TUR FS TUR JAN 2016
Transkript
TUR FS TUR JAN 2016
TÜRKIYE TEMEL VERILER SURIYE KRIZI MÜDAHALESI Dünya Gıda Programı OCAK 2016 TÜRKIYE Suriye Krizi Müdahalesi Temel Veriler OCAK 2016 4 yıl kadar önce Suriye’de başlayan kriz nedeniyle ülkeden kaçanların yarısına yakını, yani 2.2 milyon kişi Türkiye’de yaşıyor. Türkiye, bölgede Suriyelilere kucak açıp en çok sığınmacı barındıran ülke. Bu nüfusun % 88’i, şehir merkezlerine veya kırsal alanlara giderek iş bulmaya ve kalıcı bir düzen kurmaya çalışıyorlar. Yaklaşık 270 bin kişi ise Afet ve Acil Durum Başkanlığı (AFAD) tarafından kurulan ve Kızılay’ın da faaliyet gösterdiği 25 barınma merkezinde yaşıyor. Türkiye, Haziran 2011’den beri geçici koruma anlayışı altında Suriyeli sığınmacılara sağlık ve eğitim hizmetleri sağlıyor. 2016 yılının sonunda, Türkiye’deki Suriyeli nüfusunun 2.75 milyona ulaşması bekleniyor. WFP’NIN FAALIYETLERI Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti Temmuz 2012’de, WFP’den, kamplarda yaşayan Suriyelilere gıda yardımı yapmasını resmen talep etti. WFP, Hükümetle koordinasyon içinde bir fizibilite çalışması gerçekleştirdi ve bu çalışma sonunda kamp nüfusunun gıda güvenliği ihtiyacını karşılamaya yönelik olarak Elektronik Gıda Kartı Programı (e-gıda kartı) uygulamaya kondu. WFP’nin Ankara’da açtığı ofisinin yanı sıra Gaziantep’te de izleme faaliyetlerini yönetebileceği bir binası, ayrıca Hatay’da ve Şanlıurfa’da sahada çalışan ekipleri bulunuyor. E-Gıda Kartı Programı, Türk Kızılayı (TRC/Kızılay) ile işbirliği ve AFAD ile yakın koordinasyonla, Ekim 2012’de başlatıldı. E-gıda kartları her ay otomatik olarak yükleniyor ve yararlanıcılar kartlarındaki miktarı ay boyunca istedikleri zaman kamp içindeki ve yakındaki şehir merkezlerindeki anlaşmalı süpermarketlerde harcayabiliyorlar. Program, çeşitli ve besleyici gıda ürünlerine ulaşmada büyük bir kolaylık sağlıyor. Doğrudan yerel ekonomiye katkıda bulunurken yararlanıcıların hayatlarının normale dönmesine ve saygınlıklarını geri kazanmalarına yardımcı oluyor. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, WFP’nin tüm sivillerin yaşadığı kamplara destek olması talebinde bulunduysa da; Şubat 2014’te eldeki kaynakların toplam kamp nüfusu için yeterli olmaması üzerine WFP ve Kızılay, AFAD’ın katılımıyla birlikte, Ceylanpınar’da maaliyet paylaşımlı bir model başlattı. Bu model altında, WFP, WFP/Kızılay e-Gıda Kartı’na her ay kişi başı 60 TL ve AFAD ayrı bir AFAD kartına gıda ve gıda dışı ürünler için toplam 25 TL yükleme yaptı, böylece her ay kişi başı 85 TL olarak ödeme gerçekleştirildi. Sonraki aylarda alt yapı ve programın ön gereklilikleri sağlandığı için proje yeni kamplara yayıldı ve Haziran 2014’te program Türkiye’deki 21 sivil kampta yaklaşık olarak 220,000 yararlanıcıya ulaştı, böylece talep edilen %100’lük nüfusa ulaşılmış oldu. Şubat 2015’te, kaynak yetersizliği ve bölgenin genelinde sağlanan gıda yardımının yüzde 70 oranında uygulanması nedeniyle WFP faaliyet alanını daraltarak, 11 kampta toplam 154,000 yararlanıcıya ulaşabildi. Ayrıca 2015 programı planlamasına göre WFP kişi başı artık aylık 50 TL yardım sağlıyor. AFAD ise farkı kapamak üzere yardım miktarını 35 TL’ye yükseltti. KAMP DIŞINDA YAŞAYAN İHTİYAÇ İÇİNDEKİ SURİYELİLERE YARDIM 2015’in ilk yarısı boyunca Kızılay, kamp dışı gıda yardımı programının uygulamaya konması için merkezi ve yerel makamlarla görüşerek konuyla ilgili ilerleme kaydetti. Hatay, Gaziantep, Kilis, Şanlıurfa ve devamında Kahramanmaraş’taki Valiliklerin, AFAD il temsilciliklerinin ve Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün de destekleriyle, WFP ve Kızılay, Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı ile yakın işbirliği içinde çalışarak ihtiyaç içindeki Suriyelilerin bulunması, belirlenmesi ve programa uygunlukları için ev ziyaretleri gerçekleştiriyor. WFP, Gaziantep ve Hatay’da, Temmuz ayında başlangıç olarak 450 aileyi/2500 kişiyi kapsayan bir pilot program başlattı. Aileleri belirleme ve kayıt alma süreci devam ediyor, Aralık ayı ortası itibariyle 49,032 kişi, yani 10,005 aile gıda yardımı almaya başladı. 1 TÜRKIYE Suriye Krizi Müdahalesi Temel Veriler OCAK 2016 2016’da kaynaklara bağlı olmak üzere, çoğunluğu kamp dışında olmak üzere 735,000 Suriyeliye gıda yardımı ulaştırmayı planlıyor. E-GIDA KARTI PROGRAMI HAKKINDA WFP ilk kez bir acil durum müdahalesinin başlangıcında E-Gıda Kartı Programı uygulamaya koydu. Program daha sonra bölgenin genelinde uygulanmaya başlandı. Program, yararlanıcı memnuniyeti, sınırlı kaynakların verimli kullanımı ve Türkiye ekonomisine yatırım anlamlarında büyük ölçüde başarılı oldu. Yararlanıcılar kendi seçtikleri besleyici ve çeşitli gıdaları satın alabilme esnekliğine sahip oldukları için memnunlar. Ekonomik olarak, sıcak yemek verilmesiyle karşılaştırıldığında program, gıda yardımında yüzde 70’ten fazla tasarruf yapılmasına izin vererek yatırımda yüksek ölçüde geri dönüş sağlıyor. Son olarak program direkt olarak yerel halkı etkiliyor çünkü yararlanıcılar yerel esnafın sahip olduğu, yönettiği ve tedarikçilerinin de yerel firmalar olduğu süpermarketlerden alışveriş yapıyorlar. Programın başlangıcından (Ekim 2012) Aralık 2015’e kadar WFP, yararlanıcılara, e-kart gıda programı yoluyla 147.3 milyon dolar ödeme yaptı. E-gıda kartına yapılan ödemelerin yanı sıra WFP uzun süredir düzenli olarak, Suriye ve Irak’ta, bölgedeki acil durum faaliyetlerinde ve dünya genelindeki faaliyetlerinde kullanmak üzere, Türkiye’den büyük miktarda gıda ürünü satın alıyor. 2011-2015 yılları arasında WFP, dünya genelindeki ve bölgedeki faaliyetlerinde kullanmak üzere yaklaşık 1.8 milyon ton gıda ürünü satın aldı, 1.1 milyar dolar değerindeki bu satın almanın yaklaşık 680 milyon dolarlık kısmı Türkiye’de üretilmiş gıda ürünlerinden oluşuyor. 2014 yılında Türkiye ilk kez, dünya üzerinde WFP’ye gıda satan bir numaralı ülke oldu. 2015’te Türkiye bu konumunu koruyarak 269 milyon değerinde 460,000 tonluk gıda satın alımıyla korudu, bu WFP’nin global gıda ürünü satın almasının yüzde 25’ini oluşturuyor. Satın alınan bu gıda ürünlerinin yüzde 90’ı, Irak’taki acil durum müdahalesinin yanı sıra Suriye’de ve bölgedeki, özellikle Suriyeli sığınmacıların barındığı komşu ülkelerde devam eden acil durum gıda yardımında kullanılıyor. ZORLUKLAR WFP’nin karşılaştığı en büyük zorluk, mevcut faaliyetleri için gerekli kaynakları sağlamak, aynı zamanda hükümetin kamp dışında yaşayan ihtiyaç içindeki nüfus için başlattığı çalışmaları desteklemek. Suriye’deki şiddetin artmasına paralel olarak nüfusun büyük bir şekilde akışıyla kamp ve şehir nüfusları sürekli bir şekilde artıyor. WFP, kamp taahhütlerini karşılamak ve kamp dışında yaşayan ihtiyaç içindeki Suriyelilere ulaşmak için cömert bağışçılarından gelecek desteklerin devam etmesine ihtiyaç duyuyor. WFP/Christina Hobbs 2