Yrd. Doç. Dr. GökşenÇapar_Sunum
Transkript
Yrd. Doç. Dr. GökşenÇapar_Sunum
Türkiye’de Tarımsal Su Yönetimi Üzerine Pilot Bir Proje: Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi Yrd. Doç. Dr. Gökşen ÇAPAR Ankara Üniversitesi Su Yönetimi Enstitüsü 10 Şubat 2014 Bu proje, British Council tarafından “UK-Turkey Higher Education and Industry Partnership” programı çerçevesinde desteklenmektedir. Ortak Kuruluşlar TÜRKİYE • Ankara Üniversitesi – Su Yönetimi Enstitüsü – Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü – Jeoloji Mühendisliği Bölümü • Orta Doğu Teknik Üniversitesi – Çevre Mühendisliği Bölümü – Kimya Mühendisliği Bölümü • Gölbaşı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İNGİLTERE Imperial College, London Kimya Mühendisliği Bölümü Newcastle Üniversitesi Tarım, Gıda ve Kırsal Kalkınma Bölümü Araştırmacılar TÜRKİYE İNGİLTERE Ankara Üniversitesi Imperial College, London Yrd. Doç. Dr. Gökşen ÇAPAR Prof. Dr. Kang LI (Türkiye Takım Lideri) (İngiltere Takım Lideri) Prof. Dr. Süleyman KODAL Dr. Zhentao WU Prof. Dr. Mehmet ÇELİK Dr. Francisco R. GARCIA Uzm. Dr. Şebnem ARSLAN Dr. Ben KINGSBURY Araş. Gör. Cenk AKŞİT Rami FAIZ ODTÜ Ana Maria Gouveia GIL Prof. Dr. Ülkü YETİŞ Nur Hidayati OTHMAN Prof. Dr. Levent YILMAZ Tao LI Gölbaşı İlçe Gıda Tarım ve Hay. Müd. Newcastle Üniversitesi Güven ALPSOY Dr. John GOWING Orhan GÖNENÇ Dr. Mike PALMER Proje Arka Planı • • • • • • • • Türkiye su zengini bir ülke değil; nüfus ve iklim değişikliği. Türkiye AB’ne aday bir ülke; yükümlülükler var. Gölbaşı 1990’dan bu yana “Özel Çevre Koruma Bölgesi”. Mogan ve Eymir Gölleri, tarımsal kirlilik ve kentleşme baskısı altında. Bölgede su sıkıntısı; ortalama 400 mm yağış alıyor. Bölgenin yer altı sularında doğal kirlilik var; bor vb. Bölgede 488 endemik bitki türü ve 200 kuş türü mevcut. Gölbaşı 50. Yıl Yerleşkesi sulama suyu sıkıntısı çekiyor. Sorunlar…. Sukesen Deresi Rehabilitasyon Çalışmaları; Kanal yenilendi ve Gerder ve Örencik’ten taşıdığı suları Eymir Gölü’ne boşaltan dere temizlendi. Projenin Amacı • Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde tarımsal faaliyetlerde kullanılan su kaynaklarında su kalitesinin belirlenmesi, • Sulama ve hayvancılıkta ihtiyaç duyulan su miktarının belirlenmesi, • Su kıtlığı yaşanan bölgede yağmur suyu hasadı, atıksu geri kazanımı vb. alternatif yöntemlerin uygulanabilirliğinin araştırılması, • Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesi’nde su ile ilgili problemlere daha iyi çözümler üretmek için tüm paydaşlar arasında farkındalığın artırılması ve işbirliği fırsatları yaratılması. Çalışma Alanı Nüfus: Gölbaşı ÖÇKB: 40803 Gölbaşı ilçesi (2013): 115924 Alan: Gölbaşı ÖÇKB: 274 km2 Gölbaşı ilçesi: 738 km2 Mogan ve Eymir havzası : 971 km2 Mogan Gölü yüzey alanı: 5 km2 Eymir Gölü yüzey alanı: 1.2 km2 Arazi İnceleme Gezileri İngiltere Ziyareti Gölbaşı ÖÇKB Mahalleler • • • • • • • • • • • Ballıkpınar (3 örnek) Gaziosmanpaşa (1 örnek) Gökçehöyük (2 örnek) Hacılar (1 örnek) Hacıhasan (2 örnek) Karaoğlan (9 örnek) Oğulbey (8 örnek) Örencik (3 örnek) Yağlıpınar (5 örnek) Yavrucuk (3 örnek) Yurtbeyi (4 örnek) Toplam Örnek Sayısı: 41 • 10 köy çeşmesi • 5 keson kuyu • 18 sondaj kuyusu • 6 eski şebeke • 1 gölet • 1 dere Örnekleme Noktaları-1 Mahalle Ballıkpınar Gaziosmanpaşa Gökçehöyük Hacılar Hacıhasan Kullanım Amacı Örnek Adı Kaynak BP-1 Çeşme Küçükbaş hayvancılık(125) BP-2 Keson kuyu Büyükbaş hayvancılık (10) BP-3 Sondaj kuyusu İçme (İ) Sulama Hayvancılık (S) (H) Açıklama Peyzaj sulama GP-1 Keson kuyu Kullanılmıyor GH-1 Çeşme 1 Küçükbaş hayvancılık GH-2 Çeşme 2 Küçükbaş hayvancılık HA-1 Sondaj kuyusu HH-1 Keson kuyu HH-2 Sondaj kuyusu Peyzaj sulama (okul bahçesi) Büyükbaş hayvancılık (100) Büyükbaş hayvancılık (650) Örnekleme Noktaları-2 Mahalle Karaoğlan Kullanım Amacı Örnek Adı Kaynak KO-1 Sondaj kuyusu KO-2 Çeşme KO-3 KO-4 KO-5 KO-6 KO-7 KO-8 KO-9 Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Çeşme Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Gölet (Yukarı) İçme (İ) Sulama Hayvancılık (S) (H) Açıklama Sebze sulama Küçükbaş hayvancılık (60) İnsani tüketim, Büyükbaş hayvancılık (60) İnsani tüketim, Büyükbaş hayvancılık (100) İnsani tüketim, Büyükbaş hayvancılık İnsani tüketim, Büyükbaş hayvancılık (25) Meyve sulama, Büyükbaş hayvancılık (80) Meyve sulama, Büyükbaş hayvancılık (80) Meyve sulama, Küçükbaş hayvancılık (2500) Örnekleme Noktaları-3 Kullanım Amacı Mahalle Örnek Adı Kaynak OB-1 OB-2 Oğulbey OB-3 OB-4 OB-5 OB-6 Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Eski şebeke Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu OB-7 Çeşme OB-8 Sondaj kuyusu İçme (İ) Sulama Hayvancılık (S) (H) Büyükbaş hayvancılık (125) Sebze sulama Sebze sulama Açıklama İnsani tüketim , Hayvancılık Sebze sulama Sebze sulama Hayvancılık İnsani tüketim , Hayvancılık Örnekleme Noktaları-4 Mahalle Örnek Adı ÖR-1 Örencik ÖR-2 ÖR-3 YP-1 Yağlıpınar YP-2 YP-3 YP-4 YP-5 Kullanım Amacı Kaynak Eski şebeke 1 Eski Şebeke 2 Keson kuyu Sondaj kuyusu Eski şebeke Dere Çeşme 1 Çeşme 2 İçme (İ) Sulama Hayvancılık (S) (H) İnsani tüketim İnsani tüketim Açıklama Sebze sulama Küçükbaş (800), Büyükbaş (33) İnsani tüketim , Hayvancılık Küçükbaş hayvancılık Hayvancılık Küçükbaş hayvancılık(400) Örnekleme Noktaları-5 Mahalle Kullanım Amacı Örnek Adı Kaynak YC-1 Keson kuyu Peyzaj sulama YC-2 Eski şebeke Sebze sulama İçme (İ) Sulama Hayvancılık (S) (H) Açıklama Yavrucuk YC-3 YB-1 Yurtbeyi (Gerder) Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Kullanılmıyor Büyükbaş hayvancılık (100) YB-2 Çeşme 1 Büyükbaş hayvancılık (600) YB-3 Eski şebeke Hayvancılık YB-4 Çeşme 2 Hayvancılık Su Kalitesi Analiz Sonuçları İçme Suyu Kalitesi Elektriksel İletkenlik (20 °C) (umhos/cm) 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 TS 266 650 umhos/cm ( Sınıf 2 Sular) 2.000 1.500 1.000 500 BP-1 BP-2 BP-3 GP-1 GH-1 GH-2 HA-1 HH-1 HH-2 KO-1 KO-2 KO-3 KO-4 KO-5 KO-6 KO-7 KO-8 KO-9 OB-1 OB-2 OB-3 OB-4 OB-5 OB-6 OB-7 OB-8 ÖR-1 ÖR-2 ÖR-3 YP-1 YP-2 YP-3 YP-4 YP-5 YC-1 YC-2 YC-3 YB-1 YB-2 YB-3 YB-4 0 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi pH 14,0 13,0 12,0 11,0 TS 266: 6,5 pH 8,5 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YC-3 Yavrucak YB-1 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,0 Organik madde (mg/l) 7,00 6,00 TS266 : 5,0 mg/l Organik madde 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Toplam Sertlik (°F) 180,00 TS 266: Sertlik için limit yok 160,00 140,00 120,00 37.5 F 25 - 37.5 F 12.5 - 25 F 7.5 - 12.5 F 7.5 F : çok sert : sert : orta sert : yumuşak : çok yumuşak 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 BP-1 BP-2 BP-3 GP-1 GH-1 GH-2 HA-1 HH-1 HH-2 KO-1 KO-2 KO-3 KO-4 KO-5 KO-6 KO-7 KO-8 KO-9 OB-1 OB-2 OB-3 OB-4 OB-5 OB-6 OB-7 OB-8 ÖR-1 ÖR-2 ÖR-3 YP-1 YP-2 YP-3 YP-4 YP-5 YC-1 YC-2 YC-3 YB-1 YB-2 YB-3 YB-4 0,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi Ca (mg/l) Mg (mg/l) 400,00 350,00 300,00 TS266: 100 mg/l Ca TS266: 30 mg/l Mg 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Nitrit (mg/l) Nitrat (mg/l) Amonyum (mg/) 1,00 250,00 0,95 0,90 0,85 0,80 200,00 0,75 0,70 0,65 0,60 150,00 0,55 0,50 0,45 0,40 100,00 0,35 0,30 0,25 TS266: 25 mg/l Nitrat TS266: 0.1 mg/l Nitrit 0,20 0,15 50,00 0,10 0,05 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GP-1 GH-1 BP-3 BP-2 0,00 BP-1 0,00 Sodyum (mg/l) 700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 TS266: 20 mg/l Sodyum 100,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Bor (mg/l) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 5,00 4,00 3,00 2,00 TS266: 1 mg/l Bor 1,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 İçme Suyu Kalitesi-Değerlendirme 5/41 örnek ölçülen parametreler açısından UYGUN (%12); ancak analiz edilmesi gereken ek parametreler var. 36/41 örnek içme-kullanma suyu olarak UYGUN DEĞİL (%88); 9/36 örnek içme-kullanma amaçlı kullanılıyor (%25), İçme Suyu Raporları Su Kalitesi Analiz Sonuçları Sulama Suyu Kalitesi-1 Mahalle Tuzluluk Bor Sınıfı Örnek ve Kaynak Adı Alkalilik YarıHassas Dayanıklı Sınıfı hassas BP-1 Ballıkpınar BP-2 BP-3 Gaziosmanpaşa Gökçehöyük GP-1 GH-1 GH-2 Hacılar Hacıhasan HA-1 HH-1 HH-2 Çeşme Keson kuyu Sondaj kuyusu Keson kuyu Çeşme 1 Çeşme 2 Sondaj kuyusu Keson kuyu Sondaj kuyusu YORUM T2-A1 3 2 1 UYGUN T4-A2 5 3 2 UYGUN DEĞİL T2-A1 1 1 1 UYGUN T3-A1 3 2 1 UYGUN; DİKKAT T3-A2 2 1 1 UYGUN T2-A1 2 1 1 UYGUN T4-A4 5 5 5 UYGUN DEĞİL T3-A1 1 1 1 UYGUN T3-A1 2 1 1 UYGUN; DİKKAT Sulama Suyu Kalitesi-2 Mahalle Örnek Adı KO-1 KO-2 Karaoğlan KO-3 KO-4 KO-5 KO-6 KO-7 KO-8 KO-9 Tuzluluk ve Kaynak Alkalilik Hassas Sınıfı Sondaj T3-A1 5 kuyusu Çeşme Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Çeşme Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Gölet (Yukarı) Bor Sınıfı YORUM Yarıhassas Dayanıklı 5 5 UYGUN DEĞİL T2-A1 2 1 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN T2-A1 3 2 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN T2-A1 1 1 1 UYGUN Sulama Suyu Kalitesi-3 Bor Sınıfı Tuzluluk Örnek ve Mahalle Kaynak Adı Alkalilik YarıHassas Dayanıklı Sınıfı hassas Sondaj OB-1 T3-A1 3 2 1 kuyusu Sondaj OB-2 T4-A1 1 1 1 kuyusu Oğulbey Sondaj OB-3 T2-A1 1 1 1 kuyusu Eski OB-4 T2-A1 1 1 1 şebeke Sondaj OB-5 T3-A1 1 1 1 kuyusu Sondaj OB-6 T4-A1 1 1 1 kuyusu OB-7 Çeşme OB-8 YORUM UYGUN; DİKKAT UYGUN DEĞİL UYGUN UYGUN UYGUN; DİKKAT UYGUN DEĞİL T3-A1 1 1 1 UYGUN; DİKKAT Sondaj T3-A1 kuyusu 1 1 1 UYGUN; DİKKAT Sulama Suyu Kalitesi-4 Mahalle Örnek Adı Tuzluluk ve Kaynak Alkalilik Sınıfı Hassas ÖR-1 Eski şebeke 1 T2-A1 ÖR-2 Eski Şebeke 2 Bor Sınıfı YORUM Yarıhassas Dayanıklı 1 1 1 UYGUN T2-A1 2 1 1 UYGUN T3-A1 1 1 1 UYGUN; DİKKAT T3-A1 1 1 1 UYGUN T3-A1 2 1 1 UYGUN; DİKKAT T4-A2 2 1 1 UYGUN DEĞİL T2-A1 1 1 1 UYGUN T3-A1 2 1 1 UYGUN; DİKKAT Örencik ÖR-3 YP-1 Yağlıpınar YP-2 YP-3 YP-4 YP-5 Keson kuyu Sondaj kuyusu Eski şebeke Dere Çeşme 1 Çeşme 2 Sulama Suyu Kalitesi-5 Örnek Mahalle Adı Kaynak Bor Sınıfı Tuzluluk ve Alkalilik YarıHassas Dayanıklı Sınıfı hassas YORUM YC-1 Keson kuyu T3-A1 3 2 2 UYGUN; DİKKAT YC-2 Eski şebeke T2-A1 2 1 1 UYGUN T4-A4 5 5 5 UYGUN DEĞİL T3-A1 2 1 1 UYGUN T2-A1 2 1 1 UYGUN YB-3 Eski şebeke T2-A1 2 1 1 UYGUN YB-4 T2-A1 1 1 1 UYGUN Yavrucak YC-3 YB-1 Yurtbeyi YB-2 (Gerder) Sondaj kuyusu Sondaj kuyusu Çeşme 1 Çeşme 2 Sulama Suyu Kalitesi-Değerlendirme • 24/41 örnek ölçülen parametreler açısından UYGUN (%59). • 10/41 örnek DİKKATLİ KULLANILMALI (%24); • 7/41 örnek UYGUN DEĞİL (%17). Sulama Suyu Raporları Su Kalitesi Analiz Sonuçları Çiftlik Hayvanları İçme Suyu Kalitesi Elektriksel İletkenlik (20 °C) (umhos/cm) 5.500 5.000 Çok iyi : 1500-5000 umhos/cm (FAO + NAS) 4.500 4.000 3.500 3.000 2.500 Mükemmel: 1500 umhos/cm (FAO + NAS) 2.000 1.500 1.000 500 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YP-5 YC-1 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 KO-9 OB-1 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0 Ca (mg/l) 200,00 Üst limit: 150 mg/L Ca (FAO + NAS) 150,00 100,00 50,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YC-3 Yavrucak YB-1 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GP-1 GH-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Nitrat (NO3- cinsinden) (mg/l) 480,00 440,00 NAS ve FAO üst limit : 440 mg/l NO3400,00 360,00 320,00 280,00 240,00 133-220 mg/l NO3-: Uzun süre tüketildiğinde zararlı olabilir 200,00 160,00 120,00 45-132 mg/l NO3-: Beslenme düşük nitrat içeriyorsa ve dengeli ise kullanılabilir 80,00 40,00 0-44 mg/l NO3-: Zararsız B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Nitrit (NO2- cinsinden) (mg/l) 2,50 NAS + FAO: 33 mg/L NO22,00 1,50 1,00 0,50 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HA-1 HH-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Sodyum (mg/l) 700,00 600,00 500,00 400,00 FAO + NAS üst limit: 300 mg/l Sodyum 300,00 200,00 100,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 OB-1 KO-9 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Bor (mg/l) 10,00 9,00 8,00 7,00 6,00 NAS standardı: 5 mg/l Bor 5,00 4,00 3,00 2,00 1,00 B.Pınar GOPG.HöyükHac. Hacıh. Karaoğlan Oğulbey Köy/Mahalle/Örnek Adı Örencik Yağlıpınar Yavrucak Yurtbeyi YB-4 YB-3 YB-2 YB-1 YC-3 YC-2 YC-1 YP-5 YP-4 YP-3 YP-2 YP-1 ÖR-3 ÖR-2 ÖR-1 OB-8 OB-7 OB-6 OB-5 OB-4 OB-3 OB-2 KO-9 OB-1 KO-8 KO-7 KO-6 KO-5 KO-4 KO-3 KO-2 KO-1 HH-2 HH-1 HA-1 GH-2 GH-1 GP-1 BP-3 BP-2 BP-1 0,00 Çiftlik Hayvanları İçme Suyu KalitesiDeğerlendirme • 29/41 örnek ölçülen parametreler açısından UYGUN (%71). • 12/41 örnek UYGUN DEĞİL (%29). Hayvancılık İçme Suyu Raporları Gölbaşı ÖÇKB Bitki Deseni Yulaf Buğday Arpa Armut Adi Fiğ Aspir Bağ Elma Fasulye Korunga Macar Fiğ Mercimek Nohut Şeker Pancarı Silajlık Mısır Ayçiçeği Badem Kiraz Çayır Otu Yonca Çavdar Kimyon Gölbaşı Bitki Deseni Yulaf Buğday Arpa Armut Adi Fiğ Aspir Bağ Elma Fasulye Korunga Macar Fiğ Mercimek Nohut Şeker Pancarı Silajlık Mısır Ayçiçeği Badem Kiraz Çayır Otu Yonca Çavdar Kimyon Yulaf Buğday Arpa Armut Adi Fiğ Aspir Bağ Elma Fasulye Korunga Macar Fiğ Mercimek Nohut Şeker Pancarı Silajlık Mısır Ayçiçeği Badem Kiraz Çayır Otu Yonca Çavdar Kimyon TOPLAM KURU TOPLAM SULU TOPLAM Gölbaşı ÖÇKB Ekilen Alan 32.000 28.000 24.000 20.000 16.000 12.000 8.000 4.000 0 ALAN (da) Yulaf Buğday Arpa Armut Adi Fiğ Aspir Bağ Elma Fasulye Korunga Macar Fiğ Mercimek Nohut Şeker Pancarı Silajlık Mısır Ayçiçeği Badem Kiraz Çayır Otu Yonca Çavdar Kimyon TOPLAM KURU TOPLAM SULU TOPLAM Gölbaşı Bölgesi Ekilen Alan 500.000 450.000 400.000 350.000 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 0 Gölbaşı ÖÇKB Gölbaşı Ekili Alan Karşılaştırması Toplam Alan 30458 Gölbaşı ÖÇKB Gölbaşı 489429 Kuru Tarım Yapılan Alan 30424 Gölbaşı ÖÇKB Gölbaşı 478099 Sulu Tarım Alanları Bitki Deseni Gölbaşı ÖÇKB Alan (Da) Gölbaşı Alan (Da) Armut 29 6714 Fasulye 0 950 Korunga 0 502 Mısır (Silajlık) 0 345 Çayırotu 5 5 Yonca 0 2814 TOPLAM 34 11330 ORAN 333 Sulu Tarım Yapılan Alan Gölbaşı ÖÇKB Gölbaşı Sulama Suyu İhtiyacı Bitki Deseni Armut Gölbaşı ÖÇKB (m3/yıl) Gölbaşı (m3/yıl) 17.342 4.014.972 Fasulye 384.750 Korunga 220.378 Mısır (Silajlık) 148.350 Çayırotu 2195 Yonca TOPLAM ORAN 2195 1.235.346 19.537 6.005.991 307 Hayvancılık Su İhtiyacı Tür Gölbaşı ÖÇKB (Adet) Gölbaşı (Adet) Büyükbaş 6471 17576 Küçükbaş 11241 97353 Kanatlı 210000 368800 Su ihtiyacı (m3/yıl) Gölbaşı ÖÇKB Su ihtiyacı (m3/yıl) Gölbaşı Büyükbaş (50 L/gün) 118096 320762 Küçükbaş (15 L/gün) 61544 533008 Kanatlı (0.3 L/gün) 22995 40384 TOPLAM 202635 894153 4.4 Tür ORAN Alternatif Su Kaynağı Çatı Yağmur Suyu Hasadı • Gölbaşı Özel Çevre Koruma Bölgesinde meyve sebze yetiştiren bir aile, çatı büyüklüğünün yarısı kadar bir bahçe için bir yıllık sulama suyu ihtiyacının tamamını yağmur suyu hasadı ile karşılayabilir. Sonuçlar • Örneklenen su kaynaklarının büyük çoğunluğu, içmekullanma suyu olarak doğrudan KULLANILMAMALI. • Örneklenen su kaynaklarının ½’sinden fazlası sulama suyu olarak KULLANILABİLİR; diğer yarısı için ÖNLEM ALINMALI (yıkama suyu, dayanıklı bitkiler) veya KULLANILMAMALI. • Örneklenen su kaynaklarının ¾’ü çiftlik hayvanları içme suyu olarak KULLANILABİLİR, ¼’ü KULLANILMAMALI. • Yağmur suyu hasadı, sulama suyu temininde yer altı suyuna baskıyı azaltmak için, kullanılabilir. Yayınlar • G. Capar, C. Aksit, M. Celik, S. Kodal, Evaluation of Groundwater Quality used for Agriculture in Ankara-Golbasi Special Environmental Protection Area, Proceedings of the Second International Conference on Water, Energy and the Environment Kusadası, Turkey September 21-24, 2013. TEŞEKKÜRLER