Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel
Transkript
Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel
Ekonomik Görünüm no.1219 Temmuz-Ağustos 2015 Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu www.eulerhermes.com Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel Ekonomik Araştırmalar Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes İçindekiler Ekonomik Görünüm no.1219 Temmuz-Ağustos 2015 Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu www.eulerhermes.com 3 EDİTORYAL 18 GELECEĞİN OTOMOTİV PAZARLARI NEREDE? 4 GENEL BAKIŞ 18 Endonezya ve Türkiye hızlanıyor 8 2015’TE OTOMOTİV ÜRETİCİLERİNİN 18 Tayland enerjisini yeniden toplayacak ÖNÜNDE HANGİ ENGELLER VAR? 19 Arjantin halen başlangıç yapmaya çalışıyor 19 Venezuela’nın halen benzini yok 19 Sudi Arabistan hızını koruyor 19 İran, geçmişteki büyümeyi yeniden yakalamak istiyor 19 Fas, iletim şebekesine girmeye başlıyor 19 Nijerya, belki yarına hazır olur? 10 ÇİN Aşırı ısınma? 12 ABD 4x4 segmenti tam gaz gidiyor 13 JAPONYA Dalgalı akımlarda geziyor 14 AVRUPA Yavaş yavaş hız kazanıyor 15 Fransa Fişi takın! 16 Almanya Ortak kullanılan otomobiller büyük sedanlar mı olacak? 17 YENİ PAZARLAR: İKİ YÖNLÜ YOL 17 Brezilya ve Rusya geri vitese taktı 17 Hindistan ve Türkiye hızlanıyor 2 Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu EDITORYAL UBER’LE BENİ! LUDOVIC SUBRAN Makro seviyede bir bozulmanın kaydedildiği görünümle karşı karşıya olduğumuzu göz önünde bulundurduğumuzda işlerin şaşırtıcı bir şekilde (fazla) iyi gittiğini söyleyebiliriz. Kral, işbirlikçi tüketici. Paylaşımcı ve Talep Bazlı ekonomi ve dijital dönüşüm (buzdağının görünen ucu), geleneksel sektörlerin rotanın dışına çıkmasına neden olan gelişmelerden yalnızca bazıları. NATU’nun (Netflix, Airbnb, Tesla ve Uber) GAFA’yı (Google, Amazon, Facebook ve Apple) solladığı; regülatörlerin, vergi uzmanlarının ve politika yapıcıların nereye döneceklerini bilmediği, gelişmekte olan El Dorado’ların (geleneksel sanayi devrimini reddederek en son teknolojik gelişmelere geçiş yaparak) ekonomik açıdan geride kalmanın avantajlarını gördüğü bir zamanda otomotiv sektörünün kesinlikle iyileşme yolunda olduğunu söyleyebiliriz ancak bu biraz zorlu bir yol olabilir. “Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel” başlıklı raporumuzda yeşil, bağlantılı ve paylaşılan arabalar olmak üzere bu yeni fenomenlerin (şimdilik) marjinal olduğunu gösteriyoruz. Otomotiv sektörünün temposunu alışkın olduğumuz etkenler belirliyor; bunlar arasında büyüme ve hane alım gücü, sektörel politika, yatırım ve (artan) inovasyon yer alıyor. Örneğin, ABD’yi de geçerek şu anda dünyanın en büyük otomotiv pazarı konumunda olan Çinglobal pazarı şekillendiriyor. Brezilya ve Rusya gibi kayda değer büyüme potansiyeli bulunan pazarlarda düşüş kaydediliyor ve ABD’nin SUV’lerinin, Japonya’nın kompakt araçlarının, Fransız veya Alman sedanların bir sonraki pazarının neresi olacağını ön görmek zor. Sektörün İran’dan beklentisi oldukça yüksek ancak İran pazarının açılması uzun ve karmaşık bir süreç olacak. Venezuela, Nijerya ve Tayland’daki duruma baktığımızda otomotiv pazarının oldukça politik olduğunu görüyoruz. Bir otomobil, orta sınıfın konfor simgesi, mobiliteyi sağlayan bir araç olarak temel ihtiyaçlar arasında görülüyor (her ne kadar Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisinde yer almasa da!). İnsanlar çocuk sahibi olduklarında veya işyerlerinden uzakta yaşıyorlarsa bir araba almaya karar vermek yolların durumu fark etmeksizin doğal karar sürecinin bir parçası oluyor. Kullanıcı topluluğu, araç pazarı için yeni bir konsept değil. Kiralama hizmetleri, ortak otomobil kullanımı, taksiler (ve şoförlü araçlar) şimdiye kadar sektörün ileri gidişini engellemeye çalışanlar arasında yer alıyor ancak bir şekilde büyüme yine devam ediyor. “Modern mühendisliğin yapabileceği en basit tasarım ile geniş kitleler için bir araç inşa edeceğim. Ama fiyatı o kadar düşük olacak ki iyi bir maaşı olan hiç kimse almadan edemeyecek. [Ve alanlar da bu araçla] aileleriyle birlikte Tanrı’nın açık alanlarında geçen zamanların nimetinin tadını çıkaracak.” – Henry Ford, Hayatım ve İşim 3 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes GENEL BAKIŞ Otomotiv Pazarı: Gerilimli Bir Tel YANN LACROIX 2015’te gelişmekte olan ekonomilerdeki ataklar ve başlangıçlar otomotiv pazarında izlerini bırakıyor. Buna karşılık ABD ve Avrupa istikrarlı bir büyüme ile hız kaydediyor ve en kötü zamanları geride bıraktıkları görülüyor. Yavaşlamaya devam eden otomotiv satışları konusunda endişeler devam ederken Çin, dünya otomotiv pazarındaki en büyük gri alan olarak dikkat çekiyor. Durgunlukla baş etmeye çalışan Brezilya ve Rusya’da ise kayıtlarda düşüş gerçekleşiyor. Avrupa otomotiv pazarı zorlu geçen birkaç yılın ardından sonunda iyileşme sinyalleri veriyor. ABD pazarı ise yeniden zirve seviyelere ulaşmasının ardından istikrar kazanacak gibi görünüyor. 4 20 ülke, 20 pazar: GPS’lerinizi açın! √ Euler Hermes’in her pazar için öngörüleri 1 > Çin. 2013’te yüzde 16’lık, 2014’te ise yüzde 10’luk büyüme ile iyimser bir dönem yaşanmasının ardından pazarın 2015 ve 2016’da sert bir düşüşle yüzde 3’lük büyüme kaydetmesi bekleniyor. 21 milyon adete düşüş ile fazla kapasite riski var ve bu da satış fiyatları üzerinde baskı yaratacak. 2 > ABD. Pazar, yedi yıl kesintisiz büyümenin keyfini sürdü ve bunun sonucunda kriz öncesi zirve seviyelere ulaştı. Pazarın 2015’te yüzde 4’lük büyüme ile 17,5 milyon araca ulaşacağını, 2016’da ise büyümenin yüzde 1’e gerilemesine rağmen araç sayısının 17,35 milyon ile yüksek olmaya devam edeceğini öngörüyoruz. Euler Hermes 3 > Japonya. Japon pazarı geçtiğimiz yıllarda çeşitli çalkantılar atlattı. Bunlar arasında 2008-2009 finansal krizinin ardından 2011’de yaşanan tsunami faciası ve Nisan 2014’te uygulamaya alınan KDV artışlarının zincirleme etkileri yer alıyor. Japonya otomotiv pazarının 2015’yılında yüzde 8’lik büyüme ile daralacağını, 2016’da ise yüzde 4’lük büyüme ve 5.3 milyon adet ile iyileşme kaydedeceğini öngörüyoruz. Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Ancak bu seviye de uzun dönem ortalamasının seviyenin 200 bin adet üzeri) çıkaran tek Avrupa pazarı. Bunu söylemişken pazarın 2016 yaklaşık yüzde 10 altında. yılında yüzde 4’lük daralma ile 2,5 milyon araca düşerek yavaşlama kaydedeceğini ancak yine ◾İtalya. Hızlı büyümeyi, pazarın geride orta vadedeki seviyenin üzerinde kalacağını kalmama çabası olarak görüyoruz. 2006’da görüyoruz. 2,5 milyon araçtan 2013 ve 2014’te 1,3/1,4 milyon araca gerileyen pazarın 2015’te yüzde 13’lük büyüme ile 1,5 milyon eşiğini geçmesini, 5 > Yeni Pazarlar. Ekonomik ve politik krizlerin 2016’da ise yüzde 7’lik büyüme kaydetmesini devam etmesi, otomotiv sektörünün gelişmiş olan pazarlarda altın çağını yaşayabileceğine bekliyoruz. dair umutları köreltiyor. Brezilya’daki kayıtların 4 > Avrupa. Otomotiv pazarındaki iyileşme, 2015’te yüzde 14 oranında azalmasını ve ◾İspanya. Pazar, hurda eşya girişimleri ile 2015’te yüzde 5, 2016’da ise yüzde 4’lük satışların 2013 yılında kaydedilen 3 milyonun halen neşeli bir görünüm sergiliyor (2.000 büyüme beklenmesi ile devam ediyor. Araç Euro). Bunun 2014’te görüldüğü gibi 2015’te oldukça altında gerçekleşerek 2,3 milyon adete sayısı da 14 milyon işaretine yaklaşıyor. Bu, ulaşmasını bekliyoruz. Rusya’da ise yüzde 36’lık satışların yüzde 18 oranında artmasını 15,5-16 milyon aralığında olan orta dönem gerileme ile 1,6 milyon adet araca gerileme sağlayacağını öngörüyoruz. Diğer yandan, seviyesinin (2008-2009 krizi öncesinde, olacağını öngörüyoruz; bu, son iki yılda elde hurda eşya programının 2016 sonunda 2000’lerde görülen seviye) biraz altında bir edilen seviyenin neredeyse yarısı. Hindistan’da sonlandırılması planlanıyor. Bunun sonucu rakam. Böyle bir tablo söz konusu olduğundan olarak da büyümenin 2016’da bir milyon adet satışlar 2015’te yüzde 6 seviyesinde artacak rekabet halen yüksek, marjlar ise düşük. ancak bu yalnızca 2011’deki seviyeye geri eşiğini biraz geçerek 2007’nin sonlarındaki dönüleceği anlamına geliyor. Otomotiv 1,6 milyon adetten çok geride, yüzde 3 üreticileri Sudi Arabistan ve Türkiye gibi yeni ◾Almanya. Pazarın 2015’te yüzde 3, 2016’da seviyesinde kalacağını öngörüyoruz. pazarlara yöneliyorlar ancak Tayland, Arjantin ise yüzde 1,5 büyüme ve 3,2 milyona yakın araç ve Venezuela gibi örneklere baktığımızda ile 3,3 milyon araçlık orta dönem seviyesine ◾Birleşik Krallık. Tüm zamanların rekorunu ekonomik ve politik risklerin planların yaklaştığını görüyoruz. kırarak 2014’teki yüzde 9’un üzerine 2015’te ▶ aksamasına neden olabileceğini görüyoruz. ◾Fransa. Pazarda hızlanma belirtileri görülüyor yüzde 5 büyüme kaydederek toplam satış ve satışların 2015’te yüzde 4, 2016’da da yüzde adetini 2,6 milyonun üzerine (ortalama 2 ile 1,9 milyon araca yükseleceği öngörülüyor. 5 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu ▶ Yeşil, insansız çalışan, müşterek: geleceğin arabası halen tamamen şekillenmiş değil Euler Hermes Ülkeye göre araç kayıtlarındaki değişim Bir önceki yılın aynı dönemine göre, % olarak Çin 15 Japonya Hindistan ABD Brezilya Avrupa (30) Rusya 10 Çevre kurallarının giderek katılaşması, 5 “sıfır emisyon” araçların gelişimini teşvik ediyor. Sürüş teknolojilerinin giderek daha 0 sofistike olması, insansız çalışan araçların yolunu açıyor. Sektörün aynı zamanda araba paylaşımı gibi, araç kullanımının yeni -5 yöntemlerine cevap vermenin yollarını -10 bulması gerekiyor. Evrim mi, devrim mi? Otomotiv sektöründeki bu üç önemli değişimin olumlu ve olumsuz yanlarını değerlendiren üç uzman bakış açısı. -8 -13 -15 -20 -25 ▶ Yeşil araç: marşa basmak gerek. Avrupa, gelişmiş dünyadaki en düşük karbon emisyonu hedeflerini belirleyerek ön cephede yer almak istiyor. Ancak, dünya çapındaki pazar payı 2014 yılında yüzde 1 olan elektrikli arabalar birinci viteste takılı kalmış durumda. Sübvansiyonsuz elektrikli araçların maliyeti halen çok yüksek (bir pilin maliyeti 6.000 ve 12.000 Euro arasında değişiyor). Pil ömrü düşük (yaklaşık 150 km) ve altyapıda da çok fazla eksik var (şarj istasyonlarının sayısı gibi). Yine de şu anki durumda hidrojenle çalışan yakıt pilli arabaların toplu üretimi yapılabilene kadar elektrikli araçlar tek “sıfır emisyon” çözüm olarak karşımıza çıkıyor. Elektrikli araçlar orta vadede bir çözüm olsa da böylesine hacim odaklı bir sektör için oldukça maliyetli. ~6 -24 Haziran-14 Eylül-14 Aralık-14 Kaynaklar: OICA, Euler Hermes üreticisinin sigorta şirketi? Uygulamanın hayata şöyle bir gerçek de var: insanlar aileye yeni bir geçirilmesi öncesinde cevaplanması gereken birey eklenince araba almaya karar veriyorlar. Bu bolca teknik, finansal ve yasal soru var. doğrultuda araç paylaşımı kökten bir değişim değil, tamamlayıcı bir çözüm olarak görülebilir. ▶ Araç paylaşımı: devrim yolda. Aracın birden fazla kişi arasında paylaşılması maliyetleri Araç dostu ülkelerin azaltıyor ( “talebe bağlı” esneklik, bu durumu geleneksel araç kiralama hizmetlerinden üretim hatlarının bakımını ayırıyor). Araçlar bireyler olduğu gibi şirketler yaptırmaları gerekiyor veya Paris’teki Autolib ve Almanya’daki Flinkster’in yaptığı gibi araç üreticileri arasında Önümüzdeki yıllarda yüzde 3-4’lük da paylaşılabiliyor. Kentleşmenin çoğaldığı ve yıllık büyüme potansiyeline ulaşmasının uzun vadede araç satışlarının yavaşlamasının öncesinde global otomobil üretiminin 2015 beklendiği bir dünyada araç paylaşımı yeni yılında yavaşlayarak yüzde 2 seviyesinde nesillere yönelik bir çözüm. Bununla birlikte gerçekleşmesi bekleniyor. Ancak talep ▶ İnsansız çalışan veya “Google” araç: bugünlük değil. Araç üreticileri veya Google gibi teknoloji uzmanları tarafından geliştirilen, tamamen insansız çalışan araçlar tabii ki var. Satın alma fiyatının çok yüksek, yol altyapılarına yatırım yapma ihtiyacının ise fazla olduğu göz 2020 için araç başına karbon emisyonu hedefi g/km olarak önünde bulundurulduğunda %100 insansız çalışan araçların bugünkü yollara çıkma ihtimali 121 çok uzak görünüyor. Bunlara ek olarak, araçlar 117 arasında tam bağlantı sağlanabilmesi için 105 bugün yollarda mevcut olan araç filosunun 95 değiştirilmesi gerekir. Bugün en son teknolojiye sahip araçlarda yer almaya başlayanlara benzer sürüş teknolojileri önümüzdeki yıllarda yavaş yavaş geliştirilecek. Ancak ele alınması gereken çok önemli bir konu daha var: bir kaza olması durumunda sorumluluğu kim alacak? Seçenekler şöyle: (i) kanunen direksiyona hakim olması gereken sürücü; (ii) insansız Çin Japonya Avrupa araç modülünü geliştiren üretici veya aracı pazara sunan üretici; (iii) sürücünün veya araç Kaynaklar: Cologne institut, VDA, Euler Hermes 6 Mart-15 Haziran-15 değişkenlik gösteriyor ve tedarikin bazı pazarların oynaklığına uyum sağlayacak şekilde uyarlanması gerekiyor. Bu nedenle otomotiv sektörünün karşısında büyük yatırımlar gerektirecek bazı zorluklar var: ▶ana büyüme pazarlarında tutunma noktası oluştururken bir yandan da talepte görülebilecek dengesiz değişimlere uyum sağlamak; ▶bölgesel pazarların ihtiyaç ve istekleriyle uyumlu araçlar üretmek; ▶araçlara yeni teknolojilerin entegre edilmesi (örneğin “sıfır emisyon” taleplerini karşılayan teknolojiler, insansız araçlar gerçek olana kadar araç güvenliğinde devrim yaratacak yeni teknolojiler); Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Dünya araç üretimi* ▶bir araca birden fazla kişinin sahip olması yaklaşımına uyum sağlamak. 2007 ve 2014 yılları arasında görülen hareketlerin kanıtladığı bir şekilde üretim araç dostu olan gelişmekte olan ülkelere (örneğin, üretim hatlarının kurulmasına uygun ülkeler) kaymış durumda. Çin (yüzde 17 büyüme) ve Hindistan (yüzde 70 büyüme) gibi ülkelerde üretimin önemli ölçüde artması ile dengeler gelişmekte olan ülkelerin lehine değişmiş durumda. Bunun nedenleri arasında Fransa (yüzde 40 daralma) ve İtalya (yüzde 46 daralma) gibi sanayileşmiş ülkelerde üretim hacimlerinin azalması da yer alıyor. Avrupa’daki otomotiv satışlarında azalma kaydedilmesinin de etkisiyle üreticiler makul marjlarını koruyabilmek üzere daha düşük model araçlarının üretimini daha düşük işçi maliyeti olan ülkelere kaydırdılar (bu ülkeler arasında Slovakya, Çek Cumhuriyeti ve Polonya yer alıyor). ABD, büyük yatırımlar ve projelerle üretimini Meksika’ya kaydırdığından beri Meksika’nın üretimi de hızla artışa geçmiş durumda. Bunlara ek olarak, Güneydoğu Asya ve Kuzey Afrika’da yeni üretim bölgeleri oluşurken Rusya ve Brezilya gibi diğerleri yerel pazarları düşüşe geçtiği için yıkımla karşı karşıya. Üretim hatlarının her pazarın spesifik ihtiyaçlarını karşılamaya uygun hale getirilmesi gerekiyor. Söz konusu ihtiyaçlar arasında ABD için SUV’ler ve 4x4’lerden (büyük modeller), Milyon adet olarak Hindistan için küçük, düşük bütçeli araçlara, *pv: kişisel araç; cv: kurumsal araç Avrupa için mini ve orta segmentte araçlara ve uluslararası olarak yüksek marjlı, ailelere yönelik, 95 yüksek teknolojili lüks araçlara kadar pek çok şey 90 yer alıyor. 94 85 Yakın, orta ve uzun vadede karşısına alacağı zorluklarla başa çıkmak üzere otomotiv sektörü 2014 yılında 100 milyar Euro’luk yatırım yaptı (2012 yılında yapılanın yüzde 18 fazlası). 80 75 70 65 Her otomotiv üreticisinin kullanılan sermaye getirisi (ROCE) geleceğin teknolojik gelişimlerine 60 adapte olabilme veya bunlara öncülük edebilme 55 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 becerilerinin yanı sıra ülkelerin kanunlarının Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri gerektirdiği gibi karbon emisyonlarını azaltmaya devam edip edemeyeceklerini belirleyecek. Ülkeye göre araç üretimindeki değişim 2007-2014 Premium markalar kar, anaakım/yaygın % olarak markalar ise hacim yarışında ve rekabet şimdiye kadar hiç bu kadar şiddetli olmamıştı. ◾ f İtalya -46% Fransa -40% İspanya -17% Japonya -16% İngiltere -9% Almanya Brazilya f -5% 6% ABD 8% Güney Kore 11% Meksika 61% Hindistan 70% Çin 167% Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri 7 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes Otomotiv üreticilerinin önünde hangi engeller var? Otomotiv Risk Haritası 2015 Sektör Araştırma Ekibi GRNLAND ALASKA ABD KANADA ABD BAHAMALAR KBA GUATEMALA EL SALVADOR HONDURAS PANAMA GUYANA VENEZUELA EKVATOR PERU oldukça elverişli ve/ zayıflıklar; pek elverişli olmayan l İyiveyatemeller; l Yapısal ve/veya neredeyse kötü bir görüntü. tamamıyla iyi bir görüntü. işaretleri; yavaşlama l Zayıflık ihtimali. l Yakın veya mevcut kriz. Kaynaklar: Euler Hermes, 26 Haziran 2015 itibariyle 8 FRANSIZ GUYANASI Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu FİNLANDİYA RUSYA NORVE İSVE ESTONYA DANİMARKA İNGİLTERE LETONYA LİTVANYA RUSYA İRLANDA HOLLANDA BELİKA BEYAZ RUSYA POLONYA ALMANYA EK CUMHURİYETİ LKSEMBURG UKRAYNA SLOVAKYA AVUSTURYA İSVİRE FRANSA EK CUMHURİYETİ SLOVENYA KAZAKİSTAN MOLDOVYA MOĞOLİSTAN ROMANYA HIRVATİSTAN BOSNA HERSEK SIRBİSTAN BULGARİSTAN KARADAĞ İTALYA ANDORA GRCİSTAN MAKEDONYA ARNAVUTLUK PORTEKİZ İSPANYA TUNUS ZBEKİSTAN ERMENİSTAN AZERBAYCAN TRKİYE YUNANİSTAN KIBRIS MALTA LBNAN FAS TRKMENİSTAN KIRGİZİSTAN KUZEY KORE TACİKİSTAN İSRAİL İRAN IRAK AFGANİSTAN KUVEYT MISIR SUUDİ ARABİSTAN NEPAL PAKİSTAN BAHREYN LİBYA BHUTAN KATAR BAE HİNDİSTAN OMAN MALİ NİJER ORTA AFRİKA CUMHURİYETİ KAMBOYA GABON SRİ LANKA PALAU AL DEMOKROTİK KONGO CUMHURİYETİ KENYA RWANDA BURUNDI ZAMBİYA MALAVİ CUMHURİYETİ ZİMBABVE NAMBİYA BOTSVANA SİNGAPUR SEYŞELLER TANZANYA ANGOLA MALEZYA MALDİVLER SO M UGANDA CUMHURİYETİ KONGO MARSHALL ADALARI MİKRONEZYA BRUNEİ İ KAMERUN EKVATOR GİNESİ SAO TOME & P. FİLİPİNLER CUMHURİYETİ ETİHOPYA GNEY SUDAN HONG KONG MACAO ENDONEZYA DOĞU TİMOR KOMORLAR PAPUA YENİ GİNE NAURU CUMHURİYETİ SOLOMON ADALARI STATE OF TUVALU SAMOA VANUATU CUMHURİYETİ SKAR TOGO FİLDİŞİ SAHİLLERİ GANA NİJERYA VİETNAM LAOS CİBUTİ BENİN MYANMAR TAYLAND AGA LİBERYA TAYVAN BANGLADEŞ YEMEN MAD SIERRA LEONE BURKİNA FASO MB İK GİNE ERİTRE ZA GAMBİYA GİNE BISSAU SUDAN AD SENEGAL MO YEŞİL BURUN ADALARI JAPONYA RDN CEZAYİR MORİTANYA GNEY KORE İN SURİYE FİJİ ADALARI CUMHURİYETİ MAURİTİUS REUNION ADASI AVUSTRALYA FRANSIZ POLİNEZYASI SVAZİLAND GNEY AFRİKA TONGA YENİ KALEDONYA LESOTHO YENİ ZELLANDA 9 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes ÇİN Aşırı ısınma? satışlarda büyüme +3 % 2015 ve 2016 2008 ve 2014 yılları arasında üç kat büyümenin ardından (6,5 milyon adetten 20 milyon adete; yıllık ortalama yüzde 30’un üzerinde büyüme) dünyanın en büyük pazarını 2015 ve 2016 yıllarında yüzde 3’lük büyüme ile bir yavaşlama bekliyor. Çin’in sermaye yatırımları hızla arttı ve fazla kapasite sinyalleri görülmeye başlıyor. Hızla yükselen stok seviyeleri fiyatları aşağı çekiyor (mesela, GM 40 modeli için fiyatları 1.613 Dolar ve üç ana markası için ise – Buick, Chevrolet ve Cadillac 8.694 Dolar seviyesine indirmek zorunda kaldı). Çin pazarının, bir ikinci el pazarının oluşmasıyla, oldukça sıkı çevresel ve trafik düzenlemeleri ile başa çıkabilmesi için gelişmesi gerekiyor. Bu, alım gücü daha az olan sürücülere de uygun bir şekilde, daha uygun maliyetli araçların üretimi ile yeni tüketici gruplarına erişilmesi ile olabilir. Araba sektörünün El Dorado’su ilk yavaşlamasını deneyimliyor. İlk kez pazar paylarını düşük bütçeli yerel SUV markalarına kaybeden bazı Batılı markalar, en derinden etkilenen markalar oldu. Otomobil üreticilerinin hacimlere ek olarak önümüzdeki aylarda karlılığa da odaklanmaları gerekiyor ve bu, ortam girişimler gerçekleştirilerek mümkün olabilir. Çinli markaların intikamı Pazar paylarını Batılı otomobil üreticilerinin ortak girişimlerine kaybetmelerinin ardından Çinli markalar belirli modellerdeki pozisyonlarını güçlendirdi. Bunlar arasında daha uygun fiyatlarla satarak, Batılı rakiplerini hazırlıksız yakaladıkları MPV’ler (tek hacimli araçlar gibi çok amaçlı araçlar) ve SUV’ler (4x4’ler gibi) 10 yer alıyor. Bu sayede Çinli otomobil üreticileri pazar paylarını 2015 yılında yüzde 10’dan yüzde 42’ye çıkardı. Satışta olan yeni Çinli modeller, Çinli sürücülerin ihtiyaçlarına daha iyi bir şekilde cevap verdiği için Batılı otomobil üreticileri ürünlerini yeniden gözden geçirmek durumunda kaldı. Şimdiye kadar bu pazarda liderliği elinde bulunduran ve FAW VW ile ortak girişimi 2015’in ilk yarısında yüzde 4 düşüş kaydeden Volkswagen, 2018 yılından itibaren düşük maliyetli aile araçları üretimine yönelik planları olduğunu açıkladı. Çin’deki otomobil satışlarının aylık değişimi: 2015 ilk yarıyıl ve 2014 ilk yarıyıl karşılaştırması Otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar 10% bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 9% 25 21 6% 20 4% 15 1% 10 -3% 5 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes tahminleri f f Jan Feb March Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes April May June Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Otomobil üreticilerinin kökenine göre Çin’deki pazar payları 61% Ancak, geleceğe bakıldığında Çin’deki şehirlerdeki hava kirliliği en önemli tehlike olarak dikkat çekiyor. Bu doğrultuda bazı büyük şehirler şimdiden yeni kayıt ve trafik sınırlamalarını uygulamaya alıyor. Düşük veya sıfır karbon emisyonlu otomobil aileleri pazarda yer sahibi olmak için çabalıyor. Tabii ki bu otomobillerin üretimi için gereken teknoloji oldukça karmaşık ve yüksek maliyetli ancak özellikle sahil şeridindeki şehirlerde büyüme fırsatları olduğu da görülüyor.◾ 39% 2014 42% 58% Batılı Ülkeler 2015 Çinli otomobil üreticileri için + %10 ‘un üzerinde Çinli Kaynaklar: CCAM, Euler Hermes 11 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes 2015’te rekor satış seviyesi: ABD 17.5 milyon adet 4x4 segmenti tam gaz gidiyor Faaliyet ve karlılıktaki değişim bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak ABD 2011 2012 2013 2014 2015e 2016p Ciro Değişimi (1) 8.3 % -0.3 % 5.8 % -0.8 % 3.0 % 3.0 % 19 Faaliyek Karı Oranı 4.8 % 1.7 % 2.8 % 2.5 % 3.5 % -8.6 % (2) Kaynaklar: şirketler, Ford ve General Motors, fikir birliği, Euler Hermes tahminleri (1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim (2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar 18 20 17 17 16 15 14 2015’te yüzde 4’lük büyüme ile ABD pazarı 17,5 milyon adetlik, rekor seviyedeki satışlarına geri dönme yolunda Ekonomik büyümenin yeniden başlaması, faiz oranlarının düşmesi, kredi sürelerinin altı yılı geçecek şekilde uzatılması ve petrol fiyatlarının gelmiş geçmiş en düşük seviyede olması ile 2015 yılı, üst üste altıncı kez büyümenin kaydedildiği bir yıl olacak. Ancak pazar, 2016 yılında yüzde 1’lik bir düşüş yaşayabilir. Aynı zamanda faiz oranlarının artması ve benzindeki ucuzluğun sona ermesi riski de bulunuyor. Bu iki dış faktör ABD pazarı üzerinde ağırlık oluşturabilir. Satışların yanı sıra 2009 yılında 5,5 milyon adet ile dibe vuran üretim de bu yıl hız kazanarak 11 milyon adet seviyesinde gerçekleşti. Bunun yanı sıra aynı süreçte üretim hatlarında çalışan iş gücündeki artış da yüzde 50 seviyesindeydi. Ekonomik iyileşmeye ek olarak petrol fiyatlarının da düşük olması, LUV (hafif hizmet araçları) satışlarının artmasını sağladı (özellikle büyük pick-up’lar ve SUV’ler). Bu araçlar, pazarın yüzde 55’ini oluşturan üç büyük ABD’li otomobil üreticisi için oldukça 12 kazançlı. Ancak, çok benzin tüketen motorları ile ABD’nin iddialı karbon emisyonu azaltma hedeflerine uyumlu değiller. Bu, ileri teknolojilerin kenarında olan ABD otomotiv sektöründeki paradokslardan biri: 13 12 11 10 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: Auto Alliance, Euler Hermes tahminleri ▶Elektrikli araç segmentinde, ilk modelini ABD’de kişisel ve ticari araçlar 2008 yılında piyasaya sunan bir start-up olan arasındaki satış dağılımı ve Model S’i dünyanın dört bir yanında 55.000 Kişisel araçların Ticari araçların 60 payı payı adetten fazla satması beklenen Tesla var. Tesla, en son teknolojiye sahip, tamamen elektrikle çalışan, en güçlü spor araçların hızına ulaşabilen 55 ve 400 km’ye yakın pil ömrüne sahip olan bir araç geliştirdi. Bu teknolojik mucizenin fiyatları 70.000 Euro’dan başlıyor. Bu sayede Tesla’nın 30 50 ve 35 milyar dolar aralığında olan hisse değeri rekor seviyeye ulaştı (GM’nin 50 milyar ve Ford’un 55 milyarlık seviyesine kısmen yakın); 45 ▶Otomobil üreticilerinin yanı sıra (Ford ve General Motors) Google ve yakında Apple’ın gerçekleştirdiği yoğun çalışmalar sonucunda geliştirilen insansız çalışan araçlar. Kaynaklar: Auto Alliance, Euler Hermes ABD’li otomobil üreticileri kendi yerel pazarlarında oldukça karlı olsalar da orta seviyede konsolide kazanç kaydediyorlar. Bunun nedeni, birkaç yıl boyunca Avrupa’da (ki bu yılın ikinci yarısında üretimin yüzde 27 seviyesinde azaldığı Rusya’daki kriz durumu daha da olumsuzlaştırdı) ve son olarak Güney Amerika’da (üretimde yaklaşık yüzde 16’lık gerileme kaydedildi) kaydettikleri kayıplar. Ancak, diğer Batılı sektörlerin tersine ABD’li otomobil üreticileri Çin’deki ortak girişimlerinden elde ettikleri faaliyet karlarını konsolide etmiyorlar. Söz konusu faaliyet karı 2014 yılında birkaç milyar dolar seviyesindeydi.◾ 40 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Japon Yeni / Dolar Döviz kuru 130 JAPONYA 120 110 Dalgalı akımlarda geziyor 100 90 80 70 05 06 2008 – 2015 döneminde satışların 4 ve 6 milyon adet arasında değişmesi ile Japon pazarının 2008 yılından bu yana oldukça değişken olduğunu söyleyebiliriz. Pazar, öncelikle 2008-2009’da finansal kriz, ardından 2011’de tsunami, 2013’te hükümetin az benzinle çalışan araçların satışına yönelik teşvikleri sonlandırması ve 2014’te KDV’nin yüzde 5’ten yüzde 8’e yükselmesi ile başa çıkmak durumunda kaldı. 2015 yılında satışlardaki daralmanın yüzde 8’e yakın olacağını, 2016’da ise yüzde 4 seviyesinde artış kaydedileceğini öngörüyoruz. Buna rağmen, yaşlanan nüfus ve trafik kurallarına getirilen sınırlamaların da etkisiyle Japon pazarındaki uzun vadeli trend fiyat düşürücü nitelikte. Japon pazarını diğerlerinden ayıran özelliklerinden biri yabancı markalara nitekim kapalı olması. Japon markaları pazarın yaklaşık yüzde 94’üne hakim. Bu sözde tekellik durumu, Japon otomotiv üreticilerinin karlarını artırabileceğini güvence altına alıyor. Japon otomotiv üreticilerinin finansal performansı, premium markalarınkiyle başa baş gidiyor. Bunun mümkün olmasını sağlayan etkenler arasında iç pazarın korunması, Japon üreticilerin Güney ve Kuzey Amerika’da sağlam ve karlı pazar paylarına sahip olması ve Çin’de ilgi çekici bir şekilde konumlandırılmaları yer alıyor. Otomotiv üreticilerinin önemli miktarlarda finansal kaynağı olması, özel, bölgesel talepleri karşılayacak seriler üretmelerini ve geleceğe yönelik olarak çeşitli “eko” teknolojilere yatırım yapmalarını sağlıyor. 4 ve 6milyon arası 2008-2015 dönemi için milyon adet 07 08 09 10 11 12 13 14 15 Kaynaklar: Merkez Bankası, Euler Hermes Faaliyet ve karlılıktaki değişim Japonya 2011 2012 2013 2014 2015e 2016p Ciro Değişimi (1) 5.7 % -2.6 % 12.4 % 19.6 % 6.9 % 4.0 % Faaliyet Karı 4.0 % 2.9 % 5.4 % 7.3 % 7.6 % Oranı (2) Kaynaklar: şirketler, Toyota, Honda, Nissan, Mazda, Mitsubishi, Euler Hermes tahminleri (1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim (2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar 7.8 % şarj edilebilen hibrid sistemler geliştirdiler. Söz konusu üreticiler aynı zamanda elektrikli araç pazarında da faaliyet gösteriyorlar—ancak elektrikli araç pazarı, şarj sürelerinin (birkaç saat) çok uzun olması ve kısıtlı otonomi (yaklaşık 150km) nedeniyle harekete geçmekte zorlanıyor. İlk hidrojen yakıt hücreli araçlarının lansmanını daha yeni yaptılar (motor, hidrojen Japonya’nın otomotiv üreticileri, “yeşil” kullanarak elektrik üretiyor; böylece sıfır emisyon teknolojilerde liderlik ve mevcut hibrid oluşuyor ve depoyu doldurmak yalnızca segmentini (Toyota’nın öncülük ettiği) geliştirme hedefleri doğrultusunda yalnızca güç birkaç dakika sürüyor). Bu oldukça maliyetli etkinliği açısından değil, daha uzun otonomiye bir teknoloji ancak geleceğe yönelik etkin sonuçların bir başlangıcı olarak görülebilir.◾ de sahip olmalarıyla dikkat çeken, yeniden Söz konusu üreticiler, Japonya’nın uyumlu para politikasının getirilerinden de faydalanıyor. Bu sayede yenin dolar karşısında yaklaşık yüzde 50 değer kaybetmesi ile pek çok otomobil üreticisi ABD’de gerçekleştirdikleri üretim faaliyetlerini Japonya’ya taşıdı. Japonya’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak Japonya’daki otomotiv üreticilerinin menşeilerine göre pazar payları 6.0 5.3 5.5 6% yabancı 5.0 94% 4.5 Japonya 4.0 3.5 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f Kaynaklar: Jama, Euler Hermes tahminleri f Kaynaklar: Ulusal istatistikler, Euler Hermes 13 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes AVRUPA Yavaş yavaş hız kazanıyor +%6 2015’teki büyüme Avrupa’da araç başına karbon emisyonu 2009 ve 2014 yılları arasında yüzde 19 seviyesinde azaldı. Dünyanın üçüncü en büyük pazarı olan Ancak 2015-2020 için daha sıkı hedefler Avrupa, 2013 yılının yaz aylarında başlayan belirlendi. Bunlar arasında ortalama emisyonu yukarı yönlü trendi devam ettiriyor ve 2014’teki 123g/km’den 95g/km’ye indirecek 2015’te yüzde 6, 2016’da ise yüzde 4 yüzde 27’lik azaltma hedefi de yer alıyor. büyüme kaydetmesi bekleniyor. Otomobil üreticileri birbirlerine karşı teknik Bu sayede Avrupa’nın üretimi 2000’lerin ilk hünerlerini ve yaratıcılıklarını küçülme ile yarısındaki 16 milyon seviyesinin altında kalsa (örn. araç ağırlığının azaltılması; daha fazla da 14 milyonun üzerine çıkabilecek. Avrupa, plastik, daha az metal ile; bunun yanı sıra halen fazla kapasiteden muzdarip ve tüm motor büyüklüğü söz konusu olduğunda da otomotiv üreticileri için ana pazar konumunda üç silindirli motorlar geri dönüyor) ortaya bulunuyor. Marjlar açısından bakıldığında koyuyorlar. Pil ağırlığı bir zorluk yaratacak dünyadaki en rekabetçi pazarlardan biri. Bunun olsa da (pillerin ağırlığı birkaç yüz kiloyu yanı sıra karbon emisyonlarının azaltılması ile bulabiliyor) otomobil üreticileri hibrid, şarj bunun için kullanılacak teknolojiler söz konusu edilebilir hibrid ve tamamen elektrikli çalışan olduğunda global bir vitrinin oluşturulması motorlar geliştirmeye devam ediyorlar. Bunlara açısından da pilot pazar. Birleşik Krallık, en ek olarak, dizel motorların genellikle petrolle yüksek seviyelerini geçebilecek sayılı Avrupa çalışan motorlardan yüzde 10-15 daha az yakıt pazarlarından biri. Birleşik Krallık 2015 yılında kullandığını göz önünde bulundurarak dizel satışlarda yüzde 5 artış ile 2.6 milyon adet araca teknolojisini optimize etmenin yolları üzerinde ulaşırken, satış hacimlerinin İtalya’da yüzde 40, İspanya’da ise yüzde 60 olacağı öngörülüyor. Avrupa’da araç başına ortalama karbon Bu yıl İtalya’da yüzde 13, İspanya’da ise yüzde emisyonu değişimi 20 büyüme kaydedilmesine rağmen her iki g/km olarak ülkenin satış hacimleri de 10 yıl önce kaydedilen seviyelerin altında. Yüzde 5 daralma kaydeden 161 159 154 Avusturya ve yüzde 3 düşüşle karşılaşan 146 Hollanda dışında tüm Avrupa pazarları 140 büyümelerini sürdürdü. 2016’da takip edilmesi 136 132 gereken ana noktalardan biri İspanya’daki PIVE 127 123 (Programa de Incentivos al Vehículo Eficiente) teşvik planının duraksaması olacak. Son iki yılda bu 2.000 Euro’luk bonus İspanyol otomotiv pazarını canlandırmıştı. Şu anda İspanya’daki otomobil satışlarının 1 milyon araç seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Ancak yılın ilk aylarındaki görüntünün bozulabileceği riskini de 06 07 08 09 10 11 12 13 14 göz ardı etmiyoruz. Kaynak: Avrupa Çevre Ajansı 14 çalışıyorlar. Son jenerasyon dizel teknolojisi giderek daha da sıklaşan çevre kirliliğini önleyici standartlarla da uyumlu (en güncel standart 1 Eylül 2015’ten itibaren geçerli olacak). ◾ Avrupa’daki otomotiv üreticilerinin menşeilerine göre pazar payları Diğer 4% 6% İtalya 6% Güney Kore Japonya 13% 37% Almanya ABD 14% 20% Fransa Kaynaklar: Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneği, Euler Hermes tahminleri Avrupa’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 17 16 15 14 14 13 12 11 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f Kaynaklar: Avrupa Otomotiv Üreticileri Derneği, Euler Hermes tahminleri f Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Fransa’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 2.5 2.4 2.3 Fransa: Fişi takın! 2.2 2.1 2.0 1.9 1.9 1.8 112 g/km 1.7 1.6 Fransa’daki ortalama karbon emisyonu Fransa pazarı, yavaş yavaş ivme kazanıyor. Pazarın 2015’te yüzde 4, 2016’da ise yüzde 2 büyüyeceğini öngörüyoruz. Bu sayede satılan araç sayısı 1,9 milyon adete kadar yükselebilir. Bu da pazarın orta vadedeki 2,1 milyonluk seviyesinin halen altında kalıyor. Fransa pazarıyla bütünleştirilen özellikler arasında üst uç ve lüks araç ailelerinin yerine uygun maliyetli araçlara daha fazla odaklanılması yer alıyor. Bu nedenle Fransız otomobil üreticilerinin büyümek için pek alanı kalmıyor ve Fransa en düşük ortalama karbon emisyonu seviyelerinin kaydedildiği ülkeler arasında yer alıyor (2015’in ilk aylarındaki verilere göre Avrupa ortalaması 121g/km iken Fransa’nınki 112g/km). Elektrikli araçlar, Fransız otomobil üreticilerinin sunduğu araç ailelerin hepsinde bulunuyor. Ancak satış hacimleri artıyor olsa da elektrikli araçlar pazardan çok az pay alıyor. (örneğin, 2015 yılının ilk 5 ayında yalnızca 5.670 araç satışı ile yüzde 0,7’lik pay). Araç başına 10.000 Euro’luk teşvik verilmesine rağmen durum bu hem de! Elektrikli araç pazarında yer almak önemli ancak ne kadar büyük yatırımlar gerektiği göz önünde bulundurulduğunda elde edilen satış marjları çok düşük. Fransız binek otomobili üretimi düşük kalacak gibi görünüyor. 10 yıl önce 3 milyon adetlik büyüme kaydeden Fransız binek otomobil üretiminin 2015’te yüzde 4/5 büyüme ile 1.35 milyon adetlik 1.5 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: CCFA, Euler Hermes tahminleri artış kaydedeceğini tahmin ediyoruz. “Rekabet anlaşmaları” gerilemeyi önlemeye yardımcı oldu ve Avrupa pazarındaki olumlu gelişmeler hacimlere biraz daha ivme katabilir ancak satışların eski seviyelerine dönmesini beklemek akıllıca olmaz. Elektrikli mobilite segmentinde yeni bir oyuncu var Lyon, Bordeaux ve son olarak Arcachon’a açılması öncesinde Bolloré “Temiz” Autolib araç paylaşımı projesini ilk olarak Paris’te başlattı. Son olarak ABD’nin Indianapolis şehri ile anlaşma yapan Bolloré, oluşturduğu konsepti başka ülkelere de satmaya hazırlanıyor.◾ YAKIN BAKIŞ Fransa’daki otomotiv üreticilerinin menşeilerine göre pazar payları 3% Diğer 3% Güney Kore İtalya 4% Japonya 8% ABD 8% Almanya 19% Fransa 55% Sources: CCFA, Euler Hermes Kaynaklar: CCFA, Euler Hermes Fransa: PSA, Renault grupları; Almanya: VW, BMW, Mercedes grupları; ABD: GM, Ford grupları; Japonya: Nissan, Toyota grupları; Güney Kore: Hyundai, Kia grupları. Fransız ve Alman otomobil üreticilerinin marjları arasındaki fark Almanya’daki otomobil üreticileri marjlarını yaklaşık yüzde 7 seviyesinde artırırken Fransız meslektaşlarının marjlarındaki artış yüzde 3 seviyesinde. Aradaki bu farkın arkasında birkaç neden var: 1 > Fiyat. Almanlar, ‘kaliteli marka’ imajlarının avantajlarından faydalanıyorlar. 2 > Uluslararası pazar. Alman otomobil üreticileri uzun süredir markaları üzerinde çalışıyorlar ve ana uluslararası pazarlarda marka imajlarını oluşturmuş durumdalar. 3 >Yatırım. Sağlam marjları Alman otomobil üreticilerine ürün ailelerine, teknolojik inovasyona ve üretim hatlarına yaptıkları yatırımları artırabilme rahatlığını sağlıyor. ◾ Faaliyet ve karlılıktaki değişim Fransa 2011 2012 2013 2014 2015e 2016f Almanya 2011 2012 2013 2014 2015e Ciro Değişimi (1) 6.4 % -4.4 % -2.8 0.7 % 3.5 % 4.0 % Ciro Değişimi (1) 17.4 % 14.7 % 1.9 % 5.5 % 4.3 % 4.0 % Faaliyet Karı Oranı (2) 1.9 % -4.7 % -1.7 % 1.4 % 2.9 % 3.2 % Faaliyet Karı Oranı (2) 8.3 % 7.8 % 8.0 % 7.2 % 7.0 % 7.6 % 2016f Kaynaklar: PSA, Renault, Volkswagen, Daimler ve BMW, Euler Hermes tahminleri (1) Bir önceki yıla göre cirodaki değişim (2) Faaliyet karı oranı = Faaliyetlerden elde edilen kar 15 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes Almanya, Fransa ve Avrupa’da araç kategorisine göre satış dağılımı 2013 verileri; % olarak 60 Almanya: Ortak kullanılan otomobiller büyük sedanlar mı olacak? 50 Fransa Almanya Avrupa 40 30 130g/km Almanya’daki ortalama karbon emisyonu 20 Nokia’nın Here dijital haritalama hizmetini birkaç milyar Euro’ya satın almayı planlıyor olması. Bu, kolektif bağımsızlıklarını ve güçlerini pekiştirmek için sektör oyuncularının güçlerini ve kararlılıklarını nasıl birleştirebileceklerinin örneklerinden yalnızca bir tanesi. Almanya, üst düzey araçların dünyasında birkaç oyuncu ile işbirliği yaparak 490 ilçe ve şehri kapsayan geniş bir araç paylaşım ağı oluşturdu. Bu alanda liderliği elinde tutan Flinkster’in ardından (3,600 araç ile Deutsche Bahn’ın araç paylaşım hizmeti) Car2Go (3,500 araçlık filo) ve DriveNow (2,360 araç) geliyor. Bu firmalar Daimler ile BMW’nun kendi araç paylaşım hizmetleriyle birlikte faaliyet gösteriyor. 2010 yılında araç paylaşım hizmetlerine kayıt yaptıran 200.000 Alman var iken bugün bu sayı 1 milyonun üzerinde.◾ 3.1 milyon adet aracın satılması ile (2015’te yüzde 3, 2016’da yüzde 2 artış) Alman pazarı yavaş yavaş ortalama satış seviyelerine dönüyor. Pazarın daha üst uç modellere daha fazla ağırlık verdiği görülüyor. Bu, otomobil üreticilerinin marjları için avantajlı bir durum olsa da Avrupa’nın 121g/km ortalamasına karşın Alman otomobillerin 130g/km ile çevreyi daha fazla kirleten motorlara sahip olacağı anlamına geliyor. Buna cevap olarak, Alman otomotiv sektörü hibrid ve elektrikli araç teknolojilerine büyük yatırımlar yapabilmek için girişimlerde 2013’te Almanya’daki otomotiv bulunuyor. Bunların hayata geçirilebilmesi üreticilerinin menşeilerine göre durumunda 95g/km karbon emisyonu hedefi pazar payları doğrultusunda Avrupa’nın 2020’ye kadar koyduğu en üst seviyede geri dönüşler alınabilir. 3% Alman üretimi halen 5,7 milyon adet ile yüksek seviyelerde seyrediyor. Bunun yüzde 80’i ihraç ediliyor. 2015’in ilk yarısındaki en önemli gelişmelerden biri Volkswagen’ın 5,04 milyon adet satış ile Toyota’yı tahtından indirip birinciliği alması oldu. Aynı dönemde Mercedes ise yüzde 10’luk faaliyet marjı açıkladı. Hem hacim, hem de marj açısından Alman otomotiv sektörü üstün performans göstermeye devam ediyor ancak büyük miktarlarda yatırıma ihtiyaç duyuluyor. Bu doğrultudaki çalışmaların güncel örneklerinden biri Audi, BMW ve Mercedes’in 16 2% Medium High Luxury 2013’ta Almanya’nın ihracat destinasyonları Diğer 15% 19% 4% 5% Birleşik Krallık İspanya Benelüks 6% 18% 6% 10% 17% Fransa ABD İtalya Doğu Avrupa Asya bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 3.9 Diğer Japonya 9% Economical Kaynaklar: VDA, Euler Hermes Almanya’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar Fransa 9% 0 Kaynaklar: VDA, Euler Hermes İtalya Güney Kore 5% 10 3.7 3.5 3.3 3.1 3.1 ABD 14% 58% Almanya Kaynaklar: VDA, Euler Hermes Almanya: VW, BMW, Mercedes grupları; ABD: GM, Ford grupları; Japonya: Nissan, Toyota, Honda, Mazda, Suzuki, Subaru grupları; Güney Kore: Hyundai ve Kia grupları. 2.9 2.7 2.5 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f Kaynaklar: VDA, Euler Hermes tahminleri f Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu YENİ PAZARLAR: İKİ YÖNLÜ YOL Brezilya’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 3.1 2.9 2.7 2.5 2.3 2.3 Hindistan Türkiye -%14 -%32 +%6 +%24 2.1 1.9 1.7 1.5 2015’teki kayıtlar Brezilya Rusya 2016’da biraz istikrar kazanabilir ve Rusya’nın da yüzde 10 ivme kazanması bekleniyor ancak hacimler düşük seyretmeye devam edecek. Rusya’da otomobil kayıtlarındaki Bu nedenle General Motors başta Kaliningrad, değişim, kişisel araçlar Nijni Novgorod ve Saint Petersburg olmak üzere bir önceki yılın aynı dönemine göre, Rusya’daki üretim hatlarının hemen hemen milyon adet olarak hepsini kapattı. Brezilya ve Rusya pazarlarında 3.0 orta vadede ilginç manzaralarla karşılaşılabilir 2.8 2.6 ancak ne yazık ki pazarların oynaklığının sürekli 2.4 olması sektörel stratejilerin sürdürülmesini 2.2 zorlaştırıyor ve bunun sonucunda belirli 1.9 2.0 zamanlarda büyük kayıplar yaşanabilir. 1.8 1.6 ◾ Hindistan ve Türkiye hızlanıyor İki zorlu 1.4 yıl sonrasında Hindistan iyileşmeye doğru yol 1.2 alıyor; büyümenin 2015 yılında yüzde 6, 2016 1.0 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 yılında ise yüzde 7 olacağını öngörüyoruz. Kaynaklar: OAR, Euler Hermes tahminleri Ancak satış hacimleri 2 milyon adet ile (Çin’in satış hacminin onda biri) halen düşük. Diğer yandan satışlara küçük, düşük maliyetli araçların ◾ Brezilya ve Rusya geri vitese taktı Kısa satışlara hakim olması ile marjlar da dar. süre öncesine kadar umutlu pazarlar olarak Uçmaya hazırlanan bir kuşa benzeyen Türkiye gösterilen ve kendi kıtalarında en üst sıralarda otomotiv pazarı da 2015’te yüzde 24, 2016’da yer alan Brezilya ve Rusya 2015 yılında sert yüzde 15 büyüme ile etkileyici bir performans düşüşlerle karşı karşıya. 2015’te Brezilya’daki sergileyecek. Ancak bu atılımla bile 80 milyona daralma yüzde 14, Rusya’daki ise yüzde 32 yakın nüfusu olan bu ülkede satış hacimleri olurken Brezilya’daki araç kayıtları 2,3 milyona, Rusya’dakiler de 1,7 milyona gerileyecek. Bunlar, 0,84 milyonla sınırlı kalacak. Avrupa’ya bir geçit konumunda bulunan Türkiye aynı zamanda üç yıl öncesinde elde edilen 3 milyona göre oldukça düşük rakamlar. Zayıf satış figürlerine ek Renault, Toyota, Ford ve Hyundai-Kia gibi markaların üretim hatlarına ev sahipliği yapıyor. olarak işsizlik planlarının ve tesis kapanışlarının Bu hatlarda üretilen araçların yaklaşık yüzde 80’i da gösterdiği gibi her iki ülkede de yerel otomotiv sektörü zorluk çekiyor. Brezilya pazarı özellikle Avrupa pazarlarına ihraç ediliyor. 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: ANFAVEA, Euler Hermes tahminleri f f ◾ Hindistan’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 2.2 2.1 2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: SIAM, Euler Hermes tahminleri Türkiye’de otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 0.9 1.9 0.8 0.7 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: OSD, Euler Hermes tahminleri 17 Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu Euler Hermes 1.4milyon 2016’da İran’daki araç sayısı GELECEĞİN OTOMOTİV PAZARLARI NEREDE? Endonezya’da otomobil kayıtlarındaki değişim*, kişisel araçlar year on year, in million of units 1 0.93 0.880.88 0.78 0.60 0.51 0.43 0.31 0.36 0.22 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak *yıllık veri ◾ Endonezya, enerjisini yeniden toparlayacak 2014 yılında araç kayıtlarında hiç büyüme görülmedi. Buna ek olarak, yılın başlarında petrolde devlet desteğinin rafa kaldırılması da tüketicilerin alım gücü ve ülkedeki otomobil satışları açısından zorluk çıkarıyor. Diğer yandan fiyatlardaki artışın yavaş yavaş kabullenileceği öngörülüyor. Yılın sonuna doğru satışların da artması bekleniyor; bunun gerçekleşmesi durumda Endonezya otomotiv pazarı 2015’i yüzde 6’lık artışla tamamlayabilir. Söz konusu büyümeyi tetikleyen kalemlerden biri de Endonezyalı sürücüler arasında popülerliği giderek artan, düşük maliyetli, çevre dostu araçların satışı olacak. Yüzde 8’lik büyüme oranı ile oldukça önemli olan bir milyon adet satış hedefinin 2016 yılında tutturulacağı öngörülüyor.◾ Tayland’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 0.4 0.7 0.6 ◾ Tayland, hız kaybetmeye devam ediyor 2014 yılında otomobil kayıtlarında kaydedilen sert düşüş (yüzde 34’lük) yüzde 17’lik düşüş beklentisi ile 2015’e de sıçramış durumda. Tayland ekonomisinin durgun olmasına otomobil alıcılarına yapılan devlet yardımlarının da ilk kez sonlandırılmasının söz konusu olması durumu olumsuz etkiliyor. Ancak çevre dostu otomobiller için sağlanan devlet yardımlarının pazarı gözle görülür derecede canlandıracağı öngörülüyor. 2016 yılında büyümenin bir sıçrama ile yüzde 13 seviyesinde, 400,000 adet araç şeklinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu, yine de 2013’ün ortalarında edilen 700,000 adetlik en üst seviyenin altında kalıyor.◾ Arjantin’de otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak Venezuela’da otomobil kayıtlarındaki değişim, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak 0.6 0.5 0.4 0.3 0.2 0.1 0.0 0.04 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri 0.65 0.60 0.55 0.50 0.45 0.4 0.40 0.35 0.30 0.25 0.20 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f Kaynaklar: Adefa, Euler Hermes tahminleri f ◾ Venezuela’nın halen benzini yok Pazarın 2007’de en üst noktasına ulaşmasının ardından bugün satışların 10 kat daha az olması ile 2015’in ikinci yarısında kaydedilen büyüme (bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9 büyüme) çok küçük bir gelişme sayılır. Büyümenin 2015 yılında yüzde 4, 2016 yılında ise yüzde 3 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Bu sayede satılan araç adedi ancak 40.000’e yaklaşabilecek.◾ Sudi Arabistan’da otomobil kayıtlarındaki ◾ Arjantin, halen başlangıç yapmaya çalışıyor değişim*, kişisel araçlar 2014 yılında başlayan aşağı yönlü gidişat (tüm bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak *yıllık veri yıl için yüzde 38 düşüş) 2015 yılında da devam etti ve kayıtların yüzde 8’lik düşüşle 390.000 adet 0.7 şeklinde gerçekleşeceği öngörülüyor. Pazarın, 0.66 2016 yılının ortalarından önce hareketleneceğine 0.63 dair bir işaret yok. Brezilya’nın en büyük ihracat 0.57 0.54 pazarı olan Brezilya’da durgunluğun devam etmesinin zaten yavaş olan yerel taleple 0.450.45 birleşmesi genel tabloyu olumsuz etkiliyor. 0.41 0.40 2014’teki ekonomik çöküntünün etkilerini ortadan kaldırmaya yardımcı olmak üzere 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 yürürlüğe alınan ProCreAuto planının (kredi Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri yardımı) bu yıl durdurulmasının planlanması da talebi olumsuz etkileyecek.◾ 0.46 0.5 0.39 0.4 0.3 f 0.2 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f Kaynaklar: TAIA, Euler Hermes tahminleri 18 f f Euler Hermes Ekonomik Görünüm No. 1219 | Temmuz - Ağustos 2015 | Makroekonomik, Ülke Riski ve Global Sektörel Görünüm Raporu ◾ Sudi Arabistan hızını koruyor Genel ekonomik görüntüye paralel bir şekilde 2015 yılında büyümenin yavaşlayacağı tahmin edilse de (2014’te yüzde 11 iken 2015 için büyüme beklentisi yüzde 5) Sudi Arabistan halen yabancı işletmeler için çekici bir pazar. Söz konusu yabancı işletmeler arasında da özellikle pazarda aslan payına sahip olan Asyalı otomobil üreticileri bulunuyor; Toyota yüzde 35, Hyundai ise yüzde 17,5 paya sahip. Sudi Arabistan’ın otomotiv pazarı daha güçlü bir büyüme ile 2016’da (yüzde 11) 700.000 adeti aşabilir.◾ İran’da otomobil kayıtlarındaki değişim*, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak *yıllık veri önünde olan İran halen bölgenin en büyük otomobil pazarı. Bununla birlikte, Avrupalılar İran pazarından pay almak için yılsonunda kaldırılması planlanan kısıtlamalar kalkmadan önce sıraya girmiş bulunuyor. Büyümenin 2015 yılında yüzde 9 ile devam edeceğini, 2016’da ise hızlanarak yüzde 17 seviyesinde gerçekleşeceğini öngörüyoruz. Böylece 2016’da araç satışları 1,4 milyon adete ulaşarak 2011 yılındaki, 1,45 milyonluk doruk seviyeye yaklaşmış olacak. ◾ edecek (yüzde 3) ancak 2012 yılındaki en üst seviyenin gerisinde kalacak. Pazarın aynı zamanda yüzde 6’lık büyüme ile desteklenen 120,000 adet kayda ulaşması için 2016’ya kadar beklemesi gerekecek. ◾ Nijerya’da otomobil kayıtlarındaki değişim*, kişisel araçlar bir önceki yılın aynı dönemine göre, milyon adet olarak *yıllık veri 0.06 0.05 Fas’da otomobil kayıtlarındaki değişim*, kişisel araçlar bir önceki yılın 0.04 aynı dönemine göre, milyon adet olarak *yıllık veri 0.03 0.12 0.05 0.02 0.118 1.45 0.113 1.4 1.40 0.108 0.102 0.00 0.1 0.094 0.091 1.10 0.075 0.90 0.85 0.70 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f f Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri ◾ İran, geçmişteki büyümeyi yeniden yakalamak istiyor Uluslararası ekonomik yaptırımların uygulamaya alınmasının ardından 2012’de kayıtlarda önemli bir düşüş kaydedildi ancak 2014 yılında 1,10 milyon araç ile artışa geri dönüldü. Çinli ve yerli otomobil üreticilerinin Avrupalı liderleri sollamasının da katkısıyla Sudi Arabistan ve Türkiye’nin f Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri 0.091 1.00 0.90 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 f 1.20 1.10 0.01 0.11 f Kaynaklar: OICA, Euler Hermes tahminleri ◾ Fas, iletim şebekesine girmeye başlıyor Fas ve Güney Afrika, otomotiv sektörleri bahsetmeye değer olan iki Afrika ülkesi. Fas pazarının arkasındaki itici güçlerin uluslararası pazardaki iyileşme ve hükümetin yabancı yatırımları teşvik etmek doğrultusunda yaptığı çalışmalar olduğu görülüyor. Renault ve Ford, Mayıs ayında Fas’ta yeni fabrika açmayı planladıklarını duyurdu. Talepte geçtiğimiz yıl başlayan artış (yüzde 2) 2015 yılında devam ◾ Nijerya, belki yarına hazır olur? 2013’teki durgunluğun ardından Nijerya otomotiv pazarı yüzde 5’lik artışla 2014 yılında büyümeye yeniden başladı. Büyüme 2015 yılında da bu seviyede seyredecek ve 2016’da yüzde 10’luk artışla 48.500 adet araca ulaşacak. Yaklaşık 180 milyonluk nüfusa sahip bir ülkenin potansiyeli göz önünde bulundurulduğunda bu halen çok düşük bir rakam. Pazarın önündeki engeller şöyle: i) resmi olmayan kanalların güçlü olması; ii) altyapının olmaması; iii) petrole yönelik devlet yardımlarının sonlandırılmasının planlanması—bu, hanelerin alım gücünü olumsuz etkileyecek.◾ 19