırçalarının dirençlerini dikkate alarak. • Kompleks toplam empedanstan arıza direncinin hesabı. • Uyarı kademesi ve Açma kademesi direkt Ohm olarak rotor toprak direncinden ayarlanabilir. • Arıza mesajı ile ölçme devresi izleme. Hassas rotor toprak arıza koruma, 1 - 3 Hz-Kare dalga gerilimli • Rotorun 1-3 Hz-Gerilim değerlendirmesi (7XT71). • Uyarı- ve Açma kademesi R< ve R<<. • Yüksek hassaslık (maks. 80 KΩ). • Tümleşik denetim fonksiyonu. Motor Başlatma Süresi Denetimi • Motor yol alma akımının değerlendirilmesine dayalı ters zamanlı açma karakteristiği. • Bloklanmış rotorda sabit zamanlı gecikme zamanı. Motorlar için başlatma engelleyicisi 66 • Rotor aşırı sıcaklığının yaklaşık olarak hesaplanması. • Motorun başlatmasına, sadece yeniden başlatma/yol alma sınırının altında kalınması durumunda müsaade edilir. • Bir yeniden başlatmaya kadar müsaade edilen bekleme süresi hesaplanır. • Hareketsiz/Çalışır durumda soğutma sabitlerinin farklı uzaması dikkate alınır. • Bir acil durum başlatma için tekrar başlatmayı engellemeyi bloklama imkanı. Kesici Arıza Koruma • Akım kontrolü veya kesici yardımcı kontaklarının değerlendirilmesi yoluyla. • Kesiciye yapılandırılmış olan, herbiri entegre edilmiş koruma fonksiyonunun başlatması. • Başlatma harici bir koruma cihazından gelen ikili bir girişle mümkün. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 31 Giriş 1.3 Özellikler Yanlışlıkla enerjileme • Hazırda bulunan bir generatörün, generatör şalterinin hızlı açılmasıyla yanlışlıkla enerjilendirilmesinden kaynaklanan zararın sınırlandırması. • Hat akımlarının anlık (şu an) değer tespiti. • İşletme durumu- ve Gerilim İzleme ile Sigorta Arızası İzleme müsaade kriterlerini sergiler. DC gerilim-/DC akım koruma • Entegre ayırıcı yükselteç üzerinden DC gerilim tespiti. • Küçük Doğru akımların tespiti için de kullanılabilir. • Çoğaltma veya azaltma arasında seçim yapılabilir. • Alternatif gerilim tespiti için de uygundur (Efektif değerler). Analog Çıkışlar • 4 analog işletme değerine kadar çıkış (sürüme bağlı). Eşik değeri denetimi • 10 serbest kullanılabilir eşik değeri denetim mesajları. • Hızlı denetim görevlerinin CFC üzerinden gerçekleştirilmesi. RTD-Kutuları üzerinden sıcaklık tespiti • RTD-kutuları ve harici sıcaklık sensörleri yardımı ile, herhangi bir Ortam- veya Soğutucu madde sıcaklığının tespiti. Faz Dönüşü • Parametre (statik) ve ikili giriş (dinamik) üzerinden L1, L2, L3 veya L1, L3, L2 yolu ile seçilebilir faz bileşeni. Kullanıcı tanımlı fonksiyonlar • Dahili ve harici sinyallerin serbest programlanabilir bağlantılarını kullanıcı tanımlı fonksiyonlara gerçekleştirilmesi. • Bütün genel mantık fonksiyonları (VE, VEYA, DEĞİL, YA-DEĞİL vb.). • Zaman gecikmeleri ve sınır değeri sorgulamaları. • Sıfır bastırımı, Karakteristik kırılımı, Canlı-Sıfır-İzleme gibi ölçülen değerlrin işlenmeleri. Kesici Kontrolü • Kesiciler elle, progranlanabilir fonksiyon tuşları üzerinden, sistem arayüzü üzerinden (örn. SICAM veya LSA tarafından) veya kullanım arayüzü (PC ve DIGSI işletim programı aracılııyla) üzerinden açtırılabilir ve kapatılabilir. • Kesici yardımcı kontakları üzerinden kesici durumlarının geri mesajı. • Kesici konumunun kabul edilebilirlik izlemesi ve anahtarlama için kilitleme koşulları. 32 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Giriş 1.3 Özellikler Ölçüm transdüseri • Eğer cihazda bulunan 3 ölçüm dönüştürücü koruma fonksiyonlarıyla kullanılmazsa, o zaman açtırma için istenilen analog mesajlar (±10 V, ±20 mA) kullanılabilir. • Ölçüm mesajlarının eşik değeri işlenmesi ve mantık bağlantıları mümkün. Ölçüm değeri izlemeleri • Dahili ölçme devrelerinin, güç kaynağının, donanım ve yazılımın izlenmesi, böylece yükseltilen güvenirlik. • Simetri izlemeleriyle, Akım- ve Gerilim trafo-Sekonder devreleri izleme. • Açma devresi izlenmesi harici anahtarlama ile mümkün. • Faz sırası kontrolü. ■ SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 33 Giriş 1.3 Özellikler 34 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2 Bu bölümde, SIPROTEC 4 7UM62 cihazında mevcut pek çok fonksiyon açıklanmıştır. Maksimum yapılandırmaya göre bütün fonksiyonların ayar seçenekleri gösterilmiştir. Ayar değerlerinin belirlenmesi için bilgiler ve – gerektiği yerde – formüller verilmiştir. Ayrıca, aşağıdaki bilgiler ışığında sunulan fonksiyonlardan hangilerinin kullanılacağı belirlenebilir. 2.1 Giriş, Referans sistemler 37 2.2 Cihaz 39 2.3 EN100 Modülü 1 42 2.4 Fonksiyon Kapsamı 43 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 52 2.6 Grup Değiştir 60 2.7 Güç Sistemi Verileri 2 61 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51) (düşük gerilim kilitli) 63 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) 67 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) 73 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) 79 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) 87 2.13 Yol Alma AA Koruma 93 2.14 Diferansiyel Koruma ve Korunan Nesneler 97 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) 122 2.16 Düşük Uyartım Alan Kaybı Koruma (ANSI 40) 129 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32R) 138 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) 142 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) 145 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 158 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 167 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 170 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) 173 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) 177 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 183 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 35 Fonksiyonlar 2 36 2.26 Frekans değişim hızı Koruma df/dt (ANSI 81R) 186 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması 191 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G). 195 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 203 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) 207 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) 214 2.32 Hassas Toprak Akım Koruma B (ANSI 51GN) 223 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT)) 228 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 232 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) 237 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 243 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) 247 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 255 2.39 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 260 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 263 2.41 Analog Çıkışlar 268 2.42 İzleme Fonksiyonları 274 2.43 Açma Devresi Denetimi 287 2.44 Eşik denetimi 294 2.45 Harici Açma Fonksiyonları 305 2.46 Thermobox’lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama 308 2.47 Faz Dönüşü 317 2.48 Fonksiyon Denetimi 319 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 321 2.50 Komut İşleme 338 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.1 Giriş, Referans sistemler 2.1 Giriş, Referans sistemler Aşağıdaki bölümlerde tek tek Koruma fonksiyonları ve İlave fonksiyonlar açıklanmıştır ve ayar değerleri için bilgiler verilmiştir. 2.1.1 Fonksiyon Tanımı Generatör Hesaplama örnekleri her iki tipik temel anahtarlamalar Bara bağlantısı ve Bara bağlantısı ile daha küçük gücün iki referans sistemine göre yönlenir. Cihazın tüm ön anahtarlamaları aynı şekilde bunun üzerinden tasarlanır. Taraf 1 veya Taraf 2'ye ölçme büyüklüklerinin ataması aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır. Şekil 2-1 Referans sistemler SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 37 Fonksiyonlar 2.1 Giriş, Referans sistemler Referans sistemlerin teknik verileri Generatör: SN, G = 5,27 MVA UN, G = 6,3 kV IN, G = 483 A cos ϕ = 0,8 Akım trafosu: IN,prim = 500 A; IN, sek = 1 A Toroidal akım trafosu: IN,prim = 60 A; IN, sek = 1 A Gerilim trafosu: UN, prim = (6,3/√3) kV UN, sek = (100/√3) V Uen/3 = (100/3) V Transformatör Transformatör: SN, T = 5,3 MVA UOS = 20 kV U = 6,3 kV uK = %7 Sıfır noktası-transformatör: n= Direnç bölücü: 5:1 Motor: UN, M = 6600 V Motor IN, M = 126 A Akım trafosu: IBAŞLAT = 624 A (Başlatma akımı) Imaks = 135 A (Uzun süreli müsaade edilen stator akımı) TBAŞLAT = 8,5 s ( IBAŞLAT'de başlat süresi) IN,prim = 200 A; IN, sek = 1 A Diğer teknik veriler bağımsız koruma fonksiyonlarının fonksiyon parametrelerinin ayarlarında tanımlanmıştır. Hesaplanan ayar değerleri cihaza ilişkin sekonder ayar büyüklükleridir ve doğrudan ön klavye üzerinden değiştirilebilir. Komple yeni bir yapılandırmada DIGSI işletim programının uygulanması önerilir. Böylece sekonder ayarlamanın yanısıra primer büyüklüklerde ayarlama imkanı oluşur. Bu 7UM62'de korunan nesnenin anma büyüklükleriyle ilgili bir ayar olarak (ör. IN, G; UN, G; SN, G) yürütülür. Bunun büyük avantajı, koruma fonksiyonlarının sistemden bağımsız tipik ayarlarının ön ayarlanabilmesidir. Güç Sistemi Verileri 1 'de veya Güç Sistemi Verileri 2 'de ilgili sistemin verileri güncellenir ve maus tıklamasıyla sekonder değerlere dönüşüm gerçekleşir. Bağımsız fonksiyonlar için gerekli tüm dönüşüm formülleri işletim programında saklanır. 38 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.2 Cihaz 2.2 Cihaz Cihaz kendisi ve sistem üzerine genel bildirimlerin bir sıralamasını verir. Bu bildirimler aşağıdaki bilgi listesinde gösterilmiştir. Bildirimlerin bir çoğu, kendiliğinden açıklamalıdır. Özel bir takım durumlar aşağıda açıklanmıştır: Resetleme: Cihazın sıfırlanması besleme geriliminin herbir enerjilenmesinden sonra gerçekleşir. İlk başlatma: Bir İlk çalıştırma cihazın DIGSI üzerinden ilklendirilmesiyle gerçekleşir. Yeniden başlatma: Bir Yeniden başlatma parametre takımının hesaplanmasından veya resetlenmesinden sonra gerçekleşir. LED’lere konfigüre edilen bildirimlerin kaydedilmesi ve spontan bildirimlerin hazır bulunması, cihazın bir açma sinyali göndermesine bağlı olarak yapılabilir. Bir arıza yüzünden bir veya daha fazla koruma fonksiyonu başlatma almış, ancak arıza başka bir cihaz tarafından (örneğin kendi koruma alanı dışında) temizlendiği için7UM62 açma vermemişse, bu durumda arıza olay bilgileri çıktılanmaz. Böylece bu bilgiler kendi koruma alanında hatayı sınırlandırır. 2.2.1 Ayar Notları Spontane arıza ihbarları Bir arıza durumundan sonra arız adurumunun önemli verileri spontan olarak cihaz göstergesinde görüntülenir. 610 no'lu adreste LED/LCDAr.Göst. , spontan arıza durumu göstergesinin her bir arızada (Baş.daki hedef) veya sadece Açmadaki arıza durumlarında (AÇMAdaki hedef) güncellenip güncellenmediği seçilir. Grafik göstergeli cihazlarda 611 no'lu adres altında SPN Ar. İhbarı, ekranda otomatik bir spontan arıza durumu görüntüleneceği (EVET) veya (HAYIR) görüntülenmeyeceği seçilir. Metin ekranlı cihazlarda bu ihbarlar bir güç sistemi arızasından sonra her durumda görüntülenir. Şekil 2-2 Spontan arıza durum bildirimlerinin cihaz ekranında oluşturulması Kayıtlı LED / Röle reset Yeni bir Koruma-Başlatma genel olarak tüm kayıtlı LED / Röle siler, böylelikle sadece son arıza durumuna ilişkin bilgiler görüntülenir. Kayıtlı LED ve Röle silme, 615 no'lu T MİN LED TUTMA adresi altında ayarlanabilir bir süre için engellenebilir. Bu süre esnasında olan tüm bilgiler bundan sonra VEYA üzerinden birbiriyle bağlanabilir. 610 no'lu LED/LCDAr.Göst. adresi altında ayar ile son arıza durumunun (AÇMAdaki hedef) LED ve Röle üzerinde kayıtlı bilgileri, eğer bu arıza durumu cihazın bir açma kumandasına yol açmadıysa silinebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 39 Fonksiyonlar 2.2 Cihaz Not Adres 610 LED/LCDAr.Göst. ayarı (AÇMAdaki hedef) sadece Adres 615 T MİN LED TUTMA 0 olarak ayarlanmasında anlamlıdır. Şekil 2-3 Kayıtlı LED / Röle için reset komutu oluşturma 4-satırlık ekranda izleme ekranı Dört-satırlık ekrana sahip bir cihazın başlatmasından sonra standart olarak ölçülen değerler görüntülenir. Olağan gösterge için ölçülen değerlerin farklı gösterimlerini seçmek üzere cihazın ön panelindeki ok tuşları kullanılır. Cihazın enerjilenmesinden kısa bir süre sonra izleme ekranının başlangıç sayfası, 640 no'lu İzl.Ekranı Baş. parametresi ile seçilebilir. Ölçülen değerler için mevcut gösterim seçenekleri, Ek'te listelenmiştir. 2.2.2 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 610 LED/LCDAr.Göst. Baş.daki hedef AÇMAdaki hedef Baş.daki hedef LED / LCD' de Arıza Gösterimi 611 SPN Ar. İhbarı EVET HAYIR HAYIR Arıza ihbarlarının spontane gösterimi 615 T MİN LED TUTMA 0 .. 60 dak 5 dak Kilitli LED'lerin minimum tutma süresi 640 İzl.Ekranı Baş. görüntü 1 görüntü 2 görüntü 3 görüntü 4 görüntü 1 Fabrika Ayarı Ekran Başlangıç görüntüsü 40 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.2 Cihaz 2.2.3 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi IE Açıklama - LED Reset LED Reset - Test modu IE Test modu - Veri Durd. IE Veri iletimini durdurma - Veriİlt.BÇ IE Giriş ile veri iletimi kilidini çözme - >Işık açık EM >Arka Aydınlatma açık - Saat Senk. IE_W Saat Senkronlama - DonaTstMod IE Donanım Test Modu - Arıza CFC AM CFC Hatası 1 Biçimlenmemiş EM Hiçbir Fonksiyon konfigüre edilmemiş 2 Mevcut değil EM Fonksiyon Mevcut Değil 3 >Zm. Senkr. EM_W >Dahili Gerçek Zaman Saatini Senkronlama 5 >LED Reset EM >LED 'leri Resetleme 15 >Test modu EM >Test modu 16 >VeriDurd. EM >Veri iletimini durdurma 51 Cihaz OK AM Cihaz işletmede ve koruma yapıyor 52 Kor.Aktif IE En az 1 Koruma Fonksiyonu Aktif 55 Cihaz resetleme AM Cihazı Resetleme 56 İlk Başlatma AM Cihazın İlk Başlatması 67 Yeniden Başla AM Yeniden Başla 69 Yaz Saati AM Yaz Saati 70 Ayar hesapl. AM Ayar hesaplaması sürmekte 71 Ayar Kontrolü AM Ayarlarların Kontrolü 72 Düzey-2 Değiş. AM Düzey-2 değişikliği 73 Lokal değiş. AM Lokal ayar değişikliği 125 DarbeSalınım ON AM Darbe Salınım ON (Chatter) 301 Güç Sis. Ar. AM Güç Sistemi arızası 302 Arıza Olayı AM Arıza Olayı 320 Haf. Verisi Uy. AM Uyarı: Veri Hafızası sınırı aşıldı 321 Uyarı:Haf Para. AM Uyarı: Parametre Hafıza sınırı aşıldı 322 UyarıHaf İşlemi AM Uyarı: Çalışma Hafıza sınırı aşıldı 323 Yeni Haf. Uyarı AM Uyarı: Yeni Hafıza Sınırı aşıldı 545 Baş.Zm.nı WM Başlatmadan Bırakmaya geçen süre 546 Aç Süresi WM Başlatmadan AÇMA ya geçen süre SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 41 Fonksiyonlar 2.3 EN100 Modülü 1 2.3 EN100 Modülü 1 2.3.1 Fonksiyon kapsamı EN100 Modülü 1 üzerinden 7UM62 integrasyonu, kontrol ve otomasyon tekniğinin 100-MBit-haberleşme ağında IEC 61850 normuna uygun gerçekleştirilebilir. Bu norm cihazların, Gatewaysiz ve çeviricisiz, devamlı bir iletişimini sağlar. Böylelikle SIPROTEC 4-cihazları, açık ve dahili kullanılabilir şekilde, uygun ilgili heterojen çevrelerde de kullanılabilir. Kontrol tekniği dahil edilmesine paralel bu arayüz üzeri DIGSI-Haberleşme ve Röleler Arası Haberleşme GOOSE ile sağlanabilir. 2.3.2 Ayar Notları Arayüzü seçimi Ethernet-Sistem arayüzü modülü (IEC 61850, EN100 Modülü 1) işletimi için ayarlar gerekli değildir. Ancak cihaz MLFB` ye göre böyle bir modüle sahipse, bu otomatikman Port B üzerine mevcut bir arayüzü olarak ön ayarlanır. 2.3.3 Bilgi Listesi No 009.0100 Arızalı Modül Bilgi Bilgi Tipi IE Açıklama EN100 Modülü Arızalı 009.0101 Arıza Kanal 1 IE EN100 Bağlantısı Kanal 1 Arıza 009.0102 Arıza Kanal 2 IE EN100 Bağlantısı Kanal 2 Arıza 42 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı 2.4 Fonksiyon Kapsamı Cihaz 7UM62 birçok koruma fonksiyonlarına ve ilave fonksiyonlara sahiptir. Cihaz donanımı ve yazılımı, bu fonksiyonların kapsamına göre tasarlanmıştır. Yine de Toprak akımı- ve Toprak gerilim girişleri IEE ve UE için bazı sınırlamalara dikkat edilmelidir. Aynı giriş aynı anda faklı ölçme büyüklükleriyle kabul edilemez, yani ör. rotor toprak arıza koruma ve stator toprak arıza koruma için kullanılır. Hangi koruma fonksiyonlarının hangi girişleri tutabileceğine ilişkin özet, Bölüm 2.4.2'de gösterilmiştir. Ayrıca, komut fonksiyonları, sistem koşullarına uyarlanabilir. Bunun için projelendirme yoluyla bağımsız fonksiyonlar etkin veya etkisiz kılınabilir. Kullanılmayan fonksiyonlar gizlenebilirler. Mevcut koruma fonksiyonları ve ilave fonksiyonlar mevcut veya mevcut değil olarak yapılandırılabilir. Bazı fonksiyonlar için, aşağıda açıklanacağı gibi birkaç seçenek arasında bir seçim mümkündür. Fonksiyonların, mevcut değil olarak yapılandırılmış olanları 7Um62 de işlenmez: Bunlara ilişkin bir mesaj alınmaz, ve ayarlamada ilgili ayar parametreleri (fonksiyonlar, sınır değerler) sorgulanmaz. 2.4.1 Fonksiyon Tanımı Fonksiyon Kapsamının Yapılandırılması Yapılandırma ayarları kişisel bir bilgisayar ve DIGSI yazılım programı kullanılarak girilebilir ve cihazın ön seri portu veya arka servis arayüzü üzerinden aktarılır. Kullanım SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları /1/ 'nda ayrıntılı olarak verilmiştir. Yapılandırma parametrelerini cihazda değiştirmek için (ayar değişikliği için), 7 no’lu şifre girişi gerekir. Şifre girişi olmaksızın, ayarlar okunabilir, ancak değiştirilemez ve cihaza aktarılamaz. Fonksiyonel kapsam ve gerekirse mümkün seçenekler, Fonksiyon kapsamı diyalog kutusunda sistem davranışına uyarlanır. Not Mevcut fonksiyonlar ve olağan ayarlar, cihazın sipariş biçimine bağlıdır (ayrıntılar için bakın Ek A.1). Ayrıca donanım bazı sınırlamalar içerdiğinden, koruma fonksiyonlarının tüm kombinasyonları mümkün değildir (bakın Bölüm 2.4.2). 2.4.2 Ayar Notları Özel Karakteristikler Ayarların birçoğu, kendinden açıklamalıdır. Özel durumlar aşağıda açıklanmıştır. Parametre grubu değiştirme fonksiyonunun kullanılması isteniyorsa 103 Gr.Değişt.SEÇE. adresi mevcut olarak ayarlanır. Bu durumda, fonksiyon ayarları için işletim esnasında hızlı ve rahat değiştirilebilen fonksiyon parametrelerinin iki grubu ayarlanabilir (Bölüm 2.6`e bakın). Eğer Etkin Değil ayarı seçilmişse sadece bir fonksiyon parametre grubu ayarlanabilir ve kullanılabilir. 104 ARIZA DEĞERİ parametresiyle, arıza değeri kaydında Ani değerler veya RMS değerler gösterilmesi gerektiği seçilebilir. RMS değerler kaydında kayıt için verilen süre 16 kat uzatılır. Ayrıca bazı koruma fonksiyonlarında, cihazın hangi ölçme girişlerinin (Taraf 1 veya Taraf 2) buna atanabileceği seçilir, zira diğer koruma fonksiyonlarında bu atama sabittir (bakın Tablo 2-1). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 43 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı 112 no'lu AA KORUMA I> adresinde bu seçim zamanlı aşırı akım korumanın I>-Kademesi için yapılır (= Taraf 1, Taraf 2 veya Etkin Değil). Zamanlı aşırı akım korumanın yüksek akım kademesi I>> için 113 no'lu AA KORUMA I>> adres altında, bu kademenin Yönsüz TARAF 1 veya Yönsüz TARAF 2 veya Yönsüz TARAF1 veya Yön. TARAF 2 olarak çalışması gerektiği seçilir. Zamanlı aşırı akım korumanın bu kademesi Etkin Değil seçimiyle etkisiz kılınabilir. Ters zamanlı aşırı akım korumada 114 no'lu AA KORUMA Ip sürüme bağlı olarak faklı ters zaman karakteristikleri kullanıma sunulmuştur, IEC veya ANSI-Normlarına göre. Bu fonksiyon da seçime bağlı olarak Taraf 1 veya Taraf 2'ye atanır (= IEC TARAF 1, ANSI TARAF 1, IEC TARAF 2, ANSI TARAF 2). Etkin Değil seçimiyle ters zamanlı aşırı akım koruma etkisiz kılınabilir. Aşağıdaki tablo cihaz girişlerinin koruma fonksiyonlarına atamasını göstermektedir. Sistem projelendirilmesinde bu bağımlılıklar dikkate alınmalıdır. Bu UE-Girişi, her iki hassas akım girişleri Iee1, Iee2 ve 3 Ölçme değeri değiştirme girişine(MU) şeklinde olur. Ör. stator toprak arıza koruma fonksiyonlarının UE-Girişi kullanılırsa, rotor toprak arıza koruma (R, fn) için artık kullanılmaz. Ölçüm değeri dönüştürücüsü girişlerinde aynı bağımlılıklar geçerlidir. Sadece bir koruma fonksiyonu kullanılabilir. MUs koruma fonksiyonu kullanılmazsa, genel amaçlı bir işleme için ölçme değeri modülüyle CFC'de kullanıma sunulur. Tablo 2-1 Cihaz girişlerinin koruma fonksiyonlarına atanması Taraf 1 Koruma fonksiyonu UL1; UL2; UL3 IL1T1; IL2T1; IL3T1 Taraf 2 UE Iee1 IL1T2; IL2T2; IL3T2 Td Iee2 Sabit ZamanlıI>; I>> /yönsüz sabit opsiyonel – – opsiyonel – – Sabit Zamanlı I>>/yönlü sabit opsiyonel – – opsiyonel – – Ters zamanlı aşırı akım koruma sabit opsiyonel – – opsiyonel – – Termal Aşırı Yük Koruma – – – – sabit – TD2 Dengesiz Yük Koruma (Negatif Bileşen) – – – – sabit – – Yol alma aşırı akım koruma – opsiyonel – – opsiyonel – – Diferansiyel Koruma (ANSI 87G/87M/87T) – sabit – – sabit – – Diferansiyel Toprak Arıza Koruma U0 hesaplanmış opsiyonel – – opsiyonel sabit – Düşük uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) sabit – – – sabit – TD3 Ters güç koruma (ANSI 32R) sabit – – – sabit – – İleri güç denetimi sabit – – – sabit – – Empedans koruma sabit – – – sabit – – Kademe dışı koruma (ANSI 78) sabit – – – sabit – – Düşük gerilim koruma sabit – – – – – – Aşırı Gerilim Koruma sabit – – – – – – Frekans Koruma sabit – – – sabit – – Aşırı uyartım koruma u/f sabit – – – – – – Ters zamanlı düşük gerilim koruma sabit – – – – – – Frekans değişim hızı koruması sabit – – – – – – Vektör atlama sabit – – – – – – % 90 Stator toprak arıza koruma U0 – hesaplanmış, eğer LES kullanılıyorsa – opsiyo – nel sabit – Hassas toprak akım koruma (ANSI 51GN, 64R) – – – – – opsiyo – nel % 100 Stator top. ar. 3. Harm. ile sabit – – sabit sabit – 44 – SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Taraf 1 Koruma fonksiyonu UL1; UL2; UL3 IL1T1; IL2T1; IL3T1 Taraf 2 UE Iee1 % 100 Stator top. ar. 20 Hz-Ön gerilim ile – – sabit Hassas toprak akımı koruma B (IEE-B) – – Sarımlararası koruma (SAK) – – sabit IL1T2; IL2T2; IL3T2 Td Iee2 – – opsiyo – nel – opsiyo – nel – – – sabit – – Rotor toprak arıza koruma (RTK) – – sabit sabit – – – Hassas rotor toprak arıza koruma, 13Hz-Kare dalga gerilimi enjeksiyonlu – – – – – – TD1 TD2 Motorlar yol alma süresi denetimi – – – – sabit – – Motor yol alma süresi için yeniden başlatma engelleme – – – – sabit – – Kesici Arıza Koruma – opsiyonel – – opsiyonel – – Yanlışlıkla enerjileme koruma (ANSI 50, sabit 27) – – – sabit – – DC Gerilim koruma – – – – – – TD1 Sigorta Arızası İzleme sabit – – – sabit – – Açma Devresi İzleme (ANSI 74TC) – – – – – – – Eşik denetimi sabit – – – sabit – – Harici Açma Eşleştirme – – – – – – – Diferansiyel koruma için 120 DİF. KORUMA adresi altında korunan nesnenin türünü belirlersiniz (Generatör/Motor veya 3 faz trafo) veya Etkin Değil ile bu koruma fonksiyonunu proje dışı bırakırsınız. Şekil 2-4 Generatör diferansiyel koruma uygulaması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 45 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Şekil 2-5 Blok diferansiyel koruma uygulaması (Genel Koruma) Aşağıdaki uygulamada GüçSis.Veriler1 'deki generatör verileri transformatörün Taraf 2'deki gibi aynı verilere ayarlanmalıdır: Şekil 2-6 Transformatör diferansiyel koruma uygulaması Aşağıdaki uygulama için Cihaz A'da diferansiyel koruma Generatör/Motorolarak, Cihaz B'de 3 faz trafo olarak yapılandırılır. Ayrıca GüçSis.Veriler1 'de generatör verileri Taraf 2'nin transformatör verileri gibi aynı verilerle ayarlanmalıdır: Şekil 2-7 46 Artık Genel koruma uygulaması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Toprak arıza korumada 150 no'lu S/T/A KORUMA adresi altında seçenekler yönsüz U0, yönsüz U0&I0 ve Yönlü arasında, tüm fonksiyonu Etkin Değil yapılmamışsa, seçim yapılır. İlk durumda sadece artık gerilim değerlendirilir (Blok anahtarlamada uygulanabilir). İkinci durumda ayrıca artık gerilimi için toprak akımının değeri (veya düşük omik, değişik anahtarlanabilir yıldız noktası dirençleriyle bara sistemlerinde bir toroidal akım trafosu yıldız noktası akımı ve akım toplamı arasındaki akım farkı) değerlendirilir. Üçüncü durumda, eğer bara anahtarlamasındaki makinelerde yalnız artık gerilim ve toprak akımının değerlerinden şebeke toprak arızaları ve makine toprak arızaları arasında karar verilemiyorsa, toprak akımının yönü bir başka kriter olarak kullanılır. 151 no'lu AA KORUMA Iee> adresiyle, hangi girişin toprak akım ölçümü için (Iee1 ile veya Iee2 ile) kullanılması gerektiği belirlenir. Adres 170 KESİCİ ARIZA kesici arıza koruma için, Taraf 1 mi veya Taraf 2 mi geçerli olması gerektiğini belirler. Eğer 7UM62 analog çıkışlarla donatılır ve bunların kullanılması istenirse, 173, 174, 175 ve 176 no'lu adreslerde, sunulan ölçüm değerlerinden hangisinin hangi analog çıkışa yerleştirilmesi gerektiği belirlenir. Analog çıkışların tüm parametrelerine Blok adresi 7301 - 7308 altında ulaşılabilir. Açma devresi denetiminde 182 no'lu ADD adresinde iki seçim imkanı bulunur, bu iki ikili giriş ile (2 Giriş İle) veya sadece bir ikili giriş ile (1 Giriş İle) çalışılması gerektiği veya fonksiyonun Etkin Değil olarak yapılandırılacağıdır. 2.4.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 103 Gr.Değişt.SEÇE. Etkin Değil Etkin Etkin Değil Ayar Grubu Değiştirme Seçeneği 104 ARIZA DEĞERİ Etkin Değil Ani değerler RMS değerler Ani değerler Arıza değerleri 112 AA KORUMA I> Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Taraf 2 Aşırı Akım Koruma I> 113 AA KORUMA I>> Etkin Değil Yönsüz TARAF 1 Yönsüz TARAF 2 Yönsüz TARAF1 Yön. TARAF 2 Yönsüz TARAF 2 Aşırı Akım Koruma I>> 114 AA KORUMA Ip Etkin Değil IEC TARAF 1 ANSI TARAF 1 IEC TARAF 2 ANSI TARAF 2 Etkin Değil Ters Zamanlı AA Koruma 116 Term Aşırı Yük Etkin Değil Etkin Etkin Termal Aşırı Yük Koruma 117 DENGESİZ YÜK Etkin Değil Etkin Etkin Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) 118 AA YOL ALMA Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Etkin Değil Başlatma AA koruma 120 DİF. KORUMA Etkin Değil Generatör/Motor 3 faz trafo Generatör/Motor Diferansiyel Koruma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 47 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 121 STA KORUMA Etkin Değil Gen. IEE2 ile Gen. 3I0-T2 ile Trafo Taraf 1 Trafo Taraf 2 Etkin Değil Sınırlandırılmış toprak arıza koruma 130 DÜŞÜK UYARTIM Etkin Değil Etkin Etkin Düşük Uyartım Koruma 131 TERS GÜÇ Etkin Değil Etkin Etkin Ters Güç Koruma 132 İLERİ GÜÇ Etkin Değil Etkin Etkin İleri Güç Denetimi 133 EMPEDANS KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Empedans Koruma 135 K/D KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Kademe Dışı Koruma 140 DÜŞÜK GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Düşük Gerilim Koruma 141 AŞIRI GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı Gerilim Koruma 142 FREKANS Koruma Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı / Düşük Frekans Koruma 143 A. Uyartım KOR. Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı Uyartım Koruma (U/f) 144 TERS D.GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Ters Düşük Gerilim Koruma Up< 145 df/dt Koruma Etkin Değil 2 df/dt kad. 4 df/dt kad. 2 df/dt kad. Frekans değişim hızı koruması 146 VEKTÖR ATLAMA Etkin Değil Etkin Etkin Gerilim Vektör Atlaması 150 S/T/A KORUMA Etkin Değil yönsüz U0 yönsüz U0&I0 Yönlü yönsüz U0&I0 Stator Toprak Arıza Koruma 151 AA KORUMA Iee> Etkin Değil Iee1 ile Iee2 ile Iee2 ile Hassas Toprak Akım Koruma 152 S/T/A. 3. HARM. Etkin Değil Etkin Etkin Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harmonik 153 %100 S/T/A-KOR. Etkin Değil Etkin Etkin %100 Stator Toprak Arıza Koruma 154 AA KORUMA IEE-B Etkin Değil Iee1 ile Iee2 ile Iee2 ile Hassas Toprak Akım Koruma B 155 S/A KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Sarımlararası Koruma 160 ROTOR T/A Etkin Değil Etkin Etkin Rotor Toprak Arıza Koruma (R, fn) 161 R/T/A 1-3Hz Etkin Değil Etkin Etkin Rotor Toprak Arıza Koruma (13Hz) 165 MOTOR YOL ALMA Etkin Değil Etkin Etkin Motor Yol Alma Zamanı Denetimi 48 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 166 YB ENGELLEME Etkin Değil Etkin Etkin Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme 170 KESİCİ ARIZA Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Taraf 2 Kesici Arıza Koruma 171 YANLIŞLIKLA EN. Etkin Değil Etkin Etkin Yanlışlıkla Enerjileme 172 DC KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin DC Gerilim/Akım Koruma 173 ANALOGÇKŞ B1/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B1/1 (Port B) 174 ANALOGÇKŞ B2/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B2/1 (Port B) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 49 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 175 ANALOGÇKŞ D1/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D1/1 (Port D) 176 ANALOGÇKŞ D2/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D2/1 (Port D) 180 SİG. AR. İZLEME Etkin Değil Etkin Etkin Sigorta Arızası İzleme 181 Ölç. Değ. DEN. Etkin Değil Etkin Etkin Ölçülen Değerler Denetimi 182 ADD Etkin Değil 2 Giriş İle 1 Giriş İle Etkin Değil Açma Devresi Denetimi 185 EŞİK DEĞERİ Etkin Değil Etkin Etkin Eşik Denetimi 186 HARİCİ AÇMA 1 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 1 187 HARİCİ AÇMA 2 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 2 188 HARİCİ AÇMA 3 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 3 189 HARİCİ AÇMA 4 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 4 50 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.4 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 190 RTD-Box GRŞ. Etkin Değil Port C Port D Etkin Değil Harici Sıcaklık Girişi 191 RTD BAĞLANTI 6 RTD simplex 6 RTD HDX 12 RTD HDX 6 RTD simplex Harici Sıcaklık Girişi Bağlantı Tipi 200 ANALOGÇIKŞ B1/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B1/2 (Port B) 201 ANALOGÇIKŞ B2/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B2/2 (Port B) 202 ANALOGÇIKŞ D1/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D1/2 (Port D) 203 ANALOGÇIKŞ D2/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D2/2 (Port D) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 51 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Cihaz, bazı şebeke ve güç sistemi verilerine gerek duyar ve uygulanan fonksiyonları bu verilere göre uyarlar. Bunlar, sistem ve ölçüm trafolarının anma verileri, ölçülen büyüklüklerin polariteleri ve bağlantı tipleri, bazı durumlarda kesici özellikleri v.b.dir. Bundan başka, özel bir koruma, denetim veya izleme fonksiyonundan ziyade bütün fonksiyonlarla ilgili ayarları içerir. Bunlar GüçSis.Veriler1 'de bu bölümde açıklanacaktır. 2.5.1 Ayar Notları Genel Sistem Verileri 1 cihazın ön işletim veya servis arayüzüne bağlı bir PC ile DIGSI yazılım paketi kullanılarak değiştirilebilir. İlgili seçimi görüntülemek üzere DIGSI'de Ayarlar seçeneğine çift tıklayın. Akım trafo setinin bağlantısı 201 no'lu Y.N.->NESNE T2 adresinde sistem tarafı 1'in akım trafosunun polaritesi sorulur, yani trafo yıldız noktasının konumuyla ilişkili korunacak nesneye göre. Adres 210 Y.N.->NESNE T2, Taraf 2'nin akım trafosunun polaritesini tanımlar. Bu ayar cihazın ölçme yönünü belirler (Y.N.->NESNE T2 = EVET = İleri yön = Hat yönü). Aşağıdaki şekil yıldız noktasında hiçbir akım trafosunun mevcut olmadığı tanımlamasını gösterir. Şekil 2-8 T1 ve T2 Akım trafolarının yıldız noktası konumu - Adresler 201 ve 210 - Özel bir durum, akım trafo bağlantısı için generatörler ve motorlar için çapraz diferansiyel koruma olarak uygulamada sözkonusu olur. Bu durumda sağlıklı işletimde tüm akımlar korunan nesneye akar, yani geriye kalan uygulamalardakinin tersine. Bu nedenle bir akım trafo seti için bir „yanlış“ polarite ayarlanmalıdır. „Taraflar“ burada makine sargılarının bölüm örgülerine karşılık gelir. Bir örnek aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Her iki akım trafo setinde yıldız noktalarının korunan nesneye yönlenmiş olup olmadıkları gösterilir, burada „Taraf 2“ için tersi ayarlanmıştır: Y.N.->NESNE T2 = HAYIR. 52 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Şekil 2-9 Çapraz diferansiyel korumada akım trafo yıldız noktaları - Örnek Taraf 1'in trafo anma büyüklükleri 202 IN-PRI I-TARAF1 ve 203 IN-SEK I-TARAF1 adreslerinde cihaz Taraf 1'in akım trafosunun primer ve sekonder anma akımı üzerine bilgilendirilir. Bunun için, sekonder akım atrafo anma akımının cihazın anma akımı ile birbirini tutmasına dikkat edilmelidir, aksi takdirde cihaz yanlış primer veriler hesaplar. Taraf 2'in trafo anma büyüklükleri 211 IN-PRI I-TARAF2 ve 212 IN-SEK I-TARAF2 adreslerinde cihaz Taraf 2'in akım trafosunun primer ve sekonder anma akımı ile ilgili bilgiler girilir. Bunun için, sekonder akım atrafo anma akımının cihazın anma akımı ile birbirini tutmasına dikkat edilmelidir, aksi takdirde cihaz yanlış primer veriler hesaplar. Düzeltme açısı W0 Özellikle ters güç korumayla ilgili Akım- ve Gerilim trafosunun açı hatası düzeltmesi anlamlıdır, çünkü burada çok düşük bir aktif güç büyük bir görünür güçten hesaplanmıştır (küçükte cos ϕ). 204 no'lu AT AÇI W0 adresi altında Taraf 2'nin akım trafosu için sabit bir düzeltme açısı verilebilir. Akım- ve Gerilim trafosu arasındaki açı hatası farkı Δϕ önemli rol oynar. Düzeltme olarak, Akım- ve Gerilim trafosunun ortadaki açı hatalarının toplamı ayarlanır. Düzeltme büyüklüğünün tespiti devreye almada makine ile mümkündür (bakın Bölüm Montaj ve Devreye alma). Dönüşüm oranları Iee Iee Toprak akımlarının primer büyüklükler olarak hesaplanması için cihaz, toprak akım trafosunun primer/sekonder dönüşüm oranlarına ihtiyaç duyar. Giriş 1 için dönüşüm oranı 205 no'lu IEE1 FAKTÖRÜ adresi altında, Giriş 2 için 213 no'lu IEE2 FAKTÖRÜ adresi altında ayarlanır. Gerilim trafosunun anma büyüklükleri 221 no’lu Unom PRİMER ve 222 no’lu Unom SEKONDER adreslerinde cihaz, bağlı gerilim trafolarının primer ve sekonder anma gerilim değerleri için (faz-faz büyüklükler) bilgilendirilir. UE-Bağlantı 223 UE BAĞLANTISI adresi altında cihazla giriş UE 'de bağlı gerilimin hangi çeşit olduğu paylaşılır. Buradan cihaz işlenme çeşidini türetir. UE-Girişi ya farklı stator arıza koruma fonksiyonları için ya da rotor toprak arıza koruma için anma frekanslı ölçme metoduna göre (bakın Bölüm 2.34) kullanılır. Aşağıdaki tablo bağımsız koruma fonksiyonları için karşılıklı bağımlılıkları göstermektedir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 53 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Tablo 2-2 UE-Girişi için koruma fonksiyonlarına etki ve ayar imkanları Ayar Unom SEKONDER için % 90 Statortoprarıza koruma 3. Harmonikle stator toprak arıza koruma % 100 Statortoprarıza koruma (20 Hz) Rotor toprak arıza koruma (R, fn) Sarımlararası arıza koruma (Bölüm 2.28) (Bölüm 2.30) (Bölüm 2.31) (Bölüm 2.34) (Bölüm 2.33) – – – – – – – – – (Adres. 223) Hesaplanmış U0 Hesaplanmış U0 Ölçüm değeri işlenir gerilimden 3. Harmonik (tam: √3 U0) belirlenir (U0 3. Harm > Kademe sadece kullanılabilir). Bağlı değil Yük Direnci Hesaplanmış U0 Ölçüm değeri işlenir (tam: √3 U0) – herhangi bir GT UE-Girişi işlenir (ör. Toprak arıza koruma trafo taraflı) – açık üçgen UE-Girişi işlenir Rotor Hesaplanmış U0 Ölçüm değeri işlenir (tam: √3 U0) UE-Girişi işlenir UE-Girişi işlenir – UE-Girişi işlenir – nötr trafo UE-Girişi işlenir UE-Girişi işlenir Uen-sargı Hesaplanmış U0 Hesaplanmış U0 Ölçüm değeri işlenir gerilimden 3. Harmonik (tam: √3U0) belirlenir (U0 3. Harm > Kademe sadece kullanılabilir). – UE-Girişi işlenir UE-Girişi işlenir – – – UE-Girişi işlenir – – Dönüşüm oranı UE Sürülme gerilminin UE primer büyüklüklere dönüştürülmesi için cihaz, geriliminUE taşındığı trafonun primer/sekonder dönüştürme oranına ihtiyaç duyar. Rotor toprak arıza korumaya kadar 224 UE FAKTÖRÜ koruma fonksiyonlarına etki eder, Tablo 2-2 'ye göre, UE-Girişi direkt işlenir. Bu oran için 224 UE FAKTÖRÜ genel olarak şu geçerlidir: Bunun içinde UGT, prim primer gerilim ( Faz-toprak-gerilim) ve UE, sek cihaza sevkedilen sekonder artık gerilim vardır. Bir gerilim bölücünün kullanılmasında bunun paylaştırma oranı da bu faktörde birlikte gelir. Örnek için Bölüm 2.1 Şekil 2-1 „Ünite Bağlantısı“nda orada seçilen sistem verileriyle ve 1:5'lik gerilim bölüştürme oranı ile verilir. 54 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Ayarlama Çarpanı Uph/Uen 225 no'lu adresinde, faz gerilimi ve artık gerilim arasındaki eşleştirme faktörü cihaza bildirilir. Bu veriler ölçme büyüklükleri denetimi için önemlidirler. Gerilim trafo seti açık üçgen sargılara sahipse ve bunlar cihazda bağlı ise (UE-Giriş), o zaman bu 223 no'lu adreste (yukarı bakın) karşılık gelecek şekilde verilmiştir. Normal olarak gerilim trafosu dönüşüm oranı şöyledir: bağlı Uen-gerilimde Uph/Uen çarpanı (Sekonder gerilim, Adres 225 Uf / Udelta) 3/√3 = √3 = 1,73 olarak ayarlanmalıdır. Diğer dönüştürme oranları için, örneğin ara gerilim trafoları seti üzerinden artık gerilimin oluşturulması durumunda, bu faktör uygun şekilde düzeltilmelidir. Korunan nesne: Transformatör Diferansiyel korumanın yapılandırılmasında korunan nesne olarak bir transformatör seçilmişse, o zaman Sistem Verileri 1 'de Parametre 241 UN-PRİ TARAF 1 görünür. Bununla korunan nesne transformatörün Taraf 1'inde primer anma gerilimi belirlenir. 242 no'lu YIL.NOKT TAR 1 adresi altında Taraf 1'in yıldız noktası durumu türü (Direkt Topraklı; İzole) belirlenir. Bu ölçülen değerler denetimini (Toplam akım denetimi) etkiler ve transformatör diferansiyel korumada ayrıca vektör grubu düzeltmesi ve sıfır noktası akım durumu için anlam taşır. İzole ayarı, eğer yıldız noktası topraksız ise seçilebilir. Eğer bir Petersen bobini veya bir gerilim taşması engelleyicisi noktasında bağlı ise, Direkt Topraklı ayarı yapılır. Aynısı düşük omik veya sabit yıldız noktası topraklamasında da geçerlidir. 243 UN-PRİ TARAF 2 ve 244 YIL.NOKT TAR 2 parametreleri, transformatörün Taraf 2'si için anma akımını veya yıldız noktası durumunu belirler. 246 VEKTÖR GRUP T2 parametresiyle, vektör grubu tanıma rakamı, transformatörün Taraf 1'ine ilişkin verilir. Anahtarlamanın üçgen, yıldız veya zikzak olacağına dair veri gerekli değildir. 249 no'lu SN transf. adresi altında transformatörün anma görünür gücü verilir. Buradan Taraf 1 ve 2 için anma akımları aşağıdaki gibi hesaplanır: Bu anma akımları sadece diferansiyel korumaya girerler ve generatörün anma verilerinden farklılaşırlar. Zamanlı aşırı akım koruma fonksiyonları için (Bölüm 2.8, 2.9, ve 2.10) hem de kesici arıza koruma için taraf ataması (Taraf 1 ve Taraf 2) serbest seçilebilir. Eğer diferansiyel koruma 120 3 faz trafo ayarlanmışsa, primer koruma ayarı için DIGSI'de aşağıdaki ölçeklendirmeler geçerlidir. Ayar parametreleri: SN, Transf. 249 SN transf. UN, T1 241 UN-PRİ TARAF 1 SN, Generatör 252 SN GEN/MOTOR UN, Generatör 251 UN GEN/MOTOR Bu ölçeklendirmeler uygulama transformatör veya Genel koruma için geçerlidir (bakın Bölüm 2.4.2, Şekil 2-5 „Uygulama Blok diferansiyel koruma“ ve Şekil 2-6 „Uygulama Transformatör diferansiyel koruma“). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 55 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Korunan nesne: Generatör/Motor Diferansiyel korumanın yapılandırılmasından ve faaliyetinden bağımsız olarak Generatör/Motor anma büyüklükleri belirlenir. 251 UN GEN/MOTOR parametresinde generatör veya motor korunan nesnesinin primer anma gerilimi belirlenir. 252 SN GEN/MOTOR parametresinde görünür anma gücü verilir. Buradan Generatör veya motor anma akımı sistemin Taraf 2'si için hesaplanır: Ayar parametreleri: SN, Generatör 252 SN GEN/MOTOR UN, Generatör 251 UN GEN/MOTOR Yukarıdaki formül DIGSI işletim programında zamanlı aşırı akım koruma fonksiyonlarının primer koruma ayarı için ölçeklendirmede (Bölüm 2.8, 2.9, ve 2.10) hem de kesici arıza koruma için kullanılır, taraf ataması (Taraf 1 ve Taraf 2) serbest seçilebilir. Bu ölçeklendirme, eğer diferansiyel koruma fonksiyon kapsamında 120 Etkin Değil veya Generatör/Motor ayarlanmışsa etki eder. Bu hem Taraf 1 için hem de Taraf 2 için geçerlidir. 242 YIL.NOKT TAR 1 ve 244 YIL.NOKT TAR 2 adresleri altında yıldız noktası durumu ayarlanır. Generatör koruma uygulamaları için burada İzole ayarlanır. Ayrıca bu, eğer generatör yıldız noktasında bir yük direnci bağlı ise de geçerlidir. Bu duruma istisna, sabit topraklı düşük gerilim makinelerdir. Anma Frekansı Sistemin anma frekansı 270 no'lu Anma Frekansı adresinde ayarlanır. Sipariş koduna göre fabrika ayarı, ancak cihaz siparişte belirtilenden farklı bir bölgede kullanılıyorsa değiştirilmesine gerek duyulur. Faz dönüşü (Faz sırası) 271 no’lu FAZ SIRASI adresinde, (L1 L2 L3 saat yönünde dönüş için), eğer sistem uzun süreli saat ibresinin tersi yönünde faz sırasına sahip (L1 L3 L2) ise varsayılan ayar değiştirilebilir. İkili girişler kullanılarak faz dönüşünün geçici olarak değiştirilmesi de mümkündür (bakın Bölüm 2.47). Şekil 2-10 Faz Dönüşleri İşletim türü 272 Tertip Konfig. parametresi altında, korunacak generatörün Trafoya bağlı veya Bara işetiminde olacağı ayarlanır. Bu anlatım stator toprak arıza koruma ve düşük gerilim dikkate alınmalı ters zamanlı aşırı akım koruma için önemlidir, burada işletim türüne göre farklı gerilimler kullanılır (bakın „Düşük gerilim dikkate alımı“ Bölüm 2.10). 56 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 ATEX100 274 no’lu ATEX100 adresi, ısıl benzetimler için PTB-gereklerini karşılamayı sağlar. Bu parametre eğer EVET olarak ayarlanmış ise, bir yardımcı besleme arızasında 7UM62 'nin tüm termal termal benzetimleri kaydedilir. Besleme gerilimi tekrar geldiğinde; ısıl benzetimler, kayıtlı değerleri kullanarak çalışmayı sürdürürler. Eğer bu parametre HAYIR olarak ayarlanmışsa, yardımcı gerilim kesintisinde bütün ısıl benzetimlerin hesaplanan aşırı sıcaklık değerleri sıfırlanır. Açma Komutu Süresi 280 no’lu adreste minimum açma komutu süresi TMin AÇMA KOM ayarlanır. Bu, açma komutu üreten bütün koruma fonksiyonları için geçerlidir. Akım akış denetimi 281 no’lu KeKapalı I min adresinde, dahili akım akışı izleme fonksiyonunun başlatma eşik değeri ayarlanır. Bu parametre işletme saat sayacı, tekrar başlatma kilitleme ve aşırı yük koruma için kullanılır. Eğer parametrelenen akım değeri aşılırsa, o zaman kesici kapalı olarak, sistem böylece işletimde olarak görünür. Aşırı yük korumada bu kriterle korunacak makinenin durma ve hareket arasında ayırt edilir. Transdüser 1 Transdüser 1, DC gerilim-/akım koruma için veya rotor toprak arıza koruma 1-3 Hz (UKontrol) için öngörülmüştür. Uygulama durumuna göre 295 no'lu TRANSDÜSER 1 adresinde alternatiflerden biri 10 V, 4-20 mA veya 20 mA seçilir. İlk durumda ölçme aralığı –10 V - +10 V'dir. 4-20 mA-Arayüzü ön işarete bağlı işletim için tutuludur, yani; 12 mA'lik bir akım 0'lık giriş büyüklüğüne karşılık gelir. < 2 mA akımlar tel kopması anlamına gelmektedir. Arıza ihbarı > 3 mA akımlarda sıfırlanır. 20 mA alternatifinde ölçme aralığı –20 mA - +20 mA olur. Resim 2-11 Ölçme büyüklükleri ve görüntülenen giriş büyüklükleri arasında bağlantı, 4-20 mA ayarında Td 1 transdüserinde Transdüser 2 Transdüser 2 aşırı yük koruma için veya rotor toprak arıza korumaya 1-3 Hz (UÖlç.) tasarlanmıştır. Bir (harici) sıcaklık algılayıcı ve transdüser bağlantısında bir ortam- veya soğutma maddesi sıcaklığının verisini mümkün kılar. Ön anahtarlanmış transdüsere uydurma için 296 no'lu TRANSDÜSER 2 adresinde standart alternatifler 10 V, 4-20 mA veya 20 mA arasından seçilir. Transdüser 3 Transdüser 3 düşük uyartım koruma için tasarlanmıştır ve bu nedenle gerilim girişi olarak (10 V) gerçekleştirilir. Bir gerilim bölücü üzerinden transdüsere uyartım gerilimi sevkedilebilir. Eğer uyartım DC gerilimi (ör. tristör kumanda ile) güçlü harmonik bileşenleri üst üste bindirebilirse, dahili dijital filtre kullanımı önerilir ve 297 no'lu TRANSDÜSER 3 adresi altında Filtreli imkanı seçilir. 2.5.2 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 57 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 201 Y.N.->NESNE T2 EVET HAYIR EVET AT-Y.Nokt. Taraf 1 Nesne Yönünde 202 IN-PRI I-TARAF1 1 .. 100000 A 500 A AT Anma Primer Akımı Taraf 1 203 IN-SEK I-TARAF1 1A 5A 1A AT Anma Sekonder Akımı Taraf 1 204 AT AÇI W0 -5.00 .. 5.00 ° 0.00 ° Düzeltme Açısı AT W0 205 IEE1 FAKTÖRÜ 1.0 .. 100000.0 60.0 AT Oranı Pri./Sek. IEE1 210 Y.N.->NESNE T2 EVET HAYIR EVET AT-Y.Nokt. Taraf 2 Nesne Yönünde 211 IN-PRI I-TARAF2 1 .. 100000 A 500 A AT Anma Primer Akımı Taraf 2 212 IN-SEK I-TARAF2 1A 5A 1A AT Anma Sekonder Akımı Taraf 2 213 IEE2 FAKTÖRÜ 1.0 .. 100000.0 60.0 AT Oranı Pri./Sek. IEE2 214 TOPR TRM. IEE2 Terminal Q7 Terminal Q8 Terminal Q7 Topraklı Terminal AT IEE2 221 Unom PRİMER 0.10 .. 800.00 kV 6.30 kV Anma Primer Gerilimi 222 Unom SEKONDER 100 .. 125 V 100 V Anma Sekonder Gerilimi (F-F) 223 UE BAĞLANTISI nötr trafo açık üçgen Bağlı değil herhangi bir GT Rotor Yük Direnci Uen-sargı nötr trafo UE Bağlantısı 224 UE FAKTÖRÜ 1.0 .. 2500.0 36.4 GT Oranı Pri./Sek. Ue 225A Uf / Udelta 1.00 .. 3.00 1.73 Faz-GT Açık Üçgen-GT Eşleştirme Oranı 241 UN-PRİ TARAF 1 0.40 .. 800.00 kV 20.00 kV Taraf 1 Anma Primer Gerilimi 242 YIL.NOKT TAR 1 İzole Direkt Topraklı İzole Taraf 1 Yıldız Noktası 243 UN-PRİ TARAF 2 0.40 .. 800.00 kV 6.30 kV Anma Primer Gerilimi Taraf 2 244 YIL.NOKT TAR 2 İzole Direkt Topraklı İzole Taraf 2 Yıldız Noktası 246 VEKTÖR GRUP T2 0 .. 11 *30° 0 *30° Taraf 2 Vektör Grubu Numarası 249 SN transf. 0.20 .. 5000.00 MVA 5.30 MVA Trafo Anma Görünür Gücü 251 UN GEN/MOTOR 0.40 .. 800.00 kV 6.30 kV Generatör/Motor Anma Primer Gerilimi 58 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.5 Güç Sistemi Verileri 1 Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 252 SN GEN/MOTOR 0.20 .. 5000.00 MVA 5.27 MVA Generatörün Anma Görünür Gücü 270 Anma Frekansı 50 Hz 60 Hz 50 Hz Anma Frekansı 271 FAZ SIRASI L1 L2 L3 L1 L3 L2 L1 L2 L3 Faz Sırası 272 Tertip Konfig. Bara Trafoya bağlı Bara Tertip Konfigürasyonu 274A ATEX100 EVET HAYIR HAYIR Güç Kaynaksız Termal Benzetim Saklama 275 R S/T/A Faktörü 1.0 .. 200.0 37.0 R S/T/A Pri./Sek. Oranı 276 SICAKLIK BİRİMİ Celsius Fahrenheit Celsius Sıcaklık ölçme birimi 280 TMin AÇMA KOM 0.01 .. 32.00 sn 0.15 sn Minimum AÇMA Komutu Süresi 281 KeKapalı I min 1A 0.04 .. 1.00 A 0.04 A 5A 0.20 .. 5.00 A 0.20 A Kapalı Kesici Minimum Akım Eşiği 295 TRANSDÜSER 1 10 V 4-20 mA 20 mA 10 V Transdüser 1 296 TRANSDÜSER 2 10 V 4-20 mA 20 mA 10 V Transdüser 2 297 TRANSDÜSER 3 Filtreli Filtresiz Filtreli Transdüser 3 2.5.3 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 361 >ARIZA:FİDER GT EM >Arıza: Fider GT (mcb atık) 5002 Çalışma Durumu AM Uygun ölçülen büyüklükler mevcut 5145 >Ters F Sırası EM >Ters Faz Dönüşü 5147 F Sırası L1L2L3 AM Faz Dönüşü L1L2L3 5148 F Sırası L1L3L2 AM Faz Dönüşü L1L3L2 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 59 Fonksiyonlar 2.6 Grup Değiştir 2.6 Grup Değiştir Cihazın fonksiyon ayarları için, iki farklı ayar grubu oluşturulabilir. Kullanıcı, cihaz üzerinden lokal olarak, ikili giriş (eğer böyle yapılandırılmışsa) üzerinden, bir kişisel bilgisayar kullanarak operatör veya hizmet arayüzü üzerinden veya sistem arayüzü üzerinden ayar grupları arasında geçiş yapabilir. Bir ayar grubu, yapılandırma sırasında (Bölüm 2.4) mevcut ayarı seçilen tüm fonksiyonların ayar değerlerini kapsar. 7UM62 cihazında 2 birbirinden bağımsız ayar grubu (Grup A ve B) desteklenir. Bunlar özdeş bir fonksiyon kapsamı gösterebilirler, ama farklı ayar değerlerine sahip olabilirler. İşletime bağlı olarak, ör. Hidroelektrik santral deposunda Generatör-/Motor işletiminde, farklı ayar parametreleri gereklidir, bunlar ayar gruplarında saklıdırlar ve cihazda kayıtlıdırlar. İşletim durumuna göre ilgili ayar grubu etkinleştirilir. Bu bir ikili giriş üzerinden olur. Ayar grubu değiştirme gerekmiyorsa, sadece olağan ayar grubu A ayarlanmalıdır. Bu bölümün geri kalanı bu durumda artık bir anlam taşımaz. 2.6.1 Ayar Notları Genel Eğer ayar grubu değiştirme isteniyorsa, fonksiyon kapsamının yapılandırması sırasında grup değiştirme Gr.Değişt.SEÇE. = Etkin olarak ayarlanır (Adres 103). Fonksiyon parametrelerinin ayarlanmasında arka arkaya her iki ayar grubu A ve B'yi ayarlanır. Anlamına uygun nasıl hareket edileceğini bilmek, ayar gruplarını kopyalamak veya fabrika çıkış ayarına döndürmek için SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarından faydalanabilirsiniz /1/. Her iki ayar grubu arasında değiştirme için harici ikili girişler üzerinden imkanı kullanmak için, Alt Bölüm „Montaj ve Bağlantı“ Bölüm 3'den yararlanabilirsiniz. 2.6.2 Adres 302 2.6.3 Ayarlar Parametre Değişiklik Grup A Grup B Girişler Protokol Olağan Ayar Grup A Açıklama Başka Bir Ayar Grubuna Değiştirme Bilgi Listesi No. - Ayar Seçenekleri Bilgi Grup A Akt Bilgi Tipi IE Açıklama Ayar Grubu A aktif - Grup B Akt IE Ayar Grubu B aktif 7 >Ayar Gr. Bit0 EM >Ayar Grubu Seçme Bit 0 60 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.7 Güç Sistemi Verileri 2 2.7 Güç Sistemi Verileri 2 Genel koruma verileri (Sis. Verileri 2) özel bir koruma veya izleme fonksiyonundan ziyade bütün fonksiyonlarla ilgili ayarları içerir. Parametreler Sis. Verileri 2 altında ayar gruplarıyla değiştirilebilir. 2.7.1 Fonksiyon Tanımı Ayar Grupları 7UM62 rölesinde, 2 birbirinden bağımsız ayar grubu (Grup A ve B) desteklenir. Bunlar özdeş bir fonksiyon kapsamı gösterebilirler, ama farklı ayar değerlerine sahip olabilirler. 2.7.2 Ayar Notları Genel Bu gruba bağlı genel koruma verilerini (Sis. Verileri 2) vermek için, PARAMETRE menüsünde Grup A (Parametre grubu A) ve burada da Sis. Verileri 2 seçilir. Diğer ayar gruplarına Grup B altında ulaşılır. Aktif güç yönü 1108 no'lu AKTİF GÜÇ adresi altında aktif güç yönü normal işletimde (Generatör = Verme veya Motor = Alma) belirlenir veya cihazda bağlantı değişikliği yapılmadan sistem gereklerine uydurulabilir. 2.7.3 Adres 1108 Ayarlar Parametre AKTİF GÜÇ Ayar Seçenekleri Generatör Motor SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Olağan Ayar Generatör Açıklama Aktif Güç Ölçme 61 Fonksiyonlar 2.7 Güç Sistemi Verileri 2 2.7.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Röle BAŞLATMA 511 Röle AÇMA AM Röle GENEL AÇMA komutu 576 IL1T1: WM Primer arıza akımı IL1 taraf 1 577 IL2T1: WM Primer arıza akımı IL2 taraf 1 578 IL3T1: WM Primer arıza akımı IL3 taraf 1 579 IL1T2: WM Primer arıza akımı IL1 taraf 2 580 IL2T2: WM Primer arıza akımı IL2 taraf 2 581 IL3T2: WM Primer arıza akımı IL3 taraf 2 5012 UL1E: WM Açmada UL1E gerilimi 5013 UL2E: WM Açmada UL2E gerilimi 5014 UL3E: WM Açmada UL3E gerilimi 5015 P: WM Açmada aktif güç 5016 Q: WM Açmada reaktif güç 5017 f: WM Açmada frekans 62 AM Açıklama 501 Röle BAŞLATMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli Zamanlı aşırı akım koruma artçı koruma olarak korunan nesnenin kısa devre koruması için veya artçı koruma olarak sonradan anahtarlanan şebeke bölümleri için hizmet eder, eğer arıza orada zamanında kaldırılamazsa, o zaman korunan nesne için tehlike oluşabilir. Koruma cihazı 7UM62 , aşırı akım koruma fonksiyonu ya Taraf 1'in giriş trafosunun ya da Taraf 2'nin giriş trafosunun atanacağına izin verir. Bu seçim projelendirmede (bakın Bölüm 2.4) yapılır. Akımlar ilk olarak numerik olarak filtrelenir, böylece sadece akımın temel bileşenleri ölçüme girer. Böylelikle ölçme, kısa devre oluşumunda hassas olmayan geçici durumlara karşı ve yer değiştiren kısa devre akımlara karşı (DC akım bileşen) olur. Uyartım gerilimi makine terminalerinden oluşturulmuş generatörlerde, yakın arızalarda (yani generatörde ve gerekirse blok transformatör alanında) kısa devre akımı, uyartım akımının olmaması nedeniyle azalır ve birkaç saniye içinde zamanlı aşırı akım korumanın başlatma değerinin altına düşer. Rölenin bırakmasından kaçınmak için, I> kademesinde ayrıca gerilimlerin pozitif bileşenleri denetlenir ve devamında kısa devre tanıması için kriterler oluşur. Düşük gerilim etkisi devreden çıkarılabilir ve ikili giriş yoluyla etkisiz yapılır. 2.8.1 Fonksiyon Tanımı Kademe I> Taraf 1 veya Taraf 2'nin her faz akımı (yapılandırmaya göre) tek tek ortak ayar değeri I> ile karşılaştırılır ve aşılma durumunda ayrı bildirilir. İlgili gecikme süresi T I> 'nin akışından sonra Açma mesajı matrise verilir. Bırakma değeri cihazın fabrika çıkışında, başlatma değerinin yaklaşık % 95 altında ya da üstünde bulunur, ancak özel uygulamalar için daha yüksek de ayarlanabilir. Düşük gerilim kilitli Aşırı akım değerinin tekrar altında kalınması sözkonusu olsa da, I>-Kademesi (devre dışı bırakılabilir), bir düşük voltaj aşamasına sahip olup, bu aşama kapatma sinyalinin aşırı akım kapatmasına göre gerilimlerin pozitif bileşenlerinin ayarlanabilir bir eşiğin aşılmasında ayarlanabilir bir durdurma süresi için doğru alınabilen, bir düşük gerilim kademesine sahiptir. Bu tarzda açma gecikme süresinin dolması ve atanan şalterin açması böyle durumlar için de emniyete alınır. Eğer kilitleme süresinin dolmasından önce gerilim ortaya çıkarsa veya düşük gerilim kilitleme bir ikili giriş üzerinden bloklanırsa, ör. Gerilim trafosu-Koruma şalterinin açmasında veya devre dışı makinede, koruma derhal bırakılır. Tutma faz seçicili yürütülür, ancak ilk kapatma ile T-KİLİTLEME zaman elemanı başlatılır. Aşağıdaki şekilde, düşük gerilim kilitlemeli yüksek akım kademesi I> için mantık şeması görüntülenmiştir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 63 Fonksiyonlar 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli Şekil 2-12 2.8.2 Düşük gerilim kilitlemeli I> aşırı akım kademesinin mantık şeması Ayar Notları Genel Zamanlı aşırı akım koruma sadece eğer, yapılandırmada 112 no'lu adreste AA KORUMA I> = Taraf 1 veya Taraf 2 'ye atanmışsa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. Bu fonksiyon gerekmiyorsa, Etkin Değil olarak ayarlanır. Zamanlı Aşırı Akım Kademesi I> 1201 no'lu AA I> adresi altında sabit zamanlı aşırı akım kademesi I> ON- ve OFF olarak anahtarlanabilir veya sadece Açma kumandası engellenebilri (Röle BLK). Zamanlı aşırı akım kademesinin ayarı için I> herşeyden önce maksimum ortaya çıkan işletme akımı ölçüdür. Başlatma, buna karşılık korumanın kısa ayarlanmış kumanda süreleri açma yapabileceğinden, aşırı yük sebebiyle olmamalıdır. Bu sebeple, maksimum beklenen (aşırı) yükün generatörlerde yakl. % 20 -% 30, transformatörlerde ve motorlarda yakl. % 40 üzerinde bir ayar önerilir. Açma gecikme süresi (Parametre 1203 T I>), arıza yerine en yakın koruma teçhizatının ilk olarak devre dışı bırakılması için (Seçicilik), şebekenin kademelendirme planıyla koordine edilmelidir. Ayarlanan zaman/süre, koruma kademelerinin doğal çalışma sürelerini kapsamayan ek gecikme zamanlarıdır (Ölçme süresi, Bırakma süresi). Gecikme ∞’a ayarlanabilir. Bu durumda, kademe başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer I>-Kademesi hiç gerekmiyorsa, 1201 no'lu adres altında AA I> = OFF seçilir. Böylelikle ne bir başlatma bildirimi ne de bir açma olur. 64 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli Düşük gerilim kilit durumu Düşük gerilim kademesinin ayarı 1205 U< (Pozitif bileşen gerilimi) en düşük işletime bağlı müsaade edilen fazfaz gerilimlerin altında bulunan, ör. 80 V, bir değere gerçekleşir. Kilit süresi 1206 T-KİLİTLEME, başlatmanın aşırı akım/düşük gerilim ile üretilen kendi tutulumunu sınırlar. T I> gecikme süresinden daha büyük ayarlanmalıdır. Bırakma oranı r = Ibırakma/Ibaşlatma, aşırı akım başlatma I> için 1207 no'lu I> BIR. ORANI adresinde belirlenir. Önerilen değer r = 0,95'tir. Özel uygulamalar için (ör. Aşırı yük uyarısı) daha yüksek ayarlanabilir (0,98). Örnek: Başlatma Eşik Değeri 1,4 · IN Gen Açma gecikmesi 3s Düşük gerilim kilit durumu 0,8 · UN Gen U< tutma süresi 4s Bırakma oranı 0,95 Anma akımı IN, Gen 483 A Anma gerilimi UN, Gen 6,3 kV Anma akımı IN, AT, prim 500 A Anma gerilimi UN, GT, prim 6,3 kV Anma akımı IN, sek 1A Anma gerilimi UN, sek 100 V Buradan elde edilen sekonder ayar değerleri: 2.8.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 1201 AA I> 1202 I> C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Zamanlı Aşırı Akım Koruma I> 1A 0.05 .. 20.00 A 1.35 A I> Çalışma Akımı 5A 0.25 .. 100.00 A 6.75 A 1203 T I> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T I> Zaman Gecikmesi 1204 U< MÜHÜR ON OFF OFF Düşük Gerilim Kilitleme Durumu 1205 U< 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Düşük Gerilim Kilitleme Çalışması 1206 T-KİLİTLEME 0.10 .. 60.00 sn 4.00 sn Düşük Gerilim Kilitleme Süresi 1207A I> BIR. ORANI 0.90 .. 0.99 0.95 I> Bırakma Oranı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 65 Fonksiyonlar 2.8 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>, ANSI 50/51), Düşük Gerilim Kilitli 2.8.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 1722 >I> BLK EM >I> BLOKLAMA 1811 I> Arıza L1 AM AA arıza tespiti kademe I> faz L1 1812 I> Arıza L2 AM AA arıza tespiti kademe I> faz L2 1813 I> Baş. L3 AM AA arıza tespiti kademe I> faz L3 1815 I> AÇMA AM Aşırı Akım I> AÇMA 1950 >Umühür BLK EM >AA koruma: düşük gerilim mühür BLOKLAMA 1965 I> off AM AA koruma kademe I> devre dışı 1966 I> BLKdı AM AA koruma kademe I> bloklandı 1967 I> aktif AM AA koruma kademe I> aktif 1970 U< mühür AM AA koruma düşük gerilim mühür 66 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) Zamanlı aşırı akım koruma artçı koruma olarak korunan nesnenin kısa devre koruması için veya artçı koruma olarak sonradan anahtarlanan şebeke bölümleri için hizmet eder, eğer arıza orada zamanında kaldırılamazsa, o zaman korunan nesne için tehlike oluşabilir. Koruma cihazı 7UM62, aşırı akım koruma fonksiyonu ya Taraf 1'in giriş trafosunun ya da Taraf 2'nin giriş trafosunun atanacağına izin verir. Bu seçim projelendirmede (bakın Bölüm 2.4) yapılır. Eğer koruma generatörlerde genellikle makinenin yıldız noktasında bulunan akım trafo setinde bağlı ise, böylelikle dahili arızalarda her durumda bir başlatma gerçekleşebilir. Sistem koşullarında bu mümkün değilse, kademe I>> bir kısa devre yön tespiti ile kombine edilebilir ve bir kısa devre duyarlılıktan zarar görmeden hızlı sürede kapatılabilir. Akımlar ilk olarak numerik olarak filtrelenir, böylece sadece akımın temel bileşenleri ölçüme girer. Böylelikle ölçme, kısa devre oluşumunda hassas olmayan geçici durumlara karşı ve yer değiştiren kısa devre akımlara karşı (DC akım bileşen) olur. 2.9.1 Fonksiyon Tanımı Kademe I>> Taraf 1 veya Taraf 2'nin her faz akımı (yapılandırmaya göre) tek tek ortak başlatma değeri I>> ile karşılaştırılır ve aşılma durumunda ayrı bildirilir. İlgili gecikme süreleri T I>> 'nin akışından sonra Açma mesajı matrise verilir. Bırakma eşiği başlatma değerinin yaklaşık % 95 altındadır. Yön tespiti Eğer bu koruma fonksiyonu Taraf 1'in giriş trafolarına atanmışsa, o zaman I>>-Kademesi bir (devre dışı bırakılabilir) yön bileşeniyle donatılabilir, bir açma sadece geri yönde arızada (Yön Makine) izinlidir. Böylece bu kademe özellikle generatörün yıldız noktasında akım trafosu bulunmadığı ve hızlı zamandaki generatör arızalarında devre dışı bırakılması gereken durumlarda kullanılır. Yön tanımlaması Şekil 2-13'de Taraf 1 trafosu için geçerlidir. Taraf 2 trafosu kullanılırsa, yön kararı olarak İleri ayarlanır. Şekil 2-13 Kısa devre yön tespiti ile seçicilik Yön tespiti faz seçicili olarak arızasız gerilimle gerçekleşir. Arızasız gerilim olarak normal durumda arıza akımının göstergesine dik bulunan faz-faz gerilim kullanılır (Şekil 2-14). Bu, yön vektörünün hesaplanmasında saat ibresi yönünde +90° döndürme ile, saat ibresi tersi yönünde –90° döndürme ile dikkate alınır. Faz-fazarızalarda yön doğruları konumu, kısa devre gerilimlerinin yıkılışına bağlı olarak kaydırılabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 67 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) Şekil 2-14 Yön tespiti için arızasız gerilimler Yön kararı için en yüksek akımı taşıyan faz seçilir. Eşit akım seviyelerinde, daha küçük rakamlı faz seçilir (IL1 önce IL2 önce IL3). Ölçme büyüklüklerinin ataması farklı arıza durumlarında aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablo 2-3 Arıza yönünün tespiti için ölçme büyüklüklerinin ataması Başlatma seçilmiş akım atanmış gerilim L1 IL1 UL2 - UL3 L2 IL2 UL3 - UL1 L3 IL3 UL1 - UL2 L1, L2, IL1>IL2 ile IL1 UL2 - UL3 L1, L2, IL1=IL2 ile IL1 UL2 - UL3 L1, L2, IL1<IL2 ile IL2 UL3 - UL1 L2, L3, IL2>IL3 ile IL2 UL3 - UL1 L2, L3, IL2=IL3 ile IL2 UL3 - UL1 L2, L3, IL2<IL3 ile IL3 UL1 - UL2 L3, L1, IL3>IL1 ile IL3 UL1 - UL2 L3, L1, IL3=IL1 ile IL1 UL2 - UL3 L3, L1, IL3<IL1 ile IL1 UL2 - UL3 L1, L2, L3, IL1> (IL2, IL3) ile IL1 UL2 - UL3 L1, L2, L3, IL2> (IL1, IL3) ile IL2 UL3 - UL1 Eğer yön kararı için kullanılan faz-faz gerilimler en düşük değer olan yakl. 7 V altında kalıyorsa, gerilim bir bellek geriliminden çıkarılır. Bu belirgin bir yön tespitine eğer kısa devre gerilimi tamamen yıkılmışsa izin verir. Eğer gerilim büyüklüğü yön tespiti için mevcut ve yeterli değilse, kayıt süresi (2 Şebeke periyodu) dolması sonrası tanılan yön tutulur. Eğer generatör işlemesi esnasında (ya da motorlarda ve transformatörlerde devreye almada) bir kısa devre oluşursa, o zaman hafızada hiçbir gerilim mevcut olmaz ve böylece de yön belirlenemez, açmaya karar verilir. 68 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) Bir ikili giriş üzerinden yön tespiti bloklanabilir ve böylelikle etkisiz kılınabilir. Şekil 2-15 2.9.2 I>> Kademesinin yön bileşeni ile mantık şeması Ayar Notları Genel Zamanlı aşırı akım korumanın yüksek akım kademesi I>> sadece, eğer yapılandırmada 113 no'lu adres altında AA KORUMA I>> ya Taraf 1 ya da Taraf 2 atanmışsa, yani ya = Yönsüz TARAF 1, Yönsüz TARAF 2, Yönsüz TARAF1 ya da Yön. TARAF 2 ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Bu fonksiyona gereksinim duyulmuyorsa Etkin Değil olarak ayarlanır. Yön tespitli seçimde akım- ve gerilim trafosu arasındaki tutarlılığa dikkat edilmelidir. Yüksek akım kademesi I>> 1301 no'lu AA I>> adresi altında sabit zamanlı yüksek akım kademesi I>> faz akımları için ON- ve OFF olarak değiştirilebilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Yüksek akım kademesi I>> (Parametre 1302 ve ilgili gecikme T I>>, 1303) genellikle akım kademelendirmesi için transformatörlerde, motorlarda veya generatörlerde mevcut olan büyük empedanslarda kullanılır. Kısa devreler için bu empedansa karşılık gelene kadar ayarlanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 69 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) Yıldız noktasında akım trafosu (yön tespiti olmadan) Örnek: Blok Anahtarlaması (Trafoya bağlı) Generatör anma görünür gücü SN, Mak = 5,27 MVA Generatör anma gerilimi UN, Mak = 6,3 kV Geçici boyuna reaktans xd’ = % 29 Geçici Polrad gerilimi (çıkik kutup generatör) UP’ = 1,2 · UN,Mak Transformatör anma görünür gücü SN, T = 5,3 MVA Anma gerilimi, generatör taraflı UN, GT prim = 6,3 kV Kısa-devre gerilimi uk = %7 Akım trafosu IN, AT, prim IN, sek = 500 A = 1A a) Kısa devre akım hesaplama: üç kutup kısa devre b) Ayar değeri: Sekonder tarafa hesaplama ile ayar değeri elde edilir. Aşrı gerilimlerde ve geçici durumlarda fonksiyon aşımını devre dışı bırakmak için, ek bir emniyet faktörü yakl. 1,2 - 1,3 kadar önerilir. Açma gecikmesi olarak T I>> = 0,1 s, diferansiyel korumaya fırsat vermek için, tercihen açmak için önerilir. Fider tarafında akım trafosu (yön tespiti ile) 113 no'lu AA KORUMA I>> adresi altında yönlü olarak yapılandırılmışsa, 1304 no'lu Faz Yönü ve 1305 no'lu Hat açısı adresleri erişilebilir. Yön doğrularının eğimi (bakın Şekil 2-16), Açma- ve Engelli alan arasındaki ayırma hattının gösterdiği, Hat açısı parametresiyle şebeke koşullarına uydurulabilir. Bu sırada burada şebekenin hat açısı ayarlanır. Yön doğrusu ayarlanan yön açısına dik olur. Böylece 1304 Faz Yönü = İleri veya Geri parametreleriyle tüm empedans düzlemi örtülebilir. Koruma cihazının bağlanmasında, Şekil 2-13'e göre, ve Taraf 1'in akım trafosunun kullanımında ters yöndür. Düz ve Ters alanı arasında, içinde trafonun eksik açısıyla güvenli bir yön kararının mümkün olmadığı dar bir alan bulunur. Bu alanda yapılandırmada tercih edilen yönde hiçbir açma gerçekleşmez. 70 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) Şekil 2-16 1304 Faz Yönü ve 1305 Hat açısı parametre tanımlaması Yön doğrusu için ayar değeri beslenen şebekenin kısa devre açısından hesaplanır. Genellikle 60°'den daha büyük olur. Akım başlatma değeri kısa devre akım hesabından hesaplanır. Muhtemel başlatma eşiği (1,5 - 2) · IN, G'de bulunur. Geçici işlemlerin sonunu beklemek için, düşük bir Açma gecikmesi önerilir (TI>> ≈ 0,05 s - 0,1 s). Yön tespitinin ayarlanması devreye alma esnasında muhakkak kontrol edilmelidir (bakın Bölüm Montaj ve Devreye Alma „Şebeke ile kontroller“). Uygulama örneği Motor koruma Motorlar yıldız noktasında hiçbir akım trafosuna sahip değillerse, aşağıdaki şekle göre I>>-Kademe „Diferansiyel koruma“ olarak kullanılabilirler. Koruma yapılandırılması trafoya bağımlıdır. Bu uygulama durumu daha çok yedek durumlarda oluştuğundan, şimdiye kadar olan ayarlara göre yönlenilmesi gerekir. Şekil 2-17 I>>-Kademe 'Diferansiyel koruma' olarak SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 71 Fonksiyonlar 2.9 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>>, ANSI 50, 51, 67) (yönlü) 2.9.3 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 1301 AA I>> 1302 I>> C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Zamanlı Aşırı Akım Koruma I>> 1A 0.05 .. 20.00 A 4.30 A I>> Çalışma Akımı 5A 0.25 .. 100.00 A 21.50 A 1303 T I>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn T I>> Zaman Gecikmesi 1304 Faz Yönü İleri Geri Geri Faz yönü 1305 Hat açısı -90 .. 90 ° 60 ° Hat Açısı 2.9.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 1720 >Yön BLK EM >Yönlü I>> kademesi BLOKLAMA 1721 >I>> BLK EM >I>> BLOKLAMA 1801 I>> Arıza L1 AM AA arıza tespiti kademe I>> faz L1 1802 I>> Arıza L2 AM AA arıza tespiti kademe I>> faz L2 1803 I>> Arıza L3 AM AA arıza tespiti kademe I>> faz L3 1806 I>> ileri AM AA I>> yön ileri 1807 I>>geriye doğru AM AA I>> yön geri 1808 I>> Başlatıldı AM AA koruma I>> başlatıldı 1809 I>> AÇMA AM AA I>> AÇMA 1955 I>> off AM AA koruma kademe I>> devre dışı 1956 I>> BLKdı AM AA koruma kademe I>> bloklandı 1957 I>> aktif AM AA koruma kademe I>> aktif 72 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Ters zamanlı aşırı akım koruma ekstra alçak veya Alçak gerilimli makinelerde kısa devre korumayı oluşturur. Daha büyük makineler için Makine-Kısa devre koruma için reservedir (Diferansiyel koruma ve/veya Empedans koruma). Zamanında kaldırılamayan böylece de makine için tehlike arzedebilen şebeke arızası için, yedek koruma gösterir. Koruma cihazı 7UM62, ters zamanlı aşırı akım koruma ya Taraf 1'in giriş trafosunun ya da Taraf 2'nin giriş trafosunun atanacağına izin verir. Bu seçim projelendirmede (bakın Bölüm 2.4) yapılır. Uyartım gerilimi makine terminalerinden oluşturulmuş generatörlerde, yakın arızalarda (yani generatörde ve gerekirse blok transformatör alanında) kısa devre akımı, eksik uyartım akımı nedeniyle giderek artan bir hızda azalır ve birkaç saniye içinde zamanlı aşırı akım korumanın başlatma değerinin altında bulunur. Başlatmanın bırakmasından kaçınmak için, ayrıca gerilimlerin iki farklı metoda göre aşırı akım tespitine etki edebilen pozitif bileşeni de denetlenir. Düşük gerilim etkileme devre dışı bırakılabilir. Koruma fonksiyonu sürüme bağlı olarak bir ters zaman karakteristiği ile IEC- veya ANSI-Normlarına göre çalışır. Karekteristikler ve bunlara ait formüller teknik verilerde gösterilir. Ters zamanlı aşırı akım karakteristik eğrilerinin yapılandırılması sırasında, ayrıca sabit zamanlı kademeler I>> ve I> de etkinlerdir (bakın Bölüm 2.8). 2.10.1 Fonksiyon Tanımı Başlatma, Açma Her faz akımı bağıtek tek ortak bir ayar değeri ile Ip karşılaştırılır. Bir akım, ayar değerini 1,1-katı aşarsa, kademe başlatılır ve faza bağlı olarak bildirilir. Başlatma için temel titreşimlerin efektif değerleri tespit edilir. Bir Ip-kademesinin başlatmasında akan arıza akımından seçilen Açma karakteristiğine göre açma süresi dahili bir ölçme yöntemi ile hesaplanır ve bu sürenin bitiminden sonra bir Açma kumandası verilir. Bırakma Başlatılmış bir kademenin bırakması, eğer başlatma değerinin yakl. % 95 altında kalmışsa (yani 0,95 · 1,1 = 1,045 · Ayar değeri) gerçekleşir. Yeniden bir başlatmada zaman tekrar baştan başlar. Düşük gerilimin dikkate alınması Ters zamanlı aşırı akım, opsiyonel olarak iki farklı metoda göre aşırı akım tespitinin etki gösterebildiği bir (devre dışı bırakılabilir) düşük gerilim tespiti sunar: • Gerilim kontrollü (voltage controlled): Ayarlanabilir bir gerilim eşiği altında kalınırsa, bir aşırı akım kademesi serbestlik kazanır. • Gerilim tutuculu (voltage restraint): Aşırı akım elemanının başlatma eşiği gerilim yüksekliğine bağlıdır. Daha küçük gerilim akım eşiğini düşürür (bakın Şekil 2-18). U/Unom = 1,00 - 0,25 arasındaki alanda doğrusal, direkt orantılı bağımlılık gerçekleşir, o zaman: SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 73 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 2-18 Başlatma değerinin gerilim tutuculuğu Gerilimin orantılı azaltılması için minimum yüzdesel çıkış değeri Ip azaltılır, böylece sabit akım I 'da oran I/Ip büyültülür ve bununla açma zamanı kısaltılır. Bu durumda açma karakteristiği bölüm „Teknik Veriler“ d gösterilen standart karekteristiklere karşısında düşen gerilimle sola kaydırılır. Bu ayarın daha düşük başlatma eşiğine değiştirilmesi veya başlatma kademesinin azaltılması basamak şeklinde gerçekleşir. Burada, aşağıdaki tabloda görüntülenen atamalar gerilimlerden akım yürütülen fazlara doğru geçerlidir. Generatör alanında yerleştirilen koruma şebekenin kademelendirme planında bağlı olduğundan, Blok transfformatörüyle gerilimlerin çevrilmesi de dikkate alınır. Bu nedenle prensip olarak bir Blok anahtarlaması ve Bara anahtarlaması arasında ayırt edilir ve bu 272 no'lu Tertip Konfig. parametresinde cihazla paylaşılır. Ekseriyetle faz-faz-gerilimler tespit edildiğinden, toprak arızalarda eksik ölçmelerden kaçınılır. Tablo 2-4 Arıza akımlarına ilişkin kontrol gerilimleri Gerilim Akım Bara Anahtarlaması Blok Anahtarlaması (Trafoya bağlı) IL1 UL1 – UL2 ((UL1 – UL2) – (UL3 – UL1)) / √3 IL2 UL2 – UL3 ((UL2 – UL3) – (UL1 – UL2)) / √3 IL3 UL3 – UL1 ((UL3 – UL1) – (UL2 – UL3)) / √3 Gerilim trafosunun hatasıyla fonksiyon aşılmasını önlemek için, gerilim trafo koruma şalterinden denetlenen bir ikili giriş üzerinden veya cihazın dahili sigorta arızası -izleme fonksiyonu üzerinden („Fuse-Failure-Monitor“ bakın Bölüm2.42.1) bir fonksiyon bloklaması öngörülmüştür. Aşağıdaki şekil ters zamanlı aşırı akım korumanın düşük gerilim etkisi olmadan mantık şemasını göstermektedir, Şekil 2-20 ve 2-21 düşük gerilim etkili mantık şeması içindir. 74 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 2-19 Düşük gerilim etkisi olmadan ters zamanlı aşırı akım korumanın (IDMT) mantık şeması Şekil 2-20 Gerilim denetimli (voltage controlled) ters zamanl aşırı akım korumanın (IDMT) mantık şeması Daha düşük bir akım-başlatma eşiğine değiştirme azalan gerilimde (Döngü serbestliği) basamak şeklinde tabloya göre gerçekleştirilir 2-4. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 75 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 2-21 Gerilim tutuculu (voltage restraint) ters zamanlı aşırı akım korumanın (IDMT) mantık şeması Düşen gerilimde akım-başlatma eşiğinin azalması (Döngü serbestliği) basamak şeklinde tabloya göre gerçekleştirilir 2-4. 2.10.2 Ayar Notları Genel Ters zamanlı aşırı akım koruma sdaece, eğer bu fonksiyon yapılandırmada ya Taraf 1'in ya da Taraf 2'nin giriş trafosuna atanmışsa (bakın Bölüm 2.4), yani 114 no'lu adreste AA KORUMA Ip = IEC TARAF 1, ANSI TARAF 1, IEC TARAF 2 veya ANSI TARAF 2 ayarlanmışsa etki gösterebilir ve erişilebilir. Bu fonksiyona gereksinim duyulmuyorsa olarak ayarlanır. Aşırı akım kademesi Ip 1401 no'lu AA Ip adresi altında ters zamanlı aşırı akım kademesi ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Ters zamanlı aşırı akım korumanın başlatma değeri ve ayar değeri arasında halihazırda yaklaşık 1,1 güvenlik faktörü ile çalışıldığına dikkat edilmelidir. Yani; bir başlatma, ilk önce ayar değerinin 1,1 katı yükseklikte akımın akmasıyla gerçekleşir. Bırakma başlatma değerinin % 95 inin altına düştüğünde gerçekleşir. Akım değeri 1402 no'lu Ip adresinde ayarlanır. Ayar için herşeyden önce maksimum işletme akımı belirleyicidir. Cihaz bu işletim türünde, aşırı yük koruma olarak değil, uygun kısa kumanda zamanlarıyla kısa devre koruma olarak çalıştığı için başlatma aşırı yük ile olmamalıdır. 76 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) İlgili zaman çarpanına IEC-Karakteristiğinin yapılandırılmasında (Adres 114 AA KORUMA Ip = IEC Taraf n) 1403 no'lu adreste T Ip erişilebilir. 1405 no'lu IEC EĞRİSİ adresinde 3 IEC-Karakteristiği seçime sunulur. ANSI-Karakteristiklerinin yapılandırılmasında (Adres 114 AA KORUMA Ip= ANSI Taraf n) ilgili zaman çarpanı 1404 no'lu Zm Çarpanı: ZÇ adresi altında bulunur ve parametre 1406 ANSI EĞRİSİ 5 ANSIKarakteristiğini seçime sunar. Zaman çarpanları sistemin kademe koordinasyon planı gereklerine göre ayarlanır. Zaman çarpanı ∞'a ayarlanabilir. Bu durumda, kademe başlatma alacak ve bir mesaj üretecek, ancak açma yapmayacaktır. Eğer Ip-Kademesine hiç gereksinim duyulmuyorsa, koruma fonksiyonlarının yapılandırılmasında (Bölüm 2.4) Adres 114 AA KORUMA Ip = Etkin Değil seçilir veya bu fonksiyon 1401 AA Ip = OFFolarak ayarlanır. 1408 no'lu adres altında başlatma eşiği U<, Ip başlatma değerinin düşük gerilim müsaadesi için gerilim denetimli IDMT'de (Parametre 1407 GERİLİM ETKİSİ = Ger. kontrollü) verilebilir. Ayar şu anda işletmeye bağlı müsaade edilen faz-faz gerilimlerin altında bulunan bir değere gerçekleşir, ör. 75 - 80 V. Burada sabit zamanlı aşırı akım korumanın düşük gerilim kilitleme durumuyla aynı hususlar geçerlidir (bakın alt bölüm 2.8.2). 1407 GERİLİM ETKİSİ = yok veya Gerilim tut.lu seçilirse, parametre 1408 fonksiyonsuzdur. 2.10.3 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 1401 AA Ip 1402 Ip C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Ters Zamanlı AA Koruma Ip 1A 0.10 .. 4.00 A 1.00 A Ip Çalışma Akımı 5A 0.50 .. 20.00 A 5.00 A 1403 T Ip 0.05 .. 3.20 sn; ∞ 0.50 sn T Ip Zaman Çarpanı 1404 Zm Çarpanı: ZÇ 0.50 .. 15.00 ; ∞ 5.00 ZAMAN ÇARPANI: TD 1405 IEC EĞRİSİ Normal Ters Çok Ters Aşırı Ters Normal Ters IEC Eğrisi 1406 ANSI EĞRİSİ Çok Ters Normal Ters Orta Ters Aşırı Ters Sabit Ters Çok Ters ANSI Eğrisi 1407 GERİLİM ETKİSİ yok Ger. kontrollü Gerilim tut.lu yok Gerilim Etkisi 1408 U< 10.0 .. 125.0 V 75.0 V If Sürülmesi için U< Eşiği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 77 Fonksiyonlar 2.10 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) 2.10.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 1883 >AA Ip BLK EM >Ters zamanlı AA koruma BLOKLAMA 1891 AA Ip OFF AM AA koruma Ip DEVRE DIŞI 1892 AA Ip BLKdı AM AA koruma Ip BLOKLANDI 1893 AA Ip AKTİF AM AA koruma Ip AKTİF 1896 AA Ip baş. L1 AM AA arıza tespiti Ip faz L1 1897 AA Ip baş. L2 AM AA arıza tespiti Ip faz L2 1898 AA Ip baş. L3 AM AA arıza tespiti Ip faz L3 1899 AA Ip başlatma AM AA Ip başlatıldı 1900 AA Ip AÇMA AM AA Ip AÇMA 78 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Aşırı yük koruma, korunacak makinenin stator sargılarının bir termal aşırı yüklenmesini önler. 2.11.1 Fonksiyon Tanımı Termal Benzetim Cihaz, sıcaklık artışını termal tek bir kütle modeline göre aşağıdaki termal diferansiyel denkleminden hesaplar: Burada Θ Müsaade edilen maksimum işletme akımında k · IN son aşırı sıcaklığa karşılık gelen güncel aşırı sıcaklık ΘK Soğutma ortamı sıcaklığı diferans olarak referans sıcaklık 40 °C için τ Korunan nesnenin ısınması için ısıl (termal) zaman sabiti I Müsaade edilen maksimum faz akımıyla ilgili olarak Imaks= k · IN güncel efektif faz akımı Koruma fonksiyonu, korunan nesnenin termal tablosunu (Hafıza fonksiyonlu aşırı yük koruma) gösterir. Bir aşırı yükün hem önceki hikayesi hem de ısı değişimi çevreye bildirilir. Bu denklemin kalıcı durum koşullarında çözümü, asimptotu ΘSon aşırı sıcaklığını gösteren bir üstel fonksiyondur. Hesaplanan çalışma sıcaklığı müsaade edilen en yüksek çalışma sıcaklığının ayarlanabilir bir yüzdesine ulaştığında, yük düşürme önlemlerinin alınabilmesi için bir uyarı mesajı verilir. İkinci sıcaklık eşiğine,yani son aşırı sıcaklık = açma aşırı sıcaklığına ulaşıldığında, korunan teçhizat şebekeden ayrılır. Aşırı yük koruma, bununla birlikte sadece Yalnız alarm ihbar verecek şekilde ayarlanabilir. Bu durumda; son sıcaklığa ulaşılmış olsa bile, cihaz sadece bir ihbar verir. Aşırı sıcaklığın hesabı için üç faz akımının en büyüğünden yola çıkılır. Akımların efektif değerlerinin değerlendirilmesiyle, stator sargılarının ısınmasına iştirak eden üst harmonikler de birlikte dikkate alınır. Termal maksimum müsaade edilen sürekli akım Imaks , korunan nesnenin IN anma akımının çok katı olarak belirtilir: Imaks = k · IN Bu k-Faktörünün verisi dışında (Parametre K-FAKT.), ZAMAN SABİTİ τ hem de uyarı sıcaklığı Θ ALARM (Açma sıcaklığının yüzdesi olarak ΘAÇMA) verilir. Aşırı yük koruma, sıcaklığa bağlı olmanın dışında bir akıma bağlı uyarı elemanına I Alarm da sahiptir. Bu erkence bir aşırı yük akımı bildirebilir ( Imaks aşılmasında), eğer aşırı sıcaklık henüz Uyarı- veya Açma sıcaklığına erişmemiş olsa bile. Soğutma Maddesi Sıcaklığı (Ortam Sıcaklığı) 7UM62 'de termal model bir harici sıcaklığı dikkate alır. Bu sıcaklık; uygulamaya bağlı olarak bir soğutucu madde-, ortam sıcaklığı veya gaz türbinlerinde soğuk gaz giriş sıcaklığı olabilir. Sıcaklık bağlanması üç yol üzerinden gerçekleştirilebilir: • Transdüser üzerinden (Td 2) • Profibus DP-Arayüzü/Modbus üzerinden • Sıcaklık ölçüm cihazı (Thermobox, RTD 1) üzerinden SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 79 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Harici bir sıcaklık algılayıcı ör.soğutucu madde sıcaklığını sıcaklık orantılı akım- veya gerilim değeri olarak elde eder. Bunun çıkış büyüklüğü 7UM62 cihazından dahili transdüser Td 2 ile alınır. Bunun için 4 mA - 20 mA'lik bir sinyal kullanılirsa, sıcaklık aktarımının ölçme devresi ilave olarak kesilmesi kontrol edilir. Eğer harici amplifikatörün ölçme akımı 2 mA altında kalıyorsa ve diğer taraftan bir sahte soğutma maddesi sıcaklığı 40 °C (bu olmayan soğutma maddesi sıcaklığı tespitindeki değere karşılık gelir) ayarlanıyorsa, bir taraftan arıza mesajı verilir. Ortam- veya Soğutucu madde sıcaklığı harici bir sıcaklık algılayıcıyıdan da elde edilebilir, sayısallaştırılabilir ve 7UM62 'ye Profibus-DP-Arayüzü/ Modbus üzerinden verilebilir. Eğer bir sıcaklık denetleme harici sıcaklık girişi ile (bakın Bölüm 2.46) yürütülürse, Giriş RTD1 sıcaklık bağlantısı için aşırı yük korumada kullanılabilir. Tanımlanan üç yoldan birine göre soğutucu madde sıcaklığı elde edilmesinde maksimum müsaade edilen akım Imaks soğutucu madde sıcaklık farkından etkilenir. Daha düşük ortam veya soğutma maddesi sıcaklığında; makine, akıma bağlı olarak yüksek sıcaklıklarda olduğundakinden daha fazla yüklenebilir. Akım Sınırlaması Aşırı yük korumanın yüksek kısa devre akımlarında (ve daha küçük zaman sabiti seçimi) ekstrem kısa Açma zamanlarına ulaşmaması için ve böylece muhtemel kısa devre korumanın kademelendirme planına müdahale edeceğinden, aşırı yük korumanın bir akım sınırlandırması yapılabilir. 1615 I MAKS. TERMAL parametresinde belirlenen akımlardan daha büyük akımlar, bu değere sınırlanır, termal benzetimde yani başka bir açma zamanı kısaltması olmaz. Dururken zaman sabiti Yukarıda bahsedilen diferansiyel denklemi sabit bit soğutmaya çekilir, zaman sabitleri τ = Rth · Cth 'de bulunan (termal direnç ve termal kapasite). Havalandırmalı bir makine dururken termal zaman sabiti kalıcı işleyişe nazaran farklı olur, çünkü makine işleyiş esnasında havalandırma tarafından soğutulur, dururken de sadece doğal bir konveksiyon vukuu bulur. Böyle durumlarda ayarlamada dikkate alınan iki zaman sabiti vardır. Eğer akım eşik değerinin KeKapalı I min (bakın paragraf „Akım akışı izleme“, Bölüm 2.5) altında kalmışsa, motorun durduğu anlaşılır. Bloklamalar Bir ikili giriş üzerinden („>RB TerBen. A/Y“) termal hafıza sıfırlanabilir, akım şartlı aşırı sıcaklık sıfıra getirilebilir. Aynısı, (">Termal A/Y BLK") bloklama girişi üzerinden de gerçekleştirilebilir. Bu durumda, akım uyarı kademesi de dahil aşırı yük koruma tamamen kilitlenir. Eğer motorların acil durum sebepleriyle devreye alınmaları müsaade edilen maksimum çalışma sıcaklığı üzerinden yürütülmesi gerekli ise, açma kumandası bir ikili giriş („>Acil Baş. A/Y“) üzerinden de bloklanabilir. İkili girişin bırakması sonrası, hesaplanan çalışma sıcaklığı hala müsaade edilen maksimum çalışma sıcaklığından büyük olabilir. Bundan dolayı; ısıl aşırı yük koruma fonksiyonu, ikili giriş bıraktığında başlatılan programlanır bir acil durum sürdürme zamanı (T ACİL DURUM) özelliği sağlar. Bu sürenin dolmasından sonra tekrar aşırı yük koruma ile bir açma mümkün olur. Bu ikili giriş sadece açma kumandasına etki eder, arıza durumu raporuna bir etkisi olmaz ve termal tablo resetlenmez. Besleme gerilimi arızasında davranış Aşırı yük koruma için 7UM62 'nin diğer tüm termal koruma fonksiyonları için Güç Sistemi Verileri 1'de (Parametre 274 ATEX100, bakın Bölüm 2.5) , hesaplanan aşırı sıcaklık besleme gerilimi arızasında tutulacağı veya sıfıra getirilmesi gerekip gerekmediği seçilebilir. Sonuncusu olağan ayardır. Aşağıdaki şekil aşırı yük koruma için mantık şemasını göstermektedir. 80 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Şekil 2-22 Aşırı yük korumanın mantığı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 81 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) 2.11.2 Ayar Notları Genel Aşırı yük koruma, eğer yapılandırmada 116 no'lu adres Term Aşırı Yük = Etkin olarak ayarlanmışsa etki gösterir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. Özellikle trafolar ve generatörler, uzun süreli aşırı yüklere maruz kaldıklarında hasarlanabilirler. Bunlar bir kısa devre korumadan elde edilemezler ve edilmemelidirler. Aşırı akım zaman koruma, kısa devre koruma olarak sadece kısa gecikme süreleri için izinli olduğundan sadece kısa devre arızalarını kapsayacak yükseklikte ayarlanmalıdır. Kısa gecikme süreleri dolayısıyla ne aşırı yüklenmiş işletme elemanlarının yük boşaltma tedbirleri için ne de kendi (sınırlı) aşırı yükleme özelliğinin kullanımı için uygundur. Koruma cihazı 7UM62 korunan nesnenin aşırı yük toleranslarına uyarlanabilir termal açma karakteristik eğrisi olan bir aşırı yük koruma fonksiyonuna sahiptir (Hafıza fonksiyonlu aşırı yük koruma). 1601 no'lu TERMAL AŞIRIYÜK adresi altında aşırı yük koruma ON- veya OFFolarak ayarlanabilir, Açma kumandası bloklanır (Röle BLK) veya koruma fonksiyonu Yalnız alarm olarak ayarlanır. Sonuncu durumda eğer bir aşırı yük oluşmazsa bir arıza durumu açılmaz. ONolarak ayarlanmış aşırı yük korumada; açma da mümkündür. K-Faktörü Aşırı yük koruma ilgili büyüklüklerle ayarlanmıştır. Aşırı yükün tespitine temel olmak üzere genellikle korunan nesnenin anma akımı IN, Mak (Generatör, Motor, Transformator) kullanılır. Termal sürekli müsaade edilen akımla Imaks , kprim çarpanı hesaplaması: Korunan teçhizat için müsaade edilen termal sürekli akım, imalatçının karakteristik verilerinden bilinir. Eğer hiçbir veri mevcut değilse, anma akımın 1,1 katı alınabilir. 7UM62 cihazında ayarlanan K-FAKT. (Adres 1602) sekonder anma akımı ile ilgilidir (cihaz anma akımına karşılık gelir). Çevirme hesabı aşğıdaki gibidir: Burada Imaks prim Termal uzun süreli müsaade edilen makine primer akımı IN Mak Makine anma akımı IN ATprim Akım trafosu primer anma akımı Örnek: Aşağıdaki verilerle generatör ve trafo: 82 Müsaade edilen sürekli akım Imaks prim= 1,15 · IN, Mak Generatörün anma akımı IN Mak = 483 A Akım trafosu 500 A/1 A SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Zaman Sabiti Aşırı yük koruma aşırı sıcaklık akışını çözümü kalıcı işletimde bir üstel fonksiyon olan termal diferansiyel denklemine göre oluşturur. ZAMAN SABİTİ τ (Adres 1603) sınır aşırı sıcaklığına ulaşmak için ve bununla birlikte açma zamanı için belirleyicidir. Eğer korunan nesnenin aşırı yük karakteristiği belirtilmişse, korumanın açma karakteristiği, en azından küçük aşırı yüklenmelerde aşırı yük karakteristiği ile örtüşecek şekilde seçilir. Bununla ilgili olarak, belirli bir aşırı yük değerine ait müsaade edilen kesici kapama süresi verilmişse de geçerlidir. Uyarı Kademeleri Termal uyarı kademesi T ALARM (Adres 1604) ayarı ile, açma sıcaklığına ulaşılmadan önce bir ihbar verilebilir ve bu sayede erken yük düşümüyle ve böylece örneğin yük başka taraflara kaydırılarak açma önlenebilir. Bu uyarı seviyesi, aynı zamanda açma kumandasının bırakma eşiğini gösterir. Eğer bu eşik altında kalınırsa, açma komutu bırakılır. Termal uyarı kademesi, açma aşırı sıcaklığının %'si olarak verilir. Not: K-FAKT. = 1,1 alışılmış değerinde makine anma akımının bulunmasında ve uygun primer trafo akımında bri aşırı sıcaklık son değeri oluşur Açma aşırı sıcaklığından. Uyarı kademesi anma akımında son aşırı sıcaklık (bu durumda yani % 83) ve Açma aşırı sıcaklığı (% 100) arasında ayarlanmalıdır. Örnek verileriyle termal hafızanın anma akımında bir değer Ayrıca akıma bağlı bir uyarı kademesi (Parametre 1610 I Alarm) de kullanılabilir. Bu sekonder akım A olarak girilir ve uzun süreli müsaade edilen akıma eşit veya biraz altında K-FAKT. · IN sek ayarlanmalıdır. Termal uyarı kademesi yerine de kullanılabilir; termal uyarı kademesi bundan sonra % 100'e ayarlanır ve böylelikle pratik olarak etkisiz olur. Dururken zaman sabitinin uzatılması 1603 no'lu adres altında yapılandırılan zaman sabiti hareket eden makine durumunda da geçerlidir. Boşa çalışma veya dururken makine ancak daha yavaş soğur. Bu davranış zaman sabitinin makine dururken KtFAKT. (Adres 1612) kadar uzatılmasıyla oluşturulur. Eğer akım eşik değerinin KeKapalı I min (bakın paragraf „Akım akışı izleme“ Bölüm GüçSis.Veriler1) altında kalırsa, makinenin durduğu anlaşılır. Eğer zaman sabitinin bir kararı verilmesi gerekmiyorsa, uzatma faktörü Kτ-FAKT. = 1,0 ayarlanır (Varsayılan ayar). Akım Sınırlaması 1615 no'lu I MAKS. TERMAL parametresiyle, hangi akım değerine kadar açma zamanlarının verilen formüle göre hesaplanacağı belirlenir. Bu sınır değeri açma karakteristiklerinde (bakın Bölüm „Teknik Veriler“, Bölüm „Aşırı yük koruma“) karakteristiklerin yatay bölümündeki geçişi belirler, artan akım değerlerinde başka bir açma zamanı kısalması oluşmadan. Sınır değeri öyle ölçülmeli ki, en büyük kısa devre akımında da aşırı yük korumanın Açma zamanı muhakkak kısa devre koruma teçhizatının üzerinde bulunsun (Diferansiyel koruma, Empedans koruma, Zamanlı aşırı akım koruma). Kural olarak yaklaşık 3 · Makine anma akımına karşılık gelen bir sekonder akıma sınırlandırma yeterli olur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 83 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Acil Başlatma 1616 no'lu T ACİL DURUM adresi altında verilen acil durum sürdürme zamanı, acil bir başlatmadan sonra ve „>Acil Baş. A/Y“ ikili girişinin bırakmasından sonra Açma kumandası, termal benzetim bırakma eşğinin altına düşene kadar bloklanacak şekilde emniyetle ayarlanır. Ortam- veya Soğutucu Madde Sıcaklığı Şimdiye kadar olan veriler, bir aşırı sıcaklığın benzetilmesi için yeterlidir. Makine koruması Ortam- ve Soğutucu madde sıcaklığının da birlikte ele alınması imkanını sunar. Bu ya öngürülen transdüser Td2 üzerinden sıcaklık orantılı DC akım olarak Canlı-Sıfır_Sinyalli 4-20 mA ile beslenen bir transdüserden, bir RTD kutusu üzerinden bağlanır ya da sayısallaştırılmış ölçme büyüklüğü olarak Alan veriyolu üzerinden (ör. Profibus DP) cihaza bildirilir. Sıcaklık verisi için yöntemin seçimi 1607 no'lu SICAKLIK GİRİŞİ adresinde verilir. Soğutucu madde sıcaklığı tespiti gerçekleştirilemezse, o zaman 1607 no'lu adres Etkin Değil olarak ayarlanır. Giriş sinyali ve sıcaklık arasındaki atama 1608 (°C olarak) veya 1609 (in °F) SIC. SKALASI adreslerinde ayarlanır. Bu esnada burada ayarlanan sıcaklık değeri Profibus DP'nin % 100-Değerine veya transdüserde en son gösterge değerine (20 mA) karşılık gelir. Olağan ayarda %100 (Alan veriyolu) veya 20 mA (Transdüser Td2) = 100 °C 'ye karşılık gelir. 1607 no'lu SICAKLIK GİRİŞİ adresinde RTD 1 sıcaklık ayarı seçilirse, ölçekleme 1608 veya 1609 adreslerinde etkisiz kalır. Üretici ayarı bırakılabilir. Eğer ortam sıcaklığı tespiti kullanılacaksa; ayarlanacak olan K-FAKT. çarpanının, 40 °C ortam sıcaklığına, yani 40 °C ’de müsaade edilen maksimum akıma karşılık olması gerektiği unutulmamalıdır. Bütün hesaplamalar, normlandırılmış büyüklüklerle yürütülür, ortam sıcaklığı da aynı şekilde normlandırılmalıdır. Norm büyüklüğü olarak makine anma akımındaki sıcaklık kullanılır. Eğer makine anma akımı akım trafosunun anma akımından farklı ise, aşağıdaki formüle göre sıcaklık uyarlanmalıdır. 1605 veya 1606 SIC. ARTIŞI I adresinde, akım trafosu anma akımına uyarlanan sıcaklık ayarlanır. Bu ayar değeri, ortam sıcaklığı girişi için referans büyüklük olarak kullanılır. Burada ΘNsek Sekonder anma akımında makine sıcaklığı = 7UM62 'de Ayarlama (Adres 1605 veya 1606) ΘNMak Makine anma akımındaki makine sıcaklığı INprim Akım trafosu primer anma akımı INMak Makine anma akımı Sıcaklık bağlantısı kullanılmazsa, 1607 no'lu SICAKLIK GİRİŞİ adresi, Etkin Değil olarak ayarlanır. Bu durumda 1605 veya 1606 ve 1608 veya 1609 adreslerinin ayarları dikkate alınmaz. Sıcaklık girişi kullanıldığında, eğer soğutucu madde sıcaklığı 40 °C dahili referans sıcaklıktan farklı ise açma zamanları değişecektir. Açma zamanını hesaplamak için aşağıdaki formül kullanılır: Burada 84 τ ZAMAN SABİTİ (Adres 1603) k K-FAKT. (Adres 1602) IN Cihaz anma akımı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) I gerçek akan sekonder akım Iön Ön yük akım ΘN IN anma akımında sıcaklık (Adres 1605 SIC. ARTIŞI I) ΘK Bağlanan soğutucu madde sıcaklığı (1608 veya 1609 adresi ile ölçekleme) Örnek: Makine: INMak = 483 A ImaksMak = 1,15 IN, ΘK = 40 °C için ΘNMak = 93 °C τth = 600 s (Makinenin termal zaman sabiti) Akım Trafosu: 500 A/1 A Farzedilen bir yük akımında I = 1,5 · IN, Cihaz ve bir ön yük Iön = 0 'da farklı ortam sıcaklıkları için ΘK aşağıdaki açma zamanları elde edilir 2.11.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 85 Fonksiyonlar 2.11 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 1601 TERMAL AŞIRIYÜK OFF ON Röle BLK Yalnız alarm OFF Termal Aşırı Yük Koruma 1602 K-FAKT. 0.10 .. 4.00 1.11 K-Faktörü 1603 ZAMAN SABİTİ 30 .. 32000 sn 600 sn Termal Zaman Sabiti 1604 Θ ALARM 70 .. 100 % 90 % Termal Alarm Kademesi 1605 SIC. ARTIŞI I 40 .. 200 °C 100 °C Anma sek. akımda sıcaklık artışı 1606 SIC. ARTIŞI I 104 .. 392 °F 212 °F Anma sek. akımda sıcaklık artışı 1607 SICAKLIK GİRİŞİ Etkin Değil 4-20 mA Alan Veriyolu RTD 1 Etkin Değil Sıcaklık Girişi 1608 SIC. SKALASI 40 .. 300 °C 100 °C Sıcaklık ölçekleme 1609 SIC. SKALASI 104 .. 572 °F 212 °F Sıcaklık ölçekleme 1610A I Alarm 1A 0.10 .. 4.00 A 1.00 A 5A 0.50 .. 20.00 A 5.00 A Akım Aşırı Yük Alarmı Ayar Değeri 1.0 .. 10.0 1.0 Motor dururken KtFAKTÖRÜ 1A 0.50 .. 8.00 A 3.30 A 5A 2.50 .. 40.00 A 16.50 A Termal Benzetim için Maksimum Akım 10 .. 15000 sn 100 sn 1612A Kτ-FAKT. 1615A I MAKS. TERMAL 1616A 2.11.4 T ACİL DURUM Bilgi Listesi No. 1503 Acil Durum Süresi Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >Termal A/Y BLK EM >Termal A.Yük Koruma BLOKLAMA 1506 >RB TerBen. A/Y EM >TerBen. A/Y için hafıza resetleme 1507 >Acil Baş. A/Y EM >Acil Başlatma Aşırı Yük 1508 >Ar Sıc. Girişi EM >Sıcaklık girişi arıza 1511 Termal A/Y OFF AM Termal Aşırı Yük Koruma OFF 1512 Term. A/Y BLKdı AM Termal Aşırı Yük Koruma BLOKLANDI 1513 Aşırı Yük AKTİF AM Aşırı Yük Koruma AKTİF 1514 Ar. Sıc. girişi AM Sıcaklık girişi arıza 1515 A/Y I Alarm AM Aşırı Yük Akım Alarm (I alarm) 1516 A/Y Θ Alarm AM Termal Aşırı Yük Alarm 1517 A/Y Term. baş. AM Termal Aşırı Yük başlatıldı 1519 RB TerBen. A/Y AM TerBen. A/Y için hafıza resetleme 1521 Term A.Yük AÇMA AM Termal Aşırı Yük AÇMA 86 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Negatif bileşen koruma, üç fazlı- endüksiyon makinelerin dengesiz yüklerini tespit eder. Asimetrik yükler, iki kat frekansla rotora etki eden ters bir faz sırası oluştururlar. Rotor yüzeyinde burgaç akımları (eddy current) indüklenir, bunlar rotorun son bölümlerinde ve kanal takozlarında lokal aşırı ısınmalara yol açar. Buhar sargısının aşırı ısınması aynı şekilde dengesiz yüklere yol açar. Ayrıca bu koruma fonksiyonu ile ile trafo akımlarındaki bağlantılarında kopukluklar,kısa-devreler veya yer değiştirmeler tespit edilebilir. Bundan başka arıza akımları yük akımlarından daha küçük olan 1-fazlı ve 2-fazlı kısa-devreler tespit edilebilir. 2.12.1 Fonksiyon Tanımı Dengesiz yükün belirlenmesi 7UM62'nin dengesiz yük koruması, bağlanan faz akımlarından temel harmonikleri dışarı filtreler ve bunları simetrik bileşenlere ayırır. Bunlarla negatif bileşen sistem, yani ters akım I2 değerlendirilir. Eğer ters akım ayarlanabilir bir eşik değerinin üzerine çıkmışsa, açma zamanı başlatılır, bunun akışından sonra açma komutu gerçekleşir. Uyarı kademesi Eğer değer, uzun süreli müsaade edilen ters akım I2> üzerine çıkarsa, ayarlanabilir bir süre T UYARI dolmasından sonra bir uyarı mesajı „I2> Uyarı“ gerçekleşir (bakın Şekil 2-23). Termal Karakteristik Makine üreticileri müsaadeli dengesiz yükü aşağıdaki formülle verir: Negatif bileşen çarpanı makineye bağlıdır ve generatörün % 100 dengesiz yük ile maksimum yüklenebileceği zamanı saniye olarak gösterir. Faktör ağırlıklı olarak 5 s ve 30 s arasında büyüklük düzeninde bulunur. Müsaadeli dengesiz yük I2> aşılmasıyla, cihazda korunacak nesnenin ısınmasının oluşması başlar. Bu sırada sürekli akım-zaman-alan hesaplanır ve bununla farklı yüklenme durumları tam olarak dikkate alınır. Eğer akımzaman-alan (I2/IN)2 · t) negatif bileşen faktörü K'ya ulaşırsa, termal karakteristik üzerinden başlatılır. Sınırlama Simetrik olmayan kısa devre arızalarında termal açma kademesinin fonksiyon aşırılığından kaçınmak için, giriş akımı I2 sınırlandırılır. Bu sınır ya 10 · I2> ya da I2>>-Kademesinin ayar değeridir (Adr. 1706), duruma göre hangi değer daha küçük ise. Bu akım değerinden itibaren termal fonksiyonun açma zamanı sabittir. Bunun devamında termal hafıza % 200 Açma sıcaklığına sınırlanmıştır. Böylece gecikmiş bir kısa devre kapamadan sonra uzun bir soğutmadan kaçınılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 87 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Soğutma Uzun süreli müsaade edilen dengesiz yük I2> altında kalınırsa, o zaman ayarlanabilir soğutma süresi başlatılır. Açma, başlatmanın bırakmasıyla resetlenir, sayaç içeriği ancak 1705 no'lu T SOĞUMA adresinde ayarlanan soğutma zamanı ile sıfıra düşer. Bu parametre, termal çiftin % 100'den % 0'a soğutmak için ihtiyaç duyduğu zaman olarak tanımlanır. Soğutma süresi generatörün tipine, özellikle de buhar sagısına bağlıdır. Soğutma fazında tekrar simetrik olmayan bir yüklenme olursa, ön yüklenme dikkate alınır. Koruma kısa zaman içinde açma yapar. Açma kademeleri Şekil 2-23 Dengesiz yük korumanın açma alanı Sabit zamanlı aşırı akım açma kademesi Yüksek ters akımlarda sadece şebekenin kademelendirme planına uygun kapsanması gereken iki kutuplu bir şebeke arızası sözkonusu olur. Bu nedenle termal karakteristik ayarlanabilir, sabit zamanlı bir ters akım-zaman kademesi ile (Parametre 1706 I2>> ve 1707 T I2>>) kesilir. Ters faz dönüşü ile ilgili notlara (Faz sırası) 2.5 ve 2.47 Bölümlerinde lütfen dikkat edin. Mantık Aşağıdaki şekil dengesiz yük koruma için mantık şemasını gösterir. İkili giriş yardımıyla („>I2 BLK“) koruma bloklanabilir. Bu sırada başlatmalar ve zaman kademeleri resetlenir ve sayı değerleri termal benzetimde silinir. İkili giriş „>RB TerBen. I2“ ile sadece sayı değerleri termal karakteristik için silinir. 88 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Şekil 2-24 2.12.2 Dengesiz yük korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel Dengesiz yük koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 117 no’lu adres DENGESİZ YÜK = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Bu fonksiyon gerekmiyorsa, Etkin Değil olarak ayarlanır. 1701 no'lu DENGESİZ YÜK adresi altında dengesiz yük koruma ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Termal benzetim için maksimum müsaade edilen ters akım ölçüdür. Bu tecrübeye bağlı olarak makinelerde yakl. 100 MVA kadar tam kutup rotor ile en az % 6 -% 8, çıkık kutup rotor ile en az makine anma akımının % 12'sin tutar. Büyük makinelerde ve şüphe duyulduğu zaman makine üreticilerinin verileri ölçü alınır. Bu durumda, üretici tarafından verilen değerlerin motorun primer değerlerini gösterdiğine, örneğin uzun-süreli müsaade edilen ters akım -anma motor akımıyla ilgili- verildiğine dikkat edilmelidir. Ayar değerleri için koruma cihazında bu veri sekonder ters akıma hesaplanır. Bu durumda Burada I2 maks prim Makinenin termal uzun süreli müsaade edilen ters akımı IN Mak Makine anma akımı IN AT prim Akım trafosu primer anma akımı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 89 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Başlatma eşiği/Uyarı kademesi Değer I2>, 1702 no'lu adres altında ayarlanır. Bu aynı zamanda akıma bağlı bir uyarı kademesinin başlatma değeridir, bunun gecikme süresi T UYARI, 1703 no'lu adres altında ayarlanır. Örnek: IN Mak. = 483 A I2 maks prim / IN Mak. = % 11 uzun süreli (Çıkık kutup makine, bakın Şekil 2-25) Akım trafosu IN ATprim = 500 A Ayar değeri I2 > = % 11 · (483 A/500 A) = % 10,6 Makine Negatif bileşen çarpanı K Yükleme süresi dengesiz yük neticesinde sabit ile K = (I2/IN)2 · t makine üreticisi tarafından verilmişse, bu doğrudan 1704 no'lu FAKTÖR K adresi altında ayarlanır. Bu sabit K orantılı müsaadeli kayıp enerjidir. Sekonder değerlere çevirme Dengesiz yük karakteristiğinden aşağıdaki şekle göre faktör K okunabilir, I2/IN = 1 noktasında okunan süre, FAKTÖR K 'ya karşılık gelir. Örnek: tmüs = 20 s, I2/IN = 1 için Böyle belirlenen sabit Kprimer = 20 s primer taraf için geçerlidir. Aşağıdaki ilişki ile faktör Kprimer sekonder tarafa çevrilebilir: Böyle belirlenen dengesiz yük faktörü Ksek , FAKTÖR K olarak 1704 no'lu adres altında ayarlanır. Örnek: IN Mak. = 483 A IN ATprim = 500 A Faktör Kprim. = 20 s 1704no'lu adreste ayar değeri: 90 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Şekil 2-25 Bir makine üreticisi tarafından verilen dengesiz yük karakteristiği örneği Soğuma süresi 1705 no'lu T SOĞUMA parametresiyle zaman süresi, korunan nesne önceden olan yüklenmede izin verilen dengesiz yükle I2> çıkış değerine kadar soğumasına kadar geçen süre belirlenir. Makine üreticileri tarafından hiçbir veri belirtilmezse, korunan nesnenin soğuma ve ısınma süresi aynı olarak alınabileceği ayar değeri bulunur. Dengesiz yük faktörü K ve soğuma süresi arasında aşağıdaki ilgi oluşur: Örnek: K = 20 s bir dengesiz yük faktöründe ve I2/IN = % 11 bir izin verilen uzun süreli dengesiz yükte ilgili soğuma süresi bulunması Bu değer T SOĞUMA , 1705 no'lu adres altında ayarlanır. Sabit zamanlı Açma karakteristiği Simetrik olmayan arıza da yüksek ters akımlara yol açar. Böylece sabit zamanlı ters akım-kademe karakteristiği 1706 I2>> simetrik olmayan arızaları şebeke içinde kapsar. Yaklaşık % 60 - % 65 kadar bir ayar, bir faz arızasında (Dengesiz yük % 100/√3 daha küçük bulunur, yani I2 < % 58) daima termal karakteristikten sonra açma olacağını garantiler. Diğer taraftan; negatif bileşenin % 60-% 65 'inden daha fazlasında bir iki kutup arıza varsayılacaktır. Gecikme T I2>> (Adres 1707) şebeke kademelendirmesi ile faz arızaları için koordine edilir. Kademe I2>> zamanlı aşırı akım korumanın tersine, arıza akımları anma akımı altında saptar. Bunun için aşağıdaki koşullar geçerlidir: Bir 2-kutup arıza I akımıyla bir ters akıma yol açar: SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 91 Fonksiyonlar 2.12 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Bir 1-kutup arıza I akımıyla bir ters akıma yol açar İzole yıldız noktasında I akımı ihmal edilebilir şekilde küçüktür ve düşük omik topraklamada direnç ile belirlenir. 2.12.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Olağan Ayar Açıklama 1701 DENGESİZ YÜK OFF ON Röle BLK OFF Dengesiz Yük Koruma 1702 I2> 3.0 .. 30.0 % 10.6 % Sürekli İzin Verilen Akım I2 1703 T UYARI 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 20.00 sn Uyarı Kademesi Zaman Gecikmesi 1704 FAKTÖR K 1.0 .. 100.0 sn; ∞ 18.7 sn Negatif bileşen çarpanı K 1705 T SOĞUMA 0 .. 50000 sn 1650 sn Soğuma Süresi 1706 I2>> 10 .. 200 % 60 % I2>> Çalışma Akımı 1707 T I2>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T I2>> Zaman Gecikmesi 2.12.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5143 >I2 BLK EM >I2 (Dengesiz Yük) BLOKLAMA 5146 >RB TerBen. I2 EM >Termal benzetim I2 hafızasını resetleme 5151 I2 OFF AM I2 DEVRE DIŞI 5152 I2 BLKdı AM I2 BLOKLANDI 5153 I2 AKTİF AM I2 AKTİF 5156 I2> Uyarı AM Dengesiz yük: Akım uyarı kademesi 5158 RB TerBen. I2 AM I2 termal benzetim hafızasını resetleme 5159 I2>> başlatıldı AM I2>> başlatıldı 5160 I2>> AÇMA AM Dengesiz yük: Akım kademesi AÇMA 5161 I2 Θ AÇMA AM Dengesiz yük: Termal kademe AÇMA 5165 I2> başlatıldı AM I2> başlatıldı 92 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) Gaz türbinleri yol alma dönüştürücü ile başlatılabilir (açılabilirler). Bir kumanda yardımıyla kemerli güç kaynağı generatöre bir akımı besler ve frekansı yavaşça yükselen bir faz alanı oluşturur, Böylelikle dönen rotor türbini çalıştırır. Yakl. % 70 anma devir sayısından itibaren türbin ateşlenir ve anma devir sayısına getirilmeye devam edilir. Yol alma dönüştürücü bu sırada devre dışıdır. 2.13.1 Fonksiyon Tanımı Yol Alma prosedürü Yol alma prosedürü esnasında karakteristik büyüklükler aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Tüm büyüklüklerin anma değerlerine ölçeklendirildiğine dikkat edilmelidir. Resim 2-26 Bir gaz türbinin yol alma prosedüründe karakteristik büyüklükler (SN = 150 MVA; UN = 10,5 kV; PYol alma dönüştürücü = 2,9 MW) Generatörde yol alma işlemi esnasında bir kısa devre arıza imkanından uzaklaşılırsa, o zaman tüm frekans alanı üzerinden bir kısa devre korumaya gereksinim duyulur. Burada 7UM62 'de gerçekleştirilen örnekleme frekansının aktuel generatör frekansına otomatik uydurmanın büyük avantajı, orada tüm frekans alanı üzerinden aynı hassaslığın geçerli olduğudur. Bu elle geçersiz kılma 10 Hz ve 11 Hz arasında geçişte başlar. Böylelikle Zamanlı aşırı akım koruma, Empedans koruma ve Diferansiyel koruma gibi bütün kısa devre koruma fonksiyonları anma akımındaki aynı hassaslıkla etkindir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 93 Fonksiyonlar 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) Yol alma aşırı akım koruma 10 Hz'in altında çalışan bir kısa devre koruma fonksiyonudur. Çalışma aralığı 2 Hz 'den yakl. 10 Hz'e kadar (İşletim durumu 1'e değiştirmede) tasarlanmıştır. Bundan sonra yukarıdaki kısa devre koruma fonksiyonları etkindir. 70 Hz'in üzerinde fonksiyon, korumanın burada yine işletme durumu 0'da bulunduğu azaltılmış hassaslıkla aynı şekilde aktiftir. Ölçme Prensibi Koruma 10 Hz'in altında işletme durumu 0'da çalışır. Örnekleme frekansı bu sırada otomatik olarak anma koşullarına ayarlıdır (fA = 800 Hz, 50-Hz-Şebekede veya 960 Hz, 60-Hz-Şebekede). Örneklenen faz akımlarında özel bir algoritma üzerinden tepe değerleri bulunur. Efektif orantılı büyüklüklere çevirme hesabından sonra ayarlanan eşik değerleriyle karşılaştırma gerçekleşir. Mantık aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Şekil 2-27 2.13.2 Yol alma aşırı akım koruma mantık şeması Ayar Notları Genel Yol alma aşırı akım koruma sadece eğer, yapılandırmada 118 no'lu adreste AA YOL I = Taraf 1 veya Taraf 2 'ye atanmışsa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. Bu fonksiyon gerekmiyorsa, Etkin Değil olarak ayarlanır. 1801 no'lu adres altında metin, fonksiyonu (ON- veya OFF olarak ayarlayabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma eşiği Yol alma işleminin karakteristiğinde, akımların yol alma esnasında anma akımının yakl. % 20'sinde bulunduğu bellidir. Böylelikle koruma prensip olarak anma akımı altında ayarlanır. Mantık şemasından anlaşılacağı üzere, eğer işletme durumu 0'dan 1'e bir değiştirme gerçekleşirse fonksiyon bloklanır. Ayrıca bir bloklama ikili giriş üzerinden de yapılır. Aşağıdaki şekil örnek olarak farklı frekanslarda kısa devre akım tahminini gösterir. Burada kısa devre akımları anma akımının birkaç katı olabilir. Böylece anma akımı üzerinden bir ayarlama da mümkün olur ve 1,2 ve 1,4 I/ING alışılmış değerleri arasında bilgi verebilir. 94 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) Şekil 2-28 Generatörde yol alma işlemi sırasında kısa devre akımları (Generatör: 300 MVA, 15,75 kV, 50 Hz) Gecikme Gecikme, yol alma esnasında generatör şalteri açık olduğundan şebeke ile koordine edilmeye gereksinim duymaz. Alçak frekanslarla koruma fonksiyonunun kendi doğal çalışma zamanı karşılık olarak daha uzun olduğundan, imkana göre hiçbir gecikme etki göstermemelidir. (bakın Bölüm Teknik Veriler). Eğer hassas bir ayar seçilirse, aşırı fonksiyonlardan kaçınmak için bir gecikme gerekli olabilir. Alt ölçülebilir frekansı 2 Hz'i örnek alır ve 0,5 s'ye ayarlanmış olmalıdır. Kısa devre koruma koordinasyonu Aşağıdaki şekil kısa devre koruma fonksiyonlarının etkileşimini gösterir: • Yol alma aşırı akım koruma • Diferansiyel Koruma • I>>-Kademe rezerve kademe olarak 10 Hz'den itibaren gibi. Başlatma eşikleri bu sırada örnek alınacak değerlerdir. Diferansiyel koruma Idif ve aşırı akım koruma I>> yakl.10 - 11 Hz'den itibaren etki gösterirler. Durma aşırı akım koruma I-AA altına düşer. Alt frekans aralığında korur. Böylelikle tamamlanacak bir kısa devre koruma konsepti elde edilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 95 Fonksiyonlar 2.13 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) Şekil 2-29 2.13.3 Kısa devre koruma fonksiyonlarının çalışma aralığı ve mümkün başlatma eşikleri Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 1801 AA YOL ALMA 1802 YOL ALMA I> 1803 2.13.4 No. YOL ALMA T I> C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Başlatma AA koruma 1A 0.10 .. 20.00 A 1.30 A I> Çalışma Akımı 5A 0.50 .. 100.00 A 6.50 A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T I> Zaman Gecikmesi Bilgi Listesi Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5571 >AA Yol almaBLK EM >Yol Alma AA koruma BLOKLAMA 5572 Yol Alma AA OFF AM Yol Alma AA koruma DEVRE DIŞI 5573 YolAl. AA BLKdı AM Yol Alma AA koruma BLOKLANDI 5574 YolAl. AA AKTİF AM Yol Alma AA koruma AKTİF 5575 Yolal AA L1 Baş AM Yol Alma AA faz L1 başlatıldı 5576 Yolal AA L2 Baş AM Yol Alma AA faz L2 başlatıldı 5577 Yolal AA L3 Baş AM Yol Alma AA faz L3 başlatıldı 5578 AA Yolal. AÇMA AM Yol Alma AA koruma AÇMA 96 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Dijital diferansiyel koruma 7UM62'de Generatörler, Motorlar ve Transformatörler için hızlı ve selektif bir kısa devre korumadır. Çalışma amacına göre korunan nesneye en elverişli uyumu geçekleştirecek şekilde yapılandırılabilir. Korunan bölge, akım trafo setleri ile seçici olarak sınırlandırılmıştır. 2.14.1 Diferansiyel Koruma Ölçme büyüklüklerinin işlenmesi diferansiyel korumanın kullanımına bağlıdır. Bu bölümde diferansiyel korumanın fonksiyonuna genel olarak, korunan nesnenin türünden bağımsız olarak girilmiştir. Bunun için bir tek fazlı gösterim kullanılmıştır. Bundan sonra da tek tek korunan nesnelerin özel durumları yer alır. 2.14.1.1 Fonksiyon Tanımı Temel prensip Diferansiyel koruma bir akım karşılaştırmasına dayalıdır ve bu nedenle akım karşılaştırması koruma olarak da adlandırılır. Hatasız bir işletimde korunan nesneye akan akım dışarı akan akımla aynıdır (Akım Ip, aşağıdaki şekilde kesikli çizgiler). W1 ve W2 akım trafosunun sekonder sargıları (aynı dönüşüm oranları koşuluyla) kapalı bir akım devresine bağlıysa ve çapraz bağlantıya bir ölçme elemanı M anahtarlıysa, bunda akım diferansı oluşur. Hatasız işletim durumunda (ör. yük durumu) ölçme elemanı ile akım akmaz. Korunan nesnede bir arızada primer taraflı akım toplamı Ip1+ Ip2 akar. Sekonder taraflı akımlar I1 veya I2 , akım toplamı olarak I1+ I2 ölçme elemanı M ile akarlar. Aşağıdaki şekle göre M ölçme elemanının başlatması için yeterli bir arıza akımının aktığı koruma alanında bir arızada basit yerleştirme (akım trafosu ile sınırlandırma), korumanın güvenilir çalışmasını sağlar. Şekil 2-30 Diferansiyel korumanın temel prensibi (tek fazlı gösterim) (Ipx = Primer akım, Ix = Sekonder akım) Akım Stabilizayonu Eğer harici arızalarda çok büyük akımlar koruma alanına akıyorsa, farklı aktarım davranışında W1 ve W2 'nin besleme alanında M ölçme elemanında karşılık gelen bir açmaya kaynak olabilecek bir diferans akımı oluşur. Korumanı bu tür bir aşırı fonksiyonundan kaçınmak için, (stabilize) bir akım yürütülür. Stabilizasyon için |I1| + |I2| değerleri toplamı belirlenir. Aşağıdakiler tanımlanır: SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 97 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Bir Açma- veya Diferansiyel akım = |I1 + I2| Idif ve stabilizasyon akımı = |I1| + |I2| Itut Idif, akımların temel harmoniğinden hesaplanır ve açma etkisi yaratır, Itut ise bu etkiye karşı koyar. Etkiyi daha iyi açıklamak için, üç önemli çalışma durumu, ideal ve denkleştirilmiş ölçüm büyüklükleri ile temsil edilir: Şekil 2-31 1. Akım tanımlama Arızasız işletimde veya harici bulunan arızada geçiş akımı: I2 kendi yönünü değiştirir, yani; işareti değişir, yani I2 = –I1; ayrıca |I2| = |I1| Idif = |I1 + I2| = |I1 – I1| = 0 Itut = |I1|+ |I2| = |I1| + |I1| = 2 · |I1| Açma büyüklüğü yok (Idif); Tutuculuk (Itut) akan akımın iki katına karşılık gelir. 2. Dahili kısa devre, Besleme her iki taraftan ör. aynı büyüklükteki akımlarla: I2 = I1 olur; ayrıca |I2| = |I1| Idif = |I1+ I2| = |I1 + I1| = 2 · |I1| Itut = |I1|+ |I2| = |I1| + |I1| = 2 · |I1| Açma büyüklüğü (Idif) ve tutuculuk büyüklüğü (Itut) aynı büyüklüktedir ve tüm kısa devre arıza akımına karşılık gelirler. 3. Dahili kısa devre arıza, Besleme sadece bir taraftan: Bu durumda I2 = 0 Idif = |I1 + I2| = |I1 – 0| = |I1| Itut = |I1|+ |I2| = |I1| + 0 = |I1| Açma büyüklüğü (Idif) ve tutuculuk büyüklüğü (Itut) aynı büyüklüktedir ve tek taraflı kısa devre arıza akımına karşılık gelirler. Dahili arızada yani, ideal koşullar altında Idif = Itut olur. Dahili arıza için yer eğrisi açma şemasında bir doğru ile 45°'lik eğimle işaretlenir (aşağıdaki şekilde noktalı çizgi ile gösterilen hat). 98 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-32 Arıza karakteristikli diferansiyel korumanın açma karakteristiği Ölçme büyüklüklerinin değer uyarlaması Korunan nesneden bağımsız olarak akım trafosu anma akımları korunan nesnenin anma akımına uyarlanır. Böylece bütün akımlar korunan nesneyle ilgilidir. Bunun için koruma cihazına korunan nesnenin karakteristik büyüklükleri (Görünür güç, Anma gerilimi) ve akım trafosunun primer anma akımları korunan nesnenin herbir tarafı için verilir. Ölçme büyüklüklerinin değerlendirilmesi Ölçme büyüklüklerinin hesapları herbir ölçme zaman noktası için yürütülür ve buradan elde edilen diferansiyelve stabilizasyon akımının anlık değerleri hesaplanır. Diferansiyel korumadan bir Fourier filtresi üzerinden temel harmonik bileşeni belirlenir. Böylece arıza büyüklükleri ve periyodik olmayan DC akım bileşeni etkin bastırılır. Stabilizasyon büyüklüğü aynı yönlendirilmiş bir büyüklüğün aritmetik ortalama değerlerinden buradaki filtre etkisi daha düşük olacak şekilde hesaplanır. Böylece arıza büyüklüklerinde, özellikle de periyodik olmayan DC ekım elemanlarında, stabilizasyon bileşeni diferans akımına karşı daha büyüktür. Açma Karakteristiği Dahili arızada yani, Idif = Itut olur. Böylece dahili arıza için yer eğrisi açma şemasında (bakın aşağıdaki şekil) bir doğru ile 45°'lik eğimle işaretlenir. Aşağıdaki şekil 7UM62'nin tüm stabilizasyon karakteristiğini gösterir. Karakteristik dalı a diferansiyel korumanın hassaslık eşiğini gösterir (Ayar değeri I-DİF>) ve sabit arıza akımlarını dikkate alır, ör.Mıknatıslanma akımları. b dalı, cihazın giriş trafosu ve akım trafosunun dönüşüm oranı ile, veya ör. gerilim ayarlamalı transformatörlerde kademe anahtarlaması ve uyarlama sapmalarıyla ortaya çıkan akım orantılı arızayı dikkate alır. Trafo doyması açığa çıkabilen daha yüksek akımlar alanında, karakteristik dalı c daha güçlü bir tutuculuk için ilgilenir. Diferansiyel korumada d dalının üst kısmında Açma, stabilizasyon akımından ve harmonik stabilizasyondan bağımsız olarak gerçekleşir. Bu yani „Hızlı açma kademesi IDif >>“ alanıdır. İlave stabilizasyon bölgesi doyma indikatörü ile belirlenir (bakın paragraf „Akım trafo doymasında ilave stabilizasyon“. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 99 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Idif ve Itut büyüklükleri diferansiyel korumadan stabilizasyon karakteristiğine aşağıdaki şekle göre düzenlenmiştir. Bu büyüklükler açma bölgesi dahilinde bir nokta verirlerse, Açma gerçekleşir. Eğer akım oranı Idif /Itut arıza noktası yakınında bir nokta (≥ %9 0 Arıza karakteristiği yükselmesi) verirse, bundan sonra koruma açılır, eğer açma karakteristikleri İlave tutuculuk, Yol alma- veya DC akım tespiti ile çok fazla yükselmişlerse. Şekil 2-33 Diferansiyel korumanın stabilizasyon karakteristiği Hızlı açma kademesi IDif >> Açma kademesi IDif >> dahili akım güçlü arızayı hızlıca devre dışı bırakmalıdır. Diferans koruması bu eşik değeri aşarsa IDif >> (Karakteristik dalı d), o zaman Açma, tutuculuk akımı yüksekliğine bağlı olmadan gerçekleşir. Bu kademe, eğer ör. akım trafo doyması nedeniyle bir DC akım elemanı ile kısa devre arıza akımında demeraj tutuculuğundan demeraj akımı olarak yorumlanabilen (Rush) ikinci bir harmonik ortaya çıkarsa, çalışabilir. Hızlı açma hem diferansiyel akımın temel harmoniği ile hem de anlık değerlerle çalışır. Anlık değer işlenmesi, eğer akım trafo doyması ile temel harmonik güçlü bastırılırsa, bundan sonra hızlı bir Açmayı garantiler. Yüksek akımlı dahili arıza, eğer akım yüksekliği sebebiyle harici bir arıza sözkonusu olmadığı belirlenirse transformatörde tutuculuk akımları dikkate alınmadan dehal kaldırılabilir. Bu durum, eğer kısa devre arıza akımı 1/uk · IN Trafo'dan daha büyükse olur. Akım trafo doymasında ilave tutuculuk Yüksek akan bir kısa devre akımının ortaya çıkan harici bir kısa devre arızada, akım trafosu doyması ile, özellikle eğer ölçme yerlerinde farklı güçlerde belli ise, esası olmayan ciddi bir diferansiyel koruma görülebilir, eğer bu durumda çalışma noktası Idif/Itut tutuculuk karakteristiğinin açma aralığında bulunursa, özel tedbirler olmadan bir yalancı açmaya sebep olur. 100 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-34 Arıza karakteristikli diferansiyel korumanın açma karakteristiği Makine koruma 7UM62, bu tür durumları tespit eden bir doyma dedektörüne sahiptir ve ilgili stabilizasyon tedbirlerini hazırlar. Doyma dedektörü Diferansiyel- ve Tutuculuk akımının dinamik durumunu değerlendirir. Çizgili hat Şekil 2-34'de tek taraflı trafo doymalı harici arızada akım oranının anlık akışını gösterir. Arıza başlangıcının hemen ardından direkt (A) kısa devre arıza akımları önce güçlü bir şekilde yükselir ve karşılık gelen bir yüksek stabilizasyon akımına etki ederler (2 x akan akım). Eğer bir tek taraflı doyma ileri gelirse (B), bu bir diferansiyel akım oluşturur ve stabilizasyon akımı zayıflarsa, o zaman çalışma noktası Idif/Itut açma alanına kadar (C) yer değiştirebilir. Dahili kısa devre arızada çalışma noktası derhal arıza karakteristiği boyunca ilerlerse (D), orada stabilizasyon akımı diferansiyel akımından pek az büyüktür. Dahili arıza bu nedenle, Idif/Itut oranı dahili bir eşik değerini sabit ayarlanmış en az süre için geçmesinden itibaren belirlenir. Akım trafo doyması harici arızada ilk önce daha yüksek bir stabilizasyon akımın aktığı belirlenir, çalışma noktası şemada Şekil 2-34'de yüksek akım seviyeli harici bir arızada tipik bölgede („İlave tutuculuk“) dolaşır. Bu ilave stabilizasyon bölgesi I-EK TUT. parametresiyle ve karakteristiğin 1. yükselen doğrusu (TABAN NOKT. 1 ve EĞİM 1) ile sınırlanır (aşağıdaki şekle bakın). Doyma dedektörü ilk çeyrek periyotta kendi kararında bulunur. Eğer harici bir arıza belli ise, diferansiyel koruma belirli bir süre için bloklanır. Bloklama, çalışma noktasının Idif/Itut kalıcı olarak (yani 2 Periyodun üzerinde) açma alanı dahilinde bulunduğunun belirlenmesinden itibaren kaldırılır. Böylelikle takip eden arıza korunacak alanda harici kısa devre akım trafo doymasıyla hızlı bir şekilde belirlenir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 101 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-35 Akım trafo doymasında ilave tutuculuk DC tespiti Bir başka stabilizasyon, eğer akım trafo setinin farklı geçici sekonder davranışı ile bir diferansiyel akım görülürse ortaya çıkar. Bu akan akımda farklı DC akım zaman sabitlerinin devamında akım trafo setinin sekonder devresinde oluşur, yani; primer özdeş DC sekonder farklı oluşur ve bu nedenle bir DC bileşenine diferansiyel korumada yol açar. Bu DC bileşeni tanınır ve diferansiyel kademenin başlatma değerinin kısa süreli yükselmesine sebep olur. Harmonik Stabilizasyon Özellikle transformatörlerde devreye almada kısa süreli yüksek mıknatıslanma demeraj akımları oluşabilir (Rush-Akımlar), koruma alanına akan, fakat tekrar bırakılmayan akımlar. Yani tek taraflı akan arıza akımları gibi etki gösterirler. Transformatörlerin paralel bağlanmasında veya transformatörün aşırı uyartılmasında da yükselmiş gerilim ile istenilmeyen diferansiyel akımlar ortaya çıkabilir. Demeraj, anma akımın birkaç katına ulaşabilir ve bir kısa-devre arızasında pratik olarak mevcut olmayan yüksek bir ikinci harmonik miktarı (çift kat anma frekansı) ile betimlenir. Eğer diferansiyal akımının ikinci harmonik içeriği ayarlanabilir bir eşiği aşarsa, açma engellenir. Şekil 2-36 102 Demeraj – Üç üst gerilim taraflı akımın çizim örneği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler İkinci harmonik haricinde 7UM62'de bir başka harmonik tutuculuğa sebep olabilir. Üçüncü ve beşinci harmonikler yüksek titreşim tutuculuğu olarak seçime sunulurlar. Kalıcı aşırı uyartım tek sayılı üst titreşimler ile tanımlanır. Burada üçüncü ve beşinci harmonikler stabilizasyona uygundur. Transformatörlerde sıklıkla trafoda üçüncü elimine edildiğinden (ör. Açık üçgen sargıda), burada genellikle beşinci kullanılır. Akım dönüştürücü-Transformatörlerde de dahili kısa devre arızada mevcut olmayan, tek sayılı harmonik rol oynar. Diferansiyel akımların kendi üst titreşim içeriği kontrol edilir. Frekans çözümlemesi için, diferansiyel akımların bir Fourier analizini gerçekleştiren sayısal süzgeçler kullanılır. Üst gerilim bileşeni ayarlanabilir sınırlardan daha büyük olur olmaz, ilgili faz değerlendirmesinin tutuculuğu göz önüne alınır. Filtre algoritmaları kendi titreşim davranışına ilgili olarak dinamik işlemlerde stabilizasyon için ek tedbirler gerek kalmayacak şekilde optimize edilirler. Harici arızanın kaldırılmasında, yüksek harmonik bileşenin kaybolmasında istenilmeyen tutuculuk altında kalınmaması için, tutuculuk düşen diferansiyel akımda iki periyot üzerinde harmoniklerle tutulur. Demeraj akım stabilizasyonu her faz için bağımsız olarak çalıştığından, eğer transformatör bir fazlı arıza üzerine anahtarlandıysa, muhtemelen sağlam fazlardan birinde bir demeraj Rush-akımı olmuş olsa bile, koruma optimal etkindir. Demeraj durumunda 2. harmonik bileşenin her üç fazda eşik değerini aşmaması, özellikle „yeni“ transformatörlerde mümkün olabilir. Yalancı bir açmadan kaçınmak için, „Çapraz bloklama“-Fonksiyonu etkin olmalıdır. Bir fazda bir demeraj akım stabilizasyonunun belirlenmesinde diferansiyel koruma kademesinin I-DIFF> diğer fazları bloklanır. Bu ''Çapraz Bloklama'' fonksiyonu belirli bir süre için sınırlanabilir. Bu çapraz bloklama süresinin akışından sonra, aktuel bir arıza durumu süresinde bir başka çapraz bloklama mümkün olmaz, yani; bir arıza durumunun ortaya çıkmasından sonra bir çapraz bloklama sadece bir kez ve ayarlanmış bir çapraz bloklama süresi için mümkündür. Diğer üst titreşim tutuculukları aynı şekilde her faz için bireysel çalışır. Demeraj tutuculuğunda olduğu gibi, koruma; müsaadeli üst titreşim bileşeninin aşılmasında sadece bir fazın akımında da diferansiyel kademenin I-DIFF> diğer fazları bloklanacak şekilde ayarlanır. 3. ve 5. harmoniklerin bu Çapraz bloklama-Fonksiyonelliği analog olarak 2. Harmoniğe gerçekleşir. Yol almada(başlatma) başlatma değeri yükselmesi Ek emniyet olarak bir akımsız korunan nesnenin devreye alınmasında aşırı fonksiyonlara karşı, başlatmada başlatma değeri yükseltilmesi gerekebilir. Eğer bir fazın stabilizasyon akımı ayarlanabilir bir değer I-TUT. YOL ALMA altında kalmışsa, I-DIFF> kademesinin başlatma değeri yükseltilmesi etkinleştirilir. Stabilizasyon akımı normal işletimde akan akımın iki katı yüksektir, değer altında kalma durumu bu nedenle devre dışı bırakılan korunan nesne için bir kriterdir. Başlatma eşiği I-DİF böylece ayarlanabilir bir faktör kadar yükseltilir (aşağıdaki şekle bakın), Idif>-Kademesinin diğer dalları da aynı miktar kadar kayar. Bunun için ilgili fazın DİF-Akımı karakteristik soruşturmasından önce BAŞ.FAKT. faktörüyle bölünür. Diferansiyel akım; arıza yazılımı, arıza akımı vb. için değiştirilmeden kalır. Stabilizasyon akımının tekrar dönüşü yol alma için bir belirtidir. Ayarlanabilir T BAŞ. MAKS süresinden sonra karakteristik yükselmesi tekrar geri çekilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 103 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-37 IDİF> kademesinin başlatma değerinin yükselişi, yol almada Başlatma, Bırakma Normalde bir diferansiyel korumaya „Başlatma“ gerekmez, çünkü arıza tespiti ve açma koşulu aynıdır. Tüm SIPROTEC 4-Cihazlarında olduğu gibi, diferansiyel koruma da 7UM62'de birtakım sürdürülecek faaliyetler için bir start zaman noktası gösteren bir başlatma sunar. Başlatma bir arıza durumunun başlamasını belirler. Bu gereklidir, böylece ör. arıza durumu protokolleri ve arıza kayıtları oluşturulur. Başlatma hem dahili hem de harici arızada dahili fonksiyon akışlarını da kumanda eder (ör. doyma dedektörünün gerekli eylemleri gibi). Diferansiyel akımın temel harmoniği ayar değerinin % 85'ine ulaştıysa veya stabilizasyon akımı ilave stabilizasyon bölgesine % 85'den daha fazla yeterli ise (aşağıdaki şekle bakın), Başlatma tanınır. Hızlı açma kademesinin başlatması da güçlü akımlı kısa devre arızalar için başlatma sinyali oluşturur. Şekil 2-38 104 Diferansiyel Korumanın Başlatması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Eğer bir stabilizasyon daha yüksek harmoniklerle etkinleştirilirse, gerekirse stabilizasyon koşullarını kontrol etmek için ilk önce üst titreşim analizi yapılır (yakl. 1 Periyot). Aksi takdirde, açma koşulları yerine getirilir getirilmez açma kumandası gerçekleşir (Şekil 2-33'te taralı alan). Özel durumlar için Açma kumandası geciktirilebilir. Aşağıdaki şekil basitleştirilmiş Açma mantığı şemasını göstermektedir. Eğer 2 Periyot boyunca artık diferansiyel büyüklükte hiçbir başlatma artık mevcut değilse, yani diferansiyel akım ayar değerinin % < 70 'ine düştüyse ve diğer başlatma koşulları artık yerine getirilmediyse, Bırakma tanınır. Hiçbir Açma kumandası verilmemişse, arıza durumu bırakma ile sona erer. Ancak Açma kumandası, oluşturulursa, bu genel cihaz verilerinin tüm koruma fonksiyonları için ayarlandığı en az kumanda süresi için tutulur (bakın Bölüm GüçSis.Veriler1). Not Diferansiyel korumanın özel durumları bağımsız korunan nesneler için kendi bölümlerinde yer almıştır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 105 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-39 106 Diferansiyel korumada açma mantığının mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14.1.2 Ayar Notları Genel Diferansiyel koruma sadece eğer bu fonksiyon için koruma fonksiyonlarının yapılandırmasında korunan nesnenin türü seçilmişse, etkindir ve erişilebilir (Bölüm 2.4, Adres 120, DİF. KORUMA = Generatör/Motor veya 3 faz trafo). Sadece ilgili parametreler sunulur, tüm diğerleri gizlenir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 2001 no'lu DİF. KORUMA adresi altında fonksiyon ON- ve OFF olarak ayarlanır veya sadece Açma kumandası engellenir (Röle BLK). Not Diferansiyel koruma fabrika çıkışında OFF olarak ayarlıdır. Bunun sebebi, en azından avektör gruplarının ve uyarlama değerlerinin önceden doğru ayarlanmadan korumanın çalıştırılmamasıdır. Bu ayarlar yapılmaksızın, cihaz beklenmeyen tepkiler gösterebilir (ör. Açma). Kullanılan akım trafosunun primer anma akımı Ip, w genellikle korunan nesnenin anma akımından IN, Nes. daha büyük olmalıdır. Ancak 7UM62 koruma cihazının doğrusal aralığının üst sınırı göz önüne alınarak en az 20 · IN aşağıdaki koşul sağlanmalıdır: Ip, w > 0,75 · IN, Nes. Diğer parametreler Not Diğer parametrelerin ayar notları ilgili korunan nesnenin kendi alt bölümü olarak devamında yer alır. 2.14.1.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 2001 DİF. KORUMA OFF ON Röle BLK OFF Diferansiyel Koruma 2005 Y.ALMA K.ARTIŞI OFF ON OFF Başlatmada Açma Karakt. Artışı 2006 Demeraj 2.HARM. OFF ON ON Demeraj esnasında 2. Harmonik Tutuculuk 2007 TUT. n.HARMONİK OFF 3. Harmonik 5. Harmonic OFF n. Harmonik Tutuculuk 2021 I-DIFF> 0.05 .. 2.00 I/InO 0.20 I/InO Diferansiyel Akım Çalışma Değeri 2026A T I-DİF> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-DİF> Zaman Gecikmesi 2031 I-DİF>> 0.5 .. 12.0 I/InO; ∞ 7.5 I/InO Yüksek Ayar Açma Çalışma Değeri 2036A T I-DİF>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-DİF>> Zaman Gecikmesi 2041A EĞİM 1 0.10 .. 0.50 0.25 Açma Karakteristiği Eğim 1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 107 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 2042A TABAN NOKT. 1 0.00 .. 2.00 I/InO 0.00 I/InO Karakt. 1. Eğimi için Taban Noktası 2043A EĞİM 2 0.25 .. 0.95 0.50 Açma Karakteristiği Eğim 2 2044A TABAN NOKTASI 2 0.00 .. 10.00 I/InO 2.50 I/InO Karakt. 2. Eğimi için Taban Noktası 2051A I-TUT. YOL ALMA 0.00 .. 2.00 I/InO 0.10 I/InO Başlatma Tespiti için ITUTUCULUK 2052A BAŞ.FAKT. 1.0 .. 2.0 1.0 Başlatmada Karakteristik Artışı çarpan 2053 T BAŞ. MAKS 0.0 .. 180.0 sn 5.0 sn Maksimum İzin Verilen Başlatma Süresi 2061A I-EK TUT. 2.00 .. 15.00 I/InO 4.00 I/InO Ek Tutuculuk Çalışması 2062A T EK TUT. 2 .. 250 Çevr.; ∞ 15 Çevr. Ek Tutuculuk Süresi 2063A ÇAPR.BLK. EK 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 15 Çevr. Çapraz Bloklama Ek Tutuculuk Süresi 2071 2. HARMONİK 10 .. 80 % 15 % I-DİF 2. Harmonik Miktarı 2072A ÇAPR.BLK.2.HARM 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 3 Çevr. 2. Harm. Çapraz-Bloklama Süresi 2076 n. HARMONİK 10 .. 80 % 30 % I-DİF'te n. Harmonik İçerik 2077A ÇAPR.BLK.n.HARM 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 0 Çevr. n. Harm. Çapraz Bloklama Süresi 2078A IDİFmaks n.HARM 0.5 .. 12.0 I/InO 1.5 I/InO n. Harm. Tutuculuğun IDİFmaks Sınırı 2.14.1.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5603 >Dif BLK EM >Diferansiyel koruma BLOKLAMA 5615 Dif OFF AM Diferansiyel koruma DEVRE DIŞI 5616 Dif BLKdı AM Diferansiyel koruma BLOKLANDI 5617 Dif AKTİF AM Diferansiyel koruma AKTİF 5620 Dif Uyarl.çarp. AM Dif: uygunsuz Uyarlama çarpanı AT 5631 Dif başlatıldı AM Diferansiyel koruma başlatıldı 5644 Dif 2.Harm. L1 AM Dif. : 2. harmonik L1 ile bloklandı 5645 Dif 2.Harm. L2 AM Dif. : 2. harmonik L2 ile bloklandı 5646 Dif 2.Harm. L3 AM Dif. : 2. harmonik L3 ile bloklandı 5647 Dif n.Harm. L1 AM Dif. : n. harmonik L1 ile bloklandı 5648 Dif n.Harm L2 AM Dif. : n. Harmonik L2 ile bloklandı 5649 Dif n.Harm. L3 AM Dif. : n. harmonik L3 ile bloklandı 5651 DifBLKdıHarArL1 AM Dif. kor.: Harici arıza L1 ile bloklandı 5652 DifBLKdıHarArL2 AM Dif. kor.: Harici arıza L2 ile bloklandı 5653 DifBLKdıHarArL3 AM Dif. kor.: Harici arıza L3 ile bloklandı 5657 DifÇaprBLK2HARM AM Dif: 2. Harmonik ile Çapraz Bloklama 5658 DifÇaprBLKnHARM AM Dif: n. Harmonik ile Çapraz Bloklama 5660 DifÇaprBLKharAr AM Dif: Harici arıza ile Çapraz Bloklama 5662 Iarıza L1 BLKdı AM Dif. koruma: AT arızası L1 ile bloklandı 108 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5663 Iarıza L2 BLKdı AM Dif. koruma: AT arızası L2 ile bloklandı 5664 Iarıza L3 BLKdı AM Dif. koruma: AT arızası L3 ile bloklandı 5666 Karakt. L1 Dif AM Dif: Faz L1 karakteristik artışı 5667 Karakt. L2 Dif AM Dif: Faz L2 karakteristik artışı 5668 Karakt. L3 Dif AM Dif: Faz L3 karakteristik artışı 5671 Dif AÇMA AM Diferansiyel koruma AÇMA 5672 Dif AÇMA L1 AM Diferansiyel koruma: AÇMA L1 5673 Dif AÇMA L2 AM Diferansiyel koruma: AÇMA L2 5674 Dif AÇMA L3 AM Diferansiyel koruma: AÇMA L3 5681 Dif> L1 AM Dif. koruma: IDİF> L1 (Tgecikmesiz) 5682 Dif> L2 AM Dif. koruma: IDİF> L2 (Tgecikmesiz) 5683 Dif> L3 AM Dif. koruma: IDİF> L3 (Tgecikmesiz) 5684 Dif>> L1 AM Dif. kor: IDİF>> L1 (Tgecikmesiz) 5685 Dif>> L2 AM Dif. kor: IDİF>> L2 (Tgecikmesiz) 5686 Dif>> L3 AM Dif. kor: IDİF>> L3 (Tgecikmesiz) 5691 Dif> AÇMA AM Dif. koruma: IDİF> ile AÇMA 5692 Dif>> AÇMA AM Dif. koruma: IDİF>> ile AÇMA 5701 Dif L1: WM Açma esnasında Faz L1 Diferansiyel Akımı 5702 Dif L2: WM Açma esnasında Faz L2 Diferansiyel Akımı 5703 Dif L3: WM Açma esnasında Faz L3 Diferansiyel Akımı 5704 Tutuculuk L1: WM Açma esnasında Faz L1 Tutuculuk Akımı 5705 Tutuculuk L2: WM Açma esnasında Faz L2 Tutuculuk Akımı 5706 Tutuculuk L3: WM Açma esnasında Faz L3 Tutuculuk Akımı 5713 Dif AT-T1: WM Dif. koruma: Uyarlama çarpanı AT taraf 1 5714 Dif AT-T2: WM Dif. koruma: Uyarlama çarpanı AT taraf 2 5742 Dif DC L1 AM Dif: DC L1 5743 Dif DC L2 AM Dif: DC L2 5744 Dif DC L3 AM Dif: DC L3 5745 DifDCKar.Artışı AM Dif: Karakt. artışı faz (DC) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 109 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14.2 Korunan nesne Generatör ve Motor Aşağıda korunan nesneler Generatör ve Motorun özel durumları tanımlanmıştır. 2.14.2.1 Fonksiyon Tanımı Ölçme büyüklüklerinin tanımlanması ve uyarlanması Diferansiyel koruma 7UM62 'de Boyuna- veya Çapraz diferansiyel koruma olarak kullanılabilir. Bu kullanım türü sadece ölçme akımlarının tanımlanmasıyla ve korunan nesnenin sınırlamasıyla ayırt edilir. Diferansiyel korumada akım yönü korunan nesneye pzitif olarak tanımlandığından, aşağıdaki şekilde gösterilen tanımlamalar elde edilir. Koruma alanı akım trafo seti ile yıldız noktasında ve trafo seti ile terminal taraflı sınırlanır. Diferansiyel koruma 7UM62 'de tüm akımlar korunacak nesnenin anma akımıyla ilişkilidir. Bunun için koruma cihazına korunan nesnenin karakteristik büyüklükleri (Görünür güç, Anma gerilimi) ve akım trafosunun primer anma akımları verilir. Ölçme büyüklüklerinin uyarlanması burada akım değerleri için faktörleri sınırlar. Generatör yakınındaki arızalar, ağırlıklı endüktif bileşenle birlikte hayli büyük DC akım sabitine sahiptirler, bunlar akım trafosunun bir mıknatıslanmasına sebep olurlar. Bu akım trafosunun yerleştirilmesinde dikkate alınmalıdır (bakınız Bölüm 2.14.4). Şekil 2-40 Boyuna diferansiyel korumada akım yönü tanımlaması Bir özel durum, çapraz diferansiyel koruma olarak uygulama için bulunur. Bu durum için aşağıdaki şekil ölçme akımlarının tanımlamasını gösterir. Çapraz diferansiyel korumada şebeke ve korunan bölge arasındaki sınırı oluştururlar. Eğer akımlar herbir paralel hatta farklı ise, bir hatta arıza akımının olduğunu gösterir, burada daima ve sadece bir diferansiyel akım oluşur. Bu durumda sağlıklı işletimde tüm akımlar korunan nesneye aktığından, yani diğer uygulamalardakinin tersine, bir akım trafo seti için „yanlış“ polarite ayarlanır, Bölüm 2.5.1 „Akım trafo setinin bağlantısı“ altında tanımlandığı gibi. Şekil 2-41 110 Boyuna diferansiyel korumada akım yön tanımlaması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Motorlarda aynı şekilde akım trafosu hassaslık sınırlarını belirler. Asenkron motorda yol alma başlatma işlemi trafodan farklı oluşturulur ve büyük diferans akımlarına yol açar (bakın paragraf „Yol Almada başlatma eşiğinin yükselmesi“). 2.14.2.2 Ayar Notları Koşul Generatör- veya Motor diferansiyel koruma olarak fonksiyon için koşul, projelendirmede 120 no'lu adres altında DİF. KORUMA = Generatör/Motor ayarlanmış olmasıdır. Önemli bir ayar, akım trafo setinin yıldız noktalarının korunan nesnenin her iki tarafına konumlarıdır (Adresler 201 Y.N.->NESNE T2 Taraf 1 için ve 210 Y.N.->NESNE T2 Taraf 2 için, bakın Bölüm GüçSis.Veriler1). Bunun devamında korunan makinenin anma verileri (SN GEN/MOTOR, UN GEN/MOTOR) ve ana akım trafosunun primer ve sekonder anma akımları her iki tarafa sorgulanır. Buna ayar değerleri etki eder. Ayrıca ör. primer ölçme değerleri belirlenmesi için kullanılırlar. Her iki tarafın yıldız noktası durumu verisi ölçme değerleri denetimi için anlam taşır ve projelendirmede 242 YIL.NOKT TAR 1 ve 244 YIL.NOKT TAR 2 adreslerinde gerçekleşir (bakın Bölüm 2.5.1). Yol almada (başlatma) başlatma değeri yükselmesi Başlangıçta akımsız olan bir korunan nesnenin devreye alınmasında aşırı fonksiyonlara karşı ek bir emniyet olarak yol almada başlatma değeri yükselmesi 2005 no'lu Y.ALMA K.ARTIŞI adresi altında devreye alınabilir. Fabrika çıkışında bu fonksiyon anahtarlanmıştır. Atanan parametreler 2051, 2052 ve 2053 no'lu adresler altında bulunabilir. 2051 I-TUT. YOL ALMA ile, başlatma değeri bir yol alma tanınması için ayarlanır. Ayar I/INNes. = 0 , fonksiyonu etkisiz yapar. BAŞ.FAKT. ile, yol almada başlatma değerinin yükselme faktörü belirlenir. Generatörlerin ve Motorların koruması için önerilen ayar 2052 BAŞ.FAKT. = 2.0. Açma Karakteristiği Açma karakteristiğinin parametreleri 2021 'den 2044 ' kadar olan adreslerde ayarlanır. Parametrelerin anlamı Şekil 2-42 `te gösterilmiştir. Karakteristik dallarındaki numaralar parametre adresleridir. 2021 adresi I-DİF> diferansiyel akım için başlatma değeridir. Başlatma değeri Generatörün veya motorun anma akımıyla ilişkilidir, Generatörler ve Motorlar için 0,1 ve 0,2 arasında bir ayar önerilir. Başlatma eşiği I-DİF> haricinde ikinci bir başlatma eşiği daha yürütülür. Bu eşiğin aşılması durumunda (2031 I-DİF>>) tutuculuk akımının büyüklüğünden bağımsız olarak Açma belirlenir (stabil olmayan Hızlı açma kademesi). Bu kademe I-DİF> 'den daha büyük ayarlanmalıdır. Öneri: Geçici kısa devre akımının kalıcı değeri üzerinden bir ayar, yani: xd’ için 0,15 ve 0,35 arasında değerlerle I-DİF>> için ayar değerleri yakl. (3 - 7) · IN, Mak. elde edilir. Açma karakteristiği bir başka iki daldan oluşur. 2041 EĞİM 1 adresi, başlangıç noktası 2042 TABAN NOKT. 1 parametresiyleb belirlenen, ilk dalın eğimi belirlenir. Bu dal akım orantılı arıza akımlarını dikkate alır. Bunlar esas olarak Ana akım trafosunun ve Giriş trafosunun dönüştürme hatalarıdır. Özdeş akım trafolarında olağan değer 0,25 'den 0,15 'e düşürülebilir. İkinci dal yüksek akımların alanında akım trafo doyması oluşabilen daha yüksek bir stabilizasyonu oluşturur. Taban noktası 2044 TABAN NOKTASI 2 adresinde ayarlanır. Eğim 2043 no'lu EĞİM 2 adresinde ayarlanır. Bu karakteristik dalları yardımıyla kararlılığa, akım trafo doymasında etki edilebilir. Daha büyük eğim daha yüksek kararlılık anlamına gelir. Olağan değer 0,5 , pratik bir değer olarak kanıtlanmıştır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 111 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-42 Açma karakteristiği formu için belirleyici parametre Akım trafo doymasında ek stabilizasyon Harici kısa devre arıda çok yüksek akan akımlar alanında ek bir stabilizasyon etkin olur, bu da 2061 no'lu IEK TUT. (Doyma stabilizasyonu) adresinde ayarlanır. Stabilizasyon akımının, koruma alanının içine ve dışına akan akımların aritmetik toplamı olduğuna dikkat edilmelidir, yani akan akımın kendisinden iki kat yüksek. 4.00 I/InO olağan ayarı bu nedenle saklanır. Maksimum ek stabilizasyon süresi 2062 no'lu T EK TUT. adresi altında bir periyodun birkaç katı olarak ayarlanır. Bu süre, güçlü akımda harici arızada ek tutuculuk bölgesinin terkedilmesinden sonra bloklamanın maksimum uzunluğundadır. Ayar kullanılan korumanın kapatma süresine bağlıdır. Olağan ayar 20 Çevr. , mutlaka pratiktir. Gecikme Zamanları Özel durumlarda, diferansiyal korumanın açma sinyalini ek bir zaman kademesiyle geciktirmek yararlı olabilir. Gecikme süresi 2026 T I-DİF>, eğer generatörde veya motorda dahili arıza belirlendiyse başlatılır. 2036 T I-DİF>> , I-DİF>> açma kademesinin zaman gecikmesidir. Herbir diferansiyel kademe ve her faz için herbirine bir kendine ait zaman kademesi mevcuttur. Bırakma gecikmesi, tüm koruma fonksiyonları için geçerli en az kumanda süresi için bağlanır. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ilave gecikme süreleridir. 112 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14.3 Korunan nesne Transformatör Transformatörlerde işletme koşulları altında diferans akımlarına yol açan birçok etki değeri etki gösterir: 2.14.3.1 Fonksiyon Tanımı Akım trafosunun uyarlanması Akım trafosunun farklı transformatör anma akımına uyarlanması tamamen mümkündür. Buradan diferans akımına giden bir hata sağlanır. Gerilim regülatörü için kademe şalteri Gerilim regülatörü için kademe şalteri ile (Boyuna regülatör) transformatörün dönüştürme oranı ve anma akımı değiştirilebilir. Buradan bir trafo akım uyarlaması ve böylece bir diferans akımı elde edilir. Demeraj Bir transformatörün devreye alınmasında kısa süreli yüksek mıknatıslanma akımları oluşabilir (Rush-Akımlar), koruma alanına akan, fakat tekrar bırakılmayan akımlar. Yani tek taraflı akan arıza akımları gibi etki gösterirler. Demeraj, anma akımın birkaç katına ulaşabilir ve bir kısa-devre arızasında pratik olarak mevcut olmayan yüksek bir ikinci harmonik miktarı (çift kat anma frekansı) ile betimlenir. Aşırı uyartım Eğer bir transformatör yüksek bir gerilimle işletilirse, doğrusal olmayan mıknatıslanma karakteristiği ile daha yüksek mıknatıslanma akımları oluşur. Bu ek bir diferans akımına yol açar. Vektör grubu Uygulamaya bağlı olarak transformatörler primer- ve sekonder taraf arasında bir faz açısı kayması etkisi gösteren farklı vektör gruplarıyla işletilirler. Bu faz açısı kaymasıilgili bir düzeltme olmadan bir diferans akımına liderlik eder. Aşağıda diferans korumanın önemli fonksiyon blokları tanımlanmıştır, bunların yardımıyla tanımlanan etki değerleri hakim olabilir. Ölçme büyüklüklerinin değer uyarlaması Sayısallaştırılmış akımlar her defasında transformatör-anma akımına çevrilir. Bunun için koruma cihazına transformatör-anma verileri, yani akım trafosunun anma görünür gücü, akım trafosunun anma gerilimleri ve primer anma akımları verilir ve buradan düzeltme faktörü kw aşağıdaki ilişkiye göre hesaplanır: Burada Ip, AT Primer akım trafosu anma akımı IN, Nesne Korunan nesnenin primer anma akımı SN Korunan nesnenin anma görünür gücü UN Anma gerilimi kAT Düzeltme faktörü SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 113 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Bu düzeltme korunan nesnenin herbir tarafı için yürütülür. Aynı şekilde verilen vektör grubu ile cihaz, belirlenen kurallara göre akım karşılaştırmayı yürütür. Vektör grubu uyarlaması Blok transformatörler sıklıkla Yıldız-Üçgen anahtarlamada yapılırlar. Generatör taraflı üçgen anahtarlama bulunur. Genel amaçlı bir çalışma için 7UM62 , yazılımı düşünülebilecek tüm vektör grupları için yapmayı mümkün kılar. Numerik vektör grubu düzeltmesinin temel prensibi bir Y(N)d5-Transformatörü örneğinde gösterilmektedir. Üst gerilim tarafı Yıldız- ve alt gerilim tarafı Üçgen anahtarlamada yapılır. Faz dönüşü n · 30° dir (yani 5 · 30° = 150°). Referans sistem bu sırada Taraf 1'dir (üst gerilim tarafı). Vektör grubu düzeltmesi akımların Taraf 1'den Taraf 2'ye değişimine yol açar. Topraksız yıldız noktası Vektör grubu, gösterge resminde simetrik akan akımları hem de değişim kuralını gösterir. Aşağıdaki şekil topraksız yıldız noktasını göstermektedir. Şekil 2-43 Vektör grubu uyarlaması Yd5 örneğinde (yıldız noktası topraklaması olmadan) Taraf 2 de akımlar IL3 – IL1 birbirinden çıkarılır, böylece IAakımı elde edilir, bu da IA gibi aynı yön Taraf 1'i gösterir. 1/√3 ile çarparak değer uyarlaması yapılır. Matris tüm üç faz için dönüşümü tanımlar. 114 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Topraklı Trafo-Yıldız noktası Aşağıdaki şekil topraklı yıldız noktasıyla Y-Tarafında vektör grubu YNd5 için bir örnek gösterir. Burada sıfır bileşen akımlar elimine edilir. Aşağıdaki şekilde sağ tarafta sıfır bileşen akımlar akım diferansı oluşumu ile otomatik olarak dışarı düşerler, transformatörün kendisinde de olduğu gibi açık üçgen sargıların dışında sıfır bileşen akımlar mümkün olmadığı gibi. Sol tarafta matris denkleminden sıfır bileşen akım eliminasyonu elde edilir, ör. 1 /3 · (2 IL1 – 1 IL2 – 1 IL3) = 1/3 · (3 IL1 – IL1 – IL2 – IL3) = 1/3 · (3 IL1 – 3 I0) = (IL1 – I0). Sıfır bileşen akım eliminasyonu ile arıza akımları, bir topraklama neticesinde koruma alanında (Transformatör yıldız noktası veya yıldız noktası oluşumu) toprak kısa devre arızalarında şebekede akım trafosu üzerinden akarlar, özel harici tedbirler olmadan zararsız yapılırlar. Şekil 2-44 Vektör grubu uyarlama, Y(N) d5 örneğinde (topraklanmış yıldız noktasıyla) Aşağıdaki örnekte harici arızada sağ tarafta değil, sol tarafta bir sıfır bileşen akım ortaya çıkar. Sıfır bileşen akım eliminasyonu olmadan akımların bir karşılaştırması yanlış bir sonuç doğurabilir (Diferansiyel akım dışarıda bulunan arıza nedeniyle). Bu nedenle Taraf 1'de sıfır bileşen akım elimine edilmelidir. Sıfır bileşen akım faz akımlarından çıkarılır. Hesaplama talimatı sol matrisi Şekil 2-44'te gösterir. Şekil 2-45 Akım dağılımı ile trafo dışındaki toprak arızası için örnek SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 115 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14.3.2 Ayar Notları Koşul Transformatör diferansiyel koruma olarak fonksiyon için koşul, projelendirmede 120 no'lu adres altında DİF. KORUMA = 3 faz trafo ayarlanmış olmasıdır. Diferansiyel akımın oluşumunda doğru polaritenin emniyete alınması için, akım trafo setinin polaritesi verilir. Bu projelendirmede akım trafo setinin yıldız noktası konumunun transformatörün her iki tarafına verisiyle anlatılır (Adresler 201 Y.N.->NESNE T2 Taraf 1 için ve 210 Y.N.->NESNE T2 Taraf 2 için, bakın Bölüm GüçSis.Veriler1). Bundan başka projelendirmede transformatörün her iki tarafının anma verileri (SN transf., UN-PRİ TARAF 1, UN-PRİ TARAF 2) ve ana akım trafosunun primer ve sekonder anma akımları her iki tarafa sorgulanır. Buna ayar değerleri etki eder. Ayrıca ör. primer ölçme değerleri belirlenmesi için kullanılırlar. Her iki tarafın yıldız noktası durumu verisi sıfır bileşen akım eliminasyonu ve ölçme değerleri denetimi (akım toplamı denetimi) için anlam taşır ve projelendirmede 242 YIL.NOKT TAR 1 ve 244 YIL.NOKT TAR 2 adreslerinde gerçekleşir (bakın Bölüm 2.5.1). Büyüklük- ve Vektör grubu uyarlama Transformatör koruma olarak 7UM62 korunan transformatörün anma verilerinden otomatik olarak vektör grubu ve farklı sargı anma akımları için gerekli akım-uyarlama formüllerini ortaya çıkartır. Akımlar, korumanın hassaslığı sürekli transformatörün anma görünür gücüne ilgili olacak şekilde çevrilir. Ne vektör grubunun uyarlaması için anahtarlamalar ne de anma akımları için çevrimler gereklidir. Bunun için cihaz her sargı için verilere ihtiyaç duyar • Görünür anma gücü SN ,MVA olarak (y.b.), • Anma gerilimi UN ,kV olarak (y.b.) • Vektör grupları-Şifre, • Akım trafo setinin anma akımı, A olarak (y.b.). Sargı 1 referans sargı olarak tanımlanır ve bu nedenle şifreye ihtiyaç duymaz; diğer sargılar Sargı 1 ile ilgilidir. Referans sargı olarak üst gerilim sargısı hizmet eder. Eğer bir başkası üst gerilim sargısı olarak referans sargı için seçilirse, o zaman vektör grubu şifresi değiştiğine dikkat edilmelidir: O zaman ör. Dy5, Y-Tarafından bakıldığında Yd7 olur. Eğer transformatörün bir sargısı bir kademe değiştiriciye sahipse, sargının UN 'i olarak gerçek anma akımı kullanılmaz, aksine kademe değiştiricinin orta akımına karşılık gelen gerilim kullanılır. Korumanın bir ayarı sekonder büyüklüklerle beraber alınması gerekliyse (ör. çünkü halihazırda harici eşleştirme trafosu mevcut olduğundan), transformatör verilerinin parametreleri fabrika çıkışında bırakılabilir. Transformatör verilerinin olağan ayarında cihaz akım eşleştirme 1 : 1 faz kaydırma olmaksızın gerçekleşir. 116 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Sıfır bileşen akım davranışı Sargı yıldız noktalarının davranışı, sıfır bileşen akımının cihazda elimine edilmesinden itibaren bir anlamı yoktur. Arıza akımları, bir topraklama neticesinde koruma alanında (Transformatör yıldız noktası veya yıldız noktası oluşumu) toprak kısa devre arızalarında şebekede akım trafosu üzerinden akarlar, özel harici tedbirler olmadan zararsız yapılırlar. Eliminasyon YILDIZNOKTASI S* = topraklı ayarında yapılır (bakın Şekil „Topraklı yıldız noktasıyla vektör grupları uyarlama“ bu bölümün çalışma yönteminde). Yalıtılmış veya denkleştirilmiş sistemlerde sadece sıfır bileşen akım eliminasyonundan vazgeçilebilir, eğer korunmuş transformatör sargısının yıldız noktası hiçbir şekilde toprak bağlantısına sahip değilse, Petersen bobini veya aşırı gerilim sınırlayıcı üzerinden de! Bundan sonra transformatör, muhtemel bir çift toprak arıza önceliğinden bağımsız olarak, bir çift toprak arızada bir taban noktasıyla koruma alanında daima devre dışı bırakılır (bakın paragraf „Topraklanmamış yıldız noktası“ ve Şekil „Yıldız noktası topraklaması olmadan vektör grubu uyarlaması Y(N) d5 örneğinde“). Yol almadabaşlatma değeri yükselmesi Başlangıçta akımsız olan bir korunan nesnenin devreye alınmasında aşırı fonksiyonlara karşı ek bir emniyet olarak yol almada başlatma değeri yükselmesi 2005 no'lu Y.ALMA K.ARTIŞI adresi altında devreye alınabilir. Bu imkan özellikle generatörlerin ve motorların koruması için düşünüldüğü için, olağan ayar korunan nesnenin seçiminde 2Sarg.Trafo ilk önce Off olarak ayarlıdır. Atanan parametreler 2051, 2052 ve 2053 no'lu adresler altında bulunabilir. 2051 I-TUT. YOL ALMA ile, başlatma değeri bir yol alma tanınması için ayarlanır. Ayar I/INNes. = 0 , fonksiyonu etkisiz yapar. BAŞ.FAKT. ile, yol almada başlatma değerinin yükselme faktörü belirlenir. Bir transformatörün koruması için, olağan ayar 2052 BAŞ.FAKT. = 1.0 'in öyle bırakılması önerilir. Eğer motorlar ve transformatörler gibi harici yükler anahtarlanmışsa, 2.0 'a bir yükselme yapılmalıdır. Büyük zaman sabitleriyle eşit olmayan akım trafolarında b karakteristik dalından kısa süreli aşılabilir. Harmonik Sınırlama Cihazın demeraj stabilizasyonu 2006 no'lu Demeraj 2.HARM. adresi altında devreden çıkarılabilir ve devreye alınabilir. Bu, mevcut olan 2. harmonik bileşenin demerajda değerlendirilmesine dayalıdır. Fabrika çıkışında bir oran I2fN/IfN % 15' den ayarlanmıştır, bu oran genellikle değiştirilmemiş bir şekilde, üstlenilebilir. Ancak, tutuculuk için gerekli olan bölüm parametrelenebilir. Eğer istisna durumunda fazla uygun olmayan demeraj şartlarını daha iyi stabilize edebilmek için, 2071 no'lu 2. HARMONİK adresi altında daha küçük bir değer ayarlanabilir. Çapraz Bloklama Demeraj sınırlaması „Çapraz Blok“-fonksiyonuyla genişletilebilir. Yani, üst titreşim bölümünün aşılmasında sadece IDİF>-Kademesinin her üç fazından sadece bir fazda bloklanabilir. Diferansiyel akım eşiğinin aşılması sonrası süre için bu karşılıklı bloklamanın etkili olması için, Adres 2072 ÇAPR.BLK.2.HARM ayarlanır. Ayar bir periyodun birkaç katında gerçekleşir. 0 ayarında, koruma açma yapabilir, eğer transformatör bir tek fazlı arızaya anahtarlanmışsa, ve eğer bir başka faza bir Rusch akımı akıyorsa. ∞ ayarında „Çapraz Bloklama“Fonksiyonu daima etkindir. Ayarlanacak bloklama süresi devreye almada belirlenir. 3 periyotluk olağan değer, pratik bir değer olarak kanıtlanmıştır. İkinci harmonik haricinde 7UM62'de bir başka harmonik; n-te Harmonik, tutuculuğa sebep olabilir. 2007 no'lu TUT. n.HARMONİK adresi altında bu üst titreşim sınırlaması kaldırılabilir veya harmonik seçilebilir. Üçüncü ve beşinci harmonikler seçime sunulurlar. Kalıcı aşırı uyartım tek sayılı üst titreşimler ile tanımlanır. Burada üçüncü ve beşinci harmonikler sınırlamaya uygundur. Transformatörlerde sıklıkla trafoda üçüncü elimine edildiğinden (ör. Açık üçgen sargıda), burada genellikle beşinci kullanılır. Akım dönüştürücü-Transformatörlerde de dahili kısa devre arızada mevcut olmayan, tek sayılı harmonik rol oynar. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 117 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Diferansiyel korumanın engellenmesine giden Harmoniklerin payı, 2076 no'lu n. HARMONİK adresinde ayarlanır. 5. harmoniğin aşırı uyartım sınırlaması olarak kullanımında ör. 30 (olağan ayar) alışılagelmiştir. Üst titreşim tutuculuğu her faz için ferdi çalışır. Demeraj sınırlamasında olduğu gibi, koruma; müsaadeli üst titreşim payının aşılmasında sadece bir fazın akımında da IDİF> diferansiyel kademesinin diğer fazları bloklanacak şekilde ayarlanır („Çapraz Bloklama“-Fonksiyonu). Diferansiyel akım eşiğinin aşılması sonrası süre için bu karşılıklı bloklamanın etkili olması için, Adres 2077 ÇAPR.BLK.n.HARM ayarlanır. Ayar bir periyodun birkaç katında gerçekleşir. 0 Çevr. 0 ayarında, koruma açma yapabilir, eğer transformatör bir tek fazlı arızaya anahtarlanmışsa, ve eğer bir başka fazda bir daha yüksek üst titreşim payı mevcutsa. ∞ ayarında „Çapraz Bloklama“-Fonksiyonu daima etkindir. Diferansiyel akım 2078 no'lu IDİFmaks n.HARM adresinde verilen transformatör anma akımını çok kez aşarsa, n-te Harmonik ile artık tutuculuk gerçekleşmez. Açma Karakteristiği Açma karakteristiğinin parametreleri 2021 'den 2044 ' kadar olan adreslerde ayarlanır. Parametrelerin anlamı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Karakteristik dallarındaki numaralar parametre adresleridir. 2021 adresi I-DİF> diferansiyel akım için başlatma değeridir. Bu koruma alanında bir kısa devre arızada akan tüm akımdır, bundan bağımsız olarak, korunan transformatörün sargılarına paylaştırıldığı gibi. Başlatma değeri,transformatörün görünür anma gücüne karşılık gelen anma akımıyla ilişkilidir. Ayar değeri transformatörlerde 0,2 ve 0,4 arasında bulunur. Devreye almada, seçilen başlatma değerinin maksimum işletmeye bağlı ortaya çıkan kalıcı diferans akımının en az iki katı değerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Başlatma eşiği I-DİF> haricinde ikinci bir başlatma eşiği daha yürütülür. Bu eşiğin aşılması durumunda (2031 I-DİF>>) tutuculuk akımının büyüklüğünden bağımsız olarak Açma belirlenir (stabil olmayan Hızlı açma kademesi). Bu kademe I-DİF> 'den daha büyük ayarlanmalıdır. Durdurma değeri: transformatörün nispi kısa devre arıza geriliminin ters değeri 1/uk çarpı trafo anma akımından daha büyüktür. Açma karakteristiği başka iki daldan oluşur (aşağıdaki şekle bakın). 2041 EĞİM 1 adresi, başlangıç noktası 2042 TABAN NOKT. 1 parametresiyle belirlenen, ilk dalın eğimini belirler. Bu dal akım orantılı arıza akımlarını dikkate alır. Bunlar esas olarak ana akım trafosunun dönüşüm hatalarıdır, ayrıca özellikle transformatörün muhtemel bir ayar alanında kademe şalterinin son ayarlarında ortaya çıkan diferans akımları gibi. Bu karakteristik dalı tutuculuk alanını sınırlar. Varsayılan ayar 0,25 ayar alanlarında % 20'ye kadar yeterli olabilir. Daha yüksek ayar alanlarında karşılık olarak daha yüksek ayarlanmalıdır. 118 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Şekil 2-46 Açma karakteristiği formu için belirleyici parametre İkinci dal yüksek akımların alanında akım trafo doyması oluşabilen daha yüksek bir sınırlama oluşturur. Taban noktası 2044 no'lu TABAN NOKTASI 2 adresinde ayarlanır ve transformatör anma akımıyla ilgilidir. Eğim 2043 no'lu EĞİM 2 adresinde ayarlanır. Bu karakteristik dalları yardımıyla kararlılığa, akım trafo doymasında etki edilebilir. Daha büyük eğim daha yüksek sınırlama anlamına gelir. Akım trafo doymasında ek tutuculuk Harici kısa devre arıda çok yüksek akan akımlar alanında ek bir tutuculuk etkin olur, bu da 2061 no'lu I-EK TUT. (Doyma stabilizasyonu) adresinde ayarlanır. Stabilizasyon akımının, sarımlar ile akımların aritmetik toplamı olduğuna dikkat edilmelidir, yani akan akımın kendisinden iki kat yüksek. Olağan ayar bu nedenle öylece bırakılmalıdır. Maksimum ek stabilizasyon süresi 2062 no'lu T EK TUT. adresi altında bir periyodun birkaç katı olarak ayarlanır. Bu süre, güçlü akımda harici arızada ek stabilizasyon bölgesinin terkedilmesinden sonra bloklamanın maksimum uzunluğundadır. Ayar kullanılan korumanın kapatma süresine bağlıdır. Olağan ayar 15 Çevr. , mutlaka pratiktir. Gecikme Zamanları Özel uygulama durumlarında, diferansiyel korumanın açma sinyalini ek bir zaman kademesiyle geciktirmek yararlı olabilir. Gecikme süresi 2026 T I-DİF>, eğer transformatörde dahili arıza belirlendiyse başlatılır. 2036 T I-DİF>>, 2031 I-DİF>> açma kademesinin zaman gecikmesidir. Herbir diferansiyel kademe ve her faz için herbirine bir kendine ait zaman kademesi mevcuttur. Bırakma gecikmesi, tüm koruma fonksiyonları için geçerli en az kumanda süresi için bağlanır. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ilave gecikme süreleridir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 119 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler 2.14.4 Akım Trafoları Gereklilikleri Akım trafoları gereklilikleri diferansiyel koruma fonksiyonunu belirler. Bu sırada hızlı açma kademesi (IDif >>) anlık değer yöntemi üzerinden yüksek akımlı dahili kısa devre arızaları hükmeder. Primer trafo anma akımının belirlenmesi için pratik olarak genel alışılmış yöntemler geçerlidir. O, korunan nesnenin anma akımından ≥ seçilmelidir. 2.14.4.1 Fonksiyon Tanımı Tasarım önerileri Harici kısa devre arıza akım trafosuna mümkün DC akım üyelerinin neticesinde talepleri belirler. Doymasız zaman akan kısa devre arıza akımında en az 5 ms olmalıdır. Aşağıdaki iki tablo tasarım spesifikasyonlarını gösterir. Bunun için IEC 60044-1 ve IEC 60044-6 normları dikkate alınır. Taleplerin diz noktası gerilimlerine çevrimi için gerekli denklemler Tablo 2-7 'de verilmiştir. Tablo 2-5 Aşırı akım rakamları Gerekli işletme aşırı akım rakamı Sonuçta çıkan anma aşırı akım rakamı Burada Ktd geçici boyutlandırma faktörü IpSC primer simetrik kısa devre arıza akımı IpN Primer akım trafosu anma akımı RBC bağlı yük RBN anma yükü RCt dahili yük Tablo 2-6 Trafo gereklilikleri Transformatör Generatör ≥4 τN ≤ 100 ms için > (4 - 5) τN > 100 ms için Örnek uk = 0,1 n’ > 40 xd’’ = 0,12 n’ > (34 - 42) Notlar: genel özdeş trafo yerleştirme Güç ≥ 10 veya 15 VA Dikkate al Dahili yük Örnek şebeke trafosu: 10P10 10 veya 15 VA (IsN = 1 A veya 5 A) Örnek: IN, G yakl. 1000 - 2000 A 5P15 15 VA (IsN =1 A veya 5 A) IN, G > 5000 A 5P20 30 VA (IsN =1 A veya 5 A) Geçici boyutlandırma faktörü Ktd Simetrik kısa devre arıza akımı IpSC 120 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.14 Diferansiyel koruma ve Korunan Nesneler Burada uk Kısa-devre gerilimi xd’’ alt geçici boyuna reaktans IsN Sekonder akım trafosu anma akımı τN Şebeke zaman sabiti Tablo 2-7 Diz noktası gerilimleri IEC İngiliz standardı ANSI Burada U Diz Noktası Gerilimi n Anma aşırı akım rakamı IsN Sekonder trafo anma akımı RBN Anma yükü RCt dahili yük SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 121 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Toprak akım diferansiyel koruma, generatörlerde ve transformatörlerde toprak arızalarını ve bunlarda yıldız noktasının düşük omik veya sabit topraklı olduğunu kapsar. Klasik diferansiyel korumaya göre daha seçici ve hassastır (bakın Bölüm 2.14.1). Koruma fonksiyonu, eğer birden çok generatör bir baraya bağlı ise ve bir generatör düşük omik topraklı ise uygulamaya girer. Bir başka uygulama yıldızda bağlı transformatör sargısıdır. Diğer uygulamalar için, ör. Ototransformatör, Yıldız noktası oluşturucu ve Reaktörler gibi, alternatif olarak koruma cihazı 7UT612 önerilir. generatörlerin yüksek omik topraklanmasında toprak arıza koruma (Bölüm 2.28) çalışır. 2.15.1 Fonksiyon Tanımı Bağlantı modelleri Aşağıdaki şekilde olduğu gibi, iki tipik tespit elde edilir. Bağlantı 1'de sıfır bileşen akım ölçülen faz akımlarından hesaplanır ve yıldız noktası akımı direkt ölçülür. Bu uygulama, transformatörler için ve (düşük omik) direkt topraklanmış generatör için sürümdür. Bağlantı 2'de her iki sıfır bileşen akım herbir ölçülen faz-akımdan hesaplanır. Korunan nesne akım trafoları arasında bulunur. Bu ölçme metodu, eğer birden fazla generatör barayı beslerse ve herhangi bir generatör topraklı ise, generatörlerde bara anahtarlamasında uygulanır. Şekil 2-47 Toprak akım diferansiyel korumanın bağlantı modelleri Ölçme Prensibi Toprak akım diferansiyel koruma 2 sürüm formu yalnızca sıfır bileşen akım tespitinde ayırt edilir. Bu aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Bu şekilde akım yönü tanımlaması da verilir. Genel tanımlama geçerlidir: Sayım okları pozitif korunan nesneye yönlenmiştir. 122 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Şekil 2-48 Bağlantı ve Akım gösterge tanımlaması Her iki prensipte de faz tarafında bitişik akımlar ( 7UM62 'de bu daima Bağlantı-Taraf 1'dir) sıfır bileşen akımı veren faz akımları geometrik toplar. Hesaplama kuralı Taraf 1 için: 3I01 = IL1T1 + IL2T1 + IL3T1 İkinci sıfır bileşen akım için iki tespit imkanı vardır: Birine yıldız noktası akımı olarak IEE2 (IYıld = IEE2) girişi üzerinden direkt ölçülür. Diğerine sıfır bileşen akımı yıldız noktası taraflı akım trafosundan ( 7UM62 'de daima Taraf 2) hesaplanır. Formüller: 3I02 = IYıld = IEE2 veya 3I02 = IL1T2 + IL2T2 + IL3T2 Korunan alanda bir toprak arızada her halukarda bir yıldız noktası akımı IYıld veya ve bir sıfır bileşen akım Taraf 2'nin akım trafosuyla akar (3I02). Şebekenin topraklama davranışına göre Taraf 1'in akım trafosu üzerinden de bir toprak akımı (3I01) arıza yerini besleyebilir (çizgili ok). Akım yön tanımlamasıyla sıfır bileşen akım 3I01 ancak hemen hemen yıldız noktası akımıyla fazdadır. Koruma alanının dişında bir toprak arızada (bakın aşağıdaki şekil, arıza yeri 2) aynı şekilde bir yıldız noktası akımı akar IYıld veya bir sıfır bileşen akım Taraf 2'nin akım trafosu üzerinden (3I02) ve bir sıfır bileşen akım da Taraf 1'in akım trafosu üzerinden (3I01) akar. Sıfır bileşen akım mümkün üç ölçme yerinde aynı büyüklükte olmalıdır. Akım yönü korunan nesneye pozitif olarak tanımlandığından, akan sıfır bileşen akım Taraf 1'de (3I01) yıldız noktası akımına, IYıld veya Taraf 2'nin hesaplanan sıfır bileşen akımına (3I02) karşı fazdır. Şekil 2-49 Harici bir kısa devre arıza için örnek Eğer harici toprak temassız arızalarda çok büyük akımlar koruma alanına akarsa, doyma alanında faz akım trafosunun farklı aktarım davranışında koruma alanına akmakta olan toprak akımını varmış gibi gösteren bir toplam akım oluşur. Bu arıza akımıyla bir Açma önlenmelidir. Aynısı, eğer ör. yüksek endüktif paylı daha büyük yükler (böylece büyük zaman sabitleri) Motorlar ve Transformatörler gibi, devreye alındıysa, mümkündür. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 123 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Bunun için sınırlandırılmış toprak arıza korumanın birçok sınırlama özelliği vardır, bunlar diğer bilinen tutuculuk metodlarından ciddi farklılıklar gösterirler (bakın paragraf „Sınırlama tedbirleri“). Ölçülen büyüklüklerinin değerlendirilmesi Sınırlandırılmış toprak arıza koruma her iki tarafın sıfır bileşen akımlarının temel titreşimlerini (3I01 ve 3I02) ve bunlardan Diferans- ve sınırlama (stabilizasyon) akımını hesaplar. I0-Dif = | 3I01 + 3I02 | I0-tut = | 3I01 | + | 3I02 | Akım 3I02 uygulamaya göre Taraf 2'nin hesaplanan sıfır bileşen akımı veya direkt ölçülen yıldız noktası akımı IYıld olabilir. Arızasız durumda ve ideal trafolarda sıfır bileşen akımlar sıfırdır ve böylece Diferans- ve Sınırlama akımı da. Trafo arızası etkisini elimine etmek için, stabilizasyon karakteristik üzerinden yapılır (aşağıdaki şekle bakın). Harici bir toprak arızada diferans akımı sıfırdır veya küçüktür ve stabilizasyon akımı arıza akımının çift katıdır. Ölçme büyüklükleri stabilizasyon alanında bulunur. Dahili bir toprak arıza buna karşılık aynı büyüklükte bir Diferans- ve Sınırlama akımı oluşturur. Şimdi Açma bölgesinde bulunulur (çizgili hat boyunca). Başlatma eşiği I-STA> kademesiyle ayarlanır. Şekil 2-50 Açma- ve Sınırlama karakteristiği Yıldız noktası akımının direkt ölçüldüğü uygulamalarda, (ör. transformatörler için sınırlandırılmış toprak arıza koruma), karakteristiğin değerlendirilmesi yanında yıldız noktası akımı soruşturması gerçekleşir. Bununla ayrıca akım trafo problemleri karşısında - Taraf 1'de faz akım trafosunun yanlış sıfır bileşen akım oluşumu stabilize edilir. Yıldız noktası akımı aynı şekilde I-STA> başlatma akımını aşmalıdır. Farklı primer akım trafosu anma akımlarını karşılaştırmak için, akımlar korunan nesnenin anma akımlarına uyarlanır. Sınırlama tedbirleri Toprak akım diferansiyel korumanın amacı zayıf akımlı arızaları kapsamasıdır. Böylece hassas bir ayar bağlıdır. Koruma fonksiyonu için bilinen arıza kaynağı, faz-akım trafosunun farklı geçici akım davranışıdır. Burada bir farklı DC akım aktarım davranışı ve doyma davranışı bir rol oynar. Harici toprak arızalarda bir aşırı fonksiyondan kaçınılmalıdır. 124 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Bir esas kural, birbiri üstüne denkleştirilen faz akımlarının çalışması, böylece bunların arıza akımlarının (sonuçlanan sıfır bileşen akım) kalıcı koşullar altında minimal olduğudur. Diğer stabilize edilen tedbirler: • Yıldız noktası akımının ek değerlendirmesi (yukarı bakın) Eğer bir toprak arıza söz konusu ise, yıldız noktası akım trafosu üzerinden sadece bir akım akabilir. Böylece arızasız durumda faz akım trafosunun aktarım hatalarında aşırı fonksiyonlardan kaçınılır. Bu tedbir topraksız kısa devre arızalarda da etki gösterir. Bu tedbir için koşul yıldız noktası akım trafolu uygulamadır. Bu bara anahtarlamasındaki generatörlerde büyük çoğunlukla mümkün değildir. • Sıfır bileşen akım yönü değerlendirmesi Bu denetim ile harici toprak arızalarda bir aşırı fonksiyondan kaçınılır. Bunun için sıfır bileşen akım yönü değerlendirilir. İdeal davranışlar altında akımlar tanımlama nedeniyle dahili bir toprak arızada fazdadır ve haricide faz karşıtlığında olmalıdırlar. Sınır açısı 90° dir. Aşağıdaki şekle göre denetim 2 alana paylaştırılmıştır. Belirli oranlarda derhal bir müsaade (alan I) veya kilitleme (alan III) gerçekleşir. Alan II'de ek bir ölçme tekrarlaması yürütülür ve sonra karar verilir. Eğer sıfır bileşen akımları çok küçük ise (Alan IV), yön kriteri etki göstermez, bu durumda 0° alınır. Şekil 2-51 Yön kriterinin çalışma alanları • Faz akımı izleme Akım trafosu doyması neticesinde harici kısa devre arızalarında fonksiyon aşırılığı olmaması için, koruma fonksiyonu maksimum bir faz akımından itibaren bloklanır. Bunun için faz akımları Taraf 1'de denetlenir. Bir faz akımı eşik değerini aşarsa, bloklama etkin olur. Kuvvetli akımlı arıza Diferansiyel koruma, Empedans koruma ve Aşırı akım koruma gibi diğer koruma fonksiyonlarıyla hükmettiğinden, bu bloklama sakıncalı değildir. • Sıfır bileşen gerilim izleme Eğer yüklerin devreye alınması sebebiyle faz akım trafosu sekonder taraflı sıfır bileşen akımlar oluşturuyorsa ve yıldız noktası akımı direkt değerlendirilmiyorsa, sıfır bileşen gerilim denetim prensibi olarak kullanılır. Harici kısa devre arızalarda da topraklama olmadan stabilize edilir. Faz-toprak-gerilimlerden sıfır bileşen gerilim hesaplanır. Bir sıfır bileşen gerilim tespit edilirse, bu bir müsaade sinyaline yol açar. Mantık Tüm sinyallerin mantığı ve bilinen ayar parametreleri, ve verilen ihbarlar aşağıdaki mantık şemasında (Şekil ) gösterilmiştir. Fonksiyon „>STA BLK“ girişi ile bloklanabilir. Eğer ör. ölçülen sıfır bileşen gerilim UE-Girişi üzerinden bağlanmalı ise, bu giriş ile CFC kullanımı altında diğer bloklamalar da yapılabilir. Bu, gerilim girişlerinin bir gerilim trafosuna V-Anahtarlamada bağlanmasında gereklidir. Aşağıdaki Şekil 'de hesaplanan sıfır bileşen gerilim üzerine faz akım bloklaması ve müsaade tanınır. Sınırlama karakteristiğinin denetimi, yıldız noktası akımının mümkün ek soruşturması ve açı müsaadesi ile ilişkilendirilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 125 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Tüm koşullar yerine getirilirse, sınırlandırılmış toprak arıza korumanın başlatması gerçekleşir. Kural olarak aşağıdaki zaman elemanı T I-TUT> sıfıra ayarlanır. Şekil 2-52 Toprak Akım Diferansiyel Korumanın mantık şeması Burada 1) Generatör uygulama: ILxSm daima Taraf 1 Transformatör uygulama: 2.15.2 ILxSm Taraf atamasına uygun olarak Ayar Notları Genel Sınırlandırılmış toprak arıza korumanın şartı, cihaz kapsamının konfigürasyonunda (Bölüm 2.4) 121 no'lu adres altında STA KORUMA uygulamaya bağlı doğru seçimde bulunulmuş olmasıdır. Korunan nesne generatörde, IEE2 (Gen. IEE2 ile) üzeri direkt ölçülen yıldız noktası akımı veya hesaplanan akım (Gen. 3I0-T2 ile) arasında seçilebilir. Transformatör için daima direkt ölçülen sıfır bileşen akım kullanılır. Ancak taraf atamasına bağlı olarak bir seçim imkanı da bulunur (Trafo Taraf 1 veya Trafo Taraf 2). Güç Sistemi Verileri 1'de gerekli ayarlar yapılmalıdır. Bunlar normlandırma ve yön tanımlaması için gereklidirler (bakın Bölüm 2.5 veya 2.14.1). Eğer IEE2-Girişi kullanılırsa, o zaman korumaya yıldız noktası trafosunun dönüşüm oranı (Prim./Sek.) ve IEE2-Girişinin akım trafo bağlantısının toprak tarafının terminali bildirilir (Bölüm 2.5'deki açıklamalara bakın). 126 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) Not Eğer IEE2 girişi kullanılırsa, o zaman, bunun hassas bir akım girişi olduğuna dikkat edilmelidir. Akım büyüklüğü yakl. √2 1,6 A olarak sınırlanır. Yıldız noktası akım trafosu için 1 A'lik bir sekonder anma akımı kullanılır. Eğer bir 5A-Trafo yerleştirilmesi gerekliyse, karşılık gelen trafo dönüşüm oranı ayarlanır. Tutuculuk harici bir tek kutup kısa devre arızada kontrol edilirse, IEE2 girişinde akım sınırlaması ile işletme ölçüm değerlerinde bir diferans akımı oluşur. Bu, ayrıca akım yönü değerlendirildiğinden Açmaya neden olmaz. 2101 no'lu STA KORUMA adresi altında dengesiz yük koruma ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Not Sınırlandırılmış toprak arıza koruma fabrika çıkışında OFFolarak ayarlıdır. Bunun sebebi, en azından atama ve AT polaritesi önceden ayarlanmadan korumanın çalıştırılmamasıdır. Bu ayarlar olmadan, cihazın beklenmeyen tepkileri görülebilir (Açma dahil)! Başlatma Değerleri Korumanın hassaslığı için I-STA> ayarı (Adres 2110) ölçüdür. Bu, korunan nesnenin yıldız noktası girişi üzeri (Transformatör, Generatör) ve gerekirse ayrıca şebekeden akan toprak kısa devre akımıdır. Ayarlamada en olumsuz durum, tek taraflı besleme dikkate alınmalıdır. Ayarlanacak akım değeri korunan nesnenin veya korunacak Tarafın anma akımıyla ilişkilidir. hassaslık sınırı genellikle trafo yoluyla verilir. 0,1 ve 0,15 I/InO arasında bir ayar değeri pratiktir. Tutuculuk karakteristiği için üretici ayarları kullanılabilir. Ancak bir değişiklik yapılması öngörülürse, o zaman bu DIGSI işletim programıyla olur. Advanced-Parametreleri bir kez karakteristik eğimini (2113 EĞİM) ve karakteristik taban noktasını (2114 TABAN NOKTASI) tanımlar. Koruma fonksiyonunun tutuculuğu için 2102 adresiyle bloklama faz akımıyla (STA I> BLKdı) ayarlanabilir. Başlatma değeri genellikle asla çift kat anma akımı üzerinde bulunmamalıdır. Düşük omik yıldız noktası topraklamada geçerli formül: Anma akımı + Yıldız noktası direnciyle elde edilen Toprak akımı. Sıfır bileşen gerilim müsaadesi koruma fonksiyonunun etki alanını düzenler. Bir generatörün % 95 stator sargısı pratikte alınabilecek bir değerdir. Bu sebeple sekonder taraflı değer 5,0 V (2103 STA U0>SÜRME) olarak ayarlanır. Eğer sıfır bileşen gerilim müsaadesi kullanılmak istenmiyorsa, o zaman bu 0,0 V'a ayarlanır. Not Faz-toprak-gerilimlerde hesaplanan sıfır bileşen gerilim koruma fonksiyonu için √3 ile çarpılır ve böylece bir açık üçgen sargının gerilimine karşılık gelir. Açı müsaadesi ve gerekirse direkt ölçülen yıldız-noktası akımının ek değerlindirmesi için ayarlar gerekli değildir. Özel uygulama durumlarında korumanın açma sinyalini biraz geciktirmek yararlı olabilir. Bunun için ek bir gecikme zamanı ayarı yapılabilir (2112 no'lu T I-TUT> adresi). Normalde bu 0 olarak ayarlanır. Bir an az kumanda süresi tüm koruma fonksiyonları için toplu ayarlanmıştır (bakın Bölüm 2.5.1 , „Komut süresi“). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 127 Fonksiyonlar 2.15 Toprak Akım Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN, TN) 2.15.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 2101 STA KORUMA OFF ON Röle BLK OFF Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma 2102 STA I> BLKdı 1.0 .. 2.5 I/InO 1.5 I/InO STA Faz Akım Bloklamanın Çalışması 2103 STA U0>SÜRME 1.0 .. 100.0 V; 0 5.0 V STA U0> Sürmenin Çalışması 2110 I-STA> 0.05 .. 2.00 I/InO 0.10 I/InO I-R/T/A> Başlatma 2112 T I-TUT> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-STA> Zaman Gecikmesi 2113A EĞİM 0.00 .. 0.95 0.25 Karakteristik I-REF> = f(I0-Rest) Eğimi 2114A TABAN NOKTASI 0.00 .. 2.00 I/InO 0.00 I/InO Karakteristik Eğimi için Taban Noktası 2.15.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5803 >STA BLK EM Sınırlandırılmış T/A koruma BLOKLAMA 5811 STA OFF AM Sınırlandırılmış Toprak Arıza DEVRE DIŞI 5812 STA BLKdı AM Sınırlandırılmış Toprak Arıza BLOKLANDI 5813 STA AKTİF AM Sınırlandırılmış Toprak Arıza AKTİF 5817 STA T Başlatıld AM STA koruma başlatıldı 5821 STA AÇMA AM STA koruma AÇMA 5833 STA AT y.n.: WM STA uyarlama çarpanı AT y.n. sargısı 5836 STA Uyarl.çarp. AM STA uygunsuz Uyarlama çarpanı AT 5837 STA AT-T1: WM STA uyarlama çarpanı AT taraf 1 5838 STA AT-T2: WM STA uyarlama çarpanı AT taraf 2 5840 STA I> BLKdı AM STA faz akımı ile bloklandı 5841 STA U0> sürme AM STA U0> tarafından sürüldü 5845 I-R/T/A> baş. AM STA I-REF> ile başlatma 5846 R/T/A kar. baş. AM STA karakteristik başlatıldı 5847 I0-Dif: WM STA Açmada I0-Dif 5848 I0-Tut: WM STA Açmada I0-Tut 128 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Düşük uyartım koruma bir senkron makineyi hatalı uyartımda veya hatalı ayarlamada asenkron işletimden ve rotorda yerel aşırı ısınmalarda korur. Bunun haricinde büyük senkron makinelerin düşük uyartımı ile şebeke stabilizasyonunun bir tehlikesini engeller. 2.16.1 Fonksiyon Tanımı Düşük uyartımın belirlenmesi Düşük uyartımın tespiti için cihaz, tüm üç kablo demeti akımını ve her üç gerilimi stator kriteri olarak, hem de transdüser TD3 üzerinden hazırlanan uyartım gerilimi rotor kriteri olarak işler. Stator kriterinde admittans pozitif bileşen akımdan akımlar ve gerilimler hesaplanır. Admittans ölçümü ile, anma gerilimlerinden sapan gerilim değerleri yerine fiziksel doğru kararlılık sınırları elde etmeye ulaşılır, bununla bu durumlarda koruma karakteristiği makinenin optimal kararlılık karakteristiğine de uyarlanabilir. Pozitif bileşen sistemin değerlendirilmesi ile koruma, simetrik olmayan Akım-/Gerilim oranlarında da doğru çalışır. Karakteristikler Aşağıdaki şekil statik kararlılık sınırlı admittans düzleminde (P/U2; –Q/U2) senkron makinenin işletim diyagramını gösterir, bu kör ordinatı 1/xd yakınında (Senkron boyuna reaktansın ters değeri) keser. Şekil 2-53 Bir turbo generatörün admittans şeması Düşük uyartım koruma 7UM62 'de serbest kombine edilebilir üç bağımsız karakteristiği kullanıma sunar. O zaman ör.makinenin kararlılık karakteristiği aynı gecikme zamanlı (T KAR 1 = T KAR 2) iki bölüm karakteristiği oluşturabilir, aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi. Bölüm karakteristikleri için tanınma, sıfır noktasına olan mesafeleridir (1/xd KAR.1) ve (1/xd KAR.2) hem de ilgili eğim açısı α1 ve α2. Elde edilen karekteristik (1/xd KAR.1)/α1; (1/xd KAR.2)/α2 aşılırsa (aşağıdaki şeklin sol tarafındaki gibi), o zaman gecikmeli (örn. 10 s) bir uyarı veya bir açma sinyali gerçekleşir. Gecikme, gerilim regülatörü uyartım gerilimini yükseltme fırsatını vermek için gereklidir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 129 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Şekil 2-54 Stator kriteri: Admittans diyagramında başlatma karakteristikleri Bir başka karakteristik (1/xd KAR.3) /α3 senkron makinenin dinamik kararlılık karakteristiğine uyarlanabilir. Bu karakteristiğin aşılmasında makinenin stabil bir işletimi artık mümkün olmadığından, bu durumda çok hızlı kapatılmalıdır (Zaman kademesi T KAR. 3). Uyartım gerilim soruşturması Arızalı gerilim regülatöründe veya uyartım geriliminin arızasında kısa bir gecikme ile (Zaman kademesi T KISA Uuyar<, ör. 1,5 s) kapatılır. Bunun için cihaza ya bir ikili giriş üzerinden uyartım geriliminin arızası bildirilir ya da uyartım gerilimi ayırıcı yükselteç TD3 üzerinden ve bir gerilim bölüştürücü üzerinden yürütülür, eğer 3012 UYAR. GERİLİMİ adresinde uyartım gerilimi soruşturması transdüser üzeri ON olarak ayarlandıysa. Ayarlanabilir bir en az uyartım gerilimi altında kalınırsa 3013 Uuyar. < kısa süreli bir açma gerçekleşir. Uyartım gerilim tespiti yerine, veya buna ilave olarak, cihazın bir ikili girişi üzerinden harici bir uyartım gerilimi denetiminin sinyali katılabilir. Eğer uyartım arızası sinyali verilirse, burada da kısa süreli açma gerçekleşir. Alçak geçiren filtre Uyartım DC gerilimi (ör.Tristör kontrolü ile) güçlü üst titreşimlerle yüklenebildiğinden, transdüser üzerinden uyartım akımının eklenmesinde ayrıca dahili dijital filtreye bir C-I/O-6 kartında analog alçak geçiren filtre öngörülür. Bununla özellikle sayısal filtreden yeterince bastırılamayan örnekleme frekansının çok katı bastırılır. Bu filtreyi aktifleştirmek için gerekli bağlantı köprülerinin konumu Montaj ve Devreye Alma bölümünde tanımlanmıştır. Cihazın fabrika çıkışında filtre devreye alınmıştır. Köprü bağlantısının konumu ve 297 TRANSDÜSER 3 parametresinin ayarı (bakın Sistem Verileri, Bölüm 2.5.1) birbirleriyle örtüşmelidir. Eğer köprü konumu ve parametre birbirini tutmazsa, bir arıza ihbarı verilir ve cihaz arıza gösterir ve işletime hazır değildir. 130 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Düşük Gerilim Bloklama Admittans hesaplaması ölçme geriliminin minimum bir büyüklüğünü gerektirir. Güçlü bir yıkılışta (Kısa devre arıza) veya stator gerilimlerinin arızasında koruma bu nedenle AC gerilim denetimi ile bloklanır, bunun başlatma eşiği 3014 Umin cihazın fabrika çıkışında 25 V'a ayarlıdır. Parametre değeri bu sırada faz-faz büyüklüklerle ilgilidir (faz-faz-gerilimler). Aşağıdaki şekil düşük uyartım korumanın mantık şemasını göstermektedir. Şekil 2-55 Düşük uyartım korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 131 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 2.16.2 Ayar Notları Genel Düşük uyartım koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 130, DÜŞÜK UYARTIM = Etkin) ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 3001 no'lu DÜŞÜK UYARTIM adresi altında fonksiyon ON- ve OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Düşük uyartım korumanın yapılandırılması için bir diğer koşul Bölüm 2.5'e göre sistem verilerinin doğru verisidir. Düşük uyartım korumanın açma karakteristikleri admittans diyagramında, herbiri admittansın reaktif payı 1/xd (= Koordinat mesafesi) ile ve eğim açısı α ile tanımlı olan doğrularla birleştirilir. (1/xd KAR.1)/α1 (Karakteristik 1) ve (1/xd KAR.2)/α2 (Karakteristik 2) doğruları statik düşük uyartım sınırını oluşturur (aşağıdaki şekle bakın). (1/xd KAR.1) ilgili senkron boyuna direncin ters değerine karşılık gelir Eğer senkron makinenin gerilim regülatörü bir düşük uyartım sınırlamasına sahipse, statik karakteristikler düşük uyartım sınırlama ile bir müdahale karakteristik 1'e ulaşılmasından önce mümkün olacak şekilde ayarlanır (bakın Şekil 2-58). Şekil 2-56 Admittans düzleminde düşük uyartım korumanın karakteristikleri Karakteristik değerleri Eğer generatör güç diyagramı (aşağıdaki şekle bakın) tercih edilen görüntüleme formunda (Apsis = pozitif reaktif güç; Ordinat = pozitif Aktif güç) admittans düzlemine şekil değiştirmişse ( U2 ile bölme), o zaman açma karakteristiği direkt makinenin kararlılık karakteristiğine uyarlanır. Eksen büyüklükleri anma görünür güç ile bölünürse, generatör diyagramı birim başına elde edilir (Admittans diyagramının her bir birim -gösterimine karşılık gelir). 132 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Şekil 2-57 Bir çıkık kutup generatörün birim başına güç diyagramı Örnek: U= UN = 6300 V I= IN SN = 5270 kVA fN = 50,0 Hz nN = 1500 RPM cos ϕ = 0,800 xd = 2,470 xq = 1,400 Ayar parametreleri direkt diyagramdan okunabilir. Ayar için korumada ilgili değerler hesaplanır (çevrilir). Eğer koruma ayarı verilen senkron boyuna reaktans ile yürütülürse, aynı hesaplama formülleri kullanılabilir. Burada xdsek İlgili senkron boyuna reaktans sekonder, xdMak Makinenin ilgili senkron boyuna reaktansı, INMak Makine anma akımı UNMak Makine anma gerilimi UN GT. prim Gerilim trafosunun primer anma akımı IN AT. prim Akım trafosu primer anma akımı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 133 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 1/xdMak yerine yaklaşık olarak IK0/IN değeri kullanılabilir (IK0 = Boşa çalışma uyartımda kısa devre akımı ile). Ayar örneği: UN Mak = 6,3 kV IN Mak = SN/√3 UN = 5270 kVA/√3 · 6,3 kV = 483 A xd Mak = 2,47 (Makine ürticilerinin verilerinden Şekil 2-57 'den okunmuş) Akım trafosu IN AT. prim = 500 A Gerilim trafosu UN GT. prim = 6,3 kV Makine Yakl. 1,05'lik bir emniyet faktörüyle çarpıldığında buradan 1/xd KAR. 1 , 3002 adresi altında elde edilir. α1 için gerilim regülatörünün düşük uyartım sınırlaması açısı seçilir veya eğim açısı makinenin kararlılık karakterinden okunur. AÇI 1 ayar değeri normalinde 60° - 80° arasında bulunur. Küçük aktif güçler için makine üreticileri tarafından genellikle minimum bir uyartım talep edilir. Bunun için Karakteristik 1 küçük bir aktif yükte Karakteristik 2'den kesilir. 1/xd KAR. 2 bu nedenle yakl. 0,9 · (1/xd KAR. 1), AÇI 2 90°'ye ayarlanır. Böylece bir kırılmış açma sınırı Şekil 2-56'e göre (KAR.1, KAR.2) elde edilir, eğer her iki karakteristiğin ilgili gecikme süresi T KAR. 1 ve T KAR. 2 aynı ayarlanmışsa. Karakteristik 3 ile koruma, makinenin dinamik kararlılık sınırına uyarlanır. Eğer tam doğru veriler yoksa, 1/xd KAR. 3 değeri seçilir, bu değer senkron boyuna reaktans xd ve geçici reaktans xd' arasında bulunur; bu da 1'den büyük olmalıdır. İlgili AÇI 3 için normalinde 80° - 110° seçilir, böylece Karakteristik 3 ile başlatma için sadece dinamik bir kararsızlık yürütülmesi garantilenir. İlgili açma gecikmesi 3010 no'lu T-KAR. 3 adresinde Tablo 2-8 'de önerilen değere ayarlanır. Şekil 2-58 134 Bir turbo generatörün admittans diyagramı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Gecikme Zamanları Karakteristikler 1 ve 2'den oluşan statik sınır eğrisi aşılmasında, ilk önce gerilim regülatörüne uyartımı yükseltme fırsatı verilmelidir; bu sebeple bu kriterin devamında bir uyarı ihbarı „uzun süreli“-geciktirilir (minimum 10 s 3004 T KAR. 1 ve 3007 T KAR. 2). Eşzamanlı hatalı veya düşük uyartım geriliminde rotor kriteri de karşılık verir, eğer uyartım gerilimi soroşturması 3012 UYAR. GERİLİMİ yardımıyla ON-olarak ayarlıysa ve ayarlanan eşik Uuyar. < , 3013 adresindeki değerin altına düşüldüyse veya cihaza bir ikili giriş üzerinden uyartım geriliminin olmadığı bildirildiyse. Bu durumlarda kısa gecikme ile açma yapılabilir. Ayar 3011 T KISA Uuyar< parametresi üzerinden gerçekleşir. Genllikle aşağıdaki İhbarların ve Açma komutlarının atamaları: Tablo 2-8 Düşük uyartım korumanın ayarı Karakteristik 1 ve 2 statik kararlılık gecikmesiz Başlatma ihbarı: Uyartım< baş.dı Karakteristik 1 ve 2 statik kararlılık uzun süreli gecikmeli T KAR. 1 = T KAR. 2 ≈ 10 s Açmalar Uyartım<1 AÇMA / Uyartım<2 AÇMA Karakteristik 1 ve 2 Uyartım gerilim arıza kısa süreli gecikme T KISA Uuyar< ≈ 1,5 s Açma Uyartım< Uuyar. < AÇMA Karakteristik 3 dinamik kararlılık kısa süreli gecikme T KAR. 3 ≈ 0,5 s Açma Uyartım<3 AÇMA Not Çok kısa süreli gecikme zamanları seçiminde dinamik denge işlemleri bazı durumlarda aşırı fonksiyonlara sebep olabilir. Bu nedenle zamanların 0,05 s altında ayarlanmaması önerilir. Uyartım gerilim soruşturması Uyartım gerilimi denetimi, boşa çalışma uyartım geriliminin yakl. % 50'sine ayarlanır. Generatörün faz kaydırmalı işletimde çalışmasında başlatma değeri daha düşük seçilir ve uygulamaya bağlı olarak belirlenir. Cihazın kural olarak bir gerilim bölüştürücü üzerinden uyartım gerilimine bağlı olduğuna dikkat edilmelidir. Burada UUyar. 0 Boşa çalışma gerilimi, kGB Gerilim bölüştürücü oranı Örnek: UUyar. N = 110 V UUyar. 0 = 40 V kGB = 10 : 1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 135 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 2.16.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 3001 DÜŞÜK UYARTIM OFF ON Röle BLK OFF Düşük Uyartım Koruma 3002 1/xd KAR. 1 0.20 .. 3.00 0.41 Suseptans Kesişim Karakteristiği 1 3003 AÇI 1 50 .. 120 ° 80 ° Karakteristik 1 Eğim Açısı 3004 T KAR. 1 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Karakteristik 1 Zaman Gecikmesi 3005 1/xd KAR. 2 0.20 .. 3.00 0.36 Suseptans Kesişim Karakteristiği 2 3006 AÇI 2 50 .. 120 ° 90 ° Karakteristik 2 Eğim Açısı 3007 T KAR. 2 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Karakteristik 2 Zaman Gecikmesi 3008 1/xd KAR. 3 0.20 .. 3.00 1.10 Suseptans Kesişim Karakteristiği 3 3009 AÇI 3 50 .. 120 ° 90 ° Karakteristik 3 Eğim Açısı 3010 T KAR. 3 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.30 sn Karakteristik 3 Zaman Gecikmesi 3011 T KISA Uuyar< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T-Kısa Zaman Gecikmesi (Kar. & Uuyar<) 3012 UYAR. GERİLİMİ ON OFF OFF Uyartım Gerilimi Denetiminin Durumu 3013 Uuyar. < 0.50 .. 8.00 V 2.00 V Uyartım Gerilimi Denetimi Çalışma 3014A Umin 10.0 .. 125.0 V 25.0 V Düşük Gerilim bloklama çalışma 136 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.16 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 2.16.4 Bilgi listesi No. 5323 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >Uyartım BLK EM >Düşük Uyartım koruma BLOKLAMA 5327 >Kar. 3 BLK EM >Düşük Uyartım koruma karakt. 3 BLOKLAMA 5328 >Uuyar arızası EM >Uyartım gerilimi arızası tespit edildi 5329 >Kar. 1 BLK EM >Düşük Uyartım koruma karakt. 1 BLOKLAMA 5330 >Kar. 2 BLK EM >Düşük Uyartım koruma karakt. 2 BLOKLAMA 5331 Uyartım OFF AM Düşük Uyartım koruma DEVRE DIŞI 5332 Uyartım BLKdı AM Düşük Uyartım koruma BLOKLANDI 5333 Uyartım AKTİF AM Düşük Uyartım koruma AKTİF 5334 Uyartım U< BLK AM Düşük Uyartım koruma U< ile bloklandı 5336 Uuyartım arıza AM Uyartım gerilimi arızası tespit edildi 5337 Uyartım< baş.dı AM Düşük Uyartım koruma başlatıldı 5343 Uyartım<3 AÇMA AM Düşük Uyartım koruma karakt. 3 AÇMA 5344 Uyartım<1 AÇMA AM Düşük Uyartım koruma karakt. 1 AÇMA 5345 Uyartım<2 AÇMA AM Düşük Uyartım koruma karakt. 2 AÇMA 5346 Uyartım<U<AÇMA AM D.Uyartım koruma karakt.+Uuyartım< AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 137 Fonksiyonlar 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32 R) 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32 R) Ters güç koruma, eğer işletme enerjisinin kesilmesinde senkron makine motor olarak işleyerek türbini işletiyorsa ve bu sırada gerekli kayıp güç şebeke ile ilgiliyse bir Türbin-Generatör-Birimi koruması olarak hizmet sunar. Bu durum türbin kanatlarının zarar görmesine yol açar ve kısa zaman içinde şebeke şalterinin açılmasıyla kaldırılabilir. Generatör için arızalı bir kalan buhar bırakmada (kilit ventili bozuk) kesicinin devre dışı bırakılmasından sonra türbin-generatör-birimi hızlandırılır ve devir sayısı üstüne ulaşır. Bu nedenle şebekeden ayırma belirlenen aktif güç kabulünden sonra gerçekleşir. 2.17.1 Fonksiyon Tanımı Ters gücün tespiti 7UM62 'nin ters güç koruması, gerilimlerin ve akımların temel titreşimlerinin simetrik bileşenlerinden aktif gücü belirler ve son 16 periyot üzeri herbirini ortalar. Pozitif bileşen sistemi değerlendirmesi ters güç tespitini gerilimlerdeki ve akımlardaki asimetrilerden bağımsız yapar ve gerçek işletme tarafının dayanıklılığına karşılık gelir. Hesaplanmış aktif güç değeri tüm aktif güce karşılık gelir. Gerilim- ve Akım trafosu arasındaki eksik açının dikkate alınmasıyla yüksek görünür güçte ve küçük cos ϕ 'de de aktif güç tam tamına hesaplanır. Düzeltme, sistemde koruma cihazının devreye alınmasında bildirilen sabit bir WO düzeltme açısıyla gerçekleşir. Düzeltme açısı Güç Sistemi Verileri 1'de ayarlanır (bakın Bölüm 2.5). Başlatma tutma süresi Sıklıkla meydana gelen kısa başlatmalar bir Açmaya yol açabileceğinden, bu başlatma impulslarının ayarlanabilir bir uzatması planlanabilir. Bunun için 3105 T-TUTMA parametresi hizmet eder. Başlatma impulslarının herbir pozitif kenarı bu zaman kademesini yeniden tetikler, böylece yeterince sayıda impuls için, başlatma sinyali gecikme zamanlarından daha uzun olur. Açma komutu Açma komutu, muhtemel bir güç alımının baypaslaması için senkronlamada veya güç salınımlarında şebeke arızasıyla ayarlanabilir bir T-SV-AÇMA zamanı kadar geciktirilebilir. Kapalı bir hızlı kapama ventilinde ancak kısa bir gecikme yeterlidir. Hızlı kapama ventilinin konumunun bir ikili giriş üzerinden bağlaşımıyla atan bir hızlı kapamada kısa gecikme T-SV-KAPALI etkindir. T-SV-AÇMA zamanı bunun devamında reserve kademe olarak etki eder. Açmanın harici bir sinyal ile bloke edilmesi de mümkündür. Aşağıdaki şekil ters güç korumanın mantık şemasını göstermektedir. 138 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32 R) Şekil 2-59 2.17.2 Ters güç korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel Ters güç koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 131, TERS GÜÇ = Etkin) ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 3101 no'lu TERS GÜÇ adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Bir ters güç ileri gelirse, o zaman türbinin işletimi bilinen bir minimum buhar geçişi olmadan müsaadeli olmadığından veya gaz turbo setinde motorik yük şebeke için büyük olduğundan şebekenin turbo seti ayrılmalıdır. Başlatma Değerleri Kaydedilen aktif gücün yüksekliği aşılan sürtünme kayıplarıyla belirlenir ve sisteme bağlı olarak aşağıdaki büyüklük düzenlemelerinde bulunur: • Buhar türbinleri: PGERİ/SN ≈ % 1 - % 3 • Gaz türbinleri: PGERİ/SN ≈ % 3 - % 5 • Dizel işleticiler: PGERİ/SN > % 5 Primer denemede ters gücün korumanın kendisi ile ölçülmesi önerilir. Ayar değeri olarak ölçülen değerin yakl. 0,5 katı ve okunabilir kayıp gücün yüzdeli işletme ölçüm değerlerinin altında bir değer seçilir. Özellikle çok küçük kayıp gücü olan büyük makinelerde akım- ve gerilim trafosunun açı hatasının düzeltme imkanı (bakın Bölüm 2.5 ve 3.3) kullanılmalıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 139 Fonksiyonlar 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32 R) Başlatma değeri 3102 P> GERİ sekonder anma görünür gücün SNsek = √3 · UNsek · INsek yüzdesinde ayarlıdır. Eğer primer anma gücü belirlenmişse, bu aşağıdaki formül ile sekonder büyüklüklere çevrilir: Burada Psek Sekonder güç ayar değerine karşılık SNsek sekonder anma gücü = √3 · UNsek · INsek PMak Makine gücü ayar değerine karşılık SN Mak Makinenin anma görünür gücü UN Mak Makine anma gerilimi IN Mak Makine anma akımı UN prim Gerilim trafosunun primer anma gerilimi IN prim Akım trafosu primer anma akımı Başlatma tutma süresi Başlatma tutma süresi 3105 T-TUTMA ile puls huylu başlatmalar ayarlanan minimum süreye uzatılır. Gecikme süreleri Hızlı kapamasız bir ters güç durumunda, muhtemel bir kısa ters güç kaydının senkronlamadan sonra veya şebeke arızalarından sonra güç salınımlarında baypaslamak için (ör. 3-kutup kısa devre) uygun bir zaman gecikmesi planlanır. Genellikle gecikme süresi 3103 T-SV-AÇMA = yakl. 10 s olarak ayarlanır. Bir hızlı kapama açmaya sebep olan arızalarda, gerçekleşen hızlı kapama açmadan sonra, bir yağ basınç anahtarı üzerinden veya bir emniyet şalteri üzerinden hızlı kapama ventilinde kapama ters güç koruma ile kısa süreli gecikmeli olarak yapılır. Açma için, ters gücün, yalnız, eksik işletici güç ile türbin tarafında ortaya çıkacağından emin olunmalıdır. Anında ventillerin kapanmasında bunlarla bağlı olan aktif güç titreşim zamanın aşılması için, kalıcı bir aktif güç değeri ayarlanmasına kadar, bir zaman gecikmesi gereklidir. Bunun için bir zaman gecikmesi 3104 T-SV-KAPALI yakl. 1 - 3 s kadar yeterlidir, gaz turbo setlerinde yakl. 0,5 s önerilir. Ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. 2.17.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 3101 TERS GÜÇ OFF ON Röle BLK OFF Ters Güç Koruma 3102 P> GERİ -30.00 .. -0.50 % -1.93 % P> Ters Güç Çalışma 3103 T-SV-AÇMA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uzun Zaman Gecikmesi (Durdurma Valfsız) 3104 T-SV-KAPALI 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Kısa Zaman Gecikmesi (Durdurma Valflı) 3105A T-TUTMA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn Başlatma Tutma Süresi 140 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.17 Ters Güç Koruma (ANSI 32 R) 2.17.4 Bilgi Listesi No. 5083 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >Pr BLK EM >Ters güç koruma BLOKLAMA 5086 >Durd. Valfi Aç EM >Durdurma valfı Açtı 5091 Pr OFF AM Ters güç koruma DEVRE DIŞI 5092 Pr BLKdı AM Ters güç koruma BLOKLANDI 5093 Pr AKTİF AM Ters güç koruma AKTİF 5096 Pr başlatıldı AM Ters güç: Başlatıldı 5097 Pr AÇMA AM Ters güç: AÇMA 5098 Pr+VD AÇMA AM Ters güç: Durdurma valfı ile AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 141 Fonksiyonlar 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) Makine koruma 7UM62 hem ayarlanabilir bir aktif güç değerinin altında kalınmasını hem de ayrı ayarlanabilir bir aşılmayı içine alan, bir aktif güç denetimine sahiptir. Bu fonksiyonlardan herbiri farklı denetim işlevlerini başlatır. Eğer ör. paralel yürüyen generatörlerde bir makinenin verilen aktif gücü çok düşük ise, diğer generatörlerin bu gücü birlikte üstlenebilmesi sıklıkla anlamlıdır, zayıf yüklü makine kapatılır. Burada kriter, makinenin şebekeye beslenmiş ''ileri''-gücünün belirli bir değerin altında kalmasıdır. Bazı uygulama durumlarında, eğer verilen aktif güç belirli bir değerin üzerine çıkarsa, bir kontrol komutunun verilmesi arzu edilebilir. Eğer bir besleme şebekesinde yeterli hızlılıkta kaldırılamayan bir arıza ortaya çıkarsa, şebekenin yarılması veya ör. bir endüstri şebekesinin arızalı besleme şebekesinden ayrılması anlamlı olur. Böyle bir şebeke ayrılmasının kriterleri güç akışı yanısıra gerilim (düşük gerilim), akım (aşırı akım) ve frekansdır. Böylece 7UM62 şebeke ayırma cihazı olarak da kullanılabilir. 2.18.1 Fonksiyon Tanımı Aktif güç ölçme Uygulama durumuna göre ölçme için bir yavaş fakat doğru yöntem (16 Periyot üzeri pabildirim ile) veya hızlı bir yöntem (bildirmeden) seçilebilir. Hızlı ölçme yöntemi özellikle şebeke ayırma olarak çalışma için uygundur. Cihaz aktif gücü, generatörün gerilimlerinin ve akımlarının pozitif bileşen sistemlerinden hesaplar. Hesaplanan büyüklük ayar değerleriyle kıyaslanır. İleri aktif güç kademelerinden her biri, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı kilitlenebilir. Bundan başka tüm aktif güç denetimi bir ikili giriş ile bloklanabilir. Aşağıdaki şekilde İleri-Aktif güç tespitinin mantık şeması görülmektedir. Şekil 2-60 142 İleri güç denetiminin mantık diyagramı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) 2.18.2 Ayar Notları Genel İleri güç koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4), Adres 132, İLERİ GÜÇ = Etkin ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 3201 no'lu İLERİ GÜÇ adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma değerleri, Gecikme zamanları İleri güç korumanın ayarı uygulama amacına bağlı olarak çok güçlü farklılık gösterir. Genel ayar yönergeleri mümkün değildir. Başlatma değerleri SNsek = √3 · UNsek · INsek sekonder anma görünür gücün yüzdesi olarak ayarlanır. Makine gücü bu nedenle sekonder büyükklüklere çevrilir: Burada Psek Sekonder güç ayar değerine karşılık SNsek sekonder anma gücü = √3 · UNsek · INsek PMak Makine gücü ayar değerine karşılık SN Mak Makinenin anma görünür gücü UN Mak Makine anma gerilimi IN Mak Makine anma akımı UN prim Gerilim trafosunun primer anma gerilimi IN prim Akım trafosu primer anma akımı 3202 no'lu adres altında ileri gücün eşik değeri değer altında kalınmaya (Pf<) ve 3203 no'lu adres altında (Pf>) değer aşılmasına ayarlanabilir. 3204 T-Pi< ve 3205 T-Pi> adresleri altında ilgili gecikme zamanları parametrelenebilir. 3206 ÖLÇME YÖNTEMİ adresinde, İleri gücün hesaplaması için hızlı bir veya tam doğru bir ölçme yönteminin kullanılması gerektiği seçilebilir. Güç santrallerinde genellikle tam doğru bir ölçme yöntemi kullanılır (Normal durum), şebeke ayırma olarak çalışma esnasında hızlı olan daha anlamlıdır. Ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 143 Fonksiyonlar 2.18 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) 2.18.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 3201 İLERİ GÜÇ OFF ON Röle BLK OFF İleri Güç Denetimi 3202 Pf< 0.5 .. 120.0 % 9.7 % P-ileri< Denetimi Çalışma 3203 Pf> 1.0 .. 120.0 % 96.6 % P-ileri> Denetimi Çalışma 3204 T-Pi< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T-P-ileri< Zaman Gecikmesi 3205 T-Pi> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T-P-ileri> Zaman Gecikmesi 3206A ÖLÇME YÖNTEMİ doğru hızlı doğru Çalışma Yöntemi 2.18.4 Bilgi Listesi No. 5113 Bilgi >Pf BLK Bilgi Tipi EM Açıklama >İleri güç denetimi BLOKLAMA 5116 >Pf< BLK EM >İleri güç denetimi Pf< kademesi BLOKLA 5117 >Pf> BLK EM >İleri güç denetimi Pf> kademesi BLOKLA 5121 Pf OFF AM İleri güç denetimi DEVRE DIŞI 5122 Pf BLKdı AM İleri güç denetimi BLOKLANDI 5123 Pf AKTİF AM İleri güç denetimi AKTİF 5126 Pf< Başlatıldı AM İleri güç: Pf< kademesi başlatıldı 5127 Pf> Başlatıldı AM İleri güç: Pf> kademesi başlatıldı 5128 Pf< AÇMA AM İleri güç: Pf< kademesi AÇMA 5129 Pf> AÇMA AM İleri güç: Pf> kademesi AÇMA 144 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Empedans koruma selektif zaman kademe koruma olarak senkron makinede kısa devre arızalarda kısa kapama zamanlarına ulaşmak için, çıkış bölümünde ve makine transformatöründe kullanılır. Böylece bir güç santralinin ana koruması için veya Generatör- , Transformatör diferansiyel koruma ve Şebeke koruma gibi, seri bağlanmış koruma düzenleri için aynı anda rezerve koruma fonksiyonunu da üstlenir. Empedans koruma 7UM62 'de hep Taraf 2'nin akımlarıyla çalışır (IL1, 2 ,3; T2). 2.19.1 Fonksiyon Tanımı Başlatma Başlatmanın görevi, güç sistemindeki bir arıza durumunu tespit etme ve bu arızayı seçici olarak temizlemek için gerekli işlemleri başlatma görevlerini yerine getirmektir: • Son kademe t3 için gecikme zamanının start verilmesi, • Arızalı ölçme döngüsünün belirlenmesi, • Empedans hesaplamanın müsaadesi, • Açma komutunun müsaadesi, • Arızalı fazların bildirimi/çıkış. Başlatma aşırı akım başlatma olarak- seçime bağlı olarak düşük gerilim kilit durumu ile veya bu olmadan – yürütülür. Sayısal filtrelemeye göre, akımların ayarlanabilir bir büyüklüğünün aşılması denetlenir. Bir çıkış sinyali, ayarlanan büyüklük eşiğinin aşıldığı her faz için verilir. Bu başlatma sinyalleri ölçüm değeri seçimi için kullanılır. Düşük gerilim kilit durumu olmaksızın, başlatma eşiğinin % 95'inin altına düşülür düşülmez başlatma bırakılır. Düşük gerilim kilit durumu Şebeke tarafından beslenen uyartım teçhizatlarında yakın kısa devre arıza durumlarında uyartım geriliminin düşmesi ileri gelebilir, çünkü kısa devre arıza akımı azalır ve başlatma değerinin uzun süreli yokluğu nedeniyle değer altında kalabilir. Düşük gerilim kilit durumu (Gerilimlerin U1 pozitif bileşeni ) bu durumda başlatmayı ayarlanabilir bir zaman için tutar. Eğer bu kilitleme süresi biterse veya tekrar ortaya çıkan gerilim düşük gerilim kilitleme süresinin % 105'ine ulaşırsa, başlatma bırakır. Kilitleme faz seçicili yürütülür, ancak ilk başlatma ile T-MÜHÜR zaman elemanı başlatılır. Şekil 2-61 empedans korumanın başlatma kademesinin mantık şemasını gösteriri. Kısa devre empedansının belirlenmesi Empedans hesaplaması için sadece arızalı (kısa devre edilen) faz döngülerinin gerilimleri ve akımları ölçüdür. Buna karşılık olarak koruma, başlatmadan kontrollü olarak, bu ölçme büyüklüklerini değerlendirir (bakın Tablo 2-9). Döngü Seçimi - 1-kutup başlatmada ilgili faz-toprak- döngüsü kullanılır. - 2-kutup başlatmada bulunulan faz-faz-döngü ilgili faz-faz gerilimlerle empedans koruma için kullanılır. - 3-kutup başlatmada faz-toprak-döngüsü en büyük akım değeriyle kullanılır ve aynı akım büyüklüğüyle aşağıdaki tablonun en son satırına göre yapılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 145 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Tablo 2-9 Ölçüm döngüsü seçimi Başlatma Ölçüm döngüsü 1-kutup L1 L2 L3 Faz-Toprak L1-E L2-E L3-E 2-kutup L1, L2 L2, L3 L3, L1 Faz-Faz, ULL ve ILL 'nin hesabı L1-L2 L2-L3 L3-L1 3-kutup, eşit olmayan büyüklüklerde L1,2*L2,L3 L2,2*L3,L1 L3,2*L1,L2 Faz-toprak, en büyük akım ile döngü seçimi L2-E UL (Imaks) ve IL (Imaks) L3-E L1-E 3-kutup, eşit büyüklüklerde L1, L2, L3 Faz-toprak (isteğe bağlı, maksimum akım büyüklüğü) IL1=IL2=IL3 o zaman IL1 IL1=IL2 > IL3 o zaman IL1 IL2=IL3 > IL1 o zaman IL2 IL3=IL1 > IL2 o zaman IL1 Döngü seçiminin bu türüyle, arıza empedansının şebekedeki arızalarda blok transformatör üzerinden doğru ölçülmesi garantilenir. Sıfır bileşen sistem makine transformatörü üzerinden (Vektör grubu ör. Yd5) taşınmadığından, şebekede 1-kutup kısa devrede bir ölçüm hatası ortaya çıkar. Aşağıdaki tablo hata gösterimini ve ölçüm hatasını tanımlar. Tablo 2-10 Şebeke arızalarında generatör tarafında hata gösterimi ve ölçüm hatası Şebeke arızası 146 Generatör taraflı hata gösterimi Döngü Seçimi Ölçüm hatası 3-kutup KS 3-kutup KS Faz-Toprak hep doğru ölçüm 2-kutup KS 3-kutup KS En büyük akım ile faztoprak-döngü hep doğru ölçüm 1-kutup KS 2-kutup KS Faz-faz döngü Empedans sıfır bileşen empedans kadar büyük ölçülür SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Şekil 2-61 Empedans korumanın başlatma kademesinin mantık şeması Açma karakteristiği Empedans korumanın açma karakteristiği bir poligondur (bakın Şekil 2-62). Bu simetriktir, geri yönde (R ve/veya X negatif) fiziksel arıza mümkün olmadığı halde, eğer -alışıldığı gibi- akım trafosunun bağlantısı makinenin yıldız noktası tarafında gerçekleşirse. Poligon bir parametre ile (Empedanz Z) tam doğru tanımlanabilir. Başlatma kriterleri yerine getirildiği sürece, empedans hesabı sürekli Akım- ve Gerilim göstergelerinden ölçüm döngüsü seçiminden kullanıma sunulan ölçme büyüklüklerinden yürütülür. Hesaplanan empedans açma karakteristiği dahilinde bulunursa, o zaman koruma, atanan gecikme zamanına göre bir devreden çıkarma komutu verir. Empedans koruma birkaç kademeli yürütüldüğünden, koruma alanları, birinci kademe (KADEME Z1, T-Z1) ör. generatörü ve makine transformatörünün düşük gerilim sargısını kapsayacak şekilde ve ikinci kademe (KADEME Z2, KADEME2 T2) komple güç santrali bloğunu kapsayacak şekilde seçilebilir. Bunun için ancak üst gerilim taraflı 1-kutup toprak arızanın transformatörün Yıldız-Üçgen anahtarlaması ile düşük gerilim tarafında hileli göründüğüne dikkat edilmelidir. Kademenin bir aşırı fonksiyonu, arıza empedansları şebeke taraflı arızalarda büyük görüntülendiğinden dikkate alınmayabilir. Bu alan dışında arıza son zaman kademesi T UÇ tarafından devreden çıkarılır. Sistemin anahtarlama durumuna bağlı olarak, hızlı zaman alanının KADEME Z1'in, T-Z1 'e genişletilmesi arzu edilebilir. Ör. üst gerilim taraflı kesici açıksa, başlatmada güç santrali-bloğunda sadece bir arıza bulunabilir. Kesici yardımcı kontaklarının dikkate alınması mümkün ise, bu durumda böyle adlandırılan bir aşırı menzil kademesi KADEME Z1B etkin anahtarlanabilir (bakın Bölüm 2.19.3, Şekil „Makine empedans korumanın kademelendirme planı“). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 147 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Şekil 2-62 Empedans korumanın açma karakteristiği Açma Mantığı Koruma başlatmasından sonra gecikme zamanı T UÇ başlatılır ve arıza döngüsü belirlenir. Döngünün empedansının bileşenleri, ayarlanan kademelerin sınır değerleriyle kıyaslanır. Eğer empedans ilgili zaman kademesinin akışı esnasında kendi kademesinde bulunursa, Açma gerçekleşir. Birinci kademe Z1 için ve aşırı menzil kademesi Z1B için de gecikme zamanı genellikle sıfır veya en azından çok küçük olur, yani bu kademe dahilinde arızanın bulunduğu belirlenmesinden itibaren Açma gerçekleşir. Bir ikili giriş üzerinden harici aşırı menzil kademesi Z1B etkin anahtarlanabilir. Şebekeye kadar yetebilen, Kademe Z2 için, şebeke korumanın birinci kademesinin üzerinde kademelendirilmiş olan bir gecikme seçilir. Bir bırakma sadece aşırı akım başlatmanın bırakması yoluyla ve açma poligonunun terk edilmemesiyle olur. 148 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Şekil 2-63 Empedans korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 149 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) 2.19.2 Güç Salınımı Kilitleme Genel Yük dalgalanmaları, kısa devreler, kısa kesintiler veya anahtarlama işlemleri gibi dinamik olaylar sonrası şebekede salınımlı işlemler ortaya çıkabilir. Kontrolsüz açmalardan kaçınmak için bu nedenle empedans koruma bir güç salınımı kilitleme ile tamamlanır. Güç salınımları üç fazlı simetrik işlemlerdir. İlk koşul bu nedenle üç faz akımının büyük ölçüde simetrisidir, bu negatif sistem bileşenlerinin hesabıyla denetlenir. Simetrik olmayan kısa devreler (yani tüm bir- ve iki fazlı) bu nedenle güç salınımı kilitlemeyi başlatmaya yol açamazlar. Eğer bir salınımın kendisi tanındıysa, bundan sonra oluşan simetrik olmayan kısa devreler güç salınımı kilitlemenin hızlı bir iptaline sebep olur ve empedans koruma ile Açmayı mümkün kılar. Bir güç salınımında kısa devre için karşılaştırmada yavaş bir işlem söz konusu olduğundan, empedansın değiştirme hızı güvenli bir kriter olarak alınır. Simetri koşulları nedeniyle akımların ve gerilimlerin pozitif bileşenlerinden kazanılan pozitif bileşen empedans değerlendirilir. Mantık Aşağıdaki şekil güç salınımı kilitlemenin mantık şemasını göstermektedir. Üst bölümde akım simetri denetimi tanınır. Eğer bir üç kutup başlatma bulunuyorsa ve negatif bileşen sistem akımı mevcut ise, bir müsaade verilir. Güç salınımı tespiti için açma poligonundan (APOL) daha büyük olan bir salınım poligonu kullanılır. Her iki poligonun mesafesi (birlikte R- ve X-Yönü için) ayarlanabilir. Ayar parametresi yoluyla, açma poligonunun sadece karakteristik Z1 ile mi veya Karakteristik Z1 & Z2 ile mi ilişkili olduğu seçilebilir. Sonuncu durumda açma poligonu maksimum empedans değeridir. Ölçme Prensibi Güç salınımı poligonu, açma poligonu için mesafe, açma poligonu ve empedans değerinin değiştirme hızı güç salınımı kilitleme için kriterleri oluştururlar. Güç salınımı poligonu giriş yaptıktan sonraki ilk empedans değeri (Tilk zamanında) poligonun dışındaki sonuncuyla kıyaslanır (Tilk-Δt zamanında). Δt zamanı ölçme aralığı ile belirlenir, bu bir periyotta bulunur. Empedans göstergesinin buradan belirlenen değişme hızı ayarlanabilir bir değer ΔZ/Δt'den daha küçük ise, salınım tanınır. Empedans kademesinin bloklanması, eğer empedans göstergesi açma poligonuna APOL giriyorsa olur. Birinci empedans değeri PPOL dahilinde bulunuyorsa ve aynı anda APOL 'de ise, orada en azından bir empedans değeri PPOL ve APOL arasında bulunması gerektiğinden, o zaman derhal bir kısa devre işlemi varsayılır. PPOL güç salınımı poligonunun APOL açma poligonuna olan mesafesi ve ΔZ/Δt değişim hızı birbirine öyle denkleştirilir ki güç salınımları güvenli bir şekilde elde edilsin ve empedans korumasının istenilen empedans bölgesinde (Z1 veya Z1 & Z2) bir bloklama oluşsun. Bloklama, ölçülen empedans göstergesi açma poligonunu veya güç salınım poligonunu tekrar bırakana, değiştirme hızı aşılana veya asimetri yoluyla salınımm kriterleri artık yerine getirilmeyinceye kadar etkin olur. Güç salınımı kilitlemenin bloklama zamanı ayarlanabilir bir zamanla (T-AKSİYON G/S) sınırlanır. Empedans kademelerinin bloklanması Genellikle güç salınımı kilitleme empedans kademesi Z1' e uygulanır, çünkü gecikmesi T1 düşük ayarlıdır. Kademe Z2'nin T2 gecikme süresi buna uygun olarak yüksek ayarlanmalıdır. Açık şebeke şalterinde ikinci bir makine güç salınımları için eksik olduğundan, aşırı menzil kademesi Z1B tanımlamaya bağlı olarak salınım göstermeyebilir. Aynı şekilde yönsüz aşırı akım kademesi güç salınımı kilitlemeden bloklanmaz. 150 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Şekil 2-64 Z(Tilk) Empedans korumanın güç salınımı kilitlemesinin mantık şeması Güç salınımı poligonunda ilk değer (zaman Tilk) Z(Tilk-Δt) Güç salınımı poligonunun dışında sonuncu değer PPOL Güç salınımı poligonu APOL Açma poligonu ΔZ/Δt Empedans vektörünün değişim hızı 2.19.3 Ayar Notları Genel Makine empedans koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 133, EMPEDANS KORUMA = Etkin) ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 3301 no'lu EMPEDANS KOR. adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Aşırı akım başlatma için, herşeyden önce beklenen maksimum işletme yük akımı belirleyicidir. Aşırı yük sebebiyle başlatma olmamalıdır! Başlatma değeri 3302 IMP I>, bu nedenle maksimum beklenen (Aşırı-) yük akımının üstünde ayarlanmalıdır. Ayar önerisi: 1,2 - 1,5 kez makine anma akımıdır. Başlatma mantığı sabit zamanlı aşırı akım korumaya DMT I> karşılık gelir. Eğer uyartım generatör terminallerinden alınırsa ve böylece kısa devre akımı tükenen gerilim ile başlatma değeri altına (Adres 3302) düşebilirse, başlatmanın düşük gerilim kilitlemesinden kullanılır, yani Adres 3303 U< MÜHÜR , ON olarak ayarlanır. Düşük gerilim kilit durumu ayarı U< (Adres 3304), bu en düşük, işletime bağlı olarak ortaya çıkan faz-faz gerilimin altında bulunan bir değere gerçekleşir, ör. U< = % 75 - % 80 Anma gerilimine. Kilitleme süresi (Adres 3305 T-MÜHÜR) rezerve durumda maksimum arıza açıklama zamanından daha büyük olmalıdır (Öneri: Adres 3312 T UÇ + 1 s). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 151 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Empedans kademeleri Koruma, bağımsız ayarlanabilen aşağıdaki karakteristikleri içerir: 1. Kademe (Hızlı kademe Z1) ayar parametreleri ile KADEME Z1 Reaktans = Menzil, T-Z1 = 0 veya kısa gecikme, eğer gerekliyse. Aşırı menzil kademesi Z1B, harici bir ikili giriş üzerinden kontrol edilir, ayar parametreleriyle KADEME Z1B Reaktans = Menzil, T-Z1B T1B = 0 veya kısa gecikme, eğer gerekliyse. 2. Kademe (Kademe Z2) ayar parametreleri ile KADEME Z2 Reaktans = Menzil, KADEME2 T2 T2, şebeke korumanın kademelendirme zamanı üzerinde bulunacak şekilde yüksek seçilir. Yönsüz uç kademe ayar parametreleriyle T UÇ T UÇ, öne yerleştirilmiş şebeke mesafe korumanın ikinci veya üçüncü kademesinin üzerinde olacak şekilde seçilmelidir. Empedans korumanın makine transformatörünün içine ölçmesi koşul olarak alınabileceğinden, parametreleme, onunla transformatörün ayar aralığı yeterince dikkate alınacak şekilde seçilmelidir. KADEME Z1 için bu nedenle normalinde korunan alanın % 70'i civarında bir menzil seçilir (yani, transformatör reaktansının yakl. % 70'i) sadece kısa bir gecikme ile veya gecikmesiz (yani T-Z1 = 0,00 s - 0,50 s). Koruma, bu mesafedeki arızaları, düşük gecikme ile, kendi doğal çalışma zamanı içerisinde temizler. 0,1 s'lik bir gecikme tercih edilir. KADEME Z2 için transformatör reaktansının yakl. % 100'ü kadar bir menzil veya ayrıca bir şebeke empadansı, ayarlanabilir. İlgili zaman kademesi KADEME2 T2 , takip eden hatların şebeke koruma teçhizatları üzerinde olacak şekilde seçilir. T UÇ zamanı son rezerve zamandır. Primer empedans için genel olarak (makine transformatöründe sınırlamada): Burada kR Koruma alanının menzili [%] uK rölatif Transformatör-Kısa devre gerilimi [%] SN Transformatör-Anma gücü [MVA] UN makine taraflı Transformatör-Anma gerilimi [kV] Elde edilen primer empedanslar akım- ve gerilim trafosunun sekonder tarafına dönüştürülmelidir. Genel olarak: Koruma cihazının anma akımı (= akım trafosunun sekonder anma akımı) cihaz tarafından kendiliğinden dikkate alınır. Akım- ve Gerilim trafosunun dönüşüm oranları cihaza, trafo anma büyüklüklerinin verisiyle bildirilir (bakın Bölüm 2.5). Örnek: 152 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Transformatör verileri: uK =7% SN = 5,3 MVA UN = 6,3 kV Trafo dönüşüm oranları: Akım trafosu dönüşüm oranı = 500 A/1 A Buradan % 70'lik bir menzilde Kademe 1 için: Böylece Kademe 1'in sekonder tarafı için ayar değeri olarak 3306 no'lu KADEME Z1 adresi altında: Not: Bir 5-A-Cihazının bir 5-A-Trafosuna bağlantısında: Aynı şekilde % 100'lük bir menzilde Kademe 2 için hesaplanan primer reaktans: Böylece Kademe 2'nin sekonder tarafı için ayar değeri olarak 3310 no'lu KADEME Z2 adresi altında: SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 153 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Şekil 2-65 Makine empedans korumanın kademelendirme planı – Örnek Aşırı menzil kademesi Z1B Aşırı menzil kademesi Z1B (Adres 3308 KADEME Z1B) harici kontrol edilen bir kademedir. Normal kademe Z1'i etkilemez. Daha ziyade aşırı menzil kademesi üst gerilim taraflı kesicinin konumuna bağlı olarak etkin veya etkin değil olarak anahtarlanır, yani değiştirilmez. Kademe Z1B genellikle açılmış üst gerilim taraflı kesicide etkin anahtarlanır. Bu durumda empedans korumanın her başlatması bloğun koruma alanında şebeke bloktan ayrı olduğu için sadece bir arızayı gösterebilir. Böylelikle hızlı zaman aralığı seçicilik kaybı olmadan, koruma alanının % 100 -% 120'sine genişletilebilir. Kademe Z1B, kesici yardımcı kontakları tarafından kontrol edilen bir ikili giriş üzerinden etkinleştirilir (bakın Şekil 2-65). Aşırı menzil kademesi, kendine ait bir zaman gecikmesine 3309 T-Z1B ayarlıdır. Uç kademe Kısa devrelerde Z1 ve Z2 kademeleri dışında cihaz zaman gecikmeli zamanlı aşırı akım koruma olarak çalışır. Bunun yönsüz uç zamanı T UÇ kendi zamanıyla, öne yerleştirilmiş şebeke mesafe korumanın ikinci veya üçüncü kademesinin üzerinde bulunacak şekilde ayarlanmalıdır. Güç Salınımı Kilitleme Güç salınımı kilitleme sadece, eğer 3313 no'lu Güç Salınımı adresi üzeri ON olarak ayarlanmışsa etki gösterebilir. Mesafe için güç salınımı poligonu ve açma poligonu (Parametre: G/SPOL-TPOL (Adres 3314)) hem de değiştirme hızı (Parametre: dZ/dt (Adres 3315)) anlamlı bir uzlaşma bulmalıdır. Bunun için değiştirme hızının sabit olmadığı gözönünde bulundurulmalıdır. Koordinat düzlemine ne kadar yaklaşılırsa, o kadar düşük olur. Bunun devamında, salınan sistemler arasındaki empedansın belirlendiği ve salınım frekansının değişim hızını belirlediği gibi sistem koşulları belirlenir (bakın Bölüm 2.20 Kademe dışı koruma). 154 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Aşağıdaki formül kullanılarak değişim hızı tahmin edilebilir: Burada: X Güç salınımı kaynakları arasındaki reaktans fp Güç salınımı frekansı δ Güç salınımı açısı Şekil 2-66 örnek niteliğinde değişim hızının seyrini güç salınımı açısının fonksiyonu olarak gösterir. 180°'lik bir açıda değişim hızı en düşüktür. Ne kadar şebekenin içine bakılırsa (yani daha büyük veya daha küçük açı), ivme o kadar büyük olur. Şekil 2-66 Değişim hızının akışı (fp = 1 Hz; X = 10 Ω) Bu sebeple dZ/dt ayar değeri daha empedans atlamasıyla kısa devre ortaya çıkışında koordine edilmelidir. Minimum işletme empedansı belirlenir (ZL, min), empedans kademesinin ayar değeri için fark oluşturulur (z.B. Z1) ve bir periyodun ölçme entervalinin dikkate alınması altında empedans gradyanları hesaplanır. Örnek: Umin = 0,9 UN, Imaks = 1,1 IN, uK = % 10, Δ t = 20 ms UN = 100 V, IN = 1 A Güvenlik faktörü 4 seçilirse, o zaman dZ/dt asla 500 Ω/s üzeri (veya 100 Ω/s, 5 A-Trafoda) ayarlanmamalıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 155 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Olağan ayarda dZ/dt, 300 Ω/s'lik bir değer seçilir, bu, uygulamaların çoğunluğu için yeterli olmalıdır. Buradan SPOL - TPOL 'ün minimum mesafesi koşul olması için, bir güç salınımı tanıma için bir empedans değeri SPOL ve TPOL arasında bulunmalıdır. SPOL - TPOL > dZ/dt · Δt = 300 Ω/s · 0,02 s = 6 Ω (Ayar değeri seçimi: 8 Ω) Diğer ayarlanabilir parametreler Advanced-Parametrelerdir ve genellikle ayarlama gerekmez. Adres Parametre Not 3316 BLOKLAMA Ayar , çükü bu kademe düşük veya gecikmesiz'dir. Z2'nin gecikmesi şebeke koruma ile belirlenir ve daha yüksektir. (aşağıdaki notlara da dikkat edin) 3317 T-AKSİYON G/S Varsayılan ayar 3.00 sn'dir. Zaman minimum mümkün güç salınımı frekansından sonra düzenlenir. Bir güç salınımının empedans korumanın bir aşırı fonkiyonuna yol açıp açmayacağı, temelde açma poligonunda empedans vektörünün mola süresine bağlıdır. Bu süre sadece ''geçici'' hesaplamalarla belirlenebilir. Değişim hızı 180° yakınında tanınırsa, buradan zaman kabaca tahmin edilebilir. T = 2 · ZKarakteristik /dZ/dt (180°) Yukarıdaki verilerle aşağıdaki değer hesaplanır: ZKarakteristik = Z1 = 4 Ω dZ/dt (180°) = 20 Ω/s T = 2 · 4 Ω/20 Ω/s = 0,4 s 0,4 s'den daha büyük gecikmelerde böylece hiçbir güç salınımı kilitleme gerekmez. 2.19.4 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 3301 EMPEDANS KOR. 3302 IMP I> C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Empedans Koruma 1A 0.10 .. 20.00 A 1.35 A Arıza Tespiti I> Başlatma 5A 0.50 .. 100.00 A 6.75 A 3303 U< MÜHÜR ON OFF OFF Düşük Gerilim Kilit Durumu 3304 U< 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Düşük Gerilim Kilit Çalışması 3305 T-MÜHÜR 0.10 .. 60.00 sn 4.00 sn Düşük Gerilim Kilit Süresi 3306 KADEME Z1 1A 0.05 .. 130.00 Ω 2.90 Ω Empedans Kademesi Z1 5A 0.01 .. 26.00 Ω 0.58 Ω 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn 3307 156 T-Z1 Empedans Kademesi Z1 Zaman Gecikmesi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.19 Empedans Koruma (ANSI 21) Adres 3308 Parametre KADEME Z1B 3309 T-Z1B 3310 KADEME Z2 C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 1A 0.05 .. 65.00 Ω 4.95 Ω Empedans Kademesi Z1B 5A 0.01 .. 13.00 Ω 0.99 Ω 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn Empedans Kademesi Z1B Zaman Gec. 1A 0.05 .. 65.00 Ω 4.15 Ω Empedans Kademesi Z2 5A 0.01 .. 13.00 Ω 0.83 Ω 3311 KADEME2 T2 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn Empedans Kademesi Z2 Zaman Gecikmesi 3312 T UÇ 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T SON: Son Zaman Gecikmesi 3313 Güç Salınımı ON OFF OFF Güç Salınımı Bloklama 3314 G/SPOL-TPOL 1A 0.10 .. 30.00 Ω 8.00 Ω 5A 0.02 .. 6.00 Ω 1.60 Ω Güç Salınımı arası mesafe - Açma-Kutup 1A 1.0 .. 600.0 Ω/s 300.0 Ω/s 5A 0.2 .. 120.0 Ω/s 60.0 Ω/s 3315 dZ/dt dZ/dt Değişim Hızı 3316A BLOKLAMA Z1 Z2 Z1 Güç Salınımı Kilitlemeyi Blokluyor 3317A T-AKSİYON G/S 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn Güç Salınımı Etkin Süresi 2.19.5 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 3953 >Empedans BLK EM >Empedans koruma BLOKLAMA 3956 >Z1B Uzatımı EM >Empedans koruma için Z1B kademe uzatımı 3958 >Imp Umühür BLK EM >Emp. kor: düşük gerilim mühür BLOKLAMA 3961 Empedans OFF AM Empedans koruma DEVRE DIŞI 3962 Empedans BLKdı AM Empedans koruma BLOKLANDI 3963 Empedans AKTİF AM Empedans koruma AKTİF 3966 Emp. Başlatma AM Empedans koruma başlatma 3967 Emp. Arıza L1 AM Emp.: Arıza Tespiti, faz L1 3968 Emp. Arıza L2 AM Emp.: Arıza Tespiti, faz L2 3969 Emp. Arıza L3 AM Emp.: Arıza Tespiti, faz L3 3970 Emp. I> & U< AM Emp.: AA, düşük gerilim kilitlemeli 3976 Güç Salınımı AM Güç salınımı tespiti 3977 Emp. Z1< AÇMA AM Emp.: Z1< AÇMA 3978 Emp. Z1B< AÇMA AM Emp.: Z1B< AÇMA 3979 Emp. Z2< AÇMA AM Emp.: Z2< AÇMA 3980 Emp.T3> AÇMA AM Emp.: T3> AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 157 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Şebeke anahtarlama durumuna ve beslenen generatöre bağlı olarak dinamik işlemlerden sonra, yük dalgalanmaları, yeterli hızlılıkta devreden çıkarılmayan kısa devreler, Kısa kesintiler veya Anahtarlama durumları gibi salınım türlü işlemler oluşabilir. Bunlar, şebekerin stabil durumlarını tehlikeye sokan güç titreşimlerinde oluşur. Tutarlılık problemleri genellikle aktif güç titreşimlerinden oluşurlar, bunlar generatörün kaymasına ve bununla birlikte generatörün güçlü bir zorlanmasına yol açabilir. 2.20.1 Ölçme Prensibi Genel Kademe dışı koruma, test edilmiş empedans ölçümüne ve kompleks empedans vektörünün akışının değerlendirmesine dayalıdır. Bunun için üç gerilim ve akımın temel titreşimlerden herbirine pozitif bileşen sistemler oluşturulur ve bunlardan empedans hesaplanır. Empedansın akışına bağlı olarak ve böylece güç salınımı merkezinin bulunduğu yerden bağımsız olarak, generatörün şebekeden ayrılması gerekip gerekmediğine karar verilir. Kademe dışı koruma basit bir modelde gösterilmelidir. Aşağıdaki şekil generatör gerilimini UG ve şebeke gerilimini UN gösterir. Bu gerilimler arasında Generatör-, Transformatör- ve Şebeke empedansı bulunur, bu bir toplam empedansa Ztop birleştirilir. Şekil 2-67 Bir güç salınımının anlaşılması için model Ölçüm yeri m toplam empedansı iki empedansa m · Ztop ve (1-m) · Ztop paylaştırır. Empedans için ölçme konumu m'de: Akım I ölçme konumu m'den bağımsızdır ve hesaplama: Gerilim U ölçme konumu m'de hesaplama: 158 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Bununla hesaplama: Bu sırada δ açısı generatör gerilimi ve şebeke gerilimi arasındadır. Bu normal işletimde yük durumuna bağlıdır, yani geniş ölçüde sabittir. Bir kademe dışı korumada açı buna karşılık devamlı değişir ve 0° ve 360° arasında tüm değerleri dolaşır. Aşağıdaki şekil ölçme konumu m'deki empedans akışını yukarıdaki formüle göre gösterir. Koordinat düzlemi koruma cihazının yerine karşılık gelir (gerilim trafo setinin ölçme konumu). Sabit oranda UN/UG ve değişken açıda δ bölge eğrisi olarak daireler oluşur. Merkez ve yarıçap UN/UG oranından belirlenir. Dairelerin merkezlerinin hepsi bir eksende bulunur, bu Ztop 'ın yönü ile belirlenir. Her iki ekstrem değer δ = 0° ve δ = 180° için maksimum veya minimum empedans değeri elde edilir. Eğer ölçme yeri direkt sistemin elektriksel ortasıyla kesişirse, δ = 180°'de ölçülen gerilim ve bununla beraber de işletme empedansı sıfır olur. Güç salınımı poligonu Ölçme karakteristiği olarak tüm dört yönde ve kendi eğim açısında ϕP ayarlanabilir olan bir güç salınımı poligonu seçilir. Böylece ilgili sistem koşullarına optimal bir uyarlama mümkün olur. Şekil 2-68 Ölçüm yeri m'de empedans akışı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 159 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 2.20.2 Kademe dışı korumanın mantığı Aşağıdaki şekil güç salınımı poligonunu tekrar daha belirgin göstermektedir. Bakışı kolaylaştırmak için eğim açısı ϕP , 90° olarak seçilmiştir. Güç salınımı poligonunun belirlenmesi için parametrelenebilen empedanslar Za, Zb, Zc ve (Zd–Zc) kullanılır. Poligon kendi yatay eksenine simetrik kurulmuştur. Geri yönde Zb ile generatörün içine doğru ölçülür, ileri yönde makine transformatörün içine (Zc) ve ikinci kademede şebekenin (Zd) içine doğru ölçülür. Güç salınımı poligonu iki parçaya ayrılmıştır. Karakteristik 1 dörtgenin alt bölümünü gösterir (yani taranmış olmayan bölüm). Karakteristik 2 taranmış üst bölümü kapsar. Şebekede veya blok alanı yakınında güç salınımı merkezinin yerine göre empedans ibresi Karakteristik 2 veya Karakteristik 1'in bölümünü dolaşır. Atama için belirleyici olan, poligonun orta hattını (= hayali eksen) aşan konumdur. Güç salınımları üç fazlı simetrik işlemlerdir. Birinci koşul bu nedenle ölçülen akımların simetrisidir. Bir ölçüm değeri tespiti için, negatif bileşenlerin I2 maksimum değerinin altında kalınması ve aynı zamanda pozitif bileşenlerin I1 minimum değerinin aşılması gerekir. Şekil 2-69 Tipik güç salınımı akışlarıyla güç salınımı poligonu Kademe dışı olarak tanıma için, empedans ibresinin bir tarafta güç salınımı poligonuna girmesi, hayali ekseni veya karakteristiği bölen ekseni bölmesi ve karşı tarafta bulunan poligonu tekrar terketmesi gereklidir (Senkronlama kaybı, Durum (1) ve (2)). Bunun belirtisi, kompleks empedansların gerçek parçalarının (gerektiğinde ϕP üzerinden döndürülmüş koordinat sistemi ile ilişkili) girişte ve çıkışta farklı ön işaretlerinin olmasıdır. Buna karşılık, güç salınım ibresinin güç salınımı poligonunun bölgesine girmesi ve aynı taraftan tekrar terketmesi de mümkündür. Bu durumda güç salınımı işlemi kendini stabil etmeye (Durum (3) ve (4)) doğru meyil gösterir. 160 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Bir kademe dışı durumunun belirlenmesi ile, yani empedans vektörü bir Karakteristiği bölerse, bir mesaj verilir (her iki karakteristikten hangisinin bölüneceği verisiyle) ve aynı zamanda bir n1 sayacı (Karakteristik 1 için) veya n2 (Karakteristik 2 için) yukarıya doğru sayar. n = 1 sayaç durumuna ulaşılmasıyla kademe dışı koruma başlatılır. Sayaç durumunun herbir yükselmesiyle bir başka kademe dışı-ihbarı oluşturulur, bu parametrelenebilen ihbar zamanı sonrası kaybolur. Aynı parametrelenebilen tutma zamanından sonra başlatma sayacın sıfırlanmasıyla geri alınır. Tutma süresi sayacın herbir artmasıyla yeniden başlatılır. Güç salınımı poligonunun turlarının parametrelenmiş sayısına ulaşıldığında bir devreden çıkarma komutu oluşur. Bu en az parametrelenmiş T-TUTMA süresi için kalır. Başlatma bırakmasıyla Minimum-Açma kumanda süresi TMin AÇMA KOM akmaya başlar. Bunu Kademe dışı korumanın mantık şeması takip eder. Bu iki kademeli yürür ve bir ikili giriş ile bloklanabilirdir. Şekil 2-70 Kademe dışı korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 161 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 2.20.3 Ayar Notları Genel Kademe dışı koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 135) K/D KORUMA = Etkin ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 3501 no'lu K/D KORUMA adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Ölçme müsaadesi için akımların pozitif bileşenlerinin bir minimum değeri 3502 I1> SÜRME aşılmış olmalıdır (aşırı akım başlatma). Ayrıca simetri koşulları nedeniyle akımların negatif bileşenlerinin maksimum değeri 3503 I2< SÜRME aşılmamalıdır. Genelikle ayar değeri I1> SÜRME anma akımının üzerindedir, yani bir aşırı yük ile başlatmadan kaçınmak için yakl. % 120 IN seçilir. Şebekeye bağlı olarak daha küçük başlatma değerleri de mümkündür. Ölçme (Mantık şemasına bakın) bundan dolayı devamlı müsaadelidir. Simetri koşulları için akımların negatif bileşenlerinin başlatma eşiği I2< SÜRME, yakl. % 20 IN olarak ayarlanmalıdır. Empedans değerleri Ayar değerlerinin tespiti için koruma cihazından görünen koruma alanının empedansları ölçüdür. Generatör yönünde (Gerilim trafo setinin yerinden göründüğünde) generatörün güç salınımı-reaktansı dikkate alınmalıdır, bunlar generatörün Xd' geçici reaktansına yaklaşık eşit konulabilir. Yani sekonder taraflı ilişkili geçici reaktans hesaplanır ve Zb ≈ Xd' için ayarlanır (aşağıdaki şekle bakın). Şekil 2-71 162 Güç salınımı poligonu SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Xd' ve ilgili reaktans xd' arasındaki hesap çevrimi: Burada Xd' Generatörün geçici reaktansı xd' ilgili geçici reaktans UN, Gen Primer anma gerilimi generatör IN, Gen primer anma akımı generatör nAT Akım trafosu dönüşüm oranı nGT Gerilim trafosu dönüşüm oranı Böylece generatör tipine ve sekonder anma akımına göre UN = 100 V veya 120 V'un un bir sekonder anma geriliminde yaklaşık reaktans alanları aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablo 2-11 Sekonder tarafla ilgili geçici generatör reaktansları Generatör tipi xd' Xd' Xd' Xd' Xd' UN = 100 V/ IN = 1 A UN = 120 V/ IN = 1 A UN = 100 V/ IN = 5 A UN = 120 V/ IN = 5 A Tam kutup rotor 0,13...0,35 7,5 Ω...20,2 Ω 9,4 Ω...24,3 Ω 1,5 Ω...4,0 Ω 1,9 Ω...4,9 Ω Çıkık kutup rotor 0,20...0,45 11,5 Ω...26,0 Ω 13,9 Ω...31,2 Ω 2,3 Ω...5,2 Ω 2,8 Ω...6,2 Ω Generatörün bir makine transformatörü üzerinden şebeke ile bağlı olması koşulu olabileceğinden, parametreleme şebeke yönünde, kademe dışı koruma Karakteristik 1 ile yakl. % 70 - % 90 transformatörün içine ve Karakteristik 2 ile şebekenin içine kadar ölçülebilecek şekilde seçilir. Zc 'nin parametrelemesi 3506 adresinde yani % 70 - % 90 transformatörün kısa devre empedansı XK seçilir. Karakteristik 2 3507 no'lu Zd Zc adresinde transformatör-kısa devre empedansının geriye kalan bölümü parametrelenir, gerektiğinde denetlenen hat bölümümün ek empedansına tamamlanır. Aşağıdaki tablo transformatörlerin sekonder tarafla ilişkili kısa devre empedanslarının tipik değerlerini XK gösterir, IN = 1 A ve IN = 5 A sekonder anma akımlarında, aşağıdaki formül kısa devre gerilimden gelen kısa devre empedansının hesabını gösterir. Tablo 2-12 Transformatörlerin sekonder tarafıyla ilişkili kısa devre empedansları Transformatör tipi uk XK XK XK XK UN = 100 V/ IN = 1 A UN = 120 V/ IN = 1 A UN = 100 V/ IN = 5 A UN = 120 V/ IN = 5 A Blok trafo 8 %...13 % 4,6 Ω...7,5 Ω 5,5 Ω...9,0 Ω 0,9 Ω...1,5 Ω 1,1 Ω...1,8 Ω Genel 3 %...16 % 1,7 Ω...9,2 Ω 2,1 Ω...11,1 Ω 0,3 Ω...1,8 Ω 0,4 Ω...2,2 Ω SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 163 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Güç salınımı poligonu genişliği Za ile parametrelenir. Bu ayar değeri 3504 Za toplam empedans değeri ile belirlenir Ztop ve aşağıdaki şekilde gösterilen denklemden çıkartılabilir. Burada Ztop için seçime bağlı olarak Zb ve Zd ayar değerlerinin toplamı (Generatör ve Şebeke arasındaki güç salınımı açısı) veya Zb ve Zc toplamı kullanılır (Generatör ve Blok transformatör arasındaki güç salınımı açısı). Sonuncuda olağan ayarda 3504 no'lu adreste Za seçilmiştir. Bu durumu kolaylaştırmak için, bir güç salınımı açısı δ = 120° olmasına ve generatör gerilimi UG ve şebeke geriliminin UN değer olarak eşit olmalarına çaba gösterilir: Şekil 2-72 Empedans ibresi ve δ Açısıyla güç salınımı poligonu Maksimum güç salınımı frekansı Güç salınımı poligonunun seçilmiş Za genişliğiyle son olarak maksimum tespit edilebilen güç salınımı frekansı belirlenir. Düşünce olarak, hızlı güç salınımlarında poligon dahilindeki minimum iki empedans değerinin tanınması (yani ölçüm değerleri sınır durumunda poligonun geniş olduğu kadar birbirinden ayrı olmalıdır) aşağıdaki yaklaşım formülünden maksimum tespit eilebilir güç salınımı frekansı fP için çıkarılabilir: Böylece 50 Hz'lik anma frekansında (T = 20 ms) ve yukarda anlatılan ayar önerisi oluşumu: Za ≈ 0,289 · Ztop. fP ≈ 10 Hz Maksimum güç salınımı frekansı olarak. Güç salınımı poligonunun eğim açısı ϕ parametrelenebilir (Adres 3508 PHI POLİGON) ve böylece optimal ilgili sistem koşullarına uydurulabilir. Örnek: Generatör verileri: 164 xd' = 0,20 UN = 6,3 kV IN = 483 A SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Transformatör verileri: uK =7% SN = 5,3 MVA UN = 6,3 kV Trafo dönüşüm oranları: Akım trafosu üAkım = 500 A/1 A Buradan generatörün sekonder geçici reaktansı hesaplanır: Zb ≈ Xd' nedeniyle, Adres 3505 Zb için ayar değeri belirlidir. Makine transformatörünün sekonder kısa devre empedansı için trafo dönüşüm oranı dikkate alınmasıyla: Karakteristik 1, transformatörün içinde yakl. % 85'i kadar bulunuyorsa, ayar Zc ≈ 0,85 · 4,2 Ω ≈ 3,6 Ω oluşur. İlave olarak denetlenen hat bölümünün empedansı transformatör-kısa devre empedansı ile birlikte yaklaşık 10 Ω olduğu varsayılırsa (.../1 A Trafo için), o zaman ayar değeri 3507 için Zd - Zc = 6,4 Ω oluşur. Za güç salınımı poligonunun genişliği toplam empedans Ztop ile belirlidir. Hesaplama örneğinde Ztop için Karakteristik 1'in empedansı (Generatör reaktansı ve Transformatör–Kısa devre empedansı payı toplamı = Zb ve Zc = 12 Ω + 3,6 Ω = 15,6 Ω ayar değeri toplamı) temel olarak: Za ≈ 0,289 · 15,6 Ω ≈ 4,5 Ω. Güç salınımı periyotlarının sayısı 3509 G/S KAR. 1 adresiyle Karakteristik 1'i kestikten sonra açmaya sebep olan güç salınımı periyotlarının sayısı ayarlanır. Blok alanının dahilindeki güç salınımlarında uzun süre beklenmemesi için, güç salınımı frekansı genellikle arttığı ve böylece makine çalışması daha fazlalaştığı için, özel hesaplamalar mevcut değilse, ayar 1 (veya 2) önerilir. Diğer taraftan güç salınımları şebeke taraflı güç salınımı merkeziyle daha az kritiklerdir ve genellikle daha yüksek bir dolaşma sayısını taşırlar, o zaman Adres 3510 G/S KAR. 2 genellikle 4'e ayarlanır. Karakteristik 1 veya 2'nin herbir kesilmesinden sonra parametrelenebilen bir durma zamanı (Adres 3511 T-TUTMA) başlatılır. Durma zamanının bitişinden sonra başlatma, sayaç n1 'in veya n2 'nin bırakmasıyla sıfıra düşer, bir güç salınımı işlemi yani yine „unutulmuş“ olur. Süre bir kademe dışı çevriminin maksimum periyot süresini (yani minimum güç salınımı frekansında) baypaslar. Tipik ayar değerleri 20 s - 30 s'de bulunur. Sayaç n1 'in herbir artışı (bzw. n2) tutma süresini yeniden başlatır ve bir „Kademe dışı Karakteristik 1“ ihbarı oluşturur (veya „Kademe dışı Karakteristik 2“). Bu ihbarlar Adres 3512 'de parametrelenmiş T-SİNYAL süresinden sonra kaybolur. Eğer bu süre iki güç salınımı arasındaki süreden daha büyük ayarlandıysa, o zaman „Kademe dışı Karakteristik 1(2)“ ihbarı kademe dışının ilk tanınmasında ortaya çıkar ve kademe dışının son tanınmasından sonra parametrelenmiş T-SİNYAL süresinden sonra kaybolur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 165 Fonksiyonlar 2.20 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 2.20.4 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü olağan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 3501 K/D KORUMA OFF ON Röle BLK OFF Kademe Dışı Koruma 3502 I1> SÜRME 20.0 .. 400.0 % 120.0 % Ölçme Sürme I1> Çalışma Akımı 3503 I2< SÜRME 5.0 .. 100.0 % 20.0 % Ölçme Sürme I2< Çalışma Akımı 3504 Za 1A 0.20 .. 130.00 Ω 4.50 Ω 5A 0.04 .. 26.00 Ω 0.90 Ω Poligonun Za Direnci (genişlik) 1A 0.10 .. 130.00 Ω 12.00 Ω 5A 0.02 .. 26.00 Ω 2.40 Ω 1A 0.10 .. 130.00 Ω 3.60 Ω 5A 0.02 .. 26.00 Ω 0.72 Ω 1A 0.00 .. 130.00 Ω 6.40 Ω 5A 0.00 .. 26.00 Ω 1.28 Ω 3505 3506 3507 Zb Zc Zd - Zc Poligonun Zb Reaktansı (geri) Poligonun Zc Reaktansı (ileri karakt.1) Reaktans Farkı Karakt.1 - 2 (ileri) 3508 PHI POLİGON 60.0 .. 90.0 ° 90.0 ° Poligonun Eğim Açısı 3509 G/S KAR. 1 1 .. 10 1 Güç Salınımı Sayısı: Karakteristik 1 3510 G/S KAR. 2 1 .. 20 4 Güç Salınımı Sayısı: Karakteristik 2 3511 T-TUTMA 0.20 .. 60.00 sn 20.00 sn Arıza Tespiti Tutma Süresi 3512 T-SİNYAL 0.02 .. 0.15 sn 0.05 sn İhbar Karakt. 1/2 için Min. Sinyal Sü. 2.20.5 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5053 >K/D BLK EM >Kademe Dışı koruma BLOKLAMA 5061 K/D OFF AM Kademe Dışı koruma DEVRE DIŞI 5062 K/D BLKdı AM Kademe Dışı koruma BLOKLANDI 5063 K/D AKTİF AM Kademe Dışı koruma AKTİF 5067 K/D kar. 1 AM Karakteristik 1 kademe Dışı puls' ı 5068 K/D kar. 2 AM Karakteristik 2 kademe Dışı puls' ı 5069 K/D kar.1 baş. AM Kademe Dışı karakteristik 1 başlatma 5070 K/D kar.2 baş. AM Kademe Dışı karakteristik 2 başlatma 5071 K/D AÇMA kar. 1 AM Kademe Dışı AÇMA karakteristiği 1 5072 K/D AÇMA kar. 2 AM Kademe Dışı AÇMA karakteristiği 2 166 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Düşük gerilim koruma, elektrikli makinelerdeki ani gerilim düşüşlerini kapsar ve müsaade edilmeyen işletim durumlarını ve mümkü-n kararlılık kaybını önler. İki kutuplu kısa devrelerde veya toprak arızalarda gerilimlerin simetrik olmayan kesintiler oluşur. Üçlü tek fazlı ölçme sistemi karşısında pozitif bileşen sistemin tespiti bu işlemlerden etkilenmez ve özellikle kararlılık problemlerinin hükmünde avantaj sağlar. 2.21.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Şekli Yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı üç faz-toprak-gerilimin temel titreşimlerinden pozitif bileşen sistem hesaplanır ve bu koruma fonksiyonuna beslenir. Düşük gerilim koruma, iki kademeli olarak tasarlanmıştır. Ayarlanabilir gerilim eşiklerinin altında kalınması durumunda bir başlatma bildirimi gerçekleşir. Bir gerilim başlatması için ayarlanabilir bir zaman mevcut ise, bir Açma komutu verilir. Böylece sekonder gerilimin kesilmesinde korumanın hatalı başlarmaması için, her kademe kendisi için ve/veya her ikisi beraber ikili giriş(ler) üzeri bloklanabilir, ör. bir gerilim trafosu-koruma şalterinden. Ayrıca her iki kademenin bloklaması dahili bir Sigorta Arızası İzleme ile gerçekleşir (bakın Bölüm 2.42.1). Şu an bir başlatma mevcutsa, eğer cihaz işletme durumu 0'a giderse (yani, kullanılabilir ölçme büyüklükleri bulunmuıyorsa veya müsaadeli frekans alanı terkedildiyse), o zaman bu durum tutulur. Böylece bir açma bu şartlarda da mümkün olur. Kendi kendini tutma, bırakma değerinin üzerinden ölçme büyüklüğünün yükseltilmesi ile veya bloklama girişinin etkinleştirilmesiyle kaldırılabilir. Cihazın işletme durumu 0'da bulunmasından önce bir başlatma mevcut değilse (yani ör. ölçme büyüklükleri mevcut olmadan cihazın açılmasında), o zaman ne bir Başlatma ve ne de bir Açma gerçekleşir. İşletme durumu 1'e geçişte (yani ölçme değerleri atama ile) muhtemelen derhal bir Açma gerçekleşebilir. Bunun için, düşük gerilim korumanın bloklama girişini kesici yardımcı kontağı üzeri etkinleştirmek ve o zaman ör. bir koruma başlatmasıyla koruma fonksiyonlarını bloklamak önerilir. Aşağıdaki şekilde, düşük gerilim koruma için mantık şeması görülmektedir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 167 Fonksiyonlar 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Şekil 2-73 2.21.2 Düşük Gerilim Korumanın Mantık Şeması Ayar Notları Genel Düşük gerilim koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 140, DÜŞÜK GERİLİM = Etkin) ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4001 no'lu DÜŞÜK GERİLİM adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Ayar değerleri Gerilimlerin pozitif bileşen sistemi ve bununla birlikte başlatma eşikleri faz-faz büyüklükler olarak (Klemens gerilimi · √3) değerlendirilmesine dikkat edilmelidir. Düşük gerilim korumanın birinci kademesi normalinde makine geriliminin yakl. % 75'ine, yani Adres 4002 U< = 75 V ayarlanır. Zaman ayarı, 4003 T U<, stabil olmayan işletime yol açan gerilim düşmeleri devreden çıkarılacak şekilde seçilmelidir. Gecikme, müsaadeli kısa süreli gerilim düşmelerinde sistemin kapatılmasından kaçınmak için yeterince büyük olmalıdır. İkinci kademe için daha alçak bir başlatma eşiği 4004 U<< ör. = 65 V kısa bir açma zamanı ile 4005 T U<< ör. = 0,5 s kombine edilmelidir ve böylece kullanıcının kararlılık davranışına yaklaşık bir uyarlamaya erişilir. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ilave gecikme süreleridir. Bırakma oranı 4006 BIRAKMA ORANI adresi altında hassas kademeli işletme koşullarına uyarlanabilir. 168 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.21 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 2.21.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4001 DÜŞÜK GERİLİM OFF ON Röle BLK OFF Düşük Gerilim Koruma 4002 U< 10.0 .. 125.0 V 75.0 V U< Çalışma Gerilimi 4003 T U< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T U< Zaman Gecikmesi 4004 U<< 10.0 .. 125.0 V 65.0 V U<< Çalışma Gerilimi 4005 T U<< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T U<< Zaman Gecikmesi 4006A BIRAKMA ORANI 1.01 .. 1.20 1.05 U<, U<< Bırakma Oranı 2.21.4 Bilgi Listesi No. 6503 Bilgi >D.Gerilim BLK Bilgi Tipi EM Açıklama >Düşük gerilim koruma BLOKLAMA 6506 >U< BLK EM >Düşük Gerilim koruma U< BLK 6508 >U<< BLK EM >Düşük Gerilim koruma U<< BLK 6530 D.Gerilim OFF AM Düşük Gerilim koruma DEVRE DIŞI 6531 D.Gerilim BLK AM Düşük Gerilim koruma BLOKLANDI 6532 D.Gerilim AKTİF AM Düşük Gerilim koruma AKTİF 6533 U< başlatıldı AM Düşük Gerilim U< başlatıldı 6537 U<< başlatıldı AM Düşük Gerilim U<< başlatıldı 6539 U< AÇMA AM Düşük Gerilim U< AÇMA 6540 U<< AÇMA AM Düşük Gerilim U<< AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 169 Fonksiyonlar 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) Aşırı gerilim koruma, elektriksel makinenin ve bununla bağlı sistem parçalarının müsaade edilmeyen gerilim yükselmelerinden ve bunların izolasyonunu zararlardan korunma görevini üstlenir. Gerilim yükselmeleri; ör. uyartım sisteminin manuel kullanımında hatalı işletim ile, otomatik gerilim regülatörünün hatalı çalışması ile, Bir generatörün (Tam-)Yük kapamasından sonra, şebekeden ayrılmış generatörde veya ada işletiminde ortaya çıkar. 2.22.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Şekli Aşırı gerilim korumada, faz-faz gerilimlerin mi yoksa faz-toprak-gerilimlerin mi kullanılması gerektiği seçilebilir. Yüksek aşırı gerilimde bir kısa süreli gecikme ile devreden çıkarılır, düşük aşırı gerilimlerde gerilim regülatörünü kullanmak için ve gerilimin tekrar anma alanına ayarlanması için bir uzun süreli gecikme ile devreden çıkarılır. Gerilim sınır değerleri ve gecikme süreleri her iki kademe için ayrı ayrı ayarlanabilir. Her kademe kendisi ve/veya her ikisi için beraber ikili giriş(ler) üzerinden bloklanabilir. Aşağıdaki şekil aşırı gerilim korumanın mantık şemasını gösterir. Şekil 2-74 170 Aşırı gerilim korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 2.22.2 Ayar Notları Genel Aşırı gerilim koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 141, AŞIRI GERİLİM = Etkin) ayarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4101 no'lu AŞIRI GERİLİM adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Ayar değerleri Korumanın hangi ölçme büyüklükleriyle çalışılması gerektiği 4107 DEĞERLER altında ayarlanır. Olağan ayarda (Normal durum) faz-faz gerilimlerden yola çıkılır (= U-f-f). Topraklı sıfır iletkenli düşük gerilim makinelerde faz-toprak-gerilimler seçilir (= U-f-t). Burada, faz-toprak-gerilimlerin ölçme büyüklükleri olarak seçiminde de, koruma fonksiyonlarının ayar değerlerinin faz-faz büyüklüklerle ilgili olduğuna dikkat edilmelidir. Aşırı gerilim korumanın sınır değerlerinin ve gecikme zamanlarının ayarı gerilim regülatörünün gerilim değişikliklerini düzenleyebilme hızına göre düzenlenir. Koruma, hatasız çalışan gerilim regülatörünün ayar işlemine müdahale etmemelidir. İki kademeli karakteristik bu nedenle daima ayar işleminin gerilim zaman karakteristiğinin üzerinde bulunur. Uzun zaman kademesi 4102 U> ve 4103 T U> kalıcı aşırı gerilimlerde müdahale etmelidir. Yakl. %110 -% 115'e UN ve ayar hızına göre 1,5 s - 5 s'ye ayarlanır. Generatörün tam yük kapatmasında gerilim ilk önce geçici gerilime yükselir ve sonra gerilim regülatörü tarafından tekrar kendi anma değerine azaltılır. U>>-Kademesi kısa zaman kademesi olarak öyle ayarlanır ki, geçici işlem tam yük kapamada bir Açmaya yol açmaz. Alışıldığı gibi ör. 4104 U>> için yakl.% 130 UN bir gecikme ile 4105 T U>> sıfırdan 0,5 s'ye kadardır. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ilave gecikme süreleridir. Bırakma oranı 4106 no'lu BIRAKMA ORANI adresi altında hassas kademeli işletme koşullarına uyarlanır ve yüksek doğruluklu ihbarlar için kullanılabilir (ör. rüzgar türbinlerinin şebeke beslemesinde). 2.22.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4101 AŞIRI GERİLİM OFF ON Röle BLK OFF Aşırı Gerilim Koruma 4102 U> 30.0 .. 170.0 V 115.0 V U> Çalışma Gerilimi 4103 T U> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T U> Zaman Gecikmesi 4104 U>> 30.0 .. 170.0 V 130.0 V U>> Çalışma Gerilimi 4105 T U>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T U>> Zaman Gecikmesi 4106A BIRAKMA ORANI 0.90 .. 0.99 0.95 U>, U>> Bırakma Oranı 4107A DEĞERLER U-f-f U-f-t U-f-f Ölçüm Değerleri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 171 Fonksiyonlar 2.22 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 2.22.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 6513 >A.Gerilim BLK EM >Aşırı Gerilim koruma 6516 >U> BLK EM >Aşırı gerilim koruma U> BLOKLAMA 6517 >U>> BLK EM >Aşırı gerilim koruma U>> BLOKLAMA 6565 A.Gerilim OFF AM Aşırı gerilim koruma DEVRE DIŞI 6566 A.Gerilim BLK AM Aşırı gerilim koruma BLOKLANDI 6567 A.Gerilim AKTİF AM Aşırı gerilim koruma AKTİF 6568 U> başlatıldı AM Aşırı gerilim U> başlatıldı 6570 U> AÇMA AM Aşırı gerilim U> AÇMA 6571 U>> başlatıldı AM Aşırı gerilim U>> başlatıldı 6573 U>> AÇMA AM Aşırı gerilim U>> AÇMA 172 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) Frekans koruma, generatörün Aşırı- ve Düşük frekanslarını tespit etme görevini üstlenir. Frekans eğer müsaade edilen aralığın dışına çıkarsa, bir generatörü sistemden ayırmak gibi, uygun anahtarlama işlemleri başlatılır. Frekans düşmesi şebekenin aktif güç kullanımının yükseltilmesiyle veya frekansın veya bir hız regülatörünün hatalı çalışması yüzünden olabilir. Frekans düşme koruması, (geçici) ada şebekesinde çalışan generatörlerde de, burada işletici gücün kesilmesinde ters güç koruma çalışamadığından, kullanılabilir. Generatör, frekans düşme koruması vasıtasıyla şebekeden ayrılabilir. Frekans artışı ör. yük atmalarla (yalnız başına çalışan bir sistemde) veya bir güç frekansı kontrolünün hatalı çalışması sonucu olur. Aynı zamanda, yüksüz uzun hatları besleyen generatörler için kendi kendini uyartma riski de mevcuttur. Filtre fonksiyonlarının kullanılması sayesinde, ölçme üst titreşim etkilerinden bağımsızdır ve yüksek bir doğruluğa ulaşır. 2.23.1 Fonksiyon Tanımı Frekans yükselmesi/-düşmesi Frekans koruma, f1’den f4’e kadar dört frekans elemanından oluşmuştur. Böylece koruma değişken sistemin tüm durumlarına uydurulur, bu kademeler opsiyonel olarak frekans düşmesi veya -yükselmesi için kullanılabilir ve ayrı ve birbirinden bağımsız ayarlanabilir, böylece farklı kumanda fonksiyonları tetiklenebilir. Parametreleme, ilgili kademenin ne için kullanılacağına karar verir. Frekans kademesi f4 yerine parametrelenen sınır değerinden bağımsız, bu kademenin Yükselme- veya Düşme kademesi mi olarak çalışması gerektiği belirlenebilir. Eğer ör. anma frekansının altında bir frekans aşılmasında bir sinyal verme arzu ediliyorsa, bu nedenle özel uygulamalar için de kullanılabilir. Çalışma alanları Gerilimlerin pozitif bileşen sistemi yeterli büyüklükte mevcut olduğu sürece, frekans tespit edilebilir. Eğer gerilim ayarlanabilir bir dUmin = değerinin altına düşmüşse, o zaman burada sinyalden doğru frekans değerleri artık hesaplanamayacağından frekans koruma bloklanır. Frekans yükselmesi korumasında aşırı frekans başlatmasının, işletim durumu 0'a geçişte bir durması vukuu bulur, eğer son ölçülen frekans >66 Hz değerine sahipse. Kapama komutu, fonksiyonun bloklanmasıyla veya işletim durumu 1'e geçişle geri döner. Eğer işletim durumu 0'a geçişten önce son ölçülen frekans <66 Hz ise, başlatma düşer. Frekans düşme koruması, işletim durumu 0'a geçişte çok düşük frekans nedeniyle artık tam frekans ölçümü olmazsa ve Başlatma veya Açma bırakılırsa gerçekleşir. Zamanlar/Mantık Çalıştırılmış herbir zaman kademesiyle Açmalar geciktirilebilir. İlgili zaman dolduğunda, bir Açma kumandası üretilir. Başlatma bırakmasından sonra açma sinyali de derhal resetlenir; ancak açma komutu en az minimum komut süresi kadar sürdürülür. Dört frekans kademesinin her biri, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı bloklanabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 173 Fonksiyonlar 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) Şekil 2-75 2.23.2 Frekans Korumanın Mantık Şeması Ayar Notları Genel Frekans koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 142 no’lu adres FREKANS Koruma = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4201 no"lu A./D. FREKANS adresinde fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Değerleri Sistemin anma akımının projelendirilmesiyle ve f1 BAŞLATMA - f4 BAŞLATMA kademelerinin her biri için frekans eşiğiyle, fonksiyon Yükselme- veya Düşme koruması olarak belirlenir. Eğer eşik değeri anma frekansından daha küçük prametrelendirilirse, bir frekans düşme kademesi söz konusu olur. Eğer eşik değeri anma frekansından daha büyük prametrelendirilirse, bir frekans yükselme kademesi gerçekleşir. Not Eğer eşik değeri anma frekansına eşit prametrelendirilirse, kademe etkin değildir. Frekans kademesi f4 için daha önce anlatılan, eğer Parametre 4214 EŞİK f4 , otomatik olarak ayarlandıysa doğru olur (Olağan ayar). Opsiyonel olarak bu parametre f> veye f< olarak ayarlanabilir ve böylece parametrelendirilen sınır değerinden f4 BAŞLATMA bağımsız olarak değerlendirme yönü (Yükselme- veya Düşme tespiti) belirlenebilir. Eğer frekans koruma yük atma ve şebeke ayırma amacıyla kullanılacaksa, o zaman ayar değerleri somut şebeke koşullarına bağlı olur. Normalde; yük atma için, müşterilerin veya müşteri gruplarının önem sırası dikkate alınarak bir koordinasyon çizelgesi (yük atma planı) hazırlanır. 174 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) Güç santrallerinde başka uygulama örnekleri de mevcuttur. Ayarlanacak olan frekans değerleri, daha çok güç sistemi/güç santrali operatörünün bildirimlerine bağlıdır. Bu bağlamda; frekans düşme koruma, güç istasyonunu, zamanında güç sisteminden ayırarak santralin kendi yük talebini de garanti eder. Turbo regülatör, makineyi yeniden anma frekansına ayarlar. Sonuç olarak, istasyonun kendi yükü, sürekli anma frekansında sağlanır. Turbo generatörler genel olarak anma frekansının % 95'inin altına kadar çalışabilirler, bunun için koşul görünen gücün aynı ölçülerde azaltılmasıdır. Endüktif tüketiciler için frekans azalması sadece yüksek bir akım tüketimi anlamına gelmez, aynı zamanda stabil işletimin bir tehlikesi anlamını da taşır. Bu nedenle genellikle sadece kısa süreli frekans gerilemelerinde yaklaşık 48 Hz'e ( fN = 50 Hz'de) veya 58 Hz (fN = 60 Hz'de) müsaade edilir. Bir frekans yükselmesi, örneğin bir yük atma veya (örneğin yalnız başına çalışan bir sistemde) bir hız regülatörünün hatalı çalışması yüzünden olabilir. Bu durumda; aşırı frekans koruma, ör. bir aşırı hız koruma olarak kullanılabilir. Ayar örneği: Sebep Kademe Ayar değerleri fN = 50 Hz için fN = 60 Hz için Gecikme f1 Şebeke ayırma 48,00 Hz 58,00 Hz 1,00 s f2 Hareketsiz duruş 47,00 Hz 57,00 Hz 6,00 s f3 Uyarı 49,50 Hz 59,50 Hz 20,00 s f4 Uyarı veya Açma 52,00 Hz 62,00 Hz 10,00 s Gecikmeler T f1 - T f4 gecikme süreleriyle (Adresler 4204, 4207, 4210 ve 4213) frekans kademelerinin bir öncelik sırasına ulaşılabilir. Ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. Minimum Gerilim 4215 no'lu dUmin = adresi altında minimum gerilim ayarlanır, bunun altında kalınması durumunda frekans koruma bloklanır. Önerilen değer yakl. % 65 UN'dir. Parametre değeri bu sırada faz-faz büyüklüklerle ilgilidir (faz-faz-gerilim). 0 ayarı ile minimum gerilim sınırlaması hizmet dışı bırakılabilir (deaktive). 2.23.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4201 A./D. FREKANS OFF ON Röle BLK OFF Aşırı / Düşük Frekans Koruma 4202 f1 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 48.00 Hz f1 Çalışma 4203 f1 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 58.00 Hz f1 Çalışma 4204 T f1 0.00 .. 600.00 sn 1.00 sn T f1 Zaman Gecikmesi 4205 f2 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 47.00 Hz f2 Çalışma 4206 f2 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 57.00 Hz f2 Çalışma 4207 T f2 0.00 .. 100.00 sn 6.00 sn T f2 Zaman Gecikmesi 4208 f3 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 49.50 Hz f3 Çalışma 4209 f3 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 59.50 Hz f3 Çalışma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 175 Fonksiyonlar 2.23 Frekans Koruma (ANSI 81) Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4210 T f3 0.00 .. 100.00 sn 20.00 sn T f3 Zaman Gecikmesi 4211 f4 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 52.00 Hz f4 Çalışma 4212 f4 BAŞLATMA 40.00 .. 66.00 Hz 62.00 Hz f4 Çalışma 4213 T f4 0.00 .. 100.00 sn 10.00 sn T f4 Zaman Gecikmesi 4214 EŞİK f4 otomatik f> f< otomatik Kademe f4 Eşik İşlemi 4215 dUmin = 10.0 .. 125.0 V; 0 65.0 V Çalışma için gerekli minimum gerilim 2.23.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5203 >Frekans BLK EM >Frekans koruma BLOKLAMA 5206 >f1 BLK EM >Kademe f1 BLOKLAMA 5207 >f2 BLK EM >Kademe f2 BLOKLAMA 5208 >f3 BLK EM >Kademe f3 BLOKLAMA 5209 >f4 BLK EM >Kademe f4 BLOKLAMA 5211 Frekans OFF AM Frekans koruma OFF 5212 Frekans BLKdı AM Frekans koruma BLOKLANDI 5213 Frekans AKTİF AM Frekans koruma AKTİF 5214 Frek. D.Ger BLK AM Frekans koruma düşük gerilim bloklama 5232 f1 başlatıldı AM f1 başlatıldı 5233 f2 başlatıldı AM f2 başlatıldı 5234 f3 başlatıldı AM f3 başlatıldı 5235 f4 başlatıldı AM f4 başlatıldı 5236 f1 AÇMA AM f1 AÇMA 5237 f2 AÇMA AM f2 AÇMA 5238 f3 AÇMA AM f3 AÇMA 5239 f4 AÇMA AM f4 AÇMA 176 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Aşırı uyartım koruma, generatörlerde ve transformatörlerde, özellikle Enerji santralı-Blok transformatörlerde müsaadesiz bir yüksek endüksiyon tespitine hizmet eder. Koruma, eğer korunan nesneden, ör. blok transformatöre endüksiyonun önceden verilen sınır değeri aşıldıysa müdahale etmelidir. Transformatör ör., eğer güç santralı bloğu tam yük işletimden kapanmışsa ve gerilim regülatörü hiç veya yeterince hızlı reaksiyon göstermiyorsa ve böylece bundan dolayı bağlı gerilim yükselişi önlenmiyorsa tehlikededir. Aynı şekilde frekansın düşüşü (hız) ör. yalnız başına çalışan bir sistemde müsaadesiz bir endüksiyon yükselişine yol açabilir. Endüksiyonun anma değeri üzerine yükselişi, manyetik çekirdeğin hızlı bir doymasına ve yüksek bir endüksiyon akımı kaybına yol açar. 2.24.1 Fonksiyon Tanımı Ölçme Yöntemleri Aşırı uyartım koruma, Gerilim U/Frekans f bölümünü ölçer, bu endüksiyon B'ye orantılıdır ve onu anma endüksiyonu BN 'e orantılar. Gerilim ve frekans burada korunan nesnenin anma değerleriyle (Generatör, Transformatör) ilişkilidir. Üç faz-faz gerilimlerin maksimumu hesaplama için kullanılır. Denetlenebilir frekans aralığı 10 Hz - 70 Hz'e kadar uzanır. Trafo uyarlama Dahili bir düzeltme faktörü üzerinden (UN prim/UN Mak) gerilim trafosunun ve korunan nesnenin primer gerilimleri arasındaki muhtemel bir sapma kompanze edilebilir. Bunun için başlatma değerlerinin ve karakteristiğin sekonder değerlere çevrilmesi gerekmez. Koşul, ancak sistem büyüklüğünün doğru verisi trafonun primer anma gerilimi ve korunan nesnenin anma gerilimidir (bakın Bölüm 2.5 ve 2.7). Karakteristikler Aşırı uyartım koruma, korunan nesneye aşırı uyartım ile öğretilen ısınmanın yaklaşık benzetimi için iki kademe karakteristiği ve bir termal karakteristik içerir. Birinci başlatma eşiğinin aşılmasında (Uyarı kademe 4302 U/f >) bir zaman kademesi 4303 T U/f > başlatılır, bunun bitişinden sonra bir uyarı ihbarı oluşur. Başlatma eşiğinin aşılmasıyla aynı anda bir sayma anahtarlaması müsaadesi verilir. Mevcut bulunan U/f değerine uygun olarak bu ağırlıklı sayaç düzenlenir, o zaman açma zamanı parametrelenen karakteristiğe göre oluşur. Açma sayıcı değerine ulaşılmasında bir Açma kumandası verilir. Başlatma eşiğinin altında kalınması durumunda Açma kumandası geri çekilir ve sayıcı parametrelenebilir bir soğutma zamanı verisine uygun olarak azaltılır. Termal karakteristik, aşırı uyartım U/f (anma değeriyle ilişkili) ve açma zamanı t'nin 8 Değer çifti ile verilmiştir. Çoğu durumlarda standart transformatörlerle ilgili olan olağan ayarlanmış Karakteristik, yeterli bir koruma gösterir. Bu karakteristik korunan nesnenin gerçek termal oranına uymuyorsa, o zaman müşteriye özgü açma zamanları verisiyle önceden verilmiş aşırı uyartım değeri için U/f istenen her karakteristik gerçekleştirilebilir. Ara değerler doğrusal interpolasyonla cihazda kazanılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 177 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Şekil 2-76 Aşırı uyartım korumanın açma aralığı Cihazın olaağan ayarından verilen açma karakteristiği Teknik Veriler'de Aşırı Uyartım Koruma bölümünde gösterilmiştir. Şekil 2-76 koruma oranını gösterir, eğer parametrelemede başlatma eşiği için (Parametre 4302 U/f >) termal karakteristiğin 1. ayar değerinden daha küçük veya daha büyük ayar değerleri seçilirse. Aşağıdaki şekil aşırı uyartım korumanın mantık şemasını göstermektedir. Bir bloklama girişi üzerinden ve bir reset üzerinden sayıcı sıfıra geri döner. 178 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Şekil 2-77 2.24.2 Aşırı uyartım korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel Aşırı uyartım koruma, 143 A. Uyartım KOR. = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4301 no'luA. Uyartım KOR. adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Aşırı uyartım koruma, orantıya bağlı olarak endüksiyon B olan Gerilim/Frekans oranını ölçer Koruma, eğer korunan nesneden, ör. blok transformatöre endüksiyonun önceden verilen sınır değeri aşıldıysa müdahale etmelidir. Transformatör ör., eğer güç santralı bloğu tam yük işletimden kapanmışsa ve gerilim regülatörü hiç veya yeterince hızlı reaksiyon göstermiyorsa ve böylece bundan dolayı bağlı gerilim yükselişi önlenmiyorsa tehlikededir. Aynı şekilde frekansın düşüşü (hız) ör. yalnız başına çalışan bir sistemde müsaadesiz bir endüksiyon yükselişine yol açabilir. U/f-Koruma, tüm işletim durumlarında hem gerilim regülatörünün hem de hız ayarlamasının doğru çalışmasını denetler. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 179 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Sabit Kademeler Korunan nesnenin üreticisi tarafından verilen endüksiyon sınır değeri, oranda anma endüksiyonu için (B/BN) sınır değeri ayarının temelini 4302 no'lu U/f > adresi altında oluşturur. 4302 no'lu adreste ayarlanan endüksiyon U/f sınır değeri aşılmasında bir başlatma ihbarı verilir, ilgili gecikme zamanlarının bitişinden sonra 4303 T U/f > bir uyarı ihbarı gerçekleşir. Çok büyük aşırı uyartımların hızlı kaldırılabilmesi için, bir Açma/Kademe karakteristiği öngörülür 4304 U/f >>, 4305 T U/f >>. Burada ayarlanan zaman, doğal çalışma sürelerini kapsamayan ek gecikme zamanlarıdır (Ölçme süresi, Bırakma süresi). Termal Karakteristik Açma-Kademe karakteristiği bir termal kademenin üzerindedir. Bunun için aşırı uyartım ile oluşturulmuş aşırı sıcaklık yaklaşık olarak benzetilmiştir. Adres 4302 altında ayarlanan U/f endüksiyonun sınır değerinin aşılmasında sadece şu anda bahsedilen Başlatma ihbarı üretilmez, ayrıca ayarlanan karakteristiğe bağlı olarak az ya da çok bir süreden sonra Açmayı teşvik eden bir sayıcıya müsaade verilir. Şekil 2-78 Termal Açma Karakteristiği (olağan ayarlarla) Olağan ayar olarak 4306 - 4313 parametreleri için karakteristik bir Siemens-Standart-Transformatörü için seçilir. Korunan nesnenin üreticisi tarafından verilmiş hiçbir veri bulunmuyorsa, olağan ayarlanmış Standart karakteristik korunur. Diğer taraftan her isteğe bağlı Açma karakteristiği, parametrelerin nokta nokta gösterimi verisiyle maksimum 7 doğru parçasıyla verilebilir Bunun için Açma zamanları t U/f = 1,05; 1,10; 1,15; 1,20; 1,25; 1,30; 1,35 ve 1,40 aşırı uyartım değerlerinde önceden verilen karakteristiklerde okunur ve 4306 t(U/f=1.05) - 4313 t(U/f=1.40) adreslerinde verilir. Noktalar arasında koruma cihazından doğrusal interpolasyon uygulanmıştır. 180 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Sınırlama Korunacak nesnenin ısınmasının benzetimi Açma sıcaklığının % 150'sinin aşılmasında sınırlanmıştır. Soğuma süresi Açma, başlatma eşiğinin bırakmasıyla termal gösterim ile resetlenir, sayaç içeriği ancak 4314 no'lu T SOĞUMA SÜRESİ adresi altında ayarlanan soğuma süresi sıfıra düşer. Ayrıca bu parametre termal benzetimin % 100'den % 0'a soğuması için gerekli zaman olarak tanımlanır. Trafo uyarlama Dahili bir düzeltme faktörü üzerinden (UN prim/UN Mak) gerilim trafosunun ve korunan nesnenin primer gerilimleri arasındaki muhtemel bir sapma kompanze edilebilir. Bununiçin koşul, içinde ayrıntılı bulunan Sistem parametrelerinin 221 Unom PRİMER ve 251 UN GEN/MOTOR Bölüm 2.5 'e göre doğru verilmiş olmasıdır. 2.24.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4301 A. Uyartım KOR. OFF ON Röle BLK OFF Aşırı Uyartım Koruma (U/f) 4302 U/f > 1.00 .. 1.20 1.10 U/f > Çalışma Değeri 4303 T U/f > 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T U/f > Zaman Gecikmesi 4304 U/f >> 1.00 .. 1.40 1.40 U/f >> Çalışma Değeri 4305 T U/f >> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T U/f >> Zaman Gecikmesi 4306 t(U/f=1.05) 0 .. 20000 sn 20000 sn U/f = 1.05 Zaman Gecikmesi 4307 t(U/f=1.10) 0 .. 20000 sn 6000 sn U/f = 1.10 Zaman Gecikmesi 4308 t(U/f=1.15) 0 .. 20000 sn 240 sn U/f = 1.15 Zaman Gecikmesi 4309 t(U/f=1.20) 0 .. 20000 sn 60 sn U/f = 1.20 Zaman Gecikmesi 4310 t(U/f=1.25) 0 .. 20000 sn 30 sn U/f = 1.25 Zaman Gecikmesi 4311 t(U/f=1.30) 0 .. 20000 sn 19 sn U/f = 1.30 Zaman Gecikmesi 4312 t(U/f=1.35) 0 .. 20000 sn 13 sn U/f = 1.35 Zaman Gecikmesi 4313 t(U/f=1.40) 0 .. 20000 sn 10 sn U/f = 1.40 Zaman Gecikmesi 4314 T SOĞUMA SÜRESİ 0 .. 20000 sn 3600 sn Soğuma için Zaman SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 181 Fonksiyonlar 2.24 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) 2.24.4 Bilgi Listesi No. 5353 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >U/f BLK EM >Aşırı uyartım koruma BLOKLAMA 5357 >HR TerBen U/f EM >U/f termal benzetim hafızasını resetle 5361 U/f> OFF AM Aşırı uyartım koruma DEVRE DIŞI 5362 U/f> BLKdı AM Aşırı uyartım koruma BLOKLANDI 5363 U/f> AKTİF AM Aşırı uyartım koruma AKTİF 5367 U/f> uyarı AM A.Uyartım koruma: U/f uyarı kademesi 5369 BR TerBen. U/f AM U/f termal benzetim hafızasını resetle 5370 U/f> başlatıldı AM Aşırı Uyartım koruma: U/f> başlatıldı 5371 U/f>> AÇMA AM Aşırı Uyartım koruma: U/f>> kademe AÇMA 5372 U/f> Termal AÇ AM Aşırı Uyartım koruma: Termal kademe AÇMA 5373 U/f>> baş.dı AM Aşırı Uyartım koruma: U/f>> başlatıldı 182 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Ters zamanlı düşük gerilim koruma ilk sırada kullanıcıyı (Endüksiyon makineler) tek başına çalışan sistemlerde olabilecek tehlikeli gerilim düşmelerinden korur ve müsaade edilmeyen işletme durumlarından ve böylece mümkün kararlılık kayıplarından kaçınılır. Enterkonnekte şebekelerde de yük atma kriteri olarak da kullanılabilir. İki kutuplu kısa devrelerde veya toprak arızalarda gerilimlerin simetrik olmayan kesintileri oluşur. Tek fazlı ölçme sistemi karşısında pozitif bileşen sistemin tespiti bu işlemlerden etkilenmez ve özellikle kararlılık problemlerinin hükmünde avantaj sağlar. 2.25.1 Fonksiyon Tanımı Ölçme büyüklüğü Yukarıda açıklanan sebeplerden dolayı üç faz-toprak-gerilimin temel titreşimlerinden pozitif bileşen sistem hesaplanır ve bu koruma fonksiyonuna atanır. Numerik filtrelemeye göre sadece temel titreşimler değerlendirilir. Sistem taraflı gerilim trafosu V-Bağlantıda bulunursa, koruma faz-faz gerilimlere oluşturulur ve dahili yıldız noktası serbestlik kazanır. Böylelikle bir sanal yıldız noktası oluşturulur, o zaman bunun devamında (sanal) faztoprak-gerilimler elde edilebilir (Ek A.3'teki bağlantı örneğine bakın). Açma Karakteristiği Bir gerilim zaman bağımlı Açma karakteristiği integral oranı ile motorların kararlılık karakteristiğine tam bir uyumu mümkün kılar. Eğer motor kararlılık karakteristiğinin alt bölgesine gelirse, o zaman durmaya kadar frenlenir ve çok düşük hızla işler, gerilim kısa bir süreden sonra tam geri dönse bile. Sadece kafes rotor motorlar -çalışma makinesinin karşı moment karakteristiği herbir devir için motorun kalıcı dönme momenti karakteristiğinin altında bulunan- anma devrine ulaşır. Tüm diğer motorlar boşa çalışma esnasında tekrar geri gelen gerilim nedeniyle termal veya bazı durumlarda mekanik olarak da aşırı zorlanırlar. Düşük gerilim koruma, tek kademeli olarak tasarlanmıştır. Böylece koruma sekonder gerilimin kaybında hatalı başlatmaması için, bir ikili giriş üzerinden bloklanabilir, ör. bir gerilim trafosu-koruma şalteri veya kapanmış makinede kesici yardımcı kontağı üzerinden. Ayrıca her iki kademenin bloklaması dahili bir Sigorta Arızası İzleme ile gerçekleşir (bakın Bölüm 2.42.2). Eğer hiçbir ölçme büyüklüğü cihazda bulunmuyorsa (İşletim durumu 0), başlatma mevcut olmasa da Açma gerçekleşmez. Böylece olmayan ölçme büyüklüklerinde düşük gerilim fonksiyonunun devreye alınmasında derhal bir koruma çalışması oluşmaması garantilenir. Eğer koruma fonksiyonu ölçme büyüklüklerinin atamasıyla ilk etkinlleştirilmişse, o zaman sadece bloklama ile tekrar inaktif yapılabilir. Şu an bir başlatma mevcutsa, eğer cihaz işletme durumu 0'a giderse (yani, kullanılabilir ölçme büyüklükleri bulunmuıyorsa veya müsaadeli frekans alanı terkedildiyse), o zaman bu durum tutulur. Gecikme zamanının hesabı açmaya kadar 0 V'a atlamada olduğu gibi gerçekleşir. Başlatma- veya Açma tutulması sadece gerilimlerin geri dönüşüyle veya bloklama girişinin çalıştırılmasıyla sonlandırılabilir. Bırakma oranı, Adres 4402 Up< BAŞ. altında ayarlanan eşik değerinin mutlak % 101 veya 0,5 V değerindedir. Başlatma ve Bırakma değeri arasında açma zamanı belirlemenin integral oranı „donmuş“ 'tur. Aşağıdaki şekilde, ters düşük gerilim koruma için mantık şeması görülmektedir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 183 Fonksiyonlar 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Şekil 2-79 2.25.2 Ters Düşük Gerilim Korumanın Mantık Şeması Ayar Notları Genel Ters düşük gerilim koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon (Bölüm 2.4, Adres 144, TERS D.GERİLİM = Etkin) yarlandıysa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 4401 no'lu TERS D.GERİLİM adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Ayar değerleri Gerilimlerin pozitif bileşen sisteminin ve bununla birlikte başlatma eşiklerinin faz-faz büyüklükler olarak (Klemens gerilimi · √3) değerlendirilmesine dikkat edilmelidir. Çalışma değerleri için kesin genel veriler yapılamaz. Koruma ilk sırada tüketiciyi (Endüksiyon makineler) olabilecek tehlikeli gerilim düşmelerinden koruması ve kararlılık problemlerinden kaçınılması için, ayar değeri normalinde yakl. % 75 makine gerilimine, yani Adres 4402 Up< BAŞ. = 75 V ayarlanır. İstisna durumlarda, eğer yüksek işleyiş esnasında gerilim çökmesi büyük ise, korumayı daha alçak bir değere ayarlamak gerekli olabilir. Zaman çarpanı, 4403 T U, stabil olmayan işletime yol açan gerilim düşmeleri devreden çıkarılacak şekilde seçilmelidir. Gecikme, müsaadeli kısa süreli gerilim düşmelerinde sistemin kapatılmasından kaçınmak için yeterince büyük olmalıdır. İhtiyaç durumunda Açma zamanı isteğe bağlı olarak bundan başka sonradan ayarlanan bir zaman kademesi ile 4404 T Up< uzatılır. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ilave gecikme süreleridir. 184 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.25 Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 2.25.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4401 TERS D.GERİLİM OFF ON Röle BLK OFF Ters Düşük Gerilim Koruma Up< 4402 Up< BAŞ. 10.0 .. 125.0 V 75.0 V Up< Çalışma Gerilimi 4403 T Çarpan 0.10 .. 5.00 sn; 0 1.00 sn Karakteristik için Zaman Çarpanı 4404 T Up< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T Up< Zaman Gecikmesi 2.25.4 Bilgi Listesi No. 6520 Bilgi >Up< BLK Bilgi Tipi Açıklama EM >Ters düşük gerilim koruma BLOKLAMA 6522 Up< OFF AM Ters Düşük Gerilim koruma DEVRE DIŞI 6523 Up< BLKdı AM Ters Düşük Gerilim koruma BLOKLANDI 6524 Up< AKTİF AM Ters Düşük Gerilim koruma AKTİF 6525 Up< Başlatıldı AM Ters Düşük Gerilim Up< başlatıldı 6526 Up< kar. baş.dı AM Ters Düşük Gerilim Up<-karakt. başlatıld 6527 Up< AÇMA AM Ters Düşük Gerilim Up< AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 185 Fonksiyonlar 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) Frekans değişim hızı koruma frekans değişiklikleri hızlı tespit edilebilir. Böylece frekans düşmelerine veya yükselmelerine hızlıca reaksiyon gösterilebilir. Frekans korumanın çalışma değerine ulaşılmasından önce bir akım kesme komutu (bakın Bölüm 2.23) verilebilir. Frekans değişim hızı koruma, oluşturulan ve ihtiyaç duyulan aktif güç arasında bir dengesizlik oluştuğu durumlarda ortaya çıkar. O zaman bir yandan ayar tekniği tedbirleri alınmalıdır ve diğer taraftan anahtarlama işlemleri yürütülmelidir. Bunlar Şebeke ayırma ve Tüketici kapamaları (yük atma) gibi yük hafifletme tedbirleri olabilir. Bir arızanın başlaması ne kadar erken kavranırsa, o kadar etkin olurlar. Koruma fonksiyonunun iki ana uygulaması böylece Şebeke ayırma ve Yük atmadır. 2.26.1 Fonksiyon Tanımı Ölçme Prensibi Pozitif bileşen sistem geriliminden periyot başına frekans bir ölçme penceresi üzerinden 3 periyottan hesaplanır ve iki birbirini takip eden frekans ölçüm değeri elde edilir. Ayarlanabilir bir zaman aralığı üzerinden (Olağan ayar 5 Periyot) bundan sonra frekans farkı oluşur. Frekans- ve Zaman farkı oranı frekans değişim hızına karşılık gelir, bu pozitif ya da negatif olabilir. Ölçüm devamlı (her periyot için) yürütülür. Denetleme yöntemiyle, ör. Düşük gerilim denetimi, Faz açısı atlamaları kontrolü vb., bir fonksiyon aşırılığından kaçınılır. Frekans yükselmesi-/düşmesi değişimi Frekans değişim hızı koruma dört kademeye df1/dt - df4/dt sahiptir. Böylece fonksiyon değişimli olarak sistem koşullarına uydurulur. Kademeler hem frekans düşme değişim hızına (-df/dt<) hem de frekans yükselme değişim hızına (+df/dt>) ayarlanabilir. Kademe -df/dt anma frekansından daha küçük veya bundan aşağı frekanslarda, eğer düşük frekans müsaadesi etkin ise, etki gösterir. df/dt> kademesi anma frekansının aşılmasına denk sayılır veya etkinleştirilmiş aşırı frekans müsaadesi üzerinde sayılır. Parametreleme, ilgili kademenin ne için kullanılacağına karar verir. Ayar parametrelerini makul bir ölçüye sınırlandırmak için, ayarlanabilir ölçüm penceresi frekans farkı oluşumu için ve bırakma farkı her iki kademe için geçerlidir. Çalışma aralığı Gerilimlerin pozitif bileşen sistemi yeterli büyüklükte mevcut olduğu sürece, frekans tespit edilebilir. Eğer ölçme gerilimi ayarlanabilir bir U MIN değerinin altına düşmüşse, o zaman burada sinyalden doğru frekans değerleri artık hesaplanamayacağından frekans koruma bloklanır. Zamanlar/Mantık Çalıştırılmış herbir zaman kademesiyle Açmalar geciktirilebilir. Bu küçük eğimlerin denetiminde tavsiye edilir. İlgili zaman dolduğunda, bir Açma kumandası üretilir. Başlatma bırakmasından sonra açma sinyali de derhal resetlenir; ancak açma komutu en az minimum komut süresi kadar tutulur. Dört frekans değişim kademesinin her biri, ikili girişler üzerinden ayrı ayrı bloklanabilir. Düşük gerilim bloklama tüm kademelere aynı anda etki edebilir. 186 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) Şekil 2-80 2.26.2 Frekan değişim hızı koruma mantık şeması Ayar Notları Genel Frekans değişim hızı koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 145 df/dt Koruma uygun ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Burada 2 ve 4 kademeler arasında seçilebilir. Olağan ayar 2 df/dt kad.'dır. 4501 no'lu df/dt Koruma adresinde fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Değerleri Ayar için yaklaşım şekli her kademe için özdeştir. İlk önce kademenin bir frekans yükselmesini f>fN 'de mi veya bir frekans düşüşünü f<fN 'de mi denetlemesi gerektiği belirlenmelidir. Bu ayar ör. Kademe 1 için 4502 no'lu df1/dt >/< adresi altında yapılır. Çalışma değeri mutlak değer olarak 4503 no'lu df1/dt KADEMESİ adresi altında ayarlanır. Ön işaret koruma fonksiyonunu 4502 adresi altındaki ayardan bilir. Başlatma değeri uygulamaya bağlıdır ve şebeke koşuıllarına göre düzenlenir. Genellikle bir şebeke araştırması gereklidir. Birdenbire elektrik tüketici kapatılırsa, bir aktif güç fazlalığı oluşur. Frekans yükselir ve bir pozitif SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 187 Fonksiyonlar 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) frekans değişimi oluşur. Buna karşılık generatörler kesilirse, o zaman bir aktif güç kıtlığı oluşur. Frekans düşer ve bir negatif frekans değişimi oluşur. Örnek niteliğinde tahmin için aşağıdaki ilişkiler kullanılabilir. Bunlar bir frekans değişiminin başlangıç hızı için (yak.1 Saniye) geçerlidir. Burada: fN Anma Frekansı ΔP Aktif güç değişimi ΔP = PTüketim – POluşturma SN Makinenin anma görünür gücü H Eylemsizlik sabiti H için tipik değerler: Hidroelektrik santralı generatörleri için (Çıkık kutup makine) H = 1,5 s - 6 s Turbo generatörler için (Tam kutup makineler) H = 2 s - 10 s Endüstri turbo grupları H=3s-4s Örnek: fN = 50 Hz H=3s Durum 1: ΔP/SN = 0,12 Durum 2: ΔP/SN = 0,48 Durum 1: df/dt = –1 Hz/s Durum 2: df/dt = –4 Hz/s Yukarıdaki örnek olağan ayara temel olarak konulmuştur. Burada dört kademe için simetrik bir ayar gerçekleşmiştir. Gecikmeler Gecikme, eğer koruma fonksiyonunun çok hızlı bir reaksiyonu isteniyorsa, sıfıra ayarlanmalıdır. Bu durum büyük ayar değerlerinde olabilir. Buna karşılık daha küçük değişimlerin denetlenmesi gerekliyse (< 1Hz/s), o zaman mutlaka düşük bir gecikme aşırı fonksiyonlardan kaçınmak için uygun olur. Kademe 1 için zaman ayarlaması 4504 no'lu T df1/dt adresi altında yapılır ve zamanlar kendi doğal sürelerine eklenir. Frekans koruması ile müsaade df1/dt & f1 parametresiyle (Adres 4505) kademenin müsaadesi belirli bir frekans eşiğinden itibaren ayarlanabilir. Bunun yanında frekans korumanın ilgili frekans kademesi sorgulanır. Ayar örneğinde bu Kademe f1'dir. İki fonksiyonun birleştirilmesi istenmiyorsa, parametre OFF 'a getirilir (Olağan ayar). 188 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) İlave parametre Advanced-Parametre olarak her iki kademe için (ör. df1/dt ve df2/dt) düşme farkı ve ölçme penceresi ayarlanabilir. Bu ayar sadece DIGSI işletim programıyla mümkündür. Ayar değişiklikleri, eğer ör. büyük bir düşme farkı isteniyorsa, gereklidir. Çok küçük frekans değişikliği (<0,5 Hz/s) tespit edilmesi gerekliyse, önceden ayarlanan ölçme penceresi uzatılmalıdır. Böylece ölçme doğruluğu iyileştirilir. Ayar değeri df/dt HYSTERESE dfx/dt M-PENCERE Kademe dfn/dt (Adr. 4519, 4521) (Adr. 4520, 4522) 0,1...0,5 Hz/s ≈ 0,05 25...10 0,5...1 Hz/s ≈ 0,1 10...5 1...5 Hz/s ≈ 0,2 10...5 5...20 Hz/s ≈ 0,5 5...1 Minimum Gerilim 4518 no'lu U MIN adresi altında, altında kalınması durumunda frekans değişim hızı korumanın bloklandığı minimum gerilim ayarlanır. Önerilen değer yakl. % 65 UN'dir. 0 ayarı ile minimum gerilim sınırlaması hizmet dışı bırakılabilir (deaktive). 2.26.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4501 df/dt Koruma OFF ON Röle BLK OFF Frekans değişim hızı koruması 4502 df1/dt >/< -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df1/dt >/<) 4503 df1/dt KADEMESİ 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 1.0 Hz/s df1/dt Kademesi Çalışma Değeri 4504 T df1/dt 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn df1/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4505 df1/dt & f1 OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f1 çalışması 4506 df2/dt >/< -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df2/dt >/<) 4507 df2/dt KADEMESİ 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 1.0 Hz/s df2/dt Kademesi Çalışma Değeri 4508 T df2/dt 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn df2/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4509 df2/dt & f2 OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f2 çalışması 4510 df3/dt >/< -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df3/dt >/<) 4511 df3/dt KADEMESİ 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 4.0 Hz/s df3/dt Kademesi Çalışma Değeri 4512 T df3/dt 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn df3/dt Kademesi Zaman Gecikmesi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 189 Fonksiyonlar 2.26 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4513 df3/dt & f3 OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f3 çalışması 4514 df4/dt >/< -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df4/dt >/<) 4515 df4/dt KADEMESİ 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 4.0 Hz/s df4/dt Kademesi Çalışma Değeri 4516 T df4/dt 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn df4/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4517 df4/dt & f4 OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f4 çalışması 4518 U MIN 10.0 .. 125.0 V; 0 65.0 V Minimum Çalışma Gerilimi Umin 4519A df1/2 HİSTEREZS 0.02 .. 0.99 Hz/s 0.10 Hz/s df1/dt & df2/dt için Reset Histerezisi 4520A df1/2 ÖLÇ.PENC. 1 .. 25 Çevr. 5 Çevr. df1/dt & df2/dt için Ölçme Penceresi 4521A df3/4 HİSTEREZS 0.02 .. 0.99 Hz/s 0.40 Hz/s df3/dt & df4/dt için Reset Histerezisi 4522A df3/4 ÖLÇ.PENC. 1 .. 25 Çevr. 5 Çevr. df3/dt & df4/dt için Ölçme Penceresi 2.26.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5503 >df/dt BLK EM >Frekans değişim hızı koruma BLOKLAMA 5504 >df1/dt BLK EM >df1/dt kademesi BLOKLAMA 5505 >df2/dt BLK EM >df2/dt kademesi BLOKLAMA 5506 >df3/dt BLK EM >df3/dt kademesi BLOKLAMA 5507 >df4/dt BLK EM >df4/dt kademesi BLOKLAMA 5511 df/dt OFF AM df/dt DEVRE DIŞI 5512 df/dt BLKdı AM df/dt BLOKLANDI 5513 df/dt AKTİF AM df/dt AKTİF 5514 df/dt U< BLK AM df/dt düşük gerilim ile bloklandı 5516 df1/dt Baş.dı AM Kademe df1/dt başlatıldı 5517 df2/dt Baş.dı AM Kademe df2/dt başlatıldı 5518 df3/dt Baş.dı AM Kademe df3/dt başlatıldı 5519 df4/dt Baş.dı AM Kademe df4/dt başlatıldı 5520 df1/dt AÇMA AM Kademe df1/dt AÇMA 5521 df2/dt AÇMA AM Kademe df2/dt AÇMA 5522 df3/dt AÇMA AM Kademe df3/dt AÇMA 5523 df4/dt AÇMA AM Kademe df4/dt AÇMA 190 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması Kendinden üretici örneğin direkt bir şebekeyi besler. Besleme hattı genellikle şebeke işletici ve kendinden üretici arasında hak taşıma sınırıdır. Besleme hattı ör. üç kutuplu bir otomatik tekrar kapama nedeniyle kesilirse, beslenen generatörde güç bilançosuna bağlı olarak bir Gerilim- veya Frekans sapması oluşabilir. Besleme hattının bir ölü zaman sonunda devreye alınmasında asenkron koşullar ortaya çıkabilir, bunlar generatörde veya generatörle motor arasındaki şanzımanda zarara yol açar. Kesilen bir beslemenin kimlik tanıması için bir kriter, gerilimde faz açısının denetlenmesidir. Besleme hattı kesilirse, ani akım kesintileri gerilimde faz açısı atlamasına yol açar. Bu bir delta yöntemi ile bulunur. Ayarlanmış bir eşik değeri aşılmasında generatör- veya makas şalterinin açma komutu gerçekleşir. Vektör atlama fonksiyonunun temel uygulaması böylece şebeke ayırmadır. 2.27.1 Fonksiyon Tanımı Yük kapamada frekans seyri Aşağıdaki şekil bir generatörün yük kapamasında frekans seyrini göstermektedir. Generatör şalterini açmakla frekans ölçümünde frekans atlaması olarak tanınan faz açısı atlaması oluşur. Generatörün ivmesi sistem koşullarına uyacak şekilde gerçekleşir (ayrıca bakın Bölüm 2.26 „Frekans değişim hızı koruma“). Şekil 2-81 Yük kapamadan sonra frekans değişikliği (Arıza kaydı çizim SIPROTEC 4 Cihaz ile – anma frekansı için sapma gösterilmiştir) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 191 Fonksiyonlar 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması Ölçme Prensibi Faz-toprak-gerilimlerden pozitif bileşen sistem gerilimi göstergesi hesaplanır ve 2 periyodun bir delta aralığı üzerinden gerilim göstergesinin faz açısı değişimi belirlenir. Bir faz açısı atlaması ortaya çıkarsa, o zaman akım akışı aniden değişmelidir. Ana prensip gösterimi Şekil 2-82. Sol gösterim kalıcı durumu gösterir ve sağ resimde bir yük kapamadan sonra gösterge değişimi görülür. Vektör atlaması açıkça görülür. Şekil 2-82 Bir yük boşaltmadan sonra gerilim göstergesi Bir aşırı fonksiyondan kaçınmakiçin, ek tedbirler gerçekleştirilir, örneğin: • Anma frekansının kalıcı sapmalarının düzeltmesi • Frekans çalışma alanının fN ± 3 Hz 'e sınırlandırılması • Örnekleme frekansının dahili cihaz anahtarlamalarının tespiti (Örnekleme frekansı uyarlama) • Bir minimum gerilimden itibaren müsaade • Gerilimin devreye alınmasında veya kesilmesinde bloklama Mantık Mantık Şekil 2-83 'te gösterilmiştir. Açı karşılaştırma yöntemi açı farkını belirler ve bunu ayar değeriyle karşılaştırır. Bu aşılırsa, bir RS-Flip-Flop'ta vektör atlamasının kaydı gerçekleşir. Çalıştırılmış zaman kademesiyle Açmalar geciktirilebilir. Kaydedilmiş başlatma bir ikili giriş üzerinden veya otomatik olarak bir zaman elemanı üzerinden (Adres 4604 T RESET) resetlenebilir. Vektör atlama fonksiyonu, eğer izin verilen frekans bandı terk edilirse etkisizdir. Aynısı gerilim için de geçerlidir. Burada sınırlama parametreleri U MİN ve U MAKS'dur. Eğer Frekans- ve/veya Gerilim bandı tutulamazsa, mantık mantıksal bir „1“ üretir ve reset uzun süreli aktif olur. Vektör atlaması ölçümü sonucu baskılanır. Eğer ör.gerilim devreye alınır ve frekans bandı doğru ise, bundan sonra mantıksal „1“ 'den „0“ 'a değişme gerçekleşir. Bırakma gecikmeli Timer T BLK ile belirli bir zaman için reset hala devrede tutulur ve böylece bir başlatma, vektör atlaması üzerinden engellenir. Bir kısa devre devamında gerilim aniden küçük bir değere düşüyorsa, bloklama gecikmesiz olarak reset üzerinden iletilir. Açma, vektör atlama fonksiyonu üzerinden engellenir. 192 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması Şekil 2-83 2.27.2 Vektör atlama tespitinin mantık şeması Ayar Notları Genel Vektör atlama fonksiyonu, ancak yapılandırma sırasında 146 no'lu adres VEKTÖR ATLAMA , Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. 4601 no'lu VEKTÖR ATLAMA adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Değerleri Vektör atlaması için ayar değeri (Adres 4602 DELTA PHI) Besleme- ve Boşaltma oranlarına göre düzenlenir. Aniden bir aktif güç yük azaltması ve aktif güç yükü gerilim vektörü atlamasına yol açar. Ayar değeri sisteme özgü hesaplanır. Ayrıca „Bir yük boşaltmadan sonra gerilim göstergesi“ şeklinin basitleştirilmiş yedek anahtarlaması fonksiyon tanımlamasında temel olarak alınır veya bir şebeke hesaplama programı kullanılır. Çok hassas bir ayar seçilirse, koruma fonksiyonunun yüklerin Devreye alınmasında ve Devrenin kesilmesinde şebekede bir şebeke ayırma yapması tehlikesi oluşur. Bu sebeple olağan ayarda 10° 'lik bir ayar seçilir. Müsaade edilen gerilim çalışma alanı 4605 no'lu adres altında U MIN için ve 4606 no'lu adres altında U MAKS için ayarlanabilir. Ayar sınırında tesisin ya da cihazın kullanım politikası rol oynar. U MIN için değer, üzerinde gerilimi kısa süreli kesebilen ve bunun için bir şebeke ayırma istenen, izin verilen gerilimin altında bulunmalıdır. Olağan ayar olarak % 80 Anma gerilimi seçilmiştir. U MAKS için maksimum izin verilen gerilim seçilir. Genel olarak bu, anma geriliminin % 130 'u bir gerilim değeridir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 193 Fonksiyonlar 2.27 Gerilim Vektörü Atlaması Gecikmeler Gecikme T DELTA PHI (Adres 4603) sıfıra ayarlı kalmalıdır, olabilir ki, açma bildirimi gecikmeli olarak bir mantığa (CFC) verilmek veya harici bir bloklama için yeterli zaman bırakmak istenebilir. T RESET zamanının akışından sonra (Adres 4604) koruma fonksiyonu kendiliğinden resetlenir. Reset süresi ayırma filozofisine göre düzenlenir. Kesicinin yeni bir devreye alınmasından önce zaman akıp bitmiş olmalıdır. Eğer otomatik resetin kullanılması gerekmiyorsa, Timer ∞'a yerleştirilir. Bu durumda reset ikili giriş üzerinden (Kesici yardımcı kontağı) gerçekleşir. Bırakma gecikmeli zaman elemanı ile T BLK (Adres 4607) Gerilim devreye alınmasında ve Gerilim kesilmesinde bir aşırı fonksiyondan kaçınılır. Olağan ayarın değiştirilmesine genellikle ihtiyaç duyulmaz. Ayarın değiştirilmesi DIGSI işletim programı ile mümkündür (Advanced-Parametre). Burada, T BLK 'nın vektör atlama ölçümünün (2 periyot) ölçme penceresinden daima daha büyük ayarlanması gerektiğine dikkat edilmelidir. 2.27.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4601 VEKTÖR ATLAMA OFF ON Röle BLK OFF Gerilim Vektör Atlaması 4602 DELTA PHI 2 .. 30 ° 10 ° Fazör DELTA PHI Atlaması 4603 T DELTA PHI 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T DELTA PHI Zaman Gecikmesi 4604 T RESET 0.10 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn Açma sonrası Reset Süresi 4605A U MIN 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Minimum Çalışma Gerilimi U MİN 4606A U MAKS 10.0 .. 170.0 V 130.0 V Maksimum Çalışma Gerilimi U MAKS 4607A T BLK 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn Bloklama Zaman Gecikmesi 2.27.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5581 >VEK.ATLAMA BLK EM >Vektör Atlaması BLOKLAMA 5582 VEK ATLAMA OFF AM Vektör Atlaması DEVRE DIŞI 5583 VEK ATL BLKdı AM Vektör Atlaması BLOKLANDI 5584 VEK ATLAMAAKTİF AM Vektör Atlaması AKTİF 5585 VEK Atl Arlk AM Vektör Atlaması ölçme aralığı dışında 5586 VEK ATLAMA baş. AM Vektör Atlaması başlatıldı 5587 VEK ATLAMA AÇMA AM Vektör Atlaması AÇMA 194 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Stator toprak arıza koruma üç faz makinelerin stator sargılarındaki toprak arızaları kapsar. Bunun için makine doğrudan baraya bağlı (direkt şebekeye anahtarlı) veya trafoya bağlı (makine transformatörü üzerinden) işletilebilir. Bir toprak arızanın ortaya çıkması için kriter herşeyden önce bir artık gerilimin, veya ayrıca doğrudan baraya bağlı bir toprak akımının, ortaya çıkmasıdır. Bu prensip stator sargısının % 90 - % 95'lik bir koruma alanını mümkün kılar. 2.28.1 Fonksiyon Tanımı Artık Gerilim Artık gerilim UE ya makine yıldız noktasında gerilim trafosu veya sıfır noktası transformatörü üzerinden (Şekil 2-84) ya da bir gerilim trafo setinin e-n-Sargısı üzerinden (offene Dreieckswicklung) ya da bir topraklama trafosunun ölçme sargısında (Şekil 2-85) ölçülebilir. Sıfır noktası- veya Topraklama transformatörleri çoğunlukla (tam artıkta) 500 V'luk artık gerilim taşıdıklarından, cihaza bu durumlarda bir gerilim bölücü 500 V/100 V ön anahtarlanır. Artık gerilim cihazda ölçme büyüklüğü olarak yer almadıysa, o zaman cihaz artık gerilimi faz-toprakgerilimlerden hesaplar. Ölçme türü veya artık gerilimin hesaplaması cihaza 223 no'lu UE BAĞLANTISI parametresi üzerinden bildirilir. Artık gerilim oluşumunun herbir türünde her fazın üçüncü harmoniğinin payları toplanır, çünkü bunlar alternatif akım sisteminde aynı fazlıdırlar. Güvenilir ölçme büyüklükleri elde edebilmek için, stator toprak arıza korumada sadece artık gerilimin temel titreşimi değerlendirilir, üst titreşimler filtre algoritmalarıyla baskılanır. Trafoya bağlı makineler için artık gerilimin değerlendirilmesi yeterlidir. Korumanın mümkün hassaslığı sadece şebekedeki toprak arızalarda şebekede sıklıkla olan, blok transformatörünün kuplaj kapasitesi üzerinden makine gerilim tarafına aktarılan arıza gerilimleriyle sınırlanır. Gerekirse burada bir yük direnci bu arıza gerilimlerini düşürmek için hizmet eder. Eğer toprak arıza ayarlanabilir bir zaman için makine bloğu alanında bulunuyorsa, koruma, makinenin kapatılmasına fırsat verir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 195 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Şekil 2-84 Yük direnci RT Gerilim bölücü UE Artık Gerilim CG Generatör-Toprak kapasitansı CL Hattın toprak kapasitansı CTr Blok trafosunun toprak kapasitansı CK Blok trafosunun bağlanma kapasitansı Şekil 2-85 196 Sıfır noktası transformatörüyle trafoya bağlı RB Topraklama transformatörüyle trafoya bağlı RB Yük direnci RT Gerilim bölücü UE Artık Gerilim CG Generatör-Toprak kapasitansı CL Hattın toprak kapasitansı CTr Blok trafosunun toprak kapasitansı CK Blok trafosunun bağlanma kapasitansı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Toprak akımı yön tespiti Doğrudan baraya bağlı makinelerde yalnız başına artık gerilimden şebeke toprak arızaları ve makine toprak arızaları arasında karar verilemez. Burada toprak arıza akımı bir diğer kriter olarak alınır ve artık gerilim gerekli müsaade koşulu olarak kullanılır. Toprak arıza akımı bir toroidal akım trafosu üzerinden veya Holmgreen bağlantısındaki trafo üzerinden tespit edilebilir. Şebeke toprak arızasında makine sadece önemsiz bir toprak arıza akımını makine ve şebeke arasında bulunması gereken ölçme yeri üzerinden taşır, Makine toprak arızasında şebekenin toprak arıza akımı kullanıma müsaait olur. Şebeke davranışları ancak genellikle şebekenin anahtarlama durumuna göre değişebilir, tanımlanan ölçme davranışlarına ulaşmak için – şebeke anahtarlama durumundan bağımsız – bir artık gerilimin ortaya çıkmasında yükseltilmiş bir toprak arıza akımını taşıyan bir yük direnci kullanılır. Yük direnciyle oluşturulan toprak arıza akımı devamlı ölçme yeri üzerinden akmalıdır. Şekil 2-86 Doğrudan baraya bağlı toprak arıza yönü tespiti Buna göre yük direnci - makine tarafından görülen – ölçme yerinin karşısında (Akım trafosu, Toroidal akım trafosu) bulunmalıdır. Tercihen topraklama transformatörü baraya bağlanır. Toprak arıza akımının yüksekliği dışında doğrudan baraya bağlı bir makine toprak arızasının tanınması için artık gerilime bağlı olarak bu akımın yön bilgisi gereklidir. Bunun için „Makine yönü“ ve „Şebeke yönü“ arasındaki yönlü sınır 7UM62 'de değiştirilebilir (aşağıdaki şekle bakın). Koruma bundan sonra makine toprak arızasına karar verir, eğer her üç kriter mevcutsa, yani.: • Artık gerilim U0> ayar değerinden daha büyükse, • Toprak akımı ölçme yeri üzerinde 3I0> ayar değerinden daha büyükse, • Toprak akımı korunacak makine yönünde akıyorsa. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 197 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Şekil 2-87 Bara işletimi için stator toprak arıza korumanın karakteristiği Makine alanındaki toprak arızada ayarlanmış bir gecikme zamanından sonra makinenin akım kesmesi teşvik edilir. Eğer toprak arıza akımı açık kesicide belirli bir kriter taşımıyorsa,o zaman toprak arıza tespiti bir ikili giriş üzerinden geçici olarak kapatılır. Böylece ör. generatörün yol alma işleminde artık gerilimin yalnız başına değerlendirmesi değiştirilebilir. Şekil 2-89 stator toprak arıza korumanın mantık şemasını gösterir. Eğer stator toprak arıza koruma, yönlü veya yönsüz koruma olarak bara anahtarlaması için kullanılıyorsa, böylece 7UM62 cihazının hassas akım ölçüm girişi tutulmuştur Hassas toprak arıza tespitinin aynı ölçme girişini kullanabileceğine (Projelendirmede Iee2 üzerine) ve böylece aynı ölçme büyüklüğünü geri yakalayacağına, dikkat edilmelidir. Bundan dolayı bu ölçme büyüklüğü için hassas toprak arıza tespiti yardımıyla başka iki bağımsız başlatma eşiği Iee> ve Iee>> oluşturulabilir (bakın Bölüm 2.29). Bu arzu edilmiyorsa, hassas toprak arıza tespiti 151 adresi altında proje dışı bırakılır veya Iee1 ile kullanılır. Eğer rotor toprak arıza koruma (bakın Bölüm 2.34) kullanılırsa, bununla ek gerilim girişi tutulmuştur ve artık gerilim U0 stator toprak arıza koruma için bu nedenle faz-toprak-gerilimlerden hesaplanır. Toprak akımı tespiti (Artık gerilim ile müsaadeli toprak diferansiyel koruma) Endüstri alanında bara sistemleri, yüksek- veya düşük omik, değiştirilebilir yıldız noktası dirençleriyle yürütülür. Toprak arıza tespiti için bu sırada yıldız noktası akımı ve toplam akım toroidal akım trafosu üzerinden hesaplanır ve akım farkı olarak koruma cihazına iletilir. Bu suretle hem yıldız noktası direnciyle hem de gerekirse şebekeden kaynaklanan toprak akım payı toplam toprak akımına katılır. Trafo arızalarının devamında bir aşırı fonksiyondan kaçınmak için, artık gerilim müsaade için kullanılır (aşağıdaki şekle bakın). Koruma, eğer aşağıdaki her iki kriter mevcutsa makine toprak arızasına karar verir: • Artık gerilim U0> ayar değerinden daha büyükse, • Toprak akımı farkı ΔIE, 3I0> ayar değerinden daha büyükse, 198 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Şekil 2-88 Bara anahtarlamasında toprak akımı diferansiyel koruma Arızalı fazın belirlenmesi Bunların haricinde bir ilave fonksiyon arızalı fazın belirlenmesine hizmet eder. Arızalı fazda faz-toprak-gerilim diğer ikisinden daha küçük ve sonuncuda gerilim hatta daha yükseldiğinden, en küçük faz-toprak-geriliminin belirlenmesiyle arızalı faz ortaya çıkarılır ve böylelikle uygun bir rapor arıza bildirimi olarak üretilebilir. Şekil 2-89 % 90 Stator toprak arıza korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 199 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) 2.28.2 Ayar Notları Genel % 90 Stator toprak arıza koruma, eğer projelendirmede 150 no'lu adres altında S/T/A KORUMA = Yönlü; yönsüz U0 veya yönsüz U0&I0 ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Eğer yönsüz U0 seçilmişse, o zaman toprak akımıyla ilgili parametre gizlenir. Eğer Yönlü veya yönsüz U0&I0 opsiyonlarından biri seçilmişse, toprak akımıyla ilgili parametrelere erişilir. Sadece toprak akımı üzerinden şebeke toprak arıza ve makine toprak arıza arasında bir tercih mümkün olduğundan, bara ahtarlamasındaki makinelerde son tanımlanan iki opsiyondan biri ayarlanmalıdır. „Toprak diferansiyel koruma“ olarak çalışmada Adres 150 S/T/A KORUMA = yönsüz U0&I0 ayarlanır. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 5001 no'lu S/T/A KORUMA adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Artık Gerilim Stator devresinde bir toprak arızanın oluşumu için karakteristik, bir artık gerilimin ortaya çıkışıdır. Ayarlanan değerin 5002 U0> aşılması bu nedenle stator toprak arıza koruma için bir başlatma oluşturur. Ayar, koruma işletim asimetrilerine karşılık gelmeyecek şekilde seçilmelidir. Şebekenin tüm gerilim negatif bileşenleri aynı şekilde makinenin gerilim yıldızına etki ettiğinden, bu bakış açısı herşeyden önce bara anahtarlamasındaki makinelerde önemlidir. Başlatma değeri en az işletme negatif bileşenlerinin iki katı değerinde olmalıdır. Genellikle tam artık gerilimin 5 % - 10 % 'u bir değerdir. Trafoya bağlı makinelerde başlatma değeri o kadar yüksek seçilmeli ki, şebeke toprak arızalarındaki blok transformatörünün kuplaj kapasitesi üzerinden stator devresine etki eden artıklar çalışmaya yol açmasın. Burada zararın azaltılması da yük direnci ile dikkate alınmalıdır. Yük direnci ve topraklama transformatörünün yerleştirilmesiyle ilgili bilgiler matbaa harfleriyle “Makine koruma teçhizatlarının projelendirilmesi” /5/ içinde bulunur. Tam şebeke rezidüelinde bağlanan artık gerilimin iki katı ayarlanır. Ayar değerinin kesin tespiti primer büyüklüklerle devreye almada gerçekleşir. Gecikme Açma stator toprak arızasında 5005 no'lu T H/T/A adresi altında ayarlanmış zaman kadar geciktirilir. Gecikmede yük teçhizatının aşırı yüklenebilirliği de dikkate alınmalıdır. Tüm ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. Toprak akımı 5003 ve 5004 adresleri sadece bara anahtarlamasındaki makineler için anlamlıdır, 150 S/T/A KORUMA = Yönlü veya yönsüz U0&I0 ayarlandığı yerde. Blok anahtarlaması için aşağıdaki bilgilerin bir anlamı yoktur. Başlatma değeri 5003 3I0> , bu değer toprak akımının koruma alanında toprak arızada muhakkak aşılacak şekilde ayarlanmalıdır. Denkleştirilmiş şebekede kalıntı toprak arıza akımı çok küçük olduğundan, genel olarak şebeke durumlarından bağımsız olmak için, normal olarak omik artık vatmetrik akımı toprak arıza durumunda yükselten yük dirençli bir topraklama transformatörü tasarlanır. Yük direnci ve topraklama transformatörünün yerleştirilmesiyle ilgili bilgiler matbaa harfleriyle „Makine koruma teçhizatlarının projelendirilmesi“, /5/içinde bulunur. Bu durumda toprak arıza akımı ağırlıklı olarak yük direnci tarafından belirlendiğinden, 5004 YÖN AÇISI için küçük bir açı, ör. 15°, alınır. Yalıtılmış şebekede şebeke kapasiteleri de dikkate alınmak isteniyorsa, yük akımının aşırı yüklenmesi kapasitif şebeke akımına karşılık gelen daha büyük bir açı (yakl. 45°) ayarlanabilir. Yön açısı 5004 YÖN AÇISI, artık gerilim ve yön karakteristiğinin dikeyi arasındaki faz kaydırmasını yön belirleme için verir; yani bu reaktif eksen için yön karakteristiğinin eğimine eşittir. 200 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Yalıtılmış şebekede kablo kapasiteleri toprak akımı oluşturma için yeterince büyük ise, o zaman toprak transformatörü olmadan da çalışılabilir. Bu durumda yakl. 90°'lik bir açı ayarlanır (sin ϕ -Anahtarlamaya uygun olarak). Örnek Bara anahtarlaması: Yük direnci 10 Ω 10 A uzun süreli 50 A 20 s için Gerilim bölücü 500 V /100 V Toroidal akım trafosu 60 A /1 A Koruma alanı % 90 Tam artıkta yük direnci taşır 6,3-kV-Tarafa çevrilip elde edilen Toroidal akım trafosunun sekonder akımı cihazın girişine taşır % 90'lık bir koruma alanı için tam artığın 1/10'unda çalışılır, sadece toprak arıza akımının 1/10'unda hesaplanan: Bu örnekte 3I0> 11 mA'e ayarlanır. Artık gerilim için, 1/10 gerilim tam artıkta ayarlanır (Koruma alanının % 90'ı nedeniyle). Bu 500 V/100 V gerilim bölücünün dikkate alınmasıyla bulunur Ayar değeri U0> = 10 V Gecikme süresi 50A'lik yük direncinin yüklenebilirliği için olan sürenin altında bulunmalıdır, yani 20 s altında. Topraklama transformatörünün aşırı yüklenebilirliği de eğer bu, yük direnci altında bulunuyorsa dikkate alınır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 201 Fonksiyonlar 2.28 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) 2.28.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5001 S/T/A KORUMA OFF ON Röle BLK OFF Stator Toprak Arıza Koruma 5002 U0> 2.0 .. 125.0 V 10.0 V U0> Çalışma 5003 3I0> 2 .. 1000 mA 5 mA 3I0> Çalışma 5004 YÖN AÇISI 0 .. 360 ° 15 ° Yön Tespiti Açısı 5005 T H/T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.30 sn T H/T/A Zaman Gecikmesi 2.28.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5173 >S/T/A BLK EM >Stator toprak arıza koruma BLOKLAMA 5176 >S/T/A Iee off EM >Toprak akım başl. de. çıkarma (S/T/A) 5181 S/T/A OFF AM Stator toprak arıza koruma DEVRE DIŞI 5182 S/T/A BLKdı AM Stator toprak arıza koruma BLOKLAMA 5183 S/T/A AKTİF AM Stator toprak arıza koruma AKTİF 5186 U0> başlatıldı AM Stator toprak arıza: U0 başlatıldı 5187 U0> AÇMA AM Stator toprak arıza: U0 kademesi AÇMA 5188 3I0> başlatıldı AM Stator toprak arıza: 3I0 başlatıldı 5189 Utoprak L1 AM Toprak arıza faz L1 5190 Utoprak L2 AM Toprak arıza faz L2 5191 Utoprak L3 AM Toprak arıza faz L3 5193 S/T/A AÇMA AM Stator toprak arıza koruma AÇMA 5194 S/T/A Yön İleri AM Stator toprak arıza: yön ileri 202 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) Hassas toprak akım koruma, yalıtılmış çalıştırılan veya yüksek omik topraklanmış devrelerde toprak arıza akımlarının tespitine hizmet eder. Bu kademe toprak akımının büyüklükleriyle çalışır. Bu nedenle toprak akımının yüksekliğinin toprak arıza üzerinden bir rapora izin verildiği yerde çalışması anlamlıdır. Bu ör. yalıtılmış şebekede bara anahtarlamasındaki elektrikli makinelerde, eğer stator sargısının makine toprak arızasında tüm şebeke kapasitesi toprak akımını iletiyorsa, şebeke toprak arızasında ise toprak akımı düşük makine kapasitesi nedeniyle ihmal edilebilir ise, söz konusu olabilir. Akım denkleştirilmiş trafo veya Holmgreen bağlantısı üzerinden tespit edilebilir. Koruma cihazı 7UM62 , hassas toprak akımı tespitini ya Iee1 ya da Iee2 girişine atamaya izin verir. Bu seçim projelendirmede (bakın Bölüm 2.4) yapılır. Yüksek hassaslık nedeniyle bu koruma, büyük toprak akımlı toprak kısa devrelerinin tespitine uygun değildir (yakl.1 A üzeri hassas toprak akımı bağlantısı için terminallere). Eğer bu korumanın ancak toprak arıza koruma olarak kullanılması gerekliyse, ilave harici bir akım trafosu ara trafo olarak kullanılmalıdır. Not: Hassas toprak akım koruma, (Iee2) aynı akım ölçme girişini, yani stator toprak arıza korumanın yönlü veya yönsüz koruma olarak bara anahtarlaması için de kullanılan girişi kullanabilir. Hassas toprak akım koruma böylece aynı ölçme girişini tekrar ele alır, eğer 150 no'lu adres altında S/T/A KORUMA = Yönlü veya yönsüz U0&I0 seçilmişse. 2.29.1 Fonksiyon Tanımı Rotor toprak arıza koruma olarak uygulama Rotor sargısının toprak arızalarının tespiti için de hassas toprak akım tespiti kullanılabilir, eğer rotor devresi şebeke frekanslı gerilimle yapay olarak toprağa karşı ön gerilimlenirse (bakın Şekil 2-90). Bu durumda maksimum akan toprak akımı seçilen UV öngerilim yüksekliğiyle ve kapasitif bağlanma ile rotor devresini sınırlar. Bu uygulama durumu için rotor toprak arıza koruma olarak ölçme devresinin bir denetlenmesi öngörülmüştür. Eğer rotor devresinin toprak kapasitesi nedeniyle arızasız izolasyonda da akmakta olan toprak akımı parametrelenebilir bir minimum değeri IEE< aşarsa, ölçme devresi kapalı olarak geçerli olur. Eğer bu değer altında kalınırsa, kısa bir bekleme süresinden sonra (2 s) bir arıza bildirimi verilir. Ölçme Yöntemi Toprak akımı ilk olarak numerik olarak filtrelenir, böylece sadece akımın temel bileşeni ölçüme girer. Böylelikle ölçüm, toprak arıza oluşumunda geçici titreşim durumlarına ve harmoniğe karşı da hassas değildir. Koruma, iki kademeli olarak tasarlanmıştır. Parametrelenen ilk eşik değerinin IEE> aşılmasında bir başlatma tanınır; Açma komutu T IEE> gecikme süresinin akışından sonra verilir. Parametrelenen ikinci eşik değerinin IEE>> aşılmasında başlatma tanınır; Açma komutu, T IEE>> gecikme süresinin akışından sonra verilir. Her iki kademe bir ikili giriş üzerinden bloklanabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 203 Fonksiyonlar 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) Şekil 2-90 Not Şekil 2-91 1) 204 Rotor toprak arıza koruma olarak uygulama durumu 3PP13 sadece, eğer sürekli 0,2 Aef 'den daha büyük bir akım akıyorsa gereklidir; (Pratik olarak: Uuyar. Yük > 150 V). Bu durumda 7XR61 - Durultucudaki dahili dirençler (stabilizör) kısa devre edilmelidir! Hassas toprak arıza tespitinin mantık şeması Parametreler ve Bildirimler sadece, eğer Rotor Toprak Arıza Koruma Adres 160, Etkin Değil olarak ayarlanmışsa görülebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 2.29.2 Ayar Notları Genel Hassas toprak arıza tespiti sadece, eğer bu yapılandırmada 151 no'lu adreste AA KORUMA I> = Taraf 1 veya Taraf 2 'ye atanmışsa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. % 90 Stator toprak arıza korumanın projelendirmesinde (150 S/T/A KORUMA, bakın Bölüm 2.4) opsiyonlardan biri akım değerlendirmeli opsiyonlardan biri seçilmişse, böylece 7UM62 cihazının akım ölçme girişi tutulmuştur. Hassas toprak akım tespitinin muhtemelen aynı öçlme girişini (IEE2) kullandığına ve bununla aynı ölçme büyüklüğünü tekrar kullandığına dikkat edilmelidir. Eğer hassas toprak akım tespiti kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 5101 no'lu AA KORUMA Iee> adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Rotor toprak arıza koruma olarak faaliyet Hassas toprak akım koruma ile, generatörün Stator- veya Rotor sargısı toprak arızalara denetlenmsi mümkündür, toprak akımının yüksekliği yalnız kriter olarak yetmesi şartıyla. Topraktan yalıtılmış veya çok yüksek omik devrelerde bununla beraber yeterli büyük toprak akımları sağlanmalıdır. Böylece ör. toprak akım koruma faaliyetinde rotor toprak arıza koruma olarak rotor devresinin şebekede sıklıkla görülen bir ön gerilimi (UV ≈ 42 V, Durultucu (stabilizör) 7XR61 yardımıyla Şekil „Rotor toprak arıza koruma olarak uygulama durumu“ Bölüm 2.29) emniyetle ayarlanmalıdır. Bu ön gerilim sebebiyle arızasız toprak izolasyonunda toprak kapasiteleri üzerinden, kriter olarak kapalı bir ölçme devresi için kullanılabilen bir akım akar (Adres 5106 IEE<). Tipik başlatma değeri yakl. 2 mA'dir. Bu değer 0'a ayarlanırsa, o zaman denetleme kademesi etkisizdir. Bu, eğer toprak kapasiteleri çok küçük ise gereklidir. 5102 IEE> Toprak arıza başlatmasının ayarı, bununla izolasyon dirençlerinin RE yakl. 3 kΩ - 5 kΩ 'luk, hesaplanacak şekilde seçilmelidir: Ayar değeri bu arada rotor devresinin toprak kapasiteleri yüzünden arıza akımında olduğu gibi minimum iki kat yüksek olmalıdır. Açma kademesi 5104 IEE>> yakl. 1,5 kΩ'luk bir arıza direnci için ölçülmelidir. ZK = Anma frekansında seri cihazın empedansının büyüklüğü. Açma gecikmeleri 5103 T IEE> ve 5105 T IEE>> doğal zamanları kapsamaz. Stator toprak arıza koruma olarak faaliyet Bölüm 2.28 'yi de lütfen gözönünde bulundurun. Stator toprak arıza koruma olarak faaliyette toprak akımı gerekirse omik yük direnciyle topraklama transformatöründe yükseltilmelidir. Yük direnci ve topraklama transformatörünün yerleştirilmesiyle ilgili bilgiler matbaa harfleriyle “Makine koruma teçhizatlarının projelendirilmesi” /5/ içinde bulunur. Toprak arıza koruma olarak faaliyet Birlikte yürütülen orta nokta hatlı düşük gerilimli makineler için veya düşük omik topraklanmış yıldız noktalı makinelerde faz elemanlarının yüksek akım zaman koruması bir toprak kısa devre arızası oluşturur, çünkü toprak arıza akımı arızalı hattan akar. Hassas toprak akım tespitinin yine de toprak kısa devre koruma olarak kullanılması gerekliyse, o zaman harici bir ara trafo yerleştirilmelidir, bu, kısa devre akımının bu ölçme girişinin termal sınır değerlerinin (15 A uzun süreli, 100 A < 10 s için, 300 A < 1 s için) aşılmamasını sağlar. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 205 Fonksiyonlar 2.29 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 2.29.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5101 AA KORUMA Iee> OFF ON Röle BLK OFF Hassas Toprak Akım Koruma 5102 IEE> 2 .. 1000 mA 10 mA IEE> Çalışma Akımı 5103 T IEE> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn T IEE> Zaman Gecikmesi 5104 IEE>> 2 .. 1000 mA 23 mA IEE>> Çalışma Akımı 5105 T IEE>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T IEE>> Zaman Gecikmesi 5106 IEE< 1.5 .. 50.0 mA; 0 0.0 mA IEE< başlatma (Açık Devre) 2.29.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 1202 >IEE>> BLK EM >IEE>> BLOKLAMA 1203 >IEE> BLK EM >IEE> BLOKLAMA 1221 IEE>> Başlatma AM IEE>> Başlatma 1223 IEE>> AÇMA AM IEE>> AÇMA 1224 IEE> Başlatma AM IEE> Başlatma 1226 IEE> AÇMA AM IEE> AÇMA 1231 >HTA BLK EM >Hassas toprak akım koruma BLOKLAMA 1232 IEE OFF AM Toprak akım koruma DEVRE DIŞI 1233 IEE BLKdı AM Toprak akım koruma BLOKLANDI 1234 IEE AKTİF AM Toprak akım koruma AKTİF 5396 Ar. R/T/A Iee< AM R/T/A koruma Iee< arızası 206 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) Bölüm 2.28 'de tanımlanan ölçme yöntemi ile artık gerilimin temel titreşimi kullanılarak stator sargısının maksimum % 90 - % 95'i korunabilir. % 100'lük bir koruma alanı gerçekleştirmek için, şebeke frekanslı olmayan bir gerilim alınır. 7UM62 'de bunun için 3. Harmonik kullanılır. 2.30.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Şekli 3. Harmonik her makinede az çok göze çarpan şekilde oluşur. Kutupların şekline göre meydana çıkar. Generatörün stator sargısında bir toprak arıza ortaya çıkarsa, parazit kapasitelerin bölünme oranı değişir, çünkü kapasitelerden biri toprak arızadan ötürü kısa devre olmuştur. Burada, generatör klemenslerinde ölçülebilir 3.Harmonik yükselmesi esnasında yıldız noktasında ölçülmüş olan 3. Harmonik azalır (aşağıdaki şekle bakın). 3. Harmonik sıfır bileşen sistem oluşturur ve böylece Yıldız/Üçgen anahtarlanmış gerilim trafosuyla veya sıfır bileşen sistem hesaplamasıyla faz-toprak-gerilimlerden belirlenebilirdir. Şekil 2-92 3. Harmoniğin stator sargısı boyunca akışı 3. Harmoniğin yüksekliği ayrıca generatörün işletme noktasına bağımlıdır, yani aktif güç P ve reaktif güç Q'nun bir fonksiyonu. Bu sebeple stator toprak arıza korumanın çalışma alanı, bununla daha yüksek bir emniyete ulaşmak için, sınırlanır. Bara anahtarlamasında tüm makineler 3. Harmonik için bir katkı sağlar, bundan ötürü makinelerin birbirinden ayrılması zorlaşır. Ölçme Prensibi Başlatma kriteri 3. Harmoniğin ölçme değerinin yüksekliğidir. 3. Harmonik dijital filtreleme ile ölçülen artık gerilimin iki şebeke periyodu üzerinden belirlenir. Artık gerilimin tespit edilmesine göre (Projelendirme parametresi 223 UE BAĞLANTISI), farklı ölçme yöntemleri oluşur: 1. nötr trafo: UE-Girişinin makine yıldız noktasındaki gerilim trafosuna bağlantısı 2. açık üçgen: UE-Girişinin açık üçgen sargısına bağlantısı 3. Bağlı değil: Üç faz-toprak-gerilimlerden artık gerilimin hesaplanması, eğer UE-girişi bağlı değilse 4. herhangi bir GT: herhangi bir gerilime bağlantı; burada % 100 stator toprak arıza koruma fonksiyonu bloklanır. 5. Rotor: Rotor toprak arıza koruma için gerilim bağlantısı; burada % 100 stator toprak arıza koruma fonksiyonu bloklanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 207 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) 6. Yük Direnci: UE 'nin 20 Hz ile % 100 stator toprak arıza koruma için bağlantı. % 100 stator toprak arıza koruma fonksiyonu 3. Harmonik ile burada bloklanır. 7. Uen-sargı: Üç faz-toprak-gerilimlerden artık gerilimin hesaplanması, eğer UE-girişi bağlı değilse Yıldız noktası trafosu Yıldız noktasında bir toprak arıza ölçülen 3. Harmoniğin arızasız duruma karşı düşmesine yol açtığından, koruma fonksiyonu Düşük gerilim kademesi olarak yürütülür (5202 U0 3.HARM<). Bu atama öncelikli uygulama durumudur. Açık üçgen sargı Eğer yıldız noktası trafosu mevcut değilse, koruma fonksiyonu klemens gerilimlerinin 3. Harmoniğinin sıfır bileşenleri bazında yürütülür. Bu gerilim arıza durumunda yükselir. Koruma fonksiyonu bu durumda Aşırı gerilim kademesi olarak yürütülür (5203 U0 3.HARM>). Yüksek bir hassaslığa ulaşmak için, aktif güç bağımlı olarak başlatma değeri düşürülebilir. Ayar 5207 no'lu U0 3.H.(V/%100) adresi üzerinden oluşur. Cihaz dahili aktuel başlatma değeri aşağıdaki ilişkiye göre tespit edilir: U3H, düzeltilmiş = U3H + Udüz · (% 100 – Pölç) Burada: U3H, düzeltilmiş cihaz dahili kullanılan başlatma değeri U3H 5203 no'lu U0 3.HARM> adresi altında seçilmiş ayar değeri, % 100'lük bir aktif güçte Udüz Volt/Yüzde olarak düzeltme faktörü, Adres 5207 U0 3.H.(V/%100) ile ayarlanan. (Not: negatif değerler ayarlayın) Pölç ölçülen aktif güç Şekil 2-93 ile davranış prensibi görselleştirilmiştir. Resim 2-93 U0 3.HARM> başlatma değerinin otomatik düşmesi Başlatma karakteristiği ayarlanacak minimum aktif güçten itibaren serbest bırakılır. Ek emniyet olarak aşağıdaki sınırlama öngörülür. Güç bağımlı düzeltme ile düzeltilmiş başlatma değeri U3H, düzeltilmiş minimum mümkün ayar değerinin (0,2 V) altına düşüyorsa, o zaman başlatma değeri bu değerde tutulur. 208 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) bağlı olmayan/Uen Sargısı; U0'ın hesaplaması Aynı şekilde açık üçgen sargıdaki bağlantıda olduğu gibi hesaplanan gerilim için arıza durumunda 3. Harmoniğin yükselmesi oluşur. Yine de Parametre 5203 U0 3.HARM> ölçüdür. herhangi bir trafoya bağlanmış; Rotor Bu bağlantı türlerinde % 100 stator toprak arıza korumanın koruma fonksiyonu bloklanır. Aşağıdaki şekil % 100 stator toprak arıza korumanın mantık şemasını gösterir. Şekil 2-94 2.30.2 % 100 stator toprak arıza korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel % 100 stator toprak arıza koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 152 no'lu adres S/T/A. 3. HARM.= Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 5201 no'lu S/T/A 3. HARM. adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 209 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) Bağlantı türü Sistem taraflı oranlara göre 223 no'lu UE BAĞLANTISI adresi altında projelendirmede, artık gerilim Uen 'in bir yıldız noktası trafosu üzerinden mi (nötr trafo) yoksa da bir topraklama trafosunun açık üçgen sargısı üzerinden mi (açık üçgen) alınacağı ve koruma cihazına verileceği, ayarlanır. Artık gerilimin ölçülen büyüklük olarak koruma cihazının kullanımına sunulması imkanı bulunmuyorsa, hesaplanan büyüklüklerle çalışılır ve bu Bağlı değil veya Uen-sargı olarak ayarlanmalıdır. herhangi bir GT opsiyonu, eğer 7UM62 'nin gerilim girişi toprak arıza koruma olarak değil de, herhangi bir başka gerilimin ölçülmesi için kullanılacaksa, seçilir. Bu ayarda 100 % stator toprak arıza koruma fonksiyonu bloklanır. Rotor opsiyonu, eğer girişe gerilim rotor toprak arıza koruma için bağlı ise, seçilir. Bu durumda da % 100 stator toprak arıza koruma fonksiyonu bloklanır. Yük Direnci opsiyonu % 100 Stator toprak arıza korumada 20 Hz-ön gerilimli seçilir. Bu durumda % 100 stator toprak arıza koruma fonksiyonu 3. Harmonik ile bloklanır. 3. Harmonik için başlatma değeri Bulunulan bağlantı türünün seçimine bağımlı olarak ayar parametreleri 5202 veya 5203 'den sadece biri erişilebilirdir. Ayar değerleri sadece bir primer test çerçevesinde belirlenebilir. Aşağıdakiler uygulanır: • Yıldız noktasında bir trafoya bağlantıda düşük gerilim kademesi Adres 5202 U0 3.HARM< ölçüdür. Başlatma değeri mümkün olduğunca alçak seçilmelidir. • Bir topraklama trafosunun bir açık üçgen sargı üzerinden bağlantısında ve bağlı olmayan, hatta dahili hesaplanan artık gerilimde, aşırı gerilim kademesi Adres 5203 U0 3.HARM> ölçüdür. Çalışma yönteminde Bölüm 2.30 paragraf „açık üçgen sargı“ 'da bahsedildiği gibi, U0 3.HARM>-kademesinin hassaslığı, eğer başlatma değeri güce bağımlı olarak düzeltildiyse, yükseltilebilir. Bunun için Adres 5207 U0 3.H.(V/%100) parametresi sorumludur. Olağan ayarda bu 0 ile ayarlıdır ve böylece düzeltme etkisizdir. Düzeltme ayarı aşağıdaki yönteme uygun olarak yapılır: • Farklı aktif güçler için 3. Harmoniğin ölçümü. Bunun için işletme ölçüm değerleri kullanılır. Burada sekonder değerlerle bir ayarlama önerilir. • Yüzdeli aktif güç işletme ölçüm değerlerinin korunan nesneyle (SN Gen) ilişkili olduğuna dikkat edilmelidir. Bu güç ölçüm değerleri, cihaz anma büyüklüklerine çevrilmelidir (aşağıdaki örneğe bakın). • Bir doğru ile ölçüm değerlerinin interpolasyonu. 3. harmoniğin gerilimin aktif gücün % 100 SN Cihaz (P1) ve % 50 SN Cihaz (P2) 'da okunması. Diferans hesabı aşağıdaki ilişkiye göre : Şekil 2-95 bir generatörde ölçümleri örnekleyerek gösterir. 3. harmonik gerilimin aktif güç bağımlılığı, hem düşük uyartılmış hem de aşırı uyartılmış işleyiş türünde (Reaktif güç etkisi), ortaya çıkar. 210 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) Şekil 2-95 3. harmonik sekonder gerilim, aktif gücün fonksiyonu olarak (Reaktif güç parametre olarak) Şekil 2-95'den, yükselmelerin yaklaşık eşit olduğu görülür. En elverişsiz durum düşük uyartılmış işletimdir. Şekil 2-96 'de bu eğri % 100 SN Cihaza ekstrapolasyon ile bulunmuştur. Referans sistemi verileriyle Bölüm 2.1'e göre SN Gen = 5,27 MVA ve SN Cihaz = √3 · UGT prim · IAT prim = √3 · 6,3kV · 500A = 5,46 MVA'dir. x-Ekseni Şekil 2-95'de ölçeklendirme değiştirme için Föktör SN Gen/SN Cihaz = 5,27 MVA/5,46 MVA = 0,965 ile çarpılmalıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 211 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) Şekil 2-96 3. harmonik sekonder gerilim aktif güç fonksiyonu olarak SN Cihaz ile ilişkilidir (Bu gerilimin ekstrapolasyonu ve sonsuz geçerli karakteristik) % 100 Aktif güçte, ekstrapolasyonla bulumuş değer (U3H1) 12,7 V'dur. % 50 Aktif güçte, değer (U3H2) 7,5 V'dur. Böylece ayar değeri hesaplaması: Adres 5207 U0 3.H.(V/%100) altinda – 10,4 ayarlanır. Başlatma değeri 5203 no'lu U0 3.HARM> adresinde aynı şekilde % 100 'e ekstra kutuplanır. Onun için 14,0 V seçilirse, o zaman % 50 aktif güçte (SN Cihaz ile ilişkili) 14,0 V – 5,2 V = 8,8 V'luk bir başlatma değeri hesaplanır. Şekil 2-96 'de sonuçlanan, aktif güce bağımlı karakteristik kaydedilir. Bu ekstrapolasyonla bulunan ölçme değerinin üzerinde bulunur. cos ϕ = 0,8 olursa ve generatör bu anma noktasında işlerse, o zaman aktif güç PN Gen = SN Gen · cos ϕ = 5,27 MVA · 0,8 = 4,22 MW (% 80 SN Gen) ve PN Gen/ SN Cihaz = 4,22/5,46 = % 77,3. Böylece 14,0 V – 10,4V/% 100 (%100 - % 77,3) = 14,0 V – 2,36 V = 11,64 V'luk bir başlatma değeri oluşur. „Çalışma aralığı“ paragrafında tanımlandığı gibi karakteristik minimum mümkün aktif gücün verisiyle sınırlandırılmalıdır. 3. Harmoniğin ölçümü Şekil P = % 20 'ye kadar yürütüldüğünden ve daha doğrusala yakın bir davranış mevcut olduğundan, % 10 'luk seçilmiş bir emniyetle Parametre 5205 P min > = % 30 · PN Gen/ SN Cihaz = 0,3 · 4,22/5,46 = % 23 için ayarlanabilir. 212 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.30 %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) Çalışma aralığı Generatörün ilgili işletme noktasının 3. Harmoniğinin güçlü bağımlılığı nedeniyle, % 100 Stator toprak arıza korumanın çalışma aralığı, aktif gücün 5205 P min > ile ayarlanan eşiğinin üzerinde ve minimum bir pozitif bileşen sistem geriliminin aşılmasında 5206 U1 min > serbest bırakılır. Ayar önerisi: Pmin> % 40 P/SN Gen U1 min> % 80 UN Gecikme süresi Açma, bir toprak arızasında 5204 no'lu T S/T/A 3.HARM. adresi altında ayarlanmış süre geciktirilir. Ayarlanan zaman, koruma fonksiyonunun doğal zamanını kapsamayan ek bir gecikmedir. 2.30.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5201 S/T/A 3. HARM. OFF ON Röle BLK OFF Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harmonik 5202 U0 3.HARM< 0.2 .. 40.0 V 1.0 V U0 3. Harmonik< Çalışma 5203 U0 3.HARM> 0.2 .. 40.0 V 2.0 V U0 3. Harmonik> Çalışma 5204 T S/T/A 3.HARM. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T S/T/A 3. Harmonik Zaman Gecikmesi 5205 P min > 10 .. 100 %; 0 40 % Sürme Eşiği Pmin> 5206 U1 min > 50.0 .. 125.0 V; 0 80.0 V Sürme Eşiği U1min> 5207 U0 3.H.(V/%100) -40.0 .. 40.0 0.0 Çalışma için Düzeltme Çarpanı (U/%100) 2.30.4 No. Bilgi Listesi Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5553 >S/T/A 3H BLK EM >3.Harm. ile S/T/A BLOKLAMA 5561 S/T/A 3Harm OFF AM 3.Harm. ile S/T/A DEVRE DIŞI 5562 S/T/A 3H BLKdı AM 3.Harm. ile S/T/A BLOKLANDI 5563 S/T/A 3H AKTİF AM 3.Harm. ile S/T/A AKTİF 5567 S/T/A 3H baş.dı AM 3.Harmonik ile S/T/A başlatıldı 5568 S/T/A 3H AÇMA AM 3.Harmonik ile S/T/A AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 213 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) % 100 Stator toprak arıza koruma genaratörlerin stator sargılarındaki bir blok transformatörü üzerinden şebekeyle bağlı toprak arızalarını kapsar. 20 Hz-Ön gerilimle çalışan koruma toprak arızalarda meydana gelen şebeke frekanslı artık gerimden bağımsızdır ve makine yıldız noktasını içine alan toplam sargı alanındaki toprak arızalarını kapsar. Uygulanan ölçme prensibi generatörün işletim şeklinden hiçbir şekilde etkilenmez ve generatör dururken de bir ölçmeyi mümkün kılar. Her iki ölçme prensibi ile – Artık gerilim ölçümü ve 20 Hz-Ön gerilimde ölçme büyüklüğünün değerlendirilmesi – güvenilir ve birbirini tamamlayan artık koruma konseptleri gerçekleştirilir. Generatör yıldız noktasında veya yıldız noktası yakınında bir toprak arıza tanınmazsa, o zaman generatör „topraklı“ işletilir. Bir artçı hata (ör. ikinci bir toprak arıza) bir tek kutuplu kısa devreye yol açar, bunun arıza akımı çok küçük generatör sıfır empedansının sonrasında ekstrem büyük olabilir. Bu sebeple % 100 Stator toprak arıza koruma, daha büyük generatörlerde temel bir fonksiyondur. 2.31.1 Fonksiyon Tanımı Temel prensip Aşağıdaki şekilde temel prensip görülmektedir. Harici düşük frekanslı bir AC gerilim kaynağıyla (20 Hz) generatörün yıldız noktası maks. % 1 generatör anma gerilimine, gerilim uygular. Generatör yıldız noktasında bir toprak arıza ortaya çıkarsa, 20 Hz-Gerilim arıza direncinden bir akım işletir. Koruma teçhizatı, işletilen gerilimden ve arıza direncinin arıza akımından oluşur. Tanımlanan koruma prensibi generatör terminallerindeki ve bağlı parçalardaki toprak arızalarını kapsar, ör. Gerilim trafosu gibi. Şekil 2-97 Generatör yıldız nokrtası öngeriliminin temel prensibi Anahtarlama işlemi Yukarıdaki düşünceyi gerçekleştirmek için, ayrıca ekipman gereklidir. Aşağıdaki şekle göre 20 Hz-Generatör yakl. 25 V'luk büyüklükte bir dörtgen gerilim oluşur. Bu dörtgen gerilim bir bant geçirici üzeri topraklama veya sıfır noktası transformatörünün yük direncine yönlendirilir. Bant geçirici dörtgen gerilimi bağlar ve enerji deposu olarak hizmet eder. Bant geçiricinin 20 Hz-Direnci yakl. 8 Ω'dur. Ayrıca bant geçiricinin bir koruma fonksiyonu vardır. Bir terminal toprak arızası durumunda yük direncinde tam artık gerilim bulunursa, o zaman bant geçiricinin daha büyük seri direncinden dolayı anma frekansında 20 Hz-Generatörünü daha büyük geri beslenen akımlardan korur. İşletilen 20 Hz-Gerilim bir gerilim bölücü üzerinden direkt yük direncinde yakalanır. Ayrıca küçük bir akım trafosu üzerinden akan 20 Hz-Akım okunur. Her iki büyüklük (US/T/A ve IS/T/A) koruma cihazına yönlendirilir. Generatör yıldız noktasında uygulanan gerilim, uygulanan 20 Hz-Gerilime (Gerilim bölücü: Yük direnci ve Bant geçirici) ve Yıldız noktası veya Topraklama transformatörünün dönüşüm oranına bağlıdır. 214 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Sekonder yük direncini çok küçültmemek için (mümkünse > 0,5 Ω), Topraklamanın- veya Sıfır noktası transformatörünün sekonder anma gerilimi büyük seçilmelidir. Örneğin 500 V uygun görülmüştür. Şekil 2-98 R Yıldız noktası- veya Topraklama transformatörüyle % 100 Stator toprak arıza korumanın anahtarlama işlemi Yük direnci US/T/A Koruma rölesindeki artık gerilim IS/T/A Koruma rölesinde ölçülen akım Ölçme prensibi primer bir yük direncinde de uygulanır. Burada 20 Hz-Gerilim bir gerilim trafosu üzerinden bağlanır ve yıldız noktası akımı direkt ölçülür. Kontak ve Yerleştirme bilgileri ayar notlarında bulunur (Bölüm 2.31.2). Ölçme Yöntemleri Yukarıda gösterilen şeklin her iki ölçme büyüklüğünden US/T/A ve IS/T/A, 20 Hz-Akım ve Gerilim göstergesi hesaplanır ve buradan kompleks direnç üzerinden omik arıza direnci bulunur. Bu metodla stator kapasitesinin rahatsız eden etkisi elimine edilir ve yüksek bir hassaslığa ulaşılır. Ölçme doğruluğunun ek olarak yükseltilmesi için, direnç hesabında gerilim ve akımın birkaç periyodundan oluşan ortalama değerlerinden yola çıkılır. Muhtemel bir direnç RPS Sıfır noktası-, Topraklama transformatörü veya Gerilim trafosu üzerinde modelde dikkate alınır. Diğer arıza payları açı hatasında belirlenir. Toprak direnç belirlemesine ek olarak akım efektif değerini işleyen ve bununla tüm frekans paylarını dikkate alan bir toprak akım kademesi daha mevcuttur. Bu bir rezerve kademe olarak kullanılır ve koruma alanının yakl. % 80-90'ını kapsar. Bir kontrol anahtarlaması, bağlanmış 20 Hz-Gerilimini ve 20 Hz-Akımını kontrol eder ve bunun değerlendirmesiyle 20 Hz-Generatörün veya 20 Hz-Bağlanmanın kesilmesini tanır. Bu durumda direnç belirleme bloklanır. Toprak akım kademesi etkin kalmaya devam eder. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 215 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Mantık Mantık şeması aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Kapsanan bölümler: • 20 Hz-Bağlantının denetimi • Direnç hesabı ve Eşik değeri kararı • Bağımsız akım kademesi Koruma fonksiyonu bir uyarı kademesini ve bir açma kademesini kapsar. Her ikisi de bir zaman elemanı üzerinden geciktirilebilir. Toprak akım tespiti sadece Açma-kademesine etki eder. Toprak direnci ölçümü değerlendirmesi 10 Hz ve 40 Hz arasında bloklanır, çünkü bu frekans aralığında generatörler çalışmada ve frenlenmede aynı şekilde bir sıfır gerilim oluşturabilirler. Bu, bağlanmış 20 Hz-Gerilime bindirilir ve hatalı ölçümlere hem de aşırı fonksiyona yol açar. 10 Hz'in altındaki frekanslarda (yani dururken) ve 40 Hz'in üzerinde direnç ölçümü etkindir. Toprak akımı ölçümü tüm alan üzeri aktiftir. Şekil 2-99 216 % 100 Stator toprak arıza korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) 2.31.2 Ayar Notları Genel % 100 Stator toprak arıza koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 153 no'lu adres %100 S/T/A-KOR., Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Güç Sistemi Verileri 1'de fonksiyon için diğer ayarlar yapılır: • Adres 275: R S/T/A Faktörü; Burada direnç dönüşüm oranı ayarlanır (bakın paragraf ''Arıza dirençleri'') • Adres 223: UE BAĞLANTISI , uygulama için Yük Direnci olarak bulunmalıdır. Bu durumda 20 HzGerilim UE-Girişi üzeri okunur ve artık gerilim % 90 Stator toprak arıza koruma (S/T/A) faz-toprakgerilimlerden hesaplanır. % 90 S/T/A için aynı şekilde ölçülen gerilim kullanılacaksa, nötr trafo veya açık üçgen seçilmelidir. 5301 no'lu %100 S/T/A-KOR. adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Arıza Dirençleri Son yapılan ayar değerleri, primer denemeyle Bölüm 3 Alt bölüm „Devreye Alma“ 'ya göre okunur. Burada, koruma toprak direncini cihaz terminallerinde bulunan sekonder büyüklüklerden Uses ve Ises hesapladığına dikkat edilmelidir. Bu hesaplanan ve gerçek stator toprak direnci değeri arasındaki (primer) düzen, Topraklama- ve Sıfır noktası transformatörünün dönüşüm oranlarıyla belirlenir. Toplam dönüşüm aşağıdaki formüle göre oluşur: Bunların anlamları: REsek Cihaza yönelik hesaplanan toprak direnci REprim Stator sargısının primer toprak direnci (= Arıza direnci) NTransf. Topraklama- veya Sıfır noktası trafosu dönüşüm oranı Topraklama trafosu (3 ile çıkık kutup dönüşümü): Sıfır nokta trafosu: NKüç. Küçük akım trafosu dönüşüm oranı NBölücü Gerilim bölücünün bölme oranı Toprak direncinin hesaplama oranı R S/T/A Faktörü olarak 275 adresi altında Sistem Verileri 1'de ayarlanır. Genel hesaplama kuralı (REprim / REsek) : SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 217 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Bu formül sadece hemen hemen ideal Topraklama- veya Sıfır noktası transformatörleri için geçerlidir. Gerekirse R S/T/A Faktörü olarak primer denemelerden ayarlanmalıdır. Bunun için inşaa edilmiş arıza direnci (Açma kademesi) orana ölçülen sekonder arıza direnci için yerleştirilir. Açma kademesi için 1 - 2 kΩ arasında primer arıza dirençleri ve uyarı kademesi için yakl. 3 - 8 kΩ seçilir. Olağan ayarlanan gecikme zamanları tamamıyla pratiktir. Örnek: Yük direnci RL 10 Ω (10 A uzun süreli, 50 A , 20 s için) Gerilim bölücü NBölücü 500 V/200 V Küçük akım trafosu NKüç. 200 A/5 A Küçük akım trafosunun dönüşüm oranı 400 A:5 A primer hattın iki kere yürütülmesi yoluyla trafonun penceresiyle 200 A:5 A'e yarılanmıştır. Buradan R S/T/A Faktörü için bir değer oluşur: Açma kademesi R<< için bir generatör taraflı 1000 Ω'luk arıza direnci seçilirse, o zaman 5303 no'lu adres altında R<< S/T/A AÇMA = 1000 Ω/8.33 = 120 Ω'luk bir direnç ayarlanır. Uyarı kademesi için 3 kΩ'luk bir primer dirençte R< S/T/A ALARM = 360 Ω'luk ayar değeri oluşur. Toprak akım kademesi Toprak akımı kademesi bir rezerve koruma fonksiyonu üstlenir. Bu yakl. % 80'lik bir koruma alanına ayarlanır. Başlatma değeri maksimum sekonder arıza akımına göre yaklaşık % 20'de bulunur ve bunun ayar değeri hesaplaması şu şekildedir: Gecikme süresi T S/T/A AÇMA (Adres 5305), toprak akımı kademesi için de ölçü olan, yük transformatörünün yüklenebilirliği için olan zamanın altında (Örnekte 50 A ,20 s için) bulunmalıdır. Topraklama transformatörünün aşırı yüklenebilirliği de, eğer bu, yüklenme direncinin altında bulunuyorsa, dikkate alınmalıdır. İzleme 5307, 5308 adresleri altında, U20 MIN ve I20 MIN ile denetim eşikleri ayarlanır. Ölçülen 20 Hz-Gerilim başlatma değerinin altına düşerse ve 20 Hz-Akım yükselmezse, o zaman 20 Hz-Bağlantıda problemler söz konusu olmalıdır. Olağan ayarlar çoğunlukla uygulama durumlarına karşılık gelir. Yüklenme direncinin 1 Ω'dan daha küçük olduğu uygulamalarda, U20 MIN eşiği 0,5 V'a düşürülmelidir. I20 MIN akım eşiği, 10 mA'de bırakılabilir. 218 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Açı dönüşü, Geçiş direnci PHI I S/T/A parametresiyle (Varsayılan ayar 0 °) 5309 adresinde akım trafolarının ve açı dönüşlerinin açı hatası ideal olmayan Topraklama- veya Sıfır nokta transformatör ile dengelenir. Ayar parametresi sadece primer bir denetimde belirlenebilir. Burada Açma değeri için dengeleme yapılmalıdır. Topraklama- veya Sıfır nokta transformatörünün geçiş direnci için aynısı geçerlidir. DIGSI programı ile bu Advanced-Parametresi ayarlanabilir (lokal-çalışmada mümkün değil). Genelde bu direnç ihmal edilebilecek kadar küçüktür. Bu sebeple 5310 adresi için S/T/A Rps = 0.0 Ω olağan ayarı seçilir. Primer bir yük direncinde 20 Hz-Gerilim bir gerilim trafosu üzerinden bağlanırsa, o zaman gerilim trafosunun geçiş direnci ihmal edilemez. Generatör şalterli daha büyük blok birimlerinde uygulamalar oluşur, bunlarda Blok transformatöründe düşük gerilim taraflı ek bir yüklenme teçhizatı açık generatör -şalterindeki sıfır bileşen gerilim etkisinin azalması için mevcut olur. 20 Hz-Bağlantı generatör yıldız noktasında sıfır noktası transformatörü üzeri gerçekleşir. Kapalı generatör şalterinde blok transformatör taraflı yüklenme direnci korumasıyla ölçülür ve bir toprak direnci varmış gibi davranılır. Advanced-Parametresi Adres 5311 üzerinden bu ek yüklenme direnci ayarlanabilir. Varsayılan ayar Rl-PARALEL için ∞'dur. Bir başka yük direnci kabul edilmez. 100 % Stator toprak-arıza koruması, primer yük direnci ile Blok anahtarlamasında generatörlerin bazı sistemlerinde, yük direnci, arıza etkilerinin şiddetinin azaltılması için direkt generatör yıldız noktasında olur. 20 Hz-Generatörünün ve Bant geçiricinin ve Korumanın gerekli bağlantısı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. 20 Hz-Gerilim güçlü bir gerilim trafosu üzeri generatör yıldız noktasına bağlanır ve primer bir yük direnci üzeri düşer. Toprak arızası durumunda bir toprak akımı yıldız noktasında bulunan akım trafosu üzeri akar. 20 Hz-Gerilimin yanında bu akım koruma tarafından tespit edilir ve işlenir. Şekil 2-100 % 100 Stator toprak arıza korumanın primer bir yük direncine bağlantısı 7XT3300–0*A00/DD için bağlantı tanımlamaları Ek A.3'te, Şekil A-29'da bulunur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 219 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Daha alçak Primer-Sekonder-Empedansla bir iki kutup yalıtılmış gerilim trafosu yerleştirilir. Bu 20 Hz frekansı için geçerlidir. Primer Gerilim: UN,Generatör / √3 ( Doymasız UN,Generatör) Sekonder Gerilim: 500V 20 s için güç (50 Hz veya 60 Hz) 3 kVA Primer-Sekonder Empedans, 20 Hz için Zps < RL (fakat minimum < 1000 Ω) Muhtemel Üretici: Ritz Messwandlerbau Salomon-Heine Weg 72 D-20251 Hamburg (Tel. +49 (0) 40511123 333) Dönüşüm oranı 1:1 olduğundan, maksimum amper sargı sayısıyla bir akım trafosu seçilir. Akım trafosu yük direncinden sonra direkt toprak taraflı yıldız noktasında yerleştirilir. Tip: 5P10 veya 5P15 (ya da 1FS10) Sekonder Anma akımı: 1A Dönüşüm oranı: 1 (1A/1A) Primer denetim esnasında düzeltme açısı (Adres 5309 PHI I S/T/A) ve gerilim trafosunun omik geçiş direnci bulunmalı ve 5310 S/T/A Rps adresinde ayarlanmalıdır. Dirençler için hesaplama faktörü olarak (sekonder – primer ve tersi) geçerlidir: Örnek: Primer Yük direnci: RL = 1250 Ω Gerilim trafosu: 10,5 kV/ √3/500 V Omik bölücü: 1650 Ω/660 Ω (5:2) Akım Trafosu: 1 A/1 A Not Geçiş direnci Rps nedeniyle gerilim trafosunun ideal dönüşüm oranı ile hesap edilemez. Bundan ötürü R S/T/A Faktörü 'nde daha büyük sapmalar oluşur. Sistem durma esnasında dönüşüm oranı ölçümü (20 Hz ile beslemede) önerilir. Bu değer ayarlanır. 220 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) Açma kademesi: primer 2 kΩ, sekonder 66 Ω Uyarı kademesi: primer 5 kΩ, sekonder 165 Ω SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 221 Fonksiyonlar 2.31 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) 2.31.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5301 %100 S/T/A-KOR. OFF ON Röle BLK OFF %100 Stator Toprak Arıza Koruma 5302 R< S/T/A ALARM 20 .. 700 Ω 100 Ω Alarm Kademesi Rs/t/a< Çalışma Değeri 5303 R<< S/T/A AÇMA 20 .. 700 Ω 20 Ω Açma Kademesi Rs/t/a<< Çalışma Değeri 5304 T S/T/A ALARM 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Alarm Kademesi Rs/t/a< Zaman Gecikmesi 5305 T S/T/A AÇMA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Açma Kademesi Rs/t/a<< Zaman Gecikmesi 5306 S/T/A I>> 0.02 .. 1.50 A 0.40 A I S/T/A>> Kademesi Çalışma Değeri 5307 U20 MIN 0.3 .. 15.0 V 1.0 V 20Hz Gerilim Denetim Eşiği 5308 I20 MIN 5 .. 40 mA 10 mA 20Hz Akım Denetim Eşiği 5309 PHI I S/T/A -60 .. 60 ° 0° I S/T/A %100 için Düzeltme Açısı 5310A S/T/A Rps 0.0 .. 700.0 Ω 0.0 Ω Direnç Rps 5311A Rl-PARALEL 20 .. 700 Ω; ∞ ∞Ω Paralel Yük Direnci 2.31.4 Bilgi Listesi No. 5473 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >S/T/A 100 BLK EM >Stator toprak arıza koruma BLOKLAMA 5476 >U20 arıza EM >20Hz öngerilim arızası (S/T/A) 5481 S/T/A 100 OFF AM Stator toprak arıza kor. 100% DEVRE DIŞI 5482 S/T/A 100 BLKdı AM %100 S/T/A koruma BLOKLANDI 5483 S/T/A 100 AKTİF AM %100 S/T/A koruma AKTİF 5486 S/T/A 100 Arıza AM Stator toprak arıza koruma 100% Arıza 5487 S/T/A 100 Alarm AM %100 S/T/A koruma Alarm kademesi 5488 S/T/A 100 baş. AM 100% Stator toprak arıza kor. başlatıldı 5489 S/T/A 100 AÇMA AM 100% Stator toprak arıza koruma AÇMA 222 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) Hassas toprak akım koruma IEE-B, 7UM62 'nin faaliyetinde yüksek bir esneklik sağlar ve aşağıdaki uygulamalar için kullanılabilir. Uygulama durumları • Toprak akım denetimi, toprak arızaları (Generatör stator, Bağlantı, Transformatör) tanımak için. • 3. harmonik toprak akım ölçümü generatör yıldız noktasındaki toprak arızaların tespiti için. Bağlantı sıfır nokta transformatörünün sekonder devresinde gerçekleşir. • Tek fazlı akım denetimiyle yüklenme dirençlerinin koruması. • Şaft akımı koruması, generatör şaftının şaft akımlarını tespit etmek için ve yatakların zarar görmesini önlemek için. Fonksiyon, ağırlıklı olarak hidroelektrik santralı generatörlerinde kullanılır. 2.32.1 Fonksiyon Tanımı Genel Hassas toprak akım koruma IEE-B opsiyonel olarak Iee1 veya Iee2 donanım girişini kullanır. Bu girişler, 1,6 A'den daha büyük bir akımı kesecek şekilde gerçekleştirilir (termal sınırlar, bakın Teknik Veriler). Buna uygulamalarda veya akım trafosu seçiminde dikkat edilmelidir. Şaft akımı koruması olarak uygulama (Yatak akım koruma) Yukarıdaki uygulamaların çoğunluğu basit olduğundan, ağırlıklı olarak şaft akımı koruması faaliyeti üzerinde durulacaktır. Bu fonksiyon özellikle hidroelektrik enerji santral uygulamalarında ilgi görmektedir. Tasarıma bağlı olarak hidroelektrik enerji santralları hayli uzun şaftlar içerirler. Türbin çarkı ve Su üzerinden bir noktada şaftın bir toprak bağlantısı oluşur. Turbo generatörlerde şaft, topraklama fırçası üzerinden bir noktada topraklıdır. Sürtünme ve generatörün mıknatıs alanları üzeri ve farklı sebeplerden ötürü şaft üzerinde gerilim kaynağı olarak (electro motive force - emf) etki eden bir gerilim oluşabilir. Bu gerilim, harmonikler de içerir, burada 3. Harmonik daha güçlü olur. Bu indüklenen gerilim hala yük-, sistem- ve makineye bağlıdır. Turbo generatörlerde indüklenen gerilim 0,5 - 2 V alanında ve hidroelektrik santrallarında 10 - 30 V alanında bulunur. Algılama sistem işletimi esnasında mümkündür. Yağ filmi bir yatakta çok inceyse, o zaman kopukluk oluşabilir. Yatak yuvası topraklı olduğundan, kapalı bir akım devresi mevcuttur. Düşük omiklik nedeniyle (Şaft, Yatak ve Topraklama) yatağın bozulmasına yol açabilecek daha büyük akımlar akabilir. Eğer bu akımlar 1 A'den büyükse, yataklar için kritik olduğu bilinir. Farklı yataklar bundan etkilenebildiği için, her yatakta akım ölçülmez, sadece şaft içinden akan akım bir özel trafo ile tespit edilir. Bu şaftın etrafına monte edilebilen açılır-kapanır bir trafodur. Şaft akımı korumasının temel çalışması aşağıdaki şekilde gösterilmiştir 2-101. Şaft akımı trafosuna seçilmiş hassas toprak akım girişi (Iee1 veya Iee2) bağlanır. Şaft akımı müsaade edilen değeri aşarsa, o zaman generatörün durmasını sağlamak gerekir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 223 Fonksiyonlar 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) Şekil 2-101 Şaft akımı korumanın başlatılması (arıza durumunda muhtemel akım akışı) Şaft akımı trafosu bir trafo üreticisinden satın alınmalıdır veya koruma yenilemesinde mevcut şaft akımı trafosu kullanılabilir. Trafonun çapı şaft çapına bağlıdır ve 2 m'ye kadar olabilir. Sekonder sargıların sayısı çapa bağlı olarak biraz farklı olabilir. Bu trafo 400 - 1000 sargılı olabilir. Faaliyet için, yeterli yüksek ölçme akımı sunmak için düşük sargı sayılı trafolar (ör. 600 Sargı) kullanılmalıdır. Ayrıca şaft akımı trafoları genellikle 4 sargıdan oluşan bir denetim sargısına sahiptirler. Bunun üzerinden bir denetim akımı beslenebilir ve bununla tüm devre denetlenir. Şekil 2-102 örnek niteliğinde S1-S2 bağlantı klemenslerini gösterir: Ölçme bağlantısı (400 Sarım) ve A- B : Test bağlantısı (4 Sarım). Şekil 2-102 Şaft akımı trafosunun bağlantı terminalleri Ölçme Yöntemleri Esnek bir uygulamayı yaratabilmek için, hassas toprak akımı ölçme tekniği ile farklı işlenebilir. Koruma ayarı kullanılacak ölçme yöntemini belirler. Algoritmik olarak FIR-Filtre parametresinin her bir modifikasyonu demektir. Yüksek bir doğruluğa ulaşmak için, bilinçli olarak uzun bir filtre penceresi kullanılır. 224 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) Genel olarak aşağıdaki filtre opsiyonları seçenek olarak sunulmuştur: Filtreleme Temel titreşim (50 Hz veya 60 Hz) Uygulama - Normal toprak akımı koruma uygulamaları - Şaft akımı koruma, eğer temel titreşim dominant mevcutsa 3. Harmonik - Generatör yıldız noktasında toprak akım denetimi, yıldız noktası yakınında (150 Hz veya 180 Hz) Arızaları saptamak için (gerekirse CFC üzerinden tamamlama mantığı) - Şaft akımı koruma, eğer 3. Harmonik dominant mevcutsa Temel titreşim ve 3. Harmonik - Şaft akımı koruma, eğer hem temel titreşim hem de 3. Harmonik dominant mevcutsa Mantık Mantık şeması Şekil 2-103 'da gösterilmiştir. Seçilen ölçme yöntemine uygun olarak ölçme değeri eşik değeri karar vericiye yönlendirilir. Uygulamaya bağlı olarak denetim daha büyük ya da daha küçük bir eşikte yapılabilir. Genel olarak küçük ölçme büyüklüklerinde başlatmanın bir „Takırdama“ sını önlmek için, bırakma geciktirilebilir. Zaman süresi durma zamanını belirler. Bir zaman elemanı üzerinden OFF-Sinyali uygun olarak geciktirilebilir. 0 ayarı ile IEE-B<-kademesinin etkisiz anahtarlamasına ulaşılır. Şekil 2-103 Hassas toprak akımı koruma IEE-B'nin mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 225 Fonksiyonlar 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) 2.32.2 Ayar Notları Genel IEE-B hassas toprak arıza koruma sadece, eğer bu, yapılandırmada 154 = Iee1 ile veya Iee2 ile adresinde ayarlandıysa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. Eğer IEE-B hassas toprak akım tespiti kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 5401 adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). İlave olarak, Yalnız alarm ayarlanabilir. Bu durumda; bu kademeler çalışacak ve ihbar verecek, ancak herhangi bir Açma komutu üretmeyecektir. Şaft akımı koruması olarak faaliyet Şaft akımı korumanın doğru ayarlanması sadece primer denetim esnasında yapılabilir. Çalışan generatörde bir arıza yazılımı başlatılır ve SIGRA grafik programı ile harmonik payı belirlenir. Hangi titreşim payı mevcutsa, 5406 ÖLÇME YÖNTEMİ adresiyle uygun ölçme yöntemi ayarlanır. Temel, 3. Harmonik ve 1. ve 3. Harm. arasında seçim yapılabilir. Gerçekleştirilen ayardan sonra işletme ölçüm değerlerinin yükü altında generatörde ilgili arıza akımı okunur ve buradan 1,5 - 2'lik bir emniyet faktörüyle ayar değeri belirlenir (bakın Primer denetim). Ön ayarda öyle bir değer seçilmelidir ki, korumayı 0,5 A ve 1 A arasındaki arıza akımlarında başlatabilsin. 600 Sargıda bu 1 mA'lik başlatma değerine denk gelir (denk 0,6 A primer). Kesintili arızalarda da bir Açmayı garantilemek için, çalışma tutması 5407 T-TUTMA IEE-B> adresinde (sadece DIGSI İşletim programı üzerinden ayarlanabilir) ayarlanır. 0,5 s'lik bir değer genelde uygulanabilir. Açma gecikmesi olarak genellikle 3 s'lik bir süre seçilir ve bu 5403 T IEE-B> adresiyle ayarlanır. 2.32.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5401 AA KORUMA IEE-B OFF ON Röle BLK Yalnız alarm OFF Hassas AA Koruma B 5402 IEE-B> 0.3 .. 1000.0 mA 5.0 mA IEE-B> Çalışma 5403 T IEE-B> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T IEE-B> Zaman Gecikmesi 5404 IEE-B< 0.3 .. 500.0 mA; 0 0.0 mA IEE-B< Çalışma Akımı 5405 T IEE-B< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T IEE-B< Zaman Gecikmesi 5406 ÖLÇME YÖNTEMİ Temel 3. Harmonik 1. ve 3. Harm. Temel Ölçme Yöntemi 5407A T-TUTMA IEE-B> 0.00 .. 60.00 sn 0.00 sn Çalışma Tutma Süresi IEE-B> 5408A T-TUTMA IEE-B< 0.00 .. 60.00 sn 0.00 sn Çalışma Tutma Süresi IEE-B< 226 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.32 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) 2.32.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 25071 >HTA BLK B EM >Hassas toprak akım koruma B BLK 25072 IEE-B OFF AM Toprak akım koruma B DEVRE DIŞI 25073 IEE-B BLOKLANDI AM Toprak akım koruma B BLOKLANDI 25074 IEE-B AKTİF AM Toprak akım koruma B AKTİF 25077 IEE-B> Başlatma AM IEE-B> başlatma 25078 IEE-B< Başlatma AM IEE-B< başlatma 25079 IEE-B> AÇMA AM IEE-B> AÇMA 25080 IEE-B< AÇMA AM IEE-B< AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 227 Fonksiyonlar 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) Sarımlararası koruma, generatörün bir sargısının (faz) sarımları arasındaki arızaların tespitini sağlar. Bu durumda hayli yüksek devre akımları kısa devre edilmiş sarımlarda akabilir ve Sargı- ve Statör zararlarına yol açar. Koruma fonksiyonu yüksek bir hassaslık özelliği gösterir. Generatörün konstrüksiyonundan ötürü bir sargı hatasının olasılığı daha nadir bir hata durumudur. Ayrı stator sargılı generatörlerde daha yüksek bir olasılık bulunur (ör. büyük hidroelektrik santral generatörlerinde). Burada bir alternatif olarak bir çapraz diferansiyel koruma veya bir sıfır akım koruma, bağlı yıldız noktaları arasına yerleştirilir. 2.33.1 Fonksiyon Tanımı Temel prensip Şekil 2-104 ölçme tekniği temel prensibini gösterir. 3 iki kutuplu yalıtılmış gerilim trafosu üzerinden artık gerilim açık üçgen sargıda saptanır. Toprak arızalarına karşı duyarsız olmak için, yalıtılmış gerilim trafo yıldız noktası bir yüksek gerilim kablosu üzeri generatör yıldız noktası ile bağlanmalıdır. Gerilim trafosunun yıldız noktası topraklanmamalıdır, çünkü o zaman generatör yıldız noktası da topraklanmış olur ve herbir toprak arızası tek kutuplu bir toprak kısa devresine yol açar. Bir sargı arıza durumunda ilgili fazda bir gerilim düşüşü ortaya çıkar ve bu sonuç olarak açık üçgen sargıda saptanan bir artık gerilime yol açar. Hassaslık, genelde sarım asimetrisi ile ve koruma cihazıyla daha nadir sınırlanır. Şekil 2-104 Sarımlararası korumanın standart bağlantısı Sınırlandırılmış hassaslıklı alternatif bir çalışmayı Şekil 2-105 göstermektedir. Yüklenme teçhizatı generatör yıldız noktasında bulunur ve artık gerilim, gerilim trafosu üzerinden ölçülür. Aynı zamanda bu gerilim trafosu stator toprak arıza koruması için kullanılır. Bağlantı taraflı gerilim trafosu topraklıdır ve ayrıca bir açık üçgen sargısınma sahiptir. Şekil 2-105 'e göre bağlantıyla, sarımlararası korumanın ölçme girişindeki toprak arıza durumundaki artık gerilimin kaldırılamasına erişilir. Sargı arıza durumunda artık gerilim sadece bağlantı taraflı açık üçgen sargısında oluşur. 228 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) Şekil 2-105 Sarımlararası korumanın alternatif bağlantısı Büyük ayar alanıyla koruma fonksiyonu ek olarak bir kademeli, bir fazlı aşırı gerilim koruma olarak kullanılabilir. Ölçme Yöntemleri Korumanın UE-Girişi Şekil 2-104 veya 2-105 'e göre bağlanır. Örneklendilmiş artık gerilimden, bir FIR-Filtre üzerinden gerilimin temel titreşimi bulunur. Uygun seçilmiş bir pencere fonksiyonu ile yüksek frekanslı titreşimlere karşı duyarsız olunur, özellikle 3. Harmoniğin rahatsız eden etkisi elimine edilir ve arzu edilen ölçme hassaslığına ulaşılır. Mantık Mantık şeması Şekil 2-106 'da gösterilmiştir. Temel titreşim ölçme değeri eşik değeri karar vericiye yönlendirilir. Eşiğin aşılmasında bir başlatma bildirmi verilir ve zaman elemanı başlatılır. Zamanın akışından sonra Açma komutu yenilenir. Şekil 2-106 Sarımlararası korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 229 Fonksiyonlar 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) 2.33.2 Ayar Notları Genel Sarımlararası koruma, ancak yapılandırma sırasında 155 S/A KORUMA adresi altında ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Ayrıca Sistem Verileri 1'de UE girişinin sarımlararası koruma için kullanıldığı bildirilmelidir. Ayar 223 no'lu UE BAĞLANTISI = Uen-sargı adresi altında gerçekleştirilir. UE faktörü için (Adres 224) Bölüm 2.5 'e göre faztoprak-gerilim davranışı açık üçgen sargıdaki gerilim için (UE-Giriş) ayarlanır. 5501 no'lu S/A KORUMA adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma eşiği Koruma için, az sayıdaki sarımlar arasındaki halihazırda mevcut olan arızayı algılayabilen yüksek bir hassaslık arzu edilir. Diğer taraftan hassas bir ayar aşırı fonksiyona yol açmamalıdır. Bu sebeple varsayılan ayar olarak 100 V'luk maksimum sekonder artık gerilimde 2 V'luk bir başlatma değerine karşılık gelen % 2 seçilir. Sonuncu başlatma değeri primer denemeyle bulunur. Bir başlatma sarımlararası arıza içermeyen bir durumda olmalıdır. O zaman koruma fonksiyonu arıza etkilerinin ortaya çıkmasında da hatalı başlatma yapamaz. Arıza etkileri stator sargısının sargı asimetrileri nedeniyle ortaya çıkarlar, özellikle iki kutup kısa devre arızada bir artık gerilimin oluşumuyla kendisi farkedilebilir. Bu arıza gerilimi olarak görülen artık gerilim Devreye Alma'da kısa devre arıza denemeleriyle belirlenir. Bundan sonra koruma alanı saptanabilir. Korumanın ayarı, bir başlatma, bir sargı arızasında boşa çalışma uyartımı yaratacak şekilde, yapılır. Bu sırada mümkün olduğunca bir sarımın kısa devre arızası belirlenmelidir. Hassas ayarda bırakma oranı gerekirse biraz düşürülebilir. Olağan ayarda % 80 olarak seçilmiştir (bakın Adres 5504 RESET ORANI). Gecikmeler Koruma fonksiyonunun gecikmesiyle ek bir aşırı fonksiyon rizikosu en aza indirilir. Çok uzun bir zamanda ancak, ilgili stator sargısının/-demirin büyük bir zararı tehlikesi oluşur. Bu nedenle bir olağan ayar (bakın Adres 5503 T-U S/A >) seçilir. 2.33.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 5501 S/A KORUMA OFF ON Röle BLK OFF Sarımlararası Koruma 5502 U S/A > 0.3 .. 130.0 V 2.0 V U Sarımlararası> Çalışma Değeri 5503 T-U S/A > 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn Açma Komutunun Zaman Gecikmesi 5504 RESET ORANI 50 .. 95 % 80 % U Sarımlararasının> Reset Oranı 230 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.33 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) 2.33.4 Bilgi Listesi No. 5413 Bilgi >S/A BLK Bilgi Tipi EM Açıklama >Sarımlararası arıza koruma bloklama 5421 S/A off AM Sarımlararası arıza koruma devre dışı 5422 S/A BLKdı AM Sarımlararası arıza koruma bloklandı 5423 S/A aktif AM Sarımlararası arıza koruma aktif 5426 S/A koruma baş. AM Sarımlararası arıza koruma başlatıldı 5427 S/A Açma AM Sarımlararası arıza koruma AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 231 Fonksiyonlar 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) Rotor toprak arıza koruma senkron makinelerin uyartım devresindeki toprak arızalarının tespit edilmesine hizmet eder. Bir toprak arıza uyartım devresinde gerçi doğrudan bir zarar oluşturmaz; ancak ikinci bir toprak arıza sözkonusu olursa, o zaman bu uyartım sargısının bir sarım arızası anlamına gelir. Manyetik balans tutarsızlığı oluşabilir, bunların ekstrem mekanik kuvvetleri makinenin bozulmasına yol açar. 2.34.1 Fonksiyon Tanımı Ölçme Yöntemleri Rotor toprak arıza koruma 7UM62'de yakl.36 - 45 V'luk harici şebeke frekanslı bir yardımcı AC gerilimiyle çalışır, bir bağlantı cihazı 7XR6100-0*A00 ile ör. gerilim trafosundan türetilebilir. Bu gerilim simetrik olarak uyartım devresine bağlanır ve aynı zamanda cihazın bunun için öngörülen UE ölçme girişine bağlanır. Uyartım geriliminin tristör yönlendirmeli oluşumunda kuplaj cihazı 7XR6100'ün CK kondensatörleri yüksek üst titreşim miktarı nedeniyle ön dirençlerle Rön korunur (Terminal atamalarıyla bağlantı örneği için bakın Ek A.3). Bağlanan gerilim küçük bir şarj akımı harekete geçirir, normal işletimde çok az mA ile, kuplaj cihazıyla, gerekirse fırça direnci ve uyartım devresinin toprak kapasiteleriyle. Bu akım IRE cihazdan ölçülür. Şekil 2-107 Not 232 RE rotor toprak direncinin bulunması 3PP13 sadece, eğer sürekli 0,2 Aef 'den daha büyük bir akım akıyorsa gereklidir; (Pratik olarak: Uuyar. Yük > 150 V). Bu durumda dahili dirençler 7XR61 - Durultucuda (stabilizer) kısa devre edilmelidir! SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) URE geriliminden ve IRE akımından rotor toprak arıza koruma, kompleks toprak empedansını hesaplar. Buradan uyartım devresinin toprak direncini RE bulabilir. Bu sırada CK kuplaj cihazının kuplaj kapasitesini de dikkate alır, ön dirençler Rön fırça direnci ve CE uyartım devresinin toprak kapasiteleri de dahil. Buradan yüksek omik toprak arızaları (ideal koşullarda 30 kΩ'a kadar) da tanınabilir. Üst titreşimlerin etkilerini kapatmak için, statik uyartım teçhizatlarında (Thyristörler veya dönen redresör) oluştuğu gibi, ölçme büyüklükleri değerlendirmeden önce filtrelenir. Toprak direncinin denetimi iki kademeli yürütülür. Bir ilk kademenin altında kalınmasında (ör. 5 kΩ-10kΩ) genellikle bir uyarı bildirimi verilir. İkinci düşük omik kademenin altında kalınması (ör. 2 kΩ - 5 kΩ) kısa bir zamandan sonra Açmaya sebep olur. Bırakma eşiği her iki kademe için ayar değerinin % 125'ine belirlenmiştir. Not Rotor toprak arıza koruma, URE gerilimi tespiti için cihazın UE-Gerilim girişini kullanır. Bu nedenle % 90 Stator toprak arıza koruma için bu durumda artık gerilim U0 faz-toprak-gerilimlerden hesaplanır. Ölçme devresi denetimi Arızasız işletimde de akım aktığından, yani CE toprak kapasitesinin şarj akımı, koruma, kesintileri ölçme devresinde tanıyabilir ve bildirebilir, toprak kapasitesinin en azından 0,15 µF olması şartıyla. Direnç ölçümünün tutuculuğu IRE ölçme akımı dahili bir sabit ayarlanmış değeri (100 mA) aşarsa, o zaman direnç hesabından bağımsız olarak düşük omik toprak arızaya (RE ≈ 0) karar verilir. Bu akım dahili sabit ayarlanan 0,3 mA'lik akımın altında kalırsa, o zaman direnç hesaplamasından bağımsız olarak RE → ∞'a karar verilir. Şekil 2-108 Rotor toprak arıza korumanın mantık şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 233 Fonksiyonlar 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 2.34.2 Ayar Notları Genel Rotor toprak arıza koruma, sadece projelendirmede 160 no'lu adreste ROTOR T/A. = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 6001 no'lu ROTOR T/A adresinde fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir Röle BLK). Ayrıca projelendirme parametresi 223 UE BAĞLANTISI = Rotor ayarlanmış olmalıdır. Bunun olmaması durumunda, o zaman gerilim URE = 0 gösterilir ve değerlendirilir, o zaman koruma doğru olarak bloklanmış kalır. Td1 ve Td2 transdüserinin fabrika çıkışı 10 V'a değiştirilemez (bakın Tablo 3-18 ve 3-19). Başlatma Değerleri Koruma omik rotor toprak direncini direkt bulunan ön gerilimin değerlerinden ve akan toprak akımından hesapladığından, sınır değerleri uyarı kademesi (6002 RE< UYARI) ve Açma kademesi (6003 RE<< AÇMA) için doğrudan dirençler olarak ayarlanabilir. Çoğunlukla olağan ayarlar yeterlidir. İzolasyon direncine ve soğutucu maddeye göre bu değerler değiştirilebilir. Ayar değerlerinin gerçek izolasyon direncinden yeterli bir mesafede bulunmasına dikkat edilmelidir. Gecikmeler Gecikme, uyarı kademesi 6004 T-UYARI-RE< için çoğunlukla yakl. 10 s'ye ayarlanır, açma kademesi için 6005 T-AÇMA-RE<< kısa, yakl. 0,5 s, ayarlanır. Ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. Rotor devresine kuplaj için veriler 6006 X KUPLAJ kuplaj reaktansının ve 6007 R SERİ fırça direncinin ayarı, korumaya, kuplaj cihazının, fırça direncinin, toprak kapasitesinin ve uyartım devresinin toprak direncinin kuplaj kapasitesinin kompleks yedek bağlantısının içinden RE toprak direncini hesaplayabilmesini sağlar. Bunun için yedek bağlantı aşağıdaki şekle göre geçerlidir. Şekil 2-109 Rotor toprak arıza korumada ölçme devresinin yedek bağlantı şekli Burada: 234 URE Rotor devresinin ön gerilimi IRE Toprak akımı XKuplaj Kuplaj kondansatörünün ve gerekirse bağlanmış endüktivitetin reaktansı RV Fırça geçiş direncinden, Kuplaj direncinden (Kuplaj kondansatörünün koruması için) ve gerekirse ek dirençten oluşan ön direnç CE Rotor toprak kapasitesi RE Rotor toprak direnci SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) Kuplaj kapasitesinin koruması için ölçme devresine eklenen dirençler Rön, fırça direncinde (Adres 6007) dikkate alınır, çünkü hem fırça direnci hem de koruma direnci ölçme devresinde seri dirençler oluşturur. R SERİ için oluşan direnç geçerlidir, yani her iki Rön ön dirençlerinin paralel bağlanması ve her iki fırçanın dirençleri, her iki kuplaj kapasitesinin CK paralel bağlamasının kuplaj reaktansı için geçerli olduğu gibi. Uyartım geriliminde çok yüksek omik üst titreşim miktarı nedeniyle şiddeti azaltmak için 7XR6100'deki dahili reaktör, kuplaj devresine bağlanması gerekir, yani bir bant geçirici bir şebeke frekanslı ölçme büyüklüğü için gerçekleşmiş olmalıdır, o zaman, reaktif direncin –100 Ω'dan daha küçük olmaması gerektiğine dikkat edilmelidir (6006 X KUPLAJ ayar parametresinin alt sınır değeri). Açı hatası düzeltmesi Kuplaj reaktansı ve Ön direnç devreye almada koruma ile kendi başına ölçülebilir (Alt bölüm 3.3 Bölüm „Montaj ve Devreye Alma“). Ayrıca, koruma cihazının giriş trafosunun muhtemel açı hatasının yol almada ölçülmesi ve 6009 adresinde PHI I RE ayarlanması ölçümün doğruluğunu arttırmak için, anlamlı olabilir. Eğer yani özellikle denetimde, uyarı kademesi beklenilen izolasyon direncine karşılık vermezse, düzeltme açısı ve kuplaj reaktansı kontrol edilmelidir ve düzeltilmelidir (bakın Alt Bölüm 3.3 Bölüm „Montaj ve Devreye Alma“). Trafoların hatalı açılarından, kuplaj empedansının yanlış ayarından, uyartım teçhizatının arızalarından dolayı cihaz tarafından hesaplanan ve görüntülenen değerler negatif olabilir. Bu durumda, akımın IRE > 7 mA olup olmadığı sorgulanır. O zaman açmaya karar verilir. Eğer akım < 7 mA ise, ölçme geçersiz olarak işaretlenir ve rotor toprak direnci RE = ∞ görüntülenir. Bu tutarlılık testi ile, yanlış ayarlanmış düzeltme açısında veya yanlış kuplaj empedansında da bir düşük omik toprak arızasında bir Açma gerçekleştirileceğini garantilenir, duruma göre uyarı kademesi ancak doğru cevap vermez. Ölçme devresi denetimi Yeterince büyük rotor toprak kapasitesinde (CE ≥ 0.15 µF) bundan başka ölçme devresinde bir kesinti tanınabilir. Eğer akım 6008 I RE< adresinde parametrelenen eşik değerinden daha küçük ve aynı zamanda bağlanan gerilim URE 25 V'dan daha büyük ise, bir arıza tanınır. Eğer akım ayar değerini 0,5 mA kadar veya % 20 aşarsa veya gerilim 20 V'dan daha küçük ise, arıza bildirimi geri alınır. I RE< = 0.0 mA ayarında akım denetlenmez ve arıza bildirimi verilmez. 2.34.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 6001 ROTOR T/A OFF ON Röle BLK OFF Rotor Toprak Arıza Koruma (R, fn) 6002 RE< UYARI 3.0 .. 30.0 kΩ 10.0 kΩ Uyarı Kademesi Re< Çalışma Değeri 6003 RE<< AÇMA 1.0 .. 5.0 kΩ 2.0 kΩ Açma Kademesi Re<< Çalışma Değeri 6004 T-UYARI-RE< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uyarı Kademesi Re< Zaman Gecikmesi 6005 T-AÇMA-RE<< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn Açma Kademesi Re<< Zaman Gecikmesi 6006 X KUPLAJ -100 .. 800 Ω 398 Ω Kuplaj Reaktansı 6007 R SERİ 0 .. 999 Ω 50 Ω Seri Direnç (örn. ölçme fırçaları) 6008 I RE< 1.0 .. 50.0 mA; 0 2.0 mA Ire< Arıza Tespiti Başlatma Değeri 6009 PHI I RE -15.0 .. 15.0 ° 0.0 ° Ire için Düzeltme Açısı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 235 Fonksiyonlar 2.34 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 2.34.4 Bilgi Listesi No. 5383 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >R/T/A BLK EM >R/T/A koruma (R,fn) BLOKLAMA 5391 R/T/A OFF AM R/T/A koruma (R,fn) DEVRE DIŞI 5392 R/T/A BLKdı AM R/T/A koruma (R,fn) BLOKLANDI 5393 R/T/A AKTİF AM R/T/A koruma (R,fn) AKTİF 5394 R/T/A U< BLK AM R/T/A koruma (R,fn) U< ile bloklandı 5397 R/T/A Uyarı AM R/T/A koruma (R,fn) Re< uyarı 5398 R/T/A başlatıld AM R/T/A koruma (R,fn) Re<< başlatıldı 5399 R/T/A AÇMA AM R/T/A koruma (R,fn) Re<< AÇMA 5400 R/T/A Arıza AM R/T/A (R,fn) arıza 236 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) Rotor toprak arıza koruma senkron makinelerin uyartım devresindeki yüksek- ve düşük omik toprak arızalarının tespit edilmesine hizmet eder. Uyartım sargısındaki bir toprak arıza doğrudan bir zarara sebep olmaz. Ancak ikinci bir toprak arızası da gelirse, o zaman bu, uyartım sargısında bir sarımlararası arıza anlamına gelir. Manyetik balans tutarsızlığı oluşabilir, bunların ekstrem mekanik kuvvetleri makinenin bozulmasına yol açar. Fonksiyon işletimine karşılık Bölüm 2.34 'de aşağıda anlatılan koruma fonksiyonu gerçek bir yüksek hassaslık gösterir ve büyük generatörlerde kullanılır. 2.35.1 Fonksiyon Tanımı Temel prensip Rotor toprak arıza koruma, yakl. 50 V'luk bir AC gerilimle çalışır, bu, ayara bağlı olarak saniyede yakl. 1 - 4 kez kutup değiştirir. Rotor devresinin bu ön gerilimi Ug ile stabilizör 7XT71'de oluşturulur. Bir 7XR6004 direnç cihazı üzerinden (veya 7XR6003) bu gerilim yüksek omik dirençler üzeri simetrik uyartım devresine kuplajlanır ve aynı zamanda bir yüksek omik ölçme şöntü RM üzerinden topraklama fırçasıyla (Toprak potansiyel) bağlanır (bakın Ek). Ölçme şöntü ile elde edilen gerilim ve kontrol gerilimi transdüser üzeri korumaya kuplajlanır. Kontrol gerilimi kuplajlanan 50 V-gerilim, Ug büyüklüğüne ve frekansa orantılıdır. Ölçme geriliminde akan rotor toprak akımı oluşur. AC gerilim Ug herbir ters polaritede bir şarj akımı Ig 'yi direnç cihazıyla uyartım devresinin toprak kapasitesine sürer. Bu akım, durultucunun ölçme şöntünde bir orantılı gerilim düşüşünü UÖlç aydınlatır. Rotor toprak kapasitesinin dolmasından sonra şarj akımı sıfır olur. Bir rotor toprak arıza sözkonusu olursa, bir toprak akımı sürekli sürülür. Yüksekliği arıza direnciyle belirlenir. Bir düşük frekanslı dörtgen gerilim artık gerilim olarak kullanıldığında toprak kapasitesinin etkisi elimine edilir ve aynı zamanda arıza frekansına olan arıza mesafesi uyartım teçhizatı nedeniyle uygun olarak büyüktür. Şekil 2-110 CE Rotor sargısının ön geriliminin bağlantı prensibi Rotor-Toprak Kapasitesi Rv Ön direnç Ug 7XT71'in dörtgen gerilimi Ig 7XT71'in rotor üzerinden toprağa akan akımı fg 7XT71'in dörtgen frekansı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 237 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) Ölçme Yöntemleri Kontrol geriliminden UKont değiştirme zamanları tespit edilir ve ölçmeye tetiklenir. Aynı zamanda gerilim büyüklüğü hesaplanır ve sürülen gerilime Ug çevrilir. Ig akımına orantılı gerilim UÖlç üzeri gerçek arıza direnci elde edilir. Kontrol geriliminin herbir değiştirmesiyle ortalama değer filtresi üzerinden ölçme gerilimindeki AC gerilim belirlenir. Stabilizörün frekansı ortalama değer oluşumu esnasında rotor-toprak kapasitesini dolduracak alçaklıkta ayarlanmalıdır, böylece sadece kalıcı pay değerlendirilir. Bu yöntemle toprak kapasitesinden etkilenmeden yüksek omik hatalar (maks ca. 80 kΩ) keşfedilir. Ölçme ancak iki arıza büyüklüğüyle sahte görüntülenir. Bir taraftan uyartım geriliminin yüksekliğine göre ve uyartım sargısındaki toprak arızasının durumuna göre ölçme devresinde bir AC gerilim bileşeni oluşur, ve diğer taraftan uyartım AC gerilimlerinde büyük yüksek frekanslı DC gerilim ucları oluşur. Bunlar numerik bir filtre ile azaltılır. Arıza etkilerini yüklü AC gerilim payları ile kaldırmak için, gerilim Ug kutbu değiştirilir (Dörtgen gerilim). Yukarıdaki ölçme gerilim hesabı herbir polarite için gerçekleşir. Ardarda iki ölçme sonucunun diferans oluşumundan Ig, yani Ig1 ve Ig2 uyartım devresinden gelen eşit paylar (Ioffset) yok olur, aynı esnada gerilim Ug 'den gelen eşit paylar toplanır. Burada kazanılan ölçme değerlerinden ve Ug artık geriliminin hesaplanan yüksekliğinden ön dirençleri Rv dikkate alarak toprak direnci hesaplanabilir (bakın Şekil 2-111). Şekil 2-111 238 Akışlar, Artık gerilimin Ug, Şönt gerilimin UÖlç veya Ölçme akımının Ig SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) Denetim Fonksiyonları Her ters polaritede toprak kapasitesinin şarj akımı tespit edilir. Bunun altında kalınırsa, ölçme devresinde arızalar, tel kopması, temassız fırça vb. algılanır. Ancak bu, eğer toprak kapasiteleri yeterince yüksek (> 0,15 µF) ve uyartım teçhizatından gelen bozucu küçük ise, mümkün olur. Koruma fonksiyonunda alternatif olarak denetim direnciyle bir harici denetim (7XR6004 ve 7XR6003'te bulunur) tasarlanmıştır. Bir ikili giriş üzerinden denetim modu aktifleştirilir ve harici bir röle ile arıza direnci kontak bileziğine bağlanır. İlgili denetim direnci koruma fonksiyonuna bildirilmelidir. Koruma fonksiyonun uygun bildirimlerle denetim sonuçlarını işaret eder. Bu aynı zamanda tek taraflı bir kesintiyi (ör. Tel kopması veya bir bağlantının bollaşmış klemensi) tanıma durumundadır. Değerlendirme mantığı aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Şekil 2-112 Denetim modunda rotor toprak arıza korumanın mantık şeması Ayrıca kontrol geriliminin bir denetimi de gerçekleşir. Eğer hiçbir veya bir çok küçük kontrol gerilimi tespit edilirse, o zaman durultucuda bir arıza varsayılır (bakın Mantık Şeması). Mantık Mantık şeması aşağıdaki bölümleri gösterir: • Stabilizörün denetimi • Ölçme devresi denetimi • İki kademeli koruma fonksiyonu • Rotor toprak arıza koruma denetiminin etkisi Yüksek omik ayarlanan kademenin RE< altına düşülürse genellikle bir uyarı bildirimi verilir. İkinci düşük omik kademenin RE<< altına düşülmesi kısa bir süreden sonra bir Açmaya yol açar. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 239 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) Şekil 2-113 2.35.2 Hassas rotor toprak arıza korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel Hassas rotor toprak arıza koruma, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında 161 no'lu adres R/T/A 1-3Hz , Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Bundan başka, transdüser girişleri Td1 ve Td2'nin başka bir fonksiyon için kullanılmadığı garantilenmelidir. 6101 no'lu R/T/A 1-3Hz adresinde fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). 240 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) Başlatma Değerleri Koruma omik rotor toprak direncini direkt bulunan ön gerilimin değerlerinden, ön direçten ve akan toprak akımından hesapladığından, sınır değerleri uyarı kademesi (6102 RE< UYARI) ve Açma kademesi (6103 RE<< AÇMA) için doğrudan dirençler olarak ayarlanabilir. Çoğunlukla olağan değerler (RE< UYARI = 40 kΩ ve RE<< AÇMA = 5 kΩ) yeterlidir. İzolasyon direncine ve soğutucu maddeye göre bu değerler değiştirilebilir. Ayar değerlerinin gerçek izolasyon direncinden yeterli bir mesafede bulunmasına dikkat edilmelidir. Uyartım teçhizatından gelen enterferans engellenemeyeceğinden, ikaz aşaması için nihai ayar ilk. Gecikmeler Gecikme, uyarı kademesi (6104 T-UYARI-RE<) için çoğunlukla yakl. 10 s'ye ayarlanır, açma kademesi için (6105 T-AÇMA-RE<<) kısa, yakl. 1 s, ayarlanır. Ayar zamanları, koruma fonksiyonunun çalışma süresini (ölçme süresi, bırakma süresi) kapsamayan ek gecikmelerdir. Denetimler Ölçme devresi denetimi için ayar değeri (6106 Qc <) primer denetim esnasında belirlenir. Bunun için işletme ölçüm değeri (Qc) okunur ve yarısı ayarlanır. Eğer ölçülen şarj çok küçükse, o zaman denetim etki etmez. Parametre Qc < o zaman 0 mAs olarak ayarlanır. Bu durumda bir arıza bildirimi olmaz. Eğer harici denetim yürütülmesi gerekiyorsa ve denetim direnci 7XR6004'de (3,3 kΩ) kullanılırsa, bir ayar yapılması gerekmez. Bir başka dirençle denetim yapılacaksa, o zaman bu değer Advanced- Parametresi olarak TEST DİRENCİ (sadece işletim programı DIGSI üzerinden değiştirilebilir) 6107A adresi altında ayarlanır. 2.35.3 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “İlave Ayarlar“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 6101 R/T/A 1-3Hz OFF ON Röle BLK OFF Rotor Toprak Arıza Koruma (13Hz) 6102 RE< UYARI 5.0 .. 80.0 kΩ 40.0 kΩ Uyarı Kademesi Re< Çalışma Değeri 6103 RE<< AÇMA 1.0 .. 10.0 kΩ 5.0 kΩ Açma Kademesi Re<< Çalışma Değeri 6104 T-UYARI-RE< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uyarı Kademesi Re< Zaman Gecikmesi 6105 T-AÇMA-RE<< 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Açma Kademesi Re<< Zaman Gecikmesi 6106 Qc < 0.00 .. 1.00 mAs 0.02 mAs Açık Rotor Devresi (Qc) Çalışma Değeri 6107A TEST DİRENCİ 1.0 .. 10.0 kΩ 3.3 kΩ Test Direnci SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 241 Fonksiyonlar 2.35 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R 1-3 Hz) 2.35.4 Bilgi Listesi No. 5381 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >R/T/A 1-3HzBLK EM >R/T/A koruma (1-3Hz) BLOKLAMA 5386 >R/T/A1-3HzTest EM >R/T/A koruma (1-3Hz) Test 5387 R/T/A 1-3Hz OFF AM R/T/A koruma (1-3Hz) DEVRE DIŞI 5388 R/T/A 1-3Hz BLK AM R/T/A koruma (1-3Hz) BLOKLANDI 5389 R/T/A 1-3Hz AKT AM R/T/A koruma (1-3Hz) AKTİF 5395 R/T/A1-3Hz açık AM R/T/A koruma (1-3Hz) açık devre 5401 R/T/A 1-3Hz Ar. AM R/T/A koruma (1-3Hz) arıza 5403 R/T/A 1-3Hz Uy. AM R/T/A koruma (1-3Hz): uyarı kademe (Re<) 5406 R/T/A 1-3Hz Baş AM R/T/A koruma (1-3Hz) Re<< başlatma 5407 R/T/A 1-3Hz Aç AM R/T/A koruma (1-3Hz) Re<< AÇMA 5408 Test R/T/A B.lı AM R/T/A koruma (1-3Hz) test başarılı 5409 Test R/T/A ar. AM R/T/A koruma (1-3Hz) test başarısız 5410 1 Devre Açık AM R/T/A (1-3Hz) 1 ölçme devresi açık 5411 2 Devre Açık AM R/T/A (1-3Hz) 2 ölçme devresi açık 242 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 7UM62 rölesi bir motor koruması olarak kullanıldığında, motorlar için yol alma denetimi izleme, motoru uzun yolalma/kalkış işlemlerinden korur ve böylece aşırı yük koruma ile tamamlar (bakınız Bölüm 2.11). Özellikle yüksek gerilimlere karşı duyarlı motorlar, kısa bir zaman periyodu sırasında bir çok başlatma girişimi olduğunda, ısıl sınırların üzerine çıkacak şekilde çok çabuk ısınırlar. Eğer bu başlatma girişimlerinin süreleri, örneğin motor başlatmaları sırasında aşırı gerilim darbeleriyle, aşırı yük momentleriyle veya kilitli rotor durumlarıyla uzatılmışsa; koruma cihazı tarafından bir açma sinyali başlatılacaktır. 2.36.1 Fonksiyon Tanımı Motor yol alma Motor yol alma için ölçüt olarak (ayarlanabilir) bir akım eşiği aşılması I MOTOR YOLAL. değerlendirilir ve böylece açma zamanı hesabı müsaadesi verilir. Koruma fonksiyonu bir ters zamanlı aşırı akım ve bir sabit zamanlı aşırı akım açma karakteristiğinden oluşur. Ters Zamanlı Aşırı Akım Karakteristiği Ters zamanlı aşırı akım karakteristiği, ancak rotor kilitlenmemişse çalışır. Böylece uzatılmış başlatma süreleri, düşürülmüş yol alma akımında motor başlatmasında gerilim düşmeleri nedeniyle doğru değerlendirilir ve uygun zamanlı açma mümkün olur. Açma zamanı aşağıdaki denkleme göre hesaplanır: burada tAÇMA I motor akımı için gerçek açma zamanı tA maks. Anma yol alma akımı IA için açma zamanı (Param. 6503, YOL ALMA ZAMANI) I Motor akımı (ölçülen değer) IA Motorun anma yol alma akımı (Parametre 6502, YOL ALMA AKIMI) IMOTOR YOLAL. Motor yol alma tanıma için başlatma değeri (Parametre 6505, I MOTOR YOLAL.) Şekil 2-114 Motor Yol Alma Akımı için Ters Zaman Karakteristik Açma Eğrisi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 243 Fonksiyonlar 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) Eğer ölçülen gerçek motor yol alma akımı I, 6502 no’lu adrese girilen IA (Parametre YOL ALMA AKIMI), anma yol alma akımından küçükse (veya büyükse), buna uygun olarak gerçek açma zamanı tAÇMA (bakın Şekil 2114). Sabit Zamanlı Aşırı Akım Açma Karakteristiği (Rotor Kilit Süresi) Motorun başlatma süresi müsaade edilen maksimum rotor kilit süresi tE'den daha uzun ise, o zaman en geç rotorun bloklanmasında tE-Süresi ile bir açma başlatılmalı. Cihaz, bir kilitli rotor durumunu harici bir rpm (dakika başına dönüş)-sayacından uyarılan bir ikili giriş (">Rotor kilitli") üzerinden tespit edebilir. Eğer herhangi bir faz akımı motor yol alma tanıma akım eşiğini aşmışsa I MOTOR YOLAL., motorun başlatıldığı var sayılır ve sabit zaman karakteristiği üzerinden (müsaade edilen maksimum rotor kilit süresine dayalı) zaman gecikmeli açma başlatılır. Bu her motor yol almasında gerçekleşen ve ne işletme bildirim arabelleklerindeki girişlere veya merkezi bir değerlendirme yerine (kontrol merkezi) ne de bir arıza durumu açılmasına yol açan, normal bir işletim durumudur. Kilitli rotor süresi (Klt.li ROT Sür.) „>Rotor kilitli“ ikili girişi ile bir VE geçidi ile bağlanmıştır. Bir ikili giriş üzerinden kilitli rotor durumu tespit edilmişse ve sabit zaman karakteristiği süresi de dolmuşsa, rotor kilitlenmesinin sabit zaman karakteristiği süresinin dolmasından önce veya sonra ikili girişin etkinliğinin hazır olmasına bakılmaksızın ani Açma olacaktır. Mantık Motor yol alma koruma, parametre üzerinden devreye alınır veya devreden çıkarılır. İkili giriş üzerinden kilitlenebilir, yani başlatma mesajları ve zaman gecikmeleri de sıfırlanır. Aşağıdaki şekil bildirim mantığını ve arıza yönetimini göstermektedir. Bir başlatma bir arıza kaydının başlatılmasına yol açmaz. Sadece açma kumandasıyla bir arıza kaydı başlatılır. Şekil 2-115 244 Motor Yol Alma Koruma için Mantık Şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 2.36.2 Ayar Notları Genel Yol alma denetimini, ancak yapılandırma sırasında 165 no’lu adres MOTOR YOL ALMA = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 6501 MOTOR YOL ALMA adresinde fonksiyon ON veya OFF ayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Başlatma Değerleri Koruma cihazına, yol alma akımının değerleri 6502 no’lu YOL ALMA AKIMI adresinde ve yol alma süresi 6503 no’lu YOL ALMA ZAMANI adresinde normal koşullarda iletilir. Eğer koruma cihazında hesaplanan I2t nin değeri aşılırsa, hemen bir açma gerçekleşir. Eğer yol alma zamanı müsaade edilen maksimum rotor kilit süresinden daha uzun ise, harici bir sayaçtan bir ikili giriş üzerinden („>Rotor kilitli“) akıma bağlı olmayan açma karakteristiği başlatılabilir. Kilitli rotorda ve bu nedenle azaltılmış havalandırma makinenin termal kapasitesini azaltır. Yol alma denetimini bu nedenle, normal işletim için geçerli termal açma karakteristiğine ulaşılmasından önce, bir açma komutu vermelidir. Akım değerinin aşılması 6505 (no’lu I MOTOR YOLAL. adresinde) motor yol alması olarak yorumlanır. O zaman bu değer öyle seçilmeli ki, gerçek yol alma akımı, motor çalışması esnasında bütün yük- ve gerilim koşullarına rağmen aşılmamalı ve müsaade edilen, kısa süreli aşırı yüke erişilmemeli. Örnek: Aşağıdaki verilerle motor: Anma Gerilimi UN = 6600 V Anma Akımı IMOTnom = 126 A Yol alma akımı IA = 624 A Uzun süreli müsaade edilen stator akımı Imaks. = 135 A Motor yol alma süresi IA için tA maks = 8,5 s Akım Trafoları IN AT prim/IN AT sek 200 A / 1 A YOL ALMA AKIMI ayar değeri için hesaplama: Azaltılmış gerilimde yol alma akımı da doğrusal olarak azaltılır. % 80 Anma geriliminde buna göre yol alma akımı bu örnekte 0,8 · IA = 2,5 · IN AT sek'e düşürülür. Aşıldığında, bir motor yol alması olarak kabul edilen eşik, maksimum yük akımının üzerinde ve minimum yol alma akımının altında bulunmalıdır. Eğer başka etki faktörleri bulunmuyorsa (Yük uçları), motor yol alma tanıma için değer (I MOTOR YOLAL., Adres 6505) ortalama bir değere ayarlanabilir: Yol alma denetiminin açma zamanı için genel olarak şunlar geçerlidir: SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 245 Fonksiyonlar 2.36 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) Anma koşullarında, açma zamanı olarak maksimum yol alma süresi tA maks oluşur. Anma gerilim koşullarında farklı oranlar yol alma denetiminin açma zamanını değiştirirler: Anma geriliminin % 80’inde (ve bununla birlikte anma yol alma akımının yaklaşık % 80’i) açma zamanı örneğin: Gecikme süresi Klt.li ROT Sür. dolduğunda, kilitlenmiş rotor ikili girişi etkin olur ve bir açma sinyali başlatır. Eğer sabit zaman karakteristiği zamanı, normal kalkışta „>Rotor kilitli“ (No. 6805) gecikme süresi içerisinde Klt.li ROT Sür. ikili girişi kilitlenecek şekilde seçilmişse; kilitsiz kalkış için açma süresinden daha kısa bir açma komutu gecikme süresi gerçekleştirilebilir. 2.36.3 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 6501 MOTOR YOL ALMA 6502 YOL ALMA AKIMI C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Motor Yol Alma Zamanı Denetimi 1A 0.10 .. 16.00 A 3.12 A Motor Yol Alma Akımı 5A 0.50 .. 80.00 A 15.60 A 6503 YOL ALMA ZAMANI 1.0 .. 180.0 sn 8.5 sn Motor Yol Alma Zamanı 6504 Klt.li ROT Sür. 0.5 .. 120.0 sn; ∞ 6.0 sn İzin Verilen Kilitli Rotor Süresi 6505 I MOTOR YOLAL. 1A 0.60 .. 10.00 A 1.60 A 5A 3.00 .. 50.00 A 8.00 A Motor Baş. Akımı (BLK OVL,Başl. İzl.) 2.36.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 6801 >Y.ALMA DEN.BLK EM >Motor Yol Alma Denetimi BLK 6805 >Rotor kilitli EM >Rotor kilitlendi 6811 Y.ALMA DEN. OFF AM Başlatma zamanı denetimi DEVRE DIŞI 6812 Yolal.DEN.RöBLK AM Başlatma zamanı denetimi BLOKLANDI 6813 Y.ALMA DEN. AKT AM Başlatma zamanı denetimi AKTİF 6821 Y.ALMA DEN. AÇ AM Başlatma zamanı denetimi AÇMA 6822 Rotor kilitli AM Rotor kilit zm. sonra Rotor KİLİTLENDİ 6823 Y.ALMA DEN.Baş. AM Başlatma zamanı denetimi başlatıldı 246 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Bir motorun rotor sıcaklığı, normal çalışmada ve hatta aşırı yüklenme durumlarında genellikle müsaade edilen maksimum sıcaklığının altında kalır. Buna karşılık çalışmada ve bununla birlikte bağlanan yüksek çalışma akımları rotorun daha küçük termal zaman sabitleri nedeniyle bu termal statordan daha güçlü tehlike oluşturur. Eğer yol almada müsaade edilen rotor ısınmasının üzerine çıkılması bekleniyorsa, çoklu başlatmalar esnasında bir başlatmanın bitirilmesini engellemek için, motorun tekrar çalışmaması gerekir. 7UM62 cihazı, bu nedenle kapalı bir motora yeni bir yol alma müsaadesi verilene kadar kilitleme komutu veren bir motor yol alma engelleme özelliği ile donatılmıştır (Tekrar yol alma sınırı). Motorun başlatmasını kilitlemek için, kilitleme sinyali bir ikili çıkışa atanmalı ve bu ikili çıkışın kontağı da motor yol alma devresine eklenmelidir. 2.37.1 Fonksiyon Tanımı Aşırı Rotor Sıcaklığının Tespiti Rotor akımı doğrudan ölçülemeyeceği için, rotorun bir ısıl grafiğini çıkarmak için stator akımları kullanılmalıdır. Bunun için akımların efektif değerleri oluşturulur. Aşırı rotor sıcaklığı ΘL üç faz akımdan en büyüğü kullanılarak hesaplanır. Rotor sargısı için ısıl sınır değerler, anma yol alma akımı, müsaade edilen yol alma süresi ve soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) yük koşullarından müsaade edilen yol alma sayısına ilişkin üretici verilerine dayalıdır. Bu verilerden, cihaz gerekli hesaplamaları yapar ve ısıl grafiği çıkarır ve ısıl rotor çizgesi yol alma sınırının altına düşünceye kadar bir kilitleme sinyali üretir. Böylece yeni bir yol alma müsaadesi oluşur. Şekil 2-116 Tekrarlanan Çalıştırma Girişimleri Sırasında Rotorun Sıcaklık Eğrisi ve Isıl Grafiği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 247 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Motorun çalıştırılması esnasında, rotor fırçalarındaki ısı dağılımı çok değişkenlik gösterir. Ancak; bu, rotor üzerindeki farklı maksimum sıcaklıklar yüzünden, motor başlatmasının muhakkak kilitleneceği anlamına gelmez (bakın Şekil 2-116). Bir tam motor yol alma süresi sonrasında, bir ısıl grafiğin tesisi çok daha önemlidir. Bu, motorun ısıl koruması için daha uygundur. Şekil örnek olarak, yinelenmiş motor başlatmalarında (soğuk işletim durumundan üç yol alma) ısınma süreçleri ve koruma rölesi tarafından ısıl benzetimi göstermektedir. Yeniden Başlatma Eşiği Eğer rotor sıcaklığı tekrar başlama sıcaklık sınırını aşmışsa, motorun tekrar başlatılması mümkün değil. Rotor sıcaklığı tekrar başlama sınırının altına düştüğünde, yani gerçekten aşırı rotor sıcaklık sınırı aşılmaksızın bir yol alma mümkün olduğunda, kilitleme sinyali sonlandırılır. Bununla yeniden başlatma sınırı için ΘYnd. Baş., maksimum müsaade edilen aşırı rotor sıcaklığı ilgilidir: nSOĞUK 2 ΘYnd. Baş. [%] 50 % 3 4 66,7 % 75 % Yeniden Başlatma Süresi Motor üreticileri soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) işletim durumunda belli bir yol alma sayısına müsaade ederler. Bundan sonra yeni bir başlatmaya müsaade edilmez. Rotorun soğuması için, uygun bir zaman — yeniden başlatma zamanı — beklenmelidir. Cihaz, ısıl dengenin tesisi için: Her motor kapamasından sonra denge süresi (Adres 6604, T Dengeleme) başlatılır. Bu, motorun tek tek parçalarının kapama anında farklı sıcaklık durumları göstermesine dikkate alır. Isıl denge süresi esnasında rotorun termal tablosu güncellenmez, rotorda denge işlemlerini oluşturabilmek için aksine sabit tutulur. Bundan sonra termal tablo uygun zaman sabitleri ile soğur (Rotor zaman sabitesi · Uzatma faktörü). Isıl dengesi sırasında motor tekrar başlatılamaz. Sıcaklık tekrar başlama sınırının altına düştüğünde, yeni bir tekrar başlatma girişimi yapılabilir. Toplam bekleme süresi, motorun yeni bir başlatmasına kadar süren, denge süresinden ve termal model tarafından hesaplanmış süresinin tekrar kapama sınırının altına düşene kadar, hesaplanır: Burada TDengeleme Rotor sıcaklığı denge süresi, Adres 6604 kτ Zaman sabiti için uzatma çarpanı = ÇALIŞMADA Kτ Adres 6609 veya DURURKEN Kτ Adres 6608 τR Rotor zaman sabiti, dahili olarak hesaplanır: τR = tBaş. · (nsoğuk – nsıcak) · IYolal.2 Burada: tBaş. = Başlatma Süresi s olarak IYolal. = Yol Alma Akımı pu olarak Θön Motor durduğu andaki ısıl benzetim (çalışma durumuna bağlı) Ölçülen işletme değeriyle TUzak= (ısıl ölçülen değerler de görünebilir) sonraki tekrar başlatmaya müsaade edilinceye kadar geçmesi gereken süredir. 248 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Soğutma zaman sabitinin uzatılması Kendiliğinden soğutmalı motorlar için; motor durduğunda düşürülmüş ısı değişimini -motor daha yavaş soğuyacaktır- doğru olarak hesaba katmak için; soğuma zaman sabiti, çalışan bir motora göre DURURKEN Kτ (Adres 6608) (durma sırasındaki zaman sabiti) kadar artırılır. Duran bir motor, KeKapalı I min ayarlanabilir bir akım akışı izleme eşiğinin altındaki akımla tanımlanır. Bunun için, motorun yüksüz akımının bu eşik değerinden daha büyük olması gereklidir. Bu sırada başlatma eşiği KeKapalı I min termal aşırı yük korumanın koruma fonksiyonunu etkiler (bakın Bölüm 2.11). Motor çalışıyorken, ısınma grafiği motor anma değerlerinden hesaplanan τR zaman sabiti ve τR · ÇALIŞMADA Kτ (Adres 6609) ile hesaplanan soğuma ile modellenir. Koruma, bu şekilde, yavaş bir soğuma (yavaş sıcaklık dengesi) talepleri sağlar. Minimum Engelleme Süresi Bazı motor üreticileri, ısıl grafiğe bakılmaksızın müsaade edilen maksimum başlatma girişimi sonrası minimum bir engelleme süresi isterler. Engelleme sinyalinin süresi TMİN. ENGELLEME veya TUzak= sürelerinden uzun olanına bağlıdır. Besleme Gerilimi Arızası Durumunda Davranış 274 ATEX100 parametresi ayarına bağlı olarak termal benzetimin değeri besleme geriliminin arızasında sıfıra geri döner veya döngüsel olarak bir ''kalıcı“ bellekte depolanır, o zaman besleme gerilimi arızasında öylece kalır. İkinci durumda; ısıl benzetim, gerilim beslemesi normale geldiğinde, hesaplama için belleğe alınan değeri kullanır ve bunu çalışma sıcaklığına uyarlar. Acil Durum Başlatma Eğer, acil durum koşulları altında, müsaade edilen maksimum rotor sıcaklığının üzerinde motorun başlatılması gerekli ise, motor başlatma kilitleme sinyali bir ikili giriş („>Acil Baş. ΘR“) üzerinden sonlandırılarak motorun tekrar başlatılması sağlanabilir. Isıl rotor grafiği işlemeyi sürdürür ve müsaade edilen maksimum rotor sıcaklığı aşılabilir. Makine, tekrar başlatma engellemesi tarafından kapatılmaz, ancak risk değerlendirmesi için rotorun hesaplanan aşırı sıcaklığı gözlemlenebilir. Bloklama Yeniden başlatma engelleme fonksiyonunun kapatılmasında veya bloklanmasında aşırı rotor sıcaklığının termal benzetimi ve dengeleme zamanı T Dengeleme ve minimum engelleme süresi T MİN.ENGELLEME sıfırlanır ve böylece muhtemel olarak bulunan engelleme komutu kaldırılır. Mantık Ayrıca bir ikili giriş üzerinden termal benzetimin sıfırlanma imkanı da bulunur. Bu, test sırasında veya devreye alma çalışmalarında veya bir güç besleme gerilimi arızası sonrasında yararlı olabilir. Aşağıdaki şekil tekrar başlatmayı engellemenin mantık şemasını gösterir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 249 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Şekil 2-117 2.37.2 Yeniden başlatmayı engellemenin mantık şeması Ayar Notları Genel Tekrar başlatma engeli sadece eğer, yapılandırmada 166 no’lu adreste YB ENGELLEME = Etkin atanmışsa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 6601 no'lu YB ENGELLEME adresi altında fonksiyon ON- veya OFF ayarlanır veya sadece Açma komutu engellenir (Röle BLK). 250 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Gerekli Karakteristikler Rotor sıcaklığını hesaplamak için gerekli, yol alma akımı IYolal, motor anma akımı IMOT.nom, müsaade edilen maksimum kalkış T BAŞL MAKS (Adres 6603), izin verilen soğuk (nsoğuk) ve sıcak (nsıcak) durumdan çalıştırma sayısı gibi değişkenler motor üreticileri tarafından sağlanır. Burada yol alma akımı oran olarak motor anma akımına (I Yolal/IMOTnom , Adres 6602) verilir. Bu parametrenin doğru yorumu için, Güç Sistemi Verileri 1'de motor görünür gücü (Adres 252 SN GEN/MOTOR) ve anma gerilimi (Adres 251 UN GEN/MOTOR) doğru ayarlı olduğu önemlidir. 6606 no'lu (MAKS.SICAK BAŞ.) adresinde müsaade edilen sıcak yol almaların sayısı, 6607 adresinde (#SOĞUK-#SICAK) müsadeli soğuk- ve sıcak yol almaların sayısı arasındaki fark parametrelenir. Fanlı havalandırması olmayan motorlarda 6608 no’lu adreste azaltılmış soğutma motor dururken DURURKEN Kτ ile dikkate alınır. Akımın 281 no’lu KeKapalı I min adresinde ayarlanan bir değeri geçmemesinden itibaren, motorun durduğu anlaşılır ve zaman sabiti ayarlanmış uzatma faktörü kadar yükseltilir. Zaman sabitleri arasında bir fark olmazsa (örneğin fanlı havalandırmalı motorlarda), o zaman uzatma faktörü DURURKEN Kτ = 1 olarak ayarlanır. Çalışan motorda soğutmaya uzatma faktörü ÇALIŞMADA Kτ ile etki edilir. Bu faktör yüklü, çalışan bir motorla kapatılmış bir motorun farklı soğutmalarında dikkate alınır. Akımın, 281 no’lu KeKapalIi I min adresinde ayarlanan değeri aşmasından itibaren etkin olur. ÇALIŞMADA Kτ = 1 ’de Isınma- ve Soğutma sabitleri (I > KeKapalı I min) işletme koşulları altında aynıdır. Ayar örneği Örnek: Aşağıdaki verilerle motor: Anma gerilimi UN = 6600 V Anma akımı IMOTnom = 126 A Yol alma akımı IYolal. = 624 A Motor yol alma süresi IBAŞL MAKS tBAŞL MAKS = 8,5 s Soğuk motorda müsaade edilen yol almalar nsoğuk = 3 Sıcak motorda müsaade edilen yol almalar nsıcak = 2 Akım trafosu 200 A/1 A Motor anma akımıyla ilşkili yol alma akımı: Aşağıdaki ayarlar yapılır: I Yolal/IMOTnom = 4,9 T BAŞL MAKS = 8,5 s MAKS.SICAK BAŞ. =2 #SOĞUK-#SICAK =1 Rotor sıcaklığı denge süresi için, T Dengeleme = 1.0 dak ayarı, makul bir değer olarak kanıtlanmıştır. Minimum engelleme süresi T MİN.ENGELLEME için değer motor üreticisi veya sistem koşulları gereklerine göre ayarlanır. Her koşulda, T Dengeleme büyük seçilmelidir. Bu örnekte, ısıl grafiği yansıtan bir değer seçilmiştir (T MİN.ENGELLEME = 6.0 dak). Motor üreticisinin veya sistemin gerekleri, soğuma sırasında -özellikle motor durduğu sırada- zaman sabitinin uzatma faktörleri için ek sabiti belirler. Başka belirtimler yapılmamışsa, aşağıdaki ayarlar önerilir: DURURKEN Kτ = 5.0 ve ÇALIŞMADA Kτ = 2.0 . SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 251 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Düzenli fonksiyon için, Taraf 2 için akım trafo değerlerinin (Adresler 211 ve 212), Sistem Verilerinin (Adresler 251, 252) ve Motor durma/Motor çalışma (Adres 281 KeKapalı I min, Öneri ≈ 0,1 · I/IMot.Anma) kararı için akım eşiklerinin doğru ayarlanması önemlidir. Ayar değerlerinin özeti ve olağan ayarlar parametre tablolarında verilmiştir. Farklı İşletme Durumlarında Termal Davranış Daha iyi anlamak için aşagıda birçok mümkün işletim durumlarından ikisi yakından ele alınmıştır. Yukarıda verilen ayar değerleri geçerlidir. 3 soğuk ve 2 sıcak başlatma girişimi ile, % 66,7’lik bir tekrar başlatma sınırına ulaşılmıştır. Aşağıdaki şekil 2 sıcak başlatmada termal davranış gösterilmiştir. Motor sürekli anma akımı ile işletilir. İlk motor kapamadan sonra T Dengeleme etki gösterir 30 s sonra Motor açılır ve derhal tekrar kapatılır. Yeni bir moladan sonra 2. Yol alma gerçekleşir. Motor yeniden tekrar kapatılır. 2. Yol alma esnasında yeniden başlatma sınır eşiği aşılır ve kapatma ile yeniden başlatma engelleme etki gösterir. Dengeleme süresinin akışından sonra (1 dak) termal benzetim zaman sabiti τL · DURURKEN Kτ ≈ 5 · 204 s = 1020 s ile soğur. Yeniden başlatma engelleme yakl. 7 dak. etki gösterir. Şekil 2-118 Birbirini takip eden iki sıcak yol almada sıcaklık davranışı Şekil 2-119 'da motor aynı şekilde iki kez sıcak işletim durumundan başlatılır, fakat başlatmalar arasındaki mola süresi bir önceki örnektekinden daha uzundur. 2. Başlatmadan sonra motor % 90 anma akımıyla işletilir. İlk başlatmadan sonraki kapatma termal benzetimin ''donmuş'' olmasına yol açar. Dengeleme süresinin akışından sonra (1 dak) rotor zaman sabiti τL · DURURKEN Kτ ≈ 5 · 204 s = 1020 s ile soğur. İkinci başlatma yol alma akımı sebebiyle bir ısınmaya yol açar ve bunu takip eden 0,9 · I/IMOTnom ÇALIŞMADA Kτ yük akımı bir soğumaya yol açar. Bu sefer zaman sabiti olarak τL · DURURKEN Kτ = 2 · 204 s = 408 s etki gösterir. Yeniden başlatma sınırının kısa süreli aşılması, termal aşırı zorlanma anlamına gelmez. Derhal bir kapatmada, yeniden bir başlatmanın rotoru termal aşırı zorladığını işaret eder. 252 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) Şekil 2-119 2.37.3 Adres İki sıcak başlatma sonrasında sürekli işletim Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 6601 YB ENGELLEME OFF ON Röle BLK OFF Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme 6602 I Yolal/IMOTnom 1.5 .. 10.0 4.9 I Başlatma / I Motor nominal 6603 T BAŞL MAKS 3.0 .. 320.0 sn 8.5 sn Maksimum İzin Verilen Başlatma Süresi 6604 T Dengeleme 0.0 .. 320.0 dak 1.0 dak Sıcaklık Dengeleme Süresi 6606 MAKS.SICAK BAŞ. 1 .. 4 2 Müsaade Edilen Sıcak Yol Alma Sayısı 6607 #SOĞUK-#SICAK 1 .. 2 1 Soğuk Baş. - Sıcak Baş. Sayısı 6608 DURURKEN Kτ 1.0 .. 100.0 5.0 Dururken Zaman Sabiti Uzatımı 6609 ÇALIŞMADA Kτ 1.0 .. 100.0 2.0 Çalışırken Zaman Sabiti Uzatımı 6610 T MİN.ENGELLEME 0.2 .. 120.0 dak 6.0 dak Min. Tekrar Başlatma Engelleme Süresi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 253 Fonksiyonlar 2.37 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49 Rotor) 2.37.4 Bilgi Listesi No. 4822 Bilgi Bilgi Tipi Açıklama >BLK YBE EM >Motor Tekrar Başlatma Engelleme BLK 4823 >Acil Baş. ΘR EM >Rotor acil başlatma 4824 YBE OFF AM Motor tekrar baş. engelleme DEVRE DIŞI 4825 YBE BLK AM Motor tekrar başlatma engelleme BLK.dı 4826 YBE AKTİF AM Motor tekrar başlatma engelleme AKTİF 4827 YBE AÇMA AM Motor tekrar başlatma engelleme AÇMA 4828 >HR TerBen.ΘR EM >Rotor termal hafıza reset 4829 HR th.rep. ΘR AM Rotor termal hafıza reset 4830 Yolal.Engell.AL AM Motor yeniden başlatma engelleme alarmı 254 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) Kesici arıza koruma projelendirmede opsiyonel olarak Taraf 1 veya Taraf 2'nin akım girişlerine atanabilir (bakın Bölüm 2.4). Kesici arıza koruma, atanmış kesicinin doğru devreden çıkarılmasının denetimini sağlar. Makine korumada tipik olarak şebeke şalterine ilişkilidir. 2.38.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Modu Kesici arıza koruma için iki kriter bulunmaktadır: • Kontrol, verilen bir açma komutundan sonra akımın her üç fazda parametrelenen bir sınır değerin altında kalıp kalmadığı, • Koruma fonksiyonları için kesici yardımcı kontağının değerlendirmesi, akım kriteri gerekirse kuvvetli ifadeli olmayabilir, ör. frekans koruma, gerilim koruma, rotor toprak arıza korumadaki gibi. Eğer bir kesici başarılı bir açma komutundan sonra ayarlanabilir bir zaman süresi içinde açmazsa, kesici arıza koruma açmayı daha yüksek bir şalter vasıtasıyla başlatır (örneğe de bakın). Şekil 2-120 Kesici arıza koruma fonksiyonunun sadeleştirilmiş fonksiyon şeması Başlatma Kesici arıza koruma iki farklı kaynaktan başlatılabilir: • 7UM62'nin dahili fonksiyonları, ör. Koruma fonksiyonlarının açma kumandaları veya CFC üzerinden (dahili mantık fonksiyonları), • Örneğin ikili girişler üzerinden harici açma sinyalleri ile. Kriterler Bir başlatma oluşumuna yol açan (Akım kriteri, Kesici yardımcı kontağı) her iki kriter VEYA-mantığıdır. Kısa devre arıza akımı olmadan Açmada, ör.zayıf yükte gerilim koruma ile, kesicinin reaksiyonu için akım, güvenli bir kriter oluşturmaz. Bu nedenle başlatma yalnız yardımcı kontak kriterinden de gerçekleşir. Akım kriteri, eğer üç faz akımlarından minimum biri parametrelenebilir bir eşiği (KESİCİ I>) aşarsa, yerine getirilir. Bırakma, eğer her üç faz akımı % 95 başlatma eşiğinin altında kalırsa, gerçekleşir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 255 Fonksiyonlar 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 0 işletim durumunda akım kriteri etkin değildir. Kesici arıza koruma sadece kesici yardımcı kontaklarıyla etkinleştirilir. Eğer ikili giriş kesici yardımcı kontağı için etkin değilse, o zaman sadece akım kriteri etkilidir ve kesici arıza koruma bir açma komutunda, eğer akım KESİCİ I> eşiği altında bulunuyorsa, aktifleştirilemez. İki kanallılık Emniyeti arttırmak ve mümkün arıza impulslarına karşı koruma için harici bir start sinyali için ikili girişin bir tutuculuğu vukuu bulur. Bu sinyal gecikme zamanının tüm akışı esnasında bulunmalıdır, aksi takdirde zaman sıfırlanır ve açma komutu oluşmaz. Aşırı fonksiyona karşı emniyeti arttırmanın başka yolu artık bir ikili giriş „>KAK har. baş.2“ birlikte bağlanır. Bir başlatma yani, eğer her iki ikili giriş enerjili ise, gerçekleşir. İki kanallılık „dahili“ bir başlatma için de etki eder. Mantık Eğer kesici arıza koruma başlatıldıysa, uygun bir sinyal verilir ve ayarlanabilir bir gecikme zamanı başlatılır. Bu sürenin akışından sonra başlatmaya sebep olan kriterler yerine getirilmeye devam edilirse, o zaman bir başka VE- bağlantısı üzerinden artık bir kaynak-değerlendirme arıza kapamadan önce üzerinde bulunan kesici ile başlatılır. Bir başlatma bırakılır ve kesici arıza koruma ile bir açma komutu oluşmaz, eğer • dahili başlatma koşullarından biri (CFC veya ÇIK12) veya „>KAK har baş.1“ veya „>KAK har. baş.2“, başlatmaya sebep olan, bıralırsa. • koruma fonksiyonlarının bir devreden çıkarma komutu hala bulunuyorsa, akım kriteri ve yardımcı kontak kriteri ama bırakırsa. Aşağıdaki şekil kesici arıza korumanın mantık şemasını göstermektedir. Parametre üzerinden tüm kesici arıza koruma devreye alınabilir veya devreden çıkarılabilir, bir ikili giriş üzerinden „>KAK BLK“ de bloklanabilir (örneğin makine korumanın bir denetimi esnasında). 256 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) Şekil 2-121 2.38.2 Kesici arıza korumanın mantık şeması Ayar Notları Genel Kesici arıza koruma sadece, eğer yapılandırmada 170 no’lu adres altında KESİCİ ARIZA = Taraf 1 veya Taraf 2 olarak ayarlandıysa etkin olur ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 7001 KESİCİ ARIZA adresinde fonksiyon devreye alınabilir ON- veya devre dışı bırakılabilir OFF veya sadece Açma kumandası engellenir (Röle BLK). Kesici arıza koruma için akım ölçümü, Taraf 1 üzerinden (Girişler IL, T1) veya Taraf 2 üzerinden (Girişler IL, T2) gerçekleşebilir. Terminal taraflı akım trafo seti ve bundan dolayı Taraf 1 önerilir. Kriterler 7002 no'lu DAHİLİ AÇMA parametresi altında OFF-Kriteri dahili bir başlatmada seçilebilir. Bu ya bunun için öngörülen çıkış rölelerinin ÇIK12 anahtarlama durumunun okunmasıyla (7002 DAHİLİ AÇMA = Çıkış12) ya da ama CFC'de yerleştirlmiş mantık bağlantısı ile (= CFC) gerçekleştirilebilir (Bildirim 1442 „>KAK dah. Baş.“). Fakat dahili kaynak da tümüyle deaktif edilebilir (7002 DAHİLİ AÇMA = OFF). Sonuncu durumda sadece harici kaynaklar etki gösterebilir. Not: Sadece potansiyeli olmayan ikili çıkışın Çıkış12 (Röle ÇIK12) kesici arıza koruma için kullanılabilir olduğuna dikkat edilmelidir. Yani, şebeke şalteri için açmalar (veya ilgili denetlenen şalter) bu ikili çıkışa yapılandırılmış olmalıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 257 Fonksiyonlar 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) Akım kriterinin akım başlatma eşiğinin ayarı 7003 KESİCİ I> her üç faz için geçerlidir. Bu, fonksiyon daha en küçük beklenen işletme akımında başlatacak şekilde seçilmelidir. Bunun için, minimum işletme akımının %10 altında bir ayar ayarlanmalıdır. Başlatma değeri gerekenden çok daha düşük seçilmemelidir, çünkü çok hassas bir ayar aksi takdirde; akım trafo sekonder devresinde dengeleme işlemlerinin, oldukça büyük akımların kesilmesi koşulları altında bırakma sürelerinin uzamasına yol açması tehlikesi meydana gelir. Zaman Gecikmesi Ayarlanacak gecikme zamanı Adres 7004 AÇMA Zamanl., kesicinin maksimum çalışma süresi ve aşırı akım tespitinin bırakma süresi ve zaman gecikmelerinin herhangi bir toleransını hesaba katmak için, bir güvenlik payı olarak dikkate alınır. Aşağıdaki şekil zaman akışlarını bir örnekte göstermektedir. Şekil 2-122 2.38.3 Normal Arıza Temizlemede ve Kesici-Arızada Zaman Akışı Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 7001 KESİCİ ARIZA OFF ON Röle BLK OFF Kesici Arıza Koruma 7002 DAHİLİ AÇMA OFF Çıkış12 CFC OFF Dahili AÇMA Komutu ile Başlatma 7003 KESİCİ I> 1A 0.04 .. 2.00 A 0.20 A Denetim Akımı Çalışma 5A 0.20 .. 10.00 A 1.00 A 0.06 .. 60.00 sn; ∞ 0.25 sn 7004 258 AÇMA Zamanl. AÇMA Zamanı Sayıcısı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.38 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 2.38.4 Bilgi Listesi No. 1403 Bilgi >KAK BLK Bilgi Tipi EM Açıklama >Kesici Arıza Koruma BLOKLAMA 1422 >Ke Kontakları EM >Kesici kontakları 1423 >KAK har baş.1 EM >KAK harici başlatma 1 1441 >KAK har. baş.2 EM >KAK Harici başlatma 2 1442 >KAK dah. Baş. EM >KAK dahili başlatma 1443 dah. KAK baş. AM KAK içten başlatıldı 1444 KAK I> AM Kesici Arıza I> 1451 KAK OFF AM Kesici Arıza Koruma DEVRE DIŞI 1452 KAK BLKdı AM Kesici Arıza Koruma BLOKLANDI 1453 KAK AKTİF AM Kesici Arıza Koruma AKTİF 1455 KAK başlatıldı AM Kesici arıza koruma: başlatıldı 1471 KAK AÇMA AM Kesici Arıza Koruma AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 259 Fonksiyonlar 2.39 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 2.39 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) Yanlışlıkla enerjileme, mevcut veya artık çalışan, fakat henüz senkronlanmamış generatörün generatör şalterinin hızlı kullanımıyla istenmeden enerjilenmesiyle oluşan zararları sınırlama görevini üstlenir. Durmakta olan makinede bir enerjileme, düşük omik bir dirence anahtarlamaya karşılık gelir. Şebekeden yapılandırılmış anma gerilimi generatörü büyük kayma ile asenkron makine olarak başlatır. Burada, rotorda müsaade edilmeyen, rotorun bozulmasına yol açabilecek büyük akımlar indüklenir. 2.39.1 Fonksiyon Tanımı Kriterler Yanlışlıkla enerjileme sadece, eğer frekansın geçerli çalışma aralığında hala ölçme büyüklükleri (işletim durumu 0) bulunmuyorsa (durmakta olan makinede) veya anma frekansı altında bir düşük gerilim mevcutsa (artık başlamış, ama henüz senkronlanmamış) müdahale eder. Yanlışlıkla enerjileme bir gerilim kriteri ile bir minimum gerilimin aşılmasında, normal işletim durumunda başlatmaması için bloklanır. Bu bloklama, korumanın kısa bir zaman için istenmeden enerjilenmesini derhal bloklamamak için geciktirilir. Bir başka başlatma gecikmesi, güçlü gerilim kesintili güçlü akım arızalarında bir aşırı fonksiyondan kaçınmak için gereklidir. Bir bırakma gecikmesi bir zamansal sınırlı ölçümü mümkün kılar. Yanlışlıkla enerjileme çok hızlı müdahale etmesi gerektiğinden, akımların anlık değerlerinin denetlenmesi bir başka frekans alanında halihazırda işletim durumu 0'da gerçekleşir. Geçerli ölçme büyüklükleri bulunursa (İşletim durumu 1), pozitif bileşen gerilimin değerlendirmesi ve yanlışlıkla enerjilemenin bloklanması için frekans ve akımların anlık değerleri Açma kriteri olarak gerçekleşir. Aşağıdaki şekil yanlışlıkla enerjileme için mantık şemasını gösterir. Bir ikili giriş üzerinden fonksiyon bloklanabilir. Bunun için örnek olarak uyartım geriliminin mevcut oluşu ek bir kriter olarak kullanılabilir. Gerilim yanlışlıkla enerjileme müsaasesi için gerekli bir kriter olduğundan, gerilim trafosunun denetimi gereklidir. Bunu, Sigorta Arızası İzleme (Fuse-Failure-Monitor) (FFM) üstlenir. Gerilim trafosunda bir arıza tanınırsa, o zaman yanlışlıkla enerjilemenin gerilim kriteri deaktif olur. Şekil 2-123 260 Yanlışlıkla enerjilemenin mantık şeması (Dead Machine Protection) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.39 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 2.39.2 Ayar Notları Genel Yanlışlıkla enerjileme sadece, eğer projelendirmede 171 no'lu adres YANLIŞLIKLA EN. = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 7101 YANLIŞLIKLA EN. adresinde fonksiyon devreye alınabilir ON- veya devre dışı bırakılabilir OFF veya sadece Açma kumandası engellenir (Röle BLK). Kriterler 7102 I KADEME parametresiyle yanlışlıkla enerjilemenin akım-başlatma eşiği belirlenir. Bu eşik genellikle zamanlı aşırı akım korumadakinden daha hassas ayarlanır. Bundan sonra yanlışlıkla enerjileme ancak sadece, eğer cihaz ya işletim durumu 0'da ise ya da hala anma koşullarına ulaşılmadıysa etkili olabilir. Sonuncular 7103 SÜRME U1< parametresi üzerinden tanımlanırlar. Alışılmış olarak ayar, anma geriliminin yakl.% 50- % 70'idir. Parametre değeri bu sırada faz-faz büyüklüklerle ilgilidir (faz-faz-gerilim). 0 V bir ayar gerilim müsaadesini deaktif eder. Bu sadece, eğer 7102 I KADEME çok yüksek ayarlandıysa ve 3. Zamanlı aşırı akım koruma-Kademesi olarak kullanılması gerekliyse, kullanılır. Parametre 7104 T U1< BAŞLATMA , düşük gerilimde açma koşullarının müsaadesi için gecikme zamanını gösterir. Bu zaman zamanlı aşırı akım korumanın açma gecikmesinden daha büyük ayarlanmalıdır. Düşük gerilim eşiğinin aşılmasında açma koşullarının engellenmesi için gecikme süresi, 7105 T U1< BIRAKMA altında ayarlanır. Bu sürenin akışından sonra, enerjilemeden sonra bir açmayı mümkün kılmak için, yanlışlıkla enerjileme engellenir. Makine dururken istenmeden enerjilemede zamansal akışlar ve buna karşılık olarak bir yakın kısa devre arızada gerilim kopmasını aşağıdaki şekil belirginleştirir. Şekil 2-124 Yanlışlıkla enerjilemenin zamansal akışları SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 261 Fonksiyonlar 2.39 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 2.39.3 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres Parametre 7101 YANLIŞLIKLA EN. 7102 I KADEME C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama OFF ON Röle BLK OFF Yanlışlıkla Enerjileme 1A 0.1 .. 20.0 A; ∞ 0.3 A I Kademesi Çalışma 5A 0.5 .. 100.0 A; ∞ 1.5 A 7103 SÜRME U1< 10.0 .. 125.0 V; 0 50.0 V U1< Eşiğini Sürme 7104 T U1< BAŞLATMA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn T U1< Çalışma Zaman Gecikmesi 7105 T U1< BIRAKMA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T U1< Bırakma Zaman Gecikmesi 2.39.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 5533 >Yanlışl.En BLK EM >Yanlışlıkla enerjileme koruma BLOKLAMA 5541 Yanlışl En. OFF AM Yanlışlıkla Enerj. koruma DEVRE DIŞI 5542 Yanlışl.EnBLKdı AM Yanlışlıkla Enerj. koruma BLOKLANDI 5543 Yanlışl.En. AKT AM Yanlışlıkla Enerjilendirme koruma AKTİF 5546 Yanlışl.Ensürme AM Akım kademesi Sürme 5547 Yanlışl. En.Baş AM Yanlışlıkla Enerjileme koruma başlatıldı 5548 Yanlışl En. Aç. AM Yanlışlıkla Enerjileme koruma AÇMA 262 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) DC gerilimlerin veya DC akımların tespiti için, ve küçük periyodik büyüklükler için 7UM62 bir transdüser girişine sahiptir (Td1). Bu opsiyonel olarak gerilim- (±10 V) veya akım girişi (±20 mA) olarak kullanılabilir. Daha yüksek DC gerilimler harici bir gerilim bölücü üzeri bağlanırlar. DC gerilim-/DC akım zamanlı koruma ör. senkron makinelerde uyartım gerilimin denetimi için veya bir gaz turbo setinin başlatma dönüştürücüsünün DC gerilim bölümündeki toprak arızalarının tespiti için kullanılabilir. 2.40.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Modu Ölçme büyüklüğü bir transdüser üzerinden Analog/Dijital dönüşüme beslenir. Transdüser potansiyel ayrılmayı sağlar, dijital bir filtre iki periyot üzeri bir ölçme gerilimini yerleştir ve dalgalılığı bastırır veya ölçme geriliminde periyodik olmayan uçları bastırır. Burada 32 örnekleme değeri üzeri bildirim gerçekleşir. Miktar oluşumunda ortalama değer, negatif giriş büyüklüklerinde veya değiştirilmiş girişlerde de, daima pozitiftir. Koruma cihazı işletim durumu 0'da bulunuyorsa da (Cihaz girişlerinde kullanılabilen periyodik büyüklükler bulunmaz) DC gerilim koruma yine de aktiftir. Bundan sonra 4 x 32 ölçme değeri üzeri bir bildirim uygulanır. Özel uygulama durumlarında bir AC gerilim değerlendirilmesi gerekliyse, o zaman ölçme yöntemi RMS seçilir. Giriş büyüklüğü hesapsal olarak doğrulanır, bundan sonra ortalama değer hesaplanır ve 1,11 form faktörü üzerinden efektif değere bir ilgi oluşturulur. Opsiyonel olarak bu fonksiyon küçük akımların denetimi için de, eğer projelendirme haricinde akım girişi olarak atanan köprüler C-I/O-6 kartında takılı ise, kullanılabilir. Köprü atamaları ve projelendirme parametreleri birbirini tutmazsa, o zaman arıza bildirimi verilir. Koruma oluşturulan ölçme büyüklüğünü opsiyonel olarak bir eşiğin aşılmasına veya eşik altında kalınmasına denetleyebilir. Başlatma bir ikili giriş üzerinden bloklanabilir ve çıkış sinyali geciktirilebilir. Uyartım gerilimi denetleme Aşağıdaki şekil uyartım gerilimi denetlemeyi göstermektedir. Bir gerilim bölücü üzerinden uyartım gerilimi, işlenebilir bir seviyeye getirilir ve transdüsere beslenir. Şekil 2-125 Uyartım geriliminin denetlemesi için DC gerilim koruma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 263 Fonksiyonlar 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) Başlatma dönüştürücüde toprak arıza tespiti Başlatma dönüştürücünün ara devresinde toprak arızasında DC gerilim yüzünden tüm topraklanmış sistem bölümleri üzerinden bir akım akışı oluşur. Topraklama- veya Sıfır nokta transformatörü gerilim trafosuna göre daha düşük omik olduğundan, buna en güçlü termal istenir. DC akım bir şönt tarafından bir gerilime dönüştürülür ve bir şönt trafosu üzerinden koruma cihazının transdüserine beslenir. Şönt trafosu olarak bir ölçme değeri transdüseri, ör. 7KG6131, faaliyete geçebilir. Şönt trafosu ve koruma cihazı arasındaki kısa mesafelerde bir gerilim kullanılması izinlidir. Daha büyük mesafelerin aşılması gerekliyse, o zaman (–20 - 20 mA veya 4 - 20 mA) akım girişli modeller kullanılır. Şekil 2-126 Başlatma dönüştürücüde bir toprak arızasının tespiti için DC gerilim koruma Şekil 2-127 DC gerilim korumanın mantık şeması 264 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 2.40.2 Ayar Notları Genel DC gerilim koruma sadece, eğer bu fonksiyon projelendirmede 172 no'lu adres altında DC KORUMA = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. Atanan transdüser 1 için, projelendirmede 295 no'lu adres altında TRANSDÜSER 1 , 10 V, 4-20 mA veya 20 mA alternatiflerinden biri seçilmiştir (bakın Bölüm 2.5). C-I/O-6 modülündeki X94, X95 ve X67 bağlantı köprüleri donanıma bağlı olarak, transdüser girişinin gerilim girişi mi yoksa akım girişi olarak mı çalıştığını belirler (bakın Alt Bölüm 3.1.2 Bölüm „Montaj be Devreye Alma“). Bunalrın yerleşimi 295 adresiyle projelendirilen çalışma türüyle birbirini tutmalıdır. Aksi takdirde cihaz arızalanır ve uygun bir arıza mesajı verir. Fabrika çıkışında köprüler ve projelendirme parametreleri gerilim ölçmesine ayarlanmıştır. 7201 no'lu DC KORUMA adresi altında fonksiyon ON- veya OFFayarlanabilir veya sadece Açma kumandası kilitlenir (Röle BLK). Ölçme Yöntemleri Normal durumda bir DC gerilimin aritmetik ortalama değeri bulunur. Böylece dalgalanmalar veya periyodik olmayan uçlar da ölçme geriliminde dengelenir. Ölçme büyüklüğünün değerinin oluşumuyla bağlantıların bir ters polaritesi de bir rol oynamaz. Opsiyonel olarak ama sinüs formlu AC gerilimin bir efektif değeri de bulunabilir (Adres 7202 ÖLÇÜM YÖNTEMİ = RMS). Form faktörü 1,11 cihazda otomatik olarak dikkate alınır. AC gerilimin frekansı, diğer giriş büyüklükleriyle denkleşmelidir, çünkü bunlar örnekleme frekansını belirler. AC gerilimin maksimum anlık değeri 10 V'luk sınır değeri aşamaz, böylelikle efektif değer ölçümünde bir maksimum ayar değeri 7,0 Vef oluşur. Ölçme büyüklüğü yani gerekirse bir gerilim bölücü üzerinden bu giriş koşuluna uyarlanır. DC gerilim-/DC akım koruma yükselme koruması olarak 7203 no'lu adres altında DC >/< = DC > veya düşme koruması olarak = DC < ayarlanabilir. Başlatma eşikleri Adres 295 TRANSDÜSER 1 altında seçilen akım veya gerilim ölçme büyüklüğüne göre, aşağıdaki iki parametreden biri sunulur, kullanılmayan gizlenir: • Gerilim ölçümünde eşik değeri: 7204 U DC >< • Akım ölçümünde eşik değeri: 7205 I DC >< Başlatma değerinin ayarlanmasında (Adres 7204) gerekirse anahtarlanmış gerilim bölücünün dönüşümü dikakate alınmalıdır. Kullanım örnekleri DC gerilim korumanın, uyartım gerilimi denetimi olarak kullanımında düşme koruma olarak parametrelenir ve başlatma eşiği yakl.% 60 - % 70 boşa çalışma gerilimine ayarlanır. Korumanın kural olarak bir gerilim bölüştürücü üzerinden uyartım gerilimine bağlı olduğuna dikkat edilmelidir (yukarı bakın). Bir diğer tipik uygulama durumu, bir gaz turbo setinin başlatma dönüştürücüsü için toprak arıza koruma olarak kullanımıdır. DC akım devresinin toprak arızasında, trafo yıldız noktası ve topraksız transformatör yıldız noktasının toprağının arasında yarı DC gerilim bulunur. Bu gerilim toprak akımını süren gerilim olarak görülebilir. Trafo yıldız noktaları topraklanmış olduğundan, büyüklüğü; sürülen gerilimle ve tüm galvanik omik direnci, akım doğrultucu ile bağlanmış ve topraklanmış transformatörlerden belirlenmiş, bir akım akar. Tecrübeye bağlı olarak bu DC akım yakl. 3 - 4 A olur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 265 Fonksiyonlar 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) UN, AT ≈ 1,4 kV'lık bir başlatma transformatörlü başlatma dönüştürücüde, 6-Puls-Köprüde, UDC ≈ 1,35 · UN, AT = 1,89 kV'lık bir DC gerilim oluşur. Ara devrede bir toprak arızada „Artık gerilim“, DC gerilimin yarısıdır (UDC, Arıza = 0,5 · UDC = 945 V). R ≈ 150 Ω'luk topraklama transformastörünün bir omik sargı direncinin kabülünde kendi yıldız noktası üzerinden I0 = 945 V/150 Ω = 6,3 A'lik bir DC akımı akar. Not: Topraklamanın- veya Sıfır nokta transformatörünün omik sargı dirençleri tipten tipe farklılaşır. Duruma göre bunlar üreticiye sorulur veya ölçülür. Bu toprak akımı, eğer bir devreden çıkarma gerçekleşmezse, yıldız olarak anahtarlanmış gerilim trafosunda ve termal yüklenme ile topraklama transformatöründe bir bozulmaya yol açar. Güvenli bir başlatmayı garantilemek için, koruma yarı arıza akımının altında bir değere ayarlanır, örnekte 2 A'e. Bu akım, örnekte kullanılan şönt ve şönt dönüştürücü ile 4 mA'lik bir sekonder akım oluşturur (yukarı bakın) (Arıza akımı ≈ 6 A, seçilmiş başlatma değeri = 2 A, Ayar değeri = 4 mA). Gecikme Açma gecikmesi 7206 T DC adresi altında ayarlanabilir. Ayarlanan zaman, koruma fonksiyonunun doğal zamanını kapsamayan ek bir gecikme zamanıdır. Başlatma toprak arıza koruması için T DC, topraklama- veya sıfır nokta transformatörünün müsaadeli termal yükü ile belirlenir. 2s'lik veya gerekirse daha küçük bir değer uygulanabilir. Not: İşletim durumun 0'da arıza gizlemesi için uğraşmalı filtreleme nedeniyle doğal sürelerin başlatmada ve bırakmada Faktör 4 kadar uzatılacağına dikkat edilmelidir. 2.40.3 Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 7201 DC KORUMA OFF ON Röle BLK OFF DC Gerilim/Akım Koruma 7202 ÖLÇÜM YÖNTEMİ ortalama değer RMS ortalama değer Ölçme Yöntemi (ORTA/RMS Değerler) 7203 DC >/< DC > DC < DC > Çalışma Yöntemi (DC >/<) 7204 U DC >< 0.1 .. 8.5 V 2.0 V DC Gerilim Çalışma 7205 I DC >< 0.2 .. 17.0 mA 4.0 mA DC Akım Çalışması 7206 T DC 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 2.00 sn DC Koruma Açma Gecikme Zamanı 266 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.40 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 2.40.4 Bilgi Listesi No. 5293 Bilgi >DC Koruma BLK Bilgi Tipi EM Açıklama >DC koruma BLOKLAMA 5301 DC Koruma OFF AM DC koruma DEVRE DIŞI 5302 DC Koruma BLKdı AM DC koruma BLOKLANDI 5303 DC Koruma AKTİF AM DC koruma AKTİF 5306 DC Koruma Baş. AM DC koruma başlatma 5307 DC Koruma AÇMA AM DC koruma AÇMA 5308 Arıza DC Kor AM DC koruma arıza SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 267 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar 2.41 Analog Çıkışlar Sürüme bağlı olarak Makine Koruma 7UM62, dört kadar analog çıkışa (takılabilir modüller Port B ve D'ye) sahip olabilir. V4.62 firma kodundan itibaren ilave olarak seçilmiş ölçme değerleri genel amaçlı bir analog çıkış üzerinden (Tanımlama Tip 2) verilebilir. Böylece örneğin 4-20 mA-Çıkış hem pozitif hem de negatif değerlerle mümkündür. Şu ana kadar olan analog çıkış (Tanımlama Tip 1) sadece pozitif değerler tarafından devamda kullanılabilir. 2.41.1 Fonksiyon Tanımı Bu arayüzler üzerinden iletilmesi gerekli değerler, fonksiyon kapsamının yapılandırılması sırasında belirlenmiştir. Aşağıdaki tablo analog çıkışın 2 tipi üzerinden iletilmesi gereken ölçme değerlerini işaret eder. Tablo 2-13 Aşağıdaki çıkışların dört tanesi mümkündür: Ölçüm değeri Tanımlama Ölçekleme Tip 1 Tip 2 I1 Pozitif bileşen akım % olarak IN-Generatör X I2 Negatif bileşen akım % olarak IN-Generatör X IEE1 Hassas toprak akımı % olarak 100 mA X IEE2 Hassas toprak akımı % olarak 100 mA X U1 Pozitif bileşen gerilim % olarak UN-Generatör/√3 X U0 Gerilim sıfır bileşeni % olarak UN-Generatör/√3 X U03H 3. harmonik gerilim % olarak 0,1 UN-Generatör/√3 (Değerler nispeten küçük) X |P| Aktif gücün mutlak değeri % olarak SN-Generatör X |Q| Reaktif gücün mutlak değeri % olarak SN-Generatör X P Aktif güç % olarak SN-Generatör X X X Q Reaktif güç % olarak SN-Generatör S Görünür güç % olarak SN-Generatör X X X X X f Frekans % olarak anma frekansı fN U/f Aşırı uyartım % olarak korunan nesnenin anma değerleri X PHI Güç açısı % olarak 90° (0° - 360°) PHI Güç açısı % olarak 90° (–180° - + 180°) (–180° = % –200 ve + 180° = % +200 ) |cos ϕ| Güç faktörünün mutlak değeri % olarak 1 cos ϕ Güç faktörü % olarak 1 ΘR/ΘR AÇMA Rotor sıcaklığı % olarak maksimum müsaadeli rotor sıcaklığı X X X X X ΘS/ΘS AÇMA Stator sıcaklığı % olarak Açma sıcaklığı X RE R/T/A, Rotor toprak direnci (fN-Ölçme metodu) % olarak 100 kΩ X RE R/T/A 13Hz, Rotor toprak direnci (1-3 Hz-Ölçme yöntemi) % olarak 100 kΩ X RE S/T/A, „sekonder“ Stator toprak direnci X % olarak 100 Ω İşletme anma büyüklükleri 251 UN GEN/MOTOR ve 252 SN GEN/MOTOR adreslerine göre parametrelenmiş manma değerleridir (bakın Altbölüm 2.5). 268 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar Negatif değerde olabilen ölçme değerleri için, (Güç, Güç faktörü) Tip 1 analog çıkışında mutlak değer oluşturulur ve verilir. Tip 2 analog çıkışında (Üretici kodu V4.62'den itibaren) negatif değerler de verilebilir (bakın 2.41.2, Örnek 2) Analog değerler, kalıcı akımlar olarak verilir. Analog çıkışların anma aralığı 0 mA - 20 mA ve çalışma aralığı 22,5 mA kadardır. Dönüştürme faktörü ve geçerlilik aralığı ayarlanabilir. Not Yanlışlıkla bir analog kanala analog çıkışın her iki tipi atanırsa veya ölçeklemede khata yapılırsa, o zaman 0 mA'lik bir akım arıza reaksiyonu verilir. 2.41.2 Ayar Notları Genel Analog çıkışların (Bölüm 2.4.2, Adresler 173 - 176)Tip 1 olarak yapılandırılmasında ve 200 - 203 adreslerinde Tip 2 analog çıkşını da cihazda mevcut analog çıkışı hangi ölçme değeri için kullanılacağını belirlediniz. Bir analog kanala sadece bir çıkış tipi atanabileceği dikkate alınmalıdır. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. Bu durumda bu analog çıkışa atanan diğer parametreler gizlenir. Tip 1 analog çıkışları için ölçme değerleri Analog çıkışlar için ölçülen değerler seçildikten sonra (Bölüm 2.4.2, Adresler 173 'ten 176'ya kadar), kullanılacak analog çıkışlar için dönüştürme çarpanları ve geçerli aralıklar şu şekilde ayarlanır: • Analog çıkış B1 için montaj konumu „B“ (Port B1): Adres 7301 20 mA (B1/1) = 20 mA'de % olarak görüntülenmesi gereken değer, Adres 7302 MIN DEĞER(B1/1) en küçük geçerli değer. • Analog çıkış B2 için montaj konumu „B“ (Port B2): Adres 7303 20 mA (B2/1) = 20 mA'de % olarak görüntülenmesi gereken değer, Adres 7304 MIN DEĞER(B2/1) en küçük geçerli değer. • Analog çıkış D1 için montaj konumu „D“ (Port D1): Adres 7305 20 mA (D1/1) = 20 mA'de % olarak görüntülenmesi gereken değer, Adres 7306 MIN DEĞER(D1/1) en küçük geçerli değer. • Analog çıkış D2 için montaj konumu „D“ (Port D2): Adres 7307 20 mA (D2/1) = 20 mA'de % olarak görüntülenmesi gereken değer, Adres 7308 MIN DEĞER(D2/1) en küçük geçerli değer. Maksimum değer 22,0mA'dir, bir taşma durumunda (yani değer müsaade edilen maksimum eşiğin dışında ise) 22,5 mA verilir. Aşağıdaki şekil ilişkilerini görüntüler. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 269 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar Şekil 2-128 Tip 1 için çıkış aralığının gösterim tanımlaması Örnek 1: Akımların pozitif bileşenleri B1 analog çıkışı olarak „B“ montaj konumunda verilmelidir. Burada 10 mA işletme anma akımındaki değere karşılık gelmelidir, devamında 20 mA'de % 200'e. 1 mA altındaki değerler geçersiz olmalıdır. Ayarlar: Adres 7301 20 mA (B1/1) = % 200.0, Adres 7302 MIN DEĞER(B1/1) = 1.0 mA. Tip 2 analog çıkışları için ölçme değerleri Bu analog çıkış tipiyle ölçme değerleri universal verilebilir. Burada ölçme değerlerinin değer aralığı ve analog arayüzün verilecek akımı başka bir aralıkta seçilebilir. 200, 201, 202 ve 203 adreslerinde, hangi analog çıkışların (B1, B2, D1 ve D2) hangi ölçme değerleri için kulllanılacağı belirlenir. Ölçme değerleri analog çıkışlar için seçildiyse, aşağıdaki ayarlar yapılır: • Analog çıkış 1 için montaj konumu „B“ (Port B1): Adres 7310 MIN. DEĞER B1/2 minimum referans değer % olarak, Adres 7311 MIN. ÇIKIŞ B1/2 minimum akım çıkış değeri mA olarak, Adres 7312 MAKS. DEĞER B1/2 maksimum referans değer % olarak, Adres 7313 MAKS.ÇIKIŞ B1/2 maksimum akım çıkış değeri mA olarak. • Analog çıkış 2 için montaj konumu „B“ (Port B2): Adres 7320 MIN. DEĞER B2/2 minimum referans değer % olarak, Adres 7321 MIN. ÇIKIŞ B2/2 minimum akım çıkış değeri mA olarak, Adres 7322 MAKS. DEĞER B2/2 maksimum referans değer % olarak, Adres 7323 MAKS.ÇIKIŞ B2/2 maksimum akım çıkış değeri mA olarak. 270 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar • Analog çıkış 3 için montaj konumu „D“ (Port D1): Adres 7330 MIN. DEĞER D1/2 minimum referans değer % olarak, Adres 7331 MIN. ÇIKIŞ D1/2 minimum akım çıkış değeri mA olarak, Adres 7332 MAKS. DEĞER D1/2 maksimum referans değer % olarak, Adres 7333 MAKS.ÇIKIŞ D1/2 maksimum akım çıkış değeri mA olarak. • Analog çıkış 4 için montaj konumu „D“ (Port D2): Adres 7340 MIN. DEĞER D2/2 minimum referans değer % olarak, Adres 7341 MIN. ÇIKIŞ D2/2 minimum akım çıkış değeri mA olarak, Adres 7342 MAKS. DEĞER D2/2 maksimum referans değer % olarak, Adres 7343 MAKS.ÇIKIŞ D2/2 maksimum akım çıkış değeri mA olarak. Maksimum akım çıkış değeri ayar parametresiyle (Adres 73x3) belirlenir. Maksimum 22 mA'e ayarlanabilir. Maksimum referans değerin üzerindeki ölçme değerlerinde bu parametrelenen maksimum akım çıkış değeri verilir. Minimum referans değerin altındaki ölçme değerlerinde parametrelenen minimum akım çıkış değeri verilir. Ayar aralıkları; P, Q, cos j görüntüleri için gerekli olan hem pozitif hem de negatif değerler, gösterilebilir şekilde seçilebilir. Minimum referans değer (Adres 73x0) daima maksimum referans değerinden daha küçük (Adres 73x2) ayarlanmalıdır (pozitif yükselme). Böyle olmazsa, o zaman 0 mA verilir. Aşağıdaki şekil ilişkilerini görüntüler. Şekil 2-129 Tip 2 için çıkış aralığının gösterim tanımlaması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 271 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar Örnek 2: Reaktif güç Q ön işareti kalıcı 4 - 20 mA ile D1 analog çıkışı üzerinden verilmelidir. Q = 0 % reaktif güce bir 12 mA'lik akım denkleşmelidir. Reaktif güç korunan nesnenin anma görünür gücüyle ilgili olduğundan, % 80'lik bir referans değer yeterlidir. Böylece aşağıdaki ayarlar oluşur: Adres 7330 MIN. DEĞER D1/2 = % -80 Adres 7331 MIN. ÇIKIŞ D1/2 minimum akım çıkış değeri mA olarak, = 4 mA Adres 7332 MAKS.DEĞER D1/2 = % 80 Adres 7333 MAKS.ÇIKIŞ D1/2 = 20 mA Bundan aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi ölçme- ve akım çıkış değerleri arasındaki ilişki oluşur. Şekil 2-130 Q reaktif gücün bir çıkışının örneği Makinede cos ϕ = 0,8 ile çalıştırılıyorsa, o zaman % 80'lik bir görünür güce ilişkili aktif güç oluşur. Reaktif güç % 60'lık bir görünür güce karşılık gelir. Bu reaktif güç ölçme değeri bir 18 mA'lik çıkış değerine sebep olur. 2.41.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 7301 20 mA (B1/1) = 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (B1/1) karşılığı 7302 MIN DEĞER(B1/1) 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (B1/1) çıkış değeri geçerliliği > 7303 20 mA (B2/1) = 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (B2/1) karşılığı 7304 MIN DEĞER(B2/1) 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (B2/1) çıkış değeri geçerliliği > 7305 20 mA (D1/1) = 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (D1/1) karşılığı 7306 MIN DEĞER(D1/1) 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (D1/1) çıkış değeri geçerliliği > 7307 20 mA (D2/1) = 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (D2/1) karşılığı 7308 MIN DEĞER(D2/1) 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (D2/1) çıkış değeri geçerliliği > 272 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.41 Analog Çıkışlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 7310 MIN. DEĞER B1/2 -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B1/2) 7311 MIN. ÇIKIŞ B1/2 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (B1/2) 7312 MAKS.DEĞER B1/2 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B1/2) 7313 MAKS.ÇIKIŞ B1/2 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (B1/2) 7320 MIN. DEĞER B2/2 -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B2/2) 7321 MIN. ÇIKIŞ B2/2 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (B2/2) 7322 MAKS.DEĞER B2/2 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B2/2) 7323 MAKS.ÇIKIŞ B2/2 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (B2/2) 7330 MIN. DEĞER D1/2 -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D1/2) 7331 MIN. ÇIKIŞ D1/2 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (D1/2) 7332 MAKS.DEĞER D1/2 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D1/2) 7333 MAKS.ÇIKIŞ D1/2 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (D1/2) 7340 MIN. DEĞER D2/2 -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D2/2) 7341 MIN.ÇIKIŞ D2/2 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (D2/2) 7342 MAKS.DEĞER D2/2 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D2/2) 7343 MAKS.ÇIKIŞ D2/2 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (D2/2) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 273 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları 2.42 Denetim Fonksiyonları Cihaz, hem yazılım hem de donanım kapsamlı izleme fonksiyonları ile donatılmıştır; ölçülen değerlerin uygunluğuda, akım ve gerilim trafo devreleri denetime dahil edilerek, sürekli olarak kontrol edilir. 2.42.1 Ölçme Denetimi 2.42.1.1 Donanım İle İzleme Ölçme girişlerinden ikili çıkışlara kadar tüm cihaz izlenir. İzleme anahtarlamaları ve işlemci, hatalı çalışmalar veya müsaade edilmeyen koşullar için donanımı denetler (ayrıca bakın Tablo 2-14). Yardımcı ve Referans Gerilimler İşlemci minimum değerin altına düştüğünde cihaz artık faal olmadığı için, 5 V işlemci gerilimi donanım tarafından izlenir. Bu durumda cihaz servis dışı edilir. Gerilim geri geldiğinde, işlemci sistemi yeniden başlatılır. Besleme geriliminin kesilmesi veya kapatılması cihazı devreden çıkartır; bildirim „canlı kontak“ üzerinden gerçekleşir (opsiyonel N/K kontak veya N/A kontak olarak). Kısa süreli yardımcı gerilim kesintileri <50 ms cihazın görev yapmasını engellemez (anma yardımcı gerilim ≥110 V–). İşlemci, ADÇ'nin (analog-dijital-çevirici) referans gerilimini izler. Müsaade edilen çalışma aralığının dışındaki gerilim sapmalarında, koruma kilitlenir ve uzun süreli sapmalar rapor edilir (Bildirim: „Ha A/D-çevirici“). Arabellek Pili Arabellek pili, yardımcı gerilim arızasında dahili saatin çalışmasını sürdürmesini ve sayaçların ve mesajların saklanmasını sağlar, Pilin şarj durumu periyodik olarak kontrol edilir. Eğer gerilim müsaade edilen minimum gerilimin altına düşmüşse „Arıza Pil“ ihbarı verilir. Cihazın yardımcı besleme gerilimi birkaç saatten daha uzun süre kesildiğinde; dahili arabellek pili otomatik olarak servis harici edilir, yani, zaman artık sürdürülmez. Ancak mesaj ve arıza kayıt arabelleklerinin verileri saklı tutulur. Bellek Modülleri Ana bellek (RAM), sistemin başlatılması sırasında test edilir. Eğer bir arıza/bozukluk olmuşsa, o zaman başlatma işlemi durdurulur ve bir LED yanıp sönmeye başlar. Çalışma sırasında bellekler, sağlama toplamları yardımıyla kontrol edilir. Program belleği için çevrimsel olarak sağlama toplamı üretilir ve depolanmış bir çapraz sağlama toplamı ile karşılaştırılır. Parametre belleği için, çevrimsel olarak bir sağlama toplamı üretilir ve her ayar değişikliği sonrası hesaplanan yeni bir çapraz-sağlama toplamıyla karşılaştırılır. Bir hatanın ortaya çıkması durumunda işlemci sistemi yeniden başlatılır. Tarama Dahili arabellek elemanları arasında tarama ve senkronlama sürekli izlenir. Eğer herhangi bir sapma, yeni bir senkronlama ile giderilemezse, o zaman işlemci sistemi yeniden başlatılır. 274 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Ölçme Değerlerini Toplama - Akımlar Taraf 1 ve 2'nin akım yollarının herbirinde üç giriş dönüştürücü mevcuttur; bir tarafın dönüştürücülerinin toplamı gelen ve sayısallaştırılan akımlar izole yıldız noktalı ve topraksız generatörlerin işletiminde yaklaşık 0 olmalıdır. Akım devrelerinde arıza olduğu tespit edilir, eğer IF = | IL1 + IL2 + IL3 | > ΣI EŞİK T1 · IN + ΣI FAKTÖR T1 · Imaks. veya IF = | IL1 + IL2 + IL3 | > ΣI EŞİK T2 · IN + ΣI FAKTÖR T2 · Imaks. ΣI FAKTÖR T1 · Imaks veya ΣI FAKTÖR T2 · Imaks. bileşeni, özellikle yüksek arıza akım seviyelerinde ortaya çıkabilen, giriş trafolarının müsaade edilen oran hatalarını hesaba katar (ayrıca bakın Şekil). Bırakma oranı, yaklaşık % 95’dir. Bu arıza „Ar.:Σ I Taraf 1“ veya „Ar.:Σ I Taraf 2“ üzerinden bildirilir. Akım toplamı izleme sadece yıldız noktası sistem verilerinde (Adresler 242 veya 244) izole olarak parametrelenmiş taraf için etkin olur. Şekil 2-131 Akım Toplamı İzleme Ölçme Değerlerini Toplama - Gerilimler Gerilim yolunda dört ölçme girişi mevcuttur: Bunlardan üçü faz-toprak-gerilimler için hem de aynı sistemin artık gerilimi için bir girişi (açık üçgen sargı veya sıfır nokta taransformatörün e-n-gerilimi) kullanıyorsa, o zaman faztoprak gerilim toplamında bir hata tespit edilir, eğer | UL1 + UL2 + UL3 + kU · UE | > U TOPLAM Eşiği + U TOPL. Faktörü x Umaks. Burada U TOPLAM Eşiği ve U TOPL. Faktörü ayar parametreleridir ve Umaks , faz-toprak- gerilimlerin en büyüğüdür. kU faktörü artık gerilim girişi ve faz gerilim girişleri arasındaki farklı dönüşümü dikkate alır (Parametre kU = Uf / Udelta Adres 225). U TOPL. Faktörü x Umaks payı, özellikle yüksek gerilimlerde ortaya çıkabilen giriş dönüştürücünün müsaadeli gerilim orantılı dönüşüm hatasını dikkate alır (aşağıdaki şekle bakın). Bu arıza „Arıza: Σ U F-T“ üzerinden bildirilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 275 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Not Gerilim toplamı izleme sedece, eğer ölçme girişinde artık gerilim için harici oluşturulan bir artık gerilim bağlı ise ve bu cihaza 223 UE BAĞLANTISI parametresi üzerinden de bildirilirse, etkindir. Gerilim toplamı izleme sadece, Uf / Udelta eşleştirme çarpanı 225 no’lu adres altında doğru şekilde yapılandırılmış ise, doğru çalışabilir (Bölüm 2.5.1’ e bakın). Şekil 2-132 Gerilim Toplamı İzleme 2.42.1.2 Yazılım İle İzleme Güvenlik Gözetimi (Watchdog) Program akışının sürekli izlenmesi için, donanım devresinde bir güvenlik zamanlayıcısı (donanım için güvenlik gözetimi) mevcuttur. Bu zamanlayıcı, işlemcide veya dahili programda bir arıza olduğunda derhal çalışır ve işlemci sisteminin sıfırdan tekrar başlatılmasına sebep olur. Ek bir yazılım güvenlik zamanlayıcısı, programın işlenmesi sırasında hatalı çalışmaların tespit edilmesini sağlar. Bu da işlemcinin sıfırlanmasına yol açar. Eğer böyle bir hata tekrar başlatma ile giderilemezse, yeniden bir başlatma girişimi başlatılır. Eğer 30s içerisindeki üç tekrar başlatma girişimi sonrası arıza hala mevcut ise, koruma sistemi kendini servis harici eder ve kırmızı „Hata“ LED’i yanar. Canlı durum kontağı („Canlı kontak“) bırakır ve bir bildirim verir (opsiyonel N/K kontak veya N/A kontak olarak). 2.42.1.3 Harici Trafo Devreleri İzleme Akım trafolarının veya gerilim trafolarının sekonder devrelerindeki kopukluklar veya kısa-devreler ve bağlantı hataları cihaz tarafından tespit edilerek rapor edilir (devreye alma için önemli!) Bunun için ölçüm değerleri, bir sistem arızası olmadığı sürece, arka planda denetlenir. 276 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Akım Simetrisi Taraf 1 ve Taraf 2'nin akım girişlerine beslenen akımların herbirinin simetrisi izlenir. Hatasız normal işletme koşullarında giriş akımlarının belirli bir simetrisi olması beklenir. Bu simetri, cihazda herbir taraf için ayrı ayrı bir büyüklük izleme ile kontrol edilir. Burada, en düşük faz akımının herbirinin en büyüğe ilişkisi karşılaştırılır. Bir asimetri tespit edilmiş olur, eğer | Imin | / | Imaks | < DENGE FAKT.I T1 ise Imaks. / IN > DENG I SINIR T1 / IN | Imin | / | Imaks. | < DENGE FAKT.I T2 ise Imaks. / IN > DENG I SINIR T2 / IN Böylece Imaks üç faz akımının en büyüğü ve Imin ise en küçüğüdür. Denge faktörü DENGE FAKT.I T1 veya DENGE FAKT.I T2 faz akımlarının dengesizliği için bir ölçüdür, sınır değer DENG I SINIR T1 veya DENG I SINIR T2 bu izlemenin çalışma aralığının alt sınırıdır (aşağıdaki şekle bakın). Bırakma oranı, yaklaşık % 95’dir. Bu arıza „Arıza Isim 1“ veya „Arıza Isim 2“ ile Taraf 1 ve Taraf 2 için ayrı ayrı bildirilir. Şekil 2-133 Akım Simetrisi İzleme Gerilim Simetrisi Hatasız normal işletme koşullarında gerilimlerin belirli bir simetrisi olması beklenir. İki faz-faz gerilim ve artık gerilim UE cihaza bağlandıysa, üçüncü faz-faz-gerilim hesaplanır. Faz-toprak-gerilimlerde doğrultucu-ortalama değerleri oluşturulur ve bunların büyüklüklerinin simetrisi kontrol edilir. Bunun için, en düşük faz gerilimi en yüksek faz gerilimiyle karşılaştırılır. Bir asimetri tespit edilmiş olur, eğer | Umin | / | Umaks. | < DENGE FAKT. U ise | Umaks. | > DENGE U-SINIR Böylece Umaks üç gerilimin en büyüğü ve Umin ise en küçüğüdür. Simetri faktörü DENGE FAKT. U gerilimlerin asimetrisi için ölçüdür, sınır değeri DENGE U-SINIR bu izlemenin çalışma aralığının alt sınırıdır (aşağıdaki şekle bakın). Her iki parametre de ayarlanabilir. Bırakma oranı, yaklaşık % 95’dir. Bu arıza „Arıza: U deng.“ ile bildirilir. % 90 Stator toprak arıza koruma fonksiyonu aktif ise, o zaman bir gerilim asimetrisinde bir sıfır gerilim oluşur. Bu esnada koruma fonksiyonu tetiklenirse, o zaman izleme „arka plana“ alınır ve bildirim vermez. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 277 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Şekil 2-134 Gerilim Simetrisi İzleme Akımın ve Gerilimin Faz Sıraları Akım ve gerilim giriş devrelerindeki hatalı faz bağlantılarını tespit etmek için, faz-faz ölçülen gerilimlerin ve ölçülen faz akımlarının faz sıraları (ön işaret aynı), sıfır geçişlerinin sıralamasının kontrolüyle denetlenir. Kısa devre arızasız gerilimlerle yön ölçümü, empedans korumanın döngü seçimi, düşük gerilim korumada gerilimlerin pozitif bileşenlerinin değerlendirmesi ve dengesiz yük tespiti, ölçme büyüklüklerinin saat ibresi yönünde faz sırasını şart koşar. Akımların faz sırası Taraf 1 ve Taraf 2 için ayrı ayrı kontrol edilir ve bildirilir. Ölçme gerilimlernin faz sırası, gerilimlerin faz sıralarının kontrolüyle UL1 - UL2 - UL3 ve akımlar için, herbiri IL1 - IL2 - IL3 kontrol edilir. Gerilim faz sırasının kontrolü, eğer ölçülen gerilimlerin her birinin en az |UL1|, |UL2|, |UL3| > 40 V/√3 büyüklüğü varsa, akım faz sırasının kontrolü aşağıdaki gibi minimum akımı gerektirir |IL1|, |IL2|, |IL3| > 0,5 IN. Saat ibresi tersi yönünde faz sırasında (L1, L3, L2) , „Ar. Faz Sıra U“, (No. 176) veya „Ar.Faz Sı. I T1“, (No. 265) bildirimleri Taraf 1 için, veya „Ar.Faz Sı. I T2“, (No. 266) Taraf 2 için ve ayrıca bu bildirimlerin veyalanması „Ar. Faz Sırası“, (No. 171) verilir. Ölçme büyüklüklerinin ters faz dönüşünün beklendiği uygulamalarda, bu cihaza ilgili 271 FAZ SIRASI parametresi üzerinden veya uygun yapılandırılmış ikili giriş üzerinden bildirilir. Eğer rölede faz sırası ayarı değiştirilmişse; röle içerisinde simetrik bileşenlerin hesaplaması için L2 ve L3 fazları yer değiştirilir ve dolayısıyla pozitif ve negatif bileşenler yer değiştirmiş olur (ayrıca bakın Bölüm 2.47); faz ayrımlı mesajlar, arıza değerleri ve ölçülen değerler bundan etkilenmez. 278 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları 2.42.1.4 Ayar Notları Ölçülen Değerleri İzleme Ölçme değer denetimini 8101 no’lu ÖLÇME DENETİMİ adresinde ON veya OFF olarak ayarlanabilir. Ayrıca, ölçme değer denetimi fonksiyonlarının duyarlığı değiştirilebilir. Fabrika çıkışı olağan ayarları, çoğu durumlar için yeterlidir. Özellikle akımlarda ve/veya gerilimlerde yüksek işletme asimetrilerinin beklendiği uygulamalarda veya işletme sırasında bazı izleme fonksiyonlarının kararsız çalışması durumunda, bu ayarlar daha az duyarlı yapılmalıdır. 8102 no’lu DENGE U-SINIR adresi, gerilim simetrisi izlemenin etkin olacağı sınır gerilimi (faz-faz) belirler (ayrıca bakın Şekil Gerilim Simetrisi İzleme). 8103 no’lu adres DENGE FAKT. U simetri karakteristiğin eğimine karşılık olan simetri faktörüdür. 8104 no’lu DENG I SINIR T1 adresi Taraf 1 için, ve 8106 no’luDENG I SINIR T2 adresi Taraf 2 için, akım simetrisi izlemenin etkin olacağı sınır akımı belirler (ayrıca bakın Şekil Akım Simetrisi İzleme). Adres 8105 DENGE FAKT.I T1 Taraf 1 için ilgili simetri faktörüdür, Adres 8107 DENGE FAKT.I T2 Taraf 2 için ilgili simetri faktörüdür, yani simetri karakterinin yükselişi. 8110 no’lu ΣI EŞİK T1 adresi, Taraf 1 için, akım toplamı izlemenin etkinleştirileceği sınır akımı belirler (ayrıca bakın Şekil Akım Toplamı İzleme) (mutlak kısım, sadece IN ’ye ilişkin). Uygun 8112 no’lu ΣI EŞİK T2 adresi Taraf 2 için geçerlidir. Akım toplamı izlemeyi etkinleştirmek için (maksimum iletken akıma ilişkin) ilgili kısım, Taraf 1 için, 8111 no’lu ΣI FAKTÖR T1 adresi ve Taraf 2 için, 8113 no’lu ΣI FAKTÖR T2 adresinde ayarlanır. Adres 8108 U TOPLAM Eşiği toplam gerilim izlemenin üzerine karşılık gelen sınır gerilimi (bakın şekil Gerilim toplamı izleme) belirler (mutlak pay, sadece UN ile ilişkili). Toplam gerilim izlemenin başlatması için ilgili pay 8109 U TOPL. Faktörü adresi altında ayarlanır. Not Güç Sistemi Verileri 1'de gerilim-toprak yolu bağlantısı üzerinden hem de onun uyarlama faktörü Uf / Udelta verileri yapılmıştır. Ölçülen değerleri izleme fonksiyonunun doğru olarak çalışması için bu ayarlar da orada doğru girilmelidir. 2.42.1.5 Ayarlar Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan sekonder akım trafosu anma akımını göstermektedir. Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8101 ÖLÇME DENETİMİ OFF ON OFF Ölçme Denetimi 8102 DENGE U-SINIR 10 .. 100 V 50 V Denge İzleme Gerilim Eşiği 8103 DENGE FAKT. U 0.58 .. 0.90 0.75 Gerilim İzleme için Denge Çarpanı 8104 DENG I SINIR T1 1A 0.10 .. 1.00 A 0.50 A 5A 0.50 .. 5.00 A 2.50 A Akım Dengesi İzleme Taraf 1 0.10 .. 0.90 0.50 T1 Akım İzleme için Denge Çarpanı 1A 0.10 .. 1.00 A 0.50 A 5A 0.50 .. 5.00 A 2.50 A Akım Dengesi İzleme Taraf 2 8105 DENGE FAKT.I T1 8106 DENG I SINIR T2 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 279 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Adres Parametre C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8107 DENGE FAKT.I T2 0.10 .. 0.90 0.50 T2 Akım İzleme için Denge Çarpanı 8108 U TOPLAM Eşiği 10 .. 200 V 10 V Gerilim İzleme için Toplam Eşiği 8109 U TOPL. Faktörü 0.60 .. 0.95 ; 0 0.75 Gerilim Toplamı İzleme Çarpanı 8110 ΣI EŞİK T1 1A 0.05 .. 2.00 A 0.10 A 5A 0.25 .. 10.00 A 0.50 A Taraf 1 de Toplam Akım İzleme Eşiği 0.00 .. 0.95 0.10 Taraf 1 de Toplam Akım İzleme Faktörü 1A 0.05 .. 2.00 A 0.10 A 5A 0.25 .. 10.00 A 0.50 A Taraf 2 de Toplam Akım İzleme Eşiği 0.00 .. 0.95 0.10 8111 ΣI FAKTÖR T1 8112 ΣI EŞİK T2 8113 ΣI FAKTÖR T2 Taraf 2 Toplam Akım İzleme Faktörü 2.42.1.6 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi AM Açıklama 161 Arıza I Denetim Arıza: Genel Akım Denetimi 164 Arıza U Denetim AM Arıza: Genel Gerilim Denetimi 165 Arıza: Σ U F-T AM Arıza: Gerilim Toplamı Faz-Toprak 167 Arıza: U deng. AM Arıza: Gerilim Dengesi 171 Ar. Faz Sırası AM Arıza: Faz Sırası 176 Ar. Faz Sıra U AM Arıza: Faz Sırası Gerilim 197 Ölç. Den. OFF AM Ölçme Denetimi DEVRE DIŞI 230 Ar.:Σ I Taraf 1 AM Arıza: Taraf 1 Akım Toplamı 231 Ar.:Σ I Taraf 2 AM Arıza: Taraf 2 Akım Toplamı 265 Ar.Faz Sı. I T1 AM Arıza: Faz Sırası I taraf 1 266 Ar.Faz Sı. I T2 AM Arıza: Faz Sırası I taraf 2 571 Arıza Isim 1 AM Arıza: Akım simetrisi denetimi taraf 1 572 Arıza Isim 2 AM Arıza: Akım simetrisi denetimi taraf 2 280 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları 2.42.2 Denetim 2.42.2.1 Sigorta Arızası İzleme Gerilim trafosu-sekonder sistemde, bir kısa devre veya kopuk iletken yüzünden, ölçülen gerilim arızası durumunda, belli döngüler hatalı bir şekilde bir sıfır gerilim görür. Düşük gerilim koruma, empedans koruma ve diğer gerilime bağlı koruma fonksiyonları böylelikle yanlış ölçüm değerleri verebilir ve bu bir fonksiyon aşılmasına yol açabilir. Eğer gerilim devrelerinde sinyal kontaklı 3 fazlı bir minyatür şalter yerine sigortalar kullanılmışsa; o zaman sigorta arızası izleme ile gerilim trafosu sekonder („Fuse-Failure-Monitor“) devredeki arızalar tespit edilebilir. Tabii ki gerilim trafo-otomatiği ile „Sigorta Arıza İzleme“ aynı zaman kullanılabilir. Bu fonksiyon Taraf 2'nin akımıyla çalışır. 1-kutuplu ve 2-kutuplu sigorta arızasın için ölçme prensibi Sigorta-Arızası izleme fonksiyonu, gerilimde 1- veya 2-kutup bir gerilim arızasında negatif bileşen anma değerinin oluştuğu gerçeğini kullanır, ama bu kendisini akımda göstermez. Bununla şebeke tarafından tanımlanmış asimetrilerde belli bir sınırlamaya ulaşılır. Negatif bileşen sistemi güncel pozitif bileşen sistemle karşılaştırılırsa, arızasız durum için aşağıdakiler geçerlidir: Eğer gerilim trafosunun bir arızası ortaya çıkarsa, o zaman bir tek kutuplu arıza için şunlar geçerlidir: Eğer gerilim trafosunun bir arızası ortaya çıkarsa, o zaman bir iki kutuplu arıza için şunlar geçerlidir: Birli ya da ikili faz arızasında akımda aynı şekilde 0,5'lik veya 1'lik bir negatif bileşen sistem gösterilir, o zaman gerilim trafosunda arıza olamayacağı için gerilim izleme doğru çalışmaz. Çok küçük pozitif bileşen sistemde eksiklikler nedeniyle Sigorta-Arızası izleme fonksiyonun aşırı fonksiyonu ortaya çıkmaması için, fonksiyon pozitif bileşen sistemin bir en düşük eşiğinin altında gerilim (U1 < 10 V) ve akım (I1 < 0,1 IN) tarafından kilitlenir. 3-kutup sigorta arıza Gerilim trafosu bir 3-kutup arıza Pozitif- ve Negatif sistem üzerinden daha önce tanımlandığı gibi tanınamaz. Burada akım ve gerilimin zamansal akışının izlemesi gereklidir. Eğer gerilimin kesintisi sıfıra yakın olursa (veya gerilim sıfırsa), aynı zamanda akım aynı kalırsa, gerilim trafosunun bir 3-kutuplu kesintisi olabilir. Bunun için anma akımının güncel akım değerinin sapması değerlendirilir. Eğer sapma büyüklüğü eşik değerinden daha büyük ise, o zaman sigorta arızası-izleme fonksiyonu bloklanır. Aynı şekilde, eğer hazırda bir (aşırı akım) koruma fonksiyonunun bir başlatması mevcutsa bu fonksiyon kilitlenir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 281 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Ek kriterler Ayrıca fonksiyon bir ikili giriş üzerinden ya bloklanır ya da bir düşük gerilim koruma ile ayrı bir gerilim trafo setinde deaktive edilebilir. Ayrı bir trafo setinde aynı şekilde düşük gerilim tanınırsa, o zaman büyük olasılıkla bir trafo arızası sözkonusu olmaz ve izleme anahtarlaması bloklanabilir. Ayrı düşük gerilim koruma gecikmesiz ayarlanmalıdır ve aynı şekilde gerilimlerin pozitif sistemi değerlendirilmelidir (ör. 7RW600). UE-Girişinde Gerilim UE 'nin başlatılmasına göre bu girişin gerilim ölçümünün bloklanması da gerekli olabilir. Bir bloklama CFC aracıyla oluşturulabilir ve „GT Sig. Arızası“ bildirimiyle bağlanır. Diğer Bloklamalar Sigorta arızası izleme (Fuse Failure İzleme) ile fonksiyonlar direkt bloklanır (bakın Şekil 2-135). Diğer fonksiyonlar ör. düşük uyartım koruma gibi bloklanacaksa „GT Sig. Arızası“ bildirimi kullanılır ve mantık bölümü (CFC) üzeri koruma fonksiyonuyla bağlanır. Mantık Bir sigorta arızası tanınırsa (Şekil 2-135 sol mantık bölümü), o zaman bu durum kaydedilir. Böylece, bir kısa devre arızada sigorta arıza bildirimi tutulması garantilenir. Sigorta arızası yok edildiyse ve pozitif sistem gerilimi anam geriliminin % 85'ini aştıysa, o zaman kayıt kaldırılır ve 10 s'lik bir gecikme ile sigorta arızası bildirimi geri alınır. Şekil 2-135 282 Sigorta arızası izleme fonksiyonunun mantık şeması (Fuse-Failure-Monitor) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları 2.42.2.2 İzleme Fonksiyonlarının Hatalı Çalışma ArızaTepkileri Tespit edilen arızanın türüne bağlı olarak, bir ihbar verilir, işlemci tekrar başlatılır veya cihaz devre dışı bırakılır. Eğer üç tekrar başlatma girişimi sonunda arıza hala giderilememişse, aynı şekilde cihaz devre dışı bırakılır. Canlı durum kontağı düşerek kendi N/K kontağıyla cihazın arızalı olduğunu ihbar eder. Aynı zamanda ön paneldeki kırmızı "ERROR" LED'si yanar, eğer dahili yardımcı besleme gerilimi mevcutsa ve yeşil "RUN" LED'si söner. Eğer dahili yardımcı besleme gerilimi arızalanmışsa; o zaman bütün LED’ler söner. Aşağıdaki tabloda izleme fonksiyonlarının ve cihazın arıza tepkilerinin bir özeti verilmiştir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 283 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları Tablo 2-14 Cihazın Arıza Tepkilerinin Özet Listesi İzleme Olası Sebepler Arıza Tepkisi Mesaj (No) Çıkış Yardımcı Besleme Gerilim Arıza harici (Yard.Gerilim) dahili (Çevirici) Cihaz servis harici edilir Bütün LED’ler sönük GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Dahili Besleme Gerilimleri Dahili (Çevirici) veya Referans Gerilim Cihaz servis harici edilir „ERROR“ LED’i yanar „Ha A/D-çevirici“ (No. 181) Arabellek Pili dahili (Arabellek Pili) Mesaj „Arıza Pil“ (No. 177) Donanım İzleme dahili (İşlemci arızası) Cihaz servis harici edilir 1) „ERROR“ LED’i yanar GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Yazılım İzleme dahili (İşlemci arızası) Tekrar başlatma denemesi 1) „ERROR“ LED’i yanar GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Çalışma belleği ROM dahili (donanım) Akışın iptali, cihaz servis dışı LED yanıp söner bırakılır GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Program belleği RAM dahili (donanım) Hızlanma esnasında LED yanıp söner Çalışma sırasında: Tekrar başlatma girişimi 1) „ERROR“ LED’i yanar GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Parametre belleği dahili (donanım) Tekrar başlatma denemesi 1) „ERROR“ LED’i yanar GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır Tarama Frekansı dahili (donanım) Cihaz servis harici edilir „ERROR“ LED’i yanar GOK2) (canlı durum kontağı) bırakır 1 A/5 A-Değiştirmesi, Taraf 1 1 A/5 A için bağlantı köprüsü Taraf 1 için yanlış takılmış Cihaz servis harici edilir „ERROR“ LED’i yanar „Hata1A/5A T1ynl“ (No. 210) GOK (canlı durum kontağı) bırakır 2) 1 A/5 A-Değiştirmesi, Taraf 2 1 A/5 A için bağlantı köprüsü Taraf 2 için yanlış takılmış Cihaz servis harici edilir „ERROR“ LED’i yanar „Hata1A/5A T2ynl“ (No. 211) GOK (canlı durum kontağı) bırakır 2) Td1'de Gerilim/AkımDeğiştirme Transdüser 1 için köprü Cihaz servis harici edilir konumu Parametre 0295 ile denk değil „ERROR“ LED’i yanar „Hata TD1 köprüs“ (No. 212) GOK (canlı durum kontağı) bırakır 2) Td2'de Gerilim/AkımDeğiştirme Transdüser 2 için köprü Cihaz servis harici edilir konumu Parametre 0296 ile denk değil „ERROR“ LED’i yanar „Hata TD2 köprüs“ (No. 213) GOK (canlı durum kontağı) bırakır 2) Td3'te Filtre-On/OffDeğiştirme Transdüser 1 için köprü Cihaz servis harici edilir konumu Parametre 0297 ile denk değil „ERROR“ LED’i yanar „Hata TD3 köprüs“ (No. 214) GOK (canlı durum kontağı) bırakır 2) Akım Toplamı, Taraf 1 dahili (Ölçülen Değer Toplama) Mesaj „Ar.:Σ I Taraf 1“ (No. 230) atandığı şekilde Akım Toplamı, Taraf 2 dahili (Ölçülen Değer Toplama) Mesaj „Ar.:Σ I Taraf 2“ (No. 231) atandığı şekilde 284 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları İzleme Olası Sebepler Arıza Tepkisi Mesaj (No) Çıkış Akım Simetrisi, Taraf 1 harici (güç sistemi veya akım trafosu) Mesaj „Arıza Isim 1“ (No. 571) atandığı şekilde Akım Simetrisi, Taraf 2 harici (güç sistemi veya akım trafosu) Mesaj „Arıza Isim 2“ (No. 572) atandığı şekilde Gerilim Toplamı dahili (Ölçülen Değer Toplanması) Mesaj „Arıza: Σ U F-T“ (No. 165) atandığı şekilde Gerilim Simetrisi harici (güç sistemi veya gerilim trafosu) Mesaj „Arıza: U deng.“ (No. 167) atandığı şekilde Gerilim Faz Sırası harici (güç sistemi veya bağlantı) Mesaj „Ar. Faz Sıra U“ (No. 176) atandığı şekilde Akım faz sırası, Taraf 1 harici (güç sistemi veya bağlantı) Mesaj „Ar.Faz Sı. I T1“ (No. 265) atandığı şekilde Akım faz sırası, Taraf 2 harici (güç sistemi veya bağlantı) Mesaj „Ar.Faz Sı. I T2“ (No. 266) atandığı şekilde „Sigorta Arızası İzleme“ harici (Gerilim Trafosu) Mesaj „GT Sig. Arızası“ (No. 6575) atandığı şekilde Açma Devresi Denetimi harici (Açma Devresi veya Kontrol Gerilimi) Mesaj „ARIZA: Aç Devr.“ (No. 6865) atandığı şekilde 1) 2) Üç başarısız tekrar başlatma girişiminden sonra, cihaz servis harici edilir. GOK ="Cihaz Tamam" = Canlı durum kontağı düşer; Koruma- ve Kumanda fonksiyonları kilitlenir. Kullanım hala mümkün olabilir. 2.42.2.3 Ayar Notları Sigorta Arızası İzleme (Fuse Failure Monitor) Sigorta arızası izleme sadece eğer, yapılandırmada 180 no'lu adres SİG. AR. İZLEME = Etkin ayarlanmışsa etki gösterebilir veya açığa çıkabilir. Eğer fonksiyon kullanılmayacaksa, Etkin Değil ayarlanır. 8001 no’lu SİG. AR. İZLEME adresinde fonksiyon ON veya OFF anahtarlanabilir. Eşik değerleri U2/U1 ≥ % 40 ve I2/I1 ≤ % 20 bir- ve iki kutup gerilim arızalarının tanınması için, sabit verilmiştir. Aynı şekilde eşik değerleri bir üç kutuplu gerilim arızanın tanınması için (Düşük gerilim sınırı = 10 V, bunun altına düşülürse, eğer akım fazlasıyla değişirse ve diferansiyel akım izleme = 0,5 IN ise, arıza tanınması etkin olur) sabit ayarlıdır ve tekrar verilmesi gerekmez. 2.42.2.4 Ayarlar Adres 8001 Parametre SİG. AR. İZLEME Ayar Seçenekleri OFF ON SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Varsayılan Ayar OFF Açıklama Sigorta Arızası İzleme 285 Fonksiyonlar 2.42 Denetim Fonksiyonları 2.42.2.5 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 68 Saat Senkr. Ha AM Saat Senkronlama Hatası 110 Olay Kaybı AM_W Olay kaybı 113 Bayrak Kayıp AM Bayrak Kaybı 140 ÖzetAlarmHatası AM Özet alarmı ile hata 147 Ha. Güç Kaynağı AM Güç Kaynağı Arızası 160 OlayÖzetiAlarmı AM Alarm Özet Olay 177 Arıza Pil AM Arıza: Boş pil 181 Ha A/D-çevirici AM Hata: A/D çevirici 185 Hata Kart 3 AM Hata Kart 3 187 Hata Kart 5 AM Hata Kart 5 188 Hata Kart 6 AM Hata Kart 6 190 Hata Kart 0 AM Hata Kart 0 191 Offset hatası AM Hata: Offset 193 Alarm Kalib Yok AM Alarm: Kaibrasyon verisi mevcut değil 194 Hata nötr AT AM Hata: Nötr AT MLFB ile aynı değil 210 Hata1A/5A T1ynl AM Hata:1A/5A köprüsü S1 ayarından farklı 211 Hata1A/5A T2ynl AM Hata:1A/5A köprüsü S2 ayarından farklı 212 Hata TD1 köprüs AM Hata: TD1 köprüsü ayardan farklı 213 Hata TD2 köprüs AM Hata: TD2 köprüsü ayardan farklı 214 Hata TD3 köprüs AM Hata: TD3 köprüsü ayardan farklı 264 Ar: RTD-Box 1 AM Arıza: RTD Box 1 267 Ar: RTD-Box 2 AM Arıza: RTD Box 2 5010 >SAİ BLK EM >Sigorta arızası izleme BLOKLAMA 5011 >SAİ U< harici EM >SAİ harici düşük gerilim 6575 GT Sig. Arızası AM Gerilim Trafosu Sigorta Arızası 286 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi 2.43 Açma Devresi Denetimi Çok fonksiyonlu koruma rölesi 7UM62 dahili bir açma devresi denetimi ile donatılmıştır. Mevcut ortak bir potansiyele bağlı veya bağlı olmayan ikili girişlerin sayısına bağlı olarak, denetim bir veya iki ikili giriş arasında seçilebilir. Eğer bunun için gerekli ikili girişlerin yapılandırması seçilen denetim moduyla uyuşmuyorsa; o zaman bununla ilgili bir mesaj („ADD ProgArıza“) verilir. İki ikili giriş kullanıldığı zaman, bütün kesici koşullarında açma devresinde arıza tespit edilebilir, sadece bir ikili giriş kullanılırsa, kesicinin kendi arızaları tespit edilemez. 2.43.1 Fonksiyon Tanımı İki İkili Giriş ile Denetim (ortak bir potansiyele bağlı olmayan) İki ikili giriş kullanıldığında bunlar, aşağıdaki şekle göre, biri açma rölesinin kontağına paralel ve diğeri de kesiciyardımcı kontağına paralel bağlanır. Açma devresi denetiminin kullanılabilmesi için bir önkoşul, kesici için kontrol geriliminin en az her iki ikili girişteki gerilim azalmasının toplamından daha büyük olmasıdır (UKont > 2 · UGİRmin). Her bir ikili giriş için en az 19 V gerektiğinden; denetim, ancak 38 V un üzerindeki kontrol gerilimleriyle kullanılabilir. Şekil 2-136 Aynı potansiyele bağlı olmayan iki ikili girişle açma devresi denetimi prensibi İki ikili giriş ile denetim, sadece açma devresindeki kopuklukları ve kontrol gerilim arızasını tespit etmez; aynı zamanda kesici yardımcı kontaklarının konumunu kullanarak kesicinin tepkisini de izler. Açma kontağının ve kesicinin anahtarlama durumlarına bağlı olarak, ikili girişler ya etkin (mantık durumu „H“ Tablo 2-15) veya etkisiz kılınmıştır (mantıksal durum „L“). Sağlam açma devresinde bile, kısa bir geçiş periyodu içerisinde (açma kontağı kapalı ancak kesici henüz açmamışken) her iki ikili girişin enerjisinin de aynı anda kesik olması („L“) mümkündür. Her iki ikili girişin de SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 287 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi sürekli enerjisiz olması, ancak açma devresinin açık (iletken kopukluğu) veya kısa-devre olması veya bir pil gerilim arızası veya kesici çalışma mekanizmasının arızalı olması durumlarında mümkündür. Tablo 2-15 No. Açma Kontağına ve Kesici Konumuna Bağlı Olarak İkili Girişler için Durum Tablosu Röle Açma Kontağı Kesici KE/Yard 1 KE/Yard 2 GİR 1 GİR 2 1 açık KAPALI kapalı açık H L 2 açık AÇIK açık kapalı H H 3 kapalı KAPALI kapalı açık L L 4 kapalı AÇIK açık kapalı L H İkili girişlerin durumları periyodik olarak sorgulanır. Bir soruşturma yaklaşık her 600ms’de bir olur. Eğer ardışık n = 3 kontak durumu sorgulaması sonunda (1,8 s sonra), bir anormallik tespit edilmişse, o zaman bir arıza ihbarı verilir (aşağıdaki şekle bakın). Bu yinelenen ölçümler, ihbarın gecikmeli olarak alınmasına yol açar ve böylece kısa süreli kontak geçişi periyodu içerisinde ihbar verilmesi engellenmiş olur. Açma devresi arızası giderildiğinde, ihbar kendiliğinden silinir. Şekil 2-137 İki İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Mantık şeması İki İkili Giriş ile Denetim (ortak bir potansiyele bağlı) Ortak bir potansiyele bağlı iki ikili giriş kullanımında bunlar, aşağıdaki şekle göre kök ile L+'e veya korumanın ilgili kumanda röle kontağına birkez paralel bağlanmıştır ve kesici-yardımcı kontağı 1'e bağlanmıştır. Şekil 2-138 288 Ortak potansiyele bağlı iki ikili girişle açma devresi denetiminin prensibi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi Açma kontağının ve kesicinin durumlarına bağlı olarak, ikili girişler ya etkin (mantık durumu „H“ aşağıdaki Tablo) veya etkisiz kılınmıştır (mantıksal durum „L“) Tablo 2-16 No. Açma Kontağına ve Kesici Konumuna Bağlı Olarak İkili Girişler için Durum Tablosu Röle Açma Kontağı Kesici KE/Yard 1 KE/Yard 2 GİR 1 GİR 2 dinamik durum statik durum 1 açık AÇIK kapalı açık H L kapalı KE ile normal işletim 2 açık veya kapalı KAPALI açık kapalı L H açık KE veya KR ile normal işletim başarılı yönlendirilmiştir 3 kapalı AÇIK kapalı açık L L Geçit/Arız. 4 açık AÇIK veya KAPALI kapalı kapalı H H Teorik durum: Ke.Yard.Kont. bozuk, GİR bozuk, bağlantı yanlış Arıza Bu çözümde Durum 2 („normal işletim açık KE ile“ ve „KR başarılı yönlendirildi“) ayırt edilemez. Bu her iki durum normal durumdur ve kritik değildir. Durum 4 sadece teoriktir ve bir donanım hatasını gösterir. Her iki ikili girişin uyartılmış olmadığı durum („L“) ,sağlam açma devrelerinde sadece kısa bir geçiş periyodu esnasında (kumanda röle kontağı kapalı ancak kesici henüz açmamış) mümkündür. Bu durumun uzun süreli ortaya çıkışında sadece kesintide veya açma devresinin kısa devre arızasında, hem de pil geriliminin kesilmesinde veya şalterin mekaniğindeki arızalarda düşünülebilir ve bu nedenle denetim kriteri olarak işleme alınır. İkili girişlerin durumları periyodik olarak sorgulanır. Bir soruşturma yaklaşık her 600ms’de bir olur. Eğer ardışık n = 3 kontak durumu sorgulaması sonunda (1,8 s sonra), bir anormallik tespit edilmişse, o zaman bir arıza ihbarı verilir (bakın Şekil 2-137). Bu yinelenen ölçümler, ihbarın gecikme süresini belirler ve böylece kısa süreli kontak geçişi periyodu içerisinde ihbar verilmesi engellenmiş olur. Açma devresi arızası giderildiğinde, ihbar kendiliğinden silinir. Bir İkili Giriş ile Denetim İkili giriş, aşağıdaki şekle göre koruma cihazının ilgili açma kontağına paralel bağlanır. Kesici yardımcı kontağı, bir yüksek-omik R yedek direnci yardımıyla baypaslanır. Kesici için kontrol gerilimi en azından ikili girişteki gerilim düşüşünün iki misli kadar olmalıdır (UKont > 2 · UGİRmin, yedek direnç R'de yaklaşık aynı gerilim düşüşü oluştuğundan). İkili giriş için en az 19 V gerektiğinden, sistem taraflı kontrol gerilimi denetimde 38 V' un üzerinde kullanılabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 289 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi Şekil 2-139 Bir İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Prensibi Normal çalışmada; izleme devresi, ya kesici yardımcı kontağı üzerinden (eğer kesici kapalı ise) veya yedek R direnci üzerinden kapalı olduğundan; açma rölesi kontağı açık ve açma devresi de normal olduğunda ikili giriş etkinleştirilir (mantık durumu „H“). İkili giriş, ancak açma kontağı kapalı olduğu sürece kısa-devre edilir ve dolayısıyla etkisiz kılınır (mantık durumu „L“). İkili girişin çalışma sırasında sürekli enerjisiz olması, açma devresinde bir iletken kopukluğunu veya kontrol (açma) gerilim arızasını gösterir. Sistem arızaları sırasında, açma devresi denetimi çalışmadığından, kapalı açma kontağı bir arıza mesajına yol açmaz. Ancak, eğer diğer rölelerden açma kontakları açma devresine paralel bağlanmışsa; o zaman alarm geciktirilmelidir (ayrıca bakın Şekil). İkili girişin durumları bu nedenle 500 kez bir bildirim verilmeden önce sorgulanır. Bu sırada durum soruşturması yakl. 600 ms'de bir yapılır, o zaman açma devresi denetiminin başlaması sadece açma devresinin gerçek arızasında (300 s sonra) gerçekleşir. Açma devresi arızası giderildiğinde, arıza mesajı aynı süreden sonra otomatik olarak silinir. Not Lock-Out-Fonksiyonunun kullanımında açma devrtesi denetimi sadece bir ikili girişle kullanılamaz, çünkü röle bir açma komutundan sonra devamlı (300 s'den fazla) çekili kalır. Şekil 2-140 290 Bir İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Mantık Şeması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi Aşağıdaki şekilde denetim ayarlarına ve ikili giriş sayısına bağlı olarak açma devresi denetimi tarafından üretilebilecek mesajlar için mantık şeması görülmektedir. Şekil 2-141 2.43.2 Açma Devresi Denetimi için Mesaj Mantığı Ayar Notları Genel Fonksiyon sadece, eğer projelendirmede 182 ADD (Bölüm 2.4) adresi altında 2 Giriş İle veya 1 Giriş İle alternatiflerinden biriyle mevcut olarak anahtarlandıysa ve ikili girişlerin uygun bir sayısı bunun için yapılandırılmışsa ve fonksiyon 8201 no'lu adres altında ADD = ON anahtarlanmışsa, etkindir ve erişilebilir. Eğer bunun için gerekli ikili girişlerin yapılandırması seçilen denetim moduyla uyuşmuyorsa; o zaman bununla ilgili bir mesaj („ADD ProgArıza“) verilir. Eğer açma devresi denetimi hiç kullanılmayacaksa, 182 no’lu adreste Etkin Değil olarak ayarlanır. Diğer parametreler gerekli değildir. Bir açma devresi kesintisinin bildirimi denetimde iki ikili girişle yakl. 2 s ile sabittir, bir ikili girişle denetimde yakl. 300 s kadar geciktirilir. Bir açma kumandasının en uzun süresinin emniyetle zamansal olarak baypaslanması ve açma devresinde gerçek bir arızada bir bildirim verilmesi böylece emniyete alınır. Bir İkili Giriş ile Denetim Not: Açma devresi denetimi için bir ikili giriş (GİR) kullanıldığında; açma devresi kopukluğu veya kontrol gerilimi arızası gibi bazı hatalı durumlar tespit edilebilir; ancak açma kontağının kapalı olduğu durum için bir arıza tespit edilemez. Bundan dolayı; ölçme, bir kapalı açma kontağının olası en uzun süresini köprüleyecek bir sürenin üzerinde olmalıdır. Bu, sabit sayıda ölçme yapılarak ve periyodik durum kontrollerinin arasındaki süreyle sağlanır. Eğer sadece bir ikili giriş kullanılacaksa, açma devresinin sistem (+ dc) tarafına bir R direnci bağlanır. Direncin uygun şekilde boyutlandırılmasıyla – sistemin durumuna bağlı olarak – çoğu kez daha düşük bir kontrol gerilimi yeterlidir. Kesici yardımcı kontağı 1 (KE/Yard1) açık olduğunda da bir kesici arızasının tespit edilebilmesi ve bırakma yapan bir kumanda rölesinin tanınabilmesi için, R direnci kesicinin ikinci yardımcı kontağına (KE/Yard2) seri bağlanmalıdır (bakın Şekil „Bir İkili Girişle Açma Devresi Denetiminin Prensibi“). Bu direncin değeri, kesici açık durumda (dolayısıyla KE/Yard1 açık ve KE/Yard2 kapalı) iken açma rölesi kontağı da açıksa SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 291 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi kesici açma bobini (KAB) artık enerjilenmeyecek, ancak aynı anda açık ikili giriş (GİR1) kumanda rölesi hala enerjili olacak şekilde boyutlandırılmalıdır. Bu, direnç büyüklüğü için bir üst sınırın Rmaks ve bir alt sınırın Rmin, olmasına yol açar. Bunların aritmetik ortalamasından en uygun R değeri bulunmalıdır: İkili girişleri enerjileyecek minimum gerilimi sağlayacak, Rmaks şu formülden bulunur: Yukarıdaki durumda, kesici açma bobininin enerjilenmemesini sağlayacak Rmin şu formülden bulunur: burada IGİR (YÜKSEK) İkili giriş enerjili iken sabit akım GİR (= 1,8 mA) UGİR min İkili giriş GİR için minimum kontrol gerilimi (= 19 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı, 24/48/60 V; (= 88 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarı, 110/125/220/250 V) UKONTROL Açma Devresi için Kontrol Gerilimi RKAB Kesici bobininin omik direnci UKAB (DÜŞÜK) Açmaya yol açmayacak, kesici bobini üzerindeki maksimum gerilim Eğer hesaplama sonucunda Rmaks < Rmin çıkarsa, bu durumda hesaplama işlemi diğer en küçük anahtarlama eşiği UGİRmin için tekrarlanmalı ve bu eşik, fişli köprü(ler) kullanılarak röleye uygulanmalıdır. Direncin güç tüketimi için: Örnek: 292 IGİR (YÜKSEK) 1,8 mA (SIPROTEC 4 7UM62) UGİR min 19 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarında, 24/48/60 V (7UM62’den), 88 V anma gerilimler için fabrika çıkışı ayarında, 110/125/220/250 V) (7UM62’den) UKontrol 110 V (sistem / açma devresi) RKAB 500 Ω (sistem / açma devresi) UKAB (DÜŞÜK) 2 V (sistem / açma devresi) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.43 Açma Devresi Denetimi En yakın 39 kΩ; standart direnç değeri seçildiğinde, güç: 2.43.3 Ayarlar Adres 8201 2.43.4 Parametre ADD Ayar Seçenekleri OFF ON Varsayılan Ayar OFF Açıklama Açma Devresi Denetimi Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 6851 >ADD BLK EM >Açma devresi denetimi BLOKLAMA 6852 >ADD açma röles EM >Açma devresi denetimi: açma rölesi 6853 >ADD Ke rölesi EM >Açma devresi denetimi: kesici rölesi 6861 ADD OFF AM Açma devresi denetimi OFF 6862 ADD BLOKLANDI AM Açma devresi denetimi BLOKLANDI 6863 ADD AKTİF AM Açma devresi denetimi AKTİF 6864 ADD ProgArıza AM Açma Devresi blk. girişi ayarlı değil 6865 ARIZA: Aç Devr. AM Açma Devresi Arıza SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 293 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi 2.44 Eşik Denetimi Bu fonksiyon seçilmiş ölçme değerleriyle eşik değeri denetimlerini (Aşılması veya Altında kalınması) yürütür. İşleme hızlılığı açısından bu işlemenin koruma kalitesi vardır. CFC üzerinden gerekli mantıklı bağlantılar gerçekleştirilebilir. Ana uygulama, hızlı denetimler ve otomatik fonksiyonlar ve koruma fonksiyonunun kapsamında bulunmayan uygulama tanımlı koruma fonksiyonlarıdır (ör. enerji santralı ayrılma). 2.44.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Şekli 10 tane eşik değeri denetleme modülü öngörülmüştür, bunlardan 5 tanesi eşik değerinin aşılmasına veya altında kalınmasına reaksiyon gösterir. Sonuç olarak CFC'de işlenmeye devam edilebilen mantıklı bir bildirim verilir. Toplam 19, yüzde değeri olarak değerlendirilebilen işlenebilir ölçme değeri sunulmuştur. Bu 19 ölçşme değerinden herbirinin eşik değeri modülüne uygun bir ölçme değeri atanabilir. Aşağıdaki tabloda kullanılabilir ölçme değerleri görüntülenir. Eşik değerleri sorgulaması periyodik olur. Not Yüzdeli eşik değerleri aynı işletme ölçme değerleri gibi özdeş ölçeklendirilir (bakın Tablo 2-19 Bölüm 2.49.3). Hesaplamaya böylece Güç Sistemi Verileri 1'in ayarları girer. Bu uygulamada dikkate alınmalıdır. Tablo 2-17 Ölçme değerleri Ölçme değeri Ölçekleme Açıklama P (Aktif güç) Pprim/SN,G,M · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 252 üzerinden) Periyot başına tarama değerlerinden pozitif sistem büyüklükleri U ve I için belirlenir. Buradan primer aktif güç P hesaplanır. Açı düzeltmesi (Adres 204 AT AÇI W0) akım yolunda ölçme sonuçuna etki eder. Q (Reaktif güç) Qprim/SN,G,M · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 252 üzerinden) Periyot başına tarama değerlerinden pozitif sistem büyüklükleri U ve I için belirlenir. Buradan primer reaktif güç Q hesaplanır. Açı düzeltmesi (Adres 204 AT AÇI W0) akım yolunda ölçme sonuçuna etki eder. ΔP (Aktif güç değişimi) ΔPprim/SN,G,M · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 252 üzerinden) Aktif güçten bir ölçme penceresi üzerinden 3 periyottan aktif güç farkı hesaplanır. UL1E (Faz-toprakgerilim) UL1prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) UL1-Girişine dayalı olan gerilim direkt işlenir ve primer faz-toprakgerilime hesaplanarak dönüştürülür. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. UL2E (Faz-toprakgerilim) UL2prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) UL2-Girişine dayalı olan gerilim direkt işlenir ve primer faz-toprakgerilime hesaplanarak dönüştürülür. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. 294 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Ölçme değeri Ölçekleme Açıklama UL3E (Faz-toprakgerilim) UL3prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) UL3-Girişine dayalı olan gerilim direkt işlenir ve primer faz-toprakgerilime hesaplanarak dönüştürülür. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. UE (UE-Girişinde gerilim) UEprim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) UE-Girişinde bağlı bulunan gerilim UE FAKTÖRÜ (Adr. 224) üzerinden bir primer gerilime hesaplanarak dönüştürülür. Hesaplama periyot başına yapılır. Tablo 2-2'ye göre uygulamalara dikkat edilmelidir. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. U0 (Sıfır bileşen gerilimi) U0prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) Faz-toprak-gerilimlerden, simetrik bileşenlerinin tanımlama denklemine göre sıfır bileşen gerilim belirlenir ve primer büyüklüğe hesaplanarak çevrilir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. U1 (Pozitif bileşen sistemgerilim) U1prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) Faz-toprak-gerilimlerden, simetrik bileşenlerin tanımlama denklemine göre pozitif bileşen gerilim belirlenir ve primer büyüklüğe hesaplanarak çevrilir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. U2 (Negatif bileşen gerilim) U2prim/(UN,G,M/√3) · % 100 (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 üzerinden) Faz-toprak-gerilimlerden, simetrik bileşenlerinin tanımlama denklemine göre negatif bileşen gerilim belirlenir ve primer büyüklüğe hesaplanarak çevrilir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. UE3hprim/(UN,G,M/√3) · % 100 UE3h (3. UE-Girişinde (Ölçeklendirme Adr. 251/√3 harmonik gerilim) üzerinden) UE-Girişinde bağlı bulunan gerilimden 3. harmonik gerilim hesaplanır ve UE FAKTÖRÜ (Adr. 224) üzerinden bir bir primer gerilime hesaplanarak dönüştürülür. Hesaplama periyot başına yapılır. Tablo 2-2'ye göre uygulamalara dikkat edilmelidir. Not: % 100-Değer, korunan nesnenin faz-toprak-gerilimiyle ilgilidir. 3I0 (Akım sıfırbileşen Taraf 2) 3I0prim/(SN,G,M/(√3 · UN,G,M)) · % 100 Faz akımlarından simetrik bileşenlerin tanımlama denklemine (Ölçeklendirme Adr. 251 ve 252 göre sıfır akım belirlenir. Hesaplama periyot başına yapılır. üzerinden) Not: % 100-Değer korunan nesnenin anma akımıyla ilgilidir. I1 (Akım pozitifbileşen Taraf 2) I1prim/(SN,G,M/(√3 · UN,G,M)) · % 100 Faz akımlarından, simetrik bileşenlerinin tanımlama denklemine (Ölçeklendirme Adr. 251 ve 252 göre pozitif bileşen akım belirlenir ve primer büyüklüğe üzerinden) hesaplanarak çevrilir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer korunan nesnenin anma akımıyla ilgilidir. I2 (Akım negatif bileşen Taraf 2) I2prim/(SN,G,M/(√3 · UN,G,M)) · % 100 Faz akımlarından, simetrik bileşenlerinin tanımlama denklemine (Ölçeklendirme Adr. 251 ve 252 göre negatif bileşen akım belirlenir ve primer büyüklüğe üzerinden) hesaplanarak çevrilir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: % 100-Değer korunan nesnenin anma akımıyla ilgilidir. IEE1 (Hassas toprak akımı) IEE1/0,5 A · % 100 IEE1-Girişinde bağlı bulunan akımın temel titreşim payı belirlenir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: İşletme ölçme değerlerinin ölçeklendirmesine karşı burada ölçeklendirme primer değere gerçekleşmez. % 100-Değer, 0,5 A'lik beslenmiş bir sekonder akımda oluşur. IEE2 (Hassas toprak akımı) IEE2/0,5 A · % 100 IEE2-Girişinde bağlı bulunan akımın temel titreşim payı belirlenir. Hesaplama periyot başına yapılır. Not: İşletme ölçme değerlerinin ölçeklendirmesine karşı burada ölçeklendirme primer değerlere gerçekleşmez. % 100-Değer, 0,5 A'lik beslenmiş bir sekonder akımda oluşur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 295 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Ölçme değeri Ölçekleme Açıklama ϕ (Güç açısı) ϕ/180° · % 100 Pozitif bileşen gerilimden ve pozitif bileşen akımdan güç açısı hesaplanır. Aşağıdaki tanımlama geçerlidir: ϕ = ϕU – ϕI (Akım gerilimin arkasından giderse, pozitif bir açı değeri görünür). cos PHI cos ϕ · % 100 Güç açısından güç faktörü hesaplanır. (–90° - +90°) Açı aralığında pozitif değerler oluşur. Transdüser1 (Transdüser Td1'de gerilim veya akım) U/10 V · % 100 veya I/20 mA · % 100 Td1'de bağlı bulunan ölçme büyüklüğünden denk büyüklük hesaplanır. Sonuçlar bağlantıya bağlı olarak pozitif veya negatif olabilir. Köprü konumuna göre bir gerilim veya bir akım hesaplanır. Not: % 100-Değeri, 10 V'luk giriş gerilimine veya 20 mA'lik giriş akımına ilişkilidir. Aşağıdaki şekil mantık üzerine bir bakış sunar 296 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Şekil 2-142 Eşik değeri denetiminin mantığı Ölçme değerlerinin eşik değeri denetimi-modüllerine serbest atanması tanınır. ÖDx> - Kademesi için bırakma oranı olarak 0,95 veya % 1 geçerlidir. ÖDx< - Kademesi için de 1,05 veya % 1 . SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 297 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi 2.44.2 Ayar Notları Genel Eşik değeri denetimi, ancak yapılandırma sırasında 185 no'lu adres EŞİK DEĞERİ , Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve erişilebilir. Başlatma Değerleri Başlatma değerleri yüzde değerler olarak ayarlanır. Ölçeklendirmelere Tablo Ölçme değerleri ne göre dikkat edilir. P, Q, ΔP ve cosϕ güç ölçme değerlerinde ve güç açısında bunlar hem pozitif hem de negatif olabilir. Eğer negatif bir eşik değeri denetlenecekse, o zaman tanımlama sayı doğrusuna göre (–10 , –5'den ndaha küçüktür) geçerlidir. Örnek: Ölçme büyüklüğü P (Aktif güç) ÖD1> 'e atanır ve % –5'e ayarlanır. Gerçek ölçme değeri % –5'den daha büyük ise (ör. % –4 veya % +100), o zaman „Ölç. Değeri1>“ bildirimi mantık olarak „1“ yerleştirilir, bir başlatmanın koruma teknikli dil kullanımına uygun. Bir bırakma (Bildirim „Ölç. Değeri1>“ Mantık „0“) , eğer ölçme değeri % –5 · 1,05 = % –5,25 altında kalırsa, oluşur. Ölçme büyüklüğü P, ÖD2< 'ye atanırsa, o zaman denetim bir değer altında kalınmaya gerçekleşir. Böylece eğer ölçme değeri % –5'den daha küçükse (ör.% –8) bir başlatma oluşur. Bırakma bundan sonra % –5 · 0,95 = % –4,75'de olur. Not Ölçme değerleri UL1E, UL2E, UL3E, UE, U0, U1, U2, UE3h, IEE1, IEE2 3I0, I1, I2 ve Transdüser 1 daima 0'dan büyüktür, burada sadece bildirimin bir bırakmasına izin veren pozitif eşik değeri kullanıldığına dikkat edilmelidir. ϕ güç açısında, bunun sadece % ±100 'e (karşılık ±180°) kadar tanımlı olduğu gözönüne alınmalıdır. Bu, eşik değeri seçiminde bırakma oranını da dahil ederek dikkate alınır. Mesajların işlenmesi 10 Ölçme değeri denetimi modülünün mesajları (Bilgi Listesine bakın) yapılandırma matrisinde kullanıma sunulur ve CFC ile uygun mantıklı işlenmeye devam edilir. 298 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi 2.44.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8501 ÖLÇ. DEĞ. 1> Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD1> Eşiği için Ölçülen Değer 8502 EŞİK ÖD1> -200 .. 200 % 100 % ÖD1> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8503 ÖLÇ. DEĞ. 2< Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD2> Eşiği için Ölçülen Değer 8504 EŞİK ÖD2< -200 .. 200 % 100 % ÖD2> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 299 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8505 ÖLÇ. DEĞ. 3> Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD3> Eşiği için Ölçülen Değer 8506 EŞİK ÖD3> -200 .. 200 % 100 % ÖD3> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8507 ÖLÇ. DEĞ. 4< Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD4> Eşiği için Ölçülen Değer 8508 EŞİK ÖD4< -200 .. 200 % 100 % ÖD4> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 300 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8509 ÖLÇ. DEĞ. 5> Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD5> Eşiği için Ölçülen Değer 8510 EŞİK ÖD5> -200 .. 200 % 100 % ÖD5> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8511 ÖLÇ. DEĞ. 6< Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD6> Eşiği için Ölçülen Değer 8512 EŞİK ÖD6< -200 .. 200 % 100 % ÖD6> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 301 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8513 ÖLÇÜM DEĞ. 7> Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD7> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8514 EŞİK ÖD7> -200 .. 200 % 100 % ÖD7> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 8515 ÖLÇÜM DEĞ. 8< Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD8> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8516 EŞİK ÖD8< -200 .. 200 % 100 % ÖD8> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 302 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8517 ÖLÇ. DEĞER 9> Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD9> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8518 EŞİK ÖD9> -200 .. 200 % 100 % ÖD9> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 8519 ÖLÇ. DEĞER 10< Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD10> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8520 EŞİK ÖD10< -200 .. 200 % 100 % ÖD10> Ölçülen Değer için Eşik Değeri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 303 Fonksiyonlar 2.44 Eşik Denetimi 2.44.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 7960 Ölç. Değeri1> AM Ölçülen Değeri ÖD1> başlatma 7961 Ölç. Değeri2> AM Ölçülen Değeri ÖD2< başlatma 7962 Ölç. Değeri3> AM Ölçülen Değeri ÖD3> başlatma 7963 Ölç. Değeri4> AM Ölçülen Değeri ÖD4< başlatma 7964 Ölç. Değeri5> AM Ölçülen Değeri ÖD5> başlatma 7965 Ölç. Değeri6> AM Ölçülen Değeri ÖD6< başlatma 25083 Ölçülen Değer7> AM Ölçülen Değer ÖD7> başlatma 25084 Ölçülen Değer8< AM Ölçülen Değer ÖD8< başlatma 25085 Ölçülen Değer9> AM Ölçülen Değer ÖD9> başlatma 25086 ÖlçülenDeğer10< AM Ölçülen Değer ÖD10< başlatma 304 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.45 Harici Açma Fonksiyonları 2.45 Harici Açma Fonksiyonları 7UM62 dijital makine korumasında, harici Koruma- veya Denetim cihazlarının herhangi bir sinyali ikili girişler üzerinden kuplajlanabilir ve işlenebilir. Dahili sinyaller gibi bunlar da bildirilebilir, geciktirilebilir, açma matrisine verilebilir ve tek tek bloklanabilir. Böylece ör. mekanik koruma teçhizatının (Buchholz koruma) dijital koruma cihazının bildirim- ve açma işlemesine bağlanabilir veya Makine koruma-Sürüm 7UM6'nın farklı cihazlarındaki koruma fonksiyonlarının birlikte etkileşimi mümkündür. 2.45.1 Fonksiyon Tanımı Çalışma Şekli Uygun yapılandırılmış ikili girişlerin mantık seviyeleri periyodik sorgulanır. Bir mantık değişimi, eğer en azından iki ardarda gelen çevrimler aynı durumu belirlerse bir başlatma olarak tanınır. 8602 T GECİKME parametrelenebilen bir zaman ile Açma geciktirilebilir. Aşağıdaki şekil Direkt Kuplajlamanın mantık şemasını gösterir. Bu mantık toplam dört kez aynı şekilde mevcuttur; bildirimlerin fonksiyon numaralarının herbiri Kuplajlama 1 için verilmiştir. Şekil 2-143 2.45.2 Direkt Kuplajlamaların mantık şeması Ayar Notları Genel Direkt Kuplajlamalar sadece, eğer projelendirmede 186 no'lu adres altında HARİCİ AÇMA 1 - 189 HARİCİ AÇMA 4 = Etkin olarak ayarlanmışsa etkindir ve ancak bu durumda ayar parametrelerine erişilebilir. Bu fonksiyonlar gerekmiyorsa Etkin Değil olarak ayarlanır. 8601 HARİCİ AÇMA 1 - 8901 HARİCİ AÇMA 4 adresleri altında fonksiyonlar tek tek ON- veya OFFanahtarlanır veya sadece Açma komutu kilitlenir (Röle BLK). Dahili sinyaller gibi direkt kuplajlamalar bildirilebilir, geciktirilebilir ve Açma matrisine verilebilir. Gecikme zamanları 8602 T GECİKME - 8902 T GECİKME adresleri altında ayarlanır. Aynı şekilde koruma fonksiyonları gibi, direkt kuplajlamaların açmalarının bırakması parametrelenmiş minimum komut süresi kadar TMin AÇMA KOM uzatılabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 305 Fonksiyonlar 2.45 Harici Açma Fonksiyonları 2.45.3 Adres Ayarlar Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8601 HARİCİ AÇMA 1 OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 1 8602 T GECİKME 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 1 Zaman Gecikmesi 8701 HARİCİ AÇMA 2 OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 2 8702 T GECİKME 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 2 Zaman Gecikmesi 8801 HARİCİ AÇMA 3 OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 3 8802 T GECİKME 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 3 Zaman Gecikmesi 8901 HARİCİ AÇMA 4 OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 4 8902 T GECİKME 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 4 Zaman Gecikmesi 2.45.4 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 4523 >Harici 1 BLK EM >Harici açma 1 bloklama 4526 >Harici açma 1 EM >Harici açma 1 tetikleme 4531 Harici 1 OFF AM Harici açma 1 DEVRE DIŞI 4532 Harici 1 BLKdı AM Harici açma 1 BLOKLANDI 4533 Harici 1 AKTİF AM Harici açma 1 AKTİF 4536 Har. 1 başl.dı AM Harici açma 1: Genel başlatıldı 4537 Har. 1 Genel AÇ AM Harici açma 1: Genel AÇMA 4543 >Harici 2 BLK EM >Harici açma 2 BLOKLAMA 4546 >Harici açma 2 EM >Harici açma 2 tetikleme 4551 Harici 2 OFF AM Harici açma 2 DEVRE DIŞI 4552 Harici 2 BLKdı AM Harici açma 2 BLOKLANDI 4553 Harici 2 AKTİF AM Harici açma 2 AKTİF 4556 Har. 2 başl.dı AM Harici açma 2: Genel başlatıldı 4557 Har. 2 Genel AÇ AM Harici açma 2: Genel AÇMA 4563 >Harici 3 BLK EM >Harici açma 3 BLOKLAMA 4566 >Harici açma 3 EM >Harici açma 3 tetikleme 4571 Harici 3 OFF AM Harici açma 3 DEVRE DIŞI 4572 Harici 3 BLKdı AM Harici açma 3 BLOKLANDI 4573 Harici 3 AKTİF AM Harici açma 3 AKTİF 4576 Har. 3 Başl.dı AM Harici açma 3: Genel başlatıldı 4577 Har. 3 Genel AÇ AM Harici açma 3: Genel AÇMA 4583 >Harici 4 BLK EM >Harici açma 4 BLOKLAMA 4586 >Harici açma 4 EM >Harici açma 4 tetikleme 306 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.45 Harici Açma Fonksiyonları No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 4591 Harici 4 OFF AM Harici açma 4 DEVRE DIŞI 4592 Harici 4 BLKdı AM Harici açma 4 BLOKLANDI 4593 Harici 4 AKTİF AM Harici açma 4 AKTİF 4596 Har. 4 Başl.dı AM Harici açma 4: Genel başlatıldı 4597 Har. 4 Genel AÇ AM Harici açma 4: Genel AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 307 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Sıcaklık tespiti için, 2 RTD kutusu toplam 12 ölçme noktasıyla işleme katılır ve koruma cihazından tespit edilir. Özellikle motorlarda, generatörlerde ve transformatörlerde termal durum izlenir. Ayrıca; dönen makineler, yatak sıcaklık eşiklerinin aşılmasına karşı izlenir. Sıcaklık sensörleri (RTD - Direnç Sıcaklık Algılayıcısı) kullanılarak korunan nesnenin değişik yerlerindeki sıcaklıklar ölçülür ve bu bilgiler bir veya iki 7XV566 RTD-kutusu üzerinden cihaza iletilir. 2.46.1 Fonksiyon Tanımı Aşırı yük koruma ile etkileşim Cihazın aşırı yük korumasına RTD kutusu üzerinden Ortam- ve Soğutucu madde sıcaklığı iletilir. Bunun için kullanılacak olan sıcaklık algılayıcı, 1. RTD-kutusunun (RTD 1'e denk) 1 no’lu algılayıcı girişine bağlanır. 7XV56 RTD-kutusu RTD-kutusu 7XV566, şapka rayına monte edilen harici bir cihazdır. Koruma cihazıyla haberleşmek için, 6 sıcaklık girişine ve bir RS485- arayüzüne sahiptir. RTD-kutusu, iki- veya üç-telli bir devre üzerinden bağlanan soğutucu madde sıcaklığı algılayıcıların (Pt 100, Ni 100 veya Ni 120) direnç değerlerinden her bir ölçme noktasının soğutucu madde/ortam sıcaklığını tespit eder ve bunu sayısal bir değere çevirir. Sayısal değerler, bir seri portta hazır tutulur. Koruma Cihazı ile Haberleşme Koruma cihazı kendi servis arayüzü üzerinden (Port C veya D) 2 taneye kadar RTD kutusuyla çalışabilir. Böylece, en fazla 12 sıcaklık ölçme noktası kullanılabilir. Koruma cihazının büyük mesafelerinde, fiber optik kablolar üzerinden bir haberleşme önerilir. Mümkün haberleşme yapıları, Ek'te gösterilmiştir. Sıcaklık Değerlendirme İletilen ham sıcaklık verileri, bir sıcaklığa, tercihen °C 'ye veya °F'a çevrilir. Çevirme, kullanılan sıcaklık sensoruna bağlı olarak gerçekleşir. Her ölçme noktası için, herhangi bir işlenme devamı için kullanıma sunulan iki eşik değer kararı yürütülebilir. Kullanıcı, yapılandırma matrisinde bunlara ilişkin atamalar yapabilir. Sıcaklık sensoru başına, sensor devresinde kısa devre arızada veya kesintide bir arıza bildirimi verilir. Aşağıdaki şekilde sıcaklık işlemenin mantık şeması görülmektedir. RTD-kutularıyla birlikte verilen kullanım broşüründe, bir bağlantı şeması ve bir montaj resmi bulunmaktadır. 308 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Şekil 2-144 2.46.2 Sıcaklık işlemenin mantık şeması Ayar Notları Genel Sıcaklık tespiti, ancak koruma fonksiyonlarının yapılandırılması sırasında bu fonksiyon için bir arayüz atanmışsa etkindir ve ancak o zaman bu fonksiyona erişilebilir (Altbölüm 2.4). 190 no’lu RTD-Box GRŞ. adresinde, kullanılacak arayüzün üzerinden işletilmesi istenen RTD kutusu(ları) (örneğin arayüz C) atanır. Sensor girişlerinin sayısı ve iletişim modu 191 no’lu RTD BAĞLANTI adresinde seçilmişlerdir. Sıcaklık birimi (°C veya °F), Güç sistemi Verileri 1’de 276 SICAKLIK BİRİMİ adresinde ayarlanmıştırlar. Eğer RTD-Kutuları yarı çift yönlü-modu ile çalıştırılır ise, fişli köprü yardımıyla akış denetimi (CTS) (Altbölüm 3.1.2 „Montaj ve Devreye Alma“ paragrafında) „/RTS ile denetlenen CTS“ seçilmelidir. Cihazda Ayarlar Burada, ölçme girişi 1 için bir ayar örneği verilmiştir ve herbir giriş için aynı yaklaşımda ayarlar gerçekleştirilir. RTD 1 için sıcaklık algılayıcı (ölçme noktası 1 için sıcaklık sensoru) tipi, 9011 no’lu RTD 1 TİPİ adresinde ayarlanır. Ni 120 ve Ni 100 mevcuttur. Eğer RTD 1 için bir ölçme noktası mevcut değilse, RTD 1 TİPİ = Bağlı değil seçeneği ayarlanır. Bu parametre, ancak DIGSI’nin Ek Ayarlar menüsünden değiştirilebilir. RTD 1’in montaj konumu cihaza 9012 no’lu RTD 1 YERİ adresinde bildirilir. Yağ, Ortam, Sargı, Yatak ve Diğerseçenekleri sunulmıştur. Cihazda seçenek değerlendirilmez, sadece sıcaklık ölçmesinin yapıldığı ortama dayanarak bilgilendirme amacına hizmet eder. Bu parametre, ancak DIGSI’nin Ek Ayarlar menüsünden değiştirilebilir. Bundan başka; bir alarm ve bir açma sıcaklığı ayarlanabilir. Güç Sistemi Verilerinde seçilen sıcaklık birimine bağlı olarak (bk. Altbölüm 2.4.2 ’de 276 no’lu SICAKLIK BİRİMİ), alarm sıcaklığı, santigrat derece (ºC) 9013 no’lu adres, RTD 1 KADEME 1 veya fahrenhayt (°F) derece 9014 no’lu adres RTD 1 KADEME 1 olarak SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 309 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama girilebilir. Açma sıcaklığı, yine santigrat derece (°C) 9015 no’lu adres, RTD 1 KADEME 2 veya fahrenhayt derece (ºF) 9016 no’lu adres, RTD 1 KADEME 2 olarak girilebilir. Birinci RTD-kutusuna bağlı diğer sıcaklık algılayıcıları için de, ayarlar bu şekilde yapılır. RTD-kutusunda Ayarlar Eğer sıcaklık algılayıcı iki telli bağlantı ile kullanılıyorsa, (sıcaklık algılayıcı kısa-devre edilerek) hat direnci ölçülmeli ve ayarlanmalıdır. Bu amaçla, RTD-kutusunda mod 6’yı seçin ve ilgili sıcaklık algılayıcı için direnç değerini girin (direnç aralığı 0 - 50,6 Ω). Eğer 3-telli bağlantı kullanılıyorsa başka bir ayara gerek yoktur. Haberleşme hızı, 9600 Bit/s 'dir. Parite çift seçilir (Even). Fabrika çıkışı, veriyolu adresi 0 ile ayarlanmıştır. Değişiklikler, mod 7’de RTD kutusunda yapılabilir. Aşağıdaki varsayımlar geçerlidir: Tablo 2-18 RTD-kutusunda veri yolu adresi ayarı Mod RTD-Kutusu Sayısı Adres Tek yönlü 1 0 Yarı çift yönlü 1 1 Yarı çift yönlü 2 1. RTD-kutusu: 1 2. RTD-kutusu: 2 Diğer bilgiler, RTD-kutusunun işletme yönergelerinde bulunmaktadır. Ölçülen değerlerin ve Mesajların İşlenmesi RTD-kutusu, DIGSI’de 7UM62 rölelerinin bir parçası olarak görülür; yani dahili fonksiyonlar gibi mesajlar ve ölçülen değerler yapılandırma matrisinde görüntülenir ve bu fonksiyonlar gibi yapılandırılır ve işlenebilir. Mesajlar ve ölçülen değerler, böylelikle istenirse dahili bir kullanıcı tanımlı mantığa (CFC) iletilebilir ve ara bağlantılar yapılabilir. Fakat, başlatma mesajları „RTD x Kd.1 Baş.“ ve „RTD x Kd.2 Baş.“ , ne 501 „Röle BAŞLATMA“ ve 511 „Röle AÇMA “ toplu bildirimlerine girilir, ne de bir arıza durumu yaratır. Eğer olay arabelleğinde bir mesajın çıkması istenirse, sütun/sıra kesişim noktasına matriste bir çarpı işareti konulmalıdır. 310 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama 2.46.3 Ayarlar Sonuna „A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGS’nin „İlave Ayarları“ menüsünden değiştirilebilir. Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9011A RTD 1 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Pt 100 RTD 1: Tip 9012A RTD 1 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Sargı RTD 1: Yeri 9013 RTD 1 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 1: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9014 RTD 1 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 1: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9015 RTD 1 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 1: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9016 RTD 1 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 1: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9021A RTD 2 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 2: Tip 9022A RTD 2 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 2: Yeri 9023 RTD 2 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 2: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9024 RTD 2 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 2: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9025 RTD 2 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 2: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9026 RTD 2 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 2: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9031A RTD 3 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 3: Tip 9032A RTD 3 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 3: Yeri 9033 RTD 3 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 3: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 311 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9034 RTD 3 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 3: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9035 RTD 3 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 3: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9036 RTD 3 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 3: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9041A RTD 4 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 4: Tip 9042A RTD 4 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 4: Yeri 9043 RTD 4 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 4: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9044 RTD 4 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 4: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9045 RTD 4 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 4: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9046 RTD 4 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 4: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9051A RTD 5 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 5: Tip 9052A RTD 5 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 5: Yeri 9053 RTD 5 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 5: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9054 RTD 5 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 5: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9055 RTD 5 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 5: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9056 RTD 5 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 5: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9061A RTD 6 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 6: Tip 9062A RTD 6 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 6: Yeri 312 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9063 RTD 6 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 6: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9064 RTD 6 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 6: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9065 RTD 6 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 6: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9066 RTD 6 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 6: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9071A RTD 7 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 7: Tip 9072A RTD 7 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 7: Yeri 9073 RTD 7 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 7: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9074 RTD 7 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 7: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9075 RTD 7 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 7: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9076 RTD 7 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 7: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9081A RTD 8 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 8: Tip 9082A RTD 8 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 8: Yeri 9083 RTD 8 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 8: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9084 RTD 8 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 8: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9085 RTD 8 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 8: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9086 RTD 8 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 8: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9091A RTD 9 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 9: Tip SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 313 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9092A RTD 9 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 9: Yeri 9093 RTD 9 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 9: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9094 RTD 9 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 9: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9095 RTD 9 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 9: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9096 RTD 9 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 9: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9101A RTD10 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD10: Tip 9102A RTD10 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD10: Yeri 9103 RTD10 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD10: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9104 RTD10 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD10: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9105 RTD10 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD10: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9106 RTD10 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD10: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9111A RTD11 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD11: Tip 9112A RTD11 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD11: Yeri 9113 RTD11 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD11: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9114 RTD11 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD11: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9115 RTD11 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD11: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9116 RTD11 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD11: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 314 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9121A RTD12 TİPİ Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD12: Tip 9122A RTD12 YERİ Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD12: Yeri 9123 RTD12 KADEME 1 -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD12: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9124 RTD12 KADEME 1 -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD12: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9125 RTD12 KADEME 2 -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD12: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9126 RTD12 KADEME 2 -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD12: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 2.46.4 Bilgi Listesi No. 14101 Bilgi Arıza: RTD Bilgi Tipi AM Açıklama Arıza: RTD (kopuk iletken/kısa devre) 14111 Arıza: RTD 1 AM Arıza: RTD 1 (kopuk iletken/kısa devre) 14112 RTD 1 Kd.1 Baş. AM RTD 1 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14113 RTD 1 Kd.2 Baş. AM RTD 1 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14121 Arıza: RTD 2 AM Arıza: RTD 2 (kopuk iletken/kısa devre) 14122 RTD 2 Kd.1 Baş. AM RTD 2 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14123 RTD 2 Kd.2 Baş. AM RTD 2 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14131 Arıza: RTD 3 AM Arıza: RTD 3 (kopuk iletken/kısa devre) 14132 RTD 3 Kd.1 Baş. AM RTD 3 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14133 RTD 3 Kd.2 Baş. AM RTD 3 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14141 Arıza: RTD 4 AM Arıza: RTD 4 (kopuk iletken/kısa devre) 14142 RTD 4 Kd.1 Baş. AM RTD 4 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14143 RTD 4 Kd.2 Baş. AM RTD 4 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14151 Arıza: RTD 5 AM Arıza: RTD 5 (kopuk iletken/kısa devre) 14152 RTD 5 Kd.1 Baş. AM RTD 5 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14153 RTD 5 Kd.2 Baş. AM RTD 5 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14161 Arıza: RTD 6 AM Arıza: RTD 6 (kopuk iletken/kısa devre) 14162 RTD 6 Kd.1 Baş. AM RTD 6 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14163 RTD 6 Kd.2 Baş. AM RTD 6 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14171 Arıza: RTD 7 AM Arıza: RTD 7 (kopuk iletken/kısa devre) 14172 RTD 7 Kd.1 Baş. AM RTD 7 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14173 RTD 7 Kd.2 Baş. AM RTD 7 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14181 Arıza: RTD 8 AM Arıza: RTD 8 (kopuk iletken/kısa devre) 14182 RTD 8 Kd.1 Baş. AM RTD 8 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14183 RTD 8 Kd.2 Baş. AM RTD 8 Sıcaklık kademesi 2 başlatma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 315 Fonksiyonlar 2.46 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 14191 Arıza: RTD 9 AM Arıza: RTD 9 (kopuk iletken/kısa devre) 14192 RTD 9 Kd.1 Baş. AM RTD 9 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14193 RTD 9 Kd.2 Baş. AM RTD 9 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14201 Arıza: RTD 10 AM Arıza: RTD10 (kopuk iletken/kısa devre) 14202 RTD10 Kd.1 Baş. AM RTD10 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14203 RTD10 Kd.2 Baş. AM RTD10 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14211 Arıza: RTD 11 AM Arıza: RTD11 (kopuk iletken/kısa devre) 14212 RTD11 Kd.1 Baş. AM RTD11 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14213 RTD11 Kd.2 Baş. AM RTD11 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 14221 Arıza: RTD 12 AM Arıza: RTD12 (kopuk iletken/kısa devre) 14222 RTD12 Kd.1 Baş. AM RTD12 Sıcaklık kademesi 1 başlatma 14223 RTD12 Kd.2 Baş. AM RTD12 Sıcaklık kademesi 2 başlatma 316 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.47 Faz Dönüşü 2.47 Faz Dönüşü 7UM62 cihazında faz dönüşü fonksiyonu ikili giriş ve parametre üzerinde gerçekleşir. Böylece, tüm koruma- ve denetim fonksiyonları ters faz dönüşünde de iki fazın değiş-tokuşu gerekmeden doğru çalışması mümkün olur. Devamlı sistemin faz dönüşü yine de ters olursa, bu sistem verilerinin parametrelenmesinde ayarlanır (bakınız Bölüm 2.5). Faz dönüşü işletimde değiştirilebilirse, ör. bir hidroelektrik santralında generatör işletiminin geçişi faz dönüşünü değiştirerek bir pompa işlemine geçerse, buraya yapılandırılmış ikili girişlere bir değişim sinyali, koruma cihazına bu faz dönüşünü bildirmek için yeterlidir. 2.47.1 Fonksiyon Tanımı Mantık Faz dönüşü, her zaman bir parametre üzerinden sistem verilerinde 271 no’lu FAZ SIRASI adresi altında ayarlanır. „>Ters F Sırası“ ikili girişi üzerinden parametreye kaşı ters olan faz dönüşü önceden verilebilir. Şekil 2-145 Faz dönüşü için mesaj mantığı Güvenlik nedeniyle faz dönüşü, cihazdan sadece kullanılabilir ölçme büyüklüğünün bulunmadığı bir zamanda kabul edilir. Sadece eğer işletim durumu 1 bulunmuyorsa, ikili giriş sorgulanır. Bir değiştirme komutu en azından 200 ms için bulunuyorsa, L2 ve L3 fazlarının ölçme büyüklükleri değiş-tokuş yapılır. 200 ms'lik minimum kontrol süresi bitmeden önce işletim durumu 1'e ulaşılır, eğer faz dönüşü etkin değilse. İşletim durumu 1'de bir faz dönüşü mümkün olmadığından, işletim durumu 1'deki kontrol sinyali, bir faz dönüşü olmadan geriye alınabilir. Güvenlik sebebiyle kontrol sinyali, bir cihaz resetinde (ör. bir yapılandırma değişimi sebebiyle) hatalı fonksiyon oluşmaması için ancak devamlı bulunmalıdır. Koruma fonksiyonlarına etkisi Fazların değiş-tokuşu bir faz dönüşünde Pozitif- ve Negatif bileşenlerin hesaplanmasıyla ilişkilidir ve faz-faz büyüklüklerin iki faz-toprak-büyüklüğünün toplanmasıyla ve tersiyle ilişkilidir, böylece faz selektif bildirimler, yani arıza değerleri ve işletme ölçüm değerleri sahtelenmez. Böylece bu fonksiyonun hemen hemen her koruma fonksiyonuna ve eğer verilen ve hesaplanan faz yönü denk gelmiyorsa bir bildirim veren bazı denetim fonksiyonlarına (bakın Bölüm 2.42.1) etkisi vardır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 317 Fonksiyonlar 2.47 Faz Dönüşü 2.47.2 Ayar Notları Fonksiyon Parametrelerinin Ayarlanması Normal işletimde faz yönü, 271 no’lu adreste ayarlanmıştır (bakın Altbölüm 2.5). Eğer sistem tarafında faz dönüşü geçici olarak değiştirilirse, bu durum, „>Ters F Sırası“ (5145) ikili girişi kullanılarak koruma cihazına bildirilmelidir. 318 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.48 Fonksiyon Denetimi 2.48 Fonksiyon Denetimi Fonksiyon denetimi; koruma fonksiyonlarının ve yardımcı fonksiyonların akışını düzenler, bunların kararlarını ve güç sisteminden gelen bilgileri işler. 2.48.1 Cihazın Başlatma Mantığı Bu bölümde cihaz ekranındaki genel başlatma ve ani bildirimleri için tanımlamaları bulabilirsiniz. 2.48.1.1 Fonksiyon Tanımı Genel Başlatma Cihazda bütün koruma fonksiyonlarının başlatma sinyalleri bir “VEYA” fonksiyonu üzerinden bağlanır ve cihazın genel başlatmasına yol açar. Genel cihaz başlatması, ilk başlatma alan fonksiyonla başlatılır ve en son fonksiyonun bırakmasıyla bitirilir ve „Röle BAŞLATMA“ ile bildirilir. Genel başlatma, bu fonksiyonun sonucu olan bir çok dahili ve harici fonksiyon için önkoşuldur. Genel cihaz başlatması ile denetlenen dahili fonksiyonlar arasında şunlar sayılabilir: • Bir arıza olayının açılması: Genel cihaz başlatmasından bırakmasına kadar bütün arıza bildirimleri aarıza olayı protokollerine kaydedilir. • Dalga formu yakalamanın uyumu: Arıza değerlerinin saklanması ve sürdürülmesi, ayrıca bir açma komutunun ortaya çıkmasına bağlı kılınabilir. • Cihaz ekranında ani bildirimlerin oluşturulması: Belli arıza mesajları aniden çıkan bildirimler olarak cihazın bilgisayar ekranında görüntülenebilir (bakın aşağıda „Ekran-Ani bildirimler“). Bu gösterge ayrıca bir açma komutunun ortaya çıkmasına bağlı kılınabilir. Ekran-Ani bildirimler Ani bildirimler, cihazın genel başlatmasından sonra otomatik olarak ekranda beliren arıza bildirimleridir. 7UM62 'de bunlar: „Koruma Baş.“: sonuncu olarak başlatma alan koruma fonksiyonu; „Koruma Açma“: sonuncu olarak açma alan koruma fonksiyonu; „T-Baş.“: Cihazın genel başlatmasından bırakmasına kadar geçen süre, zaman ms olarak verilir; „T-AÇM.“: Genel başlatmadan cihazın ilk açma komutuna kadar geçen süre, zaman ms olarak verilir; Bir grafik ekran kullanılırsa, o zaman ani bildirimler sadece, eğer SPN Ar. İhbarı parametresi EVET ayarlanmışsa görüntülenir (bakın Bölüm 2.2). 4-satırlı ekranda bu parametre gizlenir. Termal aşırı yük korumanın diğer koruma fonksiyonlarıyla karşılaştırılabilir Başlatmaya sahip olmadığına dikkat edilmelidir. Açma komutuyla burada T-Başl başlatılır ve böylece bir arıza durumu açılır. İlk önce aşırı yük korumanın termal benzetiminin bırakması sona erer ve böylece T-Başl süresi. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 319 Fonksiyonlar 2.48 Fonksiyon Denetimi 2.48.2 Cihazın Açma Mantığı Bu bölümde genel açma ve açma komutunun bırakmasıyla ilgili tanımlamalar bulunmaktadır. 2.48.2.1 Fonksiyon Tanımı Genel Açma Bütün koruma fonksiyonlarının açma sinyalleri, VEYA-geçiti ile birleştirilir ve „Röle AÇMA“ mesajını üretir. Bu mesaj, bağımsız açma mesajları gibi, ayrı bir LED’e veya çıkış rölesine yapılandırılabilir. Toplu bildirim olarak kullanılabilir. Açma komutunun kontrolü Açma komutunun kontrolü için şunlar geçerlidir: • Eğer bir koruma fonksiyonu Blok. Röle olarak ayarlanırsa, onun çıkış rölesi kontrolü engellenir. Diğer koruma fonksiyonlarına dokunulmaz. • Bir kez verilmiş olan başlatma komutu kaydedilir (bakın Şekil 2-146). Aynı zamanda bir minimum-açma komutu süresi TMin AÇMA KOM başlatılır. Bu, açma komutunu üreten fonksiyon çok hızlı bırakmış olsa bile, kesiciye yeterli süreyle açma komutunun gönderilmesini sağlar. Açma komutu, ancak son koruma fonksiyonu bıraktıktan (artık hiçbir fonksiyon başlatılmamış) VE minimum açma komut süresi dolduktan sonra sonlandırılabilir. • Son olarak; açma komutunu, elle resetleninceye kadar tutmak da mümkünüdür (kilitleme fonksiyonu). Bu nedenle tekrar başlatmaya karşı kesici, arızanın nedeni bulunana kadar ve kilitleme elle resetlenme kaldırılana kadar, kilitlenebilir. Resetleme, ya elle LED resetleme tuşuna basılarak veya uygun şekilde yapılandırılmış bir ikili giriş etkinleştirilerek „>LED Reset“) yapılır. Bir önkoşul, şüphesiz, açma sinyali mevcut olduğu sürece kesici açma bobininin — her zamanki gibi — enerjili durumda kalması ve açma bobini akımının kesici yardımcı kontağı üzerinden kesilmesidir. Şekil 2-146 Açma komutunun bırakılması, örnek niteliğinde bir koruma fonksiyonu için 2.48.2.2 Ayar Notları Komut Süresi Minimum açma komutu süresi ayarı, 280 TMin AÇMA KOM Altbölüm 2.5 ’te açıklanmıştır. Bu süre, açma komutu üreten bütün koruma fonksiyonları için geçerlidir. 320 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Cihazın genel fonksiyonları "İlave Fonksiyonlar" bölümünde tanımlanmaktadır. 2.49.1 Mesaj İşleme Bir sistem arızası sonrası, arıza akışının doğru bir analizi için bilgiler, cihazın reaksiyonu üzerinden ve ölçme büyüklükleri üzerinden bir anlam taşır. Bu sebeple cihaz bir mesaj işleme üzerinden, üç değişik bakışla çalışır: 2.49.1.1 Fonksiyon Tanımı Göstergeler ve İkili Çıkışlar (Çıkış Röleleri) Önemli olaylar ve durumlar, röle ön panelindeki optik göstergelerle (LED’ler) görüntülenir. Ayrıca; cihaz, uzak sinyalleme için çıkış rölelerine sahiptir. Mesajların ve göstergelerin çoğu, serbestçe yapılandırılabilir; yani fabrika çıkışı ayarlarından ayrı değiştirilebilir. Yapılandırma prosedürü,ayrıntılı olarak SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları'nda /1/ açıklanmıştır. Mevcut kullanım kılavuzunun ekinde yapılandırmalar fabrika çıkışında sunulur. Çıkış röleleri ve LED’ler kayıtlı veya kayıtsız işletilebilir (herbiri ayrı olarak ayarlanabilir). Bellek yardımcı gerilim arızasına karşı emniyete alınmıştır. Bunlar sıfırlanması • cihazda LED tuşuna basılarak lokal olarak, • bu maksatla yapılandırılmış bir ikili giriş üzerinden uzaktan, • seri arayüzlerden biri kullanılarak veya • otomatik olarak yeni bir başlatmada (LED'lerin minimum tutma zamanına dikkat edilmelidir (bakın Bölüm 2.2). Durum mesajları saklanmamalıdır. Aynı zamanda bildirilen kriter ortadan kaldırılana kadar resetlenemezler. Bunlar, ör. izleme fonksiyonlarının mesajlarına uygulanır. Yeşil LED („RUN“) cihazın serviste, yani çalışır durumda olduğunu gösterir; resetlenemez. Sadece mikroişlemcinin kendi kendini denetleme özelliği bir arıza tespit etmişse veya yardımcı besleme gerilimi kesilmişse söner. Yardımcı besleme gerilimi mevcut, ama cihaz içerisinde bir arıza varsa, kırmızı LED („ERROR“) yanar ve cihaz bloklanır. Entegre Ekran (LCD) veya PC üzerinden Bilgiler Olaylar ve durumlar cihaz ön panelindeki göstergeden okunabilir. Ön kullanım arayüzü veya servis arayüzü üzerinden bilgilerin gönderildiği bir kişisel bilgisayar bağlanabilir. Normal durumda, yani bir arıza mevcut değilken, göstergede seçilebilir işletme bilgileri (ölçülen işletme değerleri) görüntülenir. Bir arıza durumunda, arızaya ilişkin bilgiler, yani ekran-ani arıza bildirimleri çıkar. Bu bilgilerin alındılanmasından sonra, gösterge yeniden normal olağan gösterimine döner. Mesajların alındılanması, göstergenin alındılanmasıyla aynı anlamdadır (yukarıya bakın). Cihaz, buna ek olarak, işletme mesajları, anahtarlama istatistikleri vb. için birkaç olay arabelleğine sahiptir. Bunlar, yedek bir pil ile yardımcı besleme arızalarına karşı korunmuşlardır. İstenildiğinde, ön klavye üzerinden bu mesajlara erişilebilir veya seri hizmet arayüzü üzerinden PC arayüzü kullanılarak bu bilgiler bir kişisel bilgisayara aktarılabilir. İşletmede mesajların okunması yeterince SIPROTEC 4 Sistem Açıklamlarında /1/ tanımlanmıştır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 321 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Mesajların Sınıflandırılması Mesajlar, aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: • İşletme bildirimleri; cihazın çalışması sırasında çıkabilen mesajlar: Bunlar, cihaz fonksiyonlarının durumu, ölçüm verileri, sistem verileri ve benzeri bilgileri kapsar. • Arıza durum bildirimleri (açma günlüğü); cihaz tarafından işlenmiş son 8 şebeke arızasına ilişkin mesajlardır. • Kumanda istatistiği bildirimleri; bunlar cihaz tarafından başlatılan açma komutları için bir sayıcı, muhtemel tekrar kapama komutlarını ve ayrıca kesilen akımların değerlerini ve toplam arıza akımlarını kapsar. Maksimum fonksiyonel kapsamıyla birlikte cihaz tarafından üretilen bütün mesajların ve çıkış fonksiyonlarının tam listesi, Ek’te verilmiştir. Bütün fonksiyonlar, bir fonksiyon numarasına (No) sahiptir. Ayrıca orada her mesajın nereye gönderileceği bu listede gösterilmiştir. Eğer herhangi bir fonksiyon cihazın özel sürümünde mevcut değilse veya yapılandırma sırasında Etkin Değil olarak ayarlanmışsa, doğal olarak bu fonksiyona ilişkin mesajlar çıkmayacaktır. İşletme Mesajları İşletme mesajları, cihazın, işletme sırasında ve işletme koşullarına ilişkin ürettiği bilgileri içerir. Cihazda, kronolojik sırayla 200’e kadar işletme mesajı depolanır. Yeni üretilen mesajlar listenin sonuna eklenir. Eğer maksimum bellek kapasitesi aşılmışsa, yeni mesaj en eski mesaj üzerine yazılır. Arıza Mesajları Sistemde bir arıza sonrası, örneğin başlatma veya bir açma sinyalinin başlatılması gibi arızanın gelişimine ilişkin önemli bilgilere erişilebilir. Kısa-devre arızasının başlangıç zamanı, sistem saatinden tam/doğru olarak sağlanır. Arızanın gelişimi/arızada çıkan bilgiler, arıza başlangıç anına göre -bağlı bir zamanla- çıktılanır. Bu sayede; açmaya ve açma komutunun resetlenmesine kadar geçen süreler belirlenebilir. Zaman bilgilerinin çözünürlüğü 1 ms’ dir. Cihaz ekranında ani çıkan ilanlar Bir arıza durumundan sonra başka bir operatör işlemi olmadan arıza durumunun önemli verileri, otomatik olarak cihazın genel başlatmasından sonra ekranda görüntülenir. Grafik ekranın kullanımında, ani mesajlar parametreler üzerinden ayarlanabilir (bakın Bölüm 2.2). Erişilebilen Mesajlar Son sekiz şebeke arızasına ilişkin mesajlara erişilebilir ve okunabilir. Arızalar birkaç koruma fonksiyonunun başlatma almasına sebep olduğunda, arıza, ilk koruma fonksiyonunun başlatmasıdan son koruma fonksiyonunun bırakmasına kadar meydana gelen olayların tamamını kapsar. Toplam olarak 600’e kadar mesaj kaydedilebilir. Fazla arıza mesajları gelirse, sıralamada en eski olanların herbiri silinir. Genel Sorgulama DIGSI üzerinden erişilebilen genel sorgulama, SIPROTEC 4 cihazının mevcut durumunun okunmasına imkan verir. Genel sorgulama için gerekli mesajların tümü, cihazın gerçek değerleriyle birlikte görüntülenir. Ani Mesajlar DIGSI üzerinden görüntülenen doğal ihbarlar, bir olay veya durum değişikliği olduğunda derhal güncelleştirilir. Her yeni gelen mesaj, kullanıcının güncelleştirme için beklemesine veya başlatma vermesine gerek olmadan derhal görüntülenir. 322 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Anahtarlama İstatistiği Anahtarlama istatistiği için mesajlar, kesicinin 7UM62 tarafından anahtarlama işlemine sunulan sayıcılardır ve ayrıca cihazın koruma fonksiyonları tarafından işleme sunulmuş toplanmış kısa devrelerin bırakmaları için değerlerdir. Verilen ölçme değerleri, primer değerlerdir. Bular cihazın ekranından çağrılabilir ve Operatör- ve Servis arayüzü üzerinden bir PC yardımıyla DIGSI programı ile okunabilir. İstatistik sayıcılarını veya saklanan değerleri okumak için şifre girişi gerekli değildir; ancak silmek için. Bir Kontrol Merkezine İletilen Bilgiler Eğer cihaz bir seri arayüze ile donatılmışsa, saklanmış bilgiler, ilave olarak bu arayüz üzerinden bir merkezi kontrol ve depolama birimine iletilebilir. Farklı iletim protokolleri üzerinden iletim gerçekleştirilebilir. 2.49.2 İstatistik Cihaz tarafından işleme sokulan açma komutları sayılır. Cihaz tarafından işleme sokulan son bırakmaların akımları protokollendirilir. Kapatılan kısa devre akımları herbir şalter kutbunda toplanır. 2.49.2.1 Fonksiyon Tanımı Açmaların Sayısı 7UM62 tarafından işleme sunulan kapatmaların miktarı sayılır, kesici konumu ikili giriş üzerinden koruma cihazına bildirilmesi şartıyla. Bunun için dahili impuls sayacını „Açma Say.=“ matriste bir ikili giriş üzerine yapılandırmak gereklidir, bu kesicinin AÇMA-Durumu üzeri kontrol edilir. İmpuls sayma değeri „Açma Say.=“ , „İstatistik" grubunda bulunur, eğer matriste „Sadece Ölçme- ve Sayma değerleri“ seçildiyse. Kapama değerleri Herbir açma komutunda aşağıdaki kapama değerleri, arıza durumu mesajlarında görüntülenir: • eğer toprak diferansiyel koruma projelendirildiyse, „I0-Dife:“ ve „I0-Tutuc:“ mesajı I/InO 'da • faz ve taraf başına primer arıza akımlarının toplamı, kA olarak • her üç fazdaki primer akımlar kA olarak, herbiri Taraf 1 ve Taraf 2 için • eğer diferansiyel koruma projelendirildiyse, Diferansiyel- ve Tutuculuk akımların bildirimleri her üç fazda gerçekleşir • üç faz-toprak-gerilimi kV olarak • primer aktif güç P, ÖD olarak (tam ortalanmış güç) • primer reaktif güç Q, MVAR olarak (tam ortalanmış güç) • Frekans, Hz olarak. İşletme saatleri Ayrıca yük altında olan işletme saatleri toplanır (= En azından bir fazın akım değeri 281 adresinde parametrelendirilen KeKapalı I min) sınır değerinden daha büyüktür. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 323 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Toplanmış arıza akımları Herbir açma komutunda her fazda bildirilen arıza akımları, Taraf 1 ve Taraf 2 için, toplanır ve bir belleğe depolanır. Sayıcı- ve Bellek durumları, yardımcı gerilim kaybına karşı korunmuşlardır. Ayar/Reset Yukarıda sunulan istatistik sayıcıların ayarı ve reseti MESAJLAR → İSTATİSTİK menü noktasında görüntülenen sayma değerlerinin üzerine yazılmasıyla gerçekleşir. 2.49.2.2 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - Açma Say.= IPZW AÇMA Sayısı 409 >Çal Sayıcı BLK EM >Çalışma Sayıcısı Bloklama 1020 Çal.Say= WM Çalışma saati sayıcısı 30607 Σ IL1T1: WM Kesilen akım toplamı L1 T1 30608 Σ IL2T1: WM Kesilen akım toplamı L2 T1 30609 Σ IL3T1: WM Kesilen akım toplamı L3 T1 30610 Σ IL1T2: WM Kesilen akım toplamı L1 T2 30611 Σ IL2T2: WM Kesilen akım toplamı L2 T2 30612 Σ IL3T2: WM Kesilen akım toplamı L3 T2 2.49.3 Ölçme Yerinde bir çağrı için veya veri aktarımı için devamlı ölçme değerleri ve bunlardan hesaplanmış değerler mevcuttur (bakın Tablo 2-19 ve aşağıdaki gösterim.) Ölçülen değerler, arayüzler üzerinden merkezi bir kontrol ve depolanma birimine aktarılabilir. 2.49.3.1 Fonksiyon Tanımı Ölçülen Değerlerin Gösterimi Tablo 2-19 'nin işletme ölçüm değerleri Sekonder-, Primer- veya Yüzde değer olarak okunabilir. Primer- ve Yüzde değerlerin doğru görüntülenmesi için trafonun anma büyüklüklerinin, ve işletme aygıtları ve toprak yollarındaki akım ve gerilim trafolarının dönüşüm oranlarının Bölüm 2.5 ve 2.7 'e göre tam ve doğru verilmesi önkoşuldur. Tablo 2-19 , Sekonder değerlerin Primer- ve Yüzde değerlere çevirme hesabının formüllerini gösterir. Cihazın sipariş koduna, cihazın bağlantılarına ve yapılandırılan koruma fonksiyonlarına bağlı olarak, Tabloda listelenen ölçülen işletme değerlerinin sadece bazısı mevcuttur. Artık gerilim U0 faz-toprak-gerilimlerden hesaplanmıştır: U0 = 1/3 · |UL1 + UL2 + UL3|. Bunun için üç gerilim girişi faz-toprak olarak bağlanmalıdır. 324 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Tablo 2-19 Ölçülen Değerler Sekonder,primer ve yüzde işletme ölçüm değerleri arasındaki dönüşüm formülleri Sekonder IL1 T2, IL2 T2, IL3 T2, I1 T2, I2 T2, 3I0 T2 Isek T2 IL1 T1, IL2 T1, IL3 T1 Isek T1 Primer % Generatör/motor için diferansiyel koruma: Üç fazlı trafo için diferansiyel koruma: IEE1 IEE1 sek. IEE1 FAKTÖRÜ · IEE1 sek. IEE2 IEE2 sek. IEE2 FAKTÖRÜ · IEE2 sek. IEE-B IEE1 sek veya veya veya IEE2 sek UL1E, UL-E sek. UL2E, UL3E, U0 U1, U2 UL1-L2, UL2-L3, UL3-L1 ULL sek. UE ölçülen: ölçülen: UE sek. UE FAKTÖRÜ · UE sek. hesaplanan: hesaplanan: UE sek.= U0 ·√3 US/A US/A sek UE FAKTÖRÜ · US/A sek SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 325 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Ölçülen Değerler Sekonder Primer % P, Q, S Psek Qsek Ssek Açı PHI ϕ ϕ Yüzde ölçüm değerleri görüntülenmez Güç Faktörü cos ϕ cos ϕ cos ϕ · 100 Frekans f f U/f R, X Rsek T2 Xsek T2 UE3.H ölçülen: UE3.H,sek Yüzde ölçüm değerleri görüntülenmez ölçülen: hesaplanan: hesaplanan: UE3.H,sek= U0·√3 UDC/IDC (Transdüser 1) UDC Volarak Uuyartım (Transdüser 3) Uuyartım Primer Değerler yok IDC mAolarak Primer Değer yok Sistem Verileri 1'den aşağıdaki parametrelerle: Parametre Unom PRİMER Adres 221 Parametre Adres IEE1 FAKTÖRÜ 205 Unom SEKONDER 222 IEE2 FAKTÖRÜ 213 IN-PRI I-TARAF1 202 UE FAKTÖRÜ 224 IN-SEK I-TARAF1 203 UN GEN/MOTOR 251 IN-PRI I-TARAF2 211 SN GEN/MOTOR 252 IN-SEK I-TARAF2 212 Uf / Udelta 225 UN-PRİ TARAF 1 241 SN transf. 249 Ayrıca koruma fonksiyonlarından ölçme değerleri hesaplanır ve kullanıma sunulur: 326 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Rotor toprak arıza korumanın ölçme değerleri (R, fn) Sekonder değerler kullanıma sunulur: Şebeke frekanslı artık gerilim URE (= UE), Toprak akımı IRE (= Iee1) ve Rotor toprak direnci Rtop, Toplam direnci Rtopl, Toplam reaktans Xtopl ve Faz açısı ϕZtopl , rotor toprak korumanın toplam direnci. Rotor toprak arıza korumanın ölçme değerleri (1-3 Hz) 1-3 Hz Generatörün (7XT71) frekans ve büyüklüğü fg, Ug, Rotor devresinde akım Ig, Doldurma işleminin şarjı QC ve Rotor toprak direnci RE. Stator toprak arıza korumanın ölçme değerleri (20 Hz) Stator toprak devresinde gerilim ve akım US/T/A ve IS/T/A, belirli stator toprak dirençleri RS/T/A ve RS/T/Ap (primer) ve Faz açısı ϕ S/T/A 20 Hz Akım ve Gerilim arasında. Güç ölçümünün tanımlanması 7UM62 'de üretici ok sistemi kullanılır. Verilen güç pozitiftir. Şekil 2-147 Sayma oklarının pozitif tanımlaması Aşağıdaki tablo Senkron- ve Asenkron makinelerin çalışma alanlarını gösterir. Parametre 1108 AKTİF GÜÇ , bu sırada Generatör olarak ayarlanmıştır. „Normal durum“ altında normal işletim durumunda gösterilen güç görüntülenir: + anlamı, bir koruma cihazında görüntülenen pozitif bir güçtür, – ; duruma bağlı olarak negatif güç anlamındadır. Tablo 2-20 Senkron- ve Asenkron makinelerin çalışma aralığı Senkron generatör SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Senkron motor 327 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Asenkron generatör Asenkron motor Tablodan, Generatör- ve Motor işletimi arasındaki çalışma alanlarının reaktif güç ekseninde yansıması görünür. Yukarıdaki tanımlamaya göre güç ölçme değerleri oluşur. Örneğin bir senkreon motorda ileri yön güç denetimi veya ters güç koruma fonksiyonu kullanılacaksa, o zaman parametre 1108 AKTİF GÜÇ , Motor olarak ayarlı olmalıdır. Böylece gerçek aktif güç (yukarıdaki tanıma göre) –1 ile çarpılır. Bu, güç diyagramının reaktif güç ekseninde yansıması ve aktif gücün yorumunun değişmesi anlamına gelir. Bu etki enerji sayma değerlerinin değerlendirmesinde dikkate alınır. Örneğin asenkron makinelerde pozitif bir güç değerine ulaşılmak isteniyorsa, o zaman akım yönü atanan akım trafo setinde (ör. Parametre 201 Y.N.->NESNE T2) döndürülmelidir. Ayar paratmetresi 1108 AKTİF GÜÇ, olağan ayardaki gibi Generatör olarak kalır. Bu, üretici referans ok sistemi belirlenmesinde cihaza verilecek olan topraklama akım trafosu için gerçek topraklamaya karşılık olması anlamına gelir. Böylece tüketici sayma ok sistemdeki gibi karşılaştırılabilen oranlara ulaşılır. 2.49.3.2 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 605 I1 = ÖD I1 (pozitif bileşen) 606 I2 = ÖD I2 (negatif bileşen) 621 UL1E = ÖD U L1-E 622 UL2E = ÖD U L2-E 623 UL3E = ÖD U L3-E 624 UL12 = ÖD U L12 625 UL23 = ÖD U L23 626 UL31 = ÖD U L31 627 Uen = ÖD Rezidüel Gerilim UE 629 U1 = ÖD U1 (pozitif bileşen) 630 U2 = ÖD U2 (negatif bileşen) 641 P = ÖD P (aktif güç) 642 Q = ÖD Q (reaktif güç) 644 Frekans= ÖD Frekans 645 S ÖD S (görünür güç) 650 UE3h = ÖD UE 3. harmonik 662 I DC = ÖD DC Akım 669 U20 670 I20 328 = = = ÖD S/T/A %100: 20 Hz gerilim stator devresi ÖD S/T/A %100: 20 Hz akım stator devresi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 693 Rtoplam= ÖD R/T/A (R,fn): Toplam Direnç (R toplam) 696 Xtop = ÖD R/T/A (R,fn): Toplam Reaktans (X toplam) 697 ϕ Ztop = ÖD R/T/A (R,fn): Z toplamın Faz Açısı 700 Re ÖD R/T/A (R,fn): Arıza Direnci (R toprak) = 721 IL1T1= ÖD İşletme ölçüm akımı L1 taraf 1 [%] 722 IL2T1= ÖD İşletme ölçüm akımı L2 taraf 1 [%] 723 IL3T1= ÖD İşletme ölçüm akımı L3 taraf 1 [%] 724 IL1T2= ÖD İşletme ölçüm akımı L1 taraf 2 [%] 725 IL2T2= ÖD İşletme ölçüm akımı L2 taraf 2 [%] 726 IL3T2= ÖD İşletme ölçüm akımı L3 taraf 2 [%] 755 fgen = ÖD R/T/A (1-3Hz): Kare-dalga gen. frekansı 757 Ugen = ÖD R/T/A (1-3Hz): Kare-dalga gen. gerilimi 758 Iölçüm = ÖD R/T/A (1-3Hz): Rotor ölçüm devresi akımı 759 Qc = ÖD R/T/A (1-3 Hz): Ters polaritede şarj(Qc) 760 R S/T/Aprimer= ÖD S/T/A 100%: Primer stator toprak direnci 761 R toprak= ÖD R/T/A (1-3Hz): Arıza Direnci (R toprak) 762 U SEF= ÖD S/T/A 100%: Stator devresi öngerilimi 763 I SEF= ÖD S/T/A 100%: Stator devresi toprak akımı 764 R S/T/A= ÖD S/T/A 100%: Stator toprak direnci 765 U/f = ÖD (U/Un) / (f/fn) 769 U S/A = ÖD Sarımlararası rezidüel gerilim U 827 IEE-B= ÖD Hassas Akım IEE-B 828 IEE1= ÖD Hassas Toprak Akımı 1 829 IEE2= ÖD Hassas Toprak Akımı 2 831 3I0 = ÖD 3I0 (sıfır bileşen) 832 U0 = ÖD U0 (sıfır bileşen) 894 U DC = ÖD DC gerilim 896 U Rotor/Topr = ÖD R/T/A(R,fn):Enjekte Edilen Gerilim(U RE) 897 I Rotor/Topr = ÖD R/T/A (R,fn): Devre Akımı (I RE) 901 PF = ÖD Güç Faktörü 902 PHI= ÖD Güç açısı 903 R= ÖD Direnç 904 X= ÖD Reaktans 909 Uuyartım= ÖD Uyartım gerilimi 995 ϕ S/T/A= ÖD S/T/A 100%: Stator devresi faz açısı 996 Td1 = ÖD Transdüser 1 997 Td2 = ÖD Transdüser 2 998 Td3 = ÖD Transdüser 3 7740 ϕ IL1T1= ÖD IL1 fazında faz açısı taraf 1 7741 ϕ IL2T1= ÖD IL2 fazında faz açısı taraf 1 7749 ϕ IL3T1 ÖD IL3 fazında faz açısı taraf 1 7750 ϕ IL1T2 ÖD IL1 fazında faz açısı taraf 2 7759 ϕ IL2T2= ÖD IL2 fazında faz açısı taraf 2 7760 ϕ IL3T2= ÖD IL3 fazında faz açısı taraf 2 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 329 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.4 Termal Ölçme 2.49.4.1 Açıklama Aşağıda termal ölçme değerleri gösterilir: • ΘS/ΘS açma: Stator sargısının aşırı yük koruma ölçme değeri, Açma aşırı sıcaklığının %'si olarak • ΘS/ΘS açmaL1: Stator sargısının normlandırılmış aşırı yük koruma ölçme değeri, Faz L1 • ΘS/ΘS açmaL2: Stator sargısının normlandırılmış aşırı yük koruma ölçme değeri, Faz L2 • ΘS/ΘS açmaL3: Stator sargısının normlandırılmış aşırı yük koruma ölçme değeri, Faz L3 • ΘL/ΘLmaks: Rotorun normlandırılmış sıcaklığı , Açma aşırı sıcaklığının %'si olarak • Tuzak: Yeni bir müsaadeli yeniden başlatmaya kadar geçen süre, • ITermalBenz.: Akımların negatif bileşenleri sebebiyle rotor aşırı sıcaklığı, Açma aşırı sıcaklığının %'si olarak • U/f Termal: Aşırı uyartım ile oluşturulmuş aşırı sıcaklık, Açma aşırı sıcaklığının %'si olarak • Ortsıc: Ortam sıcaklığı • Θ RTD 1 - Θ RTD 12: 1'den 12'ye kadar sensörlerin sıcaklığı 2.49.4.2 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 660 T Uza k= ÖD Devreye Alma için Kalan Süre 661 Θ Ynd. Baş. = ÖD Yeniden Başlatma Engelleme Eşiği 766 U/f Termal = ÖD Hesaplanan sıcaklık (U/f) 801 Θ/Θaçma = ÖD Uyarı ve açma için sıcaklık artışı 802 Θ/ΘaçmaL1= ÖD L1 fazı sıcaklık artışı 803 Θ/ΘaçmaL2= ÖD L2 fazı sıcaklık artışı 804 Θ/ΘaçmaL3= ÖD L3 fazı sıcaklık artışı 805 ΘR/ΘRmaks= ÖD Rotor Sıcaklığı 910 TermalBenz.= ÖD Hesaplanan rotor sıcaklığı(dengesiz yük) 911 ORTAM SICAKLĞI= ÖD Soğutma ortamı sıcaklığı 1068 Θ RTD 1= ÖD RTD 1 Sıcaklığı 1069 Θ RTD 2= ÖD RTD 2 Sıcaklığı 1070 Θ RTD 3= ÖD RTD 3 Sıcaklığı 1071 Θ RTD 4= ÖD RTD 4 Sıcaklığı 1072 Θ RTD 5= ÖD RTD 5 Sıcaklığı 1073 Θ RTD 6= ÖD RTD 6 Sıcaklığı 1074 Θ RTD 7= ÖD RTD 7 Sıcaklığı 1075 Θ RTD 8= ÖD RTD 8 Sıcaklığı 1076 Θ RTD 9= ÖD RTD 9 Sıcaklığı 1077 Θ RTD10= ÖD RTD 10 Sıcaklığı 1078 Θ RTD11= ÖD RTD 11 Sıcaklığı 1079 Θ RTD12= ÖD RTD 12 Sıcaklığı 330 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.5 Diferansiyel ve Sınırlama Ölçümü Diferansiyel ve Sınırlama akımları IDif L1, IDif L2, IDif L3, ITut L1, ITut L2, ITut L3, I0Dif, I0Tut, 3I0-1, 3I0-2 korunan nesnenin anma akımının %'si olarak. 2.49.5.1 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 7742 IDifL1= ÖD IDifL1(I/In nesne [%]) 7743 IDifL2= ÖD IDifL2(I/In nesne [%]) 7744 IDifL3= ÖD IDifL3(I/In nesne [%]) 7745 ITutL1= ÖD ITutL1(I/In nesne [%]) 7746 ITutL2= ÖD ITutL2(I/In nesne [%]) 7747 ITutL3= ÖD ITutL3(I/In nesne [%]) 30654 I0-Dif= ÖD I0-Dif STA (I/Inominal nesne [%]) 30655 I0-Tut.= ÖD I0-Tutucu STA (I/Inominal nesne [%]) 30659 3I0-1 = ÖD 3I0-1 STA (I/Inominal nesne [%]) 30660 3I0-2 = ÖD 3I0-2 STA (I/Inominal nesne [%]) 2.49.6 Min/Maks Ölçme Ayarları Pozitif bileşenlerin minimum ve maksimum değerleri I1 ve U1, aktif güç P ve reaktif güç Q primer değer olarak, frekans f ve artık gerilimde 3. harmoniğin payında sekonder değer olarak, U3.H, herbirine güncelleştirilmiş Tarih ve Saat verileriyle. İkili girişler üzerinden veya Cihazın fabrika çıkışında ve F4 fonksiyon tuşu üzerinden Min/Maks-Değerler sıfırlanabilir. Min/Maks-Değerler: sadece Sürüm 7UM62**_*****_3*** 2.49.6.1 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - Rst. Mi/Ma IE_W Minimum ve Maksimum Sayıcı Resetleme 394 >UE3h MiMa Rst. EM >UE 3. Harm. MİN/MAKS Arabellek Reset 396 >I1MinMaksReset EM >I1 MİN/MAKS Arabellek Reset 399 >U1MinMaksReset EM >U1 MİN/MAKS Arabellek Reset 400 >P MinMaksReset EM >P MİN/MAKS Arabellek Reset 402 >Q MinMaksReset EM >Q MİN/MAKS Arabellek Reset 407 >FrekMi/MaReset EM >Frekans MİN/MAKS Arabellek Reset 639 UE3h min = MWZ UE 3. Harmonik Gerilim Minimum 640 UE3h maks= MWZ UE 3. Harmonik Gerilim Maksimum 857 I1 Min= MWZ Pozitif Bileşen Minimum 858 I1 Max= MWZ Pozitif Bileşen Maksimum 874 U1 Min = MWZ U1 (pozitif bileşen) Gerilim Minimum 875 U1 Max = MWZ U1 (pozitif bileşen) Gerilim Maksimum 876 Pmin = MWZ Aktif Güç Minimum 877 Pmax = MWZ Aktif Güç Maksimum 878 Qmin = MWZ Reaktif Güç Minimum SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 331 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama 879 Qmax = MWZ Reaktif Güç Maksimum 882 fmin = MWZ Frekans Minimum 883 fmax = MWZ Frekans Maksimum 2.49.7 Enerji Wp, Wq, Aktif- ve Reaktif çalışma için sayı değerleri primer Kilo-, Mega- veya Gigawattsaati olarak veya primer kVARh, MVARh veya GVARh olarak, ayrı ayrı alıma ve verişe göre veya kapasitif ve endüktif. İşletme ölçüm değerlerinin hesaplanması mevcut bir arıza durumunda da gerçekleşir. Değerlerin güncellenmesi bir zaman çizelgesinde ≥ 0,3 s ve ≤ 1 s'de gerçekleştirilir. Enerji sayı değerleri: sadece Sürüm 7UM62**_*****_3*** 2.49.7.1 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - Ölç. reset IE_W Sayaç resetleme 888 Wp (puls) IPZW Puls Enerji Wp (aktif) 889 Wq (puls) IPZW Puls Enerji Wq (reaktif) 916 WpΔ= - Aktif enerji artışı 917 WqΔ= - Reaktif enerji artışı 924 Wp İleri MWZW Wp İleri 925 Wq İleri MWZW Wq İleri 928 Wp Ters MWZW Wp Geri 929 Wq Ters MWZW Wq Geri 2.49.8 Ayar Noktaları (Ölçülen Değerler) SIPROTEC 4 Cihaz 7UM62 önemli Ölçülen- ve Sayısal büyüklükler için sınır değerlerini ayarlamaya olanak sağlar. Bu sınır değerlerden birine işletimde ulaşılırsa veya aaltında kalınırsa, cihaz işletme bildirimi olarak görüntülenen bir alarm oluşturur. Bu -tüm işletme bildirimleri gibi- LED ve/veya Çıkış röleleri üzeri yapılandırılır ve arayüzler üzeri aktarılabilir. Buna karşılık esas koruma fonksiyonları Zamanlı aşırı akım koruma veya Aşırı yük koruma gibi, bu denetim programı arka planda yürür ve ölçme değerlerinin hatalı durumlardaki hızlı değişiminde duruma göre koruma fonksiyonlarının başlatmaları olursa karşılık gelmez. Bundan başka çok kereli sınır değer aşımında bir bildirim verildiğinden, bu denetimler direkt bir koruma başlatmasından önce başlatılır. 7UM62 'de fabrika çıkışında sadece düşük akım denetiminin IL< eşik değeri önceden tutuludur. Diğer eşik değerler, eğer bunların Ölçme ve Sayı büyüklükleri uygun olarak CFC üzerinden projelendirildiyse, yerleştirilebilir (bakın SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları /1/). Sınır değerlerin ayarları ÖLÇME DEĞERLERİ altında SINIRDEĞ. AYAR alt menüsü altında mevcut değerler üzerine yazılarak değiştirilir. „IL<“ faz akımı için sınır değeri altında kalınırsa, „AN I<“ (No. 284) bildirimi verilir. 332 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.8.1 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - IL< GW IL< düşük akım 284 AN I< AM Ayar Değeri I< alarm 2.49.9 Ayar Noktaları (İstatistik) SIPROTEC 4 Cihaz 7UM62 önemli istatistik büyüklükleri için sınır değerlerini ayarlamaya olanak sağlar. Bu sınır değerlerden birine işletimde ulaşılırsa veya altında kalınırsa, cihaz işletme bildirimi olarak görüntülenen bir alarm oluşturur. „Ça.Sa.>“ sınır değerinin aşılmasında, „ANÇal.Saatleri>“ (No. 272) bildirimi verilir. 2.49.9.1 Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - Ça.Sa.> GW Çalışma saatleri daha büyük 272 ANÇal.Saatleri> AM Ayar Değeri Çalışma Saatleri 2.49.10 Osilografik Arıza Kayıtları Çok fonksiyonlu koruma 7UM62 bir arıza değeri belleğine sahiptir, bu bellek opsiyonel olarak çeşitli ölçme büyüküklerini örnekler ve bir akış belleğinde anlık değer veya efektif değer olarak saklar. 2.49.10.1Fonksiyon Tanımı Çalışma Modu Ölçme büyüklüklerinin anlık değerleri iL1 T1, iL2 T1, iL3 T1, iEE1, iL1 T2, iL2 T2, iL3 T2, iEE2 ve uL1, uL2, uL3, uE, IDif-L1, IDif-L2, IDif-L3, ITut-L1, ITut-L2, ITut-L3 (nesne anma akımına bağlı) ve u= veya i= üç transdüser 1,25 ms'lik bir gridte (50 Hz ile) örneklenir ve bir akış belleğinde depolanır (periyot başına 16 Örnekleme). Bir arıza durumunda bu veriler, ayarlanabilir bir süre üzeri kaydedilir, ancak bu süre en uzun 5 s’dir. Ölçme büyüklüklerinin RMS değerleri I1, I2, Iee2, Iee1, U1, UE, P, Q, ϕ, f–fN, R ve X bir gridte periyot başına 1 ölçme değeri bir akış belleğinde depolanabilir. R ve X pozitif bileşen empedansı görüntüler. Bir arıza durumunda bu veriler, ayarlanabilir bir süre üzeri kaydedilir, ancak bu süre en uzun 80 s’dir. Bu arabellekte, 8’e kadar arıza kaydı depolanabilir. Her yeni arızada arıza değeri belleği güncellenir, dolayısıyla bir işlem onayı gerekli değildir. Arıza kaydı belleği, koruma başlatması için ayrıca bir ikili giriş üzerinden, dahili operatör yüzeyi ve seri arayüz üzerinden tetiklenebilir. Bir kişisel bilgisayar kullanılarak arayüzler üzerinden verilere erişilebilir ve bu veriler, koruma verileri işleme programı DIGSI ve grafik çözümleme programı SIGRA kullanılarak işlenebilir. Sonuncusu, arıza sırasında kaydedilen verilerin grafik gösterimini sağlar ve iletilen ölçme değerlerinden empedanslar ve efektif değerler gibi ek büyüklükleri hesaplar. Akımlar ve gerilimler primer ve sekonder büyüklükler olarak gösterilebilir. Ayrıca örneğin sinyaller „Başlatma“, „Açma“ gibi ikili izler (Markalar) olarak yazılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 333 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar Eğer cihaz bir sistem arayüzü ile donatılmışsa, arıza verileri bu arayüz üzerinden bir merkezi cihaza aktarılabilir (ör. SICAM). Arıza verilerinin değerlendirmesi, bir merkezi cihazda uygun programlar tarafından yapılır. Akımlar ve gerilimler kendi maksimum değeriyle ilişkilendirilir, anma değerine normlandırılır ve bir grafik gösterim için hazır hale getirilir. Ayrıca örneğin sinyaller „Başlatma“, „Açma“ gibi ikili izler (Markalar) olarak yazılır. Bir merkezi cihaza bilgilerin aktarılması durumunda, veri iletimi istemi otomatik olarak yürütülür ve veri iletiminin korumanın her bir başlatma sonrası veya sadece bir açma sonrası olması gerçekleşebilir. 2.49.10.2Ayar Notları Dalga Formu Yakalama Dalga formu yakalama sadece, eğer projelendirmede 104 no'lu adres altında ARIZA DEĞERİ = Ani değerler veya RMS değerler ayarlandıysa yürütülebilir. Dalga formu yakalamanın diğer tespitleri OSİLOGRAFİK ARIZA KAYDI alt menüsünde, menü PARAMETER altında gerçekleşir. Dalga formu yakalama için, referans zamanı ve kayıt kriteri arasında tercih yapılır (Adres 401 DALGAFORMU TET.). Normalinde tetikleme zamanı cihaz başlatmasıdır, yani herhangi bir fonksiyonun başlatması zaman 0'a atanır. Burada kayıt saklama kriteri cihazın çalışması (Baş.ile kayıt) veya cihazın açması (AÇMA ile kayıt) olabilir. Cihazın açması referans zaman olarak da seçilebilir (AÇMA ile Baş.), bu o zaman kayıt kriteridir. Makine korumada dalga formu yakalamasının kapsamı komple arıza durumu tarafından belirlenmiştir. Bir arıza durumu herhangi bir koruma fonksiyonun başlatmasıyla başlar ve bir koruma fonksiyonun son başlatma bırakmasıyla biter. Bir gerçek kayıt zamanı, tetikleme öncesi dalga formu kayıt süresi zamanı referans zaman öncesi başlar TET.ÖNCESİ SÜRE ( Adres404) ve olay sonrası dalga formu kayıt süresi bırakması sonrası biter OL.SONR.KAY.SÜ. (Adres 405) daha sonra saklama kriteri olarak kaybolur. Arıza kaydı başına uygun maksimum kayıt süresi, MAKS. UZUNLUK 403 no'lu adresinde ayarlanır. Ayar kayıt kriterine göre, koruma fonksiyonlarının gecikme zamanına ve kayıtlı arıza durumlarının istenilen sayısına göre düzenlenir. Anlık değerlerin kaydında toplam maksimum 5 s, RMS kaydında maksimum 80 s, dalga formu yakalama için kullanıma sunulmuştur (bakın Adres 104). Bu zaman içinde 8 arıza kaydı, kaydedilebilir. Not: RMS kaydında Parametre 403 - 406 için adlandırılan zamanlar Faktör 16 kadar uzatılır. Dalga formu yakalama, bir ikili giriş üzerinden veya bir PC bağlı işletim arayüzü üzerinden etkinleştirilebilir. Kayıt dinamik olarak tetiklenir. Bu arıza kaydı uzunluğunu, 406 no’lu G üz.KAY. ZM. adresi belirler (ancak en uzun MAKS. UZUNLUK, Adres 403). Tetikleme öncesi dalga formu yakalama süreleri ve olay sonrası dalga formu kayıt süreleri daha ilave edilir. Eğer ikili girişin süresi ∞’a ayarlanmışsa, o zaman kayıt uzunluğu ikili girişin enerjilendiği sürenin (statik), en uzun MAKS. UZUNLUK kadar (Adres 403) sürer. 2.49.10.3Ayarlar Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 401 DALGAFORMU TET. Baş.ile kayıt AÇMA ile kayıt AÇMA ile Baş. Baş.ile kayıt Dalga Formu Yakalama 403 MAKS. UZUNLUK 0.30 .. 5.00 sn 1.00 sn Maksimum Dalga Formu Kayıt Uzunluğu 404 TET.ÖNCESİ SÜRE 0.05 .. 4.00 sn 0.20 sn Tetikleme Öncesi Dalga Formu Kayıt Sü. 405 OL.SONR.KAY.SÜ. 0.05 .. 0.50 sn 0.10 sn Olay Sonrası Dalga Formu Kayıt Süresi 406 G üz.KAY. ZM. 0.10 .. 5.00 sn; ∞ 0.50 sn Giriş ile Kayıt Süresi 334 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.10.4Bilgi Listesi No. Bilgi Bilgi Tipi Açıklama - ArKay.Baş. IE Arıza Kaydı Başlatma 4 >DalgaYak.Tet. EM >Dalga Formu Yakalama tetikleme 203 Dalga silindi AM_W Dalga Formu verisi silindi 30053 Ar.Kay. sürüyor AM Arıza kaydı sürmekte 2.49.11 Tarih-/Saat ayarları Dahili Tarih-/Saat ayarları olayların tam tamına zamansal atamasını, ör. işletme- ve arıza bildirmlerinde veya Minimum -Maksimum değerleri mümkün kılar. 2.49.11.1Fonksiyon Tanımı Çalışma Modu Saat şunlardan etkilenebilir • dahili saat RTC (Real Time Clock), • harici senkronlama kaynakları (ör. DCF 77, IRIG B), • harici dakika impulsları ikili giriş üzerinden. Not Cihazın fabrika çıkışında – cihazın bir sistem arayüzü ile olup olmadığından bağımsız olarak – dahili saat RTC senkronlama kaynağı olarak önceden ayarlanmıştır. Zaman senkronlama harici bir kaynak tarafından gerçekleştirilecekse, o zaman bu seçilmelidir. Senkronlama kaynağı değiştirmenin yolu SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarında yeterince açıklanmıştır. Aşağıdaki işletim türleri arasından seçilebilir: No. İşletim Modları Açıklamalar 1 Dahili RTC üzerinden dahili senkronlama (önayar) 2 IEC 60870-5-103 Sistem Arayüzü üzerinden harici senkronlama (IEC 60870-5-103) 3 PROFIBUS DP PROFIBUS-arayüzü üzerinden harici senkronlama 4 Zaman sinyali IRIG B IRIG B üzerinden harici senkronlama (telegram formatı IRIG-B000) 5 Zaman sinyali DCF77 Zaman sinyali DCF 77 üzerinden harici senkronlama 6 Zaman sinyali Senk.-Box Zaman sinyali SIMEAS-Senk.Box üzerinden harici senkronlama 7 Impuls ikili giriş üzerinden İkili giriş üzerinden Impuls ile harici senkronlama 8 Alan veriyolu (DNP, Modbus) Alan veriyolu üzerinden harici senkronlama 9 NTP (IEC 61850) Sistem Arayüzü üzerinden harici senkronlama (IEC 61850) Zaman verileri için avrupa (GG.AA.YYYY) veya US-amerika formatı (AA/GG/YYYY) verilebilir. Dahili arabellek pilinin korunması için bu, birkaç saat sonra yardımcı gerilim beslemesi olmadan kendiliğinden kapanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 335 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.12 Devreye Alma Yardımcıları Test modu veya devreye alma esnasında merkezi veya ana bir bilgisayar sistemine gönderilen cihaz verileri üzerinde etkili olunabilir. Sistem arayüzünün ve cihazın ikili giriş ve çıkışlarını test etmek üzere yardımcılar mevcuttur. Uygulamalar • Test Modu • Devreye alma Ön Koşullar Aşağıda tanımlanan devreye alma yardımcılarını kullanabilmek için, şunlar geçerlidir: – Cihaz bir arayüze sahip olmalıdır. – Cihaz kontrol merkezine bağlı olmalıdır. 2.49.12.1Bir test işletimi sırasında SCADA arayüzündeki bilgilerin etkisi Eğer cihaz merkezi bir kontrol- veya bellek sistemine bağlı ise, o zaman bir kontrol merkezine iletilen bilgilere etki edilebilir. Sunulan protokolün tipine bağlı olarak; merkezi kontrol sistemine iletilen bütün mesajlara ve değerlere, cihaz mahallinde test ediliyorken „test işletimi“ mesajı eklenir. Bu tanılama ile, mesajların gerçek arızalar olmadığı anlaşılır. Ayrıca, test esnasında sistem arayüzü üzerinden hiçbir mesaj iletilemeyeceği, belirlenir („Veri İletimini Bloklama“). Bu dönüştürme ikili girişler üzerinden, cihazın ön cephesinin kullanımıyla veya operatör- veya hizmet arayüzünün kullanımıyla bir PC yardımıyla gerçekleşebilir. Test işletimi ve iletimi kilitlemenin nasıl etkinleştirileceği ve etkisiz kılınacağı, SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları’nda açıklanmıştır. 2.49.12.2Sistem Arayüzünün Testi Eğer cihaz bir sistem arayüzü ile donatılmışsa ve bu arayüz de kontrol merkezi ile iletişim için kullanılıyorsa, mesajların doğru olarak iletilip iletilmediğini test etmek için DIGSI - cihaz çalışması kullanılabilir. Bunun için bir diyalog kutusunda, matriste sistem arayüzüne yapılandırılan tüm mesajların ekran metinleri gözükecektir. Diyalog kutusunun diğer bir sütununda test edilecek bildirimler için bir değer belirlenir (örneğin mesaj geliyor/mesaj gidiyor) ve (Hardware-Test menüsü için) No 6 şifre girdisi sonrasında bir mesaj üretilebilir. İlgili mesaj yerleştirilir ve hem SIPROTEC 4 cihazının işletme mesajlarından hem de sistemin kontrol merkezinden bu mesajlar okunabilir. Yaklaşım şekli „Montaj ve Devreye Alma“ da detaylı olarak açıklanmaktadır. 336 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.49 Yardımcı Fonksiyonlar 2.49.12.3İkili Girişlerin/Çıkışların Anahtarlama Durumlarının Kontrolü Bir SIPROTEC 4 cihazının ikili girişleri, çıkış röleleri ve LED’leri, DIGSI kullanılarak ayrı ayrı ve tamamı kontrol edilebilir. Böylece, örneğin devreye alma fazında sisteme doğru bağlantılar kontrol edilir. Bir diyalog kutusunda bulunan bütün ikili giriş- ve çıkışlar ve LED’lerin bu andaki anahtar durumları görüntülenir. Ayrıca, donanım bileşenlerine yapılandırılan (atanan) komutlar veya mesajlar gösterilir. Diyalog kutusunun diğer bir sütununda, (Hardware-Test menüleri için) 6 no'lu şifre girdisi sonrasında bağımsız durumuna çevrilme imkanı sunulur. Böylece, örnek olarak, her bir çıkış rölesi uyatılır ve bununla sistem ve koruma cihazı arasındaki bağlantı konfigüre edilmiş mesajlarını oluşturmadan, denetlenebilir. Yaklaşım şekli „Montaj ve Devreye Alma“ da detaylı olarak açıklanmaktadır. 2.49.12.4Bir Test-Ölçme Kaydının Oluşturulması Devreye alma işlemlerinde korumanın kararlılığını denetlemek için, devreye almada enerjileme testleri uygulanabilir. Osilografik kayıtlar, korumanın davranışı hakkında maksimum bilgi sağlar. Sistem arızaları sırasında verilerin kaydedilebilmesine ilaveten; 7UM62, DIGSI yazılım programı, seri arayüzler veya bir ikili giriş üzerinden de cihaza komutlar verilerek osilografik kayıt başlatılabilir. Sonuncusunda, bu ikili girişe „>DalgaYak.Tet.“ fonksiyonu atanmalıdır. Osilografik kayıt tetiklemesi, o zaman örneğin korunan teçhizatın devreye alınması sırasında bu ikili giriş enerjilenerek yapılır. Harici bir tetikleme ile (yani, bir koruma başlatması olmaksızın) başlatılan bir test ölçme kaydı, cihaz tarafından normal arıza kaydı olarak işlenir. Herbir ölçme kaydı atamanın uygun şekilde yapılmasını sağlayan ayrı bir numarayla bir arıza durumu protokolü oluşturulur. Yalnız, bu ölçme kayıtları, şebeke arızası göstermediklerinden, ekranda arıza durumu-mesaj belleğinde listelenmezler. Prosedür „Montaj ve Devreye Alma“da detaylı olarak açıklanmaktadır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 337 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme 2.50 Komut İşleme SIPROTEC 4 7UM62 cihazında bir komut işleme dahil edilmiştir, bunun yardımıyla güç sisteminde anahtarlama uygulamalarını yerine getirme fırsatı yaratılır. Kontrol, dört komut kaynağından verilebilir: • Cihazın lokal kullanıcı arayüzündeki ön klavye kullanılarak lokal kumanda, • DIGSI kullanılarak, • Kontrol merkezi tekniği üzerinden uzaktan kumanda (örneğin SICAM) • Otomatik fonksiyon (ör.ikili giriş üzerinden) Basit- ve Çok kereli barayla şalt tesisleri desteklenir. Kumanda edilecek şalt teçhizatı sayısı, esas olarak mevcut ikili giriş ve çıkışlarla sınırlıdır. Bu nedenle 7UM622 modeli öncelikle kullanılmalıdır Hatalı bağlantılara karşı yüksek güvenlik kilitleme denetimi ve bağlantı türleri ve işletim türü ile ilgili büyük bir modelle sağlanır. 2.50.1 Kontrol Cihazı Anahtarlama cihazlarının kontrolü; cihazın operatör alanı üzerinden, PC ile operatör arayüzü üzerinden, seri arayüz ve kontrol tekniğine bir bağlantı ile Basit- ve Çift baralı anahtarlama teçhizatı için gerçekleştirilir. Kontrol edilecek anahtalama aygıtlarının sayısı mevcut ikili Giriş ve Çıkışlarla sınırlıdır. 2.50.1.1 Açıklama Dahili operatör alanı üzerinden kullanım Navigasyon tuşlarıyla ▲, ▼, W, X kontrol menüsüne ulaşılır ve orada faaliyet gösterecek anahtarlama cihazı seçilir. Bir şifre girişinden sonra, içinde çeşitli imkanların sunulduğu ve ▼ ve ▲ tuşlarıyla seçilebilen (ör. açma, kapama, iptal) yeni bir pencere açılır. Sonra, bir güvenlik soruşturması yapılır. Eğer bu yeni bir ENTER-Tuşu onaylamasından sonra cevaplanırsa, esas anahtarlama işlemi gerçekleşir. Eğer bir dakika içerisinde bu müsaade gerçekleşmezse, işlem iptal edilir. Komut müsaadesi verilmeden önce veya şalter seçimi esnasında herhangi bir anda ESC tuşuyla iptal de mümkündür. Eğer bir kilitleme koşulunun sağlanmaması sebebiyle seçilen kumanda komutu kabul edilmemişse, o zaman ekranda bir işlem cevabı çıkar. Bu mesaj, itiraz sebebini aydınlatır (ayrıca bakın SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları). Mesaj, cihazın başka bir kullanımı mümkün olmadan önce ENTER tuşu ile onaylanmalıdır. DIGSI üzerinden kullanım Kontrol cihazlarının kumandası operatör paneli üzerinden bir PC ile kullanım programı DİGSİ aracılığıyla gerçekleşebilir. Yaklaşım şekli SIPROTEC 4–Sistem Açıklamaları’nda (Sistem Kontrolü) açıklanmıştır. Sistem arayüzü üzerinden kullanım Anahtarlama cihazlarının kontrolü seri sistem arayüzü üzerinden ve anahtarlama tesislerinin kontrol tekniğine bağlantısı ile gerçekleşebilir. Bunun için gerekli çevre donanımlarının hem cihazda hem de sistemde fiziki olarak mevcut olması gereklidir. Ayrıca cihazda belirli ayarlar seri arayüz için yapılmıştır (bakın SIPROTEC 4Sistem Açıklamaları). 338 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme 2.50.2 Komut Tipleri Sistem kumandası ile ilgili cihaz üzerinden çeşitli komut tipleri seçilebilir: 2.50.2.1 Açıklama İşlem Komutları Bu, doğrudan şalt teçhizatının işletimine verilen ve işletim durumu değişikliklerine etki eden tüm komutları kapsar: • Kesicilerin, Ayırıcıların (senkronlanmamış) ve Toprak ayırıcılarının kumandası için komutlar, • Kademe komutları, örneğin transformatörün daha düşük- ve daha yüksek kademeleri için komutlar • Yapılandırılabilir zaman ayarlarıyla ayar-noktası komutları, örneğin E-Bobinlerinin kumandası için Cihaz Dahili Komutlar Bu komutlar, işletime doğrudan kumanda çıkışı yürütmezler. Bunlar, dahili fonksiyonları başlatmak, durum değişikliklerini cihaza bildirmek veya bunları alındılamak gibi görevler yapar. • Kumanda edilen teçhizatın örneğin işlemle bağlantılarının kopması durumunda bu teçhizata ilişkin ihbarlar ve anahtarlama durumları gibi elle “Manüel Üzerine Yazma“ bilgilerini elle geçersiz kılma komutları. Elle geçersiz kılınan teçhizat, bilgi durumunda bu şekilde işaretlenir ve buna uygun olarak görüntülenebilir. • Anahtarlama yetkisi (uzak/yakın), parametre seti değişikliği, veri iletimini kilitleme ve sayaçlarını resetlemek gibi dahili ayarları tesis etmek üzere işaretleme komutları (“Ayarlama“ için) kullanılabilir. • Dahili belleklerin veya veri durumlarının ayar/reset için alındılama ve resetleme komutları. • Bir işletim nesnesinin bilgi değeri için „Bilgi durumu“ yardımcı bilgisinin ayar/reset için durum bilgisi komutları – Giriş yoksayıldı – Çıkış Yoksayıldı 2.50.3 Komut İşleme Komut yolundaki güvenlik mekanizmaları, bir komutun, ancak önceden belirlenen koşullar uyumlu olarak sonuçlandıktan sonra uygulanmasını gerçekleştirmek için mevcuttur. Belirlenmiş denetimler yanında ayrıca herbir anahtarlama aygıtı için, başka kilitlemeler de yapılandırılabilir. Aynı zamanda, kumanda komutu verildikten sonra, komutun gerçek doğrudan uygulaması da izlenir. Bir komutun uygulama adımlarının tümü, aşağıda özet olarak verilmiştir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 339 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme 2.50.3.1 Açıklama Bir komut uygulaması kontrolü Aşağıdaki noktalara dikkat edin: • Komut girişi örneğin cihazın dahili kullanımı üzerinden – Şifre kontrolü → Erişim Yetkileri – Anahtarlama modunun kontrolü (etkinleştirilmiş/etkisiz kılınmış kilitleme) → Etkisiz kılınmış kilitleme durumunun seçilmesi • Yapılandırılabilir komut kontrolleri – Anahtarlama yetkisi – Anahtarlama yön kontrolü (Varsayılan-Aktuel-Karşılaştırma) – Anahtar hata koruması, Alan kilitlemesi (mantık CFC kullanılarak) – Anahtar hata koruması, Sistem kilitlemesi (merkez SICAM üzeri) – Çift çalışma kilidi (paralel anahtarlama kumandalarının kilitlemesi) – Koruma bloklaması (koruma fonksiyonlarıyla anahtarlama kumandalarının kilitlenmesi) • Sabit komut kontrolleri – Zaman aşımı izleme (yazılım gözetleyici, komutun başlatılmasından rölenin nihai kontağını kapatmasına kadar kumanda işleminin yürütüldüğü süreyi izler) – Ayar değişikliği sürmekte (ayar değişikliği sırasında, komutlar iptal edilir veya geciktirilir) – Çıkış olarak kumanda cihazı mevcuttur (eğer bir kumanda cihazı yapılandırılmış, ama bir ikili çıkışa atanmadıysa, komut reddedilir) – Çıkış kilitlemesi (eğer kesici için bir çıkış kilitlemesi programlanmış ve komutun uygulanması sırasında bu kilitleme de etkinse; bu durumda komut reddedilir) – Donanım-Hatası Modülü – Komut bu kumanda cihazı için uygulanmakta (bir kumanda cihazı için aynı anda sadece bir komut işlenebilir, cihaza bağlı çift çalışma kilidi) – n kontrolden-1’i (ortak kontak toprak potansiyeli gibi çoklu atamalı tertiplerde, etkilenen çıkış rölesi için, bir komutun, o an başlatılmış olup olmadığı kontrol edilir) Komutun Uygulanmasını İzleme Aşağıdakiler izlenir: • Bir iptal komutundan dolayı bir komut işleminin arızası • Çalışma periyodunun izlenmesi (geribildirim mesajı izleme süresi) 2.50.4 Kilitleme Kilitleme, kullanıcı-tanımlı mantıkla (CFC) gerçekleştirilebilir. 340 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme 2.50.4.1 Açıklama Bir SICAM/SIPROTEC 4 sisteminde, sistem kilitleme kontrolleri genellikle aşağıdaki şekilde sınıflandırılır: • Sistem kilitlemesi, merkezi kontrol sisteminde istasyonun sistem veri tabanına dayanır • Sistem/Fider Kilitlemeleri, fider biriminin yapılandırma sırasında belirlenen teçhizat veritabanına (geribildirimler) dayalıdır • fider kilitlemeleri geçen GOOSE-Mesajlar ile fider ve koruma cihazların arasında doğru (IEC 61850: ile; GOOSE ile dahili cihaz iletişimi EN100-Modülü üzerinden yapılır) Kilitleme kontrollerinin kapsamı, paramatreleme ile belirlenir. GOOSE konusunda daha fazla bilgi için SIPROTEC-Sistem Açıklamaları/1/ e bakın. Bir merkezi kontrol sisteminde sistem kilitlemesine gerek duyan kontrol cihazları, (yapılandırma matrisinde) fider birimi içerisinde özel bir parametreye atanır. Bütün komutlarda; kilitlemeli (normal) veya kilitlemesiz (Interlocking OFF) işletim modunun seçilmesi gerektiği belirlenebilir: • lokal komutlarda, şifre denetimli olarak ayarları tekrar programlanarak, • otomatik komutlarda, kesici kontrolden CFC ile etkisiz kılınmış kilitlemeyi tanıma yoluyla, • yakın/uzaktan komutlar için PROFIBUS üzerinden ek bir kilitlemeyi etkisizleştirme komutu kullanılarak. Kilitlemeli/Kilitlemesiz Anahtarlama SIPROTEC 4 cihazlarında, yapılandırılabilir komut kontrolleri, aynı zamanda „Standart Kilitleme“ olarak adlandırılır. Bu kontroller DIGSI üzerinden etkinleştirilebilir (kilitlemeli anahtarlama /işaretleme) veya etkisiz kılınabilir (kilitlemesiz). Kilitleme kaldırılmış veya kilitlemesiz anahtarlama, yapılandırılmış kilitleme koşullarının röle tarafından kontrol edilmeyeceği anlamına gelir. Kilitlemeli anahtarlama, tüm yapılandırılmış kilitleme koşullarının, komut kontrol rutinleri ile denetleneceği anlamına gelir. Eğer bir koşul yerine getirilmemişse; komut bir mesaj ile ve ona eklenen bir eksi işareti ile (örneğin. „CO–“ ve ilgili çalışma cevabıyla iptal edilir). Aşağıdaki tabloda şalt teçhizatına gönderilen olası komutların tipleri ve bunlara eşlik eden mesajlar görülmektedir. *) işaretli mesajlar, görüntülenen formda sadece cihazın ekranında işletme mesajları içinde görüntülenir. DIGSI ’deyse bunlar doğal mesajlar olarak gözükür. Komut tipi Komut Sebebi Mesaj Gönderilen komut Anahtarlama CO CO+/- Elle işaretleme Elle işaretleme MT MT+/- Bilgi durumu komutu, giriş kilitlemesi Giriş yoksayıldı GB GB+/– *) Bilgi durumu komutu, Çıkış yoksayıldı Çıkış yoksayıldı ÇB GB+/– *) İptal komutu İptal CA CA+/– Mesajda görünen “artı” işareti, bir komut onayı anlamına gelir. Komut işleyişi sonucu beklendiği gibi gerçekleşmiştir, pozitif olmuştur. “Eksi”, negatif bir onaydır, beklenmeyen bir sonuçtur, yani komut reddedilmiştir. SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları’nda olası kullanım cevapları ve bunların sebepleri gösterilmiştir. Aşağıdaki şekilde, komut işleyişine ilişkin mesajlar ve kesicinin başarılı şekilde kumanda edilmesi durumunda işletme ihbarlarında çıkan geribildirim mesajları görülmektedir. Kilitleme denetimleri, bütün anahtarlama aygıtları ve işaretlemeler için ayrı ayrı programlanabilir. Elle işaretleme veya İptal gibi diğer dahili komutlar kontrol edilmez, yani kilitlemelerden bağımsız olarak yerine getirilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 341 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Şekil 2-148 Kesicinin (Q0) kapatılması sırasında çıkan bir işletme mesajı - Örnek Standart Kilitleme (sabit programlanmış) Standart kilitlemer herbir şalt teçhizatının sabit yapılandırılmış denetlemelerine sahiptir. Bu denetlemeler parametre üzerinden ayrı ayrı başlatılabilir veya kapatılabilirler: • Anahtarlama yönü kontrolü (Anahtar Konumunda): Eğer kesici olmalı durumunda bulunursa, kumanda komutu iptal adilir ve uygun mesaj verilir. Eğer bu kontrol mekanizması başlatılır ise, hem kilitli hemde kilitsiz kumanda için geçerlidir. • Sistem Kilitlemesi: Sistem kilitleme için şalter hakimiyetinde lokal komut = yerel merkez sistemine iletilir. Sistem kilitlemeye bağlı olan bir anahtarlama cihazı, DIGSI tarafından anahtarlanamaz. • Fider Kilitlemesi: Cihazda bırakılmış CFC ile oluşturulmuş mantık bağlantıları, kilitlenmiş anahtarlamada sorulur ve dikkate alınır. • Koruma Kilitlemesi: Cihazın koruma fonksiyonlarından biri arıza gösterdiği zaman, KAPAMA- anahtarlama komutu kilitli anahtarlamada reddedilir. Bunun tersine, AÇMA-komutu her zaman uygulanır. Aşırı yük koruma elemanlarının başlatmalarında bir arıza durumunun açılabildiğine ve bununla bir Kapama komutunun itiraz edilmesine yol açacağına dikkat edin. Eğer kilitlemeyi kaldırırsanız, diğer taraftan tekrar çalışmayı engellemenin motorlar için bu durumda kapama komutunun da motora otomatik olarak itiraz edilmeyeceğine dikkat edin. Bir tekrar başlatmanın, bu durumda başka yollarla kilitlenmesi gerekir, örneğin bu, CFC yoluyla alan kilitlemesi üzerinden gerçekleştirilebilir. • Çift çalışma kilidi: Paralel anahtarlama kumandaları, birbirlerine karşı kilitlenir. Bir komut yürütülürken, bir ikincisi uygulanamaz. • Anahtarlama Yetkisi LOKAL: Lokal kumandanın anahtarlama komutu (Komut sebep kaynağı ile LOKAL), eğer cihazda (parametreleme ile) bir lokal kumanda izinli ise olur. • Anahtarlama Yetkisi DIGSI: Lokal veya uzaktan bağlı bir DIGSI’nin (sebep kaynağı DIGSI ile) bir anahtarlama komutu sadece, eğer cihazda (paramatreleme ile) uzaktan kumanda izinli ise olur. Bir DIGSIPC cihazda bildirilirse, o zaman kendi Virtual Device Number (VD) da saklanır. Sadece bu VD ’li komutlar (Anahtarlama yetkisi = UZAK) cihaz tarafından kabul edilir. Uzak kumandasının anahtarlama komutları reddedilir. • Anahtarlama Yetkisi UZAK: Uzak kumandanın anahtarlama komutu sadece (Komut sebep kaynağı ile UZAK), eğer cihazda (parametreleme ile) bir uzak kumanda izinli ise mümkün olur. 342 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Şekil 2-149 Standart Kilitlemer Aşağıdaki şekilde DIGSI kullanılarak kilitleme koşullarının yapılandırılması gösterilmiştir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 343 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Şekil 2-150 Kilitleme koşullarının ayarlanması için DIGSI-Diyalog kutusu nesne özellikleri Cihaz göstergesinde, yapılandırılmış kilitleme sebepleri okunabilir şekildedir. Bunlar aşağıdaki tabloda harflerle işaretlenmiştir ve anlamlarıyla açıklanmıştır. Tablo 2-21 Komut tipleri ve ilgili mesajlar Tanıma (Kısaltma) Ekran Gösterge Anahtarlama yetkisi L L Sistem Kilitlemesi S S Fider Kilitlemesi/Bölge denetimi Z Z Kilit çözme-Tanımalar Anahtar Konumunda (Anahtarlama yönü kontrolü) P P Koruma kilitlemesi B B Aşağıdaki şekil örnek niteliğinde cihaz ekranında üç şalt teçhizatı için okunabilir kilitleme koşulları gösterilmiştir, bunların kısaltmaları önceki tabloda gösterilmiştir. Bütün parametrelenmiş kilitleme koşulları gösterilmiştir. Şekil 2-151 344 Yapılandırılmış Kilitleme Koşulları - Örnek SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme CFC üzerinden müsaade mantığı Alan kiliştlemesi için, CFC üzerinden bir müsaade mantığı geliştirilebilir. Özel müsaade koşulları yoluyla „müsaade edilmiş" veya „fider kilitlemeli" bilgiler kullanılabilir. (örneğin „Müsaade SİN KAPA" ve „Müsaade SİN AÇ“ aşağıdaki bilgi değerleri ile: ON/OFF). Anahtarlama Yetkisi Anahtarlama yetkisi seçimi için kilitleme koşulu ''Anahtarlama Yetkisi'' mevcuttur, bunun üzerinden anahtarlama yertkili komut kaynağı seçicili yapılabilir. Aşağıdaki anahtarlama yetki alanları, öncelik sırasına göre tanımlanmıştır: • LOKAL (Local) • DIGSI • UZAK (Remote) „Anahtarlama yetkisi” nesnesi, lokal-çalışmanın uzak- ve DIGSI-Komutlarına karşı müsaade almasını veya kilitlenmesini sağlar. 7UM621 ve 7UM622’de anahtarlama yetkisi, ön panelde şifre girişinden sonra veya CFC yoluyla ikili giriş üzerinden de ve fonksiyon tuşları “Lokal” ve “Uzak” arasında değiştirilebilir 7UM623'de anahtarlama yetkisi anahtar şalteriyle değiştirilebilir. ''DIGSI anahtarlama yetkisi'' nesnesi, DIGSI kullanılarak komutların başlatılmasına veya kilitlenmesine imkan verir. Bunun için hem bir lokal hem de uzak bağlanmış DIGSI dikkate alınır. Bir DIGSI-PC (lokal veya uzak) cihazda bildirilirse, arkasında kendi Virtual Device Number VD numarası da bulunur. Komutlar sadece bu VD numarası ile (kontrol yetkisinde = AÇ veya UZAK) cihaz tarafından kabul edilirler. DIGSI-PC çıkış yaparsa, VD numarası tekrar silinır. Komut işlemi, ”Anahtarlama Yetkisi” ve ”Anahtarlama Yetkisi DIGSI” nesnelerinin güncel bilgi değerlerine karşı bunların sebep kaynakları SK ve cihaz-yapılanmdırmasından bağımsız olarak denetlenir. Projelendirme Anahtarlama Yetkisi mevcut e/h (ilgili nesne oluşturma) Anahtarlama Yetkisi DIGSI mevcut e/h (ilgili nesne oluşturma) direkt nesne (örneğin Anahtarlama cihazı) Anahtarlama yetkisi LOKAL (lokal komutlar için kontrol: e/h direkt nesne (örneğin Anahtarlama cihazı) Anahtarlama yetkisi UZAK (LOKAL-, UZAK veya DIGSI-Komutlarında kontrol: e/h SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 345 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Tablo 2-22 Kilitleme mantığı Güncel bilgi değeri Anahtarlama yetkisi Anahtarlama Yetkisi DIGSI Lokal olarak gönderilen komutlar VQ=LOKAL veya UZAK ile komutlar VQ=DIGSI ile komutlar VQ3) =LOKAL LOKAL Kontrol edilmez Müsaade edilir Kilitlemeli 2) „Kilitlemeli, LOKAL -Kontrol” Kilitlemeli „DIGSI kontrol edilmez” LOKAL Kontrol edilir Müsaade edilir Kilitlemeli 2) „Kilitlemeli, LOKAL Kontrol” Kilitlemeli 2) „Kilitlemeli, LOKAL kontrol” UZAK Kontrol edilmez Kilitlemeli 1) „Kilitlemeli, UZAK Kontrol” Müsaade edilir Kilitlemeli „DIGSI kontrol edilmez” UZAK Kontrol edilir Kilitlemeli 1) „Kilitlemeli, DIGSI Kontrol” Kilitlemeli 2) „Kilitlemeli, DIGSI Kontrol” Müsaade edilir 1) 2) 3) ”müsaade edilir” durumunda da: “Anahtarlama yetkisi LOKAL” (Lokal konum için kontrol): h” ”müsaade edilir” durumunda da: „Anahtarlama yetkisi UZAK” (LOKAL-, UZAK- veya DIGSI-Kontrolleri için): h” VQ = Sebep kaynağı VQ = Auto: Dahili olarak iletilen komutlar (CFC’de komut iletimi) için anahtarlama yetkisi uygulanmaz ve dolayısıyla her zaman bu komutlara „müsaade edilir”. Anahtarlama Modu Anahtarlama modu, yapılandırılan kilitleme koşullarının anahtarlama işlemi anında etkinleştirileceğini veya devre dışı bırakılacağını belirler. Aşağıda Aaahtarlama modu (lokal) tanımlanmıştır: • Lokal konumunun komutları için (VQ = LOKAL) – kilitleme (normal), veya – kilitlemesiz (kilidi kaldırılmış) anahtarlama. 7UM621 ve 7UM622’de ön panelde şifre girişinden sonra veya CFC yoluyla, ikili giriş üzerinden ve fonksiyon tuşu üzerinden anahtarlama modu „Kilitli“ ve „Kilitsiz“ arasında değiştirililebilir. 7UM623'de bu anahtar şalteriyle gerçekleşir. Aşağıda anahtarlama modu (uzak) tanımlanmıştır: • Uzak veya DIGSI komutları için (VQ=LOKAL, UZAK veya DIGSI) – kilitli, veya – kilitlemesiz (kilidi kaldırılmış) anahtarlama. Burada Kilitleme Çözme ayrı bir kilitlemeyi çözme komutu ile gerçekleşir. – CFC (VQ = Auto) komutları için CFC–Kullanım Kılavuzunda bulunan uyarılar (Modül: BOOL komuta göre) dikkate alınmalıdır. 346 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Bölge Denetimi/Fider Kilitlemeleri Bölge kilitlemelerinin dikkate alınması (örneğin CFC üzerinden) kumanda için önemli olan anahtarlama hatalarını önlemek için işlem durum kilitlemelerini (örneğin ayırıcı topraklayıcıya karşı, topraklayıcı sadece gerilim serbestliğinde vb.) ve anahtarlama alanında mekanik kilitleme faaliyetini (örneğin Kesici YG-Kapısına karşı açık) kapsar. Kilitleme koşulları, her bir şalt teçhizatın KAPAMA ve/veya AÇMA kumandası için ayrı ayrı programlanabilir. Müsaade bilgisi, bilgi değeri “Anahtarlama cihazı kilitli (OFF/ÇIPLAK/ARA KONUM) veya müsaadeli (ON)“ ile çalışmaya hazır ayarlanabilir, • doğrudan bir tek öğeli veya çift öğeli ihbar, anahtar şalteri veya dahili mesaj (işaretleme) kullanılarak, veya • CFC üzerinden bir müsaade mantığıyla. Güncel durum bir anahtarlama komutu başlatıldığında sorulur ve çevrimsel olarak güncellenir. Atama „Müsaade nesne KAPALI–Komut/AÇIK–Komut“ üzerinden gerçekleşir. Sistem Kilitlemesi Sistem kilitlemelerinin (Merkezi cihaz üzerinden yapılandırma) dikkate alınmasıyla gerçekleşir. Çift Kumanda Kilidi Paralel anahtarlamaların bir kilitlemesi gerçekleşir. Bir komut işleyişinde tüm komut nesneleri, kilide bağlı olanlar da dahil olmak üzere, bir komutun işeyip işlemediği denetlenir. Komut işlemi esnasında kilit tekrar diğer komutlar için aktiftir. Koruma Bloklaması Anahtarlamaların koruma fonksiyonlarıyla bir bloklaması gerçekleşir. Koruma fonksiyonları, KAPALI- ve AÇIKYönünde her anahtarlama cihazı için ayrı belirli anahtarlama komutlarını bloke ederler. İstenilen koruma bloklanmasında bir „Bloklama şalt yönü KAPAMA” şalt teçhizatının KAPAMA komutu kilitlenmesini uygular, „Bloklama şalt yönü AÇMA” şalt teçhizatın AÇMA komutu kilitlemesini uygular. Bir koruma bloklamasının aktifliğinde sürmekte olan bir anahtarlama kumandası iptal edilir. Anahtarlama yön kontrolü (Anahtar Konumunda) Anahtarlama komutlarının uygulanması için, önce seçilen anahtarlama teçhizatının programlanan/istenen konumda olup olmadığı kontrol edilir) (Açık/Kapalı; Anahtar Konumunda karşılaştırması). Bu, örneğin bir kesici kapalı konumda iken ve bu kesiciye kapama kumandası verilmeye teşebbüs edildiğinde; komut, “programlanan konum gerçek konumla aynı” mesajı verilerek redddilmesi anlamına gelir. Eğer şalt teçhizatı arıza konumda ise, yazılım taraflı kilitlenmezler. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 347 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Kilit Çözmeler Anahtarlama işlemi sırasında yapılandırılmış kilitlemelerin çözülmesi, komut işlemi kilitleme tanıması yoluyla cihaz içerisinde veya anahtarlama modları üzerinden global gerçekleşir. • VQ=LOKAL – Anahtarlama modifikasyonu „kilitli“ veya „kilitsiz“ (kilidi kaldırılmış) 7UM621 ve 7UM622'de operatör alanında şifre girişinden sonra değiştirilir, 7UM623'de bu değişiklik için anahtar gereklidir. • UZAK ve DIGSI – SICAM veya DIGSI ile verilen komutların, global bir UZAK anahtarlama modu üzerinden kilitleri çözülür. Kilit çözme için ayrı bir komutu gönderilmelidir. Kilit çözme, sadece bir anahtarlama kumandası için ve aynı kaynaktan gönderilen komutlar için uygulanır. – İş komutu: “Anahtarlama modu UZAK” nesnesine KAPAMA komutu – İş komutu: “Anahtarlama cihazı” na anahtarlama komutu • CFC üzerinden sağlanan komutlar (Otomatik komut, VQ = Auto): – Davranış, CFC -Modülünde (Komuta göre Boole işlemi) yapılandırma yoluyla belirlenir. 2.50.5 Komut Kaydı Komutların işlenmesi sırasında, diğer mesaj atamalarından ve mesaj işlemlerinden bağımsız olarak, komut- ve işlem geri bildirimleri de mesaj işlemeye gönderilir. Bu mesajlarda, böyle adlandırılan bir mesaj sebebi bildirilmiştir. İlgili atamalarla (yapılandırma), bu mesajlar olay kayıtlarında işletme mesaj raporu olarak iş görür. Koşullar Olası işletme mesajları ve anlamları ile şalt cihazı açma ve kapaması veya transformatör kademelerinin düşürülmesi ve arttırılması kontrolleri için gerekli komut tiplerinin bir listesi SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları’nda açıklanmıştır. 2.50.5.1 Açıklama Dahili kullanıma komut onaylanması VQ_LOKAL sebep kaynaklı bütün mesajlar, ilgili tepki mesajlarına dönüştürülür ve cihazın metin alanında görüntülenir. Lokal/Uzak/DIGSI'ye komut onaylaması Mesajlar VQ_Lokal/Uzaktan/DIGSI sebep kaynakları ile atamadan (seri arayüzdeki yapılandırmadan) bağımsız olarak sebebe gönderilir. Komut onaylaması, dolayısıyla, lokal komut da olduğu gibi bir tepki bildirimiyle değil, sadece normal komut ve geribildirim bilgilerinin kaydedilmesiyle yapılır. 348 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme Geribildirim Denetimi Komut işleme, geribildirimli bütün komut işlemleri için süreli bir izleme yürütür. Komuta paralel olarak, izleme zamanı başlatılır (komut yürütümünü izleme), bu süre izleme zamanı içerisinde istenilen nihai sonuçla şalt teçhizatının kumandasının gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğini denetler. İzleme zamanı, geribildirim bilgisi tespit edilir edilmez durdurulur. Eğer hiçbir geribildirim bilgisi ulaşmamışsa „GB-Zaman aşımı“ tepkisi verilir ve işlem sonlandırılır. Komutlar ve onların geribildirim bilgileri aynı şekilde işletme mesajlarında kaydedilir. Bir komut verisinin normal bitirilmesi, ilgili teçhizatın geribildirim bilgisi (GB+) alınır alınmaz veya işlem geribildirim bilgisinin alınmadığı komutlarda bir mesaj komut çıkışından sonra sonlandırılır. Geri bildirimde artı işareti, komut onaylama anlamına gelir. Komut pozitiftir, yani beklenildiği gibi sonlandırılmıştır. Buna uygun eksi işareti ise negatif, beklenmeyen çıkış anlamındadır. Komut Çıkışı/Röle Anahtarlama Anahtarlama cihazlarının açma ve kapama veya transformatör kademelerini alçaltma ve yükseltme için gerekli komut türleri, projelendirmede /1/ açıklanmıştır. ■ SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 349 Fonksiyonlar 2.50 Komut İşleme 350 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3 Bu bölüm, esas olarak işletmeye alma konusunda uzman personel için hazırlanmıştır. Bu personel, esas olarak koruma ve kumanda sistemlerinin montaj, test ve devreye alınması ve uygulanabilir güvenlik kurallarını ve güvenlik yönergeleri ile güç sisteminin işletilmesi konularında yeterli bilgiye sahip olmalıdır. Bazı koşullar altında donanımın güç sistemine uyarlanması gerekebilir. Primer testler için, korunan hat (Generatör, Motor, Transformatör) etkin durumda ve işletimde olmalıdır. 3.1 Montaj ve Bağlantılar 352 3.2 Bağlantıların Kontrolü 379 3.3 Devreye Alma 388 3.4 Cihazın Son Hazırlıkları 437 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 351 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 3.1 Montaj ve Bağlantılar UYARI Yanlış Nakliye, Depolama, Montaj veya Kurulum Konusunda Uyarı. Bu uyarılara uyulmaması, ölüme, yaralanmalara veya önemli ölçüde maddi hasara sebep olabilir. Bu cihazın başarılı ve güvenilir olarak çalışması, nakliye ve montaj işlemlerinin bu kullanım kılavuzunda yer alan tüm uyarı ve yol göstermeler doğrultusunda ve kalifiye elimanlar tarafından gerçekleştirilmesine bağlıdır. Özellikle bir yüksek-gerilim ortamında çalışma için gerekli genel montaj ve güvenlik talimatları (örneğin DIN, VDE, EN, IEC veya diğer ulusal ve uluslararası standartlar) önemlidir. Bunların gözetilmesi gerekmektedir. 3.1.1 Yapılandırma Bilgileri Temel şartlar Montaj ve bağlantılar için, aşağıdaki şartlar yerine getirilmelidir: Cihazın anma verileri kontrolü SIPROTEC 4-Ssistem açıklamalarında /1/ önerildiği şekilde yürütülür ve bu verilerin, güç sistemi verileri ile uygunluğu kontrol edilir. Bağlantı Seçenekleri Genel şemalar, Ek A.2 `de gösterilmiştir. Akım ve gerilim trafo devreleri için bağlantı örnekleri, Ek A.3 ’te verilmiştir. Güç Sistemi Verileri 1 parametrelerinin (Bölüm 2.5) bağlantılarla örtüşüp örtüşmediği kontrol edilmelidir. Akımlar/Gerilimler Bağlantı anahtarlamaları Ek'te gösterilmiştir. Bara anahtarlamasında (Adres 272 Tertip Konfig. = Bara) ve Blok anahtarlamasında (Adres 272 = Trafoya bağlı) akım- ve gerilim trafo bağlantıları için mümkün örnekler Ek A.3 'te gösterilmiştir. Tüm örneklerde Akım trafosu-Yıldız noktası korunan nesne yönündedir, böylece adresler 201 Y.N.->NESNE T2 ve 210 Y.N.->NESNE T2 = EVET olarak ayarlanmalıdır. Bağlantı örneklerinde UE-Cihaz girişi bir gerilim trafo setinin herbir açık üçgen sargısına bağlıdır. Bunun için Adres 223 UE BAĞLANTISI = açık üçgen olarak ayarlanır. Bir standart anahtarlama, eğer birden çok generatör bir baraya besleniyorsa, Ek A.3'te gösterilmiştir. Toprak akımı baraya bağlı toprak transformatörü yoluyla yükseltilebilir (maks. yak. 10 A) ve böylece koruma alanını % 90'a kadar mümkün kılar. Toprak akımı toroidal akım trafosu üzerinden, gerekli hassaslığa ulaşmak için tespit edilir. Artık gerilim harekete geçme işlemlerinde senkronlamaya kadar toprak arıza kriteri olarak kullanılabilir. Faktör 213 IEE2 FAKTÖRÜ ilgili bağlantı örneğinde Taraf 2'nin hassas akım girişinin kullanılmasında, toplayıcı akım trafosunun primer ve sekonder tarafı arasındaki dönüşüm oranını dikkate alır. Buna karşılık Görüntü 1 deki girişin kullanılmasında Faktör 205 IEE1 FAKTÖRÜ geçerlidir. Örnek: Toplayıcı akım trafosu 60 A/1 A Hassas toprak akımı tespiti için değişiklikler: IEE2 FAKTÖRÜ = 60 (Görüntü 2 girişinin kullanımında) Taraf 1'in hassas akım girişinin rotor toprak akımı tespiti olarak kullanımında (bakın Ek A.3) , IEE1 FAKTÖRÜ = 1 seçilir. 352 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Şekil „Bara sistemi“nde, Ek A.3 generatör yıldız noktası düşük omik topraklanmıştır. Birden fazla generatörlerde devre akımlarından (3. Harmonik) kaçınmak için, direnç sadece bir generatöre bağlı olmalıdır. Seçimli toprak arıza tespiti için hassas toprak akımı girişi IEE2 her iki akım trafosu grubunun ortak dönüş hattında bağlanır (Akım farkı ölçümü). Akım trafoları sadece bir noktaya topraklanır. IEE2 FAKTÖRÜ = 1 olarak ayarlanır. Bu bağlantıda eşitlenen DE-Akım trafoları avantajlıdır (Sargı karşılaştırma). Şekil „Blok anahtarlama“ 'da yalıtılmış yıldız noktasıyla Ek A.3'te toprak arıza tespiti artık gerilim üzerinden gerçekleşir. Şebekede toprak arızalarında aşırı fonksiyonlardan kaçınmak için, açık üçgen sargısında bir yük direnci öngörülür. UE-Cihaz girişi bir gerilim bölüştürücü üzerinden bir topraklama transformatörünün açık üçgen sargısına bağlıdır (Adres 223 UE BAĞLANTISI = açık üçgen). Faktör 225 Uf / Udelta sekonder taraflı gerilimlerin dönüşüm oranına göre düzenlenir: Sekonder sargılar arasındaki faktör 3/√3 = 1,73'tür. Diğer dönüşüm oranlarında, ör. ara gerilim trafoları seti üzerinden artık gerilimlerin oluşturulması durumunda, bu faktör uygun şekilde değiştirilmelidir. Faktör 224 UE FAKTÖRÜ primer gerilim ve cihaza bağlanan terminal gerilimi arasındaki komple dönüşüm oranını dikkate alır, yani önceden açık gerilim bölüştürücüyü de birlikte kapatır. 6,3 kV'lık bir primer Trafo-Anma geriliminde, tam artıkta 500 V'lık bir sekonder gerilimde ve 1:5'lik bir gerilim bölüştürücüde bu faktörü örnek olarak Şekil „Sıfır noktası transformatörüyle Blok anahtarlama“'da Ek A.3'de arıza gerilimi alçalması generatör yıldız noktasına bağlı yük direncinin ağ taraflı toprak arızalarını üstlenir. Maksimum toprak akımı yaklaşık 10 A olarak sınırlanır. Sürüm, sıfır noktası transformatörlü primer- veya sekonder bir direnç olabilir. Küçük sekonder bir dirençten kaçınmak için sıfır noktası transformatörünün dönüşüm oranı alçak olmalıdır. Böylelikle koşullu daha yüksek sekonder gerilim bir gerilim bölüştürücü üzerinden alçaltılabilir. Adres 223 UE BAĞLANTISI , nötr trafo olarak ayarlanır. Şekil „Başlatma toprak arıza koruma“ Ek A.3'te başlatma dönüştürücülü sistemler için DC gerilim koruma kontağını gösterir. Amplifikatör 7KG6 cihaz seçimine bağlı olarak şöntte elde edilen sinyali maksimum değerlere 10 V veya 20 mA yükseltir. Giriş MU1, fişli köprüler üzerinden ilgili herbir sinyale (Gerilim veya Akım) uydurulur (bakın 3.1.2 “Baskılı Devre Kartlarında bulunan Anahtarlama Elemanları”). Şekil „Rotor toprak arıza koruma“ Ek A.3' te örnek olarak rotor toprak arıza korumanın, statik uyartımlı generatöre bağlantısını göstermektedir. Toprak bağlantısı toprak fırçasına bağlanır. Eğer devre akımı 6. Harmonikten sonra uyartım geriliminde 0,2 A değerini aşarsa, bağlantı cihazı 7XR61 harici dirençler 3PP1336 ile tamamlanır. Bu UUyar. > 150 V uyartım gerilimlerinden itibaren söz konusu olabilir. Giriş IEE1, rotor devresinin öngerilimi ile rotor ve toprak arasında akan toprak akımını değerlendirir. Eşleştirme çarpanı IEE1 FAKTÖRÜ = 1 olarak ayarlanır. Şekil „V-Bağlantısındaki iki gerilim trafosunda gerilim trafo bağlantıları“ Ek A.3'te sadece iki sistem taraflı gerilim trafosunun V-Bağlantısındaki bağlantının nasıl gerçekleştiği gösterilmiştir. Şekil „Asenkron motor“ Ek A.3 'te koruma cihazının büyük bir asenkron motora tipik bir bağlantısı gösterilmiştir. Gerilim- ve Sıfır bileşen gerilim izleme için gerilimler genellikle baradan elde edilir. Eğer birden fazla motor barada bağlı ise, tek faz toprak arıza toprak arıza yön koruma ile elde edilir ve böylece selektif Açma durumda yapılabilir. Toprak arıza tespiti için toroidal akım trafosu yerleştirilir. Faktör 213 IEE2 FAKTÖRÜ, Akım girişi IEE2 kullanımı durumunda Toplayıcı akım trafosunun Primer- ve Sekonder tarafları arasındaki dönüşüm oranını dikkate alır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 353 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar İkili Girişler ve Çıkışlar İkili girişlerin ve çıkışların olası atamaları, yani sisteme nasıl bağlanacağının yaklaşım şekli, SIPROTEC 4Sistem Açıklamalarında /1/ açıklanmıştır. Cihazın fabrika çıkışındaki olağan ayarları Ek A.4`de bulunur. Ayrıca, cihazın içindeki etiket bilgilerinin, atanan ihbar fonksiyonlarına karşılık olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ayar gruplarını-değiştirme Ayar gruplarını değiştirmek için ikili girişler kullanılıyorsa, şu hususlara dikkat edin: • Parametrelerin girilmesinde kullanım alanında veya DIGSI üzerinden Adres 302 Değişiklik seçenek Girişler olarak seçilir. • 2 Ayar grubunun kumandası için bir ikili giriş yeterlidir, „>Param. Seçenek1“. • İkili girişin enerjilenmeye yapılandırılmasında, yani gerilimde etkin (yüksek) anlamı: - enerjili değil veya bağlı değil: Parametre grubu A - enerjili: Parametre grubu B • Denetim sinyali devamlı olmalı veya devamlı olmamalıdır ki, böylece seçilmiş ayar grubu etkin ve kalıcı olsun. Açma Devresi Denetimi Açma devresi denetimi için iki ikili girişle anahtarlama (bakın Bölüm 2.43) önerilir. İkili girişler ortak bir potansiyele bağlı olmamalıdırlar ve enerjilenme eşiği, dc kontrol geriliminin anma değerinin yarısının oldukça altında seçilmelidir. Bir ikili girişin alternatif kullanımında ek bir baypas direnç R eklenebilir (bakın Bölüm 2.43) . Bu esnada yaklaşık 300 s'lik uzun reaksiyon sürelerine dikkat edilmelidir. Direnç hesaplaması Bölüm 2.43.2'de gösterilmiştir. 3.1.2 Donanım Değişiklikleri 3.1.2.1 Genel Genel Sonradan donanımın sistem gereklerine uyumu gerekli olabilir veya istenebilir,örneğin, ikili girişler için kontrol gerilimi veya veriyolu yeteneği ile arayüzleri sonlandırma gibi. Donanım değişiklikleri için, bu bölümde açıklanan prosedürleri izleyin. Yardımcı Gerilim Yardımcı gerilim için çeşitli giriş gerilim alanları vardır (bakın Sipariş verileri Ek'te). Farklı modellerin güç kaynakları DC 60/110/125 V ve DC 110/125/220/250 V, AC 115/230 V köprü konumları değiştirilerek büyük oranda birbirlerinin yerine kullanılabilir. Baskılı devre kartında bu köprülerin anma gerilimi alanlarına atanması ve düzenlenmesi bu bölümde ''İşlemci Kartı C-CPU-2'' paragrafında açıklanmıştır. Rölelerin fabrika çıkışında tüm köprü ayarları, isim plakası etiketinde belirtildiği şekilde yapılmıştır ve bunların değiştirilmesine gerek duyulmaz. Canlı Kontak Cihazın canlı kontağı, durum değiştirici kontaktır. Bu kontak, N/A veya N/K kontak olarak bir fişli köprü (X40) üzerinden F3 ve F4 cihaz klemenslerine takılabilir. Fişli köprünün kontak tipine atanması ve konumu, bu altbölümde ve ''İşlemci Kartı C-CPU-2'' paragrafında tanımlanmıştır. 354 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Anma Akımları Cihazın giriş trafoları 1 A veya 5 A anma akıma ayarlıdır. Köprülerin konumu, çıkartma etikette belirtildiği şekilde ayarlanmştır. Fişli köprülerin anma akımına atanması ve köprülerin düzenlemesi bu bölümde „Giriş/Çıkış kartları C-I/O-2“ paragrafında Görüntü 2 ve „Giriş-/Çıkış kartları C-I/O-6“ Görüntü 1 için tanımlanmıştır. Bir tarafın tüm köprüleri bir anma akımı için de ayarlanmış olmalıdır, yani her bir Köprü (X61-X63) her bir giriş trafosu için ve ayrıca ortak Köprü X60 için. Eğer nadiren de olsa bir değişiklik yapılmışsa, bu değişikliğin cihaza Güç Sistemi Verileri’nde Parametre 203 IN-SEK I-TARAF1 veya 212 IN-SEK I-TARAF2 üzerinden (bakın Bölüm 2.5) bildirilmesi unutulmamalıdır. Not Köprülerin konumu 203, 212 no'lu adreslerde tasarlanan sekonder cihaz anma akımlarıyla örtüşmelidir. Aksi takdirde cihaz arızalanır ve bir arıza mesajı verir. İkili Girişler için Kontrol Gerilimi Cihazın fabrika çıkışında; ikili girişler, güç kaynağının anma DC gerilimine karşılık gelen bir gerilimle çalışacak şekilde ayarlanmışlardır. Eğer ikili girişler için kullanılacak anma gerilim güç sistemi kontrol geriliminden farklı ise, bunların enerjilenme eşiklerini değiştirmek gerekebilir. Bir ikili girişin enerjilenme eşiğini değiştirmek için, herbirinden ilgili bir köprünün konumu değiştirilir. Köprülerin ikili girişlere atanmaları ve düzenlemeleri bu bölümde anlatılmıştır. Not Eğer açma devresi denetimi yapılacaksa, daha önce de açıklandığı gibi, kullanılacak olan ikili girişler (veya bir ikili giriş ve bir köprüleme direnci) birbirlerine seri olarak bağlanır. Dolayısıyla, bu girişlerin enerjilenme gerilimleri açma devresinin anma DC geriliminin yarısından düşük olmalıdır. İkili Çıkışlar için Kontak Modu Giriş ve çıkış kartlarında bulunan röleler, durum değiştirici kontaklarla donatılmışlardır. Bundan dolayı, bir köprü ayarı gerekebilir. Hangi röle için hangi baskılı kartın geçerli olduğu, bu bölümde „Giriş-/Çıkış kartları C-I/O-2“ ve „Giriş-/Çıkış kartları C-I/O-6“ paragrafında açıklanmıştır. Transdüser Transdüser Td 1 (ör. DC gerilim-/DC akım koruma için) ve Td 2 (ör. aşırı yük korumanın sıcaklık girdisi için) için, giriş büyüklükleri olarak gerilimlerin veya akımların işlenmesi gerekip gerekmediği seçilebilir. Eğer ön ayarların (ölçüm büyüklükleri olarak gerilimler) değiştirilmesi gerekliyse, bunun için köprüler ayarlanabilir. Bir taslak bu bölümde tablolarda „Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-6“ paragrafında tanımlanmıştır. DİKKAT Köprü ayarı „Akım“ da yanlış bağlantı! Eğer köprü ayarı “Akım” da giriş büyüklüğü olarak bir gerilim varsa, o zaman bu, kartın hasar görmesine yol açar. Giriş büyüklüğü gerilim durumunda, köprü ayarı olarak ''Gerilim'' ayarlanır. Ölçüm transdüseri Td 3 (ör. Düşük uyartım korumanın uyartım gerilim tespiti için) için isteğe göre analog bir alçak geçirici (low-pass) köprüler üzeri açılır ya da kapatılır. Bununla ilgili verileri „Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-6“ paragrafı altında tabloda bu bölümde bulabilirsiniz. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 355 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Not Köprülerin ayarı 295, 296 (Gerilim- veya Akım girişi) veya 297 (Filtreli/Filtresiz) adresleri altında yapılandırılmış çalışma moduyla uygun olmalıdır. Aksi takdirde cihaz arızalanır ve bir arıza mesajı verir. Arayüz Modüllerini Değiştirme Sadece gömme ve hücre içi montaj kasaları olan cihazların seri arayüzleri değiştirilebilir. Hangi tip arayüzlerin değiştirileceği ve değişikliklerin nasıl yapılacağı, bu alt bölümde ''Arayüz Modüllerini Değiştirme'' paragrafında açıklanmıştır. RS485'te ve Profibus DP'de (elektriksel) sonlandırma dirençleri Güvenli bir veri aktarımı için RS485-Veri yolu veya elektriksel Profibus DP herbirinde son cihaz veriyolunda dirençlerle bağlanır. Bu amaçla, C-CPU-2 işlemcinin baskılı devre kartında ve ve RS485 veya PROFIBUS arayüz modülünde, köprüler üzerinden bağlanabilen sonlandırma dirençleri bulunur. 3 seçenekten sadece birinin kullanılması gerekir. C-CPU-2 işlemcinin baskılı devre kartındaki köprülerin konumları ve ayarları, bu alt bölümde „İşlemci Kartı C-CPU-2“ paragrafında ve arayüz modülleri için de „Veriyolu yetenekli seri arayüzler“ paragrafında tanımlanmıştır. Her iki köprü de aynı biçimde takılı olmalıdır. Fabrika çıkışında, sonlandırma dirençleri devre dışıdır/bağlı değildir. Yedek Parçalar Yedek parçalar, gerilim arızasında pil-destekli RAM’lardaki verileri sürdürmek için bir arabellek pili ve dahili güç kaynağının minyatür sigortası olabilir. Düzenlemeleri Şekil 3-3 'de gösterilmiştir. Sigorta verileri, sigortanın bitişiğindeki kartın üzerinde basılıdır. Sigorta değiştirilirken, lütfen SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarındaki /1/, „Bakım“ ve „Düzeltici Eylemler / Onarımlar“ bölümlerinde verilen açıklamaları gözlemleyin. 3.1.2.2 Sökme (demontaj) Cihazın sökülmesi Not Aşağıdaki işlem adımlarında, cihazın çalışır durumda olmadığı varsayılmıştır. DİKKAT Cihazın anma verileri bulunan isim plakası değişikliklerinde dikkatli olunmalıdır Bunun sonuncu olarak cihazın anma değerleri ve cihaz etiketinde belirtilen sipariş numarası (MLFB) artık gerçek cihaz özellikleriyle birbirini tutmaz. Eğer böyle değişiklikler gerekli ise, yapılan değişiklikler cihaz üzerinde açıkça ve tam olarak belirtilmelidir. Etiket değişikliği için, kendiliğinden yapışan etiketler mevcuttur. 356 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Baskılı devre kartları üzerinde, örneğin köprülerin kontrol edilmesi veya değiştirilmesi, modüllerin değiştirilmesi gibi değişik işlemleri gerçekleştirmek üzere herhangi bir çalışma yapılacağı zaman, aşağıdaki işlem sırasını takip edin: • Çalışma yüzeyini hazırlayın: Elektrostatik olarak hassas cihazlar (ESD) için uygun bir altlık sağlayın. Yapılacak çalışmalar için, ayrıca aşağıdaki gereçleri de yanınızda bulundurun: – 5 veya 6 mm uç genişliğinde bir tornavida, – Pz büyüklük 1’e uygun bir çapraz uçlu tornavida, – 5 mm'lik bir lokma anahtarı. • Arka panelde ''A'' ve ''C'' montaj konumlarındaki DSUB-altminyatür konnektörün vidalı tutaçlarını gevşetin. Cihazın çıkma tip montaj kasası için bu işlem gerekli değildir. • Eğer ''A'' ve ''C'' konumlarına bitişik ''B'' ve ''D'', konumlarında da ek arayüzler varsa, arayüzlere çapraz olarak yerleştirilmiş vidaları sökün. Cihazın çıkma tip montaj kasası için bu işlem gerekli değildir. • Cihazın ön kapağında bulunan kapak başlıklarını çıkarın ve kasanın tespit vidalarını gevşetin. • Ön kapağı çıkarın ve özenle bir kenara koyun. Fişli Konektörler üzerinde Çalışma DİKKAT Elektrostatik boşalmalara karşı gerekli önlemleri alın Elektrostatik boşalmalara dikkat edilmemesi hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. Fişli konnektörler üzerinde bir işlem yapmadan önce, topraklı bir metal parçasına dokunarak elektrostatik boşalmanın oluşmasını önleyin. Arayüz konektörlerini gerilim altında yerlerinden çıkarmayın veya yerlerine takmayın! Aşağıdaki işlemleri uygulayın: • Ön kapak ile C-CPU-2 kartı ( 1 den 3-1 3-2e kadar olan şekillerde) arasındaki şerit kablonun fişli konektörünü çıkarın. Kabloyu çıkarmak için, önce fiş konektörünün üst mandalını yukarı ve alt mandalını aşağı itin. Şerit kablonun fişli konektörünü dikkatlice dışarı çıkarın. • C-CPU-2 (1) işlemci kartı ve Giriş-/Çıkış kartları (sipariş numarasına bağlı olarak (2)-(4)) arasındaki şerit kablonun fişli konektörünü çıkarın. • Kartları çıkarın ve elektrostatik hasarlanabilecek kartları korumak için topraklı altlığın üzerine koyun. Mevcut fişli konektörlerden dolayı, özellikle çıkma tip montaj biçimlerinde C-CPU-2 kartının çıkarılması için biraz kuvvet uygulanması gerekir. • Şekil 3-3 ’den 3-8 ’a kadar olan şemalara ve devamındaki açıklamalara göre köprü konumlarını kontrol edin ve gerekirse değiştirin veya uzaklaştırın. Baskılı kartların düzenlemesi Kasa büyüklüğü 1/2 için Şekil 3-1'de ve Kasa büyüklüğü 1/1 için Şekil 3-2'de belirtilmiştir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 357 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Şekil 3-1 Şekil 3-2 358 7UM621/623 Ön görünüş (Kasa büyüklüğü 1/2), ön kapağın uzaklaştırılmasından sonra (sadeleştirilmiş ve ölçeği küçültülmüş olarak) 7UM622 Ön görünüş (Kasa büyüklüğü 1/1), ön kapağın uzaklaştırılmasından sonra (sadeleştirilmiş ve ölçeği küçültülmüş olarak) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 3.1.2.3 Baskılı Devre Kartlarında bulunan Anahtarlama Elemanları İşlemci Kartı C-CPU- 2 İşlemci kartı C-CPU-2 için baskılı devre kartının serimi aşağıdaki şekilde görülmektedir. Dahili güç kaynağının ayarlanan anma gerilimi Tablo 3-1 ’e göre, canlı kontağın normal durumu Tablo 3-2 ’ye göre, GİR1’den GİR5’e kadar ikili girişlerin seçilen kontrol gerilimleri Tablo 3-3 ’e göre ve RS232/RS485 dahili arayüzler de Tablo 3-4 ’e göre 3-6 kontrol edilir. Minyatür sigortanın (F1) durumu ve verileri ve arabellek pili (G1) aşağıdaki şekilde görülmektedir. Şekil 3-3 Kart yapılandırması için gerekli köprü ayarları, Pil ve minyatür sigorta ile C-CPU-2 işlemci baskılı devre kartı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 359 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-1 C-CPU-2 işlemci kartındaki dahili güç kaynağının anma gerilimi için köprü ayarları Anma gerilimi Köprü DC 24 - 48 V DC 60 - 125 V DC 110 - 250 V, X51 kullanılmaz 1-2 2-3 X52 kullanılmaz 1-2 ve 3-4 2-3 X53 kullanılmaz 1-2 2-3 kullanılmaz kullanılmaz AC 115/230 V X55 değiştirilemez Tablo 3-2 C-CPU-2 işlemci kartındaki canlı kontağın normal durumu için köprü önayarları Köprü Normal durumda açık (N/A kontak) Normal durumda kapalı (N/K kontak) Önayar X40 1-2 2-3 2-3 Tablo 3-3 1) 2) 3) 1-2 birbirlerinin yerine kullanılabilir C-CPU-2 işlemci kartında GİR1’den GİR5’e kadar ikili girişlerin kontrol gerilimleri için köprü ayarları İkili girişler Köprü Eşik 19 V 1) Eşik 88 V 2) Eşik 176 V 3) GİR1 X21 1-2 2-3 3-4 GİR2 X22 1-2 2-3 3-4 GİR3 X23 1-2 2-3 3-4 GİR4 X24 1-2 2-3 3-4 GİR5 X25 1-2 2-3 3-4 Güç kaynağı anma gerilimleri DC 24 - 125 V olan cihazlar için fabrika ayarları Güç kaynağı anma gerilimi DC 110 - 250 V ve AC 115/230 V Sadece DC 220 - 250 V kontrol gerilimlerinde kullanılır olan cihazlar için fabrika ayarları Köprü konumları değiştirilerek, RS485 arayüzü bir RS232 arayüzüne dönüştürülebilir veya bunun tersi yapılabilir. X105 - X110 ´a kadar olan köprüler aynı şekilde takılmalıdır! Tablo 3-4 C-CPU-2 işlemci kartında dahili RS232/RS485 arayüzünün köprü ayarları Köprü RS232 RS485 X103 ve X104 1-2 1-2 X105 - X110 1-2 2-3 Sipariş edilen yapılandırmaya göre köprü önayarları fabrikada yapılmıştır. RS232 arayüzünde, X111 köprüsü ile, modem iletişimi için önemli olan akış denetimi etkinleştirilir. Tablo 3-5 1) 360 CTS (akış denetimi) 'nin işlemci kartı C-CPU-2' deki köprü ayarları Köprü /RS232 -Arayüzden CTS /RTS ile denetlenen /CTS X111 1-2 2-3 1) Fabrika çıkışı 7UM62..../CC SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 'den itibaren olan sürümler Köprü ayarı 2-3: Modeme bağlantı genellikle yıldız bağlaştırıcı veya optik fiber çevirici ile yapılır. Dolayısıyla; RS232 standardı DIN 66020’ye göre modem kontrol denetim sinyalleri mevcut değildir. SIPROTEC 4 cihazları her zaman yarı çift yönlü modda çalıştığı için, modem sinyalleri gerekli değildir. 7XV5100-4 sipariş numaralı bağlantı kablosunu kullanın. Köprü ayarı 1-2: Bu ayar, modem sinyallerini hazır duruma getirir. SIPROTEC 4-cihazı ile modem arasında doğrudan bir RS232 bağlantı için, istenirse bu ayar seçilebilir. Bu amaçla, standart bir RS232 modem bağlantı kablosu (25’e 9-luk çevirici) kullanmanızı öneririz. Not RS232 arayüzü üzerinden DIGSI ile doğrudan bir bağlantı kurmak için, X111 köprüsü 2-3 konumuna takılmalıdır. Eğer sistemde harici bir sonlandırma direnci yoksa, bir RS485 veriyolundaki en son cihaz X103 ve X104 köprüleri ile sonlandırılmalıdır. Tablo 3-6 C-CPU-2 işlemci kartında RS485 arayüzünün sonlandırma dirençlerinin köprü ayarları Köprü Sonlandırma direnci kapalı (etkin) Sonlandırma direnci açık (etkin değil) Önayar X103 2-3 1-2 1-2 X104 2-3 1-2 1-2 Not Her iki köprü de her zaman aynı biçimde takılı olmalıdır! X90 köprüsünün bir fonksiyonu yoktur. Fabrika ayarı 1-2'dir. Sonlandırma dirençlerinin gerçekleştirilmesi, harici olarak da (örneğin bağlantı modülüne) yapılabilir. Bu durumda; RS485 veya Profibus arayüzü modülünde bulunan veya doğrudan C-CPU-2 işlemci kartı üzerindeki sonlandırma dirençleri enerjisiz bırakılmalıdır. Şekil 3-4 RS485 arayüzünün sonlandırılması (harici) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 361 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-1 Şekil 3-5 Kart yapılandırmaları için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-11 Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-1 (sadece 7UM622 sürümünde) Giriş-/Çıkış kartındaki ikili giriş GİR13, N/K kontak veya N/A kontak olarak yapılandırılabilir (bakın Ek'te Bölüm A.2'de genel şemalara bakın). 362 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-7 Köprü Normal durumda açık (N/A) Normalde kapalı (N/K) kontak Önayar X40 1-2 2-3 1-2 Tablo 3-8 1) 2) 3) ÇIK13 ikili çıkışının kontak tipi için köprü ayarı Sadece 7UM622 de C-I/O-1 Giriş-/Çıkış kartındaki GİR8 - GİR15 ikil girişlerinin denetim gerilimlerinin köprü ayarları İkili girişler Köprü Eşik 19 V 1) Eşik 88 V 2) Eşik 176 V 3) GİR8 X21/X22 L M H GİR9 X23/X24 L M H GİR10 X25/X26 L M H GİR11 X27/X28 L M H GİR12 X29/X30 L M H GİR13 X31/X32 L M H GİR14 X33/X34 L M H GİR15 X35/X36 L M H Güç kaynağı anma gerilimleri DC 24 - 125 V olan cihazlar için fabrika ayarları Güç kaynağı anma gerilimi DC 110 - 250 V ve AC 115/230 V Sadece DC 220 - 250 V kontrol gerilimlerinde kullanılır olan cihazlar için fabrika ayarları C-I/O-1 Giriş-/Çıkış kartı üzerindeki X71,X72 ve X73’e kadar olan köprüler veriyolu adres ayarları için kullanılır ve değiştirilmemelidir. Aşağıdaki tabloda, köprü önayarları listelenmiştir. Baskılı kartların montaj konumları, Şekil 3-1’den 3-2’ye kadar şemalarda görülmektedir. Tablo 3-9 Sadec 7UM622'de Giriş-/Çıkış kartları C-I/O-1'in kart adreslerinin köprü ayarları Köprü Önayar X71 L X72 H X73 H SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 363 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-2 C-I/O-2 giriş/çıkış kartının farklı iki çıktı durumu mevcuttur. 7UM62.../DD 'ye kadar olan sürümler için Şekil 36'de, 7UM62.../EE'den itibaren olan sürümler için Şekil 3-7'de baskılı devre kartının serimi görülmektedir. Şekil 3-6 Kart yapılandırmaları için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-2 7UM62 .../DD'ye kadar olan sürümler için Giriş-/Çıkış kartı ÇIK6 ikili çıkışının kontak tipi, normalde açık(N/A) konumdan normalde kapalı (N/K) konuma değiştirilebilir (ayrıca Ek Bölüm A.2’de genel şemalara bakın): 1 /2 kasa büyüklüğü ile: Şekil ’te No.3, yuva 33 1 /1 kasa büyüklüğü ile: Nr. 3 Şekil , yuva 33 sağ. 364 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-10 ÇIK6 ikili çıkışının kontak tipi için köprü ayarı Köprü Normal durumda açık (N/A kontak) Normalde kapalı (N/K kontak) Önayar X41 1-2 2-3 1-2 C-I/O-2 giriş/çıkış kartı üzerindeki giriş akım trafolarının anma akım ayarları kontrol edilmelidir. Bütün köprüler, yani herbir giriş trafosu için bir köprü (X61’den X63’e kadar) ve ek olarak X60 ortak köprüsü, aynı anma akımı için ayarlanmalıdır. Eğer 7UM62 'nin herbir sürümü hassas bir toprak akımı girişine (Giriş trafosu T8) sahipse, X64 köprüsü devre dışı kalır. C-I/O-2 Giriş-/Çıkış kartı üzerindeki X71,X72 ve X73’e kadar olan köprüler veriyolu adres ayarları için kullanılır ve değiştirilmemelidir. Aşağıdaki tabloda, fabrika çıkışındaki köprü önayarları listelenmiştir. Montaj konumları: 1/ 2 kasa büyüklüğü ile: Şekil ’te No.3, yuva 33 1/ 1 kasa büyüklüğü ile: Nr. 3 Şekil , yuva 33 sağ. Tablo 3-11 C-I/O-2 giriş/çıkış kartının veriyolu adresi için köprü ayarları Köprü Önayar X71 1-2 (H) X72 1-2 (H) X73 2-3 (L) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 365 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-2 (Basım 7'den itibaren) Şekil 3-7 366 Yapılandırma ayarlarının kontrolü için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile 7UM62*.../EE ve üstü sürümler için C-I/O-2 giriş/çıkış kartı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-12 Anma akımı veya Ölçüm aralığı için köprü ayarı Köprü 1) Anma akımı 1 A Anma akımı 5 A Ölçme aralığı 20 A Kademe hızlandırma 100 A X51 1-2 1-2 X60 1-2 2-3 X61 2-5 3-5 X62 2-5 3-5 X63 2-5 3-5 X641) 2-5 3-5 Hassas toprak akımı ölçümlü sürümde mevcut değildir ÇIK6, ÇIK7 ve ÇIK8 ikili çıkışlarının kontak tipi, normalde açık konumda veya normalde kapalı konumda yapılandırılabilir (ayrıca Ekte genel şemalara bakın). Tablo 3-13 1) ÇIK6, ÇIK7 ve ÇIK8 ikili çıkışlarının kontak tipi için köprü ayarı için Köprü Normalde açık (N/A kontak) 1) Normalde kapalı (N/K kontak) ÇIK6 X41 1-2 2-3 ÇIK7 X42 1-2 2-3 ÇIK8 X43 1-2 2-3 Önayar ÇIK1'den ÇIK5'e kadar olan ikili çıkışlarda röleler kollara ayrılabilir veya tek röle olarak ÇIK1, ÇIK4 ve ÇIK5 için (bu sırada ÇIK2 ve ÇIK3'ün fonksiyonu yoktur) atanabilirler (ayrıca Ekte genel şemalara bakın). Tablo 3-14 ÇIK1'den ÇIK5'e kadar olan Kollara ayrılma yapılandırması için veya Tek röle olarak ÇIK1, ÇIK4 ve ÇIK5 ayarları için köprü ayarları Köprü 1) ÇIK1'den ÇIK5'e kadar kollara ÇIK1, ÇIK4, ÇIK5 tek röle olarak (ÇIK2, ÇIK3 fonksiyonsuz) ayrılmış 1) X80 1-2, 3-4 2-3, 4-5 X81 1-2, 3-4 2-3, 4-5 X82 2-3 1-2 Önayar X71, X72 ve X73 köprüleri veriyolu adres ayarları için kullanılır ve değiştirilmemelidir. Aşağıdaki tabloda, köprü önayarları (fabrika çıkışı ayarlar) listelenmiştir. Tablo 3-15 C-I/O-2 giriş/çıkış kartının veriyolu adresleri için köprü ayarları Köprü Önayar X71 1-2 (H) X72 1-2 (H) X73 2-3 (L) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 367 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Giriş-/Çıkış kartı C-I/O-6 C-I/O-6 giriş/çıkış kartı için baskılı devre kartının serimi, aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Şekil 3-8 368 Yapılandırma ayarlarının kontrolü için gerekli köprü ayarlarının gösterimi ile C-I/O-6 Giriş-/Çıkış kartı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-16 1) 2) 3) C-I/O-6 Giriş-/Çıkış kartındaki, GİR6 ve GİR7 ikili girişlerinin kontrol gerilimlerinin köprü ayarları İkili girişler Köprü Eşik 19 V 1) Eşik 88 V 2) Eşik 176 V 3) GİR6 X21 L M H GİR7 X22 L M H Güç kaynağı anma gerilimleri DC 24 - 125 V olan cihazlar için fabrika ayarları Güç kaynağı anma gerilimi DC 110 - 250 V ve AC 115/230 V Sadece DC 220 - 250 V kontrol gerilimlerinde kullanılır olan cihazlar için fabrika ayarları ÇIK11 ve ÇIK12 ikili çıkışlarının kontak tipi, normalde açık(N/A) veya normalde kapalı (N/K) konuma değiştirilebilir (ayrıca Ek Bölüm A.2’de genel şemalara bakın): Tablo 3-17 ÇIK11 ve ÇIK12 ikili çıkışlarının kontak tipi için köprü ayarı İkili çıkışlar Köprü Normal durumda açık (N/A kontak) Normalde kapalı (N/K kontak) Önayar ÇIK11 X41 1-2 2-3 1-2 ÇIK12 X42 1-2 2-3 1-2 C-I/O-6 giriş/çıkış kartı üzerindeki giriş akım trafolarının anma akım ayarları kontrol edilmelidir. Bütün köprüler, yani herbir giriş trafosu için bir köprü (X61’den X63’e kadar) ve ek olarak X60 ortak köprüsü, aynı anma akımı için ayarlanmalıdır. Eğer 7UM62 'nin herbir sürümü hassas bir toprak akımı girişine (Giriş trafosu T8) sahipse, X64 köprüsü devre dışı kalır. Tablo 3-18 (U/I) Transdüser 1 için giriş karakteristiğinin köprü ayarı Köprü Gerilim girişi ±10 V Akım girişi (4-20/20 mA) Önayar X94 1-2 2-3 1-2 X95 1-2 2-3 1-2 X67 1-2 2-3 1-2 Tablo 3-19 (U/I) Transdüser 2 için giriş karakteristiğinin köprü ayarı Köprü Gerilim girişi ±10 V Akım girişi (4-20/20 mA) Önayar X92 1-2 2-3 1-2 X93 1-2 2-3 1-2 X68 1-2 2-3 1-2 DİKKAT Köprü ayarı ''Akım'' da yanlış bağlantı! Eğer köprü ayarı “Akım” da giriş büyüklüğü olarak bir gerilim varsa, o zaman bu, kartın hasar görmesine yol açar. Giriş büyüklüğü gerilim durumunda, köprü ayarı olarak ''Gerilim'' ayarlanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 369 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-20 Transdüser 3'ün Alçak geçiren filtresinin fg ≈ 10 Hz Açık-/Kapalı duruma anahtarlamasının köprü ayarı Köprü Alçak geçiren filtre kapalı Alçak geçiren filtre açık (etkin) Önayar X91 1-2 2-3 2-3 X69 1-2 2-3 2-3 Not Köprülerin ayarı 295, 296 (Gerilim- veya Akım girişi) veya 297 (Filtreli/Filtresiz) adresleri altında yapılandırılmış çalışma moduyla uygun olmalıdır. Aksi takdirde cihaz arızalanır ve bir arıza mesajı verir. Bu nedenle köprü ayarlarının değişiminden sonra hemen ilgili projelendirme parametreleri de DIGSI yoluyla değiştirilmelidir. Not Kullanılmayan transdüser giriş terminallerinden kısa devre edilir! C-I/O-6 Giriş-/Çıkış kartı üzerindeki X71, X72 ve X73’e kadar olan köprüler veriyolu adres ayarları için kullanılır ve değiştirilmemelidir. Aşağıdaki tabloda, köprü önayarları (fabrika çıkışı ayarları) listelenmiştir. Tablo 3-21 370 C-I/O-6 giriş/çıkış kartının veriyolu adresleri için köprü ayarları Köprü Önayar X71 1-2 (H) X72 2-3 (L) X73 1-2 (H) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 3.1.2.4 Arayüz Modülleri Arayüz Modüllerinin Değiştirilmesi Arayüz modülleri, C-CPU-2 işlemci kartı üzerinde bulunmaktadır ((1) Şekil 3-1 ve 3-2). Aşağıdaki şekil CPU baskılı devre kartı üzerinde arayüz modüllerinin görüntüsünü gösterir. Şekil 3-9 Arayüz modülleriyle birlikte İşlemci Kartı C-CPU-2 Aşağıdakilere dikkat edin: • Arayüz modüllerinin değiştirilmesi sadece gömme ve hücre içi montaj kasaları olan cihazlarda mümkündür. Çift sıra klemensli çıkma tip montaj kasalı cihazlar için, arayüz modülleri sadece üretim merkezinde değiştirilmelidir. • Sadece sipariş kodu ile belirtilen arayüz modüllerinin eşini kullanın ayrıca Ek A.1’e bakın. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 371 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Tablo 3-22 Arayüzlerin değiştirme modülleri Arayüz Montaj konumu/Port Değiştirme modülü B Sadece sipariş kodlu olarak tesislerimizden sipariş edilebilen arayüz modülleri kullanılmalıdır (Ek A.1’e bakın) Sistem arayüzü Analog çıkış 2 x 0 - 20 mA veya 4 - 20 mA Analog çıkış RTD-Kutusu 2 x 0 - 20 mA veya 4 - 20 mA D RS485 FO Değiştirme modüllerinin sipariş numaraları, Ek'te, Bölüm A.1'de bulunur. EN100-Modülü Ethernet (IEC 61850) Ethernet arayüz modülünün fişli köprüleri yoktur. Bu yüzden, faaliyete girişinde donanım türünden hiçbir değişiklik gerekmez. Sonlandırma Veriyolu kapasitesi özellikli arayüzler, veriyoluna bağlı son cihazda bir sonlandırmaya gerek duyulur, yani sonlandırma dirençleri devreye alınmaz. 7UM62 için, bu, RS485- veya Profibus-Arayüzü olan modüllerde sözkonusu olur. Sonlandırma dirençleri C-CPU-2 kartına monte edilmiş arayüzü üzerinde bulunan RS485- veya ProfibusArayüz modüllerinde ((1) Şekil 3-1 ve 3-2) veya direkt C-CPU-2 işlemci kartının baskılı devre kartı üzerinde (bakın paragraf „İşlemci kartı C-CPU-2“, Tablo 3-2) bulunur. Şekil 3-9’da, C-CPU-2 baskılı devre kartı üzerinde arayüz modüllerinin yerleşimi görülmektedir. Arayüz modülünün bir RS485 arayüzü olarak Şekil 3-10'da, bir Profibus- arayüzü olarak yapılandırması Şekil 3-11'de görülmektedir. Fabrika çıkışı, köprüler, sonlandırma dirençleri bağlı olmayacak şekilde ayarlanmıştır. Bir modülün her iki köprüsü aynı şekilde takılmalıdır. Şekil 3-10 372 RS485-Arayüzü olarak ayrıca sonlandırma dirençleri de dahil yapılandırması için fişli köprülerin konumları SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Şekil 3-11 Profibus- (FMS ve DP), DNP 3.0- ve Modbus-Arayüzünün sonlandırma dirençlerinin yapılandırması için fişli köprülerin konumları Şekil 3-4`de gösterildiği gibi, sonlandırma dirençleri, harici olarak da (örneğin klemens bloğunda) bağlanabilir. Bu durumda; RS485 veya Profibus arayüzü modülünde bulunan veya doğrudan C-CPU-2 işlemci kartı üzerindeki sonlandırma dirençleri enerjisiz bırakılmalıdır. Köprü konumları değiştirilerek, RS485 arayüzü bir RS232 arayüzüne dönüştürülebilir veya bunun tersi yapılabilir. Alternatif RS232 veya RS485 için köprü konumları (Şelil 3-10'e göre) aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Tablo 3-23 Arayüz modülündeki RS232 veya RS485 için konfigürasyon Köprü X5 X6 X7 X8 X10 X11 X12 X13 RS232 1-2 1-2 1-2 1-2 1-2 2-3 1-2 1-2 RS485 2-3 2-3 2-3 2-3 2-3 2-3 1-2 1-2 X105 - X110 köprüleri aynı şekilde takılmalıdır! Sipariş edilen konfigürasyona göre köprü önayarları fabrikada yapılmıştır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 373 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Analog çıkış Analog çıkış arayüz modülü (bakınız Şekil 3-12) 0 - 20 mA akım aralığında izole 2 kanal mevcuttur (tek yönlü, maks. 350 Ω). Sipariş biçimine bağlı olarak, C-CPU-2 kartında „B“ veya/ve „D“ montaj konumunda olabilir (bakınız Şekil 3-9). Şekil 3-12 AN20 analog çıkış arayüz modülü 3.1.2.5 Tekrar Monte Etme Cihazın montajı, aşağıdaki işlem sırası takip edilerek yapılır: • Kartları kasa içerisine dikkatlice yerleştirin. Kartların yerleşim konumları, Şekil 3-1’den 3-2’ye kadar olan şemalarda görülmektedir. Çıkma tip pano montaj için tasarımlanmış cihaz modeli için, C-CPU-2 işlemci devre kartını yerine itmek için metal kolu kullanın. Metal kol ile kartı yerine takmak daha kolaydır. • Şerit kablonun fişli konnektörlerini, önce I/O giriş/çıkış kartına ve sonra C-CPU-2 işlemci kartına takın. Herhangi bir bağlantı pininin bükülmemesine dikkat edin! Baskı uygulamayın! • C-CPU-2 işlemci modülü ile ön kapak arasındaki şerit kablonun fişli konnektörünü ön kapağın soketine takın. • Fişli konnektörün alt ve üst mandallarına birlikte basın. • Ön kapağı yerine takın ve vidalarla kasaya sabitleyin. • Kapak başlıklarını tekrar yerlerine takın. • Cihaz kasasının arka yüzündeki arayüz modüllerini tekrar yerlerine sabitleyin. Cihazın çıkma tip montaj kasası için bu işlem gerekli değildir. 374 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 3.1.3 Montaj 3.1.3.1 Gömme Tip Pano Montaj Sürüme bağlı olarak kasa büyüklüğü 1/2 veya 1/1 olabilir. 1/2 (Şekil 3-13) kasa büyüklüğünde 4 Kapak ve 4 Sabitleme deliği, 1/1 (Şekil 3-14) kasa büyüklüğünde 6 Kapak ve 6 sabitleme deliği mevcuttur. • Ön kapağın köşelerinde bulunan 4 adet kapağı 1/1 kasa büyüklüğünde üst ve altta ortadaki ilave 2 kapak da dahil yerlerinden çıkarın. Böylelikle montaj konsolundaki 4 veya 6 adet uzun tespit deliği açığa çıkar. • Cihazı pano açıklığına yerleştirip 4 veya 6 vida ile yerine tespit edin. Cihaz boyutları için, Bölüm 4.39’a bakın. • 4 veya 6 kapağı tekrar yerlerine takın. • Cihazın arka levhasındaki topraklamayı, panonun/istasyonun düşük-omik koruma toprağına bağlayın. Cihaz toprağı için en az bir M4 vida kullanın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer kablo kesitlerinden büyük veya en azından onlara eşit olmalıdır. Ayrıca, topraklama iletkeninin kesiti en az 2,5 mm2 olmalıdır. • Cihazın arka yüzündeki fişli veya vidalı klemenslere, panonun bağlantı şemasına göre gerekli bağlantıları yapın. Köşeli vidaları sıkarken veya vidalı klemenslere doğrudan kabloları bağlarken, pabuçların veya iletkenlerin yerleştirilmesinden önce vida başları klemens bloğuyla aynı seviyede olacak şekilde vidalar sıkılmalıdır. Vida dişi pabuç deliğine geçecek şekilde bağlantı yerindeki halkalı pabucu ortalayın. İletken kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükme çapı vb. ile ilgili bilgiler SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarında bulunabilir. Şekil 3-13 Gömme tip pano Montaj, (1/2 kasa büyüklüğü için örnek) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 375 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Şekil 3-14 376 Gömme tip pano Montaj, (1/1 kasa büyüklüğü için örnek) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar 3.1.3.2 Raf Montajı ve Hücre İçine Montaj 1 /2 (Şekil 3-15) kasa büyüklüğünde 4 Kapak ve 4 Sabitleme deliği, 1/1 (Şekil 3-16) kasa büyüklüğünde 6 Kapak ve 6 Sabitleme deliği mevcuttur. Bir cihazın bir pano çerçevesine veya hücre kabini içerisine monte etmek için iki montaj braketi gerekir. Sipariş kodları, ekte Bölüm A.1’de verilmiştir. • İki montaj braketini, her birini 4 vida ile rafa veya kabine ilk önce gevşek şekilde tutturun. • Ön kapağın köşelerinde bulunan 4 adet kapağı 1/1 kasa büyüklüğünde üst ve altta ortadaki ilave 2 kapak da dahil yerlerinden çıkarın. Böylelikle montaj konsolundaki 4 veya 6 adet uzun tespit deliği açığa çıkar. • 4 veya 6 adet vida ile cihazı montaj konsoluna tutturun. • 4 veya 6 kapağı tekrar yerlerine takın. • Toplam 8 vida ile montaj kollarını rafa veya hücreye sıkıca tespit edin. • Cihazın arka levhasındaki topraklamayı, panonun/istasyonun düşük-omik koruma toprağına bağlayın. Cihaz toprağı için en az bir M4 vida kullanın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer maksimum kablo kesitlerine eşit olmalıdır, ama en azından 2,5 mm2 olmalıdır. • Cihazın arka yüzündeki fişli veya vidalı klemenslere, panonun bağlantı şemasına göre gerekli bağlantıları yapın. Köşeli vidaları sıkarken veya vidalı klemenslere doğrudan kabloları bağlarken, pabuçların veya iletkenlerin yerleştirilmesinden önce vida başları klemens bloğuyla aynı seviyede olacak şekilde vidalar sıkılmalıdır. Vida dişi pabuç deliğine geçecek şekilde bağlantı yerindeki halkalı pabucu ortalayın. İletken kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükme çapı (optik kablolar) vb. ile ilgili bilgileri SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları'nda /1/ bulabilirsiniz. Şekil 3-15 Cihazın rafa veya hücreye montajı (1/2 kasa büyüklüğü için örnek) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 377 Montaj ve Devreye Alma 3.1 Montaj ve Bağlantılar Şekil 3-16 Cihazın rafa veya hücreye montajı (1/1 kasa büyüklüğü için örnek) 3.1.3.3 Çıkma tip montajı Cihazın çıkma tip pano montajı için aşağıdaki adımları uygulayın: • Cihazı 4 vida ile panoya tespit edin. Cihaz boyutları için, Bölüm 4.39’e bakın. • Düşük-omik koruma toprağını ve işletme toprağını cihazın alt tarafındaki topraklama mandalına bağlayın. Toprak iletken kesiti, cihaza bağlı diğer maksimum kablo kesitlerine eşit olmalıdır, ama en azından 2,5 mm2 olmalıdır. • Bu toprak alternatif olarak yan taraftaki topraklama yüzeyine en az bir M4 standart vida ile bağlanabilir. • Vidalı klemenslere devre şemasına göre bağlantıları yapın. Optik fiberler ve elektriksel iletişim arayüz modüller için bağlantıları eğimli kutular üzerinden yapın. Bu esnada, iletken kesiti büyüklüğü, pabuçlar, bükülme çapı vb. ile ilgili bilgilere SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarına /1/ göre mutlaka dikkat edilmelidir. 378 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2.1 Seri Arayüzlerin Veri Bağlantılarının Kontrolü Aşağıdaki bölümlerde, cihazın farklı seri arayüzlerine, zaman eşlemesi arayüzüne ve Ethernet arayüzüne ilişkin pin atamaları tablo biçiminde listelenmiştir. Bağlantıların konumu aşağıdaki şekillerde görülebilir. Şekil 3-17 9-pin D-altminyatür dişi konektörler Şekil 3-18 Ethernet-Bağlantı Operatör Arayüzü Önerilen haberleşme kablosunun kullanılması durumunda (Kablonun sipariş tanımlaması için, Ek A.1’e bakın); SIPROTEC 4 cihazı ile PC (kişisel bilgisayar) veya Laptop (dizüstü bilgisayar) arasında doğru fiziksel bağlantı otomatik olarak sağlanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 379 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2.2 Sistem arayüzü Seri arayüzü ile bir kontrol merkezine bağlı sürümlerde, veri bağlantısı kontrol edilmelidir. Gönderme ve alma kanallarının görsel bir kontrolünün yapılması önemlidir. RS232- ve Fiber optik kablo arayüzünde her bir kanal bir iletim yönüne tahsis edilmiştir. Bu nedenle bir cihazın veri çıkışı diğer cihazın veri girişine bağlanmalıdır ve bunun tersi de olabilir. Veri kablosu bağlantıları, DIN 66020 ve ISO 2110 standartlarına göre işaretlenmiştir: • TxD = Veri çıkışı • RxD = Veri girişi • RTS = Gönderme istemi • CTS = Gönderime hazırlama • GND = Sinyal- / Şasi Toprağı Kablo koruyucu her iki uçta topraklanmalıdır. Aşırı derecede EMV-yüklü ortamlarda, girişim bağışıklığını iyileştirmek için, toprak bağlantısı ayrı bir şiltli iletken çifti üzerinden yapılabilir. Tablo 3-24 Pin-No Değişik arayüzler için D-altminyatür ve RJ45 -konnektörünün pin-atamaları Operatör Arayüzü 1 1) RS232 RS485 Profibus DP Bağımlı, RS485 DNP3.0 Modbus, RS485 Kablo koruyucu (koruyucu uçlarıyla elektriksel olarak bağlı ) Ethernet EN100 Tx+ 2 RxD RxD – – – Tx- 3 TxD TxD A/A’ (RxD/TxD-N) B/B’ (RxD/TxD-P) A Rx+ 4 – – – CNTR-A (TTL) RTS (TTL seviyesi) – 5 GND GND C/C’ (GND) C/C’ (GND) GND1 – 6 – – – +5V (maks. yük <100 mA) VCC1 Rx- 7 RTS RTS – 1) – – – 8 CTS CTS B/B’ (RxD/TxD-P) A/A’ (RxD/TxD-N) B – 9 – – – – – mevcut değil 7 no’lu pin, bir RS485 arayüz olarak çalıştırıldığında, RS232 seviyesinin RTS sinyalini de taşıyabilir. 7 no'lu pin, bu yüzden kullanılmamalıdır! 3.2.3 Sonlandırma RS485 arayüzü, C/C’ (GND) ortak referans potansiyelli A/A’ ve B/B’ sinyalleriyle yarı çift yönlü işletilebilir. Sonlandırma dirençlerinin veriyolunda sadece son cihaza bağlandığını ve veriyoluna bağlı diğer cihazların sonlandırma dirençlerinin bağlı olmadığını kontrol edin. Sonlandırma dirençleri için köprüler RS485 (bakın Şekil 3-10) veya PROFIBUS RS485 (bakın Şekil 3-11) Arayüz-Modüllerinde bulunur. Sonlandırma dirençleri harici olarak da bağlanabilir (örneğin bağlantı modülüne, bakın Şekil 3-4). Bu durumda, modül üzerinde bulunan sonlandırma dirençleri sisteme bağlanmamalıdır. Eğer veriyolu genişletilecekse, yine sadece veriyolundaki en son cihazın sonlandırma dirençlerinin devreye alındığından ve diğer cihazların sonlandırma dirençlerinin bağlı olmadığından emin olun. 380 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2.4 Analog çıkış Analog değerlerin her ikisi de bir 9-pin DSUB dişi konnektör üzerinden akım olarak yönlendirilir. Çıkışlar yalıtılmıştır. Tablo 3-25 3.2.5 Analog çıkışın D-altminyatür konnektörünün pin-atamaları Pin-No Tanımlama 1 Kanal 1 pozitif 2 – 3 – 4 – 5 Kanal 2 pozitif 6 Kanal 1 negatif 7 – 8 – 9 Kanal 2 negatif Zaman eşleme arayüzü 5 V, 12 V veya 24 V zaman eşleme sinyalleri aşağıdaki tablolarda gösterilen girişlere bağlanmışsa, seçimli olarak, bu sinyalleri işlemek de mümkündür. Tablo 3-26 1) Zaman eşleme arayüzünün D-altminyatür konnektörünün pin-atamaları Pin-No Tanımlama Sinyalin Anlamı 1 P24_TSIG Giriş 24V 2 P5_TSIG Giriş 5 V 3 M_TSIG Dönüş hattı 4 M_TSYNC 1) Dönüş hattı 1) 5 KORUYUCU Koruyucu potansiyeli 6 — — 7 P12_TSIG 8 P_TSYNC 1) 9 KORUYUCU Giriş 12 V Giriş 24 V 1) Koruyucu potansiyeli atanmış, ancak kullanılamaz Çıkma tip pano montajlı cihazlarda zaman senkronlama arayüzünün bağlantı pin atamaları bakın Ek (Şekiller A-3 veya A-4). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 381 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2.6 Optik Fiberler UYARI Lazer ışınlarına dikkat! Fiber-optik elemanlara direkt çıplak gözle bakmayın! Fiber optik kablolar üzerinden gönderilen sinyaller elektromanyetik arızalardan etkilenmez ve fiberler, bağlantılar arasında elektriksel yalıtımı sağlar. Gönderme- ve Alma bağlantıları gönderme çıkışı ve alma girişi için sembollerle gösterilirler. Fiber optik arayüz için, karakter eylemsiz durumu “Sönük” tür. Eğer ayar değiştirilecekse; SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarında gösterildiği gibi, DIGSI işletim programı kullanılır. 3.2.7 Cihaz bağlantılarının kontrolü Genel Cihaz bağlantılarının kontrolü ile koruma cihazının katılımının doğruluğu ör. hücrede kontrol edilir ve garanti altına alınır. Bu, çizim grubuna uygun olarak bağlantı ve fonksiyonelliğin denetimini, koruma sisteminin görsel raporunu ve koruma cihazının basitleştirilmiş fonksiyon denetimini içerir. Güç kaynağı Cihazı, ilk defa enerjilemeden önce, sıcaklığı denkleştirmek, nemi mümkün olduğunca azaltmak ve yoğunlaşmayı önlemek için, en az 2 saat süreyle en son kullanılacağı çalışma ortamında bekletin. Not Artık beslemelerde DC gerilim sistemindeki Eksi-Bağlantı Sistem 1 ve Sistem 2 arasında sabit olmalıdır, yani ayrılamaz şekilde köprülenmiş olmalıdır (Anahtarlama yönü yok, Emniyet yok) yoksa çift toprak arızalarında gerilim katlaması tehlikesi mevcut olur. Cihazın yardımcı besleme gerilimi için (besleme koruma) otomatiği devreye sokun, cihaz klemenslerindeki veya bağlantı modüllerindeki gerilimin yüksekliğini ve gerekirse polaritesini kontrol edin. Görsel kontrol Hücrenin ve cihazın hasarları, bağlantıların kalitesi vb. ve cihazların topraklamasının kontrolü Sekonder kontrol Bağımsız koruma fonksiyonlarının kontrolü başlatma değerlerinin doğruluğu ve karakterlerin kendisinden ötürü bu kontrolün bileşeni olmamalıdırlar. Analog elektronik veya elektromekanik korumanın aksine, üretim merkezi kontrolü garantili olduğundan bu koruma fonksiyonu kontrolünü cihaz kontrolü amacıyla yürütmek gerekmez. Koruma fonksiyonunun kullanımı yalnızca cihaz bağlantısı kontrolü amacına hizmet eder. Ölçüm büyüklüklerinin diğer işlenmesi dijital gerçekleştiğinden ve böylece cihaz dahili koruma fonksiyonu hatası mevcut olmadığından, Analog-Dijital-Çeviricinin kabul edilebilirlik kontrolü yeterlidir. Gerekirse yürütülen sekonder kontroller için mümkünse akımlarla ve gerilimlerle üç faz kontrol yönü önerilir (ör. Omicron CMC 56 manuel ve otomatik kontroller için). Akımlar ve gerilimler arasındaki faz açısı sürekli ayarlanabilir olmalıdır. 382 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü Elde edilen ölçme doğruluğu kullanılan kontrol kaynağının elektriksel verilerine bağlıdır. Teknik Verilerde verilen doğruluklar, sadece VDE 0435/Bölüm 303 veya IEC 60 255'e göre ve Doğruluk ölçüm aletlerinin kullanımına uygun olarak referans koşullarına riayet edilmesi durumunda beklenebilir. Kontroller aktüel ayar değerleriyle veya önceden ayarlanmış değerlerle yürütülebilir. Kontroller esnasında asimetrik akımlarda ve gerilimlerde sıklıkla asimetri denetimleri başlayabilir. Bununla kalıcı ölçüm büyüklüklerinin durumu izlendiğinden, şüphesiz normal işletimde simetriktirler, hata durumunda bu denetimler etkin değildir. Not Eğer dinamik kontrollerde ölçüm büyüklükleri 0 olarak ayarlı veya 0 olarak azaltılmış ise, en azından başka bir ölçme devresinde yeterli yükseklikte bir ölçme büyüklüğü (genellikle bir gerilim) frekans tekrar yazılımı için mevcut olmalıdır. Akım ve gerilimin (IEE, UE) toprak yollarında ölçme büyüklükleri örnekleme frekansını yürütemez. Bunların kontrolü için en azından faz elemanlarının birinde yeterli yükseklikte ölçüm büyüklüğü bulunmalıdır. Diferansiyel korumanın sekonder kontrolü Kontrol için 6 akım çıkışlı bir kontrol yönü önerilir. Eğer daha az akım kaynağıyla kontrol edilirse, aşağıdaki uygulamalar yardım sağlar. Test akımı herbir sargı için tek tek beslenebilir, yani herbiri bir tek taraflı beslenen transformatör arızası benzetilir. Ayar parametrelerinin önayarlanmasında üç- ve iki faz kontrolünde I-DİF> için ayarlanan parametre (Adres 2021) başlatma değeri olarak geçerlidir. Tek fazlı kontrolde başlatma değeri, cihazda sıfır bileşen akımın davranışıyla ilgilidir: Eğer sıfır bileşen akım elimine edilirse, bunun akabinde başlatma değeri kendisini ayarlı değerin 1,5 katına yükseltir, bu eğer eşleştirme trafosu üzerinden beslenirse klasik anahtarlamalara karşılık gelir. Eğer sıfır bileşen akım elimine edilmezse (Yıldız noktası izole) başlatma akımının tek fazlı kontrolünde I-DİF> ayar değerine denk gelir. Başlatma değerinin kontrolü, her sargı için sekonder kontrol yönüyle birlikte test akımının yavaş yükselmesiyle gerçekleşir. Açma, hesaplanan başlatma değerine ulaşmadan sonra gerçekleşir. Açma komutunun bırakması yakl. 0,7 kat başlatma değerinde gerçekleşir. Tanımlanan metod ile başlatma değeri herbiri tek taraflı besleme için kontrol edilir. Ayrıca tüm karakteristik alanı da kontrol edilebilir. Açma- ve Tutuculuk akımı ayrı ayrı beslenemeyeceğinden (ama kontrol ölçüm değerlerinden okunabilir), iki sargı üzerinden herbirine bir test akımı beslenebilir. İşletme taraflı ayarlanan parametrelerin kontrolü için, ayar değeri I-DİF> nin transformatörün anma akımıyla ilişkili olduğuna dikkat edilmelidir, yani formel sağlanan akıma. Burada SN Trafo Transformatörün anma görünür gücü UN Sargı Sözkonusu sargının anma gerilimi; gerilim ayarlamalı bir sargıda Bölüm 2.14.1.2'de hesaplanan gerilim geçerlidir Bir- ve iki faz kontrolde başlatma değeri haricinde buna uygun olarak korunacak trafonun vektör grubu da değiştirilebilir; bu da eğer eşleştirme trafosu üzerinden beslenirse klasik anahtarlamalara karşılık gelir. Tablo 327 bu değişiklikleri faktör olarak kVG vektör grubuna ve üç faz trafolarınının hata türüne bağlı olarak gösterir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 383 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü Başlatma değerini elde etmek için, o halde ayar değeri I-DİF> (Parametre adresi 2021) faktör ile çarpılır Tablo 3-27 Düzeltme faktörü kVG vektör grubu ve arıza türüne bağlı olarak Arıza Tipi Referans sargı (Üst gerilim) çift VG-Rakam (0, 2, 4, 6, 8, 10) tek VG-Rakam (1, 3, 5, 7, 9, 11) üç fazlı 1 1 1 iki fazlı 1 1 √3/2 = 0,866 bir fazlı I0-Elimine etme ile 3/2 = 1,5 3/2 = 1,5 √3 = 1,73 bir fazlı I0-Elimine etme olmaksızın 1 1 √3 = 1,73 Başlatma değerinin kontrolü, her sargı için sekonder kontrol yönüyle birlikte test akımının yavaş yükselmesiyle gerçekleşir. Açma, hesaplanan başlatma değerine ulaşılmasından sonra gerçekleşir. Örnek (Uygulama „gerçek Transformatör koruma“ olarak): Üç faz-Transformatör SN = 57 MVA, Vektör grubu Yd5 Üst gerilim 110 kV Akım trafosu 300 A/1 A Düşük Gerilim 25 kV Akım trafosu 1500 A/1 A Üst gerilim sargısı için şunlar geçerlidir: Burada pratik olarak Sargı anma akımı = Akım trafosu anma akımı; böylece üç- veya iki faz kontrolünde başlatma değerinin cihazın ayar değeri IDİF> e ayarlanmasına karşılık gelir, (kVG = 1 İşletme sargısı), cihaz anma akımıyla ilişkilidir. Bir faz kontrolde sıfır bileşen akım elimine edilmesiyle 1,5 kat değer başlatma değeri olarak beklenir. Düşük (alt) gerilim sargısı için şunlar geçerlidir: Bu sargının kontrolünde başlatma değeri (cihaz anma akımıyla ilişkili) 384 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü Vektör grubu tek rakamı nedeniyle geçerli başlatma değerleri Bağlantı Özellikle cihazın tüm arayüzlerinin doğru bağlantıları ve atamalarının tekrar kontrolü önemlidir. Bu durumda alt paragrafta tanımlanan „İkili giriş ve çıkışların kontrolü için test fonksiyonu“ desteklenir. Analog girişler aşağıdaki „Sekonder kontrol“ paragrafında tanımlandığı gibi kabul edilebilirlik kontrolleri üzerinden kontrol edilir. Fonksiyon kontrolü Koruma rölesinin fonksiyon kontrolü olarak sadece, muhtemel transport zararlarını ortadan kaldırmak için (bakın Paragraf „Sekonder kontrol“ bu bölümde) işletme ölçüm değerlerinin kabul edilebilirlik kontrolü sekonder kontrol cihazı yoluyla gereklidir. Düşük gerilim koruma Not Eğer cihazda düşük gerilim koruma yapılandırılmış ve etkinleştirilmiş ise, o zaman şunlara dikkat edilmelidir: Özel tedbirlerle, cihazın yardımcı gerilimin kesilmesinden sonra hala eksik ölçme gerilimi nedeniyle derhal bir başlatma vermesi önlenir. Fakat İşletme durumu 1'e (ölçme büyüklükleri mevcut) erişilmesinden itibaren, başlatma gerçekleşir. LED'ler Kontrollerden sonra, görüntülerde yanan LED lerde, bunlar geri yerleştirilmelidir, böylece bilgiler sadece şu an yürütülen kontroller üzerinden taşınır. Bu en azından bir kez ön kapakta geri alma düğmesi üzerinden ve ikili giriş üzerinden uzaktan resetleme (derhal yapılandırılmış) için gerçekleşmelidir. Lütfen yeni bir arıza durumunun ortaya çıkması durumunda kendiliğinden bir resetleme de olduğuna ve yeni mesajların oluşturulmasının seçime bağlı olarak başlatmaya veya bir açma komutuna bağlı olarak yapılabileceğine dikkat edin (Parametre 610 LED/LCDAr.Göst.). Test anahtarı Cihazın dış devreden yalıtılması için ve sekonder testi için konulmuş bütün test anahtarlarının fonksiyonlarını kontrol edin. Özellikle akım trafo devrelerindeki “Test“ konumunda bulunan test anahtarları önemlidir. Bunların, test modundayken akım trafo sekonderlerini kısa-devre ettiğinden emin olun. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 385 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü 3.2.8 Sistem bağlantısının kontrolü Genel notlar UYARI Tehlikeli gerilimlere dikkat! Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Aşağıdaki test adımları, tehlikeli gerilimler mevcutken yapılır. Bu testler, sadece tüm güvenlik yönergelerini tam olarak bilen ve bunlara gerekli titizliği gösteren kalifiye personel tarafından yapılmalıdır. Korumanın bu denetimiyle sisteme bağlantının doğruluğu kontrol edilmelidir ve garanti altına alınmalıdır. Sistem taleplerine uygun olarak koruma ayarlarının tekrar kontrolü (yapılandırmalar ve ayar değerleri) burada önemli bir kontrol adımıdır. Arayüzleri kapsayan bağlantı denetimi ile sistemde bir taraftan kasa içindeki bağlantılar, bunların çizimlere göre fonksiyonelliği ve diğer taraftan da algılayıcı veya trafo ve koruma cihazı arasındaki kablo bağlantısı kontrol edilir. Güç kaynağı Giriş terminallerindeki polarite ve gerilim yüksekliğinin kontrolü Not Artık beslemelerde DC gerilim sistemindeki Eksi-Bağlantı, Sistem 1 ve Sistem 2 arasında sabit olmalıdır, yani ayrılamaz şekilde köprülenmiş olmalıdır (Anahtarlama yönü yok, Emniyet yok) yoksa çift toprak arızalarında gerilim katlaması tehlikesi oluşur. DİKKAT Cihazı, bir batarya olmaksızın doğrudan bir batarya şarj cihazı üzerinden beslemeyin. Aşağıdaki tedbirlere dikkat edilmemesi yüksek gerilimlerin oluşmasına ve sonuçta cihazın hasar görmesine yol açabilir. Cihazı, bağlı bir batarya olmaksızın doğrudan bir batarya şarj cihazı üzerinden beslemeyin. (Sınır değerleri Teknik Veriler'de bulabilirsiniz). Görsel kontrol Görsel kontrolde aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir: • Hücredeki ve cihazdaki hasarların kontrolü; • Hücrenin ve cihazın topraklanmasının kontrolü; • Harici kablo döşemenin bütünlüğü ve kalitesinin tekrar kontrolü. Teknik sistem verilerinin kurulması Koruma parametre ayarları kontrolü için (Yapılandırma ve Ayar değerleri) sistem taleplerine uygun olarak primer sistemde bağımsız bileşenlerin teknik verilerinin alınması gereklidir. Bunlar; Generatör- (veya Motor-), Transformatör- ve Trafo verileridir. Planlama verilerinden sapmalarda koruma ayar değerleri uygun olarak düzeltilmelidir. 386 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.2 Bağlantıların Kontrolü Analog Girişler Akım- ve Gerilim trafo devrelerinin kontrolü aşağıdaki noktaları kapsar: • Teknik verilerin kurulması • Trafonun Hasarların, Kurma durumunun, Bağlantılarının görsel kontrolü • Trafo topraklama kontrolü, özellikle sadece bir fazda açık üçgen sargının topraklamasının • Kablo döşemenin akım akış planına uygunluğunun kontrolü • Cihazın akım devrelerini kısa-devre etme özelliğinin kontrolü Diğer kontroller faaliyete özgü olarak gereklidir: • Kablonun yalıtım ölçümü • Oran- ve Polarite ölçümü • Yük ölçümü • Cihazın sekonder testi için konulmuş bütün test anahtarlarının fonksiyonlarını kontrol edin. • Transdüser/Transdüser bağlantısı İkili Girişler ve Çıkışlar Bunun için bakın Bölüm 3.3. • İkili girişlerin ayarlanması: – Başlatma eşikleri için köprü atamaları kontrolü ve gerekirse denkleştirilmesi (bakın Bölüm 3.1) – Başlatma eşiği -eğer mümkünse- değişebilir bir DC gerilim ile kontrolü • Farklı bileşenlerin (Kesici, Uyartım, Hızlı kapama, Anahtarlama düzeneği) kumanda rölelerinin açma devrelerinin açma hatları üzerinden kontrolü • Bildirim rölelerinin bildirimlerinin işlenmesi bildirim kablosu üzerinden kontrol tekniği için kontrol tekniğindeki metinlerin denetimiyle ve korumadaki bildirim temaslarının başlatılmasıyla kontrol edilir. • Çıkış rölelerinin kumanda devrelerini ayırıcıların ve güç şalterleri vb. için pilot kablolar üzerinden kontrolü • Sinyal hatları üzerinden koruma cihazına kadar harici kontakları etkinleştirerek ikili giriş sinyallerini kontrol etmek. Gerilim Trafosu Minyatür Şalteri Düşük gerilim koruma, Empedans koruma ve gerilimden ertkilenen sabit ve ters zamanlı aşırı akım koruma için gerili trafosunun bu fonksiyonun otomatik bloklanması durumunda bunun anlamı; bu, gerilim devresinin kontrolünde beraber kontrol edilmelidir. Gerilim trafosu minyatür şalterini indirin. İşletme bildirimleri dikkate alınarak, gerilim trafo minyatür şalterinin attığından emin olun. (Bildirim „>ARIZA:FİDER GT“ „ON“ ). Koşul olarak, minyatür şalterinin yardımcı kontağı bağlı ve buna uygun olarak yapılandırılmış olmalıdır. Minyatür şalteri tekrar kaldırın: Yukarıdaki bildirimler işletme bildirimlerinde „OFF“ olarak görünür, yani „OFF“ (ör. „>ARIZA:FİDER GT“ „OFF“). Not Düşük gerilim davranışlı sabit zaman aşırı akım korumada bloklama „>Umühür BLK“ (1950) ikili girişi üzerinden gerçekleşir. Eğer bu bildirimlerden biri görünmezse, bu sinyalin devre bağlantısı ve konfigürasyonu kontrol edilmelidir. Eğer ''ON'' ve ''OFF'' durumları yer değiştirmişse, kontak tipi (N/K kontak veya N/A kontak) kontrol edilmeli ve düzeltilmelidir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 387 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3 Devreye Alma UYARI Elektrikli bir cihaz üzerinde çalışma konusunda tehlikeli gerilim uyarısı. Aşağıdaki tedbirlere uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir: Sadece tüm güvenlik adımlarını ve önleyici önlemleri alan kalifiye personel bu cihaz üzerinde çalışabilir. Uygulanabilecek tüm güvenlik talimatları ile birlikte bu kullanım kılavuzundaki tüm uyarı ve güvenlik bildirimleri tam olarak bilinmelidir. Herhangi bir elektrik bağlantısı yapılmadan önce, cihazın topraklaması, doğrudan istasyonun koruyucu toprak iletkenine bağlanmalıdır. Güç kaynağında ve akım trafoları, gerilim trafoları ve test devreleri bağlantılarında tehlikeli gerilimler mevcut olabilir. Besleme gerilimi kesildikten sonra bile cihaz üzerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir; yani (depolama kondansatörleri) hala yüklü olabilir. Yardımcı besleme gerilimi kesildikten sonra; gerilimi tekrar uygulamadan önce cihazın kalıcı başlangıç koşullarına ulaşması için en az 10 s süreyle bekleyin. Teknik Veriler bölümünde belirtilen sınır değerler -test ve devreye alma işlemleri de dahil- asla aşılmamalıdır. Röle bir sekonder test cihazı ile test edilirken, aksi belirtilmedikçe, diğer ölçme geriliminin bağlı olmadığına ve kesicilere giden açma ve kapama komutlarının bloke edildiğinden emin olun. TEHLİKE Akım trafolarının sekonder devrelerinin açılması, tehlikeli gerilimlerin oluşmasına yol açar. Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Cihaza giden akım bağlantıları açılmadan önce, akım trafosu sekonder devrelerini kısa devre edin. Cihazın devreye alınmasından önce açma/kapama testleri de yapılması gerekir. Açıklanan testler için ön koşul, anahtarlama işlemlerinin tehlikesiz olarak yapılmasıdır. Bunların işletme kontrollerinin daha önce yapılmış olması gerekir. UYARI Hatalı primer testlerden kaynaklanan tehlike uyarısı Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Primer testler, ancak, koruma sistemlerinin devreye alınmasını, tesisin işletilmesini ve ilgili güvenlik kurallarını ve yönergelerini (anahtarlama, topraklama vb.) bilen kalifiye personel tarafından yapılabilir. 388 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.1 Test Etkinliği/Veri İletimi Bloklama Eğer cihaz bir merkezi kontrol sistemine veya SCADA arayüzü üzerinden bir sunucuya bağlanmışsa, iletilen bilgi mevcut bazı protokoller ile değiştirilebilir. (bakınız Tablo “Protokole Bağlı Fonksiyonlar“, Ek A.5). Test etkinliği' nde, bir SIPROTEC 4-cihazdan ana sisteme gönderilen bütün mesajlar, -bunların gerçek arızalara ilişkin ihbar mesajları değil, sadece test sonucu çıkan mesajlar olduğunu belirten- ilave bir test biti ile işaretlenir. Ayrıca Veri Aktarımı Bloklama 'nın etkinleştirilmesi ile, test işletimi esnasında sistem arayüzü üzerinden hiçbir mesaj iletimi olmadığı belirlenebilir. Test modunun ve iletimi bloklamanın nasıl etkinleştirileceği ve etkisiz kılınacağı, SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları /1/ 'nda açıklanmıştır. DIGSI kullanıldığında, test özelliklerinin kullanılabilmesi için programın Online (çevrim-içi) olması gerektiğine dikkat edin. 3.3.2 Sistem Arayüzlerinin Testi Ön Açıklamalar Eğer cihaz bir sistem arayüzü ile donatılmışsa ve bu arayüz de kontrol merkezi ile iletişim için kullanılıyorsa, mesajların doğru olarak iletilip iletilmediğini test etmek için DIGSI - cihaz çalışması kullanılabilir. Ancak, cihaz ''aktif'' serviste ve sistem gerilim altında iken bu test seçeneğini kesinlikle kullanmayın. TEHLİKE Test fonksiyonu üzerinden işletim araçlarının devreye alınmasında tehlike (Örneğin Kesici, Ayırıcı) Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Anahtarlama teçhizatı (Kesiciler, Ayırıcılar gibi), sadece devreye alma sırasında kontrol edilmelidir. Bu tür teçhizat, sistem arayüzü üzerinden mesajların iletildiği ve alındığı ''aktif'' çalışma sırasında, test modunda asla kontrol edilmemelidir. Not Bu testin sonuçlandırılmasından sonra, cihazın yeniden ilk başlatması yürütülmelidir. Böylece bütün ihbar arabellekleri silinir. Gerekirse, test öncesi, DIGSI ile bu arabellekler seçilip çıkartılmalıdır. Sistem arayüzü testi, DIGSI kullanılarak Online (Çevrim-içi) işletim modunda yapılır: • İstenilen diyalog kutusunu açmak için Online (Çevrim-içi) dizinini çift tıklayın. Cihaz için işletim fonksiyonları çıkar. • Pencerenin sağ tarafında fonksiyon seçenekleri görünmesi için; Test’i tıklayın. • Liste görünümden Bildirimler Üret’i çift tıklayın. Bildirimler Üret diyalog kutusu açılır (aşağıdaki şekle bakınız). Diyalog Kutusunun Yapısı Bildirim sütununda, sistem arayüzü için matris formunda yapılandırılmış bütün mesaj metinleri gözükecektir. Durum OLMALI sütununda, test edilecek mesajlar için bir değer belirlenebilir. Mesajların türüne bağlı olarak, değişik giriş alanları (örneğin „Bildirim ON“ / „Bildirim OFF“) sunulur. Bu alanlardan birinin üzerine tıklayarak çekme menüden istenilen değer seçilebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 389 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-19 Diyalog kutusu ile sistem arayüzünün testi: Bildirimler oluştur – Örnek İşletim Durumunu Değiştirme İşlem sütunundaki düğmelerden birine tıkladığınızda, sizden 6 no’lu şifreyi (Donanım-deneme menüleri için) girmeniz istenir. Doğru şifre girişinden sonra ayrı ayrı mesajlar gönderebilirsiniz. Bir mesajı göndermek için, bunun yanındaki Gönder butonuna tıklayın. İlgili mesajlar gönderilir ve SIPROTEC 4 cihazının olay kayıtlarından ve kontrol merkezinden bu mesajlar okunabilir. Diyalog kutusu açık olduğu sürece, başka testler de yapılabilir. Mesaj Yönünde Test Merkezi istasyona gönderilmesi gereken bütün bilgiler için Durum OLMALI altında çıkan aşağı açılır menü listesinde olasunulan tüm seçenekler test edilir: • Her bir test işleminin, herhangi bir tehlikeye yol açmaksızın dikkatlice yapıldığından emin olun (yukarıdaki TEHLİKE uyarısını gözlemleyin!). • Test edilecek fonksiyonun karşısındaki Gönder’i tıklayın ve gönderilen bilginin merkezi istasyona ulaştığını ve muhtemelen istenilen tepkinin alındığını kontrol edin. Normalde ikili girişler üzerinden bağlı bilgiler (ilk karakter ''>''), bu işlemle aynı şekilde kontrol merkezine bildirilir. İkili girişlerin fonksiyonu, ayrı olarak test edilir. Test Modundan Çıkma Sistem arayüzü testini sonlandırmak için Kapat’ı tıklayın. Diyalog kutusu kapanır, cihaz bundan dolayı tekrar çalıştırıldığında kısa süre için işletime hazır olmaz. 390 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.3 İkili Giriş ve Çıkışların Kontrolü Ön Açıklamalar Bir SIPROTEC 4 cihazının ikili girişleri, çıkış röleleri ve LED'leri, DIGSI kullanılarak ayrı ayrı ve tamamı kontrol edilebilir. Bu özellik, örneğin yol alma sırasında cihazdan şalt teçhizatına olan kablo bağlantısını doğrulamak için kullanılır. Ancak cihaz „aktif“ serviste ve sistem gerilim altında iken bu test seçeneğini kesinlikle kullanmayın. TEHLİKE Test fonksiyonu üzerinden işletim araçlarının devreye alınmasında tehlike (Örneğin Kesici, Ayırıcı) Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Anahtarlama teçhizatı (Kesiciler, Ayırıcılar gibi), sadece devreye alma sırasında kontrol edilmelidir. Bu tür teçhizat, sistem arayüzü üzerinden mesajların iletildiği ve alındığı ''aktif'' çalışma sırasında, test modunda asla kontrol edilmemelidir. Not Bu donanım testinin sonuçlandırılmasından sonra, cihaz yeniden başlatılmalıdır. Böylece bütün ihbar arabellekleri silinir. Gerekirse, test öncesi, DIGSI ile bu arabellekler seçilip çıkartılmalıdır. Donanım testi, DIGSI kullanılarak Online (Çevrim-içi) işletim modunda yapılır: • İstenilen diyalog kutusunu açmak için Online klasörüne çift tıklayın. Cihaz için işletim fonksiyonları çıkar. • Pencerenin sağ tarafında fonksiyon seçenekleri görünmesi için; Test’i tıklayın. • Liste görünümden Cihaz girdi ve çıktıları'nı çift tıklayın. Aynı isimli diyalog kutusu açılır (aşağıdaki şekle bakınız). Diyalog Kutusunun Yapısı Diyalog kutusu üç gruba bölünmüştür: GİR ikili girişler için, ÇIK ikili çıkışlar için ve LED ise ışık diyotları içindir. Her grubun solunda aynı etikette bir panel mevcuttur. Bu panellere çift tıklayarak, seçilen grubun içindeki bilgiler açılabilir veya gizlenebilir. Aktüel sütununda, donanım bileşenlerinin mevcut durumları görüntülenir. Gösterim sembolik olarak gerçekleşir. İkili giriş ve çıkışların fiziksel aktuel durumları, açık veya kapalı anahtar sembolleriyle ve ışık diyotlar karanlık veya aydınlatılmış LED sembolleriyle gösterilir. Donanım bileşenlerinin karşıt durumları, Olmalı sütununda gösterilir. Görüntüleme açık metinde gerçekleşir. En sağdaki sütun, donanım bileşenlerine yapılandırılan (atanan) komutları veya mesajları gösterir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 391 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-20 İkili girişlerin ve çıkışların testi – Örnek İşletim Durumunu Değiştirme Bir donanım bileşeninin işletim durumunu değiştirmek için Olmalı sütunundaki ilgili düğmeye tıklayınız. İşletim durumunun ilk değişikliğine müsaade edilmeden önce, 6 no’lu şifreyi (eğer yapılandırma sırasında etkinleştirilmişse) girmeniz istenir. Doğru şifre girişinden sonra bir durum değişikliği uygulanabilir. Diyalog kutusu açık olduğu müddetçe, başka durum değişiklikleri de yapılabilir. Çıkış Rölelerinin Testi 7UM62 ’nin çıkış röleleriyle tesis arasındaki kablo bağlantısının kontrolü için; röleye atanan mesajın üretilmesine gerek duyulmaksızın her bir çıkış rölesi ayrı ayrı enerjilenebilir. Herhangi bir çıkış rölesinin ilk durum değişikliği tetiklendiğinde, bütün çıkış röleleri dahili cihaz fonksiyonelliğinden ayrılır ve sadece donanım test fonksiyonu ile çalıştırılabilir. Bu, bir çıkış rölesine, örneğin bir koruma fonksiyonundan bir açma faaliyeti veya operatör panelinden bir kumanda komutunun uygulanamayacağı anlamına gelir. Çıkış rölesini kontrol etmek için şu işlemleri uygulayın: • Çıkış rölesi üzerinden anahtarlama işlemlerinin tehlikesiz yürütülmesini sağlayın (yukarıdaki TEHLİKE! ikazına bakın). • Her bir çıkış rölesi, diyalog kutusundaki ilgili OLMALI-hücresi üzerinden test edilmelidir. • Daha sonraki testler sırasında istenmeyen hatalı anahtarlama işlemlerini önlemek için testi sonlandırın (“Test Modundan Çıkma“ paragrafına bakın). 392 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma İkili Girişlerin Testi 7UM62 ’nin ikili girişleriyle tesis arasındaki bağlantıların kontrolü için, ikili girişlerin enerjilenmesine yol açan tesisteki koşullar tek tek üretilmeli ve cihazın bunlara gösterdiği tepkiler kontrol edilmelidir. İkili girişlerin mevcut fiziksel durumlarının görülmesi için Cihaz girişleri ve çıkışları testi diyalog kutusunu yeniden açın. Şifre girişi henüz gerekli değildir. İkili girişleri kontrol etmek için aşağıdakileri uygulayın: • İkili girişlerin enerjilenmesine yol açan tesisteki her bir durumu ayrı ayrı üretin. • Bu tepkileri, Aktüel diyalog kutusunun sütununda kontrol edin. Bunun için diyalog kutusu tekrar güncelleştirilmelidir. Seçenekler, aşağıdaki “Göstergeyi Güncelleştirme” paragrafında gösterilmiştir. • Testi tamamlayın (''Test İşleminden Çıkma'' paragrafına bakın). Eğer bir ikili girişin çalışmasının, tesiste herhangi bir anahtarlama işlemi yapılmaksızın test edilmesini istiyorsanız, ilgili ikili girişi donanım test fonksiyonuyla tetiklemek de mümkündür. Herhangi bir ikili girişin ilk durum değişikliği tetiklenip 6 no’lu şifre de girildiği an tüm ikili girişler tesisten ayrılır ve sadece donanım test fonksiyonu üzerinden etkinleştirilebilir. LED’lerin Testi LED'ler diğer giriş ve çıkış elemanlarındaki gibi aynı şekilde test edilebilir. Herhangi bir LED'in, ilk durum değişikliği tetiklendiğinde bütün LED'ler, dahili cihaz fonksiyonelliğinden ayrılır ve sadece donanım test fonksiyonu üzerinden denetlenebilir. Dolayısıyla, bir cihaz fonksiyonundan veya LED resetleme tuşuna basılarak artık hiçbir LED aydınlatılamayacaktır. Göstergeyi Güncelleştirme Cihaz Giriş ve Çıkışları Testi diyalog kutusu açıldığında, donanım bileşenlerinin o andaki mevcut durumları okunur ve görüntülenir. Şu durumlarda bir güncelleme yapılır: • her bir donanım bileşeni için, eğer işletim durum değişikliği komutu başarıyla gerçekleştirilmişse, • bütün donanım bileşenleri için, eğer Güncelleştir alanı tıklanmışsa, • eğer çevrimsel olarak güncellenen bütün donanım bileşenleri için, (devir süresi 20 saniye) Devresel Güncelleme alanı işaretlenmişse. Test Modundan Çıkma Donanım testini sonlandırmak için Kapat’ı tıklayın. Diyalog kutusu kapanacaktır. Böylece, bütün donanım bileşenleri tesis ayarlarıyla belirlenen işletme koşullarına geri döner, cihaz bundan dolayı tekrar çalıştırıldığında kısa süre için işletime hazır olmaz. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 393 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.4 Kesici Arıza Koruma Testleri Genel Eğer cihaz kesici arıza koruma ile donatılmışsa ve bu fonksiyon da kullanılıyorsa; bu fonksiyonun sistemle bütünlüğü, uygulama koşulları altında test edilmelidir. En önemli husus, lokal kesici arızasında açma komutlarının bitişik kesicilere doğru olarak gönderildiğinin kontrol edilmesidir. Bitişik kesiciler olarak, fider kesici arızasında arıza akımının kesilmesi/arızanın yalıtılması için açılması gereken bütün kesiciler tanımlanır. Bunlar yani, arızalı fider üzerinden beslenen kesicilerdir. Bitişik kesicilerin tanımlanması, büyük oranda olası sistemin düzenlemelerine bağlıdır. Bu yüzden; genel, ayrıntılı bir test tanımlaması belirlenemez. 3.3.5 Analog Çıkışların Kontrolü SIPROTEC-Cihazları 7UM62, 2x2 ye kadar analog çıkışlarla donatılabilir. Cihazın analog çıkışları mevcutsa ve kullanılıyorsa, bunların etkisi test edilmelidir. Farklı ölçülen değerler veya sonuçlar çıktılandığı için, kontrol, kullanılan değerlere bağlıdır. Bu değerler, (örneğin bazı sekonder test cihazları ile) üretilmelidir. İlgili değerlerin, doğrudan okunacak olan yerde doğru şekilde çıktığından emin olun. 3.3.6 Kullanıcı Tanımlı Fonksiyonların Testi CFC-Mantığı Cihaz, kullanıcı tarafından, özellikle CFC mantığıyla özel fonksiyonların tanımlanmasına izin veren geniş bir yeteneğe sahiptir. Bu yolla cihaza eklenen fonksiyonlar veya bağlantılar kontrol edilmelidir. Doğal olarak, genel bir test yordamı mevcut değildir. Bu tür fonksiyonların yapılandırılması ve bunlara ilişkin ayarlanmış koşulların önceden bilinmesi ve test edilmiş olması gerekir. Bunlardan en önemlileri, şalt teçhizatının (kesici, ayırıcı, topraklayıcı) olası kilitleme koşullarıdır. Bunlar dikkate alınmalı ve test edilmelidir. 394 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.7 Dururken rotor toprak arıza korumanın kontrolü Rotor toprak arıza koruma (R, fn) Rotor toprak arıza koruma mevcut makinede kontrol edilir. Bunun için ancak bağlantı cihazı yabancı bir AC gerilim ile beslenmelidir. Bu 100 V - 125 V veya 230 V olabilir (Bölüm 2.34'de bağlantı şemasına da bakın). Rotor toprak arıza korumayı (Adres 6001 ROTOR T/A) Röle BLK olarak ayarlayın. Uyartımlı makinelerde döner redresör üzerinden (aşağıdaki şekil sol) doymuş bir toprak arıza her iki ölçme kontakt halkası arasına yerleştirilmiş ölçme fırçalarında bulunur, uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden (aşağıdaki şekil sağ) bir kontakt bileziği ve toprak arasında bulunur. Cihaz böylece toprak empedansı olarak sadece bağlantı cihazının reaktansını ve fırça direncini, gerekirse koruma direnci için endüktif-kapasitif bağlantıda kuplaj kondensatörleri ve akım sınır direnci ölçer. Bu değerler bu kompleks direncin faz açısıyla toprak arıza ölçüm değerlerinin altında okunabilir: Rtop = x.xx kΩ Xtop = y.yy kΩ ϕZtop = z.z° Burada Rtop. seri dirence (Fırçalar artı gerekirse Koruma- ve Sınır direnci ) ve Xtop. Kuplaj direncine karşılık gelir. Bu esnada hem Rtop. için hem de Xtop. için sıfır değeri gösterilir, o zaman URE veya IRE bağlantılarında ters bir polarite bulunur. Ölçme büyüklüklerinden birinin polaritesi değiştirilmeli ve ölçme tekrarlanmalıdır. Ayar değerleri kontrol edilmesi veya doğru ayarlanması R SERİ = xxx Ω (Adres 6007) X KUPLAJ = yyy Ω (Adres 6006) yukarıdaki ölçüm değerlerine karşılık gelmeli. Toprak arıza köprüsünü kaldırın. Böylece bir direnç üzerinden uyarı direnci büyüklüğünde (RE< UYARI, Adres 6002, 10 kΩ uşlaştırmada) bir toprak arıza yukarıdaki gibi benzetilir. Toprak arıza ölçüm değerleri altında cihazdan hesaplanan toprak direnci Rtop olarak okunur. Gerçek ve görüntülenen toprak direnci arasındaki önemli miktarda sapmalarda IRE PHI I RE için açı düzeltmesinin önceden ayarlanmış değerinin Adres 6009 altında değiştirilmesiyle, aynılık düzeltmesine ulaşılmaya çalışılır. Bu açı hatası düzeltmesi rotor toprak arıza koruma fonksiyonuna etki eder. Böylece bir direnç üzerinden Açma direncinin % 90'ı büyüklüğünde (RE<< AÇMA, Adres 6003, 2 kΩ ulaştırmada) bir toprak arıza yukarıdaki gibi benzetilir. Rotor toprak arıza koruma Başlatma- ve 6005 T-AÇMARE<< (0,5 s ulaştırmada) den sonra Açma mesajı verir (LED 1 ve Çıkış rölesi 2, herbiri toplu mesaj olarak cihaz açması). Uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden diğer kontakt bileziğindeki sonuncu deneme tekrarlanır. Toprak arıza direnci kaldırılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 395 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-21 Uyartım türleri Ölçme fırçaları kaldırılır veya ölçme devresi kesilir. Bu „Ar. R/T/A Iee<“ mesajının yakl. 5 sn lik bir gecikmesine göre gerçekleşir (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Ölçme devresi tekrar kapanır. Eğer „Ar. R/T/A Iee<“ mesajı kapalı ölçme devresinde de mevcut ise, o zaman Rotor-Toprak-Kapasite 0,15 µF den daha az olur. Bu durumda bir ölçme devresi denetimi mümkün değildir; „Ar. R/T/A Iee<“ mesajı bir ikili girişe yapılandırılmamalıdır ve etkinliği kaldırılmalıdır (Parametre 5106 IEE< = 0) . Daha sonra tüm geçici tedbirlerin bu deneme için tekrar geriye döndürüldüğü kontrol edilmelidir: • Topraklama köprüsü veya Direnç kaldırılır, • Ölçme devreleri kapalı, • Bağlantı cihazı öngörülen besleme AC gerilimine bağlanır, (Bölüm 2.34'de bağlantı şemasına bakın). Bir işletme testi daha sonra çalışan makinede Rotor arıza koruma kontrolü işletimde bölümünde tanımlandığı gibi gerçekleşir. Rotor arıza koruma (1-3 Hz) Rotor toprak arıza koruma mevcut makinede kontrol edilir. Bunun için ancak ön bağlantı cihazı 7XT71 yabancı bir AC gerilim ile beslenmelidir. Bu 100 V - 125 V AC dir (Ek A.3'te bağlantı şemasına da bakın). Rotor toprak arıza korumayı (Adres 6101 R/T/A 1-3Hz) , Röle BLK olarak ayarlayın. Arızasız durumda koruma cihazından devam eden işletme ölçüm değerleri okunur ve değerlendirilir (bakın Tablo 3-28). İşletme ölçüm değerleri Toprak Arıza Ölçüm Değerleri altında bulunabilir (DIGSI'de „Toprak arıza ölçüm değeri“ altında). 396 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Tablo 3-28 Rotor toprak arıza korumanın işletme ölçüm değerleri Ölçüm değeri Açıklama fgen = xx.x Hz Bağlanan kare dalga gerilimin frekansı görüntülenir. Bu 7XT71'de bağlantı köprüsüyle ayarlanabilir. Ön ayar yakl. 1,5 Hz olabilir (Tolerans yakl. ± % 10). Ugen = xx.x V Bu ölçüm değeri bağlanan kare dalga gerilimin aktüel büyüklüğünü gösterir. Ölçüm değeri yakl. 50 V olabilir (7XT71'in toleransı ± 4 V olabilir) Igen = X.xx mA Bu ölçüm değeri arısasız durumda sıfıra yakındır. Eğer rotorda bir arıza direnci toprağa karşı yerleştirilmişse, o zaman beklenen akım aşağıdaki gibi tahmin edilir. RE: Arıza direnci Rtop: Bağlanma direnci (20 kΩ + 720 Ω = 20,720 kΩ) Qc = x.xxx mAs Bu ölçüm değeri rotor toprak kapasitesiyle belli bir şarj gösterir. Ölçülen değerin yarısı 6106 no'lu adreste Qc < olarak ayarlanır. Eğer kapasite çok küçük ise, o zaman gerekirse ölçme devresi denetimi etkin değil olarak anahtarlanmalıdır (Ayar değeri 0). Rtoprak = xxx.x kΩ Bu ölçüm değeri rotor toprak direncini gösterir. Arızasız durumda üst sınır değeri 999,9 kΩ gösterilir. Bu durum olmazsa, o zaman besbelli ki ilave kapasiteler uyartım düzeneğinde mevcuttur. Kare dalga formlu gerilim frekansı 7XT71'de bağlantı köprüsüyle düşürtülür. Bu sırada en az 3 Şebeke periyodu boyunca ölçme akımı Igen 'de hiçbir şarj değişikliği mevcut olmamalıdır. Görselleştirme için arıza kaydı başlatma (anlık değer yazılımı) başlatılmalı ve akım Igen'i tekrar veren MU2 hat genişliği, kontrol edilmelidir (bakın aşağıdaki şekil). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 397 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-22 Arıza kaydı başlatma Bundan sonra arıza dirençleri Uyarı- ve Açma kademesi için yapılandırılır ve işletme ölçüm değeri Rtoprak okunur. Her iki ölçüm değeri, Uyarı kademesinin (Adres 6102 RE< UYARI) ve Açma kademesinin (Adres 6103 RE<< AÇMA) ayar değerleri için temel oluştururlar. Daha sonra Uyarı ve Açma kademesinin kontrolü gerçekleşir. Test direnci, ayar değerinin yakl. % 90 'ı civarında bulunur. Uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden test, her iki kontakt bileziğine uygulanır. Toprak arıza direnci uzaklaştırılır ve sonra ölçme fırçaları kaldırılır veya ölçme devresi kesilir. Bu yakl. 10 s'lik bir gecikmeden sonra „R/T/A1-3Hz açık“ mesajı gerçekleşir (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Ölçme devresi tekrar kapanır. Eğer otomatik bir test bir test direnci aracılığıyla olursa, o zaman bu mekanizma da test edilir. Bu esnada test direnci kontakt bileziğinde toprağa karşı anahtarlanırsa, ikili giriş üzerinden („>R/T/A1-3HzTest“) test etkinleştirilir. Bunun devamında mesajlar dört çalışma adımıyla kontrol edilir. 1. Ölçme devreleri kapalı Mesaj „Test R/T/A B.lı“ 2. 1. Bağlanma direncinde bağlantı açma Mesaj „1 Devre Açık“ 3. 2. Bağlanma direncinde bağlantı açma Mesaj „2 Devre Açık“ 4. Bağlantıları tekrar oluşturmak Mesaj „Test R/T/A B.lı“ Otomatik test tekrar sonlandırılır ve işletme ölçüm değeri Rtoprak yeniden kontrol edilir. Bu 999,9 kΩ değerini göstermelidir. 398 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Bundan sonra 7XT71'in AC gerilim beslemesi kapatılır. Koruma cihazı yakla. 5 s bir zamandan sonra „R/T/A 1-3Hz Ar.“ mesajını (fabrika çıkışında yapılandırılmamış) gösterir. Ölçme devresinin çalışan makine nedeniyle mümkün etkilenmeleri, özellikle uyartım ile ortadan kaldırmak için, ek bazı işletme testleri önerilir. 3.3.8 % 100 Stator Toprak Arıza Koruma Kontrolü % 100 Stator toprak arıza koruma Eğer toprak direnç hesabının ölçme prensibi, makine duruyor, dönüyor veya uyartımlı olsa da bundan bağımsız ise, % 100 Stator toprak arıza koruma mevcut makinede kontrol edilir. Bunun için ancak 20 Hz-Generatör 7XT33 projeya bağlı olarak DC gerilim ile veya yabancı bir gerilim kaynağıyla (3 x 100 V, 50/60 Hz) beslenmelidir (bakın Bölüm 2.31 Bağlantı şeması). % 100 Stator toprak arıza koruma (Adres 5301 %100 S/T/A-KOR.) ,Röle BLK olarak anahtarlanır. Aşağıdaki ayar parametreleri yol almada ön ayarda kalmalıdır: 5309 PHI I S/T/A = 5310 S/T/A Rps = 5311 Rl-PARALEL = ∞ Ω Cihaza sevk edilen ölçme büyüklükleri US/T/A ve IS/T/A , sadece toprak arıza ölçme değerleri altında (DIGSI de toprak arıza ölçme değerleri kapakçığında) okunabilir: „U S/T/A=“ xx.x V „U20 =“ xx.x V „I S/T/A=“ xx.x mA „I20 =“ xx.x mA Ölçme değerleri U S/T/A ve I S/T/A'in gerçek efektif değerler olduğuna ve sadece generatör hareketsiz durumunda 20 Hz-Büyüklüklere (U20 ve I20) karşılık geldiğine dikkat edilmelidir. Ölçülebilir gerilim, yük direnci RL ile, 20 Hz-Direnç -Bant geçiricinin direnci (RBP yakl. 8 Ω) ile, gerilim bölücü (nGer.Bölücü i.a. 5/2) ile ve sonuncu olarak beslenen 20 Hz-Gerilim ile (U20 Hz-Generatör yakl. 25 V) etkilenir. Değer aşağıdaki gibi tahmin edilir: Akan akım IS/T/A stator toprak kapasitesi ile belirlenir ve çok küçük değerler alır. Cihaz bu değerlerden koruma cihazı taraflı ilgili toprak direncini RS/T/A hesaplar. Primer Toprak direnci RS/T/Ap makine taraflı Sistem Verileri 1 de dönüştürme faktörü ile çarpılan sekonder değerden hesaplanır (Adres 275 R S/T/A Faktörü). Her iki direnç değeri de, ayrıca 20 Hz-Gerilim ve 20 Hz-Akım (ϕS/T/A = ϕU - ϕI) arasındaki faz açısı da işletme ölçüm değerlerinden okunabilir: „R S/T/A=“ xxxx Ω „R S/T/Aprimer=“ xxx.xx kΩ „ϕ S/T/A=“ xx.x° SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 399 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma TEHLİKE Genaratörde çalışmıyor durumunda dahi stator sargısının harici 20 Hz-Ön gerilimi sebebiyle tehlikeli gerilimler mevcut olabilir. Korunan generatörün %1 -% 3 primer anma akımları bulunabileceğinden, aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Stator sargısının harici 20 Hz-Ön gerilimi, henüz işletilmeyen generatörün çalıştırılmasından önce devre dışı (kapatılmalı) bırakılmalıdır. Aşağıdaki adımları takip edin: • Arızasız durumda (RE sonsuz) ölçülen açı kapasitif toprak akımı yüzünden negatif olmalıdır. Bu durum olmazsa, bağlantı akım girişinde döndürülmelidir. Faz açısı „ϕ S/T/A=“ mevcut stator toprak kapasitesi nedeniyle yakl. –90° civarında bulunmalıdır. Böyle değilse, o zaman –90° ya tamamlama yapılır ve PHI I S/T/A = –90° – ϕ S/T/A ayarlanır. Bir gösterge değerinde ör. „ϕ S/T/A=“ –75°, Adres 5309 PHI I S/T/A = –15° ayarlanır. Sonra ölçme değeri yakl. –90° değiştirilir. R S/T/A için görüntülenen değer, arızasız durumda mümkün maksimum değer 9999 Ω almış olmalıdır. Primer toprak direnci R S/T/Ap için maksimum değer, seçilen dönüştürme faktörüne (R S/T/A Faktörü Adres 275) bağlıdır. • Generatör yıldız noktasında bir kısa devre (RE = 0 Ω) yapılandırılır ve ölçülen arıza direncinin („R S/T/A=“) işletme ölçüm değerlerinden okunur. Bu direnç, Adres 5310 altında S/T/A Rps ayarlanır. • Şimdi Açma değerine karşılık gelen (ör. 2 kΩ) primer taraflı bir direnç yapılandırılır. Ölçülen arıza direnci („R S/T/A=“) kontrol edilir. Bu beklenen değerde etkili bir sapmaya neden olursa, S/T/A Rps denkleştirilir ve gerekirse düzeltme açısıyla ince bir ayar (PHI I S/T/A) yapılır. Bundan sonra arıza direnci okunur ve Açma değeri olarak Adres 5303 altında R<< S/T/A AÇMA ayarlanır. Daha sonra primer taraflı arıza direnci uyarı kademesi için (ör 5 kΩ) yapılandırılır ve arıza direncinin („R S/T/A=“) işletme ölçüm değerlerinden okunur. Bu değer Adres 5302 altında R< S/T/A ALARM olarak ayarlanır. • 20 Hz-Generatör için besleme gerilimi kapatılır veya ikili giriş üzerinden bloklanır. „S/T/A 100 Arıza“ mesajı görüntülenir (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Böylece 20 Hz-generatör kesikliği tanınır. Eğer bu mesaj halihazırda işletimde bulunan 20 Hz-generatörde oluşursa, denetim eşiği (Adres 5307 U20 MIN) azaltılır. Bu, çok küçük yük dirençlerinde (< 1 Ω) sözkonusu olabilir. • Son olarak 0 kΩ ile başlayan 1kΩ adımlarla bir ölçme sırası kabul edilir. Düzeltme açısında (PHI I S/T/A Adres 5309) veya Arıza direncinde (S/T/A Rps, Adres 5310) değişiklikler yapılırsa, Açma- (R<< S/T/A AÇMA) ve Uyarı kademesi (R< S/T/A ALARM) için ayar değeri uydurulur. • Yani toprak direnci Uyarı kademesinin (Adres 5302 R< S/T/A ALARM) direncinin % 90'ı civarında düşürülür. Stator toprak arıza akımı, Adres 5303 altında ayarlanan gecikme süresinden sonra T S/T/A ALARM (10,00 s fabrika çıkışında) bir uyarı mesajı „S/T/A 100 Alarm“ verir (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Toprak direnci, açma kademesinin (R< S/T/A ALARM, Adres 5303) koruma cihazı taraflı hesaplanan başlatma değerinin % 90 ına kadar düşürülmeye devam edilir. Koruma Başlatma- ve T S/T/A AÇMA Adres 5305 ( fabrika çıkışında) dan sonra Açma mesajı verir. Test direncini uzaklaştırın. Not Ayarlar bundan sonra sekonder değerlerle yürütülür. Sekonderden primer değerlere dönüşüm hesaplamasında, teorik dönüştürme faktörünün tam doğru olmadığı tespit edilirse, o zaman R S/T/A Faktörü uygun olarak ölçme sonuçlarına uydurulur (dönüşüm formülleri için bakın Bölüm 2.31.2). 400 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Eğer 20 Hz-Generatör 7XT33'den alınacak mesaj „20 Hz-Gerilim eksik“ ikili girişlerden birine yönlendirilir ve bu fabrika çıkışına karşı yapılandırılır, o zaman onun mesajı kontrol edilir. 20 Hz-generatörün besleme gerilimlerini kesin. Geri bildirim „>U20 arıza“ (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Mesaj „S/T/A 100 Arıza“ (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). 20 Hz-generatörün besleme gerilimlerini tekrar devreye sokun. Eğer % 100 Stator toprak arıza korumanın bir ikili giriş üzerinden bloklanması imkanı kullanılırsa, o zaman bunun etkisi kontrol edilmelidir. İkili giriş „>S/T/A 100 BLK“ denetlenir. Geri bildirim „S/T/A 100 BLKdı“. Diğer kontroller işlemekte olan makinede gerçekleşir. Not Rutin testlerde ayrıca Bant geçirici 7XT34 de kontrol edilmek isteniyorsa, o zaman sistem hareketsiz durumda topraklama- veya sıfır noktası transformatörü kısa devre edilir ve daha sonra 20 Hz-Generatör bağlanır. İşletme ölçüm değeri I S/T/A, küçük akım trafosu (ör. 400 A/ 5 A) dönüşüm oranı ile çarpılır. Akan akım 3 A'in üzerinde bulunmalıdır. Akım belirgin şekilde daha düşük ise, bant geçiricinin rezonans frekansı değiştirilir. Kapasitelerin enerjilenmesi veya enerjisi kesilmesiyle daha iyi bir eşleştirmeye erişilir (bakın İşletme talimatları 7XT33 Sipariş No. C53000-B1174-C129). Bunun ardından kısa devre uzaklaştırılır ve işletme değerleri U S/T/A ile temiz bir ayırma kontrol edilir. 3.3.9 DC gerilim-/akım ölçüm devresinin kontrolü Hazırlık DC Gerilim-/DC Akım korumayı (Adres 7201 DC KORUMA) , Röle BLK olarak anahtarlayın. Uygulama alanına göre uygun sistem gerilimi amaçlanan koşullarla değiştirilebilir ve 7UM62 'nin reaksiyonu kontrol edilir. (Adres 7203'deki seçime göre) Sınır geriliminin (Adresse 7204) Aşırı- veya Düşük kalma durumunda „DC Koruma Baş.“ (fabrika çıkışında yapılandırılmamış) gerçekleşir ve sonra T DC = (Adres 7206) Mesaj „DC Koruma AÇMA“ (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Bundan sonra DC gerilim koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır (Adres 7201 DC KORUMA = ON) veya – kullanılmadığı sürece – devre dışı bırakılır (kapalı) (DC KORUMA = OFF). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 401 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.10 Yapılandırılmış İşletim Aygıtları için Açma/Kapama Kontrolleri Komut girişi üzerinden anahtarlama Eğer yapılandırılmış işletme aygıtlarının anahtarlama işlemleri daha önce açıklanan donanım testleri sırasında yapılmamışsa, cihazın dahili kumanda fonksiyonu üzerinden bu şalt teçhizatının açma ve kapama testleri yapılmalıdır. İkili giriş üzerinden cihaza sağlanan kesici konumunun geribildirim bilgisi cihaz göstergesinde görülerek gerçek kesici konumu ile karşılaştırılır. Grafik göstergeli cihazlar için fider kumanda göstergesi üzerinden bunu yapmak daha kolaydır. Anahtarlama yordamı SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları’nda belirtilmiştir. Anahtarlama yetkisi, kullanılan komutların kaynağına karşılık gelecek şekilde ayarlanmalıdır. Anahtarlama modunda, kilitlemeli/normal veya kilitlemesiz/test anahtarlaması olarak seçilebilir. Kilitlemesiz kumanda, ancak güvenlik önlemleri altında yapılabilir. Uzaktan bir kontrol merkezinden kumanda Eğer cihaz sistem arayüzü üzerinden bir uzak kontrol merkezine bağlı ise; ilgili anahtarlama testleri aynı zamanda bu merkezden de kontrol edilmelidir. Bunun için, anahtarlama yetkisinin kullanılan komutların kaynağına karşılık gelecek şekilde ayarlanması gerekir. 3.3.11 Makine ile devreye alma testi Genel bilgiler UYARI Elektrikli bir cihaz üzerinde çalışma konusunda tehlikeli gerilim uyarısı. Bu uyarının dikkate alınmaması, ölüme, ciddi yaralanmalara veya önemli ölçüde maddi hasara sebep olabilir. Sadece tüm güvenlik adımlarını ve önleyici önlemleri alan kalifiye personel bu cihaz üzerinde çalışabilir. Uygulanabilecek tüm güvenlik talimatları ile birlikte bu kullanım kılavuzundaki tüm uyarı ve güvenlik bildirimleri tam olarak bilinmelidir. Cihazın devreye alınmasından önce açma/kapama testleri de yapılması gerekir. Açıklanan testler için ön koşul, anahtarlama işlemlerinin tehlikesiz olarak yapılmasıdır. Bunlar bu nedenle işletme kontrolleri için düşünülmemiştir. UYARI Hatalı primer testlerden kaynaklanan tehlike uyarısı Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Primer testler, ancak, koruma sistemlerinin devreye alınmasını, tesisin işletilmesini ve ilgili güvenlik kurallarını ve yönergelerini (anahtarlama, topraklama vb.) bilen kalifiye personel tarafından yapılabilir. 402 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Güvenlik kuralları Uygulanacak güvenlik kurallarına uymak (ör. VDE 105, VBG4) önkoşuldur. Çalışmaya başlamadan önce „5 Güvenlik kuralı“ na dikkat edilmelidir: • Açmak • Tekrar kapatmaya karşı emniyete almak • Gerilim serbestliği saptamak • Topraklamak ve Kısa devre etmek • Karşılıklı, gerilim altında bulunan bölümü örtmek veya muhafazaya almak Bundan başka şunlara dikkat edin: • Herhangi bir elektrik bağlantısı yapılmadan önce, cihazın topraklaması, doğrudan istasyonun koruyucu toprak iletkenine bağlanmalıdır. • Güç kaynağında ve akım trafoları, gerilim trafoları ve test devreleri bağlantılarında tehlikeli gerilimler mevcut olabilir. • Besleme gerilimi kesildikten sonra bile cihaz üzerinde tehlikeli gerilimler mevcut olabilir; yani (depolama kondansatörleri) hala yüklü olabilir. • Yardımcı besleme gerilimi kesildikten sonra; gerilimi tekrar uygulamadan önce cihazın kalıcı başlangıç koşullarına ulaşması için en az 10s süreyle bekleyin. • Teknik Veriler altında belirtilen (Bölüm 4.1) sınır değerler -test ve devreye alma işlemleri de dahil- asla aşılmamalıdır. TEHLİKE Akım trafolarının sekonder devrelerinin açılması, tehlikeli gerilimlerin oluşmasına yol açar. Aşağıdaki tedbire uyulmaması ölüm, kişisel yaralanma ve ciddi maddi hasarlara yol açabilir. Cihaza giden akım bağlantıları açılmadan önce, akım trafosu sekonder devrelerini kısa devre edin. Eğer akım trafosu sekonder bağlantılarının otomatik kısa devre edilmesini sağlayan bir test şalteri mevcut ise, bunu kısa devre edicinin kontrolünden itibaren „Test“ durumuna getirmek yeterlidir. Tüm sekonder test setini uzaklaştırmak için ölçme büyüklükleri açılmalıdır. İşletme hazırlıkları bitirilmiş olmalıdır. Primer testler generatör ile yapılmalıdır. Program Uygulama Bu genellikle aşağıdaki sıralamada gerçekleşir • Kısa devre testleri • Gerilim testleri • Toprak arıza testleri • Senkronlama • Şebekede yük ölçümleri Aşağıdaki bilgiler bu sırada düzenlenmiştir. Koruma fonksiyonlarının karşılıklı birbilerini etkilememesi için, ilk önce hepsi kapalı olmalıdır (Fabrika çıkışı). Primer testlerde daha sonra arka arkaya etkin açılabilirler. Eğer bir koruma fonksiyonu hiç gerekli olmazsa, o zaman bu projelendirme de mevcut değil olarak ayarlanmalıdır (bakın Bölüm 2.4.2). Bundan sonra 7UM62 'de dikkate alınmaz. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 403 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Birinin mevcut olarak etkin açması projelendirilen koruma fonksiyonunun iki türlü anlaşılmasına sebep olur. Bunun için ayar adresleri ilgili bölümlerde gösterilmiştir. • Koruma fonksiyonu Blok. Röle: Koruma fonksiyonu çalışır ve mesajlar ve (Açma mesajları da) ölçüm değerleri verir. Ancak Açma kumandaları bloklanır ve Açma matrisine iletilmez. • Koruma fonksiyonu ON: Koruma fonksiyonu çalışır ve mesajlar verir. Açma kumandası, koruma fonksiyonu için yapılandırılan açma rölesine gider. Eğer koruma fonksiyonu hiçbir açma rölesine yapılandırılmamışsa, Açma gerçekleşmez. Hazırlık Devreye alma hazırlıkları için aşağıdaki adımlar takip edilir: • Uyartımın direkt bir açması için bir acil anahtarın yapılandırılması • Tüm koruma fonksiyonlarının bloklanması (= Blok. Röle) • Uyartımı açma ile gecikmesiz zamanlı aşırı akım koruma fonksiyonunun generatörün anma akımı dolayına ayarlanması • Gecikmesiz aşırı gerilim koruma fonksiyonunun, uyartıma açma ile kısa devri testi için generatörün anma geriliminin % 30'una ve gerilim testleri için anma gerilimin % 110'una ayarlanması Frekans elle işaretlenmesi Cihaz, koruma fonksiyonlarının daima gerçek frekanslarla uydurulan algoritmalarla çalışabilmesi için dahili bir frekans elle yazılımı sunar. Bununla büyük frekans aralığı ve düşük frekans etkilenmesi anlatılır. Fakat bu şunu şart koşar: Dinamik bir denetim yapmadan önce ölçme büyüklükleri bulunması gereklidir, böylece frekans uyarlama çalışabilir. Eğer bir ölçme büyüklüğü daha önce halihazırda bir başka ölçme büyüklüğü olmadan 0 olarak anahtarlandıysa, cihaz ilk önce frekansı test büyüklüğünden hesaplaması gerektiğinden, ek bir yakl. 120 ms'lik gecikme oluşur. Aynı şekilde, hiçbir ölçme büyüklüğü bulunmadığından hiçbir çıkış sinyali mümkün olmaz. Tabii ki bir kez verilen bir açma komutu en azından yapılandırılmış (TMin AÇMA KOM) en az süre kadar kalır (bakın Bölüm 2.5). Fabrika çıkışı - Önayar Fabrika çıkışında, koruma fonksiyonları devre dışıdır/bağlı değildir. Bunun avantajı herbir fonksiyonun diğer fonksiyonlardan etkilenmeden test edilebilmesidir. Test ve devreye alma için gerekli fonksiyonlar etkinleştirilmelidir. Koruma fonksiyonlarının çalışma aralığı Makine ile devreye alma testlerinde Bölüm 4'e göre koruma fonksiyonlarının çalışma aralığına ve bir ölçme büyüklüğünün yeterli yükseklikte bulunuşuna dikkat edilmelidir. Azaltılmış başlatma değerleri ile test edilmesi durumunda, eğer koruma fonksiyonu çok küçük ölçme büyüklükleri nedeniyle hala bloke durumdaysa, işletim durumu 1'e (= Koruma fonksiyonu aktif) henüz ulaşılmadıysa Ayar- ve Başlatma değerleri arasındaki sapmalar görülebilir (ör. Dengesiz yük uyarı kademesi veya Toprak arıza koruma). Makine ile başlatma değerlerinin testi zaten gerçekleşmediğinden, bu efekt devreye almada rahatsız edici etki göstermez. 404 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma WEB-Browser ile IBS-Tool Devreye almanın desteklenmesi ve rutin testler için 7UM62'de bir WEB-destekli devreye alma aracı sunulmuştur. Bu, tüm mesajların ve ölçüm değerlerinin rahat okunuşuna olanak sağlar. Testler gösterge diyagramının ve seçilmiş karakteristiklerin görselleştirilmesiyle desteklenir. Eğer „IBS-Tool“ ile çalışmak istiyorsanız, „IBS-Tool“ ile ilgili yardımlara da dikkat etmelisiniz. Internet'te (www.siprotec.de) Download Area → Programı altında Web-Monitörü bulabilirsiniz. Browser için gerekli IP-Adresi, PC'nin bağlı olduğu arayüze bağlıdır. Aşağıdaki IP-Adresleri önayarlıdır: • Ön Operatör arayüzüne bağlantı: – IP-Adresi 141.141.255.160 , 7UM62 V4.0 - V4.1 için – IP-Adresi 192.168.2.1 , 7UM62 V4.6 için • Arka Servis arayüzüne bağlantı (Port C): – IP-Adresi 141.143.255.160 , 7UM62 V4.0 - V4.1 için – IP-Adresi 192.168.2.1 , 7UM62 V4.6 için • Arka Sistem arayüzüne bağlantı , eğer Ethernet (Port B): – IP-Adresi 0.0.0.0 ( 7UM62 V4.6 'dan itibaren) IP-Adresini değiştirmek, SIPROTEC 4 Sistem Açıklamalarında /1/ , „Arayüz parametrelerinin SIPROTEC 4 Cihaz için ayarlanması“ altında daha ayrıntılı açıklanmıştır. İmkanların ilk etkilerini anlamak için aşağıda seçilmiş gösterimler tanıtılmıştır. Aşağıdaki şekil akmakta olan akımların göstergesini gösterir. Korunan nesne için pozitif tanımlanan akımlar, hat akımlarını kendi faz açılarının 180° kadarı döndürürler. Hesaplamalar aynı büyüklükte ve faz sırası aynıdır. Böylelikle Taraf 1 ve Taraf 2'de akım bağlantısı problem göstermez. Karşılaştırılabilir bir şekil, Taraf 2'nin Gerilim- ve Akım göstergesi için de mevcuttur. Şekil 3-23 Sekonder ölçülen değerlerin fazör diyagramı– Örnek SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 405 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Diferansiyel korumanın testi için Diferans- ve Tutuculuk akımları karakteristiğe taşınır. Gösterilen karakteristik diferansiyel korumanın ayar değerlerinden hesaplanır. Şekil 3-24 'de, L3 'te bir diferans korumanın tanınabilir olduğu bir besleme durumu temsil edilir. Şekil 3-24 3.3.12 Diferansiyel- ve Sınırlayıcı akımları -makul ölçme büyüklüğü için örnek Akım devrelerinin kontrolü Genel Makine ile akım devrelerinin kontrolü, kablo döşemeye, polariteye, faz sırasına, trafo dönüşüm oranına vb. bağlı olarak akım trafo devrelerinin doğruluğunu garantilemek için, -bağımsız koruma fonksiyonlarının koruma cihazında kontrol edilmesi için değil- yürütülür. Hazırlık Dengesiz yük koruma (Adres 1701) ve Aşırı yük koruma (Adres 1601), Blok. Röle olarak ayarlanır. Gerilimsiz ve topraklı primer sistemde üç kutuplu, anma akımıyla yüklenebilir kısa devre köprüsü (ör. Topraklama ayırıcı) makine klemensi taraflı yapılabilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Hazırlıkların bitirilmesinden sonra tüm akım trafo devrelerinin kontrolü (Koruma, Ölçüm, Sayım vb.) mıknatıslanma ile gerçekleşir. 406 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Test notu Bundan sonra tüm akım trafo devrelerinin kontrolü maksimum % 20 Trafo anma akımı ile gerçekleşir. % 20' nin üzerindeki generatör akımlarıyla testler normalinde dijital koruma için gerekli değildir. Sadece kısa devre karakterinin kabulü için, generatörü devreye almada anma akımı ile çalıştırmak gerekli olabilir. Akım ve Gerilim Değerleri Akımlar, önyüzde görüntü alanında operatör arayüzü üzerinden PC yardımıyla işletme ölçüm değerlerinden okunabilir ve gerçek ölçme büyüklükleriyle karşılaştırılabilir. Önemli sapmalarda akım trafo bağlantıları tam doğru değildir. Faz dönüşü Faz dönüşü yapılandırılan faz sırasına (Adres 271 , Güç Sistemi Verileri 1 altında) uygun olmalıdır, aksi takdirde „Ar. Faz Sırası“ bildirilir. Ölçme büyüklüklerinin fazlarının düzeni kontrol edilir ve gerekirse düzeltilir. I2 akımlarının negatif bileşenleri işletme ölçüm değerlerinden okunabilir. Yaklaşık % 0 olmalıdır. Böyle olmazsa, akım trafo bağlantılarında yer değiştirmeler meydana gelir: Eğer dengesiz yük hat akımlarının yaklaşık 1/3 'ü kadarsa, o zaman akımlar sadece bir veya sadece iki fazda akar. Eğer dengesiz yük, faz akımlarının 2/3'ü kadarsa, o zaman bir akım trafosu polaritesi hatalıdır. Eğer dengesiz yük yakl.faz akımları kadar büyüklükte ise, o zaman iki faz birbiriyle yer değiştirmiştir. Bağlantı hatasının ortadan kaldırılmasından sonra test tekrarlanır. Kısa devre köprüleri uzaklaştırılır. Empedans koruma ölçülür Empedans koruma (Adres 3301), EMPEDANS KOR. = Röle BLK olarak ayarlanır. Gerilimsiz ve topraklı primer sistemde bir üç kutuplu, anma akımıyla yüklenebilir kısa devre köprüsü (ör. Topraklama ayırıcı) blok trafosu arkasında yerleştirilebilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Generatör yavaşça yakl. % 20 Makine anma akımına uyartılır. Test notu Trafo bağlantılarının ve işletme ölçüm değerlerinin kontrolüm için yakl. % 20 Generatör anma akımıyla test yeterlidir. Transformatörün küçük nispi bir kısa devre geriliminde aynı zamanda çok düşük gerilim değerleri oluşur; gerekirse generatör akımı yükseltilmesi talep edilebilir. Sadece empedans korumanın nicel ölçümü için (eğer ör. transformatörün uK 'sı ölçülmesi gerekiyorsa), generatör anma akımıyla test yürütmek gerekli olabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 407 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Koruma cihazı, gerilimlerden ve akımlardan gerilim trafo setinin yerleşim yeri ve kısa devre konumu arasındaki, esas olarak transformatör empedansıyla belirlenen empedansı hesaplar. Reaktanslar ve rezistanslar işletme ölçüm değerlerinden okunabilir. Bu esnada koruma cihazı kendiliğinden cihaz anma akımını 1 veya 5 A olarak dikkate alır. Aşağıda Transformatör-Empedansı hesaplaması: Primer transformatör empedansı: burada uK - rölatif Transformatör-Kısa devre gerilim UN - Transformatör-Anma gerilimi SN - Transformatör-Anma gücü Sekonder değerler olarak: Burada NAT - Akım trafosu dönüşüm oranı NGT - Gerilim trafosu dönüşüm oranı Önemli sapmalarda veya yanlış ön işarette gerilim trafo bağlantıları doğru değildir. Generatörün kapanmasından ve uyartımın giderilmesinden ve kısa devre köprülerinin kaldırılmasından sonra kısa devre testleri biter. Dengesiz yük koruma, Zamanlı aşırı akım koruma, Aşırı yük koruma, Empedans koruma ve Kademe dışı koruma için diğer testler gerekli değildir. Zamanlı aşırı akım koruma ve Empedans koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır 1201: AA I> = ON veya Adres 1401 AA Ip = ON, Adres 3301: EMPEDANS KOR. = ON) ve derhal diğer tüm testler için kısa devre koruma olarak etki eder. Eğer kullanılırsa, Adres 1301 AA I>> = ON, Aşırı yük koruma (Adres 1601: TERMAL AŞIRIYÜK = ON), Dengesiz yük koruma (Adresse 1701: DENGESİZ YÜK = ON) ve Kademe dışı koruma (Adres 3501: K/D KORUMA = ON) etkin olarak anahtarlanır. Yoksa Off olarak ayarlanırlar. 408 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.13 Diferansiyel korumanın kontrolü Hazırlık Esas primer denemelerden önce tekrar, projelendirilen koruma nesnesinin esastakilerle örtüştüğünden, değer eşleştirilmesinin koruma nesnesinin anma akımına bağlı olarak ve primer ana akım trafosunun ve anahtarlama grubu düzeltmesinin doğru olduğundan emin olun. Diferansiyel koruma (Adres 2001) , Röle BLK olarak anahtarlanır veya açma kumandası kesilir. Test yapılandırması uygulama durumuna uygun olarak değişir. Şebeke transformatörlerinde ve Asenkron makinelerde tamamen şebekeden yalıtılmış koruma nesnesinde bir düşük gerilim-test kaynağından akım ile kabul edilmesi için özellikle bir düşük gerilim testi yürütülür (Şekil 325). Test akımı, simetrik test akımından koruma alanı dışında kurulmuş test akımı ile yüklenebilir kısa devre köprüsüyle oluşturulur. Blok transformatörlerde ve Senkron makinelerde testler, makinenin kendisinin test akım kaynağı olarak hizmet ettiği akım akışında yürütülür (Şekil 3-26). Test akımı koruma alanı dışında inşaa edilmiş, kısa süreli generatör anma akımı ile yüklenebilir kısa devre köprüleriyle oluşturulur. Bu durumda makine çalışmasından sonra, ama henüz uyartımlı olmayan durumda, mıknatıslanma akımları yardımıyla, hiçbir akım trafo devrsinin açık veya kısa devre edilmiş olmadığı tespit edilir. Bunun için işletme ölçüm değerleri seçilişr ve arka arkaya tüm işletme akımları sorgulanır. Eğer akımlar ve ölçme doğruluğu çok düşük ise bile, yine de yukarıda anlatılan hatalar genellikle tespit edilir. Devreye alma testleri için akan akım en az % 2 Cihaz anma akımı kadar gereklidir. Şekil 3-25 Düşük gerilim-Akım kaynağı ile akım testi Şekil 3-26 Enerji santralinde akım testi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 409 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Simetrik akım testi 7UM62 Cihazından sunulan işletme ölçüm değerleriyle hızlı bir devreye alma harici araç kullanımı olmadan mümkündür. Ölçülen akımların indislenmesi aşağıdaki gibi olur: I formül işareti arkasında, L ile faz işareti, daha sonra tarafın rakam işareti (yani ör. Trafo sargısı) verilir, ör. IL1T1 Faz L1 'de, taraf 1'de akım. Büyüklük (değer) ölçümü Cihazdan Ölçüm değerleri → Sekonder → İşletme ölçüm değerleri sekonder altında gösterilen akımlar gerçek akan değerlerle karşılaştırılır: IL1T1 = IL2T1 = IL3T1 = IL1T2 = IL2T2 = IL3T2 = Ölçme toleransıyla açıklanamayan sapmalar olduğunda, bir bağlantı hatası veya test kurulumunda hata tespit edilir: • Korunan nesnesi kapatılır (generatör durur) ve topraklanır, • Bağlantılar ve Test kurulumu kontrol edilir ve düzeltme yapılır, • Ölçüm tekrarlanır ve Ölçme değerleri yeniden kontrol edilir. Açı ölçümü Eğer tek tek akımlar kabul edilebilir ise, bundan sonra hemen akımların birbirleriyle açı ilişkileri sorgulanır (ϕIL1T1, ϕIL2T1, ϕIL3T1, ϕIL1T2, ϕIL2T2, ϕIL3T2). Açı farkları herbiri L1 fazına ve Taraf 1'e bağlı olarak verilir. Cihazdan Ölçüm değerleri → Sekonder → Faz açıları altında gösterilen açı, Taraf 1 için kontrol edilir. Tüm açılar IL1T1 ile ilgilidir. Bir saat ibresi yönünde faz dönüşü için yaklaşık aşağıdaki sonuçlar görülür: ϕL1T1 = 0° ϕL2T1 = 240° ϕL3T1 = 120° Eğer açılar birbirini tutmazsa, o zaman Taraf 1'in tek faz akımlarının bağlantısında polarite hatası meydana gelir. • Korunan nesnesi kapatılır (generatör durur) ve topraklanır, • Bağlantılar ve Test kurulumu kontrol edilir ve düzeltme yapılır, • Ölçüm tekrarlanır ve Ölçme değerleri yeniden kontrol edilir. Cihazdan Ölçüm değerleri → Sekonder → Faz açıları altında gösterilen açı, Taraf 2 için kontrol edilir. Tüm açılar IL1T1 ile ilgilidir. Açılar birbirini tutmuyorsa, o zaman Taraf 2'nin tek faz akımlarının bağlantısında polarite hatası ortaya çıkar ve yukarıda Taraf 1 için anlatıldığı gibi davranılır. Korunan nesnesinin farklı tarafları arasındaki akımların açıları öyle tanımlanır ki, aynı fazlı koruma nesnesi ile akan akım 180° açı farkının doğru bağlantısında aynı fazlı akımların her iki ölçme konumunu verir. İstisna: Çapraz diferansiyel koruma; bunda ilgili fazın akımları aynı fazlı olmalıdır. 410 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Anahtar konumunda açı korunan nesnesine ve – Transformatörlerde– anahtarlama grubuna bağlıdır. Bunlar Tablo 3-29'da saat ibresi dönüş yönünde bir faz sırası için listelenmiştir. Görüntülenen açı akım trafosunun bağlantılarının polaritesine hem de yapılandırılan polariteye gelir. Eğer her üç açı olması gereken değerden 180° civarında farklı olursa, bir akım trafo setinin polaritesi doğru olmaz. Bu, testlerle ve gerekirse ilgili sistem parametrelerinin düzeltmeleriyle ortadan kaldırılabilir: Adres 201 Y.N.->NESNE T2 Primer sargı için, Adres 210 Y.N.->NESNE T2 Sekonder sargı için Tablo 3-29 Açı göstergesi korunan nesnesine (üç faz) bağlıdır Korunan nesnesi → Vektör grubu rakamlı transformatör 1) Generatör/Motor ↓ Faz açısı 0 1 2 3 4 5 6 60° 30° 0° 7 8 9 10 ϕL1T2 180° 180° 150° 120° 90° ϕL2T2 60° 60° 330° 300° 270° 240° 210° 180° 150° 120° ϕL3T2 300° 300° 270° 240° 210° 180° 150° 120° 1) 30° 0° 11 330° 300° 270° 240° 210° 90° 60° 30° 0° 90° 330° Açı, eğer üst gerilim tarafı Taraf 1 olarak tanımlı ise, geçerlidir. Yoksa 12–x vektör grubunun açısı geçerlidir (x = ayarlanmış vektör grubu) Diferansiyel- ve Tutuculuk akımları Simetrik testleri tamamlamak için Diferansiyel- ve Tutuculuk ölçme büyüklükleri kontrol edilir. Eğer daha önceki simetrik ölçümlerin geniş ölçüde tüm bağlantı hatalarını ortaya çıkarması gerekiyorsa, eşleştirmede ve vektör grupları atamalarında yanlışlıklar ortadan kaldırılamaz. İşletme ölçüm değerleri altında hesaplanan değerleri okuyabilirsiniz. Diferansiyel- ve Tutuculuk akımları, aynı zamanda korunan nesnenin anma akımı ile ilişkilidir. Eğer test akımlarıyla karşılaştırılacaksa, buna dikkat edilmelidir. Diferansiyel akımların anma değerleri ortaya çıkarsa, aşağıdaki parametreler kontrol edilmelidir: Transformatör korumada: Adresler 241, 249 ve 202 (Uyarlama Sargı 1), 243, 249 ve 211 (Uyarlama ve Vektör grubu Sargı 2); Generatör-/Motor korumada: Adresler 251 ve 252 (Uyarlama Makine-Anma değerleri); Böylece simetrik akım testi tamamlanır. Korunan nesne kapatılır (generatör durur) ve topraklanır, test yapılandırma kaldırılır. Diferansiyel koruma hazırola ayarlanır (Adres 2001: DİF. KORUMA = ON) ve derhal diğer tüm testler için kısa devre koruma olarak etki eder. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 411 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.14 Toprak akımı diferansiyel korumanın kontrolü Hazırlık Primer test ile doğru sistem ana bağlantısı, özellikle de akım trafo bağlantısı, kontrol edilir. Esas primer denemenin, projelendirilen korunan nesnenin gerçeğiyle örtüştüğünden emin olun. Bunun için koruma fonksiyonunun yapılandırılmasında ayar değeri, Sistem Verieri 1'i ve koruma fonksiyonunun kendisini doğrulamalıdır. Test başlangıcından önce, toprak akımı diferansiyel koruma (Adres 2101 STA KORUMA) , Röle BLK olarak anahtarlanır veya açma kumandası kesilir. Primer testler enerji santralı bloklarında, generatörün kendisi ile yürütülür. Transformatörlerde düşük gerilim test kaynağı kullanılır. Testten önce doğru akım trafo bağlantılarının optik kontrolü yapılmalıdır. Not Kısa devre hareketi esnasında (3-kutup kısa devre) toprak akımı diferansiyel korumanın uygulamasında üç akım trafolarının hizmet kimlik kartları (Taraf 1 veya Taraf 2 – toprak adiferansiyel koruma için uygulamanın herbirine göre) kontrol edilir. Bunun için yüzdeli işletme ölçüm değerleri 3I0-1 ve 3I0-2 (DIGSI'de diferansiyel koruma ölçme değerleri kapakçığında) okunabilir. İyi tasarlanan trafolarda değerler sıfır olmalıdır. Sıfırdan sapan değerler, koruma ayarlarında dikkate alınır. Generatörle primer test Test, akım hareketinin tamalanmasında yürütülür. Bunun için koruma en hassas değere ayarlanır. Sıfır bileşen gerilim müsaadesi bloklanır (Adres 2103 STA U0>SÜRME = 0). Test için bir faz topraklanır ve generatör uyartılır (aşağıdaki şekle bakın). Bu sırada test akımı müsaadeli negatif bileşen akımı aşmamalıdır. Bu ör. I2> = % 10 IN,G'da bulunur, o zaman test akımı % 30 IN,G altında kalmalıdır. Diğer taraftan akım düşük omik yıldız noktası topraklaması ile belirlenir. Test için % 10 Generatör anma akımı yeterlidir. Şekil 3-27 Generatörde toprak akımı diferansiyel korumanın testi Harici bir arıza için yüzdeli işletme ölçüm değerleri (Cihazda: Ölçüm değerleri → IDif, ITut) okunur: 412 3I0-1 Taraf 1'in hesaplanan sıfır bileşen akımı 3I0-2 Taraf 2'nin veya ölçülen toprak akımının IEE2 hesaplanan sıfır bileşen akımı (projeye bağlı) I0-DİF Hesaplanan diferansiyel akım I0-Tutu Hesaplanan sınırlama akımı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Her iki sıfır bileşen akım 3I0-1 ve 3I0-2 aynı büyüklükte olmalıdır ve beslenen akıma uygun olmalıdır. Diferans akımı I0-Dif sıfıra yakındır. Sınırlama akımı I0-Tut akan akımın iki katına karşılık gelir. Eğer Diferans- ve Sınırlama akımı aynı büyüklükte ise, o zaman bir akım trafosunda ters bir polarite ortaya çıkar. Çok küçük sapmalar trafo hatasından kaynaklanabilir. Sapmalar ortaya çıkarsa, bağlantı arızası tahmin edilir. Bunun için gerekirse Bağlantı veya Sistem Verileri 1'deki faz akım trafosunun veya toprak akım trafosunun IEE2 akım trafo yıldız noktası ataması değiştirilir. Faz akım trafolarında, ör. diferansiyel koruma gibi başka koruma fonksiyonlarının kullanıldığına dikkat edilmelidir. Ters etkiler kontrol edilmelidir. Akım diferansiyel koruma kontrol edildi ve Taraf 1 ve 2'nin akım trafosu toprak akımı diferansiyel koruma için kullanıldıysa, o zaman yukarıdaki hata oluşmaz. Eğer IEE2-Girişi kullanıldıysa, o zaman bağlantıların ters bir polaritesi mümkün olur. Bağlantı veya Yıldız noktası ataması Sistem Verileri 1'de (Adres 214 TOPR TRM. IEE2) kontrol edilmelidir. Önayara göre Terminal 7 korunan nesneye bitişik olmalıdır. Ölçme değerlerindeki sapmalarda, tahminen ölçme büyüklüklerinin eksik bir uyarlaması ileri gelir. Burada Sistem Verileri 1'de, korunan nesnenin ve trafonun parametreleri kontrol edilir. Önayara göre Terminal 7 korunan nesneye bitişik olmalıdır. Ölçme değerlerindeki sapmalarda, tahminen ölçme büyüklüklerinin eksik bir uyarlaması ileri gelir. Burada Sistem Verileri 1'de, korunan nesnenin ve trafonun parametreleri kontrol edilir. Bunun için aşağıdakiler uygulanmalıdır: • Generatör durdurulur ve topraklanır • Bağlantılar kontrol edilir veya gerekirse düzeltilir veya Sistem Verileri 1'e uyarlanır • Ölçüm tekrarlanır Eğer transformatörde toprak akım diferansiyel koruma kullanılıyorsa, o zaman bir karşılaştırma testi yapılır (aşağıdaki şekle bakın). Ölçüm değeri 3I0-1 bu esnada Taraf 1 ve 3I0-2 toprak akımı IEE2 atanmıştır. Test metodu yukardakiyle karşılaştırılabilir. Test akımında muhakkak generatör taraflı uzun süreli müsaadeli dengesiz yük akımın aşılmadığına dikkat edilmelidir. Yıldız-Açık üçgen anahtarlamada tek kutup arıza generatör taraflı iki kutup arıza olarak oluşur. Şekil 3-28 Transformatörde toprak akımı diferansiyel korumanın testi Sekonder test cihazıyla test Ölçümler her zaman yıldız noktası topraklanmış olan Tarafa bağlı yapılır. Transformatörlerde bir açık üçgen sargı mevcut olmalıdır (d-Sargı veya Denkleme sargısı). Teste dahil olmayan sargı, açık üçgen sargısı sıfır bileşen akım yolunun düşük omik durumunu kendi kendine oluşturduğundan açık kalır. Test yapılandırması uygulama durumuna uygun olarak değişir. Şekiller 3-29 - 3-32 test yapılandırması için şematik örnekler gösterir, Şekil 3-29 'de generatör koruma uygulamaları hakımdir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 413 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma TEHLİKE Primer testler, ancak enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Hayati tehlike gerilimsiz bölümlerde de diğer sistem bölümlerinin kapasitif harici açtırma yoluyla hala mevcuttur! 414 Şekil 3-29 Yıldız-Açık üçgen-Transformatörde sıfır bileşen akım ölçümleri Şekil 3-30 Denkleme sargılı Yıldız-Yıldız-Transformatörde sıfır bileşen akım ölçümleri Şekil 3-31 Bir Zikzak-Sargıda sıfır bileşen akım ölçümü SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-32 Yapay yıldız noktalı bir açık üçgen-sargıda sıfır bileşen akım ölçümü Testler için bir sfır bileşen akım en az cihaz anma akımının % 2'si yüksekliğinde her faz için gereklidir, yani test akımı en az % 6 olmalıdır. Koruma tekrar en hassas başlatma değerine ayarlanır ve sıfır bileşen gerilim müsaadesi etkin değil olarak çalışır. • Test akımını açın • Devredeki test akımıyla değer ölçümü Cihazda: Ölçüm değerleri → IDif, ITut) ölçüm büyüklükleri okunur: 3I0-1 Taraf 1 veya Taraf 2'nin hesaplanan sıfır bileşen akımı (herbir projelendirmeye göre) 3I0-2 Ölçülen toprak akımı IEE2 I0-Dife Hesaplanan diferansiyel akım I0-Tut Hesaplanan sınırlama akımı Her iki sıfır bileşen akım 3I0-1 ve 3I0-2 aynı büyüklükte olmalıdır ve beslenen akıma uygun olmalıdır. Diferansiyel akımı I0-Dif sıfıra yakındır. Sınırlama akımı I0-Tut akan akımın iki katına karşılık gelir. Eğer Diferans- ve Sınırlama akımı aynı büyüklükte ise, o zaman bir akım trafosunda ters bir polarite ortaya çıkar. Çok küçük sapmalar trafo hatasından kaynaklanabilir. Atanan tarafın faz akım trafoları kontrol edilirse, o zaman uygun ölçüm değerleri (Cihaz: Ölçüm değerleri → İşletme ölçüm değerleri sekonder) faz başına herbiri beslenen sıfır bileşen akımın 1/3 'ü. Faz açısı her 3 fazda sıfır bileşen akım ile aynıdır. Sapmalar tespit edilirse,veya bağlantı hatası tahmin edilir (bakın paragraf „Generatörle primer test“) • Test kaynağı ve Korunan nesne enerjisini kesme • Bağlantılar ve Test kurulumu kontrol edilir ve düzeltme yapılır • Ölçüm tekrarlanır Sıfır bileşen gerilim müsaadesi kontrolü Sıfır bileşen gerilim müsaadesi kullanılırsa, bu stator toprak arıza korumanın testinde birlikte kontrol edilmelidir. Toprak arıza durumunda 5841 „STA U0> sürme“ mesajı görünür. Testte, sıfır bileşen gerilimin üç faz gerilimlerden hesaplandığına ve sekonder taraflı faz-faz gerilime (karşılık √3 U0) dönüştürüldüğüne dikkat edilmelidir. Böylece bir açık üçgen sargıdaki aynı değere sahip olunur. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 415 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Aşırı akım ile bloklama Yukarıdaki ölçümler başarı ile yapılır ve ölçülen faz akımları kabul edilebilir ise, o zaman akım ölçümünün doğru çalıştığı varsayılmıştır. Sadece doğru ayar değeri koruma fonksiyonunda (Adres 2102 = STA I> BLKdı) kontrol edilmelidir. Başlatma değerinin kontrolü için sekonder bir test düzeniyle bir akım önerilir (akım trafosu sıkıştırılmamalıdır). • Testlerin tamamlanması için test kaynağı ve korunan nesne tekrar kesilmelidir (veya generatör durdurulur) • Eğer bu testler için parametreler değiştirilmişse, bunları tekrar işletimde talep edilen değerlere ayarlayın. • Toprak akımı diferansiyel koruma toprak arıza koruma testlerinin tamamlanmasından sonra hazırolda bekler şekilde anahtarlanır. 3.3.15 Gerilim devrelerinin kontrolü Genel Makine ile gerilim devrelerinin kontrolü, kablo döşemeye, polariteye, faz sırasına, trafo dönüşüm oranına vb. bağlı olarak gerilim trafo devrelerinin doğruluğunu garantilemek için, -bağımsız koruma fonksiyonlarının koruma cihazında kontrol edilmesi için değil- yürütülür. Trafonun topraklanması Gerilim trafo kontrollerinde özellikle, orada bu sargının topraklaması sadece bir fazda yürütülebildiğinden açık üçgen sargılara dikkat edilmelidir. Hazırlık Gecikmesiz aşırı gerilim koruma fonksiyonu Açma ve Uyartım ile yaklaşık generatör anma geriliminin % 110'una ayarlanır. Frekans koruma (Adres 4201) ve Aşırı uyartım koruma (Adres 4301) , Röle BLK olarak anahtarlanır. Halihazırda uyartılmamış durumda mıknatıslanma gerilimlerinin yardımıyla, tüm kısa devre köprülerinin uzaklaştırıldığı tespit edilir. Test notu Tüm gerilim trafo devrelerinin kontrolü (Koruma, Ölçüm, Sayım vb.) trafo anma geriliminin yaklaşık % 30'u ile gerçekleşir. % 30 anma geriliminin üzerinde generatör gerilimleriyle testler sadece boşa çalışma karakteristiğinin kabulü için gereklidir. Rotor toprak arıza korumanın ölçme devresi denetiminin kontrolü (aşağıya bakın) gerilim devresinin testinde veya senkronlamadan sonra gerçekleşebilir. Büyüklükler Her üç faz gerilimleri işletme ölçüm değerlerinde okunur ve gerçek gerilimlerle karşılaştırılır. Pozitif bileşen sistem U1 gerilimi yaklaşık faz-toprak-gerilimleri için görüntülenen gerilim değerlerine karşılık gelmelidir. Önemli sapmalarda gerilim trafo bağlantıları tam doğru değildir. 416 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Faz sırası Faz sırası yapılandırılan faz sırasına (Adres 271 FAZ SIRASI , Güç Sistemi Verileri 1 altınada) uygun olmalıdır, aksi takdirde „Ar. Faz Sırası“ bildirilir. Ölçme büyüklüklerinin fazlarının düzeni kontrol edilir ve gerekirse düzeltilir. Önemli sapmalarda gerilim trafo devreleri kontrol edilir ve düzeltilir, veya test tekrarlanır. Alternatif olarak gerilimlerin işletme ölçüm değeri pozitif bileşeni U1 de kontrol için kullanılır: U1 ≠ UL-E ise, bir bağlantı hatası olduğu anlaşılır. Akıma bağlı rotor toprak arıza korumanın ölçme devresi denetimi Hassas toprak arıza tespiti rotor toprak arıza koruma olarak kullanılırsa, gerilim hareketinde bu korumanın ölçme devresi denetimi kontrol edilir: • Makine çalıştırılır ve anma gerilimine uyartılır. Gerekirse ölçme fırçaları kapatılır. Stabilizör (sınırlayıcı) 7XR61 üzerinden rotor devresi toprağa karşı öngerilimlenir. Böylece akan toprak akımı IEE toprak arıza ölçüm değerleri altında koruma cihazında okunabilir. Böyle elde edilen değer arızasız işletimde akan kapasitif arıza akımına karşılık gelir. • Ayar değeri IEE< (Adres 5106) bu kapasitif arıza akımının yaklaşık yarısına ayarlanmalıdır. Ayrıca, ayar değerinin IEE> (Adres 5102) bu ölçülen arıza akımının en az iki katına karşılık gelmesi kontrol edilmelidir. Gerekirse ayar değeri düzeltilmelidir. Frekans Frekans koruma fonksiyonelliğinin kontrolü anlık makine dönüş sayısı ve görüntülenen işletme ölçüm değerleri arasındaki kabul edilebilirlik testi ile gerçekleşir. Aşırı uyartım Aşırı uyartım koruma fonksiyonelliğinin kontrolü anlık aşırı akım ve görüntülenen işletme ölçüm değerleri arasındaki kabul edilebilirlik testi ile gerçekleşir. Generatörün durmasından sonra gerilim testleri sona erer. Gerekli Gerilim- ve Frekans koruma fonksiyonları hazırolda bekler şekilde ayarlanır (Adres 4001: DÜŞÜK GERİLİM = ON veya OFF, Adres 4101: AŞIRI GERİLİM = ON veya OFF, Adres 4201: A./D. FREKANS = ON veya OFF, Adres 4301: A. Uyartım KOR. = ON veya OFF). Alt fonksiyonlar uygun sınır ayarlama ile etkisiz şekilde yapılabilir (ör. Frekans f* , fAnma olarak ayarlanır). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 417 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.16 Stator toprak arıza korumanın kontrolü Genel Stator toprak arıza koruma kontrolü metodu, makinenin blok anahtarlamasında veya bara anahtarlamasında şebeke ile bağlı olup olmadığına bağlıdır. Her iki durumda da fonksiyon doğruluğu ve koruma alanı kontrol edilir. Koruma alanı kontrolü için ve gerekirse yük direncinin arıza bastırımı gösterimi için, her testi toprak arıza ile generatör terminalinde (örneğin % 20 generatör anma gerilimi ile) ve toprak arıza ile şebeke alanında yürütmek anlamlıdır. Blok Anahtarlaması Harici bir (üst gerilim taraflı) toprak arızada blok transformatörün kuplaj reaktansı CK bir arıza gerilimi taşırsa, makine taraflı bir artık gerilime yol açar. Böylece bu koruma tarafından makinede bir toprak arıza olarak yorumlanmazsa, uygun boyutlandırılmış bir yük direnci RB ile, yaklaşık yarı başlatma gerilimine karşılık gelen U0> (Adres 5002) bir değer gösterir. Diğer taraftan yük direncinin yol açtığı toprak arıza akımı makine terminal toprak arızasında imkana göre 10 A'i aşmamalıdır. Şekil 3-33 Topraklama transformatörüyle blok anahtarlaması Koruma alanının hesabı Kuplaj kapasitesi CK ve yük direnci RB bir gerilim bölücü oluştururlar; bu sırada RB' makine terminali devresinde dönüştürülen direnç RB dir. Şekil 3-34 418 Eşdeğer devre şeması ve Vektör diyagramı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Kuplaj kapasitesinin reaktansı yük direncinin RB' hesaplanan direncinden çok daha büyük ise, UC ≈ UNO/√3 kullanılabilir (bakın Vektör diyagramı 3-34), UNO/√3 artık gerilimin şebeke gerilim yıldız noktasında tam artıkta olduğu durumda. Aşağıdakiler uygulanır: Topraklama transformatörünün N gerilim dönüşüm oranı ile elde edilir Gerilim bölücü RT ile (500 V/100 V) cihazın girişindeki artık gerilime karşılık gelir: Başlatma değeri U0> artık gerilim için bu arıza geriliminin en az iki katı olmalıdır. Örnek: Şebeke UNO = 110 kV fN = 50 Hz CK = 0,01 µF Gerilim trafosu 10 kV/0,1 kV Topraklama trafosu ü = 36 Yük direnci RB = 10 Ω Ayar değeri olarak 5002 adresinde U0> için koruma alanının % 90'ına karşılık gelen (aşağıdaki şekle bakın) 10 V seçilir. Not Bir sıfır noktası transformatörü kullanımında ü gerilim dönüşüm oranı için ü/3 yerine kullanılır. Sadece bir sargı olduğundan, sonuç aynıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 419 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-35 Toprak arızalarda artık gerilim Makine toprak arızasında kontrol Stator toprak arıza koruma S/T/A KORUMA (Adres 5001) , Röle BLK olarak anahtarlanır. Hassas toprak arıza tespitinin stator toprak arıza koruma olarak kullanılmasından itibaren, bu da 5101 adresinde Röle BLK olarak anahtarlanır. Gerilimsiz ve topraklanmış primer sistemde bir tek fazlı toprak arıza köprüsü makinenin terminal devresinde yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Makine harekete geçirilir ve yavaşça yakl. % 20 UN 'e kadar uyartılır. UE işletme ölçüm değerleri altında okunur ve kabul edilebilirliği kontrol edilir. Eğer açık üçgen sargılı başka gerilim trafoları mevcut ise, burada aynı şekilde UE-Gerilim ölçülmelidir. Koruma alanı S için: Örnek: Generatör gerilimi, başlatma 0,1 x Usek N için Ölçüm değeri UE = 10 V Ayar değeri U0> = 10 V Koruma alanı S = % 90 Cihazın gerilim-girişlerinde gerilimlerin bulunmasından itibaren, arıza durumu belleğinde „Utoprak Lx“ mesajı okunur „Lx“ toprak arızalı fazı gösterir. Makine durur. Toprak arıza köprüsü kaldırılır. 420 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şebeke toprak arızasında kontrol Gerilimsiz ve topraklanmış primer sistemde bir tek fazlı toprak arıza köprüsü blok transformatörün yüksek gerilim tarafına yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Dikkat Test esnasında yüksek gerilim tarafında topraklamayla aynı zamanda transformatörde muhtemel yıldız noktası topraklaması! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. Transformatörde muhtemel bir topraklama test için kesilmelidir Makine harekete geçirilir ve yavaşça % 30 makine anma gerilimine uyartılır. İşletme ölçüm değerlerinden: UE okunur. Bu değer makine gerilimine ekstra yenilenir (Şekil 3-35'de örneğe bakın). Böyle erişilen arıza değeri, hazırlanan emniyet mesafesine ulaşmak için başlatma değerinin maksimum yarısına U0> (Adres 5002) karşılık gelmelidir. Makine durdurulur ve enerjisiz bırakılır. Toprak arıza köprüsü kaldırılır. Blok transformatörün yüksek gerilim tarafının yıldız noktası topraklanmış çalışması gerekliyse, şimdi yıldız noktası topraklaması tekrar oluşturulur. Stator toprak arıza koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: Adres 5001 S/T/A KORUMA = ON. Gerekirse hassas toprak arıza tespiti hazırolda bekler şekilde anahtarlanır, eğer bu stator toprak arıza koruma olarak kullanılırsa: Adres 5101 AA KORUMA Iee> = ON. Bara Anahtarlaması İlk önce doğru akış ve yük teçhizatının verileri kontrol edilir: Zamansal sıralama, zaman sınırlaması vb., ayrıca teçhizatın verileri: Topraklama transformatörü, Yük direncinin değeri (Çekme). Stator toprak arıza koruma (Adres 5001) , Röle BLK olarak ayarlanır. Hassas toprak arıza tespitinin stator toprak arıza koruma olarak kullanılmasından itibaren, bu da 5101 adresinde Röle BLK olarak anahtarlanır. Gerilimsiz ve topraklanmış primer sistemde, makine klemensleri ve kablo damarı dengeli akım trafosu arasında bir tek kutuplu toprak arıza köprüsü yerleştirilir (aşağıdaki şekle bakın) TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 421 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-36 Bara anahtarlamasında toprak arıza Bu testte yük teçhizatında galvanik generatör ile bağlı olan, böyle bir anahtarlama durumu üretilmiş olmalıdır. Sistem koşullarında mümkün değilse, notlar „Yük teçhizatsız yön testi“ paragrafının devamındaki sayfada dikkate alınır. Makine harekete geçirilir ve yavaşça enerjilenir, stator toprak arıza koruma başlayana kadar: Mesaj „U0> başlatıldı“ (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). Aynı zamanda „3I0> başlatıldı“ mesajı görünür (fabrika çıkışında yapılandırılmamış). İşletme ölçüm değerleri UE ve IEE2 okunur. Doğru bağlantıda bu ölçüm değeri Volt olarak makine klemens geriliminin yüzdesine eşit olarak makine gerilimine bağlıdır; gerekirse topraklama trafosunun veya gerilim trafosunun sapmış olan primer anma gerilimi dikkate alınır. Bu değer ayrıca U0> ayar değerine 5002 adresinde karşılık gelir. Ölçüm değeri IEE2 yaklaşık ayar değeri 3I0>'a 5003 adresinde karşılık gelir veya biraz üzerinde olur, ayar değeri U0> ile belirlenen koruma alanı geç başlatma ile düşürülmemesi için. Koruma alanı S için: 422 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Örnek: Generatör gerilimi, başlatma 0,1 x UN için Ölçüm değeri UE Ayar değeri U0> = 10 V Koruma alanı S = % 90 = 10 V Yön belirleme ile Toprak arıza yön belirleme yüzünden, akım- ve gerilim bağlantılarının doğru bağlantısı ve polaritesi kontrol edilir. Makine, başlatma değerinin üzerindeki artık gerilime karşılık gelen bir gerilime enerjilenir. Doğru polaritede „S/T/A AÇMA“ açma mesajı (LED 6 fabrika çıkışında) görünür. Karşı bir deneme yürütülür. Enerjisiz bırakmadan ve makinenin durdurulmasından sonra toprak arıza köprüsü akım trafosu öte yanında (makine tarafından görülen) yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Makinenin tekrar çalışması ve uyartılmasından sonra artık gerilimin başlatma değeri üzerinden „U0> başlatıldı“ 'ya karşılık gelir (LED 2 cihaz başlatmasının toplu bildirimi olarak fabrika çıkışında), ancak „3I0> başlatıldı“ mesajı görünmez ve açma mesajı gerçekleşmez. Ölçme değeri IEE ihmal edilebilir olmalıdır, anma uyartımda hiçbir zaman parametrelenen ayar değerinin 3I0> yarısından daha büyük olmamalıdır. Makine durdurulur ve enerjisi kesilir. Toprak arıza köprüsü kaldırılır. Yük teçhizatı olmadan toroidal akım trafoları yön testi Yüklenme donanımı mevcut değilse ve toprak arıza testi şebeke ile mümkün değilse, aşağıdaki test sekonder tedbirlerle, ama primer simetrik yük akımıyla yürütülebilir. Toroidal akım trafosuna akım bağlantısında bir artık gerilimin oluşması için bir gerilim trafosu (ör. L1) baypas edilir (aşağıdaki şekle bakın). Aynı fazdan akımı sınırlayan bir Z direnci üzerinden bir test akımı toroidal akım trafosu ile gönderilir. Bu esnada akım fazının bağlantı ve yönüne akım trafosu ile dikkat edilir. Eğer rölenin başlatması için akım çok küçük ise, etkisi fazın çok kereli içten geçmeli bağlamayla toroidal akım trafosunu yükseltir. Z için, demeraj akımının sınırlanması için bir direncin daha (yakl. 50 - 100 Ω) seri bağlı olduğu bir direnç (30 500 Ω) veya bir kondansatör (10 - 100 µF) kullanılır . Doğru bağlantıda görüntülenen anahtarlamada bildirimler „U0> başlatıldı“, „3I0> başlatıldı“ ve sonuncu olarak „S/T/A AÇMA“ verilir (LED 6). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 423 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Şekil 3-37 424 Toroidal akım trafolarında yön testi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Holmgreen-Bağlantısında yön testi Holmgreen-bağlantısına akım bağlantısında artık gerilim test için, daha önceki bağlantı gibi aynı şekilde kazanılır. Akım yolu üzerinden sadece, üçgen anahtarlamada bay-pas edilen gerilim trafosunun fazının aynı akımı iletilir. Makine yönünde aktif güçte röle için prensip olarak aynı davranış, yani makine yönündeki toprak arızada kompanze bir şebekede veya bunun tersi gibi, oluşur. Şekil 3-38 Holmgreen-Bağlantısında yön testi İzole bir şebekede test için gerilim bağlantıları reaktif güç akım ölçümü için saklanırsa, o zaman toprak arıza rölesi için ileri yönde endüktif bileşenli güç akışında bir geri yön olacağına (bunun tersine bu yönde toprak arızada olduğu gibi) dikkat edilmelidir. Makine, yön kontrolünün tamamlanmasından sonra durdurulur. Doğru bağlantılar oluşturulur ve tekrar kontrol edilir. Arıza akımı Arıza akımlarının ölçülmesi için üç kutuplu, anma akımı ile yüklenebilir kısa devre köprüsü kesicide kurulur. Makine harekete geçirilir ve yavaşça makine anma gerilimine uyartılır. İşletme ölçüm değeri IEE2 okunur. Bu ölçüm değeri 5003 no'lu 3I0> adresinin ayar değerini belirler. Parametre 3I0> ,toprak arıza akımından yön tespiti için arıza akımına yeterli bir emniyet mesafesi elde etmek için bu ölçüm değerinin yaklaşık iki katı olmalıdır. Bundan sonra ayar değeri U0> ile belirlenen koruma alanının, düşürülmesi gerekip gerekmediği kontrol edilir. Stator toprak arıza koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: Adres 5001 S/T/A KORUMA = ON. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 425 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.17 % 100 Stator toprak arıza korumanın kontrolü Genel % 100 Stator toprak arıza koruma, % 90 Stator toprak arıza koruma ile beraber test edilir. % 100 Stator toprak arıza koruma (Adres 5301 % 100 S/T/A-KOR.) , Röle BLK olarak ayarlanır (eğer henüz yukarıda olmadıysa). Ayrıca korumanın aksesuarları işletimde olmalıdır. Aşağıda denemeler detaylı açıklanmıştır. Toprak arızasız kontrol Makine harekete geçirilir ve maksimum makine gerilimine uyartılır. Koruma başlamaz. Ayrıca işletme ölçüm değerleri kontrol edilir ve efektif akım I S/T/A okunur. Böyle erişilen arıza değeri, hazırlanan emniyet mesafesine ulaşmak için başlatma değerinin maksimum yarısına S/T/A I>> (Adres 5306) karşılık gelmelidir. Makine durdurulur. Makine alanında toprak arızada kontrol 20 Hz-Generatör 7XT33, DC gerilime veya üç faz yabancı gerilim kaynağına bağlanır. Gerilimsiz ve topraklanmış primer sistemde bir tek fazlı toprak arıza köprüsü makinenin terminal devresinde yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Makine harekete geçirilir ve yavaşça (ancak UN/√3) % 90'lık Toprak arıza korumaya ulaşana kadar (Başlatma U0>) uyartılır. % 100-Korumanın direnç kademeleri (Uyarı ve Açma), yerleştirilmiş toprak arızada aralıksız 20 HzGeneratörün besleme gerilimi bağlandıktan sonra karşılık vermelidir. Akım kademesi S/T/A I>> başlatma davranışının kontrolü için işletme ölçüm değerlerinden (yakl. % 10 - % 20 Artık gerilimde) ölçüm değeri I S/T/A okunur. Böyle elde edilen değer yaklaşık seçilen başlatma değerine S/T/A I>> (Adres 5306) karşılık gelmelidir. Böylelikle, % 100 Stator toprak arıza korumanın akım kademesinin, sargının yakl. % 80 - % 90 'lık koruma alanını ayrıca % 100 direnç hesabına kapsaması garantilenir. Şebeke toprak arızasında kontrol Gerilimsiz ve topraklanmış primer sistemde bir tek fazlı toprak arıza köprüsü blok transformatörün yüksek gerilim tarafına yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! 426 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Dikkat Test esnasında yüksek gerilim tarafında topraklamayla aynı zamanda transformatörde muhtemel yıldız noktası topraklaması! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. Transformatörde muhtemel bir yıldız noktası topraklaması test için kesilmelidir Makine harekete geçirilir ve yavaşça % 30 makine gerilimine (maks. % 60) uyartılır. % 100 ve % 90 Stator toprak arıza koruma başlamaz. % 90'lık Stator toprak arıza korumanın gerekli kontrolleri için önceki bölümde „Şebeke toprak arızasında koruma“ paragrafına bakın. % 100 Stator toprak arıza koruma için işletme ölçüm değeri I S/T/A okunur. Bu değer yakl. 1.3-x makine gerilimine ekstra yenilenir. Uygun yenilenen akım başlatma değerinin S/T/A I>> maksimum yarısına (Adres 5306), % 100 Stator toprak arıza korumanın akım kademesinin hazırlanan emniyet mesafesine ulaşması için karşılık gelmelidir. Makine durdurulur ve enerjisi kesilir. Toprak arıza köprüsü kaldırılır. Eğer Blok transformatörün yüksek gerilim tarafının yıldız noktası topraklanmış olarak yürürlükte olacaksa, o zaman yıldız noktası topraklaması tekrar oluşturulur. Eğer 20 Hz-Generatör makine terminal geriliminin trafolarından beslenmesi gerekli ise, o zaman bu işletme durumu veya beslemenin başka bir şekli (ör. pil üzerinden DC gerilim besleme) uzun süreli oluşturulur Eğer artık özel bir testin yürütülmesi gerekmiyorsa, % 100 Stator toprak arıza koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: Adres 5301 %100 S/T/A-KOR. = ON. 3.3.18 Rotor toprak arıza koruma olarak hassas toprak arıza korumanın kontrolü Eğer hassas toprak arıza koruma akıma bağlı rotor arıza koruma olarak yerleştirilecekse, bu koruma fonksiyonu ilk önce 5101 no'lu AA KORUMA Iee> = Röle BLK adresi altında anahtarlanır. Dikkat Bir toprak temassız olmayan anahtarlanmış bir rotor devresi kontrol için eklenmiş bir toprak direncine bağlı olarak bir çift toprak arıza gösterir! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. İzlenen rotor devresinin toprak temassız anahtarlandığı, kontrol için ilave edilen toprak direncinin bir çift toprak arızaya yol açmadığından emin olunur! Hazırlanan açma direncine karşılık gelen bir direnç üzerinden bir toprak arıza benzetilir. Direnç, uyartımlı makinelerde dönen redresör üzerinden her iki ölçme kontak bileziği arasına yerleştirilir, uyartımlı makinelerde kontak bileziği üzerinden bir kontak bileziği ve toprak arasına konur. Makine çalıştırılır ve anma gerilimine uyartılır. Gerekirse ölçme fırçaları kapatılır. Bu esnada hassas toprak arıza korumaya karşılık gelip gelmediği önem arzetmez. Böylece akan toprak akımı IEE toprak arıza ölçüm değerleri altında koruma cihazında okunabilir. Bu ölçülen toprak akımının 5102 no'lu adreste ayarlanan, hassas toprak arıza tespitinin başlatma eşiğine IEE> karşılık geldiği kontrol edilir. Ancak sağlıklı izolasyonda elde edilen arıza akımının çift katı değerinden daha düşük ayarlanmamalıdır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 427 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden diğer kontakt bileziğindeki sonuncu deneme tekrarlanır. Makine durdurulur. Toprak arıza direnci kaldırılır. Hassas toprak arıza tespiti rotor arıza koruma olarak hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: AA KORUMA Iee> = ON , Adres 5101. 3.3.19 Çalışmada rotor toprak arıza korumanın kontrolü Rotor toprak arıza koruma (R, fn) Rotor toprak arıza toprak direnç ölçümüyle Bölüm 3.3'de durmakta olan makinede kontrol edilmiştir. Ölçme devresinin çalışan makine nedeniyle mümkün etkilenmeleri ortadan kaldırmak için, ek bazı işletme testleri önerilir. DİKKAT Bir toprak temassız olmayan anahtarlanmış bir rotor devresi kontrol için eklenmiş bir toprak direncine bağlı olarak bir çift toprak arıza gösterir! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. İzlenen rotor devresinin toprak temassız anahtarlandığı, kontrol için ilave edilen toprak direncinin bir çift toprak arızaya yol açmadığından emin olunur! Bir direnç üzerinden Açma direncinin yakl. % 90'ı büyüklüğünde RE<< AÇMA, Adres 6003) bir toprak arıza yukarıdaki gibi benzetilir. Direnç, uyartımlı makinelerde dönen redresör üzerinden her iki ölçme kontak bileziği arasına yerleştirilir, uyartımlı makinelerde kontak bileziği üzerinden bir kontak bileziği ve toprak arasına konur. Makine yol alır ve anma gerilimine uyartılır. Ölçme fırçaları gerekirse kapatılır. Rotor toprak arıza koruma, Başlatma- ve T-AÇMA-RE<< (10 s fabrika çıkışında) 'den sonra bir Açma mesajı (LED 2 ve LED 1 toplu bildirimler olarak, Cihaz başlatma ve açma için) verir. Toprak arıza sinyalleri altında cihazdan hesaplanan toprak direnci „Re =“ olarak okunur. Uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden diğer kontakt bileziğinde deneme tekrarlanır. Makine durdurulur. Toprak arıza direnci kaldırılır. Rotor toprak arıza koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: ROTOR T/A = ON , Adres 6001. Rotor arıza koruma (1-3 Hz) Rotor toprak arıza koruma Bölüm 3.3'de durmakta olan makinede kontrol edilmiştir. Ölçme devresinin çalışan makine nedeniyle mümkün etkilenmeleri, özellikle uyartım ile ortadan kaldırmak için, ek bazı işletme testleri önerilir. DİKKAT Bir toprak temassız olmayan anahtarlanmış bir rotor devresi kontrol için eklenmiş bir toprak direncine bağlı olarak bir çift toprak arıza gösterebilir! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. İzlenen rotor devresinin toprak temassız anahtarlandığından, kontrol için ilave edilen toprak direncinin bir çift toprak arızaya yol açmadığından emin olunur! 428 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Bir direnç üzerinden Açma direncinin yakl. % 90'ı büyüklüğünde (Adres 6103 RE<< AÇMA) bir toprak arıza yukarıdaki gibi benzetilir. Direnç, uyartımlı makinelerde dönen redresör üzerinden her iki ölçme kontak bileziği arasına yerleştirilir, uyartımlı makinelerde kontak bileziği üzerinden bir kontak bileziği ve toprak arasına konur. Makine yol alır ve anma gerilimine uyartılır. Ölçme fırçaları gerekirse kapatılır. İşletme ölçüm değeri Rtop ve Başlatma sinyali („R/T/A 1-3Hz Baş“) ve T-AÇMA-RE<< 'den sonra (10 s fabrika çıkışında) Açma mesajı („R/T/A 1-3Hz Aç“) kontrol edilir. Direnç yaklaşık % 90 Uyarı kademesine (Adres 6102 RE< UYARI) ayarlanır ve işletme ölçüm değeri „Re =“ okunur, aynı şekilde uyarı mesajı („R/T/A 1-3Hz Uy.“) kontrol edilir. Kuvvetli arızalar uyartım nedeniyle söz konusu olursa, gerekirse yüksek omik ayarlanmış uyarı değeri düşürülür. Arıza direnci sökülür ve işletme ölçüm değerleri, ölçme devresi denetimi „R/T/A1-3Hz açık“ arızasız durumda tekrar kontrol edilir. Spontan ölçme devresi denetimi mesajları gelirse, başlatma eşiği (Adres 6106 Qc <) düşürülür veya denetim etkin değil olarak anahtarlanır. Uyartımlı makinelerde kontakt bileziği üzerinden diğer kontakt bileziğinde başlatma davranışı tekrarlanır. Makine durdurulur. Toprak direnci kaldırılır. Rotor toprak arıza koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır: R/T/A 1-3Hz = ON , Adres 6101. 3.3.20 Sarımlararası korumanın kontrolü Sarımlararası koruma (Adres) 5501 Röle BLK 'e anahtarlanır. Stator sargısının sargı asimetrileri korumanın hassaslığını sınırlandırır. Kritik durum bu esnada iki kutuplu kısa devredir. DİKKAT Anma akımı altında bulunan mevcut önemli kısa devre akımlarında generatör, termal dengesiz yük ile tehlikeye maruz kalır (Negatif bileşen akım)! İlk önce maksimum müsaadeli kısa devre akımı elde edilmelidir. Generatör anma akımı ile uyartılırsa, aşağıdaki negatif sistem akımları hesaplanır: Tek kutuplu kısa devre İki kutuplu kısa devre 100/3 = % 33,3 100/√3 = % 57,7 Örneğin sürekli müsaadeli dengesiz yük akımı % 11 oluyorsa, o zaman aşağıdaki generatör akımları aşılmamalıdır: Tek kutuplu kısa devre İki kutuplu kısa devre % 11/% 33,3 · ING = 0,33 ING % 11/% 57,7 · ING = 0,19 ING 0,3 ING seçilir 0,17 ING seçilir Aynı yüzdeli oran uyartım akımı için de geçerlidir. Kısa devre akımlarını da yürütebilen bir çift kutuplu kısa devre köprüsü, generatör klemenslerine yerleştirilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 429 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Makine müsaadeli uyartıma kadar ulaştırıır ve uyartım akımı aynı zamanda artık gerilim cihazda işletme ölçüm değerleri altında ölçülür. Generatör durdurulur. Kısa devre köprüsü uzaklaştırılır. Ölçülen artık gerilim anma uyartım akımına ekstra yenilenir, harici bulunan kısa devrelerde hatalı başlatma gerçekleşmediğinden emin olunur. Koruma bundan sonra en az anma uyartımındaki arıza değerinin iki katına ayarlanır. Eğer darbe uyartım akımı varsa, arıza gerilimi bu değere ekstra yenilenir. Koruma 1,5-kat Arıza değerine ayarlanır. Korumanın nasıl hassas çalıştığını kontrol etmek için, korunan sargı yumağının bölümü boşa çalışmaya ayrılmada hesaplanır. Bunun için bir kutuplu kısa devre bir faz ve yıldız noktası arasına yerleştirilir. TEHLİKE Primer tedbirler sadece makine dururken enerjisiz, yalıtılmış ve topraklanmış şalt teçhizatı üzerinde yapılmalıdır! Uyartım „Elle“-İşletim'e ayarlanır. Generatör, ancak yukarıda hesaplanan dengesiz yükü (birkutuplu kısa devre) aşmayacak maksimum uyartıma kadar çalıştırılır. Ölçülen artık gerilim işletme ölçüm değerlerinden okunur. Generatör durdurulur. Kısa devre köprüsü uzaklaştırılır. Ölçülen gerilim boşa çalışmaya ayrılma uyartımındaki değere ekstra yükseltilir. Buradan korunan sargı bölümü yüzde olarak çıkarılır: Bu durumda Usar-Gerilimin kısa devre edlen sargıların sayısıyla doğrusal olarak artacağı anlaşılır. Gerçekten de az sarımlı bir sarımlararası bağlantıda artış orana bağlı olarak büyüktür, bu demektir ki, koruma hesaplanana göre daha hassastır. Basitleştirme sebebiyle doğrusal ek ile hesap edilir. Testin tamamlanmasından sonra sarımlararası koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır, yani Adres 5501, S/A KORUMA = ON olarak ayarlanır. 430 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.21 Şebeke ile kontroller Not Koruma bir örnekleme frekansı elle yazılımı yürüttüğünden, testte en az bir gerilim girişinde bir anma frekanslı faz-toprak-gerilim (ör. UL1) beslenir. Doğru bağlantı polaritesinin kontrolü Aşağıdaki test bilgileri bir Senkron generatör için geçerlidir. Generatör çalıştırılır ve şebeke ile senkronlanır. İşletici güç yükseltilir (yakl. % 5 kadar). Aktif güç yüzdeli işletme ölçüm değerlerinde pozitif aktif güç P olarak Anma-Görünür güç SN yüzdeliğinde okunur. Negatif bir aktif güç değeri görüntülenirse, Taraf 2 nin akım trafo seti ile gerilim trafo seti arasındaki yön ataması, Adres 210 (Y.N.->NESNE T2 : EVET/HAYIR) yapılandırılan ifade birbirini tutmaz veya Adres 1108 AKTİF GÜÇ = Generatör veya Motor) isabetli seçilmez. Adres 210 gerekirse değiştirilir. Güç hala doğru değilse, trafo bağlantısında bir hata var demektir (ör. döngüsel faz değişimi): • Trafo hatlarındaki hata (Akım- ve/veya Gerilim trafosu) emniyet kurallarına uyarak kaldırılır, • Test tekrarlanır. Kayıp güçlerin belirlenmesi ve Açı hatası düzeltmesi Ters güç koruma (Adres 3101) ve İleri güç denetimi (Adres 3201) ilk önce Off bırakılır. Motorlarda bu ve aşağıdaki ölçümler gerekli değildir. Generatörün uyartımından bağımsız olarak, yani reaktif güç Q'dan bağımsız olarak kayıp güç gerçek aktif güç olarak pratikte sabittir. Akım- ve Gerilim trafosunun mümkün açı hatası nedeniyle koruma cihazı ancak kayıp gücün farklı değerlerini tanıyabilir ve görüntüleyebilir. Kayıp- ve Reaktif gücün değer çiftleri makine diyagramında apsis için (Aktif güç=Sıfır) paralel doğrular olarak verilmez. Bu nedenle en az üç ölçüm noktası ile sapmalar bulunur ve buradan düzeltme büyüklüğü W0 belirlenir. Açı hatası koruma cihazının dahili giriş akım trafosu nedeniyle üretici tarafından kompanze edilmiştir. Bu test ters güç korumanın “hassas” ayarlamasında önerilir. İşletici güç ayar ventilini hareketle 0'a getirilir. Generatör kayıp gücünü şebekeden alır. Dikkat Generatörün ters gücünün alınmasında aşırı ısınma Türbin işletiminde belirli bir derceye kadar asgari buhar yayılımı (Soğuk etki) türbin kanatlarının aşırı ısınmasına yol açabilir! Bir turbo seti için ters gücün alımı sadece kısa süreli müsaadelidir. Dikkat Generetörün düşük uyartımında kademe dışı tehlikesi oluşabilir! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. Düşük uyartımlı alanda işletim sadece kısa süreli müsaadelidir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 431 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Aşağıdaki adımları takip ediniz: 1. Reaktif güç Q = 0 olana kadar uyartım değiştirilir. Kontrol ölçümü olarak aktif güç P0 ve reaktif güç Q0 ön işarete bağlı olarak okunur ve not edilir (aşağıdaki tabloya bakın). 2. Uyartım yavaşça generatörün anma görünür gücünün % 30'una kadar çıkartılır (aşırı uyartılmış). – Kayıp güç P1 ön işaretle (negatif) işletme ölçüm değerlerinden okunur ve not edilir (aşağıdaki tabloya bakın) – Reaktif güç Q1 ön işaretle (pozitif) okunur ve not edilir (aşağıdaki tabloya bakın). 3. Uyartım yavaşça generatörün anma görünür gücünün yaklaşık % 30'una kadar düşürülür (düşük uyartılmış). – Kayıp güç P2 ön işaretle (negatif) işletme ölçüm değerlerinden okunur ve not edilir (aşağıdaki tabloya bakın). – Reaktif güç Q2 ön işaretle (negatif) işletme ölçüm değerlerinden okunur ve not edilir (aşağıdaki tabloya bakın). 4. Generatör tekrar boşa çalışmaya ayrılma uyartımına getirilir ve durdurma veya istenilen işletim durumu seçilir. Şekil 3-39 Düzeltme açısının W0 belirlenmesi Okunan ölçüm değerleriyle P1 ve P2 bir trafo hatası açı düzeltmesi aşağıdaki gibi yapılır: Ölçülen değer çiftlerinden ilk önce bir düzeltme açısı aşağıdaki formüle göre hesaplanır: Güçler muhakkak okunan ön işaret ile yerleştirilmelidir! Aksi takdirde hatalı sonuç alınır! Bu açı ϕdüz, aynı ön işaret ile yeni düzeltme açısı olarak Adres 204 AT AÇI W0 altında verilir: Ayar değeri AT AÇI W0 = ϕdüz Ters güç korumanın P> GERİ başlatma eşiği için Adres 3102 'de okunan ölçüm değeri P1 ve P2 toplamı oluşturulur ve bundan bir çeyrek negatif işaretle ayarlanır. 432 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Ters güç koruma ölçümü Şebeke ile anahtarlanmış generatörde ters güç oluşur • Ayar ventilleri kapatılması, • Hızlı kapakların kapanması. Ventillerin mümkün sızdırmaları nedeniyle ters güç testleri mümkün olduğunca her iki durum için de yürütülmelidir. Doğru ayarların onaylanması için ters güç ölçümü tekrar yapılır. Bunun için ters güç koruma kendi etkinliğini bildirimler vasıtasıyla kontrol etmek için (Adres 3101) , Röle BLK olarak anahtarlanır. Generatör çalıştırılır ve şebeke ile senkronlanır. Ayar ventilleri kapatılır. İşletme ölçüm değerinden aktif güç için koruma ile ölçülen kayıp güç öğrenilir. 50 bu değerin % 50'si ayar değeri olarak ters güç koruma için seçilmelidir. İşletici güç tekrar yükseltilir. Başka bir testte Hızlı kapama kriterleri kontrol edilir. Koşul, ikili girişin „>Durd. Valfi Aç“ doğru yapılandırılmasıdır ve hızlı kapama kriterleri (Hızlı kapama ventilinde basınç denetleyici veya sınır anahtarı tarafından) kumanda edilmesidir. Hızlı kapama kapanır. İşletme ölçüm değerinden aktif güç için koruma ile ölçülen kayıp güç öğrenilir. Eğer bu değer kapalı ayar ventilli ters gücünden beklenilenden daha küçük ise, o zaman bu değerin % 50'si ters güç koruma için ayar değeri olarak kullanılır. Makine ters güç korumanın anahtarlanmasıyla durdurulur. Ters güç koruma (Adres 3101) ve, eğer kullanılıyorsa, ileri güç denetimi (Adres 3201) ON anahtarlanır. Düşük uyartım korumanın kontrolü Tespit edilen ve ters güç koruma yüzünden Adres 204 altında yapılandırılan açı hata düzeltmesi W0 düşük uyartım koruma için de etkindir. Bu bölümde ,reaktif güç ölçüm değerlerinin okunması ve böylece yön tespiti ile bu ölçüm büyüklüğü için uygulanabilirlik kontrolü gerçelşeştirilir. Diğer kontroller gerekli değildir. Eğer buna rağmen ek bir yük noktası ölçümüyle bir yön kontrolü yürütülmesi gerekiyorsa, aşağıda belirtildiği gibi davranılır. Dikkat Generatörün düşük uyartımında kademe dışı tehlikesi oluşabilir, özellikle de daha yüksek aktif güç vermede ! Aşağıdaki tedbire uyulmaması hafif kişisel yaralanmalara veya maddi hasara yol açabilir. Düşük uyartımlı alanda işletim sadece kısa süreli müsaadelidir. Yük ile kontrol için düşük uyartım koruma (Adres 3001) , Röle BLK olarak ayarlanır. Doğru çalışma şekli herhangi bir yük noktasının aşırı uyartımda ve bundan sonra düşük uyartımda harekete geçirilmesiyle kontrol edilmesidir. İlgili ölçüm değerlerinin koruma cihazından okunması ile ve kontrol tekniğinin ölçüm değerleriyle karşılaştırılmasıyla uygulanabilirlik kontrolü gerçekleştirilir. Düşük uyartım koruma (Adres 3001) , ON olarak anahtarlanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 433 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Not Eğer kapasitif yük ile işletim mümkün değilse, yük noktaları düşük uyartımda trafo polaritasinin parametre değişikliği ile (Adres 210) çalıştırılabilir. Düşük uyartım korumanın karakteristikleri böylelikle sıfır noktasında yansır. Bu esnada, ters güç korumanın OFF olarak anahtarlanması gerektiğine (Adres 3101), orada kendi karakteristiği motorsal alandan generatörsel alana yansıdığına dikkat edilmelidir! Koruma cihazı işletme ölçüm değerleri ile her yük noktasını gösterdiğinden, düşük uyartım sınırlama karakteristiği çalışması gerekli değildir. Zamanlı aşırı akım korumada yön fonksiyonunun kontrolü Bağlantı polaritesinin kontrolünde ok yön tanımlaması ile koruma cihazında koruma fonksiyonunun yönü I>> (Bölüm 2.9) tam olarak belirlenir. Generatör aktif güç verirse (İşletme ölçüm değeri P pozitiftir) ve Adres 1108 AKTİF GÜÇ , Generatör'de bulunuyor ise, o zaman şebeke ileri yönde bulunur. Yer değiştirmeleri önlemek için, düşük yük akımıyla bir kontrol önerilir. Bunun için aşağıdakiler uygulanmalıdır: • yönlü aşırı akım kademesi 1301 AA I>> , Röle BLK olarak ve başlatma eşiği I>> (Parametre 1302) en hassas değere ayarlanır (= 0,05 A 1 A bir anma akımında , veya 0,25 A 5 A bir anma akımında ). • Yük akımı (omik, veya omik endüktif) başlatma eşiği üzerinden yükseltilir ve başlatma bildirimlerinin görünmesinden sonra (No. 1801 - 1803) ,1806 „I>> ileri“ ve 1807 „I>>geriye doğru“ bildirimleri sorgulanır. • Görüntülenen faz yönü istenilen (olmalı) fonksiyon ile (Ayar değeri ve Adres 1304 Faz Yönü) karşılaştırılır. Standart uygulamalarda, terminal taraflı akım trafosu Adres 1304 Faz Yönü geri yönde bulunmalı ve bildirim olarak „I>> ileri“ (No. 1806) görünmelidir. • Başlatma eşiği 1302 no'lu adreste tekrar orjinal değerine ve koruma fonksiyonu Adres 1301 AA I>> , ON olarak ayarlanmalıdır. 434 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma Hassas toprak akımı korumanın IEE-B kontrolü Hassas toprak akımı koruma IEE-B, 5401 adresi altında Röle BLK olarak anahtarlanır. Duran Generatörde dalga akım trafosunun denetim sargısı üzerinden bir akım (Yükseklik ayrıca denetim sargılarının sayısından belirlenir) beslenir ve korumanın başlatması olağan ayar değeriyle (denetleme akımı değerin iki katı olmalı) denetlenir. Burada öncelikle bağlantı denetimi ve koruma başlatmasının ek kontrolü ayrıca doğru yapılandırma sözkonusudur (Sinyalleşme). Aşağıdaki primer deneme devreye alma „Senkronlamanın“ tamamlanmasından sonra yürütülür. Aşağıdaki adımlar takip edilir: • Generatör şebeke ile senkronlanır ve yüklü çalıştırılır • İşletim programı DIGSI üzerinden bir arıza kaydı başlatılır ve SIGRA ile hüküm süren frekans bileşeni belirlenir. Bunun için bağlantıya bağlı olarak arıza kaydı izi girişten Iee1 veya Iee2 değerlendirilir. Herbir sonuca göre ilgili ölçme davranışı 5406 no'lu adres altında ayarlanır. Gerekirse her 3 varyasyon (Temel, 3. Harmonik veya 1. ve 3. Harm.) test edilebilir ve sonrasında korumada yöntem en iyi sonuçla seçilebilir. • Ölçme yönteminin ayarlanmasından sonra arıza akımı işletme ölçüm değerlerinden okunabilir. • Koruma eşik değeri arıza akımının bir güvenlik faktörüyle (minimum 1,5) çarpılmasıyla hesaplanır ve bunun akabinde korumada ayarlanır (Adres 5402). • Korumanın bu akımda başlatmadığı kontrol edilir. Gerekirse farklı uyartım durumları yürütülür. • Çalışan generatörde bir test direnci (0 - 30 Ω) bir kontakt bileziği üzerinden yatak yakınında generatör silindiri ve toprak arasına bağlanır. Direnç değeri korumaya karşılık gelene kadar azaltılır. Başlatmanın „Takırdamalarında“ durma süresi 5407 no'lu adres altında biraz uzatılır. Bu süre ancak bir saniye aşılmamalıdır. Testin tamamlanmasından sonra hassas toprak akımı koruma hazırolda bekler şekilde anahtarlanır, yani Adres 5401 , = ON olarak ayarlanır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 435 Montaj ve Devreye Alma 3.3 Devreye Alma 3.3.22 Test Amaçlı Osilografik Kayıtlar Oluşturma Genel Koruma rölesinin demeraj süreçleri sırasında bile güvenirliliğini doğrulamak için, devreye alma prosesini tamamlamak için kapatma testleri uygulanabilir. Osilografik kayıtlar, koruma rölesi davranışı hakkında maksimum bilgi sağlar. Koşul Koruma fonksiyonunun başlatması ile arıza kayıtlarının saklanabilmesine ilaveten; 7UM62 yazılım programı DIGSI, seri arayüz veya bir ikili giriş üzerinden cihaza komutlar verilerek de aynı osilografik veriler elde edilebilir. Sonuncusunda, bu bilgi ''>DalgaYak.Tet.'' bir ikili girişe atanmalıdır. Osilografik kayıt tetiklemesi, o zaman örneğin korunan teçhizatın devreye alınması sırasında bu ikili giriş enerjilenerek yapılır. Harici bir tetikleme ile (yani, bir koruma başlatması olmaksızın) başlatılan bir osilografik kayıt, cihaz tarafından normal arıza kayıtı olarak işlenir. Her bir ölçme kayıt başlatma sırasında, atamanın uygun şekilde yapılmasını sağlayan ayrı bir kayıt numarasıyla yeni bir kayıt oluşturulur. Ancak harici olarak tetiklenen bu tür kayıtlar, gerçek bir şebeke arıza olayı olmadığı için, ekranda arıza ihbar kayıtlarında listelenmez. Test ölçümü kaydını başlatma DIGSI ile bir test ölçümü kaydını başlatmak için, pencerenin sol tarafındaki Test’i tıklayın. Listeden Osilografik kayıtlar'ı çift tıklayın. Şekil 3-40 DIGSI ile osilografik kaydı tetikleme – Örnek Osilografik kayıt derhal başlatılır. Arızanın kaydı sırasında durum çubuğunun sol kısmında bir bildirim görünecektir. İlave olarak, çubuklu kısımda, işlem ilerleme durumu da gösterilir. Osilografik kayıtları görüntülemek ve bunları çözümlemek için SIGRA veya Comtrade Viewer programı gerekir. 436 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Montaj ve Devreye Alma 3.4 Cihazın Son Hazırlıkları 3.4 Cihazın Son Hazırlıkları Klemens vidalarını sıkın. Tüm klemens vidaları — kullanılmayanlar da — yerlerine tam olarak oturmalıdır. DİKKAT İzin Verilmeyen Sıkma Torkları Bu uyarının dikkate alınmaması, ölüme, yaralanmalara veya önemli ölçüde maddi hasara sebep olabilir. Müsaade edilen sıkma tork değerleri aşılmamalıdır; aksi takdirde bağlantı telleri kopabilir veya terminal bölmeleri hasar görebilir! Eğer testler sırasında bazı ayarlar değiştirilmiş ise, ayar değerleri yeniden kontrol edilmelidir. Özellikle yapılandırma parametreleri ile devreye alınan sistem verileri, kontrol ve yardımcı fonksiyonların doğru olarak ayarlandığını kontrol edin (Bölüm 2, Fonksiyonel Kapsam). Gerekli bütün fonksiyonlar ON devreye alınmış olmalıdır. Cihaz ayar değerlerinin bir kopyasını bir PC'de saklayın. Cihazın dahili saatini kontrol edin. Saatin otomatik olarak eşlenmemesi durumunda, eğer gerekliyse, saati ayarlayın/sistem saatine eşleyin. Bununla ilgili bilgiler SIPROTEC 4-Sistem Açıklamaları'nda görülebilir/1/. İhbar arabellekleri ANA MENÜ → İhbarlar → Ayar/Reset altında sıfırlayın. Bu sayede sonraki bilgiler, sadece gerçek olay ve durumlara ilişkin bilgileri içerecektir (bakın /1/). İstatistik sayaçları da aynı seçimde çıkış değerlerine resetlenmelidir.(Ayrıntılı bilgi için SIPROTEC 4-Sistem Açıklamalarına bakın /1/). Ölçülen işletme değerlerine ait sayaçları (örneğin, eğer mevcutsa çalışma sayaçlarını), Ana Menü → Ölçme değerleri → Ayar/Reset altında resetleyin. Varsayılan ayarlara dönmek için (eğer gerekliyse birkaç defa) ESC tuşuna basın. Şimdi göstergede olağan değerler (Örneğin ölçülen işletme değerleri) görünecektir. Cihazın ön kısmındaki görüntüleri silmek için LED tuşuna basın, böylece sonraki bu bilgiler sadece gerçek sonuçlar ve durumlar üzerinden iletilir. Silme işlemi yapıldığında, enerjili durumdaki çıkış röleleri de bırakır. LED’ lerin sonraki gösterimleri sadece gerçek olaylara ve durumlara ilişkin olacaktır. LED tuşuna basılması aynı zamanda bir LED testinin yapılmasını da sağlar; Bu durumda bütün LED’ler yanmış olmalıdır.Yanan her hangi bir LED, gerçek koşulları gösterecektir. Yeşil „RUN“ LED'si yanık olmalıdır, kırmızı „ERROR“ LED'si de sönük olmalıdır. Eğer bir test şalteri mevcut ise, bu çalışma durumunda anahtarlanmış olmalıdır. Cihaz artık işletime hazırdır. ■ SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 437 Montaj ve Devreye Alma 3.4 Cihazın Son Hazırlıkları 438 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4 Bu bölümde, SIPROTEC 4 cihazı 7UM62’nın ve bağımsız fonksiyonlarının -hiçbir koşulda aşılmaması gereken sınır değerleri de dahil olmak üzere- teknik verileri sunulmaktadır. Maksimum fonksiyonel kapsamına göre elektriksel ve fonksiyonel verilerin ardından boyut çizimlerine ilişkin mekanik ayrıntılar verilmiştir. 4.1 Genel Cihaz Verileri 441 4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (ANSI 50, 51 67) 454 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) 455 4.4 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) 460 4.5 Negatif Bileşen (Dengesiz Yük) Koruma (ANSI 46) 462 4.6 Yol Alma AA koruma (ANSI 51) 464 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) 465 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) 468 4.9 Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma (ANSI 87GN,TN) 472 4.10 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 473 4.11 Ters Güç Koruma (ANSI 32R) 474 4.12 Aktif İleri Güç Denetimi (ANSI 32R) 475 4.13 Empedans Koruma (ANSI 21) 476 4.14 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 478 4.15 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 480 4.16 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 482 4.17 Frekans Koruma (ANSI 81) 483 4.18 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) 484 4.19 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) 486 4.20 Gerilim Vektörü Atlaması 487 4.21 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) 488 4.22 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 489 4.23 %100 Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harm. (ANSI 27/59TN 3ncü Harm.) 490 4.24 20 Hz Voltaj Enjeksiyonlu %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G-%100) 491 4.25 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) 492 4.26 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) 493 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 439 Teknik Veriler 4 440 4.27 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 494 4.28 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas RotorToprak Arıza Koruma 496 4.29 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 497 4.30 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) 498 4.31 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 499 4.32 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 500 4.33 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 501 4.34 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama 502 4.35 Eşik denetimi 503 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) 504 4.37 Yardımcı Fonksiyonlar 509 4.38 Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları 515 4.39 Boyutlar 517 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.1 Analog Girişler ve Çıkışlar Akım Girişleri Anma Frekansı fN 50 Hz veya 60 Hz Anma Akımı IN 1 A veya 5 A Toprak akım, hassas IEE ≤ 1,6 A Doğrusallık aralığı (ayarlanabilir) Faz ve Toprak yolu başına Güç Tüketimi - IN = 1 A için yakl. 0,05 VA - IN = 5 A için yakl. 0,3 VA - Duyarlı toprak arızası tespiti için 1 A yakl. 0,05 VA Akım yolunun yüklenme kapasitesi - termal (efektif) 100 · IN 1 s için 30 · IN 10 s için 4 · I N sürekli - Dinamik (tepe değeri) 250 · I N (yarım-çevrim) Duyarlı Toprak Arızası Tespiti için Aşırı Yüklenme Kapasitesi IEE 300 A 1 s süreyle - termal (efektif) 100 A 10 s süreyle 15 A sürekli - Dinamik (tepe değeri) 750 A (yarım-çevrim) Gerilim Girişleri Sekonder anma gerilimi 100 V - 125 V Ölçme Aralığı 0 V - 200 V Yük 100 V için yakl. 0,3 VA Gerilim Aşırı Yüklenme Kapasitesi - termal (efektif) 230 V sürekli Transdüser girişleri Ölçme Aralığı –10 V - +10 V veya –20 mA - +20 mA DC Gerilimde giriş direnci yakl. 1 MΩ DC akımda giriş direnci yakl. 10 Ω Gerilim girişi olarak aşırı yüklenebilme 60 V– sürekli Akım girişi olarak aşırı yüklenme kapasitesi 100 mA– sürekli SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 441 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri Analog Çıkış (İşletim ölçüm değerleri için) Anma Aralığı 4.1.2 0 – 20 mA– veya 4 – 20 mA– Çalışma Aralığı 0 – 22,5 mA– veya 4 – 22,5 mA– Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ ve/veya „D“, 9-pin D-altminyatür dişi konektör Çıkma tip montajı kasası bağlantı Konsol kutusunun alt ve/veya üst kısmında maks. yük 350 Ω Yardımcı Gerilim DC Gerilim Dahili AC/DC dönüştürücü üzerinden Gerilim Besleme Anma yardımcı DC gerilim UH– 24/48 V– 60/110/125 V– Müsaade edilen gerilim aralıkları 19 - 58 V– 48 - 150 V– Anma yardımcı DC gerilim UH– 110/125/220/250 V– Müsaade edilen gerilim aralıkları 88 - 300 V– Bindirilmiş AC kırışıklık gerilimi, Tepeden tepeye, IEC 60255-11 Yardımcı gerilimin % ≤ 15’i Güç 7UM621 normal koşullarda yakl. 5,5 W 7UM622 yakl. 5,7 W 7UM623 yakl. 8,1 W 7UM621 enerjili yakl. 12,5 W 7UM622 yakl. 14,6 W 7UM623 yakl. 14,6 W ≥ 50 ms U ≥ 48 V– (UH,N = 24/48 V) için Arızada-/Kısa-devrede köprüleme süresi ≥ 50 ms U ≥ 110 V– (UH,N = 60...125 V) için ≥ 20 ms U ≥ 24 V– (UH,N = 24/48 V) için ≥ 20 ms U ≥ 60 V– (UH,N = 60...125 V) için AC Gerilim Dahili AC/DC dönüştürücü üzerinden Gerilim Besleme Güç kaynağı anma AC gerilimi UH~ 115 V~ (50/60 Hz) 230 V~ (50/60 Hz) Müsaade edilen gerilim aralıkları 92 - 132 V~ 184 - 265 V~ normal koşullarda yakl. 5,5 VA Güç 7UM621 7UM622 yakl. 5,5 VA 7UM623 yakl. 5,5 VA 7UM621 enerjili 7UM622 442 yakl. 13 VA yakl. 15 VA 7UM623 yakl. 13 VA Güç kaynağı arızası/ kısa-devresi için köprüleme süresi ≥ 200 ms SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.3 İkili Girişler ve Çıkışlar İkili Girişler Alt modelleri Miktar 7UM621*- 7 (yapılandırılabilir) 7UM623*7UM622*- 15 (yapılandırılabilir) Anma gerilim aralığı 24 V– - 250 V–, iki kutuplu Akım tüketimi, enerjili yakl. 1,8 mA, çalışma geriliminden bağımsız Anahtarlama Eşikleri Köprülerle ayarlanabilir Anma gerilimleri için 24/48/ 60/110/125 V– Uenerjilenme ≥ 19 V– Ubırakma ≤ 10 V– Anma gerilimleri için 110/125/ 220/250 V– ve 115/230 V~ Uenerjilenme ≥ 88 V– Ubırakma ≤ 44 V– Anma gerilimleri için 220/250 V– ve 115/230 V~ Uenerjilenme ≥ 176 V– Ubırakma ≤ 88 V– Maksimum kabul edilebilir gerilim 300 V– Giriş darbe süzgeci 220 V’ta 220 nF bağlama kondansatörü, toparlanma süresi > 60 ms SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 443 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri Çıkış Rölesi Sinyal/Komut Röleleri 1) (ayrıca Ek A.2’de özet planlarına bakın A) Miktar: Sipariş biçimine göre (atanabilir) 7UM621*- 12 (herbir 1 N/A Kontağa, 3 N/K Kontak opsiyonel olarak) 7UM623*7UM622*- 20 (herbir 1 N/A Kontağa, 4 N/K Kontak opsiyonel olarak) 1 Canlı kontak (N/K Kontak veya N/A Kontak opsiyonel olarak) Anahtarlama kapasitesi KAPAMA 1000 W/VA KESME 30 VA 40 W omik 25 W/VA L/R ≤ 50 ms de Anahtarlama Gerilimi 250 V Kontak başına müsaade edilen akım (sürekli) 5A Kontak başına müsaade edilen akım (kapama ve taşıma) 30 A 0,5 s için (N/A kontak) Ortak yol üzerinde toplam akım 5 A sürekli 30 A 0,5 s için 1 ) Aşağıdaki anma değerlerle UL-listeli: AC 120 V Pilot kullanım, B300 AC 240 V Pilot kullanım, B300 AC 240 V 5 A Genel Amaçlı DC 24 V 5 A Genel Amaçlı DC 48 V 0.8 A Genel Amaçlı DC 240 V 0.1 A Genel Amaçlı AC 120 V 1/6 hp (4.4 FLA) AC 240 V 1/2 hp (4.9 FLA) LED’ler Miktar 444 RUN (yeşil) 1 ERROR (kırmızı) 1 LED (kırmızı), yapılandırılabilir 14 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.4 İletişim Arayüzleri Operatör Arayüzü Bağlantı Ön yüzde, yalıtılmamış, RS232 PC bağlantısı için 9-pin D-altminyatür dişi konektör Çalışma DIGSI ile İletim hızı min. 4 800 Baud - 115 200 Baud Fabrika Ayarı: 38 400 Baud; Eşlik: 8E1 Azami iletim mesafesi 15 m Servis / Modem Arayüzü Bağlantı Veri aktarımı için yalıtılmış arayüz Çalışma DIGSI ile İletim hızı min. 4 800 Baud - 115 200 Baud Fabrika Ayarı: 38 400 Baud; Eşlik: 8E1 Gömme tip pano için bağlantı Arka pano, montaj konumu „C“, 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı Alt kısımda kasada; Koruyucu ekranlı veri kablosu Test gerilimi 500 V; 50 Hz Azami iletim mesafesi 15 m Azami iletim mesafesi 1000 m RS232/RS485 sipariş edilen sürüme göre RS232/RS485 RS232 RS485 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 445 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri Sistem Arayüzü IEC 60870-5-103 RS232/RS485 Sipariş edilen sürüme göre Bir kontrol uçbirimine veri aktarımı için yalıtılmış arayüz Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı Alt kısımda kasada Test gerilimi 500 V; 50 Hz İletim hızı min. 4 800 Baud, maks. 115 200 Baud Fabrika Ayarı 38 400 Baud Azami iletim mesafesi 15 m Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı Alt kısımda kasada Test gerilimi 500 V; 50 Hz İletim hızı min. 4 800 Baud, maks. 115 200 Baud Fabrika Ayarı 38 400 Baud Azami iletim mesafesi maks. 1000 m FO konnektör tipi ST-Konektör Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ RS232 RS485 Fiber-optik (FO) Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için Optik dalga uzunluğu λ = 820 nm Lazer sınıfı 1 EN 60825-1/-2’ye göre 50/125 μm’lik cam fiber veya 62,5/125 μm’lik cam fiber kullanılarak Müsaade edilen optik sinyal zayıflaması maks. 8 dB, 62,5/125 μm’lik cam fiber ile Azami iletim mesafesi maks. 1500 m Karakter eylemsiz durumu Seçilebilir; fabrika ayarı „Sönük“ Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ Profibus RS485 (DP) Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için 446 Test gerilimi 500 V; 50 Hz İletim hızı 12 MBd’a kadar Azami iletim mesafesi 1000 m ≤ 93,75 kBaud için 500 m ≤ 187,5 kBaud için 200 m ≤ 1,5 kBd için 100 m ≤ 12 kBaud için SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri DNP 3.0 RS485 Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için Test gerilimi 500 V; 50 Hz İletim hızı 19 200 Baud’a kadar Azami iletim mesafesi maks. 1000 m Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“, 9-pin D-alt minyatür dişi konektör MODBUS RS485 Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için Test gerilimi 500 V; 50 Hz İletim hızı 19 200 Baud’a kadar Azami iletim mesafesi maks. 1000 m FO konektör tipi ST-Konektör tek buklaj / çift buklaj FMS: sipariş sürümüne bağlı; DP: sadece çift buklaj mevcut Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ Profibus FO (DP) Çıkma tip pano montajı kasası Ayrı elektrik/optik çevirici ile birlikte alt için kısımdaki konsol kasasında Profibus RS485’li sürümü kullanın İletim hızı bis 1,5 MBaud’a kadar önerilir > 500 kBaud Optik dalga uzunluğu λ = 820 nm EN 60825-1/-2’ye göre Lazer Sınıfı 1 50/125 μm’lik cam fiber veya 62,5/125 μm’lik cam fiber kullanılarak Müsaade edilen optik sinyal zayıflaması maks. 8 dB, 62,5/125 μm’lik cam fiber ile Azami iletim mesafesi maks. 1500 m DNP 3.0 FO FO konektör tipi ST-Konektör Alıcı/Verici Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ Çıkma tip pano montajı kasası Ayrı elektrik/optik çevirici ile birlikte alt için kısımdaki konsol kasasında Profibus DNP 3.0 RS485’li sürümü kullanın SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 İletim hızı 19 200 Baud’a kadar Optik dalga uzunluğu λ = 820 nm EN 60825-1/-2’ye göre Lazer Sınıfı 1 50/125 μm’lik cam fiber veya 62,5/125 μm’lik cam fiber kullanılarak Müsaade edilen optik sinyal zayıflaması maks. 8 dB, 62,5/125 μm’lik cam fiber ile Azami iletim mesafesi maks. 1500 m 447 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri MODBUS FO FO konektör tipi ST-Konektör Alıcı/Verici Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ Çıkma tip pano montajı kasası Ayrı elektrik/optik çevirici ile birlikte alt için kısımdaki konsol kasasında MODBUS RS485’li sürümü kullanın Analog çıkış modülü (elektriksel) İletim hızı 19 200 Baud’a kadar Optik dalga uzunluğu λ = 820 nm EN 60825-1/-2’ye göre Lazer Sınıfı 1 50/125 μm ’lik cam fiber veya 62,5/125 μm’lik cam fiber kullanılarak Müsaade edilen optik sinyal zayıflaması maks. 8 dB, 62,5/125 μm’lik cam fiber ile Azami iletim mesafesi maks. 1500 m 0 mA - 20 mA ile 2 Port Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ ve „D“ 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için Elektrikli Ethernet (EN100) IEC 61850 ve DIGSI için Test gerilimi 500 V; 50 Hz Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ 2 x RJ45 konektör 100BaseT IEEE802.3’e göre Çıkma tip pano montajı kasası Alt kısımda kasada için IEC 61850 ve DIGSI için Ethernet optik (EN100) Test gerilimi (konektöre göre) 500 V; 50 Hz İletim hızı 100 MBit/s Azami iletim mesafesi 20 m FO konektör tipi ST-konektör Alıcı/Verici Gömme tip pano için bağlantı Arka panel, montaj konumu „B“ Çıkma tip pano montajı kasası teslimatı mümkün değil için Optik dalga uzunluğu 448 λ = 1350 nm İletim hızı 100 MBit/s EN 60825-1/-2’ye göre Lazer Sınıfı 1 50/125 μm’lik cam fiber veya 62,5/125 μm’lik cam fiber kullanılarak Müsaade edilen optik sinyal zayıflaması maks. 5 dB, 62,5/125 μm’lik cam fiber ile Azami iletim mesafesi maks. 800 m SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri Zaman Eşleme Arayüzü Zaman eşleme DCF 77/IRIG BSinyal (telegram formatı IRIG-B000) Gömme tip pano için bağlantı Arka pano, montaj konumu „A“; 9-pin D-alt minyatür dişi konektör Çıkma tip pano montajı kasası için Alt kısımda çift sıralı klemenste Sinyal anma gerilimleri Seçilebilir 5 V, 12 V veya 24 V Test gerilimi 500 V; 50 Hz Sinyal Seviyeleri ve Yükleri Sinyal anma giriş gerilimi 5V 4.1.5 12 V 24 V UIYüksek 6,0 V 15,8 V 31 V UIBırakma 1,0 V IIBırakma = 0,25 mA 1,4 V IIBırakma = 0,25 mA 1,9 V IIBırakma = 0,25 mA IIYüksek 4,5 mA - 9,4 mA 4,5 mA - 9,3 mA 4,5 mA - 8,7 mA RI 890 Ω, UI = 4 V 1930 Ω, UI = 8,7 V 3780 Ω, UI = 17 V 640 Ω, UI = 6 V 1700 Ω, UI = 15,8 V 3560 Ω, UI = 31 V Elektriksel testler Özellikler Standartlar: IEC 60255 (Produktnormen) ANSI/IEEE C37.90.0/.1/.2 UL 508 VDE 0435 Diğer standartlar için bağımsız fonksiyonlara bakın Yalıtım Testleri Standartlar: IEC 60255-5 ve IEC 60870-2-1 Yüksek gerilim testi (rutin test) akım ölçme girişleri, 2,5 kV (efektif), 50 Hz gerilim ölçme girişleri, röle çıkışlari Yüksek gerilim testi (rutin test) Yardımcı gerilim ve İkili girişler 3,5 kV– Yüksek gerilim testi (rutin test) Transdüser TD1-TD3 3,0 kV– Darbe gerilim testi (rutin test) 500 V (efektif), 50 Hz sadece yalıtılmış haberleşme ve zaman eşitleme arayüzleri için veya analog çıkışlar (Port A -D) Darbe gerilim testi (tip testi) İletişim ve senkronlama arayüzleri hariç tüm devreler, Analog çıkışlar Sınıf III SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 5 kV (tepe); 1,2/50 µs; 0,5 J;3 poyitif ve 3 negatif darbe aralıkları 5 s 449 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri Bağışıklık için EMC Testleri (tip testleri) Standartlar: IEC 60 255-6 ve -22, (ürün standartları) EN 61000-6-2 (genel standart) VDE 0435 Bölüm 301 DIN VDE 0435-110 Yüksek frekans testi IEC 60255-22-1, sınıf III ve VDE 2,5 kV (tepe); 1 MHz; τ = 15 µs; 400 darbe/s; test süresi 0435 Bölüm 303, sınıf III 2 s; Ri = 200 Ω Elektrostatik boşalma IEC 60 55-22-2, sınıf IV ve IEC 61000-4-2, sınıf IV 8 kV kontak deşarjı; 15 kV hava deşarjı; her iki polarite; 150 pF; Ri = 330 Ω Yüksek frekans alanlı ışınım, frekans yürütülmesi IEC 60255-22-3, sınıf III IEC 61000-4-3, sınıf III 10 V/m; 80 MHz - 1000 MHz; 10 V/m; 800 MHz - 960 MHz; 20 V/m; 1,4 GHz - 2,0 GHz; % 80 AM; 1 kHz Yüksek frekans alanlı ışınım, tek frekans IEC 60255-22-3, IEC 61000-4-3, genlik kiplenimli sınıf III: 10 V/m 80/160/450/900 MHz % 80 AM 1 kHz; çevrim > 10 s Hızlı geçici bozulmalar / Burst IEC 60255-22-4 ve IEC 61000-4-4, sınıf IV 4 kV; 5/50 ns; 5 kHz; darbe süresi = 15 ms; tekrarlama hızı 300 ms; her iki polarite; Ri = 50 Ω; test süresi 1 dk Yüksek Enerjili Darbe Gerilimleri (DARBE), IEC 61000-4-5 Montaj Sınıfı 3 Impuls: 1,2/50 µs Yardımcı Gerilim ortak mod: 2 kV; 12 Ω; 9 µF fark modu: 1 kV; 2 Ω; 18 µF Ölçme Girişleri, İkili Girişler ve Röle Çıkışları ortak mod: 2 kV; 42 Ω; 0,5 µF fark modu: 1 kV; 42 Ω; 0,5 µF Yüksek frekanslı alanların indüklediği iletilen bozan etkiler. IEC 61000-4-6, sınıf III 10 V; 150 kHz’den 80 MHz’e kadar; % 80 AM; 1 kHz Güç Sistem Frekanslı Manyetik Alan IEC 61000-4-8, sınıf IV IEC 60255-6 30 A/m sürekli; 300 A/m 3 s için; 50 Hz 0,5 mT; 50 Hz Salınımlı Akım Karşı Koyma Yeteneği IEEE Std C37.90.1 2,5 kV (tepe); 1 MHz; τ = 15 µs; 400 darbe/s; 2 s süreli; Ri = 200 Ω Hızlı Geçici Akım Karşı Koyma Yeteneği IEEE Std C37.90.1 4 kV; 5/50 ns; 5 kHz; darbe süresi = 15 ms; tekrarlama hızı 300 ms; her iki polarite; Ri = 50 Ω; test süresi 1 dk Işıma Elektromanyetik Müdahalesi IEEE Std C37.90.2 35 V/m; 25 MHz - 1000 MHz Sönümlü Salınımlar IEC 60694, IEC 61000-4-12 2,5 kV (Tepe Değer), polarite almaşık 100 kHz, 1 MHz, 10 MHz ve 50 MHz, Ri = 200 Ω Girişim Bağışıklığı için EMC Testleri (tip testleri) 450 Standart: EN 61000-6-3 (genel standart) Uçlara iletilen radyo parazit gerilimi, sadece yardımcı gerilim IEC-CISPR 22 150 kHz’den 30 MHz’e kadar Sınır sınıf B Telsiz Girişim Alan Şiddeti IEC-CISPR 11 30 MHz’den 1000 MHz’e kadar sınır sınıfı A SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.6 Mekanik Testler Sabit Çalışma Sırasında Titreşim ve Darbe Direnci Standartlar: IEC 60255-21 ve IEC 60068 Titreşim IEC 60255-21-1, sınıf 2 IEC 60068-2-6 sinüzoidal 10 Hz’den 60 Hz’e kadar: ±0,075 mm büyüklük; 60 Hz’den 150 Hz’e kadar: 1g ivme Tarama hızı 1 oktav/dk, her 3 dikey eksen yönünde 20 çevrim Darbe IEC 60255-21-2, sınıf 1 IEC 60068-2-27 Yarım sinüs dalga İvme 5 g, süre 11 ms, eksenin her iki yönünde 3 darbe (3 dikey eksenin her iki yönünde) Sismik titreşim IEC 60255-21-3, sınıf 1 IEC 60068-3-3 Sinüzoidal 1 Hz’den 8 Hz’e kadar: ±3,5 mm büyüklük (yatay eksen) 1 Hz’den 8 Hz’e kadar: ± 1,5 mm büyüklük; (dikey eksen) 8 Hz’den 35 Hz’e kadar: 1 g ivme (yatay eksen)8 Hz’den 35 Hz’e kadar: 0,5 g ivme (dikey eksen) Tarama hızı 1 oktav/dk 3 dikey eksenin her iki yönünde 1 çevrim Taşıma Sırasında Titreşim ve Darbe Direnci Standartlar: IEC 60255-21 ve IEC 60068 Titreşim IEC 60255-21-1, sınıf 2 IEC 60068-2-6 Sinüzoidal 5 Hz’den 8 Hz’e kadar: ±7,5 mm büyüklük; 8 Hz’den 15 Hz’e kadar: 2 g ivme Tarama hızı 1 oktav/dk 20 çevrim; her 3 dikey eksen yönünde Darbe IEC 60255-21-2, sınıf 1 IEC 60068-2-27 Yarım sinüs dalga İvme 15 g, süre 11 ms, (3 dikey eksenin eksenin her iki yönünde) her biri 3 darbe Sürekli darbe IEC 60255-21-2, sınıf 1 IEC 60068-2-29 Yarım sinüs dalga İvme 10 g, süre 16 ms, her bir 1000 darbe (3 dikey eksenin her iki yönünde) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 451 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.7 İklimsel Gerilim Testleri Sıcaklıklar Tip testli (nach IEC 60068-2-1 ve -2’ye göre, 16 saat süreyle) –25 °C - +85 °C Kabul edilebilir geçici çalışma sıcaklık sınırı (96 saat –20 °C - +70 °C (gösterge okunaklılığı +55 °C ile süreyle test edilmiş) sınırlanmıştır) Kalıcı çalışma için önerilen (IEC 60255-6’ya göre) –5 °C - +55 °C Sürekli depolama için sınır sıcaklıkları –25 °C - +55 °C Taşıma sırasında sınır sıcaklıkları –25 °C - +70 °C Cihazın depolanması ve taşınması sırasında fabrika ambalajıyla! Nem Müsaade edilen nem oranı Yıllık ortalama ≤ % 75 bağıl nem; yılda en fazla 56 gün % 93’e kadar bağıl nem; İşletme sırasında yoğunlaşmadan kaçınılmalıdır! Cihazların, doğrudan güneş ışığına veya yoğunlaşmaya neden olabilecek sıcaklık dalgalanmalarına maruz kalacak şekilde kurulmaması önerilir. 4.1.8 Çalışma Koşulları Koruma aygıtı, normal röle odalarında ve tesislerde kullanılmak üzere tasarlanmıştır. Elektromanyetik uyumluluk sağlamak üzere, uygun kurulum prosedürleri uygulanmalıdır. Buna ek olarak; aşağıdakiler önerilmiştir: • Sayısal koruma donatısıyla aynı kabin içerisinde veya aynı röle panosu üzerinde bulunan kontaktörlerin ve rölelerin, esas olarak uygun ark/kıvılcım bastırma bileşenleri ile donatılmış olması gerekir. • 100 kV ve üzeri işletme gerilimli trafo merkezlerinde, tüm harici kablolar her iki uçtan da topraklanacak iletken bir koruyucu ekranla kaplanmış olmalıdır. Daha alçak gerilim seviyelerindeki trafo merkezleri için, özel önlemlerin alınması normalde gerekli değildir. • Koruma aygıtı enerjili iken, modülleri/kartları yerlerinden çıkarmayın ve yerlerine takmayın. Çıkarılmış durumda, bazı bileşenler elektrostatik olarak tehlikeye maruz kalır; bu sebeple elle müdahalede bulunmadan önce (elektrostatik duyarlı aygıtlar için konulmuş) ESD standartlarına uyulması gerekir. Modüller yerlerine takılı iken böyle bir tehlike söz konusu değildir. 4.1.9 Sertifikalar UL-listelenmiş 7UM62**-*B***-**** 7UM62**-*E***-**** 452 Vida dişli terminalli modeller UL-tanınmış 7UM62**-*D***-**** Fişli terminalli modeller SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.1 Genel Cihaz Verileri 4.1.10 Tasarım Kasa 7XP20 Boyutlar Boyut çizimleri için, Bölüm 4.39 Ağırlık (kütle) yaklaşık Gömme tip pano montajı için 7UM621*- (kasa büyüklüğü 1/2) yakl. 7,5 kg 7UM623*- (kasa büyüklüğü 1/2) 7UM622*- (kasa büyüklüğü 1/1) yakl. 9,5 kg Çıkma tip pano montajı için 7UM621*- (kasa büyüklüğü 1/2) yakl. 12 kg 7UM623*- (kasa büyüklüğü 1/2) 7UM622*- (kasa büyüklüğü 1/1) yakl. 15 kg IEC 60529’a göre koruma sınıfı Çıkma tip pano montajı için IP 51 Gömme tip pano montajı kasası için ön IP 51 arka IP 50 İnsan güvenliği için SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 IP 2x, kapaklı 453 Teknik Veriler 4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (ANSI 50, 51 67) 4.2 Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (ANSI 50, 51 67) Ayar aralıkları/Artımlar IN = 1 A için 0,05 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,25 A - 100,00 A 0,01 A artımlarla IN = 1 A için 0,05 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,25 A - 100,00 A 0,01 A artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Düşük gerilim kilitleme durumu U< (etkisiz) 10,0 V - 125,0 V 0,1 V artımlarla Düşük gerilim kilitleme süresi 0,10 s - 60,00 s 0,01 s artımlarla Yön sınır çizgilerinin açısı I>> –90° el. - +90° el. 1º artımlarla Akım Başlatmaları I> Akım Başlatmaları I>> Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Zamanlar Başlatma Süreleri I >, I>> - 2 x Başlatma Değeri - 10 x Başlatma Değeri yakl. 35 ms yakl. 25 ms Bırakma Süreleri I>, I>> yakl. 50 ms Bırakma/başlatma oranı Bırakma oranı Aşırı akım I> 0,90 - 0,99 Bırakma oranı Aşırı akım I>> yakl. 0,95 I/IN ≥ 0,3 için Bırakma oranı Düşük gerilim yakl. 1,05 Bırakma farkı Δ? 2° elektriksel (0,01 artımlarla) Toleranslar Başlatma Akımları I>, I>> IN = 1 A için Ayar değerinden % 1, veya 10 mA IN = 5 A için Ayar değerinden % 1, veya 50 mA Düşük gerilim kilitleme durumu U< Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Yön sınır çizgilerinin açısı 1° elektriksel Başlatma için Etkileyen Değişkenler 454 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ U/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Ayar aralıkları/Artımlar Akım Başlatmaları Ip (fazlar) IN = 1 A için 0,10 A - 4,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,50 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla Zaman Çarpanı TIEEp için IEC Karakteristikleri için 0,05 s - 3,20 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Zaman Çarpanı D Ip için ANSI Karakteristikleri için 0,50 - 15,00 veya ∞ (etkisiz) 0,01 artımlarla Düşük gerilim müsaadesi U< 10,0 V - 125,0 V 0,1 V artımlarla IEC’ye göre Açma Zamanı Karakteristikleri IEC 60255-33’e göre (bakın Şekil 4-1) I/Ip ≥ 20 için açma zamanları I/Ip = 20 açma zamanının aynısıdır Başlatma eşiği Yakl. 1,10 · Ip Bırakma eşiği yakl. 1,05 · Ip Ip/IN ≥ 0,3 için Toleranslar Başlatma eşikleri Ip IN = 1 A için Ayar değerinden % 1 veya 10 mA IN = 5 A için Ayar değerinden % 1, veya 50 mA Başlatma Eşiği U< Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V 2 ≤ I/Ip ≤ 20 için zaman Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 1 akım toleransı, veya 40 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10 ’a kadar 3. Harmonik - % 10 ’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 455 Teknik Veriler 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 4-1 456 Ters zamanlı aşırı akım korumanın Açma süresi karakteristikleri, IEC’ye göre SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) ANSI’ye göre Açma Zamanı Karakteristikleri ANSI/IEEE’ye göre (Ayrıca Şekil 4-2 ve 4-3 bakın) I/Ip ≥ 20 için açma zamanları I/Ip = 20 açma zamanının aynısıdır Başlatma eşiği yakl. 1,10 · Ip Bırakma eşiği yakl. 1,05 · Ip Ip/IN ≥ 0,3 için yakl. 0,95 · başlatma eşiği ne karşılık gelir Toleranslar Başlatma-, Bırakma Eşikleri Ip IN = 1 A için Ayar değerinden % 1, veya 10 mA IN = 5 A için Ayar değerinden % 1, veya 50 mA Başlatma Eşiği U< Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V 2 ≤ I/Ip ≤ 20 için zaman Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 1 akım toleransı, veya 40 ms Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında %1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 457 Teknik Veriler 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 4-2 458 Ters zamanlı aşırı akım korumanın açma süresi eğrileri, ANSI/IEEE’ye göre SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.3 Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) Şekil 4-3 Ters zamanlı aşırı akım korumanın açma süresi eğrileri, ANSI/IEEE’ye göre SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 459 Teknik Veriler 4.4 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) 4.4 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Ayar aralıkları/Artımlar IEC 60255-8’e göre K-Çarpanı 0,10 - 4,00 0,01 artımlarla Zaman Sabiti τ 30 s - 32000 s 1 s artımlarla Motor dururken uzatma faktörü 1,0 - 10,0 0,1 artımlarla Uyarı aşırı sıcaklık ΘAlarm/ΘAçma Açma aşırı sıcaklığına bağlantılı olarak % 70 - % 100 % 1 artımlarla Akım Aşırı Yük Alarmı IAlarm IN = 1 A için 0,10 A - 4,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,50 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla 40 °C - 200 °C 1 °C’lik artımlarla Anma Aşırı Sıcaklık (IN için) Ölçekleme, Soğutma Maddesi Sıcaklığı Sınır akım IMAKS. TERMAL IN = 1 A için IN = 5 A için Acil Durum Süresi TACİL DURUM 40 °C - 300 °C 1 °C’lik artımlarla 0,50 A - 8,00 A 0,01 A artımlarla 2,00 A - 40,00 A 0,01 A artımlarla 10 s - 15000 s 1 s artımlarla Açma Karakteristiği ayrıca bakın Şekil 4-4 Bırakma/Başlatma Oranı Θ/ΘAçma ΘAlarm ile bırakma Θ/ΘAlarm yakl. 0,99 I/IAlarm yakl. 0,95 k · IN için IN = 1 A için % 2, veya 10 mA , sınıf % 2, IEC 60255-8 olarak IN = 5 A için % 2, veya 50 mA, sınıf % 2, IEC 60255-8’e göre Toleranslar Açma Zamanı Sayıcısı için 460 % 3, veya 1 s, sınıf % 3, IEC 60255-8’e göre I/(k · IN) > 1,25 ile SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.4 Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) Etkileyen Değişkenler k IN Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında Şekil 4-4 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Aşırı yük korumanın açma zaman eğrileri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 461 Teknik Veriler 4.5 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) 4.5 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Ayar aralıkları/Artımlar Müsaade edilen dengesiz yük I2>/IN (aynı anda Uyarı kademesi) % 3,0 - % 30,0 % 0,1 artımlarla Dengesiz Yük-Açma Kademesi I2>>/IN % 10 - % 200 % 1 artımlarla Gecikme Zamanları TUYARI, TI2>> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Negatif bileşen çarpanı FAKTÖR K 1,0 s - 100,0 s veya ∞ (etkisiz) 0,1 s artımlarla Soğuma için Zaman TSOĞUMA SÜRESİ 0 s - 50 000 s 1 s artımlarla Açma Zamanı Karakteristikleri ayrıca bakın Şekil 4-5 Zamanlar Başlatma Süreleri (Kademeli karakteristiği) Bırakma Süreleri (Kademeli karakteristiği) yakl. 50 ms yakl. 50 ms Bırakma/Başlatma Oranı Uyarı kademesi I2>, Açma Kademesi I2>> yakl. 0,95 Termal açma kademesi I2 >’nın altında kalınması durumunda bırakma Toleranslar Başlatma Değerleri I2 >, I2>> Ayar değerinden % 3, veya % 0,3 Dengesiz Yük Kademe süre ölçerleri % 1 veya 10 ms Termal karakteristik Zaman, 2 ≤ I2/I2 > ≤ 20 Referans (hesaplanan) değerin % 5’i + % 1 akım toleransı, veya 600 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında 462 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.5 Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) Şekil 4-5 Dengesiz yük korumanın termal karakteristiğinin Açma zamanları SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 463 Teknik Veriler 4.6 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) 4.6 Yol Alma AA Koruma (ANSI 51) Ayar aralıkları/Artımlar IN = 1 A için 0,10 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,50 A - 100,00 A 0,01 A artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya etkisiz 0,01 s artımlarla Başlatma Süreleri I> 120 ms’den itibaren (Sinyal frekansıyla bağlantılı) Bırakma Süreleri I> 120 ms’den itibaren (Sinyal frekansıyla bağlantılı) Akım Başlatma I> Zamanlar Bırakma/Başlatma Oranı Akım Eşiği I> % 80 veya 0,05 I/In Akım Eşiği I> f ≥ 3 Hz, I/IN < 5 ≤ % 10 Gecikme Süreleri T % 1 veya 10ms Toleranslar Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında 464 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 2 Hz ≤ f ≤ 10 Hz aralığında ≤ % 10 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤ % 100 (ölçüme akar) ≤ % 100 (ölçüme akar) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) Ayar aralıkları/Artımlar Diferansiyel akımIDIF>/IN Gen 0,05 - 2,00 0,01 artımlarla Yüksek akım kademesi IDIF>>/IN Gen 0,5 - 12,0 veya ∞ (etkisiz) 0,1 artımlarla Başlatma karakteristiği ayrıca bakın Şekil 4-6 Eğim 1 0,10 - 0,50 0,01 artımlarla Taban Noktası 1 I/IN Gen 0,00 - 2,00 0,01 artımlarla Eğim 2 0,25 - 0,95 0,01 artımlarla Taban Noktası 2 I/IN Gen 0,00 - 10,00 0,01 artımlarla Motor Yol Alma Tanıma I/IN Gen 0,00 - 2,00 0,01 artımlarla Çalıştırmada başlatma değeri yükselmesi 1,0 - 2,0 0,1 artımlarla maks. Yol Alma Süresi 0,0 s - 180,0 s 0,1 s artımlarla Ek tutuculuk I/IN Gen 2,00 - 15,00 0,01 artımlarla Ek tutuculuk için süre uzunluğu (2 - 250) · Periyot süresi (şebeke frekansı) veya ∞ (etkisiz) IDIF> ve IDIF>> için Açma zaman gecikmeleri 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Başlatma Süreleri Tek taraflı beslemede (Başka koruma fonksiyonlu Paralel işletim olmadan) Bırakma/başlatma oranı yakl. 0,7 Toleranslar Önayarlı parametrelerde - Başlatma karakteristiği Referans (hesaplanan) değerin ± % 3 (I < 5 · IN için) - Ek zaman gecikmeleri Ayar değerinden ±% 1 veya 10 ms SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 465 Teknik Veriler 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ U/UHN ≤ 1,15 aralığında Şekil 4-6 466 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤ % 1 (aynı zamanda şekil 4-7’a bakın) Generatör- veya Motor diferansiyel koruma olarak uygulamada başlatma karakteristiği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.7 Diferansiyel Koruma, Generatörler ve Motorlar için (ANSI 87G/87M/87T) Şekil 4-7 Generatör- veya Motor diferansiyel korumada frekans etkisi Burada: IDIF Diferansiyel akım = |I1 + I2| IN Nes. Korunan nesnenin anma akımı IXf Belirli bir aralıkta herhangi bir frekanslı akım SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 467 Teknik Veriler 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) Ayar aralıkları/Artımlar Diferansiyel akım IDIF>/IN Transf. 0,05 - 2,00 0,01 artımlarla Yüksek akım kademesi IDIF>>/IN Transf. 0,5 - 12,0 veya ∞ (etkisiz) 0,1 artımlarla 0,10 - 0,50 0,01 artımlarla ANSI’ye göre Açma Zamanı Karakteristikleri ayrıca bakın Şekil 4-8 Eğim 1 Taban Noktası 1 I/IN transf. 0,00 - 2,00 0,01 artımlarla Eğim 2 0,25 - 0,95 0,01 artımlarla Taban Noktası 2 I/IN transf. 0,00 - 10,00 0,01 artımlarla Motor Yol Alma Tanıma I/IN Transf. 0,00 - 2,00 0,01 artımlarla Çalıştırmada başlatma değeri yükselmesi 1,0 - 2,0 0,1 artımlarla maks. Yol Alma Süresi 0,0 - 180,0 s 0,1 s artımlarla Ek Tutuculuk I/IN Transf. 2,00 - 15,00 0,01 artımlarla I2fN/IfN Kapama-Tutuculuk (2. Harmonik) % 10 - % 80 ayrıca bakın Şekil 4-9 % 1 artımlarla Tutuculuk (n. Harm.) InfN/IfN (n = 3. veya 5. harmonik) % 10 - % 80 ayrıca bakın Şekil 4-10 % 1 artımlarla I/IN Transf. bloklamasını kaldırma 0,5 - 12,0 0,1 artımlarla IDIF> ve IDIF>> için Açma zaman gecikmeleri 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Ek tutuculuk için süre uzunluğu (2 - 250) · Periyot süresi (şebeke frekansı) veya ∞ (etkisiz) 2., 3. veya 5. Harmonik için Cross bloklamalarının süresi (0 - 1000) · Periyot süresi (şebeke frekansı) veya ∞ (sürekli) IDIF> ve IDIF>> için Açmanın zaman gecikmeleri 0,00 s - 60 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Başlatma Süreleri Tek taraflı beslemede (Başka koruma fonksiyonlu Paralel işletim olmadan) Bırakma/başlatma oranı 468 yakl. 0,7 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) Toleranslar Önayarlı Transformatör-Parametrelerinde - Başlatma karakteristiği Referans (hesaplanan) değerin ±% 3 (I < 5 · IN için) - Demeraj tutuculuğu Ayar değerinden ±% 3 (I2fN/IfN ≥ % 15 için) - Ek zaman gecikmeleri Ayar değerinden ±% 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında Şekil 4-8 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤ % 1 (ayrıca bakın Şekil 4-11) Transformatör diferansiyel korumanın başlatma karakteristiği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 469 Teknik Veriler 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) 470 Şekil 4-9 Transformatör diferansiyel korumada 2. harmoniğin sınırlama etkisi Şekil 4-10 Daha yüksek harmoniklerin sınırlama etkisi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.8 Diferansiyel Koruma, Trafolar için (ANSI 87G/87M/87T) Şekil 4-11 Transformatör diferansiyel korumada frekans etkisi Burada: IDIF Diferansiyel akım = |I1 + I2| IfN Anma frekansı ile akım IXf Belirli bir aralıkta herhangi bir frekanslı akım SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 471 Teknik Veriler 4.9 Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma (ANSI 87GN,TN) 4.9 Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma (ANSI 87GN,TN) Ayar aralıkları/Artımlar Diferansiyel akımı I-STA> I/INes.. 0,05 - 2,00 0,01 artımlarla Taban Noktası I/IN-Nes. 0,00 - 2,00 0,01 artımlarla Karakteristik, Eğim 0,00 - 0,95 0,01 artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Akımı BloklamaI> I/IN-Nes. 1,0 - 2,5 0,1 artımlarla Sıfır bileşen gerilim müsaadesi U0> 1,0 V - 100,0 V veya 0 (etkisiz) 0,1 V artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri Bırakma Süreleri yakl. 25 ms - 55 ms yakl. 60 ms Bırakma/Başlatma Oranı Başlatma karakteristiği yakl. 0,90 Bırakma/başlatma oranı yakl. 0,95 Başlatma karakteristiği Referans (hesaplanan) değerin % 5 veya 0,02 I/InN Akımı, Bloklama I> Ayar değerinden % 1 veya 0,01 I/InN Toleranslar Sıfır bileşen gerilim müsaadesi U0> Ayar değerinden % 1 veya 0,5 V Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/U ≤ 1,15 aralığında 472 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.10 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) 4.10 Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) Ayar aralıkları/Artımlar İletkenlik bölümü 1/xd Kar. 0,20 - 3,00 0,01 artımlarla Eğim Açısı α1, α2, α3 50° - 120° 1° artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s oder ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Düşük Gerilim Bloklama 10,0 V - 125,0 V 0,1 V artımlarla Uyartım DC gerilimi Uuyart < (etkinleştirilmiş gerilim dağıtıcı üzerinden) 0,50 V - 8,00 V 0,01 V artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri Stator kriteri 1/xd Kar., α yakl. 60 ms Rotor kriteri Uuyartım yakl. 60 ms Düşük Gerilim Bloklama yakl. 50 ms Bırakma/Başlatma Oranı Stator kriteri 1/xd Kar., α yakl. 0,95 Rotor kriteri Uuyartım yacl. 1,05 veya başlatma değeri + 0,5 V Düşük Gerilim Bloklama yakl. 1,1 Stator kriteri 1/xd Kl. Ayar değerinden % 3 Toleranslar Stator kriteri α 1° elektriksel Rotor kriteri Uuyartım % 1 veya 0,1 V Düşük Gerilim Bloklama Ayar değerinden % 1 veya 0,5 V Gecikme Süreleri T % 1 veya 10ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında %1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 473 Teknik Veriler 4.11 Ters Güç Koruma (ANSI 32R) 4.11 Ters Güç Koruma (ANSI 32R) Ayar aralıkları/Artımlar Ters güç PGeri>/SNom – % 0,50 - – % 30,00 % 0,01 artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri - Ters güç PGeri> Bırakma Süreleri - Ters güç PGeri> yakl. 360 ms f = 50 Hz için yakl. 300 ms f = 60 Hz için yakl. 360 ms f = 50 Hz için yakl. 300 ms f = 60 Hz için Bırakma/Başlatma Oranı Ters güç PGeri> yakl. 0,6 Ters güç PGeri> % 0,25 SN ayar değerinden ± % 3 Q < 0,5 SN için (SN: Anma-Görünür Güç, Q: Reaktif Güç) Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Toleranslar Başlatma için Etkileyen Değişkenler 474 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ U/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.12 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) 4.12 Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) Ayar aralıkları/Artımlar İleri Güç Pileri</SNom % 5,0 - % 120,0 % 1 artımlarla İleri Güç Pileri>/SNom % 1,0 - % 120,0 % 1 artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Başlatma Süreleri - Aktif Güç P<, P> Tam doğru ölçümde: yacl. 360 ms f = 50 Hz için yacl. 300 ms f = 60 Hz için Hızlı ölçümde: yacl. 60 ms f = 50 Hz için yacl. 50 ms f = 60 Hz için Bırakma Süreleri - Aktif Güç P<, P> Tam doğru ölçümde: yacl. 360 ms f = 50 Hz için yacl. 300 ms f = 60 Hz için Hızlı ölçümde: yacl. 60 ms f = 50 Hz için yacl. 50 ms f = 60 Hz için Zamanlar Bırakma/Başlatma Oranı Aktif Güç Pakt< yakl. 1,10 veya SN değerinin % 0,5 i Aktif Güç Pakt> yakl. 0,90 veya SN değerinin % –0,5 i Aktif Güç P<, P> Tam ölçümde ayar değerinin % 0,25 SN ±% 3 ü 0,5 % SN Hızlı ölçümde ayar değerinin ± % 3 ü (SN: Anma-Görünür Güç) Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Toleranslar Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 475 Teknik Veriler 4.13 Empedans Koruma (ANSI 21) 4.13 Empedans Koruma (ANSI 21) Başlatma Başlatma Akımı Emp. I> IN = 1 A için 0,10 A - 20,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,50 A - 100,00 A 0,05 A artımlarla Bırakma/başlatma oranı VDE 0435’e göre ölçme toleransı yakl. 0,95 IN = 1 A için IN = 5 A için Ayar değerinden % 1, veya 10 mA Ayar değerinden % 1, veya 50 mA Düşük gerilim kilitleme durumu U< 10,0 V - 125,0 V Bırakma/başlatma oranı yakl. 1,05 0,1 V artımlarla Empedans ölçümü Karakteristik Poligonal, 3 sabit zaman kademesi Empedans Z1 (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,05 Ω - 130,00 Ω Empedans Z1 (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,01 Ω - 26,00 Ω Empedans Z1B (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,05 Ω - 65,00 Ω 0,01 Ω artımlarla 0,01 Ω artımlarla Empedans Z1B (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,01 Ω - 13,00 Ω Empedans Z2 (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,05 Ω - 65,00 Ω Empedans Z2 (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,01 Ω - 13,00 Ω Sinüzoidal ölçülen değerler için ölçme toleranslarına göre VDE 0435 |ΔZ/Z| ≤ % 5, 30° ≤ ϕK ≤ 90° veya 10 mΩ için 0,01 Ω artımlarla Güç Salınımı Bloklama Fark Güç salınım-Açma poligonu (sekonder, IN = 1 A) olarak 0,10 Ω - 30,00Ω Fark Güç salınım-Açma poligonu (sekonder, IN = 5 A) olarak 0,02 Ω - 6,00,00Ω Değişim hızı dz/dt (IN = 1 A olarak) 1,0 Ω/s - 600,0 Ω/s Değişim hızı (IN = 5 A olarak) 0,2 Ω/s - 120,0 Ω/s Güç Salınımı Etkin Süresi 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01Ω artımlarla 0,1 Ω/s artımlarla 0,01 s artımlarla Zamanlar 476 Gecikme Zamanları 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) En kısa açma süresi 35 ms Tipik kumanda süresi yakl. 40 ms Bırakma Süresi yakl. 50 ms Düşük gerilim kilitleme süresi 0,10 s - 60,00 s Gecikme süreleri toleransı Ayar değerinden % 1 veya 10 ms 0,01 s artımlarla 0,01 s artımlarla SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.13 Empedans Koruma (ANSI 21) Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 477 Teknik Veriler 4.14 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) 4.14 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Başlatma Pozitif Bileşen Sistem Akımı I1>/IN % 20,0 - % 400,0 % 1 artımlarla Negatif Bileşen Akım I2</IN % 5,0 - % 100,0 % 1 artımlarla Bırakma/Başlatma Oranı - I1 > - I2< yakl. 0,95 yakl. 1,05 VDE 0435’e göre ölçme toleransı Bölüm 303 Ayar değerinden % 3 Güç Salınım Poligonunu Empedans Za (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,20 Ω - 130,00 Ω Empedans Za (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,04 Ω - 26,00 Ω Empedans Zb (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,10 Ω - 130,00 Ω Empedans Zb (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,02 Ω - 26,00 Ω Empedans Zc (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,10 Ω - 130,00 Ω Empedans Zc (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,02 Ω - 26,00 Ω Empedans Zd-Zc (sekonder, IN = 1 A olarak) 0,00 Ω - 130,00 Ω Empedans Zd-Zc (sekonder, IN = 5 A olarak) 0,00 Ω - 26,00 Ω Poligonun Eğim Açısı 60,0° - 90,0° Müsaade edilen güç salınımlarının sayısı - Karakteristiğin geçilmesi durumunda 1 - Karakteristiğin geçilmesi durumunda 2 1 - 10 1 - 20 0,01Ω artımlarla 0,01Ω artımlarla 0,01Ω artımlarla 0,01Ω artımlarla 0,1º artımlarla Sinüzoidal ölçülen değerler için ölçme toleranslarına göre VDE 0435 |ΔZ/Z| ≤ 5 % 30° ≤ ϕK ≤ 90° veya 10 mΩ için Zamanlar 478 Başlatma Tutma Süresi TTUTMA 0,20 s - 60,00 s 0,01 s artımlarla Kademe dışı koruma mesaj süresi 0,02 s - 0,15 s 0,01 s artımlarla Gecikme süreleri toleransı Ayar değerinden % 1 veya 10 ms SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.14 Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 479 Teknik Veriler 4.15 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) 4.15 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Ayar aralıkları/Artımlar Ölçme Büyüklüğü Faz-faz büyüklükler olarak faz-toprak-gerilimlerin pozitif bileşenleri Başlatma eşikleri U<, U<<, Up< 10,0 V - 125,0 V 0,1 V artımlarla Bırakma oranı, BIR U< (sadece kademeler U<, U<<) 1,01 - 1,20 0,01 artımlarla Gecikme Zamanı T U<, T U<< 0,00 s - 60,0 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Zaman ÇarpanıTÇarpan , ters zaman karakteristik için 0,10 s - 5,00 s 0,01 s artımlarla Ek Gecikme Zamanı TUp<, ek ters zaman karakteristik için 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Çalışma Zamanları Başlatma Süreleri yakl. 50 ms Bırakma Süreleri yakl. 50 ms Bırakma/başlatma oranı Ters zaman karakteristiğinin başlatma değerinden 1,01 - 0,5 V mutlak Açma Karakteristiği ayrıca bakın Şekil 4-12 Toleranslar Başlatma eşikleri U<, U<<, Up< 480 Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V Zaman Gecikmesi T, TUp< Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Gerilim- Zaman-Karakteristiği % 1, U veya 30 ms olarak SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.15 Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında Şekil 4-12 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 Ters zamanlı düşük gerilim korumanın Up< = 75 V ayar değeri için ilave Açma gecikmeleri olmadan (TUp< = 0) Açma zamanları SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 481 Teknik Veriler 4.16 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) 4.16 Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) Ayar aralıkları/Artımlar Ölçme Büyüklüğü Faz-toprak gerilimlerden hesaplanan maksimum faz-faz gerilimler Başlatma eşikleri U>, U>> 30,0 V - 170,0 V 0,1 V artımlarla Bırakma oranı, BIR U> (kademeler U>, U>>) 0,90 - 0,99 0,01 artımlarla Gecikme Zamanı T U>, T U>> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Zamanlar Başlatma Süreleri U>, U>> yakl. 50 ms Bırakma Süreleri U>, U>> yakl. 50 ms Gerilim sınır değerleri Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V Gecikme Süreleri T Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler 482 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.17 Frekans Koruma (ANSI 81) 4.17 Frekans Koruma (ANSI 81) Ayar aralıkları/Artımlar Frekans Elemanlarının Sayısı 4; her biri f> veya f< ayarlanabilir Başlatma Değerleri f> veya f< 40 Hz - 66,00 Hz 0,01 Hz artımlarla Gecikme Zamanları T f1 T f2 - T f4 0,00 s - 600,00 s 0,00 s - 100,00 s 0,01 s artımlarla 0,01 s artımlarla Düşük Gerilim Bloklama (Pozitif bileşen gerilim U1) 10,0 V - 125,0 V ve 0 V (bloklamasız) 0,1 V artımlarla Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Zamanlar Başlatma Süreleri f>, f< Bırakma Süreleri f>, f< yakl. 100 ms yakl. 100 ms Bırakma farkı Δf = | Başlatma Değeri – Bırakma Değeri | yakl. 20 mHz Bırakma/başlatma oranı Düşük Gerilim Bloklama için Bırakma Oranı yakl. 1,05 Frekansları f>, f< Düşük Gerilim Bloklama Gecikme zamanları T(f<, f<) 10 mHz (U = UN için, f = fN) Ayar değerinden % 1 veya 0,5 V Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında %1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında % 0,5 / 10 K Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik %1 %1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 483 Teknik Veriler 4.18 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) 4.18 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Ayar aralıkları/Artımlar Başlatma eşiği uyarı kademesi 1,00 - 1,20 0,01 artımlarla Başlatma eşiği kademeli karakteristiği 1,00 - 1,40 0,01 artımlarla Gecikme zamanları T U/f>, T U/f>> (Uyarı- ve Kademe karakteristiği) 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Karakteristik değerleri çiftleri U/f 1,05/1,10/1,15/1,20/1,25/1,30/1,35/1,40 t (U/f) Termal karakteristik için ilgili Açma gecikmeleri 0 s - 20 000 s 1 s artımlarla Soğuma Süresi TSOĞUMA 0 s - 20 000 s 1 s artımlarla Zamanlar Uyarı- ve Kademe karakteristiği Başlatma Süreleri 1,1 · Ayar değeri için yakl. 60 ms Bırakma Süreleri yakl. 60 ms Bırakma/Başlatma Oranı Uyarı, Açma yakl. 0,98 Açma Karakteristiği Termal Benzetim (Varsayılan Ayar ve Kademeli karakteristiği) bakınız Şekil 4-13 U/f-Başlatma Ayar değerinden % 3 Gecikme Süreleri T (Uyarı- ve Kademe karakteristiği) Ayar değerinden % 1, veya 10 ms Termal benzetim (Zaman-Karakteristiği) % 5,U/f ±600 ms olarak Toleranslar Etkileyen Değişkenler 484 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.18 Aşırı Uyartım Koruma (Voltaj/Frekans) (ANSI 24) Şekil 4-13 Aşırı uyartım korumanın (önayar) kademe karakteristiği ve termal grafikten sonuç olarak ortaya çıkan Açma karakteristiği SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 485 Teknik Veriler 4.19 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) 4.19 Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) Ayar aralıkları/Artımlar Kademeleri, opsiyonel +df/dt>, –df/dt 4 Başlatma Değerleri df/dt 0,1 Hz/s - 10,0 Hz/s 0,1 Hz/s artımlarla Gecikme Süreleri T 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Düşük Gerilim Bloklama U1> 10,0 V - 125,0 V veya 0 devre dışı (etkin değil) 0,1 V artımlarla Pencere uzunluğu 1 - 25 periyot Zamanlar Başlatma Süreleri df/dt yakl. 150 ms - 500 ms (pencere uzunluğuna bağlı olarak) Bırakma Süreleri df/dt yakl. 150 ms - 500 ms (pencere uzunluğuna bağlı olarak) Bırakma/Başlatma Oranı Bırakma farkı Δf/dt 0,02 Hz/s - 0,99 Hz/s (ayarlanabilir) Bırakma/başlatma oranı yakl. 1,05 Toleranslar Frekans artışı - Ölçme Penceresi < 5 yakl. % 5 veya 0,15 Hz/s U > 0,5 UN için - Ölçme Penceresi ≥ 5 yakl. % 3 veya 0,1 Hz/s U > 0,5 UN için Düşük Gerilim Bloklama Ayar değerinden % 1 veya 0,5 V Gecikme Zamanları % 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler 486 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.20 Gerilim Vektörü Atlaması 4.20 Gerilim Vektörü Atlaması Ayar aralıkları/Artımlar Kademe Δϕ 2° - 30° 1º artımlarla Gecikme Süresi T 0,00 - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Reset Süresi TReset 0,00 - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,00 s artımlarla Düşük Gerilim Bloklama U1> 10,0 - 125,0 V 0,1 V artımlarla Başlatma Süreleri Δϕ yakl. 75 ms Bırakma Süreleri Δϕ yakl. 75 ms Zamanlar Bırakma/Başlatma Oranı – – Fazör Atlaması 0,5° U > 0,5 UN için Düşük Gerilim Bloklama Ayar değerinden % 1 veya 0,5 V Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 ≤%1 ≤%1 487 Teknik Veriler 4.21 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) 4.21 %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) Ayar aralıkları/Artımlar Artık Gerilim U0> 2,0 V - 125,0 V 0,1 V artımlarla Toprak akımı 3I0> 2 mA - 1000 mA 1 mA artımlarla Toprak akımının açı kriteri 0° - 360° 1º artımlarla Zaman Gecikmesi TS/T/A 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Zamanlar Başlatma Süreleri U0 3I0 yönlü yakl. 50 ms yakl. 50 ms yakl. 70 ms Bırakma Süreleri U0 3I0 yönlü yakl. 50 ms yakl. 50 ms yakl. 70 ms Bırakma-Başlatma oranı/Bırakma farkı Artık Gerilim U0 yakl. 0,70 Toprak akımı 3I0 yakl. 0,70 veya 1 mA Açısı Kriteri (Bırakma farkı) 10° Yön Şebeke Toleranslar Artık gerilim Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V Toprak akımı Son değerin % 1’i veya 0,5 mA Gecikme Süreleri T Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Etkileyen Değişkenler 488 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.22 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) 4.22 Hassas Toprak Arıza Koruma (ANSI 51GN, 64R) Ayar aralıkları/Artımlar Akım Başlatma IEE> 2 mA - 1000 mA 1 mA artımlarla Gecikme Süresi TIEE> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Akım Başlatma IEE>> 2 mA - 1000 mA 1 mA artımlarla Gecikme Süresi TIEE>> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Rotor toprak arıza koruma olarak IEE< kullanımında ölçüm devresi denetimi 1,5 mA - 50,0 mA veya 0,0 mA (etkisiz) 0,1 mA artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri yakl. 50 ms Bırakma Süreleri yakl. 50 ms Ölçüm devresi denetimi (gecikme) yakl. 2 s Bırakma/Başlatma Oranı Akım Başlatmaları IEE>, IEE>> yakl. 0,95 veya 1 mA Ölçüm devresi denetimi IEE< yakl. 1,10 veya 1 mA Akım Başlatma Ayar değerinden % 1 veya 0,5 mA Gecikme Süresi Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 Not: Yüksek hassaslık nedeniyle ölçme girişinin doğrusallık aralığı hassas toprak arıza tespiti için 2 mA 1600 mA olabilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 489 Teknik Veriler 4.23 %100 Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harm. (ANSI 27/59TN 3ncü Harm.) 4.23 %100 Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harm. (ANSI 27/59TN 3ncü Harm.) Ayar aralıkları/Artımlar 3.Harmonik için başlatma eşiği: Düşük gerilim kademesi U0 (3. Harmon.)< 0,2 V - 40,0 V 0,1 V artımlarla 3.Harmonik için başlatma eşiği Aşırı gerilim kademesi U0 (3. Harmon.)> 0,2 V - 40,0 V 0,1 V artımlarla Zaman Gecikmesi TS/T/A (3. Harm.) 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla P/Pmin > % 10 - % 100 veya ∞ (etkisiz) % 1 artımlarla U/U1 min> 50,0 V - 125,0 V veya ∞ (etkisiz) 0,1 V artımlarla Kademe U0(3.Harmon.)> için Düzeltme faktörü U03h (V/% 100) –40,0 - +40,0 0,1 artımlarla Başlatma Süreleri yakl. 80 ms Bırakma Süreleri yakl. 80 ms Müsaade koşulları Zamanlar Bırakma/Başlatma Oranı Düşük gerilim kademesi U0 (3. Harmon.)< yakl. 1,10 - 0,1 V Aşırı gerilim kademesi U0 (3. Harmon.)> yakl. 0,90 - –0,1 V Müsaade koşulları P/Pmin > yakl. 0,90 U/U1 min> yakl. 0,95 Artık gerilim Ayar değerinden % 3, veya 0,1 V Zaman Gecikmesi TS/T/A (3. Harm.) Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler 490 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.24 20 Hz Voltaj Enjeksiyonlu %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G-%100) 4.24 20 Hz Voltaj Enjeksiyonlu %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G-%100) Ayar aralıkları/Artımlar Uyarı kademesi RS/T/A< 20 Ω - 700 Ω 1Ω artımlarla Açma kademesi RS/T/A<< 20 Ω - 700 Ω 1Ω artımlarla Toprak akımı kademesi IS/T/A> 0,02 A - 1,50 A 0,01 A artımlarla Gecikme Süresi 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Arıza denetimi 20 HZ-Generatör U20 0,3 V - 15 V 0,1 V artımlarla I20 5 mA - 40 mA 1 mA artımlarla Düzeltme açısı -60° - +60° 1º artımlarla Zamanlar Başlatma Süresi RS/T/A<, RS/T/A<< ≤ 1,3 s Başlatma Süresi IS/T/A> ≤ 250 ms Bırakma Süreleri RS/T/A<, RS/T/A<< ≤ 0,8 s Bırakma Süreleri IS/T/A> ≤ 120 ms Bırakma/Başlatma Oranı Bırakma/başlatma oranı yakl. 1,2 - 1,7 Direnç yakl. % 5 - 2 Ω Akım % 3 veya 3 mA Gecikme Süresi % 1 veya 10 ms Toleranslar Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 491 Teknik Veriler 4.25 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) 4.25 Hassas Toprak Arıza Koruma B (ANSI 51GN) Ayar aralıkları/Artımlar Akım Başlatma IEE-B> 0,3 mA - 1000,0 mA 0,1 mA artımlarla Gecikme Süresi TIEE-B> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Akım Başlatma IEE-B< 0,3 mA - 500,0 mA veya ∞ (etkisiz) 0,1 mA artımlarla Gecikme Süresi TIEE-B< 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Başlatma Tutma Süresi T-TUTMA IeeB> 0,00 s - 60,00 s 0,01 s artımlarla Başlatma Tutma Süresi T-TUTMA IeeB< 0,00 s - 60,00 s 0,01 s artımlarla Dalga akımı koruması olarak kullanımda ölçme yöntemi - Temel Bileşen - 3. Harmonik - 1. ve 3. Harmonik Zamanlar Başlatma Süreleri yakl. 50 ms Bırakma Süreleri yakl. 50 ms Bırakma/Başlatma Oranı Akım Başlatmaları IEE-B> yakl. 0,90 - 0,15 mA IEE-B< yakl. 1,10 - 0,15 mA Akım Başlatma Ayar değerinden % 1 veya 0,1 mA Gecikme Süresi Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Toleranslar Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında 492 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.26 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) 4.26 Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) Ayar aralıkları/Artımlar Başlatma eşiği, Artık gerilim U S/A> 0,3 V - 130,0 V 0,1 V artımlarla TU S/A> 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri yakl. 60 ms Bırakma Süreleri yakl. 60 ms Bırakma/Başlatma Oranı Başlatma kademesi U S/A> yakl. 0,5 - 0,95 (ayarlanabilir) veya 0,1 V Toleranslar Artık gerilim Ayar değerinden % 1 veya 0,1 V Gecikme Süresi Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 493 Teknik Veriler 4.27 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) 4.27 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) Ayar aralıkları/Artımlar Uyarı kademesi RE < UYARI 3,0 kΩ - 30,0 kΩ 0,1 kΩ artımlarla Açma kademesi RE << AÇMA 1,0 kΩ - 5,0 kΩ 0,1 kΩ artımlarla TUYARIE < 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla TAÇMARE << 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Kuplaj Reaktansı XKUPLAJ Kuplaj devresinde (kapasite) –100 Ω - 800 Ω 1 Ω artımlarla Direnç RSERİ, Kuplaj devresi 0 Ω - 999 Ω 1 Ω artımlarla Başlatma değeri I RE< Arıza bildirimi 1,0 mA - 50,0 mA veya 0,0 (Kademe etkin değil) 0,1 mA artımlarla Rotor toprak akımı için Açı dönüşü W0 I RE -15,0° - +15,0° 0,1º artımlarla Gecikme Zamanları Müsaade edilen rotor kapasitesi CE Verilen toleranslar için ve Ölçme devresi kesintisi tespiti için 0,15 µF ≤ CE ≤ 3,0 µF Ön gerilimin müsaadeli çalışma aralığı (Arıza ihbarı URE< U ≤ 20 V durumunda) 20 V~ - 100 V~ Zamanlar Başlatma Süreleri - Uyarı kademesi, Açma kademesi ≤ 80 ms Bırakma Süreleri - Uyarı kademesi, Açma kademesi ≤ 80 ms Bırakma/Başlatma Oranı RE< UYARI, RE << AÇMA yakl. 1,25 Arıza bildirimi IRE< yakl. 1,20 - 0,5 mA Bırakma farkı Arıza bildirimi URE< yakl. 5 V Bırakma farkı Uyarı kademesi, Açma kademesi % 5 RE ≤ 5 kΩ ve 0,15 ≤ CE/µF≤ 3 için % 10 RE ≤ 10 kΩ ve 0,15 ≤ CE/µF ≤ 3 için % 10, 10 ≤ RE/kΩ ≤ 3 ve CE ≤ 1 µF için Gecikme Süreleri T % 1 veya 10 ms Toleranslar 494 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.27 Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 495 Teknik Veriler 4.28 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas RotorToprak Arıza Koruma (ANSI 64R) 4.28 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu İle Hassas RotorToprak Arıza Koruma (ANSI 64R) Ayar aralıkları/Artımlar 5 kΩ - 80 kΩ 1 kΩ artımlarla Açma kademesi RE << AÇMA 1 kΩ - 10 kΩ 1 kΩ artımlarla Gecikme Süresi 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Başlatma eşiği QC< Arıza bildirimi 0,00 mAs - 1,00 mAs 0,01 mAs artımlarla Uyarı kademesi RE < UYARI Zamanlar Başlatma Süresi yakl. 1 - 1,5 s (7XT71 bağlıdır) Bırakma Süresi yakl. 1 s - 1,5 s Bırakma/Başlatma Oranı Direnç RE yakl. 1,25 Şarj QC< 1,2 veya 0,01 mAs Direnç yakl. % 5 veya 0,5 kΩ 0,15 µF ≤ CE< 1 µF için yakl. % 10 veya 0,5 kΩ 1 µF ≤ CE< 3µF için Gecikme Süresi % 1 veya 10 ms Müsaade edi. Rotor-Toprak-Kapasite 0,15 µF - 3 µF Toleranslar Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında 496 ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.29 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) 4.29 Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) Ayar aralıkları/Artımlar IN = 1 A için 0,10 A - 16,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,50 A - 80,00 A 0,01 A artımlarla IN = 1 A için 0,60 A - 10,0 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 3,00 A - 50,00 A 0,01 A artımlarla Maksimum Başlatma Zamanı tBaşl. maks. 1,0 s - 180,0 s 0,1 s artımlarla Müsaade Edilen Kilitli Rotor Süresi TKlt.li ROT Sür. 0,5 s - 120,0 s veya ∞ (etkisiz) 0,1 s artımlarla Motor yol alma akımı IA Başlatma eşiği, Motor Yol Alma Tanıma IMOTOR YOLAL Açma Karakteristiği Bırakma/başlatma oranı yakl. 0,95 veya 0,01 IN I/IMOTOR YOLAL Toleranslar Başlatma Eşiği IN = 1 A için Ayar değerinden % 1, veya 10 mA IN = 5 A için Ayar değerinden % 1, veya 50 mA Gecikme Süresi % 1 veya 30 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 497 Teknik Veriler 4.30 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) 4.30 Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) Ayar aralıkları/Artımlar Anma Motor Akımının katı olarak Yol Alma Akımı IA/IMOTnom 1,5 - 10,0 0,1 artımlarla Müsaade edilen maksimum Yol Alma Süresi TBAŞL MAKS 3,0 s - 120,0 s 0,1 s artımlarla Sıcaklık Dengeleme Süresi TDengeleme 0,0 min - 60,0 min 0,1 min artımlarla Maksimum Sıcak Başlatma Sayısı nMAKS.SICAK BAŞ. 1-4 1 artımlarla Soğuk ve Sıcak Yol Almalar arasındaki Fark nSOĞUK - nSICAK 1 - 2 1 artımlarla Motor dururken uzatma faktörü kτ DURURKEN 1,0 - 100,0 0,1 artımlarla Çalışırken Zaman Sabiti Uzatımı kτ ÇALIŞMADA 1,0 - 100,0 0,1 artımlarla Min. Tekrar Başlatma Engelleme Süresi 0,2 min - 120,0 min 0,1 min artımlarla Tekrar Başlatma Eşiği Tekrar Başlama Süreleri bunun içinde anlamları: ΘYnd. Baş. Tekrar yol almanın mümkün olduğu sıcaklık sınır eşiği ΘL maks., müsaade edilen Maks. Müsaade edilen Rotor aşırı sıcaklığı (= % 100 İşletme ölçüm değerinde ΘL/ΘL açma) 498 nSOĞUK Soğuk durumdan müsaade edilen çalıştırmaların sayısı TUzak Motorun tekrar çalıştırılabildiği süre TDengeleme Dengeleme süresi, term. grafikte „donmuş” olan TYnd. Baş. Term. grafik tekrar açma sınırının altına düşene kadar olan süre, bundan bağımsız: Θön Rotor sıcaklığının ön geçmişi τL Rotor zaman sabiti (dahili olarak hesaplanır) kτ Zaman sabiti için uzatma çarpanı kτ ÇALIŞMADA veya kτ DURURKEN SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.31 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) 4.31 Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) Ayar aralıkları/Artımlar IN = 1 A için 0,04 A - 2,00 A 0,01 A artımlarla IN = 5 A için 0,20 A - 10,00 A 0,01 A artımlarla Zaman Gecikmesi KAK-T 0,06 s - 60,00 s veya ∞ 0,01 s artımlarla Başlatma Süreleri - Dahili başlatma için - Kumanda Fonksiyonu üzerinden (CFC) - Harici başlatma için yakl. 50 ms yakl. 50 ms yakl. 50 ms Bırakma Süresi yakl. 50 ms Başlatma Eşiği KAK I> Zamanlar Toleranslar Başlatma Eşiği KAK I> IN = 1 A için IN = 5 A için Zaman Gecikmesi KAK-T Ayar değerinden % 1, veya 10 mA Ayar değerinden % 1, veya 50 mA % 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 499 Teknik Veriler 4.32 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) 4.32 Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) Ayar aralıkları/Artımlar IN = 1 A için 0,1 A - 20,0 A veya ∞ (etkisiz) 0,1 A artımlarla IN = 5 A için 0,5 A - 100,0 A veya ∞ (etkisiz) 0,1 A artımlarla Gerilim müsaade U1< 10,0 V - 125,0 V veza 0 V (müsaade yok) 0,1 V artımlarla Gecikme Süreler T U1<BAŞLAT. 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Bırakma süresi T U1<BIRAK. 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Reaksiyon süresi yakl. 25 ms Bırakma Süresi yakl. 35 ms Akım Başlatma I >>> Zamanlar Bırakma/Başlatma Oranı I>>> IN = 1 A için ca. 0,80 veya 50 mA IN = 5 A için ca. 0,80 veya 250 mA Gerilim müsaade U1< yakl. 1,05 Toleranslar Akım Başlatma I >>> IN = 1 A için Ayar değerinden % 5, veya 20 mA IN = 5 A için Ayar değerinden % 5, veya 100 mA Gerilim müsaade U1< Ayar değerinden % 1, veya 0,5 V Gecikme Süresi T % 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler 500 Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 Harmonik akımlar - % 10’a kadar 3. Harmonik - % 10’a kadar 5. Harmonik ≤%1 ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.33 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) 4.33 DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) Ayar aralıkları/Artımlar Gerilim artışı U≥ 0,1 V - 8,5 V 0,1 V artımlarla Gerilim düşüklüğü U≤ 0,1 V - 8,5 V 0,1 V artımlarla Akım artışı I≥ 0,2 mA - 17,0 mA 0,1 mA artımlarla Akım düşüklüğü I≤ 0,2 mA - 17,0 mA 0,1 mA artımlarla Sinüzoidal gerilim akımlarının ölçümünde 0,1 Vef - 7,0 Vef 0,1 Veff artımlarla Sinüzoidal akımlarının ölçümünde 0,2 mA - 14,0 mA 0,1 mA artımlarla Gecikme Zamanı TDC 0,00 s - 60,00 s veya ∞ (etkisiz) 0,01 s artımlarla Sabit zaman ayarları salt gecikme zamanlarıdır. Zamanlar Başlatma Süreleri Artış U>, I> İşletim durumu 1’de İşletim durumu 0’da ≤ 60 ms ≤ 200 ms f = fN için Düşüklük U<, I< İşletim durumu 1’de İşletim durumu 0’da ≤ 60 ms ≤ 200 ms Bırakma Süreleri Başlatma süreleri gibi f = fN için Bırakma/Başlatma Oranı Gerilim artışı U≥ yakl. 0,95 - -0,05 V Gerilim düşüklüğü U≤ yakl. 1,05 - +0,05 V Akım artışı I≥ yakl. 0,95 - -0,15 mA Akım düşüklüğü I≤ yakl. 1,05 - +0,15 mA Gerilim sınır değerleri Ayar değerinden % 1, veya 0,1 V Toleranslar Akım sınır değerleri Ayar değerinden % 1, veya 0,1 mA Gecikme Süresi T Ayar değerinden % 1 veya 10 ms Başlatma için Etkileyen Değişkenler Yardımcı DC Gerilim 0,8 ≤ UH/UHN ≤ 1,15 aralığında ≤%1 Sıcaklık –5 °C ≤ Θortam≤ 55 °C aralığında ≤ % 0,5/10 K Frekans 0,95 ≤ f/fN ≤ 1,05 aralığında ≤%1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 501 Teknik Veriler 4.34 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama 4.34 Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama Sıcaklık Algılayıcıları Bağlanabilen RTD-Kutu Sayısı 1 veya 2 RTD-Kutusu başına Sıcaklık Algılayıcı Sayısı maks. 6 Ölçme tipi Pt 100 Ω, Ni 100 Ω veya Ni 120 Ω Montaj Yeri „Yağ“ veya „Ortam“ veya „Sargı“ veya „Yatak“ veya „Diğer“ İhbar Eşikleri her bir ölçüm noktası için 502 Kademe 1 –50 °C - 250 °C –58 °F - 482 °F veya ∞ (ihbar yok) 1 °C artımlarla (1 °F artımlarla) Kademe 2 –50 °C - 250 °C –58 °F - 482 °F veya ∞ (ihbar yok) 1 °C artımlarla (1 °F artımlarla) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.35 Eşik Denetimi 4.35 Eşik Denetimi Ayar aralıkları/Artımlar Eşik ÖD1> - ÖD10< % -200 - % +200 Sınıflandırılabilir ölçüm değerleri Aktif Güç P Reaktif Güç Q Aktif Güç Değişimi ΔP Gerilim UL1 Gerilim UL2 Gerilim UL3 Gerilim UE Gerilim U0 Gerilim U1 Gerilim U2 Gerilim UE3h Akım 3I0 Akım I1 Akım I2 Akım IEE1 Akım IEE2 Güç açısı ϕ Güç faktörü cosϕ TD1’de değer % 1 artımlarla Zamanlar Başlatma Süreleri yakl. 20 - 40 ms Bırakma Süreleri yakl. 20 - 40 ms Bırakma/Başlatma Oranı Eşik ÖDx> 0,95 Eşik ÖDx< 1,05 Toleranslar İşletim Ölçüm Değerleri Altbolüm „İlave Fonksiyonlar“ paragrafına bakın SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 503 Teknik Veriler 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) Fonksiyon Modülleri ve Görev Seviyeleri Açıklama Fonksiyon modülü 504 Görev Seviyesi MW_ PLC1_ PLC_ SFS_ BEARB BEARB BEARB BEARB ABSVALUE Büyüklük Hesabı X — — — ADD Toplama X X X X ALARM Alarm Saati X X X X AND VE (AND) - Kapısı X X X X BLINK Yanıp Sönme Modülü X X X X BOOL_TO_CO Boolean’ dan Kumandaya (Çevrim) — X X — BOOL_TO_DI Boolean’ dan Çift Noktaya (Çevrim) — X X X BOOL_TO_IC Boolean’ dan dahili SI ya Çevrim — X X X BUILD_DI DP İhbar Üretme — X X X CMD_CANCEL Komutu İptal Etme X X X X CMD_CHAIN Anahtarlama Sırası — X X — CMD_INF Komut Bilgisi — — — X COMPARE Sayılan Değer Karşılaştırılması X X X X CONNECT Bağlantı — X X X COUNTER Sayıcı X X X X DI_GET_STATUS Bilgi Durumu Çift Nokta, Kodçözücü X X X X DI_SET_STATUS Durumlu çift bildirim, Kodlayıcı X X X X D_FF D- Flipflop — X X X D_FF_MEMO Yeniden Başlatma için Durum Belleği X X X X DI_TO_BOOL Çift Noktadan Boolean’ a (Çevrim) — X X X DINT_TO_REAL Adaptör X X X X DIST_DECODE Çift bildirim kod çözme yapıtaşı bir çift bildirimi durumu ile birlikte dört Tek bildirime durumu ile birlikte dönüştürür X X X X DIV Bölme X X X X DM_DECODE DP Kodu Çözme X X X X DYN_OR Dinamik VEYA X X X X INT_TO_REAL Çevrim X X X X LIVE_ZERO Canlı-Sıfır, Doğrusal Olmayan Eğri X — — — LONG_TIMER Zamanlayıcı (maks.1193sa) X X X X LOOP Geribildirim Döngüsü X X — X SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) Açıklama Fonksiyon modülü Görev Seviyesi MW_ PLC1_ PLC_ SFS_ BEARB BEARB BEARB BEARB Alt Sınır X — — — MUL Çarpma X X X X MV_GET_STATUS Bilgi Durumu Ölçme, Kodçözücü X X X X MV_SET_STATUS Durum Bayrağı ile Ölçülen Değer, Kodlayıcı X X X X NAND Olumsuz VE (NAND) Kapısı X X X X NEG Olumsuzlayıcı - Etkisiz X X X X NOR Olumsuz VEYA (NOR) Kapısı X X X X OR VEYA (OR) Kapısı X X X X REAL_TO_DINT Adaptör X X X X LOWER_SETPOINT REAL_TO_INT Çevrim X X X X REAL_TO_UINT Çevrim X X X X RISE_DETECT Kenar Algılayıcı X X X X RS_FF RS- Flipflop — X X X RS_FF_MEMO RS- Flipflop durum bellekli için — X X X SQUARE_ROOT Karekök X X X X SR_FF SR- Flipflop — X X X SR_FF_MEMO SR- Flipflop durum bellekli için — X X X ST_AND Durumu ile VE (AND) Kapısı X X X X ST_NOT Durumu ile Olumsuzlayıcı - Etkisiz X X X X ST_OR Durumu ile VE (OR) Kapısı X X X X SUB Çıkarma X X X X TIMER Zamanlayıcı — X X — TIMER_SHORT Kısa Zamanlayıcı — X X — UINT_TO_REAL Çevrim X X X X UPPER_SETPOINT Üst Sınır X — — — X_OR X-VEYA (XOR) Kapısı X X X X ZERO_POINT Sıfır Bastırımı X — — — SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 505 Teknik Veriler 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) Genel Sınırlar Tanımlama Sınır Açıklama Tüm görev seviyelerine göre bütün CFC grafiklerinin maksimum sayısı 32 Sınır aşamasında cihaz parametre takım sürümünü bir hata mesajı ile iptal eder, son parametre takım sürümünü restore eder ve bununla yine enerjilenir. Bir görev seviyesine göre bütün CFC grafiklerinin maksimum sayısı 16 Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar. Tüm grafiklere göre tüm CFC girişlerinin maksimum sayısı 400 Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar. Sıfırlanmaya dayanıklı maksimum flipflop sayısı D_FF_MEMO 350 Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar. Aygıta Özgü Sınırlar Tanımlama Sınır Görev seviyesi başına grafik girişlerinin maksimum eşzamanlı değişim sayısı 165 Görev seviyesi başına maksimum grafik çıkışı sayısı 150 Açıklama Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar. Ek Sınırlar Aşağıdaki CFC 1) Modülleri için Ek Sınırlar Görev Seviyesi Görev Seviyelerinde Maksimum Bloğu Sayısı TIMER2) 3) MW_BEARB PLC1_BEARB PLC_BEARB SFS_BEARB 1) 2) 3) TIMER_SHORT2) 3) — — 15 30 — — Sınır aşıldığında, cihaz tarafından bir hata mesajı verilir ve cihaz izlemeye başlar. Kırmızı ERROR-LED yanar. Maksimum kullanılabilen Tımer sayısı için aşağıdaki ek koşullar geçerlidir: (2 · TIMER Sayısı + TIMER_SHORT Sayısı) < 30. TIMER ve TIMER_SHORT demek ki, eşitsizliğin gerçekleştirme çerçevesinde mevcut olan Timer-Kaynaklarını paylaşırlar. LONG_TIMER bu sınırlamaya bağlı değildir. TIMER ve TIMER_SHORT modülleri için zaman değerleri cihazın 10 ms zaman çözümlemesinden daha düşük seçilmemelidir. Aksi takdirde başlangıç impulsundaki modüller çalışmaz. Görev Seviyelerinde Maksimum TICK Sayısı Görev Seviyesi Sınır TICKS olarak 1) MW_BEARB (Ölçülen Değer İşleme) 10000 PLC1_BEARB (Yavaş PLC İşleme) 2000 PLC_BEARB (Hızlı PLC İşleme) SFS_BEARB (Salt Teçhizatı Kilitleme) 1) 506 400 10000 Bütün blokların TICK toplamı, daha önce belirtilen sınırları aştığında, CFC tarafından bir hata mesajı verilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) Bağımsız elemanlar için gerekli TICK işleme süreleri Bağımsız Eleman TICK Sayısı Blok, temel gerekler 5 Genel modüller için 3 girişin üzerindeki her bir giriş 1 Bir giriş sinyaline bağlantı 6 Bir çıkış sinyaline bağlantı 7 Her bir grafik için ek Aritmetik Temel mantık Bilgi durumu Bellek Kumanda Komutları SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 1 ABS_VALUE 5 ADD 26 SUB 26 MUL 26 DIV 54 SQUARE_ROOT 83 AND 5 CONNECT 4 DYN_OR 6 NAND 5 NEG 4 NOR 5 OR 5 RISE_DETECT 4 X_OR 5 SI_GET_STATUS 5 CV_GET_STATUS 5 DI_GET_STATUS 5 MV_GET_STATUS 5 SI_SET_STATUS 5 DI_SET_STATUS 5 MV_SET_STATUS 5 ST_AND 5 ST_OR 5 ST_NOT 5 D_FF 5 D_FF_MEMO 6 RS_FF 4 RS_FF_MEMO 4 SR_FF 4 SR_FF_MEMO 4 BOOL_TO_CO 5 BOOL_TO_IC 5 CMD_INF 4 CMD_CHAIN 34 CMD_CANCEL 3 LOOP 8 507 Teknik Veriler 4.36 Kullanıcı-Tanımlı Fonksiyonlar (CFC) Bağımsız Eleman Tip dönüştürücü Karşılaştırma TICK Sayısı BOOL_TO_DI 5 BUILD_DI 5 DI_TO_BOOL 5 DM_DECODE 8 DINT_TO_REAL 5 DIST_DECODE 8 UINT_TO_REAL 5 REAL_TO_DINT 10 REAL_TO_UINT 10 COMPARE 12 LOWER_SETPOINT 5 UPPER_SETPOINT 5 LIVE_ZERO 5 ZERO_POINT 5 Ölçülen değer COUNTER 6 Zaman ve Ölçü TIMER 5 TIMER_LONG 5 TIMER_SHORT 8 ALARM 21 BLINK 11 Matris olarak Yapılandırılabilir Ölçüm değerlerini ve bildirimler tanımlanmış ön meşguliyet serbest arabelleklere konfigüre edilebilirler, ön konfigürasyonlar silinebilirler. 508 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar 4.37 İlave Fonksiyonlar İşletim Ölçüm Değerleri İşletme akım değerleri IL1, T1, IL2, T1, IL3, T1, IL1, T2, IL2, T2, IL3, T2 A veya (kA) primer, A sekonder veya anma akımı yğydesı olarak % IN Aralık % 10 - % 200 IN Tolerans % 0,2 ölçüm değerinin, veya ±10 mA ±1 Digit 3I0 A veya (kA) primer ve mA sekonder olarak IEE1, IEE2 Aralık 0 mA - 1600 mA Tolerans % 0,2 ölçüm değerinin, veya ±10 mA ±1 Digit Pozitif bileşen akım I1 A veya (kA) primer, A sekonder veya % IN Negatif bileşen akım I2 A veya (kA) primer ve mA sekonder veya % IN Diferansiyel koruma akımları İşletme gerilim değerleri (faz-toprak) İşletme gerilim değerleri (faz-faz) IDifL1, IDifL2, IDiffL3, ITutL1, ITutL2, ITutL3 I/IN-Nesne olarak Aralık % 10 - % 200 IN Tolerans % 3 ölçüm değerinin, veya ±10 mA ±1 Digit UL1-E, UL2-E, UL3-E kV primer, V sekonder veya % UN Aralık % 10 - % 120, UN Tolerans % 0,2 ölçüm değerinin, veya ±0,2 V ±1 Digit UL1-L2, UL2-L3, UL3-L1 kV primer, V sekonder veya % UN Aralık % 10 - % 120, UN Tolerans % 0,2 ölçüm değerinin, veya ±0,2 V ±1 Digit UE veya 3U0 kV primer, V sekonder veya % UN Pozitif bileşen gerilim U1 ve Negatif bileşen gerilim U2 kV primer, V sekonder veya % UN İşletme empedans değerleri R, X Ω primer ve sekonder Tolerans SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 %1 509 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar İşletme güç değerleri S, Görünür güç kVAR (MVAR veya GVAR) primer ve % SN Aralık % 0 - % 120 SN Tolerans % 1 ±% 0,25 SN, SN = √3 · UN · IN için P, Aktif güç (işaret ile) kW (MW veya GW) primer ve % SN Aralık % 0 - % 120 SN Tolerans % 1 ±% 0,25 SN, SN = √3 · UN · IN için Q, Reaktif güç (işaret ile) kVAR (MVAR veya GVAR) primer ve % SN İşletme güç faktörü değeri İşletme enerji değerleri İşletme frekansı değeri Aşırı Uyartım Aralık % 0 - % 120 SN Tolerans % 1 ±% 0,25 SN, SN = √3 · UN · IN için cos ϕ Aralık -1 - +1 Tolerans % 1±1 Digit Güç açısı ϕ Aralık -90° - +90° Tolerans 0,1° Wp, Wq (aktif ve reaktif enerji) kWh (MWh veya GWh) ve kVARh (MVARh veya GVARh) Aralık 81/2 Konumlar (28 Bit) VDEW-Protokolünde 91/2 Konumlar (31 Bit) cihazda Tolerans % 1±1 Digit f Hz olarak Aralık 40 Hz < f < 66 Hz Tolerans 10 mHz, U > 0,5 · UN için U/UN/f/fN Aralık 0 - 2,4 Tolerans %2 Termal Ölçer - Stator (Aşırı Yük Koruma) Θ/Θaçma L1, Θ/Θaçma L2, Θ/Θaçma L3 - Rotor (Motor Tekrar Başlatma Engelleme) ΘR/Θaçma - Dengesiz Yük Koruma Θi2/Θaçma - Aşırı uyartım korumanın ΘU/f/Θaçma - Soğutma ortamı Sıcaklığı Bağlı sıcaklık algılayıcıya bağlı olarak Aralık % 0 - % 400 Tolerans %5 İşletme değerleri, R/T/A koruma (1-3 Hz) 510 Aralık 0,5 Hz - 4,0 Hz Tolerans 0,1 Hz SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar Rotor ön geriliminin büyüklüğü Akım Rotor devresi Ters polaritede şarj Rotor Direnci Ugen V olarak Aralık 0,0 V - 60,0 V Tolerans 0,5 V Igen mA olarak Aralık 0,00 mA - 20,00 mA Tolerans 0,05 mA QC mAs olarak Aralık 0,00 mAs - 1,00 mAs Tolerans 0,01 mAs Rtoprak kΩ olarak Aralık 0,0 kΩ - 999,9 kΩ Tolerans < % 5 - 0,5 kΩ Rtoprak < 100 kΩ için ve Ce< 1µF için < % 10 - 0,5 kΩ Rtoprak < 100 kΩ için ve Ce< 4µF için İşletme değerleri, % 100 Stator toprak arıza koruma (20 Hz) Ön gerilim Stator devresi Toprak akımı, Stator devresi Faz açısı 20 Hz Stator Toprak Direnci (sek.) Stator Toprak Direnci (prim.) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 US/T/A V olarak Aralık 0,0 V - 200,0 V Tolerans % 2 ölçüm değerinin, veya ± 0,2 V ± 1 Digit IS/T/A A olarak Aralık 0,0 mA - 1600,0 mA Tolerans % 2 ölçüm değerinin, veya ± 0,1 mA ± 1 Digit ϕS/T/A ° olarak Aralık - 180,0° - + 180,0° Tolerans % 1,0 RS/T/A Ω olarak Aralık 0 Ω - 9999 Ω Tolerans yakl. % 5 - 2 Ω RS/T/Aprimer Ω olarak Aralık 0 kΩ - 9999,99 kΩ Tolerans 5 % bzw. (5 kΩ · Dönüştürme çarpanı) 511 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar Min/Maks. Rapor Ölçülen Değerlerin Saklanması Tarih ve zaman etiketli Reset - Elle İkili giriş üzerinden Ön klavyeden Uzaktan haberleşme kanallarından Pozitif Bileşen Akımlar için Min/Maks. Değerler I1 Pozitif Bileşen Gerilimler için Min/Maks. Değerler U1 Artık gerilimdeki 3. Harmoniğin Min/Maks değerleri UE3H Güç için Min./Maks. Değerler P, Q Frekans f için Min./Maks. Değerler f Analog Çıkışlar (opsiyonel) Miktar Maks. 4 (modele bağlı) Mümkün ölçüm değerleri I1, I2, IEE1, IEE2, U1, U0, U03h, |P|, |Q|, S, |cos ϕ|, f, U/f, ϕ, ΘS/ΘS AÇMA, ΘR/ΘR AÇMA, RE R/T/A, RE R/T/A 1-3 Hz, RE S/T/A % olarak Aralık 0,0 mA - 22,5 mA Minimum değer sınırı (itibaren geçerli:) 0,0 mA - 5,0 mA (0,1 mA artımlarla) Maksimum değer sınırı 22,0 mA (sabit) ayarlanabilir yüzdesel çıkış değeri 20 mA % 10,0 - % 1000,0 (% 0,1 artımlarla) Lokal Ölçülen Değerleri İzleme Akım asimetrisi Imaks/Imin > Simetri çarpanı, I > ISINIR için Gerilim asimetrisi Umaks/Umin > Simetri çarpanı, U > USINIR için Akım Toplamı | iL1 + iL2 + iL3 | > Grenzwert Gerilim Toplamı | UL1 + UL2 + UL3 + kU · UE | > Sınır değeri, kU = Uf/Udelta Akım Faz Sırası Saat ibresinin dönüş yönü/Saat ibresinin tersi Gerilim Faz Sırası Saat ibresinin dönüş yönü/Saat ibresinin tersi Sınır Değeri İzleme IL< sınır değeri IL<, Diğerleri CFC üzerinden ayarlanabilir Arıza Durumu Protokolü Son 8 güç sistemi arızasının ihbar kayıtları (maks. 600 ihbar) Zaman Etiketleme 512 Olay Kayıtlarının Çözünürlüğü (İşletim Mesajları) 1 ms Açma Kayıtlarının Çözünürlüğü (Arıza Kayıtları) 1 ms Zaman Sapması (Dahili Saat) % 0,01 Arabellek Pili Lityum pil 3 V/1 Ah, tip CR 1/2 AA Pil boşalmışsa „Arıza Pi“ mesajı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar Arıza Değeri Kaydı Maks. 8 arıza kaydı saklanır Güç kaynağı arızası durumunda; bellek yedek pil tarafından korunur Anlık Değerler: Kayıt süresi Toplam olarak 5 s Olay öncesi ve sonrası ve kayıt süresi ayarlanabilir 50 Hz’de Raster 60 Hz’de Raster 1,25 ms İzler uL1, uL2, uL3, uE, iL1, T1, iL2,T1, iL3,T1, iEE1, iL1, T2, iL2,T2, iL3,T2, iEE, IDif-L1, IDif-L2, IDif-L3, ITut-L1, ITut-L2, ITut-L3, u= veya i= üç transdüser (TD) başına her 1 anlık değer 1,04 ms başına her 1 anlık değer RMS değerler: Kayıt süresi Toplam olarak 80 s Olay öncesi ve sonrası ve kayıt süresi ayarlanabilir 50 Hz’de Raster 60 Hz’de Raster 1 hafıza değeri her 20 ms’de bir 1 hafıza değeri her 16,67 ms’de bir İzler U1, UE, I1, I2, IEE1, IEE2, P, Q, ϕ, R, X, f-fN Enerji Sayacı Dört dördünlü saat WP+, WP–, WQ+, WQ– Tolerans %1 Anahtar istatistiği Kaydedilebilir Açma sayısı 9 basamağa kadar Toplam Kesilen Akım 4 basamağa kadar, her bir kutup için (kA) İşletme Saatlerinin Sayımı Çalışma Saatleri Aralığı 6 basamağa kadar Sayma Ölçütü Akım, ayarlanabilir akım eşiğini (Ke I>) aştığında Açma Devresi Denetimi İzlenebilir devrelerin sayısı 1 Bir veya iki ikili giriş ile Devreye Alma Yardımcıları Saha Faz Dönüşü Kontrolü Ölçülen İşletme Değerleri Kesici Testi Test Sonuçlarının Raporlanması SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 513 Teknik Veriler 4.37 İlave Fonksiyonlar Saat Zaman Senkronlama DCF 77/ IRIG BSinyal (telegram formatı IRIG-B000) İkili Giriş İletişim Fonksiyon Parametrelerinin Ayar Grubunun Değiştirilmesi 514 Mevcut Ayarlama Grubu Sayısı 2 (parametre grubu A ve B) Değiştirme Denetimi Ön klavye ile Ön PC port üzerinden DIGSI Sistem arayüzü üzerinden protokol İkili Giriş SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.38 Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları 4.38 Tablo 4-1 Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları Çalışma Durumu 0 Çalışma Durumu 1 Çalışma Durumu 0 Koruma fonksiyonu f ≤ 10 Hz 11 Hz < f/Hz ≤ 40 40 Hz ≤ f/Hz ≤ 69 f ≥ 70 Hz Sabit Zamanlı Aşırı Akım Koruma (I>/I>>) aktif aktif aktif Ters Zamanlı AA Koruma (ANSI 51V) aktif aktif değil aktif aktif aktif değil Termal Aşırı Yük Koruma (ANSI 49) aktif değil 1) aktif aktif aktif değil 1) Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) Koruma (ANSI 46) aktif değil 1) aktif aktif aktif değil 1) Yol Alma AA koruma (ANSI 51) aktif aktif değil aktif değil aktif Diferansiyel Koruma (ANSI 87G/87M/87T) aktif aktif aktif aktif Toprak Arıza Diferansiyel Koruma (ANSI 87GN,TN) aktif değil aktif aktif aktif değil Düşük Uyartım (Alan Kaybı) Koruma (ANSI 40) aktif değil aktif aktif aktif değil Ters Güç Koruma (ANSI 32R) aktif değil aktif aktif aktif değil Düz Aktif Güç Denetimi (ANSI 32F) aktif değil aktif aktif aktif değil Empedans Koruma (ANSI 21) aktif değil aktif aktif aktif değil Kademe Dışı Koruma (ANSI 78) aktif değil aktif aktif aktif değil Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) aktif değil 2) aktif aktif aktif değil 2) aktif aktif aktif aktif aktif değil aktif aktif aktif değil 3) Aşırı Gerilim Koruma (ANSI 59) Frekans artışı koruma aktif değil aktif aktif aktif değil Aşırı Uyartım (Volt-Hertz) Koruma (ANSI 24) Düşük frekans koruma aktif değil 1) aktif aktif aktif değil 1) Ters Zamanlı Düşük Gerilim Koruma (ANSI 27) aktif değil 2) aktif aktif aktif değil 2) Frekans değişim hızı koruma df/dt (ANSI 81R) aktif değil aktif 4) aktif aktif değil Gerilim Vektörü Atlaması aktif değil aktif 5) aktif 5) aktif değil aktif aktif aktif aktif Hassas Toprak Akım Koruma (ANSI 51GN, 64R) aktif değil aktif aktif aktif değil %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 27/59TN 3. Harm.) aktif değil aktif aktif aktif değil 20 Hz Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64G - 100%) aktif aktif aktif aktif Rotor Toprak Arıza Koruma R, fn (ANSI 64R) aktif aktif aktif aktif 1-3 Hz Kare Dalga Gerilim Enjeksiyonu ile %100 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 64R - 1-3 Hz) aktif aktif aktif aktif Motor Yol Alma Zamanı Denetimi (ANSI 48) aktif değil aktif aktif aktif değil Motor Tekrar Başlatma Engelleme (ANSI 66, 49Rotor) aktif aktif aktif aktif Kesici Arıza Koruma (ANSI 50BF) aktif7) aktif aktif aktif7) %90 Stator Toprak Arıza Koruma (ANSI 59N, 64G, 67G) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 515 Teknik Veriler 4.38 Koruma fonksiyonlarının çalışma alanları Koruma fonksiyonu Çalışma Durumu 0 Çalışma Durumu 1 Çalışma Durumu 0 f ≤ 10 Hz 11 Hz < f/Hz ≤ 40 40 Hz ≤ f/Hz ≤ 69 f ≥ 70 Hz Yanlışlıkla Enerjileme (ANSI 50, 27) aktif aktif aktif aktif DC Gerilim/Akım Koruma (ANSI 59NDC/51NDC) aktif aktif aktif aktif aktif değil6) aktif aktif aktif değil6) Harici Açma Fonksiyonları aktif aktif aktif aktif Thermobox'lar Yardımı İle Sıcaklık Algılama aktif aktif aktif aktif Eşik denetimi Sigorta Arızası Monitörü aktif değil aktif aktif aktif değil Hassas Toprak Akım Koruma B (ANSI 51GN) aktif değil aktif aktif aktif değil Sarımlararası Koruma (ANSI 59N (IT) aktif değil aktif aktif aktif değil Çalışma Durumu 1: (IL1, T2, IL2, T2, IL3, T2, UL1, UL2 UL3) ölçme girişlerinden en azından birinde cihaz en az % 5 anma değerinde bulunur, böylece örnekleme frekansı ölçme büyüklüğü işlenmesi için yürütülebilir. Çalışma Durumu 0: Eksik veya çok küçük ölçme büyüklükleri, ayrıca <11 Hz veya >69 Hz frekanslı ölçme büyüklükleri cihazı, içinde ölçme değeri işlenmesi gerçekleşmeyen işletim durumu 0’a getirirler. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) Termal grafik soğuyor Mevcut bulunan Başlatmada bir başlatma durdurması gerçekleşir Yeterli büyüklükte bir gerilimin bulunmasından itibaren, mevcut bulunan Başlatmada bir başlatma durdurması gerçekleşir 25 Hz < f/Hz ≤ 40 Fonksiyon sadece ±3 anma frekansında çalışır Transdüser 1 ’in ölçüm değerinin kullanımında Sadece eğer Kesici-Yardımcı kontakları bağlı ise 516 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39 Boyutlar 4.39.1 Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı (kasa büyüklüğü 1/2) Şekil 4-14 Gömme tip pano ve hücre montajı için bir 7UM621 veya 7UM623 (kasa büyüklüğü 1/2) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 517 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.2 Şekil 4-15 518 Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı (kasa büyüklüğü 1/1) Gömme tip pano ve hücre montajı için bir 7UM622 (kasa büyüklüğü 1/1) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.3 Şekil 4-16 4.39.4 Şekil 4-17 Çıkma Tip Pano Montajı (Kasa büyüklüğü 1/2) Çıkma tip pano montajı için bir 7UM621 veya 7UM623 (kasa büyüklüğü 1/2) Çıkma Tip Pano Montajı (Kasa büyüklüğü 1/1) Çıkma tip pano montajı için bir 7UM622 (kasa büyüklüğü 1/1) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 519 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.5 Şekil 4-18 520 Gömme Tip Pano Montajı için 7XR6100-0CA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi Gömme tip pano montajı için 7XR6100-0CA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.6 Şekil 4-19 Çıkma Tip Pano Montajı için 7XR6100-0BA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi Çıkma tip pano montajı için 7XR6100-0BA0 bağlantı cihazının ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 521 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.7 Ölçülü çizim 3PP13 Şekil 4-20 3PP132 3PP133 Ölçülü çizimleri 3PP13: Gerilim bölüştürücü 3PP1326-0BZ-K2Y (20 : 10 : 1) Gerilim bölüştürücü 3PP1336-1CZ-K2Y (5 : 2 : 1) Ön direnç 3PP1336-0DZ-K2Y için 522 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.8 Çıkma Tip Pano Montajı için 7XT7100-0BA00 Seri Cihazının Ölçülü Çizimi Şekil 4-21 Çıkma tip pano montajı için 7XT7100-0BA00 Seri Cihazı ölçülü çizimi Burada: Akım bağlantıları (Terminal 1-6)): 7XT71’de kullanılmaz Kumanda bağlantıları (Terminal 7-31): yalıtılmış halka kablo pabucu: 4 mm Vidalar için maks. Dış çap 9 mm, Tip: ör. Bakır hat kesiti 1,0 mm2 - 2,6 mm2 için PIDG Tyco Electronics ailesine ait.AMP. AWG 17 - 13 yalıtılmamış bakır hat direkt: Kesit 0,5 - 2,6 mm2. AWG 20 - 13 Kabloda: Kablo sonu kılıfı maks. Döndürme momenti 1,8 Nm gerekli SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 523 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.9 Şekil 4-22 Gömme Tip Pano Montajı için 7XT7100-0EA00 Seri Cihazının Ölçülü çizimi Gömme tip pano montajı için 7XT7100-0EA00 seri cihazı ölçülü çizimi Burada: Akım bağlantıları (Terminal 1-6): 7XT71’de kullanılmaz Kumanda bağlantıları (Terminal 7-31): Vida bağlantısı (Halka kablo pabucu): 4 mm Vidalar için maks. Dış çap 9 mm Tip: ör. PIDG Tyco Electronics ailesine ait AMP Bakır-Hat kesiti 1,0 mm2 - 2,6 mm2 AWG 17 - 13 Paralel ve Çift- Düz yay-Crimp kontak: Bakır-Hat kesiti 0,5 mm2 - 2,5 mm2 için AWG 20 - 13 Maks. Döndürme momenti 1,8 Nm 524 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.10 Gömme Tip Pano ya da Hücre İçi Montaj İçin Direnç Ünitesi 7XR6004-0CA00 ölçülü çizimi Şekil 4-23 Gömme tip pano ya da Hücre İçi Montaj İçin Direnç Ünitesi 7XR6004-0CA00 ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 525 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.11 Çıkma Tip Pano Montajı için direnç ünitesi 7XR6004-0BA00 ölçülü çizimi Şekil 4-24 526 Çıkma tip pano montajı için direnç ünitesi 7XR6004-0BA00 ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.12 Gömme Tip Pano veya Hücre içi Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00 ölçülü çizimi Şekil 4-25 Gömme tip pano veya Hücre içi montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00 ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 527 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.13 Gömme Tip Pano veya Hücre içi Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00/DD ölçülü çizimi Şekil 4-26 528 Gömme tip pano veya Hücre içi montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0CA00/DD ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.14 Çıkma Tip Pano Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00 ölçülü çizimi Şekil 4-27 Çıkma tip pano montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00 ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 529 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.15 Çıkma Tip Pano Montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00/DD ölçülü çizimi Şekil 4-28 530 Çıkma tip pano montaj için 20 Hz-Generatör 7XT3300-0BA00/DD ölçülü çizimi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.16 Gömme Tip Pano ya da Hücre içi Montaj için 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0CA00 ölçü çizimi Şekil 4-29 *) Kasa içi silme ya da hücre montaj için 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0CA00 ölçü çizimi 7XT34’ün ağırlığı cihaz kasasının kendi montaj raylarıyla tutturulamayacağından, pano montajı için iki montaj rayı C73165-A63-C201-1 kullanılmalıdır. Montaj rayları M6 vidalarıyla yukarıdaki taslağa göre panoya monte edilir. Cihaz 7XT34, M4 vidalarıyla (altı köşeli vidalar değil) raylara sabitlenir. Panoların montajında eğer pano uygun desteklenen sabitleme traversleri mevcutsa, rayların kullanımından vazgeçilebilir. Aksi takdirde 28 SEP C73165-A63-C200-3 Montaj rayları kullanılır. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 531 Teknik Veriler 4.39 Boyutlar 4.39.17 Çıkma Tip Pano Montajı için 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0BA00 ölçü çizimi Şekil 4-30 *) Çıkma tip pano montajı için 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0BA00 ölçü çizimi Panolara montaj için iki vida C73165-A63-C201-1 ve 4 ara parça C73165-A63-C203-1 gereklidir. Montaj rayları M4 vidalarıyla cihazın montaj rayına vidalanmalıdır. Panoda yukarıda gösterilen taslağa göre diş delmeleri M6 veya vida M6 veya uygun dübel delikleri yerleştirilmelidir. Ara parça 6 mm-vida yardımıyla, rayları monte edilmiş cihaz 7XT34 panoda sabitlenir. Yerleştirilmiş civatalarda: Araparçaları itilir ve raylar civatalarda uygun somunlarla sabitlenir. ■ 532 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 A Ek Bu bölüm, esas olarak deneyimli kullanıcılar için bir referanstır. Bu cihaz modellerinin terminal bağlantılarını gösteren bağlantı diyagramları ile cihazların birçok tipik güç sistemi konfigürasyonundaki birincil ekipmanlara uygun bağlantısını gösteren diyagramlar da sunulur. Tüm opsiyonlar ile donatılmış cihaza ilişkin tüm bilgileri ve ayarları içeren tablolar ve varsayılan ayarlar da verilmektedir. A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar 534 A.2 Terminal Atamaları 541 A.3 Bağlantı Örnekleri 545 A.4 Varsayılan Ayarlar 557 A.5 Protokole Bağlı Fonksiyonlar 563 A.6 Fonksiyon Kapsamı 564 A.7 Ayalar 569 A.8 Bilgi Listesi 586 A.9 Toplu Bildirimler 608 A.10 Ölçülen Değerler 609 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 533 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar A.1.1 Sipariş Bilgileri A.1.1.1 Sipariş Kodu 6 Lokal Kontrollü Çok Fonksiyonlu Koruma Rölesi 7 U M 6 7 8 2 9 10 11 12 — 13 14 15 — 17 18 19 0 + Kasa, İkili Giriş ve Çıkış Sayısı Poz. 6 Kasa 1/2 19’’, 7 GİR, 12 ÇIk, 1 Canlı Durum Kontağı 1 Kasa 1/1 19’’, 15 GİR, 20 ÇIk, 1 Canlı Durum Kontağı 2 Grafik Ekran, Kasa 1/2 19’’, 7 GİR, 12 ÇIk, 1 Canlı Durum Kontağı 3 Anma Akımı Poz. 7 IN = 1 A, Iee (duyarlı) 1 IN = 5 A, Iee (duyarlı) 5 Yardımcı Gerilim (Güç Kaynağı, İkili Girişlerin Başlatma Eşiği) DC 24 - 48 V, İkili Giriş Esiği DC 19 V 1) Poz. 8 2 DC 60 - 125 V, İkili Giriş Esiği DC 19 V 1) 4 DC 110 - 250 V, AC 115 - 230 V, İkili Giriş Esiği DC 88 V 1) 5 DC 220 - 250 V, AC 115 - 230 V, İkili Giriş Esiği DC 176 V 1) 6 Yapı Poz. 9 Yüzey Montaj Kasası, iki sıra klemens dizisi (üst/alt) B Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, fişli terminaller (2/3 pin konektör) D Pano/hücre için gömme tip montaj kasası, vidalı-tip terminaller (doğrudan bağlantı/halka pabuçlar) E Bölgeye-özgü Varsayılan/Dil Ayarları ve Fonksiyon Sürümleri Bölge DE, 50 Hz, IEC, Dil Almanca (dil değiştirilebilir) Poz. 10 A Bölge Dünya, 50/60 Hz, IEC/ANSI, Dil İngilizce (dil değiştirilebilir) B Bölge US, 60 Hz, ANSI, Dil Amerikan İngilizcesi (dil değiştirilebilir) C Sistem arayüzleri veya Analog Çıkış (B portu) Poz. 11 Sistem arayüzü yok 0 IEC protokol, elektriksel RS232 1 IEC protokol, elektriksel RS485 2 IEC protokol, optik 820 nm, ST-Konektör 3 Analog Çıkışlar 2 ξ (0 - 20 mA) 7 Diğer arayüz seçenekleri için, Ek bilgi L’ye bakın. 9 1) GİR-Eşikleri ikili giriş başına fişli köprüler ile birbirlerinin yerine kullanılabilirler 534 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar Ek bilgi L Poz. 17 Poz. 18 Poz. 19 (B portu) Profibus DP Slave, RS485 L 0 A Profibus DP Bağımlı, 820 nm, optik, çift buklaj, ST- Konektör L 0 B 1) Modbus elektriksel RS485 L 0 D Modbus, optik 820 nm, ST- Konektör L 0 E 1) DNP3.0, RS485 L 0 G DNP3.0, 820 nm, optik, ST- Konektör L 0 H 1) IEC 61850, elektriksel EN100 ile, RJ45-Konektör L 0 R IEC 61850, optik EN100 ile, LC Dubleks-Konektör L 0 S 2) 1) 2) 9. basamak = „B“’ye göre teslim edilemez. Eğer optik arayüze gereksinim duyuluyorsa, o zaman RS485 ve ilave uygun çevirici ısmarlanır. 9. basamak = „B“’ye göre teslim edilemez. Sadece EN100 elektriksel mümkün (bakın Tablo A-1) Çıkma tip montaj kasasında optik arayüzler mümkün değildir. Lütfen uygun elektriksel RS485-Arayüzlü bir cihaz ve ek olarak Tablo A-1’de tanımlanan dönüştürücü sipariş verin. Tablo A-1 Çıkma tip montaj kasası için ek cihaz-/modül Protokol Çevirici/Dönüştürücü/ Sipariş numarası Kullanım Modülü Profibus DP SIEMENS OLM 1) Modbus RS485/FO DNP 3.0 820 nm RS485/FO 1) 6GK1502-2CB10 tek buklaj için 6GK1502-3CB10 çift buklaj için 7XV5651-0BA00 – Çeviricinin besleme gerilimi DC 24 V’dir. DC > 24 V DC işletme gerilimde ek olarak 7XV5810-0BA00 güç kaynağı gereklidir. Servis Arayüzü (Port C) Poz. 12 DIGSI, Modem RS232 1 DIGSI, Modem/Thermobox RS485 2 Analog çıkış-Arayüz (Port D) ile bakın ek veri M 9 Ek bilgi M Poz. 17 Poz. 18 Poz. 19 (Port C) DIGSI, Modem RS232 M 1 DIGSI, Modem/Thermobox RS485 M 2 (Port D) M Thermobox1), optik 820 nm, ST-Konektör 2) M A Thermobox1), M F M K elektriksel RS485 Analog Çıkışlar 2 ξ (0 . 20 mA) 1) 2) Thermobox 7XV5662-*AD10 Eğer Thermobox bir optik arayüzü üzerinden çalıştırılacaksa, o zaman ek olarak bir RS485–Fiber-Optik Dönüştürücü 7XV5650–0*A00 gereklidir SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 535 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar Ölçme fonksiyonları Poz. 13 Genişletilmiş ölçme fonksiyonu olmadan 0 Min/Maks. Değerler, Enerji Ölçümü 3 İşlevselliği Poz. 14 Temel Generatör, şunlardan oluşur: ANSI-No. Düşük gerilim kilitleme durumlu zamanlı aşırı akım koruma I> +U< Zamanlı aşırı akım koruma, yönlü I>>, Yön. 50/51/67 Ters zamanlı aşırı akım koruma t=f(I) +U< 51V A 51 2 Termal Aşırı Yük Koruma It 49 Dengesiz Yük Koruma I2>, t=f(I2) 46 Diferansiyel Koruma ΔI Düşük Uyartım Koruma 1/xd 87G/87M/87T Ters Güç Koruma –P 32R İleri güç denetimi P>, P< 32F 40 Düşük Gerilim Koruma U<, t=f(U) 27 Aşırı Gerilim Koruma U> 59 Frekans Koruma f<, f> 81 Aşırı Uyartım Koruma U/f 24 Stator Toprak Arıza Koruma, yönsüz, yönlü U0>, 3I0>, ?U0, 3I0 59N, 64G, 67G Hassas toprak akımı tespiti (rotor toprak arıza koruma olarak da) IEE> 50/51GN,(64R) Hassas Toprak Akım Koruma IEE-B (Dalga akımı koruması olarak) IEE-B>, IEE-B< 50/51GN Rotor Toprak Arıza Koruma (fn, R) RE< 64R (fN) Motor Yol Alma Zamanı Denetimi Iyol.2t 48 Kesici Arıza Koruma Imin> 50BF Faz Sırası İzleme L1; L2; L3 47 Açmalardan 4 Harici Açma Harici Açma Açma Devresi Denetimi ADD 74TC — Sigorta Arızası İzleme U2/U1; I1/I2 60FL Eşik Denetimi Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme I2t Standart Generatör, şunlardan oluşur: 66, 49 Rotor ANSI-No. B Temel Generatör ve ek: Empedans koruma Z< % 100 Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harmonik U0 (3. Harm.) 59TN 27TN3.H Sarımlararası Koruma US/A> 64S (Interturn) Yanlışlıkla Enerjileme I>, U< 50/27 Dolu Generatör, şunlardan oluşur: 21 ANSI-No. C Generatör Standart ve ek: Kademe Dışı Koruma ΔZ/Δt 78 DC Gerilim/Akım Koruma Udc>/Idc> Başlatma AA Koruma I> 51 Sınırlandırılmış T/A Koruma ΔI0 87N 536 59N (DC)/51N (DC) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar İşlevselliği Asenkron motor, şunlardan oluşur: Poz. 14 ANSI-No. F Temel Generatör, ancak Düşük-, Aşırı uyartım koruma ve Rotor toprak arıza koruma olmadan (fn, R-Ölçüm) Trafosu, şunlardan oluşur: ANSI-No. H Temel Generatör, ancak Düşük uyartım koruma, Dengesiz yük koruma, Motor yol alma zamanı denetimi ve Rotor toprak arıza koruma olmadan (fn, R-Ölçüm) İşlevselliği/İlave Fonksiyonlar ANSI-No. Poz. 15 64R (1 - 3 Hz) B hiçbiri Hassas Rotor Toprak Arıza Koruma Kare dalga akımlı gerilim enjeksiyonlu 1-3 Hz, Re<80 kΩ ve % 100 Stator toprak arıza koruma 20 Hz gerilim enjeksiyon prensibiyle A 64G (100 %) Sınırlandırılmış T/A Koruma 87N C Şebeke ayırma (df/dt ve VEKTÖR Atlama) 81R E tüm İlave Fonksiyonlar G Sipariş örneği: 7UM6211-4EA99-0BA0 + L0A + M1K Burada: Konum 11 = 9 L0A’yı gösterir, yani ters yönlü sistem arayüzü Profibus DP Bağımlı sürüm, RS 485 Burada: Konum 12 = 9 zeigt auf M1K’yı gösterir, ters yönlü servis arayüzü DIGSI ile sürüm, Modem RS 232 ve Analog çıkışlar 2 ξ (0 - 20 mA) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 537 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar A.1.2 Aksesuarlar Değiştirilebilir Arayüz Modülleri Adı Sipariş numarası RS232 C53207-A351-D641-1 RS485 C53207-A351-D642-1 FO 820 nm C53207-A351-D643-1 Profibus DP RS485 C53207-A351-D611-1 Profibus DP çift buklaj C53207-A351-D613-1 Modbus RS485 C53207-A351-D621-1 Modbus opt. 820 nm C53207-A351-D623-1 DNP3.0 RS485 C53207-A351-D631-1 DNP3.0 820 nm C53207-A351-D633-1 Ethernet elektriksel (EN 100) C53207-A351-D675-2 Ethernet optik (EN100) C53207-A351-D678-1 AN20 Analog Çıkış C53207-A351-D661-1 Terminal Bloğu Örtme Kapakları Terminal tipi için kapatma kapağı Sipariş numarası 18 gerilim ve 12 akım klemens bloğu için C73334-A1-C31-1 12 gerilim ve 8 akım klemens bloğu için C73334-A1-C32-1 Kısa-Devre Bağlantıları Aşağıdaki klemens tipi/sayısı için kısa devre elemanları Sipariş numarası Gerilim klemensi, 18-klemens veya 12-klemens C73334-A1-C34-1 Akım klemensi, 12-klemens veya 8-klemens C73334-A1-C33-1 Dişi Konektörler Dişi Konektörler Sipariş numarası 2-pin C73334-A1-C35-1 3-pin C73334-A1-C36-1 19” - Raflar için Montaj Rayı 538 Adı Sipariş numarası 2 Montaj Rayları C73165-A63-D200-1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar Pil Lityum pil 3 V/1 Ah, Typ CR 1/2 AA Sipariş numarası VARTA 6127 101 501 Bağlantı (kenetlenme) cihazı Rotor toprak arıza koruma için bağlantı cihazı (R, fN) Sipariş numarası Gömme tip pano montajı için bağlantı cihazı 7XR6100-0CA00 Çıkma tip pano montajı için bağlantı cihazı 7XR6100-0BA00 Rotor Toprak Arıza Koruma için Ön direnç (R, fN) Sipariş numarası Ön direnç (2 x 105 Ω ) 3PP1336-0DZ-K2Y Ön direnç Gerilim bölücü Gerilim bölücü Sipariş numarası Gerilim bölücü 5:1; 5:2 3PP1336-1CZ-K2Y Gerilim bölücü 10:1; 20:1 3PP1326-0BZ-K2Y Rotor toprak arıza koruma için durultucu (1-3 Hz) Sipariş numarası Yan terminalli çıkma tip montaj kasası 7XT7100-0BA00 Arka terminalli gömme tip montaj kasası 7XT7100-0EA00 Durultucu Direnç cihazı Rotor toprak arıza koruma için direnç cihazı (1-3 Hz) Sipariş numarası Vidalı klemenslerle çıkma tip montaj kasası 7XR6100-0BA00 Vidalı klemenslerle gömme tip montaj kasası 7XR6100-0CA00 20 Hz-Generatör 20 Hz-Generatör Sipariş numarası Vidalı klemenslerle çıkma tip montaj kasası 7XT3300-0BA00 Vidalı klemenslerle gömme tip montaj kasası 7XT3300-0CA00 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 539 Ek A.1 Sipariş Bilgileri ve Aksesuarlar 20 Hz-Bant geçirici 20 Hz-Bant geçirici Sipariş numarası Vidalı klemenslerle çıkma tip montaj kasası 7XT3400-0BA00 Vidalı klemenslerle gömme tip montaj kasası 7XT3400-0CA00 Arayüz Kablosu 540 PC ve SIPROTEC arasındaki arayüz kablosu Sipariş numarası 9-pin erkek/dişi bağlantılı kablo 7XV5100-4 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.2 Terminal Atamaları A.2 Terminal Atamaları A.2.1 Gömme Tip Pano ve Hücre Montajı Kasası 7UM621/623*-*D/E Şekil A-1 Genel şema 7UM621/623*-*D/E (Pano- ve Hücre içi montajı) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 541 Ek A.2 Terminal Atamaları 7UM622*-*D/E Şekil A-2 542 Genel şema 7UM622*-*D/E (Pano- ve Hücre içi montajı) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.2 Terminal Atamaları A.2.2 Çıkma Tip Pano Montajı 7UM621/623*-*B Şekil A-3 Genel şema 7UM621/623*-*B (Çıkma tip pano montajı) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 543 Ek A.2 Terminal Atamaları 7UM622*-*B Şekil A-4 544 Genel şema 7UM622*-*B (Çıkma tip pano montajı) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri A.3 Bağlantı Örnekleri A.3.1 Bağlantı Örnekleri 7UM62 Şekil A-5 Üç gerilim trafosunda (Faz-toprak-gerilimler) ve üç akım trafosunun herbirinde bara anahtarlaması trafo bağlantıları, – Hassas toprak arıza tespiti için ilave toplayıcının AT toprak akımı; Artık gerilim tespiti.açık üçgen sargısında (e-n). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 545 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-6 546 Düşük omik topraklamada bara teçhizatı, üç gerilim trafosuna (faz-toprak-gerilimler) ve her birinin üç akım trafosuna, trafo bağlantıları – İkili akım trafo setinin diferansiyel akım ölçümü olarak toprak akımı tespiti; Artık gerilim tespiti açık üçgen sargıda (e-n) ek kriter olarak SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-7 İzole edilmiş yıldız noktasıyla trafoya bağlı, üç gerilim trafosuna (faz-toprak-gerilimler) ve her birinin üç akım trafosuna, trafo bağlantıları, diferansiyel koruma fonksiyonu sadece generatör için kullanılmış, Artık gerilim tespiti açık üçgen sargısında (e-n). SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 547 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-8 548 Sıfır noktası transformatörüyle trafoya bağlı, üç gerilim trafosuna (faz-toprak-Gerilimler) ve her birinin üç akım trafosuna, trafo bağlantıları, diferansiyel koruma fonksiyonu generatör ve blok transformatörü üzeri bağlanmış, yük direnci opsiyonel direkt yıldız noktası dairesi içinde veya eşleme trafoları üzeri. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Resim A-9 Başlatma dönüştürücülü sistemler için ön yerleşimli yükseltici 7KG6 ile TD1 DC gerilim girişi bağlantısının yol alma toprak arıza koruma bağlantısı. Şekil A-10 Rotor toprak arıza koruma – ilave cihaz 7XR61 ile anma frekanslı ve ön dirençli 3PP1336 rotor devresinin öngerilimi için Not: 3PP13 sadece sürekli 0,2 Aef den daha büyük bir akımda gereklidir (pratik olarak: Uerr Yük > 150 V). Bu durumda dahili dirençler 7XR61 - ön bağlantı cihazı içinde kısa devre edilmelidir. Şekil A-11 Not: Rotor toprak arıza koruma – ilave cihaz 7XR61 ile duyarli toprak akim girisi ile gerçeklestirilmis anma frekansli gerilim. 3PP13 sadece sürekli 0,2 Aef den daha büyük bir akımda gereklidir (pratik olarak: Uerr Yük > 150 V). Bu durumda dahili dirençler 7XR61 - ön bağlantı cihazı içinde kısa devre edilmelidir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 549 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-12 550 Asenkron motor: Üç gerilim trafosunda trafo bağlantıları (Faz-toprak-gerilimler, genellikle baradan alınmış); Artık gerilim tespiti, açık üçgen sargısında ve üç akım trafosunun herbirinde – Nüve dengeli AT üzerinden toprak arıza yön tespiti SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-13 V-Bağlantısındaki iki gerilim trafosunun gerilim trafo bağlantıları Şekil A-14 L2’ nin sekonder taraflı topraklamasında gerilim trafo bağlantısı Şekil A-15 Rotor toprak arıza koruma 1 - 3 Hz – 1-3-Hz-Generatör 7XT71 ve Direnç cihazı 7XR6004 ile. Not: Diğer kontakları 7XR6004 Kullanım Kılavuzunda bulabilirsiniz SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 551 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-16 % 100 Stator toprak arıza koruma – 20 Hz-Generatör 7XT33 ve Bant geçirici 7XT34 ve Başlatma toprak arıza koruma ile – şönt 10 A/150 mV ve Transdüser 7KG6. 1) 1)Gerilim bölücü sadece sekonder taraflı gerilimler > 200 V için mevcuttur. 2) 2)Gerilim bölücü iki hat üzerinden direkt yük direncine RL bağlanmalıdır. 7XT3300–0*A00/DD için bağlantı çizimlerini Ek A.3, Şekil A-29’da bulabilirsiniz. Şekil A-17 552 Sınırlandırılmış toprak arıza koruma (Generatör) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-18 A.3.2 Sınırlandırılmış toprak arıza koruma (Transformatör) Thermobox (RTD Kutusu) için Bağlantı Örnekleri Şekil A-19 Bir Thermobox ile tek yönlü çalışma: Üstte: optik tasarım (1 FO); altta: RS485’li tasarım Şekil A-20 Bir Thermobox ile Half-Duplex Çalışma Üstte: Optik tasarım (2 FO) altta: RS485’li tasarım SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 553 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-21 Üstte: Altta: A.3.3 554 İki Thermobox ile Half-Duplex Çalışma Optik tasarım (2 FO) RS485’li tasarım Aksesuarların anahtarlama şekilleri Şekil A-22 Anahtarlama şeması Bağlantı cihazı 7XR6100-0*A00 rotor arıza koruma için Şekil A-23 Anahtarlama şeması Ön direnç 3PP1336-0DZ-K2Y SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri Şekil A-24 Anahtarlama şeması Gerilim bölücü 5:1; 5:2; 3PP1336-1CZ-K2Y Şekil A-25 Anahtarlama şeması Gerilim bölücü 10:1; 20:1; 3PP1326-0BZ-K2Y Şekil A-26 Anahtarlama şeması Durultucu 7XT7100-0*A00 Şekil A-27 Anahtarlama şeması Direnç cihazı 7XR6004-0*A00 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 555 Ek A.3 Bağlantı Örnekleri 556 Şekil A-28 Anahtarlama şeması 20 Hz-Generatör 7XT3300-0*A00 Şekil A-29 Anahtarlama şeması 20 Hz-Generatör 7XT3300-0*A00/DD Şekil A-30 Anahtarlama şeması 20 Hz-Bant geçirici 7XT3400-0*A00 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar A.4 Varsayılan Ayarlar Fabrika çıkışı, cihazın LED göstergelerinin, ikili giriş ve çıkışlarının ve fonksiyon tuşlarının çoğunun önayarları yapılmış durumdadır. Bunlar, aşağıdaki Tablolarda özetlenmiştir. A.4.1 LED’ler Tablo A-2 LED’ler LED1 LED2 LED3 LED4 LED5 LED6 LED7 LED8 LED9 LED10 LED11 LED12 LED13 LED14 LED göstergelerinin önayarları Fonksiyon önayarları Röle AÇMA Röle BAŞLATMA I> Arıza L1 I> Arıza L2 I> Baş. L3 IEE> AÇMA U0> AÇMA S/T/A AÇMA Ha. Güç Kaynağı Arıza Pil Dif AÇMA Pr AÇMA Pr+VD AÇMA Uyartım<3 AÇMA Uyartım<1 AÇMA Uyartım<2 AÇMA Uyartım<U<AÇMA I2>> AÇMA I2 Θ AÇMA f1 AÇMA f2 AÇMA f3 AÇMA f4 AÇMA U> AÇMA U>> AÇMA SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyon No. 511 501 1811 1812 1813 1226 5187 5193 147 177 5671 5097 5098 5343 5344 5345 5346 5160 5161 5236 5237 5238 5239 6570 6573 Açıklamalar Röle GENEL AÇMA komutu Röle BAŞLATMA AA arıza tespiti kademe I> faz L1 AA arıza tespiti kademe I> faz L2 AA arıza tespiti kademe I> faz L3 IEE> AÇMA Stator toprak arıza: U0 kademesi AÇMA Stator toprak arıza koruma AÇMA Güç Kaynağı Arızası Arıza: Boş pil Diferansiyel koruma AÇMA Ters güç: AÇMA Ters güç: Durdurma valfı ile AÇMA Düşük Uyartım koruma karakt. 3 AÇMA Düşük Uyartım koruma karakt. 1 AÇMA Düşük Uyartım koruma karakt. 2 AÇMA D.Uyartım koruma karakt.+Uuyartım< AÇMA Dengesiz yük: Akım kademesi AÇMA Dengesiz yük: Termal kademe AÇMA f1 AÇMA f2 AÇMA f3 AÇMA f4 AÇMA Aşırı gerilim U> AÇMA Aşırı gerilim U>> AÇMA 557 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar A.4.2 İkili Giriş Tablo A-3 İkili Giriş GİR1 GİR2 GİR3 GİR4 GİR5 GİR6 GİR7 GİR8 ... 15 1) 2) 558 Tüm cihazlar ve sipariş biçimleri için ikili giriş önayarları Fonksiyon önayarları >Durd. Valfi Aç >Uuyar arızası >f1 BLK >U< BLK >S/T/A Iee off >ARIZA:FİDER GT >Umühür BLK >D.Gerilim BLK >Harici açma 1 >Harici açma 2 >DalgaYak.Tet. Hiçbir fonksiyon önceden yapılandırılmamış (reserve) Fonksiyon No. 5086 5328 5206 6506 5176 361 1950 6503 4526 4546 4 - Açıklamalar >Durdurma valfı Açtı >Uyartım gerilimi arızası tespit edildi >Kademe f1 BLOKLAMA >Düşük Gerilim koruma U< BLK >Toprak akım başl. de. çıkarma (S/T/A)1) >Arıza: Fider GT (mcb atık) >AA koruma: düşük gerilim mühür BLOKLAMA >Düşük gerilim koruma BLOKLAMA >Harici açma 1 tetikleme >Harici açma 2 tetikleme >Dalga Formu Yakalama tetikleme -2) sadece bara anahtarlamasında sadece 7UM622 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar A.4.3 İkili Çıkış Tablo A-4 İkili Çıkış ÇIK1 ÇIK2 ÇIK3 ÇIK4 ÇIK5 ÇIK6 ÇIK7 ÇIK8 ÇIK9 ÇIK10 ÇIK11 Tüm cihazlar ve sipariş biçimleri için çıkış rölesi önayarları Fonksiyon önayarları Ha. Güç Kaynağı Arıza Pil Röle AÇMA I> AÇMA Dif AÇMA Emp. Z1< AÇMA Emp. Z1B< AÇMA Emp. Z2< AÇMA Emp.T3> AÇMA I>> AÇMA AA Ip AÇMA IEE>> AÇMA U0> AÇMA S/T/A AÇMA U< AÇMA U> AÇMA U>> AÇMA f1 AÇMA f2 AÇMA Uyartım<3 AÇMA Uyartım<U<AÇMA I> AÇMA S/T/A AÇMA U>> AÇMA f1 AÇMA f2 AÇMA Uyartım<3 AÇMA Uyartım<U<AÇMA Pr AÇMA Pr+VD AÇMA I2 Θ AÇMA Dif AÇMA I> AÇMA S/T/A AÇMA U>> AÇMA f2 AÇMA Uyartım<3 AÇMA Uyartım<U<AÇMA Pr+VD AÇMA I2 Θ AÇMA Dif AÇMA I> AÇMA S/T/A AÇMA f2 AÇMA I2 Θ AÇMA Dif AÇMA Hiçbır fonksyon önceden yapılandırılmamış (reserve) SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Fonksiyon No. 147 177 511 1815 5671 3977 3978 3979 3980 1809 1900 1223 5187 5193 6539 6570 6573 5236 5237 5343 5346 1815 5193 6573 5236 5237 5343 5346 5097 5098 5161 5671 1815 5193 6573 5237 5343 5346 5098 5161 5671 1815 5193 5237 5161 5671 - Açıklamalar Güç Kaynağı Arızası Arıza: Boş pil Röle GENEL AÇMA komutu Aşırı Akım I> AÇMA Diferansiyel koruma AÇMA Emp.: Z1< AÇMA Emp.: Z1B< AÇMA Emp.: Z2< AÇMA Emp.: T3> AÇMA AA I>> AÇMA AA Ip AÇMA IEE>> AÇMA Stator toprak arıza: U0 kademesi AÇMA Stator toprak arıza koruma AÇMA Düşük Gerilim U< AÇMA Aşırı gerilim U> AÇMA Aşırı gerilim U>> AÇMA f1 AÇMA f2 AÇMA Düşük Uyartım koruma karakt. 3 AÇMA D.Uyartım koruma karakt.+Uuyartım< AÇMA Aşırı Akım I> AÇMA1) Stator toprak arıza koruma AÇMA1) Aşırı gerilim U>> AÇMA1) f1 AÇMA1) f2 AÇMA1) Düşük Uyartım koruma karakt. 3 AÇMA1) D.Uyartım koruma karakt.+Uuyartım< AÇMA1) Ters güç: AÇMA1) Ters güç: Durdurma valfı ile AÇMA1) Dengesiz yük: Termal kademe AÇMA1) Diferansiyel koruma AÇMA1) Aşırı Akım I> AÇMA2) Stator toprak arıza koruma AÇMA2) Aşırı gerilim U>> AÇMA2) f2 AÇMA2) Düşük Uyartım koruma karakt. 3 AÇMA2) D.Uyartım koruma karakt.+Uuyartım< AÇMA2) Ters güç: Durdurma valfı ile AÇMA2) Dengesiz yük: Termal kademe AÇMA2) Diferansiyel koruma AÇMA2) Aşırı Akım I> AÇMA3) Stator toprak arıza koruma AÇMA3) f2 AÇMA3) Dengesiz yük: Termal kademe AÇMA3) Diferansiyel koruma AÇMA3) - 559 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar İkili Çıkış ÇIK12 ÇIK13 ... 20 1) 2) 3) 4) A.4.4 Fonksiyon Fonksiyon No. önayarları Kesici arıza koruma için ayrılmıştır Hiçbir fonksiyon -4) önceden yapılandırılmamış (reserve) Generatör şalteri Enerjisiz bırakma Durdurma valflı sadece 7UM622 Fonksiyon Tuşları Tablo A-5 Tüm cihazlar ve sipariş biçimleri Fonksiyon Tuşları F1 F2 F3 F4 A.4.5 Açıklamalar Fonksiyon önayarları İşletme ihbarlarının gösterilmesi Ölçülen işletme primer değerlerinin gösterilmesi Son 8 arıza ihbarının başlığına atlama Min/Maks ölçüm değerlerinin sıfırlaması için alt menüye atlama Varsayılan Gösterge dört-satırlık gösterge Tablo A-6 Bu seçim ayarlanabilir başlangıç sayfası olarak kullanıma sunulur Taraf 1 Taraf 2 Taraf 3 Taraf 4 560 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar Grafik Ekran Şekil A-31 Grafik ekrandaki izleme ekranları Ani Ekran-Arıza Gösterimi Bir arıza durumundan sonra başka bir operatör işlemi yapılmadan arıza durumunun en önemli verileri otomatik olarak 7UM62’nin genel başlatmasından sonra ekranda Şekil A-32’deki sıra ile görünür. Şekil A-32 Cihaz ekranında spontane ihbarların görünmesi Grafik ekranda spontane ekran-arıza durumu gösterimi Grafik ekranlı cihazlarda, genel bir başlatmadan sonra başka bir operatör işlemi yapılmadan arıza durumunun en önemli verilerinin ekranda otomatik olarak gösterilmesi gerekip gerekmediği seçilebilir. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 561 Ek A.4 Varsayılan Ayarlar A.4.6 Önceden tanımlanmış CFC Grafikleri SIPROTEC cihazları bazı CFC grafikleri ile donatılmıştır. Cihaz ve Sistem Mantığı Olumsuzlayıcı-Modül ile ikili girişler üzerinden açtırılabilir tek ihbar „>MM-Kilidi“ dahili bir kullanılmaya devam edilebilir ihbara (Dahili Tek Nokta (SP) „Veriİlt.BÇ“ dönüştürülebilir ve bu modülün ara anahtarlaması olmadan direkt mümkün olmayan bir çıkışa yerleştirilir. Şekil A-33 Aktarma kilidi için giriş ve çıkışın bağlantısı Ayar Noktaları ÖD “yinelenen sıralı ölçülen değer işleme” modülleri kullanılarak, üç fazlı bir akım için bir düşük akım izleme gerçekleştirilebilir. Üç faz akımlardan biri ayar eşiğinin altına düşer düşmez, çıkış mesajı etkinleştirilir: Şekil A-34 562 Düşük akım izleme SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.5 Protokole Bağlı Fonksiyonlar A.5 Protokole Bağlı Fonksiyonlar Protokol → IEC 61850 Ethernet (EN100) Profibus DP DNP3.0 Fonksiyon ↓ IEC 60870-5103 Modbus ASCII/RTU Ek servis arayüzü (opsiyonel) İşletim ölçüm değerleri Evet (sabit değerler) Evet Evet Evet Evet Evet Sayı Değerleri Evet Evet Evet Evet Evet Evet Arıza yazımı Evet Evet Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece Evet ek servis arayüzü üzerinden Uzaktan koruma ayarı Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece ek servis arayüzü üzerinden Hayır. Sadece Evet ek servis arayüzü üzerinden Kullanıcı-tanımlı ihbarlar ve teçhizat anahtarlama Evet Evet Evet Evet Evet Zaman Senkronlama Protokol; DCF77/IRIG B; Arayüzü; üzerinden İkili Giriş Protokol (NTP) üzerinden; DCF77/IRIG B; Arayüzü; İkili giriş DCF77/IRIG B; Arayüzü; üzerinden İkili Giriş Protokol Protokol; DCF77/IRIG B; Arayüzü; üzerinden İkili Giriş DCF77/IRIGB; — üzerinden Arayüzü İkili Giriş Protokol Zaman Etiketli Mesajlar Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Devreye Alma Yardımı Bildirim ölçme değeri kilitleme Evet Evet Hayır Hayır Hayır Evet Test bildirimleri oluşturma Evet Evet Hayır Hayır Hayır Evet Fiziksel Mod Asenkron Senkron Asenkron Asenkron Asenkron — İletim Modu Devresel/ Olay Devresel/ Olay Devresel Devresel/ Olay Devresel — Baud hızı 4800 - 38400 100 MBaud’a kadar 1,5 MBaud’a kadar 4800 - 19200 2400 - 19200 4800 - 115200 Tip RS232 RS485 Fiber Optikler Ethernet TP RS485 RS485 Fiber Optikler; Fiber Optikler Çift Buklaj RS485 Fiber Optikler RS232 RS485 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 563 Ek A.6 Fonksiyon Kapsamı A.6 Adres Fonksiyon Kapsamı Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 103 Gr.Değişt.SEÇE. Etkin Değil Etkin Etkin Değil Ayar Grubu Değiştirme Seçeneği 104 ARIZA DEĞERİ Etkin Değil Ani değerler RMS değerler Ani değerler Arıza değerleri 112 AA KORUMA I> Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Taraf 2 Aşırı Akım Koruma I> 113 AA KORUMA I>> Etkin Değil Yönsüz TARAF 1 Yönsüz TARAF 2 Yönsüz TARAF1 Yön. TARAF 2 Yönsüz TARAF 2 Aşırı Akım Koruma I>> 114 AA KORUMA Ip Etkin Değil IEC TARAF 1 ANSI TARAF 1 IEC TARAF 2 ANSI TARAF 2 Etkin Değil Ters Zamanlı AA Koruma 116 Term Aşırı Yük Etkin Değil Etkin Etkin Termal Aşırı Yük Koruma 117 DENGESİZ YÜK Etkin Değil Etkin Etkin Dengesiz Yük (Negatif Bileşen) 118 AA YOL ALMA Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Etkin Değil Yol alma AA koruma 120 DİF. KORUMA Etkin Değil Generatör/Motor 3 faz trafo Generatör/Motor Diferansiyel Koruma 121 STA KORUMA Etkin Değil Gen. IEE2 ile Gen. 3I0-T2 ile Trafo Taraf 1 Trafo Taraf 2 Etkin Değil Sınırlandırılmış toprak arıza koruma 130 DÜŞÜK UYARTIM Etkin Değil Etkin Etkin Düşük Uyartım Koruma 131 TERS GÜÇ Etkin Değil Etkin Etkin Ters Güç Koruma 132 İLERİ GÜÇ Etkin Değil Etkin Etkin İleri Güç Denetimi 133 EMPEDANS KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Empedans Koruma 135 K/D KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Kademe Dışı Koruma 140 DÜŞÜK GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Düşük Gerilim Koruma 141 AŞIRI GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı Gerilim Koruma 142 FREKANS Koruma Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı / Düşük Frekans Koruma 564 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.6 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 143 A. Uyartım KOR. Etkin Değil Etkin Etkin Aşırı Uyartım Koruma (U/f) 144 TERS D.GERİLİM Etkin Değil Etkin Etkin Ters Düşük Gerilim Koruma Up< 145 df/dt Koruma Etkin Değil 2 df/dt kad. 4 df/dt kad. 2 df/dt kad. Frekans değişim hızı koruması 146 VEKTÖR ATLAMA Etkin Değil Etkin Etkin Gerilim Vektör Atlaması 150 S/T/A KORUMA Etkin Değil yönsüz U0 yönsüz U0&I0 Yönlü yönsüz U0&I0 Stator Toprak Arıza Koruma 151 AA KORUMA Iee> Etkin Değil Iee1 ile Iee2 ile Iee2 ile Hassas Toprak Akım Koruma 152 S/T/A. 3. HARM. Etkin Değil Etkin Etkin Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harmonik 153 %100 S/T/A-KOR. Etkin Değil Etkin Etkin %100 Stator Toprak Arıza Koruma 154 AA KORUMA IEE-B Etkin Değil Iee1 ile Iee2 ile Iee2 ile Hassas Toprak Akım Koruma B 155 S/A KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin Sarımlararası Koruma 160 ROTOR T/A Etkin Değil Etkin Etkin Rotor Toprak Arıza Koruma (R, fn) 161 R/T/A 1-3Hz Etkin Değil Etkin Etkin Rotor Toprak Arıza Koruma (13Hz) 165 MOTOR YOL ALMA Etkin Değil Etkin Etkin Motor Yol Alma Zamanı Denetimi 166 YB ENGELLEME Etkin Değil Etkin Etkin Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme 170 KESİCİ ARIZA Etkin Değil Taraf 1 Taraf 2 Taraf 2 Kesici Arıza Koruma 171 YANLIŞLIKLA EN. Etkin Değil Etkin Etkin Yanlışlıkla Enerjileme 172 DC KORUMA Etkin Değil Etkin Etkin DC Gerilim/Akım Koruma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 565 Ek A.6 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 173 ANALOGÇKŞ B1/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B1/1 (Port B) 174 ANALOGÇKŞ B2/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B2/1 (Port B) 566 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.6 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 175 ANALOGÇKŞ D1/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D1/1 (Port D) 176 ANALOGÇKŞ D2/1 Etkin Değil I1 [%] I2 [%] IEE1 [%] IEE2 [%] U1 [%] U0 [%] U03H [%] |P| [%] |Q| [%] |S| [%] f [%] U/f [%] PHI [%] |PF| [%] ΘR/ΘR maks[%] Θ/Θaçma [%] RE R/T/A [%] RE R/T/A1-3Hz[% RE S/T/A100 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D2/1 (Port D) 180 SİG. AR. İZLEME Etkin Değil Etkin Etkin Sigorta Arızası İzleme 181 Ölç. Değ. DEN. Etkin Değil Etkin Etkin Ölçülen Değerler Denetimi 182 ADD Etkin Değil 2 Giriş İle 1 Giriş İle Etkin Değil Açma Devresi Denetimi 185 EŞİK DEĞERİ Etkin Değil Etkin Etkin Eşik Denetimi 186 HARİCİ AÇMA 1 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 1 187 HARİCİ AÇMA 2 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 2 188 HARİCİ AÇMA 3 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 3 189 HARİCİ AÇMA 4 Etkin Değil Etkin Etkin Harici Açma Fonksiyonu 4 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 567 Ek A.6 Fonksiyon Kapsamı Adres Parametre Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 190 RTD-Box GRŞ. Etkin Değil Port C Port D Etkin Değil Harici Sıcaklık Girişi 191 RTD BAĞLANTI 6 RTD simplex 6 RTD HDX 12 RTD HDX 6 RTD simplex Harici Sıcaklık Girişi Bağlantı Tipi 200 ANALOGÇIKŞ B1/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B1/2 (Port B) 201 ANALOGÇIKŞ B2/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış B2/2 (Port B) 202 ANALOGÇIKŞ D1/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D1/2 (Port D) 203 ANALOGÇIKŞ D2/2 Etkin Değil P [%] Q [%] S [%] f [%] PF [%] PHI [%] U1 [%] I2 [%] I1 [%] Etkin Değil Analog Çıkış D2/2 (Port D) 568 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar A.7 Ayarlar Sonuna “A“ harfi eklenmiş adresler, ancak DIGSI’nin “Ekran İlave Ayarları“ menüsünden değiştirilebilir. Tabloda, bölgeye özgü varsayılan ayarlar gösterilmiştir. C sütunu (yapılandırma), akıma dayalı değerlerin karşılığı olan akım trafosu sekonder anma akımını göstermektedir. Adres 201 Parametre Fonksiyon Y.N.->NESNE T2 GüçSis.Veriler1 C Ayar Seçenekleri EVET HAYIR Varsayılan Ayar EVET Açıklama AT-Y.Nokt. Taraf 1 Nesne Yönünde 202 IN-PRI I-TARAF1 GüçSis.Veriler1 1 .. 100000 A 500 A AT Anma Primer Akımı Taraf 1 203 IN-SEK I-TARAF1 GüçSis.Veriler1 1A 5A 1A AT Anma Sekonder Akımı Taraf 1 204 AT AÇI W0 GüçSis.Veriler1 -5.00 .. 5.00 ° 0.00 ° Düzeltme Açısı AT W0 205 IEE1 FAKTÖRÜ GüçSis.Veriler1 1.0 .. 100000.0 60.0 AT Oranı Pri./Sek. IEE1 210 Y.N.->NESNE T2 GüçSis.Veriler1 EVET HAYIR EVET AT-Y.Nokt. Taraf 2 Nesne Yönünde 211 IN-PRI I-TARAF2 GüçSis.Veriler1 1 .. 100000 A 500 A AT Anma Primer Akımı Taraf 2 212 IN-SEK I-TARAF2 GüçSis.Veriler1 1A 5A 1A AT Anma Sekonder Akımı Taraf 2 213 IEE2 FAKTÖRÜ GüçSis.Veriler1 1.0 .. 100000.0 60.0 AT Oranı Pri./Sek. IEE2 214 TOPR TRM. IEE2 GüçSis.Veriler1 Terminal Q7 Terminal Q8 Terminal Q7 Topraklı Terminal AT IEE2 221 Unom PRİMER GüçSis.Veriler1 0.10 .. 800.00 kV 6.30 kV Anma Primer Gerilimi 222 Unom SEKONDER GüçSis.Veriler1 100 .. 125 V 100 V Anma Sekonder Gerilimi (F-F) 223 UE BAĞLANTISI GüçSis.Veriler1 nötr trafo açık üçgen Bağlı değil herhangi bir GT Rotor Yük Direnci Uen-sargı nötr trafo UE Bağlantısı 224 UE FAKTÖRÜ GüçSis.Veriler1 1.0 .. 2500.0 36.4 GT Oranı Pri./Sek. Ue 225A Uf / Udelta GüçSis.Veriler1 1.00 .. 3.00 1.73 Faz-GT Açık Üçgen-GT Eşleştirme Oranı 241 UN-PRİ TARAF 1 GüçSis.Veriler1 0.40 .. 800.00 kV 20.00 kV Taraf 1 Anma Primer Gerilimi 242 YIL.NOKT TAR 1 GüçSis.Veriler1 İzole Direkt Topraklı İzole Taraf 1 Yıldız Noktası 243 UN-PRİ TARAF 2 GüçSis.Veriler1 0.40 .. 800.00 kV 6.30 kV Anma Primer Gerilimi Taraf 2 244 YIL.NOKT TAR 2 GüçSis.Veriler1 İzole Direkt Topraklı İzole Taraf 2 Yıldız Noktası 246 VEKTÖR GRUP T2 GüçSis.Veriler1 0 .. 11 *30° 0 *30° Taraf 2 Vektör Grubu Numarası 249 SN transf. GüçSis.Veriler1 0.20 .. 5000.00 MVA 5.30 MVA Trafo Anma Görünür Gücü 251 UN GEN/MOTOR GüçSis.Veriler1 0.40 .. 800.00 kV 6.30 kV Generatör/Motor Anma Primer Gerilimi 252 SN GEN/MOTOR GüçSis.Veriler1 0.20 .. 5000.00 MVA 5.27 MVA Generatörün Anma Görünür Gücü 270 Anma Frekansı GüçSis.Veriler1 50 Hz 60 Hz 50 Hz Anma Frekansı 271 FAZ SIRASI GüçSis.Veriler1 L1 L2 L3 L1 L3 L2 L1 L2 L3 Faz Sırası 272 Tertip Konfig. GüçSis.Veriler1 Bara Trafoya bağlı Bara Tertip Konfigürasyonu 274A ATEX100 GüçSis.Veriler1 EVET HAYIR HAYIR Güç Kaynaksız Termal Benzetim Saklama 275 R S/T/A Faktörü GüçSis.Veriler1 1.0 .. 200.0 37.0 R S/T/A Pri./Sek. Oranı 276 SICAKLIK BİRİMİ GüçSis.Veriler1 Celsius Fahrenheit Celsius Sıcaklık ölçme birimi 280 TMin AÇMA KOM GüçSis.Veriler1 281 KeKapalı I min GüçSis.Veriler1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 0.01 .. 32.00 sn 0.15 sn Minimum AÇMA Komutu Süresi 1A 0.04 .. 1.00 A 0.04 A 5A 0.20 .. 5.00 A 0.20 A Kapalı Kesici Minimum Akım Eşiği 569 Ek A.7 Ayarlar Parametre Fonksiyon 295 Adres TRANSDÜSER 1 GüçSis.Veriler1 C 10 V 4-20 mA 20 mA Ayar Seçenekleri 10 V Varsayılan Ayar Transdüser 1 Açıklama 296 TRANSDÜSER 2 GüçSis.Veriler1 10 V 4-20 mA 20 mA 10 V Transdüser 2 297 TRANSDÜSER 3 GüçSis.Veriler1 Filtreli Filtresiz Filtreli Transdüser 3 302 Değişiklik Gr. Değiştirme Grup A Grup B Girişler Protokol Grup A Başka Bir Ayar Grubuna Değiştirme 401 DALGAFORMU TET. Osil.ArızaKaydı Baş.ile kayıt AÇMA ile kayıt AÇMA ile Baş. Baş.ile kayıt Dalga Formu Yakalama 403 MAKS. UZUNLUK Osil.ArızaKaydı 0.30 .. 5.00 sn 1.00 sn Maksimum Dalga Formu Kayıt Uzunluğu 404 TET.ÖNCESİ SÜRE Osil.ArızaKaydı 0.05 .. 4.00 sn 0.20 sn Tetikleme Öncesi Dalga Formu Kayıt Sü. 405 OL.SONR.KAY.SÜ. Osil.ArızaKaydı 0.05 .. 0.50 sn 0.10 sn Olay Sonrası Dalga Formu Kayıt Süresi 406 G üz.KAY. ZM. Osil.ArızaKaydı 0.10 .. 5.00 sn; ∞ 0.50 sn Giriş ile Kayıt Süresi 610 LED/LCDAr.Göst. Cihaz Baş.daki hedef AÇMAdaki hedef Baş.daki hedef LED / LCD' de Arıza Gösterimi 611 SPN Ar. İhbarı Cihaz EVET HAYIR HAYIR Arıza ihbarlarının spontane gösterimi 615 T MİN LED TUTMA Cihaz 0 .. 60 dak 5 dak Kilitli LED'lerin minimum tutma süresi 640 İzl.Ekranı Baş. Cihaz görüntü 1 görüntü 2 görüntü 3 görüntü 4 görüntü 1 Fabrika Ayarı Ekran Başlangıç görüntüsü 1108 AKTİF GÜÇ Sis. Verileri 2 Generatör Motor Generatör Aktif Güç Ölçme 1201 AA I> AA Koruma I> OFF ON Röle BLK OFF Zamanlı Aşırı Akım Koruma I> 1202 I> AA Koruma I> I> Çalışma Akımı 1A 0.05 .. 20.00 A 1.35 A 5A 0.25 .. 100.00 A 6.75 A 1203 T I> AA Koruma I> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T I> Zaman Gecikmesi 1204 U< MÜHÜR AA Koruma I> ON OFF OFF Düşük Gerilim Kilitleme Durumu 1205 U< AA Koruma I> 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Düşük Gerilim Kilitleme Çalışması 1206 T-KİLİTLEME AA Koruma I> 0.10 .. 60.00 sn 4.00 sn Düşük Gerilim Kilitleme Süresi 1207A I> BIR. ORANI AA Koruma I> 0.90 .. 0.99 0.95 I> Bırakma Oranı 1301 AA I>> AA Koruma I>> OFF ON Röle BLK OFF Zamanlı Aşırı Akım Koruma I>> 1302 I>> AA Koruma I>> 1A 0.05 .. 20.00 A 4.30 A I>> Çalışma Akımı 5A 0.25 .. 100.00 A 21.50 A 1303 T I>> AA Koruma I>> 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn T I>> Zaman Gecikmesi 1304 Faz Yönü AA Koruma I>> İleri Geri Geri Faz yönü 1305 Hat açısı AA Koruma I>> -90 .. 90 ° 60 ° Hat Açısı 1401 AA Ip AA Koruma Ip OFF ON Röle BLK OFF Ters Zamanlı AA Koruma Ip 1402 Ip AA Koruma Ip Ip Çalışma Akımı 1A 0.10 .. 4.00 A 1.00 A 5A 0.50 .. 20.00 A 5.00 A 1403 T Ip AA Koruma Ip 0.05 .. 3.20 sn; ∞ 0.50 sn 1404 Zm Çarpanı: ZÇ AA Koruma Ip 0.50 .. 15.00 ; ∞ 5.00 ZAMAN ÇARPANI: TD 1405 IEC EĞRİSİ AA Koruma Ip Normal Ters Çok Ters Aşırı Ters Normal Ters IEC Eğrisi 570 T Ip Zaman Çarpanı SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 1406 ANSI EĞRİSİ AA Koruma Ip Çok Ters Normal Ters Orta Ters Aşırı Ters Sabit Ters Çok Ters ANSI Eğrisi 1407 GERİLİM ETKİSİ AA Koruma Ip yok Ger. kontrollü Gerilim tut.lu yok Gerilim Etkisi 1408 U< AA Koruma Ip 10.0 .. 125.0 V 75.0 V If Sürülmesi için U< Eşiği 1601 TERMAL AŞIRIYÜK Termal AşırıYük OFF ON Röle BLK Yalnız alarm OFF Termal Aşırı Yük Koruma 1602 K-FAKT. Termal AşırıYük 0.10 .. 4.00 1.11 K-Faktörü 1603 ZAMAN SABİTİ Termal AşırıYük 30 .. 32000 sn 600 sn Termal Zaman Sabiti 1604 Θ ALARM Termal AşırıYük 70 .. 100 % 90 % Termal Alarm Kademesi 1605 SIC. ARTIŞI I Termal AşırıYük 40 .. 200 °C 100 °C Anma sek. akımda sıcaklık artışı 1606 SIC. ARTIŞI I Termal AşırıYük 104 .. 392 °F 212 °F Anma sek. akımda sıcaklık artışı 1607 SICAKLIK GİRİŞİ Termal AşırıYük Etkin Değil 4-20 mA Alan Veriyolu RTD 1 Etkin Değil Sıcaklık Girişi 1608 SIC. SKALASI Termal AşırıYük 40 .. 300 °C 100 °C Sıcaklık ölçekleme 1609 SIC. SKALASI Termal AşırıYük 104 .. 572 °F 212 °F Sıcaklık ölçekleme 1610A I Alarm Termal AşırıYük 0.10 .. 4.00 A 1.00 A 0.50 .. 20.00 A 5.00 A Akım Aşırı Yük Alarmı Ayar Değeri 1612A Kτ-FAKT. Termal AşırıYük 1615A I MAKS. TERMAL Termal AşırıYük 2.50 .. 40.00 A 16.50 A 1616A T ACİL DURUM Termal AşırıYük 10 .. 15000 sn 100 sn Acil Durum Süresi 1701 DENGESİZ YÜK Dengesiz Yük OFF ON Röle BLK OFF Dengesiz Yük Koruma 1702 I2> Dengesiz Yük 3.0 .. 30.0 % 10.6 % Sürekli İzin Verilen Akım I2 1703 T UYARI Dengesiz Yük 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 20.00 sn Uyarı Kademesi Zaman Gecikmesi 1704 FAKTÖR K Dengesiz Yük 1.0 .. 100.0 sn; ∞ 18.7 sn Negatif bileşen çarpanı K 1705 T SOĞUMA Dengesiz Yük 0 .. 50000 sn 1650 sn Soğuma Süresi 1706 I2>> Dengesiz Yük 10 .. 200 % 60 % I2>> Çalışma Akımı 1A 5A 1A 5A 1.0 .. 10.0 1.0 Motor dururken Kt-FAKTÖRÜ 0.50 .. 8.00 A 3.30 A Termal Benzetim için Maksimum Akım 1707 T I2>> Dengesiz Yük 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T I2>> Zaman Gecikmesi 1801 AA YOL ALMA AA Yol Alma OFF ON Röle BLK OFF Başlatma AA koruma 1802 YOL ALMA I> AA Yol Alma 1A 0.10 .. 20.00 A 1.30 A I> Çalışma Akımı 5A 0.50 .. 100.00 A 6.50 A 1803 YOL ALMA T I> AA Yol Alma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T I> Zaman Gecikmesi 2001 DİF. KORUMA Dif. Koruma OFF ON Röle BLK OFF Diferansiyel Koruma 2005 Y.ALMA K.ARTIŞI Dif. Koruma OFF ON OFF Başlatmada Açma Karakt. Artışı 2006 Demeraj 2.HARM. Dif. Koruma OFF ON ON Demeraj esnasında 2. Harmonik Tutuculuk 2007 TUT. n.HARMONİK Dif. Koruma OFF 3. Harmonik 5. Harmonic OFF n. Harmonik Tutuculuk 2021 I-DIFF> Dif. Koruma 0.05 .. 2.00 I/InO 0.20 I/InO Diferansiyel Akım Çalışma Değeri 2026A T I-DİF> Dif. Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-DİF> Zaman Gecikmesi 2031 I-DİF>> Dif. Koruma 0.5 .. 12.0 I/InO; ∞ 7.5 I/InO Yüksek Ayar Açma Çalışma Değeri 2036A T I-DİF>> Dif. Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-DİF>> Zaman Gecikmesi 2041A EĞİM 1 Dif. Koruma 0.10 .. 0.50 0.25 Açma Karakteristiği Eğim 1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 571 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre 2042A TABAN NOKT. 1 Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama Dif. Koruma 0.00 .. 2.00 I/InO 0.00 I/InO Karakt. 1. Eğimi için Taban Noktası 2043A EĞİM 2 Dif. Koruma 0.25 .. 0.95 0.50 Açma Karakteristiği Eğim 2 2044A TABAN NOKTASI 2 Dif. Koruma 0.00 .. 10.00 I/InO 2.50 I/InO Karakt. 2. Eğimi için Taban Noktası 2051A I-TUT. YOL ALMA Dif. Koruma 0.00 .. 2.00 I/InO 0.10 I/InO Başlatma Tespiti için ITUTUCULUK 2052A BAŞ.FAKT. Dif. Koruma 1.0 .. 2.0 1.0 Başlatmada Karakteristik Artışı çarpan 2053 T BAŞ. MAKS Dif. Koruma 0.0 .. 180.0 sn 5.0 sn Maksimum İzin Verilen Başlatma Süresi 2061A I-EK TUT. Dif. Koruma 2.00 .. 15.00 I/InO 4.00 I/InO Ek Tutuculuk Çalışması 2062A T EK TUT. Dif. Koruma 2 .. 250 Çevr.; ∞ 15 Çevr. Ek Tutuculuk Süresi 2063A ÇAPR.BLK. EK Dif. Koruma 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 15 Çevr. Çapraz Bloklama Ek Tutuculuk Süresi 2071 2. HARMONİK Dif. Koruma 10 .. 80 % 15 % I-DİF 2. Harmonik Miktarı 2072A ÇAPR.BLK.2.HARM Dif. Koruma 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 3 Çevr. 2. Harm. Çapraz-Bloklama Süresi 2076 n. HARMONİK Dif. Koruma 10 .. 80 % 30 % I-DİF'te n. Harmonik İçerik 2077A ÇAPR.BLK.n.HARM Dif. Koruma 2 .. 1000 Çevr.; 0; ∞ 0 Çevr. n. Harm. Çapraz Bloklama Süresi 2078A IDİFmaks n.HARM Dif. Koruma 0.5 .. 12.0 I/InO 1.5 I/InO n. Harm. Tutuculuğun IDİFmaks Sınırı 2101 STA KORUMA STA OFF ON Röle BLK OFF Sınırlandırılmış Toprak Arıza Koruma 2102 STA I> BLKdı STA 1.0 .. 2.5 I/InO 1.5 I/InO STA Faz Akım Bloklamanın Çalışması 2103 STA U0>SÜRME STA 1.0 .. 100.0 V; 0 5.0 V STA U0> Sürmenin Çalışması 2110 I-STA> STA 0.05 .. 2.00 I/InO 0.10 I/InO I-R/T/A> Başlatma 2112 T I-TUT> STA 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T I-STA> Zaman Gecikmesi 2113A EĞİM STA 0.00 .. 0.95 0.25 Karakteristik I-REF> = f(I0-Rest) Eğimi 2114A TABAN NOKTASI STA 0.00 .. 2.00 I/InO 0.00 I/InO Karakteristik Eğimi için Taban Noktası 3001 DÜŞÜK UYARTIM Düşük Uyartım OFF ON Röle BLK OFF Düşük Uyartım Koruma 3002 1/xd KAR. 1 Düşük Uyartım 0.20 .. 3.00 0.41 Suseptans Kesişim Karakteristiği 1 3003 AÇI 1 Düşük Uyartım 50 .. 120 ° 80 ° Karakteristik 1 Eğim Açısı 3004 T KAR. 1 Düşük Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Karakteristik 1 Zaman Gecikmesi 3005 1/xd KAR. 2 Düşük Uyartım 0.20 .. 3.00 0.36 Suseptans Kesişim Karakteristiği 2 3006 AÇI 2 Düşük Uyartım 50 .. 120 ° 90 ° Karakteristik 2 Eğim Açısı 3007 T KAR. 2 Düşük Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Karakteristik 2 Zaman Gecikmesi 3008 1/xd KAR. 3 Düşük Uyartım 0.20 .. 3.00 1.10 Suseptans Kesişim Karakteristiği 3 3009 AÇI 3 Düşük Uyartım 50 .. 120 ° 90 ° Karakteristik 3 Eğim Açısı 3010 T KAR. 3 Düşük Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.30 sn Karakteristik 3 Zaman Gecikmesi 3011 T KISA Uuyar< Düşük Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T-Kısa Zaman Gecikmesi (Kar. & Uuyar<) 3012 UYAR. GERİLİMİ Düşük Uyartım ON OFF OFF Uyartım Gerilimi Denetiminin Durumu 3013 Uuyar. < Düşük Uyartım 0.50 .. 8.00 V 2.00 V Uyartım Gerilimi Denetimi Çalışma 3014A Umin Düşük Uyartım 10.0 .. 125.0 V 25.0 V Düşük Gerilim bloklama çalışma 3101 TERS GÜÇ Ters Güç OFF ON Röle BLK OFF Ters Güç Koruma 3102 P> GERİ Ters Güç -30.00 .. -0.50 % -1.93 % P> Ters Güç Çalışma 3103 T-SV-AÇMA Ters Güç 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uzun Zaman Gecikmesi (Durdurma Valfsız) 572 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre 3104 T-SV-KAPALI Fonksiyon C Ters Güç Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Açıklama Kısa Zaman Gecikmesi (Durdurma Valflı) 3105A T-TUTMA Ters Güç 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn Başlatma Tutma Süresi 3201 İLERİ GÜÇ İleri Güç OFF ON Röle BLK OFF İleri Güç Denetimi 3202 Pf< İleri Güç 0.5 .. 120.0 % 9.7 % P-ileri< Denetimi Çalışma 3203 Pf> İleri Güç 1.0 .. 120.0 % 96.6 % P-ileri> Denetimi Çalışma 3204 T-Pi< İleri Güç 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T-P-ileri< Zaman Gecikmesi 3205 T-Pi> İleri Güç 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T-P-ileri> Zaman Gecikmesi 3206A ÖLÇME YÖNTEMİ İleri Güç doğru hızlı doğru Çalışma Yöntemi 3301 EMPEDANS KOR. Empedans OFF ON Röle BLK OFF Empedans Koruma 3302 IMP I> Empedans 1A 0.10 .. 20.00 A 1.35 A Arıza Tespiti I> Başlatma 5A 0.50 .. 100.00 A 6.75 A 3303 U< MÜHÜR Empedans ON OFF OFF Düşük Gerilim Kilit Durumu 3304 U< Empedans 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Düşük Gerilim Kilit Çalışması 3305 T-MÜHÜR Empedans 0.10 .. 60.00 sn 4.00 sn Düşük Gerilim Kilit Süresi 3306 KADEME Z1 Empedans 1A 0.05 .. 130.00 Ω 2.90 Ω Empedans Kademesi Z1 5A 0.01 .. 26.00 Ω 0.58 Ω 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn Empedans Kademesi Z1 Zaman Gecikmesi 1A 0.05 .. 65.00 Ω 4.95 Ω Empedans Kademesi Z1B 5A 0.01 .. 13.00 Ω 0.99 Ω 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn Empedans Kademesi Z1B Zaman Gec. 1A 0.05 .. 65.00 Ω 4.15 Ω Empedans Kademesi Z2 5A 0.01 .. 13.00 Ω 0.83 Ω 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn 3307 T-Z1 Empedans 3308 KADEME Z1B Empedans 3309 T-Z1B Empedans 3310 KADEME Z2 Empedans 3311 KADEME2 T2 Empedans Empedans Kademesi Z2 Zaman Gecikmesi 3312 T UÇ Empedans 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T SON: Son Zaman Gecikmesi 3313 Güç Salınımı Empedans ON OFF OFF Güç Salınımı Bloklama 3314 G/SPOL-TPOL Empedans 1A 0.10 .. 30.00 Ω 8.00 Ω 5A 0.02 .. 6.00 Ω 1.60 Ω Güç Salınımı arası mesafe Açma-Kutup 3315 3316A dZ/dt BLOKLAMA Empedans 1A 1.0 .. 600.0 Ω/s 300.0 Ω/s 5A 0.2 .. 120.0 Ω/s 60.0 Ω/s Z1 Z2 Z1 Güç Salınımı Kilitlemeyi Blokluyor Empedans dZ/dt Değişim Hızı 3317A T-AKSİYON G/S Empedans 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn Güç Salınımı Etkin Süresi 3501 K/D KORUMA KademeDışıKor. OFF ON Röle BLK OFF Kademe Dışı Koruma 3502 I1> SÜRME KademeDışıKor. 20.0 .. 400.0 % 120.0 % Ölçme Sürme I1> Çalışma Akımı 3503 I2< SÜRME KademeDışıKor. 5.0 .. 100.0 % 20.0 % Ölçme Sürme I2< Çalışma Akımı 3504 Za KademeDışıKor. 1A 0.20 .. 130.00 Ω 4.50 Ω Poligonun Za Direnci (genişlik) 5A 0.04 .. 26.00 Ω 0.90 Ω 3505 3506 3507 Zb Zc Zd - Zc KademeDışıKor. KademeDışıKor. KademeDışıKor. 1A 0.10 .. 130.00 Ω 12.00 Ω 5A 0.02 .. 26.00 Ω 2.40 Ω 1A 0.10 .. 130.00 Ω 3.60 Ω 5A 0.02 .. 26.00 Ω 0.72 Ω 1A 0.00 .. 130.00 Ω 6.40 Ω 5A 0.00 .. 26.00 Ω 1.28 Ω Poligonun Zb Reaktansı (geri) Poligonun Zc Reaktansı (ileri karakt.1) Reaktans Farkı Karakt.1 - 2 (ileri) 3508 PHI POLİGON KademeDışıKor. 60.0 .. 90.0 ° 90.0 ° Poligonun Eğim Açısı 3509 G/S KAR. 1 KademeDışıKor. 1 .. 10 1 Güç Salınımı Sayısı: Karakteristik 1 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 573 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre 3510 G/S KAR. 2 3511 3512 4001 Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama KademeDışıKor. 1 .. 20 4 Güç Salınımı Sayısı: Karakteristik 2 T-TUTMA KademeDışıKor. T-SİNYAL KademeDışıKor. 0.20 .. 60.00 sn 20.00 sn Arıza Tespiti Tutma Süresi 0.02 .. 0.15 sn 0.05 sn İhbar Karakt. 1/2 için Min. Sinyal Sü. DÜŞÜK GERİLİM Düşük Gerilim OFF ON Röle BLK OFF Düşük Gerilim Koruma 4002 U< Düşük Gerilim 10.0 .. 125.0 V 75.0 V U< Çalışma Gerilimi 4003 T U< Düşük Gerilim 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T U< Zaman Gecikmesi 4004 U<< Düşük Gerilim 10.0 .. 125.0 V 65.0 V U<< Çalışma Gerilimi 4005 T U<< Düşük Gerilim 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T U<< Zaman Gecikmesi 4006A BIRAKMA ORANI Düşük Gerilim 1.01 .. 1.20 1.05 U<, U<< Bırakma Oranı 4101 AŞIRI GERİLİM Aşırı Gerilim OFF ON Röle BLK OFF Aşırı Gerilim Koruma U> Çalışma Gerilimi 4102 U> Aşırı Gerilim 30.0 .. 170.0 V 115.0 V 4103 T U> Aşırı Gerilim 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T U> Zaman Gecikmesi 4104 U>> Aşırı Gerilim 30.0 .. 170.0 V 130.0 V U>> Çalışma Gerilimi 4105 T U>> Aşırı Gerilim 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T U>> Zaman Gecikmesi 4106A BIRAKMA ORANI Aşırı Gerilim 0.90 .. 0.99 0.95 U>, U>> Bırakma Oranı 4107A DEĞERLER Aşırı Gerilim U-f-f U-f-t U-f-f Ölçüm Değerleri 4201 A./D. FREKANS Frekans Koruma OFF ON Röle BLK OFF Aşırı / Düşük Frekans Koruma 4202 f1 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 48.00 Hz f1 Çalışma 4203 f1 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 58.00 Hz f1 Çalışma 4204 T f1 Frekans Koruma 0.00 .. 600.00 sn 1.00 sn T f1 Zaman Gecikmesi 4205 f2 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 47.00 Hz f2 Çalışma 4206 f2 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 57.00 Hz f2 Çalışma 4207 T f2 Frekans Koruma 0.00 .. 100.00 sn 6.00 sn T f2 Zaman Gecikmesi 4208 f3 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 49.50 Hz f3 Çalışma 4209 f3 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 59.50 Hz f3 Çalışma 4210 T f3 Frekans Koruma 0.00 .. 100.00 sn 20.00 sn T f3 Zaman Gecikmesi 4211 f4 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 52.00 Hz f4 Çalışma 4212 f4 BAŞLATMA Frekans Koruma 40.00 .. 66.00 Hz 62.00 Hz f4 Çalışma 4213 T f4 Frekans Koruma 0.00 .. 100.00 sn 10.00 sn T f4 Zaman Gecikmesi 4214 EŞİK f4 Frekans Koruma otomatik f> f< otomatik Kademe f4 Eşik İşlemi 4215 dUmin = Frekans Koruma 10.0 .. 125.0 V; 0 65.0 V Çalışma için gerekli minimum gerilim 4301 A. Uyartım KOR. Aşırı Uyartım OFF ON Röle BLK OFF Aşırı Uyartım Koruma (U/f) U/f > Çalışma Değeri 4302 U/f > Aşırı Uyartım 1.00 .. 1.20 1.10 4303 T U/f > Aşırı Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn T U/f > Zaman Gecikmesi 4304 U/f >> Aşırı Uyartım 1.00 .. 1.40 1.40 U/f >> Çalışma Değeri 4305 T U/f >> Aşırı Uyartım 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T U/f >> Zaman Gecikmesi 4306 t(U/f=1.05) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 20000 sn U/f = 1.05 Zaman Gecikmesi 4307 t(U/f=1.10) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 6000 sn U/f = 1.10 Zaman Gecikmesi 4308 t(U/f=1.15) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 240 sn U/f = 1.15 Zaman Gecikmesi 4309 t(U/f=1.20) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 60 sn U/f = 1.20 Zaman Gecikmesi 4310 t(U/f=1.25) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 30 sn U/f = 1.25 Zaman Gecikmesi 4311 t(U/f=1.30) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 19 sn U/f = 1.30 Zaman Gecikmesi 4312 t(U/f=1.35) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 13 sn U/f = 1.35 Zaman Gecikmesi 4313 t(U/f=1.40) Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 10 sn U/f = 1.40 Zaman Gecikmesi 4314 T SOĞUMA SÜRESİ Aşırı Uyartım 0 .. 20000 sn 3600 sn Soğuma için Zaman 574 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 4401 TERS D.GERİLİM Ters D.Gerilim OFF ON Röle BLK OFF Ters Düşük Gerilim Koruma Up< 4402 Up< BAŞ. Ters D.Gerilim 10.0 .. 125.0 V 75.0 V Up< Çalışma Gerilimi 4403 T Çarpan Ters D.Gerilim 0.10 .. 5.00 sn; 0 1.00 sn Karakteristik için Zaman Çarpanı 4404 T Up< Ters D.Gerilim 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T Up< Zaman Gecikmesi 4501 df/dt Koruma df/dt Koruma OFF ON Röle BLK OFF Frekans değişim hızı koruması 4502 df1/dt >/< df/dt Koruma -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df1/dt >/<) 4503 df1/dt KADEMESİ df/dt Koruma 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 1.0 Hz/s df1/dt Kademesi Çalışma Değeri 4504 T df1/dt df/dt Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn df1/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4505 df1/dt & f1 df/dt Koruma OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f1 çalışması 4506 df2/dt >/< df/dt Koruma -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df2/dt >/<) 4507 df2/dt KADEMESİ df/dt Koruma 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 1.0 Hz/s df2/dt Kademesi Çalışma Değeri 4508 T df2/dt df/dt Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn df2/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4509 df2/dt & f2 df/dt Koruma OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f2 çalışması 4510 df3/dt >/< df/dt Koruma -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df3/dt >/<) 4511 df3/dt KADEMESİ df/dt Koruma 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 4.0 Hz/s df3/dt Kademesi Çalışma Değeri 4512 T df3/dt df/dt Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn df3/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4513 df3/dt & f3 df/dt Koruma OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f3 çalışması 4514 df4/dt >/< df/dt Koruma -df/dt< +df/dt> -df/dt< Eşik Modu (df4/dt >/<) 4515 df4/dt KADEMESİ df/dt Koruma 0.1 .. 10.0 Hz/s; ∞ 4.0 Hz/s df4/dt Kademesi Çalışma Değeri 4516 T df4/dt df/dt Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn df4/dt Kademesi Zaman Gecikmesi 4517 df4/dt & f4 df/dt Koruma OFF ON OFF VE (AND) mantığı ile Kademe f4 çalışması 4518 U MIN df/dt Koruma 10.0 .. 125.0 V; 0 65.0 V Minimum Çalışma Gerilimi Umin 4519A df1/2 HİSTEREZS df/dt Koruma 0.02 .. 0.99 Hz/s 0.10 Hz/s df1/dt & df2/dt için Reset Histerezisi 4520A df1/2 ÖLÇ.PENC. df/dt Koruma 1 .. 25 Çevr. 5 Çevr. df1/dt & df2/dt için Ölçme Penceresi 4521A df3/4 HİSTEREZS df/dt Koruma 0.02 .. 0.99 Hz/s 0.40 Hz/s df3/dt & df4/dt için Reset Histerezisi 4522A df3/4 ÖLÇ.PENC. df/dt Koruma 1 .. 25 Çevr. 5 Çevr. df3/dt & df4/dt için Ölçme Penceresi 4601 VEKTÖR ATLAMA Vektör Atlama OFF ON Röle BLK OFF Gerilim Vektör Atlaması 4602 DELTA PHI Vektör Atlama 2 .. 30 ° 10 ° Fazör DELTA PHI Atlaması 4603 T DELTA PHI Vektör Atlama 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.00 sn T DELTA PHI Zaman Gecikmesi 4604 T RESET Vektör Atlama 0.10 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn Açma sonrası Reset Süresi 4605A U MIN Vektör Atlama 10.0 .. 125.0 V 80.0 V Minimum Çalışma Gerilimi U MİN 4606A U MAKS Vektör Atlama 10.0 .. 170.0 V 130.0 V Maksimum Çalışma Gerilimi U MAKS 4607A T BLK Vektör Atlama 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.10 sn Bloklama Zaman Gecikmesi 5001 S/T/A KORUMA Stator T/A OFF ON Röle BLK OFF Stator Toprak Arıza Koruma U0> Çalışma 5002 U0> Stator T/A 2.0 .. 125.0 V 10.0 V 5003 3I0> Stator T/A 2 .. 1000 mA 5 mA 3I0> Çalışma 5004 YÖN AÇISI Stator T/A 0 .. 360 ° 15 ° Yön Tespiti Açısı 5005 T H/T/A Stator T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.30 sn T H/T/A Zaman Gecikmesi SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 575 Ek A.7 Ayarlar Adres 5101 Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama AA KORUMA Iee> Hassas T/A OFF ON Röle BLK OFF Hassas Toprak Akım Koruma 5102 IEE> Hassas T/A 2 .. 1000 mA 10 mA IEE> Çalışma Akımı 5103 T IEE> Hassas T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn T IEE> Zaman Gecikmesi 5104 IEE>> Hassas T/A 2 .. 1000 mA 23 mA IEE>> Çalışma Akımı 5105 T IEE>> Hassas T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T IEE>> Zaman Gecikmesi 5106 IEE< Hassas T/A 1.5 .. 50.0 mA; 0 0.0 mA IEE< başlatma (Açık Devre) 5201 S/T/A 3. HARM. S/T/A 3.Harm. OFF ON Röle BLK OFF Stator Toprak Arıza Koruma 3. Harmonik 5202 U0 3.HARM< S/T/A 3.Harm. 0.2 .. 40.0 V 1.0 V U0 3. Harmonik< Çalışma 5203 U0 3.HARM> S/T/A 3.Harm. 0.2 .. 40.0 V 2.0 V U0 3. Harmonik> Çalışma 5204 T S/T/A 3.HARM. S/T/A 3.Harm. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn T S/T/A 3. Harmonik Zaman Gecikmesi 5205 P min > S/T/A 3.Harm. 10 .. 100 %; 0 40 % Sürme Eşiği Pmin> 5206 U1 min > S/T/A 3.Harm. 50.0 .. 125.0 V; 0 80.0 V Sürme Eşiği U1min> 5207 U0 3.H.(V/%100) S/T/A 3.Harm. -40.0 .. 40.0 0.0 Çalışma için Düzeltme Çarpanı (V/%100) 5301 %100 S/T/A-KOR. %100 S/T/A KOR. OFF ON Röle BLK OFF %100 Stator Toprak Arıza Koruma 5302 R< S/T/A ALARM %100 S/T/A KOR. 20 .. 700 Ω 100 Ω Alarm Kademesi Rs/t/a< Çalışma Değeri 5303 R<< S/T/A AÇMA %100 S/T/A KOR. 20 .. 700 Ω 20 Ω Açma Kademesi Rs/t/a<< Çalışma Değeri 5304 T S/T/A ALARM %100 S/T/A KOR. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Alarm Kademesi Rs/t/a< Zaman Gecikmesi 5305 T S/T/A AÇMA %100 S/T/A KOR. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Açma Kademesi Rs/t/a<< Zaman Gecikmesi 5306 S/T/A I>> %100 S/T/A KOR. 0.02 .. 1.50 A 0.40 A I S/T/A>> Kademesi Çalışma Değeri 20Hz Gerilim Denetim Eşiği 5307 U20 MIN %100 S/T/A KOR. 0.3 .. 15.0 V 1.0 V 5308 I20 MIN %100 S/T/A KOR. 5 .. 40 mA 10 mA 20Hz Akım Denetim Eşiği 5309 PHI I S/T/A %100 S/T/A KOR. -60 .. 60 ° 0° I S/T/A %100 için Düzeltme Açısı 5310A S/T/A Rps %100 S/T/A KOR. 0.0 .. 700.0 Ω 0.0 Ω Direnç Rps 5311A Rl-PARALEL %100 S/T/A KOR. 20 .. 700 Ω; ∞ ∞Ω Paralel Yük Direnci 5401 AA KORUMA IEE-B Hassas T/A B OFF ON Röle BLK Yalnız alarm OFF Hassas AA Koruma B 5402 IEE-B> Hassas T/A B 0.3 .. 1000.0 mA 5.0 mA IEE-B> Çalışma 5403 T IEE-B> Hassas T/A B 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 3.00 sn T IEE-B> Zaman Gecikmesi 5404 IEE-B< Hassas T/A B 0.3 .. 500.0 mA; 0 0.0 mA IEE-B< Çalışma Akımı 5405 T IEE-B< Hassas T/A B 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T IEE-B< Zaman Gecikmesi 5406 ÖLÇME YÖNTEMİ Hassas T/A B Temel 3. Harmonik 1. ve 3. Harm. Temel Ölçme Yöntemi 5407A T-TUTMA IEE-B> Hassas T/A B 0.00 .. 60.00 sn 0.00 sn Çalışma Tutma Süresi IEE-B> 5408A T-TUTMA IEE-B< Hassas T/A B 0.00 .. 60.00 sn 0.00 sn Çalışma Tutma Süresi IEE-B< 5501 S/A KORUMA S/A Koruma OFF ON Röle BLK OFF Sarımlararası Koruma 5502 U S/A > S/A Koruma 0.3 .. 130.0 V 2.0 V U Sarımlararası> Çalışma Değeri 5503 T-U S/A > S/A Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn Açma Komutunun Zaman Gecikmesi 5504 RESET ORANI S/A Koruma 50 .. 95 % 80 % U Sarımlararasının> Reset Oranı 6001 ROTOR T/A Rotor T/A OFF ON Röle BLK OFF Rotor Toprak Arıza Koruma (R, fn) 6002 RE< UYARI Rotor T/A 3.0 .. 30.0 kΩ 10.0 kΩ Uyarı Kademesi Re< Çalışma Değeri 576 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 6003 RE<< AÇMA Rotor T/A 1.0 .. 5.0 kΩ 2.0 kΩ Açma Kademesi Re<< Çalışma Değeri 6004 T-UYARI-RE< Rotor T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uyarı Kademesi Re< Zaman Gecikmesi 6005 T-AÇMA-RE<< Rotor T/A 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 0.50 sn Açma Kademesi Re<< Zaman Gecikmesi 6006 X KUPLAJ Rotor T/A -100 .. 800 Ω 398 Ω Kuplaj Reaktansı 6007 R SERİ Rotor T/A 0 .. 999 Ω 50 Ω Seri Direnç (örn. ölçme fırçaları) 6008 I RE< Rotor T/A 1.0 .. 50.0 mA; 0 2.0 mA Ire< Arıza Tespiti Başlatma Değeri 6009 PHI I RE Rotor T/A -15.0 .. 15.0 ° 0.0 ° Ire için Düzeltme Açısı 6101 R/T/A 1-3Hz R/T/A 1-3Hz OFF ON Röle BLK OFF Rotor Toprak Arıza Koruma (13Hz) 6102 RE< UYARI R/T/A 1-3Hz 5.0 .. 80.0 kΩ 40.0 kΩ Uyarı Kademesi Re< Çalışma Değeri 6103 RE<< AÇMA R/T/A 1-3Hz 1.0 .. 10.0 kΩ 5.0 kΩ Açma Kademesi Re<< Çalışma Değeri 6104 T-UYARI-RE< R/T/A 1-3Hz 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 10.00 sn Uyarı Kademesi Re< Zaman Gecikmesi 6105 T-AÇMA-RE<< R/T/A 1-3Hz 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Açma Kademesi Re<< Zaman Gecikmesi 6106 Qc < R/T/A 1-3Hz 0.00 .. 1.00 mAs 0.02 mAs Açık Rotor Devresi (Qc) Çalışma Değeri 6107A TEST DİRENCİ R/T/A 1-3Hz 1.0 .. 10.0 kΩ 3.3 kΩ Test Direnci 6501 MOTOR YOL ALMA Motor Başlatma OFF ON Röle BLK OFF Motor Yol Alma Zamanı Denetimi 6502 YOL ALMA AKIMI Motor Başlatma 1A 0.10 .. 16.00 A 3.12 A Motor Yol Alma Akımı 5A 0.50 .. 80.00 A 15.60 A 6503 YOL ALMA ZAMANI Motor Başlatma 1.0 .. 180.0 sn 8.5 sn 6504 Klt.li ROT Sür. Motor Başlatma 0.5 .. 120.0 sn; ∞ 6.0 sn Motor Yol Alma Zamanı İzin Verilen Kilitli Rotor Süresi 6505 I MOTOR YOLAL. Motor Başlatma 1A 0.60 .. 10.00 A 1.60 A 5A 3.00 .. 50.00 A 8.00 A Motor Baş. Akımı (BLK OVL,Başl. İzl.) 6601 YB ENGELLEME Motor Tek. Baş. OFF ON Röle BLK OFF 6602 I Yolal/IMOTnom Motor Tek. Baş. 1.5 .. 10.0 4.9 I Başlatma / I Motor nominal 6603 T BAŞL MAKS Motor Tek. Baş. 3.0 .. 320.0 sn 8.5 sn Maksimum İzin Verilen Başlatma Süresi 6604 T Dengeleme Motor Tek. Baş. 0.0 .. 320.0 dak 1.0 dak Sıcaklık Dengeleme Süresi 6606 MAKS.SICAK BAŞ. Motor Tek. Baş. 1 .. 4 2 Müsaade Edilen Sıcak Yol Alma Sayısı 6607 #SOĞUK-#SICAK Motor Tek. Baş. 1 .. 2 1 Soğuk Baş. - Sıcak Baş. Sayısı 6608 DURURKEN Kτ Motor Tek. Baş. 1.0 .. 100.0 5.0 Dururken Zaman Sabiti Uzatımı Motorlar için Yeniden Başlatma Engelleme 6609 ÇALIŞMADA Kτ Motor Tek. Baş. 1.0 .. 100.0 2.0 Çalışırken Zaman Sabiti Uzatımı 6610 T MİN.ENGELLEME Motor Tek. Baş. 0.2 .. 120.0 dak 6.0 dak Min. Tekrar Başlatma Engelleme Süresi 7001 KESİCİ ARIZA Kesici Arıza OFF ON Röle BLK OFF Kesici Arıza Koruma 7002 DAHİLİ AÇMA Kesici Arıza OFF Çıkış12 CFC OFF Dahili AÇMA Komutu ile Başlatma 7003 KESİCİ I> Kesici Arıza Denetim Akımı Çalışma 1A 0.04 .. 2.00 A 0.20 A 5A 0.20 .. 10.00 A 1.00 A 7004 AÇMA Zamanl. Kesici Arıza 0.06 .. 60.00 sn; ∞ 0.25 sn AÇMA Zamanı Sayıcısı 7101 YANLIŞLIKLA EN. Yanlışl.Enerj. OFF ON Röle BLK OFF Yanlışlıkla Enerjileme 7102 I KADEME Yanlışl.Enerj. 1A 0.1 .. 20.0 A; ∞ 0.3 A I Kademesi Çalışma 5A 0.5 .. 100.0 A; ∞ 1.5 A SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 577 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 7103 SÜRME U1< Yanlışl.Enerj. 10.0 .. 125.0 V; 0 50.0 V U1< Eşiğini Sürme 7104 T U1< BAŞLATMA Yanlışl.Enerj. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 5.00 sn T U1< Çalışma Zaman Gecikmesi 7105 T U1< BIRAKMA Yanlışl.Enerj. 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn T U1< Bırakma Zaman Gecikmesi 7201 DC KORUMA DC Koruma OFF ON Röle BLK OFF DC Gerilim/Akım Koruma 7202 ÖLÇÜM YÖNTEMİ DC Koruma ortalama değer RMS ortalama değer Ölçme Yöntemi (ORTA/RMS Değerler) 7203 DC >/< DC Koruma DC > DC < DC > Çalışma Yöntemi (DC >/<) 7204 U DC >< DC Koruma 0.1 .. 8.5 V 2.0 V DC Gerilim Çalışma 7205 I DC >< DC Koruma 0.2 .. 17.0 mA 4.0 mA DC Akım Çalışması 7206 T DC DC Koruma 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 2.00 sn DC Koruma Açma Gecikme Zamanı 7301 20 mA (B1/1) = Analog Çıkışlar 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (B1/1) karşılığı 7302 MIN DEĞER(B1/1) Analog Çıkışlar 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (B1/1) çıkış değeri geçerliliği > 7303 20 mA (B2/1) = Analog Çıkışlar 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (B2/1) karşılığı 7304 MIN DEĞER(B2/1) Analog Çıkışlar 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (B2/1) çıkış değeri geçerliliği > 7305 20 mA (D1/1) = Analog Çıkışlar 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (D1/1) karşılığı 7306 MIN DEĞER(D1/1) Analog Çıkışlar 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (D1/1) çıkış değeri geçerliliği > 7307 20 mA (D2/1) = Analog Çıkışlar 10.0 .. 1000.0 % 200.0 % 20 mA (D2/1) karşılığı 7308 MIN DEĞER(D2/1) Analog Çıkışlar 0.0 .. 5.0 mA 1.0 mA (D2/1) çıkış değeri geçerliliği > 7310 MIN. DEĞER B1/2 Analog Çıkışlar -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B1/2) 7311 MIN. ÇIKIŞ B1/2 Analog Çıkışlar 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (B1/2) 7312 MAKS.DEĞER B1/2 Analog Çıkışlar 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B1/2) 7313 MAKS.ÇIKIŞ B1/2 Analog Çıkışlar 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (B1/2) 7320 MIN. DEĞER B2/2 Analog Çıkışlar -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B2/2) 7321 MIN. ÇIKIŞ B2/2 Analog Çıkışlar 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (B2/2) 7322 MAKS.DEĞER B2/2 Analog Çıkışlar 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (B2/2) 7323 MAKS.ÇIKIŞ B2/2 Analog Çıkışlar 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (B2/2) 7330 MIN. DEĞER D1/2 Analog Çıkışlar -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D1/2) 7331 MIN. ÇIKIŞ D1/2 Analog Çıkışlar 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (D1/2) 7332 MAKS.DEĞER D1/2 Analog Çıkışlar 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D1/2) 7333 MAKS.ÇIKIŞ D1/2 Analog Çıkışlar 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (D1/2) 7340 MIN. DEĞER D2/2 Analog Çıkışlar -200.00 .. 100.00 % 0.00 % Minimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D2/2) 7341 MIN.ÇIKIŞ D2/2 Analog Çıkışlar 0 .. 10 mA 4 mA Minimum Akım Çıkış Değeri (D2/2) 7342 MAKS.DEĞER D2/2 Analog Çıkışlar 10.00 .. 200.00 % 100.00 % Maksimum Yüzdesel Çıkış Değeri (D2/2) 7343 MAKS.ÇIKIŞ D2/2 Analog Çıkışlar 10 .. 22 mA; 0 20 mA Maksimum Akım Çıkış Değeri (D2/2) 8001 SİG. AR. İZLEME Denetim OFF ON OFF Sigorta Arızası İzleme 8101 ÖLÇME DENETİMİ Ölçme Denetimi OFF ON OFF Ölçme Denetimi 8102 DENGE U-SINIR Ölçme Denetimi 10 .. 100 V 50 V Denge İzleme Gerilim Eşiği 8103 DENGE FAKT. U Ölçme Denetimi 0.58 .. 0.90 0.75 Gerilim İzleme için Denge Çarpanı 578 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Parametre Fonksiyon 8104 Adres DENG I SINIR T1 Ölçme Denetimi 8105 DENGE FAKT.I T1 Ölçme Denetimi 8106 DENG I SINIR T2 Ölçme Denetimi 8107 C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 1A 0.10 .. 1.00 A 0.50 A 5A 0.50 .. 5.00 A 2.50 A 0.10 .. 0.90 0.50 T1 Akım İzleme için Denge Çarpanı Akım Dengesi İzleme Taraf 2 1A 0.10 .. 1.00 A 0.50 A 5A 0.50 .. 5.00 A 2.50 A Akım Dengesi İzleme Taraf 1 DENGE FAKT.I T2 Ölçme Denetimi 0.10 .. 0.90 0.50 T2 Akım İzleme için Denge Çarpanı 8108 U TOPLAM Eşiği Ölçme Denetimi 10 .. 200 V 10 V Gerilim İzleme için Toplam Eşiği 8109 U TOPL. Faktörü Ölçme Denetimi 0.60 .. 0.95 ; 0 0.75 Gerilim Toplamı İzleme Çarpanı 8110 ΣI EŞİK T1 Ölçme Denetimi 1A 0.05 .. 2.00 A 0.10 A 5A 0.25 .. 10.00 A 0.50 A Taraf 1 de Toplam Akım İzleme Eşiği 0.00 .. 0.95 0.10 Taraf 1 de Toplam Akım İzleme Faktörü Taraf 2 de Toplam Akım İzleme Eşiği 8111 ΣI FAKTÖR T1 Ölçme Denetimi 8112 ΣI EŞİK T2 Ölçme Denetimi 1A 0.05 .. 2.00 A 0.10 A 5A 0.25 .. 10.00 A 0.50 A 8113 ΣI FAKTÖR T2 Ölçme Denetimi 0.00 .. 0.95 0.10 Taraf 2 Toplam Akım İzleme Faktörü 8201 ADD Açma De. Den. OFF ON OFF Açma Devresi Denetimi 8501 ÖLÇ. DEĞ. 1> Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD1> Eşiği için Ölçülen Değer 8502 EŞİK ÖD1> Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD1> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8503 ÖLÇ. DEĞ. 2< Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD2> Eşiği için Ölçülen Değer 8504 EŞİK ÖD2< Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD2> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 579 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8505 ÖLÇ. DEĞ. 3> Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD3> Eşiği için Ölçülen Değer 8506 EŞİK ÖD3> Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD3> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8507 ÖLÇ. DEĞ. 4< Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD4> Eşiği için Ölçülen Değer 8508 EŞİK ÖD4< Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD4> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8509 ÖLÇ. DEĞ. 5> Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD5> Eşiği için Ölçülen Değer 8510 EŞİK ÖD5> Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD5> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 580 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8511 ÖLÇ. DEĞ. 6< Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD6> Eşiği için Ölçülen Değer 8512 EŞİK ÖD6< Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD6> Ölçülen Değerinin Çalışma Değeri 8513 ÖLÇÜM DEĞ. 7> Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD7> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8514 EŞİK ÖD7> Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD7> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 8515 ÖLÇÜM DEĞ. 8< Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD8> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8516 EŞİK ÖD8< Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD8> Ölçülen Değer için Eşik Değeri SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 581 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 8517 ÖLÇ. DEĞER 9> Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD9> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8518 EŞİK ÖD9> Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD9> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 8519 ÖLÇ. DEĞER 10< Eşik Etkin Değil P Q Delta P UL1E UL2E UL3E UE U0 U1 U2 UE 3. harmonik IEE1 IEE2 3I0 I1 I2 PHI PF Transdüser 1 Etkin Değil ÖD10> Eşik Değeri için Ölçülen Değer 8520 EŞİK ÖD10< Eşik -200 .. 200 % 100 % ÖD10> Ölçülen Değer için Eşik Değeri 8601 HARİCİ AÇMA 1 Harici Açmalar OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 1 8602 T GECİKME Harici Açmalar 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 1 Zaman Gecikmesi 8701 HARİCİ AÇMA 2 Harici Açmalar OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 2 8702 T GECİKME Harici Açmalar 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 2 Zaman Gecikmesi 8801 HARİCİ AÇMA 3 Harici Açmalar OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 3 8802 T GECİKME Harici Açmalar 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 3 Zaman Gecikmesi 8901 HARİCİ AÇMA 4 Harici Açmalar OFF ON Röle BLK OFF Harici Açma Fonksiyonu 4 8902 T GECİKME Harici Açmalar 0.00 .. 60.00 sn; ∞ 1.00 sn Harici Açma 4 Zaman Gecikmesi 9011A RTD 1 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Pt 100 RTD 1: Tip 9012A RTD 1 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Sargı RTD 1: Yeri 9013 RTD 1 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 1: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9014 RTD 1 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 1: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 582 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9015 RTD 1 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 1: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9016 RTD 1 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 1: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9021A RTD 2 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 2: Tip 9022A RTD 2 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 2: Yeri 9023 RTD 2 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 2: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9024 RTD 2 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 2: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9025 RTD 2 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 2: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9026 RTD 2 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 2: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9031A RTD 3 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 3: Tip 9032A RTD 3 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 3: Yeri 9033 RTD 3 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 3: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9034 RTD 3 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 3: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9035 RTD 3 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 3: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9036 RTD 3 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 3: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9041A RTD 4 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 4: Tip 9042A RTD 4 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 4: Yeri 9043 RTD 4 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 4: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9044 RTD 4 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 4: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9045 RTD 4 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 4: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9046 RTD 4 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 4: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9051A RTD 5 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 5: Tip 9052A RTD 5 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 5: Yeri 9053 RTD 5 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 5: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9054 RTD 5 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 5: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 583 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9055 RTD 5 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 5: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9056 RTD 5 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 5: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9061A RTD 6 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 6: Tip 9062A RTD 6 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 6: Yeri 9063 RTD 6 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 6: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9064 RTD 6 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 6: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9065 RTD 6 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 6: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9066 RTD 6 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 6: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9071A RTD 7 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 7: Tip 9072A RTD 7 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 7: Yeri 9073 RTD 7 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 7: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9074 RTD 7 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 7: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9075 RTD 7 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 7: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9076 RTD 7 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 7: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9081A RTD 8 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 8: Tip 9082A RTD 8 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 8: Yeri 9083 RTD 8 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 8: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9084 RTD 8 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 8: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9085 RTD 8 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 8: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9086 RTD 8 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 8: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9091A RTD 9 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD 9: Tip 9092A RTD 9 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD 9: Yeri 9093 RTD 9 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD 9: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9094 RTD 9 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD 9: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 584 SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.7 Ayarlar Adres Parametre Fonksiyon C Ayar Seçenekleri Varsayılan Ayar Açıklama 9095 RTD 9 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD 9: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9096 RTD 9 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD 9: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9101A RTD10 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD10: Tip 9102A RTD10 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD10: Yeri 9103 RTD10 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD10: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9104 RTD10 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD10: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9105 RTD10 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD10: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9106 RTD10 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD10: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9111A RTD11 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD11: Tip 9112A RTD11 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD11: Yeri 9113 RTD11 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD11: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9114 RTD11 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD11: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9115 RTD11 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD11: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9116 RTD11 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD11: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9121A RTD12 TİPİ RTD-Box Bağlı değil Pt 100 Ni 120 Ni 100 Bağlı değil RTD12: Tip 9122A RTD12 YERİ RTD-Box Yağ Ortam Sargı Yatak Diğer Diğer RTD12: Yeri 9123 RTD12 KADEME 1 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 100 °C RTD12: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9124 RTD12 KADEME 1 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 212 °F RTD12: Sıcaklık Kademesi 1 Çalışma 9125 RTD12 KADEME 2 RTD-Box -50 .. 250 °C; ∞ 120 °C RTD12: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma 9126 RTD12 KADEME 2 RTD-Box -58 .. 482 °F; ∞ 248 °F RTD12: Sıcaklık Kademesi 2 Çalışma SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 585 Ek A.8 Bilgi Listesi A.8 Bilgi Listesi IEC 60 870-5-103 için genel sorgulamaya tabi olan IEC 60 870-5-103 bildirimleri, her zaman ON/OFF (Devrede/Devre dışı) olarak, tabi olmayanlar ise sadece ON (Devrede) olarak rapor edilirler; Yeni kullanıcı-tanımlı bildirimler veya IEC 60 870-5-103’e yeni atananlar ON/OFF olarak ayarlanmışlardır ve eğer bilgi türü kendiliğinden çıkan bir olay („.._Ev“) değilse genel sorgulamaya tabi olurlar. Mesajlar hakkında diğer bilgiler, ayrıntılı olarak SIPROTEC 4 Sistem Açıklamaları, Sipariş No. E50417-H1100-C151 kataloğundan elde edilebilir. „Olay Kayıtları“, „Açma Kayıtları“ ve „Toprak Arıza Kayıtları“ sütunları için aşağıdaki kabuller yapılmıştır: “ON/OFF” BÜYÜK HARF SİMGELENİM: nihai olarak ayarlanmış, atanamaz „on/off” küçük harf simgelenim: önayarlı, atanabilir *: önayar yapılmamış, atanabilir <boşluk>: önayar yapılmamış ve atanamaz „Osilografik kayıtta işaretli“ sütununda flu kabuller yapılmıştır: “M”. BÜYÜK HARF SİMGELENİM: nihai olarak ayarlanmış, atanamaz önayarlı, atanabilir *: önayar yapılmamış, atanabilir <boşluk>: önayar yapılmamış ve atanamaz Genel Sorgulama k * * LED REL 70 19 1 hayır IE kg * * LED REL 70 21 1 evet - Veri iletimini durdurma (Veri Durd.) Cihaz IE kg * * LED REL 70 20 1 evet - Giriş ile veri iletimi kilidini çözme (Veriİlt.BÇ) Cihaz IE - >Arka Aydınlatma açık (>Işık açık) Cihaz EM LED BE REL - Saat Senkronlama (Saat Senk.) Cihaz IE_W * * * LED REL - Donanım Test Modu (DonaTstMod) Cihaz IE kg * * LED REL - CFC Hatası (Arıza CFC) Cihaz AM kg * LED REL - Ayar Grubu A aktif (Grup A Akt) Gr. Değiştirme IE KG * * LED REL 70 23 1 evet - Ayar Grubu B aktif (Grup B Akt) Gr. Değiştirme IE KG * * LED REL 70 24 1 evet - Arıza Kaydı Başlatma (ArKay.Baş.) Osil.ArızaKaydı IE KG * * LED REL - Kontrol Yetkisi (Kntrl.Yet.) Kontrol Yetkisi DM kg * LED REL 101 85 1 evet - Kontrol modu LOKAL (Mod LOKAL) Kontrol Yetkisi DM kg * LED REL 101 86 1 evet - Kontrol modu UZAK (Mod UZAK) Kontrol Yetkisi IE kg * LED REL - Kontrol Yetkisi (Kntrl.Yet.) IE kg * LED REL 586 Kontrol Yetkisi Çatırtı önleme IE Cihaz Röle Cihaz Test modu (Test modu) Fonksiyon Tuşu LED Reset (LED Reset) - İkili Girişler - Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Veri Birimi IEC 60870-5-103 Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. “m” küçük harf simgelenim: * kg * * SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.8 Bilgi Listesi IEC 60870-5-103 LED REL - Minimum ve Maksimum Sayıcı Resetleme (Rst. Mi/Ma) Min/Maks Ölçme IE_W k * LED BE REL - Sayaç resetleme (Ölç. reset) Enerji IE_W k * LED BE REL - Sistem arayüzü Hatası (SisA. Ha.) Protokol IE kg * LED REL 1 Hiçbir Fonksiyon konfigüre edilmemiş (Yapılandırılmamış) Cihaz EM 2 Fonksiyon Mevcut Değil (Mevcut Cihaz değil) EM 3 >Dahili Gerçek Zaman Saatini Senkronlama (>Zm. Senkr.) Cihaz EM_ W * * * LED BE REL 135 48 1 hayır 4 >Dalga Formu Yakalama tetikleme (>DalgaYak.Tet.) Osil.ArızaKaydı EM * * m LED BE REL 135 49 1 evet 5 >LED 'leri Resetleme (>LED Reset) Cihaz EM * * * LED BE REL 135 50 1 evet 7 >Ayar Grubu Seçme Bit 0 (>Ayar Gr. Değiştirme Gr. Bit0) EM * * * LED BE REL 135 51 1 evet 009.0100 EN100 Modülü Arızalı (Arızalı Modül) EN100-Modül 1 IE kg * * LED REL 009.0101 EN100 Bağlantısı Kanal 1 Arıza (Arıza Kanal 1) EN100-Modül 1 IE kg * * LED REL 009.0102 EN100 Bağlantısı Kanal 2 Arıza (Arıza Kanal 2) EN100-Modül 1 IE kg * * LED REL Çatırtı önleme * Röle kg Fonksiyon Tuşu IE İkili Girişler Kontrol Yetkisi LED Kontrol modu LOKAL (Mod LOKAL) Osilografik Kayıtta İşaretli - Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Genel Sorgulama Matris olarak yapılandırılabilir Veri Birimi Kayıt Arabellekleri Bilgi Numarası Bilgi Tipi Tip Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. 15 >Test modu (>Test modu) Cihaz EM * * * LED BE REL 135 53 1 evet 16 >Veri iletimini durdurma (>VeriDurd.) Cihaz EM * * * LED BE REL 135 54 1 evet 51 Cihaz işletmede ve koruma yapıyor (Cihaz OK) Cihaz AM KG * * LED REL 135 81 1 evet 52 En az 1 Koruma Fonksiyonu Aktif Cihaz (Kor.Aktif) IE KG * * LED REL 70 18 1 evet 55 Cihazı Resetleme (Cihaz resetleme) Cihaz AM K * * LED REL 56 Cihazın İlk Başlatması (İlk Başlatma) Cihaz AM K * * LED REL 70 5 1 hayır 70 22 1 evet 135 130 1 hayır 67 Yeniden Başla (Yeniden Başla) Cihaz AM K * * LED REL 68 Saat Senkronlama Hatası (Saat Senkr. Ha) Denetim AM KG * * LED REL 69 Yaz Saati (Yaz Saati) Cihaz AM kg * * LED REL 70 Ayar hesaplaması sürmekte (Ayar hesapl.) Cihaz AM KG * * LED REL 71 Ayarlarların Kontrolü (Ayar Kontrolü) Cihaz AM * * * LED REL 72 Düzey-2 değişikliği (Düzey-2 Değiş.) Cihaz AM KG * * LED REL 73 Lokal ayar değişikliği (Lokal değiş.) Cihaz AM * * * 110 Olay kaybı (Olay Kaybı) Denetim AM_ W K * * LED REL 113 Bayrak Kaybı (Bayrak Kayıp) Denetim AM K * m LED REL 135 136 1 evet 125 Darbe Salınım ON (Chatter) (DarbeSalınım ON) Cihaz AM kg * * LED REL 135 145 1 evet SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 587 Ek A.8 Bilgi Listesi IEC 60870-5-103 Veri Birimi Genel Sorgulama * * * LED REL 147 Güç Kaynağı Arızası (Ha. Güç Kaynağı) Denetim AM KG * * LED REL 160 Alarm Özet Olay (OlayÖzetiAlarmı) Denetim AM * * * LED REL 70 46 1 evet 161 Arıza: Genel Akım Denetimi (Arıza I Denetim) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 70 32 1 evet 164 Arıza: Genel Gerilim Denetimi (Arıza U Denetim) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 70 33 1 evet 165 Arıza: Gerilim Toplamı FazToprak (Arıza: Σ U F-T) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 135 184 1 evet 167 Arıza: Gerilim Dengesi (Arıza: U deng.) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 135 186 1 evet 171 Arıza: Faz Sırası (Ar. Faz Sırası) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 70 35 1 evet 176 Arıza: Faz Sırası Gerilim (Ar. Faz Ölçme Denetimi Sıra U) AM kg * * LED REL 135 192 1 evet 177 Arıza: Boş pil (Arıza Pil) Denetim AM KG * * LED REL 181 Hata: A/D çevirici (Ha A/Dçevirici) Denetim AM KG * * LED REL 185 Hata Kart 3 (Hata Kart 3) Denetim AM KG 187 Hata Kart 5 (Hata Kart 5) Denetim AM KG 188 Hata Kart 6 (Hata Kart 6) Denetim AM KG 190 Hata Kart 0 (Hata Kart 0) Denetim AM KG 191 Hata: Offset (Offset hatası) Denetim AM KG * * LED REL 193 Alarm: Kaibrasyon verisi mevcut değil (Alarm Kalib Yok) Denetim AM KG * * LED REL 194 Hata: Nötr AT MLFB ile aynı değil Denetim (Hata nötr AT) AM KG * * LED REL 197 Ölçme Denetimi DEVRE DIŞI (Ölç. Den. OFF) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 135 197 1 evet 203 Dalga Formu verisi silindi (Dalga silindi) Osil.ArızaKaydı AM_ W K * * LED REL 135 203 1 hayır 210 Hata:1A/5A köprüsü S1 ayarından farklı (Hata1A/5A T1ynl) Denetim AM KG * * LED REL 211 Hata:1A/5A köprüsü S2 ayarından farklı (Hata1A/5A T2ynl) Denetim AM KG * * LED REL 212 Hata: TD1 köprüsü ayardan farklı Denetim (Hata TD1 köprüs) AM KG * * LED REL 213 Hata: TD2 köprüsü ayardan farklı Denetim (Hata TD2 köprüs) AM KG * * LED REL 214 Hata: TD3 köprüsü ayardan farklı Denetim (Hata TD3 köprüs) AM KG * * LED REL 230 Arıza: Taraf 1 Akım Toplamı (Ar.:Σ Ölçme Denetimi I Taraf 1) AM kg * * LED REL 135 155 1 evet 231 Arıza: Taraf 2 Akım Toplamı (Ar.:Σ Ölçme Denetimi I Taraf 2) AM kg * * LED REL 135 158 1 evet 264 Arıza: RTD Box 1 (Ar: RTD-Box 1) AM KG * * LED REL 135 208 1 evet 265 Arıza: Faz Sırası I taraf 1 (Ar.Faz Ölçme Denetimi Sı. I T1) AM kg * * LED REL 135 156 1 evet 588 Denetim Çatırtı önleme AM Röle Denetim Fonksiyon Tuşu Özet alarmı ile hata (ÖzetAlarmHatası) İkili Girişler 140 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.8 Bilgi Listesi Genel Sorgulama * * LED REL 135 157 1 evet 267 Arıza: RTD Box 2 (Ar: RTD-Box 2) Denetim AM KG * * LED REL 135 209 1 evet 272 Ayar Değeri Çalışma Saatleri (ANÇal.Saatleri>) AyarNokt.istat AM kg * * LED REL 135 229 1 evet 284 Ayar Değeri I< alarm (AN I<) Ayar Nokt.(ÖD) AM * * * LED REL 135 244 1 evet 301 Güç Sistemi arızası (Güç Sis. Ar.) Cihaz AM KG KG * 135 231 2 evet 302 Arıza Olayı (Arıza Olayı) Cihaz AM * K * 135 232 2 evet 320 Uyarı: Veri Hafızası sınırı aşıldı (Haf. Verisi Uy.) Cihaz AM kg * * LED REL 321 Uyarı: Parametre Hafıza sınırı aşıldı (Uyarı:Haf Para.) Cihaz AM kg * * LED REL 322 Uyarı: Çalışma Hafıza sınırı aşıldı Cihaz (UyarıHaf İşlemi) AM kg * * LED REL 323 Uyarı: Yeni Hafıza Sınırı aşıldı (Yeni Haf. Uyarı) Cihaz AM kg * * LED REL 361 >Arıza: Fider GT (mcb atık) (>ARIZA:FİDER GT) GüçSis.Veriler1 EM kg * * LED BE REL 150 38 1 evet 394 >UE 3. Harm. MİN/MAKS Arabellek Reset (>UE3h MiMa Rst.) Min/Maks Ölçme EM k * * LED BE REL 396 >I1 MİN/MAKS Arabellek Reset (>I1MinMaksReset) Min/Maks Ölçme EM k * * LED BE REL 399 >U1 MİN/MAKS Arabellek Reset Min/Maks Ölçme (>U1MinMaksReset) EM k * * LED BE REL 400 >P MİN/MAKS Arabellek Reset (>P MinMaksReset) Min/Maks Ölçme EM k * * LED BE REL 402 >Q MİN/MAKS Arabellek Reset (>Q MinMaksReset) Min/Maks Ölçme EM k * * LED BE REL 407 >Frekans MİN/MAKS Arabellek Reset (>FrekMi/MaReset) Min/Maks Ölçme EM k * * LED BE REL 409 >Çalışma Sayıcısı Bloklama (>Çal Sayıcı BLK) İstatistik EM kg * * LED BE REL 501 Röle BAŞLATMA (Röle BAŞLATMA) Sis. Verileri 2 AM * K m LED REL 150 151 2 evet 511 Röle GENEL AÇMA komutu (Röle AÇMA) Sis. Verileri 2 AM * K m LED REL 150 161 2 evet 545 Başlatmadan Bırakmaya geçen süre (Baş.Zm.nı) Cihaz WM 546 Başlatmadan AÇMA ya geçen süre (Aç Süresi) Cihaz WM 571 Arıza: Akım simetrisi denetimi taraf 1 (Arıza Isim 1) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 150 196 1 evet 572 Arıza: Akım simetrisi denetimi taraf 2 (Arıza Isim 2) Ölçme Denetimi AM kg * * LED REL 150 197 1 evet 576 Primer arıza akımı IL1 taraf 1 (IL1T1:) Sis. Verileri 2 WM * KG 150 193 4 hayır 577 Primer arıza akımı IL2 taraf 1 (IL2T1:) Sis. Verileri 2 WM * KG 150 194 4 hayır 578 Primer arıza akımı IL3 taraf 1 (IL3T1:) Sis. Verileri 2 WM * KG 150 195 4 hayır 579 Primer arıza akımı IL1 taraf 2 (IL1T2:) Sis. Verileri 2 WM * KG 150 190 4 hayır SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Çatırtı önleme kg Röle AM Fonksiyon Tuşu Arıza: Faz Sırası I taraf 2 (Ar.Faz Ölçme Denetimi Sı. I T2) İkili Girişler 266 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Veri Birimi IEC 60870-5-103 Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. 589 Ek A.8 Bilgi Listesi IEC 60870-5-103 150 191 4 hayır 581 Primer arıza akımı IL3 taraf 2 (IL3T2:) Sis. Verileri 2 WM * KG 150 192 4 hayır 916 Aktif enerji artışı (WpΔ=) Enerji - 917 Reaktif enerji artışı (WqΔ=) Enerji - 1020 Çalışma saati sayıcısı (Çal.Say=) İstatistik WM 1202 >IEE>> BLOKLAMA (>IEE>> BLK) Hassas T/A EM kg * 151 102 1 evet 1203 >IEE> BLOKLAMA (>IEE> BLK) Hassas T/A EM kg * * LED BE REL 151 103 1 evet 1221 IEE>> Başlatma (IEE>> Başlatma) Hassas T/A AM * kg * LED REL 151 121 2 evet 1223 IEE>> AÇMA (IEE>> AÇMA) Hassas T/A AM * k * LED REL 151 123 2 evet 1224 IEE> Başlatma (IEE> Başlatma) Hassas T/A AM * kg * LED REL 151 124 2 evet 1226 IEE> AÇMA (IEE> AÇMA) Hassas T/A AM * k * LED REL 151 126 2 evet 1231 >Hassas toprak akım koruma BLOKLAMA (>HTA BLK) Hassas T/A EM * * * LED BE REL 1232 Toprak akım koruma DEVRE DIŞI (IEE OFF) Hassas T/A AM kg * * LED REL 151 132 1 evet 1233 Toprak akım koruma BLOKLANDI (IEE BLKdı) Hassas T/A AM kg kg * LED REL 151 133 1 evet 1234 Toprak akım koruma AKTİF (IEE AKTİF) Hassas T/A AM kg * * LED REL 151 134 1 evet 1403 >Kesici Arıza Koruma BLOKLAMA (>KAK BLK) Kesici Arıza EM * * * LED BE REL 1422 >Kesici kontakları (>Ke Kontakları) Kesici Arıza EM kg * * LED BE REL 166 120 1 evet 1423 >KAK harici başlatma 1 (>KAK har baş.1) Kesici Arıza EM kg * * LED BE REL 166 121 1 evet 1441 >KAK Harici başlatma 2 (>KAK har. baş.2) Kesici Arıza EM kg * * LED BE REL 166 122 1 evet 1442 >KAK dahili başlatma (>KAK dah. Kesici Arıza Baş.) EM kg * * LED BE REL 166 123 1 evet 1443 KAK içten başlatıldı (dah. KAK baş.) Kesici Arıza AM kg * * LED REL 166 190 1 evet 1444 Kesici Arıza I> (KAK I>) Kesici Arıza AM kg * * LED REL 166 191 1 evet 1451 Kesici Arıza Koruma DEVRE DIŞI (KAK OFF) Kesici Arıza AM kg * * LED REL 166 151 1 evet 1452 Kesici Arıza Koruma BLOKLANDI (KAK BLKdı) Kesici Arıza AM kg kg * LED REL 166 152 1 evet 1453 Kesici Arıza Koruma AKTİF (KAK Kesici Arıza AKTİF) AM kg * * LED REL 166 153 1 evet 1455 Kesici arıza koruma: başlatıldı (KAK başlatıldı) Kesici Arıza AM * kg * LED REL 166 155 2 evet 1471 Kesici Arıza Koruma AÇMA (KAK Kesici Arıza AÇMA) AM * k m LED REL 166 171 2 evet 1503 >Termal A.Yük Koruma BLOKLAMA (>Termal A/Y BLK) Termal AşırıYük EM * * * LED BE REL 1506 >TerBen. A/Y için hafıza resetleme (>RB TerBen. A/Y) Termal AşırıYük EM kg * * LED BE REL 1507 >Acil Başlatma Aşırı Yük (>Acil Baş. A/Y) Termal AşırıYük EM kg * * LED BE REL 167 7 1 evet 590 * LED BE REL Çatırtı önleme KG Röle * Fonksiyon Tuşu WM İkili Girişler Sis. Verileri 2 LED Primer arıza akımı IL2 taraf 2 (IL2T2:) Osilografik Kayıtta İşaretli 580 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Genel Sorgulama Matris olarak yapılandırılabilir Veri Birimi Kayıt Arabellekleri Bilgi Numarası Bilgi Tipi Tip Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.8 Bilgi Listesi Genel Sorgulama kg * * LED BE REL 167 8 1 evet 1511 Termal Aşırı Yük Koruma OFF (Termal A/Y OFF) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 11 1 evet 1512 Termal Aşırı Yük Koruma BLOKLANDI (Term. A/Y BLKdı) Termal AşırıYük AM kg kg * LED REL 167 12 1 evet 1513 Aşırı Yük Koruma AKTİF (Aşırı Yük AKTİF) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 13 1 evet 1514 Sıcaklık girişi arıza (Ar. Sıc. girişi) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 14 1 evet 1515 Aşırı Yük Akım Alarm (I alarm) (A/Y I Alarm) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 15 1 evet 1516 Termal Aşırı Yük Alarm (A/Y Θ Alarm) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 16 1 evet 1517 Termal Aşırı Yük başlatıldı (A/Y Term. baş.) Termal AşırıYük AM kg * * LED REL 167 17 1 evet 1519 TerBen. A/Y için hafıza resetleme Termal AşırıYük (RB TerBen. A/Y) AM kg * * LED REL 167 19 1 evet 1521 Termal Aşırı Yük AÇMA (Term A.Yük AÇMA) Termal AşırıYük AM * k * LED REL 167 21 2 evet 1720 >Yönlü I>> kademesi BLOKLAMA (>Yön BLK) AA Koruma I>> EM kg * * LED BE REL 60 18 1 evet 1721 >I>> BLOKLAMA (>I>> BLK) AA Koruma I>> EM * * * LED BE REL 1722 >I> BLOKLAMA (>I> BLK) AA Koruma I> EM * * * LED BE REL 1801 AA arıza tespiti kademe I>> faz L1 (I>> Arıza L1) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 46 2 evet 1802 AA arıza tespiti kademe I>> faz L2 (I>> Arıza L2) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 47 2 evet 1803 AA arıza tespiti kademe I>> faz L3 (I>> Arıza L3) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 48 2 evet 1806 AA I>> yön ileri (I>> ileri) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 208 2 evet 1807 AA I>> yön geri (I>>geriye doğru) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 209 2 evet 1808 AA koruma I>> başlatıldı (I>> Başlatıldı) AA Koruma I>> AM * kg * LED REL 60 210 2 evet 1809 AA I>> AÇMA (I>> AÇMA) AA Koruma I>> AM * k m LED REL 60 211 2 evet 1811 AA arıza tespiti kademe I> faz L1 AA Koruma I> (I> Arıza L1) AM * kg * LED REL 60 50 2 evet 1812 AA arıza tespiti kademe I> faz L2 AA Koruma I> (I> Arıza L2) AM * kg * LED REL 60 51 2 evet 1813 AA arıza tespiti kademe I> faz L3 AA Koruma I> (I> Baş. L3) AM * kg * LED REL 60 52 2 evet 60 71 2 evet Çatırtı önleme EM Röle Termal AşırıYük Fonksiyon Tuşu >Sıcaklık girişi arıza (>Ar Sıc. Girişi) İkili Girişler 1508 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Veri Birimi IEC 60870-5-103 Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. 1815 Aşırı Akım I> AÇMA (I> AÇMA) AA Koruma I> AM * k m LED REL 1883 >Ters zamanlı AA koruma BLOKLAMA (>AA Ip BLK) AA Koruma Ip EM * * * LED BE REL 1891 AA koruma Ip DEVRE DIŞI (AA Ip AA Koruma Ip OFF) AM kg * * LED REL 60 180 1 evet 1892 AA koruma Ip BLOKLANDI (AA Ip AA Koruma Ip BLKdı) AM kg kg * LED REL 60 181 1 evet 1893 AA koruma Ip AKTİF (AA Ip AKTİF) AA Koruma Ip AM kg * * LED REL 60 182 1 evet 1896 AA arıza tespiti Ip faz L1 (AA Ip baş. L1) AA Koruma Ip AM * kg * LED REL 60 184 2 evet 1897 AA arıza tespiti Ip faz L2 (AA Ip baş. L2) AA Koruma Ip AM * kg * LED REL 60 185 2 evet SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 591 Ek A.8 Bilgi Listesi Genel Sorgulama * kg * LED REL 60 186 2 evet 1899 AA Ip başlatıldı (AA Ip başlatma) AA Koruma Ip AM * kg * LED REL 60 183 2 evet 1900 AA Ip AÇMA (AA Ip AÇMA) AA Koruma Ip AM * k m LED REL 60 187 2 evet 1950 >AA koruma: düşük gerilim mühür BLOKLAMA (>Umühür BLK) AA Koruma I> EM kg * * LED BE REL 60 200 1 evet 1955 AA koruma kademe I>> devre dışı (I>> off) AA Koruma I>> AM kg * * LED REL 60 205 1 evet 1956 AA koruma kademe I>> bloklandı AA Koruma I>> (I>> BLKdı) AM kg kg * LED REL 60 206 1 evet 1957 AA koruma kademe I>> aktif (I>> AA Koruma I>> aktif) AM kg * * LED REL 60 207 1 evet 1965 AA koruma kademe I> devre dışı AA Koruma I> (I> off) AM kg * * LED REL 60 215 1 evet 1966 AA koruma kademe I> bloklandı (I> BLKdı) AA Koruma I> AM kg kg * LED REL 60 216 1 evet 1967 AA koruma kademe I> aktif (I> aktif) AA Koruma I> AM kg * * LED REL 60 217 1 evet 1970 AA koruma düşük gerilim mühür (U< mühür) AA Koruma I> AM * kg * LED REL 60 220 2 evet 3953 >Empedans koruma BLOKLAMA Empedans (>Empedans BLK) EM * * * LED BE REL 3956 >Empedans koruma için Z1B kademe uzatımı (>Z1B Uzatımı) Empedans EM kg * * LED BE REL 28 222 1 evet 3958 >Emp. kor: düşük gerilim mühür Empedans BLOKLAMA (>Imp Umühür BLK) EM kg * * LED BE REL 28 30 1 evet 3961 Empedans koruma DEVRE DIŞI (Empedans OFF) Empedans AM kg * * LED REL 28 226 1 evet 3962 Empedans koruma BLOKLANDI (Empedans BLKdı) Empedans AM kg kg * LED REL 28 227 1 evet 3963 Empedans koruma AKTİF (Empedans AKTİF) Empedans AM kg * * LED REL 28 228 1 evet 3966 Empedans koruma başlatma (Emp. Başlatma) Empedans AM * kg * LED REL 28 229 2 evet 3967 Emp.: Arıza Tespiti, faz L1 (Emp. Empedans Arıza L1) AM * kg * LED REL 28 230 2 evet 3968 Emp.: Arıza Tespiti, faz L2 (Emp. Empedans Arıza L2) AM * kg * LED REL 28 231 2 evet 3969 Emp.: Arıza Tespiti, faz L3 (Emp. Empedans Arıza L3) AM * kg * LED REL 28 232 2 evet 3970 Emp.: AA, düşük gerilim kilitlemeli (Emp. I> & U<) Empedans AM * kg * LED REL 28 233 2 evet 3976 Güç salınımı tespiti (Güç Salınımı) Empedans AM * kg * LED REL 28 239 2 evet 3977 Emp.: Z1< AÇMA (Emp. Z1< AÇMA) Empedans AM * k m LED REL 28 240 2 evet 3978 Emp.: Z1B< AÇMA (Emp. Z1B< AÇMA) Empedans AM * k m LED REL 28 241 2 evet 3979 Emp.: Z2< AÇMA (Emp. Z2< AÇMA) Empedans AM * k m LED REL 28 242 2 evet 3980 Emp.: T3> AÇMA (Emp.T3> AÇMA) Empedans AM * k m LED REL 28 243 2 evet 592 Çatırtı önleme AM Röle AA Koruma Ip Fonksiyon Tuşu AA arıza tespiti Ip faz L3 (AA Ip baş. L3) İkili Girişler 1898 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Veri Birimi IEC 60870-5-103 Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.8 Bilgi Listesi Genel Sorgulama * * LED BE REL 4526 >Harici açma 1 tetikleme (>Harici Harici Açmalar açma 1) EM kg * * LED BE REL 51 126 1 evet 4531 Harici açma 1 DEVRE DIŞI (Harici 1 OFF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 131 1 evet 4532 Harici açma 1 BLOKLANDI (Harici 1 BLKdı) Harici Açmalar AM kg kg * LED REL 51 132 1 evet 4533 Harici açma 1 AKTİF (Harici 1 AKTİF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 133 1 evet 4536 Harici açma 1: Genel başlatıldı (Har. 1 başl.dı) Harici Açmalar AM * kg * LED REL 51 136 2 evet 4537 Harici açma 1: Genel AÇMA (Har. Harici Açmalar 1 Genel AÇ) AM * k * LED REL 51 137 2 evet 4543 >Harici açma 2 BLOKLAMA (>Harici 2 BLK) Harici Açmalar EM * * * LED BE REL 4546 >Harici açma 2 tetikleme (>Harici Harici Açmalar açma 2) EM kg * * LED BE REL 51 146 1 evet 4551 Harici açma 2 DEVRE DIŞI (Harici 2 OFF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 151 1 evet 4552 Harici açma 2 BLOKLANDI (Harici 2 BLKdı) Harici Açmalar AM kg kg * LED REL 51 152 1 evet 4553 Harici açma 2 AKTİF (Harici 2 AKTİF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 153 1 evet 4556 Harici açma 2: Genel başlatıldı (Har. 2 başl.dı) Harici Açmalar AM * kg * LED REL 51 156 2 evet 4557 Harici açma 2: Genel AÇMA (Har. Harici Açmalar 2 Genel AÇ) AM * k * LED REL 51 157 2 evet 4563 >Harici açma 3 BLOKLAMA (>Harici 3 BLK) Harici Açmalar EM * * * LED BE REL 4566 >Harici açma 3 tetikleme (>Harici Harici Açmalar açma 3) EM kg * * LED BE REL 51 166 1 evet 4571 Harici açma 3 DEVRE DIŞI (Harici 3 OFF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 171 1 evet 4572 Harici açma 3 BLOKLANDI (Harici 3 BLKdı) Harici Açmalar AM kg kg * LED REL 51 172 1 evet 4573 Harici açma 3 AKTİF (Harici 3 AKTİF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 173 1 evet 4576 Harici açma 3: Genel başlatıldı (Har. 3 Başl.dı) Harici Açmalar AM * kg * LED REL 51 176 2 evet 4577 Harici açma 3: Genel AÇMA (Har. Harici Açmalar 3 Genel AÇ) AM * k * LED REL 51 177 2 evet 4583 >Harici açma 4 BLOKLAMA (>Harici 4 BLK) Harici Açmalar EM * * * LED BE REL 4586 >Harici açma 4 tetikleme (>Harici Harici Açmalar açma 4) EM kg * * LED BE REL 51 186 1 evet 4591 Harici açma 4 DEVRE DIŞI (Harici 4 OFF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 191 1 evet 4592 Harici açma 4 BLOKLANDI (Harici 4 BLKdı) Harici Açmalar AM kg kg * LED REL 51 192 1 evet 4593 Harici açma 4 AKTİF (Harici 4 AKTİF) Harici Açmalar AM kg * * LED REL 51 193 1 evet 4596 Harici açma 4: Genel başlatıldı (Har. 4 Başl.dı) Harici Açmalar AM * kg * LED REL 51 196 2 evet SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Çatırtı önleme * Röle EM Fonksiyon Tuşu >Harici açma 1 bloklama (>Harici Harici Açmalar 1 BLK) İkili Girişler 4523 Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF Veri Birimi IEC 60870-5-103 Bilgi Numarası Matris olarak yapılandırılabilir Tip Kayıt Arabellekleri LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. 593 Ek A.8 Bilgi Listesi Kayıt Arabellekleri Matris olarak yapılandırılabilir 4597 Harici açma 4: Genel AÇMA (Har. Harici Açmalar 4 Genel AÇ) AM * k * LED REL 4822 >Motor Tekrar Başlatma Engelleme BLK (>BLK YBE) Motor Tek. Baş. EM * * * LED BE REL 4823 >Rotor acil başlatma (>Acil Baş. ΘR) Motor Tek. Baş. EM kg * * LED BE 4824 Motor tekrar baş. engelleme DEVRE DIŞI (YBE OFF) Motor Tek. Baş. AM kg * * 4825 Motor tekrar başlatma engelleme Motor Tek. Baş. BLK.dı (YBE BLK) AM kg * 4826 Motor tekrar başlatma engelleme Motor Tek. Baş. AKTİF (YBE AKTİF) AM kg 4827 Motor tekrar başlatma engelleme Motor Tek. Baş. AÇMA (YBE AÇMA) AM 4828 >Rotor termal hafıza reset (>HR TerBen.ΘR) Motor Tek. Baş. 4829 Rotor termal hafıza reset (HR th.rep. ΘR) 4830 Veri Birimi Genel Sorgulama evet REL 168 51 1 evet LED REL 168 52 1 evet * LED REL 168 53 1 evet * * LED REL 168 54 1 evet k * * LED REL 168 55 1 evet EM kg * * LED BE REL Motor Tek. Baş. AM kg * * LED REL 168 50 1 evet Motor yeniden başlatma engelleme alarmı (Yolal.Engell.AL) Motor Tek. Baş. AM kg * * LED REL 5002 Uygun ölçülen büyüklükler mevcut (Çalışma Durumu) GüçSis.Veriler1 AM kg * * LED REL 71 2 1 evet 5010 >Sigorta arızası izleme BLOKLAMA (>SAİ BLK) Denetim EM kg kg * LED BE REL 71 7 1 evet 5011 >SAİ harici düşük gerilim (>SAİ U< harici) Denetim EM kg * * LED BE REL 71 8 1 evet 5012 Açmada UL1E gerilimi (UL1E:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 38 4 hayır 5013 Açmada UL2E gerilimi (UL2E:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 39 4 hayır 5014 Açmada UL3E gerilimi (UL3E:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 40 4 hayır 5015 Açmada aktif güç (P:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 41 4 hayır 5016 Açmada reaktif güç (Q:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 42 4 hayır 5017 Açmada frekans (f:) Sis. Verileri 2 WM * KG 71 43 4 hayır 5053 >Kademe Dışı koruma BLOKLAMA (>K/D BLK) KademeDışıKor. EM * * * LED BE REL 5061 Kademe Dışı koruma DEVRE DIŞI (K/D OFF) KademeDışıKor. AM kg * * LED BE REL 70 56 1 evet 5062 Kademe Dışı koruma BLOKLANDI (K/D BLKdı) KademeDışıKor. AM kg kg * LED REL 70 57 1 evet 5063 Kademe Dışı koruma AKTİF (K/D KademeDışıKor. AKTİF) AM kg * * LED REL 70 58 1 evet 5067 Karakteristik 1 kademe Dışı puls' KademeDışıKor. ı (K/D kar. 1) AM * kg * LED REL 70 60 2 evet 5068 Karakteristik 2 kademe Dışı puls' KademeDışıKor. ı (K/D kar. 2) AM * kg * LED REL 70 61 2 evet 5069 Kademe Dışı karakteristik 1 başlatma (K/D kar.1 baş.) KademeDışıKor. AM * kg * LED REL 70 62 2 evet 5070 Kademe Dışı karakteristik 2 başlatma (K/D kar.2 baş.) KademeDışıKor. AM * kg * LED REL 70 63 2 evet 5071 Kademe Dışı AÇMA karakteristiği KademeDışıKor. 1 (K/D AÇMA kar. 1) AM * k m LED REL 70 64 2 evet 5072 Kademe Dışı AÇMA karakteristiği KademeDışıKor. 2 (K/D AÇMA kar. 2) AM * k m LED REL 70 65 2 evet 594 Çatırtı önleme 2 Röle 197 Fonksiyon Tuşu 51 İkili Girişler Bilgi Numarası IEC 60870-5-103 Tip Toprak Arıza Kayıtları ON/OFF LED Bilgi Tipi Osilografik Kayıtta İşaretli Fonksiyon Açma (Arıza) Kayıtları ON/OFF Anlam Olay Kayıtları ON/OFF No. SIPROTEC, 7UM62, Kullanım kılavuzu C53000-G115A-C149-1, Yayın Tarihi 10.2010 Ek A.8 Bilgi Listesi Genel Sorgulama * * * LED BE REL 5086 >Durdurma valfı Açtı (>Durd. Valfi Ters Güç Aç) EM kg * * LED BE REL 70 77 1 evet 5091 Ters güç koruma DEVRE DIŞI (Pr Ters Güç OFF) AM kg * * LED REL 70 81 1 evet 5092 Ters güç koruma BLOKLANDI (Pr Ters Güç BLKdı) AM kg kg * LED REL 70 82 1 evet 5093 Ters güç koruma AKTİF (Pr AKTİF) Ters Güç AM kg * * LED REL 70 83 1 evet 5096 Ters güç: Başlatıldı (Pr başlatıldı) Ters Güç AM * kg * LED REL 70 84 2 evet 5097 Ters güç: AÇMA (Pr AÇMA) Ters Güç AM * k m LED REL 70 85 2 evet 5098 Ters güç: Durdurma valfı ile AÇMA (Pr+VD AÇMA) Ters Güç AM * k m LED REL 70 86 2 evet 5113 >İleri güç denetimi BLOKLAMA (>Pf BLK) İleri Güç EM * * * LED BE REL 5116 >İleri güç denetimi Pf< kademesi İleri Güç BLOKLA (>Pf< BLK) EM kg * * LED BE REL 70 102 1 evet 5117 >İleri güç denetimi Pf> kademesi İleri Güç BLOKLA (>Pf> BLK) EM kg * * LED BE REL 70 103 1 evet 5121 İleri güç denetimi DEVRE DIŞI (Pf OFF) İleri Güç AM kg * * LED REL 70 106 1 evet 5122 İleri güç denetimi BLOKLANDI (Pf BLKdı) İleri Güç AM kg kg * LED REL 70 107 1 evet 5123 İleri güç denetimi AKTİF (Pf AKTİF) İleri Güç AM kg * * LED REL 70 108 1 evet 5126 İleri güç: Pf< kademesi başlatıldı İleri Güç (Pf< Başlatıldı) AM * kg * LED REL 70 109 2 evet 5127 İleri güç: Pf> kademesi başlatıldı İleri Güç (Pf> Başlatıldı) AM * kg * LED REL 70 110 2 evet 5128 İleri güç: Pf< kademesi AÇMA (Pf< AÇMA) İleri Güç AM * k m LED REL 70 111 2 evet 5129 İleri güç: Pf> kademesi AÇMA (Pf> AÇMA) İleri Güç AM * k m LED REL 70 112 2 evet 5143 >I2 (Dengesiz Yük) BLOKLAMA (>I2 BLK) Dengesiz Yük EM * * * LED BE REL 5145 >Ters Faz Dönüşü (>Ters F Sırası) GüçSis.Veriler1 EM kg * * LED BE REL 71 34 1 evet 5146 >Termal benzetim I2 hafızasını resetleme (>RB TerBen. I2) Dengesiz Yük EM kg * * LED BE REL 5147 Faz Dönüşü L1L2L3 (F Sırası L1L2L3) GüçSis.Veriler1 AM kg * * LED REL 70 128 1 evet 5148 Faz Dönüşü L1L3L2 (F Sırası L1L3L