Untitled
Transkript
Untitled
BÖLÜM 1. 01 ARŞİV SORU BANKALARI anayasa Hukuk Başlangıcı Sosyal düzen kurallarının yaptırımı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? ÇÖZÜM: 1 Sosyal düzen kurallarının yaptırımı maddi ya da manevi nitelikte olabilir. Görgü kurallarına uyulmadığında manevi yaptırım uygulanır. Bütün yaptırımların bir ceza türü olduğunu belirten (D) ifade de yanlıştır. Tazminat, hükümsüzlük, cebri icra, iptal gibi yaptırım çeşitleri vardır. Hukuk kurallarının yaptırımı maddidir, manevi değildir. Tazminat bir yaptırım türü olmakla birlikte ceza türü değildir. A) Sosyal düzen kurallarına uyulmadığında her zaman maddi yaptırım uygulanır. B) Görgü kurallarına uyulmadığında müeyyide uygulanmaz. C) Hukuk kurallarının yaptırımı maddi olabileceği gibi manevi de olabilir. D) Bütün yaptırımlar bir cezadır. (Cevap E) E) Tazminat bir ceza türü değildir. ÇÖZÜM: 2 2. Tüzükler, kanunların uygulamasını göstermek veya emrettiği işleri belirtmek üzere; kanunlara aykırı olmamak ve Danıştay incelemesinden geçirtmek şartıyla Bakanlar Kurulu tarafından çıkarılır. Cumhurbaşkanı tarafından imzalanan tüzükler kanunlar gibi Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girer. (Anayasa 115. madde) A, C, D ve E’nin Anayasanın 115. Maddesine göre yanlış olduğunu görmekteyiz. “Tüzükleri ise sadece Bakanlar Kurulu çıkartır.” ifadesi doğrudur. Tüzükler ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Tüzükler kanunların ve yönetmeliklerin işleyişini göstermek için çıkartılır. B) Tüzükleri sadece Bakanlar Kurulu çıkartır. (Cevap B) C) Tüzükler yargısal denetime tabi değildir. D) Tüzüklerin hangisinin Resmi Gazete’de yayımlanacağına Bakanlar Kurulu Karar verir. DETAY BİLGİ Tüzükler; normlar hiyerarşisinde kanunların altında, yönetmeliklerin üstündedir. E) Tüzüklerin iptal davası adli mahkemelere yapılır. ÇÖZÜM: 3 3. Bir apartman çökmüş, baba ve iki çocuğu vefat etmiş ve geriye 3 milyon dolar miras kalmıştır. Birlikte ölüm karinesi ile herkes aynı anda ölmüş sayılmış, murisin varisleri olarak da eşi, anne ve babası kalmıştır. Bu bilgilere göre murisin mirası nasıl paylaşılır? A) Bütün miras, murisin eşine kalır. B) Mirasın yarısını eşi yarısını anne ve babası alır. C) Bütün miras anne ve babasına kalır. D) Mirasın ¼’ü eşine, ¾’ü anne ve babasına kalır. E) Mirasın ¾’ü eşine, ¼’ü anne ve babasına kalır. F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Miras hukukuna göre yasal mirasçılar, kan hısımları, sağ kalan eş, evlatlık ve devlettir. Kan hısımlarının ne ölçüde mirasçı sayılacakları ise zümre sistemi ile belirlenmiştir. Birinci zümre, miras bırakanın altsoyudur: Çocuk, torun, torun çocukları gibi. Bu zümre, eş ile mirasçı olur ise; ¼’ü eş ¾’ü birinci zümre alır. İkinci zümre, murisin ana ve babasıdır. Miras bırakanın eşi ile ikinci zümre mirası yarı yarıya paylaşır. Üçüncü zümre, murisin büyük ana ve babasıdır. Miras bırakanın eşi ve üçüncü zümre miras paylaşır ise ¼’ü büyük ana ve baba, ¾’ü eş alır. Örnek olayda eş, ikinci zümre ile paylaşma yapması gerektiği için terekenin yarısını murisin eşi yarısını da ikinci zümresi alır. (Cevap B) 1 4. Bir kişinin kuzeni ile arasında oluşan hısımlığı, nasıl bir hısımlıktır? ÇÖZÜM: 4 Hısımlık, kişinin toplum içindeki yerini belirleyen etkenlerden birisi olarak, hangi soydan geldiğini ya da hangi soya bağlı olduğunu anlatır. Soya bağlılık anlamındaki hısımlığa “kan hısımlığı” (Medeni Kanun M. 17) denir. Kişinin, eşinin kan hısımları ile olan hısımlığına ise “kayın hısımlığı” denir (MK. M. 18). Ayrıca, evlat edinme sonucu evlatlık ile evlat edinen arasında kurulan hısımlık ilişkisine de “yapay hısımlık” denir. A) 3. derece üstsoy kan hısımlığı B) 3. derece yansoy kan hısımlığı C) 4. derece yansoy kan hısımlığı D) 5. derece yansoy kan hısımlığı E) 4. derece üstsoy kan hısımlığı (Cevap C) DETAY BİLGİ Bir kimse ile kardeşi arasındaki hısımlık ikinci dereceden yansoy kan hısımlığıdır. Bir kimse ile amcası veya halası-teyzesi-dayısı arasındaki hısımlık üçüncü dereceden yansoy kan hısımlığıdır. 5. Ayşe ile Ali evlenmiştir. Ali’nin dayısı ile Ayşe arasında nasıl bir hısımlık oluşmuştur? A) Üçüncü derece üstsoy kayın hısımlığı B) İkinci derece yansoy kayın hısımlığı C) Üçüncü derece yansoy kayın hısımlığı ÇÖZÜM: 5 Ali’nin dayısı, Ali’nin üçüncü derece yansoy kan hısımı olduğundan Ayşe’nin de aynı dereceden kayın hısımı olur. D) İkinci derece yansoy kan hısımlığı E) Üçüncü derece yarım yansoy kan hısımlığı (Cevap C) DETAY BİLGİ Evlilik bitse bile kayın hısımlığı bitmez. Ayrı bir kan hısımlığı yok ise eşler arasında evlenme ile bir hısımlık oluşmaz, özel bir bağ vardır. 6. Sosyal düzen kuralları ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ahlak kuralı hukuk kuralına dönüşebilir. B) Din, ahlak, hukuk kurallarına uyulmadığında müeyyide uygulanır. C) Hukuk kurallarına uyulmaz ise yaptırım devlet gücüne dayanır. D) Din kuralları ile hukuk kuralları örtüşmez. E) Örf ve adetler, hukukun yazısız kaynağı olarak devlet tarafından desteklenebilir. 2 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 6 A, B, C ve E ifadeleri sosyal düzen kuralları ile ilgili doğru ifadelerdir. “Din kuralları ile hukuk kuralları örtüşmez” ifadesi ise yanlıştır. Dinde günah olan, adam öldürme, hırsızlık yapma, hukuk kuralında da yasak olan davranışlardır. Bu yönüyle din kuralları ile hukuk kuralları çoğu zaman örtüşür. (Cevap D) 7. I. Ankara Valiliği ÇÖZÜM: 7 Anayasanın 124. Maddesine göre yönetmelikleri Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri çıkartır. Ankara Valiliği, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi ve Milli İstihbarat Teşkilatı’nın kamu tüzel kişiliği olmadığından yönetmelik çıkartamaz. Köy İdaresi ve Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kamu tüzel kişiliği vardır ve yönetmelik çıkartabilir. Bunun dışında, il özel idaresi, üniversite, YÖK, TRT, meslek odaları, barolar, belediyeler gibi kurumlar da yönetmelik çıkartabilir. II. Köy İdaresi III. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi IV. Kamu İktisadi Teşebbüsleri V. Milli İstihbarat Teşkilatı Yukarıdakilerden hangisi yönetmelik çıkartabilir? A) I, II ve IV B) II, IV ve V C) I, II, III, IV ve V (Cevap D) D) II ve IV E) I, III ve IV DETAY BİLGİ Bakanlar Kurulunun yönetmelik çıkartacağı Anayasa’da belirtilmemiştir. Ancak Bakanlar Kuruluda yönetmelik çıkartabilir. 8. Aşağıdakilerden hangisi fiil ehliyeti ile ilgili doğru bilgidir? ÇÖZÜM: 8 Fiil Ehliyeti; tam ehliyetli, sınırlı ehliyetli, tam ehliyetsiz ve sınırlı ehliyetsiz olarak ifade edilebilir. A) Kısıtlanmış, ayırt etme gücü olan Ahmet, tam ehliyetsizdir. Tam ehliyetliler; Ayırt etme gücü olan kısıtlanmamış ergin kişilerdir. Erginlik 18 yaşın dolması ile başlar. Evlenme kişiyi ergin kılar (olağan evlenme 17, olağanüstü 16 yaşın dolmasıdır). Ayrıca 15 yaşını dolduran, ayırt etme gücü olan kişi, kendi menfaati için kendi isteği ile aile rızası hakim kararıyla ergin kılınabilir ve bu kişiler tam ehliyetli olur. B) 8 yaşında olan Veli, sınırlı ehliyetsizdir. C) Ayırt etme gücü olan, 15 yaşındaki Hasan, sınırlı ehliyetsizdir. D) Ayırt etme gücü olan, kısıtlanmamış evli Ayşe, sınırlı ehliyetsizdir. E) 15 yaşını dolduran ergin kılınmış Fatma, sınırlı ehliyetsizdir. Evli kişiler ve kendisine yasal danışman atanmış kişiler sınırlı ehliyetlidir. Ayırt etme gücü olmayan küçük ya da kısıtlılar tam ehliyetsizdir. Sınırlı ehliyetsizler; ayırt etme gücü olan küçük ya da kısıtlılardır. A’da Ahmet tam ehliyetli, B’de Veli tam ehliyetsiz, D’de Ayşe sınırlı ehliyetli ve E’de Fatma tam ehliyetlidir. 9. Hak ehliyetinin sınırlanmasında yaş ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Evlenme ehliyeti erkek veya kadın için 17 yaşın doldurulması ile elde edilir. Ancak olağanüstü durumlarda 16 yaşını doldurulmuş olmasıyla da hakim evliliğe izin verebilir. B) Evlat edinme hakkı 30 yaşını tamamlamış kişilere tanınmıştır. C) Çocuk derneklerine kurucu olmak 15 yaşını, üye olmak içinde 12 yaşını bitirmiş olmak gerekir. D) Vakıf kurmak için 15 yaşını, vakfa üye olmak için ise 12 yaşını doldurmuş olmak gerekir. E) Vasiyetname yapabilme ehliyeti 15 yaşını tamamlayan kişilere verilmiştir. (Cevap C) F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 9 Hak ehliyetini kullanmada yaş bakımından bazı konularda sınırlama getirilmiştir. A, B, C ve E bu sınırlamalar için doğrudur. Vakıf kurmak ergin olmayı gerektirdiğinden, D seçeneğindeki ifade yanlıştır. (Cevap D) DETAY BİLGİ Din seçme hakkı ergin olan kişiye tanınmıştır. 3 10. Yolunu kaybetmiş ve dağda mahsur kalan Ömer, havanın kararması ile soğuk ve yabani hayvan tehlikesine karşı tedirgin olur. Bir kulübe görür ve kapıyı kırarak kulübeye girer, burada bulunan yiyeceklerden de yiyerek, geceyi kulübede geçirir. ÇÖZÜM: 10 Hakların korunması kamu gücü ile olabileceği gibi kendi gücümüzle de olabilir. Bir kişinin kendisini ya da başkasını korumak için alakası olmayan üçüncü kişinin malına zarar vermesi zaruret hali, zorda kalma, zorunluluk hali ve ıztırar hali olarak ifade edilir. Ömer verdiği zararı ödemekle yükümlü olarak zaruret halini kullanmıştır. Parçada Ömer’in hakkını korumak için uyguladığı hukuki yöntem aşağıdakilerden hangisi ile açıklanır? (Cevap B) A) Meşru müdafaa B) Zaruret hali C) Kuvvet kullanma D) Zor kullanma E) Kamu gücünden yardım ÇÖZÜM: 11 Kişilik, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlar ve ölümle sona erer. Çocuk hak ehliyetini sağ doğmak koşuluyla, ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde eder. Kişiliği son erdiren durumları, ölüm, gaiplik ve ölüm karinesi olarak sıralayabiliriz. A, B, D ve E’de verilen ifadeler kişiliğin sona ermesi için doğrudur. Ölüm tehlikesi içinde kaybolma varsa bir yıl süreden sonra gaiplik davası açılabilir. 11. Gerçek kişilerde kişiliğin sona ermesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Ölüm kişiliği sona erdirir. B) Ölümüne kesin gözle bakılan, fakat cesedin bulunmadığı durumlarda, mülki amirin kararı olan ölüm karinesi ile kişilik sona erer. (Cevap C) DETAY BİLGİ C) Ölüm tehlikesi içinde kaybolma varsa, bir aydır kişiden haber alınamıyorsa, kişilik hakimin gaiplik kararı ile sona erer. Gaiplik davası asliye hukuk mahkemelerine açılır. D) Kimin kimden önce öldüğü belli olmayan birden çok cesetle karşılaşıldığında birlikte ölüm karinesi olarak kişilikler sona erer. E) Ölüm tehlikesi olmadan kaybolan ve kendisinden beş yıldır haber alınmayan kişiler, hakimin gaiplik kararı ile kişiliği sona erer. 12. Ahmet Bey iflas etmiş ve icra takibine düşmüştür. Zamanla işleri düzelten Ahmet Bey para kazandıkça mal varlığını yakın akrabalarının üzerine yapmış, gerçekte zenginleştiği halde bunu resmiyete taşımadığından alacaklılar alacağını tahsil edememiştir. Ahmet Bey’in yakın akrabaları ile danışıklı iş yaparak üçüncü kişileri yanıltması borçlar hukukunda aşağıdaki hangi terimle açıklanabilir? 4 A) Gabin B) Muvazaa D) Edim E) İcap C) Temerrüt F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 12 Muvazaa, bir sözleşmede tarafların iradeleri ile irade açıklamaları arasında bilerek ve isteyerek yaratılmış olan uyumsuzluktur. Muvazaalı işlerde iki kişi anlaşarak yanlış irade beyanı ile üçüncü kişileri yanıltırlar. Ahmet Bey’in yaptığı muvazaalı bir işlemdir. (Cevap B) DETAY BİLGİ İki taraflı yapılan hukuki işlemlerde birinci irade açıklaması “icap”, ikinci irade açıklaması ise “kabul”dür ÇÖZÜM: 13 13. I. Kast Suçun manevi unsuru kast ve taksirdir. Suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve isteyerek gerçekleştirilmesidir. (TCK. Madde 21) Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleşmesidir. (TCK. Madde 22) Hareket ve ihmal ise cezanın maddi unsurlarını oluşturur. II. Taksir III. Hareket IV. İhmal Ceza hukukunda, yukarıdakilerin hangisi cezanın manevi unsurlarını oluşturur? A) I ve IV B) II ve IV D) I ve III E) II ve III C) I ve II (Cevap C) 14. Kamu Özel Hu- Mal Kişi Tüzel kuk Tüzel Topluluğu Topluluğu Kişisi Kişisi I. TRT + – + – II. Şirket – + – + III. Parti – + – + IV. Vakıf – + + – V. Belediye + – – + ÇÖZÜM: 14 İnsanlar dışındaki bazı mal ve kişi topluluklarına Türk hukuk sisteminde “Tüzel Kişi” terimi kullanılmaktadır. Bu kurumlar kendini teşkil eden bireylerden ayrı bir iradeye sahiptir ve iradesini yasal organları aracılığıyla dışa vurur. Tüzel kişilerin bir kısmı, Devlet, belediye, köy, KİT, Meslek odaları, barolar, il özel idaresi gibi kamu tüzel kişisidir. Bir kısmı ise, şirket, parti, sendika, dernek, vakıf gibi özel hukuk tüzel kişisidir. Yukarıdaki tüzel kişiler ile verilen bilgilerden hangileri doğrudur? (Cevap B) A) I, IV ve V B) I, II, III, IV ve V C) II, III ve IV D) I ve V E) I, II, III ve IV 15. Karine; varlığı bilinen bir olgudan, varlığı bilinmeyen bir olgunun çıkartılmasıdır. Meyhaneden yalpalayarak çıkan birisini gören kişi; “Hele dadaş hoş musan? Dolu musan, boş musan? Ayakların yan basir yoksa sen sarhoş musan?” diyorsa aşağıdaki hangi karineye örnek teşkil eder? A) Olay karine B) Hak karinesi C) Fiili karine D) Ölüm karinesi E) Kesin karine F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 15 Karine, konum tarafından mevcut ve belli olarak kabul edilen bir olaydan, bir olgudan, bilinmeyen bir olayın, bir olgunun varlığı hakkında sonun çıkarılmasını ifade eder. Fiili karine; ispat edilen bir olaydan, başka bir olayın varlığı veya yokluğu sonucunun çıkartılmasına denir. Meyhaneden çıkan bir kişi yalpalıyorsa sarhoş olduğu kanaatine varmak fiili karineye örnektir. (Cevap C) 5 16. Türk Vatandaşlığı Hukuku ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 16 Türk Vatandaşlığı Kanununa göre A, B, D ve E ifadeleri doğru ifadelerdir. İstisnai olarak sporcu, işadamı bilim adamı, sanatçıların vatandaşlığa alınması Bakanlar Kurulunun yetkisindedir. A) Doğumla kazanılan Türk vatandaşlığı, soy bağı veya doğum yeri esasına göre kendiliğinden kazanılır. (Cevap C) B) Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, kamu düzeni bakımından engel olmama şartıyla Türk vatandaşlığı kazanabilir. DETAY BİLGİ Türk ana ya da babanın çocuğu Türk vatandaşı olabilir. C) Türkiye’ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sportif, sanatsal alanda olağanüstü hizmeti geçen kişiler istisnai olarak İçişleri Bakanlığı tarafından vatandaşlığa alınabilir. D) Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz, ancak Türk vatandaşı ile en az 3 yıl evli kalanlar bu haktan yararlanabilir. E) Türk vatandaşlığından atılmaya karşı yargı yolu açıktır, Danıştay’a dava açılabilir. ÇÖZÜM: 17 Mahiyetlerine göre haklar, herkese karşı ileri sürülmesi bakımından mutlak ve bazılarına karşı ileri sürülmesi bakımından nispi haklar olarak ikiye ayrılır. Alacak hakkı herkese karşı değil bazılarına karşı ileri sürüldüğü için nispi haktır. Ayni hak; bir eşya üzerinde herkese karşı ileri sürülen haktır. Telif hakkı; fikir, sanat eserleri gibi fikri haklardır. Velayet hakkı; kişinin çocukları üzerinde ileri sürdüğü haklardır. Kişilik hakkı; kişiye, kişi olması nedeniyle tanınan haklardır. İsim hakkı, şeref, haysiyet hakkı gibi. 17. Aşağıdakilerden hangisi mutlak haklar arasında sayılmaz? A) Ayni hak B) Alacak hakkı C) Telif hakkı D) Velayet hakkı E) Kişilik hakkı (Cevap B) 18. Takdir Yorum Hukuk yaratır I Hukuk boşluğu – – + II Kural dışı örtülü boşluk – + – III Kural içi kanun boşluğu + – – Yukarıdaki tablo hukukta boşluk durumlarında hakimin nasıl davranması gerektiğini göstermektedir. Bu tablodaki eşleştirmelerden hangileri doğru olarak verilmiştir? 6 A) I ve II B) Yalnız I D) I ve III E) I, II ve III C) Yalnız II ÇÖZÜM: 18 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Hakim, takdir yetkisini kural içi kanun boşluğunda kullanır. Örneğin adam yaralamak 3 ile 6 yıl arasında bir hapis cezası gerektirir derken kanun isteyerek boşluk bırakmıştır. Hakim yorum yetkisini ise istemeden bırakılan kuraldışı örtülü boşlukta kullanır. Kanunların bir sözü bir de özü vardır “çimlere basmak yasak” derken çimlere oturmanın da, çimleri yolmanın da yasak olduğu yorumu yapılabilir. Uygulanacak yazılı yazısız hiçbir kaynak yoksa hakim kanun koyucu gibi davranarak hukuk yaratır. I, II ve III. verilerimiz doğrudur. (Cevap E) DETAY BİLGİ Yazılı bir kural yoksa hakimin ilk bakacağı yer örf ve adetlerdir. Ceza hukukunda ve vergi hukukunda örf adet ve hukuk yaratma olmaz. 19. 1982 Anayasası’na göre seçim kanunlarında yapılan değişiklikler ne kadar süre geçmedikçe uygulanamaz? A) Bir yıl B) İki yıl D) Dört yıl E) Altı ay ÇÖZÜM: 19 Anayasamızın 67. maddesi ve 2001 değişikliği ile seçim kanunlarında yapılan bir değişikliğin uygulanabilmesi için, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanamayacağı belirtilmiştir. C) Üç yıl (Cevap A) 20. Hukuk sistemlerine ilişkin aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Roma hukuku genellikle Kıta Avrupası’nda uygulanır. ÇÖZÜM: 20 Roma hukuku sistemi daha çok Kara Avrupası’nda hayat bulmuştur. Sömürgeleşme olgusu bu hukuk sisteminin yayılmasında etkili olmuştur. Türkiye’de Roma Hukuk Sistemi içerisinde yer alır. Ortak hukuk (Common Law) sistemi, İngiltere’de özellikle XI. yy’da gezici yargıçlar tarafından geliştirilmiştir. Ortak hukuk sistemi kural olarak gelenek hukukuna dayanır. Sosyalist hukuk sistemi, XX. Yüzyılın ilk yarısında yer alan kominist devrimden sonra, Rusya’da uygulama alanı bulmuştur. B) Türkiye daha çok ortak hukuk sistemi içerisinde yer alır. C) Ortak hukuk sistemi, İtalya’da ortaya çıkmıştır. D) Ortak hukuk sistemi prensip olarak gelenek hukukuna dayanır. E) Sosyalist hukuk sistemi komünist devrimden önce Rusya’da uygulama alanı bulmuştur. (Cevap D) 21. Aşağıdaki hukuk normlarından hangisi şekil veya içerik bakımından Anayasa Mahkemesinin denetimine tabi değildir? A) TBMM İçtüzüğü ÇÖZÜM: 21 B) Tüzük Anayasa Mahkemesi; kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM İçtüzüğünün Anayasa’ya şekil ve esas bakımından uygunluğunu inceler. Anayasa değişiklikleri ise sadece şekil bakımından Anayasa Mahkemesi’nin denetimine tabidir. Tüzüklerin yargısal denetimi ise Danıştay tarafından yapılır. C) Kanun D) Kanun Hükmünde Kararname E) Anayasa değişiklikleri (Cevap B) 22. Aşağıdakilerden hangisi tanımlayıcı hukuk kurallarına örnek olabilir? A) Nişanlılık, evlenmeye zorlamak için dava hakkı vermez. (TMK Md.119) B) Ayırt etme gücü bulunmayanların, küçüklerin ve kısıtlıların fiil ehliyeti yoktur. (TMK Md.14) C) Erkek veya kadın on yedi yaşını doldurmadıkça evlenemez. (TMK Md.124) F İ L O Z O F ÇÖZÜM: 22 Bazı hukuk kuralları, hukuk alanında kullanılan deyim ve kavramları açıklığa kavuşturur ve bunların ögelerini belirtir; tanımlarını verir. Böylece, bazı kavramların yahut hukuk kurallarının ne anlama geldiği anlaşılır. Seçeneklerde Türk Medeni Kanunu’nu bazı maddeleri verilmiştir. Verilenlerden D’de verilen madde tanımlayıcı hukuk kurallarına örnektir. D) Yerleşim yeri bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yerdir. (TMK Md.19) E) Vakfın bir yönetim organının dur. (TMK Md.109) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. E B B C C D D Y A Y bulunması zorunlu- I N C I HUKUK BAŞLANGICI L I 8. 9. 10. 11. K 12. 13. C D B C B C (Cevap D) 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. B C C B E A D B D 7 ARŞİV SORU BANKALARI Devlet ve Demokrasi Kavramları ve Anayasaya Giriş anayasa 1. Başkanlık Yarı ÇÖZÜM: 1 Parlamenter Devlet Başkanını halk seçer + + – II Devlet Başkanını meclis seçer – – + III Tek kanatlı yürütme + – – IV İki kanatlı yürütme – + + V Sert kuvvetler ayrılığı – + + VI Yumuşak kuvvetler ayrılığı + – – (Cevap A) DETAY BİLGİ Devlet içinde kuvvetlerin dağılımı ve düzenlenişi açısından günümüz anayasal demokrasilerinde başlıca üç tür hükümet modeli vardır. I. Kuvvetlerin ayrılığına dayalı başkanlık sistemi Yukarıdakilerden hangisi hükümet sistemleri için doğru verilmiştir? II. Kuvvetlerin hukuki - siyasi birliğine dayanan meclis hükümeti sistemi A) I, II, III ve IV B) II, IV, V ve VI C) I, II, IV ve V D) I, III, V ve VI III. Kuvvetlerin hukuki ayrılığına fakat siyasi birliğine dayanan parlementer hükümet sistemi Parlementer ve başkanlık modeli arasında yer alan melez bir rejim olan yarı başkanlık hükümeti vardır. E) I, II, III, IV, V ve VI 2. 02 Başkanlık, yarı başkanlık, parlamenter ve meclis hükümeti sistemleri demokratik hükümet modellerindendir. Başkanlık sisteminde, sert kuvvetler ayrılığı vardır, yürütme tek kanatlıdır ve devlet başkanını halk seçer. Yarı başkanlık sisteminde, yumuşak kuvvetler ayrılığı esastır, yürütme iki kanatlıdır ve devlet başkanını halk seçer. Parlamenter sistem, yumuşak kuvvetler ayrılığına dayanır. Yürütme iki kanatlıdır. Devlet başkanını meclis seçer. Buna göre I, II, III ve IV. ifadeler doğrudur. V ve VI. ifadeler yanlıştır. Başkanlık I bölüm Mebusan Meclisi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Mebusan Meclisi 1878’de kapatıldıktan sonra 1908’de İttihat ve Terakkicilerin baskısı ile yeniden açıldı. B) 1909 Kanunuesasî değişikliği ile Mebusan Meclisinin Padişah tarafından kapatılabileceği, ancak yeni meclisin 3 ay içinde açılacağı kabul edildi. C) Mebusan Meclisi 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşmasından kısa bir süre sonra kapatıldı, 3 ay içinde açılması gereken meclis açılmadı. D) Kurtuluş Savaşı teşkilatlanma döneminde Mebusan Meclisinin açılması ilk kez Erzurum Kongresi’nde gündeme geldi. Bu istek Sivas Kongre’sinde yenilendi, Amasya Görüşmeleri’nde açılması kararlaştırıldı ve son kez 12 Ocak 1920’de açıldı. E) Mebusan Meclisi, Jön Türk’lerin baskısıyla Padişah Abdülmecit tarafından ilk kez 1876’da I. Meşrutiyet ile açıldı. 8 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 2 Mebusan Meclisi 1876 II. Abdülhamit tarafından açılmıştır. A, B, C ve D ifadeleri Mebusan Meclisi için doğru ifadelerdir. (Cevap E) DETAY BİLGİ Mebusan Meclisi son kez açıldıktan sonra 28 Ocak 1920’de Misak-ı Milli kararlarını almış, bu durum İstanbul’da bulunan itilaf güçlerini rahatsız ettiği için 16 Mart 1920’de İstanbul resmen işgal edilmiştir. Bu durumu iyi değerlendiren Mustafa Kemal ise Ankara’da TBMM’yi açmıştır. 3. Anayasa değişikliği ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 3 Anayasa değişikliği için A, B, D ve E seçeneğindeki ifadeler doğrudur. C seçeneğinde verilen ifade ise yanlıştır. Anayasa değişikliğinde ilk kez referandum uygulaması 1982 Anayasası’nın 1987 değişikliği ile olmuştur. İlk kez referandum ile yürürlüğe giren Anayasada 1961 Anayasası’dır. Yeni bir Anayasanın yürürlüğe girmesi ile Anayasada yapılacak bir değişiklikte uygulanan referandum aynı değildir. A) Kanunuesasî değişikliği için en az meclis üye tamsayısının 2/3 çoğunluğun kararı aranmıştır. B) 1921 Anayasası için Anayasa değişikliğinde nitelikli bir çoğunluk aranmamıştır. C) 1961 Anayasası ile anayasa değişikliğinde ilk kez referandum uygulaması getirilmiştir. D) 1982 Anayasasının ilk halinde Anayasa değişikliği en az 2/3 çoğunluğun kararına bağlanmıştır. (Cevap C) DETAY BİLGİ E) 1982 Anayasasının 1987 değişikliği ile Anayasa değişikliğinde ilk kez referandum uygulaması gelmiştir. 4. Türk anayasalarında; anayasa değişkliklerinin referanduma gidilmesi ilkesi ilk kez 1982 Anayasasında 1987 yılında yapılan değişiklikle yer bulmuştur. I. Anayasa Mahkemesi II. Yüksek Hakimler Kurulu ÇÖZÜM: 4 III. Milli Güvenlik Kurulu Anayasa Mahkemesi, Yüksek Hakimler Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu ilk kez 1961 Anayasası ile kurulmuştur. Devlet Denetleme Kurulu ve Yüksek Öğretim Kurulu ise 1982 Anayasası ile kuruldu. Genelkurmay Başkanlığı ise 3 Mart 1924 Erkânı Harbiye’den kaldırılması ile kuruldu, ancak anayasal güvenceye 1961 Anayasası ile geçti. IV. Devlet Denetleme Kurulu V. Yüksek Öğretim Kurulu VI. Genelkurmay Başkanlığı Yukarıdakilerden hangisi ilk kez 1961 Anayasası ile kurulmuştur? A) I, II, III ve IV B) I, II ve III C) III, IV ve V D) II, III ve V (Cevap B) E) I, III ve V 5. Cumhurbaşkanı seçildikten sonra kendi isteği ile parti liderliğinden çekilen ilk Cumhurbaşkanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Mustafa Kemal Atatürk B) İsmet İnönü C) Celal Bayar D) Turgut Özal E) Süleyman Demirel F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 5 1961 Anayasasına kadar Cumhurbaşkanı aynı zamanda parti üyeliği ve başkanlığı yapabiliyordu. Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü Cumhurbaşkanlığı yanında parti liderliğini de sürdürmüştür. 1950 seçimlerinde Celal Bayar liderliğindeki Demokrat Parti %53 oy almış ve kısa bir süre sonra Cumhurbaşkanı seçilen Celal Bayar, hakkı olduğu halde parti başkanlığından çekilmiştir. Demokrat Partinin başkanlığına da Adnan Menderes gelmiştir. (Cevap C) 9 6. ÇÖZÜM: 6 I. Rejimin Cumhuriyet olması 1921 Teşkilat-ı Esasiye’de rejimin Cumhuriyet olması, hükümet kurma şeklinin kabine sistemine dayanması, Devletin resmi dilinin Türkçe olması ve Devletin resmi dininin İslam olması gibi hükümler mevcuttu. Seçim sistemi 1946’da değişmiştir. 1961 Anayasası çift meclis sistemini kabul etmiştir. TBMM, millet meclisi ve senatodan kuruludur. Başkentin Ankara olması 13 Ekim 1923 tarihli bir kanun ile olmuştur. II. Hükümet kurma şeklinin kabine sistemi olması III. Seçim sisteminin değişmesi IV. İki meclisli yapıya geçiş V. Devletin resmi dilinin Türkçe olması VI. Başkentin Ankara olması Yukarıdakilerden hangisi 1921 Esasiye’nin 1923 değişikliğidir? Teşkilat-ı (Cevap A) A) I, II ve V B) I, II, V ve VI C) I, II, III, IV ve V ÇÖZÜM: 7 D) I, II, III ve VI Osmanlıda halk, azınlıklar dâhil ilk kez I. Meşrutiyet ile devlet yönetimine katılma hakkı elde etmiştir. E) I, II ve VI (Cevap C) 7. Azınlıklara devlet yönetimine katılma hakkı ilk kez aşağıdakilerden hangisi ile verilmiştir? DETAY BİLGİ Azınlıkların il meclislerine seçilebilmesi ve devlet memuru olabilmesi Islahat Fermanı (1856) ile mümkün olmuştur. A) Tanzimat Fermanı (1839) B) Islahat Fermanı (1856) C) I. Meşrutiyet (1876) D) II. Meşrutiyet (1908) E) II. Meşrutiyet sonrası 1909 Kanunuesasî değişikliği ÇÖZÜM: 8 8. Milli egemenlik, eşitlik, özgürlük, çoğulculuk ve temel hak ve hürriyetlerin güvenliği demokrasinin olmazla olmazlarındandır. Tekli bir devlet yapısı olan üniter yapı demokrasinin bir gereği değildir. Çünkü devletler federal de olabilir. Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin olmazsa olmazlarından değildir? A) Milli egemenlik B) Eşitlik (Cevap C) C) Üniter yapı 9. D) Çoğulculuk DETAY BİLGİ E) Temel hak ve hürriyetlerin güvenliği Meclis olmasa demokrasi olur mu? Evet olur, doğrudan demokrasi olur. Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasası’nın genel özelliklerinden değildir? A) Genel seçimler dört yılda bir yapılır. B) Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır ve bir kez seçilebilir. C) Yasama Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosununda oluşan TBMM’nin görevidir. D) Bakanlar Kuruluna olağan ve olağanüstü kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verilmiştir. E) Anayasa Mahkemesi ve Milli Güvenlik Kurulu kurulması ilk kez kararlaştırılmıştır. 10 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Milli egemenlik olmasa devlet olur mu? Evet olur, mutlak monarşi ile yönetilen devlet olur. ÇÖZÜM: 9 A, B, C ve E ifadeleri 1961 Anayasası ile ilgili doğru ifadelerdir. Bakanlar Kurulu’na KHK çıkarma yetkisi olağan durumlar için 1961 Anayasası’nın 1971-1973 değişikliği sırasında verilmiştir. Olağanüstü KHK çıkarma ise 1982 Anayasası ile verilmiştir. (Cevap D) 10. I ABD ÇÖZÜM: 10 Üniter Yarı Başkanlık Parlamenter + – – Fransa → üniter yapı ve yarı başkanlık sistemi Rusya → federal yapı ve yarı başkanlık sistemi II Fransa + – + III Rusya – + – IV İtalya + – + ABD → federal yapı ve başkanlık sistemi İtalya → üniter ve parlamenter sistem Buna göre III ve IV doğru, I ve II yanlıştır. (Cevap D) Yukarıdaki tabloya göre devlet ve özellikleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur? A) I ve II B) II ve IV C) II, III ve IV D) III ve IV ÇÖZÜM: 11 E) Yalnız III Parlamenter hükümet modeline kabine hükümeti de denir. A, B, C ve D seçeneklerinde verilenler parlamenter sistem için doğrudur. Fakat E seçene-ğindeki ifade yanlıştır. Çünkü parlamenter hükümet sisteminde devlet başkanının siyasal sorumluluğu yoktur. Dolayısıyla, devlet başkanının görevine parlamento veya başka bir anayasal organın son vermesi mümkün değildir. Devlet başkanını görevden uzaklaştırmanın tek yolu vatana ihanet veya anayasayı ihlal gibi ağır suçlardan dolayı cezai sorumluluğunun ortaya çıkarılmasıdır. 11. Parlamenter sisteme ilişkin aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Yürütme iktidarının, yasama iktidarından kaynaklandığı ve ona karşı sorumlu olduğu hükü-met modelidir. B) Bu modelde başbakan ve kabine kolektif bir yürütme organıdır. C) Başbakan yasama organı içerisinden seçilir. (Cevap E) D) Yürütme organı iki başlıdır. E) Devlet başkanı siyasal sorumluluğu üstlenir. ÇÖZÜM: 12 12. Barındırdığı “milli egemenlik” ilkesiyle bir devrim yaratan ilk anayasamız aşağıdakilerden hangisidir? A) 1876 Anayasası B) 1921 Anayasası C) 1924 Anayasası D) 1961 Anayasası E) 1982 Anayasası Devlet ve Demokrasi 1. 2. 3. 4. 5. A E C B C Osmanlı Devleti mutlak monarşi ile yönetilen bir devletti. 1876 Anayasası meşruti bir monarşi kurmaya çalışmıştır. Osmanlı Devleti toprakları işgal edildikten sonra M. Kemal Atatürk ve silah arkadaşları tarafından başlatılan Ulusal Kurtuluş Savaşı ve beraberinde kurulan (23 Nisan 1920) Türkiye Büyük Millet Meclisi ile yepyeni bir dönem başlamıştır. TBMM, 1921 yılında yeni bir anayasa kabul etmiştir. 23 maddelik kısa bir anayasa olan 1921 Anayasası’nın en devrimci ilkesi “milli egemenlik”tir. F İ L O Z O F Y A Y I N C I Kavramları L I 6. 7. K A C (Cevap B) ve Anayasaya Giriş 8. 9. 10. 11. 12. C D D E B 11 ARŞİV SORU BANKALARI anayasa 1. I. Anayasanın Genel Esasları ve Temel Hak ve Hürriyetler Bilim ve Sanat Hürriyeti ÇÖZÜM: 1 bölüm 03 Temel hak ve ödevlerimiz Anayasamızda kişi hakları, sosyal ve ekonomik haklar ile siyasi haklar ve ödevler olmak üzere üç başlık altında toplamıştır. Bilim ve Sanat Hürriyeti (I) kişi haklarındandır. Sanatın ve sanatçının korunması (II) sosyal ve ekonomik haklardandır. Mülkiyet Hakkı (III) kişi haklarındandır. Toprak mülkiyeti (IV) sosyal ve ekonomik haklardandır. Konut Dokunulmazlığı (V) kişi haklarındandır. Konut hakkı (VI) sosyal ve ekonomik hak ve ödevlerdendir. II. Sanatın ve Sanatçının Korunması III. Mülkiyet Hakkı IV. Toprak Mülkiyeti V. Konut Dokunulmazlığı VI. Konut Hakkı Yukarıdakilerden hangisi 1982 Anayasasına göre kişi hak ve ödevleri başlığı altında yer almaz? A) I, III, IV ve V (Cevap C) B) II, IV, V ve VI C) II, IV ve VI DETAY BİLGİ D) I, II, III ve VI Hürriyet ve dokunulmazlık ifadeleri bizi kişi hak ve ödevlerine götürür. Çalışma ve sözleşme hürriyeti sosyal ve ekonomik haklarda düzenlenmiştir. E) I, II, IV ve VI ÇÖZÜM: 2 2. 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi din ve vicdan hürriyeti ile ilgili yanlış bir bilgidir? A) Herkes vicdan, dini inanç ve kanaat hürriyetine sahiptir. B) İbadet, dini inanç ve törenler hiçbir şekilde engellenemez. C) Din ve ahlak eğitim ve öğretimi ilk ve ortaöğretim kurumlarında okutulan zorunlu dersler arasında yer alır. D) Kimse, ibadete, dini ayin ve törenlere katılmaya zorlanamaz. E) Kimse, dini inanç ve kanaatlerinden dolayı kınanamaz ve suçlanamaz. 12 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K 1982 Anayasasının 24. maddesi din ve vicdan hürriyetini açıklamıştır. Bu maddeye göre “14. madde hükümlerine aykırı olmamak şartıyla ibadet, dini ayin ve törenler serbesttir.” cümlesinden dolayı mutlak bir ibadet hürriyetinin olmadığını görmekteyiz. 14. Madde ise der ki; Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. (Cevap B) DETAY BİLGİ Mutlak bir ibadet hürriyeti yoktur ama mutlak bir din hürriyeti vardır. İsteyen istediği dine girebilir. 3. I. Mülkiyet hakkı ÇÖZÜM: 3 1982 Anayasası Temel Haklar ve Ödevleri; kişi hakları ve ödevleri, sosyal ve ekonomik hak ve ödevler ve siyasi haklar ve ödevler başlığı altında toplamıştır. Mülkiyet hakkı (I) bir kişi hakkı olarak herkese mülk sahibi olma hakkı vermektedir. Ancak, topraksız köylünün devletten toprak istemesi, evsiz kişinin devletten konut sorununa çözüm üretmesini istemesi, sosyal hak ve ödevler başlığı altında toplanmıştır. Hürriyetlerin genelde kişi hakkı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak çalışma ve sözleşme hürriyeti (IV) sosyal ve ekonomik haklar kısmında düzenlemiştir. Zorla çalıştırma yasağı (V) da bir kişi hak ve ödevidir. II. Toprak mülkiyeti III. Konut hakkı IV. Çalışma ve sözleşme hürriyeti V. Zorla çalıştırma yasağı 1982 Anayasası’na göre yukarıdakilerden hangisi kişi hakları ve ödevleri başlığı altında düzenlenmiştir? A) I ve V B) I, II ve V C) I, II ve III (Cevap A) D) I, II, III ve IV E) I, II, III, IV ve V 4. ÇÖZÜM: 4 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi siyasi haklar ve ödevlerden değildir? 1982 Anayasası Siyasi Haklar ve Ödevleri yedi başlık altında saymıştır: A) Türk vatandaşlığı •• Türk vatandaşlığı B) Kamu hizmetine girme •• Seçme, seçilme ve siyasi faaliyetlerde bulunma C) Vatan hizmeti •• Siyasi partiler ile ilgili hükümler D) Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme •• Kamu hizmetine girme E) Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkı •• D ilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma •• Vergi ödevi •• Vatan hizmeti 5. 1982 Anayasası’na göre, Temel Haklar ve Ödevlerin, genel hükümleri ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlış bir ifadedir? Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme ise kişi hak ve ödevi başlığı altında düzenlenmiştir. (Cevap D) A) Herkes kişiliğine bağlı, dokunulamaz, devredilemez, vazgeçilemez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. B) Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. C) Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve laik cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz. D) Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemek kaydıyla bütün temel hak ve ödevler kısmen veya tamamen durdurulabilir. E) Temel hak ve hürriyetler, yabancılar için, milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanabilir. F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 5 1982 Anayasası’nın Temel Hak ve Ödevler başlığını taşıyan ikinci kısmının genel hükümlerine ilişkin A (Madde 12), B (Madde 13), C (Madde 14) ve E (Madde 16) doğru ifadelerdir. D şıkkında “bütün” ifadesi yanlıştır. Çünkü kişinin yaşam hakkına, maddi ve manevi varlığının bütünlüğüne dokunulamaz; kimse din, vicdan ve düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz; suç ve cezalar geçmişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz. (Madde 15) (Cevap D) 13 6. “Hiç kimse kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.” ifadesi 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisinin gereğidir? ÇÖZÜM: 6 1982 Anayasası’nın 37. maddesindeki kanuni hakim güvencesi gereği “Hiç kimse kanunen tâbi olduğu mahkemeden başka bir merci önüne çıkarılamaz.” A) Hakimlik teminatı (Cevap B) B) Kanuni hakim güvencesi C) Yargı bağımsızlığı DETAY BİLGİ D) Savcılık teminatı Kanuni hakim güvencesi gereği bir kişi suçu nerede işlemiş ise yargılanacağı yer, suç işlenen yerin mahkemesidir. E) Duruşmaların açık olması 7. 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi hem hak, hem ödev değildir? ÇÖZÜM: 7 A) Çalışma 1982 Anayasası’nın 49. maddesinde düzenlenen çalışma, 12. maddesinde düzenlenen eğitim, 67. maddesinde düzenlenen seçme ve 72. maddesinde düzenlenen vatan hizmeti hem hak hem de ödevdir. Fakat Anayasa’nın 73. maddesinde düzenlenen vergi sadece ödevdir. B) Eğitim C) Vergi D) Seçme E) Vatan hizmeti (Cevap C) ÇÖZÜM: 8 8. I. Memurlar II. Kamu işçileri III. Yükseköğretim öncesi öğrencileri IV. Yüksek öğretim öğrencileri V. Yüksek öğretim elemanları VI. Hakimler ve savcılar 1982 Anayasasına göre yukarıdakilerden hangisi siyasi partilere üye olma hakkına sahiptirler? A) II, IV ve V B) I, II, III ve V C) II, V ve VI D) I, II, IV ve VI E) I, II, III ve VI 14 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K 1982 Anayasası 68. maddede kimlerin siyasi partilere üye olamayacağı sayılmıştır. Hakimler ve savcılar, Sayıştay dahil yüksek yargı organları mensupları, kamu kurum ve kuruluşların memur statüsündeki görevlileri, yaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayanlar, silahlı kuvvetler mensupları ile yükseköğrenim öncesi öğrenciler üye olamazlar. (Cevap A) DETAY BİLGİ Yükseköğretim öncesi öğrenciler seçimlerde oy kullanır ancak siyasi partilere üye olamazlar. Silahlı kuvvetler mensupları ve yargı mensupları seçimlerde oy kullanır ancak siyasi partilere üye olamazlar. 9. Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasası’nın değişmeyecek hükümlerinden değildir? ÇÖZÜM: 9 1982 Anayasası’nın ilk üç maddesini değiştirilemeyeceği dördüncü maddede ifade edilmiştir. Bunlar; A) Türkiye Cumhuriyeti insan haklarına saygılı devlettir. B) Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir devlettir. Madde I; Türkiye Devleti bir Cumhuriyettir. Madde II; Türkiye Cumhuriyeti, toplumun huzuru, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde, insan haklarına saygılı, Atatürk milliyetçiliğine bağlı, başlangıçta belirtilen temel ilkelere dayanan demokratik, laik ve sosyal bir hukku devletidir. Madde III; Türkiye Devleti, ülkesi ve milliyetiyle bölünmez bir bütündür. Dili Türkçedir. Bayrağı şekli kanunda belirtilen beyaz ay yıldızlı al bayraktır. Milli marşı “İstiklal Marşı”dır. Başkenti Ankara’dır. C) Türkiye Devleti ülkesi ve milliyetiyle bölünmez bir bütündür. D) Türkiye Devletinde egemenlik, kayıtsız şartsız milletindir. E) Türkiye Cumhuriyeti Atatürk milliyetçiliğine bağlı bir devlettir. A, B, C ve E’de geçen ifadeler değişmeyecek hükümlerdendir. Egemenliğin kayıtsız şartsız millete ait olması ise 1982 Anayasası 6. maddedir. 10. Halk Cumhurbaşkanı Başbakan I Cumhurbaşkanı + – – II Milletvekili + – – III Başbakan – + – IV Bakan – – + V HSYK Doğal Başkanı – – + (Cevap D) ÇÖZÜM: 10 Yukarıdaki tabloda, Cumhurbaşkanını, Milletvekillerini, Başbakanı, Bakanı ve HSYK Doğal Başkanını kimlerin seçtiği verilmiştir. Cumhurbaşkanı ve Milletvekillerini halk, Milletvekilleri arasından Başbakanı Cumhurbaşkanı, Bakanları ise Başbakan seçer ve Cumhurbaşkanına önerir. HSYK doğal Başkanı Adalet Bakanı olduğundan, dolaylı olarak HSYK Doğal Başkanını Başbakan seçmiş olur. I, II, III, IV ve V. ifadeler doğrudur. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğru ifadelerdir? A) I, II ve III B) I, II ve IV C) II, III, IV ve V D) I, IV ve V (Cevap E) E) I, II, III, IV ve V 11. Aşağıdakilerden hangisi temel hak ve hürriyetlerin korunmasında başvurulacak iç hukuk yollarından değildir? A) İdari başvuru yolu B) Avrupa İnsan Hakları’na başvuru yolu C) Yargısal başvuru yolu D) Kamu denetçisine başvuru yolu E) Teşrii başvuru yolu Anayasanın Genel 1. 2. 3. 4. C B A D F İ L O Z O F ÇÖZÜM: 11 Y A Y I N C I Esasları ve L I 5. 6. K D B Devletin kendi içinde, kişilerin temel hak ve hürriyetlerinin, yasama ve yürütme organlarına ve keza diğer kişilere karşı korunması gerekir. Bu bağlamda iç hukuk yolları; idari başvuru yolu, teşri başvuru yolu, yargısal başvuru yolu ve kamu denetçisine başvuru yolu mümkündür. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kanalı ise uluslararası hukuk yollarından biridir. (Cevap B) Temel Hak ve Hürriyetler 7. 8. 9. 10. 11. C A D E B 15 ARŞİV SORU BANKALARI anayasa 1. Yasama Organı ve Faaliyetleri 1982 Anayasasına göre meclis soruşturması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 1 bölüm 04 TBMM’nin bilgi edinme ve denetleme yolları; soru, gensoru, meclis soruşturması, genel görüşme ve meclis araştırmasıdır. Başbakan ve bakanları Yüce Divan’a götüren mekanizma meclis soruşturmasıdır. Meclis soruşturması için verilen A, B, C ve D ifadeleri doğrudur. Meclis soruşturması komisyonu raporu Meclise getirilir ve görüşüldükten sonra en az Meclis üye tamsayısı salt çoğunluğun gizli oylaması sonrası Başbakan, Bakan Yüce Divan’a gider. A) Başbakan veya bakanlar hakkında, TBMM’nin üye tam sayısının en az onda birinin vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir. B) Meclis bu önergeyi en geç 1 ay içinde görüşür. Gizli yapılan ön bir oylamayla gündeme almak için karara bağlar. C) Soruşturma açılmasına karar verilmesi durumunda meclisteki partilerin güçleri oranında on beş kişilik bir komisyon kurulur. (Cevap E) D) Meclis soruşturma komisyonunun rapor süresi iki aydır, bu süre yetmez ise meclis son bir kez iki aylık ek süre verir. DETAY BİLGİ Başbakan ya da Bakan Yüce Divan’a sevk edilir ise görevleri biter. Başbakan Yüce Divan’a giderse hükümette düşmüş sayılır. Meclis soruşturması, görevi bitmiş Başbakan ve Bakan için de geçmişe dönük yapılabilir. E) Meclis soruşturma komisyon raporu ile komisyonda yapılan oylama sonrası, üye tamsayısı salt çoğunluğun kararı ile Başbakan ya da Bakanlar Yüce Divan’a gider. ÇÖZÜM: 2 2. TBMM kural olarak açık oylama yapar. A, B, C ve E ifadelerinde olduğu gibi, Meclis soruşturması ile kamu baş denetçisi seçimi oylamaları da gizli oylama ile yapılır. Gensoru ile hükümetin düşürülmesinde ise açık oylama vardır. 1982 Anayasasına göre aşağıdaki TBMM kararlarından hangisi gizli oylama ile alınmaz? (Cevap D) A) Meclis Başkanı seçimi oylaması ÇÖZÜM: 3 B) Anayasa değişikliği oylaması C) Milletvekilinin, milletvekilliğiyle bağdaşmayan işleri yapmasında ısrarcı olması durumlarında vekilliğin düşürülmesi oylaması D) Gensoru ile hükümetin düşürülmesi oylaması E) Anayasa Mahkemesine üye seçimi oylaması 3. Aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin kanun ile aldığı kararlardandır? A) Savaş ilanı B) En az 3/5 milletvekili kararı ile genel ve özel af çıkarma C) Cumhurbaşkanını vatana ihanetten dolayı Yüce Divana gönderme D) Anayasa Mahkemesine üye seçme E) Gensoru ile hükümeti düşürme 16 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K TBMM’nin kararları iki türlüdür. Bunlar; (I) kanun ile yaptığı işler ve (II) parlamento kararlardır. Kanun koymak değiştirmek kaldırmak, para basılmasına karar vermek, bütçe kanunlarını görüşüp karara bağlamak, milletlerarası anlaşmalar için uygunluk kararı almak, Bakanlar Kuruluna KHK çıkarma yetkisi vermek ve genel ve özel af çıkarmak bir kanundur. Ancak, savaş ilanı TSK’nın yurtdışına gönderilmesi, erken seçim kararı, milletvekilinin vekilliğini düşürme kararı, meclis başkanını seçme, Anayasa Mahkemesine üye seçme, RTÜK üyelerini seçme, Sayıştay başkan ve üyelerini seçme, Cumhurbaşkanını Yüce Divana gönderme, hükümeti denetleme bir parlamento kararıdır. (Cevap B) DETAY BİLGİ Cumhurbaşkanı’nın imzasına giden TBMM kararları kanun, gitmeyen kararları ise parlamento kararlarıdır. 4. Aşağıdakilerden hangisi TBMM’nin en az 2/3 çoğunlukla aldığı kararlardan değildir? ÇÖZÜM: 4 TBMM, kararlarını aksi belirtilmediği sürece toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alır. TBMM’nin 3/5, 2/3, 3/4 ve üye tamsayı salt çoğunluğu ile aldığı kararlarda vardır. A, B, C ve D Meclisinin en az 2/3 çoğunlukla aldığı kararlar için doğru ifadelerdir. Başbakanın Yüce Divan’a gitmesi ise en az üye tamsayısı salt çoğunluğu ile olur. A) TBMM Başkanın ilk iki oylamada seçilebilmesi B) Kamu Başdenetçisinin ilk iki oylamada seçilebilmesi C) Anayasa değişikliğinde, Cumhurbaşkanının değişikliği imzalanıp Resmi Gazete’de yayınlatma hakkının doğması (Cevap E) D) Anayasa Mahkemesi’ne üye seçmede ilk oylamada E) Başbakanın Yüce Divan’a gönderilmesi oylaması ÇÖZÜM: 5 5. 1982 Anayasası’nda Anayasa değişikliği için hükümler 175. maddede ifade edilmiştir. Anayasa değişikliği en az 1/3 milletvekilinin yazılı teklifi ile başlar. İki kez görüşme ve her görüşme sonrası gizli oylama yapılır. Kabul yeter sayısı da 3/5’ten az olamaz, sayı 2/3’ü bulana kadar referandum şarttır. 2/3’ü bulduğunda referandum keyfi duruma düşer, Cumhurbaşkanı dilerse referanduma gönderir. Ayrıca Anayasanın ilk 3 maddesinin değişmeyeceği de 4. maddede belirtilmiştir. 1982 Anayasası’na göre Anayasa değişikliği ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) Anayasa değişikliği için en az 1/3 milletvekili veya Bakanlar Kurulu yazılı teklifi gerekir. B) İki defa görüşülür ve her görüşme sonrası açık oylama yapılır. C) Anayasa değiştirmek için en az 3/5 milletvekilinin kabulü gerekir. (Cevap C) D) Anayasanın bütün maddeleri değişebilir. E) Anayasa değişikliğinde her koşulda referandum şarttır. 6. 1982 Anayasasına göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin çalışma usul ve esaslarına ilişkin aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) TBMM toplantı yeter sayısı en az üçte birdir. B) TBMM Gensoru ile hükümeti en az üye tamsayısı salt çoğunluğun güvensizlik oyu ile düşürür. C) Genel ve özel affa TBMM tarafından en az beşte üç çoğunlukla karar verilir. D) Milletvekillerinin bir ay içinde beş birleşim günü mazeretsiz olarak toplantıya katılmaz ise vekilliğini en az Meclis üye tamsayısı salt çoğunluğun kararı ile düşürür. E) TBMM savaş ilanını en az üye tamsayısı salt çoğunluğun kararı ile alır. ÇÖZÜM: 6 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K TBMM kararı alırken tek bir karar alma şekli yoktur. Aksi belirtilmediği sürece, toplantı ve en az karar yeter sayısına uymak şartıyla toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Savaş ilanı TBMM nitelikli çoğunlukla belirtmediği parlamento kararıdır, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. (Cevap E) 17 7. 1982 Anayasasına göre milletvekilinin vekilliğinin düşmesi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 7 Milletvekilinin vekilliğinin düşmesi Anayasanın 84. maddesinde yasama ile ilgili dört durum olarak ifade edilmiştir. Buna göre A şıkkı yanlıştır. İstifa eden milletvekilinin vekilliği Meclis oylaması sonrası düşer. Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin vekilliği ise Anayasanın 101. maddesinde ifade edilmiştir. A) İstifa eden milletvekilinin vekilliği kendiliğinden düşer. B) Milletvekilinin kesin hüküm giyme veya kısıtlanma halinde düşmesi, kesin mahkeme kararının Genel Kurul’a bildirilmesiyle olur. (Cevap A) C) Meclis çalışmalarına özürsüz ve izinsiz olarak 1 ay içinde beş birleşim günü oturuma katılmayan milletvekillerinin vekilliği meclis üye tamsayısının salt çoğunluğu ile düşer. D) Milletvekilinin milletvekilliğiyle bağdaşmayan işleri yapmakta ısrarcı olur ise gizli bir oylama ile milletvekilliği düşürülebilir. ÇÖZÜM: 8 TBMM basit bir çoğunluk ile erken seçim kararı alabilir, seçimleri ancak TBMM erteleyebilir. Seçimler yenilenir ise görevdeki Meclisin yetkileri seçime kadar devam eder. Ara seçimin üç ay içinde yapılabilmesi için %5 milletvekilinde eksilme olması gerekir. Anayasanın 77 ve 78. maddelerine göre A, B, C ve D’deki ifadelerin yanlış olduğunu görüyoruz. E şıkkında ise Cumhurbaşkanına her durumda erken seçim kararı olamayacağını vurgulamakta bu ise doğru bir ifadedir. E) Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin vekilliği düşer. 8. 1982 Anayasasına göre TBMM’nin seçimleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) TBMM erken seçim kararını en az üye tamsayısı salt çoğunluk ile alır. B) Savaş nedeniyle Cumhurbaşkanı 1 yıl süre ile seçimleri erteleyebilir. (Cevap E) C) Cumhurbaşkanı ya da Meclis, seçimlerin yenilenmesine karar verir ise görevdeki Meclisin yetkileri biter. DETAY BİLGİ Cumhurbaşkanı, hükümet boşluğu sırasında yeni hükümet 45 gün içinde kurulmaz, kurulsa da güvenoyu alamaz ise Meclis başkanına danışarak bir erken seçim kararı alabilir. D) Ara seçimin üç ay içinde yapılabilmesi için üye tamsayısında %10 eksilme olması gerekir. E) Cumhurbaşkanı Anayasada belirtilen şartlar gerçekleşir ise ancak erken seçim kararı alabilir. 9. 1982 Anayasasına göre milletlerarası andlaşmalar ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Milletlerarası andlaşmaları TBMM’nin bir kanunla uygun bulması gerekir. B) Ekonomik, ticari veya teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi bir yılı aşmayan devlete ekonomik yükümlülük getirmeyen milletlerarası andlaşmalar doğrudan yayımlanabilir, ancak iki ay içinde TBMM’nin bilgisine sunulur. C) Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir, bunlar hakkında Anayasaya ayrılık iddiasıyla iptal davası açılabilir. D) Temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanun, aynı konuda farklı hüküm içeriyorsa milletlerarası andlaşma hükmü esas alınır. E) Milletlerarası andlaşmaları Cumhurbaşkanı yürütme ile ilgili görevi olarak imzalar ve anlaşmalar Resmi Gazetede yayımlanır. 18 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 9 A, B, D ve E ifadeleri Anayasamıza göre doğru ifadelerdir. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmünde ifadesi doğru ancak bunlar için yargı yolu kapalıdır. (Cevap C) DETAY BİLGİ Temel hak ve özgürlüklere ilişkin Milletlerarası Andlaşmalarla kanun, aynı konuda farklı hüküm içeriyorsa Milletlerarası Andlaşma hükmü esas alınır, diğer konularda çelişiyorsa kanun hükmü esas alınır. 10. 1982 Anayasasına göre, kanun değişikliği için aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesine iptal davası açmaya yetkili değildir? ÇÖZÜM: 10 Anayasamızın 150. Maddesine göre kanun değişiklikleri için Anayasa Mahkmesi’ne A, C, D ve E ifadeleri doğrudur. Bakanlar Kurulunun ise iptal davası açma yetkisi yoktur. A) Cumhurbaşkanı B) Bakanlar Kurulu (Cevap B) C) TBMM üye tamsayısının 1/5’i oranındaki milletvekili DETAY BİLGİ D) İktidar partisi meclis grubu Kanunların, KHK ve meclis içtüzüğünün esas bakımından iptal davası açma süresi 60 gündür. E) Ana muhalefet partisi meclis grubu ÇÖZÜM: 11 Anayasa’nın 97. Maddesine göre, TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerin aleniyeti esas olup, Tutanak Dergisi’nde tam olarak yayınlanacağı hükme bağlanmıştır. Ancak İçtüzük, yasama organının gerek görürse kapalı oturumlar da yapabileceğini de öngörmüştür. Kapalı oturum tutanaklarının yayımı yine TBMM iradesine bırakılmıştır. Keza açık görüşmelerin her türlü vasıta yayımı serbest olup bunun istisnası ilgili oturumdaki Başkanlık Divanı’nın üzerinde Meclisin aksi yönde karar alması halidir. 11. 1982 Anayasası’na göre, TBMM Genel Kurulundaki görüşmeler aşağıdakilerden hangisinde yayınlanır? A) Resmi Gazete B) TBMM TV C) Tutanak Dergisi (Cevap C) D) TBMM İnternet Sitesi E) Kanunlar Dergisi ÇÖZÜM: 12 12. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesi’nin işin esasına girerek verdiği ret kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra ne kadar süre geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasa aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamaz? A) 6 ay B) 1 yıl D) 5 yıl E) 10 yıl C) 2 yıl Yasama 1. 2. 3. 4. 5. E D B E C F İ L O Z O F Y A Y I N C I OrganıLve I 6. K E Anayasa Mahkemesi’nin işin esasına girerek verdiği ret kararlarının Resmi Gazete’de yayımlanmasından sonra on yıl geçmedikçe aynı kanun hükmünün Anayasa aykırılığı iddiasıyla tekrar başvuruda bulunulamayacaktır. Dolayısıyla redde konu olan ilk başvurunun somut norm denetimi kapsamında gerçekleşmesi gerekmektedir. Soyut norm denetimi çerçevesinde verilen bir ret kararı bu süre yasağını başlatmayacaktır. Ayrıca dikkat edilmesi gereken husus, ilk başvuru itiraz yoluyla gelse de söz konusu ret kararının işin esasına girildikten sonra verilmiş olmasıdır. Anayasa Mahkemesi’nin ön inceleme aşamasında verdiği ret kararı bu yasağı devreye sokmayacaktır. (Cevap E) Faaliyetleri 7. 8. 9. 10. 11. 12. A E C B C E 19 ARŞİV SORU BANKALARI anayasa 1. Yürütme Organı ve Faaliyetleri I. 14 üyesini Cumhurbaşkanı seçer. → II. Üyelerinin tamamını HSYK seçer. → Yargıtay III. Üyelerinin tamamını Cumhurbaşkanı seçer. → Askeri Yargıtay ÇÖZÜM: 1 Anayasa Mahkemesi 2. B) I, II ve III D) Yalnız II E) II ve III (Cevap B) C) Yalnız I ÇÖZÜM: 2 Bakanlar Kurulu ile ilgili A, C, D ve E ifadeleri doğrudur. Açık olan bakanlığa izinli veya özürlü olan bir bakana başka bir bakan vekâlet eder. Ancak bir bakan birden fazla bakana vekâlet edemez. 1982 Anayasasına göre Bakanlar Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (Cevap B) A) Bakanlıkların kurulması ve kaldırılması kanun ile olur. DETAY BİLGİ B) Açık olan bir bakanlığa geçici olarak Bakan Müsteşarı vekillik eder. Türkiye’de hükümet kurma kabine sistemi ile olur. Türkiye kabine sistemine 1921 Anayasası’nın 1923 değişikliğiyle geçmiştir. Atatürk döneminin üç başbakanı vardır, ilki İsmet İnönü, ikinci Fethi Okyar son Başbakanı ise Celal Bayar’dır. C) Herhangi bir şekilde boşalan bir bakanlığa on beş gün içinde yeni bakan atanır. D) Başbakanı TBMM üyeleri arasından Cumhurbaşkanı seçer. E) Bakanları TBMM üyeleri arasından ya da milletvekilliği seçilme yeterliliği olanlar arasından Başbakan Cumhurbaşkanına önerir. 3. B) Genel seçimlerden sonra, gensoru gibi durumlarda yeni hükümet 45 gün içinde kurulamaz ve erken seçim kararı alınırsa, geçici Bakanlar Kurulu kurulur. C) Geçici Bakanlar kurulu için siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Cumhurbaşkanı belirler. D) Geçici Bakanlar Kurulunda güvenoyu aranmaz. E) Geçici Bakanlar Kurulu, yenilenme kararının Resmi Gazete’de ilanından itibaren beş gün içinde kurulur. 20 ÇÖZÜM: 3 1982 Anayasasına göre, seçimlerde geçici Bakanlar Kurulu ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) TBMM genel seçimlerinden önce mutlaka; Adalet, İçişleri ve Ulaştırma Bakanları bağımsız olmak zorundadır. 05 Yüksek Mahkemelere üye seçimi ile ilgili öncüllerden üçü de doğru ifadelerdir. Ayrıca Cumhurbaşkanı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyelerinin tamamını ve Danıştay üyelerinin ¼’ünü seçme hakkı vardı. Danıştay üyelerinin ise ¾’nü HSYK seçer. Anayasa Mahkemesinin üç üyesini de TBMM seçer. 1982 Anayasasına göre Yüksek Mahkemelere üye seçimi ile ilgili yukarıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? A) I ve II bölüm F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Bakanlar Kurulunun, 110. maddede belirtilen güvenoyunu alamaması ve 99. veya 111. maddeler uyarınca güvensizlik oyuyla düşürülmesi hallerinde; kırk beş gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığı takdirde Cumhurbaşkanı TBMM başkanına danışarak, seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Geçici Bakanlar Kurulu siyasi parti gruplarının gücü oranında oluşur, siyasi parti gruplarından alınacak üye sayısını Meclis Başkanı belirler. (Cevap C) DETAY BİLGİ 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri sonrası bu süreç gerçekleştiğinden, Türkiye tarihinde ilk kez Cumhurbaşkanı bu yetkisini kullanmış ve erken seçim kararı alınmıştır. 1 Kasım 2016 seçimi öncesi Geçici Bakanlar Kuruluda kurulmuştur. 4. I. Sıkıyönetim ÇÖZÜM: 4 1982 Anayasası’na göre, sıkıyönetim (I) ve olağanüstü hali (II) Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu ilan eder. II. Olağanüstü hal III. Savaş IV. Erken seçim (Cevap A) 1982 Anayasasına göre yukarıdakilerden hangisinin ilanında Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu yetkilidir? 5. A) I ve II B) I, II ve III D) Yalnız I E) Yalnız II DETAY BİLGİ Sıkıyönetim ve olağanüstü halin ilan edilme süresi altı ayı aşamaz, her defasında dört ayı aşmamak üzere uzatmak ise TBMM’nin görevidir. Savaş nedeniyle sıkıyönetimin uzatılmasında süre aranmaz. C) I, II, III ve IV I. Genelkurmay Başkanını Cumhurbaşkanı atar. II. Cumhurbaşkanı TBMM adına Başkomutanlığı temsil eder. ÇÖZÜM: 5 1982 Anayasası 117. maddesine göre I ve II. ifadeler doğrudur. Genelkurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur. Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından ise TBMM’ye karşı Bakanlar Kurulu sorumludur. III. Genelkurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı, Cumhurbaşkana karşı sorumludur. IV. Silahlı Kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasında TBMM’ye karşı Genelkurmay Başkanı sorumludur. (Cevap A) V. Genelkurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı Milli Savunma Bakanına sorumludur. DETAY BİLGİ Yukarıdaki bilgilerden hangisi 1982 Anayasasına göre doğru bilgilerdir? 3 Mart 1924 Erkânı Harbiye’nin kaldırılması ile kurulan Genelkurmay Başkanlığı, 1961 Anayasasına kadar Anayasal güvencesi olmadığı gibi Milli Savunma Bakanlığına karşı sorumlu idi. Ancak 1961 Anayasası ile kanuni güvenceden çıkıp ilk kez Anayasal güvenceye kavuşmuş ve Başbakana karşı sorumlu hale gelmiştir. A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) I, II, III ve IV E) I, II, III, IV ve V ÇÖZÜM: 6 6. 1982 Anayasasına göre Cumhurbaşkanı ----- tarafından ----- yıl için seçilir. Seçilen, en çok ----- kez daha seçilebilir. Yukarıda boşluklara Cumhurbaşkanı seçimi ve görev süresi ile ilgili sırasıyla aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir? A) Meclis – 5 – 1 B) Halk – 5 – 1 C) Halk – 5 – 2 D) Meclis – 5 – 2 E) Halk – 7 – 1 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K 1982 Anayasası 2007 değişikliği ile Cumhurbaşkanı halk tarafından 5 yıl için seçilir, bir kişinin de en çok iki kez seçilebileceği kabul edilmiştir (Anayasa Madde. 102). (Cevap B) DETAY BİLGİ Cumhurbaşkanı’nın görev süresi bitmeden 60 gün önce seçim başlar. Cumhurbaşkanı halk tarafından en çok iki kez yapılacak bir oylama ile seçilir. Birinci oylamada geçerli oyların salt çoğunluğu aranır. Bu sağlanmaz ise en çok oy alan iki aday ikinci pazar yarışır. Hangisi çok oy alır ise o Cumhurbaşkanı olur. 21 7. 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanı görev ve yetkilerinden değildir? ÇÖZÜM: 7 Cumhurbaşkanın görev ve yetkileri Anayasanın 104. Maddesinde yasama, yürütme ve yargı alanlarına ilişkin olarak ayrı ayrı saymıştır. B, C, D ve E burada sayılan görev ve yetkilerdendir. Genel ve özel af çıkarmak TBMM’nin görevidir. Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek veya kaldırmak Cumhurbaşkanı’nın görevidir. A) Genel ve özel af çıkartmak. B) Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak. C) TBMM’yi gerektiğinde toplantıya çağırmak D) Anayasa değişikliğine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak. (Cevap A) E) Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek. 8. ÇÖZÜM: 8 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkilerindendir? Yabancı devletlere Türk devletinin temsilcilerini göndermek Cumhurbaşkanının görevidir. Kanun yapmak, milletlerarası andlaşmaları uygun bulmak TBMM’nin; parti kapatmak Anayasa Mahkemesinin görevidir. Cumhurbaşkanı her siyasi bunalım değil, hükümetin kırk beş gün içinde kurulamaması ya da kurulsa bile güvenoyu alamaması durumunda erken seçim kararı alabilir. A) Kanun yapmak. B) Parti kapatılmasına karar vermek. C) Her siyasi bunalımda erken seçim kararı almak. D) Yabancı devletlere Türk devletinin temsilcilerini göndermek. (Cevap D) E) Milletlerarası antlaşmaları uygun bulmak. 9. I. Bakanlar Kurulu II. Yükseköğretim Kurulu III. Üniversiteler ÇÖZÜM: 9 IV. Genelkurmay Başkanlığı 1982 Anayasasına göre (Madde 131) Yükseköğretim Kurulu üyelerini Cumhurbaşkanı seçer. Üyelerin bir kısmını üniversiteler ve Bakanlar Kurulunca seçilen adaylar arasından bir kısmını ise Cumhurbaşkanı doğrudan seçer. 1982 Anayasasına göre Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) üye seçiminde yukarıdakilerden hangisinin bir rolü yoktur? A) Yalnız I B) Yalnız IV D) I, II ve IV E) I, III ve IV C) II ve IV (Cevap C) DETAY BİLGİ 10. 1982 Anayasasına göre, aşağıdakilerden hangisi Bakanlar Kurulu ile ilgili yanlış bir bilgidir? A) Milletvekili olmayan bir bakan yasama dokunulmazlığından faydalanır. B) Cumhurbaşkanı bir bakanın görevine doğrudan son verebilir. C) Bakan, milletvekili olmak zorunda değildir. D) E) 1. B 22 YÖK ilk kez 1982 Anayasası ile kurulmuştur. İlk YÖK Başkanı İhsan Doğramacı’dır. F İ L O Z O F ÇÖZÜM: 10 Y A Bir bakana başka bir bakan vekâlet eder. Y Herhangi bir sebeple boşalan bir bakanlığa on I N beş gün içinde yeni bakan atanır. C I YÜRÜTME OrganıL ve I 2. 3. 4. 5. K B C A A A, C, D ve E’de verilenler anayasamıza göre Bakanlar Kurulu ile doğru ifadelerdir. Cumhurbaşkanı bir bakanı başbakanın önerisiyle atar veya görevine son verebilir, bunu tek başına yapamaz. (Cevap B) Faaliyetleri 6. 7. 8. 9. 10. B A D C B ARŞİV SORU BANKALARI BÖLÜM 1. 06 anayasa Yargı Organı ve Faaliyetleri 1982 Anayasasına göre Sayıştay’ın Başkan ve üyelerini aşağıdakilerden hangisi seçer? A) TBMM B) Başbakan C) Maliye Bakanlığı D) Cumhurbaşkanı ÇÖZÜM: 1 Merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki kamu idareleri ile sosyal güvenlik kurumlarının bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetlemek Sayıştay’ın görevidir. Sayıştay’ın başkan ve üyelerini ise TBMM seçer. E) Bakanlar Kurulu (Cevap A) ÇÖZÜM: 2 2. Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri 4 yıl için seçilir. Seçilen üyelerin tekrar seçilme hakkı vardır. 1982 Anayasasına göre HSYK üyelerinin görev süresi kaç yıldır? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 (Cevap B) E) 10 DETAY BİLGİ 3. HSYK doğal başkanı Adalet Bakanı, doğal üyesi ise Adalet Bakanı Müsteşarıdır. HSYK’nın 22 ve asıl 12 yedek üyesi vardır. 1982 Anayasasına göre Yargıtay ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi doğrudur? A) Üyelerinin ¼’nü Cumhurbaşkanı, ¾’ünü HSYK seçer. ÇÖZÜM: 3 A, B, C ve D’de verilenler Danıştay için doğru ifadelerdir. Yargıtay üyelerini, HSYK seçer. Yargıtay adli bir mahkemedir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını Cumhurbaşkanı, başkanını üyeler seçer. Cumhuriyet Başsavcısının görev süresi 4 yıldır. E’de verilen Yargıtay için doğru bir ifadedir. B) İdari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. C) Başkanı, Başsavcı ve başkan vekilleri üyeler tarafından dört yıl için seçilir. D) Tüzüklerin yargısal denetimini yapar. (Cevap E) E) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının görev süresi dört yıldır. 4. ÇÖZÜM: 4 I. Yargıtay II. Danıştay III. HSYK IV. Cumhurbaşkanı V. YÖK 1982 Anayasasına göre yukarıdakilerden hangisinin Anayasa Mahkemesine üye seçmede bir görevi yoktur? 5. A) III ve V B) Yalnız III D) III, IV ve V E) I, II ve V C) Yalnız V 1982 Anayasası’na göre Anayasa Mahkemesi’ne üye olma yaşı en az kaç yaşın dolmasıyla başlar? A) 25 B) 30 C) 45 D) 40 E) 35 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K 1982 Anayasası’nda 2010’da yapılan değişiklik ile Anayasa Mahkemesi üye sayısı 17’ye çıkmıştır. 3 üyeyi TBMM, 14 üyeyi Cumhurbaşkanı seçer. TBMM 2 Sayıştay’ın 1 üyeyi ise baro başkanlarının göstereceği adaylar arasından seçer. Cumhurbaşkanı ise 3 üyeyi YÖK’ün, 3 üyeyi Yargıtay’ın, 2 üyeyi Danıştay’ın, 1 üyeyi Askeri Yargıtay’ın, 1 üyeyi AYİM’in göstereceği adaylardan seçerken 4 üyeyi ise üst düzey yönetici, serbest avukatlar, birinci sınıf hakim ve savcılar arasından Cumhurbaşkanı doğrudan seçer. HSYK’nın Anayasa Mahkemesi üye seçiminde bir rolü yoktur. (Cevap B) ÇÖZÜM: 5 2010 Anayasa değişikliği ile Anayasa Mahkemesine üye olma 45 yaşın dolma şartına bağlanmıştır. (Cevap C) DETAY BİLGİ Anayasa Mahkemesi üyeleri 12 yıl için seçilir. 65 yaşını dolduran üye emekli olur. 23 6. ÇÖZÜM: 6 I. Bakan Yardımcısı Anayasa Mahkemesi; Cumhurbaşkanını, TBMM Başkanını, Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, AYİM Başkanı ve üyelerini, Başsavcılarını, Cumhuriyet Başsavcı vekilini, HSYK ve Sayıştay Başkan ve üyelerini, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları ile Jandarma Genel Komutanı’nı görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılar. Bakan yardımcıları, Bakan müsteşarları, milletvekilleri ve RTÜK üyeleri Yüce Divanda yargılanmaz. II. Bakan Müsteşarı III. Milletvekili IV. Genelkurmay Başkanı V. Sayıştay Başkanı ve üyeleri VI. RTÜK üyeleri 1982 Anayasasına göre yukarıdakilerden hangisini Anayasa Mahkemesi Yüce Divan sıfatıyla yargılamaz? A) I, II ve V (Cevap C) B) II, III ve VI C) I, II, III ve VI D) I, III, IV ve V E) III, IV, V ve VI 7. ÇÖZÜM: 7 1982 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi Anayasa Mahkemesi için yanlış bir ifadedir? A, B, D ve E’de verilenler Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkilerindendir. Gensoru ile düşürülen hükümet için itiraz yolu kapalıdır. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesi’nde bu konuda bir görev/ yetkisi yoktur. A) Siyasi partilerin kapatma davasına bakar. B) Siyasi partilerin mali denetimi yapar. (Cevap C) C) Gensoru ile düşürülen hükümetin itirazını karara bağlar. DETAY BİLGİ D) Bireysel başvurulara bakar. Anayasa Mahkemesinin; Uyuşmazlık Mahkemesine başkan göndermek, Yüce Divan sıfatıyla yargılama yapmak, milletvekilliğinin TBMM tarafından düşürülmesi, dokunulmazlığın Meclis tarafından kaldırılması durumunda yapılacak itirazları karara bağlamak gibi diğer görevleri de vardır. E) Kanunların iptal davasına bakar. 8. 1982 Anayasası’na göre yargı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) Hakimler, görevlerinde bağımsızdırlar; Anayasa, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verirler. B) Hakim ve savcılar azlolunamaz, kendileri istemedikçe Anayasada gösterilen yaştan önce emekli edilemez, bir kadronun kaldırılması nedeniylede olsa aylık, ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun bırakılamaz. C) Genelkurmay Başkanı, Deniz, Hava ve Kara Kuvvetleri Komutanı ve Jandarma Genel Komutanı işlediği suçlardan ötürü her halde Yüce Divan’da yargılanır. D) Mahkemede duruşmalar herkese açıktır. Duruşmaların bir kısmının veya tamamının kapalı yapılması genel ahlakın ve kamu güvenliğinin kesin olarak gerekli kıldığı hallerde yapılır. E) Hakimler ve Savcılar idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdır. 24 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 8 Askeri yargı, askeri mahkemeler ve disiplin mahkemeleri tarafından yürütülür. Bu mahkemeler; asker kişiler tarafından işlenen askeri suçlara ait davalara bakmakla görevlidir. Genelkurmay Başkanı, Deniz, Hava ve Kara Kuvvetleri Komutanı ve Jandarma Genel Komutanı görevini kötüye kullanmaktan dolayı Yüce Divan’da yargılanır. Devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlara ait davalar her halde adliye mahkemelerinde görülür. Buradan anlaşılacağı üzere Yüce Divan sadece bu komutanları görevi kötüye kullanmaktan dolayı yargılamaktadır. (Cevap C) 9. 1982 Anayasası’na göre Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ne asker olmayan üyeler en çok kaç yıl için seçilebilir? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 ÇÖZÜM: 9 1982 Anayasası 157. Maddesi Askeri Yüksek İdare Mahkemesi’ni (AYİM) düzenlemiştir. Buna göre AYİM üyelerini Cumhurbaşkanı seçer. Askeri hakim sınıfından olmayan üyelerin görev süresi en çok 4 yıldır. E) 10 (Cevap B) DETAY BİLGİ AYİM’in alt mahkemesi yoktur, tek mahkeme olarak çalışır. 10. 1982 Anayasası’na göre, Anayasa Mahkemesinin toplanma ve karar yeter sayısı ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Anayasa Mahkemesi kararlarını salt çoğunluk ile alır. B) Anayasa Mahkemesi başkan ve onun belirleyeceği başkan vekili başkanlığında en az on iki üye ile toplanır. ÇÖZÜM: 10 C) Bölümler Başkanvekilinin başkanlığında dört üyenin katılımıyla toplanır. Anayasa Mahkemesi çalışma ve yargılama usulü Anayasanın 149. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre A, B, C ve D ifadeleri doğrudur. Genel Kurul kararları salt çoğunlukla almasına rağmen Toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluyla karar şunlardır: D) Anayasa Mahkemesi iki bölüm ve Genel Kurul halinde çalışır. E) Siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin kararlar toplantıya katılan üyelerin beşte üç çoğunluğuyla alınır. •• Anayasa değişikliğinin iptali •• Siyasi partilerin kapatılması •• Siyasi partilerin hazine yardımından mahrum bırakılması kararları (Cevap E) 11. 1982 Anayasası’na göre HSYK Genel Sekreterini aşağıdakilerden hangisi seçer? A) Adalet Bakanı B) Cumhurbaşkanı C) Anayasa Mahkemesi D) Yargıtay E) Danıştay YARGI Organı 1. 2. 3. 4. 5. A B E B C F İ L O Z O F Y A Y I N C I L ve I 6. K C ÇÖZÜM: 11 HSYK Genel Sekreterliği 2010 Anayasa değişikliği ile Anayasaya girmiştir. HSYK Genel Kurulu’nun göstereceği 3 aday arasından HSYK genel Sekreterini Adalet Bakanı seçer. (Cevap A) Faaliyetleri 7. 8. 9. 10. 11. C C B E A 25 ARŞİV SORU BANKALARI anayasa 1. İdare Hukuku ve İdari Teşkilatlar I. Büyükşehir Belediye İdaresi kurulması için il genel nüfusu en az 750 bin olması gerekir. ÇÖZÜM: 1 bölüm 07 I, III ve IV ifadeler yerel yönetimler ile ilgili doğru ifadelerdir. Belediye kurulması için ise nüfusun en az 5000 olması gerekir. II. Belediye İdaresi kurulması için nüfusun en az 2 bin olması gerekir. III. İl, ilçe ve Büyükşehir kurulması için kanun gerekir. (Cevap A) DETAY BİLGİ IV. Belediye Başkanının kesintisiz ve mazeretsiz 20 günden fazla görev yerini terk etmesi durumunda Danıştay kesin olarak başkanın görevine son verebilir. Belediye başkanını geçici olarak görevden almaya İçişleri Bakanlığı, daimi olarak ise Danıştay yetkilidir. Yerel yönetimler ile ilgili yukarıdakilerden hangileri doğrudur? A) I, III ve IV B) I, III ve IV D) III ve IV E) I ve IV ÇÖZÜM: 2 C) I ve III Valinin görev ve yetkilerine ilişkin olarak A, C, D ve E’de verilenler doğrudur. Fakat B’de geçen ifade doğru değildir. Çünkü vali, ildeki yargı organlarını denetleyemez. (Cevap B) DETAY BİLGİ 2. Hem devletin hem de hükümetin temsilcisi olan Vali’ye verilen birçok yetki kaymakama verilmemiştir: Vali, ilde genel emir çıkartır. Kaymakam çıkartamaz. Vali olağanüstü durumda askeri birimlerden yardım ister, kaymakam isteyemez. Vali, yabancı devlet adamları ile görüşme yapabilir, kaymakam yapamaz. Vali hem devletin hem hükümetin temsilcisi, kaymakam sadece hükümetin temsilcisidir. Aşağıdakilerden hangisi valinin görev ve yetkilerinden değildir? A) Vali, ilde genel emirler çıkartabilir. B) Vali, bütün devlet daire, il özel idare, belediye ve köy idarelerini denetler. C) Vali, olağanüstü durumlarda askeri birimlerden yardım isteyebilir. D) Valiler, yabancı devlet adamları ile görüşme yapabilir. ÇÖZÜM: 3 E) Jandarma, polis, gümrük muhafaza ve diğer özel kolluk kuvvetlerinin yerlerini vali değiştirebilir. F İ L O Z O F 3. Aşağıdakilerden hangisi, kamu düzeni unsurlarından değildir? A) Güvenlik B) Dirlik ve esneklik C) Birlik ve beraberlik D) Genel ahlak E) Genel sağlık 26 Y A Y I N C I L I K Kamu düzenin, güvenlik, dirlik ve esneklik, genel ahlak ve genel sağlık olmak üzere dört unsuru vardır. Birlik beraberliğin bozulması kamu düzeni ögeleri arasında sayılmamıştır. Güvenlik, umumi ya da umuma açık yerlerde, bireylerin can ve mallarının saldırılara ve kazaya karşı korunması ve bireylerin güvende olduğu kanısının oluşturulmasıdır. Dirlik ve esenlik, toplumun, günlük hayatın akışını engellemeyen her türlü düzensizlik, ses ve gürültü kirliliği, karışıklık ve kargaşadan korunmasını ifade eder. Genel sağlık, toplumun bütününü tehdif eden bulaşıcı ve yaygın hastalıklarla mücadele demektir. Genel ahlak, belli zamanda ve yerde toplumun tamamına ya da etkili bir çoğunluğuna egemen olan toplumsal davranış kurallarıdır. (Cevap C) 4. Köy idaresi ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 4 Köy idaresi bir taşra yönetimi olmayıp bir yerel (mahalli) yönetimdir. Muhtar, köy ihtiyar meclisine köy derneği olarak üç organı olan köy idaresi nüfusu 150’den çok olan yerlerde İçişleri Bakanlığı kararı ile kurulur. İmam ve öğretmenin doğal üyesi olduğu köy ihtiyar meclisini ve muhtarı yerel seçimde halk seçer. Köy derneği köydeki tüm seçmenlerden oluşur. A) Köy idaresi bir taşra yönetimidir. B) Köy kurulması Valinin teklifi İçişleri Bakanlığının kararı ile olur. C) Köy Derneği köydeki tüm seçmenlerden oluşur. D) Köy ihtiyar meclisi kararıyla, salma ile köylüden gelirine göre para toplanabilir. (Cevap A) E) İmam ve öğretmen köy ihtiyar heyetinin doğal üyesidir. ÇÖZÜM: 5 657 Devlet Memurluğu Kanunu’nun 94. – 98. Maddelerinde memuriyeti sona erdiren durumlar sayılmıştır. Bunlar; çekilme, çekilmiş sayılma, çıkarılma, koşullarda eksiklik, ölüm ve emekliliktir. Yaşlılık memuriyeti sona erdiren bir durum olarak sayılmamıştır. 5. (Cevap C) Aşağıdakilerden hangisi 657 Devlet Memurluğu kanunlarına göre memurluğun sona ermesi durumlarından değildir? DETAY BİLGİ İsteğiyle çekilenler altı ay geçmedikçe, çekilmiş sayılanlar bir yıl geçmedikçe ve devir-teslim yükümlülüğü olan memur, bu kurala uymadan çekilirse üç yıl geçmedikçe memurluğa alınmaz. A) Çekilme (istifa) B) Çekilmiş sayılma (müstafi) C) Yaşlılık D) Çıkarılma E) Emeklilik 6. Aşağıdakilerden hangisi 657 sayılı Devlet memurları Kanunu’na (DMK) göre devlet memuruna verilen disiplin cezalarından birisi değildir? A) Uyarma B) Kınama C) Aylıktan kesme D) Kademe ilerlemesinin durdurulması E) Geçici görevden uzaklaştırmak F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 6 657 Sayılı DMK’ya göre devlet memurlarına verilen disiplin cezaları şunlardır ; I. Uyarma II. Kınama III. Aylıktan kesme IV. Kademe ilerlemesinin durdurulması V. Devlet memurluğundan çıkarma Geçici görevden uzaklaştırma bir disiplin cezası olmayıp güvenlik tedbiridir. (Cevap E) 27 7. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre, aşağıdakilerden hangisi devlet memurlarının yasakları arasında sayılmamıştır? ÇÖZÜM: 7 657 DMK devlet memurlarının yasaklarınını şu şekilde saymıştır; •• Başka görev alma yasağı A) Grev yasağı •• Toplu eylem ve hareketlerde bunluma yasağı B) Gizli bilgileri açıklama yasağı •• Grev yasağı C) Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı •• Ticaret ve diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunma yasağı D) Dernek kurma ve derneklere üye olma yasağı E) Ayrımcılık yasağı •• Hediye alma menfaat sağlama yasağı •• Gizli bilgileri açıklama yasağı •• Ayrımcılık yasağı •• Siyasi faaliyetlerde bulunma, siyasi partilere girme yasağı •• Ayrıldığı kuruma karşı görev alma yasakları sayılmıştır. Devlet memurunun dernek kurma ve üye olma yasağı yoktur. İstisna olarak, polis, askeri personel, kanunla yapılan düzenlemeler ile kısıtlanan memur dernek kuramaz ve derneğe üye olamaz. Anayasanın 33. Maddesi ve Dernekler Kanunu memurlara derneklere üye olmada, dernek kurmada genel yasaklayıcı bir kural koymamıştır. 8. (Cevap D) Aşağıdakilerden hangisi merkezden yönetimin başkent teşkilatı dışındaki teşkilatın adıdır? ÇÖZÜM: 8 A) İl genel idaresi Genel idare, merkezden ve yerinden yönetim olarak ikiye ayrılır. Merkezden yönetimin başkent teşkilatı dışındaki teşkilatı ise taşra teşkilatıdır. taşra teşkilatında, il genel idaresi, ilçe idaresi, bucak idaresi ve bölge idareleri vardır. B) Taşra teşkilatı C) Yerel teşkilatı D) İl özel idaresi E) İl idare kurulu İl Genel İdaresi: Vali, İl İdare Kurulu, İl İdare Şube Başkanlığı İlçe İdaresi: Kaymakam, İlçe İdare Kurulu, İlçe İdare Şube Başkanları Bucak İdaresi: Bucak Müdürü, Bucak Meclisi, Bucak Komisyonu Bölge İdareleri 9. Belediye idaresinin asli karar organı aşağıdakilerden hangisidir? A) Belediye Başkanı B) Belediye Meclisi C) Belediye Encümeni D) İl Genel Meclisi E) İl Encümeni 28 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K (Cevap B) ÇÖZÜM: 9 Belediye idaresi, Belediye Başkanı, Belediye Meclisi ve Belediye Encümeni olarak üç organdan oluşur. Belediye Meclisi belediyenin asli karar organıdır, belediye encümeni ikinci karar organı, belediye başkanı ise belediyenin yürütme organıdır. (Cevap B) DETAY BİLGİ Belediye Meclisi için başkan seçimi yapılmaz. Belediye başkanı belediye meclisinin de doğal başkanıdır. 10. İdarenin bir mal edinme şekli olan kamulaştırma ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? ÇÖZÜM: 10 Kamulaştırma için, A, C, D ve E ifadeleri doğrudur. Kamulaştırma yapma yetkisi, devlet adına, Bakanlar Kurulu, il idare kurulları; belediye adına belediye encümeni; il özel idare adına, il encümeni; köy adına köy ihtiyar heyeti yetkilidir. TBMM’nin kamulaştırma değil devletleştirme yetkisi vardır. A) Kamulaştırma, devletin ya da diğer kamu tüzel kişilerinin, özel mülkiyetle bulunan bir taşınmazın tamamına veya bir kısmına bedelini peşin ödemek suretiyle zorla el atmasıdır. B) Kamulaştırma yapma yetkisine, devlet adına TBMM, kamu tüzel kişileri adına ise karar organları sahiptir. (Cevap B) DETAY BİLGİ C) Kamulaştırmaya karşı, tebliğ edildikten itibaren 30 gün içinde idari mahkemeye dava açılabilir. Devletleştirme, iktisadi faaliyetlere devletin el koymasıdır. Devletleştirme kanun ile olur. D) Kamulaştırmada peşin ödemenin istisnası olarak, tarım reformunun uygulanması, büyük enerji, sulama ve iskan projeleri, yeni orman yetiştirilmesi, kıyıların korunması için yapılan kamulaştırmalarda taksitlendirme olabilir. E) Kamulaştırma yapmaya köy adına köy ihtiyar heyeti, belediye adına belediye encümeni, il özel idare adına il encümeni yetkilidir. ÇÖZÜM: 11 Kamunun tahvil, bono gibi adlarla kişilerden borç para alınmasını sağlayan, kamu borçlanma (istikraz) sözleşmesidir. Ülkemizde devlet adına bu iç borçlanma yetkisi Hazine Müsteşarlığı’na aittir. (Cevap B) 11. Devletin tahvil, bono gibi adlara kişilerden borç para alınmasını sağlayan, akdi ilişkileri düzenleyen hukuki işlem aşağıdakilerden hangisiyle sağlanır? DETAY BİLGİ Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi; bir kamu hizmetinin özel kişi tarafından kurulmasını ve belli bir süre işletmesini veya kurulmuş olan bir kamu hizmetinin işletilmesini öngören sözleşmedir. A) Mali iltizam sözleşmesi B) Kamu istikraz sözleşmesi C) İdari hizmet sözleşmesi D) Kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi E) Yeraltı ve yerüstü servetlerin işletilmesine ilişkin sözleşmeler 12. İdarenin bütünlüğü hiyerarşi ve idari vesayet ile sağlanır. Aşağıdakilerden hangisi arasında hiyerarşik bir denetim söz konusudur? A) Köy idaresi – Vali B) Belediye idaresi – İçişleri Bakanı C) Bucak idaresi – İçişleri Bakanı D) Büyükşehir Belediyesi – İçişleri Bakanı E) İlçe Belediyesi – Büyükşehir Belediye İdaresi ÇÖZÜM: 12 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Hiyerarşi, üst makam ve memurların ast derecelerdeki makam veya memurlar üzerinde sahip olduğu hukuki güçtür. İdari vesayet, merkez idarenin, mahalli idareler ve hizmetsel kuruluşlar üzerindeki denetim aracıdır. Bunun yanında idari vesayet farklı kamu tüzel kişiler arasında da olabilir. A, B, D ve E’deki organlar arasında idari vesayet denetimi vardır, bu denetlenen kurumlar kamu tüzel kişiliğine sahiptir. Bucaklar ise merkezi idarenin taşra teşkilatında yer alır ve devlet tüzel kişiliğinin içindedir, hiyerarşik denetime sahiptir. (Cevap C) DETAY BİLGİ Merkezi idarenin en üst hiyerarşik amiri Bakandır. Bir polisin en yüksek hiyerarşik amiri İçişleri Bakanıdır. 29 13. Aşağıdakilerden hangisi bir yerel yönetim değildir? ÇÖZÜM: 13 Genel idare, merkezden yönetim ve yerinden yönetim olarak ikiye ayrılır. Yerinden yönetimde yer alan yerel (mahalli) idareler. İl özel idaresi, belediye idaresi, köy idaresi ve büyükşehir belediye idaresidir. Mahalle idaresi ise bir yerel yönetim değildir. A) Sivas İl Özel İdaresi B) Kozaklı Köyü C) Karacaoğlan Mahallesi D) Kayseri Büyükşehir Belediyesi (Cevap C) E) Oniki Şubat Belediyesi DETAY BİLGİ Yerel Yönetimler (Mahalli İdareler) Belediye idaresi Belediye Başkanı Belediye Meclisi Belediye Encümeni İl Özel İdaresi Vali İl Genel Meclisi İl Encümeni Büyükşehir Belediye İdaresi Büyükşehir Belediye Başkanı Büyükşehir Belediye Meclisi Büyükşehir Belediye Encümeni Köy idaresi Köy Muhtarı Köy İhtiyar Heyeti Köy Derneği 14. Aşağıdakilerden hangisi hukuk devletinin gereklerinden değildir? A) Kanuni hakim güvencesi ÇÖZÜM: 14 B) Yasama organın yargısal denetimi Hukuk devleti genel olarak, hukuk kurallarıyla bağlı olan, yönetilenlere hukuki güvenceler sağlayan, onlara karşı önceden belirlenmiş hukuk kurallarına göre işlem yapan, koyduğu hukuk kurallarıyla kendini bağlayan bir devlet olarak tanımlanabilir. Hukuk devletinin gerekleri ise; A, B, D ve E ifadelerinin yanı sıra yargı bağımsızlığı, idarenin mali sorumluluğu, demokratik yönetim, temel hak ve hürriyetlerin güvence altında olması, idarenin kanuniliğini sayabiliriz. Yürütmenin iki ya da tek kanatlı olması hukuk devleti olma özelliğini etkilemez. C) Kuvvetler ayrılığı D) Yürütmenin tek kanatlı olması E) Hakimlik teminatı (Cevap D) 15. 2014 yerel seçimlerden sonra Türkiye’de, kaç ilimizde il özel idaresi kalmıştır? A) 30 B) 51 C) 60 D) 81 E) 70 İDARE HUKUKU 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. A B C A C E D 30 F İ L O Z O F ÇÖZÜM: 15 Y A Y I N C I VE LİDARİ I 8. K B Büyükşehir olan illerde il özel idarelerini, köy idarelerini, belde belediyelerinin kalkacağı, büyükşehir yasası 2012 değişikliği ile kabul edilmiş, 2014 yerel seçimler ile de uygulanmıştır. 81 ilimizden 30 ilimizde büyükşehir idaresi mevcuttur, dolayısıyla 51 ilimizde il özel idaresi kalmıştır. (Cevap B) TEŞKİLATLAR 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. B B B C C D B BÖLÜM 1. 08 ARŞİV SORU BANKALARI Güncel ve Entellektüel Bilgiler Pir-i Türkistan lakabıyla meşhur Türk mutasavvıfı aşağıdakilerden hangisidir? anayasa ÇÖZÜM: 1 Ahmet Yesevi; “Pir-i Türkistan, Hazret-i Türkistan, Hazret-i Sultan, Hace Ahmed” olarak da bilinmektedir. 11. Yüzyılın sonlarında doğduğu tahmin edilmektedir. Doğum yeri Türkistan’ın Yesi şehri olduğu için oraya nispetle “Yesevi” adıyla meşhur olmuştur. Arslan Baba’nın ve Yusuf Hemedani’nin öğrencisi olmuştur. Ahmet Yesevi, 1194’te vefat etmiş ve Yesi şehrine defnedilmiştir. A) Ahi Evran B) Ahmet Yesevi C) Muhyiddin-i İbn Arabi D) Mevlana Celaleddin Rumi E) Hacı Bektaş-ı Veli (Cevap B) DETAY BİLGİ Türkler arasında İslamiyet’in yayılmasında önemli katkıları olan Ahmet Yesevi, İslam’ın ilkelerini halkın anlayacağı şekilde manzum halde anlatmasıyla ün kazanmıştır. “Hikmet” adı verilen bu manzumeler, onun etrafında bulunan dervişler aracılığı ile Türk dünyasının her tarafına yayılmıştır. Onun anlatımı, fikirleri ve yorumları etrafında toplanan insanlar Yeseviliği oluşturmuşlardır. ÇÖZÜM: 2 2. – Tevilatu’l-Kuran adlı eserin müellifidir. – İslam hukuku alanında ün yapmıştır. – Fikirlerinin temelinde akılcılık ve hoşgörü yatmaktadır. Verilen bilgiler aşağıdakilerden hangisine aittir? A) İmam Maturidi B) Ebu Hanife C) Yunus Emre D) Ahmet Bin Hanbel E) Ebu’l-Hasan el-Eşari F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Asıl adı Ebu Mansur el-Maturidi olan İmam Maturidi, bugünkü Özbekistan’ın sınırları içinde bulunan Semerkant’ın Maturit kasabasında doğmuş, 944 yılında Semerkant’ta ölmüştür. Büyük bir Türk din bilgini olan Maturidi’nin en önemli eserleri; Tevilatu’lKuran ve Kitabu’t-Tevhid’tir. O, İslam hukuku ile ilgili konularda Ebu Hanife’nin çizgisini takip etmiş olsa da kendine özgü fikirleriyle ün kazanmıştır. İmam Maturidi’nin Kitabu’t-Tevhid ile Tevilatu’l-Kuran adlı eserleri Türklerin dini düşünce tarihi açısından çok önemlidir. Onun fikirlerinin temelinde akılcılık ve hoşgörü yatmaktadır. Bu görüşler, Türk din anlayışının temel taşlarını oluşturmuştur. (Cevap A) DETAY BİLGİ Günümüzde Türklerin büyük çoğunluğu Maturidi mezhebine bağlıdır. Türklerin İslam dinini kabul etmesinde ve benimsemesinde Maturidi’nin bilimsel, akılcı ve uzlaşmacı yorumlarının büyük etkisi olmuştur. 31 3. Takma ismi “Dedalus” ilk romanı “Gülün Adı”, son romanı “Sıfır Sayı” olan ve Şubat 2016’da hayatını kaybeden İtalyan yazar ve düşünür aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 3 “Gülün Adı” romanı ile dünyaca ün kazanan dünyanın ilk 100 entelektili listesinde 2005’te ikinci sırda yer alan, gösteri biliminin de ustalarından kabul edilen bilim adamı, yazar, düşünür Umberto Eco, Şubat 2016’da hayatını kaybetmiştir. A) Harper Lee B) Gantranco Rosi (Cevap C) C) Umberto Eco 4. D) Thomas Pynchan DETAY BİLGİ E) Jack London Gülün Adı, Sıfır Sayı, Baudalino, Prag Mezarlığı, Somon Balığıyla Yolculuk yazarın diğer eserlerindendir. 2 Nisan 2016’da, Türk-Amerikan Kültür ve Medeniyet Merkezi adıyla ABD’de açılan en büyük cami aşağıdaki eyaletlerin hangisindedir? A) Maryland ÇÖZÜM: 4 B) Kansas Yapımına 2013 yılında başlanan 2 Nisan 2016’da resmi açılışı yapılan camii, ABD’nin Maryland eyaletinde hizmet vermeye başlamıştır. C) New York D) Missisippi E) Washington 5. (Cevap A) 31 Mart – 1 Nisan 2016 Tarihleri arasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ında katılımıyla “Nükleer Güvenlik Zirvesi” aşağıdaki eyaletlerden hangisinde yapılmıştır? ÇÖZÜM: 5 31 Mart – 1 Nisan 2016 tarihleri arasında dördüncüsü düzenlenen Nükleer Güvenlik Zirvesi, ABD’nin Washington eyaletinde yapıldı, zirveye elliden fazla devlet ve hükümet başkanları katıldı. A) Arizona B) Washington C) Pensilvanya (Cevap B) D) New York DETAY BİLGİ E) Kansas 6. Pulitzer ödüllü “Bülbülü Öldürmek” adlı kitabı ile tanınan, 2015 yılında yayımlanan son kitabı “Tesbih Ağacının Gölgesinde” olan ve Şubat 2016’da hayatını kaybeden dünyaca ünlü yazar aşağıdakilerden hangisidir? A) Harper Lee B) Ernest Hemingvay C) John Steinbeck D) Umberto Eco E) Knut Hamsun 32 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Nükleer Güvenlik Zirvesi kapsamında gerçekleştirilen Nükleer Endüstri Zirvesinde Türkiye’nin aralarında bulunduğu 16 ülkeye “Barış Atomları Ödülü” verildi. ÇÖZÜM: 6 Alabama doğumlu olan Harpe Lee’nin 1960’ta Bülbülü Öldürmek ve 2015’te Tesbih Ağacının Gölgesinde olarak toplamda iki eseri vardır. 1961’de Pulitzer ödülü alan yazar Şubat 2016’da hayatını kaybetti. (Cevap A) 7. Tarihte ilk yazılı hukuk kuralları kim tarafından yapılmıştır? ÇÖZÜM: 7 Sümer şehir devleti olan Lağaş Kralları Urgakina tarihte ilk yazılı kanunları yapmıştır. Bu kanunlar sosyal, ticaret ve insanların birbirlerine işledikleri suçlara yönelik kanunlardır. A) Hammurabi B) Urgakina C) Tavananna (Cevap B) D) Artemis E) Platon 8. “Kış Uykusu” filmi ile 2014’te Altın Palmiye, 2008’de “Üç Maymun” filmiyle en iyi yönetmen ödülünü, Cannes Film Festivalinde kazanan yönetmen aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 8 Nuri Bilge Ceylan “Üç Maymun” filmi ile en iyi yönetmen, “Kış Uykusu” filmiyle de Altın Palmiye ödülünü Cannes Film Festivalinde kazanmıştır. Uzak (2002), Bir Zamanlar Anadolu (2011) yine bu festivallerde yönetmene Grand Prit ödülü kazandırmıştır. A) Fatih Akın B) Nuri Bilge Ceylan (Cevap B) C) Ferhan Şensoy D) Durul Taylan E) Çağan Irmak 9. “Rüyalarım Olmasa”, “Vurgun”, “Gözüm Kesmiyor” şarkılarının söz yazarı ayrıca “Tek Hece” şiiriyle de ünlü şairimiz aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 9 Rüyalarım Olmasa, Vurgun, Gözüm Kesmiyor, Telefonda Sen gibi 150’den fazla şiiri bestelenip şarkı yapılan şairimiz Cemal Safi’dir. A) Sabahattin Ali (Cevap C) B) Ahmet Ümit C) Cemal Safi D) Selçuk Tekay E) Zekai Tunca 10. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde, 27 Mart 2016 tarihinde lunaparkta yapılan saldırı sonrası 60’tan fazla kişi hayatını kaybetmiştir? A) Belçika B) Pakistan C) Fransa D) Hindistan E) ABD F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 10 Pakistan’ın Lahor kentinde Lunaparkta yapılan intihar saldırısı sonrası 60’tan fazla kişi hayatını kaybetmiştir. (Cevap B) 33 11. Türkiye’de toplam kaç referandum yapılmıştır? A) 2 B) 4 C) 6 D) 8 ÇÖZÜM: 11 Türkiye’de toplam 6 referandum yapılmıştır. E) 9 •• 1961 Anayasası’nın yürürlüğe girmesi (Evet) •• 1982 Anayasası’nın yürürlüğe girmesi (Evet) •• 1987 Siyasi yasakların kaldırılması (Evet) •• 1988 Yerel seçimleri 1 yıl erkene alınması (Hayır) •• 2007 Anayasa değişikliği (Evet) 12. Telefonu aşağıdaki bilim adamlarından hangisi icat etmiştir? •• 2010 Anayasa değişikliği (Evet) Altı referandumun sadece 1988 referandumu “hayır” çıkmış, diğerleri “evet” çıkmıştır. A) John Logie Baird B) Alexander Graham Bell (Cevap C) C) Thomas Alva Edison D) Claude Chappe E) Benjamin Franklin ÇÖZÜM: 12 İskoçya asıllı ABD’li bilim adamı Alexander Graham Bell 1876’da telefonu icat etmiştir. John Logie Baird, televizyonu 13. Dünya Sağlık Örgütü aşağıdaki hangi virüse karşı 2016’da acil durum ilan etmiştir? Thomas Alva Edison, ampul, ilk sınama sistemi Benjamin Franklin, paratoneri (yıldırımsavar) A) H1N1 virüsü Claude Chappe telgrafı icat etmiştir. B) Zika virüsü (Cevap B) C) SARS virüsü D) Nairo virüsü E) Rabies virüsü ÇÖZÜM: 13 Amerika Kıta’sında etkili olan ve kısa sürede Avrupa’ya sıçrayan zika virüsü için, Dünya Sağlık Örgütü 2016’da acil durum ilan etmiştir. (Cevap B) 14. 26 – 27 Mayıs 2016 tarihinde G8 zirvesinin aşağıdaki ülkenin hangisinde yapılması kararlaştırılmıştır? A) Japonya B) Almanya D) İngiltere E) Fransa C) Rusya 15. Aşağıdakilerden hangisi “Kızıl Gezegen” olarak adlandırılan gezegendir? 34 A) Merkür B) Mars D) Jüpiter E) Satürn C) Venüs ÇÖZÜM: 14 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K Her yıl düzenli olarak toplanan G8 (Fransa, Almanya, Kanada, ABD, İngiltere, Japonya, İtalya, Rusya) 2016’da Japonya’da 26 – 27 Mayısta toplanacaktır. G7 ülkeleri Rusya ile ilişkileri askıya aldığından 2015 Almanya zirvesinde olduğu gibi 2016’da da Rusya’sız toplanacaktır. (Cevap A) ÇÖZÜM: 15 Yüzeyindeki yaygın demir oksidinden dolayı kızılımsı bir görünüme sahip olduğu için “Kızıl Gezegen” olarakta bilinen gezegen Mars’tır. (Cevap B) 16. Aşağıdaki Avrupa şehirlerinin hangisinde Mart 2016’da terör saldırısı ile 30’dan fazla kişi yaşamını yitirmiştir? A) Paris B) Brüksel D) Berlin E) Viyana ÇÖZÜM: 16 22 Mart 2016’da Belçika’nın başkenti Brüksel’de terör saldırısı sonrası otuzdan fazla kişi yaşamını yitirmiştir. C) Atina (Cevap B) ÇÖZÜM: 17 17. Aşağıdaki kişilerden hangisi 2015 yılı Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinden müzik alanında ödül almıştır? 2015 Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödüllerinde müzik alanında Orhan Gencebay ödül almıştır. A) Orhan Gencebay Edebiyat alanında Rasim Özdenören, sinema alnında Münir Özkul, kültür ve sanat vefa ödülüne ise Cemil Meriç layık görülmüştür. B) İbrahim Tatlıses C) Muazzez Ersoy (Cevap A) D) Ahmet Kaya E) Müslüm Gürses ÇÖZÜM: 18 2012 Astana (Kazakistan), 2013 Eskişehir (Türkiye), 2014 Kazan (Tataristan), 2015 Merv (Türkmenistan) ve 2016’da ise Şeki (Azerbaycan) Türk Kültür Başkenti olarak seçilmiştir. 18. 2016 Türk Dünyası Kültür Başkenti olarak aşağıdaki şehirlerden hangisi seçilmiştir? A) Merv B) Eskişehir D) Bakü E) Kazan C) Şeki (Cevap C) ÇÖZÜM: 19 19. Kapanan bankaların yönetimini aşağıdaki kurumlardan hangisi devralır? Banka kapatılmasına karar verme yetkisi BDDK’nındır. Kapanan bir bankanın yönetimini ise TMSF devralır. A) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) (Cevap B) B) Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu (TMSF) DETAY BİLGİ C) Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Her banka için, mevduat sahiplerinin 100 bin TL’si Devlet güvencesindedir. D) Merkez Bankası (MB) E) Bakanlar Kurulu adına Maliye Bakanlığı 20. Yargıtay Başkanlığını Şubat 2015’ten itibaren aşağıdakilerden hangisi yürütmektedir? A) Zühtü Arslan B) İsmail Rüştü Cirit C) Zerrin Güngör D) Mehmet Akarca E) İsmail Kahraman F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 20 Şubat 2015’te Ali Alkan’ın görev süresinin dolmasıyla İsmail Rüştü Cirit Yargıtay Başkanlığına seçildi. Zühtü Arslan: Anayasa Mahkemesi Başkanı Zerin Güngör: Danıştay Başkanı Mehmet Akarca: Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı İsmail Kahraman: TBMM Başkanı (Cevap B) 35 21. UNESCO Dünya Miras Listesine Türkiye’den 2015 yılında katılan yerler aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 21 UNESCO Dünya Miras Listesi’ne 15 adet varlığımızın alınması sağlanmıştır. Bu varlıklardan; İstanbul’un Tarihi Alanları [1985], Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) [1985], Hattuşa (Boğazköy) - Hitit Başkenti (Çorum) [1986], Nemrut Dağı (Adıyaman - Kahta) [1987], Xanthos-Letoon (Antalya - Muğla) [1988], Safranbolu Şehri (Karabük) [1994], Troya Antik Kenti (Çanakkale) [1998], Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) [2011], Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) [2012], Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) [2014], Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) [2014], Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri (2015), Efes (2015) kültürel olarak; A) Efes, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri B) Bursa ve Cumalıkızık C) Bergama, Efes D) Selimiye Camii ve Külliyeci, Bergama E) Çatalhöyük Neolitik Kent, Efes 22. Türkiye’de üretilen ilk yerli yapım araçlarımız ve isimlerine dair eşleştirmelerden hangisi yanlıştır? Göreme Milli Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) [1985], Pamukkale-Hierapolis (Denizli) [1988] hem kültürel, hem doğal miras olarak listeye alınmıştır. (Cevap A) A) Helikopter → Atak B) Temel eğitim uçağı → Hürkuş C) Tank → Altay D) Tanksavar füzesi → UMTAŞ E) Savaş gemisi → MTA Turkuaz ÇÖZÜM: 22 A, B, C ve D eşleştirmeleri doğrudur. MTA Turkuaz ise ilk yerli yapım sismik araştırma gemisidir. Savaş gemisi ise Heybeliada’dır. (Cevap E) 23. Aşağıdakilerden hangisi, 2015 Birdman, 2016 Diriliş filmleri ile iki yıl üst üste Oscar Film Ödüllerinde “En İyi Yönetmen” ödülünü kazanmıştır? ÇÖZÜM: 23 A) Ang Lee Meksikalı yönetmen Alejandro Gonzalez İnarritu iki yıl üst üste Oscar Film Ödüllerinde “En İyi Yönetmen” ödülünü kazanmıştır. B) Alfonso Cvaron C) Alejandro Gonzalez İnarritu D) Lenny Abrahamson (Cevap C) E) George Miller 24. Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanlığını aşağıdakilerden hangisi yürütmektedir? A) Jim Yong Kim B) Ban Ki Moon C) Christine Lagarde D) Mario Draghi E) Janet Yellen 36 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 24 Dünya Bankası Başkanı; Jim Yong Kim BM Genel Sekreteri; Ban Ki Moon IMF Başkanı; Christine Lagarde Avrupa Merkez Bankası Başkanı; Mario Draghi FED Başkanı; Janet Yellen (Cevap C) 25. Letonya’nın başkenti Riga’da yapılan 2016 Avrupa Güreş Şampiyonası Grekoromen stilinde 130 kiloda Altın Madalya kazanan güreşçimiz aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 25 2016 Güreş Avrupa Güreş Şampiyonasında Grekoromen stilinde 130 kiloda şampiyon olan güreşçimiz Rıza Kayaalp’tir. (Cevap A) A) Rıza Kayaalp B) Taha Akgül C) Hamza Yerlikaya D) Recep Kara E) Şeref Eroğlu ÇÖZÜM: 26 Avrupa Futbol Şampiyonası 10 Haziran – 10 Temmuz tarihleri arasında Fransa’da düzenlenecektir. 26. “EURO 2016” aşağıdaki ülkelerden hangisinde düzlenecektir? A) İtalya B) Fransa D) Almanya E) İspanya (Cevap B) C) İngiltere 27. 2016 Yaz Olimpiyatları nerede yapılacaktır? ÇÖZÜM: 27 2016 Yaz Olimpiyatları 5 – 21 Ağustos 2016 tarihleri arasında Brezilya’nın Rio de Janeiro’da yapılacaktır. A) Rio de Janeiro, Brezilya B) Londra, İngiltere (Cevap A) C) Tokyo, Japonya D) Roma, İtalya E) Pekin, Çin ÇÖZÜM: 28 Kuzey Carolina Üniversitesi Biyokimya ve Biyofizik bölümü öğretim üyesi, Türk ve Amerikan vatandaşı, bilim insanı Aziz Sancar, hücrelerin hasar gören DNA’ları nasıl onardığını ve genetik bilgisini koruduğunu haritalardan araştırmaları sayesinde 2015 Nobel Kimya Ödülünü kazandı. 28. 2015 Nobel Kimya Ödülünü alan Türk Bilim Adamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Aziz Sancar B) Oktay Sinanoğlu C) Hüseyin Hilmi Işık (Cevap A) D) Ahmed Zewail E) Selman Akbulut 29. 2016’da uygulamaya başlanılan çipli biyometrik kimlik kartlarının dağıtımına ilk olarak hangi ilde başlanmıştır? A) Samsun B) Gaziantep C) Kayseri D) Kırıkkale E) Edirne F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K DETAY BİLGİ Aziz Sancar Nobel Kimya Ödülünü Anıtkabire bırakmak üzere Orgeneral Hulisi Akar’a teslim etmiştir. ÇÖZÜM: 29 Elektronik, biyometrik özellikleri olan, TÜBİTAK’ın ürettiği ve tasarladığı çipli biyometrik kimlikler ilk Kırıkkale’de dağıtılmaya başlandı. (Cevap D) 37 30. 1 Kasım 2015 genel seçimler sonrası TBMM Başkanlığına kim gelmiştir? ÇÖZÜM: 30 7 Haziran seçimleri sonrası İsmet Yılmaz TBMM Başkanı olmuştu ancak 1 Kasım 2015’da erken seçim yapılması ile meclis yenilendi. 26. yasama döneminin TBMM Başkanı olarak İsmail Kahraman seçildi. A) Mehmet Ali Şahin B) Hüseyin Çelik C) Cemil Çiçek (Cevap D) D) İsmail Kahraman E) İsmet Yılmaz 31. Birleşmiş Milletler (BM) Türkiye’nin önerisiyle 2016 yılını ne yılı olarak ilan etmiştir? ÇÖZÜM: 31 BM, Türkiye’nin önerisi üzerine 2016’yı “Uluslararası Bakliyat Yılı” olarak ilan etti. Sağlıklı bir beslenmede bakliyatın önemine dikkat çekmek için BM bu kararı aldı. A) Uluslararası Bakliyat Yılı B) Uluslararası Işık Yılı C) Uluslararası Küresel Anlayış Yılı (Cevap A) D) Uluslararası Barış Yılı E) Uluslararası Enerji Yılı ÇÖZÜM: 32 32. Dünyanın en yüksek şelalesi aşağıdakilerden hangisidir? 987 metre yüksekliği ile Venezuela’da bulunan Angel Şelalesi dünyanın en yüksek şelalesidir. (Cevap A) A) Angel Şelalesi – Venezuela B) Iguazu Şelalesi – Brezilya C) Victoria Şelalesi – Zambiya D) Niagara Şelalesi - ABD E) Detian Şelalesi – Çin ve Vietnam sınırı 33. 1868 yılında Meclis Valayı Ahkam-ı Adliye ikiye ayrılarak bugünkü Yargıtay -----, Danıştay ise ----- ismiyle kurulmuştur. Yukarıda boşluklara aşağıdaki isimlerden hangisi getirilmelidir? A) Şura-yı Devlet – Divan-Ahkam-ı Adliye B) Meclis-i Vükela – Şura-yı devlet C) Divan-ı Ahkam-ı Adliye – Şura-yı Devlet D) Dar-l Şura - Şura-yı Devlet E) Meclisi Ali Hazain – Divan-ı Ahkamı Adliye 38 F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K ÇÖZÜM: 33 1868’de Meclisi Valayı Ahkam-ı Adliye’nin ikiye ayrılması ile Yargıtay, Divan-ı Ahkam-ı Adliye; Danıştay ise Şura-yı Devlet olarak kuruldu. (Cevap C) 34. “Devlet” adlı eseri olan ünlü Yunan filozofu aşağıdakilerden hangisidir? ÇÖZÜM: 34 Platon “Devlet” adlı eserinde ideal devletin nasıl olacağını belirtilmiştir. Sokrates, Antik çağ yunan felsefecisi, Platon’un hocası Aristoteles (MÖ 384 – 322) Antik Çağ Yunan felsefecisidir. Niccola Machiavelii (1469 – 1527) İtalyan siyasetçi ve yazardır. Prens adlı eseri vardır. Diyojen (MÖ 412 – 323) Antik çağ filozofudur. Sinop’ta doğmuştur. A) Aristoteles B) Sokrates C) Platon D) Machiavelii E) Diyojen (Cevap C) ÇÖZÜM: 35 UNESCO Ahmet Yesevi’nin ölümünün 850. ve Fuat Köprülü’nün ölümünün 50. yılı 2016 – 2017’de dünya çapında anılacak. 35. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO) 2016 – 2017 sezonu aşağıdakilerden hangilerinin anma yılı olarak belirlemiştir? (Cevap A) DETAY BİLGİ A) Ahmet Yesevi – Fuat Köprülü B) Kaşgarlı Mahmut – Halide Edip Adıvar Ahmet Yesevi’nin eseri; Divan-ı Hikmet’dir. C) Yusuf Has Hacip – Fuat Köprülü D) Yunus Emre – Ahmet Yesevi E) Mevlana – Yunus Emre ÇÖZÜM: 36 1996’da Şanghay Beşlisi olarak, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan olarak kurulmuştur. 2001’de Özbekistan’ın katılımıyla üye sayısı 6’ya çıkmış Şanghay İşbirliği Örgütü adını almıştır. 36. Aşağıdakilerden hangisi Şanghay Beşlisi ülkelerinden değildir? A) Çin (Cevap B) B) Özbekistan C) Rusya ÇÖZÜM: 37 D) Kırgızistan E) Tacikistan Ekonomik işbirliği amaçlayan KEİ 1992’de kurulmuştur. Üyeleri Türkiye, Yunanistan, Bulgaristan, Azerbaycan, Arnavutluk, Sırbistan, Romanya, Moldova, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Ermenistan’dır. (Cevap E) 37. Aşağıdaki ülkelerden hangisi Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) üyelerinden değildir? A) Romanya B) Rusya C) Ukrayna D) Bulgaristan E) Polonya 38. G-20 2016 zirvesi aşağıdaki ülkelerin hangisinde gerçekleşecek? A) Türkiye B) Çin D) Avustralya E) Almanya C) Brezilya DETAY BİLGİ F İ L O Z O F Y A Y I N C I L I K KEİ Türkiye öncülüğünde kurulmuştur ve merkezi İstanbul’dur. ÇÖZÜM: 38 Dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alan 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonundan oluşan G-20 1999’da kurulmuştur. 2008’den itibaren de devlet başkanlığı düzeyinde düzenli bir şekilde her yıl toplanmaya başlamıştır. 2015 zirvesini Türkiye’de (Antalya) gerçekleştiren G-20, 2016 zirvesini ise Çin’in Hangzhou şehrinde düzenlenecektir. (Cevap B) 39 39. 2016 – 2021 yılları arası için Merkez Bankası Başkanlığına aşağıdakilerden hangisi seçilmiştir? ÇÖZÜM: 39 Nisan 2016 itibariyle Merkez Bankası Başkanlığına Murat Çetinkaya seçilmiştir. 2011’de göreve gelen Doç. Dr. Erdem Başçı’nın görev süresi 19 Nisan 2016’da bittiği için Bakanlar Kurulu’nun kararı ve Cumhurbaşkanının onayı ile yeni başkan Murat Çetinkaya olmuştur. A) Murat Çetinkaya B) Erdem Başçı C) Selim Işık D) Mehmet Şimşek (Cevap A) E) Mehmet Akarca ÇÖZÜM: 40 40. Avrupa Birliği (AB) ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A, B, D ve E’de verilen ifadeler AB için doğru ifadelerdir. 2016 AB dönem başkanlığını 1 Ocak – 30 Haziran 2016 Hollanda, Temmuz – 31 Aralık 2016 ise Slovakya yürütecektir. A) AB’nin 28 üyesi vardır en son Hırvatistan Birliğe üye olmuştur. B) AB merkezi Brüksel’dir. C) 2016 dönem Lüksemburg’dur. (Cevap C) başkanları Letonya ve D) AB kararlarını oybirliği ile alır. E) Bulgaristan ve Romanya birliğe 2007’de katılmıştır. ÇÖZÜM: 41 Fehmi Ercan (I), 1973 Kıbrıs Barış Harekatının birinci günüde şehit düşen binbaşımızdır. Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel’de Kıbrıs Barış Harekatı sırasında uçağı Rumlar tarafından düşürülmüş ve şehit olmuştur. Vecihi Hürkuş (II) ise Türkiye’nin ilk uçak tasarımcısı ve üreticisidir. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk yerli uçağını üretmiştir. 1969’da Ankara’da vefat etmiştir. 41. I. Fehmi Ercan II. Vecihi Hürkuş III. Cengiz Topel Yukarıdakilerden hangisi Kıbrıs Bakış Harekatı sırasında şehit olan Türk Havacılarımızdandır? A) Yalnız I B) Yalnız II D) I ve II E) I ve III C) Yalnız III 42. Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi olan Kalkınma Partisi’nin kurucusu ünlü siyasetçi – işadamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Nuri Demirağ B) Ferit Melen C) Refik Saydam D) Emin Fahrettin Özdilek E) Naim Talu HUKUK 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. B A C A B A B B C B 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. E C C A B A A D D A 40 (Cevap E) ÇÖZÜM: 42 Soru öncülünde hakkında bilgi verilen kişi Nuri Demirağ’dır. Demirağ, Devlet Demiryolları’nın ilk müteahhitlerindendir. Ülkemizde Cumhuriyetin ilk yıllarında inşa edilen demiryollarının hatırı sayılır bir kısmının inşasını gerçekleştirmiştir. Bu nedenle kendisine M. Kemal Atatürk tarafından “Demirağ” soyadı verilmiştir. Özellikle havacılık sanayindeki başarılarıyla ön plana çıkar. F İ L O Z O F Y A Y I BAŞLANGICI N C 11. 12. 13. I L C B B I 32. 33. 34. K A C C (Cevap A) 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. A B B A C B B A 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. A B E B A C E A