Aralık 2003 - Gamma-Pak
Transkript
Aralık 2003 - Gamma-Pak
\39r onaylr bilimsel v".'4lIDl Grdalanngama t$tnlarl ile muhafazasr Art. Gitr.zaler Gezgin Yrd. Doq.Dr. GiirbiizGiinet i.I U G da f,4nhendis Ei Bolllmll ozEr amacdalannka te ve grivengi'r saqlamak qama rak mas n kap cyla veX rsnlarnamarlrz b sayan5 nlamateknolojsi,sony lardag da kay nak hastakardaqdflienbuyukarts ie onem m kroor kazannr st r It n amag daardapatojenik qanzmalar€tkinbnsekilde b dureblen sooukb r slemdr. G da guvengin sagarnaamacn n yairem gdaannrafomt]rerin uzat nrnda I nlama qetit maktadr. Bu mak e n de ilr|n erdekullanr makaede s n amdnn genelolarakg da muhala r zasndaku anm nceenmist arartrmalarda nizmd arijzerneetks konusundak br:lyllkbf aar6omus ve bu konudak k patent 1905yrhnda .[nmDtrr.1609no lu bu insi]zpatenti;g daar n, ozelkletdhrar n, radyoaktfkay naklarca ilreilrn5 gamasrnar na tab tltu duklar rakdrde k mydsakatk ara qerekkamaddnuzun lec€k€rni dd a edsiireyiiksekka tedesaklanab yord!(Diehl,2002) ikyap anarastrmaarda srn lam. ile eokLrzun raf 6mrirlilg dalanniiretilebile ceo dilsrinulmur ancakbekenenbu sonu!€lde ndenve nilkleer enerlika6trtut!maedilemediq yaprlan gide :rattrrmalar r n olLrtmasrndan do ay Gei9mi5u k€lerde,Oze k e AnrerikaB r esk qbLiyilkartrigosteren D€v€tei nde,sonyLllarda ar araltrrrna da kaynakzehrlenmeve enleksiyon q€vrelerin , sdn.yic,ve mevzuat€ g resm ku_ iq saoaycretkin tekiololilern rumar grdaqllven yonlendrmiStn USDAtarafndan arartrrmasrna ABSTRACT yaynlandnbrrcdrlmayagdr€,g da kayndkyedl perf' paiojen(Canrpyobactef of foodsro Foodirradat on nvove5exposure lel!n, Clostrdium qLiaty afd safety ringens, E CoiOl57 H7,Lneriamonocytogenes, qammaandX raysto enhance aureus veToxopasma of food Samonea, Staphylococcus o1loods.Occunence of h qher ncldenc€ I .r. p r." ." 1 .ir. ro,. rpI rrada.,or "< g o n d) A B . D ' d eh e rs e n ey a k a 5 k3 , 3 a 1 2 , 3 vermekte toolto preventthesedlseases. rn yonarasrhastak vakasna sebebiy€t beenan impoarant ve Duyurero J 9uur tnn oLrnrLrne rhatcankil pathoge ve yatratrr lrradaton s a co d pfocess (Buzby ve Ronc micloorqansms in foodseffectvey Besdes nomk kayparayol aemaktadrr. gereek berts,1996) Buver €re estrilenistatnik usedfor assurance of foodsafety,rradiatonisa i9afet elqu- lerieik seneerde hrzaartanzararara to increase storagef€ and inrprove so Lrsed ama tekrdr m ve boyle.e €sk brteknkoan We rev €wed th€ usage a ity of varety of foods srf 5 gilnd€me I th s paper of rradidtionn foodpreservation 9em 5Ur 1.GtRtS qrdalar n pozitfv€ ne G da rrnlama; bastce, gatf yilkero usturabiecek derecede iyonzeedci mar!z b rak lmas d r (Oson, aflna i n kaynak tarhi 1895'deRoent_ 1998).Gda tLnamanrn qen'lnX 5nLarnr ve 1896'da Becq! ketfetrnes I BLr bulma5 na kaddr uzan ere'ln radyoaktviteyi kesiferleberaberyonze €dci 5n anncanlrorga- atr'| | -nratrr OZ I eraa zoor VE 2. ISINLAMAKAYNAKLARI ETKiMEKANiZMALARI radyoaktlJ kaynakdr G da r! nlamdkaynakar; o mak uzereik ye ve elektrk e cd6an makinalar kapa Kogrubaayr ab ir. Radyoaktif kaynaklar; it 137 (Cs]]r)radyonuk ball-60(co'') ve Sezyum kaynak arnrnyayd0r qamart nlar,e€ktrik€cats ranari5e5 MeVve dahadilsukenerjilnrakne @IDl yazr) Hakem onaytbilimsel kaynaklX srnar veya10 MeV ve dahadijtrlk dan mikroorqanizma ara, enzimereyada krtik €nerlde h zlandrcrafoab mek- bi eriklerl€etkleserekmolekrll erin yapsndaki Ca|tanelektron tedir (Olson,1998).Bu kaynakardan endrlstrid€ kimyasal baoann krrhnasna yol alarakbr takm en yaysrnolarakku an an ise,co''dr WHo, serbesiradkalerinousmasrna veyamoekijllerin nasebepolur(Satin,1993).Kimyasal 1994).Co' kaynakgamarn ar nrngrdaendiin- parealannras penetrasyon yani yadaindirekieikidesegamarnlar nrnd rektet risndetefch edilmes ninsebebi, grdadadeoitk gelebilme maddelerden ozelikerinin kuwetio ksi sonucuolusanreaktfb e5ikler girefek9rnamadaede edimand| (Erkmen, 2000) Co"'rndezavantajl.n ise b lerenenefeaksiyona (Karel,1975) siirek blr radyoaktfkaynakomasrdolaysryla X en sonucuodayakoyabmektedir gi q p ozel 5|nar bi istend zamanacr kapanma 3. ISINLAMAUYGULAMALARI oinn olmamasve s,3 y g bi kEab r yanlanma 0mriinesahp olmassebebiyekaynadrn zamana rn amateknioi,grdala€b rcokfarkharnaca yenierae gerekli mektedir. Baslca lygulamaar se;bet0kenmesve Einin bulunmas uyguanab (Kilcast, olarakdzetenebilir D. 199s).Co60, fadyo- yazvek m zret,balkvebaharatarda hiyenjk ka aktl omayandodaCo$'!nndtronara bombaF llteve dayanma sLlresin n yrlkselu mesi,meyveve d man sonucueld€ed mekteo up nijkeersana tahrlg bi tanm iirijnerindebbcekerlemrjcadele, y nin bir yan rlrlinlideoildr D ger bir gama srn patatesve soganq bi rlrLlnlerde filizennrenin enkayna0oan csr37,nilkeerreaktorlerdeki kullanrl- gelenmesi, hasatsonrasrnda mel,^r'e er n ogun armEyakiqubukann n tekrarlenmesyle edeedii masrlr€lerin n uzatmaedoiayByla dahalzun srlmektedrler. lvlallyetdaha diigiikolmannaraq- re sakanabimeerinin saoanmasve sooutmaya qerekduyumadanuzunsijredayanaben rgrnlam€n,hemnrlkleer€nerj ka|'tr levreerineertiri lerihemde nilkleersantra uoratm 9 g dalarn Uretilm€s er n giderekaz. ryorol- naraksterizasyona (WHO, mas,doayrsyla bueubuklann dasrndrsayda bu- olaraksrraanabir 1994).GdnUmilzde et lunabilmeeri g da E nlamada tercih sebebyle Csr37 ter- vetavLrk Ur(jneri ien dahaCoksrlproseslef (Satn, 1993). c h ed lmernektedir €d mekte,fakatbu ydntemler rlrunrlns merkegerek Grdarr nlamada kullanrlan b r d deryontemse zindeve urrlnboyunca scakrkaragk lag€rekl risklerkonuslrnda eektron hzandrrcrlardrr. E€klron hzlandrrcrladamadrqndanmikrobiyal gllven ede ed en enerjninndfuzetme6zelig z.yrf oliq sagayamamaktadrrar Oysarrnamada d!0rndan, uygulama alanryijzeyetklsninarzu' homol€n b r nrlfuz sozkonusu odudundan bu rsk landdr ijrLlnlerle srnridrr. iz n ver en maksmum ortadankakmaktad r (Sdtin,1993).Bdceklerle nda,1984de ene! seviyesi olan 10 Mev'dehE andnlrnLselekt mrlcadele ve karantjna uyg!anralar geqis gaz yasaklanmasrya ronl.nn birlktebir dernlioi 8 cm kadardr lKlcast, etiendibromid nrn 1995).Elektron hrzandrrrc lar,Fransa'da ticarioa alrk o usmu5, ve D nlamabu aianda,6zelike tropik mey.r'eler n r€nmesinde ku an rr hae gelmtrakdonrnuttavukve kurbaga et nin srnanmasn(Kader, da,A.B.D. k m zrvebeyaz et ijrLlnlefinde barary tir 1986).Bualandasrcaksuve sooukhala ku an maktadrr.(Lagunas Soar, 1995).Aynl vauyguamalarnrnyansra metl bromidvebenzezamanda bu qnlarn uygulama alanar; hazr gF r k myasa larn kulanrmr v€ bu t€knikerln kombigib yrjzey ternatflefde bul!nmaka berab€r daarda kontamnasyonunun engeenmesi, nasyon ar a n [j[in yepazes oarakbakarsak h !bri rrnlama ka bir konveydr ijzerndekitahrllann veyabahar.tlar o nrak Llzereeesitendiriiebimekredr dar genit kulanrma an na sahp d€gld r (Kader, srnlanmasr (Saiin,1993).Buydntemin €n onem avantajr. c 1986). Irrnama sayeslnde, ijrUner, aternatfprohazrnnendigzamanalr p kapanabmesi.boyle seslerin zorunu krldrgtek de ye5ken de6il,ol(K qunastktanlonratop anabilmekte, boyecedooal ce radyasyon teh kesinesebepolmanrasrdrr 1995). oarak olgun atm daha ezzetli ve ka te iirijner can, s Itnlamanrn etkisteme oarak ki mekanzma ede edilrnekt€d r. Ornekvermekgerekirse t nlayle,H.w. i'denAmerika'ya adaeiaoe agkanm6trr:fziksel(direkt)etk ve kmyasal rnay6ntenr (indirekt) olmasrna raomenbdcekveyumurtalar etkl Fizkseetkdegama19nlar dogrlr- gunasmrs o."-o-unro* 183 i"*_. y".' 4iIDA onaylr bilimsel jt papaya vediqertropikm€yv€lerin n Cermeyen (D r eh, 2002) F liz€n haldtr rntmkilnolnraktad se,dze k e ha5ama vb a menn onenmesinde lernatfybntemler n duylsaozeikera!s ndani5 lenmeyen deo5rnereyol a(trq pat:tesve sooan q b urln erdedijsilkdozarda6 nlamayeter o maktad r (satin, 1993). a r, a a l n d a G d a i n l a m ai r e m n i nk u l l a n r m A B.D,Fransa, Kanada, ng ter€g b ge sms ! ke er En er d€ bulunan brcoknkedeeetl iirLin (Tablo 1). Tablo I d€ belrtilen rike onrylanm str ere aveolarakt n amaproses ninonayland Err:lRlrsyaFed€rasyon! ve k€lerarasnda H rydtistan, r. Ukrayna da bLrllrnnraktad 19nlamada uyguandcak doz sindndcak I da (nem,yao,protein,karbonhid' n n b egenlerine bilerat), srnamaanrndaks cakhkve atmosferin (6zell qer kleo, 9ener ne 0 ne)ve ri nlamah zrna (Kdre,1975) Geneke goredeos€bmektedir lyg!lanacak kur!yada., nemi q dalafa 5n am! qdaara gore daha doz!tazev€ su !€ra d!s!k yakark Jdzddr. ornegin,meyveve s€bzelerde top %80-95oranndas! ve hucr€boi ukldanda si kadar oksijen b! un am hacmn ortadmd%20 brlyilkmiklardas! ve O, bazhserbe5t duqLrndan, ariar r a dk a o u t ! r , d o a y s r yr nda m . n n e t k n i 0 (Kader, 1986) Bunab naenhergda grlbund! Tablol. Alfabetiksnaile rlrnlamanrn onaylanddl triin tayrlan,(KAERI,2002) iilkelerden baz'lanve onaylanan onaylanan iiriin iayrsr Cn Ulkeler onaylanan iiriin sayrsl 55 10 42 2 I! 1 t3 3 13 8 3 5l l6 t8 3 22 2 3 2 la 80 20 1 2 o.*.* 84i u,0". 5uriye 5 6 t6 18 26 l 5 23 fdrk dmaqlarcn klr an ablec€kdoz araklar stdndartara belr€nmttir.Tablo2. veTabo 3.'de Gda l!nlamaYonetmeigve sra5ylar:lkemiz g 5nrraryer! rnaktad FDAnrnb€llred r. Standartve yonetrneklerd,"belrtilenb! s n rar tama mengrdann k. iiesi e g lidr Yan 5terilrrlf e deetmearnacyla bu dozlar I as mdsrdur!mLrnda 5ebep 15nlamd irem gdaard. kaiie dilslltLine ve oab mekteve b6yec€qrdanfpazaranmas orqanoeptik oarakkab! tilketc€r tar.frndan ed eb I rl0 o Lrmsuzydnde etkienmekte d r (Trits.h, 2000) Tlrk G da s n amaYonetme 0, lk o arak6 yayrnanmriv€ k Kasm 1999'daResmGazete'de s idr d e q t k k 1 sE k m2 0 0 2 ' dgee r r e k e 5 t r l m Y netm€k tabodabelirtlendozsn ridma arna ek ndakesas ve oarakrgrdarnadde erinn srnanmas q d a t € 5 s e r n n k u r ! m a r , u s ue r , srn srnama ve bu r e'nereiltlanms g daarn pazaranmas kontrol, denetm,tha kf i5an5, te5cl,isthdam, r. lal ve ihracatada r esasve Lrsuer icern-rekted yaprandeqi5 klikuyarncaydnetme 2002'de dln, tbb gdzetmatrndaki ner gday!ihtya(dlyan h!n. ar ic n hazr ananq dalar kapsanrad 0r oze I k e be .t mi91r. Yonetme i0 n hazrldnmdsr, 560 SayrGrdalar n Uretm, TuketmiveDenetenrnesne Ddir Kan!n HtikrniindeKararnarnenrn 4,5,6,1,12,13\e 15 maddeleri € 2690sayLrTnr4 ve 10 kye AtomEnerlsKurumLr Kdnununun r maktad r rnadde erindekihukumerne dayand (Anonm,2002)Tnrkiye'de bir lcar diqeriara5t r m aa m a e r o a r a k5( a nk i a d est n a m a t e 5 s i b ! !nmaktad r Tcar olarakea san less qerkez koyde 1994yr ndakLrru musturve klynrk oarak 101PBq(3.000 000C)kapastel,rnetatek nde ij Co5!radyoaktfkaynakka€rn€r k! cft kapsr:l Buftrma, trbbimaan maktad rlAnonirn,2003) zemeve q da 5rnama a anar ndafaa yet goste r rken(Anonim, 2003), d oertessdrartrrna amaeolarakkurLrldf Ank.r. dak TAEK(Tijrky€ Atom r TAEK, 1956yln Enertrs K!rumu)bnnyesinded Gene Sekretedqi da Atom EnerlisKomsyonu a bagL oarakkur!an,1982y nddiseBdsbdkan qresmbirkurumolLrp; oarakyen denyaprldnan grdaarn 5n sansverme, da 5rnarnatesslerine rrnlanmadEr, andrysa hanqi dozdrda dnp 5rn t n a! n andq nadar analzer gerceklestirmek, @IDA Hakem bitimse!3) onayt, Tablo2. Tiirk crda l$rnlamaYdnetmelidi'negiire grdagruplanndabelirliteknoloiikama(lara g6re uygulanmasrna 2002) izin verilenrtrnlamadozlan.(Anonim, DoZlkcy) \4 nimlm Maksimurn GLDA GRUBU AN4AC G r u p1 S o a a n l akrd,k e r v eW m r u a r Depolama srasndaf izlenme, dn emek cimenmevetomlrcuklanmiry 0,2 Grlp 2 Tazerneylesebzeer geciktrnrek a)Ol9rnlasmay b) Boceklenmey dn emek c) Raiomriiniiuzatrnak 1,0 '1,0 ($ GrupI Hububat, 6diitiilmil5 hububatiirilnler,kabuku yemisler, yaoLtohlm ar, a) Bo.eklenmey dn emek b) N4kroorqanizmalan azaltmak c) Raiornri!niluzatrnak c r l p 4 q i qb a l kk a b l k u d-"nizhq'vanlarve bunlarn a) Bazrpatotenik m kroorqanlzmalan azaltmak b)Rafornfunuuzatnrak c) Paraziter enfeGyonarn kontroi-i (x) (x) baharallar, krr! ot ar,qe5nier a) Bazrpatolenik m kroorganizmiian azaltmak b) Rafornrunuuzatnrak c) Parazit€r €nfeksyon arn kontrou a) Bazrpatolenik m krcorganizmalan azaltmak b)Boceklefmey dn emek Grup7 Ha),r'ansa orijn a) Bdceklenmey df emek 2,5 1,0 '1,0 5,0 (XX) 5,0 1,0 2,4 dond!r!lm!t, dondurumu5 Gflp 5 Kanatl,k rn|z et ie bunlarnilrilner (ta2eveya (X)Mrntnun dd dEet1t)ell tr zatatlaryanrznaEn bel eaebrh (Xl) Mininrn dozdu2eyjgtdannht]'EntkLaketnrt{rin ede.ekdLzeldebelilenebiln l/"\, 1akc|nn izetiatlehnakinm.|az dazetlei,gdanh tiiatthdeki iiinon venakintn.]d gllv€n ma lesslernin radyasyon i0 ve rinlama proseskontroii glbi gorevlerin n yan sra nsan n radyrsyondrn koflrnmae, rad' saol0rve Cevren yoaktfmaddeler ve radyasyon chazarn bulun durantesiserin v€ nrikle€r reaktorerin denetenyasa,tnzlikv€ ydnetmek nres einLrygLranacak lern hazrlanmasr ve hak n nrikleer en€rj e igil ve tarafszb gilendril' kon! ardadoqru,eksiksiz (TAEK, m€slgb qorevleri de b!l!nmaktadrr 1e2003)TAEK'€ ait arartrrnaarnacsterizasyon (Akan,2003). sls se 199:yrlndakur!lnr!st!r 4. ISINTAMANIN GUVENLi6i VETUKETIGI PERSPEKTiFi Gamarrnlanne kadaryilksek dozdauygud grdalarrddyoaktfhae getrmez n rsalygulansrn ler (lont FAO/IAEA.,WHO StLrdyGroup,1999) (XX) (x) J,A 1,0 3,0 10,0(LXX) 1,0 1,0 1,0 analanat 1akGyJatnard.aktekikJeuygulann ike e belflenen dozs n rar dahaonce Y0netme de be didiq gib tamam€ngrdann kaitesindu grlrendozs nrranoaraktespitedilrni5t r Ozelkle son:5yrdaB A D ' d eU S D A vFeD A ' nyr on o l nl a proses baarylar! nlama ning daendristrsivetop lurnsaqlkve refah cinrjnem odayakonulmustur. son 6 yrl ieersnde Amerika'da bu konudd onem admlardtrlrnD oup, br devetkurumlr olan "NationaRadationnformatonCentef'(Grda15nlama 8lgi Merkezi) kurulmur veUSDAtaraeternintn' nndankrrmrzet ve kijmesh.yvanr laimas,nn saokh oldlounukabuledenyasaya (Young,2003).Gnnrjmiizde yrnanmrstrr tijketcil e r nb r k r s m nr nh a l ag n a m as l e m n iqnd a a r zann€tmeer v€ bir radyodktfhae getrebileceqin qrupar n bu konudak takm nijkeerenerjikarsrt faaiyetlersonuc!nnamannkabuledilebiliriq u,o" "o.*,o0,]85 (g!n yaz'4IDf onaylr bilimsel Tablo3. A.g.D'deFDA(Foodand Drug Administration)tarafrndan kabul edilen iyonizeedici rgrnlamauygulamalafl(olson, 1998). U{in Buqday, buOday unu Enzme(kurutulmut Otlar Baharatar Taze veyadonmur kiirnes hay,vanlar Donmus vepakellenrnir etlef Sodut!mu5ciaeter q0 etler Dond!r!lmur Doz (kcy) 0,2-0,5 0,050,15 0,3-0,1 Enfazla10 Enfazla1 Enfazla1 Enfazla:! Enfazlal0 Enfazla30 Enfazla3 Er az44 2 25 Enlaza4,5 t faza] Amat Bdcekerle mlcadele F izlenrneyidn erne Trichnellaspiralskontroil [,4krobiyakontrc ve o qunasmaygecikirme Bdcekerlemilcad€le Bocekerle milcadele konlrol lvlikrobiya [4ikrobyakontrol yalkontrol N4ikrob Mikrcbyalkontrol steriizasyon 5amonelakontrolii yalkontrol N,likrob yalkontrol N4ikrob 1964 221 1985 r841986 t8 4 1986 1 84 1 9 8 6 1 8 . 41 9 8 6 1 8 . 41 9 8 6 r8.4.1986 2.5.1990 8.3.1995 28.9.1995 2.12.1991 2.12.1991 ' sade.e NASAu2ayptagtanlad idn gecetli (Young, ye loksin herik h€nazarzuanan s€vy€yeuasmarn5tr eriyokehedlqinsavLrnmLrgarve 2003).Oysa15nlamakor,UsLr, sonuc!ndagrdalar n ezzet 5 mdy€ kadafilre- qrupda b! pros€ser r nde en (ok aragtrma ve lalsma yaplm5 g da n n o umsuzyonde€tkilend savyla toplumu ik0i prosesid r v€ 5u an uyguandnb r Cokybntemden na etmeyeca smslardr (Satn, 1993).Pasteulun dahaqrjvenoldlqlrda bLrealsmaaraspatlan- 1860ardatemeni att0, bugLln faydaarr nere m st r (Satin, 1993) Budurum,tilketcinn billn! deyseh€rk€staranndankabuledilmi5ve yaygrn lendrilmes ninne kadaron€mi b,run5ur o du0u olarakku lanlan b r ydntemolan pastdrizasyon, gruparnrn tLiketci engeleme n! gostermektedir. ea gmalarsonucu yayYaka5k100y kadaronc€,panorizasyonlnancakbundan60 senesonrayan 1920'lerde (satin, qeciktren 1993). kulanrmnr sebepler ne tesaduftij. ki qrnhaleqelebimirtir cda srnarnahalenkstl olarak kulanrlyor ol' kadary.prlmE olantilketciara$F sada,t nrdiye maar gosterm 5tr ki, konuie g billnceu a5mr5 dahayriksekLlcret0demekpahasrna r o i i " .-- . "cq l t I d l t t d s . b a lL e ne n - o l d - - tuketicer qrdalan terchetmeeoi m gdstermeksrnanmrr ./t "qr rereksnlLrnek5medenkoklsmasfa yo a!aiedner(Sain, 1993).1994'de At antabogesnd€ posta yoluya g€r!€kest caonrsavunmLrslar, rilenb r anketn sonuclars n amakarttlarda benzer haberdar bozumusgrddlar maskelemeknagore,tijketcilerin %72slrrnlamadan 5ekdersnlamanrn grubun fayda I rnikroorqan znralan domaka beraber, bu %87,s' bu konuda ku an acag ve cin gelirmesi yeteri r durerekzararlmikroorgan zmaann ir n bilgyesahp olmadklafln beirtmiserd ve ark.,1995)."l9nanm6gLda tiluygunortarnolusturacagr ddiasyldortayacrkm6 (ResLrrreccon panbrzasyon kar- ketirm sinz?" sorusuna lse%45 ev€tyantrn ve ardr (sdtin, 1993).O yrllarda kaan %36 se kattlan ayncabu sleminsutunkompozisyonlnur rken,%19tuketmeyeceoin, bozduounu, enzm ve hormonldra zardrv€rerek rarsizo dlrEunubeirtmittI Arastrmacar bu so ve besndeqerin n!!lann,tilketicere 6 n anrnr5 €i, ba[k ve beyaz s0ttek"ya9am'r oldtjrdrlqilnil takdrde durilrdil0ilnrller srlrerek,bir anlamdafarkrnda et ijrdnlertiiketmeolanaqsLrnLrldLrglr gunurnuzde o madan srnanm9g daarrndoqalol- dahao umluyanlar e deediecedine saret€tlq madq ydnllndeollrsanyan 9 imajrntemelinatn savunmurard r (Res!rreccion ve ark., 1995). yerelbir et ijrijnijnlrnsatsrnda mrslard r. Hempasiorzasyon karitar hemderrn HattaTayvan'da lamakdrstlaribenzersek ldebu slern,"r n bakteri- yaprldq qib, 9rnananrlrllnlerinuzerineLlriinLin fJt*til'*,I**+*HH*t f\7r \\ \/ lY7 86 |o""-o-*,0* {IDA Hakemonayl bilimselyazr) "radura"sembolinijn(5ekI 6. D eh, J F. 2002.Foodiradiation-past,pretn andrgnrgosteren and Chemistry 1)yanera bu iirilnLlnnedenr! nland0rve 6rnlan- sentand future.RadtionPhysics mamlrb€nz€rlefin n neg biriskertasrd 0rbelrtillr o. 2000. Ka tel ve grjvenligrda 7. Erkrnen, se, hemtrlketiciler n bu konudakbilqsihemde ydntemi.DnnyaGrdaDergisi. ijrct m iein rt nlama r er n terch ed me oran artacakt Srnanmrsr.l|Un 5ubat2000:58-61. (Saiin, 1993). 8. Jont FAO,4AEAATVHO StudyGroup,1999 iffadiated wih doses wholesomeness of food 5, SONUC techn ca repoir series:890 above 10 kcy. WHo yaprlrn Grdalar n r! nlanmasr konusunda 5 cok Geneva. gdstemrist saydabl mselarattrrma r kl, srnama 9. Kader,A.A. 1986.Potenti.app caiionsof prosesi, g da gijvenligagsndanoldukca dzellikle handng of fresh on zingradaton in postha^rest lir 0i se;Ljs dner.i biraraqtr. Buproses n gr:lven June fruits and veqetabes Food Technology DA,FDA,FSiS, IAEA,FAO,WHOg bi bir eokba19a6:111-121. Ermszve itibafl kuruutun aW aynealtmaanya ol 10. Karel,M. 1975.Radaton preservation g daannkaliteve grivenlioin n muha onayanmrt, "ft ples Fenf€of FoodScience". Partll. foods. nc fazasndaketkisiortayakonulmuttur.Yukanda ma(Ed.),sf 93 129.lvlarcel DekkefInc.,NY Tablo1'dede gdd d 0 g bi E nlamab I qok[ilcurrent 11. Kilcast,D. 1995.Foodrradiation kedefiilenuyguananbirydntemdir. Yaprlan birta- problemsand future poteniia.IntematlonaBi km anketerin degdsterdiolg biiEnlamafn tijk€' odeterofation&Biodeg fadatar:279296. kabul ticyedoor! sekldeanat mas durumunda, 1995.Radiatonpro' 12 Lagunas Solar,t\,4.C., edilebillri0konuslrnda 0nern bir probemyas.n- cessing of foods:an ov€rvew of scentfic princpbu mayacaktr. Etkinve dogru tantrrnsayesinde les.nd clrffentstatus.lournalofFoodPrctection, ydntenrtijketcilerce n dahaf.zla kabu goreceg 58(2):186-192. ndahemde iir0n den,hemuyguananL]ke sayrs natussum13 Oson,D.G 1998.Scentific lio nde adrs olacak, hem de talep artrgyla of food. Food Technology, 52(1)r mary:rrradiation cesit yerinlalarakbrjtilniii56-62. rt nlanmErlriiner raflardaki A.v.A.,Galvez, F.C.F. Fetc14. Resu(ecclon, uzunvade keticlerien ulaslabilirh:le gelecektir. attitutes de ise;grdakaynaklrahatszhklarda dnemi bir her,5.M.ve Misra,S K..1995 Consumer of a newstudy.Jo azalmasaqlanacak, bdyece15gil(n ve g da kayp' towardrrradatedfood:results Protection, 58(2):193 196. urna of Food yanrndatedavive ibbl masraflalafinn azalrnag A Gude15.Saiin,M 1993.Foodlffadiation: k karn da azamasrya onem olride ekonor. c PlblishingCo. Inc. Lancaster, book.Technom zanclar eldeedilecektir. u.s.A. 16. TAEK,2003. hitp://wvwv.taek.gov.lrlflte lzasyon ve 1.Alkan,H.2003.R.dyasyonla NutriG.L.2000 Foodiffadiaiion. biyolojikyiik kontro[]. httpi//www.gammapak. 17.Trltsch, %20STERlL dosyalar/Jra-ton 161698-718. com/RADYASYONLU 18.WHO,1994.Safetyandnutritionaadequacy of rr.diaiedfood.Word HealthOrganizaiion, yoneimelio. 2. Anonim2002.GrdaErnlama G€neva. Tadh:15.10.2402, sayt:24947. Resmi Gazere atter 19.Young,AL 2003.Foodirradauon: 3. Anonm, 2003. http//www.gammaA government 35 ye.E, hav€we madeprogress. pak.com/hakkimizda htm. ScenceAnd Po ution Environment. 4. 8uzby,J c. ve Roberts, T. 1996.ER5updaies peEpective. Internatiorla,l0(2):82 88 Research pathogens. u.S.foodborne disease costsfor seven assesment on 20. KAERI. 2002. International FoodReview Sepi€rnbeFoctober 1996:20-25 rradiated foods. 5. eopur,U.veTamef,E.1998.G daafinrad- wholesomeness of rame/new re kr/food/english/f yasyonla GrdaDergGi, Ocak http://www.kaeri. m!hafaz.arr.DLinya body,body 3/1-4lntro3.him 1994:40-44. u,o.. o.*,o0,|87