Zorlu Enerji Grubu
Transkript
Zorlu Enerji Grubu
2007 Faaliyet Raporu Düfllerimizdeki enerji... Global Reports LLC bu raporun içinde Dünden bugüne Zorlu Enerji Grubu 04 Kurumsal Profil 08 Bafll›ca Göstergeler 09 Zorlu Grubu 12 Enerji Grubu 13 Üretim gücü 14 Zorlu Enerji'nin yetkinlikleri ve rekabet gücü 16 Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› 18 Zorlu Enerji Grubu Baflkan›'n›n Mesaj› 20 Yönetim Kurulu 24 Üst Yönetim 26 Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› de¤erlendirmesi ve analizi 28 Zorlu Enerji Grubu fiirketleri 46 Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 50 Kâr Da¤›t›m Önerisi 62 ‹ç Denetim Raporu 63 Yönetim Kurulu Karar› 64 Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu 65 Yat›r›mc›lara Bilgi 103 ‹letiflim 104 Global Reports LLC 01 Global Reports LLC Daha yaflanabilir bir dünyada mutlu bir gelecek için çal›fl›yoruz. Zorlu Enerji Grubu; elektrik üretimi ve sat›fl›, do¤al gaz üretimi, da¤›t›m› ve sat›fl›, proje sürecinden enerji santrallerinin “anahtar teslimi” kurulumu ve uzun vadeli bak›m ve iflletimi hizmetlerine uzanan bütünleflik faaliyetleriyle sektöründe benzersiz bir konuma sahiptir. düfllerimiz Zorlu Enerji Faaliyet Raporu 02 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu sürekli gelifl Zorlu Enerji Grubu sektörünün öncü ve en güçlü kat›l›mc›lar›ndand›r. 6 Do¤al gaz enerji santrali 420 MW Kurulu güç Düfllerimizdeki enerji... Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu flim 207 ton/saat Buhar kapasitesi Global Reports LLC 10 Proje 03 04 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu dünden bug Enerjinin 15 y›ll›k hikayesi Dünden bugüne Zorlu Enerji Grubu 1993 Zorlu Grubu'na ait sanayi kurulufllar›n›n elektrik ve buhar ihtiyaçlar›n› karfl›lamak üzere Zorlu Enerji kuruldu. 1997 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanl›¤› ile otoprodüktör anlaflmalar› imzaland›. Lüleburgaz ve Bursa illerinde iki adet enerji santralinin yap›m›na baflland›. Lüleburgaz'da 7 MW gücünde elektrik ve 20 ton/saat kapasitesinde buhar verebilen ilk santral devreye al›nd›. 1998 Lüleburgaz kojenerasyon santraline ait 7 MW elektrik ve 20 ton/saat buhar üretim kapasiteli ikinci ünite ticari iflletmeye al›nd›. Bursa kombine çevrim santraline ait 26 MW kurulu gücünde LM2500 basit çevrim halinde devreye girdi. 9 MW gücünde buhar türbininin de devreye girmesi ile kombine çevrim kapasitesi 35 MW' a ulaflt›. Böylelikle Zorlu Enerji, Zorlu Grubu'nun elektrik tüketiminin %100'ünü karfl›layabilir duruma geldi. 1999 Bursa'da ve Lüleburgaz'da 43 MW gücündeki kombine çevrim santralleri, Zorlu Enerji Santral Yap›m Grubu taraf›ndan tamamland› ve basit çevrim olarak devreye al›nd›; toplam kapasite 135 MW 'a ulaflt›. TE‹Afi Bursa Sanayi Transformatör Merkezi’nde Zorlu Enerji'ye ait 154 kV flalt merkezi kurularak Bursa Santrali 154 kV Türkiye enerji iletim sistemine ba¤land›. Kurulufl amac› Grup tesislerinin tüketece¤i enerjiyi üretebilmek olan flirket, üretti¤i enerjinin %50'ye yak›n›n› Grup d›fl›ndaki flirketlere satar hale geldi. Global Reports LLC 2000 Zorlu Enerji Grubu'nun faaliyet alanlar›n›n genifllemesine yönelik ilk ad›m olarak “Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl.Tic. A.fi.” kuruldu. Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl.Tic. A.fi. taraf›ndan toplam kapasite 156 MW elektrik, 150 Ton/saat buhar'a ç›kar›ld›. Kapasitesinin Zorlu Grubu d›fl›na sat›lma oran› %70'e yükseldi ve Zorlu Enerji Grubu enerji piyasas›nda yerini ald›. fiirketin ödenmifl sermayesinin %20'si ‹MKB arac›l›¤›yla halka arz edildi. Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. kuruldu. Zorlu Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri ‹nfl. San. ve Tic. A.fi. kuruldu. 2001 Zorlu Enerji Grubu 3 flirketi için ISO 9001/2000 kalite yönetim sistemi belgesini ald›. Zorlu O&M, grup d›fl›nda ilk uzun dönem bak›m anlaflmas›n› yapt›. Bak›m hizmetlerini sürdürdü¤ü santrallere yönelik verimlilik ve performans art›r›c› çal›flmalar yapmak üzere ODTÜ TEKNOKENT'te Ar-Ge departman› kurdu. Ayr›ca, General Electric (GE) firmas› ile karfl›l›kl› iflbirli¤i anlaflmas› imzalad›. Zorlu Grubu d›fl›ndaki müflterilerinin say›s› 200'e yaklaflt›. Tüm santrallerde performans ve verim artt›r›c› çal›flmalar sonucunda, Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl.Tic. A.fi. taraf›ndan, gaz türbinleri hava girifllerinde evaporasyon sistemleri kurularak %15'e varan güç art›fl sa¤land›. 2002 Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl.Tic. A.fi. taraf›ndan Ankara ASO 1.Organize Sanayi Bölgesi ile sözleflme imzalanarak 55 MW gücünde kombine çevrim elektrik santral› yap›m›na baflland›. Zorlu O&M taraf›ndan Hindistan ve Yunanistan'da bak›m hizmetleri gerçeklefltirildi. Lüleburgaz Santrali’nde güç kalitesinin ve üretim güvenilirli¤inin art›r›lmas› amac›na yönelik olarak Zorlu Enerji'ye ait 154 kV flalt merkezi kurularak Lüleburgaz Santral› 154 kV Türkiye enerji iletim sistemine ba¤land›. 2003 Ankara Santrali devreye al›nd› ve toplam kurulu güç 211 MW'a yükseldi. Zorlu Do¤al Gaz ‹thalat-‹hracat ve Toptan A.fi. ve Zorlu Elektrik ‹thalat-‹hracat ve Toptan Tic. A.fi. kuruldu. Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl. Tic. A.fi. taraf›ndan Kayseri Organize Sanayi Bölgesi'nde, Kayseri Birlik Mensucat' ta ve Yalova ‹pek Ka¤›t'ta enerji santralleri kurulmas› konusunda sözleflmeler yap›ld› ve ilk çal›flmalar bafllat›ld›. Zorlu Enerji Grubu, tüm flirketlerinde OHSAS 18001 ve ISO 14001 Yönetim Sistemleri Kurma ve Yerlefltirme Projesini bafllatt›. Zorlu O&M taraf›ndan Yunanistan'da yedek türbin hizmeti verildi. Tüm santrallerde performans ve verim artt›r›c› çal›flmalara devam edildi ve Zorlu O&M A.fi. taraf›ndan LM6000 gaz türbinlerinde “sprint” sistemleri kurularak %10'a varan güç art›fl› sa¤land›. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 05 güne 2004 Zorlu O&M General Electric (GE) LM6000 türbinlerinde fabrika seviyesi bak›m ifllerine bafllad›. Zorlu O&M ile Türk Hava Yollar› aras›nda ortak hizmet anlaflmas› yap›ld›. Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi'nin ‹srail de anahtar teslimi 2 enerji santrali projesi ile ilgili niyet mektubu imzaland›. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. ve Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. ad›na, OHSAS 18001 ‹fl Güvenli¤i ve Çal›flan Sa¤l›¤› Sistem Belgesi ve ISO 14001 Çevre Sistem Belgesi al›nd›. Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nfl.Tic. A.fi. ad›na belgelendirme çal›flmalar› bafllat›ld›. 2005 ‹srail'de enerji santralleri projelerine yat›r›m ve ortak olmak, müteahhit, iflletme ve bak›m hizmetleri vermek amac›yla 800 MW kurulu güce sahip olacak Dorad Energy Ltd. flirketine %25 ortak olunmas›na karar verildi. fiirketin Rusya'da enerji santralleri projelerine yat›r›m ve ortak olmak, müteahhitlik, iflletme ve bak›m hizmetleri vermek amac›yla ABD'nin Virginya eyaletinde kurulan ICFS International LLC Limited'e %51 oran›nda ortak olmas› kararlaflt›r›ld›. Moskova'daki ilk özel elektrik santrali projesi al›nd› ve temel at›ld›. Do¤al gaz arama ruhsat› al›nd›. Zorlu Petrogas taraf›ndan ‹skenderun Körfezi'nde ve Adana Bölgesinde arama çal›flmas› bafllat›ld›. Zorlu Petrogas, Gaziantep-Kilis ve K›rklareli-Tekirda¤-Edirne do¤al gaz da¤›t›m ihalelerini kazand›. Global Reports LLC Zorlu Enerji Avrupa'da en h›zl› büyüyen 100 flirket aras›na girdi. Trade Finance Magazine taraf›ndan Kayseri projesi 2005 y›l›n›n en baflar›l› finans projesi seçildi. Zorlu Endüstriyel taraf›ndan yap›m› gerçeklefltirilen Kayseri OSB Santral› basit çevrim olarak ticari üretime bafllad›. Zorlu Petrogas, Türkiye'de petrol ve do¤al gaz arama üretim alan›nda faaliyet gösteren ve TPAO (Türkiye Petrolleri A.O.) ile ortak olan Avustralya menfleli Amity Oil International Pty. Ltd. flirketini bünyesine katt›. 2006 Zorlu Enerji Grubu, yeni kurulan Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.fi. ve lisans›n› devrald›¤› Rotor Elektrik Üretim A.fi. ile birlikte büyümesini sürdürdü. Pakistan'da rüzgâr enerji santrali kurmak üzere Pakistan Alternatif Enerji Gelifltirme Kurulu (AEDB) ile 20 y›l süreli elektrik üretim anlaflmas› imzaland›. Projenin ilk safhas› 49,5 MW olup, 300 MW'a kadar geniflleme opsiyonu vard›r. Türkiye'nin tek bir alanda en büyük kurulu gücüne sahip rüzgâr enerji santralini infla etmek üzere Osmaniye ilinde çal›flmalara baflland›. ‹lk etapta 135 MW'l›k güçle kurulan santralin 2009 y›l› sonuna kadar 245 MW kurulu güce ulaflmas› hedeflenmektedir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi, Mu¤la'daki Dalaman Çay› üzerinde bulunan Sandalc›k (127,8 MW) ve Narl› (82,5 MW) hidroelektrik santralleri için aç›lan ihaleyi kazand› ve hidroelektrik santralleri için fizibilite çal›flmalar› bafllat›ld›. 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi, DS‹ Genel Müdürlü¤ü'nün, Giresun ili Tirebolu ilçesinde kurulmas› planlanan Tirebolu HES için açt›¤› ihaleyi kazand›. 60 MW üretim kapasitesine sahip santral için fizibilite çal›flmalar› bafllat›ld›. Trakya Bölgesi Do¤al Gaz Da¤›t›m A.fi., Çerkezköy'deki Fevzipafla, Gaziosmanpafla ve Y›ld›r›m Beyaz›t mahallelerini do¤al gaza kavuflturdu. Gazdafl, Gaziantep Merveflehir'de do¤al gaz da¤›t›m›na bafllad›. 06 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu yaflam için Kaliteli ve kesintisiz enerji için zaman›nda ve do¤ru yat›r›mlar yap›yoruz. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu enerji Düfllerimizdeki enerji... Global Reports LLC 07 08 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Güçlü finansal yap› ve yat›r›m portföyü Kurumsal Profil Zorlu Enerji Grubu: Enerji sektörünün her alan›nda… 1993 y›l›nda kurulan Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. ile temelleri at›lan Zorlu Enerji Grubu bugün sektörünün öncü ve en güçlü kat›l›mc›lar›ndand›r. Zorlu Enerji Grubu; elektrik üretimi ve sat›fl›, do¤al gaz üretimi, da¤›t›m› ve sat›fl›, proje sürecinden enerji santrallerinin “anahtar teslimi” kurulumu ve uzun vadeli bak›m ve iflletimi hizmetlerine uzanan bütünleflik faaliyetleriyle sektöründe benzersiz bir konuma sahiptir. Zorlu Enerji Grubu, 6 do¤al gaz enerji santrali ile toplam 420 MW kurulu güce ve 207 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Bu santrallerde üretilen enerji, a¤›rl›kl› olarak DUY sitemine, k›smen de sanayi kurulufllar›na kesintisiz ve kaliteli enerji sa¤lamaktad›r. Mevcut üretim seviyesi, özel sektör kurulufllar›nca üretilen elektri¤in %8'ini teflkil etmektedir. Grup, elektrik üretiminin yan› s›ra, Trakya bölgesinde do¤al gaz arama çal›flmalar›n› yürütmekte; Trakya ve Gaziantep bölgelerinde do¤al gaz da¤›t›m›n› gerçeklefltirmektedir. Zorlu Enerji Grubu, termik santrallerin yan› s›ra hidroelektrik, rüzgâr ve jeotermal gibi yenilenebilir enerji alanlar›ndaki çal›flmalara büyük önem vermekte ve bu yöndeki faaliyetlerine h›z vermeyi hedeflemektedir. Bu vizyonla, Türkiye'deki rüzgâr ve su potansiyelini daha iyi de¤erlendirebilmek amac›yla; Global Reports LLC • Osmaniye'de rüzgar enerjisinden elektrik üretimi sa¤layacak projenin 135 MW'l›k ilk faz› için çal›flmalar› bafllatm›flt›r. ‹lave olarak lisans› al›nan toplam 110 MW'l›k ek yat›r›m ile santralin kapasitesi 245 MW'a yükseltilecektir. • Dalaman'da 2 ve Tirebolu'da 1 olmak üzere toplam 3 hidroelektrik santrali projesinin fizibilite ve projelendirme çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Zorlu Enerji Grubu, Türkiye'nin yan› s›ra Avrupa, Asya ve Ortado¤u'da da enerji alan›ndaki f›rsatlar› de¤erlendirmek ve bölgesel bir güç konumuna gelmek için varl›¤›n› art›rmaktad›r. Rusya, Pakistan ve ‹srail'de yürütülen projeler Grubun bu hedefine varmas›nda önemli ad›mlar oluflturmaktad›r. Geliflimini enerjinin her dal›nda var olma stratejisiyle ürün ve servis çeflitlendirme ilkesine uygun olarak sürdüren Grup, gelecekte ulusal veya uluslararas› arenadaki enerji üretim, iletim, tafl›ma ve da¤›t›m yat›r›mlar›n› art›rmay› hedeflemektedir. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 09 Bafll›ca Göstergeler (milyon ABD dolar›) 2005 2006 2007 Sat›fl Gelirleri 161,6 274,1 361,3 Brüt Kâr 15,8 34,9 53,9 Faaliyet Kâr› -9,4 -0,8 8,0 VAFÖK 9,0 21,9 37,0 Net Dönem Kâr› 7,8 -32,3 -7,3 Aktifler 485,8 599,0 973,0 Özsermaye 247,4 203,3 234,7 Net Borç 170,8 304,6 554,7 0,69 1,50 2,36 Brüt Kâr Marj› (%) 9,8 12,7 14,9 VAFÖK Marj› (%) 5,6 8,0 10,2 Net Kâr Marj› (%) 4,8 -11,8 2,0 Net Borç / Özkaynaklar Global Reports LLC 10 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu daha güzel Dünyam›z›n gelece¤i için yenilenebilir enerji kaynaklar›n› daha fazla kullan›yoruz. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu bir dünya Düfllerimizdeki enerji... Global Reports LLC 11 12 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu grup Zorlu Grubu, Türkiye için üretmekte, Türkiye için çal›flmaktad›r. Zorlu Grubu Zorlu Grubu'nun kurulufl hikayesi 1950'li y›llar›n bafl›nda Babada¤, Denizli'de ufak bir tekstil atölyesine uzan›r. Tekstil alan›nda büyüyen ve güçlenen, küresel markalar yaratan Zorlu Grubu, bu baflar›s›n› Vestel ile elektronik, beyaz eflya ve dijital ürünler alan›na; Zorlu Enerji ile enerji sektörüne tafl›m›flt›r. Zorlu Grubu 2006 y›l›nda yüksek büyüme potansiyeline sahip gayrimenkul sektörüne iddial› olarak girmifl, bu alanda ‹stanbul baflta olmak üzere ‹zmir ve Marmaris'te çeflitli yat›r›mlar gerçeklefltirmifltir. 30 bin çal›flan›, 11 milyar YTL'ye ulaflan toplam aktifleri ile Zorlu Grubu “Gideceksek en uza¤a gidece¤iz, ç›kacaksak en yükse¤e ç›kaca¤›z, olacaksak en iyisi olaca¤›z...” felsefesi do¤rultusunda geliflmeye, dünya arenas›nda “Zorlu” markas›ndan daha fazla söz ettirmeye ve markas›na duyulan güveni art›rmaya devam ediyor. Bugün Türkiye'nin gurur duydu¤u markalar›, Türk sanayisini ileriye tafl›yan tesisleri, aral›ks›z sürdürdü¤ü ticari ve sosyal yat›r›mlar› ile Zorlu Grubu, Türkiye için üretmekte, Türkiye için çal›flmaktad›r. Tekstil Grubu Vestel Grup fiirketleri Korteks Zorluteks Linens Pazarlama Zorlu D›fl Ticaret Vestel Elektronik Zorlu Enerji Vestel Beyaz Eflya Zorlu O&M Vestel Dijital Zorlu Endüstriyel Vestel Komünikasyon Zorlu Petrogas Vestel D›fl Ticaret Amity Oil Vestel Dayan›kl› Tüketim Rotor Mallar› Pazarlama Zorlu Hidroelektrik Vestel CIS Trakya Gaz Da¤›t›m Vestel Savunma Gaziantep Gaz Da¤›t›m AYESAfi Zorlu Elektrik Birim Zorlu Do¤al Gaz Veseg ICFS International LLC Vestel France Rosmiks International B.V. Vestel Iberia Rosmiks LLC (Rusya) Vestel Italy SRL Zorlu Energy Pakistan Vestel Holland BV Dorad Energy (‹srail) Vestel Benelux BV Ashdod Energy (‹srail) Vestel Trade Ramat Negev Energy (‹srail) Vestel UK limited Solbar Energy (‹srail) Vestel Electronica SRL OY Vestel Scandinavia AB UTS-United Technical Services, SPOL S.R.O. Vestpro Electronics S.A. Dexar Multimedya Telekomünikasyon A.fi. Vestel USA CABOT Communications Ltd. Vestel Electronic India Vestel Elektronik Araflt›rma Gelifltirme A.fi. Deksarnet Telekomünikasyon A.fi. ‹zmir Teknoloji Gelifltirme Vestek Global Reports LLC Enerji Grubu Gayrimenkul Zorlu Yap› Yat›r›m A.fi. Zorlu Gayrimenkul Gelifltirme ve Yat›r›m A.fi. Akmerkez G›da ve ‹htiyaç Maddeleri Pazarlama ‹hracat ‹thalat San. ve Tic. A.fi. ‹ntermar Ticaret Pazarlama Turizm A.fi. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 13 Zorlu Enerji Ortakl›k Yap›s› Korteks %17,55 Zorlu Holding %43,21 Di¤er Zorlu Grubu fiirketleri %9,83 Halka Aç›k %29,41 Enerji Grubu ZORLU ENERJ‹ ELEKTR‹K ÜRET‹M A.fi. Zorlu Enerji Grubu'nun ilk flirketi olan Zorlu Enerji, Zorlu Grubu'na ba¤l› tekstil fabrikalar›n›n elektrik ve buhar ihtiyac›n› karfl›lamak amac›yla bir otoprodüktör flirket olarak kurulmufltur. fiirket, zaman içinde Grup d›fl›ndan gelen talep üzerine, baflka kurulufllara da elektrik ve buhar sa¤lamaya bafllam›flt›r. fiirketin bugün 6 santralde toplam kurulu gücü 420 MW'a ulaflm›flt›r. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi., Zorlu Enerji Grubu'nun amiral gemisi ve di¤er Grup flirketlerinin de hissedar› konumundad›r. Zorlu Enerji, Avrupa'n›n enerji aln›nda en h›zl› büyüyen flirketlerinden biri olarak global arenada da dikkat çekmektedir. Zorlu Enerji ‹stanbul Sanayi Odas›n›n her y›l aç›klam›fl oldu¤u ilk 500 flirket s›ralamas›nda, 2005 y›l›nda 158. s›rada yer al›rken 2006 y›l›nda 135. s›raya yükselmifltir. Zorlu Enerji, faaliyet gösterdi¤i çevreye, do¤aya ve topluma duyarl› bir flirket olarak, tüm santrallerini Dünya Bankas›'n›n öngördü¤ü s›n›r de¤erlerinin alt›nda NOX emisyonunu garanti eden su enjeksiyon sistemleriyle donatm›flt›r. At›k ›s›n›n buharda kullan›lmas› yoluyla atmosferin ›s›nmas›n› önleyen bu sistem, çevre dostu enerji üretimine olanak tan›maktad›r. Zorlu Enerji, Türkiye'de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör flirkettir. fiirket TS/EN ISO 9001-2000, OHSAS 18001 ve ISO 14001 sertifikalar›yla Entegre Yönetim Sistemi'ne sahiptir. 2000 y›l›nda %20 hissesi halka arz olunan Zorlu Enerji'nin bugün %29,4 oran›ndaki hissesi ‹MKB'de ifllem görmektedir. Türkiye'de halka aç›lan ilk enerji flirketi olan Zorlu Enerji, Zorlu Enerji Grubu'nun da halka aç›k tek flirketidir. Osmaniye'de kurulmakta olan rüzgar enerji santralinin 135 MW'l›k ilk faz› için EcoSecurities ile Karbon Emisyonu Sat›fl Sözleflmesi imzalanm›flt›r. Osmaniye'de 2009 y›l›nda üretime geçecek olan santralin ilk faz› y›lda 500.000 MW/h elektrik üretecek. Bu üretim y›ll›k yaklafl›k 400.000 ton CO2 atmosfere verilmeden gerçeklefltirilmifl olacakt›r. Ayn› sözleflmenin, Osmaniye rüzgar santralinde yap›lacak ilave 110 MW'l›k art›fl, Pakistan'da yap›m› devam etmekte olan 50 MW'l›k rüzgar ve Rusya ile ‹srail do¤al gaz çevrim ve kojenarasyon santral projeleri için de imzalanmas› hedeflenmektedir. Yurt ‹çi ‹fltirakler Yurt D›fl› ‹fltirakler %20 Zorlu O&M %51 %100 %100 ICFS Int. LLC Rosmiks Int. B.V. Rosmiks LLC Zorlu Enerji %80 Rotor %73 Zorlu Petrogas %100 Amity Oil %80 Zorlu Hidroelektrik %5 Gazdafl Gaziantep Do¤algaz Gaz Da¤›t›m %1 Zorlu Elektrik Zorlu Enerji %20 Zorlu Endüstriyel %100 Zorlu Pakistan Energy %25 Dorad Energy %51 Ashdod Energy %51 Ramat Negev Energy %26,5 Solbar Energy %5 TrakyaBölgesi Do¤al Gaz Da¤›t›m %1 Zorlu Do¤algaz sonraki sayfada Zorlu Enerji Grubu üretim gücü Global Reports LLC 14 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Grubu üretim gücü Zorlu Enerji'nin Elektrik Santralleri: Lüleburgaz Santrali Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kojenerasyon Enerji Santrali Kapasitesi: 65,7 MW Elektrik + 162 t/s Buhar Bursa Santrali (Organize Sanayi Bölgesi) Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kombine Çevrim Enerji Santrali Kapasitesi: 90 MW Elektrik Ankara Santrali (Organize Sanayi Bölgesi) Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kombine Çevrim Enerji Santrali Kapasitesi: 50,3 MW Elektrik Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 15 ü Yalova Santrali (‹pek Ka¤›t - Alt›nova) Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kojenerasyon Enerji Santrali Kapasitesi: 15,9 MW Elektrik + 30 t/s Buhar Kayseri Santrali (Organize Sanayi Bölgesi) Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kombine Çevrim Enerji Santrali Kapasitesi: 188,5 MW Elektrik Kayseri Santrali (Birlik Mensucat ‹flletmeleri - Orta Organize Sanayi Bölgesi) Türü: Do¤al Gaz Dönüflümlü Kojenerasyon Enerji Santrali Kapasitesi: 7,2 MW Elektrik + 15 t/s Buhar sonraki sayfada rekabet gücü Global Reports LLC 16 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu rekabet güc Vizyonumuz ve öncü kimli¤imizle pazar f›rsatlar›n› baflar›ya dönüfltürüyoruz. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 17 cü Zorlu Enerji'nin yetkinlikleri ve rekabet gücü Zorlu Enerji Grubu, sektöre ilk giren flirketlerden biri olma avantaj›n› çok iyi de¤erlendirmifl; vizyonu ve öncü kimli¤iyle pazar f›rsatlar›n› en do¤ru flekilde alg›lam›fl ve baflar›ya dönüfltürmüfltür. Grup, Türkiye'de ve komflu ülkelerde enerji alan›ndaki geliflmeler ›fl›¤›nda, faaliyetlerini gelifltirmekte, risk da¤›l›m›n› en iyi flekilde yapmakta, global bir enerji gücü olma yolunda sa¤lam ad›mlarla ilerlemektedir. Ürün ve Servis Çeflitlendirme Kuruldu¤u ilk y›llarda sadece Zorlu Grubu için elektrik üretimine yo¤unlaflan Zorlu Enerji Grubu, bugün artan kapasitesiyle di¤er sanayi kurulufllar›n›n elektrik ve buhar ihtiyaçlar›n› da karfl›lamaktad›r. Grup ayr›ca, konusunda ihtisaslaflm›fl flirketleri arac›l›¤›yla do¤al gaz arama ve üretimi, sanayi kurulufllar›na anahtar teslim santral kurulumu hizmetleri, iflletmelerin ve konutlar›n do¤al gaz ihtiyaçlar›n› karfl›lamaya yönelik do¤al gaz sat›fl ve da¤›t›m hizmetleri, santral iflleten sanayi kurulufllar›na bak›m ve iflletme hizmetlerini de içeren genifl bir yelpazede faaliyet göstermektedir. Zorlu Enerji Grubu, ürün ve servis çeflitlendirme stratejisi do¤rultusunda, rüzgâr santralleri, özellefltirme kapsam›ndaki hidroelektrik santralleri, elektrik da¤›t›m ihaleleri ve do¤al gaz kontrat devri ihalelerini de takip etmektedir. Co¤rafi Yetkinlik Zorlu Enerji Grubu'nun sahip oldu¤u hareket kabiliyeti ve yetkinlik, günümüzde Türkiye s›n›rlar›n› aflarak yurt d›fl›na da aktar›lm›flt›r. Moskova'da özel sektör taraf›ndan kurulan ilk santral projelerine imza atan Zorlu Enerji Grubu, stratejik hedefleri do¤rultusunda ‹srail'de de h›zl› ad›mlarla ilerlemektedir. Yak›n co¤rafyadaki ve geliflmekte olan yeni pazarlardaki projelerle de ilgilenmekte olan Zorlu Enerji Grubu, ilk örne¤ini Pakistan'da kurmakta oldu¤u 50 MW'l›k rüzgâr santrali ile verdi¤i know-how ve deneyimi farkl› ülkelere tafl›ma kabiliyetini gelifltirmeye kararl›d›r. sonraki sayfada Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› Global Reports LLC 18 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n Mesaj› Türkiye'nin de aralar›nda bulundu¤u pek çok geliflmekte olan ülke liberal piyasalar›n bir gere¤i olarak enerji sektörünü liberallefltirme ve özellefltirme çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Ülkemizde de 2001 y›l›n› takiben ç›kan yeni piyasa düzenleme yasalar›yla elektrik, do¤al gaz, petrol sektörlerinde özel sektörün getirebilece¤i rekabetle sa¤lanacak verimlilik ve kalite art›fl›, sürdürülebilirlik ve müflteri memnuniyeti gibi ilkeler hayata geçirilmeye bafllanm›flt›r. Zorlu Enerji Grubu, gerek özellefltirme sürecine girmifl yat›r›mlar› devralarak veya faaliyete hak kazanarak, gerekse s›f›rdan yat›r›m yaparak enerji sektöründe 15 y›ld›r yer almaktad›r. Grubumuz, kademeli olarak büyüyen ve enerji sektörü içerisinde daha fazla alt sektörü kucaklayan bir yaklafl›mla; do¤al gaz ve petrol aramadan do¤al gaz ç›karma ve da¤›t›m›na, elektrik enerjisi üretiminden Global Reports LLC da¤›t›m›na, enerji santrali kurulumundan bak›m ve iflletimine farkl› alanlardaki ihtisas flirketleriyle faaliyetlerini sürdürmektedir. Enerji arz güvenli¤i dünyan›n gündeminde Uluslararas› pazarlardaki geliflmelere bak›ld›¤›nda dünyada enerji aç›s›ndan bir dar bo¤az›n yafland›¤›; özellikle dünyadaki ana yükün %80'ini tafl›makta olan hidrokarbon (do¤al gaz, fuel oil, kömür) proseslerin, son yap›lan de¤erlendirmelere göre 2030-2040 y›llar›na kadar a¤›rl›¤›n› devam ettirece¤i ve yenilenebilir enerjiyle ilgili olarak konulmufl olan hedeflerin de henüz istenilen düzeyde gerçekleflmedi¤i görülmektedir. Bu ba¤lamda, enerji arz› aç›s›ndan s›k›fl›k bir dönem geçiren dünyam›zda hidrokarbon proseslerini daha temiz ve çevre dostu hale dönüfltürmek için Ar-Ge çal›flmalar›na öncelik verilmektedir. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 19 bölgesel güç Ülkemizin stratejik konumunu de¤erlendiren yat›r›mlarla bölgesel güç olmay› hedefliyoruz. Enerji alan›nda maliyetlerin yükselen bir art›fl trendi izlemesi de göz önünde bulunduruldu¤unda, Türkiye ve Grubumuz aç›s›ndan alaca¤›m›z kararlar›n sa¤l›kl› ve h›zla al›nmas› büyük önem arz etmektedir. Aksi takdirde Türkiye bu konjonktür içerisinde arz› sa¤lamakta geç kalaca¤› gibi arz›n maliyeti de her yap›lmayan gün katlanarak artacakt›r. Çapraz sübvansiyonlar›n olmad›¤›, sektörün tüm de¤er halkalar›nda liberalleflmenin hedef al›nd›¤›, fiyat mekanizmas›n›n tamamen piyasa güçlerine b›rak›ld›¤› bir sektörel ortam en büyük beklentimizdir. Elektrik da¤›t›m flebekelerinin vakit geçirilmeden özellefltirilmesi, ancak bu özellefltirmeyle birlikte yeni oyuncular›n piyasaya girmesinin sa¤lanmas› ve serbest piyasan›n gerçek anlamda çal›flt›r›lmaya bafllanmas›; bu piyasada likiditenin sa¤lanabilmesi aç›s›ndan devletin elinde bulunan- ki devlet halen enerji üretiminde %75-80 oran›nda oyuncudur- ve verimsiz çal›flan santrallerin de bir an önce gerekli yat›r›mlar yap›lmak üzere özel sektöre devri aç›s›ndan 2008 kilit bir y›l olarak de¤erlendirilmektedir. Yüksek ideallerle çal›fl›yoruz. Tüm proje ve faaliyetlerimizde uzun vadeli bir bak›fl aç›s›yla ve enerji sektöründe verdi¤imiz hizmetin kamusal hizmet oldu¤unu hiç unutmayarak, kurumsal menfaatler u¤runa kamusal hiç bir menfaatin göz ard› edilemeyece¤i bilinciyle hareket ediyoruz. Yap›lacak yeni liberalleflme ve özellefltirme çal›flmalar›n›n önünü açabilmek ve bunlarla ilgili endifleleri kamuoyu zihninde yok edebilmek için enerji sektörü firmalar›n›n tarihsel bir sorumlulu¤u oldu¤una inan›yoruz. Zorlu Grubu, 12 Kas›m 2007 tarihinde BM Küresel ‹lkeler Sözleflmesi'ni (Global Compact) imzalam›fl; böylelikle kuruluflundan bu yana benimsedi¤i ilkeleri ve de¤erlerini küresel sosyal sorumluluk boyutuna tafl›m›flt›r. Küresel ‹lkeler Sözleflmesi'nin genifl kitlelerce tan›nmas›n›n bizleri daha yaflanabilir bir dünyaya tafl›yaca¤›na inan›yor ve bu ilkelerin, ülkemizde her geçen gün daha çok kurum taraf›ndan uygulamalara yans›t›lmas›n› diliyoruz. Vizyonumuz: Global bir flirket, bölgesel bir güç olmak Zorlu Enerji Grubu, Türkiye'nin ve dünyan›n en stratejik sektöründeki kapsaml› faaliyetleriyle bölgesel ölçekte iddial› bir oyuncu olma hedefiyle büyüme yol haritas›n› çizmifltir. Grubumuz, Türkiye'nin dünya enerji haritas›n›n çok önemli bir noktas›nda yer ald›¤› bilinciyle yat›r›m portföyünü flekillendirmekte, verdi¤i hizmetlerle sadece Türkiye'de de¤il, yurt d›fl›ndaki projelerde giderek aran›lan bir isim konumuna gelmektedir. Rusya'da gerçeklefltirdi¤imiz ilk özel sektör enerji santralinin kurulumu, ‹srail'de gelifltirdi¤imiz projeler, Pakistan'daki rüzgâr enerji santrali projesi vizyonumuzun öncü ad›mlar›, bir dünya flirketi ve bölgesel güç olma yolunda baflar› öykümüzün de bafllang›c›d›r. Zorlu Enerji Grubu olarak ülkemizi her zaman önceliklerimizin bafl›na koyduk. Yapt›¤›m›z yat›r›mlar, gerçeklefltirdi¤imiz projelerle ülkemizin kalk›nmas›na katk›da bulunduk, bulunmaya da devam edece¤iz. Tüm hissedarlar›m›za, ifl ortaklar›m›za ve sosyal paydafllar›m›za en iyi dileklerimi sunuyorum. Her hal ve flartta kamunun liberalleflme ve/veya özellefltirme sonucunda bekledi¤i kaliteli hizmet, güvenilirlik ve daha düflük enerji fiyat› gibi özelliklerin hepsini verdi¤imiz hizmette bar›nd›rmak hizmet ilkemizin temelini teflkil etmektedir. Bunun ötesinde, Zorlu Enerji olarak üzerinde durdu¤umuz hususlardan bir tanesi; çevreye mümkün oldu¤unca zarar vermeden sürdürülebilirli¤i esas alan, yenilenebilir enerji kaynaklar›n› üretim portföyü içerisinde maksimum miktarlara tafl›maya çal›flan kurumsal bir yaklafl›mla hareket etmektir. Global Reports LLC Zeki Zorlu Yönetim Kurulu Baflkan› 20 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Grubu Baflkan›'n›n Mesaj› Zorlu Enerji Grubu, dünyadaki ça¤dafl modellerine uygun bir enerji flirketi profilini oluflturmak üzere kurumsal ve operasyonel yap›s›n› sürekli gelifltirme çabas›ndad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 21 performans Zorlu Enerji 2007 y›l›nda santrallerini kuruluflundan bu yana en yüksek üretim de¤erlerine ulaflt›rm›flt›r. Zorlu Enerji Grubu, 2007 y›l›n› baflar›l› bir performans ile geride b›rak›rken, enerjinin farkl› alanlar›nda geniflleyen organizasyonu, güçlü mali yap›s›, stratejik büyüme haritas›n› takip eden do¤ru yat›r›mlar› ile enerji sektörünün gelece¤inde bölgesel bir güç olarak varolma yolunda önemli bir aflamay› da katetmifltir. Sürekli geliflimin yap› tafllar› Zorlu Enerji Grubu, dünyadaki ça¤dafl modellerine uygun bir enerji flirketi profilini oluflturmak üzere kurumsal ve operasyonel yap›s›n› sürekli gelifltirme çabas›ndad›r. Zorlu Enerji Grubu'nun genel yat›r›m hedefleri ve stratejisi; Yüksek verimle üretim 2007 Türkiye'de de ciddi arz darl›¤›n›n yafland›¤› bir devre olmufltur. Bu süreçte Zorlu Enerji santrallerini mümkün mertebe maksimum kapasiteyle çal›flt›rmak suretiyle oluflan piyasa fiyatlar› üzerinden kârl›l›¤›n› art›rma, bu arada belli revizyon ve optimizasyon çal›flmalar›yla verimlili¤ini yükseltme yönünde giriflimleri sonucunda santrallerini kuruluflundan bu yana en yüksek üretim de¤erlerine ulaflt›rm›flt›r. • Üretime yönelik ana yak›t olarak alabilece¤imiz kaynaklar›n çeflitlendirilmesi, flu anda tek bir yak›ta ba¤l› olarak sürmekte olan üretimimizin birden fazla yak›tla devam edecek noktaya gelmesi, Regüle piyasa, baflka bir deyiflle ana yak›t›m›z do¤al gaz fiyatlar›ndaki art›fllar›n ve buna paralel di¤er giderlerimizdeki art›fllar›n elektrik sat›fl fiyatlar›m›za yans›mamas› dolay›s›yla geçmifl y›llara dönük büyük kay›plar›m›z›n, yeni oluflturulan DUY (Dengeleme Uzlaflt›rma Yönetmeli¤i) çerçevesinde ifllem yapmak suretiyle kapanmas› yönünde 2007 y›l›nda baflar›l› sonuçlar al›nm›flt›r. • Arz güvenli¤i aç›s›ndan da ana yükü tafl›yacak, sürekli çal›flabilir türden santrallerle yenilenebilir (kesintili ve güvenilir olmayan kaynaklara ba¤l›, günefl ve rüzgar gibi) santrallerin portföyümüzde dengelenmesi Santrallerin maksimum verimlilikte çal›flt›r›lmas› için gerekli tedbirlerin al›nmas› ve santrallerin çal›flma rejimlerinin DUY yap›lanmas›na göre ayarlanmas› önümüzdeki dönemde de önceliklerimizden olmay› sürdürecektir. Türkiye enerji piyasas›nda arz-talep dengesizli¤inin giderek artt›¤›n› ve arz güvenli¤inin ciddi tehdit alt›nda oldu¤unu söyleyebiliriz. Bu nedenle yat›r›mlar›n teflvik edilebilece¤i bir ortam›n sa¤lanmas› gerekmektedir. Bununla ilgili en küçük teflvik mekanizmalar› da de¤erlendirerek, ulusal enerji aç›s›ndan gerekli arz› flirket olarak sa¤layabilmek için yat›r›mlar›m›z› yürütüyoruz. Global Reports LLC • Önümüzdeki günlerde çok daha önemli bir noktaya gelecek olan karbon emisyonunun düflük veya s›f›r oldu¤u yenilenebilir veya daha temiz ve geliflmifl hidrokarbon prosesleriyle ilgili yat›r›mlar›n yap›lmas›, temelleri üzerinde flekillendirilmifltir. Zorlu Enerji Grubu, gelece¤in yat›r›mlar› olarak çevre koflullar›n› göz önüne alan yat›r›mlara a¤›rl›k vermektedir. Bu nedenle de rüzgar ve yak›n gelecekte jeotermal, hidrolik gibi yat›r›mlarla portföyümüzü geniflletmeyi planl›yoruz. Zorlu Enerji yenilenebilir enerji ile büyümeyi hedefliyor. Ülkenin gelece¤i aç›s›ndan çok büyük önem tafl›yan yenilenebilir enerji kaynaklar›na yönelik projelerde iddiam›z büyüktür. Çal›flmalar›na bafllam›fl oldu¤umuz rüzgâr enerji santralleri ve hidroelektrik santralleri Türkiye'nin gelece¤ine yap›lan yat›r›mlar olacakt›r. Dünyan›n en büyük rüzgâr enerji santrallerinden birini kurmak için çal›flmalara bafllad›k. 2009 y›l›nda tamamlanacak Osmaniye'deki rüzgâr enerji santrali, 245 MW'l›k büyüklü¤üyle 22 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Grubu, gelece¤in yat›r›mlar› olarak çevre koflullar›n› göz önüne alan yat›r›mlara a¤›rl›k vermektedir. Bu nedenle de rüzgar ve yak›n gelecekte jeotermal, hidrolik gibi yat›r›mlarla portföyümüzü geniflletmeyi planl›yoruz. uluslararas› enerji arenas›nda büyük ses getirecektir. Buradan elde edilen enerji, Seyhan Baraj›'n›n yar›s›ndan elde edilen enerjiye eflit olacakt›r. Dalaman Çay› üzerindeki hidroelektrik santrali projesinin ise k›sa sürede faaliyete geçirilmesi planlanmaktad›r. Zorlu Enerji yenilenebilir enerji alan›ndaki yat›r›mlar›yla ülke ekonomisine büyük katk› sa¤larken, çevrenin korunmas› konusunda da kararl› ad›mlar atmay› hedeflemektedir. Bu kararl›l›¤›m›z› eylemlerimizle ortaya koyuyoruz. Zorlu Enerji 2007 y›l›nda, “karbon kredisi” uygulamalar›nda deneyimli ve sektörün önde gelen flirketlerinden EcoSecurities ile Karbon Emisyonu Sat›fl Sözleflmesi (VERPA - Voluntary Emission Reduction Purchasing Agreement) imzalam›flt›r. Bunun sonucunda, Osmaniye rüzgâr enerji santralinde üretim s›f›r CO2 sal›n›m›yla yap›lacak ve y›ll›k yaklafl›k 400.000 ton CO2 atmosfere verilmeden elektrik üretimi gerçeklefltirilecektir. Bu anlaflma, Kyoto Sözleflmesi'ne taraf olmayan Türkiye'de, enerji sektörü için önemli bir ad›md›r. Yurt d›fl›nda da a¤›rl›¤›m›z› art›r›yoruz. Kurdu¤umuz iflletme ve bak›m flirketimiz sadece kendi santrallerimize de¤il yurt içi ve yurt d›fl›nda da çeflitli ihalelerle girerek baflka özel sektör kurulufllar›n›n enerji yat›r›mlar›nda iflletme ve bak›m hizmeti vermektedir. EPC grubumuz daha önce Türkiye'de kurmufl oldu¤u santrallerden ald›¤› güçle Moskova'da iki santral yap›m›n› sürdürmektedir. fiu anda ilk faz yat›r›mlar› yap›lan santrallerin her biri 170MW olup, ikinci fazda da bunlar›n kapasitelerini ikiye katlanacak ve toplamda 680 MW'a ç›k›lm›fl olacakt›r. ‹srail'de toplam 1050 MW'a ulaflan dört projenin finansman görüflmeleri ve mal tedarikine yönelik çal›flmalar devam etmektedir. En k›sa zamanda finansman konusunda banka müzakerelerinin bitirilmesiyle yat›r›mlar bafllayacakt›r. Pakistan'da da 50 MW'l›k bir rüzgar enerji santrali kurmak üzere tüm izin ve Pakistan hükümetinin bize vermifl oldu¤u garantileri içeren anlaflmalar› imzalama aflamas›nday›z. E¤er çal›flmalar bekledi¤imiz flekilde giderse bilahare bu kapasitenin 300MW'a ç›kar›lmas› öngörülmektedir. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Önümüzdeki dönemde de yat›r›mlara devam 2008 için öncelikli hedefimiz mevcut projelerimizi h›zla tamamlamak ve kademeli olarak üretim gücümüzü art›rmakt›r. Yönetim yetkinli¤imiz, güçlü finansal yap›m›z ve kredibilitemiz, yat›r›mlar›m›z›n zaman›nda gerçekleflmesini etkileyen önemli avantajlar›m›zd›r. Türkiye aç›s›ndan yat›r›mlarla ilgili kaynak çeflitlemesine gitme yönündeki stratejilerimiz çerçevesinde yürüttü¤ümüz yat›r›m plan›m›zda a¤›rl›k yenilenebilir enerjidedir. Portföyümüzde yenilenebilir enerji santrallerinin art›r›lmas› hedefiyle hidroelektrik ve rüzgâr santrali projelerimiz 2008 y›l›nda tüm h›z›yla sürdürülecektir. Di¤er yandan, do¤al gaza ba¤›ml›l›¤›n azalt›lmas› konusundaki çal›flmalar kapsam›nda, dünya elektrik ve enerji üretiminin %40'›n›n sa¤land›¤› kömürün kullan›ld›¤› yeni jenerasyon bir santralin kurulmas› da hedeflerimiz aras›ndad›r. Gündemde giderek a¤›rl›k kazanan küresel ›s›nma ile birlikte karbon emisyonlar›n›n azalt›lmas› konusunda daha duyarl› hale gelinmifl olup bu yöndeki yat›r›mlar›n gecikmeden, do¤ru zamanda gerçeklefltirilmesi üzerinde durdu¤umuz bir di¤er husustur. Elektrik da¤›t›m özellefltirme ihalelerine kat›l›m ve bu alanda faaliyette bulunma konusunda da istek ve kararl›l›kla hareket etmekteyiz. Do¤al gaz da¤›t›m alan›nda, Trakya bölgesinde Tekirda¤, Edirne, K›rklareli, ayr›ca Güneydo¤u'daki Gaziantep ve Kilis flehirlerinin gaz da¤›t›m ifliyle ilgili EPDK' ya verilen taahhütler çerçevesinde altyap› çal›flmalar› sürdürülmektedir. Ba¤lant›lar tamamland›kça kademeli olarak buradaki tüketicilere gaz verilmeye devam edilecektir. Global Reports LLC 23 Baflar› hepimizin... Zorlu Enerji Grubu'nun bugünkü ve gelecekteki baflar›lar›n› tüm çal›flanlar›m›zla birlikte infla ediyoruz; dünyadaki geliflmeleri yak›ndan takip ederek, daha iyisini baflarmak için sürekli kendimizi sorgulayarak... Yolumuz uzun ancak köklü geçmiflimizden ald›¤›m›z güçlü hedeflerimiz do¤rultusunda emin ad›mlarla ilerliyoruz. Yönetim Kurulumuza, çal›flanlar›m›za ve tüm sosyal paydafllar›m›za en içten teflekkürlerimi iletiyorum. Murat Sungur Bursa Enerji Grubu Baflkan› ve Yönetim Kurulu Üyesi 24 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Yönetim Kurulu 1 Zeki ZORLU Yönetim Kurulu Baflkan› 4 Murat Sungur BURSA Yönetim Kurulu Üyesi 6 Prof. Dr. A. Can TUNCAY Yönetim Kurulu Üyesi (1939 - Denizli) Çal›flma hayat›na tekstil sektöründe aile flirketinde bafllad› ve ilk tekstil ma¤azas›n› Trabzon'da açt›. 1976 y›l›nda Korteks'i kuran Zeki Zorlu, Denizli Babada¤'da bafllay›p ‹stanbul'da devam eden ifl hayat›nda bugün 25.000 çal›flan ve 60 flirketi bünyesinde bulunduran Zorlu Holding'in temellerini att›. Zorlu Grubu tekstil sektöründeki yeni yat›r›mlar›n›n yan› s›ra 1994 y›l›nda sat›n al›nan Vestel ile elektronik ve beyaz eflya, 1996 y›l›nda enerji ve 2006 y›l›nda gayrimenkul sektörüne girdi. Zeki Zorlu, Zorlu Holding'in Yönetim Kurulu Efl Baflkanl›¤› görevinin yan›nda Grubun tekstil ve enerji sektöründe faaliyet gösteren flirketlerinin Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›'n› da yürütmektedir. (1954 - Mersin) Murat Sungur Bursa, Orta Do¤u Teknik Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölümü'nden 1977 y›l›nda mezun oldu. Amerikan Hobart School of Welding Technology'deki e¤itiminin ard›ndan, 1983 y›l›nda Gazi Üniversitesi, ‹flletme ‹daresi Üretim Yönetimi'nde yüksek lisans›n› tamamlad›. Murat Sungur Bursa, çal›flma hayat›na 1977 y›l›nda S›nai E¤itim ve Gelifltirme Merkezi (SEGEM) Genel Müdürlü¤ü'nde Makine Mühendisi olarak bafllad›. 1986-1991 y›llar› aras›nda kamu sektöründe çeflitli görevler yürüten Bursa 19911994 tarihleri aras›nda Çevre Bakanl›¤› Çevresel Etki De¤erlendirmesi ve Planlama Birimi Genel Müdürü oldu. Murat Sungur Bursa, 1995-1998 y›llar› aras›nda önce Çevre Bakanl›¤› Müsteflar Yard›mc›l›¤›'na, ard›ndan da Çevre Bakanl›¤› Müsteflarl›¤›'na atand›. 2003'te Baflbakanl›k “Proje Uygulama Birimi” Direktörü olan Bursa, 2006 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu Baflkanl›¤› görevine getirildi. Halen Zorlu Enerji Grubu Baflkanl›¤› ve Yönetim Kurulu Üyeli¤i görevini yürütmektedir. (1944 - Ankara) Prof Dr. A. Can Tuncay, 1966 y›l›nda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. Avukatl›k staj›n› tamamlad›ktan sonra 1968 y›l›nda ‹stanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne asistan olarak kabul edildi. 1975'te hukuk doktoru, 1980 y›l›nda da hukuk doçenti oldu. 1988'de profesör olan Tuncay, 32 y›l ‹stanbul Hukuk Fakültesi'nde ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukuk Anabilim Dal›'nda ders verdikten sonra 2000 y›l›nda emekli olarak Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde çal›flmaya bafllad›. 2006 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu Yönetim Kurulu Üyeli¤i'ne getirilen Tuncay, halen Yeditepe Üniversitesi'nde ‹fl ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dal› Baflkan› olarak görev yapmaktad›r. 2 Olgun ZORLU Yönetim Kurulu Üyesi (1965 - Trabzon) Olgun Zorlu, lise ö¤reniminin ard›ndan ‹ngiltere'de tekstil ve ifl idaresi konular›nda çeflitli programlara kat›ld› ve tekstil alan›nda staj yapt›. 1988 y›l›ndan itibaren Zorlu Grubu'nda yöneticilik görevine bafllad›. Grubun ana faaliyet alanlar›ndan tekstil konusunda iflletmecilik ve yöneticilik deneyimi kazanan Olgun Zorlu, yurt d›fl›nda pazar araflt›rmalar› yapmakta, yeni uygulamalar ve gelifltirme faaliyetlerini yönetmektedir. Olgun Zorlu, Zorlu Enerji Yönetim Kurulu Üyeli¤i'nin yan› s›ra Gruba ba¤l› çeflitli flirketlerde Yönetim Kurulu Üyeli¤i görevini de yürütmektedir. 3 Selen ZORLU MEL‹K Yönetim Kurulu Üyesi (1975 - Trabzon) Selen Zorlu Melik, Uluda¤ Üniversitesi ‹ktisadi ve ‹dari Bilimler Fakültesi ‹flletme Bölümü'nden mezun oldu. Çal›flma yaflam›na 1998 y›l›nda Denizbank'ta bafllad›. Denizbank Bursa fiubesi'ndeki staj›n ard›ndan 1999 y›l›nda ayn› bankada Management Trainee (MT) program›na kat›ld›. Denizbank Genel Müdürlü¤ü'nde çeflitli görevlerde bulunduktan sonra 2001 y›l›nda California Üniversitesi'nde (ABD/Berkley) Pazarlama Diploma Program›'na kat›ld›. 2002 y›l›nda Korteks ‹plik Fabrikas›'nda çal›flmaya bafllayan Selen Zorlu Melik, 2004 y›l›nda Korteks Yönetim Kurulu Üyeli¤i'ne atand›. 2005 y›l›ndan bu yana Zorlu Enerji Grubu Baflkan Yard›mc›l›¤› ve Yönetim Kurulu Üyeli¤i görevini yürütmektedir. Global Reports LLC 5 Melih E.ARAZ Yönetim Kurulu Üyesi (1944 - ‹stanbul) Melih E. Araz, 1972 y›l›nda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden mezun oldu. Indiana University'de MBA yapt›ktan sonra, Harvard Business School'da “Üst Düzey Yönetim” konusunda e¤itim ald›. Kariyerine Citibank N.A'n›n Türkiye organizasyonunda bafllayan Araz, bankan›n ‹stanbul, ‹zmir, Bahreyn, Atina ve New York birimlerinde üst düzey görevlerde bulundu ve Citibank organizasyonunun kurulufl ve geniflleme aflamalar›nda önemli sorumluluklar üstlendi. Daha sonra ‹nterbank A.fi'de Genel Müdür olarak çal›flan Araz, flu an çeflitli flirketlere finans ve stratejik yönetim konular›nda dan›flmanl›k yapmakta ve Zorlu Enerji Grubu'nun yan› s›ra Ata Yat›r›m A.fi.'de Yönetim Kurulu Üyeli¤i, MFM Sa¤l›k Hizmetleri A.fi.de ise Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› görevlerini yürütmektedir. 7 Burak OKAY Yönetim Kurulu Üyesi (1967 - Ankara) Burak Okay, 1990 y›l›nda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. New York'ta tamamlad›¤› uluslararas› hukuk sertifikas› program› sonras› Türkiye ‹fl Bankas› Hukuk Müflavirli¤i'nde çal›flmaya bafllad›. Ard›ndan s›ras›yla Garanti Bankas›, MNG Bank, Nortel Networks Netafl'ta çal›flt› ve Bener Hukuk Bürosu'nda yöneticilik yapt›. 2006 y›l›nda Zorlu Grubu'na kat›larak Grubun tüm flirketlerine hizmet veren hukuk bölümünün yap›land›r›lmas›n› sa¤layan Okay, Grubun Hukuk Koordinatörlü¤ü'nün yan› s›ra 2007'den itibaren Zorlu Enerji Grubu Yönetim Kurulu Üyesi olarak görev yapmaktad›r. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 5 3 1 4 6 2 25 7 sonraki sayfada Üst Yönetim Global Reports LLC 26 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Üst Yönetim Murat Sungur BURSA Grup Baflkan›, Yönetim Kurulu Üyesi ‹. Sinan AK Finans Genel Müdür Yard›mc›s› Serhat fi‹MfiEK Üretim ve Ticaret Genel Müdür Yard›mc›s› Sn. Bursa’n›n özgeçmifli Yönetim Kurulu bölümünde yer almaktad›r. (1971 - Ankara) ‹. Sinan Ak, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi'nden mezun oldu. Çal›flma yaflam›na Evgin Yat›r›m Menkul De¤erler'de yat›r›m uzman› olarak bafllad›. Ard›ndan, ABD'deki Old Dominion University'de MBA yapt›. 2000-2002 y›llar› aras›nda Vestel Komünikasyon'da Finans fiefi, 2002-2006 y›llar› aras›nda ise Vestel Beyaz Eflya'da Finans Müdürü olarak çal›flan Ak, 2006 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu'na kat›ld›. Halen Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevini yürütmektedir. (1968 - Elaz›¤) Serhat fiimflek, Y›ld›z Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisli¤i Bölümü'nden 1990 y›l›nda mezun oldu. Çal›flma hayat›na Tekfen'de mühendis olarak bafllad›. Daha sonra Temel Su, Shell ve Trakya ‹plik'in farkl› birimlerinde yönetici olarak görev yapt›. 2001 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu'na kat›lan fiimflek, 2007’den bu yana Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.'de Üretim ve Ticaret Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevini yürütmektedir. Selen Zorlu MEL‹K Grup Baflkan Yard›mc›s›, Yönetim Kurulu Üyesi Sn. Melik’in özgeçmifli Yönetim Kurulu bölümünde yer almaktad›r. Mehmet Ali NEYZ‹ Grup Baflkan Yard›mc›s› (1959 - ‹stanbul) Mehmet Ali Neyzi, Alman Lisesi ve Robert Kolej'deki e¤itiminin ard›ndan 1980 y›l›nda Princeton Üniversitesi Elektrik Mühendisli¤i ve Bilgisayar Bölümünden mezun oldu. Neyzi, 1983-1998 y›llar› aras›nda Arçelik'te çal›flt›, malzeme ve pazarlama Genel Müdür Yard›mc›l›¤› görevlerinde bulundu. 1997 y›l›nda Harvard Business School'da Stratejik Pazarlama e¤itim program›n› tamamlayan Mehmet Ali Neyzi, 1998 y›l›nda Ram D›fl Ticaret A.fi. Genel Müdürü oldu. 20022004 y›llar› aras›nda Tan› Pazarlama ve ‹letiflim Hizmetleri A.fi. Genel Müdürlü¤ü görevinde bulunan Neyzi, 2004-2008 y›llar› aras›nda da Aygaz A.fi. Genel Müdürlü¤ü görevini yürüttü. Nisan 2008 itibariyle, mevcut ve yeni ifl alanlar›ndaki çal›flmalar›na iliflkin karar sürecinde görev almak üzere Baflkan Yard›mc›s› olarak Zorlu Enerji Grubu'na kat›ld›. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Gökmen TOPUZ Yat›r›mlar Genel Müdür Yard›mc›s› Bülent Ç‹L‹NG‹R Sat›nalma ve Lojistik Direktörü (1972 - ‹stanbul) Gökmen Topuz, ‹stanbul Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisli¤i Bölümü'nden 1995 y›l›nda mezun oldu. Yeditepe Üniversitesi'nde MBA yapt›. Çal›flma yaflam›na MAN Enerji Sistemleri'nde proje yöneticisi olarak bafllad›. 1998-2007 y›llar› aras›nda WartsilaEnpa, Kale Enerji ve Piramit Enerji'nin farkl› birimlerinde yönetici olarak çal›flt›. 2007'den bu yana Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.'de Yat›r›mlar Genel Müdür Yard›mc›s› olarak görev yapmaktad›r. (1963 - Ankara) Bülent Çilingir, Ortado¤u Teknik Üniversitesi ‹nflaat Mühendisli¤i Bölümü'nden 1985 y›l›nda mezun oldu. Ayn› üniversitede yüksek lisans›n› tamamlad›. Çal›flma yaflam›na 1985 y›l›nda Kutlutafl ‹nflaat'ta proje mühendisi olarak bafllad›. 1989 - 2003 y›llar› aras›nda Bay›nd›r Holding, Bay›nd›r ‹nflaat, Erel Teknoloji Grubu'nun farkl› birimlerinde yönetici olarak görev yapt›. 2003'te enerji yat›r›mlar› konusunda dan›flman olarak çal›flmaya bafllad›. 2006'da Zorlu Enerji Grubu'na kat›lan Çilingir, Sat›nalma ve Lojistik Direktörü olarak görev yapmaktad›r. Global Reports LLC 27 Tansel VARAN ‹nsan Kaynaklar› ve Kurumsal ‹letiflim Direktörü (1970 - ‹stanbul) A. Tansel Varan, ‹stanbul Üniversitesi Maliye Bölümü'nden mezun oldu. Yüksek lisans›n› Viyana Üniversitesi Ekonomi Bölümü'nde yapt›. 1997 y›l›nda California Üniversitesi'nde (ABD - Berkley) ‹fl ‹ngilizcesi ve ‹nternet sertifika program›na kat›ld›. Çal›flma yaflam›na Anadolu Grubu'nda Management Trainee (MT) olarak bafllad› ve farkl› birimlerde yönetici olarak görev yapt›. 2002-2005 y›llar› aras›nda Do¤an Grubu ve Ak-Al Tekstil'de ‹nsan Kaynaklar› Müdürü olarak çal›flt›. Aral›k 2005'te Zorlu Enerji Grubu'na kat›lan Varan, halihaz›rda ‹nsan Kaynaklar› ve Kurumsal ‹letiflim Direktörü olarak görev yapmaktad›r. 28 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu faaliyetler Zorlu Enerji 2007 y›l›nda, santrallerinde maksimum kapasiteye ulaflm›fl, sat›fl grafi¤inde yükseliflini sürdürmüfltür. Yönetimin faaliyet sonuçlar›n› de¤erlendirmesi ve analizi Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Global Reports LLC 29 30 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu üretim EÜAfi ve ifltirakleri toplam enerji üretiminden %48 pay almaktad›r. Özel sektörün üretimdeki pay› %52'dir. Faaliyetleri etkileyen ekonomik ve sektörel geliflmeler Türkiye Elektrik Sektörü Türkiye elektrik enerjisi piyasas›nda 4 devlet kurumu faaliyet göstermektedir: EÜAfi (üretim), TETAfi (sat›fl), TE‹Afi (iletim) ve TEDAfi (da¤›t›m). Da¤›t›m 21 flirket taraf›ndan sa¤lan›rken bunlar›n sadece biri (Kayseri bölgesi) özel sektör flirketidir. 3 da¤›t›m flirketinin (Baflkent, Sakarya ve Ayedafl) daha özellefltirme kapsam›na al›nd›¤› ve 2008 y›l› sonunda ihale edilece¤i beklenmektedir. EÜAfi ve ifltirakleri toplam enerji üretiminden %48 pay almaktad›r. Özel sektörün üretimdeki pay› %52'dir. Elektrik üretiminde do¤al gaz %45 ile en büyük pay› almakta; hidro enerji %24 ve yerli kömür-linyit %20 pay ile onu izlemektedir. Yak›n gelecekte özel sektörün ithal do¤al gaz kullan›m›n› azaltarak hidroelektri¤e ve ithal kömür bazl› santrallere a¤›rl›k verece¤i öngörülmektedir. Türkiye'de elektrik enerji talebi, ekonomik geliflme, sanayileflme ve kentleflme paralelinde 1985'ten bu yana y›ll›k ortalama %7,8'lik bir h›zla artmaktad›r. Bu h›z ekonomideki olumsuzluklardan da pek etkilenmemektedir. Önümüzdeki 10-15 y›lda da tüketim art›fl h›z› devam edecektir. 2007 y›l›n›n ilk 10 ay›nda y›l baz›nda kaydedilen büyüme %9 olmufltur. Son y›llardaki art›fla karfl›n Türkiye halen 1.656 kWh ile Avrupa'da kifli bafl›na elektrik tüketimi en düflük olan ülke konumundad›r. Bize en yak›n ülke olan Polonya'da kifli bafl›na tüketim 3.325 kWh'dir. Global Reports LLC TE‹Afi'›n yapt›¤› araflt›rmaya göre, yüksek talebin öngörüldü¤ü senaryoda 2009 y›l›nda; düflük talebin öngörüldü¤ü senaryoda ise 2011 y›l›nda Türkiye elektrik arz› a盤› ile karfl› karfl›ya kalacakt›r. TE‹Afi tahminlerine göre, Türkiye 2016 y›l› itibariyle 30.000 MW ek kapasiteye ihtiyaç duyacakt›r. Bu da y›ll›k 3-4 milyar dolar yat›r›m harcamas›n› gerektirmektedir. Ham petrol fiyatlar›ndaki sürekli art›fla paralel 2003'ten bu yana do¤al gaz fiyatlar›n›n %84 artmas›na karfl›n 2008 y›l›na kadar elektrik sat›fl fiyatlar› art›r›lmam›flt›r. Özel sektör elektrik üretiminin %70'inin do¤al gazla yap›ld›¤› göz önüne al›nd›¤›nda, sektör karl›l›¤›n›n ne denli olumsuz etkilendi¤i anlafl›lmaktad›r. Baz› özel sektör flirketleri bu dönemde lisans iptallerini istemifllerdir. Arzdaki a盤› kapamak ve özel sektörün üretime ilgisini art›rmak amac›yla A¤ustos 2006'da Dengeleme ve Uzlaflt›rma Yönetmeli¤i (DUY) ile bir dengeleme mekanizmas› tesis edilmifltir. Sistemin amac›, üretim flirketlerinin fiyat teklifleri ile oluflacak spot bir piyasa vas›tas›yla rekabetçi bir fiyatlama ortam›n›n yarat›larak, sistemdeki üretim kaynaklar›n›n maliyet etkin ve verimli kullan›m›n›n sa¤lanmas›d›r. Mevcut durumda, al›m ve sat›m taraf›ndaki oyuncular›n ço¤unun devlet kuruluflu olmas› nedeniyle tam bir aç›k spot piyasa oluflmasa da, özel üreticiler piyasada hakim olan yüksek fiyat seviyeleriyle marjlar›nda iyileflme sa¤lamaya bafllam›fllard›r. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Arzdaki a盤› kapamak ve özel sektörün üretime ilgisini art›rmak amac›yla A¤ustos 2006'da Dengeleme ve Uzlaflt›rma Yönetmeli¤i (DUY) ile bir dengeleme mekanizmas› tesis edilmifltir. Enerji kaynaklar›na göre elektrik üretimi (%) %2 %46 %1 %18 Likit Yak›tlar Do¤al Gaz Su %46 %25 %35 %26 Sektör Global Reports LLC EÜAfi Kömür 31 1 Ocak 2008'den itibaren elektrik fiyatlar› konutlar için %19 ve sanayi için %12 art›r›lm›flt›r. Planlanan özellefltirmeler de göz önüne al›narak özel sektör yat›r›mlar›n› özendirmek amac›yla 1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren % 5 zamla bafllayacak olan otomatik fiyatlamaya geçilece¤i aç›klanm›flt›r. EÜAfi'›n gündeminde elektrik da¤›t›m bölgelerinin ve üretim tesislerinin -özellikle kömür santrallerinin- özellefltirilmesi vard›r. 2008 y›l› sonuna kadar 3 bölgenin da¤›t›m›n›n özellefltirilmesinin tamamlanmas› planlanmaktad›r. Zorlu Enerji yat›r›mlar›n› sürdürdü¤ü Rusya, ‹srail ve Pakistan elektrik sektörlerinin karakteristik yap›lar› Türkiye ile benzerlikler göstermektedir: • Dünya ortalamas›n›n üzerinde güçlü talep art›fl› • Yak›n gelecekteki arz a盤›n›n giderilmesi için yabanc› yat›r›m ihtiyac› • Elektrik üretimi ve da¤›t›m›nda devlet kontrollü piyasa • Liberalizasyonun artmas›yla güçlü talep-zay›f arz›n da etkisiyle yükselen elektrik fiyatlar› 32 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Rusya Elektrik Sektörü ‹srail Elektrik Sektörü Rusya dünyan›n ilk üç enerji üreticisi ve tüketicisi aras›nda yer almakta olup dünya enerji sektörünün ana oyuncular›ndan biridir. Ülkenin eskiyen altyap›s›, ekonomik büyüme h›z›n›n da etkisiyle istikrarl› bir elektrik arz› sa¤lamaya yeterli olmamaktad›r. Israel Electric Corp. (IEC) ülkenin tek entegre elektrik flirketidir ve kullan›lan elektri¤in neredeyse tamam›n› üretmekte, iletmekte ve da¤›tmaktad›r. ‹srail devleti IEC'nin %99,85'ine sahiptir. 2006 y›l› sonu itibariyle flirketin 17 enerji santrali ile toplam 10,899 MW kurulu gücü vard›r. ‹srail günefl enerjisi araflt›rmalar›nda dünya lideridir ve s›cak su için önemli ölçüde günefl enerjisinden yararlanmaktad›r. Ülkenin toplam kurulu kapasitesinin dörtte birine denk gelen Avrupa bölümündeki 50 GW'l›k kurulu kapasite 2010 y›l›nda ömrünü tamamlamaktad›r. Do¤al gazdan yüksek ihracat geliri sa¤lanmas› nedeniyle hükümet elektrik üretiminde do¤al gaz arz›n› s›n›rlamaktad›r. Hükümet do¤al gaz elektrik santrallerinin elektrik üretimindeki pay›n› 2006 y›l›ndaki %69 seviyesinden 2010'da %65'e ve 2015'te %60'a çekmeyi planlamaktad›r. Enerji sektörü özellefltirmeleri 1996 y›l›ndan bu yana hükümetin hedefidir. Altyap› Bakanl›¤›'n›n revize edilen reform planlar›na göre IEC ifl fonksiyonu (üretim, iletim ve da¤›t›m) baz›nda çeflitli ifltirak flirketlerine bölünecektir. Reform paketinin ikinci faz› bu flirketlerin daha küçük flirketlere bölünerek özellefltirilmesidir. 2010 y›l›ndan itibaren elektrik sektörünün geliflimi yaln›zca ba¤›ms›z elektrik üreticilerine b›rak›lacakt›r. Unified Energy (UES-Birleflik Enerji) (%52'si Rus devletine, %10'u do¤al gaz tekeli olan kamu flirketi Gazprom'a aittir) ülkenin enerji üretiminin %70'ini gerçeklefltirmekte, elektrik iletim ve da¤›t›m›n önemli bir k›sm›n› kontrol etmektedir. UES yeniden yap›lanma sürecine girerek 20 adet kamuya ait enerji üretim flirketinin halka arz ve hisse devrini öngörmektedir. Reform süreci UES'in üretim ve da¤›t›m tesislerinin özellefltirilmesini gerektirmektedir; ancak ülkenin iletim a¤› devlet kontrolünde kalacakt›r. 1996-2006 y›llar› aras›nda ‹srail elektrik talebi ortalama %4,9 oran›nda büyümüfltür. Ayn› dönemde GSY‹H büyümesi %3,4, toplam kurulu kapasite büyümesi ise %3,1 olmufltur. Ülkenin kurulu kapasitesinin %25'ine karfl›l›k gelen 2.500 MW elektrik üretimi için devlet 2006 y›l›nda ba¤›ms›z elektrik üreticilerine lisans vermifltir. 2008'de Rusya'n›n elektrik talebindeki art›fl›n %5,2 olmas›, 2020'de ise üçe katlanmas› beklenmektedir. Rusya'da elektrik tüketimi 2006'da resmi hükümet tahminini ikiye katlayarak ve enerji üretiminin üstünde seyrederek %4,2 artm›flt›r. UES 2016'da 124 milyar dolarl›k büyük ölçekli bir yat›r›m program›n› devreye sokmaya karar vermifltir. UES, Fortum (Finlandiya), Enel (‹talya), E.ON (Almanya), Endesa (‹spanya), Electricite de France (Fransa) ve AES (ABD) gibi global enerji devlerinin Rus pazar›nda yat›r›m yapmaya haz›r olduklar›n› aç›klam›flt›r. Global Reports LLC IEC öngördü¤ü talep art›fl›n› karfl›lamak amac› ile 2011'e dek üretim kapasitesini %36 oran›nda art›rarak 15,000 MW'a ç›karmay› hedeflemektedir. Aral›k 2006 itibari ile ‹srail elektri¤inin %71'i kömür ile %18'i do¤al gaz ile 11'i ise benzin ve mazot ile üretilmektedir. IEC kömür ve petrol yak›tl› jeneratörlerini do¤al gaza dönüfltürmektedir ve 2010'a dek do¤al gazdan üretimi %50'ye ç›karmay› planlamaktad›r. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji’nin yat›r›mlar›n› sürdürdü¤ü Rusya, ‹srail ve Pakistan elektrik sektörlerinin karakteristik yap›lar› Türkiye ile benzerlikler göstermektedir. 33 Pakistan Elektrik Sektörü Pakistan elektrik sektörü iki ana enerji kurumu taraf›ndan yönetilmektedir. Pakistan Su ve Enerji Gelifltirme Kurumu WADPA tüm Pakistan'›n enerji arz›ndan sorumludur. WADPA'n›n enerji kanad› üretim, iletim ve da¤›t›m flirketlerine bölümlendirilmifltir. Karachi Elektrik Arz› Kuruluflu (KESC) Karachi'ye ve ba¤›ms›z (özel) üreticilerin katk›s› ile çevre bölgesine hizmet sunmaktad›r. Aral›k 2006 itibar› ile ülkede yap-sahip ol-ifllet (BOO) baz›nda 21 ba¤›ms›z (özel) üretici vard›r. Pakistan'›n kurulu üretim kapasitesi 19,800 MW'›n üzerindedir. Termal tesisler bu kapasitenin yaklafl›k %65'ine denk gelirken %33'ü hidroelektrik ve %2'si nükleer tesislerden elde edilmektedir. Son y›llarda enerji üretimindeki büyümenin önemli k›sm› özel üreticilerden ve birkaç WADPA hidroelektrik baraj projesinden kaynaklanm›flt›r. Özel üreticilerin bir k›sm› yabanc›lardan fon sa¤lamaktad›r. Mevcut kapasitedeki h›zl› art›fl ülkede yaflanan enerji k›s›nt›lar›n›n k›smi çözümünü sa¤lam›flt›r. Mevsimsel azalmalar Pakistan'›n hidro enerji kapasitesini etkilemektedir. Elektrik tüketimi 2001'den bu yana ortalama %6 oran›nda büyümüfltür. 2010'da enerji a盤›n›n 5,000 MW'a ulaflaca¤› öngörülmektedir. 2010 y›l›nda devreye girecek onaylanm›fl olan projelerin kapasitesi 1,769 MW't›r ve 2010 için öngörülen a盤›n %30'unu karfl›layacakt›r. Ülkenin k›rsal bölümünün önemli bir k›sm›nda elektrik henüz yoktur ve bu bölgelerden uzun vadede çok önemli bir enerji talep art›fl› beklenmektedir. Kalitesiz iletim ve da¤›t›m altyap›s› ve önemli oranda kaçak kullan›m nedeni ile toplam iletim ve da¤›t›m kayb› yaklafl›k %25 gibi yüksek bir seviyededir. Global Reports LLC 34 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Faaliyetlerin ve sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesi %8 Zorlu Enerji santralleri özel sektör elektrik üretiminin %8'ini gerçeklefltirmektedir. Faaliyetlerin ve sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesi Yurt ‹çi Faaliyetler Elektrik Üretimi Do¤al Gaz Elektrik Santralleri Zorlu Enerji bünyesinde yer alan Lüleburgaz, Bursa, Ankara, Kayseri ve Yalova elektrik santralleri, müflteri kitlesini oluflturan sanayi iflletmelerine elektrik ve buhar sa¤lamaktad›r. Santraller toplam 420 MW kurulu güce ve 207 ton/saat buhar kapasitesine sahiptir. Bu santraller özel sektör elektrik üretiminin %8'ini gerçeklefltirmekte ve a¤›rl›kl› olarak DUY sitemine, k›smen de sanayi kurulufllar›na kesintisiz ve kaliteli enerji sa¤lamaktad›r. Hidroelektrik santralleri Grubun yürütmekte oldu¤u 3 hidroelektrik santrali projesine devam edilmektedir. Dalaman Çay› üzerinde Sandalc›k (127,8 MW) ve Narl› (82,5 MW) hidroelektrik santrallerinin inflaat› için ayr›nt›l› fizibilite, Tirebolu (ön fizibilitesi 60 MW) hidroelektrik santrali için de projelendirme çal›flmalar› sürdürülmektedir. Yenilenebilir Enerji Santralleri Osmaniye Rüzgâr Enerji Santrali Projesi Yenilenebilir ve alternatif enerji alanlar›ndaki çal›flmalara a¤›rl›k veren Zorlu Enerji Grubu, Türkiye'nin en büyük rüzgâr enerjisi santrali projesini hayata geçirmektedir. Grup flirketlerinden Rotor Elektrik Üretim A.fi., Osmaniye'de 135 MW gücündeki rüzgâr enerji santrali için 25 y›ll›k elektrik üretim lisans›na sahiptir. fiirket ayr›ca 2007 y›l›nda Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumu'ndan yine ayn› bölgede 60 MW ve 50 MW RES projelerini kapsamak üzere iki adet üretim lisans›n› daha alm›flt›r. Zorlu Enerji, Rotor Elektrik Üretim A.fi.'nin lisans sahas›nda kuraca¤› ilk etapta 135 MW kurulu güce sahip rüzgâr enerji santralinde kullan›lmak üzere 54 adet 2,5 MW'l›k rüzgâr türbininin Global Reports LLC sat›n al›nmas› hususunda GE Enerji ile sözleflme imzalanm›flt›r. Üretime 2009 y›l›nda geçilmesi planlanmaktad›r. Üretilen elektri¤in 5,5 Euro cents/kWh fiyattan devlet taraf›ndan sat›n al›nma garantisi vard›r. 2007 y›l› içerisinde, rüzgâr tarlas› projesi dolay›s› ile ortaya ç›kacak olan karbon emisyonlar›n›n 2012 y›l› sonuna kadar ‹rlandal› EcoSecurities Group PLC'ye sat›fl›na iliflkin Karbon Emisyonu Sat›fl Sözleflmesi imzalanm›flt›r. Do¤al Gaz Arama ve Üretim Faaliyetleri Zorlu Petrogas ve Amity Oil International Zorlu Enerji Grubu'nun do¤al gaz arama alan›nda faaliyette olan iki flirketidir. Zorlu Enerji'nin %79,1'ine sahip oldu¤u Zorlu Petrogas'›n 15 bölgede do¤al gaz arama ruhsat› bulunmaktad›r. ‹lgili bölgelerde jeolojik ve jeofizik çal›flmalar ve de¤erlendirmeler sürerken, fiirketin flu an herhangi bir do¤al gaz rezervi veya üretim tesisi bulunmamaktad›r. Zorlu Petrogas'›n 2005 y›l›nda %100'ünü sat›n ald›¤› Amity Oil International'›n ise 9 bölgede do¤al gaz arama ruhsat› bulunmaktad›r. Amity Oil International'›n, Türkiye Petrolleri Anonim Ortakl›¤› (TPAO) ile ortak olarak gerçeklefltirilen Trakya bölgesinde do¤al gaz ve petrol arama çal›flmalar› devam etmekte olup, 2002 y›l›ndan beri do¤al gaz üretimi ve sat›fl› gerçeklefltirilmektedir. 2007 y›l› üretimi 182 milyon m3 olan Amity Oil International'›n 2008 üretim hedefi 185 milyon m3'tür. Do¤al Gaz Da¤›t›m Faaliyetleri Grup, Trakya ve Gaziantep bölgeleri do¤al gaz da¤›t›m faaliyetleri kapsam›nda, bir yandan altyap› çal›flmalar›n› gerçeklefltirirken bir yandan da kademeli olarak gaz da¤›t›m faaliyetlerine bafllam›flt›r. Her iki bölgeye de 2007 y›l›nda ilk do¤al gaz verilmifltir. Gaz da¤›t›m faaliyetleri konutlar› ve sanayi tesislerini içermektedir. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Faaliyetlerin ve sonuçlar›n›n de¤erlendirilmesi Yenilenebilir ve alternatif enerji alanlar›ndaki çal›flmalara a¤›rl›k veren Zorlu Enerji Grubu, Türkiye'nin en büyük rüzgâr enerjisi santrali projesini hayata geçirmektedir. 35 Yurt D›fl› Faaliyetler Elektrik Üretimi Do¤al Gaz Elektrik Santralleri Rusya Projeleri Zorlu Enerji, Moskova'da iki elektrik santrali infla etmektedir: • Tereshkovo (340 MW & 150 Gcal ›s›) • Kojukhovo (340 MW & 270 Gcal ›s›) Rusya'da enerji santrali projelerini gerçeklefltirmek üzere yat›r›mc› ortak olarak seçilen ABD Virginia eyaletinde kurulu ICFS International'a 2005 y›l›nda %51 oran›nda ortak olunmas›n› takiben, ICFS'in dolayl› olarak %100'üne sahip oldu¤u Rosmiks Ltd., Moskova Belediyesi taraf›ndan düzenlenen elektrik ve flehir ›s›tma ile ilgili 340 MW Tereshkovo enerji santrali ve 340 MW Kojukhovo enerji santrali ihalelerini kazanm›flt›r. Yat›r›mlar›n ilk faz›n› kapsayan 170 MW Tereshkovo enerji santrali ve 170 MW Kojukhovo enerji santrali inflaatlar› 2006 y›l›nda bafllam›fl olmakla birlikte ilk faz yat›r›m 2007 y›l›nda h›z kazanm›flt›r. Santrallerin 2008 y›l›n›n son çeyre¤inde üretime geçmesi beklenmektedir. ‹kinci faz yat›r›mlar›n ise 2009 y›l›n›n bafllar›nda bafllamas› planlanmaktad›r. Rusya'daki iki santralin müteahhitlik ifllerini Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi. gerçeklefltirirken iflletme ve bak›m ifllerini Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. üstlenecektir. Elektrik sat›fl fiyat›yla ilgili Rusya Tarife Komitesi ile görüflmeler sürdürülmekte olup, muhtemel al›c›lar olan Mosenergosbyt (elektrik) ve Moek (›s›) ile anlaflma imzalanacakt›r. Fiyat, Rusya do¤al gaz ve elektrik fiyatlama mekanizmas›n›n tamamen serbestleflece¤i öngörülen 2011 tarihine kadar y›ll›k bazda belirlenecektir. Di¤er yandan, Moskova Belediyesi ticari gaz fiyat› ile flehrin en büyük otoprodüktörü Mosenergo için belirlenen fiyat aras›ndaki fark› ödemeyi garanti etmektedir. Global Reports LLC 36 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 1.150 MW ‹srail’de toplam 1.150 MW gücünde 4 proje yürütülmektedir. ‹srail Projeleri Zorlu Enerji ‹srail'de özel sektör elektrik üretimindeki ilk firmalardan biridir. fiirketin oluflturdu¤u ortakl›klarla ‹srail'de gerçeklefltirmeyi planlad›¤› dört proje bulunmaktad›r. Bu projeler planlama aflamas›nda olup finansman ifllemlerinin tamamlanmas›n›n ard›ndan yat›r›mlara bafllanmas› öngörülmektedir. Yat›r›mlar›n gerçekleflmesi paralelinde üretime geçiflin en erken 2011 y›l›nda olaca¤› tahmin edilmektedir. Solbar Projesi Yaklafl›k 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip kojenerasyon enerji santrali yat›r›m› öngören Solbar Energy Ltd.'de de fiirketin %26,5'lik ortakl›¤› bulunmaktad›r. Dorad Projesi Bu kapsamda ‹srail'deki en büyük proje Dorad projesidir. Dorad Energy Ltd.'nin Ashkelon, ‹srail'de 800 MW kapasiteye sahip do¤al gaz dönüflümlü enerji santrali projesi için Eilat Ashkelon Infrastructure Services Ltd., Edelcom Ltd, U. Dori Engineering Works Corporation Ltd. ve Zorlu Enerji aras›nda hissedarl›k sözleflmesi imzalanm›fl olup fiirketin Dorad Energy Ltd.'e %25 oran›nda ortakl›¤› bulunmaktad›r. Sözkonusu santral, ‹srail'in en büyük özel sektör enerji santrali olma özelli¤ine sahip olup kurulu gücü ülkenin toplam kurulu gücünün %8'ine karfl›l›k gelecektir. Yenilenebilir Enerji Santralleri Dorad'›n en büyük müflterisi Savunma Bakanl›¤› olacakt›r. Ayr›ca, projeyle ilgili olarak, 2007 y›l› sonunda M›s›rl› EMG firmas› ile 2011 y›l›ndan itibaren geçerli olmak üzere 15 y›ll›k gaz al›m anlaflmas› imzalanm›flt›r. ‹srail'deki yat›r›mlar›n müteahhitlik ifllerini Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi., iflletme ve bak›m ifllerini Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. üstlenecektir. Pakistan Rüzgâr Enerji Santrali Projesi Zorlu Enerji 2006 y›l›nda Pakistan'da rüzgâr enerji santrali kurmak üzere Pakistan Alternatif Enerji Gelifltirme Kurulu (AEDB) ile anlaflma imzalam›flt›r. ‹mzalanan anlaflmaya göre AEDB, Haydarabat, Jamphir bölgesinde yer alan rüzgâr enerjisi gelifltirme bölgesinde Zorlu Enerji'ye yer tahsis edecek ve fiirket bu bölgede rüzgâr enerji santrali kurarak 20 y›l boyunca elektrik üretecektir. Projenin ilk safhas› 49,5 MW olup, 300 MW'a kadar geniflleme opsiyonuna sahiptir. Zorlu Enerji'nin di¤er yat›r›mlar›nda oldu¤u gibi bu projede de yap›m iflleri Zorlu Endüstriyel Enerji Tesisleri A.fi. ve uzun dönem iflletme bak›m hizmetleri Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. taraf›ndan üstlenilecektir. Zorlu Enerji'nin ‹srail'li Edeltech Ltd. flirketi ile ortak olarak ‹srail'de faaliyet gösteren sanayi tesislerine elektrik ve buhar sa¤lanmas› amac›yla do¤al gaz ile çal›flacak olan kojenerasyon enerji santralleri kurulmas›na yönelik üç projesi daha bulunmaktad›r. Yat›r›m›n 2008 y›l›nda gerçekleflmesi ve santralin 2009 y›l›nda üretime geçmesi planlanmaktad›r. Ashdod Projesi fiirketin %51 pay› bulundu¤u Ashdod Energy Ltd. yaklafl›k 50 MW elektrik ve 40 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip kojenerasyon enerji santrali yat›r›m› planlamaktad›r. 2007 y›l› sonunda Pakistan Elektrik Üretimi Düzenleme Kurumu (NEPRA) taraf›ndan yap›lan duyuruda, 20 y›l boyunca kullan›lacak olan elektrik üretim ve sat›fl fiyat› aç›klanm›flt›r. Buna göre 50 MW'l›k ilk projenin y›ll›k elektrik üretim tutar› 149.000 MWh olarak belirlenmifl olup , üretilecek olan enerjinin sat›fl fiyat› ise 20 y›l için a¤›rl›kl› ortalama ile 10,5 USDc / kwh saat olarak belirlenmifltir. Ramat Negev Projesi fiirketin yine %51 pay› bulundu¤u Ramat Negev Energy Ltd. yaklafl›k 100 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip kojenerasyon enerji santrali yat›r›m› planlamaktad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Grubu'nun en güçlü oldu¤u alanlardan biri de anahtar teslimi inflaat ve montaj (EPC-Engineering, Procurement and Construction) hizmetlerini içeren çözümler üretme yetkinli¤idir. 37 Di¤er Faaliyetler Enerji Tesisleri Bak›m ve ‹flletme Hizmetleri Zorlu Enerji Grubu bak›m ve iflletme hizmetleri kapsam›nda a¤›rl›kl› olarak uzun süreli bak›m anlaflmalar›yla yurt içi ve yurt d›fl›nda enerji tesislerine hizmet vermektedir. General Electric, Chromalloy ve THY ile iflbirli¤i anlaflmalar›n›n yan› s›ra, yurt içinde Zorlu Enerji'ye ait santraller, Nuh Enerji, Bosen Enerji,Y›l›d›z MDF; yurt d›fl›nda ise Yunanistan'da Kamu Elektrik Kurumu (Public Power Corporation), Kuveyt'de Alghanim International General Trading & Contracting Co.'ya ait enerji tesisleri için bak›m ve iflletme hizmeti sunmaktad›r. Zorlu Enerji'nin Rusya, ‹srail ve Pakistan'da yap›m› sürmekte olan projelerinin iflletme ve bak›m hizmetleri de Zorlu O&M taraf›ndan gerçeklefltirilecektir. Enerji Tesisleri ‹nflaat-Kurulum Hizmetleri Zorlu Enerji Grubu'nun en güçlü oldu¤u alanlardan biri de anahtar teslimi inflaat ve montaj (EPC-Engineering, Procurement and Construction) hizmetlerini içeren çözümler üretme yetkinli¤idir. Sektöründe Grubu bir ad›m öne ç›karan bu özellik ulusal ve uluslararas› piyasalarda tercih edilen bir ifl orta¤› olmas›n› sa¤lamaktad›r. Bu hizmetler kapsam›nda halen Zorlu Enerji’nin Moskova'da iki adet 340 MW kapasiteli santral inflaat› ile ‹srail'de 50-800 MW aras› kapasiteli 4 adet kombine çevrim santralinin EPC sorumlulu¤u üstlenilmifl bulunmaktad›r. Global Reports LLC 38 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 906,6 MW fiirketin kurulu gücünün yürütülen projeler ve planlanan yat›r›mlar sonras›nda, 2008 y›l›nda 906,6 MW'a yükselmesi öngörülmektedir. Zorlu Enerji mevcut üretim seviyesi, özel sektör kurulufllar›nca üretilen elektri¤in %8'ini teflkil etmektedir. Üretimdeki geliflmeler 2007 y›l› üretim gerçekleflmeleri Aylar Ocak fiubat Mart Nisan May›s Haziran Temmuz A¤ustos Eylül Ekim Kas›m Aral›k Toplam Zorlu Enerji (MWh) Türkiye (MWh) 215.903 195.841 184.989 215.080 188.757 179.781 219.836 220.240 207.363 196.153 215.427 225.655 2.465.026 15.863.243 14.646.495 15.749.667 14.917.033 15.204.905 15.815.617 17.581.158 17.773.217 15.785.791 15.051.196 16.079.322 16.695.227 191.162.871 fiirketin santrallerinde verimlilik ve güvenlik çal›flmalar› sürekli olarak yap›lmakta ve iyilefltirmeler gerçeklefltirilmektedir. 2007 y›l›nda kilowat saat bafl›na düflen verim artm›fl, daha az gaz kullan›m› ile daha fazla elektrik üretimi sa¤lanm›flt›r. Zorlu Enerji’nin kurulu gücünün yürütülen projeler ve planlanan yat›r›mlar sonras›nda, 2008 y›l›nda 906,6 MW'a yükselmesi ve devam eden y›llarda büyüme grafi¤ini sürdürerek 2014 y›l›nda 1.912 MW'a ç›kmas› öngörülmektedir. Kümülatif kurulu güç (MW) 920,4 173,4 173,4 246,9 320,4 1.482,1 1.508,6 1.241,1 2009 2010 2011 2012 Ortaklar Zorlu Enerji 1.912,6 197,9 1.153,6 920,4 1.708,6 906,6 420 2007 Global Reports LLC 2008 2013 2014 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Elektrik sat›fllar›n›n da¤›l›m› (MW) Sat›fllar›n de¤erlendirilmesi Zorlu Enerji, üretiminin %72'sini DUY piyasas›na satmaktad›r. DUY piyasas› 2007 y›l›nda TEDAfi fiyatlar›n›n %4 üzerinde bir fiyat sunmufltur. Grup %14 Kalan elektrik enerjisinin %14'ü Grup flirketlerine, %12'si ise Grup d›fl› flirketlere sat›lmaktad›r. Grup D›fl› %12 Dahili %2 Sat›fl gelirleri 2007 y›l›nda bir önceki y›la oranla %32 art›fl kaydederek 361 milyon dolar olarak gerçekleflmifltir. VAFÖK de yükselme e¤ilimini sürdürürken 2007 y›l›nda %68'lik art›flla 37 milyon dolar seviyesinde olmufltur. DUY %72 Sat›fllar Elektrik (KWh) 2005 2006 2007 1.948.655.767 2.474.980.355 2.643.410.040 556.010 - 711.323 250.085.768 702.700 227.888.631 Buhar (ton) Do¤al Gaz (S/m3) Sat›fl gelirleri - VAFÖK geliflimi (milyon ABD dolar›) 37,0 VAFÖK 361,3 21,9 Sat›fl Gelirleri 274,1 9,0 161,1 2005 Global Reports LLC 2006 39 2007 40 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 2.700 GWh Zorlu Enerji 2008 y›l› için 2.700 GWh elektrik üretimi hedeflemektedir. Yat›r›m harcamalar› Gelecekle ilgili beklentiler ve öngörüler Tereshkovo-Kojukhovo Rusya projelerinin ilk faz yat›r›m harcamalar›n›n büyük bölümü 2008 y›l›nda gerçekleflecektir. ‹kinci faz yat›r›mlar›n (2*170 MW) 2009 y›l›n›n ilk yar›s›nda bafllamas› planlanmaktad›r. • Zorlu Enerji 2008 y›l› için 2.700 GWh elektrik ve 703.000 ton buhar üretimini hedeflemektedir. • Dikey entegrasyon sürecinin bir parças› olarak, Zorlu Enerji 2008 y›l›nda yap›lmas› planlanan elektrik da¤›t›m özellefltirme ihaleleri ile ilgilenecektir. • En az 1.000 MW gücündeki bir kömür santralinin kurulmas› için araflt›rmalar sürdürülmektedir. • 2008 y›l›nda yat›r›mlar› yürütülecek olan Rusya,TereshkovoKojukhovo (1. faz), Pakistan Jhampir ve Türkiye Osmaniye Rüzgâr Enerji Santrali'nin 2009 y›l›nda tamam›yla üretime geçmesi hedeflenmektedir. Osmaniye (Rotor) RES ve Jhampir, Pakistan RES yat›r›m harcamalar›n›n da 2008 y›l›nda gerçeklefltirilmesi hedeflenmektedir. Proje Kapasite MW Türü Planlanan Yat›r›m (milyon dolar) Rüzgâr Narl›&Sandalc›k Tirebolu 135 60 50 204 60 240 110 90 250 100 Yurt D›fl› Moskova, Rusya Tereshkovo-Kozjukhovo Faz 1 Faz 2 680 340 340 Do¤al Gaz 1.110 710 400 49,5 Rüzgâr 115 800 50 100 100 Do¤al Gaz Do¤al Gaz Do¤al Gaz Do¤al Gaz 850 70 110 110 Yurt içi Osmaniye Jhampir, Pakistan ‹srail Dorad Ashdod Solbar Ramat Hidroelektrik Hidroelektrik Do¤al gaz da¤›t›m faaliyetleri kapsam›nda mevcut yat›r›m tutar› 40,2 milyon dolard›r. Yat›r›m (milyon dolar) Mevcut Planlanan Trakya bölgesi Gaziantep bölgesi Toplam 24,2 16 40,2 147 132 279 Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Global Reports LLC 41 42 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu insan Zorlu Enerji Grubu toplumsal sorumlulu¤un gere¤i olarak daha yaflan›l›r bir dünya yaratmak için çevre bilincinin gelifltirilmesini, çevre ve do¤al kaynaklar›n korunmas›n› temel alan bir çevre yönetim sistemi dahilinde çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Zorlu Enerji Grubu, ‹nsan ve Çevre Zorlu Enerji Grubu, kurum kültürünün temelinde yer alan ve Entegre Yönetim Sistemi ile teyit etti¤i kalite felsefesinin farkl› yans›malar›yla çal›flanlar›n›n sa¤l›¤› ve güvenli¤i ile faaliyetlerinin çevreye olan etkilerini iyilefltirmek üzere çal›flma standartlar›n› belirlemektedir. Grubun üretim faaliyetini gerçeklefltiren ana flirketi konumundaki Zorlu Enerji, ISO 9001:2000, ISO 14001, OHSAS 18001 Yönetim Sistemi sertifikalar›yla, Entegre Yönetim Sistemi çerçevesinde faaliyetlerini yürütmektedir. Zorlu Enerji, Türkiye'de kalite belgesi alan ilk otoprodüktör flirkettir. Kalite sistemi FORCE-Dantes CERT taraf›ndan öngörülen tüm kriterlere uygun olan fiirketin bu özellikleri, 2001 y›l›nda, TS/EN ISO 9001:2000 Kalite Yönetim Sistemi Sertifikas› ile belgelenmifltir. Zorlu Enerji, 2004 y›l›nda BVQI'dan OHSAS 18001 ‹flçi Sa¤l›¤› ve ‹fl Güvenli¤i Yönetim Sistemi Sertifikas› ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Sertifikas›'n› almaya hak kazanm›flt›r. Zorlu Enerji Grubu Çevre Politikas› Zorlu Enerji Grubu çevreyi gelecek nesillere aktar›lacak bir emanet olarak görmekte, toplumsal sorumlulu¤un gere¤i olarak daha yaflan›l›r bir dünya yaratmak için çevre bilincinin gelifltirilmesini, çevre ve do¤al kaynaklar›n korunmas›n› temel alan bir çevre yönetim sistemi dahilinde çal›flmalar›n› sürdürmektedir. Bu do¤rultuda Zorlu Enerji Grubu'nun tüm faaliyetlerinde ; • Olumsuz çevresel etkileri minimuma indirecek malzeme ve teknolojiler seçilmektedir. • Enerji ve do¤al kaynaklar›n en verimli flekilde kullan›m› sa¤lanmaktad›r. • Kirlili¤i, oluflmadan önce kayna¤›nda önleyecek sistemler gelifltirilmektedir. • At›klar (kat›, s›v›, gaz) kontrol alt›nda tutulmakta ve çevreye zarar vermeyecek flekilde tasfiye edilmektedir. Global Reports LLC • Çevre ile ilgili ulusal ve uluslararas› yasal mevzuat ve düzenlemelere uyulmaktad›r. • Çal›flanlar ve tafleronlar çevre bilincinin art›r›lmas› için e¤itilmektedir. • Yeni yat›r›mlarda çevre faktörünü de göz önüne alan etki analizleri gerçeklefltirilmektedir. Zorlu Enerji Grubu ‹flçi Sa¤l›¤› ve ‹fl Güvenli¤i Politikas› Çal›flanlar›n sa¤l›¤› ve emniyeti Zorlu Enerji Grubu'nun faaliyetlerinde öncelikli olarak gözetti¤i temel olgulardand›r. ‹flletme faaliyetlerinde kaza yapmamak, insanlara, tesislere zarar vermemek ve bu konuda her türlü tedbiri almak hedefleri do¤rultusunda politikan›n bileflenleri belirlenmifltir: • Tehlikeleri daima önceden belirlemek, sa¤l›k ve emniyete iliflkin ilkeler kapsam›nda kay›p, kaza ya da hasar risklerine karfl› önlem almak. • Faaliyetlerin insan sa¤l›¤› üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak, tüm çal›flanlar›, tafleronlar›, müflterileri ve müteahhitleri sa¤l›k ve emniyet konular›nda bilinçlendirmek, e¤itimle desteklemek, bu konuda kamu ç›karlar›n› gözeten tüm kurulufllar ile iflbirli¤i yapmak. • Olaylar›n ve kazalar›n tekrar oluflmas›n› önlemek ve performans› gelifltirmek amac›yla olaylar ve kazalar ile ilgili gerçekçi raporlar vermek, bunlardan bir ders ç›kar›lmas›n› sa¤lamak. • Sa¤l›k ve emniyet konular›n›n iyilefltirilmesine katk›da bulunanlar› ödüllendirmek. • Gerekti¤inde Acil Durum Yönetim Plan›n› en yüksek performansla gerçeklefltirmek. • Bu politikayla ilgili ülkemizde yürürlükte bulunan yasal mevzuatlara uymak. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu 43 çevre Zorlu Enerji Grubu'nun sosyal sorumluluk alanlar›n›n bafl›nda enerji verimlili¤i ve tasarrufu gelmektedir. Bunlar› s›ras›yla çevre, e¤itim ve çocuklara, özellikle engelli çocuklara yönelik faaliyetler takip etmektedir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk Zorlu Enerji Grubu sosyal sorumluluk olgusunu, kurumsal sorumluluk ve kurumsal sosyal sorumluluk olmak üzere iki eksende ele almaktad›r. Kurumsal sorumluluk alan›nda Grubun faaliyetleri ile do¤rudan ilgili olan, etik ifl yapma ilkeleri, kurumsal yönetiflim, çevreye duyarl›l›k ve çal›flan haklar› konular› ele al›nmaktad›r. Bu çerçevede öncelikle Zorlu Holding taraf›ndan imzalanan Birleflmifl Milletler Küresel ‹lkeler Sözleflmesi (UN Global Compact), Enerji Grubu'nun tüm faaliyetlerinde hassasiyetle göz önünde bulundurulmaktad›r. Öte yandan Grup içinde baflta enerji tasarrufu olmak üzere küresel ›s›nmaya yol açan her alana iliflkin (ka¤›t kullan›m›ndan su tüketimine) belirlenen hedef ve öneriler çerçevesinde uygulamalar gerçeklefltirilmektedir. Kurumsal sosyal sorumluluk çerçevesinde ise toplumun ihtiyac› olan alanlarda sürdürülebilir katk› sa¤lanmas› hedeflenmektedir. Toplumsal ihtiyaçlar›n yan› s›ra, sosyal sorumluluk alan›nda geliflmifl ülke trendleri, toplumun beklentisi, Grup faaliyetleriyle uyumluluk, iletiflim de¤eri ve kurum kimli¤ine katk› aç›lar›ndan de¤erlendirilerek sosyal sorumluluk alanlar› belirlenmifltir. Zorlu Enerji Grubu'nun sosyal sorumluluk alanlar›n›n bafl›nda enerji verimlili¤i ve tasarrufu gelmektedir. Bunlar› s›ras›yla çevre, e¤itim ve çocuklara, özellikle engelli çocuklara yönelik faaliyetler takip etmektedir. Zorlu Enerji, Gruptaki di¤er flirketler gibi Mehmet Zorlu Vakf› arac›l›¤›yla e¤itim alan›na katk›da bulunmaktad›r. Ayr›ca görme engelli çocuklara e¤itim vererek ba¤›ms›z bireyler olarak yaflamlar›n› sürdürmeleri amac›yla faaliyet gösteren Par›lt› Derne¤i'nin ‹stanbul'da kurulan e¤itim merkezinin bilgisayar ve tüm elektrikli eflyalar› Zorlu Enerji taraf›ndan sa¤lanm›flt›r. Zorlu Enerji Grubu, sektördeki liberalleflmeye paralel olarak son y›llarda h›zl› bir büyüme haritas› takip ederken di¤er tarafta da kurumsal yap›s›n› güçlendirmektedir. Bu çerçevede, kurumsal iletiflim faaliyetleri içerisinde enerji verimlili¤i ve belirlenen di¤er alanlarda toplumsal yarar› yüksek, uzun soluklu, katk›s› ölçülebilen projeler haz›rlanmas› amac›yla çal›flmalar sürdürülmektedir. Global Reports LLC 44 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu iletiflim Zorlu Enerji Grubu kamuoyunda Zorlu ad›yla desteklenen sa¤lam, iddial› ve güçlü bir isme sahiptir. Zorlu Enerji Grubu, ‹nsan ve Çevre Kurumsal ‹letiflim Stratejisi Zorlu Enerji Grubu'nun kurumsal iletiflim stratejisinin temel bileflenleri; • Kurumsal itibar› gelifltirmek, • Mevcut alg›y› hedeflenen alg›ya ulaflt›racak faaliyetlerle güçlendirmek ve sürekli k›lmak, • Tüm paydafllarla çift yönlü iletiflimi güçlendirmek, • Grubun konumlamas›n›n ve de¤erlerinin kurum içinde de benimsenmesini sa¤lamak, iletiflimi ve paylafl›m› güçlendirmek, • Belirlenen alanlarda sosyal sorumluluk üstlenmek, • Planl› ve sürekli iletiflim yapmakt›r. Zorlu Enerji Grubu kamuoyunda Zorlu ad›yla desteklenen sa¤lam, iddial› ve güçlü bir isme sahiptir. Grup bu itibar›, çal›flmalar›nda ve iletifliminde enerjinin tafl›d›¤› toplumsal boyuta iflaret ederek, ülkenin enerji politikalar› hakk›nda söz sahibi ve güvenilir bir kurum oldu¤unu vurgulayarak daha da kuvvetlendirmektedir. ‹letiflim faaliyetlerindeki nihai hedef mevcut olumlu alg›y› daha ileriye tafl›yarak, Zorlu Enerji Grubu'nun; • Uzman ve deneyimli • Sektörde öncü, söz sahibi ve referans noktas› • Tercih edilen • fieffaf, iyi yönetilen, kurumsal ve sosyal sorumluluk sahibi • Çevreye sayg›l› • Küresel boyutta güvenilir bir ifl orta¤› • Çal›flanlar›n ifl ve özel hayattaki mutlulu¤unu önemseyen, geliflimine ve kariyerine katk› sa¤layan bir iflveren olarak bilinmesini sa¤lamakt›r. Global Reports LLC ‹nsan Kaynaklar› Yüksek performans›n, çal›flanlar›n mutlulu¤unun do¤al sonucu oldu¤una inanan Zorlu Enerji Grubu'nun insan kaynaklar› politikas›n›n temel ilkeleri; • Enerji sektöründeki geliflmeleri Grubun hedefleri do¤rultusunda uygulayabilecek nitelik ve yetene¤e sahip kiflileri bünyesine katmak, • Çal›flanlara, potansiyellerini kullanma, yarat›c›l›klar›n› ve yetkinliklerini gelifltirme, bireysel ve tak›m performans›n› art›rmalar› için ulusal ve uluslararas› düzeyde kariyer gelifltirme f›rsatlar› yaratmak, • Çal›flma ortam›n› etkin iletiflim ve motivasyon ile desteklemektir. Zorlu Enerji Grubu, bu ilkeler çerçevesinde, Gruba ba¤l› tüm flirketlerin hedeflerine ulaflmas›n› sa¤lamak üzere; h›zl› hareket eden ve proaktif bir organizasyonel yap› oluflturmak, çal›flanlar›n yetkinli¤ini ve verimlili¤ini art›racak insan kaynaklar› politika uygulamalar›n› hayata geçirmek için çal›flmaktad›r. Bu çal›flmalar, iflin gerektirdi¤i ve kiflilerin sahip olduklar› yetkinlikleri, ifl baz›nda sorumluluklar›, e¤itim ve deneyimi esas alan, yüksek performans hedefleyen, adil ve rekabetçi bir ücretlendirme, de¤erlendirme ve ödüllendirme sistemi ile desteklenmektedir. Çal›flanlar›n geliflimini destekleyen bak›fl aç›s› ile mesleki ve davran›flsal e¤itimler organize edilmektedir. Zorlu Enerji Grubu'nun toplam 598 çal›flan› bulunmaktad›r. Bu çal›flanlar›n 213'ü Zorlu Enerji Elektrik A.fi. bünyesindedir. Çal›flanlar›n %43'ü üniversite ve üzeri, % 50'si lise mezunudur. Vizyonu ve hedefleri do¤rultusunda büyüyen Zorlu Enerji Grubu'nun istihdam etti¤i kifli say›s› da her geçen gün artmaktad›r. 2008 y›l›nda yaklafl›k 100-150 kiflinin Grup bünyesine kat›lmas› planlanmaktad›r. Çal›flanlar›n iletifliminin artmas› ve kurumsal vatandafll›¤›n geliflimi için planl› iletiflim faaliyetleri yürütülmektedir. Çal›flanlar›n ba¤l›l›¤›n› ve baflar›l› ifl sonuçlar›n› art›rmada, kurumsal hedeflerin, yönetim karar ve uygulamalar›n›n bilinmesinin önemli oldu¤una inan›lmaktad›r. Bu nedenle yönetsel kararlar, tüm çal›flanlarla flirket içi iletiflim kanallar› vas›tas›yla paylafl›lmaktad›r. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Global Reports LLC 45 46 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Zorlu Enerji Grubu fiirketleri ZORLU ENDÜSTR‹YEL VE ENERJ‹ TES‹SLER‹ ‹NfiAAT T‹CARET Zorlu Endüstriyel, uluslararas› enerji piyasas›nda tercih edilen bir yüklenici olma hedefiyle 2000 y›l›nda kurulmufltur. ISO 9001:2000, ISO 14001:1996 ve OHSAS 18001:1999 Kalite Güvence Sistemleri Sertifikas›'na sahip olan Zorlu O&M, iyi e¤itilmifl ve deneyimli bak›m ekibi ile günümüz teknolojilerini kullanarak, h›zl› ve müflteri odakl› hizmeti ilke edinmifltir. Zorlu Endüstriyel, • yat›r›mc›lara ön fizibilite çal›flmalar› • mühendislik • sat›n alma • anahtar teslimi inflaat ve montaj (EPC-Engineering, Procurement and Construction) hizmetlerini içeren uygun maliyetli ve çevreyle bar›fl›k çözümler üretmektedir. General Electric, Chromalloy ve THY ile iflbirli¤i anlaflmalar›n›n yan› s›ra, yurt içinde Zorlu Enerji'ye ait santraller, Nuh Enerji, Bosen Enerji,Y›l›d›z MDF; yurt d›fl›nda ise Yunanistan'da Kamu Elektrik Kurumu (Public Power Corporation), Kuveyt'de Alghanim International General Trading & Contracting Co.'ya ait enerji tesisleri için bak›m ve iflletme hizmeti sunmaktad›r. Tüm faaliyetlerini ISO 9001-2000 Kalite Güvence Sistemi Sertifikas› kapsam›nda yürüten Zorlu Endüstriyel, yap›m›n› baflar›yla gerçeklefltirdi¤i tesisler ile uluslararas› piyasada önemli bir yer edinmifltir. fiirket, Zorlu Enerji Grubu'nun Moskova'da iki adet 340 MW kapasiteli santral inflaat› ile ‹srail'de 50-800 MW aras› kapasiteli 4 adet kombine çevrim santralinin EPC sorumlulu¤unu üstlenmifltir. ZORLU O&M ENERJ‹ TES‹SLER‹ ‹fiLETME VE BAKIM H‹ZMETLER‹ Zorlu O&M, Zorlu Enerji'ye ve sektördeki di¤er enerji flirketlerine bak›m ve iflletme hizmetleri sa¤lamak amac›yla 2000 y›l›nda faaliyete geçmifltir. Zorlu O&M, enerji tesisleri iflletme ve bak›m› alan›nda kurulan ilk ulusal flirket olma özelli¤ini tafl›maktad›r. Zorlu O&M, • komple santral bak›m› • santral iflletme • komple türbin de¤iflimi • s›cak k›s›m modüllerinin de¤ifltirilmesi • kompresör kanatç›k tamiri • kontrol sistemleri bak›m› ve yaz›l›m gelifltirme • performans ve verim art›rma tadilatlar› alanlar›nda hizmet sunmaktad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji'nin Rusya, ‹srail ve Pakistan'da yap›m› sürmekte olan projelerinin iflletme ve bak›m hizmetleri de Zorlu O&M taraf›ndan gerçeklefltirilecektir. ZORLU PETROGAS PETROL, GAZ VE PETROK‹MYA ÜRÜNLER‹ ‹NfiAAT SANAY‹ VE T‹CARET Zorlu Petrogas, do¤al gaz da¤›t›m projeleri, petrol ve petrokimya ürünleri üretim tesisleri ile petrol ve do¤al gaz arama, üretim ve al›m sat›m› faaliyetlerinde bulunmak amac›yla 2000 y›l›nda kurulmufltur. Türkiye'nin çeflitli bölgelerinde 15 adet do¤al gaz ve petrol arama ruhsat› alm›fl bulunan fiirket, 2004-2006 y›llar› aras›nda Adana ve Hatay bölgelerinde gerçeklefltirdi¤i sondaj ve sismik çal›flmalar› 2007 y›l›ndan itibaren Trakya bölgesinde yo¤unlaflt›rm›flt›r. Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumu (EPDK) taraf›ndan yap›lan ihalelere kat›lan Zorlu Petrogas, 2005 y›l›nda Trakya ve Gaziantep bölgelerinin do¤al gaz da¤›t›m ihalelerini kazanarak 30 y›l süreyle da¤›t›m hakk›n› elde etmifl; da¤›t›m› gerçeklefltirmek üzere farkl› flirketler kurmufltur. Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu AMITY OIL INTERNATIONAL Zorlu Petrogas'›n hisselerinin tamam›na sahip oldu¤u Amity Oil, petrol ve do¤al gaz arama, üretim ve sat›fl faaliyetlerini yürütmek üzere kurulmufltur. fiirket, Trakya'da TPAO ile ortaklafla sahibi oldu¤u ruhsat bölgelerinde do¤al gaz arama ve üretim faaliyetlerini gerçeklefltirmektedir. Amity Oil, Marmara bölgesinde Göçerler, Çay›rdere, Adatepe, D.Adatepe, Velimefle, B.Velimefle, Eskitafll›, Reisdere ve Alpullu'da aç›lan 9 kuyuda üretti¤i do¤al gaz› bölgedeki sanayi kurulufllar›na satmaktad›r. fiirket ayn› bölgede, sondajl› arama faaliyetlerine ve mevcut do¤al gaz üretim sahalar›na yenilerini eklemeye yönelik çal›flmalara da aral›ks›z devam etmektedir. TRAKYA BÖLGES‹ DO⁄AL GAZ DA⁄ITIM Zorlu Petrogas, do¤al gaz da¤›t›m› yapma hakk›n› kazand›¤› Tekirda¤, Muratl›, Edirne, K›rklareli, Kavakl›, Babaeski, Lüleburgaz, Evrensekiz, Büyükkar›flt›ran, Misinli, Ulafl, Çerkezköy, Kapakl›, K›z›lp›nar, Karaa¤aç, Velimefle, Veliköy'den oluflan Trakya bölgesindeki yerleflim alanlar›ndaki da¤›t›m faaliyetlerini yürütmek üzere, Trakya Bölgesi Do¤al Gaz Da¤›t›m A.fi'yi kurmufl; 25 Ocak 2006 tarihinde da¤›t›m lisans›n› alm›flt›r. Edirne, Lüleburgaz, K›rklareli, Çerkezköy ve Tekirda¤'da iflletme müdürlükleri kurarak da¤›t›m ifli için gerekli altyap› çal›flmalar›na bafllayan fiirket, 2007 y›l› içerisinde Çerkezköy, K›rklareli ve Lüleburgaz'a ilk gaz› vermifltir. Gazdafl Trakya'n›n müflteri portföyünde konutlar›n yan› s›ra bölgedeki sanayi tesisleri de yer almaktad›r. GAZDAfi GAZ‹ANTEP DO⁄AL GAZ DA⁄ITIM Zorlu Petrogas, do¤al gaz da¤›t›m› yapma hakk›n› kazand›¤› Gaziantep, Kilis ve Nizip'ten oluflan yerleflim yerlerinde da¤›t›m faaliyetlerini yürütmek üzere Gazdafl Gaziantep Do¤al Gaz Da¤›t›m A.fi.'yi kurmufltur. 24 fiubat 2006 tarihinde da¤›t›m lisans›n› alan fiirket, Gaziantep'te Bölge Müdürlü¤ü ve Nizip'te bir iflletme flefli¤i tesis ederek 2006 y›l›n›n ilk aylar›ndan itibaren altyap› faaliyetlerine bafllam›flt›r. 2007'de Gaziantep'e ilk gaz verilmifltir. Gazdafl Gaziantep, bölgedeki konutlar›n yan› s›ra sanayi tesislerine de gaz sa¤lamaktad›r. Global Reports LLC 47 ZORLU ELEKTR‹K ENERJ‹S‹ ‹THALAT, ‹HRACAT VE TOPTAN T‹CARET Zorlu Elektrik, elektrik enerjisinin yurt içinden ve serbest bölgelerden sat›n al›narak, yurt içinde toptan veya do¤rudan sat›fl› ya da yurt d›fl› ülkelere ihraç edilmesi amac›yla 2003 y›l›nda kurulmufltur. ZORLU DO⁄AL GAZ ‹THALAT, ‹HRACAT VE TOPTAN T‹CARET Zorlu Do¤al Gaz, s›k›flt›r›lm›fl do¤al gaz (CNG) ve s›v›laflt›r›lm›fl do¤al gaz›n (LNG) yurt içinden, yurt d›fl›ndan ve serbest bölgelerden toptan sat›n al›narak yurt içinde toptan veya do¤rudan sat›fl› ve yurt d›fl› ülkelere ihraç edilmesi amac›yla 2003 y›l›nda kurulmufltur. ROTOR ELEKTR‹K ÜRET‹M Rüzgâr enerjisi santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklar›na dayal› elektrik enerjisi, buhar ve ›s› üretim tesisleri kurmak, iflletmecili¤ini ve bak›m›n› yapmak, üretilen elektrik enerjisini, ›s›y› ve buhar› satmak amac›yla kurulan Rotor, 2007 y›l›nda sat›n al›narak Zorlu Enerji Grubu bünyesine dahil edilmifltir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.'nin do¤rudan ve dolayl› olarak %88 oran›nda hissedar› oldu¤u Rotor Enerji Üretim A.fi., sahibi oldu¤u 25 y›ll›k üretim lisans› kapsam›nda Osmaniye bölgesinde ilk aflamada 135 MW gücünde ve daha sonra 60 MW ve 50 MW RES projelerini hayata geçirmek üzere faaliyetlerini sürdürmektedir. ZORLU H‹DROELEKTR‹K ENERJ‹ ÜRET‹M A.fi. Zorlu Hidroelektrik, hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklar›na dayal› elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 y›l›nda kurulmufltur. 48 Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu ve Finansal Bilgiler Global Reports LLC Zorlu Enerji 2007 Faaliyet Raporu Global Reports LLC 49 50 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu ‹Ç‹NDEK‹LER 1- Kurumsal Yönetim Beyan› BÖLÜM I-PAY SAH‹PLER‹ 2- Pay Sahipleri ‹le ‹liflkiler Birimi 3- Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar›n›n Kullan›m› 4- Genel Kurul Bilgileri 5- Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar› 6- Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman› 7- Paylar›n Devri BÖLÜM II-KAMUYU AYDINLATMA VE fiEFFAFLIK 8- fiirket Bilgilendirme Politikas› 9- Özel Durum Aç›klamalar› 10- fiirket ‹nternet Sitesi ve ‹çeri¤i 11- Gerçek Kifli Nihai Hakim Pay Sahibi/Sahiplerinin Aç›klanmas› 12- ‹çeriden Ö¤renebilecek Durumda Olan Kiflilerin Kamuya Duyurulmas› BÖLÜM III-MENFAAT SAH‹PLER‹ 13- Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi 14- Menfaat Sahiplerinin Yönetime Kat›l›m› 15- ‹nsan Kaynaklar› Politikas› 16- Müflteri ve Tedarikçiler ‹le ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler 17- Sosyal Sorumluluk BÖLÜM IV-YÖNET‹M KURULU 18- Yönetim Kurulunun Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler 19- Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri 20- fiirketin Misyon ve Vizyonu ‹le Stratejik Hedefleri 21- Risk Yönetim ve ‹ç Kontrol Mekanizmas› 22- Yönetim Kurulu Üyeleri ‹le Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar› 23- Yönetim Kurulu Üyelerinin Faaliyet Esaslar› 24- fiirketle Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤› 25- Etik Kurallar 26- Yönetim Kurulunda Oluflturulan Komitelerin Say›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤› 27- Yönetim Kuruluna Sa¤lanan Mali Haklar Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 51 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 1- Kurumsal Yönetim Beyan› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’de 2005 y›l›nda bafllat›lan Kurumsal Yönetim çal›flmalar› paralelinde flirket bünyesinde kurumsal yönetim mekanizmalar› ilkeler do¤rultusunda iflletilmeye baflland›. Bu çal›flmalar s›ras›nda, ilk aflamada hissedarlara eflitlikçi, hesap verebilir, sorumlu ve fleffaf bir yap› sunabilmek amac› ile flirketin esas sözleflmesinde bir dizi de¤iflikli¤e gidildi. Yap›lan bu de¤ifliklikler ile az›nl›k hissedarlara Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde öngörülen haklar tan›n›rken, yönetim yap›s›nda da “daha iyi yönetim” hedeflenerek radikal de¤ifliklikler gerçeklefltirildi. Kurumsal Yönetim uygulamalar› esas sözleflme de¤iflikli¤inin ard›ndan fiirket bünyesinde Kurumsal Yönetim mekanizmalar›n›n kurulmas› ile devam ettirildi. Yönetim kurulunun etkinli¤i ba¤›ms›z üyeler ile art›r›l›rken, Yönetim Kuruluna ba¤l› denetim komitesi ile de yönetimde etkinli¤in art›r›lmas› hedeflendi. 2007 y›l›nda Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. bünyesinde Kurumsal Yönetim ‹lkelerine uyumu daha da gelifltirmek üzere yap›lan çal›flmalar afla¤›da k›saca yer almaktad›r. • Denetim Komitesi Baflkanl›¤›’na ba¤›ms›z üye atanmas›: Denetim Komitesi Baflkanl›¤›’na ba¤›ms›z üye Say›n Melih E. Araz atan›rken, komitenin di¤er üyesi olarak da icrada yer almayan Yönetim Kurulu Üyesi Say›n Olgun Zorlu görevlendirilmifltir. • fiirketin web sayfas›n›n 2007 y›l›nda Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda yeniden düzenlenmesi: fiirketin 2007 y›l›nda bafllam›fl olan web sitesinin Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda yeniden düzenlenmesi çal›flmalar›n›n 2008 y›l›n›n ilk çeyre¤inde tamamlanmas› hedeflenmektedir. • Zorlu Enerji Grubu çal›flanlar›na yönelik, bireysel performans› esas alan, ancak ayn› zamanda bölüm ve flirket sonuçlar› ile de ba¤lant› kuran, çal›flanlar›n bireysel, organizasyonun ise kurumsal geliflimine katk› sa¤lanmas›n› amaçlayan yeni bir performans de¤erlendirme sistemi devreye girmifltir. Kurumsal Yönetim ‹lkelerinin uygulanmas› esnas›nda fiirket yap›s› ile uyuflmayan ve faaliyetleri engelleyebilece¤i düflünülen baz› ilkelere yer verilmemifltir. Söz konusu ilkeler ve bu ilkelere uyulmama sebepleri afla¤›da özetlenmifltir: • Birikimli oy uygulamas›: fiirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir. Ancak, Yönetim Kurulunda yer alan ba¤›ms›z üyeler vas›tas›yla birikimli oy yönteminin sa¤layaca¤› temsil yerine getirilmektedir. • fiirket esas sözleflmesinde “bölünme ve hisse de¤iflimi, önemli tutardaki maddi/ maddi olmayan varl›k al›m/sat›m›, kiralanmas› veya kiraya verilmesi veya ba¤›fl ve yard›mda bulunulmas› ile üçüncü kifliler lehine kefalet, ipotek gibi teminat verilmesi” gibi önemli nitelikteki kararlar›n Genel Kurulda al›naca¤›na iliflkin düzenleme yap›lmam›flt›r. Bunun nedeni, fiirketin içinde bulundu¤u sektör gere¤i s›k s›k al›m sat›m yapmas› veya kiralamas›d›r. Gerçeklefltirilecek her bir ifllem için Genel Kurul toplant›s› gerçeklefltirmenin mümkün olamayaca¤› düflünülerek bu maddenin esas sözleflmeye eklenmesinden kaç›n›lm›flt›r. ‹fllemlerin h›zl›l›¤›n›n sa¤lanmas› ve f›rsatlar›n kaç›r›lmas›n›n önlenmesi için bu husus gerçeklefltirilememektedir. Zorlu Enerji bu beyan ile fleffaf ve aç›k bir yönetim fleklini benimsemifl, baflta küçük hissedarlar›na olmak üzere tüm ortaklar›na karfl› olmak üzere tüm ortaklar›na karfl› sorumlu, hesap verebilir bir yönetim anlay›fl›n› oluflturmay› hedeflemifltir. Zaman içerisinde Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda yap›lacak yenilikler web sitesi vas›tas›yla kamuya aç›klanacakt›r. Murat Sungur Bursa Grup Baflkan› Global Reports LLC Selen Zorlu Melik Grup Baflkan Yard›mc›s› 52 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu BÖLÜM I- PAY SAH‹PLER‹ 2- Pay sahipleri ile iliflkiler birimi Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi., pay sahipleri ile olan iliflkilerini Zorlu fiirketler Grubu Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Finansman Direktörlü¤ü vas›tas›yla sürdürmektedir. Zorlu Enerji’nin pay sahipleri ile olan iliflkilerini yürüten direktörlük ile ilgili bilgiler afla¤›da yer almaktad›r: Kurumsal Finansman ve Yat›r›mc› ile ‹liflkiler Birimi Direktörü olarak Figen Çevik görev yapmaktad›r. Kurumsal Finansman ve Yat›r›mc› ile ‹liflkiler Birimi ile irtibat flirket web sitesinden gerçeklefltirilebilece¤i gibi irtibat telefonlar› olan 0 212 286 03 20 ile ve de yatirimci@zoren.com.tr adresine e-mail atmak suretiyle iletiflim kurulabilir. Kurumsal Finansman ve Yat›r›mc› ile ‹liflkiler Birimine ait direk telefon ile sürekli eriflim mümkün k›l›nm›flt›r. 2007 y›l› içerisinde birimin yürüttü¤ü bafll›ca faaliyetler afla¤›da yer almaktad›r: Yaklafl›k 35 adet birebir görüflme Dönem içerisinde birime e-mail yolu ile yaklafl›k 80 soru ve telefon ile yaklafl›k 40 soru gelmifltir. Birime yöneltilen tüm sorular sözel ve/veya yaz›l› olarak, bilgilendirme politikas› dâhilinde ve ticari s›r kapsam›na girmemek kayd› ile titizlikle cevaplanm›flt›r. 3- Pay sahiplerinin bilgi edinme haklar›n›n kullan›m› Zorlu Enerji, Muhasebe Birimi’ne 2007 y›l› içerisinde yat›r›mc›lardan 120 adet bilgi talebi gelmifl olup tamam› ayr›nt›l› olarak cevaplanm›flt›r. Bilgi taleplerine iliflkin ayr›nt›lar afla¤›da yer almaktad›r: Bilgi talebi E-Mail FAKS Mektup Telefon Toplam Adedi 80 40 120 Yat›r›mc› iliflkileri birimi 2007 y›l› içersinde gelen 120 adet bilgi talebinin tamam›n› ayr›nt›l› olarak yan›tlam›flt›r. Birime gelen taleplerin %80’i faaliyet ve finansal performans konular›na iliflkin, %20’si ise yat›r›mlar, hisse hareketleri, genel kurul bilgileri vs. gibi konulara iliflkin olmufltur. Pay sahiplerinin haklar›n›n kullan›m›n› etkileyecek geliflmelerin yat›mc›lara duyurulmas› için 2007 dönemi içerisinde kullan›lan araçlar Zorlu Enerji web sitesi ve özel durum aç›klamalar› olmufltur. fiirketin web sitesinin yat›r›mc›lara en fazla bilginin en k›sa zaman içerisinde eflzamanl›, do¤ru, h›zl›, tam ve anlafl›labilir flekilde aktar›labilmesini sa¤lamak amac›yla yeniden düzenlenmesine devam edilmektedir. Bu çal›flmalar sonucunda web sitesinin, pay sahiplerinin bilgi alma hakk›na yönelik olarak ayr›nt›l› olmas› ve SPK Kurumsal Yönetim ‹lkelerinde yer alan hususlar›n tamam›na web sitesinde yer verilmesi amaçlanmaktad›r. 2006 y›l› ola¤an genel kurulunda ortaklara sunulan esas sözleflme de¤iflikli¤inde yer alan özel denetçi atanmas›na iliflkin madde “fiirketin halka aç›k paylar›n›n yüzde beflini temsil eden pay sahipleri, belli bir maddi vak›an›n özel olarak incelenmesi için genel kuruldan özel denetçi atanmas›n› talep edebilir. Bu talebin genel kurulca reddi halinde fiirket sermayesinin en az yirmide birini temsil eden pay sahipleri yetkili mahkemeden durumun incelenmesi ve ayd›nlat›lmas› için özel denetçi atanmas›n› talep etme hakk›na sahiptir.” olup, dönem içerisinde özel denetçi atanmas›na iliflkin her hangi bir talep olmam›flt›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 53 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 4- Genel Kurul bilgileri Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin 2006 y›l›na ait Genel Kurul toplant›s›, 30/05/2007 tarihinde saat 13.30’da, Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nde gerçekleflmifltir. Toplant›ya ait davet kanun ve ana sözleflmede öngörüldü¤ü gibi ve gündemi de ihtiva edecek flekilde, halka aç›k hisseler için Türkiye Sicil Gazetesi’nin 08/05/2007 tarih ve 6803 say›l› nüshas›nda ve 08/05/2007 tarihli Dünya Gazetesi ile 08/05/2007 tarihli Bursa Hakimiyet Gazetesinde ilan edilmek suretiyle ve önceden hisse senedi tevdi ederek adresini bildiren pay sahiplerine taahhütlü mektupla ve web sitesi arac›l›¤› ile, borsada ifllem görmeyen nama yaz›l› hisseler için de pay sahiplerinin tamam›na taahhütlü mektupla, toplant› gün ve gündeminin bildirilmesi suretiyle süresi içinde yap›lm›flt›r. Genel Kurul toplant›s› menfaat sahiplerinin ve medyan›n kat›l›m›na aç›k olmas›na ra¤men menfaat sahipleri ve medyadan kat›l›m olmam›flt›r. fiirketin toplam 81.665.350 YTL’lik sermayesine tekabül eden 8.166.535.000 adet hisseden 53.105.520,084 YTL’lik sermayeye karfl›l›k 5.310.552.008,40 adet hisse asaleten toplant›da temsil edilmifl olup Genel Kurul % 65 kat›l›m oran› ile toplanm›flt›r. Vekâleten oy kullanan olmam›flt›r. Nama yaz›l› pay sahiplerinin Genel Kurula kat›l›m›n› teminen pay defterine kay›t için bir süre öngörülmemifltir. Genel Kurul öncesinde y›ll›k faaliyet raporu, mali tablolar, esas sözleflme flirket merkezinde ve holding merkezinde pay sahipleri için haz›r bulundurulmufltur. Ayr›ca, bu bilgilerin tamam› fiirketin web sitesinde Genel Kurul ‹lan› ve gündem maddeleri ile birlikte yay›nlanm›flt›r. Genel Kurulda pay sahiplerine soru sorma hakk› tan›nm›flt›r. Pay sahiplerinden gelen tüm sorulara ayr›nt›l› olarak cevap verilmifltir. Pay sahipleri taraf›ndan fiirkete yönelik olarak herhangi bir öneri verilmemifltir. fiirket esas sözleflmesine “bölünme, önemli tutarda mal varl›¤› sat›m›/al›m›, kiralanmas›” gibi önemli nitelikteki kararlar›n Genel Kurulda al›naca¤›na iliflkin bir hüküm yer almamaktad›r. Bu hususun yer almama nedeni, fiirket içinde bulundu¤u sektör gere¤i s›k s›k al›m sat›m yapmakta veya kiralamas› ve gerçeklefltirilecek her al›m sat›m için Genel Kurul toplant›s› gerçeklefltirmenin mümkün olamamas›d›r. Bu nedenle bu maddenin esas sözleflmeye eklenmesinden kaç›n›lm›flt›r. Genel Kurul tutanaklar› flirket merkezinde ve Holding Merkezinde pay sahiplerinin incelemesine aç›k tutulmaktad›r. Ayr›ca flirketin web sitesinde Genel kurullara yönelik her türlü ilan, belge ve doküman pay sahiplerinin ve tüm menfaat sahiplerinin bilgisine sunulmaktad›r. 5- Oy haklar› ve az›nl›k haklar› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. hisselerinin tamam› eflit haklar ihtiva etmektedir. Oy hakk›nda ve kâr pay› hakk›nda herhangi bir imtiyaz bulunmamaktad›r. Bu husus fiirket esas sözleflmesinde de yer almaktad›r. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin ifltirakleri olan Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi., Zorlu O&M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi., Zorlu Petrogas Petrol, Gaz ve Petrokimya Ürünleri ‹nfl. San. ve Tic. A.fi., Zorlu Elektrik Enerjisi ‹thalat ‹hracat ve Toptan Tic. A.fi., Zorlu Do¤algaz ‹thalat ‹hracat ve Toptan Tic. A.fi., Trakya Bölgesi Do¤algaz Da¤›t›m A.fi., Gazdafl Gaziantep Do¤algaz Da¤›t›m A.fi.’nin fiirkette pay› bulunmamaktad›r. Global Reports LLC 54 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Az›nl›k paylar Yönetim Kurulu'na seçilmifl olan iki ba¤›ms›z üye taraf›ndan yönetimde temsil edilmektedir. Yönetim Kurulu’nda yer alan ba¤›ms›z üyeler görevlerini hiçbir etki alt›nda kalmaks›z›n icra etme niteli¤ine sahip kifliler olmalar› dolay›s›yla az›nl›klar dahil tüm hissedarlar›n haklar›n› Yönetim Kurulu’nda eflit ölçüde korumakta ve temsil etmektedirler. fiirket birikimli oy kullanma yöntemine yer vermemektedir. Ancak, Yönetim Kurulu’nda yer alan ba¤›ms›z üyeler vas›tas›yla birikimli oy yönteminin sa¤layaca¤› temsil yerine getirilmektedir. 6- Kâr da¤›t›m politikas› ve kâr da¤›t›m zaman› fiirketin kâr da¤›t›m› konusunda imtiyazl› hisseleri bulunmamaktad›r. fiirketin her bir hissesi eflit oranda kâr pay› hakk›na sahiptir. fiirketin Genel Kurul toplant› gündeminde (Madde 8) 2006 y›l› kâr›na iliflkin öneri kat›l›mc›lara aç›klanm›fl ve Genel Kurul'da oy birli¤i ile kabul edilmifltir. Sermaye Piyasas› Kanunu ile ilgili Seri XI S›ra 25 nolu “Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤” ile Vergi Kanunlar›na göre haz›rlanan mali tablolarda zarar ç›kt›¤› için kâr da¤›t›m› gerçekleflmemifltir. fiirket 7 May›s 2007 tarihli Yönetim Kurulu toplant›s›’nda belirlenen kâr da¤›t›m politikas› do¤rultusunda 2007 ve izleyen y›llarda ana sözleflme hükümleri dâhilinde hissedarlara net da¤›t›labilir kâr›n asgari %25'i kadar nakit veya hisse senedi fleklinde temettü olarak da¤›t›lmas›n› kararlaflt›rm›flt›r. Ulusal ve Global ekonomik flartlar ve flirketin büyüme plan›na ba¤l› olarak da¤›t›lacak temettü miktar› Yönetim Kurulu taraf›ndan her y›l Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda önerilecektir. Bu politika 30 May›s 2007 tarihinde yap›lan 2006 y›l› genel kurul toplant›s›nda pay sahiplerinin bilgisine sunulmufltur. 7- Paylar›n devri fiirket esas sözleflmesinde pay devrini k›s›tlayan bir hüküm bulunmamaktad›r. fiirket hisselerinin devri Türk Ticaret Kanunu, SPK Mevzuat›, EPDK Mevzuat› ve ifl bu ana sözleflme hükümlerinin sakl› tutulmas› kayd›yla serbesttir hükmü esas sözleflmede Madde 6’da yer almaktad›r. BÖLÜM II- KAMUYU AYDINLATMA VE fiEFFAFLIK 8- fiirket bilgilendirme politikas› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Bilgilendirme Politikas› 2005 y›l›nda SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde oluflturulmufl ve 2006 y›l› Ola¤an Genel Kurulunda Faaliyet raporuna ek olarak da¤›t›larak yat›r›mc›lar›n bilgisine sunulmufltur. Bilgilendirme politikas› ayr›ca web sitesi yolu ile de kamuya aç›klam›flt›r. fiirket bilgilendirme politikas›n›n içeri¤i ana hatlar› ile afla¤›da yer almaktad›r: • Kamuya yap›lan aç›klamalar›n aç›k, eflzamanl› ve do¤ru olarak yap›lmas› • Kamuya aç›klanacak bilgilerin içeri¤i • Bilgilerin aç›klanma s›kl›klar› ve hangi yollardan aç›klanaca¤› • Bilgilendirme Araçlar› • Bilgilendirme yapmaya yetkili kifliler • Yönetim kurulu üyelerinin ve yöneticilerin bas›nla olan iliflkileri • Yat›r›mc›lara yönelik toplant›lar • Genel Kurul toplant›lar› • Bas›n ve medyaya yap›lacak aç›klamalar • Web sitesinin etkinli¤i • Gelece¤e yönelik aç›klamalar Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 55 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Bilgilendirme politikas› yönetim kurulu taraf›ndan onaylanm›flt›r. Bilgilendirme Politikas›n›n takibinden, gözden geçirilmesinden ve gelifltirilmesinden Yönetim Kurulu sorumludur. Bilgilendirme politikas›n›n gözetimi ve takibi kurulmas› planlanan Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi sorumludur. 9- Özel durum aç›klamalar› fiirket 2007 y›l› içerisinde toplam 20 adet özel durum aç›klamas› yapm›fl ve bu aç›klamalar› SPK ve ‹MKB’ye göndermifltir. Yap›lan aç›klamalardan 2 adedi için ‹MKB ve SPK’dan ek bilgi talebi olmufltur. Özel durumlar›n aç›klanmas›ndan sorumlu birim yat›r›mc› iliflkileri birimidir. fiirket yurtd›fl› borsalarda ifllem görmedi¤i için yap›lan aç›klamalar yurtiçi ile s›n›rl› kalm›flt›r. 10- fiirket internet sitesi ve içeri¤i fiirketin kolay ulafl›labilir ve aktif bir internet sitesi bulunmaktad›r. www.zorluenerji.com.tr olan internet sitesinde SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri II.Bölüm Madde I.11.5’te say›lan bilgilerin tamam›na yer verilecek flekilde yeniden düzenleme çal›flmalar› devam etmektedir. 11- Gerçek kifli nihai hakim pay sahibi/sahiplerinin aç›klanmas› fiirketin gerçek kifli nihai hakim pay sahibi bulunmamaktad›r. fiirketin ortakl›k tablosu afla¤›daki gibidir: ORTAKLAR Zorlu Holding A.fi. Korteks Mensucat San. ve Tic. A.fi. Prime Emerging M. Zorluteks A.fi. Linens Pazarlama A.fi. Zorlu Gayrimenkul Gel. ve Yat›r›m A.fi. Zorlu Grand Otel ‹flletmeleri A.fi. Vestek Elektronik A.fi. Zorlu D›fl Tic. A.fi. Halka Aç›k TOPLAM Global Reports LLC SERMAYE H‹SSES‹ (%) %43.21 %17.55 %3.50 %0.76 %0.47 %0.35 %0.23 %0.40 %4.12 %29.41 %100,00 NOM‹NAL H‹SSE DE⁄ER‹ (YTL) 35.288.432,74 14.330.198,21 2.858.287,25 428,656,66 383.827,15 287.870,36 191.913,57 326.661,40 3.361.276,00 24.016.226,66 81.665.350,00 56 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 12- ‹çeriden ö¤renilebilecek durumda olan kiflilerin kamuya duyurulmas› fiirket içeriden ö¤renebilecek durumda olan kiflilere iliflkin listeyi kamuya aç›klam›flt›r. Afla¤›da yer alan listede içeriden ö¤renebilecek durumda olan kifliler yer almaktad›r. Kifliler Zeki Zorlu Melih E. Araz Murat Sungur Bursa Olgun Zorlu Selen Zorlu Melik A. Can Tuncay Burak ‹. Okay fierif Ar› Hakan Efltürk Mehmet Ali Neyzi Hamit Özaslan M. Erdo¤an Günefl ‹. Sinan Ak Gökmen Topuz Serhat fiimflek Hüseyin Morkoyun Abdullah Lütfi Kurtbo¤an A. Tansel Varan Bülent Çilingir fiahin Göndiken Figen Çevik Gürsel Ya¤an F. Ayten Eslek Erol Birinci Hasan Ayd›n A. Ya¤mur Özdemir Ebru Haytaç Mehmet Çavuflo¤lu Osman Karabay Atilay Y›lmaz Gürcan Okumufl Hüseyin Gül Hüseyin Atabay Türkan Güngör Baflak Sezgin Elif Do¤an Erdal Kural Müjgan Selik Serpil Ça¤lar Global Reports LLC Görevleri Yönetim Kurulu Baflkan› Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Denetçi Denetçi Grup Baflkan Yard›mc›s› Genel Müdür / Zorlu Endüstriyel A.fi. Genel Müdür / Zorlu O&M A.fi. Genel Müdür Yard›mc›s› / Enerji Grubu Genel Müdür Yard›mc›s› / Enerji Grubu Genel Müdür Yard›mc›s› / Enerji Grubu Genel Müdür Yard›mc›s› /Do¤al Gaz Grubu Genel Müdür Yard›mc›s›/O&M ‹nsan Kaynaklar› ve Kurumsal ‹letiflim Direktörü Sat›n Alma ve Lojistik Direktörü Proje ve Yat›r›mlar Direktörü / Zorlu Petrogas Zorlu fiirketler Grubu Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü Do¤al Gaz Bölgeleri Müdürü Muhasebe Müdürü Bütçe ve Muhasebe Müdürü Finans Müdürü Proje Finansman Müdürü Finans ve Bütçe Müdürü Optimizasyon ve Kontrol Servisleri Müdürü Jeotermal Proje Müdürü Kayseri Santral Müdürü Bursa Santral Müdürü Lüleburgaz Santral Müdürü Ankara Santral Müdürü Muhasebe Müdür Yard›mc›s› Sözleflmeler Uzman› Sözleflmeler Uzman› Bütçe fiefi Muhasebe fiefi Muhasebe fiefi Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 57 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Begüm Orcan Fatih Y›lmaz Erdinç Çetin Nilüfer Kesim Erkan Akbulut fieyda Korkmaz Maliyet Kontrol fiefi Finansman ve Yat›r›mc› ‹liflkileri Uzman› Finansman ve Yat›r›mc› ‹liflkileri Uzman› Finans Uzman› Finans Uzman› Finans Uzman› BÖLÜM III- MENFAAT SAH‹PLER‹ 13- Menfaat sahiplerinin bilgilendirilmesi Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. menfaat sahiplerinin kendilerin ilgilendiren hususlarda bilgilendirilmelerini sa¤lamak amac›yla web sitesinde yeniden düzenleme yapm›fl, fiirket ile ilgili her türlü bilgiyi Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda menfaat sahiplerinin bilgisine sunmufltur. Ayr›ca, çal›flanlar›n bilgilendirilmelerini sa¤lamak için fiirket içi “intranet” sistemi mevcut olup, fiirkete iliflkin bilgilere bu sistemden yetkiler dahilinde ulafl›labilmektedir. ‹ntranet sisteminde çal›flanlara yönelik her türlü bilgi ayr›nt›l› olarak yer almaktad›r. Müflteri ve tedarikçilerin bilgilendirmesine yönelik olarak kendilerinden gelen toplant› talepleri halinde bilgilendirme toplant›lar› düzenlenmektedir. Yat›r›mc›lar›n ve arac› kurumlar›n talepleri halinde ise bu kurulufllar ile birebir veya toplu olarak toplant›lar düzenlenmektedir. 14- Menfaat sahiplerinin yönetime kat›l›m› Menfaat sahipleri yönetimde yer almamaktad›r. Ancak, yönetim kurulu toplant›lar›na belli aral›klarla ilk a¤›zdan görüfl bildirmek amac›yla çal›flanlar›n kat›lmas› hususuna önem verilmektedir. Di¤er menfaat sahiplerinin yönetimde yer almas›na iliflkin bir model gelifltirilmemifltir. 15- ‹nsan kaynaklar› politikas› ‹nsan Kaynaklar› politikas›; ifle al›m, terfi, iflten ç›kartma, e¤itim, performans de¤erlendirme ve tazminat sistemini içerecek flekilde haz›rlanm›flt›r. Çal›flanlar›n mesleki ve kiflisel geliflimini desteklemek amac›yla gerçeklefltirilecek e¤itim çal›flmalar› yap›land›r›lm›fl, haz›rlanan E¤itim Katalogu ile çal›flanlara ihtiyaçlar› do¤rultusunda e¤itim seçme olana¤› sa¤lanm›flt›r. Tüm e¤itim çal›flmalar›n›n kariyer planlamas›na paralel bir biçimde izlenebilmesi amac›yla haz›rlanan e¤itim portal› da son aflamas›na getirilmifltir. Çal›flanlarla iliflkileri düzenlemek amac›yla görevlendirilmifl bir temsilci atanmam›flt›r. Ba¤›ms›z üyelerin atanmas› ile beraber bu üyeler tüm menfaat sahiplerini ile birlikte çal›flanlar› da Yönetim Kurulunda temsil edecektir. Çal›flanlara e¤itim, kariyer oluflturma, terfi ve baflka herhangi bir ayr›m olmaks›z›n eflit davran›lmaktad›r. Çal›flanlardan ayr›mc›l›k konusunda herhangi bir flikâyet gelmemifltir. 16- Müflteri ve tedarikçilerle iliflkiler hakk›nda bilgiler Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. müflteri memnuniyetine büyük önem vermektedir. Müflterileri taleplerine en k›sa zaman içerisinde yan›t verilmekte, sorunlar›n zaman kaybetmeksizin çözülmesi için tüm imkânlar seferber edilmektedir. Global Reports LLC 58 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Müflteri memnuniyetinin sa¤lanmas›na yönelik olarak ayr›ca Müflteri Hizmetleri Birimi kurulmufltur. Birim, genelde teknik ve finansal destek vermektedir. Müflterilerin EPDK ve Hazine gibi düzenleyici kurulufllara yönelik olarak yaflad›klar› sorunlarda arac› olarak da hizmet verilmektedir. EPDK yönetmeli¤i do¤rultusunda müflterilerin sayaçlar› fiirket taraf›ndan de¤ifltirilmifl ve sayaçlar›n uzaktan takibinin yap›labilmesi için modem cihaz› yerlefltirilmifltir. fiirketin müflterileri ile direkt iliflki içerisinde olmamas› nedeniyle müflteri memnuniyeti ço¤unlukla iskonto pay›n›n yüksekli¤i ile iliflkili olmaktad›r. 17- Sosyal sorumluluk Zorlu Enerji tüm faaliyetlerinde, Zorlu Holding taraf›ndan imzalanm›fl ve tüm Grup flirketlerini kapsam›na alan Birleflmifl Milletler Küresel ‹lkeler Sözleflmesi’ni hassasiyetle göz önünde bulundurmaktad›r. fiirket, 2007 y›l› içerisinde çevrenin korunmas›na yönelik olarak gerekli ve yasal tüm tetkikleri yapt›rm›flt›r. Bu do¤rultuda her sene tesisatlara yönelik olarak Çevre Bakanl›¤›’ndan ÇED (Çevresel Etki De¤erlendirme) belgeleri al›nmaktad›r. Çevresel etki raporlar›nda çevrenin korunmas›na yönelik bugüne dek herhangi bir ihlal saptanmam›fl olup tüm uygulamalar çevre faktörü göz önüne al›narak gerçeklefltirilmektedir. fiirketin ayr›ca çevre korumaya yönelik olarak ‹SO’dan al›nm›fl 3 adet sertifikasyonu bulunmaktad›r. 2007 y›l› dönemi içerisinde çevreye verilen herhangi bir zarar oluflmam›fl ve fiirket hakk›nda aç›lm›fl bir dava olmam›flt›r. Sosyal Sorumluluk çerçevesinde ise toplumun ihtiyac› olan alanlarda sürdürülebilir katk› sa¤lamak hedeflenmektedir. Belirlenen sosyal sorumluluk alanlar›n›n bafl›nda enerji verimlili¤i ve tasarrufu gelmektedir. Bu konularda toplumu bilinçlendirici yay›n faaliyetleri planlanmaktad›r. Bunlar› s›ras›yla çevre, e¤itim ve çocuklara özellikle engelli çocuklara yönelik faaliyetler takip etmektedir. Görme engelli çocuklara e¤itim vererek ba¤›ms›z bireyler olarak yaflamlar›n› sürdürmeleri amac›yla faaliyet gösteren Par›lt› Derne¤i’nin ‹stanbul’da kurulan e¤itim merkezinin bilgisayar ve elektrikli ev eflyas› ihtiyac› karfl›lanm›flt›r. E¤itim alan›na katk›lar Mehmet Zorlu Vakf› taraf›ndan gerçeklefltirilmekte olup Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. grup içi bir flirket olarak bu çal›flmalara destek olmaktad›r. BÖLÜM IV- YÖNET‹M KURULU 18- Yönetim Kurulunun yap›s›, oluflumu ve ba¤›ms›z üyeler Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu toplam 7 kifliden oluflmaktad›r. Yönetim Kurulu Üyelerinin tamam›na yak›n› icrada yer almayan üye niteli¤ine sahiptir. Yönetim Kurulu Baflkan› Zeki Zorlu icrada yer almayan üye olarak görev yapmaktad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 59 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu Yönetim kurulu baflkanl›¤› ve icra baflkanl›¤› görevleri farkl› kifliler taraf›ndan yerine getirilmektedir. Üye Zeki Zorlu Melih E. Araz Murat Sungur Bursa Olgun Zorlu Selen Zorlu Melik A. Can Tuncay ‹. Burak Okay Görevi Yönetim Kurulu Baflkan› Yönetim Kurulu Baflkan Yard›mc›s› Üye Üye Üye Üye Üye Üyelik Vasf› ‹crada Yer Alm›yor ‹crada Yer Alm›yor ‹crada Yer Al›yor ‹crada Yer Alm›yor ‹crada Yer Al›yor ‹crada Yer Alm›yor ‹crada Yer Alm›yor Kurumsal Yönetim çal›flmas› do¤rultusunda yönetim kuruluna 2 ba¤›ms›z üye seçilmifl olup 7 üyeden oluflmaktad›r. Ba¤›ms›z üyelerin SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Tebli¤inde yer alan ba¤›ms›zl›k kriterlerini tafl›maktad›r. Yönetim kurulu üyelerinin fiirket d›fl› baflka görev veya görevler almas›na iliflkin olarak herhangi bir s›n›rlama getirilmemifltir. 19- Yönetim Kurulu üyelerinin nitelikleri Ola¤an genel kurulda yap›lacak esas sözleflme de¤iflikli¤i ile birlikte yönetim kurulu üyelerinin sahip olmas› gereken asgari unsurlar esas sözleflmede yer alacakt›r. Esas sözleflmede yer alacak özellikler SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. Bölümünün 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5 maddelerinde yer alan niteliklerle tamamen örtüflmektedir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kuruluna ba¤l› olarak görev yapacak Kurumsal Yönetim Komitesi ihtiyaç duyulmas› halinde söz konusu baz› niteliklere sahip olmayan üyelere yönelik olarak e¤itim programlar› oluflturmaya karar vermifl olup, bugüne dek yönetim kurulu üyelerine yönelik olarak bir e¤itim uygulamas› olmam›flt›r. 20- fiirketin misyon ve vizyonu ile stratejik hedefleri Yönetim Kurulu, fiirketin misyon ve vizyonunu belirlemifl ve kamuya aç›klam›flt›r. Misyon: Enerjinin her dal›nda Türkiye’de lider, dünyada da bölgesel bir güç olmak. Vizyon: Güvenli, kaliteli, çevreye uyumlu, sürdürülebilir enerji üretmek ve da¤›tmak; etkin, pazar ve müflteri odakl› çal›flmalar›m›zla hissedarlar›m›z, müflterilerimiz ve çal›flanlar›m›z için de¤er yaratmak. Yönetim kurulu, yöneticiler taraf›ndan oluflturulan stratejik hedefleri onaylamaktad›r. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu stratejik hedeflerin belirlenmesi aflamas›nda ilgili birimlerin görüfl ve önerilerini almaya özen göstermektedir. Stratejik hedeflere iliflkin oluflturulan öneriler Yönetim Kuruluna raporlanmakta ve hedeflerin en k›sa zaman içerisinde uygulanmas› yönünde çal›flmalar yap›lmaktad›r. Hedeflere ulafl›lma derecesi mali tablo dönemlerinde ve y›l sonunda faaliyetler itibariyle sonuçlar izlenerek ölçülmektedir. Yönetim kurulu y›lda bir kez, fiirketin hedeflerine ulaflma derecesini, faaliyetlerini ve geçmifl performans›n› gözden geçirmek amac›yla y›ll›k bir de¤erlendirme yapar. Global Reports LLC 60 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 21- Risk yönetimi ve iç kontrol mekanizmas› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu risk yönetimi ve iç kontrolün sa¤lanmas› amac›yla fiirket içinde SAP sistemini kullanmaktad›r. SAP sistemi vas›tas›yla iflletmelerdeki tüm entegre ifl süreçlerinin bilgisayar sistemleri üzerinde yürütülmesi / kaydedilmesi sa¤lanarak iflletmeye h›z ve verimlilik kazand›r›l›r. Ayr›ca bu sistem ile çal›flanlar›n ve yöneticilerin yetkileri do¤rultusunda kendilerini ilgilendiren her türlü bilgi ve raporlamaya ulaflmas› sa¤lanmaktad›r. ‹ç kontrole yönelik olarak ayr›ca fiirketin intranet sisteminde sorun takibine yönelik bir program oluflturulmufltur ve etkin olarak iflletilmektedir. Oluflan her kademedeki sorun ilgili yöneticiye iletilmekte ve çözümlenmektedir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu mevcut ve potansiyel risklerini tan›mlam›fl ve bu risklere yönelik politikalar› belirlemifltir. 22- Yönetim Kurulu Üyeleri ile yöneticilerin yetki ve sorumluluklar› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. esas sözleflmesinde Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumluluklar› ayr›nt›l› olarak yer almamaktayd›. 2005 y›l› Genel Kurulunda yap›lan esas sözleflme de¤iflikli¤i ile Yönetim Kurulu üyelerinin yetki ve sorumluluklar› esas sözleflmede yer almaktad›r. Yönetim Kurulunun esas sözleflmede de yer alan yetki ve sorumluluklar› afla¤›dad›r: • fiirketin misyon ve vizyonunu belirleyerek kamuya aç›klamak, ve belirlenen hedeflere ulafl›lmas›n› takip etmek ve denetlemek; • fiirketi pay sahipleri ve üçüncü kiflilere karfl› temsil etmek, bu konuda fiirket prensiplerini belirlemek; • fiirketin y›ll›k bütçe ve ifl planlar›n› onaylamak; • fiirket faaliyetlerinin mevzuata, ana sözleflmeye, iç düzenlemelere uygunlu¤unu gözetmek; • fiirket defterlerinin usulüne uygun tutulmas›n› sa¤lamak; • fiirket bilânço, kâr ve zarar hesaplar›n› düzenlemek, y›ll›k faaliyet raporunu haz›rlamak, genel kuruldan önce bunlar› pay sahiplerinin incelemesine sunmak; • Kâr›n nas›l da¤›t›laca¤› hususunda genel kurula teklifte bulunmak; • Genel kurulu ola¤an veya ola¤anüstü toplant›ya davet etmek ve genel kurul toplant›lar› ile ilgili prosedürü yerine getirmek; • Genel kurulda pay sahiplerince al›nan kararlar›n yerine getirilmesini gözetmek; • Uyulmas› gereken etik kurallar da dahil olmak üzere, fiirket çal›flanlar›n›n uymas› gereken kurallar› belirlemek; • fiirket bilgilendirme politikas›n› belirlemek ve kamuya aç›klamak; • Yönetim kuruluna ba¤l› komiteleri oluflturmak, üyelerini seçmek ve çal›flma esaslar›n› belirlemek, etkin ve verimli çal›flmalar›n› sa¤lamak; • fiirket üst düzey yöneticileri ile ilgili olarak kurumsal yönetim komitesinin önerilerini de¤erlendirmek. 23- Yönetim Kurulunun faaliyet esaslar›. Yönetim Kurulu toplant› gündemleri Yönetim Kurulu baflkan› ve üyeler taraf›ndan belirlenir. Gündemin belirlenmesi aflamas›nda yöneticilerden gelen taleplere önem verilir. Esas sözleflme madde 9’da Yönetim Kurulu’nun en az ayda bir kez toplanaca¤› beyan edilmifltir. Yönetim kurulu toplant›lar› y›lda en az 12 kez gerçeklefltirilmektedir. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri çerçevesinde fiirket bünyesinde yönetim kuruluna ba¤l› olarak çal›flan bir sekretarya oluflturulmufltur. Sekretarya, Yönetim Kurulu tutanaklar›n›n tutulmas›, arflivlenmesi ve yönetim kurulu üyelerine yönelik olarak eflzamanl› bilgilendirme Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 61 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu yap›lmas›n› sa¤lamak amac›yla görev yapmaktad›r. Ayr›ca, sekretarya vas›tas›yla gündem ve gündeme iliflkin bilgiler ve raporlar toplant›lardan en az 1 hafta önce Yönetim Kurulu üyelerine ulaflt›r›lmaktad›r. Yönetim Kurulu toplant›lar›nda oluflacak farkl› görüfller ve konulara iliflkin ayr›nt›l› karfl› oy gerekçeleri zapta geçirilmesi ve yaz›l› olarak flirket denetçilerine iletilmesi hususuna iliflkin karar al›nm›fl olmakla beraber henüz böyle bir durum oluflmam›flt›r. Esas sözleflmenin genel Kurul’da kabulünün ard›ndan atanan ba¤›ms›z üyelerin de farkl› görüfl aç›klad›¤› konulara iliflkin karfl› oy gerekçeleri web sitesi vas›tas›yla kamuya aç›klanacakt›r. SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. Bölüm 2.17.4’üncü maddesinde yer alan Yönetim Kurulu toplant›lar›na fiilen kat›lan Yönetim Kurulu üyeleri taraf›ndan onaylanacak maddeler için üyelerin fiilen kat›l›m› sa¤lanmaktad›r. Yönetim Kurulu üyelerinin baflkan dâhil olmak üzere hiçbirinin a¤›rl›kl› oy hakk› ve /veya olumsuz veto hakk› bulunmamaktad›r. Tüm üyeler ve baflkan eflit oy hakk›na sahiptir. 24- fiirketle muamele yapma ve rekabet yasa¤› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu üyelerinin flirketle herhangi bir ifllem yapmalar› veya rekabet etmelerine iliflkin gündem maddesi her sene Genel Kurul’un onay›na sunulmaktad›r. 2006 y›l› içerisinde Yönetim Kurulu üyelerinin flirketle ifllem yapmas› veya rekabet etmesine iliflkin bir durum olmam›flt›r. Kurumsal Yönetim ilkeleri çerçevesinde flirketle muamele yapma ve rekabet yasa¤›na iliflkin herhangi bir durum meydana gelmesi halinde bundan dolay› olabilecek ç›kar çat›flmalar› kamuya aç›klanacakt›r. 25- Etik Kurallar Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. etik kurallar› yaz›l› olarak haz›rlanm›fl ve çal›flanlar›n bilgisine sunulmufltur. Yönetim kurulu, flirket ve çal›flanlar› için oluflturulmufl olan etik kurallar›n uygulanmas›na azami ölçüde özen gösterilmektedir. 26- Yönetim Kurulunda oluflturulan komitelerin say›, yap› ve ba¤›ms›zl›¤› Yönetim Kurulu Sermaye Piyasas› Kurulu Seri X, No:19 Madde 3 tebli¤i uyar›nca finansal ve operasyonel faaliyetlerin sa¤l›kl› bir flekilde gözetilmelerini teminen Denetim Komitesi kurmufltur. Kurumsal Yönetim Komitesi henüz kurulmam›flt›r. Ancak, Yönetim Kuruluna ba¤›ms›z üyelerin seçilmesi ile birlikte SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri do¤rultusunda Kurumsal Yönetim Komitesinin ba¤›ms›z bir baflkan baflkanl›¤›nda kurulmas› planlanm›flt›r. Bu plan çerçevesinde komitenin çal›flma esaslar› yaz›l› ve ayr›nt›l› olarak oluflturulmufltur. Denetim Komitesinin ve Kurumsal Yönetim Komitesinin çal›flma planlar› yaz›l› ve ayr›nt›l› olarak oluflturulmufltur. Denetim Komitesi, Melih E. Araz ve Olgun Zorlu olmak üzere iki kifliden oluflmaktad›r. Melih E. Araz ba¤›ms›z üye olarak Denetim Komitesi’nin baflkanl›¤›n› yürütmektedir. Denetim Komitesinin y›lda en az 4 defa - her çeyrekte bir kez olmak üzere - toplanmas› esas sözleflme ile düzenlenmifltir. Komitesinin kararlar›n›n ve toplant› tutanaklar›n›n tutulmas›ndan yönetim sekretaryas› sorumludur. Komitenin ayr›nt›l› ve yaz›l› olarak düzenlenmifl çal›flma esaslar› do¤rultusunda faaliyetlerini gerçeklefltirmektedir. Global Reports LLC 62 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Kurumsal Yönetim ‹lkeleri Uyum Raporu 27- Yönetim Kuruluna sa¤lanan mali haklar Yönetim Kurulu üyelerine sa¤lanan huzur hakk› Genel Kurul taraf›ndan belirlenmektedir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu Üyelerine, sektör emsallerine uygun olarak 2007 y›l› itibariyle toplam 50.000.- YTL ödeme yap›lmaktad›r. Yönetim Kurulu Denetçileri ise her biri y›ll›k 2.412 brüt ücret almaktad›r. Yönetim Kurulu üyelerine yönelik olarak performans ölçümü yap›lmamaktad›r. fiirket performans›n› yans›tan bir ödüllendirme sistemi oluflturulmam›flt›r. fiirket herhangi bir Yönetim Kurulu üyesine ve yöneticilerine borç vermemifl veya kredi kulland›rmam›flt›r. Kâr Da¤›t›m Önerisi Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu’nun 7 May›s 2007 tarihinde flirket merkezinde yapt›¤› toplant›da al›nan karar ve fiirket Yönetim Kurulunda belirlenen temettü politikas› do¤rultusunda, 2007 ve izleyen y›llarda ana sözleflme hükümleri dahilinde hissedarlar›na net da¤›t›labilir kâr›n asgari %25'i kadar nakit veya hisse senedi fleklinde temettü da¤›t›lmas› kararlaflt›r›lm›flt›r. Ulusal ve global ekonomik flartlar ile flirketin büyüme plan›na ba¤l› olarak da¤›t›lacak temettü miktar› Yönetim Kurulu taraf›ndan her y›l Ola¤an Genel Kurul toplant›s›nda önerilecektir. 01.01.2007-31.12-2007 Hesap Dönemi Kâr Da¤›t›m Önerisi Vergi Kanunlar› uyar›nca haz›rlanan mali tablolarda kâr ç›kmas›na karfl›n Sermaye Piyasas› Kanunu uygulamas›na ba¤l› olarak haz›rlanan SeriXI:,No:25 Tebli¤'ine uygun konsolide mali tablolarda zarar ç›kt›¤›ndan SPK'n›n 25.02.2005 tarih ve 7/242 say›l› karar› gere¤i da¤›t›ma konu kâr bulunmad›¤›ndan Genel Kurul’da kâr da¤›t›lmamas›n›n teklif edilmesine karar verilmifltir. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 63 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. ‹ç Denetim Raporu Ortakl›¤›n Ünvan› Merkezi Sermayesi Faaliyet Konusu Denetçi veya denetçilerin ad› ve görev süreleri, ortak veya flirketin personeli olup olmad›klar› : : : : Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim fiirketi Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cd. No:13 BURSA 81.665.350.- YTL Elektronik ve buhar üretimi : fierif ARI – 1 y›l Hakan EfiTÜRK – 1 y›l Ortak ve personel de¤iller Kat›l›nan Yönetim Kurulu ve yap›lan denetleme kurulu toplant›lar› say›s› : 5 Ortakl›k hesaplar›, defter ve belgeleri üzerinde yap›lan incelemenin kapsam›, hangi tarihlerde inceleme yap›ld›¤› ve var›lan sonuç hükümlerine göre tutuldu¤u : Her ay bafl›, bir önceki ay geçici bilanço hesaplar› denetlenmifltir. Defterlerin V.U.K görülmüfltür. Türk Ticaret Kanunu’nun 353’ncü maddesinin 1’inci f›kras›n›n 3 numaral› bendi gere¤ince ortakl›k veznesinde yap›lan say›mlar›n say›s› ve sonuçlar› Türk Ticaret Kanunu’nun 353. maddesinin 1. f›kras›n›n 4 numaral› bendi gere¤ince yap›lan inceleme tarihleri ve sonuçlar› ‹ntikal eden flikayet ve yolsuzluklar ve bunlar hakk›nda yap›lan ifllemler : Y›lda de¤iflik tarihlerde dört defa vezne say›m› yap›lm›fl olup, mevcutlar›n kay›tlara uygun oldu¤u anlafl›lm›flt›r. : Ayda bir defa yap›lan incelemede flirkete rehin ve teminat veya vedia olarak teslim edilen k›ymetli evrak bulunmad›¤› anlafl›ld›. : Herhangi bir konuda flikayet ve yolsuzluk müracat yap›lmam›flt›r. Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim fiirketi’nin 01.01.2007-31.12.2007 dönemi hesap ve ifllemlerini Türk Ticaret Kanunu, ortakl›¤›n esas sözleflmesi ve di¤er mevzuat ile genel kabul görmüfl muhasebe ilke ve standartlar›na göre incelemifl bulunmaktay›z. Görüflümüze göre içeri¤ini benimsedi¤imiz 31.12.2007 tarihi itibariyle düzenlenmifl bilanço, ortakl›¤›n an›lan tarihteki mali durumunu 01.01.2007-31.12.2007 dönemine ait gelir tablosu, an›lan döneme ait faaliyet sonuçlar›n› gerçe¤e uygun ve do¤ru olarak yans›tmaktad›r. Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu’nun aklanmas›n› arz ederiz. fierif ARI Denetçi Global Reports LLC Hakan EfiTÜRK Denetçi Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 65 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 01.01.– 31.12.2007 Hesap Dönemine Ait Konsolide Mali Tablolar ve Ba¤›ms›z Denetim Raporu Global Reports LLC 66 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 01.01.-31.12.2007 Hesap Dönemine Ait Ba¤›ms›z Denetim Raporu Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulu’na 1. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin (“fiirket”) 31.12.2007 tarihi itibariyle düzenlenmifl ekte yer alan konsolide bilançosunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir tablosunu, konsolide özsermaye de¤iflim tablosunu ve konsolide nakit ak›m tablosunu, önemli muhasebe politikalar›n›n özetini ve dipnotlar› Sermaye Piyasas› Kurulu’nun (“SPK”) yay›mlad›¤› denetim ilke ve kurallar›na göre denetlemifl bulunuyoruz. Finansal Tablolarla ‹lgili Olarak ‹flletme Yönetiminin Sorumlulu¤u 2. fiirket yönetimi finansal tablolar›n Sermaye Piyasas› Kurulu’nca yay›mlanan finansal raporlama standartlar›na göre haz›rlanmas› ve dürüst bir flekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tablolar›n hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanl›fll›klar içermeyecek biçimde haz›rlanarak, gerçe¤i dürüst bir flekilde yans›tmas›n› sa¤lamak amac›yla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmas›n›, uygulanmas›n› ve devam ettirilmesini, koflullar›n gerektirdi¤i muhasebe tahminlerinin yap›lmas›n› ve uygun muhasebe politikalar›n›n seçilmesini içermektedir. Ba¤›ms›z Denetim Kuruluflunun Sorumlulu¤u 3. Bizim sorumlulu¤umuz, yapt›¤›m›z ba¤›ms›z denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakk›nda görüfl bildirmektir. Ba¤›ms›z denetimimiz, Sermaye Piyasas› Kurulu’nca yay›mlanan ba¤›ms›z denetim standartlar›na uygun olarak gerçeklefltirilmifltir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmas›n› ve ba¤›ms›z denetimin, konsolide finansal tablolar›n gerçe¤i do¤ru ve dürüst bir biçimde yans›t›p yans›tmad›¤› konusunda makul bir güvenceyi sa¤lamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Ba¤›ms›z denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili ba¤›ms›z denetim kan›t› toplamak amac›yla, ba¤›ms›z denetim tekniklerinin kullan›lmas›n› içermektedir. Ba¤›ms›z denetim tekniklerinin seçimi, finansal tablolar›n hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklan›p kaynaklanmad›¤› hususu da dahil olmak üzere önemli yanl›fll›k içerip içermedi¤ine dair risk de¤erlendirmesini de kapsayacak flekilde, mesleki kanaatimize göre yap›lm›flt›r. Bu risk de¤erlendirmesinde, grubun iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmufltur. Ancak, amac›m›z iç kontrol sisteminin etkinli¤i hakk›nda görüfl vermek de¤il, ba¤›ms›z denetim tekniklerini koflullara uygun olarak tasarlamak amac›yla, iflletme yönetimi taraf›ndan haz›rlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi aras›ndaki iliflkiyi ortaya koymakt›r. Ba¤›ms›z denetimimiz, ayr›ca iflletme yönetimi taraf›ndan benimsenen muhasebe politikalar› ile yap›lan önemli muhasebe tahminlerinin ve finansal tablolar›n bir bütün olarak sunumunun uygunlu¤unun de¤erlendirilmesini içermektedir. Ba¤›ms›z denetim s›ras›nda temin etti¤imiz ba¤›ms›z denetim kan›tlar›n›n, görüflümüzün oluflturulmas›na yeterli ve uygun bir dayanak oluflturdu¤una inan›yoruz. 4. 2006 y›l›nda yat›r›m indirimine iliflkin de¤ifliklikler getirilmifltir. Bu de¤iflikliklere göre 01.01.2006 döneminden itibaren yat›r›m indirimi istisnas› kald›r›lm›flt›r. Ancak 31.12.2005 tarihi itibariyle kullan›lmay›p devreden yat›r›m indirimleri ile 31.12.2005 itibariyle devam eden projelere iliflkin olup, bu tarihten sonra yap›lacak yat›r›mlardan do¤an yat›r›m indirimlerine bir seçenek tan›nm›flt›r. Bu seçene¤e göre söz konusu yat›r›m indirimlerinin 2006, 2007 ve 2008 kazançlar›ndan indirilmesi mümkündür, ancak, bu yat›r›m indirimleri uyguland›ktan sonra kalan kazanç %30 oran›nda Kurumlar Vergisi’ne tabi olacakt›r. 31.12.2007 itibariyle, fiirket’in bu flekilde devreden 348.034.194 YTL tutar›nda yat›r›m indirim hakk› mevcuttur. fiirket yat›r›m indirim hakk›n› kullanmak ve %30 oran›nda Kurumlar Vergisi ödeme seçene¤ini tercih etmifltir ve 31.12.2007 itibariyle 51.258.430 YTL ertelenmifl vergi varl›¤› bu seçenek esas al›narak hesaplam›flt›r. Söz konusu ertelenmifl vergi varl›¤›n›n gerçekleflmesi fiirket’in gelecek dönemlerde yeterli mali kâr›n›n oluflmas›na ba¤l›d›r. Görüfl 5. Görüflümüze göre, iliflikteki konsolide finansal tablolarda yukar›da madde 4’te aç›klanan husus nedeniyle ortaya ç›kabilecek düzeltmeler d›fl›nda Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin 31.12.2007 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide finansal performans›n› ve konsolide nakit ak›mlar›n›, Sermaye Piyasas› Kurulu’nca yay›mlanan finansal raporlama standartlar› (Dipnot 2) çerçevesinde do¤ru ve dürüst bir biçimde yans›tmaktad›r. ‹stanbul, 10.04.2008 ENG‹N Ba¤›ms›z Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müflavirlik A.fi. Member Firm of GRANT THORNTON International Emre Halit Sorumlu Ortak Bafldenetçi Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 67 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) ‹Ç‹NDEK‹LER KONSOL‹DE B‹LANÇOLAR KONSOL‹DE GEL‹R TABLOLARI KONSOL‹DE ÖZSERMAYE DE⁄‹fi‹M TABLOLARI KONSOL‹DE NAK‹T AKIM TABLOLARI SAYFA KONSOL‹DE MAL‹ TABLOLARA ‹L‹fiK‹N D‹PNOTLAR NOT 1 ORGAN‹ZASYON VE FAAL‹YET KONUSU NOT 2 MAL‹ TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR NOT 3 UYGULANAN DE⁄ERLEME ‹LKELER‹/MUHASEBE POL‹T‹KALARI NOT 4 HAZIR DE⁄ERLER NOT 5 MENKUL KIYMETLER NOT 6 F‹NANSAL BORÇLAR NOT 7 T‹CAR‹ ALACAK VE BORÇLAR NOT 8 F‹NANSAL K‹RALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI NOT 9 ‹L‹fiK‹L‹ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 10 D‹⁄ER ALACAKLAR VE BORÇLAR NOT 11 CANLI VARLIKLAR NOT 12 STOKLAR NOT 13 DEVAM EDEN ‹NfiAAT SÖZLEfiMELER‹ ALACAKLARI VE HAKED‹fi BEDELLER‹ NOT 14 ERTELENEN VERG‹ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹ NOT 15 D‹⁄ER CAR‹/CAR‹ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 16 F‹NANSAL VARLIKLAR NOT 17 POZ‹T‹F/NEGAT‹F fiEREF‹YE NOT 18 YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER NOT 19 MADD‹ VARLIKLAR NOT 20 MADD‹ OLMAYAN VARLIKLAR NOT 21 ALINAN AVANSLAR NOT 22 EMEKL‹L‹K PLANLARI NOT 23 BORÇ KARfiILIKLARI NOT 24 ANA ORTAKLIK DIfiI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIfiI KÂR (ZARAR) NOT 25 SERMAYE/KARfiILIKLI ‹fiT‹RAK SERMAYE DÜZELTMES‹ NOT 26 SERMAYE YEDEKLER‹ NOT 27 KÂR YEDEKLER‹ NOT 28 GEÇM‹fi YIL KÂRLARI/(ZARARLARI) NOT 29 YABANCI PARA POZ‹SYONU NOT 30 DEVLET TEfiV‹K VE YARDIMLARI NOT 31 KARfiILIKLAR, fiARTA BA⁄LI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER NOT 32 ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹ NOT 33 BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA NOT 34 B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRAK‹ OLAYLAR NOT 35 DURDURULAN FAAL‹YETLER NOT 36 ESAS FAAL‹YET GEL‹RLER‹ NOT 37 FAAL‹YET G‹DERLER‹ NOT 38 D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹R/(G‹DER) VE KÂR/(ZARAR) NOT 39 F‹NANSMAN G‹DERLER‹ NOT 40 NET PARASAL POZ‹SYON KÂRI/ZARARI NOT 41 VERG‹LER NOT 42 H‹SSE BAfiINA KAZANÇ/(KAYIP) NOT 43 NAK‹T AKIM TABLOSU NOT 44 MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN YA DA TABLOLARIN AÇIK YORUMLANAB‹L‹R VE ANLAfiILAB‹L‹R OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKL‹ OLAN D‹⁄ER HUSUSLAR Global Reports LLC 68 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 ve 2006 Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) VARLIKLAR Cari/Dönen Varl›klar Haz›r De¤erler Menkul K›ymetler (net) Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacaklar› (net) ‹liflkili Taraflardan Alacaklar (net) Di¤er Alacaklar (net) Canl› Varl›klar (net) Stoklar (net) Devam Eden ‹nflaat Sözleflmelerinden Alacaklar (net) Ertelenen Vergi Varl›klar› Di¤er Cari/Dönen Varl›klar Cari Olmayan/Duran Varl›klar Ticari Alacaklar (net) Finansal Kiralama Alacaklar› (net) ‹liflkili Taraflardan Alacaklar (net) Di¤er Alacaklar (net) Finansal Varl›klar (net) Pozitif/Negatif fierefiye (net) Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkuller (net) Maddi Varl›klar (net) Maddi Olmayan Varl›klar (net) Ertelenen Vergi Varl›klar› Di¤er Cari Olmayan/Duran Varl›klar TOPLAM VARLIKLAR Dipnot Referanslar› ‹liflikteki dipnotlar bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. Global Reports LLC 4 5 7 8 9 10 11 12 13 14 15 7 8 9 10 16 17 18 19 20 14 15 31.12.2007 150.188.054 26.773.720 -21.255.716 -5.402.595 34.554.683 -33.998.107 -3.198.503 25.004.730 983.024.706 ----5.782.620 38.605.155 -879.219.334 6.831.190 52.477.979 108.428 1.133.212.760 31.12.2006 86.337.863 305.099 -36.574.792 -7.527.163 6.300.159 -26.074.187 -1.526.312 8.030.151 755.675.566 ----1.341.493 24.085.185 -672.428.906 7.544.601 50.179.927 95.454 842.013.429 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 69 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 ve 2006 Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Dipnot ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER Referanslar› K›sa Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) 6 Uzun Vadeli Finansal Borçlar›n K›sa Vadeli K›s›mlar› (net) 6 Finansal Kiralama ‹fllemlerinden Borçlar (net) 8 Di¤er Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) 7 ‹liflkili Taraflara Borçlar (net) 9 Al›nan Avanslar 21 Devam Eden ‹nflaat Sözleflmeleri Hakedifl Bedelleri (net) 13 Borç Karfl›l›klar› 23 Ertelenen Vergi Yükümlülü¤ü 14 Di¤er Yükümlülükler (net) 10 Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar (net) 6 Finansal Kiralama ‹fllemlerinden Borçlar (net) 8 Di¤er Finansal Yükümlülükler (net) Ticari Borçlar (net) 7 ‹liflkili Taraflara Borçlar (net) 9 Al›nan Avanslar 21 Borç Karfl›l›klar› 23 Ertelenen Vergi Yükümlülü¤ü 14 Di¤er Yükümlülükler (net) 10 ANA ORTAKLIK DIfiI PAYLAR 24 ÖZSERMAYE Sermaye 25 Karfl›l›kl› ‹fltirak Sermaye Düzeltmesi Sermaye Yedekleri 26 Hisse Senetleri ‹hraç Primleri Hisse Senedi ‹ptal Kârlar› Yeniden De¤erleme Fonu Finansal Varl›klar De¤er Art›fl Fonu Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farklar› Kâr Yedekleri 27 Yasal Yedekler Statü Yedekleri Ola¤anüstü Yedekler Özel Yedekler Sermayeye Eklenecek ‹fltirak Hisseleri ve Gayrimenkul Sat›fl Kazançlar› -Yabanc› Para Çevrim Farklar› Net Dönem Kâr›/Zarar› Geçmifl Y›llar Kâr/Zararlar› 28 TOPLAM ÖZSERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER ‹liflikteki dipnotlar bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. Global Reports LLC 31.12.2007 618.162.091 213.334.491 34.951.067 34.716 -69.274.861 287.238.814 150.152 -10.996.897 94.140 2.086.953 197.277.287 137.261.499 35.576 -668.879 --1.366.011 57.945.322 -44.393.369 273.380.013 81.665.350 -107.879.700 ----107.879.700 80.287.394 2.877.974 -78.137.749 --(728.329) (9.553.735) 13.101.304 1.133.212.760 31.12.2006 285.605.093 114.165.639 42.917.037 32.716 -45.273.174 72.167.364 184.731 -7.401.197 117.105 3.346.130 252.618.336 199.223.024 76.101 -172.102 --1.033.843 52.113.266 -18.010.571 285.779.429 81.665.350 -107.879.700 ----107.879.700 70.838.397 2.515.199 -68.323.198 --(46.143.724) 71.539.706 842.013.429 70 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 01.01-31.12.2007 ve 2006 Tarihlerinde Sona Eren Y›llara Ait Konsolide Gelir Tablolar› (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Dipnot Referanslar› 01.01.-31.12.2007 01.01.-31.12.2006 36 469.773.920 (399.686.781) 391.845.682 (341.981.436) ESAS FAAL‹YET GEL‹RLER‹ Sat›fl Gelirleri (net) Sat›fllar›n Maliyeti (-) BRÜT ESAS FAAL‹YET KÂRI Faaliyet Giderleri (-) 37 70.087.139 (59.684.903) 49.864.246 (51.053.955) NET ESAS FAAL‹YET KÂRI (ZARARI) Di¤er Faaliyetlerden Gelir ve Kârlar Di¤er Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) Finansman Giderleri (-) 38 38 39 10.402.236 91.661.573 (42.058.623) (47.638.085) (1.189.709) 56.780.514 (17.667.915) (69.669.042) FAAL‹YET KÂRI (ZARARI) Net Parasal Pozisyon Kâr/Zarar› Ana Ortakl›k D›fl› Kâr 40 24 12.367.101 -(11.874.681) (31.746.152) -(5.496.320) VERG‹ ÖNCES‹ KÂR (ZARARI) Vergiler 41 492.420 (10.046.155) (37.242.472) (8.901.252) (9.553.735) (46.143.724) (0,00) (0,01) NET DÖNEM KÂRI (ZARARI) H‹SSE BAfiINA KAZANÇ (KAYIP) ‹liflikteki dipnotlar bu mali tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. Global Reports LLC 42 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 71 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 01.01.-31.12.2007 ve 2006 Tarihlerinde Sona Eren Y›llara Ait Konsolide Özsermaye De¤iflim Tablolar› (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Özsermaye Yabanc› Enflasyon 01.01.2006 bakiyesi Sermaye 81.665.350 Para Geçmifl Net Düzeltmesi Yasal Ola¤anüstü Çevirim Y›llar Dönem Farklar› 108.258.152 Yedekler 2.520.564 Yedekler 70.785.441 Farklar› -- Toplam Kâr› (Zarar›) Kâr› (Zarar›) Özsermaye 58.215.967 10.474.645 331.920.119 Yedeklere aktar›m -- -- 1.847 35.088 -- (36.935) -- Ba¤l› ortakl›klardaki sermaye art›fl› -- (378.452) (7.212) (2.497.331) -- 2.882.995 -- --- Az›nl›k oran›n de¤iflimi -- -- -- -- -- 3.034 -- 3.034 Geçmifl y›llar zararlar›na transfer -- -- -- -- -- 10.474.645 (10.474.645) -- Net dönem zarar› -- -- -- -- -- -- (46.143.724) (46.143.724) 81.665.350 107.879.700 2.515.199 68.323.198 -- 31.12.2006 bakiyesi 71.539.706 (46.143.724) 285.779.429 Yedeklere aktar›m -- -- 362.775 9.814.551 -- (10.177.326) -- -- Konsolideye dahil edilen ba¤l› ortakl›k etkisi -- -- -- -- (321.352) (2.117.352) -- (2.438.704) Yabanc› para çevirim farklar› -- -- -- -- (406.977) -- -- (406.977) Geçmifl y›llar zararlar›na transfer -- -- -- -- -- (46.143.724) 46.143.724 -- Net dönem zarar› -- -- -- -- -- -- (9.553.735) (9.553.735) 81.665.350 107.879.700 2.515.199 68.323.198 -- 31.12.2007 bakiyesi ‹liflikteki dipnotlar bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. Global Reports LLC 71.539.706 (46.143.724) 285.779.429 72 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 01.01-31.12.2007 Ve 2006 Tarihlerinde Sona Eren Y›llara Ait Konsolide Nakit Ak›m Tablolar› (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) FAAL‹YETLERDEN DO⁄AN NAK‹T AKIMLARI Vergi öncesi (zarar)/kâr Dipnot Referanslar› Vergi öncesi kâr ile faaliyetlerden do¤an net nakit ak›mlar›n›n mutabakat› için yap›lan düzeltmeler Amortisman ve itfa paylar› K›dem tazminat› karfl›l›¤› Stok de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› Ana ortakl›k d›fl› paylar Di¤er karfl›l›klardaki art›fl ve azal›fllar Faiz geliri Faiz gideri Faaliyetlerle ilgili varl›k ve borçlardaki de¤iflim öncesi faaliyet geliri Ticari alacaklardaki de¤iflim ‹liflkili taraflar bakiyesindeki de¤iflim Stoklardaki de¤iflim Di¤er dönen varl›klardaki de¤iflim Ticari borçlardaki de¤iflim Di¤er k›sa vadeli yükümlülüklerdeki de¤iflim Ödenen k›dem tazminatlar› 23 38 23 Faaliyetlerden elde edilen net nakit ak›mlar› Yat›r›m faaliyetlerindeki nakit ak›mlar› Finansal varl›klardaki art›fl Konsolidasyona dahil edilen ba¤l› ortakl›k etkisi Maddi duran varl›k al›mlar› Maddi duran varl›k sat›fl›ndan kaynaklanan nakit girifli Maddi olmayan duran varl›k al›mlar› Maddi olmayan duran varl›k sat›fl›ndan kaynaklanan nakit girifli Kapanan kuyu maliyetleri Di¤er nakit giriflleri Yat›r›m faaliyetlerinden kaynaklanan net nakit ç›k›fllar› Finansal faaliyetlerdeki nakit ak›mlar› Banka kredilerindeki de¤iflim – net Ödenen faiz Al›nan faiz Finansal faaliyetlerden kaynaklanan net nakit ak›mlar› Nakit ve nakit benzerlerindeki de¤iflim Dönem bafl› haz›r de¤erler Dönem sonu haz›r de¤erler ‹liflikteki dipnotlar bu konsolide mali tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. Global Reports LLC 24 19 20 19 01.01.-31.12.2007 492.420 01.01.-31.12.2006 (37.242.472) 90.610.194 54.479.823 37.667.056 571.584 1.090.133 11.874.681 3.595.700 (2.457.233) 38.268.273 32.568.691 128.032 343.601 5.496.320 (571.134) (2.234.855) 18.749.168 91.102.614 15.319.076 217.196.018 (9.014.053) (45.242.077) 24.498.464 (12.809.011) (239.416) 17.237.351 (8.102.667) 112.992.081 (11.208.086) (9.594.116) 20.267.292 (5.582.476) (70.382) 280.811.615 115.938.997 (4.441.127) 1.670.384 (257.280.938) 195.252 (19.235.589) -18.057.232 13.300.000 (807.750) -(235.988.178) 152.072 (4.181.873) 14.814 6.405.603 5.092.656 (247.734.786) (229.312.656) 25.102.016 (34.167.457) 2.457.233 (6.608.208) 126.358.125 (15.661.914) 2.234.855 112.931.066 26.468.621 (442.593) 305.099 26.773.720 747.692 305.099 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 73 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 1 - ORGAN‹ZASYON VE FAAL‹YET KONUSU Zorlu Enerji Elektrik Üretim Anonim fiirketi (“Zorlu Enerji” veya “ fiirket”) ve ifltirakleri (“Grup”), a¤›rl›kl› olarak elektrik, buhar ve do¤algaz üretim ve ticareti ile ilgili faaliyetleri yürütmektedir. fiirket’in genel müdürlü¤ü, Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Caddesi, No:13 Bursa, Türkiye’dedir. fiirket, Sermaye Piyasas› Kurulu’na (“SPK”) kay›tl›d›r ve hisseleri 2000 y›l›ndan beri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›’nda (“‹MKB”) ifllem görmektedir. 31 Aral›k 2007 itibariyle, fiirket’in hisselerinin ço¤unlu¤unu elinde bulunduran hissedarlar ve hisse oranlar› afla¤›daki gibidir: Zorlu Holding A.fi. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.fi. Halka aç›k Di¤er Pay % 43,2 17,5 29,4 9,9 100,0 31.12.2007 tarihi itibariyle Grup’un bünyesinde istihdam edilen personel say›s› 537’tür (31.12.2006: 437). NOT 2 - MAL‹ TABLOLARIN SUNUMUNA ‹L‹fiK‹N ESASLAR Uygulanan Muhasebe Standartlar› Grup’un y›lsonu konsolide mali tablolar›, Sermaye Piyasas› Kurulu (“SPK”) taraf›ndan yay›mlanan muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Muhasebe Standartlar›”) uygun olarak haz›rlanm›flt›r. SPK XI-25 No’lu “Sermaye Piyasalar›nda Muhasebe Standartlar›” tebli¤inde kapsaml› bir muhasebe ilkeleri seti yay›nlam›flt›r. Ekli mali tablolar ve dipnotlar, yukar›da bahsedilen SPK’n›n Seri: XI, No: 25 say›l› Tebli¤i çerçevesinde haz›rlanm›fl ve SPK taraf›ndan 20.12.2004 tarihli duyuru ile uygulanmas› zorunlu k›l›nan formatlara uygun olarak sunulmufltur. Grup muhasebe kay›tlar›n›n tutulmas›nda ve kanuni mali tablolar›n›n haz›rlanmas›nda SPK taraf›ndan ç›kar›lan prensipler ve flartlara, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”), vergi mevzuat› ve Türkiye Cumhuriyeti Maliye Bakanl›¤› (“Maliye Bakanl›¤›”) taraf›ndan ç›kar›lan Tekdüzen Hesap Plan› flartlar›na uymaktad›r. SPK Muhasebe Standartlar›’na göre haz›rlanan bu mali tablolar, makul de¤erleri ile gösterilen finansal varl›k ve yükümlüklülerin d›fl›nda, tarihi maliyet esas› baz al›narak Yeni Türk Liras› olarak haz›rlanm›flt›r. Y›l sonu konsolide mali tablolar, tarihi maliyet esas›na göre haz›rlanm›fl kanuni kay›tlara SPK Muhasebe Standartlar› uyar›nca do¤ru sunumun yap›lmas› amac›yla gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak düzenlenmifltir. Mali tablolar›n haz›rlanmas›, bilanço tarihi itibariyle raporlanan aktif ve pasiflerin ya da aç›klanan flarta ba¤l› varl›k ve yükümlülüklerin tutarlar›n› ve ilgili dönem içerisinde olufltu¤u raporlanan gelir ve giderlerin tutarlar›n› etkileyen tahmin ve varsay›mlar›n yap›lmas›n› gerektirir. Bu tahminler yönetimin en iyi kanaat ve bilgilerine dayanmakla birlikte, gerçek sonuçlar bu tahminlerden farkl›l›k gösterebilir. Ana ortakl›k ile konsolidasyon kapsam›ndaki ortakl›klar›n mali tablolar› ilgili hesap dönemleri itibariyle SPK’ ya uygunluk aç›s›ndan yasal mali tablolar›na düzeltme ve s›n›fland›rma de¤ifliklikleri yap›larak haz›rlanm›flt›r. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Mali Tablolar›n Düzeltilmesi 01.01.2005 tarihinden önceki dönemlerde düzenlenen mali tablolar Türk Liras›’n›n sat›n alma gücündeki de¤iflimin gösterilmesi amac›yla, SPK Seri: XI, No: 25 Tebli¤i’nin 15’inci K›s›m hükümlerince öngörüldü¤ü üzere toptan eflya genel fiyat endeksleri kullan›larak enflasyon düzeltmeleri yap›lm›flt›r. SPK Seri: XI, No: 25 K›s›m 15, yüksek enflasyon dönemlerinde para birimi ile haz›rlanan mali tablolar›n, düzeltme katsay›s› kullan›lmak suretiyle, paran›n sat›n alma gücündeki de¤iflmelerin mali tablo kalemlerine olan etkilerini gidererek, mali tablolar›n paran›n cari sat›n alma gücü cinsinden ifade edilmesini öngörülmektedir. Global Reports LLC 74 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Sermaye Piyasas› Kurulu’nun 17.03.2005 tarih ve 11/367 say›l› karar› ile mevcut objektif kriterler dikkate al›nd›¤›nda, yüksek enflasyon döneminin sona erdi¤i; ayr›ca yüksek enflasyon döneminin devam›na iliflkin di¤er emarelerin de büyük ölçüde ortadan kalkt›¤› hususlar› çerçevesinde, 2005 y›l›nda mali tablolar›n enflasyona göre düzeltilmesi uygulamas›na son verilmesine karar verilmifltir. Bu karar neticesinde, 01.01.2005 tarihinden sonra mali tablolar enflasyon düzeltmesi ifllemine tabi tutulmam›flt›r. Yurtd›fl›ndaki ba¤l› ortakl›klar Yabanc› ülkelerde yerleflik ba¤l› ortakl›klar›n muhasebe kay›tlar› ve yasal mali tablolar› faaliyette bulunduklar› ülkenin para birimleri cinsinden, o ülkedeki kanun ve yönetmeliklerine uygun olarak haz›rlanm›fl olup SPK Muhasebe Standartlar› uyar›nca do¤ru sunum yap›lmas› amac›yla gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak düzeltilmifltir. Yabanc› ülkelerde yerleflik ba¤l› ortakl›klar›n aktif ve pasifleri bilanço tarihindeki döviz kuru, gelir ve giderleri ortalama döviz kuru kullan›larak Yeni Türk Liras›’na çevrilmifltir. Kapan›fl ve ortalama kur kullan›m› sonucu ortaya ç›kan kur farklar› özsermaye içerisindeki yabanc› para çevirim farklar› kalemi alt›nda takip edilmektedir. Konsolidasyon esaslar› Konsolide mali tablolar, fiirket’in ve ba¤l› ortakl›klar›n›n ayn› tarih itibariyle düzenlenen mali tablolar›n› içermektedir. Mali tablolarda uygulanan konsolidasyon politikalar› afla¤›da belirtilmifltir: Grup’un do¤rudan ve dolayl› toplam oy hakk› %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmamas› nedeniyle finansal varl›klar maliyet bedelleri üzerinden varsa de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra konsolide mali tablolara yans›t›lm›flt›r. fiirket, sermayesinin %50’sinden fazlas›na ifltirak etti¤i ve/veya yönetiminde etkili bir flekilde kontrolü alt›nda tuttu¤u flirketler konsolidasyona dahil edilmifltir. Ancak Grup’un do¤rudan ve dolayl› toplam oy hakk› %50’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmamas› nedeniyle finansal varl›klar, maliyet bedelleri üzerinden varsa de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra konsolide mali tablolara yans›t›larak konsolidasyon d›fl›nda tutulmufltur (dipnot 16). Konsolidasyona dahil edilen flirketlerin bilançolar› ve gelir tablolar› tam konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl ve aralar›ndaki önemli tutardaki tüm borç/alacak bakiyeleri ile al›m/sat›m ifllemleri elimine edilmifltir. ‹fltirak tutarlar› ile ifltirak edilen flirket özsermayeleri karfl›l›kl› elimine edilmifl olup konsolide mali tablolarda yaln›zca fiirket’in sermayesi ve di¤er özsermaye hesaplar› ile ayr› kalemde gösterilen az›nl›k hissedarlara ait olan özsermaye paylar› yans›t›lm›flt›r. fiirket sat›n almalar› için sat›n alma metodu uygulanmaktad›r. Y›l içinde al›nan ya da sat›lan ba¤l› ortakl›klar konsolide mali tablolara al›nd›klar› tarihten itibaren ya da sat›ld›klar› tarihe kadar dahil edilmifllerdir. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 75 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Bilanço tarihleri itibariyle konsolidasyona tabi tutulan flirketlerin ve Zorlu Enerji’ye ait hisse paylar› afla¤›daki gibidir: Faaliyet gösterdi¤i ülke Zorlu O/M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. Türkiye Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi. Türkiye Zorlu Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri ‹nflaat Sanayii ve Ticaret A.fi. Türkiye Zorlu Elektrik Enerjisi ‹thalat ‹hracat ve Toptan Ticaret A.fi. Türkiye Zorlu Do¤algaz ‹thalat ‹hracat ve Toptan Ticaret A.fi. Türkiye Trakya Bölgesi Do¤algaz Da¤›t›m A.fi. Türkiye Gazdafl Gaziantep Do¤algaz Da¤›t›m A.fi. Türkiye Amity Oil International Pty. Ltd. Türkiye Rosmiks International B.V. Hollanda Rosmiks LLC Rusya ICFS International LLC ABD Rotor Elektrik Üretim A.fi. Türkiye Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.fi. Türkiye Nihai oran ve oy hakk› (%) 31.12.2007 31.12.2006 24,0 24,0 20,0 20,0 79,1 79,1 2,4 2,4 2,4 2,4 11,0 11,0 11,0 11,0 79,1 79,1 51,0 51,0 51,0 -51,0 -88,0 -88,0 -- fiirket, sermayesinin %50’sinden az ifltirak etti¤i ancak yönetiminde etkili bir flekilde kontrolü alt›nda tutmas› sebebiyle Zorlu O/M, Zorlu Endüstriyel, Zorlu Elektrik, Zorlu Do¤algaz, Trakya Bölgesi Do¤algaz ve Gazdafl’› konsolidasyona dahil etmifltir. Grup’un faaliyet konular› afla¤›da belirtilmifltir: • Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Zorlu Enerji 1993 y›l›nda kurulmufl olup faaliyet konusu elektrik enerjisi ve buhar üretmektir. fiirket’in Bursa’da 90 MW, Ankara’da 55MW, Kayseri’de 188 MW kurulu gücünde do¤al gaz kombine çevrim santralleri ile Lüleburgaz’daki 66 MW kurulu gücünde kojenerasyon santrali ve Kayseri ve Yalova’daki 7 MW ve 17 MW gücündeki kojenerasyon santralleri bulunmaktad›r. • Zorlu O/M Enerji Tesisleri ‹flletme ve Bak›m Hizmetleri A.fi. (“Zorlu O/M”) 2000 y›l›nda kurulmufl olup Zorlu Enerji ve sektördeki di¤er enerji flirketlerine bak›m ve iflletme hizmeti vermektedir. • Zorlu Endüstriyel ve Enerji Tesisleri ‹nflaat Ticaret A.fi. (“Zorlu Endüstriyel”) Endüstri ve enerji tesis projeleri gelifltirmek, uygulamak ve finansal destek sa¤lamak amac›yla 2000 y›l›nda faaliyete geçmifltir. • Zorlu Petrogas, Petrol, Gaz, Petrokimya Ürünleri ‹nflaat Sanayii ve Ticaret A.fi. (“Zorlu Petrogas”) Do¤algaz da¤›t›m projeleri, petrol ve petrokimya ürünleri üretim tesisleri ile petrol ve do¤algaz al›m sat›m› faaliyetlerinde bulunmak amac›yla 2000 y›l›nda kurulmufltur. • Zorlu Elektrik Enerji ‹thalat ‹hracat ve Toptan Ticaret A.fi. (“Zorlu Elektrik”) Yurt içinden, serbest bölgelerden ve uluslararas› enterkoneksiyon flart› oluflmufl ülkelerden toptan elektrik enerjisi ve kapasitenin tekrar sat›fl için sat›n al›nmas›, lisans sahibi toptan sat›fl, perakende sat›fl ve da¤›t›m flirketlerine toptan, serbest tüketicilere do¤rudan sat›lmas› ile ayn› flekilde uluslararas› enterkoneksiyon flart› oluflmufl ülkelere ihraç edilmesi amac›yla 2003 y›l›nda kurulmufltur. • Zorlu Do¤algaz ‹thalat ‹hracat ve Toptan Ticaret A.fi. (“Zorlu Do¤algaz”) Yurt içindeki üretim, ithalatç› ve di¤er toptan sat›fl flirketlerinden, serbest bölgelerden ve yurt d›fl›ndan s›k›flt›r›lm›fl do¤algaz ve/veya s›v›laflt›r›lm›fl do¤algaz halinde do¤algaz›n tekrar sat›fl için toptan sat›n al›nmas›; lisans sahibi toptan sat›fl, perakende sat›fl ve da¤›t›m flirketlerine toptan, serbest tüketicilere do¤rudan sat›lmas›, ihraç edilmesi veya ihracatç› flirketlere toptan sat›lmas› amac›yla 2003 tarihinde kurulmufltur. Global Reports LLC 76 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) • Trakya Bölgesi Do¤algaz Da¤›t›m A.fi. (“Trakya Bölgesi Do¤algaz ”) 2005 y›l›nda kurulmufl olup do¤algaz da¤›t›m› alan›nda faaliyet göstermektedir. • Gazdafl Gaziantep Do¤algaz Da¤›t›m A.fi. (“Gazdafl”) 2005 y›l›nda kurulmufl olup do¤algaz da¤›t›m› alan›nda faaliyet göstermektedir. • Amity Oil International Pty. Ltd. (“Amity Oil”) 2005 y›l›nda Zorlu Petrogas, Petrol, Gaz ve Petrokimya A.fi. Amity Oil’in sermayesinin %100’ünü sat›n alm›flt›r. Amity Oil International Pty. Ltd. do¤algaz arama, ç›karma ve sat›fl› alan›nda faaliyet göstermektedir. Amity Oil’in Trakya'da Göçerler Bölgesi'nde ve Adatepe Bölgesi’nde bulunan 12 do¤algaz kuyusunda üretim yapmakta ve üretti¤i gaz› satmaktad›r. • Rosmiks International B.V. (“Rosmiks BV”) 2006 y›l›nda Hollanda’da kurulan Rosmiks BV, Rusya’da iki adet 170 MW gücünde infla edilecek enerji santral projelerinin finansman›n› sa¤lamak amac›yla kurulmufltur. • Rosmiks LLC Rosmiks LLC, iki adet 170 MW gücünde, Rusya’da bulunan “Kozukhovo” ve “Tereskhova” bölgelerinde enerji santral projelerini gerçeklefltirmek amac›yla Rusya’da kurulmufltur. Rosmiks LLC 2007 y›l›n›n son alt› ayl›k dönemi ile 2008 y›l›n›n ilk dokuz ayl›k dönemleri içinde projelerini tamamlay›p enerji santrallerini faaliyete bafllamas›n› planlamaktad›r. • ICFS International LLC (“ICFS”) 2005 y›l›nda Amerika Birleflik Devletleri’nde kurulan ICFS, Hollanda’da faaliyet gösteren Rosmiks BV’nin %100’üne sahiptir. • Rotor Elektrik Üretim A.fi. (“Rotor”) Rotor, rüzgar enerjisi santralleri kurmak amac›yla kurulmufl ve 2007 y›l›nda Zorlu Enerji Grubu bünyesine dahil edilmifltir. • Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.fi. (“Hidroelektrik”) Zorlu Hidroelektrik, Hidroelektrik santralleri ve her türlü yenilenebilir enerji kaynaklar›na dayal› elektrik enerjisi üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde üretilen enerjiyi satmak üzere 2007 y›l›nda kuruldu. Karfl›laflt›rmal› bilgiler ve önceki dönem tarihli konsolide mali tablolar›n düzeltilmesi 31.12.2007 ve 31.12.2006 tarihli konsolide bilançolar ve konsolide bilançolara iliflkin dipnotlar ile 31.12.2007 ve 2006 tarihlerinde sona eren y›llara iliflkin konsolide gelir, nakit ak›m› ve özsermaye de¤iflim tablolar› ile ilgili dipnotlar karfl›laflt›rmal› olarak sunulmufltur. Cari dönem finansal tablolar›n sunumu ile uygunluk sa¤lanmas› aç›s›ndan karfl›laflt›rmal› bilgiler yeniden s›n›fland›r›lm›flt›r. 31.12.2006 tarihinde devam eden inflaat sözleflmelerinden alacaklar ad› alt›nda muhasebelefltirilen Rusya’da inflas› sürdürülen iki adet 170 MW gücündeki enerji santralleri için ekipman sa¤lay›c› firmalara ödenen 136.526.469 YTL tutar›nda tedarikçi firmalara avanslar, duran varl›klar grubundaki yap›lmakta olan yat›r›mlar hesab›nda s›n›fland›r›lm›flt›r. Netlefltirme/Mahsup Finansal varl›klar ve yükümlülükler, yasal olarak netlefltirme hakk› var olmas›, net olarak ödenmesi veya tahsilinin mümkün olmas› veya varl›¤›n elde edilmesi ile yükümlülü¤ün yerine getirilmesinin efl zamanl› olarak gerçekleflebilmesi halinde, bilançoda net de¤erleri ile gösterilirler. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 77 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 3 - UYGULANAN DE⁄ERLEME ‹LKELER‹/MUHASEBE POL‹T‹KALARI Konsolide mali tablolar›n haz›rlanmas›nda izlenen önemli muhasebe politikalar› afla¤›da özetlenmifltir: Has›lat Gelirler, teslimat›n gerçekleflmesi, gelir tutar›n›n güvenli bir flekilde belirlenmesi ve iflletme ile ilgili ekonomik yararlar›n Grup’a akmas›n›n muhtemel olmas› üzerine al›nan veya al›nabilecek bedelin rayiç de¤eri üzerinden tahakkuk esas›na göre kay›tlara al›n›r. Net sat›fllar, mal sat›fllar›ndan iadeler ve sat›fl iskontolar›n›n düflülmesiyle bulunmufltur. Toplam sözleflme maliyetlerinin toplam sözleflme has›lat›n› aflma olas›l›¤› varsa, beklenen zarar gider olarak mali tablolara al›n›r. Ticari alacaklar/borçlar Do¤rudan bir borçluya/al›c›ya mal veya hizmet tedariki ile oluflan fiirket kaynakl› ticari alacaklar/ticari borçlar, etkin faiz yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl maliyeti üzerinden de¤erlendirilmifltir. Belirtilmifl bir faiz oran› bulunmayan k›sa vadeli ticari alacaklar/ticari borçlar, faiz tahakkuk etkisinin önemsiz olmas› durumunda fatura tutar›ndan de¤erlendirilmifltir. fiirketin, ödenmesi gereken mebla¤lar› tahsil edemeyecek oldu¤unu gösteren bir durumun söz konusu olmas› halinde ticari alacaklar için bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, alaca¤›n kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek mebla¤larda dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n, oluflan ticari alaca¤›n orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen de¤eridir. De¤er düflüklü¤ü tutar›, zarar yaz›lmas›ndan sonra oluflacak bir durum dolay›s›yla azal›rsa, söz konusu tutar, cari dönemde di¤er gelirlere yans›t›l›r. Stoklar Stoklar, elde etme maliyeti ve net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlendirilmifltir. Stok mamul, yar› mamul ve ilk madde malzeme maliyetini oluflturan unsurlar malzeme, direkt iflçilik ve genel üretim giderleridir. Maliyeti, a¤›rl›kl› ortalama yöntemi ile hesaplanmaktad›r. Net gerçekleflebilir de¤er, ola¤an ticari faaliyet içerisinde oluflan tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlanma maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat›fl masraflar› düflüldükten sonraki de¤eridir. Maddi varl›klar Maddi duran varl›klar, elde etme maliyetinden birikmifl amortisman›n ve oluflmufl olan de¤er kay›plar›n›n düflülmesi ile gösterilmektedir. Maddi duran varl›klar do¤rusal amortisman metoduyla faydal› ömür esas›na uygun bir flekilde amortismana tabi tutulmufltur. Maddi duran varl›klar›n amortisman oranlar›, tahmin edilen faydal› ömürleri esas al›narak hesaplanmakta olup afla¤›da gösterilmifltir: Yeralt› ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Mobilya ve demirbafllar Y›l 25 – 30 25 – 30 5 17 – 25 3–5 3 – 10 Arazi ve arsalar için s›n›rs›z ömürleri olmas› sebebi ile amortisman ayr›lmamaktad›r. Maddi duran varl›¤›n kay›tl› de¤eri, geri kazan›labilir de¤erinden fazla ise, karfl›l›k ayr›lmak suretiyle kay›tl› de¤eri geri kazan›labilir de¤erine indirilir. Global Reports LLC 78 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Maddi duran varl›klar›n elden ç›kart›lmas› sonucu oluflan kâr ve zararlar di¤er faaliyetlerden kâr ve/veya zararlar hesab›na dahil edilirler. Maddi olmayan varl›klar Maddi olmayan varl›klar, elde etme maliyetinden birikmifl itfa paylar›n›n düflülmesi suretiyle gösterilmektedir. Maddi olmayan duran varl›klar beklenen faydal› ömürleri esas›na göre itfa edilmektedir. Do¤algaz arama/gelifltirme giderleri Giderler aç›lan kuyu baz›nda takip edilmekte ve her kuyuya iliflkin direkt arama ile edinilen arama haklar›na iliflkin giderler keflfedilen rezervlerin de¤erlendirilmesine kadar aktiflefltirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmad›¤›na karar verildi¤i takdirde giderlefltirilmektedir (Dipnot 38). Aktiflefltirmeye tabi tutulan giderler yap›lmakta olan yat›r›mlar hesab›nda s›n›fland›r›lmaktad›r. Ticari aç›dan verimli görülen rezervler bulundu¤u takdirde aktiflefltirilen arama giderleri de¤er düflüklü¤ü testine tabi tutulmakta ve maddi ve maddi olmayan gelifltirme gideri hesaplar›na aktar›lmakta ve arama süreci devam eden dönemler için amortisman ayr›lmaktad›r. Maddi ve maddi olmayan gelifltirme giderleri: Ticari aç›dan verimli görülen kuyulara iliflkin platform, boru ve kuyu açma gibi kalemlerin inflas›, kurulmas› ve altyap› tamamlanmas› için yap›lan ve özüne göre ilgili maddi ve maddi olmayan duran varl›k hesaplar›nda aktiflefltirme giderleri içerir. Bir sahada gelifltirme tamamland›¤› zaman, bu giderler üretimde kullan›lmakta olan ilgili duran varl›k hesab›na aktar›lmaktad›r ve bu sürede amortismana tabi tutulmaktad›r. Amortisman: Do¤algaz ç›kar›lmas›na iliflkin olup aktiflefltirilen maddi ve maddi olmayan giderler normal amortisman usulü ile ve her saha ve/veya kuyudan beklenen üretim süresi esas al›narak hesaplanmaktad›r. De¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤›: Do¤algaz ç›kar›lmas›na iliflkin olup aktiflefltirilen arama ve/veya gelifltirme giderleri bu varl›klar›n geri kazan›labilir de¤erinden fazla ise karfl›l›k ayr›lmak suretiyle kay›tl› de¤eri geri kazan›labilir de¤erine indirilir. fierefiye Bir ba¤l› ortakl›k ya da ifltirakin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n gerçek de¤erini aflan bir maliyet bedeli ile elde edilmesi durumunda, elde etme tarihinde oluflan aradaki fark flerefiye olarak tan›mlanmaktad›r. Grup’un iktisap edilen iflletmenin tan›mlanabilir net varl›klar›n›n makul de¤erindeki pay› ile sat›n alma fiyat› aras›ndaki farktan oluflan flerefiye SPK X1 No:25 Tebli¤i’nin “‹flletme Birleflmeleri” K›s›m 12 Bölüm 3’tte yap›lan aç›klama çerçevesinde do¤rusal amortisman yöntemi kullan›larak 20 y›lda itfa edilir. Varl›klarda de¤er düflüklü¤ü Grup, her bir bilanço tarihinde, bir varl›¤a iliflkin de¤er kayb›n›n oldu¤una dair herhangi bir gösterge olup olmad›¤›n› de¤erlendirir. E¤er böyle bir gösterge mevcutsa, o varl›¤›n geri kazan›labilir tutar› tahmin edilir. E¤er söz konusu varl›¤›n veya o varl›¤a ait nakit üreten herhangi bir biriminin kay›tl› de¤eri, kullan›m veya sat›fl yoluyla geri kazan›lacak tutar›ndan yüksekse de¤er düflüklü¤ü meydana gelmifltir. Geri kazan›labilir tutar varl›¤›n net sat›fl fiyat› ile kullan›m de¤erinden yüksek olan› seçilerek bulunur. Kullan›m de¤eri, bir varl›¤›n sürekli kullan›m›ndan ve faydal› ömrü sonunda elden ç›kar›lmas›ndan elde edilmesi beklenen nakit ak›mlar›n›n tahmin edilen bugünkü de¤eridir. De¤er düflüklü¤ü kay›plar› gelir tablosunda muhasebelefltirilir. Borçlanma maliyetleri ‹nfla edilebilmesi veya sat›fla haz›rlanabilmesi önemli bir zaman dilimi gerektiren varl›k al›mlar› veya yat›r›mlar› ile dolays›z olarak iliflkilendirilebilen ve inflaat veya üretim s›ras›nda tahakkuk eden borçlanma maliyetleri ilgili varl›¤›n maliyetine eklenmektedir. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 79 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Varl›¤›n amaçland›¤› flekilde kullan›ma veya sat›fla haz›r hale getirilmesi için gerekli faaliyetlerin tamamen bitirilmesi durumunda, borçlanma maliyetlerinin aktiflefltirilmesine son verilir. Di¤er borçlanma maliyetleri tahakkuk ettikleri dönemlerde giderlefltirilmektedir. Finansal araçlar Grup yönetiminin likidite ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak veya faiz oranlar›ndaki de¤iflimler nedeniyle sat›labilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan finansal araçlar, sat›lmaya haz›r finansal yat›r›mlar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Bunlar, yönetimin bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha k›sa bir süre için finansal arac› elde tutma niyeti olmad›kça veya iflletme sermayesinin artt›r›lmas› amac›yla sat›fl›na ihtiyaç duyulmayacaksa duran varl›klar olarak gösterilir, aksi halde dönen varl›klar olarak s›n›fland›r›l›r. Grup yönetimi, bu finansal araçlar›n s›n›fland›rmas›n› sat›n al›nd›klar› tarihte uygun bir flekilde yapmakta olup düzenli olarak bu s›n›fland›rmay› gözden geçirmektedir. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤erindeki de¤iflikliklerden kaynaklanan gerçekleflmemifl kâr ve zararlar dönem sonuçlar› ile iliflkilendirilmeden do¤rudan özsermaye içinde muhasebelefltirilmifltir. Tüm finansal yat›r›mlar, ilk olarak bedelin makul de¤eri olan ve yat›r›mla ilgili sat›n alma masraflar› da dahil olmak üzere maliyet bedelleri üzerinden gösterilmektedir. Finansal risk yönetimi amaç ve politikalar› Grup faaliyetlerinden dolay›, borç ve sermaye piyasas› fiyatlar›ndaki, döviz kurlar› ile faiz oranlar›ndaki de¤iflimlerin etkileri dahil çeflitli finansal riskleri yönetmeye odaklanm›flt›r. Grup risk yönetim program› ile piyasalardaki dalgalanmalar›n getirece¤i potansiyel olumsuz etkilerin en aza indirgenmesini amaçlam›flt›r. Faiz oran› riski Grup, faiz oranlar›ndaki de¤iflmelerin faiz getiren yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolay› faiz oran› riskine maruz kalmaktad›r. Söz konusu faiz oran› riski faiz oran› duyarl›l›¤› olan varl›k ve yükümlülüklerini dengelemek suretiyle oluflan do¤al tedbirlerle yönetilmektedir. Likidite riski Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, yeterli say›da ve yüksek kalitedeki kredi sa¤lay›c›lar›n›n eriflilebilirli¤inin sürekli k›l›nmas› suretiyle yönetilmekte ve Grup likidite ihtiyac›n› k›sa vadeli finansal araçlar›n› nakde çevirerek örne¤in ticari alacaklar›n tahsilat› ile fonlamada esnekli¤i sa¤lamaya çal›flmaktad›r. Döviz kuru riski Grup, a¤›rl›kl› olarak ABD Dolar› ve EURO cinsinden borçlu veya alacakl› bulunan mebla¤lar›n Yeni Türk Liras›’na çevrilmesinden dolay› kur de¤iflikliklerinden do¤an döviz kur riskine maruz kalmaktad›r. Kredi riski Finansal varl›klar›n sahipli¤i karfl› taraf›n sözleflmeyi yerine getirmeme riskini beraberinde getirir. Ticari alacaklar, Grup yönetimince geçmifl tecrübeler ve cari ekonomik durum gözönüne al›narak de¤erlendirilmekte ve gerekti¤inde uygun oranda flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›ld›ktan sonra bilançoda net olarak gösterilmektedir. Finansal enstrümanlar›n makul de¤eri Makul bedel, bir finansal enstrüman›n zorunlu bir sat›fl veya tasfiye ifllemi d›fl›nda istekli taraflar aras›ndaki bir cari ifllemde, el de¤ifltirebilece¤i tutar olup, e¤er varsa oluflan bir piyasa fiyat› ile en iyi flekilde belirlenir. Finansal enstrümanlar›n tahmini makul bedelleri, Grup taraf›ndan mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme metotlar› kullan›larak tespit edilmifltir. Ancak, makul bedeli belirlemek için piyasa verilerinin yorumlanmas›nda tahminler gereklidir. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup’un bir güncel piyasa iflleminde elde edebilece¤i tutarlar› göstermeyebilir. Global Reports LLC 80 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar, makul de¤eri belirlenebilen finansal enstrümanlar›n makul de¤erinin tahmininde kullan›lm›flt›r: Parasal varl›klar Y›lsonu kurlar›yla çevrilen döviz cinsinden olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yak›n oldu¤u öngörülmektedir. Nakit ve nakit benzeri de¤erler dahil maliyet de¤erinden gösterilen finansal varl›klar›n kay›tl› de¤erlerinin, k›sa vadeli olmalar› nedeniyle makul de¤erlerine eflit oldu¤u öngörülmektedir. Ticari alacaklar›n kay›tl› de¤erlerinin, ilgili de¤er düflüklü¤ü karfl›l›klar›yla beraber makul de¤eri yans›tt›¤› öngörülmektedir. Finansal varl›klar›n makul de¤erinin, ilgili varl›klar›n kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilir. Parasal borçlar Banka kredileri ve di¤er parasal borçlar›n makul bedellerinin, k›sa vadeli olmalar› nedeniyle kay›tl› de¤erlerine yak›n oldu¤u öngörülmektedir. Ticari borçlar makul de¤erleri üzerinden gösterilmifltir. Döviz cinsinden olan uzun vadeli krediler y›lsonu kurundan çevrilir ve bundan dolay› makul bedelleri kay›tl› de¤erlerine yaklafl›r. Banka kredilerinin kay›tl› de¤erleri ile tahakkuk etmifl faizlerinin makul de¤erlere yaklaflt›¤› tahmin edilmektedir. Kur de¤ifliminin etkileri Yabanc› para cinsinden yap›lan ifllemleri ve bakiyeleri YTL’ ye çevirirken ifllem tarihinde geçerli olan ilgili kurlar› esas almaktad›r. Bilançoda yer alan yabanc› para birimi baz›ndaki parasal varl›klar ve borçlar bilanço tarihindeki döviz kurlar› kullan›larak YTL’ ye çevrilmifltir. Yabanc› para cinsinden olan ifllemlerin YTL’ ye çevrilmesinden veya parasal kalemlerin ifade edilmesinden do¤an kur fark› gider veya gelirleri ilgili dönemde konsolide gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. Hisse bafl›na kazanç ‹liflikteki gelir tablosunda belirtilen hisse bafl›na kâr, net kâr›n ilgili y›l içinde mevcut hisselerin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. Karfl›l›klar Karfl›l›klar geçmiflteki olaylardan kaynaklanan olas› bir yükümlülük olmas› (hukuki veya yap›sal yükümlülük), bu yükümlülü¤ün gelecekte yerine getirilmesi için gerekli aktif kalemlerde bir azal›fl›n muhtemelen söz konusu olmas› ve yükümlülük tutar›n›n güvenilir bir biçimde saptanabilmesi durumunda tahakkuk ettirilmektedir. Tahakkuk ettirilen bu karfl›l›klar her bilanço döneminde gözden geçirilmekte ve cari tahminlerin yans›t›lmas› amac›yla revize edilmektedir. fiarta ba¤l› varl›k ve yükümlülükler Taahhüt ve muhtemel yükümlülük do¤uran ifllemler, gerçekleflmesi gelecekte bir veya birden fazla olay›n neticesine ba¤l› durumlar› ifade etmektedir. Dolay›s›yla, baz› ifllemler ileride do¤mas› muhtemel zarar, risk veya belirsizlik tafl›malar› aç›s›ndan bilanço d›fl› kalemler olarak tan›nm›flt›r. Gelecekte gerçekleflmesi muhtemel mükellefiyetler veya oluflacak zararlar için bir tahmin yap›lmas› durumunda bu yükümlülükler gider ve borç olarak kabul edilmektedir. Gerçekleflmesi muhtemel gelirler gerçekleflmenin imkan dahilinde oldu¤u durumda gelirlere yans›t›lmaktad›r. Kiralama ‹fllemleri – Kirac› Olarak Grup Finansal Kiralama Grup, finansal kiralama yoluyla edinmifl oldu¤u ve mülkiyetin bütün önemli risklerinin ve getirilerinin fiili olarak kiralama süresi sonunda Grup’a geçti¤i sabit k›ymetleri, konsolide bilançoda kira bafllang›ç tarihindeki makul de¤eri ya da, daha düflükse Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 81 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) minimum kira ödemelerinin bilanço tarihindeki bugünkü de¤eri üzerinden yans›tmaktad›r. Finansal kiralama iflleminden kaynaklanan yükümlülük, kalan bakiye üzerinde sabit bir faiz oran› sa¤lamak için, ödenecek faiz ve anapara borcu olarak ayr›flt›r›lm›flt›r. Finansal kiralama ifllemine konu olan sabit k›ymetin ilk edinilme aflamas›nda katlan›lan masraflar maliyete dahil edilir. Finansal kiralama yolu ile elde edilen sabit k›ymetler tahmin edilen ekonomik ömürleri üzerinden amortismana tabi tutulur. ‹liflkili taraflar Ortaklar, önemli yönetim personeli ve yönetim kurulu üyeleri, aileleri ve onlar taraf›ndan kontrol edilen veya onlara ba¤l› flirketler, ifltirak ve ortakl›klar ile Zorlu Holding Grubu’na dahil flirketler ve onlara ba¤l› flirketler, ifltirak ve ortakl›klar iliflkili taraflar olarak kabul edilmifltir. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlamas› Grup’un endüstriyel ve co¤rafi bölümleri dipnot 33’te sunulmufltur. Devlet teflvik ve yard›mlar› Makul de¤erleri ile izlenen parasal olmayan devlet teflvikleri de dahil olmak üzere tüm devlet teflvikleri, elde edilmesi için gerekli flartlar›n iflletme taraf›ndan yerine getirilece¤ine ve teflvikin iflletme taraf›ndan elde edilebilece¤ine dair makul bir güvence olufltu¤unda mali tablolara yans›t›l›r. Devletten temin edilen feragat edilebilir borçlar, feragat koflullar›n›n iflletme taraf›ndan yerine getirilece¤ine dair makul bir güvence oluflmas› durumunda devlet teflviki olarak kabul edilir. Kurum kazanc› üzerinden hesaplanan vergiler Bilanço tarihi itibariyle dönem sonuçlar›na dayan›larak tahmin edilen Kurumlar Vergisi yükümlülü¤ü için karfl›l›k ayr›lmaktad›r. Kurumlar Vergisi yükümlülü¤ü dönem sonucunun kanunen kabul edilmeyen giderler ve indirimler dikkate al›narak düzeltilmesinden sonra bulunan matrah üzerinden hesaplanmaktad›r. Vergi karfl›l›¤›, dönem kâr› dikkate al›narak hesaplanm›fl ve hesaplamada ertelenmifl vergi göz önünde bulundurulmufltur. Ertelenmifl vergi, bilanço yükümlülü¤ü metodu dikkate al›narak hesaplanm›flt›r. Ertelenmifl vergi aktif ve pasiflerin mali tablolarda yans›t›lan de¤erleri ile yasal vergi baz› aras›ndaki geçici farklar›n vergi etkisi dikkate al›narak yans›t›lmaktad›r. Ertelenmifl vergi yükümlülükleri afla¤›daki durumlar haricinde bütün vergiye tabi geçici farkl›l›klar için kay›tlara al›nmaktad›r. Ertelenmifl vergi yükümlülü¤ünün flerefiye itfas›ndan do¤mas› ya da flirket birleflmesi olmayan bir ifllemdeki bir varl›¤›n veya borcun ilk defa kay›tlara al›nmas›nda, ve ifllem gerçekleflti¤i zaman muhasebesel kâr› ne de vergiye tabi kâr veya zarar› etkilemedi¤i durumlar ve geçici fark›n ters çevrilmesinin zamanlamas›n›n kontrol edilebildi¤i ve öngörülebilir gelecekte geçici fark›n ters çevrilmeyece¤inin olas› oldu¤u durumlar hariç, ba¤l› ortakl›klara ve ifltiraklere yap›lan yat›r›mlarla ilgili vergiye tabi geçici farklar göz önünde bulunduruldu¤u durumlard›r. Ertelenmifl vergi alacaklar›, vergiden indirilebilir geçici farklar, kullan›lmam›fl vergi varl›klar› ve kay›plar›n›n tafl›nmas›ndan faydalan›labilecek kadar vergilendirilebilir kâr oluflmas› ölçüsünde, kullan›lmam›fl vergi alacaklar› ve kullan›lmam›fl vergi kay›plar› için kay›tlara al›nmaktad›rlar. Ertelenmifl vergi alaca¤›n›n tafl›d›¤› de¤er, her bilanço tarihinde gözden geçirilir ve ertelenmifl vergi alaca¤›n›n tamamen ya da k›smen kullan›m›na olanak sa¤layacak yeterli vergilendirilebilir kâr›n olas› olmad›¤› durumlarda azalt›l›r. Ertelenmifl vergi alacaklar› ve yükümlülükleri varl›¤›n gerçekleflti¤i ya da yükümlülü¤ün ifa edildi¤i dönemde geçerli olan ve bilanço tarihinde yürürlükte olan vergi oran›na göre hesaplan›r. Global Reports LLC 82 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Çal›flanlara sa¤lanan faydalar/k›dem tazminatlar› Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolay›s›yla veya istifa ve ifl kanununda belirtilen davran›fllar d›fl›ndaki sebeplerle istihdam› sona eren çal›flanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. Söz konusu ödeme tutarlar› bilanço tarihi itibariyle geçerli olan k›dem tazminat tavan› esas al›narak hesaplan›r. K›dem tazminat› karfl›l›¤›, tüm çal›flanlar›n emeklilikleri dolay›s›yla ileride do¤acak yükümlülük tutarlar› bugünkü net de¤erine göre hesaplanarak iliflikteki mali tablolarda yans›t›lm›flt›r. Nakit ak›m tablosu Nakit ak›m tablolar›nda yer alan nakit ve nakit benzerleri, nakit ve banka mevduat› ile vadesi 3 ay veya daha k›sa olan menkul k›ymetleri içermektedir. NOT 4 - HAZIR DE⁄ERLER Kasa Bankalar - Vadesiz mevduat - Vadeli mevduat 31.12.2007 62.026 31.12.2006 180.434 2.538.724 24.172.970 26.773.720 124.665 -305.099 31 Aral›k 2007 itibariyle, yabanc› para cinsinden vadeli mevduat›n y›ll›k faiz oran› %3,75 ile %4,5 ve YTL cinsinden vadeli mevduat›n y›ll›k faiz oran› %16,50 ile %16,75 aras›nda de¤iflmektedir. NOT 5 - MENKUL KIYMETLER Grup’un menkul k›ymetleri bulunmamaktad›r (31.12.2006: Bulunmamaktad›r). NOT 6 - F‹NANSAL BORÇLAR K›sa vadeli finansal borçlar - ABD$ - YTL Uzun vadeli finansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar› - ABD$ - EURO Uzun vadeli finansal borçlar - ABD$ - EURO 213.006.004 328.487 213.334.491 114.165.610 29 114.165.639 27.601.226 7.349.841 34.951.067 34.647.810 8.269.227 42.917.037 103.048.278 34.213.221 137.261.499 154.542.836 44.680.188 199.223.024 Grup, iflletme yat›r›mlar›nda kullanmak üzere yurtd›fl› kaynakl› 6 ve 11 y›l vadeli ABD Dolar› ve EURO para birimi cinsinden çeflitli krediler temin etmifl olup faiz oranlar› y›ll›k Libor + (%0,09 ile %4,57) ve Euribor + (%0,97 ile %2,17) aras›nda de¤iflmektedir. Kredilerin anapara ve faiz ödemeleri alt› ayl›k taksitler halinde olup son geri ödeme vadesi Nisan 2017’dir. Grup, 31 Aral›k 2007 tarihinde 40.764.499 YTL (35.000.000 ABD$) de¤erinde sendikasyon kredisi temin etmifl olup ortalama faizi %8,87’dir. Kredinin geri ödeme vadesi Mart 2011’dir. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 83 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Grup’un k›sa ve uzun vadeli toplam finansal borçlar›n›n ödeme plan› afla¤›daki gibidir: 31.12.2007 Bir y›l› geçmeyen Bir y›l› geçen ve iki y›l› geçmeyen ‹ki y›l› geçen ve üç y›l› geçmeyen Üç y›l› geçen ve dört y›l› geçmeyen Dört y›l› geçen ve befl y›l› geçmeyen Befl y›l› geçen Toplam finansal borçlar 31.12.2006 Bir y›l› geçmeyen Bir y›l› geçen ve iki y›l› geçmeyen ‹ki y›l› geçen ve üç y›l› geçmeyen Üç y›l› geçen ve dört y›l› geçmeyen Dört y›l› geçen ve befl y›l› geçmeyen Befl y›l› geçen Toplam finansal borçlar EURO USD YTL YTL Toplam› 4.297.650 3.986.199 3.986.199 3.800.445 3.241.783 4.990.765 206.583.009 21.471.708 21.471.708 14.831.708 8.191.708 22.509.408 328.487 ------ 248.285.558 31.825.296 31.825.296 23.774.011 15.084.980 34.751.916 24.303.041 295.059.249 328.487 385.547.057 EURO 4.466.233 4.126.494 3.986.199 3.986.199 3.800.445 8.232.547 USD 105.871.810 21.471.708 21.471.708 21.471.708 14.831.708 30.701.119 YTL 29 ------ YTL Toplam› 157.082.676 37.820.836 37.561.080 37.561.080 27.883.973 58.396.055 28.598.117 215.819.761 29 356.305.700 Grup çeflitli finansal kurulufllardan temin etmifl oldu¤u krediler için çeflitli teminatlar vermifltir (dipnot 31). NOT 7 - T‹CAR‹ ALACAK VE BORÇLAR 31.12.2007 31.12.2006 K›sa vadeli ticari alacaklar Cari hesap alacaklar› Al›nan çekler ve senetler Verilen depozito ve teminatlar 22.629.213 2.274.064 35.318 37.050.564 371.008 9.889 Ertelenmifl finansman gideri (-) fiüpheli ticari alacaklar karfl›l›¤› (-) 24.938.595 (93.512) (3.589.367) 37.431.461 (276.405) (580.264) 21.255.716 36.574.792 Global Reports LLC 84 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) K›sa vadeli ticari borçlar Cari hesap borçlar› Al›nan depozito ve teminatlar 69.585.933 894 45.674.728 567 69.586.827 45.675.295 (311.966) (402.121) 69.274.861 45.273.174 668.879 172.102 Ertelenmifl finansman geliri (-) Uzun vadeli ticari borçlar Al›nan depozito ve teminatlar NOT 8 - F‹NANSAL K‹RALAMA ALACAKLARI VE BORÇLARI Grup’un finansal kiralama alacaklar› bulunmamaktad›r (31.12.2006: Bulunmamaktad›r). 31.12.2007 31.12.2006 K›sa vadeli finansal kiralama borçlar› - EURO 34.716 32.716 Uzun vadeli finansal kiralama borçlar› - EURO 35.576 76.101 Toplam finansal kiralama borçlar› Bir y›l içinde ödenecek Bir y›ldan fazla ve dört y›ldan az Gelecek dönemlerde ödenecek faizler (-) 41.936 38.274 (9.918) 45.636 86.839 (23.658) Finansal kiralama anapara borcu 70.292 108.817 34.716 35.576 32.716 76.101 70.292 108.817 31.12.2007 -3.403.035 1.394.733 35.765 569.062 31.12.2006 1.983.311 5.438.361 -23.505 81.986 5.402.595 7.527.163 Finansal kiralama anapara geri ödemeleri afla¤›daki gibidir: Bir y›l içinde ödenecek Bir y›ldan fazla ve dört y›ldan az NOT 9 - ‹L‹fiK‹L‹ TARAFLARDAN ALACAKLAR VE BORÇLAR a) ‹liflkili taraflardan alacaklar Zorlu Linen Dokuma Emprime Konfeksiyon A.fi. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.fi. Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.fi. Personelden alacaklar Di¤er iliflkili kurulufllar Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 85 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) b) ‹liflkili taraflara borçlar Zorlu Holding A.fi. Zorlu Linen Dokuma Emprime Konfeksiyon A.fi. Palmet Metal Endüstri ve Ticaret A.fi. Arsan Do¤al Gaz Da¤›t›m A.fi. Di¤er iliflkili kurulufllar Personele borçlar 286.101.027 -58.576 149.415 469.266 460.530 68.488.033 3.408.332 --43.566 227.433 287.238.814 72.167.364 c) ‹liflkili taraflarla yap›lan ifllemler 01.01.-31.12.2007 Zorlu Holding A.fi. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.fi. Zorluteks Tekstil Ticaret ve Sanayi A.fi. Di¤er 01.01.-31.12.2006 Zorlu Holding A.fi. Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.fi. Zorlu Linen Dokuma Emprime Konfeksiyon A.fi. Di¤er Sat›fllar Faaliyet giderleri Kur fark› ve di¤er gelirler Kur fark› ve di¤er giderler Faiz giderleri -41.001.804 21.767.669 400.263 4.654.551 386.984 4.183 251.148 30.669.292 -29.032 54.690 4.100.907 --132.907 10.628.032 --140.228 63.169.736 5.296.866 30.753.014 4.233.814 10.768.260 Sat›fllar Faaliyet giderleri Kur fark› ve di¤er gelirler Kur fark› ve di¤er giderler Faiz giderleri -38.190.584 17.671.637 792.493 4.579.989 109.607 906 -- 7.337.374 2.115.267 31.666 -- 3.786.856 665.102 --- 237.199 19.784 --- 56.654.714 4.690.502 4.451.958 256.983 9.484.307 d) Yönetim Kurulu baflkan ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yard›mc›lar›na sa¤lanan faydalar: 31.12.2007 tarihi itibariyle toplam ödenen maafl ve ücretler 1.554.529 YTL’dir (31.12.2006: 690.843 YTL). Global Reports LLC 86 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 10 - D‹⁄ER ALACAKLAR VE BORÇLAR Di¤er alacaklar Devreden KDV Peflin ödenen giderler Verilen ifl avanslar› Di¤er çeflitli alacaklar Di¤er yükümlülükler Ödenecek vergi ve fonlar Ödenecek sosyal güvenlik kesintileri Di¤er 31.12.2007 31.12.2006 22.298.335 1.362.064 186.733 10.707.551 4.944.046 13.529 321.431 1.021.153 34.554.683 6.300.159 1.480.288 536.478 70.187 2.731.983 592.170 21.977 2.086.953 3.346.130 31.12.2007 1.926.749 26.906.101 1.762.034 4.493.356 (1.090.133) 31.12.2006 1.509.291 23.344.511 196.191 1.024.194 -- 33.998.107 26.074.187 NOT 11 - CANLI VARLIKLAR Canl› varl›klar Grup’un faaliyet konusu kapsam› d›fl›ndad›r. NOT 12 - STOKLAR ‹lk madde ve malzeme Yedek parçalar Ticari mallar Verilen siparifl avanslar› Stok de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› (-) NOT 13 - DEVAM EDEN ‹NfiAAT SÖZLEfiMELER‹ ALACAKLARI VE HAKED‹fi BEDELLER‹ Bulunmamaktad›r. NOT 14 - ERTELENEN VERG‹ VARLIKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLER‹ Ertelenen vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤›, varl›klar›n ve yükümlülüklerin mali tablolarda gösterilen de¤erleri ile yasal vergi matrah› hesab›nda dikkate al›nan tutarlar› aras›ndaki “zamanlama farkl›l›klar›”n›n bilanço yöntemine göre, vergi etkilerinin yasalaflm›fl vergi oranlar› suretiyle hesaplanmas›yla belirlenmektedir. Söz konusu geçici farklar genellikle gelir ve giderlerin, Tebli¤ ve vergi kanunlar›na göre de¤iflik raporlama dönemlerinde muhasebeleflmesinden kaynaklanmaktad›r. Geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ve ertelenen vergi varl›klar› ile vergi yükümlülü¤ü için Türkiye’de bulunan ve önceki dönemlerde kazan›lm›fl yat›r›m indirim hakk›n› kullanan fiirket için %30, yurt içi di¤er flirketler için %20 ve yurt d›fl›ndaki flirket için ba¤l› bulundu¤u ülkenin vergi oran› %24 esas al›nmaktad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 87 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Bilanço tarihleri itibariyle birikmifl geçici farklar ve ertelenen vergi varl›k ve yükümlülüklerinin yürürlükteki vergi oranlar› kullan›larak haz›rlanan dökümü afla¤›daki gibidir: Kümülatif geçici farklar 31.12.2007 31.12.2006 Ertelenen vergi varl›klar› K›dem tazminat› karfl›l›¤› Kullan›labilecek yat›r›m indirimi Gider karfl›l›klar› fiüpheli alacak karfl›l›klar› Mahsup edilecek vergi zarar› Di¤er Ertelenmifl vergi 31.12.2007 31.12.2006 1.366.011 348.034.194 10.188.660 2.866.390 -1.609.915 1.033.847 343.492.425 4.516.342 --818.151 359.632 51.258.430 2.862.445 859.917 -336.058 268.354 49.911.573 1.333.968 --192.344 364.065.170 349.860.765 55.676.482 51.706.239 191.416.131 313.797 174.954.037 402.131 57.945.322 94.140 52.113.266 117.105 191.729.928 175.356.168 58.039.462 52.230.371 Ertelenen vergi varl›klar› Bir y›ldan k›sa sürede yararlan›lacak Bir y›ldan uzun sürede yararlan›lacak 3.198.503 52.477.979 1.526.312 50.179.927 Ertelenen vergi yükümlülükleri Bir y›ldan k›sa sürede yararlan›lacak Bir y›ldan uzun sürede yararlan›lacak 94.140 57.945.322 117.105 52.113.266 Ertelenen vergi yükümlülükleri Maddi ve maddi olmayan duran varl›klar›n kay›tl› de¤erleri ile vergi matrahlar› aras›ndaki net fark Di¤er Ertelenmifl vergi alacak (yükümlülüklerinin) hareket tablosu afla¤›daki gibidir: Dönem bafl› ertelenen vergi varl›klar› (yükümlülükleri), net Konsolide kapsam›na giren ba¤l› ortakl›¤a ait ertelenmifl vergi varl›klar› Ertelenen vergi karfl›l›¤› Dönem sonu ertelenen vergi varl›klar› (yükümlülükleri), net 01.01.-31.12.2007 (524.132) 368.636 (2.207.482) 01.01.-31.12.2006 1.186.976 -(1.711.108) (2.362.978) (524.132) NOT 15 - D‹⁄ER CAR‹/CAR‹ OLMAYAN VARLIKLAR VE KISA/UZUN VADEL‹ YÜKÜMLÜLÜKLER Di¤er cari/dönen varl›klar Peflin ödenen giderler Gelir tahakkuklar› Global Reports LLC 31.12.2007 31.12.2006 1.717.457 23.287.273 1.567.862 6.462.289 25.004.730 8.030.151 88 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) 21.12.2004 tarihli ve 25677 say›l› resmi gazetede yay›mlanan Elektrik Piyasas› Dengeleme ve Uzlaflt›rma Yönetmeli¤i gere¤i Grup Türkiye Elektrik ‹letim A.fi. (“TE‹Afi”)'ne her ay›n 15. günü fatura kesmektedir. Gelir tahakkuklar›, 31 Aral›k tarihine kadar TE‹Afi’ne elektrik enerjisi teslim edilen ancak 15 Ocak tarihinde faturas› kesilecek alacaklar ile iliflkilidir. Di¤er cari olmayan/duran varl›klar Peflin ödenen giderler 108.428 95.454 % Oran 31.12.2007 31.12.2006 Tutar 31.12.2007 31.12.2006 NOT 16 - F‹NANSAL VARLIKLAR Ülke ‹fltirak Solbar Energy Ltd. Ba¤l› ortakl›k ICFS International LLC LLC Zorlu Enerji Machteshim Energy Ltd. Ashdod Energy Ltd. Zorlu Intergas GMBH Dorad Enerji Ltd. Zorlu Enerji Pakistan Ltd. ‹srail %27 %27 764.233 932.618 Rusya Ukrayna ‹srail ‹srail Avusturya ‹srail Pakistan -%100 %51 %51 %80 %25 %100 %51 %100 ------ -13.604 1.412.600 3.387.500 51.472 36.049 117.162 402.180 6.695 ------ 5.018.387 408.875 5.782.620 1.341.493 ICFS International LLC, 01.01.2007 tarihi itibariyle konsolidasyon kapsam›na dahil edilmifltir. Grup’un do¤rudan ve dolayl› toplam oy hakk› %20’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmayan ifltiraki ve Grup’un do¤rudan ve dolayl› toplam oy hakk› %50’nin üzerinde olmakla birlikte konsolide mali tablolar aç›s›ndan önemlilik teflkil etmeyen veya önemli bir etkiye sahip olmamas› nedeniyle finansal varl›klarda bulunan ba¤l› ortakl›klar maliyet bedelleri üzerinden varsa de¤er kayb› ile ilgili karfl›l›k düflüldükten sonra konsolide mali tablolara yans›t›lm›flt›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 89 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 17 - POZ‹T‹F/NEGAT‹F fiEREF‹YE 01.01.2007 26.761.315 (2.676.130) fierefiye Birikmifl itfa paylar› (-) ‹laveler 16.692.673 (2.172.703) 24.085.185 fierefiye Birikmifl itfa paylar› 01.01.2006 26.761.315 (1.338.065) Net kay›tl› de¤er 25.423.250 31.12.2007 43.453.988 (4.848.833) 38.605.155 ‹laveler -(1.338.065) 31.12.2006 26.761.315 (2.676.130) 24.085.185 NOT 18 - YATIRIM AMAÇLI GAYR‹MENKULLER Grup’un yat›r›m amaçl› gayrimenkulleri bulunmamaktad›r (31.12.2006: Yoktur). NOT 19 - MADD‹ VARLIKLAR Maliyet Arazi ve arsalar Yeralt› ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Yap›lmakta olan yat›r›mlar - Kuyu açma maliyetleri - Enerji santrali yat›r›mlar› - Di¤er Birikmifl amortisman Yeralt› ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Net kay›tl› de¤er Global Reports LLC Konsolidasyon kapsam›na al›nan Ç›k›fllar ba¤l› ortakl›klar 01.01.2007 ‹laveler 5.567.817 14.081.759 22.267.817 44.485 517.021.363 184.955 4.492.925 563.661.121 148.000 6.056.846 196.995 41.367 325.196 483.492 2.172.000 9.423.896 -(34.967) -(37.570) -(15.475) (123.159) (211.171) 26.777.077 136.526.469 62.642.853 789.607.520 18.623.899 195.489.613 31.705.842 255.243.250 (18.057.232) --(18.268.403) 6.826.710 1.447.573 10.227 106.199.806 177.060 2.517.238 117.178.614 1.184.581 761.238 7.852 29.615.653 96.609 572.093 32.238.026 (795) ---(4.633) (9.854) (15.282) 672.428.906 Transferler 31.12.2007 -3.884.607 379.322 -429.473 -288.443 4.981.845 5.715.817 23.988.245 23.017.111 48.282 517.776.032 952.790 6.926.931 578.425.208 -- (2.271.542) 3.779.938 45.620.389 -- (50.602.234) 4.349.455 (2.271.542) 25.072.202 381.416.409 43.746.461 1.028.660.280 --172.977 --299.818 96.722 569.517 ----31.584 8.641 40.225 -(5.500) ---4.863 (637) 8.010.496 2.203.311 18.079 135.815.459 300.620 3.092.981 149.440.946 879.219.334 90 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) 01.01.2006 ‹laveler Ç›k›fllar Transferler 31.12.2006 5.268.261 13.552.711 21.662.904 17.957 480.700.292 390.200 3.644.360 299.556 540.075 70.531 26.528 700.419 -692.047 -(11.027) ---(205.245) -- --534.382 -35.620.652 -156.518 5.567.817 14.081.759 22.267.817 44.485 517.021.363 184.955 4.492.925 525.236.685 2.329.156 (216.272) 36.311.552 563.661.121 Yap›lmakta olan yat›r›mlar ve verilen avanslar - Kuyu açma maliyetleri 9.532.298 - Enerji santrali yat›r›mlar› -- Di¤er 25.472.234 23.650.382 136.526.469 73.482.171 (6.405.603) --- --(36.311.552) 26.777.077 136.526.469 62.642.853 560.241.217 235.988.178 (6.621.875) -- 789.607.520 4.895.483 824.659 6.145 79.821.668 214.113 2.163.458 1.934.676 622.914 4.082 26.378.138 23.698 353.780 (3.449) ---(60.751) -- ------- 6.826.710 1.447.573 10.227 106.199.806 177.060 2.517.238 87.925.526 29.317.288 (64.200) -- 117.178.614 Maliyet Arazi ve arsalar Yeralt› ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Birikmifl amortisman Yeralt› ve yerüstü düzenleri Binalar Özel maliyetler Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Net kay›tl› de¤er 472.315.691 672.428.906 fiirket, duran varl›klara yap›lan önemli ilaveleri yap›lmakta olan yat›r›mlar hesab›nda toplamakta ve yat›r›m›n tamamlanmas› ile ilgili duran varl›k hesab›na transfer etmektedir. Bilanço tarihleri itibariyle yap›lmakta olan yat›r›mlar ve verilen avanslar hesab›nda bulunan kuyu açma maliyetleri, Trakya’da Göçerler Bölgesi’ndeki do¤algaz kuyularda yap›lan arama maliyetlerini, enerji santrali yat›r›mlar› Rusya’da yap›m›na bafllanan iki adet 170 MW gücündeki enerji santraline yap›lan yat›r›mlar› ve di¤er yat›r›mlar da Lüleburgaz, Edirne, Çerkezköy, K›rklareli ve Tekirda¤’daki do¤algaz boru hatlar›n›n döflenmesi ve Lüleburgaz’da kurulu santralin modernizasyonunu için yap›lan yat›r›mlar› içermektedir. Finansal kiralama yoluyla elde edilen makine ve teçhizat›n birikmifl amortisman düflüldükten sonraki toplam› 16.757.151 YTL’dir (31.12.2006: 17.972.768 YTL). 31.12.2007 itibariyle, maddi duran varl›klar 383.274.723 YTL (31.12.2006: 468.427.896 YTL) tutar›nda sigortalanm›flt›r. Grup çeflitli finansal kurulufllardan temin etmifl oldu¤u krediler için çeflitli teminatlar vermifltir (dipnot 31). Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 91 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 20 - MADD‹ OLMAYAN VARLIKLAR Maliyet Haklar Özel tükenmeye tabi varl›klar Di¤er maddi olmayan duran varl›klar Birikmifl itfa pay› Haklar Özel tükenmeye tabi varl›klar Di¤er maddi olmayan duran varl›klar Net kay›tl› de¤eri Maliyet Haklar Özel tükenmeye tabi varl›klar Di¤er maddi olmayan duran varl›klar Birikmifl ‹tfa Paylar› Haklar Özel tükenmeye tabi varl›klar Di¤er maddi olmayan duran varl›klar Net kay›tl› de¤eri 01.01.2007 ‹laveler Transferler 31.12.2007 6.309.315 8.648.052 447.007 101.705 -176.402 20.676 2.250.866 -- 6.431.696 10.898.918 623.409 15.404.374 278.107 2.271.542 17.954.023 2.381.820 5.301.956 175.997 438.569 2.706.170 111.588 6.733 --- 2.827.122 8.008.126 287.585 7.859.773 3.256.327 6.733 11.122.833 7.544.601 6.831.190 01.01.2006 ‹laveler Ç›k›fllar 31.12.2006 3.234.688 7.566.771 495.784 3.074.627 1.081.281 25.965 --(74.742) 6.309.315 8.648.052 447.007 11.297.243 4.181.873 (74.742) 15.404.374 1.917.865 3.921.722 166.776 463.955 1.380.234 69.149 --(59.928) 2.381.820 5.301.956 175.997 6.006.363 1.913.338 (59.928) 7.859.773 5.290.880 7.544.601 Özel tükenmeye tabi varl›klar do¤algaz kuyu açma maliyetlerinden oluflmufltur. NOT 21 - ALINAN AVANSLAR K›sa vadeli al›nan avanslar 31.12.2007 150.152 NOT 22 - EMEKL‹L‹K PLANLARI Grup’un bilançosunda emeklilik planlar›n› kapsayan herhangi bir yükümlülü¤ü bulunmamaktad›r. Global Reports LLC 31.12.2006 184.731 92 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 23 - BORÇ KARfiILIKLARI K›sa vadeli borç karfl›l›klar› Kurumlar vergisi karfl›l›¤›, net (dipnot 41) TRT pay› karfl›l›¤› Dava ve gider karfl›l›klar› Uzun vadeli borç karfl›l›klar› K›dem tazminat› karfl›l›¤› 916.416 7.114.416 2.966.065 2.618.822 4.350.855 431.520 10.996.897 7.401.197 1.366.011 1.033.843 Yürürlükteki ‹fl Kanunu hükümleri uyar›nca, çal›flanlardan k›dem tazminat›na hak kazanacak flekilde ifl sözleflmesi sona erenlere, hak kazand›klar› yasal k›dem tazminatlar›n›n ödenmesi yükümlülü¤ü vard›r. Ayr›ca, halen yürürlükte bulunan 506 say›l› Sosyal Sigortalar Kanununun 06.03.1981 tarih, 2422 say›l› ve 25.08.1999 tarih, 4447 say›l› yasalar ile de¤iflik 60’›nc› maddesi hükmü gere¤ince k›dem tazminat›n› alarak iflten ayr›lma hakk› kazananlara da yasal k›dem tazminatlar›n› ödeme yükümlülü¤ü bulunmaktad›r. K›dem tazminat› ödemeleri, her hizmet y›l› için 30 günlük brüt maafl üzerinden hesaplanmaktad›r. ‹lgili bilanço tarihi itibariyle ödenecek k›dem tazminat›, 31.12.2007 tarihi itibariyle 2.030,19 YTL/y›l tavan›na tabidir (31.12.2006: 1.857,44 YTL/y›l). K›dem tazminat› yükümlülü¤ü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi de¤ildir. K›dem tazminat› yükümlülü¤ü, fiirketin çal›flanlar›n emekli olmas›ndan do¤an gelecekteki olas› yükümlülü¤ün bugünkü de¤erinin tahminine göre hesaplan›r. Seri XI No:25 say›l› Tebli¤, K›s›m 29 (“Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar”), flirketin yükümlülüklerini tan›mlanm›fl fayda planlar› kapsam›nda aktüeryal de¤erleme yöntemleri kullan›larak gelifltirilmesini öngörür. Buna uygun olarak, toplam yükümlülüklerin hesaplanmas›nda kullan›lan aktüeryal varsay›mlar afla¤›da belirtilmifltir: Esas varsay›m, her hizmet y›l› için olan azami yükümlülü¤ün enflasyona paralel olarak artmas›d›r. Dolay›s›yla, uygulanan iskonto oran›, gelecek enflasyon etkilerinin düzeltilmesinden sonraki beklenen reel oran› ifade eder. 31.12.2007 tarihi itibariyle, ekli mali tablolarda karfl›l›klar, çal›flanlar›n emeklili¤inden kaynaklanan gelece¤e ait olas› yükümlülü¤ünün bugünkü de¤eri tahmin edilerek hesaplan›r. 31.12.2007 tarihi itibariyle karfl›l›klar y›ll›k %5 enflasyon oran› ve %11 iskonto oran› varsay›m›na göre, %5,7 (31.12.2006: %5,7) reel iskonto oran› ile hesaplanm›flt›r. Dönem içerisindeki k›dem tazminat› yükümlülü¤ünün hareket tablosu afla¤›daki gibidir: Dönem bafl› ‹laveler Dönem içerisindeki ödemeler Dönem sonu itibariyle karfl›l›k Global Reports LLC 31.12.2007 1.033.843 571.584 (239.416) 31.12.2006 976.193 128.032 (70.382) 1.366.011 1.033.843 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 93 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 24 - ANA ORTAKLIK DIfiI PAYLAR/ANA ORTAKLIK DIfiI KÂR/(ZARAR) Dönem bafl› Ana ortakl›k d›fl› paylardaki nakit sermaye art›fl› Konsolidasyona dahil edilen ba¤l› ortakl›k etkisi Yabanc› para çevrim farklar› Ana ortakl›k d›fl› paylardaki dönem içi (azal›fl)/art›fl Dönem faaliyet sonuçlar›ndaki ana ortakl›k d›fl› paylar 18.010.571 13.300.000 1.670.384 (462.267) -11.874.681 7.424.628 5.092.657 --(3.034) 5.496.320 44.393.369 18.010.571 31.12.2007 31.12.2006 190.000.000 81.665.350 190.000.000 81.665.350 Pay% %43,2 %17,5 %29,4 %9,9 %100,0 Tutar 35.288.433 14.330.198 24.016.227 8.030.492 81.665.350 NOT 25 - SERMAYE/KARfiILIKLI ‹fiT‹RAK SERMAYE DÜZELTMES‹ (Tarihi de¤er esas›na dayal›) Her bir hisse için 1 YTL nominal de¤er Kay›tl› sermaye limiti Ç›kar›lm›fl sermaye fiirket’in bilanço tarihleri itibariyle sermaye yap›s› afla¤›daki gibidir: Zorlu Holding A.fi. Korteks Mensucat A.fi. Halka aç›k Di¤er Kay›tl› sermaye Sermaye düzeltmesi 102.574.571 Toplam ödenmifl sermaye 184.239.921 fiirket’in sermayesi afla¤›daki gruplara ayr›lm›flt›r: Grup A B Hisse senedi cinsi Nama Nama Hisse senedi adedi 816.653.500 7.349.881.500 Tutar 8.166.535 73.498.815 8.166.535.000 81.665.350 fiirket’in Ana Sözleflmesi ile (A) grubu hisse senedi sahiplerine tan›nan imtiyazlar afla¤›daki gibidir: fiirket’in iflleri ve idaresi, tamam› Zorlu Holding A.fi.’ye ait (A) grubu pay sahipleri aras›ndan veya gösterecekleri adaylar aras›ndan Genel Kurul taraf›ndan seçilecek en az 5 en çok 11 üyeden meydana gelen bir yönetim kurulu taraf›ndan idare olunur. Global Reports LLC 94 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 26 - SERMAYE YEDEKLER‹ 31.12.2007 Sermaye Yasal yedekler Ola¤anüstü yedekler 31.12.2006 Sermaye Yasal yedekler Ola¤anüstü yedekler Tarihi de¤er 81.665.350 2.877.974 78.137.749 Özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar› 102.574.571 1.101.361 4.203.768 Düzeltilmifl de¤er 184.239.921 3.979.335 82.341.517 162.681.073 107.879.700 270.560.773 81.665.350 2.515.199 68.323.198 102.574.571 1.101.361 4.203.768 184.239.921 3.616.560 72.526.966 152.503.747 107.879.700 260.383.447 NOT 27 - KÂR YEDEKLER‹ Yasal yedekler, Türk Ticaret Kanunu’nda (“TTK”) öngörüldü¤ü flekli ile birinci ve ikinci yedeklerden oluflur. TTK, birinci yasal yede¤in, toplam yedek fiirket’in ödenmifl sermayesinin %20’sine eriflene kadar kanuni kârdan %5 oran›nda ayr›lmas›n› öngörür. ‹kinci yasal yedek ise, ödenmifl sermayenin %5’ini aflan tüm nakit kâr da¤›t›mlar› üzerinden %10 oran›nda ayr›l›r. TTK hükümleri çerçevesinde yasal yedekler, sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilmekte ve ödenmifl sermayenin %50’sini aflmad›kça di¤er amaçlarla kullan›lamamaktad›r. Seri XI No:25 say›l› tebli¤ uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk mali tablo düzenlenmesi sonucunda özsermaye kalemlerinden “Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Ola¤anüstü Yedek kalemlerine bilançoda kay›tl› de¤erleri ile yer verilir. Bu hesap kalemlerinin düzeltilmifl de¤erleri toplu halde özsermaye grubu içinde “özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›” hesab›nda yer verilir. Yasal yedekler Ola¤anüstü yedekler Yabanc› para çevirim farklar› 31.12.2007 2.877.974 78.137.749 (728.329) 31.12.2006 2.515.199 68.323.198 -- 80.287.394 70.838.397 13.101.304 71.539.706 NOT 28 - GEÇM‹fi YILLAR KÂRLARI/(ZARARLARI) Geçmifl y›llar kâr› Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 95 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 29 - YABANCI PARA POZ‹SYONU 31.12.2007 Haz›r de¤erler Ticari Alacaklar (net) Di¤er alacaklar (net) Verilen avanslar ABD Dolar› 14.904.377 1.065.251 80.000 50.583.928 EURO 2.492.856 84.137 10.065 75.533.717 RUR ('000) 44.178 -17.604 -- GBP 145 ---- Toplam YTL de¤eri 23.732.822 1.384.589 951.209 188.092.864 Yabanc› para varl›klar› 66.633.556 78.120.775 61.782 145 214.161.484 K›sa vadeli finansal borçlar Uzun vadeli finansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar› Finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) Uzun vadeli finansal borçlar Ticari borçlar (net) ‹liflkili taraflara borçlar (net) Al›nan avanslar Finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) 182.884.866 23.698.142 -88.476.241 3.168.117 245.106.494 96.000 -- -4.297.650 20.299 20.005.392 403.226 --20.802 ----495.135 ---- ----26.146 ---- 213.006.004 34.951.067 34.715 137.261.499 28.089.458 285.475.534 111.811 35.576 Yabanc› para yükümlülükleri 543.429.860 24.747.369 495.135 26.146 698.965.664 Yabanc› para pozisyonu, net (476.796.304) 53.373.406 (433.353) (26.001) (484.804.180) 31.12.2006 Haz›r de¤erler Ticari Alacaklar (net) ‹liflkili taraflardan alacaklar (net) Di¤er alacaklar (net) Verilen avanslar ABD Dolar› 16.031 955.004 4.094.608 686.550 82.160.000 EUR 70.883 45.484 -5.363 11.630.749 GBP 1 ----- Toplam YTL de¤eri 153.776 1.426.567 5.755.381 974.944 137.018.428 Yabanc› para varl›klar› 87.912.193 11.752.479 1 145.329.096 K›sa vadeli finansal borçlar Uzun vadeli finansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar› Finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) Uzun vadeli finansal borçlar Ticari borçlar (net) ‹liflkili taraflara borçlar (net) Borç karfl›l›klar› Uzun vadeli finansal kiralama ifllemlerinden borçlar (net) 81.221.977 24.649.833 -109.947.951 5.206.652 11.575.191 --- -4.466.233 17.669 24.131.884 39.655 -2.554 41.102 ----49.935 ---- 114.165.610 42.917.037 32.716 199.223.024 7.529.557 16.270.088 4.729 76.101 Yabanc› para yükümlülükleri 232.601.604 28.699.097 49.935 380.218.862 Yabanc› para pozisyonu, net (144.689.411) (16.946.618) (49.934) (234.889.766) Global Reports LLC 96 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 30 - DEVLET TEfiV‹K VE YARDIMLARI fiirket’in TC Hazine Müsteflarl›¤›’ndan al›nm›fl olan Yat›r›m ‹ndirimi Teflvik Belgeleri dolay›s›yla yap›lan ilgili yat›r›m harcamalar› üzerinden fiirket’e baz› teflvikler sa¤lanmaktad›r. 31 Aral›k 2007 itibariyle bu teflvik belgeleri sonucu kazan›lm›fl olan ve devreden yat›r›m indirimi tutar› 348.034.194 YTL’dir. Yat›r›m indirimi istisnas› 5479 say›l› kanun ile 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlükten kalkm›flt›r. Ancak gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden, ilgili y›llarda vergiye tabi kazanç (matrah) oluflmamas› nedeniyle 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle kullan›lmay›p sonraki dönemlere devreden yat›r›m indirimi tutarlar› ile 31 Aral›k 2005 tarihi itibariyle devam eden projelerle ilgili olarak sonraki y›llarda yap›lacak yat›r›m harcamalar› üzerinden hak kazan›lacak yat›r›m indirimi tutarlar› için 31 Aral›k 2008 tarihine kadar 3 y›ll›k geçifl dönemi tan›nm›flt›r. NOT 31 - KARfiILIKLAR, fiARTA BA⁄LI VARLIK VE YÜKÜMLÜLÜKLER Karfl›l›klar Konsolide mali tablolardaki karfl›l›klar ile ilgili detaylar dipnot 23’te sunulmufltur. fiarta ba¤l› varl›klar Sat›c› ve müflterilerden al›nan Teminat mektuplar› Çek ve senetler 31.12.2007 31.12.2006 95.081.756 6.251.627 71.549.713 25.967.117 23.535.000 13.345.102 8.460.600 9.983.073 fiarta ba¤l› yükümlülükler a. Verilen teminat mektuplar›, çek ve senetler EPDK Di¤er kurulufllara verilen b. 31.12.2007 tarihi itibariyle, Grup kullanm›fl oldu¤u d›fl yat›r›m kredilerine iliflkin olarak maddi varl›klar üzerinde 60.000.000 ABD Dolar› tutar›nda ipotek bulunmaktad›r. Ayr›ca söz konusu krediye iliflkin Grup’un iliflkili kurulufllar› Zorlu Holding A.fi. ve Korteks Mensucat Sanayi ve Ticaret A.fi.’nin kefaleti bulunmaktad›r. c. Grup taraf›ndan aç›lm›fl ve 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle devam eden davalar toplam› 1.865.894 YTL’dir. Ayn› tarih itibariyle Grup aleyhine aç›lm›fl dava toplam› 404.062 YTL’dir. d. Fortis Bank N.V./Fortis Banque S.A. ve Standard Bank PLC. ile akdetti¤i 160.000.000 ABD Dolar› tutar›ndaki Köprü Kredisi Kullan›m› Anlaflmas› kapsam›nda, Zorlu Holding A.fi. ile birlikte, Fortis Bank N.V./Fortis Banque S.A. ve Standard Bank PLC lehine müfltereken ve müteselsil garanti verilmifltir. NOT 32 - ‹fiLETME B‹RLEfiMELER‹ 31 May›s 2007 tarihli hisse devir ön sözleflmesi uyar›nca; fiirket Rotor’un toplam hisselerinin %80’ine tekabül eden 260.000 adet hissesini, Zorlu O/M, Zorlu Endüstriyel ve Zorlu Petrogas’da toplam hisselerinin %15’ine tekabül eden 48.750 adet hissesini toplam 25.363.875 YTL’ye sat›n alm›fl olup; hisse devir ifllemleri 23 Temmuz 2007 tarihi itibariyle tamamlanm›flt›r. Zorlu Hidroelektrik Enerji Üretim A.fi. 23.08.2007 tarihinde tescil edilmifl ve Grup’un 31.12.2007 tarihli konsolide mali tablolar›na dahil edilmifltir. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 97 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 33 - BÖLÜMLERE GÖRE RAPORLAMA Temel raporlama biçimi – Endüstriyel bölümler Bölüm sat›fllar› Toplam sat›fl - Miktar Elektrik - kwh Buhar - ton Do¤algaz –S/m3 Toplam sat›fl - Tutar Elektrik ve buhar Do¤algaz Di¤er Bölüm varl›klar› Elektrik ve buhar Do¤algaz Enerji, tesis projeleri ve bak›m ve iflletme hizmeti 01.01.- 31.12.2007 01.01.- 31.12.2006 2.643.410.040 702.700 227.888.631 2.474.980.355 711.323 250.085.768 354.425.829 105.818.349 9.529.742 290.409.171 95.310.259 6.126.252 469.773.920 391.845.682 31.12.2007 955.985.566 8.233.508 168.993.686 31.12.2006 704.756.095 11.534.049 125.723.285 1.133.212.760 842.013.429 57.899.295 58.926.030 138.417.925 37.030.386 38.760.484 160.197.308 255.243.250 235.988.178 29.987.268 1.550.971 699.787 27.147.762 1.732.674 436.852 32.238.026 29.317.288 Bölüm maddi varl›k al›mlar› Elektrik ve buhar Do¤algaz Enerji, tesis projeleri ve bak›m ve iflletme hizmeti Bölüm maddi varl›k amortisman giderleri Elektrik ve buhar Do¤algaz Enerji, tesis projeleri ve bak›m ve iflletme hizmeti Global Reports LLC 98 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) ‹kincil raporlama biçimi - Co¤rafi bölümler 01.01.-31.12.2007 döneminde Grup’un satt›¤› mal ve hizmetlerin yaklafl›k %100’ü (01.01.-31.12.2006: %100) Türkiye’de gerçekleflmektedir. Bölüm varl›klar› Türkiye Avrupa Asya Di¤er Bölüm maddi varl›k al›mlar› Türkiye Asya 31.12.2007 955.739.290 70.525 176.840.583 562.362 31.12.2006 842.013.429 ---- 1.133.212.760 842.013.429 01.01.- 31.12.2007 109.345.876 145.897.374 01.01.-31.12.2006 235.988.178 -- 255.243.250 235.988.178 NOT 34 - B‹LANÇO TAR‹H‹NDEN SONRAK‹ OLAYLAR a) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Rotor’un sahibi oldu¤u lisans kapsam›nda Osmaniye bölgesinde inflaa edece¤i 135 MW gücündeki rüzgar tarlas› projesi dolay›s› ile ortaya ç›kacak olan karbon emisyonlar›n›n 2012 y›l› sonuna kadar EcoSecurities Group PLC (‹rlanda)'ye sat›fl›na iliflkin Karbon Emisyonu Al›m Sat›m Sözleflmesi 22 Ocak 2008 tarihinde imzalanm›flt›r. b) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Rotor, Osmaniye ‹linin iki ayr› bölgesinde 50 MW ve 60 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayal› elektrik üretim tesisleri kurmak ve bu tesislerde 25 y›l süre ile elektrik üretim faaliyetine bulunmak üzere Enerji Piyasas› Düzenleme Kurumu (“EPDK”) nezdinde yap›lan lisans baflvurusunda bulunulmufltur. EPDK 24 Ocak 2008 tarihli yaz›s›nda Rotor’a üretim lisans› verilebilmesi için sermayesini 34.5 milyon YTL’den 65.4 milyon YTL’ye yükseltmesini belirtmifltir. Rotor, söz konusu sermaye art›fl›n› 3 Nisan 2008 tarihli Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nde yay›mlanm›flt›r. c) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Rotor, Osmaniye ‹linde yapaca¤› 135 MW kurulu güce sahip rüzgar enerjisine dayal› elektrik üretim tesisleri projelendirme ve infla etme yat›r›mlar› kapsam›nda yat›r›m teflviki almak amac› ile Hazine Müsteflarl›¤›'na baflvurmufl ve 23 Ocak 2008 tarihli ve 88998 say›l› Yat›r›m Teflvik Belgesi temin etmifltir. d) 21.02.2008 tarihli Ön Sözleflmeye istinaden Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.'nin Rusya'daki Tereshkovo ve Kojuhovo projelerinin finansman› için kullan›lmak üzere 5 y›l vadeli olarak 500.000.000 USD tutar›nda sendikasyon kredisi sa¤lamak için Standard Bank PLC yetkilendirilmifltir. e) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Zorlu Petrogas’›n XVII numaral› ‹zmir ve XVIII numaral› Mu¤la Bölgeleri için Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü nezdinde yapt›¤› ruhsat baflvurular› kabul edilmifl ve dörder y›l (2008–2012) süre ile petrol arama ruhsatlar› verilmifltir. f) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Amity Oil’in XIV numaral› Adana Bölgesi için Petrol ‹flleri Genel Müdürlü¤ü nezdinde yapt›¤› ruhsat baflvurusu kabul edilmifl ve dört y›l (2008–2012) süre ile petrol arama ruhsat› verilmifltir. g) fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› Ashdod Energy Limited ‹srail'in Ashdod flehrinde 50 MW kurulu güce sahip olacak flekilde infla edilmesi planlanan elektrik santralinin finansman› için, elektrik santrali inflaat›n›n tamamlanma tarihine ba¤l› olarak geri ödeme yap›lacak flekilde, yaklafl›k 60.000.000 USD tutar›nda kredi sa¤lanmas› için Bank Leumi (‹srail) ile 25 Mart 2008 tarihinde bir ön anlaflma imzalanm›flt›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 99 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) h) Grup, Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› taraf›ndan Ankara Do¤al Elektrik Üretim ve Ticaret A.fi.'ye ait Tercan, Kuzgun, Mercan, ‹kizdere, Ç›ld›r, Beyköy ve Ataköy Hidroelektrik Santralleri ile Denizli Jeotermal Santralinin 30 y›l süre ile "iflletme hakk›n›n verilmesi" ve Engil Gaz Türbinleri Santralinin sat›fl yöntemi ile özellefltirilmesine iliflkin olarak 05 Mart 2008 tarihinde aç›k artt›rma yöntemiyle yap›lan ihaleyi 510 milyon Amerikan Dolar› teklif vererek kazanm›flt›r. Grup, bu ihale ile Van’da bulunan do¤al gaz santralinin mülkiyetini al›rken, Tokat, Eskiflehir, Kars, Rize, Erzurum, Erzincan ve Tunceli’de bulunan hidroelektrik santralleri ile Denizli’de faaliyet gösteren jeotermal santralinin 30 y›ll›k iflletme hakk›na sahip olmufltur. Söz konusu ihale ilgili olarak Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤› ve Rekabet Kurumunun verece¤i nihai kararlar sonras› afla¤›da belirtilen santrallerin devralma ifllemi gerçeklefltirilecektir. Bölge Edremit-Van (Engil Gaz Türbinleri) Sarayköy (Denizli Jeotermal Santrali) Almus-Tokat (Ataköy Hidroelektrik Santrali) Sar›cakaya-Eskiflehir (Beyköy Hidroelektrik Santrali) Arpaçay-Kars (Ç›ld›r Hidroelektrik Santrali) ‹kizdere-Rize (‹kizdere Hidroelektrik Santrali) Il›ca-Erzurum (Kuzgun Hidroelektrik Santrali) Ovac›k-Tunceli (Mercan Hidroelektrik Santrali) Tercan-Erzincan (Tercan Hidroelektrik Santrali) Tipi Do¤algaz Jeotermal Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Hidroelektrik Santrali Güç 15,0 MW 15,0 MW 5,5 MW 16,8 MW 15,4 MW 18,6 MW 20,9 MW 19,2 MW 15,0 MW NOT 35 - DURDURULAN FAAL‹YETLER Bilanço tarihi itibariyle Grup’un durdurulan faaliyeti yoktur (31.12.2006: Yoktur). NOT 36 - ESAS FAAL‹YET GEL‹RLER‹ Yurtiçi sat›fllar Yurtd›fl› sat›fllar Di¤er sat›fl gelirleri Brüt sat›fllar Sat›fllardan iade, iskonto ve indirimler (-) 01.01.- 31.12.2007 464.826.497 1.921.056 5.838.564 01.01.-31.12.2006 403.222.656 3.587.360 1.763.631 472.586.117 408.573.647 (2.812.197) (16.727.965) 469.773.920 391.845.682 12.687.748 46.997.155 24.365.756 26.688.199 59.684.903 51.053.955 NOT 37 - FAAL‹YET G‹DERLER‹ Sat›fl ve da¤›t›m giderleri Genel yönetim giderleri Faaliyet giderleri toplam› Global Reports LLC 100 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 38 - D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹R/(G‹DER) VE KÂR/(ZARAR) D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN GEL‹R VE KÂRLAR Kambiyo kârlar› Faiz gelirleri Reeskont faiz gelirleri Di¤er gelirler 01.01.- 31.12.2007 84.807.529 2.457.233 590.202 3.806.609 01.01.-31.12.2006 51.820.538 2.234.855 402.121 2.323.000 91.661.573 56.780.514 16.803.239 523.585 2.602.457 18.057.232 2.171.411 1.900.699 9.752.246 276.405 575.879 6.405.603 -657.782 42.058.623 17.667.915 D‹⁄ER FAAL‹YETLERDEN G‹DER VE ZARARLAR Kambiyo zararlar› Ertelenmifl faiz gideri Karfl›l›k giderleri Kapat›lan kuyu giderleri Çal›flmayan k›s›m amortisman gideri Di¤er giderler Kapat›lan kuyu giderleri, aç›lan kuyu baz›nda takip edilmekte ve her kuyuya iliflkin direkt arama ile edinilen arama haklar›na iliflkin giderler keflfedilen rezervlerin de¤erlendirilmesine kadar aktiflefltirilmekte, yeterli miktarda rezerv olmad›¤›na karar verildi¤i takdirde giderlefltirilmektedir. NOT 39 - F‹NANSMAN G‹DERLER‹ Kambiyo zararlar› Faiz giderleri Di¤er finansman giderleri Finansman giderleri 7.582.183 38.268.273 1.787.629 49.956.970 18.749.168 962.904 47.638.085 69.669.042 NOT 40 - NET PARASAL POZ‹SYON KÂRI/(ZARARI) Net parasal pozisyon kâr›/zarar›, parasal olmayan bilanço kalemlerinin, özsermayenin ve gelir tablosunun düzeltme ifllemine tabi tutulmas› sonucunda aktif ve pasif kalemlerinin aras›nda ortaya ç›kan fark olarak hesaplanm›flt›r. Ancak 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren mali tablolar›n enflasyona göre düzeltilmesine son verildi¤inden, 01.01.-31.12.2007 ve 01.01.-31.12.2006 dönemleri için net parasal pozisyon kâr›/zarar› hesaplanmam›flt›r (Dipnot 2). Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 101 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) NOT 41 - VERG‹LER Kurumlar vergisi karfl›l›¤› Ertelenen vergi karfl›l›¤› 01.01.- 31.12.2007 7.838.673 2.207.482 01.01.-31.12.2006 7.190.144 1.711.108 10.046.155 8.901.252 Türkiye’de, kurumlar vergisi oran› 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren %20’dir. Ancak 31.12.2005 tarihi itibariyle devreden yat›r›m indirimi tutarlar›n›n 2007 y›l› kurumlar vergisi hesaplamas›nda indirim konusu edilmesi halinde 2005 dönemindeki mevzuat hükümleri çerçevesinde kurumlar vergisi %30 oran›ndan hesaplanacakt›r. Kurumlar vergisi oran› kurumlar›n ticari kazanc›na vergi yasalar› gere¤ince indirim kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalar›nda yer alan istisna ve indirimlerin indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrah›na uygulan›r. Kâr da¤›t›lmad›¤› takdirde baflka bir vergi ödenmemekte olup kâr›n tamam›n›n veya bir k›sm›n›n temettü olarak; • Gerçek kiflilere • Gelir ve Kurumlar Vergisinden istisna veya muaf gerçek ve tüzel kiflilere, • Dar mükellef gerçek ve tüzel kiflilere, da¤›t›lmas› halinde %15 Gelir Vergisi Stopaj› hesaplan›r. Dönem kâr›n›n sermayeye ilavesi halinde, kâr da¤›t›m› say›lmaz ve stopaj uygulanmaz. Kurumlar üçer ayl›k mali kârlar› üzerinden %20 oran›nda geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ay›n 10’uncu gününe kadar beyan edip 17’nci günü akflam›na kadar öderler. Y›l içinde ödenen geçici vergi o y›la ait olup izleyen y›l verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. En az iki y›l süre ile elde tutulan ifltirak hisseleri ile gayrimenkullerin sat›fl›ndan do¤an kârlar›n %75’i, Kurumlar Vergisi Kanunu'nda öngörüldü¤ü flekilde sermayeye eklenmesi flart› ile vergiden istisnad›r. Türk vergi mevzuat›na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönem kurum kazanc›ndan indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmifl y›l kârlar›ndan mahsup edilemez. Türkiye’de kurumlar›n 24.04.2003 tarihinden evvel yat›r›m teflvik belgelerine istinaden yapt›klar› yat›r›m harcamalar›n›n %100’ü, bu tarihten sonra mal ve hizmet üretimi faaliyetlerinde kullanmak üzere yapt›klar› amortismana tabi iktisadi k›ymetlerle ilgili harcamalar›n› %40’l›k bölümünü vergi matrahlar›n›n tespitinde ilgili kazançlar›ndan yat›r›m indirimi istisnas› olarak indirim konusu yapmalar› mümkündür. Kurum vergi matrah›ndan 24.04.2003 tarihinden önceki yat›r›m harcamalar›n indirilmesi durumunda söz konusu tutar üzerinden %19,8 oran›nda gelir vergisi stopaj› yap›lmakta, 24.04.2003 tarihinden sonraki yat›r›m harcamalar›n indirilmesi durumunda söz konusu tutar üzerinden gelir vergisi stopaj› yap›lmamaktad›r. Ancak yat›r›m indirimi istisnas› 5479 say›l› kanun ile 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren yürürlükten kald›r›lm›flt›r. Gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinden, ilgili y›llarda vergiye tabi kazanç (matrah) oluflmamas› nedeniyle 31.12.2005 tarihi itibariyle kullan›lmay›p sonraki dönemlere devreden yat›r›m indirimi tutarlar› ile 31.12.2005 tarihi itibariyle devam eden projelerle ilgili olarak sonraki y›llarda yap›lacak yat›r›m harcamalar› üzerinden hak kazan›lacak yat›r›m indirimi istisna tutarlar›n› yine bu tarihteki mevzuat hükümleri (vergi oran›na iliflkin hükümler dahil) çerçevesinde sadece 2006, 2007 ve 2008 y›llar›na ait kazançlar›ndan indirebilirler. Global Reports LLC 102 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. 31.12.2007 Tarihinde Sona Eren Y›la Ait Konsolide Mali Tablolara ‹liflkin Dipnotlar (Tutarlar aksi belirtilmedikçe Yeni Türk Liras› (“YTL”) olarak ifade edilmifltir.) Türkiye’de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sa¤lamak gibi bir uygulama bulunmamaktad›r. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapand›¤› ay› takip eden dördüncü ay›n 25’inci günü akflam›na kadar ba¤l› bulunulan vergi dairesine verilir. Bununla beraber, vergi incelemesine yetkili makamlar befl y›l zarf›nda muhasebe kay›tlar›n› inceleyebilir ve hatal› ifllem tespit edilirse ödenecek vergi miktarlar› de¤iflebilir. Grup’un konsolide bilançolar›na yans›t›lm›fl vergi karfl›l›klar› afla¤›daki gibidir: Kurumlar vergisi karfl›l›¤› Peflin ödenen vergiler (-) Kurumlar vergisi karfl›l›¤› net (dipnot 23) Ertelenen vergi varl›klar› (yükümlülükleri), net 31.12.2007 7.838.673 (6.922.257) 31.12.2006 7.190.144 (4.571.322) 916.416 2.618.822 (2.362.978) (524.132) (1.446.562) 2.094.690 01.01.- 31.12.2007 (9.553.735) 8.166.535.000 01.01.-31.12.2006 (46.143.724) 8.166.535.000 (0,00) (0,01) NOT 42 - H‹SSE BAfiINA KAZANÇ/(KAYIP) Dönem net zarar› Ç›kar›lm›fl hisselerinin a¤›rl›kl› ortalama adedi Hisse bafl›na zarar - YTL NOT 43 - NAK‹T AKIM TABLOSU Nakit ak›m tablosu konsolide mali tablolar içerisinde ayr›ca gösterilmifltir. NOT 44 - MAL‹ TABLOLARI ÖNEML‹ ÖLÇÜDE ETK‹LEYEN YA DA MAL‹ TABLOLARIN AÇIK, YORUMLANAB‹L‹R VE ANLAfiILAB‹L‹R OLMASI AÇISINDAN AÇIKLANMASI GEREKL‹ OLAN D‹⁄ER HUSUSLAR Bulunmamaktad›r. Global Reports LLC Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 103 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yat›r›mc›lara Bilgi Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. Yönetim Kurulunca al›nan karar do¤rultusunda, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› 22 May›s 2008 günü saat 13:30’da Bursa Organize Sanayi Bölgesi Pembe Cad. No:13 Bursa’daki flirket merkezinde yap›lacakt›r. Ba¤›ms›z Denetçi Engin Ba¤›ms›z Denetim ve Serbest Muhasebecilik Mali Müflavirlik A.fi. Member of Grant Thornton International Y›ld›z Posta Cad. Dedeman ‹flhan› No:48, Kat: 5 34349 Gayrettepe – ‹stanbul Finansal Bilgiler ve fiirket Haberleri Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin finansal tablolar›, denetim raporlar›, özel durum aç›klamalar› ve faaliyet raporlar›na http://zorluenerji.com.tr/ web sitesinden ulafl›labilmektedir. Buna ek olarak Zorlu fiirketler Grubu Yat›r›mc› ‹liflkileri Birimi’nden telefon ve e-posta ile bilgi talep edilebilmektedir. Yat›r›mc› ‹liflkileri Figen Çevik Yat›r›mc› ‹liflkileri ve Kurumsal Finansman Direktörü Zorlu Plaza 34310 Avc›lar – ‹stanbul Telefon: (212) 286 03 20 yatirimci@zoren.com.tr Hisse Bilgileri Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin hisseleri ‹MKB Ulusal Pazar’da May›s 2000’den bu yana ZOREN sembolü ile ifllem görmektedir. Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi.’nin 2007 y›l› Aral›k ay› sonu itibariyle piyasa de¤eri 347 milyon dolar seviyesindedir. Hisselerin ‹MKB’de 2007 y›l› ortalama ifllem hacmi 3 milyon dolar olarak gerçekleflmifltir. Global Reports LLC 104 Zorlu Enerji Faaliyet Reporu 2007 Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.fi. ‹letiflim Bursa (Merkez) : Organize Sanayi Bölgesi, Pembe Cadde, No:13 16159 Bursa Tel.: 0224 242 5616 Faks: 0224 242 5611 ‹stanbul : Zorlu Plaza 34310 Avc›lar - ‹stanbul Tel.: 0212 456 2300 Faks: 0212 422 0099 K›rklareli : Büyükkar›flt›ran Kasabas›, Teyyare Meydan› Mevkii 39760 Lüleburgaz - K›rklareli Tel.: 0288 436 2478 Faks: 0288 436 2487 Ankara : ASO 1.Organize Sanayi Bölgesi, Büyük Selçuklu Caddesi No:1 06935 Sincan - Ankara Tel.: 0312 267 1929 Faks: 0312 267 1939 Kayseri : Organize Sanayi Bölgesi, 6. Cadde, No: 21 38070 Melikgazi - Kayseri Tel.: 0352 321 2420 Faks: 0352 321 2918 Yalova : ‹pek Ka¤›t Fabrikas›, Zorlu Enerji Tesisleri, Tokmakköyü 77700 Alt›nova - Yalova Tel.: 0226 462 8900 Faks: 0226 462 8899 Global Reports LLC Global Reports LLC www.zorluenerji.com.tr Global Reports LLC