Yeni Medya ve Enformasyona Özgürce Ulaşma
Transkript
Yeni Medya ve Enformasyona Özgürce Ulaşma
Ocak - $ubat 2014 YJl 10 Say1 56 Fiyati 25 TL. ISSN 1300-417 4 56 bu say1da yeni ti.irkiye Ozel say1s1 devlet ve siyaset adamlan CEMIL <;:i<;:EK I RECEP TAYYiP ERDOGAN I HA$iM KIL!<;: I ALi BABACAN / BE$iR ATALAY I EMRULLAH i$LER I ALi ALKAN I AY$ENUR iSLAM / MEVLOT <;:AVU$0GLU I FiKJU I$IK / FARUK <;:ELiK / iDJUS GULLO CE I AHMET DAVUTOGLU I Ni HATZEYBEK<;:i I TANER YIIDIZ / AKiF <;:AGATAY KILI<;: IM. MEHDi EK.ER I HAYATi YAZICI / EFKAN ALA I CEVDET YILMAZ I OMER <;:ELiK I MEHl\IBT $iM$EK I NABiAVCI I iSMETYILMAZ I VEYSELEROGLU I MEHl\IBTMOEZZiNOGLU I LOTFiELVAN /MUSTAFA DESTiCi /UMUTORAN / AHMETiYiMAYA/NACiBOSTANCI I NECDET ONUVAR I EROL KAYA I ABDULKADiR AK.SU I RECEP AKDAG I M. VECDi GONUL I OMERDiN<;:ER I FARUKBAL /OSMAN T. KORUTDRI<: I SALiM USLU /ALTAI'-.! TAN I SiNAN OGAN / OZCAN YENi<;:Efil I MEHMET TEKELiOGLU / BOLENT GEDiKLi I PELiN G. BAKIR I OLK.ER GUZEL I ALi $AHll / HALUK A. G0MD$ I EMiN ONEN I SONERAKSOY I CEVDETERDOL I BiRGULA. GULER I NUMAN KURTULMU$ / YASiN AKTAY I EDiBE SOZEN I AYKAN ERDEMiR, I I$IN <;:ELEBi I G. AZiM TUNA bilim adamlan ALi BARDAKOGLU IM. SAiTYAZICIOGLU I NEVZATYAL<;:INTA$ I AHMET RUMELi / BEKiR KARLIGA I NECMETTiN TOZLU I M. $0KR0 HANiOGLU / NUR VERGiN / VEDAT BiLGiN I MUSTAFA ERDOGAN / FUAT KEYMAN I $ HALUK AKA.LIN I DAVUT DURSUN I EROL GOKA / DOGU ERGiL / EMiN <;:ARIK<;:I / ERDAL TURK.KAN / $ENOL DURGUN I AZiZ AKGOL I KA.MIL V NEJUMANOGLU I VEHBi <;:ELiK I AYDIN KOK.SAL I S. SEYFi OGUN I MERVE KAVAK<;:I I OYA AKGONEN<;: I BEJUL DEDEOGLU I M. LUTFULLAH KARA.MAN / MUSTAFA S. BiLGiN / MUSTAFA TEMiZ I iRFAN ERDOGAN I AYTEKiN i$MAN I ZEKAi $EN I B. ATSIZ GOKDAG / M. SEYFETTiN EROL /HAVVA <;:AHA/ A. VEFiKALP / RECEP BOZLAGAN /YUSUF BALCI / T. UGURDAi / HAYRiYEATiK/ SAMi$ENER /ERCAN OZTEMEL/NURDOGANJUGEL / HALiL KIRBIYIK I NEVZAT OZKAN / ORHAN KAVUNCU / AYTEKiN YILMAZ I $ENOL BA$T0RK I ALi OZCAN I VEYSEL BOZKURT I M. CUNEYT BiRKOK / AHMET $AHiNKAYA / iNCi TARI I CEM S. SOT<;:O I MUHARREM ERDEM I ALi M. KIRIK I BENGiSU YAYLA / ELNUR iSMAYILOV / ELNUR AGAYEV / ZAFER <;:ELiK stratejik ara§!tlrma merkezleri, stk'lar SERDAR <;:AM / KEMAL YURTNA<;: / SELiM <;:APAR I HASAN CELAL GUZEL I ATiLLA SANDIKLI I SOLEYMAN $ENSOY I HATEM ETE / ERCAN <;:iT.LiOGLU /MUSTAFA KOCA I SiNAN OLGEN I HASAN OK.TAY / OZCAN PEHLivANOGLU /FEVZi DEMiR / KEMAL O<;:ONCO / YAL<;:IN SARIKAYA / YA$AR KALA.FAT I JUFAT HiSARCIKLIOGLU / NUJU G0RG0R I AHMET GONDOGDU I ERGDN ATALAY I isrvIAiL c. DiLBEROGLU I MAHMUT ARSLAN I ERSAN ERGOR yazarlar D. MEHMET DOGAN I ALEV ALATLI j KAZIM BERZEG I GOLAY GOKTDru<: ' / $EREF OGUZ / MUSTAFA KARAALiOGLU / ABDOLKADiR SELVi / ABDURRAHMAN DiLiPAK / A . KEMAL YAHYAOGLU / SADIK GULTEKiN .Bu dergi Yeni Tiirhje Strat-e/ik Ara}'tlrma Merkezi t-ara/indan yaymlanmakt-ad11: ,1 1 t1.1mrm1~ ~m1 11111 * "'~'I 1!·!~ :~!41 eg1([$e~i.t' ?.on m .. DOaTAS1dn0.11.$1Cum Eskzjehlr 2013 Turk Dunyasz Kultur Ba~kentl Ajansz'mn katkz!arzyla. i~indekiler Recep Tayyip Erdogan Yeni Turkiye/ 9 Yeni Turkiye'nin ilke ve Hedefleri Cemil <;iqek Yeni Ttirkiye'nin Olu§umunda Baz1 ilke ve Hedefler/ 12 Emrullah 4ler Yeni Ttirkiye'nin in§as1 ve 'Duygu' Kavranu/ 27 Cevdet Yzlmaz Yeni Turkiye: Dogal Bir Stire~ mi, Ula§tlmaya <:;ah§tlan Bir Vizyon mu?/ 32 Nevzat YalqzntaI Yeni Turkiye'niri Hedefleri/ 41 Abdiilkadir Aksu Yeni Ttirkiye'nin Parametreleri Uzerine/ 46 Ali Sabin Yeni Turkiye/ 52 Mustafa Erdogan 'Yeni Turkiye' Vizyonu/ 58 Hasan Celal Giizel Yeni Turkiye: Bir Kiztl Elma Mefkuresi/ 66 Yeni Turkiye' de Demokrasi ve insan Haklan Beiir Atalay Demokratikle§me Stire~leri ve Degi§en Devlet Anlayi§l/ 71 Umut Oran Umudun ve Ozgiirltigiin Ulkesi, Herkesin Turkiye'si/ 82 Altan Tan Yeni Turkiye Nastl Olmah?/ 85 M. $iikrii Hanioglu Ttirkiye'de Sivil Toplum-Siyaset ileti§imindeki Sorunlar: Bir <:;oziim Yolu Olarak Muzakereci Demokrasi/ 87 Yasin Aktay Yeni Ttirkiye' de Demokrasinin Sosyolojik Dinamikleri/ 92 M. Ciineyt Birkok Ytiztincti Ytla Dogru 'Dogrudan Demokrasi' Temelleri: Ozgiirltik, E§itlik ve Egitim/ 105 Giilay Goktiirk Benim Yeni Ttirkiye'm/ 110 Yeni Turkiye'de Hukuk, Adalet ve Yarg1 Haiim Kzlzq Hukuk Devletinde Oyunu Kurallar(m)a Gore Oynamak: Hukuki Guvenlik ilkesi/ 115 Ali Alkan Hukuk Devleti/ 122 Ahmet jyimaya Yeni Turkiye'de Hukuk, Adalet ve Yargi Uzerine ... /Roportaj/ 130 Faruk Bal 21. Yuzytl; Ttirk Yuzytli, MHP ve Milli Yargi Projesi/ 138 Yeni Turkiye' de Siyaset ve Yonetim Efkan Ala Yeni Turkiye'de Demokrasi ve Burokrasi/ 156 Omer Dinqer Kamu Yonetiminde Zihniyet Meselesi: Yeni Bir Ttirkiye, Yeni Bir Zihniyetle Kurulur/ 162 Mustafa Destici Turkiye'yi Dogru Okumak ve Degi§im Stireci: 'ideal Devlet'/ 177 Numan KurtulmuI Yeni Ttirkiye'de Siyaset ve Ekonomi/ 181 Necdet Uniivar Yeni Ttirkiye'de Se~men(ler)iAnlamak/ 190 Selim <;apar GelecekPerspektifinden Mi.ilki idare Sistemi/ 199 Aytekin Yzlmaz Yeni Turkiye'nin Hedefi Saghkh Toplum, Saghkh Siyaset Olmah/ 209 Cevdet Erda! Son On Ytlda Saghk ve Sosyal Politikalardaki Degi§ini ve Donli§lim/ 713 Salim Uslu Yeni Turkiye'nin in§asmda Sivil Toplum ve Sosyal Politikalar/721 Ergun Atalay Sosyal Hak ve Ozgi.irlukler Geli§meden Yeni Ti.irkiye Kurulamaz/ 724 Mahmut Arslan Yeni Turkiye' de <;ah§ma Hayatma Tu§kin Sorunlar ve <;ozum Onerileri/ 727 AziZ Akgul-Bengisu Yayla Yeni Turkiye'nin Yoksullugu Azaltma Stratejisi: Yoksullarm Sahip Oldugu ve Sadece Yoksullara Mikrokredi Veren Damlabank ile Sosyal i§letmecilik Uygulamasl/ 732 Havva <;aha 21. Yuzytl Turkiyesi'nde Kahc1 Bir Sorun Olarak Yoksulluk: Nedenleri ve Onlemeye Yonelik Uygulanan Politikalar/ 741 Yeni Tiirkiye' de {_;evre, Sehircilik ve Ula§tirma idris Gulluce Yeni Turkiye'de <;evre ve Sehircilik/ 750 Lutfi Elvan Turkiye'yi 2023 Hedeflerine Haz1rhyoruz/ 754 Ero! Kaya Yeni Turkiye'de <;evre Koruma ve Sehirler/ 760 Birgul Ayman Guler Bi.iyi.ik§ehircilik Donemi Bitmi§tir/ 77 4 . Ahmet Vefik Alp Sinidi Yeni Sehirler Lazlffi: 'Ekokentler ... '/ 778 Recep Bozlagan istanbul'un Ki.iresel Sehir Endekslerindeki Yeri/ 780 Yeni Tiirkiye' de Enerji, Su ve Orman Taner Yzldzz Ti.irkiye'nin Enerji Stratejisi/ 787 Veysel Eroglu Su Kaynaklarmm idaresi ve Ormancilik Faaliyetlerinin 2023 Hedefleri/ 791 · Ahmet Rumeli Elektrik Enerjisi ve Turkiye/ 801 Yeni Tiirkiye' de Milli Savunma ve Savunma Sanayii ismet Yzlmaz Milli Savunmam1z Milli Gucumuze Dayanacaktrr/ 811 M. Vecdi Gonul Turkiye'nin Gelecegine ili§kin Ongori.iler/ 814 Ersan Ergur Yeni Dunya Duzeninde Turk Savunma Sanayiinin Geli§imi ve RolU/ 820 Yeni Tiirkiye' de Bilim, Teknoloji, Bilgi ve Medya Fzkri IIzk Ti.irkiye'nin Bilini ve Teknoloji Vizyonu/ 825 Aykan Erdemir-Muharrem Erdem internet'e Deli Gomlegi yahut Turkiye'nin Yoneti§ini A<;1gl/ 833 Bili§ini Devriminde Turkiye: Ulkemizi Orta Gelir Tuzagmdan Kurtaracak Kaldrra<;; Yazilim ve Uretini Endustriniizdir!/ 838 Yusuf Balcz Bilgi Toplumuna Ge<;i§ ve Turkiye'nin Yuksek Hizh Bilgi Otobanlan ile Oriilmesi/ 855 Hayriye Atzk Bilgi Toplumu ve Ti.irkiye/ 860 Sami Sener Yeni Turkiye'de Bilginin Rolu ve Gelecegi/ 873 Ercan Oztemel Bilgi Yogun Ya§amm Sosyal Etkileri/ 882 Nurdogan Rigel ikinci El Ya§am: e-hayat/ 890 Aydin Koksal ·.' Senol Ba,1tiirk-Veysel Bozkurt Enformasyon Toplumu Kuramlan ve Turkiye'nin Donii§iimi.i/ 894 Tiirkiye ve Diiny~ Genelindeki Uzaktan Egitim Uygulamalannda Uydu Sistemlerinin Kullamrm/ 904 Turkan Ugur Dai-inci Tari Yeni Turkiye'de Halka Ac;ik Medya Sirketlerinde Kurumsal Yonetim Uygulamalan/ 911 Cem S. Sutfii Yeni Medya ve Enformasyona Ozgiirce-Ula§ma Baglammda Gazetecinin Bili§imciye Donii§iimi.i/ 924 Halil Kzrbzyzk Uzay Bilimlerinde Geli§meler/ 929 Sere/ Oguz Nicelikten Nitelige Yeni Turkiye/ 940 Ahmet Sahinkaya/Ali Murat Kmk Yeni Turkiye'de Din, Dini Hayat, Ahlak ve Maneviyat Ali Bardakoglu Modern Donemde Din ve Dindarlik/ 945 Mustafa Sait Yazzczoglu Din Anlayt§lffilZm Gelecegi Uzerine/ 956 Mustafa Temiz ~agi Nastl Atlayacagtz? Bilgi Toplumu Yeterli mi? insan ve Sevgi Faktori.i/ 962 Necmettin Tozlu Dogru, Fitri Bir Egitim ve Dayandigi Usul: Sevgi/ 980 Bekir Karlzga Buyiik Oyun ya da Neo-Con ve Evangelik ittifaki/ 993 Abdurrahman Dilipak Yarmki Tiirkiye/ 1000 Abdiilkadir Selvi Yeni Turkiye'nin Manevi Temelleri Saglam Olmab/ 1005 Yeni Turkiye ve Turk Dunyas1 Bilgehan Atszz Gokdag 2023'e Dogru Tiirkiye-Tiirk Diinyas1Butiinle§mesi/1009 Gungor Azim Tuna Tiirkiye'de Bir ilk: Turk Diinyas1 Kultiir Ba§kentligi ve Eski§ehir/ 1035 Serdar <;am Yeni Turkiye'de TiKN 1038 Kemal Yurtnaf Turkiye'nin Orta Asya ve Balkanlar Politikas1; Soylemden Stratejik Hedeflere/ 1041 Kamil Veli Nerimanoglu Tiirk Diinyaslilln Yanm ve Tiirkolojide Yeniden Yaptlanma/ 1044 Nevzat Ozkan Tiirk Dunyasmm Gelecegi Uzerine Dii§iinceler/ 1050 Kemal fkuncu Yeni Bin Ytlm E§iginde Milli Mefkfuenin imkan ve Kabiliyetlerine Ele§tirel Bir Baki§/ 1056 Orhan Kavuncu Kiiresel Adaleti Tiirkler Gerc;ekle§tirdi, Turkler Gerc;ekle§tirecektir/ 1074 Genel Degerlendirme, Tarih, <;e§itlemeler Saner Aksoy Turkiye, 'Yeni Turkiye' Olmab/ 1079 Edibe Sozen Yavuz Yeni Tiirkiye: Hayal mi, Gerc;ek mi?/ 1095 4zn <;elebi Yeni Turkiye Ne Demektir ve Nastl Ula§illr?/ 1097 Suleyman Sensoy Yeni Tiirkiye ve Onillnuzdeki 10 Ytl/ 1099 Fevzi Demir Gelecegin Yeni Turkiyesi ic;in Buyiik Dii§iinmek/ 1102 Kazzm Berzeg 'Eski S1mf' Despotizminden Demokratik 'Yeni Turkiye'ye/ 1115 Ahmet Kemal Yahyaoglu Yeni Tiirkiye ve Muasir Medeniyet/ 1136 Elnur Agayev 'Yeni Turkiye'nin Yeni Tiirkiye Modernle§me Projesi/ 1145 Ya,1ar Kala/at Uluslararas1 Tarihte Turkler ve Kiirtler Sempozyumu'nun Dii§iindurdiikleri/ 1153 Yeni Tiirkiye Ocak ~ubat 2014 Ytl 10 Sayi 56 Fiyat125 TL 2 Ayda Bir Yayunlarur Yayzn Kurutu Sacit Adah I Siikrii Haluk Akahn I Aziz Akglli I Alunet Turan Alkan I Zakir Av§at I Vedat Bilgin I Emin (:ank<;1 I Kemal (:i<;ek I Senol Durgun I Guler Eren I Burha~ Erdem I Hasan Tahsin :i:'endoglu I Bilgehan Ats1z..Gokdag I Halil Inalcik I Kemal Karpat I Ilber Ortayh I Hayrettin Ok<;esiz I Ergun Ozbudun I Umit Ozdag I Sarni Sel<;uk I Miimtaz'er Tiirkone I Nur Vergin I Nevzat Yal<;mta§ Damima Kurutu Sakir Ak<;a/ Oya Akgonen<; I Kadir Murat Altmta§ I Aygiin Attar I Ka21m Berzeg I Abdurrahman Dilipak I D. Mehmet Dogan I Tahsin Erdin<; I Hiiseyin Ergiin I Metin Eri§ I Giilay Goktiirk I Metin Hiilagii I Adnan Senel I Liitfi Sehsuvaroglu I Orhan Tiirkoz YT Yaymcilzk Egitim Ltd. Sti. Adina Sahibi ve Genet Yayzn Yonetmenz' Hasan Celal Giizel Editor Hasan Celal Giizel Yazz jiterz' Mudurii Murat Tazegiil Dagztzm ve Abone Mudiirii Ziilfikar Mert Baskz Semih Ofset (312) 3414075 Genet Dagztzm Dogan Dag1tim-DPP AS. Baszldzgz Tarz'h Subat 2014 Yayzn Kodu ISSN - 1300-4174 Yeni Tiirkiye Stratejik Ara§tirma Merkezi Ho§dere Caddesi 179/6 06690 (:ankaya/Ankara Tel: (312) 4414240-441 42 60 Faks: (312) 441 42 08 Web: www.yeniturkiye.com e-posta: yeniturkiye@yeniturkiye.com Abone Sartlarz Bireysel: Ytllik 150TL. Kurumsal: Ytllik 300TL. IBAN: TR34 0006 2000 1810 0006 2946 98 - Garanti Bankasi (:ankaya Sb: Yeni Tiirkiye hakemli bir dergidir. Dergimizde yaymlanan yaztlann biitiin sorumlulugu yazarlanna aittir. Kaynak gosterilmeden ahnti yapil.amaz. Yeni Medya ve Enformasyona Ozgurce Ula§ma Baglammda Gazetecinin Bili§imciye Donli§UffiU Cem S. Siitcii1' durumu Fox News Haber Ba§kan Yardimc1s1 Jay Wallace §byle a~iklamaktadir: "insanlarzn haberz· tiiketme Iekzlleri degz~zyor. Dogrusal bir Iekzlde haber zzlemzyorlar. Programdan programa atlzyorlar. Bi.iti.in gi.in oturup televizyon seyretmiyorlar. Tum gi.in boyunca [sosyal medyada] bailzklarzna bakzp geftzkleri haberlerin daha fazlasznz istzyorlar)) (Fox News, 2013). Haber i.iretimi ve dagitrmmdaki bu farkhla§ma, haber merkezlerinin haber alma kaynak ve kanallanmn da farkhla§masma sebep olmaktadir. Bu da bi.iyi.ik ol~i.ide insanlann haber ti.iketim ah§kanliklarmm degi§mesinden kaynaklanmaktadir. Bu nedenle, bloglar da gazeteler kadar takip edilir hale gelmektedir. Twitter, geleneksel gazetelerin ve gazetecilerin takip ettikleri ve i~inde bulunduklan bit haber mecras1 haline gelmi§tit. 2. Yeni Medya ve Bili§im Kavramlan 924 1. Giri§ Gi.ini.imi.izde geleneksel gazetecilik kavrarrurun degi§mekte oldugu ile ilgili ~ok ~arp1c1 ornekler vardir. Yeni ileti§im teknolojilerinin medya sektori.inde yaygm kullarum alam bulmas1 bu si.ireci lnzlandirmaktadir. Fox News Televizyonunun yetkilileri, devrimsel nitelikte bit degi§im olarak gordi.ikleri, 2013 yih itibariyle haber merkezini masa buyi.ikli.igi.indeki ekranlar ile donatihp gazetecilerin haber yapmak i~in bu cihazlardaki yazihmlan kullanmaya ba§lamasim saglaffil§tir. <;ok bi.iyi.ik miktarda teknolojik yatltltn yaptlmasmm gerek~esi olar~k "biz degi§tik ~i.inki.i siz .(izleyiciler) degi§tiniz" diye a~ikla myor (Fox News, 2013) . Dikkat edilirse, olay sadece ~ah§ma masalanm at1p yerine masa boyutunda devasa ekranlar koymakla simrh degildit. Haber yaprm si.ireci de degi§iklige ugramaktadir. Diger bit deyi§le "anlayi§ degi§mektedir". Bu Lev Manovich, 2001 tarihli "Yeni Medyanm Dili" (The Language of New Media) isirnli kitabmda yeni medyayi tammlarken tarihsel si.ire~te iki devrimsel etkiye dikkat ~ekmektedir. Bunlardan ilki, on dordi.incii yi.izyilda matbaanm icadi ve ikincisi de on dokuzuncu yi.izyilda fotografm icadidir. Bu iki olayin modern toplumlarm ve kulti.irlerin geli§mesinde devrimsel bit etkiye sebep oldugundan bahsederek, §imdi de yeni medya devrimi olarak tarif ettigi ki.ilti.iri.in i.iretim, dagitrm ve ileti§iminin bilgisayar ile aractlanffil§ bit bi~ime doni.i§ti.igi.ini.i ifade etmektedir (Manovich, 2001: 19). Burada vurgulamaffilz gereken onemli bit nokta, Manovich'in devrim olarak bahsettigi ti~ tarihsel geli§menin de dogrudan gazetecilik ile ilgili geli§meler oldugudur. Her bir devrim gazeteciligi bitaz daha bili§ime yakla§tltffil§tlt. Bu konuyu daha iyi anlatabilmek i~in bili§im kavramim da tanirnlamakta fayck vardir: (*) Pro/ Dr., Marmara Universitesi iletifim Faktlltesi Gazetecilik Bolu..i Bilif!m Anabiltm Dalt Ogretim Uyesi. "Bzlzjim, verinin belli amaflar tfin toplanmasznz, zjlenmesznz; z!etz/mesznz; yayznlanmasznz, saklanmasznt, veriyi bilgi haline getiren iilevleri ve bunlarz yerine getirecek yontem, aygzt ve sistemleri ve bu sistemlerin toplum ve birey iizerindeki etkilerini inceleyen bir bilim dalzdzr. Bilzjimci ise, bilz~im iiriinlerinin ve sistemlerinin geliitirilmesi ve iiretilmesi ve bunlarzn verimli ve etkin bir Iekilde toplum ve birey hayatzna uygulanabilmesi z°fin faltian beyin (bilgi) giiciidiir" (Sutcu, 2004: 320-321). Burada, tekrar Manovich'in yapt1g1 yeni medya tarumlamasma geri donuldugiinde, bir medyanm yeni medya olabilmesi i<;in ta§lffiaSl gereken ozellikleri §U §ekilde srralanabilir: Dijital temsil, Modulerlik, Otomasyon, Degi§kenlik, Donii§tlirwebilirlik. Nicholas Gane ve David Beer ise yeni medya kavramlanru §U ba§hklar altmda toplamaktadirlar (Gane ve Beer, 2008: 15-120): Ag, Enformasyon, Arayliz, Ar§iv, Etkile§im, Simulasyon. Yeni medya ile ilgili bu kavram ve tarumlamalar, bili§im biliminin kapsammda ele almarak incelenmektedir. Dogal olarak ileti§imin diger alanlarmda da uygulama alaru bulabilmektedir. Ornegin, Dijital PR, internet Reklamcillg1, IP Tv, 3D Sinema, internet Gazeteciligi bu uygulama alanlan arasmda saytlabilir. Kitle ileti§im arac;lanndan farkli dijital bir teknoloji ile olu§turulan bu medya teknolojilerinin giinlimuze ozgli oldugunu vurgulamak amac1yla "yeni" olarak tarumlanmas1 (Torenli, 2005: 87) ise smrrh bir baki§ a<;1s1ru yans1tmaktadrr. Joiio Carlos Correia, "Politics, technology and the media: the originality of Walter Benjamin" adh c;ah§masmda, 1926 ile 1931 ytllan arasmda Bejamin'in c;e§itli konularda yazdig1 yaztlann arasmda, ozellikle "The Work of Art in the Age of Mechanical Repoduction" adh c;ah§masmda, radyo baglammda yeni medyarun politik ve kwtfuel etkileri oldugundan bahsettigini belirtmektedir (Correia, 2010: 2). Yeni medya tarumlamas1nm bundan yakla§ik yliz ytl kadar once unh.i dli§linfu Benjamin tarafmdan o zamanm yeni medyas1 radyo ic;in de kullarulmas1, yeni kavrammm ashnda kronolojik anlamda kullantlmadigmr gostermektedir. <::Unku teknolojileri kronolojik olarak eski ve yeni diye ayn§trrmak, o teknolojilerin ozunun anla§tlmasma engel olmaktadrr. Ornegin, telgraf da doneminde zamaru kisaltan ve mekaru yakinla§trran bir yeni ileti§im arac1 olarak goruluyordu. Murty'nin aktardigma gbre, JD Dent'in 1795'te yazd1gi Londra' da Theatre Royal' de sahnelenen "The Telegraph, or, a N ew "Wczy of Knowing Things: A Comic Piece" (Telgraf ya da Bir Seyleri Bilmenin Yeni Yalu: Bir Komedi Eseri) adh oyununda, Sir Peter Curious'un, evinden uzakta iken kendisini aldatt1gmdan §iiphelendigi kans1 hakkinda telgraf aracillgryla bilgi aldigmdan bahsediliyordu (Murty, 2012: 1060). Telgraf, donemin en hizh ileti§im arac1 olan trenin saatte ortalama 35 kilometrelik hizmm kat be kat iizerinde bir hizla haberlerin yaytlmasma olanak veriyordu. Fakat tipki §imdi internet aglannm dunyanm her tarafim henuz tam olarak sarmamas1 gibi telgraf hatlan da dunya iizerinde yeterince yaygm degildi. Telgraf,.gUni.imuzde tamamen yok olmamakla birlikte kullanlffil c;ok azalmi§ durumdadir. Doni.i§i.im gec;irip SMS mesaj1 ve Twitter mesaj1 halini almi§trr. Benzer bir durum, sabit telefon-cep telefonu analojisinde de soz konusudur. Guni.imuzde cep telefonu, sabit telefondan tamamen farkli teknolojilere sahiptir. N eredeyse tek ortak yam isirnlerinde gec;en telefon kelimesidir. Telgraf-internet agr analojisi orneginde oldugu gibi ge<;rni§te yeni medya olarak tarumlanabilecek pek c;ok ileti§im kanah ve teknolojisi glini.imuzde doni.i§mli§ olarak varhgm1 si.irdurmektedir. Bu insanm en buyi.ik yeteneklerinden biri olan degi§ime adapte olmanm bir geregidir de aym zamanda. Dolayis1yla, yeni kavramrm kronolojik anlamiyla degerlendirmek yerine, doni.i§limi.i 925 simgeledigini gormek yeni medyarun anla§tlmasllli da kolayla§hracakrrr. Donti§fun de her <;agda var olacaktrr. 3. Geleneksel Gazeteciligin Donu§umu 926 Gtintimtiz internet teknolojilerinin etkile§im saglama, baglant1 kurma ve yurtta§lan harekete ge<;irme ozellikleri oldugu fakat bunlann medya kurulu§lan tarafmdan etkin kullantlmadigi hep soylenegelmi§tir (Schultz, 1999: 4). Tolga ~evikel, Tfukiye'de internet kullarumma ge<;i§inin ulkenin ekonomik ve siyasal donti§timleri yarunda medyada da onemli donti§timlerin ya§andigi, geleneksel medya sahipligi yap1smm degi§ime ugradigi bir doneme rastladigim vurgulamaktadrr. Ona gore, geldigimiz noktada internet gazeteciliginde iki gruba ayrtlabilecek bir olu§um soz konusudur: Geleneksel medya kurulu§larmm internet siteleri ve yalmzca internet ortammda faaliyet gosteren haber siteleri (~e vikel, 2004: 1065). Herkesin kabul ettigi gibi gazeteciligin en temel prensibi, toplumu tarafsiz bir bi<;imde ger<;ekler hakkmda bilgilendirmektir. Gazeteciligin en temel sorunlanndan biri ise haber kaynagma ula§mak olagelmi§tir. Pek <;ok durumda da haber kaynagindan alman enformasyonun dogru olup olmadigirun teyidi hem gli<; hem de zaman ahc1 bir i§lem olmaktadrr. Geleneksel gazeteciligin donti§funtinde bili§irnin etkisini daha iyi a<;iklayabilmek i<;in yukandaki paragrafta soylenenlerin ileti§lln ve bili§im kavramlanyla irdelenmesinde fayda vardir. Bili§imde Veri kavraffilllin ka:r§Wgt Ger<;ek'tir. Bili§im a<;1smdan, bir olay ger<;ekle§tiginde onunla ilgili veri de ortaya <;ikrni§ olur. ileti§im prensiplerine gore her verinin bir kaynagi (vericisi) olur. Ahc1slllin o veriden haberdar olabilmesi i<;in bir kanal araclligiyla kendisine iletilmesi gerekir. Bu noktada unutulmamas1 gereken §ey, verinin mutlaka §U ti<; ozelligi ta§rrnas1 gerekliligidir: dogruluk, tamhk ve zamarundahk. Buraya kadar olan sfue<:; gazetecilik a<:;1smdan §oyle tanrrnlanabilir: Olay ger<;ekle§tigi zaman gazeteci olay yerine gider ve olayla ilgili dogru verileri tam ve zamarunda toplar. Bunun da otesinde, okuyuculanrun/izleyicilerinin anlayabilecegi §ekilde i§ler (haberi yazar). Daha sonra kanal (gazete!IV) araclligi ile ahctlara iletilmesini, yaymlanmasllli, saklanmasllli saglar. Bunu, medya sektoru dedigimiz yaptlar i<;inde haberin fuetimi, baslffil, dagttlffil yoluyla ger<;ekle§tirir. Ahc1sma ula§an enformasyonun (haber), ahcida harekete ge<;irdigi ba§ka dti§linceler de olabilir. Bili§im a<;lsmdan bunun anlaffil, ahcmm yeni edindigi enformasyonu daha onceden edindigi enformasyonlarla ili§kilendirip bir karara varmas1, diger bir deyi§le, bilgiyi ortaya <;ikarmas1dir. i§te, bu sfue<; baglammda gazetecinin gorev ve sorumlulugu olan haberi bulmak ve yukanda bahsedilen ti<; ozelligi de barmdrracak §ekilde ahc1sma ula§trrmak eylemleri dizisi, aslmda bir bili§imcinin veriden enformasyona, sonra da bilgiye ula§mak i<:;in takip ettigi adimlarm izlerine basmak anlaffilna gelmektedir. O zetle, gazetecilik alarunda yeni medya teknolojilerine dayanan bili§im yakla§llllirun kullantlmas1 ilk olarak, goreceli de olsa haber kaynagina ula§rrnda kolayhk getirmektedir. ikinci olarak, veri-enformasyon-bilgi aki§l surecinde, yine goreceli de olsa hiz ve yaygmhk kazantlmasllli, haberin daha <:;abuk bir bi<;imde geni§ bir okuyucu/izleyici kitlesine ula§tmlabilmesini saglayabilmektedir. U<:;tincu olarak ise, haberin iki a§amah aki§rnda saytlan smrrh olan e§ik bek<:;ileri ve kanaar onderlerinin <:;ok daha fazla olabilmesini saglamaktadir. Bu li<;tincu durumu §U §ekilde a<:;iklayabilmek mumkundur: Veriden enformasyona donti§tim a§amasmda gazeteciler birer qik bek<;isi olarak veri tizerinde bir tiir duzenleme i§lerni (birinci filtreleme) yapip olaym anla§tlabilir §ekilde ahc1sma ula§tmlmasllli saglar. Enformasyonu (haberi) alan okuyucunun/izleyicinin bunu degerlendirebilmesi i<;in sadece kendisinde var olan diger enformasyonlan harekete ge<;irmesi (onlarla yeni gelen enformasyonu ili§kilenditmesi) yeterli olmaz. Bu a§amada, kanaat onderi denilen ki§ilerden (ornegin, "ko§e yazan") ald1g1 enformasyonlara da ihtiya<; duyar (ikinci filtreleme). Bu enformasyonlann ili§kilendirilmesi sonucu okuyucunun ortaya koydugu yarg1 veya dti§tince ise, bili§im a<;ismdan bilgi olarak tarumlanmaktadir. i§te, iki a§amah bit filtrelemeden ge<;en haberin, buna ragmen hizh ve yaygm bit §ekilde okuyucusuna/izleyicisine ula§tltan yap1, yeni medya teknolojileri ile mtimktin kllirur. Ozellikle son be§-alt1 ytl i<;inde sosyal medyanm gerek gazeteciler gerek okuyucular tarafmdan bit haber mecras1 olarak degerlenditilmesi ve hatta <;e§itli spesifik olaylarda geleneksel medyaya gore tercih edilmesinin altmda yatan sebeplerden biti de budur. Diger bit deyi§le, okuyucu/izleyici sosyal medya ortammda belirli bit konuyla ilgili gorece say1Slz haber kaynagma ula§abilir. Yine sosyal medyada bu konuyla ilgili pek <;ok ki§inin yorumlanru takip ederek gorece sayis1z kanaat onderinden fikir alrm§ olur. Boylece, geleneksel medyaya gore daha fazla e§ik bek<;isine ve daha fazla kanaat onderine sahip olur. Bu durum, okuyucu/izleyici tizerinde bit haber bombardrmam etkisi de yaratabilir. \:unku ornegin, bit ki§inin Twitter'da 500 ki§iyi takip etmesi demek, okudugu haberlerle ilgili 500 e§ik bek<;isine ve kanaat onderine sahip olmas1 anlamma gelir. Bunun, hem iyi hem de kotti tarafi bulunmaktad1r. Okuyucu/ izleyici, bir yandan, bit haber konusu ile ilgili geleneksel medyada bulamayacagi kadar <;e§itli haber ve yorumlara ula§abilitken diger yandan, hangi bilginin dogru (teyitli bilgi) hangi bilginin tam (kesin bilgi) olduguna karat vermekte zorlarur. Yakm tarihli pek <;ok akademik <;ah§mada, sosyal medya ve ozellikle Twitter gibi ortamlarm yurtta§ gazeteciligi baglammda kullaruffilllin artmas1 ve siradan ki§ilerin de haber payla§lffil baglammda gazetecilik yapabildiklerinden bahsedilir. Bu anlamda, geleneksel gazetecilik tizerinde dikkate deger etkilerinin oldugu sik sik vurgulanmaktadir (Arik, 2013: 278; Arklan ve Akgtil, 2013: 56; Koktener, 2013: 237; Sozeri, 2007: 51). 4. Sonuc_; E-gazetecilik tum dtinyada hizla ytikselmektedit. Arna gazeteciligin sonunun gelmesi diye bit §ey soylemek <;ok iddiah olur. Zaten bugtin hi<; kimse gelecekte gazetecilik bitecek diyemez. Arna donti§ecegini soylemek mtimktindtir. Turkiye'de, Fox News'daki gibi geli§melerin olmas1 i<;in sadece o cihazlan getitip gazetecilerin ontine koymak yeterli degildit. Bunun her §eyden once zihinsel bir donti§tim meselesi oldugunu unutmamak gerekir. Yani gazeteciler, artik kendilerinin biter enformasyon uzmaru (diger bit deyi§le, bili§imci) olduklanru fark ettikleri zaman Turkiye'nin de o <;izgiyi yakalamas1 sorun olmayacaktir. Ozellikle ileti§im i<;in <;ok ergonomik bit medya oldugundan, kag1t mutlaka hep var olacaktir. Hentiz dijital ekranlar kagit inceliginde degildit ve dolayis1yla katlarup cebe koyulmas1 mtimktin olmamaktadir. Fakat kullarurm yayginla§tik<;a dijital ortamlarm onun yerini almas1 kuvvetle muhtemeldir. T1pki, matbaada bastlan kitaplarm el yazmas1 kitaplarm yerini almas1 ve yayginla§mas1 gibi dijital ortamlarm da kagidm yerini almas1 orta/ uzun vadede mtimktindtir. Bugtin el yazmas1 kitaplar hala var ama <;ok naditdirler. Biter sanat eseri muamelesi gortip mtizelerde ve sanat koleksiyonlarmda korunurlar. Burada yeni ekonominin §artlanrun belirleyici olacagi ongortilebilit. Kaynakc_;a Arklan, D. ve Akgi.il, M . (2013) . "Sosyal Medya Ortarmnda Ic;erik Uretim Siireci ve Etki Eden Faktorler: Sivas Orneginde Uygulamalt Bir <;alt§ma", Interna- 927 tional Journal of Dacia! Science, Vol. 6 Issue: 6. DOI: http://clx.doi.org/10. 9761/JASSS 1699. Ank, E. (2013 ). "Yurtta§ Gazeteciliginin Giiniimiizdeki Gi:iriiniimii", Gazi Universitesi, ileti§im Fakiiltesi, ileti§in1 Kuram ve Ara§t1rn:ia Dergisi, Sayi: 36. Correia, J.C. (2010). "Politics, Technology and the Media: the originality of Walter Benjamin", IAMCR - Mediated Communication P ublic Opinion and Society Section, http://www.academia.edu/385834/Politics_Technology_and_ the_Media_ the_originality_of_ Walter_Benjamin [Eri§in1: 15.01.2014] <;evikel, T. (2004). "Tiirk~e Haber Siteleri ve Turkiye' de internet Gazeteciliginin Geli§in1ini S=layan Fakti:irler", Communication in the Millenium, 2nd mternational Symposium. istanbul. Fox News (2013 ). "Shepard Smith tours The Fox News Deck: Inside the revolutionary new studio", http://video.foxnews.com/v/ 2727500025001/ shepard-smi th-tours-the -fox -news-deck/?playlist _ id= 940325733001#sp=show-clips [Eri§im: 07.10. 2013] 928 Ki:iktener, A. (2013 ). "Spar Gazeteciligi Orneginde internet Gazeteciliginin Geleneksel Gazetecilige Etkisi", Sel~uk Universitesi ileti§in1 Fakiiltesi Akademik dergisi, Cilt: 8 Sayi: 1. Manovich, L. (2001 ). "The Language of New Media", MIT Press. Murty, D. (2012). "Towards a Sociological Understanding of Social Media: Theorizing Twitter", Sociology, 46 (6). Si:izeri, C. (2007). "internet Ekonomisinde Basm i§letmelerinin E -i§ Modelleri", ileti§in1 Galatasaray Universitesi ileti§im Fakiiltesi H akemli Akademik Yayuu, Sayi: 6 Schultz, T. (1999). "Interactive Options in Online Journalism: A Content Analysis of 100 U.S. Newspapers", Journal of Computer-Mediated Communication, September, (1 ). Sutcii, C.S. (2004). "Bili§in1 Kavrarru: Elektro- nik ileti§in1 ve Bili§im Sistemleri Yakla§llill", istanbul Universitesi, ileti§im Fakiiltesi Dergisi, Sayi: 19. Ti:irenli, N. (2005). "Yeni Medya, Yeni ileti§in1 Ortamr", Bilim ve Sanat, Ankara.