Sayı 39: Eylül Bülteni - Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü
Transkript
Sayı 39: Eylül Bülteni - Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü
www.hssgm.gov.tr THSSGM Bülteni www.seyahatsagligi.gov.tr Sayı: 39 ve özel sağlık hizmetlerinin daha etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesi için icracı birimlerle politika yapan ve düzenleyen birimler ayrıştırıldı. Bu kapsamda, yeni birim ve kurullar ile bağlı kuruluşların kurulmasının yanı sıra taşra teşkilatımız da yeniden yapılandırıldı. Eylül 2012 Van Depremi Acil Sağlık Hizmetleri Değerlendirme ve Eğitim Toplantısı Van’da Gerçekleştirildi Ayrıca taşınır ve taşınmazlar, personel devri işlemleri, mevzuat güncellemeleri tamamlandı. İkincil mevzuat da oluşturuldu. Hizmetlerin daha hızlı ve etkili sunumu için bürokrasi ve yönetim kademeleri azaltılarak profesyonel yönetim anlayışıyla kadrolarda düzenlemeler yapıldı. Sağlık Bakanlığında Değişim Yönetimi Hastaneleri ve benzeri sağlık kurum ile kuruluşları maliyet ve etkinlik açısından daha etkin yönetilebilmek için öngörülen Kamu Hastaneleri Birliklerinin kurulma çalışmaları ise devam etmektedir. Bakanlığımız, vatandaşlarımızın kaliteli sağlık hizmetlerine hakkaniyet içinde erişmelerini ve hizmet standartlarını yükseltmeyi amaçlayan Sağlıkta Dönüşüm Programı’nı 2003 yılından beri istikrarlı biçimde uygulamaktadır. Ülkemize mahsus bir Sağlık Modeli olarak yürütülmekte olan bu programın en önemli unsurlarından birisi Sağlık Bakanlığının planlama, yönetme ve denetleme kapasitesini güçlendirerek program ile sağlanan başarılara süreklilik kazandırılması idi. Bu çerçevede 02.11.2011 tarihli ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile “Bakanlık teşkilatı ve bağlı kuruluşlarının yeniden yapılandırılması” süreci başlatıldı. Sağlık hizmet sunumunda sağlanan iyileşme ve gelişmeye paralel olarak Bakanlığımız ve bağlı kuruluşlarının da yeniden yapılandırılması gereği doğdu. Bu gereklilikten hareketle politika belirleme, düzenleme, denetleme ve hizmet sunumunun merkezde toplandığı dikey yapılanmadan, Bakanlığımızın politika belirleme ve sistem yönetimi üzerine yoğunlaştığı, kurumsal uzmanlaşmaya dayanan, taşra teşkilatındaki idarecilerin karar verme imkânlarını artırmayı amaçlayan yatay yapıya geçildi. Temelde iş yapma biçimlerimizin yeniden tanımlandığı bu değişim sürecinde, kamu Paydaşlarımızın değişim süreci hakkında bilgilendirilmelerine büyük önem vermekteyiz. Bu çerçevede Değişim Yönetimi Programı ve Uygulama Planı ile sürdürülen yeniden yapılandırma çalışmalarına ilişkin bilgi ve çalışmalara http:// www.sb.gov.tr/TR/belge/1-15631/degisimyonetimi.html linkinden ulaşabilirsiniz. Geçmiş yıllarda yaşanan depremlerin ışığında Van depreminin değerlendirilmesi, güçlü ve zayıf yönlerimizin ortaya konarak çözüm önerilerinin tespit edilmesi, afetlerde sağlık hizmetlerinin daha da iyileştirilmesi, kurumlar arası koordinasyon ve işbirliğinin arttırılması amacıyla “Van Depremi Acil Sağlık Hizmetleri Değerlendirme Toplantısı” 30 Haziran-1 Temmuz 2012’de Van İlinde gerçekleştirildi. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce gerçekleştirilen toplantıya Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN, Müsteşar Yardımcısı Doç. Dr. Turan BUZĞAN, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürü Prof. Dr. Ali COŞKUN, Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu Başkanı Uz. Dr. Hasan ÇAĞIL, Bakanlığımız Merkez ve Bağlı Birimleri, İl Sağlık Müdürlükleri, ilgili kamu-kurum ve kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri katıldı. Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğümüzü de Dr. Adalet GÖK temsil etti. Bu Sayımızda; Sağlık Bakanlığında Değişim Yönetimi Van Depremi Acil Sağlık Hizmetleri Değerlendirme ve Eğitim Toplantısı Van’da Gerçekleşti Stratejik Planlama ile İlgili Çalıştay Ankara’da Yapıldı DSÖ Gemi Denetimleri ve Gemi Sağlık Sertifikaları Düzenleme Eğitim Aracı Pilot Eğitimi Yapıldı Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı Hastalıkların Yayılmasının Önlenmesi İçin İşbirliği Toplantısı Frankfurt’ta Yapıldı Hac ve Umreye Gidenlere Sağlık Bilgileri Batı Nil Ateşi Nedir? Milli Futbolcular İzmir SS Merkezimizdeydi Genel Müdürlüğümüzün İftar Yemeği Toplantıda Van depremiyle ilgili olarak “o an” başlıklı deprem anı ve sonrasından bahsedildi. Enkazdan çıkan bir sağlık personeli ile iki vatandaşın gözünden deprem anlatıldı. Toplantı akabinde yapılan çalıştayda herhangi bir doğal afete karşı daha iyi nasıl hazırlıklı olunabileceği irdelendi. Depremde müdahalenin doğru yönleri ve eksikleri ile ilgili değerlendirmeler yapıldı. Ayrıca depremde en çok yıkıma uğrayan Erciş İlçesine gidilerek afet kalıcı konutları görüldü. Bakanlığımızın DSÖ ile işbirliği içersinde yürüttüğü 2013-2017 dönemi Stratejik Plan hazırlık çalışmaları kapsamında 02 Temmuz 2012 tarihinde iç paydaşlar ile Politika Diyalogu toplantısı, 04-06 Temmuz 2012 tarihleri arasında ise Bağlı Kuruluşlar ve birimlerin katılımı ile Stratejik Planlama Çalıştayı Ankara’da gerçekleştirildi. 02 Temmuz 2012 tarihinde yapılan iç paydaşlar ile politika diyalogu toplantısına Genel Müdürlüğümüz Strateji Geliştirme Daire Başkanı İbrahim POLAT; Stratejik Planlama ile İlgili Çalıştay Ankara’da Yapıldı 04-06 Temmuz 2012 tarihleri arasında düzenlenen Stratejik Planlama Çalıştayına ise Sağlık Hizmetleri Daire Başkanı Dr. Ahmet Zeki HÜRDOĞAN, Baştabip Dr. Metin ÖZAYDIN ve Mali Hizmetler Uzmanı Çağatay YAŞA katıldı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Gemi Denetimleri ve Gemi Sağlık Sertifikaları Düzenleme Eğitim Aracı Pilot Eğitimi Yapıldı Kaynakları Daire Başkanı Münip Ferruh ERSOY ve Strateji Geliştirme Daire Başkanı İbrahim POLAT da eğitime katıldı. Gemilerde sağlık denetimlerinin yapılması ve sağlık sertifikalarının düzenlenmesi konusunda dünya ülkeleri arasında uygulama birliğini sağlamak amacıyla geliştirilen eğitim modülünün ilk pilot uygulaması kurumumuz çalışanları ve Dünya Sağlık Örgütü uzmanlarının katılımıyla 25-29 Haziran 2012 tarihlerinde İstanbul’da yapıldı. Kurumumuz yöneticilerinden Genel Müdür Yardımcılarımız Dr. Doğan DEMİREL ve Ahmet Hamdi BOZGAN, Türk Boğazları ve Sağlık Denetimleri Daire Başkanı Rıza ÇUBUKÇU, İnsan Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) Avrupa ve Atlantik Bölgesi ile Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) düzenlediği, 03-05.07.2012 tarihlerinde Almanya Frankfurt’ta gerçekleşen “Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı Hastalıkların Yayılmasının Önlenmesi İçin İşbirliği İkinci Avrupa Toplantısına (CAPSCA)” ülkemizi temsilen Genel Müdür Yardımcımız Dr. Doğan DEMİREL ile Havaalanları Bölge Baştabibimiz Dr. Aykut Yener KAVAK katıldı. Toplantıda, ICAO ve halk sağlığı açısından acil durumlar, Uluslar arası Sağlık Tüzüğünün (UST) mevzuat açısından uygulanması; DSÖ’nün UST’deki çekirdek kapasitelerinin geliştirilmesi ve son CAPSCA toplantısının sonuç raporunun değerlendirilmesi görüşüldü. DSÖ ekibi, daha sonra diğer ülkelerde de yapılacak eğitimlerin “İstanbul Tecrübesi” ışığında düzenleneceğini belirtti. Bu eğitim, Genel Müdürlüğümüzün uluslararası alanda öncü olma ve norm belirleme hedefine önemli katkı sağladı. Eğitim sonunda katılımcılara sertifika verildi. Eğitime Dünya Sağlık Örgütünden 4, Almanya, İngiltere, ABD ve İspanya’dan birer uzman ile DSÖ Türkiye Ofisi ve Halk Sağlığı Kurumundan katılımcılar iştirak etti. Ülkemizin farklı limanlarımızdan da 16 gemi sağlık denetmeninin katıldığı eğitimde 3 gün grup çalışmaları, 2 gün gemi üzerinde pratik eğitimler, yarım gün de gemide halk sağlığı riski oluşması durumunda neler yapılabileceği konularında senaryo çalışmaları yapıldı. Havayolu Seyahatiyle Bulaşıcı Hastalıkların Yayılmasının Önlenmesi İçin İşbirliği İkinci Avrupa Toplantısı (CAPSCA) Frankfurt’ta Gerçekleşti Ayrıca Belirlenmiş uluslararası giriş noktalarındaki acil eylem planları, Avrupa’da hava trafik kriz yönetimi, Schipol Hava Limanındaki tatbikat ve sonuçları, Robert Koch Enstitüsünün Havacılık Sağlığı ile ilgili araştırmaları, Halk Sağlığı Aciliyeti durumlarında havayolu tecrübeleri, Halk Sağlığı Aciliyeti durumlarında seyahat tavsiyeleri, Hayvanların havayolu ile seyahatleri, ICAO havalimanları için oluşturulan check listlerin tanıtımı, H1N1 Pandemisinde öğrenilen dersler, Almanya’da belirlenmiş hava limanlarında UST gereklilikleri ve çekirdek kapasitelerin oluşturulması ile ilgili çalışmalar, Frankfurt’ta bulaşıcı hastalıklar ile ilgili Network çalışmasının altyapısı konularında sunumlar yapıldı. Tartışma bölümlerinde ülkemiz tecrübeleri ve yaşanan vakalar ile ilgili bilgilendirmeler yapıldı. Toplantı sonunda CAPSCA’nın dönem başkanlığı seçimi yapıldı ve oy birliği ile Almanya seçildi. Toplantı, Avrupa ülkelerinin sivil havacılık ve sağlık sektörünün bir araya gelerek havayoluyla yayılabilecek hastalıklar konusunda tedbirlerin alınması, planlamaların yapılması ve sorunların tartışılması alanında DSÖ ile ICAO gibi önemli uluslararası kuruluşların bilgi ve tecrübelerinin paylaşılması, son gelişmelerden haberdar olunması ve bilimsel içeriğinin zenginliği açısından çok faydalı oldu. Hac ve Umreye Gidenler İçin Sağlık Bilgileri, Tavsiyeler ve Uygulamalar Hacı adaylarımız hac vazifesini ifa etmek üzere kutsal topraklara gidecekleri zaman hangi sağlık problemleriyle karşılaşacaklarını iyi bilmeleri gerekmektedir. Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı, daha önceki yıllarda olduğu gibi 2012 yılı Hac ve Umre dönemi için de hacca gideceklere bazı zorunlu aşılar ve tavsiyelerde bulunmuştur: 1. Meningokok menenjit aşısı (ZORUNLU AŞI) Dünyanın her yerinden hac ya da umre vazifesinin ifası amacıyla gelen ziyaretçilerin hepsi Suudi Arabistan’a girişten en fazla 3 yıl ve en az 10 gün öncesinden Menenjit hastalığına karşı Menenjit Aşısıyla aşılandığını gösteren belgeyi ibraz etmek zorundadırlar. Bu uygulama, son 3 yıl içinde aşılanmamış olan tüm hac çalışanları için de geçerlidir. 2. Poliomyelit (çocuk felci) aşısı: Çocuk felci hastalığının devamlı görüldüğü ülkelerden ve yayılımın tekrar görüldüğü ülkeler olan Afganistan, Angola, Çad, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Nijerya ve Pakistan’dan gelen tüm yolculara, yaşlarına ve aşılanma durumlarına bakılmaksızın ağızdan 2 damla çocuk felci aşısı uygulanır. 3. Mevsimsel Grip aşısı: Suudi Arabistan Sağlık Bakanlığı hacıların, özellikle de ciddi risk altında olanların Suudi Arabistan Krallığı’na girişten önce mevsimsel gribe karşı aşılanmalarını tavsiye etmektedir. (65 yaş üstü kişiler, kronik solunum ya da kalp hastalığı olanlar, karaciğer ya da böbrek yetmezliği olanlar, metabolik hastalıkları olanlar, diyabet ya da HIV ya da bağışıklığı baskı altına alan bir tedaviden dolayı bağışıklığı baskı altında olan kişiler gibi). Batı Nil Ateşi insanlara sivrisineklerle bulaşan viral bir hastalıktır. Zaman zaman Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika’da görülen bu hastalık bugüne kadar 17 ülkede ciddi salgınlar yapmıştır. Enfeksiyon kaynağı yabani kuşlardır. Sivrisinekler bu kuşları ısırıp kanını emerek virüsü alırlar ve insanları ısırdığında hastalık etkenini insana bulaştırırlar. Hastalık riski mevsimlere, konaklama yerine ve kalma süresine göre değişir. Kentsel bölgelerde, iyi otellerde konaklayanlarda risk düşükken kırsal alanlarda ve kampçılarda yüksektir. 4. Uluslararası Salgınları önlemek için; Tüm hacı adaylarının aşıyla korunma sağlanan hastalıklara karşı aşı olmaları şiddetle tavsiye edilir. Aşıları tam olmayan kişilere Aile Hekimleri ile görüşerek ulusal aşılama takviminde yer alan rutin aşıların yapılması yararlı olur (Difteri, tetanoz, boğmaca, kızamık, kızamıkçık, kabakulak vb.) 5. Sarıhumma: Sarıhumma hastalığı riski olan bir bölgeden gelen kişiler Suudi Arabistan sınırına girişten en az 10 gün ve en fazla 10 yıl önce aşılandıklarını gösterir geçerli bir Sarıhumma Aşı Sertifikasını bulundurmak zorundadır. 6. Gıda: Suudi Arabistan, hac ve umre için gelenlerin taze gıda getirmelerine izin vermez. Sadece vazifesi boyunca yetecek miktarda uygun bir şekilde ambalajlanmış gıdaların ülkeye girişine izin verilir. Ayrıca, hacı adaylarının hac bölgesi dışındaki kırsal bölgeden uzak durmaları sıtma, Kırım Kongo kanamalı ateşi, Kala azar, veba, kolera gibi hastalıklardan korunmalarını sağlayacaktır. YOLCULUK ESNASINDA Seyahat öncesi dinlenmiş olmak, seyahat esnasında bol sıvı tüketmek hacca sağlıklı bir başlangıç için şarttır. MEVCUT HASTALIKLAR Hipertansiyon, kalp damar hastalıkları, eklem romatizması, astım, kronik bronşit gibi sürekli ilaç kullanmayı gerektirecek bir hastalığı varsa en az bir ay süre yetecek kadar ilacı temin edip yanında bulundurması önerilir. Kalp ve damar hastaları Hira ve Sevr mağarası gibi aşırı güç isteyen ziyaretlerden kaçınmaları gerekir. SIK HASTALIKLAR Hacı adaylarını en çok etkileyen solunum yoluyla bulaşan nezle, grip, zatürre gibi enfeksiyonlardır. 4 milyon civarında insanın bulunduğu bir ortamda solunum yolu ile bulaşan enfeksiyonları önlemek mümkün değildir. Ancak alınabilecek tedbirlerle oran oldukça azaltılabilir. Çok soğuk içecek tüketilmemesi, klima kullanımında dikkatli olunması, bol sıvı tüketimi ve istirahat, maske takmak bu tedbirlerin önemli bir kısmıdır. Bulantı, kusma, ishal, sıcak çarpması, ayaklarda su toplanması ve kasıklarda pişikler sık karşılaşılan sağlık sorunlarıdır. Diyanet İşleri Başkanlığının hac sezonu boyunca Mekke ve Medine’de yataklı hastaneleri hizmet verecektir. Ayrıca, binaların bulunduğu bölgelerde açılan poliklinikler, sağlık merkezleri ve sağlık ocaklarında; Gezici sağlık ekiplerince binalarda, Arafat’ta sağlık çadırlarında, Mina’da sağlık hizmeti verilecektir. Bu hizmette 15 adet ambulans da sürekli görev yapacaktır. le kendini gösteren bir hastalık tablosu oluşturur. Hastalık %70 hafif seyreder. Hastaların % 30’unda ise menenjit, beyin iltihabı, kaslarda kuvvetsizlik ve gevşek felç gelişen ağır tablo görülür. Vakaların %8-14’ü ölümle sonuçlanır. Bu oran yaşlılarda %30’a kadar yükselir. Hastalığa özel bir tedavi yoktur. Belirti ve bulgulara yönelik semptomatik tedavi esastır. Aşısı için çalışmalar devam etmektedir.Virüs sivrisineklerle bulaştığından en önemli korunma yöntemi sivrisinek ısırmasını en aza düşürmektir. Kapı ve pencerelerden sivrisinek girişinin engellenHastalık genelde mevsimseldir. Yaz boyunca ve son- mesi, konutların çevresinde sivrisineklerin barınmasına ve çoğalmasına yol açacak baharın erken dönemlerinde görülür. Ama en erken odakların bertaraf edilmesi, uzun kollu gömlek ve pantolon giyilmesi, Culex cinnisan ve en geç aralık ayında da vakalar bildirilmiştir. si sivrisinekler daha çok gece beslendiklerinden hava karardıktan sonra kapalı, koHastalık insandan insana doğrudan bulaşmaz. Ancak runaklı yerlerde bulunmaya dikkat edilmesi önemlidir. Batı Nil Hastalığının görülkan ve kan ürünleri, organ nakli ve laboratuar çalışan- düğü yerlerde hastalık şüphesi durumunda (yüksek ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, halsizlik, bulantı, kusma, karın ağrısı gibi) derhal bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır. larında cilt yoluyla bulaşma bildirilmiştir. Virüs vücuda girdikten 3-14 günlük bir kuluçka döneminden sonra Hastalık özellikle yaşlılar, çocuklar, hamileler ve bağışıklık sistemi baskılanmış kişiyüksek ateş (39-40 derece), baş ağrısı, halsizlik, göz arkasında ağrı, lerde ağır seyredeceğinden daha dikkatli olunmalıdır. Bu gruptakilerin hastalık durukas ağrıları, bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal ve ciltte döküntüler- munda kesinlikle yakın takibe alınmaları gerekir. İki Milli Futbolcumuz İzmir Seyahat Sağlığı Merkezimizdeydi Bir TV Yarışması İçin Kenya’ya Gidecek Yarışmacılara İstanbul’da Seyahat Sağlığı Hizmeti Verildi Özel bir televizyon kanalında yayınlanacak yarışma programı için Kenya’ya gidecek katılımcılara İstanbul Seyahat Sağlığı Merkezinde seyahat sağlığı hizmeti verildi. Katılımcılara Kenya ve civarında görülen hastalıklar, bu hastalıklardan korunma yolları anlatıldı. Sarıhumma aşıları yapıldı ve sıtma için koruyucu tedavileri düzenlendi. Genel Müdür Yardımcımız Ahmet Hamdi BOZGAN, verilen hizmetler ile ilgili medyaya kısa bir bilgi verdi. Katılımcılar, verilen hizmetten memnuniyetlerini dil getirdiler. İzmir’de Cumhuriyet Meydanı Pasaport İskelesi üzerinde faaliyette bulunan “İzmir Seyahat Sağlığı Merkezimiz” Ege Bölgesinde hizmet vermektedir. Merkezimize, gemiadamlarının yanı sıra bölgeden ticaret, iş, eğitim veya turizm amacı ile sağlık açısından riskli olan bölgelere seyahat edecekler başvurmaktadırlar. Bu kişilere gidecekleri ülkelere göre seyahat sağlığı bilgileri verilmekte, gerekli aşıları yapılmaktadır. Takımlarının Kolombiya ve Kosta Rıka’da yapacakları hazırlık kampı öncesi merkezimize başvuran milli futbolcularımız Emre Belözoğlu ve Arda Turan’a seyahat sağlığı ile ilgili bilgiler verilmiş, sarıhumma aşısı yapılıp sertifikalandırılmışlardır. Sevilen milli futbolcularımız bizi kırmayıp bültenimiz için merkez personelimiz ile toplu fotoğraf çektirmiş, memnuniyetlerini ifade ederek merkezimizden ayrılmışlardır. Genel Müdürlüğümüzden geleneksel iftar yemeği Genel Müdürlüğümüzün artık geleneksel hale gelen iftar yemeği her yıl olduğu gibi bu yıl da emekli, kurumdan ayrılmış olan ve çalışan personelimiz ile yakınlarının yoğun iştirakiyle 02.08.2012 tarihinde gerçekleşti. Samimi bir ortamda yenilen iftar yemeğinde uzun zamandır görüşemeyen arkadaşlar biraraya gelerek hasret giderdi. Birlik beraberlik ve dayanışma ruhunu güçlendirmeye yönelik bu tarz sosyal etkinliklerin yıl boyunca sürdürülmesi isteği vurgulandı. Sahibi: Op. Dr. İbrahim ŞENTÜRK www.hssgm.gov.tr www.seyahatsagligi.gov.tr THSSGM Bülteni Eylül 2012 Sayı : 39 2 Ayda bir yayınlanır. Münip Ferruh ERSOY Dr. Doğan DEMİREL Dr. Ahmet Zeki HÜRDOĞAN İbrahim POLAT Ahmet Hamdi BOZGAN Rıza ÇUBUKÇU Dr. Tunç ÖZCAN Bülten Yayın Kurulu: İletişim :