Press Coverage - WordPress.com
Transkript
Press Coverage - WordPress.com
Press Coverage EPF’s Research on the State of Armenian Migrants in Turkey Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Table of Contents Mass Media (in English)………………..…………………………………………………………………………..………………3 ArmeniaNow.com……………………………………………………………………………………………………………..……. 3 Asbarez.com………………………………………………………….………………………………………………….………………5 IWPR.net……………………………….…………………………….…………………………………….……………………………..9 The Economist……………………………….…………………………….…………………………………….…………………….14 Reuters.com……………………………….……………………………….…….…………………………………………………….16 Tepav.org…………………………….…………………………….…………………………………………………………………….18 Turkish Armenian Business Development Council/website ……………………….…………………………...20 Today’s Zaman………………………….…………………………….……………………………………………………………………….….22 Mass Media (in Armenian) ……………………………………………..……………………………………..……………….24 A1plus.am………………………………………………………………………………………………………………………………..24 Iranahayer.com…………………………………………………………………………………………………………………………31 Eritasard.am…………………………………………………………………………………………………………………..…………33 Yerkir.am……………………………………………………………………………………………………………………………….…35 Panorama.am………………………………………………………………………………………………….……………………….39 Prism.am…………………………………………………………………………………………………….…………………………...40 Mass Media (in Turkish) ………………..……………………………………………………………………………….……….42 Radikal ………………..………………..……………………………………………………………………………….……………....42 Milliyet …………………..……………..……………………………………………………………………………….……………….48 Hurriyet……….………………..……………………………………………………………………………….………………………..54 Lifebursa.com ………………..……………………………………………………………………………….……………………….59 Dunyabulteni.net……..……………………………………………………………………………….……………………………..61 Nethaber.com ………………..……………………………………………………………………………….……………………….63 Referansgazetesi.com.……………………………………………………………………………….……………………………..65 Haberaktuel.com.……………………………………………………………………………….…………………………………….69 Team-aow.discuforum.info………………………………………………………………………….…………………………..71 CNN Turk………………..……………………………………………………………………………….……………………………….73 Apendix………………..……………………………………………………………………………….…………………………………74 2 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Electronic Media (In English) ArmeniaNow.com http://www.armenianow.com/hy/node/19629 Exported labor: New research focuses on situation of Armenian migrant workers in Turkey A majority of women in Armenia intent on doing migrant work abroad choose Turkey, but very few Armenian men accompany them “to save their wives’ honor” and never choose to work for a Turkish employer, according to a recently conducted research related to Armenian migrant workers in Turkey. “A majority of women are critical of their husbands’ behavior and say: ‘Why, in that case, do they let us work with Turks?’” said coordinator of Armenian-Turkish projects at the Eurasia Partnership Foundation Artak Shakaryan , presenting the results of an analytical study “Ethnic Armenian Migrant Workers in Turkey”. The study, for example, cites the data of the Statistical Agency of Turkey, according to which 17,549 citizens of Armenia received visas to enter Turkey in 2000, and 14,672 returned to Armenia that year. A total of 2,877 citizens of Armenia stayed in Turkey in 2000. “In the period of 2000-2008, nearly 6,000 people left for Turkey and chose to stay there. To this we should add the potential outgoing migration in the 1990s and multiply it by two. It means that nearly 20,000 migrants from Armenia live in Turkey today,” says Shakaryan. Ninety-four percent of Armenian migrant workers in Turkey are women and 150 in-depth interviews conducted among them show that women in the neighboring country work as cleaners, baby-sitters, housekeepers, sellers. Many also work at garment factories. 3 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Women receive wages of up to $600 per month. They choose Turkey because it is easier to get there, unlike other countries. They pay only $15 to get a visa and $80 for a coach ticket. Interviews conducted as part of the research are mainly anonymous. A number of Turkish employers and state officials were also interviewed. “Both Turks and Armenians think that their moral values are very close to each other’s and the attitude of Turks towards Armenians is essentially different than towards Moldovan or Russian women,” says Shakaryan. According to him, for migrants today the problem is their children, who do not attend school. Under Turkish legislation, only legally residing people and citizens of Turkey have the right to attend public schools in Turkey. “Newborn children are also a problem. Such children usually have no legal birth certificates. In fact, if they are taking the child into Armenia they cannot cross the border. Armenian children born in Turkey remain hostages,” says Shakaryan. The analytical study was commissioned by the Eurasia Partnership Foundation and conducted by Istanbul-based Armenian analyst Alin Ozinoglu, in the period from April to August 2009. Shakaryan says that the issue of prostitution was also studied. It is mainly pointed out that Armenian women are not competitive with Slavonic-looking women. But there is also a psychological thing – an Armenian prostitute for a Turkish man is a different thing. Many Georgian prostitutes introduce themselves as Armenians in order to make more money. “This research exposes a number of problems. Our goal is to show to the society the situation of Armenian migrants in Turkey. It is also a step towards a better understanding of Armenian-Turkish problems and presenting them to the Armenian-Turkish commission to be set up in the future,” Shakaryan told ArmeniaNow. 4 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Asbarez.com http://www.asbarez.com/77743/study-sheds-light-on-armenian-migrants-in-turkey/ Study Sheds Light On Armenian Migrants In Turkey ANKARA (RFE/RL)–They are a thorn in the side of Armenia’s government and the favorite target of Turkish politicians furious with Armenian genocide bills put before foreign parliaments. Hidden away from the public eye, the thousands of Armenian nationals believed to be illegally working in Turkey form the most low-key and obscure Armenian migrant community abroad. Successive Turkish governments have for years tolerated their existence to embarrass Yerevan in the international arena and showcase Ankara’s declared good will towards Armenians. Turkish leaders have at various times spoken of between 30,000 and 100,000 citizens of Armenia allegedly residing in their country. The findings of a newly publicized study conducted by an Istanbul-born Armenian researcher, Alin Ozinian, and commissioned by the Yerevan-based Eurasia Partnership Foundation are a further indication that these figures are wide off the mark. They also give valuable insights into the plight of the mainly female workers scraping a living with housekeeping and other menial jobs. The 130-page research, the first of its kind, is based on Ozinian’s interviews with 150 Armenians conducted in the course of last year. It essentially bears out the widely held belief that the vast majority of the Armenian immigrants (over 90 percent) are women from areas outside Yerevan who are aged between 40 and 60 and work in Istanbul without Turkish residency and employment permits. “Generally, they introduce themselves as widowed or divorced,” says the study. “Some of the 5 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey married women have had no contact with their husbands since they came to Turkey.” When asked about their occupation, nine in ten interviewees said they clean houses or look after elderly persons or children. Most of them claimed to work for and live with affluent TurkishArmenian families. Many of those lacking such free accommodation rent rooms in Istanbul’s bluecollar Kumkapi district, which is home to the Istanbul Patriarchate of the Armenian Apostolic Church. The study, mostly funded by the Norwegian government, describes their living conditions as “very bad.” The migrant workers’ relationship with their ethnic Armenian employers seems less cordial than one might think. “They look down on us,” one 46-year-old woman, identified as A.B., told Ozinian. “In their opinion, we are ignorant villagers.” Three-quarters of the respondents said they earn between $500 and $600 a month. The sum, although about twice higher than the current official average wage in Armenia, is significantly below the monthly income of hundreds of thousands of Armenian migrants working in Russia, Europe and the United States. Many of the interviewed women said that they would not agree to work as housecleaners, maids or baby-sitters in Armenia because of what they claimed is a stigma attached to these jobs there. “I have kids and I don’t want them to hear words like ‘their mother is a cleaner, she is cleaning toilets,’” said A.B. Some of the irregular workers have had children, including out of wedlock, in Turkey. Ozinian estimated their number at between 600 and 800 as she presented her report at the Global Political Trends Center (GPOT) of Istanbul’s Kultur University last week. The illegal status of their mothers and the latter’s fear of exposing themselves to any Turkish state authority mean that those children are growing up uneducated after reaching school age. The best they can hope for is to get some primary education at an underground school reportedly operated by local Armenians. Ozinian’s research also tries to answer the politically touchy question of just how many Armenians have taken up residence in Turkey since the early 1990s. Unable to receive any concrete information from government bodies in Ankara, Ozinian relied on government data on foreign tourists that entered and left Turkey from 2000-2007. It shows that the number of Armenian citizens arriving in the country (virtually all of them with 30-day tourist visas) exceeded those returning home during this period by just over 5,800. (By comparison, the arrival-departure difference for neighboring Georgia and Azerbaijan stands at around 53,800 and 99,300 respectively.) Gagik Yeganian, head of Armenia’s State Migration Agency, came up with a similar figure at a news conference held in Yerevan last December. “We can speak about roughly 5,200 migrants that are citizens of Armenia and work in Turkey,” he said, accusing the Turks of grossly inflating their number. “I personally think that the real number does not exceed 10,000,” Ozinian said, for her part. Aris Nalci, a journalist from the Turkish-Armenian newspaper “Agos” present at the discussion, gave a slightly higher estimate: between 12,000 and 14,000. 6 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey These estimates pale in comparison with the ever growing number of illegal Armenian migrants cited by Turkish government officials and politicians. They spoke of 30,000 such workers as the issue first came under spotlight in late 2000, when the U.S. Congress was close to adopting a resolution describing the 1915 massacres of Armenians in the Ottoman Empire as genocide. Hrant Dink, the prominent “Agos” editor assassinated in 2007, claimed responsibility for that figure in a 2004 article cited in Ozinian’s report. Dink said the figure gained currency in Turkish political circles after he had sarcastically advised a Turkish journalist that “30,000 would be a better number if you want to exaggerate things.” The journalist, he said, wondered if the number of those immigrants exceeds 10,000 and took the answer seriously. “The number of Armenian citizens [in Turkey] has never reached 30,000; in fact, it has never surpassed 3,000-5,000,” wrote Dink. Still, Turkish policy-makers claimed by 2006 that there are as many as 70,000 illegal immigrants from Armenia. Prime Minister Recep Tayyip Erdogan put their number at a whopping 100,000 in televised remarks aired late last month. The Turkish government does not deport them because “we do not want any tension,” Erdogan said, complaining that the Armenian government has not appreciated that stance with “reciprocal steps” on the genocide issue and the Nagorno-Karabakh conflict. “The figure is apparently inflated for political purposes. I don’t think it’s that high,” Ozinian told RFE/RL after a panel discussion on her study hosted by another, Ankara-based think-tank, the Economic Policy Research Foundation of Turkey (TEPAV) last week. She argued that Turkish officials, including those interviewed by her, have never specified the sources of their information. Speaking at the discussion, Tugrul Biltekin, a senior Turkish Foreign Ministry official, dismissed Ozinian’s estimates and insisted that a “serious state” like Turkey can not manipulate immigration data. “You can be sure that the figures cited by the Turkish government are based on a study,” he said without elaboration. Both Ozinian and representatives of the Eurasia Partnership Foundation (EPF), which has for years been sponsoring direct contacts between Armenian and Turkish civil societies, stress that the study pursued no political goals. “As Alin pointed out, the main purpose of the study was not to clarify the number of irregular workers but to identify the main problems facing Armenians illegally working in Turkey,” said Vazgen Karapetian, a senior cross-border programs manager at the EPF office in Yerevan. Karapetian suggested that the governments of the two neighboring states might use the firsthand information contained in the research should they decide to jointly deal with those problems. The Armenian government has already shown strong interest in its findings, he told RFE/RL. With a key committee of the U.S. House of Representatives planning to vote on yet another Armenian genocide bill on March 4, the matter may again be in the Turkish political spotlight in the coming weeks. The committee has repeatedly approved such bills in the past, prompting calls 7 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey in Turkey for the mass expulsion of the Armenian workers. The Turkish government has ignored those calls until now. For the immigrants themselves, deportation is not necessarily a nightmare scenario. Ninety-six percent of those interviewed by Ozinian said they plan to eventually return home. As one of them, a 36-year-old woman, put it, “In my spare time … I dream. I dream of the day when I’ll go back to Armenia.” 8 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey IWPR.net http://www.iwpr.net/report-news/turkey-erdogan-threat-alarms-armenian-migrants Turkey: Erdogan Threat Alarms Armenian Migrants 10 Apr 10 — iwpr.net Turkish fury over US Congress recognition of Armenian genocide raises concerns over their future. By Gayane Mkrtchyan in Yerevan and Aline Ozinian in Istanbul (CRS No. 539, 9-Apr-10) Armenia and Turkey are edging towards better relations after decades of enmity but a recent setback in the process has given many Armenians working in Turkey cause to worry. The two countries last year agreed to start a peace process and both parliaments are due to ratify “protocols” that would open their border and establish diplomatic relations after two decades of bitterness since the fall of the Soviet Union. But the process may have been jeopardised by a resolution in the United States Congress’s Foreign Affairs Committee in March that declared the killing of thousands of Armenians in Ottoman Turkey in World War One as genocide. Turkey denies the killings were genocide and disputes the figure of 1.5 million dead that is often cited. Many Armenians opt for menial jobs and poor living conditionsin Turkey to escape worse at home and because it is a nearby country where the language is familiar. Now, a tough statement against the presence of illegal Armenian immigrants in his country by the Turkish prime minister Recep Tayyip Erdogan has worried the minority community. Erdogan, at a meeting last month with British prime minister Gordon Brown, made clear his frustration with foreign countries that pass resolutions like that in the US Congress by threatening to expel all Armenian illegal immigrants. "Look, there are 170,000 Armenians in my country. Seventy thousand of them are my citizens, but we are tolerating 100,000 of them in our country. Many of them have been living here for ten years, and we are not going to solve this problem in a hurry, but if things go on like this, we will have to reconsider the situation and take measures. If it is necessary, they will be deported from the country,” he said. Armenian foreign minister Edward Nalbandyan did nothing to calm the atmosphere in his response, comparing the words to explosive political statements made before anti-Armenian campaigns in the Ottoman Empire and in neighbouring Azerbaijan. “Such statements started the events of 1915, connected to the Armenian genocide. Sadly, they spoke about expelling Armenians in a different country too. We cannot forget that such statements were made before the mass killings in Azerbaijan – in Sumgait, in Baku and elsewhere,” he said. FEARS OF ILLEGAL WORKERS Christine Arakelyan, who lives in Armenia, said her mother, an immigrant worker in Turkey, was very 9 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey concerned by the atmosphere caused by Erdogan’s remarks. “Mum was scared [when I spoke to her on the phone], I could sense it. She said she does not often go outside, because she’s scared they could deport her,” she said. Another immigrant, Gayane Petrosyan, who works as a babysitter in Istanbul, says that at first she was so worried by Erdogan’s threat that she even started to think about going back to Armenia. “My employer says there is no need to worry. He is very nice to me. But I started to feel some tension. After all, I’m in a foreign land, in Turkey, and you never know what can happen,” she said. “But I am not going to go back yet. I will be working as much as possible. What can I do when I go back to Armenia? Where can I work?” She says her relatives from Armenia often call her to ask about the situation and the number of calls has increased lately because of the family’s concerns. “My family is worried, but I try to calm them down all the time,” she said. Back in Armenia, Christine, daughter of Zoya Petrosyan, who left Echmiatsin to work in Turkey, says her mother had refused to talk on the phone because she was so fearful. “Mum is looking after a sick young man and lives in his house. She contacts me from that house. She does not often go outside, and says she doesn’t like taking the risk of talking from there,” Christine said. She says her mother and aunt work together in Turkey. Zoya told her daughter that after Erdogan’s remarks they go out only in an emergency, fearing they could be arrested and deported. They even avoid speaking Armenian in the street so as not to draw attention to themselves. “Mum is scared. I can sense it every time we talk. She may come back soon,” she said. Amid the concerns, a prominent member of Istanbul’s Armenian community has sought to try to reassure the illegal immigrants and their relatives back home. On March 26, Petros Shirinoghlu, a leading Armenian businessman in the Turkish capital, sought to play down Erdogan’s comments. “I do not believe that these words come from the heart of our prime minister. As a citizen of the Republic of Turkey, I am not worried about this, as I trust our prime minister, I trust his heart,” he told journalists. Meanwhile, Gagik Yeganyan, the head of Armenia’s migration service, said Erdogan’s numbers for Armenian immigrants were exaggerated. He said the figure was only 6,000, while the Eurasia Partnership Foundation, which has conducted a major survey of Armenians in Turkey, has an estimate of 15,000. According to Armenia’s migration service, since 2000, 294,000 Armenians have gone to Turkey, despite the lack of diplomatic relations and the tense atmosphere between the two countries, of whom 288,000 have returned. Those figures disguise, however, the number of Armenians who stay in Turkey for a few months or years to 10 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey work. According to a survey of illegal immigrants in Turkey, almost half the Armenians are from the Shirak region of Armenia, which has still not recovered from the devastating effects of an earthquake in 1988. Only four per cent of them are men, reflecting the fact that women find it easier to find jobs as cleaners, carers, shop assistants, earning 500 to 1,000 US dollars a month. Men, meanwhile, make shoes or sell jewellery. Artak Shakaryan, the Armenia-Turkey project manager for the Eurasia Partnership Foundation, which conducted the survey, said many of the Armenian women working in Turkey are educated and would probably be too ashamed to do such menial jobs at home. Many of them had managed to take their children with them, while around 600-800 children had been born in Turkey, the research revealed. Turkey has special schools for national minorities, but the children have to be registered in the country, so official schools are closed to the children of illegal immigrants. “These children are not citizens of Armenia or Turkey. They have no documents to establish their identity, therefore they can’t even go to school,” Shakaryan said. MIGRANT LIFE IN ISTANBUL More than three years have passed since Susanna Davtyan, an Armenian from Vanadzor in Armenia, saw her daughter-in-law, who left for Turkey to earn money. Davtyan now looks after her grandchildren and waits for their parents’ return, since her son is working in Russia. “This is what young families are like in our country. My son is in Russia, and my daughter-in-law in Turkey. There is no work here. It’s true that we miss them, especially the children, but we hang on,” she said. Her daughter-in-law, Gayane, is a carer, looking after the ill and the elderly in Istanbul. She works there with her mother and aunt and earns 500 to 600 dollars a month. Enna Mkhitaryan, a resident of Gyumri in Armenia, said her son and daughter-in-law have worked in Turkey for ten years. She said they took their five-year-old daughter with them, and have had one more girl in Turkey. “The youngest daughter is six, and the oldest is now 15. Education is the big problem for them now. They live there without a clear status, practically illegally. The youngest daughter does not even have a birth certificate, and I don’t even know how they will be able to bring her to Armenia,” Mkhitaryan said. The Istanbul region of Kumkapi, which before the World War One was a major centre of Armenian life, is once more full of immigrants speaking Armenian. In the neighbourhood, which is home to the Armenian patriarch in the city, shop windows are full of posters advertising bus or plane tickets to Yerevan, or cheap rates for phone calls to Armenia. After 1960, when Kumkapi became known as a dangerous area, the established Armenian community moved to other parts of the city. Their empty houses, some of them still belonging to the patriarchate, are now home to the new wave of immigrants, whose children play in the streets like their forebears 50 years 11 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey ago. Many of their parents came on 30-day tourist visas and stayed to work, but they suffer serious difficulties. Armenians who rent apartments there often share rooms with four or five people. Lacking an official presence in the country, their children cannot go to school and instead play in the streets while their mothers work as cleaners, babysitters or shop assistants. Nara is originally from Spitak in Armenia but now sells goods from there in the Kumkapi market. She refused to be drawn on Erdogan remarks. "We have no political arguments. We are only trying to earn money and send a little of that to our families,” she said, looking slightly ashamed by how she works. “I would not have done this same job in Armenia. I would not want to do it. Believe me, I only use 50 dollars of my income and I send the rest to my son and daughter who are married. Sometimes, I think that it is better for my kids that I work here out of sight and support them. That is all I can do. I am working in a country which declares us to be enemies, and which is also an enemy for us. So what more can I do than this?" In Laleli, a big market in Istanbul famous for goods from the former Soviet Union, Armenians frequently work as clerks in the wholesale shops because of their knowledge of Russian. Narine came to Istanbul ten years ago and now works in a jewellery shop in the market. "I came to Istanbul in 2000. I sold my house in Gyumri, and I had to come because my husband was very sick. I worked hard, did any job I could find. I swept floors in restaurants. I washed dishes. Later I started to work for this shop,” she said. Narine said she had not come to Turkey because she wanted to, simply because it was convenient. “This is the nearest and cheapest country for those of us who want to work. It is easy to get a visa at the border for just ten dollars. Also transport is cheap; the bus ticket from Armenia to Turkey via Georgia only costs 100-140 dollars,” she said. In a street near the Kumkapi fish restaurants is a house that looks like a normal residential building but inside it is like a camp, where rooms are divided by curtains and the residents cook on camping stoves. Anahit came to Istanbul from Gyumri 15 years ago. She has two children, but only her 12-year-old daughter is still with her. The girl has no resident’s permit, so cannot attend any public or minority schools. She stays at home while her mother is out cleaning houses, and chats with her friends about Armenia, the homeland they have never seen. “Four years after my daughter I had a son. When he was five, my mother, who was also here, married a Turk from [the Black Sea town of] Samsun. She asked me if she could take my son with her to Samsun and declare him as a son of her husband so he would have resident status and go to school,” Anahit said, through tears. “It was very difficult for me to keep two children so I accepted her suggestion. Now he is eight, and in the second grade. He does not speak Armenian and we speak Turkish on the phone. The last time he told me that Muzaffer Amca (Uncle Muzaffer), this is what he calls his step-father, was teaching him how to pray 12 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey like a Muslim. I am not sure about the decision I made three years ago. Life is sometimes unbearable." Aline Ozinian is a journalist and expert on Turkey. Gayane Mkrtchyan is a correspondent from Armenianow. 13 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey The Economist http://www.economist.com/world/international/displaystory.cfm?story_id=15676977 Turks and Armenians The cost of reconstruction It takes many hands to reconcile two peoples so divided by history Mar 11th 2010 | ISTANBUL | From The Economist print edition So near but yet so far FOR centuries, a stone bridge spanning the emerald green waters of the Akhurian River connected the southern Caucasus to the Anatolian plains: a strategic pivot on the Silk Road, running through the ancient Armenian kingdom of Ani. Today the bridge would have linked tiny, landlocked Armenia to Turkey. But war and natural disasters have reduced it to a pair of stubs—a sad commentary on the relations between the two states. This grim image prompted an Ankara-based think-tank, called Tepav, to devise a plan to rebuild the bridge and in so doing to reopen the long-sealed land border by stealth. “The idea is to promote reconciliation through cross-border tourism,” explains Tepav’s director, Guven Sak. Turkey’s doveish president, Abdullah Gul, has embraced the plan. The Armenian authorities and diaspora Armenians with deep pockets are also interested. If all went to plan, the bridge’s restoration would only be the start of a broader effort to repair hundreds of other Armenian architectural treasures scattered across Turkey. This semi-official stamp on a relationship in the absence of diplomatic ties (foreseen in an accord signed last October, but yet to materialise) would be a first. Yet academics, artists and journalists 14 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey are striking peace on their own terms. Hardly a day passes without Turks and Armenians hobnobbing at a reconciliation event. It is a tricky business because true reconciliation means confronting the ghosts of the past. For decades Turkey denied the mass extermination of the Ottoman Armenians in 1915. Under Turkey’s draconian penal code, anyone who dares to describe the Armenian tragedy as a genocide can end up in jail or even dead. In 2007 an ultra-nationalist teenager murdered Hrant Dink, an Armenian-Turkish editor who often wrote about the genocide. Although Ogun Samast pulled the trigger it is widely assumed that rogue security officials from the “deep state” gave him the gun. Dink’s death was a turning point. More than 100,000 Turks of all stripes showed up at his funeral bearing placards that read: “We are all Armenians.” Indeed if the murder was intended to stifle debate it had the reverse effect. A growing number of Turks are uttering the g-word. Ugur Umit Ungor, a young Turkish academic is one of them. His research aims to show how many Young Turk cadres involved in the massacres continued to thrive after the republic was founded in 1923. Others allude to history in more subtle ways. Take Mehmet Binay, a Turkish film director. His documentary “Whispering Memories” tells the story of ethnic Armenians in a village called Geben, who embraced Islam (presumably to avoid death at the hands of Ottoman forces). Sobs were heard during a recent screening of the film in Yerevan, Armenia’s capital. Although today’s inhabitants of Geben hesitate to call themselves Armenians, a growing number of “crypto-Armenians” (people forced to change identity) do just that. Their stories were collected and recently published by Fethiye Cetin, a Turkish human-rights lawyer, whose grandmother revealed her own Armenian roots shortly before her death. Meanwhile, an army of humble if accidental Armenian ambassadors are helping to melt the ice. Turkey says that as many as 70,000 illegal Armenian migrant workers, mostly women, eke out a living as servants and nannies in Istanbul. A recent study by Alin Ozinian, an Armenian-Turkish researcher shows that such women arrive full of fear of “the Turk” only to return with stories of kindness. If the land borders were to be reopened some day, their wages would not have to be spent on long, pricey bus rides through Georgia. 15 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Reuters.com http://af.reuters.com/article/worldNews/idAFTRE62I15220100319?pageNumber=1&virtualBrand Channel=0 Armenian migrants dragged into politics in Turkey ISTANBUL (Reuters) - Grey-haired Lia Khachatourian is determined to keep earning money in Istanbul for her family back in Armenia, undaunted by Turkish Prime Minister Tayyip Erdogan's threat to deport illegal Armenian migrants. "I'm not scared. I have to work here as the situation in Armenia is very bad," said the 60-year-old care worker, dressed in black, as she popped into a call shop from where Armenians phone home. Other Armenian migrants in the poor Kumkapi district voiced more worry at Erdogan's threatened retaliation following votes passed by U.S. and Swedish lawmakers branding World War One-era killings of Armenians by Ottoman Turks as genocide. Neighbouring Armenia, which last year signed with Turkey a deal to overcome a century of hostility and reopen their border, on Thursday compared Erdogan's warning to the language that preceded the 1915 mass killings. "A 100 years has passed and the subject has been opened up again and now it is us who are scared," said a 56-year-old Armenian housekeeper and mother of two, who declined to give her name for fear of jeopardising her livelihood. "The prime minister spoke very harshly. We want nothing to do with politics. We just came here to work. There is no economy in Armenia," she said after speaking to relatives back home. Like many Armenian migrants in Istanbul, the former teacher came from the Armenian city of Gyumri, following an earthquake in 1988. She said relatives were now expressing concern about her situation after Erdogan's comments. Erdogan told the BBC Turkish service there were 100,000 Armenians living illegally in Turkey alongside a 70,000-strong Turkish-Armenian community. "If necessary, I may have to tell these 100,000 to go back to their country because they are not my citizens. I don't have to keep them in my country." Erdogan went on to blame the Armenian diaspora for causing problems between Western governments and Turkey, a NATO partner and candidate for EU membership. The number of Armenian immigrants in Turkey is unknown. But Turkish-Armenian groups say Turkish politicians inflate numbers of illegal workers and threaten expulsions whenever tensions 16 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey escalate between Ankara and Yerevan. According to research last year by the Yerevan-based Eurasia Partnership Foundation, some 94 percent of the irregular Armenian workers in Turkey are women working in housekeeping, nursing and childcare. Omer Ercetin, 30, who runs one of many call shops in Kumkapi used by Armenians to phone home, said an Armenian colleague had refused to come to work fearing a police raid. "It has been empty here for the last couple of days but normally it is full. People are scared and don't go out," he said. Two middle-aged Armenian women fled from the shop when told a journalist wanted to speak about Erdogan's warning. Armenian Foreign Minister Edward Nalbandian said on Thursday that statements like Erdogan's could "lead to absolutely negative consequences." Last year's deal between the two countries has yet to be ratified by their respective parliaments and the governments have accused each other of trying to rewrite the texts. The deportation threats will be frowned upon by European governments that have voiced support for Turkey's EU bid, and have backed the peace accords with Armenia. The issue of the Armenian massacres is deeply sensitive in Turkey, which accepts that many Armenians were killed by Ottoman forces but vehemently denies that up to 1.5 million died and that it amounted to genocide -- a term used by many Western historians and some foreign parliaments. But Armenians and Turks in the Kumkapi area said relations between the two communities were good. "The Turks are good people and they like us. I have no problems or fights with anyone here. There is really nothing to worry about," said Arsen Barseghyan, 22, who travels between Turkey and Armenia working in the cargo business. (Additional reporting by Hasmik Mkrtchyan, writing by Daren Butler) 17 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Tepav.org http://www.tepav.org.tr/eng/index.php?type=event&cid=188State of Armenian Irregular Migrants in Turkey... Researcher/Journalist Alin Ozinian’s study was introduced with a meeting at TEPAV ANKARA- The results of the study “State of Armenian Irregular Immigrants in Turkey” conducted by Researcher/Journalist Alin Ozinian were disclosed with a meeting held at TEPAV on February 17 At the opening speech TEPAV Director Prof. Dr. Güven SAK underlined the importance of the rapprochement of Turkey with all Caucasian countries and maintained that the transportation corridors between Turkey and Armenia should be strengthened. Stating that migration from Armenia to Turkey is not surprising, Sak said that Turkey’s economy shines like a star in its region despite the global financial crisis and that Turkey is a major industrial zone. Armenia-Turkey Project Leader Artak SHAKARYAN gave brief information on the Eurasia Partnership Foundation (EPF). Shakaryan stated that the purpose of the EPF is to promote relations between societies through mutual understanding of cultures and maintained that these efforts will make a significant contribution to the normalization of Turkish-Armenian relations. He also said that they prioritize the human dimension of Alin Ozinian’s research and seek to combine and synthesize the cross-border and immigration program. Alin Ozinian said that the purpose of the study conducted with the support of Eurasian Partnership Fund and with the funding of Norwegian Embassy was to determine the general state of and establish the general profile of illegal Armenian workers in Turkey, analyze their relations with the society and their social and legal problems, and provide solutions to the problems illegal workers encounter. Ozinian, as also maintained by Artak Shakaryan , emphasized that they prioritize the human dimension of the study and stressed that the news featured on the media addresses the illegal workers in the context of the Turkey-Armenia relations and discuss the deporting of the immigrants whenever an unpleasant development is heard. As Ozinian explains, the main reasons behind migration from Armenia to Turkey are the instability across Armenia that arose after the collapse of the Soviet Union, 1988 Armenian earthquake, tough economic conditions that were intensified with the closure of Turkey-Armenia border along with the Karabakh dispute, the fact that the Armenian population in Turkey constitutes employer potential, Turkey’s soft visa regime, and the fact that transportation to Turkey is easy despite the closed borders. 96% of Armenian immigrants in Turkey are women, the majority of who works as house cleaner, nurse and babysitter. Their monthly income varies between $500 and $1000. The immigrants generally reside in Istanbul-Kumkapı. 18 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey The majority wants to return to Armenia but they believe that they will most probably fail to do so. They have been concerned about their safety after the assassination of Hrant Dink. They generally say that they are not troubled with Turkish people and that their thoughts about Turkey changed after they started to reside in the country. 19 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Turkish Armenian Business Development Council/website http://www.tabdc.org/index.php?subaction=showfull&id=1259853584&archive=&start_from=&uc at=11,12,45& New research focuses on situation of Armenian migrant workers in Turkey by Alin Ozinian New research focuses on situation of Armenian migrant workers in Turkey Exported labor: New research focuses on situation of Armenian migrant workers in Turkey By Gayane Mkrtchyan ArmeniaNow reporter Published: 01 December, 2009 A majority of women in Armenia intent on doing migrant work abroad choose Turkey, but very few Armenian men accompany them “to save their wives’ honor” and never choose to work for a Turkish employer, according to a recently conducted research related to Armenian migrant workers in Turkey. “A majority of women are critical of their husbands’ behavior and say: ‘Why, in that case, do they let us work with Turks?’” said coordinator of Armenian-Turkish projects at the Eurasia Partnership Foundation Artak Shakaryan , presenting the results of an analytical study “Ethnic Armenian Migrant Workers in Turkey”. The study, for example, cites the data of the Statistical Agency of Turkey, according to which 17,549 citizens of Armenia received visas to enter Turkey in 2000, and 14,672 returned to Armenia that year. A total of 2,877 citizens of Armenia stayed in Turkey in 20 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey 2000. “In the period of 2000-2008, nearly 6,000 people left for Turkey and chose to stay there. To this we should add the potential outgoing migration in the 1990s and multiply it by two. It means that nearly 20,000 migrants from Armenia live in Turkey today,” says Shakaryan. Ninety-four percent of Armenian migrant workers in Turkey are women and 150 indepth interviews conducted among them show that women in the neighboring country work as cleaners, baby-sitters, housekeepers, sellers. Many also work at garment factories. Women receive wages of up to $600 per month. They choose Turkey because it is easier to get there, unlike other countries. They pay only $15 to get a visa and $80 for a coach ticket. Interviews conducted as part of the research are mainly anonymous. A number of Turkish employers and state officials were also interviewed. “Both Turks and Armenians think that their moral values are very close to each other’s and the attitude of Turks towards Armenians is essentially different than towards Moldovan or Russian women,” says Shakaryan. According to him, for migrants today the problem is their children, who do not attend school. Under Turkish legislation, only legally residing people and citizens of Turkey have the right to attend public schools in Turkey. “Newborn children are also a problem. Such children usually have no legal birth certificates. In fact, if they are taking the child into Armenia they cannot cross the border. Armenian children born in Turkey remain hostages,” says Shakaryan. The analytical study was commissioned by the Eurasia Partnership Foundation and conducted by Istanbul-based Armenian analyst Alin Ozinoglu, in the period from April to August 2009. Shakaryan says that the issue of prostitution was also studied. It is mainly pointed out that Armenian women are not competitive with Slavonic-looking women. But there is also a psychological thing – an Armenian prostitute for a Turkish man is a different thing. Many Georgian prostitutes introduce themselves as Armenians in order to make more money. “This research exposes a number of problems. Our goal is to show to the society the situation of Armenian migrants in Turkey. It is also a step towards a better understanding of Armenian-Turkish problems and presenting them to the ArmenianTurkish commission to be set up in the future,” Shakaryan told ArmeniaNow. 21 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Today’s Zaman http://www.todayszaman.com/tz-web/news-194672-100-report-12000-armenian-citizensworking-illegally-in-turkey.html Report: 12,000 Armenian citizens working illegally in Turkey There are between 12,000 and 13,000 Armenian citizens working illegally in Turkey, the results of a study by the Eurasia Partnership Foundation have revealed. Researcher Alin Ozinian, a Turkish Armenian, interviewed Armenians living in Turkey for the study. According to the study, 94 percent of the Armenians working in Turkey are women, with very few Armenian men accompanying their spouses to Turkey or working here. Armenian women tend to work as childcare providers, servants, janitors and saleswomen. Most of the Armenian men who accompany their wives here choose not to work at all, while those who do tend to work in the jewelry business. The foundation -- based in Armenia, Azerbaijan and Georgia -- recently sponsored a detailed study on the work patterns of Armenians in Turkey. Head researcher Alin Ozinian, an İstanbul native of Armenian descent, worked for two years on the project, which culminated in a 150-page report to be released to the public next month in İstanbul. The report makes important claims as to the number of Armenians living in Turkey. According to official numbers, 6,000 Armenians did not return home after traveling to Turkey between 2000 and 2008. Ozinian adds figures from the 1990s to this number and says the number of Armenians illegally living in Turkey is not 70,000 to 100,000 as has previously been asserted, but is actually 12,000 to 13,000. In November, Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan said during the course of a speech in Malatya that there were nearly 100,000 Armenians living illegally in Turkey and that the government overlooked this. In the past, Turkish foreign ministers and diplomats have also spoken of Armenians living in Turkey numbering around 70,000. Turkey has deported very few Armenians 22 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey working illegally here in recent years, the report says, asserting that Armenians are only deported if they have committed a crime outside of working illegally; the crime rate amongst immigrant Armenians is very low. Ozinian believes that the Turkish authorities knowingly ignore illegal Armenian workers in Turkey. For those Armenians with the will, it is a simple matter to immigrate to Turkey. An $80 bus ticket secures travel through Georgia to the Turkish border, where another $15 buys an entry visa. Ninety-five percent of Armenian immigrants choose to live in İstanbul. An interesting finding of the study is that those migrating from Armenia prefer to work and live with Turks in İstanbul, as opposed to Armenians who are natives of the city. Immigrant Armenians say the “moral values” of Turks and Armenians are very close. Amongst the survey questions asked as part of the study was, “Is there a difference between the idea of a Turk you had in your head before coming here and the ideas you have now?” Most of the answers expressed a fear of Turks before coming and a love of them after living and working with them. Armenian immigrant children often do not continue their education after coming to Turkey, and infants born here have no official birth certificates. As there is no Armenian consulate or embassy in Turkey, they are children without identities or nationality. 05 December 2009, Saturday SÜLEYMAN KURT ANKARA 23 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Electronic Media (in Armenian) A1plus.am http://www.a1plus.am/am/politics/2010/04/13/turqia Հայ ապօրինի միգրանտները` Թուրքիայում 17:31 | Ապրիլ 13, 2010 | ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ Տասնամյակներ տեւող թշնամանքից հետո Հայաստանը եւ Թուրքիան դեպի հարաբերությունների բարելավում են շարժվում, սակայն գործընթացի վերջին զարգացումները Թուրքիայում աշխատող շատ հայերին անհանգստանալու առիթ են տվել: ԱՄՆ-ի եւ Շվեդիայի'ցեղասպանության ընդունման հետ կապված քայլերից վրդովված Էրդողանն իր զայրույթն ուղղեց «անօգնական» հայերի դեմ' հայտարարելով հետեւյալը. Լոնդոն կատարած պաշտոնական այցի շրջանակներում Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Գորդոն Բրաունի հետ հանդիպման ավարտին տեղի ունեցած ասուլիսի ժամանակ Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Էրդողանը, խոսելով հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին, անդրադարձավ նաեւ հայ անօրինական միգրանտների հարցին: Վարչապետ Էրդողանը հայտարարեց, որ Թուրքիայում այսօր ապրում են 170 հազար հայեր, որոնցից միայն 70 հազարն են Թուրքիայի քաղաքացիներ, մյուսներն ապօրինի միգրանտներ են: «Այս մարդկանցից շատերը Թուրքիայում ապրում են ավելի քան 10 տարի, եւ մենք այս հարցը չենք պատրաստվում հապճեպորեն լուծել, բայց եթե ամեն բան նույն կերպ շարունակվի, մենք ստիպված կլինենք վերագնահատել իրավիճակը եւ համապատասխան քայլեր ձեռնարկել: Ի վերջո, այդ 100 հազար մարդիկ մեր քաղաքացիները չեն, եւ եթե կարիք լինի, մենք վտարելու ենք նրանց երկրից», հայտարարել է Էրդողանը: 24 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Հայաստանի արտգործնախարար Էդուարդ Նալբանդյանը, հակադարձելով Թուրքիայի վարչապետի հայտարարությանը, ասաց. «Նման հայտարարություններով են սկսվել Հայոց ցեղասպանության հետ կապված 1915 թվականի իրադարձությունները: Ցավոք, հայերի արտաքսման մասին խոսում էին նաեւ մեկ այլ երկրում. մենք չենք կարող մոռանալ, որ նմանատիպ հայտարարություններ արվել են նաեւ Ադրբեջանում՝ Սումգայիթում, Բաքվում եւ այլ բնակավայրերում ջարդերից առաջ»: Մարտի 26-ին Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ հանդիպումից առաջ պոլսահայ համայնքի ազդեցիկ ներկայացուցիչ, մեծահարուստ Պետրոս Շիրինօղլուն, թուրքական լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցում անդրադառնալով Էրդողանի'ապօրինի բնակվող հայերին արտաքսելու սպառնալիքներին, ասաց, որ այդ առնչությամբ մտահոգվելու կարիք չկա: «Չեմ հավատում, որ այդ խոսքերը մեր վարչապետի սրտի խոսքերն են: Ես'որպես Թուրքիայի Հանրապետության քաղաքացի, մտահոգված չեմ, որովհետեւ վստահում եմ մեր վարչապետին, վստահում եմ նրա սրտին»,-ասել է Շիրինօղլուն: Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ նա ներողություն էր խնդրել Էրդողանից, նրան ապատեղեկատվություն տրամադրելու համար: Ըստ Շիրինօղլիի'Թուրքիայում ապրում են ոչ թե 100 հազար, այլ մոտ 30 հազար ապօրինի հայ ներգաղթյալներ: Ոչ մի պաշտոնական զեկույց չկա միգրանտների թվի վերաբերյալ: Հայաստանի միգրացիոն գործակալության պետ Գագիկ Եգանյանը ասում է, որ թուրքական աղբյուրները կեղծ տեղեկություններ են տարածում, քանի որ հարեւան Թուրքիայում ոչ թե շուրջ 70 -100 հազար, այլ ընդամենը 6 հազար հայաստանցիներ կան: Ըստ «Եվրասիա համագործակցություն» հիմնադրամի իրականացրած «Հայազգի աշխատանքային միգրանտները Թուրքիայում» հետազոտության արդյունքների' հայ անօրինական միգրանտների թիվը գրեթե 15.000 է: Ըստ Հայաստանի միգրացիոն գործակալության տվյալների' 2000թ-ից մինչեւ այսօր Հայաստանից Թուրքիա են մեկնել 294 հազար հայաստանցի քաղաքացիներ, որոնցից 288 հազարը կրկին վերադարձել են: Սակայն այս ցուցանիշները չեն ներառում Թուրքիայում մի քանի ամսով կամ տարիներով աշխատող հայ միգրանտներին: «Հայազգի աշխատանքային միգրանտները Թուրքիայում» հետազոտության արդյունքների համաձայն, որն իրականացրել է «Եվրասիա համագործակցություն» հիմնադրամը եւ Ստամբուլի մշակույթի համալսարանին կից Գլոբալ քաղաքական միտումների կենտրոնը Թուրքիա ժամանած հայաստանցիների 48%-ը Շիրակի մարզից են, ինչի պատճառը, 1988թ. ավերիչ երկրաշարժն էր։ Համաձայն ուսումնասիրության' Թուրքիայում ապօրինի բնակություն հաստատած հայաստանցիների 96%-ը կանայք են, 4%-ը՝ տղամարդիկ։ Պատճառը նրանում է, որ 25 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey կանացի աշխատանքները Թուրքիայում ավելի շատ են: Հայ կանանց 72%-ը աշխատում է որպես տուն մաքրող, 18%-ը՝ հիվանդապահ, 6%-ը՝ վաճառող, 4%-ը' այլ ոլորտներում։ Նրանք ամսական վաստակում են 500-1000 ԱՄՆ դոլար։ Իսկ տղամարդիկ հիմնականում զբաղված են կոշկակարությամբ կամ ոսկերչությամբ: «Եվրասիա համագործակցություն» հիմնադրամի հայ-թուրքական նախագծերի համակարգող, թուրքագետ Արտակ Շաքարյանը, վերլուծելով հետազոտության արդյունքները, ասում է, որ կանանցից շատերը միջին մասնագիտական կրթություն ունեն: Թուրքիայում ավելի շատ գործ են անում, քան Հայաստանում: Նաեւ խոստովանում են, որ նույն այդ աշխատանքը չեն անի Հայաստանում, պատճառաբանելով, որ Հայաստանում իրենց ճանաչում են: Թուրքիայում անօրինական բնակվող միգրանտներից շատերը, տարիներ առաջ Հայաստանից մեկնելիս, իրենց հետ տարել են նաեւ երեխաներին: Ոմանք էլ երեխաներ են ունեցել հենց Թուրքիայում: Ըստ հետազոտության արդյունքների' այսօր Թուրքիայում ապրում են անօրինական միգրանտների 600-800 երեխա։ Թուրքիայում երկու տեսակի դպրոցներ կան' հասարակ եւ հատուկ: Հասարակ դպրոցներ հաճախում են միայն թուրքերենին տիրապետող երեխաները, որտեղ միգրանտի երեխան չի կարող հաճախել: Հատուկ դպրոցների մեջ են մտնում ազգային փոքրամասնությունների դպրոցները, որտեղ էլ հաճախելու համար հայ միգրանտի երեխան պետք է գրանցված լինի որպես ազգային փոքրամասնության անդամ: Այսինքն' նրանք չունեն հայությունը հաստատող որեւէ փաստաթուղթ: «Այդ երեխաները ո´չ Թուրքիայի, ո´չ էլ Հայաստանի քաղաքացիներ են։ Չունեն անձը հաստատող որեւէ իրավական փաստաթուղթ, հետեւաբար եւ չեն կարողանում անգամ դպրոցներ հաճախել», - ասում է թուրքագետը: Առանց բնակության եւ աշխատանքի թույլտվության հարեւան երկրում աշխատող հայ միգրանտների հարցն անմիջապես օրակարգ է մտնում, երբ Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ խնդիրներ են առաջանում. սակայն այս մարդիկ պարզապես փորձում են այնտեղ ապրել եւ վաստակած փողից իրենց ընտանիքներին ուղարկել: Հայազգի միգրանտների կյանքը Ստամբուլում Վանաձորցի 55 ամյա Սուսաննա Դավթյանը արդեն երեք տարի է չի տեսել հարսին' Գայանեին, ով մեկնել է Թուրքիա արտագնա աշխատանքի: Սուսաննան ապրում է դպրոցահասակ թոռների հետ և սպասում տղայի ու հարսի վերադարձին: Տղան էլ, արդեն մի քանի տարի է աշխատում է Ռուսաստանում: «Էս են մեր երկրի երիտասարդ ընտանիքները: Տղասը Ռուսաստանում է, հարսս' Թուրքիայում»,-պատմում է Սուսաննան, - «Այստեղ աշխատանք չկա: Ճիշտ է, կարոտում ենք, հատկապես երեխաները, բայց դիմանում ենք»: 26 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Սուսաննայի հարսը'38 ամյա Գայանե Պետրոսյանը, Ստամբուլում երեք տարվա ընթացքում աշխատել է որպես դայակ,խնամել է հիվանդների ու մեծահասակաների: Ստամբուլ է մեկնել մոր եւ մորաքրոջ հետ միասին: Վաստակում է ամիսը 500-600 դոլար: Գյումրիից Էմմա Մխիթարյանը պատմում է, որ տղան ու հարսը տասը տարի է'Ստամբուլում են: Մեկնելուց իրենց հետ տարել են նաեւ հնգամյա աղջկան'Անուշին: Այնտեղ ունեցել են եւս մեկ աղջիկ: Էննան ասում է, որ տղան մի քանի անգամ եկել, գնացել է, բայց հարսը չի կարողանում գալ: «Դե փոքր աղջիկը հիմա արդեն 6 տարեկան է, մեծը'15: Հատկապես խնդիր է երեխաների կրթության հարցը: Իրենք այնտեղ ապրում են առանց հստակ կարգավիճակի, փաստորեն' անօրինական: Փոքր աղջիկն ընդհանարապես ծննդական էլ չունի, անգամ չգիտենք'ինչպես Հայաստան կկարողանան բերել», - պատմում է Էմման: Ստամբուլում երեխաների դայակությամբ զբաղվող, ապօրինի միգրանտ 38-ամյա Գայանե Պետրոսյանը ասում է, որ Թուրքիայի վարչապետի հայտարարությունից հետո, մի պահ շատ էր վախեցել ու մտածում էր անգամ Հայաստան վերադառնալու մասին: «Իմ գործատուն ասում է, որ ես չնեղվեմ, ինձ հետ շատ լավ է վերաբերվում, ոչ մի թշնամանք: Բայց նաեւ մի տեսակ լարվածություն է մտել իմ մեջ: Դե ինչ էլ լինի, օտար հողում եմ, այն էլ Թուրքիայում, երբեք չգիտես, թե ինչ կարող է պատահել,-ասում է Գայանեն,- Սակայն դեռ չեմ պատրաստվում վերադառնալ: Կաշխատեմ, որքան հնարավոր է, քանի հարաբերությունները շատ չեն սրվել: Որ գնացի Հայաստան, ի˚նչ պետք է անեմ, որտեղ պետք է աշխատեմ»: Գայանեն ասում է, որ Հայաստանից էլ ընտանիքի անդամներն ու հարազատներն են շատ հաճախակի զանգահարում, որպեսզի իմանան ինչպես է: Ասում է, որ ընդհանրապես Հայաստանից զանգերը հաճախակի են դարձել բոլորին: «Մերոնք վախեցած են, բայց ես իրենց հա հանգստացնում եմ: Վերջապես, եթե որեւէ բան շատ վատ լիներ, ես հիմա Հայաստանում էի», - ասում է նա: Ստամբուլի ամենահին հայկական թաղամասերից մեկը' Գումգափուն, այսօր լի է հայալեզու միգրանտներով:Նրանցից շատերը Թուրքիա են եկել զբոսաշրջության 30-օրյա վիզաներով, սակայն ապրում են այստեղ արդեն 5-10 տարի: Քաղաքում Հայոց կաթողիկոսարանի հարեւանությամբ գտնվող այս հատվածում խանութների ցուցափեղկերում հաճախ աչքի են զարնում դեպի Երեւան օդանավերի եւ ավտոբուսների տոմսերով հայտարարությունները եւ մատչելի գներով Հայաստան զանգելու հնարավորություն ընձեռող հեռախոսաքարտերի գովազդները: Իսկ մթերային խանութների ցուցափեղկերին կարելի է տեսնել Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ եկեղեցու նկարը: 27 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Գումգափուում բնակարան վարձելիս'հայ միգրանտները հաճախ 4-5 հոգու հետ մեկ սենյակ են կիսում: Երկրում բնակության պաշտոնական թույլտվություն չունեցող երեխաները զրկված են դպրոց հաճախելու հնարավորությունից եւ փոխարենը խաղում են փողոցներում, մինչ նրանց մայրերն աշխատում են որպես տուն մաքրող, դայակ կամ վաճառողուհի: 48-ամյա Նառան Սպիտակ քաղաքից է, սակայն այժմ Գումգափուի շուկայում ապրանք է վաճառում: Էրդողանի հայտարարություններին նա հրաժարվում է հավատալ: «Մենք քաղաքական հակասություններ չունենք: Մենք ուղղակի փորձում ենք փող վաստակել եւ մի փոքր գումար ուղարկել մեր հարազատներին», - ասում է նա'կարծես ամաչելով իր կատարած աշխատանքից: «Հայաստանում ես այս աշխատանքը չէի անի: Պարզապես չէի ուզենա այն անել: Գուցե ես ճիշտ չեմ մտածում, չեմ ուզում վիճել, բայց ես այդպես եմ զգում: Հավատացեք, վաստակածիս միայն 50 դոլարն եմ ինձ վրա ծախսում, իսկ մնացածն ուղարկում եմ ամուսնացած որդուս եւ աղջկաս: Երբեմն մտածում եմ'լավ է, որ այստեղ'երեխաներիս աչքից հեռու եմ աշխատում եւ օգնում նրանց: Սա է այն ամենը, ինչ ես կարող եմ անել: Ես աշխատում եմ մի երկրում, որը ե´ւ մեզ համար է թշնամի, ե´ւ մեզ է իրեն թշնամի հայտարարել: Սրանից ավելի էլ ի՞նչ կարող եմ անել»: Էջմիածնից 60-ամյա Զոյա Պետրոսյանի աղջիկը ասում է, որ մայրը չի համաձայնվել հեռախոսով զրուցել, որովհետեւ վախենում է: «Մամաս մի հիվանդ թուրք տղայի է խնամում, ապրում է հենց այդ տանը: Ինձ հետ հենց տանից է խոսում: Մաման շատ քիչ է դուրս գալիս տանից: Ասաց, որ չի ցանկանում ռիսկի գնալ ու էնտեղից խոսել»,-պատմում է Զոյայի աղջիկը'Քրիստինեն: Նա ասում է, որ մայրն այնտեղ է մորաքրոջ հետ: Թուրքիայի վարչապետի հայտարարությունից հետո աղջկան ասել է, որ տանից դուրս են գալիս խիստ անհրաժեշտության դեպքում, որովհետեւ վախենում են, որ եթե հանկարծ բռնեն, կարտաքսեն երկրից: Անգամ փողոցում հայերեն չեն խոսում, որպեսզի կողքից չլսվի: «Մաման վախեցած է, ես ամեն անգամ հետը խոսելուց դա զգում եմ: Հնարավոր է, որ շուտով վերադառնա», - ասում է Քրիստինեն: Լալելիում'Ստամբուլի մեծ շուկաներից մեկում, որը հայտնի է հետխորհրդային երկներից բերված ապրանքներով, հայերից շատերն աշխատում են մեծածախ առեւտրով զբաղվող խանութներում. այստեղ նրանց օգնում է ռուսերենի իմացությունը: 43-ամյա Նարինեն 10 տարի առաջ է եկել Ստամբուլ եւ այժմ աշխատում է շուկայի ոսկերչական խանութներից մեկում: 28 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey «Ստամբուլ եկել եմ 2000 թվականին: Վաճառել եմ տունս Գյումրիում եւ ստիպված եկել այստեղ, որովհետեւ ամուսինս լուրջ հիվանդ էր: Ես շատ էի աշխատում, ցանկացած պատահած գործ անում: Ռեստորաններում հատակ էի ավլում, աման լվանում: Հետո սկսեցի աշխատել այս խանութում», - ասում է նա: «Մեզ նման աշխատանք գտնել ցանկացողների համար սա ամենամոտ եւ ամենաէժան երկիրն է: Ընդամենը 10 դոլարով կարելի է հեշտությամբ վիզա ստանալ սահմանի մոտ: Բացի այդ, տրանսպորտը եւս էժան է. Վրաստանի տարածքով Թուրքիա տանող ավտոբուսի տոմսն արժե ընդամենը 100-140 դոլար: Երբ նոր էինք եկել Թուրքիա, աշխատում էինք տեղացի հայերի տներում: Ոմանք մեզ որպես հյուրերի էին վերաբերվում, բայց կան այնպիսիները, ովքեր հայերին չեն սիրում... », - ասում է նա: Հայաստանցի միգրանտները երբեմն դժվարությունների են բախվում պոլսահայերի տներում աշխատելիս: Նրանց խոսքերով'տեղացիերը կարծում են, թե իրենք կոպիտ են, ագահ եւ ճաշակից զուրկ են: Նրանցից շատերը արհամարհանքով են նայում հայաստանցիների վրա եւ վատ են վարվում նրանց հետ: 38-ամյա Սոնան 7 տարի առաջ եկել է Ստամբուլ Էջմիածնից: «Երբ սկսեցի հայ ընտանիքում աշխատել, առաջին ճաշից հետո միրգ մատուցեցին, եւ ընտանիքի մայրը մի բանան վերցրեց'բացատրելով ինձ. «Սա բանան է, շատ համեղ միրգ է, այն պետք է մաքրել, նոր ուտել, երբեւէ բանան կերե՞լ ես»: Չեմ կարող նկարագրել, թե ինչ նվաստացած էի ինձ զգում....»,-պատմեց նա: Գումգափուի ձկան ռեստորանների հարակից փողոցում գտնվող մի տուն կա, որը սովորական բնակելի շենք է հիշեցնում, սակայն ներսից այն նման է ապաստարանի, որտեղ սենյակներն իրարից վարագույրերով են բաժանվում, իսկ բնակիչները փոքրիկ գազօջախների վրա են ճաշ պատրաստում. այստեղ աղքատությունն աչքի է զարնում: Անահիտը 15 տարի առաջ է Գյումրիից եկել Ստամբուլ: Նա երկու երեխա ունի, բայց այժմ միայն 12-ամյա դուստրն է նրա հետ: Աղջիկը բնակության թույլտվություն չունի, հետեւաբար ո´չ հասարակ, ո´չ էլ հատուկ փոքրամասնությունների համար նախատեսված դպրոց հաճախել չի կարող: Մինչ նրա մայրը որպես տուն մաքրող է աշխատում, աղջիկը տանն է նստում'զրուցելով ընկերների հետ երբեւէ չտեսած հայրենիքի'Հայաստանի մասին: Այն հարցին, արդյոք Գումգափուի փողոցներն անվտանգ են աղջիկ երեխա մեծացնելու համար, Անահիտը լացակումած պատասխանեց. «Աղջկաս ծնվելուց 4 տարի անց, ես որդի ունեցա: Երբ նա 5 տարեկան դարձավ, այն ժամանակ այստեղ եղած մայրս, ով ամուսնացել էր սեւծովյան Սամսուն քաղաքից մի թուրքի հետ, առաջարկեց տանել երեխայիս իր հետ Սամսուն եւ նրան իր եւ ամուսնու 29 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey անունը տալ, որպեսզի նա բնակության թույլտվություն ստանա եւ կարողանա դպրոց գնալ»: «Երկու երեխա պահելը շատ դժվար էր ինձ համար, եւ ես ընդունեցի առաջարկը: Հիմա տղաս 8 տարեկան է, սովորում է երկրորդ դասարանում: Նա հայերեն չի խոսում, եւ մենք հեռախոսով թուրքերեն են խոսում: Վերջին խոսակցության ժամանակ նա ինձ պատմեց, որ քեռի Մուզաֆերը (այդպես է նա կոչում խորթ հորը), իրեն մահմեդական աղոթքներ է սովորեցնում: Այլեւս վստահ չեմ երեք տարի առաջ ընդունած իմ որոշման վրա: Երբեմն կյանքն անտանելի է»,-շարունակում է նա Ստամբուլի այս հին թաղամասը, որտեղ Թուրքիայի Հայոց կաթողիկոսարանն է հիմնադրվել, վաղուց ի վեր տեղական հայ համայնքի օջախն է եղել: 1960 թվականից հետո, երբ Գումգափուն վտանգավոր թաղամասի համբավ ձեռք բերեց, այստեղ հաստատված հայկական համայնքը տեղափոխվեց քաղաքի այլ հատվածներ'Բաքիրքոյ,Քադիքոյ, Եսիլքոյ, Սիսլի: Նրանց դատարկ տները, որոնց որոշ մասը դեռ կաթողիկոսարանին է պատկանում, այսօր միգրանտների նոր ալիքի համար են որպես ապաստան ծառայում. նրանց երեխաները, ինչպես 50 տարի առաջ, այսօր էլ խաղում են փողոցներում: Ալին Օզինյանը լրագրող է եւ Թուրքիայի հարցերով փորձագետ: Գայանե Մկրտչյանը Armenianow էլեկտրոնային պարբերականի թղթակիցն է: Հոդվածն արտատպվում է Պատերազմի եւ խաղաղության լուսաբանման ինստիտուտի www.iwpr.net Կովկասյան լրատու պարբերականից: 30 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Iranahayer.com http://www.iranahayer.com/armenian_iranians_news/armenian_iranians_viewpoint/2394.html Հայերը Թուրքիա գնալուց հետո կարծրատիպերը փոխում են, Թուրքիան այդքան էլ վախենալու չէ 24 February, 2010 06:41:00 Իրանահայեր Լրատու ցանց Iranahayer news portal ՏԱՌԱՉԱՓ: Թուրքիայում ապրող հայ միգրանտների 94 տոկոսը կանայք են, որոնք զբաղվում են հիմնականում երեխաներ խնամելով, տնային տնտեսություններում աշխատելով: Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի Հայաստան-Թուրքիա ծրագրի մենեջեր, թուրքագետ Արտակ Շաքարյանը, Panorama.am-ին ներկայացնելով կատարած հետազոտության արդյունքները, նշում է, որ Թուրքիայում գտնվող հայ միգրանտ տղամարդկանց մեծ մասը չի աշխատում. նրանք Թուրքիա են գնում հիմնականում իրենց կանանց հետ` նրանց անվտանգությունն ապահովելու համար: Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի աջակցությամբ Հայաստան-Թուրքիա ծրագրի շրջանակներում հետազոտությունն իրականացրել է թուրքահայ Ալին Օզինյանը (Օզինօղլուին)` զրուցելով հայ միգրանտների հետ: Ծրագրի մասնակից Արտակ Շաքարյանն ասում է, որ հայերն այնտեղ մշտական աշխատանք չունեն, իսկ անկանոն աշխատողների համար աշխատատեսակները բավականին սահմանափակ են` կոշիկի, տեքստիլի, հրուշակեղենի գործարաններում կամ առավել հազվադեպ` հայկական դպրոցներում կամ եկեղեցիներում` որպես դռնապան: «Սակայն մեր ուսումնասիրության շրջանակներում հարցազրույց անցած ոչ մի մասնակից չընդունեց որպես մարմնավաճառ աշխատելու փաստը: Այս թեմայով անցկացված այլ ուսումնասիրությունների համաձայն, Թուրքիայում մարմնավաճառությամբ զբաղվողղ հայ կանանց թիվը չափազանց փոքր է կամ հասնում է զրոյի», -նկատում է թուրքագետը: Գումգափու թաղամասի (այն տարածքն է, որտեղ ավանդաբար ապրում են հայ անկանոն էմիգրանտները Ստամբուլում) բնիկ ապրողների հետ հարցազրույցի արդյունքում պարզել են, որ և թուրքերը, և հայերը կարծում են, որ երկու ժողովրդների բարոյական արժեքները բավականին մոտ են: Ըստ ուսումնասիրության, բնիկ ապրողների վերաբերմունքը հայ միգրանտների նկատմամբ տարբերվում է ռուս միգրանտների նկատմամբ իրենց ունեցած վերաբերմունքից: Նույն թաղամասի մրգերի և բանջարեղենի խանութ ունեցող մի վաճառական ասել է, որ հայ կանայք ազնիվ ճանապարով են վաստակում իրենց ապրուստի գումարները. նա հայերին պարտքով ապրանքներ է վաճառում, ինչը չէր անի այլ օտարերկրացիների պարագայում, քանզի նա վստահություն 31 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey ունի հայերի նկատմամբ: Հայ միգրանտների ունեցած հարցազրույցները ցույց են տվել, որ նրանք ընտրում են Թուրքիան, քանզի այն մոտ է Հայաստանին և արտոնագիր ստանալը բավականին հեշտ է: Բացի այդ, նրանք Թուրքիան են նախընտրում, որովհետև այն ավելի էժան է եվրոպական երկրների հետ համեմատ: Սակայն հատկանշական է, որ հայերը, այնուամենայանիվ, վախենալով են գնում Թուրքիա: Բայց ժամանակի ընթացքում, ապրելով այդ երկրում, մարդիկ կտրուկ փոխում են իրենց կարծիքը: «Սկզբում վախեցել են, ասել են, որ Թուրքիայում կացինները ձեռքին հայեր են ման գալիս, որ սպանեն, բայց հետո զգացել են, որ չէ` իրենց նման հասարակ մարդիկ են` մարդ կա, որ մի քիչ ավելի վատ է տրամադրված, մարդ էլ կա ավելի լավ: Սա կարող է հանդիսանալ անկանոն միգրացիայի անուղղակի օգուտը: Հայերի և թուրքերի դեմ առ դեմ շփումները ունեն երկու ազգերի միջև երկխոսության հիմք ձևավորելու ներուժ: Այդքան էլ վախենալու չէ Թուրքիան», -նշում է թուրքագետ Շաքարյանը: Ըստ մեր զրուցակցի, ամենամտահոգիչը Թուրքիայում ծնված հայ երեխաների կարգավիճակն է, քանզի անկանոն համարվող միգրանտ ծնողներից Թուրքիայում ծնված հայ երեխան քաղաքացիություն չի կարող ստանալ: Ավելին, չի կարող ստանալ նաև հայկական անձնագիր, եթե ծնողները չկարողանան վերադառնալ Հայաստան: Բայց միևնույն է, այդ պարագայում էլ, ըստ Շաքարյանի, երեխան չի կարող հատել սահմանը առանց որևէ փաստաթղթի: «Կարգավիճակ չունեցող այս երեխաները չեն կարողանում այցելել ոչ մի հանրային կամ փոքրամասնությունների համար նախատեսված դպրոց: Որոշ երիտասարդ հայեր փորձում են երեխաներին կրթել տան պայմաններում, սակայն նման դասերը չեն կրում շարունակական և կայուն բնույթ: Կրթություն չստացած այս երեխաների մեծ մասը իրենց կյանքն անց են կացնում փողոցներում խաղալով: Նրանք հակված են վատ սովորություններ և հանցավոր վարքագիծ ձևավորելուն», -հավելում է Շաքարյանը: Այդպիսի հայ երեխաների թիվը Թուրքիայում հասնում է 600-ի: 32 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Eritasard.am http://www.eritasard.am/index.php?lang=1&id=941&t=5 Քիչ երիտասարդներ են արտագաղթում Թուրքիա Տեղադրվել է 17-12-2009 Հայազգի երիտասարդները հիմնականում Թուրքիա են արտագաղթում իրենց ծնողների հետ: «Եվրասիա համագործակցություն հայ-թուրքական նախաձեռնող հիմնադրամի» պատվերով 2009 թ-ի ապրիլօգոստոս ամիսների ընթացքում ստամբուլահայ երիտասարդ Ալին Օզինյանը հետազոտություն է անցկացրել «Հայազգի աշխատանքային միգրանտները Թուրքիայում» թեմայով: Հետազոտության արդյունքում պարզվել է, որ հայ միգրանտների հիմնական մասը 40-45 տարեկան կանայք են, ովքեր իրենց հետ տարել են նաեւ իրենց աղջիկներին` այնտեղ ամուսնացնելու նպատակով: Այսպիսով` երիտասարդ աղջիկներն ամուսնանում են թուրքերի կամ լավագույն դեպքում ստամբուլահայ տղաների հետ եւ մնում Թուրքիայում: «Եվրասիա համագործակցություն հայ-թուրքական նախաձեռնող հիմնադրամի» համակարգող, թուրքագետ Արտակ Շաքարյանն ասում է, որ արտագաղթողների մեծ մասն աղետի գոտու բնակիչներ են, ովքեր, իրենց բնակավայրում ապրելու հեռանկարներ չտեսնելով, մեկնում են Թուրքիա: Պարոն Շաքարյանի մատնանշած ամենացավալի խնդիրը Թուրքիայում գրանցում չունեցող հայ երեխաների հարցն է: Միգրանտ կանայք այնտեղ երեխա են ունենում, եւ այդ երեխաները Թուրքիայում պաշտոնական գրանցում չեն ստանում, իսկ Հայաստանում գրանցվելու համար պետք է հատեն Թուրքիայի սահմանը: Այստեղ էլ առաջ է գալիս փաստաթղթերի հարցը. առանց դրանց, բնականաբար, հնարավոր չէ անցնել սահմանը: «Հայ տարագիրների երեխաները զրկված են հայկական դպրոց հաճախելու հնարավորությունից, քանի որ չունեն Թուրքիայի քաղաքացու անձնագիր: Այսպիսով` այս երեխաները մնում են այնտեղ, ու հայտնի չէ, թե ինչ է 33 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey լինելու նրանց ապագան»,- մտահոգություն է հայտնում թուրքագետը: Անդրադառնալով հայ տարագիրների եւ Ստամբուլում հայ համայնքի ներկայացուցիչների հարաբերություններին` Արտակ Շաքարյանն ասաց, որ հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ ստամբուլցի հայերի մեծ մասը Հայաստանից տարագրվածներին ապահովում են աշխատանքով, բայց նրանց փոխհարաբերություններում նույնպես ծագում են կոնֆլիկտներ: 34 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Yerkir.am http://www.yerkir.am/newspaper/index.php?section=7&id=4563 Երբ ճակատագիրը հասցնում է Թուրքիա Հայ միգրանտների վիճակի ուսումնասիրության ու վերլուծության նպատակով Թուրքիայում էր գտնվում թուրքագետ, «Եվրասիա» համագործակցության հիմնադրամի հայ-թուրքական ծրագրերի ղեկավար Արտակ Շաքարյանը: Հետազոտությունների ու վերլուծությունների արդյունքների մասին նա զրուցեց «Երկիրի» հետ: - Պարո՛ն Շաքարյան, Ձեր ուսումնասիրություններն ու վերլուծությունները ի՞նչ արդյունքների հանգեցրին եւ ի՞նչ խնդիրներ բացահայտեցին: - Հիմնադրամի միգրացիոն ծրագրի շրջանակներում 2009 թվականին, Նորվեգիայի արտաքին գործերի նախարարության եւ USAID-ի ֆինանսավորմամբ, կազմակերպվեց «Թուրքիայում աշխատող հայ միգրանտների իրավիճակի վերլուծություն» հետազոտությունը: Ապրիլից մինչեւ հոկտեմբեր ստամբուլահայ Ալին Օզունյանի կողմից իրականացվեց վերլուծություն, որով պարզ դարձան շատ հետաքրքիր փաստեր: Օրինակ` այն, որ Թուրքիայում աշխատող հայ միգրանտների մեծ մասը` մոտ 95 տոկոսը, կին է, որ նախքան Թուրքիա մեկնելը նրանց մեծ մասը Թուրքիայի հանդեպ բացասական վերաբերմունք է ունեցել եւ վախեցել է Թուրքիայից, իսկ հիմա շատերի վերաբերմունքը փոխվել է: Որ այնտեղ ծնված երեխաները մեծ խնդիր են, քանի որ միգրանտները հիմնականում ոչ կանոնավոր միգրանտ են եւ Թուրքիայում մնալու թույլտվություն չունեն, հետեւաբար, երբ երեխա են ունենում, չեն կարող դիմել պաշտոնական մարմիններին եւ գրանցել ծնունդը կամ երեխայի համար վկայական ստանալ, քանի որ այդ դեպքում նրանց միանգամից դուրս կհրավիրեն: Իսկ այդ երեխաները երբ մեծանում են, ո՛չ մանկապարտեզ, ո՛չ դպրոց կարող են գնալ, ո՛չ դուրս գալ երկրից եւ ո՛չ էլ վերադառնալ Հայաստան: Մոտավոր, շատ մոտավոր հաշվարկներով` 400-600 այդպիսի հայ երեխա կա այսօր Թուրքիայում: - Նշեցիք, որ Թուրքիայում գտնվող հայ միգրանտները հիմնականում կին են, իսկ Հայաստանում այնքան էլ հաճելի խոսակցություններ չեն շրջանառվում Թուրքիայում աշխատող հայ կանանց մասին: Ինչո՞վ են նրանք զբաղվում: - Նրանց մեծ մասը զբաղված է դայակությամբ, ծերերին խնամելով, հավաքարարներ են, հարուստների տներում օրավարձով տնային գործեր են անում: Որպես պահակներ` հատուկենտ աշխատողներ էլ կան, Տրապիզոնի եւ 35 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Ռիզեի շրջաններում թեյի պլանտացիաներում աշխատողներ կան: Ռուսերենին վարժ տիրապետողները Ստամբուլի` հիմնականում հագուստի շուկաներում վաճառողուհիներ են աշխատում, քանի որ ռուս առեւտրականների հետ են գործ ունենում: Տարաբնույթ խոսակցություններ կան մարմնավաճառությամբ զբաղվողների մասին: Մեր վերլուծաբանը մոտ 150 հոգու հարցեր է ուղղել մարմնավաճառության առնչությամբ, բոլորն էլ պատասխանել են, որ այո, այս կամ այն մեկը մարմնավաճառությամբ է զբաղված, բայց ոչ ոք չի ընդունել, որ ինքն անձամբ զբաղվում է մարմնավաճառությամբ: Այս խոսակցությունները հիմնականում ասեկոսեների հիման վրա են տարածվում, երբ ինչ-որ մեկը նման բան է ասել մեկ ուրիշի վերաբերյալ, ինչն այնքան էլ հավաստի չէ: Ըստ Թուրքիայում արված սոցիոլոգիական հարցումների` հայ մարմնավաճառների թվի տոկոսը ձգտում է զրոյի: Ուղղակի շատ վրացուհի մարմնավաճառներ իրենց ներկայացնում են որպես հայ` նախ իրենց վրացի լինելը թաքցնելու, ապա նաեւ իրենց ավելի թանկ վաճառելու համար, քանի որ թուրքի մոտ հային տիրելը հոգեբանական կողմ էլ ունի: Չեմ ասի, որ հայ մարմնավաճառներ ընդհանրապես չկան, բայց այնքան էլ շատ չեն, ինչպես որ պատկերացվում է Հայաստանում: - Թուրքիայում հայ միգրանտների թվի մասին տարբեր խոսակցություններ են շրջանառվում. քանակական որոշակի տվյալների հաշվարկ արե՞լ եք: -Այո՛: Թուրքիայի մշակույթի եւ տուրիզմի նախարարության հաշվարկները համեմատել ենք: Այդ հաշվարկներն արվել են մուտքի վիզայի ստացման եւ մարման պարզ մաթեմատիկական հաշվարկով. երբ 2000-2008 թթ. ընթացքում Թուրքիա մեկնածների եւ այնտեղից վերադարձողների տարբերությունը -6000 է, այսինքն` 6000 հոգի այդ ժամանակահատվածի համար մնացել է Թուրքիայում: Եթե սրան գումարենք 1990-ականների հոսքը` մոտավոր հաշվարկներով 12000 մարդ, ապա կարող ենք պնդել, որ 18-20 հազարից ավելի մարդ հնարավոր չէ, որ գտնվեն Թուրքիայում: Իսկ այն թվերը, որ ասում են` 40 հազար, 60 հազար, հետո այդ թիվը հասավ 100 հազարի, միանշանակորեն, թուրքական խաղարկումներ են, որով փորձ է արվում մարդկային ողբերգությունն օգտագործել քաղաքական նպատակներով: -Կխնդրեի անդրադառնալ Ձեր հետազոտությունների որակական կողմին: Ինչո՞ւ են հայաստանցի միգրանտները ընտրում Թուրքիան, չէ՞ որ այս դեպքում առկա է հոգեբանական բարդույթը: -Նախ` Թուրքիա գնում են ամենախեղճերը: Ասեմ, որ Թուրքիա մեկնողները` մոտ 50 տոկոսը, հիմնականում Շիրակի եւ Լոռու մարզերի բնակիչներն են: Հիմնականում աղետի գոտուց են, այսինքն` սոցիալ-տնտեսական եւ ֆինանսական ծանր վիճակ ունեցող մարդիկ: Ինչո՞ւ եմ ասում ամենախեղճերն են, որովհետեւ Թուրքիա գնալը 36 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey ամենաէժանն է: Այլ երկրների համար ավիատոմսի եւ այլնի անհրաժեշտություն կա, իսկ Թուրքիա մեկնելու համար անհրաժեշտ է ընդամենը 80 ԱՄՆ դոլար ավտոբուսի համար եւ 18 դոլար` վիզայի: Այսինքն` 100 ԱՄՆ դոլարով` մոտ 40 հազար դրամով, կարելի է մեկնել Ստամբուլ` աշխատելու: «Ինչո՞ւ Թուրքիա» հարցին միգրանտները հիմնականում պատասխանում են` «որովհետեւ ամենաէժանն է»: Մեկնողների մեծամասնության դեպքում` ունեն մի հին ծանոթ, որն ավելի վաղ է գնացել Թուրքիա, արդեն աշխատանք ունի եւ խոստանում է աշխատանք գտնել գնացողի համար: Այդ իսկ պատճառով մեկնողների հիմնական մասի համար, մինչ մեկնելը, արդեն աշխատանք գտած են լինում: - Այդքան հե՞շտ է հայի համար Թուրքիայում աշխատանք գտնելը: -Հայերի համար մի քիչ ավելի հեշտ է, քանի որ Ստամբուլում ունենք մոտ 70 հազարանոց հայ համայնք: Եվ 1990-ականներին, երբ Հայաստանից մեկնում էին Ստամբուլ, նրանք աշխատում էին ստամբուլահայերի մոտ: Նախ` որովհետեւ լեզվական խնդիրների հարցն էր լուծվում, հետո` հոգեբանական առումով ավելի թեթեւ է հայի մոտ աշխատելու գիտակցումը, քան թուրքի: - Հայաստանից մեկնողները միայն հայերի՞ մոտ են աշխատում: -Վերլուծության արդյունքում պարզվեց, որ ստամբուլահայերն ու հայաստանցի հայերը բավականին շատ խնդիրներ ունեն իրար հետ: Այստեղի հայերը մտածում են, որ եթե իրենք գնան, ամեն դեպքում, այնտեղի հայերն իրենց ավելի լավ աչքով կնայեն, բայց պարզվում է, որ այդպես չէ: Երբ արտագնա աշխատանքի մեկնողներին այնտեղի հայերը որպես գործատեր են վերաբերվում, այստեղից մեկնողների մեջ հոգեբանական ընկճվածություն է առաջ գալիս` նրանց մեջ ինչ-որ բան կոտրվում է: Եվ հակառակը, երբ այստեղից մեկնողները մտածում են, որ թուրքի մոտ աշխատելը լավ չի լինի, բայց թուրք գործատուն նրանց չի ճնշում հայ լինելու հանգամանքի պատճառով, նրանք ասում են` «չէ, թուրքի մոտ աշխատելն ավելի լավ է»: Ստամբուլահայերը ավելի բարձր` քաղաքային կարգավիճակ ունեն, իսկ այնտեղ գնացող հայաստանցիները հիմնականում մարզերից գնացող` ցածր կենսամակարդակ ունեցող գյուղացի մարդիկ են, այդ իսկ պատճառով ստամբուլահայերի համար նրանք գավառացիներ են, ու նրանց ավելի վերեւից են նայում: -Հայ-թուրքական բանակցային գործընթացներն ինչպե՞ս են անդրադարձել Թուրքիայում ապրող եւ աշխատող հայերի վրա: -Հայ-թուրքական այս բոլոր վայրիվերումները Թուրքիայում իրենց մաշկի վրա լավ զգում են այնտեղ աշխատող հայերը: Հարցվածներից շատերն ասում են` «իմ ղեկավարը, երբ որ հերթական անգամ Ցեղասպանության հարցեր են քննարկվում, ասում է. «Մենք ձեզ այստեղ աշխատանք ենք տալիս, հաց ենք տալիս, իսկ դուք էլի շարունակում 37 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey եք ձեր ցեղասպանության հարցերն առաջ տանել»: Այսինքն` թուրք գործատուն այդ օրերին հայաստանցու նկատմամբ ավելի անբարեհաճ է, ավելի խիստ է: Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի` «Թուրքիայում կան 170 հազար հայեր, որոնցից 100 հազարն ապօրինի են գտնվում Թուրքիայում, իսկ մնացած 70 հազարն ունեն Թուրքիայում մնալու իրավունք» հայտարարությանը Հայաստանում ոչ ոք անհրաժեշտ ուշադրություն չդարձրեց: Այդ 70 հազարը Էրդողանը նկատի ուներ հայ համայնքին` Թուրքիայի քաղաքացիներին: Այսինքն` Թուրքիայի այդ 70 հազար քաղաքացիներին նա իրավահավասար չի համարում եւ ընդգծում է, որ նրանք ունեն ընդամենը ապրելու իրավունք: Նա իր այդ արտահայտությամբ փաստում է, որ հայերին երկրորդ կարգի է համարում, եւ որ պահին ուզեն` կեցության իրավունքից կզրկեն: -Իսկ Թուրքիա մեկնածների մեջ կա՞ ցանկություն վերադառնալու: Նույն աշխատանքը, որ նրանք Թուրքիայում են կատարում, Հայաստանում էլ կարելի է գտնել, օրինակ` տուն մաքրելը կամ դայակությունը եւ այլն: -Հարցվածների մեծամասնությունն ասում է, որ իրենք ուզում են վերադառնալ, բայց երբ հարցը կոնկրետանում է, թե երբ են վերադառնալու, արդեն խուսափողական պատասխաններ են հնչում` «երբ մի քիչ գումար կուտակեմ», կամ «երբ Հայաստանում տնտեսական վիճակը կայունանա»: Իսկ մեր հարցին, որ «նույն աշխատանքը, որ Թուրքիայում եք անում, կանե՞ք Հայաստանում», հիմնականում պատասխանում են` ոչ: Նրանք ասում են, որ, օրինակ` հավաքարարությունը, որ իրենք անում են Ստամբուլում, չեն անի Երեւանում: Պատճառը բարեկամծանոթ-ճանաչողներն են: Այսինքն` Հայաստանում սոցիալական բարդույթներ կան, որ հասարակությունը ճնշում է, նման աշխատանքը պատվաբեր չէ եւ այլն: Մի շատ կարեւոր խնդիր կա, որ Հայաստանին է վերաբերում եւ բացահայտվել է մարդկանց` Թուրքիա մեկնելուց հետո: Թուրքիա մեկնողները, որոնց մեծ մասը կանայք են, մեկնելուց հետո իրենց ամուսինների հետ կապ չեն պահպանել: Մեր հարցին, թե ինչո՞ւ է այդպես, նրանց հիմնական մասը պատասխանում էր, որ փաստացի` Հայաստանում արդեն նրանց հարաբերությունները վատ են եղել, ուղղակի սոցիալական դժվարությունները նրանց թույլ չեն տվել ավելի ազատ ու անկախ ապրել: Այսինքն` մենք Հայաստանում ունենք թաքնված խնդիրներ, որոնք մեր երկրի սոցիալ-տնտեսական վիճակի պատճառով ի հայտ չեն գալիս: Զրուցեց Գեւորգ ԱՎՉՅԱՆԸ 38 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Panorama.am http://www.panorama.am/am/politics/2010/02/22/turkey-migrants/?sw Թուրքագետ. Թուրքիայում հայ միգրանտների թվի վերաբերյալ թուրքական իշխանությունների հրապարակած տվյալները ուռճացված են Թուրքիայում ապօրինի միգրանտների թիվը զգալիորեն քիչ է, քան մատնանշում են այդ երկրի իշխանությունները: Եվրասիա համագործակցություն հիմնադրամի ֆինանսավորմամբ, թուրքահայ Ալին Օզինյանը (Օզինօղլուին), հիմնվելով այդ երկրի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարության տվյալների վրա, պարզել է, որ Թուրքիայում ապրում է մինչև 13 հազար ապօրինի հայ միգրանտ: «Թուրքիայի մշակույթի և զբոսաշրջության նախարարությունը իր մոտ հրատարակում է Թուրքիա մտած և դուրս եկած մարդկանց թիվը` ըստ վիզաների ստացման ու մարման թվաքանակի: 2000 թվականից 2008-ի արդյունքում թիվը կազմել է 6000, բայց պետք է հաշվի առնենք, որ հայերի հոսք դեպի Թուրքիա եղել է նաև 90-ականներին, իսկ դա հաշվարկված չէ», -Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում տեղեկացրեց ծրագրի մասնակից, թուրքագետ Արտակ Շաքարյանը: Նրա խոսքով, բոլոր մոտավոր հաշվարկները ցույց են տալիս, որ 90-ականներից մինչև այս օրերին Թուրքիա մեկնած հայերի թիվը 25 հազարից չի անցնում, հետևաբար թուրքական իշխանությունների հայտարարությունը, թե Թուրքիայում 100 հազար միգրանտ կա, ըստ թուրքագետի, ուռճացված է: «Նույն Անկարայում մեր հանդիպումների ժամանակ, երբ մենք նրանցից փորձեցինք հստակ աղբյուրներ ճշտել, թե որտեղից են այդ թիվը մեջբերում, հրաժարվեցին աղբյուրներ տալ, ասացին, որ մի քանի գերատեսչությունների տվյալների հիման վրա ասում ենք` հայերը շատ են: Բայց միևնույն է, հստակ թիվ չեն մատնանշում», -հավելեց Շաքարյանը: Թուրքագետը պատմում է, որ Օզինյանի հետազոտության թիրախում է եղել 150 հայ միգրանտ, իսկ հետազոտությունն իրականացվել է 2009-ի ապրիլ-օգոստոս ամիսների միջև ընկած ժամանակահատվածում: Հետազոտությունների համաձայն, Թուրքիայում գտնվող անկանոն հայ աշխատողների 94%-ը կանայք են, որոնք աշխատում են հիմնականում որպես տնային տնտեսուհիներ, բուժքույրեր, երեխաներ խնամողներ: 39 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Prism.am http://www.prizma.am/main/lang_1/news_1472.html 01.12.2009 Ազգ Թուրքիայում հայ միգրանտների 95 տոկոսը կանայք են «Եվրասիա համագործակցություն» հիմնադրամի պատվերով և Նորվեգիայի կառավարության ֆինանսավորմամբ իրականացված վերլուծությամբ պարզվել է, որ Թուրքիայում հայ միգրանտների մեծ մասը` ավելի քան 95 տոկոս, կանայք են: Դա պարզաբանվում է նրանով, որ աշխատանքային պրոֆիլը հիմնականում կանացի է` դայակություն, տնային տնտեսուհիներ, հավաքարարներ, դերձակներ և այլն: Համաձայն հրապարակված հարցազրույցների, թուրք տղամարդիկ տարբեր վերաբերմունք ունեն հայ և ռուս կանանց նկատմամբ: Նրանք վստահ են, որ հայերի և թուրքերի բարոյական արժեքները հավասար են, հետևաբար հայ կանայք ունեն բարոյական արժեքներ և կարող են աշխատել տանը իրենց երեխաների հետ: «Երբ հայ կանանց հարցնում էին, թե այդ նույն աշխատանքը կկատարե՞ս Հայաստանում, պատասխանում էին` ոչ, որովհետև Թուրքիայում ոչ ոք չէր իմանա, որ բարձրագույն ավարտած կինը զբաղվում է հավաքարարությամբ, իսկ Հայաստանում այդ աշխատանքն անպատվաբեր է»: «Ազգի» առանձնազրույցում վերլուծության արդյունքներն է ներկայացնում «Եվրասիա համագործակցություն» հիմնադրամի հայ-թուրքական ծրագրերի ղեկավար, թուրքագետ Արտակ Շաքարյանը: Վերլուծություններով պարզվել է, որ հայ միգրանտների ամսական եկամուտը կազմում է 100-600 դոլար: Շաքարյանը նկատում է, որ հայերը նախընտրում են գնալ Թուրքիա, որովհետև ավելի մոտ է և էժան` 15 ԱՄՆ դոլար վիզայի համար, 80 ԱՄՆ դոլար ավտոբուսի տոմս գնելու համար: Հայ միգրանտները նկատում են, որ իրենց վերադարձը Հայաստան մեծապես կախված է երկրի սոցիալ-տնտեսական իրավիճակի բարելավումից: Շաքարյանը պատմում է, որ հայաստանցիների ու ստամբուլահայերի միջ և հարաբերությունները բարդ են: «Ստամբուլահայերն ապահովում են հայաստանցիներին միջին աշխատանքով, բայց խնդիրներ կան, որովհետև Հայաստանից արտագնա աշխատանքի մեկնողները ցածր կրթություն ունեցող խավից են, իսկ ստամբուլահայերը հիմնականում բարձր կրթության և ինտելեկտի տեր մարդիկ են: Հաճախ հայ միգրատներն ասում են, որ նախընտրում են աշխատել թուրքի մոտ, քան ստամբուլահայի: Իրենց ասածը նրանք հիմնավորում են հետևյալ կերպ. «Եթե թուրքը 40 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey վատ վերաբերվի, կասեմ` թուրք է, բայց երբ հայն է վատ վերաբերվում` անհասկանալի է», պատմում է թուրքագետը: Այն թուրքերը, ովքեր քաղաքականությամբ չեն հետաքրքրվում, բավական լավ հարաբերություններ ունեն հայերի հետ, մինչդեռ ազգայնական ու քաղաքական անցուդարձին հետ ևող թուրքերի հետ հարաբերությունները սարսափելի են: «Հայթուրքական հարաբերություններում յուրաքանչյուր փոփոխություն անդրադառնում է հայ էմիգրանտների վրա: Թուրք ազգայնականներն ասում են, թե մենք ձեզ աշխատանք ենք տալիս, վարձատրում, իսկ դուք խոսում եք ցեղասպանության մասին: Այս դեպքում հայ էմիգրանտները կանգնում են երկընտրանքի առջև: Մի կողմից բարեկեցիկ կյանք, մյուս կողմից` արժանապատվություն ու վիրավորանք»: Շաքարյանը որպես գլխավոր խնդիր ներկայացնում է նա և հայ միգրանտների Թուրքիայում ծնված հայ երեխաների կարգավիճակը: Նրանք օրինական հիմքերի վրա չեն գտնվում, իրավունք չունեն հաճախելու հանրային դպրոցներ և օրվա մեծ մասն անցկացնում են փողոցում: Նրանք չունեն օրինական փաստաթուղթ, հետևաբար որևէ ապագա Թուրքիայում չեն կարող ունենալ: Նրանց հնարավոր չէ նաև բերել Հայաստան, որովհետև փաստաթղթի բացակայության դեպքում հնարավոր չէ սահմանը հատել: Շաքարյանը նկատում է, որ վերլուծության արդյունքները կծառայեն նախ երկու հասարակությունների խնդիրները ճանաչելուն: «Տեղյակ լինենք Թուրքիայում հայ միգրանտների ապագայի վերաբերյալ: Բացի այդ հայ-թուրքական արձանագրությունների վավերացումից հետո ստեղծվելու են հայ-թուրքական հանձնաժողովներ, որոնք քննարկելու են բազմաթիվ հարցեր»: Շաքարյանը կարծում է, որ այս խնդիրն էլ կարող է դառնալ քննարկման նյութ, որպեսզի երկու կառավարությունները միասին կարողանան այս խնդրի լուծումը գտնել: Հեղինակ` Հասմիկ Հարությունյան 41 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Electronic Media (in Turkish) Radikal http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazarYazisi&ArticleID=986246&Yazar=CEYD A KARAN&Date=31.03.2010&CategoryID=100 Ankara, Ermeni tasarısında 'sırat köprüsünden' geçiyor İSTANBUL - Türkiye, dış politikasının vazgeçilmez unsuru ABD ile AB’deki en büyük destekçisi İsveç’teki ‘Ermeni soykırımı’ tasarıları karşısında, sıkı duruşunu bozmaksızın müttefikleriyle ilişkilerinde olası tahribatları önleme çabasında. Özellikle ABD Temsilciler Meclisi Dış ilişkiler Komitesi’nde kabul edilen ‘Ermeni soykırımı’ tasarısının genel kurula taşınmayacağından emin olmayan Ankara’nın gerekli teminatları almaksızın, danışmalar için çağırdığı Washington Büyükelçisi Namık Tan’ı geri yollamaya niyeti yok. Başbakan Tayyin Erdoğan’ın da nisanda ABD’deki nükleer zirveye gitmesi bugünden yarına olasılık dahilinde görünmüyor. Gelişmelerle ABD yönetiminin umduğunun aksine Türkiye’nin Ermenistan’la ilişkilerini normalleştirmesi öngörülen iki protokolün onay sürecini tamamlaması iyice zora girmiş görünürken, üst düzey Türk diplomatik kaynaklara göre Ankara’nın pozisyonu şöyle: * Protokoller TBMM’den çekilmeyecek. İmzalarken üç hedef vardı: ‘İki devlet arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi, iki halk arasında normalleşme ve Güney Kafkasya’da Dağlık Karabağ’da çözüm sürecine girilmesiyle Azeri-Ermeni barışı dahil barış ve refahın yolunu açmak. * Ermenistan Anayasa Mahkemesi protokollere şartlı onayıyla öngörülen tarih komisyonunu kısıtlayıcı ve sakatlayıcı bir elbise giydirildi. Konu ABD ve İsviçre’ye de ilettilip, Türk tarafının görüşü kayda geçirildi. Yapılan açıklama protokolleri öldürmek değil, yaşatmak için. * Dağlık Karabağ’ın çözüm süreci önşart değil, siyasi gereklilik. Karabağ’ın meseleyle ilgisi herkesin malumu. Türkiye’nin protokollere imzası AGİT bünyesindeki Minsk sürecine ivme kazandırdı. Dağlık Karabağ’da çözümün tüm parametleri ortada. Çerçeve anlaşmasını hemen akdetmek mümkün. Önemli olan fırsatları kaçırmamak. * Azerbaycan ihmal edilmedi. Dağlık Karabağ süreci hareketlenince Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev Türkiye’ye teşekkür etti. Bakü çıkarları doğrultusunda hareket ediyor. Türkiye’nin Azerbaycan karşısında ezik durmasına gerektirmeyecek şekilde sorumlu davrandı. ABD’nin Sarkisyan’a mesajı bekleniyor * ABD’de tasarı Dış İlişkiler Komitesi’nde oylanmadan Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu, Kiev’de Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan’la görüştü. 5 dakika planlanan görüşme 1.5 saat sürdü, yüzde 90’ınında Karabağ konuşuldu. Yarısına ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Phil Gordon da tanıklık edip Karabağ’ın konuşulmasını şaşkınlıkla izledi. ABD yönetiminin buna rağmen ‘soykırım’ tasarısına son dakikaya dek müdahale etmemesi Türkiye’nin meseleyi büyütmeyeceği kanaatinden kaynaklandı. Nitekim yönetim Türkiye’nin tepkisini algılar algılamaz harekete geçti. Art arda tasarıyı eleştiren ve genel kurula gelmeyeceğini belirten beyanatlar yapıldı. Sarkisyan Washington’daki 42 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey nükleer zirveye katılacak. Türkiye burada kendisine gerekli mesajın verilmesini bekliyor. * Büyükelçinin çağırılması memnuniyetsizlik ifadesi. ABD ile her tür iletişim kanalı açık. Bu aynı zamanda dünyaya bir mesaj. Elçi istişareler için çağrıldı ama geri çekmek de mümkün. Duruma göre karar verilecek. *ABD yönetimleriyle ilişkiler dünya ekonomik ve siyasi sistemindeki tüm ülkeler için vazgeçilmez. Türkiye ilişkilerini korumak için tepki gösteriyor. ‘Soykırım’ tasarısının genel kurula gelmeyeceği söyleniyor ama belirsiz. Amerika’da ara seçimler var ve 24 Nisan’daki başkanlık açıklamasının meçhul olması Türkiye’yi ihtiyata sevkediyor. * Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ABD ziyareti iptal edilmedi, uygun zamanda planlanacak. * İsveç parlamentosu, ülkede yaşayan Süryani kökenliler yüzünden siyasi tavır aldı ancak hükümeti pişmanlığını dile getirerek telafi yoluna gitti. * Tarihe dair algıları değiştirmek kolay değil. Adil hafızaya ulaşmak gerek. Zorla hafıza empoze edilemez. * Rusya’nın tavrı çok önemli. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetay&ArticleID=988214&Date=30.03. 2010&CategoryID=42 “Kaçak Ermeni işçi” portreleri Çoğunluğu kadın olan Ermenistanlı kaçak işçilerin ortak hayali, bir gün ülkelerine dönebilmek. 28/03/2010 43 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Araştırma rakamları: Ayda 1000 TL civarında kazanıyorlar. Sayıları 15 binden fazla değil. Sadece kaçak Ermeni işçilerimiz yok, 600 civarında okula gidemeyen kaçak Ermeni çocuğumuz da var NAZAN ÖZCAN (Arşivi) “Gelmeden çok korkmuştum, sonra baktım kimsenin kimseye bir şey yaptığı yok. Ama hâlâ televizyonda ‘Ermeni Soykırım Tasarısı’ dendiğinde sorunlar çıkıyor. Sadece Türklerle değil İstanbullu Ermenilerle de...” G. A., kadın, 36 yaşında. “Her şey iyi gibi geliyordu ilk geldiğimde, bir tek mahalledeki manav dışında, o biliyor Ermeni olduğumu, ne zaman gitsem tersliyor, kırıcı şeyler söylüyor. Hrant Dink öldürüldüğünde buraya kadarmış dedim, sabah toplanıp dönecektim, Türk patronum dur dedi, bizim yanımızdasın, sana bir şey yapamazlar.” F.K., kadın, 33 yaşında. “Kolay değil, sizi düşman bilen, sizin düşman dediğiniz insanların ülkesinde çalışmak. Ermenistan’da çok eleştiren var buraya gelenleri.” L.M., kadın, 40 yaşında. Bu üç konuşmacının kadın olmaları dışında bir ortak noktaları daha var: Hani “hisli” konuştuğu zaman “insancıl”lık konusunda mangalın bütün küllerini üfleyen Başbakanımız Erdoğan’ın “gerekirse sınır dışı ederiz” dediği “kaçak” Ermeni işçi olmaları. Hani, ABD komisyonundan geçen tasarının öcünü almak için “hedef tahtasına” yerleştirilen kaçak işçiler. “Kovarız” dendiğinde memleketin çoğunluğunu “zil takıp oynayacak” hale getiren bu insanlar kim peki? Kim ve daha nice sorunun cevabı, Eurasia Partnership Foundation’ın isteğiyle Alin Ozinian’ın gerçekleştirdiği ve sonuçları daha bir ay önce açıklanan “Türkiye’deki Ermenistanlı Yasadışı İşçiler” raporunda var. Çalışma 2009’un Nisan- Ağustos ayları arasında İstanbul, Ankara, Antalya ve Trabzon’da kotarılmış. 50’si yüzyüze röportajlar, 150’si ise anket olmak üzere 200 kaçak Ermeni ile görüşülmüş. Ozinian’ın çalışmadaki amacı, Ermenistanlı kaçak çalışanların Türkiye’deki genel durumunun, toplumla ilişkilerinin ve yaklaşık sayılarının tespiti ve araştırma sonunda diplomatik ilişkisi olmayan Ermeni ve Türk hükümetlerine ve sivil topluma Ermenistanlı işçilerin sorunlarının çözümü konusunda tavsiyelerde bulunulabilmesi. En başta söyleyelim de, Başbakanımızın içi rahatlasın. Anket yapılan Ermenistanlı işçilerin yüzde 96’sı bir gün ülkelerine geri dönmek istiyor kesinlikle. 45 yaşındaki A.B. şöyle diyor: “Tabii ki istiyorum, ama ne zaman, söylemek zor. Gönüllü sürgün bizimkisi...” Alin Ozinian’ın araştırmasına göre, kaçak işçilerin sayısını kesin olarak belirlemek imkansız. Ozinian bu nedenle siyasilerin söylediklerini baz alıyor. 2000’de Çiller 30 bin, 2005’te Dışişleri Bakanı Abdullah Gül 40 bin, 2006’da AKP milletvekili Yaşar Yakış 40 bin, 2007’de yine Yakış 70 bin ve 2010’da Başbakan Erdoğan 100 bin kaçak Ermeni işçi olduğunu söylemiş. Ozinian tabii ki siyasilerin söyledikleri üzerinden gidiyor ama kendi yargısı şöyle: “Kesinlikle 100 bin olduğunu sanmıyorum, tahminimce 10-13 bin arasındadır en çok.” Araştırmanın sonuçları “göçmenliğin” ne kadar zor bir zanaat olduğunu ortaya koyuyor. Ermenistanlı kaçak işçiler keyiflerinden gelmiyor Türkiye’ye. SSCB’nin dağılmasının ardından yaşanan ekonomik istikrarsızlık ve işsizlik, 1998 depreminin ülkeye getirdiği olumsuz etki ve Karabağ nedeniyle Azerbaycan ve Türkiye ile kapanan sınırlar ve ekonomik ambargonun yarattığı sancılı ekonomik süreç etkili olmuş. Tabii Türkiye’yi seçmelerinin sebepleri de var: Sınırların kapalı olmasına rağmen Türkiye’ye ulaşım kolaylığı ve ucuzluğu, Türkiye’deki vize rejimi, kıdemli Ermenistanlıların yeni gelenlere konaklama ve iş bulma konusundaki yardımları ve yerleşik Ermeni cemaatinin işçiler için potansiyel işveren olmaları. Ermenistanlı işçilerin yüzde 50’ye yakını deprem bölgesinden ve kırsaldan. Ermenistanlıların büyük çoğunluğu ülkeye Türkiye-Gürcistan sınırından karayoluyla, bir kısmı da havayoluyla gelip 30 günlük vizeyle Türkiye’ye girmiş. Ortak nokta şu: 44 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Kendilerinden önce İstanbul’a gelmiş bir dost, komşu, akraba vs’nin yardımıyla İstanbul’a gelmeye karar vermek. Karayoluyla gelenler 100 dolara aldıkları biletleriyle Tiflis-Batum-Trabzon üzerinden İstanbul’a varıyorlar. İstanbul’a vardıklarında bazılarının işleri hazır oluyor ve hemen çalışacakları ailenin yanına gidiyorlar. Gündelikçi olarak çalışacaklarsa Kumkapı’da ev kiralayan arkadaşlarının bir odasını da onlar kiralıyor. İşçilerin büyük çoğunluğu İstanbul’da çalışıyor. Yatılıların çoğunluğu Ermeni cemaatinin yoğun olarak yaşadığı Şişli, Yeşilköy, Bakırköy, Kadıköy gibi semtlerde. Bazıları ise sezonluk olarak Trabzon başta olmak üzere Doğu Karadeniz’de, (çay ve fındık toplamak) yaz döneminde ise Antalya başta olmak üzere güneyde otel hizmetlisi olarak çalışıyor. En çok kadınlar “Kaçakların” yüzde 96 gibi yüksek bir oranı kadınlar. Kadınların yüzde 72’si ev işleri ve temizlikte, yüzde 18’i hastabakıcı, yüzde 6’sı ise tezgahtar olarak çalışıyor. Aylık kazançları da ahım şahım değil. Yüzde 39’u aylık olarak 550, yüzde 26’sı 500, yüzde 13’ü 650, yüzde 10’u 600, yüzde 6’sı 800 ve yüzde 3’ü 1000 dolar civarında para alıyor. Tabii bu paralar Ermenistan’daki ailelere gönderiliyor. Erkeklerin sayısı oldukça az ve genellikle kuyumculuk ya da ayakkabıcılık alanında çalışıyor. Yüzde 96’yı oluşturan kadınların beyanlarına göre neredeyse hepsi üniversite mezunu. Ama bunu kabul etmeyenler de var. 45 yaşındaki K.S. şöyle diyor: “Kime sorarsanız mutlaka üniversite mezunuyuz, doktoruz, öğretmeniz der. Daha neler. O kadar eğitimli olanlar Amerika’ya, Avrupa’ya gitti, burada öyle eğitimli çalışan bulamazsınız.” Çoğunluk kadınlar olunca, işin içine çocuklar da giriyor. Türkiye’de doğan çocuklar ne Türkiye ne de Ermenistan vatandaşlığına geçebiliyor. Yani “kaçak çocuk” oluyorlar. Oturma izinleri olmadığı için devlet okuluna da, azınlık okullarına da gidemiyorlar. Çocukların tam sayıları kesin olmamakla beraber, tahmin edilen sayı 600-800 civarında. Bu kadar sıkıntılı hayatları yetmiyormuş gibi, bir de insan ilişkileri sorunlarıyla uğraşıyorlar. Ermenistanlılar genelde yanlarında çalıştıkları Ermeni cemaati üyeleriyle bazen sorun yaşadıklarını söylüyorlar. Farklar, dildeki farklılık, İstanbul Ermenilerinin kendilerine yukarıdan bakışı bazen canlarını acıtırken, kendi içlerinde Türk-Ermeni kıyaslaması kaçınılmaz hale gelebiliyor. “Bizi hor görüyor çoğu, hiçbir şey bilmediğimizi düşünüyorlar. Onların evinde televizyon yokken bizimkinde vardı” diyor 46 yaşındaki A.B. 38 yaşındaki M.S. ise aynı kanıda değil: “Yine Ermeni’nin evinde çalışmak daha iyi, haberlerde Ermenistan’la ilgili kötü bir şey deniyor, nereye saklanacağımı şaşırıyorum. Ermeniler hor görüyor ama Türkler de bazen ‘biz sizi doyuruyoruz siz hâlâ hainlik yapıyorsunuz’ diyorlar.” İki ortak nokta Ozinian raporunda Ermeni işverenlerin “işveren”den çok “hayırsever” bir ruh haline büründüklerini kaydediyor. 50 yaşındaki İstanbullu bir Ermeni şöyle diyor: “O paraya çok daha iyi temizlikçi bulabilecekken ‘hayırdır’ diye onları çağırıyoruz. Riskli bir iş, kaçak çalışanlar sonuçta, polisle bile derde girebiliriz... Ama yardım edelim yazıktır diyoruz.” 44 yaşındaki başka bir Ermeni ise “Bir kere aldım gündeliğe, bir daha asla, hepsi hırsız, aç gözlü... Biz Türkiyeliyiz, onlarla pek anlaşamıyoruz” diye görüş vermiş. Türk işverenlerin tavrı ise genellikle 42 yaşındaki F. K. gibi: “İçim rahat evimi, çocuğumu teslim edebiliyorum. Mutfaklarımız uyuyor, hatta çocukla Rusça konuş öğrensin diyorum. Bir Moldovalı çalıştırmaktan daha iyi, huyumuz alışkanlıklarımız çok benzer.” Tabii işin içine “soykırım” lafı, milliyetçilik filan girmediği sürece. Ozinian “Her Ermenistanlı için 1915 olayı soykırımdır ama Türkiye’de kaldıkları süre içinde bu sorunun iki ülke arasında krize dönüşmesi onları rahatsız ediyor, bakış açıları çok siyasi değil. Ama böyle açıklamalar yapılınca tedirgin hissediyorlar tabii” diyor. Protokolleri ya da Amerikan Kongresi’nde alınan kararları da pek takip 45 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey etmediklerini söylüyor Ozinian: “Onların bu gelişmelerden haberleri bile yok, her gün iş ev arası bir hayat yaşıyorlar. Patronları özellikle Türk ya da Ermeni olanlar konuyu dillendirdiklerinde cevap verme gereği hissediyorlar.” Alin Ozinian’ın raporu hazırlarken ortak nokta olarak gördüğü şu: “En dikkatimi çeken aynı işi Ermenistan’da aynı para karşılığı bile yapmak istememeleri, bunu onur meselesi yapmaları. İkinci nokta ise Ermeni cemaatle düşünülen kadar sorunsuz ilişkilerinin olmaması, aralarında ciddi kültürel fark olduğuna inanıyor iki taraf da.” http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalHaberDetay&Date=&ArticleID=971033 'Uzak komşu'nun kaçak gurbetçileri hep tedirgin yaşıyor TARIK IŞIK Türkiye’deki kaçak Ermenilerin büyük bölümü bir ailenin yanında çalışıyor. Siyasilerin her krizde Ermenistan'a geri göndermekle tehdit ettiği kaçak Ermenilerin yüzde 94'ü kadın ANKARA - Türk kamuoyu onların varlığından ilk defa dönemin Başbakanı Tansu Çiller 2000 yılında ABD Temsilciler Meclisi’nde görüşülen ‘Ermeni Soykırımı Tasarısı’na tepki gösterirken haberdar oldu. Yakın dönemde Başbakan Tayip Erdoğan, “Türkiye’de 40 bin kaçak Ermenistan vatandaşı var. 46 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Biz onları geri göndermiyoruz. Ancak gerekirse geri de göndeririz. Ama bunu insani bulmuyoruz” diyerek aba altından sopa gösterdi. Daha sonra AKP Düzce Milletvekili ve TBMM AB Uyum Komisyonu Başkanı Yaşar Yakış ‘kaçak’ sayısını 70 bin olarak açıkladı ve Erdoğan’ın ‘gerekirse göndeririz’ tehdidini yineledi. CHP Milletvekili Şükrü Elekdağ da ‘70 bin kaçak Ermenistanlıyı kademeli olarak ülkelerine göndermek’ten bahsetti. Türkiye ile Ermenistan arasındaki diploması oyununda ‘koz’ haline getirilmeye çalışılan Ermenistanlı kaçak işçiler ile ilgili ilk bilimsel araştırmayı yapan Alin Ozinian’ın derlediği bilgiler çarpıcı. Ermenistan’da faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu Avrasya Ortaklık Vakfı’nın (Eurasia Partnership Foundation) projesini hayata geçiren Ozinian, kaçaklar hakkında resmi verilere ulaşmanın zorluğuna dikkat çekiyor. Ozinian, sınırlardan, 2000-2008 arasındaki giriş ve çıkış yapanların kayıtlarının araştırılması sonucu 6 bin Ermenistan vatandaşının Türkiye’ye girdikten sonra dönmediğini tespit etmiş. Ozinian, Türkiye’deki kaçak Ermenistan vatandaşlarının 12 bin civarında olduğunu tahmin ediyor. 300 kişiyle anket, bunlardan 80’i ile de bire bir söyleşi yaptığını anlatan Ozinian, kaçaklarla ilgili bilgi eksikliğine dikkat çekerken, iki ülke arasındaki politik çekişmeler sırasında gündeme gelmelerinden duyduğu rahatsızlığı da gizlemiyor. 20 dolarlık vizeyle... Ozinian, Ermenistan vatandaşlarının neden Türkiye’yi tercih ettikleriniyse şöyle anlatıyor: “Türkiye’ye gelmek ucuz ve kolay. 20 dolara aldıkları vize ve bir otobüs biletiyle Gürcistan üzerinden giriyorlar. Daha önceden Türkiye’ye gelen Ermenistan vatandaşları da burada yardım ediyor. Genellikle evlerde temizlikçi ve yardımcı olarak çalışıyorlar. Bunun dışında, mesela Laleli’de, Rusya ile ticaret yapan konfeksiyon dükkânlarında Rusça bildikleri için tezgâhtar olarak çalışıyorlar. Çok azı da fabrikalarda veya sezonluk olarak Antalya’da otellerde çalışıyorlar. Çoğunun Ermenistan’da aileleri var. Ayda, 600-1000 dolar arası kazanıyorlar. Kendilerine harçlık alıyorlar, kalanını Ermenistan’a, eşine-çocuğuna gönderiyorlar. 25-35 yaş grubundakiler ise genelde evlenerek ‘hayatlarını kurtarmak için’ geliyorlar. Genelde hepsi yükseköğrenim aldığını söylüyor. Kaçakların yüzde 94’ü kadın ve 35-55 yaş aralığındalar. Erkekler, genellikle eşleri ile geliyorlar. Çok az bir kısmı kuyumculuk sektöründe çalışıyor. Yaklaşık yüzde 60’ı cemaatin yanında çalışıyor. Ama son yıllarda birçoğu da Türkler ile birlikte çalışmaya başladı ve çok memnunlar. Hatta bazıları Türkiyeli Ermenilerden daha çok memnun olduğunu söylüyor. ‘Türklerle sorunumuz yok’ diyorlar. Kültürel değerler, mutfak aynı olduğu için Ermeniler tercih ediliyor. Doğu Ermenisi oldukları için Türkiyeli Ermenilerle sorunlar yaşadıklarını söylüyorlar. Türkiyeli Ermeniler, “Sovyet sisteminde yetişmiş bir halksınız. Avrupai değerleriniz yok. Biz daha Batılıyız” diyor. Kaçaklardan kaç tanesinin çocuk olduğunu bilmiyoruz. Ancak 500-700 arasında olduğunu tahmin ediyoruz. Çocukların okula gidememesi çok büyük sorun. Kendi aralarında sınıflar kurmuşlar. Türkçeyi sokakta öğrenebildikleri için genç kızlar çocuklara Ermenice öğretiyorlar. ‘Herkes bizim kim olduğumuzu çok iyi biliyor. Ama bir şeye karışmıyorsanız sizi rahatsız etmiyorlar’ diyorlar. Bazıları ise ‘akşam 6’dan sonra hava karardıktan sonra sokağa çıkmıyorum’ diyor.” 47 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Milliyet http://www.milliyet.com.tr/sinir-disi-edilecek-100-bin-ermeni-/mehmettezkan/yasam/yazardetayarsiv/31.03.2010/1212958/default.htm Sınır dışı edilecek 100 bin Ermeni.. Mehmet Tezkan, Milliyet, 18 Mart Perşembe 2010 İİstanbul’dan, Ankara’dan, İzmir’den, Adana’dan çeşitli illerden kalkan 2500 otobüsü düşünün.. İçleri Ermeni dolu.. 100 bin Ermeni!.. Polis marifetiyle toplanan 100 bin kaçak Ermeni.. Otobüsler Erivan’a doğru hareket ediyor.. Konvoy uzun mu uzun.. Başında, sonunda ortasında polis araçları var.. Ne olur ne olmaz, Ermeniler yolda otobüsten atlar da sırra kadem basar diye pürdikkat ilerliyorlar.. Sirenler bangır bangır.. Bu ne mi? Türkiye’deki kaçak Ermenileri geri gönderme operasyonu.. Halk yol kenarına dizilip yuhlar mı? Yuuu.. Geldiğiniz gibi gidin! *** Dünyaya nasıl bir görüntü veririz! Dış basındaki manşetleri görür gibiyim.. ‘1915 değil, 2010 tehciri’ *** Başbakan İngiltere’de çok talihsiz bir açıklama yaptı.. Ermeni soykırımını kabul eden İsveç’e kızdı.. ABD’ye kızdı, Fransa’ya, Rusya’ya kızdı.. Ermeni diasporasına öfkelendi, acısını kendi toprağında ekmek bulamadığı için Türkiye’ye gelen parasız pulsuz, yoksul, aç Ermenilerden çıkarmaya kalktı.. O gariban Ermeniler üzerinden Ermenistan’ı tehdit etti.. İnsanlık adına hiç hoş olmadı.. Doğru olmadı.. Başbakan dedi ki, “Benim ülkemde 170 bin Ermeni var, 70 bini vatandaşımız, 100 binini idare ediyoruz. E ne yapacağım ben, yarın gerekirse bu yüz bine hadi siz de memleketinize diyeceğim. Bunu yapacağım.” *** Bu sözlerin sahibi olan Başbakan, Ermeni açılımının mimarı!.. Dikkatinizi çekerim.. En radikal milliyetçiler bile böyle bir yaklaşım içinde olmadı.. Ermenilerle masaya oturmaya bile tepki gösterenler bile kaçak Ermenilerin kökünü kazıyalım demedi.. İnsanlık adına ağır buldular!.. *** Başbakan geçen yıl başka havadaydı.. İnsanlık adına ağır buluyordu.. 48 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey “Böyle bir şeyi insani yaklaşım olarak doğru bulmuyorum” demişti.. Bu yıl fikri değişmiş!.. Kaçak Ermeni sayısı bir yılda 60 bin artmış! Başbakan Türkiye’de 100 bin kaçak Ermeni dedi.. Bu 100 bin lafını yeni telaffuz etmiyor.. Ocak ayında TRT’de yayınlanan bir programda da söyledi.. ‘Türkiye’deki 170 bin Ermeninin 100 bini kaçak’ dedi.. Başbakan geçen yıl da aynı konuya değinmişti.. Ama bu kez verdiği rakam farklıydı.. “Türkiye’de 40 bin kaçak Ermeni var, ne yapalım, kendi memleketlerinde ekmek bulamamışlar, göz yumuyoruz” demişti.. Bir yılda 40 binden 100 bine.. 60 bin artış.. Sınır yolgeçen hanı gibi desenize!.. Peki, bu 100 bin Ermeni nerede çalışıyor, nerede yatıp kalkıyor, karnını nasıl doyuruyor? Az buz rakam değil.. *** Bazı araştırmalar ise 10 bin dolayında kaçak Ermeni var diyor!.. Enteresan.. Arada 90 bin fark var!.. http://www.milliyet.com.tr/r-t-erdogan-turkiye-nin-de-gaulle-u-mu-olacak-/gungoruras/ekonomi/yazardetayarsiv/31.03.2010/1212896/default.htm?ver=03 R. T. Erdoğan Türkiye’nin De Gaulle’ü mü olacak? Güngör Uras, Milliyet 18 Mart Perşembe 2010 WASHINGTON Kıbrıs sorunu yüzünden Türkiye Avrupa Birliği’nden uzaklaştı. Şimdi Ermeni sorunu nedeniyle ABD’den uzaklaşıyor. ABD’nin desteğine en fazla ihtiyacı olduğu günlerde Türkiye Washington’dan elçisini çekti. Bunun sonunda Türkiye içine kapanmış bir ülke haline gelebilir. Bir zamanlar De Gaulle de benzer bir politikayla Fransa’yı iyi ilişki içinde olduğu ülkelerden uzaklaştırmış, uluslararası kuruluşlarla ilişkisini kesmişti. Kendine güveni artan Sayın R. T. Erdoğan artık Batı’ya ihtiyaç duymuyor. Sayın R. T. Erdoğan da acaba Türkiye’nin De Gaulle’ü mü olacak? Washington’daki uzmanlar Türkiye’nin dış ilişkilerindeki gelişmeleri böyle değerlendiriyor. Önceki akşam Washington’da Brookings isimli düşünce kuruluşunda Altıncı Sakıp Sabancı Konferansı programı kapsamında bir toplantı vardı. Toplantıda “Foreign Policy” dergisi editörü Susan Glasser, “Washington Post” editörü Robert Kaiser ile Brookings’in Türkiye Masası direktörü Ömer Taşpınar konuştu. 49 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Türkiye ABD’den uzaklaşıyor Konuşmalarda öne çıkan görüşler şunlar: - ABD hükümeti şimdilerde önceliği iç politikaya veriyor. Dış politikaya zaman ayıramıyor. ABD’nin Avrupa ile arası soğuyor. Bu genelde Türkiye için olumsuz bir gelişme. - Türkiye’nin iyi niyetine rağmen dış politikadaki sorunlar 2002 yılına göre daha ağırlaşmış durumda. - AB’nin Türkiye’ye karşı yanlış politikaları sonucu kapının kapanması nedeniyle AB’nin Türkiye üzerinde gücü kalmadı. Türkiye’yi etkileyemez. Bu ve benzer görüşlerin tartışıldığı toplantıda ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan çok sayıda katılımcı vardı. Ne yazık ki bizim Dışişlerimizden tek bir kişi toplantıyı izlemedi. Sakıp Sabancı, ölmeden önce, sahip olduğu hisse senetlerinin önemli bir bölümünü Sabancı Üniversitesi’ne bağışlamıştı. Bağış şartlarından biri de her yıl Türk ekonomisinin güncel sorunlarıyla ilgili uluslararası bilimsel bir yarışma düzenlenmesi ve etkili kişilere, Türkiye ile ilgili konuşmalar yaptırılmasıydı. Washington Türkiye’yi izliyor Sakıp Sabancı’nın ölümünden sonra üniversitesinin Mütevelli Heyeti Başkanı Güler Sabancı Washington’daki Brookings Enstitüsü ile bir işbirliği anlaşması imzaladı. Brookings Enstitüsü, 1916’da, kamu politikaları üzerinde araştırma yapmak amacıyla kurulan ilk araştırma enstitüsü olan “Institute for Government Research”ın (IGR) devamıdır. Enstitünün kurucularından ve destekçilerinden Robert Somers Brooking (1850-1932) enstitüyü yaşatmak için iki yan müessese oluşturdu. 1927’de üç kuruluş “Brookings Institution” adı altında birleştirildi. Enstitü federal hükümet ve Dışişleri Bakanlığı için araştırmalar yapıyor. Araştırmacılarının çoğu Beyaz Saray veya Milli Güvenlik Konseyi eski çalışanı. Enstitünün başkanı, Dışişleri’nin eski bakan yardımcılarından. Yıllık bütçesi 40 milyon dolar dolayında. Washington ofisinde 300 çalışanı var. Dış ülkelerde 50’ye yakın araştırmacısı görev yapıyor. Sabancı Üniversitesi ile Brookings Enstitüsü yılda bir “Sabancı Konferansı” ve bir de “Uluslararası Sabancı Yarışması” için 6 yıldır işbirliği yapıyor. Konuşmalar, telekonferans sistemiyle Türkiye’ye aktarılıyor. Bu yılın konuşmacısı ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Philip H. Gordon’un, Obama hükümetinin Türkiye politikasıyla ilgili konuşmasını yarın yazacağım. http://www.milliyet.com.tr/tehcir-gibi/candundar/guncel/yazardetayarsiv/31.03.2010/1212964/default.htm?ver=14 TEHCİR GİBİ Can Dündar, Milliyet 18 Mart Perşembe 2010 50 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Dünya huzurunda neyle suçlanıyor Türkiye? 90 küsur yıl önce suçlu-suçsuz ayırmadan, çoluk çocuk demeden Ermenileri yerinden yurdundan koparıp tehcire tabi tutmakla... Sürgün yolunda da onlara (Ankara’ya göre “karşılıklı kıyım”, Erivan’a göre) soykırım uygulamakla... Ve Ankara kendini savunmaya çalışıyor: “Mecburduk. Onlar da bize saldırdı. Her yerde tehcir uygulanmadı. Soykırım söz konusu değil. Kaldı ki biz kardeşiz; bize el kaldırmayana zulmetmeyiz.” Sonra Başbakan çıkıp ne diyor: “Türkiye’de 100 bin kaçak Ermeni işçi var. Şimdilik idare ediyoruz. Yarın gerekirse bunlara ‘Hadi memleketinize’ deyip sınır dışı edeceğim.” Yani? “Onları elimizde rehin tutuyoruz. Diaspora, Avrupa parlamentolarına baskıdan vazgeçmezse acısını onlardan çıkarırız.” Türkiye’nin savunageldiği tezleri, “yüce gönüllülük, misafirperverlik, merhametlilik” efsanelerini, evrensel hukuk ilkelerini yerle bir eden bir yaklaşım bu... Adeta yeni bir tehcir kararlılığı... *** Ermenistan depreminin sillesini yiyip Türkiye’ye sığınmış ve Dink cinayetinden sonra hepten korkmuş insanlardan söz ediyoruz. Hemen hepsi kadın.. Burada ev temizleyip çocuk bakıyorlar. Ayda 100 ila 600 dolar kazanıyorlar. Araştırmalara göre, öyle Başbakan’ın dediği gibi 100 bin filan değil, 10 bin kişi civarındalar. Kimseye bir zararları yok. Tersine, iki komşu ülke arasında ince bir bağ da kuruyorlar. Ve Erdoğan, bu çaresiz insanları pazarlık masasına koz olarak sürüyor. Kendi ülkesinin ekmeğini yiyen bir avuç insanı rehinesiymiş gibi kullanıyor. Alenen onlar üzerinden şantaj yapıyor. *** Üstelik ne zaman yapıyor bunu?.. Tam da Dışişleri’nin basına brifing verip “Ermenistan’la ilişkilerde masadan çekilme yanlısı değiliz, süreci sonuna kadar zorlayacağız” dediği gün... Ondan birkaç saat sonra... Peki nerede söylüyor bunu? BBC televizyonunda... Yani bütün dünyanın duyacağı bir mecrada... “Ayaküstü bir açıklama” mı? Değil. “Dil sürçmesi” mi? Yoo! Daha önce de birkaç kez söylemişti. Bu sefer adeta Çankaya’nın ve Dışişleri’nin ılımlı yaklaşımını tekzip edercesine kararlı ve “geleneksel 51 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Türk konukseverliği” efsanesini yerle bir edercesine hasmane bir tonlamayla, elini sallayarak, “Hadi memleketinize” diyebildi. Asıl acıklı olan, danışmanlarının Başbakan’ı dizginleyemeyip bu sözlerin medyada yer almaması için sarf ettiği nafile çabaydı. Tabii sonuçsuz kaldı. *** Günahsız 10 bin Ermeni işçinin rehineymiş gibi pazarlık kozu yapılması, Türkiye’ye yöneltilen asırlık suçlamalara yeni bir örnek ekleyecek kadar önemli... Diplomatlar, Türkiye’nin Ermenilerle insancıl ve iyi ilişkiler geliştirdiğine dünyayı inandırmak istiyorlarsa, işe Başbakan’ı frenleyerek başlamalılar. http://www.milliyet.com.tr/bu-kibir-soykirim-meselesini-azdirir/kadrigursel/dunya/yazardetayarsiv/31.03.2010/1212971/default.htm?ver=43 Bu kibir soykırım meselesini azdırır Kadri Gursel, Milliyet, 18 Mart Perşembe 2010 Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın kibri, Türkiye için bir sıkıntı kaynağı haline geldi maalesef. “Kibir sendromu”ndan muzdarip liderler büyük işler yapabileceklerine ve her koşulda doğruyu sadece kendilerinin bildiğine inandıkları için yanlış kararlar verirler ve yönettikleri ülkeler de bunların vahameti nispetinde kayba uğrar. Bunun tarihte örnekleri çok. Başbakan’ın önceki gün “soykırım tasarıları” ile ilgili olarak BBC’ye söylediklerinde, kibrin artık taşmakta olduğunu görüyoruz. Erdoğan konuşuyor: “Benim ülkemde 170 bin Ermeni var. Bunların 70 bini benim vatandaşımdır. Ama 100 binini biz ülkemizde şu anda idare ediyoruz. E ne yapacağım ben yarın? Bu yüz binine ‘Hadi siz de memleketinize’ diyeceğim; bunu yapacağım. Niye? Benim vatandaşım değil bunlar. Ülkemde tutmak zorunda değilim.” Önce bir üslup eleştirisi... Sayın Başbakan, “sizin vatandaşınız olmayan yüz bin Ermeni”ye atfen konuşurken, bu insanlara “hadi siz de memleketinize diyeceğim” diyorsunuz. Anlaşılan bu insanlar elinizde siyasi rehin durumunda... Ve bunu ima etmekte beis görmüyorsunuz. Bu ülkeden postalanmaları için verilecek kararın iki dudağınızın arasında olduğunu ilan etmekte, belli ki sizin için sakınca yok. Bu üslubun demokratik bir ülkenin başbakanına yakışmadığının farkında mısınız? Bir de Sayın Başbakan, o geri kalan 70 bini var ya, hani “benim vatandaşım” dedikleriniz... Onlar sizin vatandaşınız değil; Türkiye Cumhuriyeti’nin vatandaşı... “Benim bakanım, benim valim” demenizin eğilimleriniz hakkında yarattığı olumsuz çağrışımlardan sonra “benim vatandaşım” demeniz irkiltici, hem de uyumsuz. “Benim” diye başlayan bir isim tamlaması, anlam tutarlılığı aranıyorsa, “tebaam” diye devam eder. Çünkü “benim vatandaşım” diye bir şey olamaz. “Benim 52 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey tebaam” demeliydiniz. Konu zaten temelden yanlış... Yasa hükümlerinin her dem geçerli olup herkese eşit uygulandığı düzgün bir devlette, kaçak Ermeniler sorununun oluşmasına en başından itibaren göz yumulabilir miydi? İşin ahlaki yönünün bundan aşağı kalır yanı yok. Batı ülkelerinin parlamentolarındaki soykırım tasarıları engellenmek isteniyor, öyle mi? Peki, konuyla Ermenilikleri dışında hiçbir ilgisi bulunmayan ülkemizdeki kaçakların bu amaçla bir şantaj malzemesi olarak kullanılmaları hangi ahlak anlayışına sığar? Varsa bir mantık, şu çocukça olanı mıdır? Biz Ermenileri kovacağız; onlar geri dönünce Ermenistan ekonomisi çökecek; Erivan ekonomi çökmesin diye diasporaya “Aman yandık tasarıları geri çektirin” diyecekler; diaspora da “tamam” diyecek... İyi de, diaspora ipoteğine çare, “Zürih Protokolleri”nin uygulanması değil miydi? Ya da bu iktidarın zirvesine kabileci bir intikamcılık mı hâkimdir? Madem Amerika’da İsveç’te bazı Ermeniler bize kötülük yapıyor, biz de burada hangi Ermeni’yi yakalarsak ona kötülük yaparız... Kötülük edilecek Ermeniler de kim? Erivan merkezli Avrasya Ortaklık Vakfı’nın şubatta açıklanan kaçak işçilerle ilgili araştırmasına göre bunların yüzde 94’ü kadın. Temizlikçilik ve bakıcılık yapıyorlar. Aylık ortalama kazançları 500 ila 800 dolar... Yüzde 70’e yakını 1988 depreminde en çok yıkılan iki bölgeden gelmiş. Başbakan’ın verdiği 100 bin rakamının çok abartılı bulunduğunu da ekleyelim. Araştırmacı Alin Ozinyan’ın tahmini 13-15 bin kaçağın bulunduğu yolunda... Ermeni sorunu “yumuşak güç”le çözülür. Ve “Zürih protokolleri” tam da bunu sağlıyordu Türkiye’ye. O protokoller sayesinde artan cazibemiz, yükselttiğimiz değerler, ortaklık kurma ve ikna kapasitemiz, şimdi bu kibrin tutsaklığında savrulan kaba güç tehditlerinin tehdidi altında. 53 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Hurriyet http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=14140328 Erdoğan’ın Ermeni şantajı BAŞBAKAN’ın kulağı ağzından çıkanı hiç mi hiç duymuyor? Kelâm buyurmadan önce biraz mantık muhasebesi yapmak ihtiyacını hissetmiyor mu? “Bir söylemeden bin düşün” ilkesini lüks mü addediyor? Gereksiz mi buluyor? Artı, belirli bir “İslami hümanizma”yı temsil eden ve etmesi gereken Erdoğan, nasıl oluyor da o insaniyetçilikle tamamen zıtlaşan fikirleri uluorta dile getirmekten çekinmiyor? Neyi mi kastediyorum? * TABİİ ki önceki gün BBC’ye verdiği demeci kastediyorum! Hani şu hem Erivan’a, hem de diasporaya yönelttiği ve “Türkiye’de kaçak yaşayan 100 bin Ermenistanlıyı sınırdışı etmeyi düşünebiliriz” tehdidi var ya, ondan söz ediyorum. * HAYIR, böyle bir yaklaşım asla onaylanamaz! Asla ve asla anlayışla karşılanamaz! İstisnalar hariç, bu tür bir hezeyan ne uluslararası ilişkiler, ne diplomatik oturaklılık, ne de bilhassa yukarıdaki dini – beşeri insaniyetçilik açısından müsamaha kaldırır! Ve aslında ibadullah olan o istisnaları da kim oluşturur, biliyor musunuz? * CUMHURBAŞKANI’na “Ermeni asıllı” diye çamur atan ve Başbakan’ın BBC’de dile getirdiği şantajı ondan bir gün önce “dış politika önlemi” (!) diye talep ederek girişimin gerçek “fikir analığı”nı üstlenmiş olan malûm CHP milletvekili Canan Arıtman ve onun fasilesinden bilûmum “ötekine nefret tacirleri” var ya, işte onlar oluşturur! Eh madem öyle, bari Erdoğan aynı “fikir anası”nın teklifini tümüyle benimseseydi. Yani bir de Arıtman’nın diğer santajını ekleyip, Avrupa’daki Soykırım oylamalarında “hayır” demeyen Türk kökenli üyelerin derhal vatandaşlıktan ihraç edileceğini müjdeleseydi. O “ötekine nefret tacirleri” hepten baş tacı ederler ve “ulusalcı” madalya takarlardı. * İMDİİ, aslında zaten öyle yüz bin falan değil ve Türkiye’de oturum izni bulunmayan Ermenistanlılara ilişkin tek “resmi tahmini rakam” (!) ancak beş bin civarlarında ama hadi Başbakan’dır diye onun sayısını kabul edelim. Edelim ve hemen şu soruyu soralım Halen çeşitli devletlerde o yüz binin kat be kat üstünde kaçak TC yurttaşı yaşıyor. Ve varsayalım ki ez kaza bunlardan birisi, “eğer Ankara Ermeni meselesinde esnekleşmezse biz de kaçak Türkleri sınır dışı etmeyi gündeme getiririz” deyiverdi. Bu takdirde bütün ülke olarak “tehdit, şantaj, gözdağı” diye ayaklanmaz mıydık? Hem de nasıl! Ve tabii ki yerden göğe haklı olurduk. Artı, 54 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey kamuoyu tepkisinden dolayı hükümet “kan kusup kızılcık şerbeti içeriz de milim gerilemeyiz” beyanatları patlatırdı. Pekii, biz böyleyiz de Erivan’ın ve diasporanın farklılık mı arzettiği sanılıyor? * ASLA! Milli gurur tekelimizde değil, o Erivan da, o diaspora da aynı durumda Ankara’nın ve Türklerin yapacağı gibi, yukarıdaki gözdağına pabuç bırakmazlar. Bırakmayacaklardır. Üstelik özünde bir âcz ifade ettiğinden, Erdoğan’ın tehdidi diplomatik prestijimizi hasara uğrattı. Kıytırık devletlerin medet umduğu türden bir şantajcılığa başvurmuş olduk. Fakat en önemlisi, nafaka için didişen ve Türkiye’deki varlıklarıyla aslında iki halkı yakınlaştıran Ermenistanlıların tepesinde Demokles kılıcı sallandırmak hangi ahlaka sığar? İsrail’in Batı Şeria kökenli Filistinli kaçaklar için yaptığı şantaj aynı şey değil midir? Türkiye’deki Ermenistanlıları bir rehin ve tehdit objesi olarak algılamak, sunmak ve kullanmak, dini veya laik, hangi insaniyetçilikle bağdaşır? Hangi kitap buna cevaz verir? Ama doğru, “Ermeni misillemesi”ne “fikir anası” durumundaki CHP milletvekilinin o “ötekine nefret” kitabı cevaz verir ki, eyvah olsun, acaba Başbakan artık bunu mu okuyor? http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=14140291 Erdoğan ve Elekdağ aynı cephede BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan, İngiltere ziyareti sırasında BBC’ye verdiği demeçte, Türkiye’de kaçak olarak yaşayan 100 bin Ermeni’ye “gerekirse onlara hadi siz de memleketinize” diyeceğini söyledi. Aynı fikri 2006 yılının ekim ayında CHP’li Şükrü Elekdağ da dile getirmiş, Başbakan o zaman bu fikre pek yüz vermemişti. Başbakan’ın o fikri o tarihte beğenmemiş olmasını şuradan da anlıyoruz. Elekdağ “70 bin Ermeni Türkiye’de kaçak çalışıyor” demişti, Başbakan şimdi sayısı 100 bin olarak ilan ediyor. Demek ki aradan geçen 3,5 yılda sayı 30 bin artmış. Yani Türk hükümeti, sayının artmasına sesini çıkarmamış! Ülkenin en yetkili kişisinin ağzından ülkenin bir “kaçak işçi cennetine dönüştüğünü” duymanın tuhaflığı bir yana, Erdoğan ile Elekdağ’ın aynı çizgide buluşması bir başka yana! “Burası Türkiye, burada hiçbir şeyi yadırgamamak gerekir” deyip geçebilir miyiz, bilmiyorum. Bu görüşe o zaman da karşı çıkan bir yazı yazmıştım, belli ki tekrarlamam gerekiyor. Bu insanlar, bir lokma ekmek için ülkelerinden ayrılmışlar ve belli ki Türk devleti de bugüne kadar göz yummuş, burada çalışıyorlar. 55 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Aramızda yaşıyorlar. Ermenilere karşı Türklerin özel bir düşmanlık beslemediğini her gün karşılaştıkları insanlardan görüp, öğreniyorlar. Yemeklerden tutun da toplumsal alışkanlıklara kadar birçok konuda farklılıklarımız olmadığını, hatta çok benzeştiğimizi görüyorlar. Ülkelerindeki çoluk çocuklarına burada kazandıklarını gönderiyorlar, Türkiye’den aldıkları armağanları yolluyorlar. Dolayısıyla bu insanların oradaki akrabaları için de Türkiye, düşmanlık beslenecek ve düşmanlık görülen bir yer değil. Türkiye’ye ve Türk insanına bu nedenle minnet duyacak insanları, kontrolleri dışında gelişen olaylar için cezalandırmak akla sığacak bir davranış mı? Asıl sorun kantincide değil, kantinde! İSTANBUL’daki okul kantinlerinde 233 sabıkalının çalıştığı haberi dün Hürriyet’in manşetinde yayımlandıktan sonra gelen tepkileri okurken şaşırdığımı söylemeliyim. İstanbul Valisi, “Hükümlülerin özlük haklarını biliyoruz ama bu ortamda çalışmaları doğru değil” diyor. İstanbul’un eski Milli Eğitim Müdürü ise gazetecilere kantincilerin suiistimallerini anlatıyor. Yani bir yanlışlık varsa bunu denetleyip, düzeltmekle görevli olanların neredeyse tümü, bu durumu bizlerle birlikte Hürriyet Gazetesi okurken öğrenmişler. Bravo! İşte görev bilinci ve sorumluluğu diye buna derim! Ne diyelim, bu da bir şeydir. Ancak sorunun temeli kantinlerde bazı sabıkalıların çalışıyor olması değil, doğrudan doğruya kantinlerin varlığıdır. Okul yönetimlerinin bu kantinleri kiraya vererek gelir temin etme çabası içinde olduklarını biliyoruz. Çocuklarımızın sağlıkları üzerinden yürütülen bir ticaret bu! Çocukları öncelikle kantinlerde satılan sağlıksız abur cuburları yemekten kurtarmamız gerekiyor. Bu da Milli Eğitim Bakanlığı’nın, devletin çözmesi gereken bir sorun. Çocuklarımızı ambalajlı abur cuburlardan ve sağlığa zararlı fast food’lardan kurtarmak, kantinleri kâr merkezi olmaktan çıkarmak ve çocuklara sağlıklı gelişimlerini sağlayacak gıdalara ulaşma olanağı sağlamak devletin görevidir. 56 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey “Dehşete kapılmış yetkililere” hatırlatmış olayım. Roman açılımı böyle olmaz GAZETELERDE Başbakan’ın “Roman açılımı” ile ilgili genellikle olumlu eleştiriler okudum. Sanıyorum köşe yazarları Başbakan’ın yüzünün güldüğünü uzun süredir görmedikleri için bu hoş tablonun etkisi altında kalmış olmalılar. Çünkü mesele, esasen temel bir insan hakkının yok sayılması ile ilgili. Başbakan’ın “açılımı” belli: Sizlere güzel apartman daireleri yapacağız, oralara taşının! Binlerce yıllık Çingene-Roman kültürünün yok sayılması hatta yok edilmek istenmesinden başka bir şey değil bu. Nitekim o insanlar da, o apartmanlarda yaşayamayacaklarını söylüyorlar ama eğlenceye de meraklı oldukları için davulun sesini duyunca asıl meseleyi yüksek sesle söyleyemiyorlar. Asıl mesele, başta Sulukule olmak üzere, Çingene kültürünün tehlike altında olması, yok edilmek istenmesidir. Müteahhitlere “kentsel dönüşüm” maskesi altında arsa rantı sağlamak için değil! Bana öyle geliyor ki Çingenelerin hakları konusunda AB’nin her yerinde yükselen hassasiyetten yararlanılmak amacı da var bu işte. “Bakın, biz Çingenelere neler yapıyoruz” demek istiyorlar ve böylece bir türlü tamamlanamayan öteki açılımları unutturmak istiyorlar. http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=14139591 100 bin Ermeni Bilmiyorum, sayıları o kadar var mı? Ama 50 bin bile olsa mühim. Sınırdışı edersek kaçak oldukları unutulur “vay, yine mi tehcir” diye önümüze yeni bir fatura konur. Olur mu olur. Batılı siyasetçiler tarih yazmaya bayıldıkları için, 100 yıl sonra bu da olur. 57 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey *** Fakat... Üzerinde durduğum mesele o değil. Bu 100 bin Ermeni, ekmek yedikleri Türkiye’yi vatan bellediklerine göre yüreğimiz nasıl razı olacak onlara gülegüle demeye? Sonraa. Kaçak çalıştıklarına göz yuman bir devlet, şimdi başkalarına kızıp Ermenilere kapıyı gösterir mi? Dilerim ve umarım, Başbakan fevri konuşmuştur. Keşke şöyle deseydi: - Türkiye’de kaçak çalışan binlerce Ermeniye -herşeye rağmen- çalışma izni vereceğim. Ne hoş olurdu. Dünya’ya en güzel ders buydu. *** Yine de fırsat kaçmış değil. Ermenistan’a bunu bir koz olarak kullanmak yerine zarif bir jest yapamaz mıyız? Yapabiliriz. Tabii sonradan başlarına kakmadan... Hani şu İsrail’e kızıp kızıp Türk Yahudilerini 500 yıldır size kucak açıyoruz diye sürekli incitmeden. Evet. Türkler ruhen asil insanlardır. Almanlar Türk işçilerine kem gözle baksalar bile, biz hiçbir Tanrı Misafiri’ni rencide edemeyiz. Vaktiyle verdiğimiz kırmızı pasaportları Talabani’nin ve Barzani’nin bile yüzüne ikide bir çarpmak bize yakışmaz. Timur Kuban derdi ki: - Yardım et... Karşındaki lâyık olmasa bile yardım et. 58 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey lifeinbursa.com http://www.lifeinbursa.com/haberx/188827/9/iste_turkiyedeki_kacak_ermeniler.htm İşte Türkiye'deki Kaçak Ermeniler Bir dönem Başbakan'ın da dikkat çektiği ve Türkiye'de kaçak yollarla çalışan Ermeniler ne yapar ve nerede yaşar... İşte o çarpıcı rapor. Merkezi ABD'de bulunan Avrasya Ortaklık Vakfı (EPF) ve İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) işbirliğiyle düzenlenen 'Düzensiz Ermenistan Göçmenlerinin Türkiye'deki Durumu' araştırmasının sonuçları açıklandı. İKÜ'nün Şirinevler yerleşkesinde düzenlenen basın toplantısında konuşan Araştırmacı-Yazar Alin Osinian, 2009 Nisan ayında başlanan projenin 5 ayda tamamlandığını belirterek, projenin ilk hedefinin Ermenistan göçmenlerini tanımak, neden Türkiye'yi seçtikleri ve geleceğe dair hedefleri gibi konulara açıklık getirmek olduğunu kaydetti. Projede, anket ve birebir röportaj yöntemlerinin kullanıldığını aktaran Osinian, 1998 depremi ve Ermenistan'da yaşanan sancılı ekonomik sürecin Türkiye'ye gelerek kaçak işçi olarak çalışmada başlıca nedenler olduğunu, göçmenlerin yüzde 48'inin Ermenistan'da depremden etkilenen Shirak'tan geldiğini söyledi. Göçmen işçilerin yüzde 93'ününü kaçak durumunda olduğunu, Türkiye'ye Gürcistan üzerinden 1 aylık vizeyle giriş yaparak geldiklerini belirten Osinian, 'Ermenistan'dan gelen göçmenlerin yüzde 96'sı kadın. Yüzde 4'ü erkek. Buna neden, kadınlara yönelik işlerin daha fazla olması gösteriliyor. Kadınların yüzde 72'si ev temizliğinde, yüzde 18'i hastabakıcılık, yüzde 6'sı tezgahtar olarak, yüzde 4 ise değişken işlerde çalışıyor. Aylık gelirleri 500-1000 Dolar arasında değişiyor. Erkekler ise ayakkabıcıda ve kuyumcuda çalışıyor' diye konuştu. Ermenistanlı kaçak göçmenlerin İstanbul'un dışında Ankara ve mevsimsel olarak otel hizmetinde Antalya'da, çay ve fındık toplayıcılığında Doğu Karadeniz'de çalıştıklarını belirten Osinian, çalıştıkları evlerde kalmayanların bir evi 3-4 kişi kiralayarak yaşadıklarını aktardı. Ermenistanlı göçmenlerin patronlarıyla ilişkilerini de yüz yüze görüşmelerde sorduklarını ifade eden Osinian, işçilerin büyük çoğunluğunun 'Ermeni kökenli patronların kendilerine Türk patronlardan daha kötü davrandığını, ancak Ermeni soykırımına ilişkin bir gündem olduğunda ise Türk patronlarıyla ilişkilerinde hemen soğukluk yaşandığını kaydettiklerini' belirtti. Osinian, 'Ermenistanlı göçmenler, Ermeni patronlarının kendilerine iş vererek hayır yapıyormuş gibi ve ülkelerinde hiç bir şey görmemiş, cahil insanlarmış gibi davrandıklarını söylüyorlar. Öte yandan, aynı şey Türkiye'de yaşayan Azerbaycanlıların da Türklerle yaşadıklarına benzer. Öte yandan, Ermenistan'a gittiklerinde de neden Türkiye'de çalıştıkları konusunda eleştirildiklerini söylüyorlar' 59 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey diye konuştu. Ermenistanlı göçmenlerin Türkiye'ye gelmeden önce ortak duygularının 'korku' olduğunu, özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra çok korktuklarını ifade ettiklerini belirten Osinian, en büyük sorunun ise kaçak göçmenlerin Türkiye'de doğan çocukları olduğunu söyledi. Osinian, 'Net rakamı belirleyememekle birlikte Türkiye'de doğan 600-800 çocuk olduğunu tahmin ediyoruz. Bu çocuklar ne Türk vatandaşı, ne de Ermeni vatandaşı olamıyor. Bu nedenle de okula dahi gidemiyorlar' şeklinde konuştu. Alin Osinian, Ermenistanlı göçmenlerin yüzde 96'sının gelecek hedeflerinin ise ülkelerine dönmek olduğunu sözlerine ekledi. 60 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Dunyabulteni.net http://dunyabulteni.net/news_print.php?id=105403 Türkiye'deki kaçak Ermeniler raporu Yapılan bir araştırmaya göre, Türkiye'deki göçmen Ermenilerin yüzde 93'ü kaçak durumda. Merkezi ABD'de bulunan Avrasya Ortaklık Vakfı (EPF) ve İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) işbirliğiyle düzenlenen "Düzensiz Ermenistan Göçmenlerinin Türkiye'deki Durumu" araştırmasının sonuçları açıklandı. İKÜ'nün Şirinevler yerleşkesinde düzenlenen basın toplantısında konuşan Araştırmacı-Yazar Alin Osinian, 2009 Nisan ayında başlanan projenin 5 ayda tamamlandığını belirterek, projenin ilk hedefinin Ermenistan göçmenlerini tanımak, neden Türkiye'yi seçtikleri ve geleceğe dair hedefleri gibi konulara açıklık getirmek olduğunu kaydetti. Projede, anket ve birebir röportaj yöntemlerinin kullanıldığını aktaran Osinian, 1998 depremi ve Ermenistan'da yaşanan sancılı ekonomik sürecin Türkiye'ye gelerek kaçak işçi olarak çalışmada başlıca nedenler olduğunu, göçmenlerin yüzde 48'inin Ermenistan'da depremden etkilenen Shirak'tan geldiğini söyledi. Göçmen işçilerin yüzde 93'ününü kaçak durumunda olduğunu, Türkiye'ye Gürcistan üzerinden 1 aylık vizeyle giriş yaparak geldiklerini belirten Osinian, "Ermenistan'dan gelen göçmenlerin yüzde 96'sı kadın. Yüzde 4'ü erkek. Buna neden, kadınlara yönelik işlerin daha fazla olması gösteriliyor. Kadınların yüzde 72'si ev temizliğinde, yüzde 18'i hastabakıcılık, yüzde 6'sı tezgahtar olarak, yüzde 4 ise değişken işlerde çalışıyor. Aylık gelirleri 500-1000 Dolar arasında değişiyor. Erkekler ise ayakkabıcıda ve kuyumcuda çalışıyor" diye konuştu. Ermenistanlı kaçak göçmenlerin İstanbul'un dışında Ankara ve mevsimsel olarak otel hizmetinde Antalya'da, çay ve fındık toplayıcılığında Doğu Karadeniz'de çalıştıklarını belirten Osinian, çalıştıkları evlerde kalmayanların bir evi 3-4 kişi kiralayarak yaşadıklarını aktardı. Ermenistanlı göçmenlerin patronlarıyla ilişkilerini de yüz yüze görüşmelerde sorduklarını ifade eden Osinian, işçilerin büyük çoğunluğunun "Ermeni kökenli patronların kendilerine Türk patronlardan daha kötü davrandığını, ancak Ermeni soykırımına ilişkin bir gündem olduğunda ise Türk patronlarıyla ilişkilerinde hemen soğukluk yaşandığını kaydettiklerini" belirtti. Osinian, "Ermenistanlı göçmenler, Ermeni patronlarının kendilerine iş vererek hayır yapıyormuş gibi 61 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey ve ülkelerinde hiç bir şey görmemiş, cahil insanlarmış gibi davrandıklarını söylüyorlar. Öte yandan, aynı şey Türkiye'de yaşayan Azerbaycanlıların da Türklerle yaşadıklarına benzer. Öte yandan, Ermenistan'a gittiklerinde de neden Türkiye'de çalıştıkları konusunda eleştirildiklerini söylüyorlar" diye konuştu. Ermenistanlı göçmenlerin Türkiye'ye gelmeden önce ortak duygularının "korku" olduğunu, özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra çok korktuklarını ifade ettiklerini belirten Osinian, en büyük sorunun ise kaçak göçmenlerin Türkiye'de doğan çocukları olduğunu söyledi. Osinian, "Net rakamı belirleyememekle birlikte Türkiye'de doğan 600-800 çocuk olduğunu tahmin ediyoruz. Bu çocuklar ne Türk vatandaşı, ne de Ermeni vatandaşı olamıyor. Bu nedenle de okula dahi gidemiyorlar" şeklinde konuştu. Alin Osinian, Ermenistanlı göçmenlerin yüzde 96'sının gelecek hedeflerinin ise ülkelerine dönmek olduğunu sözlerine ekledi. 62 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Nethaber.com http://www.nethaber.com/Toplum/133895/Turkiyede-KACAK-calisan-Ermenilerin-yuzde-93uKADIN Türkiye'de KAÇAK çalışan Ermeniler'in yüzde 93'ü KADIN Araştırmacı Alin Osinian, Nisan 2009’da başlanan projenin beş ayda tamamlandığını belirtti. Araştırmadan bazı veriler şöyle: Merkezi ABD’de bulunan Avrasya Ortaklık Vakfı ve İstanbul Kültür Üniversitesi Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi işbirliğiyle düzenlenen ‘Düzensiz Ermenistan Göçmenlerinin Türkiye’deki Durumu’ araştırmasının sonuçları dün basın toplantısıyla açıklandı. Araştırmacı Alin Osinian, Nisan 2009’da başlanan projenin beş ayda tamamlandığını belirtti. * Ermenilerin yüzde 48’i Ermenistan’da depremden etkilenen Shirak’tan geliyor. * Yüzde 93’ü kaçak durumunda ve Türkiye’ye Gürcistan üzerinden bir aylık vizeyle giriş yapmış. * Yüzde 96’sı kadın, yüzde 4’ü erkek. * Kadınların yüzde 72’si ev temizliğinde, yüzde 18’i hastabakıcılık, yüzde 6’sı tezgahtâr olarak çalışıyor. * Aylık gelirleri 500-1000 dolar arasında. * Çalıştıkları evlerde kalmayanlar bir evi 3-4 kişi kiralayarak yaşıyor. * Çoğu işçi Ermeni kökenli patronların Türk patronlardan daha kötü davrandığını söylüyor ama Ermeni soykırımına ilişkin gündem olduğunda Türk patronlarıyla aralarında soğukluk yaşanıyor. * Ermeni patronlar iş vererek hayır yapıyormuş gibi ve işçilere ülkelerinde bir şey görmemiş, cahilmiş gibi davranıyor. * Türkiye’ye gelmeden önceki ortak duyguları, korku. Özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra çok korkmuşlar * En büyük sorun ise Türkiye’de doğan çocuklar. Osinian, “Türkiye’de doğan 600-800 çocuk var. Bu 63 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey çocuklar ne Türk vatandaşı ne de Ermeni vatandaşı olabiliyor. Okula dahi gidemiyorlar” diyor. 64 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Referansgazetesi.com http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=136691&KOS_KOD=15 Başbakan'a göre 100 bin kişi Uçak seferlerinin başlamasıyla birlikte son yıllarda Ermenistan-Türkiye arasındaki nüfus trafiğinin önemli ölçüde arttığı gözüküyor. TÜİK rakamlarına göre 2001 yılında Ermenistan'dan Türkiye'ye gelenlerin sayısı 7000 civarındayken 2007 yılında bu rakam 53 bine ulaşmış. Türkiye'de 70 bin Ermeni asıllı Türk vatandaşının olduğu biliniyor. Cumhurbaşkanı Gül bir süre önce kaçak Ermeni göçmen sayısının da 70 bin civarında olduğunu söylemişti. Geçen hafta bir televizyon programında aynı konuya değinen Başbakan Erdoğan, kaçak göçmenlerin sayısının 100 bin civarında olduğunu söyledi. Üzerinde çok fazla durulmayan bu sorun hakkında neredeyse ciddi hiçbir çalışma yok. Uluslararası medya dışında Türkiye'de de bu konunun üzerinde durulmuyor. Kaçak Ermeni göçmenlerin Türkiye'deki yaşamlarını bir süre önce Fransız haber ajansı AFP haberleştirmiş ve sadece İstanbul'da 20 bin civarında Ermeni göçmenin bulunduğunu iddia etmişti. Haberde bir aylık vize ile Gürcistan üzerinden Türkiye'ye giren Ermenilerin 35 saatlik İstanbul yolculuğu ve burada yaşadıkları anlatılıyordu. Bu önemli sorun hakkında Ermenistan'daki Avrasya İşbirliği Kurumu (Eurasia Partnership Foundation) kaçak Ermeni göçmenlere ilişkin detaylı bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmacı Artak Şakaryan ve Alin Özinyan pazartesi günü İstanbul'da, kaçak Ermeni göçmenlerin durumuna ilişkin çalışmalarını tanıtacak. Bu çalışma, iş umuduyla ülkelerini terk eden insanların sorunlarının yanı sıra iki ülke arasındaki temel problemleri, halkın diliyle ortaya koyması bakımından da önemli. Çalışma için İstanbul, İzmir, Trabzon ve Antalya'da 150 kaçak Ermeni göçmenle yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiş. Türklerin yaklaşımı olumlu Özellikle kırsal kesimden gelen Ermeniler başlangıçta, Türklerin kendilerine kötü davranacağını zannetse de ortak kültürün benzerliği sonucu diğer yabancılara göre daha kolay iş bulabilmişler. Örneğin evlere temizliğe giden bir Ermeni kadın, etik ve kültürel yakınlık dolayısıyla Moldovalı kadınlara göre daha kolay iş bulabildiklerini söylüyor. Aslında iki ülke arasındaki kültürel yakınlığı anlamak için çalışmada geçen başka bir istatistiğe bakmak da yeterli. Kaçak Ermeni göçmenler arasında çalışanların yüzde 94'ünü kadınlar oluşturuyor. Türkiye'de kaçak olarak kalan Ermeni erkekler ise gurur ve başka nedenlerden dolayı 65 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey çalışmamayı tercih ediyor. Ama eşlerinin çalışmasına da engel olmuyor. Çalışanların kazançları ise ayda 100 ile 1000 dolar arasında değişiyor. Kaçak olarak çalışanlar, özellikle Türk kadınlarının kendilerine yakın davrandığını, Ermeni kimliklerine karşı önyargılı davranmadıklarını söylüyor. Ama tersi durumlar da söz konusu, örneğin Türkiye'de kaçak olarak çalışan 38 yaşında bir kadın, patronunun sürekli, "Size iş veriyoruz, şükretmek yerine hâlâ daha soykırımdan bahsediyorsunuz" dediğini söylüyor. Çalışma, göçmen Ermenilerin, Türkiye Ermenileriyle ilişkilerinin sınıfsal farklılık yüzünden çok iyi olmadığını da ortaya koyuyor. Mesela 46 yaşındaki bir kaçak göçmen, "Türkiye Ermenileri bizi küçük görüyor ve bizimle yakınlaşmak istemiyor" diyor. Kaçak göçmenlerin en büyük sorunu ise çocuklarının eğitimi. Türkiye'de olmalarına rağmen çocukları nüfusa kayıtlı olmadığı için Ermeni vatandaşlara ait okullara gidemediklerinden yakınıyorlar. Göçmenler, çocuklarının kendileriyle aynı kaderi yaşamasını istemiyor. Bunun içinse en büyük umutları iki ülke arasındaki yakınlaşma süreci. Türkiye'deki kaçak Ermeni göçmenlerin sayısı net olarak bilinmiyor. Ancak Erdoğan'ın dile getirdiği 100 bin rakamı doğruysa iki ülke arasında sınırların açılmasından öte sorunlar var demektir. İster ekonomik açısından ister insani açıdan bakılsın. Gerçek şu ki bu, iki ülkenin ortak sorunu ve ortak sorunlar tek başına çözülemez. http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=136691&YZR_KOD=130 Gökçe Aytulu 100 bin kaçak Ermeni ne yapıyor Bir buçuk yıl önce futbol maçıyla başlayan Türkiye-Ermenistan yakınlaşma süreci bu günlerde diplomatik bir top çevirmeye dönüşmüş durumda. Ekim ayında İsviçre'de imzalanan protokollerin meclis onay süreci Ermenistan Anayasa Mahkemesi'nin geçen ay verdiği gerekçeli kararla yeni bir krize dönüştü. Son gelinen nokta şöyle: Ermenistan yüksek yargısı, (kendi anayasası gereği) iki ülke arasında kurulacak tarih komisyonunun, "soykırım" iddialarını çürütemeyeceği önşartıyla hareket etmesini kabul etti. Buna karşılık Türk Dışişleri, ABD ve İsviçre'yle temasa geçerek bunun gerçekleşmemesi için görüşmeler yaptı. Sonuç olarak, iki ülke de geçen ekimde imzaladıkları protokollere henüz meclis onayı alamadıkları için sınırın açılması ve diplomatik ilişkinin başlaması gibi konularda net bir tarih yok. Ermenistan-Türkiye sınırı kapalı dururken ortada başka bir sorun daha bulunuyor: Türkiye'deki kaçak Ermeni göçmenler. 66 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Başbakan'a göre 100 bin kişi Uçak seferlerinin başlamasıyla birlikte son yıllarda Ermenistan-Türkiye arasındaki nüfus trafiğinin önemli ölçüde arttığı gözüküyor. TÜİK rakamlarına göre 2001 yılında Ermenistan'dan Türkiye'ye gelenlerin sayısı 7000 civarındayken 2007 yılında bu rakam 53 bine ulaşmış. Türkiye'de 70 bin Ermeni asıllı Türk vatandaşının olduğu biliniyor. Cumhurbaşkanı Gül bir süre önce kaçak Ermeni göçmen sayısının da 70 bin civarında olduğunu söylemişti. Geçen hafta bir televizyon programında aynı konuya değinen Başbakan Erdoğan, kaçak göçmenlerin sayısının 100 bin civarında olduğunu söyledi. Üzerinde çok fazla durulmayan bu sorun hakkında neredeyse ciddi hiçbir çalışma yok. Uluslararası medya dışında Türkiye'de de bu konunun üzerinde durulmuyor. Kaçak Ermeni göçmenlerin Türkiye'deki yaşamlarını bir süre önce Fransız haber ajansı AFP haberleştirmiş ve sadece İstanbul'da 20 bin civarında Ermeni göçmenin bulunduğunu iddia etmişti. Haberde bir aylık vize ile Gürcistan üzerinden Türkiye'ye giren Ermenilerin 35 saatlik İstanbul yolculuğu ve burada yaşadıkları anlatılıyordu. Bu önemli sorun hakkında Ermenistan'daki Avrasya İşbirliği Kurumu (Eurasia Partnership Foundation) kaçak Ermeni göçmenlere ilişkin detaylı bir araştırma gerçekleştirdi. Araştırmacı Artak Şakaryan ve Alin Özinyan pazartesi günü İstanbul'da, kaçak Ermeni göçmenlerin durumuna ilişkin çalışmalarını tanıtacak. Bu çalışma, iş umuduyla ülkelerini terk eden insanların sorunlarının yanı sıra iki ülke arasındaki temel problemleri, halkın diliyle ortaya koyması bakımından da önemli. Çalışma için İstanbul, İzmir, Trabzon ve Antalya'da 150 kaçak Ermeni göçmenle yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiş. Türklerin yaklaşımı olumlu Özellikle kırsal kesimden gelen Ermeniler başlangıçta, Türklerin kendilerine kötü davranacağını zannetse de ortak kültürün benzerliği sonucu diğer yabancılara göre daha kolay iş bulabilmişler. Örneğin evlere temizliğe giden bir Ermeni kadın, etik ve kültürel yakınlık dolayısıyla Moldovalı kadınlara göre daha kolay iş bulabildiklerini söylüyor. Aslında iki ülke arasındaki kültürel yakınlığı anlamak için çalışmada geçen başka bir istatistiğe bakmak da yeterli. Kaçak Ermeni göçmenler arasında çalışanların yüzde 94'ünü kadınlar oluşturuyor. Türkiye'de kaçak olarak kalan Ermeni erkekler ise gurur ve başka nedenlerden dolayı çalışmamayı tercih ediyor. Ama eşlerinin çalışmasına da engel olmuyor. Çalışanların kazançları ise ayda 100 ile 1000 dolar arasında değişiyor. 67 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Kaçak olarak çalışanlar, özellikle Türk kadınlarının kendilerine yakın davrandığını, Ermeni kimliklerine karşı önyargılı davranmadıklarını söylüyor. Ama tersi durumlar da söz konusu, örneğin Türkiye'de kaçak olarak çalışan 38 yaşında bir kadın, patronunun sürekli, "Size iş veriyoruz, şükretmek yerine hâlâ daha soykırımdan bahsediyorsunuz" dediğini söylüyor. Çalışma, göçmen Ermenilerin, Türkiye Ermenileriyle ilişkilerinin sınıfsal farklılık yüzünden çok iyi olmadığını da ortaya koyuyor. Mesela 46 yaşındaki bir kaçak göçmen, "Türkiye Ermenileri bizi küçük görüyor ve bizimle yakınlaşmak istemiyor" diyor. Kaçak göçmenlerin en büyük sorunu ise çocuklarının eğitimi. Türkiye'de olmalarına rağmen çocukları nüfusa kayıtlı olmadığı için Ermeni vatandaşlara ait okullara gidemediklerinden yakınıyorlar. Göçmenler, çocuklarının kendileriyle aynı kaderi yaşamasını istemiyor. Bunun içinse en büyük umutları iki ülke arasındaki yakınlaşma süreci. Türkiye'deki kaçak Ermeni göçmenlerin sayısı net olarak bilinmiyor. Ancak Erdoğan'ın dile getirdiği 100 bin rakamı doğruysa iki ülke arasında sınırların açılmasından öte sorunlar var demektir. İster ekonomik açısından ister insani açıdan bakılsın. Gerçek şu ki bu, iki ülkenin ortak sorunu ve ortak sorunlar tek başına çözülemez. 68 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Haberaktuel.com http://www.haberaktuel.com/turkiyedeki-ermeniler-ne-is-yapiyor-haberi-255474.html Teamaow.discuforum.info Türkiye'deki Ermeniler ne iş yapıyor? Ermenistan'dan Türkiye'ye gelen Ermeniler üzerine yapılan bir araştırma ilginç sonuçlar ortaya koydu. Ermenistan göçmenlerinin yüzde 96'sı kadın. Ermeni kadınların çalıştığı alanlar ise... Merkezi ABD'de bulunan Avrasya Ortaklık Vakfı (EPF) ve İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) işbirliğiyle düzenlenen ''Düzensiz Ermenistan Göçmenlerinin Türkiye'deki Durumu'' araştırmasının sonuçları açıklandı. İKÜ'nün Şirinevler yerleşkesinde düzenlenen basın toplantısında konuşan Araştırmacı-Yazar Alin Osinian, 2009 Nisan ayında başlanan projenin 5 ayda tamamlandığını belirterek, projenin ilk hedefinin Ermenistan göçmenlerini tanımak, neden Türkiye'yi seçtikleri ve geleceğe dair hedefleri gibi konulara açıklık getirmek olduğunu kaydetti. Projede, anket ve birebir röportaj yöntemlerinin kullanıldığını aktaran Osinian, 1998 depremi ve Ermenistan'da yaşanan sancılı ekonomik sürecin Türkiye'ye gelerek kaçak işçi olarak çalışmada başlıca nedenler olduğunu, göçmenlerin yüzde 48'inin Ermenistan'da depremden etkilenen Shirak'tan geldiğini söyledi. Göçmen işçilerin yüzde 93'ününü kaçak durumunda olduğunu, Türkiye'ye Gürcistan üzerinden 1 aylık vizeyle giriş yaparak geldiklerini belirten Osinian, ''Ermenistan'dan gelen göçmenlerin yüzde 96'sı kadın. Yüzde 4'ü erkek. Buna neden, kadınlara yönelik işlerin daha fazla olması gösteriliyor. Kadınların yüzde 72'si ev temizliğinde, yüzde 18'i hastabakıcılık, yüzde 6'sı tezgahtar olarak, yüzde 4 ise değişken işlerde çalışıyor. Aylık gelirleri 500-1000 Dolar arasında değişiyor. Erkekler ise ayakkabıcıda ve kuyumcuda çalışıyor'' diye konuştu. Ermenistanlı kaçak göçmenlerin İstanbul'un dışında Ankara ve mevsimsel olarak otel hizmetinde Antalya'da, çay ve fındık toplayıcılığında Doğu Karadeniz'de çalıştıklarını belirten Osinian, çalıştıkları evlerde kalmayanların bir evi 3-4 kişi kiralayarak yaşadıklarını aktardı. -ERMENİ VE TÜRK PATRONLARErmenistanlı göçmenlerin patronlarıyla ilişkilerini de yüz yüze görüşmelerde sorduklarını ifade eden Osinian, işçilerin büyük çoğunluğunun ''Ermeni kökenli patronların kendilerine Türk patronlardan daha kötü davrandığını, ancak Ermeni soykırımına ilişkin bir gündem olduğunda ise Türk patronlarıyla ilişkilerinde hemen soğukluk yaşandığını kaydettiklerini'' belirtti. 69 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Osinian, ''Ermenistanlı göçmenler, Ermeni patronlarının kendilerine iş vererek hayır yapıyormuş gibi ve ülkelerinde hiç bir şey görmemiş, cahil insanlarmış gibi davrandıklarını söylüyorlar. Öte yandan, aynı şey Türkiye'de yaşayan Azerbaycanlıların da Türklerle yaşadıklarına benzer. Öte yandan, Ermenistan'a gittiklerinde de neden Türkiye'de çalıştıkları konusunda eleştirildiklerini söylüyorlar'' diye konuştu Ermenistanlı göçmenlerin Türkiye'ye gelmeden önce ortak duygularının ''korku'' olduğunu, özellikle Hrant Dink cinayetinden sonra çok korktuklarını ifade ettiklerini belirten Osinian, en büyük sorunun ise kaçak göçmenlerin Türkiye'de doğan çocukları olduğunu söyledi. Osinian, ''Net rakamı belirleyememekle birlikte Türkiye'de doğan 600-800 çocuk olduğunu tahmin ediyoruz. Bu çocuklar ne Türk vatandaşı, ne de Ermeni vatandaşı olamıyor. Bu nedenle de okula dahi gidemiyorlar'' şeklinde konuştu. Alin Osinian, Ermenistanlı göçmenlerin yüzde 96'sının gelecek hedeflerinin ise ülkelerine dönmek olduğunu sözlerine ekledi. 70 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Team-aow.discuforum.info http://team-aow.discuforum.info/t4516-Turkiye-de-12-000-yasad-s-Ermenistan-vatandas-cal-syor.htm Türkiye’de 12.000 yasadışı Ermenistan vatandaşı çalışıyor 12.000 citoyens arméniens travaillent illégalement en Turquie (armenian on web - tercüme 6.12.09) - Türkiye Ermenisi araştırmacı Alin Ozinian, hazırladığı bir çalışma için Türkiye’de yaşayan Erministan’lı vatandaşlarla görüştü. Eurasie Ortaklık Vakfı tarafından yapılan inceleme sonucunda, Türkiye’de, yasadışı çalışan Ermenistan vatandaşlarının sayısının 12.000 ile 13.000 arasında olduğu açıklandı. Foto: Zaman Yapılan çalışmaya göre, Türkiye’de çalışan Ermenistan’lı vatandaşların 94%’un kadındır ve hanımlarına eşlik eden eşlerin sayısı ise sayısı çok azdır. Ermeni kadınlar genellikle çocuk bakıcısı,hizmetçi, kapıcı veya tezgahtar olarak çalışmak durumundadırlar. Hanımlarına eşlik eden kocaların çoğu çalışmamaktadırlar, çalışanlar ise kuyumculuk alanındadırlar. Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan merkezli vakıf, Ermenistan’lı vatandaşların Türkiye’de çalışma koşullarını inceleyen bir çalışma için sponsor oldu. Istanbul doğumlu ve aslen Ermeni olan baş araştırmacı Alin Ozinian, iki yıllık bir süre sonunda üzerinde çalıştığı bu projeyi 150 sayfalık bir rapor halinde gelecek ay, Istanbul’da, kamuoyuna sunacaktır. Rapor, Türkiye’de yaşayan Ermenistan’lı vatandaşların.sayısı hakkında önemli iddialar ileri sürmektedir. Resmi sayılara göre 2000 – 2008 yılları arasında Türkiye’ye giriş yapan 6.000 Ermenistan’lı memleketine geri dönmedi. Oziniyan bu sayıya 1990’lı yıllarda giriş yapanları da ekleyip, bugün Türkiye’de yasadışı yaşayan Ermenistan’lı vatandaşların sayısının daha önceleri iddia edildiği gibi 70.000 – 100.000 arasında olmadığını gerçekte bu sayının 12.000 – 13.000 olduğunu yazdı. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, geçen Kasım ayında Malatya’da yaptığı bir konuşmada Türkiye’de yasadışı 100.000 Ermeninin yaşadığını ve hükümetin buna göz yumarak ihmal ettiğini söyledi. 71 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Geçmişte ise Türk Dışişleri bakanı ve diplomatlar Türkiye’de yaşayan Ermenistan’lıların sayısını 70.000’in civarında olduğundan söz etmişlerdi. Raporda belirtildiği gibi, Türkiye, geçen süre içinde çok az sayıda yasadışı çalışan Ermeniyi sınırdışı etmiştir ; edilenler ise agır suç işliyenlerdir. Bununla birlikte Ermeni göçmenler arasında cinayet oranı çok düşüktür. Ozinian, Türk yetkililerinin kaçak olarak çalışan Ermenilere bilerek göz yumduklarına inanmaktadır. Bu Ermeniler için Türkiye’ye göç etmek çok basittir. Gürcistan üzerinden türk sınırına bir otobüs bileti 80 $, giriş vizesi ise 15 $.Ermeni göçmenlerin 95%’i ise Istanbul’da yaşamayı seçmektedirler. Çalışmanın ilgi çekici bir sonucu ise Ermenistan’dan göç edenlerin, yerli Ermeni asıllıların tersine Istanbul’da Türklerle birlikte çalışmayı ve yaşamayı tercih etmeleridir. Göçmen Ermeniler, Türk ve Ermenilerin « ahlaki açıdan » çok yakın olduklarını söylemektedirler. Çalışma kapsamı dahilinde ankette sorulan « Buraya gelmeden önce bir Türk hakkındaki aklınızdaki fikirle ve şimdiki fikriniz arasında fark varmı ? » sorusuna verilen cevapların çoğunluğu, gelmeden once "Turk"un bir "korku" ifade ettigini, birlikte yasam ve calisma sonrasindaysa "korku"nun yerini "sevgi"ye biraktigi seklindedir. Göçmen Ermeni çocukları genellikle, Türkiye’ye geldikten sonra öğrenimlerine devam etmemektedirler ; burada doğan bebeklerin ise resmi doğum belgeleri yoktur. Türkiye’de Ermeni Büyükelçiliği olmadığı için onlar kimliksiz ya da milliyetsiz çocuklardır. (Tercüme A. S./H.) Kaynak : SÜLEYMAN KURT – ANKARA Zaman, 05 Aralık 2009 72 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey CNN Turk http://video.cnnturk.com/2010/haber/2/15/turkiyedeki-kacak-ermeniler-raporu Ekle Türkiye-Ermenistan (100) Merkezi ABD'de bulunan Avrasya Ortaklık Vakfı (EPF) ve İstanbul Kültür Üniversitesi (İKÜ) Küresel Siyasal Eğilimler Merkezi (GPOT) işbirliğiyle düzenlenen "Düzensiz Ermenistan Göçmenlerinin Türkiye'deki Durumu" araştırmasının sonuçları açıklandı. 73 Press Coverage of the Report on Armenian Migrants in Turkey Apendix Amcham Magazine http://amcham.am/files//files/AMCHAM_magazine_digital.pdf 74 Feature | Armenian Working Migrants in Turkey State of Armenian Working Migrants in Turkey There is no accurate data on labor migration from Armenia to Turkey, and in the absence of official diplomatic relations between the two countries, there are no governmental means to obtain in-depth knowledge about Armenian migrants in Turkey. In Armenia there is both popular and official interest in the topic of illegal Armenian migrants in Turkey. In 2009 Eurasia Partnership Foundation (EPF) conducted a study to help determine the state of Armenian migrants in Turkey, dispel anecdotal evidence, and increase awareness among Armenian and Turkish stakeholders of issues related to Armenian migration to Turkey. What follows are some key findings from that research. The Eurasia Partnership Foundation (EPF) commissioned Alin Ozinoğlu (Ozinyan) to research the state of Armenian migrants working in Turkey as part of its Armenia-Turkey cross-border program supported by the Norwegian Ministry of Foreign Affairs and the United States Agency for International Development(1) . The research included a review of existing research, in-depth interviews and focus group discussions held with key players in Turkey. The research was conducted from April to August 2009. Key Findings •• Most of all the Armenian workers in Turkey are women. •• Schoolchildren with Armenian citizenship cannot go to public schools. •• When a child of an Armenian couple is born in Turkey, the parents can’t apply for the citizenship for their child. They can’t take him/ her to Armenia, so the child cannot receive an Armenian passport either. •• Armenian citizens were full of mistrust towards Turks before they came to Turkey. Their attitudes drastically changed shortly after they arrived. 98 Gender balance and work placement According to our data, 94% of the irregular Armenian workers in Turkey are women. Many of the jobs available to irregular workers there are in professions typically carried out by women, such as housekeeping, nursing, and childcare. Jobs for irregular workers are very limited, but are also available in shoe, textile and confection factories, or, rarely, as janitors in Armenian schools or churches. Most Armenian immigrant men don’t work and come to Turkey to stay with their wives, to keep them safe. Everyone mentioned prostitution, but no one interviewed as part of our study admitted to working as a prostitute. According to other studies on the subject, few to no Armenian women are involved in prostitution in Turkey. 90% of the immigrants interviewed stated they were college graduates or vocational high school Feature | Armenian Working Migrants in Turkey graduates and none had worked in the same profession in Armenia as they do in Turkey. For example, women working here as housekeepers or babysitters clearly stated that they had never done these jobs in Armenia, and claim they would be ashamed to do this kind of work at home. It’s difficult to give information about the marital status of immigrants. Generally they introduce themselves as widowed or divorced. Some of the married women have had no contact with their husbands since they came to Turkey, so it becomes hard to say anything specific on the subject. According to the interviews with natives of Kumkapi district (traditionally an area where Armenian irregular immigrants have lived in Istanbul), both Turkish and Armenian people think that the moral values of the two peoples are similar. Natives’ attitudes toward Armenian immigrants versus Russian immigrants differ. According to a greengrocer who has a shop in Kumkapi district, he sees Armenian women as honest people who work to earn enough money to live. He sells goods to Armenians on account, something he won’t do for other foreigners, because he says that he trusts them. countries and has an Armenian minority population of 60 thousand. Armenian immigrants don’t see Turkey as a transit stop on their way to other countries. Certainly, the most important coercive factor for the migration of these people is unemployment in Armenia. Yet, as mentioned above, interviewees said they wouldn’t take a job going housework or childcare here because they’re ashamed and don’t want to stain their family’s name. Most irregular Armenian immigrants come from the Armenian countryside, especially from villages badly damaged by the 1988 earthquake. Armenian immigrants estimate the number of irregular Armenian workers in Turkey is between seven thousand and nine thousand. The incomes of the Armenian immigrants are between 100 USD and 600 USD per month. Factory workers receive the lowest income. Housekeepers can earn 45 USD per day for daily work, monthly house cleaners earn between 450 USD and 550 USD. Generally, irregular workers stay in the houses where they’re working. The immigrants who rent in the Kumkapi district live in very bad conditions. In some houses 10 people share three rooms. The most heartbreaking subject Why Turkey? Immigration from Armenia started after independence in 1991 and continues today. Between 2002 and 2007, immigration increased. Armenian irregular immigrants enter Turkey with a 30-day visa, which they buy at border gates or airports. Some Armenian immigrants mentioned that persuading the border officers is not hard. When immigrants want to go back to Armenia, they pay a $100-$150 bribe, officers put a “Deport” seal (means the owner has been deported) on their passport and without being fined (due to the expiration of their visa) the migrants can leave Turkey. When they want to return to Turkey, they take a new passport with a new surname (changing it via marriage or divorce) and buy another 30-day visa. The situation of the children who were born in Turkey is the most heartbreaking subject. When a child of an irregular Armenian couple is born in Turkey, the parents can’t apply for citizenship for their child. The child can’t get an Armenian passport either, unless they go back to Armenia, According to the immigrants interviewed, they choose Turkey because of its proximity to Armenia and the ease of obtaining a visa. They also prefer Turkey because it is cheaper than European 99 »ٳ | Ð³Û ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ∙ñ³ÝïÝ»ñÁ ÂáõñùdzÛáõÙ Ð³Û ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ íÇ׳ÏÁ ÂáõñùdzÛáõ٠г۳ëï³ÝÇó ¹»åÇ Âáõñùdz ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ•ñ³ódzÛÇÝ í»ñ³µ»ñáÕ ïíÛ³ÉÝ»ñÇ, »ñÏáõ »ñÏñÝ»ñÇ ÙÇç¨ å³ßïáÝ³Ï³Ý ¹Çí³Ý³•Çï³Ï³Ý ѳñ³µ»ñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ µ³ó³Ï³ÛáõÃÛ³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ ã»Ý •áñÍáõÙ ÂáõñùdzÛáõÙ Ñ³Û ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ù³ëÇÝ Ëáñ ï»Õ»Ï³ïíáõÃÛáõÝ ëï³Ý³Éáõ ϳé³í³ñ³Ï³Ý ÙÇçáóÝ»ñ: ÂáõñùdzÛáõÙ ³ÝϳÝáÝ Ñ³Û ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ã»Ù³ÛÇ Ýϳïٳٵ Ñ»ï³ùñùñáõÃÛáõÝÁ г۳ëï³ÝáõÙ ÏñáõÙ ¿ ѳë³ñ³Ï³Ï³Ý ¨ å³ßïáÝ³Ï³Ý µÝáõÛÃ: 2009 Ã. ºíñ³ëdz ѳٳ•áñͳÏóáõÃÛáõÝ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÁ áõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝ ¿ ϳï³ñ»É, áñáí ÷áñÓ»É ¿ å³ñ½»É ÂáõñùdzÛáõÙ Ñ³Û ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ íÇ׳ÏÁ, Ñ»ñù»É å³ï³Ñ³Ï³Ý ÷³ëï»ñÁ, ÇÝãå»ë ݳ¨ Ñ³Û ¨ Ãáõñù ߳ѳéáõÝ»ñÇ ßñç³ÝáõÙ µ³ñÓñ³óñ»É ï»Õ»Ï³óí³ÍáõÃÛ³Ý ³ëïÇ׳ÝÁ ¹»åÇ Âáõñùdz áõÕÕí³Í ѳÛÏ³Ï³Ý ÙÇ•ñ³ódzÛÇ Ñ»ï ϳåí³Í ѳñó»ñÇ ßáõñç: êïáñ¨ µ»ñí³Í »Ý Ýßí³Í áõëáõÙݳëÇñáõÃÛ³Ý ÑÇÙÝ³Ï³Ý »½ñ³Ï³óáõÃÛáõÝÝ»ñÁ: ºíñ³ëdz ѳٳ•áñͳÏóáõÃÛáõÝ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÁ (ºÐÐ) Üáñí»•Ç³ÛÇ ³ñï³ùÇÝ •áñÍ»ñÇ Ý³Ë³ñ³ñáõÃÛ³Ý ¨ ²ØÜ ØÇç³½•³ÛÇÝ ½³ñ•³óÙ³Ý •áñͳϳÉáõÃÛ³Ý ÏáÕÙÇó ýÇݳÝë³íáñíáÕ Ð³Û³ëï³Ý - Âáõñùdz ÙÇçë³ÑٳݳÛÇÝ Íñ³•ñÇ ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõÙ(1) Édz½áñ»É ¿ ²ÉÇÝ ú½ÇÝûÕÉáõÇÝ (ú½ÇÝÛ³Ý), áñå»ë½Ç í»ñçÇÝë áõëáõÙݳëÇñÇ ÂáõñùdzÛáõÙ ³ß˳ïáÕ Ñ³Û ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ íÇ׳ÏÁ: лﳽáïáõÃÛáõÝÁ Ý»ñ³éáõÙ ¿ñ •áÛáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ Ñ»ï³½áïáõÃÛ³Ý áõëáõÙݳëÇñáõÙ, Ëáñù³ÛÇÝ Ñ³ñó³½ñáõÛóÝ»ñ ¨ ÂáõñùdzÛáõÙ ÑÇÙÝ³Ï³Ý ¹»ñ³Ï³ï³ñÝ»ñÇ Ñ»ï ýáÏáõë ËÙµ»ñÇ ÙÇçáóáí ùÝݳñÏáõÙÝ»ñ: лﳽáïáõÃÛáõÝÝ Çñ³Ï³Ý³óí»É ¿ 2009 Ã. ³åñÇÉ-û•áëïáë ³ÙÇëÝ»ñÇ ÙÇç¨ ÁÝÏ³Í Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍáõÙ: º½ñ³Ï³óáõÃÛáõÝÝ»ñª •• ÂáõñùdzÛáõÙ Ñ³Û ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ Ù»Í Ù³ëÁ ϳݳÛù »Ý: •• ÐÐ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ áõÝ»óáÕ ¹åñáó³Ï³Ý ï³ñÇùÇ »ñ»Ë³Ý»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ³ÝáõÙ Ñ³×³Ë»É Ñ³Ýñ³ÛÇÝ ¹åñáóÝ»ñ: •• ºÃ» ÂáõñùdzÛáõÙ •ïÝíáÕ ÐÐ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÇ ÁÝï³ÝÇùáõÙ »ñ»Ë³ ¿ ÍÝíáõÙ, ÍÝáÕÝ»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ ¹ÇÙáõÙ Ý»ñϳ۳óÝ»É Çñ»Ýó »ñ»Ë³ÛÇ Ñ³Ù³ñ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ëï³Ý³Éáõ Ýå³ï³Ïáí: Üñ³Ýù »ñ»Ë³ÛÇÝ ã»Ý ϳñáÕ Ð³Û³ëï³Ý ï³Ý»É, áõëïÇ í»ñçÇÝë ãÇ ëï³Ýáõ٠ѳÛÏ³Ï³Ý ³ÝÓݳ•Çñ: •• Âáõñùdz ųٳݻÉáõó ³é³ç г۳ëï³ÝÇ ù³Õ³ù³óÇÝ»ñÁ ÉÇ »Ý ³Ýíëï³ÑáõÃÛ³Ùµ Ãáõñù»ñÇ Ýϳïٳٵ: ijٳÝáõÙÇó ϳñ× Å³Ù³Ý³Ï ³Ýó Ýñ³Ýó í»ñ³µ»ñÙáõÝùÁ ÏïñáõÏ ÷áËíáõÙ ¿: ¶»Ý¹»ñ³ÛÇÝ ï»Õ³íáñí»ÉÁ µ³É³ÝëÁ ¨ ³ß˳ï³ÝùÇ Ø»ñ áõÝ»ó³Í ïíÛ³ÉÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³Ûݪ ÂáõñùdzÛáõÙ •ïÝíáÕ ³ÝϳÝáÝ Ñ³Û ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ 94%-Á ϳݳÛù »Ý: ²ÝϳÝáÝ ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ Ù³ïã»ÉÇ ³ß˳ï³ï»ë³ÏÝ»ñÇ Ù»Í Ù³ëÁ ϳݳóÇ Ù³ëݳ•ÇïáõÃÛáõÝÝ»ñ »Ý, ÇÝãå»ë, ûñÇݳÏ, ïݳÛÇÝ ïÝï»ëáõÑÇÝ»ñ, µáõÅùáõÛñ»ñ, »ñ»Ë³Ý»ñ ËݳÙáÕÝ»ñ: âÝ³Û³Í Ýñ³Ý, áñ ³ÝϳÝáÝ ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³ß˳ï³ï»ë³ÏÝ»ñÁ µ³í³Ï³ÝÇÝ ë³Ñٳݳ÷³Ï »Ý, ¹ñ³Ýù ϳñ»ÉÇ ¿ •ïÝ»É ÏáßÇÏÇ, ï»ùëïÇÉÇ, Ññáõ߳ϻջÝÇ •áñͳñ³ÝÝ»ñáõ٠ϳ٠³é³í»É 101 »ٳ | Ð³Û ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ∙ñ³ÝïÝ»ñÁ ÂáõñùdzÛáõ٠ѳ½í³¹»å` ѳÛÏ³Ï³Ý ¹åñáóÝ»ñáõ٠ϳ٠»Ï»Õ»óÇÝ»ñáõÙ` áñå»ë ¹éݳå³Ý: Ð³Û ÙÇ•ñ³Ýï ïÕ³Ù³ñ¹Ï³Ýó ٻͳٳëÝáõÃÛáõÝÁ ã»Ý ³ß˳ïáõÙ ¨ Âáõñùdz »Ý •³ÉÇë Çñ»Ýó ϳݳÝó Ñ»ï` í»ñçÇÝÝ»ñÇë ³Ýíï³Ý•áõÃÛáõÝÝ ³å³Ñáí»Éáõ ѳٳñ: ´áÉáñÇ ÏáÕÙÇó Ýßí»É ¿ Ù³ñÙݳí³×³éáõÃÛáõÝÁ, ë³Ï³ÛÝ Ù»ñ áõëáõÙݳëÇñáõÃÛ³Ý ßñç³Ý³ÏÝ»ñáõ٠ѳñó³½ñáõÛó ³Ýó³Í áã ÙÇ Ù³ëݳÏÇó ãÁݹáõÝ»ó áñå»ë Ù³ñÙݳí³×³é ³ß˳ï»Éáõ ÷³ëïÁ: ²Ûë ûٳÛáí ³Ýóϳóí³Í ³ÛÉ áõëáõÙݳëÇñáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³Ó³Ûݪ ÂáõñùdzÛáõÙ Ù³ñÙݳí³×³éáõÃÛ³Ùµ ½µ³ÕíáÕ Ñ³Û Ï³Ý³Ýó ÃÇíÁ ã³÷³½³Ýó ÷áùñ ¿ ϳ٠ѳëÝáõÙ ¿ ½ñáÛÇ: гñó³½ñáõÛóÇÝ Ù³ëݳÏó³Í ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ 90%-Á Ýß»ó, áñ Ýñ³Ýù µ³ñÓñ³•áõÛÝ áõëáõÙÝ³Ï³Ý Ñ³ëï³ïáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ï³Ù Ù³ëݳ•Çï³Ï³Ý ¹åñáóÝ»ñÇ/ï»ËÝÇÏáõÙÝ»ñÇ ßñç³Ý³í³ñïÝ»ñ »Ý, ¨ áñ Ýñ³ÝóÇó áã Ù»ÏÁ г۳ëï³ÝáõÙ ãÇ ½µ³Õí»É Ýñ³Ýáí, ÇÝãáí ½µ³ÕíáõÙ ¿ ÂáõñùdzÛáõÙ: úñÇݳϪ ³Ûëï»Õ ïݳÛÇÝ ïïÝï»ëáõÃÛ³Ùµ ϳ٠»ñ»Ë³Ý»ñÇ ËݳÙùáí ½µ³ÕíáÕ Ï³Ý³Ûù ³ë³óÇÝ, áñ Ýñ³Ýù »ñµ¨¿ ÝÙ³Ý ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ г۳ëï³ÝáõÙ ã»Ý ϳï³ñ»É ¨ ϳٳã»ÇÝ ¹ñ³Ýù ϳï³ñ»É ï³ÝÁ: ¾ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ ³ÙáõëÝ³Ï³Ý Ï³ñ•³íÇ׳ÏÇ Ù³ëÇÝ ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝ Ñ³Õáñ¹»ÉÁ µ³í³Ï³ÝÇÝ µ³ñ¹ •áñÍ ¿: ÐÇÙݳϳÝáõÙ Ýñ³Ýù Ý»ñϳ۳ÝáõÙ »Ý áñå»ë ³ÛñÇ Ï³Ù ³ÙáõëݳÉáõÍí³Í: àñáß ³Ùáõëݳó³Í ϳݳÛù Çñ»Ýó ³ÙáõëÇÝÝ»ñÇ Ñ»ï áã ÙÇ ß÷áõÙ ã»Ý áõÝ»ó»É Âáõñùdz •³Éáõó Ñ»ïá, áõëïÇ ³Ûë ûٳÛáí áñ¨¿ ÏáÝÏñ»ï µ³Ý ³ë»ÉÁ µ³í³Ï³ÝÇÝ µ³ñ¹ ¿: ¶áõÙ•³÷áõ óճٳëÇ (³í³Ý¹³µ³ñ ³ÛÝ ï³ñ³ÍùÝ ¿, áñï»Õ ³åñáõÙ »Ý Ñ³Û ³ÝϳÝáÝ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ êï³ÙµáõÉáõÙ) µÝÇÏ ³åñáÕÝ»ñÇ Ñ»ï ³Ýóϳóí³Í ѳñó³½ñáõÛóÝ»ñÇó »ñ¨áõÙ ¿, áñ ¨ Ãáõñù»ñÁ, ¨ ѳۻñÁ ϳñÍáõÙ »Ý, áñ »ñÏáõ ÅáÕáíáõñ¹Ý»ñÇ µ³ñáÛ³Ï³Ý ³ñÅ»ùÝ»ñÁ µ³í³Ï³ÝÇÝ Ùáï »Ý: ´ÝÇÏ ³åñáÕÝ»ñÇ í»ñ³µ»ñÙáõÝùÁ Ñ³Û ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ýϳïٳٵ ï³ñµ»ñíáõÙ ¿ éáõë ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ýϳïٳٵ Çñ»Ýó áõÝ»ó³Í í»ñ³µ»ñÙáõÝùÇó: гٳӳÛÝ ¶áõÙ•³÷áõ óճٳëáõÙ Ùñ•»ñÇ ¨ µ³Ýç³ñ»Õ»ÝÇ Ë³Ýáõà áõÝ»óáÕ ÙÇ í³×³é³Ï³ÝǪ Ñ³Û Ï³Ý³Ûù 102 ³½ÝÇí ׳ݳå³ñÑáí »Ý í³ëï³ÏáõÙ Çñ»Ýó ³åñáõëïÇ •áõÙ³ñÝ»ñÁ: ܳ ѳۻñÇÝ å³ñïùáí ³åñ³ÝùÝ»ñ ¿ í³×³éáõÙ, ÇÝãÁ ã¿ñ ³ÝÇ ³ÛÉ ûï³ñ»ñÏñ³óÇÝ»ñÇ å³ñ³•³ÛáõÙ, ù³Ý½Ç ݳ íëï³ÑáõÃÛáõÝ áõÝÇ Ñ³Û»ñÇ Ýϳïٳٵ: ÆÝãá±õ Âáõñùdz г۳ëï³ÝÇó ¿ÙÇ•ñ³óÇ³Ý ëÏëí»ó 1991Ã. ³ÝϳËáõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá ¨ ß³ñáõݳÏíáõÙ ¿ ³é ³Ûëûñ: 2002-2007 ÃÃ. ÙÇç¨ ÁÝÏ³Í Å³Ù³Ý³Ï³Ñ³ïí³ÍáõÙ ³ñӳݳ•ñí»É ¿ñ ¿ÙÇ•ñ³ódzÛÇ Í³í³ÉÝ»ñÇ ³×: Ð³Û ³ÝϳÝáÝ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ Âáõñùdz »Ý Ùáõïù •áñÍáõÙ 30 ûñí³ ³ñïáݳ•ñáí, áñÁ •ÝáõÙ »Ý ë³ÑÙ³ÝÇ ¹³ñå³ëÝ»ñÇ Ùáï ϳ٠û¹³Ý³í³Ï³Û³ÝáõÙ: гٳӳÛÝ áñáß Ñ³Û ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñǪ ë³ÑٳݳÛÇÝ ³ß˳ï³ÏóÇÝ Ñ³Ùá½»ÉÁ ³ÛÝù³Ý ¿É ¹Åí³ñÇÝ •áñÍ ã¿: ºñµ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ ó³ÝϳÝáõÙ »Ý г۳ëï³Ý í»ñ³¹³éݳÉ, Ýñ³Ýù í׳ñáõÙ »Ý 100-150 ¹áɳñÇÝ Ñ³Ù³ñÅ»ù ϳ߳éù, ¨ ³ß˳ï³ÏÇóÝ Çñ»Ýó ³ÝÓݳ•ñáõÙ ¹ÝáõÙ ¿ §ìï³ñí³Í ¿¦ ÏÝÇùÁ (Ý߳ݳÏáõÙ ¿, áñ ³ÝÓݳ•ñÇ ï»ñÁ íï³ñí³Í ¿ »ñÏñÇó), áñÇó Ñ»ïá ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ Ù»ÏÝáõÙ »Ý ÂáõñùdzÛÇó ³é³Ýó ïáõÛÅ»ñ í׳ñ»Éáõ (Çñ»Ýó ³ñïáݳ•ñÇ í³í»ñ³Ï³ÝáõÃÛ³Ý Å³ÙÏ»ïÇ ³ÝóÝ»Éáõ å³ï׳éáí): ºñµ Ýñ³Ýù ó³ÝϳÝáõÙ »Ý Âáõñùdz í»ñ³¹³éݳÉ, Ýñ³Ýù Ó»éù »Ý µ»ñáõÙ Ýáñ ³½•³ÝáõÝáí ³ÝÓݳ•Çñ (³ÛÝ ÷áË»Éáí ³ÙáõëÝáõÃÛ³Ý Ï³Ù ³ÙáõëݳÉáõÍÙ³Ý ³ñ¹ÛáõÝùáõÙ) ¨ •ÝáõÙ »Ý Ù»Ï ³ÛÉ 30 ûñí³ ³ñïáݳ•Çñ: гٳӳÛÝ Ñ³ñó³½ñáõÛóÝ»ñÇ Ù»ç Ý»ñ•ñ³íí³Í ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñǪ Ýñ³Ýù ÁÝïñáõÙ »Ý ÂáõñùdzÝ, ù³Ý½Ç ³ÛÝ Ùáï ¿ •ïÝíáõ٠г۳ëï³ÝÇÝ, ¨ ³ñïáݳ•Çñ ëï³Ý³ÉÁ µ³í³Ï³ÝÇÝ Ñ»ßï ¿: ´³óÇ ³Û¹, Ýñ³Ýù ÂáõñùÇ³Ý »Ý ݳËÁÝïñáõÙ, áñáíÑ»ï¨ ³ÛÝ ³í»ÉÇ ¿Å³Ý ¿ »íñáå³Ï³Ý »ñÏñÝ»ñÇ Ñ³Ù»Ù³ï ¨ áõÝÇ 60-ѳ½³ñ³Ýáó Ñ³Û ÷áùñ³Ù³ëÝáõÃÛáõÝ: Ð³Û ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ ÂáõñùdzÛÇÝ ã»Ý í»ñ³µ»ñíáõÙ áñå»ë ïñ³Ý½Çï³ÛÇÝ Ï³Ý•³é ³ÛÉ »ñÏñÝ»ñ •Ý³Éáõ Çñ»Ýó ׳ݳå³ñÑÇÝ: γëÏ³Í ãÇ Ñ³ñáõóáõÙ ³ÛÝ ÷³ëïÁ, áñ ³Ûë Ù³ñ¹Ï³Ýó ÙÇ•ñ³ódzÛÇÝ ¹ñ¹áÕ ³Ù»Ý³Ï³ñ¨áñ •áñÍáÝÁ г۳ëï³ÝáõÙ •áñͳ½ñÏáõÃÛáõÝÝ ¿: ²ÛÝáõ³Ù»Ý³ÛÝÇí, ÇÝãå»ë ³ñ¹»Ý Ýßí»ó, ѳñóíáÕÝ»ñÝ ³ë³óÇÝ, áñ г۳ëï³ÝáõÙ Ýñ³Ýù ã¿ÇÝ Ï³ï³ñÇ ïݳÛÇÝ ïÝï»ëáõÑáõ ϳ٠»ñ»Ë³ÛÇ ËݳÙùÇ Ñ»ï »ٳ | Ð³Û ³ß˳ï³Ýù³ÛÇÝ ÙÇ∙ñ³ÝïÝ»ñÁ ÂáõñùdzÛáõ٠ϳåí³Í ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ, ù³Ý½Ç ϳٳã»ÇÝ ¨ ã¿ÇÝ ó³Ýϳݳ ³ñ³ï³íáñ»É Çñ»Ýó ÁÝï³ÝÇùÇ ³ÝáõÝÁ: Ð³Û ³ÝϳÝáÝ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ù»Í³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÝ ³Ûëï»Õ »Ý •³ÉÇë г۳ëï³ÝÇ •ÛáõÕ³Ï³Ý í³Ûñ»ñÇó, Ù³ëݳíáñ³å»ë 1988 Ã. »ñÏñ³ß³ñÅÇó ³í»ñí³Í •ÛáõÕ»ñÇó: гٳӳÛÝ ÂáõñùdzÛáõÙ •ïÝíáÕ ³ÝϳÝáÝ Ñ³Û ³ß˳ïáÕÝ»ñÇ` Çñ»Ýó ÃÇíÁ ϳ½ÙáõÙ ¿ 7 - 9 ѳ½³ñ: Ð³Û ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ »Ï³ÙáõïÝ»ñÁ ³Ùë³Ï³Ý ϳ½ÙáõÙ »Ý 100-600 ²ØÜ ¹áɳñ: ¶áñͳñ³ÝÇ ³ß˳ïáÕÝ»ñÝ ëï³ÝáõÙ »Ý ³Ù»Ý³ó³Íñ »Ï³ÙáõïÁ: îݳÛÇÝ ³ß˳ï³ÝùÝ»ñ ϳï³ñáÕÝ»ñÁ ϳñáÕ »Ý Çñ»Ýó ûñ³Ï³Ý ³ß˳ï³ÝùÇ ¹ÇÙ³ó ëï³Ý³É 45 $, ÇëÏ ïáõÝ Ù³ùñáÕÝ»ñÁ` ³Ùë³Ï³Ý 450550 ²ØÜ ¹áɳñ: ÐÇÙݳϳÝáõÙ, ³ÝϳÝáÝ ³ß˳ïáÕÝ»ñÝ ³åñáõÙ »Ý ³ÛÝ ïÝ»ñáõÙ, áñï»Õ ¨ ³ß˳ïáõÙ »Ý: ²ÛÝ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ, áñáÝù ïÝ»ñ »Ý í³ñӳϳÉáõÙ ¶áõÙ•³÷áõ óճٳëáõÙ, ³åñáõÙ »Ý ã³÷³½³Ýó í³ï å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ: àñáß »ñ»ù ë»Ý۳ϳÝáó ïÝ»ñáõ٠ϳñáÕ ¿ ³åñ»É ÙÇÝ㨠10 Ù³ñ¹: ²Ù»Ý³Ñáõ½Çã Ã»Ù³Ý ÂáõñùdzÛáõÙ ÍÝí³Í »ñ»Ë³Ý»ñÇ íÇ׳ÏÁ å³ïϳÝáõÙ ¿ ³Ù»Ý³Ñáõ½Çã ûٳݻñÇ ß³ñùÇÝ: ºñµ ³ÝϳÝáÝ ÙÇ•ñ³Ýï Ñ³Û ½áõÛ•Á ÂáõñùdzÛáõÙ »ñ»Ë³ ¿ áõÝ»ÝáõÙ, ÍÝáÕÝ»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ³ÝáõÙ ¹ÇÙ»É Çñ»Ýó »ñ»Ë³ÛÇ Ñ³Ù³ñ ù³Õ³ù³óÇáõÃÛáõÝ ëï³Ý³Éáõ ѳٳñ: Æ ÉñáõÙÝ, »ñ»Ë³Ý ãÇ Ï³ñáÕ³ÝáõÙ ëï³Ý³É ѳÛÏ³Ï³Ý ³ÝÓݳ•Çñ ¨ë, »Ã», ÇѳñÏ», ÍÝáÕÝ»ñÁ ãí»ñ³¹³éÝ³Ý Ð³Û³ëï³Ý, ë³Ï³ÛÝ ³Û¹ ¹»åùáõÙ ¿É »ñ»Ë³Ý ãÇ Ï³ñáÕ Ñ³ï»É ë³ÑÙ³ÝÁ ³é³Ýó áñ¨¿ ÷³ëï³ÃÕÃÇ: γñ•³íÇ×³Ï ãáõÝ»óáÕ ³Ûë »ñ»Ë³Ý»ñÁ ã»Ý ϳñáÕ³ÝáõÙ ³Ûó»É»É áã ÙÇ Ñ³Ýñ³ÛÇÝ Ï³Ù ÷áùñ³Ù³ëÝáõÃÛáõÝÝ»ñÇ Ñ³Ù³ñ ݳ˳ï»ëí³Í ¹åñáó: àñáß »ñÇï³ë³ñ¹ ѳۻñ ÷áñÓáõÙ »Ý »ñ»Ë³Ý»ñÇÝ ÏñÃ»É ï³Ý å³ÛÙ³ÝÝ»ñáõÙ, ë³Ï³ÛÝ ÝÙ³Ý ¹³ë»ñÁ ã»Ý ÏñáõÙ ß³ñáõÝ³Ï³Ï³Ý ¨ ϳÛáõÝ µÝáõÛÃ: ÎñÃáõÃÛáõÝ ãëï³ó³Í ³Ûë »ñ»Ë³Ý»ñÇ Ù»Í Ù³ëÁ Çñ»Ýó ÏÛ³ÝùÝ ³Ýó ϳóÝáõÙ ¿ ÷áÕáóÝ»ñáõ٠˳ճÉáí, ÇÝãÁ Ýå³ëïáõÙ ¿ Ýñ³Ýó Ù»ç í³ï ëáíáñáõÃÛáõÝÝ»ñ ¨ ѳÝó³íáñ í³ñù³•ÇÍ Ó¨³íáñ»ÉáõÝ: γñÍñ³ïÇå»ñ ÷áË»ÉÁ ´áÉáñ ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ Ýß»óÇÝ, áñ Ðñ³Ýï ¸ÇÝùÇ ëå³ÝáõÃÛáõÝÇó Ñ»ïá Çñ»Ýó ³ÝѳݕëïáõÃÛáõÝÝ»ñÝ áõ í³Ë»ñÝ ³×»É »Ý: ºÃ» ÙÇÝã ³Û¹ ëå³ÝáõÃÛáõÝÁ Ýñ³Ýó ÙÇ³Ï í³ËÁ »ñÏñÇó íï³ñí³Í ÉÇÝ»ÉÝ ¿ñ, ³å³ ³ÛÅÙ Çñ»Ýù ¿É í³Ë»ÝáõÙ »Ý ëå³Ýí³Í ÉÇÝ»Éáõó: سñ¹Ï³Ýó ٻͳٳëÝáõÃÛáõÝÁ Ùï³ÍáõÙ ¿ñ г۳ëï³Ý ï»Õ³÷áËí»Éáõ Ù³ëÇÝ: Ð³Û ¿ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÇ Ù»Í Ù³ëÝ ³ÝѳݕëïáõÃÛáõÝÝ»ñ áõÝ»ñ Âáõñùdz ï»Õ³÷áËí»Éáõó ³é³ç, ¨ ÝáõÛÝÇëÏ Ýß»óÇÝ, áñ í³Ë»ÝáõÙ ¿ÇÝ: гñó³½ñáõÛóÝ»ñáõÙ Áݹ•ñÏí³Í µáÉáñ Ñ³Û ÙÇ•ñ³ÝïÝ»ñÁ Ýß»óÇÝ, áñ ÂáõñùdzÛÇ Ù³ëÇÝ Çñ»Ýó ϳñÍÇùÝ»ñÝ ³ÙµáÕçáíÇÝ ÷áËí»óÇÝ ³Ûëï»Õ ųٳݻÉáõó Ñ»ïá ϳñ× Å³Ù³Ý³Ï ³Ýó: ê³ Ï³ñáÕ ¿ ѳݹÇë³Ý³É ³ÝϳÝáÝ ÙÇ•ñ³ódzÛÇ ³ÝáõÕÕ³ÏÇ û•áõïÁ: гۻñÇ ¨ Ãáõñù»ñÇ ¹»Ù ³é ¹»Ù ß÷áõÙÝ»ñÝ áõÝ»Ý »ñÏáõ ³½•»ñÇ ÙÇç¨ »ñÏËáëáõÃÛ³Ý ÑÇÙù Ó¨³íáñ»Éáõ Ý»ñáõÅ: ̳Ýáó•ñáõÃÛáõÝ 1. ºíñ³ëdz ѳٳ•áñͳÏóáõÃÛáõÝ ÑÇÙݳ¹ñ³ÙÇ ¨ г۳ëï³Ý-Âáõñùdz ÙÇçë³ÑٳݳÛÇÝ Ù»ñ Íñ³•ñ»ñÇ Ù³ëÇÝ ³é³í»É Ù³Ýñ³Ù³ëÝ ï»Õ»ÏáõÃÛáõÝÝ»ñ ϳñáÕ »ù ëï³Ý³É www.epfound.am ѳëó»áí: 103 Feature | Taxation of Investment Taxation of Investment - Open Border with Turkey By Paul Cooper Provision of services Senior Manager, Tax Department, PWC If a foreign entity is engaged in the provision of services, it may be possible to perform the services without establishing a place of business in Armenia. In that case, however, the local person to whom services are provided will be required to withhold 10% profit tax from any payments. The local party should also account for 20% reverse charge VAT. One issue the foreign entity needs to address is which party will bear the cost of these taxes. In principle, the VAT should be for the account of the Armenian party, as that party should generally be able to claim an input tax credit if it is VAT-registered. The 10% withholding tax liability would generally be an issue for negotiation. In both cases, it would be prudent to reflect any understandings on tax burdens in the contract between the parties. This avoids any confusion about who will bear the cost. It may also be useful for the Armenian party for deduction purposes if the profit tax liability is passed on to the Armenian party. There is no tax treaty between Armenia and Turkey. Consequently, Turkish investors into Armenia can expect to face the same taxation challenges as other investors who are not protected by a tax treaty. Will investment in Armenia create a taxable presence? The mere sale of goods to an Armenian purchaser does not create any Armenian tax liability when the sale is made outside Armenia. The Armenian buyer will pay customs duties and value-added tax (VAT) when the goods cross the border, but should generally be able to claim an input tax credit if the buyer is VAT-registered. If the investor will conduct activities directly in Armenia, the question is whether the activities will create a taxable presence in Armenia and a requirement to register with the tax authorities. It is important to get the answer correct. A person who conducts unregistered entrepreneurial activity may be subject to penalties as high as 100% of their sales turnover from that activity. Under Armenian law, a taxable presence is established when a foreign entity has a place of business in Armenia. This means either that the entity has a long-term place available to them in Armenia, or the entity conducts selling activities through a business agent in Armenia. An entity with a place of business must register with the tax authorities, which will generally also entail establishing a branch, representative office or subsidiary in Armenia. Tax will be payable on net income at the rate of 20% on a self-reporting basis. In addition, it may be necessary to account for VAT. 104 Passive income Armenia imposes a 10% withholding tax on most income payments to a non-resident (dividends, interest, royalties). Direct payments to a Turkish investor would not benefit from treaty protection so these rates could not be reduced. However, if the investor has affiliates in countries with which Armenia has a tax treaty, it may be possible to obtain preferential rates by routing income to those affiliates. One point should be noted concerning interest expense. Armenia has no thin capitalization rules to address situations when investors use significant debt but little equity in their investments into Armenia. Even if 10% withholding tax is paid on interest, the investor may still obtain net tax savings because of the interest deduction arising for the Armenian operating entity.
Benzer belgeler
Kars, Merkez, Kaleiçi Mahallesi Aziz Meryem Ana Ermeni
muhacirlerin, özellikle de Çerkezlerin, Kars'a akın etmesine neden olur. 1828 ve 1856 yıllarında Rus orduları Kars’ı geçici olarak ele geçirirler. General H. Lazarev komutasındaki Rus birlikleri 6 ...
DetaylıBibliyografya - Hrant Dink Foundation
Palalı, Irfan. 2005. Tehcir Çocukları: Nenem bir Ermeni’ymiş… İstanbul: Su Yayınevi. Panossian, Razmik. 2006. The Armenians: From Kings and Priests to Merchants and Commissars. New York: Columbia U...
Detaylı