buraya
Transkript
buraya
KOÜ, KİMYA MÜH. BÖLÜMÜ LABORATUVAR GÜVENLİĞİ Prof.Dr. Veli Deniz 2012-R1 Amacımız Laboratuvarlarda sağlıklı ve güvenli çalışma, Tehlikeleri fark etmek, ve gereken önlemleri almak Kendimizi ve birlikte çalıştığımız arkadaşlarımızı koruma bilincini geliştirmek. Laboratuvar ve çalışma ortamında karşılaşılan sağlık ve güvenlik sorunları hakkında genel bilgi edinmek, etkilerinden korunmak için bilinçlenmek HAYATIMIZ DEĞERLİ Mİ? Kö pr İnşaatında vinç devrilmesi: ü yı 2 ölü 19 çök kım .10 m .06 e ınd 22.01.2007/Özgür Kocaeli Öz s i : 2 a k gü öp r K öl ü rü o ca e li T s bü : i İŞ GÜVENLİĞİ in ı m and an arl y a v eli l a t u pa a y ölü r Koc i Tetraetilen kazanı Patladı en rum 4 /Özgü r F çu 7 00 u 1.2 0 . 26 2 ölü 02.02.2007/Özgür Kocaeli da n sı a i ır alı s el r i a liğ 2 ya Koc z i ür m ın: g e t g z Ö k n / an ya 06 0 .2 9 .0 06 İn şa a tta dü pla 19 .12 şt tfo .2 ül r m 00 2 er 6/ ö da De lü m n ok ra t Ko ca el i KORUMAK İÇİN NE YAPIYORUZ ? Sağlığımız için yalnız güvenlik yeterli mi? HAYATIMIZ DEĞERLİ Mİ? HAYATIMIZ DEĞERLİ Mİ? BİZDEN BİR ÖRNEK KOÜ - 2007 KAZA NEDİR? • Planlanmamış • Beklenmeyen • Nedenleri olan • Zarar/hasar • Yaralanma OLAY • İş Kazası • Ev Kazası • Laboratuvar Kazası • Trafik Kazası KAZALAR NEDEN OLUR? Ortam ve çevre koşulları ile Kültürü İnsan üzerinde yarattığı etki Henrich’in domino teorisi; KONTROL Kişilik Yapısı ÖNLEME Güvensiz Durum & Davranış Olay Yaralanma SSAP The ‘Swiss cheese’ model of organisational accidents Hazards Some holes due To active failures Losses 2 Other holes due to latent conditions Successive layers of defences Reason’s “Cheese Model” James Reason, presentation to Eurocontrol 2004 9 Laboratuvarlar ve Güvenlik TEHLİKELİ KİMYASAL MADDE NEDİR? Tehlikeli kimyasal madde: • Patlayıcı, • Oksitleyici, • Alevlenebilir(kolay/çok kolay), • Toksik/çok toksik, • Zararlı, • Aşındırıcı, • • • • • Tahriş edici, Alerjik, Kanserojen, Mutojen, Çevre için tehlikeli, Gibi özelliklerden bir veya birkaçına sahip maddelerdir. KİMYASAL MADDELERİN ETKİLERİ NELERDİR? İnsan Sağlığına Olan Etkileri Çevreye Olan Etkileri Fiziko Kimyasal Etkileri İNSAN SAĞLIĞINA OLAN ETKİLERİ Akut Etki Canlının yaşam süresine göre kısa sürede, hemen ortaya çıkan etkilerdir. Hemen Uzun Yıllar Akut Örnek: Çözücü (Solvent) zehirlenmesi Kronik Etki Canlının yaşam süresine göre uzun yıllar sonra ortaya çıkan etkilerdir. Hemen Uzun Yıllar Kronik Örnek: Kronik akciğer hastalığı İNSAN SAĞLIĞINA OLAN ETKİLERİ Lokal Etki Vücudun yalnızca bir bölümünde görülen etkidir. Örnek: Deride asit yanığı Sistemik Etki Vücuda giren tehlikeli bir etmenin içerisinde yarattığı sorunlardır. vücut Örnek: Tehlikeli maddenin kana karışması nedeniyle kanda, kemiklerde, beyin, böbrek, vs. organlarda tahribata yol açması KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞİ Akciğerler; SOLUNUM Deri; EMİLME (Absorbsiyon) Ağız; SİNDİRİM KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞİ Akciğerler; SOLUNUM Yetişkin bir insanın akciğeri yaklaşık olarak 55-75 m2’ lik yüzeye sahiptir ve bu yüzeyin büyük bir bölümü ince, geçirgen çeperli kılcal damarlardan oluşur. Bu nedenle; Solunum yoluyla alınan maddeler Hızlı ve Etkin bir şekilde kana karışır. KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞİ Deri; ABSORBSİYON İşyerinde tehlikeli maddelerin vücuda ana giriş yollarından biri derinizdir. Kimyasallar vücuda girdiğinde; Kana karışabilir, Hedef organlara taşınarak buralarda tahribata neden olabilir. KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞİ Deri; EMİLİM(ABSORBSİYON) Bazı kimyasallar ise derinizi tahriş edebilir. Deride; Kızarıklığa Kabarcıklara Kaşıntıya Dökülmeye Yol açabilir. KİMYASALLARIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Yönetimin Sorumlulukları SORUMLULUKLAR • Laboratuvar Sorumlusu • Kimyasal hijyen konusunda bilgiye sahip olmak • Çalışma ortamında yeterince kişisel koruyucu bulundurmak (öğrencilerin sorumluluğunda) • Acil durumlarda kullanılacak ekipmanları düzenli kontrol etmek • Laboratuvarda kullanılan tüm kimyasalların MSDS ( malzeme güvenlik bilgileri ) ‘ lerini saklamak ve gerektiğinde deney yapanlara vermek • Mevcut kimyasalların listesini yapmak • Laboratuvarda oluşan atıkların doğru yönetilmesini denetlemek • Laboratuvarda gerçekleşmiş kazaların raporunu tutmak LAB ALTYAPISI VE OLANAKLAR Tasarım : • Havalandırma • Çeker ocaklar • Kimyasal depoları ve kabinleri • Laboratuvar muslukları • Vücut ve göz duşları • Yangın söndürme cihazları Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Genel Kurallar Laboratuvarda şaka ve eşek şakası YAPILMAZ Giyim kuşam LABORATUVARDA YENİLMEZ, İÇİLMEZ ! Pratikte laboratuvardaki her şeyin ZEHİRLİ(TOKSİK) olduğu kabul edilir Laboratuvar ekipmanlarından su içilmez (DAMITIK SU BİLE). Başka bir öğrenci damıtık su kabına kimyasal koymuş olamaz mı? Genel Kurallar - 1 • Laboratuvarda hiçbir zaman el kol şakalaşması yapılmamalı ve oyun oynanmamalıdır. • Laboratuvarda çalışıldığı sürece gözü koruyucu bir cihaz (gözlük, yüz maskesi gibi) takılmalıdır. • Daima ayakkabı ve önlük giyilmelidir. • Tehlike anında kullanılması gerekebilecek cihazların yeri ve kullanılışı öğrenilmelidir. Örneğin güvenlik duşu, yangın söndürücüsü. çıkış kapıları. Yangın alarmı ve ilk yardım çantası. • Laboratuvarda hiçbir zaman koşulmamalıdır. • Geçiş bölgeleri engel teşkil edecek şeylerden arındırılmalıdır. • Palto, ceket. çanta vs. gibi şeyler laboratuvar tezgahlarının üzerine veya yanına konulmamalıdır. Genel Kurallar - 2 • Laboratuvarda yemek, içmek ve cam laboratuvar malzemesini bu amaçla kullanmak tehlikeli ve yasaktır. • Deneye başlamadan önce bütün kurallar ve deney föyü dikkatle okunmalıdır. Anlamadığınız hususlar sorularak öğrenilmelidir. • Lisans öğrencilerinin izinsiz deney yapması yasaktır., • Deneyinizin başından hiçbir nedenle ayrılmamanız gereklidir. • Bütün kazalar asıstanınıza, dersin hocasına veya danışmanınıza derhal bildirilmelidir. • Sıvı dökülen yerleri ve şişe kenarları hemen silinmelidir. • Zehirli buharları ve gazları içiolumaktannize çekmekten kaçınınız. Bu tür maddelerle çalışırken çeker ocakları kullanınız. • . Genel Kurallar - 3 • Laboratuvar çalışması sonunda düzeneği ve çalışma alanını temiz bırakınız. • Kimyasal maddeleri hiçbir zaman laboratuvar dışına çıkarmayınız. • Laboratuvarda(hatta tuvalette) sigara içmeyiniz • Kullanılan kimyasal maddelerin alev alabilirliği, reaktifliği, korozifliği ve toksikliği hakkında bilgi edininiz. • Laboratuvar çalışmaları sırasında uzun saçlar toplanmalı ve sarkan giysiler giyilmemelidir. • Pipetleri ağzınızla kullanmayınız ve sifon maksadıyla ağızla sıvı çekmeyiniz. Genel Kurallar 4 • Laboratuvarda yalnız çalışmamaya gayret ediniz. Bunun mümkün olmadığı durumlarda yakınınızdaki laboratuvarlarda çalışanları ve/veya bina güvenlik görevlisini yalnız olduğunuz konusunda uyarınız. • Laboratuvarlar kullanılmadığı zamanlarda kilitlenmelidir. • Her bir kimyasalın saklandığı alanlar, kullanılmadıkları zamanlarda mutlaka kilitli olmalıdır. Asit ve bazlarla çalışma • Aşağıdaki eldivenler asit ve bazlarla çalışmaya uygun değildir. • . "Vinyl" esaslı "nitrile" esaslı eldivenler (yeşil veya mavi renkli ) tercih edilmelidir.. DERİŞİK ASİDE asla su eklemeyin ÇEKER OCAK Kolay buharlaşabilen, uçucu ve zehirli maddelerle sadece çeker ocaklarda çalışılır. Cam ısıtma ve bükme Kırık camları çöp kutusuna atmayınız.. Kırık camlar için kalın çeperli bir kutu kullanabilirsiniz. CAM MALEZEME KIRILMASI Süpürülür Kırık camlar uygun bir çöp kutusuna dökülür Öğrenciler onay verilmemiş deneyler yapamazlar Pipetle emerek ASLA sıvı çekmeyiniz. • Üç Yollu Puar: Tüm pipet türlerine uygulanabilir. Puarda, parmakla baskı uygulanarak kontrol edilebilen üç cam top bulunur. A. vakum oluşturma, B. pipeti doldurma, C. sıvıyı boşaltma fonksiyonları için uygun vanaya basmanız yeterlidir. A B C • Lastik pipet başlığı(PUVAR) kullanın HİÇBİR MADDEYİ KOKLAMAYIN Koku kontrolu yapmak zorunda iseniz uygun yöntemle deneyin. Tüp ısıtılırken ağzı size veya başka birine doğru çevrilmemelidir. Deney prosedürlerine uyun Kafanıza göre deney yapmayın Tertip, düzen ve temiz olmayan laboratuvarlar GÜVENLİ DEĞİLDİR ! Organik sıvıları asla BUNSEN BEKİnde ISITMAYIN Civalı termometreye ve civa dökülmelerine dikkat! Civa zehirli bir maddedir. 25 Şubat 2012_NTVMSNBC Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Tanımlama ve Etiketleme Etiketler Etiketler Tehlikeli Kimyasalların Etiketlenmesi • Çalışan kişilerde bedensel veya ruhsal açıdan tehlike yaratabilecek tüm tehlikeli kimyasallar etiketlenmiş kaplarda, kutularda saklanmalıdır. • Etiketleme uygun olmalıdır. • Etiketlenmemiş bir kimyasal madde kabı olmamalıdır. Ayrıca yırtılmış veya okunması güç olan bir kimyasal da mutlaka yeniden etiketlenmelidir. Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ TOKSİK (ZEHİRLİ) ÇOK TOKSİK MADDE (T+) T+ Çok az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölümüne neden olan madde ve ürünler. TOKSİK (T) Az miktarda solunduğunda, ağız yoluyla alındığında, deri yoluyla emildiğinde insan sağlığı üzerinde akut veya kronik hasarlara veya ölümüne neden olan madde ve ürünler. T ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ AŞINDIRICI Canlı doku ile temasında, dokunun tahribatına neden olabilen madde Ve ürünler. C ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ TAHRİŞ EDİCİ Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında lokal eritem, eskar veya ödem oluşumuna neden olabilen aşındırıcı olarak sınıflandırılmayan madde ve ürünler. Xi ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ ZARARLI Mukoza veya cilt ile direkt olarak ani, uzun süreli veya tekrarlanan temasında hasarlara ve ölüme neden olabilir. Xi ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ OKSİTLEYİCİ Özellikle yanıcı maddelerle olmak üzere diğer maddeler ile de temasında önemli ölçüde ekzotermik reaksiyona neden olan madde ve ürünler. O ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ ALEVLENİR ÇOK KOLAY ALEVLENİR (F+) : Çok düşük parlama noktası ( 0ºc den düşük) ve düşük kaynama noktasına ( 35ºc den düşük) sahip sıvı haldeki madde ve ürünler ile oda sıcaklığı ve basınç altında hava ile temasında yanabilen gaz halindeki madde ve ürünler. F+ KOLAY ALEVLENİR (F) : Ateş kaynağı ile kısa süreli temasta kendiliğinden yanabilen ve ateş kaynağının uzaklaştırılmasından sonrada yanmaya devam eden katı, düşük parlama noktasına ( 21ºc den düşük) sahip olan sıvı, su ve nemli hava ile temasında, tehlikeli miktarlarda, çok kolay alevlenebilir gaz yayan madde ve ürünler. ALEVLENİR ( F) : Düşük parlama noktasına (21ºc - 51ºc ) sahip sıvı haldeki madde ve ürünler. F F SEMBOLÜ ESKİ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ ÇEVRE İÇİN TEHLİKELİ Çevre ortamına girdiğinde çevrenin su veya su dışında kalan çevre için kısa veya uzun süreli tehlikeler gösteren madde ve ürünler. N ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ PATLAYICI Oksijensiz ortamda ani gaz yayılımı ile ekzotermik reaksiyon verebilen kısmen kapatıldığında ısınma ile kendiliğinden patlayan, belirlenmiş test koşullarında patlayan, çabucak parlayan katı, sıvı, macunumsu, jelatinimsi haldeki madde ve ürünler. E ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ ÜREME İÇİN TOKSİK Solunduğunda veya ağız yolu ile alındığında, deriye nüfuz ettiğinde erkek ve dişilerin üreme fonksiyon ve kapasitelerini azaltan ve/veya doğacak çocuğu etkileyecek kalıtımsal olmayan olumsuz etkileri meydana getiren veya olumsuz etkilerin oluşumunu hızlandıran madde ve ürünler. KATEGORİ 1: İNSANDA ÜREME YETENEĞİNİ BOZDUĞU BİLİNEN MAD. KATEGORİ 2: İNSANDA ÜREMEYİ BOZMASI MUHTEMEL MADDELER. KATEGORİ 3: İNSANDA ÜREMEYİ ETKİLEYEN MADDELER. T 1-2 Xn 3 ESKİ SEMBOLÜ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ MUTOJEN Solunduğunda veya ağız yolu ile alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kalıtımsal genetik hasarlara yol açabilen veya bu etkinin oluşumunu hızlandıran madde ve ürünler. KATEGORİ 1: İNSAN İÇİN MUTOJEN OLDUĞU BİLİNEN MAD. KATEGORİ 2: İNSAN İÇİN MUTOJEN SAYILABİLEN MADDELER. KATEGORİ 3: İNSANDA MUTOJENİK ETKİ YAPMASI MUHTEMEL MADDELER. İŞARETİ T 1-2 Xn 3 SEMBOLÜ ESKİ Tehlike Sembolleri TEH. ÖZELLİĞİ İŞARETİ KANSEROJEN Solunduğunda veya ağız yolu ile alındığında, deriye nüfuz ettiğinde kanser oluşumuna neden olan veya kanser oluşumunu hızlandıran madde ve ürünler. KATEGORİ 1 :İNSAN İÇİN KANSEROJEN OLDUĞU BİLİNEN MADDELER. KATEGORİ 2: İNSAN İÇİN KANSEROJEN SAYILABİLEN MADDELER. KATEGORİ 3: İNSANDA KANSEROJENİK ETKİ POTANSİYELİ OLAN FAKAT VERİLERİN YETERSİZ OLDUĞU MADDELER. T 1-2 Xn 3 ESKİ SEMBOLÜ Kimyasalların Riskleri ve Alınacak Önlemler • Kimyasalların içerdigi riskler R(isk) cümleleri olarak verilmektedir. • Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliginde tehlikeli madde ve müstahzarların etiketlerinde kullanılacak özel risk durumlarının açık ifadeleri olan R Kodları ve bunların kombinasyonları verilmistir. ESKİ 66 Kimyasalların Riskleri RİSK DURUMLARI Risk ibaresinin açık ifadesi ESKİ Risk ibaresi R1 Kuru halde patlayıcıdır R2 Şok, sürtünme, alev ve diğer tutuşturucu kaynakları ile temasında patlama riski R3 Sok, sürtünme, alev ve diger tutusturucu kaynakları ile temasında çok ciddi patlama riski R4 Çok hassas patlayıcı metalik bilesikler olusturur R5 Isıtma patlamaya neden olabilir R6 Hava ile temasta veya havasız ortamda patlayıcıdır R7 Yangına neden olabilir R8 Yanıcı maddelerle temasında yangına neden 67 olabilir Kimyasalların Riskleri (devam) Risk ibaresi R14/15 RİSK DURUMLARI Risk ibaresinin açık ifadesi ESKİ Su ile kolay alevlenebilir gaz olusumuna yol açan siddetli reaksiyon Su ile temasında toksik ve kolay alevlenebilir gaz R15/29 çıkarır Solundugunda ve cilt ile temasında saglıga zararlıdır R20/21 Solundugunda ve yutuldugunda saglıga zararlıdır R20/22 R20/21/22 Solundugunda, cilt ile temasında ve yutuldugunda saglıga zararlıdır Cilt ile temasında ve yutuldugunda saglıga zararlıdır R21/22 Solundugunda ve cilt ile temasında toksiktir R23/24 Solundugunda ve yutuldugunda toksiktir 68 R23/25 Kimyasallar için alınacak tedbirler Güvenlik ibaresi S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 Güvenlik Tavsiyeleri Güvenlik ibaresinin açık ifadesi ESKİ Kilit altında muhafaza edin Çocukların ulasabilecegi yerlerden uzak tutun Serin yerde muhafaza edin Yerlesim alanlarından uzak tutun ....... içinde muhafaza edin (Uygun sıvı üretici tarafından belirlenir) ....... içinde muhafaza edin (Uygun inert gaz üretici tarafından belirlenir) Sıkı kapatılmıs kapta muhafaza edin Kabı kuru halde muhafaza edin 69 ESKİ Kimyasallar için alınacak tedbirler (devam) Güvenlik ibaresi S1/2 Güvenlik Tavsiyeleri Güvenlik ibaresinin açık ifadesi Kilit altında ve çocukların ulasamayacagı bir yerde muhafaza edin S3/7 Kabı, serin bir yerde ve agzı sıkıca kapalı olarak muhafaza edin S3/9/14 Serin, iyi havalandırılan bir yerde ........'den uzak tutarak muhafaza edin. (Temasından sakınılan madde üretici tarafından belirlenir) S3/9/14/49 Sadece orjinal kabında serin ve iyi havalandırılan bir yerde ........'den uzak tutarak muhafaza edin. (Temasından sakınılan madde üretici tarafından belirlenir) 70 KİMYASALLARIN SINIFLANDIRILMASI VE ETİKETLEMESİ için KÜRESEL UYUMLULUK SİSTEMİ (Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals ) ( GHS ) R1- 2011 V.Deniz 71 GHS Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals http://www.unece.org/trans/danger/publi/ghs/ghs_welcome_e.html http://www.osha.gov/dsg/hazcom/ghs.html 72 GHS nedir? Tehlikeleri sınıflandırmak ve tanımlamak Tehlike bilgilerini etiketlere ve MGBF (MSDS/SDS) aktarmak amacıyla Birleşmiş Milletler(UN) tarafından geliştirilmiş genel ve kolay anlaşılır bir sistemdir. Aşağıdaki kilit unsurları kapsayan basit ve saydam bir yöntemdir: Sınıflandırma kriterleri Etiket gereklilikleri MGBF gereklilikleri 73 CLP ile ne değişiyor? 74 GHS sembolleri Flame Gas cylinder Flame over circle Skull & crossbones Exploding bomb Exclamation Mark Health Hazard Corrosion Environmental Hazard 75 GHS piktogramları ! 76 GHS piktogramları Explosives Self-reactive subst. Organic peroxide Compressed gas Acute toxicity Flammable substance Self-reactive substance Pyrophoric and selfheating substance Organic peroxides Skin corr./irrit. Eye damage/irrit. Corrosive to metal Acute toxicity Skin corr./irrit. Eye corr./irrit. Sensitization (Dermal) Target organ toxicity Oxidizing substance Environmental hazard Sensitization (Respiratory) Mutagenicity Carcinogenicity Reproductive toxicity Target organ toxicity Aspiration hazard 77 UNRTDG Pictograms* * : United Nations Recommendations on the Transport of Dangerous Goods 78 Piktogramların öncelik sırası > > Respiratory sensitization > Skin/Eye irritation Skin sensitization, Skin/Eye irritation 79 Sembol sözcükleri Tehlike ifadesi Tehlike tipini tanımlayıcı ve riskleri belirten cümlelerdir, belli bir sınıfa ve kategoriye dahildir. Önlem ifadesi Tehlikeli bir ürünün yol açabileceği yan etkileri azaltmayı veya önlemeyi amaçlayan ve tedbirler konusunda kullanıcıyı bilgilendiren tavsiyelerdir. 80 GHS kilit etiket unsurları SEMBOL SÖZCÜKLERİ Tehlikeyi ve seviyesini vurgulamak için iki sözcük kullanılacak. “TEHLİKE = Danger” veya “UYARI = Warning” 81 CLP ETİKETLEME ÖRNEĞİ 2-METHYL FLAMMALINE Sembol Açıklamaları Tehlike İbareleri 2-METIL FLAMMALINE UNXXXX Güvenlik İbareleri Firma Bilgileri Ürün Bilgileri Mevcut AB etiketi GHS etiketi Sanayi kullanımı için kromaj ürünü mevcut AB sınıflaması Mevcut Sınıflandırma R23 Solunması halinde zehirlidir R34 Yanıklara neden olur R37 Solunum sistemini tahriş eder. R42/43 Solunması veya cilde temas etmesi hassasiyete neden olabilir. R45 Kansere neden olabilir R46 Kalıtsal genetik hasarlara yol açabilir R48/20 Zararlı: uzun süre solunum yoluyla maruz kalınması halinde ciddi sağlık sorunları tehlikesi R51/53 Suda yaşayan organizmalar için zehirlidir, sıvı ortamda uzun vadeli olumsuz etkilere neden olabilir Sanayi kullanımı için kromaj ürünü GHS sınıflaması GHS Sınıflandırması Karsinojen kategori 1B H350 Solunması kansere neden olabilir Üreme hücresi mutajenikliği kategori 1B H340 Genetik hasarlara neden olabilir Üreme için zehirli kategori2 H361 Kısırlığa sebep olduğu şüphesi vardır Akut toksiklik Kategori 2 * H331 Solunması halinde zehirlidir EUH 071 Solunum sistemini tahriş eder Solunum hassaslaştırıcı kategori 1 H334 Solunması halinde alerji, astım ve nefes alma zorluğuna neden olabilir Cilt hassaslaştırıcı kategori 1 H317 Alerijk deri reaksiyonuna neden olabilir Cilt aşındırma kategori 1A H314 Şiddetli cilt yanıklarına ve gözde hasara neden olur Aquatik Akut Kategori 1 H400 Su hayatı için çok zehirlidir Aquatik Kronik Kategori 1 H410 Su hayatı için çok zehirlidir ve etkileri kalıcıdır Ev tipi tutkal sınıflaması Mevcut Sınıflandırma R11 İleri derecede yanıcı R36/38 Göz ve cildi tahriş eder R67 Buharı uyuşukluk ve baş dönmesine neden olabilir R50/53 Sudaki organizmalar için çok zehirlidir, su ortamında uzun dönemli olumsuz etkilere neden olabilir. GHS Sınıflandırması İleri derecede yanıcı sıvı kategori 2 H225 Aşırı derecede yanıcı sıvı ve buhar Cilt tahrişi Kategori 2 H315 Ciltte tahrişe neden olur STOT bir defalık maruziyet Kategori 3 H336 Uyuşukluk ve baş dönmesine neden olabilir Aquatik Akut Kategori 1 H400 Su hayatı için çok zehirlidir Aquatik Kronik Kategori 1 H410 Su hayatı için çok zehirlidir ve etkileri kalıcıdır Solunum riski kategori 1 H304 Yutulması veya solunması halinde ölümcül olabilir GHS ile sembol değişimi ÖZET Turuncu/kare piktogram yerine beyaz zeminde kırmızı elmas piktogram kullanılacak. Genel olarak çerçevenin içindeki piktogramlar eskisi ile aynıdır. Örneğin; • Aşındırıcı (Corrosive) • Alevlenebilir (Flammable) • Bu SEMBOL genel “sağlık tehlikesi”ni ifade eder. 88 GHS ile sembol değişimi ÖZET GHS sembollerini tanıyalım! Explosives Self-reactive subst. Organic peroxide Flammable substance Self-reactive substance Pyrophoric and selfheating substance Organic peroxides Oxidizing substance 90 GHS sembollerini tanıyalım! Compressed gas Skin corr./irrit. Eye damage/irrit. Corrosive to metal Environmental hazard 91 GHS sembollerini tanıyalım! Acute toxicity Acute toxicity Skin corr./irrit. Eye corr./irrit. Sensitization (Dermal) Target organ toxicity Sensitization (Respiratory) Mutagenicity Carcinogenicity Reproductive toxicity Target organ toxicity Aspiration hazard 92 GHS sembollerini tanıyalım! 93 GHS sembollerini tanıyalım! 94 GHS sembollerini tanıyalım! 95 GHS sembollerini tanıyalım! 96 GHS sembollerini tanıyalım! 97 M e t h a n o l GHS ile neler değişecek? CH3OH=32.04 CAS No. 65-56-1 UN No. 1230 DANGER Methanol Methyl Alcohol CH3OH=32.04 14kg 99.5% X Flammable Provide Personal Protective Equipment . Install local ventilation system. Wash well when touched. Fraud Co., Ltd. 1-1, Error Ave., Hidden city Imaginary country OLD 14kg Methyl Alcohol Toxic Hazard statements: Highly flammable liquid and vapor May be harmful if swallowed Cause serious eye irritation May damage fertility or the unborn child Causes damage to organs (central nervous system, visual organ, systemic toxicity) May cause respiratory irritation May cause drowsiness and dizziness Cause damage to organs (central nervous system, visual organ) through prolonged or repeated exposure ・ ・ ・ ・ ・ ・ ・ ・ Precautionary statements: ・Do not handle until all safety precautions have been read and understood. ・Keep container tightly closed. ・Keep away from heat/sparks/open flame – No smoking. ・Wear protective gloves and eye/face protection. ・Do not eat, drink or smoke when using this product. ・Use only outdoors or in well ventilated area. ・Wash thoroughly after handling. United Nations Co., Ltd. 1-1, Peace Ave., Geneva Switzerland Tel. 41 22 917 00 00 Fax. 41 22 917 00 00 98 NEW 98 GHS ile ne değişecek? Eski etiket: •Tehlike ve önlemler hk. çok az bilgi • Üretici/tedarikçi bilgileri yetersiz Yeni etiket: •Sembol sözcüğü,tehlike ifadesi ve önlemler mevcut • Üretici/tedarikçinin adı, adresi ve telefonu mevcut 99 GHS etiketleme örneği 100 KİMYASAL KODLAMA SİSTEMİ (NFPA 704) Güvenlik bilgileri; •YANICILIK • SAĞLIK SOLUMA DERİ TEMASI GÖZ TEMASI • KARARSIZLIK(REAKTİFLİK) • DİĞER Olmak üzere dört ana başlıktan oluşmaktadır. Her bir alt grubun taşıdığı risk derecesi anlamları 4,3,2,1,0 kodları kullanılarak tanımlanır. TEHLİKE ELMASI Sağlık zararlarını içeren bilgiler Malzemenin kendine has özelliklerini içeren bilgiler YANICILIK SAĞLIK KARARSIZLIK DİĞER Yanıcılık, parlayıcılık özelliğine ait bilgiler Eaktiflik özelliğini, kararlılığını gösteren bilgiler KİMYASAL KODLAMA SİSTEMİ (NFPA) 0 : HİÇBİR SAĞLIK TEHLİKESİ SÖZ KONUSU DEĞİL, 1 : TAHRİŞ, İRRİTASYON VE İYİLEŞEBİLEN HAFİF YARALANMALAR, 2 : GEÇİCİ VEYA HAFİF YARALANMA VEYA HASTALANMA, 3 : HEMEN TEDAVİ EDİLMEZSE KALICI, AĞIR HASTALIKLAR, 4 : HAYATİ TEHLİKE TAŞIYAN HEMEN MÜDAHALE EDİLMESİ GEREKEN TEHLİKELER YANICILIK SAĞLIK 0XY : OKSİTLEYİCİ ACİD : ASİD ALK : ALKALİ COR : KORROSİV, AŞINDIRICI R : RADYOAKTİF C : KANSEROJEN D : TOKSİN GELİŞTİRİCİ W : SU İLE REAKSİYON 0 : NORMAL OLARAK YANICI OLMAYAN MALZEME, 1 : TUTUŞMA OLMADAN ÖNCE ISITILMASI GEREKEN MALZEME 2 : TUTUŞMA OLMADAN ÖNCE BİRAZ DAHA ISITILMASI GEREKEN MALZEME 3 : NORMAL KOŞULLARDA BİLE TUTUŞABİLEN MALZEME 4 : ÇOK YANICI GAZLAR VE KOLAY BUHARLAŞAN SIVILAR KARARSIZLIK DİĞER 0 : NORMAL OLARAK DENGELİ MALZEMELER, 1 : YÜKSEK SICAKLIKTA VE BASINÇTA DENGESİ BOZULAN MADDELER, 2 : NORMAL OLARAK DENGESİZ OLAN VE KİMYASAL DEĞİŞİKLİĞE UĞRAYAN MADDELER 3 : DENGESİZ OLUP, SUYLA VEYA DİĞER MALZEMELERLE PATLAYICI DURUMUNA GEÇEBİLEN MADDELER, 4 : NORMAL KOŞULLARDA BİLE PATLAYICILIK ÖZELLİĞİ GÖZTEREN MADDELER, TEHLİKE ELMASI KOD SAĞLIK YANICILIK REAKTİFLİK 0 Hiçbir sağlık tehlikesi söz konusu değil Normal şartlarda tutuşma tehlikesi yok Normal şartlarda tehlike yok, dengeli malzemeler 1 Tahriş irritasyon ve iyileşebilen hafif yaralanmalar Kızdırılırsa tutuşabilir. Yüksek sıcaklık ve basınçta dengesi bozulan malzemeler. 2 Geçici veya hafif yaralanma veya hastalanma. Isıtılırsa tutuşabilir. Normal olarak dengesiz olan ve kimyasal değişikliğe uğrayan maddeler. 3 Hemen tedavi edilmezse kalıcı, ağır hastalıklar. Normal sıcaklıkta bile yanma tehlikesi. Dengesiz olup, suyla veya diğer malzemelerle patlayıcı duruma geçebilen maddeler. 4 Hayati tehlike taşıyan, Her sıcaklıkta aşırı hemen müdahale derecede yanıcı. edilmesi gereken tehlikeler. Normal koşullarda bile patlayıcılık özelliği gösteren maddeler. SÜLFÜRİK ASİT Cas No: 7664 - 93 - 9 TEHLİKE R 35 – Şiddetli yanmalara neden olur. R 22 - Yutulması halinde sağlığa zararlıdır. İlk Yardım Tedbirleri Soluma : Açık havaya çıkarın. Deriyle Temas : Bulaşmış giysileri çıkarın.Deriyi su ve sabunla yıkayın. Polietilen glikol 400 ile silin. Göze Temas : 10 dak. süreyle göz kapaklarını açıp,bol su ile yıkayın, gerekirse sağlık kuruluşundan yardım alın. ÖNLEM S 26 – Göz ile temasında derhal bol su ile yıkayın ve doktora başvurun. S 29 – Kanalizasyona boşaltmayın. S 30 – Kesinlikle üzerine su dökmeyin ilave etmeyin. S 45 – Kaza halinde veya kendinizi iyi hissetmiyorsanız hemen bir doktora başvurun. Döküntü veya Sızıntı Müdahale Kanalizasyon sistemine girmesine izin vermeyin. Sızan maddeyi inert malzeme (yanıcı olmayan ,kum,toprak,perlit,vermikülit vb.)ile emdirin.Uygun şekilde bertaraf edilmek üzere uzaklaştırın. Etkilenen alanı temizleyin. Yutma : Yutulması halinde hastaya bol su içirin.Kusmayı engelleyin. 0 KORUYUCU EKİPMAN 3 3 w İLK YARDIM YANGIN Etiketler NFPA 704 Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Ulusal Mevzuat ve Standartlar İSİG TÜZÜĞÜ GÜV. SAĞ.İŞARETLERİ YÖN. TEH. KİM YÖN. TS 7248/ISO 3864 TS 10691/ ISO 6309 TS EN 14726 Yabancı Mevzuat ve Standartlar AB ABD İNGİLTERE 92/58/EEC OSHA 29 CFR-1910.144 BS 5499 67/548/EEC OSHA 29 CFR-1910.145 BS 5499:PART 1: 1990 88/379/EEC ANSI Z53.1-1979 BS 170 EN 14726 ANSI A 13.1-1981 ISO ANSI Z535.1-1991 ISO 3864 NFPA 704 ISO 6309 NPCA- HMIS RENK ANLAMI YASAKLAMA TEHLİKELİ HARAKET/DAVRANIŞ UYARI, DİKKAT ÇEKME, ÖNLEM ALMA ZORUNLULUK ACİL ÇIKIŞ, İLKYARDIM GENEL ŞEKİL Güvenlik ve Sağlık İşaretleri • KARŞIT (KONTRAST) RENKLER RENKLER KARŞIT RENKLER KIRMIZI BEYAZ MAVİ BEYAZ SARI SİYAH YEŞİL BEYAZ SİYAH BEYAZ Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yasaklayıcı İşaretler Yasaklayıcı İşaretler Uyarı İşaretleri Uyarı İşaretleri Uyarı İşaretleri Zorunluluk İşaretleri Zorunluluk İşaretleri Kap İşaretlemesi Depo İşaretlemesi Depo Dışı SİGARA İÇİLMEZ CEP TELEFONU YASAKTIR YANGINDA SU KULLANILMAZ ZARARLI MADDELER Depo İçi ELDİVEN GİY GÖZLÜK TAK TULUM GİY MASKE TAK Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Depolama Depolama • Bir kimyasalın depolanmasından önce etiketinin dikkatlice okunması gerekmektedir. Eğer etikette yeterli bilgi yoksa maddenin Güvenlik Bilgi Formu ( MSDS ) okunmalıdır. Depolama yaparken unutulmaması gereken konu ise maddelerin asla alfabetik sıraya göre depolanmaması gerektiğidir. Ayrıca yakınlığı bağdaşmayan kimyasallar da beraber depolanmamalıdır. TEHLİKELİ MADDELERİN DEPOLANMASI + – – – – – – – + + – – – – – + + – + + – – – + – – – – – – – + – – – – – – – + – – – – + – – – + + – – + – – – + + + BİRLİKTE DEPOLANABİLİR. – BİRLİKTE DEPOLANAMAZ. ÖZEL ÖNLEM ALINARAK BİRLİKTE DEPOLANABİLİR. Birarada Depolanabililirlik • Tehlike sınıflaması • pH değeri – Asidik – Bazik • Kimyasal yapı – Organik – İnorganik • Maddenin halleri – Katı – Sıvı Kimyasal Madde Depolama Kuralları 1) Laboratuvar yönetimi tarafından alınan her türlü kimyasal madde “kimyasal madde saklama odası”nda depolanmalıdır 2) Araştırma/uygulama projelerine ait kimyasal maddelerin bu durumları üzerlerindeki etikette ve envanterde belirtilmelidir. 2) Kimyasal maddeler yerlerine alfabetik olarak sıralanmamalıdır ve kullanıldıktan sonra yerlerine geri konulmalıdır. Kimyasal Madde Depolama Kuralları (devam) 4) Satın alınan yeni kimyasal maddeler envantere kaydedilmeli ve Güvenlik Bilgi Formları dosyasına eklenmelidir. 5) Azalan kimyasal maddeler envanterde ayrılan açıklama bölümüne kaydedilmelidir. Kimyasal Madde Depolama Kuralları (devam) 6) Korozif maddeler çelik dolaplarda saklanmalıdır. 7) Uçucu özelliğe sahip kimyasal maddeler +4°C de saklanmalıdır. 8) Kimyasal madde miktarı gereksinime göre belirlenmeli ve maddenin raf ömrü göz önünde bulundurularak satın alınmalıdır. Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Malzeme Güvenlik Bilgi Formu (MSDS) Güvenlik Bilgi Formları • 1998 yılında Kanada’da resmi olarak gündeme gelmiştir. • 1994 yılında ISO 11014-1 Standardı yayınlanmıştır. • AB’de GBF Hazırlama Gerekliliği 88/379/EEC direktifinde yer alır. • GBF içeriği 91/155/EEC direktifinde belirlenmiştir. • Ülkemizde Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliğinde tanımlanmıştır. • Güvenlik Bilgi Formları Tebliği kuralları belirler. Güvenlik Bilgi Formları • Tehlikeli olduğu belirlenen madde ve ürünler ile en az bir tehlikeli bileşen içeren ürünler için üreticici tarafından hazırlanmalıdır. • GBF’ler kullanıcıların kendi dillerinde hazırlanmalıdır. • İthal malzemelerde, GBF temininden ithalatçı sorumludur. • Her türlü çabaya rağmen üretici veya ithalatçıdan sağlanamıyorsa, kullanıcı hazırlamak zorundadır. MSDS • • • • • • • • • • • • • • • • 1- Madde / Müstahzar Ve Şirket / İş Sahibinin Tanıtımı 2- Bileşimi İçindekiler Hakkında Bilgi 3- Tehlikelerin Tanıtımı 4- İlk Yardım Tedbirleri 5- Yangınla Mücadele Tedbirleri 6- Kaza Sonucu Yayılmaya Karşı Tedbirler 7- Kullanma Ve Depolama 8- Maruz Kalma Kontrolleri / Kişisel Korunma 9- Fiziksel Ve Kimyasal Özellikler 10- Kararlılık Ve Reaktivite 11- Toksikolojik Bilgi 12- Ekolojik Bilgi 13- Bertaraf Bilgileri 14- Taşımacılık Bilgisi 15- Mevzuat Bilgisi 16- Diğer Bilgiler Üretici firmalar ürünleri için bu formları üretmek ve dağıtmakla yükümlüdür. Laboratuvar yönetimi kullanılan her kimyasal madde için formları kullanıcıya temin etmekle yükümlüdür. 135 Güvenlik Bilgi Formlarına ulaşılabilecek bazı web siteleri http://www.merck.de http://hazard.com/msds/ http://www.chess.cornell.edu/Safety/MSDS/ http://www.ilpi.com/msds/ http://www.physchem.ox.ac.uk/MSDS/#MSDS MSDS’lerde kullanılan terimler sözlüğü: http://www.ilpi.com/msds/ref/index.html 136 Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Yangın ve Patlama • Yangından Korunmak İçin Uyulması Gerekli Kurallar 1. Laboratuvarda kesinlikle sigara içmeyiniz. 2. Alev alıcı sıvılardan kullanacağınız kadarını deney ortamında bulundurunuz. 3. Deney düzeneğinizi kurarken musluğu, gaz vanalarını ve elektrik düğmelerini açmak için düzeneğin üzerinden veya arasından uzanmak zorunda kalınmamasına dikkat ediniz. 4. Yakınınızda yapılmakta olan deneylerden haberdar olunuz. 5. En yakın çıkış kapısının, yangın söndürücüsünün, güvenlik duşunun ve yangın alarmının yerini öğreniniz. 6. Bir yangın veya patlama sonucu oluşan gaz ve dumanı içinize çekmekten kaçınınız. Uygun Mesafe Belirlenir Rüzgar Kontrolü Yapıldıktan Sonra Pim Çekilir Veya Vana Açılır Yanıcı Yüzeyin Alevle Birleştiği Noktaya Arkada Yanan Yüzey Bırakmadan Süpürür Gibi Uygulanır Tüp İçerisindeki Madde Tamamen Boşaltılır.Açılmış Bir Tüp Saklanıp Diğer Bir Yangında Kullanılamaz Yangın Veya Patlama Anında Yapılması Gerekenler 1. Binanın boşaltılması için derhal yangın alarm düğmesine basınız. Eğer yakında bir yangın alarmı yoksa, etraftaki personeli binayı boşaltmak üzere uyarınız. 2. Binadan ve yakın çevresinden uzaklaşınız. 3. En yakın telefondan itfaiyeye haber veriniz. ( itfaiyenin numarası : ??? ) 4. İtfaiye gelince yangının yerini onlara bildiriniz. 5. Yetkili kişilerce izin verilmedikçe yangın bölgesine yaklaşmayınız. Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Acil Durum Yönetimi Uygun İşaretleme • Laboratuvarda acil bir durum meydana gelmesine karşı, her laboratuvarın kapısında, böyle bir durumda aranması gereken kişilerin adları ve telefon numaraları yazmalıdır. • Çalışılan alanda güvenlik duşu, göz yıkama banyosu, yangın söndürücü, yangın alarmı, acil çıkışlar ve güvenlik ekipmanları ilk anda göze çarpacak şekilde işaretlenmelidir. ACİL DURUMLAR VE YAPILMASI GEREKENLER YANGIN VE PATLAMALAR • Laboratuvara ilişkin elektrik donanımının veya elektrikli cihazların güvenli olmayışı: • Yanıcı maddelerin yakınında başta çıplak alev olmak üzere, tutuşturucu kaynaklardan birinin bulunması: • Kolay alev alıcı eter ve benzeri maddelerle çalışırken, özen göstermemek: • Kolay alev alıcı maddelerle (sıvı ve gazlarla) kıvılcımın teması: • Laboratuvarın herhangi bir yerine dökülen yanıcı maddeyi, ciddiye almamak: • Kimyasal madde depolarında, depolanma sınıfları farklı olan kimyasalların birlikte depolanmaları: Dedektörler Dedektörler, insanlar üzerinde hayati tehlike yaratabilecek çeşitli kriterleri dikkate alarak kişileri uyaran ve önlem almalarını sağlayan güvenlik sistemleridir. Bunlardan yangın algılama dedektörleri, en yaygın kullanılan sistemlerdir. Yangın algılama sistemleri, yangını başlangıç anında belirleyip, uyarı elemanları ile müdahale birimlerini uyarır, varsa söndürme sistemlerini çalıştırır ve ortamda tehlike oluşturabilecek birimleri devre dışı bırakırlar. Bu sistemler Konvansiyonel Yangın Algılama Sistemleri ve Adresli Yangın Algılama Sistemleri olmak üzere iki ana başlıkta değerlendirilirler. 149 Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Atık Yönetimi KİMYASALLARIN ÇEVREYE OLAN ETKİSİ Atıklar arasında bulunan birçok tehlikeli kimyasal madde, çevre açısından tehlike oluşturur. Bu Nedenle; Atıkların toplanması Boşaltılması İşlenmesi İşlemleri son derece dikkatli şekilde gerçekleştirilmelidir. bir KİMYASALLARIN ATILMASI • Atık Kaplarının Etiketlenmesi A :Halojen içermeyen organik çözgen ve çözeltiler. B: Halojenli organik çözgen ve çözeltiler ; bu çözeltiler hiçbir şekilde alüminyum kaplara konulmamalıdır C: Katı atıklar ; bunlar plastik torba, şişe veya orijinal kaplarda toplanabilir. D :Tuz çözeltileri ; pH ‘ları 6-8 ‘e ayarlanmalıdır. E :Zehirli inorganik atıklar, ağır metal tuzları ve bunların çözeltileri ; bu tür maddeleri içeren kaplar çok sağlam olmalı, sıkıca kapatılmalı ve uygun şekilde etiketlenmelidir. F: Zehirli yanıcı bileşikler ; sağlam, sızdırmaz ve etiketli kaplarda toplanmalıdır. G :Cıva ve inorganik cıva tuzları H :Geri kazanılabilecek metal tuzları atıkları ; her metal tuzu atığı ayrı kapta toplanmalıdır. İ :İnorganik katılar Absorban maddeler (devam) Özelleşmiş ürünler, dökülen kimyasalı sadece absorblayarak ortamdan uzaklaştırmakla kalmaz önce dökülen kimyasalı nötralize eder, daha sonra absorblama yaparak sıvıyı ortamdan uzaklaştırır. Aynı zamanda içerdikleri indikatör, nötralizasyon işleminin tamamen gerçekleşip gerçekleşmediğini göstererek ortamın güvenliği ile ilgili bilgi vermektedir. 153 EMİCİ PEÇETELER : Yağ ve organik sıvıların hızlıca ortamdan uzaklaştırılması için ideal yüksek emiciliğe sahip, su geçirmez, tüylenme yapmaz mendillerdir. 154 Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen İlk Yardım LABORATUVAR İÇİN TEMEL İLKYARDIM BİLGİLERİ Temel ilk yardım kuralları 3 ‘ e ayrılır : • Olayın geçtiği yerde emniyetin sağlanması ( KORUMA ) • Yardım ekiplerinin harekete geçirilmesi ( BİLDİRME ) • Yaralıya ilkyardım yapılması ( KURTARMA ) Göz Banyoları: Göz banyolarını her ay kontrol edilmeli, kayıt tutulmalı Önleri kapatılmamalı Duvar Tipi Göz Duşu: Duvara monte edilebilir, paslanmaz çelik evye. Masa Tipi Göz Duşu El Tipi Göz Solüsyonları Kullanımı pratik taşınabilir sistemler, her ortama kolaylıkla monte edilebilir, özel bakım gerektirmez. Set içerisindeki solüsyonlar gözün doğal yapısına uygun bileşimde olup, enfeksiyon oluşumunu engelleyici özelliğe sahiptirler. Resimli kullanım talimatı kolay uygulama sağlar. 161 Steril Sargılar Isı, elektrik, kimyasal madde veya radyasyon etkisi ile deride yanıklar oluşur. Bu tür bir durumda dikkat edilmesi gereken en önemli noktalar; Yanık bölgenin hemen soğutulması ve ciddi risk yaratan enfeksiyonlardan korunmasıdır. Bu amaçlarla kullanılabilecek en etkili ürünler çeşitli boylardaki steril sargılardır. Bu sargılar, bünyelerinde maksimum düzeyde hidrojeli solüsyonu homojen şekilde bulundurur. Yanık sonrası meydana gelen acı ve travmayı bertaraf etmede oldukça etkilidirler. Yanık Jelleri Farklı ambalaj şekilleri ile kullanımı kolay, steril, antiseptik hidrojellerdir. 162 Travma Battaniyeleri Ağır yanıklarda ilk yardım malzemesi olarak kullanılan, yaşamsal tehlike altındaki yaralıyı hayatını kaybetmeden bir tedavi merkezine ulaştırmada etkili olan ve vücuttaki ölümcül olabilecek sıvı kayıplarını azaltan özel yapılı örtülerdir. Bu örtüler kendi ağırlıklarının 14 katı kadar hidrojel solüsyonu bünyelerinde tutarlar, Amerikan Ulusal İş Güvenliği Enstitüsü tarafından belirlenen yanıklarda su bazlı jel uygulaması ile ilgili standartlara uygundur. 163 Laboratuvar Güvenliği ve Hijyen Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD – PPE) Personal Protective Equipment •KKD BİR ZORUNLULUKTUR •KKD sız çalışma kabul edilemez! KİŞİSEL GÜVENLİK Tek Kullanımlık Eldiven Koruyucu eldivenler 166 GÖZLÜKLER: İnsanların en hassas ve en önemli organlarından biri olan gözlerin kimyasal madde, radyasyon ya da çeşitli zarar verici partiküllerden korunmasını sağlayacak pek çok farklı özelliğe sahip en önemli güvenlik ürünlerinden biridir. Kimyasal ve Partiküllere Karşı Koruyucu gözlük Zararlı Işın-UV Karşı Koruyucu gözlük 167 MASKELER Laboratuvar çalışanlarının analizler sırasında kullandıkları katı veya sıvı kimyasallardan oluşan toz ve sıvı zerreciklerden etkilenmelerini önlemek amacıyla dizayn edilmiş kullanımı pratik, cilde uyumlu maskelerdir. 168 ÖNLÜKLER Laboratuvarlarda oluşması en muhtemel tehlikelerden biri, kimyasal maddelerin çalışanların üzerine sıçrayarak yakıcı ve delici etkileri ile zarar vermesidir. Bu gibi tehlikelerden korunmanın en basit ve etkili yolu önlük kullanmaktan geçmektedir. 169 Antimikrobiyel Sıvı Sabun ve El Dezenfektanları Ortamdaki en önemli mikrobiyel kontaminasyon etkeni personel elleridir. El ve deri dezenfeksiyonu teknik olarak farklı olmasına rağmen etkili ve başarılı bir temizleme işlemi dezenfektan madde kullanımından geçmektedir. 170 KAZA KURAMI KAZA GELİYORUM DER ! Kazasız ve sağlıklı bir eğitim dilerim.