Faaliyet Raporu 2008
Transkript
Faaliyet Raporu 2008
Faaliyet Raporu 2008 içindekiler_ sunufl gündem yönetim kurulu raporu girifl kurumsal yönetim ilkeleri uygulamalar› bilanço gelir tablosu 5 7 8 11 15 22 25 özkaynaklar de¤iflim tablosu nakit ak›m tablosu finansal tablolara iliflkin aç›klay›c› dipnotlar kâr da¤›t›m önerisi denetleme kurulu raporu ba¤›ms›z denetim raporu Çimentafl Grubu 26 28 29 81 82 83 84 4 sunufl_ Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikası Türk A.fi.’nin 16 Nisan 2009 tarihinde, saat 10.00’da Kemalpafla Caddesi No: 4 Iflıkkent-‹ZM‹R adresinde bulunan Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikası Türk A.fi. Genel Müdürlük toplantı salonunda yapılacak ve 01 Ocak 2008 – 31 Aralık 2008 tarihleri arasındaki çalıflma sonuçlarını inceleyerek karara ba¤layacak olan 58. Ola¤an Genel Kurul Toplantısı’na sunulur. 5 gündem_ 1. Açılıfl ve Yoklama, 2. fiirket Ana Sözleflmesi’nin 16. maddesi uyarınca Ola¤an Genel Kurul Baflkanlık Divanı’nın oluflturulması ve Divan Heyeti’ne tutanak ve belgeleri imzalama yetkisinin verilmesi, 3. Yönetim Kurulu Raporu, Denetçiler Raporu ve Ba¤ımsız Dıfl Denetim Raporu’nun okunması görüflülmesi, 4. 2008 yılı Bilanço, Gelir Tablosu’nun okunması, onaylanması konusunun görüflülerek karara ba¤lanması, 5. Yönetim Kurulu üyeleri ve Denetçiler’in 2008 yılı hesap ve ifllemlerinden dolayı aklanmalarının ayrı ayrı oya sunularak karara ba¤lanması, 6. 2008 yılı kârı hakkında görüflme ve karar, 7. Yönetim Kurulu üyelerinin huzur hakları ile Denetçi ücretlerinin belirlenmesi konusunun görüflülerek karara ba¤lanması, 8. TTK. 334 ve 335. maddeleri uyarınca Yönetim Kurulu üyelerine izin verilmesi, 9. 2008 yılı içinde yapılan ba¤ıfl ve yardımlar konusunda bilgilendirme ve görüflme, 10. Dilekler, kapanıfl. 7 yönetim kurulu raporu_ Say›n Ortaklar›m›z, fiirketimiz’in 2008 y›l› faaliyetleriyle sonuçlar›n›n görüflülerek karara ba¤lanaca¤› 58. Ola¤an Genel Kurul Toplant›m›z’da birlikte olmaktan mutluluk duyuyoruz. ABD konut sektöründe 2007 y›l›nda bafllayan, ard›ndan finansal piyasalarla birlikte sanayi sektörünü de etkileyen küresel ekonomik dalgalanma, 2008 y›l›na damgas›n› vurdu. 1930’lardan bu yana dünya ekonomisinin karfl›laflt›¤› en fliddetli kriz olarak tan›mlanan bu ekonomik türbülans, finans sektörünün önde gelen kurulufllar›na ve baflta otomotiv olmak üzere reel kesimin lokomotif sektörlerine büyük darbe indirdi. Merkez Bankalar› küresel ekonomiyi canl› tutabilmek için faiz oranlar›n› büyük ölçüde düflürürken dünya genelinde ülkeler toplam alt› trilyon dolar› aflk›n kurtarma paketleri aç›klad›. Uluslararas› finans kurumlar›, tüm önlemlere ra¤men geliflmifl ülkelerin ekonomilerinin 2009 y›l›nda da daralmaya devam edece¤ini, geliflmekte olan ülkelerin ise geçmifl y›llardaki performanslar›n› zorlukla yakalayabileceklerini öngörmektedir. Krizin olumsuz etkileri, Eylül ay›ndan itibaren yo¤un bir flekilde hissedilmeye baflland›. Sadece ABD’de de¤il, ayn› zamanda ‹ngiltere’de, ‹sviçre’de, Almanya’da ve neredeyse tüm Avrupa finans piyasalar›nda faaliyet gösteren baz› dev banka ve finansal kurulufllar ya iflas ettiler ya da devlet yard›mlar›yla ayakta kalmay› baflard›lar. Ekonomik ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Teflkilat›’n›n (OECD) tahminlerine göre, ABD’nin 2008 y›l› büyüme oran›, hedeflenen %1,4’lük oran›n alt›nda kal›rken, Avrupa Birli¤i ülkelerinde de benzer bir seyir olufltu. ‹yimser olmayan 2009 y›l› beklentileri, %0,5 civar›nda bir daralmay› iflaret etmektedir. Bu koflullar alt›nda Türk ekonomisi, geçmifl befl y›l›n geliflme h›z›na ulaflamam›fl ve 2008 y›l›n›, hedeflenen %4’ün alt›nda %1,1’lik bir büyüme ile kapatm›flt›r. ‹ç ve d›fl talep göstergeleri, 2008 y›l›n›n son çeyre¤inde gerçekleflen %6,2 oran›ndaki küçülmeye ba¤l› olarak 2009 y›l›na iliflkin ciddi bir ivme kayb›na dikkati çekmektedir. 2002’nin ikinci çeyre¤i ile 2008’in ilk çeyre¤i aras›nda kesintisiz büyüyen inflaat sektörü, 2008’in ikinci çeyre¤inde düflüfle geçmifl ve düflüfl oran› dördüncü çeyrekte %13,4’e ulaflm›flt›r. 2008 y›l›nda Türk çimento sektörü, olumsuz koflullara ra¤men, Rusya, Suriye, Irak gibi ihracat pazarlar›n›n ola¤an d›fl› talep art›fl›ndan kaynaklanan bir büyüme sa¤lam›flt›r. 2007 y›l›nda 41.6 milyon ton olan toplam klinker üretimi, y›l içinde 44.7 milyon tona ulaflm›flt›r. Geçen y›l›n 49.3 milyon ton olan toplam çimento üretim hacmi ise 51.4 milyon ton olarak gerçekleflmifltir. 8 ‹ç piyasadaki sat›fl hacmi, makro ekonomik geliflmelere paralel olarak %4,4 oran›nda düflmüfltür. Buna karfl›n, çimento üreticileri kapasite fazlas›n› oldukça uygun koflullarla d›fl pazarlara yönlendirmeyi baflarm›fllard›r. Sonuç olarak, toplam çimento sat›fl hacmi önceki döneme oranla %4,4’lük bir art›fla dönüflmüfl, d›fl sat›mlar %60 yükselmifltir. Bu çerçevede Çimentafl’›n ihracat› %33 oran›nda geliflme göstermifltir. Y›l içerisinde çimento sektörünü ciddi biçimde etkileyen bir baflka olumsuzluk, ham petrol ve kömür fiyatlar›ndaki afl›r› art›fllar nedeniyle enerji maliyetlerinde meydana gelen ola¤anüstü yükselmedir. Trakya ‹flletmemiz’de süregelen yat›r›m, Nisan ay›nda tamamlanm›flt›r. ‹leri teknoloji içeren, verimlilik art›fl› ve maliyet tasarrufu hedefleyen yat›r›m›m›z sonucunda, klinker kapasitesi y›ll›k 1.1 milyon tona ulaflm›flt›r. Say›n Ortaklar›m›z, fiirketiniz Çimentafl Türk A.fi. 2008 y›l›nda 54.265.000-TL faaliyet kâr› gerçeklefltirmifltir. Ancak, yabanc› para birimlerinin afl›r› de¤er art›fl› sonucunda oluflan kur fark› giderlerinin olumsuz etkisiyle 2008 y›l› net kâr düzeyinde zararla kapanm›flt›r. Do¤u ve Güneydo¤u pazar›n›n lider kurulufllar›ndan olan Kars Çimento A.fi. ve Elaz›¤ Çimento A.fi., Azerbaycan, Nahc›van, Irak ve Suriye gibi komflu ülkelere yap›lan d›fl sat›mlarla; içinde bulunulan zor flartlardan göreceli olarak daha iyi bir flekilde ç›kmay› baflarm›flt›r. Bu nedenle, her iki fiirket de 2008 y›l›n› baflar›l› sonuçlarla kapatm›fllar, Kars Çimento 22.441.851-TL, Elaz›¤ Çimento 10.792.009-TL net kâr elde etmifltir. 2008 y›l› haz›r beton sektörü için gerileme dönemi olmufltur. Çimbeton A.fi., baz› haz›rbeton flirketlerinin bilinçsiz ve anlams›z uygulamalar›ndan dolay› sert rekabet koflullar›na maruz kalm›flt›r. Bu koflullar alt›nda bile, Çimbeton esas amac› olan Gurubun çimento iflini destekleme rolünü yerine getirmifltir. Destek A.fi, Çimentafl E¤itim ve Sa¤l›k Vakf›’na katk›lar›n› tutarl› bir flekilde sürdürmektedir. De¤erli Ortaklar›m›z, Yönetim Kurulu ad›na, fevkalade zorlu ifl ortam›nda özveriyle çal›flmalar›n› sürdüren Grup fiirketlerimiz’in tüm çal›flanlar›na takdir ve teflekkürlerimi sunar›m. Sayg›lar›mla, WALTER MONTEVECCHI Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza 9 girifl_ Rapor Dönemi 01.01.2008 - 31.12.2008 Dönem içinde Yönetim Kurulu’nda görev alanlar Walter Montevecchi Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza 25.04.2008-31.03.2011 Francesco Caltagirone Yönetim Kurulu Baflkan Vekili 25.04.2008-31.03.2011 Mehmet Nazmi Akduman Murahhas Aza ve Genel Müdür 25.04.2008-31.03.2011 Francesco Gaetano Caltagirone Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Alessandro Caltagirone Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Fabio Gera Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Mario Ciliberto Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Riccardo Nicolini Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Massimiliano Capece Minutolo Yönetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Dönem içinde Denetim Kurulu’nda görev alanlar S›tk› fiükürer Denetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Bumin Anal Denetim Kurulu Üyesi 25.04.2008-31.03.2011 Yetki s›n›rlar› Sermaye Piyasas› Kanunu, T. Ticaret Kanunu, fiirket Ana Sözleflmesi ve ilgili mevzuatta gösterilen yetkilere sahiptir. Dönem içinde 25.04.2008 tarihinde yap›lan 2007 y›l› Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda gündemin 13. maddesinde fiirket kay›tl› sermaye tavan›n›n 75.000.000.-TL'dan 200.000.000.-TL'na yükseltilmesi ve fiirket Ana Sözleflmesi'nin Kay›tl› Sermaye bafll›kl› 6. maddesinin buna uygun olarak tadiline karar verilmifltir. fiirketimiz’in 25.04.2008 tarihinde yap›lan 2007 y›l› Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda al›nan ve 2007 y›l›na ait I. temettünün hisse senedi olarak da¤›t›lmas› karar› uyar›nca; 36.540.000-YTL olan fiirket ç›kar›lm›fl sermayesinin, I. temettü tutar› olan 39.209.968-YTL dönem kâr›n›n ilavesi suretiyle 75.749.968-YTL'na yükseltilmesi konusunda Sermaye Piyasas› Kurulu'na baflvurulmufl, gerekli izinin al›nmas›n› müteakip fiirket ç›kar›lm›fl sermayesinin 36.540.000-YTL'dan 75.749.968-YTL'na yükseltilmesi ifllemi tamamlanm›flt›r. fiirketimiz’in 2008 y›l› üretim faaliyetleri, ‹zmir ve Trakya iflletmelerinde sürdürülmüfltür. Klinker üretimi ‹zmir fabrikam›zda 2 döner f›r›nda, Edirne-Lalapafla fabrikam›zda ise 1 döner f›r›nda olmak üzere toplam 3 f›r›nda yap›lmaktad›r. Çimento üretimi ‹zmir fabrikam›zdaki 4, Edirne Lalapafla fabrikam›zda ise sene içerisinde devreye al›nan üçüncü de¤irmenle birlikte toplam 7 de¤irmende yap›lmaktad›r. 11 fiirketimiz’in 2008 y›l› performans›n› etkileyen temel unsurlar; genelde tüm sektörleri etkileyen küresel ekonomik kriz ve bunun reel sektöre yans›malar›; özelde Türk çimento sanayini etkileyen ortak faktörlerdir. Bilindi¤i üzere, 2008 y›l›n›n ikinci yar›s›nda; önce ABD'de bafl gösteren ve daha sonra tüm dünyaya yay›lan mali kriz, kaç›n›lmaz olarak reel sektöre de yans›m›fl ve özellikle y›l›n son çeyre¤inde etkisini art›rm›flt›r. Nitekim, makro ekonomik verilerde sanayi üretimindeki keskin düflüfl aç›k flekilde görülmektedir. Buna ek olarak, yaflanan ekonomik darbo¤az›n piyasalardaki yans›malar›, 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda özellikle sektörümüzün ana girdilerini oluflturan kömür, petrol ve enerji fiyatlar›ndaki art›fllarla birlikte de¤erlendirildi¤inde, yaflanan ekonomik krizin etkileri sektörümüz için daha da olumsuz bir görüntü vermektedir. Öte yandan, sektörümüzde önceki y›llarda bafllayan yeni veya ilave kapasite getiren yat›r›mlar›n, y›l içerisinde tamamlanmas› ile çimento pazar›ndaki arz art›fl› da, sektörümüz ad›na di¤er bir olumsuz geliflmedir. Bu geliflmeler çerçevesinde 2008 y›l›nda iç piyasa çimento sat›fllar›nda %4,4’lük bir düflüfl yaflanm›flt›r. Sektör, iç pazarda yaflanan bu daralmay› ihracat ile aflmaya çal›flm›fl ve yürüttü¤ü ihracat hamlesi ile 2008 y›l› çimento ihracat› %60 gibi rekor bir art›fl sergilemifltir. Çimentafl Grubu olarak, Türkiye genelindeki çimento iç sat›fllar›m›zda da paralel bir düflüfl yaflanm›fl ve toplam çimento iç sat›fl›m›z %5 azalm›flt›r. Grup olarak, iç piyasada yaflanan daralma, ihracat pazarlar› ile afl›lmaya çal›fl›lm›fl ve bu sayede Grup çimento d›fl sat›fl miktar›m›z, bir önceki y›la göre %33 art›fl kaydetmifltir. ‹hracatta sa¤lanan art›fl sayesinde, 2008 y›l› toplam çimento sat›fllar›m›zda Grup genelinde bir önceki y›la göre %5 oran›nda bir art›fl sa¤lanm›flt›r. 2002’nin ikinci çeyre¤i ile 2008’in ilk çeyre¤i aras›nda kesintisiz büyüyen inflaat sektörü, 2008’in ikinci çeyre¤inde düflüfle geçmifl ve düflüfl oran› dördüncü çeyrekte %13,4’e ulaflm›flt›r. Bütün bu geliflmeler sektördeki durgunlu¤un, en az 2009 y›l›n›n ikinci yar›s›na kadar kesintisiz olarak devam edece¤ini göstermektedir. Sektördeki tüm iflletmelerin mali performanslar›n›n yükseltilmesi için: • Enerji, kömür maliyetlerinde oluflan art›fl›n giderilmesi konusunda yeni yöntemlerin devreye al›nmas› zorunluluk arz etmektedir. Bu anlamda, mevzuat›n uygulamaya yönelik düzenlemelerinin ifller hale getirilmesi ile baz› at›klar›n (oto lasti¤i) ithaline kontrollü bir biçimde izin verilerek, ithal fosil yak›t (kömür ve petrokok) kullan›m›nda tasarruf sa¤lanmal›d›r. • Konut üretimi konusunda, kamu destekli konut finansman›na iliflkin düzenleme yap›lmal›d›r. • Altyap› yat›r›mlar› için ayr›lan kamu kaynaklar› art›r›lmal›d›r. • Asfalt yola göre üstünlü¤ü tart›fl›lmaz olan beton yollar›n yap›m› konusunda yat›r›mc›lar›n araç, makine, ekipman yat›r›mlar› finansal ve vergisel olarak teflvik edilmelidir. • Arz fazlas›na ba¤l› olarak uluslararas› piyasalara daha çok mal sevk edilmesini sa¤layacak kur ve teflvik politikalar› oluflturulmal›d›r. • Kamu ve üretici birliklerinin dirsek temas› içinde bulunmas›n› sa¤lamak suretiyle, özellikle ihracat alan›nda yeni pazarlar yarat›lmal›d›r. 2008 y›l› yat›r›mlar›n› tüm üretim tesislerinde modernizasyon, çevre, tozsuzlaflt›rma ve güvenilirlik ana ilkeleri üzerine kuran Çimentafl, üretimin bilgisayar kontrollü uzman sistemler eliyle yürütülmesini de gerçeklefltirmifltir. Edirne fabrikam›zda bu ilkeler do¤rultusunda gerçeklefltirilen yat›r›m sonucunda mevcut döner f›r›n›m›z en ileri teknolojik düzeye ulaflm›flt›r. Yat›r›m ve iflletmelerin finansman›n› ana ortak Cementir Holding S.p.A.'n›n benimsedi¤i özkaynak a¤›rl›kl› finansman modeli çerçevesinde yürüten fiirket'in kurumsal yönetim anlay›fl› çerçevesindeki temettü da¤›t›m politikas›, Ana Sözleflmesi'nin kâr da¤›t›m maddesinde özetlenmifl olup dönem kâr›n›n %50'sinin ortaklara da¤›t›lmas› genel esast›r. Ancak, Ana Sözleflme'de gösterilen bu oran›n uygulanabilirli¤inin 12 ekonomik konjonktüre, sektörün durumuna, piyasa koflullar›na ve yat›r›m kararlar›na ba¤l› oldu¤u gözden kaç›r›lmamal›d›r. Sermaye Piyasas› Mevzuat› ve Kurul’un muhasebe standartlar› çerçevesinde finansal tablolar›na al›nmam›fl de¤erleri bulunmayan fiirket’in, bir önceki y›lla karfl›laflt›rmal› rasyolar› aflag›dad›r; ORAN 2007 2008 Cari Oran 0,95 0,77 Likidite Oran› 0,61 0,45 Borçlar / Aktif 0,39 0,50 Borçlar / Özsermaye 0,66 0,99 Özsermaye / Aktif 0,60 0,50 Sat›fllara göre kârl›l›k 0,35 0,25 Grubumuz, içinden geçilen bu süreçte, ifl ortam›nda organizasyonel verimlili¤in ve bireysel becerilerin gelifltirilmesi yoluyla rekabet avantaj› ve özgün bir farkl›l›k yaratmak için, yetkin bir yönetim ve çal›flanlar toplulu¤u oluflturmak hedefini de benimsemifl, bu ba¤lamda; dönem içinde fiirket bünyesinde ‹nsan Kaynaklar› Direktörlü¤ü pozisyonu oluflturulmufltur. Dönem içinde görevde bulunan üst yöneticiler hakk›nda bilgi afla¤›da sunulmufltur; Ad› Soyad› Walter Montevecchi Mehmet Nazmi Akduman Paolo Luca Bossi Mustafa Güçlü Ergün Olgun ‹smail Ali Özinönü Ali ‹hsan Özgürman Erciyes Edipo¤lu Gino Corsi Görev Ünvan› Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza Murahhas Aza ve Genel Müdür Yurtd›fl› Operasyonlar Genel Müdürü Genel ‹liflkiler Koordinatörü Teknik ‹fller Direktörü Pazarlama ve Sat›fl Direktörü Mali ve ‹dari ‹fller Direktörü ‹nsan Kaynaklar› Direktörü Yönetim Bilgi Sistemleri Direktörü Çal›flan personelin ücret ve sosyal haklar› fiirket’in mevcut ve potansiyel mali ve finansal durumu dikkate al›narak sektör ortalamalar›, performans ve liyakat esaslar›na göre belirlenmektedir. ‹flçi statüsündeki çal›flanlar›m›zla ilgili olarak, Çimento Müstahsilleri ‹flverenleri Sendikas›’nca belirlenen politikalara uyulmakta olup 2008 y›l› Mart ay›nda 2008-2009-2010 y›llar›n› kapsayan toplu ifl sözleflmesi imzalanm›flt›r. Bu sözleflme ile iflçi statüsündeki personelin ücret ve sosyal haklar›nda art›fl gerçeklefltirilmifltir. fiirket’in hesap dönemi içindeki ba¤›fl ve yard›mlar›n toplam› 134.632-TL'd›r. Bunun 120.867-TL'l›k bölümü nakdi, 13.765 TL'l›k bölümü ayni ba¤›flt›r. Ba¤›fllar›n toplam sat›fllara oran› on binde 2,8'dir. 1950 y›l›nda Ege Bölgesi’nin ilk fabrikas› olarak kurulan Çimentafl, geçen zaman içinde sürekli olarak Bölge’nin ihtiyaçlar› çerçevesinde büyüyerek bugünlere ulaflm›flt›r. Kendini ve kadrolar›n› sürekli olarak gelifltiren fiirket, 2001 y›l›ndan itibaren yer ald›¤› Cementir Toplulu¤u ile birlikte Akdeniz’e k›y›s› olan ülkelerde önemli bir aktör konumuna ulaflm›flt›r. Ege Bölgesi’nin önemli kurulufllar›n›n bafl›nda gelen fiirket, ayn› zamanda ülkenin büyük katma de¤er merkezlerinden biridir. 13 kurumsal yönetim ilkeleri uygulamalar›_ I. Pay Sahipleri I.1. Pay Sahipleri ile ‹liflkiler Birimi fiirketimiz’in mevcut ortakl›k yap›s› çerçevesinde fiirket bünyesinde ba¤›ms›z bir “Pay Sahipleri ile ‹liflkiler” birimi bulunmamakla birlikte, pay sahipleri ile iliflkiler, Mali ve ‹dari ‹fller Direktörlü¤ü ile koordinasyonlu olarak Hukuk ‹flleri Müdürlü¤ü birimince yürütülmektedir. Bu çerçevede söz konusu ifl ve ifllemler, Mali ve ‹dari ‹fller Direktörlü¤ü ile koordinasyon içerisinde, fiirket Hukuk ‹flleri Müdürü Av. Kayhan Karabay›r taraf›ndan yerine getirilmektedir. Birimin bafll›ca faaliyetleri, gerek pay sahipleri, gerekse SPK ve ‹MKB ile olan iliflkilerin yürütülmesi noktas›nda yo¤unlaflmaktad›r. Buna ba¤l› olarak, fiirket hisse senetlerinin takibi, paysahiplerinin ortakl›k haklar› ile ilgili ifllemleri, fiirket faaliyetlerinin yak›ndan izlenmesi suretiyle oluflan özel durumlar›n kamuya aç›klanmas› ve fiirket genel kurullar›n›n düzenlenmesidir. Dönem içerisinde, yat›r›mc› kifli ve kurumlar ile arac› kurumlar taraf›ndan fiirketimiz’e ulaflan 15 adet baflvuru yan›tlanm›fl ve ilgililerin talepleri karfl›lanm›flt›r. I.2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Haklar› Dönem içinde pay sahipleri ile yat›r›mc›lar ve arac› kurumlardan gelen bilgi talepleri özellikle faaliyet raporu istekleri ile 2007 y›l› kâr da¤›t›m› ve sermaye art›fl› hususlar›nda yo¤unlaflm›flt›r. Bu talepler yukar›da da de¤inildi¤i üzere, ilgililerine gerekli aç›klamalar yap›larak ve dokümanlar temin edilerek karfl›lanm›flt›r. Pay sahiplerinin haklar›n›n kullan›m› ile ilgili geliflmelerin elektronik ortamda yay›nlanmas› ile ilgili çal›flmalar devam etmektedir. Mevcut durumda, bu geliflmeler yasal düzenlemeler çerçevesinde duyurulmaktad›r. fiirket Ana Sözleflmesi’nde, özel denetçi atanmas› bireysel bir hak olarak düzenlenmemifl olup dönem içinde özel denetçi tayini talebi olmam›flt›r. I.3. Genel Kurul Bilgileri Dönem içinde; 25 Nisan 2008 tarihinde, 2007 y›l› Ola¤an Genel Kurul Toplant›s› gerçeklefltirilmifl olup; 2007 y›l› Ola¤an Genel Kurulu Toplant›s›’nda %98 seviyesinde kat›l›m gerçekleflmifltir. Toplant› nisaplar› konusunda fiirket Ana Sözleflmesi'nde özel bir hüküm bulunmamakta ve konu ile ilgili Türk Ticaret Kanunu (TTK) hükümleri esas al›nmaktad›r. Genel Kurul Toplant›s› davetleri Sermaye Piyasas› Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyar›nca gerekli ilanlar verilmek suretiyle yap›lmaktad›r. Pay senedi sahiplerinin, Genel Kurul’a kat›l›m amac›yla yap›lan kay›t ifllemleri TTK ve Sermaye Piyasas› Kanunu hükümleri çerçevesinde yürütülmektedir. Ola¤an ve Ola¤anüstü Genel Kurul Toplant›s›’na dair bilgiler, TTK uyar›nca fiirket merkezinde pay sahiplerinin tetkikine haz›r bulundurulmaktad›r. fiirket’in sevk ve idaresi, TTK hükümleri çerçevesinde düzenlenmifl bulundu¤undan önemli tutarda mal varl›¤› al›m›-sat›m›-kiralanmas› gibi hususlarda Genel Kurul onay› aranmamakta ve bu gibi ifllemler yasal düzenlemeler uyar›nca yürütülmektedir. Pay sahiplerinin Genel Kurul’a kat›l›mlar›n› kolaylaflt›rmak amac› ile ilan ve duyurular›n yan› s›ra Genel Kurul gündemini teflkil eden hususlardaki bilgilere eriflim için gerekli özen gösterilmekte ve yasal düzenlemelerin gereklerine sad›k kal›nmaktad›r. Medya mensuplar› da Genel Kurul toplant›lar›na davet edilmekte ve haz›r bulunmaktad›r. Genel Kurul Toplant›lar›’na iliflkin tutanak ve belgeler fiirket merkezinde sürekli olarak pay sahiplerinin tetkikine haz›r bulundurulmaktad›r. I.4. Oy Haklar› ve Az›nl›k Haklar› fiirketimiz hisse senetleri oyda imtiyaz hakk› vermemekte olup; her bir hisse senedi, sahibine 1 oy hakk› sa¤lamaktad›r. 15 Karfl›l›kl› ifltirak iliflkisi içinde olan flirketlerin oy kullan›m› konusunda TTK'da yer alan “rey mahrumiyeti” kurallar› uygulanmaktad›r. fiirketimiz’deki az›nl›k paylar› düflük oldu¤undan (%2 civar›nda), yönetimde temsil edilmemektedir. fiirket Ana Sözleflmesi’nde Yönetim ve Denetim Kurulu seçimlerinde, birikimli oy kullanma yöntemine yer verilmemifltir. I.5. Kâr Da¤›t›m Politikas› ve Kâr Da¤›t›m Zaman› fiirket kâr›na kat›l›m konusunda, kurucu intifa senedi sahiplerine imtiyaz tan›nm›fl olup fiirket kâr›ndan; vergiler ve yasal yükümlülükler ile geçmifl y›l zarar›n›n indirilmesinden sona kalan safi kârdan, TTK'nun 466’nc› maddesi uyar›nda %5 kanuni ihtiyat akçesi ve Ana Sözleflme uyar›nca %50 oran›nda 1. temettü ayr›ld›ktan sonra kalan miktar›n %10'u Kurucu ‹ntifa Senedi sahiplerine da¤›t›l›r. Yukar›da ifade olundu¤u gibi, SPK'nca yay›nlanan tebli¤de, 1. temettü oran› %20 olarak öngörülmüfl olmas›na ra¤men, fiirketimiz Ana Sözleflmesi’nde bu oran %50 olarak düzenlenmifltir. Bu durum, pay sahiplerinin kâr pay› haklar›n›n maksimize edilmesini sa¤lamaya yönelik bir politikan›n ürünüdür. Ülkemizin genel ekonomik koflullar› ile fiirketimiz’in mevcut durumu dikkate al›narak, bu politikaya sad›k kal›nmaya çal›fl›lmaktad›r. Kâr da¤›t›m› konusunda yasal sürelere kesinlikle uyulmaktad›r. I.6. Paylar›n Devri 2005 y›l› Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda karara ba¤lanan Ana Sözleflme de¤iflikli¤i ile fiirket’in hisse senetlerinin tamam› hamiline hisse senedine dönüfltürüldü¤ünden, hisse devrini k›s›tlayan özel bir hüküm bulunmamaktad›r. II. Kamuyu Ayd›nlatma ve fieffafl›k II.1. fiirket Bilgilendirme Politikas› Mevzuatla belirlenenler d›fl›nda kamuyu bilgilendirme konusunda ayr› bir bilgilendirme politikas› henüz oluflturulmam›flt›r. II.2. Özel Durum Aç›klamalar› Dönem içerisinde fiirket taraf›ndan 7 adet özel durum aç›klamas› yap›lm›fl olup bunlardan 1 adedi SPK/‹MKB taraf›ndan yap›lan istekler do¤rultusunda olup ek aç›klama niteli¤inde de¤ildir. SPK taraf›ndan özel durum aç›klamalar› ile ilgili herhangi bir yapt›r›m ile karfl›lafl›lmam›flt›r. II.3. fiirket Internet Sitesi fiirketimiz ad›na tesis olunmufl “www.cimentas.com” isimli web sitesi ve isim hakk› mevcuttur. Site içeri¤inin haz›rl›klar› son aflamaya gelmifltir ve 2009 y›l› içerisinde hayata geçirilmesi planlanmaktad›r. II.4. Gerçek Kifli Nihai Hakim Paysahip(lerinin) Aç›klanmas› fiirketimiz’in gerçek kifli nihai hakim pay sahipleri bulunmamaktad›r, hakim pay sahipleri tüzel kifli olup bu konuda faaliyet raporunda bilgi verilmektedir. II.5. ‹çeriden Ö¤renebilecekler ‹çeriden ö¤renebilecekler ile ilgili olarak kamuya herhangi bir aç›klama yap›lmam›flt›r. III. Menfaat Sahipleri III.1 ve 2. Menfaat Sahiplerinin Bilgilendirilmesi ve Yönetime Kat›l›m› Menfaat sahipleri ile fiirket aras›ndaki iliflkiler, tamamen yaz›l› sözleflmelere dayanmakta olup taraflar aras›ndaki iliflkiler sözleflme ile tan›mlanan çerçevede yürütülmektedir. Gerek çal›flanlar, gerekse di¤er menfaat sahipleri ile zaman zaman yap›lan toplant›lar ile fiirket ve faaliyetleri hakk›nda bilgiler verilmektedir. Bunlar d›fl›nda yönetime kat›lma veya bilgilendirme noktalar›nda bir model oluflturulmam›flt›r. 16 II.3. ‹nsan Kaynaklar› Politikas› Dönem içinde fiirket’çe oluflturulan insan kaynaklar› politikas› çerçevesinde, öncelikle insan kaynaklar› departman› tesis edilmifltir. Grubumuz, içinden geçilen bu süreçte ifl ortam›nda organizasyonel verimlili¤in ve bireysel becerilerin gelifltirilmesi yoluyla rekabet avantaj› ve özgün bir farkl›l›k yaratmak için, yetkin bir yönetim ve çal›flanlar toplulu¤u oluflturmak hedefini de benimsemifl, bu ba¤lamda, dönem içinde fiirket bünyesinde ‹nsan Kaynaklar› Direktörlü¤ü pozisyonu oluflturulmufltur. Say›n Erciyes Edipo¤lu ‹nsan Kaynaklar› Direktörü olarak Çimentafl Toplulu¤u'na kat›lm›flt›r. fiirketimiz’in ‹K politikas›n›n ana esaslar›n› afla¤›daki bafll›klarla özetleyebiliriz; (i) Seçme ve yerlefltirme: Yeni eleman al›mlar›nda niteliklerin yükseltilmesi ve mevcut iflgücü kalitesinin sürekli flekilde yükseltilmesi. (ii) E¤itim: Mevcut insan kayna¤›n›n gelifltirilmesi amac›yla e¤itim çal›flmalar›na a¤›rl›k verilmesi. (iii) Ücretlendirme: Piyasa koflullar›n› da dikkate alan bir ücretlendirme sisteminin gelifltirilmesi. (iv) Motivasyon art›r›c› aktiviteler: Çal›flanlar›n aidiyet duygusunu ve çal›flma motivasyonunu daha da üst seviyelere tafl›yacak organizasyon ve düzenlemeler yap›lmas›. III.4. Müflteri ve Tedarikçilerle ‹liflkiler Hakk›nda Bilgiler Müflteri memnuniyeti konusunda fiirket’in ana politikas› ürün ve hizmet kalitesinin bir arada ve öncelikli olarak sa¤lanmas› üstüne kurulmufltur. Bu nedenle; ürün kalitesi sürekli olarak denetlenmekte, gelen müflteri önerileri de dikkate al›nmaktad›r. Hizmette kalite ise, pazarlama ve sat›n alma birimlerindeki çal›flanlar›n önceli¤i olarak kabul edilmekte ve ürünün yan› s›ra hizmet kalitesi de sürekli takip edilmektedir. III.5. Sosyal Sorumluluk fiirket, sosyal sorumluluk bilinci ve anlay›fl› çerçevesinde uzun y›llardan beri özellikle e¤itim, sa¤l›k ve spor alanlar›nda; kurdu¤u ÇESVAK Vakf› ve Çimentafl Amatör Atletizm Kulübü vas›tas›yla deste¤ini sürdürmektedir. Yan› s›ra, dönem içinde çevre ile ilgili olarak herhangi bir yapt›r›m ile karfl›lafl›lmam›flt›r. fiirket’in faaliyetlerinin ÇED mevzuat›ndan önce bafllam›fl olmas› nedeniyle, ÇED raporu mevcut olmamakla birlikte, di¤er Çevresel Mevzuata tam uyum içerisinde çal›flmaktad›r. IV. Yönetim Kurulu IV.1. Yönetim Kurulu Yap›s›, Oluflumu ve Ba¤›ms›z Üyeler Yönetim Kurulu Üyeleri Walter Montevecchi Francesco Caltagirone Mehmet Nazmi Akduman Francesco Gaetano Caltagirone Alessandro Caltagirone Fabio Gera Mario Ciliberto Riccardo Nicolini Massimiliano Capece Minutolo Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza Yönetim Kurulu Baflkan vekili Murahhas Aza Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi Yönetim Kurulu Üyesi fiirket’in ortakl›k yap›s›na ba¤l› olarak YK'da ba¤›ms›z üyelere yer verilmemifltir. IV.2. Yönetim Kurulu Üyelerinin Nitelikleri fiirket Yönetim Kurulu üyelerinin tamam› SPK Kurumsal Yönetim ‹lkeleri IV. Bölümü 3.1.1, 3.1.2 ve 3.1.5 maddelerinde yer alan nitelikleri ile örtüflmektedir. fiirket Ana Sözleflmesi’nde Yönetim Kurulu üyelerinin niteliklerine iliflkin özel bir hüküm bulunmamaktad›r. IV.3. fiirket’in Misyonu ve Vizyonu ile Stratejik Hedefleri fiirket, vizyon ve politikalar›n› tespit etmifl olmakla birlikte, bunu bireysel olarak kamuya aç›klamam›flt›r. Ancak, bu hususlar çeflitli vesilerle pay sahipleri, çal›flanlar ve kamuoyu ile zaman zaman paylafl›lmaktad›r. Buna göre, fiirketin vizyonu; iç pazarda lider, global pazarda marka ve yüksek kalitesiyle örnek gösterilen 17 bir flirket olmakt›r. Bu hedeflere ulaflmak için uygulanacak politikalar ise; ürün ve hizmet kalitesini ön planda tutarak müflteri memnuniyetinin sa¤lanmas›, teknolojik geliflmelerin takibi, faaliyetlerinde ifl güvenli¤i ve çevre duyarl›l›¤›n›n öncelikli olmas› fleklinde özetlenebilir. fiirket yönetiminde, Yönetim Kurulu ve Yönetim Kurulu üyeleri aras›ndan yetkilendirilen Murahhas Azalar bulunmaktad›r. Murahhas Azalar, her ay, ayl›k faaliyet sonuçlar›n› de¤erlendirmekte ve her üç ayda bir Yönetim Kurulu taraf›ndan dönem faaliyetleri gözden geçirilmektedir. IV.4. Risk Yönetimi ve ‹ç Kontrol Mekanizmas› fiirket yönetimince, al›c›lar baz›nda (genel müflteriler ve yetkili sat›c›lar›n tamam›n› kapsamaktad›r) fiirket’in tüm alacaklar›n› ve risklerini takip etmek amac›yla, “Kredi Risk Yönetimi (“CRM”)” adl› bir risk yönetimi sistemi gelifltirmifl olup fiirket’in alacak ve riskleri a¤›rl›kl› olarak bankac›l›k sistemi ile paylafl›lm›flt›r. Bu sistemde, fiirket’in tüm alacaklar› ve riskleri günlük olarak takip edilmekte ve üst yönetime raporlanmaktad›r. fiirket, 2005 y›l› bafl›nda devreye al›nan “SAP” isimli bilgi teknolojilerine dayal› sistem vas›tas›yla fiirket’in tüm faaliyetlerinin ve buna ba¤l› olarak iç denetim mekanizmas›n›n da etkinlefltirilmesini amaçlamaktad›r. Nitekim, 2007 y›l› içerisinde al›nan bir kararla iç denetim departman›n›n oluflturulmas› için çal›flmalara bafllanm›fl ve 2008 y›l› bafl›nda da söz konusu departman oluflturularak do¤rudan Murahhas Azalara ba¤l› olarak çal›flmaya bafllam›flt›r. IV.5. Yönetim Kurulu Üyeleri ile Yöneticilerin Yetki ve Sorumluluklar› Yönetim Kurulu üyelerinin yetkileri genel hükümler çerçevesinde fiirket Ana Sözleflmesi’nde gösterilmifltir. Yöneticilerin yetki ve sorumluluklar›na fiirket Ana Sözleflmesi’nde yer verilmemifltir. fiirket Ana Sözleflmesi’nde yer alan hükümler ile Yönetim Kurulu üyeleri ve Yöneticiler TTK'da yer alan yetki ve sorumluluklara tabi tutulmufltur. IV.6. Yönetim Kurulu'nun Faaliyet Esaslar› fiirket Yönetim Kurulu üyelerinin büyük bölümünün yurtd›fl›nda yerleflik olmas› sebebiyle, Yönetim Kurulu toplant›lar› genellikle TTK'nun 330/1’nci maddesi uyar›nca toplant› yap›lmaks›z›n gerçeklefltirilmekle birlikte, teknolojik imkânlardan yararlanarak video-konferans biçiminde yap›lmaktad›r. Dönem içerisinde 13 (on üç) adet Yönetim Kurulu karar› tesis edilmifltir. Yönetim Kurulu sekreteryas› (gündemin haz›rlanmas›, üyelerin bilgilendirilmesi vs.) fiirket Hukuk ‹flleri Müdürlü¤ü taraf›ndan yürütülmektedir. Yönetim Kurulu’nda a¤›rl›kl› oy veya olumsuz veto hakk› bulunmamaktad›r. IV.7. fiirket’le Muamele Yapma ve Rekabet Yasa¤› Genel Kurul taraf›ndan verilen izin uyar›nca, dönem içerisinde, fiirket Yönetim Kurulu üyeleri hakk›nda fiirket’le muamele yapma ve rekabet yasa¤› uygulanmamaktad›r; zira Yönetim Kurulu üyelerimiz tüzel kifli ortak temsilcileri olup ana ortakl›¤›n yetkilileridir. Kald› ki, bu kifliler fiirket’le herhangi bir muamelede bulunmad›klar› gibi, rekabet etmeyi gerektiren faaliyetlerde de bulunmamaktad›r. IV.8. Etik Kurallar Yönetim Kurulu taraf›ndan tespit edilerek kamuya aç›klanm›fl etik kurallar bulunmamaktad›r. IV.9. Yönetim Kurulu’nda Oluflturulan Komitelerin Say›s›, Yap› ve Ba¤›ms›zl›¤› Denetimden Sorumlu Komite d›fl›nda, Yönetim Kurulu üyelerinden oluflan baflkaca bir komite oluflturulmam›flt›r. IV.10. Yönetim Kurulu’na Sa¤lanan Mali Haklar Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Azalara ödenen maafl ve Yönetim Kurulu toplant›lar›na kat›l›m için üyelere ödenmesi öngörülen huzur haklar› d›fl›nda, Yönetim Kurulu üyelerine ödenen baflkaca bir ücret vs. olmad›¤› gibi performansa dayal› bir ödüllendirme sistemi de yoktur. Yönetim Kurulu Baflkan› ve Murahhas Aza’ya ödenen ücretin tutar›, Yönetim Kurulu taraf›ndan belirlenmektedir. ‹lke olarak fiirket, Yönetim Kurulu üyelerine ve yönetici personeline kredi kulland›rmamaktad›r. Ancak, ola¤anüstü durumlarda yöneticilere s›n›rl› miktarda kredi kulland›r›lmas› yetkisinin Murahhas Azalar taraf›ndan kullan›lmas› mümkündür. 19 uluslararas› finansal raporlama standartlar›na göre haz›rlanm›fl konsolide finansal tablolar_ Bilanço Gelir Tablosu Özkaynaklar De¤iflim Tablosu Nakit Ak›m Tablosu Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) VARLIKLAR Dipnot Referanslar› Dönen Varl›klar Nakit ve Nakit Benzerleri Ticari Alacaklar - ‹liflkili Taraflardan Ticari Alacaklar - Di¤er Ticari Alacaklar Di¤er Alacaklar - ‹liflkili Taraflardan Di¤er Alacaklar - Di¤er Alacaklar Stoklar Di¤er Dönen Varl›klar 6 37 10 37 11 13 26 Duran Varl›klar Di¤er Alacaklar Finansal Yat›r›mlar Maddi Duran Varl›klar Maddi Olmayan Duran Varl›klar fierefiye Ertelenmifl Vergi Varl›¤› Di¤er Duran Varl›klar TOPLAM VARLIKLAR 11 7 18 19 20 35 26 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 192.553 198.534 17.660 82.086 268 81.818 1.630 1.185 445 80.426 10.751 52.978 72.336 138 72.198 853 120 733 56.086 16.281 948.009 1.024.338 1.570 261.616 528.728 1.626 153.558 170 741 142 376.269 483.164 1.721 153.558 131 9.353 1.140.562 1.222.872 Konsolide finansal tablolar, yay›nlanmak üzere Yönetim Kurulu'nun 13 Mart 2009 tarihli toplant›s›nda onaylanm›fl ve Yönetim Kurulu ad›na Say›n Walter Montevecchi ve Say›n Ali ‹hsan Özgürman taraf›ndan imzalanm›flt›r. ‹zleyen dipnotlar, konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. 22 Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Bilançolar (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) Dipnot YÜKÜMLÜLÜKLER Referanslar› K›sa Vadeli Yükümlülükler 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 249.377 208.752 Finansal Borçlar 8 193.731 148.764 Di¤er Finansal Yükümlülükler 9 - 3.068 Ticari Borçlar 40.441 42.314 - ‹liflkili Taraflara Ticari Borçlar 37 4.838 467 - Di¤er Ticari Borçlar 10 35.603 41.847 4.198 551 1.961 - Di¤er Borçlar - ‹liflkili Taraflara Di¤er Borçlar 37 - Di¤er Borçlar 11 2.237 551 Dönem Kâr› Vergi Yükümlülü¤ü 35 1.698 3.510 Borç Karfl›l›klar› 22 3.646 4.234 Di¤er K›sa Vadeli Yükümlülükler 26 5.663 6.311 321.092 271.902 Uzun Vadeli Yükümlülükler Finansal Borçlar 8 276.163 220.616 K›dem Tazminat› Karfl›l›¤› 24 8.109 8.454 Ertelenmifl Vergi Yükümlülü¤ü 35 28.419 42.832 Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler 26 8.401 - TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER 570.469 480.654 ÖZKAYNAKLAR 570.093 742.218 Ana Ortakl›¤a Ait Özkaynaklar 558.457 729.637 Ödenmifl Sermaye 27 75.750 36.540 Sermaye Düzeltmesi Farklar› 27 20.069 20.069 Karfl›l›kl› ‹fltirak Sermaye Düzeltmesi 27 (2.105) (629) Hisse Senetleri ‹hraç Primleri 27 70.721 70.721 De¤er Art›fl Fonlar› 27 36.581 243.900 Yabanc› Para Çevrim Farklar› 27 63.462 (10.962) Kardan Ayr›lan K›s›tlanm›fl Yedekler 27 14.147 11.892 27 11.366 11.366 27 301.074 242.035 (32.608) 104.705 11.636 12.581 1.140.562 1.222.872 Ortak Kontrol Alt›ndaki ‹flletmeler Aras›nda Yap›lan Hisse Sat›fl› Etkisi Geçmifl Y›llar Kârlar› Net Dönem (Zarar›)/Kâr› Az›nl›k Paylar› TOPLAM YÜKÜMLÜLÜKLER VE ÖZKAYNAKLAR 27 ‹zleyen dipnotlar, konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. 23 Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Gelir Tablolar› (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) Dipnot Referanslar› 1 Ocak31 Aral›k 2008 1 Ocak31 Aral›k 2007 Sat›fl Gelirleri 28 468.332 453.454 Sat›fllar›n Maliyeti (-) 28 (349.984) (290.778) BRÜT KÂR 118.348 162.676 Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri (-) 29 (15.365) (8.434) Genel Yönetim Giderleri (-) 29 (47.531) (40.925) Di¤er Faaliyet Gelirleri 31 2.982 2.966 Di¤er Faaliyet Giderleri (-) 31 (4.169) (4.109) 54.265 112.174 FAAL‹YET KÂRI Finansal Gelirler 32 71.233 72.899 Finansal Giderler (-) 33 (165.127) (51.525) (39.629) 133.548 6.874 (27.586) SÜRDÜRÜLEN FAAL‹YETLER VERG‹ ÖNCES‹ (ZARARI)/KÂRI Sürdürülen Faaliyetler Vergi Geliri/(Gideri) - Dönem Vergi Gideri 35 (7.559) (19.558) - Ertelenmifl Vergi Geliri/(Gideri) 35 14.433 (8.028) (32.755) 105.962 (147) 1.257 (32.608) 104.705 (0,5769) 1,8487 Net Dönem (Zarar›)/Kâr›n›n Da¤›l›m›: Az›nl›k Paylar› Ana Ortakl›k Paylar› Ana Ortakl›¤a Ait Da¤›t›labilir (Zarar)/Kâr Üzerinden Hesaplanan Hisse Bafl›na (Kay›p)/Kazanç (YTL) 36 ‹zleyen dipnotlar, konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. 25 Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Özkaynaklar De¤iflim Tablosu (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) 1 Ocak 2007 - önceden raporlanan Maddi duran varl›klarda yap›lan düzeltmenin etkisi (Dipnot 2.4) 1 Ocak 2007 - yeniden düzenlenmifl Transferler Ödenen temettü (Dipnot 37.›) Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er de¤iflimi (Dipnot 7) Yabanc› para çevrim farklar› Net dönem kâr› 31 Aral›k 2007 Transferler Ödenen temettü (Dipnot 37.›) Kurucu intifa hakk› sahiplerine 2007 y›l› kâr›ndan kâr pay› ödemesi (Dipnot 37.›) Sermaye art›fl› (Dipnot 27) Ana ortakl›k hissesinin al›m› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er de¤iflimi (Dipnot 7) Yabanc› para çevrim farklar› (Dipnot 2.3) Net dönem zarar› 31 Aral›k 2008 Ödenmifl sermaye Sermaye düzeltmesi farklar› Karfl›l›kl› ifltirak sermaye düzeltmesi Hisse senetleri ihraç primleri 36.540 20.069 (629) 70.721 - - - - 36.540 20.069 (629) 70.721 - - - - - - - - 36.540 20.069 (629) 70.721 - - - - 39.210 - - (1.476) - - - - - 75.750 20.069 (2.105) 70.721 ‹zleyen dipnotlar, konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. 26 De¤er art›fl fonlar› Yabanc› para çevrim farklar› Kârdan ayr›lan k›s›tlanm›fl yedekler Ortak kontrol alt›ndaki iflletmeler aras›nda yap›lan hisse sat›fl› etkisi 203.942 10.260 9.516 11.366 207.877 34.704 11.728 616.094 - - - - 409 1.873 - 2.282 203.942 10.260 9.516 11.366 208.286 36.577 11.728 618.376 - - 2.376 - - 34.201 (452) (36.577) - - (452) 39.958 - (27.835) 6.613 - - - - 104.705 49 (453) 1.257 12.172 6.160 105.962 243.900 (10.962) 11.892 11.366 242.035 104.705 12.581 742.218 - - 2.255 - - 102.450 (287) (104.705) - (53) (340) - - - - (3.914) (39.210) - - - (3.914) (1.476) (207.319) - 93.801 (19.377) - - - - (32.608) (1.135) 390 (147) (114.653) (18.987) (32.755) 36.581 63.462 14.147 11.366 301.074 (32.608) 11.636 570.093 Geçmifl y›llar kârlar› Net dönem kâr›/ (zarar›) Az›nl›k paylar› Toplam özkaynaklar 27 Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Nakit Ak›m Tablosu (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) Dipnot Referanslar› 1 Ocak 31 Aral›k 2008 1 Ocak 31 Aral›k 2007 (39.629) 133.548 18-19 31 32 33 40.307 (41) (2.506) 26.162 34.147 (563) (3.478) 27.904 24 32-33 (18.986) 1.173 (2.880) 6.289 1.877 (4.569) 8 98.997 (42.258) 102.597 152.897 24 10 13 37 11 26 26 11 10 37 26 11 22 35 (1.518) (9.620) (24.340) (130) 288 (2.154) 8.612 (1.428) (6.244) 4.371 (648) 1.920 (588) (9.413) 61.705 (1.411) 304 (9.203) (63) (509) (4.785) 652 (5) 10.509 (1.259) (1.411) (790) (4.756) (18.321) 121.849 9 32 18-19-31 20 37 7.449 2.576 84 (234) (1.065) (1.476) (77.418) (70.084) 3.375 619 (1.330) 489 (59.239) (56.086) (3.914) (340) 1.961 (24.646) (452) (1.035) (7.541) (28.879) (26.939) (37.907) (35.318) 52.978 17.660 27.856 25.122 52.978 ‹flletme faaliyetleri: Vergi öncesi (zarar)/kâr ‹flletme faaliyetlerinden elde edilen net nakitin vergi öncesi (zarar)/kâr ile mutabakat›na yönelik düzeltmeler: Amortisman ve itfa paylar› Maddi duran varl›k sat›fl kâr›- net Faiz gelirleri Faiz giderleri Ba¤l› ortakl›k sermaye art›fl›na ifltirak edilmesinden oluflan yabanc› para çevrim fark› K›dem tazminat› karfl›l›k gideri Vadeli ifllemlerden do¤an kârlar-net Finansal borçlar›n gerçekleflmeyen kur fark› kayb›/(kazanc›) Varl›k ve yükümlülüklerdeki de¤iflimler: Ödenen k›dem tazminat› Di¤er ticari alacaklardaki (art›fl)/azal›fl Stoklardaki art›fl ‹liflkili kurulufllardan ticari alacaklardaki (art›fl)/azal›fl Di¤er k›sa vadeli alacaklardaki azal›fl/(art›fl) Di¤er dönen varl›klardaki art›fl Di¤er duran varl›klardaki azal›fl Uzun vadeli di¤er alacaklardaki art›fl Di¤er ticari borçlardaki (azal›fl)/art›fl ‹liflkili kurulufllara ticari borçlardaki art›fl/(azal›fl) Di¤er k›sa vadeli borçlardaki azal›fl Di¤er borçlardaki art›fl/(azal›fl) Borç karfl›l›klar›ndaki azal›fl Ödenen vergiler ‹flletme faaliyetlerinden elde edilen net nakit Yat›r›m faaliyetleri: Vadeli döviz ifllemlerinden sa¤lanan net nakit Tahsil edilen faiz geliri Maddi duran varl›k sat›fl has›lat› Ba¤l› ortakl›k sat›n al›m› s›ras›nda d›flar›ya ç›kan nakit ‹liflkili kurulufllardan ticari olmayan alacaklardaki (art›fl)/azal›fl Ana ortakl›k hisse senetleri al›m› Maddi ve maddi olmayan duran varl›k al›mlar› Yat›r›m faaliyetlerinde kullan›lan net nakit 18-19 Finansman faaliyetleri: Kurucu intifa hakk› sahiplerine kâr pay› ödemesi Ödenen temettü ‹liflkili kurulufllara di¤er borçlardaki art›fl Finansal borçlardaki net art›fl Banka kredilerinin ödenmesi Ödenen faiz 37 37 37 33 Finansman faaliyetlerinde kullan›lan net nakit Nakit ve nakit benzeri de¤erlerdeki net (azal›fl)/art›fl Nakit ve nakit benzeri de¤erlerin dönem bafl› bakiyesi Nakit ve nakit benzeri de¤erlerin dönem sonu bakiyesi 6 6 ‹zleyen dipnotlar, konsolide finansal tablolar›n ayr›lmaz parças›n› oluflturur. 28 uluslararas› finansal raporlama standartlar›na göre haz›rlanm›fl konsolide finansal tablolara iliflkin aç›klay›c› dipnotlar_ Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1 Ocak - 31 Aral›k Tarihleri ‹tibariyle Konsolide Finansal Tablolara ‹liflkin Aç›klay›c› Dipnotlar (Tutarlar, aksi belirtilmedikçe bin Yeni Türk Liras› (YTL) olarak ifade edilmifltir) Dipnot 1 - fiirket'in Organizasyonu ve Faaliyet Konusu Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. (“Çimentafl” veya “fiirket”), ana ortakl›k, 7 A¤ustos 1950 tarihinde kurulmufltur. fiirket'in fiili faaliyet konusu, dökme ve torbal› çimento üretimi, ticareti, sat›fl› ve naklidir. fiirket'in ana orta¤› ‹talya'da yerleflik Cementir Holding Grubu'dur. Çimentafl'›n ba¤l› ortakl›klar› (“ba¤l› ortakl›klar”) ve bafll›ca faaliyet konular› afla¤›da belirtilmifltir: Ba¤l› Ortakl›klar Faaliyet gösterdi¤i ülke Bafll›ca faaliyet konusu • Çimbeton Haz›rbeton ve Prefabrik Yap› Elemanlar› San. ve Tic. A.fi. (“Çimbeton”) Türkiye Haz›r beton üretimi • Kars Çimento Sanayi ve Tic. A.fi. (“Kars Çimento”) Türkiye Çimento üretimi • Destek Organizasyon Temizlik, Akaryak›t, Tabldot Servis San. ve Tic. A.fi. (“Destek”) Türkiye Hizmet Türkiye Çimento ve haz›r beton üretimi • Bak›rçay Çimento San. ve Tic. A.fi. (“Bak›rçay”) Türkiye Faaliyet d›fl› • Yap›tek Yap› Teknoloji San. ve Tic. A.fi. (“Yap›tek”) Türkiye Faaliyet d›fl› • Elaz›¤ Alt›nova Çimento Sanayii Tic. A.fi. (“Elaz›¤ Çimento”) • Alfacem S.r.l. (“Alfacem”) • Globocem S.r.l (“Globocem”) • ‹lion Çimento ‹nflaat San. ve Tic. Ltd. fiti. (“‹lion Çimento”) • Cemit LLC. (“Cemit”) ‹talya Cementir Holding Grubu içerisinde mali arac›l›k hizmeti ‹spanya Cementir Holding Grubu içerisinde mali arac›l›k hizmeti Türkiye Uçucu kül üretimi Rusya Federasyonu Çimento üretimi ve ticareti fiirket ve ba¤l› ortakl›klar› (bundan sonra “Grup” olarak adland›r›lacakt›r), 3 May›s 2007 tarihinde, Manisa'da yerleflik olan ve uçucu kül üretimi alan›nda faaliyet gösteren ‹lion Çimento'nun net varl›klar›n›n %99,99'unu 1.150.000 ABD Dolar› ve 79 bin YTL fiyat düzeltmesinden oluflan 1.624 bin YTL karfl›l›¤›nda sat›n alm›flt›r (Dipnot 20). Grup, 12 Eylül 2007 tarihinde ise, çimento üretimi ve ticareti alan›nda faaliyet göstermek üzere Rusya Federasyonu'nda kurulan Cemit'in net varl›klar›n›n %100'ünü 151 bin YTL karfl›l›¤›nda sat›n alm›fl olup söz konusu sat›n al›m›n önemli tutarda olmamas› sebebiyle Uluslararas› Finansal Raporlama Standard› 3 (“UFRS 3”), “‹flletme Birleflmeleri”nde yer alan hükümler uygulanmam›flt›r. Grup, Türkiye'de kay›tl› bulunmaktad›r. Çimentafl ve ba¤l› ortakl›¤› Çimbeton, halka aç›k flirketler olup Çimentafl sermayesinin %2,20'sine (2007: %2,20), Çimbeton sermayesinin %15,26's›na (2007: %15,26) 30 karfl›l›k gelen hisse senetleri ‹stanbul Menkul K›ymetler Borsas›'nda (“‹MKB”) ifllem görmektedir. 2006 y›l› içerisinde sat›n al›nan ve hisse senetleri herhangi bir borsada ifllem görmeyen Elaz›¤ Çimento, ortak say›s›n›n azalmas› sebebiyle 2008 y›l› içerisinde Sermaye Piyasas› Mevzuat› kapsam›ndan ç›kar›lm›flt›r. fiirket, Türkiye'de kay›tl›d›r. fiirket'in kay›tl› oldu¤u adresi afla¤›daki gibidir: Kemalpafla Caddesi No: 4 35070 Ifl›kkent/‹zmir Dipnot 2 - Finansal Tablolar›n Sunumuna ‹liflkin Esaslar 2.1. Sunuma ‹liflkin Temel Esaslar Sermaye Piyasas› Kurulu (“SPK”), Seri: XI, No: 29 say›l› “Sermaye Piyasas›nda Finansal Raporlamaya ‹liflkin Esaslar Tebli¤i” (“Tebli¤”) ile iflletmeler taraf›ndan düzenlenecek finansal raporlar ile bunlar›n haz›rlanmas› ve ilgililere sunulmas›na iliflkin ilke, usul ve esaslar› belirlemektedir. Bu tebli¤, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra bafllayan hesap dönemlerine ait ilk ara dönem finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlü¤e girmifl olup SPK'n›n Seri: XI, No: 25 "Sermaye Piyasas›nda Muhasebe Standartlar› Hakk›nda Tebli¤"i yürürlükten kald›r›lm›flt›r. Bu tebli¤e istinaden, iflletmelerin finansal tablolar›n› Avrupa Birli¤i taraf›ndan kabul edilen haliyle Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar› (“UMS/UFRS”)'na göre haz›rlamalar› gerekmektedir. Ancak Avrupa Birli¤i taraf›ndan kabul edilen UMS/UFRS'nin Uluslararas› Muhasebe Standartlar› Kurulu (“UMSK”) taraf›ndan yay›mlananlardan farklar›, Türkiye Muhasebe Standartlar› Kurulu (“TMSK”) taraf›ndan ilan edilinceye kadar UMS/UFRS'ler uygulanacakt›r. Bu kapsamda, benimsenen standartlara ayk›r› olmayan, TMSK taraf›ndan yay›mlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartlar› (“TMS/TFRS”) esas al›nacakt›r. SPK, 17 Mart 2005 tarihinde alm›fl oldu¤u bir kararla, Türkiye'de faaliyette bulunan ve SPK taraf›ndan kabul edilen muhasebe ve raporlama ilkelerine (“SPK Finansal Raporlama Standartlar›”) uygun finansal tablo haz›rlayan flirketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamas›n›n gerekli olmad›¤›n› ilan etmifltir. Dolay›s›yla finansal tablolarda, 1 Ocak 2005 tarihinden bafllamak kayd›yla, UMSK taraf›ndan yay›mlanm›fl 29 No'lu “Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama” standard› (“UMS 29”) uygulanmam›flt›r. Finansal tablolar›n haz›rlan›fl tarihi itibariyle, Avrupa Birli¤i taraf›ndan kabul edilen UMS/UFRS'nin UMSK taraf›ndan yay›mlananlardan farklar› TMSK taraf›ndan henüz ilan edilmedi¤inden, iliflikteki finansal tablolar SPK'n›n Seri: XI, No: 29 say›l› tebli¤i ve bu tebli¤e aç›klama getiren duyurular› çerçevesinde, UMS/UFRS'nin esas al›nd›¤› SPK Finansal Raporlama Standartlar›'na uygun olarak haz›rlanm›flt›r. Finansal tablolar ve dipnotlar, SPK'n›n 2008/16, 2008/18, 2009/2 ve 2009/4 say›l› haftal›k bültenleri ile uygulanmas› tavsiye edilen formatlara uygun olarak ve zorunlu k›l›nan bilgiler dahil edilerek sunulmufltur. SPK'n›n Seri: XI, No: 29 say›l› tebli¤i ve ona aç›klama getiren duyurular› uyar›nca, iflletmelerin toplam döviz yükümlülü¤ünün hedge edilme oran› ile toplam ihracat ve toplam ithalat tutarlar›n› finansal tablo dipnotlar›nda sunmalar› zorunludur (Dipnot 38). Bu kapsamda, Grup, 31 Aral›k 2007 tarihinde sona eren y›la ait konsolide Gelir Tablosu’nu, konsolide Özkaynaklar De¤iflim Tablosu’nu, konsolide Nakit Ak›m Tablosu’nu ve 31 Aral›k 2007 tarihli konsolide Bilançosu’nu Tebli¤ hükümleri uyar›nca yeniden düzenlemifltir. Konsolide finansal tablolar, makul de¤erleri ile gösterilen finansal varl›k ve yükümlüklülerin d›fl›nda, tarihi maliyet esas› baz al›narak haz›rlanm›flt›r. fiirket ve Türkiye'de kay›tl› olan ifltirakler,i muhasebe kay›tlar›n› ve finansal tablolar›n› Yeni Türk Liras› (“YTL”) cinsinden Türk Ticaret Kanunu, vergi mevzuat› ve Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan ç›kar›lm›fl tekdüze muhasebe plan›na uygun olarak haz›rlamaktad›r. ‹talya'da, ‹spanya'da ve Rusya Federasyonu'nda kay›tl› olan ve konsolide edilen ba¤l› ortakl›klar ise, finansal tablolar›n› bulunduklar› ülkelerin standart, kanun ve düzenlemelerine göre haz›rlamaktad›rlar. Söz konusu konsolide finansal tablolar, SPK Finansal Raporlama Standartlar›'na uygun olarak do¤ru bir biçimde sunulmas› amac›yla, ba¤l› ortakl›klar›n yasal kay›tlar›na, gerekli düzeltme ve s›n›fland›rmalar yans›t›larak düzenlenmifltir. 31 2.2. Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›'ndaki de¤ifliklikler a) Mevcut standartlarda 2008 y›l›ndan itibaren geçerli ve Grup'un faaliyetleriyle ilgili olan de¤ifliklikler • UFRYK 14, “UMS 19 - Tan›mlanm›fl Fayda Varl›¤›n›n S›n›r›, Asgari Fonlama Koflullar› ve Bu Koflullar›n Birbiri ile Etkileflimi”, UMS 19'daki varl›k olarak tan›mlanacak ekonomik fayda limitlerinin de¤erlendirilmesine iliflkin yol göstermektedir. Buna ek olarak, emeklilik fonu varl›k ya da yükümlülü¤ünün yasal veya sözleflmeden do¤an asgari fonlama koflullar›ndan nas›l etkilenece¤i aç›klanmaktad›r. Söz konusu yorum, Grup'un finansal tablolar›n› etkilememektedir. • UFRYK 11, “UFRS 2 - Grup ‹çi ve ‹flletmenin Geri Sat›n Al›nan Kendi Hisselerine ‹liflkin ‹fllemler”, grup içi ve iflletmenin geri sat›n al›nan kendi hisselerini içeren özkayna¤a dayal› finansal araçlar›n (ana ortakl›k hisseleri üzerinden sa¤lanan opsiyonlar gibi) ana ortakl›k ve ba¤l› ortakl›klar›n konsolide olmayan hesaplar›nda, özkaynaktan karfl›lanacak ya da nakit ödeme yap›lacak ifllem olarak muhasebelefltirilmesine iliflkin yol göstermektedir. Söz konusu yorum, Grup'un finansal tablolar›n› etkilememektedir. b) Grup taraf›ndan geçerlilik tarihinden önce uygulanm›fl standartlar Yoktur. c) 2008 y›l›nda geçerli olan ancak Grup'un faaliyetleriyle ilgili olmayan yorumlar 1 Ocak 2008 tarihinden bafllayan muhasebe dönemlerinde uygulamas›n›n zorunlu oldu¤u, ancak, Grup'un faaliyetleriyle iliflkili olmayan yorumlar ektedir: • UFRYK 12, “‹mtiyazl› Servis Anlaflmalar›” • UFRYK 13, “Müflteri Sadakat Programlar›” (1 Temmuz 2008 tarihinden itibaren geçerlidir.) d) 2008 y›l›nda henüz geçerli olmayan ve Grup taraf›ndan geçerlilik tarihinden önce uygulanmam›fl mevcut standartlarla ilgili de¤ifliklikler ve yorumlar Grup'un 1 Ocak 2009 tarihinde bafllayan muhasebe dönemlerinde, uygulamas›n›n zorunlu oldu¤u ve Grup'un geçerlilik tarihinden önce uygulamad›¤› mevcut standartlarla ilgili yay›nlanan de¤ifliklikler ve yorumlar: • UMS 23 (De¤ifliklik), “Borçlanma Maliyetleri” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). De¤ifliklik, özellikli bir varl›¤›n (amaçland›¤› flekilde kullan›ma ve sat›fla haz›r hale getirilmesi uzun bir süreyi gerektiren varl›¤› ifade eder) iktisab›, yap›m› ya da üretimi ile do¤rudan iliflkilendirilebilen borçlanma maliyetlerinin söz konusu varl›¤›n maliyetinin bir parças› olarak aktiflefltirilmesini öngörmektedir. Bu borçlanma maliyetlerinin olufltu¤u dönemde, Gelir Tablosu’na gider olarak muhasebelefltirilmesi yöntemi kald›r›lmaktad›r. Grup'un özellikli varl›¤› bulunmamas› sebebiyle, de¤iflikli¤in finansal tablolarda önemli bir etkisinin olmamas› beklenmektedir. Ayr›ca, borçlanma maliyetlerinin tan›m› faiz giderinin hesaplanmas›nda UMS 39 “Finansal Araçlar: Muhasebelefltirme ve Ölçümleme” ile uyumlu olarak etkin faiz yönteminin kullan›lmas›n› sa¤layacak flekilde de¤ifltirilmifltir. • UMS 1 (De¤ifliklik), “Finansal Tablolar›n Sunumu” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). De¤ifliklik, özsermayede kontrol gücü olmayan paylardan kaynaklanan gelir gider de¤iflikliklerinin özkaynaklar de¤iflim tablosunda gösterilmesini engellemekte, kontrol gücü olmayan paylardan kaynaklanan de¤iflikliklerin ana ortakl›k paylar›ndan kaynaklanan de¤iflikliklerden ayr› gösterilmesini öngörmektedir. Tüm kontrol gücü olmayan paylardan kaynaklanan de¤iflikliklerin, ayr› bir performans tablosunda (kapsaml› gelir tablosu) gösterilmesi öngörülmektedir. Ancak, iflletmeler tek bir tablo (kapsaml› gelir tablosu) ya da iki tablo (gelir tablosu ve kapsaml› gelir tablosu) sunmak konusunda serbest b›rak›lm›fllard›r. Geçmifl dönem bilgilerinin de¤ifltirilmesi ya da yeniden s›n›fland›r›lmas› durumunda yeniden düzenlenmifl geçmifl dönem Bilanço’sunun karfl›laflt›rmal› dönem sonu Bilanço’su ile birlikte verilmesi gerekmektedir. UMS 1(De¤ifliklik) Grup taraf›ndan 1 Ocak 2009 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanacakt›r. Performans tablosu olarak hem Gelir Tablosu’nun hem de kapsaml› Gelir Tablosu’nun gösterilmesi beklenmektedir. 33 • UMS 27 (De¤ifliklik), “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). Revize edilen standart, kontrol oran›nda de¤ifliklik olmad›¤› durumlarda kontrol gücü olmayan paylarla yap›lan tüm ifllemlerin özkaynaklarda gösterilmesini gerektirmektedir ve bu tip ifllemler flerefiye ya da gelir ve gider do¤urmayacaklard›r. Standart, kontrolün sona erdi¤i ifllemlerin nas›l muhasebelefltirilece¤ini de belirlemektedir. Kontrolün sona erdi¤i iflletmede kalan hisselerin gerçe¤e uygun de¤erleri yeniden belirlenir ve ortaya ç›kan kay›p ve kazançlar Gelir Tablosu’nda muhasebelefltirilir. Grup, UMS 27 (De¤ifliklik)'i kontrol gücü olmayan paylarla yap›lan ifllemlere iliflkin olarak 1 Ocak 2010'dan geçerli olmak üzere ileriye dönük uygulayacakt›r. • UFRS 3 (De¤ifliklik), “‹flletme Birleflmeleri” (1 Temmuz 2009 tarihinden sonra bafllayan muhasebe dönemlerinden itibaren geçerlidir). Revize edilen standart, iktisap yöntemi uygulamas›na devam etmekle birlikte önemli de¤ifliklikler getirmektedir. Örne¤in, iktisap için yap›lan tüm ödemelerin iktisap tarihindeki gerçe¤e uygun de¤erleri ile kaydedilmeleri, borç olarak s›n›fland›r›lan iktisap sonras› yeniden de¤erlemeye tabi tutulan flarta ba¤l› ödemelerin de Gelir Tablosu ile iliflkilendirilmesi gerekmektedir. ‹ktisap ile iktisap yap›lmas› durumunda iktisap edilen varl›kta kontrol gücü olmayan paylar, gerçe¤e uygun de¤erleri ya da iktisap edilen varl›¤›n net varl›klar› içindeki paylar›n›n de¤eri üzerinden ölçülebilir. ‹ktisap ile iliflkilendirilen tüm harcamalar›n giderlefltirilmesi gerekmektedir. Grup, UFRS 3 (De¤ifliklik)'i 1 Ocak 2010'dan itibaren gerçekleflen tüm iflletme birleflmeleri için ileriye dönük uygulayacakt›r. • UMS 36 (De¤ifliklik), “Varl›klarda De¤er Düflüklü¤ü” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). De¤ifliklik IASB'nin May›s 2008'de yay›nlanan y›ll›k gelifltirme projesi kapsam›nda yap›lm›flt›r. Sat›fl için gerekli maliyetler düflüldükten sonraki makul de¤er hesaplamas› indirgenmifl nakit ak›mlar› yöntemine dayan›yorsa, kullan›m de¤eri için yap›lan aç›klamalar›n ayn›lar› verilmelidir. Grup, UMS 36 (De¤ifliklik)'i 1 Ocak 2009'dan itibaren gerçeklefltirilecek de¤er düflüklü¤ü aç›klamalar› için uygulayacakt›r. IASB'nin May›s 2008'de yay›nlanan y›ll›k gelifltirme projesi kapsam›nda afla¤›daki standartlarda küçük de¤ifliklikler meydana gelmifltir. Grup'un hesaplar›na herhangi bir etkisi beklenmedi¤inden, bu de¤ifliklikler detayl› bir biçimde incelenmemifltir. • UFRS 7 “Finansal Araçlar - Dipnotlar”, • UMS 8 “Muhasebe Politikalar›, Muhasebe Tahminlerinde De¤ifliklik ve Hatalar, • UMS 10 “Bilanço Tarihinden Sonra Ortaya Ç›kan Olaylar”, • UMS 18 “Has›lat”, • UMS 34 “Ara Dönem Finansal Raporlama” • UFRS 2 (De¤ifliklik), “Hisse Bazl› Ödemeler” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 20 (De¤ifliklik), “Devlet Teflvik ve Yard›mlar›” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir) • UMS 38 (De¤ifliklik), “Maddi Olmayan Duran Varl›klar” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 19 (De¤ifliklik), “Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 39 (De¤ifliklik), “Finansal Araçlar: Muhasebelefltirme ve Ölçümleme” 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 1 (De¤ifliklik), “Finansal Tablolar›n Sunumu” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). e) 2008 y›l›nda henüz geçerli olmayan ve Grup faaliyetleriyle ilgili olmayan mevcut standartlarla ilgili yorumlar ve de¤ifliklikler Grup'un 1 Ocak 2009 tarihinde ve sonras›nda bafllayan muhasebe dönemlerinde uygulamas›n›n zorunlu oldu¤u ve Grup'un faaliyetleriyle ilgili olmayan mevcut standartlarla ilgili yay›nlanan de¤ifliklikler ve yorumlar ektedir: • UFRS 1 (De¤ifliklik) “UFRS”nin ‹lk Defa Uygulanmas›na ‹liflkin ‹lkeler” ve UMS 27 “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). Revize edilen standart, UFRS'yi ilk defa uygulayanlar›n, konsolide olmayan finansal tablolar›nda ba¤l› ortakl›k, müflterek yönetime tabi ortakl›k ve ifltiraklerdeki yat›r›mlar›n›n aç›l›fl de¤erini gerçe¤e uygun de¤er ya da defter de¤eri üzerinden ölçmelerine olanak tan›maktad›r. • UMS 16 (De¤ifliklik), “Maddi Duran Varl›klar” (ve bunun sonucunda UMS 7 “Nakit Ak›m Tablosu”nda meydana gelen de¤ifliklik). Temel ifllevleri duran varl›k kiralay›p daha sonras›nda ilgili varl›klar› satmak 34 olan iflletmeler, söz konusu sat›fl ifllemlerinden elde edilen tutarlar› has›lat olarak kaydetmeli ve bu duran varl›klar sat›lmaya haz›r duruma geldiklerinde defter de¤erleri üzerinden envanter olarak s›n›fland›r›lmal›d›r. • UMS 27 (De¤ifliklik), “Konsolide ve Konsolide Olmayan Finansal Tablolar” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). Konsolide olmayan finansal tablolar›n haz›rlanmas›nda, UFRS 5 uyar›nca sat›fl amaçl› elde tutulan varl›k olarak s›n›fland›r›lmayan ve UMS 39'a göre muhasebelefltirilen ba¤l› ortakl›klar için UMS 39 uygulanmaya devam edilecektir. Grup'un konsolide olmayan herhangi bir ba¤l› ortakl›¤› olmamas›ndan ötürü, söz konusu de¤ifliklik Grup'un operasyonlar›n› etkilememektedir. • UMS 28 (De¤ifliklik), “‹fltiraklerdeki Yat›r›mlar” (ve bunun sonucunda UMS 32 “Finansal Araçlar: Aç›klamalar ve Sunum” ile UFRS 7 “Finansal Araçlar - Dipnotlar” da meydana gelen de¤ifliklikler) (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 29 (De¤ifliklik), “Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tablolar›n Düzeltilmesi” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 31 (De¤ifliklik), “ Müflterek Yönetime Tabi Ortakl›klar›n Muhasebelefltirilmesi (ve bunun sonucu UMS 32 ve UFRS 7'de meydana gelen de¤ifliklikler) (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 32 (De¤ifliklik), “Finansal Araçlar: Aç›klamalar ve Sunum”, ve UMS 1 (De¤ifliklik), “Finansal Tablolar›n Sunumu” - “Sat›fl Opsiyonlu Finansal Araçlar ve Tasfiye Sürecinde Ortaya Ç›kan Yükümlülükler” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir) • UMS 38 (De¤ifliklik), “Maddi Olmayan Duran Varl›klar”, (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). De¤ifliklik IASB'nin May›s 2008'de yay›nlanan y›ll›k gelifltirme projesi kapsam›nda yap›lm›flt›r. De¤ifliklik, UMS 38'deki s›n›rl› yararl› ömre sahip maddi olmayan duran varl›klar aç›s›ndan, do¤rusal itfa yönteminden daha düflük birikmifl itfa paylar› ile sonuçlanan bir itfa yöntemini destekleyen bir kan›t nadiren bulunur” ifadesini kald›rmaktad›r. Grup'taki tüm maddi olmayan duran varl›klar do¤rusal yöntemle itfa edilmektedir. Bu nedenle, söz konusu de¤ifliklik Grup'un operasyonlar›n› etkilememektedir. • UMS 40 (De¤ifliklik), “Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkuller” (ve bunun sonucunda UMS 16'da meydana gelen de¤ifliklikler) (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UMS 41 (De¤ifliklik), “Tar›msal Faaliyetler” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UFRYK 15, “Gayrimenkul ‹nflaat Sözleflmeleri” (1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir). • UFRYK 16, “Yurtd›fl›ndaki ‹flletmede Bulunan Net Yat›r›m Riskinden Korunma” (1 Ekim 2008 tarihinden itibaren geçerlidir). 2.3. Konsolidasyon Esaslar› Konsolide finansal tablolar, ana ortal›k olan Çimentafl ve kontrolün bafllamas›ndan sona erene dek, ba¤l› ortakl›klar›n hesaplar›n› içermektedir. Konsolidasyon kapsam›na giren flirketlerin finansal tablolar›, konsolide finansal tablolar›n aç›kland›¤› tarih itibariyle ve yeknesak muhasebe politikalar› esas al›narak SPK Finansal Raporlama Standartlar›'na uygun olarak haz›rlanm›fl ve konsolidasyona dahil edilmifltir. Ba¤l› ortakl›klar Ba¤l› ortakl›klar, do¤rudan Çimentafl taraf›ndan kontrol edilen iflletmelerdir. Kontrol gücü, fiirket'in do¤rudan veya dolayl› olarak flirketlerin finansal ve faaliyet politikalar›n› yönetmesini ve bundan yarar elde etmesini ifade eder. Bu kontrol gücünün kayna¤›, fiirket'in do¤rudan ya da dolayl› yoldan sahip oldu¤u hisse senetleri yoluyla Grup'ta %50'nin üstünde oy hakk›na sahip olmas›d›r. Ba¤l› ortakl›klar, kontrolün Grup'a transferinden itibaren konsolidasyona dahil edilmekte ve kontrolün ortadan kalkt›¤› tarihten itibaren de konsolidasyon kapsam›ndan ç›kar›lmaktad›r. Buna istinaden, ba¤l› ortakl›klar, tam konsolidasyon yöntemi kullan›larak konsolide edilmifl ve fiirket'in sahip oldu¤u ba¤l› ortakl›klar›n kay›tl› de¤erleri ile özsermayeleri 35 karfl›l›kl› olarak netlefltirilmifltir. fiirket'in, ba¤l› ortakl›klar› ile aras›ndaki grup içi ifllemleri ve bakiyeleri konsolidasyon s›ras›nda karfl›l›kl› olarak silinmifltir. Grup'un sahip oldu¤u hisselerin kay›tl› de¤erleri ve bunlardan kaynaklanan temettüler, ilgili konsolide özkaynak ve konsolide Gelir Tablosu hesaplar›nda netlefltirilmifltir. Az›nl›k paylar›na iliflkin, ba¤l› ortakl›klar›n net varl›k ve cari dönem kâr ya da zarar›ndaki pay›, konsolide Bilanço ve Gelir Tablosu’nda “az›nl›k paylar›” ad›yla ayr›ca s›n›fland›r›lm›flt›r. Afla¤›daki tablo, 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle ba¤l› ortakl›klar›n ortakl›k yap›s›n› göstermektedir: Cemit Destek Yap›tek Alfacem Globocem Elaz›¤ Çimento Bak›rçay Kars Çimento Çimbeton ‹lion Çimento 36 Çimentafl ve ba¤l› ortakl›klar›n›n do¤rudan ve dolayl› kontrol paylar› (%) 2008 2007 100,00 100,00 99,98 99,98 99,81 99,81 99,01 99,01 99,01 99,01 97,92 97,92 97,84 97,84 97,78 97,78 84,74 84,74 84,74 84,74 Yabanc› para çevrimi i) Fonksiyonel ve raporlama para birimi Grup'un her bir fiirketi’nin finansal tablo kalemleri, söz konusu fiirket’in içinde bulundu¤u ve operasyonlar›n› sürdürdü¤ü ana ekonomide geçerli olan para birimi cinsinden ölçülmüfltür (“fonksiyonel para birimi”). Konsolide finansal tablolar, ana flirketin fonksiyonel ve raporlama para birimi olan YTL cinsinden sunulmufltur. ii) ‹fllemler ve bakiyeler Yabanc› para cinsinden yap›lan ifllemler, ifllemin yap›ld›¤› günkü döviz kurlar›ndan fonksiyonel para birimine çevrilmifltir. Bu ifllemlerin gerçekleflmesinden ve yabanc› para cinsinden olan parasal varl›k ve yükümlülüklerin y›l sonu döviz kurlar›ndan çevrilmesinden kaynaklanan kur fark› gelir ve giderleri, nakit ak›m ve net yat›r›m›n korumas› olarak de¤erlendirilip özkaynak kalemi alt›nda takip edilenler d›fl›nda konsolide Gelir Tablosu’na dahil edilir. Yabanc› para cinsinden ölçülen sat›lmaya haz›r finansal yat›r›m gibi parasal olmayan finansal varl›klar›n yabanc› para de¤erlemesinden kaynaklanan kur fark› gelir ve giderleri söz konusu varl›k konsolide finansal tablolardan ç›kar›lmad›¤› sürece, özkaynaklar alt›nda takip edilmektedir. iii) Yabanc› ülkelerdeki ba¤l› ortakl›klar›n finansal tablolar›n›n çevrimi Yabanc› ülkelerde kay›tl› bulunan ba¤l› ortakl›klar›n finansal tablolar›, bulunduklar› ülkelerin standart, kanun ve düzenlemelerine göre haz›rlanm›fl olup do¤ru, ana ortakl›k mali tablolar› ile uyumlu bir sunum ve içerik için SPK Finansal Raporlama Standartlar›'na uyarlanm›flt›r. Yabanc› ülkelerde faaliyet gösteren söz konusu flirketlerin varl›k ve yükümlülükleri Bilanço tarihindeki döviz kurlar› kullan›larak YTL'ye çevrilmifltir. Bu ortakl›klar›n Gelir Tablosu kalemleri ise ortalama kurlar kullan›larak YTL'ye çevrilmifltir. Yabanc› ülkelerde faaliyet gösteren ba¤l› ortakl›¤›n aç›l›fl net varl›klar›n›n yeniden çevrilmesi ve ortalama kurlar ile Bilanço tarihindeki kurlardan do¤an farkl›l›klar özkaynaklar alt›ndaki “yabanc› para çevrim farklar›” içerisinde takip edilmektedir. 37 2.4. Karfl›laflt›rmal› Bilgiler ve Önceki Dönem Tarihli Finansal Tablolar›n Düzeltilmesi Mali durum ve performans trendlerinin tespitine imkân vermek üzere, Grup'un konsolide finansal tablolar› önceki dönemle karfl›laflt›rmal› olarak haz›rlanmaktad›r. Grup, 31 Aral›k 2008 konsolide Bilanço’sunu 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle haz›rlanm›fl Bilanço’su ile; 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 dönemine ait konsolide Gelir Tablosu’nu, konsolide Nakit Ak›m Tablosu’nu ve konsolide Özkaynaklar De¤iflim Tablosu’nu ise 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 dönemi ile karfl›laflt›rmal› olarak düzenlemifltir. Uluslararas› Muhasebe Standard› 16 (“UMS 16”), “Maddi Duran Varl›klar”a göre, ilgili maddi duran varl›k kullan›labilir hale gelip aktiflefltirildikten sonra yap›lan birtak›m giderler, ancak UMS 16'da belirtilen kayda alma ilkelerinin yerine getirildi¤i durumlarda maddi duran varl›k olarak finansal tablolara kaydedilmesi gerekir. Grup, kapasite ve verimlilik art›fl›n› sa¤layan modernizasyon harcamalar› ile birlikte birtak›m makine ve teçhizatlardaki parça de¤iflimlerini, UMS 16'da belirtilen kayda alma ilkelerini sa¤lamas›na ra¤men, önceki y›llarda gider olarak konsolide Gelir Tablosu’na yans›tm›flt›r. Buna istinaden, önceki hesap dönemleri içerisinde konsolide Gelir Tablosu ile iliflkilendirilip maddi duran varl›klar olarak muhasebelefltirilmeyen söz konusu modernizasyon ve parça de¤iflim maliyetlerinin etkileri, 1 Ocak 2007 tarihli aç›l›fl Bilanço’suna yans›t›lm›fl ve önemlilik kavram› dahilinde 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 hesap dönemine ait konsolide finansal tablolar yeniden düzenlenmemifltir. Söz konusu tüm düzeltmeler neticesinde, Grup'un 31 Aral›k 2006 tarihinde sona eren y›l itibariyle geçmifl y›llar kârlar›, 2.282 bin YTL tutar›nda, 31 Aral›k 2007 tarihinde sona eren y›l itibariyle konsolide net dönem kâr› ise 336 bin YTL tutar›nda artm›flt›r. Daha önce raporlanan 31 Aral›k 2007 tarihli konsolide finansal tablolara iliflkin düzeltmeler afla¤›daki gibi detayland›r›lmaktad›r: Maddi duran varl›klardaki art›fl Birikmifl amortismanlardaki art›fl Ertelenmifl vergi yükümlülü¤ündeki art›fl Geçmifl y›llar kârlar›ndaki art›fl Sat›fllar›n maliyetindeki azal›fl (*) Ertelenmifl vergi gideri Amortisman giderlerlerindeki art›fl Net dönem kâr›ndaki art›fl Dipnotlar 18 18 35 18 35 18 1 Ocak 2007 3.527 (674) (571) 2.282 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 1.128 (84) (708) 336 (*) 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemi içerisinde UMS 16'da belirtilen kayda alma ilkeleri do¤rultusunda, 2007 y›l› içerisinde konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›lm›fl modernizasyon ve parça de¤iflimi maliyetlerinin maddi duran varl›klara s›n›fland›r›lmas›. 2.5. Netlefltirme/Mahsup ‹çerik ve tutar itibariyle önem arz eden her türlü kalem, benzer nitelikte dahi olsa, finansal tablolarda ayr› gösterilir. Önemli olmayan tutarlar, esaslar› veya fonksiyonlar› aç›s›ndan birbirine benzeyen kalemler itibariyle toplulaflt›r›larak gösterilir. ‹fllem ve olay›n özünün mahsubu gerekli k›lmas› sonucunda, bu ifllem ve olay›n net tutarlar› üzerinden gösterilmesi veya varl›klar›n de¤er düflüklü¤ü düflüldükten sonraki tutarlar› üzerinden izlenmesi, mahsup edilmeme kural›n›n ihlali olarak de¤erlendirilmez. Grup'un normal ifl ak›fl› içinde gerçeklefltirdi¤i ifllemler sonucunda elde etti¤i gelirler, ifllem veya olay›n özüne uygun olmas› flart›yla net de¤erleri üzerinden gösterilir. 2.6. Önemli Muhasebe Politikalar›n›n Özeti Konsolide finansal tablolar›n haz›rlanmas›nda izlenen önemli muhasebe politikalar› afla¤›da özetlenmifltir: 38 2.6.1. Has›lat Sat›fl gelirleri, ürünün teslimi veya hizmetin verilmesi, ürünle ilgili önemli risk ve getirilerin al›c›ya nakledilmifl olmas›, gelir tutar›n›n güvenilir bir flekilde ölçülebilmesi ve ifllemle ilgili ekonomik faydalar›n Grup taraf›ndan elde edilece¤inin kuvvetle muhtemel olmas› üzerine al›nan veya al›nabilecek bedelin makul de¤eri üzerinden tahakkuk esas›na göre kay›tlara al›n›r. Net sat›fllar, sat›lm›fl ürün ya da tamamlanm›fl hizmetin sat›fl vergisi hariç faturalanm›fl de¤erinden, iadeler ve komisyonlar›n indirilmifl fleklini gösterir (Dipnot 28). Faiz geliri, etkin faiz yöntemi esas›na göre kaydedilir. Bir alacak için de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› ayr›ld›¤›nda, Grup, ilgili alaca¤›n tafl›nan de¤erini, söz konusu alaca¤›n orijinal etkin faiz oran›n› baz alarak iskonto etti¤i gelecekteki nakit ak›fl›na göre, geri kazan›labilir de¤erine indirmekte ve bu iskontoyu faiz geliri olarak kaydetmektedir. Kira gelirleri dönemsel tahakkuk esas›na göre muhasebelefltirilir. Temettü gelirleri ise tahsil etme hakk›n›n olufltu¤u tarihte gelir yaz›l›rlar. 2.6.2. Stoklar Stoklar, maliyetin veya net gerçekleflebilir de¤erin düflük olan› ile de¤erlenir. Net gerçekleflebilir de¤er, tahmini sat›fl fiyat›ndan tahmini tamamlama maliyeti ve sat›fl› gerçeklefltirmek için gerekli tahmini sat›fl maliyeti toplam›n›n indirilmesiyle elde edilen tutard›r. Stoklar›n maliyeti tüm sat›n alma maliyetlerini, dönüfltürme maliyetlerini ve stoklar›n mevcut durumuna ve konumuna getirilmesi için katlan›lan di¤er maliyetleri içerir. Stok maliyeti hesaplama sistemi safha maliyeti olup Grup stoklar›n› a¤›rl›kl› ortalama maliyet yöntemine göre de¤erlemektedir (Dipnot 13). 2.6.3. Maddi duran varl›klar a) Maden varl›klar› 14 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü¤e giren, “Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Do¤aya Yeniden Kazand›r›lmas› Yönetmeli¤i”ndeki hükümler gere¤ince, Türkiye'de faaliyetlerine devam eden söz konusu yönetmelik kapsam›ndaki flirketler bir y›l içerisinde çevre rehabilitasyonu, maden sahalar›n›n ›slah› ve kapanmas› ile ilgili çal›flmalar›n› tamamlayarak ilgili mercilere sunmakla yükümlüdürler. Grup, Yönetmelik ile belirtilen yasal sürenin 17 Aral›k 2008 tarihinde dolmas›yla birlikte, söz konusu Yönetmelik'teki yükümlülükler do¤rultusunda 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle; çevre rehabilitasyonu, maden sahalar›n›n ›slah› ve kapanmas›na istinaden gider karfl›l›¤› konsolide finansal tablolara ilk kez yans›t›lm›flt›r. Maden sahas› gelifltirme ve üretim aktivitelerine ba¤l› olarak ortaya ç›kan maden sahalar›n›n ›slah›, rehabilitasyonu ve kapanmas› maliyetleri, madenlerin kapanmas› ve rehabilitasyonu s›ras›nda harcanmas› kuvvetle muhtemel olan giderlerin karfl›l›¤›n›n Bilanço tarihi itibariyle indirgenmifl maliyet de¤erleri üzerinden konsolide finansal tablolara yans›t›lmas›d›r. Maden sahalar›n›n ›slah›, rehabilitasyonu ve kapanmas› maliyetleri, dönem içerisinde ç›kar›lan klinker ve kil miktar›n›n görünür ve mümkün ifllenebilir geri kalan kil ve klinker rezerv miktar›na bölünmesi suretiyle, bulunan amortisman oran› kullan›larak itfa edilecektir (Dipnot 18). Mevcut programlar kapsam›nda çevre kirlili¤inin önlenmesi ve çevrenin korunmas›na istinaden katlan›lan maliyetler olufltuklar› dönemde gider olarak konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›l›r. b) Di¤er maddi duran varl›klar Maddi duran varl›klar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için YTL'nin 31 Aral›k 2004 tarihindeki al›m gücüyle ifade edilen düzeltilmifl elde etme maliyetleri üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen kalemler için ise elde etme maliyetleri üzerinden, birikmifl amortisman ve mevcutsa kal›c› de¤er düflüklü¤ünün indirilmesi sonras›nda oluflan de¤erleri ile konsolide finansal tablolara yans›t›lmaktad›r. Binalar, makine, tesis ve cihazlar kapasitelerinin tam olarak kullan›lmaya haz›r oldu¤u durumlarda aktiflefltirilir ve amortismana tabi tutulmaya bafllan›rlar. Maddi duran varl›klar›n hurda de¤erinin önemli tutarlarda olmad›¤› tahmin edilmektedir. Maddi duran varl›k al›mlar› için verilmifl olan avanslar, ilgili varl›k aktiflefltirilene kadar di¤er duran varl›klar kalemi alt›nda takip edilmektedir (Dipnot 26.b). Amortisman, enflasyona göre düzeltilmifl tutarlar üzerinden ve afla¤›da belirtilen maddi duran varl›klar›n ekonomik ömürlerini yans›tan oranlarda do¤rusal amortisman metoduna göre hesaplanmaktad›r (Dipnot 18). Arsalar, ekonomik faydal› ömürleri sonsuz olarak kabul edildi¤inden amortismana tabi tutulmam›fllard›r. Maddi duran varl›klar›n yaklafl›k ekonomik ömürlerine göre y›ll›k amortisman oranlar› afla¤›daki gibidir: 39 Yerüstü ve yeralt› düzenlemeleri Binalar Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Di¤er maddi duran varl›klar Oran (%) 2 - 20% 2 - 4% 2 - 20% 10 - 20% 10 - 25% 20% Bir varl›¤›n kay›tl› de¤erlerinin, varl›¤›n geri kazan›labilir de¤erinden daha yüksek oldu¤u durumlarda duran varl›k geri kazan›labilir de¤erine indirilir. Maddi duran varl›k elden ç›kar›lmalar›yla oluflan kâr veya zararlar, maddi duran varl›¤›n tafl›d›¤› de¤ere göre belirlenir ve ilgili gelir/gider hesaplar›na kaydedilir (Dipnot 31). Bak›m ve onar›m giderleri, olufltuklar› dönemin konsolide Gelir Tablosu’na gider olarak kaydedilir. Aktiflefltirmeden sonraki harcamalar, maddi duran varl›¤›n, söz konusu varl›kla ilgili gelecekte ekonomik faydan›n Grup'a aktar›lmas›n›n kuvvetle muhtemel olmas› ve maliyetinin güvenilir bir flekilde ölçülebildi¤i durumlarda maliyetine eklenir veya ayr› bir varl›k olarak finansal tablolara kaydedilir. Grup, aktiflefltirmeden sonraki harcamalar kapsam›ndaki de¤ifltirilen parçalar›n di¤er bölümlerden ba¤›ms›z bir flekilde amortismana tabi tutulup tutulmad›¤›na bakmaks›z›n, tafl›nan de¤erlerini Bilanço’dan ç›kar›r. Varl›¤›n maliyetine eklenen söz konusu aktiflefltirme sonras› harcamalar, ekonomik ömürleri çerçevesinde amortismana tabi tutulurlar. 2.6.4. Maddi olmayan duran varl›klar Maddi olmayan duran varl›klar, bilgi ifllem sistemleri ve yaz›l›mlara yönelik haklardan oluflmaktad›r. Bunlar, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için YTL'nin 31 Aral›k 2004 tarihindeki al›m gücüyle ifade edilen düzeltilmifl elde etme maliyetleri üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen kalemler için ise elde etme maliyetleri üzerinden, birikmifl itfa paylar› ve mevcutsa kal›c› de¤er düflüklü¤ünün indirilmesi sonras›nda oluflan net de¤eri ile konsolide finansal tablolara yans›t›lmaktad›r. ‹tfa paylar› al›fl y›l›ndan itibaren, befl y›ll›k ekonomik ömürleri üzerinden do¤rusal itfa yöntemiyle hesaplanm›flt›r. Maddi olmayan duran varl›klar›n hurda de¤erinin önemli tutarlarda olmad›¤› tahmin edilmifltir. De¤er düflüklü¤ünün olmas› durumunda maddi olmayan duran varl›klar›n kay›tl› de¤eri, geri kazan›labilir tutara indirilir (Dipnot 19). 2.6.5. Varl›klarda de¤er düflüklü¤ü Grup, ertelenmifl vergi varl›klar› ve makul de¤erleri ile gösterilen finansal varl›klar› d›fl›nda kalan her varl›k için her bir Bilanço tarihinde, söz konusu varl›¤a iliflkin de¤er kayb›n›n oldu¤una dair herhangi bir gösterge olup olmad›¤›n› de¤erlendirir. fierefiyenin de¤er düflüklü¤ü testi, her y›l ayn› tarihte olmak kofluluyla yap›lmakta olup de¤er düflüklü¤ünün oldu¤una dair herhangi bir gösterge olmas› durumunda ise, söz konusu de¤er düflüklü¤ü testi daha s›kl›kla tekrarlanmaktad›r. E¤er böyle bir gösterge mevcutsa, o varl›¤›n geri kazan›labilir tutar› tahmin edilir. Varl›¤›n geri kazan›labilir de¤eri, ilgili varl›¤›n sat›fl için katlan›lacak giderler düflüldükten sonraki net sat›fl fiyat› ile kullan›m de¤erinin yüksek olan›d›r. De¤er düflüklü¤ünün saptanmas› için varl›klar, nakit üreten birimler olan en alt seviyede gruplan›rlar. Kullan›ma haz›r olmayan maddi olmayan duran varl›klarda ise geri kazan›labilir tutar her bir Bilanço tarihinde tahmin edilir. E¤er söz konusu varl›¤›n veya o varl›¤a ait nakit üreten herhangi bir biriminin kay›tl› de¤eri, kullan›m veya sat›lmas› için gerekli olan giderler düflüldükten sonraki sat›fl yoluyla geri elde edilecek tutardan yüksekse de¤er düflüklü¤ü meydana gelmifltir. De¤er düflüklü¤ü kay›plar› konsolide Gelir Tablosuna gider olarak yans›t›l›r. Bir varl›kta oluflan de¤er düflüklü¤ü kayb›, o varl›¤›n geri kazan›labilir tutar›ndaki müteakip art›fl›n, de¤er düflüklü¤ünün kay›tlara al›nmalar›n› izleyen dönemlerde ortaya ç›kan bir olayla iliflkilendirilebilmesi durumunda daha önce de¤er düflüklü¤ü ayr›lan tutar› geçmeyecek flekilde geri çevrilir. fierefiyeye ait de¤er düflüklü¤ü geri çevrilemez. 2.6.6. Borçlanma maliyetleri ve al›nan krediler Al›nan krediler al›nd›klar› tarihlerde, al›nan kredi tutar›ndan ifllem masraflar› ç›kart›ld›ktan sonraki de¤erleriyle kaydedilir. Al›nan krediler, sonradan etkin faiz yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl maliyet de¤eri üzerinden gösterilir. ‹fllem masraflar› düflüldükten sonra kalan tutar ile iskonto edilmifl maliyet de¤eri aras›ndaki fark, konsolide Gelir Tablosu’na kredi dönemi süresince finansman maliyeti olarak yans›t›l›r. Al›nan kredilerden kaynaklanan finansman maliyeti olufltu¤unda konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›l›r (Dipnot 33). 40 Al›nan kredilerin vadeleri Bilanço tarihinden itibaren 12 aydan k›sa ise, k›sa vadeli yükümlülükler içerisinde, 12 aydan fazla ise uzun vadeli yükümlülükler içerisinde gösterilmektedir (Dipnot 8). 2.6.7. Finansal varl›klar Finansal varl›klar›n s›n›fland›r›lmas›, yat›r›mlar›n hangi amaç için elde edilmesine ba¤l› olarak belirlenmektedir. Grup yönetimi, finansal varl›¤›n s›n›fland›r›lmas›n› ilk elde edildi¤i tarihte yapmakta ve bu s›n›fland›rmay› her Bilanço döneminde tekrar de¤erlendirmektedir. Grup, finansal varl›klar›n› afla¤›daki gibi s›n›fland›rm›flt›r: a) Krediler ve alacaklar Krediler ve alacaklar, etkin bir piyasada kote olmayan ve sabit veya belirli ödemelerden oluflan türev olmayan finansal varl›klardan oluflmaktad›r. Krediler ve alacaklar, al›m-sat›m amac›yla tutulmadan, Grup'un herhangi bir borçluya do¤rudan para, mal veya hizmet tedarik etti¤inde ortaya ç›kmaktad›r. Vadeleri Bilanço tarihinden itibaren 12 aydan k›sa ise, bu varl›klar dönen varl›klar içinde, 12 aydan fazla ise duran varl›klar içinde gösterilmektedir. Krediler ve alacaklar, Bilanço’da ticari alacaklar ve di¤er alacaklar içerisine dahil edilmifltir. Krediler ve alacaklar, ilgili tutarlar›n ifllem masraflar› ç›kar›ld›ktan sonraki de¤erleri ile kaydedilir. Krediler ve alacaklar sonradan etkin faiz yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl maliyet de¤eri üzerinden gösterilir. b) Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar Likidite ihtiyac›n›n karfl›lanmas›na yönelik olarak veya faiz oranlar›ndaki de¤iflimler nedeniyle sat›labilecek olan ve belirli bir süre gözetilmeksizin elde tutulan ve baflka bir s›n›fland›rmaya tabi tutulamayan finansal araçlar, sat›lmaya haz›r finansal varl›klar olarak s›n›fland›r›lm›flt›r. Bunlar, yönetimin Bilanço tarihinden sonraki 12 aydan daha k›sa bir süre için finansal arac› elde tutma niyeti olmad›kça veya iflletme sermayesinin art›r›lmas› amac›yla sat›fl›na ihtiyaç duyulmayacaksa, ki bu durumda dönen varl›klar içine dahil edilir, duran varl›klara dahil edilmifltir. Grup yönetimi, bu finansal araçlar›n s›n›fland›rmas›n› sat›n ald›klar› tarihte uygun bir flekilde yapmakta olup düzenli olarak bu s›n›fland›rmay› gözden geçirmektedir. Tüm finansal varl›klar, ilk olarak bedelin makul de¤eri olan ve varl›kla ilgili sat›n alma masraflar› da dahil olmak üzere maliyet bedelleri, sonraki dönemlerde ise makul de¤erleri üzerinden gösterilmektedir. Grup'un %20'nin alt›nda sermaye pay›na sahip oldu¤u ve sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›rd›¤› finansal varl›klar, borsada ifllem görmesi durumunda piyasa fiyatlar› üzerinden konsolide finansal tablolara yans›t›lmakta olup aktif bir piyasan›n bulunmamas› durumlar›nda, Grup ilgili finansal varl›¤›n gerçe¤e uygun de¤erini genel kabul görmüfl de¤erleme yöntemleri kullanarak hesaplamaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n borsaya kay›tl› herhangi bir rayiç de¤erinin olmad›¤›, makul de¤erin hesaplanmas›nda kullan›lan di¤er yöntemlerin uygun veya tatbik edilebilir olmamas› nedeniyle makul bir de¤er tahmininin yap›lamamas› ve makul de¤erin güvenilir bir flekilde ölçülemedi¤i durumlarda finansal varl›¤›n kay›tl› de¤eri, 1 Ocak 2005 tarihinden önce iktisap edilen kalemler için YTL'nin 31 Aral›k 2004 tarihindeki al›m gücüyle ifade edilen düzeltilmifl elde etme maliyeti üzerinden, 1 Ocak 2005 tarihinden sonra iktisap edilen kalemler için ise elde etme maliyeti üzerinden, mevcutsa, de¤er düflüklü¤ünün ç›kar›lmas› suretiyle de¤erlenmifltir (Dipnot 7). Grup, sat›lmaya haz›r finansal varl›klara iliflkin kazanç ve kal›c› olmayan kay›plar›, bu varl›klar konsolide finansal tablolardan ç›kar›lana kadar do¤rudan özkaynaklar alt›nda muhasebelefltirmektedir. Sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›r›lm›fl olan menkul k›ymetlerin makul de¤er de¤iflikli¤i bu finansal varl›klar›n Bilanço tarihindeki makul de¤erleri ile iskonto edilmifl maliyet bedelleri aras›ndaki fark olarak hesaplanmaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›¤›n yabanc› para cinsinden olmas› durumunda ise, söz konusu yabanc› paradan kaynaklanan kur fark› gelir ve gideri özkaynak alt›nda muhasebelefltirilir. Grup temettü almaya hak kazand›¤›nda, sat›lmaya haz›r finansal varl›klardan elde edilen temettü geliri, di¤er gelirlerin alt›nda muhasebelefltirilerek konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›l›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar konsolide finansal tablolardan ç›kar›ld›klar›nda, özkaynaklarda takip edilen ilgili kazanç veya kay›plar konsolide Gelir Tablosu’na transfer edilir. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n elde etme maliyeti ile makul de¤erleri aras›nda oluflan olumsuz farklar ise, kal›c› olmas› halinde (önemli tutarlarda ve uzun süreli olarak) konsolide Gelir Tablosu ile iliflkilendirilir. Bu durumda özkaynaklardaki makul de¤er kayb›, elde etme maliyeti ile mevcut makul de¤er aras›ndaki farktan, mevcutsa, daha önce konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›lm›fl de¤er düflüklü¤ü düflüldükten sonraki tutar kadar olmal› ve konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›lmal›d›r. Konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›lm›fl sat›lmaya haz›r finansal varl›klardaki de¤er düflüklükleri ise konsolide Gelir Tablosu üzerinden geri çevrilemez. 41 2.6.8. Kur de¤ifliminin etkileri Yabanc› para cinsinden yap›lan ifllemler, ifllemin yap›ld›¤› günkü döviz kurlar›ndan YTL'ye çevrilmifltir. Konsolide Bilanço’da yer alan yabanc› para birimi baz›ndaki parasal varl›klar ve yükümlülükler, Bilanço tarihindeki döviz kurlar› kullan›larak YTL'ye çevrilmifltir. Bu ifllemler sonucunda oluflan kur farklar›, dönem kâr›n›n belirlenmesinde hesaba al›nm›flt›r. 2.6.9. Hisse bafl›na (kay›p)/kazanç Konsolide Gelir Tablosu’nda belirtilen hisse bafl›na (kay›p)/kazanç, net dönem (zarar›)/kâr›n›n, dönem boyunca bulunan hisse senetlerinin a¤›rl›kl› ortalama say›s›na bölünmesi ile bulunmufltur (Dipnot 36). fiirketler mevcut hissedarlara birikmifl kârlardan hisseleri oran›nda hisse da¤›tarak (“Bedelsiz Hisseler”) sermayelerini art›rabilir. Hisse bafl›na (kay›p)/kazanç hesaplan›rken, bu bedelsiz hisse ihrac› ç›kar›lm›fl hisseler olarak say›l›r. Dolay›s›yla hisse bafl›na (kay›p)/kazanç hesaplamas›nda kullan›lan a¤›rl›kl› hisse adedi ortalamas›, hisselerin bedelsiz olarak ç›kar›lmas›n› geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir. Temettü da¤›t›lmas› söz konusu olmas› durumunda ise hisse bafl›na düflecek kazanç hisselerin a¤›rl›kl› ortalamas›n›n adedi üzerinden de¤il, mevcut hisse adedi (75.749.968) (Dipnot 27) dikkate al›narak belirlenecektir. 2.6.10. Bilanço tarihinden sonraki olaylar Bilanço tarihinden sonraki olaylar; kâra iliflkin herhangi bir duyuru veya di¤er seçilmifl finansal bilgilerin kamuya aç›klanmas›ndan sonra ortaya ç›km›fl olsalar bile, Bilanço tarihi ile Bilanço’nun yay›m› için yetkilendirilme tarihi aras›ndaki tüm olaylar› kapsar (Dipnot 40). Grup; Bilanço tarihinden sonraki düzeltme gerektiren olaylar›n ortaya ç›kmas› durumunda, konsolide finansal tablolara al›nan tutarlar› bu yeni duruma uygun flekilde düzeltir. Bilanço tarihinden sonra ortaya ç›kan düzeltme gerektirmeyen hususlar, finansal tablo kullan›c›lar›n›n ekonomik kararlar›n› etkileyen hususlar olmalar› halinde konsolide finansal tablo dipnotlar›nda aç›klan›r. 2.6.11. Karfl›l›klar, flarta ba¤l› yükümlülükler ve flarta ba¤l› varl›klar Herhangi bir karfl›l›k tutar›n›n finansal tablolara al›nabilmesi için; Grup'un geçmifl olaylardan kaynaklanan mevcut bir hukuki veya kurucu yükümlülü¤ün bulunmas›, bu yükümlülü¤ün yerine getirilmesi için ekonomik fayda içeren kaynaklar›n iflletmeden ç›kmas›n›n kuvvetle muhtemel olmas› ve söz konusu yükümlülük tutar›n›n güvenilir bir biçimde tahmin edilebiliyor olmas› gerekmektedir. Paran›n zaman de¤erinin etkisinin önemli oldu¤u durumlarda, karfl›l›k tutar›; yükümlülü¤ün yerine getirilmesi için gerekli olmas› beklenen giderlerin bugünkü de¤eri olarak belirlenir. Karfl›l›klar›n bugünkü de¤erlerine indirgenmesinde kullan›lacak iskonto oran›n›n belirlenmesinde, ilgili piyasalarda oluflan faiz oran› ile söz konusu yükümlülükle ilgili risk dikkate al›n›r. Söz konusu iskonto oran›n vergi öncesi oran olmas› flartt›r. Söz konusu iskonto oran›, gelecekteki nakit ak›mlar›n›n tahminiyle ilgili riski içermez. Dönemler itibariyle paran›n zaman etkisinin önemli oldu¤u karfl›l›klar›n tahmin edilen gerçekleflme tarihine yak›nlafl›lmas› sonucunda, karfl›l›klarda art›fl oluflurken söz konusu bu fark faiz gideri olarak konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›lmaktad›r. Geçmifl olaylardan kaynaklanan ve mevcudiyeti Grup'un tam olarak kontrolünde bulunmayan gelecekteki bir veya daha fazla kesin olmayan olay›n gerçekleflip gerçekleflmemesi ile teyid edilebilmesi mümkün yükümlülükler ve varl›klar, flarta ba¤l› yükümlülükler ve varl›klar olarak de¤erlendirilmekte ve konsolide finansal tablolara dahil edilmemektedir (Dipnot 22). Gelecek dönemlerde oluflmas› beklenen operasyonel zararlar için herhangi bir karfl›l›k ayr›lmamaktad›r. 2.6.12. Muhasebe politikalar›, muhasebe tahminlerinde de¤ifliklik ve hatalar Muhasebe politikalar›nda yap›lan önemli de¤ifliklikler ve tespit edilen önemli muhasebe hatalar›, geriye dönük olarak uygulan›r ve önceki dönem konsolide finansal tablolar› yeniden düzenlenir. Muhasebe tahminlerindeki de¤ifliklikler, yaln›zca bir döneme iliflkin ise, de¤iflikli¤in yap›ld›¤› cari dönemde, gelecek 42 dönemlere iliflkin ise, hem de¤iflikli¤in yap›ld›¤› dönemde, hem de gelecek dönemde; ileriye yönelik olarak uygulan›r. 2.6.13. ‹liflkili taraflar Bu konsolide finansal tablolar aç›s›ndan, ortaklar, Cementir Holding Grubu fiirketleri, üst düzey yönetim kadrosu ve Yönetim Kurulu üyeleri, yak›n aile üyeleri ve bunlar taraf›ndan kontrol edilen veya bunlar›n üzerinde önemli etkinlikleri olan flirketler iliflkili taraflar olarak kabul ve ifade edilmifllerdir (Dipnot 37). 2.6.14. Finansal bilgilerin bölümlere göre raporlanmas› Grup, a¤›rl›kl› olarak çimento ve haz›r beton sektörlerinde faaliyet göstermekte olup bu faaliyetlerden elde edilen brüt sat›fllar, toplam brüt sat›fllar›n %92'sini (2007: %94'ü) oluflturmaktad›r. Ayr›ca, Grup'un tüm üretim faaliyetleri ve sat›fllar›n›n %77'si (2007: %87) Türkiye'de gerçekleflmekte olup ihracat yap›lan Rusya, Ortado¤u ve Avrupa ülkelerine olan sat›fllar toplam brüt sat›fllar›n s›ras›yla %10, %9 ve %4'ünü (2007: Ortado¤u ve Avrupa ülkelerine olan sat›fllar s›ras›yla %7 ve %6) oluflturmaktad›r. Bu nedenlerden dolay›, finansal bilgiler bölümlere göre raporlanmam›fl olup Rusya'ya yap›lan ihracat ve söz konusu ihracattan kaynaklanan ticari alacaklarla ilgili bilgiler Dipnotlar 10 ve 28'de detayl› olarak verilmifltir. 2.6.15. Devlet teflvik ve yard›mlar› Devlet teflvikleri, ilgili maliyetlerle karfl›laflt›r›labilmek için ilgili olduklar› dönemler boyunca sistematik ve oransal bir biçimde efllefltirilerek konsolide Gelir Tablosu’na yans›t›l›r (Dipnot 21). 2.6.16. Kurum kazanc› üzerinden hesaplanan vergiler Dönemin kâr ve zarar› üzerindeki gelir vergisi yükümlülü¤ü, cari y›l vergisi ve ertelenmifl vergiyi içermektedir. Cari y›l vergi yükümlülü¤ü, dönem kâr›n›n vergiye tabi olan k›sm› üzerinden ve Bilanço tarihinde geçerli olan vergi oranlar› ile hesaplanan vergi yükümlülü¤ünü içermektedir (Dipnot 35). Geçmifl y›llardaki vergi yükümlülü¤ü ile ilgili düzeltme kay›tlar› ise, di¤er faaliyetlerden gider ve zararlar kalemi alt›nda muhasebelefltirilmektedir. Ertelenmifl vergi yükümlülü¤ü veya varl›¤›, varl›klar›n ve yükümlülüklerin konsolide finansal tablolarda gösterilen de¤erleri ile yasal vergi matrah› hesab›nda dikkate al›nan tutarlar› aras›ndaki geçici farkl›l›klar›n Bilanço yöntemine göre vergi etkilerinin, Bilanço tarihi itibariyle yasalaflm›fl vergi oranlar› dikkate al›narak hesaplanmas›yla belirlenmektedir (Dipnot 35). Ertelenmifl vergi varl›¤› veya yükümlülü¤ü, söz konusu geçici farklar›n ortadan kalkaca¤› ilerideki dönemlerde ödenecek vergi tutarlar›nda yap›laca¤› tahmin edilen art›fl ve azal›fl oranlar›nda konsolide finansal tablolara yans›t›lmaktad›rlar. Ertelenmifl vergi yükümlülü¤ü, tüm vergilendirilebilir geçici farklar için hesaplan›rken, ertelenmifl vergi varl›¤› gelecekte vergiye tabi kâr elde etmek suretiyle indirilebilir geçici farklardan yararlanman›n kuvvetle muhtemel olmas› flart›yla konsolide finansal tablolara al›n›r. Ertelenmifl vergi varl›¤›n›n bir k›sm›n›n veya tamam›n›n sa¤layaca¤› faydan›n elde edilmesine imkân verecek düzeyde mali kâr elde etmenin muhtemel olmad›¤› ölçüde, ertelenmifl vergi varl›¤›n›n kay›tl› de¤eri azalt›l›r (Dipnot 35). Gelir vergisi ile ilgili olan ertelenmifl vergi varl›¤› ve borcu, ayn› vergi otoritesi taraf›ndan takip edildi¤inden dolay›, her bir flirket düzeyinde ertelenmifl vergi varl›¤› ve borcu karfl›l›kl› olarak netlefltirilmifltir. Ancak, ana ortakl›¤›n ve ba¤l› ortakl›¤›n net ertelenmifl vergi pozisyonu konsolide finansal tablolarda netlefltirilmemektedir (Dipnot 35). 2.6.17. Çal›flanlara sa¤lanan faydalar/ k›dem tazminatlar› Yürürlükteki kanunlara göre, Grup, emeklilik dolay›s›yla veya istifa ve ‹fl Kanunu'nda belirtilen davran›fllar d›fl›ndaki sebeplerle istihdam› sona eren çal›flanlara belirli bir toplu ödeme yapmakla yükümlüdür. K›dem tazminat› karfl›l›¤›, tüm çal›flanlar›n emeklilikleri dolay›s›yla ileride do¤acak yükümlülük tutarlar›n›n aktüer varsay›mlar uyar›nca net bugünkü de¤erine göre indirgenmifl ve konsolide finansal tablolara yans›t›lm›flt›r (Dipnot 24). 2.6.18. Nakit Ak›m Tablosu Konsolide Nakit Ak›m Tablosu’nda, döneme iliflkin nakit ak›mlar› iflletme, yat›r›m ve finansal faaliyetlerine 43 dayal› bir biçimde s›n›fland›r›larak raporlan›r. ‹flletme faaliyetlerden kaynaklanan nakit ak›mlar›, Grup'un faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ak›mlar›n› gösterir. Yat›r›m faaliyetleriyle ilgili nakit ak›mlar›, Grup'un yat›r›m faaliyetlerinde (duran varl›k yat›r›mlar› ve finansal yat›r›mlar) kulland›¤› ve elde etti¤i nakit ak›mlar›n› gösterir. Finansal faaliyetlere iliflkin nakit ak›mlar›, Grup'un finansal faaliyetlerde kulland›¤› kaynaklar› ve bu kaynaklar›n geri ödemelerini gösterir. Nakit ve nakit benzeri de¤erler, nakit ve banka mevduat› ile tutar› belirli nakde kolayca çevrilebilen k›sa vadeli, yüksek likiditeye sahip ve vadesi 3 ay veya daha k›sa olan yat›r›mlar› içermektedir. 2.6.19. Ticari alacaklar ve de¤er düflüklü¤ü Do¤rudan bir borçluya mal veya hizmet tedariki ile oluflan Grup kaynakl› ticari alacaklar, etkin faiz yöntemi kullan›larak iskonto edilmifl maliyetinden, mevcutsa de¤er düflüklü¤ü karfl›l›¤› düflülerek de¤erlendirilmektedir. Belirtilmifl bir faiz oran› bulunmayan k›sa vadeli ticari alacaklar, etkin faiz oran›n›n etkisinin önemsiz olmas› durumunda fatura tutar›ndan de¤erlendirilmifltir. Grup'un, ödenmesi gereken mebla¤lar› tahsil edemeyecek oldu¤unu gösteren bir durumun söz konusu olmas› halinde ticari alacaklar için bir alacak risk karfl›l›¤› oluflturulur. Söz konusu bu karfl›l›¤›n tutar›, alaca¤›n kay›tl› de¤eri ile tahsili mümkün tutar aras›ndaki farkt›r. Tahsili mümkün tutar, teminatlardan ve güvencelerden tahsil edilebilecek mebla¤lar da dahil olmak üzere tüm nakit ak›fllar›n›n, oluflan ticari alaca¤›n orijinal etkin faiz oran› esas al›narak iskonto edilen de¤eridir. De¤er düflüklü¤ü tutar›, zarar yaz›lmas›ndan sonra oluflacak bir durum dolay›s›yla azal›rsa, söz konusu tutar, cari dönemde di¤er gelirlere yans›t›l›r (Dipnot 31). 2.6.20. Sermaye ve temettüler Adi hisseler, sermaye olarak s›n›fland›r›l›r. Adi hisseler üzerinden da¤›t›lan temettüler, beyan edildi¤i dönemde birikmifl kârlardan indirilerek kaydedilir. Al›nan temettüler ise, tahsil etme hakk›n›n ortaya ç›kt›¤› tarihte gelir olarak kaydedilir. 2.6.21. Türev finansal araçlar Türev finansal araçlar ilk olarak kayda al›nmalar›nda elde etme maliyeti ile ve kayda al›nmalar›n› izleyen dönemlerde rayiç de¤er ile de¤erlenmektedir. Grup'un türev finansal araçlar›n› vadeli döviz al›m sözleflmeleri oluflturmaktad›r (Dipnot 9). Söz konusu türev finansal araçlar ekonomik olarak risklere karfl› etkin bir koruma sa¤lamakla birlikte, risk muhasebesi yönünden UMS 39 “Finansal Araçlar”da belirtilen gerekli koflullar› tafl›mamalar› nedeniyle konsolide finansal tablolarda al›m ve sat›fl amaçl› türev finansal araçlar olarak muhasebelefltirilmekte olup ilgili finansal araçlar›n makul de¤erlerinde meydana gelen de¤iflimler konsolide gelir tablosuna yans›t›lmaktad›r. 2.6.22. Önemli muhasebe de¤erlendirme, tahmin ve varsay›mlar› Konsolide finansal tablolar›n haz›rlanmas›, Bilanço tarihi itibariyle raporlanan varl›klar ve yükümlülüklerin tutarlar›n›, flarta ba¤l› varl›klar›n ve yükümlülüklerin aç›klamas›n› ve hesap dönemi boyunca raporlanan gelir ve giderlerin tutarlar›n› etkileyebilecek tahmin ve varsay›mlar›n kullan›lmas›n› gerektirmektedir. Bu tahmin ve varsay›mlar, Grup yönetiminin mevcut olaylar ve ifllemlere iliflkin en iyi bilgilerine dayanmas›na ra¤men, fiili sonuçlar varsay›mlardan farkl›l›k gösterebilir. Grup'un önemli muhasebe varsay›m ve tahminleri afla¤›daki gibidir: Gelir vergileri Nihai vergi tutar›na olan etkileri kesinleflmeyen ilgili bir çok ifllem ve hesaplama normal ifl ak›fl› s›ras›nda gerçekleflmekte olup bu gibi durumlar gelir vergisi karfl›l›¤› belirlenmesi s›ras›nda önemli muhakemelerin kullan›lmas›n› gerektirmektedir. Grup, vergisel olaylar›n sonucunda ödenmesi tahmin edilen ek vergilerin oluflturdu¤u vergi yükümlüklerini kay›tlar›na almaktad›r. Grup, belirli ba¤l› ortakl›klara ait ve önümüzdeki dönemlerde faydalanabilece¤i, devreden mali zararlardan do¤an ertelenmifl vergi alacaklar›n›n bir k›sm›n› bu varl›klar›n gelecekteki kullan›mlar›n›n kuvvetle muhtemel olmamas› nedeniyle kay›tlar›na almam›flt›r (Dipnot 35). Bu konular ile ilgili oluflan nihai vergisel sonuçlar›n, bafllang›çta kaydedilen tutarlardan farkl› oldu¤u durumlarda, bu farklar belirlendi¤i dönemlerdeki gelir vergisi karfl›l›¤› ve ertelenmifl vergi bakiyelerini etkileyebilecektir. 45 Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n makul de¤er tespiti Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n borsaya kay›tl› herhangi bir rayiç de¤erinin olmad›¤› durumlarda makul de¤erin hesaplanmas›nda kullan›lan genel kabul görmüfl de¤erleme yöntemleri, yönetimin en iyi tahminlerine dayanan birtak›m varsay›mlar› içermektedir (Dipnot 7). fierefiye de¤er düflüklü¤ü testi UMSK taraf›ndan yay›mlanm›fl 36 no'lu “Varl›klarda De¤er Düflüklü¤ü” standard› (“UMS 36”) kapsam›ndaki hükümler çerçevesinde, Grup Yönetimi Lalapafla Çimento Ticari ve ‹ktisadi Bütünlü¤ü (“Lalapafla”), Elaz›¤ Çimento ve ‹lion Çimento al›mlar›ndan kaynaklanan flerefiye tutarlar› ile ilgili olarak gerçeklefltirdi¤i de¤er düflüklü¤ü testlerinde birtak›m tahmin ve varsay›mlar kullan›lm›flt›r (Dipnot 20). Dipnot 3 - ‹flletme Birleflmeleri Yoktur (2007: bkz. Dipnot 20) Dipnot 4 - ‹fl Ortakl›klar› Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 5 - Bölümlere Göre Raporlama Grup, a¤›rl›kl› olarak çimento ve haz›r beton sektörlerinde faaliyet göstermekte olup bu faaliyetlerden elde edilen brüt sat›fllar, toplam brüt sat›fllar›n %92'sini (2007: %94'ü) oluflturmaktad›r. Ayr›ca, Grup'un tüm üretim faaliyetleri ve sat›fllar›n›n %77'si (2007: %87) Türkiye'de gerçekleflmekte olup ihracat yap›lan Rusya, Ortado¤u ve Avrupa ülkelerine olan sat›fllar toplam brüt sat›fllar›n s›ras›yla %10, %9 ve %4'ünü (2007: Ortado¤u ve Avrupa ülkelerine olan sat›fllar s›ras›yla %7 ve %6) oluflturmaktad›r. Bu nedenlerden dolay›, finansal bilgiler bölümlere göre raporlanmam›fl olup Rusya'ya yap›lan ihracat ve söz konusu ihracattan kaynaklanan ticari alacaklarla ilgili bilgiler Dipnotlar 10 ve 28'de detayl› olarak verilmifltir. Dipnot 6 - Nakit ve Nakit benzerleri Kasa Bankalar - Vadesiz mevduatlar - Yabanc› para - Yeni Türk Liras› - Vadeli mevduatlar - Yeni Türk Liras› - Yabanc› para Di¤er 31 Aral›k 2008 46 31 Aral›k 2007 62 15.287 13.397 1.890 2.327 2.327 17.660 7.068 4.259 2.809 45.848 2.238 43.610 52.978 Vadeli mevduatlar›n vade tarihleri bir ay (2007: Bir ay) içerisindedir. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle yabanc› para mevduatlar 5.791.578 ABD Dolar› ve 2.160.556 Euro'dan oluflmaktad›r. (2007: 17.204.738 Euro ve 15.782.472 ABD Dolar›). 46 Vadeli mevduatlar›n a¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oranlar› ilgili para birimindeki mevduatlar için afla¤›daki gibidir: YTL vadeli mevduatlar ABD Dolar› vadeli mevduatlar Euro vadeli mevduatlar 31 Aral›k 2008 15,01% - 31 Aral›k 2007 %16,55 %5,21 %4,17 Dipnot 7 - Finansal Yat›r›mlar Grup, 23 Haziran 2005 tarihinde makul de¤eri 365.922.000 Euro tutar›ndaki Danimarka'da yerleflik Aalborg Portland A/S'nin (“Aalborg”) %25 hissesine sahip olan Alfacem'in net varl›¤›n›n %99,01'ini 85 milyon Euro karfl›l›¤› olan 139.519 bin YTL bedelle sat›n alm›flt›r. Bu ifllemin ard›ndan, 20 Temmuz 2005 tarihinde Alfacem, %100'üne sahip oldu¤u ba¤l› ortakl›¤›ndan Globocem'in sermayesini maliyet bedeli 85 milyon Euro olan Aalborg hisselerinin tamam› karfl›l›¤›nda art›rm›flt›r. Grup, nihai ana ortakl›¤› Cementir Holding SpA (“Cementir Holding”) olan Aalborg'un %25 hissesine sahip olmas›na ra¤men, söz konusu ifltirak üzerinde, UMS 28 “‹fltiraklerin Muhasebelefltirilmesi”nde tan›mlanan do¤rultuda önemli bir etkiye sahip olmamas› sebebiyle, Aalborg'a olan yat›r›m›n› sat›lmaya haz›r finansal varl›k olarak s›n›fland›rm›flt›r. 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle sat›lmaya haz›r finansal varl›klar afla¤›daki gibidir: Aalborg 31 Aral›k 2008 261.616 261.616 31 Aral›k 2007 376.269 376.269 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle Aalborg hisseleri, indirgenmifl nakit ak›m yöntemi kullan›larak elde edilen 488.819.424 Euro (2007: 880.057.090 Euro) tutar›ndaki makul de¤erin hisse pay›na düflen tutar› üzerinden konsolide finansal tablolara yans›t›lm›flt›r. Uygulanan indirgenmifl nakit ak›m yönteminde iskonto oran› y›ll›k %7,871, dönem sonu büyüme oran› ise y›ll›k %0,50 olarak dikkate al›nm›flt›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n dönem içerisindeki hareketleri afla¤›daki gibidir: 1 Ocak Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤er (azal›fl›)/ art›fl› (Bak›n›z: Özkaynak De¤iflim Tablosu) Yabanc› para çevrim farklar› Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤er fonu ve yabanc› para çevrim farklar›n›n az›nl›k paylar›na düflen k›sm› 31 Aral›k 2008 376.269 2007 364.097 (207.319) 93.801 39.958 (27.835) (1.135) 261.616 49 376.269 47 Dipnot 8 - Finansal Borçlar 31 Aral›k 2008 A¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oran› (%) Bin YTL Uzun vadeli finansal borçlar›n k›sa vadeli k›s›mlar›: ABD Dolar› krediler Euro krediler Toplam k›sa vadeli finansal borçlar Uzun vadeli finansal borçlar: Euro krediler Toplam uzun vadeli finansal borçlar 31 Aral›k 2007 A¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oran› (%) Bin YTL 2,45 7,21 189.154 4.577 193.731 4,99 6,87 145.588 3.176 148.764 7,87 276.163 276.163 7,69 220.616 220.616 20 Aral›k 2005 tarihinde Unicredit Medio Credito Centrale S.p.A. (eski ad› MCC S.p.A.) ile imzalanan kredi sözleflmesine istinaden, 23 Aral›k 2008 tarihinde vadesi dolan Libor+%0,15 faizli 100.000.000 ABD Dolar› tutar›ndaki kredinin vadesi, 22 Aral›k 2008 tarihinde yap›lan yenileme anlaflmas› uyar›nca 23 Haziran 2009 tarihine ertelenmifl olup faiz oran› Libor+%0,50 olarak belirlenmifltir. Grup'un 19 Eylül 2006 tarihinde Banca Intesa S.p.A. ile imzalanan kredi sözleflmesine istinaden, 1 Ekim 2008 tarihinde vadesi dolan ve faiz oran› Libor+%0,15 olan 25.000.000 ABD Dolar› tutar›ndaki kredinin vadesi 2 Ekim 2009 tarihine ertelenmifl olup 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle faiz oran› %2,654'tür. 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle Grup'un uzun vadeli kredileri geri ödeme vadelerine göre afla¤›daki gibidir: 2010 2011 2012 2013 - 2015 31 Aral›k 2008 9.420 18.839 18.839 229.065 276.163 31 Aral›k 2007 7.524 15.050 15.050 182.992 220.616 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle finansal borçlar, s›ras›yla Lalapafla'n›n sat›n al›nmas› için al›nan 100.000.000 ABD Dolar› (2007: 100.000.000 ABD Dolar›), Aalborg'un %25 hissesine sahip olan Alfacem'in net varl›klar›n›n %99,01'ni sat›n almak için al›nan 85.000.000 Euro (2007: 85.000.000 Euro) ve Elaz›¤ Çimento'nun sat›n al›nmas› için al›nan 25.000.000 ABD Dolar› ile 44.000.000 Euro'dan (2007: 25.000.000 ABD Dolar› ile 44.000.000 Euro) oluflmakta olup söz konusu kredilerin faiz ödemeleri, ABD Dolar› krediler için ayda bir, Euro krediler için ise alt› ayda bir yap›lmaktad›r. Banka kredilerinin tafl›nan ve makul de¤erleri afla¤›daki gibidir: Banka kredileri Tafl›nan De¤er 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 469.894 369.380 Makul De¤er 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 516.714 393.734 Banka kredilerinin makul de¤erleri, Euro ve ABD Dolar› krediler için s›ras›yla y›ll›k %3,26 ve %1,87 etkin a¤›rl›kl› faiz oranlar› kullan›larak iskonto edilmifl nakit ak›m yöntemi ile belirlenmifltir (2007: Euro ve ABD Dolar› krediler için s›ras›yla y›ll›k %4,70 ve %4,41'dir). Sözleflme ile belirlenen yeniden fiyatlama tarihlerine kalan süreye göre s›n›fland›r›lan de¤iflken ve sabit faiz oranl› banka kredilerinin tafl›nan de¤erleri afla¤›daki gibidir: 48 31 Aral›k 2008: De¤iflken faiz oranl› krediler Sabit faiz oranl› krediler 31 Aral›k 2007: De¤iflken faiz oranl› krediler Sabit faiz oranl› krediler 3 aya kadar 3 ay ile 1 y›l aras› Toplam 189.154 189.154 96.725 96.725 285.879 184.015 469.894 145.588 145.588 77.007 77.007 222.595 146.785 369.380 Grup'un kullanm›fl oldu¤u krediler karfl›l›¤›nda göstermifl oldu¤u herhangi bir teminat yoktur (2007: Yoktur). Grup'un yapm›fl oldu¤u faiz duyarl›l›k analizine göre, 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle sona eren dönem içerisinde, faiz oranlar›nda %1'lik bir art›fl söz konusu olsayd› ve di¤er tüm de¤iflkenler sabit kalsayd›, de¤iflken faiz oranl› kredilerden kaynaklanan faiz gideri sonucu net dönem zarar› 348 bin YTL daha fazla olurdu (2007: net dönem kâr› 337 bin YTL daha az olurdu). Dipnot 9 - Di¤er Finansal Yükümlülükler 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 - 3.068 Türev finansal araçlar Türev finansal araçlar gider tahakkuklar› 31 Aral›k 2008 tarihinde sona eren dönem içerisinde vadeleri dolan türev finansal araçlar, 21.054.978 Euro tutar›nda YTL karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl, 6.008.846 Euro tutar›nda YTL karfl›l›¤› vadeli Euro al›m, 41.604.255 Euro tutar›nda ABD Dolar› karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl ve 43.475.666 Euro tutar›nda ABD Dolar› karfl›l›¤› vadeli Euro al›m taahhütlerinden oluflmaktad›r. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle sona eren dönem içerisinde gerçekleflen vadeli döviz ifllemlerinden kaynaklanan net nakit ak›fl› afla¤›daki gibidir: Türev finansal araçlar Vadeli döviz ifllemleri-al›m Vadeli döviz ifllemleri-sat›fl Kontrat miktar› 103.778 133.343 Gerçekleflen tutar 103.816 140.754 Vadeli döviz ifllemlerinden do¤an net nakit girifli 38 7.411 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle türev finansal araçlar, 21.054.978 Euro tutar›nda YTL karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl, 6.008.846 Euro tutar›nda YTL karfl›l›¤› vadeli Euro al›m ve 41.604.255 Euro tutar›nda ABD Dolar› karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl taahhütlerinden oluflmaktad›r. Türev finansal araçlar Vadeli döviz ifllemleri-al›m Vadeli döviz ifllemleri-sat›fl Kontrat miktar› 10.276 107.160 Rayiç de¤eri 12.223 113.676 Vadeli döviz ifllemlerinden do¤an (zararlar)/ karlar- net (1.947) 6.516 49 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle türev finansal araçlar›n vade analizi afla¤›daki gibidir. ABD Dolar› karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl taahhütleri YTL karfl›l›¤› vadeli Euro sat›fl taahhütleri YTL karfl›l›¤› vadeli Euro al›m taahhütleri Toplam 3 ay ile 1 y›l aras› 71.152 13.697 84.849 1 aya kadar 22.311 10.276 32.587 Toplam 71.152 36.008 10.276 117.436 Dipnot 10 - Ticari Alacak ve Borçlar a) K›sa vadeli ticari alacaklar Müflteri cari hesaplar› Vadeli çekler ve alacak senetleri Eksi: fiüpheli alacak karfl›l›¤› Vadeli sat›fllardan kaynaklanan tahakkuk etmemifl finansal gelir 31 Aral›k 2008 68.061 17.740 85.801 (2.421) 31 Aral›k 2007 59.050 15.785 74.835 (1.902) (1.562) 81.818 (735) 72.198 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle ticari alacaklar›n a¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oranlar›, ilgili para birimindeki ticari alacaklar için afla¤›daki gibidir: YTL ticari alacaklar ABD Dolar› ticari alacaklar Euro ticari alacaklar %16,35 %1,10 - %16,26 %4,63 %4,41 Çek, alacak senetleri ve müflteri cari hesaplar›n›n vadeleri ortalama olarak 2 ay içerisindedir (2007: 2 ay içerisindedir). Tahsildeki çek ve senetlerin vadeleri afla¤›daki flekildedir: 0-30 gün vadeli 31-60 gün vadeli 61-90 gün vadeli 91 gün ve üzeri 6.229 5.426 3.158 2.927 17.740 8.477 4.464 1.668 1.176 15.785 Grup'un Rusya'ya yapm›fl oldu¤u ihracatlar sonucunda 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle 2.608.388 ABD Dolar› karfl›l›¤› 3.945 bin YTL tutar›nda ticari alaca¤› bulunmaktad›r (2007: Yoktur). Söz konusu alaca¤›n tamam›n›n vadesi 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle 171 gün geçmifl olup bu alaca¤a istinaden herhangi bir teminat al›nmam›flt›r. Grup yönetimi, geçmifl deneyimleri ve Rusya'daki müflterileri ile halihaz›rda devam eden iliflkileri göz önünde bulundurarak söz konusu vadesi geçmifl ticari alacaklar için herhangi bir karfl›l›k ay›rmam›flt›r. Ticari Alacaklar ‹çin Yaflland›rma Analizi 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle flüpheli alacak karfl›l›¤› ayr›lmayan, yeniden görüflme öncesindeki ticari alacaklar›n orijinal vadeleri afla¤›daki gibidir: 51 Vadesi geçen alacaklar (*) 0-30 gün vadeli 31-60 gün vadeli 61-90 gün vadeli 91-120 gün vadeli 121 gün ve üzeri 31 Aral›k 2008 28.680 25.450 15.662 10.180 997 849 81.818 31 Aral›k 2007 14.641 30.634 18.758 6.262 1.700 203 72.198 (*) 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle, koflullar› yeniden görüflülerek vadeleri uzat›lan 23.701 bin YTL tutar›nda vadesi geçmifl ticari alacak bulunmaktad›r (Dipnot 38.a). 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibari ile vadesi geçen alacaklar›n yaflland›rmas› afla¤›daki gibidir: 0-1 ay aras› 1-3 ay aras› 3-6 ay aras› 10.554 7.022 11.104 28.680 6.072 6.470 2.099 14.641 fiüpheli alacak karfl›l›¤›n›n dönem içerisindeki hareketleri afla¤›daki gibidir: 2008 1 Ocak 1.902 Dönem içerisinde ayr›lan flüpheli alacak karfl›l›klar› (Dipnot 31.b) 992 Dönem içerisinde tahsil edilen (Dipnot 31.a) (473) 31 Aral›k 2.421 2007 627 1.342 (67) 1.902 b) K›sa vadeli ticari borçlar Sat›c›lar cari hesaplar› Eksi: Vadeli al›fllardan kaynaklanan tahakkuk etmemifl finansal gider 31 Aral›k 2008 36.032 31 Aral›k 2007 42.284 (429) 35.603 (437) 41.847 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle YTL, ABD Dolar› ve Euro ile ifade edilen yükümlülükleri içeren k›sa vadeli ticari borçlar için hesaplanan tahakkuk etmemifl finansman gideri için kullan›lan a¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oranlar›, ilgili para birimindeki ticari borçlar için afla¤›daki gibidir: YTL ticari borçlar ABD Dolar› ticari borçlar Euro ticari borçlar Ticari borçlar›n ortalama vadesi 2 ay (2007: 2 ay) içerisindedir. 52 %16,30 %1,54 %2,76 %16,22 %4,61 %4,41 Dipnot 11 - Di¤er Alacaklar ve Borçlar 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 363 82 445 665 68 733 1.400 170 1.570 142 142 a) K›sa vadeli di¤er alacaklar Vergi dairelerinden alacaklar Verilen depozito ve teminatlar b) Uzun vadeli di¤er alacaklar Verilen avanslar Verilen depozito ve teminatlar Verilen avanslar, Grup'un hizmet ald›¤› çeflitli nakliye firmalar›na nakit olarak verilen avanslardan oluflmakta olup tahsilatlar›n gelecek dönemlerdeki ticaret hacmine ba¤l› olarak 2 y›l içerisinde gerçekleflece¤i beklenmektedir. c) K›sa vadeli di¤er borçlar Al›nan depozito ve teminatlar Ba¤l› ortakl›k al›mlar›ndan kaynaklanan borç (Dipnot 20.iii) Di¤er 2.171 66 2.237 317 234 551 Al›nan depozito ve teminatlar›n 1.903 bin YTL'l›k k›sm› (2007: 106 bin YTL), Grup'un müflterilerinden nakit olarak ald›¤› teminatlardan oluflmaktad›r. Dipnot 12 - Finans Sektörü Faaliyetlerinden Alacaklar ve Borçlar Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 13 - Stoklar Hammaddeler Yar› mamuller Mamuller Yedek parçalar ve iflletme malzemeleri Di¤er 31 Aral›k 2008 25.853 18.644 5.597 29.768 564 80.426 31 Aral›k 2007 15.380 18.300 1.817 20.137 452 56.086 Cari dönem içerisinde giderlefltirilen ve sat›fllar›n maliyeti ile iliflkilendirilen hammadde, yar›mamul ve mamullerin toplam tutar› 161.612 bin YTL'd›r (2007: 126.096 bin YTL) (Dipnot 30). Dipnot 14 - Canl› Varl›klar Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 15 - Devam eden ‹nflaat Sözleflmelerine ‹liflkin Varl›klar Yoktur (2007: Yoktur). 53 Dipnot 16 - Özkaynak Yöntemiyle De¤erlenen Yat›r›mlar Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 17 - Yat›r›m Amaçl› Gayrimenkuller Grup'un mal ve hizmet üretiminde veya idari maksatlarla kullan›lmay›p ifllerin normal seyri esnas›nda sat›lmayan binalar ve arsalar, as›l itibariyle kira elde etmek veya de¤er kazan›m› amac›yla elde bulundurulmad›¤›ndan dolay›, yat›r›m amaçl› gayrimenkuller olarak s›n›fland›r›lmam›flt›r. Net defter de¤eri 10.956 bin YTL (2007: 10.971 bin YTL) olan söz konusu binalar ve arsalar elde etme maliyetleri üzerinden birikmifl amortisman ve mevcutsa, de¤er düflüklü¤ünün indirilmesi sonras›nda oluflan net de¤er üzerinden maddi duran varl›klar içerisinde tafl›nmaktad›r. Dipnot 18 - Maddi Duran Varl›klar Grup'un maddi duran varl›klar›, maden varl›klar› ve di¤er sabit k›ymetlerden oluflmakta olup net defter de¤erleri afla¤›daki gibidir: Maden varl›klar› Di¤er sabit k›ymetler 31 Aral›k 2008 8.401 520.327 528.728 31 Aral›k 2007 483.164 483.164 a) Maden varl›klar› Maden varl›klar› madenlerin kapanmas› ve rehabilitasyonu ile ilgili indirgenmifl maliyetlerden oluflmakta olup söz konusu maden varl›klar›n›n net defter de¤erleri 8.401 bin YTL'd›r (2007: Yoktur). 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle, çevre rehabilitasyonu, maden sahalar›n›n ›slah› ve kapanmas› ile ilgili maliyetler ilk kez konsolide finansal tablolara yans›t›ld›¤›ndan 2008 y›l› içerisinde herhangi bir amortisman gideri hesaplanmam›flt›r (Dipnot 2.6.3.a). Maden sahalar›n›n rehabilitasyon maliyetleri 54 1 Ocak 2008 - ‹laveler 8.401 31 Aral›k 2008 8.401 b) Di¤er sabit k›ymetler 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 hesap dönemindeki maddi duran varl›k hareketleri afla¤›daki gibidir: Maliyet: Arazi Binalar Yerüstü ve yeralt› düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Di¤er maddi duran varl›klar Yap›lmakta olan yat›r›mlar Birikmifl amortismanlar: Binalar Yerüstü ve yeralt› düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Di¤er maddi duran varl›klar Net defter de¤eri 1 Ocak 2008 Aç›l›fl ‹laveler 31 Aral›k 2008 Ç›k›fllar Transferler Kapan›fl 97.733 114.445 62.231 643.467 25.099 21.986 3.413 27.911 996.285 3.598 623 5 11.993 1.747 424 58.773 77.163 (246) (725) (55) (6) (1.032) 16.768 2.638 64.418 371 (84.195) - 101.331 131.836 64.874 719.632 26.121 22.726 3.407 2.489 1.072.416 (52.944) (46.502) (373.568) (20.091) (16.753) (3.263) (513.121) 483.164 (2.500) (1.118) (33.490) (1.843) (938) (68) (39.957) 246 715 22 6 989 - (55.444) (47.620) (406.812) (21.219) (17.669) (3.325) (552.089) 520.327 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 hesap dönemindeki maddi duran varl›k hareketleri afla¤›daki gibidir: Maliyet: Arazi Binalar Yerüstü ve yeralt› düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Di¤er maddi duran varl›klar Yap›lmakta olan yat›r›mlar Birikmifl amortismanlar: Binalar Yerüstü ve yeralt› düzenleri Makine, tesis ve cihazlar Tafl›t araçlar› Döfleme ve demirbafllar Di¤er maddi duran varl›klar Net defter de¤eri Ba¤l› ortakl›k 31 Aral›k sat›n al›m› 2007 Ç›k›fllar Transferler (Dipnot 20) Kapan›fl 1 Ocak 2007 Aç›l›fl (**) ‹laveler 97.186 112.697 60.923 613.638 28.391 21.227 3.434 3.206 940.702 547 243 72 2.674 194 363 1 54.719 58.813 (3.486) (40) (22) (3.548) 1.505 1.236 27.060 419 (30.220) - 95 17 206 318 97.733 114.445 62.231 643.467 25.099 21.986 3.413 27.911 996.285 (50.789) (45.414) (346.124) (21.361) (15.830) (3.206) (482.724) 457.978 (2.155) (1.088) (27.444) (2.172) (951) (79) (33.889) 3.442 28 22 3.492 - - (52.944) (46.502) (373.568) (20.091) (16.753) (3.263) (513.121) 483.164 55 (**) Grup, 31 Aral›k 2008 tarihinde sona eren hesap dönemi içinde, geçmifl y›llarda, kapasite ve verimlilik art›fl›n› sa¤layan modernizasyon harcamalar› ile birlikte birtak›m makine ve teçhizatlardaki parça de¤iflimlerinin; UMS 16'da belirtilen kayda alma ilkelerinin sa¤lanmas›na ra¤men, maddi duran varl›klar olarak muhasebelefltirilmedi¤ini tespit etmifl ve söz konusu hatan›n etkilerini geçmifl dönem konsolide finansal tablolara yans›tarak düzeltmifltir. Bu düzeltmenin sonucunda Grup'un 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle, maddi duran varl›klar›n›n net defter de¤eri 2.853 bin YTL tutar›nda artm›flt›r. Söz konusu aktiflefltirmelerin sonucunda 2007 y›l› içerisindeki amortisman gideri ise 708 bin YTL tutar›nda olup 2007 y›l›ndaki 1.128 bin YTL tutar›ndaki modernizasyon ve parça de¤iflim maliyeti maddi duran varl›klara kaydedilmifltir (Dipnot 2.4). 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle makine, tesis ve cihazlar ve binalara girifllerin önemli bir k›sm› 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle devam etmekte olan yat›r›mlar kalemi içerisinde s›n›fland›r›lan ve 2008 y›l› içerisinde tamamlanan yenileme ve modernizasyon yat›r›m harcamalar›ndan oluflmaktad›r. 31 Aral›k 2007 itibariyle tafl›t araçlar›ndan ç›k›fllar, mikser, pompa ve binek araç sat›fllar›ndan kaynaklanmaktad›r. Cari dönem amortisman ve itfa giderlerinin 36.108 bin YTL'l›k tutar› (2007: 30.604 bin YTL) “Sat›fllar›n Maliyeti” hesab›na, 2.069 bin YTL (2007: 2.022 bin YTL) tutar›ndaki k›sm› “Genel Yönetim Giderleri” hesab›na (Dipnot 29) ve 173 bin YTL'l›k tutar› (2007: 117 bin YTL) “Sat›fl ve Pazarlama Giderleri” hesab›na (Dipnot 29) ve 1.957 bin YTL tutar›ndaki k›sm› (2007: 1.404 bin YTL) “Stoklar” üzerine yans›t›lm›flt›r. Dipnot 19 - Maddi Olmayan Duran Varl›klar 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 hesap dönemindeki maddi olmayan duran varl›k hareketleri afla¤›daki gibidir: Haklar Tenzil: Birikmifl itfa paylar› Net defter de¤eri 1 Ocak 2008 Aç›l›fl 3.730 (2.009) 1.721 ‹laveler 255 (350) Ç›k›fllar - 31 Aral›k 2008 Kapan›fl 3.985 (2.359) 1.626 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 hesap dönemindeki maddi olmayan duran varl›k hareketleri afla¤›daki gibidir: Haklar Tenzil: Birikmifl itfa paylar› Net defter de¤eri 1 Ocak 2007 Aç›l›fl 3.304 (1.751) 1.553 ‹laveler 426 (258) Ç›k›fllar - 31 Aral›k 2007 Kapan›fl 3.730 (2.009) 1.721 Dipnot 20 - fierefiye 31 Aral›k 2008 ve 31 Aral›k 2007 tarihleri itibariyle flerefiye afla¤›daki tutarlardan oluflmaktad›r: Lalapafla sat›n al›m›ndan kaynaklanan flerefiye Elaz›¤ Çimento al›m›ndan kaynaklanan flerefiye ‹lion Çimento al›m›ndan kaynaklanan flerefiye 31 Aral›k 2008 138.665 13.506 1.387 153.558 31 Aral›k 2007 138.665 13.506 1.387 153.558 (i) Lalapafla sat›n al›m› Grup, 10 Ekim 2005 tarihinde Tasarruf Mevduat› ve Sigorta Fonu (“TMSF”) taraf›ndan sat›fla ç›kar›lan Lalapafla için düzenlenen aç›k art›rmaya kat›lm›fl ve 223.510 bin YTL (166.500.000 ABD Dolar›) karfl›l›¤›nda ihaleyi kazanm›flt›r. Rekabet Kurulu ve Fon Kurulu'nun onaylar›na müteakip, Lalapafla'n›n Grup'a devri 56 28 Aral›k 2005 tarihi itibariyle gerçekleflmifl ve sat›n al›m UFRS 3 uyar›nca muhasebelefltirilmifltir. Lalapafla'n›n sat›n al›m›ndan kaynaklanan flerefiye, tan›mlanabilir varl›klar›n, yükümlülüklerin ve flarta ba¤l› yükümlülüklerin makul de¤erleri üzerindeki sat›n al›m de¤erinden oluflmaktad›r. UMS 38'de belirtilen tan›mlanabilir baflkaca maddi duran varl›k tespit edilmemifltir. (ii) Elaz›¤ Çimento sat›n al›m› Grup, 21 Eylül 2006 tarihinde, Elaz›¤ Çimento'nun net varl›klar›n›n %99,99'unu 161.116 bin YTL karfl›l›¤› 110.000.000 ABD Dolar› bedelle sat›n alm›flt›r. Sat›n al›m UFRS 3 “‹flletme Birleflmeleri” hükümleri uyar›nca de¤erlendirilmifl ve UMS 38'de belirtilen tan›mlanabilir baflka maddi olmayan duran varl›k tespit edilmemifl olup konsolide finansal tablolara yans›t›lan ilgili flerefiye 13.506 bin YTL tutar›ndad›r. 30 Eylül 2006 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar›n makul de¤erleri ba¤›ms›z de¤erleme uzman› taraf›ndan belirlenmifl olup di¤er cari kalemlerin etkin faiz oran› kullan›larak indirgenmifl de¤erlerinin makul de¤erlerine yaklafl›k olacaklar› öngörülmektedir. 2008 y›l›n›n ikinci yar›s›ndan itibaren etkisini gittikçe art›ran küresel ekonomik krizden dolay›, 2008 y›l›n›n ilk yar›s›nda çimento sektöründe gerçekleflmifl benzer sat›n al›mlar yak›n tarihli ve güvenilir sonuç verebilecek örnekler (benchmark) olarak de¤erlendirilmemifltir. Bununla birlikte, ekonomik ve piyasa koflullar› nedeniyle, piyasa kat›l›mc›s›n›n beklentilerinin, sat›fl maliyetleri düflüldükten sonra elde edilecek makul de¤erin tespiti amac›yla yap›lan indirgenmifl nakit ak›m yöntemine yans›t›lamamas›ndan dolay›, söz konusu indirgenmifl nakit ak›m yöntemi de kullan›lamam›flt›r. Yukar›daki sebeplerden dolay›, Grup yönetimi, ‹MKB'de hisseleri ifllem gören ve Lalapafla ile Elaz›¤ Çimento'nun bulundu¤u bölgelerde operasyonlar›n› sürdüren iflletmelerin 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle piyasa de¤erleri üzerinden bir çal›flma yapm›flt›r. Bu çal›flmada flerefiyenin de¤er düflüklü¤ü ihtimali afla¤›daki varsay›mlara ba¤l›d›r: a) Lalapafla ve Elaz›¤ Çimento'nun bulundu¤u bölgede faaliyetlerini sürdüren ve hisse senetleri ‹MKB'de ifllem gören firmalar›n seçiminde söz konusu flirketlerin klinker kapasiteleri, tesislerin fiziksel durumu, lojistik aç›dan konumlar›, organizasyon yap›lar› dikkate al›nm›flt›r. b) 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle ‹MKB'de oluflan piyasa fiyat›, potansiyel bir al›c›n›n benzer ifllemlerde kontrolü ele geçirmek için ödeyece¤i ek sat›n al›m bedeli, Lalapafla'n›n aktif bir piyasada ifllem görmemesi de dikkate al›narak %10 olarak tahmin edilmifltir. c) Çimento sektöründe firma de¤erinin karfl›laflt›r›lmas›nda ço¤unlukla klinker kapasitesi kullan›ld›¤›ndan yukar›da yöntemle hesaplanan firma de¤erleri, Lalapafla ve Elaz›¤ Çimento'nun de¤erleri klinker kapasiteleri oran›nda hesaplanm›flt›r. Yukar›da sözü edilen de¤erlendirme sonucunda, Lalapafla ve Elaz›¤ Çimento'nun sat›n al›mlar›ndan kaynaklanan flerefiyelerde herhangi bir de¤er düflüklü¤ü tespit edilmemifltir. (iii) ‹lion Çimento sat›n al›m› fiirket, 3 May›s 2007 tarihinde, ‹lion Çimento'nun net varl›klar›n›n %99,99'unu 1.150.000 ABD Dolar› ve 79 bin YTL fiyat düzeltmesinden oluflan 1.624 bin YTL karfl›l›¤›nda sat›n alm›flt›r. Sat›n al›m UFRS 3 “‹flletme Birleflmeleri” hükümleri uyar›nca de¤erlendirilmifl olup ‹lion Çimento'ya iliflkin UMS 38 “Maddi Olmayan Varl›klar”da belirtilen tan›mlanabilir baflkaca maddi olmayan varl›k tespit edilmemifltir. Sat›n al›m sonras› hesaplanan 1.387 bin YTL tutar›ndaki flerefiye konsolide finansal tablolara yans›t›lm›flt›r. 57 Al›m karfl›l›¤› Ödenen nakit Ba¤l› ortakl›k al›m›ndan kaynaklanan borç (*) Toplam al›m karfl›l›¤› Elde edilen net aktiflerin makul de¤eri fierefiye Elde edilen net aktiflerin makul de¤eri Haz›r de¤erler Maddi duran varl›klar (Dipnot 18) Ticari alacaklar Ticari borçlar Di¤er Al›nan net aktif de¤er fierefiye Toplam al›m karfl›l›¤› Ba¤l› ortakl›k al›m›ndan kaynaklanan borç Al›nan iktisadi bütünlükteki kasa ve benzeri de¤erler D›flar›ya ç›kan nakit miktar› (*) 1.361 263 1.624 (237) 1.387 31 318 329 (110) (331) 237 1.387 1.624 263 31 (1.330) 3 May›s 2007 tarihi itibariyle maddi duran varl›klar›n makul de¤erleri ba¤›ms›z de¤erleme uzman› taraf›ndan belirlenmifl olup di¤er cari kalemlerin etkin faiz oran› kullan›larak indirgenmifl de¤erlerinin makul de¤erlerine yaklafl›k olacaklar› öngörülmüfltür. (*) 3 May›s 2007 tarihi itibariyle 263 bin YTL tutar›ndaki ba¤l› ortakl›k al›m›ndan kaynaklanan borç, 31 Aral›k 2008 tarihinde sona eren dönem içerisinde ödenmifl olup (2007: 234 bin YTL) (Dipnot 11) kur de¤ifliminin etkisinden ötürü 29 bin YTL tutar›ndaki kur fark› geliri konsolide Gelir Tablosu’nda muhasebelefltirilmifl olup söz konusu sat›n al›m ifllemi sonunda d›flar›ya ç›kan nakit toplam› 1.564 bin YTL'ye ulaflm›flt›r. UMS 36 kapsam›ndaki hükümler çerçevesinde, faaliyet konusu uçucu kül üretimi olan ‹lion Çimento al›m›ndan do¤an flerefiye, Grup yönetimi taraf›ndan indirgenmifl nakit ak›m yöntemi kullan›larak de¤er düflüklü¤ü testine tabi tutulmufltur. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle mevcut koflullar gözetilerek ve genel kabul görmüfl de¤erleme teknikleri kullan›larak yap›lan test sonucu herhangi bir de¤er düflüklü¤ü tespit edilmemifltir. Uygulanan de¤erleme tekni¤inde, flerefiyenin de¤er düflüklü¤ü ihtimali afla¤›daki varsay›mlara ba¤l›d›r: a) Söz konusu genel kabul görmüfl de¤erleme teknikleri, s›ras›yla %40,36 ve %12,67 olarak kabul edilen Faiz Vergi Amortisman Öncesi Kâr (“FVAÖK”)/ Net Sat›fllar ve Sermayenin A¤›rl›kl› Ortalama Maliyeti (“SAOM”) de¤erlerindeki de¤iflikliklere karfl› son derece hassast›r. b) FVAÖK/ Net Sat›fllar oran› olarak al›nan %40,36, 2009 ve sonras› için haz›rlanm›fl bütçelerle uyumluyken, SAOM oran› makroekonomik ve uçucu kül ile haz›r beton sektörüne özgü birtak›m de¤iflkenlere ba¤l›d›r. Dipnot 21 - Devlet Teflvik ve Yard›mlar› Grup, cari dönem içerisinde, yat›r›mlar›n ve istihdam›n teflvikine iliflkin 5084 say›l› kanun kapsam›nda ba¤l› ortakl›¤› Kars Çimento ve Elaz›¤ Çimento'nun yapm›fl oldu¤u baflvurulara istinaden, katlanm›fl oldu¤u elektrik giderlerinin 3.935 bin YTL tutar›ndaki k›sm› için, sistematik ve oransal bir biçimde maliyetlerle efllefltirmek amac›yla gelir tahakkuku hesaplam›fl ve konsolide finansal tablolara yans›tm›flt›r (2007: 3.760 bin YTL). Grup cari dönem içerisinde toplam 7.484 bin YTL tutar›nda teflvikten yararlanm›fl olup elektrik giderlerinden mahsup ederek konsolide Gelir Tablosu’na yans›tm›flt›r (2007: 5.269 bin YTL). Ayr›ca, Grup'un ba¤l› ortakl›klar›ndan Alfacem'in di¤er bir Grup flirketine ifltirak edebilmesi için yurtd›fl›nda yerleflik 58 bir kamu kuruluflundan sa¤lad›¤› krediye istinaden faiz giderlerinden mahsup edilmek suretiyle 2008 y›l› içerisinde 925 bin YTL tutar›nda gelir tahakkuku hesaplanm›fl ve konsolide finansal tablolara yans›t›lm›fl olup cari dönem içerisinde toplam 1.822 bin YTL tutar›nda teflvikten yararlan›lm›flt›r (2007: 735 bin YTL tutar›nda gelir tahakkuku hesaplanm›fl ve dönem içerisinde toplam 1.658 bin YTL tutar›nda teflvikten yararlan›lm›flt›r). Dipnot 22 - Karfl›l›klar, fiarta Ba¤l› Varl›k ve Yükümlülükler a) K›sa vadeli borç karfl›l›klar›: Personel ikramiye karfl›l›¤›(*) Davalar ve cezalar için ayr›lan karfl›l›klar Di¤er 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 1.600 1.313 733 3.646 494 3.013 727 4.234 (*) 2008 y›l› içerisinde, 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle ayr›lm›fl olan 494 bin YTL tutar›ndaki personel ikramiye karfl›l›¤›n›n 380 bin YTL tutar›ndaki k›sm›n›n ödenmemesine karar verildi¤inden, söz konusu karfl›l›k tutar› iptal edilmifl olup geri kalan k›s›m personele ödenmifltir. 2008 y›l›na ait ikramiye karfl›l›¤› Grup yönetimi taraf›ndan 1.600 bin YTL olarak tespit edilmifl ve konsolide finansal tablolara yans›t›lm›flt›r. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle ilgili karfl›l›¤›n ne kadar›n›n üst düzey yöneticiler için ayr›ld›¤› henüz belli olmad›¤›ndan söz konusu karfl›l›k k›sa vadeli borç karfl›l›klar› içerisinde yer almaktad›r. Devam etmekte olan dava karfl›l›klar› ve Rekabet Kurulu ceza karfl›l›¤›n›n dönem içindeki hareketleri afla¤›daki gibidir: 1 Ocak Cari dönemde ayr›lan karfl›l›k tutar› (Dipnot 31.b) Ödenen dava ve ceza karfl›l›klar› Rekabet Kurulu ceza karfl›l›¤› iptali (Dipnot 31.a) Konusu kalmayan karfl›l›klar (Dipnot 31.a) 31 Aral›k b) Verilen teminatlar: Teminat mektuplar› Teminat senetleri c) Verilen kefaletler: Verilen kefaletler d) Al›nan teminatlar: Teminat mektuplar› ‹potekler Teminat senetleri Al›nan kefaletler Çekler 2008 3.013 1.803 (3.235) (177) (91) 1.313 2007 6.995 1.750 (5.732) 3.013 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 13.712 52 13.764 11.192 74 11.266 93 93 95.583 8.109 5.078 4.320 98 113.188 92.107 6.458 4.321 88 102.974 e) Önemli davalar - Grup aleyhine aç›lm›fl davalar: 31 Aral›k 2008 itibariyle, davac›lar›n arazilerinde yap›lan çal›flmalardan ötürü do¤an zarar›n tazmini için Çimentafl'›n aleyhine hukuki ifllemler bafllat›lm›flt›r ve toplam 4.325 bin YTL tutar›nda tazminat davalar› aç›lm›flt›r (2007: 3.591 bin YTL). Söz konusu davalar›n bir k›sm› lehe bir k›sm› ise aleyhe karara ba¤lanm›fl olup Grup, bu davalara istinaden dönem içerisinde toplam 2.796 bin YTL ödeme yapm›flt›r (2007: 2.775 bin YTL). Grup aleyhe geliflebilecek davalardan do¤abilecek herhangi bir yükümlülük ihtimalini dikkate 59 alarak yasal faizlerini ve giderlerini de içerecek flekilde toplam 1.125 bin YTL tutar›nda karfl›l›k ay›rm›fl ve 31 Aral›k 2008 tarihli konsolide finansal tablolara yans›tm›flt›r (2007: 2.118 bin YTL). Grup yönetimi, söz konusu nedenden dolay›, baflka tazminat davalar›n›n aç›lma ihtimalini de¤erlendirmifl ve Grup'a karfl› aç›labilecek davalar›n toplam tutar›n› azami 2.900 bin YTL olarak hesaplam›fl olup söz konusu davalar›n aç›lmas› konusunda süreç ve yo¤unluk bak›m›ndan sa¤l›kl› bir öngörü yap›lamad›¤›ndan dolay› konsolide finansal tablolarda bu tutarla ilgili herhangi bir karfl›l›k ay›rmam›flt›r. - Rekabet Kurulu ile ilgili soruflturma ve davalar: Rekabet Kurulu'nun, 24 Nisan 2003 tarih ve 03-27 say›l› karar›yla, Ege Bölgesi çimento ve haz›r beton pazar›nda 4054 say›l› rekabetin korunmas› hakk›ndaki kanunun 4. maddesi ile yasaklanm›fl olan davran›fllar›n gerçeklefltirilip gerçeklefltirilmedi¤inin tespiti amac›yla Çimentafl ve ba¤l› ortakl›¤› Çimbeton'un da aralar›nda bulundu¤u baz› flirketler hakk›nda yürüttü¤ü soruflturma neticesinde, Çimentafl aleyhine 2.957 bin YTL ve Çimbeton aleyhine 340 bin YTL olmak üzere toplam 3.297 bin YTL idari para cezas›na hükmedildi¤i tefhim edilmifltir. Grup, 25 May›s 2007 tarihinde, Çimentafl aleyhine verilmifl olan 2.957 bin YTL idari para cezas›n›, Dan›fltay taraf›ndan o tarihte henüz yürütmenin durdurulmas› talebi ile ilgili olarak karar verilmedi¤i için itiraz› kay›t ile ödemifltir. Söz konusu yürütmeyi durdurma talebi reddedilmifl olmakla birlikte, Dan›fltay'da görülen dava halen devam etmektedir. Çimbeton'a uygulanan 340 bin YTL tutar›ndaki idari para cezas› için de, süresi içerisinde Dan›fltay'da yürütmeyi durdurma istemli bir iptal davas› aç›lm›fl olup 7 May›s 2007 tarihinde Dan›fltay taraf›ndan yürütmeyi durdurma karar› al›nm›flt›r. An›lan yürütmeyi durdurma karar›ndaki gerekçe dikkate al›narak, Rekabet Kurulu 25 Eylül 2008 tarihli ve 08-56/898-358 say›l› yeni bir karar tesis etmifl ve bu kez idari para cezas› tutar›n› 218 bin YTL olarak belirlemifltir. Söz konusu idari para cezas› 31 Aral›k 2008 tarihinde ihtiyari kay›tla ve 5326 say›l› Kabahatlar Kanunu'nun 17. maddesi 6. bendinin tan›d›¤› imkân çerçevesinde %25'lik indirim sonucu, 163 bin YTL olarak ödenmifltir. Grup, Rekabet Kurulu'nun bu karar›na karfl› Dan›fltay 13. Dairesi'nin 2008/988 E. say›l› dosyas› ile iptal davas› açm›flt›r. Dipnot 23 - Taahhütler Yoktur (31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle Çimentafl'›n farkl› türlerde ve farkl› müflteri gruplar›na 136.512 ton çimento sat›fl taahhüdü vard›r. Lalapafla fabrikas›ndaki mevcut f›r›n tesisinin yenilenmesi nedeniyle 12.998 bin YTL karfl›l›¤› 7.600.000 Euro tutar›nda al›m taahhüdü vard›r). Dipnot 24 - Çal›flanlara Sa¤lanan Faydalar K›dem tazminat› karfl›l›¤› 31 Aral›k 2008 8.109 8.109 31 Aral›k 2007 8.454 8.454 Türk ‹fl Kanunu'na göre, Grup, bir senesini doldurmufl olan ve Grup'la iliflkisi kesilen veya emekli olan 25 hizmet (kad›nlarda 20) y›l›n› dolduran ve emeklili¤ini kazanan (kad›nlar için 58 yafl›nda, erkekler için 60 yafl›nda), askere ça¤r›lan veya vefat eden personeli için k›dem tazminat› ödemekle mükelleftir. Ödenecek tazminat her hizmet y›l› için, bir ayl›k maafl kadard›r ve bu tutar 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle 2.173,18 YTL (2007: 2.030,19 YTL) ile s›n›rland›r›lm›flt›r. K›dem tazminat› yükümlülü¤ü yasal olarak herhangi bir fonlamaya tabi de¤ildir ve herhangi bir fonlama flart› bulunmamaktad›r. K›dem tazminat› karfl›l›¤› çal›flanlar›n emeklili¤i halinde ödenmesi gerekecek muhtemel yükümlülü¤ün Bilanço tarihindeki de¤erinin aktüeryal öngörüler do¤rultusunda tahminiyle hesaplan›r. Temel varsay›m, her y›ll›k hizmet için belirlenen tavan karfl›l›¤›n›n enflasyon ile orant›l› olarak artmas›d›r. Böylece, uygulanan iskonto oran›, enflasyonun beklenen etkilerinden ar›nd›r›lm›fl gerçek oran› gösterir. Grup'un k›dem tazminat› karfl›l›¤›, k›dem tazminat› tavan› her alt› ayda bir ayarland›¤› için,1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olan 2.260,05 YTL (1 Ocak 2008: 2.087,92 YTL) üzerinden hesaplanmaktad›r. 60 Toplam karfl›l›¤›n hesaplanmas›na yönelik afla¤›daki aktüer varsay›mlar yap›lm›flt›r: Y›ll›k iskonto oran› (%) Emeklilik olas›l›¤› (%) 31 Aral›k 2008 6,26 98,64 31 Aral›k 2007 5,71 99,12 K›dem tazminat› karfl›l›¤›n›n y›l içindeki hareketleri afla¤›daki gibidir: 1 Ocak Faiz maliyeti Aktüeryal (kârlar)/zararlar Dönem içinde ödenen Dönem içi art›fl 31 Aral›k 2008 8.454 529 (375) (1.518) 1.019 8.109 2007 7.988 456 14 (1.411) 1.407 8.454 Faiz maliyeti, aktüeryel kârlar ve zararlar ile dönem içindeki art›fl toplam 1.173 bin YTL (2007: 1.877 bin YTL) tutar›nda olup genel yönetim giderlerine dahil edilmifltir (Dipnot 29). Dipnot 25 - Emeklilik Planlar› Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 26 - Di¤er Varl›klar ve Yükümlülükler a) Di¤er dönen varl›klar: Devlet teflviklerinden kaynaklanan gelir tahakkuklar› Peflin ödenen giderler (*) Katma De¤er Vergisi alacaklar› Personelden olan alacaklar Verilen ifl avanslar› Verilen siparifl avanslar› Mahsup edilecek peflin ödenen kurumlar vergisi Türev finansal araçlar gelir tahakkuku Di¤er b) Di¤er duran varl›klar: Verilen avanslar Peflin ödenen giderler (*) 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 4.860 2.296 1.321 733 672 450 63 356 10.751 4.495 1.050 1.129 836 344 619 21 7.637 150 16.281 433 308 741 9.235 118 9.353 (*) Peflin ödenen giderlerin önemli bir bölümü, Grup taraf›ndan ödenen sigorta primlerinden oluflmaktad›r. c) Di¤er k›sa vadeli yükümlülükler: Ödenecek vergi, fon ve sosyal güvenlik kesintisi Al›nan avanslar Personele borçlar Di¤er 3.948 1.382 298 35 5.663 4.147 988 1.088 88 6.311 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle al›nan avanslar, 1.382 bin YTL tutar›nda olup tamam› nakit olarak al›nm›flt›r. (31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle al›nan avanslar, 988 bin YTL tutar›nda olup 862 bin YTL'lik k›sm› nakit olarak al›nan avanslardan oluflmaktad›r). 61 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 8.401 - d) Di¤er Uzun Vadeli Yükümlülükler: Madenlerin kapanmas› ve rehabilitasyon maliyetleri karfl›l›¤› 14 Aral›k 2007 tarihinde yürürlü¤e giren, “Madencilik Faaliyetleri ile Bozulan Arazilerin Do¤aya Yeniden Kazand›r›lmas› Yönetmeli¤i”ndeki hükümler gere¤ince Grup yönetimi Türkiye'de devam eden faaliyetleriyle ilgili olarak söz konusu yönetmelik kapsam›nda belirtilen bir y›ll›k yasal süre içerisinde çevre rehabilitasyonu, maden sahalar›n›n ›slah› ve kapanmas› ile ilgili çal›flmalar›n› tamamlam›fl olup çevre rehabilitasyonu, maden sahalar›n›n ›slah› ve kapanmas›na istinaden gider karfl›l›¤›n› 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle konsolide finansal tablolara yans›tm›flt›r. Dipnot 27 - Özkaynaklar 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle, fiirket'in ç›kar›lm›fl sermayesi 75.750 bin YTL olup nominal lot de¤eri 1 YTL olan 75.749.968 adet hisseden oluflmaktad›r (2007: Ç›kar›lm›fl sermaye 36.540 bin YTL olup nominal lot de¤eri 1 YTL olan 36.540.000 adet hisseden oluflmaktad›r). fiirket'in ortakl›k yap›s› afla¤›daki gibidir: Intercem S.A. Cementir Cementerie del Tirreno S.p.A. Simest S.p.A Halka Arz Karfl›l›kl› ifltirak sermaye düzeltmesi Sermaye düzeltmesi farklar› (*) Toplam düzeltilmifl sermaye Pay Oran› (%) 67,23 29,37 1,20 2,20 100 31 Aral›k 2008 Pay Tutar› Bin YTL 50.924 22.253 909 1.664 75.750 (2.105) 73.645 20.069 93.714 Pay Oran› (%) 67,23 29,37 1,20 2,20 100,00 31 Aral›k 2007 Pay Tutar› Bin YTL 24.565 10.734 438 803 36.540 (629) 35.911 20.069 55.980 (*) Sermaye düzeltmesi farklar›, 31 Aral›k 2004 tarihindeki sat›n alma gücünde, nakit ve benzeri ilavelerin enflasyona göre düzeltilmifl toplam tutarlar› ile enflasyon düzeltmesi öncesindeki tutarlar› aras›ndaki fark› ifade eder. fiirket sermayesinin, mevcut hissedarlara 2007 y›l› kâr›ndan paylar› oran›nda bedelsiz hisse da¤›t›lmas› suretiyle 39.210 bin YTL art›r›larak 36.540 bin YTL'den 75.750 bin YTL'ye yükseltilmesi karar› 26 Haziran 2008 tarihinde ‹zmir Ticaret Sicil Memurlu¤u taraf›ndan tescil edilmifl, dolay›s›yla sermaye art›fl› bu tarihte gerçekleflmifltir. 2.105 bin YTL tutar›ndaki karfl›l›kl› ifltirak sermaye düzeltmesi (2007: 629 bin YTL), üçüncü taraflardan al›nan ve maliyet de¤eri konsolide finansal tablolara yans›t›lan Çimentafl hisse senetlerinden oluflmaktad›r. 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle toplam hazine hissesi adedi 416.142'dir (2007: 42.839 adet). 70.721 bin YTL tutar›ndaki hisse senedi ihraç primi (2007: 70.721 bin YTL), halka aç›k olan Çimbeton ve Çimentafl hisse senetlerinin ilk sat›fl fiyat› ile nominal de¤erleri aras›ndaki fark› temsil etmektedir. Kanuni defterlerdeki birikmifl kârlar, afla¤›da belirtilen kanuni yedeklerle ilgili hüküm haricinde da¤›t›labilirler: Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler birinci ve ikinci tertip yasal yedekler olmak üzere ikiye ayr›l›r. Türk Ticaret Kanunu'na göre birinci tertip yasal yedekler, fiirket’in ödenmifl sermayesinin %20'sine ulafl›l›ncaya kadar, kanuni net kâr›n %5'i olarak ayr›l›r. ‹kinci tertip yasal yedekler ise ödenmifl sermayenin %5'ini aflan da¤›t›lan kâr›n %10'udur. Türk Ticaret Kanunu'na göre, yasal yedekler ödenmifl sermayenin %50'sini geçmedi¤i sürece sadece zararlar› netlefltirmek için kullan›labilir, bunun d›fl›nda herhangi bir flekilde kullan›lmas› mümkün de¤ildir. 63 Grup, 2006 y›l› maddi duran varl›klar sat›fllar›ndan elde etti¤i kâr sonucunda 67 bin YTL tutar›nda “Yenileme Fonu” (2007: 1.293 bin YTL) ay›rm›fl olup söz konusu fon da¤›t›labilir kâr hesaplamas›na dahil edilememektedir. Yukar›da bahsi geçen yasal yedeklerin ve yenileme fonunun, SPK Finansal Raporlama Standartlar› uyar›nca “Kârdan Ayr›lan K›s›tlanm›fl Yedekler” içerisinde s›n›fland›r›lmas› gerekmektedir. Grup'un 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle kârdan ayr›lan k›s›tlanm›fl yedeklerinin nominal tutar› 14.147 bin YTL (2007: 11.892 bin YTL) olup özleri itibariyle k›s›tlanmam›fl olan nominal tutar› 74.492 bin YTL olan “Ola¤anüstü Yedekler” (2007: 43.420 bin YTL), “Geçmifl Y›llar Kârlar›” içerisine s›n›fland›rm›flt›r. SPK'n›n 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan gereklilikleri uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo denklefltirme iflleminde ortaya ç›kan ve “geçmifl y›llar zarar›”nda izlenen tutar›n, SPK'n›n kâr da¤›t›m›na iliflkin düzenlemeleri çerçevesinde, enflasyona göre düzeltilmifl finansal tablolara göre da¤›t›labilecek kâr rakam› bulunurken indirim kalemi olarak dikkate al›nmaktayd›. Bununla birlikte, “geçmifl y›llar zarar›”nda izlenen söz konusu tutar, varsa dönem kâr› ve da¤›t›lmam›fl geçmifl y›l kârlar›, kalan zarar miktar›n›n ise s›ras›yla ola¤anüstü yedek akçeler, yasal yedek akçeler, özkaynak kalemlerinin enflasyon muhasebesine göre düzeltilmesinden kaynaklanan sermaye yedeklerinden mahsup edilmesi mümkün bulunmaktayd›. Yine 1 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olan uygulama uyar›nca enflasyona göre düzeltilen ilk finansal tablo düzenlenmesi sonucunda özkaynak kalemlerinden “Sermaye, Emisyon Primi, Yasal Yedekler, Statü Yedekleri, Özel Yedekler ve Ola¤anüstü Yedek” kalemlerine Bilanço’da kay›tl› de¤erleri ile yer verilmekte ve bu hesap kalemlerinin düzeltilmifl de¤erleri toplu halde özkaynak grubu içinde “özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›” hesab›nda yer almaktayd›. Tüm özkaynak kalemlerine iliflkin “özsermaye enflasyon düzeltmesi farklar›” sadece bedelsiz sermaye art›r›m› veya zarar mahsubunda, ola¤anüstü yedeklerin kay›tl› de¤erleri ise, bedelsiz sermaye art›r›m›; nakit kâr da¤›t›m› ya da zarar mahsubunda kullan›labilmekteydi. 1 Ocak 2008 itibariyle yürürlü¤e giren Seri: XI No: 29 say›l› tebli¤ ve ona aç›klama getiren SPK duyurular›na göre “Ödenmifl Sermaye”, “Kârdan Ayr›lan K›s›tlanm›fl Yedekler” ve “Hisse Senedi ‹hraç Primleri”'nin yasal kay›tlardaki tutarlar› üzerinden gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu tebli¤in uygulanmas› esnas›nda de¤erlemelerde ç›kan farkl›l›klar›n (enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan farkl›l›klar gibi): - “Ödenmifl Sermaye”den kaynaklanmaktaysa ve henüz sermayeye ilave edilmemiflse, “Ödenmifl Sermaye” kaleminden sonra gelmek üzere aç›lacak “Sermaye Düzeltmesi Farklar›” kalemiyle; - “Kârdan Ayr›lan K›s›tlanm›fl Yedekler” ve “Hisse Senedi ‹hraç Primleri”'nden kaynaklanmakta ve henüz kâr da¤›t›m› veya sermaye art›r›m›na konu olmam›flsa “Geçmifl Y›llar Kâr/Zarar›yla”, iliflkilendirilmesi gerekmektedir. Di¤er özkaynak kalemleri ise, SPK Finansal Raporlama Standartlar› çerçevesinde de¤erlenen tutarlar› ile gösterilmektedir. Sermaye düzeltmesi farklar›n›n sermayeye eklenmek d›fl›nda bir kullan›m› yoktur. Sermaye Piyasas› Kurulu'nun 8 fiubat 2008 tarihli 4/138 say›l› karar› gere¤ince, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere paylar› borsada ifllem gören anonim ortakl›klar için, asgari kâr da¤›t›m oran› %20 (2007: %20) olarak uygulanacakt›r. Buna göre, bu da¤›t›m›n flirketlerin genel kurullar›nda alacaklar› karara ba¤l› olarak nakit ya da temettünün sermayeye eklenmesi suretiyle ihraç edilecek paylar›n bedelsiz olarak ortaklara da¤›t›lmas›na ya da belli oranda nakit, belli oranda bedelsiz pay da¤›t›lmas› suretiyle gerçeklefltirilebilmesine; belirlenecek birinci temettü tutar›n›n mevcut ödenmifl/ç›kar›lm›fl sermayelerinin %5'inden az olmas› durumunda, söz konusu tutar›n da¤›t›lmadan ortakl›k bünyesinde b›rak›labilmesine imkân verilmifl ancak bir önceki döneme iliflkin temettü da¤›t›m›n› gerçeklefltirmeden sermaye art›r›m› yapan ve bu nedenle paylar› "eski" ve "yeni" fleklinde ayr›lan anonim ortakl›klardan, 2007 y›l› faaliyetleri sonucunda elde ettikleri dönem kâr›ndan temettü da¤›tacaklar›n, hesaplayacaklar› birinci temettüyü nakden da¤›t›lmalar› zorunlulu¤u getirilmifltir. fiirket Ana Sözleflmesi'nde 1. temettü oran› %50 olarak düzenlemifltir. Ayr›ca, 25 fiubat 2005 tarih 7/242 say›l› SPK karar› uyar›nca; SPK düzenlemelerine göre bulunan net 64 da¤›t›labilir kâr üzerinden SPK'n›n asgari kâr da¤›t›m zorunlulu¤una iliflkin düzenlemeleri uyar›nca hesaplanan kâr da¤›t›m tutar›n›n, tamam›n›n yasal kay›tlarda yer alan da¤›t›labilir kârdan karfl›lanabilmesi durumunda, bu tutar›n tamam›, karfl›lanmamas› durumunda ise yasal kay›tlarda yer alan net da¤›t›labilir kâr›n tamam› da¤›t›lacakt›r. SPK düzenlemelerine göre haz›rlanan finansal tablolarda veya yasal kay›tlar›n herhangi birinde dönem zarar› olmas› durumunda ise kâr da¤›t›m› yap›lmayacakt›r. Bu çerçevede, fiirket'in 25 Nisan 2008 tarihinde yap›lan Ola¤an Genel Kurul Toplant›s›’nda al›nan karara göre; SPK düzenlemelerine göre oluflan 2007 y›l› da¤›t›labilir kâr›n›n %50'si 1. temettü olarak ayr›lm›fl ve ortaklara bedelsiz hisse olarak da¤›t›lm›flt›r. Kalan tutar›n %10'u, Kurucu ‹ntifa Senedi Sahipleri'ne kâr pay› olarak ayr›lm›fl olup yedek akçe ayr›ld›ktan sonra kalan tutar, Ola¤anüstü Yedekler'e s›n›fland›r›lm›flt›r. Dipnot 28 - Sat›fllar ve Sat›fllar›n Maliyeti Yurtiçi sat›fllar Yurtd›fl› sat›fllar (*) Eksi: ‹skontolar (*) Net sat›fllar Sat›fllar›n maliyeti Brüt kâr 1 Ocak 31 Aral›k 2008 372.891 108.458 481.349 (13.017) 468.332 (349.984) 118.348 1 Ocak 31 Aral›k 2007 404.589 58.662 463.251 (9.797) 453.454 (290.778) 162.676 (*) 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle sona eren hesap dönemi içerisinde yurtd›fl›na yap›lan 47.550 bin YTL tutar›ndaki sat›fllar, Rusya'ya yap›lan ihracattan kaynaklanmakta olup söz konusu yurtd›fl›na yap›lan sat›fllara istinaden 770 bin YTL tutar›nda iskonto uygulanm›flt›r (2007: Yoktur). Dipnot 29 - Araflt›rma ve Gelifltirme Giderleri, Pazarlama, Sat›fl ve Da¤›t›m Giderleri, Genel Yönetim Giderleri a) Pazarlama, sat›fl ve da¤›t›m giderleri: Yükleme giderleri Personel giderleri D›flar›dan sa¤lanan fayda ve giderler Amortisman ve itfa paylar› (Dipnot 18) Di¤er b) Genel yönetim giderleri: Personel Dan›flmanl›k ve istiflare D›flar›dan sa¤lanan fayda ve hizmetler Vergi, resim ve harçlar Amortisman ve itfa paylar› (Dipnot 18) K›dem tazminat› gideri (Dipnot 24) Temsil a¤›rlama Malzeme ve yak›t giderleri Kira giderleri Sigorta giderleri Ba¤›fl ve yard›mlar Di¤er Toplam faaliyet giderleri 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 11.677 2.284 134 173 1.097 15.365 4.999 2.150 126 117 1.042 8.434 21.552 9.006 4.724 2.140 2.069 1.173 756 676 409 203 319 4.504 47.531 62.896 18.937 4.268 4.615 2.235 2.022 1.877 369 682 251 396 201 5.072 40.925 49.359 65 Dipnot 30 - Nitelikler‹ne Göre Giderler Hammadde, yar› mamul ve mamul maliyeti Personel giderleri Ayd›nlatma ve su gideri Amortisman ve itfa paylar› (Dipnotlar 18 ve 19) Nakliye giderleri D›flar›dan sa¤lanan fayda ve hizmetler Bak›m ve onar›m giderleri Dan›flmanl›k ve istiflare giderleri Kira giderleri Vergi, resim ve harçlar K›dem tazminat› gideri Reklam ve ilan giderleri Di¤er 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 161.612 49.486 46.932 38.350 38.348 24.748 22.945 9.006 4.426 2.166 1.173 903 12.785 412.880 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 126.096 43.931 40.483 32.743 30.080 20.041 23.533 4.268 589 2.235 1.877 729 13.532 340.137 Dipnot 31 - Di¤er Faaliyetlerden Gelirler/ Giderler a) Di¤er faaliyet gelirleri: Hurda sat›fl geliri Tahsil edilen flüpheli alacaklar (Dipnot 10) ‹ptal edilen teminat geliri Rekabet Kurulu ceza karfl›l›¤› iptali (Dipnot 22) Konusu kalmayan dava karfl›l›klar› (Dipnot 22) Maddi duran varl›k sat›fl kâr› Di¤er b) Di¤er faaliyet giderleri: Dava karfl›l›k gideri (Dipnot 22) fiüpheli alacak gideri (Dipnot 10) ‹dari ceza gideri Hafriyat gideri Maddi duran varl›k sat›fl zarar› Di¤er 66 1 Ocak 31 Aral›k 2008 1 Ocak 31 Aral›k 2007 904 473 208 177 91 67 1.062 2.982 1.236 67 410 626 627 2.966 (1.803) (992) (333) (259) (26) (756) (4.169) (1.750) (1.342) (133) (63) (821) (4.109) Dipnot 32 - Finansal Gelirler Kur fark› geliri Vadeli döviz ifllemlerinden do¤an kâr Mevduat faiz geliri Vadeli ticari ifllemlerden elde edilen finansal gelir 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 60.535 5.843 2.506 2.349 71.233 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 59.731 7.637 3.478 2.053 72.899 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 (135.837) (26.162) (2.963) (165) (165.127) 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 (20.443) (27.904) (3.068) (110) (51.525) Dipnot 33 - Finansal Giderler Kur fark› gideri Banka kredileri faiz giderleri Vadeli döviz ifllemlerinden do¤an zararlar Di¤er Dipnot 34 - Sat›fl Amac›yla Elde Tutulan Duran Varl›klar ve Durdurulan Faaliyetler Yoktur (2007: Yoktur). Dipnot 35 - Vergi Varl›klar› ve Yükümlülükleri 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle peflin ödenen kurumlar vergisi ve kurumlar vergisi karfl›l›¤› afla¤›daki gibidir: Kurumlar vergisi karfl›l›¤› Tenzil: Peflin ödenen kurumlar vergisi Cari dönem vergi karfl›l›¤› - net 31 Aral›k 2008 7.559 (5.924) 1.635 31 Aral›k 2007 19.558 (16.069) 3.489 1.698 (63) 1.635 3.510 (21) 3.489 Buna göre: Dönem kâr› vergi yükümlülü¤ü Peflin ödenen gelir vergisi Türk vergi mevzuat›, ana ortakl›k olan fiirket’in ba¤l› ortakl›¤› konsolide etti¤i finansal tablolar› üzerinden vergi beyannamesi vermesine olanak tan›mamaktad›r. Bu sebeple, bu konsolide finansal tablolara yans›t›lan vergi karfl›l›klar›, konsolidasyon kapsam›na al›nan tüm flirketler için ayr› ayr› hesaplanm›flt›r. Türkiye'de, kurumlar vergisi oran› 2008 y›l› için %20'dir (2007: %20). Kurumlar vergisi oran› kurumlar›n ticari kazanc›na vergi yasalar› gere¤ince indirimi kabul edilmeyen giderlerin ilave edilmesi, vergi yasalar›nda yer alan istisna (ifltirak kazançlar› istisnas›, yat›r›m indirimi istisnas› vb.) ve indirimlerin (ar-ge indirimi gibi) indirilmesi sonucu bulunacak vergi matrah›na uygulan›r. Kâr da¤›t›lmad›¤› takdirde baflka bir vergi ödenmemektedir (GVK Geçici 61. madde kapsam›nda yararlan›lan yat›r›m indirimi istisnas› olmas› halinde yararlan›lan istisna tutar› üzerinden hesaplan›p ödenen %19,8 (2007: %19,8) oran›ndaki stopaj hariç). Grup'un ba¤l› ortakl›¤›n›n bulundu¤u ‹talya ve Rusya'da kurumlar vergisi oranlar› 2008 y›l› için s›ras›yla %31,4 ve %24'tür (2007: %31,4 ve %24). 67 5520 Say›l› Kurumlar Vergisi Kanunu'na göre kurumlar›n en az iki tam y›l süreyle aktiflerinde yer alan ifltirak hisselerinin, gayrimenkullerinin, rüçhan hakk›, kurucu senedi ve intifa senetleri sat›fl›ndan do¤an kazançlar›n›n %75'i 21 Haziran 2006 tarihinden bafllayarak kurumlar vergisinden istisnad›r. ‹stisnadan yararlanmak için söz konusu kazanc›n pasifte bir fon hesab›nda tutulmas› ve 5 y›l süre ile iflletmeden çekilmemesi gerekmektedir. Sat›fl bedelinin sat›fl›n yap›ld›¤› y›l› izleyen ikinci takvim y›l› sonuna kadar tahsil edilmesi gerekir. Türkiye'deki bir ifl yeri ya da daimi temsilcisi arac›l›¤› ile gelir elde eden dar mükellef kurumlar ile Türkiye'de yerleflik kurumlara ödenen kâr paylar›ndan (temettüler) stopaj yap›lmaz. Bunlar›n d›fl›nda kalan kifli ve kurumlara yap›lan temettü ödemeleri, %15 (2007: %15) oran›nda stopaja tabidir. Kâr›n sermayeye ilavesi, kâr da¤›t›m› say›lmaz. fiirketler, üçer ayl›k mali kârlar› üzerinden %20 (2007: %20) oran›nda geçici vergi hesaplar ve o dönemi izleyen ikinci ay›n 14’üncü gününe kadar beyan edip 17 (2007: 17)’inci günü akflam›na kadar öder. Y›l içinde ödenen geçici vergi o y›la ait olup izleyen y›l verilecek kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilir. Mahsuba ra¤men ödenmifl geçici vergi tutar› kalm›fl ise bu tutar nakden iade al›nabilece¤i gibi devlete karfl› olan herhangi bir baflka mali borca da mahsup edilebilir. Türkiye'de ödenecek vergiler konusunda vergi otoritesi ile mutabakat sa¤lamak gibi bir uygulama bulunmamaktad›r. Kurumlar vergisi beyannameleri hesap döneminin kapand›¤› ay› takip eden dördüncü ay›n 25’inci günü akflam›na kadar ba¤l› bulunulan vergi dairesine verilir. Vergi incelemesine yetkili makamlar befl y›l zarf›nda muhasebe kay›tlar›n› inceleyebilir ve hatal› ifllem tespit edilirse yap›lacak vergi tarhiyat› nedeniyle vergi miktarlar› de¤iflebilir. Türk vergi mevzuat›na göre beyanname üzerinde gösterilen mali zararlar 5 y›l› aflmamak kayd›yla dönem kurum kazanc›ndan indirilebilirler. Ancak, mali zararlar, geçmifl y›l kârlar›ndan mahsup edilemez. Kurumlar Vergisi Kanunu'nda kurumlara yönelik birçok istisna bulunmaktad›r. Bu istisnalardan Grup'a iliflkin olanlar› afla¤›da aç›klanm›flt›r: Kurumlar›n tam mükellefiyete tabi bir baflka kurumun sermayesine ifltirakten elde ettikleri temettü kazançlar› (yat›r›m fonlar›n›n kat›lma belgeleri ile yat›r›m ortakl›klar› hisse senetlerinden elde edilen kâr paylar› hariç) kurumlar vergisinden istisnad›r. Kurumlar›n rüçhan hakk› kuponlar›n›n sat›fl›ndan elde ettikleri kazançlar›n›n %75'lik k›sm› ile anonim flirketlerin kurulufllar›nda veya sermayelerini art›rd›klar› s›rada ç›kard›klar› hisse senetlerinin itibari de¤erlerinin üzerinde elden ç›kar›lmas›ndan sa¤lanan emisyon primi kazançlar›, kurumlar vergisinden istisnad›r. Dolay›s› ile ticari kâr/(zarar) rakam› içinde yer alan yukar›da say›lan nitelikteki kazançlar/(kay›plar) kurumlar vergisi hesab›nda dikkate al›nm›flt›r. Kurumlar Vergisi matrah›n›n tespitinde yukar›da yer alan istisnalar yan›nda, ayr›ca Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8. maddesi ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. madde hükmünde belirtilen indirimler ile birlikte Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 10. maddesinde belirtilen di¤er indirimler de dikkate al›n›r. Yenileme fonu 213 say›l› Vergi Usul Kanunu'nun 328. maddesine göre, sat›lan iktisadi k›ymetlerin yenilenmesi, iflin mahiyetine göre gerekli bulunur veya bu hususta iflletmeyi idare edenlerce karar verilmifl ve teflebbüse geçilmifl olursa, sat›fltan elde edilen kâr, yenileme giderlerini karfl›lamak üzere, pasifte geçici bir hesapta azami üç y›l süre ile tutulabilir. Her ne sebeple olursa olsun, bu süre içinde kullan›lmam›fl olan kârlar üçüncü y›l›n vergi matrah›na eklenir. Üç y›ldan önce iflin terki, devri veya iflletmenin tasfiyesi halinde bu kârlar, o y›l›n matrah›na eklenir. Bu maddeye istinaden, 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle Grup'un 2006 y›l›ndaki maddi duran varl›k sat›fllar›ndan elde etti¤i 67 bin YTL kâr› pasiflere yenileme fonu olarak yans›t›lm›fl olup cari dönem kurumlar vergisi hesaplamas›na dahil edilmemifltir (2007: 1.293 bin YTL). 69 Transfer fiyatland›rmas› 5520 say›l› Kurumlar Vergisi Kanunu'nun transfer fiyatlamas› ile ilgili yeni düzenlemeler getiren 13. maddesi, 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle yürürlü¤e girmifl bulunmaktad›r. AB ve OECD transfer fiyatland›rmas› rehberini esas alan ilgili madde ile birlikte transfer fiyatlamas› ile ilgili düzenlemelerde ciddi de¤ifliklikler yap›lm›flt›r. Bu çerçevede, kurumlar›n iliflkili kiflilerle yapt›klar› mal veya hizmet al›m ya da sat›mlar›nda emsallerine uygun olarak tespit edecekleri bedel veya fiyat kullanmalar› gerekmektedir. Emsallere uygunluk ilkesi, iliflkili kiflilerle yap›lan mal veya hizmet al›m ya da sat›m›nda uygulanan fiyat veya bedelin, aralar›nda böyle bir iliflkinin bulunmamas› durumunda oluflacak fiyat veya bedele uygun olmas›n› ifade etmektedir. Kurumlar, iliflkili kifliler ile gerçeklefltirdi¤i ifllemlerde uygulanacak emsaline uygun fiyat veya bedelleri ilgili kanunda belirtilen yöntemlerden ifllemin mahiyetine en uygun olan›n› kullanmak suretiyle tespit edeceklerdir. Emsaline uygunluk ilkesi do¤rultusunda tespit edilen fiyat ve bedellere iliflkin hesaplamalara ait kay›t, cetvel ve belgelerin ispat edici k⤛tlar olarak kurumlar taraf›ndan saklanmas› zorunlu k›l›nm›flt›r. Ayr›ca, kurumlar bir hesap dönemi içerisinde iliflkili kifliler ile yapt›klar›ifllemlere iliflkin olarak bilgi ve belgeleri içerecek flekilde bir rapor haz›rlayacaklard›r. Emsallere uygunluk ilkesine ayk›r› olarak tespit edilen bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet al›m ya da sat›m›nda bulunulmas› halinde, kazanc›n tamamen veya k›smen transfer fiyatlamas› yoluyla örtülü olarak da¤›t›lm›fl say›lacakt›r. Tamamen veya k›smen transfer fiyatland›rmas› yoluyla örtülü olarak da¤›t›lan kazanç, 13’üncü maddede belirtilen flartlar›n gerçekleflti¤i hesap döneminin son günü itibariyle da¤›t›lm›fl kâr pay› veya dar mükellefler için ana merkeze aktar›lan tutar say›lacakt›r. Transfer fiyatland›rmas› yoluyla da¤›t›lm›fl kâr pay›n›n net kâr pay› tutar› olarak kabul edilmesi ve brüte tamamlanmas› sonucu bulunan tutar üzerinden ortaklar›n hukuki niteli¤ine göre belirlenen oranlarda vergi kesintisi yap›lacakt›r. Daha önce yap›lan vergilendirme ifllemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilecektir. Ancak, bu düzeltmenin yap›labilmesi için örtülü kazanç da¤›tan kurum ad›na tarh edilen vergilerin kesinleflmifl ve ödenmifl olmas› gerekmektedir. Örtülü kazanç da¤›t›lan kurum nezdinde yap›lacak düzeltmede dikkate al›nacak tutar, kesinleflen ve ödenen tutar olacakt›r. Transfer fiyatlamas› ile ilgili hükümlerin, 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle yürürlü¤e girmesinden sonra, uygulamaya aç›kl›k getirmek amac›yla, Maliye Bakanl›¤› taraf›ndan 18 Kas›m 2007 tarihinde, Transfer Fiyatland›rmas› Yoluyla Örtülü Kazanç Da¤›t›m› Hakk›nda Genel Tebli¤ (Seri No: 1) yay›mlanm›flt›r. 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 ve 2007 hesap dönemlerine ait konsolide Gelir Tablolar›’nda yer alan vergi geliri/(gideri) afla¤›da özetlenmifltir: Cari dönem kurumlar vergisi Ertelenmifl vergi geliri/(gideri) Toplam vergi geliri/(gideri) 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 (7.559) 14.433 6.874 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 (19.558) (8.028) (27.586) 31 Aral›k tarihlerine göre vergi gelirinin/(giderinin) mutabakat› afla¤›daki gibidir: 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 Vergi öncesi (zarar)/kâr (39.629) Vergi öncesi kâr üzerinden ana ortakl›k vergi oran›yla hesaplanan vergi 7.926 Farkl› vergi oran›na sahip ba¤l› ortakl›klar›n etkisi 16 Yat›r›m indiriminin vergi etkisi Vergi matrah›ndan indirilen tutarlar›n etkisi 690 Kanunen kabul edilmeyen giderlerin vergi etkisi (951) Üzerinden ertelenmifl vergi varl›¤› hesaplanmayan indirilebilir mali zarar (948) Di¤er 141 Toplam vergi geliri/(gideri) 6.874 70 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 133.548 (40.064) 6.976 4.532 2.656 (1.791) 105 (27.586) Ertelenmifl vergiler Grup, ertelenmifl vergi varl›k ve yükümlülüklerini, varl›k ve yükümlülüklerin Bilanço’daki kay›tl› de¤erleri ile vergi de¤erleri aras›nda oluflan geçici farklar üzerinden, Bilanço tarihi itibariyle yasalaflm›fl vergi oranlar›n› kullanarak hesaplamaktad›r. Müteakip dönemlerde gerçekleflecek geçici farklar üzerinden yükümlülük metoduna göre hesaplanan ertelenmifl vergi varl›klar› ve yükümlülükleri için uygulanan oran, %20'dir (2007: %20). 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle birikmifl geçici farklar ve ertelenmifl vergi varl›k ve yükümlülüklerinin Bilanço tarihleri itibariyle yürürlükteki vergi oranlar› kullan›larak hesaplamalar›n›n dökümü afla¤›daki gibidir: Maddi ve maddi olmayan duran varl›klar fark› Yasal kay›tlardaki flerefiyenin amortisman› Maden sahalar›n›n rehabilitasyon maliyeti (Dipnot 18.a) Enerji teflvik gelir tahakkuku (Dipnot 21) Hak edilmifl ancak kullan›lmam›fl vergi istisnalar› Türev finansal araçlar ‹ndirilebilir mali zararlar Madenlerin kapanmas› ve rehabilitasyon maliyeti karfl›l›¤› (Dipnot 26.d) K›dem tazminat› karfl›l›¤› fiüpheli alacak gider karfl›l›¤› Personel maafl ve ikramiye karfl›l›¤› (Dipnot 22.a) Devam etmekte olan dava karfl›l›klar› Di¤er Ertelenmifl vergi varl›¤› Ertelenmifl vergi yükümlülü¤ü Ertelenmifl vergi yükümlülükleri-net K›dem tazminat› karfl›l›¤› Di¤er Ertelenmifl vergi varl›klar›-net Vergilendirilebilir birikmifl geçici farklar 2008 2007 190.325 195.891 110.414 82.811 Ertelenmifl vergi varl›¤› (yükümlülü¤ü) 2008 2007 (25.810) (26.924) (22.083) (16.562) 8.401 3.935 66 (87.977) 3.760 1.293 4.569 - (1.680) (787) (13) 17.595 (752) (259) (914) - (8.401) (7.732) (1.826) (1.600) (1.313) (925) (8.127) (1.202) (494) (2.434) (633) (377) (407) (327) (230) 1.680 1.546 365 320 263 185 21.954 (50.373) (28.419) 75 95 170 1.626 240 99 487 127 2.579 (45.411) (42.832) 65 66 131 Net ertelenmifl vergi yükümlülü¤ünün hareket tablosu afla¤›da belirtilmifltir: 1 Ocak Cari dönem ertelenmifl vergi geliri/(gideri) Yabanc› para çevrim farklar› 31 Aral›k 2008 (42.701) 14.433 19 (28.249) 2007 (*)(34.693) (8.028) 20 (42.701) (*) Grup, 31 Aral›k 2008 tarihinde sona eren hesap dönemi içinde, geçmifl y›llarda, kapasite ve verimlilik art›fl›n› sa¤layan modernizasyon harcamalar› ile birlikte birtak›m makine ve teçhizatlardaki parça de¤iflimlerinin; UMS 16'da belirtilen kayda alma ilkelerinin sa¤lanmas›na ra¤men, maddi duran varl›klar olarak muhasebelefltirilmedi¤ini tespit etmifl ve söz konusu hatan›n etkilerini geçmifl dönem konsolide finansal tablolara yans›tarak düzeltmifltir. Bu düzeltmenin sonucunda Grup'un 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle, ertelenmifl vergi yükümlülü¤ü 571 bin YTL tutar›nda, 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle sona eren hesap 71 dönemindeki ertelenmifl vergi yükümlülü¤ü ise 655 bin YTL tutar›nda artm›flt›r (Dipnot 2.4). Grup, ba¤l› ortakl›¤› olan Çimbeton'un cari dönem içerisindeki faaliyetlerinden kaynaklanan 4.743 bin YTL tutar›ndaki mali zararlar üzerinden hesaplanan 948 bin YTL tutar›ndaki ertelenmifl vergi varl›¤›n›, gelecekte faydalan›lmas› kuvvetle muhtemel olmad›¤› için konsolide finansal tablolara yans›tmam›flt›r. Söz konusu gelecek y›llarda mahsup edilecek mali zarar›n en son kullan›m y›l›, 2013'tür. fiirket'in cari dönem içerisindeki faaliyetlerinden kaynaklanan 87.977 bin YTL tutar›ndaki gelecek y›llardan mahsup edilecek mali zarar üzerinden, söz konusu mali zarar›n fiirket taraf›ndan kullan›lmas›n›n kuvvetle muhtemel olmas›ndan ötürü 17.595 bin YTL tutar›nda ertelenmifl vergi varl›¤› hesaplanm›fl olup en son kullan›m y›l› 2013'tür. Dipnot 36 - Hisse Bafl›na (Kay›p)/Kazanç Konsolide Gelir Tablosu’nda beyan edilen hisse bafl›na (kay›p)/kazanç, net (zarar›n)/kâr›n, ilgili y›l içinde mevcut hisselerin a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile tespit edilir. fiirketler, mevcut hissedarlara birikmifl kârlardan paylar› oran›nda hisse da¤›tarak (“Bedelsiz Hisseler”), sermayelerini art›rabilir. Hisse bafl›na (kay›p)/kazanç hesaplan›rken, bu bedelsiz hisse ihrac› ç›kar›lm›fl hisseler olarak say›l›r. Dolay›s›yla hisse bafl›na (kay›p)/kazanç hesaplamas›nda kullan›lan a¤›rl›kl› hisse adedi ortalamas›, hisselerin bedelsiz olarak ç›kar›lmas›n› geriye dönük olarak uygulamak suretiyle elde edilir. Hisse bafl›na esas (kay›p)/kazanç, hissedarlara ait net (zarar›n)/kâr›n ç›kar›lm›fl adi hisselerin söz konusu dönemdeki a¤›rl›kl› ortalama adedine bölünmesi ile hesaplan›r. Ana ortakl›¤a ait net dönem (zarar›)/kâr› Ç›kar›lm›fl adi hisselerin a¤›rl›kl› ortalama adedi (lot de¤eri 1 YTL olan) Ç›kar›lm›fl hazine hisselerinin a¤›rl›kl› ortalama adedi 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 (32.608) 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 104.705 56.680.639 56.680.639 (162.004) 56.518.635 (42.839) 56.637.800 (0,5769) 1,8487 Ana ortakl›¤a ait da¤›t›labilir (zarar)/kâr üzerinden hesaplanan hisse bafl›na (kay›p)/kazanç (YTL) Hisse bafl›na esas ve nispi (kay›p)/kazanç aras›nda hiçbir dönem için herhangi bir fark bulunmamaktad›r. Dipnot 37 - ‹liflkili Taraflar Aç›klamalar› 31 Aral›k 2008 ve 2007 tarihleri itibariyle iliflkili taraflardan alacaklar ve iliflkili taraflara borçlar bakiyeleri ile dönem içlerinde iliflkili taraflarla yap›lan önemli ifllemlerin özeti afla¤›da sunulmufltur: a) ‹liflkili taraflardan k›sa vadeli ticari alacaklar: Çimentafl E¤itim ve Sa¤l›k Vakf› (“Çimentafl Vakf›”) Di¤er 72 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 168 100 268 130 8 138 ‹liflkili taraflardan ticari alacaklar›n iki aydan (2007: iki ay) daha k›sa vadeli olmas› ve tahakkuk etmemifl faiz gelirinin etkisinin önemsiz olmas› nedeniyle iliflkili taraflardan alacaklar iskonto edilmemifl fatura tutarlar› üzerinden de¤erlenmifltir. b) ‹liflkili taraflardan k›sa vadeli di¤er alacaklar: Cementir Holding Cementir Delta 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 1.001 184 1.185 120 120 Cementir Holding'ten olan di¤er alacaklar, Alfacem'in ‹talya'daki vergi kanunlar› çerçevesinde nihai ana ortak olan Cementir Holding'e geçmifl y›llar mali zararlar›yla ilgili vergi avantaj›n› kulland›rmas›ndan kaynaklanan alacaklar›ndan oluflmaktad›r. c) ‹liflkili taraflara k›sa vadeli ticari borçlar: Cementir Holding Çimentafl Vakf› Di¤er 4.569 140 129 4.838 304 101 62 467 Cementir Holding'e olan ticari borçlar›n önemli bir k›sm›, Cementir Holding ile imzalanan 13 Haziran 2008 tarihli royalty sözleflmesi gere¤ince al›nan hizmetlerden kaynaklanmaktad›r. d) ‹liflkili taraflara k›sa vadeli di¤er borçlar Cementir Holding 1.961 - Cementir Holding'e olan di¤er borçlar Alfacem'in nakit ihtiyac›n› karfl›lamak üzere, Grup'un Euro para biriminde Cementir Holding'ten ald›¤› borçlardan oluflmaktad›r. Grup'un Cementir Holding ile yapt›¤› sözlü mutabakat gere¤i, söz konusu borcun a¤›rl›kl› ortalama y›ll›k etkin faiz oran› Euribor +%1'dir. e) Mal ve hizmet sat›fllar›: Çimentafl Vakf› f) Hizmet al›mlar›: Cementir Holding Çimentafl Vakf› 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 966 867 4.294 149 4.443 867 170 1.037 Hizmet al›mlar›, Cementir Holding ile 13 Haziran 2008 tarihinde imzalanan royalty sözleflmesine istinaden, marka kulland›rma ve dan›flmanl›k hizmet bedellerinden oluflmaktad›r. g) Finansman giderleri: Cementir Holding 121 - h) Üst düzey yöneticilere sa¤lanan faydalar: Üst düzey yöneticiler, Direktörler ve Yönetim Kurulu üyelerinden oluflmakta olup bu yöneticilere sa¤lanan faydalar afla¤›daki gibidir: Üst düzey yöneticilere sa¤lanan faydalar 3.572 3.156 73 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle Grup yönetimi taraf›ndan personele da¤›t›lmas› öngörülen toplam 1.600 bin YTL tutar›ndaki ikramiyenin (Dipnot 22.a), üst düzey yöneticilere da¤›t›lacak olan k›sm› henüz kesinleflmedi¤inden, üst düzey yöneticilere sa¤lanan faydalar tutar› ilgili ikramiye karfl›l›¤›n› içermemektedir. 1 Ocak - 31 Aral›k 2008 1 Ocak - 31 Aral›k 2007 3.914 287 4.201 452 452 ›) Ödenen temettüler: Kurucu intifa hakk› sahipleri Çimentafl Vakf› Dipnot 38 - Finansal Araçlardan Kaynaklanan Risklerin Niteli¤i ve Düzeyi a) Kredi riski: Finansal araçlar› elinde bulundurmak, karfl› taraf›n anlaflman›n gereklerini yerine getirememe riskini de tafl›maktad›r. Grup yönetimi bu riskleri, her anlaflmada bulunan karfl› taraf (iliflkili taraflar hariç) için ortalama riski k›s›tlayarak ve gerekti¤i takdirde teminat alarak karfl›lamaktad›r. Grup, direkt müflterilerden do¤abilecek bu riski belirlenen kredi limitlerini aral›klarla güncelleyerek yönetmektedir. Kredi limitlerinin kullan›m›, Grup taraf›ndan izlenmekte ve müflterinin finansal pozisyonu, geçmifl tecrübeler, piyasadaki bilinirlik ve di¤er faktörler göz önüne al›narak müflterinin kredi kalitesi de¤erlendirilmektedir. 31 Aral›k 2008: Raporlama tarihi itibariyle maruz kal›nan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (2) - Azami riskin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› A. Vadesi geçmemifl ya da de¤er düflüklü¤üne u¤ramam›fl finansal varl›klar›n net defter de¤eri (3) B. Koflullar› yeniden görüflülmüfl bulunan, aksi takdirde vadesi geçmifl veya de¤er düflüklü¤üne u¤ram›fl say›lacak finansal varl›klar›n defter de¤eri (3) C. Vadesi geçmifl ancak de¤er düflüklü¤üne u¤ramam›fl varl›klar›n net defter de¤eri (4) - Teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› D. De¤er düflüklü¤üne u¤rayan varl›klar›n net defter de¤erleri - Vadesi geçmifl (brüt defter de¤eri) - De¤er düflüklü¤ü (-) - Net de¤erin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› - Vadesi geçmemifl (brüt defter de¤eri) - De¤er düflüklü¤ü (-) -Net de¤erin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› E. Bilanço d›fl› kredi riski içeren unsurlar Alacaklar Ticari Alacaklar (1) Di¤er Alacaklar ‹liflkili Di¤er ‹liflkili Di¤er Taraf Taraf Taraf Taraf Bankalardaki Mevduat Di¤er 268 81.818 1.185 11.394 17.614 - - 60.341 - - - - 268 53.138 1.185 11.394 17.614 - - (*)23.701 - - - - - 4.521 3.201 - - - - - 458 2.879 (2.421) - - - - - 458 - - - - - - - - - - - (*) 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle koflullar› yeniden görüflülmüfl bulunan 23.701 bin YTL tutar›ndaki alacaklarla ilgili olarak 18.034 bin YTL tutar›nda teminat al›nm›flt›r. 74 31 Aral›k 2007: Raporlama tarihi itibariyle maruz kal›nan azami kredi riski (A+B+C+D+E) (2) - Azami riskin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› A. Vadesi geçmemifl ya da de¤er düflüklü¤üne u¤ramam›fl finansal varl›klar›n net defter de¤eri (3) B. Koflullar› yeniden görüflülmüfl bulunan, aksi takdirde vadesi geçmifl veya de¤er düflüklü¤üne u¤ram›fl say›lacak finansal varl›klar›n defter de¤eri (3) C. Vadesi geçmifl ancak de¤er düflüklü¤üne u¤ramam›fl varl›klar›n net defter de¤eri (4) - Teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› D. De¤er düflüklü¤üne u¤rayan varl›klar›n net defter de¤erleri - Vadesi geçmifl (brüt defter de¤eri) - De¤er düflüklü¤ü (-) - Net de¤erin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› - Vadesi geçmemifl (brüt defter de¤eri) - De¤er düflüklü¤ü (-) -Net de¤erin teminat, vs ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› E. Bilanço d›fl› kredi riski içeren unsurlar Alacaklar Ticari Alacaklar (1) Di¤er Alacaklar ‹liflkili Di¤er ‹liflkili Di¤er Taraf Taraf Taraf Taraf Bankalardaki Mevduat Di¤er 138 72.198 120 4.296 52.916 - - 52.178 - - - - 138 57.557 120 4.296 52.916 - - - - - - - - 14.583 - - - - - 12.519 - - - - - 58 1.960 (1.902) - - - - - 58 - - - - - - - - - - - (1) Grup'un ticari alacaklar› temel olarak çimento ve haz›r beton sat›fllar›ndan do¤maktad›r. (2) ‹lgili tutarlar›n belirlenmesinde, al›nan teminatlar gibi kredi güvenilirli¤inde art›fl sa¤layan unsurlar dikkate al›nmam›flt›r. (3) Grup yönetimi, geçmifl deneyimini göz önünde bulundurarak ilgili tutarlar›n tahsilat›nda herhangi bir sorun ile karfl›lafl›lmayaca¤›n› öngörmektedir. (4) Vadesi geçmifl, ancak de¤er düflüklü¤üne u¤ramam›fl finansal araçlar›n yaflland›rmas› afla¤›daki gibidir: 31 Aral›k 2008: Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmifl Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmifl Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmifl Vadesi üzerinden 1-5 y›l geçmifl Teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› Ticari Alacaklar 4.365 156 (3.201) 1.320 Alacaklar Di¤er Alacaklar - Toplam 4.365 156 (3.201) 1.320 75 31 Aral›k 2007: Vadesi üzerinden 1-30 gün geçmifl Vadesi üzerinden 1-3 ay geçmifl Vadesi üzerinden 3-12 ay geçmifl Vadesi üzerinden 1-5 y›l geçmifl Teminat ile güvence alt›na al›nm›fl k›sm› Ticari Alacaklar 6.072 6.470 2.041 (12.519) 2.064 Alacaklar Di¤er Alacaklar - Toplam 6.072 6.470 2.041 (12.519) 2.064 b) Likidite riski: ‹htiyatl› likidite riski yönetimi, yeterli ölçüde nakit ve menkul k›ymet tutmay›, yeterli miktarda kredi ifllemleri ile fon kaynaklar›n›n kullan›labilirli¤ini ve piyasa pozisyonlar›n› kapatabilme gücünü ifade eder. Mevcut ve ilerideki muhtemel borç gereksinimlerinin fonlanabilme riski, Grup'un kredi sa¤lay›c›lar›n›n eriflilebilirli¤inin ve operasyonlardan yarat›lan fonun yeterli miktarlarda olmas›n›n sürekli k›l›nmas› suretiyle yönetilmektedir. Grup yönetimi, kesintisiz likiditasyonu sa¤lamak için müflteri alacaklar›n›n vadesinde tahsil edilmesi konusunda yak›n takip yapmakta, tahsilatlardaki gecikmenin Grup'a finansal herhangi bir yük getirmemesi için çal›flmakta ve de bankalarla yap›lan çal›flmalar sonucunda Grup'un ihtiyaç duymas› halinde kullan›ma haz›r nakdi ve gayrinakdi kredi limitleri belirlemektedir. 31 Aral›k 2008: Sözleflme uyar›nca vadeler Türev Olmayan Finansal Yükümlülükler Banka Kredileri Ticari Borçlar Di¤er Borçlar 31 Aral›k 2007: Sözleflme uyar›nca vadeler Türev Olmayan Finansal Yükümlülükler Banka Kredileri Ticari Borçlar Di¤er Borçlar Sözleflme uyar›nca nakit ç›k›fllar Defter toplam› De¤eri (=I+II+III) 469.894 40.441 4.198 514.533 576.446 40.870 4.198 621.514 Sözleflme uyar›nca nakit ç›k›fllar Defter toplam› De¤eri (=I+II+III) 369.380 42.314 551 412.245 477.158 42.751 551 520.460 3 aydan k›sa ( I ) 3 - 12 ay aras› (II) 1 - 5 y›l aras› (III) 3.637 36.301 4.198 44.136 209.769 4.569 214.338 363.040 363.040 3 aydan k›sa ( I ) 3 - 12 ay aras› (II) 1 - 5 y›l aras› (III) 3.599 42.447 551 46.597 18.561 304 18.865 454.998 454.998 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle sona eren dönem içerisinde gerçekleflen vadeli döviz ifllemlerinden kaynaklanan net nakit girifli 7.449 bin YTL olup 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle türev finansal yükümlülüklere istinaden konsolide finansal tablolara 4.569 bin YTL tutar›nda gelir tahakkuku yans›t›lm›flt›r (Dipnotlar 9 ve 26.a). 76 c) Piyasa riski: i) Döviz kuru riski Grup, döviz cinsinden borçlu veya alacakl› bulunulan mebla¤lar›n YTL'ye çevrilmesinden dolay› kur de¤ifliklerinden do¤an döviz kuru riskine maruz kalmaktad›r. Grup, kur riskini azaltabilmek için döviz pozisyonunu dengeleme amaçl› bir politika izlemektedir. Mevcut riskler Grup'un Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu'nca yap›lan düzenli toplant›larda izlenmekte ve Grup'un döviz pozisyonu takip edilmektedir. Yabanc› Para Pozisyonu Tablosu 31 Aral›k 2008 1. Ticari Alacaklar 2a. Parasal Finansal Varl›klar (Kasa, Banka hesaplar› dahil) 2b. Parasal Olmayan Finansal Varl›klar 3. Di¤er 4. Dönen Varl›klar (1+2+3) 5. Ticari Alacaklar 6a. Parasal Finansal Varl›klar 6b. Parasal Olmayan Finansal Varl›klar 7. Di¤er 8. Duran Varl›klar (5+6+7) 9. Toplam Varl›klar (4+8) 10. Ticari Borçlar 11. Finansal Yükümlülükler 12a. Parasal Olan Di¤er Yükümlülükler 12b. Parasal Olmayan Di¤er Yükümlülükler 13. K›sa Vadeli Yükümlülükler (10+11+12) 14. Ticari Borçlar 15. Finansal Yükümlülükler 16a. Parasal Olan Di¤er Yükümlülükler 16b. Parasal Olmayan Di¤er Yükümlülükler 17. Uzun Vadeli Yükümlülükler (15+16+17) 18. Toplam Yükümlülükler (13+17) 19. Bilanço D›fl› Türev Araçlar›n Net Varl›k/ (Yükümlülük) Pozisyonu (19a-19b) 19a. Hedge Edilen Toplam Varl›k Tutar› 19b. Hedge Edilen Toplam Yükümlülük Tutar› 20. Net yabanc› Para Varl›k (Yükümlülük) Pozisyonu (9-18+19) 21. Parasal Kalemler net Yabanc› Para Varl›k/Yükümlülük Pozisyonu (UFRS 7.B23) (=1+2a+3+5+6a-10-11-12a-14-15-16a) 22. Döviz Hedge'i ‹çin Kullan›lan Finansal Araçlar›n Toplam Gerçe¤e Uygun De¤eri 23. ‹hracat 24. ‹thalat Bin YTL Karfl›l›¤› 6.438 Bin ABD Dolar› 2.608 31 Aral›k 2007 Di¤er (Bin Bin YTL Euro Karfl›l›¤›) 1.159 14 13.397 5.792 2.161 2.492 8 1.158 22.327 8.408 4.478 261.616 - 102.205 283.943 8.408 106.683 (7.338) (1.396) (2.439) (193.731) (125.077) (2.138) (3.137) (189) (1.329) (204.206) (126.662) (5.906) (276.163) - (129.000) (276.163) - (129.000) (480.369) (126.662) (134.906) - 13 27 27 (5) (6) (11) (11) - - - (196.426) (118.254) (28.223) 16 (458.041) (118.254) (130.428) 16 6.296 18.954 36.491 - 108.458 35.589 47.683 900 Bin YTL Karfl›l›¤› 1.108 Bin ABD Dolar› 318 Di¤er (Bin Bin YTL Euro Karfl›l›¤›) 431 - 47.869 15.782 17.204 12 8 2 48.989 16.108 17.637 376.269 - 220.014 425.258 16.108 237.651 (1.609) (552) (565) (148.764) (125.000) (1.857) (955) (558) (151.328) (125.552) (2.980) (220.616) - (129.000) (220.616) - (129.000) (371.944) (125.552) (131.980) - 65 65 65 - - -- - 53.314 (109.444) 105.671 65 (322.955) (109.444) (114.343) 65 58.662 12.761 4.011 9 17.451 6.888 22.657 61 77 Döviz Kuru Duyarl›l›k Analizi Tablosu 31 Aral›k 2008: Kâr/Zarar Yabanc› Yabanc› paran›n paran›n de¤er de¤er kazanmas› kaybetmesi Özkaynaklar (*) Yabanc› Yabanc› paran›n paran›n de¤er de¤er kazanmas› kaybetmesi ABD Dolar›'n›n YTL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde: 1- ABD Dolar› net varl›k/yükümlülü¤ü 2- ABD Dolar› riskinden korunan k›sm› (-) 3- ABD Dolar› Net Etki (1+2) (17.884) (17.884) 17.884 17.884 - - Euro'nun YTL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde: 4- Euro net varl›k/yükümlülü¤ü 5- Euro riskinden korunan k›s›m (-) 6- Euro Net Etki (4+5) (27.922) (27.922) 27.922 27.922 26.162 26.162 (26.162) (26.162) Di¤er döviz kurlar›n›n YTL karfl›s›nda ortalama %10 de¤erlenmesi halinde: 7- Di¤er döviz net varl›k/yükümlülü¤ü 2 8- Di¤er döviz kuru riskinden korunan k›s›m (-) 9- Di¤er Döviz Varl›klar› Net Etki (7+8) 2 TOPLAM (3+6+9) (45.804) (2) (2) 45.804 26.162 (26.162) (*) 26.162 bin YTL tutar›nda ki etki Grup'un sat›lmaya haz›r finansal varl›¤› olan Aalborg A/S hisselerinin 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle tespit edilmifl olan makul de¤erinin YTL'ye çevrilmesinden kaynaklanmaktad›r. Grup, faaliyetlerinden kaynaklanan döviz yükümlülü¤ünü türev enstrümanlar kullanmak suretiyle muhasebesel anlamda hedge etmemektedir. Döviz Kuru Duyarl›l›k Analizi Tablosu 31 Aral›k 2007: Kâr/Zarar Yabanc› Yabanc› paran›n paran›n de¤er de¤er kazanmas› kaybetmesi ABD Dolar›'n›n YTL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde: 1- ABD Dolar› net varl›k/yükümlülü¤ü (12.747) 12.747 2- ABD Dolar› riskinden korunan k›sm› (-) 3- ABD Dolar› Net Etki (1+2) (12.747) 12.747 Euro'nun YTL karfl›s›nda %10 de¤erlenmesi halinde: 4- Euro net varl›k/yükümlülü¤ü (19.555) 19.555 5- Euro riskinden korunan k›s›m (-) 6- Euro Net Etki (4+5) (19.555) 19.555 Di¤er döviz kurlar›n›n YTL karfl›s›nda ortalama %10 de¤erlenmesi halinde: 78 Özkaynaklar (*) Yabanc› Yabanc› paran›n paran›n de¤er de¤er kazanmas› kaybetmesi - - 37.627 37.627 (37.627) (37.627) 7- Di¤er döviz net varl›k/yükümlülü¤ü 8- Di¤er döviz kuru riskinden korunan k›s›m (-) 9- Di¤er Döviz Varl›klar› Net Etki (7+8) TOPLAM (3+6+9) 7 7 (32.295) (7) (7) 32.295 37.627 (37.627) (*) 37.627 bin YTL tutar›nda ki etki Grup'un sat›lmaya haz›r finansal varl›¤› olan Aalborg A/S hisselerinin 31 Aral›k 2007 tarihi itibariyle tespit edilmifl olan makul de¤erinin YTL'ye çevrilmesinden kaynaklanmaktad›r. ii) Faiz riski Grup, faiz oranlar›ndaki de¤iflmelerin faiz unsuru tafl›yan varl›k ve yükümlülükler üzerindeki etkisinden dolay› faiz oran› riskine maruz kalmaktad›r. Faiz Pozisyonu Tablosu Sabit faizli finansal araçlar Finansal varl›klar Finansal yükümlülükler De¤iflken faizli finansal araçlar Finansal varl›klar Finansal yükümlülükler 31 Aral›k 2008 31 Aral›k 2007 2.327 184.015 45.848 146.785 83.271 328.281 72.456 264.909 Grup'un yapm›fl oldu¤u faiz duyarl›l›k analizine göre, 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle, faiz oranlar›nda %1'lik bir art›fl söz konusu olsayd› ve di¤er tüm de¤iflkenler sabit kalsayd›, de¤iflken faiz oranl› kredilerden kaynaklanan faiz gideri sonucu net dönem zarar› 402 bin YTL daha fazla olurdu (2007: net dönem kâr› 355 bin YTL daha az). iii) Fiyat riski Grup'un operasyonel kârl›l›¤› ve operasyonlar›ndan sa¤lad›¤› nakit ak›mlar›, faaliyet gösterilen çimento ve haz›r beton sektörlerindeki rekabet ve hammadde fiyatlar›ndaki de¤iflime göre de¤iflkenlik gösteren etkilenmekte olup Grup yönetimi taraf›ndan söz konusu fiyatlar takip edilmekte ve maliyetlerin fiyat üzerindeki bask›s›n› indirgemek amac›yla maliyet iyilefltirici önlemler al›nmaktad›r. Mevcut riskler Grup'un Denetim Komitesi ve Yönetim Kurulu'nca yap›lan toplant›larda izlenmektedir. d) Sermaye riski yönetimi: Sermayeyi yönetirken Grup'un hedefleri, ortaklar›na getiri ve fayda sa¤lamak ile sermaye maliyetini azaltmak amac›yla en uygun sermaye yap›s›yla Grup'un faaliyetlerinin devam›n› sa¤layabilmektir. Sermaye yap›s›n› korumak veya yeniden düzenlemek için, Grup; ortaklara ödenen temettü tutar›n› de¤ifltirebilir, sermayeyi hissedarlara iade edebilir, yeni hisseler ç›karabilir ve borçlanmay› azaltmak için varl›klar›n› satabilir. Sektördeki di¤er flirketlere paralel olarak Grup sermayeyi borç/özkaynaklar oran›n› kullanarak izler. Bu oran, net borcun toplam özkaynaklara bölünmesiyle bulunur. Net borç, nakit ve nakit benzeri de¤erlerin toplam borç tutar›ndan (Bilanço’da gösterildi¤i gibi kredileri, ticari ve iliflkili taraflara borçlar› ve di¤er yükümlülükleri içerir) düflülmesiyle hesaplan›r. Toplam borçlar Eksi: Nakit ve Nakit Benzerleri (Dipnot 6) Net borç Toplam Özkaynaklar (Dipnot 27) Borç / Özkaynaklar oran› 31 Aral›k 2008 528.597 (17.660) 510.937 570.093 90% 31 Aral›k 2007 421.624 (52.978) 368.646 742.218 50% 79 Dipnot 39 - Finansal Araçlar (gerçe¤e uygun de¤er aç›klamalar› ve finansal riskten korunma muhasebesi çerçevesindeki aç›klamalar) Makul de¤er, bir finansal arac›n zorunlu bir sat›fl veya tasfiye ifllemi d›fl›nda gönüllü taraflar aras›ndaki bir cari ifllemde, el de¤ifltirebilece¤i tutar olup e¤er varsa oluflan bir piyasa fiyat› ile en iyi flekilde belirlenir. Finansal araçlar›n tahmini makul de¤erleri, Grup taraf›ndan mevcut piyasa bilgileri ve uygun de¤erleme metodlar› kullan›larak belirlenmifltir. Ancak, makul de¤er tahmini amac›yla piyasa verilerinin yorumlanmas›nda muhakeme kullan›l›r. Buna göre, burada sunulan tahminler, Grup'un bir güncel piyasa iflleminde elde edebilece¤i de¤erlerin göstergesi olmayabilir. Afla¤›daki yöntem ve varsay›mlar, makul de¤eri belirlenebilen finansal araçlar›n makul de¤erlerinin tahmininde kullan›lm›flt›r: Finansal varl›klar Y›l sonu kurlar›yla çevrilen dövize dayal› olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Nakit ve nakit benzerleri makul de¤erleri ile gösterilmektedir. Ticari ve iliflkili taraflardan alacaklar›n rayiç bedellerinin, k›sa vadeli olmalar› sebebiyle, makul de¤erlerinin defter de¤erlerine yaklaflt›¤› varsay›lmaktad›r. Sat›lmaya haz›r finansal varl›klar makul de¤erleri ile gösterilmektedir. Bununla birlikte, borsaya kay›tl› olmayan sat›lmaya haz›r finansal varl›klar›n ise genel kabul görmüfl de¤erleme teknikleri kullan›larak bulunan de¤erleri veya maliyet de¤erlerinden, varsa, ilgili de¤er düflüklü¤ü indirilerek bulunan de¤erlerinin makul de¤erlerine yaklafl›k olduklar› kabul edilmektedir. Finansal yükümlülükler Banka kredilerinin makul de¤erleri Dipnot 8'de aç›klanm›flt›r. Ticari borçlar, iliflkili taraflara borçlar ve di¤er parasal yükümlülüklerin iskonto edilmifl kay›tl› de¤erleri ile birlikte makul de¤erlerine yaklafl›k tutarlar üzerinden gösterildi¤i tahmin edilmekte olup y›l sonu kurlar›yla çevrilen dövize dayal› olan bakiyelerin makul de¤erlerinin, kay›tl› de¤erlerine yaklaflt›¤› kabul edilmektedir. Dipnot 40 - Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Para Birimi Hakk›ndaki 5083 say›l› kanunun 1. maddesi uyar›nca ve 4 Nisan 2007 tarihli ve 2007/11963 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› gere¤ince, Yeni Türk Liras› ve Yeni Kuruflta yer alan “Yeni” ibareleri 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere kald›r›lm›flt›r. Buna göre bir önceki para birimi olan Yeni Türk Liras› de¤erleri TL'ye ve Kr'ye dönüfltürülürken 1 Yeni Türk Liras›, 1 TL'ye ve 1 Yeni Kurufl, 1 Kr'ye eflit tutulmaktad›r. Hukuki sonuç do¤uran tüm yasa, mevzuat, idari ve hukuki ifllem, mahkeme karar›, k›ymetli evrak ve her türlü belgenin yan› s›ra ödeme ve de¤iflim araçlar›nda Yeni Türk Liras›'na yap›lan referanslar, yukar›da belirtilen dönüflüm oran› ile TL cinsinden yap›lm›fl say›lmaktad›r. Sonuç olarak, 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren TL, finansal tablo ve kay›tlar›n tutulmas› ve gösterimi aç›s›ndan Yeni Türk Liras›'n›n yerini alm›fl bulunmaktad›r. Dipnot 41 - Konsolide Finansal Tablolar› Önemli Ölçüde Etkileyen ya da Finansal Tablolar›n Aç›k, Yorumlanabilir ve Anlafl›labilir Olmas› Aç›s›ndan Aç›klanmas› Gereken Di¤er Hususlar Yoktur (2007: Yoktur). 80 kâr da¤›t›m önerisi_ Sermaye Piyasas› Kurulu'nca uygulamaya konulan finansal raporlama sistemlerinden fiirketimiz’ce benimsenen Uluslararas› Finansal Raporlama Standartlar›'na göre fiirketimiz 2008 y›l›nda 32.755.000,00YTL zarar aç›klam›flt›r. Sermaye Piyasas› Kurulu'nun 25.02.2005 tarih ve 7/242 say›l› toplant›s›nda al›nan; “Kurulun düzenlemeleri gere¤i haz›rlanan mali tablolarda veya yasal kay›tlar›n herhangi birinde dönem zarar› olmas› halinde kâr da¤›t›m› yap›lmamas›” karar› uyar›nca, fiirket’in mali tablo ve yasal kay›tlar›nda dönem zarar› bulunmas› nedeniyle da¤›t›labilir kâr oluflmamaktad›r. Bu itibarla da¤›t›labilir kâr bulunmad›¤›ndan Genel Kurul'a da kâr da¤›t›ma yönelik bir öneride bulunulmas› söz konusu olmayacakt›r. 81 denetleme kurulu raporu_ Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. Genel Kurulu'na Ortakl›¤›n Unvan› Merkezi Sermayesi Faaliyet Konusu Denetçilerin ad›, görev süresi ve ortak olup olmad›klar› Kat›l›nan Yönetim Kurulu Toplant› Say›s› Yap›lan Denetleme Kurulu Toplant› say›s› Ortakl›k hesaplar›, defter ve belgeleri üzerinde yap›lan incelemelerin kapsam›, hangi tarihlerde inceleme yap›ld›¤› ve var›lan sonuçlar T. Ticaret Kanunu'nun 353. maddesinin 1. f›kras›n›n 3 numaral› bendi gere¤ince, ortal›k veznesinde yap›lan say›mlar›n say›s› ve sonuçlar› T. Ticaret Kanunu'nun 353. maddesinin 1. f›kras›n›n 4 numaral› bendi gere¤ince, yap›lan inceleme tarihleri ve sonuçlar› ‹ntikal eden flikayet, yolsuzluk ve bunlar hakk›nda yap›lan ifllemler : Ç‹MENTAfi ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. : ‹zmir : Kay›tl› sermaye tavan›: 200.000.000.-TL. Ç›kar›lm›fl (ödenmifl) sermaye: 75.749.968.-TL. : Klinker, Çimento üretim ve sat›fl› : S›tk› fiükürer; 25.04. 2008 - 31.03.2011 tarihleri aras›nda görevlidir. Ortak de¤ildir. H. Bumin Anal; 25.04.2008 - 31.03.2011 tarihleri aras›nda görevlidir. Ortak de¤ildir. : ‹ki : Dört : T. Ticaret Kanunu'nun tan›d›¤› yetki s›n›rlar› içinde, 31.03.2008 - 30.06.2008 - 29.09.2008 ve 31.12.2008 tarihlerinde olmak üzere dört defa incelenmifltir. Kay›tlar›n muntazam oldu¤u görülmüfltür. : T. Ticaret Kanunu'nun tan›d›¤› yetki s›n›rlar› içinde, 31.03.2008 - 30.06.2008 - 29.09.2008 ve 31.12.2008 tarihlerinde flirket veznesinde yap›lan denetlemelerde, mevcutlar›n kay›tlara uygunlu¤u tespit edilmifltir. : Bu konuda yap›lan incelemelerde fiirket’e teslim olunan k›ymetli evrak›n mevcut oldu¤u görülmüfltür. : Herhangi bir flikayet olmam›flt›r. Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk Anonim fiirketi'nin 01.01.2008-31.12.2008 dönemi hesap ve ifllemlerini; Türk Ticaret Kanunu, ortakl›¤›n ana sözleflmesi ve di¤er mevzuat ile genel kabul görmüfl muhasebe ilke ve standartlar›na göre incelemifl bulunmaktay›z. Görüflümüze göre, içeri¤ini benimsedi¤imiz ekli 01.01.2008-31.12.2008 tarihleri itibariyle düzenlenmifl Bilanço, ortakl›¤›n an›lan tarihteki gerçek mali durumunu; 01.01.2008-31.12.2008 dönemine ait Gelir Tablosu, an›lan döneme ait faaliyet sonuçlar›n› gerçe¤e uygun ve do¤ru olarak yans›tmakta kâr›n da¤›t›m› önerisi yasalara ve ortakl›k anasözleflmesine uygun bulunmaktad›r. Bilanço’nun ve Gelir Tablosu’nun onaylanmas›n› ve Yönetim Kurulu'nun aklanmas›n› onaylar›n›za arz ederiz. DENETLEME KURULU SITKI fiÜKÜRER 82 H. BUM‹N ANAL ba¤›ms›z denetim raporu_ Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. Yönetim Kurulu'na Girifl 1. Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. ve ba¤l› ortakl›klar›n›n (“Grup”) 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle haz›rlanan ve ekte yer alan konsolide bilançosunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide gelir tablosunu, konsolide özkaynaklar de¤iflim tablosunu ve konsolide nakit ak›m tablosunu, önemli muhasebe politikalar›n›n özetini ve dipnotlar› denetlemifl bulunuyoruz. Finansal Tablolarla ‹lgili Olarak Grup Yönetiminin Sorumlulu¤u 2. Grup yönetimi konsolide finansal tablolar›n Sermaye Piyasas› Kurulu'nca yay›mlanan finansal raporlama standartlar›na göre haz›rlanmas› ve dürüst bir flekilde sunumundan sorumludur. Bu sorumluluk, konsolide finansal tablolar›n hata ve/veya hile ve usulsüzlükten kaynaklanan önemli yanl›fll›klar içermeyecek biçimde haz›rlanarak, gerçe¤i dürüst bir flekilde yans›tmas›n› sa¤lamak amac›yla gerekli iç kontrol sisteminin tasarlanmas›n›, uygulanmas›n› ve devam ettirilmesini, koflullar›n gerektirdi¤i muhasebe tahminlerinin yap›lmas›n› ve uygun muhasebe politikalar›n›n seçilmesini içermektedir. Ba¤›ms›z Denetim Kuruluflunun Sorumlulu¤u 3. Sorumlulu¤umuz, yapt›¤›m›z ba¤›ms›z denetime dayanarak bu konsolide finansal tablolar hakk›nda görüfl bildirmektir. Ba¤›ms›z denetimimiz, Sermaye Piyasas› Kurulu'nca yay›mlanan ba¤›ms›z denetim standartlar›na uygun olarak gerçeklefltirilmifltir. Bu standartlar, etik ilkelere uyulmas›n› ve ba¤›ms›z denetimin, konsolide finansal tablolar›n gerçe¤i do¤ru ve dürüst bir biçimde yans›t›p yans›tmad›¤› konusunda makul bir güvenceyi sa¤lamak üzere planlanarak yürütülmesini gerektirmektedir. Ba¤›ms›z denetimimiz, konsolide finansal tablolardaki tutarlar ve dipnotlar ile ilgili ba¤›ms›z denetim kan›t› toplamak amac›yla, ba¤›ms›z denetim tekniklerinin kullan›lmas›n› içermektedir. Ba¤›ms›z denetim tekniklerinin seçimi, konsolide finansal tablolar›n hata ve/veya hileden ve usulsüzlükten kaynaklan›p kaynaklanmad›¤› hususu da dahil olmak üzere önemli yanl›fll›k içerip içermedi¤ine dair risk de¤erlendirmesini de kapsayacak flekilde, mesleki kanaatimize göre yap›lm›flt›r. Bu risk de¤erlendirmesinde, Grup'un iç kontrol sistemi göz önünde bulundurulmufltur. Ancak, amac›m›z iç kontrol sisteminin etkinli¤i hakk›nda görüfl vermek de¤il, ba¤›ms›z denetim tekniklerini koflullara uygun olarak tasarlamak amac›yla, Grup yönetimi taraf›ndan haz›rlanan konsolide finansal tablolar ile iç kontrol sistemi aras›ndaki iliflkiyi ortaya koymakt›r. Ba¤›ms›z denetimimiz, ayr›ca Grup yönetimi taraf›ndan benimsenen muhasebe politikalar› ile yap›lan önemli muhasebe tahminlerinin ve konsolide finansal tablolar›n bir bütün olarak sunumunun uygunlu¤unun de¤erlendirilmesini içermektedir. Ba¤›ms›z denetim s›ras›nda temin etti¤imiz ba¤›ms›z denetim kan›tlar›n›n, görüflümüzün oluflturulmas›na yeterli ve uygun bir dayanak oluflturdu¤una inan›yoruz. Görüfl 4. Görüflümüze göre, iliflikteki konsolide finansal tablolar, Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi.'nin 31 Aral›k 2008 tarihi itibariyle konsolide finansal durumunu, ayn› tarihte sona eren y›la ait konsolide finansal performans›n› ve konsolide nakit ak›mlar›n›, Sermaye Piyasas› Kurulu'nca yay›mlanan finansal raporlama standartlar› (bkz. Dipnot 2) çerçevesinde do¤ru ve dürüst bir biçimde yans›tmaktad›r. Baflaran Nas Ba¤›ms›z Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müflavirlik A.fi. a member of PricewaterhouseCoopers Adnan Akan, SMMM Sorumlu Ortak Bafldenetçi ‹stanbul, 13 Mart 2009 83 Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. 1950 y›l›nda, ‹zmir’in ilk çimento fabrikas› olarak kurulan Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› T.A.fi., ‹zmir fabrikas›ndaki 2 döner f›r›nda Klinker üretimi, 4 de¤irmende de Çimento üretimi gerçeklefltirmektedir. Sektörün ve Bölge’nin köklü kurulufllar›ndan biridir. Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi. Trakya fiubesi 2005 y›l›n›n son günlerinde Tasarruf Mevduat› Sigorta Fonu’ndan varl›k sat›fl› yolu ile sat›n al›nan Edirne Lalapafla çimento fabrikas› Çimentafl ‹zmir Çimento Fabrikas› Türk A.fi.’nin Trakya flubesi olarak örgütlenmifltir. Ülkemizin en büyük çimento pazar›na bu flekilde giriflin yan›nda bölge ülkelerine ihracat konusunda yeni olanaklar yaratm›flt›r. Kars Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. Çimentafl ve yönetiminin topluma karfl› “kurumsal sorumluluk” anlay›fl› çerçevesinde 1996 y›l›nda Özellefltirme ‹daresi Baflkanl›¤›’ndan sat›n ald›¤› Kars Çimento San. ve Tic. A.fi., yer ald›¤› bölgenin ekonomik ve sosyal gelifliminde önemli bir toplumsal görevi yürüten, kârl› ve verimli bir kurulufltur. Elaz›¤ Alt›nova Çimento Sanayii Ticaret A.fi. 2006 y›l›n›n Eylül ay›nda OYAK-GAMA ortak girifliminden devral›nan Elaz›¤ Alt›nova Çimento Sanayii Ticaret A.fi., bölgenin ekonomik ve sosyal kalk›nmas›n›n öncü kurulufllar›ndand›r. Çimbeton Haz›rbeton ve Prefabrik Yap› Elemanlar› Sanayi ve Ticaret A.fi. 1986 y›l›nda kurulan fiirket, bölge haz›r beton pazar›n›n öncü kurulufludur. ‹nflaat sektöründe haz›r betonun yeri, önemi ve niteliklerini do¤ru bir flekilde saptayan fiirket, geçen zaman içinde servis ve hizmet kalitesini art›r›c› yönetim anlay›fl› ile bölge pazar›n›n en önemli kurulufllar›ndan biri olma noktas›na ulaflm›fl kârl› ve verimli bir kuruluflumuzdur. Bak›rçay Çimento Sanayi ve Ticaret A.fi. Çimento üretim ve da¤›t›m›nda ve yeni yat›r›m konusunda bu bölgenin stratejik noktalar› aras›nda bulunan Bak›rçay Çimento San. ve Tic. A.fi. revizyon amaçl› haz›rl›klar›n› yürüten bir iflletmedir. ‹lion Çimento ‹nflaat Sanayi ve Ticaret Ltd. fiti. 2007 y›l› içerisinde Grup’a dahil olan ‹lion Çimento ‹nflaat Sanayi ve Ticaret Limited fiirketi, Soma Seafl Termik Santrali içerisinde faaliyet göstermekte olup Grup fiirketleri’nden Çimentafl ve Çimbeton‘un uçucu kül ihtiyac›n› karfl›lamaktad›r. Yap›tek Yap› Teknolojisi San. ve Tic. A.fi. 1987 y›l›nda Toplulu¤un inflaat ifllerini yürütmek üzere kurulan fiirket, sektördeki durgunlu¤un etkisi ile de gayri faal duruma düflmüfltür. Önümüzdeki dönemde fiirket’in gelece¤i daha net ortaya ç›kacakt›r. Destek Organizasyon Temizlik Akaryak›t Tabldot Servis San. ve Tic. A.fi. Toplulu¤umuz’un lojistik hizmet veren kuruluflu olan Destek A.fi., Akaryak›t Servis ‹stasyon ‹flletmecili¤i, Tabldot Servisi ve Restoran ‹flletmecili¤i’nin yan›nda temizlik ve di¤er hizmetlerle Toplulu¤a hizmet üreten, gelirleri ile de Çimentafl E¤itim ve Sa¤l›k Vakf›’na kaynak yaratan kârl› ve verimli bir kuruluflumuzdur. Çimentafl E¤itim ve Sa¤l›k Vakf› 1986 y›l›nda kurulup 1992 y›l›nda Bakanlar Kurulu muafiyeti alan Vak›f, birçok e¤itim ve sa¤l›k kuruluflunu topluma kazand›rm›flt›r. Üretti¤i yeni politikalar sonucu bir e¤itim tesisi kuran Vak›f, gençlere e¤itim deste¤i vermeyi sürdürmektedir. Çimentafl Amatör Atletizm Kulübü 1978 y›l›nda kurulan Kulüp 1994 y›l› bafl›nda tüm sporlar›n anas› kabul edilen atletizme destek vermek amac›yla Çimentafl’›n yönetimine girmifltir. Atletizmin yan›nda ritmik jimnastik alan›nda ülke sporuna flampiyon sporcular yetifltiren Kulübümüz yönetim anlay›fl› ile di¤er sanayi kurulufllar›na, spor kulüplerine örnek oluflturmufltur. 84