" Ne denli İsveçli olduğum görünmüyor "
Transkript
" Ne denli İsveçli olduğum görünmüyor "
1 ” Ne denli İsveçli olduğum görünmüyor” Ísveçli bir erkek kalıbı uzunca bir zamandır şöyle idi: Uzun, beyaz, sarışın ve mavi gözlü. Ben ise kısa, koyu, kara saçlı ve kahverengi gözlüyüm. Biraz daha koyu olsaydım, o Ísveçli erkeğin tam karşıtı olacaktım. Ne ki bu pekâlâ halledilebilir de. Saçımı sarartıp mavi mercekler sağlayabilirim. Güneşten kaçınır ve birkaç gün yemek de yemezsem cilt rengim yeterince soluk olur herhalde. Boy işine ise bir şey yapmak biraz güç, ama bilindiği üzere bütün Ísveçlilerin hepsi de uzun değiller. Nasıl göründüğümden kıvanç duyuyorum. Benim doğal bir güneş yanığım var, ki birçok Ísveçli bunu kazanmak için solaryumlarda saatlerini harcarlar. Güneşten hoşlanırım ve özaçlık da bana göre bir iş olmamıştır. Daha kolay yöntemler olsa gerek. Diğer her şey önceden halledilmiş. Ben ”Björnes magasin” ve ”Pippi långstrump” la geliştim, yazortası direğinin çevresinde dans ettim, kan pudingi yedim ve Tage Danielsson`un birikmiş eserleri kitaplığımdadır. Daha çok Ísveçli görünmüş olsaydım benim başka bir şey olduğumdan kimse kuşkulanmayacaktı. 1970`li yıllarda daha çok yabancı görülmüştüm. 1990`lı yıllarda göçmen oldum. Şimdilerde yeni Ísveçli olmaya başlıyorum. Bu eğilim devam ederse en yakın onlu yıllarda Ísveçli olurum. Benim İsveçli arkadaşlarım bana şöyle derler: ”Ama Zani, sen olunabilecek denli İsveçlisin.” Peki siz beni tanımamış olsaydınız ve beni caddede görmüş olsaydınız, beni Ísveçli olarak görür müydünüz diye sorunca susarlar. Dürüst olanlar hayır diye yanıtlarlar. Kibarlar evet der, ama gene de hayır diye düşünürler. İsveç`in hoşgörülü bir ülke olmasına karşın birçoğunun kafasında zihinsel blokaj(sınırlama) vardır. Siyah ve İsveçli bileşimi uç uca gelmez. Siyah halâ yabancı bir şey. Bilinmeyene karşı halâ daha çok önyargı var. Ama yabancı düşmanlığı sözcüğünün önündeki yabancı sözcüğü çıkarılırsa, düşmanlık da kaybolur. Ne yazıktır ki bunu kimse bu denli uzun düşünmüyor. Örneğin birkaç yıl önce eve gitmek için gece otobüsüne bindiğim akşam. Benim yaşlarımda, yalnız, Ísveçli bir oğlan otobüsün arkalarına oturmuştu. Birbirimizi daha önce görmemiştik. O, beni görünce sindi. Gözündeki korku kaçırılmazdı. Mahkemesiz yargılanmıştım. Şiddet adamı olmaya gizilgücü olan bir suçlu. Delil dayanağı: Ben siyahım. Göçmen gençlerin nasıl yakıp yıktığı gazetelerde okunmuştu. Döverler ve ırza geçerler. 2 Üç yıl önce Londra`daydım. Ísveç`te hiç duyamadığım evde olma duygusunu fazlasıyla o üç gün içinde orada duydum. Orada insanlar olabilen her biçimde ve renkteydiler. O tipik Íngiliz`i göstermek olanaksızdı. Ayrımına varmadan ısınıverdim. Kimse beni turist diye görme kuşkusuna düşmedi. Konuştuklarımın hepsi benim Íngiliz olduğumu sandı ve ben de bu rolü oynadım. Ben onlardan biriydim. Yabancı biri değilim. Acayip bakışlar yok. Meyhanelerden kovma yok. Onlar da birkaç yüz yıl göçmen aldılar. Ísveç de bir gün oraya gelecektir. Ben Ísveç`i seviyorum ve ülkem gibi görüyorum. Ama Ísveçlilerin diğer halklardan daha yakışıklı ya da daha iyi olduğu kanısında değilim. Ísveçli olmak istememin nedeni de bu değil. Kürt özgeçmişimi dünyada hiçbir şeye karşı değişmek istemem. Ayrımcılıktan kurtulmak için Ísveçli görünmek isterim. Ayrı tutma. Dışçılık. Tam Ísveçli sınıf arkadaşımın sahip olduğu varsayımlara sahip olmak isterim. Íş pazarında bir şansa sahip olabilmek için ondan daha becerikli olmak zorunda olduğumu hissetmek istemem. Ne ki son yıllarda Ísveç`te bir şeyler oldu. Sarışın görünen erkeklerin çoğu salt saçlarını ağartırlar. O gerçek Ísveçli erkek kalıbı artık tamı tamına tutmuyor. Daha çok koyu renkli ve kahverengi gözlü Ísveçlilerle karşılaşıyorum. Karşılaştığım böylesine her insan, kendimi biraz daha fazla Ísveçli hissettiriyor. Koyu renklilerin Ísveçli olacağı doğal olmayınca, ben dahi Ísveçli kalıbına uyarım. Güzel bir günde, belki ben de salt bir insan olarak görülürüm – Ne Ísveçli ne de göçmen. O zamana değin kendimi Ísveçli görülmekten memnun kalırım. Çünkü ben kendimi Ísveçli hissediyorum. Utskrift från www.granser. Se 2004-03-09 SINIRLAR Ísveç`li olmaktan hoşnut musun? Hangi ulusallığa bağlılığınız sizin için önemli midir? Ísveçli olmak önemli midir ve bu aslında ne demektir? Elinizde bu tartışmaları başlatabilmenize yardım edecek ve bu konuyu da işleyen bir metin var. Ayrıca tartışmanıza yardımcı olabilecek sorular da var. Daha başka sorular da üretebilirsiniz. 3 Çarpılı sorular: Hangi ulusa ait olduğunuz sizce önemli midir? □ Evet □ Hayır □ Belki Sanınca Almanlar, Ísveç`i ve Ísveçlileri nasıl görürler? □ Utangaçlar □ Orta karar □ Suçsuzlar □ Korkaklar □ Yakışıklılar □ Aşırı eğlenirler □ Íngilizceleri iyidir □ Güzel doğa □ Olayların merkezinden uzak □ Varlıklılar □ Demokratlar □ Tehlikeliler □ Barışsever tarihçe □ Irkçılar □ Íyi yürekliler □ Önyargılılar □ Kolayca tanınabilirler □ Dünya iyileştiricisi □ Kendini beğenmişler