pccillion

Transkript

pccillion

>>> SAYI 45
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN DONANIMLARI
ANAKART VE ‹fiLEMC‹YE GENEL B‹R BAKIfi.
WINDOWS
ANT‹-V‹RÜS YAZILIMLARI
B‹LG‹SAYARINIZI SALDIRILARA KARfiI
NASIL KORUYAB‹L‹RS‹N‹Z?
PROJELER
D‹SK BOYUTUNUN SAPTANMASI
46. SAYIDA NELER VAR?
BOfi SAB‹T D‹SK ALANI NASIL SAPTANIR?
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN DONANIMLARI (2).
INTERNET
INTERNET’TE B‹LG‹SAYAR
DONANIMLARI
INTERNET’TE DONANIM F‹RMALARININ S‹TELER‹.
FRONTPAGE ‹LE ÇALIfiMAK (6)
FRONTPAGE ‹LE TEMEL WEB SAYFASI TASARIMI.
INTERNET’TE TARTIfiMA GRUPLARI
INTERNET’TE FORUM VE KONFERANS
MULTIMEDIA VE E⁄LENCE
ÖZEL HOPARLÖRLER
SURROUND SES S‹STEMLER‹NE B‹R BAKIfi.
WINDOWS
PROGRAMCILIK.
SERV‹S PAKETLER‹.
PROJELER
WORD’DE OTOMAT‹K MET‹N.
INTERNET
INTERNET’TE FOTO⁄RAF ARfi‹VLER‹.
FRONT PAGE ‹LE ÇALIfiMAK (7).
INTERNET’TE fiAHIS ARAMAK.
YEN‹ D‹J‹TAL KAMERALAR.
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (XVII)
13 Kas›m’da Bayilerde
Kaç›rmay›n!
PÜF NOKTASI
ÇEfi‹TL‹ WINDOWS 98 ‹PUÇLARI (19)
WINDOWS 98 ‹Ç‹N ÖNEML‹ ‹PUÇLARI.
Bilgisayar›n›zla ilgili her türlü sorun için
“Herkes ‹çin Bilgisayar” Destek Telefonu
0 800 211 61 17
Saatleri: 9.30 - 11.00, 13.00 - 14.30
Abone Servisi
0 800 211 61 18
Herhangi bir say›y› kaç›rd›¤›n›zda, bunu abone bölümümüzden temin
etmeniz ve “Herkes ‹çin Bilgisayar”› eksiksiz olarak biriktirmeniz mümkün.
En temelden bafllayan bilgi düzeyi ileri düzeylere kadar yükselecek.
Böylece “Herkes ‹çin Bilgisayar” her düzeyden kullan›c› için
“eksiksiz” bir baflvuru kayna¤› olacak.
Genel Yay›n Yönetmeni: Gökhun Sungurtekin (Sorumlu), Yaz› ‹flleri
Müdürü: Mahmut Karsl›o¤lu, Editör: M. Berker Güngör, Grafik Tasar›m:
Murat Çelik, Vogel Sat›fl Müdürü: Gönül Morgül, Müflteri Temsilcisi: Yeliz
Koyun, Pazarlama Müdürü: Güler Okumufl, Abone Sorumlusu: Asu
Bozyayla, Da¤›t›m: Cem Cenker, Üretim: Turgay Tekatan, Vogel Yay›nc›l›k
Ltd. fiti. Genel Müdürü: Hermann W. Paul, Genel Müdür Yard›mc›s›: Beste
Özerdem, Vogel Yay›nc›l›k Ltd. fiti. Ad›na Sahibi: Gökhun Sungurtekin,
Renk Ayr›m›-Film Ç›k›fl ve Bask›: As›r Matbaac›l›k Ltd. fiti., Da¤›t›m
B‹RYAY A.fi.
Vogel Yay›nc›l›k
Piyalepafla Bul. Zincirlikuyu Cad. Ün ‹fl Merkezi No: 231/3
80380 Kas›mpafla-‹STANBUL
Tel: (212) 297 17 24 Faks: (212) 297 17 33
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
B‹LG‹SAYARINIZIN
DONANIMLARI
Bilgisayar›n›z›n içinde neler oldu¤unu biliyor musunuz?
Özellikle son on y›l içindeki teknolojik geliflmeler
bilgisayarlara günlük hayat›m›zda gittikçe daha
etkin bir rol yüklemifllerdir. Art›k bilgisayarlara
rastlanmayan bir alan kalmam›fl gibidir, ancak kiflisel bilgisayar kullan›c›lar› için durum biraz daha farkl›d›r. Ço¤u ev kullan›c›s› için bilgisayarlar
uzun zaman önce karmafl›k birer elektronik ayg›t
olmaktan ç›km›fl, evdeki zamanlar›n›n ço¤unu birlikte geçirdikleri bir "ev arkadafl›" haline gelmifllerdir. Gerçekten de bu cihazlarla pek çok fley yapabilirsiniz, oyun oynayabilir, ifl yapabilir, televizyon seyredebilir, uzak bir k›tadaki arkadafllar›n›zla sohbet ya da baflka bir ülkedeki ma¤azalardan
al›flverifl edebilirsiniz.
Peki hayat›n›z›n bu kadar büyük bir parças› haline gelen bu cihazlar› ne kadar tan›yorsunuz,
masan›z›n üzerinde yer iflgal
eden o demir
kutunun içinde neler oldu¤unu ne kadar iyi
biliyorsunuz?
Asl›nda bu konuya çok önceki say›lar›m›zda bir miktar yer vermifltik, ancak bu bölümde bilgisayar›n›n içindeki parçalar› biraz daha detayl› bir biçimde yeniden gözden geçirece¤iz.
Öncelikle ifle bilgisayar›n devaml› el alt›nda bulunan, o yüzden de göze batan parçalar›ndan bafllayal›m. Bunlar ço¤unlukla bir monitör, klavye,
fare ve büyük bir metal kutu olan bilgisayar›n
kendisinden ibarettir. Tabii buna ek olarak joystick, yaz›c›, taray›c› gibi ek donan›ma da rastlamak mümkündür. Ancak tüm bu parçalar›n kalbi
o büyük demir kutudur ve di¤erleri sadece o demir kutunun içinde olup bitenleri takip etmenize
yard›mc› olan araçlard›r.
Ancak tabii ki bilgisayar kasas›n›n
içi de pek çok farkl› elektronik parçayla doludur ve siz kasay› açmad›kça bu parçalarla yüzyüze gelmezsiniz, bu yüzden de ar›za
yapana dek orada olduklar›n›
unutmak çok kolayd›r. Ancak
bilgisayar hakk›nda birfleyler
ö¤renmek istiyorsan›z, o zaman donan›m
konusunu ihmal etmemeniz gereklidir.
!
< D‹KKAT >
Bilgisayar›n›z›n kasas›n› açmaya
giriflmeden önce sizi bir konuda uyarmam›z
gerekiyor. E¤er sahip oldu¤unuz sistemi bir
firmadan sat›n alm›flsan›z ve garanti süresi
henüz dolmam›flsa, o zaman kasaya dokunmaman›z› tavsiye ederiz. Çünkü kasay› açmaya kalkt›¤›n›zdaki üzerindeki mühürler
bozulacak, bu da garantinizin geçersiz olmas›na sebep olacakt›r.
>>>
HERKES ‹Ç‹N B‹LG‹SAYAR
●
TEMEL B‹LG‹LER
221
<<<
TEMEL B‹LG‹LER
KASA NED‹R?
Tüm elektronik bilgisayar
parçalar›n› bir arada tutan
büyük metal kutuya "kasa"
(Case) ad› verilir. Ancak bir
bilgisayar kasas› san›ld›¤›ndan
daha önemli bir unsurdur, çünkü sadece parçalar› bir arada
tutmakla kalmaz. Ayn› zamanda içinde bulunan özel
güç kayna¤› sayesinde tüm
parçalara gerekli olan elektri¤i flehir cereyan›ndan al›r ve onlar›n kullanabilece¤i bir voltaj seviyesine düflürür. Her ne kadar bilgisayar kasas›na
220 volt elektrik girse de, içerideki parçalar ço¤unlukla 2 ila 12 volt aras›ndaki seviyelerde
elektrik kullan›rlar. Bu yüzden kaliteli bir kasa
edinmek önemlidir, çünkü içindeki güç kayna¤›n›n
kalitesi de eflde¤erde olacakt›r ve bu da parçalar›n›z› yanmaktan koruyan en temel unsurdur.
Bunun d›fl›nda iyi bir kasan›n tasar›m› içinde rahatça çal›flabilmenize imkan verecek yap›da olmal›d›r. Ayr›ca kasan›n iç tasar›m›n›n ferah ve iyi
düzenlenmifl olmas›, içerideki hava dolafl›m›n› ve
dolay›s› ile parçalar›n so¤utulmas›n› da etkileyen
bir unsurdur. Ancak tabii ki her kasa modeli bu
türden iyi bir tasar›ma sahip olmayabilir. Mesela
masaüstüne konmak üzere tasarlanm›fl ince kasalar›n (Slim Case) tasar›mlar› az yer kaplayacak
flekilde yap›l›r. Ancak bunlar›n içleri do¤al olarak
çok s›k›fl›kt›r ve yeni bir parça eklemek
genellikle imkans›zd›r.
ANAKARTLAR
Bir bilgisayar kasas›n› açt›¤›n›zda gözünüze çarpan ilk parça anakart olacakt›r. Bu parça oldukça büyüktür ve
kasan›n bir genifl kenar›n› tamamen
kaplar. Anakart ç›plak haliyle üzerinde
I
<INFO >
E¤er son zamanlarda bilgisayar›n›z›n
kasas›ndan gelen seslerde rahats›z edici bir
art›fl olduysa, bunun sebebi güç kayna¤› ya
da ifllemci üzerinde bulunan so¤utucu pervanelerden biri olabilir. Bunlar zaman içinde afl›nma ve kirlenme sebebiyle gürültü
yapmaya bafllayabilmektedirler.
>>>
222
●
TEMEL B‹LG‹LER
çok say›da devre ve devre yolu bulunan bir plakaya benzer. Ancak
bilgisayar›n içindeyken üzerinde
çok say›da ek parçan›n tak›l› oldu¤u görülecektir.
Bir anakart di¤er tüm bilgisayar
parçalar›n› bir arada tutmak ve
birlikte çal›flmalar›n› sa¤lamak
için tasarlan›r. Anakart›n tasar›m›
ve üretiminde kullan›lan parçalar
onun kapasitesini belirleyen temel
unsurlard›r. Bugün piyasada farkl› firmalar›n ürünü olan pek çok anakart mevcuttur. Bu anakartlar
farkl› ifllemcileri destekleyebilecek kapasitede olduklar›ndan al›flveriflte çok dikkatli olunmal›d›r.
Mesela AMD ve Intel ifllemciler farkl› anakartlar
kullan›rlar. Ancak ifl bununla da kalmaz, ayn› firman›n farkl› seri ve kapasitedeki ifllemcileri için
de de¤iflik modellerdeki anakartlar aras›ndan seçim yapmak gerekecektir.
I
<INFO >
Genelde ev ve küçük ofis kullan›m› için
iki tür kasa bulunur, bunlar "kule" (Tower)
ve "masaüstü" (Slim) olarak bilinirler. Ancak sunucular ve di¤er büyük uygulamalar
için kullan›lan çok daha büyük kasa modelleri de mevcuttur.
>>>
>>>
Bir anakart üzerinde çok say›da farkl› tipte ba¤lant› slotu bulunur, bunlar farkl› parçalar›n anakart üzerine ba¤land›¤› noktalard›r. Kart üzerine
yerlefltirilmifl ISA ve PCI türü slotlar ses kart›,
modem, ekran kart› gibi pek çok ek parçan›n ba¤lanmas›na arac› olurlar. Ancak flunu da belirtelim
ki ISA standard› bilgisayar parçalar› art›k hemen
hiç üretilmedi¤inden, ço¤u modern anakart üzerinde bu tür slotlara yer verilmez. Bugün için kullan›lan en temel standard PCI olup, bir anakart
üzerinde PCI veriyolu kullanan parçalar› takabilece¤iniz pek çok slot bulunur. Bunlar›n d›fl›nda bir
de AGP slotu vard›r ki, bu slot yeni nesil grafik
kartlar›n›n tak›labilmesi için tasarlanm›fl olup,
anakartlar üzerinde bundan genellikle sadece bir
tane bulunur. Burada bahsedilen slotlar anakart
üzerinde paralel olarak s›ralan›rlar ve birbirlerine
yak›n olarak yerlefltirilirler.
Ancak bir anakart üzerinde bunlardan baflka ba¤lant› noktalar› da mevcuttur.
Bunlardan bir tanesi RAM slotudur, bu slotlardan bir
anakart üzerinde genellikle 3 ya da 4 tane
bulunur. RAM slotlar› adlar›ndan da anlafl›labilece¤i gibi, bilgisayar›n çal›flma esnas›nda kulland›¤› geçici haf›za olan
RAM birimlerini takmaya yarar. Ancak burada da
dikkatli olunmas› gereklidir, çünkü piyasada farkl›
RAM türleri vard›r ve herbiri kendine özel slotlar
kullan›r.
Anakart üzerinde bulunan bir
di¤er slot ise
görünüm olarak
di¤erlerinden
çok daha küçük
olan IDE slotlar›d›r. Bir anakart üzerinde en
az 2 adet IDE slotu
vard›r.
TEMEL B‹LG‹LER
Bunlar›n amac› ara ba¤lant› kablolar› yard›m›yla
sabit disk ve CD-ROM sürücü gibi ayg›tlar›n anakarta ba¤lanabilmesini sa¤lamakt›r. Disket sürücü
ba¤lamak için ayr›ca bir ba¤lant› slotu kullan›l›r.
Bir anakart üzerinde bulunan en
önemli ba¤lant› noktas› ise
ifllemci için tasarlanm›fl
oland›r. Ev ve iflyerlerinde
kullan›lan PC’ler için tasarlanan
anakartlar genellikle tek ifllemci
kulland›klar›ndan, bir adet ifllemci
ba¤lant noktas›na sahiptirler. Ancak
sunucular gibi daha yo¤un alanlarda
hizmet verecek yüksek kapasiteli bilgisayarlar iki
ya da daha fazla ifllemci kullan›rlar, haliyle bunlarda kullan›lan anakartlarda birden fazla ifllemci
ba¤lant›s› bulunur.
I
<INFO >
USB ba¤lant› teknolojisi sayesinde bir
bilgisayara fazladan pek çok yüksek kapasiteli ayg›t ba¤layabilmek mümkün hale
gelmifltir. USB ba¤lant›lar› anakart üzerinde bulunur, ancak kasan›n d›fl›na bakacak
flekilde tasarlan›rlar. Anakart modeline göre iki ya da daha fazla USB ba¤lant›s› bulunabilmektedir.
>>>
●
TEMEL B‹LG‹LER
223
<<<
Bir anakart›n farkl› ifllemci modellerini çal›flt›rabilecek flekilde tasarland›¤›n› daha önce de söylemifltik. Ancak ba¤lant› noktas› flekli aç›s›ndan
ele al›rsak, iki temel ifllemci tasar›m› oldu¤unu
görürüz, bunlar slot ve
socket modelleridir.
Slot türü ifllemcilerin
anakart üzerinde
ba¤land›klar› nokta
daha ziyade PCI ya
da ISA slotlar›na
benzer bir yap›dad›r, ancak
bunlarla kar›flt›r›lmamas› için
anakart üzerine di¤erlerine dik olacak biçimde
yerlefltirilir. Slot türü ifllemcilere Intel yap›m› Pentium 2 ve ilk nesil Pentium 3 ifllemcileri
gösterebiliriz.
Di¤er tür ifllemci ba¤lant›
noktas›na ise soket ad› verilir.
Soket türü ba¤lant›lar üzeri deliklerle kapl› kare biçimindeki
görünüfllerinden teflhis edilebilirler. Asl›nda PC’ler için tasarlanan ifllemciler eskiden beri
soket tarz›nda olagelmifllerdir,
ancak sonradan üreticiler slot
biçiminde ifllemcilere yönelmifllerdir. Ne var ki bu durum çok
uzun sürmemifl, üreticiler k›sa bir süre
sonra tekrar soket modeline dönmüfllerdir. Bu al›flverifl esnas›nda biraz kafa kar›flt›rabilir, çünkü ayn› ifllemci serisinin
hem slot, hem de soket modellerine rastlayabilirsiniz.
Bir anakart üzerindeki di¤er önemli
parçalardan biri de "Chipset" tabir edilen
özel bir ifllemci grubudur. Bu ifllemciler
I
<INFO >
Bir anakart üzerinde bulunan BIOS çipi
kaydedilen verileri saklayabilmek için devaml› elektri¤e ihtiyaç duyar. Bu elektrik
ifllemciye anakart üzerinde bulunan özel bir
pil taraf›ndan sa¤lan›r. Bu piller genellikle
2-3 y›l de¤ifltirilmeden çal›flabilirler.
>>>
224
●
TEMEL B‹LG‹LER
anakart tasar›m›n›n bir parças›d›rlar ve onun tüm
ifllevlerini yerine getirebilmesi için gereken ifllem
gücünü sa¤larlar. Bu ifllemci gruplar› ço¤unlukla
anakart› üreten firmalar taraf›ndan tasarlanmazlar, çünkü oldukça karmafl›k bir teknoloji gerektirir. Bu yüzden ifllemci gruplar›n› üreten pek az
say›da firma vard›r ve
hemen her anakart üreticisi bunlardan birini
seçip ürünlerinde kullan›r. ‹fllemci grubu üreten firmalar›n en ünlülerinden ikisi Intel
ve Via olarak bilinir.
Anakart›n ve haliyle
tüm bilgisayar›n çal›flmas›nda büyük rol oynayan bir di¤er parça ise BIOS çipidir. Bu çip asl›nda anakart üzerinde bulunan özel bir pil yard›m›yla gerekli verileri depolayan bir haf›za modülüdür. Bu modül içinde depolanan bilgiler bilgisayar›n her aç›ld›¤›nda okunur
ve böylece sistemin çal›flmas› ile ilgili olarak önceden yap›lm›fl ayarlar kullan›labilir.
>>>
TEMEL B‹LG‹LER
>>>
WINDOWS
Bilgisayar›n›z› sald›r›lara karfl› koruman›z flartt›r.
Bu dergide virüsler ve bilgisayar›n›za yapabilecekleri konusuna daha önce de defalarca de¤indik. Ancak bilgisayar dünyas›ndaki geliflmeler çeflitli faydal› yenilikleri getirmekle kalm›yor, ayn›
zamanda insanlar›n bafl›na bela olabilecek yeni
kaynaklar da yarat›yor. Tabii bilgisayar virüsleri
söz konusu oldu¤unda bu geliflmeler donan›mdan
ziyade yaz›l›msal oluyor. Virüs yarat›c›lar› güvenlik yaz›l›mlar›n› aflmak için yeni yöntemler gelifltiriyor ve yaz›l›m firmalar› da bunlara karfl› yeni
önlemler al›yorlar.
Ancak fluras› tart›fl›lmayacak bir gerçektir ki, günümüzde virüslerin bilgisayar kullan›c›lar›n›n bafl›na bu denli büyük bir
dert olmalar›ndaki en büyük etken ço¤u zaman kullan›c›lar›n
konuya yeterince önem vermemesidir. Bugün ortamda dolaflan ço¤u bilgisayar virüsü gerçek gücünü kullan›c›lar›n ilgisizlik ve bilgisizli¤inden almaktad›r. Nedense insanlar›n aç›k bir tehdidi bafllar›na bir
bela aç›lmad›kça ciddiye almamak gibi
huylar› vard›r. Ço¤u bilgisayar kullan›c›s› çevresinden virüslerle ilgili pek çok korku hikayesi duyar, üstelik bazen bunlar›n bir
k›sm› asl›nda biraz da abart›lm›fl
öykülerdir. Ancak buna ra¤men
neredeyse hemen her kullan›c› virüsler hakk›nda ne en küçük bir
bilgi edinmeye, ne de onlardan
korunmak için en küçük bir önlem almaya çal›flmaz. Ço¤u zaman birazc›k dikkat göstermekle
savuflturulabilecek tehlikeler, tamamen vurdumduymazl›ktan dolay› çok büyük hasarlara yol açabilmektedir.
Modern virüsler Internet kullan›m›n›n yayg›nlaflmas›yla eskisinden çok daha genifl kitlelere
ulaflma imkan› bulabilmektedir.
Üstelik ço¤u virüs art›k EXE ya
da COM ekli basit çal›flt›r›labilir
programlar olarak ortaya ç›kmamaktad›r. Aksine bunlar›n büyük
bir k›sm› otomatik olarak çal›flan
ve kendilerini geri planda gizlemeyi
baflaran yaz›l›mlard›r. Mesela Microsoft Excel ve Word uygulamalar›
için haz›rlanm›fl binlerce virüs vard›r. Makro virüsü olarak bilinen bu
virüsler, bir doküman içindeki makrolara bulafl›r ve ancak doküman çal›flt›r›ld›¤›nda harekete geçerler, üstelik oldukça büyük hasar verebilirler. "Worm" tabir
edilen baflka bir tür tehlikeli yaz›l›m
ise ço¤u zaman kendini e-posta ile
farkl› kullan›c›lara
da¤›t›r ve
kullan›c›
INFO
taraf›ndan
gelen mesaj
Virüsler üzerine daha genifl bilgilenmek
aç›ld›¤›nda haisteyenler flu web adreslerini ziyaret
rekete geçer. Bu
edebilirler:
gibi virüsleri "doswww.vmyths.com
yaad›.doc.exe" gibi çift
www.infoworld.com/opinions
soyadl› olmalar›ndan tan›yawww.grc.com
www.isaserver.org
bilirsiniz.
I
<
>
>>>
●
WINDOWS
145
<<<
WINDOWS
EN ‹Y‹ ÖNLEM
Bilgisayar virüslerine karfl› en iyi korunma yöntemi her zaman için anti-virüs yaz›l›mlar› kullanmakt›r. Bu yaz›l›mlar temelde bilgisayar›n›za göz
kulak olan ve flüpheli veri ya da ifllemleri kendi
bilgi bankalar›ndaki bilinen virüs profilleriyle karfl›laflt›r›p tan›mlayan programlard›r. Anti-virüs yaz›l›mlar› öncelikle virüs bulaflmas›n› önlemeye yönelik haz›rlan›rlar, ancak bunun yan›nda virüslü
dosyalar› tesbit edip ar›nd›rabilme yetene¤ine de
sahiptirler.
Tabii ki bilinen binlerce virüs ve benzeri zararl›
program›n kimlik bilgisini tafl›mak, üstelik gerekti¤inde flüpheli verileri inceliyerek bunlarda bulaflma olup olmad›¤›n› ortaya ç›karmak kolay bir ifllem de¤ildir. Anti-virüs yaz›l›mlar› bunu yapabilmek için hat›r› say›l›r miktarda
ifllemci ve haf›za gücüne ihtiyaç duyarlar. Bu da hem bilgisayarda anti-virüs program›n›n harekete geçti¤i anda
belirgin bir yavafllamaya,
hem de tehlikeli durumlarda çal›flan programlar›n
kesintiye u¤ramas›na sebep olur. Ayr›ca en az›ndan ayda bir defa Internet üzerinden anti-virüs
yaz›l›m›n› üreten firman›n web sitesine ba¤lanarak tesbit edilmifl yeni virüslerin kimlik bilgilerini içeren dosyalar› indirmek, böylece yaz›l›m› güncel tutmak lüzumludur. Ancak tüm bunlar olas› bir virüs
146
●
WINDOWS
bulaflmas› sonucu tüm de¤erli bilgilerinizin yokolmas› ya d daha fenas› kötü niyetli insanlar›n bilgisayarlar›na aktar›lmas›ndan çok daha iyidir.
Ço¤u kullan›c› anti-virüs programlar›n›n ücretsiz
olmad›klar›ndan yak›nmakta ve bunu bir bahane
olarak kullanmaktad›rlar. Gerçekten de anti-virüs
yaz›l›mlar› gelifltirilmesi zaman ve emek isteyen
programlar olduklar›ndan ücretsiz olmad›klar›
do¤rudur. Ne var ki ço¤u yaz›l›m firmas› anti-virüs programlar›n›n kiflisel kullan›c›lara yönelik
ücretsiz sürümlerini de sunmaktad›rlar. Bunlar
büyük flirketlerin kulland›¤› kadar detayl› seçeneklere sahip olmayabilirler, ancak virüs veri taban› aç›s›ndan bir eksiklikleri yoktur ve amatör
kullan›c›lar›n ihtiyaçlar›n› fazlas›yla karfl›layabilmektedirler.
*<
‹PUCU >
Sadece iyi bir anti-virüs program›
edinmek yeterli de¤ildir. Ayn› zamanda bu
program›n veri taban›n› en az›ndan ayda
bir güncelleyerek yeni virüslere karfl› da etkili olmas›n› sa¤lamak gerekir. ‹yi anti-virüs yaz›l›mlar› bu güncellemeyi otomatik
olarak Internet üzerinden
yapabilmektedirler.
>>>
>>>
fiimdi piyasada bulunan anti-virüs yaz›l›mlar›na
ve onlar›n özelliklerine k›saca bir göz atal›m:
AVG
www.grisoft.com
AVG program› piyasadakilerin içinde en yetenekli
olanlardan biridir. Bu yaz›l›m disketten e-posta mesajlar›na dek pek çok farkl›
kaynaktan gelebilen virüsleri
tesbit etmekte oldukça baflar›l›d›r. Herhangi bir e-posta
program› çal›flt›r›ld›¤›nda
AVG al›nan mesajlar› rahatl›kla gözden geçirebilmektedir. Ayr›ca virüs bulaflm›fl dosyalar› temizlemek ya da en az›ndan karantinaya alabilmek imkan› sunan AVG,
e¤er istenirse kendini otomatik olarak Internet
üzerinden güncelleyebilmektedir. Bu program›n
geliflmifl versiyonu ücretsiz de¤ildir, ancak amatör
kullan›c›lar için haz›rlanm›fl olan ve ücretsiz sunulan daha basit bir sürümü de mevcuttur.
NORTON ANTIVIRUS 2001
www.symantec.com
Norton Antivirüs yaz›l›m›n› benzerlerinden ay›ran en büyük özellik, virüsleri tesbit etmek için
sadece onlar›n kimlik bilgilerini incelemekle yetinmemesidir. Norton bilinen virüsleri aramak için
veri taban›ndaki bilgileri kullanman›n yan›s›ra,
WINDOWS
henüz kimli¤i deflifre edilmemifl olas› yeni virüsleri tesbit edebilmek için "Heuristics" ad› verilen bir
yöntemden de faydalan›r. Bu yöntemde flüphelenilen bir program "sanal" olarak çal›flt›r›larak flüpheli davran›p davranmad›¤› gözlenir. Ço¤u anti-virüs yaz›l›m› gibi arka planda devaml›
çal›flabilen Norton, özellikle virüs
bulaflm›fl Excel dosyalar›n›
onarabilmekte oldukça yeteneklidir.
Ancak "Heuristics" yönteminin
asl›nda zarars›z olan "EXE" ve
"COM" dosyalar›n› tararken
s›k s›k yan›l›p yanl›fl alarm verebildi¤i de bilinen bir gerçektir. Otomatik güncelleme yetene¤i de
olan bu yaz›l›m› yaklafl›k 40 USD
karfl›l›¤›nda www.symantec.com adresinden edinebilirsiniz.
PC-CILLIN
www.trendmicro.de
PC-CILLIN oldukça geliflmifl ancak kullan›lmas›
kolay bir arabirime sahip anti-virüs yaz›l›m›d›r.
Di¤er anti-virüs yaz›l›mlar› gibi veri taban› kullanarak virüs arayan program›n kendini otomatik
güncelleme yetene¤i de mevcuttur. Bu program›n
virüs araman›n d›fl›nda sundu¤u bir baflka hizmet
ise belirli isimdeki ya da içeri¤e sahip olan web
adreslerine eriflimi k›s›tlayabilmesidir. Bir flifre
yard›m›yla çal›flt›r›lmas› denetlendi¤inden, flifreyi
koyan kullan›c› d›fl›ndakiler taraf›ndan devreden
ç›kar›lamaz. Bu program› da www.trendmicro.de
adresinden yaklafl›k
30 USD karfl›l›¤›nda
edinebilirsiniz.
*<
‹PUCU >
Virüslere karfl› alabilece¤iniz en iyi
önlemlerden biri de, e-posta ile gelen her
mesaj› do¤rudan açmamakt›r. Mesaj ile gelen eki ille de açman›z gerekiyorsa, bunu
önce sabit diske kopyalay›p, anti-virüs
program› ile taratman›z gerekir.
>>>
●
WINDOWS
147
<<<
WINDOWS
PANDA ANTIVIRUS
www.pronetix.sk
Hemen her türden virüsü aray›p bulabilen Panda, ayn› zamanda çeflitli veri s›k›flt›rma programlar› ile s›k›flt›r›lm›fl olan dosyalar› da tarayabilme
yetene¤ine sahiptir. Panda sadece çal›flt›r›lmakta
olan programlar› ve eriflilen veri dosyalar›n› incelemekle kalmaz, ayn› zamanda e-posta ve browser
bazl› Internet eriflimlerini de devaml› gözalt›nda
tutar, böylece olas› Java ve Applet-X uygulamalar›n›n güvenli¤ini de kontrol eder. Browser uygulamalar›nda çeflitli ifllemler için kullan›lan bu iki
kodlama yönteminin pek çok güvenlik aç›¤› oldu¤u bilinen bir gerçektir. Bunun haricinde istendi¤inde çeflitli web adreslerine eriflimi de tamamen
engelleyebilen Panda, yap›lan ifllemler hakk›nda
sesli uyar›lar da verebilmektedir. Normalde yaklafl›k 60 USD civar›nda fiyatla sat›lan bu uygulaman›n bütçenizi aflt›¤›n› düflünüyorsan›z, o zaman
daha basit bir versiyonu olan Panda Active Scan
program›n› da ayn› adresten edinebilmeniz mümkündür.
INNOCULATEIT
Antivirus.cai.com
Bu yaz›l›m a¤›rl›kl› olarak ev kullan›c›lar›n›n
sistemlerinin güvenli¤ine sa¤lamaya yönelik olarak gelifltirilmifltir. Çal›fl›rken benzer yaz›l›mlardan çok daha az ifllemci ve haf›za gücüne ihtiyaç
duymas› da en belirgin özelliklerinden biridir. Ancak maalesef pek çok konuda pek yeterli olmayan
bir yap›ya sahiptir. Mesela
tarama esnas›nda flüpheli
görülen dosyalar› izole
etmek ya da temizlemek yerine,
sadece
"fiüpheli"
olarak iflaretlemekle yetinmesi kesinlikle
büyük
bir tasar›m hatas›d›r. Art›k ücretsiz versiyonu
da piyasada olmayan bu yaz›l›m› tercih etmeniz
pek tavsiye edilmez.
ANTIVIR 9X PERSONAL EDITION
www.free-av.com
Antivir 9x öncelikle ev bilgisayar›n› virüs tehdidine karfl› korumak isteyen Windows kullan›c›lar›
için haz›rlanm›fl bir programd›r. Bu program›n
Professional sürümü kullan›c›ya çok daha fazla
seçenek sunmas›na karfl›l›k, Personal Edition’›n
en önemli özelli¤i hem daha az sistem kayna¤›
kullanmas›, hem de ücretsiz olmas›d›r. Oldukça
güvenilir bir yaz›l›m olarak tan›nan bu
program pek çok kullan›c› taraf›ndan
tercih edilmektedir.
>>>
*<
‹PUCU >
Hiçbir yaz›l›m kusursuz de¤ildir, özellikle
iflletim sistemleri gibi karmafl›k programlarda pek çok hata ya da zay›f nokta bulunabilmektedir. Bu yüzden s›k s›k www.windowsupdate.microsoft.com adresine u¤rayarak yeni ç›kan güvenlik yamalar›n› indirmeniz, sisteminizin güvenli¤ini koruman›z› kolaylaflt›racakt›r.
148
●
WINDOWS
>>>
>>>
PROJELER
D‹SK BOYUTUNUN
SAPTANMASI
Sabit diskinizdeki bofl alan miktar›n› takip etmeniz önemlidir.
Bazen yeni bir program kurmaya ya da Windows alt›nda bir program çal›flt›rmaya kalkt›¤›n›zda, ekranda sabit diskinizde yeterince yer kalmad›¤›n› bildiren bir hata mesaj›yla karfl›laflabilirsiniz. Her ne kadar kurulmak için büyük miktarda alana ihtiyaç duyan yaz›l›mlar kurulum ifllemine bafllamadan önce sabit diskinizdeki bofl
alan› kontrol ediyorlarsa da, bunu her program
yapmayabilir. Tam kurulumun ortas›nda sabit diskinizde bofl yer kalmad›¤› için ifllemin iptal edilmesi flüphesiz oldukça can s›k›c› bir durumdur.
Üstelik genellikle kurulumu ask›ya almak ve sabit
diskte yer açmak için flans›n›z olmayaca¤›ndan,
herfleyi yeniden yapmak zorunda kalabilirsiniz.
Bunu önlemek için devaml› olarak sabit diskinizdeki bofl alan miktar›n› kontrol etmeniz gerekir.
bilirsiniz. ‹stedi¤iniz sabit diski seçin ve sonra da
"Dosya" seçene¤i menüsünden "Özellikler" fl›kk›na
t›klay›n. Ayn› etkiyi sabit disk simgesine sa¤ tuflla
t›klay›p aç›lan menüden "Özellikler" fl›kk›n› seçerek te elde edebilirsiniz.
Ad›m 3:
"Özellikler" diyalog penceresi aç›ld›¤›nda "Genel"
bafll›kl› k›s›m alt›nda sabit diskinizle ilgili pek çok
bilginin yer ald›¤›n› göreceksiniz. Burada hem say›sal verilerle, hem de grafik olarak sabit diskiniz
üzerindeki kullan›lan ve bofl durumdaki alan›n
tam miktar›n› görebilirsiniz. Bilgiler hem bayt,
hem de megabayt baz›nda verilmektedir.
Ad›m 1:
Öncelikle Windows masaüstünde bulunan "Bilgisayar›m" simgesine çift t›klayarak ilgili pencereyi
aç›n. Bu pencere içinde bilgisayar›n›za tak›l› olan
tüm veri depolama ayg›tlar›n› görebilirsiniz.
Ad›m 2:
E¤er bilgisayar›n›zda birden fazla sabit disk
mevcutsa, o zaman burada onlar›n tümünü göre-
Ad›m 4:
Burada bulunan "Diski Temizle" tufluna t›klayarak ilgili diyalog penceresini açabilirsiniz. Bu diyalog penceresi içinde sabit disk
üzerinde bulunan geçici bilgileri içeren özel
klasörlerin bir listesi mevcuttur. Bunlar
uzun müddet temizlenmediklerinde içlerinde
biriken geçici veriler bir hayli yer kaplayabilir. Buradan bu klasörlerin ne kadar yer
kaplad›¤›n› görebilir, temizleme ifllemi sayesinde o denli yer kazanabilirsiniz.
●
PROJELER
137
<<<
PROJELER
sunar. Bu k›s›ma girdi¤inizde öncelikle "Hata Denetimi" ve "Birlefltirme" tufllar› dikkatinizi çekecektir. Bunlardan "Hata Denetimi" tuflu sabit diskinizi hatalara karfl› denetler. Ço¤u zaman bilgisayar›n "Bafllat" tuflu menüsünden kapat›lmamas›
yüzünden ortaya ç›kan hatalar sabit disk alan›n›n
do¤ru okunamamas›na sebep olabilmektedir. Ayr›ca çeflitli sebeplerle disk üzerinde biriken at›k
dosya parçalar› gereksiz yer iflgal edebilir.
Ad›m 7:
Burada bulunan "Disk Birlefltirme" adl› ikinci tufl
ise sabit disikinizde rastgele da¤›lm›fl durumda
bulunan verileri düzenlemenize imkan tan›r. Bu
ifllem disk üzerinde bir hayli yer kazanman›za imkan tan›yabilir. Ancak unutmay›n ki özellikle yüksek kapasiteli sabit disklerde bu çok uzun zaman
alabilen bir ifllemdir.
>>>
Ad›m 5:
Aç›lan "Disk Temizleme" adl› diyalog penceresi
içindeki ikinci k›s›m olan "Di¤er Seçenekler", size
daha fazla yer kazanma imkan› sa¤layabilir. Bu
bölümden kullanmad›¤›n›z Windows bileflenlerini
ya da di¤er türlerden çeflitli programlar› kald›rarak sabit diskinizde yer açabilirsiniz. Ayr›ca diskinizi FAT32 format›na çevirerek verilerin daha
az yer kaplamalar›n› sa¤layabilirsiniz.
Ad›m 6:
Sabit diskinizin "Seçenekler" diyalog penceresinde bulunan "Araçlar" k›sm› ise size farkl› araçlar
138
●
PROJELER
>>>
INTERNET’TE B‹LG‹SAYAR DONANIMLARI
INTERNET
INTERNET’TE B‹LG‹SAYAR
DONANIMLARI
Bu bölümde çeflitli PC ve donan›m üreticilerinin adreslerine yer veriyoruz.
www.americas.creative.com
Soundblaster ses kartlar›yla PC’lerde
yaflanan multimedya devriminin liderli¤ini yapm›fl olan Creative firmas›, bugün
de bilgisayar pazar›n›n en önde gelen donan›m üreticilerinden biridir. Bu firman›n ürünleri ile ilgili genifl bilgiyi bu sitenin sayfalar›nda bulabilirsiniz.
www.adi.com.tw
Tayvan kökenli ADI firmas› özellikle
son y›llarda üretti¤i kaliteli ve oldukça
da hesapl› bilgisayar monitörleri ile PC
donan›m pazar›nda önemli bir pay edinmifl durumdad›r. Bu firman›n web sitesinde hem ürünleri, hem de bilgisayar
dünyas›ndan çeflitli haberleri bulabilirsiniz.
www.intel.com
Bilgisayar denince akla gelen ilk isimlerden biri olan Intel, y›llard›r PC ifllemcileri pazar›na adeta hükmetmektedir.
Ancak ifllemci d›fl›nda da genifl bir ürün
yelpazesine sahip olan firma hakk›nda
daha detayl› bilgi edinmek isterseniz, o
zaman bu web sitesini ziyaret etmenizi
tavsiye ederiz.
www.dell.com
Baflta masaüstü ve tafl›nabilir PC’ler
olmak üzere pek çok kaliteli ürünler sunan Dell, tüm dünyada ifl yapmakta olan
uluslarars› bir firmad›r. Firman›n ürünleri, servis a¤› ve benzeri bilgilere ulaflabilmek için oldukça genifl kapsaml› haz›rlanm›fl olan web sitesini ziyaret etmeniz yeterlidir.
www.sony.com
Elektronik dünyas›n›n devlerinden biri
olan Sony uzun y›llard›r bilgisayar alan›nda da kullan›c›lara çeflitli ürünler sunmaktad›r. Yeni nesil LCD monitörlerden
oyun konsollar›na dek çok genifl bir ürün
yelpazesi olan firman›n web sitesinin oldukça ilginizi çekece¤ine flüphemiz yok.
www.hp.com
Ülkemizde daha çok bilgisayarlar ve
yaz›c›lar› ile tan›nan Hawlet Packard firmas›, asl›nda kullan›c›lara CD-R yaz›c›lardan network sunucular›na dek oldukça
çok say›da ürün sunmaktad›r. Tüm dünyada faaliyet gösteren firman›n ürünleriyle ilgili yeni haberleri web sitelerinden
ö¤renebilirsiniz.
●
INTERNET
269
<<<
INTERNET
INTERNET’TE B‹LG‹SAYAR DONANIMLARI
http://www.sostechnic.net
Bilgisayar sistemleri ve network çözümleri konusunda;projelendirme, teknik
destek ve dan›flmanl›k hizmetleri veren S
O S NET, yeni ba¤lant› teknolojisi
ADSL konusunda da bilgilendirme ve uygulama çal›flmalar› bulunuyor.
http://www.bilgisayarhastanesi.com.tr
Bilgisayar bak›m ve onar›m hizmetleri
veren Bilgisayar Hastanesi kuruluflunun
ve verdi¤i hizmetlerin tan›t›m›n› içeren
bu siteden online olarak ar›zay› bildirip,
ar›zal› ürünün durumunu da takip edebiliyorsunuz. 2. el ürün sat›fl› da mevcut.
http://www.bilkom.com.tr
Apple´›n ürünleri ile ilgili bilgiler yer
alan ve online al›flverifl hizmetleri de sunan sitenin tasar›m› orijinal Apple’›n
web sitesi ile ayn›. Ayr›ca site üzerinde
içinde bulundu¤umuz günlerde i-Can adl›
bir film yar›flmas› da yer al›yor.
http://www.oemci.com
Bu sitede, oem parça fiyatlar›n› inceleyebilir, kendi konfigürasyonunuzu kendiniz yapabilirsiniz. Ayr›ca IBM bilgisayarlar ve her marka çevre birimi de site
üzerinden sat›l›yor. Günün f›rsatlar›ndan
yararlan›p ürünleri ucuza almak da
mümkün.
http://www.koyuncu.net
Türkiye’de yirmiden fazla markan›n da¤›t›mc›l›¤›n› üstlenmifl olan Koyuncu firmas›n›n web sitesinden bu firmalar ile ilgili bilgilere ve ana sayfa üzerinden de
en son donan›m teknolojileri hakk›nda
bilgilere ulaflmak ve e-ticaret mümkün
oluyor.
http://www.empa.com.tr
En büyük oem ürün da¤›t›c›lar›ndan biri olan Empa, yeni hizmete sundu¤u H›zl› Sistem ile bayilerinden istedi¤iniz ürünü taksitle alabilmenize olanak tan›yor.
‹çerik olarak da baflar›l› olan sitenin
FTP bölümünden en son donan›m sürücüleri çekilebiliyor.
http://www.arena.com.tr
Uzun bir zaman sadece bayilere dönük
sat›fl hizmeti verdikten sonra art›k son
kullan›c›lara da hitap eden Arena web
sayfas› üzerinden verilen her tür bilgisayar donan›m›n› size en yak›n bayi arac›l›¤› ile evinize kadar da teslim edebiliyor.
http://www.tellioglu.com.tr
Di¤er büyük ürün da¤›t›c›lar›ndan biri
olan Tellio¤lu da web sayfas› üzerinden
bu ürünlerinin tan›t›m›n› ve sat›fl›n›
yap›yor. Firman›n ayr›ca bayilerini tek
bir çat› alt›nda toplamak için site üzerinde bir Ticari ‹nternet fiubesi de var.
http://www.index.com.tr
Türkiye’nin en büyük biliflim tedarik
merkezi olma slogan› ile yola ç›kan ‹ndex’in web sitesi de çeflitlilik aç›s›ndan
en zenginlerden biri. Firma 67.000’e
yak›n ürün çeflidini, 84 ildeki genifl bayi
yelpazesi ile müflterilerine ulaflt›rabiliyor.
270
●
INTERNET
>>>
INTERNET
Bu bölümde Frontpage ile çal›flman›n baz› önemli noktalar›n› anlat›yoruz.
MS Frontpage ile bir web sayfas› haz›rlamak
oturup HTML kodu yazmaktan daha kolay gibi
görünebilir. Ancak bir web sayfas› haz›rlamak sadece programlama yapmaktan ibaret de¤ildir. Daha önce de s›k s›k belirtti¤imiz gibi, bir sayfan›n
tasar›m›na gösterilecek özen ziyaretçi say›n›z›n
artmas›na sebep olacakt›r. ‹flte bu bölümde ziyaretçilerinizin sayfan›za u¤rad›klar›nda s›k›nt› çekmelerini önlemenize yarayacak baz› önemli hususlar üzerinde duraca¤›z.
MET‹N B‹Ç‹MLER‹
Ço¤u web sayfas› tasar›mc›s›n›n en s›k düfltü¤ü
hatalardan biri de bir web sayfas›n› renkli ve bol
resimli yapman›n yeterli olaca¤›n› düflünmektir.
Bu çizgide düflünen bir tasar›mc› genellikle web
sayfas›ndaki metinleri oluflturan fontlar gibi
önemsiz görünen bir konuya pek kafa yormayacakt›r. Ancak bu asl›nda büyük bir hatad›r, çünkü
özensiz seçilmifl karakter fontlar› bir sayfadaki
metinleri okunmaz k›labilir. Bu da ço¤u ziyaretçinin daha siteye u¤rar u¤ramaz olumsuz bir tepki
vermesine sebep olabilir. Gerçekten de özensizce
haz›rlanm›fl bir metni okumaya çal›flmak kadar
can s›kan pek az husus vard›r.
Bu yüzden web sitenizde kullanaca¤›n›z metinlerin fontlar›na büyük özen göstermeniz gereklidir,
çünkü bu tüm sayfan›n görünümünü etkileyen bir
unsurdur. Genel metin parçalar›n› bafll›klar alt›nda toplamak, ba¤lant›lar için farkl› fontlar kullanarak onlar› vurgulamak ve sayfadaki tüm metinleri okunabilir fontlar kullanarak görüntülemek
çok önemlidir. Özellikle metin bafll›klar› aranan
bilginin bulunmas› aç›s›ndan dikkat edilmesi gereken unsurlard›r. Bunlar› ayarlayabilmek için Formatting seçene¤i menüsündeki Style listesine t›klay›n. Buradan metin biçimini Normal iken Heading olarak de¤ifltirdi¤inizde, seçili durumdaki
metin parças› bafll›k haline getirilecektir. Burada alt› farkl› bafll›k boyutundan birini seçebilece¤inizi de hat›rlatal›m.
I
<INFO >
Bilgisayar›n›za Frontpage kurarken pek
çok kurulum seçene¤i ile karfl›laflacaks›n›z.
Bu seçeneklerin hepsi her tür kullan›c›ya
hitap etmezler, o yüzden iflinize yaramayaca¤›n› düflündü¤ünüz seçenekleri kurmayarak sabit disk üzerinde yerden tasarruf edebilirsiniz.
>>>
●
INTERNET
271
<<<
Z‹YARETÇ‹ B‹LG‹S‹
Sitenizi ziyaret eden kullan›c›larla bir iletiflim
sa¤layabilmek pek çok aç›dan önemli olabilir.
Sayfalar›n›z›n genel görünümü ya da içeri¤i hak-
k›nda insanlar›n görüfllerini almak ve siteyi güncellerken bu görüfllerden faydalanmak flüphesiz
daha iyiye yönelmenize yard›mc› olacakt›r. Bunun
d›fl›nda daha pek çok sebepten dolay› sitenize u¤rayanlarla iletiflim kurmak için bir yol bulman›z
gerekebilir. Bunun en iyi yolu sitenizin bir sayfas›na amac›n›za uygun olarak haz›rlad›¤›n›z bir bilgi
formunu yerlefltirmektir. Bu tür formlar›n HTML
ile nas›l kodlanaca¤›n› görmüfltük, ancak bunlar›
Frontpage ile haz›rlamak çok daha kolayd›r. Bunlardan gelen bilgileri ise bir veritaban›na kaydedebilir, ya da belirli bir e-posta adresine yönlendi-
rebilirsiniz. Veri taban› oluflturmak için kullanaca¤›n›z araçlar› "Database Results Wizard" size
sunacakt›r.
Seçili web sayfas› içine bir form yerlefltirmek
için araç çubu¤undaki Insert seçene¤i menüsünden Form fl›kk›na t›klaman›z yeterlidir. Form üze272
●
INTERNET
rine Submit (Gönder) ve Reset (S›f›rla) tufllar›
otomatik olarak yerlefltirilirler. Size kalan ise
form s›n›rlar› içindeki bölgeyi bölümlere ay›rmak
ve istenen sorular› buralara yerlefltirmektir. Yine
Insert seçene¤i menüsünden formun içindeki bölümlerin farkl› özellikler kazanmas›n› sa¤layabilirsiniz.
UYUMLULUK
Piyasada pek çok farkl› browser uygulamas›
mevcuttur. Bunlar temelde HTML dilini okumak
için haz›rlanm›fl olsalar da, aralar›nda tam bir
uyumluluk bulunmamaktad›r. Bu yüzden haz›rlanan bir sayfa farkl› browserlarla görüntülenmeye
çal›fl›l›rken önceden kestirilemeyen hatalarla karfl›lafl›labilir. Microsoft tasar›m esnas›nda FrontPage uygulamas› içine bu tür sorunlar› en aza indirecek bir "uyumluluk sa¤lama" seçene¤i de yerlefltirmifltir. Araç çubu¤undaki Tools menüsü içindeki
Page Options fl›kk›na t›klad›¤›n›zda aç›lan diyalog
penceresinden, sayfalar›n›z›n hangi browser yaz›l›mlar› ve bunlar›n hangi sürümleri ile uyumluluk
göstermesini istedi¤inizi belirleyebilirsiniz.
>>>
INTERNET
*<
‹PUCU >
Formlarla çal›fl›rken sat›r aralar›nda az
bir boflluk b›rakmak isterseniz, sadece ENTER yerine, SHIFT + ENTER tufl kombinasyonunu kullanabilirsiniz.
>>>
>>>
INTERNET
INTERNET’TE TARTIfiMA
GRUPLARI
Internet’in en iyi yanlar›ndan biri de oldukça demokratik bir ortam olmas›d›r.
Eski ça¤larda nüfusun daha seyrek oldu¤u zamanlarda, insanlar daha rahat görüflebiliyor, fikir
al›flveriflinde bulunabiliyorlard›. Özellikle antik
Roma ve Yunan flehirlerinde halk›n meydanlarda
toplanarak belirli konular üzerine rahatça konuflabilmesi, bu flekilde herkesin fikrini beyan edebilmesi çok yayg›n bir gelenek halini alm›flt›. Zaten Türkçe dahil pek çok dildeki "forum" kelimesi
de buradan gelmektedir. "Forum" asli kelime anlam› itibariyle bu toplant›lar›n yap›ld›¤› alanlara
verilen isimdir.
Günümüzde ise teknolojinin geliflmesine ra¤men
insanlar aras›ndaki iletiflimin gittikçe kopmakta
oldu¤u görülmektedir. Bunun sebebi öncelikle herkesin refah seviyesi televizyon gibi modern iletiflim araçlar›n›n sundu¤u imkanlardan faydalanacak seviyede de¤ildir. Televizyon ya da radyodan
fikir beyan edebilmek için "seçkin" bir kiflilik olmak gereklidir. Ayr›ca bu yay›nlar her zaman için
yay›nc›lar taraf›ndan istenen biçimde etkilenebilir.
Telefon ve benzeri araçlar ise çok yayg›n olmalar›na ra¤men flah›slar aras›nda k›s›tl› bir iletiflim
kurmaya yararlar. Bu da gittikçe artan nüfusun
tüm imkanlara ra¤men bir araya gelip fikir beyan›nda bulunabilmesine engel olur.
Her ne kadar belirli bir teknolojik alt yap› ve
donan›m gerektirse de, Internet bu konuda bugü-
ne dek gelifltirilmifl olanlardan çok daha fazla imkan tan›yan bir iletiflim arac›d›r. Bir bilgisayara
eriflimi olan hemen herkes Internet üzerinde bu ifl
için gelifltirilmifl forumlarda, çeflitli konular hakk›nda fikir beyan edebilir ve baflkalar›ndan yeni
fikirler alabilir.
Peki forumlar ve sohbet odalar› aras›ndaki fark
nedir? Öncelikle sohbet odalar› nispeten k›s›tl› bir
kullan›c› kitlesinin, üstelik ayn› anda konuflabil-
mesine imkan tan›r. Bu da beyan edilen her fikri
takip edebilmenizi ve bunlara cevap verebilmenizi
neredeyse imkans›z k›lar. Forumlar ise bir tür mesaj tahtas› gibi çal›fl›rlar, bir konu bafll›¤› alt›ndaki tüm cevaplar› görebilir ve bunlara uygun olarak kendi mesajlar›n›z› b›rakabilirsiniz.
I
<INFO >
Forumlara kat›l›rken flunlar› unutmay›n›z:
- Konu d›fl›na ç›kmay›n ve çok uzun mesajlardan kaç›n›n.
- Tart›flma kalitesini düflürmemek için terbiye kurallar› d›fl›na ç›kmay›n.
- Okunakl› ve anlafl›labilir bir dil kullan›n.
- Yahoo gibi ücretsiz bir e-posta adresi al›n
ve bunu mesajlar›n›za ekleyin.
>>>
●
INTERNET
273
<<<
INTERNET
Forumlar›n en iyi yanlar›ndan biri de oldukça
esnek uygulamalar olmalar›d›r. E¤er
isterseniz siz de web sitenize bir forum ekleyebilirsiniz, üstelik bunu
yapabilmek için uzun uzad›ya
HTML dilinde kodlama yapman›z
gerekmez. Tüm lüzumlu olan
kendi web sitenizden forum
sayfalar›na bir link oluflturmakt›r. Bunun için
öncelikle forum sitesinde kendi hesab›n›z› açman›z
gerekecektir ki
bu oldukça basit bir ifllemdir.
Ço¤u zaman
tüm yapman›z
gereken kendi
hakk›n›zda k›sa bir bilgi vermek, bir kullan›c› ad›
ve flifre belirlemekten ibarettir. Bundan sonra sitenizdeki ba¤lant› yard›m›yla kendi belirledi¤iniz
bafll›klar alt›nda forumlar açabilir, bunlara "baflkanl›k" edebilirsiniz. Bu hem bilgi al›flveriflini art›racak, hem de sitenize daha fazla ziyaretçi çekecektir.
Bu türden büyük çapl› toplant›lar yapman›n tek
yolu forumlar de¤ildir tabii ki, "elektronik konferans" olarak adland›r›lan
farkl› bir yöntem daha
vard›r. Belki Internet üzerinde gezerken
USENET ve
benzerlerine
rastlam›fl olabilirsiniz. Bu tür
iletiflimde e-posta mesajlar›
kullan›l›r ve bu
mesajlar gönderdi¤iniz ana sunucu taraf›ndan konuyla ilgili tüm kullan›c›lara yönlendirilir. Bu
hizmete "haber gruplar›" ismi de verilmektedir.
Bu hizmette üç tür kullan›c› vard›r, bunlardan
ilki konferans› bafllatan kiflidir. "Founder" ad› verilen bu kifli gündemi belirler, ayr›ca kat›l›mc›lar›
davet edebilir. ‹kinci tür kat›l›mc› ise "Moderator"
olarak adland›r›l›r ve istenirse kat›l›mc›lar›n mesajlar›n› denetleyebilir. Üçüncü tür kat›l›mc› ise
"Contributor" olarak bilinir ve konferansa kat›l›p
görüfllerini beyan eden herkes bu türe dahildir.
Bir konferansta "Moderator" olmas› ille de flart
de¤ildir, bazen mesajlar hiç denetlenmeden yay›nlan›rlar.
Sonuç olarak tüm bunlar Internet’in insanlara
sundu¤u özgür fikir al›flverifline imkan tan›yan
hizmetlerdir. Bunlar›n do¤ru ve ak›lc› kullan›lmas›, kullan›c›ya ömür boyu karfl›laflma f›rsat› bulamayaca¤› insanlardan fikir ve bilgi alabilme imkan› sunar.
>>>
I
<INFO >
Konuyla ilgili önemli adresler:
www.alxnet.com – Kendi forumlar›n›z›
oluflturmak için buraya u¤ray›n.
Ayr›ca çeflitli forumlar› flu adreslerde
bulabilirsiniz:
www.filterpost.com
http://messages.yahoo.com
www.escrew.com
www.spaceforum.com
www.thefootballforum.co.uk
274
●
INTERNET
>>>
>>>
ÖZEL HOPARLÖRLER
ÖZEL HOPARLÖRLER
Bilgisayara tak›lan iki basit höparlörün yeterli oldu¤u dönemler çok gerilerde kald›.
Bilgisayarlar ilk ortaya ç›kt›klar› andan itibaren, öncelikli olarak yap›lmas› uzun zaman ve
emek alan hesaplamalar› yapmak üzere kullan›ld›lar. ‹lk bilgisayar›n top mermeilerinin balistik
hesaplar›n› yapmakta kullan›ld›¤›n›, daha sonrakilerden ise ço¤u zaman nüfus say›m› sonuçlar›n›
ifllemek gibi rutin ifller için faydalan›ld›¤›n› düflünürseniz, ne demek istedi¤imizi daha iyi anlars›n›z.
Ancak zaman içinde bilgisayarlar farkl› alanlara
da girmeyi baflard›lar. Bunlardan bir tanesi de ses
kay›tlar›n›n ifllenmesi ve sentezlenmesiydi. Önceden analog kay›t yöntemleri kullan›ld›¤›ndan bu
pek mümkün olmuyordu. Ancak zaman
içinde dijital sistemlerin geliflmeye bafllamas›yla beraber ses ifllemek için de bilgisayarlar›n gücünden faydalan›labilece¤i
ortaya ç›kt›.
PC’ler için ses alan›ndaki dönüm noktas›n›n ise, Creative taraf›ndan ilk Soundblaster ses kartlar›n›n üretildi¤i tarihler
oldu¤u herkes taraf›ndan kabul edilir. Bu
ilk ses kartlar› o dönem yeni ç›kan oyunlar taraf›ndan da destekleniyordu ve
PC’lere o güne dek sahip olmad›klar› bir
yetenek kazand›r›yorlard›. Ancak tabii ki
geliflme o kadarla kalmad› ve bugün bizler inan›lmaz kalitedeki ses efektlerine
sahip oyunlar› oynayabiliyor, en üst seviyedeki ses ve müzi¤e sahip filmleri bilgisayar›m›zda seyredebiliyoruz.
●
MULT‹MEDYA VE E⁄LENCE
113
<<<
ÖZEL HOPARLÖRLER
Bilgisayarlar›n kavufltu¤u yeni ses standardlar› içinde flüphesiz en
etkileyici olan›
"Surround"
ad› verilendir. Bu sistemde ses
farkl› frekanslardaki
kanallardan yay›nlan›r ve böylece belirli bir alanda yo¤unlaflma sa¤lanarak dinleyiciye sesler sanki
gerçekten çevreden geliyormufl hissi verilir. Öncelikle müzik setlerinde ve video sistemlerde kullan›lmaya bafllanan bu standard zaman içinde PC
oyunlar›na kadar girmifltir. Creative ürünü yeni
nesil ses kartlar› taraf›ndan donan›msal seviyede
de desteklenen bu standardla bilgisayarda yapt›¤›n›z herfleyde bu ses etkisini elde edebilmek mümkün olmufltur.
Bu türden ilk sistemler 2.1 olarak ortaya ç›km›fllard›r, bunlarda yüksek frekanslar› veren iki
Tweeter ve düflük frekanslar› sa¤layan bir Subwoofer hoparlör mevcuttur. Ancak asl›nda bunlar
gerçek anlamda Surround ses veremezler. Yapt›klar› ifl stereo ses yay›n›n› Surround etkisi yaratacak flekilde simüle etmekten ibarettir.
Gerçek anlamda Surround etkiye sahip sistemler
is 4.1 standard› ile piyasaya ç›km›fllard›r. Bu sistemde yüksek frekanslar kullan›c› etraf›na dizilmifl dört uydu hoparlörden verilerek gerçek bir
Surround etkisi yarat›l›r. Düflük seviye sesler ise
yine bir Subwoofer taraf›ndan yay›nlan›r.
*<
‹PUCU >
‹yi bir hoparlör seti istiyorsan›z, kendini
sipat etmifl ve dergilerden iyi puanlar alm›fl
markalardan birini seçmenizi öneririz. Aksi
takdirde harcad›¤›n›z paray› soka¤a atm›fl
olacaks›n›z demektir.
I
>>>
<INFO >
Subwoofer tabir edilen hoparlörler
özellikle bas sesleri verebilmek için tasarlanm›fl cihazlard›r. Tweeter denen küçük
hoparlörler ise tiz sesleri üretirler.
>>>
FARKLI SES STANDARDLARI
Dolby Surround
Öncelikle sinema salonlar›nda kullan›lmaya bafllanm›fl olan ses standard›d›r, yani bu türün en eskisidir.
Dolby Pro-Logic
Dolby Surround sisteminin bir sonra ki fleklidir. Burada Surround etkisi elde etmek için bir dizi özel filtre kullan›l›r. Ev sistemleri için gelifltirilmifl ucuz ama ses kalitesi oldukça zay›f olan bir standard olarak bilinir.
Dolby Digital (AC-3)
Dolby Labs taraf›ndan gelifltirilmifl üçüncü nesil Surround ses standard›d›r. Burada sesler alt› farkl› kanala ayr›l›r ve tek
tek ifllenir. Bu yüzden 5.1 olarak ta bilinen bu sistemin ses kalitesi ürüne ba¤l› olarak inan›lmaz seviyede yüksek olabilmektedir.
DTS
Dreamworks taraf›ndan gelifltirilmifl olan bu standard bugün için mümkün olan en yüksek ses kalitesini sa¤lamaktad›r. Ne
var ki üreticiler taraf›ndan pek az desteklendi¤inden, bir DTS sisteminiz olsa bile çok az faydas›n› görebilirsiniz.
114
●
>>>
ÖZEL HOPARLÖRLER
fiüphesiz yüksek kaliteli müzik dinlemeyi ya da
film seyretmeyi herkes ister. Ancak burada dikkat
edilmesi gereken baz› hususlar da vard›r. Öncelikle hemen her müzik seti ve DVD üreticisi Surround sisteme sahip olduklar›n› iddia etse de, gerçekte bu her zaman tam anlam›yla do¤ru olmayabilir. Çünkü yüksek
seviyeli Surround sistemleri
üretmek pek
ucuz bir ifllem
de¤ildir, bunun
için çok say›da
hoparlör ve özel
ifllemciler kullanmak gerekir.
Ancak bilgisayar
söz konusu oldu¤unda ifller
biraz daha farkl›d›r. Burad seçti¤iniz ses kart›
büyük önem
tafl›r, Creative
taraf›ndan
üretilen Live!
serisi ses kartlar› Surround özelli¤ine sahiptir. Ancak bu kart›n da farkl› modelleri oldu¤unu unutmay›n.
Bunun yan›nda seçece¤iniz hoparlör
sistemi de çok önemlidir. Piyasada 4.1
ya da 5.1 oldu¤u iddia edilen pek çok
sistem mevcuttur. Ancak bunlardan özellikle isimleri pek duyulmam›fl olan baz›lar› inan›lmaz seivyede düflük fiyatlara sat›lmaktad›r. Oysa iyi bir
sistemi afl›r› ucuza alabilmek mümkün de¤ildir.
Nitekim çok ucuza sat›lan sözde 4.1 Surround
hoparlör setlerinden ço¤unda dört uydu hoparlörden iki tanesinin s›rf göstermelik oldu¤u, yani içlerinde bir hoparlör bile olmayan bofl plastik
kutular olabildikleri bilinmektedir. Tüketicilerin
bu tür sahteciliklere karfl› dikkatli olmas›,
kalitenin asla çok ucuza elde edilemeyece¤ini
hat›rlamas› gereklidir.
●
115
<<<
ÖZEL HOPARLÖRLER
OYUNLARDA SURROUND
Bugün DVD filmler haricinde bilgisayarlardaki
Surround ses sistemlerinden en büyük
fayday› sa¤layan ürünler hiç flüphesiz
bilgisayar oyunlar›d›r. Son birkaç
y›ld›r ç›kan hemen her türden bilgisayar oyununda flu ya da bu
flekilde Surround ses üretimini
destekleyen yaz›l›mlara yer verilmektedir. Bunlardan en yayg›n
rastlan›lan› EAX olup, bu standard› destekleyen oyunlarda gerekli donan›m
kullan›l›rsayüksek kalitede Surround ses elde
edilebilmektedir.
Surround ses sistemleri oyunlar üzerinde gerçekten de çok büyük etkiye sahiptirler. DVD filmleri
seyrederken sadece gözlemci konumunda olman›z,
yani ekrandaki olaylarla herhangi bir etkileflimde
bulunmaman›z inand›r›c›l›¤› k›s›tlayan bir etkendir. Ne var ki oyunlar do¤rudan etkileflimde oldu¤unuz etkinliklerdir. Burada
ses efektlerinin etraf›n›zdan
gelmesi hem oyun atmosferine
büyük katk›da bulunur,
hem de oynan›fla yard›mc›
olur. Özellikle FPS türü 3D
oyunlarda etraftan gelen seslere göre hareket etmeniz,
rakiplerinizi görmeden önce
seslerini duyabilmeniz, bu oyunlara
bambaflka bir hava
katar. Bu yüzden
özellikle oyun tutkunu olup güçlü bir bilgisayar edinmifl kiflilerin,
biraz daha yat›r›m yap›p Surround ses kabiliyetini
bilgisayarlar›na kazand›rmalar›n› özellikle tavsiye
ederiz.
>>>
I
<INFO >
EAX standard› ve bunu destekleyen
oyunlarla ilgili bilgilere http://eax.creative.com adresinden ulaflabilirsiniz.
>>>
Burada ses kart› ve hoparlör sistemlerinden baz›lar›n›n yaklafl›k fiyatlar›n› veriyoruz. Bunlar tam fiyatlar de¤ildir, ancak
yine de yapman›z gereken harcamayla ilgili bir fikir verebilirler.
SES KARTLARI
Aureal Vortex2 A3D
Sound Blaster Live!
Sound Blaster Live! Platinum 5.1
Sound Blaster Audigy EX
45 USD
60 USD
60 USD
220 USD
HOPARLÖR SETLER‹
116
Creative Digital Soundworks (2+1)
Cambridge AVS 500 (4+1)
Monsoon IM-700 (4+1)
60 USD
65 USD
155 USD
Cambridge DTT 3500 (5+1)
300 USD
●
>>>
PÜF NOKTASI
KAYDIRMA ÇUBUKLARI
Windows pencerelerindeki kayd›rma
çubuklar› oldukça faydal› araçlard›r, ancak bir o kadar da can s›k›c› olabilirler.
Özellikle çok ince olduklar›nda bunlar›
fareyle yakalay›p hareket ettirmek oldukça yorucudur. Her ne kadar üzerinde
kayd›rma tekeri bulunan modern fareler
sayesinde bu çubuklar› kullanmaya rt›k
pek gerek kalmad›ysa da, yine de bunlar›n geniflli¤ini de¤ifltirmek isteyebilirsiniz.
Bunu yapabilmek için öncelikle
masaüstünde bofl bir alana sa¤ fare
tufluyla t›klay›n, aç›lan menüden "Özellikler" fl›kk›n› seçin. Aç›lan diyelog penceresinde "Görünüm" bafll›kl› k›s›ma
girin. Buradaki "Ö¤e" sat›r›ndan "Kayd›r-
ma Çubu¤u" fl›kk›n› seçin.
Yandaki "Boyut" adl› sat›rdan
da istedi¤iniz de¤eri girin.
De¤eri girerken önizleme
penceresinden yap›lan
de¤iflikli¤in sonucunu
görebilirsiniz. ‹stedi¤iniz
sonucu elde edince "Uygula"
ve "Tamam" tufllar›na
basarak pencereyi kapat›n.
FARKLI B‹R ARAMA
Bilgisayar›n›zdaki herhangi
bir veri dosyas›n› bulabilmek için "Bul"
ifllevinden faydalanabilece¤inizi biliyorsunuz. Peki ya çok say›da dosya içeren
bir klasörün içinde belirli bir dosyay›
nas›l bulabilirsiniz? Burada aç›k bir pencerenin içindeki dosyalar›
gözden geçirirken "Bul" fonksiyonu size herhangi bir
yarar getirmeyecektir. Tabii
ki sa¤ tufl menüsünden dosyalar› adlar›na göre düzenleyerek aramay› deneyebilirsiniz. Ancak dosya say›s›n›n
çok oldu¤u durumlarda bu
da pek kolayl›k sa¤lamayacakt›r.
Fakat tamamen çaresiz
say›lmazs›n›z, çünkü Windows burada size küçük bile
olsa bir kolayl›k sa¤lamaktad›r. Önce dosyalardan
herhangi birinin üzerine bir defa t›klayarak
onu seçili hale getirin.
Ard›ndan da klavyeden
aramakta oldu¤unuz
dosyan›n ad›n›n bafl
karakterine bas›n.
Windows otomatik
olarak o karakterle
bafllayan ilk dosyaya
gidecektir. Bunu tekrarlayarak arama ifllemini h›zl› bir biçimde
yapabilirsiniz.
ADRES DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹
Internet üzerinde s›k s›k ziyaret etti¤iniz sitelerden birinin adresi de¤iflti¤inde, siz de "S›k Kullan›lanlar" k›sm›na önceden kaydetmifl oldu¤unuz adresi de¤ifltirmek zorunda kalacaks›n›z
demektir. Bunu kolayca yapabilmek için
önce Internet Explorer araç çubu¤unda
yer alan "S›k Kullan›lanlar" seçene¤ine,
aç›lan menüden de "S›k Kullan›lanlar›
Düzenle" fl›kk›na t›klay›n. Burada ekrana
gelecek olan diyalog penceresi içinde önceden kaydetmifl oldu¤unuz tüm site
isimlerini göreceksiniz. De¤ifltirmek istedi¤iniz site üzerine sa¤ tuflla t›klay›n ve
"Özellikler" fl›kk›na t›klay›n. Aç›lan diyalog penceresindeki "Web Belgesi" k›sm›nda bulunan URL sat›r›ndan yeni adresi
yaz›n ve "Tamam" tufluna t›klay›n.
●
PÜF NOKTASI
45
<<<
DIRECTX B‹LG‹S‹
DirectX daha önce de çeflitli defalar
bahsetmifl oldu¤umuz gibi, Windows iflletim sisteminin pek çok farkl› uygulamay› çal›flt›rmak için ihtiyaç duydu¤u önemli uygulamalardan biridir. Bu
olmadan Windows ile herhangi bir multimedya uygulama çal›flt›rmak neredeyse
46
●
PÜF NOKTASI
tamamen imkans›zd›r.
Özellikle bilgisayar
oyunlar›yla ilgilenenler için devaml› güncellenmesi flartt›r.
Peki bilgisayar›n›zda
hangi DirectX
sürümünün kurulu oldu¤unu nas›l anlayacaks›n›z? Bunun
için öncelikle "Bafllat/Programlar/Donat›lar/Sistem
Araçlar›/Sistem Bilgisi" yolunu izleyerek
ilgili diyalog penceresine ulafl›n. Bu
pencerede yer alan
araç çubu¤undaki
seçeneklerden "Araçlar" fl›kk› menüsüne
girin. Burada "DirectX Diagnostic Tool"
fl›kk›na t›klay›n. Aç›lacak olan çok
bölümlü diyalog penceresinden sadece
sürüm numaras›n› de¤il, bilgisayar›n›zla
ilgili daha pek çok bilgiyi ö¤renebilirsiniz. Ayr›ca yine buradan donan›m
sürücülerinizin herhangi bir çak›flma
yarat›p yaratmad›¤›n› da görebilmeniz
mümkün olacakt›r.
KAZALARA KARfiI
Bir Word ya da Excel belgesini incelerken üzerinde yanl›fll›kla de¤iflik yapmak
çok s›k rastlanan bir hatad›r. Fark›nda
olmadan elinizin klavyeye çarpmas› bile
pek çok veriyi silebilir. Bunu önlemek
için inceleyece¤iniz dosyalar›n üzerine
önce sa¤ tuflla t›klay›n, aç›lan menüden
"Özellikler" fl›kk›n› seçin. Ekrana gelen
diyalog penceresi içinden "Salt Okunur"
kutucu¤unu iflaretleyin ve de¤iflikli¤i
onaylay›n. Bundan sonra bu de¤ifliklik
geri al›nmad›kça dosya içinde herhangi
bir de¤ifliklik yapmak mümkün olmayacakt›r.
CAPS LOCK
Özellikle Word ile çal›fl›rken bazen fark›nda olmadan Caps Lock tuflu bas›l› kald›¤› halde yazmaya devam edebilirsiniz.
Ya da tam tersi olabilir ve büyük yaz›lmas› gereken sat›rlar dolusu metnin
küçük harflerle yaz›ld›¤›n› çok sonradan
farkedebilirsiniz. Ço¤u kullan›c› bu gibi
bir durumda tüm yaz›lm›fl olanlar› silip
tekrar do¤ru bir biçimde yazar. Ancak
asl›nda buna hiç gerek yoktur, çünkü
Word size bunu çabucak düzeltme imkan› sunmaktad›r.
Öncelikle de¤ifltirmek istedi¤iniz metin
parças›n› seçili duruma getirin. Bundan
sonra ekran›n üst k›sm›ndaki araç
çubu¤undan "Biçim" seçene¤i menüsüne
girin. Burada "Büyük/Küçük Harf De¤ifltir" fleklinde bir seçenek bulacaks›n›z,
buna t›klay›n. Aç›lacak olan küçük diyalog penceresi size befl de¤iflik seçenek
sunacakt›r. Yapmak istedi¤iniz de¤ifliklik
türünü iflaretleyin ve "Tamam" tufluna t›klay›n.
>>>
PÜF NOKTASI

pccillion

Transkript

Benzer belgeler

PE Körkasa Bandı

ButylSeal (TDS)

Çekomastik 888

Tedarik Zinciri Yönetimi Ders Notları 2 1.3. TEDARøK ZøNCøRø

Profesyonel Ya_amda Ki_isel 0maj ve Sosyal Ya_am Etiketi

Aquarium