Tarihi yığma yapıların mekanik özelliklerinin yerinde yapılan Flat-jack
Transkript
Tarihi yığma yapıların mekanik özelliklerinin yerinde yapılan Flat-jack
Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test TA R İ H İ YIĞM A YA PI L A R I N MEKA Nİ K ÖZELLİ KLER İ Nİ N YER İ NDE YA PI L A N FL AT-JACK (YA SSI KR İ KO) DENEYİ İ LE BELİ R LENMESİ Deter minat ion of Mechanical Proper t ies of Hi stor ical Masonr y Str uctures Using in- situ Flat-Jack Test Fikret KURAN | İnşaat Y. Müh,, Vakıflar Genel Müdürlüğü Ömer DABANLI | İnşaat Y.Müh.- Mimar, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Ün. - KURAM 180 Fikret Kuran, Ömer Dabanli T arihi eserlerde ve aynı zamanda yeni yapılarda, yapıda gerçekleştirilecek müdahalenin kapsamını ve sınırlarını belirleyecek olan en önemli parametrelerden birisi taşıyıcı elemanların dayanımıdır. Dayanımın ise dış yükler etkisiyle ortaya çıkan içi kuvvetten daha büyük olması sağlanmalıdır. Bu sebeple taşıyıcı elemanların dayanımının makul bir yaklaşım ve yaklaşıklıkla belirlenmesi gerekmektedir. Ancak, bazı durumlarda ülkemizdeki tarihi yapı uygulamalarında, yapıyı oluşturan duvar, kemer, tonoz gibi elemanların basınç dayanımı, kayma dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik parametreler belirlenmeden, bazı kabullere dayalı hesaplamalar yapılmaktadır. Bu kabuller, yapıya gereğinden fazla yapısal müdahale yapılmasına neden olabileceği gibi, bazen yetersiz müdahalelere de sebep olabilmektedir. Bu makalede tarihi yığma yapıların basınç dayanımı, elastisite modülü ve poisson oranı gibi mekanik parametrelerin belirlenmesi amacıyla yapı üzerinde gerçekleştirilen ve literatürde hafif tahribatlı veya yarı tahribatlı olarak tanımlanan ve yapıda kolayca tamir edilebilir nitelikte hafif bir hasar oluşturan flat-jack deneyi ve ülkemizdeki bir tarihi camide uygulanması ve sonuçları hakkında bilgiler verilmektedir. Anahtar kelimeler: tarihi yığma yapılar, mekanik özellikler, flat-jack T he strength of the structural elements is very important parameter to determine the limits and extent of structu- ral interventions in both historical and modern buildings. It have to be provided that, the strength must be greater than internal forces as a result of external loads. For this reason, the strength of structural elements has to be obtained with a reasonable approach and precision. However, in some implementations of historical structures in our country, the interventions are going on with some hypothesis but without any determination of the mechanical parameters of structural elements such as walls, arches and vaults. Furthermore, sometimes the hypothesis about the mechanical properties of structures causes over intervention or inadequate intervention problems. The paper gives information about flat-jack test which is named as semi-destructive test to determine the compressive strength, modulus of elasticity and poisson ratio of historical masonry structures. Also the paper discusses the results of a flat-jack test results of a case study in Turkey and compares the with laboratory test results.. Keywords: historical masonry, mechanical properties, flat-jack 181 Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test GİRİŞ Ülkemizin büyük bir kısmı deprem kuşağında yer almaktadır. Bu nedenle mevcut yapıların taşıyıcı sistemlerinin güvenlik tahkiklerinde çoğu durumda düşey yüklerle birlikte deprem kuvveti altında oluşan gerilme veya iç kuvvetler kritik olmaktadır. Hesaplanan iç kuvvet veya gerilmelerin ise taşıyıcı sistemi oluşturan malzeme dayanımı ile karşılaştırılması gerekmektedir. Ancak birçok projede taşıyıcı elemanların dayanımları belirlenmemekte, sadece bazı kabuller yapılmakta veya literatürde benzer duvar örgü biçimleri için tanımlanmış yine pek çoğu kabule dayalı dayanım değerleri kullanılmaktadır. Taşıyıcı sistem güvenliği açısından en önemli parametre olan dayanımdaki bu gelişigüzel yaklaşım, yapının hassas biçimde modellenerek buna bağlı olarak oluşan iç kuvvetlerin belirlenmesini ve ayrıca söz konusu hesapların sonuçlarına dayalı biçimde müdahale kararlarının verilmesini bazı durumlarda anlamsızlaştırmaktadır. nilir veriler elde etmek homojen olmayan malzeme-yapı özellikleri ve ayrıca referans verisinin bulunmaması gibi sebeplerle çoğu zaman mümkün değildir. Bu yöntemlerle ancak dayanım değerlerinin yapının duvarlarında dağılımı ve homojenliği veya büyük değişim gösteren bölgeleri göreceli olarak tespit edilebilmektedir. Ancak duvarın basınç dayanımı ve elastisite modülü gibi mekanik özellikleri yeterli yaklaşıkla belirlenememektedir. Araştırmalar bu yöntemler ile elde edilen parametrelerin dayanım ile ilişkisinin düşük olduğunu ve yüksek hata payı içerdiğini göstermektedir. Benzer durum, günümüzde yapılmış mevcut binaların deprem güvenliklerinin belirlenmesinde de söz konusudur. Türk Deprem yönetmeliğinde olduğu gibi, hiçbir yönet- Yığma yapılarda malzemenin mekanik özelliklerini belirlemek için yapıdan numuneler alarak laboratuvar ortamında deneye tabi tutmak suretiyle duvar parçasının basınç dayanımı tespit edilebilmektedir. Örnek olarak, Edirne Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı’nda restorasyon uygulamaları sırasında tonozlarda basınç çatlaklarının gözlenmesi üzerine, zaten açık olan tonozlardan en az 3 derzi kapsayacak şekilde prizma numuneler alınmış ve tuğla örgülü tonozdan alınan numunelerin tek eksenli basınç dayanımı ortalama 0.90 MPa olarak tespit edilmiştir (Fotoğraf 1). Uygulanan yük doğrultusu, tonozdaki yük doğrultusu ile aynı olacak şekilde, derzlere dik olarak uygulanmıştır. Tarihi yapılarda duvar, tonoz, kemer ve kubbe gibi taşıyıcı elemanlardan kârgir örgüyü tamamen temsil edecek nitelikte kompozit halde numunelerin alınması çoğu zaman mümkün olamamaktadır. Nadiren yapının ancak kısmen yıkılmış veya açılmış olan bölümlerinden numuneler alınabilmekte ve laboratuvarda çeşitli deneyler yapılabilmektedir. Ancak bu yöntemin nadiren uygulanabilmesi ve yapıya önemli derecede hasar vermesi gibi önemli kısıtlamaları olduğu aşikârdır. Tarihi yığma yapılarda, taşıyıcı duvarların mekanik özellikleri, duvar içine ses dalgası hızının ölçülmesi ve malzemenin yoğunluğundan dayanımı tahmin edilebilmektedir. Ancak bu yöntemlerle mühendislik anlamında güve182 Fotoğraf 1. Edirne Ekmekcizade Kervansarayı tonozundan alınan prizma numunelerin tek eksenli basınç deneyi. Fikret Kuran, Ömer Dabanli melik tek başına ses dalgaları yöntemi veya yüzey sertliği ölçümü ile mevcut bir binanın malzeme dayanımlarının belirlenmesini önermemektedir. Eğer mevcut bir betonarme bina söz konusu ise, tüm yönetmelikler beton dayanımının yapıdan alınacak numunelerin laboratuvarda kırılması ile belirlenmesini zorunlu tutmaktadır. Geleneksel kârgir yapı malzemelerinin homojen özellikte olmaması yanı sıra, yapılarda taş, tuğla veya almaşık örgüler biçiminde bağlayıcı harçla kompozit bir bileşimde kullanılmış olması, bu malzemelerin mekanik özelliklerinin belirlenmesini güçleştirmektedir. Sözgelimi, bir duvardan alınan taş, tuğla ve harç içeren numunenin, yapının kârgir elemanlarında kullanılmış olan kompozit durumdaki malzemeyi ne kadar temsil ettiği oldukça tartışmalıdır. Bu duruma, tarihi yapılardan laboratuvar deneyleri için gerekli sayı ve ebatta numune alınması hususunda, yapıya zarar verilmemesi için, çeşitli haklı kısıtlamalarla karşılaşıldığı da eklenirse, yapılacak deneysel çalışmaların mühendislik ve istatistik açısından güvenilirliği daha da tartışmalı hale gelmektedir. Bu karmaşık durum, yapıdan numune almadan hasarsız veya tamir edilebilir hafif hasarla yerinde yapılan deneylerin önemini artırmaktadır. Bu anlamda, tarihi yapılarda etkin bir biçimde kullanılan, hafif hasarlı bir deney tekniği olan flat-jack yöntemi ile tarihi kârgir yapıların kompozit malzeme özelliklerini yerinde, numune almadan ve güvenilir bir biçimde belirlemek mümkündür. Yapıya hemen hemen hiçbir önemli zarar vermeden ve yapı kullanımda iken flat-jack deneyi ile duvar, ayak, tonoz, kubbe gibi taşıyıcı elemanların mekanik özellikleri belirlenebilmektedir. İtalya, Yunanistan, Portekiz gibi deprem tehlikesi yüksek ve tarihi yapı stoku açısından zengin olan ülkelerde flat-jack deneyi sıklıkla kullanılmakta, projelendirme aşamasında duvarların basınç dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik parametreler belirlenmektedir. Ülkemizde ise bu deneyle ilgili yeterli sayıda çalışma bulunmamakta, hatta çoğu mühendis ve mimarın bu deneyin varlığı hakkında dahi bilgi sahibi olmadığı görülmektedir. Yine benzer olarak tarihi yapıların proje ve uygulamalarını denetleyen ve karar verici durumundaki koruma kurulu raportör ve üyeleri ile kamu kurumlarındaki teknik sorumluların da söz konusu deney hakkında bilgi birikimi bulunmamakta, bu durum bazen deneyin yapılmasını için izin aşamasını zorlaştırmaktadır. Ancak bu tür deneylerin ülkemizde de yaygın bir biçimde yapılması ve koruma alanındaki tüm paydaşların bu deney ile ilgili bilgi birikimine sahip olması gerektiği aşikârdır. Flat-jack deneyinin uygulanması temel olarak ikiye ayrılmaktadır. Birinci yöntemde, iki yassı plaka kullanılmakta (double flat-jack) ve duvarın basınç dayanımı, elastisite modülü ve poison oranı belirlenebilmektedir. İkinci deney türünde ise, tek yassı plaka (single flat-jack) kullanılmakta ve duvardaki mevcut basınç gerilmesi seviyesi tespit edilebilmektedir. Her iki deney düzeneği de yassı çelik plakalar, hidrolik pompa, deformasyon ölçerler ve sayısal kayıtçıdan oluşmaktadır. Yassı çelik plakalar dikdörtgen veya yarı oval şekilde olabilmektedir. ASTM standardına göre çelik plakanın genişliği kârgir birimin genişliğinin iki katından ve 200 mm’den az olmamalı, plakanın derinliği ise duvar tabaka kalınlığından ve 75 mm’den az olmamalıdır. Söz konusu sınırlamaların kompozit haldeki malzemeyi yeterli bir yaklaşıklıkla deneye tabi tutulmasını sağlamaya yönelik olduğu söylenebilir. Hidrolik pompa ile yassı plaklara iletilen basınç değerleri, yük transducerleri ile ölçülmektedir. Yük ölçümlerinde en az % 1 hassasiyet olmalı, pompa yardımıyla hidrolik yağıyla doldurulan plakalardaki basınç değeri, maksimum işletim basıncı olan 50 bar’da en az 5 dakika azalmadan sabit kalabilmelidir. Deney sırasında düşey ve yatay deformasyonlar mekanik deformasyon ölçerler veya LVDT yardımı ile belirlenmektedir. Deformasyon ölçerler 5 mm’ye kadar en az 0.005 mm hassasiyetinde ölçüm yapabilmelidir. FLAT-JACK DENEYİ Flat-jack deneyi ile yerinde duvarın basınç dayanımı, elastisite modülü ve poisson oranı gibi mekanik özellikleri ve ayrıca duvardaki mevcut düşey basınç gerilmesi miktarı tespit edilebilmektedir. Deneyin yapılmasına ilişkin ASTM C1197, ASTM C1196 ve RILEM standartları bulunmaktadır. Şekil 1 a) Çift Yassı Kriko Deneyi (üstte) b) Tek Yassı Kriko Deneyi (altta) [RILEM TC 177]. 183 Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test firmalar da verebilmektedir. Yassı plakalar kolay deforme olabildikleri için her plakanın kalibrasyon deneylerinin 4-5 deney sonrasında yeniden yapılması tavsiye edilmektedir. Deneyden elde edilen duvar basınç dayanımı aşağıdaki denkleme göre hesaplanmaktadır sr = Km(p) · Ka · p Bu denklemdeki; Şekil 2. Yassı Plaka Çeşitleri [RILEM TC 177]. ASTM standardında deformasyon ölçerlerin hassasiyetinin deformasyon ölçer uzunluğunun ±0.005% kadar olması gerektiği belirtilmektedir. RILEM’de ise bu değer ±0.1% olarak verilmektedir. Flat-jack deneyi ile bir kârgir duvarın basınç dayanımını belirlemek için iki yassı plaka, matkap veya karbür uçlu dairesel testere ile duvar içinde derz hizalarından açılan yuvalara yerleştirilmektedir. RILEM’de iki plaka arasındaki mesafe en az 40 cm olarak tanımlanmaktadır. Hidrolik pompa ile plaklara yağ verilmesi suretiyle plakalarda hacim genişlemesi meydana gelmekte ve iki plaka arasında kalan bölgedeki kârgir duvar parçası sıkıştırılarak duvara yük uygulanmaktadır. İki yassı plaka arasına düşey şekil değiştirmeleri ölçmek için 3 adet ekstensometre, yanal şekil değiştirmeleri ölçmek için ise bir adet yatay ekstensometre yerleştirilmektedir. Deney esnasında hidrolik pompadaki basınç miktarı ve düşey/yatay ekstensometrelerdeki deformasyonlar ölçülmekte ve bu veriler sayısal kayıtçı tarafından kaydedilmektedir. Deney, duvar dayanımına ulaştıktan sonra en az 3 yükleme çevrimi uygulanarak tekrarlanmaktadır. Deney esnasında ölçülen yük değerleri, pompadan uygulanan hidrolik yağ basıncına karşılık gelmektedir. Yassı plakanın duvara uyguladığı basınç değeri ise, pompa çıkışındaki yağ basıncından daha düşük olmaktadır. Plakalardaki hacimsel genişleme ile kârgir birime uygulanan gerçek basınç değerinin pompa çıkışındaki basınç değerine oranı kalibrasyon katsayısı (Km) olarak tanımlanmakta ve her plaka için bu kalibrasyon katsayısı laboratuvarda yapılan deneylerle belirlenmektedir. Kalibrasyon katsayılarını üretici Şekil 3. Yassı Plaka Tipik Kalibrasyon Eğrisi [Gregorczyk ve Lourenço, 2000]. 184 Km(p) :Plakada oluşan basınç ile pompadan çıkan basınçoranını ifade eden ve kalibrasyon katsayısı olarak tanımlanan katsayı(<1), Ka : Plakaları yerleştirmek için açılan derz boşluğu ve plaka arasındaki farkı hesaba katan ve plaka alanının açılan derz alanına oranını ifade eden katsayı (<1), p : Basınç ölçer tarafında deney esnasında ölçülen basınç değeridir. Deneyde her yük durumu için ölçülen deformasyonlardan, duvarın yük-birim şekil değiştirme eğrisi elde edilebilmektedir. Bazen deney esnasında duvarın basınç dayanımına ulaşılamamakta, bu durumda ölçülen en büyük gerilme duvar basınç dayanımı olamamaktadır. Ancak, deney esnasında plakalara daha fazla yük verilemediği durumlarda basınç dayanımına ulaşılmış olup, ölçülen en büyük gerilme duvarın basınç dayanımına (fm) karşılık gelmektedir. Duvar elastisite modülü ise, ASTM C1314-3’de duvar basınç dayanımının % 5’i ile % 33’ü arasından geçen doğrunun eğimi olarak tanımlanmaktadır. EN 1052-1 (2002) ve Eurocode 6’da ise elastisite modülü, başlangıç ile basınç dayanımının 1/3’ünden geçen doğrunun eğimi olarak tanımlanmaktadır. Elastisite modülü çeşitli yönetmeliklerde basınç dayanımının sabit bir katsayısı olarak da tanımlanmakta, söz gelimi FEMA 356’da, 550fm, Eurocode 6’da ise 1000fm olarak tanımlanmaktadır. FLAT-JACK DENEYİ UYGULAMALARI Eskişehir İli, İnönü İlçesinde bulunan Sultan Alaaddin Camii’inde flat-jack deneyi uygulanarak duvarın basınç dayanımı ve elastisite modülü tespit edilmiştir. Alaaddin Camii tek kubbeli bir yapı olup, kubbeyi taşıyan kemerlerin altında taş veya tuğla dolgu yapacak bir beden duvarı bulunmamaktadır. Kubbe ve kemerler yaprak tuğladan yapılmıştır. Caminin dört tarafını çevreleyen yer yer kaba yonu ve yer yer moloz taş niteliğindeki beden duvarları ise, ana kemerlerin dış yüzeyine hemyüz olarak inşa edilmiştir. Bu nedenle kemerlerden beden duvarlarına düşey yük aktarımı bulunmamaktadır. Camide Beden duvarında bir adet, kemerlerde ise iki adet olmak üzere toplam 3 noktada flat-jack deneyi gerçekleştirilmiştir. Beden duvarındaki deney caminin doğu cephesinde yapılmış ve 1 nolu deney olarak isimlendirilmiştir. Cami içerisinde tuğla örgülü ana kemer ayaklarında yapılan deneylerden, kuzey köşede yapılan deney 2 nolu, güney kö- Fikret Kuran, Ömer Dabanli şede yapılan deney ise 3 nolu deney olarak isimlendirilmiştir. Gerçekleştirilen deneylerdeki amaç duvar basınç dayanımını bulmak olduğu için, çift yassı plaka kullanılmıştır (double flat-jack). Sahada gerçekleştirilen çift plakalı Flat-jack deneyleri ASTM C1196-04 (Standard Test Method for InSitu Compressive Stress Using Flatjack) standardına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Deneyler 352mm×261mm×4mm ebadında yarı oval plakalar kullanılarak yapılmıştır. Plakaları yerleştirmek için duvarların derzlerinde 35 cm çapında karbür uçlu dairesel testere vasıtasıyla plaka yuvaları açılmıştır. Yük verme işlemi, plaka içerisine hirdolik yağı pompalamak ve plakaların hacimsel olarak genişlemesini sağlamak için hidrolik pompa ile gerçekleştirilmiştir. Yükleme esnasında deney sisteminde oluşan basınç sayısal olarak kaydedilmekle birlikte, aynı zamanda pompanın ucuna bağlanan 100 bar ölçekli manometreden (basınç ölçer) de kontrol edilmiştir. Yüke bağlı olarak oluşan şekil değiştirmeler ise veri kayıt sistemine bağlı deformasyon ölçerler (strain gauge) ile ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Duvarda açılan iki yarığa yerleştirilen yassı plakalar vasıtasıyla kârgir duvara tek eksenli basınç yüklenmiş ve iki plaka yarığı arasına yerleştirilmiş transdüserler aracılığıyla düşey ve yataydaki eksenel şekil değiştirmeler eş zamanlı olarak kaydedilmiştir. Kârgir duvarın basınç dayanımına ulaşılmasıyla yükte boşaltma yapılmış ve iki yük çevrimi daha yapılarak deney tekrarlanmıştır. Kaydedilmiş değerlerden, üç adet deformasyon ölçerin ortalaması alınarak duvara ait gerilme-birim şekildeğiştirme ilişkileri elde edilmiş, yapı elemanının mekanik özellikleri belirlenmiştir. Her yük çevriminde ölçülen en büyük gerilme, duvarın basınç dayanımı olarak alınmıştır. Duvar elastisite modülü, gerilme- birim şekildeğiştirme eğrisinden, basınç dayanımın % 5 ile % 33’ü arasındaki noktaların eğimi (ASTM C1314-3) ve basınç dayanımının 1/3’ünden geçen doğrunun eğimi (EN 1052-1 ve Eurocode Uygulama aşamalarının açıklaması: Birbirlerine yaklaşık olarak düşeyde 50-60 cm uzaklıkta derzlerden geçen yatay iki plaka yuvası oluşturulmuştur. 6) olarak hesaplanmıştır. Yarı oval plakalar, açılan derz boşluklarına düşeyde aynı hizaya gelecek şekilde yerleştirilmiş ve plakalar, pompa bağlantıları vebasınç ölçerlerin sistem bağlantıları yapılmıştır. 3 adet düşey deformasyon ölçer iki plaka arasına düşeyde paslanmaz çelik vida ile sabitlenmiş ve sayısal kayıtçı ile bağlantısı yapılmıştır. Ayrıca bir adet yatay deformasyon ölçer de yerleştirilmiş ve bağlantıları yapılmıştır. b a c Fotoğraf 2. Alaaddin Camii deneylerine ait fotoğraflar a) Doğu cephesi taş duvar b) Kuzey köşetuğla kemer ayağı c) Güney köşe tuğla kemer ayağı. 185 Tarihi Yığma Yapıların Mekanik Özelliklerinin Yerinde Yapılan Flat-Jack (Yassı Kriko) Deneyi İle Belirlenmesi Determination of Mechanical Properties of Historical Masonry Structures Using in-situ Flat-Jack Test a b c Şekil 4. Deneylere ait gerilme-birim şekil değiştirme ilişkileri a) Harim doğu cephesi - taş duvar b) Harim kuzey köşe-tuğla kemer ayağı c) Harim güney köşe tuğla-kemer ayağı. Deneyler sonucunda taş duvarın basınç dayanımı 1.5 MPa olarak tespit edilmiştir. Cami iç mekânında, harimin kuzey köşesinde tuğla örgülü kemerin basınç dayanımı ise 1.5 MPa olarak hesaplanmıştır (Şekil 5). Harimin güney köşesinde yapılan deneyde ise tuğla kemerin basınç dayanımı 1.35 MPa olarak bulunmuştur (Şekil 5). Flatjack deneyinden elde edilen bu sonuçların benzer nitelikte sayılabilecek Edirne Ekmekcizade Kervansarayı tonozundan alınan numuneler üzerinde laboratuvarda gerçekleştirilen tek eksenli basınç deneyi sonuçlarıyla da mertebe açısından uyumlu olduğu söylenebilir. Doğu cephedeki taş duvarda yapılan deneyden elde edilen gerilme birim şekil değiştirme eğrisinden ASTM C1314-3, EN 1052-1, FEMA 356 ve Eurocode 6’ya göre elastisite modülü değerleri hesaplanmıştır. Diğer deneylerden elde edilen birim şekil değiştirme değerlerinde bazı sorun- Deney No ASTM C1314-3 (%5-%33fm) (MPa) EN 1052-1 (%33fm) (MPa) FEMA 356 (550fm) (MPa) Eurocode 6 (1000fm) (MPa) Moloz Taş Duvar 1500 2050 825 1500 Tablo 1: Farklı yönetmeliklere göre elastisite modülünün basınç mukavemeti ile ilişkisi 186 Fikret Kuran, Ömer Dabanli lar görüldüğünden tuğla kemer ayaklarındaki deneylerden elastisite modülleri hesaplanmamıştır. Tablo 1’de görüldüğü üzere, elastisite modülünün tanımına bağlı olarak her yönetmeliğe göre elde edilen elastisite modülleri arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır. Bu durum söz konusu parametrelerin belirlenmesi için yeterli sayıda deneyle desteklenmiş veriye ihtiyaç olduğunu da ortaya koymaktadır. SONUÇ karşılaştırılarak yapıya uygulanacak müdahale yöntemlerine daha uygun bir biçimde karar verilebilir. Tek yassı plaka ile ise yapının herhangi bir taşıyıcı elemanında düşey yükler altında oluşan mevcut gerilme düzeyi belirlenebilmekte ve böylece elde edilecek veri ile, yapı modelinin elastik davranıştaki yaklaşıklığı ve hassasiyeti, yapının doğrusal olmayan gerçek davranışı nedeniyle herhangi bir çatlak/ hasar sonrası oluşan yeniden dağılım mekanizması tespit İki yassı plaka ile yapılan flat-jack deneyi ile tarihi kargir yapıların basınç dayanımı, elastisite modülü gibi mekanik özellikleri belirlenebilmektedir. Buradan elde edilecek dayanım değerleri ile, düşey ve deprem gibi dış etkiler edilebilmektedir. Tarihi yapılarda gerçekleştirilen onarım altında yapının taşıyıcı elemanlarında oluşan iç kuvvetler ği düşünülmektedir. çalışmalarındaki hassasiyeti artırmak ve daha isabetli uygulamalar yapabilmek için flat-jack deneyinin ülkemizdeki tarihi yapılarda da yaygın bir biçimde kullanılması gerekti- Kaynakça ASTM C1196-91. Standard test method for in situ compressive stress within solid unit masonry estimated using flat-jack measurements., Philadelphia. ASTM C1314-03 Standard test method for compressive strength of masonry Prisms., Pennsylvania. ASTM C1197. Standard test method for in situ measurement of masonry deformability properties the using flat-jack method., Philadelphia. CEN–EN 1996-1-1 Eurocode 6– Design of masonry structures–Part 1: General rules for reinforced and unreinforced masonry structures CEN- EN 1052-1 Methods of test for masonry. Part I :Determination of compressive strength FEMA 356 Prestandard and commentary for the seismic rehabilitation of buildings, ASCE for the Federal Emergency Management Agency, Washington, D.C., November 2000. Gregorczyk P., Lourenço P.B.(2000), “A Review on Flat-Jack Testing”, Engenharia Civil No:9, pp-39-50 RILEM, LUM.D.2. In-situ stress tests on masonry based on the flat jack, RILEM, LUM.D.3. In-situ strength/elasticity tests on masonry based on the flat-jack RILEM Technical Commite 177, RILEM Recommendation MDT. D. 4: In-situ stress tests based on the flat jack, Materials and Structures / Matériaux et Constructions, Vol. 37, August-September 2004, pp 491-496 187 FERRERA FUARI VE KONFERANSI V akıflar Genel Müdürlüğü, İtalya ile ortak yürütülmekte olan “Med-Art 1 - Şeyh Süleyman Mescidi Restorasyonu ve Uygulamaları” kapsamında 3-10 Nisan 2016 tarihlerinde, İtalya’nın Ferrara kentindeki fuar ve konferansa davet edilmiştir. Amerika, Kanada, İran, Rusya, Ermenistan, Küba, Şili, gibi ülkelerin de katıldığı delegasyon tarafından konferansta sunumlar İngilizce yapılmış, farklı ülkelerden yaklaşık 30 kişi katılmıştır. Fuar, İtalya Kültür Bakanı tarafından da ziyaret edilmiştir. 5-6 Nisan 2016’da Ferrera’daki fuar organizasyonu kapsamında düzenlenen konferansta Genel Müdürlüğümüz de temsil edilerek, bir sunum yapılmıştır. 188 DİVRİĞİ ULU CAMİİ VE DARÜŞŞİFASI’NDA RESTORASYONA BAŞLANIYOR Suat Faruk GİRAY | Vakıflar Genel Müdürlüğü, Sanat Eserleri ve Yapı İşleri Daire Başkanı D ivriği Ulu Camii ve Darüşşifası, Kuzey kapısı üzerinde yer alan yazıta göre H. 626/M.1228H.638/M.1240 tarihleri arasında Mengücekoğulları tarafından, Mimar Muğisoğlu Ahlat’lı Hürremşah’a yaptırılarak, vakfedilmiştir. Darüşşifanın banisi Fahrüddin Behram Şah’ın kızı Melike Turan; Ulu Caminin banisi ise, Mengücekoğlu Ahmet Şah’tır. Ayrıca Cami ve Darüşşifanın H.641/M.1243 tarihli bir vakfiyesi vardır. Bu yapı Anadolu Selçuklu sanatının mimari, sanat tarihi, bezeme programı ve yapım tekniği ile bütünüyle bir sanat şaheseri olan ve daha sonra bir benzeri de yapılmamış, ünik bir eseridir. Birbirine bitişik olarak inşa edilen darüşşifa ve caminin meydana getirdiği dikdörtgen planlı yapı bloğu, Divriği Kalesi’nin bulunduğu kayalık tepenin güney batı yamacına yapılmıştır. Dikdörtgen planlı camiye biri kuzey, diğeri batı cephesinin ortasında yer alan birer taç kapı ile girilir. Caminin kuzey, batı ve doğu cephesinde bulunan ve dışarıya doğru çıkma yapan taç kapıların her biri kendine özgü yaratıcı tasarımlar içermektedir. Caminin güney cephesine bitişik olarak yapılan darüşşifa, kendi kitlesi içinde düzgün ve caminin mihrap eksenine dik olarak inşa edilmiş olup, simetrik bir plana sahiptir. Darüşşifanın mimari düzeni içinde yer alan türbe, ana eyvan ile caminin güney duvarı arasında kalan dikdörtgen planlı köşe odadadır. Anıt yapıda bilinen en kapsamlı onarımlar 16.yy.da ve 20 yy. başlarında yapılmıştır. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde bulunan Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Vakıflar Genel Müdürlüğü mülkiyetinde olup anıt eserin korunması ve restorasyonu amacıyla projelendirme ve uygulama çalışmalarının yapılmasına yönelik olarak 28.06.2004 tarihinde Vakıflar Genel Müdürlüğü, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Sivas Valiliği arasında bir protokol düzenlenmiştir. Ardından Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın korunması ve geliştirilmesi amacıyla 2006 yılında Anıt Eser Kurulu oluşturulmuştur. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Malzeme Analizinin Yapılması; Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon Yapısal Onarım / Güçlendirme ve Mühendislik Projelerinin Hazırlanması İşi kapsamında Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünce 2010 yılı içerisinde bir ihale gerçekleştirilmiştir. Anıt Eser Kurulu danışmanlığında, Genel Müdürlüğümüz ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğünün ortak çalışmasıyla yürütülen projeler, 2013 yılında Sivas Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylanmıştır. Onaylanan projeler doğrultusunda anıt yapının restorasyonuna yönelik Genel Müdürlüğümüzce 2015 yılı Haziran ayında, Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası 20152019 yılları restorasyonu işi ihalesi yapılmıştır. Restorasyon sürecini doğru bir şekilde yönetmek ve yönlendirmek amacıyla konusunda uzman bilim insanlarından-aralarında İtalyan uzmanın da bulunduğu-bir Bilim Danışma Kurulu oluşturulmuştur. Yapının yaklaşık 4 yıl sürmesi planlanan restorasyon uygulamaları sırasında, üst örtüsü üzerinde bulunan ve sonradan yapılan çimento içerikli imalatlardan arındırılması, çalışmalar sırasında olumsuz hava koşullarından ve dış etkenlerden korunması amacıyla, ayakları anıt yapının dışında konumlandırılacak şekilde çelik konstrüksiyondan geçici çatı yapılacaktır. Restorasyon uygulaması aşamasında ise, Venedik Tüzüğü’nün rehberliğinde yapının özgün dokusuna müdahalenin mümkün olduğu kadar az olmasına, özgün yapım tekniği ve malzemesine uygun onarım yapılmasına özen gösterilecek olup, yapının en büyük sorunlarından biri olan tuzun temizlenmesi için çimentodan arındırılması, yapı çevresinde drenajın sağlanması öncelikli müdahaleler olacaktır. Uygulama süreci başlangıcından itibaren Bilim Danışma Kurulu, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, Genel Müdürlüğümüz ve Yüklenici ile ayda bir kez toplanarak, çalışmaların ve araştırmaların sürekli takibi yapılmakta ve uygulamaya yön verilmektedir. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın Divriği ilçesine kattığı değer göz önüne alınarak, restorasyon süresince hafta sonları ziyarete açılması için de gerekli düzenleme yapılmıştır. 189 Dışa doğru çıkma yapan taç kapılar (Esin SerttaşYaren). Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın genel görünümü (Esin Serttaş Yaren). 190 Yapıdaki kabartma motiflerden detaylar (Orhan Kaymak). Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası’nın genel görünümü (Esin Serttaş Yaren). 191 VAKIFLAR İSTANBUL 1. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Faaliyet Özeti 2003-2015 YILLARI ARASINDA RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER 1 Bakırköy Bezm-i Alem Valide Sultan Camii Minaresi 2 Beşiktaş Asariye Camii Minaresi 3 Beşiktaş Ertuğrul Tekke Camii 4 Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii 1.etap 5 Beşiktaş Küçük Mecidiye Camii ile Meşrutası 6 Beşiktaş Neşet Ağa Camii 7 Beşiktaş Sinan Paşa Camii 1. etap 8 Beşiktaş Sinan Paşa Medresesi Tamalama 9 Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Camii ve Külliyesi 10 Beyoğlu Arap Camii Tamamlama- 2. etap 11 Beyoğlu Beyazıt-ı Cedid Camii (Basit Onarım) 12 Beyoğlu Camii kebir Bahçe Duvarı ve Şadırvan 13 Beyoğlu Dolmabahçe Camii 14 Beyoğlu Dolmabahçe Camii Aydınlatma 15 Beyoğlu Ebu Fadıl Mehmet Efendi Camii 16 Beyoğlu Kasımpaşa Emin Camii Minaresi 17 Beyoğlu Kasımpaşa Güzelce Camii Avlu Tanzimi 18 Beyoğlu Kasımpaşa Güzelce Camii Sebili, Şadırvan 19 Beyoğlu Kemankeş Kara Mustafa Paşa Camii 20 Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Camii Tamamlama - 2. etap 21 Beyoğlu Nusretiye Camii 1.etap 22 Beyoğlu Ömer Avni Bey Camii Minaresi 23 Beyoğlu Sahaf Muhittin Camii 24 Beyoğlu Sinan Paşa Camii 25 Beyoğlu Sinan Paşa Camii Çevre düz. Ve Türbesi 26 Beyoğlu Sütlüce Humbarhane Camii 1.etap 27 Beyoğlu Sütlüce Humbarhane Camii 2.etap 28 Eminönü Abdurrahman Şami Sancaktar Türbesi (B) 29 Eminönü Ayasoya İmareti (1. Etap) 30 Eminönü Ayasoya İmareti (2. Etap) 31 Eminönü Bali Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi 32 Eminönü Hacı Beşir Ağa Camii, Çeşme ve Sebili 33 Eminönü Hidayet Camii , Tıbbiye Camii 34 Eminönü Hobyar Cami Minaresi (B) 35 Eminönü Mercan Ağa Cami Minaresi Platform ve İskelesi 36 Eminönü Sultan Ahmet Külliyesinde Sıbyan Mektebi (B) 37 Eminönü Sülaymaniye Camii 38 Eminönü Süleymaniye Camii Tamamlama 39 Eminönü Süleymaniye Camii ve Çevre Düzenlemesi 40 Eminönü Üç Mihraplı Camii (B) 41 Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) (2011) 42 Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) 2012 43 Eminönü Vilayet Camii (Nallı Mescid) 2013 44 Eminönü Yusuf Ağa Sıbyan Mektebi 45 Eminönü Zeynep Sultan Mektebi (B) 46 Eyüp Çeribaşı Camii, Şahsultan Camii 47 Eyüp Defterdar Nazlı Çelebi Minaresi, çatısı ve türbesi 48 Eyüp Karaali Çavuş (Sofu Karaali) Camii 49 Eyüp Nişancı Mehmet Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi 50 Eyüp Şah Sultan Camii 2013-2014 Yılı Uygulama İşi. 51 Fatih 1. Mahmut Çeşmesi 52 Fatih Ayasofya Hazine Dairesi ve Bitişik Odalar 53 Fatih Bala Süleymanağa Camii 54 Fatih Bali Paşa Camii 55 Fatih Behruzağa Odabaşı Camii 56 Fatih Bezm-i Alem Val Sultn Vakıf Gureba Hast. 57 Fatih Bezm-i Alem Valide Sultan Eski Gure HasT. 58 Fatih Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba Camii 59 Fatih Bezm-i Alem Valide Sultan Vakıf Gureba (Eski Bina) 60 Fatih Bıçakçı Alaaddin Camii Minaresi 61 Fatih Canfeda Kadın Çeşmesi 62 Fatih Cendericizade Muhittin Çelebi Türbesi 63 Fatih Cerrah Mehmet Paşa Camii 2006 Yılı Onarımı 192 64 Fatih Damat İbrahimpaşa Medresesi (Esekapı) 65 Fatih Edirnekapı Mihrimah sultan Camii Tamamlama 66 Fatih Fatih Camii ve 1.Mahmut Kütüphanesi 2007-2008 Yılı 67 Fatih Fatih Camii ve 1.Mahmut Kütüphanesi 2009-2010 68 Fatih Hadım İbrahim Paşa Camii 2007 Yılı Uygulama İşi 69 Fatih Haseki Külliyesi (I.Kısım) 70 Fatih Haseki külliyesi Tamamlama İşi. 71 Fatih Haseki Külliyesinde Yeralan Ahşap Ev 72 Fatih Hidayet Camii ile Tıbbiye Camii 2007 Yılı 73 Fatih Hobyar Camii Minaresi Basit Onarımı 74 Fatih Hoca Ali Camii 75 Fatih II. Mahmut sebili 1.etap 76 Fatih II. Mahmut Sebili Uygulama İşi. 77 Fatih II.Beyazıt Medresesi ve Müze Teşhir Tanzimi 78 Fatih Kazgancıbaşı Sıbyan Mektebi 79 Fatih Mahmutpaşa Camii ve Haziresi 2012-2013-2014 80 Fatih Mehmet Ağa Camii 81 Fatih Mesih Mehmet Paşa Cami Minaresi 82 Fatih Mesnevihane Camii Uygulama İşi 83 Fatih Mihrimah Sultan Camii Tamamlama 84 Fatih Mihrişah Hacı Kadın Camii Minare Külahı, Osman- ağa Türbesi Kubbe Kurşunu, Molla Fenari İsa Camii ve Hırka-i Şerif Camii Paratonerleri Basit Onarımı 85 Fatih Neslişah Sultan Camii Uygulama İşi 86 Fatih Nişancı Mehmet Paşa Camii 87 Fatih Nuruosmaniye Camii 88 Fatih Nuruosmaniye Camii 2008-2009 Yılı Uygulama İşi 89 Fatih Nuruosmaniye Camii Çevre Düzenlemesi 90 Fatih Nuruosmaniye Camii Tamamlama 2010-2011 Y 91 Fatih Odabaşı Behruzağa Camii Onarımı 92 Fatih Pertevniyal Valide Sultan Camii 2007-2008 Yılı 93 Fatih Pertevniyal Valide Sultan Camii Uyg. İşi 2009- 2010 94 Fatih Pertevniyel Valide Sultan Camii Tamamlama 95 Fatih Selçuk Sultan Camii 2007 Yılı Uygulama İşi 96 Fatih Sofular Camii 97 Fatih Sultanahmet Ayasofya İmareti Halı Müzesi Onarımı, 98 Fatih Şehit Ahmet Paşa Sıbyan Mektebi 99 Fatih Tetümeler Medresesi 100 Fatih Üç Mihraplı Camii 101 Fatih Vasat Atik Ali Paşa Camii 102 Fatih Vilayet Camii Uygulama İşi 103 Fatih Yavuz Sultan Selim Camii 2006-2007 Yılı 104 Fatih Yavuz Sultan Selim Camii Tamamlama 105 Fatih Yayla Kambur Mustafa Paşa Camii Minaresi 106 Fatih Yayla Kambur Mustafa Paşa Camii ve Minaresi 107 Fatih Debbağı Zade Hacı Piri Mehmet Efendi Camii 108 Fatih Zembilli Ali Efendi Türbesi ve mektebi 109 Güngören Genç Osman Camii 2012-2013 Yılı Uygulama 110 Sarıyer Ali Pertek Camii Minaresi 111 Sarıyer Ali Pertek Camii ve Çevre Düzenlemesi 112 Silivri Akören Köyü Cedit Ali Paşa Camii 113 Tekirdağ Çorlu Fatih Camii 2012 Yılı Uygulama 114 Tekirdağ Çorlu Fatih Camii wc’si Uygulama İşi 115 Tekirdağ HayraboluÇelebi Mehmet Paşa Camii Minaresi 116 Tekirdağ HayraboluÇelebi Sultan Mehmet Camii 117 Tekirdağ HayraboluÇorumi Mustafa Bey (Meydan) Camii 118 Tekirdağ HayraboluÇorumi Mustafa Bey (Meydan) 119 Tekirdağ HayraboluGazi Ömer Bey Camii 2007 120 Tekirdağ HayraboluGüzelce Hasan Bey Camii Onarımı 121 Tekirdağ Malkara Gazi Süleyman Paşa Camii 2007 122 Tekirdağ Malkara Hacerzade İbrahim Bey Camii 123 TekirdağMerkez 124 Tekirdağ Saray Ayaspaşa Camii 2013- 2104 yılı 125 Tekirdağ Şarköy Mürefte Kebir Camii ve Kebir Camii 2003-2015 YILLARI ARASINDA RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER (PROTOKOL) 1 Beşiktaş Büyük Mecidiye(Ortaköy) Camii 2. Etap 2 Beşiktaş Büyük Mecidiye(Ortaköy) Camii 1. Etap 3 Beşiktaş Defterdar İbrahim Paşa Camii 4 Beyoğlu Arap Camii 5 Beyoğlu Galata Mevlevihanesi ve Külliyesi 6 Beyoğlu Hacı Ferhat Camii 7 Beyoğlu Hacı Ferhat Camii (Çevre Düzenlemesi) 8 Beyoğlu Hüseyin Ağa Camii (1.Kısım) 9 Beyoğlu Hüseyin Ağa Camii (2.Kısım) 10 Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Camii 1. Etap 11 Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Külliyesinde Medrese 12 Beyoğlu Piyale Paşa Camii 13 Beyoğlu Süheylbel Camii 14 Eminönü Ahi Çelebi Camii 15 Eminönü Bosnalı İbrahim Paşa Türbesi 16 Eminönü Destari Mustafa Paşa Türbesi 17 Eminönü Fatma Sultan Türbesi 18 Eminönü Hadım Hasan Paşa Medresesi 19 Eminönü Hatice Turhan Valide Sultan Türbesi 20 Eminönü Hızır Bey Camii (Hacı Kadın Camii) 21 Eminönü Hürrem Sultan Türbesi 22 Eminönü I. Abdülhamit Türbesi 23 Eminönü Kanuni Sultan Süleyman Türbesi 24 Eminönü Küçük Ayasofya Camii 25 Eminönü Laleli Cami Restorasyonu (İmaret ve Wc) 26 Eminönü Laleli Camii Restorasyonu Tamamlama 27 Eminönü Mimar Sinan Türbesi 28 Eminönü Mustafa Reşit Paşa Türbesi 29 Eminönü Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi 30 Eminönü Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi 31 Eminönü Rüstem Paşa Medresesi 32 Eminönü Süleymaniye Külliyesinde Rabi Medresesi 33 Eminönü Süleymaniye Meydan Çeşmesi 34 Eminönü Süleymaniye Tabhane Med, (1. Etap) 35 Eminönü Şehzade Mahmud Türbesi 36 Eminönü Yeni Cami Hünkar Kasrı 37 Eyüp Akbaba Camii 38 Fatih Altıboğaça Camii 39 Fatih Aşık Paşa Camii 40 Fatih Fatih Külliyesi İçinde Yer Alan Türbeler 41 Fatih Fındıkzade Mescidi 42 Fatih Gazanferağa Medresesi 43 Fatih Kaptan Sinan Paşa Camii 44 Fatih Kasap Halil Camii 45 Fatih Kazasker Abdurrahman Camii 46 Fatih Kazasker Abdurrahman Efendi Camii 47 Fatih Murat Molla Kütüphanesi 48 Fatih Sadabat Camii 49 Fatih Uzun Yusuf Camii 50 Sarıyer Emirgan Hamid-İ Evvel Camii 51 Zeytinburnu Fatih Camii (783 Ada 4 Parsel) 52 Zeytinburnu Hacı Mahmutağa Camii Ve Kagir Fırın 53 Zeytinburnu Merkez Efendi Camii 54 Zeytinburnu Merzifonlu Kara Mustafa Camii 55 Zeytinburnu Takkeci İbrahimağa Camii 56 Zeytinburnu Yenikapı Mevlevihanesi 2003-2015 YILLARI ARASINDA RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER (TAHSİSLİ) 1 Beyoğlu Bereketzade Sıbyan Mektebi 2 Beyoğlu Galata Mevlevihanesi 3 Beyoğlu Kasımpaşa Turabi Baba Türbesi 4 Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Külliyesinde Türbe 5 Beyoğlu Loğusa Sultan (Rahime Kadın) Türbesi 6 Beyoğlu Okçular Tekkesi 7 Beyoğlu Sütlüce Elif Efendi Tekkesi 8 Beyoğlu Kılıç Ali Paşa Medresesi 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 Beyoğlu Şeyh Galip Dede Türbesi Beyoğlu Türabi Baba Tekkesi Beyoğlu Zevki Sultan Sıbyan Mektebi Eminönü Ataullah Efendi Sıbyan Mektebi Eminönü Atıf Efendi Kütüphanesi Eminönü Beyazıd İmareti (1. etap) Eminönü Caferiye Tekkesi Eminönü Cevri Kalfa Sıbyan Mektebi Eminönü Ekmekcizade Ahmet Paşa Med. Türbe ve Mescid Eminönü Hasanpaşa Hanı (Süpürgeciler) Eminönü İbrahimpaşa Sarayı Eminönü Kabasakal Medresesi Eminönü Kızlarağası Mehmet Ağa Medresesi Eminönü Koca Sinan Paşa Medresesi Eminönü Köprülü Mehmet Paşa Medresesi Eminönü Kuyucu Murat Paşa Medresesi Eminönü Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Mescid Eminönü Özbekler Tekkesi Eminönü Siyavuşpaşa Medresesi Restorasyon işi Eminönü Ragıp Paşa Kütüphanesi, Sıbyan Mektebi, Türbe, Eminönü Recai Efendi Sıbyan Mektebi Eminönü Seyid Hasan Paşa Medresesi Eminönü Sultanahmet Külliyesinde Medrese Eminönü Süleymaniye - Salis Medresesi Eminönü Şehzade Camii Türbeleri Eyüp Abdurahman Paşa Türbesi Eyüp Adile Sultan Türbesi Eyüp Afife Hatun Tekkesi (Balcı Dergahı) Eyüp Ahmed Pir Edirnevi Türbesi Eyüp Balcı Dergahı Eyüp Bulak Mustafa Paşa Türbesi Eyüp Cafer Paşa Medresesi Eyüp Ebu Şeybetül Hudri Türbesi Eyüp Eyüp Sultan Camii Türbesi Eyüp Hacı Beşir Ağa Medresesi Eyüp Hasan Hüsamettin Efendi Tekkesi Eyüp Hüsrev Paşa Kütüphanesi Eyüp İsmihan Sultan Kütüphanesi Eyüp Makbul Mustafa Paşa Tekkesi Eyüp Mustafa Selami Efendi Tekkesi Eyüp Şeyh Murat Efendi Dergahı Eyüp Şeyh Murat Efendi Tekkesi Eyüp Vezir Tekkesi Fatih Bala Sıbyan Mektebi Fatih Gazanfer Ağa Türbesi Fatih Hırka-İ Şerif Muhafızlık Konağı Fatih Nazperver Kalfa Sıb. Mektebi Fatih Sümbül Efendi Dergahı Fatih Abdulmecid Evi Fatih Abdülmecit Türbesi Fatih Adile Sultan Sıbyan Mektebi Fatih Ahmet Kamil Efendi Tekkesi Fatih Başmaki Şerif Tekkesi. Fatih Beşikçizade Tekkesi Fatih Dimitri Kantemir Evi Fatih Eftelzade Medresesi Fatih Elhaç Ahmet Paşa Mektebi Fatih Gazi Ahmet Paşa Medresesi Fatih Hacı Beşirağa Mektebi Fatih Hacı Hüseyin Ağa Mektebi Fatih Haydar Medresesi Fatih Hırka-ı Şerif Muhafazza Konağı Fatih Hindular Tekkesi Fatih Kasımağa Sıbyan Mektebi Fatih Nazperver Kalfa Sıbyan Mektebi Fatih Odabaşı Behruzağa C.Basit Onarımı 2012 Fatih Sofular Tekkesi Fatih Zembilli Ali Efendi Ahşap Ev Zeytinburnu Abdülbaki Paşa Kütüphanesi 193 RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Eminönü Ayasofya Hazine Dairesi Ve Bitişik Odaları Eminönü Beyazıt Camii Eminönü Iı. Beyazıt Medresesi Eminönü Kirazlı Mescit Camii Eminönü Mercan Ağa Camii Ve Haziresi Eminönü Mısır Çarşısı Eminönü Sarı Beyazıt Camii Eminönü Sultanahmet Camii Minaresi Eminönü Tavaşi Süleyman Ağa Camii Fatih Edirnekapı Ayayorgi Kilisesi Ve Meşrutaları Fatih Molla Fenari İsa Camii 2012-2013-2014 Yılı Fatih Davut Paşa Camii 2015-2016 Yılı Uygulama ( Fatih Kürkçübaşı Ahmet Şemsettin Camii Beşiktaş Şeyh Yahya Efendi Haziresi Beşiktaş Yıldız Hamidiye Camii Uygulama İşi Beyoğlu Cihangir Camii, Müştemilat, Türbe, Hazire, Su Haznesi, Çeşme, İhata Duvarları Ve Çevre Düzenlemesi Beyoğlu Fındıklı Molla Çelebi Camii 2013 Yılı Beyoğlu İlyas Çelebi Camii Ve İmam Evi 2015-2016 Yılı Beyoğlu Nusretiye Camii Tamamlama Beyoğlu Piyale Paşa Camii Haziresi Ve Hazire Beyoğlu Şahsuvar Bey Camii Eyüp Arakiyeci Cafer Ağa Camii 2015-2016 Yılı Eyüp Şah Sultan Camii Fatih Mahmutpaşa Camii Tamamlama, Hazire Fatih Sarıbeyazıt Camii 2014-2015 Yılı Fatih Sofular Molla Hüsrev Camii 2013-2014 Yılı Fatih Şeyh Süleyman Mescidi 2013-2014 Yılı Fatih Sümbül Efendi Külliyesi (Camii, Tekke Odaları, Bizans Sarnıcı, Türbeler, Çeşme, Şadırvan, Sıbyan Mektebi, Tekirdağ Çorlu Süleymaniye Camii Kubbe Kurşunları Tekirdağ Hayrabolu Ömer Efendi Camii Tekirdağ Merkez Orta Camii 2013- 2104 Yılı RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER (PROTOKOL/TAHSİSLİ/İHYA) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 6 25 26 27 28 29 194 Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Eyüp Eyüp Eyüp Eyüp Eyüp Eyüp Sarıyer Fatih Fatih Fatih Salis Medresesi İle Mülazımlar Medresesi Gazi Atik Ali Paşa Medresesi Uygulama İşi Hacı Beşir Ağa Medresesi Restorasyon İşi Kaygusuz Baba Tekkesi Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi Müştemilat Kuyucu Murat Paşa Medresesi Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Külliyesi Saffeti Paşa Tekkesi Müştemilatı Sultanahmet Türbesi Süleymaniye Külliyesi Darülşifa Binası Süleymaniye Külliyesi Evvel Ve Sani Medreseleri Süleymaniye Külliyesi Tabhanesi Güçlendirme Şehzade Mehmet Medresesi Şehzade Mehmet Tabhanesi Turhan Hatice Valide Sultan Türbeleri Zeynep Sultan Camii Hacı Ferhat Camii Hacı Piri Camii Ve Tekkesi Kasımpaşa Mevlevihanesi Şaban Kaptan Camii Esbak Mustafa Efendi Medresesi Müştemilatı Eyüp Hamamı Mihrişah Sultan Mektebi Otakçıbaşı Hüseyin Ağa Camii Alaca Tekkesi Zal Mahmut Paşa Camii Ve Külliyesi Osman Reis Camii Adile Sultan Mektebi Ahmet Buhari Tekkesi Ahmet Kamil Efendi Tekkesi 30 Fatih 31 Fatih 32 Fatih 33 Fatih 34 Fatih 35 Fatih 36 Fatih 37 Fatih 38 Fatih 39 Fatih 40 Fatih 41 Fatih 42 Fatih 43 Fatih 44 Fatih 45 Fatih 46 Fatih 47 Fatih 48 Fatih 49 Fatih 50 Fatih 51 Fatih 52 Fatih 53 Fatih 54Fatih 55 Fatih 56 Fatih 57 Fatih 58 Fatih 59 Fatih 60 Fatih 61 Fatih 62 Fatih 63 Fatih 64 Fatih 65 Fatih 66 Fatih 67 Fatih 16 Fatih 17 Fatih 18 Fatih 19 Fatih 20 Fatih 68 Fatih 69 Fatih 70 Fatih 71 Fatih 72 Fatih 73 Fatih 74 Fatih 75 Fatih 76 Fatih 77 Fatih 78 Fatih 79 Fatih 80 Fatih 81 Fatih 82 Fatih 83 Fatih 84 Fatih 85 Fatih 86 Fatih 87 Fatih 88 Fatih 89 Fatih 90 Fatih 91 Fatih Akşemsettin Mektebi Altıboğaça Camii Arsası Ankaravi Mehmet Efendi Medresesi Avcı Bey Camii Ayşe Hatun Tekkesi Ayvansaray Mescidi Bahçeli Ahşap Ev Bahçeli Ahşap Ev Bahri Sefit Kurşunlu Medresesi Bahri Siyah Kurşunlu Medresesi Bayram Paşa Medresesi Bayrampaşa Medresesi Derviş Hücreleri Bayrampaşa Medresi, Ahşap Ev Cedit Abdurrahman Efendi Medresesi Cedit Ali Paşa Medresesi Çelebizade Mehmet Efendi Mektebi Çırağı Hamza Camii Arsası Davutpaşa Medresesi. Dimitri Kantemir Evi Ebubekir Paşa Sıbyan Mektebi Elhaç Mehmet Emin Efendi Camii Emir Buhari Tekkesi Erdi Baba Tekkesi Fatih Cami, Türbe, Sebilhane, Kabristan, Müştemilat Fener-Balat Fethiye Camii Feyzullah Efendi Medresesi Gazi Ahmet Paşa Medresesi. Gevher Sultan Medresesi “Hacı Mustafa Ağa Mektebi Hafız Ahmet Paşa Medresesi Halveti Tekkesi Has Odabaşı Hasan Ağa Medresesi Hatice Sultan Sıbyan Mektebi Hattat Rakım Efendi Medresesi Haydarpaşa Camii Hekimoğlu Ali Paşa Kütüphanesi Hırka-İ Şerif Camii Avlusundaki Tek Katlı Bina Katip Musluhittin Camii Yavuz Mehmet Ağa Camii Sucuettin Camii Defterdar Yahya Efendi Mescidi Hatuniye Mescidi Hırka-İ Şerif Camii Müştemilatı Hindular Tekkesi Hoca Timur Camii Hoca Üveys Camii ve Osman Ağa Türbesi İnce Sarıca Cebeci Camii Müştemilatı Kaba Halil Medresesi Kadıasker Mehmet Efendi Parmakkapı Camii Kariye Müzesi Kaşıkçı Mustafa Efendi Kazasker İvaz Efendi Camii Kılıçcı Tekkesi Kırkağaçlı Mehmet Emin Tekkesi Koca Mustafa Paşa Medresesi. Leblebiciler Camii Mahmut Efendi Mescidi Zaviyesi Manyasızade Medresesi Mehmet Çelebi Vakfından Cami Arsası Mehmet Çelebi Vakfından Camii Arsası Mehmet Şemsettin Kadiri Tekkesi Mihrinaz Sultan Camii Arsası Mimar Acem Camii Müştrmilatı Molla Aşkı Camii (Bitişik Bina) Moravi Osman Efendi Medresesi Muid Ahmet Efendi Ve Ulayı Hüseyini Medreseleri 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Murat Molla Halk Kütüphanesi Nişanca Mehmet Paşa Medr. Öksüzce Hatip Camii Öküz Mehmet Paşa Camii Remli Mehmet Efendi Camii Arsası Samanizade Medresesi Sarmaşık Tekkesi Seydibey Camii Sivasi Tekkesi Ve Camii Sofular Tekkesi Sohta Sinan (Haremeyn Şeremeyn) Şah Sultan Şahuban Kadın Mektebi. Şerife Hatun Vakfından Sıbyan Mektebi Şeyh Mecit Arsası RESTORASYONU DEVAM EDEN İŞLER (RESTORASYON VEYA ONARIM KARŞILIĞI KİRALAMA ) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Eminönü Fatih Sarıyer Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beşiktaş Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Alemdar Mahallesi, 89 Pafta, 54 Ada, 2 Parsel Dükkanı Olan Ahşap Ev Vasıflı Taşınmaz I. Vakıf Han II. Vakıf Han Restorasyon Karşılığı Kialama İşi Kagir Yeni Han Restorasyon Karşılı Kiralama İşi Mehmet Ağa Mektep Ve Sebili Muhsine Hatun Mahallesi, Bahçeli Kagir Ev Sansaryan Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi Sarraf Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi V. Vakıf Han Restorasyon Karşılığı Kiralama İşi Yeni Valide Han Ayşe Kadın Hamamı Ahşap Ev Kagir Bina Kagir Ev Ve 3 Dükkan Kagir Ev Ve Dükkan Tamamen Yıkılmış Kagir Mektep, Mevcutta Boş. Ahşap Ev (157 Ada, 11 Parsel) 2507 Ada, 100 Parsel (Kagir Apartman) 347 Ada, 11 Parsel (Ev) Ahşap Ev (1709 Ada, 100-101 Parsel) Apartman 340 Ada, 5 Parsel Kagir Ev (573 Ada, 11 Parsel) 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 Fatih Şeyhülislam Mehmet Celalettin Efendi Camii Arsası Fatih Tabhane Medresesi Fatih Tercüman Yunus Mektebi Fatih Tetümmeler Medresesi Fatih Toklu Dede Mescidi Fatih Uzun Yusuf Camii Fatih Üçbaş Nurettin Hamza Medresesi Fatih Ümmü Sinan Tekke Arsası Fatih Vani Efendi Dergahı Fatih Yahya Tevfik Efendi Medresesi Arsasıı Fatih Yahyazade Çeşmesi Fatih Yavuz Sultan Selim Sıbyan Mektebi Fatih Zembilli Ali Efendi Vakfında Ahşap Okul K.Çekmece Ziraat Mektebi 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 Beyoğlu Sarıyer Beşiktaş Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Beyoğlu Eyüp Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Fatih Sarıyer Sarıyer Sarıyer Şişli Ortaköy, Andonian Manastırı (615 Ada, 95 Parsel) Kagir Ev Ve Dükkan (478 Ada, 12 Parsel) Kavafyan Konağı Eser Tescilli 2 Dükkan ve Apartman Eski Eser Kagir Apartman Emperyal Otel. Kagir Ev Kagir Ev Eski Eser Hamam Serdar-I Ekrem Sokak, 37 Pafta, 285 Ada, 53 Parsel (Hacı Mimi)-Otel Dükkanlı Kagir Ev Dükkanlı Ahşap Ev Abdülkerim Efendi Tekkesi Bahçeli Ahşap Ev Restorasyon Eski Eser Ahşap Ev Eski Eser Ahşap Ev Eski Eser Ahşap Ev Eski Eser Tescilli Kagir Mektep Kagir Ev Kagir Ev Yusufpaşa Sıbyan Mektebi Kagir Ev Yavuz Sultan Selim Medresesi Ahşap Ev Kagir Ev ve Dükkan Kagir Apartman, Butik Otel 2003-2016 YILLARI ARASINDA RESTORASYONU GERÇEKLEŞTİRİLEN ESERLER 259 RESTORASYONU DEVAM EDEN ESER SAYISI 31 RESTORASYONU DEVAM EDEN ESER SAYISI (Protokol/Tahsisli/İhya) 120 RESTORASYON VEYA ONARIM KARŞILIĞI KİRALAMA (Devam Eden İşler) 50 KURULDA GÖRÜŞÜLEN PROJELER 49 KAT KARŞILIĞI MODELİ İLE DEVAM EDEN İŞLER 123 YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ İLE DEVAM EDEN İŞLER 34 195 196